Cấu trúc vốn các doanh nghiệp dệt may tại TP.Hồ Chí Minh

B CNG THNG TRNG I HC CNG NGHIP TP H CH MINH
TI NCKH CP B
Tn ti:
NGHIN CU V XUT MT S GII PHP TI CU TRC VN CA DOANH NGHIP DT MAY TI THNH PH H CH MINH
(Thc hin theo Hp ng s: 130.10 RD/H-KHCN ngy 25 thng 02 nm 2010 gia B Cng Thng v Trng H Cng Nghip TP.HCM)
M s: 130.10 RD Thi gian: T1/2010 T12/2010 Ch nhim ti PGS.TS Phan Th Cc Th k ti ThS Nguyn Th M Linh Tham gia ti TS Nguyn Trung Trc ThS Nguyn Hong Hng ThS Phm Hi Chu
Thnh ph H Ch Minh, thng 12/ 2010
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010
LI NI U
Trong qu trnh pht trin nn kinh t th trng c s qun l ca Nh nc Vit Nam, c bit l t sau khi Vit Nam tr thnh thnh vin th 150 ca t chc WTO th s tn ti v pht trin vng chc ca h thng doanh nghip ni chung v doanh nghip dt may ni ring tr thnh ng lc tin quan trng cho s pht trin ca nn kinh t t nc. Mt khc, khng hong th trng ti chnh Hoa K (2007 2009) xy ra nh hng tiu cc n th trng hng ha, dch v lm nhiu doanh nghip Vit Nam, trong c doanh nghip dt may lm vo tnh trng kh khn. Do hu qu ca cuc khng hong th trng ti chnh ton cu khin cc quc gia ang nghin cu pht trin th trng ni a v ti cu trc li cc hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Mun vy vn u tin phi nghin cu l ti cu trc vn cho doanh nghip Vit Nam ni chung, doanh nghip dt may ni ring, nhm nng cao kh nng cnh tranh trn th trng trong v ngoi nc. Vic nghin cu ti: Nghin cu v xut mt s gii php ti cu trc vn ca Doanh nghip Dt may ti thnh ph H Ch Minh c cc tc gi la chn p ng c nhu cu cp bch trong xu hng ti cu trc nn kinh t ca nc ta ng thi gii quyt nhu cu c th cp thit ca cc doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM.
MC LC
Li ni u Mc lc Doanh mc t vit tt Doanh mc bng biu Doanh mc hnh v Tm tt
M U ......................................................................................................................... 1 1. TNH CP THIT CA TI ........................................................................... 1 2. MC TIU NGHIN CU .................................................................................... 1 3. I TNG V PHM VI NGHIN CU ......................................................... 1 4. PHNG PHP NGHIN CU............................................................................ 2 5. NI DUNG B CC CA TI:. ..................................................................... 2 CHNG 1: TNG QUAN V TI CU TRC VN SN XUT KINH DOANH CA DOANH NGHIP VIT NAM TRONG THI K HI NHP QUC T ....................................................................................................................... 3 1.1 Nhng vn l lun chung v cu trc vn v ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip ............................................................................................... 3 1.1.1 Cu trc vn ..................................................................................................... 3 1.1.1.1 Khi nim v cc l thuyt v cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip ......................................................................................................... 3 1.1.1.2. Ni dung cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip .............. 12 1.1.2. Cc ch tiu phn nh cu trc vn nh hng n hiu qu hot ng ca doanh nghip ........................................................................................................... 23 1.1.2.1. Vng quay ti sn (Vts) .......................................................................... 23 1.1.2.2. Vng quay ti sn ngn hn (Vnts) ........................................................ 23
ii

1.1.2.3. Vng quay ti sn di hn (Vdts) ........................................................... 23 1.1.2.4. Vng quay hng tn kho (Vtk) ............................................................... 23 1.1.2.5. Vng quay khon phi thu (Vkpt) .......................................................... 24 1.1.2.6. K thu tin bnh qun (N) ...................................................................... 24 1.1.3. Cc ch tiu nh gi hiu qu hot ng ..................................................... 24 1.1.3.1. T sut li nhun trn doanh thu (ROS) ................................................ 24 1.1.3.2. T sut li nhun thun t hot ng kinh doanh trn tng ti sn (ROA) .................................................................................................................. 24 1.1.3.3. T sut li nhun trn vn ch s hu ................................................... 24 1.1.3.4. Kh nng thanh ton li vay ................................................................... 25 1.1.4 Cc nhn t nh hng ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip...................................................................................................................... 25 1.1.4.1 Nhn t th nht: Li nhun (ROA) ....................................................... 26 1.1.4.2 Nhn t th hai: Ti sn c nh hu hnh (Tangibility) ....................... 26 1.1.4.3 Nhn t th 3: Thu (Tax) ....................................................................... 26 1.1.4.4 Nhn t th t: Quy m ca cng ty (Size) ............................................ 26 1.1.4.5 Nhn t th 5: Cc c hi tng trng (Growth opportunities) .............. 27 1.1.4.6 Nhn t th 6: c im ring ca ti sn cng ty (Uniqueness) ........... 27 1.1.4.7 Nhn t th 7: Tnh thanh khon (Liquidity) .......................................... 27 1.2. Ti cu trc vn ................................................................................................... 27 1.2.1 Khi nim, ni dung ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip ................................................................................................................................ 27 1.2.2. Nguyn tc ca ti cu trc vn doanh nghip: ........................................... 28 1.2.3 Ni dung ca ti cu trc vn doanh nghip bao gm: ................................. 29 1.2.4. S cn thit khch quan ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip Vit Nam trong thi k hi nhp quc t ................................................... 29
iii

1.2.5. Kinh nghim v ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip mt s quc gia v bi hc kinh nghim cho Vit Nam ...................................... 36 1.2.5.1 Kinh nghim ca Trung Quc ................................................................. 36 1.2.5.2 Kinh nghim ca Hn Quc .................................................................... 36 1.2.5.3. Kinh nghim ca Australia ..................................................................... 37 1.2.5.4. Kinh nghim ca i Loan .................................................................... 40 1.2.4.5 Bi hc kinh nghim cho doanh nghip dt may Vit Nam ................... 42 CHNG 2: THC TRNG V CU TRC VN SN XUT KINH DOANH CA DOANH NGHIP DT MAY TRN A BN TP.HCM TRONG THI GIAN 2007 -2009 ......................................................................................................... 44 2.1 Mt s nt khi qut tnh hnh cc th trng xut khu hng Dt may ca Vit Nam trong giai on nm 2008- 2010: ...................................................................... 44 2.1.1 Tnh hnh chung v xut khu, nhp khu ca c nc ta sau khng hong ton cu nm 2007 2009 ...................................................................................... 44 2.1.2. Tnh hnh xut khu Ngnh Dt May mt s th trng th gii v th trng ni a 2008 2010..................................................................................... 45 2.1.2.1. Th trng th gii ................................................................................. 45 2.1.2.2 Tnh hnh xut khu hng dt may cc th trng ni a nm 2008 2010 ..................................................................................................................... 47 2.1.3 So snh t trng xut khu ngnh Dt may so vi cc ngnh khc nm 2009 v 8 thng u nm 2010 ........................................................................................ 49 2.1.4 Nhng kh khn thch thc, pht trin sn xut kinh doanh trn th trng xut khu v ni a i vi ngnh Dt May: ........................................................ 51 2.2 Cc yu t nh hng ti cu trc vn doanh nghip dt may Tp.HCM ............ 54 2.2.1 Cc c im ca ngnh dt may Vit Nam ................................................. 54 2.2.1.1 Dt May Vit Nam vn l ngnh cng nghip gia cng ......................... 54 2.2.1.2. Ngun nguyn liu cha n nh vn cn l thuc vo nhp khu....... 55
iv

2.2.1.3. Ngun lao ng cht lng thp, chi ph lao ng cao .......................... 55 2.2.2 Cc c im v cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip dt may Tp.H Ch Minh ni ring v c nc ni chung ................................................ 56 2.2.2.1. Ti sn c nh ca doanh nghip dt may ............................................ 56 2.2.2.2. Ti sn lu ng ..................................................................................... 58 2.2.3. Ngun vn hnh thnh ti sn ca doanh nghip dt may ............................ 58 2.2.3.1 Vn ch s hu ca doanh nghip dt may ............................................ 58 2.2.3.2. Vn vay doanh nghip dt may .............................................................. 59 2.2.3.3. Vn chim dng doanh nghip dt may ................................................. 59 2.2.3.4. Ngun vn khc..................................................................................... 59 2.2.4. Cc yu t nh hng n cu trc vn doanh nghip dt may ................... 59 2.3. Kt qu kho st v phn tch tnh hnh ti chnh ti cc doanh nghip dt may trn a bn Tp.HCM ................................................................................................. 61 2.3.1. C cu vn v ngun vn: ............................................................................ 64 2.3.1.1. Cng ty May Nh B .............................................................................. 64 2.3.1.2 Cng ty Phng ng ............................................................................. 65 3.2.1.3 Cng ty Thng Li .................................................................................. 66 3.2.1.4 Cng ty Thnh Cng .............................................................................. 68 2.3.2. Cc ch tiu hiu sut hot ng .................................................................. 69 2.3.2.1. Cng ty may Nh B .............................................................................. 69 2.3.2.2. Cng ty may Phng ng .................................................................... 69 2.3.2.3. Cng ty may Thng Li ......................................................................... 70 2.3.3.4.Cng ty may Thnh Cng ....................................................................... 71 2.3.3. Hiu qu u t ............................................................................................ 71 2.3.4. Cc ch tiu hiu qu hot ng .................................................................... 71 2.3.4.1.Cng may Nh B ................................................................................... 72
v

2.3.4.2. Cng ty Phng ng ............................................................................ 72 2.3.4.3.Cng ty Thng Li .................................................................................. 73 2.3.4.4.Cng ty Thnh Cng ............................................................................... 73 2.3.5. Nguyn nhn dn ti nhng kt qu nh trn .............................................. 74 2.3.5.1 Nguyn nhn ch quan ............................................................................ 74 2.3.5.2. Nhm nhn t khch quan ...................................................................... 75 2.3.6. Cc vn tn ti ni bt trong ti cu trc ca cc doanh nghip dt may hin nay ................................................................................................................... 75 CHNG 3: NGHIN CU XUT MT S GII PHP TI CU TRC VN CA DOANH NGHIP DT MAY TI TP.H CH MINH...................... 77 3.1 nh hng c bn v ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip Vit Nam ni chung v doanh nghip dt may ti Tp.H Ch Minh ni ring thi k sau khng hong ti chnh ton cu. .......................................................................... 77 3.1.1 nh hng chung ca ngnh ........................................................................ 77 3.1.2 Cc ch tiu ch yu trong Chin lc pht trin ngnh Dt may Vit Nam n nm 2015, nh hng n nm 2020 c trnh by di bng di y: ... 77 3.1.3 nh hng, cn thu ht u t vo cc lnh vc, mt hng: ........................ 78 3.2 D bo v nhu cu pht trin ngnh dt may ti Tp.HCM .................................. 78 3.3 Cc gii php ti cu trc vn ca doanh nghip dt may ca TP.HCM ............ 81 3.3.1 Gii php v pha Nh nc .......................................................................... 81 3.3.2 Gii php v pha doanh nghip .................................................................... 84 3.4 Kin ngh ............................................................................................................ 100 KT LUN ................................................................................................................ 102 TI LIU THAM KHO......................................................................................... 103 PHN PH LC ....................................................................................................... 104
vi
DANH MC T VIT TT
T vit tc BQ BQT CNTT CPSIA DN DOL DT EAT EBIT ECHA GOTS HQ ICBC T ting Vit Bnh qun Ban qun tr Cng ngh thng tin o lut ci thin an ton sn phm tiu dng Doanh nghip n by hot ng Doanh thu Li nhun sau thu Li nhun trc thu v li vay C quan ha cht chu u Tiu chun dt hu c ton cu Hn Quc Ngn hng Cng thng Trung Quc Hip hi ngnh dt t nhin c Hip hi Bng hu c Nht Bn Ngn hng thng mi Ngun vn Sn xut nhn hiu gc Organizational Behavior Management Original Equipment Manufacturer
vii
T ting Anh
Consumer Product Safety Improvement Act
Degree of Operating Leverage
Earning After Tax Earning Before Interest & Tax

European Chemicals Agency
The Global Organic Textile Standard
Industrial and Commercial Bank of China Internationaler Verband der Naturtextilwirtschaft Japanese Organic Cotton Association
IVN
JOCA NHTM NV OBM
OEM
Sn xut thit b gc
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 OTA Hip hi mu dch hu c Organic Trade Association
REACH
Registration, Evaluation, Quy chun ca Cng ng chu Authorisation and Restriction of u Chemicals S dng t nng nghip Sn xut kinh doanh Thu nhp doanh nghip Thnh ph H Ch Minh Trung Quc Ti sn Vn ch s hu T chc thng mi th gii World Trade Organization
SDNN SXKD TNDN Tp.HCM TQ TS VCSH WTO
viii
DANH MC BNG BIU

Bng 1.2: Phn tch hi quy ca ROE trong mi quan h vi n cho 37 cng ty thuc top 50 v 89 cng ty thuc nhm 100 cng ty trung bnh t 1987 n 2007 Bng 2.1: Gi tr xut khu hng dt may trn cc th trng Bng 2.2. Nhp khu nguyn liu v ph liu t nm 2005 2007 Bng 2.3: Bng cn i k ton ca cc Cng ty nm 2008 Bng 2.4: Bng cn i k ton ca cc Cng ty nm 2009 Bng 2.5:Cc ch tiu hiu sut hot ng ca cng ty Nh b 2008 - 2009 Bng 2.6: Cc ch tiu hiu sut hot ng ca cng ty Phng ng 2008 2009 Bng 2.7: Cc ch tiu hiu sut hot ng ca cng ty Thng Li 2008 - 2009 Bng 2.8: Cc ch tiu hiu sut hot ng ca cng ty Thnh Cng 2008 - 2009 Bng 2.9: Cc ch tiu hiu qu hot ng ca cng ty Nh B nm 2008 - 2009 Bng 2.10: Cc ch tiu hiu qu hot ng ca cng ty Phng ng nm 2008 - 2009 Bng 2.11: Cc ch tiu hiu qu hot ng ca cng ty Thng Li nm 2008 2009 Bng 2.12: Cc ch tiu hiu qu hot ng ca cng ty Thnh Cng nm 2008 2009 Bng 3.1: Cc ch tiu ch yu ca ngnh dt may 2010 2020 Bng 3.2: D bo nhu cu c bn ca ngnh dt may Vit Nam 2010 - 2015 Bng 3.3: C cu chi tiu ca ngi dn Tp.HCM qua cc nm
ix
DANH MC HNH V
Hnh 1.1: Cc l thuyt v cu trc vn Hnh 1.2: N vay ti u v gi tr ca doanh nghip. Hnh 1.3: Biu din ROE theo hm ca n trn vn iu l Hnh 1.4: Cc n cn n ca cc doanh nghip phi ti chnh trong top 50 gim u n 34,31% t 1987 2007. Hnh 2.1: Kim ngch xut khn, nhp khu 8 thng nm 2010 Hnh 2.2: Kim ngch xut nhp khu v cn cn thng mi nm 2009 ca ton quc Hnh 2.3: So snh kim ngch xut khu Dt may v Du th nm 2008- 2009 2010 Hnh 2.4: So sch kim ngch xut khu ngnh Dt may vi tng kim ngch c nc nm 2009 (%) Hnh 2.5: So sch kim ngch xut khu ngnh Dt may vi tng kim ngch c nc 8 thng u nm 2010 (%) Hnh 2.6: C cu Ti Sn v ngun vn ca cng May Nh B qua cc nm Hnh 2.7: C cu ti sn v ngun vn ca cng ty Thnh Cng Hnh 2.8: C cu ngun vn v ti sn ca cng ty Thng li Hnh 2.9: C cu ngun vn v ti sn ca cng ty Thnh Hnh 3.1: M hnh nng cp ngnh trong chui dt may chu Hnh 3.2: Chui gi tr dt may ton cu Hnh 3.3: M hnh nng cp ngnh dt may Tp.HCM trong chui dt may ton cu Hnh 3.4: Chui gi tr gia tng ca ngnh dt may
TM TT
Da trn c s l lun v s cn thit phi ti cu trc vn ca cc doanh nghip Vit Nam ni chung v cc doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM ni ring trong thi k hi nhp quc t. Thng qua c s l lun v s liu thc t v tnh hnh cu trc vn ca cc doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM trong 3 nm qua. S dng cc phng php nghin cu: duy vt bin chng gn lin cc phng php phn tch, tng hp v so snh lm c s phn tch, tng hp, thng k, trong qu trnh nghin cu, t pht hin v tm ra cc kh khn bt cp cha ph hp hin nay v cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip, xut cc gii php ti cu trc vn sn xut kinh doanh trong thi k khng hong va qua trn c s nhng d bo pht trin ngnh dt may ca c nc ni chung, ngnh dt may ti TP. H Ch Minh ni ring trong thi gian ti, nhm gp phn pht trin kinh t ca t nc trong thi k hi nhp kinh t quc t. Ngnh dt may trc khng hong ti chnh ton cu l ngnh c kim nghch xut khu ln, nhng do nh hng ca khng hong cc doanh nghip dt may ni chung v thnh ph H Ch Minh ni ring gp nhiu kh khn trn th trng xut khu, th phn xut khu c xu hng thu hp li v th trng ni a pht trin, v vy ngnh dt may tr thnh l mt ngnh rt quan trng v in hnh trong ti cu trc vn sau khng hong ti chnh ton cu 2007 2009. Nhng nghin cu ca chng ti v ti cu trc ca ngnh dt may ch l nhng nghin cu bc u gi m i vo mt vn mi, ng thi, cc tc gi cng a ra cc nh hng v ti cu trc ti sn, ngun vn, chin lc kinh doanh, th phn,ca doanh nghip dt may cng l mt b phn quan trng trong ti cu trc nn kinh t.
xi
M U
1. TNH CP THIT CA TI Trong qu trnh pht trin nn kinh t th trng c s qun l ca Nh nc Vit Nam, c bit l t sau khi Vit Nam tr thnh thnh vin th 150 ca t chc WTO th s tn ti v pht trin vng chc ca h thng doanh nghip ni chung v doanh nghip dt may ni ring tr thnh nhng tin quan trng cho s pht trin ca nn kinh t t nc. Mt khc, khng hong th trng ti chnh Hoa K (2007 2009) xy ra nh hng tiu cc n th trng hng ha, dch v lm nhiu doanh nghip Vit Nam, trong c doanh nghip dt may lm vo tnh trng kh khn. Do hu qu ca cuc khng hong th trng ti chnh ton cu, cc quc gia ang nghin cu pht trin th trng ni a v ti cu trc li cc hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Mun vy vn u tin phi nghin cu l ti cu trc vn cho doanh nghip Vit Nam ni chung, doanh nghip dt may ni ring, nhm nng cao kh nng cnh tranh trn th trng trong v ngoi nc. Vic nghin cu ti: Nghin cu v xut mt s gii php ti cu trc vn ca doanh nghip Dt May ti Thnh ph H Ch Minh c cc tc gi la chn p ng c nhu cu cp bch trong xu hng ti cu trc nn kinh t ca nc ta ng thi gii quyt nhu cu c th cp thit ca cc doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM 2. MC TIU NGHIN CU Mc tiu nghin cu ca ti l da trn c s l lun v s cn thit phi ti cu trc vn ca cc doanh nghip Vit Nam ni chung v cc doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM ni ring trong thi k hi nhp quc t. Thng qua c s l lun v s liu thc t v tnh hnh cu trc vn ca cc doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM trong 3 nm qua, pht hin v tm ra cc kh khn bt cp cha ph hp hin nay v cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip trc nh hng ca cuc khng hong ti chnh ton cu 2007 - 2009, t xut cc gii php ti cu trc trong thi k khng hong va qua. Trn c s nhng d bo pht trin ngnh dt may ca c nc ni chung, ngnh dt may Tp.HCM ni ring trong thi gian ti, t ra nhng gii php kh thi nhm ti cu trc li vn ca cc doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM, nhm gp phn pht trin kinh t ca t nc trong thi k hi nhp kinh t quc t. 3. I TNG V PHM VI NGHIN CU Kho st tnh hnh, nghin cu cc bng biu tnh ton mt s doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM, t tm ra nhng bt hp l trong thc trng cu trc vn hin nay ca doanh nghip trn a bn TP.HCM, so snh vi nhu cu pht trin mi trng kinh t trong hi nhp kinh t quc t, v nhng bin ng ln trong thi k khng hong , tin hnh ti cu trc vn cho ph hp vi tnh hnh mi.
1
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Thng qua c s d liu, ni dung ca ti nghin cu cc t l vn ngn hn, vn di hn,n phi tr v vn ch s hu ca doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM phc v cho mc ch ti. ng thi da trn c s l lun v tnh hnh thc tin, ni dung ca ti nghin cu cc tc gi hng vo nghin cu v vn dng chnh sch ca Nh nc, quan im ca ch trng ti cu trc li vn ca doanh nghip dt may nhm khai thc nhng u im v s dng hiu qu ngun vn trong thi k hu khng hong ca ngnh dt may ni chung v cc doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM ni ring. 4. PHNG PHP NGHIN CU Ni dung ti nghin cu c thc hin da trn c s l lun cc hc thuyt kinh t v cu trc vn ca doanh nghip, cng nh qun trit t tng, ng li ti cu trc nn kinh t ca ng v nh nc trong thi k hi nhp kinh t ca Vit Nam ni chung v TP.HCM ni ring, i vi doanh nghip ni chung v i vi ngnh dt may ni ring. ti mang tnh khoa hc v thc tin cao, cc tc gi s dng phng php duy vt bin chng gn lin cc phng php phn tch, tng hp v so snh lm c s phn tch, tng hp, thng k,trong qu trnh nghin cu. V d liu ti s tin hnh thu thp cc thng tin thng qua iu tra thc t ti mt s doanh nghip ln trong ngnh Dt May thnh ph H Ch Minh v d liu th cp phc v cho vic phn tch nh l cc bo co ti chnh qua cc nm ca doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM c kim ton, cc ti liu t sch bo, cc vn bn php lut,t rt ra nhng thng tin, ch s, s liu phc v cho mc ch ca ti. 5. NI DUNG B CC CA TI: Ngoi cc phn m u, kt lun ti c b cc gm 3 chng. Chng 1: Tng quan v ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca Doanh nghip Vit Nam trong thi k hi nhp Quc t. Chng 2: Thc trng v cu trc vn sn xut kinh doanh ca Doanh nghip dt may trn a bn TP.HCM trong thi gian 2007-2009 Chng 3: Nghin cu xut mt s gii php ti cu trc vn ca Doanh nghip dt may ti TP.HCM. PHN KT LUN
CHNG 1 TNG QUAN V TI CU TRC VN SN XUT KINH DOANH CA DOANH NGHIP VIT NAM TRONG THI K HI NHP QUC T
1.1 Nhng vn l lun chung v cu trc vn v ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip 1.1.1 Cu trc vn 1.1.1.1 Khi nim v cc l thuyt v cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip Khi nim v cu trc vn Cu trc vn l vn rt quan trng ca tt c cc doanh nghip trong mi giai on tin hnh sn xut kinh doanh hoc cung cp dch v. T trng ngun vn no chim ln hn trong c cu ngun vn ca doanh nghip doanh nghip t c hiu qu sn xut kinh doanh ti u l mc ch m cc nh qun l doanh nghip lun trn tr, tm ti, chn la. Trc th k XX, cc nh kinh t nghin cu cu trc vn ca doanh nghip theo mt cch nhn truyn thng chn la c cu gia vn i vay (n vay) v vn ch s hu (VCSH).V vy,cu trc vn ca doanh nghip c cc nh kinh t quan nim nh sau: Cu trc vn (Capital structure) m t cch thc doanh nghip b tr ngun ti chnh thng qua cc phng n kt hp gia bn c phn, quyn chn mua c phn, pht hnh tri phiu v i vay hay chnh l s nh i gia vic s dng n vay v vn ch s hu ca mt doanh nghip. Cu trc vn ti u l phng n, theo , doanh nghip c chi ph vn nh nht v c gi c phiu cao nht. Mt cu trc vn ph hp l quyt nh quan trng vi mi doanh nghip khng ch bi nhu cu ti a li ch thu c t cc c nhn v t chc lin quan ti doanh nghip v hot ng ca doanh nghip m cn bi tc ng ca quyt nh ny ti nng lc kinh doanh ca doanh nghip trong mi trng cnh tranh. Cc l thuyt v cu trc vn hin i Mun hiu c c s khoa hc v cu trc vn ca doanh nghip, trc tin chng ta tm hiu s hnh thnh cc l thuyt v cu trc vn hin i i t cc quan im truyn thng cho n hin i v cu trc vn ca doanh nghip.
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Hnh 1.1: Cc l thuyt v cu trc vn hin i
a) Cu trc vn doanh nghip theo quan im truyn thng Quan im v cu trc vn truyn thng cho rng: Khi mt doanh nghip bt u i vay vn th thun li nhiu hn bt li v chi ph vn i vay n thp hn chi ph s dng vn ch s hu, kt hp vi thun li v thu (v khi s dng n vay, doanh nghip s khng phi np thu) s khin chi ph vn bnh qun gia quyn (WACC - Weighted Average Cost Of Capital) gim. Chng ta bit chi ph vn bnh qun gia quyn c tnh theo cng thc sau: WACC = Trong : WACC: Chi ph vn bnh qun gia quyn D (Debt) l gi tr ca n vay E (Equity) l gi tr vn c phn T (Tax) l thu thu nhp doanh nghip
- Rd (Interest Rate on Debt/ Cost of Debt): l li sut hay chi ph s dng n sau thu) Re (Return on Equity): l k vng li nhun trn vn c phn Khi chi ph vn i vay n thp, kt hp vi thun li v thu s khin cho WACC gim. Tuy nhin, khi t l gia n v vn ch s hu (VCSH) tng, tc ng ca t l vn vay so vi tng vn buc cc ch s hu tng li tc yu cu ca h (ngha l chi ph VCSH tng). mc t l vn n v VCSH cao, chi ph n cng tng bi v kh nng doanh nghip khng tr c n l cao hn (nguy
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 c ph sn cao hn). V vy, mc t s gia vn n v VCSH cao hn, WACC s tng. Vn chnh ca quan im truyn thng l khng c mt l thuyt c s th hin chi ph VCSH nn tng bao nhiu trn c s mi tng quan gia vn n v VCSH hoc chi ph n nn tng bao nhiu trnh nguy c v n. V vy, khng c mt cng thc tnh ton v t l vn vay v vn ch s hu chn la cu trc vn ti u cho mt ngnh hoc mt doanh nhgieejp m phi tnh ton c th cho tng loi doanh nghip trong mi trng, iu kin sn xut kinh doanh nht nh. T vic xem xt mi tng quan gia vn n v VCSH vi WACC trn y cc nh kinh Modigliani1 v Miller2 pht biu quan im ca mnh v cc l thuyt cu trc vn hin i. Nm 1958, hai nh kinh t ngi M Modigliani v Miller nghin cu v mi tng quan gia n vay v VCSH vi WACC v pht trin thnh l thuyt cu trc vn hin i. Hc thuyt ny thng c gi l hc thuyt MM. Theo hc thuyt MM, s la chn gia vn ch s hu (VCSH) v n khng lin quan n gi tr ca doanh nghip. Ni mt cch khc, hc thuyt ny ch ra mt hng l cc gi thuyt v cu trc vn nn i theo hng no th tt nht v ch ra rng di iu kin no th cu trc vn khng lin quan n gi tr doanh nghip. Cc l thuyt cu trc vn hin i c tip tc pht trin da trn hc thuyt MM vo nhng nm sau , bao gm: M hnh cu trc vn ti u (Thuyt cn bng), Thuyt trt t phn hng, Thuyt iu chnh th trng, Thuyt c cu qun l... b) Hc thuyt cu trc vn ca Modilligani Miller (Hc thuyt MM) Tri vi quan im truyn thng, Modilligani v Miller (1958) tm hiu xem chi ph vn tng hay gim khi mt doanh nghip tng hay gim vn i vay. chng minh hc thuyt MM kh thi, hai ng phi t vic nghin cu trong nhng gi thit n gin: i. Th trng vn l hon ho v vy s khng c cc chi ph giao dch v t l vay ging nh t l cho vay; ii. Vic nh thu c b qua v nguy c c tnh hon ton bng tnh khng n nh ca cc lung tin.
Franco Modiglinani sinh ngy 18 thng 6 nm 1918, mt ngy 25 thng 12 nm 2003, l mt nh kinh t hc ngi M gc Italia ti hc vin MIT ca M (MIT Sloan School of Management v khoa Kinh t hc vin MIT), ng c trao gii nobel kinh t hc nm 1985.
2 1
Merton Howard Miller sinh ngy 16 thng 5 nm 1923 - 03 thng su nm 2000, l kinh t gia ngi M, ng c trao gii nobel kinh t hc nm 1990 cng vi Harry Markowitz v William Sharpe.
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 C th ni c th hn v gi nh ca hai ng nh sau: - Khng c thu thu nhp doanh nghip v thu thu nhp c nhn - Khng c chi ph giao dch - Khng c chi ph kit qu ti chnh v chi ph ph sn - Th trng vn hon ho - Cc cng ty v c nhn c th vay vn vi li sut nh nhau Theo l thuyt MM, nu doanh nghip hot ng trong mt th trng vn hon ho, th doanh nghip c c hi kinh doanh ging nhau v tin li mong i hng nm cng ging nhau, phi c tng gi tr ging nhau mc d cu trc vn c th khc nhau, bi v gi tr ca mt doanh nghip phi ph thuc vo gi tr hin ti ca cc hot ng ca n, khng phi da trn cch thc bo m vn. T nghin cu ny, c th rt ra rng nu tt c nhng cng ty nh vy c tin li mong i ging nhau v gi tr ging nhau cng phi c WACC ging nhau mi mc t l gia vn n v VCSH. Trong nghin cu, cc tc gi gi nh v th trng vn hon ho. iu ny trn thc t khng c thc. V vy, c 2 vn cn c ch sau y v chng c tc ng ng k n kt qu nghin cu: Vn th nht: Gi nh l khng c vic nh thu: y l vn rt quan trng v mt trong nhng thun li then cht ca n l vic gim nh thu cho nhng chi tiu tin li. Vn th hai: Nguy c dn n kt qu khng chnh xc trong l thuyt ca MM l cc yu t nghin cu c tnh ton hon ton da vo tnh bin i ca cc lung tin m khi nghin cu h b qua kh nng cc lung tin c th bin i (chng hn dng tin c th dng do v n). a ra cc gi nh ny c ngha ch c mt thun li ca vic vay tin (n r hn v t ri ro cho nh u t) v mt bt li (chi ph VCSH tng cng vi n v t l vn vay so vi tng vn). Modigliani v Miler ch nghin cu trong nhng gi nh phi thc t nh trn, nn kt qu l nhng tc ng ny cn bng mt cch chnh xc. Vic s dng n mang n cho ch s hu t sut li tc cao hn, nhng li tc cao hn ny chnh xc l nhng g h b p cho nguy c tng ln t t l vn vay so vi tng vn. Vi cc gi thuyt trn, dn n cc phng trnh cho l thuyt ca MM: VL = VU Trong : - VL (Levered Value): Gi tr doanh nghip c vay n - VU (Unlevered Value): Gi tr doanh nghip khng c vay n
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Tc l, tng gi tr ca doanh nghip s dng n bng tng gi tr ca doanh nghip khng s dng n. Nm 1963, Modilligani v Miller a ra mt nghin cu tip theo vi vic loi b gi thit v thu thu nhp doanh nghip. Theo MM, vi thu thu nhp doanh nghip, vic s dng n s lm tng gi tr ca doanh nghip. V chi ph li vay l chi ph hp l c khu tr khi tnh thu thu nhp doanh nghip, do m mt phn thu nhp ca doanh nghip c s dng n c chuyn cho cc nh u t theo phng trnh: VL = VU + TC.D Trong : - D l tng s n s dng - TC l thu sut thu thu nhp doanh nghip - TC.D l khon li t vic s dng n. ngha ca cng thc trn: Gi tr ca doanh nghip s dng n bng gi tr ca doanh nghip khng s dng n cng vi khon li t vic s dng n. Nh vy, theo l thuyt MM c b sung thu (1963), cu trc vn c lin quan n gi tr ca doanh nghip. S dng n cng cao th gi tr doanh nghip cng tng v gia tng n ti a khi doanh nghip c ti tr 100% n. c) Thuyt quan h trung gian Thuyt quan h trung gian cho rng: kt cu vn c th nh hng n cc vn trung gian v cc vn trung gian c th cng nh hng n quyt nh kt cu vn. Thuyt ny a ra hai gi thuyt c lin quan cht ch v tc ng ln nhau. l kt cu vn nh hng nh th no n cc vn trung gian v ngc li, cc vn trung gian nh hng nh th no n kt cu vn. Vn th nht: kt cu vn v cc vn trung gian (nghin cu tc ng ca kt cu vn i vi cc vn trung gian) Gi thuyt rng lu lng tin mt t do gy nn vn trung gian, nh vy, s gia tng mc vay mn ca cc doanh nghip lm cho lu lng tin mt t do s gim i, v n buc ban qun tr phi xut ra mt khon tin mt qu mc. Thuyt quan h trung gian ny to ra li nhun khc t tin cho vay ngoi khon tr cp do nh thu. Cc doanh nghip vi cc vn trung gian ln y tim nng (quyn s hu vn u t thp bi ban qun tr, s n b c nh cho ban qun tr, cc cng ty c tin mt thp) s to ra nhiu li cho c ng bi vic tng tin vay mn. Chnh v vy ny sinh mu thun gia nh qun l v cc c ng (khi vay mn u t c hiu qu th cc nh qun l khng c hng ton b li nhun t hot ng nhng h phi chu ton b chi ph cho hot ng lm tng li nhun ny).
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 C th s b kt lun t hc thuyt ny hai vn sau: - Th nht: Tng tin cho vay s lm gim lu lng tin mt t do. Gim lu lng tin mt t do s gim nhng s u t NPV (gi tr hin ti thun) tiu cc. (NPV: Net Present Value = Gi tr hin ti rng; NPV = Gi tr hin ti ca dng tin vo gi tr hin ti ca dng tin ra). - Th hai: Gim nhng s u t NPV tiu cc s lm tng gi tr doanh nghip (c bit i vi doanh nghip ln c tin mt). im ct yu l cc hot ng lin quan n vay mn c xem nh im mu cht ca hot ng doanh nghip, n i hi ban qun tr phi iu hnh doanh nghip c hiu qu nhm trnh nhng kt qu tiu cc khng th tr li cc khon n ca doanh nghip, ngoi ra n cn i hi ban qun tr phi b ra chi ph c c lu lng tin mt t do . V vy, ny sinh mu thun gia cc nh qun l v ch n khi cc ch n lo s cc khon vn cho vay ca mnh khng th thu hi khi kt qu u t khng hiu qu do trch nhim hu hn ca cc khon u t. Do , h a ra cc iu khon hn ch trong hp ng vay. Trn c s thc nghim, l thuyt ny c cc im ph hp sau y: i. T sut hi oi tng (gim) theo tc dng n by s lm tng (gim) gi tr c phiu ii. Cc doanh nghip c tin mt ln s c t l N/Ti sn cao hn Vn th hai: cc vn trung gian v kt cu vn (nghin cu ngc li vi vn th nht, cc vn trung gian tc ng nh th no ln cu trc vn) Gi thuyt ca vn ny nm trong quyn li tt nht ca ban qun tr i vi vic h thp t sut vay n ca doanh nghip nhm gim thiu kh nng ph sn. Nh vy, cc doanh nghip s b y li xung bi vn trung gian v mc tc ng ca n by s b nh hng bi mc gim st ca ban qun tr (cc hi ng qun tr tch cc/c lp, cc nh u t tch cc) v s khuyn khch s c to ra cho ban qun tr. Thng qua thc nghim cc nh nghin cu thy thc t ph hp vi thuyt ny im sau: i. Nhn chung, cc doanh nghip c t l n by thp. ii. T gi hi oi tng (gim) theo tc dng n by s lm tng (gim) gi tr ca doanh nghip. d) M hnh cu trc vn ti u (L thuyt cn bng) Ti th trng hon ho v hiu qu, Modilligani v Miler (1958) chng minh rng cu trc vn l khng thch hp. Nhng theo m hnh MM (1963),
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 vic nh thu cao hn vo li tc cho thy n nhiu hn. Cn DeAngelo v Masulis (1980) th cho rng bo tr thu cao hn cho thy n t hn. M hnh MM gi nh tin li mong i hng nm khng i nn gi tr doanh nghip (DN) l nh nhau bt chp cu trc vn. Nu thc t tin li mong i ang chiu hng i xung th vic s dng n s c tc ng ngc li v c th dn DN n ch ph sn. Trong qu trnh ph sn s pht sinh cc khon chi ph nh chi ph php l v chi ph hnh chnh, v cc khon thit hi ca DN do thiu s v n nn n ln buc cc nh qun l b qua cc cc c hi u t c li (Myers, 1977). Chi ph gi l chi ph khnh tn (kit qu) ti chnh. Cc chi ph khnh tn ti chnh cao hn cho thy nhiu vn c phn hn trong cu trc vn. Thuyt chi ph trung gian th cho thy cc vn trung gian c th l nguyn nhn cho nhiu hay t n hn. Qu nhiu vn c phn c th dn n dng tin mt t do v mu thun v li, li ch gia cc nh qun l v c ng (Jensen, 1986). N qu nhiu c th dn n k qu ti sn v mu thun v li, li ch gia cc nh qun l v tri ch (Fama v Miller, 1972; Jensen v Meckling, 1976). i vi mu thun gia nh qun l v c ng, mu thun pht sinh ngi qun l s hu t hn 100% VCSH. Khi , h khng c hng ton b li nhun t hot ng u t m h li phi gnh chu ton b chi ph t hot ng u t . V vy, pht sinh cc chi ph trung gian gim st hot ng v hn ch cc hnh vi khng mong mun. i vi mu thun gia nh qun l v tri ch pht sinh khi cc tri ch lo s cc khon vn cho vay ca mnh khng th thu hi khi kt qu u t khng hiu qu do trch nhim hu hn ca cc khon u t. V vy, pht sinh cc khon chi ph trung gian ca nh qun l di hnh thc chi ph n vay cao nhm gim st cc DN phi tun th cc iu khon trong hp ng vay. Ngoi ra, cc iu khon trong hp ng vay cng hn ch nhiu li ch ca DN. Thuyt cn bng xc nh kt cu vn ti u bng cch cng thm vo m hnh Modilligani v Miler (1958) cc yu t phi hon ho khc nhau, bao gm thu, chi ph khnh tn ti chnh v chi ph trung gian, song vn khng mt i cc gi nh tnh hiu qu ca th trng v thng tin cn bng. Nh vy, tc ng tng hp 3 yu t: thu, chi ph khnh tn ti chnh (hay chi ph kit qu ti chnh) v chi ph trung gian khi s dng n vi nhng tc ng ngc chiu nhau hnh thnh l thuyt cu trc ti chnh ti u. VL = VU + TC.D PV (Chi ph khnh tn ti chnh) PV (Chi ph trung gian) Nhn chung, vic a chi ph khnh tn ti chnh v chi ph trung gian vo m hnh MM (m hnh Modilligani v Miler (1958)) dn n l thuyt cn bng v cu trc vn. Nhng m hnh ny u tha nhn mt cu trc vn ti u. e )Thuyt trt t phn hng (thng tin bt cn xng) Thuyt trt t phn hng c nghin cu khi u bi Myers v Nicolas Majluf (1984) d on khng c c cu n trn vn c phn mc tiu r rng.
9
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Gi thuyt rng ban qun tr cho bit v hot ng tng lai ca doanh nghip nhiu hn cc nh u t bn ngoi (thng tin khng cn xng) v vic quyt nh ti chnh c l cho bit mc kin thc ca nh qun l v s khng chc chn v lu lng tin mt tng lai. Khi ban qun tr tin tng c phiu c nh gi cao hn l nh gi thp, h c th pht hnh chng khon (ngun ti chnh bn ngoi). V th, khi doanh nghip i theo th trng vn bn ngoi, nhng th trng ny chp nhn c phiu c nh gi cao hn l nh gi thp, v v vy, hot ng ny s chuyn ti thng tin khng thun li cho cc nh u t. Kt qu l ban qun tr s n lc trnh i theo cc th trng vn (ngun ti chnh bn ngoi). Nu ban qun tr i theo nhng th trng vn ny, c kh nng h pht sinh n nhiu hn nu nh h tin l c phiu ca h c nh gi thp v s sinh ra vn c phn nu nh h cho rng c phiu ca h c nh gi cao. V vy, s pht hnh vn c phn t vic bn c phiu s chuyn ti nhiu thng tin khng thun li hn l s pht hnh tin cho vay. iu ny khin cc nh qun tr quan tm n tin cho vay hn l vn c phn t vic bn c phiu. Nhng quyt nh v kt cu vn khng da trn t l N/Ti sn m c quyt nh t vic phn hng th trng. Trc ht, cc nh qun tr s d nh s dng ngun ti chnh ni b, tip n c th pht hnh tin cho vay, v cui cng l pht hnh vn c phn. Tiu im ca thuyt ny khng tp trung vo kt cu vn ti u nhng tp trung vo s quyt nh ti chnh hin hnh sp ti. T l N/Ti sn = f {hot ng kinh doanh, nhu cu u t} (f l hm s) Nh vy: Myers v Majluf cho rng s khng c mt cu trc vn ti u vi cc doanh nghip. f ) Thuyt iu chnh th trng Thuyt iu chnh th trng cho rng thuyt cu trc vn c da trn iu chnh th trng l hin nhin. Thuyt ny n gin l cu trc vn pht trin nh mt kt qu lin tip ca nhng n lc trc y nhm iu chnh th trng c phiu. C 2 m hnh iu chnh th trng c phiu dn n m hnh cu trc vn: M hnh th nht: L m hnh ca Myers v Majluf (1984) vi cc nh qun l v cc nh u t v cc chi ph la chn bt li khc nhau gia cc doanh nghip v khong thi gian khc nhau. Lucas v McDonald (1990) v Korajczyk, Lucas, v McDonald (1992) nghin cu la chn bt li khc nhau theo khong thi gian khc nhau. Ph hp vi nhng la chn ny, Korajczyk v nhng ngi khc (1991) nhn thy rng cc doanh nghip c xu hng thng bo vic pht hnh c phiu theo sau vic ng tin, nh th s lm gim i tnh phi i xng ca thng tin. Hn na, Bayless v Chaplinsky (1996) nhn thy vic pht hnh c phiu tp trung vo giai on nh hng ca thng bo nh hn. Nu cc chi ph pht sinh t cu trc vn ti u nh so vi dao ng
10
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 cui cng trong chi ph pht hnh, nhng dao ng trc y trong t l gi c th trng so vi gi c trn s sch sau c tc ng lu di. M hnh th hai: L m hnh ca iu chnh th trng c phiu c lin quan n cc nh u t khng kin nhn (hay cc nh qun l) v nh gi sai trong cc khon thi gian khc nhau (hay s am hiu v nh gi sai). Cc nh qun l pht hnh c phiu tin rng gi tr ca n thp v mua li c phiu khi gi tr ca n cao. Ngc li gi c th trng so vi gi c trn s sch l c quan h vi tin li c phiu tng lai, v cc gi tr tuyt i ca gi c th trng so vi gi c trn s sch c lin kt vi nhng mong i qu xa ca cc nh u t. Nu cc nh qun l vn c cng khai nhng mong i qu xa nh vy, vic pht hnh c phiu thc t s c lin quan tch cc vi gi c th trng so vi gi c trn s sch, y l mt trng hp theo li kinh nghim. Nu khng c cu trc vn ti u, cc nh qun l s khng cn thay i quyt nh khi m cc doanh nghip c v nh c nh gi ng v gi tr c phiu l bnh thng, b qua cc dao ng tm thi trong gi c th trng so vi gi c trn s sch nhm c nhng nh hng lu di ln n. M hnh iu chnh th trng th 2 khng yu cu th trng phi thc s khng hiu qu. N khng i hi cc nh qun l phi d bo thnh cng li ca c phiu. n gin gi thuyt cho rng cc nh qun l tin rng h c th iu chnh c th trng. Theo thuyt ny: - Cc doanh nghip n thp c xu hng tng ngun vn khi gi tr tin ca h cao. - Nhng doanh nghip n cao c xu hng tng ngun vn khi gi tr tin ca h thp. Phn ln cu trc vn l kt qu lin tip ca nhng n lc iu chnh th trng c phiu.
- Khng c cu trc vn ti u, v th m cc quyt nh ti chnh iu chnh th trng gia tng s dn ti kt qu cu trc vn thay i theo thi gian. g) Thuyt h thng qun l Trong thuyt cu trc vn c da trn h thng qun l ca Zwiebel (1996), gi tr tin cao v c hi u t thun li to iu kin d dng cho vn c phn, nhng cng vo lc cho php cc nh qun l tr nn c th. H c th t chi tng n to tnh cn bng cho cc giai on sau. iu ny c kh nng iu chnh th trng ch khng phi l s phn tch th trng khc bit v cc nh qun l pht hnh c phiu khi gi tr tin cao v sau khng cn bng li. Cc nh qun l vn khng c khai thc ht cc nh u t mi. ng hn, h ch khai thc cc nh u t hin c t trc n gi m khng cn i li. Cc nh l thuyt thun ty thng bt u bng cch chng minh t th trng hon ho ni khng c thu v cc chi ph ri ro ph sn, s gia tng ca ri ro ln VCSH c b p bng vic gia tng t sut sinh li k vng, do
11
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 n by ti chnh khng c nh hng g n gi tr doanh nghip. Sau , cc nh kinh t hc s b bt cc gi nh khng c thu, khng c chi ph ph sn chng minh rng quyt nh cu trc vn c lin quan nht ti s cn bng gia vic tn dng l chn thu ca n vay vi vic gia tng ri ro ph sn. mc thp ca vic vay n ch yu l li ch t l chn thu. Nhng khi qu lm dng l chn thu, s dng n vay nhiu th nguy c ph sn gia tng v gi tr doanh nghip gim. n nay, cc nh nghin cu cu trc vn gip chng ta 2 vn : - Gip chng ta c c cch hiu thu o hn v quyt nh ti chnh - Gip chng ta hiu v din gii s gia tng trong vic ti cu trc vn. 1.1.1.2. Ni dung cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip Trong cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip c hai thnh phn quan trng l ngun vn v vn, chng ta s i ln lt ni dung ca hai thnh phn ny. (1) Vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip: bao gm 2 b phn l vn ngn hn v vn di hn a) Vn ngn hn v ngun hnh thnh vn ngn hn Vn ngn hn l nhng khon vn m doanh nghip c th huy ng v a vo s dng trong mt khong thi gian ngn (di 1 nm) nh: Cc khon phi np v phi tr cho nhn vin, cc khon cho vay ngn hn ca cc t chc tn dng, Cc khon vn ny ch yu uc s dng u t vo ti sn ngn hn nh tin cho giao dch, cc khon phi thu v hng tn kho Cc khon vn ngn hn ca doanh nghip3 thng bao gm: Cc khon phi np v phi tr cho cng nhn vin (vn ngn hn ni b) Cc khon n tch ly Vn tn dng thng mi (tn dng nh cung cp) Vn tn dng ngn hng v cc t chc tn dng khc Vn ngn hn khng c m bo Vn tn dng ngn hn c m bo Vn ngn hn t pht hnh tri phiu ngn hn ca doanh nghip Ni dung c th ca cc khon vn ny nh sau: - Cc khon phi np v tr cho ngi lao ng trong doanh nghip (ngun vn ngn hn ni b): Khon vn ny khng ln lm nhng trong nhng trng hp doanh nghip ang kh khn, n cng gip cho doanh nghip gii quyt c nhng
3
PGS.,TS Phan Th Cc, TS Nguyn Trung Trc, CH T Th Hong Lan, CH H Vinh, (2010), Gio trnh Ti chnh doanh nghip phn 3, Nh xut bn Ti chnh.
12
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 nhu cu vn tm thi. Ni dung cc khon ny thng bao gm: Cc khon tin lng, tin cng phi tr cho nhn vin nhng cha n k nn cha tr; Cc khon phi tr cho cc n v ni b ca doanh nghip; Cc khon khc V mt nguyn tc, doanh nghip nn tn dng v huy ng tt c cc ngun vn ngn hn ni b m cng ty c th huy ng c. Khi no thiu ht s s dng n ngun vn ngn hn t bn ngoi (Cc khon t cc ca khch hng, vay ngn hn ca cc t chc tn dng). S thiu ht vn ngn hn ca doanh nghip c th do s chnh lch v thi gian v doanh s gia tin thu bn hng v tin u t vo ti sn ngn hn. Do vy, nhu cu vn ngn hn ca doanh nghip c th chia thnh nhu cu vn ngn hn thng xuyn v nhu cu vn tm thi. Nhu cu vn ngn hn thng xuyn xut pht t s chnh lch hoc khng n khp v thi gian v quy m gia tin vo v tin ra ca doanh nghip. Ngoi nhu cu vn ngn hn thng xuyn, doanh nghip cn c nhu cu vn ngn hn tm thi xut pht t c im thi v ca hot ng sn xut kinh doanh khin cho nhu cu vn ngn hn tng t bin nhu cu ny s c doanh nghip ti tr t ngun vn ngn hn di y: - Cc khon n tch ly L cc khon n nhm p ng cc nhu cu tm thi v vn ngn hn pht sinh trong hot ng kinh doanh nh cc khon n thu, ph i vi ngn sch; n tin lng v bo him x hi i vi ngi lao ng; cc khon li tc c phn cha phi tr cho cc c ng; cc khon tin t cc ca khch hngi vi cc ngun vn ny, doanh nghip ch c th s dng trong thi gian ngn. Khi doanh nghip m rng quy m hot ng kinh doanh th cc khon n ny cng tng ln v ngc li. - Vn tn dng thng mi (tn dng nh cung cp) Vn tn dng thng mi chim v tr quan trng trong cc khon vn ngn hn ca doanh nghip, n c hnh thnh khi doanh nghip nhn c ti sn, dch v ca ngi cung cp song cha phi tr tin ngay thng gi l mua chu. Doanh nghip c th s dng cc khon phi tr khi cha n k hn thanh ton vi khch hng nh mt ngun vn b sung ti tr cho cc nhu cu vn ngn hn ca doanh nghip. iu ny cng c ngha nh doanh nghip c ti tr thm vn. Khi nn kinh t thng mi pht trin, cc doanh nghip c nhiu c hi s dng vn bng cch mua chu ca nh cung cp. y cng l mt khon tn dng thng mi (khon phi tr ngi bn) di hnh thc k phiu v hi phiu. y l mt ngun vn tng i ln v do tnh linh hot ca n m vic s dng cng linh hot. Vi s pht trin ca h thng Ngn hng thng mi ngy nay, cc Ngn hng ca nh cung cp hon ton c th chit khu cc thng phiu ly tin quay vng khi thng phiu cha n hn thanh ton. Chi ph ca tn dng thng mi c tnh bng cng thc sau: Chi ph ca T l chit = x tn dng khu
13
360 ngy
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 thng mi 100 T l chit khu S ngy mua chu Thi gian c hng chit khu
Quy m cc khon vn tn dng thng mi ph thuc vo s lng hng ha, dch v mua chu v thi hn mua chu ca khch hng. Nu gi tr hng ha, dch v mua vo cng ln, thi hn mua chu cng di th ngun vn tn dng thng mi cng ln. Cc nhn t nh hng n thi hn mua chu l tnh hnh ti chnh ca c ngi mua v ngi bn, chit khu thanh ton, tnh cht kinh t v kh nng cnh tranh ca sn phm c cung cp. Chi ph ca ngun vn tn dng thng mi chnh l gi tr ca khon chit khu m doanh nghip b mt i khi mua hng trong thi hn c hng chit khu. chnh l chi ph c hi ca vic tr chm khi mua hng. Tm li, chi ph tn dng thng mi l chi ph m khi doanh nghip khng thanh ton c tin trong thi hn c hng chit khu v tnh theo cng thc nu trn. Vic s dng tn dng thng mi c u im: N l hnh thc tn dng thng thng v gin n, tin li trong hot ng kinh doanh. Nu doanh nghip bn hng bit r khch hng ca mnh th vn c th nh gi ng kh nng thu n hoc nhng ri ro c th gp trong vic bn chu tng i d dng Tuy nhin, trong mt s trng hp vic s dng tn dng thng mi cng tim n nhng ri ro i vi doanh nghip. Vic mua chu s lm tng h s n ca doanh nghip, iu ny cng lm tng nguy c ph sn i vi doanh nghip. V th doanh nghip phi tnh ton, cn nhc thn trng, va bit s dng vic mua chu nh mt ngun vn ngn hn, ng thi phi gim n mc ti thiu cc khon phi thu ca mnh ang b khch hng chim dng trong qu trnh thanh ton. Vic lm dng ngun vn tn dng thng mi c th gy ra nhng hu qu nh lm gim uy tn ca doanh nghip, hoc trong cc giao dch sau, doanh nghip s chu cc chi ph tn dng cao hn, bi v nh cung cp s tht cht cc iu kin trong thc hin hp ng nh tin pht hoc thanh ton li tr chm. - Vn tn dng ngn hng v cc t chc ti chnh tn dng khc Khi nhu cu vn ngn hn gia tng, doanh nghip c th s dng cc khon tn dng ngn hng nh mt ngun ti tr thm vn ca mnh. Do c im ca vn ngn hn l lun chuyn nhanh, do cc doanh nghip thng s dng cc khon vay ngn hn ti tr cho nhu cu vn ngn hn thiu. Cc nguyn tc c bn v cc doanh nghip phi tn trng khi s dng vn vay l phi s dng ng mc ch v c hiu qu, phi c vt t, hng ha m bo, phi hon tr y v ng hn c vn gc v li vay. Ty theo tng doanh nghip i vay, sau khi kim tra cc iu kin vay, nu
14
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 iu kin cc ngn hng thng mi hoc cc t chc tn dng s xc nh c th i tng cho vay v thi hn cho vay. i tng cho vay vn ngn hn thng l vt t, hng ha v nhng chi ph cn thit phc v trc tip cho hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Cn thi hn cho vay thng c xc nh cn c vo thi gian quay vng ca vn vay, kh nng tr n ngn hng ca n v vay, thi gian s dng ngun vn i vay ca ngn hng. Phng php cho vay ca cc ngn hng thng mi i vi doanh nghip c 2 hnh thc ch yu l cho vay thng thng v cho vay lun chuyn. Cho vay thng thng l phng php cho vay m ngn hng cn c vo tng k hoch hoc phng n kinh doanh, hoc tng loi vt t c th, tng khu kinh doanh cho vay. Cn cho vay lun chuyn l phng php cho vay trong vic pht tin vay hoc thu n c cn c vo tnh hnh nhp v xut vt t hng ha ca doanh nghip. Vic s dng ngun vn tn dng ngn hng ti tr cho nhu cu vn ngn hn trong phm vi h s n cho php khng ch gip doanh nghip khc phc c nhng kh khn v vn m cn c tc dng phn tn ri ro trong kinh doanh. Tuy nhin s dng ngun vn tn dng c hiu qu, doanh nghip cng cn phn tch, nh gi nhiu mt khi quyt nh s dng vn vay, c bit l vic la chn ngn hng cho vay cng nh kh nng tr n v chi ph s dng vn vay t cc ngn hng thong mi hoc t chc tn dng. Da vo m bo tn dng hay cn gi l bo m tin vay, c th phn chia ngun vn tn dng ngn hng v cc t chc ti chnh tn dng khc nh sau - Vn ngn hn khng c m bo. + Hn mc tn dng L mt tha thun gia doanh nghip v ngn hng, theo ngn hng ng to sn mt khon tn dng cho doanh nghip khi k tha thun, doanh nghip c th vay vi hn mc ti a ca ngn hng. Hng nm, ngn hng s xem xt tnh hnh ti chnh ca doanh nghip, t c th gia hn hay iu chnh tng mc tn dng cho nm tip theo Tin li ca hnh thc cho vay ny c tnh trn tng gi tr tn dng m doanh nghip s dng v c tnh vo chi ph hot ng kinh doanh. y l hnh thc vn c chi ph thp nht i vi doanh nghip. Doanh nghip cn phi duy tr kh nng ti chnh thng xuyn phng tr n khi ngn hng yu cu. + Tha thun tn dng tun hon L hnh thc tn dng m doanh nghip tr cho ngn hng mt khon ph s dng ngun ngn qu trn ton b hn mc tn dng c tha thun. Ngn hng s dnh cho doanh nghip c quyn s dng ngun tn dng c to ra ty theo yu cu ca doanh nghip. + Tn dng th Doanh nghip nhp khu ngh ngn hng cung cp tn dng mua hng
15
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 ha t nh xut khu nc ngoi. Ngn hng s pht hnh tn dng th c vit nh bn cam kt tr tin cho nh xut khu, gi ti ngn hng i din cho nh xut khu cam kt thanh ton tr tin. Khi ngn hng bo c tn dng th, doanh nghip xut khu s pht hnh hi phiu i tin v gi cc giy t lin quan n hng ha ti ngn hng pht hnh (thng qua ngn hng bn xut khu), khi hng ha gi ti ngi mua v ngn hng pht tn dng th s thanh ton cho nh xut khu tng s tin ghi trong tn dng th. Sau khi s tin trong tn dng th c thanh ton, n tr thnh mt khon n do ngn hng ti tr cho doanh nghip nhp khu. iu kin m tn dng th: Doanh nghip nhp khu c mt khon tin k qu ti ngn hng. - Vn ngn hn c m bo. + Th chp bng khon phi thu Doanh nghip mun nhn c khon vay ngn hn ngn hng hay cng ty ti chnh, th ngn hng hay cng ty ti chnh s ngh s dng ha n thu tin lm vt m bo cho khon vay. Ngn hng s nh gi cht lng ha n thu tin, xc nh gi tr khon vay tng ng. Gi tr khon vay ty thuc vo mc ri ro, c th dao ng t 20% - 90% gi tr danh ngha ca khon phi thu. + Mua n Ngn hng v t chc ti chnh c th mua cc khon phi thu ca doanh nghip. Sau khi mua bn xong, bn mua n s thu hi cc khon n theo cc chng t mua v chu mi ri ro. + Vay th chp bng ti sn. L vic doanh nghip i vay dng ti sn l bt ng sn thuc s hu ca mnh hoc gi tr quyn s dng t hp php bo m thc hin ngha v vi ngn hng. + Vay cm c bng ti sn. L vic doanh nghip i vay giao ti sn ca mnh l bt ng sn thuc s hu ca mnh cho ngn hng m bo thc hin ngha v tr n, nu ti sn cm c c ng k quyn s hu th cc bn c th tha thun bn cm c vn gi ti sn cm c hoc giao cho bn th ba gi. + Vay nh bo lnh L vic bn th ba cam kt vi ngn hng (ngi nhn bo lnh) s thc hin ngha v thay cho doanh nghip (ngi c bo lnh), nu khi n thi hn m ngi c bo lnh khng thc hin hoc thc hin khng y ngha v. + Chit khu thng phiu Doanh nghip c hot ng nhp khu c th s dng thng phiu
16
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 chit khu trn th trng tin t. Doanh nghip c th em chit khu cc thng phiu ti b phn ti chit khu thuc ngn hng nhn c nhng khon tin vn ngn hn. Bng cch ny doanh nghip c th to ra c ngun vn ngn hn. i vi nh xut khu, s tin thu c do em cc thng phiu i chit khu tnh theo cng thc sau: P=F
Frn 360
Trong : P l s tin thu c F l mnh gi thng phiu r l li sut chit khu (theo nm) n l s ngy chit khu. Vic tm ngun vn thng qua chit khu thng phiu c u im l mc chi ph thp hn hnh thc vay ngn hn khc, bi v mc li sut chit khu theo k hoch ti chit khu ca Ngn hng nh nc thng thp hn so vi li sut cho vay ph bin cc ngn hng thng mi. Hn na, nh thng phiu c lu hnh rng ri nn tn hiu v sn phm ca doanh nghip pht hnh thng phiu c nhiu ngi bit n. y l hnh thc qung co t tn km. Tuy nhin, s dng thng phiu tm ngun vn cng c im hn ch v quy m ca ngun vn ny dnh sn ty thuc vo mc d tha vn tm thi ca cc ngn hng v cc t chc ti chnh tn dng khc (cc doanh nghip cung ng vn). Vn ngn hn t pht hnh tri phiu ngn hn ca doanh nghip Tri phiu doanh nghip l giy chng nhn n ngn hn do doanh nghip pht hnh huy ng vn ngn hn b p cho thiu ht tm thi. Tri phiu doanh nghip thng ch c pht hnh bi nhng doanh nghip c tiu chun theo quy nh ca Lut chng khon. Nu khng c uy tn th ri ro ca nh u t khi mua tri phiu cao hn l gi tin vo ngn hng, khi y doanh nghip phi tr t sut li tc cao hn li sut ngn hng mi huy ng c vn. Nhng nu vy, chi ph huy ng vn ca doanh nghip tr nn qu cao, thm ch cao hn c li sut ngn hng. Khi , i vi doanh nghip, i vay ngn hng cn r hn pht hnh tri phiu huy ng vn ngn hn. Do , doanh nghip mun pht hnh tri phiu huy ng vn th uy tn tn dng ca doanh nghip phi cao hn ngn hng mi c c hi huy ng vn r hn vay ngn hng. b) Vn di hn Vn di hn l nhng ngun vn m doanh nghip c th huy ng v a vo s dng trong mt khong thi gian di (t 1 nm tr ln) nh: tri phiu doanh nghip, c phiu (c phiu thng v c phiu u i), cc khon n vay di hn t cc t chc tn dng, cc nh u t Ngun vn ny ch yu bao gm vn ch s hu v n vay di hn
17
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Nhu cu vn di hn ca doanh nghip trc ht xut pht t nhu cu u t vn vo cc d n u t (u t m rng quy m sn xut kinh doanh, thay th ti sn c nh, ci tin quy trnh sn xut kinh doanh nhm nng cao cht lng sn phm hoc gim chi ph, u t lin doanh lin kt, gp vn c phn), k n l nhu cu u t vo ti sn ngn hn thng xuyn. Ngun vn ti tr cho nhu cu u t ny l ly t ngun vn di hn ca doanh nghip. i vi mt doanh nghip, vn u t c hnh thnh t nhiu ngun khc nhau. Ngun vn di hn c hnh thnh t hai cch sau y: Cch th nht: hnh thnh t qu trnh tn ti ca doanh nghip + Vn di hn khi hnh thnh doanh nghip Khi thnh lp doanh nghip theo quy nh ca Nh nc, i hi phi c mt lng vn ti thiu cn thit u t cho hot ng sn xut kinh doanh. Ngun hnh thnh vn u t ban u gia cc loi hnh doanh nghip cng c im khc nhau.. i vi loi hnh cng ty c phn, cng ty trch nhim hu hn, hp tc x, doanh nghip t nhn, doanh nghip lin doanh, doanh nghip c vn u t nc ngoi.Vn u t ban u c hnh thnh t nhiu hnh thc khc nhau theo quy nh ca php lut hin hnh. Ty theo tnh hnh ca doanh nghip v tnh hnh c th, vic gp vn c th thc hin di dng gp bng tin mt, gp vn bng nh ca, my mc thit b, bn quyn s hu cng nghip.. Ngoi ngun vn ch s hu b ra cn c th huy ng mt phn vn vay n di hn. + Ngun vn di hn hnh thnh trong qu trnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip Trong qu trnh sn xut kinh doanh, doanh nghip vn phi tip tc thc hin vic u t di hn. Vic u t ny trc ht l thay th cc ti sn di hn (ch yu l ti sn c nh) c, mt khc l s u t cho s tng trng ca doanh nghip, s pht trin ca doanh nghip n mc nht nh i hi phi b sung vn u t di hn vo ti sn di hn v ti sn ngn hn thng xuyn. Cch th hai: Hnh thnh t xut x ca cc ngun vn di hn + Vn di hn t bn trong doanh nghip (ngun vn t c) Bao gm phn li nhun hng nm li nhm tng thm vn pht trin sn xut kinh doanh v tin khu hao ti sn c nh. Mt phn li nhun ca doanh nghip c li hng nm nhm b sung vn, t p ng s tng trng ca doanh nghip. S tin khu hao ti sn c nh nh phn trc xem xt ch yu dng cho vic u t ti sn xut gin n ti sn c nh. Tuy nhin, cng cn thy rng, ti sn c nh sau mt thi gian cn i mi, trong khi tin khu hao ti sn c nh c tnh ra hng nm v c
18
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 tch ly li. Do vy, trong khi cha c nhu cu thay th ti sn c nh c c th s dng s tin khu hao p ng nhu cu u t tng trng ca doanh nghip. Trn ngha cho thy tin trch khu hao ti sn c nh khng ch c tc dng ti sn xut gin n ti sn c nh m cn c tc dng ti sn xut m rng i vi doanh nghip. + Vn di hn t bn ngoi Khi c nhu cu u t vn di hn, trc ht doanh nghip phi tm kim s vn t bn trong thc hin mt phn hoc ton b k hoch u t ca mnh. Ch khi ngun vn t bn trong khng p ng th doanh nghip phi tm kim ngun vn t bn ngoi. Trong nn kinh t th trng, do th trng ti chnh nht l th trng vn pht trin nn cc doanh nghip c rt nhiu hnh thc v c hi huy ng vn t bn ngoi nh: pht hnh tri phiu v c phiu, gi vn lin doanh di hn, vay di hn ngn hng Cc hnh thc huy ng vn di hn ca doanh nghip: - Pht hnh tri phiu di hn, tri phiu doanh nghip l chng ch vay vn do doanh nghip pht hnh, th hin ngha v v s cam kt ca doanh nghip thanh ton s li tc tin vay vo nhng thi hn xc nh cho ngi nm gi tri phiu. Thng qua vic s dng tri phiu di hn, doanh nghip c th vay vn trung hn v di hn qua th trng vn vi mt khi lng ln. - Pht hnh c phiu huy ng vn c phn ca cng ty c phn nhm tng thm vn u t vo sn xut kinh doanh. Vic pht hnh tri phiu v c phiu l nhng hnh thc huy ng vn ca doanh nghip, n cho php thu ht mt s tin nhn ri tng i ln ca cc t chc, cc tng lp dn c vo hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. nc ta hin nay c nhiu doanh nghip ang vn dng hnh thc ny vo vic huy ng vn u t. - Huy ng gp vn lin doanh di hn: Trong hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip xut hin nhiu hnh thc lin kt kinh t khc nhau. Trong lin doanh di hn cng l mt hnh thc lin kt kinh t m khi doanh nghip thc hin mt d n sn xut kinh doanh c tnh cht di hn nhng khng vn u t doanh nghip c th mi cc n v v cc c nhn khc cng b vn u t v cng chia li nhun theo phn ng gp (k c lin doanh nc ngoi). - Vay vn di hn ngn hng v cc t chc tn dng khc, cc doanh nghip cng c th vay vn di hn ca nc ngoi - Huy ng vn bng cch s dng hnh thc thu ti chnh. Ngoi ra, trong nhng trng hp nht nh doanh nghip cn c th c Nh nc hoc cc t chc khc tr cp u t.
19
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Trn y l cc ngun vn u t di hn trong qu trnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Trong , vic huy ng ngun vn bn trong doanh nghip l mt vn ht sc quan trng i vi s pht trin ca doanh nghip. Ngun vn t bn ngoi l cn thit nhng khng nn trng i qu mc vo nhng ngun vn bn ngoi doanh nghip. Mun bit c ni dung ca ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip, trc tin chng ta phi i vo tm hiu c cu vn ca doanh nghip. (2) Ngun vn ca doanh nghip: bao gm N phi tr v Vn ch s hu (a) N phi tr L cc ngun vn c hnh thnh t vay ca cc ngn hng thng mi hoc cc t chc tn dng khc, cng ty ti chnh, qu u t; vay thng qua vic pht hnh tri phiu, c phiu (nu iu kin theo quy nh ca Lut chng khon), cc khon n khch hng cha thanh ton, cc khon n cha thanh ton trong giao dch Doanh nghip ch c quyn s dng trong mt khong thi gian nht nh N phi tr ca doanh nghip gm: N ngn hn v n di hn. N ngn hn: L khon tin m doanh nghip c trch nhim tr trong vng mt nm, gm cc khon: - Vay ngn hn ca cc t chc tn dng; - Khon n di hn n hn tr; - Cc khon tin phi tr cho ngi bn, ngi cung cp, ngi nhn thu; - Thu v cc khon phi np cho Nh nc; - Tin lng, ph cp, tin thng phi tr cho ngi lao ng; - Cc khon chi ph phi tr; - Cc khon nhn k qu, k cc ngn hn; - Cc khon phi tr ngn hn khc. N di hn: L cc khon n m thi gian tr n trn mt nm, bao gm cc khon: - Vay di hn cho u t pht trin; - N di hn phi tr; - Tri phiu pht hnh; - Cc khon nhn k qu, k cc di hn; - Thu thu nhp hon li phi tr; - Qu d phng tr cp mt vic lm; - D phng phi tr.
20
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Mt trong nhng u im ln nht ca vic dng n thay cho vn ch s hu l li sut m doanh nghip phi tr trn n c min thu. Trong khi th c tc hay cc hnh thc thng khc cho ch s hu phi b nh thu. Trn nguyn tc m ni, nu chng ta thay vn ch s hu bng n th s gim c thu doanh nghip phi tr, v v th tng gi tr ca doanh nghip ln. Mt iu cn lu , vi nhng nc m nh u t phi tr thu thu nhp c nhn vi mc cao th u im ny ca n s b gim hay tr thnh yu im. u im th hai ca n, l thng thng n r hn vn ch s hu. ni n gin l li sut ngn hng, hay li sut tri phiu thp hn nhiu soi vi li sut k vng ca nh u t. Do khi tng n tc l gim chi ph chi ra trn mt ng tin mt v v th tng cao li nhun, cng nh ga tr ca cng ty. V tnh cht ny m t s n trn vn ch s hu cn c gi l t s n by. Tuy vy doanh nghip khng th tng n ln mc qu cao so vi ch s hu. Khi cng ty s ri vo tnh trng ti chnh khng lnh mnh, v dn n nhng ri ro khc m chng ta s bn trong nhng phn sau. (b) Vn ch s hu Ngun vn ch s hu l s vn ca cc ch s hu m doanh nghip khng phi cam kt thanh ton. Ngun vn ch s hu do ch doanh nghip v cc nh u t gp vn hoc hnh thnh t kt qu kinh doanh, do ngun vn ch s hu khng phi l mt khon n. Mt doanh nghip c th c mt hoc nhiu ch s hu vn. i vi cng ty Nh nc, vn hot ng do Nh nc giao hoc u t nn Nh nc l ch s hu vn. i vi doanh nghip lin doanh, cng ty TNHH, cng ty hp danh th ch s hu vn l cc thnh vin tham gia gp vn hoc cc t chc, c nhn tham gia hn vn. i vi cc cng ty c phn th ch s hu vn l cc c ng. i vi cc doanh nghip t nhn, ch s hu vn l c nhn hoc ch h gia nh. Ngun vn ch s hu bao gm: - Vn ng gp ca cc nh u t thnh lp mi hoc m rng doanh nghip. Ch s hu vn ca doanh nghip c th l Nh nc, c nhn hoc cc t chc tham gia gp vn, cc c ng mua v nm gi c phiu; - Cc khon thng d vn c phn do pht hnh c phiu cao hn hoc thp hn mnh gi; - Cc khon nhn biu, tng, ti tr (nu c ghi tng vn ch s hu); - Vn c b sung t kt qu sn xut, kinh doanh ca doanh nghip theo quy nh ca chnh sch ti chnh hoc quyt nh ca cc ch s hu vn, ca Hi ng qun tr,. . . - Cc khon chnh lch do nh gi li ti sn, chnh lch t gi hi oi pht sinh trong qu trnh u t xy dng c bn, v cc qu hnh thnh t li nhun sau thu (Qu u t pht trin, qu d phng ti chnh, cc
21
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 qu khc thuc vn ch s hu, li nhun cha phn phi, ngun vn u t XDCB,. . .); - Gi tr c phiu qu lm gim ngun vn ch s hu. Mt trong nhng khuyt im ca vn ch s hu l chi ph s dng vn thng cao hn n. Bi l, v khng ngi u t no b tin u t vo cng ty gnh chu nhng ri ro v hot ng v kt qu kinh doanh ca cng ty m li chu nhn tin li bng li sut cho vay n. Vic ny cng vi tnh cht khng c min tr thu lm cho chi ph vn cng cao hn. Vic ny dn ti mt im khng thun li khc, l khi vn ch s hu cng cao, s lng ngi ch s hu cng nhiu, th p lc v k vng ca nh u t cng nh s qun l, gim st ca h ln cc nh iu hnh cng ty cng ln. Tuy vy vn ch s hu s vn phi tng khi cng ty cn tin. Tng cn bng vi n v gi cho cng ty trong tnh trnh ti chnh lnh mnh. Mt l do cc nh u t tng vn na l khi th trng nh gi c phiu ca n cao hn gi tr ni ti (overprice). Pht hnh vn trong trng hp s to ra li nhun ti chnh cho cng ty, v thc cht l tng phn li nhun cho nhng nh u t hin hu. T l n cao s dn n nguy c ph sn. Mt cng trnh nghin cu ti M cho thy chi ph ph sn chim khong 3% th gi ca tt c cc cng ty nim yt. Nghin cu cn cho thy chi ph hao mn doanh nghip (cost of business erosion) cn cao v nghim trng hn nhiu. Nhng cng ty c t l n cao, s "nht tay trong vic nm bt nhng c hi u t. Chng cng c khuynh hng gim bt nhng chi ph to ra hiu qu trong tng lai nh chi ph nghin cu v pht trin, hun luyn, xy dng thng hiu. Kt qu l nhng doanh nghip ny b qua nhng c hi tng gi tr ca doanh nghip. Mc n cao cn dn n nhng nguy c mt khch hng, nhn vin v nh cung cp. Nguy c cng cao hn khi sn phm ca cng ty c vng i phc v v bo hnh lu di. Mt v d r nht l cng ty xe hi Chrysler b gim 40% doanh s khi phi i din nguy c ph sn v n nn vo nm 1979. Ngoi ra cng ty c mc n cao cn to ra s mu thun gia cc ch n v nh u t khi cng ty sp phi ngng hat ng tr n. Khi c nguy c xy ra, cc nh u t khn ngoan s tm cch u t di mc underinvestment. Tc l h s tp trung u t vo nhhng d n, ri ro cao, to ra gi tr thp trong tng lai, nhng c th em li tin mt c th chia di dng c tc ngay lc ny. Trong khi nhng ch n li mun cng ty u t vo nhng d n t ri ro v to c gi tr cao trong tng lai. V mu thun v th pht sinh.
22
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 1.1.2. Cc ch tiu phn nh cu trc vn nh hng n hiu qu hot ng ca doanh nghip 1.1.2.1. Vng quay ti sn (Vts) Doanh thu thun Tng ti sn bnh qun = 360 Vts
Vts =
S ngy ca mt vng quay
ngha: Vng quay tng ti sn ni ln 1 ng ti sn to ra c bao nhiu ng doanh thu thun. Ch tiu ny cng cao cng tt. 1.1.2.2. Vng quay ti sn ngn hn (Vnts) Doanh thu thun Vnts = Ti sn ngn hn bnh qun S ngy ca mt vng quay = 360 Vnts
ngha: Vng quay ti sn ngn hn ni ln 1 ng ti sn ngn hn to ra c bao nhiu ng doanh thu thun. Ch tiu ny cho bit nu ti sn ngn hn bnh qun cng thp th vng quay ti sn ngn hn cng nhanh, dn n tng hiu sut hot ng ca doanh nghip. 1.1.2.3. Vng quay ti sn di hn (Vdts) Vdts = Doanh thu thun Ti sn di hn bnh qun S ngy ca mt vng quay = 360 Vdts
ngha: Vng quay ti sn di hn ni ln 1 ng ti sn di hn to ra c bao nhiu ng doanh thu thun. Ch tiu ny cng cao cng tt. 1.1.2.4. Vng quay hng tn kho (Vtk) Vtk = Tng doanh thu thun Hng tn kho bnh qun S ngy ca mt vng quay = 360 Vtk
23
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 ngha: Vng quay hng tn kho ni ln 1 ng vn tn kho to ra c bao nhiu ng doanh thu thun. Ch tiu ny cng cao cng tt. 1.1.2.5. Vng quay khon phi thu (Vkpt) Vkpt = Tng doanh thu thun Khon phi thu bnh qun S ngy ca mt vng quay = 360 Vkpt
ngha: Vng quay khon phi thu ni ln 1 ng vn bn chu to ra c bao nhiu ng doanh thu thun. Ch tiu ny cng cao cng tt. 1.1.2.6. K thu tin bnh qun (N) N = Cc khon phi thu bnh qun Doanh thu thun x 360 ngy
ngha: K thu tin bnh qun ni ln ni ln quay mt vng khon phi thu bnh qun mt bao nhiu ngy, ch tiu ny cng nh cng tt. 1.1.3. Cc ch tiu nh gi hiu qu hot ng 1.1.3.1. T sut li nhun trn doanh thu (ROS) ROS = Tng li nhun sau thu Tng doanh thu thun ngha: mt ng doanh thu thun to ra bao nhiu ng li nhun sau thu. Ch s ny cng cao cng tt 1.1.3.2. T sut li nhun thun t hot ng kinh doanh trn tng ti sn (ROA) ROA = Tng li nhun sau thu Tng ti sn bnh qun ngha: mt ng ti sn to ra bao nhiu ng li nhun sau thu. Ch s ny cng cao cng tt 1.1.3.3. T sut li nhun trn vn ch s hu Tng li nhun sau thu ROE = Vn ch s hu bnh qun
ngha: mt ng vn ch s hu to ra bao nhiu ng li nhun sau

24
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 thu. Ch s ny cng cao cng tt. ROE ca tng ngnh l khc nhau, v d i vi ngnh dt may thng giao ng 10%-13%, trong khi ROE ca khi ngnh ngn hng li cao hn, t 20%-30%. T sut ny cng ln th DN sn xut kinh doanh cng c hiu qu; ngc li, cho thy DN ang gp kh khn trong hot ng SXKD, cnh bo tim n ri ro, i hi DN phi c bin php khc phc. Cc t sut li nhun trn l nhng ch s nh gi tng qut v tnh hnh ti chnh v hiu qu hot ng SXKD ca DN. 1.1.3.4. Kh nng thanh ton li vay Kh nng thanh ton li vay = ( Li nhun trc thu + li vay) / Li vay ngha: Ch s ny ni ln 1 ng li vay ca DN c bao nhiu ng li nhun trc thu v li vay tr. Ch s ny cng cao cng tt. 1.1.4 Cc nhn t nh hng ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip Cc l thuyt v nghin cu thc nghim cho thy rng: li nhun (profitability); ti sn c nh hu hnh (tangibility); thu (tax); quy m cng ty (size); c hi tng trng (growth opportunities); c im ring ca ti sn cng ty (uniqueness); tnh thanh khon (liquidity).v.v..l nhng nhn t nh hng n c cu vn ca cng ty. Mt trong cc vn in hnh khi nghin cu v c cu vn l cu hi nn s dng gi tr s sch hay gi tr th trng ca n v vn ch s hu (hay l kt hp c hai). Quyt nh la chn c cu vn ca cng ty lin quan n mc ti u ca n by ti chnh c xc nh trc tip bi t l tng quan ca chi ph v li ch t vic i vay mn. Bng cch vay mn, cng ty c th hng li ch do tit kim thu bi v chi ph li vay l khon lm gim tr thu thu nhp phi np, do vy s c tc ng dng n gi tr cng ty. Tuy nhin, s thay i trong gi tr th trng ca n vay khng c tc ng trc tip n tin tit kim c t tm chn thu ca li vay. Mc khc, cc kin ng h vic s dng gi tr s sch l chi ph ch yu ca vic i vay mn chnh l chi ph khn kh ti chnh d tnh (the expected cost of financial distress) trong trng hp cng ty b ph sn, v gi tr lin quan n ngha v ca con n l gi tr s sch ca khon n ch khng phi gi tr th trng ca n vay. Mc khc, cc kin ng h vic s dng gi tr th trng cho rng gi tr th trng mi cui cng mi l gi tr thc ca cng ty. Cn lu rng, c kh nng mt cng ty c th c gi tr s sch ca vn ch s hu m trong khi gi tr th trng vn l dng, bi v gi tr s sch m phn nh cc khon l trc , trong khi gi tr th trng dng phn nh k vng v dng tin trong tng lai ca cng ty.
25
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 1.1.4.1 Nhn t th nht: Li nhun (ROA) c o lng bng li nhun trn tng ti sn (ROA). Theo l thuyt trt t phn hng th cc nh qun l thch ti tr cho cc d n bng ngun vn t ni b hn sau mi n ngun vn t bn ngoi. Ngoi ra, cc cng ty c li khng thch huy ng thm vn ch s hu nhm trnh vic pha long quyn s hu. iu ny c ngha l cc cng ty c li s c t l n vay thp. Nghin cu ca Titman v Wessels (1988); Rajan v Zingales (1995) cc nc pht trin; Wiwattanakantang (1999) Thi Lan; Chen (2004) Trung Quc cho thy mi quan h t l nghch (-) gia n by ti chnh v li nhun. Tuy nhin, m hnh l thuyt da trn thu li cho rng cc cng ty ang hot ng c li nn vay mn nhiu hn, khi cc yu t khc khng i, v nh vy h s tn dng c tm chn thu nhiu hn. Do vy, v mt l thuyt li nhun c tc ng (+) hoc (-) n n by ti chnh. 1.1.4.2 Nhn t th hai: Ti sn c nh hu hnh (Tangibility) c o lng bng tng ti sn c nh hu hnh trn tng ti sn. Theo cc l thuyt, ti sn c nh hu hnh c mi quan h t l thun (+) vi n by ti chnh, bi v cc ch n thng i hi phi c th chp m bo cho cc khon vay. Hn na, gi tr thanh l ca cng ty cng tng ln khi c ti sn c nh hu hnh v lm gim thit hi trong trng hp cng ty ph sn. Titman v Wessels (1988) v Rajan v Zingales (1995) cho thy ti sn c nh hu hnh c mi quan h t l thun vi n by ti chnh cc nc pht trin, Wiwattnakantang (1999) v Chen (2004) cho thy ti sn c nh hu hnh c mi quan h t l thun vi n by ti chnh ti Thi Lan v Trung Quc. 1.1.4.3 Nhn t th 3: Thu (Tax) c o lng bng khon thu cng ty phi np trn thu nhp trc thu v li vay (EBIT) ca cng ty, tc l mc thu thc s m cng ty phi np. Cc cng ty c mc thu thc np cao s s dng nhiu n vay tn dng tm chn thu, do vy thu c quan h t l thun (+) vi n by ti chnh. 1.1.4.4 Nhn t th t: Quy m ca cng ty (Size) c o lng bng gi tr logarith ca tng ti sn. Theo L thuyt nh i th quy m ca cng ty c mi quan h t l thun (+) vi n vay, bi v cc cng ty ln thng c ri ro ph sn thp v c chi ph ph sn thp. Ngoi ra, cc cng ty ln c chi ph vn ngi i din ca n vay (agency costs of debt) thp, chi ph kim sot thp, t chnh lch thng tin hn so vi cc cng ty nh hn, dng tin t bin ng, d dng tip cn th trng tn dng, v s dng nhiu n vay hn c li nhiu hn t tm chn thu. Cc nghin cu ca Wiwattnakantang (1999), Huang v Song (2002) v Chen (2004) cc nc ang pht trin; nghin cu ca Titman v Wessels (1988) v Rajan v Zingales (1995) cc nc pht trin cho thy quy m ca cng ty v n by ti chnh c mi quan h t l thun (+). Mt khc, nghin cu ca Beven v Danbolt (2002) li cho thy quy m cng ty c quan h t l nghch vi n ngn hn v t l thun vi n di hn.
26
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 1.1.4.5 Nhn t th 5: Cc c hi tng trng (Growth opportunities) Thng c o lng bng ch s Tobins Q (t l gi tr th trng/gi tr s sch ca tng ti sn), tuy nhin, do hn ch v s liu nn trong nghin cu ny tc gi s dng tc tng trng ca tng ti sn. Cc cng ty c trin vng tng trng trong tng lai thng da vo ti tr bng vn ch s hu. iu ny c th gii thch bng thuyt chi ph vn ngi i din (agency costs). Theo Myers(1984), nu mt cng ty c n by ti chnh cao th cc c ng ca cng ty c khuynh hng khng u t nhiu vo cc d n ca cng ty bi v li nhun t cc khon u t ny s c li cho cc ch n hn l cho cc c ng. Nhng chi ph nh vy rt ng k, v nu nh vy cc cng ty tng trng cao vi nhiu d n sinh li thng da vo vn ch s hu nhiu hn n vay. Do vy, n by ti chnh c mi quan h t l nghch (-) vi c hi tng trng. 1.1.4.6 Nhn t th 6: c im ring ca ti sn cng ty (Uniqueness) c im ring ca ti sn c th o lng bng t l gi vn hng bn/tng doanh thu thun hoc t l chi ph R&D/tng doanh thu. Cc cng ty c cc sn phm c o thng c n by ti chnh thp bi v nu cng ty b ph sn, th trng th cp c tnh cnh tranh cho hng tn kho v cc thit b sn xut ca cng ty c th khng c. Do vy, c im ring ca ti sn cng ty t l nghch (-) vi n by ti chnh. Do hn ch v s liu chi ph R&D, nn tc gi s dng t l gi vn hng bn/tng doanh thu thun. 1.1.4.7 Nhn t th 7: Tnh thanh khon (Liquidity) c o lng bng t l ti sn lu ng/tng n ngn hn. Tnh thanh khon ny c tc ng (+) v (-) n quyt nh c cu vn. Th nht, cc cng ty c t l thanh khon cao c th s dng nhiu n vay do cng ty c th tr cc khon n vay ngn hn khi n hn. Nh vy c ngha l tnh thanh khon ca cng ty c quan h t l thun (+) vi n vay. Mt khc, cc cng ty c nhiu ti sn thanh khon c th s dng cc ti sn ny ti tr cho cc khon u t ca mnh. Do vy, tnh thanh khon ca cng ty c quan h t l nghch (-) vi n by ti chnh.4 1.2. Ti cu trc vn 1.2.1 Khi nim, ni dung ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip Ti cu trc Restructuring l qu trnh t chc (re-organize), sp xp li doanh nghip nhm to ra trng thi tt hn cho doanh nghip t c nhng hiu qu ti u. Ngoi ra, cn c th bt gp thut ng Re-engineering (c mt s ngi dch l ti lp) l qu trnh thit k li (redesign) tn gc cc qu trnh
Trn Hng Sn, Bi ng trn tp ch kinh t pht trin, Cc nhn t tc ng n c cu vn ca cng ty nim yt trn TTCK Vit Nam
4
27
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 (processes) trong doanh nghip, c bit l cc qu trnh kinh doanh (business processes) nhm gip cho t chc hot ng hiu qu hn. Mc tiu ca reengineering l to ra nhng quy trnh c thit k li tt hn, gip doanh nghip hot ng hiu qu hn, cng da trn nhng nn tng v s mnh, tm nhn, nh hng chin lc sn c ca doanh nghip. Theo mt s nh kinh t hin nay, ti cu trc doanh nghip l qu trnh ti thit k mt hoc nhiu kha cnh ca doanh nghip. Qu trnh ti t chc mt doanh nghip c th c trin khai t mt s nhn t khc nhau, chng hn s nh v doanh nghip phi cnh tranh hn tn ti trong mi trng kinh t bt li, hoc a doanh nghip hng v mt hng hon ton mi. Tuy nhin, vic ti cu trc ti chnh li c th din ra p ng s st gim trong doanh s do nn kinh t gp phi kh khn (v d nh sau khng hong) hoc cc quan ngi tm thi v nn kinh t tng th. Trong trng hp ny, doanh nghip c th cn sp xp ti sn ti chnh nh phng tin duy tr s vn hnh doanh nghip trong thi k khc nghit ny. Chi ph ca doanh nghip c th b ct gim bng cch phi hp cc chi nhnh hay cc b phn, ti b tr cc nhim v v gim bt nhn s, hoc ct bt sn xut nhiu c s do doanh nghip s hu. Lc , ti cu trc trng tm nhm h tr s tn ti ca doanh nghip trong mt th trng kh khn, thay v m rng th phn ca doanh nghip. 1.2.2. Nguyn tc ca ti cu trc vn doanh nghip: (1) Nguyn tc th nht: - Gim chi ph v tng hiu sut; - Tn dng c ngun ti chnh vn c, b tr li c cu ti chnnh ca cc ngun vn trong doanh nghip, s dng ngun ti tr (n hoc vn ch s hu) mt cch hp l; - Tng trng vn sn xut kinh doanh trong k vng. (2) Nguyn tc th hai: Tng cng th phn, c th m rng quy m vn, hoc b tr, phn b li cc ngun vn c tng li nhun (3) Nguyn tc th ba: Thit thp k nng thng thuyt v xc lp mi quan h c hiu qu hn vi nhng bn c lien quan v vn nh: cc ngn hng, cng ty ti chnh, cc nh cung cp v cc c ng (4) Nguyn tc th t: S dng cng ngh thng tin hin i gim thiu chi ph v qun l, chi ph giao dch (nh h thng bn hng trc tuyn, h thng phn phi hu cn hin i, logictics) (5) Nguyn tc th nm: Kim sot nhng chi ph gin tip, gim nhng chi ph khng lin quan trc tip n sn phm hoc dch v.
28
1.2.3 Ni dung ca ti cu trc vn doanh nghip bao gm: - iu chnh c cu cc hot ng sn xut kinh doanh lin quan n b tr vn: Th trng, sn phm hng ha, dch v, nhn s - iu chnh c cu, t trng ca cc ngun ti tr: Vn vay hay vn ch s hu, vn di hn, ngn hn theo mt k vng trc mt v lu di ca doanh nghip. - iu chnh c cu th ch ni b trong v ngoi doanh nghip: iu chnh cc chnh sch, quy nh v thu nh hng n vic phn phi li trong ni b doanh nghip, hoc li ch gia nh nhng nh qun l v ch s hu doanh nghip. 1.2.4. S cn thit khch quan ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip Vit Nam trong thi k hi nhp quc t Ti cu trc vn l mt yu cu tt yu khch quan ca doanh nghip ph hp vi tc ng ca nhng nguyn nhn bn trong (ni ti) v bn ngoi doanh nghip. Nguyn nhn bn trong, bao gm: Nguyn nhn 1: Phng nga ri ro trong sn xut kinh doanh Khi kinh doanh thun bum xui gi, n by ti chnh lun em li li nhun cao cho ch s hu, khi d n c kh nng sinh li, mt ng vn tham gia vo d n sinh li cao hn chi ph vay vn v phn chnh lch ln, chy vo ti cc ch u t. V vy, khi kinh doanh ang pht t, ngi ta s dng tin ca mnh khi kinh doanh c li l tt nhin, tn dng c hi dng tin ca ngi khc kinh doanh em li li nhun cho mnh. Mt khc, n by ti chnh li c tnh hai mt. Khi kinh t suy thoi, mt tri ca n by ti chnh bc l r rt bi n tr thnh gnh nng v xut hin nguy c ri ro. y chnh l lc m nhiu DN kinh doanh thua l, mt kh nng thanh ton v ph sn. Bi vy, ti cu trc ti chnh khng bao gi l mun v iu ny vn l ni dung u tin DN cn quan tm. Theo l thuyt ti chnh c in th khi tng mt t l n nht nh no th chi ph ca n v chi ph ca vn ch s hu cng bt u tng ln. Lun im ny cng cho rng n l cn thit gim chi ph vn nhng khng c qu gii hn v vi mi DN tn ti mt cu trc ti chnh ti u khc nhau. Khi cha t n gii hn n ti u th DN c li, khi vay n kinh doanh cc d n sinh li, cn khi vt qu gii hn n ti u ca mnh, cng c ngha l lm dng n by ti chnh, th d cho vay vn u t vo cc d n sinh li cao chng na, ri ro ti chnh ca DN ngy cng ln
29
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Nhng DN ny s hng chu nhiu ri ro nht trong khng hong khi bng chc cc d n sinh li khng nh d kin hoc chuyn thnh thua l. Bi vy, DN cn ti cu trc ngun vn, gim thiu ri ro t cu trc ti chnh bng cch la chn c cu vn ti u, trong cn lu l t l n/VCSH cng cao th ri ro cng cao. gim t l n, khng ch n thun l tng gim cc con s, phi tng vn ch s hu hoc gim n m phi sot xt li bn cht ca tng yu t cu thnh nn n. DN phi r sot li tt c nhu cu vn, cc khon chi tiu ct loi b chi ph khng cn thit, r sot li cc i tc cp vn ct gim nhng khon vay t . DN cn tm kim nhng ngun cung vn mang tnh di hn, cng chia s ri ro vi DN Nguyn nhn 2: Gii quyt mu thun gia s phn chia ti u ca n v vn ch s hu Khng th ph nhn rng n by ti chnh em li nhiu ch li cho DN. Vi nh qun l, DN vn kinh doanh s t c cc mc tiu chin lc. Vi ch s hu th vn vay ln em li hy vng sinh li t sut cao, ng thi l c s rng buc trch nhim qun l ca cc ch vn vay, cng to dng cho thnh cng ca DN. V l thuyt, s phn chia ti u gia n v vn ch s hu s gii quyt mu thun gia nh qun l vi c ng v kt qu lm tng gi tr DN. C ng v ch n vn c nhiu mu thun v li ch. Khi n qu cao th u t nhiu ri ro v c ng c kh nng mt phn vn gp, dn n tng ri ro ph sn. Do , cc iu khon v chia s ri ro cn c quy nh cht ch hn trong hp ng vay n. Vic s dng n by ti chnh trong bi cnh khng hong cn rt thn trng bi chi ph cao v ri ro cng cao. Nguyn tc l ch dng vn cho nhng khon chi thc s cn thit v ri ro thp. Nhng khon u t ngoi mc tiu chin lc phi c loi b. Cc trng hp DN cn ti cu trc ngun vn sau y: i. i vi DN kinh doanh thua l ko di: Hai nm qua, khng t nhng DN do yu km trong cng tc qun l hay do cc nguyn nhn khch quan dn n tnh trng b thua l nng n. Nhng khon tn tht do thua l trc ht ch s hu phi gnh chu. Xt v mt ti chnh, s thua l khin cho gi tr ti sn ca DN b gim i v tt yu vn ch s hu cng b gim theo. Nu tnh trng tip tc din ra, vn ch s hu s b hao ht nhanh chng, v hnh chung khin h s n ngy cng tng ln v ri ro ti chnh cng cng e da s tn ti ca DN. Vi tnh trng ny, mt mt i hi DN phi t chc li sn xut, kinh doanh, mt khc phi ti cu trc ngun vn ci thin tnh hnh ti chnh. gim l, DN cn ct bt nhng chi ph khng cn thit, hn ch khon vay u t vo nhng d n cha thu li c ngay, chp nhn thu gn ngnh ngh, rt bt chi nhnh, i l thiu hiu qu, tm mi cch y mnh doanh thu bng
30
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 tng kh nng tiu th sn phm, gim gi thnh u vo... tng bc a cu trc ngun vn dn tr li cn bng. ii. i vi DN tng trng qu "nng": Khng hong ti chnh em li c hi cho mt s ngnh ngh v khng t DN vn c mc tng trng tt. Tuy nhin, mt s DN khng qun l c tc tng trng ca mnh dn n s tng trng qu nhanh thm ch ri vo tnh trng qu "nng". iu ny trc mt d lm cn kit cc ngun lc ti chnh cng nh khin cho cu trc ngun vn mt cn i nghim trng. Khi tng trng qu nhanh, nhu cu vn cho u t l rt ln. Trong trng hp ny, mc d huy ng ti a ngun vn bn trong nhng khng th p ng c yu cu DN buc phi gia tng huy ng vn t bn ngoi v thc t cho thy nhiu DN i vay khi lng ln u t vo ti sn c nh v m rng qu mc s dng tn dng thng mi t cc nh cung cp. trnh h s n qu cao, c th lm DN mt kim sot trong trng hp ri ro xy ra, DN phi kim sot cht cc d n, chng trnh u t, c k hoch thu hi vn v tr n ng hn nh hoc ti thiu cng c cc phng n d phng khi yu t khng thun li xy ra. B phn ti chnh ca DN phi thng xuyn theo di, bo co s lun chuyn ca dng tin trong DN, d bo nhng kh khn pht sinh v tham mu cho ban lnh o DN cc phng n trnh ri ro ti chnh. Dn dn, DN phi b sung vn ch s hu thng qua tm kim c ng chin lc cn bng vn ch s hu v vn n hoc gim dn cc khon n vay v gii hn an ton. Qu trnh cu trc li ngun vn c th di, c th ngn nhng y l vic lm tt yu. iii. i vi DN mi thay i cu trc kinh doanh hoc mua bn, sp nhp: y l nhng thay i bnh thng ca DN trong bi cnh hu khng hong ti chnh ton cu. D nhin, cu trc kinh doanh thay i khin cho ri ro kinh doanh ca DN cng c s bin ng. Mi mt ngnh kinh doanh c c im kinh t - k thut khc nhau v t mc ri ro kinh doanh cng khc nhau. Mt khi c s thay i cu trc kinh doanh th DN phi tnh n mc ri ro kinh doanh trong ri ro tng th ca DN. iu cng i hi DN phi ti cu trc ngun vn lm cho cu trc ngun vn ph hp hn trc s thay i ca cu trc sn xut kinh doanh. Trong iu kin kinh doanh hin nay, vic mua bn, sp nhp, hp nht DN (M&A) xy ra ngy cng nhiu. Sau khi sp nhp hay hp nht DN, hot ng ti cu trc i hi ngun vn lm cho cu trc ngun vn hp l hn nhm t ti s gia tng t sut li nhun vn ch s hu hay thu nhp mt c phn cng nh s gia tng gi tr DN. Trong trng hp ny, ban lnh o DN phi r sot tht k cu trc ngun vn ca tng b phn, nh gi cc ri ro ti chnh t ring l n tng th v c phng n tng cng nng lc ti chnh cho nhng b phn trng yu, quyt nh n doanh thu v li nhun
31
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Nguyn nhn 3: Thay i quy trnh kinh doanh ca doanh nghip qua ti cu trc vn Hin nay DN bc vo giai on mi, giai on xc nh li nhng gii php di hn. Khng hong lm xo trn c cu nn kinh t nn chin lc, quy trnh, nhn s c c th khng cn ph hp. Bi vy, bn cnh cu trc ti chnh, quy trnh kinh doanh cng l ni dung c mang ra m x, xem xt ti cu trc trong giai on khng hong. Quy trnh kinh doanh (gm cc chin lc, cc quy trnh, cng ngh, v con ngi) l yu t quan trng cn ti c cu. DN cn xc lp li mc tiu nh ra chin lc pht trin mi, c th co hp li, cng c th m rng ra mt ngnh hay lnh vc nht nh m khng hong to t cho ngnh ngh . Vic nh gi li tn gc r quy trnh hot ng sn xut kinh doanh c th khin DN phi thay i mnh m c cu t chc v cc quy trnh th tc trong hot ng, nhng li rt cn thit Hu qu ca cc thay i chin lc cng rt ln. C th hng lot nhn vin c s b sa thi, c th nhn s cp cao c phi ra i, trong khi nhn vin mi, qun l mi cn xut hin, ton b 1 dy chuyn sn xut ra sn phm khng c trong chin lc mi c th bin mt, mt vi chi nhnh nhng th trng cha trc tip em li li nhun c th xo b V th, nu ti cu trc trong khng hong m nng vi, s chun b ca i ng nhn s i mt vi s thay i li khng k lng, rt c th hng lot cn b cht lng ra i. Khi , chin lc ti cu trc d bi bn n my m khng c ngi thc hin nh d tnh, cng s tht bi. Ngc li, y cng l ng thi m theo kha cnh khc, th DN c th cnh tranh c. V d, khi i th cnh tranh thc hin ti cu trc, i khi kh khn ca i th li tr thnh li th ca DN. Do nhn theo kha cnh tch cc th khng hong cng l c hi cho DN ko v nhng nhn ti m giai on n nh rt kh thu ht c, ko v nhng th trng m i th buc phi b qua, tip nhn c cng ngh gi r Nguyn nhn 4: Do nhu cu ca ti cu trc qun tr doanh nghip Thi k khng hong v hu khng hong kinh t ton cu i hi qun tr DN phi nhy bn, linh hot hn bao gi ht. Qun tr DN yu km th nh u t s tr gi thp cho gi tr DN. Ngn hng, khch hng, i tc s tng h s cho DN nu cht lng qun tr tt. Ni cch khc, v ngi i vay t im cao cho nhiu tiu ch s c vay d dng hn, li sut thp hn; ngi vay khng tiu chun th ri ro cao hn, li vay s cao hn. Do gim thiu chi ph vn vay, vic nng cao cht lng qun tr DN, kch thch s dng ti a cc ngun lc, to mi trng cho s sng to ra i cng cn c ch trng. Ring i vi cc DN Vit Nam th qun tr bi bn l mt trong nhng iu ng lu tm nht bi vn d nhiu DN i ln t kinh doanh gia nh, t duy v phng php qun l cn tu tin, cha nht qun. DN Vit Nam phn ln i ln bng chnh sc lc ca ngi ch s hu t
32
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 khi DN quy m nh nn ch DN c xu hng t mnh lm ly mi vic v rt c on. Tnh chuyn nghip v s phn cp, phn quyn trong qun tr DN thng b b qun V vy, bn cnh quy trnh kinh doanh, ni mt cch hnh tng th t duy ca lnh o cng phi ti cu trc. Bi cnh hu khng hong khin mi hnh ng phi tr nn cn trng, ch ca lnh o phi mnh m hn bao gi ht, t duy ca lnh o cn tp trung cao nht, v y cng l giai on lnh o cn c nht phm cht bit lng nghe. Lnh o DN thi k ny gi trng trch kh khn nh vai tr ngi thuyn trng li con tu vt i dng trong cn bo. H phi xc nh hng i ng n nht, s dng ngun lc c c kho lo nht, quan trng hn, h phi nhn bit c nhng ri ro tim tng hoch nh phng n phng b, nhn bit mi nguy him trnh hoc chng . Khi t ra vn ti cu trc phng php qun tr th phng php qun tr mi cn c la chn k lng trn c s lun chng r rng v bi bn, nu khng, sau khi ti cu trc mi vic li tr nn ti t hn. S khng tng thch gia c ch qun l ca doanh nghip vi quy m, phm vi v nhng yu cu mi. Mu thun ny xut hin tt c cc doanh nghip ngoi quc doanh vi nhng mc khc nhau. Mt nguyn nhn c bn lm ny sinh mu thun nu trn l phn ln cc doanh nghip ngoi quc doanh Vt Nam c t chc, qun l trong phm vi gia nh hay cn gi l phng thc gia nh tr. Khi quy m doanh nghip ln ln, phm vi hot ng rng hn, kh nng sn c trong mt gia nh v vn, k nng qun tr, nhn lc qun l cao cp khng th p ng c na. Nu c tip tc duy tr phng thc "gia nh tr trong qun l doanh nghip, hu qu chc chn s xut hin l s v tng b phn v dn dn s v ton b h thng qun l ca doanh nghip. Vi hu qu , doanh nghip cng ln nhanh v quy m, m rng nhanh hn v phm vi hot ng th s suy yu, thm ch dn n ph sn s ngy cng nhanh hn. Ti cu trc, vi mc tiu l "nng cao th trng" ca "h tng c s doanh nghip, bt buc phi da trn nn tng ca mt "thng tng kin trc" hon ho. Nu "thng tng kin trc" c qu nhiu bt cp, sai st, vic cng c "h tng c s" ch cng lm cho doanh nghip thm sa ly. "Thng tng kin trc" bao gm nhng "hng mc" "tng cao" ca doanh nghip nh trit l kinh doanh, s mnh, hoi bo, gi tr ct li, cc chun mc o c, hnh vi, vn ha doanh nghip, cc mc tiu, nh hng chin lc, chin lc cng ty. Cn h tng c s l nhng c cu t chc, ngun nhn lc, c ch qun l, iu hnh, cc hot ng v qu trnh, cc ngun lc... C cu v c ch l phc v cho chin lc. Nu chin lc sai, th d c c cu, c ch v ngun nhn lc tuyt ho, doanh nghip cng s ri vo tht bi nhanh chng. Vic bt u bng cch "v li" s t chc nh trng hp k trn ch l mt cch tip cn "phn ngn" m khng nhn thy phn gc, vn l yu t quyt nh.
33
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Ti cu trc hay ti lp, phi c bt u bng vic "ti lp chnh mnh" cp lnh o cao nht ca doanh nghip. Khng c s "ti lp chnh mnh" y, ngi ch doanh nghip khng th thay i c nhn thc v khng th c c quyt tm "xi" ln mi ngc ngch ca doanh nghip tm ra nhng loi "bnh tt" tng c che giu di nhiu hnh thc. a phn, nhng bnh tt y c nguyn nhn su xa l t ngi lnh o cao nht ca doanh nghip. V vic "cha" c chng hay khng, phn ln ph thuc vo ch doanh nghip hn l ngi bc s. iu kin hay c th gi l mt bin php "ti cu trc" quan trng nht l thay i t duy trong qun l. Trc ht v quan trng nht l s thay i t duy trong qun l ch doanh nghip, l: xo b ngay t duy "ng ch- c quyn trong qun l thay i t duy trong quan h vi ngi lao ng; Thng tn php lut trong qun l, kinh doanh; Gi ch tn trong kinh doanh, tn trng cc cam kt. Ti cu trc doanh nghip bao gm rt nhiu vic phi lm, trong , c nhng vic l hu hnh, c nhng vic l v hnh. Thay i t duy trong qun l l "ti cu trc" v hnh nhng li l nhn t quyt nh i vi s thnh cng ca ton b chng trnh ti cu trc doanh nghip nc ta hin nay. Nguyn nhn bn ngoi, bao gm: Nguyn nhn 1: Mi trng kinh doanh bn ngoi b bin ng nh khng hong ti chnh, khng hong kinh t, lm pht, gi c nguyn vt liu nhp ngoi, chnh sch t gi hi oi.c bit i vi cc doanh nghip thuc ngnh gia cng hng ha cho nc ngoi. c bit l sau giai on khng hong ti chnh khin cu trc ti chnh ca doanh nghip bc l nhng bt hp l. Khi nhn bit c cu trc ti chnh tr nn bt hp l do khng hong a li, DN cn nhanh chng xc lp li c cu vn ti u. iu trc tin l phi sot xt li cc chi ph ca doanh nghip Vic sot xt s cn thit cc chi ph khng n gin, v khng h d dng v ngay trong iu kin bnh thng th DN cng phi cn nhc cc khon chi rt k lng, nhiu khi tng nh khng cn khon chi no c th bt thm c. Trong khi , khng hong lm bi cnh kinh t thay i, nhiu khon chi mi pht sinh. V d, tm kim th trng thay th, tt nhin phi pht sinh chi ph cho vic tm kim ny Khi trong t duy ca nh qun tr ti chnh l va phi ct gim chi tiu, ct gim u t, th vic la chn hnh ng u t no phi tip tc l khng d dng. Trong iu kin , tiu ch u tin quyt nh u t l chc chn, tnh r rng trong lun chng ca mi d n. Tht nguy him nu lung vn t i qu gi li c u t vo d n khng sinh li hoc nhiu ri ro. Trn thc t, ang tn ti mt nghch l l nhiu nh u t nh l thng i tm kim cc d n u t mi, cho rng cng nhiu d n cng tt m qun mt rng mc li nhun ca d n em li c ng vi ri ro no.
34
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Trong khng hong, vic m bo cc mc tiu nn tng ca DN l quan trng. Vn khan him hn nn DN cn y mnh vic s dng vn ni ti bng cch tng tc quay vng s vn hin ti, khai thc ti a li nhun ti u t, v ku gi s tip sc ca ch s hu. Hp tc vi cc c ng chin lc c h tr mnh m hn v th trng, v ngun lc, v vn l bin php cn thit. DN cha c c ng chin lc th phi tm kim nhng i tc b p li nhng im yu trong nn tng ca mnh, to thnh mt h thng b tr cho nhau v vng chi hn. Nguyn nhn 2: Do th ch chnh tr thay i, chnh sch ti chnh tin t, thu, chnh sch u t, li sut thay i Nguyn nhn 3: Do nguyn nhn bt kh khng: Chin tranh, thin tai, dch bnh nh hng n qu trnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Ti sao phi ti cu trc vn ca doanh nghip dt may Vit Nam sau khng hong ti chnh ton cu? Ngnh dt may Vit Nam tn ti nhiu bt cp trong cu trc vn ca doanh nghip dt may Vit Nam: Th nht, Ngnh dt may Vit Nam vn l ngnh cng nghip gia cng, khng phi l ngnh sn xut, v vy c s mt cn i gia vn ngn hn (nguyn ph liu cao) v vn di hn (ti sn c nh thp) gii quyt bi ton ny th i hi n lc rt ln t pha cng ng doanh nghip, nhng ng thi l trong hoch ch chnh sch ca nh nc, khng nh hng i phi xy dng thnh cc cm dt may lin thng, m bo cho dt may Vit Nam tr thnh mt ngnh c gi tr gia tng cao hn, i t khu u ti khu cui. Th hai, Khng hong ti chnh ton cu nn th trng xut khu co gim, v th trng ni a phi pht trin. Th ba, sn phm n iu khng p ng v khng cnh tranh c trong ton cu, v vy cn dnh v mt sn phm ring bit i hi phi u t nhiu vn thit k thi trang tng mu m sn phm, v vy phi ti cu trc li vn. Th t, sn xut mang tnh cht nh l, c bit l cc sn phm c th nh: t tm, i, th cmtuy mang tnh cht khc bit, nhng sn xut ch mang tnh nh l phn tn, khng tr thnh mt khu trong chui gi tr ton cu. Th nm, nguy c v vn chm pht trin, mt thng hiu, i hi ngnh dt may phi c nhng ci cch v kinh doanh dn n khu u tin l ti cu trc vn mi c th tn ti c trong nn kinh t hi nhp hin nay
35
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 1.2.5. Kinh nghim v ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip mt s quc gia v bi hc kinh nghim cho Vit Nam 1.2.5.1 Kinh nghim ca Trung Quc Trung Quc ch ng y nhanh qu trnh thc hin cam kt WTO gy p lc, buc khu vc nh nc phi ci cch. S lt xc ca mt s tp on nh nc Trung Quc tr thnh nhng cng ty c tnh cnh tranh ton cu l mt kinh nghim quan trng cho Vit Nam. u tin, doanh nghip ca Trung Quc c php hot ng vi c ch tng t nh nhng i th cnh tranh ca chng trong khu vc t nhn. Nhng doanh nghip thnh cng nht t b ch tuyn dng nhn s c, thay vo l mt h thng nhn s mi gn gi hn vi thng l trn th trng. T nhng doanh nghip ch yu l kinh doanh hng ha xut nhp khu, Trung Quc ti cu trc li vn sn xut trong ni a, v nh vy thu ht c mt s nh qun tr ti ba t khu vc t nhn. Mt nhn t b sung na l vi quy m ca mt th trng ni a Trung Quc rt pht trin nn ngay c nhng cng ty nh nc cng phi cnh tranh. Cc c quan iu tit ca Trung Quc thc rt r gi tr ca vic duy tr cnh tranh v thi hnh nhng bin php nhm ngn chn tnh trng cu kt gia cc doanh nghip nh nc nh vn thng xy ra Vit Nam. Th hai, mt s tp on Trung Quc chp nhn s tham gia ca cc nh u t chin lc quc t, v nh mi c nhng nh qun l ng cp quc t vo hi ng gim c. Cc NHTM ca Trung Quc, nh Ngn hng Cng thng (ICBC), c chin lc hon ton khc. ICBC bn 10% c phn cho cc nh u t chin lc vi gi bng 1/3 thm ch 1/4 gi th trng, nhng sau , vi s ng gp ca cc i tc ny, gi c phiu ca ICBC tng hn gp i trong vng mt nm, lm li cho c nh nc v cc c ng nh. TQ hin nay l 1 cng quc s mt v ngnh dt may ca th gii. Hin nay TQ ang ti cu trc li vn chim lnh th trng v hng ha xut khu dt may hng sinh thi, bo v mi trng cho ngnh dt may trn th gii v trong nc, hnh thnh chui gi tr cung ng hng dt may trn ton cu. 1.2.5.2 Kinh nghim ca Hn Quc Khng hong ti chnh chu nhng nm 1996-1997 y tt c cc tp on cng nghip ln nht Hn Quc vo tnh th kh khn. Cc nh u t nc ngoi, cc ngn hng ua nhau rt tin ra khi cc ni u t. Samsung cng b rt ti 11 t USD. Nguy c ph sn n gn khi khng th vay vn ngn hng, cng khng th huy ng vn trn th trng chng khon v c phiu pht hnh khng c ngi mua.
36
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Trc tnh hnh , Samsung mnh dn ct b 50% chi ph v 30% nhn s. ng thi, b sung vo i ng hng trm chuyn gia v cn b qun l iu hnh ngi nc ngoi hay ngi Hn Quc tng lm vic M v chu u. D thi bui go chu, ci qu nhng Samsung vn kin nh u t pht trin thng hiu. Lm ph ch tch kim tng gim c iu hnh vo thi im , ng Yun Jong-Yong a ra chin lc ht phn ngn, i trc i th v sn phm mi. Khi hon thin v quyt nh tung ra mt sn phm mi, cc xng sn xut hot ng tc lc ngy m ra sn phm tht nhanh, ht ht khch sp trn th trng. Khi tt c cc tp on, cng ty u kht tin mt, hng , lnh o Samsung li quyt on trong vic h gi t ngt cc sn phm. S nhanh nhn ny gip Samsung thu v 2 t euro tin mt, gii nguy cho tp on. Mt quyt nh to bo na ca Samsung l u t vo vi mch b nh. Khi ch tch tp on, ng Lee Kun Hee, quyt nh u t vo lnh vc ny, c rt nhiu kin cho rng qu mo him. Bi thi im (nhng nm 80 ca th k trc) cc nc nh Nht, M i rt xa trong lnh vc ny, sn chi an bi. Nhng nhn li, y l quyt nh sng sut nht ca tp on. Nht l qua thi khng hong, cc ngnh hng chnh b nh hng nng; ring ngnh hng bn dn vn ng vng nh th trng b nh ton cu khan him. Hin ngnh hng bn dn vn ang l mt th mnh v l ngnh hng chin lc ca Samsung trong tng lai. Thnh cng ca chin lc ny a Samsung t mt chaebol ca Hn Quc, vn ln thnh mt thng hiu tn tui ton cu. Hin nay, d khng hong ti chnh ang lan rng, vic huy ng vn t nhiu b nh hng nhng Samsung vn gi mc tiu u t di hn cho cc sn phm chin lc. Ring v ngnh dt may Hn Quc (HQ) th ch yu l hng ti nhng sn phm c gi tr cao, ph hp vi khch hng tr tui v c th gii thanh nin n nhn v xut hin nhng mu thi trang mi ca HQ v s chinh phc c khch hng c th phn xut khu trn th gii. Nh vo s ti cu trc vn doanh nghip ca dt may HQ mi a li c kt qu nh vy ca HQ. 1.2.5.3. Kinh nghim ca Australia Thun li khi trin khai ti cu trc ti c l kh nng thng hiu v truyn t bng Anh ng, v i a s cc ti liu tham kho c vit bng ting Anh. Bn cnh , kh nng nhn thc cao v x hi, trch nhim ca c nhn i vi t chc, cng ty cng to thun li rt nhiu cho nh trin khai d n. c bit, c s khuyn khch ca Chnh ph (gim thu) i vi vic trin khai d n, nng cao tnh cnh tranh.
37
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Mt thun li khc l t thp nin 80, 90, ngi c sm nhn thc nhng p lc cnh tranh khc lit v hng ha, dch v. Nhn thc ny to ng c mnh m cho Chnh ph ln DN thc hin cc bc ci thin chnh sch, chin lc v i mi cng ngh tn ti v pht trin. Qu trnh ti cu trc gp khng t kh khn nh: Kh tm ra c thnh vin d n c k nng i hi; Kh tm c s hp tc gia cc phng, ban; Lnh o cao cp c nhng quan im ngn hn v nhng gii php mau l, trong khi cc d n ti cu trc quy trnh DN thng c thi biu thc hin qu lu; C nhng k vng v l cho rng ti cu trc s gii quyt tt c nhng vn ca t chc, DN. Mt s kh khn khc: Qun l cp di lnh m vi s thay i. Nhng thay i cn thit trong chnh sch nhn s khng c thc hin ng mc. Ngay c lnh o cp cao cng cha hiu thu o v ti cu trc quy trnh DN. Mt khc, h thng qun tr thiu ng vin, khch l nui dng nhng gi tr cn thit cho hng chin lc mi. H thng qun tr nhn s khng xy dng hoc thay i ng b, kp thi cc gi n b, bi dng, phc li trong cc quy trnh mi. Cc tht bi trong cam kt v ngun lc (ti chnh, nhn s...) dn n kh o lng thnh qu ca d n; Kh xy dng c k hoch hiu qu khc phc li s chng i qu trnh thay i; Cc quy trnh c thit k li nhng khng kp thi o to nhn s; Thiu phi hp v ng b gia chin lc t chc, cng ty v vic hoch nh chin lc CNTT; Lnh o cp cao thiu cam kt i vi cc gi tr mi; Kh bin minh v thuyt phc cc li ch ti chnh. Cc d n ti cu trc quy trnh DN thng c xng bi lnh o cao cp ca t chc/DN, hng n mc tiu t chc/ DN tn ti, pht trin trong mi trng kinh doanh cnh tranh khc lit, khng bin gii v bin ng khng ngng. Hnh thc trin khai ti cu trc quy trnh DN nh sau: - DN phi hp ton phn vi nh trin khai: Cc t vn trin khai gi vai tr nhm trng, nhm trng ca DN c ch nh bi lnh o cp cao ca t chc, DN (ngi ch tr v xng d n). - DN phi hp mt phn vi cc nh trin khai: cc nhm trng c ch nh bi lnh o cao cp ca t chc/DN v cc t vn c thu mn theo tng lnh vc cn thit, vo tng thi im khc nhau ca d n. - DN t xy dng i ng trin khai Qua qu trnh trin khai c, 6 im trng yu nh hng n s thnh cng ca cc d n TCT quy trnh DN nh sau: i. H tr v cam kt t lnh o cao nht (Gain Top Management Support & Committment). S h tr t lnh o cao nht cho d n s em li lng tin cho ton b t chc, DN v s tn nhim vi nhm d n.
38
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 ii. Kh nng cng ngh (Technological Competence). C 2 loi kh nng cng ngh gip kim ch lm hng v l n by cho vic thc hin d n l: C s h tng CNTT c xy dng n u hay t nht l ph hp vi mc tiu ca d n; Nhn s c kin thc v kinh nghim v CNTT c th va phi nhng mc hiu bit quy trnh DN l ti quan trng. Kh nng m t, phc ha quy trnh DN (Process Delineation Competence). Cc trng phng, ban, cc nhn s ch cht ca t chc, DN phi c kh nng: Xc nh phm vi ca cc quy trnh DN trch nhim; Nhn din nhn s s hu quy trnh (nhn s khu kt qu xc nh qua mc ch ca quy trnh); Hiu mc ch ca quy trnh DN, mc tiu ca chin lc trin khai d n; V kh nng xy dng mc ch ca cc quy trnh cn ti cu trc. Kh nng hoch nh d n (Project Planning capability) c th hin thng qua kh nng hoch nh chin lc (Strategic Planning Capability). Do vy cn xy dng v truyn t thnh cng tm nhn (Vision) v cc chin lc tng lai (Future Strategies) ca t chc, DN. Bn cnh l kh nng hoch nh chin thut (Tactical Planning Capability): Xy dng nhng d n con phc v cho d n TCT quy trnh DN. Kh nng qun tr s thay i: Thng th bt k s thay i no trong t chc, DN cng to ra nhiu lo lng v thi tiu cc ca nhn vin i vi d n, mc tiu ca d n. Cn truyn t rng ri kt qu k vng n ton b nhn vin. c bit l hiu qu chin lc trin khai cn c truyn t n lc lng tham gia trc tip d n. Kh nng qun tr d n (Project Management Capability) bao gm cc yu t: K nng mm, vi mc kinh nghim qun tr cc d n ln; Kh nng phn quyn v chia s trch nhim cho cc nhm d n v gia cc thnh vin d n; Kh nng truyn t hiu qu trong nhm d n, gia nhm d n v nhng b phn cn li ca t chc, DN. Lm r tm nhn v cc mc tiu chin lc m bo c s bo tr d n t lnh o cao nht Phc ha v m t cc quy trnh t chc, cng ty mc cao nht. Nhn din cc quy trnh cn c thit k li Hiu r cch o lng thnh qu ca cc quy trnh hin ti cn c ti thit k.
iii.
iv.
v.
vi.
Ti cu trc quy trnh DN ti c thng theo cc bc sau: i. ii. iii. iv. v.
39
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 vi. Thit k li quy trnh ng b vi vic s dng cng ngh mi, nht l s dng CNTT lm n by cho nhng thnh qu m d n mun t c. Xy dng mu th nghim (prototype) cc quy trnh mi. m bo kh nng h tr t lnh o cao cp v s ng thun vi ch s hu ca quy trnh cho vic chuyn i quy trnh. a quy trnh c chuyn i vo hot ng. Ghi nhn nhng ci thin t c v tip tc bc 4 hon thin tip mc tiu ca d n.
vii. viii. ix. x.
1.2.5.4. Kinh nghim ca i Loan D liu c ngun t TEJ do nhm tc gi bt u vi 37 cng ty phi ti chnh trong top 50 v 89 trong nhm 100 cng ty c vn trung bnh i Loan t 1987 2007. Mi cng ty u c theo di t l n cui nm ti chnh v gi c phiu. Nhm tc gi khng xem xt cc t chc ti chnh nh ngn hng, cc cng ty u t, cng ty bo him. 13 t chc ti chnh trong top 50 v 11 t chc trong nhm 100 cng ty vn trung bnh i Loan b loi tr. Kt qu nghin cu cha 2139 thm d top 50 v 4727 thm d trong nhm 100 doanh nghip trung bnh i Loan t nm 1987 tr i. Trong phn ny, i tng iu tra chnh l hiu qu ca cng ty khi c vay n. L chn thu lm tng gi tr ca cng ty c s dng n cn n. Chi ph ti chnh lm lm gim gi tr ca cng ty s dng n cn n, 2 yu t ny kt hp to ra mt c cu vn ti u.M hnh Miller vi khu tr gii hn dn n mt th c dng tng t nh trong Hnh 1.2 th ny th hin s nh i gia thu doanh nghip vi cc chi ph. Theo m hnh th t l n/ti sn c iu chnh sao cho li ch v thu ca vic vay n bng vi chi ph vn.
Hnh 1.2: N vay ti u v gi tr ca doanh nghip.
40
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Nhm tc gi gi nh rng th trng vn ang cnh tranh hon ho v nu c thu thu nhp doanh nghip th m hnh c tnh theo hm s sau: Trong , Debt c tnh bng t l vn ch s hu trong khi V l t l n. , l cc tham s. Cng ty vay nhiu th ri ro v chi ph vay s cao hn. Bng 1.2: Phn tch hi quy ca ROE trong mi quan h vi n cho 37 cng ty thuc top 50 v 89 cng ty thuc nhm 100 cng ty trung bnh t 1987 n 2007 Panel A: Taiwan 50 sample Bin5 Intercept6 Dept=0) N N2 (1) 37.470 (0.006) -0.810 (0.002) (2) -6.252 (0.532) 1.784 (0.001) -0.026 (0.000) im quan trng7 R2 0 0.460 34.31% 0.844 0 0.391 Panel A: Taiwan Mid-Cap 100 sample (3) 13.341 (0.000) -0.160 (0.006) (4) 3.224 (0.159) 0.485 (0.000) -0.007 (0.000) 34.64% 0.828
Ct (1) v Ct (3) l cc m hnh tuyn tnh ca top 50 v nhm trung bnh 100, trong ROE l kt qu hi qui ca Debt. i vi c 2 nhm, h s tng quan l s m . Ct (2) v Ct (4) c quan h ng cong ca top 50 v nhm trung bnh 100. Cc mi quan h ng cong ph hp vi l thuyt nh i. ng cong ny t ti a khi t l n trn ti sn l 50%. Trong top 50, gi tr ca cng ty t ti a khi t l n l 34.32%. Trong nhm trung bnh 100, im ti a t c ti t l n 34.64%. iu ny cho thy c cu vn ca cc doanh nghip trong top 50 hay nhm trung bnh 100 i Loan kh tng ng. Do , gi tr ca 1 cng ty thc s ph thuc vo cu trc vn ca n, ng vi l thuyt ca Modigliani v Miller (1963).
5
6
N = t l n trn ti sn
Intercept= Gi tr ca V khi Dept = 0
im quan trng l t l phn trm n ti im m ROE t gi tr ti a.

41
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Ni chung, t l n cho trung bnh cc doanh nghip l 47.84% vo nm 1987. Mc n by trung bnh gim hng nm xung mc 34.31%. Hnh 1.3 th hin n cn n trong giai on 21 nm. Khi t l n thp. Cc hiu ng tch cc ca l chn thu chi phi tc ng tiu cc ca chi ph ti chnh. Hnh 1.3: Biu din ROE theo hm ca n trn vn iu l
(34.31, 24.35)
20
0 V lu o F : R E (% a e f irm O )
-20
-40
-60
-80
-100
10
20
30
40 50 60 Debt/Capital Ratio (%)
70
80
90
100
Hnh 1.4: Cc n cn n ca cc doanh nghip phi ti chnh trong top 50 gim u n 34,31% t 1987 2007.
60 The The The The Optimal Capital Structure of Taiwan 50 Mean Leverage of Taiwan 50 Optimal Capital Structure of Taiwan Middle 100 Mean Leverage of Taiwan Middle 100
50
40
30
20
10
0 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 Year 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
1.2.4.5 Bi hc kinh nghim cho doanh nghip dt may Vit Nam Mt l, Doanh nghip dt may Vit Nam phi vn ng theo xu hng ti cu trc vn trong bi cnh hi nhp Nm 2007, Vit Nam gia nhp T chc Thng mi Th gii (WTO), ngnh dt may l mt trong nhng ngnh dn dn phi gim dn s bo h ca Nh nc v chm dt theo cam kt vi t chc ny. V vy, mt trong nhng
42
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 vn yu cu hng u l nng cao nng lc v vn v qun tr ti chnh ca cc doanh nghip dt may. Tuy nhin, sau thi k chuyn i sang nn kinh tt th trng nh hng X hi ch ngha, nn kinh t nc ta pht trin vt bc nh nhng ng lc ca chnh sch i mi. Nhng, cuc khng hong ti chnh th gii khin Vit Nam nh mt con tu va qua giai on khi ng, chm vo qu trnh tng tc th khng may gp sng ln, bo to. Ti t hn, y l cuc khng hong ti chnh cha tng c tin l k t nhng nm 1930. Tc ng su rng ca cuc khng hong ln ny khin mt nn kinh t c m ln nh Vit Nam chu nh hng khng nh. Cc hot ng thng mi v u t suy gim mnh, ln u tin nn kinh t phi trng vo "b " t th trng ni a sau nhiu nm tng trng da ch yu vo xut khu. Cui nm 2007, rt nhiu DN ang t ch ho hng vi cc thnh qu vt tri, va thng qua nhng bn chin lc bng n ra th trng th gii, t mc tiu chim lnh v th s 1 trong nc, top 5 top 10 thng hiu bng dng dn ri vo cnh mt i nhiu bn hng, ngun vn cn kit dn, ngun tn dng ngy cng kh khn. tn ti v pht trin, ngnh dt may phi hng vo th trng ni a, y l mt s ci cch trong t duy, nhn thc i vi vic ti cu trc vn ca ngnh dt may v y cng l mt kinh nghim rt quan trng trong qu trnh chuyn i nn kinh t ca cc quc gia khc m Vit Nam phi p dng. Hai l, Xy dng mt n chin lc lu di v ti cu trc vn lm nh hng cho ngnh dt may Vit Nam. Kinh nghim ca cc nc cho thy, nu khng c mt chin lc bi bn, qu trnh ti cu trc doanh nghip thng b tht bi v cc doanh nghip khng bit hot ng theo hng no ti cu trc cho ph hp trong vic: xy dng ngun cung cp nguyn vt liu, chnh sch pht trin th trng, th phn,. Ba l, Nhanh chng xy dng thng hiu, sn phm khc bit, mu m a dng v cht lng cao, gi c cnh tranh.. mi c th tn ti v ng vng trong s cnh tranh khc lit ca ton cu ha. Bn l, Hin i ha v cng ngh sn xut kinh doanh v qun tr DN Hin nay thit b ca ngnh dt may Vit Nam vn ch yu gia cng, cha i vo sn xut nn vic p dng cc tin b khoa hc k thut vn cn thp. Trnh qun tr doanh nghip cha cao. Nhng iu ny u nh hng n cng cuc ti cu trc vn doanh nghip dt may. V vy, phi ti cu trc ng b nhng vic nh trn.
43
CHNG 2: THC TRNG V CU TRC VN SN XUT KINH DOANH CA DOANH NGHIP DT MAY TRN A BN TP.HCM TRONG THI GIAN 2007 -2009
2.1 Mt s nt khi qut tnh hnh cc th trng xut khu hng Dt may ca Vit Nam trong giai on nm 2008- 2010: 2.1.1 Tnh hnh chung v xut khu, nhp khu ca c nc ta sau khng hong ton cu nm 2007 2009 S liu thng k mi nht ca B Ti chnh cho thy tng kim ngch xut nhp khu hng ho ca Vit Nam trong thng 8/2010 t 14,11 t USD, tng 8,2% so vi thng trc. Tnh n ht thng 8, tng tr gi xut nhp khu hng ho ca c nc t gn 98,33 t USD, tng 23,6% so vi cng k nm 2009. Trong xut khu l 45,4 t USD, tng 22,1% v nhp khu l 52,93 t USD, tng 25% so vi cng k nm 2009. Hnh 2.1: Kim ngch xut khn, nhp khu 8 thng nm 2010
Ngun: Bo co kim ngch XNK 8 thng nm 2010 ca Tng Cc Hi QuanB Ti chnh Ghi ch: Tc tng xut khu, tc tng nhp khu ca c nc 8 thng u nm 2010 so vi cng k ca nm 2009. n v ct bn tri: triu USD, n v ct bn phi: % Thm ht thng mi trong thng 8/2010 l 395 triu USD bng 5,8% kim ngch xut khu, nng tng mc nhp siu ca c nc trong 8 thng qua ln 7,53 t USD v bng 16,6% kim ngch xut khu c nc.
44
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Tr gi xut khu trong thng t 6,86 t USD, tng 13,7% so vi thng trc, trong khu vc doanh nghip c vn u t nc ngoi (FDI) xut khu 3,11 t USD, tng 3,7% so vi thng 7/2010. Tnh n ht thng 8/2010, tng kim ngch xut khu c nc t 45,4 t USD, tng 22,1% so vi cng k nm trc. Tr gi xut khu ca khu vc doanh nghip c vn u t trc tip nc ngoi l 20,87 t USD, tng 41,4% so vi cng k mt nm trc . Ht thng 12 nm 2008, nhp siu ca Vit Nam l 18,03 t USD t con s k lc t trc n nay, tng 27,7% so vi con s 14,12 t USD ca nm 2007. Nm 2009, kim ngch xut khu c nm ln 57,1 t USD, gim 8,9% so vi nm 2008 v nhp khu l 69,95 t USD, gim 13,3%. Nh vy, tng kim ngch xut nhp khu c nc nm 2009 l 127,05 t USD, gim 11,4% so vi nm 2008, cn cn thng mi hng ho thm ht 12,85 t USD, bng 22,6% xut khu. Hnh 2.2: Kim ngch xut nhp khu v cn cn thng mi nm 2009 ca ton quc
Ngun: Tng cc Hi quan B Ti chnh. Tng kim ngch xut khu c nc nm 2009 t 57,1 t USD, gim 8,9% so vi nm 2008 v nhp khu gim 13,3%. Nh vy, so vi tng kim ngch xut nhp khu c nc gim nhng ngnh Dt May th la tng ln. 2.1.2. Tnh hnh xut khu Ngnh Dt May mt s th trng th gii v th trng ni a 2008 2010 2.1.2.1. Th trng th gii Th trng Hoa K L mt th trng tiu th hng ha ln nht, chim n trn 55% kim ngch xut khu ca ngnh Dt May cc doanh nghip c gng chia s v
45
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 ng hnh cng cc nh nhp khu trong vic xc nh li c cu gi c hp l trn c s vn gi vng cht lng sn phm v dch v. Trong nm 2008, hng dt may Vit Nam t kim ngch vo Hoa K trn 5,1t USD, tng 15% so vi nm trc. Trong 9 thng u nm 2009, th trng nhp khu hng dt may ca Hoa K gim n 12,71% v hng nhp t hu ht cc nc xut khu ln u gim (th trng Hng Kng gim 21%, th trng Indonesia gim 2,9%, th trng Thi Lan gim 25,61%, th trng n gim 7,65%). Tuy nhin, hng dt may Vit Nam xut khu vo th trng ny vn tng 18 % v lng v ch gim 4,5 % v kim ngch. Nm 2010 tnh n 9 thng u nm kim ngch xut khu ngnh Dt May t trn 8 t USD tng trn 20% so vi cng k nm trc, trong th trng M tng hn 20% so vi cng k nm trc Th trng chu u Th trng thu ht khong 20% kim ngch xut khu ca ngnh, cc doanh nghip c gng tng cng cht lng v m rng dch v h tr cho nh nhp khu cng nh tun th qui ch mi v an ton cho ngi tiu dng, nh gi c kim ngch xut khu 9 thng u nm 2009 t xp x 1,25 t USD, ch gim 3,5% trong iu kin nhp khu chung vo th trng ny gim st n trn 11% so vi cng k nm trc. Chn thng u nm 2010 hng Dt May xut khu vo EU tng 7% do cn b nh hng ca cuc khng hong ti chnh ti Hy Lp. Ti th trng Nht Bn Th trng ln th ba ca ngnh dt may Vit Nam, thng qua Hip nh hp tc kinh t Vit - Nht EPA, cc doanh nghip tng cng hot ng xc tin hp tc u t, thng mi vi i tc Nht Bn. Nh kim ngch xut khu vo th trng ny khng ngng tng trng (nm 2008 tng 12% v 9 thng u nm 2009 tng 15,3 %) trong iu kin nn kinh t Nht Bn cng b suy gim nghim trng. Chn thng u nm 2010 c du hiu hi phc, kim ngch xut khu Dt May sang Nht Bn tng 14%. Bn cnh ba th trng ln , c nhiu doanh nghip c nhiu n lc xc tin cc th trng mi vi tinh thn nng nht cht b. Trong 9 thng u nm 2009 hng dt may Vit Nam xut khu vo Hn Quc tng 50%, 9 thng u nm 2010 tng 63%; vo Canada tng 21%; vo Nga tng 25%; Th Nh K tng 42%; vo Rp Xut tng 23%, vo Thy S tng 12,7% , vo cc nc Asean tng 7,8%... c tnh kim ngch xut khu nm 2010 t 11 t USD tng khong 22% so v nm 2009 v vt 5% so vi k hoch ra.
46
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 2.1.2.2 Tnh hnh xut khu hng dt may cc th trng ni a nm 2008 2010 Nhn chung trong giai on ny nhiu doanh nghip tp trung i mi ton din chin lc phc v cho ngi tiu dng. u t mnh hn vo nghin cu th trng, th hiu, tng cng cng tc thit k thi trang v sn phm mi, t chc dy chuyn sn xut chuyn bit ph hp, y mnh cc hot ng tip th ti cc thnh ph ln kt hp vi chng trnh a hng v nng thn v tng uy tn thng hiu l nhng c gng trong vic thc hin chin lc ly ni a lm th trng c bn tn ti v vt qua suy thoi ca nhiu doanh nghip. Nhng n lc c tnh chin lc gip ngnh dt may ng vng trong cn bo suy thoi ton cu: Trong 9 thng qua, v c bn sn xut tng i n nh, cng nhn vic lm, tiu th ni a tng trng trn 18%. Kim ngch xut khu tuy c gim nh 1% so vi nm trc nhng vi kim ngch 6,7 t USD trong 9 thng v d kin 9,2 t USD nm 2010, dt may tr thnh ngnh kinh t xut khu ln nht nc. Qua kho st cc doanh nghip tnh hnh sn xut kinh doanh trn th trng ni a c nc ni ln mt s nt nh sau: - Nm 2008: Hiu qu kinh doanh cc doanh nghip vn t kh tt trong bi cnh kinh doanh c nhiu din bin bt li. Lin doanh Dt May Coast Phong Ph l n v c li nhun ln nht ton ngnh trong nm 2008 vi mc li nhun t c l 110 t ng. Cc Cng ty may ng Tin, May i Vit c t sut li nhun trn vn t trn 100%, c n 18/ 61 doanh nghip c bnh chn c t sut t trn 40%, cn li l cc n v c t sut trn 20%. - Nm 2009: Ring thng 12/2009 kim ngch xut khu hng Dt May l 882 triu USD, tng 20,8 % so vi thng 11, nng Tng kim ngch xut khu trong nm 2009 ln 9,06 t USD. - Nm 2010: c du hiu hi phc ca ngnh Dt May sau khng hong Ti chnh va qua. Tnh hnh xut khu dt may ang thun li. Kim ngch 7 thng u nm 2010 c t 5,87 t USD, tng 17,4% so vi cng k nm trc. Ring thng 8/2010 xut khu t 1,14 t USD tng 5,4% so vi thng 7. Nng tng kim ngch xut khu 8 thng u nm 2010 t gn 7 t USD, tng 19,4% so vi cng k nm 2009. - Vi tnh hnh n hng ang thun li nh hin nay, kh nng ngnh s t mc tiu xut khu 10,5 t USD trong nm 2010. Tuy nhin, gii bi ton chi ph sn xut tng cao v thiu ht lao ng, cc DN cn quan tm nghin cu p dng cc cng ngh, quy trnh sn xut tin tin . - Mt s doanh nghip Dt may Thnh ph H Ch Minh c mc tng trng ng ch nm 2010 nh: Tng cng ty may Vit Tin t li
47
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 nhun 120 t ng, kim ngch xut khu 205 triu USD dn u ton ngnh, t sut li nhun t 44%; Tng cng ty Nh b, Tng cng ty c phn Dt May Gia nh doanh s t trn 2000 t ng gp i k trc, cng ty c phn Quc t Phong Ph, tng cng ty Dt May Vit Thng c t l tng trng gp i. - Cc thng hiu Vit tin, phong ph, nh b, An Phc. c cng nhn l thng hiu Quc gia nm 2010. - Cc Doanh nghip Dt May c nc ni chung v Doanh nghip Dt May trn a bn Thnh ph H Ch Minh u t ngy cng mnh cho cc hot ng m rng phn phi trong nc, thu nhp ca mi ngi lao ng mi nm mt tng. - ng dng cng ngh thng tin vo qun tr doanh nghip, qun l sn xut v Marketting, nng lc cnh tranh khi sc Dt may tr thnh l mt trong nhng ngnh chnh xut khu trong c nc, ngnh Dt may hin nay v ang khng nh v th ca mnh trong cn cn thng mi ca t nc ta. Bng 2.1: Gi tr xut khu hng dt may trn cc th trng
Ngun: Trang web B Cng Thng Bng 2.2. Nhp khu nguyn liu v ph liu t nm 2005 2007
48
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Qua kho st tnh hnh xut khu ca ngnh Dt May v ngnh Xut khu Du Th 3 nm lin tip 2008, 2009, 2010 chng ta rt ra tm quan trng, nh hng ln ca ngnh Dt May nh sau: - Ngnh du th: + Nm 2008 kim ngch dt 10,36 t USD + Nm 2009 t 6,2 t USD + Tnh n thng 8 nm 2010 t 3,3 t USD - Ngnh dt may: + Nm 2008 t 9,1 t USD + Nm 2009 t 9,06 t USD + 8 thng u nm 2010 kim ngch xut khu dt may t 7 t USD, 9 thng u nm 2010 t trn 8 t USD tng trn 20% so vi cng k nm 2009. Hnh 2.3. : So snh kim ngch xut khu Dt may v Du th nm 2008- 2009 2010
Nhn xt: Nhn vo biu chng ta thy gi tr xut khu ca ngnh Dt May ngy cng tng trng so vi xut khu Du Th. Ngnh Dt may v ang em v lng ngoi t ln khng nh v th s 1 ca t nc. 2.1.3 So snh t trng xut khu ngnh Dt may so vi cc ngnh khc nm 2009 v 8 thng u nm 2010 Nm 2009 ngnh dt may XK l: 9,06 t USD trn tng s XK c nc l 57,1 t USD, chim 15,86% kim ngch xut khu c nc. c th quan st v phn tch mt cch su sc chng ta xem biu sau:
49
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Hnh 2.4: So sch kim ngch xut khu ngnh Dt may vi tng kim ngch c nc nm 2009 (%)
15.86%
D t may Cc ngnh khc

84.14%
Ngun: Bo co kim ngch XNK nm 2009 ca Tng Cc HQ- B Ti chnh Nhn xt: Nhn vo biu chng ta thy gi tr xut khu ca ngnh Dt May chim 15,86 % gi tr kim ngch xut khu trong tng s gi tr xut khu trn c nc nm 2009. Tnh n thng 8/2010 kim ngch xut khu ngnh dt may xut khu trong thng 8 t 1,14 t USD, tng 5,4% so vi thng 7, nng tng kim ngch xut khu nhm hng ny trong 8 thng nm 2010 t gn 7 t USD, tng 19,4% so vi cng k nm 2009. Trong , doanh nghip c vn u t nc ngoi t 4,26 t USD, tng 23,2% v chim 61% tr gi hng dt may xut khu ca c nc. Hnh 2.5: So sch kim ngch xut khu ngnh Dt may vi tng kim ngch c nc 8 thng u nm 2010 (%)
15.38%
D t may Cc ngnh khc

84.62%
Ngun: Bo co kim ngch XNK 8 thng nm 2010 ca Tng Cc Hi Quan B Ti chnh Nhn xt: Nhn vo biu chng ta thy gi tr xut khu ca ngnh Dt May 8 thng u nm 2010 chim 15,38% gi tr kim ngch xut khu trong tng s gi tr xut khu trn c nc . V chin lc pht trin th trng ni a: Nm 2009 - 2010: Do nh hng ca cuc khng hong Ti chnh ton cu nm 2007 2008 cho nn kim ngch ca hng Dt May gim, hng ng ca cuc vn ng ngi Vit Nam dng hng Vit Nam ngnh Dt May ang
50
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 nm ly c hi khai thc tim nng cn b ng, chim lnh th trng ni a... Cc Doanh nghip Vit Nam ra chin lc pht trin th trng ni a i i vi k hoch xut khu. Cc thng hiu ni ting trn a bn thnh ph H Ch Minh c: Vit Tin, Vit Thng, May Nh B, Phong ph, Phng ng... Cc Doanh nghip ny nhanh chng xy dng c ca hng bn l, h thng i l tiu th sn phm ca mnh trn ton quc. Lm cho khch hng ngy cng tn nhim, lun ci tin mu m ph hp nn ngy mt c a chung... V kt qu doanh thu ni a hng dt may Nm 2009: Tiu th ni a t 3.643 triu USD, c nm 2010 c t 4.189 triu USD. y l mt kt qu phn u tuyt vi ca ton ngnh Dt May trong thi gian va qua. 2.1.4 Nhng kh khn thch thc, pht trin sn xut kinh doanh trn th trng xut khu v ni a i vi ngnh Dt May: Tnh hnh kinh t trong nc c nhiu bin ng do tc ng ca lm pht v ng USD bin ng gi mnh so vi VND, gi nguyn liu u vo tng cao gy nh hng tiu cc cho doanh nghip sn xut, xut khu hng dt may Vit Nam ni chung v trn a bn TP. H Ch Minh ni ring. Mt l: Gim dn tin ti b hn s tr gip, bo h ca Chnh ph Trc y l da vo bo h ca Nh nc pht trin th trng, pht trin sn xut kinh doanh. Theo bo co ca B K Hoch v u T bo co trc quc hi k hp cui nm 2009 nh sau: Thc hin chnh sch h tr li sut nu trn, kt qu gii ngn tn dng h tr li sut n 24/9/2009 cho vay vn lu ng t trn 405 nghn t ng, trong 16% cho doanh nghip Nh nc v 84% cho doanh nghip ngoi nh nc; Tn dng u t t trn 35 nghn t ng v gii ngn tn dng c bo lnh qua Ngn hng pht trin Vit Nam t trn 10 nghn t ng. Tng s tin h tr li sut chuyn cho cc T chc tn dng c thc hin nm 2009 l khong 10 nghn t ng8. Trong s h tr ca Nh nc cho cc Doanh nghip th trong c cc Doanh nghip Dt May c hng li t Chnh sch ny khng nh. Sau khi gia nhp WTO, chng ta phi tun th cc iu kin rng buc ca t chc thng mi th gii. Ni v tnh hnh ca cc doanh nghip xut khu hin nay, tt c cc Doanh nghip chng ta, nht l cc doanh nghip dt may ang thm n ca nn kinh t th trng. Nu nh trc gi lun c mn chn ca Chnh ph che , nh c mt khon tin tr gi xng du chng hn, th nay n lc Chnh ph th ra, bung thng v doanh nghip phi thm n.
Ngun: Bo co trnh Quc h cui nm 2009 ca B K hoch u t
51
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Hai l: Kh khn v th trng xut khu. Th trng xut khu ngy cng b co hp nht l sau khi c khng hong kinh t xy ra trn din rng. Cuc suy thoi kinh t ton cu gy nh hng nghim trng trn hot ng sn xut kinh doanh v xut khu ca tt c cc ngnh k t gia nm 2008 n nay. Tnh trng tht nghip, tht cht chi tiu v tn dng lm cho sc mua ti hu ht cc th trng nhp khu ln ca ngnh dt may nh M, EU, Nht... b st gim nghim trng. Th trng xut khu ngy cng b cnh tranh gay gt nht t cc nc trong khu vc Chu gn nht chng ta l Trung quc. N lc cnh tranh vi cc nc xut khu dnh ly phn th trng ang b co hp, ng thi y mnh vic chim lnh th trng ni a l chin lc hnh ng m hu ht cc doanh nghip ca ngnh dt may nc ta v ang thc hin mnh m trong giai on va qua. a s cc Doanh nghip Dt May Vit Nam l may gia cng, ph thuc rt ln vo cc i tc nc ngoi: mu m, thng hiu, gi c v thanh ton. Cc Hp ng FOB rt t v di dng cp thp cha c nhiu hp ng FOB cp cao. Ba l: Bin ng v t gi USD. Do hng Dt May ch yu l Xut khu nn ph thuc rt nhiu vo t gi. Nhng thng u nm 2010, theo cc doanh nghip dt may, nh hng trc tip nht l hin 1 USD kim c t xut khu doanh nghip mt 1.000 VND. Nu cng ty no gi nguyn lng cng nhn th mi ngy l thm 1USD. Mt doanh nghip xut khu n hng tr gi 10 triu USD th l mt 10 t ng. l cha k nguyn liu u vo, chi ph sn xut tng gi Doanh nghip cng sn xut cng l dn n phi tm cch thu hp sn xut, cho cng nhn ngh bt v iu ny s nh hng nhiu n x hi. Trn bo lm pht v USD bin ng gi mnh ny khng din ra ring vng no m din ra trn ton vng, ton ngnh nn tt c doanh nghip phi chu chung cnh t nhin m b gim st li nhun, thm ch xut khu cng nhiu th cng l nng. Bn l: Kh khn v ngun vn - kt cu ngun vn Tnh hnh huy ng vn rt kh khn, chm tr, chu nhiu sc p cho nn mt tnh nhanh nhy, quyt on, kp thi ca Doanh nghip. Lm cho mt s n hng tt khng thc hin c. Kt cu ngun vn khng hp l (di hn t, ngn hn nhiu) rt kh khn trong sn xut kinh doanh. C th l qua nhng Doanh nghip Dt May i kho st t l Vn Ngn hn chim 70 - 80%; Vn di hn chim 20 - 30% iu ny l bt hp l...
52
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Kt cu ngun vn khng cn i c th l: Vn Ch s hu ch chim 16 30%. Ngun vn vay chim 70 - 80%. Nh vy Doanh nghip ang sng c nh vo cc ngun vn vay. C cu vn km hiu qu, vn quay vng thp, vn nm cht ln, dn ti kinh doanh khng hiu qu. Nm l: Ngun nguyn liu ph thuc vo nhp khu, gi nguyn liu ngy mt tng cao. Cho n gi chng ta vn cha xy dng c nhng vng nguyn liu chin lc, lu di m bo cung cp cho ngnh Dt May sn xut m ch yu ph thuc vo ngun nhp khu Ly n c ngun Bng Vi l nguyn liu chnh ca ngnh Dt May hin nay ch p ng mt phn rt nh nhu cu Bng X ca ngnh Dt May, phn ln l Trng ch vo Nhp khu C nc tnh n nin v 2009 2010 c 145 nh my ko si vi cng sut 350.000 tn Bng Vi/ nm. T nm 2005 - 2010 nhu cu tiu th bng x trong nc lun tng vi tc trung bnh 9 - 10% nm . Theo s liu t B Cng Thng nm 2010 nc ta d kin s nhp khu khong 310 nghn tn bng. Tng 15% so vi nm trc; 9 thng u nm 2010 nc ta nhp 279 nghn tn tng ng vi gi tr nhp khu l 493 triu USD tng 80% so vi cng k nm 2009. Nhp khu si cc loi 9 thng u nm 2010 t 800 triu USD tng 41% so vi cng k. Nhu cu Bng, X v Si cc loi tng mnh khi ngnh Dt May y mnh xut khu v tiu th trong nc pht trin kh quan.... Cc th trng nhp khu Bng X ch yu ca ta l: T cc nc Chu phi, i Loan, Hoa K, n Mxic, Innxia, Braxin, TrungQuc, Th Nh K... Trong Hoa K ang l nh cung cp Bng ln nht cho Vit Nam, chim tng kim ngch nhp khu Bng ca Vit Nam, khong 50% tng kim ngch nhp khu Bng ca c nc. Tip n Hoa K l cc nc Chu Phi, c bit ch tnh n thng 6/2010 nc ta nhp khu bng t n 46.700 tn bng cc loi tr gi 76,8 triu USD. Cc Doanh nghip sn xut bp bnh, li nhun khng c v qu ph thuc vo ngun nguyn liu nhp khu. Gi nguyn liu hin nay ang mc cao nht trong lch s ngnh Dt May th gii trong 140 nm qua. Gi Bng nhng thng cui nm 2010 l 3,1 n 3,5 USD/kg; gi X polyete 1,6- 1,8 USD. Gi si 30t/c ln n 3,2 - 3,3 USD/ kg; Si CM 5,5-6,0 USD/kg tt c cc loi si bnh qun tng gp i so vi u nm 2010 v d bo vn cn tip tc tng trong thi gian ti. Su l: Ngun Lao ng gm s lng v cht lng ngun lao ng. V s lng lao ng: Vn ng lo ngi hn na l nguy c nh cng t pha cng nhn rt cao. S lng cng nhn ngh vic, b ngnh, b ngh Dt
53
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 May v trong bi cnh gi c ngy mt tng cao m lng cng nhn ngnh Dt May thp. V Cht lng lao ng: Trnh chuyn su ca Lao ng ngnh Dt May nht l i ng bn hng - maketing khng cao, ngay c sn nh cn mt s mt hng chng ta cng b thua. Nhiu n hng khng thc hin c hoc nhiu khch hng b khng thc hin hp ng v chng ta thiu nhng cn b gii thc hin vn ny. By l: Cht lng my mc thit b Dt May ch yu c, cng ngh khng ph hp vi cng nng sn xut.... Nu c my cng ngh mi nhp v kh pht huy c ht cng sut thit k do khng ph hp vi iu kin c s sn xut, trnh con ngi ca ngnh Dt May Vit Nam... Tm l: Tnh a dng, tnh thi trang, thng hiu ca chng ta cn km... Do vy sc tiu th ca th trng quc t km, cc doanh nghip ca chng ta cn n lc cnh tranh vi cc nc xut khu dnh ly phn th trng ang b co hp, ng thi phi y mnh vic chim lnh th trng ni a l chin lc hnh ng m hu ht cc doanh nghip ca ngnh Dt May nc ta , ang thc hin v quyt tm phi thc hin thnh cng trong giai on sp ti. 2.2 Cc yu t nh hng ti cu trc vn doanh nghip dt may Tp.HCM 2.2.1 Cc c im ca ngnh dt may Vit Nam 2.2.1.1 Dt May Vit Nam vn l ngnh cng nghip gia cng Theo s liu t B Cng thng, kim ngch XK dt may ca Vit Nam trong 10 thng u nm 2010 t 9,2 t USD, nhng ring chi ph nhp khu vi si v ph kin dt may chim gn 8 t USD. Trong khi tc v gi tr tng trng ca ngnh dt may ph thuc rt nhiu vo sn xut FOB (mua nguyn ph liu, bn thnh phm) v kh nng ch ng ngun nguyn ph liu th t l sn xut hng FOB Vit Nam n nay ch chim khong 20% - 25%. Nu hiu ng ngha ca sn xut FOB th cc doanh nghip (DN) Vit Nam cng mi dng li dng sn xut FOB cp 2 (mt hnh thc gia cng thng qua hp ng trung gian). Do khng nng lc t thit k mu, ch ng la chn nguyn vt liu, t cho bn sn phm, nn cc DN Vit Nam phi nhn sn xut li hng theo ch nh ca nh sn xut FOB cp 1. Trn thc t, cc DN sn xut FOB ca Vit Nam t mua nguyn vt liu, nhng phi mua theo mu ca FOB cp 1 a ra (vi n hng FOB ny DN c hng thm 5% - 10% trn gi tr nguyn ph liu). Trong khi , theo tng gim c mt DN dt may ln ti TP.HCM, thi im ny, khi Trung Quc cho hng cho th trng nm 2010 - 2011 thng qua nhng catalogue v mu m, cht liu vi may, xu hng thi trang, th cc DN Vit Nam ang phi tm mua li cc ti liu ny nghin cu th trng! Cn theo tm hiu ca phng vin, trong cc quc gia cnh tranh vi Vit Nam
54
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 trong XK dt may t ra nhng tham vng rt ln (n nm 2011, Trung Quc t mc tiu tng trng XK ln 50%, n l 25 t USD, Bangladesh l 18 t USD - tng gp i so vi hin nay) th Vit Nam ch dm a ra ch tiu khim tn l nm 2010 kim ngch XK vo khong 10 - 12 t USD. 2.2.1.2. Ngun nguyn liu cha n nh vn cn l thuc vo nhp khu. Trc tnh hnh trn, ch ng ngun nguyn ph liu, thi gian qua, Tp on Dt may Vit Nam (Vinatex) cng nhiu DN dt may trong nc lin doanh hp tc vi nhiu tp on nc ngoi u t cc d n sn xut nguyn ph liu dt may, hng n mc tiu nng t l ni a ha nguyn ph liu ln 50% vo nm 2010-2015. Tuy nhin, thc t cho thy trong khi s d n u t vo ngnh dt may hin nay ch m trn u ngn tay th tc trin khai cc d n cng rt chm, thm ch khng t d n vn cn trn giy. C mt vi v d minh ha cho iu quan ngi ny. - Ti Khu cng nghip dt may Ph Ni B (Hng Yn), tnh n nay Vinatex mi a vo hot ng 3 nh my sn xut ch khu, dt kim v nhum. pha Nam, cm nh my do Cng ty c phn Vit Tin ng lin kt vi Tp on Tung Shing (Hng Kng) xy dng ti huyn Nhn Trch, ng Nai cng mi hon thnh giai on 1 (sn xut lp rp thit b, linh kin may cng nghip). - D kin n nm 2010, lin doanh ny mi tip tc xy dng nh my sn xut ch khu (sn lng 10 triu cun ch/nm v nh my wash cng nghip c cng sut 10 triu sn phm/nm) cung cp cho cc DN trong nc - i vi cc d n xy dng trung tm giao dch nguyn ph liu dt may, n nay vn cha c trung tm no hon thnh theo k hoch. Trong khi cc i th cnh tranh ca Vit Nam c nhiu c s vng chc cho bc nhy vt trong XK dt may, Vit Nam ch c th n lc nng t l gia cng gi cao ch cha th thc hin c vic ch ng ngun nguyn ph liu theo mc tiu nh. iu cng c ngha, vic nng cht lng XK ca ngnh dt may Vit Nam cn lu mi tr thnh hin thc. 2.2.1.3. Ngun lao ng cht lng thp, chi ph lao ng cao Theo cc chuyn gia, hin ngun lao ng ch yu ca ngnh dt may cha c o to mt cch cn bn, phn ln i ng ngi lao ng phi t hc v t o to theo phng thc km cp trong chnh cc nh my, x nghip l chnh. Theo thng k, ton ngnh cng nghip nh ny ch c 4 trng o to mi nm cho ra khong trn di 2.000 cng nhn, s cng nhn ra trng nh mui b bin khng thm vo u so vi nhu cu tuyn dng. Do vy, vn kh khn nht m cc doanh nghip dt may v da giy gp phi trong nm 2010 v tip i mt trong nm 2011 l ngun nhn lc.
55
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Thiu ht cng nhn trong ngnh l vn nan gii ca cc doanh nghip trong ngnh dt may v da giy trong nhiu nm qua. H ly ca tnh trng ny l doanh nghip lun trong tnh trng lo b pht v mt hp ng v giao hng tr. Nhiu doanh nghip khng dm nhn thm nhiu n hng, khng m rng c quy m sn xut v khng c lao ng. Mc lng trung bnh ca cng nhn khong 3,5 - 4 triu ng/thng. Mc lng ny, vn cha b p c mc gi c tiu dng tng vt trong thi gian qua. Thc t nhng chi ph b ra i ng cng nhn thp hn nhiu so vi vic tuyn nhn cng mi. Trong mt cuc hi tho v nhn lc cho ngnh dt may v da giy va c t chc TP.HCM, c nhiu kin cho bit khi cng nhn b vic vi mc lng khong 1,5 triu ng/thng, doanh nghip phi tuyn lao ng mi v chi ph b ra o to mt cng nhn mi c trnh tng ng nh vy ln n hn 15 triu ng. V vy, chi ph ti o to ln hn nhiu so vi mc i ng m doanh nghip b ra gi chn cng nhn. 2.2.2 Cc c im v cu trc vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip dt may Tp.H Ch Minh ni ring v c nc ni chung 2.2.2.1. Ti sn c nh ca doanh nghip dt may Ti sn c nh l nhng t liu lao ng ch yu trong doanh nghip m c im ca chng l c gi tr ln v thi gian s dng di c s dng trong qu trnh hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. i vi ngnh dt may cng nghip gm c nh xng, my mc trang thit b cc khu: ct, may, dt, ng gi bao b Cc loi ti sn c nh: c sp xp thnh tng loi, tng nhm theo nhng c im nht nh thun tin cho cng tc qun l v hch ton ti sn c nh. Hin nay ti sn c nh thng c phn ra theo cc c trng sau:
-
Theo hnh thi biu hin: Ti sn c nh hu hnh v ti sn c nh v hnh. Theo quyn s hu: Ti sn c nh t c v ti sn c nh i thu. Theo cng dng: Ti sn c nh dng cho sn xut kinh doanh, ti sn c nh dng cho mc ch phc li, ti sn c nh bo qun h. + Ti sn c nh hu hnh: Qua kho st mt s doanh nghip dt may Vit Nam, ti sn c nh hu hnh ca ngnh dt may ch yu hai dng sau: My mc, thit b: Gi tr ti sn c nh hu hnh ca doanh nghip trong ngnh chim khon 20% - 30% tng ti sn. T l ny l thp hn t l trung bnh ca ton nn kinh t. V d, thp
56
c im ca ti sn c nh cc doanh nghip dt may Vit Nam
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 hn rt nhiu so vi cc doanh nghip ngnh Bt ng sn, vn ti bin, vn ti b, ngnh st thp, ngnh thy sn C th l gii nguyn nhn ca vn ny l v do tnh cht ph thuc vo hng gia cng, l thuc vo n t hng ca nc ngoi, n t hng khng n nh, dn n vic u t mnh vo ti sn c nh s rt ri ro cho doanh nghip dt may Tp.H Ch Minh ni ring v c nc ni chung. Mt c im khc ca ti sn c nh hu hnh ca doanh nghip dt may Vit Nam l phn ln my mc, ti sn ca cc doanh nghip lc hu, nng sut km, khng p ng c cc yu cu ca cc khch hng ln c nhng yu cu cao cho sn phm ca h. Bt ng sn: Mt c im ng ch i vi cc doanh nghip dt may Tp.H Ch Minh cng nh trn ton quc l gi tr bt ng sn thng rt ln nhng gi tr bt ng sn ny cha c tnh trong c cu ti sn ca cng ty. iu ny c th v cc nguyn nhn sau: i. Cc doanh nghip dt may c phn ho trong giai on th trng bt ng sn cha pht trin, do gi tr ny c nh gi rt thp. ii. Mt s doanh nghip dt may c bt ng sn l ti sn thu di hn ca nh nc ch khng phi l ti sn ca cng ty. Tuy nhin, theo quy nh ca nh nc, ty trng hp, cc doanh nghip dt may c th mua li ti sn ny lm ti sn ca doanh nghip. + Ti sn c nh v hnh: Cng nh ti sn hu hnh, ti sn v hnh ca cc doanh nghip dt may hu nh cha c th hin y trong gi tr doanh nghip. Theo quan im ca nhm tc gi, ti sn c nh v hnh ca doanh nghip dt may c th hin t nht 2 kha cnh sau: Gi tr thng hiu ca doanh nghip ca cc doanh nghip dt may Vit Nam cha cao do c im hot ng ch yu da vo gia cng ca mnh nn gi tr thng hiu l khng cao. Nng lc qun l ca lnh o doanh nghip: Mc d kh nng qun l ca cc doanh nghip dt may Vit Nam ci thin nhiu nhng theo thc t l doanh nhn chng ta ch bc ra ngoi thc s trong vng 10 nm nay, t khi chng ta bnh thng ho quan h vi M, gia nhp cc t chc khu vc, t chc quc t nh Asean, WTO nn thi gian cha nhiu c kinh nghim qun l, lnh o doanh nghip, tp on dt may
57
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 cha o to kp cc nhn s qun l cht lng cao ca ngnh dt may hi nhp. 2.2.2.2. Ti sn lu ng Ti sn lu ng l mt ngun ti sn ca doanh nhip thng c s quay vng nhanh hn nhiu so vi ti sn c nh. Vic qun l ti sn lu ng l rt quan trng i vi doanh nghip. c im ca ti sn lu ng cc doanh nghip dt may Vit Nam l: - C mt c im ng ch trong c cu ti sn lu ng ca doanh nghip dt may l t l hng tn kho thng rt cao. iu ny c th l gii nh sau: Do c th ngnh ngh: Quy trnh lm ra mt sn phm dt may thng ko di nhiu thng. Gi tr nguyn vt liu, bn thnh phm rt cao. Nng lc cn nhiu nhng cha khai thc ht: Cng sut khai thc my mc thit bi d tha so vi tc bn bng ca doanh nghip. iu ny dn n hng tn kho lun lun mc cao. Kh nng canh tranh v ch ng th trng km: Do c th l ngnh da vo gia cng, khng ch ng c th trng u ra nn hng tn kho thng c t trng ln. Kh nng ch ng nguyn vt liu km: Do khng lun lun ch ng c nguyn ph liu u vo nn cc doanh nghip dt may c khuynh hng d tr ln v nguyn ph liu cho sn xut. - Tm li: Hng tn kho chim t l cao trong c cu ti sn lu ng ca cc doanh nghip dt may Vit Nam l th hin r bn cht ph thuc ca mnh: Ph thuc th trng tiu th, ph thuc vo vic nguyn vt liu cho sn sut,hng tn kho cao ca doanh nghip dt may cn th hin kh nng cnh tranh km ci ca ngnh. 2.2.3. Ngun vn hnh thnh ti sn ca doanh nghip dt may thnh lp mt doanh nghip v tin hnh cc hot ng sn xut kinh doanh, ti sn v ngun vn hnh thnh ti sn l iu kin khng th thiu, n phn nh ngun lc ti chnh c u t vo sn xut kinh doanh. Trong sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip ngi ta ch n vic qun l vic huy ng v lun chuyn ca vn. 2.2.3.1 Vn ch s hu ca doanh nghip dt may Vn ch s hu ca ch doanh nghip l khon u t ban u khi thnh lp doanh nghip. i vi doanh nghip Nh nc, ngun vn t c l vn u
58
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 t ca ngn sch Nh nc, i vi cng ty c phn hoc cng ty trch nhim hu hn, ngun vn ban u do cc c ng hoc thnh vin ng gp hnh thnh cng ty, i vi cc Cng ty c phn dt may, vn kinh doanh c th huy ng thm t vic pht hnh c phiu. 2.2.3.2. Vn vay doanh nghip dt may Ngoi phn vn t c ca doanh nghip (vn gp) th ngun vn vay c v tr c bit quan trng trong hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. N c th p ng cc nhu cu v vn trong ngn hn hoc di hn, c th huy ng c s vn ln, tc thi. Tuy nhin, s dng vn vay phi ht sc ch n c cu vn ca doanh nghip, k hoch s dng vn phi m bo hp l, ng mc ch; qun l tt qu tin mt, k tr n v k thu tin, k hoch sn xut kinh doanh phi c lp bm st thc t... nu khng vn vay s tr thnh mt gnh nng i vi doanh nghip. 2.2.3.3. Vn chim dng doanh nghip dt may Vn chim dng ca nh cung cp (Tn dng thng mi): y cng l mt ngun vn tng i quan trng trong doanh nghip dt may, ngun vn ny xut pht t vic doanh nghip chim dng tin hng ca nh cung cp (tr chm), vic chim dng ny c th phi tr ph (li) hoc khng phi tr ph nhng li p ng c vic doanh nghip c nguyn vt liu, in, nc,... sn xut kinh doanh m ch phi b ra ngay lp tc mt s tin t hn s tin ng l phi b ra ngay lp tc c c s nguyn vt liu, in, my mc,... tin hnh sn xut. Nh vy, doanh nghip c th s dng qu tin mt ca mnh cho mc ch khc. Tuy nhin, s dng ngun vn ny cn lu : khng nn chim dng qu nhiu hoc qu lu mt khon n no v n s nh hng n uy tn ca doanh nghip vi i tc, vi th trng hoc kin tng php lut, tt nht nn c s tho thun v vic chim dng vn. 2.2.3.4. Ngun vn khc Ngun vn khc: v d li nhun li, lng cn b cng nhn vin chm thanh ton,.... 2.2.4. Cc yu t nh hng n cu trc vn doanh nghip dt may Doanh nghip c th chn mt cu trc vn hp l ty theo iu kin kinh t khc nhau. Khng c mt cu trc vn ti u cho tt c cc doanh nghip, mi doanh nghip ty theo iu kin m c th chn ra cho mnh mt cu trc vn ph hp. T l n trn vn ch s hu s thay i ph hp khi iu kin kinh t thay i. Di y l cu trc vn mt vi cng ty in hnh M v Vit Nam.
59
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 - M: Cng ty Chrysler Corporation c t l n trn vn ch s hu ln n 70% trong khi Microsoft c t l ny rt t v gn nh khng vay n. - Vit Nam: Trong khi cng ty c phn Sng Thng Long c t l n trn vn ch s hu ln n 95% th cng ty nha Bnh Minh c t l ny mc 20% - V ngnh dt may TpHCM: T l ny cng khc nhau cc cng ty khc nhau. Trong khi cng ty dt Thnh Cng c t l ny ln n 70% th cng ty May Si Gn l 50% v cng ty may Gilimex l 20%. Chnh sch cu trc vn lin quan n s nh i (trade-off theory) gia li nhn v ri ro. V vy mt cu trc vn hp l l mt cu trc cn bng gia li nhun v ri ro sao cho t c mc tiu cao nht l ti a ho EPS v gi chng khon ca cng ty. Di y l cc yu t nh hng n quyt nh cu trc vn ca cng ty dt may Vit Nam (1) Ri ro kinh doanh ca cng ty: N vay cao s cng gia tng ri ro cho cng ty, nu ngnh ngh kinh doanh ca cng ty c mc ri ro cao th n vay cng t cng tt. Ri ro ca cc doanh nghip dt may Vit Nam ch yu l ri ro v th trng xut khu. Nm 2008, hng lot doanh nghip dt may Vit Nam phi tm ngng sn xut do khng c n hng xut khu. Trong trng hp ny, doanh nghip c th ph sn nu doanh nghip c t l n vay cao. V d, nm 2008, cng ty dt may Thnh Cng c t l n trn tng ti sn n 75%, iu ny lm cho gi c phiu cng ty xung 5.000 ng trn c phiu vo thng ba nm 2008, ch bng 50% mnh gi v thp hn gi tr thun trn c phiu. (2)V tr thu ca cng ty: Mt l do chnh ca vic vay n l c khu tr thu. Li vay s c khu tr lm gim thu TNDN phi np. Tuy nhin, nu cng ty c gim, min thu th iu ny khng c ngha. Doanh nghip dt may l mt trong nhng i tng chnh trong chnh sch h tr li sut ca chnh ph nm 2008. y cng l nguyn nhn khch quan kch thch y t l n vay ca cc doanh nghip trong ngnh ln rt cao. Tuy nhin nm 2010, t l ny gim mnh mt s doanh nghip nh may Nh B, May Si Gn, may Gilimex y cng l nhng doanh nghip tt, c tnh hnh ti chnh lnh mnh nht trong ngnh. (3) Kh nng huy ng vn ca cng ty: Nu cng ty c kh nng huy ng vn mt cch thun li trong iu kin kinh t kh khn th l mt thun li. Chng ta bit rng mt ngun cung vn n nh l cn thit cho hot ng n nh v lu di ca cng ty. Khi chnh sch tin
60
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 t tht cht hoc khi cng ty tri qua mt giai on kh khn th mt bng cn i ti chnh lnh mnh s gip cho cng ty huy ng vn thnh cng t c ng hoc t cc t chc ti chnh. Thc t ngnh cng nghip dt may trong nhng nm gn y cho thy rng, trong iu kin kinh t kh khn, kh nng huy ng vn thnh cng t c ng ca doanh nghip dt may l mc trung bnh km. Thm ch mt s doanh nghip khng th huy ng c vn t c ng nh cng ty dt Khatoco l mt v d. (4) Kh nng qun l: Nhng nh qun tr tr, nng ng thng chp nhn mt mc ri ro cao hn nhng nh qun tr khc. Do h cng sn sng chp nhn mt mc n vay cao hn. (5) Tc tng trng GDP: Tiu dng s tng khi nn kinh t tng trng n nh. Khi kinh t tng trng th s lng vic lm v thu nhp ca ngi tiu dng cng s tng, cc cng ty thng c khuynh hng tng vay n trong giai on tng trng ca nn kinh t. Tuy nhin, huy ng vn ch s hu c khuynh hng tng cao hn vay n khi th trng chng khon tng trng mnh. (6) Li sut: Li sut cao s lm chi ph vn ca doanh nghip tng cao. iu ny s tc ng xu n li nhun v gi c phiu ca cng ty. Chnh sch tin t tht cht cng lm cho kh nng thnh cng ca vic huy ng vn ch ca cng ty gim i. (7) T gi: T gi hi oi s tc ng n quyt nh cu trc vn nhiu gc khc nhau ty thuc vo c cu doanh thu, th trng tiu th, T gi hi oi tng c th lm tng li nhun doanh nghip xut khu, trong trng hp ny cng ty c th gia tng n vay bng ng ni t. Tuy nhin, t gi tng c th lm tng li sut ng ni t v lm tng ch ph vn cho doanh nghip. (8) Th trng th gii: Kinh t th gii tng trng s gp phn lm tng doanh thu xut khu ca doanh nghip. Cc yu t ny xc nh cu trc vn mc tiu ca doanh nghip. Nhng iu kin hot ng khc nhau c th gy ra cu trc vn khc nhau vi mc tiu khc nhau vo nhng thi im khc nhau. 2.3. Kt qu kho st v phn tch tnh hnh ti chnh ti cc doanh nghip dt may trn a bn Tp.HCM Kt qu kho st mt s doanh nghip dt may tiu biu ca Tp.H Ch Minh nh: Cng ty C phn may Phng ng, Cng ty C phn may Nh B, Cng ty Dt may Thng Li, Cng ty dt may Thnh Cng cho kt qu nh sau:
61
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Bng 2.3: Bng cn i k ton ca cc Cng ty nm 2008 n v tnh: Triu ng May May Nh Phng May Thnh STT Ch tiu B ng Thng Li Cng TI SN A TI SN NGN HN 590.993 151.918 31.761 511.570 1 Tin 44.329 9.049 7.095 67.259 2 Hng tn kho 252.969 66.888 15.403 159.857 3 Phi thu khch hng 268.225 68.691 8.131 206.828 4 u t ti chnh ngn hn 0 22.297 5 Ti sn ngn hn khc 25.470 7.290 1.132 55.329 B TI SN DI HN 270.722 89.063 4.332 796.290 1 Ti sn c nh hu hnh 125.249 70.084 3.299 1.125.068 2 Khu hao -609,799 3 u t ti chnh di hn 123.458 16.478 47.512 4 Ti sn di hn khc 22.015 2.501 1.033 233.509 TNG 861.715 240.981 36.093 1.307.860 NGUN VN N PHI TR N NGN HN Vay Ngn hn Phi tr ngi bn Phi tr khc N DI HN VN CH S HU Vn kinh doanh Li nhun cha phn phi TNG
A I 1 2 3 II B 1 2
704.449 183.922 661.272 148.714 419.784 131.326 172.185 17.388 69.303 43.177 35.208 157.266 57.059 157.266 57.059 861.715 240.981
11.626 11.291 3.223 8.068 335 24.467 24.467 36.093
930.152 628.333 389.246 108.062 131.025 301.819 377.708 377.708 1.307.860
STT
A 1 2 3 4 5 B
Bng 2.4: Bng cn i k ton ca cc Cng ty nm 2009 n v tnh: Triu ng May May Dt May May Nh Ch tiu Phng Thng Thnh B ng Li Cng TI SN TI SN NGN HN 719.276 106.113 41.080 657.581 Tin 117.538 5.438 11.583 135.243 Hng tn kho 226.430 54.820 18.849 238.315 Phi thu khch hng 314.350 41.438 9.342 246.682 u t ti chnh ngn hn 2.623 4.604 Ti sn ngn hn khc 60.958 1.794 1.306 32.737 TI SN DI HN 285.206 70.516 3.293 1.047.800
62
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 1 2 3 4 Ti sn c nh hu hnh Khu hao u t ti chnh di hn Ti sn di hn khc TNG NGUN VN N PHI TR N NGN HN Vay ngn hn Phi tr ngi bn Phi tr khc N DI HN VN CH S HU Vn kinh doanh Li nhun cha phn phi TNG 118.359 140.645 26.202 1.004.482 55.179 14.278 1.057 176.629 4.377 1.471.227 -1.084 -609.799 77.271 109.101 44.373 1.705.381
A I 1 2 3 II B 1 2
839.578 813.647 543.945 165.396 104.306 25.931 164.904 164.904 1.004.482
124.210 100.261 86.903 13.358 23.949 52.417 52.417 176.627
14.781 1.135.576 13.887 694.178 510.213 5.253 78.219 8.634 105.746 894 441.398 29.592 569.807 29.592 569.807 44.373 1.705.383
Kt qu kho st trn y cho thy: - a s cc DN (tr cng ty dt may Thnh Cng) u c t trng ti sn ngn hn kh cao trn 60%. C bit nh Cng ty may Thng Li nm 2009 n 93% iu ny c mt tch cc l cc DN c sn mt lng hng ha, nguyn vt liu, tin mt sn sng a vo sn xut kinh doanh. - Tuy nhin, vic d tr mt lng ln hng ha nguyn vt liu, tin mt, cng n phi thu, nu khng tnh ton k s a n tnh trng DN s dng vn lng ph nh hng n hiu qu kinh doanh. - Ngc li, t trng ti sn di hn ca cc DN nhn chung u mc rt thp ph bin 28% - 40%. C bit nh Cng ty may Thng Li nm 2009 ch t 7%. iu cho thy vic u t, hin i ha c s vt cht k thut ca cc DN dt may cha c quan tm ng mc. Do , vic h gi thnh tng cht lng nng cao kh nng cnh tranh ca DN cn nhiu yu km. c bit, ngun vn ngn hn ca a s cc DN, tr cng ty may Phng ng, Thng Li, u ln hn ti sn ngn hn, chng t doanh nghip dng n ngn hn u t ti sn di hn nh cng ty may Nh B nm 2009 s dng n ngn hn u t ti sn di hn ln n 94,3 t ng. iu ny s a n tnh trng DN mt kh nng thanh ton khi o hn n buc phi bn tng bn tho hng ha tr n lm gim hiu qu kinh doanh, nh hng n pht trin sn xut kinh doanh n nh bn vng ca DN Mt khc, t trng vn ch s hu chim t trng thp ph bin 16% - 30% th hin nng lc ti chnh ca ngnh dt may thnh ph cn nhiu yu km. Tnh trng trn c th hin qua s liu sau:
63
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 2.3.1. C cu vn v ngun vn: 2.3.1.1. Cng ty May Nh B

Hnh 2.6: C cu Ti Sn v ngun vn ca cng May Nh B qua cc nm
C cu ti sn Cng ty May Nh B 2008 -2009
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2008 Nm T tr ng TS ng n h n T tr ng TS di h n 2009 69% 72% 31% 28%
C cu ngun vn Cng ty May Nh B

90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2008 Nm T tr ng N T tr ng V n ch s h u 2009 18% 16% 82% 84%
Qua biu trn y ta c th nhn thy: - Cng ty may Nh B nm 2009 t trng ti sn ngn hn chim 72% trong tng ti sn, ngc li ti sn di hn ch chim 28%. iu ny cho thy doanh nghip cha quan tm u t hin i ha c s vt cht k thut h gi thnh, tng cht lng sn phm, tng nng sut lao ng, do cha tng kh nng cnh tranh trn th trng trong v ngoi nc
64
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 - Mt khc, xt trn gc c cu ngun vn cng c nhiu bt hp l nh nm 2009, t trng n chim 84% trong tng ngun vn, trong khi vn ch s hu ch chim 16%. c bit, nm 2009 ti sn ngn hn ch c 719,276 triu, trong khi n ngn hn ti 813,641 triu, iu ny, ng ngha doanh nghip dng n ngn hn ti tr cho ti sn ngn hn 94,371 triu ng y l iu nguy him v mt ti chnh. V hu qu s a doanh nghip n tnh trng mt kh nng thanh ton khi n ngn hn o hn. Nhng bt hp l v c cu vn v ngun vn trn cng ng ngi hn khi chiu hng nm sau cao li cao hn nm trc. 2.3.1.2 Cng ty Phng ng Hnh 2.7. C cu ti sn v ngun vn ca cng ty Phng ng
C c u ti s n Cng ty May Phng ng
80% 63% 60% 40% 20% 0% T tr ng TS ng n h n T tr ng TS di h n 37% 40% 60%
2008 63% 37%
2009 60% 40%
C c u ngu n v n Cng ty May Phng ng

76% 70%
80% 60% 40%
T tr ng V n ch s h u 24% 30% T tr ng V n ch s h u 2009 T tr ng N
20% 0% 2008 Nm
65
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 T biu trn y chng ta c th nhn thy: - Cng ty may Phng ng nm 2009 t trng ti sn ngn hn chim 60% trong tng ti sn, ngc li ti sn di hn ch chim 40%. iu ny cho thy doanh nghip cha quan tm u t hin i ha c s vt cht k thut h gi thnh, tng cht lng sn phm, tng nng sut lao ng nhm tng kh nng cnh tranh trn th trng trong v ngoi nc - Mt khc, xt trn gc c cu ngun vn cng c nhiu bt hp l nh nm 2009, t trng n chim 70% trong tng ngun vn, trong khi vn ch s hu ch chim 30%. 3.2.1.3 Cng ty Thng Li Hnh 2.8: C cu ngun vn v ti sn ca cng ty Thng li
C cu ti sn Cng ty Dt May Thng Li
100% 98% 96% 94% 92% 90% 88% 86% 84% 82% 2008 Nm 2009 88% 93% 12% T tr ng TS di h n T tr ng TS ng n h n 7%
66

C c u ngu n v n Cng ty D t May Th ng L i
120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% 2008 Nm 2009 32% 33% 68% 67%
T tr ng V n ch s h u T tr ng N
i vi c cu ti sn v ngun vn ca Cng ty Dt May Thng Li, ta thy: Cng ty may Thng Li nm 2009 t trng ti sn ngn hn chim ti 93% trong tng ti sn, ngc li ti sn di hn ch chim 7%. Cng nh Cng ty May Nh B v May Phng ng, Cng ty Dt May Thng Li c t trng ti sn ngn hn qu ln so vi ti sn di hn v nm sau cn cao hn nm trc (ti sn ngn hn chim 93% nm 2009 so vi 88% nm 2008), nhng ngc li t trng vn ch s hu ca Thng Li li cao hn, t l n ch chim khong 33%.
67
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 3.2.1.4 Cng ty Thnh Cng Hnh 2.9: C cu ngun vn v ti sn ca cng ty Thnh Cng
C c u ti s n Cng ty Thnh Cng
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
61%
61%
T tr ng TS di h n T tr ng TS ng n h n 39% 39%
2008 Nm
2009
C c u ngu n v n Cng ty Thnh Cng

120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% 2008 Nm 2009 29% 33% T tr ng V n ch s h u T tr ng N 71% 67%
i vi Cng ty Thnh Cng, nm 2009 c cu ngun vn c nhiu bt hp l, t trng n chim 67% trong tng ngun vn, trong khi vn ch s hu ch chim 33%. Cn ti sn ngn hn ch c 657,581 triu, trong khi n ngn hn ti 694,178 triu, iu ny, ng ngha doanh nghip dng n ngn hn ti tr cho ti sn di hn 36,597 triu ng, y l iu nguy him v mt ti chnh. V hu qu s a doanh nghip n tnh trng mt kh nng thanh ton khi n ngn hn n hn.
68
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 2.3.2. Cc ch tiu hiu sut hot ng Do c cu vn v ngun vn ca cc doanh nghip c kho st trn y l bt hp l dn n hu qu hiu sut s dng ti sn ca cc doanh nghip c kho st nhn chung u km, in hnh nh cng ty may Thnh Cng vng quay tng ti sn c nm 2009 ch 0,66 ln iu c ngha mt ng tng ti sn mt nm cha to c mt ng doanh thu nn s nh hng n hiu qu sn xut kinh doanh. Hiu sut s dng ti sn ca cc DN kho st c th hin qua s liu sau: 2.3.2.1. Cng ty may Nh B Bng 2.5.:Cc ch tiu hiu sut hot ng ca cng ty Nh b 2008-2009 CH TIU CNG THC Tng DT thun Vng quay Tng Ti sn Tng Ti sn BQ Tng DT thun Vng quay Ti sn ngn hn TS ngn hn BQ Tng DT thun Vng quay Ti sn di hn Ti sn di hn BQ Tng DT thun Vng quay hng tn kho Hng tn kho BQ Tng DT thun Vng quay khon phi thu khon phi thu BQ 4.68 4.70 (0.02) 6.49 4.98 1.51 5.15 4.66 0.50 2.04 2.13 (0.09) 1.46 1.46 0.00 2009 2008 Tng/ Gim
2.3.2.2. Cng ty may Phng ng Bng 2.6: Cc ch tiu hiu sut hot ng ca cng ty Phng ng 2008-2009 CH TIU Vng quay Tng ti sn CNG THC Tng DT thun
69
2009 2008 1.73 1.01
Tng/ Gim 0.71
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Tng Ti sn BQ Tng DT thun Vng quay ti sn ngn hn TS ngn hn BQ Tng DT thun Vng quay ti sn di hn Ti sn di hn BQ Tng DT thun Vng quay hng tn kho Hng tn kho BQ Tng DT thun Vng quay khon phi thu khon phi thu BQ 7.36 3.55 3.80 7.36 3.65 3.71 4.32 2.74 1.58 2.87 1.61 1.27
2.3.2.3. Cng ty may Thng Li Bng 2.7: Cc ch tiu hiu sut hot ng ca cng ty Thng Li 2008 - 2009 CH TIU Vng quay Tng ti sn CNG THC Tng DT thun Tng Ti sn BQ Tng DT thun Vng quay ti sn ngn hn TS ngn hn BQ Vng quay ti sn di hn Vng quay hng tn kho Vng quay khon phi thu Tng DT thun Ti sn di hn BQ Tng DT thun Hng tn kho BQ Tng DT thun khon phi thu BQ 10.77 12.21 (1.44) 10.77 6.45 4.32 30.54 23.24 7.30 2.45 3.13 (0.68) 2.27 2.76 (0.49) 2009 2008 Tng/ Gim
70
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 2.3.3.4.Cng ty may Thnh Cng Bng 2.8: Cc ch tiu hiu sut hot ng ca cng ty Thnh Cng 2008 - 2009 CH TIU Vng quay Tng ti sn CNG THC Tng DT thun Tng Ti sn BQ Vng quay ti sn ngn hn Tng DT thun TS ngn hn BQ Vng quay ti sn di hn Tng DT thun Ti sn di hn BQ Vng quay hng tn kho Tng DT thun Hng tn kho BQ Vng quay khon phi thu Tng DT thun khon phi thu BQ 2.3.3. Hiu qu u t Hiu qu u t ti sn c nh ca cc DN nhn chung u thp, iu c th hin qua ch tiu DOL (n by hot ng) ca cc DN dt may c kho nh hn 1, nh cng ty may Thng Li c DOL l m 3,24 (tr cng ty Thnh Cng c DOL l 4,96). Chng t cc d n u t ca cc DN c kho st km hiu qu nh hng tiu cc n kh nng cnh tranh ca DN trn th trng trong v ngoi nc, nht l cc DN i th cc quc gia c iu kin tng t Vit Nam nh Trung Quc, n , Brasil, 2.3.4. Cc ch tiu hiu qu hot ng Nhn chung ch tiu hiu qu hot ng nm sau so vi nm trc u c tin b, nhng nu i su vo phn tch cc nguyn nhn chng ta thy rng ch yu do yu t khch quan bn ngoi tc ng nh th trng xut khu c hi phc, chnh sch kch cu ca Chnh ph nh min gim thu gi tr gia tng, thu thu nhp doanh nghip, b li sut cho vay, hoc s dng n by ti chnh (gia tng vay n) cn yu t phn u ch quan ca DN nh ti cu trc vn, u t c hiu qu, tng nng sut lao ng, h gi thnh,. cn rt hn ch iu ny c th hin qua s liu sau: 4.59 4.97 (0.38) 4.59 6.43 (1.84) 1.08 1.29 (0.21) 1.72 2.01 (0.29) 2009 0.66 2008 0.79 Tng/ Gim (0.12)
71
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 2.3.4.1.Cng may Nh B Bng 2.9: Cc ch tiu hiu qu hot ng ca cng ty Nh B nm 2008 - 2009 CH S T sut Li nhun trn Doanh thu (ROS) T sut Li nhun trn tng Ti sn (ROA) T sut Li nhun trn VCSH (ROE) T s chi tr li vay CNG THC EAT Tng DT thun EAT Tng Ti sn BQ EAT VCSH EBIT Li vay (I) 2 2 0,59 4 3 0,30 2009 2,53 2008 2,32 Tng/ Gim 0,21
23
19
3,93
2.3.4.2. Cng ty Phng ng Bng 2.10: Cc ch tiu hiu qu hot ng ca cng ty Phng ng nm 2008 - 2009 CH TIU T sut Li nhun trn Doanh thu (ROS) T sut Li nhun trn tng Ti sn (ROA) T sut Li nhun trn VCSH (ROE) CNG THC EAT Tng DT thun EAT Tng Ti sn BQ EAT/VCSH 5 16 3 11 2.10 4.82 2009 2.74 2008 2.60 Tng/ Gim 0.14
72
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 2.3.4.3.Cng ty Thng Li Bng 2.11: Cc ch tiu hiu qu hot ng ca cng ty Thng Li nm 2008 - 2009 CH TIU T sut Li nhun trn Doanh thu (ROS) T sut Li nhun trn tng Ti sn (ROA) T sut Li nhun trn VCSH (ROE) T s chi tr li vay CNG THC EAT Tng DT thun EAT Tng Ti sn BQ EAT VCSH EBIT Li vay (I) 2.3.4.4.Cng ty Thnh Cng Bng 2.12: Cc ch tiu hiu qu hot ng ca cng ty Thnh Cng nm 2008 2009 Tng/ Gim 4.14 3 2 0.83 23 19 4.00 4 3 0.30 2009 2.53 2008 2.32 Tng/ Gim 0.21
CH TIU T sut Li nhun trn Doanh thu (ROS) T sut Li nhun trn tng Ti sn (ROA) T sut Li nhun trn VCSH (ROE) T s chi tr li vay
CNG THC EAT Tng DT thun EAT Tng Ti sn BQ EAT VCSH EBIT Li vay (I)
2009 4.81
2008 0.66
2.67
10 2
2 1
7.74 1.14
73
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Tm li qua kt qu kho st mt s doanh nghip dt may tiu biu ca Tp.H Ch Minh nu trn nh: Cng ty may Phng ng; Cng ty may Nh B; Cng ty may Thng li; Cng ty dt may Thnh Cng cho thy hiu qu ca cc DN nhn chung thp ch yu nh vo cc yu t bn ngoi nh: S bo h ca Chnh ph thng qua chnh sch kch cu v s dng lao ng. - Min gim thu gi tr gia tng, Thu TNDN, b li sut vay, - S dng yu t n by ti chnh (gia tng vay n). Ring yu t ni sinh nh nng cao hiu qu u t, tng sut lao ng, h gi thnh sn phm, cn cha c s dng nhiu. 2.3.5. Nguyn nhn dn ti nhng kt qu nh trn 2.3.5.1 Nguyn nhn ch quan (1) Cng nghip dt may ca Vit Nam ch yu da vo gia cng Theo s liu ca B Cng thng, kim ngch XK dt may ca Vit Nam trong 10 thng u nm 2010 t 9,2 t USD, nhng ring chi ph nhp khu vi si v ph kin dt may chim gn 8 t USD, tng ng 80% kim ngch xut khu. iu ny cho thy ngnh dt may ca Vit Nam cn nng v gia cng, gi tr gia tng thp. y l nguyn nhn ch yu lm cho c cu ti sn nng v ti sn ngn hn, t u t ti sn di hn, nn c cu ngun vn ch yu l vn vay ngn hn, t trng vn ch s hu thp dn n c cu vn v ngun vn bt hp l. (2) Trnh cng ngh thp Do ch quan tm u t ti sn ngn hn, cha ch trng tng cng u t ti sn c nh, hin i ha my mc thit b a n tnh trng my mc thit b lc hu, nng sut lao ng thp, gi thnh cao lm gim kh nng cnh tranh ca doanh nghip. (3) Gi lao ng ca ngnh dt may gia cng qu r Vn ny c coi l li th ca ngnh dt may, nhng trn thc t y l im yu ca ngnh dt nay Vit Nam, v gi lao ng r l mt trong nhng nguyn nhn khin gi tr gia tng trong sn xut cng nghip dt may theo hp ng Vit Nam hay y cng l mt l do v sao khng th da vo gi lao ng r t ti chui gi tr gia tng ton cu c, ni cch khc khi c tr lng thp th cng nhn ti thiu phi lm ra s sn phm gp 2, 3 ln s tin lng nhn c, nu c tr lng cao, ngi lao ng s lm ra nhiu sn phm hn, cht lng tt hn. (4 Thit k sng to mu m n iu, cha phong ph, a dng Do sn xut nng v gia cng nn khu thit k sng to mu m cn yu. Trong khi y l khu then cht mang li gi tr gia tng cao, nng cao kh nng
74
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 cnh tranh ca doanh nghip, do sn phm dt may ca Vit Nam cha chinh phc c th trng th gii. Xut pht t nhng yu km nu trn vic chuyn t hnh thc sn xut gia cng sang vic t sn xut v tiu th sn phm theo nhu cu ca th trng trong v ngoi nc, trn c s ti cu trc vn v ngun vn l vn bc xc ca cc doanh nghip dt may trn a bn Tp H Ch Minh nhm tng nng sut, h gi thnh, tng cht lng sn phm, nng cao kh nng cnh tranh trn th trng trong v ngoi nc. y l gii php mang tnh t ph cho ngnh dt may trn a bn thnh ph H Ch Minh hin nay, thc hin thnh cng hi nhp kinh t quc t. (5) Trnh marketing sn phm cn nhiu yu km Do sn xut nng v gia cng nn cc doanh nghip dt may trn a bn Tp H Ch Minh cha quan tm cng tc tip th, cha i tt n u, nm bt nhu cu th trng th gii a ra mu m sn phm ph hp mang tnh c o ring ca mnh. 2.3.5.2. Nhm nhn t khch quan Chnh sch thu Mt l do chnh ca vic vay n l c khu tr thu. Li vay s c khu tr lm gim thu TNDN phi ng ca cng ty. Tuy nhin, nu cng ty c gim, min thu th khng tn dng c l chn thu, do khng nn vay n nhiu. Doanh nghip dt may l mt trong nhng i tng chnh trong chnh sch h tr li sut ca chnh ph nm 2008. y cng l nguyn nhn khch quan kch thch y t l n vay ca cc doanh nghip trong ngnh ln rt cao. Tuy nhin, nm 2010 t l ny gim mnh mt s doanh nghip nh may Nh B, May Si Gn, may Gilimex y cng l nhng doanh nghip tt, c tnh hnh ti chnh lnh mnh nht trong ngnh. Chnh sch t gi T gi hi oi s tc ng n quyt nh cu trc vn nhiu gc khc nhau ty thuc vo c cu doanh thu, th trng tiu th, T gi hi oi tng c th lm tng li nhun doanh nghip xut khu. Trong trng hp ny cng ty c th gia tng n vay bng ng ni t. Tuy nhin, t gi tng c th lm tng li sut ng ni t v lm tng ch ph vn cho doanh nghip. Chnh sch li sut Li sut cao s lm chi ph vn cu doanh nghip tng cao. iu ny s tc ng xu n li nhun v gi c phiu ca cng ty. Chnh sch tin t tht cht cng lm cho kh nng thnh cng ca vic huy ng vn ch ca cng ty gim i. 2.3.6. Cc vn tn ti ni bt trong ti cu trc ca cc doanh nghip dt may hin nay
75
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 - Cc doanh nghip ph thuc qu nhiu vo chnh sch bo h ca Nh nc, nn to tm l li, cha nng ng trn th trng - Khng ch ng v nguyn vt liu do cha xy dng c mt vng nguyn liu ln cung cp nhu cu cho sn xut cc sn phm dt may => ngun nguyn liu ph thuc nc ngoi => hng tn kho cao => ngun vn ngn hn cao => tng chi ph s dng vn v chi ph nguyn liu trong sn xut. - Cc doanh nghip dt may ch yu l gia cng sn phm cho nc ngoi, ph thuc vo k hoch sn xut ca cc doanh nghip nc ngoi, khng c chin lc pht trin ca doanh nghip => nh hng n c cu vn v ngun vn - Nng sut lao ng thp (th hin qua ch s ICOR ca Vit Nam nm 2008 l 8 cao nht khu vc Asean), nh hng n gi thnh sn phm cao, khng cnh tranh c vi cc nc trong khu vc, c bit l Trung Quc. - Khu sng to, thit k mu m, marketing sn phm dt may khu quan trng to ra gi tr gia tng cho sn phm cn yu, cha c sn phm ring, c trng ca Vit Nam, cha p ng c th hiu ca khch hng, dn ti hng tn kho ca cc doanh nghip dt may thng cao (ni bt l cng ty may Nh B), ngnh dt may cha to thnh mt chui gi tr trong khu vc. - C cu ti sn bt hp l: Th hin t trng ti sn di hn ca cc DN nhn chung u mc rt thp ph bin 28% - 40%. C bit nh Cng ty may Thng Li nm 2009 ch t 7%. iu cho thy vic u t, hin i ha c s vt cht k thut ca cc DN dt may cha c quan tm ng mc. Do , vic h gi thnh tng cht lng nng cao kh nng cnh tranh ca DN cn nhiu yu km. c bit, ngun vn ngn hn ca a s cc DN, tr cng ty may Phng ng, Thng Li, u ln hn ti sn ngn hn, chng t doanh nghip dng n ngn hn u t ti sn di hn, nh cng ty may Nh B nm 2009 s dng n ngn hn u t ti sn di hn ln n 94,3 t ng. iu ny s a n tnh trng DN mt kh nng thanh ton khi o hn n buc phi bn tng bn tho hng ha tr n lm gim hiu qu kinh doanh, nh hng n pht trin sn xut kinh doanh n nh bn vng ca DN. - C cu ngun vn cn nhiu bt cp: Th hin t trng vn ch s hu chim t trng thp ph bin 16% - 30% ni ln nng lc ti chnh ca ngnh dt may Thnh ph cn nhiu yu km. Trong khi theo thng l chung t trng ti sn ngn hn v t trng ngun vn ch s hu ti thiu phi 50%. - C cu vn khng ph hp vi chin lc pht trin ca ngnh dt may hin nay v sp ti.
76
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 CHNG 3: NGHIN CU XUT MT S GII PHP TI CU TRC VN CA DOANH NGHIP DT MAY TI TP.H CH MINH 3.1 nh hng c bn v ti cu trc vn sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip Vit Nam ni chung v doanh nghip dt may ti Tp.H Ch Minh ni ring thi k sau khng hong ti chnh ton cu. 3.1.1 nh hng chung ca ngnh Chin lc pht trin ngnh cng nghip Dt May Vit Nam nh hng n nm 2020 theo hng chuyn mn ha, hin i ha, nhm to ra bc nhy vt v cht v lng sn phm ca ngnh dt may c Nh nc ta ph chun ti Chin lc pht trin ngnh dt may Vit Nam n nm 2015 v tm nhn 2020 do Th tng Nguyn Tn Dng k ngy ngy 14 thng 3 nm 2008. Trong thi gian trc mt ngnh dt may tp trung pht trin v nng cao nng lc v ngun nhn lc; ngun nguyn, ph liu c ngun nhn lc chuyn mn cao, to nn sn phm cht lng cao gn vi thng hiu uy tn; bo v mi trng. Bn cnh , khuyn khch mi thnh phn kinh t trong v ngoi nc u t pht trin ngnh dt may phc v trong nc v xut khu. Ngnh phn u t mc tng trng hng nm t 16 - 18%, xut khu tng 20%/nm (giai on 2008 - 2010) v tng sn lng t 12 - 14%, xut khu tng 15% trong giai on 2011 - 2020. Doanh thu ton ngnh t khong 14,8 t USD vo nm 2010; 22,5 t USD nm 2015 v 31 t USD vo nm 2020.
3.1.2 Cc ch tiu ch yu trong Chin lc pht trin ngnh Dt may Vit Nam n nm 2015, nh hng n nm 2020 c trnh by di bng di y: Bng 3.1: Cc ch tiu ch yu ca ngnh dt may 2010 2020 Ch tiu 1. Doanh thu 2. Xut khu n v tnh triu USD triu USD Thc hin 2006 7.800 5.834 2.150 32
77
Mc tiu ton ngnh n 2010 14.800 12.000 2.500 50 2015 22.500 18.000 2.750 60 2020 31.000 25.000 3.000 70
3. S dng lao nghn ng ngi 4. T l ni a % ho
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 5. Sn phm chnh - Bng x - Si cc loi - Vi - Sn phm may 1000 tn 1000 tn triu m2 triu SP 8 265 575 1.212 20 120 350 1.000 1.800 40 210 500 1.500 2.850 60 300 650 2.000 4.000 - X, Si tng hp 1000 tn
Ngun: Quyt nh s 42/2008/Q-BCT v vic ph duyt quy hoch pht trin ngnh cng nghip dt may Vit Nam n nm 2015, nh hng n nm 2020 do B Cng thng ban hnh ngy 19 thng 11 nm 2008.
3.1.3 nh hng, cn thu ht u t vo cc lnh vc, mt hng: - Nh my ko si (hin nay ch p ng c 50% nhu cu vi cht lng khng ng u). - Vi thun. - Jeans. - Kaki. - Micro, TC, nilon ( may o gi, o ma ng). - Cc loi vi may o s mi. - Vi cng nghip. - Hin i ho khu hon tt vi (c th, dng, nhum, nh hnh, ) - Dy ko nha cao cp.
3.2 D bo v nhu cu pht trin ngnh dt may ti Tp.HCM Xut pht t nghin cu t s liu thng k nm 2009 v ngnh dt may, tng gi tr ngnh dt tng 106% so vi 2008, ngnh may tng 105,3% so vi 2008, tng mc bn l hng dt, may, da dy, m nn: tng 100,31% so vi nm 2008. Kt qu iu tra dn s ngy 01/04/2009 Thnh ph H Ch Minh c dn s 7.162.864 ngi, gm 1.824.822 h dn trong : 1.509.930 h ti thnh th v 314.892 h ti nng thn, bnh qun 3,93 ngi/h. Phn theo gii tnh: Nam c 3.435.734 ngi chim 47,97%, n c 3.727.130 ngi chim 52,03% . Dn s thnh ph tng nhanh, trong 10 nm t 1999 - 2009 dn s thnh ph tng thm 2.125.709 ngi, bnh qun tng hn 212.000 ngi/nm, tc tng 3,54%/nm, chim 22,32% s dn tng thm ca c nc trong vng 10 nm. Vi s liu nh trn, d on nhu cu ca v hng may mc ca Tp.HCM trong nhng nm sp ti s rt cao, trong c bit l cc sn phm dt may cho gii
78
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 tr (dn s Tp.HCM ch yu l lc lng lao ng), c bit lng sinh vin rt ln ang theo hc, nn nhu cu cc sn phm thi trang l rt ln. T tnh hnh trn y v nh hng pht trin ngnh khong 10%/nm (Theo quyt nh s 36/2008/Q-TTg ca Th tng chnh ph ngy ngy 14 thng 3 nm 2008 Ph duyt Chin lc pht trin ngnh cng nghip Dt May Vit Nam n nm 2015, nh hng n nm 2020), chng ti tnh ton v a ra D bo nhu cu c bn dt may cho Tp.HCM trong nhng nm sp ti nh sau: Bng 3.2: D bo nhu cu c bn ca ngnh dt may Vit Nam 2010 - 2015 Ni STT dung 1 Dn s9 n v tnh 1000 Ngi 2010 2011 2012 2013 2014 2015
9.920
10.200
10.500
10.730
11.020
11.330
Tc pht trin v gi tr ngnh % dt v may (so vi 2009)
115,65 125,00% 135,10% 143,10% 155,00% 165,50%
Ngun: Tc gi t tnh ton t cc s liu tng hp. Sau khi nghin cu v nh hng chung cng nh d bo v nhu cu pht trin ca ngnh dt may trn a bn TP.HCM, cc gii php ti chnh phi c ra p ng vi nhu cu nu trn, c bit l gii php v ti cu trc vn ca doanh nghip dt may ni chung v ca Tp.HCM ni ring. Bng 3.3: C cu chi tiu ca ngi dn Tp.HCM qua cc nm
a) C cu chi tiu ca ngi dn TP.HCM khu vc nng thn qua cc nm (%) Nm Tng s 1. Chi n, ung, ht 2. Chi may mc 3. Chi nh , in nc, v sinh
9
2002 100 62,09 3,47 3,51
2004 100 55,51 3,02 3,92
2006 100 51,03 4,19 5,62
2008 100 57,87 2,67 4,18
Bao gm vng lai

79

4. Chi thit b, dng 5. Chi y t, chm sc sc khe 6. Chi i li v bu in 7. Chi gio dc 8. Chi vn ha th thao, gii tr 9. Chi khc 6,59 7,55 5,44 4,21 1,64 5,50 7,13 7,96 11,57 5,02 1,53 4,34 7,47 8,25 12,36 5,43 1,31 4,34 7,47 6,62 12,24 4,24 0,97 3,74
b) C cu chi tiu ca ngi dn TP.HCM khu vc thnh th qua cc nm (%) Nm Tng s 1. Chi n, ung, ht 2. Chi may mc 3. Chi nh , in nc, v sinh 4. Chi thit b, dng 5. Chi y t, chm sc sc khe 6. Chi i li v bu in 7. Chi gio dc 8. Chi vn ha th thao, gii tr 9. Chi khc 2002 100 49,69 3,59 7,13 6,73 6,35 12,33 6,28 3,06 4,84 2004 100 47,03 3,51 6,31 7,96 6,55 14,50 6,49 2,64 5,01 2006 100 43,01 4,12 5,93 8,24 6,04 16,29 6,60 4,92 4,85 2008 100 46,80 3,72 6,20 6,95 5,19 17,58 6,10 4,10 3,36
Da trn s liu ny, chng ta d bo rng nm 2010 chi tiu cho may mc ca ngi dn Thnh Ph H Ch Minh khong 3,5% - 4% tng chi tiu. Mc chi tiu bnh qun 1 thng nm 2008 l 1.618.150 ng/thng10. Nh vy c tnh tiu dng cho may mc nm 2010 khong 463,581 t ng. n nm 2015 tiu dng v may mc cn tng na. p ng nhu cu , cc doanh nghip dt may phi ti cu trc li vn v phc v th trng ni a. Gii php v ti cu trc vn phi xut pht t hai pha: T c ch chnh sch v vn (pha nh nc) v v pha nhng yu t ni ti ca bn thn doanh nghip (pha doanh nghip). V vy, cc gii php di y cng c chia lm hai nhm: Nhm gii php v pha Nh nc v nhm gii php v pha doanh nghip.
10
Chi tiu bnh qun 1 ngi/thng: Nm 2006 l 1.052.130 ng; nm 2004 l 826.800 ng; nm 2002 l 665.980 ng.
80
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 3.3 Cc gii php ti cu trc vn ca doanh nghip dt may ca TP.HCM 3.3.1 Gii php v pha Nh nc Chnh sch t ai Trc mt, phn u n nm 2015 a t l ni a ha ngnh dt may ln 60% nh mc tiu chin lc ca Nh nc ra, gii php v pha Nh nc phi tin hnh: a chnh sch t ai vo cuc sng, xy dng quy hoch cc khu, cm cng nghip ph tr chuyn v sn xut vi, si, dt, nhum cho ngnh dt may. Chnh ph thc hin s kt, tng kt vic thc hin ngh quyt s 15/2003/QH11 ngy 17/06/2003 v vic min gim thu s dng t nng nghip (SDNN) phc v cho vng trng nguyn liu ngnh dt may t 2003 2010 tm ra nguyn nhn, vng mc ti sao n nay ngh quyt ny vn cha i vo cuc sng, kim im cc ni dung sau y: - Min thu SDNN trong hn mc cho tng vng i vi h nng dn, h nng trng vin, x vin hp tc x sn xut nng nghip nhn t giao khon ca doanh nghip, hp tc x sn xut nng nghip. - Min thu SDNN i vi ton b din tch t ca h ngho, h sn xut nng nghip x c bit kh khn. - Gim 50% s thu SDNN ghi thu hng nm i vi din tch t sn xut nng nghip ca i tng khng thuc din c min thu nu trn v din tch t sn xut nng nghip vt hn mc theo quy nh i vi h nng dn, h nng trng vin v h sn xut nng nghip khc. Xy dng l trnh thc hin ngh quyt s 55/2010/QH12 ngy 24/11/2010, v vic min gim thu SDNN phc v cho vng trng nguyn liu ngnh dt may t nm 2011 n ht 2020 nh sau: - Min thu i vi: Ton b din tch t nng nghip trng cy hng nm c t nht mt v la trong nm; ton b din tch t nng nghip c Nh nc giao cho h ngho; din tch t nng nghip trong hn mc giao t nng nghip cho cc i tng (gm: H gia nh, c nhn nng dn c Nh nc giao t sn xut nng nghip; h gia nh, c nhn l x vin hp tc x sn xut nng nghip nhn t giao khon n nh ca hp tc x, nng trng quc doanh, lm trng quc doanh sn xut nng nghip; h gia nh, c nhn l nng trng vin, lm trng vin nhn t giao khon n nh ca nng trng quc doanh; h gia nh, c nhn sn xut nng nghip c quyn gp t ca mnh thnh lp hp tc x sn xut nng nghip).
81
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 - Gim 50% s thu ghi thu hng nm i vi din tch t nng nghip vt hn mc giao t nng nghip thuc din c min thu SDNN trong hn mc11. - Qua , chng ta thy rng chnh sch t ai, c bit l chnh sch thu SDNN rt u i, l iu kin thun li pht trin vng nguyn liu trong nc phc v trc tip cho ngnh dt may. Hn th, nng dn Vit Nam vn c truyn thng kinh nghim trong vic trng bng vi cng nh sn xut cc hng t tm truyn thng, v y cng l c trng ring ca ngnh Dt may Vit Nam. Chnh sch thu Theo lut thu thu nhp doanh nghip, th thu nhp t trng trt, ca t chc c thnh lp theo Lut hp tc x hin nay c min thu. Ngoi ra, cc loi hnh doanh nghip khc thc hin ch k ton, ho n, chng t theo quy nh v ng k, np thu thu nhp doanh nghip theo k khai c hng u i thu nh sau: - Hoc hng u i v thu sut: vi thu sut 10% trong thi hn 15 nm nu Doanh nghip thnh lp mi t d n u t ti a bn c iu kin kinh t - x hi c bit kh khn12; u i thu vi thu sut 20% trong thi hn 10 nm nu Doanh nghip thnh lp mi t d n u t ti a bn c iu kin kinh t - x hi kh khn13. - Hoc hng u i v min thu, gim thu: Min thu 4 nm, gim 50% s thu phi np trong 9 nm tip theo i vi Doanh nghip thnh lp mi t d n u t ti a bn c iu kin kinh t - x hi c bit kh khn; min thu 2 nm, gim 50% s thu phi np trong 4 nm tip theo i vi doanh nghip thnh lp mi t d n u t ti a bn c iu kin kinh t - x hi kh khn. ng thi lut thu thu nhp c nhn cng qui nh Thu nhp ca h gia nh, c nhn trc tip tham gia vo hot ng sn xut nng nghip, cha qua ch bin thnh cc sn phm khc hoc ch qua s ch thng thng cng c min thu. Chnh sch thu gi tr gia tng hin nay cng min thu i vi sn phm trng trt cha ch bin thnh cc sn phm khc hoc ch qua s ch thng thng ca t chc, c nhn t sn xut, nh bt bn ra v khu nhp khu; khi xut khu c p dng thu sut 0%. iu ny c ngha chnh sch thu hin nay i vi cc vng nguyn liu (bng vi) phc v cho ngnh dt may rt u i, thm vo vng t Vit Nam rt thun li pht trn loi nguyn liu ny.
i vi din tch t nng nghip vt hn mc nhn chuyn quyn s dng t nng nghip th phi np 100% thu SDNN.
12 13 11
Xem Ph lc III.1 Xem Ph lc III.1
82
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Bn cnh , min thu i vi sn phm dt may xut khu, cc nguyn liu vt t nhp khu sn xut hng xut khu c thi hn np thu n 275 ngy (qu thi hn trn doanh nghip phi np thu nhp khu v khi xut khu thnh phm s c hon thu nhp khu cho s nguyn liu, vt t nhp khu theo t l tng ng vi t l thnh phm xut khu), to iu kin thun li v vn sn xut kinh doanh i vi cc doanh nghip sn xut mt hng Dt May xut khu ti Vit Nam. Tip tc vn dng v ph bin rng ri cho cc nh u t v u i chnh sch thu, khuyn khch cc nh u t tch cc u t cho ngnh dt may Vit Nam v: Doanh nghip hot ng trong lnh vc dt may, doanh nghip c hng u i do s dng nguyn liu trong nc nu p ng cc iu kin u i khc v thu thu nhp doanh nghip (ngoi iu kin u i do p ng iu kin v t l xut khu, do s dng nguyn liu trong nc) nh sn xut trong khu cng nghip, khu ch xut; thc hin ti a bn c iu kin kinh t x hi kh khn, c bit kh khn thuc Danh mc a bn u i u t; s dng nhiu lao ng th tip tc hng u i thu thu nhp doanh nghip tng ng vi cc iu kin doanh nghip p ng cho thi gian u i cn li. Doanh nghip c php la chn phng n tip tc c u i thu v thng bo vi c quan thu theo mt trong hai phng n sau: - Phng n 1: c tip tc hng u i thu thu nhp doanh nghip tng ng vi cc iu kin doanh nghip p ng (ngoi iu kin u i do p ng iu kin v t l xut khu, do s dng nguyn liu trong nc) cho thi gian u i cn li theo quy nh ti cc vn bn quy phm php lut trc y v thu thu nhp doanh nghip ti thi im c cp giy php thnh lp. - Phng n 2: c tip tc hng u i thu thu nhp doanh nghip tng ng vi cc iu kin doanh nghip p ng (ngoi iu kin u i do p ng iu kin v t l xut khu, do s dng nguyn liu trong nc) cho thi gian u i cn li theo quy nh ti cc vn bn quy phm php lut trc y v thu thu nhp doanh nghip ti thi im iu chnh do cam kt WTO (ngy 11/1/2007). Vic p dng u i v thu thu nhp doanh nghip cho thi gian cn li nu trn phi m bo nguyn tc doanh nghip ang trong thi gian c p dng thu sut thu thu nhp doanh nghip u i, ang trong thi gian min thu, gim thu theo hng dn ti thng t s 130/2008/TT-BTC ngy 26/12/2008 ca B Ti chnh v Hng dn thi hnh Lut Thu thu nhp doanh nghip. i vi cc doanh nghip ang c hng u i thu thu nhp doanh nghip do p ng iu kin v t l xut khu (tr hot ng dt may) c hng u i thu thu nhp doanh nghip do p ng iu kin v t l xut khu n ht nm 2011. T nm 2012, doanh nghip ang hng u i thu thu nhp doanh nghip do p ng iu kin v t l xut khu, nu p ng cc iu kin u
83
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 i khc v thu thu nhp doanh nghip (ngoi iu kin u i do p ng t l xut khu) th c la chn v thng bo vi c quan thu hng u i thu thu nhp doanh nghip cho thi gian cn li tng ng vi cc iu kin thc t doanh nghip p ng u i u t theo quy nh ti cc vn bn quy phm php lut v thu thu nhp doanh nghip ti thi im c cp Giy php thnh lp hoc theo quy nh ti cc vn bn quy phm php lut v thu thu nhp doanh nghip ti thi im iu chnh do cam kt WTO (ht nm 2011) Vic p dng u i v thu thu nhp doanh nghip cho thi gian cn li nu trn phi m bo nguyn tc doanh nghip ang trong thi gian c p dng thu sut thu thu nhp doanh nghip u i, ang trong thi gian min thu, gim thu thu nhp doanh nghip. V th tc u i u t: Theo quy nh ti Khon 1, iu 38 ca Lut u t, nh u t cn c vo cc mc u i v iu kin u i u t theo quy nh ca php lut t xc nh mc u i v lm th tc hng u i u t ti c quan c thm quyn. Trong trng hp nh u t c yu cu xc nhn u i u t th lm th tc ng k u t c quan Nh nc qun l u t ghi u i u t vo Giy chng nhn u t, ngc li nu nh u t khng c yu cu xc nhn u i u t th khng cn phi lm th tc iu chnh Giy php u t.
3.3.2 Gii php v pha doanh nghip Qua nghin cu v cu trc vn cc doanh nghip dt may ti TP.HCM, pht hin nhng bt cp v cu trc vn sn xut kinh doanh ca cc x nghip dt may (nh Phong Ph, Nh B, Phng ng, Thng Li) chng ti a ra cc gii php nhm ti cu trc vn cho cc doanh nghip dt may TP.HCM ni ring trong thi gian ti. Gii php v chin lc sn xut kinh doanh v chin lc th trng, sn phm ca doanh nghip dt may. - Thay i t duy mi v chin lc sn xut kinh doanh ca ngnh dt may: T ngnh cng nghip gia cng (ch yu nhp khu nguyn vt liu) vi gi tr gia tng ca sn phm thp sang ngnh sn xut cc sn phm i t khu u cho n thnh phm v marketing (cn gi l sn xut tch hp OEM - Original Equipment Manufacturer sn xut thit b gc) v OBM (Organizational Behavior Management) (Tng cng cc lin kt dc cp khu vc v quc gia). - Thay i t duy mi v phng thc hot ng kinh doanh ca ngnh dt may l ht sc quan trng, v t nhn thc ny, ngnh dt may phi xy dng mt chin lc pht trin di hn, trong c bit l vn xy dng chin lc v vng nguyn liu, chin lc v u t v tin b k thut, thit k mu m sn phm chuyn bit, xy dng t duy mi v tiu th sn phm, chuyn th trng mc tiu t xut khu sang ni a.
84
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Hnh thnh chui cung ng ni a dn dn tham gia vo chui gi tr dt may trong khu vc v ton cu: Bng vic mua bn kt hp cc doanh nghip ti cc bc khc nhau trong chui gi tr dt may ti Tp.HCM thnh mt tp on c chung ngun gc s hu, chnh l s an xen s hu gia cng ty may v cng ty dt nhum. Cng ty phn phi l s tham gia mua bn cc thng hiu c ting trn th trng s hu hoc c giy php gia cng ty may vi cc cng ty s hu thng hiu. S mua bn kt hp ca nhng khu u v khu cui nh nh sn xut bng x li c u vo khu phn phi. c th xy dng mt m hnh cho chui gi tr dt may ti Tp.HCM, chng ta c th tham kho M hnh nng cp ngnh trong chui dt may ti chu : Hnh 3.1: M hnh nng cp ngnh trong chui dt may chu
Ngun: The international competiveness of Asian economies in the apparel commodity chain (Gereffi, 2002) Lu : Mi tn nt ri biu th trnh t nng lc sn xut v xut khu trong nn kinh t . Mi tn nt lin biu th dng dch chuyn thng mi gia cc nn kinh t
85
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 V chui gi tr dt may ton cu: Hnh 3.2: Chui gi tr dt may ton cu
Ngun: The international competiveness of Asian economies in the apparel commodity chain (Gereffi, 2002) Trn c s tnh hnh ngnh dt may ti Tp.HCM nh cc phn tch chng 1, chng 2 v cc m hnh nh pha trn, chng ti xut nng cp ngnh dt may Vit Nam ni chung v ngnh dt may Tp.HCM trong chui dt may trong chui gi tr dt may ton cu nh sau: Hnh 3.3: M hnh nng cp ngnh dt may Tp.HCM trong chui dt may ton cu
86
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Chin lc nng cp ngnh dt may Vit Nam ni chung v ngnh dt may TP.HCM ni ring l dch chuyn t hp ng gia cng vi cc yu t u vo nhp khu sang hnh thc tch hp su hn ca OEM v OBM14, m hnh i hi lin kt trc v lin kt sau nhiu hn cp quc gia v khu vc. Cc chnh sch phi thc y nng cp qui trnh t hiu qu trong cc hp ng gia cng thng qua qu trnh chuyn giao cng ngh ca ngi mua. Lin kt vi ngi mua nc ngoi thng qua hp ng gia cng c th dn n nng cp sn phm. Bng cch dch chuyn danh mc sn phm theo hng sn xut sn phm gi tr cao s gip cc doanh nghip dt may ti Tp.HCM c kh nng cnh tranh hn. Qu trnh nng cp sn phm v cng ngh nh hng vo qui trnh sn xut, cc k nng v tri thc s c chuyn giao t ngi mua sang cc nh cung cp Vit Nam. Trong khi kh nng nng cp ngn hn c th t c cho c nng cp qui trnh v sn phm, th t kha cnh di hn i hi nng cp c chc nng v tng cng vai tr dn o trong chui gi tr. Nng cp chc nng i hi nhiu thi gian bi v i hi k nng v tri thc trong vic x l thng tin th trng cho vic thit k, sn xut v marketing cc sn phm gi tr cao. Bi v s sng to v qun l h thng phn phi hiu qu cng rt quan trng cho vic nng cp chc nng, xy dng nng lc thng qua thc y pht trin th trng ni a cng chnh l cch thc h tr ca chnh sch. Cc chnh sch ny i hi u t vo ngun nhn lc tng cng k nng v tri thc ngnh, thay v ch tp trung vo my mc v cng ngh. Ti cu trc theo hng sn xut cc sn phm sinh thi, sn phm k thut to hnh nh thn thin vi mi trng, p ng c nhu cu trong nc v xut khu, c bit l cc th trng truyn thng nh M, EU, Nht Bn vn c yu cu rt cao v cc sn phm ca Vit Nam. Hin nay, cc nh bn l v cc nhn hng ngy nay p ng tnh bn vng theo cch tch cc v ch ng hn v c gng gim thiu tc ng mi trng ca qu trnh sn xut dt v u vo ha cht trn vt liu dt trong cc cng on sn xut. Do lut mi trng nghim ngt hn, cc nh bn l v cc nhn hng ang nng dn yu cu cho cc ha cht v cht b hn ch cn phi trnh trong sn phm cui. Kt qu l cc cng ty sn xut dt v may ang chu sc p ln p ng cc thng s sinh thi do cc nhn hng a ra c th tun th v mt mi trng v trnh c cc vn sinh thi ny sinh trong qu trnh sn xut v tiu dng sn phm. iu ny dn n nhu cu ngy cng tng ln t ngnh dt v th nghim sinh thi cho cc thng s sinh thi do cc c quan lp php, cc t chc chng
14
M hnh OEM (sn xut thit b gc) ca cc nc ng v cc c tnh ca ngnh dt
may Vit Nam, phn tch v xc nh chin lc nng cp ngnh l s dch chuyn t sn xut gia cng (ch yu nhp khu cc yu t u vo) sang m hnh sn xut tch hp OEM v OBM (i hi tng cng cc lin kt dc cp khu vc v quc gia).
87
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 nhn v cc nhn hng ton cu a ra cho mi cng on sn xut. C nhu cu tng ln khng ngng cho cc c quan v cc cng ty th nghim - l ni c th cung cp cc dch v th nghim sinh thi nhanh v tin cy cho cc i tc trong chui cung cp ngnh dt. Rt nhiu cht b hn ch s dng trong cc sn phm tiu dng gm c vt liu dt v hng may mc. Vic s dng cc cht b hn ch v nhiu l do gm an ton ca ngi tiu dng, an ton ca cng nhn v cc vn v mi trng (c tnh ca nc, hoc tch ly sinh hc). Cc ha cht no y hin ang b hn ch bi lut v nh vy khng c c mt trn sn phm tiu dng. Cc ha cht khc b hn ch bi cc nhn hng v cc nhn sinh thi. i vi cc nh cung cp chnh hng dt v hng may mc cho chu u v USA, tun th vi cc tiu chun ny v cc tiu chun khc ang ni ln lin quan n an ton ca ngi tiu dng l iu bt buc. nhng nc c nn kinh t ang chuyn i, cho n nay ngnh dt may ti Tp.HCM mi ch tch cc ch cha phi tch cc v ch ng. Cc yu cu k thut chi tit cho sn phm dt ca h thng khng cha cc yu cu cc cht b hn ch. iu ny chc chn s thay i rt nhanh trong vi nm ti. Hiu bit v cc cht b hn ch l quan trng cho tt c nhng ai tham d vo chui cung cp dt. Mc du ngnh dt ang bit nhiu hn v cc cht b hn ch, chng ta cn xem xt li nn tng c s danh sch cc cht ny v l do ti sao chng b hn ch. Th nghim cc cht b hn ch trong vt liu dt l lnh vc chuyn su, tng ng vi thnh ng "tm kim y b". Tuy nhin trong trng hp cc cht b hn ch trong vt liu dt, khng ch tm cc kim khc nhau m mi vng y b cng khc nhau. Do vy, mi vn c th cn th nghim c a ti phng th nghim phn tch, mt quy trnh c th cn phi c pht trin hoc s dng. C th dn dn p dng cc tiu chun sau y ca EU v M v sn phm dt may sinh thi: - Quy chun ca Cng ng chu u v cc ha cht v s dng an ton ha cht (REACH). REACH l Quy chun ca Cng ng chu u v cc ha cht v s dng an ton ha cht (EC 1907/2006). Quy chun ny gii quyt vic ng k, nh gi, cp php v hn ch ha cht. ng k p dng khng ch vi cc cht ha cht m cn vi cc hn hp (cc ch phm) v vi cc cht c mt trong cc mt hng tiu dng cui nh l hng may mc, v d: i. Hn ch sn xut, a ra th trng v s dng cc cht, cc ch phm v cc mt hng nguy him. ii. Cc mt hng v vt liu bao gi c cha trn 0,1% (theo khi lng) cc cht c mi quan ngi rt cao (SVHC).
88
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 iii. Cc mt hng (cc sn phm) c cha cc cht c nh gii phng ra trong s dng thng thng trong vng i ca chng, v d cc cht x l to hng thm trn vt liu dt. Do vy cc iu khon ca REACH cng p dng cho cc mt hng tiu dng v nh vy, ECHA a ra mt danh sch 15 cht c mi quan ngi rt cao trong bng di y m cc nh sn xut v bn l phi tun th15. - o lut ci thin an ton sn phm tiu dng (CPSIA): Theo o lut ci thin an ton sn phm tiu dng (CPSIA), tt c cc thnh phn ca qun o/sn phm hon thin cho tr em (tr em di 12 tui) s c yu cu tun th vi o lut. Cc bo co th nghim l bt buc i vi hm lng ch trn cc sn phm c trng hoc c sn. Hin gi CPSIA yu cu cho ch v tnh chy. Cc yu cu cho phthalate c thng bo v s c hiu lc sm. Yu cu th nghim bt buc cho vt liu nn c hon li mt nm. Theo CPSIA, tt c cc thnh phn ca sn phm cui phi tun th vi cc yu cu ca CPSIA. Tt c cc ln giao hng u phi th nghim ch do cc phng th nghim c cng nhn tin hnh. Cc th nghim phi c lm ring r trn cc thnh phn. Khng cho php th nghim cc mu composit. Hnh in hoc vt liu trng b mt c th b co ra khi vt liu nn phi c th nh cc mu tch bit. Vo lc ny, y ban an ton sn phm tiu dng (CPSC - M) tuyn b hon mt nm th nghim cho vt liu nn, nhng cc th nghim cho vt liu trng/hnh in vn c hon. Cc yu cu/cc gi tr gii hn s c thay i. V d c thng bo gim gii hn hm lng ch, cc ngoi l c th c CPSC a ra ti mt vi giai on, nhng cho n nay tt c sn phm u phi tun th (xem ph lc km theo). - Tiu chun dt hu c (GOTS): GOTS l tiu chun dt hu c do bn nhm thc y s quan tm n ngnh dt hu c a ra, OTA (HIp hi mu dch hu c) M; Hip hi t Anh; JOCA (Hip hi Bng hu c Nht Bn); IVN (Hip hi ngnh dt t nhin - c). GOTS a ra cc yu cu c th cho ton b chu k sn xut vt liu dt hu c, k c trng bng. Tiu chun ny a ra cc yu cu r rng v khi cn thit a ra c cc gii hn cho: i. ii. iii. iv. v. vi.
15
Sn xut x hu c Ghi nhn sn phm Cc cht tr dt, thuc nhum v pigment Cc cng on trong qu trnh sn xut, v d ko si, dt, x l trc, nhum, in v x l hon tt Cc mn ph kin X l nc thi
Xem ph lc III.2
89
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 vii. viii. ix. x. xi. Bo qun, bao gi v vn chuyn H thng m bo cht lng Cc sn phm cui Cc d lng trong cc mn ph kin Tun th vi trch nhim x hi: Th nghim s tun th vi GOTS gm AOX, Formaldehyt, cc phenol clo ha, kh nng thoi bin sinh hc, th nghim c tnh, APEOs, hm lng kim loi nng, cc amin b cm.
- Nhn sinh thi Chu u (EU Flower): Nhn sinh thi Chu u (EU Flower) khuyn khch kinh doanh a ra th trng cc sn phm v dch v thn thin vi mi trng. Nhn sinh thi chu u c biu tng l mt bng hoa. EU Flower l du hiu cht lng mi trng c cng nhn bng c cc t chc c lp v c gi tr ton Chu u. EU Flower c th p dng cho tt c cc sn phm dt gm vt liu dt, qun o v cc mn ph kin, x, si v vi v vt liu dt ni tht tr vt liu dt treo tng v tri sn. EU Flower c cc tiu ch chi tit cho tt c cc sn phm dt c th nghim ti nhiu cng on khc nhau ca sn xut dt. Chnh sch chim lnh th phn ni a ca doanh nghip dt may ti Tp.HCM vi phng chm: Ngi Vit Nam dng hng Vit Nam Xy dng li chin lc pht trin ca ngnh dt may nm 2020, chuyn t gia cng sang sn xut kinh doanh, pht trin vng nguyn liu v cng nghip ph tr. Pht trin th trng ni a: - Vic tng cng tiu th ni a l mt gii php cho cc nh xut khu ang kh khn v suy thoi kinh t, th nhng i vi ngnh dt may ti Tp.HCM vi trn 90% doanh nghip chuyn lm hng xut khu th vic chuyn hng ny khng d dng. Thc t cho thy, li nhun t xut khu khng ln bng tiu th sn phm th trng ni a. - Khi chuyn hng v th trng ni a th doanh nghip Vit Nam cn yu nhiu khu, c th l khu thit k v pht trin sn phm, ch ng ngun nguyn ph liu v pht trin knh phn phi. - Th trng ni a c doanh nghip dt may coi l "sn nh" vi li th hiu tp qun tiu dng, c h thng phn phi rng khp nhng chim lnh th trng ni a khng n gin, bi hm lng gi tr gia tng trong sn phm dt may ca nc ta cn thp. Cc doanh nghip ch yu vn tp trung vo khu gia cng, cha ch trng u t khu thit k v phn phi. Trong khi , hng gi, hng nhi thng hiu ni ting vi gi r trn ngp th trng.
90
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Nh vy, ngnh dt may ti Tp.HCM nn thc hin ng b cc gii php nh sau: - Thc hin qung b hnh nh doanh nghip dt may ti Tp.HCM trong nc - u t hin i ha, my mc, thit b - Bi b dn chnh sch bo h ca nh nc. - Cn phi c nhng ro cn k thut nht nh cn thit phi c bo v cc doanh nghip dt may ti Tp.HCM trong nc, c bit trong giai on doanh nghip y mnh tiu th ni a. Chng hn, phi c nhng ro cn ngn chn hng lu, hng gi trn qua Vit Nam t cc nc ln cn, ngn chn tnh trng nh sn xut trong nc n cp thng hiu ni ting nc ngoi sn xut bn trong nc vi gi r. Cng n lc Vit Nam cn phi c nhng ro cn nh cc nc khc p dng i vi Vit Nam nh sn phm phi m bo cc tiu ch sc khe ca ngi tiu dng, hoc phi c chng ch xc nhn khng c ha cht c hi trc khi nhp khu sang Vit Nam, c bit l hng dt may ti Tp.HCM t Trung Quc sang Vit Nam. - Nng ng tm th trng, pht trin th trng tiu th trong nc. - Thit lp knh phn phi hiu qu. Mun lm c iu ny, cc doanh nghip dt may ti Tp.HCM phi xc nh v phn khc khch hng mc tiu ca chnh doanh nghip mnh, t xy dng knh phn phi cho ph hp. V d: Doanh nghip xc nh sn xut cc sn phm hng ti i tng l tng lp bnh dn. Th th, cc sn phn m doanh nghip a ra phi r (ph hp vi ti tin ca ngi tiu dng bnh dn). Tuy nhin, th trng gi r cng c th c nhiu phn khc ph (nhng ngi thch cc sn phn n gin nhng qu phi? Nhng ngi mua qun o ch p ng nhu cu n mc? Nhng ngi sm cho c v thch mu m, nhng ngi t tin nhng thch hng hiu ... nhi! v.v..). T xc nh khch hng mc tiu ca mnh thng tp trung vng no, t im bn u th thun li cho h. V sn phm th cng c c s sn xut hay nhp nh th no cho ph hp vi th hiu khch hng. V knh phn phi: c th lp dng kiodque cc ng t ng, ca hng thi trang ch, trung tm thng mi khng trung tm thnh ph. - Tm ngun cung nguyn, ph liu n nh, gi hp l l yu t then cht sn phm dt may Tp.HCM duy tr kh nng cnh tranh vi sn phm nhp ngoi. - a dng ha sn phm: a dng sn phm v c nhng sn phm khc bit vi cc sn phm cng loi trn th trng thu ht khch hng. C th lin doanh vi cc tp on, doanh nghip dt may nc ngoi sn xut ch may, ch thu, ch may giy phc v sn xut ca ngnh dt may v da giy Vit Nam v u t vo nhng sn phm tiu dng c gi tr gia tng cao nh qun o jean, ka-ki. Mt hng vi denim (Jean) c
91
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 ngi tiu dng trong nc a chung, l mt trong nhng sn phm mang tnh cht khng bao gi li thi. Bn cnh , cng cn xy dng nhng sn phm ring bit v c trng cho cc doanh nghip dt may TP.HCM: t tm, th cm tr thnh sn xut c quy m ln - Duy tr c cht lng v tnh n nh ca mi dng sn phm l yu t quan trng trong vic xy dng lng tin ca ngi tiu dng trong, ngoi nc. - Mc khc, cc doanh nghip cn xem xt li cch tnh gi cho ph hp vi thng l quc t. Cc doanh nghip nc ngoi nu c mu hng gn ging nhau l p chung mt m hng, cn cc DN trong nc xt nt tng chi tit cho ra gi khc nhau, i khi ch chnh vi cents/sn phm. y l h qu ca cch nhn doanh s trn tng m hng ch khng nhn doanh s hng thng. Ngoi ra, vic trnh sai st trong qu trnh sn xut cng gip DN gim chi ph sn xut v mi cng on sa sai phi tn 2 USD. - Ti cu trc doanh nghip theo hng y mnh thng mi in t: Doanh nghip xy dng h thng hng ha c m ha v nu r nh hng cng nhau phi hp xy dng mt sn giao dch sn phm dt may in t. Hnh thnh h thng phn phi, bn hng qua mng - Tng cng xut khu hng FOB: Mnh dn thay i k hoch ch sn xut hng gia cng chuyn sang hng FOB. lm hng FOB, cc DN phi u t nhiu vo khu pht trin mu, gii thiu mu cho cc nh nhp khu v thc hin lm gi qua mng. - Pht trin quan h khch hng: i vi tiu ch hp tc vi khch hng, nh my khng ch lo sn xut m phi ch ng chia s kh khn vi i tc thng qua cch thanh ton, gi. i vi tiu ch nh cung cp, DN phi yu cu nh cung cp cam kt gi r nht, giao hng nhanh, kh nng cung ng lin tc... Gii php ti cu trc vn sn xut ca doanh nghip dt may, theo hng: - Chuyn dch t trng ti sn di hn trong cu trc vn ca ngnh dt may ti TP.HCM: Do ngnh dt may trc y ch yu l lm gia cng nn t trng ti sn di hn trong c cu ti sn rt thp (di 40%). Xu hng ngnh dt may phi chuyn t gia cng sang sn xut, kinh doanh i hi phi ti cu trc li c cu ti sn doanh nghip bng cch nng t trng ti sn di hn t 50% tr ln. Vi t trng ny, t trng ti sn c nh hu hnh (my mc, trang thit b, cng ngh) phi chim t 60% tr ln, gim vic u t ti chnh tp trung vn cho sn xut, kinh doanh, khng xa ri mc tiu l nng cao tin b k thut, pht trin vng nguyn liu, cng nghip ph tr
92
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 - Chuyn dch t trng ti sn ngn hn trong cu trc vn ca ngnh dt may, mun vy doanh nghip dt may ti Tp.HCM nn: Xc nh li tn qu tin mt cn thit v tn kho hp l, tng tc thu hi tin (tng vng quay khon phi thu), khng khch hng chim dng v hng tn kho qu nhiu nh trc y. Vic ny i hi mu m v cht lng sn phm phi c mt s t bin p ng v nhu cu a dng ca khch hng. - Gii php v ti cu trc c cu ngun vn: Chuyn dch t trng n/ vn ch s hu theo xu hng tng vn ch s hu, gim vay n: Hn ch vay n, tng vn ch s hu bng cch y mnh hiu qu ca c phn ha doanh nghip, c th a t trng n t khong 70% xung 50% v vn ch s hu t 30% ln 50%. C th gia tng ngun vn ch s hu bng cch pht hnh c phiu thng mi khi th trng chng khon gia tng tr li. i b phn doanh nghip dt may ti TP.HCM l doanh nghip c phn, nn y s l gii php thch hp nht. Ngoi ra, c th thng lng vi c ng gia tng t l li nhun li b sung vo vn ch s hu ca doanh nghip qua cc nm. Khng dng n ngn hn u t ti sn di hn, v y l iu nguy him v mt ti chnh. iu ny s dn n nguy c doanh nghip mt kh nng thanh ton khi n ngn hn n thi hn o hn. - Ti cu trc chi ph nhn cng v xy dng nhn lc cht lng cao nhn lc thit k thi trang chuyn nghip. Thay i t duy coi nhn cng gi r l li th ca ngnh dt may v li th ny l bt li i vi cc nh u t, c bit l nh u t vn FDI trong ngnh dt may, trong bi cnh hin nay nc ta ang dch chuyn thu ht u t vo nhng lnh vc c gi tr gia tng cao th nhn cng r, cht lng thp nh cc doanh nghip Vit Nam vn d bo tr thnh bt li. Nu sau khng hong tip tc nh vy th lao ng c tay ngh v cht lng k thut cao khng phi l im u th cc nh u t chn la u t vo dt may Vit Nam. Theo nghin cu ca AGTEX16, o to mt lao ng ph thng thnh lao ng lnh ngh phi tn 1.000 USD/lao ng. Nu c tnh mi nm mt nh my c 1.000 lao ng phi tuyn dng 10% lao ng mi thay cho lao ng ngh vic, s tn khong 100.000 USD, trong khi ch cn 50.000 USD gi lao ng c. y cng
16
Cng ty may mc 28, ng Nguyn Oanh, Qun G Vp, Tp.HCM

93
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 l chi ph c tnh vo gi thnh sn phm chi phi yu t cnh tranh. o to k nng ngi lao ng, ng thi ti cu trc theo hng tit kim nng lng gim s lng cng nhn c trnh thp, nng cao trnh t ng ha, nng cao thu nhp v hnh nh lao ng ngnh dt may ti Tp.HCM ln mt ng cp khc. - u t xy dng i ng nh thit k thi trang chuyn nghip, nghin cu v th hiu mua sm ca khch hng, d bo xu hng thi trang ca th gii v trong nc. Cc khu thit k thi trang v xm nhp vo mng li phn phi ton cu; vic pht trin ngun nguyn liu bng, x (thng ngun), nhm to th ch ng cho sn xut ca ngnh. Xem xt chui gi tr gia tng ca ngnh dt may xut khu c th hin qua s sau: Hnh 3.4: Chui gi tr gia tng ca ngnh dt may
Theo cc nghin cu c cng b, chui gi tr gia tng ca ngnh may xut khu bao gm cc khu: sn xut nguyn, ph liu; thit k thi trang; may gia cng; marketing, phn phi; v c tnh ton, phn chia gi tr theo biu trn y. T biu trn cho thy, v l thuyt c th c nhiu cch nng cao hiu qu ca ngnh May xut khu. l: u t lm ch khu thit k thi trang, c th ch ng a ra cc mu mt, ph hp vi xu hng thi trang th gii. Khi c th trng chp nhn, th gi tr ca khu ny trong chui gi tr ton cu chim 3%. Pht trin sn xut nguyn ph liu, k c u t pht trin thng ngun (bng, x), vi v cc loi ph liu khc. Lm ch c khu ny, gi tr gia tng trong chui gi tr ton cu chim 15%.
94
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 L khu gia cng sn phm. Ton b khu ny (ct, may, hon thin, ng gi, vn chuyn) chim gi tr l 5 - 7% trong chui gi tr ton cu (bao gm c cc th tc xut khu). Vn ln, xm nhp vo mng li phn phi ton cu bn c sn phm cho cc nh bun (khng phi qua cc trung gian mi gii), thm ch c th bn n tn tay ngi tiu dng Gi tr ca khu ny ln ti 75% trong chui gi tr gia tng ton cu. Tuy nhin, trn c s hin trng v qu trnh pht trin ca ngnh May xut khu Vit Nam trong nhiu nm qua, mi doanh nghip dt may Tp.HCM phi la chn cc khu ph hp thc hin cc gii php trn, chng ti c mt s xut hng pht trin ca ngnh nh sau: - Th nht, u t cho thit k thi trang: T gia thp k 90 ca th k trc, Vit Nam khu thit k thi trang c t ra, qua gn 20 nm hot ng thit k thi trang ca Vit Nam c nhng bc tin di. Chng ta u t nhiu cng sc v c c mt i ng cc nh thit k kh chuyn nghip, mt s ngi t c nhng gii thng ln ca quc t. Nhng dng nh thit k thi trang l s thch ca lp tr khng phi l mt gii php v hiu qu kinh t m cc doanh nghip dt may ti Tp.HCM la chn. Thit k thi trang cha phi l vn nhu cu ca khch hng chim th phn ln, nn doanh nghip dt may ti Tp.HCM vn c tip tc u t v tip tc mong i; mong i n mt lc no , chng ta s tham gia c vo mt xch thit k, trong chui gi tr ton cu ca ngnh may xut khu. C th khng nh, chng ta s cn rt lu, nu khng mun ni l khng th, tham gia vo chui gi tr ton cu ca ngnh may xut khu mt xch thit k. Thc t cho thy, trn th gii c mt s nc thnh cng trong pht trin ngnh dt may ti Tp.HCM hng ra xut khu trong giai on u mi cng nghip ho. M hnh ca cc nc NICs vi s thnh cng ca Hng Kng v Hn Quc cch y hn 30 nm trong lnh vc dt may l nhng v d in hnh. Nhng thc cht, nhng quc gia ny, cho n lc chuyn giao ngnh dt may sang cc nc km pht trin hn, vn khng c nc no thnh cng khu thit k thi trang (Hng Kng thnh cng trong vic tr thnh trung tm trao i, mua bn nguyn ph liu, cn Hn Quc th chuyn sang pht trin cc ngnh cng nghip khc. Kim ngch xut khu hng dt may ca Hn Quc n nay ch khong gn 14 t USD/nm). Hin ti, nhng quc gia mi ni, nh Trung Quc, Brasin..., cng lm cng ch tr thnh cc cng xng ca th gii hoc trung tm cung cp nguyn, ph liu. Dng nh l nh mnh, Milano, Franfuc,
95
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Paris vn ang v s mi mi l cc trung tm sng to ca thi trang quc t. Chp nhn cch lun gii ny, chng ta s c nhng bc i ph hp cho khu thit k. V nh vy, ban u c th ch u t cho khu thit k phc v th trng ni a. - Th hai, thm nhp vo mng li phn phi ton cu. y vn l vn mi m i vi doanh nghip dt may Vit Nam ni chung v Tp.HCM ni ring. Ngoi nhng kh khn v xy dng mng li phn phi, m gn nh n c nh hnh t nhiu nm, theo phng chm bun c bn, bn c phng, khu ny cn cha ng nhiu ri ro. C l cng v ri ro cao m n chim ti 75% gi tr trong chui gi tr ton cu ca ngnh may xut khu. Ngnh May xut khu ca ta c kh nng lm c vic ny, v l thuyt cng l mi th u c th. Tuy nhin, chi ph cho hot ng ny khng phi l nh, m mt doanh nghip chc khng th lm c. l, chng ta phi thng xuyn c cc thng nhn c kinh nghim, tham gia hu khp (nu khng mun ni l tt c) cc cuc trnh din thi trang hay hi ch trin lm quc t, va chn c mu ca cc nh thit k, mang i cho hng, ri tm cc nh bun c th k hp ng bn hng (cha ni ti vic cn c mng li bn c hng n tay ngi tiu dng, th li nhun thu c s cao hn). Tt c nhng cng vic ca khu ny khng ch l kh khn v ti chnh, v nghip v v kinh nghim kinh doanh, m i km vi n, nh trn ni l ri ro cao trong qu trnh vn chuyn v bo him hng ho n cc a im phn phi. c th trin khai cc hot ng xc tin thng mi k trn, cc doanh nghip may Vit Nam cn phi lin kt vi nhau v nhn lc v ti chnh, vi trung tm l Hip hi Dt - May Vit Nam. Mc tiu trc mt l tham gia cc hi ch thng mi quc t gii thiu cc thng hiu doanh nghip c ting, nh Vit Tin, May 10, Nh B vi cc mu m cht lng cao tng gia cng cho khch nc ngoi, nhm tm kim cc nh bun trc tip m khng cn qua khu mi gii. Cn cc khu phn phi khc, th tip cn dn. Nh vy, vi cc khu 1 v 4 trong chui gi tr ton cu ca ngnh may xut khu th cc doanh nghip may xut khu ca Vit Nam u kh xm nhp, hoc ch t, trong giai on trc mt l nh vy, ch cn cc khu 2 v 3. Ta hy th tm hiu kh nng ca cc doanh nghip may xut khu Vit Nam trong cc khu ny th no. Khu th hai, pht trin sn xut nguyn, ph liu: t lu, tham vng ca nhiu ngi, l ngnh Dt - May Vit Nam c th ch ng trong vic cung ng ngun nguyn liu u vo, bao gm cc loi bng, x Nhng nm gn y, cng nghip lc ho du pht trin m ra cho chng ta mt trin vng mi trong vic t tc cc loi bng x nhn to. Tuy nhin, vic pht trin bng t nhin, mc du chng ta c rt nhiu c gng
96
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 trong nhiu nm (khong hn 10 nm), nhng kt qu cn rt khim tn. Nguyn nhn ch yu vn l s khc nghit ca iu kin t nhin v k thut canh tc, m trong tng lai gn (10 - 15 nm na), cng cha chc khc phc c. Nh vy khu ny, chng ta ch cn kh nng pht trin ngnh Dt v ph liu p ng nguyn, ph liu cho ngnh May. Chng trnh pht trin vi cho ngnh May cng c t ra t lu v gn y l chng trnh lin kt vi i Loan sn xut 1 t mt vi cho ngnh may xut khu. Tuy nhin, cng v nhiu l do khc nhau, chng trnh khi ng c gn 2 nm, nhng khng my tin trin. Trong chng trnh ny, khu thit k m ta vn thng ni ti li rt quan trng. Nhng l thit k vi, ch khng phi thit k thi trang cho may, nh chng ta thng nhc ti. Nhiu nc cng thnh cng khi i theo hng ny, m in hnh l n , Trung Quc, Hn Quc v gn y l Thi Lan. Ngoi vic thit k ra cc loi vi p ng cc mu thi trang mi, cc quc gia ny cn tin phong trong vic sng to ra cc loi vi thn thin vi mi trng (vi chng bi, dit khun), vi khoc ngoi nano gi m, vi c tnh ht m cao v mang mi hng t nhin v nhiu loi vi k thut khc Hng i ny gip cho cc quc gia ni trn cnh tranh c vi cc quc gia khc trn th trng quc t. y c th l mt hng pht trin cho ngnh Dt, nhm nng cao hiu qu cho ngnh May xut khu. V vy, nhng vng mc trong trin khai chng trnh 1 t mt vi cho xut khu cn phi c nhanh chng tho g. Cng vi l pht trin cc loi ph liu phc v cho ngnh May. Chng trnh pht trin ph liu cho ngnh May trong nhng nm va qua thu c nhng kt qu kh quan. Tnh n nay, ph liu sn xut trong nc p ng c khong trn 50% nhu cu may xut khu. Nh vy, pht trin vi v ph liu cho may xut khu, m hin ti c gi l pht trin cng nghip h tr, l nhng hng i ng m ngnh Dt May Vit Nam cn tip tc trin khai, nhm to thm gi tr gia tng trong chui gi tr ton cu m mnh ang tham gia. Khu th ba, gia cng sn phm: Kt qu kho st cc doanh nghip may xut khu cho thy, khu ny chim 5% gi tr trong chui gi tr ton cu v c phn chia thnh cc khon mc nh sau: Tin lng (50%), BHXH (10%), chi ph ph liu, bao b (10%), chi ph in nc (8%), khu hao ti sn c nh (3%), chi ph xut, nhp khu (14% - 16%), li (3% - 5%). Mc du ch chim 5% trong chui gi tr ton cu, nhng tt c nhng khon mc ny li thuc lnh vc qun tr doanh nghip, m cc doanh nghip may hon ton c th ch ng iu tit.
97
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Trong cc khon mc chi ph trn, cc chi ph ngoi tin lng, c bit l cc chi ph bao b, chi ph in nc, chi ph xut nhp khu cn phi c tit gim n mc ti a. Gii php cho vn ny l: - R sot cht ch cc khu mua vo (khuy, ch, hm hp, ti nilon, nhn mc) c chi ph thp nht. - B tr sn xut, nh sng, thng gi hp l tit kim in, hi trong sn xut. - Ti u ho khu vn chuyn (cng nhp, xut) v gim thiu cc th tc hnh chnh (chi ph ngoi lung) trong cc khu vn chuyn, xut, nhp khu... thnh cng, cc khu ny rt cn s gip ca cc ngnh lin quan nh cng an giao thng, hi quan, cng bin - Ngoi ra, nng cao hiu qu ca hot ng gia cng, rt cn cc gii php c tnh truyn thng, nh nng cao nng lc cng ngh, trnh t chc sn xut v cht lng ngun nhn lc c nng sut lao ng cao hn, c kh nng lm c nhng sn phm kh vi t l ph phm thp; v cao hn na l lm ch c k thut, khng mt chi ph thu chuyn gia nc ngoi trong vic hng dn k thut i vi cc sn phm mi. Bn cnh , hot ng thi th gii cn phi tr thnh thng xuyn v cc in hnh cn phi c nhn rng gip cho a s ngi lao ng c c k nng v nng sut lao ng cao hn, t gp phn tng thu nhp v gim thiu chi ph cho doanh nghip. - Hn th na, nu ngnh Dt c kh nng sn xut c cc loi vi p ng yu cu ca may xut khu, nh ni trn, m li c gi c hp l, th l nhng iu kin rt tt cho ngnh may gim chi ph nhp khu, t nng cao hiu qu hot ng ca mnh. Tm li, nng cao cht lng hot ng xut khu ca cc doanh nghip may, khng nn t vn pht trin ton din cc khu trong chui gi tr ton cu nh t duy vn thng c trong nhiu nm qua, m ch nn tp trung vo nhng khu ph hp vi trnh pht trin ca chnh cc doanh nghip ngnh may v tim lc kinh t ca t nc. l cc khu: pht trin dt vi, ph liu v nng cao hiu qu qun tr doanh nghip. 17 Chnh sch huy ng vn t th trng trong nc kt hp vi th trng ngoi nc Th nht, thu ht trong nc thng qua th trng chng khon v c phn ha cc doanh nghip dt may ti Tp.HCM: Ngun vn thu ht bng vic pht hnh chng khon cng l mt ngun vn ng k, nht l khi th trng chng khon Vit Nam trong tng lai s pht trin mnh sau thi k khng hong. chun b cho vic nm bt nhanh
17
Ngun: http://www.saigon3.com.vn
98
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 thi c cc doanh nghip dt may ti Tp.HCM c bit l cc doanh nghip thuc tp on dt may Vit Nam Vinatex phi tip tp trung thc hin c phn ho cc cng ty con. Tp on cng khng nn nm quyn s hu mt s doanh nghip c phn, ch nn nm c phn chi phi cc doanh nghip ch lc. Th hai, cc doanh nghip thuc tp on dt may Vit Nam c th xem xt tn dng thi c pht hnh tri phiu doanh nghip: Tri phiu doanh nghip thc cht l mt loi "chng khon vay n" do doanh nghip pht hnh, m xc nhn ngha v tr c gc ln li ca doanh nghip i vi ch s hu n. Trng hp xu nht, khi doanh nghip tuyn b ph sn hoc gii th th tri phiu cng ging nh cc khon n vay khc, s c u tin gii quyt trc. Khc vi nhng knh huy ng vn truyn thng l ph thuc rt nhiu vo nhng xt duyt mang tnh p t, ch quan ca t chc cho vay, vic pht hnh tri phiu s cho php doanh nghip ch ng trong k hoch sn xut kinh doanh, phng thc v thi gian tr n. Cha k khon vay theo phng thc ny thng ln gp nhiu ln so vi knh vay vn truyn thng, li m bo kp thi nhu cu v vn cho doanh nghip. Nht l trong thi im hin nay, khi m cc ngn hng thng mi ang phi ng lot tng vn di nhiu hnh thc trc thc trng nhu cu v vn tng qu nhanh ca doanh nghip. Nh vy, mc tiu quan trng ca hnh thc huy ng vn ny r: Doanh nghip v ngi s hu tri phiu cng c li. Theo di qua cc phin giao dch chng khon u thy, tng khi lng giao dch tri phiu lun cao gp 2 n 3 ln khi lng giao dch c phiu ph thng. Nhng n nay ch c rt t doanh nghip pht hnh tri phiu ra cng chng, iu dng nh l mt nghch l. Theo quy nh, hin nay c hai hnh thc pht hnh tri phiu, l pht hnh ring l (cho di 50 ngi) v pht hnh ra cng chng (cho t 50 ngi tr ln). V mc d iu kin quy nh trong khung php l "m" ht sc thong: ch cn c thi gian hot ng ti thiu 1 nm k t ngy doanh nghip chnh thc i vo hot ng; c bo co ti chnh ca nm lin k trc nm pht hnh c kim ton; kt qu hot ng sn xut kinh doanh nm lin k nm pht hnh phi c li... th nhiu doanh nghip vn cha th tip cn c vi hnh thc ny bi nhiu doanh nghip va v nh ca chng ta ch yu ng k vn kinh doanh mc 1 - 3 t ng nn khng iu kin v vn. Th ba, tranh th vay n u i ca nc ngoi Mt knh huy ng vn cng khng km phn quan trng l vay n nc ngoi, tuy nhin ch nhng doanh nghip c uy tn ln, c s bo lnh chnh ph v cam kt tr n mi c kh nng vay ngun ny.
99
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 3.4 Kin ngh Sau khng hong ti chnh ton cu nm 2007 2009, th gii c nhiu bin ng v mt ti chnh, cho n nay nhng nh hng t khng hong vn cn eo ng cc quc gia, cc doanh nghip. Mt trong nhng lnh vc chu tc ng ln ca khng hong ti chnh do b thu hp th trng xut khu l ngnh dt may. Sau khi nghin cu v ti cu trc vn ca cc doanh nghip dt may ti Tp.HCM, chng ti xin a ra mt s kin ngh nh sau: Th nht, kin ngh i vi Chnh ph - Ph bin rng ri Quyt nh ph duyt chin lc pht trin ngnh cng nghip Dt May Vit Nam n nm 2015 v nh hng n nm 2020. ng thi, Chnh ph cn ra l trnh thc hin quyt nh trn. - V chnh sch thu, t ai, nhn lc: ngh Chnh ph tip tc phi hp vi cc B: Ti chnh, Ti Nguyn Mi Trng, Lao ng Thng Binh X hi tng bc thc hin quyt nh trn, to iu kin cho ngnh dt may ni chung v ngnh dt may Tp.HCM ni ring pht trin. V ngnh dt may trc y da nhiu vo u i ca Nh nc, khi gia nhp WTO c nhng cnh tranh trn th trng, nn khng khi gp nhng kh khn cn c h tr. Th hai, i vi b Cng Thng - L B ch qun v ngnh dt may, song song vi pht trin th trng trong nc, phi tip tc y mnh xut khu, tm kim th trng mi, to iu kin cho cc doanh nghip dt may k c nhiu hp ng vi cc th trng v bn hng quen thuc, c bit l xut khu theo hp ng FOB. - Ban hnh cc tiu chun k thut v nguyn ph liu, tiu chun cht lng ca ngnh hng cho tng bc ph hp vi thng l quc t, to iu kin cho dt may t c gi tr cao trong xut khu, gp phn a ngnh dt may Vit Nam tham gia vo chui gi tr ngnh dt may khu vc v ton cu. Th ba, i vi Hip hi dt may Vit Nam - y l mt t chc phi Chnh ph tng i ln mnh Vit Nam, l mt ni trao i v ngh nghip. ng thi, hip hi cng l ni hng dn trao i cho cc doanh nghip dt may thnh vin v mu m, cht lng, phong cch kinh doanh cho ph hp vi tng loi th trng khc nhau; Hip hi cng cn tng cng vai tr l cu ni gia cc doanh nghip dt may v Nh nc, gia doanh nghip dt may v cc th trng xut khu c bit, trong vn ti cu trc li vn, Hip hi ng mt vai tr quan trng trong vic t vn chin lc cu trc vn ng n ph hp vi tng doanh nghip, nn t chc cc bui hi tho nghin cu khoa hc v ti cu trc vn. Th t, i vi y ban Nhn dn Tp.HCM
100
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 m bo chin lc pht trin ngnh dt may n nm 2015, tm nhn 2020 m Chnh Ph ph duyt, y ban nhn dn Tp.HCM cn thc hin: - Quy hoch t ai dnh pht trin vng nguyn liu cho ngnh dt may, to iu kin thun li v th tc hnh chnh trong vn u tin qu t. To iu kin cho vic sm ra i Trung tm cung ng ngun nguyn ph liu cho cc doanh nghip trong ngnh theo chin lc pht trin ngnh dt may n nm 2015, tm nhn 2020 m Chnh ph ph duyt. - u i v gi thu mt bng kinh doanh ca nhng doanh nghip dt may c kinh doanh th trng ni a. - Trong vic di cc doanh nghip sn xut cc nguyn liu cho ngnh dt may: si, vi nhum, ngh Thnh ph cn c ch u tin cho cc doanh nghip ny. - M rng th trng xut khu thng qua ci cch cc th tc hnh chnh trong lnh vc thu, hi quan, xut nhp khu ca Tp.HCM theo hng n gin ho cc th tc, v tng cng cng tc t vn php lut thng mi quc t cho doanh nghip xut khu. - H tr mt phn kinh ph t ngn sch Tp.HCM cho hot ng nghin cu, o to v vn u t c s vt cht, k thut nhm nng cao nng lc cho cc Vin nghin cu v cc c s o to cho ngnh Dt May, ng thi dnh vn tn dng ca nh nc, vn ODA v vn ca qu mi trng cho cc d n u t x l mi trng ca cc doanh nghip trong ngnh dt may.
101
KT LUN
Ngnh dt may l mt ngnh rt quan trng v in hnh trong ti cu trc vn sau khng hong ti chnh ton cu 2007 2009. Nhng nghin cu trn y v ti cu trc ca ngnh dt may ch l nhng nghin cu bc u gi m i vo mt vn mi, ng thi, cc tc gi cng a ra cc nh hng v ti cu trc ti sn, ngun vn, chin lc kinh doanh, th phn,ca doanh nghip dt may cng l mt b phn quan trng trong ti cu trc nn kinh t. Ngnh dt may ang ng trc nhng c hi v th thch rt ln, nhng nghin cu lin quan cng cn rt nhiu nhng kin khc nhau v cc gii php ti cu trc vn cho ngnh dt may. Tuy nhin, cht li, chng ti cho rng, vic ti cu trc vn hin nay ca ngnh dt may l vn mang tnh sng cn, quyt nh n nng lc v ti chnh, cnh tranh trn th trng, c bit l cc i th trong khu vc v th gii, cng l l do m chng ti mnh dn a ra nhng gii php nh trn.
102
TI LIU THAM KHO

PGS.TS Phan Th Cc, TS Nguyn Trung Trc, ThS ng Th Trng Giang, Ti chnh doanh nghip (**), Nh xut bn Ti chnh, nm 2010 PGS.TS Phan Th Cc, TS Nguyn Trung Trc, CH T Th Hong Lan, CH H Vinh, Ti chnh doanh nghip (***), Nh xut bn Ti chnh, 2010. Trn Hng Sn, Bi ng trn tp ch kinh t pht trin, Cc nhn t tc ng n c cu vn ca cng ty nim yt trn TTCK Vit Nam. GS.TS Trn Ngc Th, Ti chnh doanh nghip hin i, Nh xut bn thng k. Andrew Atkeson v Harold L. Cole, 2005, A Dynamic Theory of Optimal Capital Structure and Executive Compensation. Working paper 11083, NBER. n Chin lc pht trin ngnh dt may n nm 2015, nh hng nm 2020 Hayne E. Leland, 1998, Agency Costs, Risk Management, and Capital Structure. Haas School of Business, University of California. Roy L. Simerly v Mingfang Li, 2002, Re-thinking the Capital Structure Decisions. East Carolina University The research on the effects of capital structure on firm performance and evidence from the non-financial industry of taiwan 50 and taiwan mid-cap 100 from 1987 to 2007. Cc trang web: www.mof.gov.vn www.sbv.gov.vn www.chinhphu.vn www.economy.com.vn www.gso.gov.vn www.vinatex.com.vn www.agtek-hcm.com/ www.vietnamtextile.org.vn
103
PHN PH LC
PH LC III.1 DANH MC A BN U I THU THU NHP DOANH NGHIP (Ban hnh km theo Ngh nh s 124/2008/N-CP ngy 11 thng 12 nm 2008 ca Chnh ph)
__________
STT Tnh 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Bc Kn Cao Bng H Giang Lai Chu Sn La in Bin Lo Cai Tuyn Quang
a bn c iu kin Ton b cc huyn v th x Ton b cc huyn v th x Ton b cc huyn v th x Ton b cc huyn v th x Ton b cc huyn v th x Ton b cc huyn v thnh ph in Bin Ton b cc huyn
a bn c iu kin
kinh t - x hi c bit kh khn kinh t - x hi kh khn
Thnh ph Lo Cai
Cc huyn Hm Yn, Sn Cc huyn Na Hang, Chim Ha Dng, Yn Sn v th x Tuyn Quang Cc huyn Lc Ngn, Lc Nam, Yn Th, Hip Ha Cc huyn Kim Bi, K Sn, Lng Sn, Lc Thy, Tn Lc, Cao Phong, Lc Sn, Yn Thy
Bc Giang Huyn Sn ng
10
Ho Bnh
Cc huyn Bc, Mai Chu
11
Lng Sn
Cc huyn Bnh Gia, nh Lp, Cc huyn Bc Sn, Chi Cao Lc, Lc Bnh, Trng nh, Lng, Hu Lng Vn Lng, Vn Quan Cc huyn Thanh Sn, Yn Lp Cc huyn oan Hng, H Ha, Ph Ninh, Sng Thao, Thanh Ba, Tam Nng, Thanh Thy Cc huyn i T, Ph Yn, Ph Lng, Ph Bnh,
12
Ph Th Thi Nguyn
13
Cc huyn V Nhai, nh Ha
104
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 ng H 14 Yn Bi Qung Ninh Hi Phng H Nam Nam nh Thi Bnh Ninh Bnh Cc huyn Trn Yn, Vn Cc huyn Lc Yn, M Cng Chn, Vn Yn, Yn Bnh, Chi, Trm Tu th x Ngha L Cc huyn Ba Ch, Bnh Liu, huyn o C T v cc o, hi Huyn Vn n o thuc tnh. Cc huyn o Bch Long V, Ct Hi Cc huyn L Nhn, Thanh Lim Cc huyn Giao Thy, Xun Trng, Hi Hu, Ngha Hng Cc huyn Thi Thy, Tin Hi Cc huyn Nho Quan, Gia Vin, Kim Sn, Tam ip, Yn M
15 16 17 18 19 20
21
Cc huyn Mng Lt, Quan Cc huyn Thch Thnh, Ha, B Thc, Lang Chnh, Nng Cng Thanh Ha Thng Xun, Cm Thy, Ngc Lc, Nh Thanh, Nh Xun Ngh An Cc huyn K Sn, Tng Cc huyn Tn K, Ngha Dng, Con Cung, Qu Phong, n, Thanh Chng Qu Hp, Qu Chu, Anh Sn Cc huyn c Th, K Cc huyn Hng Kh, Hng Anh, Nghi Xun, Thch H, Sn, V Quang Cm Xuyn, Can Lc Cc huyn Tuyn Ha, Minh Cc huyn cn li Ha, B Trch Cc huyn Phong in, Qung in, Hng Tr, Ph Lc, Ph Vang
22
23 24 25 26 27 28
H Tnh Qung Bnh
Qung Tr Cc huyn Hng Ha, c Krng Cc huyn cn li Tha Huyn A Li, Nam ng Thin Hu Nng Qung Nam Huyn o Hong Sa Cc huyn ng Giang, Ty Cc huyn i Lc, Duy Giang, Nam Giang, Phc Sn, Xuyn Bc Tr My, Nam Tr My, Hip
105
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 c, Tin Phc, Ni Thnh v o C Lao Chm 29 30 31 32 33 Qung Ngi Bnh nh Ph Yn Cc huyn Ba T, Tr Bng, Sn Cc huyn Ngha Hnh, Sn Ty, Sn H, Minh Long, Bnh Sn, Tnh Ty Tr v huyn o L Sn Cc huyn An Lo, Vnh Thnh, Cc huyn Hoi n, Ph Vn Canh, Ph Ct, Ty Sn M Cc huyn Sng Hinh, ng Cc huyn Sng Cu, ng Xun, Sn Ha, Ph Ha Ha, Ty Ho, Tuy An
Cc huyn Khnh Vnh, Khnh Cc huyn Vn Ninh, Din Khnh Ho Sn, huyn o Trng Sa v cc Khnh, Ninh Ha, th x o thuc tnh Cam Ranh Ninh Thun Bnh Thun k Lk Gia Lai Ton b cc huyn Cc huyn Bc Bnh, Tuy Phong, c Linh, Tnh Linh, Hm Thun Bc, Hm Thun Nam
34 35 36 37 38 39 40 41 42
Huyn o Ph Qu Ton b cc huyn Ton b cc huyn v th x
Kom Tum Ton b cc huyn v th x k Nng Ton b cc huyn Lm ng Ton b cc huyn B Ra Huyn o Cn o Vng Tu Ty Ninh Bnh Phc Long An Tin Giang Huyn Tn Phc Bn Tre Th x Bo Lc Huyn Tn Thnh
Cc huyn Tn Bin, Tn Chu, Cc huyn cn li Chu Thnh, Bn Cu Cc huyn ng Ph, Bnh Cc huyn Lc Ninh, B ng, Long, Phc Long, Chn B p Thnh Cc huyn c Hu, Mc Ha, Tn Thnh, c Ha, Vnh Hng, Tn Hng. Cc huyn G Cng ng, G Cng Ty
43 44 45
Cc huyn Thnh Ph, Ba Chi, Cc huyn cn li Bnh i
106
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 46 47 48 49 50 51 52 53 54 Tr Vinh ng Thp Vnh Long Sc Trng Ton b cc huyn Hu Giang Ton b cc huyn An Giang Bc Liu C Mau Kin Giang Cc huyn Chu Thnh, Tr C Cc huyn Cu Ngang, Cu K, Tiu Cn
Cc huyn Hng Ng, Tn Hng, Cc huyn cn li Tam Nng, Thp Mi Huyn Tr n Th x Sc Trng Th x V Thanh
Cc huyn An Ph, Tri Tn, Cc huyn cn li Thoi Sn, Tn Chu, Tnh Bin Ton b cc huyn Ton b cc huyn Th x Bc Liu Thnh ph C Mau
Ton b cc huyn v cc o, hi Th x H Tin, th x Rch o thuc tnh Gi
107
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 PH LC III.2 DANH SCH 15 CHT C MI QUAN NGI RT CAO THEO TIU CHUN REACH Tn cht Anthracene S CAS 120-12-7 S dng c tm thy trong creosote v l ngun thuc nhum; c s dng sn xut polyurethane, lm tc nhn curing trong nha epoxy v c th tm thy trong mt s thuc nhum azo Cht do ha cho PVC, cng c s dng trong cht kt dnh, mc in, m phm sn v phim.trng giy Cht ch th m trong silica gen c s dng trong cht bo qun g, ha cht nng nghip, thuc nhum v thy tinh Cht dit c v cht bo qun g c s dng lm cht cm mu cho thuc nhum axit, thuc da, ch phm lm bng gm, v l cht chng n mn trong sn Cht to hng thm c dng trong cc sn phm gia dng v lm p Cht do ha cho PVC v phim in
4,4-iaminodiphenylmethane 101-77-9
Dibutyl phthalate (DBP) Coban Diclorua Diasenci pentaoxit Diarsenic trioxit Natri dicromate, dihydrat
84-74-2 7546-79-2 1303-28-2 1327-53-3 7789-12-0
5-tert-butyl-2-4,6-trinotro81-15-2 m-xylen (musk xylene) Bis 2-ethyl phthalate (DEHP) (hexyl) 117-81-7
c s dng lm cht chm chy cho Hexabromocyclododecane 25637-99-4 polysturen (EPS) v polystyren chu va (HBCDD) 3194-55-6 p cao (HIPC) v cng trong vt liu dt (c bit trong vi bc g) c s dng lm cht chm chy v Alkanes, C10-13, Clo (Cc cht do ha trong mt s cao su, cht 85535-84-8 parafin clo ha mch ngn) do (c bit l PVC), vt liu dt v cht kt dnh/cht bt kn Bis(tributyl)oxit Asenate hydrogen ch 56-35-9 7784-40-9 c s dng lm cht chng to trong sn tu bin c s dng trong thuc bo v thc vt v thuc chng cn trng
108
TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Triethyl arsenate Benzyl (BBP) butyl phthalate 15606-95-8 85-68-7 15606-95-8 phthalate 85-68-7 c s dng lm cht trung gian trong sn xut cht bn dn Cht do ha cho PVC v phim in c s dng lm cht trung gian trong sn xut cht bn dn Cht do ha choPVC v phim in
Triethyl arsenate Benzyl (BBP) butyl
109

Cấu trúc vốn các doanh nghiệp dệt may tại TP.Hồ Chí Minh

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cấu trúc vốn các doanh nghiệp dệt may tại TP.Hồ Chí Minh

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

B CNG THNG TRNG I HC CNG NGHIP TP H CH MINH

Thnh ph H Ch Minh, thng 12/ 2010

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

Consumer Product Safety Improvement Act

Degree of Operating Leverage

Earning After Tax Earning Before Interest & Tax

The Global Organic Textile Standard

JOCA NHTM NV OBM

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 OTA Hip hi mu dch hu c Organic Trade Association

SDNN SXKD TNDN Tp.HCM TQ TS VCSH WTO

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

DANH MC BNG BIU

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 Hnh 1.1: Cc l thuyt v cu trc vn hin i

S ngy ca mt vng quay

ngha: mt ng vn ch s hu to ra bao nhiu ng li nhun sau

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

Ti cu trc quy trnh DN ti c thng theo cc bc sau: i. ii. iii. iv. v.

vii. viii. ix. x.

Hnh 1.2: N vay ti u v gi tr ca doanh nghip.

im quan trng l t l phn trm n ti im m ROE t gi tr ti a.

40 50 60 Debt/Capital Ratio (%)

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

D t may Cc ngnh khc

D t may Cc ngnh khc

Ngun: Bo co trnh Quc h cui nm 2009 ca B K hoch u t

c im ca ti sn c nh cc doanh nghip dt may Vit Nam

11.626 11.291 3.223 8.068 335 24.467 24.467 36.093

930.152 628.333 389.246 108.062 131.025 301.819 377.708 377.708 1.307.860

839.578 813.647 543.945 165.396 104.306 25.931 164.904 164.904 1.004.482

124.210 100.261 86.903 13.358 23.949 52.417 52.417 176.627

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010 2.3.1. C cu vn v ngun vn: 2.3.1.1. Cng ty May Nh B

C cu ngun vn Cng ty May Nh B

80% 63% 60% 40% 20% 0% T tr ng TS ng n h n T tr ng TS di h n 37% 40% 60%

2008 63% 37%

2009 60% 40%

C c u ngu n v n Cng ty May Phng ng

80% 60% 40%

T tr ng V n ch s h u 24% 30% T tr ng V n ch s h u 2009 T tr ng N

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

C c u ngu n v n Cng ty Thnh Cng

2009 2008 1.73 1.01

Tng/ Gim 0.71

3. S dng lao nghn ng ngi 4. T l ni a % ho

Tc pht trin v gi tr ngnh % dt v may (so vi 2009)

115,65 125,00% 135,10% 143,10% 155,00% 165,50%

2002 100 62,09 3,47 3,51

2004 100 55,51 3,02 3,92

2006 100 51,03 4,19 5,62

2008 100 57,87 2,67 4,18

Bao gm vng lai

TI NGHIN CU KHOA HC CP B - 2010

Xem Ph lc III.1 Xem Ph lc III.1

M hnh OEM (sn xut thit b gc) ca cc nc ng v cc c tnh ca ngnh dt

Cng ty may mc 28, ng Nguyn Oanh, Qun G Vp, Tp.HCM