MRT E-စာစဥ္ (၂)

mrmrt.blogspot.com
 “သစၥာေလးပါး” ဆိုေပမယ့္ ဒီစာအုပ္မွာ
သစၥာသံုးပါးပဲ ပါပါတယ္။ မဂၢသစၥာ မပါပါ။
“နိဗၺာန္လမ္း [MRT E-စာစဥ္ (၁)]”ဟာ
မဂၢသစၥာ ျဖစ္ပါတယ္။
 ဒုကၡ
ကသ ၡ စၥာ
ဒုကၡေမ၀ ဟိ သေမၻာတိ၊
ဒုကၡံ တိ႒တိ ေ၀တိ စ။
နာညၾတ ဒုကၡာ သေမၻာတိ၊
နာညံ ဒုကၡာ နိ႐ုဇၥၽတိ။

ဟိ၊ ဘံုသံုးပါ၌ ဒုကၡအတိ ျဖစ္ပံုကို ေဟာဦးအံ့။ တိ ဘူေမ၊

ဘံုသံုးပါးလံုး၌။ ဒုကၡေမ၀၊ ဆင္းရဲအမႈ ဒုကၡအစု
သည္သာလွ်င္။ သေမၻာတိ၊ မရပ္မစဲ ထပ္တလဲလဲ တဖြဲဖြဲ
ျဖစ္ေပၚ၍ ေန၏။

ဒုကၡံ၊ ဆင္းရဲအမႈ ဒုကၡစုသည္သာလွ်င္။ တိ႒တိ စ၊

ဌီသေဘာအားျဖင့္လည္း တည္၍ ေန၏။

ေ၀တိ စ၊ ဌီကလြန္ေျမာက္ ခ်ဳပ္ျခင္းသို႔ ေရာက္၍လည္း

ေန၏။

ဒုကၡာ၊ ဆင္းရဲအစု ဒုကၡမႈမွ။ အညံ၊ တစ္ပါးေသာ

တရားမ်ိဳးသည္။ န နိ႐ုဇၥၽတိ၊ ခ်ဳပ္ေလသည္ မရွိ။
သဂါထာ၀ဂၢသံယုတ္ ပါဠိေတာ္၌ ဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္
မူသည့္အတိုင္း ေလာကသံုးပါး၌ ျဖစ္ တည္ ခ်ဳပ္ ပ်က္
ေနသမွ် အရာအားလံုးတို႔သည္ ဆင္းရဲဒုကၡသာလွ်င္
ျဖစ္ၾကေလကုန္၏။ သို႔ေသာ္ မည္သည့္သတၱ၀ါမွ ဒုကၡကို
မလိုလားၾကေပ။ အဟိတ္တိရစၧာန္တို႔သည္ပင္ ဒုကၡကို
ေၾကာက္လန္႔ၾက၏။ သက္ရွိမွန္သမွ်သည္ ဒုကၡကို
အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ကြင္းၾက၏။ အျပန္အားျဖင့္
ခ်မ္းသာေအာင္ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္။ ဒုကၡၿငိမ္းေၾကာင္း၊
သုခပြားေၾကာင္း နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား ေဖာ္ထုတ္ၾကသည္။
ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ ျပဳဆည္းပူးျခင္းသည္ ဒုကၡၿငိမ္းေၾကာင္း၊
သုခပြားေၾကာင္း နည္းလမ္းေကာင္း ျဖစ္၏။ အသိဥာဏ္
ျမင့္မားသူတို႔က ကုသိုလ္ျပဳ၍ ခ်မ္းသာထူေထာင္ၾကသည္။
သို႔ေသာ္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေၾကာင့္ ရရွိလာေသာ ဘ၀
စည္းစိမ္တို႔သည္ ခ်မ္းသာ အစစ္အမွန္ မဟုတ္ၾကေပ။
ပ်က္ျခင္းအဆံုးရွိ၍ မစစ္မွန္ေသာ ခ်မ္းသာကို ဒုကၡဟုသာ
ဆိုရ၏။ ဤသို႔ျဖင့္ ဒုကၡဘံုသားတို႔သည္ ဒုကၡမွ
မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ဘဲ ရွိၾကေလ၏။

ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ ျပဳလုပ္စဥ္ ခ်မ္းသာဖို႔အေရး ေမွ်ာ္ေတြးၾက

သည္။ သုခေ၀ဒနာ၊ ခ်မ္းသာသုခကို ခံစားလိုေသာ
ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းသည္ ဒုကၡမ်ိဳးေစ့သာ ျဖစ္၏။ ေမွ်ာ္လင့္
ေတာင့္တမ သည္ ေလာဘ၊ တဏွာ မည္၏။ သုခေ၀ဒနာ၊
ဒုကၡေ၀ဒနာတို႔ကား တဏွာႏွင့္ ဆက္စပ္ေနၾကသည္။
သုခေ၀ဒနာ ခံစားရစဥ္ တပ္မက္မႈ ေလာဘတဏွာ
ျဖစ္ေပၚေနသည္မွာ ထင္ရွား၏။ ဒုကၡေ၀ဒနာ ခံစားရခိုက္မွာ
လည္း တဏွာပါ၀င္ႏိုင္၏။ ဒုကၡေရာက္ေနသူသည္ သုခကို
လွမ္း၍ ေတာင့္တကာ တဏွာျဖစ္၏။ ခ်မ္းသာကို ေမွ်ာ္လင့္
မႈ၊ ဒုကၡမွ လြတ္ေျမာက္လိုမႈတို႔၌ ေ၀ဒနာသေဘာ၊ တဏွာ
သေဘာတို႔ ပါ၀င္ေနေပသည္။ တဏွာရွိေနသမွ် ဒုကၡလည္း
စင္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။

ရပိုင္ထားေသာ သုခကို ခံစားရင္း တဏွာျဖစ္၏။ မရေသး

ေသာ သုခကို ေမွ်ာ္လင့္၍လည္း တဏွာျဖစ္၏။ သုခကို
ေမွ်ာ္လင့္၍ ကံျပဳကာ သခၤါရကို ထူေထာင္၏။ ကံျပဳရာ၌
ေစတနာ အရင္းခံျဖစ္သည္။ ေစတနာ၊ ကံ၊ သခၤါရေၾကာင့္
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ျပည့္၀ကာ ခ်မ္းသာကို ခံစားၾကရသည္။
ကံအက်ိဳးဆက္ ခ်မ္းသာသုခကို ခံစားျခင္းသည္ ေ၀ဒနာ
မည္၏။ ေ၀ဒနာသည္ ခႏၶာထိုက္၏။ ေ၀ဒနကၡာသည္
ဒုကၡသာတည္း။

ဒုကၡမွ လြတ္ေျမာက္ရန္၊ သုခကို ရရွိရန္ ေကာင္းမႈျပဳေသာ္

လည္း ဒုကၡကိုသာ ျပန္လည္ရရွိေသာေၾကာင့္ ဒုကၡသံသရာ
လည္ေနၾကရ၏။ ဆင္းရဲျခင္း အစစ္အမွန္ ဒုကၡသစၥာကို
သိျမင္ႏိုင္မွသာလွ်င္ ဒုကၡကို အဆံုးသတ္ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။
ဒုကၡကို ျမင္၍ တပ္မက္သာယာမႈ တဏွာအေစးကို
သုတ္သင္ႏိုင္မွသာ ခ်မ္းသာျခင္း အစစ္အမွန္ ျမတ္နိဗၺာန္ကို
ရရွိႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ ထိုေၾကာင့္ ဒုကၡသစၥာကို ရွာေဖြသင့္
သည္။ ျမင္ေအာင္ ႐ႈသင့္သည္။

အာယေတာ အပဂေတာတိ အပါေယာ။

အာယေတာ၊ ႀကီးပြားျခင္းမွ။
အပဂေတာ၊ ကင္းသည္တည္း။
ဣတိ တသၼာ၊ ထို႔ေၾကာင့္။
အပါေယာ၊ အပါယ္မည္၏။

ဒုကၡမ်ိဳးစံုရွိေသာ သံသရာေလာက၌ အပါယ္ဘံုသည္ အႀကီး

ဆံုးေသာ ဆင္းရဲ ျဖစ္၏။ အပါယ္ဘ၀တို႔ကား ဆင္းရဲျခင္း
အတံုးအခဲတည္း။ ခ်မ္းသာျခင္း ကင္းဆိတ္၏။ ႀကီးပြား
ခ်မ္းသာ မရွိ။ ခ်မ္းသာျခင္း အညႊန္႔တံုးေနေသာေၾကာင့္
အပါယ္ဟု ေခၚသည္။ အပါယ္ေလးဘံုသားတို႔သည္ ဘ၀
အညႊန္႔တံုး၍ အ႐ံႈးႀကီး ႐ႈံသူမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ဘ၀နိမ့္က်
သူမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ပဋိသေႏၶစိတ္၌ ပညာ ပါ၀င္ယွဥ္တြဲမႈ
လည္း မရွိေသာေၾကာင့္ ဒုဂၢတိအဟိတ္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား
ျဖစ္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို မရႏိုင္ၾကေပ။
မဂ္ဥာဏ္ဖိုလ္ဥာဏ္ ေ၀းစြ သာမန္ အသိအလိမၼာပင္
မရွိၾကေပ။ ဒါန သီလစေသာ ကုသိုလ္ အခြင့္အလမ္းလည္း
မရွိသေလာက္ ရွား၏။ အပါယ္ဘံုကား ထိတ္လန္႔ ရြံရွာဖြယ္
ျဖစ္ေပသည္။

ငရဲ၊ တိရစၧာန္၊ ၿပိတၱာ၊ အသူရကာယ္တို႔ကိုသာ အပါယ္ဟု

သာမန္အားျဖင့္ သတ္မွတ္၏။ သို႔ေသာ္ အရိယာ
ပုဂၢိဳလ္ျမတ္တို႔၏ ဥာဏ္အျမင္၌ကား ဘံုသံုးဆယ့္တစ္မ်ိဳး
ခြဲျခားအပ္ေသာ အနမတဂၢသံသရာႀကီး တစ္ခုလံုးသည္
ဒုကၡအစုသာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အပါယမည္၏။ ဘံုေလာက
ဘ၀သံသရာႀကီး တစ္ခုလံုးသည္ ခ်မ္းသာဟူ၍ ျမဴမွ်မရွိ။
ဆင္းရဲျခင္း အတိၿပီး၏။ ဘံုဘ၀၌ တည္ရွိသမွ် အရာအားလံုး
ဒုကၡသေဘာသို႔သာ ဆိုက္ေရာက္ၾကရသည္။

ဒုကၡဒုကၡ = ထင္သာျမင္သာေသာ
ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ ဆင္းရဲမႈ၊
၀ိပရိနာမဒုကၡ = အခိုက္အတန္႔အားျဖင့္
ေကာင္းျမတ္ခ်မ္းသာသည္
ထင္ရေသာ္လည္း ပ်က္စီးျခင္း
ခ်မ္းသာမဲ့ျခင္း၌သာ
အဆံုးသတ္ရေသာ ဆင္းရဲမႈ၊
သခၤါရဒုကၡ = မရပ္မနား တေျပာင္းျပန္ျပန္
ျဖစ္ခ်ဳပ္ေနျခင္း၊ ျပဳျပင္စီမံရျခင္း
ဆင္းရဲမႈ၊
ေလာကသားတို႔သည္ ဤဒုကၡတို႔ျဖင့္သာ သံသရာလည္
ေနၾကရ၏။ ဘ၀သံသရာ၏ သေဘာမွန္ကို သိျမင္ေတာ္
မူၾကေသာ အရိယာသူျမတ္တို႔သည္ သံသရာ တစ္ခုလံုးကို
ဒုကၡဟုသာ ႐ႈျမင္သံုးသပ္ၾက၏။ အပါယ္ကဲ့သုိ႔ ထိတ္လန္႔
ဖြယဟ
္ ုသာ ႏွလံုးသြင္းၾကေလသည္။ (ထိတ္လန္႔ဖြယ္
ဒုကၡဟု ႐ႈျမင္ပံုကို ဆိုလိုပါသည္။ ကုသိုလ္အခြင့္အေရး
ရွိေသာ သုဂတိဘ၀တို႔ကား ေကာင္းျမတ္ၾကသည္သာ
တည္း။)

အ၀ိဇၨာ ႏွင့္ တဏွာကို မူရင္းထား၍ အစခ်ီေသာ

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ စက္ရဟတ္၌ ခ်မ္းသာသုခဟူ၍ မရွိေပ။
အက်ိဳးအေၾကာင္း ဆက္စပ္ေနေသာ ဒုကၡအစုတို႔သာ
အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ပြားေနၾက၏။ ထိုဒုကၡစက္၀ိုင္းကို
သံသရာေလာကဟု ေခၚသည္။ ဘုရားရွင္ကလည္း
“ေက၀လႆ ဒုကၡကၡႏၶႆ သမုဒေယာ ေဟာတိ -
ခ်မ္းသာမဖက္ သက္သက္ေသာ ဒုကၡတို႔သာလွ်င္ မရပ္မစဲ
တဖြဲဖြဲ ျဖစ္ေပၚေန၏”ဟု ေဟာေတာ္မူသည္။ ပဋိစၥ
သမုပၸါဒ္နည္းအရ ဒုကၡအစုသာျဖစ္၍ အပါယ္ဟု ေခၚဆို
ထိုက္ေသာ ဘ၀သံသရာကို ၿငီးေငြ႔စက္ဆုပ္သင့္ ေပသည္။

ဘ၀သံသရာကို စက္ဆုပ္မွသာလွ်င္ ဒုကၡကို အဆံုး

သတ္ႏိုင္ေပမည္။ သို႔ေသာ္ ဘ၀ကို စက္ဆုပ္ရန္
မလြယ္ကူေပ။ သံသရာေလာကသားတို႔၏ ဘ၀က်င္လည္မႈ
အတည္တက် မရွိျခင္း၊ လားေရာက္ရာ ဘ၀ကို ႀကိဳတင္
မခန္႔မွန္းႏိုင္ျခင္းဟူေသာ သံသရာေလာက၏ ၀ိနိပါတ
သေဘာကို ျမင္ပါမွ ဘ၀ကို ထိတ္လန္႔ စက္ဆုပ္ႏိုင္ေပမည္။
၀ိနိပါတနံ ၀ိနိပါေတာ။
၀ိနိပါတနံ၊ ဖ႐ိုဖရဲ လြင့္စင္က်ေရာက္ျခင္းသည္။
၀ိနိပါေတာ၊ ၀ိနိပါတမည္၏။

သံသရာ က်င္လည္ရေသာ ပုထုဇဥ္သားတို႔သည္

ေမွ်ာ္မွန္းေသာဘ၀၊ ေရာက္လိုေသာ ဘ၀ကို အတိအက်
အေသအခ်ာ မလားေရာက္ႏိုင္ၾကေပ။ ေလႏွင္ရာ
လြင့္ရေသာ အမိႈက္ကဲ့သို႔လည္းေကာင္း၊ ျမစ္ေရေခ်ာင္းေရ
သယ္ေဆာင္ရာ ေမ်ာပါရေသာ ဒိုက္ဖတ္ကဲ့သို႔
လည္းေကာင္း ကံပစ္ခ်ရာ ဘ၀သံသရာမွာ ျဖစ္ေရာက္
က်င္လည္ရ၏။ လူျဖစ္ေစ၊ နတ္ျဖစ္ေစ၊ ျဗဟၼာႀကီးပင္
ျဖစ္ေနပါေစ ပုထုဇဥ္မွန္သမွ် သံသရာ၌ ပရမ္းပတာ
က်င္လည္ၾကရသည္။ ေန၀သညာနာသညာယနတ
ျဗဟၼာႀကီးမွ စ၍ အပါယ္ဘံုသား ကမ်ဥ္းနီေလးတိုင္ေအာင္
ႀကီး ငယ္ ယုုတ္ ျမတ္ ပုထုဇဥ္ မွန္သမွ် ခၽြင္းခ်က္မရွိဘဲ
ဘံုဘ၀ အေရြ႕အေျပာင္း အတိမ္းအေစာင္း ရွိႏိုင္သည္။
ဤသို႔ စည္းမရွိ ကမ္းမရွိ ျဖစ္ခ်င္တိုင္း ျဖစ္ေနေသာ
ဤေလာကသံသရာကို ၀ိနိပါတဟု ေခၚသည္။ ၀ိနိပါတေဘး
သင့္ေနေသာ ဘ၀သံသရာကား ဒုကၡသာတည္း။

ေလာကသံသရာ၏ ဆင္းရဲပံု၊ ပုထုဇဥ္ ေလာကသားတို႔၏

ဘ၀က်င္လည္မႈ မေသခ်ာပံုတို႔ကို ေလ့လာမွတ္သား
ၾကားနာသိ၊ ႏိႈင္းဆဆင္ျခင္သိ၊ ထိုးထြင္းပိုင္းျခားသိ
အသိဥာဏ္ အဆင့္ဆင့္ျဖင့္ ပိုင္းျခားထင္ထင္ သိျမင္ႏိုင္မွ
ခ်မ္းသာေပလိမ့္မည္။ ပုဂၢိဳလ္ သတၱ၀ါဟူ၍ မရွိဘဲ
ပရမတ္သေဘာတို႔ အက်ိဳးအေၾကာင္း ဆက္စပ္ကာ
မရပ္မနား ျဖစ္ပြားေနျခင္း ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ သေဘာကို
ျမင္မွသာလွ်င္ “ငါငါ”ဟု စြဲလမ္းေသာ အတၱဒိ႒ိကို
လြန္ေျမာက္ကာ ဒုကၡကို အဆံုးသတ္ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။

သံသရာ၏ ဆင္းရဲပံု ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ သေဘာကို

ျမင္ေအာင္ၾကည့္၍၊ သတၱ၀ါတို႔ ဖ႐ိုဖရဲ က်င္လည္ရေသာ
သံသရာ၏ ၀ိနိပါတေဘးကို ထိတ္လန္႔သံေ၀ဂ ယူ၍
ေ၀ဒနာ၊ တဏွာတို႔ မပါ၀င္ေစဘဲ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ
ျပဳလုပ္ဆည္းပူးကာ အစစ္အမွန္ ခ်မ္းသာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္ကို
မ်က္ေမွာက္ ျပဳႏိုင္ၾကပါေစကုန္သတည္း။
 သမုဒယသစၥာ
အေၾကာင္းတရား မွန္သမွ်ကို သမုဒယဟု ေခၚႏိုင္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ေသာ အမွန္တရားသည္
သမုဒယသစၥာ မည္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ အေၾကာင္းသမုဒယ
မွန္သမွ်ကို သမုဒယသစၥာဟု မဆိုႏိုင္ေပ။ သမုဒယသစၥာဟု
အလြယ္ေျပာဆိုေနၾကေသာ္လည္း ဓမၼစၾကာပါဠိေတာ္၌
ဒုကၡသမုဒယအရိယသစၥာဟု ေဟာေတာ္မူေပသည္။

ဒုကၡသမုဒယ = ဆင္းရဲဒုကၡ၏ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ေသာ

အရိယသစၥာ = အရိယာတို႔ သိျမင္ေသာ အမွန္တရားဟု

အဓိပၸာယ္ရေပသည္။

အေၾကာင္းတရားသည္ သမုဒယ မည္ေသာ္လည္း

အေၾကာင္း သမုဒယ မွန္သမွ် သမုဒယသစၥာ မဟုတ္ၾကေပ။
ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း တရားကိုသာ သမုဒယသစၥာဟု ဆိုရ
ေပသည္။ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္၊ ဟိတ္ စေသာ
အေၾကာင္းတရားတို႔သည္ သမုဒယသာမညမ်ား ျဖစ္ၾက၏။
သစၥာမထိုက္ေသာ သမုဒယမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အရိသစၥာ
ေဒသနာေတာ္နည္း၌ ဒုကၡ၏ အေၾကာင္းရင္း၊
သစၥာထိုက္ေသာ သမုဒယကား အကုသိုလ္ ေစတသိတ္
အုပ္စု၀င္ ေလာဘ ျဖစ္ေပသည္။

စင္စစ္အားျဖင့္ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္တရား မွန္သမွ်သည္

ဆင္းရဲျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ေပသည္။ ေလာဘ
ေၾကာင့္သာ ဆင္းရဲရသည္ မဟုတ္။ ေဒါသေၾကာင့္လည္း
ဆင္းရဲရသည္။ ေမာဟေၾကာင့္လည္း ဆင္းရဲရသည္။ ဤသို႔
စသည္ျဖင့္ ဆင္းရဲဒုကၡကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ အေၾကာင္း
မ်ားစြာ ရွိပါလ်က္ ေလာဘကိုသာ ဒုကၡ၏ အေၾကာင္းဟု
ယူဆလွ်င္ “အေၾကာင္းတရား တစ္မ်ိဳးသာ ရွိ၏”ဟု
မွတ္ယေ
ူ သာ “ဧကကာရဏ၀ါဒ” မည္၏။ မိစၧာဒိ႒ိ အယူ၀ါဒ
ျဖစ္ေပသည္။ သစၥာေဒသနာေတာ္၌ကား ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း
တရား မ်ားစြားရွိပါလ်က္ ပဓာနက်ေသာ အေၾကာင္းတရား
ေလာဘကိုသာ သမုဒယသစၥာဟု ေဟာေတာ္မူျခင္း
ျဖစ္သည္။ ေလာဘမွ တစ္ပါးေသာ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္းတရား
မရွိဟု မဆိုလိုေပ။

လိုခ်င္မႈ၊ ခ်စ္ခင္မႈ၊ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္မႈ၊ တပ္မက္မႈ၊ သာယာမႈ၊

ေက်နပ္မႈ၊ မက္ေမာမႈ၊ ၿငိတြယ္မႈ၊ မစြန္႔ခြာႏိုင္မႈစေသာ
ျမန္မာစကားတို႔သည္ အဘိဓမၼာ တရားကိုယ္အားျဖင့္
ေလာဘသာ ျဖစ္ေပသည္။ ေရွးပညာရွိတို႔က “ပိုသည္မရွိ
အျမဲတမ္း လို၍လို၍သာ ေနတတ္ေသာတရား”ဟု
ေလာဘကို ဖြင့္ဆိုၾကေလသည္။ မရခင္ လိုခ်င္သည္။
ရလွ်င္လည္း ထပ္ကာထပ္ကာ အလိုရွိ ေနျပန္သည္။
လိုခ်င္မႈ ထိုေလာဘေၾကာင့္ သတၱ၀ါတို႔ ဆင္းရဲၾကရ
ေလသည္။ လိုခ်င္မႈ မဆံုးႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဒုကၡသံသရာ
လည္ေနၾကရေပသည္။

ျမန္မာစကား၌ ေလာဘကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚဆိုသကဲ့သို႔

ပါဠိစာေပ၌လည္း ေလာဘ၏ အမည္ မ်ားစြာ ရွိေပသည္။
တဏွာ၊ ေပမ၊ ရာဂ၊ အဘိဇၥ်ာ စသည္တို႔မွာ ေလာဘ၏
အမည္ကြဲမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အာ႐ံု တစ္ခုခုကို ေရဆာ
သကဲ့သို႔ ဆာေလာင္တမ္းမႈ ေလာဘကို တဏွာဟု ဆို၏။
မိဘ သားသမီး၊ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွစ္မ၊ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း၊
ေသြးသားနီးစပ္သူတို႔၏ ခ်စ္ခင္မႈ ေလာဘကို ေပမဟု
ဆိုသည္။ အ၀တ္စကို ေဆးဆိုးရာ၌ အ၀တ္စမွာ ေဆးေရာင္
စြဲသကဲ့သို႔ အာ႐ံု၌ တပ္မက္စြဲလမ္းမႈ ေလာဘသည္ ရာဂ
မည္၏။ ရားထူးဂုဏ္သိန္၊ စည္းစိမ္ဥစၥာစေသာ သူတစ္ပါး၏
ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို ကိုယ္ပိုင္ျဖစ္ေအာင္ မတရား ၾကံေဆာင္
ရာ၌ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေလာဘသည္ အဘိဇၥၽာ မည္၏။
ေဒသနာ အရာ၌ လိမၼာကၽြမ္းက်င္ေတာ္မူေသာ
ျမတ္စြာဘုရားသည္ အဆင့္အမ်ိဳးမ်ိဳး အလႊာအမ်ိဳးမ်ိဳး
ရွိေသာေၾကာင့္ တရားဓမၼ နာခံသူတို႔ႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္
လိုက္ဖက္ေအာင္ ပရိယာယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တရားေဟာေတာ္
မူေလ့ ရွိေပသည္။ သမုဒယသစၥာထိုက္ေသာ ေလာဘကို
လည္း ပပဥၥ၊ အာသ၀၊ ဥပါဒါန၊ နီ၀ရဏ၊ ကိေလသာ စေသာ
အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေဟာေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

ပပဥၥ။ ။ ခ်ဲ႕ထြင္တတ္ေသာ တရားသည္ ပပဥၥမည္၏။

သတၱ၀ါတို႔ သံသရာမွ မထြက္ေျမာက္ႏိုင္ေအာင္ ျပဳလုပ္
တတ္ေသာတရား၊ သံသရာကို ရွည္ေစက်ယ္ေစ ႏိုင္ေသာ
“တဏွာ၊ မာန၊ ဒိ႒ိ”တို႔ကို ပပဥၥတရားဟု ေခၚ၏။ ဤ၌
တဏွာပပဥၥကား ေလာဘဟူေသာ သမုဒယသစၥာ ျဖစ္ေပ
သည္။ အဆံုးမသတ္ႏိုင္ေသာ ေလာဘေၾကာင့္ ေလာကႀကီး
က်ယ္ျပန္ေန႔၏။ သံသရာခရီး ရွည္လ်ားေန၏။ ေလာဘ
သည္ အိမ္ငယ္မွ အိမ္ႀကီးျဖစ္ေအာင္ ခ်ဲ႕၏။ သစ္သားအိမ္မွ
တိုက္အိမ္ျဖစ္ေအာင္ ခ်ဲ႕၏။ ျခံ၀င္း က်ဥ္းေနသည္ကို
က်ယ္ေအာင္ ခ်ဲ႕၏။ မိသားစုေလးကို မိသားစုႀကီးျဖစ္ေအာင္
လုပ္၏။ ေတာရြာကို ၿမိဳ႕ျပျဖစ္ေအာင္ စီမံ၏။ ကမၻာ
ေလာကႀကီး စည္ကား က်ယ္ျပန္႔လာရသည္မွာ ေလာဘ
ေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ေလာဘသည္ ဤဘ၀ ဤခႏၶကိုသာ
ခ်ဲ႕တြင္သည္ မဟုတ္။ ဘ၀ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို သံသရာႏွင့္ ခ်ီ၍
ခ်ဲ႕ထြင္တတ္သည္။

အာသ၀။ ။ မူးယစ္ေဆး တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေသာ အရက္ေသစာကို

ပါဠိလို အာသ၀ဟု ေခၚ၏။ ေလာဘ၊ ဒိ႒ိ၊ ေမာဟတို႔သည္
သတၱ၀ါတို႔ကို ႐ူးေစမူးေစႏိုင္ေသာ သတၱိရွိေသာေၾကာင့္
အာသ၀ မည္ေလသည္။ သမုဒယသစၥာျဖစ္ေသာ ေလာဘ
ကို ကာမာသ၀၊ ဘ၀ါသ၀ဟူေသာ အမည္ႏွစ္မ်ိဳး ျဖင့္
ဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူသည္။ အာ႐ံုငါးပါး ကာမဂုဏ္
တရား၌ တပ္မက္စြဲလမ္းမိေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္
က်ိဳးေၾကာင္း ဆင္ျခင္ဥာဏ္ ကင္းမဲ့ကာ အ႐ူးအမူး
ျဖစ္ၾကရေလသည္။ တဏွာ႐ူး၊ မယားတ႐ူး၊ ဥစၥာ႐ူးစေသာ
အ႐ူးအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ၾကရသည္။ ကာမဂုဏ္၏ အျပစ္ကို
ျမင္ႏိုင္သူတို႔ ေတာထြက္ ရဟန္းျပဳၾကသည္။ ကာမဂုဏ္၏
အျပစ္ကို ျမင္ပါေသာ္လည္း ႐ူပ အ႐ူပ ျဗဟၼာ့ဘ၀တို႔ကို
တပ္မက္ေသာ ဘ၀တဏွာ ရွိေနေသးေသာေၾကာင့္
ေတာထြက္ တရားက်င့္၍ စ်န္ရကာ ျဗဟၼာ့ဘ၀ ရျပန္၏။
ျဗဟၼာ့ဘံု ျဗဟၼာ့ဘ၀တို႔၌လည္း ႐ူးသြပ္မိုက္မဲမႈ မကင္း
ေသးေပ။ ကာမာသ၀ ကာမအရက္သည္ ၾကမ္းၾကမ္း
တမ္းတမ္း မူးေစ၏။ ဘ၀ါသ၀ ဘ၀အရက္သည္
ျဖည္းျဖည္းညင္သာ မူးေစ၏။ အႏုအၾကမ္း ကြာျခား
ေသာ္လည္း ႐ူးျခင္းမူးျခင္းကား တူမွ်သည္သာတည္း။
ဥပါဒါန။ ။ သမုဒယသစၥာထိုက္ေသာ ေလာဘသည္
ဥပါဒါန္တရားတြင္လည္း ပါ၀င္၏။ အျပင္းအထန္ စြဲလမ္းမႈ
သည္ ဥပါဒါန္ မည္၏။ ဖားက ေႁမြကို မလြတ္တမ္း
ဖမ္းကိုက္ထားသကဲ့သို႔ အာ႐ံုငါးပါးႏွင့္ ကာမ(၁၁)ဘံုကို
တမ္းတမ္းစြဲ တပ္မက္ေသာ ေလာဘသည္ ကာမုပါဒါန္
မည္၏။ ဥပါဒါန္ အဆင့္သို႔ေရာက္ေသာ ေလာဘသည္
ရလို႐ံုမွ်၊ ပိုင္လို႐ံုမွ်သာ မဟုတ္။ မရမေန မျဖစ္မေန
တစိုက္မတ္မတ္ တစ္အာ႐ံုတည္းမွာ စြဲကပ္ေနေပေတာ့
သည္။

နီ၀ရဏ။ ။ ပိတ္ပင္တားျမစ္တတ္ေသာ တရားတို႔သည္

နီ၀ရဏ မည္၏။ သမုဒယ ေလာဘသည္ ပိတ္ပင္
တတ္ေသာ နီ၀ရဏ ေျခာက္ပါးတြင္လည္း ပါ၀င္၏။
ေလာဘကို ကာမစၧႏၵနီ၀ရဏဟု ေခၚသည္။ နီ၀ရဏ
တို႔သည္ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို ျဖစ္ခြင့္မရေအာင္ ပိတ္ပင္
တားျမစ္ႏိုင္၏။ ကာမဂုဏ္၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ကာ ေလာဘျဖစ္ေန
လွ်င္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ မျပဳလုပ္ႏိုင္ေပ။ ေပးလွဴဖို႔ၾကံလွ်င္
မလွဴျဖစ္ေအာင္ ေလာဘက ပိတ္ပင္တားျမစ္၏။ သီလ
ေဆာက္တည္မည္၊ ဥပုသ္သီတင္း ေစာင့္သံုးမည္၊ တရား
ဘာ၀နာ အားထုတ္ေတာ့မည္ ဆိုလွ်င္ ကာမဂုဏ္မွ
႐ုန္းထြက္ရသည္။ ကာမဂုဏ္မွ မလြတ္ႏိုင္ မ႐ုန္းႏိုင္ျဖစ္ကာ
ထိုထို ကုသိုလ္ အခြင့္အေရးမ်ား လက္လြတ္သြားေအာင္
ေလာဘက ေႏွာင့္ယွက္ တားျမစ္ႏိုင္သည္။ ကုသိုလ္ျဖစ္ခြင့္
ပိတ္ပင္တတ္ေသာ ေလာဘကို ကာမစၧႏၵနီ၀ရဏဟု
ေခၚသည္။

ကိေလသာ။ ။ စိတ္ကို ပူေလာင္ ညစ္ႏြမ္းေစတတ္ေသာ

တရားဆိုးမ်ားကို ကိေလသာဟု ေခၚသည္။ ပကတိအားျဖင့္
ျဖဴစင္ေနေသာ စိတ္ကို ကိေလသာ ဆယ္မ်ိဳးက ညစ္ပတ္
ေပက်ံသြားေအာင္ ဖ်က္ဆီး၏။ စိတ္အညစ္အေၾကး
ကိေလသာတို႔တြင္လည္း ေလာဘ ပါ၀င္၏။ ၀တၳဳပစၥည္း
အာ႐ံု တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး မည္မွ် ေကာင္းျမတ္ေနပါေစ သတၱ၀ါတို႔၏
ေရွ႕ေမွာက္သို႔ အာ႐ံုအျဖစ္ ေရာက္မလာလွ်င္
လိုခ်င္တပ္မက္မႈ မရွိ။ ထိုသို႔ ႏွစ္သက္ တပ္မက္ျခင္း
ကင္းေသာ စိတ္သည္ ျဖဴစင္သန္႔ရွင္း၏။ ၿငိမ္းခ်မ္းေအးျမ၏။
အာ႐ံုကို ေတြ႔ျမင္ တပ္မက္၍ ေလာဘ ျဖစ္သည္ႏွင့္
တစ္ၿပိဳင္နက္ စိတ္သည္ လႈပ္ရွားလာ၏။ ပူေလာင္
ညစ္ႏြမ္းလာရသည္။ ေလာဘစေသာ ကိေလသာတို႔သည္
အာ႐ံုႏွင့္ မေတြ႔ခင္ ၿငိမ္ေန၏။ မျဖစ္ျခင္းအားျဖင့္
ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေန၏။ ထို႔ေၾကာင့္ “မျမင္ရရာ၊ ကိေလသာ၊
သူ႔ဟာသူၿငိမ္းသည္”ဟု ပညာရွိတို႔ မိန္႔ဆိုၾကသည္။
အာ႐ံုႏွင့္ေတြ႔လွ်င္ ထႂကြလာၿပီး စိတ္ကို
ညစ္ႏြမ္းေစတတ္ေသာေၾကာင့္ ေလာဘကို ကိေလသာဟု
ေခၚ၏။
နာယူသူတို႔ နားလည္ႏိုင္ေအာင္ ေလာဘကို အမည္
အမ်ိဳးမ်ိဳး တပ္၍ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ္လည္း
တဏွာပပဥၥ၊ ကာမာသ၀၊ ဘ၀ါသ၀၊ ကာမုပါဒန္၊
ကာမစၧႏၵနီ၀ရဏ၊ ေလာဘကိေလသာ တို႔သည္ အဘိဓမၼာ
တရားကိုယ္အားျဖင့္ ေလာဘေစတသိတ္သာ ျဖစ္ေပသည္။
အမည္နာမ မည္သို႔ မွည့္ေခၚထားသည္ ျဖစ္ေစ ဒုကၡ၏
အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ေသာ၊ သမုဒယသစၥာထိုက္ေသာ
ေလာဘကို ပယ္သတ္ရေပမည္။ ဒုကၡ၏ အေၾကာင္းရင္းကို
ပယ္သတ္ႏိုင္မွသာလွ်င္ အက်ိဳးဒုကၡပါ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီး
ခ်မ္းသာျခင္း အစစ္အမွန္ျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္ကို သိျမင္ခံစား
မ်က္ေမွာက္ ျပဳႏိုင္ေပလိမ့္မည္။

ခ်မ္းသာသုခ ရရွိႏိုင္ေရးအတြက္ ဒုကၡ၏ အေၾကာင္း

ျဖစ္ေသာ ေလာဘကို ပယ္သတ္ရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း
ပုထုဇဥ္တို႔ အေနျဖင့္ ေလာဘကို အျမစ္ျပတ္
မပယ္ႏိုင္ၾကေပ။ ေလာဘကား ပယ္ျဖတ္ရန္ ခက္ခဲေသာ
ကိေလသာ ျဖစ္၏။ အရိယာမဂ္ျဖင့္ ေလးႀကိမ္တိုင္တိုင္
ပယ္ျဖတ္ပါမွ ေလာဘ အျမစ္ျပတ္ေလသည္။ ရဟႏၲာ
အရွင္ျမတ္တို႔သာလွ်င္ ေလာဘ စင္စင္ ကင္း၏။ ပုထုဇဥ္တို႔
အေနျဖင့္ ေလာဘကို အျမစ္ျမတ္ မပယ္သတ္ႏိုင္ေသးလွ်င္
နည္းပါး ေလ်ာ့က်သြားေအာင္ ႀကိဳးစားရေပမည္။
စင္စစ္အားျဖင့္ ပုထုဇဥ္တို႔ မွီတည္ရာ ကမၻာေလာကသည္
ေလာဘေၾကာင့္သာ ရွင္သန္ေနေပသည္။ ေလာဘ မရွိလွ်င္
ေလာက မတည္ႏိုင္ေပ။ သတၱ၀ါအားလံုး ေလာဘကို
အျမစ္ျပတ္ သုတ္သင္၍ ေလာကႀကီး တစ္ခုလံုး
ဆိတ္သုဥ္းသြားမည့္ အေျခအေနမွာလည္း မျဖစ္ႏိုင္ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ ေလာဘကို အေျချပဳ၍ တည္ရွိေနေသာ
ေလာက အတန္အသင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းရေလေအာင္ ေလာဘကို
သမေလာဘ ႏွင့္ ၀ိသမေလာဘဟု ႏွစ္မ်ိဳးခြဲ၍ ၀ိသမ
ေလာဘကို ေရွာင္ဖယ္ၾကရန္ ပညာရွိတို႔ လမ္းညႊန္ၾက
ေလသည္။ ေလာဘ တြန္းအားျဖင့္ ကိုယ့္မိသားစု
ကုိယ့္ေဆြမ်ိဳး ကိုယ့္လူမ်ိဳး ကိုယ့္ႏိုင္ငံကို ျမႇင့္တင္ရာ၌
သူ႔မိသားစု သူ႔ေဆြမ်ိဳး သူ႔လူမ်ိဳး သူ႔ႏိုင္ငံကို မထိပါးလွ်င္
သမနည္း သမေလာဘ မည္၏။ ထိုေလာဘကို ပုထုဇဥ္တို႔
မပယ္ႏိုင္ေပ။ ကိုယ္ေကာင္းစားဖို႔ ႀကိဳးစားရာ၌ သူ႔ကို
ထိပါးလွ်င္ ၀ိသမနည္း ၀ိမသေလာဘ မည္၏။
ထိုေလာဘကို ပုထုဇဥ္ပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း သူေတာ္ေကာင္း
တို႔ ပယ္ႏိုင္၏။ ထိုေလာဘမ်ိဳး မရွိသင့္ေပ။ ထို
၀ိသမေလာဘ ကင္းၿငိမ္းမွ ေလာက ၿငိမ္းခ်မ္းေပလိမ့္မည္။

ပထမအဆင့္ အေနျဖင့္ ေလာကကို ထိပါးေသာ

၀ိသမေလာဘ၊ သမုဒယသစၥာ အၾကမ္းစားကို
ပယ္ၾကရေပမည္။ ၀ိသမေလာဘ လံုး၀ မျဖစ္ေအာင္
ႀကိဳးစားရင္း အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး အဆင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္
တည္ရွိေနေသာ ေလာဘမွန္သမွ်၊ သမုဒယသစၥာ
အားလံုးကို တျဖည္းျဖည္း ပါးသည္ထက္ ပါးေအာင္ ခြာ၍
ေနာက္ဆံုး အျမစ္ျပတ္ သုတ္သင္ ပစ္ႏိုင္ေအာင္ သဒၶါ
၀ီရိယ သတိ သမာဓိ ပညာ စြမ္းအားတို႔ျဖင့္ ေနထိုင္
ရွင္သန္ၾကရေပမည္။
 နိေရာဓသစၥာ

နိေရာဓဟူေသာ ပါဠိစကားမွာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းဟု

အဓိပၸာယ္ရ၏။ သစၥာဟူသည္ အမွန္တရား ျဖစ္ေပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ နိေရာဓသစၥာကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္း အမွန္တရားဟု

ဆိုႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ပရမတၳတရားတို႔ သူ႔သဘာ၀အတိုင္း

ျဖစ္တည္ၿပီးေနာက္ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္သြားမႈ မွန္သမွ်ကို နိေရာဓ

သစၥာဟု မဆိုရေပ။ တဏွာ၏ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ျခင္းကိုသာလွ်င္

နိေရာဓသစၥာဟု ေခၚဆိုရေပသည္။

တဏွာေလာဘ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းကို နိေရာဓ ဆိုရာ၌ လည္း

ေလာကီကုသိုလ္မ်ား ျဖစ္ေပၚခိုက္ အခ်ိန္ကာလ

အပိုင္းအျခား တစ္ခုအတြင္း တဏွာေလာဘ ငုတ္ကြယ္

ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ ေနျခင္းကို နိေရာဓသစၥာဟု မဆိုႏိုင္ေပ။

ေလာကုတၱရာမဂ္ျဖင့္ အႂကြင္းမဲ့ ပယ္သတ္အပ္

ေသာေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္တစ္ဖန္ ျပန္မျဖစ္ျခင္းမ်ိဳးျဖင့္

တဏွာခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားမႈကိုသာ နိေရာဓသစၥာဟု ဆိုရေပ

သည္။

တဏွာကို အႂကြင္းမဲ့ ပယ္သတ္ႏိုင္သည္ႏွင့္ လံုး၀

ေအးၿငိမ္းေသာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို အျပည့္အ၀ သိျမင္ခံစား

မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္၏။ တဏွာအႂကြင္းမဲ့ ခ်ဳပ္ရာသည္

နိဗၺာန္သာ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အျမင့္ျမတ္ဆံုးျဖစ္ေသာ

နိဗၺာန္သည္သာ မုခ်အားျဖင့္ နိေရာဓသစၥာ မည္ေပသည္။

တဏွာအႂကြင္းမဲ ခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္သည္သာ နိေရာဓ သစၥာ

ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တဏွာကို အႂကြင္းမဲ့ မပယ္သတ္

ႏိုင္ၾကေသးေသာ ပုထုဇဥ္တို႔မွာ နိေရာဓသစၥာကို

တိတိက်က် မသိျမင္ႏိုင္ၾကေပ။ နိဗၺာန္ကို ပန္းတိုင္အျဖစ္

မွတ္ယူထားၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔မွာ ထိုပန္းတိုင္ကို

ေသြဖီ၍လည္း မရေပ။ နိဗၺာန္ကို ေနာက္ဆံုး ပန္းတိုင္အျဖစ္

သတ္မွတထ
္ ားေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ အတြက္ အေရး

ႀကီးေသာ ျပဳဖြယ္ကိစၥမွာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ကိုယ္တိုင္

ကိုယ္က် သိျမင္ခံစားႏိုင္ရန္၊ တဏွာေလာဘကို

သုတ္သင္ပယ္ရွားရန္သာ ျဖစ္ေပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ကိုယ္ေတြ႔ သိၾကၿပီးေသာ

ဘုရား ရဟႏၲာ အရိယာ သူေတာ္စင္မ်ား ေဟာညႊန္သည့္

အတိုင္းသာ နိဗၺာန္ဟူေသာ နိေရာဓ သစၥာကို ရမ္းေရာ္

မွန္းဆ၍ အာ႐ံုျပဳၾကရေပသည္။ ပုထုဇဥ္ဥာဏ္ျဖင့္

ေသခ်ာတပ္အပ္ မျမင္အပ္ မျမင္ေကာင္း မျမင္ႏိုင္ေသာ

နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို မိမိတို႔ သိျမင္ခံစားႏိုင္ေသာ

ကိုယ္ေတြ႔ခ်မ္းသာမ်ားျဖင့္သာ ခ်င့္ခ်ိန္ႏႈိင္းစာၾကရသည္။
သို႔ေသာ္ နိေရာဓသစၥာ နိဗၺာန္ကား ကိုယ္တိုင္ ကုိယ္က်

နားလည္ သိျမင္ ခံစားရေသာ သစၧိကတကိစၥ ျဖစ္သည္။

ၾကားနာမွတ္သား႐ံု၊ ႏႈိင္းယွဥ္မွန္းဆ႐ံုမွ်ျဖင့္ နိဗၺာန္၏

ခ်မ္းသာျခင္း သေဘာမွန္ကို အျပည့္အ၀ နားမလည္ႏိုင္ေပ။

ထို႔ေၾကာင့္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ကိုယ္ပိုင္ဥာဏ္ျဖင့္

တိတိက်က် မသိျမင္ မခံစားႏိုင္မခ်င္း နိဗၺာန္ႏွင့္

သက္္ဆိုင္ေသာ ျပဳဖြယ္ကိစၥမ်ား ရွိေနေပဦးမည္။

ကလ်ာဏပုထုဇဥ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔မွာ နိဗၺာန္ႏွင့္ဆိုင္ေသာ

တရားေတာ္မ်ားကို အစဥ္သျဖင့္ နာယူမွတ္သား

ေနၾကရေပဦးမည္။ နိဗၺာန္ႏွင့္ဆိုင္ေသာ သခၤန္းစာမ်ားကို

အျမဲေလ့က်င့္ ဆည္းပူးေနၾကရေပဦးမည္။

နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ကိုယ္တိုင္သိျမင္ေတာ္မူၾကေသာ

ဘုရားရဟႏၲာ အရိယာ သူေတာ္ျမတ္တို႔သည္ နိဗၺာန္ကို

အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး ဥပမာအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေဟာၾကားျပသေတာ္

မူၾကသည္။ သစၥာေဒသနာေတာ္၌ နိဗၺာန္ကို

နိေရာဓသစၥာဟု ေဟာေတာ္မူ၏။ ဒုကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္း

အမွန္တရား၊ ဒုကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ အမွန္တရားဟု

အဓိပၸာယ္ရေပသည္။ နိဗၺာန္၌ ေလာကီဘံုသားမ်ား

ေတြ႔ၾကံဳခံစားရေသာ ဆင္းရဲမွန္သမွ် ကင္းၿငိမ္း၏။

ဓမၼပဒေဒသနာေတာ္၌ “နိဗၺာနံ ပရမံ သုခံ၊ နိဗၺာန္သည္

အျမတ္ဆံုးေသာ ခ်မ္းသာ”ဟု ေဟာေတာ္မူသည္။

အျမဲမျပတ္ ျပဳျပင္ဖန္တီးေနရသည့္ သခၤါရေလာက၌

ရွင္သန္ေနၾကရေသာ ပုထုဇဥ္တို႔သည္ ျပဳျပင္မႈကင္း၍

အသခၤတမည္ေသာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို တိတိက်က်

နားမလည္ႏိုင္ေပ။ အသခၤတ နိဗၺာန္သည္ ျပဳျပင္အပ္ေသာ

သေဘာမရွိေပ။ အျပဳသေဘာ မရွိေသာေၾကာင့္ အပ်က္

သေဘာလည္း ကင္း၏။ ျပဳျပင္ဖန္တီးမႈ ျဖစ္ေပၚ

ေပါက္ဖြားလာမႈႏွင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အရွိအတည္တို႔ကို

ခံစားသံုးသပ္၍ အၾကမ္းစား အာ႐ံုငါးပါးႏွင့္ တိုက္႐ိုက္

ပတ္သက္ေနေသာ ခံစားမႈတို႔ကိုသာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ

ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေသာ သူသူငါငါ သာမန္ေလာကသားမ်ားမွာ

ျပဳျပင္ရမႈ ျဖစ္တည္လာမႈႏွင့္ ခံစားရမႈ ေ၀ဒနာတို႔

ကင္းဆိတ္ေနေသာ ခ်ဳပ္မႈသေဘာ နိဗၺာန္အၿငိမ္းဓာတ္

မွန္းဆခံစားႏိုင္ရန္ မလြယ္ကူေပ။

ကာမဂုဏ္၌ နစ္ျမဳတ္ေနေသာ သတၱ၀ါတို႔ကို ကာမဂုဏ္

အေႏွာင္အဖြဲ႔မွ ကင္းလြတ္ရာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာအေၾကာင္း

ေဟာျပရန္ မလြယ္ကူေၾကာင္း ဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္တိုင္

လည္း သိျမင္ေတာ္မူခဲ့ေပသည္။ “ကာမဂုဏ္၌

ေမြ႔ေလ်ာ္ေသာ သတၱ၀ါ အေပါင္းတို႔ကို နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ

အေၾကာင္း ေဟာျပလွ်င္ ပင္ပမ္း႐ံုသာ ရွိမည္။ တရား

မေဟာဘဲ ေၾကာင့္ၾကမဲ့ ေနေတာ့မည္”ဟု အၾကံေတာ္

ျဖစ္ခဲ့ေသးသည္။ ဘုရားရွင္၏ အၾကံေတာ္ကိုသိေသာ

သဟမၸတိျဗဟၼာႀကီးသည္ ဘုရားရွင္ကို တရားေဟာေတာ္မူ

ရန္ ေတာင္းပန္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ရသည္။ ထိုေတာင္းပန္မႈကို

အသိအမွတ္ ျပဳေသာအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဥာဏ္မ်က္စိ၌

ကိေလသာျမဴ အညစ္အေၾကး နည္းပါးေသာ သတၱ၀ါတို႔

အက်ိဳးမ်ားေစျခင္းငွာလည္းေကာင္း နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း

အက်င့္တို႔ကို ေဟာေတာ္မူခဲ့သည္။

နိဗၺာန္ေရႊၿမိဳ႕၊ အၿမိဳက္စခန္း၊ နိဗၺာန္နန္း၊ နိဗၺာန္ဆိပ္ကမ္း၊

နိဗၺာန္ေအာင္ပန္းစေသာ တင္စားမႈမ်ားသည္လည္း ပုထုဇဥ္

တို႔ ျမင္သာေသာ အသံုးအႏံႈးမ်ား ျဖစ္ေပသည္။ သံုးေဆာင္

ခံစားဖြယ္ရာမ်ား အစစ ျပည့္စံုသည့္ ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕

ဌာနစခန္းႀကီးတစ္ခု တစ္ခု၌ ေနထိုင္က်က္စားခြင့္ ရလွ်င္

ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး သက္သာခ်မ္းေျမ့သည္။ (ျမင္သာေသာ

ဥပမာမ်ား ျဖစ္ေသာ္လည္း ဤသို႔ေသာ တင္စားမႈမ်ား

ေၾကာင့္ နိဗၺာန္ကို ဘုံဌာနတစ္ခုအျဖစ္ အထင္မွား

ေနတတ္ၾကသည္။)

ထို႔ျပင္ အသိခက္ေသာ ဥာဏ္အရာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို

ကုိယ္တိုင္ သိျမင္ခံစားႏိုင္ေသာ ကာယိကသုခ ေလာက

ခ်မ္းသာမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းစာရာမွ ေလာကနိဗၺာန္ ဟူေသာ

စကားလည္း ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ေရႊေငြအသံုးအေဆာင္

ပစၥည္းမ်ား၊ အေႁခြအရံ အသင္းအပင္း၊ ဂုဏ္သတင္း

အေက်ာ္အေစာစေသာ ျပည့္စံုမႈမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ရလွ်င္

ေလာကနိဗၺာန္ဟု ညႊန္းဆိုၾကသည္။ ထိုျပည့္စံုမႈမ်ားသည္

တဏွာဖံုးလႊမ္းထားအပ္ေသာ ေလာကအျမင္၌ ခံစားဖြယ္ရာ

ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာမ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္

ေလာကနိဗၺာန္ဟူေသာ စကားသည္ နိေရာဓသစၥာ နိဗၺာန္ကို

တပ္အပ္ထင္ထင္ မသိျမင္ႏိုင္ၾကေသးေသာ ေလာကီ

သားတို႔အတြက္ အလြန္ျမင္သာေသာ တင္စားသံုးႏႈံးမႈပင္

ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုထို ေလာကခ်မ္းသာ မ်ားထက္

ေလာကုတၱရာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာက အဆမ်ားစြာ သာလြန္

မည္ဟု ျဖည့္စြက္၍ မဆင္ျခင္ႏိုင္လွ်င္ ကာမခ်မ္းသာကို

အလြန္ တန္ဖိုးထားသည့္ ကာမသုခလႅိကာႏုေယာဂ

ဟူေသာ တစ္ဘက္စြန္းသို႔ ေရာက္သြားႏိုင္ေပသည္။

ပ်က္ျခင္းအဆံုးရွိေသာ ကာမခ်မ္းသာကို အထင္ႀကီး

ကိုးစားေနလွ်င္ မပ်က္မစီး အျမဲတည္ေသာခ်မ္းသာ၊ နိစၥ

ထာ၀ရ ဓူ၀ သေဘာရွိေသာ နိဗၺာန္ႏွင့္ လြဲေခ်ာ္သြားေပမည္။

နိဗၺာန္ႏွင့္ အလွမ္းေ၀းေသာ ေလာကီသားတို႔

နားလည္ႏိုင္ေသာ ခ်မ္းသာျခင္းမ်ားသည္ တဏွာ၏

အႀကိဳက္ တဏွာ၏ အစာအာဟာရ တဏွာ၏

ဓာတ္စာတို႔သာ ျဖစ္ၾကကုန္သည္။ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကား

တဏွာျဖင့္ ခံစားေကာင္းေသာ အရာ မဟုတ္ေပ။

တဏွာကင္းမႈ ၀ိရာဂတရား၊ တဏွာခ်ဳပ္မႈ

နိေရာဓတရားသာ ျဖစ္ေပသည္။
တဏွာေလာဘ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမႈကို နိေရာဓသစၥာ ဆိုေသာ္လည္း

နိေရာဓသို႔ ဆိုက္ေရာက္လွ်င္ ေလာဘသာမက ကိေလသာ

မွန္သမွ် ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေပသည္။ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ၌

ကိေလသာ ျမဴအညစ္အေၾကး လံုး၀ ကင္းစင္၏။

ပုထုဇဥ္တို႔သည္ မိမိတို႔၏ ေလာကီကုသိုလ္ အစြမ္းျဖင့္

ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ မာနစေသာ စိတ္၏အညစ္အေၾကး

ကိေလသာမ်ားကို အခိုက္အတန္႔ ပယ္ခြာထားႏိုင္ၾကသည္။

အခိုက္အတန္႔ပင္ ျဖစ္ေစ ကိေလသာ အညစ္အေၾကး

ကင္းစင္ေသာ ပကတိ စိတ္သည္ ခ်မ္းသာသုခကို

ေဆာင္ၾကဥ္း ေပးႏိုင္၏။ ကုသိုလ္ျပဳခိုက္ ကိေလသာ

ကင္းေနေသာအခါ ခံစားရေသာ အခိုက္အတန္႔ ခ်မ္းသာႏွင့္

ႏိႈင္းစာ၍ ကိေလသာ လံုး၀ကင္းရာ အျမတ္ဆံုး

ခ်မ္းသာျဖစ္ေသာ နိေရာဓသစၥာ နိဗၺာန္ကို မွန္းဆ

အာ႐ံုျပဳႏိုင္ၾကေပသည္။
အဆင္း အသံ အနံ႔ အရသာ အေတြ႔အထိဟူေသာ

၀တၳဳအာ႐ံု ကာမဂုဏ္တို႔သည္ ေလာဘစေသာ ကိေလသာ

ကာမတို႔ ေပ်ာ္ေမြ႔ရာ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုအာ႐ံုမ်ား အေပၚ၌

ေလာဘျဖင့္ စြဲလမ္းၾကသည္။ ေဒါသျဖင့္ ရန္လို

ျငႇဳိ းဖြဲ႔ၾကသည္။ တပ္မက္ဖြယ္ အာ႐ံုတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို

ေလာဘျဖင့္ တပ္မက္စြဲလမ္းမိလွ်င္ သာယာဖြယ္

ထင္ရေသာ္လည္း ခ်မ္းသာျခင္း အစစ္အမွန္ မဟုတ္ေပ။

ေလာကခ်မ္းသာ၏ ပတ္၀န္းက်င္၌ ေတာင့္တအပ္ေသာ

အာ႐ံုကို ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ေအာင္ သံုးေဆာင္ခံစားႏိုင္ေအာင္

အားထုတ္ရေသာ ပရိေယသနဒုကၡ၊ ပိုင္ဆိုင္မႈ လက္ရွိ

ခံစားမႈမ်ား က်ဆံုးေပ်ာက္ပ်က္မသြားေအာင္ ဆုပ္ကိုင္

ထိန္းသိမ္းထားရေသာ အာရကၡဒုကၡစေသာ ဒုကၡမ်ိဳးစံု

၀ိုင္းအံုေနေပသည္။
ေတြ႔ၾကံဳရေသာ အာ႐ံုကို မစြဲလမ္းဘဲ ေလာဘတဏွာကို

ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္လွ်င္ သို႔မဟုတ္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ အာ႐ံုႏွင့္

ေရွာင္ခြာေနႏိုင္လွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္း၏။ အာ႐ံုကို မေရွာင္ခြာႏိုင္သူ

အာ႐ံုအေပၚ၌ ေယာနိေသာမနသိကာရျဖင့္ သင့္႐ံုမွ်႐ံု

သေဘာမထားႏိုင္သူတို႔အတြက္ ပတ္၀န္းက်င္၌ ရွိရွိသမွ်

အာ႐ံုတို႔သည္ ကိေလသာ ျဖစ္ေပၚေၾကာင္းမ်ားသာတည္း။

နိဗၺာန္ရေရး အားထုတ္ရာ၌ ၾကံဳရေသာ အာ႐ံုကို

ေယာနိေသာမနသိကာရျဖင့္ ႐ႈျမင္ရန္ မလြယ္ေပ။

အေလ့အလာမ်ား၍ ဥာဏ္ရင့္က်က္မႈ ရွိမွသာလွ်င္

႐ႈျမင္ႏိုင္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိေလသာ ျဖစ္ေပၚေအာင္

ႏိႈးဆြႏိုင္ေသာ အာ႐ံုးဆိုးမ်ားကို ေရွာင္ခြာေနသင့္၏။

ပင္ကုိယ္သဘာ၀အားျဖင့္ ကိေလသာတို႔ႏွင့္ ျပည့္ႏွက္

ေနေသာ ေလာကီသားတို႔ သႏၲာန္၌ အာ႐ံုတစ္ခုခု

ေတြ႔လိုက္သည္ႏွင့္ ကိေလသာ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚ

လာေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေတာထြက္ျခင္း အေလ့အက်င့္ျဖင့္

ကိေလသာမွာ ဖယ္ေရွာင္ကာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ရရွိေအာင္

ႀကိဳးပမ္းၾကေလသည္။ ဘုရားေလာင္း သိဒၶတၳမင္းသားသည္

ကိေလသာႏိႈးဆြေသာ ေလာကီအာ႐ံု ေလာကီ စည္းစိမ္

ခ်မ္းသာ အားလံုးတို႔ကို စြန္႔ခြာ၍ ေတာထြက္ခဲ့သည္။

ကိေလသာ အားလံုးတို႔ကို အျမစ္ျပတ္ သုတ္သင္ၿပီး

သဗၺညဳဘုရားရွင္ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူၿပီးေသာ အခါ၌

လည္း ေလာကီအာ႐ံုတို႔မွ ကင္းဆိတ္ရာ၌ သီတင္းသံုး

ေနေတာ္မူေလ့ ရွိေပသည္။ ၀တၳဳကာမ ေလာကီ

အာ႐ံုတို႔သည္ ဘုရားရွင္အတြက္ ကိေလသာျဖစ္ေၾကာင္း

မဟုတ္ေသာ္လည္း ဘုရားရွင္သည္ အာ႐ံုတို႔မွ ေရွာင္ခြာၿပီး

ကာယ၀ိေ၀ကျဖင့္ ဆိတ္ၿငိမ္စြာ ေနေတာ္မူေလ့ ရွိေပသည္။

“တစ္ေယာက္တည္း ေနျခင္း စားျခင္းကိုလည္းေကာင္း၊

တစ္ေယာက္တည္း အိပ္ျခင္းကိုလည္းေကာင္း ျပဳရာ၏။

တစ္ေယာက္တည္း မပ်င္းမရိ က်င့္ေလာ့။

တစ္ေယာက္တည္း မိမိကိုယ္ကို ဆံုးမသည္ျဖစ္၍

ေတာအုပ္၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ရာ၏”ဟု ဓမၼပဒ၌ ေဟာေတာ္မူ

ေပသည္။ တစ္ကိုယ္တည္း ေန၍ ဧကစာရီ က်င့္သံုးျခင္းကို

နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း၊ နိေရာဓသစၥာကို ထုိးထြင္း

သိျမင္ေၾကာင္း နည္းေကာင္းတစ္ခု အျဖစ္ ညႊန္ၾကား

ေတာ္မူခဲ့ေပသည္။

နိေရာဓသစၥာ နိဗၺာန္ႏွင့္ အလွမ္းေ၀းေသးေသာ

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကလ်ာဏ ပုထုဇဥ္တို႔သည္ ဘုရား ရဟႏၲာ

အရိယာသူေတာ္စဥ္တို႔၏ လမ္းညႊန္မႈျဖင့္လည္းေကာင္း၊

မိမိတို႔ သက္၀င္ႏိုင္ေသာ ပုထုဇဥ္ဥာဏ္ႏွင့္ မွန္းဆျခင္း

ျဖင့္လည္းေကာင္း နိေရာဓသစၥာ နိဗၺာန္ကို အစဥ္

စိတ္ညြတ္ၾကကုန္ရာ၏။
ေတြ႔ၾကံဳရေသာ ကာအာ႐ံုမ်ားကို ကိေလသာျဖင့္ မကပ္ၿငိဘဲ

ေနျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ကိေလသာကို ႏိႈးဆြႏိုင္သည့္

ေလာကီအာ႐ံုမ်ားမွ ေရွာင္ခြာေနျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း

နိေရာဓသစၥာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို သိျမင္ခံစား မ်က္ေမွာက္

ျပဳႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းၾကကုန္ရာသတည္း။

http://mrmrt.blogspot.com/