-

, . .




,

,

,
.


,

.

.

,

,
.

, , ,
1958,
,
2

 ,


,

.

. ,
.

.



.

.

.

3


.


:
.

,

. . . ,

.

,
,

,

.


.
.
.

,
.


4


,
,

.

. , ,
,
. ,



.
,
(1877-1961)

,
.
1995

2000.
,
. ,
,
.

6

 ,
.
, 1946

,
.
,

,

/ ,

1920-1940 ,



,

.



,
, 1925,
. .


, ,
, ..
.

.

: 400 ,
250 , 500.000
,
200.000 , 40.000
.
30, 1000
-

- 55.000
.

,

8

,
, .
.
,
, ,
,
,

. 1

, ,

,

. 2
/
3 (1877-1961),


. Irne Semenoff Tian- Chansky, moins de la Lumire. Six prtres de l poque
Sovitique, Paris, d du Cerf Le sel de la Terre, 1999
2 . Irne SEMENOFF TIAN- CHANSKY, Printemps de la foi en Russie, Paris, SaintPaul,2000
3 .
.
1


.

. ,
,
,
,

.

1995
2000

,

,

,
.
,

.
,
,
, .
, 1946
-20.000
-
10


.

/
.
,
, 1955,
.

- 1978,

-
1998
.
,
,

,

, ,
, ,
.

, :

.
,
.

11

 /
,

1920-1940 .

( ),


,
,

,
,

,

. , ,
,

4
(
,
,
),

Mark POPOVSKIJ, izn jtie Vono Yasenetskogo arkhiepiskopa i Khirurga, Paris, YMCAPress, 1979, p. 94. /
,
.
4

12

,
.


-
.

.5

20
1918,
,
-
. ,

:
. ,

,
.


, / 1920.

,

. , /

. L glise sous le rgine sovietique Histoire de l glise russe JeanClaude ROBERTI, Nikita STRUVE, Dimitri POSPIELOVSKY, Vladimir ZIELINSKY, Paris,
Nouelle Cit,1989, p.87-142
5

13



( ).
, ,
, ,
,
.

1923,
.

,
.

.
1926.

1930. /
.
(1927)
,
1929.
,



.
14

,

,

. /
1933,

.



,
1937-1938.

.

-
/ : .
1939
. 1941
.

15

,
.
,

.
,
/ . 1941

.

, 1943

. ,


1941-1945.
1946

, ,
/ ,

16

.
,
,

. 1961

.
/
;


.
1933

-
.

,
.
,

.


.
17

1943.
.
/
, ,

,
. ,
, /

.
,

1946

.
1920-21,
. 1930,


.
, ,
, /
,
18



. ,

.

,
.
/
.

,
,
.

, /
, ,
.
,
,
, ,

.


,

19


.
, , ,
, .
,

,
,

,
,
.
.
,
,

.

/,

.
, ,
,
,
,


! , ,
- -
20


;
/
- .
,
-
-
.
. ,

,
. ,
- -
.
-
-

.
.
,

.
, ,
/
.
, /
.

21

:
.
: 1944
, /
.
,
,
. ,

,
,

. /
. ,
,



.


.
, /

,
- -

, ,
22


. ,
,
,
,
,
. ,
,

-

. ,
,
.
,

.

/.
.
,
,
,
.
, /


.
23


-
.

.
,
,


. 1990,

.
,
,
. ,


.
,
, /
.

Maxime Egger*

24

* .
0 1990

.

( ) (.)

25

1.
, -
.

.

1
,
.
,
.2

,
,

.
,
. , ,

,
.
, ,
,

.
2 ,
.
1

26

 .3

. ,

,
,
.
,
4
.

.
,
.

2.
,
.


1896 ,
, ,
.
.
4 1973
/ ,
: Mark POPOVSKIJ, Jizn i Vono- Yasenetskogo, archiepiskopa i
khirurga, Paris, YMCA-Presse,1979, p.492.
.
3

27


.
,

. ,
:
;
,
,


. ,


.
,

.
: ,
.


.
,
.

.
,
28


,
,
.
,

.
. ,

,
. ,
.
,

.

,5
.
, ,
,
,
(1848-1926)
(1885-1896). (1862-1942)

( )
( ) , .
, ,
.
5

29

 , ,
. ,
.

.
6

, -
.

,
:
,
.
,
.
,
.
, ,
.
,
, .
,

, : .

19 .
,
.
6

30

.
,

:
,

,
.


.
.

,
: ,
.

. (. 9,37-38)
,
: ,
, ;
,
,


.
31

 .

,
: ,

.

,

.
, ,
,
.

32

3.
,
,
. ,
:
.

.

*,


,
,
.

,
,
.
, .
,

.
,

33

. .
,
.
,
.
:

.

,
.

*
(:chimie
mincale)

(:mintalogie ),
().

34

 ,
. ,
,
-
, .
.

.
,
.


.


,
.

:
, ,

.

.
: ,
,
35


,

.

.
, , .
,
.



,
. ,
,
.
, ,
,

.

,
.
,

.
7,
7

36

: , ;
.
.
, , ,
, ,
.

37

4.

.

1903, - ,


, . 8
,
. ,
,

,
.
. ,

.
,
,
.
.
.
,

, ,
,
.
8

38

.9
, .
,
.
,

,
. ,
.
,
.
,
, 10
,


.
,
,
,
.

Felix LEJARS (1868-1932), Trait de chirurgie d urgence, 2e d, Paris, 1909.

,
, 1825.
9

10

39

5.

.

,
.

.
, ,

.
,

.
,

,
,
.


.

,

,
.
40

 .
,
.


.

,
,
. ,

-
,
, .
,
. 11
,

.

.

,
.

Heinrich BRAUN, Die Lokalansthesie, ihre wissenschftlichen Grundlagen und praktische

Anwendung. Ein Hand-und Lehrbuch, 3e dition, Leipzig, 1913
* (.) ** (.)
11

41

 ,


:
, *
.**
, ,
.

,
9 ,
,

,

.
, ,
.

,
.
,
.
.

:

42

.
,
,
(). , ,
.
,
.
,
.

,
.
,

. ,
, ,
,
.

, .
.

, 12

,
20 ,

, .
12

43

.
,
,
, .13
.

. ,
,
,
.

,
.
,

. 1909.
,
, , , 1908,
.
.
,

13

44

.

.

.

.

.

.
,
.
.
.
,

.


,


,
.
,
.

45


,
,


.

.

. .
,
.



.

,


.
,
.

,
.
300 .

46

 ,
Foramen rotundum.
,
,

-,
.

,
.
, ,
,
.

,
.
,
. ,
.
!14 ,
,
.
,
.

(: ) ()

, 2 . .
14

47

 -
.
1916, ,

.

, ()


.

.
:

,

. ,


, .

,
,

.


48

, 400


. ,
,

. , 750
,
,
.

,
.

,
, -.
, .

, -
,
.
.


.
,
,

49


.

-
.
,

.
. ,
,
, .
,
.
,
,
. ,
, ,
.
, ,
.
,
.

.

50

 - ,
, ,
. 1915-1916,

.
1917
,
-
. ,

.

.
:


.

.
.
.
,



51

. , ,

.
,
,
, .
,

, . 1919,




.

.
, .

,

.
,
.

.

, .
52


,
.


.
. ,
, .



,
, .

,

.
, ,
,
.

53

6.
,
.
.

.
. ,
.

,
.
.
. ,
, :
.

,

. ,
:
.
,
.
,

54

 .
.
.
.15

,
.
1919.

.
,
,
, . 3 ,
, 112

:
...16 :

.17
.
.

.
,
.
, .
. 112,3
17 . 112,9
15
16

55

 . , ,
,
,
: , ,
,
.

,
, 18
.
, ,

.
7
.
. .

-, .
,
.

,
.
.


,

.
18

56

 .

.
,
, .
.
, , ,
.

.
.


.

.
.
.

, .

57

7.


. ,



.
,
,
, ,
.

.


.

,19

.
, ,
, . ,
19

58

,
.
,

,

.


.



( ) .
,
,
.

. .

, : ,
!
,
,
.
,
, ! ,
.
1920.
, .

59

 ,
,

.20

; ,

.
, .
,
,
,

.
. ,

,
.
,

.
, ,
.


,
20

. 112,9

60

 !



.

, 21

.


.

.
,
.

,
.

.
.


.

,
(2
).
21

61



. ,

,
(. 1,17).
.
,
,


.
22 ,
.

, ,

,
.

. ,


.
,
,

,
, ,
. .
22

62

,
,
, .
:
, ;


.
, ,


.
,
- -,

.
:
! .

:

.
,
63

 ,
.
,
, ,

.
.
,
,
.





,

.
: ,


.
:

,
-

.

64

 .
:

.
,

.


60.000 .

.

.
.

:
.

65

8.
1923,

,
.
.
,

,
,
.
,
: ,

,


,

.

.
,
66

 :




.
,

- .

.


.

(),
.
,
.
23
.
,

,
:
, (
) ,
. , 22 1925.
23

67

.24

. ,
,

.

,

.
25
.
.
. , ,
.
,

,
.
,
.
,
,
, .

, .
, , (
1940) .
25 1920, ,
.
24

68

 ,

.
,
,


.
.


, ,
,
.
,
90 26
. ,
.
,

.
, 2
4

.
,
26

1067 .

69


. ,
,
,
.
, ,


: ,
.27

. .
-28
.

. ,
29
, .
,
. .
,
.

.
,
.
, , .
29 ,
,
27
28

70





. 30
, ,
.

.



.

,
.
,
.
,

(1879-1931)
. .
(1906) ,
.
,
. -
(1865-1925)-,

, . 20 1931,

.
1995 : .
30

71


.
,


.

, ,
.

.
.

:
.. 18
1923.
.
,
, .

21 ,
31 .
.

, .
,
,
. -
-
.
, , .
:
, .
31

72



,
,
.

,
.
, .


. ,
,
,
:
.

32,
.

.


,
.


, 5 .
32

73

 33
.

.
.
,

,
.

.
34

.

.
,
: ;
; :
. ,
.
, .
.

.
,
,
( )
34 .
33

74

.

,

.

.
:

.


.

, .

, :
. -.
.


,
- :

75

 ,
.

,
-
.
.
.

. ,

,
. ,

.

.
.
, ,
. ,
, .

, .
.
,
76


.

,
.

77

9.
,
,
,

.
,

.


.
,
.
.
, ,

(). ,

.
,
-
,
.

.

78

 ,
.
, ,
.
,
, .
. , ,

,
.

-
.
.
,
,
.

-,
.

. , ,
,
.35
, ,
, .
, .
,
.
35

79


,

,
-
.
.

36
. , ,

,

.
,


.
,

.

.
.
.
36

80

 ,
1923.

.
,
.
,
, .
,
.
.


,
.

:
. :
,
.

,
.

, .
,
-, :
,
81

 .
,
,


.



, .

. ,
,

,
,
.
,
,
.

, :



.

.
,
82

 .

,
.
. ,

.
,

.

,
, 320 .
.
,

,
.
,


. ,

.
,

.

83

 ,
.
.
,
,
.
,
,

.
. .
,
,
,
, .
. ,

,
.
, 300
,
.

, . :
- ;
- ; ,

84

:

. ,
!
-
.

.
,
,

-
, .
, ,
.
.

.
-
.
,
,
.

.
,
.
85


.37
,
.


.
, 38,
,
.

:

.
,
:
,
.
,


, .


.

, 120
37
38

86

 , .


. ,
, .
,

,

.

.
. ,
.

. ,
,
.

,
.
,

.
,
,
.
87

 .
,
,
.
.
.
, .
,

.
.
.

.
.

.
,

, .
-,
,

. ,
, ,

,
.
88


10
.
,
.

.
,
. ,
,
,
.
,
.
.

.
, ,

,
.
, .
:
.
:
! !
,
.

89


. , 0
,


.
,

.

.
,
,
.
,

.
,

,
.
- ,

- .
.
,

,
.

90


,
.
. ,

39,
.

.

,
, .


.

, .
,

, :



.
:
, .
,
.
39

91

 :
,
,

.

, ,
.
700

. ,


,
.
,
.

,
.


. ,

.
.

.

92

 ,
.
40
.
.

-
.

:


. ,


.
,
.
.
.

(1941),
40
.

Mangase, 12 .
, , , ,
/ . ,
.
40

93

.
,

. ,


,

.

.




.

-
.
,
.
.
,

.

.

94


.
.
:
- ;
- ,
.

,

. :
, ,
.

.
.
,
.
,

41 .

,

,
. , ,
, .
,
, .
, VOLKOV, La
secte des castrats russes, prface de Pievre Vidal-Naquet, Paris, Les Belles Lettres, 1995.
41

95


, .
. ,

, ,
- - ,
.

,
.
-
.
,
. ;
.

; ,

.
,
, :

.42

.
1568,
-
.
, , .
.
42

96


43

.
.

-
-
40
.

:

. ,
. -
.
.
,
.

.
.

,
.

.
70 ,

43

97


.
, 230 .
,
.

.
.


,
,

.


.
: , ,
.
demi-sagne44
.
,

,
: .
1
,
. .

44

1m

98

 .

.

-
-
.
, ,

.

.
.

.
,
.
.
,
. ,
,
.

, .

.
-
.
99

 ,

.
.

.

.

. , ,
,
.
,

.

. -
.
, ,
.

. , ,
.
:
, .
,
.
100


.

.
, ,
, .
, .

.
,
.

.
, .
,
.

,
.
.
,
.
,
,
,
. . ,
,
.
.
101



.
,

. ,
, :
-
-
. ,

: ,
, .
, , .
,
,
.
,
, .

,

. 45,





.
45

102


.
,

.
,
.
.

. ,
-

.
,
46 - -
. ,

,
.
,
,
,
. ,
-
,

46

103


.
.

.
,
.
,



. ,
.
.
,
.
,
, ,

. ,
.

.
.

.

. :
104


.
.

.

, ,

.
.


. ,
,
.


.

.

,

.
.


105

 ,
.
.

...!

. ,

,
-
.

. ,

.
:
.
-
, -
.

,
. .
,

,
.

106

 ,

.
,
,
.
,
,

.

,
.

. ,
,
.
,
.

, .


.
;

107

10.
,
.
,
,

.

. -
, .

.
, ,
:
. ,
.
.
20 ,
,
. ,
, . 47
... 31
.

. ,
.
47

108

 ,
:

,
,
(. 31,8-9)
.

,
, :
, .
,
,
.
,


, .

.
,
.

.
,

.
.
109

 .
.
,
, .
.

.
.
.



. ,

.

. ,


,
.
.


Mangase.48
, ,
, Mangase . ,
, , ,
. , ,
. , ,
48

110



,
,
31 :
,
. ,
,
,


.

.
, ,
.
.
, .
, 400
,
. ,


.
.
. 23 1600.
,
. 1670, ,
. ( Manuel pour les prtres, 1907 S.V BOULGAOV).

111

,
. ,
.

,
.
.


. -
-
.
!
,

. !

,

.
40
, .


.

.

,

112

 ,
, .
,

.
, ,
,

.
,
, .


, :
.
.
.
,


, .
.
330 ,
.
, ,

, .
113

 ,
.

. ,
, ,
.
49 .

,
.

,

.
.

,
.
,
, .

.
- ,

49

114

 .
.
,
.
.
, .
, , ,


.


.
,

.
.



.
. ,
, ,

:
,
.

115

 ,
:
- ;
-,, !
- ;
-, . ,
.
-
...
, .

:
.. ,


,
:
,
,

.

.
,
,
.

.
116


.

:
,
. .
,

. .

.
,

, ,
.
. ,
,

.
,
.
.

,
,
.

/
117

, .

.
.
,
,

.
, 230
.
.

,
,
. .

,
. ,
.

. ,
,
-
.
,
. .


118

- .
,

.
.
1926.



.


.
.


, ,

.
.
,
.
,
.


.
,
119



.
.
.
,


.
,
,
.
. :
,


( ) ,
( )
,
.
,
, ,


-
,
.
120



,

1917.


1927.
.

, ,
.
, ,


.
.
1930,
-
,
.
,
,
, ,
,
,
,
, ,
,
121

 .
.

,
,

, ,
,
.
, , ,
.
,
, . ,
.
23 1930,
,
,
-
.
.
.
,

,
122

.
,
.

123

11.
, , ,
23 1930.
,

.
.
,

.
.
.
.

. .

.

.
, ,

.
,
, ,
.

.
124


,

.
:
.
,
.
,
.

.
,
. .
; ; :
,

. , .
,
,
. .
, ,
,
. : ;
;
: ;
,
,
125

 .
.
,
.
.


. ,
,
.

-
,
.
,
,
. .
,
,
, .
,
,
.



.

126

, ,
.

:

.

.
.
, .

,
. .
,
.
,
.
.


.
, , . ,
,

: .

. .
127

 , 3
,
,
. 200
,
,

dkoulakiss,50
.

, .
,
.
200
.
,
,
,
.
,
.
,
,
.
,
.
. ,

(1929-1932)
().
.
50

128

,
.

.

,
,
.
, ,

.

.
,
. ,
.
.
,
-
, .

.
,
. ,
,
,
.
.
129



. ;;
. .
. ;
,

.
,
.
,

.
,
, ,
, ,

. ,
,

..,
.

. .
,
-, .

.

130


, ,
.
.
,
:
,

.
,
.
, ,

, .
,

: , ;
... (. 21,15-17).

,
.
,
,

.

.

131

 ,

,

.

,
.
,
,
.
,
,
.
.
:

.

.
,
,
, .
,

. ,

: ,
132

 . ,
,
. ,
,
.
,
.

-
, ,
.
, ...

.
,
,


,

.
,

1933

. .
, ,
.
. , ,
,
. ,
133

.
,

:
.
: .

.

,

.

,
, ,


.


.
, ,
.

134

 .


,
,
.
, . ,

, :


.
.
,
.
,
. ,
, .
,
,

. ,
.
,
.
, .
, ,
,
.
135

 ,

.
(25
)
.
.

.
,
:

.
:
,
.

60-80%
.

.

.

136



.
, ,
,

.


. ,
,
, ,
.

,
.
,
,
. ,


.
: ,
.

:
.
.
137


.
,

,

.
,
. ,


.


.
,

. ,

:
.

,


.

10

1936

138

 . ,
.

.
. :
(. 2,17)
,
(.1,7).
.
.
,
. .

139

12.

, 1937,
.51

,

. , .
.
.
:

,

.
.
,
.
,
, .
, ,
.

,
(1937-1939) .
51

140

, .

,

. ,
,
.
,
,


.

.
.

.
,
.
.
,
,
.
.

,

.

141


-

.
.

. ,
,
4
.

.


.

,

. ,

.


.
.
,

,
142

 .

,
,
.
.

.

.
, ,

.

,
.

.

.

,

. [
.

143

 , .
()].

.
, ,

.

,
.

,
.

.

.
. ,
,


.
,
.


.
144


.
.
, ,
,
,
. , , ,
,
,
. ,
,
.


.
. , ,
,
.

,
,

. , ,


.

,
145


.

,
. ,

.
,
-
.
, , ,
.
,
, .
,
, 130 .
,
,
.
, .
, ,
, -

-
.


.
146



,

.




.

,

,
.
,

. ,


,
.
,
.
1941.
, ,
.52
22 1941, 4 , ,
, 9
52

147

,

.

15-15,


.
.

.
, ,
.
,
. ,
(
) ,
, .
,
,

,


.
,

,
, , , .
.

148



.

15-15,


,

1941-1945.

,
,
,
.

. ,
,
,
.
, , ,
, .
,
,


.
149

 , 1943,
. .
,

, :
.
,


, .
1946
,


.
1946,

.
,
. 26 1946.

150

, ,
1958 ,
.
11
1961.53
,

.


22 1995.


, 13
16 2000.
, !

,
.
53

151


. . ...........2
.............................................6
.......................................................................................................8
.......................................................................................26
...................................................................27
..................................................................................33
............................38
................................................................................40
.......................................................................54
....................................................................................................58
.................................................................................................66
............................................................................78
.........................................................108
...............................................................124
.................................................................................140
........................151

152