«Η βουλιμία και η αντιμετώπισή της».

Μια εργασία της φοιτήτριας Μιατίδη Χαράς

βασισμένη στο έργο του dr.Cristopher Fairburn
“Overcoming binge eating”
The Guilford Press, 1995.

Η εργασία έγινε στα πλαίσια του μαθήματος

«Κλινική ψυχολογία ΙΙ»
Διδάσκουσα: Παλαιολόγου Άντζυ
Τμήμα: ιστορικό
Εξάμηνο: η’

Ιωάννινα, 2001.

1
 1.Τι είναι το επεισόδιο βουλιμίας.

Για κάποιους σημαίνει απώλεια του ελέγχου στο φαγητό, για άλλους μια
απόκλιση από το σύνηθες πρόγραμμα διατροφής ή «μια αχαλίνωτη και συχνά
υπερβολική απόλαυση» (Merriam Webster’s Collegiate Dictionnary). Αυτή η
επονομαζόμενη απόλαυση είναι εμπειρία που βιώνει τουλάχιστον μία στις
πέντε γυναίκες σήμερα. Γι’ αυτό το λόγο η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία
οδηγήθηκε στην διαμόρφωση ενός κοινά αποδεκτού ορισμού της βουλιμίας.
Ένα επεισόδιο βουλιμίας χαρακτηρίζεται από τα παρακάτω στοιχεία:
1. Το άτομο τρώει μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ποσότητα
τροφής πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που θα έτρωγαν οι περισσότεροι
άνθρωποι στο ίδιο χρονικό διάστημα και κάτω από παρόμοιες
συνθήκες.
2. Υπάρχει η αίσθηση απώλειας του ελέγχου στην ποσότητα της τροφής
που καταναλώνει το άτομο κατά τη διάρκεια του επεισοδίου.
Γενικά, ένα επεισόδιο βουλιμίας φέρει κάποια χαρακτηριστικά που το κάνει να
ξεχωρίζει από ένα περιστατικό υπερβολικής κατανάλωσης τροφής που είναι
σύνηθες για τον καθένα μας. Αυτά είναι:
- η ευχαρίστηση που μετατρέπεται σε αηδία
-η ταχύτητα στην κατανάλωση τροφής,
-η αναστάτωση και η αμηχανία κατά την διάρκεια του επεισοδίου
-ένα αίσθημα διαταραχής της συνείδησης που θυμίζει κατάσταση ύπνωσης.
Όταν οι άνθρωποι που υποφέρουν από βουλιμία ερωτηθούν: «Τι τρως
όταν σε πιάνει βουλιμία;» συνήθως δίνουν δύο είδη απαντήσεων. Η πρώτη
έχει σχέση με τι είδος της τροφής. Έτσι μπορεί να απαντήσουν «γλυκά» ή
«χορταστικά πράγματα». Η δεύτερη έχει να κάνει με τη στάση τους απέναντι
στο φαγητό. Μπορεί λοιπόν να απαντήσουν: «απαγορευμένες τροφές» ή
«παχυντικές τροφές». Είναι ολοφάνερο ότι στα περισσότερα επεισόδια
βουλιμίας το άτομο καταναλώνει τροφές που προσπαθεί να αποφύγει.
Σύμφωνα με μια μελέτη της American Journal of Psychiatry (198,138:
85-836), ο μέσος όρος διάρκειας ενός επεισοδίου βουλιμίας ήταν τα 78 λεπτά
και ποίκιλλε από 15 λεπτά έως 8 ώρες, ο μέσος όρος θερμίδων ήταν 3415
ενώ οι τροφές που συνήθως καταναλώνονταν ήταν μπισκότα, παγωτό,
σοκολάτες, κρουασάν, τυρί και δημητριακά. Γενικότερα, ο μέσος όρος των
επεισοδίων ήταν 11,7 κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας και κυμαίνοντας από
1 έως 46 επεισόδια.
Ορισμένοι άνθρωποι εκδηλώνουν κάποια ιδιαίτερα επεισόδια
βουλιμίας. Για παράδειγμα τα άτομα με ψυχογενή ανορεξία συχνά εμφανίζουν
μικρά επεισόδια βουλιμίας, ενώ τα παχύσαρκα άτομα μεγαλύτερα, σε
μικρότερη ταχύτητα και με λιγότερο άγχος.
Πολλές καταστάσεις πυροδοτούν τα επεισόδια βουλιμίας. Μια μελέτη
που διεξήχθη στην Αυστραλία το 1982 έφερε στο φως έναν κατάλογο με
διάφορες αιτίες πρόκλησής τους. Οι ασθενείς περιέγραψαν 12 κυριαρχούν
παράγοντες που προκαλούν τα επεισόδια βουλιμιάς τους:
άγχος (91%), η επιθυμία να φάνε κάτι (84%), η μοναξιά (78%), η επιθυμία για
συγκεκριμένες τροφές (78%), η σκέψη του φαγητού (75%), η επιστροφή στο
σπίτι (72%), η πλήξη (59%), η πείνα (44%), η κατανάλωση αλκοόλ (44%), ένα
αισθηματικό ραντεβού (25%), ένα γεύμα σε εστιατόριο (22%),η συμμετοχή σε
πάρτι (22%).
Μετά από ένα πλούσιο γεύμα , οι περισσότεροι άνθρωποι είτε δέχονται

2
το επεισόδιο σαν μια μικρή απόλαυση «αμαρτωλή αλλά ωραία», είτε
νοιώθουν κάποιες τύψεις Μερικοί αποφασίζουν να επανορθώσουν κάνοντας
γυμναστική και τρώγοντας λιγότερο, αλλά είναι μάλλον απίθανο να προβούν
σε περαιτέρω ενέργειες. Η αίσθηση της πείνας και της στέρησης θα έχουν
εξαφανιστεί, το ίδιο και η κατάθλιψη ή το άγχος που προκαλούν τα επεισόδια
βουλιμίας. Αυτά όμως υποκαθίστανται γρήγορα από συναισθήματα ντροπής,
αηδίας και ενοχής. Η κατάθλιψη κάνει αμέσως την εμφάνισή τη καθώς τα
άτομα αυτά νιώθουν απελπισία μπροστά στην αδυναμίας τους να ελέγξουν το
φαγητό τους. Το άγχος αποτελεί επίσης συνηθισμένη κατάσταση εξαιτίας των
φόβων αύξησης του σωματικού βάρους. Τα αρνητικά συναισθήματα μπορεί
να επιδεινωθούν από τις σωματικές παρενέργειες, όπως για παράδειγμα την
εξάντληση και τους στομαχικούς πόνους.

2.Βουλιμία, διαταραχές στην πρόσληψη τροφής και παχυσαρκία.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που τρώνε πολύ δεν πάσχουν από κάποιο

πρόβλημα πρόσληψης της τροφής ούτε από κάποια διαταραχή της. Η
βουλιμία τους είναι περιστασιακή, δεν αφορά την κατανάλωση τεράστιων
ποσοτήτων τροφής, ούτε έχει επιπτώσεις στην ποιότητα της ζωής τους. Από
την άλλη, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι η βουλιμία των οποίων επιδρά σε
μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό αρνητικά στην ποιότητα της ζωής τους. Τα
επεισόδια βουλιμίας τους είναι συχνά, επιφέρουν άγχος και είναι ικανά να
βλάψουν την σωματική τους υγεία. Τα άτομα αυτά υποφέρουν από
προβλήματα πρόσληψης τροφής.
Ψυχογενής βουλιμία:
Η ψυχογενής βουλιμία, αρχικά γνωστή στη βόρεια Αμερική απλά
γνωστή ως «βουλιμία», βρέθηκε στο επίκεντρο της ιατρικής μόνο τα τελευταία
είκοσι χρόνια. Αν και τα σύγχρονα διαγνωστικά σχήματα διαφέρουν σε
κάποιες μικρές λεπτομέρειες, όλοι συμφωνούν πως για να γίνει διάγνωση της
ψυχογενούς βουλιμίας, πρέπει να συντρέχουν τρεις προϋποθέσεις:
1. Το άτομο να έχει συχνά επεισόδια βουλιμίας, δηλαδή, πρέπει να
καταναλώνει πολύ μεγάλες ποσότητες τροφής, λαμβάνοντας υπόψη
και τις περιστάσεις κάτω από τις οποίες εκδηλώνει τα επεισόδια αυτά.
Επίσης, πρέπει να βιώνει μία αίσθηση απώλειας του ελέγχου τη στιγμή
εκείνη.
2. Πρέπει να χρησιμοποιεί συστηματικά οποιοδήποτε ακραίο μέτρο για
την αποφυγή αύξησης του σωματικού βάρους. Τα μέτρα αυτά μπορεί
να είναι ο αυτοπροκαλούμενος εμετός, η χρήση καθαρτικών ή
διουρητικών, η υπερβολική γυμναστική και η εντατική δίαιτα ή νηστεία.
3. Πρέπει να ανησυχεί υπερβολικά για το σχήμα του σώματος, το βάρος
του ή και τα δύο.
Διαταραχή της βουλιμίας:
Η διαταραχή της βουλιμίας είναι η διαταραχή πρόσληψης τροφής.
Πρόκειται για μια νέα διάγνωση που είναι ακόμη αμφιλεγόμενη. Μάλιστα,
πολλοί γιατροί μπορεί να μην είναι ακόμη εξοικειωμένοι με τον όρο αν και
πολλοί ξέρουν το πρόβλημα που περιγράφει. Οι άνθρωποι με διαταραχή της
βουλιμίας παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενα συμπτώματά της, αλλά δεν
καταφεύγουν σε ακραίες τεχνικές ελέγχου του βάρους τους όπως τα άτομα με
ψυχογενή βουλιμία.

3
 Στις μέρες μας επικρατεί η εσφαλμένη εντύπωση πως όλοι οι
άνθρωποι που πάσχουν από τη διαταραχή της βουλιμίας είναι υπέρβαροι. Οι
έρευνες στον γενικό πληθυσμό δείχνουν πως μόνο οι μισοί περίπου είναι
υπέρβαροι.
Ψυχογενής ανορεξία:
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ακούσει για την ψυχογενή ανορεξία,
«την ασθένεια των αδυνάτων»,ίσως λόγω των λίγων αλλά ευρέως
γνωστοποιημένων θανάτων που σχετίζονται με τη διαταραχή και επειδή οι
σωματικές επιδράσεις είναι ιδιαίτερα εμφανείς. Αν και διαφέρει σημαντικά από
την ψυχογενή βουλιμία και τη διαταραχή της βουλιμίας έχει, όπως
αναφέρθηκε και παραπάνω, άμεση σχέση με την πρώτη εκ των δύο. Για να
γίνει διάγνωση της ψυχογενούς ανορεξίας, το άτομο πρέπει να χαρακτηρίζεται
από δύο στοιχεία:
1. Να είναι ιδιαίτερα ελλιποβαρές, ως αποτέλεσμα δικών του
προσπαθειών.
2. Να ανησυχεί ιδιαίτερα για το σχήμα του σώματός του, το βάρος του ή
και τα δύο. Ωστόσο, αντί να αγωνιά για το χαμηλό του βάρος, το άτομο
φοβάται μην πάρει κιλά και παχύνει. Για το λόγο αυτό, συχνά λέγεται
πως υποφέρουν από «νοσηρό φόβο της παχυσαρκίας» ή «από μια
φοβία βάρους» με αποτέλεσμα ο τρόπος διατροφής τους να
καθοδηγείται από «ένα αδιάκοπο κυνήγι μιας αδύνατης σιλουέτας».
Αυτή η στάση απέναντι στο βάρος και στο σχήμα είναι παρόμοια μ’
εκείνη που συναντάται στην ψυχογενή βουλιμία.
Η ψυχογενής ανορεξία παρουσιάζεται κυρίως στις έφηβες και στις νεαρές
γυναίκες. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από τη διαταραχή αποκτούν χαμηλό
βάρος τρώγοντας πολύ λίγο και κάνοντας εντατική γυμναστική. Ίσως κάποιες
φορές να κάνουν νηστεία. Περίπου το ένα τρίτο των ατόμων αυτών
παρουσιάζει επεισόδια βουλιμίας, κατά τη διάρκεια των οποίων οι
προσπάθειες για περιορισμό του φαγητού αποτυγχάνουν με αποτέλεσμα να
χαθεί εντελώς ο έλεγχος.

3 Ποια άτομα πάσχουν από βουλιμία;

Σύμφωνα με μια έρευνα γνωστού γυναικείου περιοδικού

(Cosmopolitan, 1980) μόνο το2,5 % των γυναικών που εκτιμήθηκε πως
πάσχουν από ψυχογενή βουλιμία ακολούθησαν θεραπεία, κάτι που ισχύει
μέχρι και σήμερα. Μια πρόσφατη αγγλική έρευνα, για παράδειγμα, έδειξε πως
μόνο το 12% του πληθυσμού ακολουθούν θεραπεία, αν και τα περισσότερα
από τα μισά πίστευαν πως χρειάζονταν ιατρική βοήθεια. Γιατί άραγε τόσο λίγα
άτομα με προβλήματα βουλιμίας ακολουθούν θεραπεία; Υπάρχουν πολλοί
λόγοι γι’ αυτό:
1. Τα προβλήματα αυτά συνοδεύονται από αισθήματα ντροπής και
ενοχής.
2. Οι άνθρωποι συνήθως ελπίζουν ότι το πρόβλημα θα εξαφανιστεί από
μόνο του.
3. Ορισμένοι πιστεύουν ότι το πρόβλημα δεν είναι αρκετά σοβαρό ,ώστε
να χρειάζονται θεραπεία.
4. Μπορεί να υπάρχουν οικονομικές δυσκολίες που να εμποδίζουν την
εξασφάλιση βοήθειας.
5. Ορισμένοι άνθρωποι δυσκολεύονται να μιλήσουν σε γιατρό.

4
 6. Ορισμένοι γιατροί δυσκολεύονται να δεχτούν την ύπαρξη
προβλήματος, θεωρώντας το άνευ σημασίας.
7. Ορισμένες φορές ο γιατρός ενημερώνεται για το πρόβλημα αλλά δεν
κάνει τίποτα, αφού μπορεί να μην το πάρει σοβαρά, να μην ξέρει τι να
κάνει ή να μην έχει πρόσβαση σε κατάλληλα θεραπευτικά μέσα.
8. Ο γιατρός μπορεί να προσφέρει ακατάλληλα για το πρόβλημα βοήθεια.
Για παράδειγμα μπορεί να δώσει στον ασθενή ένα πρόγραμμα δίαιτας
και τίποτε άλλο.
Από το 1980 έχουν διεξαχθεί παγκοσμίως περισσότερες από εξήντα έρευνες
για την συχνότητα της ψυχογενούς βουλιμίας. Πολλές έχουν δώσεις ποσοστά.
Οι έρευνες αυτές έχουν επικεντρωθεί σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ
δεκατεσσάρων και σαράντα ετών καθώς αυτές πιστεύεται ότι μπορεί να
διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο. Οι περισσότεροι ερευνητές έχουν
συγκεντρώσει τα στοιχεία τους ζητώντας από ανθρώπους να συμπληρώσουν
έναν αριθμό απλών ερωτηματολογίων. Ένα από τα κύρια ευρήματά τους είναι
η διαπίστωση ότι πολλές από αυτές δηλώνουν «πως έχουν βουλιμία».
Πράγματι, σύμφωνα με τις έρευνες αυτό ισχύει για ένα ποσοστό μεγαλύτερο
από το ένα τρίτο, ενώ για 16τοις εκατό ομολογούν πως έχουν επεισόδια
βουλιμίας τουλάχιστον κάθε βδομάδα.
Για πολλούς λόγους η αξιοπιστίας αυτών των ερευνών είναι
αμφισβητήσιμη. Ένας λόγος είναι ότι οι περισσότερες έρευνες δεν έχουν
βασιστεί στον τεχνικό ορισμό του επεισοδίου βουλιμίας έτσι όπως
περιγράφηκε από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία. Αντί γ’ αυτό πολλές
θέτουν το ερώτημα όπως «Σας ιάνει βουλιμία;» και στη συνέχεια βασίζονται
σχεδόν εξολοκλήρου στις δοθείσες απαντήσεις. Κατά συνέπεια τα ποσοστά
αντανακλούν περισσότερο μια υποκειμενική αίσθηση υπερβολικής τροφής,
παρά αληθινά επεισόδια βουλιμίας. Ακόμη, λίγες είναι οι έρευνες που
βασίζονται σε συνεντεύξεις από δείγματα του γενικότερου πληθυσμού. Καμιά
από τις έρευνες αυτές δεν αποδίδουν σωστά ποσοστά για την εξάπλωση της
κατάστασης σήμερα.
Μία εξαίρεση του κανόνα, αποτελεί η έρευνα που έγινα στο
Όξφορσαιντ στην Αγγλία σύμφωνα με την οποία το 10% των γυναικών
ηλικίας από δεκάξι έως τριάντα-πέντε χρόνων είχαν επεισόδια βουλιμίας
τουλάχιστον μια φορά το μήνα, ενώ το 3% τουλάχιστον κάθε εβδομάδα.
Φαίνεται λοιπόν πως το 1% των νεαρών γυναικών πάσχουν από ψυχογενή
βουλιμία και το 3% έχουν τακτικά ποσοστά ψυχογενούς βουλιμίας. Τα
ποσοστά αυτά είναι ανησυχητικά δεδομένου ότι το πρόβλημα της βουλιμίας
είναι συνήθως μακροχρόνια και μπορούν να έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην
ποιότητα της ζωής, συμπεριλαμβανομένης και της σωματικής υγείας.
Οι κλινικοί έχουν συναντήσει ελάχιστες περιπτώσεις ψυχογενούς
βουλιμίας σε άντρες και για το λόγο αυτό θεώρησαν λογικό να συμπεράνουν
πως η διαταραχή αυτή δεν τους αφορά. Ωστόσο, πρόσφατες ενδείξεις
καταδεικνύουν πως ο αριθμός των αντρών που προσβάλλονται αυξάνεται.
Πάντως, ο βαθμός εκδήλωσης της διαταραχής της βουλιμίας στους άντρες
είναι άγνωστος. Είναι βέβαιο πως δε κλινικά δείγματα που πάσχουν από τη
διαταραχή της βουλιμίας, οι γυναίκες είναι πολύ περισσότερες από τους
άντρες.

5
4.Ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα που συνδέονται με τη βουλιμία.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που πάσχουν από βουλιμία κάνουν δίαιτα.

Μάλιστα, η δίαιτα αποτελεί ένα καλό παράδειγμα για το πώς τα προβλήματα
που συνδέονται με τη βουλιμία μπορούν να ενταχθούν στην κλασική
ταξινόμηση είτε ως αιτίες είτε ως αποτελέσματα. Η δίαιτα συχνά προηγείται
της βουλιμίας, αλλά είναι επίσης και το αποτέλεσμα της υπερβολικής
κατανάλωσης τροφής. Όπως θα φανεί απ’ αυτό και το έκτο κεφάλαιο,
υπάρχουν πειστικοί λόγοι για να πιστέψουμε πως παίζει ένα ρόλο κλειδί στην
έναρξη και στη διατήρηση πολλών προβλημάτων βουλιμίας.
Η δίαιτα που διακόπτεται από επεισόδια βουλιμίας αποτελεί πια
συνηθισμένο φαινόμενο. Συναντάται σε μεγάλο βαθμό στις περιπτώσεις
ψυχογενούς βουλιμίας και ανορεξίας, κατά τις οποίες το άτομο κάνει αυστηρή
και μόνιμη δίαιτα. Τα άτομα που πάσχουν από ψυχογενή βουλιμία συνηθίζουν
να εφαρμόζουν τους εξής τύπους δίαιτας:
Α. Αποφυγή κατανάλωσης τροφής.
Β. Μείωση της συνολικής ποσότητας τροφής
Γ. Αποφυγή ορισμένων τύπων τροφής π.χ. λίπη ή υδατάνθρακες.
Είναι ενδιαφέρον ότι τα άτομα που πάσχουν από ψυχογενή βουλιμία
αποκλίνουν κάπως από το μοντέλο δίαιτας- βουλιμίας που περιγράψαμε
παραπάνω. Όσοι πάσχουν από ψυχογενή βουλιμία εφαρμόζουν τη στάση του
όλα ή τίποτα στην διατροφή τους, ενώ όσοι πάσχουν από τη διαταραχή της
βουλιμίας τρώνε ασυνήθιστα μεγάλα γεύματα και επίσης τσιμπολογούν σε
μεγάλο βαθμό.
Είναι ακόμη γνωστό ότι το 5 με 10% των νεαρών γυναικών
παραδέχονται πως προκαλούν από μόνες τους εμετό και πως το 2% των
νέων ενήλικων γυναικών κάνουν το ίδιο μία ή περισσότερες φορές την
εβδομάδα. Η επιδημία αυτή εκδηλώνεται για παράδειγμα κάποιες φορές σε
φοιτητικές εστίες. Η πρόκληση εμετού αποτελεί σύμπτωμα που παρουσιάζουν
συχνά τα άτομα με ψυχογενή βουλιμία ή ψυχογενή ανορεξία. Το σύμπτωμα
είναι πολύ πιο σπάνιο σε άτομα στα άτομα που υποφέρουν από τη διαταραχή
της βουλιμίας, και όταν εκδηλώνεται είναι μάλλον περιστασιακό. Αν και οι
περισσότεροι απ’ αυτούς τους ανθρώπους προκαλούν εμετό για να
περιορίσουν την ποσότητα της τροφής που έχουν καταναλώσει, μπορεί να
έχουν και άλλα κίνητρα. Η εκτόνωση της έντασης είναι το πιο συνηθισμένο.
Επιπλέον, η χρήση καθαρτικών ή διουρητικών για τον έλεγχο του
βάρους αποτελεί σπανιότερο φαινόμενο από την πρόκληση εμετού. Και οι
δύο μορφές κατάχρησης μπορεί να εκδηλωθούν μεμονωμένα ή σε
συνδυασμό με την τεχνική της πρόκλησης εμετού. Μια μειοψηφία μόνο
δέχεται ευπρόσδεκτα ακόμη και τις δυσάρεστες σωματικές εμπειρίες. Θωρούν
τις κράμπες και τους σπασμούς του εντέρου, καθώς και τη διάρροια που τους
συνοδεύει, ως τιμωρία για τη βουλιμίας τους.
Ορισμένοι άνθρωποι που υποφέρουν από βουλιμία παίρνουν
διαιτητικά χάπια (κατασταλτικά της όρεξης) τα οποία αγοράζουν με ιατρική
συνταγή ή και αυθαίρετα, ελπίζοντας να ελέγξουν το πρόβλημά τους, παρά το
γεγονός /ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις για την αποτελεσματικότητά τους στην
περίπτωση της πραγματικής βουλιμίας. Παράλληλα, κάνουν πολύ εντατική
γυμναστική για να επηρεάσουν το βάρος τους με έναν παρορμητικό ή
καταναγκαστικό τρόπο. Συνηθίζουν να αφιερώνουν πάρα πολύ χρόνο

6
κάνοντας τις ασκήσεις όσο το δυνατόν πιο επίπονες. Σαν αποτέλεσμα τα
«τραύματα καταπόνησης» αποτελούν συχνή κατάσταση.
Οι περισσότεροι άνθρωποι με προβλήματα βουλιμίας ανησυχούν σε
μεγάλο βαθμό για την εμφάνιση και το βάρος τους. Μάλιστα, τα άτομα που
υποφέρουν από ψυχογενή βουλιμία επηρεάζονται τόσο πολύ από τέτοιες
ανησυχίες, που ρυθμίζουν όλη τους τη ζωή με βάση αυτές –τίποτε άλλο δεν
έχει τόση σημασία γι’ αυτούς. Οι περισσότεροι θέλουν να χάσουν βάρος και
σχεδόν όλοι τρέμουν και στην ιδέα μόνό ότι θα παχύνουν.
Το ζύγισμα αποκτά μεγάλη σημασία και πολλοί περνάνε μεγάλες περιόδους
κατά τις οποίες ζυγίζονται πολύ συχνά, και σε κάποιες περιπτώσεις πολλές
φορές την ημέρα. Οι γυναίκες υιοθετούν διάφορες μεθόδους για να ελέγξουν
την εμφάνισή τους, όπως το να μετράνε συχνά διάφορα σημεία του σώματός
τους. Επίσης, αποφεύγουν να αφήσουν τους άλλους να δουν το σώμα τους, .
δεν πάνε για κολύμπι, δεν αφήνουν το σύντροφό τους να τις δει με φως,
χωρίς ρούχα. Αισθάνονται χοντρές, ανεπιθύμητες και έχουν συνεχείς
ανησυχίες για το βάρος τους, οι οποίες παίζουν ρόλο καθοριστικό στη
συνέχιση αυτών των διαταραχών, πυροδοτούν τις δίαιτες, την πρόκληση
εμετού και την κατάχρηση καθαρτικών και διουρητικών που αναφέρθηκαν
παραπάνω.
Τα προβλήματα βουλιμίας παραμορφώνουν την αληθινή
προσωπικότητα των ανθρώπων. Παρ’ όλα αυτά, ορισμένα χαρακτηριστικά
είναι κοινά σε άτομα που υποφέρουν από βουλιμία και συχνά προϋπάρχουν
της εμφάνισης του προβλήματος.
1. Χαμηλή αυτοεκτίμηση
2. Τελειομανία
3. Σκέψη «όλα ή τίποτα»
4. Παρορμητισμός.

5. Σωματικά προβλήματα που συνδέονται με τη βουλιμία.

Α. Οι σωματικές συνέπειες της βουλιμίας.

Η βουλιμία έχει λίγες άμεσες σωματικές συνέπειες. Τα περισσότερα

επεισόδιά της αφήνουν το άτομο μ’ ένα αίσθημα πρηξίματος, το οποί, σε
κάποιες περιπτώσεις, είναι έντονο και οδυνηρό. Οι άνθρωποι που πάσχουν
από ψυχογενή βουλιμία έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα νιώσουν έντονο
πρήξιμο μετά από ένα επεισόδιο βουλιμίας. Κάποιες φορές αισθάνονται
δύσπνοια ενώ πολύ σπάνια, όταν τα τοιχώματα του στομάχου
καταστρέφονται ή αποκολλώνται , απαιτείται άμεση χειρουργική επέμβαση.
Η παχυσαρκία αποτελεί συχνό φαινόμενο στην περίπτωση της
διαταραχής της βουλιμίας. Είναι λογικό να προβλέψουμε ότι η βουλιμία οδηγεί
ορισμένους ανθρώπους στην παχυσαρκία ή την αύξηση του βάρους.
Από την άλλη, έχει αποδειχτεί πέρα από κάθε αμφιβολία ότι η σωματική
διάπλαση και το βάρος καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από γενετικούς
παράγοντες. Έτσι, είναι δυνατόν άνθρωποι με προβλήματα βουλιμίας να
είναι γενετικά προγραμματισμένοι να γίνουν υπέρβαροι. Αυτό τους ωθεί να
κάνουν δίαιτα, γεγονός που με τη σειρά του οδηγεί στη βουλιμία, να είναι
γενετικά προγραμματισμένοι να γίνουν υπέρβαροι. Με άλλα λόγια, αντί η
βουλιμία να προκαλεί παχυσαρκία, ισχύει το αντίστροφο: η παχυσαρκία
οδηγεί στην βουλιμία.

7
Β. Οι σωματικές συνέπειες της δίαιτας.

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως οι αυξομειώσεις του βάρους

συσχετίζονται σ’ ένα υψηλό ποσοστό θνησιμότητας, συγκεκριμένα με τον
αυξημένο κίνδυνο από καρδιαγγειακές παθήσεις. Η αιτία αυτής της σχέσης
δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη. Επίσης, επηρεάζονται οι ορμόνες του σώματος
οδηγώντας σε ανωμαλία ή απουσία εμμήνου ρύσεως. Καθώς η φυσιολογική
έμμηνος ρύση απαιτεί ένα συγκεκριμένο επίπεδο σωματικού λίπους, οι
γυναίκες με ψυχογενή ανορεξία δεν έχουν περίοδο. Αλλά ακόμη και όταν το
σωματικό λίπος είναι αρκετό, η δίαιτα μπορεί να επηρεάσει την έμμηνο ρύση,
αν και ο βαθύτερο μηχανισμός παραμένει ακόμη άγνωστος. Επιπλέον, οι
δίαιτες διαταράσσουν ορισμένους μηχανισμούς που ελέγχουν τη διατροφή.
Είναι πλέον γνωστό πως τα συστατικά των τροφών επηρεάζουν σε σημαντικό
βαθμό τους μηχανισμούς που ελέγχουν την όρεξη. Για παράδειγμα,
φυσιολογική συνέπεια της κατανάλωσης υδατανθράκων είναι η δραστική και
άμεση καταστολή της πείνας. Μια γυναίκα που αποφεύγει τις πλούσιες σε
υδατάνθρακες τροφές στερεί τον εαυτό της από ένα φυσικό κατασταλτικό
μηχανισμό της πείνας. Μάλιστα, έχει αποδειχθεί πως οι δίαιτες επηρεάζουν
ορισμένους χημικούς διαβιβαστές του εγκεφάλου, συγκεκριμένα τη
σεροτονίνη, κάτι που παρατηρείται σε πιο έντονο βαθμό στις γυναίκες παρά
στους άντρες. Πολύ απλά, φαίνεται πως μια ανωμαλία στη λειτουργία της
σεροτονίνης στον εγκέφαλο μπορεί να θέσει τους ανθρώπους σε κίνδυνο να
παρουσιάσουν ψυχογενή βουλιμία, ενώ η δίαιτα στην περίπτωση των
γυναικών είναι δυνατόν να τον μεγιστοποιήσει.

Γ. Σωματικές συνέπειες της πρόκλησης εμετού.

Όπως είναι φυσικό, η επανειλημμένη πρόκληση εμετού για ένα μακρύ

χρονικό διάστημα έχει διάφορες δυσάρεστες σωματικές συνέπειες που
παρατηρούνται κυρίως σε ανθρώπους που ακολουθούν για αρκετό διάστημα
αυτή την τακτική. Καθώς εξηγείται εδώ ορισμένες συνέπειες μπορούν να
γίνουν επικίνδυνες.
1. Φθορά των δοντιών.
2. Διόγκωση των σιελογόνων αδένων.
3. Επιπτώσεις στον φάρυγγα π.χ. μόλυνση.
4. Επιπτώσεις στον οισοφάγο π.χ. αιμορραγία.
5. Επιπτώσεις στα χέρια π.χ. «σημάδι του Ράσελ».
6. Ηλεκτρολυτική διαταραχή π.χ. υποκαλιαιμία.

Δ. Σωματικές συνέπειες της κατάχρησης καθαρτικών- διουρητικών.

Τόσο τα καθαρτικά, όσο και τα διουρητικά προκαλούν απώλεια υγρών

ή διάρροια και έτσι δεν δρουν παρά βραχυπρόθεσμα όσον αφορά το
σωματικό βάρος. Όταν λαμβάνονται σε μεγάλες ποσότητες μπορούν να
προκαλέσουν αναστρέψιμη διαταραχή των υγρών και των ηλεκτρολυτών ή
μόνιμη βλάβη στα τοιχώματα του εντέρου. Κάποιος που κάνει τακτική χρήση
τους μπορεί να συγκρατήσει υγρά για μία εβδομάδα ή περισσότερο μετά την
απότομη διακοπή τους. Φυσικά, αυτό θα προκαλέσει προσωρινή αύξηση
βάρους.

8
6. Αιτίες των προβλημάτων βουλιμίας.

Κοινωνικοί, ψυχολογικοί και σωματικοί παράγοντες φαίνεται πως

παίζουν ρόλο στην πρόκληση των προβλημάτων βουλιμίας. Οι λίγες έρευνες
που έχουν γίνει πάνω στην ανάπτυξη των προβλημάτων βουλιμίας
υποδηλώνουν πως μπορούν περισσότεροι από ένα δρόμοι που οδηγούν σε
αυτά. Υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερα πιθανά σενάρια:
1. Είναι αποδεδειγμένο, πως η ψυχογενής ανορεξία προηγείται συχνά της
ψυχογενούς ανορεξίας. Συνήθως, το άτομο χάνει βάρος στα μέσα της
εφηβείας του και η μεγάλοι απώλεια βάρους οδηγεί στην εμφάνιση της
ψυχογενούς ανορεξίας. Τελικά, μετά από ένα διάστημα το άτομο
αρχίζει να μην είναι σε θέση να ελέγξει την ποσότητα της τροφής που
καταναλώνει , με αποτέλεσμα να εκδηλώνει βουλιμία. Το βάρος του
επανέρχεται σιγά-σιγά στα αρχικά του επίπεδα.
2. Οι υπέρβαροι άνθρωποι που προσπαθούν να κάνουν δίαιτα,
αδυνατούν να ελέγξουν την ποσότητα τροφής που καταναλώνουν και
κάτω από ένα αίσθημα στέρησης και καταπίεσης οδηγούνται στην
βουλιμία.
3. Κάποια άλλα άτομα με διαταραχή βουλιμίας αναφέρουν πως έτρωγαν
πολύ από μικρή ηλικία και στη συνέχεια έκαναν δίαιτα για να χάσουν
βάρος και πως αυτή χειροτέρευε την κατάσταση , αφού συνέχισαν να
τρώνε πολύ και συγχρόνως καταλάβαιναν πως αδυνατούσαν να
χαλιναγωγήσουν την όρεξή τους.
4. Ακόμη, άτομα που αντιμετωπίζουν έναν αριθμό προβλημάτων ελέγχου
των παρορμήσεων, υιοθετούν την παρορμητική συμπεριφορά και με το
φαγητό για την εκτόνωση της έντασης. Σ’ αυτή την περίπτωση η δίαιτα
δεν παίζει σημαντικό ρόλο.
Οι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν την έναρξη των προβλημάτων
βουλιμίας είναι πολλοί, περίπλοκοι και διαφέρουν από άτομο σε άτομο:
Α. Κοινωνικοί:
Από τη δεκαετία του 60 και έπειτα, οι γυναίκες επιθυμούν διακαώς να
είναι αδύνατες και ακολουθούν διάφορες δίαιτες μ’ αυτό τον σκοπό. Το
πρότυπο σιλουέτας που άρχισε να προβάλλεται από τα φωτομοντέλα έπαιξε
καθοριστικό ρόλο. Η ψυχογενής βουλιμία εμφανίστηκε όταν το να είναι κάποια
υπερβολικά αδύνατη , όπως το διάσημο μοντέλο Τουίγκι από την Αγγλία έγινε
της μόδας.
Β. Φύλο:
Η ψυχογενής βουλιμία είναι πολύ πιο συχνή στις γυναίκες απ’ ότι
στους άντρες. Αυτό είναι λογικό αν σκεφτεί κανείς, ότι οι κοινωνικές πιέσεις για
λεπτή σιλουέτα εστιάζονται κυρίως στις γυναίκες. Επιπλέον, οι γυναίκες είναι
περισσότερο επιρρεπείς στο να βασίσουν την αυτοπεποίθησή τους στην
εξωτερική τους εμφάνιση.
Γ. Εθνικότητα- κοινωνική τάξη:
Μελέτες στο γενικό πληθυσμό υποδηλώνουν πως η διαταραχή της
βουλιμίας προσβάλλει στον ίδιο βαθμό τόσο τις λευκές, όσο και τις μαύρες
γυναίκες. Ακόμη, οι περισσότεροι άνθρωποι με ψυχογενή βουλιμία
προέρχονται από τις μεσαίες ή ανώτερες κοινωνικές τάξεις.

9
Δ. Ηλικία:
Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις πως τα προβλήματα βουλιμίας συνήθως
αναπτύσσονται στην εφηβεία ή στα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής. Αυτό
μπορεί πιθανότατα να αποδοθεί στο γεγονός πως οι γυναίκες , ιδιαίτερα
αυτής της ηλικίας, καταφεύγουν συχνά στη δίαιτα, αλλά και στο γεγονός ότι η
εφηβεία, παρουσιάζει τεράστιες αναπτυξιακές αλλαγές στην εξωτερική,
διακυμάνσεις στη διάθεση, καθώς και αλλαγές στους κοινωνικούς ρόλους και
προσδοκίες.
Ε. Παχυσαρκία:
Οι άνθρωποι με ψυχογενή βουλιμία διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο
παχυσαρκίας. Φυσικά, αυτή η ευπάθεια στην παχυσαρκία είναι πιθανόν να
ενθαρρύνει τη δίαιτα.
ΣΤ. Προβλήματα και διαταραχές όσον αφορά την πρόσληψη τροφής μέσα
στην οικογένεια:
Ένας αριθμός μελετών για τη συμπεριφορά και τις στάσεις σε σχέση με
το φαγητό, τη διατροφή, τη σιλουέτα και το βάρος έχουν γίνει σε μέλη
οικογενειών ατόμων με διαταραχές στην πρόσληψη τροφής. Μέχρι σήμερα,
οι έρευνες αυτές έχουν εστιάσει στη μελέτη συγγενών των ασθενών με
ψυχογενή ανορεξία και τα ευρήματά τους ποικίλλουν σημαντικά. Ορισμένες
ανακάλυψαν υψηλά ποσοστά ασυνήθιστης συμπεριφοράς και στάσεων, ενώ
κάποιες άλλες όχι. Ένα παράδειγμα είναι οι μητέρες που πιέζουν τις κόρες
τους να τις ακολουθήσουν στη δίαιτα.
Το γεγονός ότι οι διαταραχές στη πρόσληψη τροφής συναντώνται σε
οικογένειες, δεν αποδεικνύει απαραίτητα ότι οι κληρονομικοί παράγοντες είναι
εν μέρει ή καθ’ ολοκληρία υπεύθυνοι για τη διαταραχή μέσα στην
οποιοδήποτε οικογένεια. Η εξάπλωση της διαταραχής μπορεί να οφείλεται και
στο γεγονός ότι το ένα μέλος «μολύνει» το άλλο.
Ζ. Ψυχιατρικές διαταραχές μέσα στην οικογένεια:
Η ψυχιατρική διαταραχή που έχει περισσότερο διερευνηθεί μέχρι
σήμερα είναι η κατάθλιψη. Τα αποτελέσματα των ερευνών δείχνουν πως η
παρουσία έντονης κατάθλιψης μέσα στην οικογένεια αυξάνει τον κίνδυνο οι
κόρες να αναπτύξουν διαταραχή στην πρόσληψη τροφής. Δεν είναι γνωστό
ποιος μηχανισμός μπορεί να ευθύνεται γι’ αυτό. Μπορεί να πρόκειται για μια
κοινή οργανική διαταραχή, όπως μία ανωμαλία στη ρύθμιση της σεροτονίνης,
μιας χημικής ουσίας που θεωρείται πως εμπλέκεται στην κατάθλιψη καθώς
και στον έλεγχο πρόσληψης της τροφής. Από την άλλη ίσως έχουμε να
κάνουμε και με τις συνέπειες ανατροφής ενός παιδιού από έναν καταθλιπτικό
γονιό.
Η. Ψυχιατρικές διαταραχές της παιδικής ηλικίας.
Οι άνθρωποι με ψυχογενή βουλιμία παρουσιάζουν συχνά κατάθλιψη ,
αλλά γενικά φαίνεται πως αυτή αποτελεί συνέπεια του προβλήματος
βουλιμίας- είτε συμπίπτει είτε έπεται της έναρξης του προβλήματος
πρόσληψης τροφής. Δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο, τα άτομα με τη
διαταραχή να έχουν εκδηλώσει κατάθλιψη πριν την έναρξή τη και πως η
πρώιμη έναρξη της κατάθλιψης αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης της
διαταραχής.
Θ. Τραυματικά γεγονότα και εμπειρίες της παιδικής ηλικίας.
Θάνατοι, αποχωρισμοί, οικογενειακοί καυγάδες, σωματικές αρρώστιες,
απειλές, σεξουαλική κακοποίηση στιγματίζουν τις ζωές των ατόμων με
προβλήματα βουλιμίας. Ωστόσο, δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν αυτού του

10
είδους τα γεγονότα συμβαίνουν πιο συχνά σ’ αυτούς τους ασθενείς απ’ ότι σε
άλλους , που πάσχουν από διαφορετικές ψυχιατρικές διαταραχές.
Ι. Χαρακτηριστικά προσωπικότητας.
Απ’ ότι φαίνεται, άνθρωποι με ψυχογενή ανορεξία υπήρξαν πολύ
υπάκουα παιδιά, συνεσταλμένα και μοναχικά. Επιπλέον, τείνουν να είναι
ανταγωνιστικά και να επιδιώκουν την επιτυχία. Αυτά τα συγκεκριμένα
χαρακτηριστικά φαίνεται πως αποτελούν το προοίμιο της χαμηλής
αυτοεκτίμησης και της τελειομανίας, που παρατηρούνται σε άτομα με
ψυχογενή ανορεξία και ψυχογενή βουλιμία. Επίσης, υπάρχει μία υποομάδα
μεταξύ των ατόμων με προβλήματα βουλιμίας, που γενικά παρουσιάζει
δυσκολίες ελέγχου των παρορμήσεων, δυσκολίες που συχνά είναι εμφανείς.
Κ. Δίαιτα.
Η δίαιτα αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης ενός προβλήματος βουλιμίας.
Στην ουσία αποτελεί τον πιο επιβεβαιωμένο παράγοντα κινδύνου. Για
παράδειγμα, μια έρευνα έδειξε ότι οι έφηβοι που έκαναν δίαιτα παρουσίαζαν
οχτώ φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλωθούν ψυχογενή βουλιμία
απ’ ότι εκείνοι που δεν έκαναν.
Γενικότερα, δεν υπάρχει μία αιτία για την ανάπτυξη των προβλημάτων
βουλιμίας. Ωστόσο, φαίνεται πως σε πολλές περιπτώσεις η δίαιτα παίζει
σημαντικό και άμεσο ρόλο στην πρόκληση της βουλιμίας. Η στενή σχέση
μεταξύ δίαιτας και βουλιμίας φαίνεται πως ερμηνεύει τη γεωγραφική κατανομή
της ψυχογενούς βουλιμίας, ο γεγονός πως οι γυναίκες κινδυνεύουν
περισσότερο να παρουσιάσουν προβλήματα βουλιμίας και την ηλικία έναρξης
αυτών των προβλημάτων.

7.Θεραπεία των προβλημάτων βουλιμίας.

Οι άνθρωποι παύουν να είναι βουλιμικοί αμέσως μετά την εισαγωγή

τους στο νοσοκομείο. Συνεπώς, ένας αφελής θεραπευτής θα μπορούσε
εσφαλμένα να υποθέσει ότι η περίθαλψη βοηθά το άτομο να ξεπεράσει το
πρόβλημα. Στην ουσία όμως, οι άνθρωποι αυτοί δεν εκδηλώνουν βουλιμία
στο νοσοκομείο γιατί βρίσκονται ξαφνικά σ’ ένα ξένο προς αυτούς
περιβάλλον, όπου δεν μπορούν ανεμπόδιστα να καταναλώνουν ότι θέλουν.
Επίσης, στο χώρο αυτό δεν επηρεάζονται από το άγχος της καθημερινής
ζωής, το οποίο μπορεί να προκαλεί τα επεισόδια βουλιμίας τους.
Τέλος, στο νοσοκομείο έχουν πού λίγες ευκαιρίες να μείνουν μόνοι τους και να
ενδώσουν στη γνωστή τους συνήθεια.
Έτσι, στην πραγματικότητα η βουλιμία τους απλά βρίσκεται σε λανθάνουσα
κατάσταση , η οποία είναι πιθανό να ενεργοποιηθεί μετά την έξοδό τους από
το νοσοκομείο. Ο θεραπευτής και ο ασθενής οφείλουν να αντιμετωπίσουν το
πρόβλημα στην πραγματική του μορφή, δηλαδή όπως αυτό εκδηλώνεται στον
εξωτερικό κόσμο. Φυσικά, υπάρχουν μερικές περιπτώσεις όπου η
νοσοκομειακή περίθαλψη επιβάλλεται:
1. Ορισμένοι άνθρωποι με προβλήματα βουλιμίας υποφέρουν από τόσο
μεγάλο βαθμό από κατάθλιψη που δεν μπορούν να οφεληθούν από
εξωτερική θεραπεία.
2. Κάποιοι έχουν τάσεις αυτοκτονίας και κατά συνέπεια χρειάζονται τη
θεραπεία που παρέχει ένα νοσοκομείο

11
 3. Είναι καλό οι γυναίκες που βρίσκονται σε αρχικά στάδια εγκυμοσύνης
να εισάγονται στο νοσοκομείο, εφόσον οι συνήθειες της διατροφής τους
είναι διαταραγμένες, γιατί υπάρχον στοιχεία που αποδεικνύουν ένα
αυξημένο ποσοστό αποβολών στις περιπτώσεις αυτές.
4. Η σωματική υγεία του ατόμου αποτελεί λόγο για την εξασφάλιση
νοσοκομειακής περίθαλψης.
5. Η παρεχόμενη εξωτερική θεραπεία δεν απέδωσε.
Το ενδιαφέρον για τη χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων για τη
θεραπεία της βουλιμίας εκδηλώθηκε το 1982 με τη δημοσίευση δύο
επιστημονικών άρθρων που περιέγραφαν μία ευνοϊκή αντίδραση των
ασθενών με ψυχογενή βουλιμία. Από την εποχή της δημοσίευσης αυτών των
άρθρων έχουν διεξαχθεί πολύ περισσότερες έρευνες και τα δεδομένα έχουν
πλέον γίνει πολύ πιο σαφή. Έχουν μελετηθεί τα σημαντικότερα είδη
αντικαταθλιπτικών φαρμάκων και προέκυψαν τρία θετικά συμπεράσματα:
Α. Μέσα σε λίγες εβδομάδες θεραπείας υπάρχει κατά μέσο όρο μείωση κατά
50 με 60% της συχνότητας των επεισοδίων βουλιμίας.
Β. Σε συνδυασμό μ’ αυτό το γεγονός, παρατηρείται και μια αντίστοιχη μείωση
της πρόκλησης εμετού, μία βελτίωση της διάθεσης και της αίσθησης ελέγχου
του φαγητού, και μειωμένη ενασχόληση με το φαγητό.
Γ. Η αντικαταθλιπτική δράση αυτού του φαρμάκου είναι πιθανό να εκδηλωθεί,
είτε ο ασθενής παρουσιάζει στην αρχή κατάθλιψη είτε όχι.
Δυστυχώς όμως έχουν παρατηρηθεί και κάποια προβλήματα. Το
πρώτο είναι ότι ορισμένα αντικαταθλιπτικά και ιδιαίτερα ουσίες όπως η
φαινελζίνη, έχουν κάποιες παρενέργειες. Το δεύτερο είναι ότι πολλοί
άνθρωποι αρνούνται να πάρουν φάρμακα γιατί δεν τα βλέπουν ως τα
καταλληλότερα μέσα αντιμετώπισης του προβλήματος. Το σημαντικότερο
όμως είναι ότι υπάρχουν σημαντικές αμφιβολίες για τη διάρκεια των
ευεργετικών αποτελεσμάτων των φαρμάκων. Πρόσφατα ευρήματα δείχνουν
πως άνθρωποι που αρχικά βοηθήθηκαν από αντικαταθλιπτικά φάρμακα,
πέφτουν ξανά στη βουλιμία είτε συνεχίζουν να τα παίρνουν είτε όχι. Επίσης,
αν και πολλά άτομα που κάνουν χρήση αυτών εκδηλώνουν με μικρότερη
συχνότητα βουλιμία, εξακολουθούν να κάνουν δίαιτα στον ίδιο βαθμό.
Έτσι, η γνωστοποίηση ότι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα έχουν περιορισμένη
μακροπρόθεσμη αξία, οδήγησε στην υποχώρηση του ενθουσιασμού όσον
αφορά τη χρήση τους.
Η πείρα των θεραπευτών και των ερευνητών οδηγεί στο συμπέρασμα
πως η αληθινή ελπίδα για τους ανθρώπους με προβλήματα βουλιμίας
εντοπίζεται κυρίως στην ψυχολογική θεραπεία.
Μέχρι σήμερα, η πιο αποτελεσματική προσέγγιση ήταν μια
συγκεκριμένη μορφή σύντομης ψυχοθεραπείας που σχεδιάστηκε αρχικά για
ασθενείς με ψυχογενή βουλιμία που πρόσφατα προσαρμόστηκε στις ανάγκη
εκείνων που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή της βουλιμίας. Η προσέγγιση
αυτή ονομάζεται σήμερα γνωστική- συμπεριφορική και αφορά την
καταπολέμηση των προβλημάτων της βουλιμίας γιατί τα στοιχεία της
απευθύνονται στις γνωστικές πλευρές αυτών των προβλημάτων- την
υπερβολική ανησυχία για την εμφάνιση και το βάρος , την τελειομανία και τη
σκέψη του όλα ή τίποτα, καθώς και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση- ενώ τα
συμπεριφορικά στοιχεία της αντιμετωπίζουν τις διαταραγμένες συνήθειες
όσον αφορά την πρόσληψη τροφής.

12
Η γνωστική- συμπεριφορική προσέγγιση για τη θεραπεία προβλημάτων
βουλιμίας έχει μελετηθεί εκτενώς τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Όπως και με
τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, απεδείχθη ότι η προσέγγιση αυτή έχει σαν
αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της συχνότητας των επεισοδίων βουλιμίας.
Ακόμη πιο ενθαρρυντικό, είναι το γεγονός ότι η επίδραση δεν είναι μόνο
εντονότερη από εκείνη των αντικαταθλιπτικών αλλά και πιο μακροχρόνια.
Έγινε επίσης γνωστό πως η μείωση των επεισοδίων βουλιμίας συνοδεύεται
από τη βελτίωση της διάθεσης, της συγκέντρωσης και της δυνατότητας
ελέγχου, αλλά και υποχωρούν οι ανησυχίες για την εμφάνιση και το βάρος,
όπως ακριβώς συνέβη και με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Επιπρόσθετα, έχουν μελετηθεί δύο μορφές συμπεριφορικής
θεραπείας, η έκθεση με πρόληψη απάντησης και η απλοποιημένη
γνωστική- συμπεριφορική θεραπεία. Η πρώτη στοχεύει να οδηγήσει τους
ανθρώπους σε τέτοιο βαθμό βουλιμίας, ώστε να τους αναγκάσει να
καταφύγουν στην τεχνική πρόκλησης εμετού, χωρίς όμως να τους επιτρέψουν
να την εφαρμόσουν. Πάντως, η τεχνική αυτή είναι δυσάρεστη, χρονοβόρα και
όχι τόσο αποτελεσματική όσο η γνωστική-συμπεριφορική. Η δεύτερη
επικεντρώνεται στη βελτίωση των συνηθειών διατροφής του ατόμου και είναι
επίσης λιγότερο αποτελεσματική από την γνωστική- συμπεριφορική.
Αλλά και τα ψυχοθεραπευτικά προγράμματα τα οποία συνήθως
διεξάγονται σε ομαδική βάση στοχεύουν να ενημερώνουν τους ανθρώπους
για τα προβλήματα βουλιμίας και να τους συμβουλέψουν για τον κατάλληλο
χειρισμό τους. Οι συμβουλές βασίζονται συνήθως σ’ εκείνες που προσφέρουν
και οι γνωστικές θεραπευτικές θεραπείες. Διαπιστώθηκε πως η ψυχο
-εκπαιδευτική θεραπεία απέδωσε παρόμοια αποτελέσματα μ’ εκείνα της
γνωστικής-συμπεριφορικής, εκτός από την περίπτωση των ασθενών με τα
πιο σοβαρά προβλήματα πρόσληψης τροφής.
Άλλη αποδοτική θεραπεία είναι η εστιασμένη ψυχοθεραπεία, που
χρησιμοποιείται γενικά για όλες εκείνες τις σύντομες μορφές ψυχοθεραπείας
που εντοπίζουν αρχικά ένα ή περισσότερα ζητήματα που θεωρούνται
μείζονος σημασίας για το πρόβλημα του ασθενούς και στη συνέχεια
επικεντρώνονται στην επίλυσή τους. Η διαπροσωπική είναι μία από τις πιο
μελετημένες μορφές της εστιασμένης ψυχοθεραπείας, δίνει έμφαση στην
αναγνώριση και στην αλλαγή των διαπροσωπικών προβλημάτων. Καθώς οι
διαπροσωπικές δυσκολίες αποτελούνται συνήθη κατάσταση των ατόμων με
ψυχογενή βουλιμία και μπορούν να συντελέσουν στη διατήρησή τους, είναι
εύλογο να θεωρείται ως μία από τις από τις αποδοτικότερες μορφές
θεραπείας.
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους η ομαδική θεραπεία
μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή βοήθειας για τα άτομα με προβλήματα
βουλιμίας αφού δύναται να αλλάξει την άποψη του ατόμου ότι είναι το μόνο
που έχει αυτό το πρόβλημα, γεγονός που θα το βοηθήσει πολύ. Ωστόσο, οι
μέχρι σήμερα έρευνες δείχνουν πως η ομαδική θεραπεία είναι λιγότερο
αποτελεσματική. Επιπλέον, ορισμένοι άνθρωποι θεωρούν αδιανόητη την
προοπτική αυτή αφού έχουν τόση ευαισθησία με το πρόβλημά τους που δεν
μπορούν να σκεφτούν την πιθανότητα να υποβληθούν σε θεραπεία
παρουσία και άλλων.
Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί ότι η αυτοθεραπεία, δηλαδή η
προσπάθεια του ατόμου να θεραπευτεί χωρίς τη βοήθεια τρίτων, θα πρέπει
να είναι το πρώτο βήμα ενός βουλιμικού.

13
 Η αυτοθεραπεία είναι μία μορφή σταδιακής απεξάρτησης από τη
βουλιμία που βοηθά τον άνθρωπο να εκτιμήσει το σώμα του, τις δυνάμεις του
και να αγαπήσει τον εαυτό του. Η προτεινόμενη μορφή αυτοθεραπείας
περιλαμβάνει έξι βήματα:
1. Το ξεκίνημα: αυτοπαρατήρηση και εβδομαδιαία μέτρηση βάρους.
2. Τακτική διατροφή: υιοθέτηση ενός προγράμματος τακτικής διατροφής.
Τερματισμός της πρόκλησης εμετού, της χρησιμοποίησης διουρητικών,
καθαρτικών και άλλων μέσων.
3. Εναλλακτικές λύσεις έναντι της βουλιμίας: υποκατάσταση της βουλιμίας
με εναλλακτικές δραστηριότητες.
4. Επίλυση προβλημάτων και αξιολόγηση: εξάσκηση στην επίλυση
προβλημάτων, αξιολόγηση της προόδου.
5. Δίαιτα και σχετικές μορφές αποφυγής: αντίσταση στις ακραίες δίαιτες.
6. Προνόηση για μη υποτροπή: αντιμετώπιση των διαφόρων
προβλημάτων.

14
15
16
17
18