ALEDE MUTLULUU SALAYAN BAZI PRENSPLER Yce dinimiz slmiyetin amac insanlarn ve bunlardan meydana gelen cemiyetin mutluluunu,

saadet ve selametini, huzur ve gven ierisinde yaamalarn salamaktr. Bunun iin gerekli prensipleri, kide ve kurallar getirmi, insanlara mutluluk yollarn gstermitir. Kur'an ve snnette gsterilen bu prensiplere uyanlar hem dnyada, hem de ahirette mutlu ve mesut olurlar. Eskilerin deyimiyle dreyn saadetini elde ederler. Aile cemiyetin temelidir. Mutlu ve huzurlu ailelerden oluan cemiyet de mutlu ve huzurlu olur. Aileler mutlu ve huzurlu olmazsa, cemiyet de mutlu ve huzurlu olmaz. Onun iin her eyin temeli ailedir. Ailenin mutluluunu bozacak, hayatlarn zehir edecek, yuvalarn zindana evirecek, det yaanlmaz, hale getirecek bir ok ey olduu gibi, mutluluunu salayacak, ile yuvasn cennete evirecek gzel eyler de vardr. Yeter ki eler bunun bilincinde olsunlar ve aile mutluluunu bozacak kt tutum ve davranlardan saknsnlar, kendilerini mutlu edecek gzel tutum ve

davranlara ynelsinler. Biz burada aileyi mutlu klacak baz esaslara dikkati ekmek istiyoruz. Lks ve zentiden Kanmal Ailenin mutluluunu salayacak en nemli hususlardan biri ailenin, ayan yorganna gre uzatmas, lks, israf ve zentiden kanmasdr. Her ailenin hayat standard, gelir dzeyi ayn deildir. Aileler kendi hallerine, ekonomik glerine ve gelir dzeylerine gre uygun yaamaya almasn bilmelidirler. phesiz ki maln varl da yokluu da Allahn bir takdiridir.

nsana zenginlik veren de gzn doyuran da O'dur.
53/48) (Necm,

Ancak gnmzde bu, her zaman byle olmamaktadr. Reklam ve modann etkisi ile aileler ar tketime, lks hayata zendirilmektedir. Ama her ailenin gc buna yetmemektedir. te yandan mtevaz yaaylar da kendilerini tatmin etmemektedir. nk devaml reklam bombardman altnda bulunmaktadrlar. Televizyonda, basnda ve etraflarnda grdkleri lks bir hayat zlemi ierisinde bulunurlar. yle

ki ailenin helal yollardan kazanm olduklar gelirleri artk ailenin dlerine, hayallerine, beklentilerine cevap vermez hale gelir. Ailede durup dururken hi yoktan bir sknt, geim darl ba gsterir. Mevcutla iktifa edip hallerine kretmezler, daha kt durumda olanlar dnmezler. Gzleri hep ykseklerdedir. Eler hep birbirlerini beceriksizlikle sularlar. Durum yle bir hale gelir ki artk buna fazla dayanamazlar, sabrlar tkenir, lks zentilerini karlamak iin gayr- meru kazan yollarna ba vururlar. Bu da ailenin helakine sebep olur.

Yiyin, iin, fakat israf etmeyin, nk Allah israf edenleri sevmez. (Araf, 7/31) Byle bir duruma dmemek iin ailenin, ayan yorganna gre uzatmas, fedakr olmas, mevcutla iktifa edilmesi hususunda sabr ve tahamml gstermesi gerekir. Hi phesiz ki bu, kolay bir i deildir. Sabr ister, kanaat ister, Allah'n kendilerine verdiine teslimiyet ve rza ister, ksaca slm bir uur ister. yle bir uura sahip olmayan ailelerden bu beklenemez. yle ise bunun iin ailelerde sabr ve kanaat duygusunu yerletirmek, slm uuru gelitirmek ve glendirmek

gerekir. Bu uuru gelitirmek iin medyaya, eitimcilere ve din grevlilerine byk grev dmektedir. u husus kesin olarak bilinmelidir ki hibir toplumda, yaayan btn fertler hayat artlar ve standartlar itibariyle ayn deildir. Kimi zengindir, kimi fakirdir, kimi de orta hallidir. Hayat anlaylar ve yaama tarzlar da ayn deildir. Kimi lks ve israf ierisinde yaar. Kimi, imkan olduu halde lks ve israftan kanr mtevaz bir hayat tercih eder. Kimi, imkan olmad halde lks hayata zenir, yle bir yaantnn zlemini eker, ama yaayamad, buna imkan olmad iin zlr, kendisini mahveder. Kimi de ayan yorganna gre uzatr, haline kreder, mevcutla iktifa eder. te aslolan da budur. Ayet-i kerimede baknz ne buyuruluyor;

Hem elini balayp boynuna asma (cimrilik etme), hem de bsbtn ap sama (israf etme) ki, piman olur, akta kalrsn (sra,
17/29)

Daha Kt Durumda Olanlara Bakmal Bulduklaryla iktifa etmeyip hep gzleri yukarda olan aileler, bilmeliler ki, durumlar kendi durumlarndan daha kt olan nice aileler vardr. nsanlar dnyalk bakmndan kendilerinden daha stn, daha varlkl olanlara deil, kendilerinden daha kt durumda olanlara bakmallar. Byle yaparlarsa hallerine krederler, huzurlu olurlar. Kendilerinden daha yukarda olanlara bakarlarsa rahatlar, huzurlar kaar, kendi hallerine kretmezler. badet ve amel ynnden ise kendilerinden daha stn olanlara, daha ok ibadet ve taat yapanlara bakmallar. Byle yaparlarsa, kendi ibadet ve taatlaryla yetinmeyip daha ok ibadet ve taatta bulunmak isterler. Dinimizde matlup olan da budur, huzur iin gerekli olan da budur. Eler Nankr Olmamal Aile ierisinde mutluluu salayacak hususlardan biri de elerin nankr olmamalardr. Ktlkler unutulup daima iyilikler hatrlanlmaldr.

: [ .

 . . : . . : : . ]. . . . .
Cbir (r.a) anlatyor: "Reslullah (a.s) ile birlikte bayrama katldm. Efendimiz hutbeden nce, ezansz ve ikmetsiz namaz klard. Sonra Bill (r.a)'e dayanarak kalkt. Allah'tan korkmay emretti ve O'na itate tevik etti. nsanlara vaaz edip (lm, hireti) hatrlatt. Sonra kadnlar blmne geti. Onlara da ayn ekilde vaaz etti, hatrlatmalarda bulundu. Ve: "Allah iin tasadduk edin, zira sizin ekseriyetiniz cehennem odunusunuz!" buyurdu. Yanaklar kararm itibarl kadnlardan biri kalkarak:

"Niin ey Allah'n Resl? dedi (niye cehennem odunlaryz?)" Reslullah aklad: "Zira siz kadnlar ok ikyette bulunuyor, kocalarnza nankrlk ediyorsunuz." Bunun zerine kadnlar taklarndan tasadduk etmeye baladlar. Hz. Bill'in eteine atyorlard." (Buhr, Iydeyn 7; Mslim, Iydeyn 4, (885);
Eb Dvud, Salt 248, (1141); Nes, Iydeyn 19, (3, 186,187)

Kocalarnn iyiliklerine kar nankrlk eden kadnlar olduu gibi, hanmlarnn iyiliklerine kar nankrlk eden nice erkekler vardr. yleyse eler birbirine kar nankr olmamallar. "Ben senin ne iyiliini grdm? Bunca yl kahrn ektim bana ne yaptn? gibi nankrlk kokan szler kadn olsun, erkek olsun elerden hi birine yakmaz. Eler Birbirini badete ve Hayra Tevik Etmeli badet ve hayr ilerini elerin birlikte yapmalar aile ierisinde mutluluu artrr. Bunun iin elerden her birinin, ibadet ve taatn nce kendisinin yapmas, sonra da buna eini tevik etmesi gzel olur. Yce Peygamberimiz kendisi byle yapm, mmetini de buna tevik etmitir.

 : [ # ]. . .
Hz. ie (r. anh) anlatyor: "Reslullah (a.s) Ramazan aynda, dier aylarda grlmeyen bir gayrete girerdi. Ramazann son on gnnde ise ok daha iddetli bir gayrete geerdi. Son on gnde geceyi ihya eder, ailesini de (gecenin ihyas iin) uyandrrd, izarn da balard." [Buhr, Fadlu Leyleti'l-Kadir 5, Mslim, 'tikf 8, (1175); Eb
Dvud, Salt 318, (1376); Tirmiz, Savm 73, (796); Nes, Kymu'l-Leyl 17, (3, 218).]

Eb Said ve Eb Hreyre (r.a.)'dan rivayet edildiine gre Peygamber efendimiz yle buyurmutur: "Bir kimse gecenin bir ksmnda, kalkar, hanmn uyandrr, beraberce -yahut tek bana- iki rekat namaz klarsa Allah' ok zikreden erkek ve kadnlar arasna kaydedilirler." (Eb Davud, Tatavvu', 18.)

Peygamber efendimiz bununla Ahzab sresinin 35'inci yetine iaret etmektedir. Orada yle buyrulur:

"Mslman erkekler ve mslman kadnlar, mmin erkekler ve mmin kadnlar, taata devam eden erkekler ve taata devam eden kadnlar, doru erkekler ve doru kadnlar, sabreden erkekler ve sabreden kadnlar, mtevazi erkekler ve mtevazi kadnlar, sadaka veren erkekler ve sadaka veren kadnlar, oru tutan erkekler ve oru tutan kadnlar, rzlarn koruyan erkekler ve rzlarn koruyan kadnlar, Allah' ok zikreden erkekler ve ok zikreden kadnlar var ya; ite Allah bunlar iin bir mafiret ve byk bir mkft hazrlamtr." (Ahzab, 33/35) Yine Eb Hreyre (r.a.)'dan rivayet edilen baka bir hadis-i erifte de Peygamber efendimiz yle buyurmutur:

"Allah o kimseye rahmetiyle muamele eder ki gece kalkp namazn klar, hanmn da uyandrr, o da namaz klar, eer imtina ederse yzne su serperek uyandrr. Allah o kadna da rahmetiyle muamele eder ki gece kalkp namazn klar, kocasn da kaldrr, o da namazn klar. Eer imtina ederse yzne su serperek uyandrr." (Ahmed b. Hanbel,
Msned, II, 250, Eb Davud, Tatavvu', 18.)

Demek ki eler nce kendi ibadet ve taatlarn yapacak, sonra da buna eini davet edecek, bylece birlikte ibadet yapmann hazzn tadacaklardr. Eler Mutluluu Yuvasnda Aramal ve Haklarna Riayet Etmeli

: [ : : : .] .

3. (3304)- Hakm bnu Muviye babas Muviye (r.a)'den anlatyor: "Ey Allah'n Resl! dedim, bizden her biri zerinde, zevcesinin hakk nedir?" "Kendin yiyince ona da yedirmen, giydiin zaman ona da giydirmen, yzne vurmaman, takbh etmemen, evin ii hari onu terk etmemen." [Ebu Dvud, Nikh 42, (2142, 2143, 2144).] Baz erkekler ailelerini ihmal ederler, alma saatinden arta kalan vakitlerini, aile yuvasnda geirecekleri yerde, darda geirmeyi tercih ederler. Mehmet Akif Ersoy "Mahalle Kahvesi" isimli manzumesinde aile yuvasn brakp "arkn baklmayan yaras" olarak tanmlad kahveye giden aile reisine yle seslenir: "Hayt- ile" isminde bir maet var; Saadet ancak odur... Dense hangimiz anlar? Hayt- ile dnyada en safl hayat, Fakat o lemi bizler tanr myz? Heyhat! Sabahleyin dolap bir kazanca hizmetle; Karn, ocuklarn, annen, baban, kimin varsa,

Dolasalar; seni kat kat bu hleler sarsa; Sary- cenneti yurdunda grsen olmaz m? inde his tayan kalp iin bu zevk az m? Karn nedme-i rhun, ocuklarn rhun Anan, baban birer -i iltic-y masn Skldn yle mi? Lkin biraz alsan eer Feza kadar sana vas' gelir bu dar ember. Ne var u kahvede bilmem ki smyorsun eve? Sevgi Sayg Karlkl Rza Eler birbirine kar efkat ve merhametli olmallar, birbirlerini sevmeli, saymal ve karlkl rza ierisinde hareket etmelidirler. Aslnda yce Rabbimiz yaratltan onlara bu duyguyu vermitir. Kur'an Kerim'de yle buyurulur:

"Allah'n varlk ve birliinin delillerinden biri de kaynamanz, huzur ve skun bulmanz iin size kendi cinsinizden eler yaratp aranzda sevgi, efkat ve merhamet meydana getirmesidir. Dorusu bunda iyi dnen bir kavim iin ibretler vardr." (Rm, 30/ 21.)

: [ : ]. .
mm Seleme (r.a) anlatyor: "Rasulullah (a.s) buyurdular ki: "Hangi kadn, kocas kendisinden raz olarak vefat ederse, cennete girer." [Tirmiz, Rad 10, (1161).]

: [ .]
Bir baka rivyette: "Kadn ksknlkle kocasnn yatandan ayr olarak sabahlarsa, melekler onu lanetler" denmitir. [Buhar, Nikh 85,
Bed''l-Halk 6; Mslim, Nikh 120-122 (1436); Ebu Dvud, Nikh 41, (2141).]

 : [ : . ].
Hz. Ebu Hreyre (r.a) anlatyor: "Rasulullah (a.s) buyurdular ki: "Kadnlara hayrhah olun, zira kadn bir eyei kemiinden yaratlmtr. Eyei kemiinin en eri yeri yukar ksmdr. Onu dorultmaya kalkarsan krarsn. Kendi hline brakrsan eri halde kalr. yleyse kadnlara hayrhah olun." [Buhar, Nikh 79, Enbiya 1, Edeb 31, 85, Rikk
23; Mslim, Rad 65, (1468); Tirmiz, Talk 12, (1188).]

Sevgi ailenin huzur ve saadeti iin son derece nemlidir. ocuklarn yetimesi iin de sevgi ortam ok mhimdir. Sevgi ve sayg esasna dayanmayan aile messesesi varln srdremez. Peygamber Efendimiz elerini ok severdi ve bu sevgisini aka belirtirdi. Msr Fatihi Amr b. As yle anlatyor: Peygamberimizin yanna gelerek:

"- Ya Rasulallah size insanlarn en sevgilisi kim?" dedim. Rasulullah: "-Aie." diye cevap verdi. Ben: "- Erkeklerden kim?" dedim. Efendimiz: "-Aie'nin babas." dedi. "- Sonra kim?" diye sordum. Allah Resl: "- mer." buyurdu. Sonra birtakm kimselerin adlarn sayd, beni en sonunda zikreder endiesiyle sustum." (Buhri, Meazi, 63; Mslim,
Fedilu's- sahbe, 8)

Eleri de peygamber efendimizi ok severdi. Onun iin nikah esnasnda u duann yaplmas adet olmutur: "Allah'm bu evlilik akdini hayrl ve mbarek eyle. Yeni evlenen bu eler arasnda lfet/iyi geim, sevgi ve sebat kl. Aralarnda nefret ve ayrlk klma.

Allah'm, Hz. Adem ile Hz. Havva, Peygamber Efendimiz ile Hz. Hatice validemiz, Hz. Ali ile Hz. Fatma validemiz arasnda kldn lfet ve sevgiyi bu iftler arasnda da kl..."
Not: Bu yaz Dr. Durak PUSMAZa ait olup, Diyanet Avrupa (Say:6) dan alnmtr.

Rabbimiz, hanmlarmz iin biz erkeklere

Onlarla hoa ve gzelce geinin. (Nisa, 4/19) buyuruyor. Elerimiz, Rabbimizin bize verdii birer emanettir. Yuvann saadetinin devam iin beylere 11 altn kural vermek istiyoruz: 1. Kadnlar kadar, erkeklerin de grev ve sorumluluunu bildiren lahi emirleri daima birlikte hatrlayn. Unutmayn siz onlar sadece anne ve babalarndan deil Allahtan emanet olarak aldnz. Nitekim Efendimiz bir hadislerinde Kadnlarn haklarn yerine getirme hususunda Allahtan korkunuz. Zira siz onlar Allahn bir emaneti olarak aldnz. (Mslim, Hacc, 147; Eb Davud, Menasik, 56) buyuruyor. 2. Sohbet bir ihtiyatr. Evinizde einizle canl ve aktif bir sohbet atmosferi meydana getirin ve onunla sohbet edin. Gzel sz ve iltifatn einizin gdas olduunu unutmayn. 3. Hanmnzn evinizdeki fedakarca rpnlarn daima takdirle ann. Ev ii ve ocuk bakmnda ona mutlaka yardmc olun. 4. Kendi anne-babanza, akrabalarnza gsterilmesini istediiniz sayg kadar, onun da anne, baba ve yaknlarna hrmetkr olun. 5. Ne kadar megul ve almalarnz ne kadar youn olursa olsun mutlaka yalnz einize ayracanz bir vakit bulun.

6. Evinizin kapsndan ieriye girdiinizde iyerinde yaam olduunuz problemleri kapnn dna atarak ieriye mtebessim bir ehre ile girin. 7. Arada srada ufak da olsa hediyelerle einizin gnln aln. 8. Hanenizi ilgilendiren hususlarda einizle istiare etmeyi ihmal etmeyin. Ondan gizli iler yapmayn. 9. ocuklarnz da olsa kimsenin yannda onu azarlamayn ve onu evrenize ikayet etmeyin. 10. Yersiz kskanlklarla huzurunu bozmayn. 11. Einizin hatalarn ararken, sizin de mkemmel ve kusursuz olmadnz dnn.
Ali Demirel 27.04.2004 http://www.zaman.com.tr/?bl=ailem&alt=evhayatimiz&trh=20041227&hn=41657

Hanmlar ilgilendiren baz kurallar 1. Mal haklara sayg gsterilmeli ve bu asla ihmal edilmemelidir. Tartma konularnn banda bu konu gelir.

2. Problemden kamak, hele hele evi terk etmek zm deil. yisi mi, sakin kafayla dnp problemin zmne hemen balamaktr. 3. Bir tartma esnasnda einin gzel ynlerini ve iyiliklerini de hatrlamaya al; beenmediin ynlerinin, tm iyiliklerini rtmesine frsat verme. 4. Kl yaras geer, dil yaras gemez. Ailev tartmalarda, yaralayc szler sarf etmekten sakn, yoksa kk bir mesele yznden onun sevgi ve ilgisini tmden kaybedebilirsin. 5. Onurum, gururum tr kelimeler, eytann ska tuzak olarak kulland szlerdir. Bir tartma esnasnda eytan bunlar bahane ederek taraflara hatasn gzel gsterir ve barma kapsn kapatmaya alr. 6. ocuklar Allahn byk nimetleridir. Onlar ihmal ederek, iyi terbiye etmeyerek bu nimeti azap vesilesine evirme. 7. ocuk bakm ve terbiyesiyle ilgili salkl bilgiler edinmeli ki, her aamada onlara nasl davranlaca bilinsin. Ruhen ve bedenen salkl yetisinler. 8. Ahiret ilerinde eler birbirine yardmc olmal. Dnya kadar ahireti de arzulamal ve nem vermeli.

9. Savurganlk aile mutluluunu bozar. Allahn nimetini yok eder. Allah savurganlar sevmez. Tutumlu ol ki, yokluk ekmeyesin. 10. yi niyet ve hayrhahlk bahanesiyle de olsa, arkadalarnn senin zel hayatna karmasna izin verme. 11. Evinin srlarn ne bir dostuna, ne de bir yaknna anlatma.
Do. Dr. A.Aziz Hatip 13.07.2004 Aile mutluluu iin ALTIN KURALLAR (1) http://www.zaman.com.tr/?bl=ailem&alt=kapak&trh=20041227&hn=69314