Professional Documents
Culture Documents
trSefw&m;rSm Mum;r&Sdyg
–––
2
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
jrefrmbmomjyef
က်မအေဖကုိ က်မ ပထမဦးဆံုး ျမင္ေတြ႔ဖူးတာက
ေတာ့ သံတိုင္ေတြၾကားကတဆင့္ ျမင္ေတြ႔ရတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္
ထဲက အခန္းေလးထဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်မက ၄ ႏွစ္ပဲ ရွိပါ
ေသးတယ္။ သူဟာ သူ႔ရဲ့ ၁၉၈၈ ခုမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္
ဆန္႔က်င္တဲ့ အေရးေတာ္ပံုမွာ ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့မႈေၾကာင့္
အက်ဥ္းက်ခဲ့ပါတယ္။ အခုေနာက္ထပ္တခါ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ
ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့ အေရးအခင္းမွာ ပါ၀င္ခဲ့လို႔
ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္ႏွင့္ ၆ လ အက်ခံထားရပါတယ္။ သူက
က်န္းမာေရး ေတာ္ေတာ္မေကာင္းျဖစ္ေနပါတယ္။ သူ႔မွာ ႏွလံုး
ေရာဂါရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူဆက္လက္ အသက္ရွင္ဖို႔အတြက္
လိုအပ္ေနတဲ့ ေဆး၀ါးကုသခြင့္ကို ျငင္းပယ္ျခင္း ခံေနရပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ က်မရဲ့ အေဖဟာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၂၀၀ ေက်ာ္
ထဲကမွ တဦးသာ ျဖစ္ပါတယ္။ မ်ားစြာေသာ အက်ဥ္းသား
ေတြဟာ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပမ္းျခင္းကို ခံေနရပါတယ္။ သူတို႔ဟာ
ဆိုရြားလွတဲ့ အေျခအေနေအာက္မွာ ရွိေနၾကၿပီး သမရိုးက်
ေဆး၀ါးကုသခြင့္ကိုလည္း မရၾကပါဘူး။
ၿပီးခဲတ
့ ဲ့ သံုးႏွစက
္ ာလအတြင္းမွာ ႏိင
ု င
္ ံေရးအက်ဥ္းသား
မေ၀ႏွင္းပြင့္သုန္
ဒီမိုကေရစီ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေနပါတယ္လို႔ ကမၻာကို
ေျပာေနပါတယ္။ ႏို၀င္ဘာမွာ သူတို႔က ေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္ဖို႔
4
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
EdkifiHa&;vkyfief;wm0efrsm;eJY
0g'jzefYcsda&;vkyfief;wdkY&JU tjyeftvSefqufpyfrI
aemifBuD;
(၁) ဗမာျပည္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ေခတ္သစ္ႏိုင္ငံေရးသမိုင္း
(လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္း) ကို အၾကမ္းဖ်င္း အေျပးအလႊား
နအဖရဲ႕ ႏိုင္ငံရးပါတီမ်ား မွတ္ပုံတင္္ျခင္းဥပေဒ ထြက္လာ ၾကည္လ
့ က
ို ပ
္ ါ။ စာနယ္ဇင္းလြတလ
္ ပ္ခင
ြ ဆ
့္ တ
ို ာ အုပစ
္ ိုးသူလတ
ူ န္းစား
ၿပီးေနာက္ပိုင္း သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိတဲ့အေၾကာင္း ရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ပဲရွိခဲ့တယ္။ အုပ္စိုးခံလူထုအတြက္ လြတ္လပ္ခြင့္ဆို
သတင္းမ်ားတြင္ မၾကာခဏ ၾကားသိေနခဲ့ရတယ္။ ဒါတြင္မက တာကေတာ့ ဥပေဒ အကန္႔အသတ္ေတြၾကားထဲက အခြင့္ရွိသ
ျပည္တြင္းမွာ ဘယ္သတင္းဂ်ာနယ္တိုက္ကေတာ့ ဘယ္သတင္း ေလာက္ေလးပဲ ရရွိခဲ့ရတာပါ။
ထည့္လိုက္မိလို႕ ဘယ္ႏွစ္ပတ္ အပိတ္ခံလိုက္ရျပန္ၿပီဆိုတဲ့ သတင္း လြတ္လပ္ေရးရၿပီးရက္ေပါင္း (၇၀) အၾကာမွာပဲ `မက်င္
ေတြလဲ ၾကားရေသးတယ္။ စိန္ မီးခြက္မႈတ္မႈ´ ဆိုတဲ့ သတင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သတင္းစာ တိုက္
တကယ္ဆို သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္မရွိတာ၊ သတင္းေတြ ၃ တိုက္ကို အစိုးရ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးကိုယ္တိုင္ဦးစီးၿပီး လူမိုက္
စာေပစိစစ္ေရးတံတိုင္းကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး လူထုထံမေရာက္ႏိုင္ျဖစ္ေန ဆန္ဆန္ ရိုက္ခ်ဳိးဖ်က္ဆီးခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေခတ္မွာ လူထု
ရတာေတြက အခုမွျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ လတ္တေလာကိစၥမဟုတ္ဘူး။ အေျခခံဒီမိုကေရစီအခြင့္ေရးေတြကို အေစာဆုံးနဲ႔ အထင္ရွားဆုံး
လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခ်ိန္ကစၿပီး ဒီေန႔ နအဖစစ္အစိုးရအုပ္စိုးေနတဲ့ ေသာ ႏွိပ္ကြပ္မႈတခုအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္က်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္
ေခတ္အထိ အေသအခ်ာျပန္ၾကည့္ရင္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဟာ လူ ပိုင္း တေျဖးေျဖးႏွင့္ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို အင္အား သုံး
အမ်ားေမွ်ာ္လင့္သလို မျဖစ္ခဲ့တာေတြ႔ၾကရပါလိမ့္မယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႔သတ္တဲ့အထိ အာဏာရအစိုးရေတြက တိုးျမႇင့္လုပ္
ဒီလိုျဖစ္ရတာလဲ။ အေလးအနက္စဥ္းစားရမဲ့ အေၾကာင္းအရာတခု ေဆာင္လာခဲ့တယ္။ သတင္းစာတိုက္ေတြ (လူထုသတင္းစာတိုက္
ျဖစ္လို႔လာေနပါၿပီ၊ ႏွင့္ ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာတိုက္) ကို ဒိုင္းနမိုက္နဲ႔ ခြဲတာ၊ ဗုံးပစ္သြင္း
စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ဆိုတာ အေျခခံဒီမိုကေရစီရရွိေရး တာမ်ဳိးေတြအထိ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့တယ္။
ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲဝင္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ထဲက အေၾကာင္းအခ်က္ စာနယ္ဇင္း အေဆာက္အအုံေတြကို ဖ်က္ဆီးရုံမက၊
တခုျဖစ္ပါတယ္။ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရရွိေရးဟာ ႏိုင္ငံေရး သတင္းသမားေတြ (ခုေခတ္အေခၚ ဂ်ာနယ္လစ္္) ေတြကို ဥပေဒ
လြတ္လပ္ခြင့္ရ႐ွိမႈနဲ႕ တိုက္ရိုက္ဆက္စပ္ေနေသာ အခ်င္းအရာတခု ပုဒ္မအမ်ဳိးမ်ဳိးတပ္ၿပီး အက်ဳိးအေၾကာင္းမဲ့စြာနဲ႔ ေထာင္ႏွစ္ရွည္ခ်
ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ႏိုင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္မရွိရင္ စာနယ္ မွတ္တာမ်ဳိးအထိ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ သတင္းစာတိုက္ေတြ
ဇင္းလြတ္လပ္ခြင္လဲမရွိႏိုင္ဆိုတဲ့ ေကာက္ခ်က္မ်ဳိးပဲ ေျပာရလိမ့္မည္ ပိတ္ပစ္တယ္ဆိုတာမ်ဳိးလည္း ေတြ႔ရတယ္၊ အာဏာရအစိုးရရဲ႕ႏိုင္ငံ
ထင္ပါတယ္။ ေရးေပၚလစီကို ၀တၳဳပုံစံျဖင့္ ေရးဖြဲ႔ၿပီး ေ၀ဖန္တဲ့ စာေရးဆရာကို
ေထာင္ ၇ ႏွစ္ခ်ခဲ့တာမ်ဳိးေတြအထိ ထုိေခတ္အစိုးရမ်ားက စာေပ
သမားမ်ားကို ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တယ္၊ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ပါလီမန္ဒီမို
6
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
7
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
rdrdtm;
axmufxHtm;ay;aewJh aemifBuD;
olrsm;udk
tajccH&r,f/ ” –––
8
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
2010-09-29-08-42-24)
(၁) ႏုိ၀င္ဘာလ (၇) ရက္ေန႔မွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လႊတ္ေတာ္အမွတ္ ေနရာေပါင္း ၁၁၇၁ ခု၊ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္
ပါတီေပါင္း (၃၇) ပါတီနဲ႔ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း (၃၀၀၀) ေက်ာ္ပါတယ္။
(၂) ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ စစ္အုပ္စုလူေတြသက္သက္ခ်ည္းပဲ လုပ္တာမဟုတ္၊ အားလုံးပါ၀င္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္
တယ္။
(၃) ထပ္ၿပီး ေျပာရရင္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကေန ေပၚထြက္လာမယ့္ အစုိးရဟာ ျပည္သူလူထုက အမွန္တကယ္ ေရြးခ်ယ္လုိက္တဲ့
de jure government တရား၀င္ အစုိးရျဖစ္မယ္။
ဆုိတဲ့ အဓိပါယ္ေတြ ပါေနပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ နအဖစစ္အုပ္စုက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တုိင္းျပည္အတြင္းမွာ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ပ်က္ေန တာေတြ
ကုိ မေဖၚျပဘဲ ဖုံးကြယ္ထားတာေတြကေတာ့ ဒီလုိပါ။
ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ၾကမယ့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ -
9
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
–––
10
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
11
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
13
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
14
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
မႀကိဳက္ဘူးဆိုတာ လူတိုင္းမွာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ႀကိဳက္ရင္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Kurt Campbell ကေတာ့ ၿပီးခဲ့
လည္း ႀကိဳက္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရသလို မႀကိဳက္ရင္လည္း မႀကိဳက္ တဲ့ ၾကာသပေတးေန႔က က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ
ဘူးလို႔ ျငင္းပယ္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ ဒါက ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မႈပဲ။ ေနာက္ မွာ ေရြးေကာက္ပြဲကာလအတြင္း ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုက ဇာတ္
တခုက ဗမာျပည္မွာ ရွိေနတာက ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေကာင္သစ္ေတြ၊ အာဏာဆက္ဆံေရးပံုစံသစ္ေတြ ေပၚထြက္
ေရစီးေၾကာင္းျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ လံုးဝမဟုတ္ပါဘူး။ အခု ယွဥ္ၿပိဳင္ ေကာင္း ေပၚထြက္လာႏိုင္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဘက္က
ေရြးေနတဲ့ပါတီေတြေျပာေျပာ ျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ ဆႏၵေတြ ေျပာ ဘာလုပ္ေပးႏိုင္မယ္ဆိုတာ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း၊
ေျပာ ေရြးေကာက္ပြဲက တကယ္တမ္းေျပာမယ္ဆိုရင္ ဗမာျပည္ရဲ႕ ဒီအတြက္လည္း အာရွေဒသအတြင္းက မိတ္ေဆြႏိုင္ငံေတြနဲ႔ နီးနီး
ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကို ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးနဲ႔မွ မေပးႏိုင္ဘူး ကပ္ကပ္ ၫႇႏ
ိ င
ႈိ ္းေဆြးေႏြးေနသလို ေဆြးေႏြးဖုလ
႔ိ ည္း တံခါးဖြငထ
့္ ားတဲ့
ဆိုတာကို သာမန္ျပည္သူေတြအားလံုး သိပါတယ္။ အခု ေရြးခ်ယ္တင္ အေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ
ေျမႇာက္ပြဲကိုဝင္မယ့္ မေဝးတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ညီအကိုေတြ ေခါင္းေဆာင္ေတြ စစ္ဝတ္စစ္စားကေန အရပ္ဝတ္လွဲၿပီးတိုင္းျပည္
ဆိုရင္ တကယ္တမ္းေျပာရင္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အသဲႏွလံုး၊ ျပည္ ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရံုသက္သက္ စစ္အစိုးရကို ေထာက္ခံၿပီး ဒီမိုကေရစီအင္
သူလူထုရဲ႕ ဘဝကို ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္မယ္ဆိုတာမ်ဳိး ျပည္သူလူ အားစုေတြကို ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ တုိက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳး
ထုက မျမင္ေနဘူး။ ထို႔အတူ ျပည္သူလူထုက ႀကိဳက္လိုက္လို႔ မဲေပး ေရးအဖြဲ႔ဝင္ေတြနဲ႔ စစ္အစုိးရနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြ
ခ်င္ေတာင္မွ သူတုိ႔မဲေတြက ေရတြက္ခံရမယ္မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအသိုင္းအဝိုင္းထဲကို တရားဝင္ေရာက္လာရံုနဲ႔ တျခား
ျပည္သက
ူ သိေနၿပီးသား။ ဒါေၾကာင္မ
့ ႔ို ျမန္မာျပည္မွာ ေရြးေကာက္ပြက
ဲ ို ဘာမ်ားအေျပာင္းအလဲေတြ ရွိလာႏိုင္မလဲဆုိတဲ့ စူးစမ္းေမးျမန္း
ေရစီးလမ္းေၾကာင္းႀကီး ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာမ်ဳိးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ထုတ္မႈေတြလည္း ၾကားေနရပါတယ္။ ဒီလုိေမးခြန္းထုတ္မႈေတြနဲ႔
သေဘာမတူပါဘူး။ အဲဒါေတြကလည္း ေရွ႕ေလွ်ာက္ျဖစ္လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဆန္႔က်င္သူ၊ ေထာက္ခံသူေတြအၾကား ျငင္းခံု
ႏွစ္ေတြထဲမွာ ပိုၿပီးသက္ေသျပႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးမႈေတြ ရွိေနတဲ့အခ်ိန္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီမိုကရက္တစ္အင္
အားစုက အတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာႏိုင္ေအာင္ကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္း
ဦးသိန္းထိုက္ဦး ။ ။ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေရာက္လာခဲ့တဲ့
ခဲ့ပါတယ္။ ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမုိကရက္တစ္အင္အားစု (FDB) အတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္
ေဒါက္တာႏိုင္ေအာင္ကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားတာပါ။ အေမရိကန္
–––
15
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
16
jrefrmEkid if 'H rD u
dk &ufwpftiftm;pk (Forum for Democracy in Burma)
–––
jrefrmEdkifiH 'Drdku&ufwpftiftm;pk 'kwd,tBudrfnDvmcH
(2009 ckESpf/ rwfv 18-21 &uf)
vkyfief;pOf (8) &yf
• jrefrmEkdifiH 'Drkdu&ufwpftiftm;pktm; uspfvpfckdifrmatmif wnfaqmufjcif;?
• r[mAsL[mn‡dEIdif;wkdifyifjcif;? yl;aygif;aqmif&Gufjcif;?
• r[mrdwftzGJYtpnf;rsm;ESifh bHkvkyfief;pOfrsm; aqmif&Gufjcif;?
• wufMuGvIyf&Sm;oltiftm;pk uGef,ufrsm; wnfaqmufjcif;?
• vIHYaqmfynmay;a&;ESifh ukd,fpDtcGifhta&;wkdufyGJrsm; qufpyfaqmif&Gufjcif;?
• wEkdifiHvHk;twkdif;twmaqmifaom vlxkvIyf&Sm;rIrsm;az:aqmifjcif;?
• ppfwyf? &J ponfwdkYtm; jynfolYzufyg0ifvmap&ef pnf;&Hk;jcif;?
• EkdifiHwumrS rdrdwkdY \ 'Drkdua&pDaz:aqmifa&;vrf;aMumif;ukd axmufcHyHhykd;apa&;ESifh ppftmPm&Sifpepf oufqkd;&SnfrI?
aqmif&GufaerIrsm;ukd [efYwm;apa&; pnf;&Hk;vIHYaqmfjcif;?
17