You are on page 1of 99

Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Môc lôc
Lêi nãi ®Çu.................................................................................................................................4

Ch¬ng 1 Tæng quan vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµ ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t.............6

1.1. §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi - vai trß vµ xu híng.....................................6


1.1.1. Kh¸i niÖm ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.............................................6
1.1.2. Vai trß cña FDI ®èi víi quèc gia tiÕp nhËn ®Çu t........................8
1.1.3. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn dßng ch¶y FDI..................................11
1.1.3.1. Toµn cÇu ho¸...........................................................................11
1.1.3.2. Khu vùc ho¸.............................................................................11
1.1.3.3. C¸c sù kiÖn t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong t¬ng
lai gÇn......................................................................................11
1.1.4. Xu híng ®Çu t quèc tÕ vµ khu vùc nh÷ng n¨m tíi........................14
1.1.4.1. Xu híng ®Çu t quèc tÕ nh÷ng n¨m tíi.....................................14
1.1.4.2. Xu híng ®Çu t khu vùc nh÷ng n¨m tíi.....................................17
1.2. Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t...................................................................20
1.2.1. Kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t............................................................20
1.2.2. Vai trß cña xóc tiÕn ®Çu t............................................................22
1.2.3. C¸c bé phËn cña ch¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t..............................23
1.2.3.1. ChÝnh s¸ch ®Çu t....................................................................23
1.2.3.2. ChiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t........................................................23
1.2.3.3. C¬ quan thùc thi chÝnh s¸ch xóc tiÕn ®Çu t.........................25
ch¬ng 2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam...............................................28

2.1. Vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng FDI t¹i ViÖt Nam...........................................28


BiÓu ®å 4- T×nh h×nh vèn FDI ®¨ng kÝ vµ thùc hiÖn giai ®o¹n
1992-2002.....................................................................................31
2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t ë ViÖt Nam...........................38

1
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

2.2.1. C¬ quan phô tr¸ch c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t..................................38
2.2.1.1. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t............................................................39
2.2.1.2. Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t c¸c tØnh vµ thµnh phè.........................41
2.2.1.3. Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp.........................42
2.2.2. C¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t hiÖn nay t¹i ViÖt Nam.................43
2.2.2.1. T¹o dùng h×nh ¶nh..................................................................43
2.2.2.2. TËp trung vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng......................44
2.2.2.3. Cung cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t..................................................50
2.2.3. Nguån nh©n lùc cho c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t..............................52
2.2.4. Ng©n quü cho ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t.....................................55
2.3. §¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i
ViÖt Nam................................................................................................56
2.3.1. Thµnh c«ng....................................................................................56
2.3.2. Tån t¹i............................................................................................57
2.4. Mét sè bµi häc kinh nghiÖm tõ ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t cña
Trung Quèc.............................................................................................59
Ch¬ng 3 Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng cêng hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t........61

3.1. Quan ®iÓm, ®Þnh híng vÒ c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t trong giai
®o¹n 2001 – 2010.....................................................................................61
3.2. Mét sè gi¶i ph¸p....................................................................................64
3.2.1. Thµnh lËp Uû ban xóc tiÕn ®Çu t quèc gia.................................64
3.2.1.1. Sù cÇn thiÕt cã mét c¬ quan chuyªn tr¸ch vÒ xóc tiÕn ®Çu
t cÊp quèc gia...........................................................................64
3.2.1.2.Mét sè ®Ò xuÊt trong quy tr×nh thµnh lËp Uû ban xóc tiÕn
®Çu t quèc gia..........................................................................65
3.2.2. C¶i thiÖn nguån nh©n lùc cho c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t..............69

2
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

3.2.3. C¶i t¹o nguån quü vµ ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t
.......................................................................................................73
3.2.4. X©y dùng chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t cã träng ®iÓm....................75
3.2.4.1 Sù cÇn thiÕt ph¶i cã chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t cã träng
®iÓm........................................................................................76
3.2.4.2 X¸c ®Þnh ngµnh mòi nhän vµ c¸c nguån tiÒm n¨ng..............77
3.2.5. C¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t............................................................81
3.2.6. C¶i thiÖn kü thuËt xóc tiÕn ®Çu t...............................................82
3.2.6.1. ChiÕn lîc vµ kü thuËt t¹o dùng h×nh ¶nh...............................83
3.2.6.2. ChiÕn lîc vµ kü thuËt vËn ®éng nh÷ng nhµ ®Çu t tiÒm
n¨ng...........................................................................................91
3.2.6.3. N©ng cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t.................................................93
KÕt luËn...................................................................................................................................97

Tµi liÖu tham kh¶o....................................................................................................................98

3
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Lêi nãi ®Çu


Trong nh÷ng n¨m b¾t ®Çu c«ng cuéc ®æi míi, khi nguån viÖn trî níc
ngoµi bÞ c¾t gi¶m ®ét ngét, nguån ®Çu t tõ ng©n s¸ch eo hÑp, c¸c doanh
nghiÖp nhµ níc gÆp nhiÒu khã kh¨n, vèn tiÒm Èn trong d©n cha huy ®éng ®îc
nhiÒn, thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) ®· trë thµnh mét chñ tr¬ng
cÊp thiÕt. Luång vèn FDI ®· bæ sung nguån vèn quan träng cho ®Çu t ph¸t
triÓn, ®a ®Êt níc ta ra khái khñng ho¶ng, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ.

Ngµy nay, tríc nh÷ng ®ßi hái bøc xóc cña giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ -
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, nguån vèn FDI ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ
t¸ch rêi trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, kh«ng chØ cña riªng níc ta,
mµ cña hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Trong cuéc c¹nh tranh nµy, moi
quèc gia ®Òu ®· nhËn thøc ®îc vai trß cña c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t
trong viÖc thu hót vèn FDI vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn cac ho¹t ®éng nµy.
C¹nh tranh trong lÜnh vùc xóc tiÕn ®Çu t còng chÝnh lµ c¹nh tranh thu hót
vèn FDI. Víi ý nghÜa quan träng nh vËy, néi dung cña kho¸ luËn nµy xin ®îc
tr×nh bµy vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam vµ ®Ò xuÊt
mét sè biÖn ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng nµy.

Xin ®îc göi lêi c¶m ¬n tr©n träng tíi TiÕn sü Vò ThÞ Kim Oanh – Bé
m«n §Çu t, Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng, Trêng §¹i häc Ngo¹i Th¬ng – ngêi ®·
tËn t×nh híng dÉn em hoµn thµnh kho¸ luËn.

Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thµy c« gi¸o Bé m«n §Çu t vµ c¸c thµy c« gi¸o
khoa Kinh tÕ ngo¹i th¬ng – nh÷ng ngêi ®· trang bÞ cho em nh÷ng kiÕn thøc
thiÕt thùc vµ bæ Ých cho qu¸ tr×nh viÕt kho¸ luËn còng nh c«ng t¸c sau nµy.

Xin tr©n träng c¶m ¬n !

4
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Ch¬ng 1
Tæng quan vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
vµ ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t

1.1. §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi - vai trß vµ xu híng


1.1.1. Kh¸i niÖm ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
Trong vßng 20 n¨m trë l¹i ®©y ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
(Foreign Direct Investment - FDI) ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng trong c«ng
cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ cña hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Ngµy nay c¸c
quèc gia ®Òu nhËn thøc ®îc nh÷ng lîi Ých to lín mµ FDI ®em l¹i cho níc
chñ nhµ. Bªn c¹nh viÖc cung cÊp mét nguån tµi chÝnh l©u dµi, FDI cßn t¹o
®iÒu kiÖn cho viÖc chuyÓn giao nguån tµi s¶n phi vËt chÊt nh c«ng nghÖ,
tay nghÒ vµ bÝ quyÕt qu¶n lý, do ®ã gãp phÇn ®Èy nhanh t¨ng trëng vµ
ph¸t triÓn. FDI còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tiÕp cËn thÞ trêng
quèc tÕ vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp trong
níc.

Theo c¸ch ®Þnh nghÜa vµ ph©n lo¹i trong Tµi liÖu híng dÉn vÒ C¸n
c©n Thanh to¸n cña cña quü tiÒn tÖ quèc tÕ IMF, §Çu t níc ngoµi cña t
nh©n ®îc chia lµm 3 lo¹i: §Çu t trùc tiÕp, ®Çu t gi¸n tiÕp vµ ph¬ng thøc
®Çu t kh¸c.

§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®îc hiÓu lµ mét h×nh thøc ®Çu t quèc tÕ
trong ®ã, mét thùc thÓ cña mét nÒn kinh tÕ cã mèi liªn hÖ l©u dµi víi mét
doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong mét nÒn kinh tÕ kh¸c.[1] Côm tõ "mèi liªn hÖ
l©u dµi" ë ®©y ®îc hiÓu lµ mèi quan hÖ tån t¹i trong mét thêi gian dµi gi÷a
nhµ ®Çu t trùc tiÕp vµ doanh nghiÖp còng nh møc ®é ¶nh hëng ®¸ng kÓ
cña nhµ ®Çu t ®èi víi c«ng viÖc ®iÒu hµnh doanh nghiÖp.

5
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

C¸ch ®Þnh nghÜa cña OECD l¹i ®a ra mét møc chuÈn vÒ tØ lÖ gãp
vèn: mét doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ mét doanh
nghiÖp liªn doanh hoÆc kh«ng liªn doanh trong ®ã nhµ ®Çu t trùc tiÕp së
h÷u tèi thiÓu lµ 10% cæ phÇn phæ th«ng hoÆc 15% quyÒn biÓu quyÕt.[2]
§iÓm mÊu chèt trong ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi chÝnh lµ quyÒn
kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i mäi quèc gia
®Òu sö dông ngìng 10% ®Ó x©y dùng ®Þnh nghÜa ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi. Bëi vËy c¸c sè liÖu thèng kª lîng vèn FDI cña c¸c tæ chøc kh¸c nhau cã
thÓ kh«ng gièng nhau.

Vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi gåm 3 phÇn

 Vèn cæ phÇn, bao gåm c¶ vèn ®iÒu lÖ cña chi nh¸nh vµ c¸c

kho¶n gãp vèn kh¸c.

 Lîi nhuËn t¸i ®Çu t díi d¹ng cæ phÇn hoÆc chuyÓn nî liªn c«ng

ty.

 C¸c kho¶n vèn t¬ng øng víi c¸c kho¶n chuyÓn nî liªn c«ng ty.

Cã 2 h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi

 §Çu t míi - Greenfield Investment (thµnh lËp míi doanh nghiÖp

liªn doanh hoÆc 100% vèn níc ngoµi)

 Mua l¹i vµ s¸p nhËp -Merger & Acquisition (mua l¹i vµ s¸p nhËp

mét doanh nghiÖp hiÖn cã hoÆc mua cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty
cæ phÇn hoÆc ®· ®îc cæ phÇn ho¸)

ë nhiÒu quèc gia, mua l¹i vµ s¸p nhËp lµ mét h×nh thøc quan träng cña
®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. Tuy nhiªn, h×nh thøc nµy cha phæ biÕn ë ViÖt
Nam do nh÷ng quy ®Þnh h¹n chÕ cæ phÇn níc ngoµi trong doanh nghiÖp

6
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

néi ®Þa. Cïng víi nh÷ng chÝnh s¸ch c¶i c¸ch ®Çu t ®ang trong giai ®o¹n b¾t
®Çu ®îc thùc thi, mua l¹i vµ s¸p nhËp cã thÓ trë thµnh h×nh thøc quan träng
trong ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam nh÷ng n¨m tíi.

1.1.2. Vai trß cña FDI ®èi víi quèc gia tiÕp nhËn ®Çu t
FDI cã thÓ mang l¹i cho níc tiÕp nhËn ®Çu t rÊt nhiÒu lîi Ých, cã
nh÷ng lîi Ých trùc tiÕp vµ x¸c ®Þnh, song còng cã nh÷ng lîi Ých gi¸n tiÕp
khã nhËn biÕt h¬n. Díi ®©y lµ nh÷ng lîi Ých c¬ b¶n mµ FDI mang l¹i cho
nÒn kinh tÕ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn

Bæ sung nguån vèn quan träng cho ®Çu t vµ ph¸t triÓn, gióp c¸c n-
íc nµy thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. NÕu nh trong thêi kú
1991-1995, vèn FDI chiÕm trªn 25% tæng vèn ®Çu t toµn x· héi t¹i ViÖt
Nam th× thêi kú 1996-2000, tØ lÖ nµy lµ 24%. [14] Nguån vèn nµy ®· gãp
phÇn ®a ViÖt Nam ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi, gióp khi th¸c vµ
n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nh÷ng nguån lùc trong níc t¹o ra thÕ vµ lùc ph¸t
triÓn míi cho nÒn kinh tÕ. HiÖn nay, vèn FDI ®· trë thµnh mét bé phËn
quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¸c quèc gia ®ang
ph¸t triÓn nh ViÖt Nam.

T¹o c«ng ¨n viÖc lµm - Lîi Ých dÔ thÊy nhÊt cña FDI chÝnh lµ t¹o
nhiÒu viÖc lµm æn ®Þnh cho ngêi lao ®éng níc së t¹i, t¨ng thu nhËp vµ c¶i
thiÖn møc sèng cho ngêi d©n. Tæng sç lao ®éng hiÖn ®ang lµm viÖc t¹i c¸c
c¬ së cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trªn kh¾p thÕ giíi íc tÝnh ®Õn n¨m
2001 lµ kho¶ng 54 triÖu ngêi. Khu vùc FDI còng thu hót h¬n mét nöa sè lao
®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt cña Singapo. T¹i Hång K«ng, Malaixia vµ
Srilanka tØ lÖ lao ®éng trong khu vùc nµy còng ®ang t¨ng lªn nhanh chãng
so víi tæng lao ®éng x· héi.

7
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp


T¨ng thu ng©n s¸ch - FDI ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ níc th«ng
qua c¸c kho¶n thuÕ. Ngay c¶ khi c¸c doanh nghiÖp liªn doanh ®îc miÔn
hoµn toµn thuÕ thu nhËp cña doanh nghiÖp liªn doanh, nhµ níc vÉn cã thÓ
t¨ng thu ng©n s¸ch tõ thuÕ thu nhËp c¸ nh©n nhµ ®Çu t vµ c¸c lo¹i thuÕ gi¸n
tiÕp kh¸c. §ãng gãp vµo ng©n s¸ch Nhµ níc cña c¸c doanh nghiÖp FDI t¹i
ViÖt Nam trong thêi kú 1996-2000 lµ kho¶ng 1,45 tØ USD, chiÕm 6-7%
tæng ng©n s¸ch.[12] T¹i Trung Quèc, tæng sè thuÕ thu ®îc tõ khu vùc FDI
trong n¨m 2001 ®· t¨ng 30% so víi n¨m 2000, chiÕm 19% tæng sè thuÕ thu
®îc vµo ng©n s¸ch trong n¨m.[18]

¶nh hëng tÝch cùc ®Õn ®Çu t trong níc- Dßng vèn ®Çu t trùc tiÕp
níc ngoµi sÏ kÝch thÝch ®Çu t néi ®Þa vµ c¸c c«ng ty nµy cã thÓ trë thµnh
c¸c kªnh ph©n phèi hoÆc trë thµnh c«ng ty cung øng cña c¸c doanh nghiÖp
níc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã, søc Ðp c¹nh tranh tõ c¸c c«ng ty níc ngoµi còng kÝch
thÝch c¸c c«ng ty néi ®Þa t¨ng cêng ®Çu t.

ChuyÓn giao c«ng nghÖ - FDI cã thÓ gióp níc tiÕp nhËn ®Çu t tiÕp
cËn ®îc víi c«ng nghÖ míi trªn thÕ giíi qua th«ng qua viÖc ®Çu t hoµn toµn
d©y chuyÒn s¶n xuÊt míi t¹i c¸c doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi hoÆc
gãp vèn b»ng c«ng nghÖ trong doanh nghiÖp liªn doanh.

N©ng cao tay nghÒ cho ngêi lao ®éng - Ngêi lao ®éng ë níc së t¹i
lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi cã ®iÒu kiÖn tiÕp
thu c¸c kÜ n¨ng míi vÒ kü thuËt vµ qu¶n lý, nhê ®ã t¨ng n¨ng suÊt còng nh
hiÖu suÊt lao ®éng. N¨ng suÊt lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp FDI trong
khu vùc s¶n xuÊt t¹i Ailen, Hµ Lan vµ mét sè níc ®ang ph¸t triÓn ë Ch©u ¸
nh Trung Quèc, §µi Loan, Singapo ®Òu cao gÊp hai lÇn hoÆc h¬n so víi
n¨ng suÊt lao ®éng trong c¸c c«ng ty néi ®Þa.[10]

8
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp


§Èy m¹nh xuÊt khÈu - RÊt nhiÒu ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi cã ®Þnh híng xuÊt khÈu. Nhê quy m« vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi m¹ng
líi ph©n phèi vµ m¹ng líi marketing quèc tÕ, c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t níc
ngoµi dÔ dµng x©m nhËp thÞ trêng xuÊt khÈu h¬n so víi c¸c c«ng ty néi
®Þa. NÕu cã c¸ch qu¶n lý thÝch hîp, nhiÒu quèc gia cã thÓ tËn dông ho¹t
®éng FDI ®Ó t¨ng møc xuÊt khÈu cña níc hä vµ thu ngo¹i tÖ. Trong n¨m
2000, tæng doanh thu xuÊt khÈu cña khu vùc FDI chiÕm tíi 50.8% toµn bé
doanh thu xuÊt khÈu cña Trung Quèc [18], 23% tæng doanh thu xuÊt khÈu cña
ViÖt Nam.[12]

N©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong níc - Trong qu¸
tr×nh t¬ng t¸c víi c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t níc ngoµi, c¸c c«ng ty néi ®Þa cã
thÓ n©ng cao chÊt lîng còng nh uy tÝn cña m×nh, do ®ã t¨ng cêng ®îc søc
c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ.

T¨ng cêng c¹nh tranh nÒn kinh tÕ - FDI gãp phÇn kÝch thÝch t¨ng
trëng chung cña mét nÒn kinh tÕ nhê ®Èy m¹nh c¹nh tranh trong nh÷ng
ngµnh mµ cã chØ mét sè Ýt c¸c c«ng ty néi ®Þa ®ang chiÕm vÞ trÝ ®éc
t«n.

1.1.3. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn dßng ch¶y FDI.


1.1.3.1. Toµn cÇu ho¸

Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra víi tèc ®é ngµy cµng nhanh,
c¸c c«ng ty ®Òu cã kh¶ n¨ng chän lùa ®Þa ®iÓm s¶n xuÊt thÝch hîp nhÊt
nh»m gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt.

TiÕn tr×nh toµn cÇu ho¸ ®· ®em l¹i cho c¸c quèc gia cã nguån lao
®éng rÎ nh ViÖt Nam kh¶ n¨ng ph¸t huy lîi thÕ c¹nh tranh cña m×nh vµ thu

9
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

hót nhiÒu h¬n nguån vèn FDI. §iÒu quan träng lµ c¸c quèc gia nµy ph¶i ®¶m
b¶o gi¶m thiÓu c¸c rµo c¶n trong qu¸ tr×nh x©m nhËp vµ ho¹t ®éng cña nhµ
®Çu t, c¸c chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c ph¶i ë møc hîp lý, vµ nh÷ng h¹n chÕ
mang tÝnh quan liªu trong c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i dÇn
®îc dì bá. NÕu c¸c quèc gia kh«ng tËn dông tèt nh÷ng c¬ héi nµy, hä sÏ ®¸nh
mÊt tÝnh c¹nh tranh vµ tôt l¹i phÝa sau lµn sãng ph¸t triÓn toµn cÇu.

1.1.3.2. Khu vùc ho¸

Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®· ®a ®Õn sù h×nh thµnh c¸c liªn kÕt khu vùc
nh EU, ASEAN, APEC,… C¸c liªn kÕt nµy nh»m t¹o ra c¸c khu vùc kinh tÕ
réng lín h¬n trong ®ã lîi thÕ t¬ng ®èi còng nh lîi thÕ kinh tÕ quy m« ®îc
ph¸t huy tèi ®a.

1.1.3.3. C¸c sù kiÖn t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong t¬ng
lai gÇn.

Cã 3 sù kiÖn lín ®· vµ ®ang ¶nh hëng m¹nh mÏ tíi nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam còng nh chiÕn lîc thu hót vµ xóc tiÕn ®Çu t cña ViÖt Nam.

 ViÖt Nam cam kÕt gia nhËp khu vùc mËu dÞch tù do
ASEAN vµ thùc hiÖn lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan.

Theo cam kÕt tù do ho¸ th¬ng m¹i, ViÖt Nam sÏ c¾t gi¶m thuÕ nhËp
khÈu ®èi víi phÇn lín hµng ho¸ nhËp khÈu tõ ASEAN xuèng møc tèi ®a lµ
20% vµo n¨m 2003 vµ tiÕp tôc gi¶m xuèng 0 -5% vµo ®Çu n¨m 2006. ThuÕ
nhËp khÈu trung b×nh ®èi víi hµng ho¸ cã xuÊt xø ASEAN sÏ gi¶m 50% kÓ
tõ ®Çu n¨m 2004. ThuÕ nhËp khÈu ®èi víi c¸c mÆt hµng sîi, da, gç, thñy
tinh, gèm sø vµ thùc phÈm tõ ASEAN sÏ gi¶m h¬n 60% tõ ®Çu n¨m 2004.

10
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

C¸c níc ASEAN kh¸c còng cam kÕt giµnh cho hµng ho¸ nhËp khÈu tõ ViÖt
Nam ®iÒu kiÖn u ®·i t¬ng tù.[3]

Ch¬ng tr×nh hîp t¸c th¬ng m¹i cña ASEAN ®em l¹i cho ViÖt Nam c¬
héi x©m nhËp thÞ trêng khu vùc. Tuy nhiªn, ViÖt Nam còng ph¶i ®èi mÆt
víi nh÷ng th¸ch thøc tõ viÖc thùc hiÖn khu vùc tù do mËu dÞch ASEAN, c¸c
c«ng ty ViÖt Nam sÏ ph¶i c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu gi¸ rÎ, chÊt
lîng cao. Nhµ níc còng sÏ kh«ng thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý h¹n ng¹ch
®Ó b¶o vÖ c¸c c«ng ty néi ®Þa.

 HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü

HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü ®îc ký kÕt n¨m 2001 vµ hiÖn ®ang
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. HiÖp ®Þnh nµy kªu gäi c¾t gi¶m 30 - 50% thuÕ
nhËp khÈu ®èi víi mét sè mÆt hµng c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, dì bá h¹n
ng¹ch ®èi víi hÇu hÕt c¸c mÆt hµng trong vßng 3 - 7 n¨m vµ bao gåm c¸c
®iÒu kho¶n cam kÕt t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty Mü x©m nhËp vµo khu
vùc dÞch vô. QuyÒn tù do bu«n b¸n cña c¸c c«ng ty Mü còng sÏ ®îc thùc thi
trong vßng 3 - 6 n¨m .

Theo tinh thÇn cña hiÖp ®Þnh, ViÖt Nam ®· më cöa thÞ trêng cho c¸c
c«ng ty Mü trong c¸c lÜnh vùc dÞch vô, th¬ng m¹i, viÔn th«ng. VÊn ®Ò b¶o
vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ còng ®îc chó träng. ViÖt Nam sÏ ph¶i xo¸ bá c¸c
biÖn ph¸p ®Çu t trong th¬ng m¹i ( Trade-related Investment Measures). Hai
níc cam kÕt sÏ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña m×nh trong vÊn ®Ò b¶o vÖ
QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ trong th¬ng m¹i

( Trade-related Intellectual Property Rights).[4]

11
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

C¸c quy ®Þnh vÒ ®Çu t còng sÏ ®îc ban hµnh râ rµng vµ kÞp thêi sau
khi ®· cã sù bµn b¹c tham kh¶o ý kiÕn, do ®ã lµm t¨ng tÝnh râ rµng cña hÖ
thèng c¸c quy ®Þnh ph¸p lý vÒ ho¹t ®éng ®Çu t.

 TiÕn tr×nh gia nhËp WTO cña ViÖt Nam

ViÖt Nam ®a ra c¸c ®iÒu kho¶n cam kÕt cô thÓ vµo th¸ng 1 n¨m
2002. Phiªn häp thø 5 cña nhãm lµm viÖc vÒ vÊn ®Ò gia nhËp cña ViÖt
Nam vµo th¸ng 4/2002 ®· xem xÐt c¸c ®µm ph¸n tháa thuËn song ph¬ng cña
ViÖt Nam vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®èi víi mét sè hiÖp ®Þnh cña WTO.
Phiªn häp thø 6 vµo th¸ng 12/2002 ®· ®¸nh ®Êu sù khëi ®Çu cña qu¸ tr×nh
®µm ph¸n trë thµnh thµnh viªn cña WTO.

Thùc hiÖn tiÕn tr×nh gia nhËp WTO, ViÖt Nam sÏ ph¶i cam kÕt thùc
hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n sau:[5]

 Kh«ng ph©n biÖt ®èi xö: TÊt c¶ c¸c thµnh viªn WTO ®Òu ph¶i ¸p

dông nguyªn t¾c tèi huÖ quèc trong chÝnh s¸ch th¬ng m¹i cña m×nh, kh«ng
ph©n biÖt ®èi xö gi÷a hµng ho¸ dÞch vô néi ®Þa víi níc ngoµi vµ kh«ng
ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c quèc gia.

 Tõng bíc dì bá c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i qua c¸c vßng ®µm ph¸n

 T¨ng tÝnh cã thÓ dù ®o¸n cña c¸c chÝnh s¸ch th¬ng m¹i b»ng c¸ch

tu©n thñ c¸c cam kÕt vÒ më cöa thÞ trêng vµ h¹ thÊp c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i.

 H¹n chÕ sö dông c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan

* *

12
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Xu híng ®Çu t quèc tÕ, khu vùc còng nh ¶nh hëng cña nh÷ng sù kiÖn
trªn ®©y ®Òu lµ nh÷ng nh©n tè quan träng t¸c ®éng ®Õn dßng ch¶y FDI
vµo ViÖt Nam nãi riªng vµ cña thÕ giíi nãi chung.Ngiªn cø chiÕn lîc thu hót
vµ xóc tiÕn ®Çu t giai ®o¹n tíi còng nhÊt thiÕt ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng ¶nh h-
ëng tõ c¸c yÕu tç nµy.

1.1.4. Xu híng ®Çu t quèc tÕ vµ khu vùc nh÷ng n¨m tíi


1.1.4.1. Xu híng ®Çu t quèc tÕ nh÷ng n¨m tíi

Sù sôp ®æ cña nÒn kinh tÕ bong bãng ë Mü vµo gi÷a n¨m 2000 ®·
dÉn tíi mét ®ît suy tho¸i kinh tÕ kh«ng chØ ë Mü mµ c¶ trªn ph¹m vi thÕ
giíi. Sù suy tho¸i nµy cïng víi t×nh tr¹ng ¶m ®¹m kÐo dµi cña nÒn kinh tÕ
NhËt B¶n nh÷ng n¨m qua ®· ¶nh hëng m¹nh mÏ tíi c¸c níc Ch©u ¸. Vô khñng
bè x¶y ra vµo th¸ng 11/2001 t¹i Mü cµng khiÕn khung c¶nh suy tho¸i toµn
cÇu trÇm träng h¬n, do ®ã lµm ch÷ng l¹i dßng ch¶y FDI vèn lµ dÊu hiÖu
cña sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu.

§Çu t FDI cña thÕ giíi n¨m 2000 ®· t¨ng 18% so víi n¨m 1999, ®¹t h¬n
1600 tØ USD. Nhng sang n¨m 2001 l¹i gi¶m m¹nh xuèng chØ cßn kho¶ng 850
tØ USD, t¬ng ®¬ng víi møc ®Çu t cña n¨m 1998. §©y lµ lÇn sôt gi¶m ®Çu
tiªn cña ®Çu t quèc tÕ kÓ tõ n¨m 1991. Dßng vèn FDI vµo c¸c níc ph¸t triÓn
còng gi¶m 50% so víi møc gi¶m 14% ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.

Toµn c¶nh ®Çu t FDI cña thÕ giíi giai ®o¹n 1991-2001 ®îc tæng hîp
trong b¶ng díi ®©y:

13
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

B¶ng1 - T×nh h×nh ®Çu t FDI cña thÕ giíi 1991-2001(§¬n vÞ: tØ
USD)

1991-1995 1996-2000 1999 2000 2001


ThÕ giíi 1124,2 4626 1320,4 1632,7 851,9
Mü 349,1 647,1 155,4 152,4 156
NhËt 103,4 127,9 22,3 31,5 38,5
Ch©u ¢u 642 2660,2 762,4 1011,7 394,1
NICs ch©u ¸ 34,3 72,1 12,6 16 8,1
Nguån: B¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi 2002,UNCTAD. (World Investment Report 2002)

Sù suy gi¶m trong ®Çu t quèc tÕ cho thÊy sù ®i xuèng cña nÒn kinh
tÕ toµn cÇu. Trong bèi c¶nh ®ã, søc Ðp c¹nh tranh gay g¾t cµng thóc giôc
c¸c c«ng ty t×m kiÕm ®Þa ®iÓm ®Çu t cã gi¸ thµnh s¶n xuÊt rÎ h¬n n÷a.
Nh÷ng nÒn kinh tÕ cã gi¸ c¶ ®Çu t thÊp sÏ lµ ®iÓm t×m ®Õn cña c¸c nhµ
®Çu t. Bªn c¹nh ®ã, dßng vèn FDI còng sÏ b¾t nguån tõ c¸c níc cã thÞ trêng
néi ®Þa t¨ng trëng chËm h¬n so víi thÞ trêng ngoµi níc.

Theo B¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi (World Investment Report 2002) do
UNCTAD thùc hiÖn, ®· cã mét sù ph©n phèi l¹i nguån vèn FDI tíi c¸c níc
®ang ph¸t triÓn còng nh khu vùc §«ng vµ T©y ¢u. §©y lµ nh÷ng n¬i cã tèc
®é t¨ng trëng nhanh h¬n so víi c¸c níc ph¸t triÓn.

N¨m 2001, vèn FDI vµo c¸c khu vùc nµy chiÕm 28% (c¸c níc ®ang
ph¸t triÓn) vµ 4% (§«ng - Trung ¢u) tæng vèn FDI toµn thÕ giíi so víi 18%
vµ 2% cña 2 n¨m tríc ®ã. Cïng víi xu híng suy gi¶m ®Çu t nãi chung, sù
ph©n phèi l¹i nguån vèn FDI nµy ®· g©y nªn møc tôt gi¶m kØ lôc trong ®Çu
t vµo c¸c níc ph¸t triÓn n¨m qua. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ trong biÓu ®å
thèng kª dßng vèn ®Çu t níc ngoµi vµo 10 nÒn kinh tÕ lín cña thÕ giíi trong

14
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

hai n¨m 2000vµ 2001. C¸c níc lín nh Mü, Canada, §øc, BØ ®Òu ph¶i chøng
kiÕn mét møc suy gi¶m tíi h¬n 50% so víi møc ®Çu t FDI cña n¨m 2000.

BiÓu ®å 1: §Çu t FDI vµo 10 nÒn kinh tÕ lín cña thÕ giíi 2000 vµ 2001

My

Anh

Phap

Bi

Ha Lan 2000
Trung Quoc 2001
Đuc

Canada

Mexico

Hongkong

0 50 100 150 200 250 300 350

ti USD

Nguån: UNCTAD, D÷ liÖu vÒ FDI vµ TNC

MÆc dï cã nh÷ng ¶nh hëng xÊu tõ sù sôt gi¶m nhu cÇu ®Çu t cña
nh÷ng nÒn kinh tÕ lín nhÊt trªn thÕ giíi, triÓn väng cña ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi trong trung h¹n (3 n¨m tíi) vÉn rÊt høa hÑn. Theo ®iÒu tra cña
UNCTAD, c¸c TNC lín ®Òu cã ý ®Þnh më réng ph¹m vi kinh doanh quèc tÕ
víi träng t©m nh»m vµo c¶ s¶n xuÊt vµ ph©n phèi. H×nh thøc më réng ®îc a
chuéng vÉn lµ Mua l¹i vµ s¸p nhËp ë c¸c níc ph¸t triÓn vµ §Çu t míi ë c¸c níc
®ang ph¸t triÓn. [6]

Cuéc ®iÒu tra do C¬ quan ®¶m b¶o ®Çu t ®a ph¬ng (MIGA) tiÕn
hµnh n¨m 2001 còng cho kÕt qu¶ t¬ng tù. Trong bèi c¶nh suy tho¸i kinh tÕ
toµn cÇu, 79% sè c«ng ty ®îc ®iÒu tra vÉn cho thÊy kÕ ho¹ch më réng ®Çu

15
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

t trùc tiÕp níc ngoµi trong nh÷ng n¨m tíi. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt chiÕm
u thÕ h¬n vÒ ®Çu t FDI so víi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô. [7]

Ng©n hµng hîp t¸c quèc tÕ NhËt B¶n (JBIC) còng ®a ra kÕt qu¶ t¬ng
tù trong cuéc ®iÒu tra tiÕn hµnh vµo th¸ng 7, 8 n¨m 2001. 72% c¸c TNCs
NhËt B¶n nãi r»ng hä sÏ t¨ng cêng më réng ho¹t ®éng t¹i níc ngoµi (con sè
nµy cña c¸c n¨m tríc chØ lµ 55%.[8]

C¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c thÞ trêng ®ang më réng giµnh ®îc sù
chó ý cña c¸c nhµ ®Çu t vµ chiÕm tíi h¬n mét nöa trong sè 20 ®iÓm ®Çu t
®îc a thÝch nhÊt. ViÖt Nam còng n»m trong sè ®ã. Mü vµ T©y ¢u vÉn ®îc
®¸nh gi¸ lµ ®Þa ®iÓm a thÝch cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. [9]

1.1.4.2. Xu híng ®Çu t khu vùc nh÷ng n¨m tíi

Ch©u ¸ lµ khu vùc ®ang ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng thu hót m¹nh
mÏ nguån vèn FDI. N¨m 2002, Ch©u ¸ ®· vît qua ch©u Mü La Tinh chiÕm
vÞ trÝ thø 3 trong sè c¸c khu vùc hÊp dÉn ®Çu t níc ngoµi nhiÒu nhÊt, sau
B¾c Mü vµ Ch©u ¢u. Theo ®iÒu tra cña A.T Kearney n¨m 2002, h¬n mét
nöa trong sè 10 níc cã nh÷ng bíc tiÕn tÝch cùc nhÊt vÒ thu hót ®Çu t so víi
n¨m tríc ®ã n»m ë khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng. [9]

BiÓu ®å díi ®©y cho thÊy 10 níc ®ang ph¸t triÓn thuéc nhãm nh÷ng
®iÓm ®Çu t ®îc TNC lùa chän nhiÒu nhÊt trong giai ®o¹n 2002 – 2005 theo
®iÒu tra cña UNDTAD trong B¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi 2002. Trung Quèc lµ n-
íc cã ®îc tØ lÖ lùa chän cao nhÊt bëi c¸c TNC : 22%, tiÕp ®Õn lµ hai níc
§«ng Nam ¸ Malaixia vµ Th¸i Lan víi tØ lÖ lµ10%.[10]

16
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

BiÓu ®å 2- C¸c níc thu hót FDI m¹nh nhÊt thuéc khu vùc Ch©u ¸ trong
giai ®o¹n 2002-2005

25

20

15
%
10

Singapore
Vietnam

Philippines
Indonesia

Malaysia
Thai Lan

Dai Loan

Hongkong
Trung Quoc

Han Quoc
An Do
Nguån: UNCTAD - B¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi n¨m 2002

Tuy nhiªn, triÓn väng nµy kh«ng ph¶i cã ë tÊt c¶ c¸c thÞ trêng trong
khu vùc. Mét mÆt, c¸c nhµ ®Çu t ®Òu híng tíi c¸c thÞ trêng tiÒm n¨ng nh
Trung Quèc, NhËt B¶n, Australia vµ Hång K«ng. Tuy nhiªn, c¸c thÞ trêng
kh¸c ë Ch©u ¸ vÉn duy tr× søc hót ë møc cò, thËm chÝ cßn sót. MÆc dï c¸c
nhµ ®Çu t quan t©m h¬n tíi c¸c níc Ch©u ¸ so víi nh÷ng n¨m tríc ®©y, hä
vÉn e ng¹i khi quyÕt ®Þnh ®Çu t vµo c¸c thÞ trêng nµy.

Theo ®iÒu tra cña A.T Kearney th¸ng 9/2002, Trung Quèc ®· vît qua
Mü lµ níc liªn tiÕp ®øng ®Çu 5 n¨m tríc ®ã ®Ó trë thµnh níc hÊp dÉn ®Çu
t sè 1 trªn thÕ giíi. C¸c nhµ ®Çu t ngµy nay cã c¸i nh×n l¹c quan ®èi víi thÞ
trêng Trung Quèc h¬n nh÷ng n¨m tríc ®©y vµ h¬n bÊt cø quèc gia nµo kh¸c.
NhiÒu c«ng ty cha tõng ®Çu t vµo Trung Quèc tríc ®ã cã ý ®Þnh thö ®Çu t
vµo ®©y trong vßng 3 n¨m tíi. Nh©n tè quyÕt ®Þnh cho sù thµnh c«ng ®Çy
Ên tîng nµy cña Trung Quèc chÝnh lµ t×nh h×nh t¬ng ®èi æn ®Þnh vÒ
chÝnh trÞ, tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao vµ sù kiÖn Trung Quèc ®· chÝnh
thøc trë thµnh thµnh viªn cña WTO n¨m 2002. [9]

17
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Còng theo ®iÒu tra cña Kearney, bªn c¹nh Indonesia lµ níc kÓ tõ n¨m
1998 ®· liªn tôc cã FDI rßng díi 0-®Çu t FDI ra níc ngoµi vît qu¸ ®Çu t FDI
vµo trong níc, c¸c níc ASEAN trong ®ã cã Singapo, Malaixia, Th¸i Lan vµ
Philippin tiÕp tôc ®¸nh mÊt dÇn søc hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t. ViÖt
Nam lµ níc duy nhÊt n»m ngoµi xu híng ¶m ®¹m nµy.

BiÓu ®å 3 - Vèn FDI rßng vµo mét sè quèc gia §«ng Nam ¸

8000
6000
4000
Vietnam
2000
trieu USD Philippines
0 Malaysia
-2000 Indonesia
-4000 Thái Lan
-6000
85-95 1997 1998 1999 2000 2001 Giua
2002

Nguån: FDI Confidence Index-Global Business Policy Council, 9/2002-A.T.Kearney.

ThiÕu c¬ héi më réng thÞ trêng còng nh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cao ®·
khiÕn Singapo ®¸nh mÊt lîi thÕ c¹nh tranh cña m×nh trong c¸c ngµnh c«ng
nghiÖp nÆng còng nh c«ng nghiÖp nhÑ (®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc ®iÖn
tö). Do ®ã Singapo ®· r¬i tõ vÞ trÝ thø 13 xuèng thø 22 trong FDI
Confidence Index. Tuy nhiªn, Singapo vÉn lµ ®iÓm ®Õn cña c¸c nhµ ®Çu t
trong lÜnh vùc ®iÖn tö vµ c¸c lÜnh vùc phi tµi chÝnh. §Æc biÖt Singapo
vÉn lµ ®Þa ®iÓm thu hót ®Çu t quèc tÕ nhiÒu nhÊt cña khu vùc. §Çu t FDI
vµo Singapo ®· t¨ng 59%, lÇn ®Çu tiªn ®¹t møc 9 tØ USD kÓ tõ n¨m 1998.

§Ó ®èi phã víi sù suy gi¶m lîi thÕ c¹nh tranh trong lÜnh vùc ®iÖn tö,
Singapo ®· tËp trung ph¸t triÓn ngµnh y sinh häc, coi ®©y lµ c¬ së cho t¨ng
trëng s¶n xuÊt giai ®o¹n tiÕp theo. §ång thêi, Singapo còng chó träng c¶i

18
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

thiÖn h¹ tÇng c¬ së còng nh chÊn chØnh c¸c c«ng ty mòi nhän giµu tiÒm
n¨ng trong ngµnh c«ng nghiÖp nµy b»ng rÊt nhiÒu nguån quü ®Çu t vµ vèn
cña doanh nghiÖp. KÕt qu¶ lµ c¸c c«ng ty hµng ®Çu trong lÜnh vùc kü
thuËt sinh häc cña Ch©u ¢u vµ NhËt B¶n ®· trë l¹i ®Çu t vµo Singapo.

Malaixia trong n¨m nµy còng r¬i ra khái nhãm 25 níc u thÝch nhÊt cña
c¸c nhµ ®Çu t. Sù bÊt æn vÒ chÝnh trÞ, t©m lÝ lo ng¹i n¹n khñng bè còng
nh mèi quan hÖ phøc t¹p gi÷a chÝnh trÞ vµ giíi doanh nghiÖp lµ nguyªn
nh©n chÝnh dÉn ®Õn mÊt lßng tin tõ c¸c nhµ ®Çu t. Tríc t×nh h×nh nµy,
ChÝnh phñ Malaixia ®· ®a ra mét sè biÖn ph¸p khÝch lÖ ®éng viªn bao
gåm trî cÊp më réng t¸i ®Çu t trong kho¶ng thêi gian tõ 5 - 15 n¨m vµ u ®·i
thuÕ ®èi víi lîi nhuËn thu ®îc tõ ngµnh c«ng nghiÖp m¸y mãc vµ thiÕt bÞ.

Cuéc ®iÒu tra nµy còng cho thÊy ViÖt Nam ®· gia nhËp nhãm 25 níc
dÉn ®Çu thu hót ®Çu t níc ngoµi vµo khu vùc c«ng nghiÖp nhÑ. Mét kÕt
qu¶ rÊt quan träng cña cuéc ®iÒu tra nµy lµ Trung Quèc gia nhËp WTO sÏ
t¨ng søc hÊp dÉn ®Çu t cho khu vùc ASEAN vµ c¸c níc Ch©u ¸ kh¸c (®©y
lµ nhËn ®Þnh cña 48% c«ng ty ®îc ®iÒu tra). [9]

1.2. Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t


1.2.1. Kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t
Vèn ®Çu t FDI kh«ng tù nhiªn ®Õn víi quèc gia nµo. Trong bèi c¶nh
c¸c quèc gia ®Òu thùc hiÖn tù do ho¸ ®Çu t, c¸c c«ng ty ®a quèc gia chØ bÞ
hÊp dÉn bëi n¬i nµo cã ®iÒu kiÖn phï hîp nhÊt. Bëi vËy sù c¹nh tranh gi÷a
c¸c quèc gia ®Ó thu hót nguån vèn FDI ngµy cµng gay g¾t, nhÊt lµ trong
®iÒu kiÖn ®Çu t quèc tÕ cã xu híng suy gi¶m trong nh÷ng n¨m s¾p tíi.

19
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Còng v× lÏ ®ã, thay v× ®a ra c¸c quy t¾c, luËt lÖ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu
t, c¸c quèc gia giê ®©y l¹i t×m ®Õn gi¶i ph¸p xóc tiÕn ®Ó thu hót hä. Träng
t©m cña gi¶i ph¸p nµy lµ kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t vµ c¸c kÜ thuËt xóc
tiÕn ®Çu t còng nh viÖc ®Ò ra c¸c chiÕn lîc phï hîp víi c¸c yªu cÇu vµ ®iÒu
kiÖn ®Çu t. Vai trß ngµy cµng quan träng cña vèn FDI ®· khiÕn ho¹t ®éng
xóc tiÕn ®Çu t trë nªn s«i næi h¬n bao giê hÕt, kh«ng chØ ®èi víi c¸c níc
ph¸t triÓn mµ ®èi víi c¶ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.

Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t ngµy cµng trë nªn phøc t¹p, nã kh«ng chØ
®¬n thuÇn lµ më cöa thÞ trêng néi ®Þa cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi vµ tiÕn
hµnh vËn ®éng chung chung. Kh«ng cã mét c¸ch ®Þnh nghÜa nhÊt qu¸n cho
kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t, song theo nghÜa hÑp, xóc tiÕn ®Çu t ®îc coi lµ
mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p nh»m thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi th«ng qua mét
chiÕn lîc marketing hçn hîp bao gåm chiÕn lîc s¶n phÈm (Product strategy),
chiÕn lîc gi¸ c¶ (Pricing strategy) vµ chiÕn lîc xóc tiÕn (Promotional
strategy).

 ChiÕn lîc s¶n phÈm: S¶n phÈm, theo kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t, ®-

îc hiÓu lµ chÝnh quèc gia tiÕn hµnh xóc tiÕn ®Çu t, x©y dùng chiÕn lîc
s¶n phÈm lµ viÖc quèc gia ®ã x©y dùng chiÕn lîc marketing phï hîp. §Ó
lµm ®îc ®iÒu nµy, hä cÇn ph¶i n¾m ®îc nh÷ng lîi thÕ còng nh bÊt lîi néi t¹i
cña níc m×nh trong mèi t¬ng quan ®Õn c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.

 ChiÕn lîc gi¸ c¶: Gi¸ c¶ ë ®©y chÝnh lµ gi¸ c¶ x©y dùng vµ ho¹t

®éng cña nhµ ®Çu t ë níc tiÕp nhËn, bao gåm gi¸ sö dông c¬ së h¹ tÇng, chi
phÝ cè ®inh, thuÕ u ®·i, thuÕ b¶o hé…

20
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 ChiÕn lîc xóc tiÕn: bao gåm c¸c ho¹t ®éng nh»m phæ biÕn th«ng tin

hoÆc t¹o dùng h×nh ¶nh cña quèc gia ®ã vµ cung cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t cho
nh÷ng nhµ ®Çu t cã triÓn väng.

1.2.2. Vai trß cña xóc tiÕn ®Çu t


Xóc tiÕn ®Çu t cã vai trß ®Æc biÖt quan träng nhÊt lµ khi c¸c chñ
®Çu t cßn ®ang trong giai ®o¹n t×m hiÓu, th¨m dß, lùa chän ®Þa ®iÓm
®Çu t. Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t ®Õn cho chñ ®Çu t nh÷ng th«ng tin liªn
quan ®Õn ý ®Þnh ®Çu t cña hä, gióp hä cã ®îc mét tÇm nh×n bao qu¸t vÒ
quèc gia ®ã ®Ó c©n nh¾c, lùa chän. Nh vËy ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t gióp
c¸c chñ ®Çu t rót ng¾n thêi gian t×m hiÓu, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hä nhanh
chãng ®i ®Õn quyÕt ®Þnh.

Sau bíc t¹o dùng h×nh ¶nh kh©u tiÕp theo cña xóc tiÕn ®Çu t lµ tËp
trung vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng, cã thÓ nãi ë ®©y ho¹t ®éng xóc
tiÕn ®Çu t ®· "chuyÓn nh÷ng yÕu tè thuËn lîi cña m«i trêng ®Çu t th«ng
qua c¸c c¬ chÕ h÷u hiÖu cña hÖ thèng khuyÕn khÝch t¸c ®éng ®Õn c¸c
nhµ ®Çu t tiÒm tµng ë níc ngoµi"[19], cung cÊp cho hä lîng th«ng tin kÞp
thêi, chÝnh x¸c, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä nhanh chãng tÝnh to¸n sæ s¸ch, møc
®é sinh lîi, rñi ro ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t.

Bªn c¹nh ®ã, c¸c dÞch vô ®Çu t gióp c¸c chñ ®Çu t cã ®îc th«ng tin vÒ
thÞ trêng néi ®Þa, ®îc t vÊn vÒ lùc lîng nh©n c«ng còng nh vÒ thñ tôc ®¨ng
ký, cÊp phÐp, ®îc gióp th¸o gì khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n…
®Ó chñ ®Çu t cã thÓ nhanh chãng ®i vµo ho¹t ®éng mét c¸ch thuËn lîi vµ
hiÖu qu¶.

21
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Víi ý nghÜa ®ã, xóc tiÕn ®Çu t ®· trë thµnh néi dung chÝnh cña ho¹t
®éng thu hót vèn FDI. C¹nh tranh gi÷a c¸c quèc gia trong thu hót vèn FDI
còng chÝnh lµ c¹nh tranh trong lÜnh vùc xóc tiÕn ®Çu t.

1.2.3. C¸c bé phËn cña ch¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t


C¸c bé phËn cña ch¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t bao gåm :

 C¸c chÝnh s¸ch vµ m«i trêng ®Çu t

 C¸c chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t

 C¬ quan thùc thi c¸c chiÕn lîc nµy.

Thµnh c«ng cña mçi bé phËn ®Òu ¶nh hëng trùc tiÕp tíi kh¶ n¨ng thu
hót FDI cña quèc gia ®ã.

1.2.3.1. ChÝnh s¸ch ®Çu t.

ChÝnh s¸ch ®Çu t lµ mét tËp hîp c¸c chÝnh s¸ch th¬ng m¹i vµ c¸c
chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«. Tuy nhiªn, c¸c nhµ ®Çu t l¹i thêng ®Æc biÖt
quan t©m ®Õn c¸c nh©n tè nh ®iÒu kiÖn cho phÐp ®Çu t, c¸c chÕ ®é u
®·i, tØ gi¸ hèi ®o¸i, chÝnh s¸ch hç trî vèn, luËt ®Êt ®ai, c¬ së h¹ tÇng, c¸c
quy ®Þnh vÒ håi h¬ng hay xung c«ng tµi s¶n.

Trong ng¾n h¹n hoÆc trung h¹n, cã thÓ cßn cã mét khung chÝnh s¸ch
riªng biÖt ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. Song sau ®ã, xu híng lµ ¸p
dông chung mét chÝnh s¸ch cho c¶ ®Çu t níc ngoµi vµ ®Çu t trong níc.

1.2.3.2. ChiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t

ChiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t lµ c¸ch thøc tæ chøc mét lo¹t c¸c ho¹t ®éng
xóc tiÕn ®Çu t nh»m t¨ng møc ®Çu t vµo mét quèc gia. Ho¹t ®éng xóc tiÕn
®Çu t bao gåm 3 nhãm ho¹t ®éng chÝnh.

22
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 T¹o dùng h×nh ¶nh: C¸c biÖn ph¸p t¹o dùng h×nh ¶nh hay uy tÝn

®îc sö dông c¶ trong thÞ trêng trong níc lÉn thÞ trêng ngoµi níc nh»m cung
cÊp cho c¸c nhµ ®Çu t th«ng tin vÒ kÕ ho¹ch ®Çu t cña mét quèc gia, c¸c
chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é ®·i ngé, c¸c thñ tôc vµ yªu cÇu khi ®Çu t còng nh
nh÷ng tiÕn bé, thµnh tùu cña quèc gia ®ã.

C¸c ho¹t ®éng t¹o dùng h×nh ¶nh bao gåm s¶n xuÊt vµ ph¸t hµnh c¸c
b¨ng video, s¸ch giíi thiÖu, tê r¬i… tæ chøc c¸c buæi giíi thiÖu ng¾n, tiÕn
hµnh c¸c ho¹t ®éng quan hÖ c«ng chóng vµ qu¶ng c¸o. Ho¹t ®éng t¹o dùng
h×nh ¶nh ph¶i ®i kÌm víi viÖc tËp trung vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng
vµ cung cÊp dÞch vô cho c¸c nhµ ®Çu t. Nh÷ng ho¹t ®éng nh qu¶ng c¸o hay
quan hÖ c«ng chóng tèt nhÊt nªn sö dông c¸c dÞch vô chuyªn nghiÖp khi tiÕn
hµnh.

 TËp trung vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng: Kh©u nµy ®ßi hái

ph¶i sö dông ®Õn c¸c c«ng cô nh th tõ, ®iÖn tho¹i, héi th¶o ®Çu t, c¬ quan
®¹i diÖn vµ tiÕn hµnh marketing trùc tiÕp ®Õn c¸ nh©n c¸c nhµ ®Çu t.
Nh÷ng ho¹t ®éng nµy cã thÓ ®îc thùc hiÖn nh»m vµo c¸c ®èi tîng c¶ ë trong
vµ ngoµi níc.

 Cung cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t: Ho¹t ®éng nµy ®ßi hái ph¶i cung cÊp

c¸c dÞch vô tríc khi cÊp phÐp, cÊp phÐp vµ sau cÊp phÐp. Yªu cÇu cña ho¹t
®éng nµy lµ ph¶i thiÕt thùc vµ n¨ng ®éng.

ChiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t ph¶i kÕt hîp ®îc tÊt c¶ c¸c kÜ thuËt trªn sao
cho phï hîp víi c¸c yªu cÇu còng nh tiÒm n¨ng cña mçi quèc gia. Tträng t©m
cña c¸c ho¹t ®éng nµy thay ®æi tuú theo tõng quèc gia vµ tuú theo tõng giai
®o¹n ®Ó thÝch øng víi c¸c ®iÒu kiÖn vµ nhu cÇu u tiªn kh¸c nhau. Th«ng

23
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

thêng mét chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t cã thµnh c«ng hay kh«ng phô thuéc rÊt
nhiÒu vµo chÊt lîng c¸c dÞch vô ®Çu t bëi ®iÒu quan träng lµ nh÷ng dù ¸n
tiÒm n¨ng ph¶i ®îc hiÖn thøc ho¸ thµnh hµnh ®éng ®Çu t thùc tÕ vµ nÕu
c¸c nhµ ®Çu t c¶m thÊy tho¶ m·n th× ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ quèc gia
®ã sÏ thu hót ®îc thªm nhiÒu nhµ ®Çu t kh¸c n÷a.

§Ó thùc sù ®¹t ®îc hiÖu qu¶, c¸c chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t ®Òu ph¶i cã
môc tiªu râ rµng, phï hîp víi môc tiªu chung. X¸c ®Þnh môc tiªu cña chiÕn lîc
liªn quan ®Õn viÖc lùa chän quèc gia, lÜnh vùc còng nh c¸c c«ng ty ®Ó tiÕn
hµnh ch¬ng tr×nh xóc tiÕn. ViÖc nµy ®ßi hái ph¶i cã sù nghiªn cøu vµ ho¹ch
®Þnh mét c¸ch chi tiÕt, cô thÓ.

1.2.3.3. C¬ quan thùc thi chÝnh s¸ch xóc tiÕn ®Çu t.

Ngµy nay, hÇu hÕt c¸c quèc gia ®Òu ®· chuyÓn tõ giai ®o¹n ®Çu cña
xóc tiÕn ®Çu t - chñ yÕu liªn quan ®Õn viÖc më cöa thÞ trêng ®èi víi c¸c
nhµ ®Çu t níc ngoµi - sang giai ®o¹n thø 2 lµ tÝch cùc thu hót nguån vèn
FDI ch¶y vµo trong níc. Xu híng nµy biÓu hiÖn râ rÖt qua viÖc c¸c quèc gia
®Òu thµnh lËp Uû ban xóc tiÕn ®Çu t (Investment Promotion Agency).

Theo B¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi 2002 cña UNCTAD , sè lîng c¸c C¬ quan
xóc tݪn ®Çu t trªn thÕ giíi ngµy cµng t¨ng nhanh kÓ tõ thËp kû 1990.
HiÖn nay, trªn thÕ giíi ®· cã 164 Uû ban xóc tiÕn ®Çu t quèc gia vµ h¬n
250 C¬ quan xóc tiÕn ®Çu t ®Þa ph¬ng. [10]

Xóc tiÕn ®Çu t kh«ng ph¶i lµ ho¹t ®éng kh«ng cã thÓ lÊy thu bï chi.
§iÒu nµy cã nghÜa lµ mäi chi phÝ cho ho¹t ®éng nµy ®Òu b¾t nguån tõ
ng©n s¸ch Nhµ níc, song ®«i khi cã thÓ ®Õn tõ khu vùc t nh©n. Còng v× lÏ

24
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

®ã mµ hÇu hÕt c¸c tæ chøc xóc tݪn ®Çu t ®Òu lµ mét c¬ quan cña ChÝnh
phñ.

Khi thùc hiÖn xóc tiÕn ®Çu t t¹i mét sè ®Þa ph¬ng quan träng, mét yªu
cÇu quan träng lµ ph¶i cã hiÓu biÕt chÝnh x¸c vÒ c¸c ®iÓm dù kiÕn ®Çu t
t¹i ®Þa ph¬ng ®ã vµ n¾m v÷ng cã yÕu tè cã thÓ ¶nh hëng ®Õn quyÕt
®Þnh ®Çu t cña c¸c nhµ ®Çu t. Bëi vËy, c¸c quèc gia réng lín thêng x©y
dùng mét m¹ng líi c¬ quan xóc tiÕn ®Þa ph¬ng ®Ó tiÕn hµnh c¸c ch¬ng
tr×nh xóc tiÕn ë tõng vïng, tØnh vµ bang cña quèc gia ®ã.

Còng theo B¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi 2002 th× 2/3 trong sè c¸c Uû ban xóc
tiÕn ®Çu t quèc gia ®îc ®iÒu tra ®Òu cã mét m¹ng líi c¬ quan xóc tiÕn
®Çu t cÊp ®Þa ph¬ng. §©y thêng lµ nh÷ng tæ chøc ho¹t ®éng ®éc lËp,
kh«ng ph¶i víi t c¸ch lµ c¸c chi nh¸nh cña c¸c Uû ban xóc tiÕn quèc gia. C¸c
Uû ban xóc tiÕn ®Çu t quèc gia thêng chØ ®ãng vai trß ®iÒu phèi vµ híng
c¸c nhµ ®Çu t ®Õn C¬ quan xóc tiÕn ®Çu t ®Þa ph¬ng nh»m tr¸nh nh÷ng
c¹nh tranh kh«ng cÇn thiÕt. Mét sè c¬ quan xóc tiÕn ®Þa ph¬ng ®îc chu
cÊp chi phÝ ho¹t ®éng bëi Uû ban xóc tiÕn ®Çu t quèc gia hoÆc chÝnh
quyÒn ®Þa ph¬ng.[10]

Chøc n¨ng cèt lâi cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t lµ t vÊn vÒ chÝnh s¸ch
®Çu t hoÆc cung cÊp dÞch vô t vÊn. RÊt nhiÒu c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t
còng ®¶m nhiÖm c¶ viÖc cÊp giÊy phÐp vµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ®Çu t.

* *

TÇm quan träng cña mçi bé phËn trong ch¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t
thay ®æi tuú theo mçi quèc gia. §èi víi mét sè quèc gia réng lín víi mét thÞ tr-

25
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

êng quy m« vµ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn dåi dµo th× vai trß cña chÝnh
s¸ch ®Çu t ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Tuy nhiªn, ®èi víi c¸c quèc gia cã thÞ tr-
êng nhá h¬n vµ nguån tµi nguyªn kh«ng mÊy phong phó th× ®iÒu tèi quan
träng lµ ph¶i tËp trung x©y dùng mét chiÕn lîc xóc tiÕn n¨ng ®éng cïng víi
mét c¬ quan ho¹t ®éng hiÖu qu¶ nh»m thùc thi tèt chiÕn lîc ®ã.

Thùc tiÔn ®· cho thÊy mét chÝnh s¸ch ®Çu t hîp lý ®i cïng víi mét
chiÕn lîc xóc tiÕn n¨ng ®éng vµ ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch chuyªn nghiÖp sÏ lµm
nªn thµnh c«ng cña ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t. Kinh nghiÖm cña c¸c níc ph¸t
triÓn còng nh c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong viÖc thu hót FDI ®Òu cho thÊy
r»ng ChÝnh phñ c¸c quèc gia cÇn ph¶i ®¶m nhiÖm tèt hai nhiÖm vô sau:

 C¶i c¸ch chÝnh s¸ch ®Çu t ®Ó h¹n chÕ nh÷ng khã kh¨n mµ nhµ
®Çu t ph¶i ®èi mÆt khi x©y dùng mét dù ¸n míi.

 ThiÕt lËp mét c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t víi ®Çy ®ñ quyÒn h¹n,
t c¸ch ph¸p lý ®éc lËp vµ ng©n quü cÇn thiÕt ®Ó ho¹ch ®Þnh
vµ tiÕn hµnh mét chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t phï hîp víi yªu cÇu,
lîi thÕ còng nh tiÒm n¨ng cña quèc gia ®ã.

26
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

ch¬ng 2
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam

2.1. Vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng FDI t¹i ViÖt Nam


Vèn ®¨ng ký

Víi chÝnh s¸ch më cöa ®Çu t vµ nh÷ng nç lùc cña ChÝnh phñ trong
viÖc thu hót ®Çu t níc ngoµi, tÝnh ®Õn th¸ng 12 n¨m 2002, tæng sè vèn
®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®¨ng ký t¹i ViÖt Nam ®· lªn tíi 39tØ USD víi
3.669 dù ¸n ®îc cÊp phÐp[11,12.13.14].
Trong suèt thËp kû 80 vµ ®Çu thËp kû 90, vèn FDI t¹i ViÖt Nam hÇu
nh kh«ng ®¸ng kÓ. Cho tíi n¨m 1991, tæng sè vèn ®Çu t níc ngoµi míi chØ
®¹t 213 triÖu USD. Tuy nhiªn, lîng vèn FDI ®¨ng ký b¾t ®Çu t¨ng lªn nhanh
chãng kÓ tõ n¨m 1992 vµ ®¹t tíi ®Ønh cao n¨m 1996 víi 8,6 tØ USD. [11]
Nguyªn nh©n cña sù t¨ng trëng ®Çy Ên tîng nµy lµ kú väng cña c¸c nhµ ®Çu
t vµo tiÒm n¨ng cña mét nÒn kinh tÕ míi chuyÓn ®æi kinh tÕ tõ tËp trung
bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. C¸c nhµ ®Çu t
còng bÞ thu hót bëi c¸c yÕu tè tÝch cùc nh lùc lîng lao ®éng dåi dµo víi chi
phÝ nh©n c«ng thÊp… Bªn c¹nh ®ã cßn cã c¸c lý do kh¸ch quan nh xu híng
®Çu t vµo c¸c nÒn kinh tÕ míi næi ë Ch©u ¸ vµ ®©y còng lµ thêi ®iÓm c¸c
quèc gia trong khu vùc ( Malaysia, Singapore, Th¸i Lan,…) b¾t ®Çu xuÊt
khÈu t b¶n. Lµ mét níc míi chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ ë §«ng Nam ¸, ViÖt
Nam ®· tËn dông ®îc c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi kh¸ch quan nµy. Trong giai
®o¹n 1991 – 1996, nguån vèn FDI ®· ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc
kh¾c phôc t×nh tr¹ng th©m hôt c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña ViÖt Nam.
Bíc sang giai ®o¹n 1997 – 1999 ViÖt Nam ®· ph¶i chøng kiÕn mét sù
tôt gi¶m m¹nh sè vèn FDI ®¨ng ký, gi¶m 49% n¨m 1997, 16% n¨m 1998 vµ

27
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

59% n¨m 1999. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy chÝnh lµ cuéc hñng ho¶ng
tµi chÝnh Ch©u (n¨m nhµ ®Çu t lín nhÊt ®Çu t vµo ViÖt Nam ë thêi ®iÓm
nµy ®Õn tõ c¸c níc Ch©u). Do nh÷ng khã kh¨n trong viÖc kinh doanh ë quª
h¬ng, hä ®· ph¶i t¹m ngõng hoÆc huû bá kÕ ho¹ch ®Çu t ra níc ngoµi. Cuéc
khñng ho¶ng còng buéc c¸c nhµ ®Çu t ph¶i rót vèn ra khái khu vùc Ch©u ¸.
Thªm vµo ®ã, khñng ho¶ng tµi chÝnh ®· kÐo theo viÖc mÊt gi¸ c¸c ®ång
tiÒn cña khu vùc §«ng Nam ¸. ViÖt Nam v× thÕ trë nªn kÐm hÊp dÉn h¬n
®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t híng vµo xuÊt khÈu. Khã kh¨n ngµy cµng lé râ khi
c¸c nhµ ®Çu t b¾t ®Çu nhËn thÊy nh÷ng triÓn väng vÒ nhu cÇu cña thÞ tr-
êng kh«ng gièng nh dù ®o¸n tríc ®ã.
Lîng vèn ®¨ng ký l¹i t¨ng trë l¹i víi møc t¨ng 25,8% vµo n¨m 2000 vµ
22,6% vµo n¨m 2001 tuy nhiªn vÉn kh«ng ®îc b»ng 1/3 lîng vèn FDI cña
n¨m 1996. Lîng vèn t¨ng nµy chÝnh lµ nguån vèn FDI ®Çu t cho 2 dù ¸n lín
lµ dù ¸n x©y dùng ®êng èng dÉn Nam C«n S¬n ( n¨m 2000) víi tæng sè vèn
lµ 2,43 TØ USD vµ dù ¸n ®iÖn BOT Phó MÜ (n¨m 2001) víi tæng sè vèn lµ
0,8 USD.[12,13]
Sang n¨m 2002, lîng vèn FDI ®¨ng ký l¹i gi¶m xuèng cßn kho¶ng 1,4
tØ USD chØ ®¹t møc 54,5% so víi lîng vèn ®¨ng ký cña n¨m 2001. [14] Cã rÊt
nhiÒu nguyªn nh©n cã sù tôt gi¶m nµy:
 Tríc hÕt lµ t×nh tr¹ng suy tho¸i kinh tÕ toµn cÇu. Thªm vµo ®ã
sù sôp ®æ nÒn kinh tÕ bong bãng ë Mü vµ t×nh tr¹ng suy tho¸i
triÒn miªn cña NhËt B¶n còng ¶nh hëng ®Õn c¸c níc Ch©u ¸.
 Sau khñng ho¶ng, c¸c níc ASEAN ®· ®a ra nhiÒu chÕ ®é u
®·i, ®ång thêi tÝch cùc t¨ng cêng c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn nh»m thu

28
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

hót ®Çu t níc ngoµi. C¸c ho¹t ®éng cña hä còng l«i kÐo ®îc c¸c
nhµ ®Çu t ®ang ho¹t ®éng ë ViÖt Nam.
 Nhu cÇu thÞ trêng néi ®Þa thÊp, gi¸ c¶ ®Çu t cao, cïng víi c¸c
thñ tôc ph¸p lý phøc t¹p lµ nh÷ng nh©n tè kh¸c gãp phÇn lµm gi¶m
dßng vèn FDI vµo trong níc. Ban ®Çu c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®·
kú väng rÊt nhiÒu vµo thÞ trêng néi ®Þa réng lín víi 80 triÖu d©n.
Tuy nhiªn thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi thÊp, vµ møc tiªu dïng
kh«ng cao, ®· lµm n¶n lßng mét sè nhµ ®Çu t. Thªm vµo ®ã, c¸c
nhµ ®Çu t cßn ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu khã kh¨n kh¸c trong qu¸
tr×nh kinh doanh. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy ®· lµm gi¶m søc hÊp
dÉn cña ViÖt Nam víi hä.
Sù sôt gi¶m ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo n¨m 2002 so víi 2 n¨m tríc
®ã thùc sù ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng xÊu ®i cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu. Sù gia
t¨ng vèn FDI ®¨ng ký trong n¨m 2000 vµ 2001 kh«ng ph¶i lµ mét dÊu hiÖu
kh¶ quan, mµ ®ã chØ lµ thêi ®iÓm cÊp phÐp cho mét vµi dù ¸n lín vèn ®·
®îc ®µm ph¸n vµ chuÈn bÞ tõ vµi n¨m tríc ®ã.
Mét dÊu hiÖu tèt lµnh lµ lîng vèn bæ sung ®ang t¨ng dÇn qua c¸c
n¨m. §iÒu nµy chøng tá c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· ho¹t
®éng hiÖu qu¶ vµ ®ang dÇn më réng quy m« ho¹t ®éng.
Vèn ho¹t ®éng

Vèn ho¹t ®éng tríc n¨m 1997 chØ chiÕm kho¶ng 30% tæng vèn ®¨ng
ký[11]. C¸c nhµ ®Çu t bÊy giê chØ cã ý ®Þnh “®Æt chç” t¹i ViÖt Nam, råi
sau ®ã thùc hiÖn chiÕn lîc “xem xÐt vµ chê ®îi” tríc khi tiÕn hµnh bÊt kú
ho¹t ®éng ®Çu t thùc sù nµo.

29
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Trong giai ®o¹n 1997-1999, lîng vèn ®¨ng ký gi¶m m¹nh, tuy nhiªn vèn
ho¹t ®éng l¹i gi¶m ë møc thÊp h¬n rÊt nhiÒu. N¨m 1999 vµ n¨m 2000, lîng
vèn ho¹t ®éng thùc sù ®· vît qua c¶ lîng vèn ®¨ng ký[12]. Vèn ho¹t ®éng n¨m
2002 ®¹t kho¶ng 2,345 triÖu USD, cao h¬n 70% so víi lîng vèn ®¨ng ký.[14]
Cho ®Õn cuèi n¨m 2000, tû lÖ vèn ®¨ng ký chuyÓn sang ho¹t ®éng ®· ®¹t
møc 53%. §©y lµ mét dÊu hiÖu tÝch cùc cho thÊy chÊt lîng cña nguån vèn
FDI ®¨ng ký.

Tuy nhiªn, vÉn cã mét mèi liªn hÖ mËt thiÕt gi÷a vèn ®¨ng ký vµ vèn
ho¹t ®éng. Sù sôt gi¶m vèn ®¨ng ký g©y nªn t©m lý lo ng¹i trong c¸c nhµ
®Çu t nªn tÊt nhiªn sÏ ¶nh hëng tíi lîng vèn ho¹t ®éng nh÷ng n¨m tíi.

Toµn c¶nh vèn ®Çu t vµ vèn ho¹t ®éng tõ n¨m 1992 cho tíi cuèi n¨m
2002 ®îc thÓ hiÖn trong biÓu ®å díi ®©y:

BiÓu ®å 4- T×nh h×nh vèn FDI ®¨ng kÝ vµ thùc hiÖn giai ®o¹n
1992-2002

10,000

8,000

6,000
trieu USD Von dang ky
4,000 Von hoat dong
2,000

0
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

Nguån:B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi c¸c n¨m tõ 1992-2002,

Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t

30
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Quy m« dù ¸n

Trong khi lîng vèn ®¨ng ký sôt gi¶m th× sè dù ¸n ®îc cÊp phÐp l¹i t¨ng
lªn. Quy m« trung b×nh cña dù ¸n ®Çu t gi¶m tõ 13 triÖu USD/1 dù ¸n n¨m
1998 xuèng cßn 1,9 triÖu USD/1 dù ¸n n¨m 2002.[11,14]

H×nh thøc ®Çu t:

Cã 3 h×nh thøc c¬ b¶n cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi: Doanh nghiÖp
liªn doanh, doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi, vµ hîp ®ång hîp t¸c kinh
doanh. BOT (x©y dùng – kinh doanh- chuyÓn giao) kh«ng ph¶i lµ mét h×nh
thøc míi cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. Mét doanh nghiÖp BOT cã thÓ mang
h×nh thøc cña doanh nghiÖp liªn doanh hoÆc doanh nghiÖp 100% vèn níc
ngoµi. tuy nhiªn do mang ®Æc thï nªn h×nh thøc nµy vÉn ®îc thèng kª riªng
biÖt.

T×nh h×nh ph©n phèi vèn FDI theo h×nh thøc ®Çu t cho ®Õn n¨m
2002 ®îc tæng hîp trong biÓu ®å díi ®©y:

BiÓu ®å 5 – Ph©n phèi FDI theo h×nh thøc ®Çu t cho tíi 2002
Theo vèn ®¨ng ký:

3% 10%

51%
36%

BOT Hop dong HTKD Nuoc ngoai Lien doanh

31
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Theo sè dù ¸n

0.1%
3.9%
30.0%

66.0%

BOT Hop dong HTKD Nuoc ngoai Lien doanh

Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi c¸c n¨m tõ 1992-2002,

Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t

 Doanh nghiÖp liªn doanh: tríc n¨m 1998 ®©y lµ h×nh thøc ®©u t FDI
phæ biÕn nhÊt. Tuy nhiªn do nh÷ng bÊt ®ång gi÷a 2 bªn trong qu¸
tr×nh ®iÒu hµnh vµ t×nh tr¹ng thiÕu vèn cho më réng ho¹t ®éng cña
bªn ViÖt Nam, rÊt nhiÒu doanh nghiÖp liªn doanh ®· chuyÓn sang
h×nh thøc 100% vèn níc ngoµi. Song ë mét sè ngµnh nh vËn t¶i vµ du
lÞch, ®©y vÉn lµ mét h×nh thøc b¾t buéc. TÝnh ®Õn n¨m 2002,
h×nh thøc nµy ®· chiÕm 30% sè dù ¸n ®· cÊp phÐp vµ 51% tæng sè
vèn ®· ®¨ng ký.
 Doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi: tõ sau ViÖt Nam tiÕn hµnh ®æi
míi luËt ®Çu t n¨m 1996 vµ xo¸ bá nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc thµnh
lËp doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi, h×nh thøc nµy ®· ph¸t triÓn
nhanh chãng, ®Õn n¨m 2002 ®· chiÕm 66% tæng sè dù ¸n vµ 36%
tæng sè vèn ®¨ng ký.
 Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh: h×nh thøc nµy cho ®Ðn n¨m 2002 ®·
chiÕm 3,9% tæng sè dù ¸n vµ 10% tæng sè vèn ®¨ng ký. H×nh thøc

32
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

nµy phæ biÕn ë c¸c ngµnh viÔn th«ng, dÇu má, khÝ ®èt – c¸c ngµnh
mµ hai h×nh thøc trªn kh«ng ®îc cho phÐp.
HiÖn t¹i ë ViÖt` Nam míi cã 6 dù ¸n BOT víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ
1,3 tû USD, chñ yÕu trong ngµnh c«ng nghiÖp cung cÊp níc vµ n¨ng lîng.
LÜnh vùc ®Çu t

Nguån vèn FDI tËp trung chñ yÕu ë khu vùc s¶n xuÊt. Ngµnh c«ng
nghiÖp nÆng ®øng hµng ®Çu, chiÕm kho¶ng 21% tæng sè vèn ®¨ng ký,
tiÕp theo lµ x©y dùng vµ kinh doanh kh¸ch s¹n.

N«ng nghiÖp, l©m nghiÖp vµ ng nghiÖp chØ chiÕm 6% tæng sè vèn


mÆc dï nhµ níc ®· cã chÕ ®é u ®·i ®Æc biÖt cho c¸c dù ¸n ®Çu t vµo
nh÷ng ngµnh nµy.

BiÓu ®å 6 – Ph©n phèi FDI theo lÜnh vùc ®Çu t cho tíi n¨m 2002
Theo vèn ®¨ng ký

21%
12%
8%

17%
13%
6% 6%
2% 7% 8%

Cong nghiep nang Dau khi Cong nghiep nhe Thuc pham
Nong lam ngu nghiep KS - Du lich Hau van tai NHTC
Xay dung Dich vu

33
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Theo sè dù ¸n

9%
10% 27%
1%
3%

4%
1%
13%
5% 27%

Cong nghiep nang Dau khi Cong nghiep nhe Thuc pham
Nong lam ngu nghiep KS - Du lich Hau van tai NHTC
Xay dung Dich vu

Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi c¸c n¨m tõ 1992-2002,

Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t

Khu vùc dÞch vô bao gåm c¸c ngµnh ng©n hµng, viÔn th«ng, qu¶ng
c¸o, y tÕ, gi¸o dôc chØ chiÕm mét tû lÖ thÊp do nh÷ng rµo c¶n h¹n chÕ gia
nhËp nh»m b¶o hé c¸c c«ng ty trong níc vµ chÝnh phñ cã thÓ kiÓm so¸t ®îc
khu vùc nµy. Trong t¬ng lai c¸c rµo c¶n nµy sÏ dÇn xo¸ bá theo tiÕn tr×nh
thùc hiÖn hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Mü vµ ®µm ph¸n gia nhËp WTO cña
ViÖt Nam.

Khu vùc ®Çu t

MÆc dï c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi n»m r¶i r¸c trªn c¶
61 tØnh thµnh cña ViÖt Nam, song hÇu hÕt ngån vèn FDI l¹i tËp trung ë c¸c
vïng kinh tÕ träng ®iÓm t¹i miÒn Nam nh TP Hå ChÝ Minh, §ång Nai,
B×nh D¬ng, Bµ RÞa-Vòng Tµu vµ mét sè khu vùc miÒn B¾c nh Hµ néi,
H¶i D¬ng, H¶i Phßng vµ Qu¶ng Ninh. Bªn c¹nh thµnh phè HCM vµ Hµ néi

34
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

lµ 2 thµnh phè dÉn ®Çu, §ång Nai ®øng ë vÞ trÝ thø 3 víi 409 dù ¸n, trÞ gi¸
5,4 tû USD. TiÕp theo lµ B×nh D¬ng víi 618 dù ¸n trÞ gi¸ 2,9 tû USD vµ Bµ
RÞa Vòng Tµu víi 79 dù ¸n trÞ gi¸ 1,8 triÖu USD.

.C¸c tØnh miÒn Nam thu hót kho¶ng 73% tæng sè dù ¸n ®îc cÊp phÐp
vµ 60% tãng sè vèn ®¨ng ký trong khi ë miÒn B¾c c¸c tû lÖ nµy lµ 19,4%
vµ 26,4%. MiÒn Trung lµ n¬i tiÕp nhËn Ýt vèn FDI nhÊt.BÊt lîi cña miÒn
Trung trong c¹nh tranh thu hót FDI lµ sù thiÕu thèn h¹ tÇng c¬ së, quy m«
thÞ trêng nhá vµ thiÕu lùc lîng lao ®éng lµnh nghÒ. ChÕ ®é u ®·i cña
ChÝnh phñ còng kh«ng thÓ bï ®¾p ®îc c¸c chi phÝ t¨ng thªm mµ c¸c nhµ
®Çu t ph¶i tr¶ khi ®Çu t vµo ®©y.

BiÓu ®å 7 – PhÊn phèi FDI theo vïng

30%

63% 7%

Bac Trung Nam

Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi c¸c n¨m tõ 1992-2002,

Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t

T¸c ®éng cña ho¹t ®éng FDI ®Õn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam

Víi ý nghÜa hÕt søc quan träng, ho¹t ®éng FDI ®· trë thµnh mét bé
phËn kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi víi nh÷ng
®ãng gãp tÝch cùc tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, bao gåm:

Ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh nghÒ míi, s¶n phÈm míi. HiÖn nay, khu vùc
FDI ®ang chiÕm 100% thÞ phÇn c¸c ngµnh th¨m dß vµ khai th¸c

35
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

dÇu, s¶n xuÊt «t«, m¸y giÆt, tñ l¹nh, ®iÒu hoµ nhiÖt ®é, thiÕt bÞ
v¨n phßng… Khu vùc FDI còng chiÕm 60% s¶n lîng ®Çu ra ngµnh
c¸n thÐp, 28% s¶n lîng ngµnh xi m¨ng, 33% s¶n phÈm ®iÖn tö vµ
76% thiÕt bÞ y tÕ...

Gióp ViÖt Nam tiÕp cËn thÞ trêng quèc tÕ vµ khai th¸c tiÒm n¨ng
xuÊt khÈu. FDI chiÕm mét thÞ phÇn lín trong c¸c ngµnh xuÊt khÈu
chñ chèt cña ViÖt Nam, vÝ dô nh 42% trong ngµnh giÇy dÐp, 25%
trong ngµnh dÖt vµ 84% trong ngµnh cung cÊp linh kiÖn ®iÖn tö
vµ m¸y tÝnh

KhuyÕn khÝch viÖc n©ng cÊp vµ øng dông c¸c c«ng nghÖ míi tiªn
tiÕn t¹i c¸c c«ng ty néi ®Þa lµ nhµ cung øng hoÆc kh¸ch hµng cña
c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi. ViÖc nµy gãp phÇn c¶i
thiÖn søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong níc.

§ãng gãp vµo ng©n s¸ch ChÝnh phñ. Trong giai ®o¹n 1996-2000,
ho¹t ®éng FDI ®· ®ãng gãp 1,45 tû USD, chiÕm 6-7% tæng ng©n
s¸ch Nhµ níc. NÕu tÝnh c¶ ®ãng gãp cña ngµnh gas vµ dÇu khÝ,
th× con sè nµy sÏ lªn tíi gÇn 20%. Theo dù ®o¸n, ®ãng gãp cña khu
vùc FDI vµo ng©n s¸ch Nhµ níc sÏ cßn t¨ng nhanh h¬n n÷a bëi hiÖn
nay ®ang cã nhiÒu dù ¸n ho¹t ®éng ®· ®Õn giai ®o¹n thu lîi nhuËn.

C¶i thiÖn tr×nh ®é qu¶n lý vµ tr×nh ®é kü thuËt cña lùc lîng lao
®éng. Khu vùc FDI hiÖn ®ang thu hót 350.000 lao ®éng trùc tiÕp
vµ hµng triÖu lao ®éng gi¸n tiÕp. §iÒu nµy gãp phÇn c¶i thiÖn thu
nhËp cña ngêi lao ®éng, t¨ng møc ®é tiªu dïng vµ nhu cÇu thÞ trêng.

Gãp phÇn më réng c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam.
Ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· tÝch cùc hç trî ViÖt Nam

36
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

trong viÖc gia nhËp ASEAN, ký hiÖp ®Þnh khung víi EU, b×nh th-
êng ho¸ quan hÖ vµ ký hiÖp ®Þnh hîp t¸c th¬ng m¹i song ph¬ng víi
Mü.[14]
BiÓu ®å díi ®©y cho thÊy t×nh h×nh doanh thu vµ xuÊt khÈu cña c¸c
doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam:
BiÓu ®å 8- Doanh thu vµ xuÊt khÈu cña khu vùc FDI t¹i ViÖt Nam
1991-2002

9000
8000
7000
6000
5000 Tong doanh thu
trieu USD
4000
Xuat khau
3000
2000
1000
0
1991 1993 1995 1997 1999 2001

Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi c¸c n¨m tõ 1992-2002,

Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t

2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t ë ViÖt Nam
2.2.1. C¬ quan phô tr¸ch c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t
T¹i ViÖt Nam, c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t ®îc ph©n chia gi÷a 3 ®¬n vÞ
kh¸c nhau:

Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t: ChÞu tr¸ch nhiÖm ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ
chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t

Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t cña tØnh vµ thµnh phè: ChÞu tr¸ch nhiÖm thùc
thi nh÷ng chÝnh s¸ch ®Çu t ®· ®îc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ho¹ch
®Þnh vµ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trong ph¹m
vi tØnh.

37
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp


Ban Qu¶n lý khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp: Qu¶n lý c¸c ho¹t
®éng FDI trong c¸c khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp t¹i ®Þa ph¬ng.

C¶ 3 ®¬n vÞ trªn ®Òu lµ c¸c c¬ quan chÝnh phñ thùc hiÖn nhiÒu chøc
n¨ng vµ nhiÖm vô kh¸c ngoµi c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t. Vai trß chÝnh cña c¸c
c¬ quan nµy ®Òu lµ qu¶n lý nhµ níc. Tuy c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t kh«ng ®-
îc quy ®Þnh râ rµng nh lµ chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan nµy song ë mét chõng
mùc nµo ®ã còng cã thÓ coi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t nh c¬ quan xóc tiÕn
®Çu t quèc gia vµ coi Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t tØnh, thµnh phè vµ Ban qu¶n lý
khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp nh c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t ®Þa ph¬ng.

2.2.1.1. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t

HiÖn t¹i cha cã phßng ban nµo cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ®¶m nhËn
hoµn toµn c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t. ChØ cã mét sè phßng ban liªn quan víi
chøc n¨ng nh sau:

Vô LuËt vµ Xóc tiÕn ®Çu t chÞu tr¸ch nhiÖm lËp dù th¶o c¸c quy
®Þnh ph¸p lý vµ chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®ång thêi
chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu phèi c¸c ho¹t ®éng marketing ®Çu t cña Bé
KÕ ho¹ch vµ §Çu t.

Vô Gi¸m s¸t ®Çu t ®¶m nhËn c«ng t¸c qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp cã
vèn ®Çu t níc ngoµi vµ gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp nµy gi¶i quyÕt
nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. Do ®ã, Vô Gi¸m s¸t
®Çu t chuyªn vÒ cung øng c¸c dÞch vô sau cÊp phÐp.

Vô §Çu t níc ngoµi: TiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng t¹o dùng h×nh ¶nh, vËn
®éng c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng vµ cung øng dÞch vô tríc vµ trong khi
cÊp phÐp.

Vô Qu¶n lý khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp: ChÞu tr¸ch nhiÖm
vÒ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®Çu t níc ngoµi trong khu chÕ
xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp.

38
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

MÆc dï mçi Vô cã mét chøc n¨ng chuyªn tr¸ch riªng biÖt nhng kh«ng cã
mét ranh giíi râ rµng vÒ vai trß còng nh nhiÖm vô cña c¸c Vô. Khi cã mét
ho¹t ®éng quan träng th× tÊt c¶ c¸c Vô cã liªn quan ®Òu ph¶i tham gia. C¬
cÊu tæ chøc nµy khiÕn cho viÖc ph©n biÖt nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña
mçi Vô t¬ng ®èi khã kh¨n.

Vai trß, nghÜa vô cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ®· ®îc quy ®Þnh trong
NghÞ quyÕt 75/1995/ND-CP cña ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 01/5/1995. Sau
®©y lµ mét sè chøc n¨ng cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ®îc quy ®Þnh trong
NghÞ quyÕt nµy:

§Þnh híng vµ ®Ò ra chiÕn lîc thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.

ChuÈn bÞ vµ ph¸t hµnh danh môc c¸c dù ¸n u tiªn trªn cÇn huy ®éng
vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.

X©y dùng hÖ thèng quy ®Þnh ph¸p lý liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xóc
tiÕn ®Çu t FDI nh»m hç trî cho viÖc thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc ph¸t
triÓn kinh tÕ - x· héi.

Ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t vµ ®a ra c¸c v¨n b¶n híng dÉn.

§a c¸c v¨n b¶n híng dÉn tíi c¸c Bé, ngµnh liªn quan vµ Uû Ban Nh©n
D©n c¸c tØnh ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch thu hót ®Çu t.

Híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ níc vÒ
®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.

§iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam.

Phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh liªn quan ®Ó gi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò
quan träng liªn quan ®Õn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµ tÊt c¶ c¸c vÊn
®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n.

ThÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t (trõ nh÷ng dù ¸n do Uû Ban Nh©n D©n
tØnh vµ ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt khu c«ng nghiÖp chÞu tr¸ch
nhiÖm thÈm ®Þnh) vµ cÊp giÊy phÐp ®Çu t.[15]

39
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Chøc n¨ng vµ nghÜa vô cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t lµ rÊt réng. Riªng vÒ


®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, vai trß cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t cã vÎ tËp trung
vµo viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch ®Çu t vµ ho¹ch ®Þnh c¸c kÕ ho¹ch còng nh
chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t.

2.2.1.2. Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t c¸c tØnh vµ thµnh phè

Vai trß cña c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t tØnh, thµnh phè ®· ®îc ®Ò cËp
®Õn trong rÊt nhiÒu v¨n b¶n ph¸p lý nh QuyÕt ®Þnh 852/TTg ngµy
12/11/1995 vÒ viÖc thµnh lËp mét sè c¬ quan t¹i tØnh vµ thµnh phè, hay
Th«ng t liªn Bé 01/BKH-TTCP/TTLB ngµy 02/01/1996 chØ râ chøc n¨ng,
nghÜa vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t tØnh vµ thµnh
phè.

Mét sè nghÜa vô ®îc quy ®Þnh trong Th«ng t liªn Bé 01 nh sau:



Hç trî viÖc thùc thi c¸c chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh ph¸p lý liªn quan
®Õn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trong tØnh.

Thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu phèi, nhËn c¸c v¨n b¶n ®¨ng ký ®Çu t cña
c¸c nhµ ®Çu t néi ®Þa vµ níc ngoµi muèn ®Çu t vµo tØnh.

Thu thËp c¸c ý kiÕn vµ kiÕn nghÞ cña c¸c nhµ ®Çu t.

CÊp giÊy phÐp theo sù uû th¸c cña Uû Ban Nh©n D©n tØnh.

Gãp ý vµ kiÕn nghÞ víi Uû Ban Nh©n D©n tØnh nh»m ®a ra chÝnh
s¸ch phï hîp h¬n víi ®iÒu kiÖn ®Æc thï cña mçi tØnh.

Thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng kh¸c theo sù uû quyÒn cña Uû Ban Nh©n
D©n tØnh.[16]

Vai trß xóc tiÕn ®Çu t cña së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t c¸c tØnh thµnh kh«ng
®îc ®Ò cËp mét c¸ch râ rµng trong bÊt kú v¨n b¶n ph¸p lý nµo. Trong hÇu
hÕt mäi trêng hîp, chøc n¨ng nµy sÏ ®îc cô thÓ ho¸ trong quyÕt ®Þnh hoÆc
híng dÉn cña Uû Ban Nh©n D©n tØnh.

40
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Mçi Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t ®Òu cã mét v¨n phßng do Phã Gi¸m ®èc Së
®iÒu hµnh ®Ó qu¶n lý c¸c vÊn ®Ò nh x¸c ®Þnh nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng, cÊp
giÊy phÐp ®Çu t, cung cÊp c¸c v¨n b¶n híng dÉn vÒ quy tr×nh tríc vµ sau
cÊp phÐp. V¨n phßng nµy còng cã thÓ thùc hiÖn chøc n¨ng cung cÊp dÞch
vô tæng hîp cho c¸c nhµ ®Çu t. Mäi c«ng viÖc ®Òu cã thÓ ®îc thùc hiÖn ë
®©y. V¨n phßng sÏ tù liªn hÖ víi c¸c bé phËn kh¸c vµ c¬ quan chøc n¨ng cã
liªn quan ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh. Trong thùc tÕ, V¨n phßng th-
êng cung øng dÞch vô cÊp phÐp vµ mét sè dÞch vô tríc cÊp phÐp. RÊt hiÕm
khi c¸c v¨n phßng nµy tham gia vµo c¸c dÞch vô sau cÊp phÐp.

T¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh cã mét c¬ quan ®éc lËp mang tªn Trung
t©m Xóc tiÕn Th¬ng m¹i §Çu t t¬ng tù nh Trung t©m Xóc tiÕn §Çu t §µ
N½ng cña thµnh phè §µ N½ng, ®· ®îc uû quyÒn thùc hiÖn vai trß xóc tiÕn
®Çu t trong quyÒn h¹n ph¸p lý cña m×nh. C¶ hai trung t©m nµy ®Òu ho¹t
®éng nh nh÷ng v¨n phßng cung cÊp dÞch vô tæng hîp, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ
c¸c ho¹t ®éng tríc cÊp phÐp cßn Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t cña hai thµnh phè
th× chØ chÞu tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh, cÊp giÊy phÐp vµ qu¶n lý sau cÊp
phÐp. Tuy nhiªn hai trung t©m nµy vÉn phèi hîp víi Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t
hç trî c¸c nhµ ®Çu t trong quy tr×nh cÊp phÐp vµ sau cÊp phÐp nÕu c¸c
nhµ ®Çu t cã ®Ò nghÞ.

2.2.1.3. Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp

C¬ cÊu tæ chøc cña Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp ®îc
quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh 36/CP. Do chøc n¨ng chÝnh cña Ban qu¶n lý
khu chÕ xuÊt & khu c«ng nghiÖp lµ ®iÒu hµnh vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña
khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp nªn ho¹t ®éng cña hÇu hÕt c¸c phßng
ban ®Òu cã liªn quan ®Õn c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, trong ®ã phßng Qu¶n lý
§Çu t chÞu tr¸ch nhiÖm thu hót ®Çu t vµ cÊp giÊy phÐp ®Çu t, phßng Qu¶n
lý doanh nghiÖp th× ®¶m nhËn c¸c ho¹t ®éng sau cÊp phÐp, c¸c phßng ban
kh¸c tiÕn hµnh cÊp giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu vµ giÊy phÐp ho¹t ®éng.

41
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Mét sè Ban quan lý khu chÕ xuÊt & khu c«ng nghiÖp cã v¨n phßng cung
øng dÞch vô tæng hîp. Khi cã ®Ò nghÞ tõ phÝa nhµ ®Çu t, c¸c v¨n phßng
nµy sÏ phèi hîp víi c¸c phßng ban vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c bªn ngoµi
khu chÕ xuÊt & khu c«ng nghiÖp.

Vai trß xóc tiÕn ®Çu t cña Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt & khu c«ng
nghiÖp kh«ng ®îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy mµ tuú thuéc
vµo thÈm quyÒn cña Ban qu¶n lý do UBND tØnh quy ®Þnh.
2.2.2. C¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t hiÖn nay t¹i ViÖt Nam
ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i, ViÖt Nam cha cã ®îc mét chiÕn lîc xóc tiÐn ®Çu
t ®ång bé ë tÇm quèc gia. Sù thiÕu hôt nµy ®· gãp phÇn ¶nh hëng kh«ng
nhá ®Õn ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t ë c¸c vïng vµ c¸c ®Þa ph¬ng. Kh«ng cã
c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t ®Þa ph¬ng nµo nhËn ®îc sù hç trî cña chÝnh phñ
trong viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc. MÆc dï mçi tØnh, mçi ®Þa ph¬ng ®Òu dùa
vµo chiÕn lîc xóc tiÕn riªng cña m×nh nhng ®a sè c¸c Së KÕ ho¹ch & §Çu t,
c¸c Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt & khu c«ng nghiÖp ®Òu cha cã mét kh¸i
niÖm râ rµng vÒ xóc tiÕn ®Çu t. Bªn c¹nh ®ã cßn xuÊt hiÖn c¸c vÊn ®Ò
trôc trÆc trong viÖc phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¬ quan trung ¬ng vµ ®Þa ph-
¬ng.[17]

So víi c¸ tØnh MiÒn B¾c th× khu vùc phÝa Nam tá ra quan t©m nhiÒu
h¬n ®Õn c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t, tÝch cùc vµ s¸ng t¹o h¬n trong viÖc ®Ò
ra c¸c chiÕn lîc vµ ch¬ng tr×nh xóc tiÕn. Do ®ã c¸c tØnh nh B×nh D¬ng,
§ång Nai ®· trë thµnh c¸c ®Þa ®iÓm hÊp dÉn ®èi víi c¶ ®Çu t néi ®Þa vµ
®Çu t níc ngoµi.

2.2.2.1. T¹o dùng h×nh ¶nh

ViÖt Nam cha g©y dùng ®îc mét h×nh ¶nh Ên tîng trªn thÞ trêng quèc
tÕ. Theo ý kiÕn cña mét Gi¸m ®èc ngêi níc ngoµi cña mét khu c«ng nghiÖp
ho¹t ®éng t¬ng ®èi thµnh c«ng th× ViÖt Nam gÆp trôc trÆc ë kh©u quan
hÖ víi c«ng chóng.[17] ë c¸c níc Ph¬ng T©y, c¸i tªn ViÖt Nam vÉn gîi nhiÒu

42
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

liªn tëng ®Õn chiÕn tranh vµ th«ng ®iÖp ViÖt Nam lµ mét ®Êt níc hoµ
b×nh ®ang trªn con ®êng ph¸t triÓn vÉn cha trë nªn quen thuéc vµ nhiÒu n¬i
trªn thÕ giíi c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng Ch©u ¢u vµ Ch©u Mü ®Æc biÖt cßn
mét nhËn thøc míi vÒ ViÖt Nam. MÆc dï ngµnh Du lÞch ®· t¬ng ®èi thµnh
c«ng trong viÖc truyÒn t¶i th«ng ®iÖp nµy ®Õn víi thÕ giíi th× giíi ®Çu t
dêng nh vÉn cha tiÕp nhËn ®îc nã. Trong cuéc ®iÒu tra chÊt lîng ho¹t ®éng
xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, 45% c¸c nhµ ®Çu t
®îc hái ý kiÕn trong cuéc ®iÒu tra nµy cã ®îc hiÓu biÕt ë møc t¬ng ®èi vÒ
ViÖt Nam cßn 20% th× hiÓu biÕt rÊt Ýt. [17] MÆc dÇu vËy, ë thêi ®iÓm
hiÖn t¹i, ViÖt Nam vÉn cha cã ®îc mét chiÕn lîc ®ñ m¹nh mÏ ®Ó t¹o dùng
®îc mét h×nh ¶nh Ên tîng tríc giíi ®Çu t quèc tÕ.

Tuy vËy tõ sau sù kiÖn khñng bè níc Mü x¶y ra vµo th¸ng 11/2001, giíi
®Çu t ®· b¾t ®Çu quan t©m ®Õn ViÖt Nam vµ coi ®©y lµ mét trong
nh÷ng ®iÓm ®Çu t an toµn víi u ®iÓm lµ sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ vµ tèc
®é t¨ng trëng nhanh. §©y lµ thêi ®iÓm thuËn lîi ®Ó chóng ta tÝch cùc xóc
tiÕn c¸c ho¹t ®éng t¹o dùng h×nh ¶nh

2.2.2.2. TËp trung vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng

Cho tíi nay, c¸c biÖn ph¸p phæ biÕn ®îc sö dông ®Ó híng tíi c¸c nhµ
®Çu t tiÒm n¨ng lµ: ph¸t hµnh s¸ch qu¶ng c¸o, c¸c trang web ®iÖn tö vµ tæ
chøc c¸c cuéc héi th¶o giíi thiÖu ë níc ngoµi.

S¸ch qu¶ng c¸o:

HÇu hÕt mäi tæ chøc xóc tiÕn ®Çu t ®Òu ph¸t hµnh c¸c quyÓn s¸ch
qu¶ng c¸o trong ®ã giíi thiÖu râ rµng vÒ môc ®Ých ph¸t hµnh vµ ®a ra mét
sù m« t¶ ng¾n gän vÒ c¸c c¬ héi ®Çu t t¹i ViÖt Nam. C¸c th«ng tin ®îc cung
cÊp ë ®©y chñ yÕu liªn quan ®Õn luËt ®Çu t vµ danh s¸ch c¸c dù ¸n u tiªn.
Tû lÖ c¸c lo¹i tµi liÖu ph¸t hµnh ®îc tæng hîp trong b¶ng díi ®©y:

43
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

B¶ng 2- Tû lÖ c¸c lo¹i tµi liÖu ®îc ph¸t hµnh cho môc ®Ých vËn ®éng c¸c
nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng:

Lo¹i th«ng tin Tû lÖ (%)


Híng dÉn ®Çu t 35
Giíi thiÖu chung 19
Giíi thiÖu LuËt ®Çu t níc ngoµi 43
Danh s¸ch c¸c khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp 20
Danh s¸ch c¸c dù ¸n u tiªn 26
Danh s¸ch c¸c ®èi t¸c ®Çu t tiÒm n¨ng 6
C¸c lo¹i tµi liÖu kh¸c 5
Nguån: §iÒu tra vÒ chÊt lîng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam,

Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, 6/2003

C¸c lo¹i s¸ch qu¶ng c¸o trªn ®©y ®· gãp phÇn ®a ®Õn cho c¸c nhµ
®Çu t tiÒm n¨ng mét h×nh ¶nh râ rµng h¬n vÒ ®Êt níc ViÖt Nam còng nh
c¬ héi ®Çu t t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i kh«ng cã nh÷ng tån t¹i
trong viÖc ph¸t hµnh s¸ch qu¶ng c¸o. VÊn ®Ò lín nhÊt ë ®©y lµ chÊt lîng
s¸ch ®îc tèt vµ th«ng tin kh«ng ®îc cËp nhËt. Bªn c¹nh ®ã viÖc ph©n phèi
s¸ch còng cha ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch kÞp thêi khi c¸c nhµ ®Çu t cã nhu
cÇu.

Hµng n¨m, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t vµ c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t ®Òu


ph¸t hµnh danh s¸ch c¸c dù ¸n u tiªn cÇn huy ®éng vèn FDI. Tuy nhiªn c¸c
nhµ ®Çu t níc ngoµi còng cha tá ra hëng øng tÝch cùc do ®ã kÕt qña huy
®éng cha cao. Nguyªn nh©n cã thÓ lµ c¸c vÊn ®Ò sau:

Tríc hÕt b¶n danh s¸ch cha cung cÊp nh÷ng th«ng tin hÊp dÉn c¸c
nhµ ®Çu t nh c¸c th«ng tin vÒ lîi nhuËn thu ®îc, t×nh tr¹ng cña h¹
tÇng c¬ së, gi¸ c¶ ®Çu t, nguån nh©n c«ng vµ chi phÝ nh©n
c«ng, kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ trêng,... MÆc dï nh÷ng chÝnh s¸ch u

44
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

®·i vµ tµi chÝnh còng ®îc ghi râ trong c¸c danh s¸ch nµy, mèi
quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ ®Çu t l¹i lµ vÊn ®Ò hä sÏ thu
®îc bao nhiªu lîi nhuËn khi ®Çu t vµo c¸c dù ¸n nµy.

Ngîc l¹i, mét sè th«ng tin ®îc cung cÊp trong b¶n danh s¸ch l¹i
khiÕn c¸c nhµ ®Çu t c¶m thÊy bÞ h¹n chÕ sù linh ho¹t khi ®a ra
c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t. Quy ®Þnh vÒ h×nh thøc ®Çu t vµ quy
m« dù ¸n trong b¶n danh s¸ch cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t vµ c¸c
Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t lµ mét trong c¸c th«ng tin kiÓu nµy. B¶n
danh s¸ch cña Hµ Néi thËm chÝ cßn chøa ®ùng c¸c con sè íc
tÝnh vèn ph¸p ®Þnh vµ vèn vay, phÇn vèn gãp cña bªn ViÖt
Nam, thêi gian cña dù ¸n vµ tû lÖ xuÊt khÈu,... §©y hÇu hÕt lµ
c¸c vÊn ®Ò rÊt nh¹y c¶m cÇn nhiÒu sù tÝnh to¸n vµ c©n nh¾c.
Dï ®ã chØ lµ c¸c th«ng tin ®Ó tham kh¶o nhng nã còng phÇn
nµo khiÕn c¸c nhµ ®Çu t c¶m thÊy bÞ h¹n chÕ. Mét vµi nhµ
®Çu t cßn cho r»ng c¸c b¶n danh s¸ch nµy ®îc ®Ò ra trªn c¬ së
mèi quan t©m cña chÝnh phñ chø kh«ng ph¶i cña c¸c nhµ ®Çu t
vµ hä nghi ngê vÒ kh¶ n¨ng sinh lîi cña dù ¸n.[17]

Theo kinh nghiÖm cña Trung Quèc th× viÖc c«ng bè danh s¸ch
dù ¸n u tiªn cha ph¶i lµ mét ph¬ng thøc xóc tiÕn ®Çu t FDI tèt bëi
nã khiÕn c¸c nhµ ®Çu t cã c¶m gi¸c nh hä ®ang ho¹t ®éng trong
mét nÒn kinh tÕ "KÕ ho¹ch". Bëi vËy, thay v× ®a ra danh s¸ch
c¸c dù ¸n, Trung Quèc ngê ®©y chØ nªu tªn c¸c vïng miÒn kªu gäi
®Çu t FDI.[18]

C¸c trang web ®iÖn tö:

RÊt nhiÒu c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t ®· hoÆc ®ang dù ®Þnh lËp trang
web ®iÖn tö cho môc tiªu vËn ®éng ®Çu t. §©y lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu
bëi th«ng tin kh«ng nh÷ng ®îc truyÒn t¶i nhanh, kh«ng bÞ giíi h¹n bëi vÞ trÝ
®Þa lý nh c¸c c«ng cô kh¸c mµ cßn mang tÝnh chÊt hai chiÒu. Th«ng tin

45
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

ph¶n håi kÞp thêi tõ phÝa c¸c nhµ ®Çu t lµ c¬ së ®Ó c¸c c¬ quan xóc tiÕn
®iÒu chØnh chÊt lîng ho¹t ®éng cña m×nh cho phï hîp.

Néi dung c¸c th«ng tin cung cÊp trªn trang web thêng bao gåm c¸c th«ng
tin vÒ:

Chøc n¨ng ho¹t ®éng cña c¬ quan xóc tiÕn

 C¸c bµi miªu t¶ chi tiÕt vÒ h×nh ¶nh ®Êt níc vµ t×nh h×nh kinh tÕ
ViÖt Nam hiÖn nay

 Danh s¸ch c¸c dù ¸n ®· ®Çu t vµ c¸c dù ¸n ®ang kªu gäi ®Çu t

 LuËt ®Çu t, t×nh h×nh ng©n hµng vµ Tµi chÝnh, xuÊt nhËp
khÈu, h¶i quan, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp...

 §Þa chØ c¸c kh¸ch s¹n, ng©n hµng, c¸c tæ chøc t vÊn, c¸c h·ng
hµng kh«ng

...

Bªn c¹nh ®ã c¸c trang web còng thêng cã c¸c ®êng kÕt nèi trùc tuyÕn
phôc vô cho viÖc ®¨ng ký cÊp phÐp hay ®¨ng ký sö dông c¸c dÞch vô ®Çu
t qua m¹ng.

Tuy nhiªn, chÊt lîng c¸c trang web nµy cha cao, th«ng tin cßn nghÌo nµn
vµ thiÕt kÕ cha chuyªn nghiÖp. Thªm vµo ®ã, c¸c trang web nµy kh«ng ®îc
cËp nhËt thêng xuyªn, thiÕu c¸c c¬ së d÷ liÖu ®Çy ®ñ nªn cha phôc vô thiÕt
thùc cho nhu cÇu t×m hiÓu c¸c c¬ héi ®Çu t.

Trang web cña Trung t©m xóc tiÕn Th¬ng m¹i §Çu t thµnh phè Hå ChÝ
Minh ®îc coi lµ t¬ng ®èi cã chÊt lîng vÒ mÆt thiÕt kÕ còng nh tÝnh cËp
nhËp cña th«ng tin so víi trang web cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t hay Së KÕ
ho¹ch vµ §Çu t thµnh phè Hå ChÝ Minh.

B¶ng díi ®©y thèng kª ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ ®Çu t vÒ mét sè
trang web cña c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t trong khu vùc:

46
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

B¶ng 3- §¸nh gi¸ chÊt lîng c¸c trang Web cña c¸c Uû ban xóc tiÕn ®Çu
t trong khu vùc

Th¸i Lan Malaixia Philippin Trung ViÖt ViÖt


Néi dung ®¸nh gi¸ (BOI) (MiDA) (BOI) Quèc Nam Nam
(FDI) (MPI) (ITPC)

ChÊt lîng thiÕt kÕ A A A B C A

D÷ liÖu c¬ së vÌ kinh A A A A C B
tÕ vÜ m«

C¸ch thøc ho¹t ®éng A B B B D B


kinh doanh

C¸c th«ng tin ph¸p luËt A A B A B A

Gi¸ c¶ ®Çu t A A A B D B

C¬ së d÷ liÖu c¸c dù ¸n A B B

KÕt nèi víi c¸c dÞch vô A A A A B A

KÕt nèi víi chÝnh phñ A A A A B A

Ho¹t ®éng ®Çu t vµo A A B B D C


c¸c lÜnh vùc

Email A A A A A A

§iÒu tra ph¶n håi A A

Kh¶ n¨ng cËp nhËt A A A A D B

A: RÊt tèt C: Trung b×nh

B: Tèt D: YÕu

1. Th¸i Lan - BOI: Uû ban ®Çu t - www.boi.go.th

2. Malaixia - MiDA: Côc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp Malaixia -


www.mida.gov.my

3. Philippin - BOI: Uû ban ®Çu t - www.boi.gov.ph

4. Trung Quèc - Trang web ®Çu t - www.fdi.gov.ch

47
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

5. ViÖt Nam - MPI: Uû ban ®Çu t - www.mpi.gov.ViÖt Nam

6. ViÖt Nam - ITPC: Trung t©m xóc tiÕn th¬ng m¹i ®Çu t thµnh
phè Hå ChÝ Minh - www.itpc.hochiminh city.gov.vn.
Nguån: §iÒu tra vÒ chÊt lîng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam,

Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, 6/2003

Héi th¶o giíi thiÖu ë níc ngoµi

Mét sè c¬ quan xóc tiÕn t¹i ViÖt Nam ®· tÝch cùc tæ chøc c¸c cuéc héi
th¶o nh»m giíi thiÖu trùc tiÕp c¸c c¬ héi ®Çu t, qua ®ã vËn ®éng c¸c nhµ
®Çu t níc ngoµi. H×nh thøc nµy còng ®em l¹i mét sè thµnh c«ng nhÊt ®Þnh,
®iÓn h×nh lµ thµnh c«ng cña Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t VÜnh Phóc.

Hä ®· tham gia mét vµi cuéc héi th¶o xóc tiÕn ®Çu t do Bé KÕ ho¹ch
vµ §Çu t hoÆc ChÝnh phñ tæ chøc. Mçi cuéc héi th¶o ®· ®em l¹i cho tØnh
nµy trung b×nh 2 dù ¸n ®Çu t FDI míi. Trong khi c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t
tØnh vµ thµnh phè kh¸c cha ®¹t ®îc kÕt qu¶ nµo ®¸ng kÓ th× Së KÕ ho¹ch
vµ §Çu t VÜnh Phóc coi ®©y lµ c«ng cô thu hót ®Çu t kh¸ h÷u hiÖu.

Theo c¸c c¬ quan chøc n¨ng VÜnh Phóc th× ®iÓm mÊu chèt ®em l¹i
thµnh c«ng cho c¸c cuéc héi th¶o chÝnh lµ viÖc c¸c c¬ quan ®· mêi ®îc c¸c
nhµ ®Çu t thµnh ®¹t hiÖu qu¶ ë ViÖt Nam tham gia vµ ph¸t biÓu ñng hé
ViÖt Nam. Tríc n¨m 2001 chØ cßn mét nhµ ®Çu t ngêi §µi Loan tham gia
nhng hiÖn nay con sè nµy ®· lµ n¨m ngêi. ChÝnh quyÒn tØnh VÜnh Phóc
cho r»ng héi th¶o giíi thiÖu lµ biÖn ph¸p xóc tiÕn ®Çu t hiÖu qu¶ nhÊt.[17]

Tuy nhiªn ngoµi VÜnh Phóc th× c¸c cuéc héi th¶o nµy cha ®em l¹i
nguån ®Çu t ®¸ng kÓ nµo cho c¸c tØnh kh¸c. Bëi vËy, hiÖu qu¶ cña c¸c cuéc
héi th¶o nµy vÉn cßn lµ vÊn ®Ò ph¶i bµn b¹c. C¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Òu
nhËn thÊy hä cha cã ®ñ nguån lùc cÇn thiÕt, ®Æc biÖt lµ tÝnh chuyªn
nghiÖp ®Ó tæ chøc mét cuéc héi th¶o thËt sù cã chÊt lîng. So víi c¸c níc kh¸c

48
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

trong khu vùc, chÊt lîng c¸c cuéc héi th¶o do c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t cña
ViÖt Nam tæ chøc vÉn cßn ë møc thÊp.

Mét sè c¬ quan ®· chän gi¶i ph¸p nhê vµo sù gióp ®ì cña c¸c tæ chøc th-
¬ng m¹i ®Ó n©ng cao tÝnh chuyªn nghiÖp cña c¸c cuéc héi th¶o. §«i khi hä
cßn uû th¸c hoµn toµn cho c¸c tæ chøc nµy. Gi¶i ph¸p nµy ®· gãp phÇn c¶i
thiÖn hiÖu qu¶ cña c¸c cuéc héi th¶o do ®ã h×nh thøc xóc tiÕn nµy ngµy
cµng ®îc coi lµ mét c«ng cô hiÖu qu¶ trong thu hót ®Çu t.

C¸c biÖn ph¸p kh¸c

HiÖn t¹i c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t ®· cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt c¸c ®Üa
CD- CROM giíi thiÖu tæng hîp. Mét vµi c¬ quan ®· hoµn thµnh s¶n xuÊt vµ
s¾p söa ph¸t hµnh réng r·i tíi c«ng chóng. §©y ®îc coi lµ mét biÖn ph¸p høa
hÑn hiÖu qu¶ xóc tiÕn ®Çu t tuy nhiªn thµnh c«ng cña nã ch¾c ch¾n phô
thuéc rÊt nhiÒu vµo chÊt lîng cña c¸c ®Üa CD - CROM còng nh c¸ch thøc
tæ chøc ph©n phèi… cho tíi thêi ®iÓm hiÖn t¹i th× ®Üa CD - CROM vÉn
cha ®îc ph¸t hµnh c¶ ë trong níc còng nh ngoµi níc.

2.2.2.3. Cung cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t

TÊt c¶ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng cña c¸c
dÞch vô nµy vµ viÖc c¸c nhµ ®Çu t ®îc tho¶ m·n víi c¸c dÞch vô nµy còng
lµ ph¬ng thøc xóc tiÕn hiÖu qu¶ nhÊt. §· cã nhiÒu c¶i thiÖn quan träng
trong quy tr×nh tríc cÊp phÐp song c¸c dÞch vô sau cÊp phÐp vÉn cha ®¸p
øng ®îc yªu cÇu vÉn cßn lµ trë ng¹i ®èi víi ®Çu t níc ngoµi.

DÞch vô tríc cÊp phÐp

Mét ®iÒu dÔ nhËn thÊy lµ chÊt lîng c¸c dÞch vô tríc cÊp phÐp ®· ®îc
c¶i thiÖn ®¸ng kÓ trong thêi gian gÇn ®©y. C¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t ®Æc
biÖt lµ c¸c Ban qu¶n lý KCN, KCX ®Òu cung cÊp c¸c dÞch vô híng dÉn vµ
t vÊn miÔn phÝ cho c¸c nhµ ®Çu t míi vµ gióp ®ì hä chuÈn bÞ thñ tôc ®¨ng
ký ®Çu t.

49
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Tuy nhiªn, theo ý kiÕn cña c¸c nhµ ®Çu t th× c¸c c¬ quan cÇn ph¸t
triÓn h¬n n÷a lo¹i h×nh v¨n phßng cung cÊp dÞch vô tæng hîp ®Ó tiÕt kiÖm
thêi gian liªn hÖ cho c¸c nhµ ®Çu t. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c v¨n phßng
nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo hiÖu qu¶ qu¶n lý cña c¸c UBND tØnh. Mét sè
UBND c¸c tØnh nh §ång Nai vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®îc ®¸nh gi¸ lµ
qu¶n lý kh¸ hiÖu qu¶ vµ thùc hiÖn phèi hîp tèt víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng liªn
quan.[17]

DÞch vô cÊp phÐp

Qu¸ tr×nh cÊp phÐp so víi mét vµi n¨m tríc ®©y ®· ®îc ®¬n gi¶n ho¸
vµ gän nhÑ h¬n rÊt nhiÒu. Thêi gian cÊp phÐp còng ®· gi¶m ®¸ng kÓ. §èi
víi c¸c dù ¸n thuéc thÈm quyÒn cÊp phÐp cña Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t hay
Ban qu¶n lý KCX, KCN, toµn bé quy tr×nh chØ ®îc thùc hiÖn trong 2 ngµy.
§èi víi c¸c dù ¸n chØ cÇn ®¨ng ký, kh«ng cÇn thÈm ®Þnh th× chØ thêi gian
cÊp phÐp chØ lµ mét ngµy.

Mét trong nh÷ng lý do gióp cho viÖc rót gän thêi gian cÊp phÐp cña c¸c
Së KÕ ho¹ch & §Çu t vµ c¸c Ban qu¶n lý KCX, KCN lµ c¸c c¬ quan nµy ®·
cã ®iÒu kiÖn xem xÐt dù ¸n tõ tríc ®ã, khi gióp c¸c nhµ ®Çu t chuÈn bÞ thñ
tôc ®¨ng ký cÊp giÊy phÐp. Mét sè c¬ quan cßn cho phÐp nhµ ®Çu t tù lùa
chän ngµy giê nhËn giÊy phÐp ®Çu t.

§èi víi c¸c dù ¸n cÇn ®îc sù chÊp nhËn cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t hay
ChÝnh phñ, thêi gian cÊp phÐp cã thÓ kÐo dµi h¬n song c¸c Së KÕ ho¹ch
vµ §Çu t vµ c¸c ban qu¶n lý KCX, KCN còng cã thÓ gióp rót gän thêi gian
nµy b»ng viÖc phèi hîp tÝch cùc víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng liªn quan.

DÞch vô sau cÊp phÐp

MÆc dï ®· cã nh÷ng c¶i thiÖn ®¸ng kÓ song ®©y vÉn ®îc xem lµ
kh©u yÕu nhÊt trong c¸c dÞch vô ®Çu t. C¸c nhµ ®Çu t sau khi nhËn ®îc
giÊy phÐp ®Çu t ph¶i tiÕp tôc liªn hÖ víi rÊt nhiÒu c¬ quan chøc n¨ng liªn

50
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

quan vÒ c¸c vÊn ®Ò nh ®Êt ®ai, lao ®éng, thuÕ, giÊy phÐp xuÊt nhËp
khÈu.

HiÖn nay, mét sè v¨n phßng cung cÊp dÞch vô tæng hîp sau cÊp phÐp
®· ®îc thµnh lËp vµ ®ang ho¹t ®éng, tuy nhiªn dêng nh míi chØ ë c¸c khu
chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp do Ban qu¶n lý ë nh÷ng n¬i nµy vèn ®· lµ c¬
quan cã chøc n¨ng ®¶m nhiÖm hÇu hÕt c¸c thñ tôc sau cÊp phÐp. C¸c nhµ
®Çu t vµo c¸c khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt, do ®ã gÆp Ýt trë ng¹i h¬n
so víi c¸c nhµ ®Çu t bªn ngoµi. Mét sè Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt, khu c«ng
nghiÖp nh H¶i Phßng cßn cung øng c¸c dÞch vô miÔn phÝ khi cÊp giÊy
phÐp nhËp khÈu, giíi thiÖu nguån lao ®éng, cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng.

TÊt c¶ c¸c c¬ quan ®· vµ ®ang nç lùc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®îc xem
lµ trë ng¹i ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t. Mét vµi Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t c¸c tØnh
B×nh D¬ng, §ång Nai vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh cßn tæ chøc c¸c cuéc gÆp
mÆt víi c¸c nhµ ®Çu t xem xÐt c¸c vÊn ®Ò trë ng¹i cña hä vµ t×m c¸ch gi¶i
quyÕt Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t tØnh §ång Nai n¨m nµo còng tæ chøc c¸c cuéc
gÆp mÆt nh vËy ®Òu ®Æn theo c¸c quü víi sù tham gia cña ®Çy ®ñ c¸c c¬
quan chøc n¨ng cã liªn qan. Bªn c¹nh ®ã, UBND tØnh cßn tæ chøc c¸c cuéc
gÆp mÆt riªng víi tõng nhãm c¸c nhµ ®Çu t tõ NhËt B¶n, TrungQuèc vµ
Hµn Quèc.

-------***-------

MÆc dï m«i trêng ®Çu t ®· ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, hiÖn vÉn cßn rÊt
nhiÒu trë ng¹i. Gi¶i phãng mÆt b»ng, thñ tôc h¶i quan, nguån lao ®éng vµ
thuÕ vÉn lµ nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc nhÊt mµ c¸c nhµ ®Çu t ph¶n ¸nh tíi Së
KÕ ho¹ch vµ §Çu t c¸c tØnh, thµnh phè vµ c¸c Ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp,
khu chÕ xuÊt. Thªm vµo ®ã nh÷ng thay ®æi bÊt ngê, khã dù ®o¸n tríc vÒ
luËt hay c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ níc còng g©y hoang mang cho c¸c nhµ ®Çu
t. §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò c¶n trë hiÖu qu¶ cña nh÷ng nç lùc thu hót ®Çu t ë
c¸c tØnh vµ ®Þa ph¬ng c¶ níc.

51
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

2.2.3. Nguån nh©n lùc cho c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t
Nguån nh©n lùc:

T×nh tr¹ng thiÕu hôt nh©n lùc cho c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t hiÖn ®ang
lµ vÊn ®Ò næi cém ë c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t còng nh c¸c Ban qu¶n lý khu
chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp. LÊy phßng qu¶n lý ®Çu t níc ngoµi cña Së KÕ
ho¹ch vµ §Çu t Hµ Néi lµm vÝ dô, hiÖn t¹i chá cã 6 nh©n viªn ®ang lµm
viÖc t¹i ®©y tuy nhiªn v¨n phßng l¹i ph¶i ®¶m nhiÖm mäi vÊn ®Ò liªn quan
®Õn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, trong ®ã bao gåm c¶ thu hót ®Çu t lÉn cung
cÊp dÞch vô sau cÊp phÐp. Víi khèi lîng c«ng viÖc lín nhng l¹i thiÕu c¸c
trang thiÕt bÞ, c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t nh Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t Hµ Néi
kh«ng thÓ ®ñ lùc ®Ó ®¸p øng ®îc hÕt yªu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t hay tÝch
cùc tiÕp xóc víi c¸c nhµ ®Çu t. Do ®ã rÊt nhiÒu Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t chØ
tËp trung vµo qu¸ tr×nh cÊp phÐp mµ cha chó träng ®îc nhiÒu ®Õn c¸c
dÞch vô sau cÊp phÐp.

Tr×nh ®é vµ n¨ng lùc:

Tr×nh ®é, kh¶ n¨ng sö dông ngo¹i ng÷ còng nh n¨ng lùc marketing cña
®éi ngò tiÕn hµnh c«ng t¸c xóc tiÕn còng ®ang lµ nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh
h¹n chÕ hiÖu qu¶ cña bÊt kú ch¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t nµo. C¸c c¬ quan
xóc tiÕn t¹i Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ n¬i cã chÊt lîng ®éi ngò
c¸n bé, nh©n viªn tèt nhÊt víi nhiÒu ngêi ®îc ®µo t¹o ë níc ngoµi, cßn rÊt
nhiÒu c¸n bé, nh©n viªn cÊp tØnh vÉn cha qua ®µo t¹o bµi b¶n ®Ó cã thÓ
®¶m nhiÖm tèt c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t. T¹i Trung t©m xóc tiÕn Th¬ng m¹i
§Çu t thµnh phè Hå ChÝ Minh, hÇu hÕt c¸c nh©n viªn ®Òu cã thÓ sö dông
tiÕng Anh vµ mét vµi ngêi biÕt tiÕng Nga, §øc vµ Ph¸p. Tuy nhiªn ë cÊp
tØnh th× chØ cã mét vµi ngêi cã kh¶ n¨ng sö dông ngo¹i ng÷ do ®ã c¸c nhµ
®Çu t thêng ph¶i tù mang theo c¸c b¶n dÞch s½n hoÆc phiªn dÞch cña hä tíi
c¸c cuéc häp mÆt tæ chøc t¹i c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t hoÆc Ban qu¶n lý
khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp.

52
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

HÇu hÕt ®éi ngò nh©n viªn cña c¸c c¬ quan xóc tiÕn còng cha ®îc trang
bÞ nh÷ng kü n¨ng cÇn thiÕt vÒ marketing vµ thuyÕt tr×nh. ý kiÕn cña hÇu
hÕt c¸c nhµ ®Çu t ®îc pháng vÊn trong cuéc ®iÒu tra chÊt lîng ho¹t ®éng
xóc tiÕn cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ®Òu kh¼ng ®Þnh chÊt lîng ®µo t¹o cña
®éi ngò nh©n viªn trong c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña ViÖt Nam cha ®¸p øng
®îc yªu cÇu. Díi ®©y lµ b¶ng tæng kÕt nh÷ng ®¸nh gi¸ cña hä vÒ n¨ng lùc
c¸n bé nh©n viªn:[17]

B¶ng 4- §¸nh gi¸ n¨ng lùc vµ tr×nh ®é cña ®éi ngò nh©n viªn ®¶m
tr¸ch ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t

Kü n¨ng vµ n¨ng lùc RÊt tèt Tèt Trung b×nh YÕu


Kü n¨ng qu¶n lý 5% 10% 45% 40%
N¨ng lùc lµm viÖc 2% 22% 44% 32%
Kh¶ n¨ng sö dông ngo¹i ng÷ 2% 13% 49% 32%
Sù n¨ng ®éng 0% 24% 38% 38%
Sù ch©n thùc 2% 21% 57% 20%
Kü n¨ng maketing 0% 12% 48% 41%
Nguån: §iÒu tra vÒ chÊt lîng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam,

Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, 6/2003

C«ng t¸c ®µo t¹o:

HÇu hÕt c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t vµ c¸c Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt,
khu c«ng nghiÖp ®Òu nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c ®µo t¹o
c¸n bé nh©n viªn vµ ®ang tÝch cùc tæ chøc c¸c líp huÊn luyÖn, båi dìng
kiÕn thøc ®ång thêi cö c¸n bé ra níc ngoµi tham gia c¸c kho¸ häc n©ng cao
tr×nh ®é. Tuy nhiªn quü tµi chÝnh dµnh cho c«ng t¸c nµy vÉn cßn h¹n chÕ
nªn sè c¬ quan tæ chøc thùc hiÖn tèt vÉn cha nhiÒu.

53
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Trong c¸c héi th¶o bµn vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o, hÇu hÕt c¸c c¬ quan ®Òu
®Æc biÖt quan t©m ®Õn ®µo t¹o ngo¹i ng÷. Mét vµi c¬ quan còng ®Ò cËp
®Õn viÖc ®µo t¹o nghiÖp vô kinh doanh song viÖc n©ng cao kü n¨ng
maketing th× hoµn toµn cha ®îc lu ý tíi cho dï ®©y vÉn ®îc coi lµ ®iÓm
yÕu nhÊt cña ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn níc ta.

Trung t©m Xóc tiÕn Th¬ng m¹i §Çu t thµnh phè Hå ChÝ Minh ®îc coi
lµ n¬i cã nh÷ng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o nh©n viªn tèt nhÊt nhê cã sù ñng hé vµ
gióp ®ì cña nhiÒu c¬ quan vµ tæ chøc níc ngoµi. Bªn c¹nh viÖc ®µo t¹o níc
ngoµi, Trung t©m cßn tæ chøc nh÷ng kho¸ häc ®Æc biÖt vÒ vÊn ®Ò híng
tíi xuÊt khÈu sang thÞ trêng Mü vµ thÞ trêng ngoµi níc. C¸c ch¬ng tr×nh häc
bæng níc ngoµi còng ®ang ®îc xóc tiÕn m¹nh mÏ. Tuy nhiªn vÉn cha cã mét
kho¸ häc chÝnh thøc nµo ®µo t¹o vÒ kü n¨ng xóc tiÕn ®Çu t dµnh cho c¸n
bé nh©n viªn.

ChÕ ®é ®·i ngé

Trõ Trung t©m xóc tiÕn Th¬ng m¹i §Çu t thµnh phè Hå ChÝ Minh, c¸c
c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t kh¸c ®Òu cha cã mét hÖ thèng ®·i ngé riªng biÖt
dµnh cho c¸n bé nh©n viªn ®¶m nhiÖm c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t. Uû ban
Nh©n d©n thµnh phè Hå ChÝ Minh gÇn ®©y ®· cho phÐp Trung t©m xóc
tiÕn Th¬ng m¹i §Çu t thµnh lËp quü khen thëng vµ chÕ ®é ®·i ngé riªng cho
c¸n bé nh©n viªn cña Trung t©m.
2.2.4. Ng©n quü cho ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t
HiÖn nay cha cã nguån ng©n quü riªng ph©n bæ tõ ng©n s¸ch nhµ níc
dµnh cho c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t. Chi phÝ cho c¸c ho¹t ®éng nµy vÉn lÊy
tõ nguån ng©n quü dµnh cho c¸c ho¹t ®éng cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t vµ Së
KÕ ho¹ch vµ §Çu t c¸c tØnh, thµnh phè. §iÒu nµy phÇn nµo lý gi¶i cho viÖc
hµng n¨m Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t chØ tiÕn hµnh ®îc mét sè Ýt ho¹t ®éng xóc
tiÕn ®Çu t vµ cha cã ®îc c¶i thiÖn nµo ®¸ng kÓ trong ho¹t ®éng cña c¸c
trang web ®iÖn tö.

54
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

ë c¸c ®Þa ph¬ng, tµi chÝnh cµng lµ vÊn ®Ò bøc xóc ®èi víi tÊt c¶ c¸c
c¬ quan. Mäi chi phÝ cho ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t ®Òu lÊy tõ ng©n s¸ch
cña tØnh, do ®ã møc chi phÝ còng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo møc ®é nhËn
thøc cña Uû ban Nh©n d©n tØnh vÒ vai trß còng nh tÇm quan träng cña
c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t.

ChØ tõ n¨m 2000 trë l¹i ®©y chi phÝ cho ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t míi
®îc coi lµ mét kho¶n chi phÝ hîp lý vµ hîp ph¸p. Song do ®Þnh nghÜa xóc
tiÕn ®Çu t cha ®îc x©y dùng mét c¸ch râ rµng nªn rÊt nhiÒu kho¶n chi
kh«ng liªn quan còng ®îc gép vµo ®©y. Mét vµi Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt,
khu c«ng nghiÖp cßn cho r»ng theo NghÞ ®Þnh 36 th× Ban qu¶n lý khu chÕ
xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp kh«ng ®îc phÐp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn
®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi nªn ng©n quü cho ho¹t ®éng nµy rÊt h¹n chÕ.
Ng©n quü eo hÑp lµ vÊn ®Ò h¹n chÕ rÊt nhiÒu kh¶ n¨ng tiÕn hµnh c¸c ho¹t
®éng xóc tiÕn mét c¸ch hiÖu qu¶ cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng.

Cho tíi thêi ®iÓm hiÖn t¹i, vÉn cha cã mét kÕ ho¹ch dµi h¹n vÒ ng©n
quü dµnh cho xóc tiÕn ®Çu t. Mäi chi phÝ sÏ vÉn ®îc trÝch ra tõ ng©n s¸ch
chi dïng cho mçi n¨m. C¸c c¬ quan xóc tiÕn v× thÕ còng rÊt khã ph¸t triÓn
mét kÕ ho¹ch xóc tiÕn dµi h¹n. §iÒu nµy còng lý gi¶i t¹i sao hiÖn nay chóng
ta chØ cã nh÷ng ch¬ng tr×nh xóc tiÕn cho tõng thêi ®iÓm. C¸c ch¬ng tr×nh
s¶n xuÊt ®Üa CD-ROM hay lËp website cña c¸c c¬ quan thêng ®îc tµi trî
vèn tõ khu vùc t nh©n. Khi hÕt ch¬ng tr×nh tµi trî th× c¸c website còng
kh«ng thÓ tiÕp tôc ®îc cËp nhËt.

2.3. §¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i
ViÖt Nam
2.3.1. Thµnh c«ng
Cïng víi c¸c ho¹t ®éng tÝch cùc c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, c¸c ho¹t
®éng xóc tiÕn ®Çu t còng ®· ®ãng gãp kh«ng nhá vµo nh÷ng tiÕn bé trong
c«ng t¸c thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Cã ®îc kÕt

55
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

qu¶ nµy tríc hÕt lµ nhê nh÷ng ®æi míi tÝch cùc vÒ néi dung vµ ph¬ng thøc
thùc hiÖn vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t. Chóng ta ®· cã ®îc nh÷ng kÕ ho¹ch vµ
ch¬ng tr×nh chñ ®éng, cã hiÖu qu¶. X¸c ®Þnh ®îc xóc tiÕn ®Çu t còng nh
xóc tiÕn th¬ng m¹i lµ nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan Nhµ níc, c¸c
Bé, ngµnh, c¸c tØnh, Ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp, chóng ta ®· thµnh
lËp bé phËn xóc tiÕn ®Çu t t¹i c¸c Bé, ngµnh, Tæng c«ng ty vµ ®Æt c¸c c¬
quan ®¹i diÖn níc ta t¹i mét sè ®Þa bµn träng ®iÓm ë níc ngoµi ®Ó chñ
®éng vËn ®éng thu hót ®èi tîng níc ngoµi.
§ång thêi, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Bé ngo¹i giao, Bé th¬ng m¹i ®· tæ
chøc phèi hîp nghiªn cøu t×nh h×nh kinh tÕ, thÞ trêng ®Çu t, chÝnh s¸ch cña
c¸c níc vµ c¸c tËp ®oµn ®a quèc gia, c¸c tËp ®oµn vµ c«ng ty lín vµ ®Ò ra
chÝnh s¸ch vËn ®éng thu hót ®Çu t phï hîp cho giai ®o¹n hiÖn t¹i vµ kÞp
thêi ®iÒu chØnh c¸c ®èi s¸ch trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu luËt ph¸p, chÝnh
s¸ch vµ biÖn ph¸p thu hót ®Çu t níc ngoµi cña c¸c níc trong khu vùc.
Trªn c¬ së quy ho¹ch ngµnh, s¶n phÈm, l·nh thæ vµ danh môc c¸c dù ¸n
kªu gäi ®Çu t ®îc phª duyÖt, c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph¬ng ®· chñ ®éng tiÕn
hµnh vËn ®éng, xóc tiÕn ®Çu t mét c¸ch cô thÓ, trùc tiÕp ®èi víi tõng dù
¸n, trùc tiÕp víi tõng tËp ®oµn, c«ng ty, nhµ ®Çu t cã tiÒm n¨ng.
C¸c Bé, ngµnh, c¬ quan ®· cã sù tËp trung chØ ®¹o, hç trî kÞp thêi c¸c
nhµ ®Çu t hiÖn ®ang cã dù ¸n ho¹t ®éng gióp hä gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò
ph¸t sinh ®©y lµ viÖc lµm cã ý nghÜa quan träng ®Ó vËn ®éng cã hiÖu
qu¶ vµ cã søc thuyÕt phôc nhÊt ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t míi.
C¸c c¬ quan xóc tiÕn còng ®· ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn
®Çu t, lËp c¸c Website, tranh thñ sù trî gióp cña c¸c tæ chøc quèc tÕ, duy tr×
thêng xuyªn c¸c cuéc gÆp gì víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.

56
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

2.3.2. Tån t¹i


Bªn c¹nh c¸c tiÕn bé ®¹t ®îc, vÉn cßn kh«ng Ýt nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i
®ang h¹n chÕ rÊt nhiÒu nç lùc vËn ®éng thu hót ®Çu t cña c¸c Bé, ngµnh,
c¬ quan. HÇu hÕt c¸c h¹n chÕ nµy ®Òu xuÊt ph¸t tõ c¸ch thøc tæ chøc vµ
c¸c ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t bªn c¹nh mét vµi khã kh¨n
kh¸ch quan nhÊt ®Þnh.
Tríc hÕt viÖc ph©n ®Þnh nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c phßng
ban liªn quan trong c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t cßn cha râ rµng nªn hiÖu qu¶
ho¹t ®éng cßn cha ®îc ph¸t huy tèi ®a. Sù chång chÐo trong ho¹t ®éng vµ
l·ng phÝ cïng xuÊt ph¸t tõ c¬ cÊu tæ chøc nµy.
Sù phèi hîp gi÷a c¸c bé, ngµnh, c¬ quan liªn quan ®Õn c«ng t¸c xóc
tiÕn ®Çu t cßn láng lÎo mµ nguyªn nh©n chñ yÕu cña t×nh tr¹ng nµy lµ do
chóng ta vÉn cha cã mét chiÕn lîc xóc tiÕn tæng thÓ cÊp quèc gia. C¸c ®Þa
ph¬ng chñ yÕu vÉn tù ®Æt ra c¸c chiÕn lîc cña riªng m×nh dùa trªn c¬ së
nh÷ng yªu cÇu ®Çu t còng nh tiÒm n¨ng cña mçi ®Þa ph¬ng mµ kh«ng cã sù
gióp ®ì, chØ ®¹o cô thÓ tõ c¬ quan Trung ¬ng.
Thªm vµo ®ã, nguån tµi chÝnh eo hÑp trÝch tõ ng©n s¸ch hµng n¨m
cña mçi ®Þa ph¬ng khiÕn cho c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®îc tæ chøc mét c¸ch
rêi r¹c kh«ng cã sù phèi hîp, liªn kÕt. HiÖn cha cã mét kÕ ho¹ch dµi h¹n ®Ó
®¶m b¶o sù liªn kÕt nhÞp nhµng còng nh sù liªn tôc gi÷a c¸c ho¹t ®éng xóc
tiÕn cña mçi c¬ quan ë tõng ®Þa ph¬ng th× ®¬ng nhiªn còng khã cã ®îc sù
phèi hîp gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng vµ víi c¬ quan Trung ¬ng.
Cuèi cïng, ®iÓm h¹n chÕ nhÊt hiÖu qu¶ cña c¸c ch¬ng tr×nh xóc tiÕn
®Çu t ®· x©y dùng ®îc lµ tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña c¸n bé nh©n viªn ®¶m
nhËn c«ng t¸c xóc tiÕn, nh÷ng ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm biÕn c¸c ch¬ng tr×nh,

57
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

kÕ ho¹ch thµnh kÕt qu¶ thùc tÕ. §iÒu nµy ®Æt ra mét yªu cÇu cÊp thiÕt lµ
bé, ngµnh, c¬ quan ph¶i chó träng h¬n n÷a tíi c«ng t¸c c¸n bé vµ ®µo t¹o
nh÷ng n¨m tíi.

2.4. Mét sè bµi häc kinh nghiÖm tõ ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t cña Trung
Quèc
 Kh«ng nªn nhÊn m¹nh vµo “kÕ ho¹ch”: C¸c nhµ ®Çu t thêng mong
muèn ®îc ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Hä tin r»ng hä cã
thÕ chiÕn th¾ng nÕu tù do c¹nh tranh trªn thÞ trêng nhng hä sÏ thÊt b¹i
nÕu c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty nhµ níc trong mét nÒn kinh tÕ kÕ
ho¹ch. Do ®ã nÕu ®ã lµ mét nÒn kinh tÕ cã sù kÕt hîp cña nhiÒu c¬
chÕ th× nªn nhÊn m¹nh vµo th«ng ®iÖp “thÞ trêng ho¸” ®Õn c¸c nhµ
®Çu t.
 C¸c nhµ ®Çu t thêng bÞ t¸c ®éng bëi c¸c yÕu tè liªn quan bªn ngoµi
c«ng viÖc kinh doanh. C¸c yÕu tè nµy cã thÓ lµ c¸c cuéc tiÕp xóc víi
c¸c quan chøc nhµ níc , thñ tôc nhËp c vµ thñ tóc h¶i quan, c¸c tiÖn
nghi hay c¸c dÊu hiÖu kh¸c cña sù t¨ng trëng, tiÕn bé vµ thÞnh vîng.
 Sù phèi hîp ho¹t ®éng trong néi bé c¸c c¬ quan cã ý nghÜa rÊt quan
träng. Kh¸i niÖm “V¨n phßng cung cÊp dÞch vô tæng hîp” cã ý nghÜa
rÊt quan träng víi c¸c nhµ ®Çu t vèn e ng¹i cac thñ tôc hµnh chÝnh
phøc t¹p. Th«ng tin vÒ mèi liªn hÖ gi÷a c¸c Bé, ban, ngµnh liªn quan
cÇn ph¶i ®îc cung cÊp mét c¸ch râ rµng tíi c¸c nhµ ®Çu t.
 Th«ng tin vÓ c¸c dù ¸n ®Çu t thµnh c«ng cã ý nghÜa rÊt lín: H×nh ¶nh
c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®ang ho¹t ®éng tèt cã thÓ mang l¹i
mét hiÖu qu¶ xóc tiÕn ®Çu t mµ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t kh«ng
thÓ t¹o ra ®îc… Ngîc l¹i nÕu lan trµn c¸c th«ng tin vÒ nh÷ng dù ¸n

58
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

®Çu t kÐm hiÖu qu¶ th× rÊt khã kiÓm so¸t ®îc c¸c t¸c ®éng tiªu cùc
tíi viÖc thu hót ®Çu t . Thµnh c«ng cña c¸c tËp ®oµn Unilever, P&G,
Coca Cola, Volkswagen vµ Boeing t¹i Trung Quèc ®· t¹o ®îc Ên tîng
rÊt tèt ®Ñp víi giíi ®Çu t quèc tÕ.
 Uû ban xóc tiÕn ®Çu t nªn cã mét vÞ trÝ cao trong c¬ cÊu tæ chøc
cña ChÝnh phñ. Uû ban xóc tiÕn ®Çu t lµ c¬ quan chÝnh trùc tiÕp
quan hÖ víi c¸c nhµ ®Çu t, nªn cã mét vÞ trÝ t¬ng ®èi trong c¬ cÊu
cña ChÝnh phñ vµ ®éc lËp víi c¸c bé phËn kh¸c, nhÊt lµ c¸c c¬ quan
liªn quan ®Õn kÕ ho¹ch,thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý tµi s¶n Nhµ níc.
Mét c¬ cÊu nh vËy sÏ ®a tíi cho c¸c nhµ ®Çu t th«ng ®iÖp lµ” ®Çu t
trùc tiÕp níc ngoµi còng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ
nh bÊt kú ho¹t ®éng nµo kh¸c” vµ mét th«ng ®iÖp kh¸c n÷a lµ “c¬
quan nµy sÏ ®¹i diÖn cho c¸c nhµ ®Çu t lµm lîi cho ChÝnh phñ, chø
kh«ng ph¶i ®¹i diÖn cho ChÝnh phñ lµm lîi cho c¸c nhµ ®Çu t”.
 Sù tham gia cña c¸c quan chøc l·nh ®¹o cao cÊp sÏ cã t¸c dông tÝch
cùc trong viÖc tuyªn truyÒn cho c¸c c¬ héi ®Çu t. C¸c nhµ ®Çu t th-
êng mong muèn cã ®îc sù cam kÕt tõ c¸c nhµ l·nh ®¹o cao cÊp vÒ
môc tiªu nhÊt ®Þnh sÏ ®¹t ®îc trong t¬ng lai. Mét bµi thuyÕt tr×nh
hoÆc mét lêi mêi ®Çu t chung chung sÏ kh«ng mÊy t¸c dông. CÇn
ph¶i nhÊn m¹nh vµo mét khÝa c¹nh nµo ®ã cña ho¹t ®éng FDI, vÝ dô
nh “Nh÷ng ho¹t ®éng vµ nç lùc cña ChÝnh phñ sÏ tËp trung vµo c¶i
thiÖn m«i trêng ®Çu t”.

59
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Ch¬ng 3
Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng cêng hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xóc tiÕn
®Çu t
3.1. Quan ®iÓm, ®Þnh híng vÒ c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t trong giai ®o¹n
2001 – 2010.
Quan ®iÓm vµ ®Þnh híng cña Nhµ níc vÒ c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t
kh«ng ®îc ®Ò cËp mét c¸ch cô thÓ trong c¸c v¨n b¶n, b¸o c¸o cña ChÝnh
phñ xong vÒ c¬ b¶n nã bao hµm trong quan ®iÓm, ®Þnh híng chung vÒ nhu
cÇu thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi giai ®o¹n tíi. Cô thÓ, theo b¸o c¸o vÒ nhu
cÇu thu hót vµ sö dông vèn FDI giai ®o¹n 2001 – 2010 cña Bé kÕ ho¹ch vµ
®Çu t ngµy 09/06/2000 th× c¸c quan ®iÓm chung vÒ nhu cÇu vèn FDI cña
nÒn kinh tÕ thêi kú 2001 – 2010 ®îc tãm t¾t nh sau.

 Trªn c¬ së ph¸t huy néi lùc, thùc hiÖn nhÊt qu¸n l©u dµi chÝnh
s¸ch thu hót c¸c nguån lùc bªn ngoµi víi nhiÒu h×nh thøc ®Çu t ®a
d¹ng, víi sù tham gia hîp t¸c ®Çu t cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó
phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
 Trong c¸c nguån lùc bªn ngoµi, ph¶i ®Èy m¹nh thu hót nguån vèn
FDI m¹nh mÏ h¬n n÷a nh»m võa tranh thñ vèn võa tranh thñ c«ng
nghÖ hiÖn ®¹i, kinh nghiÖm qu¶n lý kinh tÕ tiªn tiÕn, tranh thñ
thÞ trêng thÕ giíi vµ tham gia tÝch cùc vµo ph©n c«ng lao ®éng
quèc tÕ. Tranh thñ khai tr¬ng c¸c nguån vèn ODA vµ cã bíc ®i vµ
biÖn ph¸p thËn träng më cöa thÞ trêng vèn ®Ó thu hót c¸c nguån
vèn ®Çu t gi¸n tiÕp kh¸c; qu¶n lý vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån
vay th¬ng m¹i, gi¸m s¸t chÆt chÏ c¸c nguån vay ng¾n h¹n, x©y
dùng chiÕn lîc tæng thÓ vÒ vèn níc ngoµi, trong ®ã cã chiÕn lîc nî
quèc gia.

60
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 KhuyÕn khÝch m¹nh mÏ thu hót vèn FDI vµo c¸c ngµnh c«ng
nghiÖp xuÊt khÈu vµ c«ng nghÖ cao, nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp
mòi nhän vµ nh÷ng ngµnh ViÖt Nam cã thÕ m¹nh vµ lao ®éng, tµi
nguyªn, nhiªn liÖu. Cã chÝnh s¸ch u ®·i thiÕt thùc hÊp dÉn ®Ó thu
hót vèn FDI vµo c¸c ngµnh vµ vïng u tiªn.
 Híng m¹nh viÖc thu hót vèn ®Çu t tõ c¸c níc cã tiÒm lùc tµi chÝnh
vµ c«ng nghÖ m¹nh, tríc hÕt lµ B¾c Mü, T©y ¢u, §«ng ¸; chó träng
thu hót vèn ®Çu t cña c¸c tËp ®oµn xuyªn quèc gia; võa quan t©m
c¸c dù ¸n võa vµ nhá nhng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
 §Èy nhanh tiÕn ®é triÓn khai dù ¸n ®Ó ph¸t huy nhanh t¸c dông
vèn FDI ®èi víi nÒn kinh tÕ; tiÕp tôc hoµn thiÖn m«i trêng ®Çu t
cã mÆt b»ng chung cho ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi, ®¬n gi¶n
ho¸ c¸c thñ tôc tríc vµ sau cÊp giÊy phÐp.
Trªn c¬ së ®ã nh÷ng ®Þnh híng, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch lín trong thu hót
vµ sö dông vèn FDI ®îc ®Ò ra nh sau.
 Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch theo híng tiÕn tíi x©y
dùng mét bé luËt ®Çu t chung ¸p dông cho c¶ ®Çu t trong níc vµ
®Çu t níc ngoµi. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham
gia hîp t¸c ®Çu t víi níc ngoµi.
 X©y dùng danh môc lo¹i trõ t¹m thêi vµ danh môc nh¹y c¶m theo
quy ®Þnh cña hiÖp ®Þnh khung vÒ ®Çu t ASEAN. Cã ®Þnh híng
thu hót vèn FDI, t¨ng cêng ®Çu t trong níc ®Ó n©ng cao søc c¹nh
tranh cña nÒn kinh tÕ, chuÈn bi tõng bíc cho viÖc më cöa c¸c
ngµnh kinh tÕ cho tù do ®Çu t vµo sau n¨m 2013 theo hiÖp ®Þnh
khung vÒ ®Çu t ASEAN ®· ký.

61
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 C¶i tiÕn m¹nh mÏ thñ tôc ®Çu t theo híng më réng diÖn ®¨ng ký
®Çu t, chØ xem xÐt cÊp chøng nhËn vÒ u ®·i ®Çu t ®èi víi c¸c dù
¸n quy m« lín, xuÊt khÈu lµ chñ yÕu trªn c¸c quy ho¹ch ngµnh, vïng
l·nh thæ.
 §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t nh h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn, cho
phÐp doanh nghiÖp FDI ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu ®Ó më
réng quy m« ®Çu t ph¸t triÓn h×nh thøc c«ng ty qu¶n lý vèn, quü
®Çu t.
 Cã chÝnh s¸ch u ®·i hÊp dÉn cao ®Ó thu hót m¹nh vèn ®Çu t ®Ó
n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ, n¨ng lùc xuÊt khÈu cña nÒn kinh
tÕ; ®Çu t vµo c¸c ngµnh c«ng nghÖ sinh häc, vËt liÖu míi, ®iÖn
tö, tin häc, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi.
 T¨ng cêng thu hót ®Çu t vµo c¸c KCN, KCX, khu c«ng nghÖ cao;
x©y dùng mét sè khu kinh tÕ më víi chÝnh s¸ch u ®·i ®Æc thï ®Ó
t¹o nªn c¸c vïng t¨ng trëng míi cã t¸c ®éng l«i kÐo thóc ®Çy nÒn
kinh tÕ. Sím cã biÖn ph¸p thiÕt thùc thu hót vèn FDI lÊp ®Çy c¸c
KCN.
 Më réng thÞ trêng ®Çu t trong lÜnh vùc dÞch vô; t¨ng cêng thu hót
vèn vµo n«ng l©m nghiÖp ®Ó t¨ng cêng c¶i t¹o c©y, con, øng dông
c«ng nghÖ sinh häc, chÕ biÕn xuÊt khÈu; t¨ng cêng ®Çu t vµo c¸c
ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän, kü thuËt cao, còng nh nh÷ng ngµnh
sö dông nhiÒu lao ®éng, nguyªn liÖu cña ViÖt Nam.
 N©ng cao chÊt lîng quy ho¹ch ngµnh, vïng l·nh thæ vµ c¶ níc, dù
b¸o chuÈn x¸c nhu cÇu thÞ trêng lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng vµ

62
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

c«ng bè danh môc dù ¸n vµ thu hót vèn FDI phï hîp víi chuyÓn
dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c ®Çu t.
 T¨ng cêng m¹nh vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t theo tõng ch¬ng tr×nh
dù ¸n cô thÓ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶. Chó träng thu hót vèn cña c¸c
tËp ®oµn lín trªn thÕ giíi vµ nguån vèn tõ c¸c níc cã tiÒm n¨ng kinh
tÕ lín, thÞ trêng lín, c«ng nghÖ cao nh MÜ, T©y ¢u…
 T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó triÓn khai nhanh chãng dù ¸n
®Çu t; thµnh lËp mét ®Çu mèi ®ñ m¹nh vµ ®ñ quyÒn ®Ó xö lý
kÞp thêi c¸c khã kh¨n cña nhµ ®Çu t, thóc ®Èy dù ¸n ph¸t triÓn.
 T¨ng cêng tiÒm lùc nghiªn cøu vµ c¶i tiÕn hÖ thèng th«ng tin ®Ó
theo dâi, dù b¸o s¸t t×nh h×nh FDI trong níc vµ quèc tÕ ®Ó ho¹ch
®Þnh chÝnh s¸ch, chiÕn lîc vÒ vèn níc ngoµi.
 T¨ng cêng theo dâi, qu¶n lý, gi¸m s¸t vèn FDI thùc hiÖn, trong ®ã
cã néi dung vay vµ tr¶ nî níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp FDI.

3.2. Mét sè gi¶i ph¸p


3.2.1. Thµnh lËp Uû ban xóc tiÕn ®Çu t quèc gia
3.2.1.1. Sù cÇn thiÕt cã mét c¬ quan chuyªn tr¸ch vÒ xóc tiÕn ®Çu
t cÊp quèc gia

HiÖn nay Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t lµ c¬ quan ®¶m nhËn thùc thi ch¬ng
tr×nh xóc tiÕn ®Çu t cÊp quèc gia. T¹i c¸c cÊp ®Þa ph¬ng, Së KÕ ho¹ch vµ
§Çu t c¸c tØnh vµ Ban qu¶n lý c¸c KCX, KCN cã ®îc sù tham gia nhÊt ®Þnh
vµo c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ë c¸c møc ®é kh¸c nhau. Tuy c¸c c¬ quan nµy ®·
nç lùc rÊt nhiÒu ®Ó ®Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t, thùc tÕ hiÖn nay
cho thÊy vÉn cßn rÊt nhiÒu bÊt æn trong nh÷ng chÝnh s¸ch vµ dÞch vô
cung cÊp cho c¶ nh÷ng nhµ ®Çu t hiÖn t¹i vµ tiÒm n¨ng. ChÝnh ®iÒu nµy

63
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

®· phÇn nµo lµm gi¶m tÝnh hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi khi muèn ®Çu t vµo ViÖt Nam.

Tríc t×nh h×nh nµy, ®Ó thùc hiÖn ®îc vai trß lµ mét c«ng cô hiÖu qu¶
®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t cÇn thiÕt
ph¶i cã ®îc mét c¬ quan chuyªn tr¸ch ë cÊp quèc gia . C¬ quan nµy ®ãng vai
trß phèi hîp, gióp ®ì vµ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t cña c¸c c¬
quan xóc tiÕn cÊp ®Þa ph¬ng nh»m n©ng cao tÝnh æn ®Þnh vµ hiÖu qu¶
cña ho¹t ®éng nµy. MÆt kh¸c, c¬ quan chuyªn tr¸ch nµy còng cÇn gi÷ vai trß
lµ ngêi quyÕt ®Þnh chÝnh vµ ®a ra ®Þnh híng râ rµng trong c«ng t¸c qu¶n
lý còng nh trong ho¹t ®éng cña m×nh th«ng qua nh÷ng kÕ ho¹ch tÇm quèc
gia.

Nh vËy, cã thÓ nãi r»ng viÖc thµnh lËp Uû ban xóc tiÕn ®Çu t quèc
gia t¹i ViÖt Nam, gäi t¾tlµ VNIPA( Vietnam Investment Promotion Agency),
lµ yªu cÇu thùc sù cÊp b¸ch .

3.2.1.2.Mét sè ®Ò xuÊt trong quy tr×nh thµnh lËp Uû ban xóc tiÕn
®Çu t quèc gia

X¸c ®Þnh vÞ trÝ chøc n¨ng cña VNIPA

Thùc tiÔn t¹i nh÷ng quèc gia kh¸c chØ ra r»ng c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi
lu«n mong muèn cã mét tæ chøc xóc tiÕn ®Çu t níc ngoµi víi chøc n¨ng ho¹t
®éng nh mét c¬ quan cÊp Bé. Hä tin r»ng nÕu VNIPA cã vÞ trÝ ngang tÇm
víi c¸c Bé kh¸c cña ChÝnh phñ th× sÏ cã thÓ b¶o vÖ tèt nhÊt cho nh÷ng
quyÒn lîi cña hä.

Tuy nhiªn, trong trêng hîp cña ViÖt Nam th× viÖc cã ®îc mét c¬ quan
riªng biÖt cÊp Bé ®¶m tr¸ch ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t níc ngoµi lµ ®iÒu
khã cã thÓ lµm ®îc trong thêi gian ng¾n. Tríc m¾t, Bé kÕ ho¹ch ®Çu t cÇn
thµnh lËp phßng xóc tiÕn ®Çu t ®¶m nhËn vai trß cña Uû ban xóc tiÕn ®Çu
t quèc gia (VNIPA) nh»m t¹o tiÒn ®Ò ®Ó n©ng VNIPA lªn thµnh mét Bé
riªng biÖt trong t¬ng lai.

64
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

VNIPA cÇn cã chøc n¨ng cña mét c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t trung ¬ng.
Ngoµi ra, cÇn thµnh lËp c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn cña c¬ quan nµy cÇn ®îc
thµnh lËp ë c¶ miÒn B¾c, Trung, Nam ®Ó cã thÓ phôc vô tèt h¬n nhu cÇu
cña tõng khu vùc. Nh÷ng v¨n phßng nµy cã thÓ thùc hiÖn phèi hîp, qu¶n lý
c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn cña Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Uû ban nh©n d©n vµ Ban
qu¶n lý cña c¸c KCN vµ ®Þa ph¬ng.

VÞ trÝ chøc n¨ng cña VNIPA cã thÓ ®îc s¾p xÕp nh m« h×nh díi
®©y:
ChÝnh phñ ViÖt Nam

VNIPA
C¸c Bé kh¸c
(Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­)

V¨n phßng ®¹i diÖn


ë n­íc ngoµi

VNIPA VNIPA VNIPA


- Hµ Néi - §µ N½ng - TP. HCM

DPI, PC DPI, PC DPI, PC


MB MB MB

§iÒu hµnh trùc


tiÕp
Phèi hîp ho¹t ®éng 65
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

MB: Ban qu¶n lý KCX, KCN

DPI: Së KÕ ho¹ch vµ ®Çu t

PC: UBND c¸c tØnh

Hç trî cho ho¹t ®éng cña VNIPA

Nh»m gióp cho VNIPA cã thÓ ho¹t ®éng mét c¸ch hiÖu qu¶, cÇn ph¶i
cã sù thèng nhÊt vÒ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t vµ vai trß
cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. ChÝnh phñ
cÇn ®Ó cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi còng nh c¸c tæ chøc quan hÖ víi c¸c
nhµ ®Çu t níc ngoµi thÊy ®îc tÇm quan träng cña nguån vèn FDI th«ng qua
nh÷ng chÝnh s¸ch ®Çu t ngµy mét thu hót.

C¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn thuéc chÝnh phñ vµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng
nhµ l·nh ®¹o quèc gia cÇn ®¶m b¶o hç trî ®èi víi ho¹t ®éng cña VNIPA vµ
®a ra c¸c chÝnh s¸ch còng nh luËt lÖ còng thÓ hiÖn ý chÝ nµy. §iÒu nµy
thùc sù cÇn thiÕt t¹i mét quèc gia nh ViÖt Nam, n¬i thiÕu tÝnh phèi hîp vµ
®ång bé gi÷a c¸c Bé, Ngµnh víi nh÷ng chÝnh s¸ch, quy chÕ kh«ng æn ®Þnh
vèn ®îc coi lµ nh÷ng rµo c¶n trong ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi.

Ngoµi ra, VNIPA còng cÇn cã c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i c¸c thÞ trêng träng
®iÓm nh EU, NhËt B¶n vµ Hoa Kú. Cã thÓ coi ®ã lµ c¸ch tèt nhÊt nh»m
xóc tiÕn vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng marketing t¹i níc ngoµi.

X©y dùng mét khu«n khæ ph¸p lý râ rµng cho ho¹t ®éng cña VNIPA

§Ó VNIPA cã thÓ ho¹t ®éng hiÖu qu¶, cÇn cã mét khu«n khæ ph¸p lý
râ rµng vµ hîp lý, trong ®ã quy ®Þnh quyÒn h¹n, nghÜa vô, c¬ cÊu tæ chøc
còng nh mèi quan hÖ cña VNIPA ®èi víi chÝnh phñ. ViÖc x©y dùng mét
khung ph¸p lý râ rµng cho ho¹t ®éng cña VNIPA cã thÓ ®em l¹i rÊt nhiÒu lîi
Ých.

66
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 §ã lµ dÊu hiÖu æn ®Þnh, bÒn v÷ng vµ tù chñ ®èi víi c¸c nhµ
®Çu t tiÒm n¨ng, víi c¸c quan chøc chÝnh phñ vµ ®Þa ph¬ng.

 H×nh thµnh vµ x¸c ®Þnh râ rµng quyÒn h¹n, chøc n¨ng vµ


nghÜa vô cña VNIPA trong c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t vµ c¸c
chÝnh s¸ch liªn quan.

 H¹n chÕ sù can thiÖp cña chÝnh phñ, giíi chÝnh trÞ, giíi kinh
doanh vµ c¸c thµnh phÇn kh¸c cã lîi Ých liªn quan.

Qui ®Þnh nghÜa vô cña VNIPA cÇn ®¬n gi¶n, râ rµng, chØ h¹n chÕ ë
nh÷ng c«ng t¸c liªn quan tíi viÖc t¨ng cêng nguån vèn FDI vµ hç trî cho
nh÷ng nhµ ®Çu t hiÖn t¹i vµ t¬ng lai.

§Ó ®¹t ®îc môc tiªu thu hót ®îc 12 tû USD vèn ®Çu t vµo n¨m 2005,
VNIPA cÇn tËp trung vµo mét sè nhiÖm vô c¬ b¶n dù kiÕn nh sau:

 T¨ng cêng møc ®ãng gãp cña FDI vµo nÒn kinh tÕ quèc gia b»ng
viÖc th«ng b¸o cho c¸c nhµ ®Çu t míi vÒ nh÷ng lîi Ých khi tiÕn
hµnh ®Çu t FDI vµo ViÖt Nam.

 T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t b»ng viÖc cung cÊp
nh÷ng dÞch vô mang tÝnh chuyªn nghiÖp, gióp c¸c nhµ ®Çu t cã
thÓ ®¹t ®îc môc tiªu ®Çu t t¹i nh÷ng khu vùc kinh tÕ kh¸c nhau.

 §a ra c¸c ®Ò xuÊt víi ChÝnh phñ nh»m c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t.

 Hç trî gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n cña c¸c nhµ ®Çu t hiÖn
t¹i nh»m gióp hä cã thÓ më réng quy m« ®Çu t sau ®ã.

VNIPA còng cÇn cã tr¸ch nhiÖm trong c¸c c«ng viÖc cã liªn quan tíi
ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch t¬ng øng nh»m c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t. §èi víi
ViÖt Nam, viÖc nµy bao gåm c¶ nh÷ng ®Ò xuÊt nh»m ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc
hµnh chÝnh, hç trî cho viÖc thùc thi nh÷ng luËt lÖ, quy chÕ râ rµng ®èi víi
®Çu t níc ngoµi. VNIPA còng cÇn ph¶i cã quyÒn h¹n trong viÖc ®a ra
nh÷ng quyÕt ®Þnh cã ®ñ tin cËy ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.

67
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Ho¹t ®éng cña VNIPA còng chØ nªn tËp trung vµo nh÷ng c«ng viÖc
liªn quan ®Õn ®Çu t níc ngoµi mµ kh«ng liªn quan tíi bÊt kú ho¹t ®éng xóc
tiÕn ®Çu t trong níc hay ho¹t ®éng th¬ng m¹i nµo kh¸c.

VÞ trÝ ph¸p lý cña VNIPA ph¶i ®îc x¸c ®Þnh râ rµng ®èi víi nh÷ng
ban ngµnh kh¸c cña chÝnh phñ víi mét ®éi ngò nh©n viªn vµ ng©n s¸ch riªng
biÖt. VNIPA còng cÇn ph¶i cã mét møc ®é tù chñ nhÊt ®Þnh vÒ mÆt tµi
chÝnh ®Ó tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc cña m×nh vµ tuyÓn dông ®îc nh÷ng
nh©n viªn cã n¨ng lùc.
3.2.2. C¶i thiÖn nguån nh©n lùc cho c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t
Mét chÝnh s¸ch vµ khu«n khæ ph¸p lý râ rµng cïng víi c¸c chiÕn lîc xóc
tiÕn bµi b¶n tù chóng kh«ng thÓ ®¶m b¶o kÕt qu¶ ho¹t ®éng thùc tÕ. Qu¸
tr×nh xóc tiÕn ®Çu t muèn thµnh c«ng cÇn cã ®îc nh÷ng nh©n viªn n¾m
b¾t tèt nh÷ng nhiÖm vô liªn quan vµ cã ®Çy ®ñ nhiÖt t×nh, kinh nghiÖm
còng nh nh÷ng kü n¨ng cÇn thiÕt.

ChÝnh s¸ch nguån nh©n lùc cña bÊt cø c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t nµo
®Òu cÇn cã nh÷ng nh©n viªn cã kh¶ n¨ng phï hîp, ®îc ®µo t¹o ®Çy ®ñ ®Ó
xö lý c«ng viÖc râ rµng, nhanh chãng cïng b»ng cÊp ph¶n ¸nh tr×nh ®é cña
hä.

TuyÓn dông vµ lùa chän

ViÖc h×nh thµnh mét ®éi ngò nh©n viªn cã ®ñ tr×nh ®é chuyªn m«n
trong ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t nhÊt thiÕt ph¶i th«ng qua qu¸ tr×nh tuyÓn
dông cã chÊt lîng. RÊt nhiÒu ngêi trong ®éi ngò nh©n viªn hiÖn nay cña Bé
KÕ ho¹ch vµ §Çu t cha cã ®îc nh÷ng kü n¨ng cÇn thiÕt vÒ marketing, qu¶ng
c¸o, quan hÖ c«ng chóng vµ nghiªn cøu ®Ó ®¶m b¶o cho chiÕn dÞch xóc
tiÕn ®Çu t cã hiÖu qu¶. H¹n chÕ nµy cÇn ®îc kh¾c phôc th«ng qua viÖc
bæ sung nh÷ng nh©n viªn cã ®ñ tr×nh ®é phôc vô cho c«ng viÖc...

68
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

§Ó lùa chän ®îc ngêi phï hîp th× ®iÒu cÇn thiÕt lµ ph¶i x©y dùng mét
hÖ thèng c¸c chØ tiªu cho tõng vÞ trÝ. Ch¼ng h¹n, mét chuyªn gia maketing
cña phßng xóc tiÕn Ýt nhÊt ph¶i cã ®îc nh÷ng kh¶ n¨ng sau:

 Cã tr×nh ®é ®¹i häc (b»ng níc ngoµi cµng tèt)

 Nãi tiÕng Anh th«ng th¹o vµ cã thªm mét ngo¹i ng÷ thø 2

 Cã kh¶ n¨ng diÔn ®¹t vµ giao tiÕp tèt

 Nh¹y bÐn trong kinh doanh

 Cã thÓ lµm viÖc ®éc lËp

 N¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o.


Mét nhµ kinh tÕ häc ph¶i cã Ýt nhÊt c¸c ®iÒu kiÖn sau:

 Cã b»ng TiÕn sÜ kinh tÕ

 Cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch

 Th«ng th¹o tiÕng Anh vµ cã thÓ giao tiÕp tèt b»ng ngo¹i ng÷ thø 2

 Sö dông tèt c¸c phÇn mÒm vÒ ph©n tÝch tµi chÝnh vµ kinh doanh

 Cã thÓ lµm viÖc ®éc lËp.

ViÖc tuyÓn dông cã thÓ do c¬ quan tù tiÕn hµnh hoÆc cã sù gióp ®ì


cña nh÷ng c¬ së tuyÓn dông chuyªn nghiÖp.

ChÕ ®é ®·i ngé


Chóng ta ®Òu biÕt r»ng c¬ cÊu l¬ng dµnh cho c¸c nh©n viªn Nhµ níc
®Òu dùa trªn b¶ng l¬ng cè ®Þnh vµ râ rµng lµ thÊp h¬n nhiÒu so víi thÞ tr-
êng. Nh»m thu hót vµ n©ng cao chÊt lîng cña nh©n viªn, møc l¬ng dµnh cho
c¸c nh©n viªn cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t cÇn c¹nh tranh so víi thÞ trêng.
QuÜ l¬ng cña Trung t©m Th¬ng m¹i vµ Xóc tiÕn ®Çu t TP. Hå ChÝ Minh
còng ®ang ho¹t ®éng theo híng ®ã.

69
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

C¬ cÊu phô cÊp còng cÇn dùa trªn nÒn t¶ng c«ng viÖc vµ hÖ thèng tr¶
l¬ng. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ tiÒn l¬ng cho mçi c¸ nh©n ph¶i dùa trªn c«ng
viÖc thùc hiÖn, tr¸ch nhiÖm cña hä g¾n liÒn víi c«ng viÖc vµ sù ®ãng gãp
cña mçi c¸ nh©n vµo ho¹t ®éng chung.

ViÖc t¨ng l¬ng cÇn thùc hiÖn theo c¸c tiªu chÝ sau:

 Møc ®é khã kh¨n vµ yªu cÇu c«ng viÖc

 Tr¸ch nhiÖm g¾n liÒn víi c«ng viÖc cô thÓ

 Møc l¬ng theo thÞ trêng víi c«ng viÖc vµ tr¸ch nhiÖm t¬ng tù

 Khèi lîc cña c«ng viÖc.

§Ó cã ®îc c¬ cÊu l¬ng th× cÇn ph¶i cã hÖ thèng s¾p xÕp nh©n viªn
theo cÊp bËc. Mçi cÊp bËc cña nh©n viªn cã tõ 5 - 8 bËc phï cÊp ph¶n ¸nh
ho¹t ®éng còng nh hiÖu qu¶ t¬ng øng cña c«ng viÖc.

§¸nh gi¸ møc ®é thùc thi c«ng viÖc:

§¸nh gi¸ møc ®é thùc thi lµ mét phÇn trong chÝnh s¸ch nguån nh©n lùc
vµ hÖ thèng phô cÊp. ViÖc thiÕt lËp mét hÖ thèng chØ tiªu râ rµng cho mçi
lo¹i h×nh nh©n viªn lµ rÊt cÇn thiÕt.

HÖ thèng nµy bao gåm c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ:

 TiÕn bé cña tËp thÓ vµ c¸ nh©n c¶ vÒ tr×nh ®é kü thuËt vµ tr×nh


®é qu¶n lý.

 DÞch vô kh¸ch hµng bao gåm c¸c mèi quan hÖ víi c¸c nhµ ®Çu t,
chÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c, chÊt lîng cña c«ng viÖc,
chÊt lîng dÞch vô...

 Tr×nh ®é qu¶n lý còng nh kh¶ n¨ng ®¶m b¶o thêi h¹n kÕ ho¹ch,
thêi gian gi¶i ®¸p nh÷ng th¾c m¾c cña c¸c nhµ ®Çu t.

 C¸c chØ tiªu kh¸c nh kü n¨ng giao tiÕp, häc hái…

70
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Môc tiªu ®Æt cho tõng c¸ nh©n ph¶i ®¹t ®îc dùa trªn nh÷ng chØ tiªu
tiªu chuÈn nµy. Hµng n¨m viÖc ®¸nh gi¸ møc ®é thùc thi ph¶i ®îc thùc hiÖn
®èi víi c¸c môc tiªu ®· ®Æt ra vµ c¸c chØ tiªu thùc hiÖn.

§Ó t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng chÕ ®é ®·i ngé cÇn g¾n liÒn víi
møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc. Nãi c¸ch kh¸c, nh÷ng kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ ph¶i
®îc dïng lµm c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh møc t¨ng l¬ng vµ th¨ng tiÕn.

KÕ ho¹ch ph¸t triÓn vµ ®µo t¹o:


Theo ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña mét sè nhµ ®Çu t t¹i ViÖt Nam th× ®éi ngò
c¸n bé nh©n viªn cßn cha ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu vÒ c¸c kü n¨ng qu¶n lý,
ngo¹i ng÷, kh¶ n¨ng maketing. §ã lµ nh÷ng trë ng¹i râ rµng, c¶n trë viÖc tiÕn
hµnh mét chiÕn dÞch thu hót ®Çu t níc ngoµi hiÖu qu¶. T×nh tr¹ng nµy nhÊt
thiÕt cÇn ®îc c¶i thiÖn ngay.

Mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cÇn tËp trung vµo hai lÜnh vùc:

 §µo t¹o phÇn cøng: bao gåm ®µo t¹o kü thuËt nh»m n©ng cao
tr×nh ®é kü thuËt cho nh©n viªn, c¸c kiÕn thøc vÒ luËt, kinh
doanh, ngo¹i ng÷, c«ng t¸c nghiªn cøu, c«ng nghÖ th«ng tin, kü
n¨ng maketing.

 §µo t¹o phÇn mÒm: bao gåm kh¶ n¨ng thuyÕt tr×nh vµ ®µm ph¸n,
b¸n hµng vµ thuyÕt phôc, quan hÖ c«ng chóng vµ sö dông ph¬ng
tiÖn truyÒn th«ng, l·nh ®¹o, qu¶n trÞ…

Cã rÊt nhiÒu h×nh thøc ®µo t¹o nh:


 §µo t¹o t¹i n¬i lµm viÖc - h×nh thøc nµy bao gåm c¶ viÖc phèi hîp
víi nh÷ng nhµ t vÊn bªn ngoµi.
 §µo t¹o bªn ngoµi - tham gia c¸c líp ®µo t¹o t¹i c¸c viÖn nghiªn cøu
trong vµ ngoµi níc. §ã cã thÓ lµ c¸c kho¸ häc ng¾n h¹n (vµi ngµy
hoÆc vµi tuÇn) hoÆc mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o hoµn chØnh. Mét
sè tæ chøc níc ngoµi t¹i ViÖt Nam còng cung cÊp rÊt nhiÒu c¸c

71
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

kho¸ häc ng¾n h¹n t¹i nh÷ng lÜnh vùc cô thÓ nh b¸n hµng vµ
maketing, thuyÕt tr×nh, thiÕt kÕ website…

 Tham quan c¸c ho¹t ®éng cña ®èi t¸c t¹i c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu
t ®Þa ph¬ng - göi nh©n viªn tíi lµm viÖc t¹i c¸c c¬ quan xóc tiÕn
®Çu t kh¸c.

C¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cÇn nh»m vµo nh÷ng nhu cÇu cô thÓ cña tõng
nhãm nh©n sù vµ cung cÊp cho ®éi ngò nh©n viªn nh÷ng kü n¨ng vµ kiÕn
thøc thiÕt thùc gióp hä hoµn thµnh nhiÖm vô cña m×nh. §èi víi nh©n viªn
cÊp thÊp cÇn u tiªn cho viÖc ®µo t¹o kü thuËt nh»m x©y dùng cho hä nh÷ng
kü n¨ng vµ kiÕn thøc c¬ b¶n. Mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o dµi h¹n hoÆc mét ch-
¬ng tr×nh toµn diÖn nh c¸c kho¸ häc Diploma hay Master lµ rÊt thÝch hîp.
§èi víi nh©n viªn cÊp cao h¬n cÇn cã nh÷ng kho¸ ®µo t¹o ng¾n h¹n vÒ
nh÷ng lÜnh vùc cô thÓ.

Mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ®éi ngò
nh©n viªn lµ mîn thªm nh÷ng nh©n viªn tõ c¸c c«ng ty dÞch vô chuyªn
nghiÖp trong c¸c lÜnh vùc. Chi phÝ cho c«ng viÖc nµy cã thÓ kªu gäi tµi trî
tõ c¸c tæ chøc ph¸t triÓn cña nh÷ng khu vùc níc ngoµi ®ang quan t©m ®Õn
viÖc ®Çu t vµo ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã còng cã thÓ cö c¸c nh©n viªn tíi lµm
viÖc t¹i c¸c c¬ quan hoÆc tæ chøc xóc tiÕn ®Çu t cña níc ngoµi trong mét
thêi gian nhÊt ®Þnh. C¸c kü n¨ng cïng kiÕn thøc cã ®îc tõ kinh nghiÖm lµm
viÖc t¹i níc ngoµi cã thÓ ®îc truyÒn ®¹t l¹i cho c¸c nh©n viªn kh¸c.

3.2.3. C¶i t¹o nguån quü vµ ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu
t
HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bÊt cø c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t nµo ®Òu chÞu
¶nh hëng bëi c¸c nguån lùc dµnh cho c«ng t¸c xóc tiÕn. Mét mÆt, ng©n s¸ch
cho ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t cña mçi c¬ quan phô thuéc rÊt lín vµo môc
tiªu, chiÕn lîc xóc tiÕn vµ c¸c ch¬ng tr×nh xóc tiÕn cô thÓ. Ngîc l¹i, c¸c ch-

72
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

¬ng tr×nh vµ chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t l¹i phô thuéc vµo nguån lùc cña mçi
c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t

Do xóc tiÕn ®Çu t lµ ho¹t ®éng v× môc tiªu lîi Ých cña céng ®ång nªn
nguån tµi chÝnh cña c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t nªn lÊy tõ ng©n s¸ch quèc
gia. Ngoµi ra, cã thÓ lÊy tõ nh÷ng nguån viÖn trî níc ngoµi, ®ãng gãp tõ
nh÷ng khu vùc t nh©n hay c¸c kho¶n phÝ dÞch vô thu tríc cña c¸c nhµ ®Çu
t. C¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t còng nªn t×m kiÕm thªm nh÷ng nguån quü
kh¸c ®Ó tËn dông nh÷ng nguån lùc cña m×nh.

ViÖn trî quèc tÕ:


Thêng cã mét sè tæ chøc quèc tÕ chuyªn cung cÊp tµi chÝnh hoÆc hç
trî cho viÖc c¶i tæ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, c¸c ch¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu
t t nh©n, ch¬ng tr×nh n©ng cÊp, më réng ho¹t ®éng, n©ng cao kh¶ n¨ng
qu¶n trÞ kinh doanh... C¬ quan xóc tiÕn ®Çu t nªn th¶o luËn víi nh÷ng tæ
chøc nµy ®Ó cã ®îc sù hç trî tµi chÝnh cho ho¹t ®éng xóc tiÕn FDI.

Nh÷ng lÜnh vùc thu hót sù quan t©m cña c¸c tæ chøc quèc tÕ cã thÓ
lµ:

 Hç trî kü thuËt trong giai ®o¹n ®Çu, ®Æc biÖt trong viÖc x¸c
®Þnh quyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña tõng phßng ban cô thÓ.

 N©ng cao n¨ng lùc ®éi ngò nh©n viªn - c«ng t¸c ph¸t triÓn ®éi ngò
nh©n viªn gåm nhiÒu ho¹t ®éng ®a d¹ng nh cung cÊp c¸c kho¸
®µo t¹o ng¾n h¹n vÒ nh÷ng chñ ®Ò ®· ®îc c¬ quan xóc tiÕn lùa
chän, t vÊn vÒ c¸c kü n¨ng cô thÓ trong xóc tiÕn ®Çu t ®Ó lµm
viÖc t¹i c¬ quan. Mét sè c¬ quan còng cã thÓ cung cÊp häc bæng
cho nh÷ng khãa ®µo t¹o dµi h¹n.

 C«ng nghÖ th«ng tin qu¶n trÞ - c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t cÇn t×m
hiÓu nh÷ng nguån hç trî tµi chÝnh tõ nh÷ng tæ chøc quèc tÕ nh»m

73
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

ph¸t triÓn Website hiÖn t¹i vµ x©y dùng c¸c trung t©m th«ng tin
cïng c¬ së d÷ liÖu vÒ c¸c nhµ ®Çu t.

Khu vùc t nh©n:

Còng nh rÊt nhiÒu h×nh thøc hç trî ®Õn tõ khu vùc t nh©n. Nãi chung,
khu vùc t nh©n thêng kh«ng cung cÊp nguån tµi chÝnh nhng l¹i s½n sµng
hîp t¸c trong c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®a d¹ng kh¸c. Nh÷ng ®ãng gãp cã thÓ
cã ®îc tõ khu vùc t nh©n lµ:

 Hîp t¸c trong viÖc ph¸t hµnh nh÷ng b¶n giíi thiÖu híng dÉn kinh
doanh vµ göi chóng tíi c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng.

 Hç trî duy tr× trang web b»ng viÖc cung cÊp nh÷ng th«ng tin cËp
nhËt nhÊt. Ch¼ng h¹n mét c«ng ty luËt cã thÓ cung cÊp cho c¬
quan xóc tiÕn ®Çu t b¶n dÞch tiÕng Anh vÒ nh÷ng luËt lÖ vµ
quy chÕ míi ban hµnh ®Ó ®a lªn c¸c trang web.

 Hç trî tæ chøc nh÷ng buæi héi th¶o ®Çu t nh chuÈn bÞ nguyªn vËt
liÖu, cung cÊp nguån tµi chÝnh…

H¹n chÕ vÒ nguån lùc ®ang lµ vÊn ®Ò chung cña bÊt cø c¬ quan xóc
tiÕn ®Çu t nµo, ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t t¹i c¸c níc ®ang
vµ chËm ph¸t triÓn. Tuy nhiªn nÕu thiÕu nguån tµi chÝnh ®¶m b¶o th×
thµnh c«ng cña ch¬ng tr×nh rÊt khã ®¹t ®îc nªn vÊn ®Ò c¶i t¹o ng©n quü
cho ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t cÇn ®îc quan t©m h¬n n÷a trong qu¸ tr×nh
lËp dù th¶o sö dông ng©n s¸ch quçc gia hµng n¨m.§ång thêi c¸c c¬ quan xóc
tiÕn ®Çu t còng ph¶i tù nç lùc h¬n n÷a trong viÖc t×m kiÕm c¸c nguån tµi
trî ®Ó bæ sung cho ng©n quü ho¹t ®éng cña m×nh.

74
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

3.2.4. X©y dùng chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t cã träng ®iÓm
KÕt qu¶ tõ nh÷ng cuéc pháng vÊn, ®iÒu tra cho thÊy nhu cÇu cã mét
c¬ quan tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t nh»m x©y dùng vµ thùc
hiÖn nh÷ng chiÕn lîc xóc tiÕn FDI cã hiÖu qu¶ lµ v« cïng cÇn thiÕt. ë cÊp
quèc gia chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t cÇn ®îc chØ ®¹o tËp trung bëi Uû ban
xóc tiÕn ®Çu t quèc gia VNIPA.

T¹i c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t cÊp tØnh vµ ®Þa ph¬ng còng cÇn x©y
dùng vµ thùc hiÖn chiÕn lîc vµ ho¹t ®éng xóc tiÕn nhng ë møc ®é hÑp h¬n.
VNIPA cïng c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn cÇn ®ãng mét vai trß quan träng c¶
trong phèi hîp vµ hç trî c¸c ho¹t ®éng cña Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t vµ Ban qu¶n
lý KCX, KCN ®Þa ph¬ng. ChÝnh v× vËy nh÷ng chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t
®Ò xuÊt t¹i ®©y cã thÓ ¸p dông cho VNIPA vµ c¶ c¸c c¬ quan xóc tiÕn
®Çu t ®Þa ph¬ng.

Mét chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t ph¶i bao gåm nh÷ng c«ng ®o¹n sau:

 X¸c ®Þnh ngµnh nµo sÏ lµ ngµnh mòi nhän trong ng¾n h¹n (1 - 2
n¨m) vµ trung h¹n (3 - 5 n¨m)?

 CÇn tËp trung chÝnh vµo khu vùc ®Þa lý nµo?

 Nh÷ng h×nh thøc xóc tiÕn nµo cã thÓ ®îc lùa chän ®Ó thu hót c¸c
c«ng ty?

3.2.4.1 Sù cÇn thiÕt ph¶i cã chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t cã träng
®iÓm
Xu híng xóc tiÕn ®Çu t hiÖn nay lµ nh»m cã ®îc nh÷ng chiÕn lîc tËp
trung h¬n - ch¼ng h¹n tËp trung mäi nguån lùc xóc tiÕn vµo viÖc thu hót
mét dßng FDI nhÊt ®Þnh ®· x¸c ®Þnh tríc h¬n lµ dßng FDI nãi chung. Sù

75
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

cÇn thiÕt cu¶ nh÷ng chiÕn lîc tËp trung nµy xuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do sau
®©y:

 Thø nhÊt, viÖc xóc tiÕn ®Çu t cã träng ®iÓm cã thÓ gióp quèc gia
®ã ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu chiÕn lîc liªn quan tíi nh÷ng khÝa c¹nh
nh nh©n sù, chuyÓn giao c«ng nghÖ , xuÊt khÈu vµ c¸c lÜnh vùc
kh¸c trong chiÕn lîc ph¸t triÓn chung.

 Thø hai, hiÖn ®ang cã mét sù c¹nh tranh m¹nh mÏ trªn thÕ giíi ®Ó
cã ®îc nguån FDI, ®Æc biÖt lµ dßng FDI vµo ph¬ng §«ng. C¸c
TNC kú väng vµo mét thÞ trêng réng vµ nhiÒu tiÒm n¨ng h¬n khi
®Çu t FDI vµo c¸c níc Ch©u ¸ vµ viÖc xóc tiÕn ®Çu t cã tËp
trung thùc sù lµ rÊt quan träng ®èi víi níc nhá vµ chËm ph¸t triÓn.

 Mét nguyªn nh©n n÷a lµ vÊn ®Ò hiÖu qu¶ chi phÝ. RÊt nhiÒu c¬
quan xóc tiÕn ®Çu t ®· nhËn ra r»ng c¸c ho¹t ®éng t¹o dùng h×nh
¶nh chung vµ vËn ®éng ®Çu t chung chung sÏ kh«ng ®em l¹i hiÖu
qu¶ trõ khi chóng ®îc thùc hiÖn víi mét chiÕn lîc x¸c ®Þnh nh»m
thu hót mét dßng FDI cô thÓ.

3.2.4.2 X¸c ®Þnh ngµnh mòi nhän vµ c¸c nguån tiÒm n¨ng.
Mét chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t FDI cã träng ®iÓm yªu cÇu ph¶i x¸c
®Þnh ®îc ngµnh nghÒ, ho¹t ®éng, quèc gia vµ c¶ c¸c c«ng ty cÇn tËp trung
vËn ®éng ®Çu t.

§èi víi ViÖt Nam, viÖc ®Çu tiªn lµ cÇn x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh so
víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh nh c¸c níc ASEAN, Trung Quèc nh»m x¸c ®Þnh
®iÓm m¹nh còng nh ®iÓm yÕu cña m×nh - cã nghÜa lµ cÇn x¸c ®Þnh kh¶
n¨ng vµ nh÷ng lîi thÕ thu hót cña ViÖt Nam.

76
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Dùa trªn nh÷ng ph©n tÝch vÒ nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh cña m«i trêng
®Çu t t¹i ViÖt Nam, ViÖt Nam ®ang cã rÊt nhiÒu lîi thÕ nh:

 M«i trêng kinh tÕ - chÝnh trÞ æn ®Þnh.

 VÞ trÝ chiÕn lîc t¹i §«ng D¬ng vµ §«ng Nam ¸ víi tiÒm n¨ng trë
thµnh mét thÞ trêng chÝnh cña khu vùc.

 Lùc lîng nh©n c«ng trÎ, ®«ng ®¶o vµ chi phÝ thÊp.
KÕt qu¶ ph©n tÝch ngµnh nghÒ ®· cho thÊy chÝnh phñ tríc tiªn cÇn
tËp trung vµo nh÷ng ngµnh cã c¸c tiªu chuÈn cô thÓ ®ang ®îc c¶ ChÝnh phñ
vµ c¸c nhµ ®Çu t ®Òu ®¸nh gi¸ cao nh:

 Ngµnh dÇu má vµ khÝ ®èt.

 C«ng nghiÖp ®iÖn tö.

 C«ng nghiÖp ho¸ chÊt.

 C«ng nghiÖp sîi.

 GiÇy dÐp.

 C¸c s¶n phÈm b»ng da.


Nh÷ng ngµnh sau ®©y ®îc chÝnh phñ ®¸nh gi¸ cao nhng theo ý kiÕn
c¸c nhµ ®Çu t th× chØ ë møc trung b×nh. Còng cã thÓ tËp trung vµo c¸c
ngµnh nµy, tuú theo môc tiªu vµ nguån lùc cña c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t.
§ã lµ:

 C«ng nghiÖp m¸y mãc

 C«ng nghÖ th«ng tin

 C«ng nghiÖp chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm tõ c¸

 C«ng nghiÖp chÕ biÕn s¶n phÈm n«ng nghiÖp

 C«ng nghiÖp dÖt

77
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 X©y dùng h¹ tÇng c¬ së c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt.
Còng cÇn ph¶i chó ý r»ng chÊt lîng xóc tiÕn ®Çu t kh«ng ph¶i lµ sù
ph©n tÝch tÜnh vµ cè ®Þnh. NÒn kinh tÕ toµn cÇu, nÒn kinh tÕ tõng khu
vùc, tõng quèc gia vµ tõng ®Þa ph¬ng lu«n cã sù thay ®æi. CÇn quan t©m
tíi nh÷ng yÕu tè nµy ®Ó t×m ra nh÷ng nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng.

Trong bèi c¶nh cña c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c quèc gia thu hót FDI,
c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t quèc gia, c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn còng nh c¸c c¬
quan xóc tiÕn ®Çu t ®Þa ph¬ng cµng ph¶i chó träng x¸c ®Þnh kh«ng chØ
c¸c ngµnh mµ c¶ nh÷ng ho¹t ®éng, nh÷ng khu vùc kinh tÕ míi... ®Ó cã thÓ
n©ng lîi thÕ cña khu vùc lªn møc tèi ®a. Mét quèc gia hay mét khu vùc chØ
cã ®îc nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh tõ nh÷ng lÜnh vùc hay s¶n phÈm tù nhiªn cña
m×nh. ViÖc x¸c ®Þnh nh÷ng s¶n phÈm vµ lÜnh vùc ®ã ®Ó tËp trung vµo
lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi tõng ®Þa ph¬ng.

Khi ®· x¸c ®Þnh ®îc c¸c ngµnh mòi nhän th× mét ®iÒu quan träng
n÷a lµ ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng ph©n ®o¹n thÞ trêng cã tiÒm n¨ng ®Çu t. C¸ch
ph©n ®o¹n thÞ trêng cña marketing còng cã thÓ ®îc ¸p dông t¹i ®©y. §ã lµ
ph©n ®o¹n theo kinh tÕ, ®Þa lý, nh©n khÈu häc vµ t©m lý häc. §èi víi ®Çu
t níc ngoµi th×, ®Þa lý vµ kinh tÕ lµ hai yÕu tè cÇn quan t©m nhÊt.

Ch¼ng h¹n, khi ph©n ®o¹n thÞ trêng theo khu vùc ®Þa lý th× c¸c c¬
quan xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam cÇn tËp trung vµo nh÷ng níc sau:

Ngµnh Níc ®Çu t


- Sîi vµ dÖt - §µi Loan, Hµn Quèc, Hång K«ng,
Singapore
- Da, giµy dÐp - §µi Loan, Hµn Quèc, NhËt B¶n, Hång
K«ng, Singapore
- §iÖn tö - NhËt, Mü, EU, Hµn Quèc

78
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

- Dçu má & khÝ ®èt - Mü, EU, Malaysia, Nga


- ChÕ biÕn thùc phÈm - §µi Loan, Hµn Quèc, NhËt B¶n, EU
- C«ng nghÖ th«ng tin - Mü, NhËt (phÇn cøng), EU,
Singapore
- Ho¸ chÊt - Mü, EU, NhËt, Hµn Quèc
- M¸y mãc - NhËt B¶n, Hµn Quèc
- X©y dùng h¹ tÇng c¬ së cho khu - NhËt B¶n, Singapore, Indonesia,
chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp Hµn Quèc

C¸c chiÕn lîc träng ®iÓm tËp trung vµo c¸c ngµnh mòi nhän còng cÇn
®îc xem xÐt vÒ mÆt c¬ cÊu còng nh c¸c kü thuËt s¶n xuÊt vµ dùa vµo
nh÷ng ph©n tÝch ®ã ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng chÝnh s¸ch, chiÕn lîc marketing
cho tõng ngµnh cô thÓ:

TËn Nguån NÒn t¶ng


TËn NÒn t¶ng
Ngµnh dông søc tµi c«ng
dông vèn xuÊt khÈu
lao ®éng nguyªn nghÖ
- Sîi x x
- DÖt x x
- Da/giµy dÐp x x
- §iÖn tö* x x
- DÇu má, khÝ ®èt x x x
- C«ng nghÖ th«ng tin: x
+ PhÇn cøng x
+ PhÇn mÒm x
- Ho¸ chÊt x
- M¸y mãc** x x x
- X©y dùng h¹ tÇng c¬ x
së cho khu chÕ xuÊt vµ

79
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

khu c«ng nghiÖp


- ChÕ biÕn thùc phÈm x x X
* ViÖc ph¸t triÓn ngµnh nµy tuú thuéc tõng giai ®o¹n s¶n phÈm, tõng ph¬ng thøc s¶n

xuÊt. Ngêi ta hy väng ngµnh nµy sÏ cã Ýt nh÷ng c«ng nh©n ph¶i lµm viÖc 3 ca h¬n.

** Ngµnh nµy bao gåm nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau mµ tÝnh chÊt cña mçi s¶n phÈm còng

rÊt ®a d¹ng.

Tuy nhiªn, mäi chiÕn lîc xóc tiÕn ®èi víi mét ngµnh hoÆc mét vïng cô
thÓ sÏ kh«ng cã t¸c dông hoÆc kh«ng kh¶ thi mµ Uû ban xóc tiÕn ®Çu t
quèc gia cha ®îc thµnh lËp vµ mét chiÕn lîc ph¸t triÓn chung cho c¶ nÒn
kinh tÕ cha ®îc sù phª duyÖt cña c¸c cÊp cã thÈm quyÒn. ChiÕn lîc xóc
tiÕn ®Çu t cÇn linh ho¹t vµ viÖc x©y dùng chiÕn lîc nµy ph¶i lµ mét trong
nh÷ng vÊn ®Ò u tiªn hµng ®Çu cña Uû ban xóc tiÕn ®Çu t quèc gia vµ c¸c
c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t cã liªn quan.

3.2.5. C¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t


Cã thÓ nãi r»ng viÖc xóc tiÕn ®Çu t lµ viÖc “b¸n c¬ héi ®Çu t” cho
c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng. Mét ch¬ng tr×nh marketing sÏ cã thÓ kh«ng thµnh
c«ng nh mong muèn nÕu cã “s¶n phÈm tåi”. T¹o ra mét m«i trêng ®Çu t tèt
lµ t¹o ra mét s¶n phÈm tèt. HiÖn nay, mÆc dï cã nh÷ng tµi liÖu ®¸ng kÓ nh-
ng m«i trêng ®Çu t cña ViÖt Nam vÉn cha thÓ c¹nh tranh ®îc víi c¸c níc nh
Trung Quèc hay c¸c níc trong ASEAN 5. C¸c nhµ ®Çu t vÉn cßn lo ng¹i vÒ
tèc ®é c¶i tæ nÒn kinh tÕ vµ rÊt nhiÒu ngêi trong sè hä ®· rÊt thÊt väng khi
®Çu t vµo ViÖt Nam.
NÕu ViÖt Nam muèn thu hót ®îc nguån FDI th× nhÊt thiÕt ph¶i
tiÕn hµnh c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t cña m×nh. §· cã rÊt nhiÒu b¸o c¸o vµ

80
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nµy vµ còng ®· cã nhiÒu ®Ò xuÊt ®îc ®a ra nh»m


c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t t¹i ViÖt Nam.
Trong ng¾n h¹n, môc tiªu chÝnh cña VNIPA lµ ph¶i lÊy l¹i lßng tin
cña c¸c nhµ ®Çu t th«ng qua c¸c biÖn ph¸p nh:
 Tr¸nh ®a ra nh÷ng chÝnh s¸ch vµ ®Þnh chÕ mét c¸ch
bÊt ngê.
 T¨ng cêng c¶i tæ c¬ cÊu qu¶n lý.
 Gi¶m bít chi phÝ kinh doanh b»ng c¸ch c¾t bá hÖ
thèng hai gi¸ vµ c¸c chi phÝ kh«ng chÝnh thøc.
 Ph¸t triÓn chiÕn lîc ph¸t triÓn chung cho tõng khu vùc.
 T¨ng cêng x©y dùng h×nh ¶nh cña m×nh.
Trong trung h¹n (3 – 5 n¨m) ViÖt Nam cÇn cã mÆt trong nhãm 25 níc thu
hót ®Çu t nhÊt cña FDI Confidence Index. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy ViÖt Nam
cÇn ph¶i:
 X©y dùng néi dung luËt ®Çu t c¬ b¶n chø kh«ng chØ lµ c¸c
chÝnh s¸ch FDI.
 X©y dùng kÕ ho¹ch cô thÓ nh»m thùc thi c¸c chÝnh s¸ch.
 Xo¸ bá hoµn toµn sù ph©n biÖt gi÷a khu vùc Nhµ níc vµ t
nh©n.
 N©ng cao chÊt lîng h¹ tÇng c¬ së phÇn cøng vµ phÇn mÒm
nh hÖ thèng giao th«ng, ng©n hµng vµ tµi chÝnh, gi¸o dôc
vµ ®µo t¹o.
 T¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn thuËn lîi cho khu vùc kinh tÕ t
nh©n.
 Gi¶m bít sù can thiÖp cña Nhµ níc vµo ho¹t ®éng cña c¬
quan xóc tiÕn ®Çu t quèc gia.

81
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

3.2.6. C¶i thiÖn kü thuËt xóc tiÕn ®Çu t.


Cã rÊt nhiÒu kü thuËt xóc tiÕn ®Çu t kh¸c nhau nhng cã thÎ ph©n lµm
3 d¹ng chÝnh:
 Kü thuËt t¹o dùng h×nh ¶nh - ®©y lµ nh÷ng kü thuËt nh»m x©y
dùng h×nh ¶nh vµ thay ®æi nh÷ng Ên tîng ®Çu t vµo mét quèc
gia.
 Kü thuËt vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng - §©y lµ nh÷ng kü
thuËt tËp trung xóc tiÕn ®Çu t trùc tiÕp.
 DÞch vô ®Çu t - §©y lµ nh÷ng kü thuËt nh»m n©ng cÊp dÞch
vô dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t hiÖn t¹i vµ tiÒm n¨ng.
C¬ quan xóc tiÕn ®Çu t nh×n chung sÏ ®¶m nhiÖm c¶ 3 ho¹t ®éng
nµy. Tuy nhiªn, x¸c ®Þnh kh©u nµo cÇn u tiªn h¬n c¶ trong qu¸ tr×nh xóc
tiÕn l¹i phô thuéc vµo tõng quèc gia, c¸c yªu cÇu ®Çu t, nguån lùc, chÝnh
s¸ch vµ thÓ chÕ cña quèc gia ®ã còng nh c¸c ®iÒu kiÖn thÞ trêng trong níc
vµ quèc tÕ. Møc ®é u tiªn ®ã còng thay ®æi theo thêi gian vµ tuú vµo giai
®o¹n ph¸t triÓn cña quèc gia ®ã.

3.2.6.1. ChiÕn lîc vµ kü thuËt t¹o dùng h×nh ¶nh.


Trong bÊt cø m«i trêng thay ®æi nµo còng lu«n cã mét kho¶ng
c¸ch gi÷a nhËn thøc vµ thùc tiÔn. §iÒu nµy hoµn toµn ®óng ®èi víi nh÷ng
nÒn kinh tÕ ®ang thùc hiÖn nh÷ng c¶i c¸ch nh ViÖt Nam. ViÖt Nam ®ang
ë trong giai ®o¹n x©y dùng nÒn kinh tÕ víi tèc ®é rÊt cao nhng nh÷ng nhµ
®Çu t l¹i cã thÓ cha biÕt tíi nh÷ng thay ®æi ®ã. Theo nh÷ng ®iÒu tra cho
thÊy th× do th«ng tin kh«ng ®Õn ®îc hoÆc khã ®Õn víi c¸c nhµ ®Çu t nªn
hä cha nhËn thøc ®îc sù thay ®æi nhanh chãng ®ã cña nÒn kinh tÕ ViÖt

82
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Nam. Lµm cho c¸c nhµ ®Çu t nhËn ra nh÷ng ®Çu t vµ m«i trêng ®Çu t lµ
mét trong nh÷ng c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh xóc tiÕn.
Thªm vµo ®ã nhËn thøc cña c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng vÒ mét
ViÖt Nam ®ang ph¸t triÓn manh mÏ cßn rÊt thÊp. Mét sè nhµ ®Çu t vÉn cßn
coi ViÖt Nam nh mét ®Êt níc chiÕn tranh. §Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Çu t Hoa
Kú vµ T©y ¢u. Mét chiÕn dÞch t¹o dùng h×nh ¶nh còng sÏ rÊt cÇn thiÕt ®Ó
g¹t bá nh÷ng Ên tîng tiªu cùc vÒ quèc gia ®ång thêi khiÕn cho kh«ng chØ
nh÷ng nhµ ®Çu t mµ tÊt c¶ mäi ngêi ®Òu nhËn thÊy ViÖt Nam ®ang më
cöa vµ ®ang trªn ®µ hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
ChiÕn dÞch t¹o dùng h×nh ¶nh nh»m vµo hai môc tiªu chÝnh:
 N©ng cao nhËn thøc vÒ ViÖt Nam.
 Thay ®æi quan ®iÓm cña c¸c nhµ ®Çu t vÒ ViÖt Nam.
Sau ®©y lµ mét sè ph¬ng ph¸p Marketing hiÖu qu¶ thêng ®îc ¸p
dông trong c¸c chiÕn lîc t¹o dùng h×nh ¶nh:

X©y dùng mét khÈu hiÖu tËp trung lµm th«ng ®iÖp göi ®Õn c¸c nhµ
®Çu t.
§Ó tr¸nh lÉn lén vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao th× viÖc x©y dùng mét khÈu
hiÖu xóc tiÕn chung cho ViÖt Nam lµ hÕt søc cÇn thiÕt. ViÖc nµy ph¶i do
c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t quçc gia tiÕn hµnh víi sù céng t¸c cña c¸c c¬ quan
xóc tiÕn ®Çu t ®Þa ph¬ng ngay c¶ khi hä muèn göi nh÷ng th«ng ®iÖp thu
hót riªng tíi c¸c nhµ ®Çu t.
KhÈu hiÖu chung nµy sÏ ®îc sö dông nh»m n©ng cao h×nh ¶nh
cña quèc gia trong giíi ®Çu t nãi chung vµ c¶ trong nh÷ng khu vùc träng
®iÓm nãi riªng. C¸c khÈu hiÖu ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:

83
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 Ph¶n ¸nh nh÷ng g× c¸c nhµ ®Çu t ®ang t×m kiÕm. Nhu cÇu cña c¸c
nhµ ®Çu t nãi chung thêng nh»m n©ng cao hiÖu suÊt vµ lîi nhuËn.
KhÈu hiÖu cÇn thÓ hiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t thÊy ViÖt Nam sÏ gióp
hä tho¶ m·n ®îc nh÷ng nhu cÇu Êy b»ng c¸ch nµo. Ch¼ng h¹n cã thÓ
nhÊn m¹nh vµo nguån nh©n lùc dåi dµo, cã tr×nh ®é víi chi phÝ
nh©n c«ng rÊt thÊp t¹i ViÖt Nam.
 Ph¶n ¸nh nh÷ng lîi thÕ riªng cña ViÖt Nam. §Ó nhÊn m¹nh h×nh ¶nh
ViÖt Nam trong m¾t ngêi níc ngoµi, c¸ch thøc nµy cÇn ph¶i kh¼ng
®Þnh nh÷ng thÕ m¹nh cña quèc gia nh vÞ trÝ chiÕn lîc t¹i §«ng D¬ng
vµ §«ng Nam ¸, quyÕt t©m m¹nh mÏ cña ChÝnh phñ vµ nh©n d©n
trong c«ng cuéc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ.
 ChÝnh x¸c vµ ch©n thùc. ViÖc qu¶ng c¸o kh«ng ®óng sù thËt sÏ g©y
mét Ên tîng tiªu cùc vµ lµm ph¸t sinh thªm nh÷ng khã kh¨n kh¸c.
 NhÊt qu¸n - KhÈu hiÖu cÇn ph¶i ®îc truyÒn b¸ r«ng r·i vµ ®îc thÓ
hiÖn qua thèng nhÊt trong c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t. C¸c ho¹t
®éng Marketing cña ChÝnh phñ vµ ®Þa ph¬ng ph¶i cã sù phï hîp ¨n
khíp víi nhau ®Ó tr¸nh sù hiÒu nhÇm tõ phÝa c¸c nhµ ®Çu t.
Mét sè vÝ dô vÒ khÈu hiÖu Marketing cã thÓ lµ:
 VÞ trÝ chiÕn lîc ( §«ng D¬ng vµ §«ng Nam ¸).
* æn ®Þnh nhÊt.
* TiÕn bé nhÊt.
* Cöa ngâ cña khu vùc.
 Mét x· héi ®Þnh híng gi¸o dôc.
 ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ñng hé m¹nh mÏ c¶i c¸ch kinh tÕ.
 Lùc lîng lao ®éng trÎ cã tr×nh ®é trªn 40 triÖu ngêi.
 M«i trêng hoµ b×nh vµ an toµn.

84
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 Cam kÕt thay ®æi.

Sö dông hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô t¹o dùng h×nh ¶nh :


* S¸ch giíi thiÖu:
MÆc dï hiÖn nay ®· cã mét sè c«ng cô hiÖn ®¹i kh¸c nh CD-
ROM, Internet nhng mét tËp s¸ch giíi thiÖu máng vÒ nh÷ng ho¹t ®éng cña
c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t quèc gia cã thÓ cung cÊp cho c¸c nhµ ®Çu t nh÷ng
th«ng tin vÒ tÝnh chuyªn nghiÖp còng nh c¸c dÞch vô cã thÓ cung cÊp. Ngîc
l¹i mét b¶n giíi thiÖu nghÌo nµn cã thÓ ®a ra nh÷ng th«ng tin kh«ng chÝnh
x¸c hoÆc nh÷ng tiªu chÝ yÕu kÐm vÒ dÞch vô ®Çu t. §Ó cã ®îc hiÖu qu¶
cao nªn thuª nh÷ng c«ng ty chuyªn nghiÖp ®Ó t vÊn vµ thiÕt kÕ b¶n giíi
thiÖu nµy.
* Tê r¬i: Chøa ®ùng mét ®Õn hai trang th«ng tin vÒ ®Þa ®iÓm
( níc hoÆc tØnh thµnh) göi tíi c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng. Nh÷ng th«ng tin bao
gåm:
 ChÝnh s¸ch kinh tÕ vµ ngµnh nghÒ.
 C¸c lÜnh vùc vµ ngµnh nghÒ chÝnh.
 Vèn FDI vµ hµng FDI hµng n¨m.
 T×nh h×nh th¬ng m¹i bao gåm c¶ xuÊt nhËp khÈu.
 Th«ng tin vÒ m«i trêng ®Çu t nh GDP, tèc ®é t¨ng GDP, tû
gi¸ hèi ®o¸i, … ®îc ®¸nh gi¸ qua c¸c tæ chøc nh Moody,
Standard & Poor …
 LuËt lao ®éng bao gåm c¶ chi phÝ nh©n c«ng chÝnh s¸ch vµ
tiÒn l¬ng, tæ chøc th¬ng m¹i…
 Tr×nh ®é d©n trÝ.
 Thñ tôc h¶i quan.

85
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 ThuÕ.
 H¹ tÇng c¬ së.
 C¸c quy ®Þnh còng nh dÞch vô cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t.
C¸c tê r¬i nµy cã thÓ ®îc in Ên ngay t¹i c¬ së nªn chi phÝ t¬ng ®èi thÊp.
* B¶n tin thêng kú: Nh»m cung cÊp cho c¸c nhµ ®Çu t th«ng tin
vÒ sù ph¸t triÓn cña khu vùc vµ còng gãp phÇn qu¶ng c¸o cho ho¹t ®éng cña
c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t. §Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao, nh÷ng b¶n tin nµy nªn cã
mét chñ ®Ò träng t©m hoÆc mét vµi ®iÓm nhÊn m¹nh kh¸c nhau ch¼ng
h¹n nh vÒ ngµnh may mÆc, ngµnh dÖt may vÒ AFFA. B¶n tin kh«ng chØ
lµ c«ng cô ®Ó t×m kiÕm nh÷ng nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng.
C¸c nhµ ®Çu t thêng xuyªn phµn nµn vÒ t×nh tr¹ng thiÕu th«ng tin
t¹i ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy, c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t cÇn ®a ra nh÷ng
tËp s¸ch giíi thiÖu, t¬ r¬i, b¶n tin th¬ng xuyªn ®Ó x©y dùng h×nh ¶nh vµ
qu¶ng c¸o chÊt lîng dÞch vô cña m×nh.
* Website: Internet lµ mét trong nh÷ng c«ng cô xóc tiÕn hiÖu qu¶
nhÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt v× vËy cÇn u tiªn cho viÖc thiÕt kÕ vµ duy tr×
mét Webiste cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t víi chÊt lîng cao.
Trang Web hiÖn nay cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t còng nh trang Web
cña hÇu hÕt c¸c c¬ quan xóc tiÕn tØnh kh¸c ®Òu bÞ ®¸nh gi¸ lµ cßn rÊt
nghÌo nµn. Website cña Trung t©m Xóc tiÕn Th¬ng m¹i §Çu t TP HCM ®îc
coi lµ tèt h¬n c¶, tuy nhiªn vÉn cÇn ph¶i ®îc n©ng cÊp. ViÖc n©ng cÊp
trang Web cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ( hay Uû ban xóc tiÕn ®Çu t quèc gia
sau nµy) cÇn ®îc coi nh lµ nhiÖm vô ®îc u tiªn hµng ®Çu . C¸c c¬ quan xóc
tiÕn ®Çu t kh¸c còng cÇn thiÕt c¶i thiÖn Website cña m×nh.
Nh÷ng viÖc cÇn lµm ®Ó cã thÓ trong Website cã hiÖu qu¶.

86
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 §a ra thiÕt kÕ hÊp dÉn h¬n: Mét Website hÊp dÉn cã thÓ thu
hót nhiÒu ngêi truy nhËp h¬n. V× vËy, nã cã thÓ gãp phÇn
x©y dùng h×nh ¶nh cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t.
 N©ng cao chÊt lîng th«ng tin: Mét trang Website tèt cã thÓ
khuyÕn khÝch ngêi xem truy nhËp nhiªu lÇn h¬n. Nh÷ng nhµ
®Çu t tiÒm n¨ng cã nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n vÒ th«ng tin khi
muèn ®Çu t vµo bÊt cø quèc gia nµo. Nh÷ng th«ng tin ph¶i
chÝnh x¸c vµ lu«n cËp nhËt t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi truy nhËp
hiÓu râ nh÷ng lîi thÕ cña quèc gia hay ®Þa ph¬ng ®ã.
 Duy tr× Website: §©y lµ kh©u yÕu nhÊt cña tÊt c¶ c¸c Website
t¹i ViÖt Nam. ChÝnh v× thÕ cÇn cã mét ®éi ngò chuyªn
nghiÖp duy tr× vµ ph¸t triÓn Website víi c¸c c«ng viÖc nh:
+ Tr¶ lêi nh÷ng yªu cÇu, ®Ò nghÞ, phµn nµn qua th ®iÖn
tö. Thêi h¹n tr¶ lêi tèi ®a lµ trong vßng 48 giê ®ång hå
ch¼ng h¹n.
+ Duy tr× ho¹t ®éng cña Website. §iÒu tra cho thÊy c¸c
Website ViÖt Nam cßn cã nh÷ng th«ng tin rÊt cò vµ l¹c
hËu.
+ §¶m b¶o Website ho¹t ®éng b×nh thêng – c¸c nhµ ®Çu t
sÏ c¶m thÊy rÊt thÊt väng nÕu Website kh«ng thÓ truy
nhËp.
+ Cung cÊp c¸c ph¬ng tiÖn ®Ó c¸c nhµ ®Çu t cã thÓ ®Ò
nghÞ hoÆc ph¶n håi nh»m n©ng cÊp Website.
Website nµy còng cÇn:
 Cung cÊp th«ng tin b»ng c¸c ng«n ng÷ kh¸c ngoµi tiÕng Anh,
ch¼ng h¹n tiÕng NhËt.

87
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 KÕt nèi ®îc tíi c¸c Website kh¸c cña ViÖt Nam.
 KÕt nèi ®îc tíi c¸c Website kh¸c cã th«ng tin vÒ ViÖt Nam.
 KÕt nèi ®îc tíi c¸c Website cña m¹ng xóc tiÕn ®Çu t.
C¸c Website cã thÓ ®îc sö dông nh mét c«ng cô nh»m ®a th«ng tin
vµo m¹ng ®Ó gi¶m thiÓu c¸c chi phÝ xuÊt b¶n liªn quan v× cïng mét lóc cã
thÓ cung cÊp th«ng tin cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t. Website còng cã thÓ dïng
®Ó thu thËp th«ng tin vÒ c¸c nhµ ®Çu t liªn quan.
* ChiÕn dÞch qu¶ng c¸o vµ quan hÖ c«ng chóng.
Qu¶ng c¸o trªn c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng níc ngoµi ( b¸o chÝ
hay truyÒn h×nh) lµ mét c«ng cô rÊt cã hiÖu qu¶ nh»m n©ng cao h×nh ¶nh
cña khu vùc, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng giíi ®Çu t vèn kh«ng cã ®îc Ên tîng
tèt ®èi víi mét sè ®Þa ®iÓm ®Çu t trªn thÞ trêng thÕ giíi nh ViÖt Nam. Tuy
nhiªn chi phÝ cho qu¶ng c¸o rÊt cao, cã thÓ chiÕm mét phÇn kh«ng nhá
trong ng©n s¸ch cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t. Ch¼ng h¹n, ®Ó qu¶ng c¸o trªn
trang mµu cña mét tê t¹p chÝ cña Mü cã thÓ tiªu tèn tíi 80.000 USD.
Trong nhiÒu trêng hîp khi c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng cã nh÷ng nhËn
thøc sai lÇm vÒ ®Þa ®iÓm ®Çu t th× viÖc c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t sö dông
c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng lµ v« cïng quan träng. §Æc biÖt khi ®ã l¹i lµ
nh÷ng Ên tîng ®ã mang tÝnh hÕt søc tiªu cùc. C¬ quan xóc tiÕn cÇn th«ng
qua c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®Ó thay ®æi nh÷ng suy nghÜ sai lÇm ®ã
vµ nhê mét tê b¸o trong mét truyÒn h×nh cã uy tÝn cßn cã t¸c dông h¬n rÊt
nhiÒu nh÷ng bµi qu¶ng c¸o ®¾t ®á kh¸c.
Trong sè nh÷ng quèc gia cã kh¶ n¨ng thu hót m¹nh mÏ vèn FDI th×
Th¸i Lan vµ Trung Quèc lµ hai quèc gia khai th¸c rÊt tèt quan hÖ c«ng
chóng. C¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t ë nh÷ng quèc gia nµy cã quan hÖ mËt

88
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

thiÕt víi nh÷ng tê b¸o cã uy tÝn. Sau nhiÒu lÇn c¸c phãng viªn tíi th¨m, th¶o
luËn vµ ®¸nh gi¸, chÝnh phñ c¸c níc nµy ®· c¶i thiÖn ®îc rÊt nhiÒu m«i tr-
êng ®Çu t cña hä. MÆc dï nh÷ng cuéc häp b¸o ®ã nhiÒu lóc còng chØ mang
tÝnh chÊt t nh©n, kh«ng chÝnh thøc nhng ®· cã ®îc bµi b¸o c¸o rÊt tèt vµ
tÝch cùc sau nh÷ng lÇn gÆp gì nµy.
* Tæ chøc nh÷ng héi nghÞ, héi th¶o vÒ ®Çu t c¶ ë trong vµ
ngoµi níc
Nh÷ng héi nghÞ , héi th¶o vÒ ®Çu t còng lµ nh÷ng c«ng cô xóc
tiÕn hÕt søc hiÖu qu¶. ViÖc nµy cã thÓ gãp phÇn x©y dùng h×nh ¶nh vµ
gióp t×m kiÕm nh÷ng nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng. §Ó cã ®îc hiÖu qu¶ cao th×
nh÷ng buæi héi th¶o nµy cÇn ®îc chuÈn bÞ kü cµng vµ cã sù tËp trung tèt
nhÊt. Mét buæi héi th¶o tæ chøc yÕu kÐm cã thÓ ®em l¹i nh÷ng Ên tîng xÊu
cho c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng.
ViÖt Nam còng ®· tæ chøc nhiÒu cuéc héi th¶o quèc tÕ vÒ ®Çu
t tuy nhiªn do tæ chøc yÕu kÐm vµ chÊt lîng kh«ng cao nªn kh«ng thÓ ®¹t
®îc nh÷ng kÕt qu¶ nh mong muèn.
VËy ®Ó cã ®îc mét cuéc héi th¶o thµnh c«ng th× cÇn ph¶i cã
nh÷ng ®iÒu kiÖn sau:
 Tr×nh ®é tæ chøc chuyªn nghiÖp cña c¬ quan xóc tiÕn hoÆc
c¸c nhµ t vÊn chuyªn nghiÖp.
 Tµi liÖu vµ thuyÕt minh cã chÊt lîng cao.
 Lùa chän ®îc ngêi thuyÕt minh phï hîp – cã kh¶ n¨ng Marketing
vµ kü n¨ng thuyÕt tr×nh tèt.
 §¶m b¶o tÊt c¶ c¸c bµi thuyÕt tr×nh ph¶i thèng nhÊt víi môc tiªu
vµ chñ ch¬ng cña héi nghÞ.
 Cã sô tham gia cña nh÷ng nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng.

89
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

 §¶m b¶o cã ®îc quan hÖ céng ®ång tèt c¶ tríc vµ sau mét héi
th¶o. CÇn mêi thªm nh÷ng ®¹i diÖn cña c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn
th«ng trong níc vµ quèc tÕ tíi dù.
 TiÕp tôc cuéc héi th¶o b»ng nh÷ng b¶n c©u hái ®iÒu tra vÒ
chÊt lîng héi th¶o vµ nh÷ng lîi Ých t¬ng lai mµ héi th¶o cã thÓ
®em l¹i.
Theo nh pháng vÊn th× hÇu hÕt c¸c cuéc héi th¶o ®îc tæ chøc t¹i ViÖt
Nam ®Òu kh«ng ®¹t ®îc kÕt qu¶ nh mong muèn bëi tr×nh ®é qu¶n lý kÐm
vµ chÊt lîng thuyÕt tr×nh kh«ng cao (c¶ cña ngêi nãi vµ tµi liÖu thuyÕt
tr×nh )
C¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng lu«n quan t©m tíi kinh nghiÖm cña c¸c nhµ
®Çu t ®i tríc v× vËy mêi nh÷ng nhµ ®Çu t thµnh c«ng tríc ®ã ®Õn thuyÕt
tr×nh t¹i héi th¶o lµ viÖc hÕt søc cÇn thiÕt. Mét sè c¸c c¬ quan xóc tiÕn
®Çu t ë B×nh D¬ng, §«ng Nai, VÜnh Phóc ®· thùc hiÖn ph¬ng ph¸p nµy
hÕt søc thµnh c«ng.

3.2.6.2. ChiÕn lîc vµ kü thuËt vËn ®éng nh÷ng nhµ ®Çu t tiÒm
n¨ng.
Môc tiªu cña viÖc nµy lµ nh»m ®a nh÷ng c¬ héi ®Çu t tíi cho nh÷ng
nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng. §©y lµ kh©u tiÕp theo sau kh©u t¹o dùng h×nh ¶nh
cña quy tr×nh xóc tiÕn ®Çu t. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy, ®iÒu cÇn thiÕt lµ
c¶ c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t quçc gia vµ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t ®Þa ph-
¬ng ®Òu ph¶i cïng tËp trung vµo nh÷ng ho¹t ®éng nµy.

X©y dùng c¬ së d÷ liÖu vÒ c¸c nhµ ®Çu t.

90
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

§Ó cã thÓ giíi thiÖu mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ViÖt Nam cïng nh÷ng khu
vùc cña ViÖt Nam tíi nh÷ng c«ng ty cô thÓ, cÇn ph¶i cã mét c¬ së d÷ liÖu
vÒ c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng. C¬ quan xóc tiÕn ®Çu t quèc gia ( vµ c¸c v¨n
phßng ®¹i diÖn ) cÇn cã mét bé phËn x©y dùng c¬ së d÷ liÖu vÒ c¸c nhµ
®Çu t vµ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t ®Þa ph¬ng sÏ lµ ngêi cung cÊp th«ng
tin. Th«ng tin nµy sau ®ã sÏ ®îc sö dông thèng nhÊt ë tÊt c¶ c¸c c¬ quan xóc
tiÕn ®Çu t.
C¸c th«ng tin nµy cã thÓ gióp cho viÖc duy tr× liªn l¹c víi c¸c nhµ ®Çu
t. C¸c d÷ liÖu nµy ph¶i ®îc thêng xuyªn cËp nhËt vµ bæ sung vµ cÇn cã sù
ph¶n håi tõ phÝa c¸c nhµ ®Çu t.
TËp trung vËn ®éng c¸c c«ng ty.
D÷ liÖu vÒ c¸c nhµ ®Çu t cã thÓ cung cÊp cho c¬ quan xóc tiÕn (ë
mét møc ®é nµo ®ã ) danh s¸ch c¸c c«ng ty cã tiÒm n¨ng lín hoÆc nh÷ng
c«ng ty cô thÓ cã thÓ ®îc lùa chän ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn
®Çu t.
Cã thÓ liªn hÖ víi c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng b»ng nhiÒu ph¬ng
tiÖn:
 Göi th trùc tiÕp.
 Th ®iÖn tö.
 Gäi ®iÖn.
 Intenet.
 C¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn.
 ThuyÕt tr×nh.

91
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Dïng th thêng phæ biÕn h¬n viÖc sö dông ®iÖn tho¹i tuy nhiªn gäi
®iÖn tho¹i ®«i khi còng rÊt cã lîi. ChÊt lîng cña th tõ còng rÊt quan träng khi
muèn thóc giôc nhµ ®Çu t.
Sau khi göi th, c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t liªn quan cÇn b¸m s¸t nh÷ng
c«ng ty cã tiÒm n¨ng, cung cÊp cho hä nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vµ tr¶ lêi
tÊt c¶ nh÷ng th¾c m¾c cña hä trong qu¸ tr×nh tiÕp cËn.

Thùc hiÖn chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t


 §èi víi c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia quy m« lín.
Liªn l¹c víi c¸ nh©n c¸c nhµ ®Çu t ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng
trong ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t nhng do c¸c nguån lùc cã h¹n nªn chØ cã thÓ
tiÕn hµnh víi mét sè c«ng ty ®îc lùa chän nh c¸c INC §èi víi c¸c INC th×
viÖc c¸c quan chøc cÊp cao cña chÝnh phñ nh Thñ tíng, Bé trëng, §¹i sø …
còng tham gia vËn ®éng cã thÓ gióp c¶i thiÖn mèi quan hÖ víi hä vµ gãp
phÇn rÊt lín trong qu¸ tr×nh c¶i thiÖn h×nh ¶nh quèc gia trong m¾t c¸c nhµ
®Çu t tiÒm n¨ng khi hä muèn th¨m dß thÞ trêng ®Çu t.
 §èi víi c¸c c«ng ty quy m« võa vµ nhá.
TiÕn hµnh giíi thiÖu trùc tiÕp tíi c¸c c«ng ty võa vµ nhá cã lÏ kh«ng
ph¶i lµ ph¬ng ph¸p kh¶ thi vÒ mÆt chi phÝ. ViÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p
Maketing gi¸n tiÕp sÏ thÝch hîp h¬n c¶ vÒ chi phÝ vµ nguån lùc.
Cã thÓ sö dông Intenet ®Ó thùc hiÖn Maketing tíi c¸c c«ng ty nµy.
Ngoµi ra cã thÓ tæ chøc c¸c buæi héi th¶o vÒ ®Çu t cã sù tham dù cña hä.
§©y còng lµ ph¬ng ph¸p rÊt tèt ®Ó qu¶ng b¸ h×nh ¶nh cña quèc gia hay cña
®Þa ph¬ng.
Sö dông c¸c c¬ quan ®¹i diÖn ë níc ngoµi.

92
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Do mèi quan hÖ víi c¸c c¸ nh©n cã tÇm quan träng rÊt trong chiÕn lîc
xóc tiÕn ®Çu t, rÊt nhiÒu c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t cña c¸c quèc gia ®· thµnh
lËp c¬ quan ®¹i diÖn ë níc ngoµi t¹i nh÷ng thÞ trêng träng ®iÓm nh Mü,
NhËt vµ Ch©u ¢u.
C¸c v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i níc ngoµi cã chøc n¨ng ®¸p øng mét c¸ch cã
hiÖu qu¶ nhu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng vµ chøng tá r»ng c¬ quan
xóc tiÕn ®Çu t s½n sµng tiÕp cËn thÞ trêng. Tuy vËy viÖc duy tr× ho¹t
®éng cña v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i níc ngoµi l¹i tiªu tèn mét kho¶n chi phÝ t¬ng
®èi lín vµ hiÖu qu¶ cña nã l¹i phô thuéc vµo kh¶ n¨ng cña c¸c nh©n viªn ®¹i
diÖn ®Þa ph¬ng. NÕu c¸c nh©n viªn ®¹i diÖn kh«ng ®îc ®µo t¹o tèt hoÆc
thiÕu kih nghiÖm th× ®«i khi c¸ch nµy l¹i mang l¹i hiÖu qu¶ ngîc l¹i vµ
®iÒu nµy sÏ ¶nh hëng rÊt lín tíi qu¸ tr×nh xóc tiÕn ®©u t cña mçi quèc gia.

3.2.6.3. N©ng cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t


§a sè c¸c nhµ ®Çu t ®Òu kh¼ng ®Þnh r»ng tháa m·n yªu cÇu cña c¸c nhµ
®Çu t chÝnh lµ ph¬ng thøc Marketting h÷u hiÖu nhÊt. DÞch vô ®Çu t b¾t
®Çu tõ thêi ®iÓm nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng tíi th¨m ®Þa ®iÓm xóc tiÕn ®Çu t
vµ tiÕp tôc trong suèt thêi gian thùc hiÖn dù ¸n. DÞch vô ®Çu t kh«ng dõng
l¹i ë thëi ®iÓm dù ¸n ®îc cÊp phÐp.

DÞch vô tríc cÊp phÐp


C¸c dÞch vô tríc cÊp phÐp chñ yÕu liªn quan tíi viÖc tæ chøc c¸c cuéc
viÕng th¨m tíi c¸c ®Þa ®iÓm ®Çu t, cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó

93
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

lùa chän ®Þa ®iÓm vµ gióp ®ì c¸c nhµ ®Çu t chuÈn bÞ thñ tôc ®¨ng ký
®Çu t.
Ên tîng ®Çu tiªn bao giê còng rÊt quan träng nªn viÖc c¸c nhµ ®Çu t cã
trë l¹i lÇn thø 2 hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo cuéc viÕng th¨m lÇn
®Çu. §Ó tæ chøc mét cuéc tham quan thµnh c«ng, cÇn ph¶i lu ý nh÷ng
®iÓm sau:

 CÇn cö mét nh©n viªn cña dù ¸n trùc tiÕp híng d©n vµ ®¸p øng
nh÷ng yªu cÇu cña nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng..
 Gióp ®ì bªn ®Çu t c¸c c«ng viÖc hËu cÇn nh ®i l¹i, ®Æt kh¸ch s¹n.
 LËp s½n mét ch¬ng tr×nh viÕng th¨m sao cho mäi th¾c m¾c quan
t©n cña nhµ ®Çu t vÒ ®Þa ®iÓm nµy ®Òu ®îc gi¶i ®¸p qua
chuyÕn ®i
 S¾p xÕp cho nhµ ®Çu t gÆp mÆt mét sè ®èi t¸c hiÖn ®ang ho¹t
®éng thµnh c«ng hoÆc nh÷ng ngêi cã thÓ ®a ra nh÷ng b×nh luËn
tÝch cùc vÒ ®Þa ®iÓm ®Çu t nµy.
 S¾p xÕp cho nhµ ®Çu t gÆp gì c¸c c¸n bé cÊp cao ®ang lµm viÑc
t¹i ®©y. §iÒu nµy sÏ khiÕn hä c¶m thÊy m×nh quan träng vµ ®îc
chµo ®ãn.
 Cung cÊp cµng nhiÒu d÷ liÖu vµ th«ng tin cµng tèt v× nhµ ®Çu t
cã thÓ ®ang cïng mét lóc ®ang quan t©m ®Õn nhiÒu ®Þa ®iÓm
®Ó lùa chän. T¹i mçi ®Þa ®iÓm hä sÏ cè g¾ng thu thËp mäi th«ng
tin vµ d÷ liÖu cã thÓ ®Ó tiÕn hµnh tÝnh to¸n vµ c©n nh¾c. Khèi
lîng vµ chÊt lîng th«ng tin cung cÊp cã thÓ t¹o nªn sù kh¸c biÖt.
§Ó thùc hiÖn tèt c«ng viÖc trªn ®©y, ®«i khi cÇn ph¶i cã sù phèi hîp
chÆt chÏ gi÷a c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t quèc gia vµ c¸c c¬ quan xóc tiÕn

94
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

®Çu t ®Þa ph¬ng. ViÖc ®µo t¹o vµ n©ng cao c¸c kü n¨ng Marketing lµ rÊt
quan träng ®Ó cã thÓ trang bÞ cho c¸c c¸n bé dù ¸n ®Çy ®ñ kü n¨ng cÇn
thiÕt cho viÖc tæ chøc mét ch¬ng tr×nh thµnh c«ng.

DÞch vô cÊp phÐp


§©y lµ lÜnh vùc mµ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t ®Þa ph¬ng ®¶m
nhËn lµ tèt nhÊt. C¸c v¨n phßng cung cÊp dÞch vô tæng hîp ®ãng vai trß
quan träng trong viÖc ®Èy nhanh tèc ®é cÊp ph¸t giÊy phÐp. §èi víi nh÷ng
dù ¸n lín vµ phøc t¹p, cã liªn quan ®Õn nhiÒu c¬ quan chøc n¨ng kh¸c, quy
tr×nh cã thÓ phøc t¹p h¬n. Tuy nhiªn, ®©y chñ yÕu vÉn lµ vÊn ®Ó phèi hîp
ho¹t ®éng cÇn øng dông c¸c c«ng cô th«ng tin nhanh nh Internet vµ Intranet.

DÞch vô sau cÊp phÐp


§©y lµ kh©u quan träng nhÊt cña dÞch vô ®Çu t, tuy nhiªn l¹i Ýt ®îc
c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t quan t©m ®Õn nhÊt.
DÞch vô sau cÊp phÐp rÊt ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh, song cã thÓ ®îc ph©n
chia thµnh 2 nhãm chÝnh
 Gióp ®ì nhµ ®Çu t gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn dù ¸n.
 Cung cÊp c¸c dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng.

Theo ý kiÕn cña c¸c nhµ ®Çu t vµ dùa trªn thùc tiÔn ho¹t ®éng xóc tiÕn
®Çu t, c¸c ph¬ng thøc sau ®îc coi lµ cÇn thiÕt cho viÖc n©ng cao chÊt lîng
dÞch vô sau cÊp phÐp:
 Thêng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc ®èi tho¹i víi c¸c nhµ ®Çu t ®Ó kÞp
thêi th¸o gì c¸c khã kh¨n cña hä. §©y còng lµ c¬ héi ®Ó ChÝnh

95
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

quyÒn TW vµ ®Þa ph¬ng c«ng bè réng r·i chiÕn lîc ®Çu t cña
m×nh.
 C¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t nªn ®ãng vai trß lµ ngêi ph¸t ng«n
cho c¸c nhµ ®Çu t c¶ trong vµ ngoµi níc ®Ó ph¶n ¸nh nh÷ng khã
kh¨n cña hä lªn ChÝnh phñ. Muèn thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng nµy,
c¸c c¬ quan xóc tiÕn cÇn tÝch cùc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu
nh÷ng vÊn ®Ò trë ng¹i cña c¸c nhµ ®Çu t vµ ®Ò xuÊt c¸ch gi¶i
quyÕt lªn ChÝnh phñ.
 Thµnh lËp mét trung t©m th«ng tin ®Ó gióp ®ì c¸c nhµ ®Çu t
gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n trong viÖc thu thËp nh÷ng th«ng tin
chÝnh x¸c vÒ luËt ph¸p, c¸c dù ¸n ®îc cÊp phÐp, t×nh h×nh xuÊt
nhËp khÈu, l¹m ph¸t, GDP… VÒ l©u dµi c¸c trung t©m nµy cã
thÓ ph¸t triÓn c¸c dù ¸n nghiªn cøu vµ ®iÒu tra.
* *
*
MÆc dï hiÖn nay ®· cã nhiÒu c¶i thiÖn ®¸ng kÓ song chÊt lîng c¸c
dÞch vô vÉn lµ vÊn ®Ò cÇn ph¶i quan t©m n©ng cÊp nhiÒu h¬n n÷a,
®Æc biÖt lµ c¸c dÞch vô sau cÊp phÐp phôc vô qu¸ tr×nh triÓn khai vµ
thùc hiÖn dù ¸n.
C¸c ®Ò xuÊt trªn ®©y ®Òu xuÊt ph¸t tõ nh÷ng tån t¹i trong thùc tr¹ng
xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam, c¸c yªu cÇu kh¸ch quan cña ho¹t ®éng xóc tiÕn
®Çu t trong bèi c¶nh c¹nh tranh thu hót FDI m¹nh mÏ ë ph¹m vi quèc tÕ vµ
trªn c¬ së c©c ®inh híng, quan ®iÓm chung cña Nhµ níc nh»m c¶i thiÖn,
n©ng cÊp hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t trong t¬ng lai.

96
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

KÕt luËn
Sù cÇn thiÕt cña nguån vèn FDI vµ vai trß quan träng cña c¸c doanh
nghiÖp FDI víi t c¸ch lµ thµnh phÇn kinh thÕ t b¶n nhµ níc ®· ®îc kh»ng
®Þnh trong c¸cnghÞ quyÕt cña §¶ng. Thùc tiÔn 15 n¨m qua ®· chØ râ viÖc
thu hót vµ sö dông vèn FDI lµ chñ tr¬ng ®óng ®¾n, cÇn thiÕt, phï hîp víi xu
thÕ cña thêi ®¹i vµ thùc tiÔn cña níc ta nh»m tranh thñ vèn, c«ng nghÖ, thÞ
trêng quèc tÕ, kinh nghiÖm qu¶n lý cña níc ngoµi phôc vô sù nghiÖp C«ng
nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
` Thùc hiÖn chñ ch¬ng nµy, c¸c cã quan phô tr¸ch c«ng t¸c xóc tiÕn
®Çu t Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng bao gåm Bé KÕ ho¹c vµ §Çu t, Së KÕ ho¹ch
vµ §Çu t c¸c tØnh vµ thµnh phè, Ban qu¶n lý c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng
nghiÖp, ®· kh«ng ngõng nç lùc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t, c¶i
thiÖn c¸c c«ng cô xóc tiÕn ®Çu t, ®Ò xuÊt nh÷ng c¶i c¸ch chÝnh s¸ch ®Èu
t, híng tíi x©y dùng mét chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t tÇm cì quèc gia. Nh÷ng nç
lùc nµy ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo nh÷ng thµnh tùu thu hót nguån vèn FDI
vµo trong níc. Tuy nhiªn, do nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan, hiÖu qu¶
cña c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t cßn bÞ h¹n chÕ trong tõng ngµnh, tõng
lÜnh vùc, tõng vïng l·nh thæ. VÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra hiÖn nay lµ ph¶i
tÝch cùc h¬n n÷a trong viÖc c¶i thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t
®éng xóc tiÕn ®Çu t, v¬n lªn trong cuéc c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c quèc
gia, thu hót vµ khai th¸c m¹nh mÏ h¬n n÷a vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®Ó
thùc hiÖn môc tiªu chuyÓn dÞch c¬ cÊu vµ t¨ng trëng kinh tÕ - x· héi.

97
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

Tµi liÖu tham kh¶o

1. Tµi liÖu híng dÉn vÒ c¸n c©n thanh to¸n (Balance of payment - IMF) -
T¸i b¶n lÇn 4
2. C¸c chuÈn mùc cña OECD vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (OECD
Benchmark on foreign direct investment) - OECD.
3. Lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan khi ViÖt Nam gia nhËp AFTA_NguyÔn
V¨n Dòng, NXB TP HCM.
4. HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt-Mü vµ nh÷ng t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam_ TS.NguyÔn M¹nh Cêng, NXB §ång Nai.
5. ViÖt Nam ®µm ph¸n gia nhËp WTO_C¬ héi vµ th¸ch thøc_B¸o DiÔn
®µn vµ doanh nghiÖp sè 31, th¸ng 8/2003.
6. §iÒu tra vÒ c¸c TNCs cña UNCTAD
7. Th¨m dß vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (Foreign dØect investment
Survey), MIGA, 2000.
8. Nh÷ng xu thÕ trong §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cña NhËt B¶n 2000 (The
trends in Japanese FDI, 2000)_Koichi Kosumi
9. ChØ sè ®Çu t_Tæng hîp chÝnh s¸ch kinh doanh toµn cÇu 9/2002 (FDI
Confidence Index_Global Business policy Council, 9/2002).
10. B¸o c¸o §Çu t thÕ giíi (World Investment Report, 2002), UNCTAD
11. B¸o c¸o tæng kÕt t×nh h×nh 10 n¨m ho¹t ®éng §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
1986-1996 vµ gi¶i ph¸p cho giai ®o¹n 1996-2000-Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu
t
12. B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi 5 n¨m 1996-2000
- Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t
13. B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi n¨m 2001 - Bé
KÕ ho¹ch vµ §Çu t
14. B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi n¨m 2002 - Bé
KÕ ho¹ch vµ §Çu t
15 NghÞ quyÕt 75/1995/ND -CP ngµy 01/05/1995

98
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT Kho¸ luËn tèt nghiÖp

16 Th«ng t liªn bé 01/BKH-TTCP/TTLB ngµy 02/01/1996


17 §iÒu tra vÒ chÊt lîng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam - Bé KÕ
ho¹ch vµ §Çu t 6/2003
18 §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i Trung Quèc - thùc tr¹ng, kinh nghiÖm vµ
bµi häc - He Manquing vµ Zhang Changchun
19 Gi¸o tr×nh §Çu t níc ngoµi - Vò ChÝ Léc

99

You might also like