You are on page 1of 27

.

, III

I
1.
.
b
a
b
a
sin , cos , tg = , ctg = .
b
a
c
c
:
cos
sin
, ctg =
,
sin 2 cos 2 1 , tg =
cos
sin
sin cos , tg = ctg .
1
t
cos
, sin
,
1 t 2
1 t 2
t = tg , 0-90 +.

1.1.
I
.

.
1.1.1.
1. :
) ;
) .
2. , :

30
45
1
2
sin
2
2
3
2
cos
2
2
3
1
tg
3

60
3
2
1
2


, .

1.

. , III

AD sin - ,
OA cos - ,
CD = tg - ,
DE = ctg - ,
1
OC = sec
- ,
cos
1
OE = csec
- .
sin
, :
AB = versin = 1 cos ,
BC = exsec = sec - 1.
a, b c ABC , .
r R.
1.1.2. .
a
b
c

2R

sin sin sin


: , ABC
2R = A1C. A1BC
, 1 BC
a
a
. sin
, .
2R .
sin
2R

c
b
2 R ,
2R
sin
sin
.

1.1.3. :
a 2 b 2 c 2 2bc cos ,
b 2 a 2 c 2 2ac cos ,

c 2 a 2 b 2 2ab cos .
: , h = CD
ABC c x y.
h 2 a 2 y 2 b 2 x 2 , y c x

a 2 (c 2 2cx x 2 ) b 2 x 2 a 2 b 2 c 2 2cx . x b cos ,


. , .

1.

. , III

1.2.

,

.
1
( )
.

,

.
OA = cos - , OF = sin - , BC = tg , ED = ctg .
(BG)
(BOG) . 2 6,28319,

360. 2 = 360. = 180, 90 ,


2

60 , 45 , 30 , . .
6
3
4
OB,
OG . ( BE)
3
3

0 , II
, III
, IV
2.
2
2
2
2
, II , ,
.
(x) f(-x) = f(x). (x) f(-x) = -f(x).
, , .
1.2.1.
1. :

I
II
III
+
+
sin
+
cos
+
+
tg
+
+
ctg

IV
+
-

2.
, .

1.

. , III

3.
, .
:
DAC .

?

1.3.
1.3.1. ,
:
sin( ) sin cos cos sin .
: sin( )

GD GE ED BC ED

AD
AD
AD

BC AC ED CD

sin cos cos sin .


AC AD CD AD

1.3.2. , :
) sin( ) sin cos cos sin ;
) sin( ) sin cos cos sin .
)
1
R , (
2
1.3.) sin a , sin b sin c .
c/2
; AEO: sin
c , .
1/ 2
, c AD DB b cos a cos
( ) sin cos sin cos . c sin sin( ( ))
sin( ) , . ) () sin( ( ))
sin cos( ) cos sin( ) sin cos cos sin ,
, .
1.3.3. ,
: cos( ) cos cos sin sin ,
, .

1.

. , III
: , cos( ) sin(
sin((

) ) sin(

) cos cos(

cos( ) sin((
cos cos sin sin .

( ))

) cos cos cos sin sin .

) ) sin(

) cos cos(

) sin

1.3.4. :
tg tg
tg tg
) tg( )
; ) tg( )
.
1 tg tg
1 - tg tg

1.4.
(-) .
1
2
,
,
x 2x
.
1.4.1.
1. :
) sin 2 2 sin cos ; ) cos 2 cos 2 sin 2 ; ) tg 2

2 tg
.
1 tg 2

2. :
) sin 3 4 sin 3 3 sin ; ) cos 3 4 cos 3 3 cos .
3. :

1 cos
1 cos
) sin
; ) cos
;
2
2
2
2
1.4.2. t tg

:
2
1 t 2
2t
2t
cos

) sin
;
)
; ) tg
.
2
2
1 t
1 t
1 t 2
: ,

, a 2t , b 1 t 2 ,

2
a 2 b 2 c 2 c 1 t 2 . ,

.
1.4.3.
1.

. , III

1. :
) 2 sin cos sin( ) sin( ) ; ) 2 cos sin sin( ) sin( ) ;
) 2 cos cos cos( ) cos( ) ; ) 2 sin sin cos( ) cos( ) .
: sin( ) sin( )
(sin cos cos sin ) (sin cos cos sin ) 2 sin cos , .
2. :




) sin sin 2 sin
; ) sin sin 2 cos
;
cos
sin
2
2
2
2




) cos cos 2 cos
; ) cos cos 2 sin
.
cos
cos
2
2
2
2
: x y , x y
( x y) ( x y)

( x y) ( x y)

2 sin
cos
cos
2 sin
2 sin x cos( y)
2
2
2
2
2 sin x cos y sin( x y) sin( x y) sin sin , .

1.5.
(-) .
,
. , 2 x 3 5 ,
x 1.
1.5.1. :

1
2
) cos( x ) ;
) sin( x 60)
;
6
2
2
) tg(x 30) 3 ;

3
) ctg ( x )
.
4
3

2
0,707
2
()
( ). ()
45 135.
+ 60 = 45,
+ 60 = 135. ()
k ,
. ,
:
+ 60 = 45 + k360 + 60 = 135 + k360.
x1 15 k 360 x2 75 n 360 (k,nZ). ) ,

: ) ()

1.

. , III

1

2

()

. ,
3

,
, . ,

2k , .
3 6
) 3
. 60 240,

:
x 30 = 60 + k180.
,
x = 90 + k180,
k .
x12

1.5.2. - ,
:
) 3 sin 2 x 5 cos x 1 0 ;
) 2 cos 2 x 3 sin x 3 ;
) cos 2x 9 cos x 3 0 ;
) sin 2 x sin x .
: ) 3 cos 2 x 5 cos x 2 0 cos x1 = 1/3 cos x2 = -2.
. x = 1,23.
1.5.3. a sin b cos c sin( ) c a 2 b 2
b
= arctg .
a
: c sin( ) c(sin cos cos sin )
c cos a c sin b .
c 2 a 2 b 2 , ,
b
b
tg , . = arctg .
a
a
1.5.4. .
: a sin x b cos x c .
: a 2 b 2 ,
:

1.

. , III

sin x

cos x

.
a2 b2
a2 b2
a2 b2
b
a

,
a 2 b2
a2 b2
a
b
cos ,
sin ,
1.
a2 b2
a2 b2
c
cos sin x sin cos x
, .
a2 b2
c
sin( x )
.
a2 b2
c
1.
, 1
a2 b2
, 1.
5
4
1.5.5. ABC sin , sin .
13
5

cos tg , .
2
: cos cos( ( )) cos( ) (cos cos sin sin )
3 12 4 5 36 20 56
4
2t
4
. tg

( 1.4.2.),

2
3
3
65
65
1 t
5 13 5 13

t tg , 2t 2 3t 2 0
2
1
1
t t 2 . , tg .
2 2
2

2.
a b P = ab.
.
1
P ah
P a b
P a h
2


.
:
1. ,
2. ,
3. .
1.

. , III

2.1.
ABD CBE
, B.
AB:AD = BC:CE, . c:ha = a:hc . a:b:c =
hc:hb:ha , .
2.1.1. ABC:
a ha b hb c hc
.
P

2
2
2
ac
2.1.2. ha c sin , P sin .
2
,
.
2.1.3. :
abc
P s(s a)(s b)(s c) , s
.
2

a2 c2 b2

2ac
1
1
1
P ac sin ac 1 cos 2
4a 2 c 2 ( a 2 c 2 b 2 ) 2
4
2
2
1
1

2ac (a 2 c 2 b 2 ) 2ac (a 2 c 2 b 2 )
b 2 (a c) 2 (a c) 2 b 2
4
4
1
(b a c)(b a c)(a c b)(a c b) s(s a)(s b)(s c) .
4
, ( 1.4.) cos

2.1.4. .
2.1.5. P

abc
, R .
4R

( 1.3.) 2.1.2.
2.1.6. P rs , r , s .

1.

. , III
:
ABC (. )
1
ABO, BCO CAO, cr ,
2
1
1
ar br , rs.
2
2
2.1.7. a = 5, b = 7, = 30.
:
AB1C AB2 C, .
, c h b sin = 7/2.
,
a
b
5
, . sin sin 30 = 0,7.

sin sin
7
1 = 44,427 2 = 135,573. 180, ,
1 = 105,573 2 = 14,427. ,
a
c

c1 = AB1 = 9,63289 c2 = 2,49146. ,

sin sin
c h
, P1 1 = 16,85756 P2 = 4,36006.
2
2.1.8.
?
: = 180 - - = 45.
b 2 sin sin
P
34,5.
2 sin

2.1.9. : ) 5, 5, 6; ) 5, 5, 8.
: 12, .

2.2.
.
, , , , .
1.

10

. , III

2.2.1. n- (n = 3, 4, 5, ) a.
: ,
() n- R
r.
2

.
n
a
a

: R sin , r ctg .
2
2
n
n
2
na

ctg .
n- Pn
4
n
a2 3
P4 a 2 .
4

a2 3
, P6 6
.
4

P3

2.2.2. .
) .
) .
) .
: )
72.
36.
108.
5a 2
ctg 36 ,
) P5
4
a2
P5
25 10 5 1,72048a2 .
4
) , d AD, AC BD.
: AFD BCF.
d a x , d : a a : x ,
.
d 2 ad a 2 0 ,
1 5
d12
a .
2
1 5
, . d : a
.
2
. ( 1,61803).

1.

11

. , III

2.2.3. .
:
2

a
a
: P8 b a
a
a 2 , .
2
2
2
2
P8 2a (1 2 ) 4,82843a .
2

( 2.1.1.):

P8 2a 2 ctg ,
8
ctg 22,5 1 2 .

2.3.
2.3.1.
d1 d2
d d
P4 1 2 sin ,
2
.
:
AC = x + y BD = u + v .
ABCD ABE, BCE, CDE
xu
uy
yv
vx
DAE. P4
sin sin( ) sin sin( ) ,
2
2
2
2
1
1
1
P4 ( xu uy yv vx) sin u ( x y) v( y x) sin ( x y)(u v) sin ,
2
2
2
.
2.3.2. .
, .
.
2.3.3. .

,
180.

, ,
.

1.

12

. , III
2.3.4. .
2.3.5. .

.

, , .

2.3.6.
1. .
2. a, b h,
ab
P
h .
2
3. a, b P ab sin ab .

3.

. , ,
.
:
k ABC ( );
r (AQ);
AB ;
t ;
(AQB);
(ACB);
(ABt);
l (AlB);
AQBl () ;
ABl () ;
,
, . r d h , h .

3.1.

s 2r .


P r 2 ,
r , = 3.14159... .
? ( 2r ).

1.

13

. , III

3.1.1. :

? , :

,
P l r , r . ,
l l r , P r 2 .

l r ,
.
1
PI r 2 ,
2

1
1
PO PI P r 2 r 2 sin ,
2
2
P ABQ ;
.
3.1.2. 2 R n-
.

1.

14

. , III
: n {3,4,5,...} . Pa n- (
2a) Pl Pb n-
( 2b), .
:
a l b,
a R sin , b R tg , R

,
n
n- . n
. ,
R sin l R tg ,

l
1

. n
R sin cos
n
, cos 1 . , l R sin .
1

, R 1

, sin . , sin .
n n
2l n 2Rn sin

2 Rn

2 R .

3.1.3. . 1 .
?
: l 2r , r .
L 2R , R .
1
L l 1 , 2R 2r 1, . R r
16 cm,
2
.
3.1.4. 13, 14 15 .
.
: , P 84 cm2.
abc 65
R
= 8,125.

4R
8
Po R 2 207,39; P Po P 123,39 cm2.
3.1.5. .
. .

1.

15

. , III
: r = a. ,
O1 O2 A B. O1O2A O1O2B
2
. AO1B = 120
.
3
1 2
AO1B PI a 2
,
2
3
a2 3
AO1B P
,
4
BO2A Po PI P

3
0,61418 a2.
a 2
4
3
2Po 1,22837 a2.
3.1.6.
. . .

3.2.
(AB) (k).
(t)
(k), .
(r)
(O) (A).

.
(AOC = )
(AOB = )
(AC)
(ABt = ).

,
(180).
3.2.1. :

1.

16

. , III
)
;
) ;
)
;
)
.
: ) , AOB, BOC COA
. COA
, . 1 = 22. 1 = 22,
= 2 . ) 180.
) , .
= 1 + 2
ACD BCD . )
, .
.
3.2.2. ,

.
: PAD PBC
, (BD A + C =
180 BAD + DAP = 180)
PAPB = PC PD.
3.2.3. p = PAPB
p = OP2 r2.
P r O OP2 r2.

4. ()
.
( ) ,
. . ()
, .
. , .
, ().
.
, ,
. .
.

1.

17

. , III

, .
, .
( ) .
( ) . ,
().
, (),
. .
, , ()
, .
() .

4.1.
1. :
) ; ) ; ) 50; ) 100;

( )?
2. :
) ; ) ; ) 50; ) 100;
,
?
3. ,
.
.
4. () .
. ?
5. ()
() A, p.
6. A B p. AC + BC
.

4.2.
1. :
I.
a b c,
, . a||c b||c a||b.
II.
a b ,
, , . a||b a|| b||.
III.

, . || || ||.

1.

18

. , III
IV.

T,
p, t , .
||p ||p T t t||p.

2. ,
. !
3. , ,
, . !
4. , ,
. !
5. ,
. !
6. :
I.
T p t p.
II.
A ||.
III.
.
IV.

.

4.3.
1. :
I.
,
.
II.
( ) (1.I.).
2. ,
. !
3. , ,
.
4. , , ,
. .!
5. .
6.
.

4.4.
1. .

1.

19

. , III
2. , , 12 13
, 5 : 9.
?
3. AB AB A +1,
B +4. AB.
4. AB AB [A(+2), B(-3)].
AB.
5. ABC ,
ABC AA = 1 cm, BB = 2 cm, CC = 3 cm.
6. ABCD ABCD AA = 1 cm,
BB = 2 cm, CC = 3 cm. D.

5.
.

,

.
.

.

.
, n {3, 4, 5, }
p1, p2, p3,
S
p1Sp2 , p2Sp3 , p3Sp4 , ,
n-
.
n-
,
. , ,
( ) . .
.
, ,
.

1.

20

. , III

5.1.
. ,
p, . RQ
. p ,
p p . p
.
, PA PB
.
APB.

k (k ), ,
AkPkBk APB,
. .
5.1.1. () (q) (),
( ).
. T q .
q , T .
, T , .
T b, b = .
p T
, b.
p q
b .
pTq = 90.
,
.
. ,
.
5.1.2.
.

1.

21

. , III
: ,
MNPQ ABCD
MQ PN
ABD BCD.
, MQ PN
, MNPQ
.
, ,

.

.
5.1.3. 1 2
(O) (p).
: ,
O A1A2, B1B2 C1C2,
M, N P

, . c1c2,
a1a2 b1b2, p = 1 2.
OA1A2 OB1B2
M,

(c1c2).
M
1 ( A1B1C1), 2
( A2B2C2)
OA1A2B1B2. ,
N P
1 2, . p.
, : M, N P
p,
.
M, N P .
AB ( A1A2B1B2), BC CA ,
A1A2, B1B2 C1C2.
5.1.4. .
) ABC CDA
. BD = a, ?
1.

22

. , III
) ABCD ADEF .
90, CAE ?
: ) , DE
ACD
a 3
,
h
2
BDE a 2 h 2 h 2 2h 2 cos BED , .
1
, BED = 70,53.
3
. ) ,
d a 2 . AE, AC
CE. ACE ,
= CAE = 60.
cos BED

5.2.

. .
, .
5.2.1.


!
: , ABC
Oxyz
. p O
P. p Ox,
Oy, Oz , ,
A1, B1, C1 .
p
Ox Oxyz, BC.
1 . , BB1 CC1 , P .
,
, . ,

1.

23

. , III
: , ,
,
,
, , ,
.
5.2.2. , ,
.
, : A1OB1 > A1OB1.
B N
BN
, sin N1OB1 = 1 1 2 2 sin N2OB2
OB1
OB2
N1OB1 > N2OB2, . A1OB1 > A1OB1.
5.2.3. .
: Oxyz
, yOz, xOz xOy , .
+ > .
180,
. , Ou
zOu = . A, B, C
D x, y, z u OA = OB
= OD, (COD COA)
OD = OA. ABC, . BC + CA > AB BD = BC + CD
> AB. OBD OAB , ,
. (4.2.2.) BOD > BOA, + > .
, ,
.
(5.2.3.)
.
. , Sabc, aSc

1.

24

. , III
. SD ,
cSD = cSb. SB B SB =
SD.
B D S. C
Sc, .
DC BC (BCS CDS). ABC
|AC| < |AB| + |BC|, . |AD| + |DC| < |AB| + |BC|. |AD|
< |AB| ASD < ASB. DSC

.

5.3.
.

, .
,
.

. :
5.3.1.
.

.
.
.
()
.
5.3.2.
.
:
Oxyzv ,
xOy. yOz
vOx O.
t xOy.
, T t
. OTzv
. Otyx ( 4.2.3.)
aOt + tOy > xOy.
yOz + zOv + vOx,

1.

25

. , III
vOx + xOt = vOt, tOy + yOz = tOz vOt + tOz +
zOv > xOy + yOz + zOv + vOx, .
5.3.3. 360.
: n > 3 (4.3.2.)
n 1 .
, .
!
.
Sabc c1
S Sc.
Sabc1 ( 4.2.3.) aSb < aSc1 + bSc1.
bSc + aSc ,
,
, . aSb + bSc
+ aSc < 360, .

.

1.

26

. , III

I .................................................................................................................. 1
1. ......................................................................................................... 1
1.1. ................................................................................................ 1
1.2. .......................................................................................... 3
1.3. ............................................................................................ 4
1.4. ......................................................................................................... 5
1.5. ............................................................................................................ 6
2. .............................................................................................................. 8
2.1. ................................................................................................................ 9
2.2. ........................................................................................ 10
2.3. ...................................................................................................... 12
3. .......................................................................................................................... 13
3.1. .......................................................................................................... 13
3.2. ................................................................................................................ 16
4. () ....................................................................................................... 17
4.1. .............................................................................................. 18
4.2. ...................................................................................................... 18
4.3. ....................................................................................................... 19
4.4. .................................................................................. 19
5. ........................................................................................................................ 20
5.1. .............................................................................................................. 21
5.2. ............................................................................................................ 23
5.3. ................................................................................................................. 25

1.

27

You might also like