NETCAD/PLANET

Bu belgedeki tüm bilgiler önceden uyarı yapılmadan değiştirilebilir ve Ulusal Cad ve GIS
Çözümleri Mühendislik Bilgisayar A.Ş. adına verilmiş herhangi bir taahhüt niteliği taşımaz.
Bu belgede açıklanan yazılım bir lisans ya da sınırlı kullanım sözleşmesine tabidir. Bu
yazılım lisans ya da sınırlı kullanım sözleşmesinde açıklanan amaçlar dışında herhangi bir
ortama kopyalanması yasalara aykırıdır.

 Copyright Netcad Mühendislik Bilgisayar Tic.Ltd. Şti. 1999

Bütün Hakları Saklıdır. Telif hakkı kanunları çerçevesinde izin verilen haller dışında,
önceden yazılı izin alınmaksızın çoğaltılması, uyarlanması ve tercüme edilmesi yasaktır.

Birinci baskı, Nisan 1999

Basıldığı Yer: Ankara
Versiyon: V.2
Revizyon Tarihi:27.03.2007
Revizyon No: 004
Düzenleyen: Berna BALKAN GÖRGÜLÜ
Doküman No: NC_PLANET_01
www.netcad.com.tr
teknik@netcad.com.tr

1. Kitap hakkındaki görüş ve düşünceleriniz için bilgi@netcad.com.tr

2. Teknik Destek almak için http://www.netcadportal.com
adreslerinden ulaşabilirsiniz.
İÇİNDEKİLER
NETCAD/PLANET.................................................................................... 0
NETCAD/PLANET MODÜLÜ PROJE İŞLEM ADIMLARI .............................. 1
1. AYARLAR ......................................................................................... 1
2. RASTER HARİTA TANIMLAMA .......................................................... 3
3. ÇİZİM İŞLEMLERİ ............................................................................ 3
4. DÜZENLEME İŞLEMLERİ................................................................... 4
4.1 Kavşak Oluşturma ..............................................................................4
4.2 Refuj Kapatma ...................................................................................5
4.3 Ada/Kaldırım Köşesi Düzenleme ...........................................................6
4.4 Köşe Düzelt İşlemi..............................................................................6
4.5 Kalınlık Ver........................................................................................7
4.6 Yaya Yolu Yapma................................................................................7
5. ALANLARIN OLUŞTURULMASI VE DÜZENLENMESİ........................... 8
5.1 Otomatik Alan Kapatma ......................................................................8
5.2 Sembol İşlemleri .............................................................................. 10
5.3 Tarama İşlemleri .............................................................................. 13
5.4. Lejant Oluştur................................................................................. 15
6. ALAN DAĞILIMI ............................................................................ 16
7. NÜFUS BÖLGELERİ VE HESAPLAMALARI....................................... 18
7.1 Nüfus Bölgeleri Oluşturma ................................................................. 18
7.2 Nüfus Bölgeleri Oluşturma Yöntemleri ........................................ 21
Ortalama Parsel Büyüklüğü Yöntemi ................................................. 21
Toplam İnşaat Alanı Yöntemi ............................................................ 22
Kişi Başı İnşaat Alanı Yöntemi .......................................................... 22
8. HARİTALARIN PAFTALARININ OLUŞTURULMASI........................... 23
8.1 Pafta Editörü.................................................................................... 23
Pafta İndeksi Oluştur.............................................................................. 23
Tek Tek Pafta Paftala.............................................................................. 24
Otomatik Paftala.................................................................................... 24
Gör ...................................................................................................... 24
8.2 STP Pafta Editörü ........................................................................ 25
Pafta İndeksi Oluştur ........................................................................ 25
Tek Tek Pafta Paftala ........................................................................ 26
Otomatik Paftala ............................................................................... 26
Pafta Raporu ..................................................................................... 26
Gör .................................................................................................... 26
9. HARİTALARIN HAZIRLANMASI...................................................... 27
9.1 Eğim Haritalarının Hazırlanması.......................................................... 27
9.2 Yükseklik Haritalarının Hazırlanması.................................................... 29
9.3 Yön Haritalarının Hazırlanması ........................................................... 29
9.4 Yön Haritası Hazırlama (Ok) .............................................................. 30
9.5 Eğim Noktaları Oluşturma.................................................................. 31
10. SAYISALLAŞTIRMA SİHİRBAZI İLE PLAN ÇİZİMLERİ .................. 31
11. PLANLARIN GIS İLE ENTEGRASYONU .......................................... 32
NETCAD/PLANET MODÜLÜ PROJE İŞLEM ADIMLARI

1. AYARLAR

NETCAD/PLANET ile planlama projelerine başlamadan önce Netcad ekranında

bazı ayarlamalar yapılması gerekmektedir. Bu ayarlamaları yapmak için Netcad’i
açın, Genel—Genel Ayarlar adımlarını izleyin. Gelen pencerenin ilk sekmesi
olan Genel görünümünde öncelikle kullanılacak sembol dosyasını değiştirin.
Dosyayı değiştirmek için Aktif Şekil Dosyası satırının sonunda bulunan butona
basın ve Netcad’in kurulu olduğu dizin altında bulunan Sembol dosyasından
PLAN.NCS dosyasını seçin.

Kullanılacak ölçeğe bağlı olarak Hat Dosyasının da seçilmesi gerekmektedir. Hat

dosya tipleri NETCAD/PLANET kurulumu ile Netcad dizini altına gelmektedir. Hat
Dosyası satırının sonunda bulunan butona basarak bu dizinden PLAN1000.LIN
dosyasını seçin. Bu seçimleri yaptıktan sonra Tamam ile işlemi bitirin.

Daha sonraki işlemlerde ihtiyaç duyulacak semboller ve şekiller NETCAD/PLANET

kurulumunda, blok dosyası olarak NETCAD/ornekler/PLAN altına gelmektedir. Bu
blok dosyaları ölçeklere göre farklı olarak hazırlanmıştır. Kullanılacak ölçeğe göre
istenilen bloklar işlemlere başlamadan Proje—Blok Ekle ile, sonradan eklenmek
istendiğinde ise Proje—Aç-–Projeye Ekle adımıyla eklenebilir.

Çiz—Sembol Yerleştir adımından bloklar açıldığında gelen sembol ve şekiller

görülebilir. İstenilen sembol haritaya eklenebilir.

NETCAD/PLAN 1
NETCAD/PEYZAJ ile hazırlanacak projelere başlamadan önce daha sonraki
işlemlerinizde gerekli olacak blok dosyalarını eklemeniz yararlı olacaktır. Bu blok
dosyaları NETCAD/PEYZAJ kurulumunda, blok dosyası olarak
\\NETCAD\ornekler\PEYCAD altına gelmektedir. İstenilen bloklar işlemlere
başlamadan Proje—Blok Ekle ile, sonradan eklenmek istendiğinde ise Proje—Aç-
–Projeye ekle adımıyla eklenebilir.

NETCAD/PLAN 2
2. RASTER HARİTA TANIMLAMA

Projede; taranmış haritalar altlık olarak kullanılabilir. Bu haritalar iki yöntemle

ekrana getirilebilir. Birinci yöntemde projeksiyon sistemi ve koordinat bilgileri
bilinerek Register (Afin) yapılır. İkinci yöntemde harita ekranda herhangi bir yer
gösterilerek oraya getirtilir. Bu işlemlerle ilgili detaylı bilgiyi Anamodül elektronik
helpinde bulabilirsiniz. Raster haritamızı kullanmak için Raster—Raster Yönetcisi
ile örnek veriler altında bulunan 30L1C.DRE dosyasını yükleyin veya Araçlar-
Referans Yöneticisine bir kategori ekleyerek oradan görüntüleyin.

3. ÇİZİM İŞLEMLERİ

Altlık olarak kullanacağımız haritayı ekrana getirdikten sonra üzerinde

işlemlerimizi yapmaya başlayabiliriz. Harita üzerinde çizilecek ilk objeler
yollardır. Çünkü yollar çizildiğinde ada kenarları otomatik olarak oluşturulur.
Yollar iki şekilde çizilebilir. Kullanılan yöntemler ikisi için de aynıdır fakat birinci
yöntem olan Yol Çiz (Paralel) yolun tek çizgisini kullanarak yol çizer. Bu
şekilde olmayan bir haritada Yol Çiz (Aksis) seçeneğini kullanmak gerekir.

NETCAD/PLANET menüsü altından Yol Çiz (Aksis) i seçin. Seçim işleminden sonra
yol ile ilgili bilgileri girmek için pencere gelecektir. Raster harita üzerindeki
yollardan birinin genişliğini, refüjünü ve kaldırım genişliğini aldıktan sonra bu
değerleri pencerede girin. Harita üzerinde uzunluğu ölçmek için Netcad menüsü
üzerindeki Sorgu/Ardışıl Mesafe-Semt/Açı kullanılabilir.

Haritada 17 metrelik yolu çizmek için yol bilgilerine aşağıdaki bilgileri girin. Yolun
sol ve sağ genişliği için farklı değerler girilebilir, ama herhangi birine değer
girilirse yolun her iki tarafında eşit olacağı kabul edilir.

Pencere üzerinde bulunan Ö: Önerilen cephe, K:

Korunan Cephe, D:Düzeltilen Cephe anlamına
gelmektedir. Herhangi biri aktif hale getirildiğinde
ada kenarı çizgisi seçilen tipe göre çizilir. Toplam
taşıt alanı genişliği, yol genişliğinden kaldırım ve
refuj çıkarılarak elde edilir. Örneğin yukarıda
çizeceğimiz yolun taşıt yol genişliği toplamda 11
metredir. Yolu çizerken tutma noktası
belirleyebiliriz. Her bir bilgi satırının sonunda yer
alan kutu işaretlenirse yolun tutma noktası orası
olur. Çizeceğimiz yolun tutma noktası yol çizgisinin
sol tarafıdır. Hiçbiri işaretlenmezse orta nokta
tutma noktası olarak seçili gelir. Her çizdiğimiz
yolun bilgilerini kaydederek daha sonra da
kullanabiliriz. Bunun için bilgileri girdikten sonra
pencerenin üst tarafında bulunan oka basarak yan taraftaki listeye ekleyebiliriz.

Bilgileri girdikten sonra haritaya geçelim ve yolumuzu çizelim. Çizim sonrasında

tabaka penceresi açılırsa aşağıdaki katmanların otomatik oluştuğu görülebilir. Yol
çizildiğinde en dıştaki çizgi Ada kenarı olduğu için ADAKENARI tabakasına, içteki
NETCAD/PLAN 3
çizgi KALDIRIM tabakasına ve refuj varsa REFUJ tabakasına otomatik olarak
atılır. Ada kenarlarının kalınlığı otomatik olarak yolun 1/10 u olarak hesaplanarak
oluşturulur. Harita üzerindeki tüm yollar bu şekilde çizilir. İlk aşamada
kavşakların olduğu yerleri göz ardı edebiliriz. Daha sonra kavşak oluşturma
işlemi ile bu noktalar düzenlenecektir.

4. DÜZENLEME İŞLEMLERİ

4.1 Kavşak Oluşturma

Yollar oluşturulduktan sonra adaların otomatik oluşturulabilmesi için kavşakların
düzenlenmesi gerekmektedir. Bu işlem için çalıştığınız dosya üzerinden devam
edebilirsiniz ya da örnek verilerin içinden yol.ncz dosyasını açabilirsiniz. Açılışta
aşağıdaki notu Evet ile geçebilirsiniz.

Kavşak noktalarından birine yaklaştıktan sonra —Kavşak oluştur işlemini seçin.

Otomatik kavşak oluşturma işlemine girdikten sonra ekrana gelen menüde iki
seçenek vardır. Birincisinde; işleme girdikten sonra istenilen kırma ve yarıçap
parametreleri verilir. Kırma parametresi kavşakta bulunan adakenarı
kesişimlerinin dik ve yatay mesafesidir. Yarıçap parametresi ise, kavşakta
NETCAD/PLAN 4
bulunan kaldırım kenarı kesişimlerinin yuvarlatma yarıçapıdır. Daha sonra,
kavşak merkezinin gösterilmesi istenir. Yaklaşık olarak kavşağın orta noktası
gösterilir ve etkileşimli olarak kavşağı kapsayacak bir daire açılır.

Sol buton ile işlem başlatılır ve kavşak oluşturulur. Kavşak modeli, belirtilmiş
olan parametrelere göre oluşturulur. Yarıçap ikonu işaretli değilse, kaldırım
köşeleri yuvarlatılmaz. Kırma ikonu işaretli değilse adakenarı köşeleri
yuvarlatılmaz.
Biz kavşağı çizmek için aşağıdaki parametreleri kullanabiliriz.

Tüm kavşak noktalarında işlemi yaptıktan sonra yollar ve adalar üzerinde

düzenleme işlemlerine geçebiliriz. Ada kenarlarının düzenlenmesi gerekebilir
çünkü otomatik oluşan çizgiler haritaya uymayabilir. Bunun için kullanılacak
işlemler aşağıda anlatılacaktır.

4.2 Refuj Kapatma

Bu işlem, Yol Çiz ve Kavşak Oluştur işlemlerinden sonra refüj aralarının açılması
ve yuvarlatılması amacıyla kullanılır. Yol çiz ve otomatik kavşak ile oluşturulmuş
olan kavşakların refüj başlama mesafesi kullanıcı tarafından bir hat ile belirlenir.

İşleme girildikten sonra refüjün kırılmak istenen ucunda iki refüj çizgisi ve daha
sonra hangi yönde yuvarlatılmak istendiği kullanıcı tarafından fare ile gösterilir.
Refüjün uç noktaları uygun yarıçapta yay ile otomatik olarak kapatılmış olur.

Tüm refüj uçları için de bu işlem uygulandıktan sonra arada kalan çizgiler
Düzenle-Sil işlemi ile temizlenir. Refüj kapat işlemi orta göbek oluşturulması
gereken yollar için kullanışlı değildir.

NETCAD/PLAN 5
 4.3 Ada/Kaldırım Köşesi Düzenleme

Ada ya da kaldırım kenarlarını düzenlemek için bu işlemi kullanabiliriz.

Ada/Kaldırım Köşesi işlemine girildikten sonra menüden kır seçilir ve
parametreler belirtilir. Dik ve yatay mesafe parametreleri kırılma noktalarının
köşeye olan uzaklığıdır. İşlemin başlaması ile birlikte adanın kırılacak doğruları
sırayla işaretlenir. Kırılma doğruların gösterildiği taraftan olur. İşlemi yapmak
için oluşturduğumuz kavşaklardan birine yaklaşalım ve Plan/Ada/Kaldırım
Köşesini seçelim. Parametrelere aşağıdaki değerleri girelim. Eğer mesafeyi biz
ayarlamak istiyorsak serbest modunu işaretleyebiliriz. Böylece diğer seçeneklerin
aktifliği ortadan kalkar ve istenilen mesafe harita üzerinde verilir.

4.4 Köşe Düzelt İşlemi

Bu işlem köşeleri kırılmış olan ada kenarlarının düzeltilmesi için kullanılır. İşleme
girildiğinde düzeltilecek köşe seçilir ve harita üzerinde istenilen yere taşınır.

NETCAD/PLAN 6
 4.5 Kalınlık Ver

Ada köşeleri düzenlendikten sonra görsel düzenlemelerini yapmak için kalınlık

ver işlemi kullanılır. Doğru, daire, yay ve çoklu doğrulara kalınlık verilebilir.
İstenilen kenarlar bu şekilde kalınlaştırılır. İşleme girdikten sonra gelen
pencerede değer girilir ve bir tarafa kalınlık verilmek isteniyorsa Taraf Seç
işaretlenir. Eğer kalınlık değeri ekrandaki başka bir objeden alınmak isteniyorsa
soru işareti seçilerek haritadan obje seçilir ve kalınlık verilecek obje işaretlenir,
tarafı gösterilir ve sağ tuşla işlem tamamlanır. Taraf seçilmezse objenin iki
tarafına kalınlık verilir.

4.6 Yaya Yolu Yapma

Planın yapılma sürecinde adalar içinde doğru çiz komutu ile oluşturulmuş yaya
yolu hatları bu işlem ile otomatik olarak istenilen şekilde yaya yoluna
dönüştürülür. Plan/Yardımcı İşlemler/Yaya Yolu Yap işlemine girildikten
sonra yaya yolunun sağa ve sola genişlikleri verilir.

“Daireler" ikonu işaretli ise, yaya yolu uçlarına ağaç

sembolü olarak daireler oluşturulur. "Adakenarı"
ikonu işaretli ise, yaya yolu ile adakenarı çizgilerinin
kesişim yerlerinde adakenarı çizgileri kesilir. Gerekli
parametreler belirtildikten sonraki aşama, ada
kenarları içine daha önceden doğru ile çizilmiş olan
yaya yolu hatlarının (eksen) fare ile işaretlenmesidir.

UYARI: Yaya yolunun ada sınırı ile kesiştiği kısımda

ada sınırında kırıklık (kırık noktalar) varsa ada sınırı
yaya yoluna uygun olarak parçalanmayabilir.

NETCAD/PLAN 7
5. ALANLARIN OLUŞTURULMASI VE DÜZENLENMESİ

5.1 Otomatik Alan Kapatma

Buraya kadar yapılan işlemler ile tüm yollar, kavşaklar ve ada kenarları
düzenlenmiş ve iç alanlar oluşturulmuş oldu. Bu alanları kapatıp istenilen
tabakalarda tanımlamak için yapılacak işlem Plan/Yardımcı İşlemler/Otomatik
Alan Kapattır. NETCAD/PLANET da tabakalar PL_ KULLANIMADI olarak
oluşturulur. Otomatik Alan Kapat ile sadece PL_KONUT tabakası açılır, diğer
tabakaların, örneğin PL_PARK, PL_TICARET gibi, elle açılması gerekmektedir.
@PL şeklinde açılacak bir ana tabaka, tüm bu tabakaları tek başlık altında toplar.
Bu yapılacak işlemin daha sonra yapılacak Alan Dağılımı için yapılması
gereklidir.

İşlemi yapmak için örnek veri altındaki yoltum.ncz dosyasını açalım. Tabakalara
gelerek @PL, PL_TICARET, PL_PARK, PL_ILKOGRETIM, PL_DINITESIS,
PL_KULTURALANI tabakalarını açalım.

Daha sonra alanları kapatılacak olan ADAKENARI tabakası açalım ve diğer

tabakalar kapatalım. Araçlar – Topoloji - Alanları Otomatik Kapat işlemini
seçelim. Plan üzerinde parsel alanlarını kapatacağımız için Kapatılacak Alan Türü
olarak İç Alan seçelim.

NETCAD/PLAN 8
İşlem adımlarını Sonraki ile geçerken yeni oluşacak alanların tabakasını
PL_KONUT seçin.

NETCAD/PLAN 9
Alan oluşturma işlemi bittiğinde oluşan alanlar otomatik olarak PL_KONUT
tabakasına atılır. Buradan sonra yapacağımız işlem alanları kullanımlarına göre
doğru tabakalara atmaktır. Bunun için aktif tabaka olarak PL_PARK tabakasını
seçin ve Netcad ana menüsündeki Düzenle—Tabaka Değiştir adımını
izleyerek raster üzerindeki bilgilere göre tabakayı değiştirin. Bu işlemi tüm
alanlar için tekrarlayın.

5.2 Sembol İşlemleri

Alanları oluşturduktan sonra yapı alanları içine TAKS, KAKS, YERLEŞİM, EMSAL
değerlerini, yollar üzerine yol genişliğini yazmak gerekir. Bu işlemi yapmak için
örnek verilerin altındaki alansm.ncz dosyasını açın. Plan /Yerleşim Sembolünü
seçin, seçim sonrasında değerlerin girilmesi için bir pencere gelecektir. Bu
pencerede gerekli değerleri girin, bu değerlerde sol tarafa eklenerek daha sonra
kullanılabilir. Gerekli alanlar için yerleşim sembollerini yerleştirin.

NETCAD/PLAN 10
Bir sonraki adımda Plan—TAKS/KAKS Sembolünü seçin ve gelen pencerede
gerekli bilgileri girin.

Emsal değerlerini girmek için Plan—EMSAL Sembolünü seçin ve gerekli değerleri

girerek haritaya yerleştirin.

NETCAD/PLAN 11
Son olarak yolların üzerine genişliklerini yazdırmak için Plan —Yol Genişliği
Sembolü seçilir. Gelen pencerede değerler girilir. Eğer sembolleri yola paralel
yerleştirmek istiyorsanız Yola Paralel seçeneğini işaretleyin. Yol genişliğini
bilmiyorsanız Yol Genişliğini Oku seçeneğini işaretlediğinizde genişlik kısmında
ne yazarsa yazsın haritadaki genişliği sembol olarak ekleyebilirsiniz.

Bu işlemler sonucunda tabakada otomatik olarak SM ile başlayan tabakalar

oluşur. SM_DAIRE, sembollerin dairelerini, SM_TAKS taksları, SM_KAKS kaksları,
SM_YAPI yerleşim bilgilerini, SM_YGEN yol genişliğini tutar. Sembolleri tarama
işleminden önce yapmak alanları tararken onları tarama dışında bırakmayı
sağlar.

NETCAD/PLAN 12
 5.3 Tarama İşlemleri

Alanları kapatıp tabakalandırdıktan sonra taramaları yapılabilir. Bu işlemi

yapmak için örnek veriler altındaki alantarama.ncz dosyasını kullanabilirsiniz.
Yönetmeliklerde belirtilen 1/1000, 1/5000 ve 1/25000 ölçekli paftalara ait
taramalar yazılım ile birlikte hazır sunulur. Taramalar anlamlarına göre kısa
adları ile menüde görülürken, menünün altında tam adıyla yazılır. Taramalar
listede alfabetik sırayla yer alırlar. Taramalar proje ölçeğine göre gelirler. Proje—
Özellikler—Ölçek ten ölçeği değiştirdiğinizde onunla ilgili tarama otomatik olarak
gelir. Dosyayı açtıktan sonra Plan -Tarama Yap seçilir.

Tarama Yap penceresinde iki tür tarama işlemi yapılabilir. Birincisi yani TARA
seçeneği ile alanlar tek tek gösterilerek taranır. Bu şekildeki tarama ile eğer alan
içinde başka bir obje varsa ve onun bulunduğu yer taratılmak istenmiyorsa
DİĞER OBJELER seçeneği işaretlenir. İkinci seçenek olan ÇOKLU TARA ile
süzgeçler verilerek bir çok alan aynı anda taratılabilir. Ancak bu seçenek ile alan
içerisindeki objeler seçilemez. İşleme girildiğinde sol taraftaki listeden istenilen
tarama tipi seçilir, büyültmeye değer girilmezse ölçeğe göre tarar. Yani 1000
ölçekte çalışılıyorsa, büyültme 1 olarak kalmalıdır. Taramalara açı da verilebilir,
açılar grad olarak yazılmalıdır. Açı değerinin yanında bulunan buton ile harita
üzerinden açı gösterilebilir.

Haritamızdaki tüm park alanlarını taratmak için —Tarama Yapı seçelim. Sağ
taraftan Park taramasını işaretleyelim. ÇOKLU TARA butonuna basalım ve orta
tuşa(spacebar) basıp süzgeçte sadece tabakası PL_PARK olanları seçelim.

NETCAD/PLAN 13
Sağ tuş ile işlemi bitirdiğimizde haritamızdaki tüm park alanlarını taratmış
oluruz. Bu işlemi haritamızdaki taranacak tüm alanlar için yapalım ve tarama
işlemini bitirelim. Taramaları daha sonra lejant oluşturmak için kullanacağız.
Tabaka menüsünü açarsak her taramanın TR_KULLANIMADI’na göre
tabakalandırmış olduğunu görürüz. Taramaları daha rahat görmek için Netcad
ekranının altında bulunan sarı üçgenden Taramaları ve Rasterları Göster
seçeneğini kaldırabiliriz.

NETCAD/PLAN 14
 5.4. Lejant Oluştur

Yol Çizim ve Tarama işlemleri yapıldıktan sonra lejant oluşturulabilir. Plan –

Yardımcı İşlemler – Lejant Oluştur işlemiyle hat-tipleri ve taramaların lejantı
oluşturulur. Bu işlem için alandagilimi.NCZ dosyasını açalım. menüsünden
Lejant Oluştur işlemini seçelim.

Taramalara göre Lejant oluşturmak istersek Taramalar’ ı seçelim.

Tamam ile işlemi geçtiğimizde, Plan üzerinde Tarama yaptığımız alanlara göre
lejant oluştuğunu görürüz. Oluşturduğumuz lejantı Netcad ekranı üzerinde
istediğimiz yere yerleştirebiliriz.

NETCAD/PLAN 15
Doğru Tiplerine göre lejant oluşturmak istersek Doğru Tipleri’ ni seçelim.
Tamam ile işlemi geçtiğimizde, Plan üzerinde çizim yaptığımız doğru tiplerine
göre lejant oluştuğunu görürüz.

6. ALAN DAĞILIMI

NETCAD/ PLAN/ YARDIMCI İŞLEMLER/ ALAN DAĞILIMI işleminde, plan üzerinde

kentsel kullanımların ALAN BÜYÜKLÜĞÜ, ADET (alan sayısı), ORAN değerleri
tablo ve metin dosyası olarak kullanıcıya sunulur. Alan dağılımı hesaplarında
kullanımlar hakkında bilgi tabakalardan alınır. Bu nedenle, hesap işleminin
gerçekleşmesi için öncelikle adakenarı tabakasındaki doğru objeleri kapalı alan
olarak kapatılmış olmalıdır. Alan kapatma işlemi bir önceki bölümde anlatıldığı
gibi ARAÇLAR/ TOPOLOJİ/ ALANLARI OTOMATİK KAPAT işlemiyle çok kısa sürede
gerçekleştirilir. İkinci aşama olarak kentsel alan kullanımları kapalı alanlar olarak
PL_KULLANIMADI isimli tabakaya yerleştirilir. Hesaba başlamadan önceki son
aşama, PL_KULLANIMADI isimli kapalı alanların ve planın tümünü kapsayan Plan
Sınırının bulunduğu tabakaların açık olduğunun kontrolüdür. Plan sınırı hesabının
gerçekleşebilmesi için çoklu doğru ile çizilmiş olmalıdır.

Alan Dağılımı işlemini gerçekleştirmek için alandagilimi.NCZ dosyasını Netcad

ekranına açalım. NETCAD/PLANET/YARDIMCI İŞLEMLER/ALAN DAĞILIMI
işlemine girelim. Daha sonra, Plan Sınırının İçerisinden Bir Nokta Göstermek için
alan dağılımı hesaplanacak bölgeyi F3 (seç) ile seçelim yada F2 (çevir) ile sınır
oluşturalım. Hesaplanacak bölge sınırını belirledikten sonra, kapalı tabakalardaki
verileri de dikkate almak istiyorsak Kapalı Tabakalar Dikkate Alınsın kutucuğunu
işaretleyelim.

NETCAD/PLAN 16
Tamam ile işlemi geçtiğimizde, alan dağılımı raporunun kaydedileceği metin
dosyasının (.txt) yerini soran menü gelir. alandagilimi.txt dosyası olarak raporu
kaydedelim.

Kaydet işleminden sonra Alan Dağılımı raporu, gösterilen dizine kaydedilecektir.

Saklanan .txt uzantılı dosya daha sonra ÇİZ/YAZI/TEXT DOSYA YÜKLE ile
istenilen projeye tekrar çağırılabilir. Kaydet işlemine bastıktan sonra Alan
Dağılımı tablosu oluşacaktır. Tabloyu, sol tuşla plan üzerinde istediğimiz yere
yerleştirelim. Tablo üzerinde, plan fonksiyonlarının ne kadar alan kapladıklarını
(m2), tüm plan fonksiyonlarının kapladıkları alanlara göre yüzdelik oranlarını
görebiliriz.

NETCAD/PLAN 17
7. NÜFUS BÖLGELERİ VE HESAPLAMALARI

7.1 Nüfus Bölgeleri Oluşturma

NETCAD/PLANET içerisinde bulunan nüfus hesapları işlemleri, konut adaları için

belirlenen yapılaşma koşullarını esas alarak toplam nüfus ve yoğunluk
değerlerini hesaplar. Yapılaşma koşulları kullanıcı tarafından belirlenir. Konut
adalarına ait TAKS, KAKS, EMSAL, ORTALAMA DAİRE YAPI İNŞAAT ALANI VE
KİŞİ BAŞI İNŞAAT ALANI değerleri işlem içerisinde kullanıcı tarafından
sınırlandırılır.

Alanların tanımlanması, üzerlerine gerekli değerlerin girilmesi, taramaların

yapılması bittikten sonra aynı yapılaşma alanlarına göre Nüfus Bölgelerinin
oluşturulması, Nüfus hesapları için gereklidir. Bu işlemlere başlamadan önce
alannufus.ncz dosyasını açalım. Nüfus bölgelerinin NUFUS_BOLGE tabakasında
olması gerekmektedir. Bunun için önce tabakayı açarak işleme başlayalım. Daha
sonra bu tabaka aktifken bölgelerimizi çizelim. Nüfusun tamamını hesaplatmak
için bir plan sınırına ihtiyacımız olacaktır. Bunun için SINIR adlı bir tabaka
açalım ve tüm alanın dışından geçen çoklu doğru ile çizilmiş bir alan
tanımlayalım.

NETCAD/PLAN 18
Nüfus bölgelerini çizdikten sonra Plan—Yardımcı İşlemler—Nüfus Bölgelerini
Oluştur işlemi ile önce oluşacak *.taf dosyasını kaydetmek için dizinimizi
seçelim ve NUFUSDAGILIMI.taf dosyası olarak kaydedelim.

UYARI: *.taf dosyası oluştururken eğer dizin olarak uzun bir yol
gösterilmemesi, dizin olarak lokal tanımlanması önerilir.

Daha sonra gelen pencereden yöntemimizi seçelim. Ortalama Parsel Büyüklüğü,

Toplam İnşaat Alanı(KAKS), Toplam İnşaat Alanı(EMSAL), Kişi Başı İnşaat
Alanı(KAKS), Kişi Başı İnşaat Alanı(EMSAL) olmak üzere 5 yöntem
bulunmaktadır. (Bu yöntemler aşağıda detaylı anlatılacaktır.) Birden fazla
yöntem aynı anda işaretlenebilir. Planın tümüne ait nüfus hesabı sonucu, 3
yöntemle ayrı ayrı hesaplanarak 3 ayrı rapor bloğu elde edilebilir. Ancak, KAKS
ve EMSAL yöntemlerini aynı anda işaretlemek anlamlı olmayacaktır. EMSAL ve
KAKS kavramları değer olarak eşit olacağından, iki yöntemin sonucu da eşit
çıkacaktır.

Yöntem seçildikten sonra haritadan birinci nüfus bölgemizi seçelim. Bu seçim

sonucunda değerlerin girileceği pencere gelecektir. Bu pencerede seçilen yöntem
veya yöntemlere göre bilgiler gelecektir. Yalnızca Ortalama Parsel Büyüklüğü
yöntemi seçilmiş ise tabloda TAKS, KAKS, OPB, ODYİA,AİLE BÜYÜKLÜĞÜ
özellikleri sorulacaktır.
Yalnızca Toplam İnşaat Alanı(KAKS) yöntemi seçilmiş ise KAKS,ODYİA ve AİLE
BÜYÜKLÜĞÜ özellikleri sorulacaktır.
Yalnızca Toplam İnşaat Alanı(EMSAL) yöntemi seçilmiş ise ODYİA, AİLE
BÜYÜKLÜĞÜ, EMSAL özellikleri yer sorulacaktır.
Yalnızca Kişi Başı İnşaat Alanı(KAKS) yöntemi seçilmiş ise KAKS ve KİŞİ BAŞI
İNŞAAT ALANI özellikleri sorulacaktır.
Yalnızca Kişi Başı İnşaat Alanı(EMSAL) yöntemi seçilmiş ise EMSAL ve KİŞİ BAŞI
İNŞAAT ALANI özellikleri sorulacaktır.

Biz seçtiğimiz yöntemlere göre aşağıdaki değerleri her bölge için ayrı ayrı
girelim. Her bölge için aynı işlemi işlemden çıkmadan yapalım ve en son sağ tuş
ile işlemi bitirelim.

NETCAD/PLAN 19
Tüm nüfus bölgelerini oluşturup değerlerini girdikten sonra, nüfus hesaplama
işlemine geçebiliriz. Plan —Yardımcı İşlemler—Nüfus Hesapla yı seçelim ve Örnek
veriler altından NUFUSDAGILIMI.taf dosyasını seçelim. Bu seçimden sonra rapor
türünü seçmek için bir pencere gelecektir. Bu pencerede tek bir seçim yapılabilir.
Biz başta iki yöntem seçtiğimiz için burada öncelikle Ortalama Parsel
Büyüklüğü’nü seçebiliriz.

Tamam ile işlemi geçtiğimizde harita üzerinden SINIR tabakasına çizdiğimiz alanı
seçeriz ve işlemi bitiririz. Ekrana nüfus dağılımını gösteren pencere gelir. Bu
dosya rapor dosyası olarak kaydedilebilir ve Netcad menüsünde bulunan Çiz—
Yazı—Text Dosya Yükle adımları ile ekrana yüklenebilir.

NETCAD/PLAN 20
 7.2 Nüfus Bölgeleri Oluşturma Yöntemleri

Ortalama Parsel Büyüklüğü Yöntemi

Ortalama Parsel Büyüklüğü Yöntemi KAKS, TAKS belirtilen konut alanları için
kullanılan bir yöntemdir. EMSAL ve hmax belirtilen konut alanlarında kullanılmaz.
Sonuçta bulunan toplam nüfus, Toplam İnşaat Alanı yöntemi ile aynı olacaktır.
Farklı olarak, rapor bloğunda ORTALAMA PARSEL BÜYÜKLÜĞÜ değeri yer
NETCAD/PLAN 21
alacaktır. Belirtilen Ortalama Parsel Büyüklüğü, plancı tarafından her nüfus
bölgesi için varsayılan bir değerdir. Verilen OPB değerleri, sonucu sayısal olarak
etkilemeyecektir.
Ortalama Parsel Büyüklüğü Yöntemi ile nüfus hesabı raporunda her bölge için şu
bilgiler elde edilir;

• ORTALAMA PARSEL BÜYÜKLÜĞÜ

• ORTALAMA DAİRE YAPI İNŞAAT ALANI
• HANE SAYISI
• PARSEL SAYISI
• KONUT ALANI
• NÜFUS

Ortalama Parsel Büyüklüğü Yöntemi ile planın tümü için şu bilgiler elde edilir:
TOPLAM KONUT ALANI(m2)

• ORTALAMA AİLE BÜYÜKLÜĞÜ

• TOPLAM NÜFUS
• NET YOĞUNLUK

Toplam İnşaat Alanı Yöntemi

Toplam İnşaat Alanı yöntemi KAKS+TAKS ya da yalnızca EMSAL değeri belirtilen

konut alanları için kullanılan bir yöntemdir. Toplam İnşaat Alanı Yöntemi ile
nüfus hesabı raporunda her bölge için şu bilgiler elde edilir:

• ORTALAMA DAİRE YAPI İNŞAAT ALANI

• HANE SAYISI
• TOPLAM İNŞAAT ALANI
• KONUT ALANI
• NÜFUS

Toplam İnşaat Alanı Yöntemi ile nüfus hesabı raporunda planın tümü için şu
bilgiler elde edilir:

• TOPLAM KONUT ALANI

• ORTALAMA AİLE BÜYÜKLÜĞÜ
• TOPLAM NÜFUS
• NET YOĞUNLUĞU

Kişi Başı İnşaat Alanı Yöntemi

Kişi Başı İnşaat Alanı yöntemi KAKS+TAKS ya da yalnızca EMSAL değeri

belirtilen konut alanları için kullanılan bir yöntemdir. Toplam inşaat alanının kişi
başı inşaat alanına oranını toplam nüfus kabul eder. Kişi Başı İnşaat Alanı değeri
TİA yönteminde belirtilen ODYİA/AİLE BÜYÜKLÜĞÜ oranından farklı ise sonuç
toplam nüfus da farklı olacaktır.Kişi Başı İnşaat Alanı Yöntemi ile nüfus hesabı
raporunda her bölge için şu bilgiler elde edilir:

NETCAD/PLAN 22
 • TOPLAM KONUT ALANI
• KONUT ALANI
• NÜFUS

Kişi Başı İnşaat Alanı Yöntemi ile planın tümü için şu bilgiler elde edilir:

• TOPLAM KONUT ALANI

• KİŞİ BAŞI İNŞAAT ALANI
• TOPLAM NÜFUS
• NET YOĞUNLUK

8. HARİTALARIN PAFTALARININ OLUŞTURULMASI

Haritalar hazırlandıktan sonra kullanılan alanların yerel veya istenilen bir

koordinat sisteminde paftalatılması için pafta indexlerinin oluşturulması gerekir.
Bunun için iki türlü yöntem uygulanabilir. İşleme başlamadan önce
alanpafta.ncz dosyasını açabiliriz.

8.1 Pafta Editörü

Yerel sistem, genelde İller Bankası tarafından kullanılan, kendi içerisinde tutarlı
adlandırma ve koordinat sistemine sahip, diğer sistemlerle komşuluk içermeyen
paftalandırma şeklidir. Yerel sisteme göre indeks oluşumunda, aynı pafta
sisteminde herhangi bir paftanın sol alt köşe koordinatlarının ve pafta
numarasının bilinmesi projenin gireceği tüm paftaların otomatik üretilmesi için
yeterlidir. Yerel pafta açmak için iki yöntem vardır. Birinci yöntem Pafta Aç işlemi
ile tek tek açılır. İkinci yöntem ise önce İndeks işleminden pafta indeksi
oluşturulur, sonra OtoPafta işlemi ile indeksi oluşturulan paftalar otomatik olarak
kendi isimlerinde dosyalar oluşturulur.

Pafta İndeksi Oluştur

Bu işlem pafta çizgilerinin oluşturulmasına yarar. İşlem sonunda ekrandaki tüm

proje paftalandırma çizgileri ile bölümlenir. Ekrana sadece pafta çizgileri ve pafta
adı gelir. Oluşan pafta çizgileri kutu obje tipinde ve PINDEX tabakasına yerleşir.
Pafta ismi yazılırken aralara "-" işareti konmalıdır (50-K-1-a). Gerekiyorsa pafta
numaraları sonradan obje sor rutini ile değiştirilebilir.

İndeksi oluşturmak için mevcut paftalardan veya komşu paftalardan

yararlanılabilir. Bu paftalara referans pafta da denilebilir. İşlem için komşu veya
mevcut pafta adı İlk Pafta satırına yukarıda belirtilen şekilde yazılır. İstenilen
ölçek “Ölçek” satırından seçilir veya girilir. Menüdeki ölçeklerden biri seçilirse
standart pafta boyutları (dY/dX değerleri)otomatik olarak değişecektir. Referans
paftanın sol alt pafta koordinatı girilmesi yeterlidir. Program diğer köşe
koordinatlarını otomatik hesaplar. İşlemin tamamlanması için devam tuşuna
basılarak bitirilir.

NETCAD/PLAN 23
 Tek Tek Pafta Paftala

Pafta aç işlemi tek pafta açımına yönelik işlemdir. Bu işlemden önce İndeks
oluşturmaya gerek yoktur, verilen değerlere göre pafta açarak saklama işlemi
yapar. İşleme girildikten sonra aşağıdaki ekran gelir. Sırası ile pafta adı, pafta
boyutları, ölçeği, pafta başlıkları ve köşe koordinatları girilir. Kontrol etmek
amacı ile Gör butonu kullanılır. Eğer herhangi bir hata yok ise Pafta Aç butonu ile
işlem bitirilir. Açılan pafta, Pafta Adı satırındaki isimi kullanır ve yer olarak son
kullanılan dizine atar.

“F4” Pafta ile ilgili bilgileri değiştirmeye yarar. “F4” tuşuna basıldığında bulunulan
satırın ilk sütunu değiştirme işlemine hazırdır. Ancak değiştirilecek sütun mavi
renk alır ve herhangi bir değişiklikte önceki bilgiler kaybolur. Kaybolmaması için
“F2” tuşuna basılmalıdır ve bulunulan bölümde istenilen değişiklik yapılır. “F3”
tuşu ile de yeni paftalar eklenebilir.

Otomatik Paftala
Daha önceden indeksi oluşturulan paftaları, otomatik kendi isimlerinde dosyalara
ayırır, karelaj açar, karelaj koordinatların, ölçeğini, pafta üst bilgilerini yazar.
Kısaca yönetmeliğe uygun olarak projeyi pafta isminde dosyalara saklar.

İşleme girildiğinde ölçek ve pafta başlıkları verilir. Paftaların saklanacağı sürücü

ve dizin adları seçilir. Kabul butonuna basılarak işlem başlatılır. Program paftaları
otomatik olarak saklandığı ekrandan görülür. İşlem bitince normal proje ekranı
gelir.

Gör

Pafta indeksi açıldıktan sonra GÖR işlemi ile paftanın ekrandaki durumu
görülebilir . Hangi pafta ismi aktif ise ( pafta editöründe mavi renkli satır) Gör
butonuna basıldığında ekrana o paftayı getirir.

Şimdi anlatılanlara göre haritamızın paftasını oluşturalım. Bunun için —Yardımcı

işlemler—Pafta Editörüne girelim. Gelen ekrandan Pafta—Pafta İndex
Oluşturu seçin ve haritamızın sol alt köşe koordinatları olan değerleri ve
paftamızın ismini ve ölçeği aşağıdaki şekilde girin. Devam ile işlemi bitirin. Eğer
belirttiğimiz sınırın dışında objeler varsa onlar içinde pafta indeksi oluşacaktır.
Çık ile işlemi bitirelim.

NETCAD/PLAN 24
Tabaka menüsünü açtığımızda PINDEX tabakasının oluştuğunu görebiliriz.

8.2 STP Pafta Editörü

Ülke sistemi, Ülke nirengi sistemine dayalı, pafta isimlerinin tek anlamlı olduğu
paftalandırma şeklidir. Sadece pafta numarasının bilinmesi ile, o paftanın dünya
üzerindeki konumu, köşe koordinatları ve ölçeği bulunabilir. Pafta indeksi
otomatik olarak üretilebilir. İNDEKS işleminde istenilen ölçek belirlenir, dilim orta
boylamı verilir. Program verilen ölçeğe bağlı olarak paftaları otomatik olarak
açar. 1/100 000 ile 1/500 arası tüm paftalar üretilebilir.

Yerel pafta sisteminde olduğu gibi iki yöntem vardır. Birinci yöntem Pafta Aç
işlemi ile tek tek açılır. İkinci yöntem ise önce İndeks işleminden pafta indeksi
oluşturulur, sonra OtoPafta işlemi ile indeksi oluşturulan paftalar otomatik olarak
kendi isimlerinde dosyalar oluşturulur.

Pafta İndeksi Oluştur

Bu işlem pafta çizgilerinin oluşturulmasına yarar. İşlem sonunda ekrandaki tüm

proje paftalandırma çizgileri ile bölümlenir. Ekrana sadece pafta çizgileri ve pafta
adı gelir. Oluşan pafta çizgileri kutu obje tipinde ve PINDEX tabakasına yerleşir.
Pafta ismi yazılırken aralara "-" işareti konmalıdır (M28-A-21-A-4-D).

İndeks işlemini seçince Ülke Pafta İndeksi isimli

bir menü gelir. Bu menüden Ölçek ve Dilim
Orta Boylamı girilip Devam butonu ile
çıkılmalıdır (Pafta indeksini oluşturmak için
çalıştığınız bölgenin dilim orta boylamını bilmek
zorundasınız). İşlem sonunda tüm proje için
ülke pafta bilgileri üretilmiş olur.

NETCAD/PLAN 25
25000 ölçekli pafta oluşturmak için editörde iken F3 tuşuna basılır ve
paftanın adı yazılır. Dikkat edilmesi gereken nokta 25000'lik paftaların
isimlendirme (örneğin; F32-C1, H25-A2) farklılığıdır.

Tek Tek Pafta Paftala

Pafta aç işlemi tek pafta açımına yönelik işlemdir. Bu işlemden önce İndeks
oluşturmaya gerek yoktur, verilen değerlere göre pafta açarak saklama işlemi
yapar.

İşleme girildikten sonra yukarıdaki ekran gelir. Sırası ile pafta adı ve pafta
başlıkları girilir. Ölçek değeri verilen pafta ismine göre program otomatik yazar.
Kontrol etmek amacı ile Gör butonu kullanılır. Eğer herhangi bir hata yok ise
Pafta Aç butonu ile işlem sonlandırılır. Açılan pafta, Pafta Adı satırındaki isimi
kullanır ve yer olarak son kullanılan dizine atar.

Otomatik Paftala

Daha önceden indeksi oluşturulan paftaları, otomatik kendi isimlerinde dosyalara

ayırır, karelaj açar, karelaj koordinatların, ölçeğini, pafta üst bilgilerini yazar.
Kısaca yönetmeliğe uygun alarak projeyi pafta isminde dosyalara saklar. Bu
işlem Yerel Pafta açma işlemi ile aynıdır.

İşleme girildiğinde ölçek ve pafta başlıkları verilir. Paftaların saklanacağı sürücü

ve dizin adları seçilir. Kabul butonuna basılarak işlem başlatılır. Program paftaları
otomatik olarak saklandığı ekrandan görülür. İşlem bitince normal proje ekranı
gelir.

Pafta Raporu

Bu işlem indeksi oluşturulmuş paftalar ile ilgili pafta adı, ölçeği, dilim orta
boylamı, pafta sol alt ve sağ üst köşe koordinat değerlerinin olduğu text editör
gelir. İstenirse printer’den çıktısı alınabilir.

Gör
Pafta indeksi açıldıktan sonra “GÖR” işlemi ile paftanın ekrandaki durumu
görülebilir. Hangi pafta ismi aktif ise (pafta editöründe mavi renkli satır) “Gör”
butonuna basıldığında ekrana o paftayı getirir.

NETCAD/PLAN 26
9. HARİTALARIN HAZIRLANMASI

Planlama projelerine başlamadan önce yapılacak işlemlerden bir tanesi de,

istenilen alanın eğim, yön, yükseklik haritalarının oluşturularak plan kararlarının
ve yerleşim alanlarının buna göre karar verilmesidir. Bu haritaların
oluşturulabilmesi için alana ait kot yüksekliklerinin bulunduğu veriye sahip olmak
gerekmektedir. Bu veri alandan toplanmış noktasal veriler olabileceği gibi kot
değerleri bilinen çizgisel eğriler de olabilir. Bu bilgiler kullanılarak alanın üçgen
modelinin oluşturulması gerekmektedir. Üçgen model oluşturma ve düzenleme
ile ilgili ayrıntılı bilgiyi NETSURF modülünün eğitim dokümanı içinde bulabilirsiniz.
Bu haritaları oluşturmak için öncelikle Örnek veriler altındaki alanharita.ncz
dosyasını açalım.

9.1 Eğim Haritalarının Hazırlanması

Eğim haritasını oluşturmak için Plan—Haritalar—Eğim Haritasına girelim. Bu
işleme girdiğimizde otomatik olarak UCGEN_MODEL tabakasında bulunan objeler
göz önünde bulundurularak hesaplama işlemi başlar. Yoğun bir veri ile
çalışılıyorsa hesaplama için biraz beklemek gerekebilir. Hesaplama
tamamlandığında ekrana aralıkların ve lejantın oluşturulacağı pencere gelir. Bu
pencerede mevcut olarak modelden hesaplanan 3 slot oluşmuş olarak gelir. Slot
değerlerini değiştirmek için SLOT butonuna basılarak istenilen değerler elle
girilebilir. Gelen default renkler de RENKLER butonuna basarak ya da her aralığın
renk stili üzerinde çift tıklama ile yapılabilir. Lejantda görünecek bilgiler
hazırlandıktan sonra Hazırla ile harita oluşturulur.

NETCAD/PLAN 27
Haritanın nasıl olduğunu gösteren pencerede görüntü ayarları yapılabilir. Işık
butonuna basarak haritanın yükseklik ve ışık görünümü değiştirilebilir. Bu
ekranda NETCAD’E SAKLA butonuna basarak harita raster olarak saklanabilir
ve ekranda harita altında görüntülenebilir. Bu butona basalım ve haritamızı
saklayalım.

Haritayı saklarken rasterın çözünürlüğü belirtelim, çözünürlük değiştikçe alanın

kaplayacağı yer de değişecektir. Tamam ile rasterın saklanacağı dizini seçelim ve
işlemi bitirelim. İşlem tamamlandığında eğim haritası hazırladığımız haritanın
altına gelecektir.

NETCAD/PLAN 28
Çık butonuna basılarak lejant harita üzerinde uygun bir yere yerleştirilir.
Tabakadan üçgen model kapatılırsa harita daha iyi görünebilir.

9.2 Yükseklik Haritalarının Hazırlanması

Yükseklik haritası eğim haritası ile aynı yöntemlerle hazırlanır. Bunun için Plan—
Haritalar—Yükseklik Haritası seçilir ve gelen pencerede yükseklik için slot
aralıkları elle girilir veya gelen default değerler kabul edilerek Hazırla butonuna
basılır. Netcade sakla ile imaj saklandıktan sonra Çık ile lejant ekrana yerleştirilir
ve işlem bitirilir. İşlemde unutulmaması gereken UCGEN_MODEL tabakasının
açık olmasıdır.

9.3 Yön Haritalarının Hazırlanması

Yön Analizi üçgen modeli oluşturulmuş arazi üzerinde, yüzeylerin yönelimlerini

belirleyerek planlamaya küçük ölçeklerde (kentsel tasarım boyutunda)
referanslar sunar. Yön haritasını hazırlamak için Plan—Haritalar—Yön Haritasını
seçelim. Haritadaki üçgen modeli üzerinde analiz yapıldıktan sonra aşağıdaki
pencere gelecektir. Bu pencerede numaralama ve sıralama işlemlerini sağ
taraftaki butonlardan yapabilirsiniz.
NETCAD/PLAN 29
Hazırla ile harita oluşturulduktan sonra yine saklamak için Netcad’e sakla
seçeneği kullanılır, çözünürlük ve kaydedilecek dizin seçildikten sonra Çık ile
lejant ekrana yerleştirilir. Yön haritası hazırlanmış olur.

9.4 Yön Haritası Hazırlama (Ok)

Mevcut sayısal halihazır harita üzerinde yapılan bakı analizi sonuçları üzerinden
arazi modelindeki üçgen yüzeylerin yönelimleri oklar ile belirtilmeyi amaçlar.
Plan—Haritalar--Yön Haritası (Ok) işlemine girildikten sonra Üçgen_Model
tabakasındaki üçgen yüzeyler üzerinde yön belirten oklar üretilir.

NETCAD/PLAN 30
 9.5 Eğim Noktaları Oluşturma

Halihazır harita üzerinde yapılmış olan eğim analizi sonuçlarından giderek, aynı
eğimdeki noktaları tespit etmek amacıyla hazırlanmış rutindir. Aynı eğimdeki
noktaların birleştirilmesi kullanıcıya eğim bölgelerinin sınırlarını vererek tüm
analizlerin birleştirildiği SENTEZ ANALİZ' de kolaylıklar sağlayacaktır.

Eğim bölgelerinin analizi için, Plan—Haritalar—Eğim noktaları işlemine girip eğim

noktalarını elde edilir. Daha sonra bu noktalar çeşitli analizler için kullanılabilir.

Haritalar adımı ile hazırlanan tüm rasterları Örnek Veriler altında bulabilirsiniz.
Haritaları görmek için Raster—Raster Yöneticisi-Raster Ekle adımlarını
izleyebilirsiniz.

10. SAYISALLAŞTIRMA SİHİRBAZI İLE PLAN

ÇİZİMLERİ

Plan çizimlerini Anamodül içinde bulunan sayısallaştırma sihirbazı ile de

yapabilirsiniz. NETCAD/PLANET kurulumu ile birlikte NETCAD\TOOLS altına
gelecek olan odf dosyaları bu amaçla kullanılabilir. Araçlar—Sayısallaştır’ı seçin.
Gelen menü üzerinde sağ tuşa basarak Tanım Dosyası Seç adımı ile
kullanacağınız ölçeğe göre odf dosyasını seçin. 1/1000 için plan1000.ODF yi
seçebilirsiniz. Sayısallaştırma sihirbazı ile ilgili daha detaylı bilgiyi Anamodül
elektronik helplerinde bulabilirsiniz.

Bu odf içinde tanımlanan tüm çizgi, nokta ve alanlar yönetmeliklere uygun olarak
hazırlanmıştır. Çizilmek istenen tip menüden çift tıklama ile seçildiğinde ekranda
onun tanımladığı çizgi tipi gelir ve belirtilen tabaka altına atılır. Menü üzerinde
bulunan S (Sayısallaştır), İ (İlişkilendir) yapılırsa ekranda çizilen objeler bu
menüde tanımlanan tarama, sembol tipi ile ilişkilendirilerek değişir.
NETCAD/PLAN 31
11. PLANLARIN GIS İLE ENTEGRASYONU

Planlama projeleri üzerinde değerlendirme yapmak, alanları sorgulamak, analiz

haritaları çıkarmak plan alanlarının coğrafi bilgi sistemleri ile entegrasyonu
sağlanarak mümkün olabilmektedir. Bu geçişi yapmak için öncelikle veritabanı
oluşturmak gerekmektedir. Veritabanı oluşturma, tablo yaratma işlemleri ile ilgili
detaylı bilgi Bağlantı Yöneticisi elektronik helplerinden alınabilir.

Biz bu bölümde planlama için hazırlanmış olan veritabanını kullanacağız. Bu

veritabanı sadece alanlar için tutulacak bilgileri içermektedir. Bu bilgiler proje
özelliklerine göre azaltılabilir veya arttırılabilir. Yukarıda anlatılan sayısallaştırma
sihirbazında kullanılan dosya, GIS bağlantılı hale getirilerek çizimler
oluşturulurken veriler girilebilir.

Şu ana kadar hazırladığımız planı GIS bağlantılı hale getirelim. Bunun için
öncelikle Örnek veriler altında bulunan alanGIS.ncz dosyasını açalım. Bu dosya
açıldığında Bağlantı yöneticisinde PLANLAMA isimli bir bağlantı hazır olarak
gelecektir. Bu bağlantı üzerinde sağ tuşa basarak özellikler penceresine girilirse
bağlantıda kullanılan mdb dosyasının dizini görülebilir. Başka bir veritabanı
kullanılmadığı sürece Netcad MS Access veritabanını kullanmaktadır ve
oluşturduğu dosyalar otomatik olarak mdb uzatılı olmaktadır.

Veritabanı ile objeler arasındaki bağlantı GIS sınıfı ile sağlanır. Her bir objeye bir
GIS anahtarı verilerek bağlantı sağlanır. Haritamız üzerindeki alanlara GIS Sınıfı
vermek için Düzenle—Toplu Obje Değiştir i seçelim. Orta tuşa (spacebar)
basalım ve sadece alanları seçtirelim.

Gelen menüde GIS Sınıfını Alan seçin ve tamam ile işlemi bitirin. Bu işlem ile
objelerin veri tabanı ile ilişkisini kurduk.

NETCAD/PLAN 32
Her obje için otomatik olarak kayıt oluşturmak için Bağlantı Yöneticisi’nden ALAN
sınıfı üzerine çift tıklayarak tablomuzu açalım. Tablomuz boş olarak gelecektir,
tablo üzerinde sağ tuşa basalım ve GIS ilişki sihirbazını açalım.

Gelen menüde ilk sayfa tablodaki bağlantısız kayıtları silmek için kullanılır. Biz bu
sayfayı sonraki ile geçelim. Gelen pencerede Bağlantısız Nesneler İçin Sözel
Kayıt Ekle yi işaretleyelim ve bitir ile işlemi tamamlayalım.

NETCAD/PLAN 33
Artık veritabanında haritamız üzerindeki her alan için bir kayıt oluşturulmuş olur.
Sorgulanmak istenen obje Sorgu—Obje Özelliklerini Sor ile sorgulanabilir ve
gelen pencerede obje ile ilgili bilgi girişi yapılabilir. Daha sonra bu bilgiler
üzerinden analizler yapılabilir. Ayrıntılı bilgi için Bağlantı yöneticisi helplerini
kullanabilirsiniz.

NETCAD/PLAN 34