Ενότητα 6

Τα επαναστατικά κινήματα των

ετών 1820-1821
Ιστορία Γ’ Γυμνασίου
στην Ευρώπη

Eugène Delacroix - La Liberté guidant le Peuple

Ντελακρουά – Η Ελευθερία οδηγώντας τον Λαό
Τα επαναστατικά κινήματα των
ετών 1820-1821 στην Ευρώπη
(1)
1815 1820-1821 1848
Συνέδριο της Ξεσπούν Οι λαοί
Βιέννης – Ιερή επαναστάσεις στην εξεγείρονται
Συμμαχία κατά Ισπανία την Ιταλία και πάλι
φιλελευθέρων και την Ελλάδα
κινημάτων
ΠΡΙΝ ΤΩΡ ΜΕΤ
Α Α

Ελένη Χαραλαμπίδου 2
Τα επαναστατικά κινήματα των
ετών 1820-1821 στην Ευρώπη
(2)
 ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ:
◦ 1815: Τέλος του συνεδρίου της Βιέννης - Αποφάσεις
(σελ 22. σχόλια -χάρτης)
◦ 1815: Ίδρυση της Ιερής Συμμαχίας (Ρωσία, Αυστρία,
Πρωσία) με στόχο την καταστολή κάθε επαναστατικής
δραστηριότητας
◦ 1820: Επανάσταση στην Ισπανία κατά του αυταρχικού
βασιλιά Φερδινάνδου Ζ' και εμφύλιος πόλεμος
◦ 1820-1821: Επανάσταση στην Ιταλία από καρμπονάρους
κατά της αυστριακής κατοχής
◦ 1821: Επέμβαση αυστριακού στρατού στην Ιταλία και
καταστολή της επανάστασης
◦ 1821: Επανάσταση στην Ελλάδα (η μοναδική
επιτυχημένη)
◦ 1823: Γαλλικός στρατός καταπνίγει την επανάσταση
στην Ισπανία μετά από απόφαση της Ιερής Συμμαχίας

Ελένη Χαραλαμπίδου 3
Τα επαναστατικά κινήματα των
ετών 1820-1821 στην Ευρώπη
(3)

Ελένη Χαραλαμπίδου 4
Τα επαναστατικά κινήματα των
ετών 1820-1821 στην Ευρώπη
(4)
 Οι ευρωπαϊκοί λαοί αμφισβήτησαν τις
αποφάσεις του συνεδρίου της Βιέννης
(ίδρυση της Ιερής Συμμαχίας - 1815)
διατυπώνοντας πολιτικές και εθνικές
διεκδικήσεις.

Το τελικό Σύμφωνο του συνεδρίου της

Βιέννης, που υπογράφηκε στις 9 Ιουνίου
του 1815, για την εγκαθίδρυση διαρκούς
ειρήνης στην Ευρώπη μετά τους
Ναπολεόντιους πολέμους.
Το συνέδριο της Βιέννης (1815)
Ελένη Χαραλαμπίδου 5
Πολιτικές διεκδικήσεις
 Οιλαοί της Ευρώπης διεκδικούσαν
Σύνταγμα, κοινοβουλευτικούς θεσμούς,
αναγνώριση ατομικών ελευθεριών και
πολιτικών δικαιωμάτων.
 Σχηματίστηκαν τρία πολιτικά ρεύματα:
o Οι μετριοπαθείς φιλελεύθεροι (μεγαλοαστοί,
φιλελεύθεροι ευγενείς): ήθελαν συνταγματική μοναρχία
με εκλογικό δικαίωμα σε όσους διέθεταν κάποια
περιουσία.
o Οι ριζοσπάστες δημοκρατικοί (μικροαστοί,
διανοούμενοι): ήθελαν αβασίλευτη δημοκρατία με
πολιτικά δικαιώματα για όλους τους ενήλικους άνδρες
και προστασία των αδύναμων κοινωνικών ομάδων.
o Οι σοσιαλιστές (διανοούμενοι, εργάτες): ήθελαν
κοινωνική και οικονομική ισότητα.

Ελένη Χαραλαμπίδου 6
Εθνικές διεκδικήσεις και η αρχή
των εθνοτήτων (1)
Η συνειδητοποίηση της ιδέας του
έθνους είχε ως αποτέλεσμα εθνικές
διεκδικήσεις, καθώς πληθυσμοί με
εθνική συνείδηση δε διέθεταν και
αντίστοιχο κράτος, επειδή:
o Ζούσαν σε μεγάλες πολυεθνικές
αυτοκρατορίες (Αυστριακή, Οθωμανική).
o Ζούσαν διάσπαρτοι σε διάφορα κράτη
(γερμανικό, ιταλικό, πολωνικό έθνος)

Ελένη Χαραλαμπίδου 7
Εθνικές διεκδικήσεις και η αρχή
των εθνοτήτων (2)
 Αρχή των εθνοτήτων:
o Η επιδίωξη να συγκεντρωθούν και να
ιδρύσουν όλοι οι ομοεθνείς ένα
κράτος.
o Τα όρια του κράτους πρέπει να
συμπίπτουν με τα όρια του έθνους.
o Πληθυσμοί έθνους διαφορετικού από
εκείνο που αποτελεί την πλειονότητα
των κατοίκων ενός κράτους έχουν το
δικαίωμα να αποσχιστούν.

Ελένη Χαραλαμπίδου 8
Εθνικές διεκδικήσεις και η αρχή
των εθνοτήτων (3)
Η Αρχή των εθνοτήτων πηγάζει από:
o Τη γαλλική επανάσταση: Αναγνώρισε το
έθνος ως πηγή όλων των εξουσιών σε μια
πολιτεία. Το μέλλον των λαών θα πρέπει να
καθορίζεται από την ίδια τη βούληση τους
(γενική βούληση) και όχι από αυτήν του
ηγεμόνα.
o Έθνος-κράτος-λαός: άρρηκτα συνδεδεμένα. Η
«νομιμότητα» των κυβερνήσεων δεν μπορεί να
στηρίζεται πλέον στην επίκληση της θεϊκής
επιταγής ή των κληρονομικών δικαιωμάτων.
Άρα οι πολίτες να είναι αφοσιωμένοι στο έθνος
τους και όχι υποταγμένοι υπήκοοι στον βασιλιά.
(Αρχή λαϊκής κυριαρχίας) .

Ελένη Χαραλαμπίδου 9
Εθνικές διεκδικήσεις και η αρχή
των εθνοτήτων (4)
Η Αρχή των εθνοτήτων επίσης πηγάζει
από:
o Την αντίδραση στη γαλλική κυριαρχία, ειδικά
στον γερμανικό χώρο. Γερμανοί φιλόσοφοι
διακήρυξαν την ανάγκη της επιστροφής στις
παραδόσεις και ότι το έθνος ήταν μια
διαχρονική κοινότητα, βασισμένη σε τρία
στοιχεία:
o την ιστορία (ένα εξιδανικευμένο παρελθόν που
πιστοποιεί την κοινή προέλευση των μελών του έθνους)
o τη γλώσσα (εύρεση των αρχέγονων μορφών της και
υπεράσπιση της)
o τη θρησκεία (μεγάλη η σημασία της, όταν ο κυρίαρχος
ήταν αλλόθρησκος)

Ελένη Χαραλαμπίδου 10
Εθνικές και πολιτικές
διεκδικήσεις
 Οιεθνικές και πολιτικές
διεκδικήσεις στην
Ευρώπη μετά το συνέδριο
της Βιέννης (1815-1848)
γέννησαν μεγάλα
επαναστατικά κινήματα:
o 1820-1821: επαναστάσεις
στη νότια μεσογειακή
Ευρώπη (Ισπανία, Ιταλία,
Ελλάδα).
o 1830- και 1848:
επαναστάσεις σε δυτική και
ανατολική Ευρώπη.

Ελένη Χαραλαμπίδου 11
Οι επαναστάσεις των ετών 1820-
1821 (1)
Η επανάσταση στην Ισπανία (1820):
o Ξέσπασε εναντίον του αυταρχικού βασιλιά
Φερδινάνδου Ζ' με αίτημα την επαναφορά του
συντάγματος του 1812 (του Ναπολέοντα).
o Αποτελέσματα: Εμφύλιος πόλεμος και
επέμβαση της Ιερής Συμμαχίας (γαλλικός
στρατός) για την κατάπνιξη της
επανάστασης.
 Απελευθερωτικές επαναστάσεις στη
Λατινική Αμερική
(Μεξικό, Κεντρική και Νότια Αμερική) .

Ελένη Χαραλαμπίδου 12
Οι επαναστάσεις των ετών 1820-
1821 (2)
 Οι επαναστάσεις στην Ιταλία (1820-1821)
Οργανώθηκαν από τους καρμπονάρους και
στρέφονταν κατά της αυστριακής κυριαρχίας.
Διεκδικούσαν όμως, εκτός από εθνική ελευθερία,
και συνταγματικές μεταρρυθμίσεις.
o Αποτελέσματα:
o Επέμβαση της Ιερής Συμμαχίας (αυστριακός στρατός)
και καταστολή της επανάστασης.
o Η επανάσταση που ξέσπασε στο βασίλειο του
Πεδεμοντίου (βορειοδυτική Ιταλία) είχε την ίδια τύχη.

Ελένη Χαραλαμπίδου 13
Οι επαναστάσεις των ετών 1820-
1821 (3)
Η επανάσταση στην
Ελλάδα (1821).
o Ήταν το πρώτο εθνικό
κίνημα του 19ου αιώνα
που έμελλε να πετύχει.
o Αποτελέσματα: Οδήγησε
στη δημιουργία
ανεξάρτητου
ελληνικού κράτους το
1830. Υψώνοντας στα Σάλωνα την
σημαία με τον Σταυρό την ημέρα
του Πάσχα το 1821 - Louis Dupré

Ελένη Χαραλαμπίδου 14
Ιερή Συμμαχία
 Η Ιερή Συμμαχία ήταν σύμφωνο
μεταξύ Ρωσίας – Αυστρίας –
Πρωσίας (1815). Αυτά τα κράτη,
θορυβημένα από την Γαλλική
επανάσταση που είχε προηγηθεί,
συμφώνησαν στην κατάπνιξη κάθε
εθνικοαπελευθερωτικής και
κοινωνικής κίνησης.
 Η Ιερή Συμμαχία, μολονότι
καταδίκασε την ελληνική
επανάσταση στο πρώτο ξέσπασμα
της (κίνημα του Αλέξανδρου
Υψηλάντη στον Προύθο), δεν Κλέμενς φον Μέττερνιχ
παρενέβη για την ένοπλη καταστολή υπουργός των εξωτερικών
της. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και μετέπειτα Καγκελλάριος
στις ενέργειες του τότε υπουργού της Αυστρίας - παροιμιώδης
Εξωτερικών του τσάρου I. μισέλληνας που έσπευσε να
καταπνίξει την όποια
Καποδίστρια. εκδήλωση φιλελευθερισμού
των Ελλήνων

Ελένη Χαραλαμπίδου 15
Καποδίστριας

Ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας, υπουργός Εξωτερικών του

τσάρου και μετέπειτα πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας.
Κέρκυρα, 10 Φεβρουαρίου 1776 - Ναύπλιο 9 Οκτωβρίου 1831

Ελένη Χαραλαμπίδου 16