Professional Documents
Culture Documents
a&avmif;cJhMuwJh
qef ; Ek oef Y
urÇmodjrefrmhacgif;aqmifMuD; 3-OD;
AdkvfcsKyfatmifqef;? ocifEk? OD;oefYwdkY\
vGwfvyfa&;? 'Drdkua&pDa&;?
vlYtcGifhta&; ESifh jidrf;csrf;a&;
OD;aqmifyg0ifvIyf&Sm;rI
ordkif;wauGYrSpmrsufESmrsm;
vefaxmifpyfpkav;
aqmif;yg;aygif;csKyftrSwf(1)
rmwd u m
1/ pum;awGtrsm;MuD;ajymaeaom"gwfyHkwyHk
(a':atmifqef;pkMunf 61-ESpfajrmufarG;aeYtxdrf;trSwf)-------7
2/ arG;aeY&Sifudk,fpm; vlYtcGifhta&;vufaqmif
(a':atmifqef;pkMunf 62-ESpfajrmufarG;aeYtxdrf;trSwf)------10
3/ jrefrmjynfudka&avmif;yg? 'DEdkifiH[mi,fygao;w,ff ----------14
4/ AdkvfcsKyfatmifqef;\ZGJvHkYv ESifh ocifjr\jzwfxdk;OmPf-------20
5/ tmZmenfacgif;aqmifMuDrsm;ESiahf pmfbmG ;pyfp-k ----------------25
6/ Adv
k cf sKyfatmifqef;\pnf;½H;k a&;pGr;f &nf--------------------32
7/ &SmrS&mS ;Muaom Adv k cf sKyfatmifqef;ESihf qmOD;oGi-f -------------37
8/ rdwfaqG0wå&m;awGausyGefcJhMuwJh qef;ESifhEk
(0efMuD;csKyfOD;Ek touf 100-jynfhtxdrf;trSwf)-------------41
9/ rjyD;qH;k ao;aom OD;oefYta&;tcif;---------------------46
10/ ausmif;tkyfq&mMuD;OD;Ek ESifh txufwef;jyausmif;q&mOD;oefY
(OD;Ek\ touf 100-jynfhtxdrf;trSwf)-----------------50
11/ AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh ocifEkwdkY\ jAef[yfabG
(0efMuD;csKyfOD;Ek touf 100-jynfhtxdrf;trSwf)------------57
12/ OD;AaqGwYkdtoufukd *syefvufrS oufpeG Yf MudK;yrf;u,fq,fMuolrsm;
(zufqpfawmfvSefa&;txdrf;trSwf)---------------------64
13/ Adv
k cf sKyfatmifqef;\ zdeyfpyfp-k ------------------------72
14/ *syeftxGuf t*Fvdyft0if &ef u k e f N rd K UBuD ; jymjzpf a wmh r nf h t a&;
(zufqpf*syefawmfveS af &;txdr;f trSw)f ------------------76
15/ w&m;tm;xkwf w½kyt f m;xm;cJMh uwJqh &m'D;'kwOf ;D bcsKd EiS w
hf ynfo
h cifEk
(0efMuD;csKyfOD;Ek touf 100-jynfhtxdrf;trSwf)------------83
16/ rmeESifhaomuudkcsdK;ESdrfí pnf;vHk;nDnGwfrIrsm; xlaxmifEdkifcJhaom
olawmfaumif; vlawmfMuD; OD;oefY
]]jref r mjynf u d k a&avmif ; cJ h M wwJ h qef ; Ek o ef Y } } (OD;oefY\ 98-ESpaf jrmuf arG;aeYtxdr;f trSw)f --------------88
vef a xmif p may 17/ vGwv f yfa&;udk tav;xm;cJMh uwJh qef;ESio hf efY--------------97
yxrtMud r f j zef Y c sd j cif ; (2007-Mo*k w f v 28? e,l ; a'vD / ) ++++++++
trS m
jrefrmhacgif;aqmifMuD; 3-OD;jzpfonfh vGwfvyfa&;AdokumMuD;
Ad k v f c sKyf a tmif ; qef ; ? jref r mh yxrOD ; qH k ; w&m;0if 0ef M uD ; csKyf ocif E k ( OD ; Ek ) ES i f h
wwd,ajrmuf urÇmhukvor*¾ taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyf OD;oefYwdkYudk vGwfvyfa&;?
'Drdkua&pDa&;? vlYtcGifhta&;? jidrf;csrf;a&;? ‘ponfrsm;twGuf jrefrmjynfolvlxktrsm;
omru urÇ m uyg av;pm;tod t rS w f j yKcJ h M ujyD ; jzpf o nf / ,aeYxuf w d k i f v nf ;
urÇmodjrefrmhacgif;aqmifMuD; 3-OD;wdkYESifh ywfoufí urÇmh rD'D,m trsdK;rsdK;wdkYü avhvm
az:xkwf a&;om; wifjyaeMuqJjzpfonf/ aemifwGifvnf; okawoDrsm;ESifh pma&;olrsm;u
avhvmaz:xkwf a&;om;wifjyaeMuOD;rnfrSm rvGJ{uef taotcsmyifjzpfonf/
'kwd,tMudrfEdkifiHa&;tusOf;om; rjzpfvdkawmhojzifh 2005-Zlvdkif 7-
&uf wGif jynfyodkU wdrf;a&SmifvmcJh&m ]]vGwfvyfpGmaz:xkwfa&;om;cGifh}} tygt0if
vl Y t cG i f h t a&;rsm;
a&;rsm;onfvnf; pma&;oludk toifhMudKqdkaeMuaMumif; owdjyKrdcJhonf/
xdkYaMumifh jynfwGif;wGif vGwfvGwfvyfvyf az:xkwfa&;om;cGifhr&cJhaom jrefrmh'Drdkua&pD
acgif;aqmif a':atmifqef;pkMunf ESihf ywfoufonfh "gwfyt kH ajcjyK aqmif;yg;wyk'jf zpfonfh
]]pum;awGtrsm;MuD;ajymaeaom"gwfyHkwyHk}} aqmif;yg;udk jynfya&mufjyD; rMumcifyif
pma&;ol a&;om;cJhrdygonf/
xdkYaemuf udk,fwdkifudk,fus yg0ifcJhbl;aom OD;oefYta&;tcif;ESifh
ywfoufí OD;oefY\aemufqHk;qE´jzpfonfh jrefrmjynfwGif OD;oefYpmMunfhwdkufrsm;
vefaxmifpmay mayrS yHkESdyfxkwfa0jyD;jzpfcJhaom OD;pyfpk\ xl;wJhpyfpk ay:aygufa&; az:xkwfa&;om;cJhonf/ wqufwnf;rSmyif acwfjydKif*sme,fwGif q&mMuD;
yxrwGJ(1959)? OD;pyfpk\ 75-ESpftMum; 49-ESpftjrif Armjynf a'gufwmoef;xGef; uG,fvGefjcif;txdrf;trSwf pma&;ol\ ]]jrefrmjynfudk a&avmif;yg?
'Djynf[m i,fygao;w,f}} aqmif;yg; toHk;jyKjcif;cHcJh&onf/
(1963-azz0g&Dv) ESifh OD;pyfpk\ xl;wJhpyfpk 'kwd,wGJ(1963 arv) xdktcg jidrf;csrf;aom urÇmMuD;ay:wGif jynfaxmifpk jrefrmEdkifiHwnf;
&Sm;yg;pmtkyfrsm;ESifh vefaxmifpmay may\ pwkw¦ajrmuf xkwfa0rIjzpfaom [laom EdkifiHi,fuav; ay:ayguf&SifoefwnfwHhzGHUjzdK;Edkif&ef vGwfvyfa&;? 'Drdkua&pDa&;?
vefaxmifpyfpkav;\]]ig;axmifhig;n tjrwfqHk;&wem "r®uAsmrsm;}} jidrf;csrf;a&; a&pifrsm; oGef;avmif;cJhMubl;onfh AdkvfcsKyfatmif;qef;? OD;Ek? OD;oefY
(qef ; Ek o ef Y ) wdkYtaMumif; wwfEdkiforQ az:xkwfa&;om;&ef qE´rsm;jzpfay:vm
pmtky?f yO©rajrmufxw k af 0rIjzpfaom þ vefaxmifpyfpkav;\ aqmif;yg;
v;\aqmif cJhygonf/ xdkYaMumifhvufvSrf;rSDorQ zwfrSwfavhvm EIdif;,SOfqef;ppf ar;jref;qufpyf
aygif;csKyf ]]jrefrmjynfudka&avmif;cJhMwwJh qef;EkoefY}}}pmtkyf? q|r MunfhcJh&mwGif þacgif;aqmifMuD; 3-OD;wdkYonf t&Sif'domygarmu©? q&mMuD; ocif
ESifhowÅrajrmufxkwfa0rIjzpfaom ]]zsmyH zsmyH k w d k u f o pf q &mawmf M uD ; \ ud k , f a wmf r I d i f ; ? tmZmenf a cgif ; aqmif M uD ; 'D ; 'k w f O D ; bcsd K paom yk*¾dKvfMuD;rsm;\
pH e rl e mrsm;ES i f h Mo0g'rsm;ud k q&mwif c H , l M u,H k o mru? rd r d w d k Y t csif ; csif ; vnf ;
]ok a woeo&k y f j ytbd " mef 2007} ES i f h ] ok a woeo&k y f j ytbd " mef wOD;tay:wOD; tpGrf;ukef wm0ef0wå&m;rsm;ausyGefMuvsuf rdwfaqGtaygif;toif;?
2009} ponfwYkd rSm pmay'ge? "r®'ge tjzpfjzefYcsad om pmtkyrf sm;jzpfygonf/ wynfhom;csif;? vkyfaz:udkifzuf? jynfolvlxkMuD;\ 0ef;&HyHhydk; ulnDrIrsm;udkvnf;
rnforl qdk www.sattsattsuusuu.blogspot.com wGi&f mS azG download xdkufxdkufwefwef cH,lEdkifcJhMuaMumif; awGY&Sd&onf/ þtcsufrsm;ay:vGifap&efESifh
trsm;vufcH twk,l oifcef;pm &,lEdkifMu&ef a&;om;wifjyvdkpdwfrsm; ay:aygufcJh&m
&,lzwf&EI ikd yf gonf/ uphyuwin@yahoo.com odYkr[kwf satsuulay@ tpOD;ydkif;ü udk,fhudk,fudk xdxda&mufa&muf a&;pGrf;Edkifyghrvm; [lívnf; oHo,
gmail.com odkYrSmMum;ygu attached files, pdf-ebook tjzpf jzpfrdcJhygonf/
ydkYay;rnfjzpfygonf/ jynfwGif;jynfy&Sd rdrdwdkYESifh eD;pyfoduRrf;olrsm;odkY odkY&mwGif jrefrmjynfwGif;xkwf rdk;qrf;yef; *sme,f 2004-'DZifbmv
wGif pma&;ola&;om;cJhonfh ]]xl;wJh&efatmif}} aqmif;yg;yg pma&;q&mMuD; OD;&efatmif\
vdktyfovdkxyfqifhjzefYa0ay;Mu&efvnf; arwåm&yfcHygonf/ / ]taMumif;t&maumif;ygu rnfolu rnfodkYyifa&;om;apumrl pmaumif;wyk'fjzpfrnf}
[l a omMo0g'ud k o wd j yKrd o jzif h ¤ if ; ? rqv e0w etz etzwd k Y \ ]]qef ; Ek o ef Y }}
7
wdkYESifh ywfoufí tji§dK;wMuD; wm;qD;ydwfyif jzwfawmufuefYowfrIrsm;udk wenf;wvrf; pum;awGtrsm;MuD;ajymaeaom"gwfyHkwyHk
tm;jzifh rjzpfrae wGef;vSefacszsuf vdkí¤if;? aemufqHk;ü pma&;ol\ qef;EkoefY
aqmif;yg;rsm; pwifay:aygufvmcJh&ygonf/
pma&;ol \ qef ; Ek o ef Y aqmif ; yg;rsm; ay:ayguf v m&mü (r*F v m on line 2006 June 19)
wdrfjrKyfaysmufuG,fvkeD;yg;jzpfaeaom tazOD;pyfpk\ ]xl;wJhpyfpk yxrwGJ? 'kwd,wGJ}
ES i f h ]75-ES p f t Mum; 49-ES p f t jrif Armjynf } pmtk y f r sm;ud k wd k u f ½ d k u f u d k ; um; 1963ckESpfuxkwfa0jzefYcsdcJhaom pma&;ol\zcif vefaxmifOD;pyfpk
az:xkwfcGifh&&SdcJhjcif;onfvnf; t"dutaMumif;&if;w&yfjzpfcJhygonf/ wqufwnf;rSmyif a&;om;cJ h o nf h ]]OD ; pyf p k \ 75ES p f t Mum; 49ES p f t jrif jjref ref r mjynf } } pmtkyfrS
w½kyfjynf a'gufwmpGef,ufqif jynfwGif;ppf\ ppfajy;'ku©onfvnf;jzpf EdkifiH atmufygaqmif;yg;wdak v;udk zwf&MIunfjhyD; az:jyxm;onf"h gwfyu
k H ak d vhvmMunfah pvdyk gonf/
a&TUajymif;tvkyform;vnf;jzpfcJhonfh uG,fvGefol tazOD;pyfpkonf jrefrmpum;?
t*Fvdyfpum;udk aumif;aumif;rwwfuRrf;aomfvnf; ]]qef ; Ek o ef Y }} wdkY\ opöm&Sd
aemufvdkufaumif;tjzpf MudK;yrf;&yfwnfyHhydk;ulnD cJhyHkrsm;udk ,aeY urÇmt&yf&yfa&muf ]]yifvHka':Ek&ifESifh qDcsufacgufqGJ}}
jref r m'k u © o nf r sm;ES i f h a&T U ajymif ; tvk y f o rm;rsm;twG u f v nf ; wenf ; wvrf ;
pHerlemjyjzpfaprnf [k ,HkMunfrdcJhívnf; pma&;oltwGuf a&;tm;ydk&SdcJhygonf/ xdkpOfu tzGJUwpfzGJU&Sdonf/ þtzGJUrSm wyfaygif;pHk trsdK;orD; csD;jr§ifha&;tzGJUyif
txl;ojzifh wdkif;&if;om;vli,frsm;tygt0if jynfwGif;jynfy&Sd jzpfygonf/ ,if;tzGJUxJwGif uREfkyf\ZeD;ESifhwuG c,fr? r&D;rsm;yg yg0ifMuavonf/
,aeYacwfvil ,fvv l wfrsm;\ odvpkd w d Ef iS hf ordik ;f uGi;f qufrsm;udk tawmftwefjznfqh nf; BuD ; rS L ;pD p Of ñ T e f M um;ol u yif v H k a ':Ek & if ? trsd K ;om;buf u qd k v Qif uREk f y f p yf p k ?
ay;EdkifcJhaMumif; wHkYjyefod&Sd&ívnf; txl;auseyftm;&jzpfrdygonf/
tdE´d,trsdK;om; bmblBuD;? ArmtrsdK;om;xJuqdkygvQif OD;boGifwdkY jzpfygonf/
xd k Y tjyif taztarrd o m;pk w d k Y jyKcJ h M ubl ; aom vG w f v yf a &;?
'Drdkua&pDa&;? jidrf;csrf;a&;? vlYtcGifhta&; ‘ponhf aumif;rIukodkvf tpkpkwdkYtwGuf þtzG J U onf r*F v m'H k ppf a q;½H k o d k Y wuf a &muf u k o aeaomvl e mrsm;tm;
aqmif;yg;rsm;? pmtkyfrsm;jzifh tarGcHcGifhESifh ukodkvfqufvSL'gef;trQa0EdkifcGifh (arGcHxdkufap? olwdkYpm;aomufvdkonfh tpmtm[m&udk wpfvvQifwpfBudrf auR;arG;vSL'gef;ygonf/
vSLrQa0í) &&Sdojzifhvnf; twdkif;rod rMumcP 0rf;omyDwdjzpfrd&ygonf/
odYk jzpfí pmomzwfaom pmzwfob l 0rS pmqufo?l pmjznfo
h ?l pma&;ol
b0odkY tqifhqifha&muf&Sdatmif wenf;wvrf; ulnDtm;ay;cJhMuaom ud k A v(FTUB)?
Dr. aZmf 0 if ; atmif (FTUB)? OD ; oef Y \ orD ; a':at;at;oef Y ? q&mMuD ; aMu;rH k O D ; aomif ; ?
a&jcm;ajrjcm;tvkyform;*sme,f? acwfjydKif? [pfwdkif? Burma Digest, Burma Today
paom *sme,f t ,f ' D w mrsm; mrsm;? odvdkorQar;jref;csufrsm;udk ajzMum;ay;cJhMuonff h
*kPf0gMuD;rm;yk*¾dKvfrsm;? vdktyfaom pmtkyfpmwrf;rsm; nTefjyiSm;&rf;Muonfh q&morm;
rdwfaqGrsm; ESihf a0zeftMuHay;zwf½I tm;ay;cJMh uaom ]]qef;EkoefY}} y&dowftm;vHk;wdYk ukd
txl;aus;Zl;wif&SdygaMumif; rSwfwrf;wiftyfygonf/
ed*Hk;csKyftaejzifhrl oufqdkif&mae&mrsm;ü wwfEdkiforQ "gwfyHkrsm;
jznfhpGufí xm;aom pma&;ol\ þ jref r mjynf u d k a&avmif ; cJ h M uwJ h qef ; Ek o ef Y
( urÇmodjrefrmhacgif;aqmifMuD; 3-OD; AdkvfcsKyfatmifqef;? ocifEk? OD;oefY wdkY\
vGwfvyfa&;? 'Drdkua&pDa&;? jidrf;csrf;a&; OD;aqmif yg0if vIyf&Sm;rI ordkif;wauGYrS
pmrsufESmrsm;) aqmif;yg;aygif;csKyf pmtkyfonf jrefrmjynf\ qufvuf qifETJae&qJ
jzpfaom vGwfvyfa&;? 'Drdkua&pDa&;? jidrf;csrf;a&;? vlYtcGifhta&; paomMudK;yrf;rIrsm;wGif
wenf;wvrf; taxmuftul&ygapaMumif; qkrGefaumif;awmif;tyfygownf;/ / (pmrsufESm 64-yHkpm AdkvfcsKyfuawmf a':cifMunfESifhom;orD;oHk;a,muf?
OD;boGif? tdE´d,bmblBuD;
udk,fEIwf,Ofaus;? pdwfjzLazG;? at;jidrf;csrf;om &ygap/ (Mr. Chunllal) ? OD;pyfpk wdkY\ wyfaygif;pHktrsdK;orD; csD;jr§ifha&;tzGJU/
vefaxmifpyfpkav; þwBudrfwGif pm;aomufp&m? apmif? rsufESmokwfyk0g? qyfjymrsm;
(28-8-2007? 1369-0gacgifvjynfh arwåmtcgawmfaeY) vSL'gef;axmufyHhonfhjyif a&TESif;qDtNidrfhjzifh ujyazsmfajz avonf/)
8 9
wpfBudrfu rSwfrSwf&& uREfkyfESifhyifvHka':Ek&ifonf 24-vrf;odkYvmí um;jzifh ArmhwyfrawmftwGuf uREfkyfESifh trsdK;orD;acgif;aqmif yifvHka':Ek&ifESifh ycHk;csif;,SOfwGJí
qDcsufacgufqGJrsm;udk o,f&avonf/ um;xJü ypönf;Opömrsm;jynfhvQHíaeavonf/ aqmif&Guf&jyefavonf/ ++++++++++
xdik &f aomvlrmS vnf; ab;odYk rvSno hf matmifyif usyfusyfwnf;wnf;ESiv hf u
kd v
f m&\/ 24-
vrf;rS r*Fvm'Hktxd c&D;um;eD;vSonfr[kwf? wpfvrf;vHk; þtwdkif;yifvdkufygvmcJh&\/ xdk"gwfyHk(2)yHkonf xdkpOf(1949-50)u jrefrmtrsdK;orD;rsm;\
xd k p Of u jref r mh w yf r awmf t ay: av;pm;tm;ud k ; *k P f , l * k P f j yKcJ h M uonf h
wpfudk,fvHk;wGifvnf; csufNyD;aomqDrsm; ayusHukef\/ ouf a oom"ursm;jzpf y gonf / txl ; ojzif h yxr"gwf y H k o nf j ref r mwjynf v H k ; &S d
r*Fvm'Hkppfaq;½HkodkY a&mufavaomtcg uREfkyfcg;onf rqefYEdkifawmhay? yifvHk trsdK;orD;xkMuD;\udk,fpm; yifvHka':Ek&if? yifvHka':MunfMunf? AdkvfcsKyfatmifqef;\ZeD;
a':Ek&ifvnf; þtwdkif;yifjzpfaeyg\/ odkYaomf olu NyHK;&Tif&,farmum ]]OD;pyfpk 'Dvdk a':cifMunfESifhom;orD; oHk;a,muf? 0efMuD;csKyfOD;Ek\ZeD;a':jr&D wdkY OD;aqmifí
olrsm;tusdK;udk yifyifyef;yef;aqmif&Gufwm ukodkvf&w,f}}[lí ajymjyygonf/uREfkyf wyfrawmfom;rsm;tay: av;pm;tm;udk; *kPf,l*kPfjyKcJhMuonfudk xif&Sm;ay:vGifapyg
cg;udkufaom'Pfonf wpfywfwdwdyif cHpm;&avonf/ odkYuvdkjzpfaomfvnf; uREfkyfu onf/ jrefrmudck spaf om? jrefrmhwyfrawmfuckd spaf om? jrefrmjynfae w&kyf tdE, d´ vlrsKd ;aygif;pH\k
pd w f r ysuf / tcgtcG i f h o if h a vwd k i f ; ,if ; uJ h o d k Y aom ul n D r I r sd K ;ud k jyKayOD ; rnf / yg0ify;l aygif;ulnrD I udv k nf;awGYEikd yf gonf/txl;ojzifjh yHK;&Tifaeaom tara':cifMunfESifh
jyKvnf;jyKEdkifygap[lí qkawmif;yg\/ om;orD;oH;k a,mufjzpfygonf/ tara':jr&D\aygifay:wGix f ikd af eaom &ifz;kH tusÐ&n S t f jzL?
onfudpörsdK;jyKvkyfygvQif uREfkyftzdkY rarmEdkif ryef;Edkif? acR;wvHk;vHk;ESifh jyKvkyf txufqifhxrDav;ESifh aemiftcg a':atmifqef;pkMunfjzpfvmrnfh AdkvfcsKyfatmifqef;\
aewwfygonf/ wpfBudrfwpfcgwGif þtrsdK;orD;rsm;xJ uREfkyfwpfa,mufxJom trsdK;om; orD;i,fav;udkvnf;awGYEdkifygonf/ yifvHkpdwf"gwf&SdMuolrsm;\ xdkpOfuArmhwyfrawmf
tay:av;pm; tm;ud k ; *k P f , l * k P f j yKcJ h M uonf h taxmuf t xm;jzpf y gonf /
jzpfvifhupm; vdkufygaqmif&Gufjcif;trIudk jyKavonf/ ,if;odkYjyKvkyf&if; wyfrawmfom;
tara':cifMunfrdom;pk\ tdEd́,EdkifiHqdkif&mjrefrmoHtrwfMuD;tjzpf wm0efrxrf;aqmifrSD
rsm;onf wdkif;jynftwGufumuG,f&if; xdcdkuf'Pf&m&jcif;udk rsm;pGm*½kPmjzpfrdonf/ rd c if E S i f h u av;apgif h a &S m uf a &;Xme0ef M uD ; ? vl r I 0 ef x rf ; pD r H u d e f ; aumf r &S i f O uú X ?
*kPv f nf;,lrod nf/ þpdw"f gwfaMumifyh ifvQif ud, k w f ikd u f ,
kd u
f s arm&yef;& rSe;f rodatmifyif jynfaxmifpktrsdK;orD;rsm;tzGJY\OuúX? paomwm0efrsm;ESifhtwl jrefrmhwyfrawmftusdK;
tultnDay;rdjcif;jzpfygonf/ tm;wufoa&maqmif&GufcJhMuonfh rSwfwrf;vnf;jzpfygonf/
e0w? etz wdkYrS a':atmifqef;pkMunfudk ajymajymaeMuonfh]]wdkif;jynftwGuf
aqmif&GufcJhonfh tpOftvm bm&SdcJhovJ¿ }} qdkonfhar;cGef;udkaumif;pGmjyefvnfajzMum;
Ed k i f o nf h "gwf y H k v nf ; jzpf y gonf / þ"gwf y H k u a':atmif q ef ; pk M unf t wG u f
]] uRef r i,f p Of u wnf ; u yif v H k p d w f " gwf & S d w J h vl M uD ; ol r wd k Y &J U tk y f x d e f ;
apgif h a &S m uf r I a tmuf r S m wd k i f ; jynf t wG u f ouf p G e f U Mud K ;yrf ; aqmif & G u f c J h M uwJ h
wyfrawmfom;awGudk udk,fwdkifudk,fus *kPfjyKcsD;jrSifhvSL'gef;axmufyHhcJhbl;ygw,f}}
[líjyefvnfajymMum;aeygonf/
þodUk ]]pum;awGtrsm;MuD;ajymaeaom"gwfy}kH }udk taztarwdx k rH t S arG&&Scd ohJ jzifh
uReaf wmf vefaxmifpyfpak v;rS ,cifEpS rf sm;enf;wl ,ckEpS w f iG vf nf;]]a':atmifqef;pkMunf\
(61)ESpfajrmufarG;aeYESifhjrefrmtrsdK;orD;rsm;aeY}} txdrf;trSwftjzpf *kPfûyuAsmESifhtwl?
acwftqufqufwikd ;f ûyjynfûy jynfaxmifpjk refrmtrsdK;orD;rsm;ESihf jynfocl spfwyfrawmftm;
i,fpOfuyifcspfjrwfEdk;cJhaom? jidrf;csrf;a&;EdkA,fqk&Sifa':atmifqef;pkMunfwdkYtm;
*kPfûyaomtm;jzifh jrefrmESifhurÇmodkYjzefYcsdtyfygonf/
,ck E S p f w G i f v nf ; ]]a':atmif q ef ; pk M unf \ (62)ES p f a jrmuf a rG ; aeYES i f h
jref r mtrsd K ;orD ; rsm;aeY } } txd r f ; trS w f t jzpf (r[m*E¨ m ½H k q &mawmf b k & m;MuD ; \
(yifvHka':Ek&if? yifvHka':MunfMunfwdkYu qDcsufacgufqGJ? OD;pyfpkESifhZeD; rusifjrdKif? c,fr rusifqdkifwdkYu
]]uav;t&G,fvdrfrmESifhygrS? MuD;&ifhu vdrfrmrnf}} uAsmtvdkuftwdkif; *kPfjyKpyfqdk
tvGefemrnfausmfMum;aom aumfjyefYudk udk,fwdkifjyKvkyf auR;arG;&ef wm0efuspOfu ½dkuful;onf/)
xm;onfhuAsmESifhtwl) xyfrH*kPfûyjzefYcsdtyfygonf? vdktyfovdkxyfqifhjzefYcsday;Muyg&ef
*syef a wmf v S e f a &;umv0,f Ad k v f c sKyf a tmif q ef ; ES i f h t wl vnf; arwåm&yfcHygonf/ /
ArmhwyfrawmftusdK;twGuf xrf;aqmifcJhzl;onf/ vGwfvyfa&;&NyD;tcsdefwGifvnf; udk,fEIwf,Ofaus;? pdwfjzLazG;? at;jidrf;csrf;om &ygap/
10 11
arG;aeY&Sifudk,fpm; vlYtcGifhta&;vufaqmif aumufEIwfcsufrsm;onf a'guf w matmif c if wnf;jzwfonff h ]]atmif q ef ; pk M unf ?
aMumuf&GHYjcif;rSvGwfuif;a&;ESifh tjcm;pmwrf;rsm;}} pmtkyfrS jzpfygonf/
(a':atmif q ef ; pk M unf 62-ES p f a jrmuf a rG ; aeYtxd r f ; trS w f ) +++++++++
2007 June 19- Burma Digest vlYtcGit hf a&;jyóemrsm;onf 'Dru kd a&pDvyI &f mS ;rI\ t"dutpdwt f ydik ;f
wpfckjzpfvmaomtcgü (e0w? etz)tpdk;&owif;Xmersm;u vlYtcGifhta&;t,ltq
wckvHk;udk jyuf&,fjyK &IHYcsí "avhxHk;wrf;pOfvm wefbdk;xm;rIrsm;ESifh rudkufnDaom
taemuf w d k i f ; toH k ; taqmif r Qom jzpf o nf [ k pwif ork w f v mMuonf r S m vnf ;
BudKwifcefYrSef;Edkifaom tcsufyifjzpfygonf/ owå0grsm;teuf vlom;pifppfomvQif
tqif h t jrif h q H k ; tajctaejzpf a om bk & m;tjzpf u d k &&S d E d k i f o jzif h vl o m;tm;
tvGefwefbdk;xm;onfh jrefrmh&dk;&m ,Ofaus;rItajccHjzpfaom Ak'¨0g'udk t&GJYwdkufum
ajymif;jyefvkyfaeouJhodkYyif jzpfaeygonf/ vlwdkif;wGif rdrdqE´t& BudK;yrf;tm;xkwfjcif;jzifh
opö m w&m;ud k od & S d E d k i f p G r f ; &S d j yD ; ol w yg;ud k o d a p&ef t wG u f v nf ; ul n D E d k i f a om
tvm;tvm&Sdygonf/ jA[®mbHkrSusvmaom tyfwacsmif;ESifh urÇmajrBuD;ay:wGif
pdkufxm;aomtyfwacsmif;wdkY xdawGYMuonfrSm vljzpf&onfxufvG,fulygonf[kyif
qdkMuonf r[kwfygavm/ (¤if;pmtkyf pmrsufESm 77/)
j ref r mh ' D r d k u a&pD a &;? jid r f ; csrf ; a&;? vl Y t cG i f h t a&;acgif ; aqmif
a':atmif q ef ; pk M unf \ arG;aeYtcrf;tem;rsm;udk jynfwGif;jynfy urÇmt&yf&yfü
+++++++++
usif;yaeMujyDjzpfonf/a':atmifqef;pkMunfEiS hf Edik if aH &;tusOf;om;rsm;tm;vH;k vGwaf jrmuf
a&;twGuf wOD;csif;jzpfap? tzGYJ vu kd jf zpfap? enf;trsdKrl sdK;jzifh MudK;yrf;aeMuonfrsm;udv k nf;?
vlom;\ oaE¨yg*kPfodu©mESifh vlom;ESifh cGJcGmír&aom nDrQaom
Mum;odjrifodaeMu&jyDjzpfonf/
tcG i f h t a&;rsm;ud k tod t rS w f j yKxm;onf h t ,l t q? vl w d k i f ; wG i f t rS m ;trS e f u d k
jrefrmjynfwGif;&Sd 'Drdkua&pDa&;? jidrf;csrf;a&; ESifh vlYtcGifhta&;
a0zefydkif;jcm;Edkifaom todOmPfESifh qifjcifwHkw&m;&Sdonfudk vufcHxm;aom t,ltq?
tiftm;pkrsm;jzpfMuonfh rif ; ud k E d k i f ud k u d k M uD ; wd k Y \ 88-ausmif ; om;rsm;tzG J Y ?
vltcsif;csif; nDtudk armifESrozG,farwåmxm;&Sd&ef tBuHjyKxm;aomt,ltq ponfh
rpkpkaEG;wdkYtzGJY? rvSvSarmfwdkYtzGJY? udkxifausmfwdkYtzGJY?vlYtcGifha&;OD;jrifhat;wdkYtzGJY?
tawG ; tac: t,l t qwd k Y onf rd r d w d k Y \ wef b d k ; xm;rI r sm;ES i f h rnf u J h o d k Y
a&S.aeMuD; OD;at;jrifhwdkYtzGJY? trsdK;om;'Drdkua&pD tzGJYrsm;? ponfjzifh tzGJYaygif;pHkwdkY\
qefYusifbufjzpfvmEdkifrnfudk jrefrmEdkifiHol EdkifiHom;rsm;taejzifh em;rvnfEdkifatmif
toufaoG;acR;jzifh&if;aom vIyf&Sm;MudK;yrf;rIrsm;udkvnf; Mum;odae&qJjzpfonf/
jzpfae&ygonf/ urÇmv h Yl tcGit hf a&; aMunmpmwrf;\ pmyd'k f (30) (tm;vH;k ) wdYk wiG yf g&Sad om
a':atmif q ef ; pk M unf E S i f h Ed k i f i H a &;tusOf ; om;rsm;tm;vH k ; vG w f a jrmuf a &;twG u f
tcGifhta&;rsm;udk ukodkvfw&m;ESifhnDonf? aumif;rGefonf[k roHk;oyfygu rnfuJhodkY
¤if;vIyf&Sm;MudK;yrf;rIrsm;onf toufaoG;acR;jzifh&if;aom ]] yg&rDjznfhqnf;&m a&muf
oHk;oyf&rnfudk jrefrmjynfolwdkYtzdkYpOf;pm& cufvSygonf/ jrefrmEdkifiHonf 1948ckESpf
onfhvIyf&Sm;MudK;yrf;rIrsm;}} [kpma&;ol,lqygonf/ wenf;tm;jzifh 2007-ZGefv 19-
'D Z if b mvwG i f , if ; aMunmpmwrf ; ud k twnf j yK&ef axmuf c H rJ a y;cJ h a om
&ufwiG f usa&mufrnfh a':atmifqef;pkMunf\ 62-ESpaf jrmufarG;aeYtwGuf ordkif;wGifrnfh
EdkifiHwEdkifiHjzpfaeonfhtavQmuf þaMunmpmwrf;udkjrefrmjynfom;wdkYu jrefrmEdkifiHwGif
arG;aeYvufaqmifrsmsm;[kvnf; rSwf,lEdkifygonf/
a&;qGcJ jhJ cif;r[kwof jzifh y,fcs&rnfqjkd cif;rSm rvHak vmufaomtaMumif;jycsuf[k tenf;qH;k
arG;aeY&Sif a':atmifqef;pkMunfESifh EdkifiHa&;tusOf;om;rsm;tm;vHk;
ajymqdkEdkifygonf/ t,ltq? tawG;tac:? ,HkMunfcsufrsm;onf pwifay:ayguf&m
wdkYonf pGefYvTwftepfemcHrIrsm;jzifh jrefrmjynfolvlxktay: aus;Zl;wHkYjyefcJh wHkYjyefqJ
ae&ma'o\ yx0DESifh,Ofaus;rIqdkif&m e,ferdwfjyifywGif w&m;r0if[k jiif;qdkaeygu
jzpfaMumif;vnf; trsm;todyifjzpfygonf/ odkY&mwGif pma&;oltaejzifhrl arG;aeY&Sif
Ak ' ¨ b momonf td E ´ d , jynf a jrmuf y d k i f ; üom xG e f ; umEd k i f r nf j zpf N yD ;
a':atmifqef;pkMunf(tefwDpk) udk,fpm; a':atmifqef;pkMunf\]]'Drdkua&pD &SmyHkawmf}}
c&pf,mefbmomonfta&SYtv,fydkif;a'o&Sd usOf;ajrmif;aom e,fajrav;üom ¤if;?
aqmif;yg;yg atmufyg vlYtcGifhta&;qdkif&m aumufEIwfcsufrsm;jzifh tefwDpk\
tpövrfbmomonfvnf; tma&;AD;,m;a'oüom¤if; xGef;umEdkifMurnf jzpfygonf/
jrefrmjynfolvlxkMuD;tm; wHkYjyefvufaqmif ay;tyfcsifygao;onf/ þaqmif;yg;
'Drdkua&pDEdkifiHrsm;rS EdkifiHol EdkifiHom;rsm;&&SdaomtcGifhta&;rsm; cHpm;ydkifcGifhrsm;udk
12 13
ES i f h vl Y tcG i f h t a&; abmif t wG i f ; rSom vIyf&Sm;aqmif&GufMu&efvdktyfaMumif;vnf;
jrefrmjynfom;wdYk rcHpm;xdu k f [laompum;onf apmfum;&ma&mufygonf/ wcsdew f nf;wGif pma&;ol½dk;om;pGm ,lqrdygonf/
jref r mEd k i f i H t pd k ; &(e0w etz)url 'D r d k u a&pD E d k i f i H t pd k ; &rsm;xuf yd k r d k í ed*Hk;csKyftaejzifhrl pma&;ol\ ]]ig;axmif h i g;n tjrwf q H k ; &wem
tcGifhta&;rsm;cHpm;ydkifcGifh&Sdonf[k ,lqxm;jcif;rSm ,kwådwefygovm;[k ar;p&m "r®uAsmrsm;}} pmtkyfyg atmufwGifaz:jyxm;aom? ]]tjynfjynfqdkif&m vlYtcGifhta&;
jzpfygonf/ aMunmpmwrf; uAsm}} jzif h a rG ; aeY&S i f a':atmif q ef ; pk M unf ( tef w D p k ) ud k
(¤if;pmtkyf pmrsufESm 78/) *kPfjyKvufaqmifay;tyfcGifhjyKapvdkygonf/
++++++++ q&mMuD;'*kefOD;xGef;jrifh \ ]]vl r d k u f q d k & if a &S m if a oG v T J v d k Y
w&m;rQwrIr&Sad om ae&ma'owGif pdwcf s&aomNidr;f csr;f rIvnf;r&SEd ikd yf g/ rrSD0JeJYuif;atmifae.....tJh'grS Ak'¨0g'urÇmr*FvmawG}}[laom 38-jzmr*F v muAsm
tmPm&Sipf epfEiS hf zdEydS cf sKyfcs,rf rI sm;udk aemufq;kH rcHEikd af wmhonfh tqH;k wGif tm;ud;k p&m[lí zGJYqdkenf;twdkif;pyfqdkxm;onfh þuAsmonfyif 'Drdkua&pDa&;? jidrf;csrf;a&; ESifh
olykefx&efom &Sdawmhonfhtjzpftxda&mufrvmap&eftwGuf vlYtcGifhta&;rsm;udk vl Y tcG i f h t a&;wd k Y ud k w ef b d k ; xm;av;pm;t&,l a y;aeMuaom tef w D p k w d k Y \
w&m;Oya'pdk;rdk;rIjzifh umuG,fxm;&rnf[k urÇmhvlYtcGifhta&; aMunmpmwrf;u jref r mjynf o l v l x k M uD ; tay: wH k Y jyef v uf a qmif [ k v nf ; ,l q Ed k i f M urnf [ k
tod t rS w f j yKxm;ygonf / Nid r f ; csrf ; a&;[l o nf r S m twd k u f t cH t m;vH k ; pma&;olarQmfvifhrdygownf;/ /
EIwq f wd af ejcif;jzpfonf[í l ¤if;? vHjk cHKa&;[lonfrmS rdrw d YkdtmPm wnfNrJa&;udk aocsmatmif The Universal Declaration of Human Rights
jyKvkyfjcif;jzpfonf [lí¤if;? t"dyÜg,f aumuf,lMuaom? oabmxm;usOf;ajrmif;olwdkYu tjynfjynfqdkif&m vlYtcGifhta&;aMunmpmwrf; uAsm/
omvQif vlUtcGifhta&;onf Nidrf;csrf;a&;ESifh vHkjcHKa&;wdkY\ vdktyfaom tajccHjzpfonf + 1
vlwdkif;udk,fpD oifhjrwfat;aq; + 17
udk,fESifhqdkifwm ydkifqdkifcGifheJY
[l a omtcsuf u d k j iif ; qd k M urnf j zpf y gonf / jref r mwd k Y onf Nid r f ; csrf ; a&;ES i f h wef;wltcGifha&; &Sdumae/ 18
,HkMunfudk;uG,f tcGifh&Sdap/
2 19
vHkjcHKa&;oabmudkat;jraomt&dyfESifh wGJzufxm;Muygonf/ + vlrsdK; bmom bmrSrcGJ& + rdrdtjrif t,ltqvJ
omwlnDrQ qufqHav/ xkwfaz:wifjy vGwfvyfap/
(¤if;pmtkyf pmrsufESm 81/) 3
+ touf&Sifoefap 4aus;uRefrûybJ + 20
jidrf;csrf;pGmav pka0;jcif;eJY
+++++++++ 5
ESdyfpufjcif;vJ uif;ygap/ toif;zGJUcGifh &SdvdkYae/
þaumufEIwfcsufrsm;t& rdrdwdkY udk,fpD\ vltcGifhta&;&ydkifcGifhrsm;udk + *kPfodu©may; vlYtcGifha&; + vGwfvyfrIay; vlYtcGifha&;
tqH;k &I;H cHí 'Dru kd a&pDa&;? jidr;f csrf;a&; ESihf vlYtcGit
hf a&;twGuf tefwpD w k Ykd \ jywfom;onfh arQmfawG; 5-csufay/ arQmfawG; 4-csufay/
oabmxm;cH,lcsufrsm;udk odomEdkifavmufygjyD/ jrefrmh,Ofaus;rItajccH Ak'¨0g'udkyif tJh'grS vlom;yDo urÇmu aMunmae/ tJh'grS vlom;yDo urÇmu aMunmae/
t&GJYwdkufajymif;jyefvkyfaeolrsm;udk vlYtoufwefbdk;\ tqHk;tqr&dSyHk owday; + 6
vlwa,muftjzpfudk todtrSwfûya[h + 21
EdkifiHa&;twGuf vIyf&Sm;aqmif&Guf
a&;om;xm;csufrsm;t& EdkifiHtESHY usif;yaeMuaom? usif;yaeMuOD;rnfjzpfaom? 7
Oya'a&SUvJ nDrQap/ 22
vlrIa&;zuf vHkjcHKap/
bmoma&;qd k i f & m 0wf j yKqk a wmif ; yG J r sm; sm;ud k tef w D p k r S a xmuf c H t m;ay;rnf + 8
w&m;eJYtnDav umuG,fukpm; + 23
tvkyfvkyfcGifh 24tyrf;ajzcGifheJY
9 25
jzpfaMumif;vnf; &Sif;&Sif;vif;vif; odomEdkifygonf/ rw&m;zrf;csKyf rESifxkwfap/ vlrItqifhtwef; oifhavsmfap/
10 26
+ vltrsm;a&SUwGif w&m;pD&if&rwJh + vlwdkif;udk,fpD ynmoifcGifh
urÇmhvlYtcGifhta&;aMunmpmwrf; pmydk'f(30)vHk;udk ukodkvfw&m;ESifh 11
rcdkifvHkbJeJY tjypfr&Sday/ tjynfht0 &SdvdkYae/
nDrQaumif;rGefonf [k,lqvufcHxm;aom tefwDpkonf ¤if;vlYtcGifhta&;rsm;udk + w&m;rQay; vlYtcGifha&; + todOmPfay; vlYtcGifha&;
jrefrmjynfolwdkY rcHpm;xdkuf [lí pum;jzifhyif apmfum;onfudk vufcHEdkifolr[kwfyg/ arQmfawG; 6-csufay/ arQmfawG; 6-csufay/
w&m;rQwrIr&SdbJ tmPm&SifpepfESifh zdESdyfcsKyfcs,frIrsm;udk aemufqHk; rcHEdkifawmhonfh tJh'grS vlom;yDo urÇmu aMunmae/ tJh'grS vlom;yDo urÇmu aMunmae/
tqHk;wGif tm;udk;p&m[lí olykefx&efom &Sdawmhonf [k jywfjywfom;om;a&;om; 12 + 27
,Ofaus;pGmyif yg0ifcHpm;
+ udk,fa&;udk,fwm rpGufzuf rykwfcwf
owday;xm;jyD;vnf;jzpfygonf/ 13
vGwfvGwfvyfvyf oGm;vmae/ rlydkifcGifhtm; av;pm;av/
28
tefwDpkESifh jrefrmjynfolvlxkMuD;w&yfvHk;\ tajr§mftjrifMuD;rm;aom? + 14
wjcm;wEdkifiH cdkvIH&efvJ +
29
vlUtcGifha&;awG oabmaygufjyD;
oefYpifrGefjrwfonfh jidrf;csrf;a&;pdwf"mwfrsm;udk txifao;apmfum; tiftm;enf;yg;atmif awmif;cHydkifcGifh &Sdygoav/ vlcsif;½dkao wm0efaus/
30
+ 15
EdkifiHom;wa,muftjzpf cH,lcGifheJY + vlUtcGifha&;aMunm þpmwrf;vJ
zsufqD;acsrIef;vdkol etz ESifh vufudkifwkwfrsm;\ axmifacsmuftwGif;odkY a&SYavmMuD; 16 xdef;odrf;MudK;yrf; umuG,fav/
rdom;wpktwGuf vufxyfav/ + csrf;omudkay; vlYtcGifha&;
rusa&mufrdMu&efvnf; tm;vHk;owdw&m;xm;Mu&ef ,cktcgü txl;vdktyfygonf/ + vHkjcHKrIay; vlYtcGifha&; arQmfawG; 4-csufay/
tefwDpkwdkY\ wpHkw&mtcsufay;aqmfMorIr&Sdao;oa&GY 'D r d k u a&pD a &;? jid r f ; csrf ; a&; arQmfawG; 5-csufay/ tJh'grS vlom;yDo urÇmu aMunmae/
tJh'grS vlom;yDo urÇmu aMunmae/ tJh'gjzifh vlrItqifh umuG,fjr§ifhpdkY
armifwdkYr,fwdkY igwdkYjrefrmjynf/ /
14 15
jrefrmjynfudka&avmif;yg/ 'DEdkifiH[mi,fygao;w,f taMumif ; tcsuf a wG [ m wcgu uRef a wmf y ,f c J h w J h jref r my@d w f a wG u d k * k P f j yK
awmif ; yef w J h t aeeJ Y a&;om;wmjzpf y gw,f /
oef;xGef;
(acwfjydKif*sme,f 24 / 2 / 2006) (trSm- pmrsufESm 3)?
(t*Fvdyfvdk Preface wGif 18 Feb 2002 [k aeYpGJwyfxm;onf/)
q&mMuD;a'gufwmoef;xGef; ½kwfw&ufuG,fvGefoGm;aMumif; owif;Mum;&awmh ++++++++++++++++++
tHhMo0rf;enf;jzpfMu&onf/q&mMuD;\wynfhrsm;ESifh oduRrf;av;pm;oltaygif;u q&mMuD;\ txufygtrSmpma&;om;csufrsm;onf ausmufpmtrsdK;rsdK;tay:
q&mMuD;ESifhywfouforQ ar;Mujref;Mu? ajymqdkaqG;aEG; a&;om;xkwfvTifhMuum q&mMuD;\ oabmxm;udkod&,Hkrutajctaet& tajctaet& oabmxm;jyif o if h o nf u d k j yif ?
0rf;yrf;wenf; ESajrmwo jzpfcJhMu&onf/ pma&;oltaejzifhrl q&mMuD;\owif;udk *k P f j yKxd k u f o l w d k Y ud k * k P f j yK? awmif ; yef o if h o l w d k Y ud k a wmif ; yef x m;onf h
Mum;Mum;csif;2005 ckESpf Mo*kwfvtwGif; zwfcJh&onfh rHka&G;ordkif;pmpOf pmpOf\ 2003 q&mMuD;\opömw&m;udk wdkwdkESifhxdxdrdrdawGYEdkifygonf/ q&mMuD;OD;atmifoif;\
Ed k 0 if b m (yxrtMud r f x k w f ) ]]a'guf w moef ; xG e f ; jref r mord k i f ; vpf u G u f r sm; ]]ol Y ud k , f o l opö m &S d a omyk * ¾ d K vf } } [líokH;oyfjycsufud k¤if;? q&mr arjid r f ; \
(jrefrmt*Fvyd )f }}pmtkyu f ckd sufcsOf;owd&rdco
hJ nf/ xdpk mtkyyf g q&mMuD;\ a&;om;csufrsm;rS ]] t&nf t csif ; rrS D w J h cif A sm;wd Y k u d k y g&*l b G J U ay;wm usKyf r S m vJ tjypf & S d w ,f } }[l í
pma&;ol rsOf ; om;xm;onf h ? vuf o nf ; uG i f ; cwf x m;onf h ? Mu,f y G i f h j yxm;onf h ? q&mMuD;\0efcHwwfyHk udk¤if;? xdkpmtkyfygq&mMuD;\trSmpm0gusrsm;uvnf; oufaojy
atmufygaumufEIwfcsuftcsdKYudkzwf½Iavhvm awG;qMunfhapvdkygonf/ txl;ojzifh aeonf[k pma&;ol ,lqrdygonf/
pma&;ol\,ckaqmif;yg;wGif pmvHk;rnf;xm;? rsOf;om;xm;onfhpmvHk;? pmydk'f? 0gusrsm;udk +++++++++++++++++
txl;jyKavhvma0zefMunfhapcsifygonf/ xdkYaemuf '‘Dojyrkufausmufpm(1285) ordkif;wGifta&;ygyHk (pmrsufESm 9
++++++++++++ acgif;pOf) atmuf&adS tmufygaumufEw I cf sufpmyd'k rf sm;udk qufvufzwf½MI unfah pvdyk gonf/
ausmufpmta[mif;udk ]]rlvxdk;}} vdYk ac:ygw,f/ ‘'kw, d tqifuh rlvxd;k udu k ;l jyD; ++++++++++++++++
ausmufpmtopfxdk;&w,f/ ausmufwHk;topfrSmjyefxdk;&wmudk ]]qifhxdk;}} vdkYac:w,f/ yk*HjywdkufausmufpmpkrSm&SdaewJh '‘Dojyrkufausmufpm[m rlvu yk*Hr*FvmapwD
aemufq;kH vky&f wmuawmh oabmwl&mausmufpmawGaygif;jyD;ausmufpm wwdik v f yk &f w,f/ eJYqdkifw,f/wq,foHk;&mpkESpftukefydkif;rSm jrefrmudka&mufvmwJh armif*dkusL;ausmfppfeJY
bk&m;wqlwnf;udk a'otrsdK;rsdK;u ajrvSLwJh ausmufpmawGudkaygif;jyD; ausmufpmwck ywf o uf j yD ; ord k i f ; aMumif ; ud k t oif o d w mxuf xl ; uJ j yD ; od & wm[m'‘D a usmuf p m
vkyf&jyefw,f/ tJh'Dvdkaygif;jyD;ay:vmwJhausmufpmudk ]]pyfxdk;}} vdkYac:ygw,f/ aMumif h j zpf y gw,f / jref r m&mZ0if r S m ygwJ h j zpf p Of u d k w csd K Y a e&mawG r S m jyif E d k i f w ,f /
(trSm pmrsuEf mS 2)/ w½kwfrSwfwrf;rSmygwJh wcsdKYtaMumif;t&mudk jznfhpGufay;Edkifw,f/
aemuf ausmuf p m0ef a wmf p d e f c d k u pkpkaygif; pmrsufESm 2802 &Guf&SdwJh (pmrsufESm 9)/
]]{&mr}}pmtkyfMuD;? ajcmuftkyfyHkESdyfcJhygw,f/ Edk0ifbm-'DZifbm 1277ckrSm ,leefe,fMuD;udk eqmtuf'if (Nasired-Din)
1/ yk*H-yif;,-tif;0 ausmufpm (1892) udkvl3840ausmfeJY,leefjynfyqufoG,fa&;vrf;rMuD;awG udk xdef;odrf;apgifha&SmufzdkY
2 eJY 3/ bdk;awmfbk&m;vufxuf ausmufpmqifhxdk;ESpfwGJ (1897? 1897) aoemywdcefYxm;apvTwfvdkufygw,f/
4 eJY 5/ txufjrefrmEdkifiHrSm pkaqmif;jyD;ausmufpmESpfwGJ (1900? 1903) olYwyfom;awGxrJ mS armif*?kd wäK,ef (Ts’uari) ? azmh (P’o) eJY rdq k (kd Moso)
k kd rdq
6/ bdk;awmfbk&m;vufxuf tr&yl& ykxdk;awmfMuD;a&muf ausmufpm rlvxdk; awGygw,f/ wm0efuawmhrd,ef (Mien jref r m) udk wdkufcdkufzdkYjzpfygw,f/ (olu)
(1913) cHwkyf 300ausmfeJY tdrfajc 36200 udkodrf;,ljyD;ygjyD/
vef'efwuúodkvfrSm 1952-1956 umv u yg&*lbGJU twGuf (pmrsufESm12)/
]] yk * H a cwf j ref r mAk ' ¨ o moem0if }} usrf ; ud k u Ref a wmf a &;om;wif o G i f ; wJ h t cg yk*Hu jrefrmawGu ]] usL;ausmfoltm;vHk;udk w½kwf (Taruk) }}}}vdkYac:w,f/
ausmufpmwrsdK;wnf; udktajccHtaxmuftxm;taeeJY oHk;w,f/ tJh'DtcgqifMuD;vdkY (&yf&Gma'otvdkuf)t&yfom;udkppfrIxrf;bdkYac:wJhtcg armif*dkwyfrMuD;rSm trsm;pku
wifpm;ac:wJh tay:rSma&;jywJh ausmufpm pmtkyfMuD; ajcmuftkyfudk txifao;vdkU wmhpfrsdK;wlpk (tribes) awGjzpfvdkY'Dvdkac:vdkufMuwmjzpfEdkifygw,f/ yk*HjrefrmawGu
vH k ; 0roH k ; yg/tJ ' D v d k cyf w if ; wif ; oabmxm;&mu rl v xd k ; awG ppf t wG i f ; u tvG,fwultnHhrcHyg/
aysmufysufwmawG? tpuyJaysmufwmawGtpm;? qifhxdk;pyfxdk;vnf;oHk;Edkifoavmuf (pmrsufESm 14)/
oHk;Munfhoifhw,fvdkY oabmaygufwmodyfrMumao;yg/ ‘'D v d k e J Y t ck ‘ 'D p mtk y f r S m ygwJ h iaqmifcsrf;udk armif*dkawGu 3 ‘'DZifbm 1283 rSmodrf;vdkufw,f/ aumif;pifu
16 17
9 ‘'DZifbm 1283 rSmusw,f/ armif*dkawG[m awmifzufudk waumif;xdatmifqif;jyD; wefjymwdwf (wrÜ'Dy) udka&avmif;yg/ ‘'DEdkifiH[mi,fygao;w,f/‘'gayrJh(Ak'¨omoem)
waumif;udk Zefe0g&D 1284 rSmodrf;ygw,f/ tJh'Daemufajrmufydkif;jrefrmudk w½kyfjynfe,f xGef;um;&mjzpfvdkY ESpfoufzG,f&Sdygw,f/ tz a*gwrbk&m;omoem
usJef*frd,ef vdkYaMunmvdkufygw,f/ wnf&mudkrysufap&? t&Sifrif;jrwfydkifeufMuD;rm;wmeJYpm&if 'Dwdkif;jynfuav;u
(pmrsufESm 15)/ tif r wef a o;i,f y gw,f / rif ; MuD ; uES p f o uf M unf j zLpG m ul n D y grS omoem
++++++++++ qufvuf xGef;um;rSmjzpfvdkY ppfom;awGvTwfr,fhtpm; ppfom;awGudk½kyfodrf;jyD;
q&mMuD;\ þa&;om;csurf sm;url ‘'Dojyrkuaf usmufpm (‘'Domygarmu© aysmufpm) vl a wG u d k aumuf ? yJ p d k u f c G i f h a y;yg/ aumuf y J j zpf x G e f ; jyD q d k & if rif ; MuD ; MuG v m
tb,f a Mumif h ta&;ygyH k ? w½k y f w d k Y u jref r mud k rd , ef (Mien) [k a c:yH k ? ygawmhvdkYajymwJhtcg w½kwfrif;MuD;u...../)
jrefrmwdkUu]]usL;ausmfoltm;vHk;}} udk w½kyf (Taruk) [kac:yHk?wmhpfrsdK;wlpk (tribes) (pmrsufESm 16-17)/
uae w½kyf (Taruk) [kac:vdkufMuwmjzpfEdkifyHk? c&pfESpf 1284 Zefe0g&DvrSmjrefrmjynf ++++++++++++++
ajrmufydkif;udk w½kyf&JY usJef*frd,ef (Cheng-mien) jynfe,ftjzpfaMujimvdkufyHk q&mMuD ; a'guf w moef ; xG e f ; \ þpmyd k ' f a &;om;csuf r sm;t& yk * H a cwf
rsm;jzpfygonf/ w½k w f w d k Y \ usL;ausmf p pf o nf ] ] omoemjyKzd k Y t "d u }} jzpf a Mumif ; od & onf h t jyif ?
+++++++++++++ q&mawmf M uD ; t&S i f ' D o mygarmu© \ rd e f Y Mum;csuf r sm;ud k t wk , l í pma&;ol t m;
tJ'D 1285 ckESpfrSm bk&ifem&oD[yawh u aemuf x yf p pf M uD ; rvmatmi rvmatmif vuf&w dS ½kwtf mPmydik rf sm;ESijhf ynforl sm;tay:atmufygwdu k w f eG ;f csu0f gusrsm;udv
k nf;jzpfap
tnHhcHawmhr,fvdkY qHk;jzwfygw,f/jrefrmujidrf;csrf;a&;awmif;zdkY oQif'Domjyrkuf(‘'Domyg cJhygonf/ ¤if;wdkYrSm...?
armu©) acgif;aqmifapjyD; oHtzGJYwckudkapvTwfw,f/ tckvJ jrefrmEdkifiHrSm r&Sdrjzpfvdktyfwm pyg;tjyif(pm;0wfaea&;tjyif)
(pmrsufESm 14-15)/ w&m;Oya'pd k ; rd k ; a&;? oH k ; yG i f h q d k i f a qG ; aEG ; a&;? uk v or*¾ & J U MuD ; Muyf r I a tmuf r S m
w½k u f r if ; qD u d k a &T p ma&;jyD ; Mud K wif a y;quf & w,f / w½k u f r if ; u jrefrmhta&; tjrefqHk;ajz&Sif;Edkifa&;? (2006ckESpfjynfaxmifpkaeY
‘'Dpm[m&Sifbk&ifudk,fwdkifa&;wJhpmr[kwf? t&SifoljrwfvJ rif;&JUoHwrefr[kwf? 'gayrJh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJYcsKyf\ urf;vSrf;csufrsm;udk jrefrmppftmPmydkifrsm;zufu
vTwfvdkufygqdkwmeJY c&D;quf&w,f/ (pmrsufESm 16)/ tcsdefrSDoabmayguf vufcHtaumifxnfaz:Edkifa&;) wdkYjzpfygw,f/
+++++++++++ e,fpyftoD;oD;udkajy;Mu&wJh &[ef;&Sifvl'ku©onfawG jrdKUawmfudk
þpmydk'faumufEIwfcsufrsm;onf aemif w½kyfajy;rif;[kac:Muonfh bk&if (rdrdae&yftoD;oD;udk)jidrf;jidrf;csrf;csrf; jyef0ifvmEdkifatmif w½kwftpdk;&eJYjynfol
e&oD[yawh ppfrjzpfvdkítnHhcH&efqHk;jzwfonfhckESpf ESifh? q&mawmfMuD; t&Sif'Domygarmu© awG u vnf ; ul n D M uyg/ w½k w f e ,f p yf t ygt0if ? e,f p yf a wG r S m jyóemaygif ; pH k
acgif;aqmifonfo h t H zGYJ w½kyjf ynfoYkdjidr;f csr;f a&;awmif;qd&k ef oGm;cJo h nfrsm;udo k ad pygonf/ txG#ftxdyfa&mufaeygjyD/ jynfwGif;rSmvnf; jyóemaygif;pHkeJYrdkY
pd w f 0 if p m;p&maumif ; onf r S m w½k y f r if ; xH M ud K wif t aMumif ; Mum;pmyd k Y &mü rMumcifwjcm;EdkifiHawGqD jyóemawG ul;pufygawmhr,f/jrefrmjynfudka&avmif;yg/
pmujrefrmbk&ifudk,fwdkifa&;onfhpmr[kwf? &Sif'Domygarmu¨ t&Sifoljrwfonfvnf; 'D E d k i f i H [ mi,f y gao;w,f / jynf w G i f ; jid r f ; csrf ; a&;? w&m;Oya'pd k ; rd k ; Ed k i f a &;a&pif
oHCmawmfjzpfí rif;\oHwrefwu,fr[kwf? 'gayrJh vTwfvdkufygqdkonfh xdktcsdefu oG e f ; avmif ; yg/ w½k w f j ynf o l U orwEd k i f i H a wmf M uD ; urÇ m h t v,f r S m tppt&m&m
w½k y f r if ; \oabmxm;jzpf y gonf / ,ck 2 006 ck E S p f w½k y f t mPmyd k i f r sm;\ w[k e f x d k ; zG H U jzd K ;wd k ; wuf a tmif j rif MuD ; us,f a ewmeJ Y p m&if jref r mEd k i f i H [ mtvG e f
oabmxm;uaum b,fvdkygvJ¿ [kpma&;olar;vdkygonf/ ao;i,f ygao;w,f / yk * H a cwf x J u jref r mEd k i f i H omoemxG e f ; um;a&;
++++++++++++ w½k w f r if ; eJ Y j ynf o l a wG t m;ay;cJ h v d k Y ES p f o uf z G , f & S d c J h w J h jref r mjynf [ m tck a wmh
w½kurf if;a&SUawmf0if&w,f/ olar;csiw f mar;wmudyk J ajz&w,f/ wdik ;f a&;jynfa&; tza*gwrbk & m;omoem wnf w H h z d k Y awmif tcuf t cJ a wG U ae&ygjyD / (qG r f ; rQ
raqG;aEG;&yg/ aemufrSwdkif;a&;jynfa&; ajym&w,f/ y@dwf tckvTwfwJh vlESpfaomif;eJY rwifEdkifjzpfaeygjyD/ omoemtodkufajymif;rSm pdk;&drfae&ygjyD/) tza*gwrbk&m;
oHCmawGu omoemjyKzdkYjzpfw,f vdkY ajymawmh(bkef;MuD;u) t&Sifrif;MuD; ppfonfeJY omoemwnf & mud k rysuf a p&yg/ vuf & S d w ½k w f t mPmyd k i f a wG e J Y jynf o l a wG u
&[ef;awG apcdik ;f wJth wdik ;f aqmif&u G zf Ykd (pm;p&m) pyg;&Srd S jzpfr,f? Edik if rH mS r&Srd jzpfvt kd yfwmu ESpfoufMunfjzLpGm ulnDygrS jrefrmEdkifiHrSm omoem qufvuf
pyg;jzpfygw,f/ pm;p&m(qef)r&Sd xef;udkpif;jyD;om pm;Mur,fqdk&if 0rf;oGm;jyD;aozdkYom xG e f ; um;rS m jzpf y gw,f / jref r mjynf o l a wG u d k trsd K ;rsd K ;ES d y f p uf n § i f ; yrf ; aewJ h
&Sdygw,f/ awmudkajy;wJh &[ef;? &Sif? vl vJ jrdKUawmfudk jyef0ifygap/ awmrSmMum&if jref r mppf t mPm&S i f a wG u d k wenf ; wvrf ; tm;ay;aerJ h t pm; ppf r I x rf ; awG
aouk e f r ,f / tck t wd k i f ; t&S i f r if ; MuD ; tvd k q E´ rjynf E d k i f y g/ O,smOf p d k u f o l [ m rd r d w yf p cef ; toD ; oD ; rd r d w d k Y &J U rl v wm0ef t oD ; oD ; jyef v nf x rf ; aqmif E d k i f a &;
opfyifawG&Sifoefatmif a&avmif;&ygw,f/toD;tyGifh&SdjyDqdkrS cl;pm;Edkifygw,f/ (tckvJ w½k w f t mPmyd k i f r sm;eJ U jynf o l r sm; u jref r mjynf o l a wG u d k tm;ay;ul n D M uyg/
18 19
jrefrmjynfjidrf;csrf;rS w½kwftmPmydkifrsm;eJU jynfolrsm; jrefrmjynfudk MuGa&mufMujyD;? q&mawmf M uD ; rsm;? wwf o d y nm&S i f y k * ¾ d K vf M uD ; rsm; tjref q H k ; ay:ayguf y gap?
w&m;ojzifh vnfywf ukefoG,fMuyg/ jrefrmjynfudkjidrf;csrf;a&; a&pifavmif;yg/ w½kwftpdk;&eJYjynfolrsm;u vnf; jrefrmhta&;udk jynfhjynfhpHkpHk od&Sdajz&Sif;ulnDEdkifbdkY
tck'DEdkifiH[m urÇmhtv,frSm odrfi,fae&ygao;w,f/ ponfjzifhjzpfygonf/ tjrefqHk;zdwfMum;Muygap? [k qkawmif;rdygonf/
++++++++++
þpumwGif igzd0k af vyg\? y@dwf vm½k,f yd, ’ yf ,’d o
f oQif wd0k u
f 0kd f c0fv0d f aumufi,fav
pdkufvd,f/ jyDyDaom igudk0f vTwfvwfwHk (yHk 271 33-34 ) (pmrsufESm 17-18)/
w½kwrf if;MuD;\txufygajympum;udk q&mMuD;u pmtky\ f aemufyikd ;f ( English
Section, page 14 )wGifatmufygtwdkif;a&;xm;ygonf/
The Taruk king said: “ In these words my profit is also included. Pundit,
call the monks who were running hither and thither at the time of your
coming and plant rice and beans. When they are full grown, then send
them onto me”.
‘ 'Dpum;&awmh &Sif'Domjymrkuf yk*HudkjyefcGifh&w,f (jidrf;csrf;a&;&jyDaygh)/
yk*Hrif;MuD;u aus;Zl;wifvdkY bkef;MuD;udk ajry,f 400 (1100 {u? 445.5 [uf) udk
MuHw(k rH&k mG tjrift
h edrehf ,f) u tpGwf tajcmuf pdu
k cf if;awGeYJ wuG uRef? uRJ? EGm;vJay;w,f/ q&mMuD;ocifudk,fawmfrIdif;
'‘gawGtm;vHk;udk bkef;MuD;u &wemoHk;yg;eJY yef;yGwf&efapwDudk vSLygw,f/ ‘
xdkYtjyif w½kwftpdk;&eJYjynfolrsm;u urÇmtv,fwGift&m&mü
'd o mjyrk u f a usmuf p mud k t m;ud k ; jyD ; ?jref r m&mZ0if y gpum;tcsd K Uud k j yif q if edrfhusodrfi,fae&aom jrefrmjynfwGifbk&m;omoemwnf&mrysufatmif jidrf;csrf;a&;
Edkifw,f/ wcsdKUae&mawGrSmxyfjznfhajymp&m&w,f/ yxrtcsufajym&rSmu 1273 u a&pifoGefavmif;MubdkYESifh q&mMuD;a'gufwmoef;xGef;uJhodkY odu©m&Sd ynm&SifMuD;
w½kwfoHtzGJU udk jrefrm&Sifbk&ifu owfapcdkif;wm rjzpfEdkifbl;/ oltjyefvrf;rSm rsm;\ aemifwaeY ]] jrefrmjynf\ tpp vHk;0 ysufokOf;rI wGJzufordkif;w&m;cH}}
e,fjcm;olykefawGeJYawGUvdkY ysufpD;MuwmvJjzpfEdkifw,f/'kkwd,tcsufu yk*Hrif;[m tjzpf rS w f w rf ; wif rcH & a&; a&S ; u w½k w f { u&mZf r if ; MuD ; ES i f h j ynf o l r sm;
ykodefudk ajy;wmr[kwf/ jynf(yk*H? ajy) &JY taemufzuf vSnf;us rSm&Sdaewmjzpfw,f/ oabmaygufcJhovdk tjrefqHk;oabmaygufEdkifygap? [kvnf;qkawmif;rdygonf/
wwd,tcsufu armif*dk{u&mZfqDudk &Sif'Domjyrkuf udk vTwfvdkufvdkY jidrf;csrf;a&;
&cJ h w ,f / '‘gawG [ m ausmuf p mu&wJ h tod o pf ? tcsuf o pf a wG j zpf j yD ;
a&;jyD;om;&mZ0ifawGudk jyif&rSmjzpfygw,f/ (pmrsufESm 18)/
++++++++++++++
q&mMuD;\ txufyg ausmufpmjyefqdkcsufESifh a&;om;csufrsm;rSm
q&mawmfMuD; t&Sif'Domygarmu© \ &J&J0Hh0Hh tcsufusus &Sif;jycsufrsm;aMumifh
w½kwfrif;MuD; rdrdwdkY\ tusdK;pD;yGm;vnf; yg0ifaMumif;? ao;i,faomjrefrmjynf\
bk & m;omoem wnf & mrysuf quf v uf x G e f ; um;apoif h a Mumif ; ? ponf w d k Y ud k
oabmaygufcJhyHkrsm;jzpfygonf/ [dk[dk'D'Dajy;ae&aom &[ef;&SifvlwdkYudkjyefac:um
pyg; yJ ajymif;pdkufMubdkY? t&Sif'Domygarmu©udk yk*HjyefcGifhjyKjyD;
jref r mjynf j id r f ; csrf ; a&;&cJ h y H k ausmuf p mu &aomtod o pf ? tcsuf t vuf o pf r sm;
vnf;jzpfygonf/ pma&;oltwGurf l q&mMuD;'*kew f m&m a&;om;cJo h nfh ]]ocifu, kd af wmfridI ;f q&ma'guf w moef ; xG e f ;
od k Y r[k w f jid r f ; csrf ; a&;yd o k u m}}aqmif ; yg;ud k y g trS w f & apcJ h y gonf / q&mMuD ;
'*kefwm&m\aqmifyg;wGif q&mMuD ; ocif u d k , f a wmf r I d i f ; w½k w f t pd k ; &eJ Y j ynf o l r sm; þaqmif ; yg;jzif h jref r mjynf o l j ynf o m;rsm;\ud k , f p m;?
Mum;odkY rMumcP tzdwfMum;cH oGm;a&mufcJhjyD; ]] yk*Hacwf ‘'Domygarmu© q&mawmf ordkif;jzpf&yftrSefudk vdkvm;oltm;vHk;\udk,fpm;? aus;Zl;&Sif q&mMuD;a'gufwm
MuD;\oHwrefudpö a&S;uAsmvuFm *E¦0ifrsm;}} udkyg aumufEIwfudk;um; &Sif;vif; oef;xGef;\ tusifh odu©m OmPf ynmESifhaumif;rItpkpkwdkYudk &Sdcdk; ylaZmfuefawmh&if;
oabmaygufapum urÇmhjidrf;csrf;a&; wnfaqmufcJhyHkrsm; yg0ifygonf/ trQay;a0um? q&mMuD;aumif;&mok*wdrS om"k ac:Edkifygap? q&mMuD;\tvdkvm;qHk;
q&mawmf M uD ; t&S i f ' D o mygarmu© v d k ? q&mMuD ; ocif u d k , f a wmf qE´jzpfonfh jrefrmjynfMuD; jyóemaygif;pHkrS tjrefqHk;ajyvnfEdkifygap? [k pma&;olrS
rIdif;vdk jynfolUta&;&Sif;jyjyD; jidrf;csrf;a&; wnfaqmufEdkifrnfh (jynfolMum;rS 2006 av;av;eufeuf qkawmif;ygownf;/ /
ck E S p f ? jref r mh j id r f ; csrf ; a&;oH w ref ) tjzpf ? od u © m jynf h p H k ouf M uD ; 0gMuD ; udk,fEIwf,Ofaus;? pdwfjzLazG;? at;jidrf;csrf;om &ygap/
20 21
AdkvfcsKyfatmifqef;\ZGJvHkYv ESifhocifjr\jzwfxdk;OmPf udkcsefjyD; Awifudkac:oGm;w,f/ usKyfod&wJhtwdkif;uawmh ppfaq;ar;jref;bdkYbJ/ 'gayr,fh
&uftawmf vGefoGm;wJhtxd ol jyefrvmbl;/ Adkvfrª;MuD;zluD udk oleJUywfoufjyD;
xyf w vJ v J pH k p rf ; w,f / 'D a emuf *syef p pf X mecsKyf u d k uef Y uG u f p m yd k Y w,f /
Burma Digest 19-7-2006 usKyfwdkY&JabmfwcsdKYuvJ *syefppfykvdyf wyfrª;qDoGm;jyD; twif;tMuyf ajymw,f/
aemuf q H k ; awmh ES p f v avmuf t MumrS m Awif u d k vT w f v d k u f w ,f / &uf t wef M um
tmZmenfacgif;aqmifMuD;awGjzpfwhJ AdkvfcsKyfatmifqef;eJYocifjrrwdYk[m *syefn§if;yef;ESdyfpufwmudk cHcJh&w,f/ tjyifa&mufvmawmh wkefwkef&D&D jzpfaeao;w,f/
jrefrmhvGwfvyfa&;twGuf twlwuGMudK;yrf;Mu&if; twlwuG toufay;vªcJhMu&wm bD'Dat&Jabmf jzpfwJhtwGufaMumifhwaMumif;? oleJYywfoufjyD; usKyfwdkY&JU xyfwvJvJ
tm;vHk;odMujyD;jzpfygw,f/ tmZmenfaeYudka&mufvmwdkif;tmZmenfacgif;aqmifMuD;awGeJY pH k p rf ; csuf a Mumif h w aMumif ; ? aemuf y d k i f ; rS m tn§ i f ; qJ r cH & awmh b J touf e J U ud k , f
olwdkYeJYywfoufcJh orQawGudk zwfbl;Mum;bl;wmawGtygt0if udk,fpDowd&bl;MurSmyg/ wnfjrJae&wmbJ jzpfw,f/
uRefawmfpyfpak v;taeeJYawmh zwfb;l xm;wJh atmufygaumufEw I cf suf ++++++++++++
2-yk'fudkjyefvnfowd&wifjycsifygw,f/ rEÅav;NrdKUwGif aMu;eef;MudK;acGrsm; aysmufqHk;rIwpfckjzpfavonf/
yxraumufEw I cf sufuawmh ]]AdkvfcsKyfatmifqef;\jrefrmhpdefac:oH}} xdkaMu;eef; acGrsm;udk *syefuifaywkdiftzGJUu r&raepHkprf;csufaMumifh? aemufqHk;wGif
pmtkyfyg 1945-ckESpf Mo*kwfv 29-&uf? &efukefjrdKUawmfcef;rrSm usif;ywJh &efukefjrdKY&Sd aMu;eef;BudK; acGrsm;cdk;aom w&m;cHudkrdavonf/ þwGif w&m;cHu ]]Armh Armh w yf r awmf
r[mrdwfwyfom;rsm; ta&SUtaemuftoif;tpnf;ta0;? AdkvfcsKyfatmifqef;&JU rdefUcGef;rS ppfvufeufXme ppf0wfppfpm; XmerSL;AdkvfAwif (,ckvuf&SdAdkvfvufsmESifhwGJzufí
jzpfygw,f/ *syefppfykvdyfawG&JU zrf;qD;n§if;yrf;ESdyfpufwmcH&jyD; AdkvfcsKyfwdkY&JUZGJ&Sd&Sd yifv,fig;zrf;ukrÜPDwGif vkyfaeol)u cdk;cdkif;w,f}}[lí *syeftm;xGufqdkavonf/
MudK;yrf;rIaMumifh aotHhqJqJrS jyefvGwfvmwJh AdkvfAwif taMumif;jzpfygw,f/ xdkYaMumifhvnf; ArmhumuG,fa&;wyfrawmf½Hk;(&efukefNrdKU)odkY *syefuifaywdkif tzGJUu
aemuf a umuf E I w f c suf u vJ Ad k v f A wif t aMumif ; bJ j zpf y gw,f / AdkvfAwiftm;omzrf;qD;NyD; rEÅav;odkY ac:aqmifoGm;avonf/
uReaf wmfpyfpak v;&JUtaz vefaxmifOD;pyfpk a&;om;xkwaf 0cJw h hJ ]]OD;pyfpk\ 75-ESpftMum; rEÅav;NrdKUodYka&mufaomtcg *syefu Adv k Af wiftm; zufqpfenf;rsKd ;pHjk zifh
49-ESpftjrif Armjynf}} pmtkyfyg ]]ocifjr\jzwfxdk;OmPf}} aqmif;yg;rSjzpfygw,f/ &uf&ufpufpuf n§if;yef;EdSyfpufjcif;trIudk jyKavonf/ ESpf&ufwpfcgxkwfNyD; ½dkufESuf
tmZmenfacgif;aqmifMuD; 2-OD;&JU rdrdwdkY&JU toufcE¨m pnf;pdrf &mxl; udk riJhuGufbJ ppfaq;av\/ NyD;aemuf ppfaq;aom*syefu ]]ckaMu;eef;BudK;acGawGudk b,folucdk;
ZGçJ vHUk vç0d&, d çOmPfynm zufpo kH ;kH jyD; rdr&d YJ vufatmufi,fom;wOD;&JU toufukd vpfvsLr½I cdkif;ovJ.. Adkvfatmifqef;uvm;? Adkvfae0if;uvm;? Adkvfvufsmuvm;}} muvm;}}[lí trsdK;rsdK;
r&ç&atmif u,fwifcJhMuyHkrsm;jzpfygw,f/ zwf½IavhvmMunfMuyg/ ½dkufESufNyD;ar;ygonf/*syefrsm; &vdkaomtajzu ArmhwyfrawmfxJwGif OD;aqmifaeaom
++++++++++++++ Adv
k af tmifqef;? Akv d af e0if;? Adv k vf usfm þtxJrS wpfa,mufa,mufu cd;k cdik ;f ygonf[al om
ausmufqnfjidrf;csrf;a&;xdef;odrf;rI aumfrwD0if wOD;jzpfcJhbl;wJh tajz yifjzpf\/ odkYrSomvQif þacgif;aqmifaeolrsm;udk qufvufí *syefu'ku©ay;Edkif
jAd w d o Qacwf w &m;ol M uD ; udk *syefppfykvdyfawGu zrf;w,f/ 'Dw&m;olMuD;tay: awmhrnf/
rvdkrkef;xm;wJh vlwa,mufa,muf&JU owif;ay;csuft& *syefppfykvdyfvuf tyf&rJh trsdK;rsdK;aom n§if;yef;ESdyfpufjcif;udk cHae&aom AdkvfAwifuvnf;
w,fvDzHk;aMu;eef;MudK;awGudk w&m;olMuD;tdrfrSmawGU&wJhtwGufaMumifhbJ/ w&m;olMuD; tHBudwfí cHNyD; ]]'Dudprö Sm AdkvfcsKyfatmifqef;? Akdvfae0if;? AkdvfvusfmwdkYeJY bmrSrqdkifygbl;/
tzrf;cH&jyD; t"r®ajzmifhcsufay;cdkif;vdkY(tckvdk tpGyfpGJcH&wJhtwdkif; 'DvdktvkyfrsdK; usKyfudk,fwdkifurcdk;cdkif;ygbl;/ 'DaMu;eef;BudK;acGaysmufqHk;rIeJYywfouffNyD; bmrSrodbl;?
vk y f r J h v l v H k ; vH k ; r[k w f b l ; qd k w m 'D v l u d k , f w d k i f x H r S rMum;rod & cif u bJ usKyfudkowf&ifvJ cHyghr,f}}[lí &J&J0hH0Hhyifqdkav\/
usKyf w d k Y od x m;cJ h M uw,f ) ajzmif h c suf ay;vd k u f & wJ h t wd k i f ; usKyf w d k Y wyf a wG u d k þodkYAdkvfAwifudk *syefrsm;urw&m;ESdyfpufaeonfhowif;rsm;udk
aexdkifpm;aomufa&;p&dwf axmufyHhaewJh ]ppfjyifqifrIAsL½dk} vdkUac:wJh umuG,fa&;AsL½dk trsdK;om; acgif;aqmifwpfOD;jzpfaom ocif j rruod&SdoGm;avonf/ xdkaemufydkif;wGif
wm0ef c H 'k - Ad k v f r ª ; MuD ; zl u D rS w qif h *syef p pf y k v d y f u Ad k v f r ª ; MuD ; vuf s m eJ U n§if;yef;ESdyfpufjcif;'Pfudk r½IrvS cHae&aom AdkvfAwifudk *syefu owfawmhrnf[laom
olUvufaxmufAdkvfMuD; (xdkpOfu Adkvf) Awif wdkY[m *syefqefYusifa&;vkyfief;vkyfbdkY owif;qdk;BuD;u xGufay:vm awmhonf/
tJh'Dw&m;olMuD;eJY yl;aygif;MuHpnfMuygw,fvdkY usKyfudktaMumif;Mum;ygw,f/ 'g[m jzwf x d k ; ÓPf v G e f p G m aumif ; aom ocif j ronf Ad k v f A wif u d k
tawmf&,fp&maumif;wJh vkyfMuHpGyfpGJcsufbJ/ usKyfwdkYtaeeJY *syefqefUusifwJhpdwfodkxm;jyD; *syef z rf ; qD ; xm;onf h jyóemES i f h y wf o uf í tBuH w pf c k & &S d a vonf / xd k p Of u
*syefudk awmfvSefwdkufcdkufMuw,fqdkwm rSefygw,f/ 'gayrJh 'DvdkrSefonfhwdkifatmif &efukefNrdKU0,ftvGefMoZmwduúr &Sdaom uifaywdkif tBuD;qHk;AdkvfcsKyfBuD;rSm rmZltdkum
'DtrIuawmh tMuGi;f rJv h rd w
f t
hJ rI? qifwt hJ rIbJ jzpfw,f/ 'DawmhusKyfuvJ ½d;k ½d;k om;om;eJUbJ qdkoljzpf\/ olonfa&Tjym;ESifh Mu,fwpfyGifhjzpf\/ olpD;avaomum;rSm 7-a,mufpD;
'g[mrrSefbl;? r,HkMunf&if Adkvfrª;MuD;vufsm eJU olUvufaxmufudk ar;Edkifw,fvdkY a'gh u m;jzpf N yD ; tvH a &mif r S m t0gjzpf \ / ol \ 0goemrS m naewd k i f ; vd k v d k
Adkvfrª;MuD;zluD udkjyefajymw,f/ 'gayr,fh *syefawGu tvdrfrmoHk;jyD; Adkvfrª;MuD;vufsm A[ef;(,cktdk&d,ifhuvyf)uefawmfBuD; em;wGif ig;rQm;csdwfESifh vdyfrsm;udkrQm;avh&Sdonf/
22 23
þ*syefAv
kd cf sKyfBuD; rmZltu
kd monf*syefjynfüZeD;wpfa,muf&adS vonf/ ]]qd k v d k w muawmh ud k , f h r S m om;a,musf m ;av;zG m ;wJ h t cgrS m
ZeD;ti,frSm tvGefacsmí oltvGefcspfjrwfEdk;jcif;udk cH&oljzpfonf/ xdkZeD;i,fxHrS aorJhvl&JUtoufvTwf ay;&if udk,fhom;a,musfm;av; [mvJ tbdk;wefwJha,musfm;aumif;
*syefjynfwGif om;a,musfm;av;wpfa,mufzGm;jrifaMumif; olYxHodkY pmwpfapmifvm\/ wpfa,muf jzpfvmEdkif wJhoabmaygh..? ckajymvdkwmu wpfjcm;awmhr[kwfbl;..?
onfowif;aumif;udk odNyD;jzpfaeaom *syefuifaywdkifAdkvfcsKyfBuD;onf tvGef0rf;omNyD; rEÅav;uifaywdkiftzGJUu zrf;xm;wJh uRefawmhfrdwfaqG AdkvfAwifudpöbJ? AdkvfAwif[m
yDwdaomreójzpfaecsdefjzpfavonf/ þtaMumif;udk ocifjruaumif;pGmodESifhxm;NyD; vl½dk;vlat;wpfa,muf jzpfaMumif;udk uRefawmfaumif;aumif;BuD;odygw,f/ olYrSm
jzpfavonf/ bmtjypfrSr&Sdygbl;/ wu,fvdkY olYrSmomtjypf&Sd½dk;rSef&if uRefawmf[mb,fvdkvkyfNyD;
AdkvfcsKyfBuD;udkvmajym0HhyghrvJ}}
]]cifAsm;ajymwmtrSefyJaemf}}
]][kwfygw,f...r,Hk&ifAdkvfAwiftaMumif;udkAdkvfcsKyfBuD; udk,fwdkifpHkprf;Munfhyg}}
uifaywdkifAdkvfcsKyfBuD;rmZltdkumonf xdkif&mrSxí rEÅ a v;Nrd K U
uif a ywd k i f &S d r m'g xHodkY 0g,mvufjzifh AdkvfAwifudktjrefqHk;vTwf&eftaMumif;Mum;
vdkufyg\/ aemufwpfaeY wGif AdkvfAwifonf &efukefNrdKUodkYa&mufvmawmhonf/
uHaumif;axmufrçaomAdkvfAwifonf ocifjr\aus;Zl;aMumifh
toufESifhcE©m tdk;pm;ruGJyJ 44-&ufom tcsKyfcH tn§if;cH&NyD; vGwfajrmufvmcJhygonf/
onfhaemufwGif AdkvfAwifonf Armwyfrawmfü olY&Sd&if;pGJtvkyfwm0efudk qufvuf
xrf ; aqmif a e\/ Ad k v f A wif v G w f v maMumif ; ud k Ad k v f a tmif q ef ; tp&S d a om
Armhwyfrawmfacgif;aqmifrsm;u odí rsm;pGmyif0rf;omaeMuonf/
("gwf y H k r sm;\ vuf 0 J t pG e f r S m ocif j rES i f h A d k v f c sKyf a tmif q ef ; jzpf o nf )
qef;ESifhEk ae½l;ESifhEk
a&SYwef
wef; 0JrS,m--tpöa&;aumifppf0ef? OD;&m&Spf? jrefrm0wfpHkESifhtpöa&;oHtrwfMuD;?
0efMuD;csKyfOD;Ek? 'k0efMuD;csKyfOD;ausmfjidrf;? w&m;olMuD;csKyfOD;jrifhodef;/
aemufwef; 0JrS,m--AdkvfcsKyfuawmfa':cifMunf? w&m;olMuD;csKyfOD;jrifhodef;ZeD;
a':zGm;ar? tpöa&;oHtrwfMuD;ZeD; ? OD;&m&SpfZeD;zmwDrm &m&Spf?
'k0efMuD;csKyfOD;ausmfjidrf;ZeD; a':EGJY&D? 0efMuD;csKyf\jyefMum;a&;twGif;0efOD;oefY/
a':jr&D
vrf;rawmf trwfOD;Ek *kPfjyKyGJ/ 0JrS,modkY ( OD;xGef;az? OD;Ek? OD;pyfpk?
armif E k E S i f h rjr&D w d k Y r*F v maqmif vuf x yf o nf h a eYusawmh w½kyfaumifppf0efcsKyf\twdkifyifcH vdzef? a':oef;pdef? OD;wif)
62 63
ud,k \
f a,mufzvkyo f u l tmPmrsm;&Sad ecJyh gvQif txufygpHerlemudk
twkc;kd rSwo f m; em,lMuzdYk tifrwefraS umif;ygonf/ uREykf w f YkdjrefrmtrsKd ;om;awGxrJ mS vnf;
tusifhqdk;awG trsm;BuD;awGUBuHKjrif&zl;ygonf/ udk,fha,mufz[m txufwef; a&muf
aeNyDqdkrSjzifh udk,fha,mufzvkyfolxHrSm [dk[mawmif;'D[mawmif; qufumqufum
awmif;awmh a,mufz vkyfoluvnf; olYESrudkcspfcifaeawmh ajym&rSmvnf;tcufjzpfae&
&Smw,f/ 'gwifruao;bl;/a,mufzxHrSawmif;NyD;tm;r&ao;vdkY ESrvkyfolxHrSvnf;
cPcPvSnahf wmif;vdu k f vkyaf eonfv h pl m;rsKd ;awGukd uREykf [f m awGUzl;BuHKzl; qHck rhJ zd ;l ygonf/
'Dtusifhqdk;awGudkvnf; uREfkyfwdkYjrefrmjynfrSm y,fzsufzdkYaumif;ygNyD/
uREfkyfwdkYw½kyftrsdK;om; jAef[wfabGtoif; BuD;\ ESpfywfvnf
usif;yyGrJ mS Edik if jH cm;a&;0efBuD; ocifEu k kd yxrOD;qH;k qufo, G cf &hJ jcif; jzpfygonf/ uREfyk [ f m
vrf ; rawmf trwf O D ; Ek *k P f j yKyG J 0ef M uD ; csKyf O D ; Ek ? OD ; pyf p k ? a':jr&D ? a':usif j rd K if ocifEkudk nae 4-em&DavmuftcsdefrSm armfawmfum;ay:txd vdkufydkYNyD;? ocifEk[mvnf;
aumfrDwDvlBuD;awGtm;vHk;udk EIwfqufíjyefoGm;ygonf/ uREfkyfwdkYwawG[mvnf;
þES p f y wf v nf usif ; yyG G J u d k acsmarmatmif j rif p G m jyKvk y f N yD ; pD ; í naetcsd e f r S m
½kyfodrf;vdkufygonf/
+++++++++
www.usattsuu.blogspot.com OD;pyfp\
k pmtkyrf sm;
www.encyclodict.blogspot.com Dictionaies and Encyclopedia(s)
vef a xmif p mayrS
qufvufjzefYcsdrnfhpmtkyfrsm;
uAsmZ,m;usufyg
+ zsmyHkwdkufopfq&mawmf\ okawoeor®mr*¾*FyOSmusrf;
t*Fvdyfpmpum; + zsmyHw k ukd of pfq&mawmf]okawoeo&kyjf ytbd"mef 2010} (qd'k Mf uD;)
+ at;jidrf;csrf;omoifaxmufulrsm;(q&mOD;jzL0if;)
rcuf y g + jrefrmjynfoal wGav;pm;cspfcifMuwJh aewm*sDqb l wfpcf sef'&mbdYk pf
+ qef;EkoefYwYkd \tcspfa&;tdraf xmifa&;(vefaxmifpyfpak v;)
q&mOD ; jzL0if ; (Prospect Burma) + jrefrmjynfukd umvmeDom;rSm pd;k &drMf uolrsm;(vefaxmifpyfpak v;)
\ + uAsmZ,m;usufygt*Fvdyfpmpum; rcufyg (q&mOD;jzL0if;)
+ arwåmwoufrrSdef ESpf200jyu©'def(q&mOD;jzL0if;)
oif a xmuf u l p mtk y f + OD;pyfpk\pmtkyfrsm;(aygif;csKyf qdk'fMuD;)
+ OD;pyfpk\xl;wJhpyfpk(wwd,wGJ)
+ vefaxmifpyfpak v;uAsmaygif;csKyf-
jrefrmjynfolawG ]2010-pifjydKiftpd;k &w&yf\ r[mAsL[majrmuf
enf;AsL[muAsmrsm;}
av;pm;cspfcifMuwJh + ]olwdkYESifhpyfpk} (vefaxmifpyfpkav;\vQyfwjyuf&kyfyHkvTmrsm;)
+ pkpkpyfpyf toHvTifhZmwfrsm; (vefaxmifpyfpkav;)
aewm*sDqlbwfpfcsef'&mbdkYpf + Prospect Burma t*Fvdyfjrefrmcsif;tbd"mef
+ ig;ESpf&moD tdEd́,ESifhe,l;a'vD(vefaxmifpyfpkav;)
+ Poem jrefrmjyefuAsmrsm; (q&mOD;jzL0if;)
vefaxmifpyfpkav; + vefaxmifpyfpak v;\
] EdkifiHa&;orm; vifom;rawmfvdkjyD} (tara':MuifjrdKiftrSwfw&)
aqmif;yg;aygif;csKyftrSwf(3) + vefaxmifpyfpkav;ESifh online pma&;olrsm;
]t&rf;t&rf;cspw f wfwo hJ al wGxrJ mS udu
k rkd ygbl;} tcef;quf0w¬K&n S /f