Professional Documents
Culture Documents
Johan Velter
m.m.v. Koen Van Baelen
verder bijgewerkt door Fictiewerkgroep Open Vlacc
eindredactie Griet Baert
Themalijst
fictie in thema's gevat
Themalijst : fictie in thema’s gevat / Jeannine De Schutter, Johan Velter ; m.m.v. Koen Van Baele. – Brussel :
VCOB, 2006. – 3de gew. dr.
SISO: 829
Trefwoorden: thematische ontsluiting ; letterkunde
thematische ontsluiting ; film
ISBN-13: 9789081055215
ISBN-10: 90-8105521-6
Regelgeving thematische ontsluiting
Inleiding........................................................................................5
1 Werkwijze...................................................................................6
1.2.1 Tijdsaanduiding......................................................................................7
1.2.2 Plaatsaanduiding....................................................................................9
1.2.3 Genre/vormaanduiding...........................................................................9
1.2.4 Instellingsbepaling................................................................................10
1.3 VERWIJZINGSSTRUCTUUR.......................................................................11
2/72
Regelgeving thematische ontsluiting
ESOTERIE .............................................................................................................................................23
ESSAYS .................................................................................................................................................23
FABELS..................................................................................................................................................24
FAMILIE.................................................................................................................................................25
FAMILIEKRONIEKEN.........................................................................................................................25
FANTASTISCHE FILMS.......................................................................................................................26
FANTASY..............................................................................................................................................26
FILM.......................................................................................................................................................27
FILM NOIR.............................................................................................................................................27
GANGSTERFILMS................................................................................................................................28
GENERATIEFILMS...............................................................................................................................28
GENERATIEROMANS.........................................................................................................................28
GEVANGENISLITERATUUR..............................................................................................................29
GEVANGENISSEN................................................................................................................................30
GRAPHIC NOVELS...............................................................................................................................31
................................................................................................................................................................31
GRIEZELFILMS....................................................................................................................................31
GRIEZELLITERATUUR.......................................................................................................................31
GROEPSTHEMA’S................................................................................................................................32
GROTELETTERBOEKEN....................................................................................................................32
HISTORISCHE DETECTIVES..............................................................................................................33
HISTORISCHE FILMS .........................................................................................................................33
HISTORISCHE LITERATUUR.............................................................................................................33
HOLEBIFILMS......................................................................................................................................34
HUMORISTISCHE FILMS....................................................................................................................34
HUMORISTISCHE LITERATUUR......................................................................................................35
IDEEËNLITERATUUR.........................................................................................................................35
JURIDISCHE THRILLERS...................................................................................................................35
KORTFILMS..........................................................................................................................................36
LIEFDE...................................................................................................................................................36
LITERAIRE STRIPVERHALEN...........................................................................................................36
LUISTERBOEKEN................................................................................................................................37
MAKKELIJK LEZEN............................................................................................................................37
MANGA’S..............................................................................................................................................38
MANGA’S (FILM).................................................................................................................................38
MEDISCHE THRILLERS......................................................................................................................38
MIGRANTEN.........................................................................................................................................39
MUSICALS.............................................................................................................................................39
MUZIEK.................................................................................................................................................40
3/72
Regelgeving thematische ontsluiting
MUZIEKFILMS......................................................................................................................................40
NOVELLEN............................................................................................................................................40
ONTWIKKELINGSROMANS..............................................................................................................41
OORLOG................................................................................................................................................42
OORLOGSFILMS..................................................................................................................................43
OORLOGSROMANS.............................................................................................................................43
PERSONAGES.......................................................................................................................................43
POËZIEBUNDELS.................................................................................................................................44
POLITIEK...............................................................................................................................................44
POLITIEKE FILMS................................................................................................................................45
POLITIEKE LITERATUUR..................................................................................................................45
PSYCHOLOGISCHE DETECTIVES....................................................................................................46
PSYCHOLOGISCHE LITERATUUR...................................................................................................46
PSYCHOLOGISCHE THRILLERS.......................................................................................................46
RAMPENFILMS....................................................................................................................................47
REISVERHALEN...................................................................................................................................47
REIZEN...................................................................................................................................................48
ROADMOVIES......................................................................................................................................49
ROMANS................................................................................................................................................49
ROMANTISCHE FILMS.......................................................................................................................49
ROMANTISCHE KOMEDIES..............................................................................................................50
ROMANTISCHE LITERATUUR..........................................................................................................50
ROMEINSE RIJK...................................................................................................................................51
SCHELMENROMANS..........................................................................................................................52
SCIENCEFICTION................................................................................................................................53
SCIENCEFICTIONFILMS.....................................................................................................................53
SITCOMS................................................................................................................................................53
SLAPSTICKS.........................................................................................................................................54
SOCIALE FILMS...................................................................................................................................54
SOCIALE LITERATUUR......................................................................................................................54
SPEELFILMS.........................................................................................................................................55
SPIONAGEFILMS.................................................................................................................................55
SPIONAGEROMANS............................................................................................................................55
SPORTFILMS.........................................................................................................................................56
SPROOKJES...........................................................................................................................................56
STOMME FILMS...................................................................................................................................56
STREEK- EN FAMILIEROMANS........................................................................................................56
STRIPVERHALEN................................................................................................................................57
TELEVISIESERIES EN -FILMS...........................................................................................................58
4/72
Regelgeving thematische ontsluiting
THEATERTEKSTEN.............................................................................................................................58
THRILLERS...........................................................................................................................................58
THRILLERS (FILM)..............................................................................................................................59
TIJDSBEELD..........................................................................................................................................59
TOEKOMSTROMANS..........................................................................................................................60
VERHALEN...........................................................................................................................................61
VERFILMDE BOEKEN.........................................................................................................................61
VLAAMSE FILMS.................................................................................................................................61
VOLKSVERHALEN..............................................................................................................................62
VORSTENHUIZEN................................................................................................................................62
VROUWEN............................................................................................................................................62
VROUWENLITERATUUR...................................................................................................................63
WAARGEBEURD..................................................................................................................................63
WESTERNS............................................................................................................................................64
ZIEKTEN................................................................................................................................................64
ZEDENSCHETSEN................................................................................................................................64
3 Bibliografie................................................................................66
3.2 SPEELFIMS.............................................................................................70
Inleiding
Versie-informatie
2 2000 Themalijst: fictie in thema’s gevat / Jeannine De Schutter, Johan Velter, Luc
Lannoy
2de gewijzigde druk
5/72
Regelgeving thematische ontsluiting
1 Werkwijze
Wil men een werk gaan ontsluiten dan stelt men zich een aantal vragen: waarover gaat
dit boek, deze film, wat is er kenmerkend voor? Naast een algemene lees- en
kijkervaring beschikt men bij het analyseren over verschillende informatiebronnen: voor-
en achterflap van het boek of de houder, voor- en nawoord bij een tekst, stijl en
thematiek van de auteur/regisseur, literaire en filmencyclopedieën, boek- en
filmrecensies,… Men zoekt de wezenskenmerken (centrale thematiek, leidmotief) of op
zijn minst belangrijke facetten (type, personage, genre, vorm, tijds- of ruimtelijk kader,
gezichtspunt) en formuleert die in een voor de gebruiker bevattelijke taal. Is de inhoud
te complex of de thematiek te abstract dan ontsluit men liever niet. Ontsluiten kan met
meerdere thema's, een combinatie van thema's en genres/vormaanduidingen of, voor
triviaalliteratuur, uitsluitend met genres.
De roman, de novelle, het verhaal, het toneelstuk, de speelfilm, de kortfilm worden in
hun geheel ontsloten: men geeft desgevallend een algemeen genre (bv. Theaterteksten)
6/72
Regelgeving thematische ontsluiting
In de lijst komen veel persoonsnamen voor. Een belangrijk aantal heeft betrekking op
biografische literatuur/films. Daarnaast wordt bij de bekentenisliteratuur
(autobiografieën, brieven, dagboeken, ...) telkens de naam van de schrijver vermeld
naast het respectieve genre. Zo krijgt bv. het autobiografische relaas van William Styron
naast het thema Depressies en het genre Autobiografieën ook het thema Styron, William.
Voor de autobiografische geschriften van William Styron hoeft men dan de zoekvraag
niet te herhalen in een andere (in dit geval auteurs-) index.
Een speciaal geval vormt de biografie waarin onrechtstreeks, aan de hand van het
levensverhaal van een minder bekende persoon (de man/vrouw van …) het levensverhaal
van een bekend iemand verteld wordt. In dat geval geven we zowel de naam van de
minder bekende als van de bekende persoon (liever dan met verwijzingen te werken).
Bv. Van Wijnsbergen, Everdine naast Multatuli ; bv. Nys Huxley, Maria naast Huxley,
Aldous.
Een aantal thema's lijkt dubbel gebruikt: Liefde naast Romantische literatuur/films,
Erotiek naast Erotische literatuur/films, Gevangenissen naast Gevangenisliteratuur,
Politiek naast Politieke literatuur/films, Dieren naast Dierenverhalen.
Liefde, Erotiek, Gevangenissen, Politiek, Dieren groeperen literatuur/films over deze
onderwerpen: over het wezen van de liefde, van de erotiek, over gevangenistoestanden,
het politieke bedrijf, concrete diersoorten. Hier is het onderwerp het belangrijkste.
Romantische literatuur, Erotische literatuur/films, Gevangenisliteratuur, Politieke
literatuur/films, Dierenverhalen groeperen boeken/films met dezelfde genrekenmerken:
clichématige sentimentele literatuur, erotische literatuur/films, literatuur geschreven
vanuit gevangenissen, literatuur/films met een politiek karakter, literatuur/films met
dieren in een antropomorfe rol.
1.2.1 Tijdsaanduiding
Gebeurtenissen spelen zich steeds af in een bepaalde tijd die met betrekking tot een
bepaalde thematiek al dan niet belangrijk kan zijn. Voor inzicht in een universeel
7/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Belle époque
Geschiedenis1
Koloniale tijd
Middeleeuwen2
Onafhankelijkheidsproblematiek
Oudheid
1
Bij meer dan drie eeuwen
2
Van de 6de (ca. 500) tot en met de 14de (ca. 1400) eeuw
8/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Prehistorie
Romeinse Rijk
Victoriaanse periode
Wereldoorlog I
Wereldoorlog II
1.2.2 Plaatsaanduiding
Een geografisch gebied: een land, streek, stad of plaats, kan thematisch centraal staan.
Is die locatie een substantieel kader waarbinnen het gebeuren zich afspeelt, dan is zij
object. Bv. een stadsroman over Berlijn (Berlijn) of de geschiedenis van de stad Vichy
tijdens de Tweede Wereldoorlog (Vichy ; Wereldoorlog II). De plaatsaanduiding kan in de
themalijst voorkomen als enkelvoudig thema (Zaïre), als samengesteld thema (België en
Zaïre) of als thema met subgeleding (Zaïre ; reisverhalen).
Concretiseert of begrenst een plaats het onderwerp, dan is zij bepaling van het
onderwerp en komt zij (als zelfstandig naamwoord) in de subgeleding.
Bv. Fascisme ; Italië of Prostitutie; Nederland. Het geografisch kader, de setting, moeten
van essentieel belang zijn in de roman/film om opgenomen te worden. Sommige
onderwerpen overstijgen uiteraard de landsgrenzen. Men kan de armoede in het
algemeen behandelen (bv. Knut Hamsun) maar ook de armoede in een bepaalde tijd in
een bepaalde streek. In het eerste geval wordt ontsloten met de term Armoede, in het
tweede geval met bv. Armoede; Ierland ; 1945-.
Soms kan het interessant zijn de plaats van herkomst van een verschijnsel of
bevolkingsgroep aan te geven. Bv.: Westerse cultuur, Vlaamse literatuur, Marokkaanse
migranten ; België. Bijvoeglijke naamwoordsvormen worden echter zo weinig mogelijk
gebruikt omdat de zoekwaarde geringer is (de gebruiker denkt er niet noodzakelijk aan
ook andere zoektermen dan het zelfstandig naamwoord in te geven).
1.2.3 Genre/vormaanduiding
De schrijver/regisseur presenteert het onderwerp, soms met een welbepaald doel, op een
welbepaalde wijze. Bv. als roman en niet in versvorm, als reis- of als volksverhaal, als
humoristische film of satire ...
Voorbeelden uit de themalijst zijn: Brieven, Dagboeken, Essays, Filmscenario’s,
Monologen, Poëziebundels, Speelfilms, Stripverhalen, Theaterteksten …
Genres en vormaanduidingen worden (zoals de meeste thema's) in het meervoud
gesteld. Het gaat om verzamelingen van dezelfde soort (d.w.z. hetzelfde genre) of vorm.
Genre of vorm zijn zelf geen onderwerp. Bv. Briefromans groepeert verhalend proza,
verschenen in de vorm van een gefingeerde briefwisseling maar geeft geen informatie
9/72
Regelgeving thematische ontsluiting
over het literaire verschijnsel van de briefroman. Het genre Speelfilms groepeert alle
fictievideo’s en -dvd’s. Verhalen die zich afspelen in het filmmilieu of handelen over
filmberoemdheden, vallen onder het thema (groepswoord) Film.
Genres en vormaanduidingen komen autonoom als ingang voor.
Slechts drie aanduidingen: Reisverhalen, Sprookjes, Volksverhalen, plaatsen we in de
geleding. Zij geven niet enkel de vorm/het genre aan waarin de fictionele inhoud
gepresenteerd wordt maar definiëren deze en helpen de gebruiker een keuze te maken.
Frankrijk ; reisverhalen geeft een andersoortige informatie dan bv. Frankrijk dat gebruikt
wordt voor het kader waarin het gebeuren zich afspeelt, of in de betekenis van de
eigenheid, volksaard van het Franse volk. Om dezelfde redenen worden ook oude volkse
verhalen en sprookjes best in directe samenhang met het land van oorsprong
weergegeven.
Alle werken in om het even welke taal kunnen ontsloten worden. Als uitgangspunt kan
dienen: een Nederlandse, Franse, Engelse of Duitse titel in de collectie (retrospectief
ontsluiten zal dus soms nodig zijn); een duidelijk herkenbare reeks (bv. Lola Lago,
detective bij Makkelijk lezen), een duidelijk herkenbaar genre (bv. Theaterteksten,
Poëziebundels), een duidelijke vorm (bv. Makkelijk lezen).
1.2.4 Instellingsbepaling
Soms presenteert de schrijver/regisseur het onderwerp met een welbepaald doel, vanuit
een welbepaalde instelling. Dit gezichtspunt wordt weergegeven d.m.v. een
instellingsbepaling in de subgeleding.
Voorbeelden uit de lijst:
Cultuurgeschiedenis
Maatschappijkritiek
Politiek
10/72
Regelgeving thematische ontsluiting
De toegepaste technieken tonen dat voor een inhoudelijke ontsluiting met gelede
thema's, het handboek: Theorie en praktijk van thesauri en trefwoordensystemen
(NBLC), ook voor fictie waardevol is.
1.3 Verwijzingsstructuur
Bejaarden
z Ouderdom
De eerste term kan voor de gebruiker wel zoekwaarde hebben, maar de titels zijn
gegroepeerd onder de tweede term. Daarom wordt verwezen van de niet gebruikte naar
de gebruikte term.
Ouderdom
x Bejaarden
Literatuur
zo Schrijverschap
Schrijverschap
xx Literatuur
11/72
Regelgeving thematische ontsluiting
ACTIEFILMS
Actiefilms zijn films met een stereotiep verhaalschema waarin op een heldhaftige,
spannende en vaak gewelddadige wijze wordt gehandeld.
Verwante termen: Rampenfilms, Roadmovies, Thrillers(film)
12/72
Regelgeving thematische ontsluiting
AUTOBIOGRAFISCHE LITERATUUR
‘In de zomer van 1984 werd William Styron plotseling overvallen door aanhoudende
slapeloosheid en het onrustbarende gevoel niet in orde te zijn. Dit waren de eerste
tekenen van een ernstige depressie die al spoedig zijn leven zou overspoelen en
hem tot de rand van de zelfmoord zou brengen. ‘In de duisternis’ is Styrons
onvergetelijk verslag van zijn afdaling in de hel van de waanzin.’
13/72
Regelgeving thematische ontsluiting
AVONTURENFILMS
Hier bestaat de actie uit avonturen in een exotisch of ongewoon kader. Het kan gaan om
avonturen te land (ontdekkingsreizen, woestijntochten ...), ter zee (zeeslagen,
piraterij, ...) of in de lucht (luchtgevechten).
Verwante term: Oorlogsfilms
AVONTURENROMANS
‘Waar 'De laatste trip van de Poseidon' eindigde, begint dit boek. Het gekapseisde
cruiseschip drijft nog met de kiel schuin omhoog terwijl een Franse marine-
helicopter de enige zes overlevenden zojuist aan boord heeft genomen.Dan
stevenen drie schepen op het wrak af ... Rogo, een der geredden, dwingt de piloot
hem naar het schip terug te brengen om daar alsnog zijn missie te kunnen
voltooien ...’
BIJBEL
14/72
Regelgeving thematische ontsluiting
BIOGRAFISCHE FILMS
BIOGRAFISCHE LITERATUUR
De auteur beschrijft hier op een literaire wijze het leven van iemand anders. Het gaat
steeds om een levensbeschrijving van iemand die echt bestaat of bestaan heeft. Deze
beschrijving kan in min of meerdere mate wetenschappelijk gefundeerd zijn.
BOLLYWOODFILMS
15/72
Regelgeving thematische ontsluiting
CHICKLIT
Chicklit is de afkorting van chick literature. Het is vlot geschreven lectuur over en voor
moderne jonge vrouwen tussen 20 en 35 jaar (Van Dale, 2005). De meeste boeken in dit
genre hebben weinig literaire pretentie en kunnen ondergebracht worden in de
romantische literatuur. Naast het genre Chicklit wordt meestal het genre Romantische
literatuur toegevoegd; soms wordt Chicklit gecombineerd met een ander genre bvb.
Detectives
Website: www.chicklit.nl
COLUMNS
Columns zijn in boekvorm uitgegeven korte bijdragen aan dag- en weekbladen over
maatschappelijke en politieke onderwerpen. De stijl is meestal literair.
Verwante term: Essays
‘H. Brandt Corstius: Anderhalf jaar schreef ik elke zaterdag een stuk in NRC
Handelsblad over de quaestie van de week. Wat op zondag in Het Capitool wordt
besproken, zo definieerde ik het voor mijzelf. Het moesten degelijke stukken
worden, vol degelijke analyses en afgewogen oordelen. De titel van de rubriek
luidde dan ook: Denk na ... ’
CULTFILMS
16/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Een cultfilm is een film die een kleine maar betrokken groep fans aantrekt of een film die
vele jaren populair gebleven is door de toewijding van een kleine groep van volgelingen.
Inhoudelijk bevat een cultfilm vaak controversiële, vreemde, excentrieke of
surrealistische elementen waardoor hij als “uniek” ervaren wordt.
In veel gevallen betreft het een film die weinig succes behaalde of slechts een geringe
distributie kende bij de originele première.
CURSIEFJES
‘Een nieuwe dubbele bundel cursiefjes, die geen introductie meer behoeven, over
dingen en gebeurtenissen uit het leven van alledag, beschreven met humor en
lichte spot, fijngevoelig en spiritueel.’
DANSFILMS
Dansfilms zijn films met als hoofdthema dans en/of films waarin veel gedanst wordt.
Naast het genre Dansfilms kan ook een meer specifiek thema bv. Ballet, Tango …
toegevoegd worden.
Verwante termen: Muziekfilms, Musicals
17/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Een bed in Afrika : ervaringen van een hulpverleenster in Sierra Leone / Katelijn
Berghoef
Cheb (1991) / Rachid Bouchareb
Dageraad : korte verhalen van de revolutie / Pramoedya Ananta Toer
Dans van de luipaard / Lieve Joris
De honderd bochten van de koningsarend / M.M. Schoenmakers
Ik was een kindsoldaat / China Keitetsi
Slangen en ladders : India's sprong in de tijd / Gita Mehta
De wil van mijn vader : een vrouw in Kemeroen strijdt tegen het juk van de
traditie / Mireille Makampé
Yaaba (1989) / Idrissa Ouedraogo
De kust van het gemurmel / Lidia Jorge. - Amsterdam : Arena, 1991. - 286 p.
Oorspr. Portugese titel : A costa dos murmurios
ISBN 90-6974-016-8
‘In het ‘dagboek’ van zijn reis naar India, die hij in 1986 en 1987 samen met zijn
vrouw Ute maakte ... Want schaamte beving ook Grass toen hij geconfronteerd
werd met onvoorstelbare taferelen van armoede en menselijke ellende: …
Tongen van schaamte is zijn eerlijke, soms zelfs gepassioneerde reactie op de even
legendarische als belasterde stad Calcutta ...’
18/72
Regelgeving thematische ontsluiting
DETECTIVES
Dit zijn misdaadverhalen waarbij een individu of een groep een misdaad oplost. Zowel de
politieroman als de ‘private eye’ behoren tot dit genre. De (ont)spanning ligt
hoofdzakelijk in de ontrafeling van het misdrijf.
Bij de subgenres: Psychologische detectives en Historische detectives wordt het
overkoepelende genre Detectives eveneens toegevoegd
Verwante term: Thrillers
DIEREN
Dit thema wordt toegekend aan literatuur waarin dieren een rol spelen. Het thema Dieren
is ook een groepsthema: het wordt aan een specifiek thema (bv. Katten) toegevoegd.
‘Dit boek is een aangrijpend verhaal van Ava Sing Lo en haar Koreaanse moeder.
Ava is de dochter van een Amerikaanse soldaat en een Koreaanse prostituee…
Vogels, muziek en authentieke verhalen over de Koreaanse geschiedenis spelen een
belangrijke rol in deze roman.’
DIERENFILMS
In dierenfilms spelen dieren de hoofdrol. Naast het genre Dierenfilms kan ook een meer
specifiek thema bvb. Honden, Vogels … toegevoegd worden.
19/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Dit genre wordt toegekend aan literatuur waarin dieren een hoofdrol spelen.
Dieren kunnen in deze verhalen een antropomorfe verschijning aannemen (d.w.z.
handelen en spreken zoals mensen). Deze dierenverhalen hebben dan ook meestal een
moraliserend of satirisch karakter. Ook de dierenfabel behoort tot dit genre.
Verwante thema’s: Fabels, Dieren
‘Een groep gevangen nertsen ontsnapt naar het Beloofde Bos waar intussen o.l.v.
de konijnen een democratiseringsbeweging op gang komt. De nertsen maken
abrupt een einde aan die droom: zij vestigen een bloedige tirannie. Totdat er
projectontwikkelaars komen met bulldozers. Deze bedreiging leidt tot
vredesbesprekingen tussen de dieren en een plan om het bos tot beschermd gebied
te laten verklaren … Dit is een boek in de traditie van Reinaert de vos en Animal
farm.’
‘Een heel aardig boekje over katten: halfwilde katten op een boerderij in Rhodesië,
en twee poezen in een Londense flat en later op het platteland van Devon. Het
verhaal gaat vooral over het gedrag van die twee poezen en hoe ze zich ten
opzichte van de schrijfster gedragen.’
20/72
Regelgeving thematische ontsluiting
DOKTERSROMANS
Hieronder verstaan we films die zich, door middel van erotische beelden, seksuele
opwinding tot voornaamste doel stellen.
Verwante term: Erotiek
EROTIEK
Onder het thema erotiek vallen boeken of films die het verschijnsel erotiek belichten.
Verwante termen: Erotische films, Erotische literatuur
‘Dat ‘Het leven uit één dag’ van A.F.TH. van der Heijden een liefdesroman is van
zo'n ongewoon karakter ligt ten dele aan de uitzonderlijke behandeling van de
erotiek, maar ook aan de omstandigheid dat het verhaal zich afspeelt in een wereld
waar een mensenleven ongeveer een etmaal duurt … eenmalig, onherhaalbaar, en
dat geldt ook voor de liefdesdaad ... ’
21/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Het leven uit een dag / A.F.TH. Van der Heijden. - Amsterdam : Querido, 1988. -
199 p.
ISBN 90-214-6618-X
‘… de blanke Zuid-Afrikaanse auteur, die in de VS woont, speelt zelf een kleine rol
als een van de meisjes in deze roman. Erg goed treft ze de beklemmende,
broeierige sfeer op de afgelegen meisjeskostschool en beschrijft raak de
ontluikende erotische gevoelens van jonge tieners …’ - Drs. Madelon de Swart
EROTISCHE LITERATUUR
Dit genre omvat verhalen die zinnenprikkelend (willen) zijn. De beschrijvingen zijn
gewaagd, vrijmoedig.
Verwante term: Erotiek
Als ik niet aan je denk of raak : een keuze uit de erotische gedichten / Elly De
Waard
Fanny Hill : memoirs of a woman of pleasure / John Cleland
Ongekuiste versies / Anne Vegter
Sportjongens : opwindende erotische verhalen over mannen / Tom Caffrey … [et
al.]
Verleidingen : erotische veroveringsverhalen / verz. door Lonnie Barbach
La vie sexuelle de Caterine M. / Catherine Millet
Vox / Nicholson Baker
Zwoele nachten : erotische verhalen voor vrouwen / samenst. Reginald Martin
'Boccaccesco is in het Italiaans nog steeds synoniem voor pikant. Al kort na het
ontstaan van de Decamerone omstreeks 1350 dreigde een vrome kartuizer
Boccaccesco met hel en verdoemenis als hij het boek niet snel zou vernietigen. En
zo ging het eeuwen achter elkaar door: het boek werd verboden, verbrand en
gecensureerd. Maar die voortdurende heksenjacht heeft niet kunnen beletten dat de
Decamerone al die tijd, van onder of boven de toonbank, lezers is blijven vinden.
Integendeel, de opwindende avonturen van vorsten, vorstinnen, ridders,
jonkvrouwen, kooplieden, oplichters, schelmen en hoeren worden inmiddels
gerekend tot de onbetwiste hoogtepunten van de wereldliteratuur. In deze selectie
van de mooiste erotische verhalen uit de Decamerone, sprankelend vertaald door
Frans Denissen, passeren alle vormen van seks en liefde de revue: ware liefde
naast slippertjes, uitgebreide hofmakerijen naast indrukwekkende vluggertjes. En
opvallend vaak komt de hartstocht van twee kanten, of de geliefden nu adellijk zijn,
burgerlijk of volks.’
‘Met gevaar voor eigen leven ontvlucht de twintigjarige Badra haar geboortedorp,
waar zij tegen haar zin is uitgehuwelijkt aan een veel oudere man. In Tanger leert
zij Driss kennen, het prototype van een moderne Arabische Casanova: erudiet,
libertijns en totaal immoreel. De leergierige Badra laat zich door hem verleiden tot
22/72
Regelgeving thematische ontsluiting
‘Weinig vrouwen doen het en nog minder zullen toegeven dat ze het doen.Toni
Bentley gunt lezers een blik onder de lakens bij haar erotische ontdekkingstocht die
alle conventies omverwerpt. Een metamorfose waarbij het seksuele genot zich,
zoals zij het noemt, 'van voren naar achteren' verplaatst. Overgave is een
humoristische en intelligente ontdekkingstocht door de wereld van
grensverleggende erotische fantasieën, die de seksuele horizon verruimt.’
ESOTERIE
Het thema Esoterie staat voor verhalen over de verruiming en de verdieping van het
menselijk bewustzijn door visionaire, occulte en/of geestelijke (spirituele), mystieke
ervaringen en belevingen, vaak in een zoeken naar persoonlijk welzijn.
Aan de oevers van de Piedra huilde ik : een spirituele roman / Paulo Coelho
De Celestijnse belofte / James Redfield
In-zien / Shirley McLaine
Het innerlijk vuur / Carlos Castaneda
Het lied van de aarde / Anne-Marie t’Sas
Het onbegrensde ontsluierd : door tijd en ruimte op zoek naar je ware zelf / G.
van Arckel
Zielsverwanten / Deepak Chopra
‘... De lezer wordt meegenomen naar het mysterie van het Zijn en het Niet-Zijn,
van de leegte en de volheid. Tegen een oosters decor wordt aan Djaiana in negen
dagen en in tijdeloze taal wijsheid overgedragen: in woord, stilte, kracht, licht en
vooral liefde …’
Het woud der inwijding / Marcel Messing. - Deventer : Ankh-Hermes, s.d. - 140 p.
ISBN 90-202-5482-0
ESSAYS
23/72
Regelgeving thematische ontsluiting
‘... Aan de vooravond van zijn vertrek naar Harvard, waar hij een serie colleges zou
geven, stierf de Italiaanse schrijver Italo Calvino. Een zwijgzame man, die weinig
over zichzelf sprak, maar die altijd onomwonden zijn visie op de vraag waar het in
de literatuur om gaat, voor het voetlicht wilde brengen. De Zes memo's voor het
volgende millennium vormen Calvino's testament, het is tevens de meest
welbespraakte ‘verdediging van de literatuur’ die in onze eeuw is geschreven..’
Zes memo's voor het volgende millennium / Italo Calvino. - Amsterdam : Bert
Bakker, 1991. - 128 p.
Oorspr. Italiaanse titel : Lezione americane : sei proposte per il prossimomillennio
ISBN 90-351-1030-7
FABELS
Een fabel is een kort verhaal over dieren (uitzonderlijk over planten en mensen), vaak in
rijmvorm, met een uitgesproken moraliserend karakter. Dieren met menselijke
eigenschappen treden als handelende en sprekende personen op.
Meestal wordt het genre Fabels gecombineerd met het genre Dierenverhalen.
Fabels / Aesopus
Fables / Jean de la Fontaine
24/72
Regelgeving thematische ontsluiting
FAMILIE
‘... Een man en zijn zuster voeren een telefoongesprek .... Het onderwerp is de
familiereünie die plaatsvond na de begrafenis van moeder en waarop het huisraad
verdeeld wordt onder de erfgenamen. De telefonade levert een prachtig en
emotionerend familieportret op.’
FAMILIEKRONIEKEN
25/72
Regelgeving thematische ontsluiting
‘Elke zomer trekken drie broers en hun gezinnen over de Route 66 van Chicago
naar Mexico-stad. Daar, in de stad die vroeger het Parijs van de Nieuwe Wereld
werd genoemd, brengen ze vakantie door bij de Kleine Grootvader en de Vreselijke
Grootmoeder, die de hele familie als een liefdevolle dictator bestiert. Dit jaar
gebeurt er iets bijzonders. In de kleerkast van haar grootouders ontdekt Lala een
lade die behalve persoonlijke documenten een echte caramelo rebozo bevat. Haar
vondst verschaft het meisje toegang tot niet eerder onthulde familiegeheimen.’
Een huid van karamel / Sandra Cisneros. – Breda : De Geus, cop. 2003. - 441 p.
ISBN 90-445-0243-3
‘In een oude vervallen villa in Hamburg wonen drie generaties van de familie
Schiefer, een familie die door de geschiedenis aan elkaar verbonden is. De villa is
een afgesloten wereld waarin de joodse Alma Schiefer, die de oorlog overleefde
dankzij haar niet-joodse echtgenoot, angstvallig over het leven van de familie
waakt, in voor- en tegenspoed. Familieleven is niet alleen een schitterend portret
van het naoorlogse Duitsland, maar ook een roman over familiebanden, waarin
tragiek en humor elkaar afwisselen.’
‘…De verteller in deze magistrale, twee generaties omspannende roman is hun zoon
Joseph. Hij is pianist en begeleider van zijn broer Jonah, een liedzanger van
wonderlijk groot talent. Door hun levens waart het spook van het racisme, want
door hun licht huidskleur worden ze zowel door zwart als blank gewantrouwd. De
personages in deze roman van epische omvang worden met elkaar verbonden door
een vitale stroom van muziek: de liederen, strijkkwartetten, gospel en soul die in
hun levens een allesbepalende rol spelen en zonder welke zij ten onder zouden
gaan in de vloed van de tijd.’
Het zingen van de tijd / Richard Powers. – Amsterdam : Contact, 2004. - 766 p.
Oorspr. Engelse titel : The time of our singing
ISBN 90-254-1156-8
FANTASTISCHE FILMS
FANTASY
26/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Deze verhalen hebben een sterk episch karakter. Ze spelen in een denkbeeldige wereld
waarin veelal een queeste en/of de strijd tussen goed en kwaad centraal staan. Magische
en mythologische figuren en elementen spelen een opvallende rol.
Verwante termen: Sciencefiction, Sprookjes.
Monsterlijk regiment / Terry Pratchett (uit: De schijfwereld-romanserie)
In de ban van de ring / J.R.R. Tolkien
De gekoesterde / David Eddings (De dromers)
Tempel der winden : de vierde wet van de magie / Terry Goodkind
Wolven van de Calla / Stephen King (De donkere toren)
Boeken of films over de filmwereld krijgen het thema Film. Het thema Film is ook een
groepsthema.
Verwante term: Hollywood
FILM NOIR
Zoals in de detectivefilms, ontrafelt ook hier de speurder een misdaad. Het verhaal speelt
zich evenwel af in de marginaliteit van de grootstad waar misdaad en corruptie welig
tieren. De karaktertekening is grimmiger en afstandelijker; de motieven complexer. De
toon is somber en cynisch; de dialogen zijn scherp.
Deze films worden dus eerder gekenmerkt door eenzelfde stijl dan dat ze tot een bepaald
genre zouden behoren. De term groepeert de oorspronkelijke films uit de jaren veertig
en vijftig maar ook de remakes en de nieuwe film noir.
Verwante termen: Detectivefilms, Thrillers (film)
27/72
Regelgeving thematische ontsluiting
GANGSTERFILMS
GENERATIEFILMS
Hieronder verstaan we, naar analogie met de generatieromans, films die de geschiedenis
van een generatie verbeelden
Verwante termen: Generatieromans, Tijdsbeeld
American psycho (2000) / Mary Harron
Blow up (1966) / Michelangelo Antonioni
The bonfire of the vanities (1990) / Brian De Palma
Boogie nights (1997) / Paul Thomas Anderson
The doom generation (1994) / Gregg Araki
GENERATIEROMANS
Dit zijn romans die een beeld geven van de tijd en het sociaal-economische kader waarin
een bepaalde generatie opgroeide en die haar tekende. Bv. de geschiedenis van de
generatie van ’60, van de hippies, van de yuppies, van de jeugd algemeen in een
bepaald land in een bepaalde tijd onder bepaalde omstandigheden.
Verwante termen: Generatiefilms, Tijdsbeeld
28/72
Regelgeving thematische ontsluiting
met standplaats Dallas … en ontvoerd. De reden daarvoor heeft alles met het
verleden te maken, met gemiste kansen en sociale verschillen, met frustraties en
jaloezie. Iemand wil deze voormalige barricadestrijder mores leren. ‘Het feest is
afgelopen’ is een sleutelroman over de linkse beweging van eind jaren zestig.’
‘Dit boek is een vervolg op ‘Stadskind, kroniek van een naoorlogse jeugd’ waarin de
Haagse auteur (1951) zijn jeugd in de late jaren vijftig/vroege jaren zestig
beschrijft. In dit vervolg komen zijn puberjaren in de jaren zestig/vroege jaren
zeventig tot leven. Hij gaat op kamers wonen, heeft zijn eerste baan, beleeft zijn
eerste liefdes en ontworstelt zich geleidelijk aan het arbeidersmilieu van zijn jeugd.
…’
‘Het is 2003. In een Berlijns restaurant kijkt Sophie terug op het leven van haar
oom Benjamin Trotter. Samen met drie vrienden vormde deze in de 'bruine' jaren
'70 de redactie van de schoolkrant op de elitaire jongensschool King Williams in
Birmingham. …Via brieven, dagboekfragmenten en verhalende stukken geeft Coe
(1961) een luchtig en humoristisch-ironisch beeld van de kronkelige
adolescentenwereld in die jaren: de eerste liefdes, de onzekerheden en verwarring
tegen de achtergrond van de politieke en culturele situatie in Engeland met
stakingen, bomaanslagen en de nederlaag van Labour in 1976, waarmee de deur
openging voor het rechts en de vreemdelingenhaat groeit. …’
‘In 1970 spelende roman over Drop City, een Californische hippiecommune die door
de plaatselijke autoriteiten verjaagd wordt, met een schoolbus naar Alaska trekt
-'de laatste vrije plek ter wereld'- en daar met de harde buitenwereld en zichzelf
wordt geconfronteerd …(veel softdrugs, vrije liefde, flower power en interne
spanningen, oeverloze inspraakdiscussies en weinig daadkracht) …’ Redactie Biblion
GEVANGENISLITERATUUR
29/72
Regelgeving thematische ontsluiting
‘Dit verhaal geeft ons ook een diep inzicht in de ongelooflijke bereidwilligheid van
zwarten in Zuid-Afrika om hun onderdrukkers, die hen zoveel onrecht aangedaan
hebben en nog aandoen, te vergeven mits er bij hen wat berouw bestaat …’
Dagboek uit een Afrikaanse gevangenis / Tshenuwani Simon Farisani. - Baarn : Ten
Have, cop. 1988. - 120 p.
Oorspr. Engelse titel : Diary from a South African prison
ISBN 90-259-4376-4
GEVANGENISSEN
Aanklachten tegen gevangenistoestanden en het lot van gevangenen, krijgen het thema
gevangenissen.
‘Je suis condamnée à douze ans de prison. Le procès a duré six jours. L'enquête
cinq ans. Dans une cellule de 5 m2, 1827 jours, 43848 heures. Dans une cellule où
chaque heure a inexorablement 60 minutes, chaque minute, 60 secondes … A
quarante-et-un ans, en 1950, elle est arrêtée à Bucarest. Son seul tort: être l'amie
de la femme d'un des principaux dirigeants communistes …Ce n'est qu'en 1977
qu'elle commencera à rédiger le récit de ces années-là … L'extraordinaire de ce
livre, c'est qu'il n'est pas le récit d'une détention, mais celui d'une évasion ... dans
la tête, nourrie de poésie, de littérature …’
30/72
Regelgeving thematische ontsluiting
L'évasion silencieuse : trois mille jours seule dans les prisons roumaines / Lena
Constante. - Paris : La Découverte, 1990. - 298 p.
(Cahiers libres / documents)
ISBN 2-7071-1960-1
GRAPHIC NOVELS
GRIEZELFILMS
Met deze films wil men de toeschouwer de daver op het lijf jagen door het gebruik van
mythische thema’s als vampirisme, spoken, monsters, mummies, kannibalisme,
duiveluitdrijvingen, martelpraktijken, necrofilie.
Verwante term: Thrillers (film)
An American werewolf in London (1981) / John Landis
Bram Stoker’s Dracula (1992) / Francis Coppola
Carrie (1976) / Brian de Palma
Dark water (2002) / Hideo Nakata
Dr. Jekyll and Mr. Hyde (1996) / Rouben Mamoulian
The exorcist (1973) / William Friedkin
The haunting (1963) / Robert Wise
King Kong (1933) / Merian C. Cooper
The mummy (1999) / Stephen Sommers
A nightmare on Elm Street (1984-1994) / Wes Graven e.a. 7 dln.
Poltergeist (1993) / Tobe Hooper
Rosemary’s baby (1968) / Roman Polanski
The shining (1980) / Stanley Kubrick
GRIEZELLITERATUUR
31/72
Regelgeving thematische ontsluiting
De auteur heeft de bedoeling de lezer angst aan te jagen en maakt daarbij gebruik van
onverwachte, dikwijls gruwelijke gebeurtenissen. De (al dan niet gewelddadige) dood
loert steeds om de hoek.
Horror wordt ook tot dit genre gerekend.
Verwante term: Thrillers
GROEPSTHEMA’S
GROTELETTERBOEKEN
32/72
Regelgeving thematische ontsluiting
HISTORISCHE FILMS
In de historische film reconstrueert men een periode uit de geschiedenis tot 1945. Ligt
het accent daarin op het leven van een persoon uit het verleden dan is de historische film
tevens biografische film.
Films die spelen in de riddertijd, mantel- en degenfilms … kunnen tot het genre gerekend
worden, hoewel ze soms veel gemeen hebben met de avonturenfilm.
HISTORISCHE LITERATUUR
In deze verhalen staan historische personages en/of gebeurtenissen die zich afspelen
vóór 1945 centraal. Verbeelding én feitelijke gegevens spelen allebei een belangrijke rol.
Historische romans zijn vaak tegelijkertijd biografische romans. Het genre ‘Historische
literatuur’ onderscheidt zich ook van het genre ‘Waar gebeurd’. Bij dit laatste gaat het
om hedendaagse personen en/of gebeurtenissen.
33/72
Regelgeving thematische ontsluiting
HOLEBIFILMS
Holebifilms zijn films waarin homoseksualiteit en/of biseksualiteit aan bod komt.
Bijkomende thema’s zoals Homoseksualiteit, Lesbische vrouwen, Homoseksuele
mannen… kunnen toegekend worden.
HUMORISTISCHE FILMS
34/72
Regelgeving thematische ontsluiting
HUMORISTISCHE LITERATUUR
De schrijver wil zijn boodschap op een lichtvoetige wijze overdragen en de lezer aan het
lachen brengen. Homerisch of monkelend: de aard van de lach doet er niet toe.
Humoristische literatuur kan gecombineerd
worden met alle andere literaire en vormelijke genres.
Verwante term: Cursiefjes
IDEEËNLITERATUUR
Dit genre staat voor romans met een uitgesproken filosofisch en beschouwend karakter.
De schrijver wil een bepaalde these ontwikkelen, aantonen of bewijzen en gebruikt
daarvoor een literaire vorm.
Verwante term: Essays
JURIDISCHE THRILLERS
In een juridische thriller staat een rechtszaak centraal. Hoofdpersonen zijn advocaten,
openbare aanklagers, …
Dit is een subgenre van het genre Thrillers. Het overkoepelende genre Thrillers wordt ook
toegevoegd.
35/72
Regelgeving thematische ontsluiting
KORTFILMS
De artistieke korte film poogt in een korte tijdspanne een onderwerp op een originele
manier uit te diepen.
10 jaar Leuven Kort : de beste Vlaamse kortfilms uit een decennium festival
(2004) / Patrice Toye e.a.Alle dagen feest (1976) / Orlow Seunke
Een Griekse tragedie (1987) / Nicole Van Goethem
Leonie (1997) / Lieven Debrauwer
E pericoloso sporgersi (1985) / Jaco Van Dormael
Terre fantastique : six courts métrages d’animation (1994)
Tous les garçons s’appellent Patrick, Charlotte et Véronique (1957) / Jean-Luc
Godard
Twice upon a time (1983) / John Korty en Charles Swenson
LIEFDE
Onder dit thema ressorteren boeken en films waarin het verschijnsel liefde op een
geraffineerde, psychologische wijze wordt ontleed.
De sentimentele larmoyante liefdesroman behoort tot het triviale genre Romantische
literatuur (zie verder).
Het genre Romantische films (zie verder) groepeert films waarin de liefde weliswaar
centraal staat maar waarin het thema met minder diepgang dan in de psychologische
liefdesfilms wordt uitgewerkt.
LITERAIRE STRIPVERHALEN
Literaire stripverhalen zijn graphic novels op basis van een literair werk.
36/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Een literair stripverhaal wordt - zelfs als de oorspronkelijke literaire tekst integraal
verwerkt is in het beeldverhaal- niet als een expressie van het literaire werk beschouwd,
maar als een apart zelfstandig ‘werk’ waarbij de tekenaar/grafisch kunstenaar
hoofdauteur is. De oorspronkelijke auteur van het literaire werk wordt als bijkomende
auteur toegevoegd. De genres en thema’s van het oorspronkelijke literaire werk worden
ook bij het stripverhaal opgenomen.
LUISTERBOEKEN
Dit zijn teksten die ingelezen op een geluidsdrager of -bestand, los van complementair
materiaal (gedrukte tekst, beeld…), beluisterd kunnen worden.
Frédéric Chopin ; gespeeld door Ivo Janssen
Karel ende Elegast / verteld door Jo van Eetvelde
Karel van het Reve leest vier Russische schrijvers. -
Lof der zotheid / Erasmus ; met de stem van Francis Verdoodt
Het ontsnapte land / Geert Mak. -
MAKKELIJK LEZEN
37/72
Regelgeving thematische ontsluiting
2. boeken in een eenvoudige taal en stijl bedoeld voor minder vlot lezenden
(volwasseneneducatie/alfabetiseringsprojecten) maar ook bruikbaar voor het
aanleren van een taal.
De cobra : Soedan / Welmoud Homan. - NT-leesboekjes. Niveau 1
Ik ben een Brusseleer / inl. Geert Van Istendael
Lente voor beginners / Tom Pauka
De lifter en andere verhalen / Ethel Portnoy. - Alfabetreeks
Ramil : het verhaal van een illegaal / Gerda Van Gelderen
Twee broers / Willem Wilmink. - Alfabetreeks
Waar de vrouwen vandaan komen : oude verhalen voor nieuwe lezers / Jeanne
Curvers
Naast het genre Makkelijk lezen kunnen aan deze boeken ook thema’s toegekend
worden.
MANGA’S
MANGA’S (FILM)
Manga’s (film) of anime zijn Japanse animatiefilms, verwant aan de manga stripverhalen.
Inhoudelijk vertonen ze dezelfde kenmerken. Anime spelen zich vaak af in kleurrijke
fantasy-decors.
De overkoepelende genres ‘Speelfilms’ en ‘Animatiefilms’ worden ook toegekend.
Uitgesloten termen: Anime, Animatiefilms ; Japan
MEDISCHE THRILLERS
38/72
Regelgeving thematische ontsluiting
MIGRANTEN
Het thema migranten wordt zowel gebruikt voor personen die in- of uitwijken (al dan niet
ballingen) als voor gastarbeiders. De geografische notaties (in de uittreksels resp.
Russische migranten ; Berlijn ; 1918-1945 en Turkse migranten ; Canada) maken het
verschil in betekenis duidelijk.
‘Nabokov tekent het Russische emigrantenmilieu van de jaren twintig in Berlijn met
zijn uitgeverijen en tijdschriften, zijn literaire gekonkel en zijn soirees …’
‘Een jonge Turkse vrouw gaat naar Canada om haar vader op te zoeken, die daar
als gastarbeider woont … Niet alleen uiterlijk is haar vader veranderd, maar ook
geestelijk: de armoede en vervreemding van het vaderland hebben hun tol geëist …
De confrontatie tussen het oude Turkije (de vader) en het jonge Turkije (de
dochter) loopt als een rode draad door deze autobiografische roman’
Ik voel me hier niet thuis / Aysel Özakin. - Baarn : Ambo, 1987. - 128 p.
(Antiracisme-reeks)
ISBN 90-263-0764-0
MUSICALS
39/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Een musical is een toneelstuk of film waarin een deel van de tekst gezongen wordt. Zang
en dans maken integraal deel uit van het verhaal.
Het genre wordt toegekend aan verfilmde musicals én aan teksten van musicals.
De hoofdauteur is regisseur of schrijver.
Verwante termen: Muziekfilms, Dansfilms, Muziek
Opgelet: er is een onderscheid met het muziekgenre Musicals (mge). Dit genre wordt
toegekend aan beeld- en muziekopnames van de oorspronkelijke muziek. Hierbij wordt
de regelgeving muziek gevolgd, de hoofdauteur is de componist of dirigent.
West Side story [CD] / componist Leonard Bernstein
MUZIEK
MUZIEKFILMS
Dit zijn films met als hoofdthema muziek (een componist, muzikant -in deze gevallen
kunnen het tevens biografische films zijn-, muziekgenre,…)
Uitgesloten termen: Balletfilms, Operafilms, Operettefilms
Verwante termen: Musicals, Dansfilms, Muziek
NOVELLEN
40/72
Regelgeving thematische ontsluiting
De novelle is een korte roman: kernachtig naar inhoud (een enkelvoudige gebeurtenis,
een centraal personage of motief) en beperkt in omvang (enkele tientallen bladzijden).
Verwante term: Verhalen
ONTWIKKELINGSROMANS
In deze psychologische romans wordt verteld hoe het hoofdpersonage geleidelijk groeit
naar een emotioneel en/of intellectueel evenwicht. Veelal worden meerdere
opeenvolgende levensfasen, de kindertijd, de puberteit, de adolescentie en de
volwassenwording geanalyseerd maar de schrijver kan ook één enkele fase uitdiepen.
‘Adrian vertelt hoe hij van zijn twaalfde tot zijn zeventiende opgroeit in een huis dat
veel weg heeft van een opslagruimte waar hele en halve uitvindingen, verzwegen
gevoelens, verborgen levens en leugens opgestapeld liggen. Zelf draagt hij ook een
geheim met zich mee, waarvan hij zich bewust wordt.’
41/72
Regelgeving thematische ontsluiting
ISBN 90-445-0545-9
‘…De twee meisjes speculeren over wat ouder worden voor hen zal betekenen. Hun
verlangen om volwassen te zijn brengt de twee meisjes buiten het besloten terrein
van de school, naar de grote stad, waar ze experimenteren met kleding, hun
identiteit en seks. Dan breekt de zomervakantie aan: tijd om van hun vrijheid te
genieten, maar ook tijd om keuzes te maken en de consequenties daarvan te
aanvaarden.’
OORLOG
‘Deze aangrijpende roman over oorlog en liefde speelt zich af tijdens een drietal
dagen in de Spaanse burgeroorlog. Robert Jordan, een Amerikaans vrijwilliger in
het republikeinse leger, krijgt als taak een strategisch belangrijke brug op te blazen
… Door deze militaire actie heen vlecht zich de liefdesgeschiedenis …’
Voor wie de klok luidt / Ernest Hemingway. - Bussum : Villa, s.d. - 437 p.
Oorspr. Engelse titel : For whom the bell tolls
‘Begin mei 1945. Aan boord van een Duitse mijnenveger wordt de bevelvoerende
officier door zijn bemanning van zijn commando ontheven en onder arrest gesteld:
muiterij … Dit bijzondere moment leidde vijfenveertig jaar geleden tot het dilemma
tussen gehoorzaamheid en verantwoordelijkheid, tussen krijgsrecht, dat tot na de
oorlog doorwerkt, en menselijke ethiek.’
42/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Einde van een oorlog / Siegfried Lenz. - Heemstede : Altamira, cop. 1990. - 60 p.
(Altamira literair)
Oorspr. Duitse titel : Ein Kriegsende
ISBN 90-6963-125-3
OORLOGSFILMS
OORLOGSROMANS
Dit genre leunt sterk aan bij de avonturenromans: veel spanning, veel actie, stereotiepe
karaktertekening maar met oorlog als voornaamste gebeuren.
Verwante termen: Avonturenromans, Spionageromans
‘Januari 1945. Het getij van de duikbootoorlog verloopt en de Duitsers lijden steeds
zwaardere verliezen … decor is de Atlantische Oceaan, waar de jagers de gejaagden
zijn geworden …’
PERSONAGES
De naam van een literair personage wordt als thema opgenomen als dit personage in
meer dan één werk (boek, speelfilm …) voorkomt.
43/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Het thema wordt toegevoegd bij alle werken waarin dit personage de hoofdrol speelt
(romans, speelfilms, luisterboeken …), zowel bij de werken van de oorspronkelijke
auteur/regisseur als bij werken van andere auteurs/regisseurs die gebaseerd zijn op
hetzelfde personage.
Bij duo’s die een evenwaardige rol spelen worden de namen van beide personages
opgenomen.
We nemen de meest gekende vorm als ingang en er wordt een verwijzing toegevoegd
van de niet gebruikte ingang naar de gebruikte term.
POËZIEBUNDELS
POLITIEK
44/72
Regelgeving thematische ontsluiting
‘Ook als hij over politiek schrijft, is Konrád geen man van grote woorden ... Hij
schrijft over alledaagse gebeurtenissen, over simpele waarheden en waarden ...
De teksten in deze bundel ... vormen een doorlopend commentaar op de
omwenteling die zijn land doormaakt ...’
‘De voetbaloorlog bevat een keuze uit de beste reportages die Kapuscinski in de
afgelopen kwarteeuw schreef. De dramatische politieke omwentelingen in de Derde
Wereld worden op de voet gevolgd en ze zijn markante portretten van historische
figuren als ...’
POLITIEKE FILMS
POLITIEKE LITERATUUR
De schrijver behandelt de politiek van een land, een regio of een tijdvak op een al dan
niet directe manier. Hij wil een politieke stelling bewijzen, de lezer overtuigen van zijn
gelijk.
Verwante term: Gevangenisliteratuur
Checkpoint / Nicholson Baker
In krabbengang / Günter Grass
Ik / Wolfgang Hilbig
45/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Koers Zuid, richting Noord : een reis in twee talen / Ariel Dorfman
Stille leugens / Brian Moore
War on war : gedichten geen bommen : een project van kunstenaars tegen de
‘war on terrorism’
Een wereld van vreemden / Nadine Gordimer
Zes ruggen / James Ellroy
‘Dit verhaal geeft ons ook een diep inzicht in de ongelooflijke bereidwilligheid van
zwarten in Zuid-Afrika om hun onderdrukkers, die hen zoveel onrecht aangedaan
hebben en nog aandoen, te vergeven mits er bij hen wat berouw bestaat ...’
Dagboek uit een Afrikaanse gevangenis / Tshenuwani Simon Farisani. - Baarn : Ten
Have, cop. 1988. - 120 p.
Oorspr. Engelse titel : Diary from a South African prison
ISBN 90-259-4376-4
PSYCHOLOGISCHE DETECTIVES
In een psychologische detective staat niet alleen het oplossen van een misdaad centraal,
maar wordt ook veel aandacht besteed aan de psychologische karaktertekening van de
hoofdpersonages.
Dit is een subgenre van het genre Detectives. Het overkoepelende genre Detectives
wordt ook toegevoegd.
Kwade wil / Karin Fossum
Moordenaar zonder gezicht / Henning Mankell
PSYCHOLOGISCHE LITERATUUR
‘Hersenschimmen is niet alleen een roman over dementie en het ontstaan daarvan;
het is tegelijkertijd een boek over de aanvaarding van het onaanvaardbare: de
vergankelijkheid.’
PSYCHOLOGISCHE THRILLERS
46/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Een psychologische thriller is een thriller waarin veel aandacht besteed wordt aan de
karaktertekening van de hoofdpersonages. Men kruipt a.h.w. in het hoofd van dader
en/of slachtoffer(s).
Dit is een subgenre van het genre Thrillers. Het overkoepelende genre Thrillers wordt ook
toegevoegd.
Dit zijn films waarin een of andere grote ramp in beeld wordt gebracht.
Verwante term: Actiefilms
REISVERHALEN
De schrijver heeft daadwerkelijk een reis ondernomen en geeft daarvan verslag. Zowel
de feiten (landschappen, klimaat, gebeurtenissen) als de manier waarop de schrijver
deze ervaart en ondergaat, spelen een rol. Het reisverhaal is dikwijls geschreven door
een literair auteur en/of in een literaire stijl. De informatie is betrouwbaar maar niet
direct wetenschappelijk. Foto’s en bibliografische annotaties ontbreken doorgaans.
Imaginaire reisverhalen (bv. Gulliver's reizen van Jonathan Swift) en reisverhalen waarin
de reis als symbool fungeert (bv. ridderromans) worden niet tot dit genre gerekend.
‘In’Ieder kind houdt van treinen’ vertelde Paul Theroux aan Jan Brokken in de
Haagse Post, 'ze maken lawaai, ze hebben snelheid, ze fascineren.' In 1973 nam
Theroux de 15.30 exprestrein van Londen naar Parijs waar hij overstapte op de
47/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Oriëntexpress. Dat was het begin van een vier maanden durende treinreis door
Azië.’
REIZEN
Het thema reizen groepeert beschouwingen over het verschijnsel ‘op reis gaan’.
‘… Alles wijst erop dat ze Midden-Oostenspecialist zal worden, maar als ze halt
maakt in een pension in Caïro, raakt ze in een ernstige crisis. Ze realiseert zich dat
ze niet kan doordringen in deze wereld, hoe betrokken ze zich ook voelt: zij zal
nooit een van hen worden.’
'Liz reist met Dave naar India omdat ze behoefte heeft aan gezelschap tijdens haar
spirituele zoektocht naar het wezen van haar ziel. Dave reist met Liz naar India
omdat hij met haar naar bed wil. Al snel realiseert Dave zich dat hij een vreselijke
fout heeft gemaakt. Hij kan de hitte niet verdragen, hij vindt het Indiase eten
smering, hij wordt somber van de armoede, hij heeft een hekel aan de toeristen en
hij haat Liz. En Liz? Ze is hopeloos verliefd op India, op de bedelaars, op alle
nieuwe mensen in haar leven: Jeremy, Jonah en vooral Fi en Car. William Sutcliffe
schetst een hilarisch beeld van deze rugzaktoeristen die ver van huis op zoek zijn
naar zichzelf.’
‘… Het gezelschap is op zoek naar een verloren stad van de Inca's. Iedere reiziger
heeft echter zijn eigen geheime reden om deze tocht naar het onbekende te maken.
Niet alleen de wrijvingen binnen de groep, maar ook de spanningen tussen de
groep en de gids -die de onervaren toeristen minacht- maken van wat een
toeristisch reisje leek te zijn een complex avontuur. In dit boek heeft Thubron zijn
eigen reiservaringen verweven met de belevenissen van fictieve reizigers die zich
niet alleen door de binnenlanden van Peru begeven, maar ook door het niet zelden
even riskante mijnenveld van intermenselijke relaties’
48/72
Regelgeving thematische ontsluiting
‘De schrijver probeert aan de hand van eigen reiservaringen en reiservaringen van
beroemde schrijvers te analyseren wat de zin en betekenis kan zijn van reizen. Aan
de hand van vijf hoofdthema's (vertrek, motieven, landschap, kunst en terugkeer)
komt hij tot de volgende conclusies: dat reizen je bewust kan maken van details en
essenties en dat kunst daarbij behulpzaam kan zijn. Daarnaast dat reizen
prikkelend moet zijn, wil het iets in je oproepen waarvan je je daarvoor niet zo
bewust was. Maar ook dat de natuur een aardig tegenwicht kan vormen voor het
dagelijkse hectische bestaan. Tenslotte geeft de schrijver ook aan dat je op reis
toch ook altijd jezelf meeneemt en dat het gras aan de andere kant van de heuvel
wel altijd groener zal blijven. …’ Red. Biblion
De kunst van het reizen / Alain De Botton. - Amsterdam : Atlas, 2002. – 256 p. : ill.
Oorspr. Engelse titel : The art of travel
ISBN 90-450-0656-1
ROADMOVIES
ROMANS
Dit genre wordt toegekend aan verhalend fictief werk van langere adem.
Het wordt niet gebruikt voor: Novellen, Verhalen, Essays, Theaterteksten, Poëziebundels,
Fabels, Columns, Cursiefjes, Stripverhalen, Sprookjes, ….
Naast het genre ‘Romans’ kunnen andere genres en/of thema’s toegevoegd worden.
ROMANTISCHE FILMS
49/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Gone with the wind (1939) / Victor Fleming, George Cukor en Sam Wood
The horse whisperer (1998) / Robert Redford
Love story (1970) / Arthur Hiller
Il postino (De postbode) (1996) / Michael Radford
Titanic (1997) / James Cameron
ROMANTISCHE KOMEDIES
In de romantische komedie verloopt het verhaal meestal volgens een vast patroon:
twee mensen ontmoeten elkaar en na een aantal misverstanden (vaak komisch) volgt
een happy-end.
Verwante termen: Romantische films, Humoristische films
ROMANTISCHE LITERATUUR
Tot dit genre behoren de sentimentele liefdesromans. De uitwerking van het thema en de
karaktertekening van de personages zijn overwegend stereotiep.
Het verhaaldecor (een historisch kader, de bedrijfswereld, de filmwereld, de
showbusiness ...) is onbelangrijk. Alleen de liefdesperikelen tellen. Ook de zgn.
doktersromans vallen onder dit genre.
Verwante term: Streek- en familieromans
Paradijs vol passie / June Flaum Singer. - Amsterdam : De Boekerij, cop. 1990. -
373 p.
Oorspr. Engelse titel : Till the end of time
ISBN 90-225-1112-X
50/72
Regelgeving thematische ontsluiting
‘ ... Nu zij zich steeds intensiever op het territorium van de ander gaan bewegen,
leiden de spanningen haast onvermijdelijk tot een climax. Ondergrondse
manoeuvres en bikkelharde confrontaties zijn aan de orde van de dag, maar ook
amoureuze gevoelens spreken een duchtig woordje mee ... ’
Romantiek in een historisch kader valt onder het genre romantische literatuur. Deze
boeken krijgen noch historische literatuur, noch biografische literatuur omdat het verhaal
niet of nauwelijks op historische feiten berust.
‘Zo ook in 'Angela Borgia', waarin de gruwelen van de tijd van de Borgia's niet
worden verdoezeld of gewijzigd terwille van de literaire schoonheid, maar door
Meyer verduidelijkt en verklaard, en dat in een stijl waarin de zinnen streng als uit
marmer gehouwen schijnen.’
ROMEINSE RIJK
51/72
Regelgeving thematische ontsluiting
SCHELMENROMANS
In deze romans tracht het hoofdpersonage, de schelm, zich met allelei schalkse streken
door de lastigste situaties te slaan. Deze romans vertonen wel enigszins gelijkenis met
avonturenromans maar zijn eerder sociale romans. De held, of beter anti-held, beweegt
zich in de marge van de maatschappij en vecht tegen allerlei onrecht. De verteltoon is
mild-humoristisch.
‘… Zes sterren schetst de belevenissen van een schelm op leeftijd die van zijn
windhandel een levenskunst wist te maken. Maar ook en vooral is het een coming
of age-verhaal van de twintiger Justus, en zijn worsteling met familiebanden, liefde
en verlies.’
‘Twee mannen van achtentwintig stappen uit het 'gewone leven' en gaan op zoek
naar de absolute vrijheid. Ze kiezen resoluut voor de totale non-participatie, en
misleiden en bedriegen de gewone wereld o.a. vertegenwoordigd door sociaal
werksters, psychiaters en rijkeluiszoontjes op drift. De overheid, de optiebeurs, een
zakkenrolster en een bereidwillige nymfo zorgen voor geld…’
Bankvlees / Jan Van Loy. – Amsterdam : Nijgh en Van Ditmar, 2004. - 238 p.
90-388-4565-0
‘…De in een gekkenhuis opgesloten - aan Pepsi Cola verslaafde - detective kan weer
tijdelijk aan de bak: hij moet een wat schemerige deal in de financiële wereld
oplossen en komt en passant terecht in een web van criminele intriges, harteloze
politici, en paria's in allerlei soorten en maten. Stad van handeling is - uiteraard –
Barcelona…’
52/72
Regelgeving thematische ontsluiting
SCIENCEFICTION
Een robot droomt / Isaac Asimov. - Utrecht : Bruna, 1987. - 357 p. : ill.
Oorspr. Engelse titel : Robot dreams
ISBN 90-229-7756-0
SCIENCEFICTIONFILMS
SITCOMS
53/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Een sitcom is een komische televisieserie die zich voornamelijk op één locatie afspeelt
bvb. In een huis, kantoor, restaurant … met een vaste groep karakters.
Dit genre is een subgenre van Humoristische films en Televisieseries en –films.
Beide overkoepelende genres worden toegevoegd.
Een slapstick is een humoristische film waarin de humor niet verbaal gebracht wordt,
maar vooral door middel van beeldgrappen en lichamelijke capriolen.
Het genre Slapsticks is een subgenre binnen de Humoristische films. Het overkoepelende
genre Humoristische films wordt eveneens toegevoegd.
Verwante term: Stomme films
SOCIALE FILMS
SOCIALE LITERATUUR
Hoewel dit genre zijn hoogtepunt beleefde in de negentiende eeuw, zijn ook vandaag nog
werken aan te wijzen waarin expliciet of impliciet schrijnende maatschappelijke
toestanden aangeklaagd worden: marginaliteit, drugsverslaving, prostitutie, reïntegratie
van gevangenen in de maatschappij, in ontwikkeling achtergebleven streken of landen…
54/72
Regelgeving thematische ontsluiting
SPEELFILMS
Speelfilms zijn films met een verhalend karakter waarin acteurs optreden. Worden niet
als speelfilm aangeduid: tekenfilms, animatiefilms, manga’s, televisieseries, informatieve
en documentaire films.
SPIONAGEFILMS
SPIONAGEROMANS
55/72
Regelgeving thematische ontsluiting
SPORTFILMS
Sportfilms zijn films met als hoofdthema sport. Naast het genre Sportfilms kan een
specifiek thema vb. Boksen, Voetbal … toegevoegd worden.
STOMME FILMS
Stomme films zijn films zonder geluidsband, waarin alleen het beeldsignaal voorkomt.
Verwante term: Slapsticks
STREEK- EN FAMILIEROMANS
Dit genre is de laatste jaren geëvolueerd van romans over een streek, een volk, mens en
natuur naar de meer sentimentele roman. Van Antoon Coolen naar Mien van 't Sant.
56/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Niet zozeer de liefde staat hier centraal maar wel het landelijk milieu, gezins- en
familieproblemen. De hoofdpersonages zijn meestal mensen met een gouden hart. Uit de
verhalen spreekt veelal een traditionele visie op gezin, mens en maatschappij.
Verwante term: Romantische literatuur
‘…Er gebeurt veel op en rondom 'De Hoeve'. De spanningen hopen zich op als de
jongste zoon, die door zijn vader al helemaal als opvolger op de boerderij werd
gezien, daarover andere opvattingen blijkt te hebben. Maar gelukkig is er altijd
dochter Harmke nog ... totdat Harmkes hart wordt geraakt door de liefde ... ’
‘Als haar man plotseling overlijdt staat Klaartje alleen voor de opvoeding van haar
acht kinderen. Dan verschijnt Dries in haar leven ... Gelukkig voor hem maar ook
voor haar en de kinderen wint de liefde ten slotte toch.’
STRIPVERHALEN
Stripverhalen zijn verhalen die verteld worden door middel van tekeningen en tekst. Het
beeld primeert op de tekst. De tekeningen worden traditioneel gepresenteerd in stroken
van afzonderlijke afbeeldingen die door de interpretatie van de lezer tot één geheel, tot
een verhaal, worden samengevoegd. De tekst (gesproken woorden, gedachten -dikwijls
wolkjes- of verhalende tekst) staat onder of in de tekening.
57/72
Regelgeving thematische ontsluiting
TELEVISIESERIES EN -FILMS
Televisieseries zijn voor televisie gemaakte films die bestaan uit periodieke
afleveringen. Men kan onderscheid maken tussen twee vormen:
1. reeksen waarin iedere aflevering een op zichzelfstaand verhaal is, maar wel met
een aantal vaste personages
Mr. Bean
Inspector Morse
The X-files
Friends
Six feet under
The Soprano’s
Het genre wordt enkel toegekend aan film, niet aan literatuur.
Televisiefilms zijn films speciaal gemaakt voor uitzending op televisie en die niet
worden uitgebracht in een bioscoopversie. Op cinematografisch vlak worden daarbij soms
technieken gebruikt om de film op een klein scherm/televisiescherm beter tot zijn recht
te laten komen. Ook mini-series horen hier meestal bij.
Don Quixote (1999) / Peter Yates
David Copperfield (1999) / Peter Medak
Jesus of Nazareth (1977) / Franco Zeffirelli
Dazzle (1998) / Judith Krantz
The gambling man (2003) / Catherine Cookson
THEATERTEKSTEN
THRILLERS
Thrillers zijn spannende, actievolle boeken met een ingewikkelde plot waarin de misdaad
en/of het criminele milieu vaak centraal staan. De klemtoon ligt op de suspens, minder
op de ontrafeling van het misdrijf.
58/72
Regelgeving thematische ontsluiting
THRILLERS (FILM)
Actie en vooral suspence zijn hier belangrijker dan de plot, de intrige. De gehele actie
wordt vaak gedragen door geweld.
Verwante termen: Actiefilms, Detectivefilms, Film noir, Gangsterfilms, Griezelfilms,
Spionagefilms
TIJDSBEELD
Hier wordt een beeld geschetst van het maatschappelijke, politieke, culturele leven in
een bepaalde tijd, al dan niet gebonden aan een bepaalde streek of stad.
Verwante termen: Generatieromans, Generatiefilms, Zedenschetsen
59/72
Regelgeving thematische ontsluiting
‘Hier… een onthutsend eerlijk verslag van een rijk leven vol uiteenlopende
avonturen: duels, oplichtingen, intrigues, wraaknemingen, liefdes, vrienden,
vijandschappen, schurkenstreken en daden van onbaatzuchtigheid, en bieden
behalve een schat aan levenswijsheid een unieke blik op het leven van de
achttiende eeuw.’
Italië op maandag / Marjon Van Royen. - Amsterdam : Nijgh & Van Ditmar, 1991. -
212 p.
ISBN 90-388-6571- 6
TOEKOMSTROMANS
60/72
Regelgeving thematische ontsluiting
‘... Voorzien van diverse opdrachten komt de hogelijk benieuwde Kartsev in 2042 te
Moskou aan, alwaar de toekomst van het communisme grote verrassingen voor
hem -en voor ons- in petto heeft. Het verslag van zijn verblijf laat zich lezen als een
groteske anti-utopie, vol weergaloos venijn en scabreuze satire.’
VERHALEN
Verhalen zijn, zoals novellen, kernachtig naar inhoud en vorm; hun omvang is evenwel
nog beperkter. Meestal worden ze in gebundelde vorm aangeboden.
Verwante term: Novellen
VERFILMDE BOEKEN
Het genre Verfilmde boeken wordt toegekend aan boeken of strips gebaseerd op een film
én aan films gebaseerd op boeken of strips. Voorwaarde voor opname van het genre is
dat beide dragers in Open Vlacc opgenomen zijn.
Uitgesloten termen: Boekverfilmingen, Verfilmde literatuur, Verfilmde stripverhalen,
Verstripte films, Novelizations, Filmverboekingen, Verfilmd
VLAAMSE FILMS
Dit genre wordt toegekend aan speelfilms met een Vlaamse regisseur en een
(hoofdzakelijk) Vlaamse cast.
61/72
Regelgeving thematische ontsluiting
VOLKSVERHALEN
VROUWEN
‘Ik ben met een burgerlijk man getrouwd, heb een burgerlijk huishouden en moet
me fatsoenlijk gedragen’. De vrouwelijke hoofdpersoon in 'De mansarde' lijkt op de
andere vrouwen in het werk van Marlen Haushofer: ze hebben van het leven niets
meer te verwachten ... Haar lot is identiek aan dat van generaties meisjes en
62/72
Regelgeving thematische ontsluiting
vrouwen voor haar. Zij is vooral echtgenote en moeder ... Alleen in een kleine
zolderkamer, een mansarde, kan zij een andere vrouw zijn dan in het dagelijks
leven. Het is de plek waar zij kan dromen, fantaseren ...’.
VROUWENLITERATUUR
Het genre Vrouwenliteratuur omvat literaire fictie over vrouwen doorgaans ook door
vrouwen geschreven en die, al dan niet bedoeld, bijdraagt tot de emancipatie van de
vrouw. Meer en meer profileren ook derdewereldauteurs zich in de strijd om gelijke
rechten voor man en vrouw. Het is niet omdat de auteur een vrouw is dat haar boeken in
dit genre kunnen worden ondergebracht. Evenmin behoren alle werken met een vrouw
als hoofdpersonage tot de vrouwenliteratuur.
Verwante term: Vrouwen
‘Duygu Asena is hoofdredactrice van vijf vrouwenbladen, ... Het boek veroorzaakte
veel opschudding. De hoofdpersoon, een vrouw die in Istanboel woont, strijdt tegen
de gangbare normen van de man-vrouw verhoudingen ...’
De vrouw heeft geen naam / Duygu Asena. - Baarn : De Kern, cop. 1991. - 184 p.
Oorspr. Turkse titel : Kadinin adi yok
ISBN 90-325-0390-1
WAARGEBEURD
Deze verhalen zijn gebaseerd op een persoonlijk ervaren en/of verwerken van
gebeurtenissen: incest, drugs, kanker, dood, prostitutie, criminaliteit, gemengd
huwelijk ... Door hun vertellend karakter vertonen zij een sterke verwantschap met de
romanvorm. De auteur wordt vaak bijgestaan door een ghostwriter. Het genre
Waargebeurd heeft raakvlakken met de genres Biografische, Autobiografische en
Historische literatuur, maar kan niet gecombineerd worden met deze genres. De
63/72
Regelgeving thematische ontsluiting
gebeurtenissen spelen zich meestal af in het heden of recente verleden. Het genre
Waargebeurd wordt zelden gecombineerd met de naam van een persoon als thema.
Wanneer een literaire auteur schrijft over het persoonlijk ervaren en/of verwerken van
gebeurtenissen in zijn leven kiezen we voor het genre Autobiografische literatuur.
Bij films wordt het genre enkel toegekend aan speelfilms gebaseerd op boeken die het
genre Waargebeurd gekregen hebben.
WESTERNS
ZEDENSCHETSEN
64/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Dit zijn romans of films die een beeld schetsen van de zeden die gangbaar zijn in een
bepaalde maatschappelijke klasse of in een bepaalde tijd.
Verwante term: Tijdsbeeld
‘… Hij geeft een raak beeld van het Edwardiaanse Engeland, waarin conventies en
manieren belangrijker waren dan oprechtheid en echte emoties. Doordat een aantal
ontwikkelingen te weinig is uitgewerkt, blijft het geheel te vaag. De vertaling leest
goed, de noten zijn kort en duidelijk. De recente verfilming van het boek trok zeer
de aandacht.’ - Drs. M.A.H. de Swart.
Een kamer met uizicht / E.M. Forster. – Amsterdam : Tabula, 1987. - 248 p.
Oorspr. Engelse titel : A room with a view
ISBN 90-70585-47-2
‘In Mededogen daalt Galdós af naar de marginale wijken in het zuiden en schildert
een hartverscheurend beeld van het leven aan de zelfkant.‘
‘… Márai's misschien wel belangrijkste roman, over liefde en verraad, speelt zich af
in het decadente burgerlijke milieu van Boedapest aan de vooravond van de
Tweede Wereldoorlog. Met meesterhand schrijft Márai over de kentering in de
harten van mensen, op het persoonlijk vlak en in een ontredderde tijd, door de
confrontatie met vragen over de waarachtigheid en de duurzaamheid van
gevoelens.’
65/72
Vlacc | genrelijst
3 Bibliografie
Encarta encyclopedie 2005 Winkler Prins [ CD-ROM].- [ S.l.] : Microsoft, cop. 2004
Groot woordenboek van de Nederlandse taal / Ton Den Boon en Dirk Geeraerts.- 14de,
herz. dr. - Utrecht : Van Dale Lexicografie, 2005. - 3 dl. + cd-rom
Grote Winkler Prins encyclopedie in 26 delen. - 9de geheel herz. dr. - Amsterdam :
Elsevier, 1990-1993. - ISBN 90-10-09000-0
Woordenlijst Nederlandse taal. - Ludo Permentier. - Herz. ed. - Tielt : Lannoo, 2005. -
1056 p. - In opdracht van de Nederlandse Taalunie. – 90-12-10590-0
8weekly. – www.8weekly.nl
Bruna. - www.bruna.nl
column als literair genre (De) / door Erwin Wijman. - In : Bzzlletin. - Jrg. 17 (1989) nr.
164, p. 27-31
Componenten en compositie van de historische roman : een comparatistische en
genologische benadering / Serge Heirbrant. - Leuven, Garant, 1995. - 395 p. -
(Literatuur in veelvoud ; 7). - ISBN 90-5350-292-0
Crimezone. – www.crimezone.nl
cursiefje (Het) / door Godfried Bomans, Louis Paul Boon, Simon Carmiggelt e.a. - Leuven
: De Clauwaert, 1968. - 65 p. - (Caleidoscoop der Nederlandse letteren)
dagboek als kunstvorm (Het) / door Hans Warren. - Amsterdam : Bakker, 1987. - 32 p. :
ill. - ISBN 90-351-0450-1
Danse macabre / door Stephen King. - Amsterdam : Loeb, 1988. - VIII, 397 p. - Oorspr.
Engelse titel : Danse macabre. - ISBN 90-6213-844-6
Design of a classification scheme for fiction based on an analysis of actual user-librarian
communication, and use of the scheme for control of librarians' search strategies /
Annelise Mark Pejtersen. - In : Theory and application of information research / ed. by O.
Harbo and L. Kajberg. - London : Mansell, 1980. - P. 146-159
Detective en anti-detective : narratologie, psychoanalyse, postmodernisme / door Jack
Van der Weide. - Nijmegen : Vantilt, 1996. - 223 p. - ISBN 90-75697-03-1
66/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Deutsche Schriftsteller der 20. Jahrhunderts im Spiegel der Kritik / Franz Lennartz. -
Stuttgart : Kröner, 1984. - 3 dl. - ISBN 3-520-82101-X
Dictionnaire des mythes littéraires / sous la dir. du Pierre Brunel. - S.l. : Editions du
Rocher, 1988. - 1436 p. - ISBN 2-268-00714-6
Dictionnaire des oeuvres de tous les temps et de tous les pays : littérature, philosophie,
musique, sciences / Laffont-Bompiani. - S.l. : Laffont, 1980. - 6 dl.
Dictionnaire des personnages littéraires et dramatiques de tous les temps et de tous les
pays : poésie, théâtre, roman, musique / Laffont-Bompiani. - Paris : SEDE, 1960. - 366
p. : ill.
Dictionnaire historique, thématique et technique des littératures : littératures françaises
et étrangères, anciennes et modernes. - Paris : Larousse, 1985-1986. - 2 dl.
Einsatzmöglichkeiten) der neuen ekz-Datenbank für die Vermittlung und Erschliessung
schöner Literatur (Die) / Hans Sträter, Elisabeth Sträter. - In : Buch und Bibliothek. - Jrg.
42 (1990) nr. 8, p. 640-644
Encyclopedia of mysterie and detection / ed. Chris Steinbrunner, Otto Penzler. - London :
Routledge, cop. 1976. - 436 p.
Erotische literatuur : een voorspel / door Ann Vertongen. - In : Leesidee. - Jrg. 3 (1997)
nr. 2, p. 115-116
Evene. – www.evene.fr
67/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Lexicon van literaire termen / Hendrik Van Gorp, Dirk Delabastita, Rita Ghesquiere. -
Deurne : Wolters Plantyn, cop. 1998. – 510 p. . – ISBN 90-309-7074-X
lichte angst (Een) : beschouwingen over reizen en reisboeken / door Gerrit Jan Zwier. -
Baarn : De Prom, cop. 1995. - 205 p. - (De Prom bibliofiel ; 30). - ISBN 90-6801-441-2
Literair Nederland/Vlaanderen. – www.literairnederland.nl
(literaire) wegen van de thriller noir (De) / door Ivo De Kock. - In : Leesidee. - Jrg. 4
(1998) nr. 5, p. 382-384
De literatuurhulp : lexicon van literaire termen. – Cor Gerritsma. – Apeldoorn : Auctor,
1995. – 128 p. – ISBN 90-71844-82-X
Literatuurplein. - www.literatuurplein.nl
meaning of ‘about’ in fiction indexing and retrieval (The) / Annelise Mark Pejtersen. - In :
Aslib proceedings. - Jrg. 31 (1979) nr. 5, p. 251-257
Met gespannen aandacht / door Ivo De Kock. - In : Leesidee. - Jrg. 1 (1995) nr. 5, p.
428-430
Modern gothic : a reader / ed. by Victor Sage e.a. - Manchester : Manchester University,
1996. - VI, 202 p. : ill. - ISBN 0-7190-4208-9
Moorden met woorden : honderd jaar Nederlandstalige misdaadliteratuur / door Jan C.
Roosendaal, Bert Vuijsje en Chris Rippen. - De Haag : Biblion, 2000. - 208 p. : ill. - ISBN
90-5483-229-0
Naar aanleiding van inhoudelijke ontsluiting van literatuur in een openbare bibliotheek /
Johan Velter. - In : Bibliotheek- en archiefgids. - Jrg. 67 (1991) nr. 3, p. 310-319
68/72
Regelgeving thematische ontsluiting
69/72
Regelgeving thematische ontsluiting
science-fictionnaire (La) / par Stan Barets. - Paris : Denoël, 1994. - 2 dl. - (Présence du
futur ; 548-549)
Science fiction. - In : Deus ex machina. - Jrg. 19 (1995) nr. 73, 47 p.
3.2 Speelfims
Achter de spiegel : film en fictie / door Anton Haakman. - Amsterdam : De Bezige Bij,
1996. - 320 p. : ill. - ISBN 90-234-3561-3
All Movie Guide. - http://www.allmovie.com/
Andere sinema. - Antwerpen : Centrum voor Beeldcultuur, 1978- . - Met extra nr. :
index nr. 0-100. - ISSN 0773-5855
70/72
Regelgeving thematische ontsluiting
korte historiek van de rampenfilm (Een) : Apocalypse now and then / door J. Hoberman ;
vert. door Tom Paulus. - In : Andere sinema. - Jrg. 1998, nr. 147, p. 52-55
Muziekfilm : ladders naar de hemel / door Mart Dominicus. - In : Skrien. - Jrg. 1996, nr.
208, p. 20-22
71/72
Regelgeving thematische ontsluiting
Onverantwoordelijke cinema / door Cherry Smyth. - In : Andere sinema. - Jrg. 1993, nr.
113, p. 13-14
Opera en het witte doek / door Paul Korenhof. - In : Luister. - Jrg. 43 (1995) nr. 519, p.
78-79 ; jrg. 44 (1996) nr. 520, p. 54-57
Plateau / Belgisch Animatiefilmcentrum (Brussel) / Brussels : BAC, 1980-
Rampenfilms / door Ivo De Kock. - In : Film en televisie. - Jrg. 1998, nr. 484, p. 17-19
Requiem voor de muzikale film / door Staf Knop. - In : CineMagie. - Jrg. 54 (2000) nr.
230, p. 83-88
Robert Hofman’s speelfilmencyclopedie. - 6de uitgebr. dr. - [S.l.] : Luitingh-Sijthoff, cop.
1995. - 2 dl. - ISBN 90-245-1328-6
Skrien / Stichting Skrien. - Amsterdam : Stichting Skrien, s.d. - ISSN 0166-1787
theater van angst (Een) / door Judith Franco. - In : Andere sinema. - Jrg. 1992, nr. 107,
p. 15-18
Variety comedy movies : illustrated reviews of the classic films. - London : Hamlyn,
1992. - 128 p. : ill. - ISBN 0-600-57456-3
Who played who on the screen / Roy Pickard. - London : Batsford, 1988. - 351 p. : ill. -
ISBN 0-7134-5683-3
72/72