F

IAOITIMIKH AH

ABANIKH
Z
A
KAI
NEOEHNIKH

W
U

A 2003

 -
1
1. 1
1. 1.1.

:
: -

: ....
: .

:

...


15784
.: 210-7277522
-mail: info@keda.gr
Website: http//www.keda.gr
:
: A
: - -
: K
To
.
- :
ISBN: 960-8468-54-X



... -

2003


A N P
N
( Y ) .


.

.
- . ,

, ,
.
-,
, .


, , ,
.
.
,
,

 -
.
, -
.
.
, ,
, .
,
-,
, . .. ,
,
.

.


-,
.
, , -
. - - . .
. ,

 , ,

-,
.
, . .

, , , .
-

.

:

,



.
M - M - M

POOO ...........................................................................................................
5
0. ........................................................................................................ 11
1. .................................................... 11
2. ...... 14
3. ....................................................................................................... 20
4. - - .......................... 22
5. ................................................................................................. 25
6. ........................................................................................................... 30
7. ........................................................................................................... 33
8. ........................................................................................................... 38
9. ................................................................................................. 42
10. ................................................................................................ 45
11. .......................................................................................................... 46
12. ............................................ 65
13. ..................................................................................................... 69
........................... 80
. 90
........ 92
.................................................................... 94
..................................................................................................... 111
............................................... 115

10

0.

.
,
(...) .
.
.
.


,
.

0.1
, . (-, , , , ). () .

1.
1.1 K
.
.
,
.
. -

11

 . , , : ( / do),
., .
.
( ,
, , , , , ..).
(
, , ..).

1.2

.
. .

,
.
(1984) ( ) 2600
, 7,5 %
.
,
.
.
,
(, , , , , , , , , , , , , ( ), , , (), , , , , , ..) (--, --, --)
. (. , , , , , , , , , , , , , ,
, , , , , , , , , ..).
. .

12

 , ,
, , , .

1.3
.,
.
.
(
).

1.4.
H . :
, ,
.
(Shkumbin) K
A.
.
.
, (20-25 1972),
.
.

1.5
. 8 1462.
1497
26 , 8
. ( )
.

2.
13

2.1

14

2.2
A a, B b, C c, , D d, Dh dh, E e, , F f, G g, Gj gj, H h,
I i, J j, K k, L l, Ll ll, M m, N n, Nj nj, O o, P p, Q q, R r, Rr rr,
S s, Sh sh, T t, Th th, U u, V v, X x, Xh xh, Y y, Z z, Zh zh
, , dh, gj, ll, nj, rr, sh, th, xh, zh, ,
. 36 , . .
(14-22 1908),
.
, ,
,
,
.

2.3

.: /a/, /o/, /u/, /i/, /y/, /e/, //.

: /a/, /o/, /u/, /i/, /e/.

. , 5
,
: /y/ //.


.

KNE

i,y

ABANIKH

u
u
o

a
a
NE

15

 . (.
).

2.4
.: /p/, /b/, /f/, /v/, /t/, /d/, //, / 6/, /s/, /z/, //, //,
/ts/, /dz/, /t/, /d/, /q/, / /, /j/, /k/, /g/, /h/, /l/, /ll/, /m/, /n/, //, /r/, /R/.
: /p/, /b/, /f/, /v/, /t/, /d/, //, / 6/, /s/, /z/, /ts/, /dz/,
/k/, /g/, //, //, /l/, /m/, /n/, /r/.

2.5

/p/

/t/

/b/

/m/
/f/

/v/

//

/6/

/s/

/z/

//

//

/d/

/ts/
/t/

/dz/
/d/

/k/
/c/

/g/
/ /

/j/
/h/

ATNIA
OYPAN

/l/
/~l /
/r//R/

16

/n/

//

2.6

/p/

/t/

/b/

/ts/

/dz/

/k/
[c]

/g/
[ ]

ATNIA
OYPAN

/v/

//

/6/

/s/

/z/

/n/

/x/
[]

/ /
[j]

[ ]

/d/

/m/
/f/

/l/
[~l ]
/r/

2.7

:
1) . (29)
(21).
2) .
([c], [ ], [ ], [ ~l ]). [ ].

2.8
2.8.1 . :
1) (//, //).
2) (/t/, /d/).
3) ([R]).

17

2.8.2 . :
1) (/x/, //).
2) ([], [j]).
2.8.3 [j] , . .
2.8.4
[j] [ ].
.. , *[ ineka].
*[ iro]
*[ irizo].

2.9 [] [c]
2.9.1 [] [c]
.
* ( )
* ( )
* ( )
* ( )
* ( )

2.10 [x] [k]

2.10.1 [x] [k]
.
* ( )
* ( )
* ( )

2.11
2.11.1 ([x], []) ([k], [c]).

18

* ( )
* ( )
* ( )

2.12 [x], [], [], [j]

2.12.1
[x] [k], .
.
, , .
[j] [ ],
.
. .
2.12.2
[] [c], .
.
, , .
[] [g],
.
( ). , .

2.13
2.13.1
. .
.
.. [] . (p ,
hap), [h],
(h ).
2.13.2 T NE
. , --

19

 [x] [], ( ). .
.
2.13.3
.
[x] []. ..: *, , ,
*, *, *

3.
3.1
.
.
. ( ).
.

3.2
3.2.1 . .
djali , vajza , kali , qeni ,
qyteti , njeriu
3.2.2 .
vajz , vajzave , kuajve , qenve
, det , deteve , njeri , njerzve
3.2.3
3.2.3.1 .

20

*[kocino]
*[megaro]
*[oreksi]
*[ropalo]
*[tipota]
*[tirana]
*[sintagma]
*[perama]

3.2.3.2 ,
.
, . ..:

*
*
*

*
*
*
*

3.3
. . .
.

.
.

21

4. -

4.1
4.1.1
. , , ,
.
. ( , ,
.)

4.2
4.2.1
.
4.2.2
.
, ( , , , ).
4.2.3

(.. *, *, *).

4.3
4.3.1
. . .
i .
4.3.2
4.3.2.1 .
4.3.2.2 .
4.3.2.3 (i).

22

4.4
4.4.1 .
, .
4.4.2
.

4.5
4.5.1 . (?).
4.5.2
( ).

4.6
.
.
4.6.1 :
(janar , shkurt ,
mars , prill , maj , qershor ,
korrik , gusht , shtator , tetor
, nntor , dhjetor )
(e hn , e mart
, e mrkur , e enjte , e premte , e shtun , e diel )
(krishtlindjet , pashkt , karnavalet )
(jurasiku , mesjeta ,
krishterimi )

23


(shqiptar , grek , italian , amerikan
, athinas , selanikas , banor i
Patrs , banor i Kallamats , banor i
Janins )
, (matematika , fizika , letrsia
, historia , gjeografia , shqipja
, greqishtja, , anglishtja ,
frngjishtja )
(dftore , lidhore , urdhrore , e tashme , e pakryer , e kryer e thjesht , e
kryer ).
:
,
. A ,
.

4.7
4.7.1 , , ,

, . ..:

[kubono]
[adi]
[pede]
[agai]
[kaguro]
[fegari]

4.7.2
. .

24

4.7.3
, ,
. ..:

[xerome] ( [herome])
[geros] ( [ eros])
[keri]
[fegi]

5.
5.1

. . (
, , , )
, , , , (
, ,

,
* ).
., ,
.

, (lakim i
pashquar lakim i shquar). , ,
(trajt e pashquar)
(trajt e shquar).

5.2
. : , .
.

25

 . (, , )
. , .

5.3

(.. kanal [kanal] , mur [mur] , vend
[vend] , ekuator [ekuator] ..).
(.. nn [nn ] , vajz [vajz ] , Greqi
[greci] , Athin [ain ] , Shqipri [cip ri] ,
Tiran [tiran ] ..).
e

5.4
( ) .
(mbaresa e shquarsis). ,
. . -i.

-u.
-a/-ja.
, (
-t, -t).
:

-i, -u mal ~ mali [mali] ~ , djal ~ djali [djali] ~

, breg ~ bregu [bregu] ~ , njeri ~ njeriu [ eriu]
~

- a (-ja) fush ~ fusha [fua] ~ , lule ~ lulja [lulja] ~

26


-t (-it, -t) uj ~ ujt [uj t] ~ , t punuar ~ t punuarit [t punuarit]
~ , t zi ~ t zit [t zit ] ~
e

5.5

-|-/--

-i

--

-u

-|-/-|e-

-(j)a

--/- -

-()t()

-i-

-t

-u-

-t

-(j)e-

-s

-i-

-t

-in

--

-(i/u)n

--/-e-

-n

--/- -

-()t()

. -|-/--

HYNTIKO
.

-a-/-e-/

-a-/-e-/

-a-/-e-/

. --/-..

-t()

--/-..

-(i)t()

--/-..

-t()

-ve

-|sh-

-ve

-|sh*-

-ve

-|sh-

* -sh-
, .
.

5.6
5.6.1 -
-
( )
[a]:
:
.: Maria (= )

Greqia (= )

27

porta (= )


*Maria .
*Eladha .
*Porta .

.
.
.

5.6.2 -
-
( )
[i]:
:

.: Akropoli (= ) qyteti (= ) Thesalloniqi (= )

*Akropoli .
*Poli .
*Thesalloniqi .

.
.
.

5.6.3 -
-
( )
:
:
.: pllumbi (= )

.
.
.

vaji (= )

koteci (= )

Pllumbi sht i bardh. *Peristeri .

Vaji sht i lir.
*Ladhi .
Koteci sht i pist.
*Koteci .

.
5.6.4
.

28

 . . ..
~ *
Tirana ~ */ ( )

5.7
5.7.1 . . ,
.
5.7.2
.
..: .

ky qen(i)

kjo vajz

5.8

*
*

, ,

5.8.1
, , ,
. . , , .
5.8.2
.

29

.
molla
dardha
kumbulla
pjeshka
karafili
trndafili
:
domatja
patatja

1.
2.
1.
2.
1.
2.
1.
2.
1.
2.
1.
2.

1. / *
2. / *
1. / *
2. / *
1. / *
2. / *
1. / *
2. / *
1. / *
2. / *
1. / *
2. / *

1. ()
2. ()
1. ()
2. ()

6.
6.1
.
: .
. , ,
, .
. . .
. ,
. .

30

6.2 ( )
6.2.1
6.2.1.1
- a derr ~ derra [deRa] ~ , pen ~ pena [pena] ~

- e mal ~ male [male] ~

- shofer ~ shofer [ofer ] ~ , drejtor ~ drejtor [drejtor ]
~ , profesor ~ profesor [profesor ] ~

- r tra ~ trar [trar ] ~

- r mbret ~ mbretr [mbret r] ~
- ra fshat ~ fshatra [fatra] ~
- nj; - inj; - ij ulli ~ ullinj [u~l i ] ~ , kushri ~ kushrinj [ku ri ]
~ , kufi ~ kufij [kufij] ~
- enj - ej lum ~ lumenj [lume ] ~
- llar + baba ~ baballar [baba~l ar ] ~ , hoxh ~
hoxhallar [hod3a~l ar ] ~
- ler + bej ~ bejler [bejler ] ~ , kadi ~ kadiler [kadiler ]
~
- muaj ~ muaj [muaj] ~ , msues ~ msues [m sues] ~ , karamele ~ karamele [karamele] ~ , lule ~ lule [lule] ~
e

6.2.2
, ,
( ).
6.2.2.1
ka ~ qe [ka] [ce] ~ , kal ~ kuaj [kal ] [kuaj] ~ ,
der ~ dyer [der ] [der] ~ , grua ~ gra [grua] [gra] ~ , akall ~ akej [taka ~l ] [takej] ~ ,
bakall ~ bakej [baka ~l ] [bakej] ~ , plak ~ pleq
[plak] [plec] ~ , shteg ~ shtigje [teg] [ti e] ~ , breg ~ brigje [breg] [bri e] ~
e

31

6.2.3

( ) .
derrat penat malet shofert drejtort profesort trart mbretrit fshatrat ullinjt
kushrinjt kufijt lumenjt baballart hoxhallart bejlert kadilert muajt
msuesit karamelet lulet qet kuajt dyert grat akejt bakejt pleqt shtigjet
brigjet

6.3 Nomina singularia tantum nomina pluralia tantum

(nomina singularia tantum) (nomina pluralia
tantum). . ,
. , NE .

(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)

.
pashkt (.)
brekt (.)
pantallonat (.)
vepra (.)
Ballkani (.)
Delfi (.)
Speca (.)
Tirana (.)
Trhalla (.)
pagzimi (.)
mjekra (.)
pleqria (.)
taksa msimore (.)
prurimi (.)
agimi (.)
mesnata (.)
njqindvjetori (.)
magjia (.)
rrza (.)

32

 (.)
(.)
(.)
(.)

restoja (.)
shqipja (.)
greqishtja e re (.)
matematika (.)

7.
7.1
7.1.1 .

-i

-t

-u

-t

-e / je

-s

HYNTIKO

-sh*

-ve

-sh*

-ve

-sh*

-ve

* -sh, ,
, .

7.1.2 .
7.1.3
. .:

33

.
zog
zogu

7.2
7.2.1 : + + +

.
. . .
7.2.2
+ + + .

.
Shpallja e Shqipris si shtet i pavarur

.
Prdorimi i mbiemrit si prcaktor

7.3
7.3.1
. (emra
t pashquar) .

34

 ,
. ,
.
7.3.2
. ..

!
.

.
Ja nj njeri! (.)
Pash nj njeri. (.)

!
* .

7.4
7.4.1

.
( ). .:

() .
.
;

.
Ta marrsh upn.
I ka gjith t mirat.
i do fjalt e bukura?

7.4.2
.
, .
( ), . . ,

, . .
7.4.3

(.. ). .

35


.
.
.

.
Merre fmijn.
Bji msimet.
Vre ujin.

* .
* .
* .

7.5
7.5.1
( )
(, ,
, , , ). .
( ).

, ,
.
7.5.2
7.5.2.1
( ,
).
7.5.2.2
.
.
I dhash fmijs dy lodra.
Thuaji babait t vij.
Do ti marrim djalit edhe nj libr.

* .
* .
* .

7.6
7.6.1
: ,
, , . (
).

36

7.6.2

. . (
).
: i, e, t, s djalit
i, e, t, s djemve
:
djalit
djemve

i, e, t, s
i, e, t, s

vajzs
vajzave
vajzs
vajzave

7.6.3

. . .. . moll Krete, .
qershi Edese, . fjal nderi, . zhurm
t shtnash ..

7.7
7.7.1
. .
. , , (. , , , , , , , , ).
7.7.2
. ..:
.
zotri (.)
zotri (.)
zotri (.)

1.
2.
3.

1. /*
2.
3. *

37

8.
8.1
: . .
: ,
. .
.
: .
8.1.1
.
. . .
(, ),
.
.. tjetr - -, t tjer, -a - -; i, e till - -
ky , kjo , kta , kto ; ai ,
ajo , ata , ato i, e par
- -; i, e dyt - - i, e tret - -
8.1.2.
.
.. , , ...

8.2
8.2.1
.
.
8.2.2
. ..

38

.
futbollist grek

* -

aktore greke
*
muzikante franceze *
nnshtetas shqiptar *

8.3
8.3.1
. , . ..
()

. ()
rol burrash / pr burra
nivel jetese
rroba grash
komisioni i provimit
zyr udhtimesh
prshtypje udhtimi
letrsi pr fmij
perndit e Olimpit
mermeret e Elgjinit
poezi e Palamasit
Eposi i Shqipris
histori e natyrs
shkenca t natyrs
lloje t kafshve

*
*
*
*
*
*
*
*

*
*
*

8.3.2
.
( , / , / ,
/ , , ,
) (rol
burrror, nivel jetesor/ jetik, rroba grarishte/ femrore, orar puntor, zyr
udhtuese, prshtypje udhtuese, letrsi fminore).

39

8.4
8.4.1
. .
, .
.
8.4.2
. ..:

agavie
(.)

lokomotiv
(.)

mngjes (ushqim)
(.)

fraksion (shenj)
(.)

altar
(.)
hieroglif
(.)

8.5
8.5.1
. .
m, shum,
fort, tepr, jashtzakonisht, bukur.
8.5.2
. ..

.
m i mir
m i madh
m i keq
m i madhi
shum i thjesht

40

m i vogli
m shpejt
m von

8.5.3

( ). ..:
* , * , * , * , *

8.5.4
. . .
.
bor i bardh
akull i ftoht
flak i kuq

8.5.5

, . ..:
.
fat sa nj mal (.)

(. .)

41

9.
9.1
9.1.1
., ,
, .

9.2 ,
9.2.1
. ,
(context).
. . E kam djal. (= )
. Babai sht dentist. (=
, )

.
.
.

.
Merre antn.
Laji duart.
Kujdes bagazhet.

9.2.2
:
(. -- ). . (im).
9.2.3
(
- -).
9.2.4
. (, , , , , , , ). . .

42

9.2.5
. ..:
* , * , * , * , *

9.3
9.3.1
, . [i, e vet - -
/].

.
. (), () , .
,
- . (i, e tij), .
.. ,
. .
(Panajoti mori penn e tij),
(Panajoti mori penn
e vet).
9.3.2
.
.

9.4
9.4.1
.
- .

43

 , ,
( / / / / / /), ( /) ( / / / /
/ /) (
1941:291).
9.4.2 .
O .
:
.

9.5
9.5.1
. .
9.5.2
,
, . .. , , ..

, ,
, ,
, ,

.
shum
pak
disa / ca

* .

(: .)

44

10.
10.1
1 nj , ,
2 dy
3 tre, tri ,
4 katr ,
5 pes
6 gjasht
7 shtat
8 tet
9 nnt
10 dhjet
11 njmbdhjet
12 dymbdhjet
13 trembdhjet
14 katrmbdhjet
15 pesmbdhjet
16 gjashtmbdhjet
17 shtatmbdhjet
18 tetmbdhjet
19 nntmbdhjet
20 njzet
40 dyzet
10.1.1
, , , , .
. , , ,
-:
.
nj
tre, tri
katr

, ,
,
,

45

10.1.2 3, 4
3, 4
.
10.1.2.1
3, 4
:
1. .
* , * , * , *
2. .
* / * , * / *

11.
.
lakim (. declension),
zgjedhim (. conjugation).

( -j): punoj , msoj ,

kndoj , lexoj , qaj , laj ,
thaj , ndaj

( ): marr , jap , kap

, heq , , , flas , vras
, var

( ): ha , pi , rri , z , l , v

46

11.1

H.

API.

O E ( )

PO.

A YZYIA

B YZYIA

YZYIA

msoj marr

kap

pi

msoj

marr

kap

pi

mson

merr

kap

pi

mson

merr

kap

pi

msojm

marrim

kapim

pim

msoni

merrni

kapni

pini

msojn

marrin

kapin

pin

11.1.1
.
.
11.1.2
. ..:

47

11.2 jam kam

H.

O E

jam

kam

jam

kam

je

ke

sht

ka

jemi

kemi

jeni

keni

jan

kan

11.2.1 T jam
:
1. . . ()
(/ ).
2. . .
(/ ).
3. .
(. , )
(/ / , / / ).
11.2.2.
11.2.2.1 .
. ..:

: .
.: Sasia e metaleve q ndodhen n natyr nuk sht e pakufizueshme.
: Sasia e metaleve q ndodhen n natyr nuk jan t pakufizueshme.

48

11.2.2.2. ,
.

11.3
11.3.1
. .
.
.
. . .
, ,
.., . ( )
, , ,
...
. . .

11.4
NEOEHNIKH

ABANIKH

isha

qesh

kam qen

kisha qen

pata qen

ishe

qe

ke

qen

kishe qen

pate qen

ishte

qe

ka

qen

kishte qen

pati

ishim

qem

kemi qen

kishim qen

patm qen

ishit

qet

keni qen

kishit qen

patt qen

ishit

qen

kan qen

kishin qen

patn qen

49

qen

11.5
ABANIKH

NEOEHNIKH

kisha

pata

kam pasur kisha pasur

pata

pasur

kishe

pate

ke

pasur kishe pasur

pate

pasur

kishte

pati

ka

pasur kishte pasur

pati

pasur

kishim

patm

kemi pasur kishim pasur

patm pasur

kishit

patt

keni pasur kishit pasur

patt

kishin

patn

kan pasur kishin pasur

patn pasur

pasur

,
., .

11.6
11.6.1
. ,
.
.
: .
.: E kam par edhe un kt film.
: .
: .
.: Nuk mund ta prshkruaj m kan par syt.
: .

50

11.6.2
( ). . , , ,

.

11.7
11.7.1
. . .
11.7.2
.

*
*
*
*
*

11.7.3
. ..:

11.8
11.8.1
. :


.

51

 , .

. . .
. ,
.
, .

+ .
+ .
+ .
+ .

.
ekziston
ekzistojn
ekzistonte
ekzistonin

= + .
= + .
= + .
= + .

+ .
+ .
+ .
+ .

= ka
+ .
= ka
+ .
= kishte + .
= kishte + .

11.8.2
11.8.2.1
, ka .
,
. . ..:
.
Ka njeri?
Ka shum njerz.

;
* ;
. * .

11.8.2.2

, . :
.

Ka njeri?
;
;
Ka shum njerz. . * .

52

11.9
11.9.1

. . .
11.9.2
. ,
.
.: Cila sht arsyeja q nuk erdhi?
: ;
: ;
11.9.3
,
, . .
11.9.4
.
, .
.: Pas tij far vjen? Kaosi?
: ; ;
: ; ;
11.9.5
.

11.10
11.10.1
. . 6 :
, , , , , .

53

11.10.2

kam lexuar

kisha lexuar

pata lexuar

lexoj

lexova

lexoja

kam pas lexuar kisha pas lexuar pata pas lexuar

do t lexoj

do t lexoja

do t kem lexuar

do t kisha lexuar

do t kem pas lexuar do t kisha pas lexuar

11.10.3

po lexoj

jam duke lexuar

po lexoja

isha duke lexuar

kam pr t lexuar

kisha pr t lexuar

54

11.10.4
. ( ).
11.10.5
.
: (.)
.: Kam dal mir n provime (.)
: (.)
: (.)
.: E kam par duke shtitur (.)
: (.)
: (.)
.: Na kan treguar shum gjra (.)
: (.)

11.11
11.11.1
. .
(t lexoj), (t lexoja),
(t kem lexuar) (t kisha lexuar). .
11.11.2
. :
1. 2. 3. .
.. () /
. 1. (q) t punoj; 2. (pr) t punuar; 3. (pr) pun
1
(q) 2 3 (pr).

55

11.11.3

. (
.) .
( ) . , .

11.12
11.12.1
+ ,
+ + . , , . .
mendoj + t punoj
mendoj + pr t punuar

+ /
+ () /

11.12.2
( )
(. 11.14.4).
: .
.: Na ka ardhur pr vizit/ Ka ardhur pr t na vizituar.
: .
11.12.3 :
.
(do t kem ardhur).
: .
.: Ngjarja duhet t ket ndodhur pak a shum kshtu.
11.12.4
.

56

.
do t ket ikur
do t ket shkuar
t ket gjetur
t ket marr

11.13
11.13.1

, . , . .
. .
11.13.2
.
: .
.: Duhet t iki tani.
: * .
: .
.: Drejtori dshiron tju flas.
: * .
11.13.3
11.13.3.1 .
/
. ..:
.
.

.
* .

57

 .
.

.
* .
11.13.3.2
( , , , , , , , ..)
............ ............... () .
. ............... () .
; ............... () ;
............... .
. .
(. / / , [- ] [+ ]
, , , , , ,
..).

11.14

()
.
11.14.1 1 ( + )
. (.
fjali ftilluese) .
.
11.14.2
. ..

58

. Doja t shkoja n teatr. .

. Mendova ti thoshja dika. .
;
far shpresoje t bnim? ;
11.14.3 2 ( + )
.
().
11.14.4

(. 11.12.2).

.
Ka ardhur pr t lexuar. .
. M vjen pr t brtitur. .

11.15
, , - ,
11.15.1
. (, , ). .
11.15.2
.

.
fillova t punoj/s punuari
fillova t punoja/s punuari
vazhdova t punoj/s punuari
vazhdova t punoja/s punuari

59

*
*
*

11.15.3
, ,
(, ).
. :
1. (.. punuar, studiuar ..), ,
. .
2. , .
.
11.15.4
.

.
duhet studiuar
duhen studiuar

*
*

11.15.5 duhet/duhen, mund ( )

(, ) .
.
, duhet duhen. ,
, , ,
.
11.15.6

, . ..:
: .
.: Mund t shpjegohet fare leht.
: .
: .
.: Mund t ta shpjegoj fare leht.
: * .

60

11.16
11.16.1
. [ - ] [ + ].
11.16.2
.

.
pranoj
mendoj
prfytyroj
trajtoj
protestoj
mu dhimbs
e mohova; refuzova
e shfrytzova
i besova
u martova

*
*
*
*
*
*
*
*
*
*

shrohem
kthehem
(t/i/ju/u) detyrohem

*
*
*

11.16.3
() . .
. .
. ..:
Nuk u besonte syve. - Iu prvesh puns. -

61

 - lutej e i prgjrohej. .
11.16.4
.

.
nuk m pritet
nuk m rrihet
qahem
nuk m besohet

*
*
*
*

11.16.5

.
11.16.6
.

.
kam frik
kam vap
m vjen keq

*
*
*

11.17
11.17.1
, , .
.
,
.
, , , , .

62

 .
11.17.2
, .
, , .

11.18
11.18.1
,
.
Rrofsh! ! (Rrofsh sa malet! () !)
Mos vdeksh kurr! ! ( T shplaft mortja!
!)
, , .
.
: . ,
.
11.18.2
:
! ! ! ! !
! ! !

, :
! ! ! ! ! ! ! ! !
! !

63


Mirmngjes! < mir mngjes .
Mirdita! < mir dita .
Mirmbrma! < mir
mbrmje .
, : . Shndet. O ! . Mirupafshim!.
! . Lamtumir!.
Gzuar!, / . ..:
!
!
( )!

Gzuar krishtlindjet!
Gzuar pashkt!
Gzuar (ditlindjen)!

11.18.3
. , .
12.00 15.00
Mirmngjes! Mirdita!, !
!, Ditn e mir!.

64

12.
12.1
.
. : tog,
, togfjalsh, .
sintagm (), .

prcaktor, rrethanor (
. rrethan ).

, ..
, (kundrinor
me parafjal).

12.2
12.2.1 a
.
a, ( , ,
do- ;).
12.2.2
a .
.: A vjen dhe ti me ne?
: ;
: A ;

65

12.2.3 /
. nga : ()
( ).
12.2.4
, .
.
Nga je?

* ;

12.3
12.3.1 .
. . ., , . .
/ . .
n, nse, n qoft se .
12.3.2
. .
.
: +
.: n qoft se +

12.4
12.4.1
. (,
, , , , , ,
, ..) ,

/ . , ,
. . -

66

 ,
. . , .

., .

( )
( ).
12.4.2
.
.
..:
: .
.: Domethn, gjendja vazhdonte t mbetej jasht kontrollit.
: , .
: , , .
.: Pra, n Rom u vun bazat e legjislacionit t sotm.
: , .

12.5
12.5.1
, . .
, , () .

67

12.5.2
.

.
:
.
.: Ne, shqiptart, historia na ka msuar ta mojm besn dhe lirin.
:
. (
.)
: .
.

68

13.
13.1
. :
)
)
) .
:
) ( . )
) ( . ).
: .
.

13.2
. . ..:

.
1. analogji
2. raport
1. ast; koh
2. interval
3. kozmos; hapsir
1. ikon
2. figur
1. provim
2. analiz
3. shqyrtim
1. episod
2. incident
3. seri ()
1. institucion

69

1. analogji
2. *analogji
1. ast
2. *ast
3. *ast
1. ikon
2. * ikon
1. provim
2. * provim
3. * provim
1. episod
2. * episod
3. * episod
1. institucion

, -, -

2. fondacion
3. institut
1. katolik, -e
2. universal, -e
1. bashksi
2. komun
3. komunitet
1. marmalat
2. reel
1. shembull
2. paradigm (gram.)
1. ritm
2. stil
1. art
2. mjeshtri
3. teknik (.)
1. . mishngrns
2. . sarkofag
1. prmbledhje
2. mbledhje
3. vjelje
4. koleksion
1. valle
2. mbrmje
3. kor

2. *institucion
3. *institucion
1. katolik, -e
2. *katolik, -e
1. *komun
2. komun
3. *bashksi
1. marmalat
2. *marmalat
1. shembull
2. *shembull
1. ritm
2. *ritm
1. teknik
2. *teknik
3. *teknik
1. mishngrns
2. *mishngrns
1. *koleksion/prmbledhje
2. *koleksion/prmbledhje
3. *koleksion/prmbledhje
4. koleksion
1. valle
2. *valle
3. *valle

13.3
13.3.1 . . ,
.
. .:

70

.
xhaxha
daj
hall
teze

.
nip
mbes
nip
mbes

. :

13.3.2 . , . ..:
.

antonim

(gjymtyr) homogjene

mikrobus

*
* ( )

13.3.3 . .
.
.
. . ..:

.
fur
gamile
ekonomi
sufllaq

*
*
*
*

71

13.4

. ..:
.
pull

fjalor
kuvert

1.
2.
3.
4.
1.
2.
1.
2.

1.
2. * / *
3. * / *
4. * / *
1. (*)
2. * ()
1.
2. *

13.5
.
..:

.
1. rroj
2. jetoj
1. kuptim
2. rndsi
1. rri
2. ulem

( )
( )

,
(., )
(., )

.,
. ..:

.
1. tip
2. tip
3. formul

()

(, ..)

72

1. ekzagjerim

2. hiperbol

3. hiperbol

1. prkats
2. analog
3. prpjestimor, -e; proporcional, -e

13.6

. ..:

[arma]
[dopio]
[ikona]
[kufie]
^
[paramana]

(.)
(.)

(.)
1.
2.

13.7 :
, /
. .
13.7.1
.
vurkollak
oborr
kunadhe
elnik
zvarr
stan

.
[vurko~l ak]
[oboR]
[kuna 6e]
[telnik]
[zvaR ]
[stan]
e

73

13.7.2
.
avari
alisiv
aradh
armat
vaqet
vidh
gazoz
granit
griv
damixhan
dhog
kallo
kallc
kamfur
kanell
kapedan
karot
llamb
livand
limon
magazin
manure
manxuran
marangoz
bakalaro
berber
barbun
bastun
buqet
brxoll
damixhan
pako
pantallona

.
[avari]
[alisiv ]
[ara 6 ]
[armat ]
[vacet ]
[vidh ]
[gazoz ]
[granit]
[griv ]
[damid3an ]
[6 og ]
[ka ~l o]
[ka~lts ]
[kamfur]
[kane ~l ]
[kapedan]
[karot ]
[llamb ]
[livand ]
[limon]
[magazin ]
[manure]
[mandzuran ]
[marangoz]
[bakalaro]
[berber]
[barbun]
[bastun]
[buceto]
[brdzo ~l ]

[damid3an ]
[pako]
[panta~l ona]
e
e
e
e
e
e

e
e
e

74

pantofl
pite
poltron
portokall
skarlatin
shqeto
skufje
sod
stiv
deng
tirand
trat
trumbet
fjongo
fugare
fustan
fustanell

[pantof l]
[pite]
[poltron ]
[portoka ~l ]
[skarlatin ]
[ceto]
[skufie]
[sod ]
[stiv ]
[deng]
[tirand ]
[trat ]
[trumbet ]
[fiongo]
[fugare]
[fustan]
[fustane ~l ]

.
amanet
axhami
afion
bashibozuk
veresie
japrak
gjerdan
yrysh
ogur
kaurdis
kamxhik
karpuz
karshi
kasher
kazm

.
[amanet]
[ad3ami]
[afion]
[baibozuk]
[veresie]
[japrak]
[ erdan]
[r]
[ogur]
[kaurdis]
[kamd3ik]
[karpuz]
[kari]
[kaer]
[kazm ]

e
e

13.7.3

75

qemer
qofte
qepshe
qelibar
kismet
kallauz
konak
goxha
gurabie
llagm
liman
ylyfe
majmun
majdanoz
madem
marifet
marku
masur
mashtrap
mhall
menekshe
mentesh
mushama
myshteri
myfti
bakllama
bajalldi
bakshish
bahe
bugae
bodrum
byrek
ibrik
ibrshim
nargjile
dynja

[cemer]
[cofte]
[cepe]
[celibar]
[kismet]
[ka ~l auz]
[konak]
[god3a]
[gurabie]
[lagm]
[liman]
[lfe]
[maimun]
[maidanoz]
[madem]
[marifet]
[markut]
[masur]
[matrap ]
[m ha ~l ]
[meneke]
[mente ]
[muama]
[mteri]
[mfti]
[bak~l ama]
[baja ~ldi]
[baki]
[bahte]
[bugate]
[bodrum]
[brek]
[ibrik]
[ibrim]

[nar ile]
[d a]
e

76

77

[pama e]
[pa te]
[patavure]
[parvaz]
[pekmez]
[bo ~l gur]
[potas ]
[poture]
[put]
[rfet]
[alvare]
[amat ]
[saraj]
[sand3ak]
[siklet]
[erbet]
[irit]
[icebap]
[sikter]
[suva]
[snet]
[sr n]
[srtk]
[tend3ere]
[teriaci]
[defter]
[d3ambaz]
[d3evahir]
[tigan]
[torb ]
[trli]
[taka ~l ]
[takR]
[tata ~l ]
[tapkn]
[d3ep]
e

pashmagje (.)
pae
paavure
parvaz
pekmez
bollgur
potas
poture
pusht
ryshfet
shallvare
shamat
saraj
sanxhak
siklet
sherbet
shirit
shishqebap
sikter
suva
synet
syrgjyn
syrtyk
tenxhere
terjaqi
defter
xhambaz
xhevahir
tigan
torb
tyrli
akall
akrr
atall
apkn
xhep

()

cingun
engel
iflik
ifut
orb
yrek
fidan
ferman
fistik
fitil
franxholl
hauz
hazr
hallv
hambar
hanme
harman
kasap
hatr

[tsingun]
[tengel]
[tiflik]
[tifut]
[torb ]
[trek]
[fidan]
[ferman]
[fistik]
[fitil]
[frand3o~l ]
[hauz]
[hazr]
[ha ~lv ]
[hambar]
[hanme]
[harman]
[kasap]
[hat r]
e

13.8
.
. , , .

.
13.8.1 .
..
.
nj her

78

13.8.2 .
. .

.
bhem qepaze
bhem pr ibret
bj sehir

*
*
*

13.8.3 .
.

.
pi cigare / pi duhan

* / *

79


a- . .
aero- .
aerodinamik
aerodrom
aeronautik
aeroplan
aerostat
afendiko .
aforizm
afrat
agnosticist
agnosticizm
agoni
agro- . .
agrobiologji
agrokimi
agrokimik
agromekanik
agronom
agronomi
agroteknik
agroteknik
aguridh
aht
ajazm
ajodhim
akademi
akademik
akoma
akrobaci
akrobat
aksiomatik
aksiom
akustik
akustik

albanolog
albanologji
albanologjik
alegori
alegorik
alergji
alfa
alfabet
alfabetik
alkimi
alkimist
ameb
amfib
amfiteatr
amiant
amnezi
amnisti
amorf
anakronik
anakronizm
analfabet
analfabetizm
analitik
analiz
analog
anarki
anarkik
anatomi
anatomik
andart
anekdot
anemi
anemik
anestezi
angjinare

anhidrid
anod
anofele
anomali
anonim
anormal
antagonist
antagonizm
anti- .
antibiotik
anticiklon
antidemokratik
antihistorik
antipati
antipatik
antitez
antologji
antonim
antropoid
antropologji
antropomorf
antroponim
antroponimi
aort
apati
apatik
apogje
apokalips
apokaliptik
apolitik
apologjet
apologji
apostolik
apostrof
apostrof

80

apostull
apoteoz
argat
argjipeshkv
argjipeshkvi
aristokraci
aristokrat
aristokratik
aritmetik
aritmetik
aritmi
aritmik
arkeolog
arkeologji
arkeologjik
arki- .
arkimandrit
arkipelag
arkitekt
arkitektonik
arkitektonik
arkiv
arkond
arktik
arm
armir
aromatik
arom
arsenik
arterie
arterioskleroz
artrit
asbest
asfalt
asfiksi

asimetri
asimetrik
asket
asketizm
astm
astrit
astro- .
astrobiologji
astrobotanik
astrodinamik
astrolog
astrologji
astronaut
astronautik
astronom
astronomi
ashkti
ateist
atlas
atlet
atletik
atmosfer
atmosferik
atom
atomik
atrofi
autarki
autentik
auto- .
auto- .
autobiografi
autodidakt
autograf
autokraci
autokratik
autokritik

autokton
autoktoni
automat
automatik
autonom
autonomi
autopsi
autoqefal
avlli
azot
azotik
bakter
bakteriolog
bakteriologji
balsam
balladr
ballkanolog
ballkanologji
ballkanologjik
barbar
bibl
biblik
bibliograf
bibliografi
bibliografik
bibliotek
bio- .
biofizik
biograf
biografi
biogjenez
biokimi
biolog
biologji
biosfer
blasfemi

botanik
botanik
bronk
bronkit
cefalopod
centaur
ciklamin
ciklon
ciklop
cikn
cilindr
cilindrik
cimb
cimbidh
cinik
cinizm
cip
cit
cit
citrik
dafin
daktil
daktilik
daktilograf
daktilografi
dekad
dekagram
dekalitr
dekametr
delt
demagog
demagogji
demagogjik
demografi
demokraci
demokrat

81

demokratik
demon
dermatolog
dermatologji
despot
despotat
despotik
dia- .
diabet
diadem
diafragm
diagnoz
diagonal
diagram
diakritik
diakroni
dialekt
dialektik
dialektik
dialektolog
dialektologji
dialektologjik
dialog
diamant
diametr
diapazon
diarre
diatez
didaktik
diet
diez
diftong
dilem
dinamik
dinamik
dinamit

dinamo
dinamometr
dinast
dinasti
dinozaur
diod
dioptri
diplomaci
diplomat
diplomatik
diplom
disk
diskotek
distik
distrofi
dizenteri
dogm
drakonian
dramatik
dramaturg
dramaturgji
dram
dhaskal
dhespot
dhiozm
dhiqel
dhisk
dhjak
dhjakonar
dhjat
dhokan
dhrahmi
ego
egoist
egoizm
eklektik

eklektizm
eklips
ekologji
ekologjik
ekonomi
ekonomik
ekstaz
ekzogami
ekzotik
elegji
elegjiak
elektrik
elektro- .
elektrokardiogram
elektromagnetik
elektron
elektronik
elektroteknik
elips
elips
emblem
embrion
emfaz
empirik
empirizm
enciklopedi
enciklopedik
endogami
energjetik
energji
energjik
engjll
engjllor
enigm
entuziast
epidemi

epidemik
epiderm
epigraf
epigrafi
epigram
epik
epik
epilepsi
epileptik
epilog
epiqendr
epirot
episod
epitet
epok
epope
epos
eremit
erotik
estet
estetik
estetik
eter
etik
etik
etimolog
etimologji
etimologjik
etni
etnik
etnograf
etnografi
etnografik
etnogjenez
eufemizm
eufori

82

eukalipt
eunuk
ezofag
fanatik
fanatizm
fantastik
fantazi
fantazm
farmaceutik
farmaceutik
farmaci
farmacist
farmak
farmakos
fasule
faz
fazor
feks
feniks
fenomen
fidhe
filantrop
filantropi
filarmoni
filateli
filatelist
filik
filiqe
filo- .
filokser
filolog
filologji
filologjik
filozof
filozofi
filozofik

fizarmonik
fizik
fizikan
fizik
fiziologji
fiziologjik
fizionomi
flegmatik
flori
-fob .
-fobi .
fobi
fole
fonem
fonetik
fonetik
fonogram
fonologji
fosfor
fosforik
foto- .
fotograf
fotografi
fotografik
fotokimi
fotosintez
frazeologji
frazeologjik
fraz
galaktik
galeri
gama
gastrik
gastrit
grm
grnjar

grnj
gliko
glistr
glukoz
gnoseologji
gnoseologjik
gomar
grafi
grafik
grafik
grafit
gram
gramafon
gramar
gramatik
gremis
grindje
gunar
guv
gjen
gjenealogji
gjenealogjik
gjenetik
gjenetik
gjenez
gjeo- .
gjeobotanik
gjeodezi
gjeodezik
gjeofizik
gjeofizik
gjeograf
gjeografi
gjeografik
gjeokimi
gjeolog

gjeologji
gjeologjik
gjeometr
gjeometri
gjeometrik
gjeopolitik
gjeotektonik
gjerak
gjeraqin
gjigant
gjigant
gjimnast
gjimnastik
gjimnastikor
gjimnaz
gjimnazist
gjinekolog
gjinekologji
gjips
gjiro
hare
harmoni
harmonik
harmonik
harp
harpist
hart
hartografi
hebre
hegjemon
hegjemoni
hekatomb
hektar
hekto- .
hektolitr
hektometr

83

hektogram
hekzaklorant
helenist
helenistik
helik
helikopter
helio- .
heliocentrik
heliograf
heliografi
helioterapi
hemisfer
hemorragji
hemorroide
(.)
heretik
heretik
herezi
hermafrodit
hermetik
hermetizm
hero
heroik
heroik
heterogjen
hibrid
hidr
hidraulik
hidrik
hidro- .
hidrobiologji
hidroenergjetik
hidrografi
hidrogjen
hidrologji
hidrometeorologji

hidrosfer
hidroteknik
hidroteknik
hidroterapi
hien
hierarki
hierarkik
hieroglif
higjien
himn
hiper- .
hipertrofi.
hiperbol
hiperbolik
hipizm
hipnotik
hipnotizm
hipnoz
hipo- .
hipotension
hipodrom
hipokrit
hipokrizi
hipopotam
hipotek
hipotenuz
hipotez
histeri
histerik
histerizm
histologji
histori
historik
historiografi
historizm
homogjen

homonim
horizont
ide
ideolog
ideologji
ideologjik
idil
idiom
idhull
igumen
ikon
ikonografi
ikonom
ikonostas
iktiolog
iktiologji
ipeshkv
ipsilon
irid
ironi
ironik
jalli
jamb
jambik
kaleidoskop
kallamar
kallame
kallogre
kallogjer
kamban
kameleon
kamomil
kandil
kandillonaft
kangjella (.)
kanonik

kanun
kaos
kaotik
karakter
karakteristik
karakteristik
kardiak
kardiolog
kardiologji
karfic
karfos
kataklizm
katakomb
kataliz
katalog
katarakt
katastrof
kategori
kategorik
katekizm
katod
katolik
katoq
katua
kllir
kilo- .
kilogram
kilolitr
kilometr
kiloton
kimi
kimik
kinematik
kinematografi
kinematografik
kinetik

84

kinetik
kino- .
kirurg
kirurgji
kirurgjik
kitar
klasik
kler
klerik
klim
klinik
klinik
klor
klorofil
kllogjr
kodik
koler
kolerik
kolesterin
kolibe
kolos
komb
komedi
komediograf
komet
komik
komit
konizm
kope
kor
koreograf
koreografi
kozmik
kozmonaut
kozmopolit
kozmos

krater
krestomaci
kripto- .
kristal
kristalografi
kriter
kritik
kritik
kritharaq
krizantem
kriz
krom
kromos
kromozom
kronik
kronik
kronologji
kronologjik
kronometr
ksenofob
ksenofobi
ksilofon
ksistr
kufje
kunup
kunupier
kurm
kuvaristr
kuvli
labirint
laik
lakonik
lastar
lehon
lehoni
leksik

leksikograf
leksikografi
leksikolog
leksikologji
letargji
letargjik
leucemi
levrek
lpjet
lice
lig
limer
lim
lir
lirik
lirik
litani
litar
livadh
logjik
lla
llahtar
llambadhe
llamje
llauz
llogari
magnet
magnetik
magnetizm
magnez
magjeps
magji
magjik
maj
makin
makro- .

manastir
mandall
mandr
mani
maraton
maratonist
margaritar
martalloz
martir
marule
mastik
matematik
mballom
mballos
mbodhis
mbroth
medalje
mega- .
megafon
megaloman
megalomani
mekanik
mekanik
melankoli
melankolik
melodi
melodik
melodramatik
melodram
mellan
meningjit
mermer
mes
meta- .
metabolizm
metafizik

85

metafizik
metafor
metaforik
metal
metalik
metaloid
metalurg
metalurgji
metalurgjik
metamorfoz
metani
metatez
meteor
meteorit
meteorolog
meteorologji
meteorologjik
metr
metod
metodik
metodik
metodologji
metodologjik
metonimi
metonimik
metrik
metrik
metro
metropol
midhje
mikro- .
mikrob
mikrobiolog
mikrobiologji
mikrobiologjik
mikrofon

mikroklim
mikron
mikroorganizm
mikroskop
mikroskopik
miop
miopi
miro
mister
misticizm
mistik
mit
mitr
mitik
mitologji
mitologjik
mitropoli
mitropolit
mizantrop
mizantropi
moleps
mol
monark
monarki
monarkik
monizm
mono- .
monogami
monografi
monolit
monolog
monopat
monopol
monotip
monoton
monotoni

more
morfem
morfin
morfologji
morfologjik
mpiks
mpikset
mpiksje
mpleks
mpleksem
murg
murg
muze
muz
muzik
muzikolog
muzikologji
nakatos
nakatosem
namatis
narkotik
narkoz
navllo
nekrologji
nekropol
nektar
neo- .
neofit
neolit
neologjizm
neon
nerv
neurokirurg
neurokirurgji
neurolog
neurologji

neuroz
nevralgji
nevralgjik
nevrasteni
nevrastenik
nevrik
nevrikos
nikoqir
nimf
nojm
nom
nostalgji
numizmatik
nun
nun
oaz
obelisk
ode
oftik
oksigjen
oktapod
oligarki
olimpiad
olimpik
onkologji
onkologjik
onomastik
onomatope
onomatopeik
optik
optik
oreks
or
organ
organik
organo

86

orgji
oriz
orkestr
orkide
ormis
ortodoks
ortodoksi
orto- .
ortoepi
ortografi
ortoped
ortopedi
osmoz
oste
ovull
palavi
paleografi
paleolit
paleontolog
paleontologji
palestr
pan- .
panair
panegjirik
panik
pankreas
panoram
panoramik
panteist
panteizm
panteon
panter
pantomim
pap
papirus
para- .

parabol
paracukl
paradigm
paradoks
paradoksal
parafraz
paragraf
paralel
paralelepiped
paralelogram
paralitik
paraliz
paraman
parametr
parantez
parazit
parodi
pastr
pashk
patetik
patogjen
patolog
patologji
patologjik
patos
patriark
patrikan
patriot
patriotik
patriotizm
pauz
pedagog
pedagogji
pedagogjik
pediatr
pediatri

pedologji
peksimadhe
pelikan
pellazg
pellg
pentagram
pergamen
periferi
periferik
perifraz
perigje
period
periodik
peripeci
periskop
periudh
peron
perusti
peshkop
peshkopat
petrahil
petrografi
petrokimi
petrit
pezaul
pezul
pinakotek
pirg
pirit
pirografi
piromani
pitekantrop
planet
plastik
plate
plazm

plejad
pleks
pleur
pleurit
plithar
plug
plutokraci
pllaj
pllakaqe
pllak
pllakos
poem
poet
poetik
poetik
poezi
polar
polemik
polemik
poli- .
policentrizm
polifoni
polifonik
poligami
poliglot
poligon
poligrafi
poliklinik
poliomielit
politeist
politeizm
politeknik
politik
pordh
pornografi
pornografik

87

potir
pragmatik
pragmatist
pragmatizm
prakticizm
praktik
praktik
prehistori
presh
prik
prizm
problem
problematik
problematik
problem
profeci
profet
profilaksi
profilaktik
prognoz
program
programatik
prokopi
prolog
protagonist
proton
protoplazm
prototip
prozodi
psal
psalm
psalt
pseudo- .
pseudonim
psikanaliz
psikiatr

psikiatri
psikiatrik
psikik
psikik
psikolog
psikologji
psikologjik
psikopat
psikopati
psikoz
psonis
qefull
qel
qeli
qendr
qeramidhe
qeramik
qeras
qershi
qndis
qndism
qndrin
qiparis
qiri
qitro
qivur
rapsod
rapsodi
retorik
retorik
retorizm
reumatizm
rigon
ritm
ritmik
ritmik

rizom
rotacizm
rozmarin
rrmuj
rrot
rrym
sakarin
sarkastik
sarkazm
sark
sarkofag
satir
satirik
semantik
semasiologji
semiotik
sfak
sfer
sferik
sfinks
sfungjer
siderurgji
sifilitik
sifon
silogjizm
simahor
simbioz
simbol
simbolik
simbolist
simbolizm
simetri
simetrik
simfoni
simfonik
simpati

simpatik
simpozium
simptom
sinagog
sinap
sinekdok
sinkroni
sinkronik
sinod
sinonim
sinoptik
sinoptik
sinor
sintaks
sintaksor
sintetik
sintez
siren
sirtar
sistem
sistematik
sit
sizmograf
sizmolog
sizmologji
skalit
skandal
skandaloz
skelet
skel
skematik
skematizm
skem
sken
skenik
skenograf

88

skenografi
skeptr
skepticizm
skeptik
skilak
skile
skizm
skizofren
skizofreni
skleroz
skllav
skolastik
skolastik
skorie
skumbri
smilar
sofist
sofistik
sofizm
sorkadh
sorkadhe
spango
spathi
spazm
sporadik
spore
stadium
stafidhe
stalagmit
stalaktit
statik
statik
stel
stenografi
stenogram
stere

stereometri
stereotip
stern
stetoskop
stigmatizim
stigmatizoj
stihi
stil
stilist
stilistik
stilistik
stilograf
stis
stoicizm
stoik
stoli
stolis
stom
stomak
stomatolog
stomatolog
stomatologji
strall
strateg
strategji
strategjik
stratosfer
strof
sufllaqe
sulin
shpargr
shpat
shpell
shtroj
shtrom
taks

taktik
taktik
talent
tautologji
tautologjik
teatr
teknik
teknik
teknokraci
teknokrat
teknokratizm
teknolog
teknologji
teknologjik
tektonik
tektonik
tele- .
telefon
telefonik
telegraf
telegrafi
telegrafik
telepati
teleskop
tematik
tematik
tem
temjan
teo- .
teokraci
teokratik
teolog
teologji
teologjik
teorem
teori

teorik
terapeutik
terapi
termik
termo- .
termodinamik
termometr
termos
trfil
timpan
tip
tipik
tipograf
tipografi
tipografik
tipologji
tipologjik
tipos
tiran
tirani
tiranik
titan
titanik
toksik
ton
topograf
topografi
topografik
toponim
toponimi
toponimik
tragjedi
tragjik
tragjikomedi
tragjikomik
tragjizm

89

traum
traumatik
trndafil
triikl
trigonometri
trigonometrik
trilogji
trinom
triv
troke
tropar
tropik
themel
thile
ungjill
urolog
urologji
utopi
valanidh
vare
varel
vishnj
vurg
xinxife
zali
zigj
zileps
zili
zodiak
zon
zoolog
zoologji
zoologjik
zootekni
zooteknik
zooteknik
zvol

akademi, alegori, amnezi, analiz, anatomi, apati, atlas

barbar, bibl, bibliotek, Beoci, Belerofont, botanik

g
gj

Agamemnon, agora, diafragm, dogm, ego, grafi, magnet

elegji, gjeografi, gjeologji, gjeometrik, gjigant, tragjik

d
dh

Apolodor, dafin, dekametr, Demetr, Demosten, despot,

Dodon, dram, Odise, Pandor, Semiramid, Teodor
Aristidhi, Miltiadhi

ekstaz, eklips, eros, nektar

zoologji, kenozoik

diadem, elektrik, kler, komet, krater, Mileti, Kreta, tele-

th

t
th

Butrot ( Buthrot), diatez, diskotek, ortodoks,

Teba, Teokrit, teologji, termoAthin, Athina, Themistokli

i
j

ide, tragjedi, trilogji, irid

jamb

k
c
q

asket, kardiak, komik, panik, skelet

Centaur, ciklop, cinik, Circe, enciklopedi, farmaci, leucemi,
rotacizm,
Maqedonia, Siqelia

Apoloni, delt, melodi, metal

dinamo, dram

nimf, neon

ks

ks
kz

feniks, ksenofob, ksilofon, Kserks, paradoks, leksik

ekzogami, ekzocentrik, ekzotik, hekzametr

90

logjik, metod, mikroskop, monotone, oaz, prolog

oksigjen, hidrogjen
() numizmatik, ovull
panteon, pedagog, period, Platon
Karont, Rod
sizmograf, sistemoj, sintetik, stetoskop, kozmos
antitez, bazileu, diez, entuzianm, fizik, muz, muzik
demokrat, diplomat
demokraci, diplomaci
analiz, Babilonia, fizik, himn, hipnotizoj, kristal, miop,
Miron, mister, mit, olimpik, simetri, Sirakuz, Siri, tip, tip,
tirani
Korkyr
filozofi, Fokid,
Akil, distik, epok, iktiolog, kaos, karakter, mekanik,
orkide, psikik, teknik
Keops, psikologji, pseudoanomali, anonim, fonetik, gjeografi, krom, ode

o
e
u
p
r
s
z
t
c
i

f
h

y
f
k

\
^

ps
o

ps
o

harp, hebre, hekatomb, Helen, helenist, Her, Herakli/

Herkul, hidroteknik, histeri, histori, hero

`
~
..
au
eu

au
eu

autarkik, automat, autograf

leukocite, leucemia, pneumatik, Euripid, Zeus
Evrop, evropian, nevrik ( )
Pluton, Uran
Moisi / Mojsi
Egjipt, enigm, Eskil, Eol, estetik, anestezi, Ante, pedagog
Moira, oikonime
ekonomi, ekologji, ezofag, Feb
Brizeid, deiktik, kaleidoskop, Krizeid
Epir, idil, Iren, ironi, kimi, kirurg
hipotenuz
monoftongim, laring, laringal
onkologjik
sfinks, sirinks
Ankiz, bronke, melankoli, Onkezmi

r
, s

u
u
ou oi/ oj
e
e
e
oi
e
ei
ei
i
e
gg ng
gk nk
gx nks
gch nk

91

Andrea, Aristidhi, Art

Veria

g
gj
j

gliko, kallogre
gjips, kallogjer, zigj
Janin, Jorgo, pllaj

dh

Dhimitr, Dhimosten, dhespot, Odhise, dhog,

dhokan, fidhe ( Dodekanez )

Eleni/Elena,

z
s

Zoi
sorkadhe

i
e

igumen, Iraklio, komit, Mitilini, mitropolit, potir

( Kreta )

th

th

Theodhori, Thiva, plithar,

( Korint, Itak )

i
j

Justin, Livadhja, Filipjadh

k
q

Kos, Kostandin, Konic, Niko

Androniqi, qivur, qitro, dhiqel, autoqefal,
( Ciklade )

l
ll

Apostol, Laris
jalli, kallamar, Kallamat, mellan, pllak

Mari, Melina

nakatos, navllo, nevrik, Nikolla

ks

Aleksandra, Naksos, oreks

92

prokopi,

pirun,

r/rr

, s

radh, qiparis, rrot

Anastas, Spiro, stafidhe
zvol, skizm
Patra

s
z
t

Dionis

afion, skufje, Follorin

h
q
k

aht, Hari, lehon, petrahil, stihi, simahor

Andromaqi, arqiomarksist
arkond

ps

ps

Psar, psonis

zvol

au

av
af

navllo
Nafplio

eu

ev
ef

Evrop, nevrik
Lefter

Urani, nun,

ou

oi

Moisi,

Pire

Finiq, prik, ikonom

ei

Irini, Pire,

oe

oj

nojm

ia ia/ja/e
gg ng,
ngj
gk
gx

Kakome, Pllatare, spore

vngoj
Vangjel, angjinare

ng,
Gjeka, Gjika, Gjoni,
ngj/ggj
nks

gch nk,
ng

93

artikulim, -i () .
nyjtim, -i
asnjans, -e , -, -
aspekt, -i () ()
aspirim, -i () .
frymtim, -i
aspiruar (i, e) , -, - .
aspiruar (i, e)
augment, -i () .
shtes/, -a
ballkanik, -e , -, -
ballkanologji, -a ()
barasrroksh, -e , -, -
bashkrendits, -e , -,
-
bashkrenditj/e, -a () .
pranvni/e, -a
bashkshqiptim, -i ()
bashktingllor/e, -ja ()
bashkim, -i () .
pranvendosj/e, -a
bjerrj/e, -a () . rni/e,
-a
buzor, -e , -, -
caktuar (i, e) , -, - .
pacaktuar (i, e)
astit (i, e) , -, -
dallues, -e , -, -
dftor, -e , -, - premr
dftor ,
fjali dftore
dftor/e, -ja ()

abstrakt, -e , -, -
absolut, -e , -, - sinonim
absolut ,
siprore absolute

afektiv, -e , -, -
aferez/, -a ()
afiks, -i () .
ndajshtes/, -a
afon, -e , -, - shkronj
afone
aglutinim, -i ()
aglutinues, -e , -, -
alfabet, -i ()
alfabetik, -e , -, -
alternim, -i ()
alveolar, -e , -, -
ambigjen, -e , -, -
. dygjinor
analogji, -a ()
andronim, -i ()
antecedent, -i () .
paraprirs, -i
antihiatizues, -e ,
-, -
antroponim, -i ()
apokop/, -a ()
apostrof, -i ()
ardhm/e, -ja (e) (), e
ardhme e prparme
, e ardhme e
prparme e s shkuars -

94

deponent, -e , -, -
dshiror, -e , -, - fjali
dshirore
dshiror/e, -ja ()
dhanor/e, -ja ()
dhmbor, -e , -, -
diakronik, -e , -, -
dialekt, -i () dialekti
verior dialekti jugor
dialektaliz/m, -mi ()
dialektor, -e , -, -
diatez/, -a ()
diftong, -u ()
diftongim, -i ()
diftonguar (i, e) , -, -
dinamik, -e , -, - theks
dinamik
dorsal, -e , -, -
drejt (i, e) , -, - ras e
drejt ligjrat
e drejt
drejtim, -i ,
() . reksion, -i
drejtshkrim, -i ()
drejtshkrimor, -e , -,
- rregulla drejtshkrimore
,
drejtshqiptim, -i ()
drejtshqiptimor, -e , -,
-
dydhmbor, -e -, -, -
dyfish, -e , -, -

dygjinor, -e , -, -
. ambigjen
dyrroksh, -e , -, -
dyshkronjsh, -i
(),
()
dysor, -i ()
dytrajtsh, -e , -, -, , -, -
elizion, -i ()
em/r, -ri (), ()
emror, -e , -, - ras
emrore
kallzues emror . kallzuesor, -i
emror/e, -ja ()
emfatik, -e , -, -
enklitik, -e , -, -
()
epentez/, -a ()
eptim, -i () . fleksion
etimolog, -u ()
etimologji, -a ()
etnik, -e , -, - [ ]
familj/e, -a () familje
fjalsh
familjar, -e [
]
fatik, -e , -, -
femror, -e , -, -
fishkllor, -e , -, -
fjal/, -a ()
fjalformim, -i (), ()
fjalformues, -e , -,
-

95

fjals, -i (),
()
fjali, -a (), ()
. fraz/, -a
fjalor, -i (), ()
. leksik, -u
fleksion, -i () . eptim
fokus, -i () . vat/r, -ra
fokusim, -i ()
folj/e, -a ()
foljor, -e , -, -
folur, -it (t) ()
fonem/, -a ()
fonetik, -e , -, -
fonetik/, -a ()
fraz/, -a (), ()
. fjali, -a
frazeologjik, -e , -,
- njsi frazeologjike (),
()
frikativ, -e , -, -
frymtim, -i () .
aspirim, -i
frymtuar (i, e) , -, -
. frymtuar (i, e)
ftillues, -e , -, - fjali
ftilluese
fundor, -e , -,
- me theks fundor, ,
-, - . nistor, -e
funksion, -i ()
funksional -e , -, -
gegrisht/e, -ja ,
grm/, -a () .

shkronj/, -a
gjini, -a ()
gjinor/e, -ja ()
gjuh/, -a ()
gjuhsi, -a ()
gjuhsor, -e , -, -
gjuhtar, -i ()
gjuhor, -e , -, -
gjymt (i, e) , -, - lakim i
gjymt
gjymtyr/, -a ()
gjysmzanor/e, -ja ()
glot/, -a () . njerith,
-i
glotal, -e , -, -
gramatik/, -a ()
gramatikor, -e , -, -
grup, -i ()
grykor, -e , -, -
habitor/e, -ja ()
hapur (i, e) , -, - zanore e
hapur , rrokje
e hapur ,
kategori e hapur

hiatus, -i ()
homonim, -i ()
homonimi, -a ()
huazim, -i ()
hundor, -e , -, - .
johundor, -e
indoevropian, -e ,
-, -
infinitiv, -i () .
paskajor/e, -ja
intensitet, - i ()

96

interferenc/, -a ()
intonacion, -i ()
johundor, -e , -, - .
hundor, -e
jokalimtar, -e , -, -
. kalimtar, -e
joshques, -e , -, - .
shques, -e
josigmatik, -e , -, - .
sigmatik, -e
kalimtar, -e , -, -
. jokalimtar, -e
kallzor/e, -ja ()
kallzues, -i ()
kallzuesor, -e , -,
- prcaktor kallzuesor

brthama
kallzuesore

kallzuesor, -i ()
karakter, -i ()
karakteristik/, -a
() . veori, -a
katrroksh, -e , -,
-
kpuj/, -a ()
kpujor, -e , -, -
kllap/, -a ()
koh/, -a ()
kohor, -e , -, -
kompozim, -i () .
prbrj/e, -a
komunikativ, -e , -,
-
konkret, -e , -, -
kontraksion, -i () .

sinerez/, -a
krahasim, -i ()
krahasues, -e , -, -
krasis, -i ()
kryefjal/, -a ()
kryefonem/, -a ()
kryer, -a (e) () e
kryer e thjesht (),
m se e kryer
(), e kryer e tejshkuar ()
kundrin/, -a ()
kundrinor me parafjal

kundrinor, -e , -, -
kuptimdallues, -e , -, -
kuptimor, -e , -, -
. semantik, -e
kushtor/e, -ja (), ()
lakim, -i () [ ]
lakuesh/m, -me (i, e) , -, -
lartsi, -a ()
leksem/, -a ()
leksik, -u () .
fjalor, -i
leksikor, -e , -, - njsi
leksikore ()
lngt (i, e) , -, -
lexim, -i ()
lidhz, -a ()
lidhor, -e
, -, -
premr lidhor
, fjali lidhore

97

lidhor/e, -ja ()
ligjrat/, -a () pjest e
ligjrats
ligjrimi, -i ()
marrdhni/e, -a
()
marrdhnie gjuhsore , marrdhnie
gramatikore

,
marrdhnie
sintaksore
mashkullor, -e , -, -
matronimik, -e , -, -
()
mbares/, -a ()
mbiem/r, -ri ()
mbiprbr (i, e) , -,
- . ()
mnyr/, -a () mnyra
dftore , mnyra
lidhore , mnyra
kushtore , mnyra
dshirore , habitore
,
mnyra
urdhrore
mnyror, -e , -, -
mesor, -e , -, -
modalitet, -i
()
modaliteti i mundsis ()
mohues, -e , -, - .
pohues, -e
monoftongim, -i
()
monoftonguar (i, e) , -, -
morfem/, -a ()

morfologji, -a ()
morfologjik, -e , -, -
morfonologji, -a
(), ()
mungesor, -e , -, -
ndajfolj/e, -a ()
ndajshtes/, -a ()
. afiks, -i
ndrrim, -i () .
kallzuesor, -i
ndrtim, -i
() .
struktur/, -a
ndihms, -e , -, -
ndryshuesh/m, -me (i, e) , -,
- pjes e ndryshueshme e
ligjrats
, . pandryshuesh/m,
-me (i, e)
nnrendits, -e , -, -
nnrenditj/e, -a ()
neutralizim, -i ()
ngritj/e, -a () zanore e
ngritjes s ult , zanore e ngritjes s
mesme , zanore e
ngritjes s lart
nistor, -e , -, -, ,
-, - . fundor, -e
njjs, -i ()
njjt (i, e) , -, -
njerith, -i () . glot/,
-a
njrroksh, -e , -, -
njsi

()
njsi
frazeologjike (), -

98

 () njsi leksikore
nofk/, -a ()
num/r, -ri ()
numror, -i ()
nxits, -e , -, - fjali
nxitse
nyj/, -a ()
nyjtim, -i () .
artikulim, -i
nyjsh/m, -me (i, e) , -, -
. panyjsh/m, -me (i, e)
oksiton, -e , -, - .
fundor, -e
onomatope, -ja .
tingullimitim, -i
pacaktuar (i, e) , -, -
. caktuar (i, e)
pakryer, -a (e) ()
palakuesh/m, -me (i, e) , -,
-
palatalizim, -i () .
qiellzorizim, -i
pandryshuesh/m, -me (i, e) ,
-,
-
pjes
e
pandryshueshme e ligjrats
, .
ndryshuesh/m, -me (i, e)
panyjsh/m, -me (i, e) , -,
- . nyjsh/m, -me (i, e)
parafjal/, -a ()
parafundor, -e
parantez/, -a ()
paraprirs, -i () .
antecedent, -i
parashtes/, -a ()
paratheksor, -e , -, -

paravendosj/e, -a () .
protaks/, -a
paravendosur (i, e) , -,
- . protetik, -e
parm (i, e) , -, -
paroksiton, -e
, -, - .
parafundor, -e
paronim, -i ()
paronimi, -a ()
parregullt (i, e) , -, -
. rregullt (i, e)
pashquar (i, e) , -, -
. shquar (i, e)
paskajor/e, -ja () .
infinitiv, -i
pastheksor, -e , -, -
pasthirrm/, -a ()
patheksuar (i, e) , -, -
patronimik, -e ()
pauz/, -a () . pushim, -i
pavetor, -e , -, -
pazsh/m, -me (i, e) , -, -
. shurdht (i, e)
prbr (i, e) , -, - fjal e
prbr (), koh e
prbr /
prbrs, -i ()
prbrj/e, -a () .
kompozim, -i
prcaktor, -e , -, -
prcaktor, -i () ()
prcjellor/e, -ja ()
prem/r, -ri ()

99

premror, -e , -, -
prgjithsh/m, -me (i, e) , -,
-
prkdhels, -e , -,
- ()
prmbledhs, -e , -, -
prshtatj/e, -a ()
prve/m, -me (i, e) , -, -
[ ]
psor, -e , -, -
pik/, -a () dy pikat
pikat veuese

pikuditj/e, -a ()
pikpresj/e, -a ()
pikpyetj/e, -a ()
piksim, -i ()
pjesz, -a ()
pjesor/e, -ja ()
pohues, -e , -, - .
mohues, -e
pragmatologji, -a ()
pranvendosj/e, -a ()
. bashkim, -i
pranvni/e,
-a
.

bashkrenditj/e, -a
prapashtes/, -a ()
prejardhj/e, -a ()
prejardhja e fjals
, prejardhja e gjuhs

prejardhur (i, e) , -, -
()
presj/e, -a ()
proklitik, -e , -, -
pronor, -e , -, -

proparoksiton, -e ,
-, - . tejfundor, -e
protaks/, -a () .
paravendosj/e, -a
protetik, -e , -, - .
paravendosur (i, e)
prozodi, -a ()
pseudonim, -i ()
pushim, -i () . pauz/, -a
pyets, -e , -, -
premr pyets
, fjali pyetse
qllimor, -e , -, -
qiellzorizim, -i ()
. palatalizim, -i
ras/, -a () ras e drejt
ras e zhdrejt

reksion, -i ,
() . drejtim, -i
rni/e, -a () . bjerrj/e, -a
rregullt (i, e) , -, - .
parregullt (i, e)
rrnj/, -a ()
rrnjor, -e , -, -, ~
rreshtor, -e , -, -
rrethanor, -i () (), rrethanori i
kohs , rrethanori i vendit , rrethanori
i mnyrs , rrethanori i shkakut
,
rrethanori i qllimit

100

, rrethanori i
sasis , rrethanori i lejimit

rrjedhor/e, -ja ()
rrokj/e, -a ()
semantik, -e , -, -
. semasiologjik, -e
kuptimor, -e
semasiologjik, -e ,
-, - . semantik, -e
kuptimor, -e
shenj/, -a () shenjat e
piksimit
shkall/, -a () []
shkallt e krahasimit

shkrim, -i ()
shkronj/, -a () .
grm/, -a
shkurtes/, -a ()
shprehj/e, -a ()
shqiptim, -i ()
shquar (i, e) , -, - .
pashquar (i, e)
shques, -e , -, - .
joshques, -e
shtes/, -a
() .
augment, -i
shumpiksh, -i
shumpiksh, -i ()
shumrroksh, -e ,
-, -
shums, -i ()
shurdht (i, e) , -, - .
pazsh/m, -me (i, e)

sigmatik, -e , -, - .
josigmatik, -e
sinalef/, -a ()
sinerez/, -a () .
kontraksion, -i
sinkop/, -a ()
sinkronik, -e , -, -
sinonim, -e , -, -
sinonim, -i ()
sinonimi, -a ()
sintagm/, -a () .
tog, -u
sintaks/, -a ()
sintaksor, -e , -, -
sistem, -i ()
spirant, -e , -, -
. ()
struktur/, -a () .
ndrtim, -i
strukturor, -e , -, -
tashm/e, -ja (e) ()
tejfundor, -e me
theks
tejfundor
proparoksiton, -e , -, -
tem/, -a ()
tematik, -e , -, -
theks, -i
() me theks
fundor_ oksiton, -e ,
-, - me theks parafundor
paroksiton, -e, ,
-, -
theksim, -i ()
theksuar (i, e) , -, -
themelor, -e , -, -
thirror/e, -ja ()

101

thonjz, -a ()
timb/r, -ri ()
tingullimitim, -i .
onomatope, -ja
tingullt (i, e) , -, -
tog, -u () ()
. sintagm/, -a
togfjalsh, -i ()
toponim, -i ()
toskrisht/e, -ja ,
trajt/, -a () trajta e shquar
, trajta e
pashquar
() trajta veprore , trajta psore

trajtformues, -e ,
-, -
transkriptim, -i ()
trirroksh, -e , -, -
urdhror/e, -ja ()
uvular, -e , -, -

vat/r, -ra () . fokus, -i

vazhduar (i, e) , -, -
veori, -a () .
karakteristik/, -a
velar, -e , -, -
vendor, -e , -, -
vepror, -e , -, -
vet/, -a ()
vetvetor, -e , -, -
viz/, -a ()
zanor/e, -ja ()
zsh/m, -me (i, e) , -, -
zgjatur (i, e) , -, -
zgjedhim, -i () [ ]
zgjedhj/e, -a ()
zhdrejt (i, e) , -, - ras e
zhdrejt

ligjrat e zhdrejt

zmadhues, -e , -, -
zvoglues, -e , -, -
()

102

 -
, -, -
shurdht (i, e),
pazsh/m, -me (i, e) . , -, -
() kallzor/e, -ja
, -, - palakuesh/m, -me (i, e)
, -, - pandryshuesh/m, -me
(i, e)
pjes e pandryshueshme e
ligjrats . , -, -
, -, - alfabetik, -e
() alfabet, -i
, -, - jokalimtar, -e
. , -, -
, -, - dygjinor, -e,
ambigjen, -e
() lexim, -i
() analogji, -a
, -, - panyjsh/m, -me
(i, e) . , -, -
, -, - lidhor, -e premr
lidhor, fjali
lidhore
() andronim, -i
() antroponim, -i
, -, - hapur (i, e)
zanore e hapur, rrokje e hapur,
kategori e
hapur
, -, - kundrinor, -e
() kundrin/, -a
, -, - antihiatizues,
-e

() prem/r, -ri
, -, - premror, -e
() ngritj/e, -a
, -, - parregullt (i, e)
. , -, -
() e kryer e thjesht
, -, - pacaktuar (i, e)
. , -, -
, -, - . shques, -e
joshques, -e
() . paskajor/e,
-ja, infinitiv, -i
, -, - deponent, -e
() apokop/, -a
, -, - themelor, -e
, -, - absolut, -e
siprore absolute,
sinonim
absolut
() shumpiksh, -i
() apostrof, -i
, -, - mohues, -e, .
, -, -
() () aspekt, -i
() () habitor/e,
-ja
, -, - pavetor, -e
() nyj/, -a
() artikulim, -i, nyjtim, -i
() numror, -i
() num/r, -ri
, -, - johundor, -e .
, -, -
, -, -, nistor, -e .

103

, -, - . ,
-, -
, -, - mashkullor, -e
() kryefonem/, -a
, -, - josigmatik, -e .
, -, -
, -, - patheksuar (i, e)
() shtes/, -a, augment, -i
, -, - vetvetor, -e
() aferez/, -a
() rrjedhor/e, -ja
, -, - abstrakt, -e
, -, - afon, -e shkronj afone
() [] shkall/, -a

shkallt e mbiemrave
, -, - ballkanik, -e
() ballkanologji, -a
, , - ndihms, -e
, -, - dshiror, -e fjali dshirore
() gjinor/e, -ja
() gjini, -a
() prcjellor/e, -ja
( ) gegrisht/e, -ja
() gjuh/, -a
() fjals, -i .
, -, - glotal, -e
, -, - gjuhor, -e
() gjuhsi, -a
() gjuhtar, -i
() njerith, -i, glot/, -a
() shkronj/, -a, grm/, -a

() gramatik/, -a
, -, - gramatikor, -e
() shkrim, -i
() huazim, -i
, -, - frymtuar (i, e),
aspiruar (i, e)
() frymtim, -i, aspirim, -i
, -, - dftor, -e
premr dftor,
fjali dftore
() diatez/, -a
, -, - dallues, -e
, -, - dialektor, -e
() dialekt, -i , dialekt verior,
gegrishte, dialekt jugor, toskrishte
() pikat veuese
,
-,
-
kuptimdallues, -e
, -, - diakronik, -e
() dyshkronjsh, -i
, -, - dytrajtsh, -e .
, -, -
-, -, - dydhmbor, -e
, -, - dyfish, -e
, -, - dyrroksh, -e
() dysor, -i
, -, - dytrajtsh, -e .
, -, -
, -, - diftonguar
(i, e)
() diftongim, -i
() diftong, -u
() dyshkronjsh, -i

104

 () struktur/, -a, ndrtim, -i

, -, - strukturor, -e
() dhanor/e, -ja
, -, - dinamik, -e theks dinamik
() modalitet i mundsis
() kushtor/e, -ja .

() mnyr/, -a
mnyra dftore,
mnyra lidhore,
mnyra kushtore,
mnyra dshirore, mnyra habitore, mnyra urdhrore
() fjal enklitike
, -, - enklitik, -e
, -, - [ ]
etnik, -e emrat
kombtar
, -, - ftillues, -e fjali ftilluese
() thonjz, -a
() elizion, -i
() shprehj/e, -a
, -, - mungesor, -e
, -, - gjymt (i, e)
lakim i gjymt
, -, -
me parafjal,

kundrinor me parafjal
, -, - emfatik, -e
() alternim, -i, ndrrim, -i
, -, - nyjsh/m, -me (i, e)
. , -, -
, -, - vepror, -e

() tashm/e, -ja (e)

() njjs, -i
() njsi, -a
, -, - sigmatik, -e .
, -, -
() intensitet, - i
, -, - zgjatur (i, e)
() epentez/, -a
() mbiem/r, -ri
() prapashtes/, -a
, -, - komunikativ, -e
() zgjedhj/e, -a
() ndajfolj/e, -a
() intonacion, -i
() pasthirrm/, -a
, -, - hundor, -e . , -, -
() pikpyetj/e, -a
, -, - pyets, -e premr
pyets,
fjali pyetse
() vat/r, -ra, fokus, -i
() fokusim, -i
() etimologji, -a
() etimolog, -u
() dshiror/e, -ja
()
paraprirs, -i,
antecedent, -i
() pikpresj/e, -a
() gjysmzanor/e, -ja
, -, - zsh/m, -me (i, e),
tingullt (i, e)
() timb/r, -ri
() pikuditj/e, -a
() tem/, -a

105

, -, - tematik, -e
, -, - femror, -e
() dialektaliz/m, -mi
, -, - indoevropian,
-e
, -, - barasrroksh, -e
() transkriptim, -i
() mbares/, -a
, -, - pohues, -e, .
, -, -
() reksion, -i, drejtim, -i
.
() kallzues, -i
, -, - kallzuesor,
-e prcaktor
kallzuesor,
brthama kallzuesore
() kallzuesor, -i
() kallzuesor, -i,
kallzues emror
() thirror/e, -ja
() 1. eptim, fleksion 2. lakim, i [ ], zgjedhim, -i
[ ]
, -, - lakuesh/m, -me (i, e)
, -, - ndryshuesh/m, -me (i, e)
pjes e
ndryshueshme e ligjrats,
. , -, -
, -, - prgjithsh/m, -me (i, e)
() presj/e, -a
() krasis, -i
, -, - pronor, -e
() drejtim, -i, reksion, -i
.
, -, - [ ]

prve/m, -me (i, e)

, -, - grykor, -e
() funksion, -i
, -, - funksional -e
() fjal/, -a
() leksem/, -a
() fjalor, -i leksik, -u .

, -, - leksikor, -e
() leksik, -u, fjalor, -i,
fjals, -i .
() lem/, -a, njsi leksikore
() ligjrimi, -i
() ligjrat/, -a
pjest e ligjrats
, -, - zmadhues, -e
() e ardhm/e, -ja (e) e ardhme e
prparme
, -, - mes/m, -me (i, e)
zanore e ngritjes s
mesme
, -, - mesor, -e
, -, - kalimtar, -e
. , -, -
, -, - pastheksor, -e
() pjesor/e, -ja
() emr matronimik
, -, - matronimik, -e
, -, - njrroksh, -e
,
-,
-
monoftonguar (i, e)
() monoftongim,
-i
() pjesz, -a
() trajt/, -a

106

trajta e shquar,
trajta e pashquar
() morfem/, -a
() morfologji, -a
, -, - morfologjik, -e
, -, - trajtformues,
-e
(), morfonologji,
-a .
(), morfonologji, -a
.
, -, - dhmbor, -e
() familj/e, -a
familje fjalsh
, -, - familjar, -e
emrat familjar
() grup, -i
, -, - rregullt (i, e) .
, -, -
() folur, -it (t)
, -, - njjt (i, e)
() homonimi, -a
() homonim, -i
() em/r, -ri .
() emror/e, -ja
, -, - emror, -e ras emrore

tingullimitim, -i,
onomatope, -ja
, -, - oksiton, -e, me theks
fundor
() drejtshkrim, -i
, -, - drejtshkrimor,
-e ,
rregulla drejtshkrimore

() drejtshqiptim, -i
, -, - drejtshqiptimor, -e
() dftor/e, -ja
, -, - shques, -e, shquar (i,
e), caktuar (i, e) . , -, -
() gjymtyr/, -a
() neutralizim, -i
, -, - asnjans, -e
()
qiellzorizim, -i,
palatalizim, -i
() em/r, -ri .

, -, - psor, -e
() prejardhj/e, -a prejardhja e
fjals,
prejardhja e gjuhs
() fjalformim, -i .

() fjalformim, -i
.
, -, - fjalformues, -e
() fjala e prejardhur
, -, - prejardhur (i, e)
() shkallt e krahasimit
() kryer, -a (e)
() fjal e mbiprbr
, -, - mbiprbr (i, e)
, -, - bashkrendits,
-e
()
pranvni/e, -a,
bashkrenditj/e, -a
() bashkrenditj/e, -a,
pranvendosj/e, -a, pranvni/e,
-a, bashkim, -i

107

 () pakryer, -a (e)
() nofk/, -a
() interferenc/, -a
() kllap/, -a
, -, - paroksiton, -e,
me theks parafundor
() paronimi, -a
() paronim, -i
() patronimik, -e
() 1. viz/, -a 2. pushim, -i,
pauz/, -a
, -, - prmbledhs, -e
, -, - prbr (i, e),
perifrastik, -e,
koh e prbr
() mundsi, -a
, -, - zhdrejt (i, e)
ras e zhdrejt,
ligjrat e zhdrejt
() shums, -i
() kundrinor i
vepruesit
, -, - shumrroksh, -e
() pragmatologji, -a
() parafjal/, -a
, -, -
protetik, -e,
paravendosur (i, e)
() parashtes/, -a
, -, - proklitik, -e
, -, - proparoksiton,
-e, me theks tejfundor
, -, - proparoksiton,
-e, tejfundor, -e
() prcaktor, -e (), rrethanor, -i (), -

rrethanor i kohs,
rrethanor i
vendit, rrethanor i mnyrs,

rrethanor i shkakut,
rrethanor i
qllimit, rrethanor i sasis,

rrethanor i lejimit
() urdhror/e, -ja
, -, - frikativ, -e
() ndajshtes/, -a, afiks, -i
() prozodi, -a
() vet/, -a
()
paravendosj/e, -a,
protaks/, -a
(), fjali, -a, fraz/, -a .

, -, - paratheksor, -e
, -, - nxits, -e fjali nxitse
() shqiptim, -i
, -, - parm (i, e)
() bjerrj/e, -a
() ras/, -a ras
e drejt, ras e
zhdrejt
() rni/e, -a, bjerrj/e, -a
, -, - dorsal, -e
() folj/e, -a
, -, - foljor, -e
() rrnj/, -a
, -, - rrnjor, -e
, -, - kuptimor, -e,

108

semantik, -e, semasiologjik, -e

() shenj/, -a shenjat e piksimit
, -, - uvular, -e
, -, - astit (i, e)
() piksim, -i
, -, - konkret, -e
() aglutinim, -i
, -, - aglutinues, -e
() sinkop/, -a
() krahasim, -i
, -, - krahasues, -e
, -, - sinkronik, -e
() rrokj/e, -a
() bashkshqiptim, -i
() prshtatj/e, -a
() bashktingllor/e, -ja
()
kontraksion, -i,
sinerez/, -a
, -, - afektiv, -e
() sinalef/, -a
() lidhz, -a
() kpuj/, -a
, -, - kpujor, -e
, -, - vazhduar (i, e)
() . prbrj/e, -a,
kompozim, -i
() fjal e prbr
, -, - prbr (i, e), koh e prbr
() togfjalsh, -i, tog, -u
() tog, -u
() sintagm/, -a, tog, -u
, -, - sintaksor, -e
() sintaks/, -a
() shkurtes/, -a

() sinonimi, -a
() sinonim, -i
() bashktingllore
spirante
, -, - fishkllor, -e
, -, - spirant, -e
() prbrs, -i
() sistem, -i
() marrdhni/e, -a
marrdhnie gjuhsore,
marrdhnie
gramatikore,
marrdhnie sintaksore
, -, - rreshtor, -e
() pik/, -a
dy pikat
, -, - qllimor, -e
, -, - fundor, -e .
, -, -, , -, -
, -, - katrroksh, -e
, -, - theksuar (i, e)
() theksim, -i
() theks, -i
, -, - vendor, -e
() toponim, -i
( )
toskrisht/e, -ja
, -, - trirroksh, -e
, -, - mnyror, -e
() modalitet, -i
, -, - lngt (i, e)
() m se e kryer

e kryer e tejshkuar
, -, - velar, -e
() kushtor/e, -ja .

109


() kryefjal/, -a
() emr prkdhels /
zvoglues
, -, - prkdhels, -e,
zvoglues, -e
() lidhor/e, -ja
, -, - nnrendits, -e
() nnrenditj/e, -a
() lartsi, -a
, -, - fatik, -e
, -, - alveolar, -e
o () njsi / shprehje
frazeologjike

()
njsi
frazeologjike
, -, - frazeologjik, -e
njsi
frazeologjike .
(), fraz/, -a, fjali, -a .

() trajt/, -a (foljore) trajt veprore, trajt psore

() zanor/e, -ja
() fonem/, -a
() fonetik/, -a
, -, - fonetik, -e
, -, - ult (i, e),
zanore e ngritjes s ult
() karakter, -i
() veori, -a,
karakteristik/, -a
() hiatus, -i
, -, - buzor, -e
, -, - kohor, -e
() koh/, -a
() pseudonim, -i
, -, - lart (i, e)
zanore e ngritjes s lart

110


, . . (1992):
, : () , [ : 1951]
BUCHHOLZ, O-FIEDLER, W. (1987): ALBANISCHE GRAMMATIK,
Leipzig: VEB Verlag
, N. (1993): - [N. H. GJINI, FJALOR
GREQISHT-SHQIP], : . . ,
, N. (1998): - [N. H. GJINI, FJALOR
SHQIP-GREQISHT], : . ,
DEMIRAJ, SH. (1986): GRAMATIK HISTORIKE E GJUHS SHQIPE,
Tiran: 8 Nntori [
, ]
EDENEIER, H. (1976): SPRACHVERGLEICH GRIECHISCH-DEUTSCH,
Dsseldorf: Schwann
FJALOR (1984): FJALOR I SHQIPES S SOTME, Tiran: AShRPSh, IGjL
[ , ]
FONETIKA DHE GRAMATIKA (1976): FONETIKA DHE GRAMATIKA E
GJUHS S SOTME LETRARE SHQIPE ( ), II,
Tiran: AShRPSh, IGjL [
, II, ]
GJINI, N. (1971): - [N. H. GJINI, FJALOR
SHQIP-GREQISHT], : SHBLSH
GUIRAUD, P. (1989): , : - , : [ : LA SEMIOLOGIE,
PUF, 1971]
HOLTON, D., MACKRIDGE, P., -WARBURTON, E. (1999):
, :

111

, : [ : Greek Grammar,
A Comprehensive Grammar of the Modern Language, London: Routledge
1997]

- - (1998)
( : . -): , ,

KAZAZIS, K. - PENTHEROUDAKIS, J. (1976): Reduplication of indefinite

direct objects in Albanian and Modern Greek, LANGUAGE, No. 2, 1976:
398-403
, - , . (1996):
, -, . . , :
MACKRIDGE, P. (1990): , , . ,
: [ : PETER MACKRIDGE, THE
MODERN GREEK LANGUAGE, Oxford University Press, 1985]
MARTINET, A. (1987): , . ,
, : () [ :
Andr Martinet, ELEMENTS DE LINGUISTIQUE GENERALE,
Nouvelle dition remanie et mise jour, Paris: Armand Colin, 1980]
MIRAMBEL, A. (1988): , , . . , : (), 2
[ : LA LANGUE GRECQUE
MODERNE, description et analyse, Paris: Klincksieck 1959]
, . (1983):
( ),
PRING, J. T. (1950): A GRAMMAR OF MODERN GREEK ON A
PHONETIC BASIS, University of London Press
, . . (1984):

112

 () , , . . . :
, : USP
, . (1974): ,
:
SPIRO, . (1999): Mbi drejtshkrimin shqip t emrave me prejardhje greke
( ),
ALBANOHELLENICA, 1, 1999: 17-32
, . . (1991): (
), (), , : [ : , 1946]
, . . (1991): (
) ( 1963), , : [ :
, 1953 : 1963]
,
.
(

)
(1941):
( ),
(1941) , : , ,
TRIANDAFILIDHIS, . A. (1995): GRAMATIK E VOGL E
GREQISHTES S RE, prkthyer nga Dhori Q. Qiriazi, Universiteti
Aristoteli i Selanikut, Instituti i Studimeve Neohelenike, Fondacioni
Manolis Triandafilidis [ : .
, , 1
1949, 2 ( ) 1975, ]
, . (1994): , ,
: - :

113

114

POOO ..............................................................................................................
......................................................................................................
0. ..........................................................................................................
0.1 ....................................................................................................
1. ........................................................
1.1 K ............
1.2 ..........................................................
1.3 ..............................................................................
1.4 ..............................................................................
1.5 .......................................................
2. .........
2.1 .........................................
2.2 .................................................................................
2.3 .......................................
2.4 . ..............................................
2.5 .............................................................
2.6 ........................................................
2.7 ..........................................................
2.8 ....................................................................................
2.9 [] [c] ....................................
2.10 [x] [k]..................................
2.11 ...........
2.12 [x], [], [], [j]...................
2.13 ........................................................
3. .........................................................................................................
3.1 ........................................................................................
3.2 .....................................................................................................
3.3 .....................................................................................
4. - - ..........................
4.1 ..........................................................................
4.2 ...........................................................................................
4.3 .........................................................................................
4.4 ......................................................................................................
4.5 ..................................................................................................
4.6 ..........................................................................................
4.7 .........................................................................

115

5
9
11
11
11
11
12
13
13
13
14
14
15
15
16
16
17
17
17
18
18
18
19
19
20
20
20
21
22
22
22
22
23
23
23
24

5. ...................................................................................................
5.1 ...............................................
5.2 ...................................................................
5.3 ..............................................................................
5.4 ............................................................................
5.5
....................................................
5.6 .............
5.7 ......................................................................
5.8 , , .....
6. .............................................................................................................
6.1 .........................................................
6.2 ( ). ........................
6.3 Nomina singularia tantum nomina pluralia tantum...............................
7. ..............................................................................................................
7.1 ..................................................................................................
7.2 ...........................................
7.3 ............................................................................................
7.4 ....................................................
7.5 ...............................................................
7.6 .................................................................................................
7.7 ...............................................................................................
8. ..............................................................................................................
8.1 ....................................................................................
8.2 ...............................................
8.3 ..............................................
8.4 .......................................................................
8.5 .............................................................
9. .....................................................................................................
9.1 ...............................................................................
9.2 , .................................................
9.3 .....................................................................
9.4 ....................................................................................
9.5 ....................................................................................
10. ....................................................................................................
10.1 .............................
11. .............................................................................................................
11.1 ............................................................................................
11.2 jam kam .....................................
11.3 .......................................................................

116

25
25
25
26
26
27
27
29
29
30
30
31
32
33
33
34
34
35
36
36
37
38
38
38
39
40
40
42
42
42
43
43
44
45
45
46
47
48
49

11.4 ....................................................................................................
11.5 .......................................................................................................
11.6 .......................................................................
11.7 .....................................................................................
11.8 ...................................................................................
11.9 ...............................................................................
11.10 ....................................................................................................
11.11 ................................................................................................
11.12 ............................................
11.13 ....................................................
11.14
......................................................................
11.15 ....................................
11.16 .....................................................................................
11.17 ...............................................................................
11.18 .........................................................................................
12. .................................................
12.1 ............................................................................
12.2 ...................................................
12.3 ....
12.4 ....................................
12.5 . ...........................................
13. ........................................................................................................
13.1 . .........................................................................................
13.2 ........................................................................
13.3 .....................................................
13.4 ......................................................................................
13.5 ....................................................................................
13.6 .................................
13.7 . ..
13.8 ................................................................................................
.................................
. ...
............
........................................................................
- .....................................................................................
- .....................................................................................
.......................................................................................................
..................................................

117

49
50
50
51
51
53
53
55
56
57
58
59
61
62
63
65
65
65
66
66
67
69
69
69
70
72
72
73
73
78
80
90
92
94
94
103
111
115

C
D

H
ISBN: 960-8468-54-X