Εθνικό & Καποδιστριακό

Πανεπιστήμιο Αθηνών
Φυσική Ανοσία
&
Οξεία Φλεγμονή

Αθανάσιος Γ. Τζιούφας
&
Ανδρέας Β. Γουλές
Παθολογική
Φυσιολογία
Ιατρική Σχολή
Ανοσολογικό Σύστημα
Κύτταρα
Ανοσολογικό Σύστημα
Χημικές ουσίες (χυμική ανοσία)

Αντισώματα

Συμπλήρωμα

Κυτταροκίνες / χημειοκίνες
Ανοσολογικό Σύστημα
Όργανα

Αμυγδαλές
Λεμφαδένες

Θύμος αδένας

Λεμφαδένες

Σπλήνας

Παέρειες
πλάκες
Σκωληκοειδής
Απόφυση
Μυελός των Λεμφαδένες
οστών
Ανοσολογικό (Αμυντικό) Σύστημα
Ανοσολογική Απάντηση

Κυτταροκίνες Συμπλήρωμα

Τ κύτταρο
Αντισώματα Μακροφάγο
Β κύτταρο

Κύτταρο-Φονέας

Ιός
Ανοσία

Επίκτητη Ανοσία
 ειδική Λεμφοκύτταρα 3η γραμμή άμυνας
 εκπαιδεύεται  T κύτταρα
 B κύτταρα
Αντισώματα

Φυσική Ανοσία  Φαγοκύτταρα

  ειδικότητα  Κοκκιοκύτταρα 2η γραμμή άμυνας

 Μακροφάγα
 Κύτταρα φυσικοί φονείς

 Δέρμα
 Βλεννογόνοι
1η γραμμή άμυνας
 Αντιμικροβιακά συστατικά
 Πρωτεΐνες Οξείας Φάσης
 Κυτταροκίνες
Ειδική ή Επίκτητη Ανοσία

Χαρακτηριστικά
Ανοσία
Φυσική Επίκτητη
Γέννηση Ναι ωριμάζει μετά
Άμεση Ναι Όχι
Εκπαίδευση Όχι Ναι
Ναι
Μνήμη Όχι ενισχυμένη αντίδραση εναντίον επαναλαμβανόμενων
λοιμώξεων
Ναι Ναι
Ειδικότητα προϊόντα λοιμωδών
αντιγόνο
παραγόντων

Ανοσολογική Ναι
Όχι Διακρίνει «εαυτόν» και τον αγνοεί: αποφυγή βλαπτικών
ανοχή αποκρίσεων έναντι ιστών/κυττάρων του οργανισμού

Συνεργασία Ναι Ναι

Ανοσία

Επίκτητη Ανοσία
 ειδική Λεμφοκύτταρα 3η γραμμή άμυνας
 εκπαιδεύεται  T κύτταρα
 B κύτταρα
Αντισώματα

Φυσική Ανοσία  Φαγοκύτταρα

  ειδικότητα  Κοκκιοκύτταρα 2η γραμμή άμυνας

 Μακροφάγα
 Κύτταρα φυσικοί φονείς

 Δέρμα
 Βλεννογόνοι
1η γραμμή άμυνας
 Αντιμικροβιακά συστατικά
 Πρωτεΐνες Οξείας Φάσης
 Κυτταροκίνες
Φυσική Ανοσία

Δέρμα & Βλεννογόνοι

Προστασία από λοίμωξη

Μηχανικός φραγμός
Χημικοί
 λιπαρά οξέα
 ένζυμα (λυσοζύμη, πεψίνη)

 pH

 αντιβακτηριακά πεπτίδια (αμυντίνες/defesins)

Μικροβιολογικοί
 φυσιολογική χλωρίδα
 εμποδίζει τη πρόσδεση στο επιθήλιο
 παράγει αντιβακτηριδιακά συστατικά
Φυσική Ανοσία

Αντιμικροβιακά συστατικά

Ένζυμα
λυσοζύμη, πεψίνη
αντιβακτηριακά πεπτίδια (αμυντίνες/defesins)
Κατιονικά πεπτίδια 30-33 αμινοξέων
Πλούσια σε κυστεΐνη/αργινίνη
Δράση
 πολυμερίζονται
 δημιουργούν πόρους/διαύλους σε ανιονικά

φορτισμένες κυτταρικές μεμβράνες (λιπιδικές

διπλοστοιβάδες)
 από τους πόρους διέρχεται νερό & ένζυμα 

λύση βακτηρίου
Φυσική Ανοσία

Πρωτεΐνες Οξείας Φάσης

C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP)

Δομή: κυκλικό πενταμερές
C-αντιδρώσα πρωτεΐνη
Λειτουργία:  Προσδένεται στο C1q και
ενεργοποιεί το συμπλήρωμα
Ινωδογόνο
 Προσδένεται σε χρωματίνη και
Αμυλοϊδές Α ιστόνες
 ↑ φαγοκυττάρωση
Φερριτίνη  ↑ ενεργότητα των φυσικών
φονικών κυττάρων
Τρανσφερίνη  Χημειοταξία
Επαγωγή: Φλεγμονή
Ρύθμιση: IL-1, IL-6
Φυσική Ανοσία

Κυτταροκίνες/Χημειοκίνες

Φλεγμονώδης δράση
μετακίνηση / συστράτευση κυττάρων
ενεργοποίηση / πολλαπλασιασμός / διαφοροποίηση ανοσοκυττάρων
ρύθμιση της επίκτητης ανοσίας

 Παραδείγματα
 Παράγοντας νέκρωσης των όγκων (TNF)
 Ιντερλευκίνη-1 (IL-1)
 Ιντερλευκίνη-6 (IL-6)
 Ιντερλευκίνη-8 (IL-8)
 Ιντερλευκίνη-12 (IL-12)
 Ιντερφερόνη τύπου Ι (IFN-Ι)
Παράγοντας νέκρωσης των όγκων (TNF)

Σηματοδοτικά μονοπάτια
Σύνθεση των IL-1α & IL-1β -
Σηματοδοτικά μονοπάτια
Υποδοχείς της
ιντερλευκίνης-6
Η μεταγωγή
σήματος μέσω
του υποδοχέα
της IL-6
Δράσεις της IL-6 στο ήπαρ
Η οδός μεταγωγής σήματος των ιντερφερονών
τύπου Ι (IFN-I)
Ανοσία

Επίκτητη Ανοσία
 ειδική Λεμφοκύτταρα 3η γραμμή άμυνας
 εκπαιδεύεται  T κύτταρα
 B κύτταρα
Αντισώματα

 Φαγοκύτταρα
Φυσική Ανοσία  Κοκκιοκύτταρα
  ειδικότητα  Μακροφάγα 2η γραμμή άμυνας
 Δενδριτικά Κύτταρα
 Κύτταρα φυσικοί φονείς

 Δέρμα
 Βλεννογόνοι
1η γραμμή άμυνας
 Αντιμικροβιακά συστατικά
 Πρωτεΐνες Οξείας Φάσης
 Κυτταροκίνες
Φυσική Ανοσία

Κοκκιοκύτταρα

Ουδετερόφιλα
Βασεόφιλα
Ηωσινόφιλα

Δράση:
 φαγοκυττάρωση
 έκκριση ενζύμων

 αντιμικροβιακά πεπτίδια

 αλλαγή pH

 ρίζες Ο
Φυσική Ανοσία

Μακροφάγα

ΜΥΕΛΟΣ ΑΙΜΑ ΙΣΤΟ

Ι
Αρχέγονο
μητρικό Μονοκύτταρο Μακροφάγο
κύτταρο

Ενεργοποίηση Διαφοροποίηση

• Γιγαντοκύτταρα • Μικρογλοιακό (ΚΝΣ)

• Επιθηλιοειδές • Κύτταρα Kupffer (ΗΠΑΡ)

• Ενεργοποιημένο • Κυψελιδικά μακροφάγα

μακροφάγο (ΠΝΕΥΜΟΝΑΣ)
Φυσική Ανοσία

Μακροφάγα
Συμμετοχή στη φυσική ανοσία
Φαγοκυττάρωση
Έκκριση κυτταροκινών
Παραγωγή δραστικών ριζών (Ο-, ΝΟ)
αντιβακτηριακά πεπτίδια (αμυντίνες/defesins)
Ρυθμιστές φλεγμονής
Παραγωγή κυτταροκινών/χημειοκινών
Προαγωγή/αναστολή ανοσολογικών αποκρίσεων
 Μ1/Μ2
«καθαρισμός» βλαβών
Επαγωγή ειδικών ανοσολογικών αποκρίσεων
Αντιγόνο-παρουσιαστικά κύτταρα
Φυσική Ανοσία

Δενδριτικά Κύτταρα: Αντιγόνο-παρουσιαστικά κύτταρα

σύνδεση φυσικής &

επίκτητης ανοσίας

BBA-Molecular Basis of Disease, 1862(3): 352-367, 2016

Φυσική Ανοσία

Κύτταρα φυσικοί-φονείς (Natural-killer cells; NK cells)

Κυτταροτοξικά κύτταρα
(CD56+/TCR-)
κύτταρα μολυσμένα με ιούς
όγκους
Φυσική Ανοσία

Κύτταρα φυσικοί-φονείς (Natural-killer cells; NK cells)

Ενεργοποίηση
ιντερφερόνες &
κυτταροκίνες

Υποδοχείς
 Συνδιεγερτικοί /
ανασταλτικοί υποδοχείς
 Ly49 / μόρια MHC-I.

 NCR (natural cytotoxicity receptors) / αιματογλουτινίνες, βακτηριακοί,

ιικοί & κυτταρικοί συνδέτες NK κυτταροτοξικότητα, έκκριση IFNγ.

 CD16 (FcγIIIA)/ IgG: εξαρτώμενη από αντισώματα κυτταροτοξικότητα

Φυσική Ανοσία

Κύτταρα φυσικοί-φονείς (Natural-killer cells; NK cells)

Wing Leung Clin Cancer Res 2014;20:3390-3400

Φυσική Ανοσία

Κύτταρα φυσικοί-φονείς

Δράση
Εξαρτώμενη από αντισώματα
κυτταροτοξικότητα
Έκκριση ενζύμων  οσμωτική
λύση ή αποπτωτικό κυτταρικό
θάνατο
 διατορίνη (perforin), granzymes

Αλληλεπίδραση/ενεργοποίηση
άλλων ανοσοκυττάρων
 Έκκριση κυτταροκινών….
Φυσική Ανοσία

Αναγνώριση παθογόνων ή σημάτων κινδύνου

Υποδοχείς που αναγνωρίζουν μοριακά πρότυπα (pattern recognition

receptors, PPRs) συσχετιζόμενα με

Παθογόνα (pathogen-associated microbial

patterns, PAMPs)
 Λιποπολυσακχαρίτες, πεπτιδογλυκάνες,
λιποτοιχοϊκά οξέα, dsRNA, ssRNA,
CpG-DNA

Κίνδυνο (danger-associated molecular

patterns, DAMPs)
 Ενδογενή μόρια: πρωτεΐνες θερμικού στρες,
ινωδογόνο, RNA, DNA
Φυσική Ανοσία

Υποδοχείς που αναγνωρίζουν μοριακά πρότυπα

Φυσική Ανοσία - αναγνώριση παθογόνων

Υποδοχείς Toll-like (TLRs)

TLR1: τριακετυλιωμένα λιποπεπτίδια (βακτήρια)

TLR2: λιποπρωτεΐνες, πεπτιδογλυκάνες, λιποτοιχοϊκά οξέα
(Gram+-βακτήρια)

TLR3: dsRNA (ιοί)

TLR4: λιποπολυσακχαρίτες (Gram--βακτήρια)
TLR5: μαστιγίνη (flaggelin, βακτήρια)
TLR6: διακετυλιωμένα λιποπεπτίδια, λιποτοιχoϊκά οξέα (μυκοβακτήρια,
μύκητες, Gram+-βακτήρια)
TLR7/8: ssRNA (ιοί)
TLR9: CpG-DNA (βακτήρια)
TLR10: πρωτεΐνες που προσομοιάζουν με προφιλίνη (βακτήρια)

Ποντίκι: TLR1-TLR9, TLR11, TLR12 & TLR13

Toll-like receptors (TLRs)
Μεταδοτικά μονοπάτια των TLR
Φυσική Ανοσία - αναγνώριση παθογόνων

Υποδοχείς Toll-like (TLRs)

Η διέγερση των TLRs επάγει φλεγμονώδεις αντιδράσεις

ενεργοποίηση
 κυττάρων που τους εκφράζουν
 κυττάρων της επίκτητης ανοσίας

σηματοδότηση μέσω TLRs

 ενεργοποίηση μεταγραφικών παραγόντων (NFκB, AP-1, IRFs)
 επαγωγή της έκφρασης γονιδίων
 Έκκριση κυτταροκινών και χημειοκινών
 Έκφραση προσκολλητικών και συνδιεγερτικών μορίων
 έκφραση Toll-like υποδοχέων
Δομή κυτταρικής επιφάνειας αρνητικού κατά Gram βακτηρίου
Δομή κυτταρικής επιφάνειας θετικού κατά Gram βακτηρίου
Ανοσία

Επίκτητη Ανοσία
 ειδική Λεμφοκύτταρα 3η γραμμή άμυνας
 εκπαιδεύεται  T κύτταρα
 B κύτταρα
Αντισώματα

 Φαγοκύτταρα
Φυσική Ανοσία  Κοκκιοκύτταρα
  ειδικότητα  Μακροφάγα 2η γραμμή άμυνας
 Δενδριτικά Κύτταρα
 Κύτταρα φυσικοί φονείς

 Δέρμα
 Βλεννογόνοι
1η γραμμή άμυνας
 Αντιμικροβιακά συστατικά
 Πρωτεΐνες Οξείας Φάσης
 Κυτταροκίνες
Ειδική ή Επίκτητη Ανοσία

Κυτταρική ανοσία
Τ & Β κύτταρα

Χυμική ανοσία
Αντισώματα (Β κύτταρα)
Επίκτητη Ανοσία

Τ & Β λεμφοκύτταρα
Λεμφοκύτταρα
Τ κύτταρα

Τ κυτταρικός υποδοχέας: Ειδική

αναγνώριση του αντιγόνου
α/β
 CD8+
 CD4+

γ/δ
Αντιγόνο

Μικρό τμήμα ενός μορίου

10-15 αα = επίτοπος

Μπορεί να είναι
Πρωτεΐνη
Υδατάνθρακες
Λιπίδια

Ιικές αλληλουχίες μολυσμένων κυττάρων

Ενδοπλασματικό δίκτυο
 MHC-I

Φαγοκυττάρωση & «πέψη»

λυσοσώματα/ενδόσωμα
 MHC-IΙ
Τ κύτταρα

Ειδική αναγνώριση του αντιγόνου

Τ κυτταρικό υποδοχέα
 CD8+  MHC-I/Αντιγόνο
 MHC-I: Όλα τα κύτταρα
~ Κυτταροπλασματικά αντιγόνα
~ Ιούς
~ Ενδοπλασματικό δίκτυο

 CD4+  MHC-II/Αντιγόνο
 MHC-IΙ: Αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα
~ Φαγοκυττάρωση
~ ενδοσώματα
Τ κύτταρα

Ωρίμανση στον θύμο

αδένα
 CD4+ (MHC-II)
 CD8+ (MHC-I)

2γενή λεμφικά όργανα/

περιφέρεια
Δραστικά Τ κύτταρα
 Βοηθητικά
 Ρυθμιστικά
 Κυτταροτοξικά
 ΝΚ-Τ
Τ κύτταρα

Ωρίμανση στον θύμο

Τ θυμοκύτταρα
Φλοιός θύμου αδένα
 Διπλά αρνητικά
 CD3+/CD4-/CD8-
 Διπλά θετικά
 CD3+/CD4+/CD8+
 Δεσμευμένα μονά θετικά
 CD3+/CD4-/CD8+
 CD3+/CD4+/CD8-

Μυελός θύμου αδένα

 Θετική και αρνητική
κλωνική επιλογή
Τ κύτταρα

Ωρίμανση στον θύμο - Κλωνική απαλοιφή

Δεσμευμένα μονά θετικά Τ θυμοκύτταρα

Απαλοιφή (απόπτωση)
 Μηδενική ή χαμηλή συγγένεια για αντιγόνο/MHC
 Υψηλή συγγένεια για αντιγόνο/MHC
Αθώα Τ
λεμφοκύτταρα
Επιβίωση
 Ενδιάμεση συγγένεια για αντιγόνο/MHC
Αθώα Τ κύτταρα

Διαφοροποίηση

Gong C et al. Front Immunol. 2014

 Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων

Μοντέλο των δύο μηνυμάτων

APC APC

MHC Β7

Μήνυμα 1 Μήνυμα 2
Αντιγονο-ειδικό Συνενεργοποίηση
Μήνυμα 1 TCR CD28

Αντιγονο-ειδικό

+
+

+
T T

Ανέργια ή Απόπτωση Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων

&
Bretscher P, Cohn M. Science 1970
κλωνική επέκταση
Συνδιέγερση των Τ κυττάρων: Β7: CD28/CTLA4
Συνδιεγερτικά μόρια
Δύο οικογένειες πρωτεϊνών

Οικογένεια B7 : CD28/CTLA4 Οικογένεια TNF:TNFR

Immunoglobulin superfamily Tumor necrosis factor superfamily

Rothstein DM, Sayegh MH. Immunological Reviews 2003

Τ κύτταρα - Ενεργοποίηση

Συνδιέγερση: Διεγερτικά & ανασταλτικά μηνύματα

Yao et al. Nature Reviews Drug Discovery, 130–146, 2013

Συνδιεγερτικά μόρια: Ρόλος σε καρκίνο
 Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων

Σήμα 1: Αντιγονικό ερέθισμα Σήμα 2: Συνδιέγερση Σήμα 3: Κυτταροκίνες

Χωρίς δεύτερο σήμα ≠ ανάγκη: 1γενείς & Διαφοροποίηση 
 Ανέργεια ή απόπτωση 2γενείς αντιδράσεις Δραστικά Τ κύτταρα
Επίκτητη Ανοσία

Τ λεμφοκύτταρα
Επίκτητη Ανοσία

Κυτταροτοξικά Τ λεμφοκύτταρα (CD8+)

Εξάντληση των Τ κυττάρων
Επίκτητη Ανοσία

Β κύτταρα: Αλληλεπίδραση με άλλα ανοσοκύτταρα

Β κύτταρα

Ωρίμανση στον μυελό των οστών

Ανώριμο Β κύτταρο
 Ώριμο Β κυτταρικό υποδοχέα
  έκφραση του ίδιου στην επιφάνεια

Λεμφικά όργανα/περιφέρεια
Β κύτταρα

Ενεργοποίηση, διαφοροποίηση ανώριμου Β κυττάρου

Λεμφικά όργανα/περιφέρεια
 Δέσμευση αντιγόνου  ενεργοποίηση
  επιβίωση, πολλαπλασιασμός
  έκφραση
~ συνδιεγερτικών μορίων Β7
~ κυτταροκινών/χημειοκινών (CCR7)
~ υποδοχέων κυτταροκινών

 Μετανάστευση στην περιοχή των Τ κυττάρων

~ Βοήθεια από Τ βοηθητικά κύτταρα
~ CD40
~ Κυτταροκίνες
~ Μικροπεριβάλλον (κυτταροκίνες, σήματα φυσικής ανοσίας)
Επίκτητη Ανοσία

Β κύτταρα
Β κύτταρα

Διαφοροποίηση

SHM: Ab diversity
Heavy chain: 24000 possible
combinations
 1/400 variable gene segments (V)
 1/15 diversity segments (D)
 1/4 joining (J) segments
Β κύτταρα

Ενεργοποίηση, διαφοροποίηση

Ανεξάρτητη των Τ κυττάρων

Αντιγόνα
 Πολυσακχαρίτες
 CpG DNA
 Ταυτόχρονη δέσμευση πολλών Β κυτταρικών υποδοχέων

Χωρίς αλλαγή ισοτύπου (IgM)

Δεν έχει διάρκεια

Αντισώματα
Γλυκοπρωτεΐνες
Αποτελούνται από
2 βαριές αλυσίδες
 α, μ, γ, δ, ε
2 ελαφριές αλυσίδες
 κ, λ

Αναγνωρίζει ειδικά το αντιγόνο

Επίτοπος: ελάχιστη δομή στην οποία
προσδένεται το αντίσωμα
 Διαμόρφωσης
 Γραμμικοί
μη ομοιοπολικούς δεσμούς
 van der Waals, υδροφοβικούς, υδρογόνου, ιονικούς…

Ένα αντίσωμα αναγνωρίζει έναν μόνο επίτοπο

Επίκτητη Ανοσία
Τύποι αντισωμάτων
5 τάξεις
IgM (πενταμερής)
 1η που παράγεται
 Παράγεται κατά την εμβρυική
ζωή
 Ημίσεια ζωή: 10 ημέρες
IgG (μονομερής)
 IgG1, IgG2, IgG3, IgG4
 Πιο συχνή (80-85%)
 Μεταφέρεται μέσω του
πλακούντα
 Μνήμη
 Ημίσεια ζωή: 21 ημέρες
IgA (μονομερής & διμερής-εκκρινόμενη)
 IgA1 (μονομερής): αίμα
 IgA2 (διμερής): εκκρίσεις (μητρικό γάλα,
δάκρυα, σάλιο)
 Ανοσία βλενογόνων
 Ημίσεια ζωή: 10 ημέρες
IgD (μονομερής)
 Β κυτταρικός υποδοχέας
 Ημίσεια ζωή: 3 ημέρες
IgE
 Αλλεργικές αντιδράσεις
 Συνδέεται στα σιτευτικά κύτταρα,
μολύνσεις από παράσιτα
 Ημίσεια ζωή: 2 ημέρες
Αντισώματα

Λειτουργία

Αδρανοποίηση
Αλληλοεπιδρά με βιολογικά ενεργή
περιοχή του αντιγόνου  ανενεργή

Ακινητοποίηση και πρόληψη της

προσκόλλησης
Συγκόλληση και καθίζηση
Οψωνοποίηση  φαγοκυττάρωση
Ενεργοποίηση μονοπατιού του
συμπληρώματος
Κυτταροτοξικότητα των κυττάρων,
εξαρτώμενη από αντισώματα
Αντισώματα

Λειτουργία
Ανοσολογικές αποκρίσεις
Ανοσολογικές αποκρίσεις

Χρονοδιάγραμμα
Φλεγμονή
Φλεγμονή

Οξεία ή χρόνια
Φλεγμονή – Ορισμός
Αντίδραση του οργανισμού σε βλάβη
Χαρακτηρίζεται από
 Θερμότητα
 Ερυθρότητα

 Οίδημα

 Πόνο

 απώλεια λειτουργίας

Φυσιολογικές συνθήκες:
 προστατευτικός ρόλος 
εξάλειψη
 παθογόνων παραγόντων
~ μικρο-οργανισμοί, τοξίνες
 παραγώγων των φλεγμονωδών
διεργασιών
~ νεκρά κύτταρα, υπολείμματα ιστών

Απώλεια ομοιόστασης
 αυτοανοσία / αλλεργία
Φλεγμονή

Αγγειο-  Χημειοταξία Συστεμική

διαστολή διαπερατότητα Πρόσκληση αντίδραση
των αγγείων λευκοκυττάρων

Μετανάστευση
 ροή αίματος διαρροή υγρών λευκοκυττάρων Πυρετός &
στην περιοχή πολ/σμός
της βλάβης λευκοκυττάρων

Θερμότητα, Ερυθρότητα Οίδημα, Πόνος

Φλεγμονή
Φλεγμονή

Αγγειακή φάση
Αγγειοδιαστολή   ροής αίματος   ερυθρότητας,
θερμότητας
μικρά αιμοφόρα αγγεία δίπλα στη βλάβη
 Διόγκωση ενδοθηλιακών κυττάρων, ακολουθούμενη από συστολή

 αύξηση μεσοκυττάριου διαστήματος

  αύξηση διαπερατότητας
του αγγειακού φραγμού

Ρύθμιση από χημικούς

μεσολαβητές
Η αλληλουχία των κυτταροκινών στην οξεία
φλεγμονή
Φλεγμονή

Αγγειακή φάση

Εξίδρωση  οίδημα
απώλεια υγρού από τον αγγειακό χώρο στον ενδιάμεσο χώρο
 Απελευθέρωση φλεγμονωδών πρωτεϊνών & αιμοστατικών παραγόντων
 συμπλήρωμα, ανοσοσφαιρίνες
 απομάκρυνση των παθογόνων και των κυτταρικών συντριμμιών στην περιοχή
μέσω λεμφικής αποστράγγισης
  συγκέντρωσης αιμοπεταλίων
Φλεγμονή

Αγγειακή φάση

Αιμοπετάλια
Αιμόσταση
παραγωγή κυτταροκινών/ χημειοκινών
 PDGF, TGF-α, TGF-β
 ενεργοποίηση ενδοθηλίου

 έκφραση μορίων προσκόλλησης

 κύλισμα, σταμάτημα ροής και έξοδος των λευκοκυττάρων στον τραυματισμένο
ιστό
 προσέλκυση φαγοκυττάρων
 Ουδετερόφιλα
~ καθαρισμός νεκρών κυττάρων και ιστικών απομειναριών
~ προσέλκυση μακροφάγων
~ Μικρή διάρκεια ζωής (από τα ένζυμά τους και τα ιστικά υπολλείματα
σχηματίζεται το πύον)
 προσέλκυση ινοβλαστών
Αγγειακή φάση φλεγμονής

Εξίδρωμα
Φλεγμονή

Κυτταρική φάση

Χημειοτακτική πρόσκληση ανοσοκυττάρων (ουδετερόφιλα)

Ομαλοποίηση - τα κύτταρα ευθυγραμμίζονται με το ενδοθήλιο
Κύλιση - στενή επαφή και κυλίνδρωση κατά μήκος του ενδοθηλίου
Προσκόλληση - σύνδεση με το ενδοθηλιακό τοίχωμα
Μετανάστευση μέσω του τοιχώματος του αγγείου στην πληγείσα
περιοχή
Φαγοκυττάρωση
Φλεγμονή

Κυτταρική φάση

Ενεργοποίηση ενδοθηλιακών
κυττάρων
Έκφραση μορίων προσκόλλησης
 Ανοσοανεπάρκεια της προσκόλλησης
των λευκοκυττάρων
 Έλλειψη μορίων προσκόλλησης 
πολυμορφοπύρηνα δεν μπορούν να
αλληλεπιδράσουν με ενδοθήλια & να
διεισδύσουν στους ιστούς
 Εκτεταμένες, σοβαρές βακτηριακές
πυογενείς λοιμώξεις, περιοδοντίτιδα
 Μη αποτελεσματική επούλωση των πληγών
Φλεγμονή

Κυτταρική φάση

Κύριο ρόλο στην

επιδιόρθωση του ιστού
Καθάρισμα υπολειμμάτων
κυττάρων, ιστικών στοιχείων,
νεκρών ή αποπτωτικών κυττάρων
Προσέλκυση άλλων κυττάρων
Αγγειογένεση
Σύνθεση της θεμέλιας ουσίας
Προσέλκυση λεμφοκυττάρων &
αντιδράσεις επίκτητης ανοσίας
Επούλωση ιστικής βλάβης

Πολλαπλασιασμός
Αγγειογένεση /
επαναγγείωση
Δημιουργία κοκκιώδους
ιστού
 Εποικισμός από ινοβλάστες
 δημιουργία νέας θεμέλιας
ουσίας
 ΕπιθηλιοποίησηΚοκκίωμα
 μετανάστευση και
δημιουργία από
τις
άκρες
Ανακατασκευή