MJEKSIA

PRODUKTET E BLETES

(Mjalti, xhelatina mbretrore, propolis, poleni, dylli )

MJALTI I BLETS

Allahu i Madhruar thot: Zoti yt e frymzoi bletn, (duke thn): Ndrto shtpi n male dhe n drur dhe n at (kosheret) q kan ngritur njerzit! Ushqehu me gjithfar lloje frutash dhe ec rrugs s Zotit tnd prulshm! Nga barku i tyre del lng ngjyrash t ndryshme, n t cilin ka ila e shrim pr njerzit. Vrtet q kjo sht shenj pr ata q prsiatin. [Kurani: En Nahl, 68-69]. Mjalti sht nj lng i mbl dhe i trash q e prodhon bleta nga nektari i luleve dhe nga disa lnd t ndryshme q i merr nga pjes t ndryshme t bims, t cilave u shton edhe nj lnd t posame nga vet bleta (enzimat), e kjo i jep mjaltit vetin ushqyese dhe kuruese. Bleta e ruan mjaltin brenda hualleve t dyllit n zgjua. Vetit kuruese dhe shkaqet e prdorimit: 1. Fuqizues i prgjithshm dhe aktivizues, pasi q konsiderohet si nj nga burimet m t mira t energjis. Mjalti fuqizon muskujt dhe nervat. 2. Prmirson funksionimin e sistemit t tretjes n mnyr t prgjithshme. Mjalti prmirson funksionin e zorrve nprmjet nxitjes dhe aktivizimit t flors n zorr (bakteries s dobishme t zorrve), gj e cila ndihmon n rastet e kapsllkut, diarres, ulcerave dhe infeksioneve. Mjalti vepron gjithashtu n lehtsimin e alergjis s fytit, pr shkakun se ai sht anti infeksion. 3. Aktivizues dhe ushqyes i mlis. 4. Prmirson funksionin e sistemit t frymmarrjes. Mjalti sht ila efektiv pr kolln dhe glbazn.

5. Rregullon funksionin e sistemit imun. 6. Mjalti sht anti infeksion si rezultat i prmbajtjes s tij grupin e flavonoideve (nj numr i t cilave i ngjan pr nga prbrja lnds Gromoglycate, e cila jepet zakonisht pr parandalimin e krizave t astms dhe jo si ila pr t). 7. Smundjet infeksionale t syve (infeksionet e cornes (bebes) s syrit, t bardhs s syrit dhe t qepallave t syve). 8. Antibiotik natyral (ka efekt kundr viruseve, baktereve dhe mukozave). 9. Ndihmon n mbylljen e plagve, n shrimin e ulcerave dhe djegieve, si rezultat i prmbajtjes s tij t enzimave q ndihmojn n kt gj. 10. Prdoret si mask pr zbukurim, pasi q mjalti mbron lkurn nga rrudhosja dhe ruan freskin e saj. Prbrsit e mjaltit: Ekzistojn m shum se 3000 lloj bimsh q jan lnd e par e mjaltit t blets, kshtu q mundet q i njjti numr veorish dhe vetish t ndryshme t jet edhe te mjalti. Ktu po prmendim lndt prbrse t mjaltit n mnyr t prgjithshme: 1. Uj: 17-20% 2. Karbohidrate (sheqerna): fruktoz, glukoz, sukroz, maltoz. Kto prbjn 75% t mjaltit dhe jan pjesa kryesore e tij. 3. Poleni: prbn 5% t mjaltit me prafrsi, dhe kjo sqaron prse mjalti prmban: nj sasi t konsiderueshme vitaminash, aminoacidesh dhe 0.05% proteina. 4. Minerale: 0.17% (botasium, sodium, kalcium, magnezium). 5. Ngjyra: si karotina, zanthina dhe flavonoidet. 6. Enzimat. Mjalti prmban nj numr enzimash q kan funksione t ndryshme, prej t cilave prmendim: Enzima Invertase: Lloji m i madh i enzimave q gjenden te mjalti. Roli kryesor i ksaj enzime sht thyerja e sheqerit t dyfisht n sheqerna t thjeshta: n sheqer rrushi (glukoz) dhe sheqer frutash (fruktoz). Enzima Glucouse Oxidase: Funksioni i ksaj enzime sht shndrrimi i glukozs n Acid Glukonik, i cili prodhon lndn Hydrogen Peroxide (ujin e oksigjenuar), q ka veti antibakteriale. Enzima Diastase: Burimi i ksaj lnde sht nektari i luleve dhe funksioni i saj sht thyerja e amiloideve n sheqerna m t vogla dhe m t lehta pr tu tretur. Enzima Catalase: Burimi i ksaj lnde sht gjithashtu nektari i luleve kurse funksioni i saj sht plotsimi i asaj q fillon enzima e Glucouse Oxidase, pr t shndrruar kt lnd n uj dhe oksigjen. Zbulimi i mashtrimit n mjalt mund t njihet pikrisht nga prqindja e ktyre enzimave n mjalt. Mjalti me hile apo mjalti i nxehur n temperatur t lart prmban sasi shum t vogl enzimash.

7. Acide: 0.57%. Mjalti prmban nj numr acidesh t ndryshme q ndryshojn n varsi t burimit t tij. Prej ktyre acideve sht acidi formik, sitrik, glukonik, laktik, oksalik, tanik, tartarik, etj. Megjithse mjalti ka veti acide, por ai n origjin konsiderohet si ushqim alkalin (bazik), sepse t qent e ushqimit acid apo alkalin, qndron n llojin dominues t lndve minerale q gjenden n t. Kshilla q duhen pasur parasysh para prdorimit t mjaltit: Mjalti konsiderohet prej ushqimeve t dobishme pr shumicn e njerzve, por ata q vuajn nga smundja e sheqerit (diabeti) duhet t ken parasysh q t mos marrin aq sasi mjalti sa t ngren prqindjen e sheqerit tek ata. 99.99% e atyre q e konsumojn mjaltin nuk ndeshin asnj lloj problemi, por ekzistojn disa ndalesa t pakta q duhet t kihen parasysh n prdorimin e mjaltit: 1. T smurve me urin diabetike nuk mund tu jepet mjalt n sasi t madhe, sepse ai prmban m shum se 70% lnd karbohidrate, dhe pr t qen brenda siguris, ktyre t smurve mund tu jepet vetm 8-9 gram mjalt n dit, d.m.th. nj lug e mesme, ose dy lug, ose mundet edhe dy lug, duke i marr sipas mnyrs s njohur. 2. Alergjia, sidomos ajo e sistemit t tretjes, dhe kjo pr shkak se mjalti prmban nj sasi t vogl poleni. Zgjidhja n kt rast sht q prdorimi i mjaltit t fillohet me sasi shum t vogla duke e holluar me sasi t mdha lngjesh. 3. Foshnjat nn nj vje: dhe kjo sht m e rndsishme se rastet e msiprme, pasi q zorrt e foshnjs nn nj vje jan nj ambient i prshtatshm pr zhvillimin e baktereve t dmshme, sidomos bakteria e quajtur closterdem botelenm. Vetm pr kt mosh duhet siguruar se mjalti q i jepet nuk e prmban kt lloj bakterie. Mnyra e prdorimit t mjaltit: Preferohet q mjalti t prdoret i holluar me uj, n mnyr q t bhet prvetsimi i lndve te tij sa m mir. Po kshtu preferohet q t merret nj or para ngrnies ose tre or pas ngrnies. Doza e lejuar e mjaltit sht 60-100 gram n dit dhe jo m shum. Preferohet q mjalti t prdoret n sasi t vogla dhe n periudha t ndara kohore. Ruajtja e mjaltit dhe rezervimi i tij: 1. Nuk duhet ln n dritn e diellit sepse ai i thyen shum prej enzimave, dhe po kshtu as n drit t drejtprdrejt pr nj koh t gjat. 2. Duhet t ruhet n en t posame pr ruajtjen e ushqimeve, qofshin prej qelqi apo prej plastike q jan t posame pr ruajtjen e ushqimeve (PET). 3. Ena ku ruhet mjalti t mbyllet mir, sepse ai i thith me lehtsi aromat e jashtme t cilat ndikojn n aromn e tij, dhe sepse mjalti thith ujin q gjendet n ajrin e jashtm, e nse prqindja e lagsgtirs n mjalt e kalon at normalen, ai thartohet dhe prishet. 4. Mjalti duhet t ruhet n vend t ftoht e t freskt dhe t mos ekspozohet nxehtsis. Temperatura e dhoms ku ruhet mjalti nuk duhet ti kaloj 25 C.

Dobit e mj lt s p r sh ndetin

Do it

mj lt s p r sh n

tin

Mjalti sht nektar (lng i mbl) dhe mblsi e koncentruar e luleve q sht prpunuar nga blett dhe sht kthyer n shurup t pasur. Burimi i nektarit nga i cili sht br mjalti e prcakton ngjyrn dhe aromn e tij, ndrsa lloji m i mir sht mjalti me ngjyr t elur. Mjaltin m t mir e bjn blett roja, kurse e mbledhin npr vise malore dhe drurt e tyre. Pastaj kullohet dhe, prpos nj sasie poleni dhe enzimesh, shumica e papastrtive eleminohen. Mjaltin e prodhojn blett puntore q e thithin nektarin e luleve me thumbin e tyre si gjuh dhe e depozitojn n mjalt t lukthit. Pastaj bleta e kthen mjaltin dhe e depoziton n qeliza ose me t i ushqen brumbujt. Bleta puntore e bart polenin n shportat e polenit q i mban n kmbt e prparme. Mjalti sht shum i dobishm. Ai ka vler t madhe ushqyese (nutritive). Mjalti sht ushqim me kalori t lart (metabolik), sht i fuqishm dhe i qndrueshm. Ai sht mjet pr shprlarje dhe laksativ. Prmban veti pastruese dhe forcuese, i pastron arteriet dhe zorrt nga papastrtit. Eleminon bllokimin e mlqis, t veshkave dhe t fshikzs urinare. sht gjithashtu konservans i shklqyeshm i ushqimit. N mesin e preparateve t tjera natyrore, mjalti ndihmon n ruajtjen e forcs s ilaeve mjeksore. Mjalti ndihmon gjithashtu n parandalimin e hyrjes s lagshtis n zorr, si ndodh n t smurt me diare (barkqitje), ndrsa disa lloje t mjaltit jan prdorur n shrimin e plagve. Mjalti sht m i mir se sheqeri, n shum raste, dhe sht m pak i mbl, por m i fort. Prandaj, nse hahet prtej mass, mund t jet i dmshm sepse nse nuk tretet me uthull shkakton vrer. Mj lti nuk uh t tu j p t f mij v n n mosh n 1 vj re. Mjalti sht i mir pr njerz t moshuar, e ndal kollitjen dhe n mjeksi sht prdorur pr shrimin e sekrecioneve jo t pastra (t ndotura) n lukth dhe pr ta nxehur tr strukturn e trupit. Mjalti gjithashtu sht ila i mir q kthen oreksin e humbur dhe kur pihet i tretur n uj t nxeht dhe n shurup trndafili, ndihmon shrimin e t smurve nga rabiesi (trbimi) dhe sht konstatuar se vepron si sistem mbrojts kundr infeksioneve t mtejshme. Mjalti sht prdorur gjithashtu si kundrhelm (detoksikues) pr ata q prdorin drog dhe, n mes t tjerave, si antitoksin (kundrhelm) n shrimin e helmimit t rastsishm nga ngrnia e bims s familjes hija e nats (Hyoscyamus niger) ose

krpudhave t egra (helmuese). Kur pihet i tretur n uj t nxeht, sht ila i mir kundr plagve t shkaktuara nga kafshimi i qenit. Si konservans, mjalti mund t prdoret pr ta ruajtur mishin deri n tre muaj. sht prdorur pr fermentimin e kastravecave, kungujve, patlixhanit dhe t perimeve t ndryshme deri n gjasht muaj. Duk q n i njohur si kons rv ns i sigurt, mj lti sht p r orur gjith shtu si p r r s kry sor n ls mimin t v kurv .

Vetit natyrore e bjn mjaltin mjet plotsues dhe trets t shklqyer, i cili i hap poret e enve t gjakut dhe lehtson rrjedhjen e gjakut menstrual, liron sekrecionet dhe ndihmon metabolizmin. Mjalti mund t prdoret si zbuts dhe freskues i flokve dhe prshpejton rritjen e tyre. Kalimi i leht i dors s lyer me mjalt npr flok, si yndyr, do t zhduk morrat dhe parazitt e tjer. Prdorimi i mjaltit si yndyr pr sy forcon t part, ndrsa frkimi i dhmbve me mjalt i zbardh dhe, kur prdoret si mjet pr shprlarjen e gojs, forcon mishin e dhmbve dhe mnjanon smundjen e tyre. N Sahihun e Buhariut sht shnuar q Ibn Abasi, r.a., ka cituar t Drguarin e Allahut, salallahu alejhi ue selam, i cili ka th n : Sh rimi gj n zjarr, por un ia kam n t n m s t p r orimit t shurupit t mj ltit, l shimit t gj kut uk pr r l kur n h k ut rizimit me lu r k ut rizimin um tit tim.

N kt hadith, Pejgamberi, salallahu alejhi ue selam, i ka dhn prparsi prdorimit t mjaltit si pastrues i rndsishm, si freskues i leht, mbi laksativt e hidhur. Shrimi i gjendjes s ftoht krkon nxehjen e elemeneteve, ndrsa nj cilsi t till e ka mjalti dhe pr kt arsye krkon t pastrohet (purgacioni), sepse mjalti sht laksativ, mjet pr heqjen e shtresimeve t holla (p.sh. n lobuse ose n zorr), trets dhe abluent. Ekuilibri (mosekuilibri i sekrecioneve t trupit) do t shrohet gradualisht dhe me siguri n krahasim me parregullsin q lidhet me prdorimin e nj purgativi t fort (substanc pr pastrimin e zorrve). I Drguari i Allahut, salallahu alejhi ue selam, e kishte zakon t pinte mjalt t tretur n uj n lukth t that. Ibn Maxhe ka shnuar nj hadith t cilin e ka treguar Ebu Hurejre, r.a., ku tregohet se i Drguari i Allahut, salallahu alejhi ue s l m, k th n : Kush h mj lt s p ku tr h r n mu j nuk o t vu j ng s mun j t r n N nj hadith tjetr, i Drguari i Allahut, salallahu alejhi ue selam, ka thn: P r orni y il : mj ltin h Kur nin. All hu i Gjith fuqish m thot n Kur n: Ng rq t tyr (t l t v ) l l ng, ngjyr t cilit sht n ryshm h n t cilin ka shrim (bar-ila) pr njerz. Edhe .

n k t k

rsy p r t popull q m n on th ll . (En-Nahl: 69) i sht mj t i mir p r forcim (tonik).

I n Xhur ixhi k th n : H ni mj lt , s ps

I Drguari i Allahut, salallahu alejhi ue selam, shpesh kishte dshir t pinte uj t ftoht t mblsuar me mjalt. Ngrnia e nj luge mjalt n mngjes ndihmon tretjen e sekrecionit t mukusit, e ngroh pak lukthin, e forcon, e shprlan vetin ngjitse t lukthit dhe e eviton prtacin e tij, ndihmon n nxjerrjen jasht t fecesit, e nxjerr jasht lagshtin dhe e rrit oreksin. Pirja e nj sasie t mjaltit t tretur n mngjes sht m e shndetshme se shumica e pijeve (lngjeve) q jan mblsuar me sheqer, dhe me siguri, sht m e mir se pijet e mblsuara n mnyr artificiale. Pija e ftoht e br nga mjalti e forcon trupin, e ruan fuqin rinore t tij, e freskon disponimin, e stimulon mlin dhe zemrn duke siguruar shum energji

dhe ekuilibr t nevojshm. Dr. Ol fil i n li rin Hon y for H uj t v k t n t cil n fut t nj lug Dr. C n v k t. Sipas hulumtimeve q i ka kryer nj revist britanike pr kirurgjin n vitin 1988 pr prdorimin e mjaltit n plagt e infektuara dhe t thatt mbi t cilat antibiotikt nuk ndikojn, mjalti sht treguar si ila shum efikas. Revista amerik n Inf ction n vitin 1992 k pu liku r stu imin p r n ikimin plag pas operacionit. sht vrtetuar se mjalti natyral arrin ta ngulfas rritjen e shumics s bakterieve dhe krpudhave pr shkak t t cilave lajmrohen ndezjet n ato plag. Prjashtim jan bakteriet Pseudomonas dhe Clostridium. Hulumtuesit kan ardhur n prfundim se mjalti sht ila ideal n lidhjen e plagve t infektuara pas ndrhyrjeve kirurgjike. Hulumtuesit kan kryer studime pr n ikimin mj ltit n tyror n kt ri n H lico ct r Pylori cil sht shk kt r mj ltit m i kt ri t q shk ktojn n zj n lth thot : Un pagjumsin te njerzit e moshuar e shroj n kt mnyr: nj got me m h mj lt h p rzih t.

ri k th n : Nuk kziston m t ri q

p rg tit nj riun p r gjum n tyror m mir s mj lti i shkrir n uj t

inflamacionit t lukthit. sht treguar se dhnia e solucionit t mjaltit prej 20% kontribon n mposhtjen e bakteries n kushte laboratorike. Nuk ka dyshim se mjalti natyral sht m i mir se ai artificial. Mirpo, posarisht do ta kishim veuar mjaltin nga bagremi i cili veohet me dobit e tij t shumta, me ndihmn e Allahut.

Mjalti dhe kanella

Fakte mbi mjaltin dhe kanelln: sht gjetur se nj przierje e mjaltit me kanelln shron smundjet m t shumta.Mjalti prodhohet n shum vende t bots.Shkenctart sot e pranojn mjaltin si nj ila shum efektiv pr t gjitha llojet e smundjeve. Mjalti mund t prdoret pa efekte ansore pr do lloj smundje.Shkenca tani thot se edhe pse mjalti sht i mbl, nse merret n dozimin e sakt si nj ila, ajo nuk dmton pacientt diabetik.

Weekly World News, nj revist n Kanada, n versionin e saj t dats 17 janar 1995 dha listn vijuese t smundjeve,q mund t shrohen me mjalt dhe kanell t zbuluar nga krkimet e shkenctarve n vendet perndimore: Zemra: Bni nj qull nga mjalti dhe pluhuri kanells, t lyeni bukn me t dhe ta hani rregullisht cdo mngjes. Ul kolesterolin n arterie dhe e shpton te smurin nga sulmi n zemr. Edhe ata q tashm kishin nj atak n zemr, nse e bjn kt proces t prditshem, do ti ndihmoj n parandalimin e rishfaqjes. Prdorimi i rregullt i procesit t msiprm ndihmon n funksionimin e duhur t frymmarrjes dhe forcon rrahjet e zemrs. N Amerik dhe Kanada, spitale t ndryshme kujdesen pr pacientt me sukses dhe kan gjetur se si n mosh t madhe arteriet dhe venat e humbin fleksibilitetin e tyre dhe bllokohen. Mjalti dhe kanella rigjallrojn arteriet dhe venat. Arthritis: Pacientt me artrit mund t marrin do dit n mngjes dhe n mbrmje, nj got me uj t nxeht me dy lug mjalti dhe nj lug t vogl aji me pluhur kanelle.Nse merret rregullisht madje edhe artritet kronike mund t shrohen. N nj studim t kohve t fundit i kryer n Universitetin e Kopenhags, kan gjetur se kur mjekt trajtonin pacientt me nj przierje te nj luge gjelle mjalt dhe gjysm luge t vogl aji pluhur kanelle para mngjesit, ata zbuluan se brenda nj jave nga 200 persona, q trajtoheshin me se 73 pacient u liruan krejtsisht nga dhimbjet dhe brenda nj muaji t gjith pacientt, t cilt nuk mund t ecnin ose te lviznin pr shkak t artritit, filluan t ecnin n kmb pa dhimbje. Kistitis: Merrni dy lug pluhur kanelle dhe nj lug aji mjalt n nj got me uj t vakt dhe pijeni. Ajo shkatrron mikrobet n fshikzn e urins. Dhimbje dhmbit: Bni nj past nga nj lug aji me pluhur kanelle dhe pes lug aji mjalt dhe aplikojeni at n dhmbin q dhemb. Ju mund ta prhapni tre her n dit mbi dhmb deri sa t ndaloj dhimbja. Kolesteroli: Dy lug gjelle mjalt dhe tre lug aji kanell pluhur t prziera n 456 gram uj aji,q jepen pacientit me kolesterol,treguan ulje te nivelit te kolesterolit n gjak pr 10% brenda dy orsh. Si sht raportuar n pacientt me artrit,nse merret tre her n dit, kolesteroli kronik sht shruar. Sipas t dhnave n kt revist, mjalti i pastr i marr me ushqim lehtson nga kolesteroli. Ftohjet: Ata q vuajn nga ftohjet e zakonshme apo t rnda duhet t marrin nj lug gjelle mjalt t vakt me 1/4 lug aji pluhur kanelle n dit pr 3 dit. Ky proces do t kuroj kolln kronike,t ftohurn dhe do kryej pastrimin e sinuseve. Crregullimet e stomakut: Mjalti kur merret me kanell kuron stomakun nga dhimbjet dhe gjithashtu pastron rrnjsisht ulcerat e stomakut. Gazrat (fryrjet): Sipas studimeve t bra n Indi dhe Japoni u vrtetua se,n qoft se mjalti merret me pluhur kanelle, stomaku lirohet nga gazrat. SISTEMI IMUNTAR: Prdorimi i prditshm i mjaltit dhe i pluhurit te kanells forcon sistemin imun dhe mbron trupin nga bakteret dhe viruset. Shkenctart zbuluan se mjalti ka vitamina t ndryshme dhe hekur n sasi t mdha. Prdorimi i vazhdueshm i mjaltit forcon qelizat e bardha t gjakut pr t luftuar bakteret dhe viruset. Patretshmria: kanella pluhur e przier me dy lug gjelle mjalt kur merret para ushqimit lehteson dhe tret nj vakt t rnd.

Gripi: Nj shkenctar n Spanj ka vrtetuar se mjalti prmban nj prbrs natyral, i cili vret mikrobet e gripit dhe e shpton pacientin nga gripi. Jetgjatsia: aji me mjalt dhe me pak pluhur kanelle, kur merret rregullisht parandalon mplakjen. Merrni 4 lug mjalt, nj lug pluhur kanelle dhe tre gota uj dhe vlojini. Pini 1/4 e filxhanit, tre deri katr her n dit. Ajo e mban lkurn t freskt dhe t but dhe ngadalson plakjen.Jetgjatsia gjithashtu rritet dhe madje edhe nj 100 vjecar fillon t sillet si nj 20 vjear. Humbje peshe: Cdo mngjes gjysm ore para vaktit me stomak bosh dhe natn para gjumit pini mjalte dhe pluhur kanelle te ziera n nj filxhan uji. Nse merret rregullisht ul peshn madje edhe personave m t trash,gjithashtu pirja e rregullt e ksaj przierje nuk lejon grumbullimin e yndyrs n trup edhe nse personi bn diet te lart kalorike. KANCERI: Hulumtimet e fundit n Japoni dhe Australi, treguan se kanceri i avancuar i stomakut dhe i eshtrave jan trajtuar me sukses. Pacientt, q vuajn nga kto lloje kanceri, duhet t marrin prdit 1 lug gjelle mjalt me nj lug aji pluhur kanelle pr nj muaj 3 her n dit. Lodhja: Studimet e fundit kan treguar se prmbajtja e sheqerit ne mjalt sht m e dobishme se sa e dmshme pr rezistencen e trupit. T moshuarit, t cilt marrin mjalt dhe pluhur kanelle n pjes t barabarta jan m vigjilente dhe fleksibl.Dr Milton, i cili ka br krkimin,thot se gjysm luge gjelle mjalt n nj got me uj e sprkatur me pluhur kanelle,e marr do dit pas furcimit te dhmbve dhe mbasdite rreth ors 3:00 kur vitaliteti i trupit fillon t bie, rrit vitalitetin e trupit brenda nj jave.

XHELATINA MBRETERORE - QUMESHTI I BLETES

sht xhelatina mbretrore? Ai sht nj lng i bardh me vlera t larta ushqyese, q del nga gjendrat e faringut, nga koka e bletave t vogla puntore pr ushqyerjen e larvave puntore, meshkujve n fazn e par dhe larvave t mbretreshs. Ky sht ushqimi i vetm i mbretreshs dhe njihet gjithashtu me emrin qumshti i blets. Vetit kuruese dhe shkaqet e prdorimit: 1. Aktivizon gjndrat seksuale, shton nivelin e hormonit t shtatzanis Progesterone dhe t hormonit mashkullor Testosterone, dhe aktivizon gjendrn suprarenale. 2. Forcon sistemin riproduktiv duke shtuar pjellshmrin (mundsin pr t lindur fmij). 3. sht i dobishm pr kurimin e zmadhimit dhe infeksionit t prostatit. 4. Prmirson funksionet e mlis dhe veshkave dhe shton prqindjen e albumins dhe glukogjenit n mli. Ka rndsi t veant n kurimin e infeksionit viral t mlis. 5. Pakson mundsin e arteriosklerozs, normalizon nivelin e kolesterolit dhe yndyrave t trefishta n gjak. 6. Kuron varfrimin e gjakut Anemin, sepse rrit prodhimin e rruazave t kuqe dhe t bardha t gjakut dhe rrit numrin e pllakave t gjakut, t cilat luajn rol t rndsishm n mpiksjen e gjakut kur pritesh apo plagosesh. 7. Korrigjon sekrecionet e yndyrave t lkurs pr ti normalizuar ato dhe nxit asimilimin e ushqimit brenda qelizave t lkurs. 8. Luan rol antibiotik dhe antimukoz. Prdoret pr parandalimin e smundjeve infektuese (ngjitse). 9. Hap oreksin dhe vepron n ngritjen e peshs s trupit, duke u konsideruar si: Ushqimi gjigand. 10. Rifreskon memorien dhe fuqizon organizmin n prgjithsi. 11. N lidhje me t smurt nga urina diabetike, ushqimi i blets mbretresh prmirson prfitimin

nga glukoza, prodhon fuqi dhe shton nxjerrjen e hormonit insulin n qelizat beta t pankreasit. 12. Vonon shenjat e mplakjes q shfaqen n organet e trupit dhe n lkur, si rezultat i prmbajetjes s lart t Vitamins B, dhe veanrisht t Vitamins B5, q ndryshe quhet Pantothenic Acid. 13. Qumshti i blets ka ndikim rrnjsor n stabilitetin nervor dhe shpirtror, sepse rrit konsumimin e oksigjenit nga truri dhe kjo bn q t paksohet pikllimi dhe t shtohet prqendrimi, gatishmria dhe rezistenca. Prbrsit e xhelatins mbretrore apo qumshtit t blets: 1. Proteina: 13-18% 2. Sheqerna t transferura: Fructose dhe Glukose: 7.5-12.5% 3. Uj: 58-68% 4. Yndyra: 3-6% 5. Pluhur: 0.8-1.5% 6. Lnd t paprcaktuara: 4-8.7% 7. Vitamina t ndryshme n sasi t lart, veanrisht vitamin B t prbr. 8. Minerale: prmban prqindje t lart kalciumi, bakri, hekuri, pottassiumi, fosfori dhe squfuri. 9. I pasur me Acetyle Cholin, i cili sht i domosdoshm pr prcjelljen e ngacmimeve nervore. 10. Prmban lnd Inositol, e cila vepron n heqjen e yndyrs nga mlia, n paksimin e kolesterolit n gjak, si dhe sht i domosdoshm n ruajtjen e shndetit t flokut. Kshilla q duhen pasur parasysh para prdorimit t qumshtit t blets: Ekzistojn disa smundje, mbartsit e t cilave duhet t konsultohen me mjekun e tyre para prdorimit t qumshtit t blets. Kto raste jan: 1. T smurt me astm. 2. Ata t smur q mund tju shkaktohet alergji nga disa prbrs t qumshtit t blets. 3. Gjendjet e rnda kancerore. 4. T smurt me tension t ngritur t gjakut. 5. T smurt q vuajn nga ulcerat dhe infeksionet e gypit trets dhe nga aktiviteti i lart i gjndrave. 6. Foshnjat q pin gji (nn dy vje). Doza dhe mnyra e prdorimit: 1. Qumshti i blets i freskt: a) Pr t rriturit: 500-1000 mg n dit b) Pr fmijt: 30-50% e dozs s t rriturve 2. Qumshti i blets i thar: a) Prdoret me doza m t vogla se ai i freskti, sepse ky humb 2/3 e peshs (nga uji) dhe nuk mbet prej tij vese 1/3 dhe ajo sht m e prqendruar. Pra, nga 300 mg qumsht blete t freskt

prfitohen 100 mg qumsht blete t thar. b) Mnyra m e mir pr prdorimin e ktij qumshti t thar sht q t vendossh sasin e duhur nn gjuh deri sa t tretet plotsisht, pr rreth 2-5 minuta. - Kshillohet q pas shrimit nga smundja, t mos prdoret pr nj apo dy muaj. - Doza e prshtatshme pr prdorim t prgjithshm sht 1-2 gram nga qumshti i blets i freskt i przier me 100 gram mjalt blete, dhe t hash nga nj lug dy her n dit, nj or para buke. Ruajtja dhe rezervimi: 1. Qumshti i freskt i blets ruhet n frigorifer, n temperatur -20C. 2. Kapsullat dhe qumshti i thar i blets ruhet n temperaturn normale t dhoms.

PROPOLIS - NGJITESI I BLETES

Propolis (ngjitsi i blets) sht nj mas rrshire, zakonisht, ngjyr e verdh n t gjelbr ose kafe dhe e tretshme, t cilin blett puntore e mbledhin nga sytht dhe lkurt e pemve dhe e prdorin pr fiksimin e huallve t dyllit dhe ngushtimin e hyrjes s kosheres sipas nevojs s bletve. Nse nj mi apo bretkos sht aq i pafat sa t vritet brenda nj zgjoi, blett do ta veshin kafshn e ngordhur me kt lloj substance (propolis do t thot pr mbrojtjen e individve) para se trupi t kalbet. Kjo shmang ern e pakndshme dhe parandalon prhapjen e baktereve n popullatn e blets. Prbrsit e propolis:

1. Lnd rrshinore, balsam dhe lnd ngjitse: 55% 2. Disa lloj dyllesh: 7.5-35% 3. Vajra t avullueshm: 5% 4. Polen: 5% 5. Lnd t ndryshme organike dhe minerale: 5% 6. Vitamina dhe disa lnd t panjohura: 4.4-19%

Vetit kuruese dhe shkaqet e prdorimit: 1. Propolisi prmirson punn e sistemit imun dhe konsiderohet si antibiotik natyror kundr viruseve dhe infeksioneve. 2. Antikanceror, pr faktin se aktivizon qelizat ngrnse dhe sht vrtetuar se ai pengon zhvillimin e qelizave kancerore n zorrn e trash dhe lufton kancerin e gjakut Leukemin. 3. Antialergjik n prgjithsi, nprmjet shtimit t fuqis s gjakut pr pengimin e hestamins si rezultat i quercetin q ai prmban. 4. Antibiotik natyral me prdorim t gjer, d.m.th. q mbulon nj varg t madh bakteriesh, si jan hilikcobacter dhe bakteri i tuberkulozit. 5. Antimykoz. Propolisi konsiderohet si lnda m e fort kundr mykut Candida, prandaj disa nna e lyejn gojn e mykur t foshnjeve me t. 6. Pastrues dhe sulmues i smundjeve ngjitse, pr shkak se prmban Benzoic Acid. 7. Antitumorial, sepse pakson deprtimin nprmjet kapilarve t gjakut duke i fuqizuar ato me an t grupit t flavonoidve q ai prmban. 8. Fuqizues dhe prtrits i lkurs dhe i membranave t brendshme mukoze. 9. Pakson ngritjen e tensionit t gjakut. 10. Ndihmon n sekrecionin e vrerit, i cili tret yndyrat. 11. Rrit aktivitetin e qelizave limfatike pr t ngrn qelizat e huaja. 12. Parandalon dhe pakson dshtimin akut t frymmarrjes Eriadictyal. 13. Korrigjon prodhimin e collagenit dhe elastinit, t cilat marrin pjes n ndrtimin e qelizave elastike t lkurs dhe t kapilarve t gjakut, si dhe n ndrtimin e qelizave t krceve dhe ligamenteve. 14. Propolisi prdoret gjithashtu pr lyerje siprfaqsore: pr purrat e rinis, t thatt, lungn (xhungat e mbushura me qelb), smundjet mykoze t thella t lkurs, ekzemn dhe Pyodermn. 15. Pr kurimin e infeksionit t kyeve dhe t sistemit muskular (me lyerje nga jasht).

Kshilla q duhen pasur parasysh para prdorimit t propolis-it t blets: Ekzistojn 1-2% e njerzve q kan alergji nga propolis apo nga disa lnd q ai prmban. Alergjia e ktyre njerzve shfaqet n kto simptoma: 1. Alergji n lkur kur e prek propolisin n form kremi apo t freskt, me kruarje dhe skuqje t lkurs. 2. Alergji n frymmarrje kur e nuhat. 3. Alergji n goj (kur e ha), duke shkaktuar ngacmim brenda gojs ose rregullime n zorr dhe diarre (bark). 4. Me ulje t tensionit t gjakut. Pr kt arsye, s pari duhet provuar nse shkaktohet apo jo alergji nga propolis (si dhe nga t gjitha produktet e blets), duke prdorur n fillim nj sasi shum t vogl prej tij dhe m pas duke e shtuar gradualisht at.

Doza dhe mnyra e prdorimit: Propolis nuk prdoret pr fmij nn nj vje. Doza dhe koha e saj prcaktohet nga mjeku kurues, n varsi t smundjes dhe t smurit, n kt mnyr: 1. Propolis i freskt (bruto): 1 gram (1-3 her n dit), duke e prtypur npr goj pr 5-20 minuta dhe m pas mund ta prcjellsh pa problem. 2. Esenca e propolis-it (5-50% prqendrim): 5-30 pika, tre her n dit, me mjalt t holluar me uj ose me limonad. Esenca e propolis mund t prdoret edhe nga jasht n kozmetik dhe pr larje nga posht (pr infeksionet e vagins). 3. Organizmi i njeriut mund ta prballoj m s miri 1 gram propolis pr do kg t peshs s trupit t tij. 4. Pluhuri i propolis mund t prdoret duke przier 3 gram propolis me 125 gram mjalt, dhe t merrret nj apo dy lug n dit. 5. N rastet e prdorimit t jashtm t propolis, kshillohet q t merret edhe nga goja n t njjtn koh, sepse kto prdorime plotsojn efektin e njri-tjetrit. Prdorimi i jashtm i propolis mund t bhet nj apo disa her n dit sipas nevojs. 6. Prdorimi i propolis pr nuhatje jep rezultate t shklqyera n rastet me probleme n rrugt e frymmarrjes dhe n mushkri.

Ruatja dhe magazinimi: Nuk krkohen veprime t veanta pr ruajtjen e propolisit, por preferohet q t ruhet n en ku nuk deprton drita, t mbyllura mir dhe larg nxehtsis. Si gjithnj n lidhje me prdorimet mjeksore,, preferohet q produkti t jet i freskt.

POLENI I BLETES

sht poleni? Poleni sht organi mashkullor i shumimit tek bimt, t cilin bleta e mbledh dhe lshon mbi t lndt e saj jargore, gj e cila i jep atij vetit kuruese. Bleta e mbledh polenin dhe e rezervon at brenda hojeve pr tu ushqyer me t. Poleni sht burimi kryesor i proteins dhe vitaminave pr blett.

Prbrsit e polenit: 1. Proteina: 25-35% (Shumica e tyre jan aminoacide baz q i nevojiten organizmit t njeriut dhe t cilat ai nuk mund ti krijoj vet. 2. Yndyra: 5% 3. Sheqerna: 35% 4. Uj: 8-12% 5. Vitamina: Grupin e vitaminave B, Vitamin A, C dhe H. 6. Minerale: Poleni prmban nj numr t madh mineralesh t domosdoshme pr njeriun, si: kalcium,

botacium, sodium, zink, magnezium, aluminium, bakr, plumb, etj. 7. Fermente dhe enzima: Poleni prmban nj numr t madh prej tyre, si: invertase, phosphatase, amylase, catalase, sucrose, diastases, etj.

Vetit kuruese dhe shkaqet e prdorimit: 1. Poleni sht element i rndsishm n ndrtimin e trupit pr shkak se prmban nj numr vitaminash bashk me nj prqindje t madhe aminoacidesh, prandaj ai hap oreksin dhe shton peshn. Ai kshillohet pr t smurt pas operacioneve q t rimarrin veten dhe t shrohen shpejt, ose pas shrimit nga nj smundje e gjat, me qllim q ti rikthej trupit fuqin dhe gjallrin. 2. Aktivizues seksual dhe shtues i pjellshmris. 3. Pakson shqetsimet nervore. 4. Ila efektiv pr rastet e varfrimit t gjakut anemis, sepse rrit prqindjen e hemoglobins n gjak dhe n qelizat e kuqe t gjakut, si rezultat i prmbajtjes s hekurit q ka. 5. Rregullon funksionin e zorrve duke aktivizuar bakterien e zorrve pr kryerjen e funksionit t saj. Prej ktu, poleni sht i dobishm pr rastet e kapsllkut kronik dhe diarres kronike. Ai konsiderohet si ushqimi shembullor i zorrve. 6. Prmirson funksionin e prostatit dhe konsiderohet si ila i dobishm pr zmadhimin e prostatit tek t mdhenjt n mosh, duke vepruar n heqjen e kongjestionit. 7. Aktivizues i sistemit imun dhe anti infeksion. 8. Ilai m i mir q i kshillohet t smurve me mli pr prmirsimin e funksioneve t mlis. 9. Ndihmon n uljen e prqindjes s kolesterolit n gjak dhe n uljen e prqindjes s yndyrave. Forcon muret e enve t gjakut. 10. Ushqen lkurn, prmirson ndrtimin e saj dhe i jep asaj elasticitet dhe freski. 11. Shum i dobishm pr t smurt me urin diabetike, pasi q ndihmon pankreasin n prmirsimin e funksioneve t tij. 12. I kshillohet nnave gjat kohs s shtatzanis dhe t gjidhnies. 13. Vepron n prmirsimin e aktivitetit t trurit dhe memories.

14. Vepron kundr rnies s flokut me shum efikasitet si rezultat i Glosidit Rutine q prmban. 15. Forcon kapilart e gjakut, sepse ndihmon n prodhimin e collagenit dhe elastinit (protean q futen n prbrjen e kapilarve t gjakut, krceve dhe ligamenteve), prkrah lnds Rutine q ai prmban dhe q sht nj lloj sheqeri i cili luan rol n rezistencn e mureve t brendshme t kapilarve t gjakut. 16. Korrigjon rregullimet funksionale n organizm me an t rikthimit t stabilizimit t metabolizmit q vuan nga mangsia apo defekti. 17. Prmirson depozitimin e vitamins C.

Doza dhe mnyra e prdorimit: Doza prcaktohet n varsi t moshs, peshs dhe diets s pacientit. 1. Pr t rriturit: 3-4 gram (nj lug gjelle), dy her n dit. 2. Pr sportistt: 10 gram ne dite. 3. Pr t vegjlit: Pr foshnjat 6 muajsh: nj lug t vogl kafe, vetm nj her n dit. Pr fmijt 3-5 vje: 2 gram (nj lug t vogl), nj deri dy her n dit. Pr fmijt 6-12 vje: 3 gram (nj lug e mesme), nj deri dy her n dit. Shpesh ndodh befasim tek ata q prdorin polen pr her t par, pr shkak t shijes s tij t veant, por shpejt ata msohen me t, me kusht q t vazhdojn ta marrin me rregull, duke zgjedhur nj nga mnyrat e mposhtme: - Duke e przier sasin e posame t polenit me nj got qumsht apo limonad, pr ta pasur t leht mundjen e shijes s tij. - Duhet ta prtypsh mir me qllim q t prodhohen sekrecionet e nevojshme, pastaj t pish nj got uj pas prcjelljes s tij. - Preferohet q poleni t merret me ngrnien e mngjesit, por mundet q t shprndahet n vaktet e tjera t buks gjat dits. - Kshillohet q poleni t prdoret pr nj koh jo m pak se tre jav rresht, sidomos n fillim t prdorimit t tij, me qllim q t korrsh frytet e tij.

Kshilla q duhen pasur parasysh para prdorimit t polenit t blets: Ekzistojn disa raste smundjes, mbartsit e t cilave duhet t konsultohen me mjekun para se t

prdorin polenin: 1. Ata q kan alergji n sistemin e frymmarrjes (astm, alergji n gjoks). 2. Ata q kan alergji n sistemin trets. 3. Infeksionet e stomakut dhe t duodenit, sidomos nse merret me prmasa t mdha para ngrnies. 4. T smurt me urin diabetike (t cilt kurohen me insulin), nuk kshillohen t marrin shum polen, sepse ai prmban shum karbohidrate.

Ruajtja dhe depozitimi: 1. Poleni duhet t ruhet larg drits s diellit, sepse dielli i shkatrron grupet e flavonoideve, vitaminave dhe enzimave t tij. 2. Larg nxehtsis, sepse ajo ia ul vlerat dhe vetit kuruese dhe ushqyese polenit. 3. Poleni duhet t ruhet n vende t ftohta ose edhe i ngrir, porn en t vulosura mir, sepse lagshtira e prish at dhe n t mund t formohen disa lloj insektesh. 4. Mund t ruhet edhe i przier me mjalt.

DYLLI I BLETES

sht dylli i blets? Dylli i blets sht nj lnd me ngjyr t verdh dhe arom t kndshme, t ciln e prodhojn blett puntore nga gjndrat e dyllit q gjenden n pjesn e poshtme t barkut t tyre dhe q e prdorin pr ndrtimin e hojeve. Prbrsit e dyllit t blets: Przierje esterash, ceroline, hidrokarbonatesh dhe ngjyrash. Prmban gjithashtu rreth 5% polen dhe propolis, si dhe lnd aromatike t cilat i japin dyllit ngjyrn e veant dhe aromn e kndshme. Vetit kuruese dhe shkaqet e prdorimit: 1. Anti infeksion (lufton infeksionin kronik t zgavrave t hunds sinusitin, infeksionin e fytit, kraharorit, kordave t zrit tejzave, nulleve -mishit t dhmbve dhe t sistemit trets. 2. Zbuts dhe lehtsues, prandaj sht i dobishm pr rastet e kapsllkut dhe t rregullimeve n sistemin trets. 3. N kozmetik: prdoret pr prodhimin e kremrave, buzkuqve, maskave, sapunve dhe heqsve t qimeve. Rndsia e vrtet e dyllit t blets qndron n faktin se ai prmban shum lnd t tjera. Kshilla q duhen pasur parasysh para prdorimit t dyllit t blets: Dylli i blets prmban nj sasi propolis dhe poleni, prandaj ata njerz q kan alergji nga kto lnd duhet t mos e prdorin at n sasi q i dmton. Doza dhe mnyra e prdorimit: Duke marr nj lug dyll blete bashk me mjalt dhe ta prtypsh npr goj s paku pr 10 minuta, dhe m e preferuar sht q t prcillet pak nga pak. Ruajtja dhe rezervimi: Dylli i blets ruhet n temperaturn e dhoms dhe larg drits.

300 Kshilla Mjeksore Pr Shum Smundje

T k mi sh n probleme t vogla a t mdha n jetn e prditshme.

tin th mi shp shh r kur p r

ll mi m

Se shndeti fizik e mendor jan ato ka e bjn t plot trupin e njeriut e vet jetn. Sigurisht, smundjet mund t kurohen n spitale e klinika mjeksore, por, nse do ishte e mundur, parandalimi sht rruga m e sigurt pr nj jet t gjat e t shndetshme. Por dhe n ato raste kur dikush sht prekur nga nj smundje e caktuar, ekzistojn procedura t thjeshta q mund t ndiqen n kushtet e shtpis, t cilat ndihmojn n mos prkeqsimin e gjendjes.elsi sht gjithnj tek informacioni. Specialist t e shndetsis kan deklaruar se 35 pr qind e smundjeve n trupin e njeriut shfaqen nga mungesa e njohurive. Jo pak her sht vrtetuar se jan vet njerzit ata q e dmtojn kolesterolin, q krijojn probleme me mushkrit, q acarojn funksionimin e mlis apo q nuk kujdesen aq sa duhet pr mirqenien organike. Pikrisht pr kt rsy , g z t Tir n O s rv r oton n supl m ntin sot m plot 300 k shill mj k sor p r t gjith s mun j t n organizmin e njeriut. N shum raste kshillat vlejn pr t evituar shfaqjen e nj smundjeje t caktuar dhe n raste t tjera pr ta kuruar at.Kshtu ju mund t lexoni brenda nnt faqeve rekomandime t mjekve pr smundjet kardiake, ato t veshkave, mlis, stomakut, barkut, pankreasit, infeksionet e syve, t veshve, t lkurs, obezitetin, variet, kshilla pr kancerin dhe evitimin e tij. Nuk mungojn s k shill t p r n n t q lin in f mij pr m tur , si ti ushq jn t v gjlit tyr m qum sht gjiri, p r menopauzn, nj ndr problemet m t shqetsuese t grave, e shum t tjera si kto. Kshillat e prmbledhura n numrin e sotm lidhen kryesisht me mnyrn ton t t ushqyerit, si duhet t jet ajo, si dhe me zakonet e p r itshm ris q nj nj ri nuk uh t ti h rroj snj h r .

ZEMRA Si t luftoni smundjet kardiake 1-Paksoni ushqimet me yndyr, shtoni perimet dhe frutat e freskta n dietn tuaj. 2-Bni do dit t paktn 30 minuta ecje. 3-Bni do dit t paktn 15 minuta ushtrime. 4-Mos u shqetsoni. 5-Evitoni, alkoolin, duhanin.

Kolesteroli Kshilla pr t ulur kolesterolin 6-Pr t ulur prqindjen e lart t kolesterolit nuk duhet t pini cigare dhe nse pini, mundoheni ta ulni numrin e tyre deri sa ta ndaloni krejtsisht. 7-Merruni me ushtrime fizike n mnyr t rregullt. Mbani nj pesh ideale (pesha ideale sht ajo q keni pasur kur keni qen 25 vje). 8- Favorizoni m tepr konsumin e peshkut se sa t mishit. 9-Prdorni m shum vajin e ullirit se sa gjalpin n prgatitjen e vakteve. 10-Kujdes me mblsirat e ndryshme, sepse bhen gjithnj me shum vez, po ashtu duhet t largoni nga ushqimet tuaja gjalpin, djathin, sallamet e ndryshme. OBEZITETI Si t mposhtini mbipeshn 11- Duhet t lvizni duke caktuar koh pr aktivitete do dit. 12- Zgjidhni ushqimin cilsor, duke i dhn organizmit gjithka pr t ciln ai ka nevoj. 13- Yndyrat dhe sheqernat kan shije t mir dhe ju nevojitet nj mas e caktuar e tyre do dit. 14- B l nconi i t n tu j, t gjith ushqim t mun ti v n osim n i t t sh n tshm . 15- Planifikoni nj meny t shumllojshme gjat dits. 16- Planifikoni t kaloni 5-10 minuta relaks do mngjes. 17- Mundohuni t jeni korrekt me ushqimin, hani nga t gjitha llojet, por me kufi. ANEMIA far duhet t konsumojn anemikt 18-Anemikt duhet t konsumojn fruta me vitamin C. 19-Anemikt duhet t konsumojn spinaq dhe barra jeshile. 20-Fiku, sh lqiu h lul shtry hj , fik s p r tu tr jtu r. 21-Anemikt duhet t pin 150 gram lng karotash n dit. 22- jin, k k on h k f n uh t ti m rrin tri or p rp r s t h n , p si n rysh v shtir son tr tj n. 23-Pacientt duhet t pin do dit 150 ml lng t rreps s kuqe, para buke. 24-Kshillohet t konsumohet sa m shpesh domatja. 25-T smurt duhet t marrin gjithashtu, do dit 10-15 fruta t mandarins pr nj koh prej 20-25 dit. REUMATIZMA Si ta kurojm reumatizmm 26-Bni dy her n jav ushtime gjimnastikore t lehta. 27-Merrni here pas her (nj her n dy ose tre muaj) tableta multivitamin . 28-Jetoni n ambiente q nuk jan t ftohta. 29-Bni plazh do vit dhe e rndsishme sht q t shtriheni n rrn e mngjesit dhe pasdites. 30-Pini sa m shum arja me bim jeshile. 31-Prdorni uj mineral. 32-Hani sa m shum fruta me vitamin C dhe A. 33-Sa her q ndjeheni t lodhur prdorni paracetamol ose medikamente t tjera me prmbajtje paracetamoli. SPONDILIATROZA Si t evitojm dhimbjet

34-do mngjes duhet t bni t paktn 15 minuta ushtrime pr muskujt e qafs. 35-Duhet t bni n dark dush me temperatur mesatare. 36-Duhet t evitoni stresin dhe dgjimin e televizorit me z t lart. 37-Pirja e ajrave t ndryshm, veanrisht me mente, bn mir pr smundjen. 38- Ecja, shtitjet pasditeve ndihmojn pr nj gjum m t mir. 39-Zgjedhja e dyshekut, e jastkut duhet t jet e kujdesshme, n mnyr q ato t prshtaten me masn e qafs. 40-Kurimi i smundjes ka pr baz kortizonin. 41-Pr t hequr dhimbjen nuk duhet t pini asnjher paracetamol dhe aspirina. SINOZITI Kshilla pr smundjen 42-Evitoni diellin n pikun e vaps. 43-Mbani gjithmon syze edhe n dimr, edhe n ver 44-Prdorni sa m shum ushqime me fibra. 45-N rast se ju fillojn dhimbje sht mir q t konsumoni menjher kafe. 46-Evitoni zhurmat e larta, t magnetofonit, televizorit. 47-P r tu q t su r, q n roni n q t si t plot h n nj m i nt t m yllur, h n minuta. MIGRENA Kshilla pr t evituar dhimbjen: 48-Kontrolloni tensionin do dit, pasi luhatjet e tij jan shkak pr shfaqjen e krizave t migrens. 49-Kuroni dhimbjet e dhmbve, dhimbjet e syve, sinozitet apo bllokimin e hundve, pasi ato bhen shkak pr migren kronike edhe pas ktyre smundjeve. 50-Evitoni zemrimin, emocionet e forta, shokimet, lironi tensionet, lirohuni nga streset. 51-Evitoni mbilodhjen, ndryshimin e rutins, rregullimet e gjumit, rregullimet seksuale. 52-Mos qndroni n vende me zhurm t lart, n ambiente me drita t zbehta si dhe ambiente me lagshtir. DIABETI Ushqimet q duhet t konsumojn pacientt: 53-Pacientt me diabet duhet t kontrollojn peshn. 54- Duhet t kufizojn sheqernat e rafinuara. 55- Duhet t rrisin sasin e fibrs n diet. 56- Yndyrat duhet t jen vajra me nj lidhje dyfishe. 57- Duh t ti shtojn i t s s tyr rr . 58- Efikase edhe bajamet. PANKREASI Kshilla pr t mos u dmtuar pankreasi: 59-Mosprdorimi i alkoolit sht kshilla numr nj e specialistve t shndetsis pr t evituar pankreasin. 60-Femrat dmtohen m shpesh sesa meshkujt nga smundja, pasi stomaku i tyre e ka m t vshtir tretjen e ushqimeve, pr kt arsye atyre u kshillohet t prdorin sa m pak krip, yndyrna. 61-Pr t luftuar smundjen e pankreasit kshillohet nj jet sa m e qet, pa strese dhe rregullime nervore. VESHKAT Si t evitoni smundjet e veshkave:

rr sir p r t p ktn 30

62-Evitoni kripn e teprt. 62-Pini sa m shum lngje. 64-Konsumoni aj nga trndafili i egr. 65-Konsumoni lng kumbulle. 66-Pini m shum se 1 litr e gjysm uj mineral n dit. MUSHKRIT Si t ndihmoni mushkrit: 67-Prdorni sa m shum produkte me mish. 68-Shtisni t paktn 1 or n dit n nj pyll t mbushur me pem dhe n ajr t pastr. 69-Mos prdorni duhan. 70-Mos jetoni apo flini n nj dhom me duhanpirs. 71-Prdorni sa m shum lngje dhe supra. 73-P shku h n npro ukt t tij j n shum fik s p r mir q ni n m liv . GURT N TMTH Si t luftoni shfaqjen e gurve n tmth: 74- Duhet t konsumoni aj rigoni. 75- Pr kurimin e smundjes, prve bims shrbejn edhe gjethet e thara n hije. 76- Prdoreni erza n ushqime. Prve shijes s mir, parandalojn smundjet. 77- Prdorni sa m pak ushqime t skuqura dhe krip. 78- Pini sa m shum lngje dhe uj natyral. KRIZAT E BARKUT Evitoni dhimbjet e barkut me: 79-Prdorni ushqime t pasura me hekur. 80-Mish, peshk, shpretk. 81-Vez, perime, fruta. 82-Fruta q prmbajn vitamin C etj. 83-Kafe, aj, kakao apo edhe lngje t tjera, q p rm jn k f in , uh t ti m rrin y or p r os p s ushqimit. 84-Hurmat jan tepr efikase pr t trajtuar dhimbjet e barkut. MLIA Ushqimet q kurojn dhe dmtojn mlin: 85-Prdorimi i alkoholit dmton mlin. 86-Mosha sht nj ndr faktort kryesor t dmtimit t mlis, pasi sa m e vogl q t jet mosha e konsumatorve t alkoolit aq m t rnda jan dmtimet. 87-Predispozicioni gjenetik sht nj ndr faktort kryesor t shfaqjes s smundjes. 88-Kshillohet konsumimi i produkteve t mishit. 89-Kshillohet prdorimi i rrepave t kuq, lakrs s kuqe dhe brokls. 90-Kshillohet t mos pihen shum kafe gjat dits, t mos konsumohet birra dhe lngjet me gaz. DIETA DHE SHNDETI Si t mbash oreksin nn kontroll: 91- Edhe pse frutat e thata nuk p rm jn yn yr h k lori, sht mir ti konsumosh. 92- Buka bn pjes tek karbohidratet t cilat jan nj burim shum i rndsishm energjie pr organizmin.

93- Gjat dits duhet t konsumohen tre vaktet kryesore: Mngjesi, dreka dhe darka, dhe dy deri n tre vakte t ndrmjetme: Paradite, pasdite. 94- Di t t shp jt nuk j n zgji hj uhur p r tu o su r. 95- sht e shndetshme t przihen karbohidratet me proteinat. HIPERTENSIONI Rregulla pr t mos nxitur smundjen: 96-Stresi krijon nj dominante n sistemin nervor, e cila shton prodhimin e adesteronit n veshka, e pr pasoj on n ngushtimin e enve t gjakut dhe shfaqjen e hipertensionit. 97-Personat me hipertension duhet t ken kujdes gjat dimrit, pr shkak t s ftohtit, por dhe luhatjeve t theksuara t temperaturave. 98-I ftohti ngushton ent e gjakut dhe rrit tensionin. 99-Prandaj ktyre pacientve u rekomandohet t jen korrekt n marrjen e ilaeve dhe t ken kujdes me menyn dhe stilin e jets. 100-T smurt duhet t eliminojn daljet n ditt shum t ftohta, t dalin vetm gjat orve t ngrohta dhe t vishen mir. BRONKITI KRONIK Si t mbani larg vetes smundjen: 101-Evitoni jetesn n ambiente t lagshta. 102-Evitoni jetesn n ambiente me duhanpirs. 103-Evitoni jetesn n qytete t ndotura. 104-Mos qndroni pr shum koh n dush, as n dimr e as n ver. 105-Bni masazhe me vaj ulliri dhe raki n t gjith trupin. 106-Frekuentoni sa m shum plazhin dhe ambientet me diell. TIROIDJA Ushqimet q i bjn keq tiroides: 107-Personat me tiroide nuk duhet t konsumojn lakrn e bardh. 108-Nuk duhet t konsumojn fasulet. 109-Nuk duhet t konsumojn gshtenjat. 110-N rast se personat kan munges jodi, n kt rast kripa duhet t ruhet nga lagshtira dhe kontakti me dritn. 111-N rast se personat e kan me tepri jodin, ather duhen zbatuar konsultat e mjekve n mnyr q smundja t mos kthehet kronike. ALERGJIA Si t evitojm alergjit 112-Alergjik t duhet t mos konsumojn kikirikt, qumshtin, vezt, grurin, sojn. 113-Nuk duhet t konsumojn ato ushqime me prbrje vajore si arrat dhe bajamet. 114- Edhe n rastet kur bhet fjal pr puthje, kshillohet q partnert t lajn dhmbt dhe fytyrn nse ata kan ngrn nj ushqim q shkakton alergji tek partnert. 115-Mos prdorni n rroba detergjent aromatik. 116-Qndroni larg vendeve t lulzuara gjat stins s pranvers dhe vjeshts. 117- Mos prdorni facolet, letra higjienike apo letra duarsh me prmbajte aromatike. TURBEKULOZI Kshilla pr parandalimin e tuberkulozit

118-sht e kshillueshme nj ajrosje e vazhdueshme si dhe filtrim i ajrit. 119- sht mir q t dilet vazhdimisht pr t marr ajr t pastr n zonat q nuk kan ndotje t ajrit. 120-Po ashtu edhe n shtpin tuaj nuk duhet t hyj ajr i papastr, ndaj duhet t merrni masa pr ta filtruar at. 121-N s nj p rson m n oh t s k q n n kont kt m nj p rson tj t r q sht m tu rkuloz, uh t ti j p t menjher antibiotiku parandalues. 122-Po ashtu personat e infektuar duhet t qndrojn n vende t izoluara dhe t marrin kur t menjhershme. 123-S cili uh t ti kushtoj r n si m rojtj s p rson l . N s ini q o t j ni n kont kt m nj p rson q sht i infektuar me tuberkuloz, duhet t vishni nj respirator personal, si dhe duhet t jeni sa m shum higjienik. MAJASILI Kshilla pr personat q kan probleme n zorr 124-N t gjitha rastet me majasll kshillohet q t prdoren krundet e grurit n sup apo n gjell, tri her n dit. 125-Krundet nuk duhet t prvlohen, por t hidhen ather kur serviret ushqimi n tryezn e ngrnies. 126-Krundet e grurit duhet t zvendsojn mlmesat e tjera q jan shum t dmshme pr hemorroidet. Mlmesa me prbrje t barishteve natyrore q prgatitet e bluar, ka hekur dhe e prmirson shndetin e t smurve. 127-Prdorimi i ksaj mlmese krijon lirimin e kapsllkut. 128-M lm s till nuk uh t t p rv loh t, por t qit t n sup po n gj ll shtu gj ll t p rzih t h t hahet. 129-Ngrnia e nj molle t mbl para ushqimit liron zbrazjen e zorrve. 130-Ata q kan probleme n zorr duhet t pin rregullisht tri her n dit nga nj got lng molle para ushqimit. 131-Kundr mbylljes kronike t zorrs s trash (pr rregullimin e jashtqitjes) , ndihmojn gjethet e pelinit. 132-Ndihmues jan edhe lvoret e dardhs si dhe kamomili, i cili mund t pihet n vend t ujit. KANCERI I GJIRIT Kshilla pr t shmangur kancerin n gji 134- Bni vizita mjeksore sa her ndjeni shqetsime, por edhe kur e ndjeni veten mir. 135- Bni nj jet t shndetshme, bini n pesh, nse jeni mbipesh. 136-Prpiquni t minimizoni stresin. 137-Mundohuni t keni nj aktivitet seksual t rregullt. 138-Ushqehuni duke ndjekur nj diet t caktuar. 139- Hani ushqime q jan t pasura me vitamin A, E dhe C, p.sh., karota, spinaq, kajsi dhe agrume. 140-Mos harroni se lindja e fmijs dhe ushqimi me gji jan shum t rndsishme pr shndetin e gjirit tuaj. KANCERI I PROSTATES Kshilla pr dietn q parandalon kancerin e prostats 141- Hudhrat jan parandaluese t mira pr organizmin mashkullor nga ky lloj tumori. 142- Qept, merita e sht e prbrsve q shkaktojn dhe ern e rnd. 143- Djathi vegjetarian mund t eliminoj rrezikun e prhapjes s tumorit. 144- Peshku, vitaminat e tij kan nj rol t rndsishm n mbrojtjen e organizmit. 145- Arrat, sipas specialistve, kan vitamin D. 146- Domatet jan tepr t rndsishme pr konsum t prditshm, parandalojn kancerin e prostats. 147- Drithrat e ndryshme, t cilat kan n prbrjen e tyre selen. 148- Mishi, edhe n t gjendet seleni, por sht e rekomandueshme t mos ekzagjerohet me prdorimin e tij. KANCERI N STOMAK Si t evitoni kancerin n stomak

149- Prdorni sa m shum fruta dhe perime 150-Evitoni nitratin dhe potasiumin. Kta prbrs nitrogjen njihen se jan shum t dmshm dhe japin m shum mundsi zhvillimit t kancerit t stomakut. Gjenden m s shumti n mish, sallam, salie. 151- Limitoni duhanin, ushqimet q prmbajn djegs si dhe q jan shum t kripsuara. 152-N vendet q tymoset shum dhe q preferojn ushqimet m shum krip sht vrtetuar se kan nj nivel m t lart t prekurve nga kjo smundje. 153- Limitoni konsumimin e alkoolit. Alkooli mund t shkaktoj ndryshime n qelizat dhe mund t oj drejt kancerit. 154- Limitoni mishin e kuq. Konsumimi i sasive t mdha t mishit t kuq, sidomos nse sht i skuqur, rrit mundsin pr zhvillimin e kancerit t stomakut. 155- Vizitohuni tek mjeku nse keni simptoma t ulcers, si dhimbja e stomakut, djegia apo t vjellat. KANCERI I LEKURS Kshilla pr t shmangur rrezikun 156- Eliminoni sa m shum ekspozimin e rrezeve ultra vjollc, sidomos n ort m t nxehta t dits. 157- Evitoni djegiet nga dielli. 158- Prdorini kapele pr t mbrojtur fytyrn e cila sht e ekspozuar si n ver edhe n dimr nga dielli. 159- Prdorni veshje dhe rroba mbrojtse (mng t gjata, pantallona t gjata) kur e dini q do t qndroni shum n diell. 160- Prdorini aparatura q u ndihmojn t nxiheni (rrezet artificiale) q bllokojn si rrezet UVA dhe ato UVB. ASTMA Si t luftoni astmn 161-Kshillohet t pihen sa m shum ajra me przierje bimore, t nxeht, pasi ato ndihmojn n largimin e kolls. 162-Duhet t shmanget pirja e cigares pr sa koh q t smurt kan koll, pirja e prkeqson m tepr shndetin. 163-Kshillohet uji me mjalt dhe limon, ndihmon n zbutjen e fytit. 164-Kshillohet mbajtja pran e 1 gote uji, lehtson kolln, nse kollitesh gjat nats. 165-Kshillohet t mos prdoren ushqime, si vez, qumsht q shkaktojn astm. Kmbt Kshilla pr infeksionet n kmb 167-Mos i mbani kmbt n kpuc m shum se tri or. 168-Trajtoji do dit me uj t ngroht, brenda s cils duhet t keni hedhur vaj bajame ose rozmarin. 169- Gjat vers sht mir q prdorni vetm shapka ose sandale, n mnyr q kmbt t ajrosen sa m shum. 170-Burrat jan m problematik n smundjet e gishtave t kmbve. 171-Morthi, sht smundje q u krijohet zakonisht atyre njerzve q i veshin orapet e lagura ose nuk u djersin kmbt. PAGJUMSIA Kshilla pr t stimuluar gjumin: 172. Ushtrimet ju ndihmojn q t flini, por evitoni ushtrimet e shkurta para se t shkoni n shtrat. 173. Nj ush i ngroht p r s t shkoni n shtr t o tu vint shum n n ihm . 174. Evitoni konsumimin e pijeve q prmbajn kafein (kafe, kakao dhe koka kola), sidomos natn von. 175. Seksi para se t jet koha pr gjum mund t jet nj mnyr pr t prafruar gjumin tuaj. Meshkujt mund t flen pas seksit, ndrkoh q femrat mund t mbeten shum energjike. 176. Lexoni nj libr derisa t ndiheni t prgjumur. Nse nuk jeni n gjendje t flini, ohuni prsri. 177-Uluni dgjoni pak muzik ose vazhdoni t lexoni derisa t kaloj gjysm ore. Ather gjumi me siguri q nuk do tu j n z .

ZBOKTHI Kshilla pr t luftuar zbokthin: 178- Mos e hidh shampon drejtprdrejt tek flokt, por hidheni n pllmbn e dors prpara se t lani flokt. Kshtu nuk acarohet tabani i flokve. 179-Prpiqu t mos prdorsh solucione q prmbajn alkool pr flokt pasi ai than lkurn. 180-P rpiqu ti shm ng sh str sit dhe t flesh gjum t rregullt, pasi pagjumsia dhe stresi shtojn zbokthin. 181-N rastin kur zbokthi sht n sasi t vogla, mund t prdorni rregullisht nj shampo t zakonshme kundr zbokthit, sa her q lani flokt. 182-Kur zbokthi sht n sasi mesatare, duhet prdorur do dy dit nj shampo e veant q prmban lnd q mbysin kpurdhat. 184-Kur zbokthi sht n sasi shqetsuese, sht nevoja e prdorimit t nj mjeti efektiv si jan shampoja Fungor l po tr jtu si i z okthit G ntinor. AKNET Pr t luftuar purrat n fytyr: 185-Mos ndrhyni me duar n purra ose pika t zeza, sepse jan shenja inflamacioni. Shtypja sht e rrezikshme nse ndrhyrja bhet n mnyr t gabuar. Kjo lloj traume nuk bn tjetr vese prkeqson gjendjen e lkurs. 186-Trajtoni fytyrn me produkte cilsore, me prbrs organik si: Kamomil, kamfor, kalendula, etj. 187-Prdorni fruta e ushqime t freskta. 188-Merrni vitamina A, C, E. 189-Mos prdorni sapun kundr yndyrs. N kto raste gjndrat reagojn duke prodhuar yndyr n sasi. 190-Prdorni drithra, vaj ulliri, kos, fruta, perime, prodhime deti. 191-Pini shum uj (pa gaz). sht mnyra m e mir pr t hidratuar lkurn. 192-Kujdes nga flokt e gjat. N kushtet e nj higjiene t keqe ato mund t jen barts bakteriesh dhe n kontakt me lkurn keqsojn gjendjen e saj duke stimuluar infeksionet. VESHET Si t luftoni infeksionin e veshve: 193-Trajtimi fillimisht i infeksionit konsiston n pastrimin apo brjen lavazh t kanalit t veshit dhe kjo ndihmon n heqjen dhe shprndarjen e grumbullit t infeksionit t mbledhur n zona t caktuara. 194-M pas nprmjet nj fitili, deri n mesin e veshit, arrihet q t shprndahet i gjith pezmatimi i mbledhur. 195-Njkohsisht duhet br edhe trajtimi mjeksor n t cilin hidhen antibiotikt n vesh pr t trajtuar dhe kuruar zonn n t ciln m par ishte mbledhur pezmatimi dhe q kishin uar n njtjen e veshit. 196-sht e rndsishme q t shmanget marrja e ilaeve qetsuese vet n farmaci, pa rekomandim, sepse ato nuk ndikojn n prmirsimin e situats, vetm sa mund ta rndojn dhe m shum. AROMA E KEQE Kshilla pr t ulur aromn e pakndshme t frymmarrjes: 197-Prdorni gjat dits majdanoz t freskt. 198-Prdorni shplars antibakterial. 199-Duhet t konsumoni t paktn dy her n dit kos t freskt. 200-Duhet t shplani gojn me sod. 201- Duhet t prdorni vaj mesteje. 201- T konsumoni farat e koprs. 202-T konsumoni gjat dits imakiz me manjolia. SYT

Si t mos i dmtojm syt kur jemi para kompjuterit: 203-Sfondi prtej ekranit t mos jet asnjher krejt i errt. 204-T mos ket reflekse n ekran. 205- Kontrasti dhe drita e ekranit t rregullohen n vlera mesatare. 206- Ekrani duhet t jet rreth 50-60 cm larg syve. 207- Mundsisht t prdoret filtr pr ekranin kundr reflekseve. 208- T shpluhuroset shpesh ekrani. 209- Gjat puns para kompjuterit sht mir q disa her n or t shkputet shikimi nga ekrani prreth nj minut. 210- T rrotullohen syt n ambientin prreth ose t paktn do nj or t bhet nj pushim prej 15 minutash. STRESI Disa teknika pr t shmangur stresin e panevojshm: 211- M n xho koh n. Progr mimi h org nizimi i koh s su j mun tju j m shum pro uktiv . 212- Strategjit pr t prballuar. Prpiqu t dallosh mnyrat sj llj s q n ikojn n str s h gj j m nyr t p r ti reduktuar. 213- Krijo nj stil j t . B l nco tyrim t uk i huru r v t s koh n mj ftu shm p r tu q t su r. Ushq hu mir , mos pi duhan dhe limito sa t mundesh konsumin e alkoolit. 214- Mbaj afr miq t mir: Njerzit q kan nj rrjet t fort shoqror q i mbshtet dhe q jan shum t aft t prballojn ndryshimet e jets. 215- N rysho m nyr n t m n u rit. Thu ju stop m n im v q t shk ktojn str s. 216-Zgjidhi problemet duke punuar dhe krijo intimitet me orendit e zyrs apo shtpis, q t jen sa m t kndshme pr syrin. LINDJET PARA KOHE Disa kshilla pr kujdesin ndaj fmijve prematur: 217- Mbajtja e temperaturs s trupit n shifrat normale. 218- Ushqyerja e kujdesshme sipas mundsive dhe nevojave t fmijs. 219- Ruajtja nga smundjet dhe infeksionet. 220- Temperatura e fmijs duhet ruajtur n limitin 36-37 grad. 221- Temperatura e ambientit ku qndron fmija duhet 23-25 grad. 222- N stint e nxehta temperatura nuk duhet ti k loj 27 gr . 223- Dhoma e fmijs duhet t ket lagshtir t mjaftueshme. 224- Ajri i dhoms ku rri fmija duhet t ndrrohet vazhdimisht. 225- Veshjet dhe mbulesat nuk duhet ta shtrngojn fmijn. USHQIMI ME QUMESHT Kshilla pr nnat q kan fmijn n gji: 226- Jepini fmijs sasin e nevojshme t qumshtit. 227- Jepini fmijs qumsht nga t dy gjiret. 228- T vegjlit duhet t pin shpesh por pa e tepruar. 229- Gjat pirjes krijojini foshnjs mundsi t pushoj nga pak. 230- Nna q ka fmijn n gji duhet t marr sa m shum lngje. 231- Ushqimi i nns duhet t siguroj elementet e nevojshme. 232- Sa m shum t pij fmija, aq m tepr qumsht prodhon gjiri. 233- Fmijs deri n gjasht muaj nuk i jepen ushqime jo t lngshme. 234- Nna q ka fmijn n gji duhet t shmang stresin, shqetsimet. GASTRITI

Kshilla pr t evituar: 235-Mos prdorni alkool. 236-Mos prdorni duhan. 237-Mos prdorni n mnyr sistematike aspirina, ibrufen , naporxen etj. 238-Mos prdorni n mnyr t sistematike kortizon. RNIA E FLOKVE Kujdesi q duhet t tregoni pr t parandaluar fenomenin: 239-Kontrolloni stresin. 240-Mbani nj diet t shndetshme. 241-Pini t paktn 2 kilogram uj n dit. 242-Konsumoni fruta, perime, me an t s cilave merrni vitaminat, proteinat dhe mineralet e nevojshme. 243-Evitoni sa m shum konsumimin e yndyrnave shtazore duke i zvendsuar me ato vajore. 244-Evitoni ushqimet e skuqura. ULERA Ushqimet q kurojn smundjen: 245-Banania jo e pjekur. Ajo favorizon shrimin e ulcers gastroduodenale t leht. 246-Duhet t ndiqet nj ushqim i ekuilibruar, i pasur n zarzavate dhe fruta q t ken vitamina C, e njohur kjo pr mbrojtjen e mukozs s stomakut. 247-N t kundrtn duhen kufizuar proteinat shtazore dhe dhjamrat. 248- Mishi, peshku ose veza duhen marre vetm nj her n dit. 249-Duhet prdorur aji nga bima e njohur e Bar-Blets. Cerma /Prdhesi Kshilla pr t lehtsuar dhimbjet e smundjes: 250- Kshillohet pirja sa m shum e ujit dhe lngjeve t ndryshme pr t lehtsuar nxjerrjen e acidit urik nga trupi. 251-Duhet pasur parasysh se, nse vuajm nga smundjet e zemrs, duhet t kshillohemi me mjekun pr sasin e lngjeve q konsumojm. 252-Rnia n pesh sht e rndsishme pr t paksuar rrezikun e shfaqjes s smundjes. 253-Sasia e proteinave n ushqim ndikon n nj far mnyre n sasin e acidit urik n gjak. 254-Por edhe nj diet koncize nuk mund t sjell uljen e acidit urik n gjak n t njjtn mnyr si mjekimi. OSTEOPOROZA Kshilla pr t luftuar smundjen q n fmijri: 255-Pr t luftuar shfaqjen e osteoporozs sht e nevojshme ajo q ham. Pr kt duhet t ndiqet nj diet ushqyese e balancuar me nj prbrje kalorike, t prshtatshme me nevojat fiziologjike t individit. 256-Dieta duhet t prmbaj nj gram proteinash pr do kile t organizmit ton. 257-Duhet t prmbaj nj prbrje t duhur yndyrash dhe karbohidratesh q nuk duhen t jen m tepr se 55-60% t kalorive totale. Po q duhen marr do dit. 258-Po ashtu rekomandohen sasi t larta kalciumi, potasi, magnezi dhe sasi t pakta sode. 259-Vitamina D sht nga ana tjetr nj prbrs i rndsishm pr asimilimin e kalciumit dhe pr kt duhet marr me diet apo me tableta. 260- Prve ksaj vitaminat: A, C, E, K dhe minerale t tjera si fosfori, fluori, hekuri, zinku dhe bori jan t nevojshm pr nj metabolizm normal t kockave dhe mund t merren fal nj ushqyerjeje t larmishme dhe korrekte. 261-S fundmi rekomandohet eliminimi i alkoolit, kafeins dhe pijeve t gazuara. Kto t fundit duket se e rrisin m shum riskun pr fraktura te grat q i konsumojn.

LEMZA Kshilla pr t ndaluar lemzn e shpesht: 262-Duhet t pish uj ose t hash nj lug sheqer sapo t zre lemza. 263-Faktori psikologjik arrin t ndaloj lemzn si p.sh me an t trheqjes s vmendjes, bn q t ndaloj shtllunga e ajrit. 264- Ndalesa e frymmarrjes, pirja e ujit t ftoht me gllnka t vogla, vendosja n qaf e nj cope akulli, vendosja e nj borse akulli n bark, gudulisja e hunds pr t provokuar nj teshtim, marrja e fryms thell, duke ndjekur nj ritm t rregullt jan disa nga mnyrat e ndalimit t lemzs. 265- Lemza mund t zr edhe nj fmij t porsalindur dhe mund t ndalohet duke e marr n krah, i mbshtet kokn n shpatull dhe i bie leht n kurriz, n m nyr q ti nxj rrsh jrin q n osht i k il tu r stom kun os ezofagun. 266-Nj mnyr tjetr sht edhe frymmarrja dhe nxjerrja n nj qese letreje. N kt mnyr rritet sasia e CO2 n organizm. 267-Mjekt kryesisht rekomandojn ngrnien e nj luge sheqer pa uj. VARIET Kshilla pr personat q vuajn nga smundja: 268- Prdorni xhel freskues pr kmbt. 269- Mos mbani kpuc me taka m shum se 4 pond. 270- Mos prdorni kpuc t sheshta plotsisht. 271- Prdorni produkte bimsh jeshile me krcell. 272- Mos hiqni nga menyja orizin. 273- Prdorni vazhdimisht grurin. 274- Mos qndroni ulur pr m shum se nj or n t njjtn pozicion. 275- Mos i mbani kmbt e kryqzuara. 276- Mos mbani pasha t rnda. 277- Prdorni korse najloni n mbrmje. DHMBT Si t shmangim kariesin dhe infeksionet 278-Duhet t zgjidhni nj past dhmbsh cilsore. Pasi ajo lehtson lvizjen e pllakzave bakteriale dhe ka substanca freskuese dhe kurative. 279- Duhet t prdoret do dit fija pastruese e dhmbve, duhet t kalohet rreth do dhmbi n mnyr q t prshkoj siprfaqen e tij. 280- Ushqimi duhet t jet i zgjedhur me kujdes. 281-Duhet t konsumoni ushqime q kan karbohidrate. 282- Molla sht nj ndr frutat m t kshillueshme nga dentisti pr dhmbt, sipas rekomandimeve duhet t hahen jo m pak se dy t tilla n dit. 283-Karotat duhet t prdoren do dit, sipas specialistve ato bjn mir pr zmaltin e dhmbve. KUJTESA / ALZAIMER Dhjet kshilla pr t mbajtur n fort kujtess: 284-Lexoni libra. N kt mnyr jo vetn q do t vini trurin n lvizje duke imagjinuar periudha t ndryshme kohore dhe kultura, por do t keni histori interesante pr t treguar. 285-Luani lojra. Lojrat jan mnyra m e mir pr t sfiduar trurin. Kshtu fjalkryqet. Lojrat elektronike prmirsojn shpejtsin dhe kujtesn e trurit, pasi t gjitha mbshteten tek matematika. 286-Prdorini dorn e kundrt. Kalojeni ditn duke br gjra me dorn q nuk e prdorni, si dhe mbajeni orn n dorn e kundrt t q kujtoheni pr t.

287-Msoni numrat e telefonit. 288-Hani edhe pr trurin tuaj. Kjo do t thot se duhet t prqendroheni tek vajrat e peshkut, salmoni, arrat, bajamet dhe vaji i ullirit. 289-Ndahuni nga rutina. Ndryshoni dyqanin ku jeni klient, hani gjra q si keni ngrn m par, frekuentoni lokale q sk ni q n m p r , p si kjo o t j trurin tu j t zgjoh t ng z koni h t j t p rs ri vigjil nt. 290-Kaloni nga nj rrug e ndryshme. Kaloni apo udhtoni n rrug t ndryshme, kjo e ndihmon trurin t strvis kujtesn. 291-Msoni nj aftsi t re. N kt mnyr kujtesa hyn m shum n pun kur msoni gjra t reja, q m par si bnit dot. 292-B ni list . B rj list v ju n ihmon q ti li hni rtikujt nj ri m tj trin. N k t m nyr ju lu ni m kujt s n tu j, sa her q listoni ushqimet, fjalt, veprimtarit e dits. 293-Zgjidh nj mjeshtri t re. Gjeni dika q ju plqen dhe q nuk kushton shum. Fotografit me aparat dixhital, msimi i pikturs, msimi i nj instrumenti muzikor, msimi i stileve t ndryshme t gatimit, t krcimit, e bjn trurin q t jet n aktivitet gjat gjith kohs. MENOPAUZA Ushqimet dhe dieta q duhet t ndiqet gjat ksaj periudhe: 294- Prdorimi larmi ushqimesh, por q gjithnj t jen sa m t freskta . 295- Prdorni sa m shum fruta e zarzavate. 296- Filloni vaktin me sallat ose me sup me zarzavate. 297- Paksoni vaktet me mish (jo m shum se 3 her n jav) dhe zvendsojini ato me ushqime me zarzavate. 298- Ulni prdorimin e yndyrnave gjat prgatitjes s ushqimeve. 299- Paksoni sa m shum q t jet e mundur prdorimin e mblsirave. 300- Hani fruta, por jo menjher pas ngrnies s vaktit.

Disa Fakte T Rndsishme Pr Trurin

Pa trurin njerezit nuk do te mund te jetonin. Truri eshte ai qe i ben njerezit te mendojne, te reagojne dhe te funksionojne. Truri eshte nje nder dy strukturat me te medha te sistemit nervor qendror; tjtera eshte korda spinale. Truri eshte njekohesisht nje nder organet me te medha ne trupin e njeriut. Pjeset e trurit 1. Truri i njeriut ndahet ne tri pjese kryesore. Truri i mesem, koreteksi dhe truri i vogel. Truri i mesem lidh trurin me pjeset e tjera te trurit. Funksioni i kesaj pjese eshte te mbaje ne funksione veprimtarite e pavullnetshme te trupit, si per shembull rrahjet e zemres dhe frymemarrjen. Truri i vogel ndihmon ne ruajtjen e ekuilibrave, dhe monitoron te gjithe levizjet fizike. Korteksi, qe ze dhe pjesen me te madhe te trurit, perpunon ndjesite, emocionet dhe memorien. Kjo pjese e trurit ndahet ne dy pjese, ne hemisferen e majte dhe te djathte. Puna e trurit 2. Truri deshifron mesazhe qe vijne nga organizmi dhe me pas krijon mesazhe per te transmetuar. Truri mund te krahasohet me nje kompjuter shume te madh, ku dicka shkon deri ne nje pike perpara se te rikthehet ne cyberspace. Truri i dergon mesazhe te gjithe organizmit. Pa trurin, nuk do te kishim mundesi te shikonim, degjonim, prekim, shijojme, te nuhasim madje as te levizim. Gjate nates, kur njerezit flene, truri pushon nga pothuajse te gjithe veprimtarite. Qendrat e kontrollit ne tru 3. Pjese te ndryshme te trurit kane funksione te ndryshme. Diencefaloni permban dy pjese hipotalamusin dhetalamusin. Hipotalamusi rregullon temperaturen, oreksin dhe menyren se si flene njerezit. Talamusi percepton ndjesite. Fakte te tjera mbi trurin 4. Truri i nje te rrituri peshon rreth 1500 gr. Truri permban me miliarda qeliza nervore. Tek njerezit truri vazhdon te rritet deri ne moshen 20 vjecare. Pjesa e majte e trurit eshte e lidhur me arsyen dhe mendimin, nderkohe qe ana e djathte eshte zakonisht ajo artistikja.

10 mnyrat e t sjellurit q dmtojn trurin. Humbja e gjumit mund t kthehet n nj faktor t vrtet rreziku pr shndetin tuaj. Truri si organ i brendshm i njeriut ka nevoj pr pushim. Pagjumsia e madhe apo rregullimet e theksuara t gjumit prshpejtojn vdekjen, sepse mungesa e gjumit shoqrohet me eliminimin e qelizave trunore. Sjelljet q dmtojn trurin dhe shndetin tuaj - Mosngrnia e mngjesit - Ngrnia pa mas - Pirja e duhanit dhe Alkoolit - Prdormi i teprt i sheqerit - Ndotja e ajrit - Humbja e gjumit - Mbulimi i koks prgjat fjetjes - Aktivizimi i trurit kur je i smur - Mungesa e mendimeve stimuluese - T flassh rrall 1- Mosngrnia e mngjesit Njerzit t cilt nuk han mngjes do t ken sasi t pakta t sheqerit n gjak dhe si rezultat i ksaj, truri nuk do t ket rezerva t mjaftueshme ushqyese, prandaj shkakton degjenerimin e trurit. Kshtu edhe n rastet e dietave ushqimore ngrnia e mngjesit sht e rekomanduar nga dietologt. 2- Ngrnia pa mas Jo vetm mungesa e oreksit por edhe ngrnia e teprt sht nj ves q shkakton forcimin e arterieve trunore, e cila t shpie deri n zvoglimin e fuqis mentale. N nj diet t shndetshme ditore parashikohet edhe nj sasi e caktuar ushqimi, pr t mos rrezikuar mbipeshn dhe probleme t ndryshme shndetsore. 3- Pirja e duhanit dhe Alkoolit Prdorimi i duhanit, tashm dihet se sht i dmshm pr shndetin tuaj. Pirja e tij shkakton tkurrje t shumfisht t trurit dhe mund t shkaktoj smundjen e Alzheimerit. 4- Prdormi i teprt i sheqerit Eksperimentet e ndryshme t realizuara n vite kan treguar se prdorimi i teprt i sheqerit, qoft ai n ngrnie apo pije, pengon n thithjen dhe prvetsimin e proteinave dhe lndve tjera ushqyese, duke shkaktuar vshtirsi n zhvillimin e trurit. 5- Ndotja e ajrit

Edhe faktort ambiental veprojn drejt pr s drejti n shndetin tuaj. Nj faktor i till sht edhe ndotja e ambientit. Kjo ndodh sidomos n zonat urbane. Truri sht njri prej konsumatorve m t mdhenj t oksigjenit n organizmin ton. Thithja e ajrit t ndotur dobson furnizimin e trurit me oksigjen duke zvogluar efikasitetin e tij. 6- Humbja e gjumit Truri si organ i brendshm i njeriut ka nevoj pr pushim. Pagjumsia e madhe prshpejton ne vdekjen - mbarimin e qelizave trunore etj. 7- Mbulimi i koks prgjat fjetjes Pr disa prej jush t mbulosh kokn kur fle mund t jet nj veprim i njohur. Por t mbulosh kokn prderisa jeni duke fjetur, on n shtimin e dioksid karbonit dhe zvoglimin i oksigjenit, gj q shkakton dmtimin e trurit. 8- Aktivizimi i trurit kur je i smur Puna e vshtir apo t studiuarit gjat smundjes, on n zvoglimin i efektshmris s trurit, si dhe prishjen e tij. Kur jeni i smur duhet t tregoheni t kujdesur dhe t relaksoheni. 9- Mungesa e mendimeve stimuluese T menduarit sht metoda m efikase ne strvitjen e trurit ton. Mungesa e mendimeve stimuluese ne tru shkakton tkurrjen e tij. 10- T flassh rrall Disa thon "Kur nuk je n brendsi t nj bisede m mir t heshtsh, sesa t flassh pa lidhje". Por jo gjithmon sht e vlefshme kjo. Truri juaj ka nevoj t jet n funksion. Bisedat intelektuale do t ndihmojn q truri t jet sa m efikas. Dieta e duhur pr nj mendje t kthjellt Sot shkenca dhe mjeksia ka br t mundur q t evitohen ose t shrohen shum smundje t prhapura, t trupit dhe t mendjes, duke br nj jet t shndetshme. Nj rol t rndsishm luan ndjekja e disa rregullave t thjeshta t diets dhe shndetit. Nj diet vegjetariane ndihmon shum jo vetm pr t pasur nj trup t shndetshm, por edhe pr t pasur nj mendje t qet dhe t kthjellt. Ndrsa ushqimi i mire sht vital pr shndetin edhe agjrimi, dieta sht po aq i rndsishme. Trupi yn ka nevoj pr pushime periodike dhe kjo prfshin edhe organet ton t tretjes.

Ndrtimi I Trupit Te Njeriu

N trupin e njeriut ka afrsisht 100 trilion qeliza. do minut vdesin reth 300 milion prej ktyre qelizave. Trupi i njeriut N trupin e njeriut ka afrsisht 100 trilion qeliza. do minut vdesin reth 300 milion prej ktyre qelizave. N qoft s org nizmi i trupit nuk o ti z v n sont n m nyr t v zh u shm to, t gjith q liz t trupit o t vdisnin pr 230 dit. UJI: Uji prbn reth 69% t trupit t njeriut. Nse nga nj njeri me pesh 73 kg do t largohej i gjith uji q prmban trupi i tij, ather ai do t peshonte vetm 29 kg. ELEMENTET: N trupin e njeriut, prve ujit, ndodhen edhe shum lnd t tjera. Nj njeri me trup normal prmban aq yndyr sa pr t prodhuar shtat kallpe sapuni, sheqer aq sa pr t mbushur nj kavanoz, krip sa pr t mbushur gjasht kripore, karbon sa pr t prodhuar 9000 lapsa plumbi, fosfor sa pr t prodhuar 2200 fije shkrepse, hekur sa pr t br nj gozhd 25 mm, nj lug squfur dhe 30 gram metale t tjera. GJAKU: Nse qelizat e gjakut do t vendoseshin njra pas tjetrs, ato do t formonin nj varg me gjatsi 96500 km, pra aq t gj t s p r ti r n rr th q rk, ot s m shum s y h r . Koh q i n vojitet nj rruaze t bardh t gjakut pr t shkuar nga zemra n kok, sht 10 sekonda, ndrsa nga kmba n kok 1 minut. Kshtu, Brenda nj dite, kjo rruaz e bardh gjaku bn 1000 vajtje-ardhje n trupin e njeriut. Mendohet se marrja e gjakut mnjanon shqetsime t n ryshm n trupin nj riut. K shtu, ih t q m r ti Fr rik, p r tu q t su r, p rp r t j s, m rrt gj k. Ndrsa Luigji i XIII-t, brenda 6 muajve, ka br 47 marrje gjaku nga trupi i tij. LKURA:

Trashsia e lkurs s trupit t njeriut ndryshon sipas vendit. N kapakt e syve, kjo trashsi, sht vetm 0.5 mm, ndrsa n shputn e kmbs arrin gati 0,5 cm. N do 250 cm2 lkur ka 19 milion qeliza, 60 qime, 90 qeliza yndyrore, damar me nj gjatsi prej 570 cm, 650 qeliza t djersitjes dhe 19 mij qeliza ndjesore. Lkura sht ajo pjes e trupit q z m shum vend dhe, megjithat, peshon vetm 2.7 kg. Nga trupi i njeriut, gjat jets s tij, bien mesatarisht reth 18 kg lkur. MUSKUJT: Kur marrim nj laps, n kt veprim marrim pjes t paktn 12 ifte muskujsh, kur hedhim nj hap, 200 ifte, kur rrudhim vetullat, 43 ifte dhe kur buzqeshim, 17 ifte muskujsh. Pesha e muskujve t nj burri sht sa 40% e peshs s tij, ndrsa te gruaja kjo arrin n 35%. Muskuli m i madh n trupin e nj riut sht muskuli glut us m ximus (muskuli i t ulurit), n rs muskuli m i vog l musculus t nsor tymp ny, q n o h t m r n v shit. ZEMRA: Zakonisht zemra jon bn 60-70 rrahje n minut, mesatarisht rreth 2-3 miliard rrahje gjat gjith jets. Zemra pompon gjakun n nj rrjet damarsh, (ensh gjaku), me nj gjatsi t prgjithshme prej 120 mij km. Gjatsia e ktij rrjeti e rrethon botn tre her. Sa m e madhe q t jet mosha e nj njeriu, aq m e ngadalt sht rrahja e zemrs s tij. Zemra e nj foshnjeje bn 130 rrahje n minut, e nj fmije tre vjear 100 rrahje dhe zemra e nj 12 vjeari 90 rrahje n minut. KOCKAT: Para lindjes dhe n fmijri kockat jan t buta. Forcimi i tyre vazhdon deri n moshn 25 vje. Fmijt e posalindur kan 350 kocka, t cilat, me kalimin e kohs, bashkohen midis tyre. N trupin e nj njeriu t rritur ndodhen 206 kocka dhe skeleti i tij peshon 76 kg. Kockat prbhen 70% nga lnd minerale dhe 30% nga material organik, qeliza t gjalla. RRITJA: Trupi i njeriut n do nat rritet afrsisht 1 cm, gjatsi t ciln e humbet ditn. Rritja gjat nats shpjegohet me faktin se trupi, duke qen i shtrir i shmanget veprimit t forcs s gravitetit mbi disqet e krceve t skeletit. Krkimet dhe zbulimet e fundit tregojn se fmijt e porsalindur, 63 ditt e para, nuk rriten, por pas 63 ditve, fillojn t zgjaten nga 1cm do dit. Kjo sjell si pasoj nevojn e shtimit t vrullshm t qelizave dhe, nga kjo, fmijt kan nj uri t prhershme dhe pr kt bhen grindavec. N kt periudh prindrit duhet t jen mjaft t kujdesshm.

Efektet Mahnitse T Agjrimit N Organizm

Allahu i madhrishm n Kuranin fisnik urdhron e thot: O ju q besuat, agjrimi u sht br obligim sikurse q ishte obligim edhe i atyre q ishin para jush, kshtu q t bheni t devotshm. (Jeni t obliguar pr) Dit t caktuara, e kush sht i smur prej jush ose sht n udhtim (e nuk agjroi), ather ai (le t agjroj) m von aq dit. E ata q i rndon ai (nuk mund t agjrojn), jan t obliguar pr kompensim, ushqim (ditor), i nj t varfri, ai q nga vullneti jep m tepr, ajo sht aq m mir pr te. Mirpo, po qe se e dini, agjrimi sht m i mir pr ju. (Ato dit t numruara jan) Muaji i Ramadanit q n te (filloi t) shpallet Kurani, q sht udhrrfyes pr njerz dhe sqarues i rrugs s drejt dhe dallues (i t vrtets nga gnjeshtra). E kush e prjeton prej jush kt muaj le t agjroj, ndrsa kush sht i smur ose n udhtim, le t agjroj aq dit nga ditt e mvonshme. All-llahu me kt dshiron lehtsim pr ju, e nuk dshiron vshtirsim pr ju. (T agjroni ditt e lshuara m von) Q t plotsoni numrin, ta madhroni All-llahun pr at se u udhzoi dhe q t falnderoni. (El Bekare, 183-185) Agjrimi sht institucion i edukimit shpirtror dhe muaji i Ramazanit sht periudha e lulzimit t vlerave shpirtrore dhe humane. Agj rimi n ofron mun sin q ti kor ojm n tyr s h k r kt rit ton e durimit, ekuilibrit, kontrollit dhe vetprmbajtjes. h nj koh sisht t zhvilloh n t k i cil sit

Agjrimi sht i karakterizuar me vlera unikale, morale, shpirtrore dhe edukative. sht pikrisht ky sistem i vlerave i kristalizuar n kt ritual adhurimi, i cili simbolizon urtsin hyjnore t Krijuesit t Gjithdijshm. Duke vlersuar planin teologjik, rituali i agjrimit konsiston n: ndrtimin e sistemit t vlerave, n edukimin moral e shpirtror dhe n formimin e karakterit devocional t jets njerzore. Arritja e devotshmris sht vendimtare pr t cil n synon o nnshtrohet urdhrave hyjnore. simt r i mir fillt . Ai ft son nj riun ti

Pos ksaj agjrimi vendos nj ekuilibr mahnits mes trupit dhe shpirtit q ata t prjetojn s bashku nj ekzistenc t harmonizuar paqsore. Muhammedi s.a.v.s. ka thn: Agjroni do t jeni t shndetshm. Ja, kjo thnie e tij mbi 14 shekuj, sot po vrtetohet nga shum eksperimente t bra n qendra mjeksore botrore. sht i madh numri i mjekve me renome botrore t cilt vrtetojn efektet mahnitse t agjrimit n organizmin e njeriut. Do t citojm vetm disa prej tyre: Dr. Alexis Carrel (fitues i mimit Nobel n mjeksi 1940), n li rin tij Lhomm c t inc nu (Njeriu, ky i panjohur) thot: Gjat agjrimit shpenzohen dhjamrat dhe lndt e teprta t depozituara n trup, e m pas kto zvendsohen me t reja, kshtu ndodh nj riprtritje n trup. Agjrimi, shrim pr shum smundje e kan vrtetuar mjekt me renome botrore si: Dr. Dexey, Dr. Guelp, Dr. Frumusan, Dr. Noman, Dr. Pauchet. Pas studimit t gjat, Dr. Noman ka vrtetuar se agjrimi gjat Ramazanit shkakton nj ngritje t shnuar t kolesterolit me densitet t lart (HDL) dhe zvoglon kolesterolin me densitet t vogl (LDL). Studimi sht prcjellur n 32 meshkuj t shndosh. Zvoglimi sinjifikant (7,9%, p < 0,001) n serum t koncentrimit t kolesterolit total dhe triglicerideve (30%, p < 0,001) gjat muajit t Ramazanit sht krahasuar me periudhn para agjrimit. Pas prfundimit t Ramazanit, serumi HDL kolesteroli sht ngritur dukshm (14,3%, p < 0,001) dhe ka mbetur i ngritur niveli edhe nj muaj pas Ramazanit n krahasim me LDL kolesterolin q ka treguar zvoglim sinjifikant (11,7%, p < 0,001). R. Habbal dhe autort nga Qendra kardiologjike t Spitalit Universitar Ibn Roch n Kazablank (Marok), n studimin e prfshir 72 femra dhe 27 meshkuj me hipertension (shtypja e lart e gjakut) vrtetuan ulje sinjifikante t tensionit t gjakut gjat muajit t Ramazanit. Kjo pr arsye t natriurezs. Agjrimi nxit efektin natriuretik, q e lejon trupin t eliminoj natriumin dhe ujin e teprt nga organizmi. Kjo lejon zgjidhjen e problemeve kronike me t njtura (edem), ndihmon n uljen e volumit t rritur t gjakut, bashk me uljen e tensionit t lart t gjakut. Agjrimi i Ramazanit mund t shrbej si model i shklqyer pr hulumtime t metabolizmit t njeriut dhe sjelljes s t ushqyerit. Gjat 20 viteve t fundit jan br prpjekje t shum shkenctarve dhe agjrimi i Ramazanit sht prdorur si model pr shum studime metabolike (Iraki et al, Ayabak et al, Husain et al, Malik et al, El Ati et al, Nomani et al, Sweileh et al dhe Malhotra et al, etj.). Shkenctart gjat hulumtimit vrtetuan se gjat agjrimit niveli i magneziumit n gjak rritet. Magneziumi ka efekt mbrojts kardiovaskular dhe shrben pr prevenimin dhe shrimin e sulmeve n zemr. - Ai prmban n vete cilsi antiplateletale dhe mbron nga prhapja e trombeve. - Ka efekt stabilizues i membrans qelizore q vepron n marrdhnien e kaliumit dhe kalciumit n nivelin membranor. Pr kt ai mbron nga disritmit e zemrs dhe trurit. - Agjrimi nprmes efekteve t magneziumit parapengon formimin e ateromeve (pllakzat e yndyrs t cilat krijohen n ent e gjakut) dhe zbrthen kto pllakza t cilat jan prgjegjse pr sulme n zemr dhe tru. - Magneziumi rrit aktivitetin fibrinolitik t gjakut i cili udhheq kah prevenimi dhe krijimi i koagulve t rinj. Gjat agjrimit tajimi i hormoneve t gjndrs hipofizare rritet, sepse ekziston hormoni anabolik pr sintezn e proteinave dhe kolagjenit i cili prodhon baraspeshn pozitive t azotit. Ai gjithashtu stimulon eritropoezn dhe sintezn e kolagjenit.

Gjat agjrimit, namazit dhe prvojave t ndryshme shpirtrore n Ramazan, disa substanca t caktuara endogjene nprmes trurit lirohen n organizm. Kto substanca quhen opoide. Kto prfshijn eukefalinn dhe endorfinn q jan prgjegjse pr eufori, qetsi, disponim dhe iltrsi gjat ksaj periudhe. Beta-endorfint jan m aktivt. Kta jan 20 her m t fuqishm se morfina. Kta prve q eliminojn dhembjen, shkaktojn ndjenjn e fort t euforis. Gjat agjrimit arrihet rikalibrimi enzimatik. Organizmi shton ndryshimet enzimatike q ndikojn n rregullimin e shum sistemeve si detoksifikimi nga substancat helmuese, shpenzimi i rezervave dhjamore dhe rezervimin e proteinave. Ky sht edhe shkaku i prmirsimit t gjendjeve klinike t pacientve. Atmosfera shpirtrore gjat agjrimit ul stresin. Stresi ndikon n kualitetin e jets dhe sht shkak potencial pr shum smundje. Agjrimi lehtson dhe mobilizon eliminimin e substancave t dmshme nga organizmi si: kolesteroli, acidi urik, dioksina dhe mbetje t tjera toksike. Agjrimi ka nj ndikim normalizues n sistemin autonom nervor. Ul shqetsimet n sistemin digjestiv si dhe qetson gjendjen e ankthit. Agjrimi prbn nj periudh pushimi pr organet e sistemit trets dhe zemrs: - Mlia (laboratori qendror i organizmit) pushon 4-6 or. - Zemra gjat dits rrah 14.000 her m pak. - Veshkat gjat agjrimit pushojn dhe riprtrihen. - Zorrt kan nj periudh pushimi dhe ulet ritmi i puns s tyre. Agjrimi ka efekt stabilizues edhe te diabetikt, sepse ngrit nivelin e insulins. Po shtu f kt vi nt, gj rimi k tr gu r s s mun j Alzh jm rit ( pasoj e efektit detoksifikues t agjrimit n sistemin nervor. Agjrimi sht sekret i jetgjatsis. Poashtu ka efekt antikancerogjen. Agjrimi ndihmon n lehtsimin e smundjeve si artriti, koliti, astma, alergjit e ndryshme dhe largon lodhjen. Kokdhembja q paraqitet n ditt e para t Ramazanit veanrisht te konsumuesit e kafes dhe duhanit, gjithashtu shoq roh t m hum j t gjumit h m n j nj n uris . K tyr p rson v u k shilloh t q t fillojn ti l n k f n dhe duhanin dalngadal qysh para nj ose dy jav para Ramazanit. Vendin e kafes duhet ta zn pije pa kafein, si bli, aj mali dhe pije joalkoolike. Niveli i ult i sheqerit n gjak (hipoglicemi) shoqrohet me dobsi, marramendje, lodhje, dobsi n prqendrim, djersitje e shpejt, dridhje (tremor), paaftsi pr veprimtari fizike, kokdhimbje, rrahje zemre e fort. Si shkak sht marrja e bollshme e sheqerit veanrisht n syfyr n formn e karbohidrateve t rafinuara. Si prgjigje, trupi sekreton shum insulin, gj q shkakton rnien e nivelit t sheqerit n gjak. Ktyre personave u kshillohet q n syfyr t marrin pak dhe n mnyr t kufizuar ushqime me sheqer, t pin lngje. m nc h rshm trurit), padyshim si

T agjrosh prej t ngrnit, t pirit, dshirave tunduese, shikimeve provokuese, prej t folurit prgojues, shpifjeve, ofendimeve, sharjeve, prej t menduarit djallzor, ndaj intrigave, komploteve e prapaskenave. sht pikrisht ky ridimensioni i vlerave t karakterit njerzor. Thesari shpirtror si gjja m e muar, sht pikrisht ndrtimi i ktij sistemi vlerash n personalitetin dhe karakterin ton, me qllim q jetn, shndetin, dhe energjin shpirtrore, q na ka dhuruar Allahu i madhrishm, ta prjetojm n form t dobishme pr veten, familjen dhe shoqrin. Na e pranoft Allahu agjrimin ton, ibadetet dhe veprat tona dhe na bashkoft nn bajrakun e Kuranit n Ditn e Gjykimit.

Mbi Smundjet E Zemrs

Dy studime t reja n fushn e smundjeve t zemrs tregojn se vetm ulja e nivelit t kolesterins mund t mos jet hap i mjaftueshm pr parandalimin e nj goditjeje n zemr. Shkenctart kan vn re se krahas nivelit t lart t kolesterins, sht edhe niveli i inflamacionit t arterieve q shton rrezikun e goditjeve n zemr. do vit qindra mijra njerz psojn goditje n zemr apo bllokim t artereve koronare, pavarsisht nga niveli normal i kolesterins. Doktor Steven Nisen i kliniks s Klevelandit thot se duke par nivelet e kolesterins si dhe nivelin e inflamacionit brenda artereve t pacientit u shpjeguan disa probleme. Gjithnj e m shpesh po vihet re se kur arteret prbrenda j n t pr kur po t c ru r , kol st rin h pll k z t k n m t l ht p r tu grum ullu r p rgj t mur v t brendshme t artereve. Me kalimin e kohs inflamacioni ose ky acarim mund t bj q pllakzat t psojn fraktur, duke bllokuar qarkullimin e gjakut, gj q bhet shkak pr goditje n zemr. Doktor Paul Riker i spitalit Brigham thot se t dhnat e reja tregojn se ulja e shkalls s inflamacionit pakson dukshm rrezikun nga goditjet n zemr. N studim u morrn n shqyrtim pacient q kishin psuar goditje n zemr dhe q prpiqeshin t shmangnin nj goditje t dyt.

Gjat studimit, niveli i kolesterins ra dukshm, ndrsa me uljen e nivelit t inflamacionit, rreziku ndaj goditjeve n zemr paksohej me 50 prqind.Shkenctart thon se niveli i inflamacionit t artereve mund t matet nprmjet nj analize t thjesht gjaku. Niveli i inflamacionit mund t ulet nprmjet ilaeve si dhe nprmjet dietave, rnies nga pesha, ushtrimeve fizike dhe heqjes dor nga duhani dhe alkooli.

Rrahja E Shpejt E Zemrs

Takikardi d.m.th ritmi i shpejt i zemrs pra kur zemra rreh m shpejt se sa duhet. Pr nj t rritur rrahjet normale t zemrs variojn nga 60-100 pr minut. Nse zemra juaj rreh m shpejt se 100 rrahje n minut kjo do t thot takikardi. Rritja e rrahjeve t zemrs mund t ndodh edhe fiziologjikisht si p.sh kur vrapojm etj. por n kto raste me pushim edhe ato normalizohen. Rrahjet e shpeshta t zemrs mund t bhen shkak i problemeve serioze t zemrs. Si ndodh takikardia? Rrahjet e zemrs mund t rriten edhe n gjendje normale si p.sh: Gjat ushtrimeve fizike. Gjat temperaturs Gjat emocioneve apo merakut Por mund t ndodh q edhe nj problem me gjndrat e tiroideve p.sh hipertiroidia (punimi m shum se sa duhet i ksaj gjndre ) mund t shkaktoj takikardi. Gjithashtu edhe prdorimi i disa ilaeve (disa ilae kundr kolls, gripit apo pr rnien n pesh etj.) apo kokaina dhe pijet me kafein mund t shkaktojn takikardi. Kto q tham m lart nuk jan shkaqe q kan lidhje drejtprdrejt me zemrn.

duhet b r p r t p r nd lu r? M e rndsishmja sht t bni nj jet t shndetshme pr zemrn tuaj. Kujdesni peshn Kujdesni ushqimin Mos pini cigare Mundohuni t ecni apo bni ushtrimet q mjeku ua ka kshilluar. Largojuni pijeve me kafein. Rregulloni diabetin (nse keni), tensionin e lart dhe kujdes me kolesterolin. Pas moshs 40 vjeare shkoni rregullisht pr kontroll tek kardiologu. Kjo pr arsye se aritmit mund t prsriten.

Mbi Kancerin: far sht kanceri?

far sht kanceri? Pr nj pyetje t till shkenctart e kan t vshtir t japin nj prgjigj t sakt dhe bindse. Dhe thon se pyetja sht e shtruar keq Qeliza mendet N fakt nuk mund t flitet pr nj smunudje t vetme t quajtur kancer, por pr tipa t ndryshme smundjesh, q kan shkaqe t ndryshm dhe t dallueshm, q prekin inde dhe organe t ndryshme, dhe q krkojn diagnoz dhe zgjidhje terapeutike t ndryshme. Por ka disa veori t cilat i kan t prbashkta t gjith tumoret, t cilat bejnn t mundur nj prgjigje t vlefshme pr t gjitha format e smundjes. Pr t prdorur nj metafor, mund t hemi se n njfar pike, nj qeliz e trupit/organizmit mendet humbet disa nga veori e veta, fiton disa veori t tjera dhe fillon t shumfishohet pa asnje rregull t caktuar.

Metastazat Brenda do qelize ekzistojn disa gjene kontrollues, prgjegjs pr t mos lejuar q nj qelize e cmendur t mbijetoj. Q t filloj procesi tumoral, duhet q edhe kto gjene kontrollues t jen jasht prdorimit. Pr shkak t ktij defekti, kto qeliza dyfishohen/shumfishohen kur nuk duhet dhe pushtojn nj nur shum t madh qelizash t tjera, me po t njjtin defekt (n rregullimin e ciklit jetsor qelizor). N kt mnyr, qelizat e shndetshme zvedsohen nga qelizat neoplastike.Si qelizat e nj tumori beninj, ashtu edhe ato t nj tumori malinj priren q t shumfishohen n mnyr jo normale por, vetm qelizat e nj umori malinj, si pasoj ndryshimesh t tjera n gjene, priren t shkputen, t pushtojn indet prreth, t migrojn nga organi prkats (i origjins) dhe t kolonizojn pjes t tjera t organizmit/trupit. Tumori beninj, pra, qndron i kufizuar n indin/organin fillestar, nga edhe zhvillohet, ndrsa ai malinj e perhap(gjat nj procesi me koh t luhatshme, q mundet kurrsesi t zgjas vite)smundjen n pjes/organe t tjera, deri sa godet dhe dmton organe jetsore si mushkrit, trurin apo mlin. Ky process merr emrin metastazizim dhe metastazat prfaqsojn fazn m t avancuar t nj progresioni tumoral, duke qn arsyeja reale e vdekjes nga kanceri.Mutazionet gjenetike

Dihet me siguri se kanceri fillon pr shkak t grumbullimit t mutacioneve gjanetike, pra t ndryshimeve n gjenet q jan prgjegjs pr kontrollin e dyfishimit, t mbijetess s qelizave dhe t ngjitjes/kapjes/fiksimit dhe lvizshmris s tyre.

Mutacionet mund t zhvillohen n koh t ndryshme dhe nn ndikimin, edhe, t faktorve/stimujve t jashtm. Tumori beninj, mund t konsiderohet si faza e pare e ktyre ndryshimeve. Gjithsesi, mjaft shpesh ky hap (pra, tumori beninj) kaprcehet dhe mbrrihet tek tumori malinj pa patur shenja t qarta pr ekzitencn e tumorit. Por, cilat jan arsyet e mutacionit gjenetik? Sot, shkenctart dine vetm se jan t rralla rastet kur shkaqet e nevojshme dhe t mjaftueshme pr zhvillimin e tumorit jan t shkruara n gjene, pra q jan t trashguara. Shkaqe t tjera N pjesn m t madhe t rasteve t tumoreve, ndryshimet n gjenet q jan pergjegjs pr smundjen (kancerin: kupto, kontrollin e ciklit qelizor) shkaktohen nga faktor mjedisor. Provokohen/shkaktohen nga ekspozimi i zgjatur ndaj agjentve kancerogjen, me origjin kimike, fizik apo virale. Kujdes, gjithsesi tymi i cigars, amianti, disa substance t prodhuara nga djegia e nafts dhe karbonit, alkoli, nj diet e ekuilibruar, rrezet ultravjollc t diellit, dhe substance t tjera kimike me t cilat puntort mund t jen n kontakt gjat proceseve industriale apo agrokulturore, mund t shumohen (mblidhen sbashku) me nje dobsi gjenetike t paraprcaktuar dhe t shkaktojn ksisoj mutacionet q edhe pse n t njjtat doza dhe kohgjatsi nuk gjenden n individ t tjer. Pr tu prballur me kt problematik sht br nj pun kolosale n laborator, pr t studjuar ADN-n dhe prbrsit gjenetik q prcaktojn prirjet pr zhvillimit t tumorit.

TUMORET, KANCERI, KARCINOMA

Q prej kohsh, njeriu sht prpjekur me rrug nga m t ndryshmet pr t prmirsuar jetn e tij, duke krkuar rreth shkaqeve t dhimbjeve dhe vuajtjeve t tij, me qllim q t gjej zgjidhje pr to. Shkenctart dhe mjekt kan folur shum pr smundjen e kancerit, duke hedhur teori dhe duke br eksperimente e prova nga m t ndryshmet n krkim t mjeteve pr zgjidhjen e sukseshme t ksaj epidemie t jets njerzore. Por, problemi vazhdon t ekzistoj. Kanceri vazhdon t krcnoj dhe shum njerz vuajn nga ai. Megjithat, nj gj sht e sigurt: Kanceri sht smundje si gjitha t tjerat, dhe ai mund t shrohet, sepse Krijuesi i ksaj bote, nuk ka zbritur ndonj smundje n tok, vese ka krijuar edhe ila pr t, kshtu q neve nuk na duhet gj tjetr, vese ta krkojm dhe ta gjejm kt ila.

sht Tumori?
N kuptimin e prgjithshm termi Tumor shpreh nj fryrje apo njtje t nj indi apo organi dhe prdoret pr t emrtuar, jo vetm patologjit tumorale por edhe t gjitha patologjit e tjera q shfaqen me nj

shenj t till. T tilla mund t jen: Inflamacionet (tumor sht njra prej shenjave lokale t inflamacioneve), Hipertrofia dhe Hiperplazia, sidomos ato nodulare, Hiperplazia tumorale, Mbingarkesat qelizore, Amiloidoza tumorale, Keqformimet e organeve, etj. N kuptimin m konkret, termi Tumor emrton nj mas ose nj plus ind, q krijohet nga rritja tumorale. Rritja tumorale sht nj rritje e veant, shum e shpejt, e pafundme, e pakoordinuar dhe biologjikisht e paorientuar, veti q e dallojn at nga t gjitha rritjet e tjera fiziologjike dhe patologjike. [Termat e Patologjis, Shyqyri Subashi]

Llojet e tumoreve:
Llojet e tumoreve jan t shumta, dhe n prgjithsi mund t grupohen n dy grupe kryesore: Beninj dhe Malinj. Mes ktyre dy tumoreve ekzistojn lloje t shumta tumoresh, drejtimi i t cilve sht gjithnj drejt atij malinj, prej t cilve mund t prmendim: Tumor anaplazik, brun, cistik, cistiko-solit, embrional, granulozoqelizor, gjigantoqelizor i kocks, heterolog, heterotipik, histoid, homolog, tumor i blastems, i qelizave A, i qelizave B, i qelizave G, i qelizave Leydig, i qelizave Sertoli, i trupit karotid, tumor infiltrativ, inflamator, me malinjitet lokal, me malinjitet potencial, me malinjitet t lart, me strom t ndryshuar, metastatik, migrues, miksoid, mikst, mikst i gjndrave t pshtyms, mukoepidermoid, primar, sekondar, solid, stromal, teratoid, viloz dhe xhelatinoz. Tumori Beninj: Tumor, evolucioni i vetvetishm i t cilit sht lokal dhe nuk jep metastaza, prandaj nuk e rrezikon shum jetn e t smurit dhe si rregull nuk jep vdekjen e personit q e ka at. Megjithat, edhe tumori beninj mund t rrezikoj individin nprmjet komprimimeve dhe efekteve t tjera lokale, ndryshimeve sekondare q mund t psoj ose t aktivitetit hormonal q mund t shfaq ai. Tumori Malinj: Sinonim i kancerit. (Ky sht kanceri apo tumori femr, n gjuhn e popullit).

sht Kanceri?
N nj kuptim t gjr (pa u shoqruar me ndonj specifikim tjetr) termi Kancer shpreh proliferimin malinj t nj linje t caktuar qelizore, evolucioni i vetvetishm dhe prfundimi i t cilit sht vdekja e personit, zakonisht e lidhur me ndikimet lokale t tumorit primar dhe/ose t metastazave si dhe me ndikimet serioze n gjendjen e prgjithshme t organizmit. N kt kuptim, ai sht sinonim i termit Tumor Malinj. N kuptimin m t ngusht, m konkret dhe m t sakt, termi Kancer shpreh nj tumor malinj vetm t indit epitelial. (Shih Karcinomn).

Llojet e kancerit:
Kanceri mund t shfaqet n forma t ndryshme, n pjes dhe organe t ndryshme t trupit. Prej ktu, jan emrtuar lloje t ndryshme t kancerit n varsi t organeve ku ai shfaqet, si pr shembull: Kanceri i gjirit, i mushkrive, i kocks, i lkurs, i gjakut, i stomakut, i zorrve, i mlis, i ezofagut, i vagins, i prostats, i veshkave, i pankreasit, gjndrave limfatike, i fshikzs s urins, i testikujve, i shtylls kurrizore, i trurit, etj.

sht Karcinoma?
Karcinoma sht nj Tumor Malinj, q e merr zhvillimin nga indet e ndryshme epiteliale dhe q krijon struktura t ngjashme me to. Pothuajse sht sinonim i termit Kancer. Po kshtu edhe llojet e karcinoms jan t shumta, ashtu si t kancerit dhe tumorit, nisur nga lidhja q kan kto terma me njri-tjetrin.

Shkaqet e ksaj smundje:

Shkaqet e kesaj smundje n mjeksin shkencore moderne jan ende t panjohura, por megjithat, ata ia

veshin shkakun disa lndve kimike, disa rrezatimeve t rrezikshme apo gjenetiks, gj e cila nuk mund t vrtetohet, dhe kshtu q m shum ata flasin pr shpjegimin e asaj q ndodh n realitet pas shfaqjes s smundjes, dhe jo pr shkaktart e saj kryesor. Tek kuruesit musliman ekziston nj mundsi tjetr pr t qen shkaktare e kancerit apo smundjeve t tjera q nuk u njihen shkaqet, e ajo ka t bj me xhint, apo me shpirtrat e kqinj, t cilt mund t futen n trupin e njeriut ose ta dmtojn at edhe pa u futur n trupin e tij, si rezultat i nj magjie, syri t keq apo shkeljes s tij. Dhe kjo sht dika q nuk mund t mohohet nga mjeksia moderne, pr shkak se ata nuk mund ta vrtetojn t kundrtn e ksaj dhe as ta hedhin posht at me prova dhe fakte. Profeti Muhamed (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi t!) ka thn: Murtaja sht shpim i armiqve tuaj prej xhinve, dhe vdekja prej saj sht martiritet pr ju. [Hadith i sakt. Sahih et Targib uet Terhib, 1404]. Murtaja sht nj smundje ngjitse shum e rnd, q shkaktohet nga nj virus i posam, prhapet shum shpejt, shfaqet me zjarrmi e dobsi t madhe, me dhembje t forta n kok, n qaf etj. dhe sjell vdekjen. Po kshtu, edhe kanceri si dhe smundje t tjera t ngjashme, mund t krahasohen me murtajn pr nga shkaku dhe pasojat e tyre.

Si lind, si shfaqet dhe si zhvillohet kanceri?

Kanceri lind nga nj qeliz e vetme normale, e cila shndrrohet vetvetiu (pr shkaqe t panjohura) n qeliz kancerore duke kaluar n faza t ndryshme, dhe duke formuar kshtu masat tumorale malinje. Kto ndryshime ndodhin si rezultat i ndikimit t faktorve gjenetik t individit me nj ose m shum prej tre faktorve t jashtm, q jan: Faktort material kancerogjen, si pr shembull: rrezet ultravjollc dhe rrezet e dmshme. Faktort kimik kancerogjen, si pr shembull: prbrsit e duhanit, Aflatoksina (nj ndots ushqimor) dhe Arseniku (nj ndots i ujit t pijshm). Faktort biologjik kancerogjen, si psh: disa lloje smundjesh t shkaktuara nga disa viruse (si virusi i Hepatitit, i Sidas, etj.), mikrobe apo parazit. Ka qindra lloje qelizash po kshtu edhe qindra lloje kanceri. Jeta e do qelize sht planifikuar t veproj nprmjet instruksioneve t kodifikuara, t quajtura gjene t cilat mbahen n brthamn e tij. Kto u tregojn atyre si t veprojn, kur t ndahen, kur t riprodhojn dhe kur t vdesin. Kur udhzimet lidhur me shumfishimin apo vdekjen e qelizave jan t gabuara qeliza mund t filloje t ndahet n mnyr t pakontrolluar dhe nuk vdes n kohen e duhur. N kt mnyr kanceri nuk ndjek udhzimet e duhura q bjn ndarjen e drejt t qelizave. Sa her q qelizat ndahen udhzimi i keq riprodhohet dhe n kt mnyr vazhdon shumfishimi i pakontrolluar i qelizave. Kto qeliza shumfishohen shum shpejt, mblidhen n t njjtin vend dhe formojn at q e quajm tumor. Qeliz kancerore e Gjirit Qeliz kancerore e Trurit

Qeliz kancerore e Prostats

Fakte dhe statistika:

Kanceri sht nj prej shkaqeve kryesore t vdekjeve n t gjith botn. Kjo smundje ka shkaktuar 7.4 milion vdekje (rreth 13% t vdekjeve t prgjithshme) n vitin 2004, dhe 7.9 milion vdekje n vitin 2007. Vdekjet e shkaktuara nga kanceri jan gjithnj n rritje, sa q n vitin 2030 parashikohet q numri i vdekjeve prej kancerit t rritet n 12 milion vdekje. Kanceret q prekin mushkrit, stomakun, mlin, kolitin dhe gjirin, jan m t shumtat e kancerve q shkaktojn vdekje n do vit. Llojet m t prhapura t kancerit n t gjith botn jan: Tek burrat: Kanceri i mushkrive, i stomakut, i mlis, i kolitit, i ezofagut dhe i prostats. Tek grat: Kanceri i gjirit, i mushkrive, i stomakut, i kolitit dhe rektumit, i qafs s mitrs. Prej faktorve kryesor q shkaktojn kancer, jan: Pirja e duhanit, mbipesha dhe obesiteti, ngrnia e pakt e perimeve dhe frutave, alkooli, llojet e smundjeve t transportueshme seksualisht (si AIDS dhe HPV), ndotja e ajrit n vendet e qytetruara, tymi i shkaktuar nga djegia e lndve t ngurta brenda banesave.

Trajtimi i kancerit n mjeksin shkencore moderne:

Pr fat t keq, vrejm se shumica e t smurve me kancer, menjher sa msojn se jan prekur nga kanceri, pa u menduar fare drejtohen tek trajtimet q ekzistojn sot n formn e kimioterapis, radioterapis, apo operacioneve kirurgjikale, por q t gjitha kto lloj trajtimesh kan pasoja t rrezikshme n shkatrrimin e pjess s mbetur nga shndeti i organizmit dhe fuqis e tij. Kimioterapia q u bhet t smurve me kancer vepron n helmimin e qelizave kancerore t cilat shquhen pr shpejtsin e madhe n zhvillim, por n t njjtn koh, kimioterapia vret dhe shkatrron qelizat e shndetshme dhe t domosdoshme pr organizmin dhe imunitetin e tij ndaj smundjes, si dhe mund t shkaktoj dme katastrofike n organet m t rndsishme t trupit, si mlia dhe veshkat, madje edhe n zemr dhe mushkri. Trajtimi me radioterapi vret qelizat kancerore, por ai djeg dhe shkatrron qelizat, indet dhe organet e shndosha. Kimioterapia dhe radioterapia, n fillim t praktikimit t tyre i zvoglojn prmasat e tumorit, por me vazhdimin e prdorimit t tyre m gjat, nuk kan m asnj efekt kundr tumorit. Kur organizmi t dobsohet nga radioterapia dhe t ket mbartur shum helme nga kimioterapia, sistemi imun i tij do t ket dshtuar dhe do t jet shkatrruar trsisht, ndaj shohim q i smuri preket nga shum smundje t stomakut dhe rregullime t ndryshme. M e rrezikshmja nga t gjitha ato q u than m sipr sht se: trajtimi kimioterapik dhe radioterapik i bjn qelizat kancerore t krcejn dhe t bhen m rezistuese dhe m t vshtira pr ti hequr! Kurse operacionet kirurgjikale mund t shkaktojn prhapjen e qelizave kancerore n vende t tjera t trupit. Kshtu q, m e mir pr t smurin mund t jet moskurimi se sa kurimi i till, kur dihet se ilai apo trajtimi q i bhet sht i dyshuar n suksesin e tij apo sht thuajse i pashpres, madje m shum i

dmshm se sa i dobishm, dhe q m shum e shpejton vdekjen dhe vuajtjet e t smurit dhe t afrmve t tij, qoft shpirtrisht apo edhe materialisht. Kshtu q, zgjidhja m e mir dhe e vetmja, sht ajo e t kthyerit tek trajtimet natyrale barishtore, pr kt smundje t rrezikshme, si dhe pr t gjitha smundjet e tjera, t cilat mjeksia shkencore moderne ka dshtuar ti kuroj me gjith modernizimin dhe teknologjin e saj.

Trajtimi i kancerit n kulturn mjeksore arabe:

Kanceri ka qen i njohur q n mjeksin e lasht greke, t cilt e kan marr nga ajo egjiptiane dhe e vendeve t Irakut t sotm. Mjekt e vjetr musliman gjithashtu, e kan njohur kancerin, e kan diagnozuar at, e kan ndar n lloje t ndryshme, si dhe e kan trajtuar me mnyra t ndryshme kurash natyrale. Prej ktyre mjekve prmendim Er Razi, Ez Zahravi, Ibn Sina (Avicena), etj. Prej mnyrave t prdorura nga arabt pr kurimin e kancerit, prmendim: Ilae q merren nga goja, t cilat jan dy llohesh: Lnd bimore dhe lnd shtazore. Prej lndve bimore prmendim: Shtar (veratrum album), Artemisia Absinthium, kamomil, Valeriana Officinalis, rrush arushe, dllinj, Cemun, Asarum europaeum, Myristica fragrans, Andropogon nardus, Narcissus poticus, trik, zambak, fara e zez, mjalt drize natyral, hurdhr, qep, Commiphora-myrrha, Ferula Assa-foetida, uj Zemzemi, etj. Kurse prej lndve shtazore prmendim: qumshtin e deves, gaforret e ujrave t mbla dhe mishin e gjarprinjve. Ilae q prdoren nga jasht mbi vendet e prekura dhe t qelbzuara, me qllim t ndalimit t zhvillimit kanceror dhe t qelbzimit. Pr kt qllim jan prdorur lnd minerale, si: qeramik, plumbi dhe produktet e tij, katrani, acetati i bakrit, kripa, uj squfuri, bakr, etj. Lnd shtazore, si: sfungjer, lepur, vez, gjak, gaforre, breshk, brir deveje, iriq, palc kocke, thundra kafshsh, krmij, etj. Dhe m shum se 100 lnd bimore, prej t cilave: fiku i Egjiptit (Ficus sycamorus), arra, farat e bims Arisarum vulgare, bath, marule gomari, thjerrz, Acanthus mollis, Pistacia lentiscus, narcis, myrrh-tree, jamball, kopr, lis, shafran, mustard, etj. Kurimi me yshtje dhe kndim nga Kurani dhe nga lutjet e posame profetike, t cilat mund t bhen prkrah kurave t tjera natyrale dhe bimore, sepse si thot Allahu n Kuran: Ne shpallim nga Kurani at q sht shrim dhe mshir pr besimtart, e q mohuesve keqbrs u shton vetm humbje. [El Isra, 82].

Dieta ushqimore dhe stili i jets:

Ushqimi i par dhe kryesor i ktyre qelizave t kqia sht sheqeri i rafinuar. Me ndalimin e ksaj lnde, i presim kancerit ushqimin e tij kryesor. Pr zvendsimin e sheqerit duhen prdorur vetm zvendsues natyral si: melasa apo fruti i thar, por me prmasa shum t vogla. Edhe kripa e tavolins prmban lnd kimike zbardhuese, prandaj ndrroje at me kripn natyrale t detit. Qumshti (me prjashtim t qumshtit t deves) dhe produktet e tij shkaktojn glbaz dhe mukoz n organizm, sidomos n kanalet e tretjes, dhe kanceri ushqehet me kt mukoz. Me eliminimin e qumshtit t kafshve dhe me zvendsimin e tij me qumshtin e sojs apo t orizit, t pambltuar, i smuri i ka

br qelizat kancerore t uriten dhe t mbesin pa ushqim. Qelizat kancerore lulzojn n mesin e acideve, t cilat prodhohen nga ushqimi i pasur me mish, veanrisht me mish t kuq. Shumica e mishrave t tregut prmbajn antibiotik t akumuluar dhe hormone parazitare, dhe t gjitha kto jan t shum t dmshme, veanrisht pr at q vuan nga kanceri. Pr ta br organizmin sa m bazik dhe t shndetshm, rreth 80 % e ushqimit duhet t jet prej perimeve t freskta, drithrave, pak farra e t thata (bajame, arra) dhe pak fruta. Kurse pjesa tjetr e ushqimit prej 20 % mund t jet ushqim i gatuar (i zier) ku prfshihen edhe bishtajoret (bizelja, fasulja). Lngu i perimeve t freskta prodhon enzima t gjalla dhe t lehta pr tu thithur dhe pr tu tretur, t cilat arrijn shum shpejt n qeliza, brenda 15 minutave, dhe ushqejn e forcojn qelizat e shndetshme. Larg kafes, ajit (prve ajit t jeshil), okallatave dhe do gjje q prmban kafein. N vend t tyre prdor ajin e jeshil, sepse ai ka shum efekte antikancerore. Preferohet t pihet uj i pastr, i kulluar dhe i mbajtur n nj en prej balte, sepse kjo eliminon shum prej helmeve dhe kriprave t rnda q prmban uji i ezms. Forcimi i sistemit imun me ushqime plotsuese i jep mundsin qelizave mbrojtse t trupit q t shkatrrojn qelizat kancerore. Kanceri sht nj smundje q i ka rrnjt n mendje, n trup dhe n diapazone t tjera, gj q do t thot se ekzistenca e nj shpirti optimist dhe me gjallri do ta ndihmoj shum organizmin pr luftimin e kancerit. Kurse zemrimi, zilia, inati dhe mostolerimi e vn trupin n tension dhe n gjendje acide. Prandaj, njeriu duhet ta dij se ai sht m lart se kufijt materiale t Qeliz kancerore e sulmuar nga trupit t tij dhe t ngrihet lart me shpirtin e tij pr t jetuar tolerancn, sistemi imun dashurin dhe knaqsin, pr hir t Zotit t tij dhe pr t arritur knaqsin e Zotit t tij, duke br nj jet t pastr dhe n bindje ndaj Zotit t tij, dhe kshtu i jep trupit fuqi pozitive. Qelizat kancerore nuk mund t jetojn n nj ambjent t pasur me oksigjen, kshtu q sht e domosdoshme kryerja e disa ushtrimeve t lehta t trupit dhe t frymmarrjes s thell pr ta uar oksigjenin n t gjitha pjest e trupit dhe qelizat e tij.

ASTMA, ALERGJITE DHE SINUSITI

Astma sht nj smundje kronike q prek aparatin e frymmarrjes dhe kanalet e saj, duke uar n bllokimin e ktyre rrugve si rezultat i ekzistencs s glbazave n to dhe i trheqjes s muskujve, dhe kshtu shkaktohet vshtirsi n frymmarrje pr nj far kohe n form krizash t shoqruara me gulim n gjoks (z tipik nga marrja frym me zor) dhe ndonjher me koll. Nga shkaqet e ksaj smundje sht ndikimi alergjik nga nuhatja e disa lndve q shkaktojn alergji n mushkri , nga pjalma e pemve dhe lulet e tyre n stinn e pranvers n prgjithsi, nga pluhuri, nga disa lloj parfumesh dhe erra naftrash, etj. Qelizat e sistemit imun lshojn n trup disa lnd kimike q shkaktojn simptoma t ndryshme me an t cilat dallohen krizat e alergjis, ndr t cilat edhe ngacmimi i teprt i mukozs s humndve e cila on n mbylljen e kanaleve alergjike t mushkrive. Disa krkime shkencore kan arritur n prfundimin se ekzistojn disa lloj mikrobesh q e shkaktojn kt gjendje astmatike dhe kjo sht e vrtet, dhe shkaku i ktij vrtetimi nga ana jon sht se kur kemi prdorur disa lnd bimore antibiotike n kt rast, ka dhn rezultate t shklqyera. Pas eksperimentimit t ktyre bimve t sigurta, u vrtetua shkencrisht dhe n mnyr t prer mundsia e prdorimit t tyre pr t gjitha moshat n sasi prkatse, duke ditur se kto bim nuk kan asnj lloj prmbajtje helmi, madje ato mund t prdoren edhe nga gruaja shtatzan pa asnj lloj frike sepse ato nuk shkaktojn asnj dm apo efekt ansor, as tek ajo, as tek fmija. Kjo sht vrtetuar edhe me an t provs s drejtprdrejt tek njerzit e smur dhe rezultatet kan qen t shklqyera. Prqindja e prmirsimit shkon 60-70% gjat muajit t par nga marrja e ksaj kure bimore, dhe brenda dy muajve, pritet qe t gjitha simptomat e smundjes (astms) te zhduken totalisht dhe pacienti mund ti flak pa frik t gjitha ilaet kimike q ka marr pr kt rast, duke prfshir edhe aparatet e sprkatjes q veprojn n zgjerimin e kanaleve t frymmarrjes. Po kshtu edhe n rastet kur astma ka qen e shoqruar nga glbaza, rezultatet kan qen gjithashtu t shklqyera dhe e verdha e gjoksit, glbaza, kolla dhe gulmet nga t cilat vuante i smuri jan zhdukur prfundimisht. Padyshim q kjo vrteton edhe nj her veorin e ktij ilai bimor, me ane te cilit ekziston mundesia e dhenies fund nj her e prgjithmon astms kronike, qoft edhe nse pacienti ka vuajtur prej saj qysh prej 10-15 vjetsh, e Zoti e ka ne dore sherimin dhe gjithcka, kurse ne kemi per detyre te marrim shkaqet e caktuara nga Zoti per sherim.

ALERGJITE
Prkufizim dhe vshtrim i prgjithshm: Alergjia sht nj reagim armiqsor i sistemit imun ndaj nj substance q normalisht do t konsiderohej e padmshme. Reaksionet alergjike shkaktohen nga ekspozimi ndaj alergjeneve. Nj alergjen sht nj protein q organizmi e vlerson si t huaj dhe t rrezikshme. Alergjent mund t jen ushqime t veanta, toksina t mjedisit, poleni i luleve dhe pemve, myku, morri i bimve, zemrimi shtazor dhe nj mori irrituesish t tjer. Menjher pas ekspozimit ndaj nj alergjeni, sistemi imun lshon antitrupa specifike pr t shkatrruar kt alergjen armik, duke angazhuar nj seri komplekse veprimesh q prfshijn nj sere reaksionesh biokimike. M pas, kto kimikate prodhojn nj inflamacion ose simptoma t tjera t nj reagimi alergjik. Reagimet alergjike mund t jen nga m t lehtat deri te m t rndat, ku kshilla profesionale mjeksore e menjhershme bhet e domosdoshme. Simptomat: N simptomat e prbashkta t reaksioneve alergjike tipike prfshihet: vshtirsia n frymmarrje, prflakja, prskuqja e syve, kruajtja dhe lotimi i tyre, teshtima, kollitja, kruarja, sekrecionet e hundve, mufatja, nxehja e fytyrs, rrethi i errt nn sy, kullimi i hundve, njtja, urtikaria, t vjellat, shtrngimet e stomakut dhe acarimi i zorrve apo njtja e tyre. Reaksionet m t rnda prfshijn shtrngim t kanalave bronkiale (astma), vshtirsi n frymmarrje apo edhe kriz anafilaktike, e cila mund t bhet vdekjeprurse nse nuk trajtohet n koh. Alergjit mund t rezultojn gjithashtu n stresimin e sistemit t tretjes, n gazrat e zorrve dhe n mostretjen e ushqimit apo keqtretjen e tij. Njerzit e ndjeshm mund t ndiejn edhe pezmatim n gjuh ose n goj. Llojet e Alergjeneve q shkaktojn reagim alergjik: Alergjenet e mjedisit: ku prfshihen lndt kimike, toksinat, myqet, pluhurat e irritues t tjer n mjedisin ton, t cilat e bjn rrug t tyre ajrin ton, shtpit tona, ujin dhe ushqimet tona. Alergjenet ushqimor: jan zakonisht ushqime t padmshme, por q shumica e njerzve nuk i plqejn. Shkaktart e zakonshm t llojeve t ndryshme t Alergjive: Shumica e alergjeneve apo shkaktarve t zakonshm t alergjive ndeshen n katr kategori kryesore: Kontakti, Glltitja, Nuhatja dhe Injeksioni. Nse jeni alergjik, ju shpeshher jeni t ndjeshm ndaj m shum se nj substance. Alergjent e Kontaktit mund t jen bim t tilla si dredhka helmuese lisi dhe valanidhi, bizhuteri, produkte shtpiake pr pastrim, duke prfshir edhe saponjt dhe detergjent t tjer, apo produktet e zbukurimit t tilla si ato kozmetike dhe ngjyrat e flokve. Alergjent e Glltitjes prfshir ushqimet, ilaet, si dhe metalet e rnda n ujin t pishm. Ushqimet m t shumta q shkaktojn reaksione alergjike jan: gruri, misri, qumshti dhe produktet e tij, e bardha e vezs, domatet, soja, guackat e detit, kikirikt, okollatat, si dhe ngjyrat e ushqimit, aditivt dhe pesticidet. Kurse prej medikamenteve q shkaktojn reaksione alergjike prmendim aspirinn, ilaet nonsteroidal anti-inflamator (NSAIDs), dhe antibiotikt si Amoxicillin dhe penicilina. Alergjent e Nuhatjes, ku prfshihen produktet kimike ajrore dhe tymi, tymi i duhanit, inati shtazor, zhgualli i

kacabunjve, pluhuri i morrave t bimve, sporet e mykut, nxjerrjet e makinave dhe kamionve, dhe poleni i bimve t tilla si bari, pemt, dhe barrat e kqija. Alergjent e Injeksioneve, prfshir ktu pickimin dhe thumbimin e insekteve dhe, n disa raste, medikamentet injektuese (duke prfshir edhe vitaminat sintetike-artificiale t farmacis). Shkaqet e Alergjive: N prgjithsi, shkaqet kryesore pr alergji dhe ndjeshmri kan t bjn me dietn ushqimore dhe stilin e jetess, dhe kto shkaqe jan: Funksioni imun i pabalancuar, funksionet penguese t supozuar (si sht sindromi i "zorrs q pikon"), dhe mbingarkesa toksike. Secili prej ktyre shkaqeve n shkall t ndryshme, sht prgjegjs pr zhvillimin dhe vazhdimin e alergjis dhe ndjeshmris. Funksioni imun i pabalancuar: Nj sistem imun i pabalancuar rrit seriozisht rrezikun e reaksioneve alergjike. rregullimi dhe ekuilibrimi i sistemit imun t dikujt shkaktohet nga vaksinimet dhe imunizimet e prsritura n kohn e fmijris dhe n moshn madhore, nga dmtimi i flors s shndetshme pr zorrt dhe mbibesimi dhe mbshtetja tek antibiotikt dhe steroidet (sidomos pilulat contraceptive-pr ndalimin e shtatzanis). Ilae t tilla e ngatrrojn organizmin dhe sistemi imun i tij has probleme n dallimin e mikut nga armiku. Shkaqet e tjera t mosfunksionimit imun jan: dobsia e trashguar, mungesat ushqimore, dietat e prsritura dhe monotone, kimikatet n ushqim, si pesticidet dhe lndt ruajtse, si dhe tharma kronike dhe gjithnj n rritje e zorrve (Candidiasis). Dieta mesatare e nj pacienti alergjik normalisht prbhet nga 30 ushqime ose m pak, dhe ushqimet q ai ha m shpesh mund t bhen baz pr intolerancn ushqimore. Funksionet penguese t supozuar: Funksionet pengues jan mbrojtsit q e ruajn njeriun t bhet i ndjeshm ndaj substancave t ndryshme. Organizmi yn zotron tre sisteme mbrojtse: tretjen, mukozn dhe lkurn. Funksioni i par pengues pr ndjeshmrin ndaj ushqimeve, sht tretja. Nse dikush mund ta tres dhe ta prvetsoj nj ushqim normalisht, ai ose ajo nuk do t bhet i ndjeshm ndaj ushqimit. Tretja joadekuate pr fardo arsye qoft (infeksion, inflamacion, mosprvetsim), mund t rezultoj n kalimin e pengess s sistemit t tretjes. Copzat e patretura t ushqimit nuk prvetsohen nga gjaku, duke uar kshtu n alergji. Nj nga fajtort kryesor n pengesn e supozuar t tretjes sht "zorra q pikon." "Sindromi zorra q pikon", ose deprtueshmria e tepruar n aparatin e tretjes mund t oj n alergji. Tretja e dobt, konsumimi i alkoolit, prdorimi i ilaeve steroidale ose josteroidale anti-inflamator (NSAIDs), viralet, fungalet, infeksionet bakteriale, parazitt, pamjaftueshmria ushqyese, stresi i tepruar, antibiotikt dhe rrezatimet, jan q t gjitha shkaqe t mundshme t "zorrs q pikon." Pengesa e dyt sht mukoza q mbulon membranat e sinuseve dhe rrugt e frymmarrjes. Mukoz mbron trupin nga substancat q thithen, (pluhuri, poleni, lagshtia). Qllimi i mukuzs sht t fus n kurth do irritues apo grimc t huaj n mnyr q ato t dalin jasht. Kollitja i dbon grimcat e huaja dhe nse ato glltiten, ather acidi i stomakut dhe enzimat e sistemit trets i shkatrrojn ato. Mungesa e lagshtis dhe/ose ekspozimi ndaj irrituesve t mjedisit mund t dmtoj membrann e mukozs dhe t lejoj hyrjen e grimcave t huaja n gjak. Pengesa e tret sht lkura. do dmtim n lkur (arje, grvishtje, djegie, purra, apo defekte t tjera t lkurs), rrezikon pengesn dhe mund t shkaktoj senzibilizimin. Veshjet, plhurat dhe bojrat kimike, produktet e lavanderis, kozmetiket, parfumrat, locionet pas rrojs, kremrat, madje edhe ilaet e dits mund t shkaktojn reaksione alergjike. Djersa rrit mundsin e senzibilizimit, pasi ajo del kur lkura sht e nxeht dhe ent e gjakut n lkur jan zgjeruar. Prve ksaj, mungesat n uj dhe acidet yndyrore esenciale, rrezatimi ultravjollc, parregullsia hormonal, dhe stresi mund t pengoj procesin e riparimit t lkurs s dmtuar, duke ndjekur rrugn drejt alergjis dhe ndjeshmris.

Mbingarkesa toksike: ndotsit toksik luajn rol n krijimin e t gjitha alergjive, si dhe kontribuojn pr shfaqjen e artritit dhe t smundjeve autoimune. Sa m shum q t ngopet ushqimi yn dhe mjedisi me ndots dhe kimikate, aq m pak t fuqishm jan mekanizmat e trupit ton pr eliminimin e toksinave. Kur organet kryesore t helmimit bhen t paafta pr helmim t plot, nj model i alergjis kronike mund t zhvillohet. Qarkullimi i vazhdueshm i toksinave n trup sht barr mbi sistemin imun, i cili vazhdimisht prpiqet pr shkatrrimin e tyre. Nj sistem imunitar i mbingarkuar prfundimisht bhet tepr i ndjeshm dhe alergjik ndaj ushqimit, agjentve ajrore dhe kimikateve. Zhiva e Merkurit me t ciln mbushen dhmballt, mundet gjithashtu q t shkaktoj alergji, pr shkak t mnyrs se si merkuri, i cili sht liruar n trup n form avulli dhe pastaj sht ruajtur n organet dhe indet e tij, e dobson rnd funksion imun, si dhe shkakton potencialisht nj mori problemesh t tjera shndetsore serioze. Nse keni mbushje merkuri, kshillojm q ta hiqni dhe ta zvendsoni me lnd tjetr tek nj dentist holistik, i orientuar biologjikisht.

Testimi pr Alergjit: Nisur nga fakti se alergjit dhe simptomat e tyre jan t vshtira pr tu identifikuar, analizat pr alergji jan t rekomanduara, nse ju dyshoni se vuani prej tyre. Llojet m t zakonshme t testeve alergjike prfshijn: Kinesiology e aplikuar, ose Ak. Praktika AK sht n gjendje t prcaktoj marrdhniet mes gjndrave, muskujve dhe mosfunksionit t organeve, dhe se si kto mund t jen prekur nga ndonj alergjen armik. Shum praktikues t AK prdorin gjersisht shishka mostr pr shumicn e alergjeneve m t zakonshme, si ata ushqimor edhe ata mjedisor. Pacienti mban do mostr n kryerjen e AK-s. Ndjeshmria dhe dobsimi i trupit ndaj ndonjrs prej ktyre shishkave gjat testimit, sht tregues energjik q personi sht alergjik ose i ndjeshm ndaj mostrs q ai ose ajo ka n dor. NAET gjithashtu prdor kinesiology n prcaktimin e alergjive. Elektro ekzaminimi i lkurs (EDS): prdoret gjersisht n Evrop, dhe po prdoret gjithnj e m shum nga praktikuesit e shndetit holistik n SHBA. EDS sht n gjendje t ndaj mes dy llojeve t alergjive: atyre ushqimore dhe atyre mjedisore, duke lexuar rrugt energjitike t pacientit si t ishte ekspozuar ndaj nj shishe mostr t alergjeneve m t zakonshme. N duart e nj praktikanti t aft, EDS sht forma m efektive pr testimin e alergjive, dhe shpesh her e aft pr zbulimin e alergjive t fshehura, n zbulimin e t cilave kan dshtuar t gjitha metodat e tjera t testimit. Analiza IgG ELISA (testi Immunoserological i enzims s lidhur): Kjo analiz dallon nivelet e antitrupave IgG n gjak, t cilat jan liruar si pjes e nj prgjigje alergjike. Ky test sht nj metod shum efektive pr prcaktimin e alergjive ushqimore, sidomos alergjive t shkaktuara nga ushqimet q kan nj vonim efekti (24-96 or), para se t shfaqen. Testi me shpim ose grvishje t lkurs: Ky sht testi m i zakonshm q prdoret nga mjekt tradicional dhe specialistt e alergjive. Testi realizohet me shpimin ose grvishtjen e lkurs, pas t cilit, alergent e dyshuar futen n lkurn e dmtuar (zakonisht n krah ose n shpin) pr t par nse ndodh ndonj reaksion alergjik, t tilla si inflamacion rreth zons s shpuar apo t grvishtur. Nga t gjitha metodat e testimit, kjo rradhitet e fundit pr nga saktsia apo gjithprfshirja.

Mnyrat natyrale t zakonshme pr trajtimin e alergjive

Aromatherapy (Terapia Aromatike): Prdorimi i esencave vajtore t dobishme pr t ndihmuar n lehtsimin e

reaksioneve alergjike dhe stresit q mund t shkaktojn ato, ku prfshihet: Kamomili, Livando dhe Melisa. Ushqimi: Problemi me alergjin ushqimore dhe ndjeshmrit sht se 85% e tyre prfshijn reagime t vonuara, q manifestohen deri n 72 or pas konsumimit t ushqimit cnues. Simptomat mund t ndryshojn me kalimin e kohs, kshtu q, ndryshimi do t prsritet sa her q ekspozohet me dika t re. Prvetsimi i nj diete q prfshin nj shumllojshmri t gjer t frutave dhe perimeve t freskta jo alergjike, farat dhe bajamet, yndyra t pakta dhe proteina t kafshve por jo proteinat bylmetore, sht nj mnyr e shklqyer pr t luftuar simptomat e nj alergjie ushqimore t zgjatur. Dietat e tjera ushqimore efektive pr trajtimin e alergjive prfshijn: Eliminimi Ushqimor: Pasi alergjeni t jet identifikuar, hapi vijues sht ta eliminoni at nga dieta juaj. Fillimisht, ju duhet t prmbaheni plotsisht nga t gjitha ushqimet alergjike pr 60-90 dit. Pas ksaj periudhe, ju mund t filloni rivendosjen graduale t tyre n dietn tuaj. Ju gjithashtu duhet t ndryshoni ushqimet q hani do dit pr t shmangur zhvillimin e alergjive t reja. N shumicn e rasteve, kjo diet i mundson trupit t riparoj funksionin penges t zorrve, duke i br t mundur pacientve q t rivendosin ushqimet reaktive n dietat e tyre. Eliminimi i nj ushqimi alergjik mund t shkaktojn reaksione alergjike trheqje, kshtu q t jesh i prgatitur pr kt dhe ta dish se kjo sht dika normale. Alternimi Ushqimor: Nj mnyr pr tu siguruar q trupi po merr nj furnizim m t madh t ushqyesve nga ushqimi, dhe n t njjtn koh duke minimizuar rrezikun e ekspozimit ndaj ushqimeve alergjike, sht rritja larmike dhe alternimi ushqimor. Nj diet e alternuar sht nj nga masat e thjeshta dhe m t efektshme q dokush mund t marr pr t parandaluar dhe reduktuar problemet e alergjive ushqimore. N kt diet, ndrrohen ushqimet do katr dit. Kjo do t thot se personi q e mban kt diet nuk do e haj t njjtin ushqim m shpesh se nj her n do katr dit. Megjithat, sht e mundur q t konsumohet i njjti ushqim disa her n ditn e caktuar pr t. Ushqimi i kombinuar si duhet: N qoft se alergjit tuaja ushqimore jan shkaktuar nga tretja e dobt, e cila i lejon molekulave t ushqimit pr ti shptuar pengess s zorrs, kombinimi i duhur ushqimor mund t ndihmojn n rikthimin e tretjes s shndetshme. Rregulli i prgjithshm kosntaton se proteinat dhe karbohidratet niseshtore kurr nuk duhet t hahen n t njjtn koh. Proteinat mund t hahen me perime jo niseshtore. Karbohidratet (drithrat, patatet dhe perimet e tjera niseshtore) mund t hahen me t gjitha llojet e perimeve, si dhe me bishtajore. Frutat duhen ngrn vetm, pa u przier me ushqime t tjera; e njjta gj sht e sakt edhe me produktet e qumshtit. Masa pr kt diet buron nga ndryshimi n kohn q i duhet ushqimeve pr tu tretur. Disa ushqime nuk mund t thithen si duhet nse i kombinon me t tjera. Rezultatet e ksaj diete varen nga prgjigja individuale e organizmit t secilit pacient. Mjeksia bimore dhe alergjit: Ekziston nj larmi bimsh q ofrojn lehtsim nga alergjit, si sht goldenseal, sherbela e kuqe, dhe goldenrod. Pr t reduktuar mukozn, provoni regjs t till si yarrou dhe mirra (myrrha Commiphora). Kto ndihmojn pr t tkurrur prflakjen e indeve dhe pr t reduktuar sekrecionet dhe shkarkimet. Pr forcimin e aktivitetit imun, prdorni Echinacea, rrnjt e bims Astragalus, rrnj goldenseal, dhe paniculata Pfaffia (Suma ose xhensen brazilian). Kto barra mund t jen efektive dhe t sigurta pr trajtimin e sistemeve t dobsuara imune. Speci i kuq sht nj barishte e preferuar n mesin e barishteve pr trajtimin e pacientve alergjik. Prbrsi aktiv i tij sht nj anti-inflamator i fort, dhe ai rekomandohet pr ata q vuajn nga alergjia, prfshir edhe

pacientt e astms, si nj trajtim i thjesht dhe efektiv. Prdorja e specit t kuq n ushqime pr disa dit mund t sjell lehtsime. Ndonse bimt mjeksore kan dhn rezultate t shklqyera n reduktimin e simptomave alergjike, prdorimi i barrave pr trajtimin e alergjive sht nj shtje individuale. Disa barra t posame efektive antiinflamatore jan: hithrat thumbues, biloba Xhinko, dhe jamballi. Bim t tjera si skullcapi kinez, ephedra, dhe feverfeu jan marr n shqyrtim pr trajtimin e simptomave alergjike. Por sidoqoft, pacientt q jan n gjendje t rnd duhet t konsultohen me nj herbalist specialist. Nj nga simptomat kryesore t alergjive sht rregullimi gastrointestinal, duke prfshir edhe fryrjen, gazrat, dhimbjet e barkut, diarren, dhe t prziert. Bimt qetsuese mund ti lehtsojn kto simptoma (qetsues sht nj term i prdorur nga herbalistt pr t prshkruar nj barishte q ka efekt mbrojts n membranat e mukozs duke minimizuar acarimin e saj). Bimt m t prdorura n kt rast jan: altet, lvorja e vidhit, lngu i lakrs, bamjet, fenugreek, dhe aloe vera. Terapia me lngje: Nj shtrydhje e shpejt e perimeve organike pr 2-3 jav rresht mund t ndihmoj helmimin e trupit, duke prmirsuar kshtu aftsin e tij pr tu prballuar me alergjit. Dy kombinime t dobishme lngu pr kt qllim jan panxhari, karrota dhe kastraveci; ose karrota dhe selino. Pr m shum dobi, shtoni nj pjes t vogl nga rrnjt e xhenxhefilit n do kombinim lngesh. (Shih kndin e recetave ushqimore, pr m shum.) Stili i jets: Si dihet, parandalimi sht forma m e mir e mjeksis. Ktu po paraqesim disa udhzime pr stilin e jetess q mund tju mbrojn ju dhe fmijt tuaj nga zhvillimi i alergjive: Fmijt e porsalindur duhet t ushqehen me qumsht gjiri pr t paktn gjasht muaj pas lindjes, por koha ideale sht pr 18-24 muaj. N kt mnyr, fmija ka fituar nj sistem shum t shndetshm imunitar dhe rezistenc alergjike shum her m t lart n krahasim me bebet q nuk kan pir qumsht gjiri ose q kan pir vetm pr pak muaj. Vonimi i dhnies s ushqimeve t forta fmijve t posalindur sht gjithashtu e dobishme. Shumica e bebeve jan krejtsisht mire me shndet n qoft se atyre nuk i jepen ushqime t ngurta deri sa ata t mbushin t paktn gjasht muaj. Vonimi ose shmangia e imunizimit t foshnjave t porsalindur sht gjithashtu e rekomanduar, pasi q sistemi imun i tyre i sapoformuar nuk sht gjithmon i aft t manovroj aq shum vaksina q i bhen aktualisht foshnjave deri sa ata mbushin dy vje. Prve ksaj, shum prej prbrsve t vaksinave mund t jen t dmshme pr foshnjet, dhe shum prej tyre kan rezultuar n autizm, vshtirsi t zhvillimit, madje edhe n vdekjen e foshnjes. Nj tjetr mas paraprake jetese q mund t merrni pr veten dhe t gjith familjen tuaj sht t siguroni shtpin tuaj nga alergjia, sidomos dhomat e gjumit. N dhomat e gjumit, sigurohuni q t gjitha jastkt, batanijet, dhe mbulesat e tjera t shtratit t lahen s paku nj her n muaj, duke prdorur uj t nxeht. Zgjidhni gjithnj jastk e batanije apo mbulesa q mund t lahen, dhe mos lejoni t hyj n to (dhomat e gjumit) asnj kafsh shtpiake q mund t keni n shtpi, ose t paktn t mos flej me ju, n dhom. Qilimat, sixhadet, dhe materialet me lkur kafshe duhet t mbahen larg dhomave t gjumit pr shkak t kimikateve q ato prmbajn. N pjesn tjetr t shtpis suaj, i mbani t mbyllura t gjitha dritaret gjat kulmit t stins alergjike n qoft se vuani nga alergjia, dhe gjithashtu ndaloni do lloj tymi apo duhani brenda shtpis. Ozoni pastrues mund t ndihmoj n minimizimin e prhapjes s alergeneve ajrore, ndrsa dehumidifiert mund ta ruajn shtpin tuaj nga lagshtia, duke ndihmuar n parandalimin e shtimit t mykut.

Uji: Pr njerzit me alergji dhe ndjeshmri, sht shum i rndsishm hidratimi i mir. Tet deri n dymbdhjet gota uji t prditshme jan t rekomanduara. Pirja e ujit tridhjet minuta para ngrnies, dhe vonimi e pirjes s ujit deri n dy or pas ngrnies sht zakonisht e kshilluar. Nse ju konsumoni kafe, ose produkte me prmbajtje kafeine, ose kur hani mish t rnd, sasia e ujit q pini duhet t shtohet edhe m shum.

Inflamacioni alergjik i hundve (Sinusiti):

Inflamacioni alergjik i hundve (Sinusiti) i ngjan smundjes s astms, por n rastin kur i shfaqet lndve q shkaktojn alergjin, t cilat lshojn lndn e quajtur Histamine dhe kjo e fundit shkakton infeksionin e hundve, nxjerrjen e sekrecioneve (qurreve) dhe kruajtjen e syve dhe qepallave t syve.

KSHILLA PR T SMURT ME ASTM, ALERGJI DHE SINUSIT

Mola, nj kandrr mikroskopike me dy krah, sht nj nga shkaqet kryesore t astms dhe sinusitit apo rhinitit, dhe ajo gjendet n dyshek, jastk, tapete, n pluhurin e ajrit, etj. por m shum gjendet te dyshekt, sepse aty gjen fibrat pas t cilave qepet dhe errsirn q dshiron, pasi q rrezet ultraviolet jan vrasse t tyre. Prej ktu, m posht do t japim disa kshilla q ndihmojn pr kaprcimin e ksaj smundje, qoft e shkaktuar nga mola apo nga faktor t tjer: Lani jastkt dhe araft me uj t nxeht dhe i lini n diell q t marrin rrezet e tij n mnyr direkte. Mos v n osni t p t vazhdimisht. po mok t n hom n t s murit, p rn rysh uh t ti p stroni mir to

Lani kokn sa m shum t mundeni gjat javs, s paku tre her, pr t pastruar zbokthin me t cilin ushqehet mola. Kshillohet vendosja e nj luge t madhe nga uthulla e molls n ujin me t cilin lan kokn. Lani mbulesat dhe batanijet e t gjith familjes vazhdimisht n mnyr t rregullt. Ajrosni dhomn dhe mundsoni q rrezet e diellit t futen n t. Pr kurimin e gjendjes s nxjerjes s sekrecioneve dhe t infeksionit t pjess s siprme t sistemit t frymmarrjes kshillojm q t prdoret menjher uthulla e molls ose e rrushit, ose xhenxhenfili, duke

marr nj lug t madhe dhe ta prziesh me nj got uj, pastaj ta mbltosh me nj lug t madhe mjalt dhe ta pish. Kt mund ta prsritsh disa her gjat dits dhe nats menjher n shfaqjen e ktyre simptomave. Largoju rritjes s kafshve shtpiake dhe t zogjve brenda shtpis, ose s paku t mbahen larg dhoms s smurit. Pr kurimin e t vjells s hidht q zmbrapset nga stomaku kshillojm t pini nj got lng kamomili n mngjes dhe nj got lng koperi n mbrmje. Kshillohet q ngrnia e darks t bhet hert, 2-3 ore para fjetjes. Bllokimi i arterieve apo ngushtimi i tyre shkakton simptoma t ngjashme me kto t sinusitit, dhe pr kt kshillojm prdorimin e uthulls s hurdhrs sipas programit t caktuar q e gjeni n faqen ton. Simptomat e astms shtohen edhe m shum gjat nats tek t prekurit nga alergjia apo infeksioni i sinuseve, si rezultat i grumbullimit t sekrecioneve q vijn nga sinuset n rrugt e siprme t frymmarrjes nga q nuk nxirren n mnyr t rregullt gjat gjumit. Prandaj, mos e neglizho kurimin e problemit t sinuseve dhe kujto se formula jon bimore sht zgjidhja m e mir pr dhnien fund problemit tuaj brenda nj kohe t shkurtr, me lejen e Zotit t Lart. Paksimi i simptomave t smundjeve alergjike, veanrisht ato t astms, mund t ndodh edhe me largimin nga prdorimi i lndve t dmshme pr sistemin e frymmarrjes, si sht duhani, thithja e aromave t ndryshme (temjanet), bojrat, prdorimi i parfumeve t ndryshme brenda shtpis, etj. Kshillojm zonjat q t mos neglizhojn n prdorjen e maskave t gojs dhe hundve gjat prdorimit t lndve pastruese kimike n shtpi, pasi q jan vn re raste t ramatizms q jan shkaktuar nga thithj l n v kimik p stru s si Fl sh h Clor x. Ju kujtojm se astma sht smundje me pasoja t rnda pr jetn, sa q n do 250 vdekje q ndodhin n bot, njra prej tyre sht pr shkak t astms, sipas statistikave t Organizats Botrore t Shndetit. Po sipas ktyre statistikave, astma vihet n rradh me diabetin dhe cirrozn e mlis pr nga numri vjetor i pacientve (15 miljon raste) q kan kaluar n invalid pr shkak t ktyre smundjeve, gj e cila tregon pr prhapjen dhe rrezikun e saj.

BRONKITI
Bronkiti sht nj inflamacion, akut ose kronik, i bronkeve (kanalet e mdha t frymmarrjes q lidhin mes gabzherrit dhe mushkrive). Ky inflamacion shkakton shtim t sekrecioneve mukoze q dalin gjat kollitjes. Kujdes: Nse gjendja e t smurit vazhdon gjithnj e n prkeqsim, ekziston rreziku i kthimit t ktij bronkiti n Pneumoni, kshtu q duhet kujdesur q t vizitohesh te mjeku pr t marr masat e nevojshme.

Llojet e Bronkitit Bronkiti mund t jet akut, afat-shkurtr ose kronik, q vazhdon pr nj koh t gjat. Bronkiti akut karakterizohet nga kolla e thell dhe e that ose e lagsht, por q nuk zgjat m tepr se 1-2 jav. Ky bronkit rezulton zakonisht nga nj ftohje, ose grip apo n ndonj rast edhe nga sinusitis. Edhe mundsia virale apo bakteriale sht gjithashtu e pranishme. Bronkiti kronik ndodh zakonisht pa iu ekspozuar agjentve efektiv, dhe shpesh mund t ndodh si nj avancim i bronkitit akut. Ky bronkit mund t vazhdoj pr muaj me rradh ose t prsritet n periudha kohora t caktuara. Prve kollitjes, bronkiti kronik mund t shoqrohet me grhitje dhe/ose vshtirsi n frymmarrje. Simptomat e Bronkitit Simptomat e t dy llojeve t Bronkitit, akut dhe kronik, prfshijn koll t thell, t that, ose me lagshti dhe inflamacion t rrugve bronkiale t frymmarrjes. Simptomat e tjera mund t prfshijn t dridhura, temperatur, prodhim t teprt t mukozs dhe nevoj pr pshtyrje t shpesht t glbazs dhe pshtyms. T dy format e bronkitit mund t rezultojn gjithashtu n dobsim t funksionit imun n organizm, duke uar n sensibilitet m t madh ndaj faktorve t jashtm, duke prfshir ktu infeksionet dhe pneumonin. Shkaqet e Bronkitit Bronkiti akut shkaktohet zakonisht nga infeksione bakteriale apo virale, alergji ushqimore, alergji dhe toksina t mjedisit. Ai mund t shkaktohet edhe nga ekspozimi t ftohtit. Bronkiti kronik mund t shkaktohet nga t gjith faktort e msiprm, si dhe nga pirja e duhanit apo thithja e tymit t tij n ato vende ku pihet duhani. T dy format e bronkitit mund t rezultojn gjithashtu nga t ftohtt, gripi, ose sinusiti. Sipas disa studimeve t fundit nga disa mjek amerikan, shumica e rasteve me bronkit, pr t mos thn t gjitha rastet e studiuara, kan qen shkaktuar nga faktor viral dhe jo bakterial, kshtu q prdorimi i antibiotikve nuk sjell asnj lloj dobie n trajtimin e Bronkitit, prkundrazi, mund t sjell dmtime n sistemin imun, si dhe efekte ansore t ndryshme. Kshtu q trajtimet m t mira dhe t vetmet pr Bronkitin, jan ato natyrale.

Trajtimet natyrale pr kurimin e Bronkitit

Terapia aromatike: Thithja me hund e avujve t esencave vajore t bergamotit, eukaliptit, livandos, pishs, dhe drurit t Sandalit, mund t ndihmoj pr t lehtsuar simptomat e bronkitit. Bergamoti, dru Sandali, dhe trumza jan gjithashtu t dobishme pr paksimin e prodhimit t mukusit. Dieta ushqimore: Nse vuani nga bronkiti, duhet t eliminoni ushqimet q ju shkaktojn alergji apo ndjeshmri. Prve ksaj, duhet t shmangni t gjitha sheqerrat dhe produktet e sheqerit, niseshten, sojn, misrin, grurin dhe nnproduktet e tij, pijet e mbla, ushqimet e prpunuara komerciale dhe ato t skuqura, si dhe t gjitha ushqimet q prmbajn lnd artificiale, t tilla si shtesat, ngjyrat, aromat, dhe ruajtsit. Po kshtu, minimizoni konsumimin e vezve, qumshtin dhe produktet e tij, kafen dhe produkte t tjera q prmbajn kafein. T gjitha frutat duhet t shmangen n qoft se keni bronkit, sidomos bananet pasi ato nxisin prodhimin e mukusit. N fillim t simptomave, hani ushqime t nxehta, erza organike, t tilla si speca djegs, hudhr, xhenxhefil dhe qep, n mnyr q t hapni pasazhet e ajrit pr t inkurajuar eliminimin e mukusit. Erza t tilla si mustarda dhe rrepa mund t jen gjithashtu t dobishme pr kt qllim. Prqendrohu te ushqimet organike (natyrale), t plota (t parafinuara dhe t paprpunuara) dhe t freskta, arrat dhe farat organike. Hudhra dhe qepa duhet t jen t pranishme vazhdimisht n ushqimet tuaja, pr shkak t dobive t mdha t tyre pr shndetin e mushkrive dhe t sistemit t prgjithshm t frymmarrjes. Sigurohuni q t pini sa m shum uj t pastr dhe t freskt do dit (8-12 gota uj n dit). Vaj organik ekstra i virgjr i ullirit dhe arrs s kokosit duhet gjithashtu t prdoren sistematikisht. Supat e bra n shtpi, me gjeldeti ose pul, perime dhe elb, mund t konsumohen vazhdimisht n mnyr q t ndihmojn hollimin e mukozs. Prqendrohuni n kto produkte: marule (sallat jeshile), karrota, rrepa, qepa, selino, lakr, lulelakr, brokoli, kastravec, radishes, karof Jeruzalemi, fasule (prve sojs dhe bizeleve t njoma), boronica, luleshtrydhe, mjedr, stafidhe e zez, kulumbri, kumbulla, dhe dardha. Molla dhe frutat e agrumeve (portokallt, limont, nernxat, etj.) nuk jan t rekomanduara. Bimt mjeksore: Prej bimve t dobishme pr trajtimin e bronkitit prmendim: Glokanxo, Astragalus, lvorja e qershis, lpusha, Echinacea, elecampane, hudhr, xhensen, rrnj jamballi, lobelia, rrnj alte, lpushk, rrnja e bims s pleuritit, etj. Kto mund t merren n form t ajit ose t erzave ushqimore. Terapia me lngje: Prej kombinimeve t dobishme t lngjeve pr lehtsimin e simptomave t bronkitit prmendim: karrota dhe rrepka; karrota, panxhari dhe kastraveci; karrota dhe spinaqi; karrota dhe selino; lngu i bims s grurit mund t jet efektiv. Plotsuesit ushqimor: Prej plotsuesve t dobishme pr parandalimin dhe ndalimin e bronkitit jan: Vitamina A, vitamina C, vitamina E, beta carotene, seleni dhe zinku. Bromelain, argjendi Colloidal, N-acetylcysteine (NAC) dhe enzimet proteolitike, rekomandohet q t mbahen larg ushqimeve.

FTOHJA DHE KOLLA

FTOHJA: Ftohja sht nj smundje virale e njohur q prek hundt n pik t par, duke shkaktuar sekrecione t hundve, t cilat n fillim t prekjes nga smundja jan t lngshme, pastaj trashen n form t glbazs s that q anon nga ngjyra e verdh. Prej simptomave t ftohjes sht teshtima e shpesht, pezmatimi i fytit dhe kolla.

Ilai pr ftohjen: Ilai m i mir pr ftohjen sht mjalti i bardh dhe dylli i blets. Dyllin e blets e mban n goj si makz, kurse mjaltin e prdor n kt mnyr: nj lug mjalt e tret n nj got uj t vakt bashk me nj lug uthull molle, dhe e pi tre her n dit. Kjo przierje vepron n zbutjen e simptomave t ftohjes dhe n shrimin e shpejt t saj. Avulli i bims manxuran sht gjithashtu shum i dobishm pr rastet me ftohje. I kshillojm t smurt me ftohje q t qetsohen n shtrat, t han supra t ngrohta dhe t konsumojn qep e hurdhr pr shkak se ato prmbajn lnd pastruese t sistemit t frymmarrjes.

KOLLA: Zakonisht, kolla shoqron ftohjen ose pezmatimin e fytit apo t kanaleve t mushkrive. Shkaku i saj mund t jet edhe alergjik. Pr kolln ka disa ilae, prej t cilave prmendim: Lngun e kamomilit, i cili sht shum i dobishm pr rastet me koll. Nga Ilaet m t mira pr kolln alergjike sht lngu i prfituar nga gjethja e frutit Gujava, e cila prmban lnd antialergjike dhe antimalcim. Mjalti i bardh me lngun e rrepks sht gjithashtu i dobishm pr kurimin e kolls. Pr kolln e that prdoret lngu i prfituar nga bima (Borage officinalis), duke marr nj lug nga lulet e bims dhe e shton n nj got me uj t vluar, pastaj e l t mbuluar pr 15 min, e filtron dhe e pi, tre her n dit. Vaji susam-it prdoret pr kolln veanrisht tek fmijt, duke lyer me t gjoksin dhe shpinn. Do t ishte mir edhe pirja e gjysm luge t vogl prej tij n dark para gjumit, sepse kjo shpejton

sherimin nga kolla, lehtson nxjerrjen e glbazs s formuar n rrugt e frymmarrjes dhe normalizon frymmarrjen, me lejen e Zotit Fuqiplote.

Problemet N Mushkri, Ja Kshillat Pr Stinn E Dimrit

Smundjet kronike t mushkrive dhe t rrugve t frymmarrjes hasen m tepr n stinn e dimrit, ku edhe temperaturat jan t ulta. Pr kt arsye, gjendja shndetsore e personave q vuajn nga smundje kronike t mushkrive n dimr mund t prkeqsohet. Sipas mjekve, personat q vuajn nga smundje kronike t mushkrive, nse nuk tregohen t kujdesshm, nuk mund t kalojn nj dimr pa probleme. Ndjeshmria e lart e organizmit t tyre ndaj luhatjeve t temperaturave t mjedisit dhe niveli i lart i ndotjes s tij. Pakujdesi t vogla n dukje mund t ojn n rndim t gjendjes s pacientit. Smundjet e mushkrive (bronkitet, smundja e ngushtimit t bronkeve etj) jan karakteristik pr moshat e mdha dhe pr shkak t uljes s rezistencs s organizmit t tyre n prgjithsi, kto mosha jan t ndjeshme ndaj luhatjeve t temperaturave t mjedisit dhe nivelit t lart t ndotjes s tij. Temperaturat e ulta, ndryshimet atmosferike, ndotja e mjedisit jan faktor risku pr keqsimin e smundjes, duke prfshir ktu dhe pirjen e duhanit, pranin e smundjeve t zemrs dhe hipertensionit, diabetit, etj. far duhet t keni kujdes: 1. Zvogloni sasin e krips n diet 2. Jetoni n nj qytet q ka ndotje t ult 3. Shtisni t paktn 1 or n dit n nj pyll t mbushur me pem dhe n ajr t pastr 4. Mos prdorni duhan

5. Mos jetoni, apo flini n nj dhom me duhanpirs 6. Prdorni sa m shum lngje dhe supa pr shplarjen e mushkrive 7. Vraponi t paktn 10 minuta n mngjes, n ajr t pastr

Molekula Mahnitse E Hemoglobins Nj Mrekulli E Krijimit

Molekula Mahnitse E Hemoglobins Nj Mrekulli E Krijimit T m rr sh frym uk t k q l ht , m gjith t kjo sh nj fill st r j t s gziston f l n rv primit t shum

llojeve t atomeve n nj molekul madheshtore tepr kompl ks .- Maks F.Perutsi, fitues i mimit Nobel n vitin 1962 pr studimin e molekuls s hemoglobins. Asgj tjetr nuk na vjen m natyrshm se frymmarrja. E megjithat, shum prej nesh zor se mendojn pr t. Por frymmarrja nuk do t mund t na mbante gjall pot mos ishte molekula e hemoglobins, nj kryevepr molekulare komplekse e projektuar nga Allahu i Madherishm. Hemoglobina q sht Brenda secils prej 30 mij miliard rruazave tona t kuqe , on oksigjenin nga mushkrit n t gjith indet e trupit. Pa hemoglobinn, do t vdisnim thuajse menjher. Si rrijn mol kul t gj n j t mir molekuls. Nj ,,taksi,, e vogl molekulareImagjinojeni do molekul t hemoglobins, n nj rruz t kuqe t gjakut, si nj taksi t vogl me katr dyer vetm pr katr ,,udhtar,,. Kjo taksi molekulare nuk ka nevoj pr shofer sepse udhton brenda nj rruaze t kuqe, q mund t prshkruhet si nj kontejner transporti plot me molekula hemoglobin. Udhtimi pr nj molekul hemoglobin fillon kur rruzat e kuqe t gjakut arrijn n hojzat (alveolat) e mushkrive, dmth n ,,stacion,,. Kur marrim frym dhe ajri shkon n mushkri, numri I madh I molekulave t vogla t oksigjenit q sapo kan mbrritur, fillojn t krkojn nj taksi. Kto molekula shprndahen me shpejtsi npr rruzat e kuqe ,,kontejnert,,. h moglo in s ti m rrin mol kul t mikroskopik t oksigj nit n koh n uhur h tI l shojn n koh n uhur, tI m jn n

ri n koh n

uhur? K rkohen disa veti mahnitse inxhinierike t

N kt momnt dyert e taksive t hemoglobins brenda do rruaze, jan t mbyllura.Megjithat nuk kalon shum koh dhe nj molekul oksigjeni kmbngulse shtyn prmes turms dhe hipn n nj taksi hemoglobin ku z vend. Tani ndodh dika mjaft interesante. Brenda rruzs s kuqe, molekula e hemoglobins fillon t ndryshoj form. T katr ,,dyert,, e taksis se hemoglobins fillojn t happen automatikisht m rast hipin udhtart e par, dhe kjo bn t mundur q udhtart e mbetur t hipin m leht. Ky proes ose bashkpunim sht kaq I efektshm saq, vetm gjat nj frymmarrjeje, zihen 95 prqind e ,,vendeve,, n t gjitha kto taksi brenda rruzave t kuqe. M shum se 250 milion molkula hemoglobin q ndodhen vetm n nj rruz t kuqe, mund t transportojn rreth nj miliard molekula oksigjeni. Pa vonuar, rruaza e kuqe q mban gjith kto taksi, niset pr t uar ngarkesn e saj t muar t oksigjenitte indet q kan nevoj. Por mund t pyesni: ,,far I mban atomet e oksigjenit q t mos zbresin nga rruaza e kuqe para koh ?. Nuk zbresin para kohe, sepse brenda do molecule t hemoglobins, molekulat e oksigjenit bashkohen me atomet e hekurit q jan n pritje. Ndoshta e keni vn re se far ndodh kur bashkohet oksigjeni me hekurin n prani t ujit. Nga kjo formohet oksidi I hekurit, ose thh ndryshe ndryshku. Kur hekuri ndryshket, oksigjeni izolohet prgjithmon r n nj su st nc krist lor . Po t h r si rrin mol kul h moglo in s tI shkoj h p st j t n j h kurin

nga oksigjeni n mjedisin me uj t rruzs s kuqe, pa u formuar ndryshku?. Nj shqyrtim i hollsishmP r tiu p rgjigjur py tj s s m sip rm , l t shohim m ng f r mol kul n h moglo in s. Ajo p r h t ng rr th

10.000 atome hidrogjeni, karboni, azoti, squfuri dhe oksigjeni q me kujdes jan grumbulluar prreth vetm 4 atomeve t hekurit. Po pse kan kaq shum nevoj pr mbshtetje katr atome hekuri?. S pari, katr atomet e hekurit prmbajn ngarkes elektrike dhe duhen kontrolluar me kujdes. Kto atome t ngarkuara, q quhen jone, mund t shkaktojn shum dme nse shkputen brenda rruzs s kuqe. Prandaj secila nga katr jonet e hekurit mbahet e lidhur n mes t nj unaze t ngurt e cila quhet hemi. S dyti, kto katr unaza jan t vendosura m kujdes n molekuln e hemoglobins n mnyr t atill q molekulat e oksigjenit t mund t bashkohen me molekulat e hekurit, kurse uji jo. Pa uj kristalet e ndryshkut nuk mund t formohen. M vete, hekuri n molekuln e hemoglobins nuk mund t bashkohet apo t shkputet nga oksigjeni. Megjithat pa katr atomet e hekurit me ngarkes elektrike, pjesa tjetr e molekuls s hemoglobins nuk do t mund ta mbante oksigjenin. Vetm kur kto jone t hekurit jan n pozicionin e duhur n molekuln e hemoglobins, mund t kryhet transporti I oksigjenit nprmjet gjakut. Lshimi i oksigjenitKur nj rruz e kuqe e gjakut l arteriet dhe hyn n kapilart e holl, thell n indet e trupit, mjedisi prreth rruzs ndryshon. Aty sht m ngroht se n mushkri dhe ka m pak oksigjen dhe m shum aciditet pr shkak t dioksidit t karbomit q rrethon rruzn e kuqe. Kto kushte I sinjalizojn molekulat e hemoglobins, ose taksit, brenda rruzs se sht koha pr t zbritur udhtart e muar, domethn t lshojn oksigjenin. Kur molekulat e oksigjenit dalin nga molekula e hemoglobins, kjo e dyta ndryshon form prsri. Ky ndryshim mjafton ,,pr t mbyllur dyert,, dhe pr t ln oksigjenin jasht, atje ku ka m shum nevoj. Mbyllja e dyerve ndihmon q hemoglobin t mos marr me vete ndonj molekul oksigjeni gjhat rrugs s kthimit pr n mushkri.

Prkundrazi, n kthim ajo merr dioksidin e karbonit. Shum shpejt, rruzat e kuqe t gjakut tashm pa oksigjen, kthehen n mushkri, ku molekulat e hemoglobins do t lirojn dioksidin e karbonit dhe do t ringarkohen me oksigjen q mbshtet jetn. Ky process prsritet mijra e mijra her gjat jets afro katr-mujore t nj rruze t kuqe gjaku. sht e qart, hemoglobin nuk sht nj molekul e zakonshme. Ashtu si thuhet n fillim t ktij artikulli, ajo sht nj molekul madhshtore tepr komplekse. Sigurisht jemi t mahnitur dhe mirnjohs pr kt mrekulli dhe prpikmri mikroinxhinierike t Allahut t Madhrishm, Krijuesit ton, fal s cils kemi jetn! Allahu I madhrishm n shum ajete t Surs Rrahman:(13,16,18,21,23,25,28,30,32,34,36,38,40,42,45,47,49,51,53,55,57,59,61,63,65,67,69,71,73,75,77) thot: ,, Pr ,cil t hunti(mir si) t Zotit tu j po i mohoni?!. Kujdesuni pr hemoglobinnShprehja ,, munges hekuri n gjak,, q dgjohet shpesh n disa vende, m sakt do t ishte: munges hemoglobin n gjak. Pa katr atomet baz t hekurit n molekuln e hemoglobins, 10.000 atomet e tjera n molekul nuk do t funksiononin si duhet. Pra sht e rndsishme marrja e hekurit nprmjet ushqimeve t shndetshme. N tabeln e shfaqur m posht renditen disa ushqime t mira q prmbajn hekur. Prveq prdorimit t ushqimeve t pasura me hekur, duhet t ndjekim edhe kshillat e mposhtme: 1. Bni rregullisht ushtrime fizike t prshtatshme. 2. Mos pini duhan. 3. Ruhuni nga pirja passive e duhanit. Pse jan kaq t rrezikshme cigarette dhe format e tjera t duhanit? Sepse duhani sht plot monoksid karboni, I njejti helm q lirojn automjetet. Monoksidi I karbonit sht shkaku I vdekjeve aksidentale dhe mnyra se si vetvriten disa njerz. Monoksidi I karbonit bashkohet me atomet e hekurit n hemoglobin mbi 200 her m leht sesa oksigjeni. Pra tymi I cigars me shpejtsi ndikon pr keq te njeriu duke I kufizuar thithjen e oksigjenit. Ushqimi Sasia Hekuri (mg) Mlqi pule 100 gr 6.5 Thjerrza filxhan aji 3.3 Qiqra filxhan aji 2.4 Kakao 30 gr 2.2 Fasule 30 gr 2.1 Brokoli 1 kok mesatare 2.1 Mish qure I kuq 90 gr 2 Vez 100 gr 1.8 Rrush I that filxhan aji 1.6 Spinaq (I pagatuar) 30 gr 1.2 Patate 1 kokrr e madhe 3.2

Steriliteti

STERILITETI PAPJELLORIA Steriliteti sht mungesa e shtatznis pas nj viti bashkjetese martesore me qllim t shtatznis. Shkalla e incidencs ndodh n 10-15 % t martesave. Shkaqet e sterilitetit kthehen n:35 % t rasteve te meshkujt. 35 % t rasteve te gypat dhe organet e tjera t legenit t femrave. 15 % e tyre jan pr shkaqe q kthehen n vezoren e femrs. 10 % e tyre jan t paspjegueshme, ndrkoh q t dy bashkshortt jan n rregull. 5 % t tyre kthehen n shkaqe q nuk jan t njohura. Sa m shum q grat t kalojn n mosh, aq m shum ulet prqindja e pjelloris tek ato, veanrisht pas moshs 35 vjeare. Shkaqet e sterilitetit te femra Funksioni i riprodhimit te femrat Aparati i riprodhimit femror prbhet nga : a) Vezoret q jan gjendrat seksuale femrore lidhen me b) Gypat e Falopit ,t cilt prfundojn n c) Uterus (ose mitr),q prfaqson organin muskulor ku zhvillohet embrioni i cili vazhdon me d)Qafn e mitrs e cila prfundon me e) Vaginn. Vezoret jan gjndra seksuale t riprodhimit te femrat, jan dy t vendosura n t dy ant e fundit t barkut. Kan formn dhe madhsin e nj bajameje dhe secila lidhet drejtprdrejt me gypin e mitres ose gypat e Fallopit apo perquesi i vezes(ovidukt). Nprmjet ovidukteve veza e liruar nga vezoret mund t arrij uterusin. Uterusi (ose mitra) sht organ muskulor zgavror. Prbhet nga muskujt e lmuar (miometri) dhe nga shtres mukoze e prbre nga indi lidhor e pasur me en gjaku (endometri). Cikli i vezores dhe i mitrs Zhvillimi i v z s h p rsht tj mitr s p r tu rritur rr gulloh n ng hormon . V zor t ushtrojn norm lisht

aktivitetin e tyre n mnyr ciklike. do cikl zgjat 28 dit, duke liruar nj vez. do vez zhvillohet n nj struktur t vogl n form qeske q quhet folikul. Cikli kontrollohet nga hormoni nxits i folikulave ose FSH, q prodhohet nga

hipofiza. Dora- dors q folikula rritet mbushet me nj lng q prmban hormonin estrogjen. Kjo quhet faza e par ose folikulare. Kur veza piqet, folikula ahet dhe veza transportohet nga lngu n ovidukt. Lirimi i vezs quhet ovulacion. Ovulacioni prbn fazn e dyt. Pas ovulacionit folikula shndrrohet n nj struktur q quhet trupi i verdh, zhvillimi i t cils kontrollohet nga nj tjetr hormon hipofizar q quhet hormoni luteinizues ose LH. Ky ast shnon fillimin e fazs luteale ose fazs s tret. Ndrkoh trupi i verdh prodhon hormonin progresteron i cili ndikon n shndrrimin e mukozs uterine n nj shtres sfungjerore ku mund t fiksohet veza e fekonduar dhe ruhet gjat gjith periudhs s shtatzanis. Nse veza nuk fekondohet, trupi i verdh shkatrrohet, prodhimi i progresteronit paksohet, muret e mitrs ahen dhe fillon gjakderdhje. Ky fluks gjaku i mukozs uterine i przier me produkte t shprbrjes s qelizs vez quhet menstruacion. Cikli i mitrs ndodh n katr faza: 1) Menstruacionet me nj koh zgjatjeje mesatare 5 dit. ; 2) Faza folikulare nga prfundimi i mestruacioneve t fundit deri n momentin e ovulacionit (MESATARISHT 10-14 dit) 3) Ovulacioni, lirimi nga ana e vezores e vezs s pjekur. 4) Faza luteale, nga ovulacioni deri n menstruacionet pasardhse (rreth 14 dit). Steriliteti te femrat kthehet te: Defekti n vezore, i cili prbn 30-40 % t shkaqeve t sterilitetit tek grat. N kt rast ndodh rregullim n funksionin e vezoreve ose mungon prodhimi i vezve pr shkak t nj ekuilibri n sekretimin e hormoneve hipofizare dhe ato t vezoreve q ndikojn n rritjen dhe pjekjen e vezve, dhe si rrjedhoj lshimin dhe lirimin e tyre nga v zorj , p r tu k pur m p s ng tu i h p r t v zh u r u h timin n tyr l t tyr . Ky f kt mun t vij h p r

shkak t ndonj t mete t lindur n prbrjen e indeve t vezoreve, ose pr shkak t ndonj cisti rreth tyre. Defekti n gyp, i cili prbn gjithashtu 30-40 % t shkaqeve t infertilitetit tek grat. Gypi ka funksion barts t vezs n rradh t par, duke e kapur vezn nga vezorja dhe duke e rrshqitur at me lehtsi brenda tij, ku takohet edhe me spermn dhe ndodh pllenimi(frytnimi), pastaj veza e pllenuar ndjek rrugn e saj drejt mitrs. Defekti i ktij gypi mund t qndroj n ndonj rregullim t lindur si mungesa e gypit pr shembull, ose nga prania e ndonj infeksioni t mparshm t legenit, i cili ka shkaktuar bllokim t plot ose t pjesshm t tubit, n njrn ose n t dyja ant e tij, brenda ose jasht tubit, duke penguar kshtu lvizjen normale t vezs n gyp, dhe mbrritjen e saj n kohn e duhur, n mitr ku vazhdon proceset e tjera t zhvillimit. rregullim n qafn e mitrs, e vlersuar me rreth 5 % t rasteve t infertilitetit tek grat. Qafa e mitrs sht pengesa e par q duhet t kalohet nga sperma apo t deprtoj npr sekrecionet e saj deri sat arrij n mitr, dhe do ndryshim n natyrn e sekrecioneve(tajitjeve) t qafs s mitrs ose mukusit cervikal mund t pengoj ose t ndaloj hyrjen e sperms, apo edhe ta vras at. Kjo vjen si shkak i ekzistencs s infeksioneve ose si rrjedhoj e nj operacioni t mparshm n qafn e mitrs, ose nga ndikimi i rregullimeve hormonale, apo edhe i defekteve t lindura, por kto t fundit jan t pakta dhe t rralla. Disa shkaqe t mitrs, ku prfsihet prania e tumoreve fibroze, mishi i huaj, aderenca(ngjitja) e shkaktuar nga infeksionet apo ndrhyrjet e mparshme kirurgjikale, apo defektet e lindura, dhe q t gjitha kto pengojn strehimin e vezs s fekonduar n membrann brenda mitrs dhe n miter, ku t rritet dhe t zhvillohet. Shkaqe Imunologjike, dmth: prania e antitrupave kundr spermes, tek vet sperma e mashkullit ose gjaku i tij, ose

edhe tek gruaja gjithashtu, n gjakun e saj ose n qafn e mitrs, gj e cila gjithashtu vret spermn. Shkaqe t pashpjegueshme, t cilat mund t ekzistojn tek dy bashkshort t shndosh n ekzaminim klinik dhe laboratorik, por q megjithat, shtatznia nuk ndodh. Analizat Duhen br ato analiza q zbulojn pranin e ndonj smundje, me ekzaminim klinik, si dhe duke msuar historin e smundjes, pastaj duke br analizat e posame q provojn funksionimin e secils nga dy vezoret, tubat, mitrn, qafn e mitrs, etj. Shkaqet e sterilitetit te mashkulli Mbizotron bindja se n do 15 lidhje martesore, njrs prej tyre nuk iu dhurohet fmij pr shkak t nj prej problemeve t sterilitetit, ku n 60% t rasteve t tilla, problemi qndron te burri. Pr t njohur shkakun q fshihet pas ksaj, s pari duhet kuptuar anatomia dhe mekanizmi i funksionimit t aparatit riprodhues tek meshkujt. Aparati i riprodhimit te mashkulli Aparati i riprodhimit mashkullor prbhet nga: - Dy testikujt, q jan gjendra seksuale mashkullore dhe prbhen nga - Gypat seminifere q prodhojn spermatozoidet dhe prfundojn n: - Epididim, ku maganizohen spermatozoidet e sapoformuar t cilt nprmjet - Dy kanaleve deferente kalojn n: - Vezikulat seminale t cilat nprmjet nj gypi lidhen me - Gjndrn e prostats Aty ku bashkohen dhe dy kanalet deferente hapet edhe gypi q vjen nga fshikza e urins e q quhet - Uretra, me t ciln lidhen edhe - Gjendrat e Cuperit, sekretet e t cilave kan funksion lubrifikues . Fshikzat(vezikulat) seminale, prostata dhe gjendrat e Cuperit marrin pjes n formimin e lngut spermatik funksioni i t cilit sht t mbaj n gjendje aktive spermatozoidet. Sperma e njeriut prbhet nga: a) Spermatozoidet b) Lngu spermatik Testikujt prodhojn: a) spermatozoide dhe b) hormone seksuale mashkullore(m kryesori testosteroni) t cilat prcaktojn tiparet seksuale dytsore. Nj spermatozoid prbhet nga: a) koka-pjesn m t madhe t s cils e z brthama. Para saj ndodhet nj qesk e mbushur me enzima tretse q quhet a) Akrozoma. b) Qafa e pasur me mitokondri. c) Bishti q shrben pr lvizje. Koha e prodhimit t nj spermatozoidi t rritur prcaktohet me 74 dit dhe zhvillimi e pjekja e spermatozoidve t rritur bhet n kontroll t disa gjendrave t caktuara me qendr n tru. Kto gjendra prodhojn lndn e quajtur

hormon q sill n n p r gj k, h

is pr j tyr k n n ikim t

r jtp r r jt n gyp t

lin j s s

spermatozoideve. Zhvillimi i spermatozoidit pa nj sasi t prshtatshme hormonesh n gjak sht i pamundur, dhe po kshtu, sasia e ult e hormoneve prbjn prqindje shum t vogl spermatozoidsh, dhe q t dyja kto ojn n sterilitet. Shkaqet kryesore t sterilitetit te mashkulli 1. Mosekzistenca e spermatozoidve n lngun spermatik, gj e cila ndodh n dy raste kryesore: a) Kur shkatrrohen gypat seminifere q prodhojn spermatozoidet, si rezultat i ndonj smundjeje, megjithse ndodh rral q testikujt e fmijs t zhvillohen pa prezencn e gypave prodhues t spermatozoidve. Edhe mund t ndodh, por shum rrall. Ajo q sht m e prhapur, sht se prishja e gypave t spermatozoideve n mnyr dytsore si pasoj e ndonj smundje ndodh zakonisht n moshat 15-30 vje, dhe smundja m e rrezikshme prej ktyre sht infeksioni i gjendrs s pshtyms (shytave). Megjithse shytat para fazs s pubertitetit zakonisht nuk shkaktojn ndonj infeksion n testikuj, por mundsia e prekjes s njrit apo t dy testikujve sht e madhe kur ndodh smundje virale pas moshs s pubertitetit. Kurse smundjet e tjera m pak t rrezikshme q mund t ojn n prishjen e qelizave t spermatozoideve, jan smundje t tilla si Tuberkulozi, Gonorrea, Lija (Sifilisi). Mbyllja e kanaleve bashkuese ndodh m shpesh me prezencn e ktyre tre smundjeve. ) Kur sp rm tozoi t j n t p fuqishm p r tu liru r ng t stikujt, h ps n form mun t j n norm l .

Bllokimi i gypave seminifere q prodhojn spermatozoidet sht shkaku kryesor pr kt. 2. Numri i pakt i spermatozoideve n lngun spermatik. sht e vshtir t prcaktohet numri i mjaftueshm i spermatozoideve pr t ndodhur shtatzania, pr arsye se kjo varet nga shum faktor. Numri m i ult i spermatozoideve brenda normave normale n nj ml. lng spermatik prcaktohet me rreth 40 milion spermatozoid, por me kusht q lvizja e tyre t jet normale, dhe megjithat nuk mund t prcaktohet numri m i ult i mundshm pr mundsin e shtatzanis, por sa m shum t ulet numri i tyre, aq m shum ulet mundsia pr pjellori, dhe nse numri i spermatozoideve ulet n 10 milion n nj ml., mundsia e shtatzanis sht thuajse e parealizueshme, por megjithat, nuk humbet totalisht. 3. Kur numri i spermatozoidve sht i mjaftueshm, por ato nuk lvizin ashtu si duhet. Spermatozoidet e rritur karakterizohen pr bishtin e tyre q i ngjan shkopit, i cili i shtyn ato prpara n form spirale dhe me shpejtsi, dhe kjo sht e domosdoshme pr spermatozoidin q ka pr t prshkuar nj distanc t gjat deri te veza pr ta pllenuar at. Sipas specialistve, lvizja e spermatozoidve sht m e rndsishme se numri i tyre pr t qen i mundur pllenimi. Disa prej faktorve kryesor n pengojn prodhimin e spermatozoideve jan: 1. Temperatura e ult. Nse temperatura e testikujve sht 4-5 grad m e ult se ajo e trupit, ky sht nj faktor i qart pr mosprodhimin e spermatozoideve. Nse testikujt i ballafaqohen pr nj koh t gjat me nj temperatur sa ajo e trupit apo m e lart se ajo, aktiviteti i prodhimit t spermaatozoideve do t ngadalsohej ose ndoshta do t ndalonte protsisht, dhe nse ulet kjo temperatur e lart, prodhimi i tyre kthehet n normalitet brenda nj periudhe kohore prej tre muajsh. 2. Smundja akute e shoqruar me ethe, si dhe smundjet virale, si Hepatiti viral, shkaktojn ulje t ndjeshme n prodhimin e spermatozoideve. 3. Testikujt e ngjitur, si ndodh tek rreth 5% e t posalindurve meshkuj me nj apo me dy testikuj t ngjitur me qeskn

q i mban ato, dhe nse nuk bhet ndrhyrje kirurgjikale brenda moshs 5 vje n kt rast, kjo do t ndikonte shum n uljen e numrit t spermatozoideve q mund t prodhojn testikujt. 4. Prekja nga smundja e diabetit, nse sht e theksuar, ajo ndikon n sterilitet, si te burrat edhe te grat. 5. Radioskopit(rentgeni). Qelizat q prodhojn spermatozoidet jan qelizat m t shumta t trupit q ndikohen nga rrezet radioskopike, dhe rreziku mund t jet katastrofik, sa do e vogl q t jet sasia e marr prej tyre. 6. Lndt narkotike, droga. 7. Varicet n qeskn e testikujve, luajn gjithashtu rol n zvoglimin e numrit t spermatozoideve, n t dy testikujt dhe jo vetm n majtin, ku ndodhin zakonisht varicet. __________________________________________________________________ Trajtimet natyrale t sterilitetit Pr problemet e sterilitetit, si te burrat edhe te grat, n mjeksin natyrale popullore jan prdorur bim dhe lnd t tilla si: Ginseng, poleni i pems s hurms arabe, qumshti i blets, poleni i blets, mjalti, nigella sativa (fara e zeze), fenugreek, peppergrass (water cress), myrrh-tree, xhenxhenfil, kanella, lngu i rrushit, etj. Dieta ushqimore: T preferuara: qumshti i freskt, veza e freskt, elbi, perimet e freskta, peshku, fasulja e bardh, kungulli, bizelja, mjalti natyral, karrota. Me ndikim negativ: yndyrat, erzat dhe ushqimet e prpunuara dhe t konservuara. Menyra e jetes: Koha m e mir pr kryerjen e marrdhnieve intime n krkim t shtatzanis sht dita e pest pas mbarimit t menstruacioneve, pastaj n ditn e shtat, t nnt, e kshtu pr dy jav rresht, nj dit po e nj jo.

Rruga E Formimit T Gurve N Veshka

Problemet e shfaqura n veshk mund t jen shum t ndrlikuara sa q mund t krkojn edhe ndrhyrjen kirurgjikale, apo edhe transplantin e saj. Edhe shfaqja e gurve n veshka krkon trajtim dhe kurim. Por, e rndsishme sht q t njihen shkaktart e formimit t ktyre gurve dhe t shmangen, duke ndihmuar veshkat n mirfunksionimin e tyre. Mjekt dhe ekspertt e shndetit kshillojn pirjen e ujit dhe t lngjeve, pasi jan t domosdoshme pr jetn e njeriut. Pa uj njeriu nuk mund t jetoj. Nj njeri mund t mos ushqehet gjat shum ditve, por me kusht, q t pij uj. Marrja e ujit dhe e lngjeve sht nj domosdoshmri akoma m e madhe pr ata q vuajn nga gurt e veshkave. Trajtimi i t gjitha llojeve t smundjeve me gurt n veshka qndron n marrjen e nj sasie t caktuar lngjesh. Ky trajtim bhet n raport me llojin e gurve. Smundja q shkakton prodhimin e gurve quhet Litiaz. N rastin e litiazes renale, gurt prodhohen nga veshkat. Prania e gurve shkakton kriza t dhimbshme N s j t urin s, n trupin ton liminoh n nj s si toksin sh si sht ur j , ci i urik, k lciumi h ox l t -t, nj ng p r r sit urin s). Quh t iur z s si urin s s pro hu r o it . S m shum pim l ngj , q m shum urina sht e holluar dhe n ngjyr t elet. N rast t kundrt, kur lngjet jan t pakta dhe djersitim shum, urina bhet m e prqendruar dhe e errt. Kur urina sht shum e koncentruar, ajo ka prmbajtje t lart t toksin v , m prirj n p r tu kthy r n form krist lin n niv lin v shk s. Duk u m l hur nj r p s tj tr s, kristalet formojn gurt. Prania e gurve n veshka apo n rrugt urinare quhet litiaze urinare. Prania e gurve shkakton kriza t dhimbshme, kolikat nefrotike si pasoj e bllokimit t gurve n ureter, nj kanal i holl q on urinn n fshikz. Prve krizave t dhimbshme, litiaza mund t keqsoj gjendjen e veshkave dhe t rrugve urinare, t cilat m von mund t ken pasoja t rnda pr shndetin. Ekzistojn shum lloje t shfaqjes s gurve n veshka, n varsi t natyrs kimike t toksinave apo mbetjeve n to. Kta gur kan karakteristikat e tyre t veanta, gj q lejon identifikimin e tyre. Diagnoza dhe prbrja e gurve Gurt mund t prbhen dhe nga minerale t tjera si magnez, ammonium apo fosfat. Formimi i gurve shoqrohet dhe me pranin e nj bakteri, si mund t jet: Klebsiella, Serratia, Proteus, Providencia species; t cilat transformojn uren n amonium. Me shpesh bhet fjal pr Proteus mirabilis. Shum persona me gur n veshka nuk ndjejn dhimbj. Ata e kuptojn vese kur shohin se kan hematuri, pra gjak n urin, ka sht shenja kryesore e nj litiaze renale. Prve gurit q sht shenja e par dhe klinika tipike, mund t gjendet dhe prania e gjakut n urin p rm s nj n liz m l t r r ktiv . Por kjo k rkon h n liz t tj r plot su s , si: kogr fi omin l , e cila vzhgon veshkat dhe kanalet urinare, ku duket nj zgjerim i py lon-it dhe grops s veshkave; radiografia e thjesht ose me tomografi; urolografia ndr-venoze; skaneri; etj.

Simptomat e shfaqura te t smurt me gur n veshka: Sistemi trets: Anoreksi, pshtjellim, t vjella. Gjaku: hemorragji si pasoj e keqfunksionimit t trombociteve Humbja e aftsis t veshkave pr t rregulluar prqendrimin. Urins. Anemia sht pasoj e mosprodhimit t eritropoetin. Djersitje e vazhdueshme. Fryrje e trupit Ethe. Dobsi. Urin e turbullt me er t keqe. Temperatur. Gurt n veshka nuk jan gjithmon t trashguar Specialistt q merren me smundjet e veshkave, deklarojn se shfaqja e shqetsimeve nuk sht gjithmon e trashguar. Madje ata kan vn re se pjesa m e madhe e personave q kan probleme me veshkat dhe kryesisht me gurt n veshka, vijn nga prindr q kurr nuk i kan ndjer shqetsimet, madje pavarsisht moshs n t ciln ndodhen, veshkn e kan organin m t shndetshm. Ajo far specialistt u rekomandojn t gjith prindrve, n kt rast sht nj diet e ekuilibruar q n ditt e para t lindjes s fmijs, madje ajo duhet t nis q n barkun e nns. Pikrisht n kt koh nis edhe dshira e fmijs pr krip, lngje, mblsira etj. Nisur nga kjo, specialistt e nefrologjis (mjek t smundjes s veshkave), rekomandojn q n ushqimin e prditshm t ket sa m shum lngje, supra dhe fruta. Nevojat pr kalcium dhe formimi i gurve Nj sasi e pamjaftueshme e kalciumit favorizon krijimin e gurve oxalo-kalcik, prandaj lind nevoja e nj ushqimi t ekilibruar. Nse nj person merr shum kalcium, kjo lnd do t jet me shumic n urin, ka sjell formimin e gurve oxalat t kalciumit. Nga ana tjetr duhet konsumuar shum kalcium pr t penguar absorbimin nga zorrt t oxalats. Pra pengohet q t gjenden n urin shum oxalat, ka do t shkaktonte krijimin e gurve t oxalatekalciumit. Edhe tepria n t ushqyer mund t shkaktoj n vetvete nj gur kalcik, duke shtuar absorbimin e kalciumit nga zorrt. Megjithat, me shpesh ato vese favorizojn shfaqjen e nj litiaze t personat e predispozuar. Duke qen se ushqehen njlloj, 10 pr qind e popullsis perndimore jan t prekur nga litiaza. Dieta pr personat q vuajn nga gurt ne veshka Pas prcaktimit t sakt t diagnozs s gurve n veshka, i smuri trajtohet me analgjezik t leht dhe anisperistatike me efekt jo t fort. Atij i jepen lngje t ngrohta dhe i rekomandohet brja e banjave n vaske me uj t vaket. Uji i ngroht liron tek ai i smuri rrugt urinare. Pr t lehtsuar dhimbjet prdoren disa lloj ilaesh, t cilat jepem vetm me rekomandimin e mjekut. Sidoqoft sht e kshillueshme q pas do urinimi t shoqruar me gjak t prdoren dizinfektant gjat nj jave. Po kshtu rekomandohen ushqime t lehta, supa me zarzavate, lngje frutash, ajra t ndryshme, etj. por njkohsisht duhet q i smuri t lviz. Pacientt q kalojn nj kolike renale sht mir t bjn vazhdimisht analiza t urins. Faktort q ndikojn n formimin e gurve n veshka Guri n veshk sht nj mas e fort, q ndodh kur prbrsit e kalciumit ose kimikate t tjera n urin, formojn kristale q ngjiten s bashku. Kto kristale, rriten dhe formojn gur, t cilt luhaten nga nj kokrr gruri n nj top golfi. Disa milion amerikan, shumica mes moshs 20 dhe 40, trajtohen do vit pr gur n veshka. Gurt n veshka jan m t zakonshme tek burrat, dhe m saktsisht, katr n pes raste, kan gur n veshka. Normalisht, urina prmban substanca q parandalojn formimin e kristaleve. Megjithat, kjo nuk funksionon pr t gjith. Disa nga faktort q kontribuojn n formimin e gurve tek njerzit e prekshm jan: marrja e pakt e lngjeve, infeksione kronike n rrugt urinare, keqprdorim i disa mjekimeve, bllokim i rrugve urinare, etj.

Dhembja E Veshit Dhe Kurimi I Saj

Ftohja sht shkaktari m i zakonshm i pezmatimit t veshit. Sipas mjekve, sht mse e zakonshme q pezmatimi i veshit t nis me ftohje, sepse virusi i ftohjes ia bn t vshtir surrzlave n hund dhe vesh t mbrohen ndaj baktereve. Nse bakteret shumohen, krijohet leht nj infeksion me qelb n veshin e mesm. Infeksionet jan m t zakonshme gjat muajve t ftoht t vitit. Pezmatimet e veshit mund t ndahen n nngrupe t shumta, ku m t zakonshmet jan pezmatimi i menjhershm me qelb i veshit dhe rrufa e veshit. Me pezmatim t menjhershm t veshit kihet parasysh nj malcim i qelbzuar n veshin e mesm, i cili nis papritur, zgjat pak koh dhe mund t vrtetohet gjat nj vizite t thjesht t mjekut. N rastin e rrufs s veshit, lngu n veshin e mesm nuk sht i qelbzuar. Dhembjet e veshve paraqiten me nxehjen, skuqjen dhe irritimin e pjesve t brendshme e t jashtme t veshit. I smuri ka dhembje t forta, q shtrihen deri n faring. N vesh ka zhurma dhe frshllima, t cilat shkaktohen nga gjendje reumatizmale, nga t ftohtt, plag t ndryshme, rrufa. Edhe smundje t ndryshme ojn n shfaqjen e dhembjeve n vesh. Sipas mjekve, edhe fmijt nga mosha 1 deri n 12 vje jan t prirur pr t vuajtur nga dhembjet e veshit. Pezmatimi i veshit Pezmatimi i veshit sht m i zakonshm n disa familje dhe sht kshtu pjesrisht nj smundje e trashgueshme. sht e vshtir t dihet se far sht me saktsi ajo q trashgohet. Mund t jet nj funksionim jo aq i mir i veshit t mesm dhe i boris s veshit, ose ka t bj me at se si funksionon sistemi imunitar. Alergjit nuk kan treguar deri sot t jen ndonj shkaktar ndihmues i pezmatimit t veshit. Vet pezmatimi i veshit nuk ngjitet, por viruset e ftohjes apo bakteret me t cilat sht infektuar njeriu jan ngjits. Ai t cilit u ngjiten kto ia del shpesh mban me nj ftohje t zakonshme, por ndonjher ftohja zhvillohet n nj pezmatim veshi edhe te ky. Prandaj mund t duket sikur vet pezmatimi i veshit sht ngjitur. Rreth moshs trevjeare, gjysma e t gjith fmijve kan pasur ndonjher t paktn nj pezmatim veshi. M i zakonshm sht midis moshs 6 deri njmbdhjet muajsh. Prpara se t fillojn shkolln jan tre n katr fmij ata q ndonjher kan pasur pezmatim veshi. Smundjet e veshit N smundjet e veshit marrin pjes edhe shum faktor t tjer, q bjn pjes n kt smundje t ktij organi, si dylli n vesh, furunkula n kanalin e jashtm t veshit, arja e daulles s veshit, otiti i jashtm dhe ai i huaj, smundja e minierit dhe shurdhimi. Grumbullimi i sekrecioneve t dyllit n kanalin e jashtm t veshit mund t jap nj dhembje t leht, ndjenj kruajtjeje, n disa raste marrje mendsh dhe ulje t dgjimit ose shurdhim t menjhershm, si rezultat i mbylljes s kanalit. Kjo diagnoz mjekohet vetm duke br larje t kanalit t veshit, duke prdorur lavazh me uj t vakt n temperaturn 37 grad. Kurse furunkulat ose abceset n kanalin e jashtm t veshit japin gjithmon dhembje t forta dhe t padurueshme. Shkak sht infektimi prej mikrobeve t ndryshme, q m shpesh ndodh prej traumave t vogla, q provokojn kruarjen e veshit. Otiti i jashtm sht infektimi prej mikrobeve t ndryshme t kanalit t jashtm t veshit, i cili mund t prhapet n llapn e veshit, m shpesh sht pasoj e grvishtjeve dhe kruarjeve, ose prej infeksionit t krijuar n vesh. Ai shfaqet me skuqje t veshit dhe kanalit, t kruajtura, dhimbje, enjtje q mbyll kanalin e sekrecioneve, mund t zmadhohen gjendrat limfatike t nofulls ose prapa veshit. arja e daulles s veshit mund t bhet kur tentohet pr heqjen e trupave t huaj, kur kruhet veshi me sende t mprehta ose prej shtimit t papritur t presionit t ajrit n kanalin e veshit, nga goditjet me shuplaka n vesh, gjat zbritjeve t shpejta t aeroplanit. Smundja e minierit sht nj smundje e labirintit, q karakterizohet

me kriza t menjhershme, marrje mendsh me zhurm n vesh, me regullime t qarkullimit t gjakut, zbehje, djers t ftohta, t prziera. Kriza sht shum e mundimshme pr t smurin. Shpesh ai sht n gjendje ankthi, mund t shoqrohet me t fikt. Kurat bimore Druri i caracit Nj mjekim shum i mir, q ka dhn rezultate t shklqyera pr qetsimin e dhembjeve n vesh, sht lngu q prftohet nga druri i caracit. Pr t prftuar kt lng kshillohet druri i njom i tij. Drurin futeni n zjarr dhe do t vreni se do t lshoj lng n fund t tij. Lngun q del nga fundi i drurit e hidhni n nj filxhan. Kt lng e przieni me nj sasi t barabart me lng preshi. Nga kjo przierje hidhen n veshin e smur tri pika. Ky mjekim vazhdon 3 deri 4 dit. Edhe fruti i molls sht shum i mir pr t lehtsuar dhembjet n vesh. Nj kokrr moll e mbl piqet n prush dhe pasi pastrohet shtypet derisa t bhet n trajt pureje, pastaj e shtrydhim n nj kulles. Lngu q prftohet hidhet n nj shishe dhe mbahet n frigorifer. Gjat dhembjeve t veshit hidhen tri pika n veshin e smur. Lngu i rreps Nj tjetr mjekim, q shrben pr t paksuar dhembjet, sht edhe lngu i rreps dhe i ikores. Ky lng hidhet n veshin e smur nga dy pika. N rast nevoje, mjekimi mund t vazhdoj pr katr dit me nga dy pika n dit. Pr shkak t vetive t saj dezinfektuese, edhe hudhra rekomandohet pr shrimin e dhembjes s veshit. Pr kt qllim merren tre thelpinj hudhre dhe shtypen mir. M pas hidhen n nj tigan, ku m par sht hedhur gjysm filxhani me vaj ulliri. Lihen pr tri minuta dhe m pas kjo mas kullohet dhe hidhet n nj shishe t vogl dhe prdoret sa her q i smuri ndjen dhembje. Rekomandohet q i smuri t hedh vetm tri pika nga kjo mas. Gjat prdorimit, kjo przierje duhet t jet e vakt, pasi jep efekt t menjhershm te i smuri. N rast nevoje, ky mjekim prsritet dy deri tri her. Hudhra mund t prdoret edhe me tmthin e berrit dhe prej ktij ilai hidhen dy deri tri pika n vesh. Veza e pjekur Nj tjetr kur, q rekomandojn mjekt popullor, sht edhe veza. Prvese nj ushqim me mjaft vitamina, veza shrben edhe n shrimin e dhembjeve t veshit. Pas zierjes s katr kokrrave vez merret vetm e verdha, e cila skuqet mir n tigan derisa t lshoj vaj. Kt vaj e hedhim pika-pika n vesh kur kemi dhembje. sht vrtetuar se efektet q ajo jep jan t menjhershme. Kjo kur mund t prdoret edhe n rastet kur n vesh ka zhurma, pra kur dgjimi sht i zhurmshm. Nj mnyr tjetr pr t qetsuar dhembjet sht edhe uthulla. Rreth 500 mililitra uthull vihet t zihet dhe mbi avujt e saj gjat zierjes vendosim veshin q dhemb. Pr t ndalur dhembjen mjafton t prdoret donjra nga kurat e msiprme dhe gjithka do t jet m e leht. Kshilla pr t shmangur pezmatimin e veshit Mbrojtja plotsisht e fmijs ndaj pezmatimit t veshit sht e vshtir, por ekzistojn disa mnyra pr t ulur rrezikun. Nj fmij q kapet shpesh nga pezmatimi i veshit mund t ndihet m mir duke mos qen n nj grup t madh n kopsht. sht mir nse fmijt n kopsht rrin shpesh jasht, pasi prhapja e infeksionit rritet n grupe t mdha fmijsh q rrin n mjedise t mbyllura. Rekomandime Pr parandalimin e smundjes s veshit duhet mbajtur nj higjien sistematike e tij. T shmangen qndrimet n ambientet ku ka shum zhurma, pasi ato ojn n dmtimin e daulles s veshit. Duhet pasur kujdes t mos kruhet veshi me mjete t mprehta, q e dmtojn. Prsa koh q veshi sht i smur, duhet t shmanget kontakti me ujin. Kur i smuri ndien dhembje t forta dhe t padurueshme, duhet t konsultohet menjher me mjekun. Tri pika lng, i prftuar nga druri i caracit dhe lngut t preshit hidhen n vesh pr t qetsuar dhembjen. Katr t verdha vezsh prdoren pr nxjerrjen e vajit, q do t shrbej pr lehtsimin e dhembjeve. 37 gr uh t t j t nx ht si ujit m t cilin o ti h t l v zh v shit t smur

3 Ilae Natyrore Pr Vesht

T rriturit shum m rrall ndiejn dhimbjen n zonn e veshve. Por, dhimbja e veshit m s shpeshti shfaqet tek fmijt, ndrsa mund t jet e fort ose e leht, afatshkurtr ose mund t zgjas me or. Mund t prek njrin vesh, ose t dyt, dhe at n t njjtn koh. Disa njerz thon q dhimbja e veshit sht nj nga llojet m t rnda t dhimbjes, raporton zhurnal. Fatmirsisht, ka ilae natyrore t cilat shum shpejt e lehtsojn dhimbjen. Hudhra Nxehni nj thelb hudhre n vaj ulliri. Lreni t ftohet, duhet t jet i ngroht, por jo shum. Vajin e derdhni n vesh, lreni t qndroj 5-10 minuta, pastaj ktheni kokn n an tjetr q vaji t dal dhe gjat ksaj prdorni fash ose pecet ose dika q do t thith vajin. Kurrsesi mos vni hudhr t gjall n vesh, sepse mund t nxis irritimin e lkurs dhe therje apo djegie. Kanella Przini pak kanell me vaj ulliri dhe pastaj nxeheni. Kur bhet e nxeht, largojeni nga zjarri dhe lreni q t ftohet derisa t bhet e vakt. Kulloni przierjen, ndrsa vajin e vr n vesh. Lreni t veproj 5 deri 10 minuta. Bar veshi Si e ka emrtuar shum mir edhe populli, bar veshi sht bim e cila me shekuj prdoret pr shrimin e inflamacioneve t ndryshme. Merrni disa gjethe t ksaj bime, preni dhe shtrydhni lngun n vesh. Lreni t veproj disa minuta, dhimbja do t reduktohet. Lngun e bar veshit mundeni edhe ta nxehni q ta keni sa m prshtatshm.

Tensioni I Lart I Gjakut

Tensioni i gjakut sht shtypja e gjakut n muret e enve t gjakut (arterieve) n do pjes t trupit. Gjaku rrjedh npr ent e gjakut pikrisht sepse gjendet nn tension t till. Tensioni krijohet me punn e zemrs si pomp. Gjat secils hedhje t gjakut nga zemra (sistola), tensioni rritet, kurse gjat derdhjes s gjakut n zemr (diastola), tensioni ulet. Prandaj maten dy vlera t tensionit t gjakut, vlera e eprme (sistolike) dhe vlera e ult (diastolike) e tensionit t gjakut. Vlera normale e tensionit t gjakut, e cila mundson jet, kurse nuk dmton sistemin e enve t gjakut, sht mesatarisht 120/80 milimetra t shkalls s zhivs (mmHg). Tensioni i lart i gjakut (TLGJ) ose hipertensioni n shumicn e rasteve sht nj smundje e trashgueshme. Moshat e dyta dhe t treta, mbi 45 vje, jan m t prekurat nga smundja e hipertensionit. Mbi 50 milion amerikan vuajn nga hipertensioni (nj n katr persona). Afrikano-amerikant, n veanti, kan rrezikshmri t lart n vuajtjen nga hipertensioni (nj n tre persona). Tension i lart i gjakut, sipas definicionit, domethn vlera e matur e tensionit mbi normalen. Normale konsiderohet vlera e tensionit deri 140/90 mmHg. Por, hipertensioni mund ket shkall t ndryshme, varsisht nga vlerat e tensionit. Diagnoza e tensionit t lart t gjakut (hipertensioni) nuk vendoset n baz t vetm nj matjeje t tensionit t gjakut. Po q se te nj person i caktuar matet m shum se tri her tension m i lart se 140/90 mmHg, llogaritet se ai person ka tension t lart t gjakut. Ky sht reflektim i puns s sforcuar t zemrs dhe rezistencs s rritur n muret e enve t gjakut. Si pasoj e ksaj vjen deri te ngarkimi i prhershm i zemrs si pomp e cila e pron gjakun npr trup dhe dmtimi i enve t gjakut t t gjitha organeve n trup pr shkak t tensionit t ngritur n muret e tyre. Tensioni i lart i gjakut pothuajse n t gjitha rastet sht smundje e baraspeshs s rregulluar t mekanizmave t shumt (prej reagimeve emocionale, lodhjes fizike e deri te sistemi autonom nervor i gjndrave endokrine t cilat tajitin hormonet noradrenalin, adrenalin dhe angiotenzin). Mekanizmat kontrollues t cilt rregullojn tensionin normal dshtojn andaj tensioni ngrihet mbi normalen. Hipertensioni vrass i heshtur Tensioni i lart i gjakut, fatkeqsisht, sht smundje e heshtur, tinzake, e cila mundet edhe me vite t mos tregoj kurrfar shenje. Smundja prkeqsohet gradualisht dhe kjo ndodh gjat nj periudhe t gjat kohore dhe jo brenda pak ditsh prandaj sht e vshtir q t kuptohet nga vet personi q n fillim. Vetm ather kur t manifestohen dmtimet n zemr, tru, veshka apo sy, i hetojm edhe vlerat e larta t tensionit t gjakut. Megjithat, ka disa simptoma t hershme q mund ti kujtohen do personi me hipertension. Shenjat paraprake t TLGJ nuk duhen neglizhuar pr shkak se jan me rrezik jetsor. Ato jan: - Dhembja dhe shtypja n kok t cilat jan pasoj e qarkullimit t forcuar t gjakut n arteriet e trurit, i cili nuk mund t mbrohet mjaft nga tensioni i lart. Meq truri sht jashtzakonisht i ndjeshm n ndryshimet n qarkullim, sepse nevojat e tij pr oksigjen jan t mdha, kurse gjendet i mbyllur n kockat e kafks pa mundsi t zgjerimit, kjo shtypje n siprfaqen e trurit shkakton kokdhembje. - Skuqja e fytyrs sht pasoj e zgjerimit t shtuar t enve t gjakut t lkurs dhe menjher nn lkur, pr shkak t qarkullimit t shtuar t gjakut.- Gjakderdhja nga kapilart e vogl n hund sht nj prej shenjave t para t tensionit t lart t gjakut. Ndodh pr shkak t ndjeshmris s kapilarve, t cilt nuk arrijn t prballojn

tensionin e brendshm dhe prandaj plcasin. N kt mnyr krijohen edhe gjakderdhjet n retinn e syrit.Ndonjher i smuri heton lodhje m t leht, kryerje t vshtirsuar t punve t prditshme dhe dobsi gjat koncentrimit. T fjeturit e keq dhe lodhja gjithashtu mund t jen shenja t hipertensionit, edhe pse jan jospecifike. Shqetsimi, puna e shpejtuar e zemrs ose puna jo e rregullt e zemrs, din q n mnyr indirekte t trheqin vrejtjen pr tension t lart. Simptomet e tjera jan: - zhurma n vesh, - marramendja, - t vjellat ose ndjenja e t vjellit, depresioni, pa e ditur shkakun, personi nxehet pothuajse pa arsye, ndjenja e t fiktit. Shnim: Shpesh, nuk ka fare simptoma n persona me hipertension. Faktort q ndikojn tek hipertensioni Ka disa faktor q ndikojn n tensionin e gjakut si pr shembull, volumi i ujit n trup, prmbajtja e krips n trup, hormonet, niveli i aktivitetit, temperatura, gjendja emocionale si dhe gjendja e veshkave, sistemit nervor dhe enve t gjakut. Nga krkimet e shkenctarit Dahl kemi msuar se fajtori kryesor n shkaktimin e hipertensionit sht kripa. N kta pacient nse ndrpritet sasia e madhe e krips q ata marrin n ushqime edhe hipertensioni zhduket. Por n shumicn e rasteve me hipertension ulja e konsumit t krips (sodiumit) nuk mjafton. Faktor t rrezikshmm pr hipertension numrohen edhe: . Jeta joaktive . Pirja e duhanit, konsumimi i alkoolit . Mjedisi me nivel t lart stresi . Dieta joushqyese . Histori familjare e tensionit t lart t gjakut (trashgimi familjar) - Mbipesha trupore - Lvizja,ecja e pakt, etj. N rast se konstatohen kto shenja, menjher duhet krkuar ndihma urgjente mjeksore. Smundja mund t parandalohet vetm me nj mjekim t rregullt, mosndrprerjen e ilaeve, kontrollin e vazhdueshm t tensionit dhe largimin nga situatat stresive. Hipertensioni mund t sjell deri te smundjet e rnda t enve t gjakut-mureve arteriale, apoplekseve, infarktit t trurit dhe infarktit t zemrs. Hipertensioni kryesor (parsor) gjendet n pothuajse 95% t t gjith pacientve me hipertension. Hipertensioni dytsor sht tensioni i lart i gjakut i cili shkaktohet nga nj rregullim baz. Pra, rreth 10% e rasteve me hipertension jan rezultat i ndonj smundjeje tjetr, si p.sh.: - Smundje veshkash, tumor adrenal, ngushtim i aorts, - Ngushtimi i arterieve t caktuara . rregullime t gjendrs mbiveshkore . rregullime t veshkave . Prdorimi i mjekimeve, ilaeve apo kemikaleve t tjera . Shtatznia . Prdorimi i kontraceptivve oral, antihistamins, steroidve, ilaeve kundr depresionit ose ilaeve antipezmatuese josteroidale . rregullime dhe sindroma t tjera t ngjashme. N kto raste kur smundja tjetr q shkakton hipertensionin zhduket edhe hipertensioni zakonisht zhduket bashk me t. Hipertensioni sht nj prej smundjeve shum t rrezikshme gjat periudhs s vers. Edhe m serioze smundja bhet te personat q paralelisht vuajn edhe nga smundje t tjera kronike. Pr t gjith kta t smur shum e

rndsishme sht shmangia e ekspozimit n diell gjat pikut t vaps, pasi mund t psojn infarkte ose kriza t rnda, q ojn n humbjen e jets.

ka Duhet T Pini Q T Ulni Tensionin E Gjakut?

Pij t q

uh t ti shtoni i t s tu j p r t ulur pr sionin

gj kut j n :

1. Qumshti me pak ose pa yndyr. Q t dyja furnizojn me kalium dhe kalcium organizmin tuaj, dy prbrs q jan t lidhur me nj presion gjaku t shndetshm, dhe jan t forcuar nga prania e vitamins D. 2. aji Hibiscus - Duke pir kt lloj aji ulet presioni i gjakut tuaj n mnyr t konsiderueshme, sidomos kur presioni sht pak mbi normalen. 3. Lngu i boronicave - Rezulton se lngu i boronics ka t njjtin efekt q ka vera e kuqe n uljen e presionit t gjakut. Q t dyja kan anti-oksidant t cilt ngushtojn ent e gjakut.

Dmet Q Shkakton Pierja E Duhanit

N bot mendohet se do vit 3.5-4 milion njerz vdesin prej smundjeve q shkakton pirja e duhanit. do dit mendohet se 10.000 njerz vdesin prej duhanit. S shpejti pritet q duhani t zj vendin e par e vdekshmris duke ja kaluar edhe vdekjeve nga aksidentet, vrasjet, SIDA apo tuberkulozi. N listn e smundjeve vendin e par e z kanceri i mushkris. Dmet e pirjes s duhanit Shkakton kancer t mushkris dhe provokon azmn. Kanceri i buzve, i fytit dhe gurmazit. Shkakton kancer t mitrs dhe bhet shkak pr nj menopauz t hershme. sht nj nga shkaktart e kancerit t fshikzs s urins. Nj nga shkaktart e kancerit t pankreasit. Era e keqe e gojs, smundjet e dhmbve dhe mishrave t tyre. Dmtimi i shijes s gjuhs dhe nuhatjes. Shkatrrim t qelizave t trurit, munges t kujtess, vshtirsi n msim. Dmton syt duke shkaktuar perde t syve. Dmton lkurn duke e rrudhur at. Shkakton infeksione t ndryshme t rrugve t frymmarrjes. Shpejton forcimin e damarve duke shkaktuar tension t lart. Shkakton bllokim t damarve t trurit dhe zemrs duke ndikuar keq mbi kto organe. Pengon ereksionin tek meshkujt. Shkakton gastrit, uler apo reflu n traktin trets. Vonon shrimin e plagve t ndryshme. Shkaktar i smundjes BURGER (bllokon damart e kmbve dhe nse cigarja nuk lihet e on t smurin deri n prerje t kmbs). Shpejton osteoporozn. Dmton thonjt. Dmet gjat shtatzanis Cigarja sht mjaft e dmshme pr shndetine e embrionit. Ju lutem nse pini lreni dhe bni nj sakrific pr bebin tuaj. Ndoshta ky mund t jet dhe nj rast i mir q dhe ju ta lini at. Lindja para kohe arja para kohe e cips s amnionit Shkulja e placents nga vendi

Tensioni i lart Vdekja e embrionit Zhvillim i prapambetur fizik i embrionit Probleme t mushkris pas lindjes Mos harroni se lndt q prmban cigarja kalojn edhe n qumshtin e nns. Ju lutem mendoni edhe pr fmijt tuaj q rriten nn tymin e duhanit.Ata dmtohen njlloj sikur dhe ju edhe pse nuk e pijn. Gjithashtu mundsia q dhe ata kur t rriten t bhen pirs s ktij helmi sht m e madhe.

Aknet

Purrat jan rezultat i nj ekuilibrimi t fort hormonal q sht tipik pr disa faza t jets femrore, si sht puberteti, shtatznia dhe menopauza. Tek femra nuk duhet te prjashtohet nj teprim i androgjeneve kur aknet shoqrohen nga ciklet menstruale jo te rrgullta, obeziteti, rritja e qimeve te trupit dhe te alopecive. Ndrsa tek mashulli, rritja e ktyre hormoneve mund t j t motiv kn sh v t m n is r st shum t rr ll . Femrat, te cilat pine rregullisht duhan, jane te destinuara qe te kene nje fytyre te papaster dhe te dominuar nga aknet e shumta. Aknet, ne pergjithesi, jane te pranishme ne fytyrat me yndyre. Nese jane masive ne lekure eshte mire te behet mbjellje e materialit te tyre ne kushte laboratorike, per te pare llojin e bakterieve qe gjenden ne te (zakonisht rezultojne me streptokok) dhe me pas duhet nje terapi me antibiotike per te luftuar infeksionin. Por aknet jane te pranishme ne fytyre edhe si pasoje e problemeve hormonale. Ne kete rast gjeja e pare qe duhet bere eshte konsultimi me mjekun, sepse eshte e domosdoshme te baraspeshohet niveli i hormoneve ne organizem. Ne asnje menyre nuk keshillohet fondotinta (kremi puder) ne raste te tilla, sepse duke u perpjekur te mbulojme aknet, e veshim lekuren me izolues dhe si pasoje ajo nuk merr oksigjenin e mjaftueshem. Kshilla sht e domosdoshme t ekzaminohen. Nuk duhet pritur t zhduken vet, sepse ln shenja t dukshme n lkur. 1. Mos ndrhyni me duar te purrat ose pikat e zeza, sepse jan shenja inflamacioni. Shtypja sht e rrezikshme nse ndrhyrja bhet n mnyr t gabuar. Kjo lloj traume nuk bn gj tjetr vese prkeqson gjendjen e lkurs. 2. Trajtoni fytyrn me produkte cilsore me prbrs organik si: kamomil, kamfor, kalendula etj.

3. Lani duart prpara aplikimit. 4.Dieta, edhe pse nuk provokon aknet, mund te perkeqesoje simptomat:memireatehereteevitosh teprimet e yndyrerave,embelsirerave duke i dhen perparesi perdorimit te frutave dhe perimeve te fresketa, mishit dhe peshkut. 5. Vitaminat A,C e E jane perkujdesesit natyrore per shendetin e lekures: kujtohuni ti keni ne tryezen e ushqimeve, duke ngrene shpesh ftuta dhe perime te fresketa. Mos harroni te hidratoni epidermiden duke pire shume uje. Eshte e ndaluar te shtypesh pikat e zeza dhe purrat ne lekure, nese nuk i drejtoheni nje specialisti. 6. Te lash fytyren me uje te ngrohte dhe te jesh i ekspozuar shpesh nxehtesive,ngrohesve,diellit: pasi nxehtesia kontribuon ne lirimin e poreve nga seboja me teprice. Dielli ben mire, por duhet te merret me kujdej: nje ekspozim jo i tepruar permireson aknet duke thare lekuren, por nese teprohet merret efekti i kundert sepse epiderma, per mbrojtje,prodhon nje sasi me te madhe seboje. 7. Mos perdorni sapune shume yndyrues, qe thajne shume lekuren duke stimuluar prodhimin e me shume seboje: duhet te perdorni me shume produkte seborregullues ose lehtesisht neutral, me PH izoepidermik.

Ja Pse Duart Dhe Kmbt Na Rrin T Ftohta

Kmbt ose gishtat e ftoht t duarve mund t jen shenja pr probleme serioze ose stres, sikurse edhe pr munges t hekurit n gj k. L xoni is ng simptom t t cil t nuk o t uh j ti injoroni. Q trupi prher t ruaj temperaturn e brendshme, prdoret termogjeneza e cila funksionon kshtu: Truri urdhron kapilart q t zgjerohen pr t lshuar gjakun dhe me kt t mundsohet ngrohja ose q t ngushtohen pr t ngadalsuar rrjedhn e gjakut dhe pr t mundsuar ftohjen. Nse ky mekanizm nuk sht i prkryer, kt s pari do ta ndjejn ekstremitetet t cilat gjenden n largsi m t madhe nga zemra. N disa raste duart ose kmbt e ftohta mund t jen shenj e problemeve serioze shndetsore t cilat duhet ekzaminuar dhe shruar. Nse prve duarve t ftohta pandrprer ndieni lodhje, zemra ju rrah m shpejt dhe shpesh ndjeni marramendje, kontrollojeni nivelin e hekurit n gjak, sepse ndoshta vuani nga anemia. Hekuri sht prbrsi kryesor i hemoglobins, molekuls e cila on oksigjenin n gjak dhe i jep atij ngjyrn e kuqe. Nse niveli i hekurit sht nn normale, edhe hemoglobina sht e ult, ndrsa indet kan m pak oksigjen pr t prodhuar nxehtsi. Therjet n duar t prcjella me dhimbje n supe, shpin, qaf mund t jen t lidhura me artrozn harxhimi i krceve t nyejve. Artroza mund t paraqitet rreth t tridhjetave. Nse kraht tuaj jan shpesh n pozit t mbledhur sht i vshtir qarkullimi i gjakut n duar dhe gishta. Stresi mund t jet shkaktar i ndjenjs s ftohjes s duarve dhe kmbve. Ai rrit prodhimin e adrenalins, hormonit i cili prodhohet n gjndrat mbiveshkore, t cilat i ngushtojn ent e gjakut. K shill si ti n ihmoni v tv t s

- Shm ngni k n q sit si nikotin n h lkoolin. Nikotin ngushton n t Alkooli zgjeron ent e gjakut, kshtu q trupi humb nxehtsin; - Qndroni n ambiente t ngrohta;

j shtm t gj kut, k m

t ftoh n shp jt.

- Mos mbathni kpuc t ngushta, nganjher lvizni gishtat sepse me kt prshpejtoni qarkullimin; - Rregullisht bni dush duke ndryshuar ujin nga t ngroht n t ftoht (n mngjes dhe mbrmje), kjo forcon qarkullimin; - Mbathni orape t nxehta nga pambuku, nuk sht e domosdoshme t jen t trasha; - Kurr mos rrini me kpuc ose orape t lagura, ndrroni ato rregullisht; - Lvizjet t cilat i bjm derisa jemi ulur bjn mrekulli, do t stimulojn forcimin e qarkullimit. sht shum e dobishme edhe gjimnastik m topin m gj m .

Si Shfaqet Mungesa E Vitaminave?

Ushqimi joadekuat dhe ekspozimi ndaj lodhjeve t mdha psikofizike on deri tek mungesa e vitaminave dhe mineraleve t caktuara n organizm, dhe kjo on deri tek rnia e imunitetit, dhe n fund deri te smundjet e ndryshme. Pr kt arsye sht e rndsishme q rregullisht t prcillni statusin e vitaminave, respektivisht sasin e vitaminave n organizm, dhe nse supozohet q ju mungon ndonj, hani m shum pem dhe perime t caktuara ose merrni m shum preparate vitaminash. Ja si ta dini nse ju mungon ndonj vitamin: A: N mungesn e vitamins A sugjeron lkura e that dhe e irrituar, humbja e apetitit, lodhja, floku pa shklqim, thonjt e thyeshm, aknet, ndrsa ekspertt theksojn q deficiti i saj m s shumti pasqyrohet n ndryshimet n sy. B1: Problemet neurologjike, konvulsioni i muskujve, humbja e kujtess, apetitit, nervozizmi dhe tretja e keqe jan simptomat m t shpeshta, ndrsa tek deficiti i plot krijohet smundja beri-beri. B2: Plagt shrohen m vshtir, alergjit shpeshtohen, ndrsa syt jan t irrituar dhe shum t ndjeshme n drit. Mungesa e ksaj vitamine vihet re n qoshet e buzve, rreth s cilave shpesh shfaqen plag. B3: Treguesit m t shpesht jan dobsia e muskujve, lodhja, humbja e apetitit, tretja problematike dhe lkura. Pr shkak t mungess s ksaj vitamine mund t shfaqet smundja pelagra, e cila m s shpeshti shfaqet si rregullim n sistemin nervor dhe dermatitisi. B6: Smundja e veshkave, ngret n duar h k m , p gjum si , n mi , n rvozizmi gjith kjo tr gon n mungesn e ksaj vitamine e cila ndikon n ndryshimin e disponimit. Ajo m s shumti u mungon diabetikve, personave m t moshuar, femrave shtatzna dhe nnave q ushqejn fmijt me gji.

B7: sht e rndsishme pr lkurn e shndosh, flokt dhe thonjt, dhe kur nuk gjendet n sasi t mjaftueshme n organizm lkura fillon t ket zbokth, t skuqet, flokt fillojn t bie ndrsa shfaqet lodhja dhe humbja e apetitit. B9: ose acidi folik kryesisht u mungon femrave shtatzna, femrave q pin kontraceptiv, alkoolistve. B12: po ashtu u mungon femrave shtatzna, femrave q ushqejn me gji, alkoolistve, ndrsa mungesa pasqyrohet n humbje t peshs, dhimbjet n shpin, ndjesin e shpimit t gjilprs n duar dhe kmb. C: Konsumimi i pamjaftueshm i vitamins C on deri infeksionet, venat e theksuara, mavijosjet, gjakderdhja e shpeshta, ndrsa ksaj i kontribuojn edhe nevojat e rritura fizike dhe psikike. N rastin e mungess s jashtzakonshm krijohet skorbuti. Pasi q bhet fjal pr vitaminn e cila sht jashtzakonisht e rndsishme pr punn e sistemit t imunitetit dhe luftn kundr baktereve, duhet t hani m shum pem dhe perime t pasura me kt vitamin. D: Shndeti i eshtrave varet nga kjo vitamin. Kur nuk sht n sasi t mjaftueshme indi eshtror vuan, dhe te fmijt shfaqet rakiti, ndrsa tek t rriturit osteoporoza. E: Pafuqia, t qenit t dobt, djersitja e shpejtuar, jan simptoma t mungess s ksaj vitamine, por deficiti nuk sht aq i dukshm nga jasht, sa n pasqyrn e gjakut.

Si T Kemi Dhmb T Shndetshum

Njeriu gjate jetes se tij ka dy gjenerata te dhembeve: gjeneraten e dhembeve te qumeshtit (denticioni paresor) gjeneraten e dhembeve te perhershem (denticioni permanent) Dhembet e qumeshtit jane gjithsej njezet. Dhembet e pare dalin perafersisht pas muajit te gjashte te jetes, ku se pari dalin dhembet e poshtem preres. Te gjitha dhembet e qumeshtit dalin perafersisht deri ne moshen 3 vjeare.
MBANI MEND: Pas ketyre dy gjeneratave te dhembeve nuk ekziston asnje zevendesim tjeter natyror per

dhembe! Dhembet e perhershem jane 28, pa dhemballet e pjekurise. I ashtuquajturi dhembi i pjekurise paraqitet rreth moshes 20 vjeare.

Pjeset kryesore te dhembit:

do dhemb ka pjesen e bardhe te dukshme qe quhet kurora e dhembit dhe pjesen perforcuese ose ngulitese ne ashtin e nofulles qe quhet rrenja e dhembit.
Funksioni i dhembeve

Funksioni kryesor i dhembeve eshte prerja, copetimi dhe bluarja e ushqimit. Pas thermimit dhe bluarjes se ushqimit, me ndihmen e peshtymes behet faza fillestare e tretjes se ushqimit ne goje. Dhembet luajne rol edhe ne te foluren e drejte, sidomos ne shqiptimin e bashtingelloreve: psh: t, th, s, dh, etj. Duhet theksuar se dhembet e paster dhe te shendoshe ngrisin pamjen estetike te femijes, ndaj keshtu mundesohet nje zhvillim normal psikofizik.
Shk kt ret e renies se dhembit

Ekzistojne disa shkaktare kryesore qe ndikojne ne humbjen e dhembit: 1. kariesi, prishja e dhembit. 2. pezmatimi (inflamcioni) i aparatit mbeshtetes te dhembit (paradontopatia) 3. trauma, humbja e dhembit per shkak te aksidentit.
Kariesi

Kariesi karakterizohet me shkaterrim te smaltit (shtresa e pare e dhembit) me ecuri te panderprere dhe me mundesi te perfshirjes se dentines dhe te palces se dhembit (shtresa e bute e dhembit). Kariesi nuk trashegohet, por mund te trashegohet nga shprehite e keqija, si moslarja e dhembeve te te gjithe anetareve te familjes, edukata e ulet shendetesore, menyra e te te ushqyerit, etj. Ekzistojne disa faktore qe shkaktojne kariesin. Ato jane bakteriet, foma e dhembit, ushqimi dhe lengjet, peshtyma dhe faktori kohe.
Ushqimet dhe lengjet

Shfaqja e kariesit varet edhe nga ushqimi qe perdorim. Ata qe hane ushqim te embel dhe lengje te pasura me sheqer, jane shume me teper te rrezikuar nga kariesi. Eshte me rendesi te theksohet se sheqeri eshte prezent edhe ne disa prodhime qe ne nuk e presim psh: banane, fruta te thata, majoneze, ketup. Prodhimet e qumeshtit dhe djathi i mbrojne dhembet
Pasojat e humbjes se dhembit

Dhembet e shendoshe jane xhavahire natyrore, prishja dhe humbja e tyre jep pamje estetike te shemtuar! Humbja e tyre shkakton rregullime ne pertypjen e ushqimit. Dhembet e prishur dhe pezmatimi i aparatit mbeshtetes te dhembit shkaktojne ere te keqe te gojes. Zevendesimi i dhembeve te humbur me proteza ka shume mangesi: humbet shija, kushtojne shtrenjte etjprandaj rendesia e mbajtjes se higjienes se tyre eshte shume shume e madhe.
Profilaksia, mbrojtja e dhembit nga semundjet

Per parandalimin e paraqitjes se semundjeve te dhembit dhe te gojes ekzistojne kater faktore kryesore: Higjiena orale: nuk thuhet rastesisht se dhembet e shendoshe, ruajne trupin e shendoshe. Po ashtu, ata qe i pastrojne dhembet rregullisht, mojne ndjenjen e fresksise dhe te aromes se mire te gojes.
Teknika e larjes se dhembeve:

1. pastrimi i dhembeve duhet te behet: pas do ngrenie, 2 3 here ne dite gjithsesi gjithnje para gjumit, larja duhet te zgjase se paku 2 minuta. 2. gjithmone perdoreni pasten me fluor dhe mos e shpelani gojen pasi ti pastroni dhembet por vetem peshtyni. 3. nderrojeni furen tuaj kur te vjeterohet (do 3 4 muaj) 4. nuk ka fure familjare (!) do anetar i familjes duhet te kete furen e tij.
Ushqimi

Gati secilit i pelqen ushqimi i embel! Nuk do te ishte i mundur ndalimi i konsumimit te gjerave te embla. Por eshte me rendesi qe marrja e ushqimit te embel te jete na sasi me te vogel dhe te kontrolluar. ushqimet e preferuara; buka, djathi, arrat, pemet, qumeshti dhe uji mineral.
Vizita te dentisti

Vizitat e rregullta te dentisti jane tejet te rendesishme per dhenien e keshillave dhe zbulimin e hershem te prishjes se dhembit. Per kete arsye preferohen vizita te rregullta, se paku dy here ne vit

Faktort q dmtojn dhmbt

Faktort q dmtojn dhmbt Shndeti dentar ka avancuar shum koht e fundit, me zhvillimine trajtimeve t reja zbardhuese. Por kjo nuk o t thot q t lini p s or higj n n tu j nt r , uk m n u r s ntisti sht g ti ty p r t

jua rregulluar. Dhmbt tuaj mund t rrin shum koh n gjndje t mir nse i lani dhmbt cdo dit dhe i pastroni me fill, por ka dhe faktor t tjer q vn n rrezik shndetin e dhmbve tuaj sidomos, zmaltin. Faktort q dmtojn zmaltin e dhmbve Nj nga shkatart kryesor q shkaktonin erozionin e zmaltit sht acidi. Goja kthehet n nj mjedis me shum acid

kur pini ose hani ushqime q kan pH t ult. N kushte normale pshtyma sht bazike dhe kshtu nuk shkakton rrezik pr zmaltin. Kur konsumoni rregullisht pije t gazuara, lngje frutash, salca sallatash me baz uthulle, ushqime t konservuarra dhe ushqime t tjera me baz acidi, ulni nivelin e pH n goj dhe rrisni rrezikun e erozionit t zmaltit. Mjaft t rr zikshm j n h ushqim t ngjit s h t m l - mun tju ngjit n tek dhmbt derisa ti lani ato, dhe ndalojn

pshtymn t neutralizoj acidititetin kur ngjitet ushqim i mbl. Shenjat e erozionit t zmaltit Zmalti mbulon dhe mbron cdo dhmb tuajin. Meqnse zmalti i fillon shenjat e erozionit pa shkaktuar ndonj simptom q ju t kuptoni, sigurohuni t ni kontroll t shp sht t k ntisti.

Shkoni tek nj dentist nse keni nj nga shenjat e mposhtme t erozionit t zmaltit: Ndjeshmri e lart tek dhmbt-Ndjeshmria prkeqsohet, kur erozioni avancon Dhmb t zverdhur- Erozioni i zmaltit shfaq dentinn q ndodhet nn t, e cila ka nj ngjyr t verdh. Cepa t rrombullakt- Kjo sht nj shenj e par e erozionit Carje dhe gjurm tek dhmbt- Kjo sht nj shenj e avancuar e erozionit; shkoni menjher tek nj dentist Karies dentare- Mund t formohen kavitete kur t ket ikur zmalti. Kshilla pr parandalimin e erozionit t zmaltit -Lajini dhe prdorni fill shpesh -Lajini dhmbt dy her n dit me past me flor, dhe prdorni fillin cdo dit. Lani gjithashtu dhe gjuhn tuaj, pasi aty rrin kt ri q mun tju mtojn h m t.

-Shkoni tek dentisti pr kontrolle t rregullta -D ntisti mun t kuptoj rozionin zm ltit q n f z t p r h kun h mun tju k shilloj nj tr jtim q t nxisni r k nc rit or l, s mun j t mishr v h

shntein dentar. Vizitat e rr gullt mun tju n ihmojn smundje t tjera t rnda dentare. -Shmangiuni pijeve t gazuara -Nse pini vetm kola- os t kaloj menjher n fyt. -Limitoni ushqimet me acid, sheqerna dhe brumra h kol i tik , t h r

uh t t limitoni, os n s

k ni t p mun ur pij ni me pip q

-Nuk k ni p rs ti thoni l mtumir ushqim v tu j t pr f ru r ; v t m konsumoni nj

i t t

l ncu r m

shumllojshmri ushqimesh q t mbroj dhmbt tuaj nga acidet. Zvogloni sasin e sheqernave, acideve dhe brumrave.

Sa Or N Dit Duhet T Bjn Gjum Fmijt?

Gjumi, i cili sht i domosdoshm pr rritjen dhe zhvillimin e fmijve, varet nga nevojat individuale dhe faktor t caktuar, prej t cilve m i rndsishmi sht mosha. Kto jan vetm udhzime t prgjithshme n lidhje me ort e gjumit q u nevojiten fmijve: 1-4 jav: 15-16 or n dit I sapolinduri zakonisht fle 15-18 or n dit, por n intervale m t shkurtra prej dy deri katr or. Foshnjat e lindura p r koh mun t fl n h m gj t . M q n s t s polin urit k pin m ng l ritmin gjumit, n voj tyr pr gjum nuk lidhet me faktin nse sht dit apo nat. 1-4 muaj: 14-15 or n dit Deri nga java e gjasht foshnja juaj do t filloj ta kap ritmin. Periudha m e gjat e gjumit sht prej katr deri n gjasht or dhe m shpesh foshnja fle n mbrmje. 4-12 muaj: 14-15 or n dit Krijimi i shprehive t shndetshme t gjumit sht detyr e rndsishme n kt periudh. Foshnjat zakonisht kan tre dremitje gjat dits, por duhet t reduktohen n dy kur ato bhen gjasht muajshe sepse n at mosh duhet t jen t aft pr t fjetur tr natn. 1-3 vjet: 12-14 or n dit Edhe pse pr bebet n kt mosh nevojiten rreth 14 or gjum, zakonisht sht rreth 10 or. Kur i mbush 18-21 muaj, duhet ngadal ta hiqni dremitjen e mngjesit dhe ta lini fmijn q t flej nj deri tri or e gjysm n dit njher gjat dits. M s miri do t ishte ta vini n gjum n mes ors 19 dhe 21, dhe ta zgjoni n mes ors 6 dhe 8 n mngjes. 3-6 vjet: 10-12 or n dit T vazhdohet me praktikn e njjt: fmijt e ksaj moshe duhet t jen n shtrat n mes ors 19 dhe 21 dhe t zgjohen n mes ors 6 dhe 8 n mngjes. Dremitjet duhet t ndrpriten si rutin e detyruehme ditore rreth vitit t pest. 7-12 vjet: 10-11 or n dit Shoqria, shkolla, aktivitetet familjare, e gjith kjo krkon koh prandaj fmijt shkojn pr t fjetur gjithnj e m von. Shumica e 12-vjearve duhen t jen n shtrat deri n orn 21. Realisht, mund t prisni t qndroj n shtrat rreth nnt or.

12-18 vjet: 8-9 or n dit Gjumi sht jashtzakonisht i rndsishm pr shndetin dhe zhvillimin e adoleshentve. Edhe pse do t dshironin t qndrojn t zgjuar derisa nuk rr zoh n ng lo hj , uh t ti nxisni q t fl n s p ku t t or . M sojini s si t sillen n detyrimet e puns dhe shoqrore dhe shpjegoni q, kur kan fjetur mir, mund t prballojn m leht impenjimet e prgatitjes pr t ardhmen.

Si Mund Ta Ndalosh Lemzn?

Lemza mund t paraqitet si reaksion n ngrnie t shpejt, konsumim t lngjeve t ftohta dhe ushqimeve djegse, mirpo mund t paraqitet edhe si pasoj e shqetsimit apo stresit. Pr ta evituar at, ekspertt sugjerojn q t pim nj got uj ose t ham nj lug sheqer. Lemza shpesh di t jet dika e bezdisshme, sidomos kur shfaqet n situata t palakueshme. Pr ta evituar at, ekspertt sugjerojn q t pim nj got uj ose t ham nj lug sheqer. Njkohsisht edhe faktori psikologjik luan rol t rndsishm. Nse hiqet mendja dhe mendohet n dika tjetr, lemza do t jet dika e harruar. Ndalesa e frymmarrjes, pirja e ujit t ftoht me gllnjka t vogla, vendosja n qaf e nj cope akulli, vendosja e nj borse akulli n bark, gudulisja e hunds pr t provokuar nj teshtim, marrja e fryms thell, duke ndjekur nj ritm t rregullt, jan disa nga mnyrat e ndalimit t lemzs. Lemza mund t zr edhe nj fmij t porsalindur dhe mund t ndalohet duke e marr n krah, i mbshtet kokn n shp tull h i i l ht n kurriz, n m nyr q ti nxj rrsh jrin q n osht i k il tu r stomakun ose ezofagun. Nj mnyr tjetr sht edhe frymmarrja dhe nxjerrja n nj qese letre. N kt mnyr rritet sasia e CO2 n organizm. Por, mjekt kryesisht rekomandojn ngrnien e nj luge sheqer pa uj.

Si Ti M rojm Syt

Rreziku i dmtimit t syve sht gjithnj e m i madh. Si? Duke kaluar dit t tra prpara ekranit t kompjuterit apo televizorit, ndotja e ambientit q vjen nga t gjith agjentt atmosferik, ajri i kondicionuar, alergjit, diabeti, madje s fundmi edhe nga smundjet reumatike. Pasoja sht nj dhe e vetme: irritim dhe skuqje e syve. Ky sht nj shqetsim nga i cili vuajn shum njerzit, aq sa do vit rreth 20 milion persona ankohen nga ky problem dhe u drejtohen specialistve, me qllim largimin e ksaj dhembjeje t bezdisshme. Ata q kan lshuar alarmin jan nj grup specialistsh. Mjekt okulist pohojn se prdorimi i pakontrolluar i produkteve t ndryshme pr nj koh t gjat ndikon n prkeqsimin e shikimit. Produktet shp l r s q tr gtoh n ng f rm cit m ul nt n p r sup rm rk t mun t p rk q sojn risht s gj n j n syrit. J si shpj gon k t f kt nj mj k okulist: E h n t shku r n, shum simul nt po lott artificial, shiteshin p m nu lin p r orimit. N k to kusht , nuk m n oj s n rhyrj corn r-ve (t quajtur ndryshe mbrojts) n sup rm rk t o t p rk q soj h m shum gj n j n. P r k t rsy u ti j thirrj qyt t r v q , p si t ken l r k to pro ukt n sup rm rk t , t l xojn fillimisht m nu lin p r orimit. Sipas nj studimi epidemiologjik europian, i kryer te 80 mij pacient, mes shkaqeve t shumta t infeksioneve t syve, vrehet skuqja, si m e spikatura, m pas vijn alergjit e shum patologjive t tjera. Problemi i skuqjes s syve ka nj shtrirje shum t gjer pasi, sipas studimeve, godet nj n katr persona dhe krkon domosdoshmrisht prdorimin e lotve artificial, si pasoj e nj prodhimi lotsh t pamjaftueshm nga syri. Gjithashtu ai bn t ditur q para se t keni nj diagnoz t sakt t kryer nga okulisti, duhet bni kujdes q t mos uzoh t m simul nt t q z r hin syrin skuqur h l rgojn shq t simin p ci ntit, s ps p s nj it gjendja do t prkeqsohet. Syri do t jet m i skuqur dhe do t keni nevoj pr prdorimin e vazhdueshm t h hj s s il it. K m k lu r n p r u r shum p ci nt , t cil t i p r ornin lot t rtifici l shum h r n it , nj v r si v rt t kun r jt k tij pro ukti, sht shprehur specialisti. Cil sht m nyr uhur p r tu p r llur m z isj n syv t skuqur? N s z isj sht v zh u shm , shfaqet dhe zhduket me prpikri, pacienti duhet t bj medoemos nj vizit te specialisti. Ky shqetsim mund t jet sh nj p tologjiv t tj r , q po zhvilloh n n fsh ht si h po shf qin nj sh nj t vl fshm p r prcaktimin e smundjeve m t rnda, ku mes tyre mund t veohen: diabeti, reumatizma, alergjit etj. Nse ky pro l m sht thj sht i sh n tsh m, p r orimi i lot v rtifici l sht p rr zik. N o r st sht ft si mir personit pr t kuptuar natyrn e ktij shqetsimi. Un do t kshilloja, prpara se t hidhnit n sy lott artificial, t cilt nuk veprojn me shpejtsi, por ndihmojn n mir q ni n tyr , o t isht mir ti shp rl nit to m uj t ngroht , m p s t hi hni il in, thot sp ci listi. Ekspozimi i tejzgjatur ose jo i duhur nn rrezet e diellit mund t shkaktoj dmtim t syve. Rrezatimi nga rrezet ultravjollc B rrezikon pjest e jashtme t syrit, duke shkaktuar irritim, tharje, skuqje dhe plakje t parakohshme. Rrezatimi nga rrezet ultravjollc A sht m i rrezikshm pr lkurn dhe syt, sepse kto rreze jan m t shkurtra

dhe kan aftsin t deprtojn m thell n sy, duke dmtuar retinn. Kataraktet dhe degjenerimi okular jan smundjet m t zakonshme t shkaktuara nga dielli. Prdorimi i syzeve t diellit pr mbrojtje duhet t filloj gjat fmijris. Duke zvogluar ekspozimin nn rrezatimin diellor, sht e mundur q t parandalohet dmtimi i indeve okulare nga rrezet ultravjollc. Ndonjher syri i njeriut krahasohet me nj kamera t gjall mahnitse. Ai ka nj lente t prkryer q mund t fokusoj pamjet, t cilat shihen n nj distanc prej disa centimetrash deri n disa kilometra, si dhe nj mekanizm q prshtatet automatikisht me ndryshimin e intensiteteve t drits. Rrezet e drits futen n sy prmes kornes (thierzs), membrans s fort t jashtme q mbulon kokrdhokun e syrit dhe i ruan formn. M pas ato kalojn prmes s ars n iris, pjesa me ngjyr e syrit. Kjo e ar sht pupila, bebja e syrit, q ngushtohet apo zgjerohet automatikisht, duke kontrolluar sasin e drits q futet. Pamjet e fokusuara bien mbi retinn q ndodhet prapa kokrdhokut t syrit. Sfondi prtej ekranit nuk duhet t jet asnjher krejt i errt. Nuk duhet t ket reflekse n ekran. Kontrasti dhe drita e ekranit duhet t rregullohen n vlera mesatare. Ekrani duhet t jet rreth 50-60 centimetra larg syve, mundsisht t prdoret filtr pr ekranin kundr reflekseve. Gjat puns para kompjuterit sht mir q disa her n or t shkputet shikimi pr rreth nj minut. Syt t rrotullohen n ambientin prreth ose t paktn do nj or t bhet nj pushim prej 15 minutash.

Me Vrapim, M Larg Infarktit

T ecsh shpejt, pothuajse t vraposh, pr gjysm ore 4-5 her n jav, ul me 25% rrezikun pr riprsritjen e infarkteve. N vend t ilaeve, programet e rehabilitimit q kshillohen nga mjekt specialist mund t parashikojn pikrisht kt aktivitet. Ushtrimi fizik pakson rrezikun pr infarkte t reja pasi ul frekuencn kardiake duke shtuar n t njjtn koh forcn e zemrs. Gjithashtu, vrapimi pakson yndyrnat n gjak, ka efekte pozitive tek t smurt me presion t lart arterial dhe sht nj antidepresiv shum i mir.

Vaj Peshku Pr Memorie M T Mir

Prdorimi i shpesht i vajit t peshkut mund t prmirsoj kujtesn tuaj, por mund t jet edhe parandalim i shklqyeshm pr demencn. Studimi m i ri tregon se thartirat yndyrore q ndodhen n peshq dhe frytet e detit mund t prmirsojn memorien tuaj pr madje 15 %. Ekspertt rekomandojn edhe konsumimin e lososit, sardins pr t prmirsuar t mbajturit mend dhe pr t parandaluar demencn. Shkenctart thon se konsumimi i thartirs omega-3 n organizm sht e rndsishme pr nj shndet optimal t trurit. Udhheqsja e studimit nga universiteti n Zeland t Re, Velma Stounhaus thot se peshqit si pjes e pandashme e ushqimit tuaj ka ndikim t veant n funksionimin e memories t personave t ri dhe t shndosh

Gripi Dhe T Ftohurit Luftohen Me Ushqim

N qoft s oni t g zoni rinin p rj tshm h t shtoni numrin e viteve t jets suaj, ather duhet t dini se cilat jan ushqimet e nj jete m t gjat dhe n harmoni me natyrn. Dietologu David Grotto, nga Chikago, n nj libr ka prmbledhur 101 ushqime t dobishme pr shndetin. Ndrsa m posht, po nga ky libr radhiten 10 bim dhe ushqime t cilat jan t njohura pr efektet e tyre kundr gripit. Hudhra Mbase aroma e saj mund t mos jet e mir pr frymmarrjen tuaj, por hudhra sht shum e shndetshme pr organizmin tuaj. sht e shndetshme pr vet faktin sepse ajo prmban fitokimikate t cilat i vrasin bakteret, thithin kolesterolin dhe luftojn kancerin. sht e kshillueshme q t hiqet lvozhga nga hudhra, t pritet n copa t vogla, t shtypet, dhe pastaj t prdoret. Krpudhat Sipas studimeve t bra ka rezultuar se krpudhat forcojn sistemin mbrojts dhe shkatrrojn qelizat smundje shkaktuese. Ato jan nj pjat e plqyer sidomos gjat periudhave kur jeni t ftohur apo me grip. Ato prdoren si nj pjat e dyt kur skuqen. aji N t vrtet aji sht i njohur nga t gjith, pr efektet e tij kundr gripit dhe t ftohurit, ai sht i pasur n kalori, nuk sht i kushtueshm dhe prgatitet leht. aji prmban polifenole, t cilat antioksidues mbrojts. Polifenolet jan antibakteriale, antivirale dhe veprojn si anti-inflamator. E rndsishme sht t njihet mnyra dhe masa e duhur pr prgatitjen e tij, pr t marr rezultatin e dshiruar. Trshra Trshra sht e pasur n fibra, ajo prmban vitaminat E dhe B, si dhe nj numr mineralesh dhe beta-glukanesh, t cilat forcojn sistemin imunitar t njeriut. Frytet e trshrs ndryshe nga ato t drithrave t tjera (me prjashtim t misrit) jan relativisht m t pasura n lipide (5%) dhe prmbajn proteina (rreth 14%) glucide t ndryshme, (rreth 60%); ku kryesori sht amidoni (55%). Trshra fuqizon sistemin imunitar. Trshra prdoret kryesisht n prbrjen e ushqimeve t fmijve. Manaferrat Kjo frut sht super i pasur me vitamina dhe mineralet baz pr organizmin e njeriut. Pikrisht pr kt arsye rekomandohet q kjo frut t konsumohet nga t gjitha grupmoshat, veanrisht fmijt dhe t moshuarit. Manaferrat bjn t mundur uljen e kolesterolit n trup. Njeriu mund t haj sasi t mdha manaferrash dhe t mos shndoshet, prkundrazi kjo frut bn t mundur rnien nga pesha si dhe kontrollon nivelin e yndyrave n gjak. Kjo frut lufton

gripin dhe t ftohurit. Lakra Jo pak, por 22 kalori mund t prftoj gjithsecili nga ne nse konsumon qoft edhe 30 gram lakr t gatuar. Lakra prmban prbrs t cilt stimulojn prodhimin e enzimave n organizm, t cilat realizojn prodhimin e radikaleve t lira dhe reduktojn simptomat gripale. Lakra mund t hahet ashtu si sht e freskt, mund t gatuhet duke u zier me kujdes. Nuk sht i kshillueshm prdorimi i teprt i lakrs turshi. Mjalti Mjalti ka aftsi kuruese pr vet vitaminn B q prmban. Mjalti prmban veti dezinfektuese pr plag dhe grvishtje t lkurs. Sipas studimit t Dr.Molan mjalti triumfon mbi 7 lloje t ndryshme bakteresh. Kshtu q jan identifikuar edhe aftsit e tij kundr gripit. Prve shrimit t jashtm mjalti ka dhe veti kuruese t brendshme, si n qetsimin e stomakut. Kshtu do ishte e rekomandueshme 2 lug aji mjalt n dit. Nj rol t rndsishm mjalti luan kundr diarres, sidomos pr fmijt e vegjl, pasi sht nj metode, mjaft e mir kuruese brenda nj ushqimi. Proteina e hirrs Proteina e hirrs sht nj zinxhir aminoacidesh, e cila ndihmon n prtritjen e muskujve dhe zhvillimin. Studimet kan treguar gjithashtu, q ato mund t risin sistemin imunitar, neutralizojn efektet rrnjsore. sht e rekomandueshme q t konsumohet gjat periudhave gripale, sepse fuqizon sistemin imunitar dhe ndihmon q t largohet gjendja gripale apo gjendjet e t ftohurit. Elbi Nj tjetr burim i fibrave dhe beta-glukozve, elbi ka treguar q prmirson imunitetin, aq mir sa kolesteroli i ult. Antioksiduesit q jan gjetur tek elbi, gjithashtu, mbrojn qelizat nga dmtimi, thot David Grotto. Elbi mund t shtohet lehtsisht tek supat, mishi i zier, dhe sallatat. Elbi prmban Potasiumin, i cili sht i prfshir n shum procese jetsore t trupit, duke mbajtur nn kontroll presionin e gjakut, funksionin e zemrs dhe veshkave. Kshillohet prdorimi i 4-5 biskotave me elb do dit. Sidomos nse doni t luftoni gripin. Patatja e mbl Patatet e mbla jan plot me fibra dhe imunizojn sistemin, rrisin betakarotinn. Mund t fussh t gjithn n furr sobe dhe i pjek ato pr nj tas t shndetshm me patate t skuqura. Zhardhokt e saj prmbajn shum niseshte e prdoren gjersisht si ushqim etj. N mjeksin popullore patatja prdoret kundr djegieve, plagve dhe syve t nxir.

Ushqimet Q Parandalojn Bllokimin E Hundve

Ndonjher zgjohemi nga gjumi natn me ankesn q nuk mbushemi me frym. Kjo ndodh pr shkak t bllokimit t hundve dhe nervozohemi m shum nse nuk na zhbllokohen m nj h r . Hundt e bllokuara mund t na shqetsojn gjat t gjith dimrit. Veanrisht tek fmijt ne prdorim pikat pr zhbllokimin e hundve. Por nuk duhet harruar se prdorimi pr nj koh t gjat i tyre dmton mukozn e hunds dhe e than at. Prandaj rruga m e mir sht zhbllokimi i hundve me an t rrugve natyrale dhe bimve. Dr. Grkan Kubilay dshiron t ndaj me ne nj recet. Ne mund t shrojm hundt e bllokuara me an t produkteve t konsumuara. Sipas recets s mjeku Kubilajt, konsumimi i nj gote me lng molle, rrushi t zi, dardhe apo shege n dit gjat dimrit sht shum i dobishm dhe ndihmon n zhbllokimin e hundve. Edhe mjeku vet pohon se gjat dimrit konsumon do dit nj got me lng molle, shege dhe rrushi t zi t prziera bashk dhe n kt mnyr i zhbllokohen hundt. Rriheni pak lakrn. M pas ziejeni me nj got uj pr dhjet minuta. Lngun e prftuar prdoreni si pika pr t zhbllokuar hundt ( 3 pika n temperaturn e dhoms). Nj metod tjetr sht dhe avulli. Vendosni pak kamomil, mendr dhe qep t grir imt n nj tas dhe sipr hidhini uj t valuar, prpiquni t thithni avullin e lshuar nga ata 3 her n dit nga 5 minuta. Kjo kur mund t jet e vshtir pr fmijt por pr t rriturit sht nj kur ideale.

Ushqimet q largojn dhembjet e koks

Dhimbja e koks sht nj dhimbje shum e mrzitshme, e q shpeshher e shoqron secilin prej nesh. Atkoh, n shumicn e rastit, e errsojm dhomn ku qndrojm, marrim tableta ose bjm masazh zon n e dhimbshme. Megjithat, ndonjher as kjo nuk sht e mjaftueshme pr t paksuar dhimbjen. Por, a e keni ditur se disa lloje ushqimesh mund ta lehtsojn apo edhe ta parandalojn dhimbjen koks? Msoni cilat jan ato dhe shptoni nga kjo dhimbje bezdisshme.Rosto patate Pr t kompensuar sasin e humbur t kaliumit mjaftojn vetm disa rosto patate. Shalqiri Dehidrimi sht shkaktari kryesor i dhimbjes s koks, andaj n vend t pilulave prdorni ushqime t pasura me uj, si shalqiri, pr shembull. Uji n fruta dhe perime prmban minerale esenciale t tilla si magneziumi, q sht mineral i rndsishm n parandalimin e dhimbjes s koks. Kafja Sipas ekspertve kofeina zvoglon ent e gjakut dhe ndihmon pr t lehtsuar dhimbjet. Megjithat, ekspertt paralajmrojn se kafja e tepruar mund t shkaktoj dhimbje edhe m t mdha t koks, andaj ju duhet t jeni shum t kujdesshm. Bajamet Sipas studimeve t shumta magnezi i cili gjendet n bajame mund t zvogloj dhimbjet e koks. Gjithashtu, bajamet ndihmojn edhe personat q vuajn nga migrena, prve bajameve ju mund t hani edhe banane, kajsia t thata, avokado, oriz apo arra indiane. Jogurti Nse ndieni pulse t rnda n kok, kjo do t thot se keni munges t kalciumit. Mnyra m e leht sht t pini nj got jogurt t lngshm q sht i pasur me kalcium, pr kt got do t jen mirnjohse edhe zorrt tuaja. Spinaqi N s spin qi n ihmon pop jin p r tu r i fort , t h r i o tju n ihmoj h juv q t hiqni q f him j n e

koks. N fakt, spinaqi ndihmon pr t reduktuar presionin e gjakut dhe lehtson dhimbjet e koks, thon ekspertt.

Ushqimet m t mira pr zemrn tuaj

Ushqimet m t mira pr zemrn tuaj 1. Bajamet Vitamina B2 (riboflavin), vitamina E, magnezi dhe zinku bjn q nj grusht bajamesh t jen t mira pr zemrn dhe disponimin tuaj. Vitamina B dhe magnezi ndihmojn n prodhimin e serotons, q ndihmon n prmirsimin e disponimit. Zinku po ashtu sht treguar q ndihmon t luftohen disa efekte negative t stresit, prderisa vitamina E sht nj antioksidant q shkatrron radikalet e lira q kan t bjn me stresin dhe smundjet e zemrs. Ato jan m t prshtatshme prmes shujtave sesa nj qese me patate t frguara. Ose shtoni disa t tilla n ushqimin e mngjesit. Si t ruhen: Blini bajame t pjekura e t pakripura nga kazant e mdhenj dhe merrni vetm aq sa keni nevoj pr nj mim m t ult pr gram sesa ai i arrave t paketuara. 2. Shpargu Shpargu ka prbrs t shndetshm dhe antiinflamator pr zemrn sikurse vitaminat C dhe D. Po ashtu ka mas m t ult t kalorive dhe zihet shpejt. Frgojini apo zieni me sheqer bizeleje dhe pasta prej mielli integral, me vaj ulliri, lng portokalli dhe nj copz djathi parmezan dhe prgatituni pr nj ushqim (shum t shndetshm) si pr nj mbret apo mbretresh. Si t ruhet: Blijeni kur sht i freskt n pranver ose n fillim t vers, kur prodhimet fillojn t dalin n treg. Shpargu i konservuar humb paksa gjat transformimit, pra mnyra m e mir do t ishte lnia n dollap por edhe ngrirja do t ishte metod e mir pr ta mbajtur t freskt. 3. Fasulja Fasulja prmban m shum proteina sesa t gjitha bimt e tjera vetm nj filxhan fasule ofron nj t katrtn e proteinave pr t cilat kemi nevoj do dit. Fasulja prmban edhe vitamina t shndetshme pr zemr dhe antistres, si jan vitamina B, hekuri dhe kalciumi . Po shtu, konsi roh t h si p stru s n tyr l s ps k lon n p r zorr h k ft si t liminoj kol st rolin.

Prdorni fasulet edhe n sup dhe przieni me lloje t ndryshme t perimeve si domatet, karotat dhe shtoni piper djegs. Prgatitini ato me dy lug vaj ulliri, pak hudhr, krip, biber pr fasule sipas stilit mesdhetar. Si t ruhen: Mos iu ndani fasuleve n kanoe kur jan me ulje mimi, fasulet e thata jan gjithmon m t lira, por m rrin m shum koh p r tu zi r.

4. Boronicat Pothuajse t gjitha frutat jan t mira pr ju, duke prfshir qershit, dredhzat, mangot dhe pjeshkat. Por boronicat kan efekt pr tju p jisur m ntioksi nt h vit min C, t n j p yk t p r r s t fuqish m kun r str sit. K n p k

k lori h sh q r k shtu q mun ti shijoni m

p sur v sin s ju shk ktojn pro l m m z m r os ju

trashin. Boronicat po ashtu jan t mira pr lehtsimin e dhimbjeve dhe po ashtu ju ndihmojn t largoni stresin. Hani kur ato jan t freskta nga shporta ose przieni me jogurt, banane dhe akull. Si t ruh n: V r sht koh oronic v , n t kun rt n oronic t ngrir mun ti p r orni gjat dimrit (dhe

mund t jen m t freskta sesa ato q kan udhtuar me kilometra deri n dyqan). 5. Brokoli Brokoli sht i pasur me vitamina B dhe acid folik, t cilat mund t ndihmojn pr largimin e stresit, ankthit, panikut dhe depresionit. Futeni brokolin n mikroval dhe avullojeni pr disa minuta. E kulloni dhe e coptoni dhe e vendosni n en xhami ose en tjetr joreaktive, dhe e mbuloni me nj cop letre kuzhine, jo plastik, pr disa minuta pr t pasur ushqyeshmri optimale. Shtoni lng limoni t shtrydhur, vaj ulliri dhe nse guxoni edhe nj sasi t piperit t kuq dhe do t keni nj pjat t mrekullueshme sublime dhe po aq t thjesht. Si t ruhet: Gjethet e freskta t brokolit i keni n dispozicion gjat gjith vitit, por mund edhe t bni rezerva kur gjendet me ulje n treg. Vetm e lagni me uj t vluar t kripur pr 3-4 minuta dhe pastaj e ngrini pr deri dy muaj. 6. okollata okollata e zez (q ka s paku 75 pr qind kakao, m e mira sht 85 pr qind) nuk sht vetm zvogluese e stresit kush s o t ont nj cop okoll t por mund t jet edhe e shndetshme pr zemrn gjithashtu. Nj

studim, i realizuar nga hulumtuesit e Universitetit t Scranton n Pennsylvani, ka treguar q ngrnia e 6 pjesve t okollats s zez brenda dits ka ulur kolesterolin e keq. Dhe kjo nuk sht e gjitha. Nj tjetr hulumtues ka gjetur q kakao prmban fenole kompozime antiseptike dhe antiinflamatore q mund t zvoglojn rrezikun pr smundjet e zemrs duke i mbajtur substancat yndyrore larg nga oksidimi i gjakut dhe duke parandaluar mbylljen e artereve tuaja. A keni vrtet nevoj pr sugjerim servimi kur sht fjala pr okollatn? Si t ruhet: Uljet e festave jan koh e mir pr pazar t mir dhe pr t gjetur kt ushqim t mir pr ju me mim t volitshm. 7. Jeshilet gjethore Spinaqi, lakra jeshile, zarzavatet e tjera, duke prfshir edhe kokn e rrepave, jan t gjitha ushqime t mr kullu shm p r tiu h n h kur h shum vit min C, t po shtu h vit min A yj t mir p r shtr , h m h flok t fort , he

m gn zium, q j n shum t mir p r tju m

jtur t q t . Zi ni nj os m shum

zarzavate me lng limoni ose portokalli dhe hudhr, ose bni pure me mish pule me sodium t ult ose sup perimesh dhe fasule t bardh pr nj sup t mrekullueshme. Si t ruhen: Zarzavatet e freskta, t parregulluara jan prgjithsisht m pak t shtrenjta se t pastruarat dhe t paketuarat. Spinaqi i ngrir sht tejet i volitshm. Merreni, bni rezerva dhe futeni n frigorifer nj sasi q iu shrben pr tre muaj 8. Mishi i viit Jeni befasuar se edhe kjo ndodhet n list, megjithse keni dgjuar paralajmrimet e ekspertve se duhen shmangur gjrat e kuqe? Mos u befasoni. Mishi i viit sht shum i mir pr stresin. sht i pasur me zink, hekur dhe vitamin

B (e t mos prmendim proteinat), q t gjitha t njohura pr efektin qetsues dhe lumturues q kan n ne. Po ashtu sht shum i ngjeshur, q na bn t ndihemi t ngopur dhe plot pr nj koh t gjat. Shmanguni pjesve t mishit t viit me dhjam dhe blini vetm copat q kan rreth 95 pr qind t mishit. Krkoni pra pjest si file, kundrfile, stejk dhe kini kujdes t merrni 130-180 gram kur vrtet ua ka nda. Si t ruhet: Mishi mund t jet i kushtueshm, por pr fat t mir nse e merrni n copza mund t jet m pak i shtrenjt. Supermarketet pothuajse kudo kan oferta javore. Nse keni hapsir n frigorifer, ather shfrytzojeni pr t vendosur mishin.

MAGNEZI p r t gjith Person t dhe pothu jse pr t gjith Problemet !

MAGNEZI p r t gjith P rson t h pothu js pr t gjith Pro l m t ! M gn zi sht nj krip min r l personave (hipomagnezite) MAGNEZI sht: nj pr rs ushqy s pr t ru jtur h rikthy r nj sh n n tyr l, kur m nj f kt t l rt p r n or, imunostimulu s, lu s, f kt t fort nti-inflamat t t mir, pr ktikisht sht nj nti iotik solutisht i n vojshm por q r zulton i m ngt n m shum s 60% t

ponu s i n rgjis, m v ti nti-stres, anti-alergjik, alkalinizues, vepron si antacid (stomaku), si ksion

oksigj nu s i gj kut, rr gullu s i vl r s s k liumit h k lciumit, l m nt s nci l pr m shum s 325 r iokimik , l m nt

z pr o f rm ci f milj r , nj l m nt pothu js i p njohur pr shum mj k, min r l i shku r m pr rs t tj r.Mung s os

sigurt: ns m rr t m t pric, thj sht o t nxirr t j sht p u rr gullimi i m gn zit shk ktoh t ng : ulj

similimit (prthithj s) s ushqimit ng zorrt

, i rr j kronik ( v zh u shm ),n rhyrj t op r tiv n stom k. Shtimi i hum j s jonorm l t m gn zit shk ktoh t ng : lkoolizmi ,gji hni , rt rioskl roz (forcim,tr shj hum j l sticit tit t mur v t rt ri v ), m rrj (ngrni ) shumt yn yr v , fosf ti (coc col , tj) h k lciumit, k f in t prt, h

sh q rn v , tl tt (sportistt)

sforcu r h prof sionistt, j gi t, m rrj m t pric

ti, i rr j , i t (t n ryshm ), iz iozi int stin l (n ryshim i flors

kt rik n zorrn

tr sh), m rrj

iur tikv (il q shtojn pro himin muskujsh h

urins), shq tsim i psikik , him j t kronik , fi romi lgji ( him j h p riu h p slin j s, hip rt nsioni (t nsioni i s, sin rom p r h p s

strukturs li hs fi roz , t n in v ), sht tz ni

lart),dozat e larta ilaesh, operacionet kirurgjike, mosfunksionimi i hormon v t tiroi m stru cion v , sin rom zakonisht nga organizmi. BURIMET E MAGNEZIT DHE DOZA E PRDORIMIT Kloruri i magnezit i krist lizu r nxirr t kry sisht ng uji i tit, ng i vj n shij tij str sit fizik h psikik, j rsitj

t prt, pr n k to r st k rkoh t m t pr m gn z s

hi hur, r zulton shum

igroskopik (thith s i l rt i l g shtir s s jrit) h shkrih t l ht n uj. Ai sht pr z nt n o tip kompl ksi org nik h n ushqim t mposhtm (gr m magnez / 100 gr ushqim):

Alg = 0.8 1 gr/100gr F rr (lini, lul B j m ,m i lli, kungulli) = 0.3 0.5 gr/100gr

ik go s tiv ,( im mj k sor ), f sul = 0.2 0.3 gr/100gr o, spin q i zi r = 0.1-0.2 gr/100gr

Qumsht , rithr , p t t (n furr m lkur) vok S ll t , frut , p shk = jo m t pr s 0.1 gr/100gr sht

rn sishm t ini shk lln p rson l t similimit t m gn zit ng ushqim t pr t llog ritur s kt s s

m gn z uh t m rr. Prllog rit t q nj p rson q n j k nj i t t kuili ru r h t p sur m ushqim q prm mir m gn zi, m rr rr th 0.2 0.3 gr m gn z l m nt r n it m gn zi t krist lizu r, s si kjo shum sht shum ult pr n voj t st n r . t norm l, t m rrin pr p r n lim r zvl fshm m rr th 1.6 jn nj prqin j t ri n 2.4 gr klorur

rn sishm , pr pj sn m t m

h t p rson v m nj sh n

(smun j sh) o it t p ktn 3gr klorur m gn zi pr f mr t h 4gr pr m shkujt. P mj ftushmri m gn zit rn oh t m t pr n situ t t mung ss h t rr gullim v q prm n m m l rt ol sh nc , pl qri os ushtrim

os thj sht uk u n o hur n gj n j t v nt si sht sht tz ni , gji hni , fizik t sforcu r . N t till r st os n pr ni t pro l m v psikofizik t r n itur n yfishoh t m R zulton j h t tr fishoh t pr nj p riu h t c ktu r.

t j, oz st n

itor mun t

RENDESISHME t konsi

rosh q kloruri i m gn zit, uk q n nj ushqim h jo nj il , v pron n tij ri n mom ntin q v zh on t m rrsh: ky sp kt

shq tsim t h n f nom n t tr gon q rt n vojn pr m rrj n

shk ktu r ng mung s

pr itshm t k tij ushqimi.

Sugj roh t q v n imi pr m rrj n n oz t l rt t h t nn kontrollin mj k sor. PAK HISTORI Z ulimi i virtyt v t j shtz koshm mj ku s Shk nc t rit fr nc z Pi rr D l q liz v (citofil ksi) s ps ntinf ktiv kun r mikro h p r n lu s t klorurit t m gn zit i tyroh n Prof sorit h

t, q v iq n 1957-tn 96 vj , i cili k krku r gjithmon t rrij m rojtj n v , n v n q ti sulmojm m ntis ptik (il

to mun t triumfojn kun r mikro v q n r

lit t r zultojn h lm t protopl zms s q liz v k shtu q j n h lmu s t r h , kom t gj ll h ktiv .

q liz v t gj ll ) q shk trrojn rru z t

Ai r st sisht z uloi q kur inj ktoh t n sist min

q rkullimit t gj kut nj przi rj 12.1% klorur m gn zi p r q t nj

ksion t fort citofil ktik, p energjie dhe rezist nc n

snj

f kt h lmu s, p rkun r zi provokon nj n j nj t fort mirqni , ufori ,

j lo hj s.

Po shtu z uloi q p r q t nj f kt kurioz t k j shtqitj , t q provokon nj j shtqitj t shp jt n r st k psll ku kronik ( h ps m kt p rq n rim nuk sht nj purg nt) h t hum rn j j shtqitj n norm l n r st i rr j nqs rkoh q flor int stin l mo ifikoh t n

merr t v zh imisht. N t yj r st t j shtqitj

k q ,n

f vor t mikroorg nizm v t mir h n m t tyr p togj n. Gjithmon r stsisht i z uloi s si m rrj rr gullisht k nc rogj n , m gn zit provokont t k v t i zh ukj n pl gv p r -

h ps isht su j kt i tr op r cion v t mp rshm p r zult t pozitiv .

Nprmj t krkim v t tij t gj r mun i t tr goj s v primi i klorurit t m gn zit n o ht pr shk k t mol kul s kripror (klorurit) h jo pr shk k t jonit t m gn zit. Prof sor D l t z uloi q kziston nj if r nc m h n rmj t k r on tit, (t m gn zit) q prshp jton zhvillimin lon zhvillimin dhe madje i kthen ato

tumor v n opl stik n gj n j n

h pl gv k nc roz , h klorurit t m gn zit q n

tyr fill st r kur org nizmi m ush t thu js plot m kt krip. h ksp rim nt v t D l t, iu shk ngjit uk h nj Mj k tj t r fr nc z, Doktor N v u i cili

Aktivit tit t k rkim v

u int r su m t pr n r jtim t smun j v inf ktiv cimurro q nv . (smun j ngjits k fshv )

rritur nj suks s t m njh rshm t k poliom liti h

M p s i rriti t tr goj n ikimin v n imt r os shum prmirsu s t klorurit t m gn zit t k ngjin k t rr l , (smun j t fytit, infl m cion, skuqj uhur ng k j m v mikt tj.) t k smu j t frymm rrj s h pro l m t tj r p m rr

snjh r m rit t

mj ksis.

Prs ? A mun t konsi

roni qn rimin

in ustris f rm c utik n r jtim t nj kur t f ktshm , m nj rr z roni h nj qn rim n prgjithsi mos su s

v primi shum t gjr h m nj mim t ul t? A mun t konsi

os thj sht in if r nt t kl ss mj k sor n r jtim t t shtuqu jtur v t r pi lt rn tiv (mj k si popullor ) os komplementare(plotsuese)? Stu im t fun it n SHBA k n tr gu r s , q ng viti 1950 kurv ng n ri n fun t sh kullit mung s z mr s). m gn zit sht

shk ku kry sor i t p kt n 8 milion t v

rlikim t koron r ( rt ri t

Nj ng f ktor t kry sor t mung ss s m gn zit sht m to ng m gn zi, h ps ky sht ng

grikulturs int nsiv q v rfron shum tokn

l m nt t m t prh pur n tok, ng q pl hr t kimik k n s si t m h

k liumi q sht rmiku i m gn zit. MAGNEZI VEPRON FILLIMISHT NE: Sist min n rvor Sist min muskulor ( uk prfshir Form n Ap r tin gj n r tiv t h z mrn)

p r tit ost o-artikulare (kockave dhe gjymtyrve)

tr tj s h zorr t

Sist min imunit r Pl kj T pricn h mos LLOJ MAGNEZI ? l ncimin k lciumit

Sigurisht, s KLORURI I MAGNEZIT sht prgjigji m m gn zit, si p r n lu s os mj ku s t s mun j v .

mir pr t q krkon nj sht s t n vojshm t

Kloruri i m gn zit sht nj krip org nik , kshtu q sht m n kr h sim m kripr t tj r m gn zi jo org nik . Krip r t tj r org nik si orot ti, glukon ti h

thj sht t similoh t h t m

h t ng org nizmi,

sp rt ti uh t t m rr n n konsi

rim,

h ps j n m t

kushtu shm s kloruri. V tm s kto krip r nuk k n v primin h i rru z v t r h , k r kt ristik kjo klorurit.

mu sh m citofil ktik, v prim m rojts i q liz v

Asp rt ti i m gn zit k k r kt ristik t ngj shm m klorurin, por kushton m shum h sht i vshtir pr tu gjetur. Ekzistojn h przi rj t tj r m z m gn zi, t prsht tur pr t h qur shij n n tyr l shum t hi hur t

m gn zit, t cilt j pin r zult t t mir por k n mim t l rt . UDHEZIME pr PROBLEME h SEMUNDJE List gj t smun j v h pro l m v q rrin t p rmir soj mun t u is h sht vshtir pr tu klorurit t m gn zit provojn rn sin su r,

por kto pro l m t shumt

uk prfitu r ng nj sht s org nizmit.

m gn zit h

s si ky p rfshih t ng t gjith sist m t

Mos prit q t smur sh pr t m rr m gn zin, por shfrytzo sp ktin s sis s uhur itor . Konsi roj m gn zin si zgji hj n

q rt p r n

lu s m m rrj n rr gullisht t

mun shm , t thj sht h m p k shp nzim kur k pro l m shn

tsor . N

r st pro l m sh kut (smun j t s po shf qur ) mun t m rr t p r sysh m rrj os m t m h , pothu js o 3 or . V zh oni m rr ni f kt l ks tiv pr is h pr is it m

2-3 oz v , n oz norm l

s zh ukj s s simptom v . Ng njh r m rrj n fillim roh t norm l

m gn zit p r q t rprit t

it m j sht qitj t l ngshm : kjo uh t t konsi ozs

h nuk uh t t n

tr jtimi, por uh t r nj ulj m gn zit 4 h r m shum s klorurit t m gn zit.

ris t kth h t n norm lit t. Norm lisht gr t vu jn ng mung s m h i prgjigj n pozitivisht n m nyr t v nt tr jtimit t

urr t. Pro l m t

Problemet Me Stomakun, Shrohen Me Bim

E kan prdorur egjiptiant e vjetr dhe romakt, t cilt ushtarin m t mir e kishin shprblyer me nj pije t br nga pelini, duke besuar se n at mnyr ata do t ruanin shndetin e tyre. Pelini ka nj shije t hidhur, por ka efekt shum shrues. Kjo bim rritet deri n 1.2 m gjatsi. E karakterizon shija aromatike dhe e hidhur. Prbrsit e tij shrues rrjedhin prej vajit eterik, q prbhet prej 50 substancave t ndryshme. far shron? Pelini sht ila i shklqyeshm natyror q pastron gjakun dhe forcon stomakun. Prdoret kundr smundjeve t stomakut, tretjes s dobt t ushqimit, mundimit, mungess s oreksit, smundjeve t m lis , v shk v , v r h z s, s mun j v t ujit tj. P r r sit sh ru s t k s j im n ikojn h n pun n e organizmit n prgjithsi, duke shruar edhe burimin e shum smundjeve. Rregullon dhe balancon funksionin e organeve, q shkaktojn rregullime t ndryshme, si jan pengesat psikike, mbipesha, etj. T gjitha kto shkaktohen nga puna jo e rregullt e mlis, lukthit. Receta t vrtetuara. Pr oreks m t mir: n 2 dl uj t zier vendosni gjysm luge me gjethe t thara me pelin. Lreni t qndroj rreth dhjet sekonda, e m pas vazhdoni ta pini. Nj aj si ky ka ngjyr t ndritur, nuk sht aq i hidhur dhe duhet konsumuar gjat gjith dits nga pak. Proteina q rregullon kolesterolin pr trombozn Nj grup krkuesish britanik kan zbuluar nj protein, q merret me rregullimin e kolesterolit n gjak dhe pakson rrezikun pr t shkaktuar trombozn dhe pr t uar n infarkte dhe iktus. Zbulimi hap rrugn pr projektimin e ilaeve t reja, sipas raportimeve t BBC online. Studimi ka br t ditur rolin e protesins LXR (Liver X receptors) n pllakza. Molekula sht e njohur pr funksionin e saj rregullues t nivelit t kolesterolit. Kolesteroli i mir zvoglon rrezikun nga kanceri i zorrs s trash R zult t t stu imit t ri j n otu r n r vist n Gut h zoh n n t h n t ng 1.238 p ci nt m k nc r t zorr s s tr sh . P rq n rimi i l rt i kol st rolit t shtuquajtur mir (HDL) n gjak, mund t oj deri te zvoglimi i rr zikut p r p r qitj n k nc rit t zorr s s tr sh , thon shkenctart holandez. Edhe m par dihej se zvog limi i p rq n rimit t kol st rolit t shtuqu jtur t k q (LDL), n kom inim me rritjen e prqendrimit t kolesterolit t mir (HDL) n gjak, lidhet me zvoglimin e rrezikut nga paraqitja e smundjeve t zemrs.

R zult t t stu imit t ri j n otu r n r vist n Gut h zoh n n t h n t ng 1.238 p ci nt m k nc r t zorrs s trash dhe t po aq njerzve t shndosh. Me kt rast sht par, se pjesmarrsit n studim me prqendrimin m t lart t kolesterolit HDL n gjak, ishin m s paku t rrezikuar nga kanceri i zorrs s trash, pa marr parasysh pranin e markezve, q tregojn pranin e faktorve t tjer t rrezikut (proceset inflamatore, rezistencn n insulin, radikalet e lira). sht vn re, se mesatarisht, do rritje e prqendrimit t HDL-s pr 16,6 miligram pr decilitr t gjakut, on deri te nj zvoglim prej 22% nga paraqitja e kancerit t zorrs s trash.

Fara E Zez (Nigella Sativa), Ilai I do Smundjeje

Profeti Muhamed (a.s.) gjithmon i ka kshilluar muslimant t kujdesen pr shndetin e tyre dhe, si nj doktor i vrtet i ka dhn zgjidhje smundjeve t ndryshme. N nj h ith Prof ti ( .s.) k th n : N k t f r n z z gj n t sh rimi i o shq t simi, p rv v kj s Kjo sht nj recet e qart q muslimanve i sht ofruar q n shekullin e 7-t, por fatkeqsisht si shum receta t tjera edhe kjo pothuajse sht ln e pa shfrytzuar. Shekujt e fundit n botn islame, prparimet n lmin e shk nc s k n cur m h pin nj l m ni h tyrimisht, si shum h ith t tj r , h ky th s r k m tur jasht vmendjes s shkenctarve derisa i ra n dor doktorit gjerman, Maren Franz. Nisur nga hadithi i profetit Muhamed (a.s.), si e prmend n parathnien e librit, doktori gjerman kreu nj sr stu im sh h r zult t t rritur i p rm lo hi n li rin m titull Sh rimi q vj n ng n tyr , F r Z z . Fara e zez prmban vaj acidik t pangopur, vaj me eter, vitamina dhe nj sr substancash t tjera t domosdoshme pr organizmin. Tashm sht vrtetuar se vaji acidik i pangopur q prmban Fara e zez ndikon pozitivisht mbi metabolizmin e trupit, rrit imunitetin dhe ndalon alergjin. Fara prmban prafrsisht 38% karbohidrate, 35% vajra t ndryshm, 21% albumin dhe pjesa tjetr prbhet prej m shum s nj qin su st nc sh t n ryshm . P r tu p rm n ur j n : v jr t ci ik t p ngopur, acidi Linolein, acidi alfa-Linolein, vajrat me eter (nigellon, alfa-pinen etj.), vitaminat (B1, B2, B6, Acidi Folik, Niacina), minerallet (hekur, kalcium, magnez, zink etj.) dhe amino acidet. Veorit e vajrave acidik t pangopur: N ihmojn m t bolizmin e trupit N vojit n n rritj n, zhvillimin h rinovimin N ihmojn n zhvillimin hormon v q liz v nj sist mi n rvor h hormon l-mbrojts t shendetshem.

h n formimin

 P ngojn shtimin N

su st nc v q

rgojn sinj l

l rgjik

lojn q liz t m rojt s (imunit r ) t punojn m shum s uh t. kth jn n niv l t norm l m r v uk rr gullu r struktur n tyr h nj koh sisht shp jt sin q rkullimit t gj kut

Kol st rolin n gj k P ngojn llokimin

Ulin t nsionin dhe reduktojn rrezikun e ashprsimit t damarve dhe infraktit n zemr N ihmojn n p rmir simin shp jt t pl g v h sht i tyru r ti m rr ng j sht , 1gr. v j i F r s s Z z sht i

Trupi i nj riut nuk i pro hon k t v jr mjaftueshm pr nevojat ditore.

Vajrat me eter si Nigellon dhe alfa-Pinen zgjerojn rrugt e frymmarjes, lehtsojn kollitjen, pengojn qelbzimin dhe ndalojn dhimbjen. Nse prdoren rregullisht ulin sheqerin n gjak. Vitaminat B1, B2 dhe B6 luajn rol n prodhimin e enzimave dhe forcojn sistemin mbrojts. Acidi Folik redukton rrezikun e tensionit dhe smundjeve t zemrs, gjithashtu sht i nevojshm n rinovimin e qelizave. Antioksidantet si vitaminat A, E, C dhe Beta-Karetin, forcojn sistemin mbrojts t trupit. Prve efektit q jep Fara e Zez n sistemin imunitar, metabolizm dhe zhvillimin e hormoneve, njkohsisht pastron trupin nga substancat e dmshme t quajtura Toxin, prforcon qarkullimin e gjakut, ndihmon n funksionin e zorrve dhe rrit shklqimin e flokve dhe lkurs. Ul tensionin dhe temperaturn dhe kryen funksionin e antibiotikve. sht mjaft efektive ndaj smundjeve alergjike si Astma dhe alergjia ndaj polenave. Pr efektin q ka n sistemin imunitar sht i kshillushm prdorimi n smundjet si AIDS-si, kanceri etj. Megjith kto t mira q prmban Fara e Zez, sht vshtire t rrij jasht vmendjes s bots perndimore. Vitet e fundit n Europ dhe SHBA vrehet t ket krkes pr kt far. N farmacit gjermane Fara e Zez tashm sht e pranishme n formn e saj origjinale si far, vaj ose tablet. Prof ti .s k th n sh kuj m p r , N k t f r n Semundjet dhe kurimi i tyre Profeti(s.aw.s) ka thene: M t v rt t p r or ni f r n z z gj n t sh rimi i o shq t simi, p rv v kj s.

z z , jo sht sh rim p r c o s mun j p rv c v

kj s Sahihu Buhariut 7:591

Dhimbja e shpines & dhimbje te tjera muskulore Ngroheni mesatarisht Vajin e Fares se Zeze dhe vendoseni intensivisht mbi zonen e dhimbjes,kjo te shoqerohet bashke me pirjen 3 here ne dite te nje luge caji Vaji Fare Zeze(5 ml).Sherimi do te arrihet brenda pak j v v .(Insh All h) Dhimbja e kokes Ferko me vajin e Fares se Zeze pjesen e ballit dhe zonat afer veshit,me pas fasho ballin.Gjithashtu pi nje luge caji (5ml) vaj Fare Zeze para mengjesit. Hipertensioni Perziej cdo lloj lengu me nje luge caji (5 ml) te vajin te Fares se Zeze dhe shoqeroje me 2 thelpi hudhra cdo mengjes ne vaktin e ushqimit.Ferkoje te gjithe trupin me vajin e Fares se Zeze dhe ekspozoje ate ne rrezet e diellit per gjysem ore cdo 3 dite. Tensioni nervor & stresi Nje luge caji (5 ml) vaji Fare Zeze i shoqeruar me nje gote caj apo kafeje ju ndihmon te qetesoheni dhe te ulni simptomat e tensionit.

Problemet e stomakut Pini nje gote qumesht te shoqeruar me nje luge caji (5 ml) vaji Fare Zeze 3 here ne dite per 5 dite rradhazi.Kjo do n ihmoj n sh rim (Insh All h) Dihareja Perziej nje luge caji (5 ml) vaji Fare Zeze me nje gote kos,pijeni perzierjen 2 here ne dite per 3 dite rradhazi. Kolla & Azma Ferkojeni kraharorin me vajin e Fares se Zeze,dhe pini nje luge caji (5 ml)vaji Fare Zeze ne mengjes,mesdite dhe naten.Thith avujt e vajit te Fares se Zeze te hedhur ne uje te nxehte. Diabeti Perziej nje gote me gjethet e lules WaterCress,nje gote fara te Zeza,gjysem gote me lekura shege,dhe gjysem gote gjethe Fumaria.Bluajini ne grirese deri sa te behen si puder.Pini gjysem luge caji te kesaj perzierje me nje luge caji (5 ml) vaji te Fares se Zeze para se te hani mengjesin per rreth 1 muaj. Semundjet e zemres Pini Vaj te paster Fare te Zeze te shoqeruar me nje leng te nxehte.Kjo ndihmon te shkrirjen e dhjamrave,hapjen e venave dhe arterieve. Temthi & guret ne veshka Grini teresisht 250 gr Fara te Zeza dhe perzieni me 250 gr mjalt te paster.Merrni 2 luge caji te kesal perzierjeje me uje te ngrohte.Kjo perzierje eshte mire te shoqerohet edhe me nje luge caji (5 ml) vaji Fare Zeze cdo dite para mengjesit. Impotenca seksuale Perzieni 200 gr fare te zeze me vaj ulliri.50 ml vaj ulliri + 50 ml vaj Fare Zeze + 50ml majt te paster.Perzieni teresisht h pini nj lug c ji ng kjo p rzi rj p r c o v kti uk .Kjo o t rikth j vit lit tin (Insh All h) Meningjiti Thish avujt e vajit te Fares se zeze dhe pi 2 luge luge caji ( 10 ml)vaji Fare Zeze me leng limoni cdo mengjes dhe darke. Leukoderma (Humbja e pigmentit ne pjese te ndryshme te trupit) & Lebroza Ferko zonen e prekur nga semundja me uthull molle dhe vaji Fare Zeze per 15 dite rradhazi. Renia e flokeve Ferko skalpin e kokes me leng limone me lereni per 15 minuta.Lajini me shampoo dhe uje teresisht dhe ne fund thajini floket.Me pas aplikoni ne skalpin e kokes vajin e Fares se Zeze dhe pini nje luge caji (5 ml)vaji Fare Zeze te shoqeruar me caj pse kafe. Skuqja e kofsheve & ijeve Lajeni zonen e skuqur me uje dhe sapun.Thajeni zonen dhe ferkojeni me vajin e Fares se Zeze,lereni keshtu nga mbasditja deri ne mengjesin tjeter. Per lekure te shendetshme Perziej barazisht(ne mase) si vajin e Fares se Zeze dhe vajin e ullirit.Ferkojeni me perzierjen fytyren dhe lereni keshtu per rreth 1 ore,me pas lajeni me sapun e uje. Pertacia 1-2 luge caji (5-10ml) vaji Fare Zeze te perzier me leng portokalli cdo mengjes ju ndihmon te jeni me aktiv gjate gjithe dites. Permiresimi i kujteses 1 luge caji (5 ml) vaji Fare Zeze te shoqeruar me 100 mg mente te zier mire

Per gjume te qete Nje luge caji ( 5 ml) vaji Fare zeze te shoqeruar me nje leng te nxehte ju garanton nje gjume te qete gjate gjithe n t s.(Insh All h) KUJDES! Femijet nen moshen 12 vjec te perdorin gjysmen e dozes se te rriturve. Nuk keshillohet per femijet nen 5 vjec Poashtu shiqoni te postimet e shkencs dhe medicins ktu n forum se ka mjaft t dhna pr kt bim t bekuar.

Dobit E Konsumimit T Ujit

Organizmi i njeriut ka nevoje urgjente per uje sidomos ne mengjes, pas gjumit, prandaj po te pime nje gote uje ne kete kohe, uji mund te hyj shpejt ne gjak dhe ta holloj gjakun, duke shpejtuar qarkullimin e tij, duke shmangur efektivisht semundjet e eneve te gjakut te zemres dhe trurit, duke favorizuar furnizimn me gjak dhe metabolizmin e veshkave, e me tej, duke eliminuar substancat helmuese dhe duke pastruar stomakun dhe zorret. Duhet medomeos te pime disa gota uje gjate dites dhe te mos e lejme veten qe te etemmi deri ne ate mase saqe te humbim edhe ekuilibrin tone. Uji duhet pire cdo kohe dhe nga pak, e jo te pime shume pernjehere sepse kjo mund te coje ne helmimin me uje. Vertete dukemi te ngurte por trupat tone permebjne nga 60-65% uje. Trupi i nje njeriu te zakonshem ka perafersisht 43 litra uje, gjysma e te cilit gjendet ne qeliza. Gjaku eshte 83% uje. Edhe indet e ngurta kane 75%uje, ndersa kockat kane 22% uje.

SA HUMB UJE TRUPI JONE GJATE DITES DHE SA ESHTE SASIA QE DUHET ZEVENDESUAR? Njeriu humb perafersisht 2-3 litra uje ne dite nepermjet shkarkimit te mbeturinave trupore dhe djerses.Veshkat duhet te shkaktojne te pakten 280 miligram ne dite per te pastruar trupin nga mbeturinat helmuese. Nese nuk pijme uje te mjaftueshem, keto mbeturina nuk pastrohen si duhet dhe mund te krijojne gure ne veshke. Uji eshte element kyc per kryerjen e reaksioneve kimike gjate tretjes dhe metabolizmit te ushqimit.

Ai percon elemente dhe oksigjen ne qeliza nepermjet gjakut, si dhe ndihmon rregullimin e temperatures se trupit. Si njerez qe bejme levizje te ndryshme gjate dites, ne na duhet te kompenzojme 2-3 litra uje ne dite.

Shumica e njerezve pine 6-8 gota lengjes ne dite, perfshire ketu ujin, lengje te ndryshme, qumeshtin, pijet me gaz, supen, kafen dhe cajin. Pjesa tjeter vjen nga ushqimet qe kane shume uje, p.sh frutat dhe perimet, te cilat permbajne mbi 80% uje. Uje i pamjaftueshem

Nese nuk pini sasine e duhur te ujit per te plotesuar nevojat tuaja trupore ju mund te keni pasoja: 1. probleme me trejte 2. lekure te thate dhe ze te ngjirur 3. ngadalesim te organeve trupore 4. probleme me mbajtjen e ujit 5. dhimbje muskujsh 6. dhimbje kycesh 7. rritje e toksinave (helmeve ne trup) 8. metabolizem te dobet te yndyrerave te trupit 9. dhjame te tepert 10. muskuj te dobet dhe forme te keqe trupore 11. kapsllek te perhershem Dehidratimi Dehidratimi ndodh atehere kur trupi nuk merr lengje te mjaftueshme. Si rrjedhim ai mund te kete infeksione, pershjellim dhe plage trupore. Shenjat jane: goje te thate, lekure teper te thate, su te fytur thelle, gjuhe te trashur, pergjumje etj. Dieta dhe pirja e ujit Nese po perpiqeni te humbi peshe dhe nuk pini uje te mjaftueshem, trupi juaj nuk e shkrin dot yndyren si duhet. Mbajtja e ujit nga trupi gjithashtu shton peshen. Uji eshte nje nga sekretet e humbjen se peshes. Po ashtu kontrolloni cilesine e ujit qe pini para se te filloni te beni gjimnastike ose te filloni diet

Katr Ushqime Q Duhet T Konsumojm N Dimr

Muajt e ftoht padyshim e bjn zgjedhjen e ushqimeve t dobishme m t vshtir. T paktn n disa raste. sht e vrtet q disa fruta dhe perime t freskta n kt sezon nuk mund ti gjejm n treg, por kjo nuk do t thot q nuk mund t ushqehemi shndetshm edhe gjat dimrit. Ja katr ushqime, t cilat jan shum popullore tek ne dhe q n njjtn koh jan shum t dobishme pr shndetin.Lakra turshi Vetm nj porcion lakr turshi siguron sasin e nevojshme t vitamins C pr nj dit. Lakra gjithashtu

sht e pasur me vitamina q i prkasin grupit B (ndihmojn n funksionimit t sistemit nervor, gjumit t shndetshm dhe gjendjes s mir shpirtrore), vitamin PP (e nevojshme pr lkur t pastr dhe elastike) dhe vitamin U (mbrojtsi baz i stomakut dhe gastritit). Kosi Kosi ndihmon n prpunimin e ushqimit dhe prthithjen e vitaminave, prmirson imunitetin dhe ndihmon organizmin nga infeksionet. Patatet Nse iu ngrijn shum duart duhet t hani patate. Ato prmbajn shum kalium i cili ndihmon n qarkullimin e gjakut. Hudhra Hudhra sht e pasur me prbrs q ndihmojn organizmin t prballoj m leht viruset dhe bakteret e dmshme.

Mishi Pules Dhe Vezt Mund T Ndihmojn Memorien Dhe Trurin

Kjo mund t jet hera e par q dgjoni pr kt, por dietat e pasura me kolin mund ta ndihmojn trurin tuaj nga efektet e plakjes. Nutrienti nga familja e vitaminave B sht gjetur n ushqime si pula, vezt dhe peshku i ujrave t njelmta, si dhe bimt bishtajore si fasulja. Hulumtuesit n Universitetin e Bostonit kan zbuluar q njerzit t cilt konsumojn shum kolin n dietat e tyre kan performuar m mir n testet e memories dhe kan pasur m pak gjasa pr t treguar ndryshime t trurit t lidhura me dementian.

Zbulimet u shtohen dshmive q mnyra juaj e t ushqyerit mund t krijoj ndryshime n at se si truri juaj plaket, tha hulumtuesja kryesore, dr. Rhoda Au. Sidoqoft, ajo ka paralajmruar q asnj nutrient t mos shikohet si ila magjik kundr dementias. Un m n oj q m s zhi sht t h h t sh n r n sishm , th jo. tsh m, h m jtj i t ss l ncu r n mosh n e mesme sht

Hulumtimet e mhershme kan zbuluar q dietat e stilit mesdhetar q prfshijn peshk, perime dhe vaj ulliri mund t ken efekt mbrojts. Pr studimin e fundit, dr. Au ka hulumtuar rezultatet nga nj studim i gjat t shndetit t zemrs. Gati 1.400 t rritur t moshs 36 deri 83-vjeare jan prgjigjur n pyetsor t diets n mes viteve 1991 dhe 1995. Pastaj, n mes viteve 1998 dhe 2001, ata u jan nnshtruar testeve t memories dhe aftsive tjera kognitive dhe kan pasur skanime t trurit me rezonanc magnetike. Studimi ka zbuluar q meshkujt dhe femrat n erekun e siprm t tabels pr konsumim t kolines kan performuar m mir n testet e memories se sa ata n erekun e fundit. Kjo ka mbetur kshtu edhe kur kan marr parasysh faktort q prfshijn arsimin, yndyrat dhe konsumimin e kalorive. Njerzit me konsumim m t lart t kolins n fillim po ashtu kan pasur m pak gjasa pr t treguar zona t hiperintensitetit t materies s bardh n skanimet e trurit me rezonanc magnetike. Ato zona t lidhura me moshn sht menduar t jen shenj e smundjes s enve t gjakut n tru, ka mund t jet shenj e rrezikut t lart nga gjakderdhja n tru, ose eventualisht dementia. Dr. Au tha q njerzit t cilt nuk kan konsumu r shum kolin nuk o t v r nin dit. llim t uksh m ng it n

Sidoqoft ajo tha q zbulimet sugjerojn q njerzit me konsumim m t ult t kolins kishin m shum gjasa t j n n rrug r jt k q simit m nt l s s homolog t tyr m konsumime m t larta. Edhe pse studimi prfundimisht nuk provon q kolina mbron memorien, ka arsye pr t besuar q kolina ka rndsi. sht shenj paralajmruese e acetilkolines kimike t trurit, q luan nj rol ky n kujtes dhe funksionet tjera kognitve, nivelet e ulta acetilkoline jan t lidhura me Alzheimerin. Dr. Au ka konkluduar q hulumtime tjera jan t nevojshme n kt fush premtuese. Ekspertt n mnyr t prgjithshme kan rekomanduar q meshkujt t konsumojn 550 mg kolin n dit, ndrsa femrat duhen t konsumojn 425 mg.

Rrushi i that

!!Rrushi i that bhet duke thar rrushin e freskt. Tradicionalisht, kokrrat thahen n diell ose n ndonj mnyr tjetr artificiale. Stafidhja (kyryzymi) m e mir bhet duke e thar gjith kokrrn e rrushit s bashku me lvoren e holl. Ndonjher, gjat tharjes, farat e rrushit t rndomt hiqen. Brthama e rrushit t that sht e nxeht dhe e lagsht n shkall t par, ndrsa farat jan t ftohta dhe t thata. Sikurse rrushi, edhe farat disa jan t mbla e t nxehta, kurse disa t tharta dhe t ftohta. Rrushi i that i bardh sht m i tretshm se llojet e tjera t rrushit. Nga ngrnia e rrushit t that ka dobi trakea (strfyelli). Ky lloj rrushi ndihmon po ashtu n shrimin e kolls q prsritet, mnjanon dhembjen n veshka (lat. Nefralgia) dhe n fshikn urinare, forcon lukthin dhe rregullon peristaltikn e zorrve.Rrushi i that sht m i ushqyeshm se rrushi i njom, kurse m pak ushqyes se fiku i that. Rrushi i that sht i tretshm, tretet leht, sht m i but, rregullon tretjen, ndihmon lukthin, mlin dhe shpretkn, mnjanon rndimin n gryk, dhembjen n gjoks dhe kontrollon dhembjen n veshka dhe n fshikn e urins. Edhe pse rrushi i that ka vler t mir ushqyese, prapseprap ai nuk e mnjanon urin, sikur p.sh. hurmat. Rrushi i that pa fara vendos ekuilibrin dhe sht m i dobishm se llojet e tjera. Ngrnia e rrushit t that me far rregullon punn e zorrve, regjeneron mlin dhe shpretkn, ia kthen mlis madhsin fiziologjike, kapacitetin dhe funksionin e saj natyror. Rrushi i that u bn mir gjithashtu njerzve q vuajn nga tajitja e shtuar dhe pezmatimi i lukthit. Lidhja e thonjve me brthamn e rrushit t that (lat. Onychogryphosis), prkatsisht e rrnjs s tyre, pr shkak t infektimit ose traums s tyre, n mes t tjerash, mund t prshpejtoj rnien dhe lehtson heqjen e tyre (lat. Unguis incarnatus). Imam El-Zahiri ka thn se ngrnia e rrushit t that rrit t mbajturit n mend. Kalifi El-Mensur ka treguar q gjyshi i tij A ull h in A si k th n : V t f r t rrushit t th t mun t shk ktojn rr gullim t n ryshm , n rs

kokrr

rrushit t th t

sht il (p r to rr gullim ).

N disa thnie me prejardhje t dyshimt, t cilat i jan veshur qllimisht t Drguarit t All-llahut , s.a.v.s., pohohet gjithashtu se ngrnia e rrushit t that krijon ekuilibrin e tajitjeve, freskon frymmarrjen, lehtson molisjen, qetson nervozitetin dhe ngacmimin, forcon nervat, zbut hidhrimin, rregullon strukturn e nxeht (konstitucionin sangunik) dhe pastron tenin.

V ji i ullirit, ushqim h il i r n

sish m

Pem legjend re e ullirit dhe v ji i nxjerr ng fruti i s j e k n shoq ru r p r rreth 8000 mij vite historin e njerzimit. Kjo bim kultivohej n Lindjen e Mesme, por m von feniksit e shprndan kultivimin e saj n t gjitha brigjet e Mesdheut, q nga Afrika e deri n Evropn e Jugut. Me rritjen e prodhimit lindi edhe nevoja pr ta prpunuar ullirin. Romakt arritn t ndrtonin edhe mjetet e para pr shtypjen e ullinjve, duke perfeksionuar gjithmon e m shum edhe teknikat e konservimit t vajit. Por, ndrkoh q kultivimi i ullirit po shtohej gjithmon e m shum, romakt ndoqn nj tjetr teknik. Ata provuan t kultivonin n do territor t pushtuar ullirin, pemn e shenjt pr ta. Ndr vite, vaji i ullirit sht prdorur jo vetm pr t pasuruar ushqimet, por edhe n kozmetik. Druri dhe dega e ullirit jan cituar edhe n Bibl, edhe n Kuran, duke dshmuar kshtu rndsin historik t k tij fryti n j t s n dhe punn e njerzve. Studimet kan treguar se vaji i ullirit luan nj rol t rndsishm n mbrojtjen ndaj smundjeve, transmeton Top Channel. Ndr shekuj sht protagonist i padiskutueshm i dietave mesdhetare, duke ndikuar n uljen e vdekshmris nga smundjet kardiovaskulare e duke uar n parandalimin e disa lloje tumoresh. Kshtu, studiuesit n Spanj dhe n SHBA gjetn se nj prej prbrsve t vajit t ullirit ul pothuajse me 30% nivelin e substancave q shkaktojn kancerin e gjirit. Q n lashtsi popujt rreth brigjeve t Mesdheut e kan prdorur vajin e ullirit si balsam pr zbutjen dhe rritjen e lagshtis s lkurs s that, pr shklqimin e flokve, pr masazh t muskujve, mbylljen e plagve, parandalimin e rrudhave dhe pr kurimin e pagjumsis. Vitet e fundit sht zbuluar se vaji ullirit ka shum ndikim mbi aktivitetin metabolik t organeleve t qelizs. Prej kohsh ai prdoret jo vetm si ushqim, por edhe si medikament me vlera t larta pr kurimin e disa smundjeve t ndryshme. Sipas specialistve, vaji ullirit me hudhr ndihmon n kurimin e astms, arteriosklerozs dhe hipertensionit. Vaj ulliri me borzilok ndihmon n kurimin e lodhjes intelektuale. Vaj ulliri me koreandr kuron vshtirsit n tretje. Vaj ulliri me dllinj ndihmon n kurimin e diabetit dhe ngrit. Vaj ulliri me qep ndihmon n kurimin e diabetit, smundjeve t frymmarrjes, arteriosklerozs, majisjeve gjenitourinare. Vaj ulliri me frutat e myshkut kuron astenin dhe gurin n tmth.

Vaj ulliri me lavandr ndihmon n kurimin e enteritit dhe smundjeve infektive. Ulliri njihet edhe pr ndihmn q i jep zhvillimit t trurit dhe kockave si te fmijt, ashtu edhe tek t rriturit, duke ruajtur metabolizmin e tyre gjat humbjes s kalciumit. Ndrkoh jan t shumta maskat e bukuris q e kan t pazvendsueshm vajin e ullirit si nj nga prbrsit kryesor. Me pak fjal mund t themi se ulliri sht ushqim, sht kurativ dhe jep ndihmesn e tij kryesore pr t na ushqyer, pr t na kuruar dhe pr t na br m t bukur.

Ulliri Mbrojts I Zemrs

All-llahu sht drit e qiejve dhe e toks. Shembulli i drits s Tij i gjason kandilit t vendosur n nj zgavr t errt. Kandili gjendet brenda nj qelqi si t ishte yll flakrues e q ndizet prej (vajit t) nj druri t bekuar, prej ullirit q nuk mund t quhet as i lindjes dhe as i perndimit, e vaji i tij ndrion pothuajse edhe pa e prekur zjarri. Drit mbi drit. All-llahu udhzon kah drita e Vet at q do Ai. All-llahu sjell shembull pr njerzit. All-ll hu do gj di shum mir . [En Nur, 35] P sh fikun dhe ullirin! [Et-Tin, 1] Kur ni p rm n shp sh ullirin, p si s sht nj p m ku r, sh njt t t gjith popujt q e popullojn brigjet e detit Mesdhe, q prej kohve t lashta. Tek kta popuj, ulliri ishte simbol i pjelloris dhe i lavdis. Thuhet n disa transmetime se pas ndaljes s anijes Nuhut, alejhi selam, e drgoi pllumbin, i cili u kthye me nj deg t ullirit. Ajo ishte kodra Xhudij dhe aty edhe zbriti nga anija pas vrshimit q ndodhi. E si t mos jet i bekuar, kur All-llahu [subhanehu ve teala] e bekoi at, duke e br njrin nga argumentet m mahnitse n botn e bimve pr vetit q ka, pr vlerat ushqimore dhe utilitare. Fjala vaj dhe ulli sht prmendur 7 h r n Kur n, h kjo p r r n sin k s j p m h o in s j. Dis prej vler ve t k s j peme, t cil ve Kur ni Kerim u dh nj vend t ve nt j n : -Ulliri sht substanc e mir ushqimore q prmban nj prqindje t lart yndyrnash, proteinash dhe kriprash minerale si jan: kalciumi, hekuri, fosfori dhe nj prqindje t lart vitaminash A dhe D. Prej vlerave ushqimore t fryteve t ullirit sht se ato prmbajn 16,7 % lnd karbohidrate, 1,5% proteina dhe prqindje t lart yndyrnash q rrin 13,5%. Gjith shtu p rm n p rqin j t l rt so ri n 2400 mlg. Pot , k lcium, m gn zium, k r, fosfor Prdorimi nuk sht vetm n ullirin si frut dhe si vaj por nga kjo pem e bekuar prdoren edhe gjethet kundr shum smundjeve si p.sh. kundr temperaturs s lart dhe tensionit t lart. T prtypurit e gjetheve t ullirit nihmon n rastet e inflamacionit t mukozs s gojs, herpesit, dermatitit buloz dhe kroms. Lvoret e degve

prmbajn tanin dhe kan shije t hidhur, kan veti rrudhse, tonike dhe antipiretike. Ullinjt e gjelbr jan m t mir sidomos pr t smurt me diabet, t cilat shuajn etjen q shkakton diabeti. Druri i ullirit sht shum i fort dhe jeton deri m 2000 vjet. N tradit prmendet se shejtani nuk i afrohet askujt q sht lyer me vaj ulliri. Pejgamberi [sal-lallahu alejhi ve sel-lem] thot: H ni v jin e ullirit dhe f rkoni trupin me t p si i sht i beku r! [Buh riu dhe Muslimi] Vaji i ullirit sht mbrojtsi m i mir i zemrs, organeve t tretjes, mplakjes, bukuris etj. Vaji i ullirit sht njri ndr vajrat e vetme bimore, i cili fitohet nga frutet e ullirit drejtprdrejt pa u rafinuar, d.m.th. pa prpunime kimike. Duke ruajtur prbrsit e vet, ai paraqet nj ndr mbrojtsit m t mir t shum smundjeve. Jan br shum studime nga t cilat sht ardhur n prfundim se roli i vajit t ullirit sht mjaft i madh. Kt m s miri e tregon edhe Agjencia Amerikane pr ushqim dhe Barna (FDA), e cila vitin e kaluar u lejoi pro hu sv q n tik t t v jit t ullirit t v n osin h m ishkrimin Sh n ti i q n ru sh m, p r rsy s yndyrnat e pangopura t vajit t ullirit zvoglojn rrezikun nga smundjtet e zemrs dhet gjakut. Ligjdhnsit mjeksor t Ameriks kan lejuar q n etiketa t shkruhet edhe mbishkrimi me prmbajtje se vaji i ullirit, i cili prdoret pr do dit nga dy lug (23gr), mund t zvogloj rrezikun mga smundjet koronare pr shkak t veprimit t yndyrnave t pangopura q prmban ky vaj. N mnyr q kjo t arrihet duhet t largohemi nga ushqimi i yndyrnave t ngopura n sasi q merret nag vaji i ullirit. N kt mnyr vaji i ullirit bhet prbrsi i tret ushqimor (pas sojs dhe Omega-3 acideve organike) t cilat mund t ken kt prmbajtje me leje zyrtare. Me hulumtimet e bra nga Dr. Wilsoni nga Britania e madhe sht vrtetuar se acidi oleinik, t cilin e prmban vaji i ullirit, i mbron qelizat nga oksidimi dhe paraqet faktor q ngadalson mplakjen e njerzve. Mbrojts i zemrs dhe organeve t tretjes Vaji me ngjyr t gjelbrt t mbyllt, me arom dhe er specifike, n t ciln jan t ruajtur vitaminat me rndsi, acidet yndyrore esenciale dhe antioksidantt, posedon nj rol t madh. Pr do pik t vajit t ullirit i marrim mbi 30 prbrs t cilt na mbrojn nga smundjet e zemrs, mplakja e hershme dhe shum smundje tjera. Fshehtsia m e madhe e veprimit t vajit t ullirit qndron n prmbajtjen e acideve yndyrore t pangopura, m s teprmi acidit oleinik, i cili prmban 55-83% t acideve yndyrore t prgjithshne. Gjithashtu prmban edhe shum acide yndyrore t pangopura t cilat n mnyr pozitive veprojn n metabolizmin e yndyrnave n mli (rregullojn kolesterolin), e mbrojn zemrn gj q pakson mundsin e prekjes nga smundjet e ngurtsimit t enve t gjakut, angina pectoris, infarkti kardial, tromboza dhe rregullojn tensioni e gjakut. Vaji i ullirit prpos acideve yndyrore prmabn edhe nj numr t madh t vitaminave t tretshme n yndyrna si: A,D,E,K. Afr 90% e vitamins E n vajin e ullirit ndodhet n form t alfa-tokoferolit. 100 gr. vaji i ulllirit posedon 884 kalori. Nga kjo nuk duhet pasur frik pr trashje, prkundrazi ky vaj ndihmon n zbritjen e mbipeshs trupore, sepse duke iu falmnderuar aroms intenzive vaji i ullirit e rrit shijen n sasi t duhur. Acidi oleinik zvoglon vlerat e kolesterolit t dmshmm (LDL), duke zvogluar numrin e receptorve pr t. Polifenolet e ndryshme me vitaminn E veprojn si antioksidans dhe pamundsojn krijimin e radikalve t lir, si dhe oksidimin e kolesterolit LDL, t cilt jan shkaktart e par n krijimin e pllakzave arteriosklerotike t dmshme. Vaji i ullirit vepron mir edhe n traktin gastrointestinal, duke zvogluar rrezikun nga i thati n lukth, lehtson gastritisin, vepron si laksativ i leht dhe n kt mnyr ndihmon tek problemet n jashtqitje. Ka nj ndikim t mir mbi disa rregullime t aparatit trets si: kapsllku dhe disa raste t kolitit t zorrve dhe t veshkve. Eliminon gurt n veshk dhe tmth, pr kt ka edhe prshkrime t sakta n prdorimin kundr ktyre smundjeve n doza t caktuara. N te ka edhe prbrs tjer q jan kundr smundjeve kancerogjene t shumta pr t cilat ka shum libra t shkruara. Gjithashtu vaji prdoret n shum medikamente mjeksore nga goja apo n form gjilprash. Veprimi n mirmbajtejn e trupit

Duke pasur parasysh se lehtson mineralizimin e eshtrave jashtzakonisht sht i shfrytzueshm tek fmijt q jan n rritje e sipr, si dhe te personat e moshuar t cilt kan probleme me osteoporozn. Shumica nuk e din se vaji i ullirit nga prmbajtja yndyrore sht i ngjajshm me qumshtin e nns. Pr kt arsye ai ka rol t madh n zhvillimin e sistemit nervor t mesm te fmijt. Nga kohrat e lashta vaji i ullirit sht i njohur si ndihmues i bukuris. Ai ndihmon tek lkura e that dhe asaj i jep shklqim. Flokve dhe thonjve i jep fortsi dhe i ruan flokt nga t thinjurit e parakohshm. Kt m s miri e vrteton edhe industria kozmetike, e cila n prbrjen e shum preparateve kozmetike ka edhe vajin e ullirit, si jan: sapunet, shamponet, kremrat, losinet etj. P r ti rritur t gjith k to efekte pozitive n v jin e ullirit duhet q : -M s miri ta shfrytzojm n ushqimin e prgatitur, t ftoht ose pak t ngrohur. -M s miri sht q vajin e ullirit ta ruajm n temperatur deri 15 shkall celsius, n hapsir t errt dhe gjithsesi n shishe qelqi. E lus All-llahun [Azze ve xhel-le] q t m fal gabimet e mija gjat shkrimit, nse e kam qlluar sht prej Allllahut [subhanehu ve teala] dhe vetm Ate e falemnderoj e nse kam gabuar ather dihet se nga rrjedh kjo. Lutja jon e fundit: Falemnderimi i takon All-llahut , Zotit t gjitha botrave, bekimet dhe prshndjet tona qofshin mbi zotriun e t gjith t drguarve, Muhamedin [sal-lallahu alejhi ve sel-lem], mbi t gjith t drguarit dhe mbi t gjith besimtart, duke iu lutur All-llahut t Lartmadhruar q ta pranoj kt vepr q sht thjesht pr hir t Tij, duke shpresuar n dhuntit, faljen dhe n mbrojtjen Tij n Ditn e Gjykimit.

Uthulla

far sht uthulla dhe prse sht nj ngjrat e mir?

Uthulla bhet me an t fermentimit t lngut t frutave t mbla dhe t drithrave, si elbi, molla dhe rrushi. Procesi i krijimit t uthulls krkon fermentimin n nj ambient plot oksigjen, q sht e kundrta e fermentimit alkoolik, q krkon nj ambient pa pranin e oksigjenit. Alkooli n kto lngje oksidohet n acid acetik. Uthulla prmban 4 pr qind ose m shum acid acetik. Ngjyra dhe shija e saj ndryshojn n varsi t bazs s saj.

100 gram uthull prmban vetm 16 kalori. Uthulla prmban gjithashtu sodium, potasium, kalcium, magnez, fosfor, hekur, zink dhe klorin, por nuk ka vitamina. Ibn Sina (vdiq n vitin 1037) ka shkruar n librin e tij t famshm Al-Qanoon fit Tibb (Kanuni i Mjeksis), se uthulla sht nj agjent i fuqishm mpikss. Nse hidhet n nj plag t jashtme, do t ndihmoj gjakderdhjen dhe njtjen. Uthulla ndihmon tretjen, forcon mishin e dhmbve dhe sht nj hapse e mir e oreksit.Uthulla trajton plagt e jashtmeEnciklopedia Martin-Dale Encyclopaedia of Pharmaceuticals 1989 prmend se uthulla ka shum prdorime t dobishme. Disa prej tyre jan: 1. Trajton helmimin nga substancat alkaline (jo acidike). 2. Ndihmon n uljen e temperaturs. 3. Trajton pickimet e bletve dhe t kandilit t detit duke aplikuar nj przierje t barabart kripe dhe uthulle n vendin e pickimit, e cila ul dhimbjet dhe parandalon inflamacionin. Vetia antimikrobiale e uthulls Botimi i vitit 1989 i librit Complete Nutrition t Dr. Micheal Sharon, thot: Uthulla luan rolin e dezinfektuesit pr zorrt. Disa njerz e kshillojn t prdoret pr gargar pr gojn dhe fytin. Ajo dezinfekton brendin e gojs nga mikrobet. Doza e zakonshme pr gargar sht t prziesh nj deri n tre lug aji uthull molle n nj got uji dhe ta prdorsh n mngjes dhe n mbrmje. Dr. Sharoni shton se uthulla sht e dobishme pr shumicn e njerzve, edhe pse te dikush mund t mos ket efektet e dshiruara. A nuk ka thn Profeti alejhi selam: S t mir j n er z t dhe uthull , s t mir j n er z t dhe uthull !

KAMOMILI

1. Matricaire - Kamomili Gjerman - Marticaria recutita L. 2. Camomille romaine - Kamomili romak - Chamaemelum nobile All

Kamomili sht bim barishtore njvjeare, lartsia e t cilit arrin 15-50 cm. Krcelli i tij rritet shpejt dhe degzohet shum. Lulzon pas 6-8 javsh nga mbirja e tij. Kamomili rritet n vende fushore e kodrinore dhe q bn lule si t luledeles e me er t kndshme. Emri shkencor i kamomilit sht Matricaria Chamomilla, i cili sht lloji i egr i kamomilit, sepse ekziston edhe nj lloj tjetr i cili njihet me emrin Anthemis nobelis, i cili ndryshon nga forma me llojin e par, por q t dy llojet e kamomilit prmbajn lnd efektive. Kamomili sht bima m e njohur pr prdorimet e dhembjeve t barkut, t ciln thuajse nuk ka shtpi q nuk e ka. Pjesa q prdoret nga bima e kamomilit jan lulet.

far prmbajtje kan lulet e kamomilit?

Lulet e kamomilit prmbajn vaj t avullueshm, sasia e t cilit arrin n 1.5 % e luleve t thata. Vaji i kamomilit nxirret me metodn e avullimit. Ai sht nj lng ngjits i trash me ngjyr blu, i cili ngrin n temperaturn 0C, dhe mban ern karakteristike t kamomilit. Kamomili prmban: Alfpha bisabolol, bisabolol oxide A, bisabolol oxide B, bisabolone oxide A, transFarnesene, Chamaxulene- i cili shquhet pr ngjyrn e tij blu dhe i jep ngjyrn vajit t kamomilit, Spathulenol, Flavone glycosides, Aglycones apigenin, Luteoline, Crysoeriol, Flavonol glycosidec, Quercetin, Iserhamntin, Rutin, Hydroxycoumarins, Umbeliferone, Herniarin, si dhe lnd xhelatinoze prej 10%.

Lndt efektive:

1% e kamomilit sht vaj baz, i cili prmban Chamaxulene blu etj.

Elementet ndikuese n shrim:

Ozolina sht lnda kryesore q i jep kamomilit vetin shruese, dhe nga veorit e saj sht se ajo i ngjan vajit t ullirit i cili prmban acid yndyror t pangopur, i cili sht shum i leht dhe i shpejt n przierjen me lndt e tjera me qllim q t prfitohen lnd t tjera t dobishme prej tij. Pr t dalluar lndn Ozolin q gjendet te kamomili nga Ozolina q gjendet te bimt e tjera, t pars i sht vendosur emri Cham Ozolin: nj lnd me ngjyr blu e cila del nga kamomili kur prej tij bhet aj, ose n kushtet laboratorike.

Veorit mjeksore t kamomilit: Anti-Infeksion, pastrues, djersites, qetesues, anti-ngerc, largues i gazrave, tretes, gjallerues. Duhet perdorur larg vakteve te ngrenies. - Prej veorive t pashembullta t kamomilit sht se ai ka veti parandaluese ndaj ndrrave t frikshme dhe ankthit, si dhe sht nj qetsues i prgjithshm i trupit dhe i shpirtit njkohsisht. Prandaj, kamomili sht shum i dobishm pr pagjumsin, pikllimin, frikn dhe tronditjet shpirtrore n prgjithsi, t cilat shtojn edhe m shum mundsin e shfaqjes s ankthit. - Bimt e grimcuara prdoren gjithashtu pr mjekimin e infeksioneve t lkurs, plagve t gojs dhe infeksionin e thonjve. - Avulli i shkaktuar nga vlimi i luleve t kamomilit prdoret pr tu thithur n rastet e infeksionit t rrugve t frymmarrjes: hunds, fytit dhe laringut. - Emulsioni i luleve t kamomilit prdoret si prdorim i jashtm pr larjen e syve t prekura nga Oftalmia, pr larje t vagins n rastet e nxjerrjeve t bardha apo q mbajn er t keqe, si dhe pr qelbzimet e lkurs n prgjithsi. - Lngu i zjer i kamomilit sht i dobishm pr rregullimet n tretje, antiveprues ndaj shtrngimeve t barkut dhe ul temperaturn. Kamomili prdoret gjithashtu n prgatitjet kozmetike mjeksore.

- Kamomili ka veti t shroj infeksionet si dhe t luaj rol antibiotiku n shrimin e tyre. Mjafton t zjesh nj sasi t vogl kamomili dhe ta thithsh me hund avullin e tij pr t hequr infeksionin e shkaktuar n vrimat e hunds dhe pr t asgjsuar mikrobet q gjenden aty, pr nj koh t shkurtr. - Kamomili ndihmon n heqjen e guls s shkaktuar n stomak dhe n t gjith organin e tretjes, heq dhembjet e barkut, t zorrve dhe ndonjher edhe t fshikzs s tmthit. Prve ksaj, ai ka luan rol edhe n lehtsimin e dhembjeve t menstruacioneve. Kamomili prmirson sistemin imunitar t trupit dhe vepron n shtimin e rruazave t bardha t gjakut.

- Kamomili prdoret gjithashtu pr kurimin e ulrs s stomakut, por duke prdorur nj metod t posame n kt mnyr: pas ii smuri t pij ajin e kamomilit, t shtrihet mbi shpin dhe t qndroj 5

min, pastaj t shtrihet nga krahu i majt pr 5 min t tjera, pastaj mbi bark dhe pastaj nga krahu i djatht, me qllim q t sigurohet qarkullimi i kamomilit n t gjitha muret e stomakut, sepse aji e braktis shum shpejt stomakun dhe nse i smuri qndron ulur apo n kmb, nuk arrihet synimi. Bashk me ajin e kamomilit, pr kurimin e ulrs s stomakut, prdoren edhe disa barna t tjera t kshilluara nga mjeku. - Prgatitja e ajit t kamomilit bhet n at mnyr q n fillim t vlohet uji dhe pastaj t hidhet n enn ku jan vendosur lulet e kamomilit, sepse n kt form, kamomili nxjerr sasi m t madhe ozoline dhe lndsh t tjera t dobishme q gjenden te kamomili. - Nuk duhet tepruar n prdorimin e kamomilit, sepse n kt rast ndodh efekt i kundrt dhe personi e ndjen kokn t rnd dhe kur e lviz at, ndjen dhembje koke.

Przierja e kamomilit me bim t tjera mjeksore:

Ne mund t prodhojm nj aj qetsues pr rastet e rregullimit t leht t stomakut; duke przier 30 gr mendr, 30 gr melis dhe 40 gr kamomil. Nga kjo przierje marrim nj apo dy lug t vogla pr t pergatitur nj filxhan aj dhe ta pim pr qllimin e prmendur. Po kshtu mund t prfitojm kura t tjera t shumllojshme dhe t dobishme nga przierja e kamomilit me bim t tjera mjeksore.

Lulet e kamomilit prdoren s shumti si trets n rastet e problemeve me tretjen, madje n Evrop, kamomili konsiderohet i veant pr kto probleme, n mes t s cilave edhe ulra e stomakut, sepse ai vepron si antimalcial, antishtrngim, antidhembje dhe pastrues, plus q sht edhe zbuts i stomakut. Lulet e kamomilit prdoren njsoj si aji, duke marr nj lug t madhe prej tyre dhe duke e ln n nj got me uj t vluar m par pr 10 min, pastaj filtrohet dhe pihet, dy her n dit. Lulet e kamomilit prdoren edhe si ila pr rrjedhjet nga vagina, pr shkak se ato prmbajn vaj avullues, e lnd t tjera t dobishme pr kt qllim. Ato prdoren gjithashtu si qetsues t muskujve t trupit, largues t gazrave, antialergji, antikolit, etj.

Mnyra e prdorimit t kamomilit pr ndalimin e gjakut t teprt t menstruacioneve sht: q t merret nj lug gjelle nga lulet e kamomilit, t vendosen n nj got dhe mbi to t hidhet uj i zier n cast, pastaj lihet pr 10 min, filtrohet dhe pihet, tre her n dit, para ose gjat ngrnies, por kujdes nga pirja e kamomilit menjher pas ngrnies, sepse ndonjher mund t shkaktoj dhembje n stomak.

AJ I JESHIL
Dobit kuruese
Pakeson mundesine e prekjes nga Kanceri dhe Tumoret, pakeson mundesine e kthimit te tumoreve benign ne malign, ul kolesterolin e gjakut, pengon semundjen e presionit te gjakut, parandalon prekjen nga semundja e diabetit, vret bakteriet, sulmon viruset e gripit, ndalon karien e dhembeve, heq eren e keqe te gojes, rrit perqendrimin dhe largon pergjumjen, nxit urinimin. Mnyra e prgatitjes se cajit: Merret nj lug e vogl nga gjethet e thara e te shtypura dhe shtohet n nj got uj t vluar, mbulohet dhe lihet pr 10-15 minuta, pastaj filtrohet dhe pihet para ngrnies ose mes vakteve kryesore, 2-3 here n dit. Mund t mbltohet me pak mjalt blete. Kujdes: Dozat e medha te cajit shkaktojne nervozizem, keputje fizike dhe pagjumesi

Nj Got Lng Portokalli, Pr Nj Fillim T Mir T Dits

Me vaktin e mengjesit duhet te permbushim nje te katerten e nevojave tona ditore me perberes ushqyes. A e bejme kete gje vertete? Kryesisht jo. Por, te gjithe justifikimet per shkak te te cilave shume shpesh e kapercejme mengjesin nuk duhet te na ndalojne qe ne mengjes te pime te pakten nje gote me leng te paster te frutave. Te gjithe lengjet e fresketa te frutave jane jashtezakonisht te pasura me materie bimore aq te nevojshme per organizmin, te ashtuquajtura fitonutriente, te cilat na mbrojne nga shume semundje. Ne kete kuptim me i miri eshte lengu i portokallit, i cili permban madje gjashtedhjete antioksidante natyrale, nder te cilet me se shumti flavonoide, qe jane pergjegjese per shendetin e sistemit te qarkullimit te gjakut dhe te imunitetit. Nje gote leng portokalli jep 110 kalori dhe i permbush nevojat mesatare ditore per vitaminen C. Eshte burim i mire i kaliumit, folacinit dhe tiaminit (B1), ndersa permban edhe B6, niacin dhe magnez. Lengu natyral i portokallit, eshte deshmuar shkencerisht qe ngrin nivelin e HDL-se, kolesterolit te mire: pas 12 javesh nga konsumimi i nje gote leng portokalli ne mengjes. Edhe te femrat edhe te meshkujt lengu i portokallit permireson raportin ne mes te kolesterolit te mire dhe te keq, ne dobi te te mirit, per madje 16 per qind! Ne vaktet me te rendesishme ditore lengu i frutave ka edhe nje varg rolesh te tjera te rendesishme: N ihmon n rr gullimin tr tj s, s ps fi r t ushqy s ng l ngj t mun sojn l vizshm ri m t mir t zorr v .

P r n lon t ashtuquajturen hipoglikemi te mengjesit, respektivisht renien e sheqerit ne gjak, i cili mund te coje kah nje varg i simptomave fiziologjike dhe fizike, sic jane marramendja, te ndjerit te dobet, ndryshimet ne disponim, dhimbjen, ankthin dhe depresionin. Konsumimi itor i p s shujt v m p m h p rim sht kyc p r sh n tin mir , rr gullimin m t l ht t peshes trupore dhe mbajtjen e formes se mire nje gote me leng frutash ne mengjes eshte nje nga keto!

 P rson t t cil t nuk n ih n t uritur n m ngj s, l ngu i portok llit o tu h p p titin h k shtu o ti n ihmoj te marrin kete shujte me te rendesishme ditore. Ndersa mengjesi i mire do te na jape energjine e nevojshme te durojme edhe diten me te lodhshme

Nnt pijet m t dobishme pr organizmin.

Pothuajse do kompani me emr q prodhon ajra, lngje t ndryshme, etj; e konsiderojn si shum t rndsishme q ti etiketojn produktet e tyre si produkte q prmbajn antioksidant edhe pse shumica e njerzve nuk e din se far do t thot kjo n t vrtet. Antioksidanti sht nj emr prmbledhs pr elementet q jan t afta t luftojn radikalet e lira. Radikalet e lira vet prfaqsojn molekula speciale t afta pr t shkatrruar molekulat e tjera si madje dhe qelizat e trupit. Ato normalisht supozohen se luftojn viruset dhe bakteret duke marr pjes n prodhimin e hormoneve dhe proceseve t tjera jetsore. Gjithsesi, sasia e radikaleve t lira rritet dhe sa m shum vite kalojn, trupi bhet m pak i aft q ti kontrolloj ato dhe radikalet fillojn t mbysin trupin nga brenda. Shum smundje t rrezikshme q prfshijn kancerin, artritin, smundjen e zemrs dhe ulcers si dhe shum smundje t tjera, duke prfshir ktu dhe procesin e zhvillimit iu atashohet radikaleve t lira sipas mjekve. Antioksidantt mund ti mbrojn njerzit nga kto probleme. Vitaminat A, C, E si dhe disa nga elementet si zinku, seleniumi, glutathioni dhe disa t tjera jan t kategorizura si anti-oksidante. Antioksidanti m i fort, m potent nga t gjith t prmendur deri tashti, konsiderohet nicotinamid adenine dinucleotide (nicotinamidi i adenins s dinucleotids) n formn e reduktuar si koenzim I, i njohur si ENADA. Shkenctart e prdorin kt direktiv pr punn e tyre pr t formuluar edhe listn e pijeve m t dobishme n t gjith botn. Lngu i shegs Nga mbledhja e gjith elementve t prmendur m sipr, ky lloj lngu prmban edhe

kalcium, fosfor, magnez, hekur dhe natrium. sht nj lng me dobishmri shum t lart pr sistemin kardiovaskular. Megjithat, kjo lloj pijeje nuk rekomandohet pr personat q vuajn nga ulcera apo aciditeti. Lngu i nxjerr nga farat e shegs sht nj antioksidant i fuqishm. Vetm 30 minuta pas marrjes s lngut t shegs, aktiviteti yn rritet me 32 pr qind. Lngu i shegs shuan etjen, nxit oreksin dhe prmirson tretjen e ushqimeve. Ai prdoret me sukses edhe n smundjet e zorrve dhe mnjanon helmet e organizmit. Lngu i shegs jep rezultate n luftimin e paraziteve q zhvillohen n zorr. Lngu i qitros Kjo pije prmban shum grupe t vitamins B, t cilat jan m se t mira pr flokt dhe thonjt, po ashtu prbhet dhe nga acidi askorbik i cili lufton mikrobet. Pr m tepr lngu i qitros lejon forcimin e memories, lufton kancerin e gjirit dhe ndihmon n elasticitetin e lkurs. Lngu i manaferrave Manaferrat njihen pr aftsin e tyre pr t zmadhuar shikimin dhe pr t luftuar diarren. Kjo lloj manaferre lufton njkohsisht edhe diabetin, qelbzimin e bajameve, si dhe ruan rinin e gjith trupit. Lngu i qershis Ky lng prmban vitaminn A, nj vitamin kjo shum e nevojshme pr dhmbt edhe syt, hekurin si dhe vitaminn C, e cila lufton infeksionet. Ky lloj lngu gjithashtu lufton edhe rrezikun nga smundjet e kancerit. Lngu i akacies Ky frut prmban nj pigment special barishtor q lubrifikon lkurn dhe parandalon plakjen. Prmbajtjet e tjera t ktij fruti jan edhe disa lloje acidesh shum t dobishme pr normalizimin e sistemit nervor t trurit. Boronica e kuqe Ky lng ndihmon n uljen e temperaturave t larta trupore dhe ruan at normale. Ky lloj lngu gjithashtu lehtson trupin nga toksinat. Boronica e kuqe sht nj aleate e mir pr parandalimin e cistiteve (infeksioneve urinare) t shpeshta dhe pr t prmirsuar terapin me antibiotik n rast se smundja sht shfaqur. Efektet dobiprurse i atribuohen pranis s proantocianidineve (PAC), nj element specifik pr boronicn, e cila pengon bakteret patogjene t dmtojn mukozn e rrugve urinare, duke evituar n kt mnyr zhvillimin e infeksionit. Cistiti sht nj patologji shum e prhapur dhe sht mjaft e lart frekuenca te grat, sidomos atyre q jan seksualisht aktive. Shkaku kryesor sht nj infeksion i tipit bakterial, por ndonjher, megjithse m rrall, mund t shkaktohet nga trauma, alergji apo situata t uljes s sistemit imunitar. Lngu i portokallit Ky lng rrit rezistencn e trupit kundrejt gripit, heq lodhjen, si dhe aktivizon funksionet e trurit dhe forcon venat e gjakut. Lngu i portokallit ka veti diuretike dhe antiseptike (q ndalon kalbzimin ose pengon zhvillimin e mikroorganizmave), prdoret me sukses n luftimin e smundjeve t veshkave edhe n rastet kur jan formuar gur n to, n smundjet e mlis dhe n ato t zemrs dhe t enve t gjakut.

aji Lloj i tij nuk ka rndsi, por n kt klasifikim nuk bhet fjal pr ajin e shisheve q blihet n markete. aji i zier lufton smundjet e zemrs, si dhe nj sr infeksionesh t ndryshme. Nj rol t rndsishm q luajn ajet sht dhe pr lehtsimin e smundjes s sheqerit. Kjo smundje karakterizohet nga rregullimi n kmbim t karbohidrateve, si pasoj e pamjaftueshmris s prodhimit t insulins. Lngu i molls Molla sht sinonim i vitalitetit dhe shndetit. Ky lng pr kurim mund t prdoret pr smundjet e fshikzs, smundjet e veshkave si dhe mlis. Vitamina C dhe betakaroteni q ky lng prmban, kan shum ndikim pozitiv n shndetin ton.

Lvoret Pjest M T Ushqyeshme T Frutave

Londr- Gjyshet tona megjithat kishin t drejt, nj moll n dit do t ruaj shndetin ton, por vetm nse nuk qrohet para ngrnies. Hulumtuesit kan zbuluar se acidi i cili e mban lvoren e molls t shklqyer, na jep m shum vlera pr shndet se sa vet brendsia e molls duke filluar nga forcimi i muskujve deri te mbajtja nn kontroll e kolesterolit dhe sheqerit, raporton Daily Mail. Mollt nuk jan pemt ose perimet e vetme t cilat kan lvore t dobishme. Lvoret mund t prdoren si preparate natyrale pr lkur e madje edhe pr lustrimin e kpucve. Po ju japim disa kshilla se ka t bni me lvoret e pemve sezonale madje edhe lvorja me qime e kivit sht e shfrytzueshme. Pjeshka

Hajeni lvoren e saj pr shkak t vlerave t pasura ushqyese ose frkojeni fytyrn me t q t keni lkur shklqyese. E p sur m k lium h vit min A, cil rigj ll ron h hi r ton l kur n, l vorj pj shk s o tju p rmir soj sistemin tuaj t imunitetit, do t largoj toksinet nga trupi, do t zvogloj mundsit pr kancer, smundje t zemrs dh rtritis, por h o ti ru j syt tu j ng k t r kti. At mund ta prdorni si nj ila t shpejt pr lkurn, pas nj nate t stuhishme. Vendosni pak sheqer n ann e brendshme t lvores dhe frkojeni but fytyrn tuaj.

Portokalli

Shija pak e itht e portokallit rrjedh nga flavonidet t cilt jan shum t rndsishm pr elasticitetin e kapilarve t gjakut
Vetm nj portokall prmban sasin e nevojshme ditore t vitamins C. Lkura e portokallit me fart prmbajn lipide, vajra bimore dhe yndyra. Forcon sistemin imunologjik t organizmit (pr shkak t sasis s madhe t vitamins C). Ndihmon tretjen, te dieta pr dobsim dhe zvoglon celulitin. 100 gr. frut t portokallit prmbajn:

Lvorja e portokallit sht plot me antioksidant t fuqishm t quajtur superflavonid, e t cilat ndikojn ndjeshm n reduktimin e nivelit t kolesterolit. Sipas hulumtimeve t bra n SHBA, antioksidantt q gjenden n lvore jan 20 her m t fuqishm se ata n lngun e shtrydhur t portokallit. Shtojeni lvoren e prer n rende n mblsira q t prforconi ushqimin dhe t fitoni nj arom t mir. M s miri sht t hidhet e tr lvorja e portokallit n shtrydhse frutash dhe t prfitohet krejt ajo q fsheh kjo lvore e pasur. Vetm se mos harroni ta lani mir lvoren para se ta fusni n shtrydhse.

Dredhzat Dhe Boronicat Pr Tru T Shndosh Dhe Mbamendje T Gjat

Manaferrat mbrojn trurin nga plakja dhe zvoglojn rrezikun pr t humbur kujtesn, kan zbuluar ekspertt nga shtetet e bashkuara t Ameriks. Dredhzat dhe boronicat prbjn nj sasi t madhe t komponimeve bimore t polifenolit, q mbrojn trurin. N t vrtet, frutat me ngjyr portokalli, t kuqe apo t kaltr, zvoglojn rrezikun nga humbja e kujtess, si dhe n t njjtn koh prmirson funksionimin kognitiv t trurit, theksojn ekspert q ishin bazuar n studimet laboratorike q kishin zgjatur dy muaj. L jmi i mir sht s komponim t n tyror q gj n n n k to frut , p rim si h n frut t m l vozhg t fort pos ojn n ikim ntioksi u s, pr n j h m rojn trurin ng pl kj , th kson ksp rti Shi u Pulos , i cili kisht paraqitur stu imin, q kisht otu r D ily T l gr ph. Ky ekspert thekson se polifenoli q gjendet n manaferra ndihmojn qeliza t caktuara, q marrin pjes n mbrojtjen e organizmit nga cistet helmuese, q jan prgjegjse pr plakje, humbjen e kujtess, si dhe mbrojtjen e shndetit mendor. Hulumtimi yn tr gon s polif mol t q gj n n n m n f rr m t v rt t n ihmojn h m rojn funksionimin ktiv t trurit. Hulumtimi yn sht i p ri q tr gon f ktin pozitiv t konsumimit t m n f rr v , thot ksp rti Pulose.

Banana

- Banana, fruti i mrekullive pr zemrn, kockat dhe ulcern (te thatin ne lukth).Me nj tul t but dhe t mbl, e paketuar n lkurn e saj t verdh, banania sht nj nga frutat m t mrekullueshm dhe m t gjindshm gjat gjith vitit. Bananet rriten deri n 10m lartsi dhe i prkasin familjes s lilit dhe orkides. Ky frut kremoz, i mbl dhe i pasur sht nj nga t preferuarit pr t gjitha grupmoshat, nga bebet deri t moshuarit.Ofron mbrojtje pr sistemin kardiovaskular nga fibrat dhe kaliumi Bananet jan shum t pasura me kalium, nj mineral ky nga m t rndsishmit pr t mbajtur presionin e gjakut n nivele optimale dhe pr mbarvajtjen e funksionit t zemrs. Duke qen se prmban rreth 460mg kalium, nj banane n dit mund t parandaloj hipertensionin dhe t mbroj n kt mnyr nga arterioskleroza. Bananet mbrojn kundr ulceres Bananet njihen q hert pr vetin e tyre pr t ulur aciditetin(thartesiren) e stomakut (lukthit), dhe si rezultat t mbron kundr ulcers (te thatit) dhe dmeve q ajo shkakton. N nj studim, nj przierje e qumshtit me banane, uli n mnyr t konsiderueshme aciditetin e stomakut. N nj tjetr studim n kafsh, shkenctart vun re se banania e freskt e mbronte stomakun nga plagt. Banania e luan rolin e saj mbrojts n 2 mnyra: s pari, disa substanca q ndodhen te bananet ndihmojn aktivizimin e disa qelizave, q prbjn shtresn e jashtme t stomakut, at q vjen n kontakt me ushqimin, e cila prodhon dhe mukozn q e ruan stomakun nga aciditeti. S dyti, disa prbrs t tjer, q quhen inhibitor t proteasave ndihmojn n eliminimin e disa baktereve n stomak, t cilt jan akuzuar si kryesor n shkaktimin e ulcers n stomak. Ndihmojn n periudhat e eliminimit N rastet e diarres(jashteqitjes) s shpesht, pr shkaqe t ndryshme, na duhet t eliminojm ushqime q mund t agravojn situatn. Nj episod diarreje mund t zbraz depozitat tona n elektrolite shum t rndsishm. Bananet mund t na plotsojn mangsit n kalium, nj nga elektrolitet m t rndsishm, i cili ndihmon n rregullimin e funksionit t zemrs dhe n balancn e lngjeve n trup. Gjithashtu, bananet prmbajn pektin, nj lloj fibre e tretshme, e cila ndihmon shum n normalizimin e aparatit trets dhe lehtson konstipacionin. mblsia dhe prmbajtja n sheqer e bananeve varion n saje t pjekjes s tyre.

Kur ato jan pak t pjekura (me ngjyrn e verdh gati jeshile) kan nj indeks glicemik m t ult. Kjo i bn bananet nj nga frutat m t rekomandueshm, n t kundrt t fams q ato kan. Bananet mbrojn shikimin ton M m j ju j mun tju k t th n s k rot t ju n ihmojn p r shikim m t q rt t syv kur ishit f mij , por p r adultt (te rriturit) duket se konsumimi i frutave sht m i rndsishm pr kt. N nj botim t Archives of Ophthalmology, prmendet se konsumi i t paktn 3 frutave n dit, ndihmon shum n parandalimin e prkeqsimit t shikimit me kalimin e moshs. Banania sht nj nga frutat q, nse e konsumojm prdit, n kombinim me fruta t ngjyrave t kuqe dhe jeshile, do t ndihmonte shum pr t pasur shikim m t mir me kalimin e moshs. Forconi kockat me banane Po, sht e vrtet, nse vendosni bananet rregullisht n menyn tuaj, ndihmon n absorbimin e kalciumit, elementit m t rndsishm n ndrtimin e kockave tona. Bananet prmbajn nj prebiotik, i cili ushqen bakteret miqsore t kolonit (zorres se trashe). Kto baktere prodhojn vitamina dhe enzima, t cilat ndihmojn shum aftsit tona pr t absorbuar nutrient (materie ushqyese) shum t rndsishm, si sht dhe kalciumi. Gjithashtu, koha e kalimit t ushqimit n zorr zgjatet dhe, n kt mnyr, ulet rreziku i kancerit t zorrs s trash. Bananet jeshile prmbajn acide yndyrore t shkurtra, t cilt jan m t preferuarit pr qelizat q prbjn shtresn e par t zorrs. Kur kto qeliza ushqehen mir, ato jan shum m t afta pr t absorbuar (thithur) kalciumin dhe nutrient t tjer t vlefshm. Disa banane jan burim i pasur edhe i karotenoideve t ndryshm. Ato me ngjyr sa m t art kan dhe prmbajtjen m t lart. Bananja ndihmon shndetin e veshkave Rreth 190.000 raste kanceri t veshkave identifikohen do vit n Amerik. Faktort e riskut prfshijn duhanpirjen, obezitetin (mbipeshen), hipertensionin dhe ekspozimin n disa substanca toksike, si asbestos dhe kadmiumi. Faktor dietetik jan vn re si parandalues. Konsumi i rregullt dhe i prditshm i fruta-zarzavateve t pasura me fibra bimore, por kryesisht konsumi i bananeve sht lidhur me mbrojtjen e veshkave nga kanceri. Sa shpesh t konsumojm banane Nj banane t vogl mund ta konsumojm edhe prdit, duke e kombinuar at me 2-3 fruta t tjer, t llojeve dhe ngjyrave t ndryshme. Banania mund t prfshihet n mblsira, n kos me fruta dhe pak mjalt, si dhe n lng t freskt frutash.

Efektet E Bananes Mbi Shndetin Tuaj

Banania eshte nje frut tropikal qe ka veti shume te mira medicinale. Bananet ulin stresin, tensionet premenstruale, presionin e larte arterial etj. Eshte nje frut qe ka permbajtje shume te larte vitaminash dhe eshte shume benefitare nese e perfshini ne dieten tuaj. Ky frut ju jep edhe nje sasi te mire te sheqerit nese niveli juaj eshte i ulet per momentin. Indeksi glicemik 1. Indeksi glicemik GI, mat ate se cfare i ndodhe sheqerit pasi hani dicka. Eshte krijuar qe te ndihmoje njerezit te mbajne nivelin e sheqerit te tyre ne gjak nen kontroll, sidomos per njerezit me diabet. Nje sasi e ulet e GI eshte nen 55, je norme mesatare eshte 56 dhe 69 dhe nje norme e larte eshte mbi 70. Bananet kane nje GI te ulet prej 51,keshtu ngrenia e bananeve jep energji te shpejte dhe mire. Bananet dhe niveli i sheqerit 2. Bananet ne menyre te natyreshme e ngrene nivelin e sheqerit ne gjak dhe jane edhe shume te mira per te ulur nauzene e mengjesit. Ato jane shume te mira per tu perdorur pas nje nate qe keni pire shume, te perzjera me pak mjalte dhe me qumesht. Nese hani dy banane perpara se te sterviteni ne palester do tu jape aq energji sa per ta perballuar ate me shume sukses. Bananet permbajne tre lloje te sheqerit natyral: sakaroze, fruktoze dhe glukoze. Vitaminat qe permbajne bananet 3. Bananet kane vecanerisht sasi te larte te vitaminave B dhe keshtu kane shume shume benefite. Vitamina B6 do te ndihmoje ata qe vuajne nga diabeti, dhe do te rrelgulloje humorin. Nese jeni duke u perpjekur te lini duhanin, bananet mund tu ndihmojne pasi permbajne nivele te larta te Vitamines C, A1, B6, B12 si dhe kalium dhe magnez, keto minerale dhe vitamina do te ndihmojne trupin te kaloje me me lehtesi largimin e nikotines nga trupi. Nese jeni nervoz, vitaminat B ne kete frut do tu ndihmojne te qetesoheni. Bananet dhe humori 4. Bananet permbajne triptofan, nje lloj aminoacidi qe konvertohet ne serotonine, duke dhene nje efekt qetesues. Perdorimi i bananeve ne menyre te rregullt do te ndihmoje ata persona qe vuajne nga depresioni.

P r orni n n r n shm t n n s p r t vizllu r gjethet e luleve t shtpis. Jo vetm do t shklqejn, por edhe do t mbrohen pr shkak se lvorja e bananes sht pleh natyral dhe pesticid. Lvorja e bananes sht ideale pr shklqim t madh, kurse pas lustrimit pastrojeni me nj pecet letre. Lvorja e bananes prmban shum kalium dhe antioksidant t cilt e mbajn lkurn t but dhe fine dhe i mundsojn nj kndellje edhe m t shpejt. Nse keni grvishtje ose dika t ngjashme vendosni m i t l vor n n n s, h o tju sh roh t m shp jt. Nse ju pickon mushkonja, kjo lvore udibrse do t qetsoj kruarjen. Vetm frkojeni vendin e prekur. Lvoren mund edhe ta hani, vetm s pari ziejeni ose prziejeni me mikser! Pr shkak t luteins e cila gjendet n mas t madhe n kt lvore, me konsumimin e ktij ushqimi syt tuaj do t jen t mbrojtur nga dmtimi i shkaktuar nga ekspozimi ndaj rrezeve UV. Zijeni lvoren pr 10 minuta dhe pini ujin, ose thjesht prziejeni n shtrydhsen e frutave dhe pini lngun e prfituar.

Limoni dhe limoni i atht

T dy frutat prmbajn acid limoni (ac.citrik), kshtu q ju mun ti p r orni to si nj mj t t shk lqy sh m p r lustrim t m singut, krit Shtry hni p k l ng n so n bikarbonit q t fitoni nj efekt edhe m t mir, ose lrini disa copza t lvores n shishe t ujit pr t krijuar nj freskues aromatik n shtpi. Po ti shtoni v jit t ullirit l vor n ndenjur gjat. limonit o ti j pni nj rom int r s nt , por h o t gj ll roni v jin q k

Pr t mnjanuar errat e palakmueshme nga furra mikrovalore, vendosni lvoret e limonit dhe t mbeturat nga lngu i limonit n t, (p.sh. pasi keni br tort) n en t pambuluar dhe zieni disa minuta.

Dshironi shndet dhe trup t pastr, hani limona

Limont kan shije t tharbt, por kan veprim alkalik n trup. N fakt, limoni sht nj nga artikujt m t mir me veprim alkalik, far do t thot q n mnyr t shklqyeshme rr gullon niv lin ci it tit n org nizmin tu j. Limon t shp sh p r or n si pj s ushqim v , rr ll kush p lq n ti . Si o q ti

haj t gjall, ndrsa shumica e njerzve plqejn pijen freskuese t limonit, konsumoni, limon t k n v orit

njohur si limon

v t sh ru s t cil t uh t ti shfryt zoni gjiths si.

Veorit alkalike t limonit rregullojn nivelin e aciditetit n trup dhe vlern pH. sht i pasur me vitamin C dhe flavonoide t cilat jan lufttar t shklqyer kundr infeksioneve si jan gripi dhe ftohja. Mlia juaj e adhuron limonin sepse limoni stimulon punn e mlis dhe tret acidin urik. Limonada e freskt pa sheqer sht e shklqyeshme pr detoksikimin e mlis. Limoni ndihmon te pastrimi i zorrve dhe nxit zorrt t punojn. Pini l ng t limonit t shtry hur m nj filxh n uji t v k t n m ngj s h zorr t tu j o tju j n mir njoh s .

Skorbuti sht smundje e cila krijohet kur n trup nuk ka mjaft vitamin C, ndrsa nj nga metodat e shrimit sht pirja e lngut t limonit do dy deri katr or q trupi t marr sasin e nevojshme t vitamins C. Acidi i limonit i ndihmon trupit pr t tretur gurt e tmthit dhe t veshkave. Ndihmon te reduktimi i nivelit t radikaleve t lira, t cilat shkaktojn plakjen e shpejtuar dhe shumicn e smundjeve. Korja e limonit prmban fitonutrientin tangeratin, i cili sht dshmuar i shklqyer te lehtsimi i simptomave t smundjes s Parkinsonit. Shkatrron krimbat e zorrve. Kur nuk keni mjaft oksigjen dhe ndieni vshtirsi n frymmarrje (si n alpinizm) limoni do t jet mjaft i dobishm. Ka veori t forta antibakteriale, ndrsa shkenctart kan konstatuar q mund t shkatrroj bakteret e malaries, kolers, difteris dhe tifos. Grupi i prbrsve aktiv t limonit do t parandaloj gjakrrjedhjen e brendshme dhe do t ndihmoj te shrimi i tensionit t lart t gjakut. Rutini nga limoni do t lehtsoj simptomat e smundjes s syve, si sht retinopatia diabetike. Limoni prmban 22 komponime t cilat jan t shklqyeshme n luftn kundr qelizave t kancerit, duke prfshir limonin, vajin i cili ngadalson ose ndal rritjen e kancerit t tumorit te kafsht, si edhe ndarjen e qelizave t kancerit. Sipas ekspertve, limoni sht ushqimi i vetm i njohur n bot i cili sht anionik (elektroni i tij ka ngarkes negative). T gjitha ushqimet tjera jan kationike (me ngarkes pozitive). Kjo gj e bn jashtzakonisht t dobishm te ndrveprimi n mes anioneve dhe kationeve, t cilat u japin energji qelizave.

Kivi

Lvorja me qime e kivit nuk sht ushqimi m i shijshm t cilin do ta kishit dshiruar, por as ajo nuk duhet hedhur. Prmban tri her m shum antioksidant se sa brendsia dhe vepron si nj mjet i fuqishm kundr alergjive, infeksioneve, por edhe tumoreve. Lvorja e kivit gjithashtu sht nj ila natyral kundr baktereve si jan stafilokoku dhe E.coli. Shfrytzojeni bananen q ta maskoni shijen. T gjitha s bashku i przieni n shtrydhse dhe pini.

Dardha Pr Zemr T Fort

Dardha e forcon zemrn, kurse farat e saj ndihmojn te smundjet e lukthit dhe te mlis. Ky fryt e zvoglon tajitjen e lukthit, e shuan etjen dhe e ndalon vjelljen. Dardhn e mbl, Homeri ne veprn e tij O is j k qu jtur si hur t t zotit, ris n try z n Luigjit t XIV sht konsi ru r si p m luksoz . Ka prejardhje nga Azia, kurse historia e saj sht e gjate 3.000 vjet. Ne ditn e sotme rendsi i kushtohet kultivimit dhe kryqzimit te llojeve te ndryshme te dardhave

Dardha

Nse hidhni lvoren e ksaj frute keni hedhur pjesn definitivisht m cilsore. Lvorja e dardhs sht e pasur me vitamina, fibra dhe vlera ushqyese t cilat e tejkalojn vlern e asaj ka gjendet nn t. N mesin e prbrsve tjer cilsor, duhet t theksuar flavonoidin floretin materien q pengon rritjen e qelizave t tumorit.

Shegat (Nart)

Shegat (Nart) (1) (lat. Punicagranatum; arab. Rumman) Prdorimi lvoren aromatike pr potpuri. Prijeni n copa t vogla, thani dhe rregullojeni kndin tuaj t vogl aromatik. Nse keni probleme me diarre ose dhimbje n stomak ziejeni lvoren e shegs n uj dhe shtoni kanell. Kur t ftohet pini nga pak tri her n dit.

Sh g t j n p rm n ur n Kur n. N p rshkrimin q i n Kur ni krijimit t Tok s h s j q p rm n jo p r tiu sh r y r n voj v t nj r zv , All-llahu i gjithfuqishm prmend: ka hurma e ka sheg.(Er Rrahman, 68; po ashtu El En m , 141 dhe 99) Shega e pjekur sht e nxeht dhe e lagsht, i ndihmon fytit, mushkrive dhe bronkeve, vepron si lehtsues dhe qetsues i kolls dhe sht i mir pr vrerin. Shega i bn mir edhe lukthit, vepron si laksativ i leht, pengon kalbzimin e buks n lukth dhe sht m e fuqishmja n mesin e kategorive t ngjashme t ushqimit si burim me vlera t shumta t substancave ushqyese pr tr trupin. Shega tretet n lukth dhe thithet shpejt pr shkak t temperamentit t saj t jashtzakonshm dhe t leht, e nxeh lukthin ngadal, i nxjerr jasht gazrat e lukthit dhe e rrit sasin e sperms, megjithat shega nuk duhet t hahet kur njeriu ka temperatur. Shega e atht sht e ftoht dhe e that. Ajo vepron si mjet i leht shtrngues, ndihmon n shrimin e pezmatimeve t mukozs s lukthit dhe rrit nxjerrjen e urins m shum sesa shegat e tjera. Kjo sheg e qetson gjithashtu vrerin, e ndal zbrazjen e zorrve, i ndal t vjellat, e forcon lukthin, i zbut jashtqitjet, e zbut parregullsin e mlis, rrit tendosjen e trupit, i zvoglon t rrahurat e pulsit, ndihmon n dhembjet e prkohshme q lidhen me zemrn, zvoglon dhembjet q lidhen me lukthin dhe e kthen athtsin e vrerit t verdh dhe t gjakut. Lyrja e kapakve t syrit me pastn q sht prfituar duke zier lngun e shegs me gjith brtham dhe t przier me pak mjalt ndihmon n shrimin e verdhsis s kornes dhe i pastron syt nga sekrecionet e dendura t trupit, q shkaktohen nga mungesa e ekuilibrit ndrmjet vrerit t verdh ose sekrecionit t klbazs. Lyerja e gojs me pastn e prmendur m sipr ndihmon gjithashtu n raste t plagzave gangrenoze recidivuese. Pirja e lngut t nxjerr nga shega q sht zier me gjith brthamn e saj e nxit punn e zorrve, e shprlan mukusin tepr t kalbzuar t zorrve, ndihmon n shrimin e temperaturs terciare t zgjatur dhe ndalon athtsin e vrerit t verdh dhe t gjakut. Sa i prket shegs s atht-t mbl, q sht dika ndrmjet, d.m.th. edhe e mbl edhe e atht, ajo sht m e afrt me shegn e thart. Melhemi i br nga farat e shegs dhe i przier me mjalt prshpejton shrimin e thonjve t infektuar dhe mollzave, q njihen zakonisht si ndrgishtza (arab.Dahis), t t thatve t atht dhe t tumoreve t vegjl t lkurs (lat. Xanthom). Lulesa e shegs (pers. Xhallanar) prdoret n mjeksi si mjet pr mbyllje t plagve, si mjet pr zhdukjen e bubave n zorr dhe pr mbytjen dhe nxjerrjen e shiritit (metili i bubave t rendit Castoideae). Ngrnia e brthams s shegs e ngjyros lukthin n t gjelbr. Transmetimi i njohur shkon aq larg n mugtirn e kohs dhe thot se edhe ngrnia e vetm tri shegave brenda nj viti mund t pengoj konjuktivitisin n at vit. Allllahu e di m s miri. 1. Shega prmban 14% saharoz, 17.57% ekstrakte, 0.30% materie tajitse, 0.52% proteina, 0.17% citrus dhe 0.73% pluhur bimor. I takon familjes Punicacea.

Efektet E Lngut T Mandarins

Mbi vlefshmrin e frutave askush nuk ka dyshime. Citruset (agrumet) jan familja e frutave q kontribuojn pr shndet m t mir, freskin e trupit dhe bukurin e tij n shklqim t plot. Ndr citruset m t njohura mjaft t pasura me vitamine e, minerale t ndryshme jan portokalli, limoni, mandarina dhe t tjera. Lngu i mandarins ka kalcium, kalium, magnez, fosfor, hekur, zink, bakr si dhe disa anti-oksidues dhe disa tjera materie kimike bimore. Pr nga prmbajta mandarina sht deri diku e ngjashme me portokallin. Prderisa 100 gram mandarine prmbajn 30 mg vitamin C, 100 gram portokall prmban 50 mg vitamin C. Prve vitamins C, 100 gram mandarina ka 160 mg kalium i cili luan rol n punn e mir t zemrs, pastaj vitaminat e grupit B, minerale, kalcium, magnez, zink etj. N prgjithsi, kto fruta kan vlera t vogla energjetike. 100 gram mandarina na japin vetm 34 kilo kalori. Mandarina sht e pasur me fibra t cilat e ndihmojn procesin e tretjes. Materiet kimike m t rndsishme t mandarins jan flavonoidet dhe terrenet, si dhe ksantofili q i jep mandarins ngjyrn e portokallt. Ky frut n vete prmban beta-karotine, t cilat gjat shprbrjes n organizimin e gjitarve ndihmojn n sintezn e vitamins A e cila ndihmon pr shikim (sy) si dhe lkur t but. Pr mngjes t mir: Koktej nga lngu i mandarins Lngu i shtrydhur nga 100 gram mandarina prmban 160 mg kalium, 18 mg kalcium, 8 mg magnez, 14 mg fosfor, pastaj hekur, zink, bakr si dhe materie fito-kimike antioksiduese. Nse keni prjetuar jav stresuese, nuk jeni ushqyer n rregull apo keni probleme me tretje t ushqimit, nj de-toksifikim i org nizmit m rom t m n rin s o tju n ihmoj shum. Ne ju propozojm q gjat vikendit, q nga mngjesi i s shtuns, s diels dhe t hnn, t pini kt koktej dhe do t jeni t gatshm dhe dinamik pr javn e re. Koktejin e prgatitni si vijon: Lvoret e mandarins, nuk sht patjetr ti hidhni. Ato mun ti l ni m uj , h ti th ni n n onj v n t m rojtur ng pluhuri. L vorj m n rin s, si h portokallit dhe limonit, prmbajn vajra eterik. Ato mund t prdoren si shtesa pr kulae, komplote, aje madje edhe si shtesa pr banj mjekuese. Nse dshironi t relaksoheni n banj mjekuese pr lkur t freskt dhe t pastr, apo kundr pagjumsis, vaji eterik nga lvorja e mandarins sht jashtzakonisht e mir dhe vepron edhe si antiseptik. Banjn aromatike mjekuese e prgatitni duke i vendosur n uj t ngroht lvoret e thara dhe t njoma t mandarins. Prndryshe n restaurante t ndryshme, lvorja e mandarins prdoret edhe si pjes prbrse e sallatave dhe gjellve t ndryshme.

T mbetesh i ri

Njeriu le t shikoj ushqimin e vet.Ne lshuam shi t mjaftueshm.Pastaj e am tokn sipas nevojs s bims dhe bm q n t t mbijn drithra,edhe rrush e perime,edhe ullinj e hurma,edhe kopshte t dendur ,dhe pem e kullot ,si mjete gjell rimi p r ju dhe p r b g tin tu j(Abese,24-32) P sh fikun dhe ullirin! Ky sht j ti i p r i sur s Tin. fun it ik

Ps pik risht fiku h ulliri?P rv o iv t p num rt t tyr ,shk nc t r t k n z ulu r koh t shum interesante q gjendet n przirjen e tyre.Truri i njeriut prodhon nj l n m intenzive e prodhimit sht mosha 15-35 vje.

t qu jtur mit loitoni h koh

Pr sa koh truri e prodhon kt substanc,njeriu sht i fort,i ri dhe energjik.Nj grup shkenctarsh japonez arritn ta gjejn kt substanc vetm te fiku dhe ulliri,por nuk po z ulonin ot s n r port.P r k t i n ihmoi

konstatimi i nj profesori pr bimt mjeksore n Universitetin e Ezherit n Kajro. All-llahu e ka prmendur shtat her ullirin dhe nj her fikun n Kuran. Shkenctart e provuan bashkimin n raportin 1/7. Prve suksesit n eksperiment,kjo bri q drejtuesi dhe nj pjes e ekipit t pranonin Fen Islame.

Hurma, Prfitimet Shndetsore

Hurma sht nj pem e viseve t ngrohta, ndrsa n mjeksin popullore prdoren pothuajse t gjitha pjest e bims, frutat, gjethet, degt. N kt muaj me siguri shum njerz i kan shijuar frutat e hurms. Pema q prodhon kt frut t sheqerosur vjen nga Japonia dhe Kina. N mjeksin tradicionale kineze, hurmat jan prdorur pr t trajtuar probleme t tilla si ishin astma, infeksionet e mushkrive, hemorroidet, diarre dhe shum t tjer. Hurma sht nj burim i shklqyer i beta-karotenit, vitamins C dhe kaliumit. Hurma e gjelbr sht e pasur me tanin dhe i jep nj shije t fort e t ashpr, kshtu q ju duhet ta hani vetm frutn plotsisht t pjekur. Hurma e pjekur sht shum e mbl, ajo prmban nj sasi t lart t sheqernave n glukoz dhe proteina. Ajo ka veti diuretike dhe laksative dhe rekomandohet veanrisht pr ata q vuajn nga mlia, n t kundrtn pr shkak t prmbajtjes s lart t sheqerit ajo sht e ndaluar pr ata q vuajn nga diabeti apo q vuajn nga obeziteti. Prfitimet m t rndsishme shndetsore te hurms jan vetit e saj antikancerore n prmbajtje t lart t beta karotenit dhe vitamins A. Kjo frut mund t ul rrezikun e kancerit t mushkrive dhe sht e rekomandueshme q t konsumohet nga duhanpirsit kronike. Duke qen nj burim i shklqyer i hekur, hurmat mund t jen shum t dobishme pr njerzit q vuajn nga anemia. Pr shkak t nj prmbajtje t lart t jodit, konsumi i rregullt i ksaj frute ndihmon n prmirsimin e funksionit t gjndrs tiroide, dhe kjo sht nj nga vetit m t vlefshme t ktij fruti. Farat e hurms kan gjetur prdorime n dhimbjet shum t forta t barkut. Pr kt kshillohet: Merren 20-30 gram fara dhe pasi shtypen e shtrydhen, lngu i prfituar zihet pr 20-30 sekonda dhe pihet i ngroht. Sigurisht, p r ti g zu r t gjith t mir t sh n freskta. t sor t hurm s sht r komandueshme q t konsumoni fruta t

Gshtenja Pr Zemren Dhe Veshkat

Deri me tani sht ditur se gshtenja sht shume efikase pr shrimin e venave te pezmatuara, mirpo pasi qe prmban pak natrium, preferohet edhe ne ushqimin e te smurve nga zemra dhe nga veshkat. Gshtenja sht nj artikull ushqimor me vlere te larte energjetike. Prbrsi i tij kryesor sht amidoni, pastaj prmban sheqer, proteina dhe yndyra. Gshtenja sht e pasur me vitaminat e grupit B, vitamine A dhe ka edhe pak vitamine c. Prmban edhe minerale si kalium, fosfor, magnez, bakr etj. Gshtenja sht shume e shijshme e zier apo e pjekur, mirpo nga ajo mund te prgatiten edhe mblsira, pure, gjellra madje edhe buke.

Domatet Luftojn Shum Smundje Dhe JanM T Fuqishme T Gatuara

T ngrnit e shumt t domateve dhe t produkteve t tyre sht e lidhur me forcimin e shndetit dhe me zvoglimin e rrezikut pr gjendjet si jan kanceri,

osteoporoza (brishtsia e kockave) dhe t smundjeve kardiovaskulare t gjitha kto duke u mbshtetur n hulumtimet e bra.Pr m tepr gatimi dhe prpunimi i domateve rrit potencn (fuqin) e lykopenit nj prbrs q lufton smundjet. Hulumtuesit kan gjetur se domatet jan burimi m i madh i lykopenit dietetik; nj antioksidant i fuqishm q ndryshe nga prbrsit e shum pemve dhe perimeve, ka nj biodisponueshmri (pranueshmri t prbrsit n gjak) m t madhe pas gatimit dhe prpunimit.Ata gjetn nj lidhshmri ndrmjet konsumimit t domateve dhe rrezikut t ulur pr disa kancer si dhe disa gjendjeve t tjera, duke prfshir smundjet kardiovaskulare, osteoporozn, dmtimet e lkurs t shkaktuara nga rrezet ultraviolete, dhe disfunksionit kognitiv (t menduarit).Domatet jan t pranishme kudo, dhe jan t pranishme n disa forma: Zhvillimi koh gjat dhe prparimi i shkencs rreth domateve dhe produkteve t tyre mund t jet nj strategji e thjesht dhe efektive pr t ndihmuar individt n rritjen e konsumimit t perimeve, q shpie n prmirsimin e modeleve t prgjithshme t ushqyerit, dhe prfundimisht n nj shndet m t mir. thon autort. Domatet jan ndr perimet m t rndsishme pa-niseshte (q prmbajn shum pak sheqer) n dietn Amerikane. Hulumtimi nnvizon marrdhnien ndrmjet konsumimit t domateve dhe rrezikut t ulur t kancerit, smundjeve t zemrs, dhe gjendjeve t tjera,- konkludojn autort. T dhnat gjithashtu sugjerojn se preferohet konsumimi i domateve pr shkak t dobive ushqimore dhe pr faktin se nj gj e till mund t jet nj strategji e thjesht dhe efektive pr t rritur konsumin e prgjithshm t perimeve. Lykopeni sht nj ndr karitenoidt m t shpesht n trupin e njeriut dhe njri ndr karitenoidt m t fuqishm antioksidues. Prve n domate, sht gjetur edhe n pem t tjera t kuqe si shalqiri, papaja, grejpfruti i trndafilt dhe gujava e trndafilt. Studimet e tjera kan treguar se leukopeni zvoglon rrezikun nga kanceri i prostats dhe gjithashtu ka veori kardioprotektive (mbrojtse ndaj zemrs), antimutagjen (kundr rregullimeve gjenetike), antikarnceroze dhe antinflamatore (kundr ndezjeve). Lykopeni sht i patretshm n uj dhe sht i lidhur fort pr fibrat e pemve dhe perimeve, prandaj edhe biodisponueshmria e leukopenit rritet nga prpunimi i tyre. Prandaj prodhimet si lngu i domateve, supa, salca dhe keqapi (preferohet i prgatitur n shtpi), mundsojn koncentriket m t larta t biodisponueshmris s lykopenit. ARRA Dobit kuruese
Fuqizues, pastrues, anti-infeksion, anti-mykosje, fuqizues i sistemit imun, nxites i melise dhe shpretkes, largues i krimbave te barkut, ndihmues ne varferimin e gjakut (anemi), per infeksionet e stomakut, per infeksionet e bajameve, per infeksionet e brendshme kronike te sistemit

riprodhues, per diabetin, per semundjet e grave (sekrecionet e bardha vaginare). Levorja e arres i jep butesi dhe shkelqim flokut. Preferohet te perdoret cdo dite nga 2-3 kokrra mes vakteve kryesore (mbasdite).

Boronica

Dobit kuruese
Pastrues, shtrengues, nxites i urines. Perdoret per infeksionin e fshikezes se urines (cystitis), urinimin e pavullnetshem, veshkat, ngritjen e urese ne gjak, diarrene kronike. Pjeset e perdorura: Gjethet, te thara e te bluara apo te shtypura, duke i perdorur si caj, para buke. Perdorimi: i brendshem, ne farmaci dhe ne veterinari. Kujdes: Nuk lejohet perdorimi i boronices gjate shtatzanise sepse shkakton abort.

Fasulja

Dobit kuruese
Zbutes, pastrues i gjakut, nxites i urinimit, pakesues i sheqerit ne gjak, stimulues, gjallerues. Perdoret per urinimin e pavullnetshem, arteriosklerozen, djegiet, rimarrjen e vetes pas semundjes, diabetin, meline, insektet, kafshimin e kafsheve, reumatizmen, urene e gjakut.

Hithra

Dobit kuruese
Anti-anemi, kunder diabetit, shtrengues, pastrues i gjakut, nxites i urines, nxites i qumeshtit te grate, nderpret gjakrrjedhjen, transformues. Perdoret per anemine, ulceren e stomakut, floket, diabetin, diarrene, urinimin e pavullnetshem, gjakrrjedhjen e hundeve, hemorrogjite, lekuren, reumatizmen, pickimin e insekteve, psoriasis, nervin shiatik, etj. Pjeset qe perdoren: bima e re, gjethet, kercelli dhe rrenjet. Tharja duhet te behet shpejt ne hije. Perdorimi: i brendshem, i jashtem, ne farmaceutike, estetike dhe veterinari

Shalqini Dhe Vetit E Tij

E kush nuk sht i dashuruar pas ktij fruti simbol t vers? Pa prjashtim, t vegjl e t rritur. I freskt, i lngshm, etjeshues e q nuk mungon kurr n ditt e nxehta. Vetit e tij jan t shumta e sado i mbl qoft, prmban vetm 30 kilokalori pr 100 gr frut. Pra, sht shum i prshtatshm pr linjat aq shum t dshiruara nga t gjith, prve ndjenjs s ngopjes q na ofron. Shum i pasur me uj q ofron ushqimin e organizmit me lngje. Kasafort kriprash minerale dhe vitamine A, q na ndihmon kundr plakjes dhe C, q mbron lkurn nga rrezet e diellit. Ashtu si domatet, ka nj prqindje t lart karrotenoidi, q i jep ngjyrn aq t bukur t kuqe. Mbron mushkrit e duhanpirsve dhe atyre q jan t rrethuar nga smog-u, n qytetet e mdha. Kshillohet heqja e farave si lasative. Kriprat minerale ne shalqi jan, potasi, magnezi, zink e hekur. Prdoret i prer feta, n kubik pr sallata, miks frutash, akullore e n pije freskuese.

Kungulli sht I Mir Pr Shndetin Tuaj

Ai: - e prforcon imunitetin - e prmirson tretjen - e nxit hedhjen e helmeve prej organizmit - e ul nivelin e kolesterolit - ndikon n qetsimin e sistemit nervor Kungulli prgatitet thjesht, mjafton ta piqni n fur me pak kanell dhe ka shije t mrekullueshme. Farat e pjekura t kungullit, prve se jan t shijshme, ato jan t pasura me vitamin B, proteina dhe japin energji. Pr prgatitjen e sups prej kungull me oriz integral ju nevojiten: 400 gram kungull i pastruar, 80 gram oriz integral, krip, uj, majdanoz. Prijeni kungullin n fela t mdha dhe prvlojini. Kur t ftohen kalojini n mikser dhe hidhni oriz t zjerr krip dhe erza. Shrbejeni me magdanoz

Preshi

Preshi sht nj perim i pasur me uj (m shum se 90%) me pak kalori dhe e kshilluar pr dieta dobsimi, ai sht i pasur me vitamina, si vitamina A, prmban shum vitamin C dhe sasi t moderuara t vitamins B, si dhe i ofron trupit t gjitha elementet minerale me vler t tilla si hekuri,

magnezi (i mir pr nervat), natriumi, squfurit, silici (i cili ndihmon n elasticitetin e eshtrave dhe t lkurs), mangan, kalium (i dobishm pr t rregulluar yndyrn e teprt), kalcium (i mir pr kockat) acid fosforik (tonik pr sistemin nervor). Preshi duhet t njihet pr vetit tonifikuse, qetsues pr nerva, diuretik, laksativ, antiseptik dhe sht rekomanduar pr t trajtuar mostretjet, anemit, reumatizmat, artritin, rregullimet urinare, hemorroidet, plagt, kafshimet e insekteve, sht e rekomanduar pr t prmirsuar ose ruajtur freskin e lkurs. Preshi ul kolesterolin, nxit sistemin imunitar dhe ndihmon n parandalimin e kancerit. Ata jan t njohur edhe pr spastrimin e zorrve. Pjesa e bardh e preshit prmban fibra shum delikate q mund t konsumohen nga t gjith. Pjesa jeshile e promovon lvizjen e zorrve pr nj dalje t mir dhe jo agresive dhe pr kt arsye i prshtatet edhe organizmave m t ndjeshm

Vetit Ushqyese Te Lakrs

Secila prej ketyre lendeve ushqyese eshte e vlefshme per trupin e njeriut. Vitamina A eshte e rendesishme per lekure te shendetshme dhe shikimin. Vitamina B ndihmon per te nxitur metabolizmin e energjise dhe ruan integritetin e indeve nervore ne te gjithe trupin. Vitamina C eshte e rendesishme ne djegien e yndyrave dhe eshte nje antioksidant. Se fundi, Vitamina E ndihmon per te ruajtur integritetin e lekures per shkak se eshte nje antioksidant me yndyra te ngopura. Lakra mund te ndihmoje si ila ne shume mangesi. P.sh mangesia e vitamines C mund te oje ne anemi, probleme me gingivet dhe dobesi te pergjithshme. Kjo mangesi demton sistemin imunitar dhe trupi eshte me i prekshem ndaj infeksioneve dhe semundjeve. Lakra siguron nje shume te mire te vitamines C. Ne fakt, ajo ka me shume Vitamina C se portokalli. Me kaq shume lende ushqyese, lakra eshte e keshillueshme per riparimin e trupit nga konsumi i perditshem. Ajo eshte e dobishme ne trajtimin e depresionit, ulcerave, kancerit te zorreve dhe forcimin e sistemit imunitar. Nje tjeter mangesi ne te cilen lakra mund te ndihmoje eshte edhe mangesia e ushqimit te forte. Ushqimi i forte, i njohur ndryshe si fije dietetike, eshte pjese e bimeve qe nuk eshte ne gjendje qe te tretet. Ai mban uje dhe permireson funksionin e zorreve. Mungesa e fijeve dietetike ne ushqime mund te oje ne kapsllek. Kapslleku eshte shkaku kryesor i semundjeve te tilla si dhembje koke, ulcera ne stomak, tretje, kanceri i zorreve, si dhe shume probleme te tjera.

Qepa

Qepa sht nj bim barishtore q mbillet, e cila prdoret pr tu ushqyer duke e br gjell, sallat etj. Dobit e qepes jan t shumta: - Qepa ndikon n rritjen e rezistencs s trupit. - Qepa ul dhe normalizon tensionin e gjakut. Specialistt pohojn se qepa forcon zemrn, hap oreksin dhe lngu i saj ngordh bakteriet, q ndodhen n trup. - Qepa sht e dobishme edhe ndaj anemis. Ajo gjithashtu ngordh parazitt, q ndodhen n zorr dhe ndihmon jashtqitjen. - Nxjerr jasht trupit substancat e dmshme, pakson lodhjen e trurit, normalizon t rrahurat e zemrs. - Parandalon smundjen e prostatit, nadlon kollin dhe pastron bronket. Esht shum e dobishme n krizat e asms. Ul sasin e sheqeit n gjak. - Qepa ndikon gjithashtu dhe per efikasitetin e mire te sistemit urinar, te prostates, etj. Studjues te shumte kane vene re se qepa eshte shume e nevojshme per njerezit qe vuajne nga diabeti, pasi ul perqindjen e glukozes ne gjak. Ajo qe eshte me interesante eshte roli i saj ne parandalimin i semundjeve kardio-vaskulare, ku bije ne sy roli i substances s s j q quh t qu rc tin , nje lloj mbrojtesi kardio-vaskular, vecanerisht kunder aterosklerozes. Qepa permban ne vetvete substanca squfuri, cka ben qe kur e presim ate me thike per ta gatuar, avujt e squfurit, ne kontakt me syte, bejne qe ata te perloten. - Vitet e fundit eshte vene ne dukje dhe nje cilesi mjaft e rendesishme e qepes : ajo e luftes kunder kancerit dhe p r n limit t tij. M j kur shoq roh t m hu hr n, kjo uo kspolziv sht nj il c i mr kullu sh m. Por p rs ? Sepse substancat e tyre perberese, disi te ngjashm h m shum p rm jtj squfuri p ngojn mo ifikimin q liz v gj t p rt ritj s s tyr , uk p ngu r k shtu q if r ncimi i tyr t h t n m nyr t crr gullt, sic ndodh me qelizen kanceroze. Pra qepa dhe hudhra ndihmojne qe ky mekanizem qelizor te jete gjithnje ne ekuiliber, duke mos e lene qelizen te shndrohet ne nje qelize kanceroze. Spit li An rson Hospit l h Tumor Institut k n rritur t v cojn ng q p nj su st nc t qu jtur propylsulfi m nj v prim t j sht z konsh m kun r kancerit. Por keshtu dhe Shkolla e Mjeksise dhe Stomatologjise se Harvard-it ne SHBA, ka zbuluar se duke shtuar nje substance te qepes mbi qelizat kanceroze te marra nga goja e semure me kancer te nje kafshe, kjo lende e ka frenuar ne menyre te habiteshme shumezimin e disa qelizave si dhe shkaterrimin e disa te tjerave. - Cilesite e mrekullueshme te qepes i ka vene ne dukje dhe prof. Victor Gurewich i Laboratorit te Kerkimeve V skul r S int -Eliz th t Bostonit po in i ni i njohur N. Gupt , i K.G. M ic l Coll g t Lucknow, i cili i zbuloi per here te pare komunitetit shkencor nderkombetar se qepa ishte e afte te kompensonte demtimet qe sillte ne

gj k nj ushqim i yn yrsh m. Kjo u v rt tu h ng univ rsit ti m rik n G org W shington i Bostonit, duke shtuar se substancat e qepes nuk lejojne krijimin ne gjak te mpiksjeve ne forma trupash te vegjel, te cilat bllokojne arteret duke shkaktuar aksidente vaskulare apo cerebrale, si trombozat, etj. Efekte te vecanta te qepes jane vene re ne luften kunder kancerit te zorres se trashe dhe parandalimit te tij. Instituti i F rm kologjis M rio N gri t Mil nos, n shk punim m nj grup stu iu sish zvic r n , p rm s 8 stu im v t ndryshme rezultoi se njeriu qe ha 7 here ne jave qepe e ul ne 50% mundesine e prekjes nga kanceri.

Hudhra

Hudhra sht e njohur nga grekt dhe egjiptiant e lasht si ushqimi m i mir kurues. Hudhra mund t luftoj nj sr infeksionesh bakteriale, virale, etj. Shum studime konfirmojn gjithashtu se hudhra ul nivelin e kolesterolit n gjak. Ngrnia e 1-2 thelba hudhre n dit ul kolesterolin 10%. Gjithashtu studime t ndryshme tregojn se hudhra ndihmon hapjen, zgjerimin e enve t gjakut dhe ul rrezikun e formimit t mpikjes s gjakut, q mund t oj n atak zemre. Hudhra ul gjithashtu tensionin e lart t gjakut. Studimet kineze tregojn se prgjysmohet rreziku i kancerit tek ata q prdorin hudhrn. Efekti i prdorimit t 9 gram (dy thelba) hudhr n dit, pr shndetin e zemrs pas disa javsh. Nj sasi e till vlen edhe pr luftimin e infeksioneve.Lngu i hudhrs jep nj ndihmes t madhe edhe n rikthimin e flokut t humbur. Pasi bhet shtypja e mir e hudhrs, me lngun e prftuar bhet masazh rreth 3 minuta n vendin ku ka rn floku. Mbahet ashtu pr 30 minuta dhe m pas koka lahet mir, deri sa t largohet era e rnd e hudhrs. Ky veprim bhet nj her n jav deri n shfaqjen e rezultateve pozitive. Hudhra ka dhn rezultate t shklqyera te t smurt, q vuajn nga dhimbja e veshve. Pr kta njerz rekomandohen disa pika nga lngu i hudhrs n momentin e dhimbjeve. Shum shpejt ky lng do t jepte efekte t menjhershme n qetsimin e veshit. Po kshtu rezultate mjaft t mira ka dhn n shrimin e gripit, kur ai sht i shoqruar me bllokim t hundve apo dhimbje t grykve. Nj studim i kryer nga studiues amerikan provoi se prbrsit e hudhrs mund t mbysnin 14 lloje t ndryshme kt ri sh h mun ti shk t rrojn to.Kshilla: T smurt, q vuajn nga tensioni i ult, nuk duhet t han hudhr. Gjat pirjes s lngut t hudhrs ose ngrnies s saj, lani mir gojn. Kshillohet ngrnia e hudhrs pr t fituar imunitetin e organizmit. Gjat gatimit hudhra t jet e but pr t mos humbur vitaminat, q ajo prmban. Hudhra shrben edhe pr t ulur tensionin, pr personat q vuajn nga tensioni i lart. Kjo bim prdoret bashk me erzat e tjera pr gatim, pasi shum njerz e plqejn shijen e saj. Veprimi baktericid i hudhrave prdoret n industrin e konservave pr t zhdukur mikroorganizmat, q kalbin lndn organike. Patatja

Lvorja e patates sht nj elektran e vrtet ushqyese. Vetm lvorja e nj patateje t madhsis s grushtit ofron gjysmn e sasis ditore t rekomanduar t fibrave t tretshme, kaliumit, hekurit, fosforit, zinkut dhe vitamins C. Patatja sht po ashtu e mir pr flok mun ti hiqni q f thinj t n m nyr n tyr l . L vor n p t t s zi j ni n uj p r 30 minut h l r ni t ftoh t. K t uj shfryt zoj ni p r ti shp rl r flok t p s sh mponit h gr u lisht o ti rr soj thinj t tuaja, ju nuk do t keni nevoj pr kimikate dhe ngjyra t forta.