ေရြးေကာက္ပြဲ၊ လႊတ္ေတာ္တက္ရန္ ျပင္ေနသူမ်ားႏွင့္

လူထုအဆုံးအျဖတ္

ဇင္လင္း / ၂၉ စက္တင္ဘာ ၂၀၁၀

‘အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႓အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း’ အပိုဒ္ (၂၁) အရ “ေရြးေကာက္ပြဲ” ဆိုသည္မွာ

ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္၏ အစိတ္အပိုင္းတခု၊ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ လူ႓အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ
ရပိုင္ခြင့္ဆိုသည္ကို ယေန႓ျပည္သူတို႓ ေယဘုယ်မွ်ျဖစ္ေစ သိျမင္လာၿပီ ျဖစ္ပါသည္။

အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႓အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း၊ အပိုဒ္ (၂၁) တြင္ ယခုက့သ

ဲ ို႓ ေဖာ္ျပထားသည္။

(၁) လူတိုင္းသည္ မိမိတို႓ႏိုင္ငံ၏ အစိုးရဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ လြတ္လပ္စြာ

ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ထားေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွ တဆင့္ျဖစ္ေစ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ရန္
အခြင့္အေရးရွိသည္။

(၂) လူတိုင္းသည္ မိမိတို႓ႏိုင္ငံ၏ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကို ညီမွ်စြာ

ရယူခံစားပိုင္ခြင့္ရွိေစရမည္။

(၃) ျပည္သူအမ်ား၏ ဆႏၵသည္ အစိုးရအာဏာပိုင္စိုးမႈ၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ျဖစ္ေစရမည္။

ဤဆႏၵမ်ားကို ပုံမွန္အခ်ိန္အပိုင္းအျခားအလိုက္ က်င္းပေသာ၊ ‘စစ္မွန္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား’ ျဖင့္
ေဖာ္ျပရမည္ျဖစ္ၿပီး ဤေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ လူတိုင္း မခြဲမျခား မဲေပးခြင့္ရွိ၍
လွ်ိဳ႔ ၀ွက္မဲေပးစနစ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ သို႓မဟုတ္ အလားတူ ညီမွ်ေသာ လြတ္လပ္သည့္ မဲဆႏၵေပးႏိုင္သည့္
လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားျဖင့္ျဖစ္ေစ က်င္းပေပးရမည္။

‘အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႓အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း’ သည္ လူ႓အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ

စံျပဳသတ္မွတ္ထားေသာ အေျခခံ ကတိက၀တ္မ်ားလည္းျဖစ္သည္။ ထို႓ျပင္ ‘ကုလသမဂၢ
ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ားဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာသေဘာတူညီခ်က္’ (UN
International Convenant on Civil and Political Rights - ICCPR) ၏ အပိုဒ္ (၂၅) တြင္လည္း
“ႏိုင္ငံသားတိုင္းအား ခြဲျခားကန္႓သတ္မႈ မရွိေစရဘဲ ‘မဲေပးခြင့္ အခြင့္အေရးႏွင့္ အခြင့္အလမ္း’
ရွိေစရမည္ျဖစ္ၿပီး ‘ေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္’ လည္း ရွိေစရမည္” ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၆၀ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၆) ရက္တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ တတိယအႀကိမ္

ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးသည့္ေနာက္ ဒီမိုကေရစီ
ေရြးေကာက္ပြဲက်င့္စဥ္မ်ားႏွင့္ ကင္းကြာေနခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ခန္႓ရွိခ့ၿဲ ပီ။ ဗိုလ္ေန၀င္း
ဦးေဆာင္ေရးဆြဲေသာ ၁၉၇၄ ဖြ႓စ
ဲ ည္းပုံဥပေဒအရ က်င္းပသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွာမူ ဒီမိုကေရစီႏွင့္
လူ႓အခြင့္အေရးမ်ားကို ျငင္းပယ္ဖ်က္သိမ္းသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားဟု သမိုင္းတြင္ခ့သ
ဲ ည္။ ၁၉၇၄
ဖြ႓စ
ဲ ည္းပုံက ယွဥ္ၿပိဳင္သူမရွိ တဦးတည္းေျပးကာ ပထမရရွိေသာ (မဆလ) တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ကို
ေမြးထုတ္ခသ
့ဲ ည္။

၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒတြင္လည္း အားနည္းခ်က္ (သို႓မဟုတ္)

ညစ္ကြက္တခု ေတြ႓ရသည္။ ယင္းညစ္ကြက္မွာ
‘ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္မ်ား’ ထြက္ေပၚလာၿပီးေနာက္ အခ်ိန္ကာလမည္မွ်
အေတာအတြင္း မည္သို႓မည္ပုံ ျပည္သူ႓လႊတ္ေတာ္ကို
အသက္၀င္ေစမည္ဟု ေဖာ္ျပမထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္သည္
ဒီမိုကေရစီနည္းအရ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးျခင္း၏
ပဓာနကိစၥလည္းျဖစ္သည္။ ယင္းအခ်က္ကို ထည့္သြင္းမထားျခင္းသည္
“အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ား၊ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္ကို
ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳရမည္။ ̏ မဲအေရအတြက္ ျပည့္မီသည့္ အႏိုင္ရ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအား
သက္ဆိုင္သည့္ အခြင့္အာဏာကို အပ္ႏွင္းရမည္˝ ဆိုေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားအား
လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားေၾကာင္း ထင္ရွားေစသည္။

ႏိုင္ငံတကာ အနက္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားအရ ‘ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္’ ဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံတခုအတြင္း

ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ားကို ေလွ်ာ့က်ေအာင္လုပ္သည့္ ကိရိယာဟု ဆိုထားသည္။
(မဆလ) တပါတီစနစ္သည္ “ငါႏွင့္မတူ ငါ့ရန္သူ” သေဘာထားျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို
တဖက္သတ္ ျပဳလုပ္ခ့ရ
ဲ ာ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ားကို ေလ်ာ့ပါးေအာင္ လုပ္ရမည့္အစား
တိုးပြားေအာင္လုပ္ခ့ေ
ဲ ၾကာင္း ေတြ႓ရသည္။ ထို႓ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီလိုလားေသာ၊ ျပည္သူမ်ားႏွင့္
တန္းတူအခြင့္အေရး လိုလားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ဆန္႓က်င္မႈကို အဆက္မျပတ္
ရင္ဆိုင္ခ့ရ
ဲ ၿပီးေနာက္ ၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီ လူထုအေရးေတာ္ပုံကာလ၌ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့ရသည္။ စင္စစ္
ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ႏွင့္ ျဖစ္စဥ္တို႓ကို ျဖစ္ေပၚေစေသာ ဖြ႓စ
ဲ ည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒသည္
တိုင္းျပည္တျပည္၏ သာယာ၀ေျပာေရးႏွင့္ ဖြံ႓ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးတို႓အတြက္ အခရာက်ေပသည္။

ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္တခုသည္ ႏိုင္ငံတခု၏ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ားကို ေလ်ာ့ပါးေအာင္

ေစ့စပ္ေပးႏိုင္သကဲ့သို႓ ျပည္တြင္းစစ္ အသစ္တခုကိုလည္း ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။ လက္ရွိ
ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအေနသည္ပင္လွ်င္ ၂၀၀၈ ဖြ႓စ
ဲ ည္းပုံအေျခခံဥပေဒ၏ တဖက္ေစာင္းနင္း
ျဖစ္ေနမႈမ်ားေၾကာင့္ အက်ဥ္းအက်ပ္ ေတြ႓ေနသည္။ အမွန္ကိုဆိုရလွ်င္ ၂၀၀၈ ဖြ႓စ
ဲ ည္းပုံ၏
ရည္ရြယ္ခ်က္မွာလည္း ၁၉၇၄ ဖြ႓စ
ဲ ည္းပုံႏွင့္ တထပ္တည္း ျဖစ္ေနသည္။ ထို႓ေၾကာင့္ ဤဖြ႓စ
ဲ ည္းပုံ
ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းရန္ ထြက္ေပၚလာသည့္ “၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ” ဆိုသည္မွာ
ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ားကို ေလ်ာ့ပါးေအာင္ လုံး၀ လုပ္ေပးႏိုင္မည္မဟုတ္။ တိုးပြားလာဖို႓သာျမင္ရသည္။

ႏိုင္ငံတကာႏႈန္းစံတို႓အလိုအရ ေျပာရလွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပသည့္ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ

လူထုဆႏၵကို အမွန္တကယ္ ကိုယ္စားျပဳႏိုင္မည့္ လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေပၚထြက္လာေရး၊
လူထုကိုယ္စားျပဳ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ လူထုကိုယ္စားျပဳ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြ႓မ
ဲ ်ား
ေပၚေပါက္လာေရးျဖစ္သည္။ ျပည္သူမ်ား၏ ဆႏၵသည္ အစိုးရအာဏာပိုင္စိုးမႈ၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္
ျဖစ္ေစရမည္ဟူေသာ အႏွစ္သာရမပ်က္ဖို႓ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္
လူတိုင္းမခြဲမျခား မဲေပးခြင့္ရွိ၍ လွ်ိဳ႔ ၀ွက္မဲေပးစနစ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ သို႓မဟုတ္ အလားတူ ညီမွ်ေသာ
လြတ္လပ္သည့္ မဲဆႏၵေပးႏိုင္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားျဖင့္ျဖစ္ေစ က်င္းပေပးရမည္။ ဤအခ်က္ကို
လက္ရွိ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးမည့္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႓အစည္းက တာ၀န္ခံရမည္ျဖစ္သည္။
ထို႓ေၾကာင့္ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တမႈရွိေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားဟုတ္ မဟုတ္ဆိုသည္ကို
ဲ စည္းက ခိုင္ခိုင္မာမာ တာ၀န္ခံႀကီးၾကပ္ေစရန္ ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ
အာဏာပိုင္အဖြ႓အ
ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႓မ်ား ရွိဖို႓လိုျခင္းျဖစ္သည္။

သို႓ေသာ္ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥတာ ကာ့တ္ကမ္ဘဲလ္၏

ေမလခရီးစဥ္အေတာအတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးသိန္းစိုးအား
ႏိုင္ငံတကာေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္အဖြ႓မ
ဲ ်ား ခြင့္ျပဳပါမည္လားဟု ေမးခဲ့ရာတြင္
ခြင့္ျပဳမည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ သူတို႓တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ အေတြ႓အႀကံဳ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ရွိသည္ဟု
အရွက္မ့စ
ဲ ြာ ျပန္ၾကားခဲ့သည္။ ယခုေရြးေကာက္ပြဲ ျပဳလုပ္မည့္ ႏို၀င္ဘာ (၇) ေရာက္ရန္
တလခြဲခန္႓အလိုတြင္ ေစာင့္ၾကည့္အဖြ႓မ
ဲ ်ားကို ဘာေၾကာင့္ ျငင္းပယ္ခဲ့သနည္းဆိုေသာ ေမးခြန္းအတြက္
အေျဖမ်ား ထြက္ေပၚေနေပၿပီ။ အျမင္သာဆုံး အခ်က္မွာ ႏိုင္ငံတကာသေဘာတူစာခ်ဳပ္မ်ားတြင္
တည္ဆဲအစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို ေလးစားလိုက္နာ ေစာင့္ထိန္းၾကရမည့္
၀တၱရားရွိသည္။

● ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားတည္ေထာင္ခြင့္ကို ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳ၍ ပါတီအားလုံးကို ဥပေဒေရွ႔ ေမွာက္၌

တန္းတူ အခြင့္အေရးမ်ားေပးကာ ယွဥ္ၿပိဳင္ေစရမည္။ အာဏာပိုင္မ်ားက ပါတီအားလုံးကို မခြဲမျခား
တန္းတူဆက္ဆံရမည္။

● ပါတီမ်ားအား လြတ္လပ္ပြင့္လင္းေသာ ၀န္းက်င္တြင္ ႏိုင္ငံေရးစည္း႐ုံးမႈမ်ား

ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေပးရမည္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအေပၚ၌ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအေပၚ၌ျဖစ္ေစ၊
မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ားအေပၚ၌ျဖစ္ေစ၊ အာဏာပိုင္မ်ားက မေလ်ာ္မကန္ျပဳမႈ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ၊
အၾကမ္းဖက္မႈ၊ လက္စားေခ်မႈမ်ား ျပဳလုပ္မည္ကို ေၾကာက္ရံ႔ြ ေနရသည့္ အေျခအေနမ်ား မရွိေစရ။

သို႓ေသာ္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႓ခ်ဳပ္၊ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြ႓ခ

ဲ ်ဳပ္၊
ျပည္ေထာင္စုပအို႓၀္အမ်ိဳးသားအဖြ႓ခ
ဲ ်ဳပ္၊ ရွမ္းျပည္ကိုးကန္႓ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီႏွင့္
အမ်ိဳးသားဖြံ႓ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ အစရွိသည့္ (၅) ပါတီကို မွတ္ပုံအသစ္ ထပ္မတင္၍ဟုဆိုကာ
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က စက္တင္ဘာ (၁၄) တြင္ တရားမ၀င္ပါတီမ်ားဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ တဖန္
အသစ္ထူေထာင္သည့္ ပါတီမ်ားအနက္မွလည္း ျပည္ေထာင္စုကရင္အမ်ိဳးသားမ်ာအဖြ႓ခ
ဲ ်ဳပ္၊
ျမန္မာ့လူ႓ေဘာင္သစ္ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၊ ျမန္မာဒီမိုကေရစီကြန္ဂရက္၊ ၿမိဳတိုင္းရင္းသားပါတီ၊
ေဒသဖြံ႓ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ (ျပည္) မ်ားကိုလည္း ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ကိုယ္စားလွယ္ (၃) ဦး
မ၀င္ႏိုင္၍ဆိုကာ ပယ္ဖ်က္လိုက္သည္။
ပိုဆိုးသည္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္တိုးတက္ေရးပါတီ (KSPP)၊ ညီၫြတ္ေသာ ဒီမိုကေရစီပါတီ
(ကခ်င္ျပည္နယ္) (UDP)၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း တိုးတက္ေရးပါတီ (NSSPP) တို႓ကို
အေၾကာင္းျပခ်က္ ခိုင္ခုင
ိ ္မာမာမျပဘဲ ပါတီထူေထာင္ခြင့္ မေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္မွာ
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား တည္ေထာင္ခြင့္ကို ေလးစားအသိအမွတ္မျပဳျခင္း၊ ပါတီအားလုံးကို
ဥပေဒေရွ႔ ေမွာက္၌ တန္းတူအခြင့္အေရးမ်ား မေပးျခင္းကို ေပၚလြင္ေစသည္။ ထိုမွ်မက
ယင္းပါတီမ်ားမွ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ပါတီေထာင္ခြင့္မရသျဖင့္
တသီးပုဂၢလအေနျဖင့္ ပါ၀င္ရန္ ေလွ်ာက္ထားျခင္းကိုလည္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က
ပယ္ခ်ခဲ့ျပန္သည္။ ထိုလုပ္ရပ္မွာလည္း “လူတိုင္းသည္ မိမိတို႓ႏိုင္ငံ၏ အစိုးရဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ားတြင္
တိုက္႐ုက
ိ ္ျဖစ္ေစ၊ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွ တဆင့္ျဖစ္ေစ၊
ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ရန္ အခြင့္အေရးရွိသည္။” ဆိုေသာ ‘အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႓အခြင့္အေရး
ေၾကညာစာတမ္း’ ပါ သေဘာတူညီခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ထို႓ျပင္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားပိုင္ခြင့္မွာလည္း

ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအဖို႓ အထူးအေရးႀကီးေသာ ကိစၥပင္ျဖစ္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲတခု က်င္းပရာတြင္ ႏိုင္ငံေရးရာသီဥတုကို
သာယာမွ်တေအာင္ ဖန္တီးထားရွိႏိုင္ဖို႓ လိုသည္။ ထိုအထဲတြင္
သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္သည္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္သည္။
သတင္းမီဒီယာကို အကန္႓အသတ္မရွိ၊ ခြဲျခားမႈမရွိ၊ လြတ္လပ္စြာ
တန္းတူအသုံးျပဳခြင့္ေပးရမည္။ ‘အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ
လူ႓အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း’ အပိုဒ္ (၁၉) အရ လူတိုင္းတြင္
လြတ္လပ္စြာ ထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ဖြင့္ဟေဖာ္ျပႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။ အမ်ားျပည္သူသို႓
သတင္းအခ်က္အလက္ ျဖန္႓ေ၀ခြင့္ႏွင့္ ကိုယ္တိုင္လည္း သတင္းအခ်က္အလက္
လက္ခံရယူပိုင္ခြင့္တို႓သည္ လူတိုင္း၏ ရပိုင္ခြင့္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ လြတ္လပ္စြာ
ထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ဖြင့္ဟေဖာ္ျပႏိုင္ခြင့္ကို မရရွိပါက
က်န္လူ႓အခြင့အ
္ ေရးဆိုသည္တို႓ကို ခံစားခြင့္ရရွိရန္မွာ ျဖစ္ႏိုင္စရာမရွိေခ်။ လြတ္လပ္စြာ
ထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ဖြင့္ဟေဖာ္ျပႏိုင္ခြင့္မ်ား ဆုံး႐ႈံးလွ်င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအဖို႓ မိမိတို႓
ႏိုင္ငံေရးအယူအဆႏွင့္ မူ၀ါဒလမ္းစဥ္မ်ားကို ျပည္သူလူထု သိရွိနားလည္ေအာင္
ရွင္းလင္းေျပာျပႏိုင္ခြင့္ ဆုံး႐ႈံးရမည္ျဖစ္သည္။

လက္ရွိအခင္းအက်င္းအရ ႀကံ့ဖံ႓ပ
ြ ါတီက အာဏာလက္ရွိ စစ္တပ္ပါတီျဖစ္၍
ႏိုင္ငံ့ေငြေၾကးဘ႑ာမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံပိုင္ ဆက္သြယ္ေရးယႏၲရားမ်ားကို အကန္႓အသတ္မရွိ ရယူသုံးစြဲကာ
လြတ္လပ္စြာ မဲဆြယ္စည္း႐ုံးေဟာေျပာခြင့္ရေနသည္။ ယခုႀကံ့ဖံ႓ပ
ြ ါတီက ေရြးေကာက္ပြဲ
မဲဆြယ္စာေစာင္ကို ေရာင္စုံ (၈) မ်က္ႏွာ ေစာင္ေရ (၁) သိန္း ႐ိုက္ႏွိပ္၍ အခမဲ့ ျဖန္႓ေ၀ေနသည္။
ကာလေပါက္ေစ်းထက္ တ၀က္ေလွ်ာ့တြက္လွ်င္ပင္ က်ပ္ေငြ (၅) သန္းေလာက္ရွိမည္။
စိစစ္ျဖတ္ေတာက္မွာလည္း မပူရ။ အျခားပါတီမ်ားမွာ စာေပစိစစ္ေရး၏ စည္းကမ္းမ်ားကို
ေၾကာက္ေနရသည္။ စာေစာင္ထုတ္ေ၀ခြင့္ မွတ္ပုံတင္ရန္ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္သည့္ ပါတီက အမ်ားစု။
သို႓ျဖင့္ သတင္းမီဒီယာကို အကန္႓အသတ္ခံရသည္။ လြတ္လပ္စြာ တန္းတူအသုံးျပဳခြင့္မရ။ ေရဒီယို၊
တီဗြီက်ျပန္ေတာ့လည္း ပါတီတခု (၁၅) မိနစ္သာ ေပးသည္။ အကန္႓အသတ္ စည္းမ်ဥ္းက
အတန္တန္။ (၁၅) မိနစ္မွ်ႏွင့္ ကိုယ့္ပါတီမူ၀ါဒကို လူထုနားလည္ေအာင္ ေျပာခိုင္းသည္မွာ
မည္ကာမတၱေပးသည့္ မဲဆြယ္ခြင့္သာျဖစ္သည္။

ထို႓ၾကာင့္ ပါတီမ်ားအား လြတ္လပ္ပြင့္လင္းေသာ ၀န္းက်င္တြင္ ႏိုင္ငံေရးစည္း႐ုံးမႈမ်ား

ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေပးရမည္ဆိုေသာ သေဘာတူညီခ်က္ကိုလည္း စစ္အစိုးရက
လုံး၀လိုက္နာျခင္းမရွိေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။ စစ္တပ္၏ ႀကံ့ဖံ႓ပ
ြ ါတီ အသာစီးရရွိေရးအတြက္
အစိုးရအာဏာကိုသုံး၍လည္းေကာင္း၊ ေငြေၾကးအင္အား အသုံးျပဳ၍လည္းေကာင္း၊ အျခားပါတီ
ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ားအေပၚ၌ အာဏာပိုင္မ်ားက မေလ်ာ္မကန္ျပဳမႈ
ၿခိမ္းေျခာက္၍လည္းေကာင္း လုပ္ေဆာင္ခ်က္ အမ်ားအျပား ေတြ႓ရသည္။ ထို႓ေၾကာင့္ အျခားပါတီမ်ား
လြတ္လပ္စြာ စည္း႐ုံးခြင့္မရရွိၾက။

ယခုေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္သူ႓လႊတ္ေတာ္အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ (၃၃၀)၊

အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ (၁၆၈)၊ ျပည္နယ္ႏွင့္
တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ (၆၆၀)၊ စုစုေပါင္း ကိုယ္စားလွယ္ (၁၁၅၈)
ဦးအတြက္ ပါတီမ်ား ၿပိဳင္ဆိုင္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ သို႓ေသာ္ ကိုယ္စားလွယ္တဦးလွ်င္ မွတ္ပုံတင္ေၾကး
(၅) သိန္း တင္ရမည္ဟု စစ္အာဏာပိုင္တို႓က ညစ္ပတ္လိုက္သည္။ ဤေငြေၾကး
အဟန္႓အတားေၾကာင့္ အျခားအတိုက္အခံပါတီမ်ားထဲမွ ကိုယ္စားလွယ္ (၂၀၀) ျပည့္ေအာင္
၀င္ၿပိဳင္ႏိုင္သည့္ ပါတီမရွိ။ ႀကံ့ဖံ႓က
ြ ေနရာအားလုံးၿပိဳင္သည္။ တစညက ေနရာ (၉၈၀)
ေက်ာ္ၿပိဳင္သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ မလုပ္ခင္ကပင္ အေျဖက ထြက္ႏွင့္ေနၿပီ။ အတိုက္အခံအတြက္
ေနရာမရွိသည့္ လႊတ္ေတာ္၊ ကက္ဘိနက္ဖြ႓ခ
ဲ ြင့္ မရွိသည့္ လႊတ္ေတာ္၊ ေရြးေကာက္ခံ
ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္သည့္ စစ္ဗိုလ္သမၼတက ျပ႒ာန္းလိုသည့္ ဥပေဒမ်ားကို အတည္ျပဳေပးရမည့္
႐ုပ္ေသးလႊတ္ေတာ္ မွ်သာျဖစ္သည့္ အခ်က္ကို မ်က္ကြယ္ျပဳလ်က္ လႊတ္ေတာ္တက္ရန္
စိတ္ကူးယဥ္ၾကသူမ်ား ရွိေနသည္။

မဲစာရင္းမ်ားလည္း တျပည္လုံးတြင္ စနစ္တက် ထုတ္ျပန္ေပးျခင္းမရွိ။ မဲစာရင္း ကူးယူလိုသည့္

ပါတီမ်ားကိုလည္း တမ်က္ႏွာ (၂၀၀) က်ပ္ ေပးရမည္ဟု ေငြေၾကးႏွင့္ ပိတ္ဆို႓လိုက္ျပန္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲ မသမာမႈကို ကန္႓ကြက္ဖို႓က ပို၍ပင္ ခက္ခဲေသးသည္။ ေငြက်ပ္ (၁၀) သိန္းတင္မွ
ကန္႓ကြက္ခြင့္ရမည္ဆိုသည္။ ဤမွ် မေတာ္မတရား ညစ္ပတ္ထားသည့္
ေရြးေကာက္ပြဲအစီအစဥ္မ်ားမွာ ယခုမွ အစပ်ိဳးကာစသာရွိေသးသည္။ ႏို၀င္ဘာ (၇) ရက္နီးလာေလ
ညစ္ပတ္ေကာက္က်စ္မႈမ်ား ပို၍ ပို၍ မ်ားလာေလျဖစ္ဖို႓ ေသခ်ာသည္။ အညစ္ပတ္ဆုံးကိစၥကိုလည္း
မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေနရၿပီးျဖစ္သည္။ စစ္တပ္ (၄) ပုံ (၁) ပုံ ယူပါရေစဆိုသည္ကို
သေဘာတူလိုက္သျဖင့္ ယခု ႀကံ့ဖြံ႓စစ္တပ္ပါတီ ထပ္ဖြ႓က
ဲ ာ စစ္တပ္က လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ (၄) ပုံ (၃)
ပုံ မက အပိုင္စီးေတာ့မည္။ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ political space ရွာမည္ဆိုသူမ်ား ယခုထိ
သေဘာမေပါက္ေသး၊ အရွည္ကို မျမင္ႏိုင္ေသးသည္မွာ အံ့စရာဟု ဆိုရေတာ့မည္။

စင္စစ္ စစ္အုပ္စု မေလ်ာ္မကန္ ႀကံစည္ေနေသာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ၏ အဓိက ပစ္မွတ္မွာ

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏
အခန္းက႑ကို ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအသစ္ျဖင့္ စစ္အုပ္စုက ေခ်ဖ်က္ရန္ လုပ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။
ထိုသို႓ မူလရည္ရြယ္ခ်က္ ကိုယ္၌က မ႐ိုးသားသည့္အေလ်ာက္ စစ္အစိုးရ၏ ၂၀၀၈ နာဂစ္ဖြ႓စ
ဲ ည္းပုံႏွင့္
“ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပုံတင္ဥပေဒ” စသည္တို႓သည္ ‘ဒီမိုကေရစီဆန္႓က်င္ေရး၊
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဆန္႓က်င္ေရး စီမံခ်က္’ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။ ထို႓ေၾကာင့္
ျပည္တြင္းျပည္ပ ႏိုင္ငံေရးအကဲခတ္မ်ားက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို အတုအေယာင္ဟု
အကဲျဖတ္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အဓိက အတိုက္အခံ NLD ကို ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္
မေပးလို မေပးရဲသည့္ သေဘာ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား လူထုက ထပ္မံေရြးခ်ယ္မည္ကို
ေၾကာက္လန္႓ေနသည့္ သေဘာက ေပၚလြင္လြန္းသည္။

သို႓တေစ NLD သည္ လူထုတိုက္ပြဲအတြင္းမွ ေပၚထြက္ခ့သ

ဲ ည့္ လူထုပါတီျဖစ္သည္။
အာဏာရွင္အလိုက် ပါတီမဟုတ္သျဖင့္ အာဏာရွင္က အသိအမွတ္မျပဳ႐ုံႏွင့္ NLD
ေပ်ာက္ကြယ္သြားမည္မဟုတ္။ လူထုအက်ိဳးကို မေဆာင္ႏိုင္ေတာ့၍ လူထုက
အသိအမွတ္မျပဳေတာ့လွ်င္သာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားႏိုင္သည္။ NLD က ပါတီမွတ္ပုံမတင္၊
ေရြးေကာက္ပြဲမ၀င္ဟု ဆုံးျဖတ္ေဆာင္ရြက္လိုက္ျခင္းမွာ စစ္အာဏာကို
အာခံဆန္႔ က်င္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ မတရားသည့္ အမိန္႓အာဏာကို ဖီဆန္ျခင္း (Civil
Disobedience) ျဖစ္သည္။ NLD ၏ အျမင့္ဆုံး သပိတ္တိုက္ပြဲ ပုံသ႑ာန္လည္းျဖစ္သည္။ NLD
သည္ တိုက္ပြဲအတြင္း၌ ဆက္ရွိေနသည္။ စစ္အာဏာကို သိဒၶိတင္ေပးရမည့္
ေရြးေကာက္ပြဲမွန္းသိသိႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ၾကသူမ်ားသာ ဒီမိုကေရစီတုက
ိ ္ပြဲ စည္းအျပင္၌
ေရာက္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ျပည္သူအမ်ားကမူ ထိုမွ်ေလာက္ မေ၀၀ါးၾက။ တပ္ဦးပါတီမ်ားျဖစ္သည့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႓ခ်ဳပ္၊

ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႓ခ်ဳပ္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီ (CRPP) တို႓၏
သပိတ္တိုက္ပြဲေခၚသံကို စတင္ေထာက္ခံလာေနၾကၿပီ။ ယေန႓ျပည္သူသည္
ႏိုင္ငံေရးစိတ္မ၀င္စားေသာ ျပည္သူမဟုတ္။ စစ္အာဏာရွင္သည္ ျပည္သူကို
ႏိုင္ငံေရးစိတ္မ၀င္စားရဲေအာင္ အႀကီးအက်ယ္ ရက္ရက္စက္စက္ ဖိႏွိပ္ခဲ့သည္။ မေအာင္ျမင္ခ့။ဲ

ယေန႓ သတင္းနည္းပညာေခတ္တြင္ ျပည္သူလူထုဘက္၌ လူထုဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာ၊

အင္တာနက္ကြန္ရက္၊ သတင္းမီဒီယာစသည္တို႓ ရွိေနသည္။ လူထုနားမ်က္စိ အေပ်ာ္တမ္း
သတင္းသမားလူငယ္မ်ား၊ ဘေလာ့ဂါမ်ားလည္း ရွိေနၿပီ။ ထို႓ေၾကာင့္ စစ္အာဏာရွင္တို႓ ၀ါဒျဖန္႓ခ်ိသလို
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ျပည္သူလူထုအဖို႓ တခုတည္းေသာ ေရြးခ်ယ္စရာ ထြက္ရပ္လမ္းဆိုျခင္းကို
မ်က္ကန္းရမ္းဆ လက္ခံၾကလိမ့္မည္လည္းမဟုတ္။

လြတ္လပ္မွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲလား၊ အတုအေယာင္ ေရြးေကာက္ပြဲလား။ အေရာင္အေသြးစုံ

ပါ၀င္ခြင့္ရွိသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲလား၊ ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာအကဲခတ္သမားမ်ား၏ ေရွ႔ ေမွာက္၌
ျမင္သာထင္သာ က်င္းပသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲလား၊ တံခါးပိတ္ က်င္းပသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲလား
စသည္ျဖင့္ မဆန္းစစ္ဘဲ ေနၾကမည္လည္းမဟုတ္။ ယခု ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ားကို
ေလ်ာ့က်ေစျခင္းထက္ ျပည္တြင္းစစ္အသစ္တခုဆီ ဦးတည္ေနသည္ကို လူထုက မျမင္ဘဲ
ေနမည္မဟုတ္။ လူထုသည္ အခ်ိန္က်လွ်င္ ႏိုင္ငံေရးတာ၀န္ေက်ပြန္ၾကသူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း
သမိုင္းတြင္ အထပ္ထပ္အဖန္ဖန္ ေတြ႓ခ့ရ
ဲ ၿပီးျဖစ္သည္။

သို႓ျဖစ္၍ ယခု ၂၀၁၀ ႏိုင္ငံေရးလမ္းဆုံတြင္လည္း လူထုသည္ စစ္အာဏာရွင္တို႓ ဆင္ထားေသာ

ေသတြင္းေထာင္ေခ်ာက္ လမ္းမွားသို႓ လိုက္ၾကမည္မဟုတ္သည္မွာ ေသခ်ာသည္။
အဆုံးအျဖတ္ကာလေရာက္လွ်င္ လူထုကပင္ ဆုံးျဖတ္ပါလိမ့္မည္။ ထိုအခ်ိန္ေရာက္လွ်င္
လူထုအသံကို နာခံရန္ ႏိုင္ငံေရးသမားတို႓ ျပင္ထားၾကပါကုန္။ ။(ေခတ္ျပိဳင္)