Mc lc

C Trn Lc o (nguyn vn) .................................................................. 5 Hi Th Nht .............................................................................................. 5 Hi Th Hai ................................................................................................. 5 Hi Th Ba ................................................................................................... 6 Hi Th T .................................................................................................. 6 Hi Th Nm............................................................................................... 7 Hi Th Su ................................................................................................. 8 Hi Th By ................................................................................................. 8 Hi Th Tm ............................................................................................... 9 Hi Th Chn ............................................................................................... 9 Hi Th Mi............................................................................................ 10 K Kt Thc ............................................................................................... 11 C Trn Lc o (phn vn xui)............................................................ 12 Hi Th Nht ............................................................................................ 12 Hi Th Hai ............................................................................................... 12 Hi Th Ba ................................................................................................. 13 Hi Th T ................................................................................................ 14 Hi Th Nm............................................................................................. 15 Hi Th Su ............................................................................................... 16 Hi Th By ............................................................................................... 17 Hi Th Tm ............................................................................................. 17 Hi Th Chn ............................................................................................. 18 Hi Th Mi............................................................................................ 19 K Kt Thc ............................................................................................... 20 Hi Th Nht............................................................................................... 21 Hi Th Nht ............................................................................................ 21 Bnh Ging ................................................................................................. 21 Gio Php ................................................................................................... 26 Hi Th Hai ................................................................................................. 28 Hi Th Hai ............................................................................................... 28 Bnh Ging ................................................................................................. 28 Gio Php ................................................................................................... 35

2 | Mc lc

Hi Th Ba ................................................................................................... 40 Hi Th Ba ................................................................................................. 40 Bnh Ging ................................................................................................. 40 Gio Php ................................................................................................... 48 Hi Th T .................................................................................................. 49 Hi Th T ................................................................................................ 49 Bnh Ging ................................................................................................. 49 Gio Php ................................................................................................... 56 Hi Th Nm ............................................................................................... 58 Hi Th Nm............................................................................................. 58 Bnh Ging ................................................................................................. 58 Gio Php ................................................................................................... 68 Hi Th Su ................................................................................................. 69 Hi Th Su ............................................................................................... 69 Bnh Ging ................................................................................................. 69 Gio Php ................................................................................................... 80
Gc Gc ca Nim V Tm .................................................................... 81

Hi Th By ................................................................................................. 88 Hi Th By ............................................................................................... 88 Bnh Ging ................................................................................................. 88 Gio Php ................................................................................................... 95 Hi Th Tm................................................................................................ 96 Hi Th Tm ............................................................................................. 96 Bnh Ging ................................................................................................. 96 Gio Php ................................................................................................. 101 Hi Th Chn............................................................................................. 103 Hi Th Chn ........................................................................................... 103 Bnh Ging ............................................................................................... 104 Gio Php ................................................................................................. 145 Hi Th Mi ........................................................................................... 150 Hi Th Mi.......................................................................................... 150 Bnh Ging ............................................................................................... 150 K Kt Thc................................................................................................ 158

3 | Mc lc

K Kt Thc ............................................................................................. 158 Bnh Ging ............................................................................................... 158 Tng Lun ................................................................................................ 160

4 | Mc lc

C Trn Lc o (nguyn vn)

Bi C Trn Lc o l ca mt v vua xut gia vit, l vua Trn Nhn Tng. Sau khi xut gia, vua c hiu l Trc Lm i S. Bi ny l tri tim ca Trc Lm i S, v trong a v vn hc, y l sng tc ting Nm u tin ti Vit Nam. C Trn Lc o l mt bi ph gm mi Hi, trnh by phng php tu tp ca Trc Lm i S. Khi c bi ny ti rt xc ng, ta nh mnh ang i vo tri tim ca ngi xa thy c tnh thng v tu gic ca mt v t s.

Hi Th Nht
Mnh ngi thnh th; nt dng sn lm. Mun nghip lng an nhn th tnh; na ngy ri t ti thn tm. Tham i ngun dng, chng cn nh chu yu ngc qu; th phi ting lng, c du nghe yn tht oanh ngm. Chi nc bic, n non xanh, nhn gian c nhiu ngi c ; bit o hng, hay liu lc, thin h nng my ch tri m! Nguyt bc vng xanh, soi mi ch thin h lai lng; liu mm hoa tt, ngt qun sinh tu nht sm lm. Lo hon ct, c phi thng, an thn mi phc; nhm trng sinh, v thng gii, thuc th cn am. Sch d xem chi, yu tnh sng yu hn chu bu; kinh nhn c du, trng lng ri trng na hong kim.

Hi Th Hai
Bit vy! Min c lng ri; chng cn php khc. Gn tnh sng, tnh mi hu an; nn nim vng, nim dng chng thc.
5 | C Trn Lc o (nguyn vn)

Dt tr nhn ng, th ra tng thc kim cng; dng ht tham sn, mi lu lng mu vin gic. Tnh l lng trong sch, ch cn ng hi n Ty phng; Di l tnh sng soi, ma phi nhc tm v Cc lc. Xt thn tm, rn tnh thc, h rng mong qu bo ph khoe; cm gii hnh, ch v thng, no c s cu danh bn chc. n rau n tri, nghip ming chng him tha ng cay; vn giy vn si, thn cn c ngi chi en bc. Nhc chn vui b o c, na gian lu qu na thin cung; du hay mn tha nhn ngh, ba phin ngi yu hn lu gc.

Hi Th Ba
Nu m cc, ti t khng, php hc li thng. Gn tnh sng ma lc t o; sa mnh hc cho phi chnh tng. Chn Bt l lng, x m hi i c M t; vong ti i sc t tm cho phi thi Bng cng. ng t ti tnh sng chng tham, h v Cnh-diu Yn-t; rn thanh sc nim dng chng chuyn, l chi ngi am Sn non ng. Trn tc m nn, phc y cng yu ht tc; sn lm chng cc, ha kia thc c cng. Nguyn mong thn cn minh s, qu b mt m m chn; phc gp tnh c tri thc, hoa u m my kip m bng.

Hi Th T
Tin xem! Min cc mt lng; th ri mi hoc. Chuyn tam c mi chng tam thn; on lc cn nn tr lc tc.

6 | C Trn Lc o (nguyn vn)

Tm ng hon ct, chn s hay phc thuc luyn n; hi php chn khng, h chi lnh ngi thanh chp sc. Bit chn nh, tin bt nh, ch cn tm Pht, T Ty ng; chng thc tng, ng v vi, no nhc hi kinh thin Nam Bc. Xem tam tng gio, t hc i thin uyn thanh quy; t ng phn hng, chng tn n chin n chim bc. Tch nhn ngh, tu o c, ai hay ny chng Thch-ca; cm gii hnh, on ghen tham, chn thc y l Di-lc.

Hi Th Nm
Vy mi hay: Bt cong nh; chng phi tm xa. Nhn khuy bn nn ta tm Bt; n cc hay chn Bt l ta. Thin ng nm cu, nm nhn cong qu H hu; kinh xem ba bn, ngi ngi mi quc Tn-la. Cong o ngha, khong c quan, lt ln trng kinh ca t; lnh th phi, gh thanh sc, ngi chi bi dm liu ng hoa. c Bt t bi, mong nhiu kip nguyn cho thn cn; n Nghiu khong c, lt ton thn ph vic tha. o min chn m m qua ma, hoc chm hoc x; cm cng cho i no i ba, du bc du thoa. Ngn bt thc, nn bt phong, cng cng bi; ly tam huyn, nng tam yu, mt ct mt ma. Cm vn thiu huyn, s n du xoang v sinh khc; ch chng c l, cng phim chi xng thi bnh ca. Ly ci tm cnh, cn kh tic Cu-chi trng lo; quay u chp bng, t kham ci Din-nh-t-a.

7 | C Trn Lc o (nguyn vn)

Lt quyn kim cng, h mt hu thng nn nng; nut bng lt cc, no tay phi xc tng da.

Hi Th Su
Thc th! Hy s v tm, t nhin hp o. Dng tam nghip mi lng thn tm; t mt lng th thng t gio. Nhn vn gii ngha, lc li nn thin khch b v; chng l tri c, cng ct phi np tng khn kho. Han hu lu han v lu, bo cho hay the lt duc thng; hi i tha hi tiu tha, tha thng tt li tin t go. Nhn bit lu lu lng vn, chng ngi h thi tit nhn duyn; chi cho vc vc tnh gng, no c nhum cn trn huyn no. Vng cha ht qung, s tua chn phen c chn phen rn; lc chng cn tham, min c mt th chay mt th cho. Sch gii lng, chi gii tng, ni ngoi nn B tt trang nghim; ngay th cha, tho th cha, i mi trng phu trung hiu. Tham thin kn bn, nt thn mnh mi kh hi n; hc o th thy, dt xng c cha thng ca bo

Hi Th By
Vy mi hay: Php Bt trng thay; rn mi cc hay. V minh ht b thm sng; phin no ri o c cng say. Xem phng lng kinh, li Bt tht d cho thy du; hc i c t, s thin khng khn cht bit nay. Cng cn bn, ra trn duyn, ma my ho ly ng mt; ng thng trng, vin tri kin, ch cho cn ha tr cong tay. Bung la gic ng, t hoi thy rng t ngy trc; cm kim tr tu, qut cho khng tnh thc thu nay.
8 | C Trn Lc o (nguyn vn)

Vng n thnh, xt m cha, th thy hc o; mn c c, king bi ngt, cm gii n chay. Cm c t bi, nhiu kip nguyn cho thn cn; i n cu , nt mun thn th chu ng cay. Ngha hy nh, o chng qun, hng hoa cng xem cn nn tho; ming rng tin, lng li li, vng ngc th cng cha ht ngay.

Hi Th Tm
Chng y: Chn s tua rn; ch nn tuyt hc. Lay thc ch chp trng trng; nn nim vng ma cn xc xc. Cng danh mng m, y ton l nhng a ngy th; phc tu gm no, chn mi kh nn ngi thc cc. Dng cu , gii chin thp, ngoi trang nghim s tng hy tu; sn h x, nhuyn t bi, ni t ti kinh lng hng c. Rn lng lm Bt, chn s tua mt sc gii mi; i ct kn vng, cn li phi nhiu phen la lc. Xem kinh c lc, lm cho bng tha thy tha hay; trng Bt tu thn, dng ma li mt t mt tc. Cng ni ngn c, chn chng h mt pht ngi lo; lt tha c quan, m cn tm hi lt lc.

Hi Th Chn
Vy cho hay: C quan t gio, tuy khc nhiu ng, chng cch my gang. Chn s ni t sau M T; t qun thu trc Tiu Hong. Cng c ton v, tnh chp si cng thm li; quch nhin bt thc, tai ngu mng t cn vang.

9 | C Trn Lc o (nguyn vn)

Sinh Thin Trc, cht Thiu Lm, chn di chn non Hng Nh; thn b , lng minh knh, by d mt vch hnh lang. Vng lo chm mo, lt try lng nga th ta; thy H khua ch, tr xem tr nh con ging. Ch L Lng go mc qu a, chng cho m c; s Thch u trn ht tc, khn n tha ang. Ph to ct c, p xung du thing thn vt; Cu Chi d ngn, dng i np c ng ang. Li gm Lm T, nng B Ma, trc np tng no du t ti; s t ng oan, tru thy Hu, rn n vit hm s nghnh ngang. a phin t, ct trc b, nghim k hc c quan nh nhn; x hn cu, cm mc thc, bn thin ha chc mc khoe khoang. Thuyn t r cho, dng xanh cha cho tn ty; o Ng ma ht, cn ma dng thy qui qung. Rng Yn lo nut cn khn, ta xem chn l; rn ng Tn ngang th gii, ngi thy t giang. Cy bch l lng, thc ra trc phi phng Thi bch; bnh inh thuc ha, li tr sau li hng thin cang. Tr Triu lo, bnh Thiu dng, by thin t hy cn i kht; rung To kh, vn Thiu tht, chng np tng nhng lu hoang. Gieo b ci, ny bng n, nhn mang mi nt; lc o hoa, nghe ting trc, mc v m sang.

Hi Th Mi
Tng chng y: Cc mt chn khng; dng i cn kh. Nhn lng ta vng chp khn thng; h c t nay cn tha b.

10 | C T r n L c o ( n g u y n v n )

Chng Tiu tha cc hay cha n, Bt s ngn Bo s ha thnh; ng Thng S chng thc m nn, ai gh c sn lm thnh th. Ni hoang rng qunh, y l ni dt s tiu dao; chin vng am thanh, chn thc cnh o nhn du h. Nga cao tn c, Dim Vng no k a nghnh ngang; gc ngc lu vng, ngc tt thiu chi ngi yu qu. Chung cng danh, lng nhn ng, thc y phm ngu; say o c, di thn tm, nh nn thnh tr. My ngang mi dc, tng tuy l xem t bng nhau; mt thnh lng phm, thc cch nhn vn vn thin l.

K Kt Thc
C trn lc o th ty duyn. C tc xan h, khn tc min. Gia trung hu bo hu tm mch; i cnh v tm mc vn Thin.

11 | C T r n L c o ( n g u y n v n )

C Trn Lc o (phn vn xui)

Hi Th Nht
Thn hnh tuy cn ngi ni thnh th, nhng phong thi mnh l phong thi ca ngi sng ni rng. Khi cc nghip (thn, khu v ) lng xung th th v tnh mnh u c an tnh, ch cn na ngy thc tp thnh thi th thn v tm u tr nn t ti. Khi ngun sui tham i dng li th ta khng cn nh tng ti chuyn chu yu ngc qu, lc ting tranh ci th phi chm dt th ta tha h nghe c ting ht ca ca cc loi chim yn chim oanh. C bao nhiu ngi c khi c dp i du ngon v n nu nhng ni nc bic non xanh, nhng c bao nhiu k c kh nng thy c t tnh ca liu lc hoa hng? Hnh nh tri xanh v trng bc soi chiu xung khp mi dng sng thin (ang lai lng), trong khi mt tri tr tu chiu xung lm xanh tt bao nhiu cnh liu mm hoa ti. Nhng ngi tu tin v mun i ct v phi thng nn mi luyn thuc thn an ung, v mun c trng sinh v thng gii cho nn mi cn say m i tm thuc th. Trong khi y, ngi tu Bt yu chuyn c kinh xem lun, cho np sng thanh thn cn qu gi hn c hong kim.

Hi Th Hai
Nn bit! Ci quan trng nht l lm cho tm mnh thnh thi, ngoi ra khng c php mn tu hc no mu nhim nh th. Gn gi tnh sng th mi mong em ti cho ta an lc. Ngn nga vng nim th vng nim khng th no khng dng li.

12 | C T r n L c o ( p h n v n x u i )

Vt thot c nim ta v ngi th tht tng kim cng ca tm biu hin, chuyn ha c ht tham sn th mi thy c diu tm vin gic. Tnh chnh l t tm thanh tnh ca ta, khng cn phi hi rng c hay khng c tnh Ty phng. Di l t tnh sng soi ca ta, khng cn phi nhc nhn tm v mt ci Cc lc u na. Qun st thn v tm, luyn rn tnh v thc, c an lc cho ta m khng phi khoa trng s thc tp cho ngi thy. Nghim tr gii hnh, i u vi qu V thng, y u phi l chuyn li danh bun bn! n th ch cn n rau tri, ming khng ngi nhng mn ng cay. Mc th ch chn vi b vi si, thn chng qun mu nu mu bc, Ch cn sng vui c vi o c, th na gian lu cng cn qu hn c cung tri. Khi mn chung nhn ngha, th ba phin ngi cn yu hn c lu cc.

Hi Th Ba
Mt khi t c ci thy bit, th mi lm li trong qu kh s bin thnh h khng, v cc php luyn tp v ba hc gii nh tu s c thng sut. Gn gi c tnh sng ca chn tm, th khng cn lc vo con ng t o, v do con ng tu hc s l con ng chnh tng. Bt ch l tm mnh, ta hy m hi theo c duyn thy M T. i din vi sc ti, ta hy hc hi theo cch thc ca c s Bng Cng. T tnh sng trong, th ti sn v t li khng cn l i tng ca ham mun, khng cn phi b ln c tr Cnh Diu trn Yn T mi lm c nh th. cao cnh gic v thanh v v sc, t nim s dng li m khng cn lay chuyn c ta, chng cn phi tro ti ngi xung am Sn trn non ng.

13 | C T r n L c o ( p h n v n x u i )

Tuy cn sng trong ci trn tc m ta vn thnh cng c trong s tu tp, nim hnh phc y ta yu chung ht lng. D c chn ni rng m cha c c tu gic, th tai ha vn cn, tht chng ng cho ta ung ph cng phu. Nu ht lng pht nguyn cu c thn cn minh s, th cho qu v B c th trong ni mt m m chn, C phc c gp g ngi thin tri thc, th a hoa u m chng cn my kip cng c th m bng.

Hi Th T
Hy tin! Mt phen thy c ci nht tm th mi phin no lu hoc u chm dt. Tam c s c chuyn ha, v ta chng c tam thn. Nu mun chm dt nhng sai lm ca lc cn th phi bit nhn din nhng him nguy ca lc tc. K tu Tin khi tm ng i ct th ch c bit con ng phc thuc luyn n; cn ngi tu Bt khi tham vn v chn khng, th chng cn n trnh thanh v sc. bit tht tnh ca chn nh, tin vo tu gic Bt Nh, th khng cn nhu yu i tm Pht v T d phng Ty hay phng ng. chng c thc tnh, ng c v vi, th u cn phi nhc cng hc hi kinh Thin, d truyn thng phng Nam hay phng Bc? Khi hc gio l tam tng, tt l phi theo thanh quy ca vn Thin, Lc t trm hng ng phn, chng cn tn tin mua sm cc loi chin n. Bit cht cha nhn ngha, bit tu tp o c, ai trong chng ta m li khng phi l Bt Thch Ca? Bit nghim tr gii hnh, bit cht t ghen tham, nhng k y khng ai khng l Bt Di Lc.

14 | C T r n L c o ( p h n v n x u i )

Hi Th Nm
Vy mi hay: Bt trong nh, chng phi tm xa. V qun gc nn ta c nhu yu i tm Bt, n khi ta bit c ri, th Bt chnh l ta. Ch cn ni v nghe dm ba cu thin ng, th ta thy mnh ang rong chi qu hng H hu ch thc ca mnh ri. Ch cn m kinh ra xem vi lt, l ta thy ta ang ngi ngh ngi ti vng quc Tn-La. Sng trong o ngha, thc tp cng n thin, l ta lt vo c v sng trong mi trng ca Kinh v ca T. Xa c th phi, lnh c thanh sc, l ta khng cn lc n nhng chn dm liu ng hoa. c ca Bt l t bi, nguyn cho mnh c gn gi ngi trong nhiu i nhiu kip. n ca Vua Nghiu l ln rng, mong cho ngi tu hnh khng phi ng thu np su. o v chn ch cn cho ta hi m qua khi ma lnh, d l chm v hay n s; cm cng cho l cho qua bui khi phi i lng, d l c nu bng go lc hay go hm. H tr tm loi tm thc (nhn thc, nh thc, v.v..), chng c vi tm ngn gi (li, l, nhc, vinh, khen, ch, kh, sng) khng phi bng cch nn chng. Lm bt trong huyn mn, trnh by ra ba yu ch, bng cch mi da v ct xn t t. D cy n khng c giy, ta vn chi v gy ln c khc ca v sinh, d ng ch khng c l, ta vn thi xng c khc ht thi bnh. Xi bt r cy tm cnh cy, l iu ng tic ca Cu chi trng lo, Quay u li nhn vo bng mnh trong knh, l chuyn ng ci ca chng Din Nh t a.

15 | C T r n L c o ( p h n v n x u i )

Chui lt qua vng Kim Cng, chuyn ny khng k anh hng lo s. Nut trn vo v tri lt, vic y chng khin cho tay ho kit ngi phi xt da.

Hi Th Su
ng th! Ch cn thc tp v tm l t nhin ta c i vo con ng chnh o. Bit lm thanh tnh ba nghip th mi c c bnh yn thn v tm, ti c ch nht tm th mi c th thng t li dy ca ch T. Kt vo vn chng, vng ni ch ngha, k thin khch tr nn lc lng b v. Bit chng nghim s tht v hiu thu cn c, ngi xut gia cn vng vng v khn kho. Kho st hu lu v v lu, phi bo cho bit rng ci ry th lt, m ci v (mi) th khng. Nghin cu tiu tha v i tha, phi ni cho hay rng c khi cn ci li xu tin, c lc li phi dng si dy t an gu mc nc. Nhn cho c bn tm sng chi mt cch r rng th khng cn ngn ngi v thi tit nhn duyn. Lau cho sch i gng chn tnh th khng cn b nh hng bi nhng gic quan v i tng huyn no ca chng. Vng m cha lc ht qung th cn phi chn phen c, chn phen rn. Li lc m chng cn ui theo th vn sng, hnh phc vi nhng g m bc. Gi cho tm gii thanh tnh, lm cho tng gii sch trong th trong ngoi u biu hin c tng B tt trang nghim. Ngay thng th vua, hiu tho th cha, th khi i hay lc dng u chng t l mnh bc trng phu trung hiu. Khi tham thin cn thn cn bn tu, n tnh phi bit n p bng thn bng mng. Lc hc o cn phi tm cu bc thy, o ngha phi nn bo p bng xng bng c.

16 | C T r n L c o ( p h n v n x u i )

Hi Th By
Th mi bit: php Bt rt su, c thc tp mi bt u bit r. V minh cng tan bin th b cng sng t, phin no cng chuyn ha bao nhiu th o c cng ham chung by nhiu Nghin cu v thc hnh theo ni dung Kinh vn th li Bt dy mi c th d dng lnh hi. Hc hi v bt chc php mn ca T, th ch Khng ca Thin mi khng cn l con ng b him kh hiu kh nhn ra. i cho ti ch tn cng ni cn bn, lm cho r ra mi mi khch trn phin no, ng cho mt my vn no cn c mt. X cho ng xung ngn c chin thng, lm cho vn ton mi tri kin, ng cho mt tai ha no cn c th n np trong hai cnh tay. Phng la gic ng, t cho chy ht tt c cc rng t kin cht cha t bao nhiu ngy trc. Cm kim tr tu, dit cho ti cng nhng nhn thc sai lc vn cn st li hm nay. Nh n ngha cc bc thnh tng, yu thng m cha, theo ch th thy m hc o. Yu chung c ca Bt Gotama, trnh con ng hng th, mt lng gi gii v n chay Cm c c t bi, kip kip nguyn xin cho thn cn. Nh mi cng cu , d c phi i i chu ng ng cay. Ngha xin nh, o khng qun, hng hoa cng dng ch l tng trng lng hiu tho. Ni rng tin m lng cha tht, d c vng c ngc cng cha hn l d thng ngay.

Hi Th Tm
V th: Ch nn tp rn, ng b hc hi. Lay cho thc tnh dy, ng n kh kh nm gi Bung b vng nim, ch chng tro c lng xng.

17 | C T r n L c o ( p h n v n x u i )

Chm m trong cng danh nhng k ngy th di dt. Nui ln ln phc tu, y nhng ai tr tu thc ti. Bc cu, a , dng xy cha thp, l nhng g ta c th tu b v lm p v phng din hnh tng bn ngoi. Bi p h x, nui dng t bi, y l nhng g a ti gii thot ni tm khi kinh Lng thng c c tng. Luyn tm thnh Bt, th ch cn mt yu t gii mi. i ct kn vng, c nhin phi qua nhiu phen la lc Xem kinh, c lc, lm cho c hai ci (thy) v (bit) u c ngang nhau. Knh Bt, tu thn, ng xem thng nhng iu nh nht. i cho ti chn tn cng ca ng ngn v vn c, ng c mt giy pht no e ngi, Pht hin cho c cc thin c, ch cho tm nim ra vo.

Hi Th Chn
Ta nn bit: Cc php thin c m ch T em dy, tuy c nhiu ng, nhng cng khng khc nhau bao nhiu gang tc, Hy ch ni ti nhng cng n t thin s M T v sau, cn nh chi nhng g xy ra t thi Lng V . Cng c g u! thi quen b kt lm cho si m cng lc cng thm dy c. Chng c g l thing ling, Ti khng bit! nhng li thin ng y l tai ca ngi phm phu vn cn nghe d m. Sinh Thin Trc, cht ti Thiu Lm, t B t ma c mai tng s si di chn ni Hng Nh. Thn l ci b , tm l i gng sng, bi k lm cho d mt vch chn hnh lang. Vng lo chm mo, thin s i thu qua tm cn y nghi vn ca c hai ngi th ta. Thy H khua ch, thin s cho thy ci thy con nt ca gii mn .

18 | C T r n L c o ( p h n v n x u i )

Gi go ch L Lng cao qu, m khng cho php ngi mua mc c. ng ni Thch u trn lm, s nghip thin s Ty Thin kh m tip nhn v tha ng. Ph To ct b cy c, dp b miu thing ni c st sinh cng t. Cu Chi a ngn tay tr ln, p dng theo phng php gio ha ca cha ng. Li gm Lm T, cy nng B Ma, gii xut gia ngy xa c gio dng ng hong cho nn t ti nhiu t ti. S t ng oan, tru thy Linh Hu, ngi c s by gi c nhc nh khng mc vo li hm hnh nghnh ngang. a phin t, ct trc b, gip k thin sinh chng ng. X hn cu, cm v g, nhc tng chng ng c mu k khoe khoang. Thin T d c r cho, dng sng xanh vn cha gip mnh ty tnh. o Ng c ra ma ht, tr h vn khng che du c ti nng. Rng Yn lo nut c t tri, lm ngi ta s hi. Rn ng Tn vt ngang th gii, khin thin h trnh sang bn Cy bch chnh l bn tm - mun thy phi ra nhn sao Thi Bch. Bnh inh cng thuc v la - nh tm v sao Bc u mi khi lc ng. Tr Triu Chu, bnh Thiu Dng, tuy y , nhng thin sinh vn cn i kht. Rung To Kh, vn Thiu Tht, du mnh mng, m tng chng c b hoang. Ling b ci, thi tt n, nh m t o. Nhn hoa o, nghe ting trc, do vy m chng nn.

Hi Th Mi
Xin lng nghe: Ch cn t ng v chn khng, khng cn phi cn c, php kh.

19 | C T r n L c o ( p h n v n x u i )

V lng ta cn vng chp cho nn cha thng t. khng phi l cng n ca ch T khng c hiu lc Ci bit ca chng Tiu Tha cha c n ni n chn, nn Bt khng ngi to nn Bo s v ha thnh. Ci chng ng ca ng Thng S s d m thnh cng, khng phi do thc tp ni cao hay ni thnh th Ni hoang rng vng, y l ni ca cc bc dt s tiu dao, Cha vng am thanh, ch thc l ni cc bc d nhn a thch. D nga cao lng ln, nhng k nghnh ngang kia khi cht xung ci m cng phi i din vi Dim vng. Gc ngc lu vng, nhng k sang giu c c khi ht i cng phi vo trong a ngc. am m danh li, thi phng nhn ng, ch thc l nhng k phm phu. Mn chung o c, chuyn ha thn tm, y quyt nh a v thnh tr. My ngang mi dc, tng tuy khc nhng vn nh nhau, Mt thnh lng phm, tht v gi cch nhau vn dm.

K Kt Thc
C trn lc o hy ty duyn H i th n, mt ng lin Chu bu y nh, ng kim na i cnh v tm, ch hi Thin!

20 | C T r n L c o ( p h n v n x u i )

Hi Th Nht
Hi Th Nht
Mnh ngi thnh th; nt dng sn lm. Mun nghip lng an nhn th tnh; na ngy ri t ti thn tm. Tham i ngun dng, chng cn nh chu yu ngc qu; th phi ting lng, c du nghe yn tht oanh ngm. Chi nc bic, n non xanh, nhn gian c nhiu ngi c ; bit o hng, hay liu lc, thin h nng my ch tri m! Nguyt bc vng xanh, soi mi ch thin h lai lng; liu mm hoa tt, ngt qun sinh tu nht sm lm. Lo hon ct, c phi thng, an thn mi phc; nhm trng sinh, v thng gii, thuc th cn am. Sch d xem chi, yu tnh sng yu hn chu bu; kinh nhn c du, trng lng ri trng na hong kim.

Bnh Ging
Mnh ngi thnh th, nt dng sn lm. Dng l ting Vit. Cu ny c ngha l thn ca ta tuy sng thnh th, nhng phong thi ca ta l phong thi ca ngi ni rng ri. Mun nghip lng an nhn th tnh; na ngy ri t ti thn tm. Mun l mi ngn. Khi mi ngn hnh ng (v thn, v nghip v v ) lng xung th ci th v ci tnh ca ta an nhn tr li. Th, ting Anh l Essence, tnh l Nature. Lng xung l relaxed, l peaceful. Na ngy ri, ri y c ngha l thanh thn, khng b b buc. Na ngy thc tp s thnh thi, thanh thn, nh vy m thn v tm ca ta bt u c t do.

21 | H i T h N h t

Tham i ngun dng, chng cn nh chu yu ngc qu; th phi ting lng, c du nghe yn tht oanh ngm. Khi ngn sui tham i trong ta kh cn ri, th ci u ca ta khng cn ngh ti vng bc, chu bu, tin ti v ca ci na. Th phi ngha l ai phi ai tri; khi nhng ting ci ln vi nhau v anh sai ti ng ngng li ri, th bt u ta tha h c nghe nhng ting chim chc vo von ca ht: c du nghe yn tht oanh ngm. Du y c ngha l tha h. Chi nc bic, n non xanh, nhn gian c nhiu ngi c ; trong cuc i c nhiu ngi bit thng thc cnh tr ca thin nhin, nh nc mu bic, ni mu xanh, v h ly lm c v s kin h c th thng thc c v p ca thin nhin. Nhng: Bit o hng, hay liu lc, thin h nng my ch tri m! Hay c ngha l bit, l hiu. Nng y c ngha l c th, c kh nng. Thin h nng my ch tri m l trong thin h c my ai c kh nng bit c bn cht ca o hng, ca liu lc. Ch c nhng thin s c o mi c th nm c bn cht ca o hng liu lc. Chng ta nghe bi k ca thin s Linh Vn khi trng thy hoa anh o n th thot nhin i ng. Nguyt bc vng xanh, soi mi ch thin h lai lng; Nguyt bc l vng trng mu bc. Vng xanh l bu tri xanh thm. Nguyt bc, vng xanh, soi mi ch thin h lai lng c ngha vng trng bc trn bu tri xanh chiu soi khp mi ni. Mt trng khng c k th, u c dng sng l di y sng c phn chiu nh mt trng. Lai lng ngha l ch no cng c. Chng ta nh n hai cu th ca vua Trn Thi Tng: Thin giang hu thy thin giang nguyt, Vn l v vn vn l thin.

22 | H i T h N h t

Ngha l mt ngn dng sng (thin giang) th dng sng no cn nc l dng sng c mt trng trong lng, v mi ngn dm ng (vn l) m dm no khng c my l dm c tri xanh. Thnh ra khi c cu Nguyt bc, vng xanh, soi mi ch thin h lai lng chng ta c khuynh hng nh ti cu th ca Trn Thi Tng. ng l chu (vua Nhn Tng) nh th ca ng ni (vua Thi Tng)! Nguyt bc, vng xanh, soi mi ch thin h lai lng. Thin h l dng sng thin. Dng sng mt khi tnh lng, khng c sng gi th phn chiu c hnh nh ca mt trng trong lng n. Chng ta cng vy. Mi chng ta l mt dng sng thin. Khi no nc trong dng sng ta lng trong th ta phn nh c mt trng Pht tnh trong ta. y l nhng hnh nh thi ca rt tuyt diu. Chng ta nh bi: Bt l vng trng mt, i ngang tri thi khng, H tm chng sanh lng, Trng hin bng trong ngn. Khi no h tm ca chng ta lng yn th mt trng hin hin trong h tm . y cng vy. Khi mt trng sng chi trn bu tri xanh chiu xung th n soi r v phn chiu trong tt c mi con sng. Liu mm hoa tt, ngt qun sinh tu nht sm lm. Cnh liu th mm, bng hoa th tt. Ngt l cao ngt. Qun sinh l cc loi hu tnh. Qun sinh cng nh l chng sinh, cc sinh vt. Loi ngi, loi chim, loi c, loi th, loi cn trng, tt c u gi l qun sinh hay chng sinh. Tu nht tc l mt tri ca tr tu. Sm lm c ngha l sum su, xanh tt. Khi mt tri tr tu chiu xung th to ra mu xanh v nui dng nhng loi tho mc ti tt. Mt tri y tc l mt tri tr tu, l bt nh. Mt tri bt nh chiu vo ta th ta c nui dng v ta c ti tt trong i sng tm linh ca

23 | H i T h N h t

chng ta. Liu mm, hoa tt l cng trnh ca mt tri, cn nu chng ta c hnh phc, c an lc, l cng trnh ca tr tu. Lo hon ct, c phi thng, an thn mi phc Lo hon ct l lo i tm cch i b xng ca mnh. y l mt php thc tp ca cc nh o s. H mun t ti ci trng sinh, sng lu khng bao gi cht, cho nn h phi i xng ca h, gi l hon ct. c phi thng tc l m c c bay ln ci bt t. Phi l bay, thng l ln. an thn mi phc: an l thuc vin, cng nh linh an; thn l thuc tin, thn dc. Mi phc tc l mi ung, nh phc dc, tc l ung thuc. V nhng ngi kia mun i xng, mun tr thnh bt t, cho nn h mi i tm thuc trng sinh ung. y l ni v cc nh tu theo Lo gio, Chng ta cn nh mt cu ca vua Trn Thi Tng: n c ng tin su thm y Linh an thay ct mi quay v. Khi ti c ng ca ngi tin su thm trong ni, ta cng quyt phi xin cho c thuc tin, ung cho c linh an, thay cho c tt c nhng khc xng trong c th th ta mi chu quay v. Cng nh khi ti Lng Mai, ta nht nh khng v hai tay khng, ta phi i xng i ct, phi i tht i da, phi ung cho c thuc chnh nim, phi thay i con ngi ca ta ri mi chu v, ch khng th b v na ng c. Nhm trng sinh, v thng gii, thuc th cn am. Thuc th tc l mt trng. Nu nhn ln mt trng qu v s thy hnh mt con th nm trn . Con th bng ngc, gi l Ngc Th. Mt tri th ngi ta gi l con qu vng, Kim . l danh t ch mt trng v mt tri trong vn chng ng. Thuc th tc l th thuc tin, nu nh ta ung vo s c bt t, v c th nh l Hu Ngh bay ln mt trng v sng mun i trn .

24 | H i T h N h t

Truyn thuyt cho rng Hu Ngh n cp thuc trng sinh ca vua. Nh vua tm mi cch mi cc v o s ti luyn an cho vua ung thnh bt t. Nhng mi luyn xong, vua cha kp ung th chng Hu Ngh ln vo cung ung ht thuc , ri bay ln mt trng sng vi Hng Nga! Nhm trng sinh, v thng gii, thuc th cn am. am l say m. Ngha l nhng ngi c mc ch nhm ti chuyn trng sinh, sng lu v i v thng gii th h mi am m chuyn thuc th. Trong khi th: Sch d xem chi, yu tnh sng yu hn chu bu; kinh nhn c du, trng lng ri trng na hong kim. y ch d c ngi phin m l dch, nhng ti ngh c th khng phi ch dch, ti v kinh Dch khng phi l kinh Pht, hn na cng khng ni v ci tnh sng, tc l ci bn tm thanh tnh ca con ngi. Chi y ngha l thch, ting Anh l enjoy, ta thch xem sch. Sch y tc l sch ni v gio l o Bt, c th l nhng b Lun. Mi ngy ta em sch ra xem, ta yu thch chuyn xem sch, ti v xem sch l mt phng php nui dng ci thy ca mnh. Yu tnh sng yu hn chu bu: Tnh sng tc l minh tnh, ci tnh chiu sng sn c trong ngi ca ta. Mi ngi u c tnh sng. Ta yu chung tnh sng v l ci ta cho l qu gi hn tt c nhng ci g khc, gi l yu tnh sng yu hn chu bu. Chng ta thy ting Vit ca th k th XIII, XIV cn Vit hn l ting Vit ca th k th XX, XXI ca chng ta: tnh sng ch khng vit l minh tnh. Kinh nhn c du. Du y c ngha l in du, cng c ngha l a thch, nh trong ch yu du. Ta a thch vic c kinh, c mt cch nhn h, cng nh vic xem sch, ta xem mt cch d di, ch khng phi ta xem sch nhc u, nhc c. Nu nhc u nhc c th lm sao m thng thc c? Cho nn ta xem sch nh th no m ta thy c s thch th, c hnh phc trong . c kinh cng vy. Ta c kinh khng phi v s thy bt tr bi, thy bt phi ni cho ng,
25 | H i T h N h t

m ti v ta a thch c kinh. c ti u ta cm thy hnh phc ti . Phng php tu ca Trc Lm i S l va tu va chi. Phi thng thc (enjoy) vic tu tp, ch khng phi lao ng mt nhc. Kinh nhn c du, trng lng ri trng na hong kim. Lng ri tc l nhn tm, ngha l lng thanh thn, nh nhng. Trong tm ta m khng c s thanh thn nh nhng th khng cch g c th lm cho ta hnh phc c. Tm thnh thi ngy xa gi l lng ri, ngha l lng ri. Trng na hong kim c ngha l trng hn c vng bc na. Na y c ngha l hn c. Khi c sch ta thy rng ta yu ci tnh sng sn c trong v yu hn c chu bu. Khi xem kinh th ta qu trng ci t do ca tm cn hn bt c vng bc no trong i.

Gio Php
Trc ht l t do. T do l ci m ngi i tu qu trng nht. Khng c nhng dy buc, dy rng, khng c ci g c th sai s mnh c na. T do y khng phi l t do chnh tr. T do y l t do ca tm, gi l nhn tm, s thnh thi trong tm. Nu tm mnh c thnh thi th t khc mnh c hnh phc. Ci m ngi tu phi thc hin trc tin l t ti s thnh thi ca tm, iu qu hn c vng, qu hn c bc, qu hn tt c nhng ci nh cng danh v li dng. Th hai l tnh sng (tnh Bt). Trong mi chng ta ai cng c tnh sng, v l ci qu nht m chng ta c, chng ta ch cn lm cho n biu l ra thi. Th ba l phi nm cho c bn cht ca thc ti. Tuy nhiu ngi c kh nng thng thc v p ca thin nhin, nhng ngi tu cn phi i xa hn. Ngi tu khng ch thng thc v p ca thin nhin, m cn phi tip xc cho c, nm cho c bn cht ca thc ti. Khng phi chi nc bic, n non xanh m , m phi bit o hng, hay liu lc th mi c. Tc l phi nm cho c, phi tip xc cho c bn cht ca liu lc, o hng, tc l php thn. Ti v trc tm hoa vng, bch vn minh nguyt, u l nhng biu

26 | H i T h N h t

hin ca php thn c. Tip xc su sc vi trc tm hoa vng, bch vn minh nguyt th chng ta chm c ti php thn. gi l bit o hng, hay liu lc. Sau cng, nu sng mt i sng ni hng, su sc th d c phi thnh ph, chng ta vn c an lc hnh phc, ch khng hn phi trn ln ni, i vo rng, chng ta mi c th c c iu .

27 | H i T h N h t

Hi Th Hai
Hi Th Hai
Bit vy! Min c lng ri; chng cn php khc. Gn tnh sng, tnh mi hu an; nn nim vng, nim dng chng thc. Dt tr nhn ng, th ra tng thc kim cng; dng ht tham sn, mi lu lng mu vin gic. Tnh l lng trong sch, ch cn ng hi n Ty phng; Di l tnh sng soi, ma phi nhc tm v Cc lc. Xt thn tm, rn tnh thc, h rng mong qu bo ph khoe; cm gii hnh, ch v thng, no c s cu danh bn chc. n rau n tri, nghip ming chng him tha ng cay; vn giy vn si, thn cn c ngi chi en bc. Nhc chn vui b o c, na gian lu qu na thin cung; du hay mn tha nhn ngh, ba phin ngi yu hn lu gc

Bnh Ging
Bit vy! C ngha l chng ta hy nn bit nh th! V i S a ln mt ngn tay ri tuyn b mt cu quan trng: Min c lng ri; chng cn php khc. Lng ri tc l tm thnh thi. l ci qu nht. Min c lng ri, chng cn php khc. Min l ta c c tm thnh thi, ngoi ra khng cn php mn no na ht. l mt ting st, v l hiu lnh ca Trc Lm i S.

28 | H i T h H a i

Ta hy t hi, trong khi sng ti Mai Thn o Trng, ta c ang thc tp lm cho tm ta mi ngy mi thnh thi hay ta vn cn lng xng, tm ta vn cn ri nh t v? Tuy l ngi tu m ta vn cn lo chuyn ny, ru chuyn khc, ta ngh v qu kh, ta ngh ti tng lai, ta b rng buc vo vn ny v vo vn khc. C g l quan trng u! Ch c mt ci quan trng thi, l s thnh thi ca tm ta. Ngoi ra, tt c u khng quan trng. S ch c ry hay cng nhiu hoc t hn mt cht, ci khng quan trng. S anh c gng nhiu hay t hn mt cht, ci khng quan trng. Ci quan trng l s thnh thi c ang c mt trong lng ta hay khng thi. S thnh thi l t ta to ra, khng ai c th cho ta c. Tm thnh thi ca ta, thy khng th no ban cho ta c. S anh khng ban cho ta c, s ch cng khng ban cho ta c. T ta phi khi m ly. Tm thnh thi gi l lng ri hay lng ri. Thnh ra mi khi thy trong lng bun b, kh au, gin hn, tht vng, chng ta hy gi: Tm thnh thi ca ti i! Ngi i u ri? Ta bit rng khng phi ngi khc c th cho ta ci tm thnh thi . Tm thnh thi khng phi l mt mn qu m nh dy thp em ti. Tm thnh thi khng phi l th c th mua c siu th. Tm thnh thi khng phi do mt ngi thng ca ta em ti, d ngi l s anh, s ch, s em hay thy ca ta. Tm thnh thi ch c ta mi c th cho ta c. Ta ly n u? Ta ly n t ci tnh sng ca ta. Cng c bi C Trn Lc o, qu v thy r l ting Vit ngy xa rt Vit, k c vn c v ch dng. Min c lng ri, chng cn php khc. Dng ch php ch khng dng ch php. Gn tnh sng, tnh mi hu an Gn tc l bo v, l gn gi, l bo qun. Hu an tc l mi c c ci an trong lng. Gn tnh sng, tnh mi hu an tc l gn gi tnh sng th mi mong em ti cho ta an lc. An a ti lc. Ngi kh l ngi khng c an. Mun c an, ngi phi bit da trn ci tnh sng ca mnh. Tnh sng ca ta l kh nng thy ca ta.

29 | H i T h H a i

Nu khng thy hoc thy sai, tc l vng tng, th ta kh. Tt c nhng ni kh ca ta u do ci thy sai ca ta m ra c. Bt ni tt c nhng kh au ca chng ta u pht sanh t ch chng ta b kt trong vng tng. Chng ta au kh l v sao? V gin hn, v ganh t, v thm kht, v s hi, v tht vng... Tt c nhng gin hn, ganh t, tht vng, s hi u pht sinh t v minh, tc l khng thy c s tht. V vy cho nn ch c mt ci c th cha c bnh kh ca chng ta, l ci tnh sng. C tnh sng, tc l thy c s tht th t nhin ta ht kh. Ta c ngh rng ci kh ca ta s chm dt khi nhng hin tng chung quanh ta thay i theo ta mun. Nhng ch mi l ci ngn, ci gc ca s chm dt nim au ni kh ca ta l ch thy c tnh sng ca ta. Cho nn nu ta au kh th phng cch cha bnh l tr v vi tnh sng trong ta, ch khng phi ni rng: i chng no hon cnh ca ti thay i th ti mi ht au kh. khng phi l phng php cha tr ca o Bt. Gn tnh sng, tnh mi hu an, vy nn mun c lng an th ta phi lm cho tnh sng trong ta chiu ri ra. Nn nim vng, nim dng chng thc. Ch nim y tng ng vi ch nim. Nim l ting Vit, cn nim l ting Hn-Vit. Khi chng ta ni ni kh nim au th l ch nim c dng trong cu ny. Nim vng l ch dng rt Vit Nam, ting Hn-Vit l vng nim. Vng nim l tri vi chnh nim. Chnh nim tc l nim chnh. Nn nim vng tc l ng cho vng nim tung honh trong ta. Ta au kh l do c nhng vng nim. Nn tc l ngn nga ng cho pht hin. Nu vng nim pht hin ra ri th phi qun chiu thy c t tnh ca n, th t nhin n s thay i. Nn nim vng, nim dng chng thc. Nu chng ta c qun chiu v phng h th vng nim s dng li. Thc c ngha l sai lc. Chng thc l khng th no sai c. Vng nim s dng li ch khng phi b n p hay b tng ra khi ta. Trc Lm i S thy rng phng php tu tp khng phi l n p vng nim m l ngn nga ng cho n pht trin. Nu vng

30 | H i T h H a i

nim pht khi ri th ta nn qun chiu v dng chnh nim can thip vo cho t n dng li. iu khng th no sai lc c. Dt tr nhn ng, th ra tng thc kim cng; Tng thc kim cng, ting Hn-Vit l kim cng tht tng. Trong kinh Kim Cng, Bt dy chng ta phi ph tung bn nim, l Ng, Nhn, Chng sanh v Th gi. Nhng y, Trc Lm i S ch a ra Nhn v Ng, l do l v cu ph b hn nh bi s ch. a ra hai ch ni bn ch. Dt tr nhn ng tc l vt thot nim v ta (ng) v v loi ngi (nhn). Nhn y khng c ngha l ngi kia. Nhn ng y tc l nim v loi ngi nh l mt chng loi, v v ta nh l mt thc th bt bin. Ta y khng phi l ch i li vi ngi. Ta y l i vi v ng. Nu ta dt tr c nim sai lm v nhn, v ng, tr c hai nim vng ri th t nhin s xut hin ra ci tng thc kim cng. Dng ht tham sn, mi lu lng mu vin gic. Lu tc l hiu mt cch thu sut, nh trong ch lu thng. Nu dng c ht nhng thm kht v gin hn th ta mi c th chng thc c ci diu tm ca vin gic. Vin gic tc l s gic ng trn y. Lng mu vin gic, ting Hn-Vit l vin gic diu tm. Qu v c thy l cc ngi t tin bit rng ci c lp v chnh tr, c lp v qun s dnh lu mt thit n ci c lp v vn ha khng? Ngn ng ny l mt ngn ng c lp. Thay v ni vin gic diu tm th ni lng mu vin gic. Vn c rt l Vit Nam. c lp vi ngoi bang l do gc gc . T tin ca chng ta xy dng nn tng ca t nc ngay t trong ngn ng. Vin gic, ting Anh l Fully Enlightenment, s gic ng ton vn. Tnh l lng trong sch, ch cn ng hi n Ty phng; Gio s Hong Xun Hn phin m l Tnh th, nhng c l Tnh th ng hn. Vit l th, nhng c l .

31 | H i T h H a i

Lng Mai c bi ht Tnh l y - y l tnh . l chng ta hnh tr theo li dy ca Trc Lm i S. Chng ta u c t ra ci g mi u? Tnh l lng trong sch. Khi no tm ta tnh, tm ta lng li, tm ta an, ta khng phin no, khng gin hn, khng ganh t, th ta bc vo Tnh . Mi bc chn i vo Tnh . Tnh l lng trong sch, ch cn ng hi n Ty phng. u cn t vn Tnh c tht hay khng c tht? i vi nhng ngi tin rng Thin ng c tht nn trong tm h thy an. Nhng khi cu hi c t ra: Lu nay mnh tin l c Thin ng, nhng l n khng c th sao? Lc bt u i vo trong m en ca s nghi ng. Nguy him lm! Gi y, khi bit c Tnh l lng trong sch, th ta khng cn t vn l c hay khng c Tnh . R rng l Tnh c, v c y ch khng phi ch khc: ch cn ng hi n Ty phng! Di l tnh sng soi, ma phi nhc tm v Cc lc. Di l tnh sng soi, ti v Bt A Di l Bt V Lng Quang. V lng quang l nh sng chiu xa, khng bin gii. Ma tc l ng, ch c. Ma phi nhc tm v Cc lc, l ch c nhc tm v Cc lc. Cc lc khng nm trong khng gian, khng nm trong thi gian, khng nm ni no khc v lc no khc. Cc lc nm ngay y v by gi. Cc lc c mt trong ci tnh sng ca chng ta. Xt thn tm, rn tnh thc, h rng mong qu bo ph khoe; Xt thn tm tc l qun st thn v tm ca ta. Xt y khng c ngha l xt nt (judging), m c ngha l nhn xt, quan st (observing). Xt thn tm (contemplate on the body, contemplate on the mind), l kinh Nim X. Chng ta phi qun nim v thn v v tm. Chng ta phi luyn rn ci tnh thc. Tnh thc tc l bn cht ca ci bit, ca s tnh thc trong ta. Chng ta phi thc tp, rn luyn. Rn y l cultivate. Rn tnh thc, ting Anh l cultivate the nature of understanding, cultivate the nature of consciousness.

32 | H i T h H a i

H rng mong qu bo ph khoe: Ta lm nhng cng vic khng phi l khoe s thc tp ca ta vi ngi khc. Ta lm ci l c an, c lc, c hnh phc ngay trong gi pht hin ti. Cm gii hnh, ch v thng, no c s cu danh bn chc. Cm, ting Hn-Vit l tr. By gi chng ta ni l tr gii, ngy xa t tin chng ta ni l cm gii. ch v thng tc l i ph vi cuc i v thng. Ngy hm nay nh th ny, ngy mai nh th kia, ta u bit trc c th lm sao m i ch c vi v thng? i s ni phng cch i ch vi v thng l tay lun lun cm ly gii, cm ly hnh. Cm gii hnh, ch v thng. Thnh ra gii hnh l mt kh gii c th chng li c vi v thng. Nu c gii hnh trong tay, th v thng khng lm g c ta. No c s cu danh bn chc. Bn chc tc l mua bn. Tt c nhng chuyn gi l thc tp tr gii u nhm ti mc tiu gii thot, an lc, ch khng phi khoe khoang, mua bn vi ngi ta. n rau n tri, nghip ming chng him tha ng cay; Tha l nhng ch, nhng i tng, tng ng vi ch s trong Hn-Vit. V d nh s tri l ci mnh bit, ting Vit xa l tha bit; s kin l ci mnh thy, ting Vit xa l tha thy. Vy th chng him tha ng cay tc l nhng thc mnh n i khi c ng, c cay cng khng sao. ng cay y c ngha l khng ngon. n rau n tri, tc l n chay. Nghip ming l ting Vit ca ch khu nghip. Nu chng ta n tht cc loi chng sanh th chng ta to ra nghip ming. Nghip ming y khng phi l nghip ni nng m l nghip n ung. Nghip ming chng him tha ng cay: D hn mt cht hay ngon hn mt cht cng khng sao, chng ta khng ngi ngon d. Chng him ngha l khng qun, khng ngi. Vn giy vn si, thn cn c ngi chi en bc. Vn tc l mc. Giy y l mt th vi lm bng v cy. Si cng l mt th vi th. Thn cn c ngi chi en bc. Thn cn tc l ci hnh hi ca chng ta. en l mu en, bc l mu trng. Mc o nhum
33 | H i T h H a i

mu nu cng c, mu lam cng c, mu no cng c ht, khng kn chn. gi l c ngi chi en bc. Nhc chn vui b o c, na gian lu qu na thin cung; Nhc c ngha l nu, l v bng. Chn l ch, qu na ngha l qu hn. Nu chng ta ch tm ci vui v mt o c th na gian lu tranh cn qu hn l mt cung in trn tri (Thin cung). Du hay mn tha nhn ngh, ba phin ngi yu hn lu gc. Du l ting Hn-Vit, du l ting Vit. Tha l ci ch, nh tha rung, hay l bit. Tha nhn ngh, ngha l bit yu mn ch nhn ngha. Nhn tc l tnh thng ngi, thng vt (Loving kindness). Ngh tc l sng c tnh vi nhau, bit n nhau. Ngha l mt ch rt kh dch ra ting Anh. Dch l Faithfulness cng khng hay lm. V d nh hai ngi, mt trai mt gi thng nhau. Lc u, ci tnh ca h c v bng bt, nhng khi hai ngi sng vi nhau, gip nhau, cu nhau trong nhng lc kh khn, th t nhin c mt th tnh ny ra t tnh thng ban u. Th tnh ny khng bng bt, khng c s am m nh thu u nhng bn b, vng chi. l ngha. Khi ngi ta ln 90 tui ri th tnh c th phai m i, nhng ngha m thm ln. Ngi ta c vi nhau lu di l do ngha ch khng phi do tnh. Bt u bng tnh, v tnh to ra ngha. Trong ch nhn ngh th ngh tc l ngha. Ci ngha pht sinh l v ngi kia chng gim cho ta, ngi kia hy sinh cho ta, ngi kia khng b ta trong nhng lc mnh gp kh khn. Trong ngha c s bit n l ngi kia chn ta, ngi kia chp nhn ta l mt ngi bn, l mt ngi hc tr ca ta, hay l mt ngi thy ca ta. Chnh ci ngha l ci rt p. N c s bnh tnh, c s vng chi hn l ci tnh thu no. V vy hai ngi mun sng vi nhau lu di, mun c ch nng ta bn b, th phi lm pht trin ci ngha. Ch c tnh thi th cha . Du hay mn tha nhn ngh, ba phin ngi yu hn lu gc. Nu bit qu mn ch nhn v ngha, th d ta ch c ba vin ngi che mi thi, ta
34 | H i T h H a i

cng yu mn ba vin ngi hn l nhng lu loan gc phng. Lu gc l ting Vit, cn lu ct l ting Hn-Vit. Bn ca gio s Hong Xun Hn vit l lu ct.

Gio Php
Trc ht l tm thnh thi. Thc tp tm thnh thi c l ci php duy nht. iu ny ta phi nh. Trong i sng hng ngy, ta phi to cho c s thnh thi. Lm g cng c, min l c thnh thi. Gi tr ca ta l tm thnh thi. C tm thnh thi th ta lm hnh phc cho ngi chung quanh rt nhiu. S ng gp ca ta cho tng thn l ci tm thnh thi, ci hnh phc ca ta, ch khng phi s lng nhng cng tc lao ng m ta lm. C tm thnh thi, c n ci l ta nui dng thy ta, nui dng anh ta, ch ta, em ta. iu th hai l thc hin c vin gic diu tm v kim cng thc tng bng phng php tu tp chnh nim. Ta phi gi gn cho vng nim, tc l nim vng, ng pht khi. Nu vng nim pht khi ri th qun chiu thy c t tnh ca n, th t khc n dng li. Nguyn tc khng bao gi c th sai c. iu th ba l tnh nm ngay y. Di tc l tnh sng soi trong ta. Tnh tc l lng thanh tnh ca ta. Tnh sng v lng thanh tnh ta u c. Chng ta khng nn t vn l n c hay khng, chng ta khng cn i tm ch khc. Cui cng, nu sng theo chnh php th chng ta c hnh phc ngay by gi v y. Chng ta khng cn phi c nhng iu kin vt cht xa hoa th mi c hnh phc c. Ba phin ngi, hay na gian lu l cho chng ta c hnh phc ri. Chng ta n v mc n gin, chng ta sng n gin m chng ta vn c hnh phc, ti v chng ta c chnh php. y l nhng t tng vn cn gi tr rt nhiu trong th gii ngy nay. Trong th gii by gi, ngi ta chy theo s hng th. Ngi ta ngh hnh phc l phi c tin, phi c tin nghi. Cng chy theo hng chng no ngi ta cng kh au chng . Con ng
35 | H i T h H a i

thot cho th gii mi c th tm ngay trong gio l ca Trc Lm i S. Nu chng ta bit sng theo chnh php th chng ta khng cn tiu th tht nhiu na, m chng ta vn c hnh phc vi nhng iu kin sinh hot rt n gin. Giy pht chng ta bt u nm ly chnh php v thc tp l ta bt u c hnh phc. V vy chnh php c tnh cch siu vit thi gian, n khng phi l vn thi gian. Khi bit cm chnh php trong tay sng th t nhin chng ta c hnh phc lin, ch khng cn phi tu ba bn ngy, hay tu ba bn thng, ba bn nm mi c hnh phc. l mt nguyn tc rt quan trng. S d chng ta khng c hnh phc l ti chng ta khng s dng chnh php mt cch thng minh v ng n. Trong nghi thc tng nim, chng ta c mt bi k xng tn kinh Php Hoa: m tng kinh Php Hoa, Ting xao ng tinh h, a cu va tnh thc, Lng t bng m hoa. Chng ta cn c mt bi tn dng kinh Php Hoa trc khi tng kinh Php Hoa. Bi ti cha dch ra ting Vit, nhng c th c qu v nghe bng ch Hn: Lc vn dng ngn, tht trc trang. V bin diu ngha qung hm tng. Hu trung cam l quyn quyn nhun. Khu ni h ch ch lng. Bch ngc x bin lu X Li. Hng lin thit thng phng ho quang. Gi nh to ti qu sn nhc, Bt tu diu php lng tam hng.

36 | H i T h H a i

Bi ny ca mt v t lm v t trang u kinh Php Hoa. Trc khi tng kinh Php Hoa, chng ta thng xng tn kinh Php Hoa bng bi ny. Hi hai mi tui ti bt u tng kinh Php Hoa. Lc vn dng ngn, tht trc trang. Lc vn tc l su mi ngn. Lc vn dng ngn l hn su mi ngn ch. Tht trc trang l chia lm by cun. Ngy xa mt cun sch c lm bng mt cun giy rt di, c mt ci trc cun li thnh mt cun. Khi c, ngi ta m ra t t c. Ngy xa kinh Php Hoa c hn su mi ngn li, chia ra lm by cun. V bin diu ngha qung hm tng. V bin diu ngha tc l ngha l mu nhim khng th no c bin gii c. Qung l rng ln, hm tng l cha ng. Ch c hn su vn li, c chia lm by cun, m trong cha ng nhng ngha l thm diu v cng. Hu trung cam l quyn quyn nhun - Khu ni h ch ch lng Hu trung tc l trong yt hu, trong c hng ca ta tit ra mt cht cam l, mt th nc rt b, rt ngt, rt mt, ting Phn l amrta. Quyn quyn nhun l chy ri r, tng git v thm vo. Nhun tc l thm vo. Khi c kinh Php Hoa th nhng ngha l trong kinh tr nn th nc cam l mu nhim, chy thnh mt dng nh, thm dn vo trong c hng ta, v ta c nui dng ngay trong lc tr kinh. Khu ni l trong ming ca ta; h l mt loi cho lng lm bng nc cho, sa, v mt ong. Rt b. ch ch l tng git, tng git mt. Lng l mt. Khi chng ta tr tng kinh Php Hoa, thn v tm ca chng ta c nui dng lin lc bng chnh php, ch khng phi l sau . Bch ngc x bin lu X Li - Bch ngc l ngc trng. X l rng. Bin l mt bn. Cu ny c ngha l rng ta tr nn nhng vin bch ngc, v n ang l X Li ca Bt. Rt l linh thing, v s kin ta ang tr tng chnh php. Thng thng chng ta ngh rng X Li t t nhc thn ca Bt th mi linh ng. Cha no c c mt ht X Li th th ch rt l linh ng. C mt ngi cha Min in th mt ci rng ca
37 | H i T h H a i

Bt - Cha Rng Bt - rt ni ting. Chng ta khng cn phi i ti Min in hay Tch Lan hay ch no khc tm cu X Li. Khi tng kinh Php Hoa, rng ca chng ta bin thnh X Li. Hng lin thit thng phng ho quang. Thit l ci li. Thng l trn. Ci li ca ta bin thnh mt a sen hng (hng lin), v trn a sen phng ra nhng lung nh sng. Chnh php phng ra nhng lung nh sng. Khi ta au kh, khi ta b kt bi ci bun, ci gin, ci ganh, ci tc, ci tht vng, th ta c s tm ti trong tm hn. Khi nghe Bt thuyt php, khi nghe thy thuyt php, Bt v thy u phng nhng lung nh sng ca chnh php vo trong vng ti tm ca tm ta, v t nhin ta thy nhng ti tm tiu i, ta thy khe, ta thy nh v ta c hnh phc lin. V vy cho nn thuyt php c ngha l soi chiu, l phng nhng o ho quang vo trong tm ngi cho ti tm v hc m trong lng h tan bin i. Vous avez faire descendre la paix dans mon coeur! Ngi Php hay ni nh vy. Thy lm cho tri tim con an bnh tr li. Trc th con au kh lm, nhng nh thy soi sng bng chnh php, cho nn by gi con c an lc, con c gii thot. l g nu khng phi l ho quang? Li ta l mt a sen. Nu ta hiu c chnh php, nu ta thc hin c chnh php th khi ta chia s chnh php cho nhng ngi chung quanh l ta ang phng ho quang. Cn ho quang ngoi i th d t. Ta ch cn cm in v, bt cng tt l ta c lin. Ho quang trong o mi kh. Chng ta mi ngi phi tp phng ho quang. Ho quang pht sinh t ci thy, ci hnh ca chng ta v chnh php. Nu chng ta khng c thc hnh chnh php, khng c ci thy ng v chnh php th chng ta ch cho ra nhng ci my cassette thi ch khng phi l nhng ho quang. C nhin, chnh php nui dng ta bng cam l, bng h; chnh php lm cho th gii ca ta c trang nghim bng X Li Bt; chnh php phng ra nhng tia ho quang, em li s hiu, s thng trong lng ca mi chng ta.

38 | H i T h H a i

Gi nh to ti qu sn nhc - Bt tu diu php lng tam hng - Sn l ni, nhc cng l ni, ni ln. Gi nh trong qu kh ta di dt to ra nhng lm li nhiu n cht thnh ni, th Bt tu diu php lng tam hng, ngha l tt c nhng ti li c th chuyn ha c mt cch rt mau chng, khng ti hai ba dng ca kinh Diu Php Lin Hoa. Lng l hai, tam l ba, hng l dng. Ch cn tr tng v hnh kinh Php Hoa hai ba dng thi l lm tiu tan nhng lm li m chng ta lm trong qu kh. V d nhng cu nh T nhn th chng sanh, Phc t hi v lng. C hai cu v mi ch thi, nhng nu hnh tr c hai cu v hiu c hai cu th tt c nhng li lm ca ta cha cht trong nhiu kip s tiu tan i ht. Bt tu c ngha l khng cn n. Gi nh ta c nhng li lm cht y ln thnh ni, ch cn tr tng v thc hnh hai hoc ba hng trong Diu Php l c th chuyn ha c tt c nhng kh au . Diu Php y c ngha l php mu nhim, nhng cng c ngha l kinh Php Hoa, ti v kinh Php Hoa c gi l Diu Php Lin Hoa Kinh. Ta lm thy, lm s anh, lm s ch, ta phi c kh nng phng ho quang. Ho quang c kh nng gip cho s em thy c tnh sng, gii ta kh au, ph tan bng ti, v em hiu bit, thng yu vo trong lng ca cc s em. Ta bit rng trong khi thc tp chnh php th ta c nui dng bi cht cam l, bi cht h ca chnh php, v tm ta c soi sng. Khi c chuyn ha, c hiu bit, ta soi sng cho cc s em ca ta. Nu ta l s em, nu ta l hc tr th ta ng i thy hay s anh, s ch soi sng cho ta nhng khi ta au kh, trong lng ti tm, ta phi tp phng ho quang cho chnh mnh. Ngha l ta phi c kh nng qun chiu, bit s dng tnh sng ca ta soi sng, lm tan bin nhng ti tm, nhng hiu lm trong tm ca mnh, th t nhin ta c an, c lc. Phng ho quang l ngh thut ca ngi tu. Ngi tu no cng phi hc k thut phng ho quang ht.

39 | H i T h H a i

Hi Th Ba
Hi Th Ba
Nu m cc, ti t khng, php hc li thng. Gn tnh sng ma lc t o; sa mnh hc cho phi chnh tng. Chn Bt l lng, x m hi i c M t; vong ti i sc t tm cho phi thi Bng cng. ng t ti tnh sng chng tham, h v Cnh-diu Yn-t; rn thanh sc nim dng chng chuyn, l chi ngi am Sn non ng. Trn tc m nn, phc y cng yu ht tc; sn lm chng cc, ha kia thc c cng. Nguyn mong thn cn minh s, qu b mt m m chn; phc gp tnh c tri thc, hoa u m my kip m bng.

Bnh Ging
Nu m cc, ti t khng Cc l mt t xa, c ngha l bit. Nu ta bit c, th nhng lm li ta to ra trong qu kh s tan bin i. S d ta lm ra nhng lm li, nhng vng v l ti ta khng bit, ti ta v minh. By gi bit ri th ta nht nh s khng lm li nhng lm li na. Php hc li thng. Gn tnh sng, ma lc t o Lm th no bit? Phi qun chiu, phi dng tnh sng trong ta chiu soi mi c th bit c, hiu c. Nhiu khi ta phi nh nhng ngi trong tng thn soi sng cho chng ta. Nu m cc, ti t khng, php hc li thng. Nu chng ta thy c, bit c, th nhng lm li ca chng ta s tan bin v s khng b lp li na. Php hc y tc l Gii, nh v Tu. Php hc y l luyn tp, l tu hc trong i sng hng ngy.
40 | H i T h B a

Gn tnh sng ma lc t o. Gn tc l bo v, gi gn, chm sc. Tnh sng l bn tnh sng chi c sn trong tm ta. Ta bit rng nng lng chnh nim l nh sng. C chnh nim, ta bit ci g ang xy ra. Khi gin m c chnh nim ta bit ta ang gin. Gin m khng bit rng ang gin th rt nguy him. Khi gin m bit rng ta ang gin th tuy vn cn gin nhng ta t ta trong tnh trng an ninh ri, ti v chnh nim l Bt. Nu bit nui dng chnh nim trong mt thi gian nm hay mi pht, ci gin kia s c chuyn ha. Gn tnh sng, tnh sng khng phi l mt nim m h. Tnh sng, ting Anh l the shining nature in us. Chng ta c th ni tnh sng ny l chnh nim. Nim gip ta c nh. Khi tm nh li, chng ta c ci thy, ci hiu, gi l tu. C tu ri th mi cc c. Ma l khng, l ch, l ng lc vo trong t o. T o tc l con ng nghing, con ng sai lc. Chnh o l con ng thng. T o l con ng a ta ti nhng kh au, nhng ti tm; con ng lm cho ta mt thy, mt bn, mt tng thn. Ta c th nh mt thy, mt bn, mt tng thn mt cch rt d dng. V c ngi nh mt thy, nh mt tng thn. D tng thn cn c mt vi yu km, nhng tng thn ch tht l mt vin ngc qu. Nhng ai thc tp vi tng thn mi thy rng s c mt ca tng thn thit yu v cng cho s thc tp ca mnh. Sng trong tng thn, ta mi lm c nhng iu m ta khng lm c khi vng mt tng thn. Khi nh mt tng thn th cng nh ta ri xung bin m khng c mt ci phao cu mng, ta s ui sc v chm trong bin c mnh mng. Trong khi ta trong tng thn, nu c nhng iu bt hnh xy ra cho ta, chnh tng thn l mt ci mng li cu vt ta. Nu nh iu xy ra khi sng c mt mnh th ta c th cht lin! Gn tnh sng ma lc t o tc l gi gn ci t tnh lun sng chi ng lc vo t o. Ngha l thc tp chnh nim c nh lc, c th thy c s tht ca lng ta, hon cnh ta v hon cnh tng thn ta, v cho ta ng i lc vo no kh au tm ti. Sa mnh hc cho phi chnh tng.

41 | H i T h B a

Sa mnh l ting Vit ca hai ch tu thn. Tu tc l lm, l sa li cho p hn. Nu nh dt th lm cho ci nh ht dt, nu tnh hay bp chp th lm cho tnh ht bp chp, nu tnh hay ganh t th lm cho ht ganh t. gi l tu sa. Tu khng c ngha l ch c co u, n chay thi u. Sa mnh hc cho phi chnh tng. Chnh tng tc l nhng gio hun ch thc ca Bt, ch khng phi l nhng ci ngi ta nh tro vo. Ti v nhng li dy ca Bt rt r, v tng on ca Bt thc tp nhng li dy . C th c khuynh hng a vo nhng thc tp v gio l t bn ngoi, v chng ta phi cn thn ng i lc vo no t m mt i con ng thc tp chnh thng ca Bt. Thc tp chnh nim, thc tp gii lut, thc tp sng vi tng thn, ci gi l chnh tng. Cn ni rng ta c th ngi thin trong khi ta ung ru, ta dng ma ty, ta phng tng, th khng phi l thin. Ti v thin m khng i theo vi gii, vi nh, vi tu th khng phi l thin, khng phi l chnh tng. Khi thin tp c truyn qua Ty phng th c ngi ngh rng thin c th i i vi ma ty, vi s sng bung th, khng c gii lut. Nhng ngi lm nh vy to ra nhng v au n cho xc thn v tm hn ca h. Chn Bt l lng, x m hi i c M t Chn c ngha l ch. Chn Bt l lng - Bt tc l tm mnh, ting Anh l only the mind is the Buddha. Bt khng phi l mt ci tng bng ximng, bng ng, hoc bng ngc. Bt khng phi l mt v thn thnh, mt v to ha, m s hin din ch c th tm thy trn my, trong ci cc lc, hay ch no khc. Bt chnh l ci tm ca ta. Khi no tm ta c gii, c nh, c tu, c chnh nim th lc Bt c mt. Chn Bt l lng, lng ny khng phi l lng tn hoi, lng qun lng, lng tht nim. Lng y l lng chnh nim. Khi tm ta c chnh nim, c mt by gi, y, v bt u c nh sng soi chiu, th tm mi l lng, mi l Bt. X m hi i c M t. Gio s Hong Xun Hn phin m l S, l khng ng, phi l X. X c ngha l hy, hy m hi. i tc l theo, nh ch theo i. i c ngha l phi hc theo ci c ca M

42 | H i T h B a

t. C y l ni tt ca hai ch c quan. C quan, dch ting Vit l then my, ting Anh c th dch l mechanism. L nhng dng c m cc T s dng tho g gim cho hc tr. Nhng cu cng n, nhng cu thoi u, nhng ting ht, cy gy, v.v... Ti Lng Mai ta khng c ting ht, ta cng khng c gy, nhng ting ht v cy gy l hai trong nhng dng c m ngi xa s dng gip ngi thin sinh tho g c nhng au kh v b tc ca h. C nhng then my rt n s m ti hay dng, v d nh hi Con ang lm g ? Ngy hm kia, s c Chn Khng ang lc lo trong m h s tm ci g , ti hi: S c ang lm g ? S c tr li: Thy bt c qu tang! Con lo lm vic m khng c chnh nim. l mt cch tr li thy. Nu dng th gi trong ngy ch lm vic thi th rt l ung cho i tu ca ta. Trong khi nu n, git o, qut nh, lm h sen ta phi tn dng thi gian thc tp chnh nim. Nu khng th rt l ph! Cho nn khi nghe thy hi: Con ang lm g ? V nu lc ta ang th v ang mm ci th ta sung sng v cng! Ta ch cn nhn thy v mm ci l to c hnh phc cho ta v cho thy ta. Cn l nh ta ang tht nim th ta c th ni nh s c Chn Khng vy. Chn Bt l lng, x m hi i c M t. M t l mt thin s ni ting Trung quc vo i Tn, sng u th k th VIII, sinh nm 707, c tn l o Nht. M t sng n 81 tui. C cu chuyn gia thy o Nht v thy Hoi Nhng Nam Nhc. Mt hm, thy o Nht ngi thin rt l nghim tc th thy Nam Nhc hi: Thy ang lm g ? o Nht ni: D con ang ngi thin. Thy Nam Nhc hi: Ngi thin lm chi vy? o Nht ni: Ngi thin thnh Pht. Nghe vy, thy Nam Nhc ngi xung, ly mt vin ngi b, bt u mi trn mt tng mt cch rt chm ch.

43 | H i T h B a

o Nht hi: Thy lm g vy? Thy Nam Nhc ni: Ti mi vin ngi lm thnh mt tm gng soi. o Nht ni: Mi ngi lm sao m thnh ra gng soi c? Lc , thy Nam Nhc mi ngng ln mm ci v ni: Vy ngi thin lm sao m thnh Pht c? Thnh Pht khng phi ch ngi thin. Mun thnh Pht l phi bit ci, bit ni, bit i, bit ng, bit lm vic, bit chi ni, v phi bit lm tt c nhng iu trong tnh trng qun chiu. Thin u phi ch l ngi? Mt ln khc, mt v t ti gp M t v hi: Bch thy, ch ch ca t B- t-Ma khi i qua nc Trung Hoa l lm g vy? l cu hi rt l in hnh ca cc thin sinh. T s Ty lai ? M t ni: Ti gn y. Thin sinh ti gn. M t nh cho mt ci xng vng. M t o Nht l tc gi ca bn ch ni ting trong thin mn: Tc tm tc Pht, ngha l Bt l lng. V vy cho nn i S Trc Lm mi nhc n M t y: Chn Bt l lng, x m hi i c M t. Chng ta nn bit rng Bt l tm ca chnh chng ta, v vy cho nn chng ta phi tm hc theo phng php ca thin s M T o Nht. Vong ti i sc t tm cho phi thi Bng cng. Ti v sc, ting Anh l money and sex, i vi hai ci ta ng vng vo. Vong tc l qun i, khng cho l quan trng. i sc tc l i ph vi sc p. Chng ta bit chng ta c t do, chng ta khng b sc p ca ngi nam hay ngi n tri buc. Ta phi qun chiu v thc cht ca ti v sc. l nhng mi nh chng ta. Trong mi ci mi ca ti v sc c mt li cu rt nguy him. Nu chng ta l nhng con c ngy th, cn vo mi th chng ta s b mc cng vo li cu. Qu v bit rng trong thi i hin ti, nhiu khi ngi ta khng dng con mi tht cu, h dng nhng con mi bng nha ging
44 | H i T h B a

ht nh mi tht. Nu l p vo l chng ta lnh . Vong ti i sc c ngha l ta phi thy cho c bn cht ca ti v ca sc, thy c ci nguy him m chng mang li c th gi c s t do ca ta. Vong ti i sc t tm cho phi thi Bng cng. Thi y l phong cch sng. Thi nh bng tuyt ngha l sng mt cch trong sch. Nu chng ta mun i ph vi ti, vi sc, mun c t do, th chng ta phi hc theo phong thi ca c s Bng Un. Bng Un l mt v c s sng trong thi ca thin s M T, th k th 8. Bng Un c mt ngi v v hai a con, mt trai mt gi. C bn ngi trong gia nh u tu. l mt gia nh c hnh phc, v ngi no tu cng thnh cng ht. H sng mt i sng rt n gin, h b ht nhng np sng xa hoa. Trc h giu lm, nhng khi c nm php v ri, h cho tt c gia sn ca h. Bn ngi trong gia nh sng rt hnh phc vi mt np sng rt n gin. C con gi ca c s Bng Un l Linh Chiu, rt gii. Mt hm c s Bng Un ti vi thin s Thch u, v hi rng: Nu con khng mun lm bn vi cc php th con phi lm th no? Thin s Thch u a tay che ming li. l cu tr li ca thin s Thch u. Ln sau, c s gp thin s M T v cng hi cu . Thin s M T tr li rng: Ny c s! Nu ng ung nc sng Ty giang, v ung mt hi m ht c tt c nc trong sng Ty giang th ti tr li cu cho ng. Nh cu tr li m c s Bng Un gic ng. Thi Bng cng l np sng n s, khng xa hoa. Vy m hnh phc ca c s Bng Un rt ln. y l cu tr li cho x hi hin i ca chng ta, x hi tiu th, ngh rng c tin i ch mua cho nhiu mi c hnh phc. khng phi l thi Bng cng. ng t ti tnh sng chng tham, h v Cnh-diu Yn-t ng l mt s tp hp nh mt ng my, c ngha l mt m my, hay l ng danh li. T ti tc l li lc, tin ti. Cnh-diu l mt a danh trn ni Yn-t. Ngi trn ging nh ngi trn mt cnh chim nhn xung, rt l p. Nu ta khng b kt vo ti, vo sc l ti

45 | H i T h B a

ta gn gi c, lm hin l c tnh sng trong ta, ch khng phi nh chy ln ni m ta vt c ti v sc. Rn thanh sc nim dng chng chuyn, l chi ngi am Sn non ng Rn l ting Vit dch cho ch gii. Mi gii l mi iu rn, nm gii l nm iu rn. Rn cn c ngha l cnh co cho bit, nui sng chnh nim rng nu lm vic th ta s au kh. Ta ph gii th ta s au kh. Rn thanh sc nim dng chng chuyn, ngha l phi cao chnh nim, phi cao cnh gic i ph vi thanh v vi sc. Ti v c nhng m thanh lm cho ta mm c tri tim, c nhng m thanh lm cho ta nng gin si ln sng sc; c nhng hnh sc lm cho ta s hi, c nhng hnh sc lm cho ta m mt... Ta d b cun theo thanh sc, cho nn ta cn phi rn thanh sc, phi c chnh nim v thanh sc. Nim dng chng chuyn, mt khi bit cao cnh gic th t nim ca ta dng li, v ta s khng b lay chuyn, b ko theo m thanh kia v hnh sc n. Rn thanh sc nim dng chng chuyn, l vn chng Vit Nam ngy xa. Rt l hay. L chi ngi am Sn non ng. u phi ta gi c thn tm vng chi, khng b ko theo thanh sc l do ta ngi trong thin am trn non ng u? Non ng cng l mt phn ca ni Yn-t, trn c mt ci am gi l am Sn, c khi gi l am Chn. Nu ta khng b kt vo thanh, vo sc l ti ta dng c t nim v ta khng b ko theo, ch khng phi ti ta leo ln trn trong thin am trn ni Ynt! Trn tc m nn, phc y cng yu ht tc; Trn tc m nn c ngha l tuy trong cuc i bi bm m vn thnh cng. Trn tc l bi bm. Ngha l ta thnh ph, ngay trong lng x hi, m ta tu c thnh cng. y l o Bt i vo cuc i, ting Anh l Engaged Buddhism. Phc y cng yu ht tc. Phc tc l s may mn, nim hnh phc. Hnh phc l th hnh phc m ta rt qu trng. Ht tc tc l ht

46 | H i T h B a

mc, con nt gi l qu c th mc! Sng trong cuc i bi bm, trn tc m thnh cng trong s tu tp, l mt hnh phc ln m ta qu chung, yu mn khng bit dng no. Sn lm chng cc, ha kia thc c cng Sn lm chng cc, tc l trn ni hay trong rng tu m khng t c s hiu bit. Cc l bit. C nhiu ngi tu mi nm, hai mi nm nhng vn khng t ti s hiu bit v thng yu, l mt s tht bi. Ha kia thc c cng: ta khng c hnh phc li cn b au kh. Ha c ngha l tai nn. Thc c cng: C l mt t xa c ngha l ln, v d nh bin c, anh c, hay c ci (ci ln). c ngha l khng ch li g c. cng l ung cng, lung cng. trn rng ni mt mnh thc tp, ta lnh xa cuc i, ta b cha m, b anh, b ch, b em i tu nhng li khng t c s hiu bit, thng yu, th d c sn lm cng khng ch li g m cn c hi. Ci hi rt ln, l ung cng, v ch. Nguyn mong thn cn minh s, qu b mt m m chn; Nguyn l ting Vit, ting Hn-Vit l nguyn, ting Anh l vow. Mong thn cn minh s: Minh s l thy sng, thy gii. Nu khng c thy gii dn dt, ta kh thnh cng. Thn cn l gn gi, thn thit. Cn l gn. Ci nguyn ca ta l c sng gn bn thy, mt v thy c nh sng. Qu b mt m m chn: Nu c sng gn thy th hoa tri ca gic ng mt m c th chn c. Qu b , ting Anh c th dch l the fruit of enlightenment. Phc gp tnh c tri thc, hoa u m my kip m bng Phc l i vi ha. Tri thc, tc l thin hu tri thc, ngha l ngi bn c th hng dn, nng , soi sng cho ta trn ng tu hc, ting Phn l Kalyanamitra. Hoa u m my kip m bng: Hoa u m c tn l Udumbara flower. Ngi ta thng v s xut hin

47 | H i T h B a

ca mt v Bt, c Th Tn cng him nh l hoa u m n. Hoa u m c khi c my ngn nm mi n mt ln. My kip m bng: Ch cn vi kip l hoa m bng khng phi i ti ba ngn nm hay ba triu nm. V vy hai iu kin ca s tu hc gic ng l thy v bn. Thy hay l minh s, v bn gii l thin hu tri thc. Ch tri thc y l i vi ch minh s.

Gio Php
u tin, hiu bit l gc r cho tt c mi s thnh o v hnh phc. Mt khi ta c hiu bit th tt c nhng lm li c xa nha v ta t ti s thnh tu ca tam hc (gii, nh v tu). Nu m cc, ti t khng, php hc li thng. Trc Lm i S cng dy rng tnh sng trong ta c sn. Ta phi gi gn tnh sng v thc tp chnh nim cho tnh sng ta chiu, soi sng cho ta thy c con ng chnh tng, c vy ta s khng i lc vo con ng t. iu th hai l c thy hay v bn gii. Quan trng khng phi l tm ln ni rng , v tm ln ni rng m nu khng thnh t c s hiu bit cng ung cng m thi. Quan trng l c minh s v thin hu tri thc. Chng ta thy nhng li dy ca i S rt l thc t, khng ni l thuyt trn tri di bin.

48 | H i T h B a

Hi Th T
Hi Th T
Tin xem! Min cc mt lng; th ri mi hoc. Chuyn tam c mi chng tam thn; on lc cn nn tr lc tc. Tm ng hon ct, chn s hay phc thuc luyn n; hi php chn khng, h chi lnh ngi thanh chp sc. Bit chn nh, tin bt nh, ch cn tm Pht, T Ty ng; chng thc tng, ng v vi, no nhc hi kinh thin Nam Bc. Xem tam tng gio, t hc i thin uyn thanh quy; t ng phn hng, chng tn n chin n chim bc. Tch nhn ngh, tu o c, ai hay ny chng Thch-ca; cm gii hnh, on ghen tham, chn thc y l Di-lc.

Bnh Ging
Tin xem! Min cc mt lng Min c ngha l iu kin cn bn. Min cc mt lng tc l ta bit c ngh thut nht tm. Mt lng l nht tm. Nht tm nh l ta dch l Mt lng knh ly. Thnh ra b quyt ca s thnh cng trong vic tu tp l thc hin c ci nht tm. Ci tm ca ta c gom v mt mi, v ta ch trng vo i tng , gi l mt lng. Th ri mi hoc Hoc tc l phin no, ting Phn l klesa. Ri c ngha l thnh thi. Nu c nht tm th tt c mi phin no u c th chuyn ha thnh thnh thi. Chuyn tam c mi chng tam thn

49 | H i T h T

Tam c l ba cht c trong con ngi ca ta, l thm kht (tham, raga), sn hn (krodha) v u m (si, moha). Phi chuyn ha tam c chng ta mi c th t ti s sng ca tam thn (trikaya), tc l php thn, bo thn, v ng thn. Chng ta c php thn, bo thn v ng thn, nhng v chng ta cha chuyn ha c tam c cho nn ba thn cha biu hin ra m thi. on lc cn nn tr lc tc Lc cn l su nn tng, su cn c lm pht sinh ra thc, l mt, tai, mi, li, thn v . Lc cn i li vi lc trn, tc su cnh ngoi ta c th to nhim cho thn tm ca ta, cn gi l lc tc. Lc tc l su loi i tng c th li ko ta i theo, l sc, thanh, hng, v, xc v php. Khi gic ng, ta c th s dng c lc cn v lc trn mt cch rt t do. Lc cn v lc trn tr thnh nhng phng tin rt mu nhim hong php. Khi tam c cha c chuyn ha, th lc cn l cn c ca ti li, v lc trn cng tr nn nguyn do ca s i lc vo con ng tm ti, gi l lc tc. Tc c ngha l gic. Lc tc l su th gic. Tm ng hon ct, chn s hay phc thuc luyn n; hi php chn khng, h chi lnh ngi thanh chp sc. Nhng ngi tu tin tm con ng i b xng ca h (hon ct), h phi (s l hy) c kh nng ung thuc (phc dc) v luyn n. Luyn, ting Anh c th dch l elaborate. Hi y l thc tp, l hc hi. Chn khng l mt php tu. Khi chng ta hc hi v php mn chn khng, tc l con ng Bt Nh Ba La Mt, th chng ta u cn phi n trnh, e ngi thanh v sc. Chp tc l b kt vo, ngi l s hi. C nhng quan nim cho rng su trn (thanh, hng, v, xc v php) l su th gic, v vy cho nn khng c dnh lu ti su trn. Do chng ta phi tm cch trn chy su trn, bng cch nhm mt

50 | H i T h T

li ng thy sc, bt tai li ng nghe thanh, bt mi li ng ngi hng v.v... l mt li tu, gi l Tc vng tu tm. Vo th k th VIII c thy Tng Mt l T th Nm ca Tng Hoa Nghim Trung Quc (ngy xa c 13 tng phi Pht gio v Thin l mt trong nhng tng phi ). Tng Hoa Nghim cn c trn kinh Hoa Nghim. Thy Tng Mt va l mt ngi trong thin tng, va l mt trong cc v t ca Tng Hoa Nghim. Trong tc phm Thin Tng Ch Thin Tp, thy ni i ng c ba khuynh hng tu hc thin. Khuynh hng th nht l Tc vng tu tm. Khuynh hng ny cho rng c mt gii hn gia ngoi cnh v ni tm. Phng php tu l ng chy theo ngoi cnh, phi nhm mt, phi bt tai,... m tr v ni tm v qun chiu. Bi cnh qun tm l xoay lng li vi su trn v tr v vi tm, hnh gi c th t t dit ht tt c vng nim m t ti gic ng. Khuynh hng ny c mu sc ca khuynh hng thin Bc tng. Trung Hoa thi c chia ra thin Bc tng v Nam tng. Thin Bc tng l thin ca thy Thn T. Thin Nam tng l thin ca thy Hu Nng. Thin Bc Tng dy nhiu v nhng iu ny. Khuynh hng th hai l Mn tuyt v k. Theo khuynh hng ny, tt c cc php d l phm hay thnh u l mng huyn c, thnh ra phi vt ra khi mi s chp trc, v ngi, t ti tr tu c th thy c tt c u l khng c; ng phn bit ngi ny l ngi thn ca ta, cn ngi kia l ngi th ca ta; ci ny l kh, ci kia l vui; ci ny l m, ci kia l gic... Nh m xa la c tt c nhng sai lm, nhng in o v t c gii thot. Khuynh hng th ba l Trc hin tm tnh. Tc l trc tip lm hin l bn cht sng chi ca tm v ca tnh. Theo khuynh hng ny, nhng vng nim v nhng i tng ca su gic quan u l khng. Nu tip xc c vi tnh sng trong ta, th t nhin ta khng cn s chng na. Ta khng s vng nim bn trong cng khng s trn cnh bn ngoi, khng s lc cn cng khng s lc

51 | H i T h T

trn. V vy cho nn chng ta khng cn phi nhm mt, bt tai. Nhm mt, bt tai ch chng t mt s s hi, chng t mt quan nim l nhng m thanh kia v nhng hnh sc kia qu tht l nhng tn gic, chng c th lm hi ta, cho nn chng ta cn phi trnh n, lo ngi. Thi cha phi l thi anh hng. Nu thc tp theo php chn khng th chng ta khng cn phi nhm mt v bt tai, chng ta khng cn phi s hi sc, s hi thanh... ti v t tnh ca chng l khng. Khi t c tnh sng, thy c t tnh ca chng l khng, chng ta c t do i vi lc trn, chng khng cn l nhng tn gic ng s hi na. Cho nn trong hi th t ny mi c cu: H chi lnh ngi thanh chp sc. Theo khuynh hng trc hin tm tnh, khi tip xc c vi tnh sng trong ta th chng ta t ti mt ci bit, gi l tri. Tri y tc l chng diu chi mn, tc l ca ng i vo tt c nhng mu nhim. Khi vo c cnh ca ny ri, chng ta bit rng tt c nhng vng nim u khng c bn cht, v nhng hnh tng, nhng m thanh s khng lm g c ta. V vy ci bit l ci cha kha thnh o. Chc chn l Trc Lm i S c c sng tc ca thy Tng Mt ri. Ti v thy Tng Mt sng vo cui th k th VIII, v na u ca th k th IX, cho nn i S vit ba dng trong hi th Ba: Nu m cc, ti t khng, php hc li thng. Cc l tri, l bit. Nu c bi Ph ny m chng ta khng bit ti sng tc ca thy Tng Mt th c ti y chng ta khng hiu i S mun ni g. Nu m cc: Nu chng ta t c chng diu chi mn th tt c nhng sai lm ca chng ta u tan bin c, v s tu hc ca chng ta thnh cng: Ti t khng, php hc li thng. Chng ta hiu c nh vy th i S mi mm ci, nu khng th ngi ni rng: Con chu mnh c bi mnh vit m chng chng hiu g ht! Ch cc ny l ci cha kha t ti t do. Tm ng hon ct, chn s hay phc thuc luyn n; hi php chn khng, h chi lnh ngi thanh chp sc l nh vy. Nu chng ta tu hc v phng php ca Bt Nh Ba La Mt th chng ta khng cn phi e ngi, s b kt vo thanh v vo sc.

52 | H i T h T

Trong kinh Bo Tch, phm Ca Dip Vn, tc nhng cu hi ca thy Ca Dip, Bt c ni ti v d mt con ch b ngi kia ling mt cc trng vo mnh n. au qu, sanh gin, nn n chy theo cc sa, m khng bit rng ci lm cho n au khng phi l cc , m l ngi ling cc . Chy theo cc tr th l v con ch v minh. Nu chng ta b thanh sc cun i, lm cho chng ta au kh, chng ta th thanh sc, chng ta trn thanh sc th chng ta cng ging nh con ch kia, rt l u m. Th phm lm chng ta au kh v thanh sc khng phi l thanh sc m l s u m ca chng ta v thanh v v sc. Thanh sc c th l rt mu nhim, nhng ti v ta b cun theo, ta b vng mc vo, ta thm kht, ta tham m, cho nn ta b au kh. V s vng mc, thm kht l do thiu ci gi l bit, l tri. Bit chn nh, tin bt nh, ch cn tm Pht T Ty ng; chng thc tng, ng v vi, no nhc hi kinh thin Nam Bc Chn nh, ting Phn l Paramartha, dch ting Anh l Suchness, Reality, hay as it is, tc l ci t tnh ca ta. Thc ti l nh vy thi, dng nim v ngn ng din t th khng c, n l n. Ci gi l chn nh. Nu ta thu hiu c tht tnh ca thc ti, tc l bit chn nh, l ta tin Bt Nh, Bt Nh l tr tu, tr tu a ta t bn m m sang bn kia b gii thot. Nu ta thc tp, ta c c tin ni Bt Nh th ta cn g phi i tm Pht v tm T d phng ng hay l phng Ty, ti v chn nh hay Bt Nh l Bt ri. Chng thc tng, ng v vi, no nhc hi kinh thin Nam Bc: Tip xc c vi tht tng, tc l bn tnh chn tht ca thc ti ri, th ta m c cnh ca th gii v vi, th gii ca bn mn: khng c sinh, khng c dit, khng c trc, khng c sau, khng c trong, khng c ngoi. V vi, ting Anh dch l The unconditions. Ch ng y ngha l m ra. Nam tng v Bc tng u c kinh in ring ca mnh. Khi cn phi nhc mt i tm kinh thin Nam Bc khi ta chng thc tng v ng v vi.

53 | H i T h T

Xem tam tng gio, t hc i Thin uyn thanh quy; t ng phn hng, chng tn n chin n chim bc. Tam tng l ba tng hp (collections) v vn hc Pht gio, tc l Kinh, Lut v Lun. Khi hc gio l trong tam tng th ta phi hc theo Thin uyn thanh quy. Thin uyn tc l vn thin. Thanh quy tc l quy lut thanh tnh ca thin vin. Thin uyn l mt danh t rt p, mt vn thin trong mi thin sinh, mi thin s u l mt bng hoa. Vn thin c nhng quy tc ca n, lm cho c s thanh tnh, c s an lc, gi l thanh quy. Xem tam tng gio, t hc i Thin Uyn thanh quy. Ta ng phiu lu trong nhng t tng, nhng nim m h v gio l, ta phi nm cho c nhng quy lut ca tu vin, nm cho c nhng iu lm cho np sng ca thin vin thanh tnh, an lc. Khi Thin tng c thit lp ti Trung Hoa, cc thin sinh v thin s c tr chung trong nhng Lut vin. Thin tng i i vi Lut tng, v khng c mt ring bit vi Lut tng. Cc thy Lut tng v cc thy Thin tng sng chung vi nhau. Mi cho n th k th VIII, i ng, c mt thin s tn l Bch Trng, ngi Phc Chu min Nam. Lc nh ngi xut gia tnh Sn Ty, min Bc. Khi thy v Giang Ty m o trng, thy sng tc ra mt b Thanh Quy, tc l nhng quy lut dng cho cc thin vin, gi l Bch Trng Thanh Quy, rt ni ting. T v sau, Thin vin tch ri ra khi Lut vin v c quy ch ring. Trong nhng nguyn tc m thin vin i theo, c nguyn tc bt tc bt thc, ngha l khng lm vic th khng n. Thy thy Bch Trng - ln tui, t thng khng mun thy lm vic nn h em du ci cuc ca thy i. Tra hm thy khng ra n. Cc t hi: - Bch Ha thng, sao Ha thng khng ra dng cm vi chng con? Thy tr li: - Hm nay ti khng lm vic cho nn ti u c n!

54 | H i T h T

 l mt giai thoi v thin s Bch Trng. Thin s Bch Trng sinh nm 739, v tch nm 803. t ng phn hng, chng tn n chin n chim bc. Ng phn hng l nm th tm hng m chng ta cng dng Tam Bo. l hng gii, hng nh, hng tu, hng gii thot v hng gii thot tri kin. Nu bit t tm hng th chng ta khi tn tin mua cc th nhang nh nhang Ty Tng, nhang n , hay nhang Nht Bn. Chin n l mt th trm qu, chim bc l mt th hoa n . Ch cn t nm th hng rt qu bu ca tri tim cng dng l qu nht. l th hng m anh chng T Uyn t, v khi t ln th nng Ging Kiu tr v. l cu chuyn ca T Uyn v Ging Kiu, qu v cn nh khng? Ging Kiu ca chng ta l Tam Bo, l tng thn. Khi gin tng thn th ta mt tng thn. Mun tng thn tr li vi ta, ta phi t ng phn hng. Tch nhn ngh, tu o c, ai hay ny chng Thch-ca Tch l cha cht li. Nhn tc l tnh thng. Ngh tc l ngha, l s bit n. Tu o c l lm cho ci o v ci c ca ta ln ln, tt hn na. o, trc ht, c ngha l con ng. Nhng o cng cng c ngha l i tng ca gic ng. V d nh thnh o, khng phi l thnh con ng m thnh s gic ng. c o khng phi l c con ng m c qu v gic ng. Cho nn ch o y l i tng ca s chng c, tc l ci hiu bit, ci t bi, ci thy ca ta. c, ting Anh dch l virtue, tc l nhng ci tnh tt ca mnh. V d nh s ci m, s rng ri, tnh thng yu, s kin nhn, v.v... Tch nhn ngh, tu o c: mt bn th cht cha, nhm li tnh thng v s bit n; mt bn th lm ln ln ci o v ci c ca mnh. Ai hay ny chng Thch-ca, ngi no m khng phi l Bt Thch-ca? Ai cng l Bt Thch-ca ht. Cm gii hnh, on ghen tham, chn thc y l Di-lc.
55 | H i T h T

Nhng ngi no cm trong tay gii v hnh v c th ct t c nhng s ganh t v s tham m th chnh ngi l hin thn ca Bt Di-lc. Ta bit ch cm y c ngha l tr. Tr gii tc l cm gii trong tay, ng ling n xung t. Trc y chng ta c hc cu Cm gii hnh, ch v thng. Gii hnh l mt thanh bo kim, v ch vi thanh gm ca gii, chng ta mi i ch c, i ph c vi con ma v thng m thi. Thnh ra nu bung gii xung l ta cht! Ngy nay chng ta ch dng ch tr gii m khng dng ch cm gii na. K tht ch cm gii nghe d hiu hn nhiu. Cm gii v cm hnh. Gii c biu l ra thnh hnh ng. Hnh ng c chnh nim, hnh ng khng lm tan nt gi l gii hnh. Khng c gii th c s tan nt. Hnh ng khng c gii l hnh ng ph hoi, nu c gii th hnh ng l hnh ng xy dng. on ghen tham. Ghen tc l s ganh t. Ganh t vi anh, ganh t vi em, ganh t vi ch. Khi c s ganh t, ta mt tt c nhng ci p ca mnh. V vy on ghen tham, chnh thc l c Di-lc.

Gio Php
Nht tm bt lon l cha kha ca s thnh cng. Nht tm, ting Phn l Ekagrata. Tt c nhng iu m chng ta thc tp hng ngy, v d i thin hnh, ngi thin ta, n cm im lng, thin tr,.. u gom tm v mt mi t ti s nht tm. Ti v nht tm gip ta tr v tip xc vi tnh sng trong ta, v gip ta chuyn ha c nhng kh au, lm cho nhng phin no c thnh thi. Ri mi hoc tc l phin no c thnh thi. Khi t c tnh sng, c ci bit ri, chng ta khng cn phi chy trn hnh sc v m thanh na, ti v chng khng cn ko c ta na, ta c t do. n lc chng ta khng cn i tm kinh, tm T, tm Bt bn ngoi. Trong khi hc hi v thc tp, chng ta ng phiu lu trong lnh vc l thuyt, chng ta phi thc t, chng ta phi ch trng ti gii,
56 | H i T h T

ti nhng quy lut ca thin vin. Chng ta phi vng theo nhng quy lut thin vin, phi nm vng nhng quy lut thin vin, v Bt s c pht hin ngay trong con ngi ca chng ta. Bt khng phi bng vng, cng khng phi bng hay bng xi mng. Bt c lm bng tnh thng, bng nhn ngha, o c, v gii hnh.

57 | H i T h T

Hi Th Nm
Hi Th Nm
Vy mi hay: Bt cong nh; chng phi tm xa. Nhn khuy bn nn ta tm Bt; n cc hay chn Bt l ta. Thin ng nm cu, nm nhn cong qu H hu; kinh xem ba bn, ngi ngi mi quc Tn-la. Cong o ngha, khong c quan, lt ln trng kinh ca t; lnh th phi, gh thanh sc, ngi chi bi dm liu ng hoa. c Bt t bi, mong nhiu kip nguyn cho thn cn; n Nghiu khong c, lt ton thn ph vic tha. o min chn m m qua ma, hoc chm hoc x; cm cng cho i no i ba, du bc du thoa. Ngn bt thc, nn bt phong, cng cng bi; ly tam huyn, nng tam yu, mt ct mt ma. Cm vn thiu huyn, s n du xoang v sinh khc; ch chng c l, cng phim chi xng thi bnh ca. Ly ci tm cnh, cn kh tic Cu-chi trng lo; quay u chp bng, t kham ci Din-nh-t-a. Lt quyn kim cng, h mt hu thng nn nng; nut bng lt cc, no tay phi xc tng da.

Bnh Ging
Vy mi hay! Bt cong nh; Cong l ting c ca ch trong. Ngy nay nghe ch cong th thy nh l ni ngng, nhng ngy xa chng ta dng ch cong, cong nh. V lu qu khng dng nn chng ta thy hi l thi, nhng ch

58 | H i T h N m

thc n l ting Vit. V d nh ch ga ngoi th sau ny chng mt hai trm nm, ga ngoi s l ra ngoi. Chng phi tm xa. Tc l Bt ngay trong nh ta, ta khng phi i tm u khc. Nhn khuy bn nn ta tm Bt Khuy c ngha l qun. C khi chng ta ni bun qu khng khuy, ngha l khng qun c ni bun. Chng ta qun gc, nn chng ta mi i tm Bt. n cc hay chn Bt l ta. n khi ta bit c ri th Bt chnh l ta. Tm Bt u? Tm Bt ci gc ca mnh. Bt cong nh, chng phi tm xa. Nhn khuy bn nn ta tm Bt. Nhn c ngha l v. V l do qun gc r ca ta cho nn ta mi i tm Bt m thi. Ngi xa c ni Thin Pht bt cu ngha l khng i tm thin cng khng i tm Pht. n cc hay chn Bt l ta. Chn c ngha l ch. Ta ch l Bt m thi. Thin ng nm cu, nm nhn cong qu H hu Thin ng nm cu. Nm tc l dm, l vi ba cu. Ng tc l m ra, ni ra, by t ra. V d nh ng , tc l ni mnh ra, t by ca mnh ra. Cong tc l trong. Nm nhn c ngha l nm chi, nm khnh, khng lo bun g ht. Qu H Hu tc l qu hng H Hu, mt danh t trong sch Trang T. l qu hng ch thc ca ta, n khng nm trong thi gian hay trong khng gian. N khng nm phng Ty, phng Nam, phng Bc. l qu hng ch thc, trong ta tm thy t tin, tm thy s thoi mi, tm thy bn cht ca ta. N cng nh l Tnh ca ta vy. Qu hng ch thc khng tm c trong thi gian v trong khng gian thng thng, n nm bn mn. Sch Trang T c nim . Danh t H Hu hng cng c dng trong mt bi th ca Tu Trung Thng S.

59 | H i T h N m

Thin ng nm cu, nm nhn cong qu H-hu: Ch cn ni ra v nghe mt vi cu v thin th ta thy ta ang nm thnh thi trong qu hng ch thc ca mnh ri. Kinh xem ba bn, ngi ngi mi quc Tn-la. Ngi ngi: ngi tc l ngh ngi, ngi ngh ngi. Ly cun kinh c qua c li vi ba ln, t nhin ta thy ta ang ngi ngh ngi nc Tn La. Mi l ci m, ci pha. Mi Ty l pha Ty. Tn La l tn mt nc, c th l nc Cao Ly, lc ang c ha bnh, c an lc v ngi ta sng theo Pht gio mt cch rt thm su. C nhng ngi t Tn La ti, h rt d thng. H ni: Ti nc chng ti ngi ta thc tp o Bt rt l hnh phc. Thnh ra c mt huyn thoi v nc Tn La nh l mt nc c ha bnh, c an lc trong o php, ngi dn sng mt cch rt thoi mi. Trong o ngha, khong c quan, lt ln trng kinh ca t Ch trong y c th l ch cong, v c ngi bin chp no th sa li thnh ch trong, tc l ch mi. Ti v hi ngi ta ch dng ch cong. Trong o ngha c ngha l ta sng trong o v trong ngha. Khong l ci khng gian rng ri. C quan l nhng then my, nhng phng php s dng trong thin mn gip ngi thin sinh ci m c nhng kh au, thot khi ci kt ca h. o y c ngha l gio php, (the teaching). Ngha y la phng tin (meaning). Trong s hc hi gio php v ngha l thm uyn ca gio php, trong s s dng cc cng n, thoi u, ting ht v.v..., th ta ang ra vo, ang len li, ang ln lc trong trng Kinh ca T. Trng l mi trng; ca tc l ci nh. Ca thin l nh thin, ca Pht tc l nh cha. Ta ang sinh hot, ta ang ra vo, ta ang len li, ta ang ln lc, ang sng trong mi trng ca Kinh, ca T. l khong khng gian ca o, ca ngha, ca c quan. Lt ln tc l len li, ln lc, tc l sng ngy sng m vi ci . Lnh th phi, gh thanh sc, ngi chi bi dm liu ng hoa

60 | H i T h N m

Lnh th phi tc l khng tham d vo nhng cuc m lun, ni rng ngi ny phi, ngi kia tri. Khng ni xu ngi, khng ln n ngi, l lnh th phi. Khng tham d vo nhng cuc ni chuyn nh vy, v lun lun phi ch . Gh y l phi cao cnh gic i vi thanh v sc. Gh thanh sc l phi ngn thanh sc mt cht, ti v n gh lm! Mt chnh nim th ta vng vo li cu ca n lin. K trc chng ta c hc rng khi th phi ting lng th mc tnh ta nghe yn tht oanh ngm, rt l thch. ng ni chuyn th phi th t nhin c nghe ting chim ht. y lnh th phi, gh thanh sc, tc l thanh v sc c , nhng ta phi c chnh nim. V vy cho nn ta e ngi chuyn i chi vi bn vo nhng no gi l dm liu ng hoa, l no n chi, no ht cn sa, ma ty, ru ch, trai gi. Nhng li dy ca i S c th p dng c trong mi trng ca chng ta ngy nay. V d nh lnh th phi, i khi ta ch trch ngi ny, ln n ngi kia, ch trch tt c mi ngi, t chnh quyn cho n cha m, x hi, b bn. Gp nhau l ton ni chuyn ln n th phi; hoc sut ngy chy theo thanh sc, theo nhng phim nh i try... V vy m b ko theo con ng chi bi, con ng dm liu ng hoa. l tnh trng ca tui tr ngy hm nay. Ngy xa c mt bnh gi l bnh hoa liu, tc l khi ta i ng vi cc c gi n sng th ta rc vo thn nhng chng bnh ca hoa liu. Vng phi chng bnh hoa liu th cht, ti v ngy xa khng c thuc tr sinh. c Bt t bi, mong nhiu kip nguyn cho thn cn; n Nghiu khong c, lt ton thn ph vic tha c l c . c ca Bt l t v bi, v vy cho nn ta c mong, ta nguyn t kip ny sang kip khc c c hi gn gi ngi, gn gi cc v Bt. n Nghiu khong c. Nghiu l tn ca mt ng vua hin. y khng phi ni v vua Nghiu, m ni v nhng ng vua hin, nhng chnh quyn bit ti kh au ca dn, gi l n Nghiu. Chnh quyn ca ng bo th, hay ng lao ng, hay ng x hi,.. chnh quyn no bit c lng dn, lm theo lng dn th dn bit

61 | H i T h N m

n, gi l n Nghiu khong c. Khong c l ln lao; khong l rng, l ln; c cng c ngha l ln. Lt ton thn ph vic tha: Ph l nhiu, tha tc l khi phi ng thu, khi phi i phc dch, lao ng. Ti v ngy xa cng nh ngy nay, ngi cng dn phi a vai ra m gnh ci gnh nng ca quc gia, phi ng thu rt nhiu, phi i lm vic rt nhiu. Ngy xa phi i p , phi lm ng, phi xy thnh, phi i nh gic, phi i canh gc, c khi phi i lm nhng cng trnh ln lao nh Vn L Trng Thnh hay l Kim T Thp,... Vua ly sc lao ng ca dn xy nhng cung in hay nhng cng trnh nh vy, v dn cht rt nhiu. C hai ci lm dn rt s: mt l i cng dch, hai l ng thu. Ch khi no dn c mt ng vua nhn t, mt chnh quyn tt th dn mi thot khi mc ti a ca hai loi n nn . Lt ton thn ph vic tha, tc l khi thy ta c tha nhng cng tc , ta c tha nhng th thu th ta bit n ng vua hin. Ngy xa, mi khi c lt li hay c bnh tt, vua thng tha thu cho dn. i khi vua c mt iu g vui th tuy khng c l do g v hon cnh ca dn c, vua cng c th tha thu cho dn. o min chn m m qua ma, hoc chm hoc x; cm cng cho i no i ba, du bc du thoa. o min chn tc l o vi chn. Chn l mn p, ch cn cho m qua ma thi, khng cn phi p. Chm tc l v nhiu lp, nh l chm nn; x tc l la xa, khng gn gng lm. Hoc chm hoc x u c ht, min l o v chn cho ta sc m qua ma lnh thi. Cm cng cho, i no i ba. i tc l nhiu. i on tc l nhiu ln, i ba tc l nhiu ba; c ba n cho ti khng go nu cm; c khi n cho mt ngy hai ln, c khi c n cm mt ba cn ba kia th n cho. Du bc du thoa: Go nu cm nu cho c th l go trng. Tc ng c cu Ngy nay nc bc, ngy sau cm vng. Bc l trng;

62 | H i T h N m

nc trng gi l nc bc. Thoa l go hm, nhng khng phi l go thiu, n l go khng cn mi, gn mc ri. Go mi th do, t t ht go ht do ch cn tinh bt, sau th thnh go hm. Ngn bt thc, nn bt phong, cng cng bi; ly tam huyn, nng tam yu, mt ct mt ma Bt thc tc l tm thc: Nhn thc, nh thc, t thc, thit thc, thn thc, thc, mt na thc, v a li gia thc. Phi h tr tm thc, phi bit qun chiu tm thc ca mnh. Nn bt phong: Bt phong l tm ngn gi. Tm ngn gi l li, suy, hy, d, xng, c, kh v lc. Khi tm ngn gi n, nu ta khng vng th chng thi lm ta chao o v ta c th s b bay mt. Ngn gi th nht l li. Ci li nh ta. N ni rng: Nu anh lm ci th ti s cho anh my triu ng! Cho nn ta xiu b! Ta ham tin lm v s ham li l mt ngn gi. i khi n ni rng: Nu anh lm chuyn ny ti s cho anh ba triu, th ta cn ng vng, ti ci sc ta c th chng c vi ngn gi ba triu. Nhng nu n ni: Anh lm iu th ti cho anh ba chc triu! th ta xiu lin! Thnh ra ngn gi li c khi mnh va, c khi rt mnh. Ngn gi th hai l suy. Suy tc l ngc li vi li. Nu lm iu th ta s thiu go thiu cm, nhng ta vn lm. V d c ngi da rng nu ta c tip tc sng nh vy ta s mt rt nhiu quyn li, ni ta hy thay i cch sng, v v bit nu i cch sng i th ta s tr nn c c, cho nn ta khng nghe theo li ngi . Thnh ra s da dm ca h khng lm cho ta lay chuyn th ngn gi suy khng th no thi ta ng c. Ngn gi th ba l hy, tc l ci nhc; ngn gi th t l d. D l vinh d. Nhc hay vinh l nhng ngn gi c th thi ta xiu b. Ngn gi th nm l xng, tc l ca ngi, tng bc. Ngn gi th su l c. C l ch bai. Tng bc hay ch bai l nhng ngn gi m ngi tu khng nn b cun theo. D ai ni ng ni nghing, th ta cng vng nh king ba chn.

63 | H i T h N m

Ngn gi th by l kh, v th tm l lc. Ci kh khng lm ta thay i m ci sung sng cng khng lm ta thay i. l tm ngn gi. Thi s Hn Sn l mt pht t rt ni ting ngy xa. Hn Sn i i vi mt ngi bn tn l Tht c. H l mt cp bn thin rt ni ting, Hn Sn c cu th Bt phong xuy bt ng, ngha l tm ngn gi thi m ta khng b lung lay. Ngi tu c ch kh, c o c l nhng ngi m tm ngn gi kia thi khng bay. Ngn bt thc, nn bt phong, cng cng bi. Bi c ngha l nhiu ln. Phng php tu khng phi l phng php nn, ti v cng nn cng tr nn mnh hn. Vy th phng php ngn bt thc, nn bt phong l khng nn nn m phi gii ta bng ci thy ca ta. l phng php qun chiu. Qun chiu c ci thy su v s kin th t nhin ta c gii thot, nu ch c nn th s nn khng em n kt qu no c. Ly tam huyn, nng tam yu, mt ct mt ma. Tam huyn l ba gio l ca thy Lm T. Tam yu cng vy. Thy Lm T c gio l Tam Huyn Mn (ba c s huyn diu). Mi huyn mn gm c ba yu ch (ba iu quan trng). Chng ta ch cn ni tn ra y m khng cn i vo ngha l ca Tam huyn v Tam yu. Tam huyn l Th trung huyn (huyn trong bn cht), C trung huyn (huyn trong cu ni) v Huyn trung huyn (l huyn trong huyn). Tam yu tc l l (nguyn l), tr (s hiu bit) v phng tin. Trong mi huyn u c ba yu ch . Ta ch cn bit nh vy thi. Ly tam huyn: Ly tc l lm bt n ra; dng mt cy bng st hay bng g, t di chn ca mt tng ri by n ln, gi l ly tam huyn. Nng tam yu: Nng l ny n ra, tc l tm cch hiu su c tam huyn v tam yu. Mt ct mt ma: Ma l mi cho nh. Ct y l xn cho nh bt li. Tc l s thc tp phi i t t, ngy hm nay ta phi ct xn ch ny, ngy mai ta mi bt ch kia.

64 | H i T h N m

Cm vn thiu huyn, s n du xoang v sinh khc; ch chng c l, cng phim chi xng thi bnh ca. Cm l cy n; s l hy; du tc l yu du, n du l thng thc, enjoy playing. D n kia thiu dy nhng ta hy chi v tu ln khc n gi l V Sinh Khc. Khc, ting Anh l a piece of music. Khng c bn n no ng cho chng ta chi bng bn V Sinh Khc, tc l t ti v sinh, ngha l tip xc vi bn mn khng sinh khng dit. ch chng c l. ch l ci ng so (flute). N khng c l nhng cng bm chi xng thi bnh ca. Khng c khc ca no ng cho chng ta ht bng khc ca thi bnh. Peace in your heart, peace in the world (Tm bnh th gii bnh). Ly ci tm cnh, cn kh tic Cu-chi trng lo; Ly y c ngha l lm bt tung ra. Mun tm cnh cy m li i tm di ci cy. Ci cy tc l gc r ca cy. V l ci khuyt im ca mt thin s tn l Cu Chi trng lo. Kh l rt, nh trong t kh tic. Cu Chi trng lo l mt v thin s i ng, i tham hc rt nhiu nhng cha thy c o. Mt hm c mt v ha thng tn l Thin Long ti thm. Cu Chi trng lo mi em nhng iu mnh cn ang nghi hoc ra hi. Ha thng khng ni g c m ch a ln mt ngn tay, th t nhin Cu Chi trng lo c cm tng l mnh hiu c nn ly xung. T tr i mi khi hc tr hi mt cu g th Cu Chi trng lo bt chc thy a mt ngn tay ln! C ngi thnh cng, c ngi tht bi. Nghe n c mt ln Cu Chi trng lo hi mt ch sa di rng: Bt l ci g? th thay v tr li, ch sa di a mt ngn tay ln. Thy nm ly ngn tay ri cm dao ct ngn tay i! S ch ht ln, s qu v b chy. Thy ui theo. ui ti mt ni thy ku: S ch! ng li! Ch quay li xem thy c ngng li khng. Nu c th mnh ngng, nu khng th mnh phi chy, mnh u c lm c nh Bt vi anh chng Angulimala! Khi quay li, ch thy thy dng li, v thy hi: Bt l ci g, ni nghe coi? S ch khng dm
65 | H i T h N m

a ngn tay ln na. Ri thy a ngn tay ln, lc trong ch sa di c mt c mun rt mnh l mun a ngn tay ln nhng ch s. Rt cuc ch cng a ngn tay ln! Lc thy gt u, v coi nh ch thu hiu c thin c. Hnh nh ngn tay ca ch sa di b t hoc b chy mu, cho nn i sau khi nhc ti Cu Chi trng lo ngi ta ni rng trong cn c mt ci g b kt, v vy trong cu ny mi ni cn kh tic Cu Chi trng lo. C mt ln Cu Chi trng lo tuyn b rng: Ngy xa thy Thin Long cho ti mt ngn tay m ti gi n hoi sut i khng ht. n y l nui dng s tu hc ca mnh. Quay u chp bng, t kham ci Din-nh-t-a Quay u chp bng: Nhn vo gng thy mnh, nhng quay u li th khng thy mnh na, v ngh rng mnh khng c ci u. t kham ci Din-nh-t-a. Kham ci l ng ci. Trong kinh Lng Nghim, Bt c dy thy A Nan rng trong thnh ph Vaisali, c chng Din-nh-t-a hi khng khng. Mt bui sng anh ta vo sc ming, nhn vo gng thy khun mt ca mnh c hai con mt ng cng c, c l mi ng cng c, c ci ming ng cng c, v khi ci ln thy cng c, cho nn anh vui lm, thy mnh c ci u xem ra ng cng c. nh rng xong, quay lng li, anh khng thy ci u ca mnh u na! Trong lc hong ht, anh cho rng mnh mt ci u ri! l ti anh quay lng li, khng nhn vo tm gng nn khng thy ci u ca mnh, nhng anh khng ngh nh vy, anh ch ngh l ci u ca mnh mt, nn anh chy ra xm tm ci u ca anh! Chng ta cng vy. Chng ta c tnh gic, c ci tnh sng trong ngi, nhng chng ta c tng rng mnh khng c, cho nn chng ta cng c chy i tm! l s u m. S u m khng phi ch c anh chng Din-nh-t-a. Lt quyn kim cng, h mt hu thng nn nng; nut bng lt cc, no tay xc phi tng da -

66 | H i T h N m

Quyn kim cng l mt ci vng nh bng kim cng. Nu ta l bc anh hng th ta phi chui qua c ci vng kim cng . C s Dim K ngy xa c hai cu th: Thu c kim cng khuyn, Thn c lt cc bng. Bng l mt qu gai hi ging tri chm chm, nhng gai chm chm th mn, cho nn ta c nut cng khng sao. Lt cc l tn mt tri cy. Lt cc bng l v ca qu lt cc, rt nhiu gai. Nu l anh hng ho hn th ta c th nut c qu gai lt ct . Thu c kim cng khuyn, thn c lt cc bng, tc l nhng ci kh lm m ta lm c, nh con nga m c th chui qua l trn kim. Thy A Nan c thy Ca Dip ni rng: Nu thy gic ng ri th chun qua l kha m i vo trong i hi, cn g ti phi m ca? iu c ngha l: ci v cng ln nm trn trong ci v cng nh, tc l thu c tnh tng tc, khng thy ci g trong, ci g ngoi. Thng thng chng ta ni ci ln phi nm ngoi, ci nh phi nm trong. Nhng nu t c ci thy ca kinh Hoa Nghim, chng ta c th thy c ci tt c nm trong ci mt, v ci mt nm trong ci tt c; ci v cng ln nm trong ci v cng nh, v ci v cng nh cha ng ci v cng ln. Mt v thin s i L c ni rng: Cng khn tn th mao u thng. Nht nguyt bao hm gii t trung. Ngha l c tri c t u c th t gn trn mt si tc; c mt tri mt trng u c th nht vo trong mt ht ci. Thi s Nguyn Cng Tr cng c ni nh khng trong m ln cng khng ngoi. Cho nn tuy con ngi ca ta l ln nh vy so vi vng kim cng nh m ta vn chui lt qua c. Nu v ca qu lt cc ln v gai gc m ta c th nut c l ti ta thy c ci mt trong tt c, v tt c trong ci mt: mt tri, m my, ngi lm vn, v.v... u i vo trong bng hoa,.. l l tng tc.
67 | H i T h N m

Lt quyn kim cng h mt hu thng nn nng. Nu ta chui qua c ci vng bng kim cng nh xu, th ci kh khn u c lm cho ta phi s hi, phi nng lng. Ch mt y ging nh ch mt anh hng tc l k anh hng. Hu c ngha l sp, thng c ngha l . Nut bng lt cc, no tay xc phi tng da. Xc, by gi l st, tc l s quo cu trn da tht ca mnh. Nut c qu c gai th s g nhng vt try st trn da tht ch?

Gio Php
Trong hi ny, i S dy rng Bt ngay trong nh ca ta, ta khng phi i tm u khc. Ti v ta qun gc, nn ta mi i tm Bt. n khi nhn bit c ri th Bt chnh l ta. H Hu hng l qu hng ch thc ca ta, n khng nm trong thi gian hay trong khng gian. Trong s hc hi gio php v ngha l thm uyn ca gio php, trong s s dng cc cng n, thoi u, ting ht v.v..., th ta ang ra vo, len li v ln lc trong trng kinh ca t. Ta ang sinh hot v ang sng trong mi trng ca kinh, ca t. l khong khng gian ca o, ca ngha, ca c quan. Ta nn lnh th phi, khng nn tham d vo nhng cuc m lun, ni rng ngi ny phi hay ngi kia tri... Ngoi ra, ta cn phi h tr tm thc, phi bit qun chiu tm thc ca ta. Ta phi chng li v vt thng cho c tm ngn gi li, suy, hy, d, xng, c, kh v lc. Nu ta khng vng th tm ngn gi s thi ta bay. S thc tp phi i t t, ging nh tt xu hay v minh ca ta vy, ngy hm nay ta phi ct xn ch ny, ngy mai ta mi bt ch kia. Thnh ra nhng li dy ca i S, ta c th p dng c trong mi trng x hi ngy nay.

68 | H i T h N m

Hi Th Su
Hi Th Su
Thc th! Hy s v tm, t nhin hp o. Dng tam nghip mi lng thn tm; t mt lng th thng t gio. Nhn vn gii ngha, lc li nn thin khch b v; chng l tri c, cng ct phi np tng khn kho. Han hu lu han v lu, bo cho hay the lt duc thng; hi i tha hi tiu tha, tha thng tt li tin t go. Nhn bit lu lu lng vn, chng ngi h thi tit nhn duyn; chi cho vc vc tnh gng, no c nhum cn trn huyn no. Vng cha ht qung, s tua chn phen c chn phen rn; lc chng cn tham, min c mt th chay mt th cho. Sch gii lng, chi gii tng, ni ngoi nn B tt trang nghim; ngay th cha, tho th cha, i mi trng phu trung hiu. Tham thin kn bn, nt thn mnh mi kh hi n; hc o th thy, dt xng c cha thng ca bo.

Bnh Ging
Thc th! Hy s v tm, t nhin hp o. Hy s v tm ngha l hy nn p dng phng php v tm. V tm l mt danh t thin, c khi chng ta s dng danh t v nim. V tm l mt phng php thc tp rt quan trng i vi Trc Lm i S. Cui bi C Trn Lc o c mt bi k bn cu bng ch Hn, trong danh t v tm c lp li trong cu cht ca bi k: C trn lc o th ty duyn C tc xan h khn tc min Gia trung hu bo hu tm mch

69 | H i T h S u

i cnh v tm mc vn thin Chng ta s c dp bnh ging bi k ny phn cui ca bi C Trn Lc o. Tht th, hy s v tm, t nhin hp o, ngha l hy nn p dng thi v tm th t nhin np sng ca chng ta hp vi o l. Dng tam nghip mi lng thn tm Tam nghip tc l thn, khu v . Dng y c ngha l lm cho n lng li c s an bnh, c s lng trong. Trong khi chng ta t duy, trong khi chng ta ni nng, hnh ng m c s lng trong, c nh trong , th thn v tm ca chng ta mi c c s thanh tnh. Chng ta bit rng ch khi no thn c an tnh, tm c an tnh th hnh phc mi c tht m thi. Ci an, ci lc khng phi ch l ca tm thi, n l ci an, ci lc ca thn na. S an lc ca thn v tm ty thuc vo ch chng ta c th lm lng li ba nghip ca chng ta hay khng m thi. Trc khi thnh chung, chng ta chp tay v th. Chng ta lm cho "ba nghip lng thanh tnh" v "gi lng theo ting chung". Khi gi i ba ting chung cho i chng v gi theo s lng lng ca ba nghip ca mnh, th ting chung mi c phm cht. V vy m trc khi thnh chung l ta phi lng ba nghip, tnh tam nghip. t mt lng th thng t gio. Mt lng tc l nht tm. Chng ta bit rng mun t ti nht tm th chng ta phi bit nm vng s thc tp hi th, ti v hi th a chng ta v vi giy pht hin ti, n phi hp thn vi tm lm thnh mt khi. Trong trng thi nht tm , chng ta c th d dng thng cm vi gio l ca cc v t dy. l t mt lng th thng t gio. Trong nhng cu chng ta va hc th c ba danh t ng nh: mt l danh t v tm, hai l danh t dng tam nghip (s lng li ca ba nghip) v ba l danh t t mt lng (s thc hin nht tm).
70 | H i T h S u

Nhn vn gii ngha, lc li nn thin khch b v Thi quen ca ngi ta trong khi hc o l b dnh cht vo vn c. H hc kinh, hc ch m cn c trn nhng ch gii thch nhng ngha l nn nhiu khi h b lc vo nhng khi nim, b nhng nim bao vy, v khng t ti c ci tinh hoa m Bt v t li. Nhn vn gii ngha tc l ta ch tip xc c vi vn chng, ch ngha m ta khng tip xc c vi ci tinh hoa ca s gic ng, ca hnh phc m Bt v t li qua nhng cu vn v ngha l . Chng ta bit, gp nhiu ngi thuc kinh lu lu, h ni thao thao bt tuyt. Chng ta thua xa ng v phng din tr nh, chng ta khng th thao thao bt tuyt nh h. Nhng nhng ngi tuy l nh kinh rt nhiu v gii thch v kinh rt hng bin, nhng i sng ca h khng biu hin c ci gii thot, an lc, ti v h l nhng ngi kt vo chuyn nhn vn gii ngha. Lc li nn thin khch b v: Thin khch l nhng ngi thc tp thin. Khi n cm, gi l thc khch; khi ngi thin, gi l thin khch. Chng ta u l nhng thin khch. Chng ta b v, chng ta lc lng l v chng ta ch bit nhn vn gii ngha. Di nhng hng ch c ci tinh ba s sng ca Bt v ca T m chng ta khng tip nhn c. Trong cu vn ny, i S ni chng ta ng b kt vo ch ngha, vo vn c. Mt trong nhng nguyn tc ca thin l siu vit vn c, bt lp vn t. Bt lp vn t tc l khng thit lp vn t. Chng l tri c, cng ct phi np tng khn kho. Chng l tri c l ngc li vi nhn vn gii ngha. Chng tc l kinh nghim trc tip. V d khi ung mt ly nc cam th ta trc tip nm c v ca nc cam. Ngi khc khng ung nc cam th khng bit rng nc cam ny ngt nh th no, chua nh th no, thm nh th no. Kinh nghim trc tip, ting Anh l direct experience. Nghe ngi ta ni li th khng phi l chng. Tri c tc l bit v

71 | H i T h S u

hiu c ci c quan, ci then my. Nhng cng n, nhng thoi u, nhng ting ht, nhng c ch ca cc thin s a ra, u l nhng ci then my nhm tho g ci kt ca thin sinh. Ta phi nm cho c, bit cho c v s dng cho c nhng ci . Chng l tri c, cng ct phi np tng khn kho: Np tng l nhng ng thy o v. Chng ta ng theo ng li nhn vn gii ngha m chng ta phi theo ng li chng l tri c. Cng ct tc l mnh khe. Nhng v np tng khng nhng phi c s cng ct, s hng mnh m cn cn phi c s khn kho na. Khn kho y c ngha l thng minh; thng minh ng b kt vo nhng ch, nhng cu, nhng ngha. C ngi ngh rng, iu quan trng nht khi tu l cn ci tm thnh (devotion). Khng u! Vi ci tm thnh khng thi cng cha c, phi c s khn kho, thng minh, nht l tu thin. Tu thin khng phi l vn lm cng qu. Tu thin l phi thng minh, phi linh ng, phi uyn chuyn, v nhiu khi ngi ta khng s dng nhng t ng Pht gio, khng s dng nhng cu kinh m ngi ta s dng nhng t ng thng thng nh n cm cha? Ung nc cha? m vn c th tho g c nhng vng mc ca ngi kia. C v thin s khi mt thin khch n thm th hi: - Thy ti y ln no cha? V thin khch tr li: - D con ti y ln u. Thin s ni: - Mi thy i ung tr! K sau, c mt thin sinh khc ti, thin s cng hi: - Thy ti y ln no cha? - D con ti y nhiu ln ri. - Mi thy i ung tr!
72 | H i T h S u

Lc , thy th ta mi ly lm ngc nhin. Cho nn thy hi: - Bch ha thng, ti sao ngi cha ti ln no th cng i ung tr, m ngi ti nhiu ln, th ha thng cng bo i ung tr. Vy th ngha l ca cu ni l g? V thin s mi ni: - Mi thy i ung tr! l mt cu chuyn rt ni ting trong thin mn. Nhng cu thin ng khng nm trong kinh, khng ly ra t li Bt dy. l mt then my. l ngn ng ca thin. V ta phi khn kho, nu khng th ta bc trt qua. Han hu lu han v lu, bo cho hay the lt duc thng; C bn vit l duc dng. Han y l hi han, ting Anh l enquire about. Han hu lu han v lu tc l tham vn v vn hu lu v v lu th bo cho ngi bit rng ci the th lt cn ci duc th thng. The l mt loi vi dt rt tha, c dng ry bt. Ngi ta bt ln ry ri lc lc th bt nh ht ri xung, cn nhng ht bt to th li trn ry. Thng c ngha l dng li. Duc l mt ci v, min Bc gi l ci mi, mc nc tng. Nu gp the th n chy qua, nu gp duc th n dng li. l hu lu v v lu. Hu lu ngha l lt ra ngoi c. V lu ngha l khng lt ra ngoi na. Cn hu lu l cn c tr trong tam gii, trong lun hi, trong sanh t. V lu l vt thot c tam gii v tip xc c vi bn mn. V d ti cha ta cng mt trm ng. Trong khi cng, ta cu nguyn rng con ang au m v xin cho con c mau lnh, hoc ta s c nhng phc bo trong tng lai. Ta cu mong c mt cng c th cng c l cng c hu lu. l cng c tht, nhng n nm trong vng sinh t lun hi. Nu cng mt trm ng hay mt ngn ng m khng thy rng ta l ngi cho, khng thy cha l ni ta n cng dng, th l mt hnh ng v tng. Cho m khng c nim l cho, khng cu mong g ht, cng c gi l cng c v

73 | H i T h S u

lu. N ln v cng, khng c th nhn ra c. Nu c th nhn ra c l cn hu lu. V d tay phi cm ba, tay tri cm inh. Thay v cy ba ng ln cy inh th n ng ln trn ngn tay tri. Ngn tay au nn bung ci inh ri xung. T ng bn tay phi b cy ba xung nm ly bn tay tri sn sc. Hnh ng ca bn tay phi rt v lu. N khng ni rng: Tao l bn tay phi y, tao ang gip my y, sau ny my phi gip tao li! Tay phi khng c nhng nim nh vy, n rt l v tm. V tm khng c ngha l khng bit nhng g ang xy ra v khng p ng li vi nhng nhu yu ca th gii hin ti. Tay phi rt thng minh, rt chnh nim: b ci ba xung, nm ly tay tri sn sc. N v tm trong hnh ng v v tm trong s k th hay phn bit. Cng c ca tay phi l hnh ng v tm, v vy cho nn l cng c v lu. Nu anh gip mt ngi, anh lm cho ngi ci g m anh c nh hoi l anh gip n th m n t vi anh nh vy, th vic lm ca anh l cng c hu lu. Hu lu th lt ra ngoi, cn v lu th khng lt ra ngoi, tc l v lng. Chnh ci hnh phc m cng c v lu em ti cho ta ln hn nhiu so vi ci hnh phc hu lu to nn rt nhiu. T B- t-Ma, s t thin tng Trung Hoa, trc khi ri nc Lng vt sng ln min Bc Trung Hoa, T c gp vua Lng V . Sch v c ghi li ni dung cu chuyn , khng bit cu chuyn ng ti mc no. Vua Lng V hi B- t-Ma rng: - Trm tng xy ct rt nhiu cha v to rt nhiu tng Bt v cng dng rt nhiu v xut gia, cng c nh th no? C tm c hay khng? Thy B- t-Ma ni: - Chng c cng c g ht! Ni nh vy l ng v phng din v lu m ni. Ngh rng ta t c bao nhiu tng, ta ct c bao nhiu cha, ta cng
74 | H i T h S u

dng c bao nhiu tng, ng v phng din v lu, n chng c cng c g c! Nhng ng v phng din hu lu th n c cng c ch! Nhng t B- t-Ma mun ni ti cng c v lu hn. Hi i tha hi tiu tha, tha thng tt li tin t go. Tha thng tt tc l ni trc tip. Li l si dy xu tin. Ngy xa chng ta c nhng ng tin bng kim loi, hnh trn v c l vung gia, cng bng c ng mi Franc ngy nay. cho nhng ng tin ng ri rng, ngi ta dng mt si dy, xu qua nhng ng tin ri ct li vo ti hay tay ni. C ngi s mt cho nn h xu mt xu di h c th ct ngang lng! Ngy nay cng c nhiu du khch lm nh vy. H mua mt ci tht lng ri tin ng, tin giy vo trong . Ngy xa, nhng anh chng hc tr sp i thi c hng xm, b con em tng nhng xu tin anh c tin ln kinh hay ln tnh ng th. Mt xu tin nh vy, gi l li tin. Go l ci gu mc nc. y khng phi l ci go lm bng tri da u. Go ny l ci gu mc nc, lm bng mo cau hay bng tre an, c qut sn du cho nc khng lt ra ngoi. Mun mc nc t ging th phi ct mt si thng v th gu xung ging, c khi su c mi thc. Nu l mt ci gu mc nc th ta khng th dng mt si dy nh nh si dy li, m ta phi dng si dy thng ln hn, gi l t, rt chc. Tiu tha v i tha cng vy. Tiu tha c phn s ca tiu tha, i tha c phn s ca i tha, mi truyn thng c mt s mng ring. Chng ta ng ch phi ny l nh, phi kia l ln. y l mt thi rt ci m. i tha khng ch tiu tha l c xe nh, cn tiu tha khng ch i tha l khng chnh thng. Cng ging nh trn. Hu lu cng quan trng m v lu cng quan trng. Ti v c khi ta cn dng the m c khi ta cng phi dng n duc, v c khi ta phi dng c hai ci. y cng vy, c khi ta cn dng tiu tha, c khi ta cn dng i tha.

75 | H i T h S u

Cc v xut gia Vit Nam, khi th gii ln l th c hai th gii: 250 gii ca Tiu tha v 58 gii B tt ca i tha. Khng c s k th. l thi ca Trc Lm i S m cng l thi ca truyn thng Pht gio Vit Nam. Do cho nn ta c Gio hi Thng nht ca c hai truyn thng. Nhn bit lu lu lng vn, chng ngi h thi tit nhn duyn; chi cho vc vc tnh gng, no c nhum cn trn huyn no. Nhn bit tc l nhn din v bit c, ting Anh l recognise, acknowledge the presence of. V d nh s c Bch Nghim ngi trc mt ti th ti nhn ra y l s c Bch Nghim, v ti bit y l s c Bch Nghim. gi l nhn bit. Lu lu tc l sng, l r rng. Lng vn l mt t rt Vit ca ch bn tm, original mind. Vn tc l ci gc, lng l ci tm. Ci tm gc ca mnh l mt ci tm rt sng, ngi no cng c c, v ta c bn phn phi tip xc, phi nhn din, phi bit ti n. Lu lu lng vn tc l phi nhn bit ci bn tm sng chi ca mnh. Chng ngi h thi tit nhn duyn: khng c nhng chng ngi. Ch h y tng ng vi mt du phy, mt nhn mnh. Thi tit nhn duyn: Thi tit l thi gian: ma Xun, ma H, ma Thu, ma ng, tit Lp Xun, tit i Hn, v.v... V nhng iu kin gi l nhn duyn. Chuyn chng ta thc tp nhn din v tip xc vi bn tm ca chng ta hon ton khng dnh lu g ti thi tit v nhn duyn c. Ti v lng vn (bn tm) ca chng ta lun lun c . N l nn tng ca hnh phc, ca t do ca chng ta. Chng ngi h thi tit nhn duyn, s c mt ca bn tm khng b ngn ngi bi vn iu kin v thi gian. Chi cho vc vc tnh gng. Vc vc cng c ngha l sng chi. Tnh gng, bn tnh ca chng ta l mt tm knh c th chiu soi c. Trong Duy Biu Hc, thc th tm sau khi c chuyn ha th c gi l i vin Cnh tr, tc l ci tr tu nh tm gng sng, ln v trn. Chng ta ngi no cng c tnh gng , c bn cht soi chiu c. Nu chng ta dng gng soi chiu th khng

76 | H i T h S u

c ci g m chng ta khng hiu v khng thy. S d gng ca chng ta khng soi chiu c l v chng ta cho nhng bi bm bm vo mt gng. Do s thc tp ca chng ta l ly mt ming gi, mt ci khn, chi cho tm gng sng ra th khng c g m ta khng thy c. Cu ny khin cho chng ta nh li cu ca thin s Thn T: Thn th B th, tm nh minh knh i. Ngha l Thn l cy B cn tm l i gng sng. No c nhum cn trn huyn no. Huyn no tc l n o. Cn l su gic quan, trn l su i tng. S lng xng, huyn no ca su cn v su trn khng ng ti c bn tnh sng chi ca chng ta, gi l knh gng. Vng cha ht qung, s tua chn phen c chn phen rn; Khi o di m ln th vng cn trn ln vi nhng cht t, ct, si... nhng cht khng phi l vng. Mun c vng rng, chng ta phi c, phi rn, phi luyn, phi cn dng ti la. Tua tc l nn, s tua tc l phi nn. Mun vng ht qung th phi nn chn phen c, chn phen rn. Lc chng cn tham, min c mt th chay mt th cho. Tc l nhng thc ngi ta cng dng, nhng ti lc ca cuc i, ta khng cn tham na. Ti v ta c ci lng vn, ta c ci tnh gng. Ta giu qu ri! Thnh ra nhng th ti li trn ci i ta thy n l b tru, ta khng chy theo na, v vy m ta c th sng mt cuc i n gin c. Ba tra th c n mt ba chay, ba ti th ch cn n ba cho lng cng c hnh phc nh thng. Sch gii lng, chi gii tng, ni ngoi nn B tt trang nghim Sch tc l lm cho thanh tnh. Gii lng tc l tm gii, ngha l khng cn phi b ngoi. B ngoi chng t l ta gi gii nhng b trong tm chng ta khng c chnh nim, khng i i vi ci tng bn ngoi, th l cha hay. Cho nn thc tp gii l phi thc tp tm gii trc.

77 | H i T h S u

Chng ta bit rng tt c cc gii chng ta thc tp u pht sinh t chnh nim, t s gic ng. Chng ta thc l lm iu tri quy th c hi cho bn thn, hi cho thy t, hi cho cc con chu v tng thn ta, thnh ra ta khng lm. l tm gii. Ch khng phi ta khng lm iu l ti ta khng c php lm, ti ta s mang ting, hoc ta s s anh, s ch ry r, trch mc, ta s thy bun,.. cho nn ta khng lm, th khng phi l tm gii. Tm gii pht sinh t chnh nim ca chng ta. Sch gii lng, chi gii tng. Gii tng l hnh thc biu hin ca gii. trong c tm gii th ngoi gii tng s rt p v rt t nhin, khng c gi b. Nu c gii lng th gii tng l gii tng tht, ch khng phi l gi trang thin tng. V d chng ta i thin hnh. Chng ta i thin hnh l v chng ta thy i thin hnh hnh phc qu chng. Cho nn c ngi chung quanh th ta cng i thin hnh thnh thi an lc, khng c ai th ta cng i an lc, thnh thi. Ta khng phi i thin hnh cho ngi quan st kia, ta i cho chnh chng ta. Khi i thin hnh m chng ta c an lc th tt c tng thn u c th hng. Ni ngoi nn B tt trang nghim. trong cng c ci p ca B tt, m biu hin bn ngoi cng c ci p ca B tt. Danh t trang nghim trong o Bt c ngha l p. p bn trong v p bn ngoi. Ta l mt v B tt trang im cho th gii bn trong, v trang im lun cho c th gii bn ngoi, trong c tng thn ca chng ta. Ngay th cha, tho th cha, i mi trng phu trung hiu. Cha y tc l vua, ngi cm u gung my chnh tr trong nc. Lng mnh ngay thng trong vic th vua. Th c ngha l phng s. Th cha th m khng c ngha l ta t hng, cng vi trn bn th, m ngay khi cha m cn sng, ta vn phi th cha th m, ta phi phng s cha m nh thng. Nh vy ta cng c th ni l ta th anh, th em, th chng, th v, th chng sanh, th con ci. Ti v mi mt vic u l mt ci o: o lm cha, o lm m, o
78 | H i T h S u

lm con, o lm v, o lm chng. Nu ta thc tp c ci o cho tht hay, tht p, gi l th. Ging nh pha tr cho tht p, tht ngon, th gi l tr o. Ngay th cha, tho th cha tc l em s ngay thng phng s quc vng ca ta, em s hiu tho m phng s cha ng ca ta. i mi trng phu trung hiu. i tc l hnh. tc l ch, ngha l ngng li. V d nh xe li, tu bn. i tc l khi i khi dng. Cu trn l ni ngoi, cu di i li l i . Dch theo ch Nho l tn ch, tc l i ti v dng li. i mi trng phu trung hiu, ngha l phi bit lc no ta nn i ti, lc no ta cn dng li, th ta mi c th c gi l bc trng phu c trung v c hiu. Trung l khng c phn bi i vi vua, vi nc. Hiu l sng c tnh c ngha i vi cha m v t tin ca mnh. Tham thin kn bn, nt thn mnh mi kh hi n; Tham thin tc l tham kho v thin hc. Ta tham vn vi thy, vi bn, vi kinh sch soi sng cho s thc tp hng ngy ca ta. Chng ta hc v i tham, v tiu tham. Tham kho mt thoi u, tham kho mt cng n cng l tham thin. Kn bn tc l trong i sng tu tp, ta phi chn nhng ngi bn tu c th sch tn ng tu ca ta. y tc l vn xy dng tng thn, ta c c ngi bn thin hu tri thc th l mt im tch cc trong i tu ca ta. Nu tu m khng c bn th thiu, cho nn phi tm cho c bn hin cng tu tp chung. Nt thn mnh mi kh hi n. Ngha l ci n ngha ca o v ca bn kh c th n p lm. Hi tc l em tr li, n tc l n ngha. n ln lm, thn ta khng n p ci n . ng phng, ngi ta thng ni: Sau ny cht i d ti c tr li thnh con nga, con la ch anh trong trn kip, th ti vn cha n c n ca anh lm cho ti trong kip ny. Lm thn tru nga n ngh trc mai. Ci thn ny, sut cuc i ny ti lao ng, ti lm th, m ti vn cha n cng n ca anh. Ti

79 | H i T h S u

v anh l ngi tri k ca ti, anh dn ti i trn con ng o, anh khai m con ng sng cho ti, anh cu ti ra khi nh t hc m ca kh au, ca tht vng. Ngi cho ta sng tr li. Ngi m ng cu ta thot ra. n , ci thn ny khng n bi, ha chng nhng thn ca kip sau. l ci cm tng ca ta i vi mt ngi bn hin (thin hu tri thc). Hc o th thy, dt xng c cha thng ca bo. Dt c ngha l p mnh vo, lm cho n mn mi. C xng c c ca ta du c mn mi, tiu ma i na th ta vn cha tr n thy, n Bt cho ta con ng thc tp.

Gio Php
Khi i thin hnh, chng ta nm tay mt ngi bn i trn con ng Xm Thng hay Xm H, chng ta phi lm th no cho giy pht tr nn giy pht c hnh phc. Chng ta phi lm cho c iu ngy hm nay. Khi lm c ri, c th ta s t hi: Ta c kh nng c hnh phc hay khng khi ta tr v a phng ca ta? Cu tr li c th l c! Nu hm nay anh lm c th ngy mai v ti tr x, anh cng c th lm c. Cho nn b quyt ca s thc tp l phi thnh cng ngay ngy hm nay. C nhin, cng lm th hnh phc cng ln, nhng hnh phc khng phi i n ngy mai ta mi c. ng i khi v ti bn n ta mi lm c, bn ni ta vn lm c nh thng. iu ny pht xut t kinh nghim trc tip ca ti. Thnh qu tu hc ca ta, ci m ta mong t ti l g? Rt n gin. l c hnh phc trong khi ta bc chn i; c hnh phc trong khi ta ngi mt mnh, hay ta ngi vi cc bn; c hnh phc trong khi ta n cm; c hnh phc trong khi ta ung nc; c hnh phc trong khi ta qut thin ng, ta git o hay ta nu cm. Chng ta phi c hnh phc trong nhng lc th chng ta mi gi l ang thnh cng trong vic tu hc, ang thc tp ng vi gio php. Cn nu chng ta c ngh rng rng qua ngy hm nay ngy mai s ti sng hn,

80 | H i T h S u

c hnh phc hn, l chng ta ang khng thc tp ng theo php mn ca thy trao truyn. Chng ta hy s dng hnh thc . Mt mai kia, trn ging bnh, thn th au nhc, khng th ngi dy c na, khng th bc i mt bc no na, th iu m ta c mong nht trong giy pht l c th bc i nhng bc thanh thn, hnh phc trn con ng thin hnh mt mnh hay vi cc bn, hay c th ngi thng lng, th rt thng v mm ci. Hnh phc phi c ngay trong khi chng ta lm nhng chuyn , by gi v y. Hnh phc c hay khng, khng phi l do ngi khc, m l do chnh ta. Ta bt buc phi c hnh phc by gi v y. Cng nh ngy m chng ta php m trn ni Pyrnes, c tng lai no u? Ch c giy pht hin ti ny m thi. Nu giy pht hin ti ny m ta an tr c, ta c hnh phc c th u m ta khng lm c chuyn ? Cho nn chng ta c th ni giy pht hin ti l giy pht duy nht. Nu qu v cn thao thc, cn lo lng cho tng lai, th qu v bit rng qu v cha an tr v cha nm c phng php thc tp. Nu nm c phng php thc tp, c an tr, c hnh phc ngay trong giy pht hin ti ri th qu v ng lo lng na. Tng lai c bo m ri ! i u, lm g cng c th c hnh phc c. Lm th mc cng c hnh phc, lm th n cng c hnh phc, ti sao chng ta phi lo s, hong ht v ci tng lai ca chng ta? gi l n ng. Php mn m chng ta tu tp y l i th n, kht th ung, nh d th qut, mt th i ngh. Nhng lm tt c nhng vic vi thi v tm, khng b vng mc, khng i hi, khng ln n, khng s hi, khng su au, v hnh phc l ci g c th t c ngay ngy hm nay. Gc Gc ca Nim V Tm Vo khong cui i ng bn Tu, ngi ta hay lp i lp li nim v v tm nh l con ng l tng, v tm th o. C nhiu

81 | H i T h S u

ngi lp i lp li m khng hiu, rt cuc n tr thnh mt t ng u mi (clich) ca rt nhiu ngi d h khng hiu g ht. Trong tc phm Trung Cnh Lc c mt cu m ngi no c cng u bit: Nhc bt khi vng tm, tt nng thun gic. S d vn: v tm th o. Nhc bt khi vng tm, tt nng thun gic. Thun l i theo hng. Gic tc l s bng tnh, s gic ng. Cu ny c ngha l nu khng pht khi tm vng th c th i theo hng ca gic ng. S d vn: v tm th o. V vy cho nn ni rng v tm chnh l con ng. Trong Tu Trung Thng S Ng Lc c cu chuyn mt thin sinh hc thuc cu v tm th o v em lp li cho Thng S nghe, b Thng S la ry. Mt v xut gia khc hi Thng S: Th no l o? Thng S tr li: o khng c trong cu hi, cu hi khng c trong o. Tc l Thng S ngi thy mi l thuyt, mi danh t ca anh chng ny ri. Ngy xa nhc s Phm Duy c lm mt bi tm ca, trong c cu: K th ta l mt r danh t! Ta cng vy. Ta cng c th b kt vo cc danh t m ta hc. Ta ni rt gii, trnh by nhng danh t rt gii; ta hc thuc lng, ta ni thao thao bt tuyt, nhng nhng ci khng dnh lu g ti i sng hng ngy ca ta c, cho nn ta khng c chuyn ha. Trong nhng kha tu, ngi ta thng t cu hi. C th ti tm mi phn trm cc cu hi l thuc loi ny, hi m hi thi. Ta phi tm cch gip cho h thot ra khi s i tm danh t v tm ngha ca danh t. Thin s hay dng nhng loi ngn ng c th gip cho nhng ngi thot ra khi ng ry xe la m h thng i tm l danh t v nim. V vy khi c ngi hi: - Th no l o? Th Thng S tr li:

82 | H i T h S u

- o khng c trong cu hi, cu hi khng c trong o. V xut gia vn chng no tt ny, hi thm mt cu: - Cc hng t c ngy xa ni v tm tc l o, c ng khng bch Thng S? Nu tr li l ng th cng chng c ch li g cho anh ta. Anh ch mun xc nhn li mt cu ni, v ci khng dnh lu g n v khng c nh hng g n s tu hc ca anh ta c. Cho nn Thng S ni: - V tm bt th o, v o dit v tm. V tm khng phi l o, khng c o cng khng c tm! N hon ton ngc li gio iu! Trong khi v xut gia ang ng ngn, c nhin l phi ng ngn, ti v ci ng ry b ly mt ri cho nn ci u tu u cn chy ti c na? Th Thng S gii thch tip: - Nu ni v tm l o, th tt c cy c t u l o ht sao, ti v ti n v tm lm! Ngc li nu ni v tm khng phi l o th ni vy lm g, c ch li g u? Cho nn trong c hai mnh , ph nhn hay xc nhn, u khng ch li g cho thy ht! Ngha l thy ng chy theo tm s xc nhn hay ph nhn mt nim, n khng ch li g cho thy ht. Ri Thng S c cho thy bi k sau y: Bn v tm v o, (C ngha l vn khng c tm cng khng c o.) Hu o bt v tm.( Nu c o th lm sao v tm c?) N ngc li hon ton! Mt bn ni v tm tc l o, mt bn ni tm cng khng c m o cng khng c, m nu c o th lm sao v tm c, tc l ngc li iu ni trong sch. Tm o nguyn h tch. (Tm v o chng vn l trng rng, vng lng.) H x cnh truy tm. ( u c th chy theo m tm cho c?) Ti v c tm ln o u h tch c, ngha l n rt vng lng. N l s tht,
83 | H i T h S u

nhng n rt yn lng. Cng nh tri chui hay tri cam, n c tht nhng n rt im lng. By gi ta ngi php m v th no l tri chui, th no l tri cam th rt n o, v i khi ta khng c chui m cng chng c cam, ta ch bn v chui v cam m thi! Tht s l nh vy. C rt nhiu Pht t ngi ni ti chn nh, ti bn th, v ng, v thng nhng h khng c my th . Ging nh ta ngi c ngy ci nhau v chui, v cam m khng ngi no c c tri chui, khng ngi no c c tri cam. H tch khng c ngha l khng c. H tch c ngha l n c nhng n rt l vng lng. Vng lng y l vng lng nim, ngn t, ch cn n l s tht. Anh ch th gi ni v tm v v o thi, ch anh khng tip xc c vi ci tm v ci o. V vy m khng ch li g cho anh c. Anh chy theo tm n th tm u c? Ti v anh tm theo kiu ngn thuyt v h lun. Trong cu chuyn ny, sch cn ghi thm mt cu: V xut gia t nhin nhn ra ci ch (tc l ci ) ca Thng S, nn ci u x ri rt lui. Khng bit thy c nhn ra khng, hay thy ngn qu nn rt lui cho ri! Chng ta bit rng trong thin mn thnh thong c nhng trn gip chin, nhng cuc xut trn gia thy v tr. y qu tht l nhng trn nh ti bi. Trong bui i tham, mt thin sinh bc ln v thin s to ra mt cn gi bo rt ln xem thin sinh ny c chu ng ni hay khng, trong cn bo thin sinh c t l g v s vng chi khng hay l b nhng ngn gi thi bay tung ht. Thnh ra Tu Trung Thng S hay ni ngc li nhng iu trong kinh ni. V d kinh ni: Sc tc th khng, khng tc th sc th Tu Trung ni rng: Sc bt th khng, khng bt th sc. V trong bi k c cho v thin sinh trn y th: Bn v tm v o, Hu o bt v tm, Tm o nguyn h tch, H x cnh truy tm.

84 | H i T h S u

Chng ta tr li hi th Su ca bi C Trn Lc o. Hy x v tm t nhin hp o, ngha l hy nn v tm, hy nn p dng phng php v tm th t nhin ta hp vi o. Nhc bt khi vng tm. Tc nng thun gic. Khng khi vng tm tc l v tm. V tm l v vng tm hay v vng tng. Tc nng thun gic. Gic y tc l o, l s gic ng, tc l s hiu bit. Ni ngn li: V tm tc l o. V vy khi c hai cu ny chng ta phi bit gc gc ca n. Gc gc ca n l nim v tm th o. Thin s Vnh Minh Duyn Th ni rt r ci v tm , ci o l bt khi vng tm. V tm c ngha l khng c vng tm, tc l khng c vng tng, ting Anh l wrong perception. V d by gi ta c mt nim v ta. Ta l mt ngi thng ngi, mt ngi mun gip ngi, ta rt d thng, ta c rt nhiu thin ch. Mi chng ta u c mt hnh nh v mnh c. Ti thng minh, ti d thng, ti khng to ra nhng bt bnh ng vi ngi khc, ti khng k th ngi khc. l mt ci tng v ta. V ci tng thng thng l sai. N sai ti mt mc no . Mi ngi trong chng ta c mt hnh nh v bn thn ca ta, v chng ta tin rng l hnh nh tht ca ta. Nu em mt tm knh ra trc mt, ta s thy hnh ca ta phn chiu li. Qu v ci nhn rng th tm knh ht hnh qu v ci nhn rng tr li. Khi ta gin d, nhn vo trong knh th knh ht li mt b mt rt gh cho ta thy. Nhng ta khng chu, ta ni mt ta khng nh vy, u c xu nh vy! Tng thn ca ta cng ging nh mt tm knh, n gi tr li hnh nh ca ta cho ta thy. Chng nhng tng thn m x hi cng vy, u l mt tm knh, trong hnh nh ca ta c phn chiu li. Thnh ra khi ta thc tp cu xin su s em, su s anh hay su s ch soi sng cho ta, tc l ta lm vic soi gng. C th c nhng ngi quen sng vi nhng ngi dua nnh. Ngi no cng mun c nhng li lc cho nn h khng ni s tht cho ta nghe. V d nh cp di ni vi cp trn: ng ch qun ng qun n nhiu qu, ng

85 | H i T h S u

ch lo cho ng bo nhiu qu, ng ch l ngi hy sinh nht trn th gian ny! Th c th l nhng li ng mt tng bc cp trn. Nu mi ngy nghe nhiu ln nh vy, ta s c mt hnh nh cao tt v ta. l mt vng tng, mt vng tm. Sng vi vng tm th ta cht. Cho nn chuyn ta cu su ngi bn ni tht v con ngi ca ta l mt cch soi knh rt hay. Nhng ngi ni cho ta hay v gi tr v nhng khuyt im ca ta. Mi thin sinh Lng Mai u c giao cho bi tp . Ta c mt hnh nh v ta, c th l mt vng tm nh, ta cn c mt hnh nh v ngi kia hay v tng thn cng khng ng lun. Ta ni rng tng thn k th ta, tng thn mun y ta ra khi, tng thn khng mun chp nhn ta, v ta to ra mt ranh gii lm bng dy km gai, rt kh vt qua. Nh vy ta c hai hnh nh: hnh nh v ta v hnh nh v ngi kia hay v nhm ngi kia. C hai hnh nh to ra mt bin gii. Bin gii lm cho ta v ngi kia au nhc. Khng nhng n lm cho hai ngi au nhc, n lm cho lun c tng thn au nhc! Cho nn nguyn tc thc tp l v tm, tc l ng bm vu vo mt nim. Phi lun lun qun chiu v nim thot ra, lun lun i tm s tht. V phng php tm s tht l cn c vo ci n sn c trong ngi ca ta, tc l tnh sng ca ta, v cng cn c trn tnh sng ca ngi khc. Nu dng ci n ca chng ta v cu xin ci n ca nhng ngi khc soi sng cho ta v soi sng cho tng thn, th ta c th lm tiu tn i nhng vng tng, nhng vng tm. Nh vy l ta i theo nh sng, i theo s gic ng, gi l thun gic. C khi chng ta c cm tng chng ta ang gnh mt gnh ti nhc, mt gnh bt cng. M nhng bt cng c gy ra bi hon cnh x hi, bi nhng ngi khc. Chng ta c cm tng rng chng ta nh l Cha Ki-t, ang phi mang mt ci Thnh gi rt nng. Chng ta l nn nhn ca nhng ngi khc, nn nhn ca s k th ca nhng ngi khc, v v mang gnh nng nn chng ta au kh. Chng ta thit lp mt bin gii ngn cch gia chng ta vi nhng ngi kia.

86 | H i T h S u

C th chng ta khng thy gnh nng pht sinh t nhn thc sai lm ca chng ta, t cch nhn ca chng ta, t vng tng ca chng ta. V vy cho nn phi s dng v tm, tc l con ng, phng php vt nhng t nim, nhng vng tm. Li na, mun vt vng tm cng nn dng cy n bn trong soi sng. Nu ngi kia nhn ta bng con mt nh vy, nu nhng ngi kia c thi vi ta nh vy, chc c l l ti cch hnh x, cch nhn thc ca ta sao mi c phn ng nh vy t pha nhng ngi kia. Nu ci mt ta nhn th tm knh mi gi lui cho ta mt hnh nh c ci mt nhn, ch khng phi t nhin m c. C qun chiu, ta mi thy c phn trch nhim ca mnh. Nhiu khi tm knh ca ngi kia cng hi mo, ti v ngi kia nu khng tu tp, nu khng qun chiu th cng c th c mt nhn thc sai lm v ta. Nhng thng thng khi chng ta c tu hc, c qun chiu, th pha bn ny cm thy m pha bn kia cng thy hn. Ci hnh nh mo m cng ngy cng bt i, v s phi hp gia hai nh sng, nh sng ca ni tm ta v nh sng ni tm ca ngi kia, c th xua ui i nhng bng ti, nhng mo m, nhng sai lm trong nhn thc ca ta v ca ngi kia.

87 | H i T h S u

Hi Th By
Hi Th By
Vy mi hay: Php Bt trng thay; rn mi cc hay. V minh ht b thm sng; phin no ri o c cng say. Xem phng lng kinh, li Bt tht d cho thy du; hc i c t, s thin khng khn cht bit nay. Cng cn bn, ra trn duyn, ma my ho ly ng mt; ng thng trng, vin tri kin, ch cho cn ha tr cong tay. Bung la gic ng, t hoi thy rng t ngy trc; cm kim tr tu, qut cho khng tnh thc thu nay. Vng n thnh, xt m cha, th thy hc o; mn c c, king bi ngt, cm gii n chay. Cm c t bi, nhiu kip nguyn cho thn cn; i n cu , nt mun thn th chu ng cay. Ngha hy nh, o chng qun, hng hoa cng xem cn nn tho; ming rng tin, lng li li, vng ngc th cng cha ht ngay.

Bnh Ging
Vy mi hay: Php Bt trng thay; rn mi cc hay. Chng ta thy rng trong bi C Trn Lc o cng nh trong nhng tc phm bng ch Nm th k th 13, khng c tc phm no s dng danh t Pht ht. iu chng t rng vo th k th 13, 14, dn Vit vn cn dng ch Bt ch ng Ton Gic. T khi qun Minh sang xm chim nc ta, h gom gp v t ht tt c nhng th tch ca cc thy Vit Nam sng tc, v em kinh in bn Trung Quc sang, th chng ta mi bt u gi Bt l Pht, mt

88 | H i T h B y

danh t phin m t ting Trung Hoa. l t th k th 15, 16. Trc chng ta vn gi Pht l Bt, theo danh t ting Vit. Trong tc phm chng ta ang dng y, khng bao gi c ch Pht ht, ton l Bt. V vy, l con chu, ngy nay chng ta nn tr v ngun, nn theo t tin ca chng ta m s dng danh t Bt, v ng dng danh t Pht ca ngi Trung Hoa p buc ng cha ta s dng. Php Bt trng thay, ngha l php ca Bt rt qu bu. Rn, ting Anh l training, ngha l hc hi v tp dt. Nu c hc v tp theo php Bt th ta mi thy c, mi hiu c rng Pht php rt mu nhim, rt qu bu. Ch php Bt l ting Vit ca ch Pht php. Ta c bi k m kinh: Php Bt cao siu mu nhim C duyn may c th tr Xin nguyn i vo bin tu Tinh thng gio ngha huyn vi V minh ht b thm sng V minh tc l s khng thy r, khng c nh sng. Mc ch ca vic hc l ly v minh ra khi ta. Nhng khi v minh ra khi ri th s c mt ci khc thay th, l b , tc l s gic ng, l s hiu bit sng thm. C ngha l ta c nh sng ri, nhng v mn v minh che lp cho nn nh sng ch ta chiu mt cch rt khim nhng. Nu ta ly mn v minh i th nh sng chiu ra rng r. V minh ht B thm sng l cu lp li nhng cu trong kinh: V minh dit, minh sinh, ngha l khi no v minh dit th minh sinh ra. nh sng xut hin khi bng ti i mt, l mt nh lut. H bng ti i mt l ch c nh sng. Phin no ri o c cng say Phin no ri tc l phin no c chuyn ha, c thnh thi. Ch ri y chng ta nh n c ngha l thnh thi. Khi phin

89 | H i T h B y

no c thnh thi ri th ci o v ci c cng c qu chung, a thch. Xem phng lng kinh, li Bt tht d cho thy du; hc i c t, s thin khng khn cht bit nay Phng y l lm theo (adapt). Xem v lm theo, bt chc theo. Lng kinh tc l tinh yu ca kinh, bn cht ca kinh ch khng phi l hnh thc ca kinh, khng phi l ci xc kinh, khng phi l ch ngha, vn c ca kinh. Ch lng l dch t ch tm. Kinh chi tm tc l ci tinh yu ca kinh. Tht y c ngha l ni, l tha tht. D cho thy du: du ny l du vt. Nu hc kinh m chng ta bit ng b kt vo ch ngha, chng ta i vo tinh ty ca kinh, bit thc tp theo li kinh dy, m khng i vo l thuyt th du vt ca nhng li Bt dy tr nn r rng, ta c th thy c, nm c. Hc i c t: Hc i tc l hc theo. C ngha l then my, l c quan. Tc l nhng phng php ca cc t dng gip ngi ta gic ng, nh nhng cng n, nhng thoi u, nhng ting ht, nhng bi k ngc li vi kinh in, l c. Hc i c t tc l hc theo nhng phng php ca ch t. S thin khng khn cht bit nay. S c ngha l li i, l con ng, nh ng s. Thin khng l nhng gio l v khng (sujnata) c dy trong thin mn, khng phi ci khng ngoi i m l ci khng khng th ni ti. Khn cht bit nay: khn y ngha l kh bit c, nh trong ch khn lng (difficult). Thay v l ni, c l nay. Ni l ch, l ni chn. V y l Hi th By, tt c cc vn u l ay, cho nn ch ni phi c thnh ch nay. Nhng gio l mu nhim v khng trong thin, con ng t ti n khng phi d du g m ti ni ti chn c u. Cng cn bn, ra trn duyn, ma my ho ly ng mt; ng thng trng, vin tri kin, ch cho cn ha tr cong tay.
90 | H i T h B y

Cng l i ti tn ni tn chn, khng b na chng. Cn l r, bn l ci nn. Cng cn bn l i ti ngun cn, gc r, ting Anh l go all the way through, hitting the bottom. Ra trn duyn: Ra tc l r ra. V d c mt khi g chng ta ngoi ma. Ban u n cng, nhng nc thm vo t t, ma gi i qua, v n bt u r ra tng mnh. l ra ra. Trn duyn l nhng rng buc vo phin no. Trn y l nhng bi bm ca cuc i. Duyn l nhng rng buc ca cuc i. Ra trn duyn ngha l nhng bi bm, nhng rng buc ca cuc i t t r ra. Ban u n lm thnh mt ci v cng giam hm chng ta, nhng nu chng ta i tn cng ti ci cn bn ca gio l, ca thin tp, th nhng mi trn duyn lm chng ta kh au trong bao nhiu kip s t t r ra ht. Ma my ho ly ng mt. Ma l ng, ch. Ho ly l mt cht xu, hay l nhng my vn. Cu ny ngha l ch cho nhng my vn ca n cn trc mt ta. Ci trn duyn r ra, n tan ht, v ng cho n cn li du l mt t ho, mt my mn rt nh. ng cho n li trc mt ngha l ng thy n mt cht xu no na c. Ci trn duyn phi c r ra mt cch hon ton. Ng thng trng: Trng l mt ci c. Thng trng l c chin thng. Ng l ng xung. Ng c chin thng xung. Ngy xa khi nh trn thng, ngi ta dng c ln, gi l c chin thng. Thng trn l thng trng. Cc v Bt, cc v B tt khi chin thng c ma qun, chin thng c phin no v minh th cng ging nh dng ln mt cy c chin thng ca o php. Nhng ti sao li 'ng thng trng'? Cy c chin thng ti sao li lm cho n ng? Ti v n vn cn c nim l c ngi thng, ngi thua. N c th c nim v ng, v mng, v s t ho, t c, cho nn lm cho cy c chin thng n ng xung. Tc l bc cui cng ca s chin thng ca ta. Vin tri kin: Vin tc l lm cho n trn y; tri kin l ci thy, ci bit ca ta. Ci thy v ci bit ca ta lm cho n trn y, gi l vin tri

91 | H i T h B y

kin. Chng ta c tri kin ca chng ta, m Bt cng c tri kin ca Bt. Tri kin ca chng ta rt nh b, cn tri kin ca Bt rt ln lao. Kinh Php Hoa c xem nh mt kinh din by cho ta thy tri kin ca Bt: Khai, th, ng, nhp Pht tri kin. Tc l m ra, ch by, lm cho chng ta thc tnh, v chng ta i vo trong tri kin ca Bt. Vin tri kin l lm cho tri kin ca ta cng ngy cng trn y. Ch cho cn ha tr cong tay: Lm sao cho nhng tai ha khng cn n du trong hai vng tay ca ta. Ti v tai ha n t u ti? Tai ha n nm trong hai vng tay ta m ta khng bit, ta tng t ngoi n i vo! Tt c nhng tai ha n vi ta nm sn trong hai vng tay ca ta. Mt ngy no gp tai ha, ta ngh l t xa n i ti, k thc n c sn! Cong tay l trong tay. Mun cho tai ha ng ti th ta phi thy rng n nm np sn trong hai vng tay ca ta. V vy cho nn phi lm ng xung ci thng trng ca ta, ng s t ho, t th l ta gii hn ngi, ta thnh cng hn ngi. V ta phi lm cho trn y ci thy v ci bit ca ta (vin tri kin), th nhng tai ha n nu trong hai vng tay ca ta, di hnh thc ca nhng ht ging, tan r i, lc ta mi tht s c an ninh. Bung la gic ng, t hoi thy rng t ngy trc; cm kim tr tu, qut cho khng tnh thc thu nay. Gic ng l mt th la. Tnh thc l mt th la. Khi cc th la c t ln th tt c rng t kin ngy trc s rn rn chy ht. Bung la gic ng: Bung, ting Hn-Vit l phng (phng gic ng ha). Bao nhiu ci thy sai lm ca ta l mt rng t kin rm rp, v ta phi phng la gic ng cho n t tan tnh rng t kin . Rng c t bao nhiu kip trc, gi l rng t ngy trc. Cn t hoi thy, tc l t v ph hy tt c. Thy c ngha l tt c, nh trong ch ht thy. Cm kim tr tu, qut cho khng tnh thc thu nay. Gic ng l mt th la, cn tr tu l mt cy gm. Trong Pht gio Ty Tng, ngi ta

92 | H i T h B y

thng hnh dung c Vn Th cm mt thanh gm. Thanh gm l thanh gm tr tu, c nhim v ct t tt c phin no. Ny gm tr tu mi y, Bao nhiu phin no ct ngay cho ri. l hai cu th trong tc phm Quan m Th Knh. Qut cho khng tnh thc thu nay: Qut cho n khi no sch khng. Tnh thc tc l ci tnh ca nhn thc sai lm. Thu nay tc l t trc cho ti by gi. Ch thc i li vi ch tr. Khi tm cn cha cht nhiu vng tng, nhiu t kin, gi l thc; khi nhng t kin, nhng vng tng c chuyn ha th cng ci tm nhng gi l tr. Chuyn thc thnh tr. Mt bn l vijana (thc, conciousness), mt bn l praja (tr, Wisdom hay Insight). Vng n thnh, xt m cha, th thy hc o. Mn c c, king bi ngt, cm gii n chay. n ca Bt, c ca thnh, ta phi nhn thc c v ta phi bit qu chung. Thnh y tc l The Holly Ones, cc v A La Hn, cc v B tt, cc v Bt u c n vi ta, v ta phi thy c, nhn thc c ci n , cho nn ta phi thng m (xt l thng), thng cha, ta phi th thy, hc o. Th y c ngha l sng mt bn phng s. Sng bn thy thc tp o, v l mt cch thng m, thng cha, v n n cc bc thnh. Mn c c: C c ngha l ln lao. C ngi gii thch rng C y l Gotama (C vit hoa), nhng c l khng ng. Mn c c tc l mn ci c ln. Ci n kia l n rt thnh thin, cn ci c ny l c rt ln lao. King bi ngt, tc l ng ham n, ng chy theo cc mn n ngon. Nu chy theo cc mn n ngon th u c th gi phng s, th thy v hc o. Cm gii n chay, nhng thc n ngon kia tn rt nhiu tin, tn rt nhiu th gi, v vy cho nn ta tr gii v n chay. n chay cho thn th khe mnh, n chay c th gi nui dng

93 | H i T h B y

tm t bi. V tr gii l bo h cho ta, gi t do li cho ta, ti v nu mt t do th khng cn hnh phc na. Cm c t bi, nhiu kip nguyn cho thn cn Ta cm v ci c t bi ca Bt, v ta mong c rng kip ny sang kip khc ta c gn gi Bt v cc v B tt. nhiu kip nguyn cho thn cn: cho c thn cn trong nhiu kip. i n cu , nt mun thn th chu ng cay n cu ca Bt, ca B tt, ta khng th no qun c. Nu cn nhiu hn l mt thn th ny, kip ny sang kip khc, d c chu nhng kh nhc, nhng ng cay th ta vn i theo con ng , ti v con ng l con ng ta cu c m cha, cu c t tin, cu c con chu ca ta. Ngha hy nh, o chng qun, hng hoa cng xem cn nn tho; ming rng tin, lng li li, vng ngc th cng cha ht ngay. Ta phi nh ti ci ngha v ng qun ci o. Ngha hy nh, o chng qun: Chng tc l chng. Hng hoa cng xem cn nn tho: Mi ngy ta ch cn cng dng mt cy hng hay mt a hoa thi, khng tn km g c. Nhng nu c o v c ngha th phm vt cng dng biu l c lng hiu tho ca ta i vi t tin, i vi Bt, i vi cc v B tt, i vi thy. Xem cn nn tho: tho y c ngha l hiu tho. Lm con, lm hc tr, lm t phi c hiu, c tho. Hiu tho ny khng cn phi biu l bng tin bc, bng ngc vng. Ch cn biu l bng s ng qun o, ng qun ngha, th mt bng hoa hay mt cy nhang l t lng hiu tho ca ta. Ming rng tin, lng li li, vng ngc th cng cha ht ngay: Ci ming ta ni tin vo o, tin vo ngha, tin vo Bt, tin vo thy, nhng lng li li, tc l ci tm ta li khng chn tht. Ta khng c tm tu chnh nim, ta ch tu hnh thc bn ngoi. Thy ngi ta ngi, ta cng ngi, thy ngi ta i, ta cng i, thy ngi ta n cm im lng, ta cng n cm im lng, nhng ta khng em ht tm lm chuyn . Ming rng tin, lng li li, tc l ta tht s khng c tn, do ta khng c
94 | H i T h B y

tn, khng c nim, khng c nh, v khng c tu. Vy th trong trng hp ta c lm cha, lm thp hay lm bn th bng vng, bng ngc, th cng khng biu l c, khng ch cho ngi ta thy c ci ngay ca ta. Ch ngay y khng phi l mt tr t, ngay y l mt danh t, v n i vi ch tho, tho v ngay. Ngay, tc l s thng thn ca ta. Nu ta khng c ngay thng th du ta c vng c ngc cng dng i na, ci cng khng biu l c ci tm chn tht ca ta.

Gio Php
Trong hi ny chng ta hc rng khi bng ti v minh tan bin th nh sng t nhin hin r v soi sng cho ta. Khi hc tp ta phi dng s thng minh ca ta, ta ng kt vo trong ch ngha, ta phi lun lun nh ph nhng t kin ca ta, ti v t kin ca ta c c rng, v ta phi vun trng ci tri kin ca Bt. V mt ngi tu th phi bit n ngha. Ci n ngha ny khng phi c tr bng phm vt m bng s thc tp, s ngay thng v s hiu tho ca mnh.

95 | H i T h B y

Hi Th Tm
Hi Th Tm
Chng y: Chn s tua rn; ch nn tuyt hc Lay thc ch chp trng trng; nn nim vng ma cn xc xc Cng danh mng m, y ton l nhng a ngy th; phc tu gm no, chn mi kh nn ngi thc cc Dng cu , gii chin thp, ngoi trang nghim s tng hy tu; sn h x, nhuyn t bi, ni t ti kinh lng hng c Rn lng lm Bt, chn s tua mt sc gii mi; i ct kn vng, cn li phi nhiu phen la lc Xem kinh c lc, lm cho bng tha thy tha hay; trng Bt tu thn, dng ma li mt t mt tc Cng ni ngn c, chn chng h mt pht ngi lo; lt tha c quan, m cn tm hi lt lc.

Bnh Ging
Chng y: Chn s tua rn; ch nn tuyt hc Chng y c ngha l bi v c y. Chn c ngha l ch (only). S l nn. Tua cng l nn. Rn tc l tp luyn. Ch cn thc tp hng ngy, luyn tp hng ngy. Tuyt tc l b i, chm dt i. Ch nn tuyt hc tc l ng nn b chuyn hc hi v thc tp. Lay thc ch chp trng trng; nn nim vng ma cn xc xc Ci thc ca ta hay nm bt, hay b kt, v vy cho nn ta phi lay cho n thc dy. Chp trng trng hay l chp kh kh, tc l m rit ly n, b kt vo n.

96 | H i T h T m

Nn nim vng ma cn xc xc: Nim vng tc l vng nim. Ta phi i ph vi vng nim ca mnh, n nhiu nh mt khu rng. Ma cn xc xc tc l ng c lng xng. Vng nim khng dng, th ta khng yn, ta tro c. Tro c l mt trong nhng tm s xu. Tro c l ngc li vi hn trm, ngha l bun ng. Ch nn y c ngha l ng cho vng nim lng hnh. Nn qun chiu n, kim sot n, gi l nn. Nn nim vng ma cn xc xc. Ch cho n tro c. y l ng v phng din thc m ni. Cng danh mng m, y ton l nhng a ngy th; phc tu gm no, chn mi kh nn ngi thc cc Mng l m mi chy theo, nh trong ch m mng: Tay cm bu ru nm nem, mng vui qun ht li em dn d (ca dao): M vui nn qun ht tt c nhng li em dn d trc khi ra i. Cng danh mng m, y ton l nhng a ngy th: Nhng ngi m mi theo cng danh, m chm trong cng danh, l nhng ngi ngy th. Tu hc, ta c mc ch cao ln hn nhiu, hn c danh c li. S thnh cng ca ta phi l s thnh cng ca mt bc gic ng. S thnh cng ca ta l ch thc hin c s vng chi, thnh thi v an lc trong ta; s thnh cng ca ta khng phi l lm mt ci cha tht ln, c lu vng in ngc, c nhng con rng trn mi cong. S nghip ca ta khng phi l mt ci bng cp, mt chc v, d l chc v gio th, ha thng, hay l php ch, hoc vin trng ca mt tu vin. S nghip ca ta l thc hin c s vng chi, thnh thi v an lc trong tri tim mnh. l s thnh cng ln. Ta lm thy cho loi ngi v loi tri. Cn nu chng ta b ht theo ng cng danh th chng ta l nhng ngi ngy th, i tu ri m cn i lo hc i, c u bng c nhn, tin s. l cng danh mng m. Phc tu gm no, chn mi kh nn ngi thc cc. Gm tc l c c hai ci. No tc l y . Ta c c hai ci, v ta c no bi hai ci : Ci th nht l phc, ci th hai l tu. Phc, ting Anh l merit. Tu tc l hiu bit. Phc l khi mnh to ra c nim vui, to ra c hnh

97 | H i T h T m

phc cho nhiu ngi, nhiu loi. Tu l khi ta c c ci thy ca mt v B tt. Chng ta thng ni c hai kha cnh ca s tu hc: Tu phc v tu hu. Tu phc l c phc c, v tu hu l c tr tu. Khi tu c hai ci, ta gi l phc hu song tu. Chia ra lm hai nhng k thc l mt, h c tu tc l c phc, h c phc tht tc l c tu. Phc tu gm no, chn mi kh nn ngi thc cc: Cc c ngha l bit, l hiu. Ch ci mi c th lm cho ta tr thnh con ngi hiu bit, con ngi gic ng. Cn thc cc m hiu l n ng cc l cht! Dng cu , gii chin thp, ngoi trang nghim s tng hy tu; sn h x, nhuyn t bi, ni t ti kinh lng hng c ng v phng din tng, ta c nhng cng tc phi lm. Ch no cn mt cy cu th ta dng cy cu; chng no cn c mt con th ta thit lp mt con . l nhng hnh tu v phc, em ngi ta li vi nhau bng cch xy nhng cy cu v thit lp nhng con , hoc ha gii gia cha m v con ci. Nu ta lm cho cha hiu c con, con hiu c cha, hai cha con m nhau, cng l mt cch xy cu, lm . i qua cu hiu, ti cu thng. Dng cu , gii chin thp. Gii tc l trau di, lm cho n p hn, tt hn. Chin tc l cha, ngi ta gi l cha chin. Ch chin do ch thin m ra, thin mn. Ca chin tc l ca thin. Chin l ting Vit, thin l ting Hn-Vit. Gii chin thp tc l tu b cha v thp. Ngoi trang nghim s tng hy tu. Bn ngoi ta lm cho n p. Ch nghim c ngha l lm p. Sn h x, nhuyn t bi, ni t ti kinh lng hng c. Sn y khng c ngha l hunting (i sn), m l sn sc (taking care), chm bn cho n ln ln. Chm bn ci g? Chm bn nim vui v ci khng k th ca ta, tc l x. H tc l nim vui trong tnh thng, v x l s khng k th trong tnh thng. D thng th ta cng thng, khng d thng th ta cng c thng, gi l x. Chng ta phi chm bn cho hai ci c h v x.

98 | H i T h T m

Sn h x, nhuyn t bi. Nhuyn tc l lm cho n mm mi hn, p hn. Thng yu l mt ngh thut. Ban u n cn hi cng, hi c gc cnh, nhng t t n s trn, s mm, s d chu. Nhuyn t bi l lm cho lng t v lng bi mm mi, nhu nhuyn. Ni t ti kinh lng hng c. Ni y l bn trong. Bn ngoi th lm cho n trang nghim, bn trong th lm cho n t ti. T ti tc l t do. T do l bn cht ca t, bi, h v x. Kinh lng hng c. Kinh lng tc l tm kinh. C ngi phin m l kinh rut. Nhng ng ch ca n l kinh lng, tm kinh. Sng no chng ta cng c kinh Tinh Yu Bt Nh Ba La Mt a, v chng ta c bng ming. i S khuyn chng ta nn c bng tri tim, c nh th no tm kinh tr thnh mt dng c ph tan nhng phin no trong lng chng ta c c s t do, t ti. Rn lng lm Bt, chn s tua mt sc gii mi; i ct kn vng, cn li phi nhiu phen la lc. Rn lng tc l luyn tm. Hai ch rn lng ny lm cho ta nh ti kinh Tng Nht A Hm, trong Bt ni rng: C mt php, nu khng rn luyn th n to ra rt nhiu au kh v phin no. Php l tm. Nu tm ta khng c rn luyn, khng c tu tp, th tm s gy rt nhiu au kh cho ta v cho ngi. Tip Bt ni: C mt php, nu ta bit tu tp v rn luyn th s gy c hnh phc rt nhiu cho mnh v cho k khc. Php l tm. Rn lng lm Bt, chn x tua mt sc gii mi: Lm Bt, ch cn mt yu t thi, l s gii mi. Gii mi tc l cng phu hng ngy. Mi nh l mi kim, mi . Gii l lm cho mm, lm cho tt. Tm ca ta phi c gii mi, cn cho n th tho th tm khng xi c g c, n s lm cho ta au kh. Tm c gii mi gi l tu. Rn lng l tn, l sc mnh th hai trong nm sc mnh (ng lc): Tn, tn, nim, nh v tu. i ct kn vng, cn li phi nhiu phen la lc. C nhng con sui ngi ta n rng trong ct c vng, thnh ra ai cng n v dng

99 | H i T h T m

nhng ci r ht ct ln, ri ra trong dng nc b ht tt c bi ct, cn li l nhng ht vng. Mun i ct kn vng th khng th mau chng c, phi la, phi lc rt nhiu phen. i ct kn vng cn li phi nhiu phen la lc. La, ting Anh l sort it out. Lc, ting Anh l filter. Xem kinh c lc, lm cho bng tha thy tha hay Kinh tc l nhng li Bt ni. Lc l nhng ghi chp cc li ca ch T. Xem kinh c lc, lm cho bng tha thy tha hay ngha l chng ta phi lm th no cho ci thy ca chng ta ngang bng vi ci hc ca chng ta. Tha thy tha hay l ting Vit ca hai ting Hn-Vit S kin v s tri. Ch s ngy xa ng cha chng ta gi l tha. S tc l i tng. Tha thy l i tng ca ci thy, v tha hay l i tng ca ci bit. Lm cho bng, ngha l c hai ci (ci bit v ci thy) phi ngang nhau. Nhiu khi chng ta bit nhng li khng hiu, tc l phn l thuyt chng ta rt gii nhng phn thc tp chng ta cn thp, ngha l kinh nghim trc tip ca chng ta rt yu. V vy chng ta phi lm cho hai phng din bng nhau. Trng Bt tu thn, dng ma li mt t mt tc Trng tc l knh ngng. Trng Bt tu thn c ngha l knh ngng Bt v tu tp bn thn ca mnh. Dng ma li mt t mt tc. Dng tc l dng li. Ma l ng c, ch c lm lm li d l mt si t hay mt si tc. ca i S l chng ta ng nn khinh thng d l nhng li nh, nhng hnh ng rt nh, nhng li ni bng qu, nu nhng ci khng ph hp vi o, ti v nhng ci ln pht sinh t nhng ci nh. Th d ta p ln mt con kin, v ta cho l khng quan trng, ta b i lm chuyn khc. Nhng nu th vo mt hi, ta pht khi tm t bi i vi con kin v ta ni rng k sau ta s cn thn hn, khng lm nh vy na, lc ta mi i ng trn con ng ca Bt dy. Hoc ta v tnh ni a thiu chnh nim lm cho ngi s em ca ta

100 | H i T h T m

au kh hay ng tm, m ta ngh rng cu ni c nhm nh g v khng cho l quan trng, th khng c. Mi c ch, mi t tng, mi li ni nh nht u l quan trng. Cho rng nhng ci ln mi ng ch , cn nhng ci nh ny khng ng ch , l mt lm li rt ln ca rt nhiu ngi. y l cu ni ca i S: Dng ma li mt t mt tc. Phi bit nhng ci li rt nh ca mnh. Nu hm nay ta khinh thng b qua th sau ny ta s lm nhng ci li rt ln. Cng ni ngn c, chn chng h mt pht ngi lo; lt tha c quan, ma cn tm hi lt lc Cng ni ngn c, chn chng h mt pht ngi lo, tc l i cho n tn cng th gii ca ngn ng, vn c m ng c mt pht lo ngi. C l cu ni, ngn l li ni. Lt tha c quan: phi pht hin nhng phng php cc T dng. Lt lc tc l i ra i vo. Tm hi tc l tm nim cn bn. Chng ta thng b tm nim cn bn lm cho b li, lc ng. V vy chng ta phi nm cho vng v thc tp cho ti ni ti chn nhng c quan m cc T s dng thot ra khi tnh trng m trong tm nim thng ra vo cng ph v qun thc mnh. Tm nim l sinh, dit, thng, on, ti, i, mt v khc. Bt sinh, bt dit, bt thng, bt on, bt lai, bt kh, bt nht, bt d l bt bt (tm ci "khng"). Tm li, ng v phng din ngn c, ta phi i cho n ni n chn, ng cho mt pht no b nhng ngn c lm ngn ngi lm cho ta lo lng; ng v phng din cc cng n, cc thoi u ca cc T, ta phi nm cho vng, phi thc hnh cho thu sut ng b in o bi tm nim cn bn.

Gio Php
1- thc ca chng ta hay nm bt, vng nim ca chng ta nhiu nh mt khu rng, cho nn chng ta phi hc kim sot khng b tro c.

101 | H i T h T m

2- Mt ngi c hiu bit, gic ng l mt ngi gm c phc v tu (ngoi trang nghim s tng; h, x, nhuyn t bi, ni t ti), v c c hai phng din thy (s kin) v bit (s tri) ngang nhau. 3- Trong cuc sng hng ngy, chng ta ch khinh thng n mt li nh. Tm ca chng ta cn phi c gii mi v nhiu phen la lc, th khi s dng mi hp vi o c.

102 | H i T h T m

Hi Th Chn
Hi Th Chn
Vy cho hay: C quan t gio, tuy khc nhiu ng, chng cch my gang. Chn s ni t sau M T; t qun thu trc Tiu Hong. Cng c ton v, tnh chp si cng thm li; quch nhin bt thc, tai ngu mng t cn vang. Sinh Thin Trc, cht Thiu Lm, chn di chn non Hng Nh; thn b , lng minh knh, by d mt vch hnh lang. Vng lo chm mo, lt try lng nga th ta; thy H khua ch, tr xem tr nh con ging. Ch L Lng go mc qu a, chng cho m c; s Thch u trn ht tc, khn n tha ang. Ph to ct c, p xung du thing thn vt; Cu Chi d ngn, dng i np c ng ang. Li gm Lm T, nng B Ma, trc np tng no du t ti; s t ng oan, tru thy Hu, rn n vit hm s nghnh ngang. a phin t, ct trc b, nghim k hc c quan nh nhn; x hn cu, cm mc thc, bn thin ha chc mc khoe khoang. Thuyn t r cho, dng xanh cha cho tn ty; o Ng ma ht, cn ma dng thy qui qung. Rng Yn lo nut cn khn, ta xem chn l; rn ng Tn ngang th gii, ngi thy t giang. Cy bch l lng, thc ra trc phi phng Thi bch; bnh inh thuc ha, li tr sau li hng thin cang.

103 | H i T h C h n

Tr Triu lo, bnh Thiu dng, by thin t hy cn i kht; rung To kh, vn Thiu tht, chng np tng nhng lu hoang. Gieo b ci, ny bng n, nhn mang mi nt; lc o hoa, nghe ting trc, mc v m sang.

Bnh Ging
Trong Hi ny c nhiu in tch, v chng ta s c c hi nghe mt s cng n v nhng truyn thuyt v cc v t s thin Trung Hoa. Vy cho hay: C quan t gio, tuy khc nhiu ng, chng cch my gang. Vy cho hay ngha l cho nn chng ta bit rng. C quan l nhng then my (devices). C quan t gio tc l nhng then my, nhng bin php, nhng phng tin m ch t s dng tho g nhng ci kt trong tm ta. Tm ta c nhng ch kt, v thy ta l ngi th chuyn mn g ri gim ta. Ta sng vi thy th thy c bn phn qun chiu tm ta v bit rng tm ta ang b kt nhng ch no. Nhng cng n, nhng thoi u, nhng ting ht, nhng cy gy, nhng ci , i khi nhng ci p na, u l nhng c quan, nhng then my. Nu chng ta khng hiu l nhng then my th chng ta c th bun, chng ta c th kh, chng ta c th ni rng: "Ti sao thy khng i x vi mnh mt cch d thng?" y khng phi l vn d thng hay khng d thng. y l vn g kt cho ta. Tuy khc nhiu ng, chng cch my gang: C nhiu phng php rt khc nhau, nhng chng cch my gang, ngha l tuy khc nh vy nhng chng xa nhau bao nhiu. Gang l gang bn tay. i khi n ch cch hai gang hoc mt phn t gang thi, ngha l cc phng php tuy rt khc nhau, nhng k tht chng ging nhau mc ch, phng php. Chn s ni t sau M T; t qun thu trc Tiu hong.

104 | H i T h C h n

Chn s ni t sau M T ngha l chng ta ch nn ni nhng g xy ra t thin s M T tr v sau. Ngha l chng ta hy duyt li mt s nhng c quan m cc v t s thin dng, bt u t thin s M T. M T o Nht sinh nm 707, tch nm 786. M T o Nht cng vi thin s Thch u Hy Thin, l hai v thin s rt ni ting vo thi . Ngi ta gi hai v l Long Tng, tc l con rng v con voi ca thin mn, c ngha l nhng thin s c tm c ln trong ca thin. t qun thu trc Tiu hong: Tiu hong tc l vua Lng V . Vua Lng V sng trong thi i Nam Bc triu. Vua l ngi c gp thy B- t-Ma khi thy va Ty Trc sang. Lng V tn l Tiu Din cho nn c gi l Tiu hong. Vua Lng V ban u sng o Nho, nhng v sau rt tn sng o Bt. Vua hc hi v hnh o rt nhiu. V vy khi nghe ting t B- t-Ma n nc Lng th vua mi ti tip kin. Cng c ton v, tnh chp si cng thm li; quch nhin, bt thc, tai ngu mng t cn vang. Cng c ton v tc l khng c cng c g ht! l li tuyn b ca thy B- t-Ma. Trong cuc i thoi gia vua Lng V v thy B- t-Ma, vua hi: - Trm xy c rt nhiu cha, t c rt nhiu tng v c rt nhiu tng ni, xin hi c c cng c g chng? Ging nh vua Lng V ch i mt li khen ca thy B t Ma. Ai ng thy tr li l chng c cng c g ht. l mt go nc lnh m thy di ln cho vua. Ging nh by gi c mt s ch hay s c no hc bn nm nm Lng Mai, thy mnh kh gii, n khi nghe thy ni: "Con cha bit g ht!" th s ch hay s c chu khng ni.

105 | H i T h C h n

Tnh chp si cng thm li ngha l khuynh hng hay thi quen b kt lm cho tnh si m ca ta (v minh) cng ngy cng ln. Khng T ni rng: Bit rng mnh khng bit l bt u bit ri. Cn ngi ni mnh bit ri tc l ngi cha bit! V vy bn ch cng c ton v ging xung nh mt ci ba, ha may vua c th thot ra c nim rng vua l v B tt tng ng h Pht php trong cc nc Pht gio, nh vua c xng tng l H quc Nhn vng, l mt v B tt. Trong cc cha Vit Nam cng nh Trung Quc, mi ngy rm, mng mt c l chc tn cu nguyn cho nh vua, v l v B tt H quc. By gi c mt ng thy cha b v no va n qua li dm ni rng vic lm ca vua chng c cng c no c, cho nn vua rt gin! Quch nhin, bt thc, tai ngu mng t cn vang: Quch nhin c ngha l mnh mng, nh l ho nhin. Bt thc l khng bit. Trong cuc i thoi vi thy B t Ma, vua hi: - nht Thnh l g? nht l cao hn ht. l s tht, khng th no b gy c. Thnh tc l chn l thing ling, ting Anh l Holly truth. Ti v vua cng hc kinh, cng bit c nhng chn l tng i v chn l tuyt i. Vi cu hi vua cng mun trnh by, khoe khoang ci hiu bit ca mnh. Ging nh c v thin sinh ln hi thin s Triu Chu rng: "Con ch c Pht tnh khng?" C cho thin s hay rng mnh cng bit tt c mi loi u c Pht tnh. Cho nn cu hi khng phi l cu hi, m ch l mt cch khoe vi thin s rng mnh cng bit mi loi chng sanh u c Pht tnh. Bit vy cho nn thin s Triu Chu tr li: "Khng c!" Nu thin s ni: C, con gii lm! th v thin sinh u c ln ln c! V cng chp thm mt nim na! Nghe nh vy, v thin sinh b tht in bt o, khng bit bm vu vo u na. l ngn ng ca thin. Trong cu hi u ca vua Lng V , thy B- t-Ma cho mt go nc lnh (cng c ton v). Trong cu hi th hai, thy tr li: "Quch nhin v thnh!" Ngha l "chng c ci g l thnh!" V

106 | H i T h C h n

 l go nc lnh th hai. Quch nhin l mnh mng. V thnh l khng c g thing ling ht, ti dch l absolutely nothing Holly, tuyt i khng c g gi l thnh c. Ti v vua b kt vo ch thnh (s tht tuyt i) cho nn cu tr li ca thy B t Ma l g ci kt ca vua. Ngc vi thnh l phm , l s tht ngoi i, cn gi l tc (s tht tng i). Khi hc Pht, ta thng ch thch ni n s tht tuyt i (bn mn) hn l tng i (tch mn). C hai ci, ti sao ta li khng chn ci oai hn? Vua cng nh ta vy thi, ch a ni chuyn bn mn! Cng nh khi ni: Th no l php thn thanh tnh?. Tu Trung Thng S ni: Nc tiu ca con nga l php thn thanh tnh!. l c quan t gio. Ti v ngi hi b kt vo ch thanh tnh, b kt vo lng nguyn. Php thn th lm g c d, c sch m ni php thn thanh tnh? i tm ci thanh tnh ngoi ci khng thanh tnh l mt li lm rt ln. Thnh ra v thin gi b kt vo nim thanh tnh c Tu Trung Thng S dng mt ci then my gi l vng nc i ca con nga m tho g. Cn vua Lng V b kt vo nim thnh c thy B- t-Ma dng ci then my gi l V thnh tho g. Sau khi nghe nh vy (quch nhin v thnh), vua vn cha hiu c, bn hi: - Vy ngi ang i thoi vi trm l ai vy? Ngi l ai m li dm ni ra nhng cu khng ng vi kinh sch nh vy? Ci c th l nh vy. B- t-Ma tr li: - Bt thc. Bt thc l khng bit. y l go nc lnh th ba! Hai ch bt thc ny tr nn rt ni ting. Nu chng ta i vo cc thin vin th th no cng tm ra hai ch bt thc c vit pha di ca bc tranh v B- t-Ma. Tranh i tm thin vin no cng c. Nhng rt cuc nhng cu ny cng lm cho ngi ta b kt rt nhiu.

107 | H i T h C h n

T khi B- t-Ma qua Trung Quc, thy to ra ba ci by, v khng bit bao nhiu ngi Trung Hoa v ngi Vit Nam b kt vo ba ci by . Ti v ta dng ci then my g gim cho ngi ta, nhng i khi ngi ta li kt vo ci then my ca ta! V d c cu b khng thy mt trng. N ni trng u m s ng Lng Mai c ni n trng hoi. Th s ng mi a ngn tay ch v hng mt trng. Nhng cu b lm tng ngn tay l mt trng nn ni: Trng g m k vy? V vy cho nn nhng then my tr thnh i tng ca s thc tp, v chng ta phi c kh nng t chy nhng then my ny. Cn nu chng ta ch l nhng ngi hiu tho, thy ni g nghe , khng dm sai li, th chng ta li kt thm mt ln na! V vy ngi thin sinh l phi thng minh. Lc thin s Triu Chu cn ti th, c mt thin sinh n hi ngi: - Bch thy, ch ch ca thy t-Ma khi qua Trung Quc l lm g? Ti v cu hi rt ph thng trong thin gii, n tr thnh mt cng n rt ni ting. Thin s thy s ch ny theo i phong tro cho nn thin s chn qu. Thay v tr li, thin s hi: - Ch c thy cy tng trc sn khng? (nh tin bch th t) nh tin l trc sn. Bch th l cy tng. trc sn c my cy tng rt p, vy m s ch i ra i vo khng thy n, ci u ch b kt vo chuyn thy t-Ma qua y lm g! Sng khng c thc, khng thy c ci p, khng thy c ci mu nhim, khng v c qu hng ch thc m ch b kt vo nhng nim v gio l, cho nn thy Triu Chu mi nhc s ch nhn cy tng trc sn. Thnh ra cy tng l mt ci then my. Khng bit s ch thc tp ra lm sao, hay l v ngi thin v ni: Cy tng, cy tng, cy tng, cy tng trc sn! C th s ch s hnh ng mt cch thiu thng minh nh vy! u bit c!

108 | H i T h C h n

 i ny c nhiu ngi thc tp nh vy . Ming nim Nam m A Di Pht, nhng trong lng th khng c Pht, ch c nhng phin no. Cng ging nh khi tng Lng Nghim hay Bt Nh vy, nhiu khi ta ch bit ch trng ti m iu nh ht vy thi, ch trong tm ta khng c nh, khng c nim. Nhng ci tr thnh nhng ci kt ca ta. Thnh ra chng ta ng ci. i khi ta cng chnh l s ch , s c , ta cng ang b kt vo cc then my ca cc v t s. Cc v c bit rng cc v lm kh chng con khng? Cc v lm ra nhng then my v by gi chng con kt cng vo nhng ch . M ca cc v l g cho chng con khi kt. Ai d chng con kt mt ln ri, li kt thm mt ln th hai. nh tin bch th t tr thnh mt cng n rt ni ting trong tnh H Bc. Ri ni ting lun c nc Trung Quc. Cho n ni c mt thy cch ti my ngn cy s, nghe ting cng n Cy tng trc sn mi ly lm thch th, chng gy ln ng i ln min Bc gp thin s Triu Chu m hi cho ra cng n Cy tng trc sn. Nhng ri thay, khi ti c cha ca thin s Triu Chu th thin s tch ri. Bun qu ng khc than, nn c ngi mch nc: - Thy tch ri th ti tham vn vi t ln ca thy. ng ta mng qu, vo gp v ch ta v ni: - Bch ngi, xin ngi cho con bit th no l cy tng trc sn. Thy ch ta ni: - Cy tng no vy? Ti u c nghe ni n cy tng hi no? V tng khch ngc nhin ht sc, ti v ci cng n Cy tng trc sn n ni ting cho n ni tt c nc u nghe, m ti sao ngay cha gc, v ch ta li khng nghe ni ti cy tng trc sn? l chuyn khng th no tng tng c!

109 | H i T h C h n

- Thy khng bit h? C nc ni ti chuyn , m ngay ti cha chnh ny thy li khng bit c chuyn , th con khng th no tin c! ng u bit rng thy ch ta ang mun g kt cho ng. Thy ch ta bn nhn vo trong mt ca v khch tng v ni: - Thy ti cha bao gi ni ti cy tng trc sn c, thy ng vu oan gi ha cho thy ti nh vy. V khch tng hon ton mt phng hng, khng bit lm g c! Thy ch ta rt thng minh, thy bit rng v khch tng ny b kt qu su vo ci cng n cy tng, cho nn thy tm cch g gim cho ng ta. B ngoi th ging nh thy ni lo hay thy tht s khng bit, nhng k thc thy bit rng bit bao nhiu ngi ng qu, b kt vo cng n cy tng. Nm ngoi khi thy tr Lng Mai chng ti gn 20 ngi n thm cha ca thy Triu Chu H Bc, bc vo th thy trc cng tn cha l Bch Lm T. Bch tc l cy tng, Lm l rng, Cha Rng Tng. Ti quay li ni vi cc thy, cc s c: - Mt cy tng m ngi ta cht ri, ngi ta kh v kt nh vy ri, nay l mt rng tng th ngi ta s kh bit bao nhiu m k! Ti thm cha Bch Lm, ti ni mt php thoi cho i chng cha v ti tm cch n tt c nhng cy tng i. Ti ni rng chng ti xa ti khng c qu g ln, ch c ci ca li y. Qu v nn ca ht tt c nhng cy tng y i! l gip T, l c hiu vi T. Bt thc l khng bit. Ngi i din vi trm l ai vy? T tr li: Ti khng bit! Sau bui m thoi th c hai bn u khng cm thy hi lng, v thy B- t-Ma b nc Lng vt sng sang nc Ngy. Sau Lng V thut li cuc i thoi cho mt ng quan tn l Ch Cng. Ch Cng hi: - B h c bit ngi l ai chng?

110 | H i T h C h n

Lm nh l ng c bit! Vua Lng V ni: - Khng bit. Ch Cng ni: - l hin thn ca c Quan Th m B tt, i sang y truyn tm n ca Bt. Nghe ni nh vy, vua Lng V hi hn, bn c mt phi on ui theo mi thy B- t-Ma tr li. Ch Cng mi ni rng: - Tu b h, v ch! D tt c my trm triu dn nc ny, ui theo khc lc cha chc ngi tr li, hung h l gi mt phi on. Vua nghe vy nn khng gi phi on na. l nhng iu c ghi chp li trong sch. Khi nghe nhng cu chuyn nh vy chng ta phi cn thn, ti v cu chuyn c th l mt ci then my; c th n khng phi l s tht m n ch phn nh nguyn ca ngi k chuyn gip ta tho g mt ci kt m thi. Nu li thi th chng ta cng s b kt vo ci lun! D lm, chng ta sinh ra l b kt m, phi khng? Khi nghin cu s liu, ngi ta thy rng Ch Cng qua i nm 514, m B- t-Ma mi n nm 520 mi bc chn vo t Ngy. Vy th lm sao c v ny xy ra? Thnh ra khi nhn vo cng n ny, chng ta phi xt ci tm ca ngi k chuyn, ch ng b kt vo ci nim y l chuyn c tht xy ra. Chng ta cng ng vi tin vo nim Lng V l ngi nh th , v B- t-Ma l ngi nh th kia. Cha chc l ng. Khi B- t-Ma vt sng i ln min Bc nc Ngy th T khng tip xc vi ai ht. Sut chn nm ngi ngi quay mt vo vch. Ti sao li phi ngi quay mt vo vch n chn nm? l cu hi m ti t ra. Nu qu tht ta gic ng ri, ta c nim vui, ta c tu gic, ta c hnh phc ri, th ti sao khng dng chn

111 | H i T h C h n

nm ha m li ngi quay mt vo vch? Hay l v vua Lng V hi mt cu m T khng tr li c: Ngi ngi trc mt ti l ai? Khng bit! Ch khng bit c th l rt thnh tht! Ti cha tm ra c ti. V vy m ti phi ngi n chn nm tm ra ti! Chng ta l hc tr, chng ta l thin gi, chng ta phi dng tr tu ca chng ta, ti v ta u c g na? Ta ch c s qun chiu v tr tu ca ta. Ta u phi l tn m ai ni g cng phi nghe. Rt nhiu iu trong kinh sch, trong cc b lun, i khi tri chng nhau, ti sao chng ta phi gnh ht tt c nhng ci trn hai vai ca chng ta? Chng ta phi c t do, phi c kh nng qun chiu. Ti sao T vo nc Ngy ngi quay mt vo vch trong chn nm? Nu khng phi l gii quyt mt ci cng n, mt ci then my m do chnh Lng V a ra? Ai ng vai thin s trong cu chuyn ny, Lng V hay B- t-Ma? Xin mi i chng tham kho. Sau , v t B- t-Ma ngi cu nin din bch, cho nn ngi ta gi T l ng B La Mn ngi quay mt vo vch. Chn nm sau mi c mt thin sinh tn l Hu Kh i ti, nhng l chuyn ca hi sau phn gii. By gi chng ta tr li vi Hi th Chn. Cng c ton v, tnh chp si cng thm li. Quch nhin bt thc, tai ngu mng t cn vang: Tai ta l tai ca ngi ngu, tc cha phi l tai c th nghe v hiu c, gi l tai ngu. Cu trn l tnh chp, cn cu di l tai ngu. Mng l mt t c, c ngha l nghe. V d nh trong cu Mng tin xit ni kinh hong tc l nghe tin th xit ni kinh hong. Tai ngu mng t cn vang c ngha l ci l tai u m ca ta khi nghe nhng ch th m hng ca n cn vang li trong u ta: no l Cng c ton v; Quch nhin v thnh; Bt thc v.v..., nhng ting di li trong l tai ngu ca ta v chng li vi ta rt lu! Nu thng minh th ta c th s dng c nhng ch lm phng tin g kt cho mnh. Sinh Thin Trc, cht Thiu Lm, chn di chn non Hng Nh; thn b , lng minh knh, by d mt vch hnh lang

112 | H i T h C h n

Sinh Thin Trc, cht Thiu Lm, chn di chn non Hng Nh, tc l ni v t B- t-Ma, s t ca thin tng Trung Quc. Ngi sinh bn nc Thin Trc, cht cha Thiu Lm, v c chn mt cch khng k lm chn ni Hng Nh. Ni Hng Nh rt ni ting. Ngi ta n rng sau khi chn thin s ri th c ngi gp thin s ang vt bin tr v n v ch mang theo c mt chic dp. Cho nn ngi ta ti chn ni Hng Nh, o ngi m ca ngi ln, gi np hm ra th khng thy nhc thn ca thin s m ch thy c chic dp th hai m thi. l nhng truyn k ngi ta xy dng chung quanh nhn vt B- t-Ma. Tc l ngi khng cht, ngi tr v Thin Trc. Trong khi thin s Thng Chiu tr li lc t hi: - Bch thin s, mt ngi c o nh thin s m cng phi ty cht i nh th tc hay sao? Tc l ng ta mun so snh B- t-Ma lm c nh vy th thy ca mnh c lm c nh vy khng. Thin s Thng Chiu ni: - Ti v ta mun ging nh mi ngi cho vui! cng l mt cch tr li. Thin s Thng Chiu khng mun ni nhng chuyn kia l chuyn ngi ta ba t ra, khng ch li g c. C thin s cn ni: ng nghe nhng ting ch sa trng lm g cho mt! H t ra nhng chuyn ! V d nh chuyn t ci tht ca t s, ban m ti thy nh ho quang chiu ra! l nhng iu khng quan trng bng chuyn anh c th g c nhng ci kt hm nay ca anh anh ng c bun, ng c gin, ng c ganh, ng c chp. Lm c nhng ci cn quan trng hn l anh phng ho quang! Ti nu cn nh sng th anh c th mn s em, s ch ci n pin dng! Thn b , lng minh knh, by d mt vch hnh lang Ai cng bit cu ny l ni v t th Su. T th Nm l Hong Nhn, c nhiu hc tr gii, trong c mt v thng ta tn l Thn T. Thn T l mt v gio th ln, thng thay thy ni php thoi
113 | H i T h C h n

cho i chng, v l ngi anh c trong tng thn m ai cng thng, cng mn phc. Mt hm t Hong Nhn ni: - By gi cc con trong i chng mi ngi lm cho thy mt bi k kin gii, ti v thy mun trao truyn ci tm n ca thy cho ngi lm bi k kin gii hay nht. Tc l thin s cho lm bi thi! V ngi no lm c bi k kin gii hay nht s tha k ci php ca thy, s c nhn o C-sa v bnh bt ca thy. Mi ngi u nn nao, nhng c nhiu ngi c mc cm: Sc my m mnh c tip th ci y bt . C nhng thy qu gii nh thy Thn T, mnh sc my m chen vo c! Cho nn nhiu ngi khng chu lm. Thy Thn T cng c lm mt bi nhng thy khng trnh ln, ti v thy thy cc s em thy c nhiu ngi gii m ti sao h khng lm? Cho nn tuy lm ri, nhng thy ct trong ti o. Mt hm t Hong Nhn nhc: - Sao lu qu m cha ai trnh k kin gii c vy? m thy Thn T mi vit bi k kin gii ca mnh ln trn mt tm vch. Bi k kin gii l: Thn th b th Tm nh minh knh i Thi thi thng pht thc. Mc s nh trn ai. Bi k ny c ngha l thn ta nh mt cy B , tm ta nh mt i gng sng. Ta phi lun lun (thi thi) phi (pht) v lau chi n (pht thc). Mc s nh trn ai l ng c cho bi bm bm vo. Nu qu v mun bit thm chi tit ca s kin ny th xin c kinh Php Bo n.

114 | H i T h C h n

Theo ca ti th bi ny hay lm, v n rt thc t. S tu hnh ca ta khng phi l tu tm khng thi m cn phi tu thn na. Khng phi l vn ca thn (sycho) cng khng phi l vn ca tm (soma) khng thi. Vn l tu c hai, thn v tm. Cha bnh cng vy, ta cng phi cha c thn ln tm. Chm sc c hai phn th n d thnh cng hn. l nguyn tc y khoa ngy nay. Khi cha bnh, bc s phi bit ci tm v ci thn ca ngi . Cha bnh tm phi bit v thn, cha bnh thn phi bit v tm. l phng php mi ca tr liu. Thn th b th, tm nh minh cnh i, thi thi thng pht thc, Mc s nh trn ai. Tu l phi nh vy. Mi ngy thng phi phi bi, ng cho bi bm bm vo v phi lau sng i gng ca mnh. Ti v i gng soi chiu cho ta thy. y l cng phu hng ngy. Nh vy ta thy bi ny i i vi phng php tu chnh nim rt hay! ng v phng din vn hc m xt th khuyt im ca bi ny l khng ni g v cy b ht. "Thn l cy b , tm l i gng sng", hai cu ng u vi nhau. Nhng hai cu cht li ch gii thch cu th hai, cn cu th nht th l loi mt mnh, khng lm g c: khng lm nhng ng tc chnh nim, khng n ung cho ng hong, khng a vo thn th nhng c t. l s khim khuyt ca thng ta Thn T. Thnh ra cc thy, cc s c, s ch phi hc cho c bi hc . Sau ny dy t th phi cho h tp thin chy, phi cho h n ung cho cht b nhng ng bao gi n cht c vo. Tuy thy Thn T c ni thn l quan trng, nhng thy khng dy ta lm sao tu thn. Hay thy ngh ch c bn cu lm sao ni ht c? l chng ta thanh minh gim cho thy Thn T! Nu khng , ti sao thy khng cho su cu hay tm cu? Bui sng hm , t Hong Nhn i ngang qua, thy bi ny, T gt u khen hay, ri dy i chng thc tp theo bi ny. Cc s em thy T khen nn ngh rng chc bi ny hay tht. Thng l thy th
115 | H i T h C h n

c k-l lm. Thy ni g th chc l ng, nht l tc gi ca bi k ny l mt v gio th ri. C g ng vc na u! Hn na Ng T cng c ni: Nu chng ta thc tp theo bi ny th chng ta s thnh cng, s c hnh phc, s t o. V chng ta nn em hng trm t ln cng dng bi ny. C chng u rt hnh din v trong i chng c mt s anh rt gii. Chng ta c th tng tng c mt cnh tng rt p: Tt c cc s em, my v di bp cng vy, u ln qu trc bi k , t hng ln, chp tay cung knh. Thy tr vui sng lm! Trong khi , di bp c mt anh chng tn l Hu Nng, khng ln tham d v anh ta bn gi go, chi ni. Nghe n rng anh chng ny khng bit ch, thnh ra c ln cng chu thua. Nghe n thi, khng chc l anh chng khng bit ch! i khi ngi ta ni qu nh vy. Anh chng ny nguyn Lnh Nam (c th l vng Bc Vit hin nay) ln tu hc. Sch s khng ni r, ch ni chng qu Lnh Nam. Khi thy i chng xn xao, c v h hng, c v hnh phc nh vy th anh chng di bp mi hi: - C chuyn g m vui nh vy tha my s anh? My s anh mi ni: - Ch di bp nn ch c bit g u! Chuyn ny vui lm! l vic thng ta Thn T va trnh mt bi k v tt c mi ngi trong tng thn u rt hng khi. Thy c ni rng nu thc tp theo ng bi ny th s thnh cng trong s tu hc, nn mi ngi t hng cng dng. Ti nay chi ni xong, lau nh bp xong, ti s c cho ch nghe. Hu Nng ni: D. Ti hm s anh kia mi a Hu Nng ln v ch vo bc tng nh ngang ri c bi cho Hu Nng nghe, xong ri hi: - Hay khng? Thy Hu Nng ni:

116 | H i T h C h n

- D hay. Em cng c mt bi. Thy kia git ny mnh! Anh chng ny m cng c mt bi k trnh ln! Thy lc u: - Ch mi tu, lm vic di bp, lm sao m trnh k kin gii c? Sc my m ch tranh ua kp vi thng ta Thn T, s anh ca chng ti? Theo li thut li ca kinh Php Bo n th thy Hu Nng ni: - ng nn ch, ng nn c thnh kin nh vy. Tuy l s em khng c bit ch, nhng s chng ng khng ty thuc vo ch ngha. Tnh gic ng th mi ngi u c, ti sao li phn bit Nam Bc, ti sao li phn bit bit ch v khng bit ch, ti sao phn bit mi tu hay tu lu nm? Thnh ra s anh c vit gim bi k cho s em i! Ngi s anh cng chu chi cho nn p li: - Nh vy l s em c can m lm, c ch kh lm, nu sau ny c thy chp nhn v trao truyn gio php th s em nh ti s anh nghe! Trong lc hnh nh i chng i ng ht. Ngi s anh mi bt mt ci gh leo ln, cm cy bt nhng vo da mc, cn Hu Nng th t cy uc nh a ln. Trong nh sng m m Hu Nng c cho ngi s anh vit xung bi k ca mnh: B bn v th Minh cnh dit phi i Bn lai v nht vt H x nh trn ai Bi ny c tnh cch gy g. "Lm g c ci cy gi l cy B ? Lm g c mt ci i gi l i gng sng?" N ging nh l mt li ph nh. Ti v trong kinh in Bt ni rt r l t trc n nay khng c mt vt no tht s l c ht! (Bn lai v nht vt). Nh vy th ci bi bm m anh ni n bm vo ch no?

117 | H i T h C h n

Theo ti, chng ta c th ni mt cch khc, nhn mt cch khc, m ng tip tc nhn v hiu theo cch ca ngi i trc. Trc ht, ta c th ni rng hai bi k ny c th c vit ra di hai nhn quan khc nhau. Mt bn l ni v bn mn, mt bn l ni v tch mn, nh vy khng c ngha l bn mn hay hn tch mn. C th l ng ni g, b ni vt, nhng ng ni cng ng, b ni cng ng. Tht s gia hai bi khng c s i thoi! Tng nh c i thoi, tng nh bi ny b bi kia, nhng k thc hai ngi ng trn hai bnh din khc nhau. Nhng nu ng l gio l chn tht ca Bt th hai bi k phi c lin quan vi nhau. Bn mn l bnh din bn th, cn tch mn l bnh din hin tng. Bn mn l nc, m tch mn l sng. Sng rt khc vi nc, nhng ng thi sng cng l nc. Bn mn vi tch mn tuy l hai nhng chng dnh vo nhau, chng l mt. V d chng ta c bi tp Gin nhau. S anh gin s em, hay s em gin s ch. Theo phng php thc tp ca ti a ra l khi gin nhau v chng ta lm kh nhau, th chng ta phi thc tp bi k m chng ta thit lp ra t gio l kinh Php Hoa Tam Mui: Gin nhau trong tch mn. Nhm mt nhn mai sau. Trong ba trm nm na. Em u v ti u? Khi gin s em hay s ch th phng php thc tp l ta ng ni g ht, ta nhm mt li. Ngi kia ang trc mt ta, ta ght qu tri, ta khng mun nhn thy ngi na, hoc ta sp ni mt cu ngi au cho b ght! Nhng theo php mn ny th ng ni g ht. Nhm mt li, th vo mt hi, ta ni: Gin nhau trong tch mn. Th ra: Nhm mt nhn mai sau. Th vo: Trong ba trm nm na. Th ra: Em u v ti u?

118 | H i T h C h n

Ch cn nhm mt li m qun chiu trong ba trm nm na ta s nh th no v s ch ca ta s nh th no? Lc c hai ngi u tch mch, u tr v bn mn. Ch cn th nh vy my hi th mi gin hn u tan bin c, v iu ta mun lm trong lc l ta mun m ly s ch hay s em ca ta m thi. Ti v gin nhau nh vy l di v cng! C c thi gian sng vi nhau di nh sng mt tri, c thy, c bn, c con ng thin hnh, c nhng bc chn thnh thi m khng tha hng li i gin nhau nh vy l ung qu chng! Vy th bn mn l thi gian v cng v khng gian v bin. Cn tch mn l gi pht hin ti. Khi thc tp nh vy, ta tip xc vi bn mn, v t nhin ci tch mn ca ta tr nn ti sng hn, d chu hn trc. Thnh ra bi k kin gii ca thy Thn T c vit ra trn bnh din tch mn (historical dimension), cn bi k ca thy Hu Nng c vit ra trn bnh din bn mn (ultimate dimension). V vy cho nn em hai bi so snh vi nhau, cho rng bi ny hay hn bi kia, l chuyn lm khng ng. Cch nhn ny c th l mt s sa cha li cch nhn sai lm c t hng ngn nm nay. Bi k ca thy Hu Nng cng ng v gio l, ng vi ci nhn ca Bt Nh v Khng Qun. Nhng thy Thn T cng ng. Theo ti, bi ca thy Thn T c ch li hn cho s thc tp hng ngy ca ngi tu, n thit thc hn. Cn bi ca thy Hu Nng d a chng ta vo th gii ca h lun, ca khi nim. Chng ta phi em ci thng minh v quyn t do ca chng ta ra qun chiu, ng b nh hng, ng b uy hip bi thy, bi cc T. Ti v cc thy, cc T c ci nhn ca cc v, ta phi c ci nhn ca ta. Cc thy cc T s ng vi ta v chuyn . Ta khng phi l mt tn n l. Tu l c t do nhn thc ca mnh. Ta cng lm Thy lm T c, ta cng lm Bt c. V vy cho nn nu ta hc theo thi quen ch l n l thi th khng bao gi ta p ng c n ca Thy v ca T.

119 | H i T h C h n

Thnh ra trong tm thc ca nhng ngi thin sinh, h ni bi ca thy Hu Nng hay hn, l bi t o, v h bc b bi ca thy Thn T. l mt sai lm rt ln! H c th thp hng cng dng bi ca thy Hu Nng, nhng h khng th khng thc tp bi ca thy Thn T! Chng ta tuy l con chu ca Nam tng, nhng ta khng k th Bc tng. Bc tng l Thn T, Nam tng l Hu Nng. Ngi ta thng ni Nam Nng, Bc T. Ta l con chu ca Nam Nng, nhng ta cng l con chu ca Bc T. Bc T khng phi l i lp vi ta. Phi nh vy th ta mi vn ln c. Tng thn ca t Hong Nhn cng cha hay lm. Ni vy m ta khng s mang ti. Ti v chnh ngay tng thn ca Bt thnh thong cng c nhng b bi, v tng thn ca Bt c lc cng b chia ra lm hai, chng i nhau. Chng ta phi nhn vo s tht, chng ta phi nhn vo tng thn ca t Hong Nhn v thy rng h cha ton bch. Trc h t hng cng dng bi k ca thng to Thn T. Nhng bui sng thc dy, h thy c mt bi khc, c rng ng, ri ni bi ny hay hn bi kia, ri th xn xao, bn tn, nh ci ch. Khi nghe n nh vy, t Hong Nhn t trong phng trng i ra v hi: - G m n qu vy cc con? - D khng bit ngi no va vit thm mt bi k m gh gm qu. Hm qua chng con tin bi k kia l s mt, nhng hm nay chng con thy bi k ny cn hay hn! T Hong Nhn ni: - Bi ra sao c cho thy nghe coi. Bi ca ai vit vy? C ngi tha: - D ca s ch gi go di bp, ch cha c th sa di m ch ang tp s xut gia thi. Khi c ln, theo li ghi chp li, T thy bi k ny l chng o, nhng s ng chng v s mt uy tn ca Thng ta Thn T (v

120 | H i T h C h n

Thng Ta tu my mi nm nay, by gi b mt tn n em v danh tiu tt, mi ti c my thng, nh ng th cn th thng g ca thin vin na!), cho nn T ni: - Bi ny cng tm c, nhng lm sao bng bi kia? Cng cha chng t. Ri T ly chic giy rm xa bi th hai i. Cha chc T lm nh vy. Chng ta hy cn thn. Ti khng tin rng t Hong Nhn lm nh vy. y l qua li thut li ca nhng ngi sau. Chng ta sng trong nhng truyn k th rt nhiu, cn s tht th rt t. Chng ta phi khn kho mi khi b kt. Ti v cn rt nhiu chng th khoa hc cho chng ta thy rng c nhng thu dt ca Nam tng a li uy tn cho Nam tng v trit h uy tn Bc tng, nhng thu dt khng n khp vi nhng s tht ca lch s. Chng ta nn nh rng chng ta ang nghe mt cu chuyn. Chng ta ng vi tin ngay rng nhng chi tit ca cu chuyn l phn nh nhng s tht xy ra. Phi cao cnh gic lm mi c. Tuy n c th khng phi l s tht, nhng l t tm ca mt con ngi ni ra, v chng ta ang nhn vo tm ca ngi k chuyn. Tm ca ngi k chuyn l mt s tht. Khi nghe mt cu chuyn, chng ta phi tnh to, phi nhn vo cu chuyn v phi thy cho c tm ca ngi k chuyn m ng vi tin vo nhng chi tit. Vy th ngi k chuyn ni rng t Hong Nhn tuy thy bi k th hai phn chiu c s c o, s gic ng, nhng T khng cng nhn trc i chng, ti v T s nguy cho tnh mng v s an ninh ca Hu Nng. (Hay l T s thng ta Thn T bun?) T s ci g m T ly chic giy rm ca mnh xa bi ca Hu Nng, v ni bi ca ch Hu Nng cha t o? S tht nh th no th chng ta khng bit. y l chuyn c k li trong kinh Php Bo n. Thy Thn T c th gii, thy Hu Nng c th gii, nhng trong tng thn c nhiu k th, c nhiu ganh ght, c nhiu s a dua. C nhin l c th c nhng cht thnh trong tng thn, nhng
121 | H i T h C h n

nhng cht phm trong tng thn qua cu chuyn c hin ra rt r. T Hong Nhn ni: Bi ny cng cha thy o, ri ly chic giy rm m xa i. Chng ta hy qun chiu cho k, ng vi ln n, ng vi ch trch, n c th th ny, c th th kia, n c th c by t ra gy uy tn cho Nam tng. Chiu hm , T i xung nh bp v thy Hu Nng ang gi go. T khng hi m ch ni: - Ch, gi go cc d con! Go trng cha con? Hnh nh Hu Nng ni d trng ri hay sao , khng quan trng lm. Mi qu v c kinh Php Bo n r. Ri T mi dng cy gy g ba ln ln chic ci . Hu Nng hiu, v canh ba hm , Hu Nng mt mnh t nhp vo phng ca T. Hai thy tr gp nhau. T em kinh Kim Cng dy cho Hu Nng, v trao cho Hu Nng ci o c-sa v bnh bt ca mnh, ri ni vi Hu Nng phi lp tc i v phng Nam hnh o. Nh vy l trong cn phng nh b ca T xy ra mt l truyn ng chui! Ti sao phi nh vy? Ti v tng thn cha c kh nng chp nhn chuyn truyn ng cho mt ngi d nht, cho ngi tr nht, cho ngi khng bit ch g ht trong tng thn! Nu cng khai lm truyn ng, nh vy l tt mt go nc vo nhng v thng minh, nhng v hc thc cao trong tng thn, trong c thng ta Thn T. Mt ln na ti mi qu v tham cu ch ng c kinh ri nhm mt nghe ngi ta ni g th tin ci . Phi dng ci thng minh ca mnh. Ng t cn lm hn th na. T a Hu Nng ra b sng, c mt chic thuyn i sn. T ni: - Thy s a con i mt on ng.
122 | H i T h C h n

Hu Nng tha: - Khi con cn mt mnh v cha cho chng c, th thy cho chng cho con. By gi con cho chng c ri, xin thy trao cho con mi cho. Sau hai thy tr tm bit nhau. Khi v ti tu vin, Ng t ng ca phng li, khng ra n sng. Khng ra n tra, m cng khng ra n ti! Ngi lun my ngy trong phng. i chng xn xao: Khng l thy bnh? Nhng khng dm vo phng lm rn thy. Sau vi ngy th thy khng th no khng vo hi thm, cho nn trong chng mi c mt phi on i vo hi thm: - Bch thy, thy c sao khng, thy c bnh g khng m my ngy nay thy khng ra? Ng t ni: - Thy khng sao ht, ch c chuyn l y v bt i v phng Nam ri. Lc ton chng mi nhn nho ln, v bit Ng t truyn php v truyn y v bt cho s em t l Hu Nng ri. Trong kinh cn ni rng, nghe tin xong, c mt on rt ng ngi ui theo, h t chc mt cuc sn bt Hu Nng cp li y v bt . Nhng chi tit cho chng ta mt nh tng khng my p v tng thn ca Ng t Hong Nhn. Ngi k chuyn tuy c th vi mc ch to uy tn cho Nam tng, cho Ng t v Lc t, nhng k thc bu xu tng thn ca Ng t v chnh bn thn ca Ng t nhiu lm! Ti v nu ta l Hu Nng, ta cng khng hnh din v c mt tng thn nh vy. Qu v ng tng y l chuyn i xa, Thn T ang ngi y v Hu Nng cng ang ngi ngay trong ging ng ny! on ngi i ngy ny qua ngy khc, v cui cng th c mt ngi, ngy xa vn l v tng, ui kp ln i. Nghe ting chn rm rp ui theo sau, Hu Nng mi t y v bt trn mt tng

123 | H i T h C h n

ri chui vo np trong mt bi rm. Vin v tng by gi tr thnh s anh ri, khi ln ti nh i th khng thy Hu Nng u m ch thy y v bt trn tng , nn a tay m ly, nhng khng bit ti sao ci bt nng qu, v phng nhc ln ni! Lc s anh mi ni rng: - Ti n y l v php ch khng phi v bt xin hin gi xut u l din. K li vy khng bit c ng hay khng! C l ti nng bt ln khng ni cho nn mi ni vy. Nn nh rng y l cu chuyn k li thi, khng hn s tht n xy ra nh vy. Chng ta ang nhn vo tm ca ngi k chuyn. Ti tm ca ngi k chuyn l mt thc ti ch khng phi ch c cu chuyn mi l s tht. Cu chuyn ny chnh thc th ni l do t Hu Nng k li v ngi ta ghi chp. Nhng iu ny khng c bng c no chng tht c. C th l Hu Nng v Thn T l hai anh em rt thng nhau, khng c vn , v gi y ti ang c ci cm tng . Nhng nghin cu ca ti gn y cho bit rng hai anh em rt thng nhau, khng c s i lp Nam Bc. i lp Nam Bc l chuyn hc tr sau ny sinh ra, bt u t thy Thn Hi, t ca Hu Nng. Nh vy cng khng hn l ta mun ni xu thy Thn Hi. Khi nghe s anh ni vy, Hu Nng mi xut u l din v gip cho ngi s anh t o v tr v. Khi ngi s anh xung i, gp nhng ngi kia th ni: - Ti xem xt pha ny ri, khng c anh chng pha ny, mnh i pha khc. Nh m Hu Nng thot. Sau Hu Nng phi n trnh mt thi gian, cui cng xut u l din ti mt ngi cha . V tr tr nhn ra y l mt php kh nn lm l xut gia cho Hu Nng.

124 | H i T h C h n

Tt c nhng iu qu v c th c trong kinh Php Bo n. Kinh ny hin c bng ting Vit ln ting Anh. Giai on t t B--t-Ma cho n Hu Nng c th l giai on u ca thin tng ng , gi l giai on thnh lp, ko di ti 250 nm. Trong giai on ny th cc v t s thng s dng kinh in, v cc v khng c tinh thn i lp tng phi, tc l khng c cho tng php mnh l hn ht. Hn na thin tng trong giai on ny cng khng c tch ri vi cc tng phi khc, v lc cng cha gi mnh l thin tng. Chng ta nn bit chuyn ny. Trc khi t B--t-Ma xut hin th c nhng trng phi khc, nhng truyn thng khc thc tp v thin nh l Thin Thai tng (ca Tr Gi i S), Tam Lun tng, cng nh phi thin ca t Tng Hi. Thin ca t Tng Hi xut hin ti Vit Nam vo u th k th III. Thnh ra thin xut hin trc ri khng phi i ti th k th VI mi c thin. Trc , danh t thin dng ch cho nhiu tng phi. Nhng t i ng v sau ngi ta mi cho thin ca T B--t-Ma l thin, cn nhng ci trc khng phi l thin. l s sai lm trong s s dng ngn t. Thi k u l thi k thnh lp tng thin l 250 nm t B--tMa cho n sau Hu Nng. Thi k k tip cng l 250 nm, gi l thi k pht t ca tng thin. Thi k ny bt u t thin s Thanh Nguyn cho n cui i ng. Gi l Ng i. Th k th VII, th VIII v gia th k th IX l thi k pht t nht ca tng thin Trung Quc. Cc thin s ln, nhng long tng ca thin, xut hin trong thi i ny nh l M T o Nht, Thch u Y Thin. Thi k ny, nhng then my c thit lp rt nhiu, rt linh hot, nh s dng ting ht, cy gy, pht trn, i khi s dng c ci m, ci thi, ci chn p, s dng cng n, thoi u, v theo tinh thn tc tm tc pht, hay bnh thng tm th o (ci tm bnh thng l o). Trong thi k th hai, ch trng l "gio ngoi bit truyn, bt lp vn t", tc l thin tng ca chng ti khng cn ti kinh in; thin tng ca chng ti c Bt truyn trc tip t tri tim Ngi sang tri tim thy Ca Dip, ri thy

125 | H i T h C h n

Ca Dip truyn t tri tim thy sang tri tim ca thy A Nan... cho n thy B--t-Ma. Khi sang Trung Quc, t B--t-Ma ly tim mnh n vo tim ca t Hu Kh... Gi l truyn tm n. Tng thin trong thi k ny rt coi thng s hc tp v nghin cu. Trong khi tng thin thi k th nht th cc t s dng v trch dn kinh in kh nhiu, nh kinh Lng Gi, kinh Kim Cng... Thi k th ba ko di vo khong 320 nm, thi k ny thin tng khng c thnh hnh nh trong i ng na, gi l thi k th thnh. Trong thi k ny th tng Lm T chia thm ra hai phi l Hunh Long v Duyn K, v to ra ci th Ng gia v Tht tng. Ng gia l nm tng phi, v tht tng l by tng phi thin. Trong thi k ny, phng thc gio ha v thc tp i khc. Thin tng hi yu, cho nn c khuynh hng Thin Gio Nht Tr, bt u s dng kinh in li v khng nhn nhng tng phi khc bng con mt nhn xung na. Thi k th t l thi k suy i ca tng thin. Thi k ny ko di 450 nm, qua nhng thi i vua Nghiu, vua Thun cho n vua Cn Long. Thnh thong c mt vi thin s sng ln, nhng khng th no so snh c vi cc v thin s vo i ng. l s lc v bn thi k ca tng thin. By gi xin tr li vi Hi th chn ca bi C Trn Lc o: Vng lo chm mo, lt try lng nga th ta; thy H khua ch, tr xem tr nh con ging Vng lo tc l thin s Nam Tuyn Ph Nguyn, sinh nm 748 v tch nm 834. Nam Tuyn (c php t thin s M T) gio ha cha Nam Tuyn v l thy ca thin s Triu Chu. Thin s Nam Tuyn chm mt con mo t lm hai khc. V con mo cho n ngy hm nay vn cn au! Hm , cc v th ta ca hai c x trong cha Nam Tuyn tranh nhau mt con mo. Bn Ty ng c mt chng, bn ng ng cng c mt chng. Khng bit ti sao hm li c s tranh chp

126 | H i T h C h n

gia hai c x v mt con mo. Lc ang c s tranh chp th thin s i ngang qua hi: - Vic g vy? Ngi ta mi k li chuyn tranh chp v trnh con mo ln. Thin s ni: - Qu v phi ni ln mt cu, nu khng ti s chm con mo ny t lm hai on! Cc v trong hai c x khng ai m ming ra c ht, v chnh hai v th ta cng cng ming khng ni c g c. V vy thin s buc lng phi chm con mo lm hai khc! Cu chuyn ny c truyn i khp nc. Ngi th ph phn cch ny, ngi th ph phn cch khc, v n truyn li cho n ngy nay. C ngi ni thin s Ph Nguyn c o ri, thnh th con mo m thin s chm lm i s c ha sinh lm ngi, v thin s khng c ti tnh g c. C ngi ni ti sao thin s l ngi tu, hn na l bc thy m li st sanh? C ngi ni thin s vt ra ngoi vng qu bo ri thnh ra thin s lm nh vy l ngi v mo. Rt l lng xng. V gn c 1000 nm nay bit bao nhiu nc ming ra v cu chuyn Vng Lo chm mo. Ngi no nghe cu chuyn ny cng ngh n con mo m ti nghip, m khng bit rng chm con mo nh vy th c ch li g cho i chng ca hai c x hay khng? Chiu hm , thin s Triu Chu i u v, ngi ta mi k li chuyn xy ra vo bui sng cho thy nghe. Nghe xong cu chuyn, thin s Triu Chu mi ly chic dp ang i di t ln trn u ri i ra khi thin ng. Lc , thin s Nam Tuyn mi ni: - Tic qu! Nu hi sng m thy c mt y th chc con mo khng n ni b git!
127 | H i T h C h n

Chng ta th tng tng thin s Triu Chu t mt chic dp ln trn u ri lng thng i ra sau khi nghe cu chuyn! Con mo ca thin s Nam Tuyn cn . N cn ng vai tr ca n, n cha cht u. Ngi ta thng ch ti s kin thin s chm con mo ra lm hai. Nhn tm hay khng nhn tm? Cch gio ha ca thin s nh th no? Nhng rt cuc th ngi ta thy khng c g thay i trong khng kh ca tng thn ht. Ti v khng c ai trong i chng ni ln c cu no. Chnh hai v th ta ca hai c x cng khng ni ra c mt cu no c! V vy m con mo b hy sinh! Khi thin s Nam Tuyn ni ra cu th to ra mt s cng thng trong chng. Bt buc v lng thng con mo m phi ni ln kin gii ca mnh, nhng rt cuc th tt c u b ng, khng thot ra c, k c hai v th ta. V vy m bt buc thin s Nam Tuyn phi chm con mo ra lm hai on. Mt s tht bi rt ln ca i chng trong hai c x, m cng l mt s tht bi rt ln ca thin s Nam Tuyn. Ti v hc tr nh vy th mnh lnh . Theo thy Thanh T th to ra mt tnh trng khn cp nh vy l cho mt cu ni t tu gic c th vt ra t mt ngi trong i chng. Tnh trng khn trng c to ra, nhng tt c my trm ngi c mt u cht cng, u b ng, v khng ngi no tht ra c mt li no c th cu c con mo! Phng php ca chng ta l chng ta phi nhn vo hon cnh ch ng ch ch ti s kin m thi. C mt im m t ngi ch ti l s tranh chp ca hai c x v mt con mo, nu khng qun chiu v s kin th chng ta khng th no hiu c v cng n ny. Hai c x tranh chp mt con mo, l tnh trng to nn cng n. Con mo ny c th l mt r c chua, mt chic xe Van. Hai c x c th l Xm Thng v Xm H. Con mo cn y nguyn . Khi Xm H ngh rng Xm Thng nh th ny, hay Xm Thng ngh

128 | H i T h C h n

rng Xm H nh th kia, c s phn bit gia hai xm, th bt c mt ci g cng c th tr thnh con mo ca thin s Nam Tuyn ht. C nhng cm th, nhng vui bun, nhng k th xy ra khi ta ngh rng ta l Xm H, cn bn kia l Xm Thng. Hoc ta l s c, cn bn kia khng phi l s c; ta l Ty phng, cn nhng ngi kia l ngi Vit. Tt c nhng ci l nhng ranh gii m ta t ra. T nhng ranh gii do ta t ra , ta s c nhng vui bun, nhng k th, nhng kin, nhng au kh. Thnh ra vn i chng ca cha Nam Tuyn c phi l vn ca qu kh u? V con mo c phi l con mo cht ri u? Con mo ang sng nhn rng ! Cho nn nh s c, s ch no ra bt con mo vo y, chng ta coi th mt mi con mo nh th no! Chng ta nh ngy xa c chuyn mt r c chua phi khng? Mt s c no lm nhng tri c chua tt em ct i, v ra nhng tri c chua khng tt bng, nu n bui chiu hay bui sng hm sau. Nu ta l mt ngi c trch nhim, c thc, th ta u s lm nh vy ht, tc l la nhng tri tt em ct li, cn nhng tri gn h th ta nu cm chiu hm nay. Th nhng c mt ngi khc li ngh rng xm ly ht nhng tri tt i v cho xm mnh nhng tri c chua xu! T mt nim k th, n sinh ra mt cm th gin hn, v n ch l mt vng tng thi, tc l mt tri gic sai lm thi. Ngi kia lm vi tnh cch thng yu, khng k th, nhng v ta thiu tu gic, ta ngh l hnh ng khng thng yu, k th, v t nhin c s tranh chp. V t nhin r c chua bin thnh con mo ca thin s Nam Tuyn! Chic xe Van cng vy. N thuc Xm Thng hay Xm H? N cng l mt con mo ca thin s. Lt dao ca thin s Nam Tuyn c sc bn, c gy au nhc bng lt dao ca nhn thc sai lm khng? Khi dng lt dao ca nhn thc sai lm, ta ct i rt nhiu th: Xm Thng v Xm H ra lm hai khc khc nhau, ngi xut gia v ngi khng xut gia lm hai khc hon ton khc nhau; s em ca ta

129 | H i T h C h n

v ta l hai ci khc nhau. T nhng phn bit khc nhau cho nn ta mi c s gin hn, ganh t v k th. Vy th ngi dng lt dao xn s tht ra lm nhiu mnh, cht nh ci thc ti ra, l thin s Ph Nguyn hay l nhng ngi trong i chng chia ch hai c x? Li dao khng phi l li dao ca thin s Ph Nguyn Nam Tuyn. Li dao l li dao nhn thc ca ta. Trong i sng hng ngy, chng ta bm i sng ca chng ta thnh nhiu mnh. Chng ta cho rng ngi s anh khng d thng vi chng ta, ngi s ch hay s em khng d thng vi chng ta. T m chng ta c nhng nhn thc k th, ganh ght v gin hn. Gi d c mt s ch trong c x pha ng ni rng: - Bch thin s, con mo ny khi qua c x con, n ku meo meo th t nhin con nh rng tt c nhng ngi trong c x bn kia u l s anh v s em ca con. V khi n sang c x bn kia ku meo meo th cc s anh v s em bn cng ngh rng tt c nhng ngi sng trong c x bn ny cng u l s anh v s em ca h ht. Nu c mt s ch ni c nh vy th con mo khng b chm lm hai on! M cu u c kh khn g m ni khng c? Nu ta thc tp, ta thy c nhng ngi trong c x kia l ta, v ta l nhng ngi trong c x kia, th lm g c chuyn thin s Nam Tuyn chm con mo ra lm hai on. Nhng s ch khng c mt trong i chng, nn khng ni ln c cu ni hay mt cu tng t. Thiu g cu! V vy cho nn chng ta phi lm n sao cho kh hn i chng ca cha Nam Tuyn. Nu bt buc c mt ngi no khng c thng tr ti Lng Mai na, th quyt nh phi c pht xut t nhn thc bt nh, nhn thc thng yu. Ngi hay ngi i ta vn thng ngi nh l thng bn thn ca ta. Nh vy mi ng theo s thc tp ca chng ta.

130 | H i T h C h n

Khi mt quyt nh c lm trn nhn thc bt nh, trn tnh thng, th quyt nh s c coi nh s sng linh ng. Cn nu quyt nh ta ch c cn c trn nguyn tc lm vic thi, trong khng c nhn thc bt nh v khng c tnh thng, tc l ta khng c lm theo nguyn tc ca Bt dy. Vng lo chm mo, lt try lng nga th ta. Lng nga tc l ci tm cn c nhng nghi ng, cn c nhng chng ngi. Th ta tc l hai v th ta ca hai c x, ng ng v Ty ng. Lt try, theo t in ca Hunh Tnh Ca xut bn cch y 100 nm, th ch lt ny c ngha l lc qua (filter). Try c ngha l i, ging nh try hi Cha Hng l i hi cha Hng. Lt try l lc qua, i qua. Ch lt ny cng c th c l lt, tc l sn ti, sn qua. y n c ngha l thin s i thu qua ci tm ca hai v th ta. Thin s chm con mo l ti thin s i ngang qua, thy rt r v ci tm cn b kt ca hai v th ta. Khng nhng ca hai v th ta m ca lun c i chng trong hai xm. Thin s Ph Nguyn chm con mo v khi lt qua v thy r ci tm ang cha chp nhng nghi ng, nhng v minh, nhng ci kt ca hai v th ta. Hai v th ta l ai? L ta ! Mi ngi trong chng ta u c nhng chng ngi trong tm. Cn thn! ng trch mc nhng ngi khc. Con mo hm nay n sng dy, qu v hy thng con mo, ng con mo b cht mi ngy mt ln, hay hai ln m ti nghip n. Con mo n ang vi chng ta. y khng phi l chuyn qu kh. Thy H khua ch, tr xem tr nh con ging. Thy H tc l thin s Li Trung trn ni T H, v vy hiu ca thy l T H. Thy c dng mt ci bng trc c x ca thy, vit rng: trong vin ny c mt con ch rt d. Con ch ny c ci u l u ngi. Ci bng l bng ngi. Ci chn ging nh chn ngi. Ngi no ti y m xn xao bn tn th n s cn cht. Thnh ra qu v hy cn thn! Chng ta thnh thong i ngang qua nh c treo mt ci bng v hnh con ch, di c Ch d cho mnh s. Thy T H cng
131 | H i T h C h n

vy. y c con ch rt d, n cn cht nhng ngi a thao thao bt tuyt v l thuyt Pht gio. Thng thng c nhng v du tng ti tham vn v thin, va mi y ca v hay va mi vn ci rm th thy T H ni: Coi chng! Coi chng ch! Thnh ra ai cng git mnh ht! Mt hm khi thy v ti phng trng ca thy th c ngi ng i, v hi: - Bch thin s, ngi ni c con ch, n u? Th thy p: Gu gu! l cu chuyn ca thy T H. Chc cng c nhiu Pht t ti ni l thuyt chn nh, bn tnh v.v... vi thy nhiu qu, cho nn thy chn l tai. Khng lo tu m ch lo ni v Pht php cao siu mu nhim ca phng din l thuyt thi. Ngi b bnh ny nhiu lm. K th ta l mt r danh t m! Cho nn thy mi t ra mt con ch khi no c ngi tun ra mt m l thuyt v Pht php th thy khua ch ui i. Mt bn l chm mo, mt bn l khua ch ra cn. Thy H khua ch, tr xem tr nh con ging. Tr xem tc l chng minh, ch cho thy. Tr nh l ci tr tu ang cn non km. Tuy hc thuc lng rt nhiu, ni rt hay, nhng tu gic khng c g c. C nhng ngi nghe ngi ta ni g th tin lin, gi l nh d. D cng c ngha l ci tm. Tr nh y c ngha l ci tu gic cn non yu. Con ging l ch xa, dng dch ch cn sng, c ngha l con chu. Th h hu cn tc l th h con chu sau ny. Thin s T H xua ch, da ngi ta l ch s cn, ch cho ngi ta thy ci tu gic ca nhng ngi hc tr, ca n con chu ang cn nh b, cn yu km. Ch L Lng go mt qu , chng cho m c. S Thch u trn ht tc, khn n tha ang. y l ni v Thin s Thanh Nguyn Hnh T (660-740). C mt v hc tng hi:

132 | H i T h C h n

- i Pht php l g? Thy hi li: - S ch c bit gi go ngoi ch L Lng bao nhiu mt cn hay khng? Thay v gii thch th no l Pht php, th thy hi li gi go. V go L Lng tr thnh mt cng n. C nhng cu hi c tnh cch c l. Hi c hi. C khi hi khng phi v mun bit m hi trnh by ci kin thc ca mnh. iu lm tn th gi ca hc tr v ca thy rt nhiu. Nu qu v c i t chc nhng kha tu, nhng ngy u ca kha tu thng mnh c nghe h hi nhng cu trn tri di bin nh vy. Khng bit qu v c bit dng phng php ca thin s T H l xua ch ra, hay phng php ca thin s Hnh T l ni chuyn gi go ngoi ch hay khng. Ngy xa cc t dng nhng then my nh vy, nhng phng php nh vy. Ch L Lng go mt qu , chng cho m c. M c tc l mc c, tr gi. S Thch u trn ht tc, khn n tha ang. Thch u tc l ch ca thin s Hy Thin. Thin s Hy Thin dng ci am ca mnh u mt tng ln ti ni Hnh Sn, v vy ngi c bit hiu l Thch u. C mt thin sinh tn l ng n Phong mun tro ln ni tham vn Ha Thng Thch u, th b thin s M T ngn li v ni: Con ng ln trn lm, coi chng . Khi thin sinh ny leo ln th b trt t tht. V vy ngi ta thng ni con ng ln thin s Thch u trn lm, ta c th t nh chi. Ngha l ta phi rt cn thn, ta khng bit chuyn g s xy ra khi ta ti vi thin s. V cu Thch u rt trn tr thnh mt cng n. S Thch u trn ht tc, khn n tha ang. S tc l ch, l tr s. Khn tc l kh. Tha tc l tham vn, tha hi. ang y tc l ch ng. ng ngha l vng chu, gnh vc, tip tc s nghip. Vy

133 | H i T h C h n

th tha ang l nhn chu s mng ca thy tip tc gnh vc s nghip gio ha chng sanh. Cu ny c ngha l ch ca thin s Thch u c con ng ht sc l trn, cho nn rt kh c th ti tham vn v nhn chu trch nhim do thin s trao ph. Ph To ct c, p xung du thing thnh miu. Cu Chi d ngn, dng i np c ng ang. Thin s Ph To hiu l Tung Sn. Thin s thng hay i vi t du hnh trong ni Tung Sn. Mt hm h gp mt ci miu thing, trong c mt ci bp, v dn trong vng thng em tru, b, g, heo ti git v cng thn trong miu. Trong miu c cm mt cy c, tng trng cho v thn miu. Thin s Ph To thy vy rt cy c ling i, ri ly cy gy p xung ba ng to trong miu m dn trong vng dng ln th. Ngi ni: - Ci bp ny l do bn t m lm ra, n c g linh thing u? Sao li bt ngi ta st sanh hi vt cng t? Ngi thng th rt s ng thn b c, nhng ngi th khng. Nghe ni rng sau khi ngi dp xong ci miu thn ri th c mt ngi mc o xanh i m ti ly v ni rng: - Con l thn bp y, lu i chu nghip bo, ngy nay c nh thin s khai th cho chnh php, thnh ra con thot khi kip t tng ni ny. Con xin i n thin s. l cu chuyn k li v thin s Ph To. Cu Chi d ngn: Cu Chi l v thin s thng hay a ngn tay ln khi ngi ta tham vn mt n v thin. Chng ta hc v s tch ca Cu Chi Trng Lo ri. Dng i np c ng ang: Tc l p dng theo phng php gio ha m ng cha trao truyn. ng ang tc l ng cha. i tc l theo. Dng i tc l p dng theo.

134 | H i T h C h n

Li gm Lm T, nng B Ma, trc np tng no du t ti; s t ng oan, tru Thy Hu, rn n vit hm s nghnh ngang. Li gm Lm T tc l li gm ca thin s Lm T. Thin s Lm T Ngha Huyn (787-867) l v sng lp ra phi thin Lm T. Ngi ta ni ting ht ca thin s Lm T c khi nh l mt ting st, c khi sc nh mt li gm. Ting ht c th nh tan c nhng khi u m trong lng ca chng ta; ting ht c th cht t c nhng si dy phin no, v nhng rng buc v minh trong lng chng ta, cho nn ting ht gi l li gm Lm T. Va ti ca ngoi nghe ting ht, Tnh gic hn trm l chu con. (Trn Thi Tng) i ngang qua c th b ht git ny mnh! Khi m c s git ny mnh th c th c s thay i trong ngi ca ta. Nng B Ma: Thin s B Ma hiu l Ng i Sn, thng cm mt ci nng g c ci cha hai. Mi khi c mt thin sinh no tham vn th thy ly cy nng cp vo c ca thin sinh! Ri thy ht: - Ma qu no xi anh xut gia? Ma qu no xi anh n y tham vn? Ni i, ni khng c th ti nng cho cht! M ni c ti cng nng cho cht lun! C nhiu thin s dng nhng phng php khc nhau nh vy, ta khng th ng c! Trc np tng no du t ti. Np tng l nhng ngi xut gia mc o v. C chic o c may bng 100 ming vi p, ngoi Bc gi l o bch np, ca-sa trm tm, trong Nam th gi l b np. Hi s c Th Knh i tu th cng mc o ca-sa, v tc gi m t rng: bng trm tm c-sa, Nhng ngi tin vn trng ra xc phm.

135 | H i T h C h n

i tu ri, co u ri, mc o v trm ming ri, nhng vn trng p nh thng. No du t ti: No tc l c nui dng y , khng c i v chnh php, v phng php thc tp. Du l tha thu, tha h. T ti l s thnh thi, s t do. Trc np tng tc l cc v xut gia ngy trc, c nui nng, c dy d c tha h c s t ti. Cng c th hiu l cc v thin s khi chng ng ri, th h c t do rt ln, h c th s dng bt c mt bin php no cho ngi t c th tho g nhng ci kt trong tm ca h. S t ng oan, tru thy Hu, rn n vit hm x nghnh ngang. S t ng oan tc l s t ca thin s Ty D. Thin s Ty D h oan, cho nn gi l ng oan. Thin s Ty D c mt ci nn an bng ch nhiu mu, ging nh mt ci u s t. Thnh thong ng i ci nn vo trong khi dy t, ng ni: Ta l s t. Tru thy Hu: thy Hu tc l T ca phi Quy Sn, Quy Sn Linh Hu. Ngy xa thin s V Ngn Thng tng dy thy Linh Hu trc khi qua Vit Nam. Hi thin s Quy Sn ang l mt ch tiu nh. Quy Sn Linh Hu sinh nm 771 v tch nm 853. Mt hm thin s Quy Sn ln php ta v tuyn b rng: - Mt trm nm sau ti s u thai thnh mt con tru trng di ni ny. C mt thy khc ni theo: - Ti cng mun theo thy, ti cng mun lm con tru trng di ni. p lm! Th thy Quy Sn ni: - Nh vy th thy phi ngom mt ngom c vo trong ming th ti mi nhn ra thy!

136 | H i T h C h n

Rn n vit hm s nghnh ngang: Rn tc l cnh co, bo cho bit trc. n vit tc l nhng ngi Pht t ti cha cng dng. Ch n c ngha l cng dng, ting Phn l Dana. C khi ta gi l n-na, nh n-na th ch. Hm tc l khoan , i ; s l ch, ng c. Hm s nghnh ngang l khoan , ng c ly le cho rng: "Ta l gii, ta l giu, ta l h php, ta l quan trng trong cha ny. Khng c ta, cha ny u c nh vy!" Ti v thy mnh ln lao nh vy m thy ch mun lm con tru trng di ni thi. Vy th mnh ch c hng hch cho mnh l quan trng. a phin t, ct trc b, nghim k hc c quan nh nhn. X hn cu, cm mc thc, bn thin ha chc mc khoe khoang. Phin t l ci qut. Thin s Vn Uyn hiu l Vn Mn. Vn Mn l mt trong nm thin phi Trung Quc. Trong khi thuyt php, thy thng cm mt ci qut d ln v s dng mt cng n. C mt hm thin s ni: - Ci qut ny c th nhy ln ci tri th 33 v ng vo l mi ca vua Thch. Con c chp bin ng b nh mt gy, ma nh chu . Qu v c hiu khng? Lc thin s a ci qut ln. a phin t c ngha nh vy. l mt cng n. Ct trc b: Trc b l mt dng c bng tre, pha trn xe ra. Mt hm thin s Quy Tnh n tham vn thin s Tnh Nim. Thin s Tnh Nim a ci trc b ln hi: - By gi mnh gi ci ny l ci g y? Gi l ci trc b th khng c, ti v ta bit ci trc b l c lm bng nhng yu t khng phi l trc b. M khng gi n l trc b th cng khng ng lun. Cng nh hai ch em. Ta gi ngi ny l ch, th cng khng c, ti v nu khng c ngi em th ngi kia l ch ca ai? M nu khng gi l ch th gi l g by gi? Tc l mun ni hai ci l mt, khng c ci ny th khng c ci kia. V l mt cng n ca thin s a ra. Ta bit h m ming ra ni ti v
137 | H i T h C h n

anh, thy v con, xut gia v cha xut gia... l sai ri, v c s phn bit nh nguyn trong . Ti v c em trong anh, c anh trong em; c thy trong hc tr, c hc tr trong thy; c con trong m, c m trong con. Lm th no cho ci gm c th ct t cho hai ci khng dnh vi nhau c? Chuyn khng th no c c! Thnh ra m phi sng i sng ca con, con phi sng i sng ca m. Hc tr phi sng i sng ca thy, thy phi sng i sng ca hc tr. Hai l mt. Ta phi trong da tht ca nhau th mi ng. Nghim k hc c quan nh nhn. Nh nhn tc l nh nhm. C quan tc l nhng phng php, nhng phng tin, nhng ci then my c th gip c ngi thin sinh. Ngi thin sinh l k hc gi. Nghim tc l trc nghim, kinh nghim. a phin t, ct trc b tc l s dng nhng phng php nh nhm gip k thin gi trn con ng chng nghim, t o. X hn cu, cm mc thc, bn thin ha chc mc khoe khoang. X hn cu tc l ni v thin s Tit Phong Ngha Tng. Mt hm ln php ta thuyt php, thy a ra mt qu cu bng g, th c mt v t tn l S B nm ly v li ch c. Cm mc thc: Mc thc l ci v bng g. Nh vy cc thin s dng nhng dng c nh vy khai th cho t. Bn thin ha chc mc khoe khoang. Bn thin ha l nhng ngi sng trong tng thn. Tc l thin sinh vi nhau cng sng chung trong su s ha hp (lc ha). Chc mc l mu k; khoe khoang l i khi ta khng hiu m mun chng t l ta hiu, ngha l ta c th lc vo trong hnh thc. Ti v cc thin s khi c s t ng th h dng nhng phng tin nh ting ht, nh a ci qut ln, v.v... Cn ta, i khi ta khng t ng g c nhng ta cng gi ht ln mt ting, hay cm cy gy ma mt hi ni rng ta c t ci g . ch l lm tr ci cho thin h thi. Nhng c ng u l bt thng, khng c cha ng g c! Thuyn T r cho, dng xanh cha cho tnh ty; o Ng ma ht, cn ma dng thy qui qung.

138 | H i T h C h n

Thuyn T tc l thin s Thuyn T c Thnh. Thy khng mun lp o trng gio ha, ch mun i chi sn thy thi. Thy thng dng chic thuyn con, i v a ngi t bn ny sng sang bn kia sng. Sng mt cuc i rt phiu lng, khng c tr mt ch nht nh. Nghe ni sau ny thy Thuyn T lt p chic thuyn li v cht trong gia dng nc xanh, v ngi ta ngh rng thy cha t ti s gic ng hon ton. Tnh ty c ngha l hiu bit mt cch thu o, l gii thot hon ton. Dng xanh cha cho tnh ty, ngha l dng sng xanh cha cho php thy t ti s gii thot hon ton. o Ng ma ht, cn ma dng thy qui qung: Mi khi ln din n th thy o Ng i m hoa sen, cm thanh gm g (tc l ci ht) v thy ma, lm tr h. Cn ma tc l ging nh t ma; qui qung tc l lm by b, khng ra g c. B ngoi th ngi ta thy thy lm nh vy, ging nh mt ngi mt tr, nhng khng chc trong c s mt tr. Rng Yn lo nut cn khn, ta xem chn l; rn ng Tn ngang th gii, ngi thy t giang. Yn lo, tc l thin s Vn Yn, ni: - Ci gy ny ca ti l con rng ln. N c th nut c c tri t. Cn khn l tri t. L tc l s hi. Ta xem chn l: Ta nhn ci gy ca thin s Vn Yn v thy l mt con rng c kh nng nut trn c tri t, cho nn ta rt s n nut lun c ta! Rn ng Tn ngang th gii, ngi thy t giang: Trn y l con rng ca thin s Vn Yn, by gi ti con rn ca thin s Ngha Tn. Thin s Ngha Tn mt hm ln php ta ni: - ni pha Nam c mt con rn mi gii, cc con phi coi chng! Con rn ca thin s Ngha Tn cng l mt phng tin gip ngi. Ngi thy t giang tc l ngi ta trng thy con rn , th no cng phi giang ra mt bn.

139 | H i T h C h n

Cy bch l lng, thc ra trc phi phng Thi Bch; bnh inh thuc ha, li tr sau li hng Thin cang. Cy bch y tc l cy tng trc sn ca thin s Triu Chu. C mt v thin sinh hi: - T B Ma t Ma t bn Ty Trc qua y lm g? Thin s Triu Chu ni: - Coi ka! Cy tng trc sn cha! (nh tin bch th t). Cy bch l lng: Cy bch chnh l tm ca ngi. Thc ra trc phi phng Thi bch: Thc tc l nh cy, ph thc. Thi bch l sao Thi Bch, mc phng ng. Phng Thi Bch tc l phng ng. Mun thy c cy bch th phi ra trc sn nhn v hng sao Thi Bch mi c th nhn thc c s c mt ca cy tng . Bnh inh thuc ha, li tr sau li hng Thin cang: Thin cang tc l v thn ch ca sao Bc u, phng Bc. Bnh, inh l hai cang thuc v hnh ha. Ngi ta lm ra thin cang v ng hnh. Ng hnh l Kim (kim kh), Mc (g), Thy (nc), Ha (la) v Th (t). V d b phn tiu ha thuc v hnh th. Bnh inh l ha m cn i tm ha l chuyn bun ci. Ta cng vy. Tt c chng ta u c kh nng gic ng trong tri tim mnh, vy m chng ta vn i tm ci gic ng ngoi th cng ging nh anh chng Bnh inh i tm la vy. Trong cha thng c mt ch tiu coi v n uc, gi cho n ng bao gi tt. Ch tiu c gi l Bnh inh trng t. Li tr sau li hng Thin cang. Nu khng hng v sao Bc u th ta d i ln ng, cng nh Bnh inh i tm ha mt ni khc. Li tc l lm; li hng tc l i lc ng. Tr Triu lo, bnh Thiu Dng, by thin t hy cn i kht; rung To kh, vn Thiu tht, chng np tng nhng lu hoang.

140 | H i T h C h n

Tr Triu lo tc l tr ca thin s Triu Chu. C mt tng khch ti th thy hi: - Thy n y ln u hay n nhiu ln ri? p: - D con n y nhiu ln ri! Thy ni: - Vy th mi thy i ung tr! Mt thy khc ti, thin s hi: - Thy n y ln u hay n nhiu ln ri? Thy p: - D con mi n ln u. Thin s ni: - Vy th mi thy i ung tr! V th ta ngc nhin hi: - Bch thy, nh vy th c khc g u! Ti nhiu ln, thy cng mi i ung tr, m mi ti ln u th thy cng mi i ung tr, nh vy c ngha l sao? Thin s ni: - Mi thy i ung tr! l tr ca thin s Triu Chu. Mi ngi trong chng ta phi bit nm tr ca thin s Triu Chu. Nu y ba bn nm ri th ta phi ung cho c tr ; nu mi ti mt vi ngy ta cng ung tr , m nu ta khng hiu ti sao ngi no cng phi nh vy ht th ta cng phi ung tr lun! Ti v nu ta mun tm ci gi l special treatment th ta cht!

141 | H i T h C h n

Special treatment tc l mun c bit i, mun thy coi ta l c bit, mun i chng coi ta l c bit, tc l ta cn k th. Cho nn tr ca thin s Triu Chu l mt th tr rt c bit m mi ngi phi ung, nu khng, th qu v s kht hoi. Bnh Thiu Dng: Thiu Dng tc l thin s Vn Uyn. C ngi hi thin s Vn Uyn mt cu g , ti khng nh l cu g. V d nh ch ch ca thy B- t-Ma khi ti y l lm g? Hoc i ca Pht php l g? Th thy tr li: Bnh!. Thin s hay mi ngi ta n bnh. C mt hm thin s hi mt thy: - Thy n c my ci bnh ri? Ngi p: - D con n nm ci ri. Thin s hi thy khc: - Thy n c my ci? p: - D hai ci. V thin s thng hay dng ch bnh tr li nhng cu hi ca cc v t, cho nn thin s ni ting l v thin s hay tng bnh cho ngi ta thay v tng nhng nim ht sc m h ca gio l. By thin t hy cn i kht: D cho ta c nhng thy rt gii, cho ta y tr nhiu bnh nhng ta vn cht i v cht kht nh thng. Ta vn kh, ta vn bun, vn gin nhau, vn ganh t nhau nh thng. Ti v tr ca thy mi, ta khng chu ung; bnh ca thy cho, ta khng chu n. By thin t: by l m, thin t l thin sinh. By thin t hy cn i kht th khng phi l li ti thy. Rung To Kh, vn Thiu Tht, chng np tng nhng lu hoang: Rung To Kh l rung ca T th Su; Vn Thiu Tht tc l vn ca t B- t-Ma. Chng ta l con chu, rung vn hng ha ca cha ng li rt nhiu nhng chng ta khng chu cy cy,
142 | H i T h C h n

chng ta hoang t vn ca t tin cho nn chng ta i. Vn rung ng cha phi t cy l mt cu th ca thin s Trn Thi Tng. Lu hoang l hoang, khng cy cy. Tm ca ta l rung. Nu ta khng cy rung tm th ta khng th no gieo trng v ti tm c nhng hoa tri ca hnh phc v gic ng c. Gieo b ci, ny bng n, nhn mang mi nt; lc o hoa, nghe ting trc, mc v m sang. Thin s Tuyt Phong n thm thin s Ng Bn ni ng Sn. Khi bc vo, thin s Ng Bn ni: - Mun vo ca th phi c mt li ni mi vo ca c. Thin s Tuyt Phong ni: - Ti khng c ming! Thy Ng Bn ni: - Nu khng c ming th tr con mt li cho ti, ti sao khng c ming c? Con mt ti giao cho anh, anh u m by gi anh ni anh khng c ming? Con mt tc l tr tu, tu gic. Lc thin s Tuyt Phong mi ling b ci vc trn vai xung. Thy Ng Bn hi: - Nng khng? Thy Tuyt Phong ni: - Nng lm, tt c mi ngi trong x hi ny ti khing m khing khng ni. l in tch gieo b ci ca thy Tuyt Phong. Ny bng n l cu chuyn ca hai thy tr nh kia, thy l Long m, tr l c Sn. Tr vo tham vn thy xong, khi bc ra ngoi th thy tri ti om. c Sn bc vo bch thy: Bn ngoi tri ti om, con khng thy g c. Long m mi thp n ln ri a cho c

143 | H i T h C h n

Sn. c Sn va cm ly cy n bc ra, th Long m gi c Sn li. Tng thy gi c chuyn g, c Sn bc ti gn th Long m thi pht mt ci lm cy n tt! Bng ti n mt cch t ngt. V c Sn t nhin gic ng, mi kin chp u tan v. l s tch Ny bng n. Nhn mang mi nt: Nt tc l gii. T thn mnh i qua ci kinh nghim , gi l mang. Nhn mang mi nt ngha l v l do ta tri qua nhng kinh nghim (mang b ci, mang cy n) cho nn mi t ti ci thy , ta mi tr thnh ngi gii. Lc o hoa, nghe ting trc, mc v m sang: Lc o hoa l ni v thin s Linh Vn. Thy nhng lc hoa o n, thin s Linh Vn tip xc c vi bn mn, vi mu nhim ca php thn, v thin s gic ng. Nghe ting trc, l ni n thin s Hng Nghim: C mt ln s ph trao cho thy Hng Nghim cng n: Hy cho ti bit mt mi ca thy trc khi cha m thy sinh ra nh th no? Thy Hng Nghim mang cng n v kho cu. Thy hc rt gii, thuc rt nhiu kinh, nhng n khi b thin s hi th thy khng tr li c. Cho nn thin s mi ni tt c nhng g m thy hc u hon ton v ch, khng gip g cho i sng ca mt ngi tu hnh c. Thnh ra thy gin. Khng gin sao c! Mnh gii nh vy m thy ni mnh l zero th chu sao ni. V thy v t ht tt c kinh in, sch v ri thy rt v mt ci am nh lo cuc t trng khoai thi. Mt hm, ang khi cuc t, ci cuc ca thy chm vo mt ht si, v ht si vng vo mt thanh trc ku mt ting "cc". Nghe ting "cc" ca thanh trc , t nhin tm t thy bng n v thy gic ng! l chuyn nghe ting trc. Ting trc nu ti trc khi thy bung b ci nim cho rng mnh gii th chc l khng c kt qu. Mc v m sang: l ni ti thin s Linh Vn v thin s Hng Nghim. Mt thy nhn hoa o m gic ng, mt thy nghe ting si chm vo thn trc m gic ng. Hai thy l hai ng thy sang nht trong tt c cc ng thy sang!

144 | H i T h C h n

Gio Php
Trong hi th Chn, hi kh nht ca bi C Trn Lc o, chng ta duyt qua mt s nhng c quan, nhng cng n, nhng php thc ca cc thy ngy xa s dng tho g nhng ci kt cho hc tr ca h. Nhn y ta ni tm li nhng nguyn tc thc tp chnh ca thin tng Trung Hoa: 1- Nng vo t lc hn l tha lc. Chng ta bit rng trong cc tng phi ca Pht gio, c tng phi cn c vo tha lc nhiu hn (tc l nng vo sc ca Bt v B tt). Cn tu thin l ta phi c c tin ni ta, ni tm thc ca ta. l mt nt chnh ca thin. alaya thc c mt kh nng tho g nhng au kh, nhng ci kt ca ta, v a li tu gic v hnh phc trong ta. V vy cho nn ta phi tin rng tng bc chn thin hnh hay tng hi th chnh nim c cng nng em li hnh phc v tu gic cho ta ch ta ng c t c tin vo ni ng thn ng thnh no xa xi! Ngi tu thin l phi c nim tin ni t lc (self-relying), ch khng cu khn nhng th lc bn ngoi. 2- Ch trng ti thc tp hn l kin thc. C nhng truyn thng m trong h hc rt nhiu, hc thuc lng lun c tam tng kinh in! V h ni thao thao bt tuyt v tt c cc vn . Nhng con ngi ca h khng c thay i. Nhng au kh, nhng ci h mc kt vn cn y nguyn. Cho nn nhng kin thc gip h rt t, i khi cng khng c gip c g. V vy cho nn thc tp thin l phi ch trng v s thc tp ca chnh ta nhiu hn l kin thc m ta cha cht mi ngy. 3- Thin v nhp th hn l xut th. Tc l khng c cu thot ra khi ci ny m i ti ci khc, tc l ta phi m ly ch ny lm qu hng ca ta. Tnh l y, y l tnh . l ba nguyn tc. Cn v phng php th thin c hai phng php:

145 | H i T h C h n

1- S dng ngn ng sinh ng hn l gio l cng ngt. Ngn ng sinh ng dch ting Anh l living words. V d nh khi t hi: Mc ch ca thy B t Ma ti y l lm g? Thin s tr li: n bnh cha? hay Ung tr i! l ngn ng sinh ng. N khng hn l phi c nhng danh t Pht gio, phi s dng danh t chn nh, bn th, bt chnh o... Ch cn ni: "Ung tr i con! hay n cm cho ng hong i!, Mnh ang u y?, Con c thy mt trng ln cha?, Ny con, con c thy cy tng trc sn cha hay khng?"... Khng c danh t Pht gio g ht, nhng chnh n lm bung ra c chnh nim, s gii thot. C mt cu chuyn m trong ch t ln than phin: - Bch thy, con y c ba nm ri m thy cha dy cho con ci g quan trng ht. Thy mi dy th v th ra thi! V y, con gnh nc, nu cm..., con lm ht tt c mi ci cho thy hnh phc m thy cha chu dy cho con ci g cao siu ht. Thy gi: - S ch i? S ch: - D. Thy li gi: - S ch i? S ch: - D! Ri thy hi thm mt ln na: - S ch i? - D!!!

146 | H i T h C h n

S ch rt ly lm ngc nhin, ti sao s ch d ti hai ba ln m thy cn c gi. Lc , nhn vo mt s ch, thy ni: - Hi ny, nghe s ch ni thy c cm tng thy khng c d thng vi s ch, nhng thit ra l s ch khng c d thng vi thy. Thy gi ch ba ln nh vy m ch ch c d thi. Ting gi ca thy rt thn thit, gi s ch tr li, thy thy v s ch l mt. l nhng ci g qu nht ca thy, thy trao cho ch ri. l ngn ng sinh ng. Ti v giy pht gic ng, giy pht chng nhp vo bn mn c th xy ra ngay trong cuc sng sinh hot hng ngy . Cho nn trong thin gia mi c cu ni i th n, kht th ung, v nh m t o. Khi n th phi n cho tht s, ung th phi ung cho tht s, ch ng c trong khi n hay trong khi ung m ci tm ca mnh ang u khc. V v vy trong ngn ng thin khng phi l ngn ng ca con vt, lp li nhng iu Bt ni. Chng ta phi hc nh th no ng kt vo ngn ng cht. 2- Ch trng dng thuc x nhiu hn thuc b. "n my cng c" nhng vo rut th khng tiu! N tr thnh nhng cn b v v vy c thm bao nhiu i na cng khng c ch li g c. Thin s gii l phi cho thuc x v rt t thuc b. Ti v khi x ri, ci rut ca ta sch ri v n s tip nhn cht b rt d dng. Ai trong chng ta m khng c cht c trong tm? Chnh nhng cht c lm cho ta khng c hnh phc, ta khng tip nhn hnh phc c. Thuc x mnh hn thuc b! Nu nm c nhng nguyn tc ny th ta khng cn phi bt chc cc thin s. Ta phi lm th no cho ngn ng ca ta l ngn ng sinh ng m khng phi l gio l khi nim. Ta phi lm th no bn thn ca ta x c v gip cho nhng ngi hc tr ca ta x c. Nm 1964, ti c xut bn mt cun sch gi l o Pht Hin i Ha. Ti nu ra ba nguyn tc ca s thc tp:

147 | H i T h C h n

1- S c mt v hnh ca o c. V hnh l khng c lm g c. o tc l chng o, l ci thy. o y khng c ngha l con ng. c l nng lng tch cc pht xut t o, tc l s vng chi, s thnh thi v s an lc. Khi t ti mt ci thy th t nhin ta c yu t ca s vng chi, thnh thi, an lc, v nhng yu t khng cn phi din dch ra hnh ng l c li ch cho cuc i lm ri. gi l s hin din v hnh ca o c. 2- S c mt ca ngn ng o c. Ngn ng o c ny chnh l ngn ng sinh ng. Khi ta c an lc, vng chi, thnh thi v hnh phc th t nhin ta pht xut ra mt th ngn ng truyn i c nhng cht liu vng chi, thnh thi v an lc . V khi ngi ta nghe, ngi ta cm nhn lin lp tc nhng cht liu . Ngn ng o c l th ngn ng phi c trong thi i ca chng ta. Khi mt ngi tu m khng t c mt ci thy, th con ngi tu s khng t c th ngn ng o c. Th ngn ng o c ny l do chng ta sng to ra qua s chng o m khng phi rt ta t kinh in. V mi thi i phi cn ngn ng o c ph hp vi thi i . 3- S c mt hu hnh ca o c. Hu hnh tc l din t ra bng hnh ng. V d nh ta gip con nt i, nui nhng ngi khuyt tt... Nhng hnh ng khng c gi l nhng hnh ng x hi ti v n pht xut t ci thy, t tnh thng ca chng ta. Nu chng ta khng c o c v hnh th nhng hnh ng ca ta khng th gi l nhng hnh ng ca o c c. Cho nn mt tc vin x hi i lm ngoi i gip ngi cng kh th ngi ch lm vi t cch mt ngi lm thu thi. Nhng nu ngi tc vin c ci thy, ci thng, ci hiu, ci vng chi, ci thnh thi v an lc, th khi hnh ng cu kh ca ngi tc vin l hnh ng o c. Theo ci thy ny, th ci cn bn l o c v hnh. C o c v hnh ri th t nhin bt c hnh ng no ca ta cng s l o c chn cht, v bt c li ni no ca ta cng tr thnh ngn ng o c, ngn ng sinh ng m khng phi l nhng cu ni kh cng, lp i lp li.

148 | H i T h C h n

C mt iu m chng ta phi nhc nh nhau l ngy xa cc T sng to ra nhng cng n v nhng thoi u g kt cho chng ta. Ngy nay chng ta c th b kt vo nhng cng n hay thoi u . V d nh x hi hin ang c nhng vn rt cp thit m chng ta khng qun chiu, m chng ta li ch ht th gi suy ngh, qun chiu v cng n "ting v ca mt bn tay", hay "mc ch ca t B t Ma qua Tu lm g?"... th chng ta hon ton tch bit ra khi s sng. V vy khi Nht Bn v Cao Ly, ti ni rng qu v thc tp nh th no cho s thc tp ca qu v c dnh lu ti nhng au kh c tht trn th gii ngy hm nay v nhng au kh c tht ca chnh qu v. Cn nu qu v thc tp m khng c dnh lu g ti nhng au kh ca qu v v ca x hi ngy hm nay th qu v ang b mc kt vo nhng cng n ca cc v T.

149 | H i T h C h n

Hi Th Mi
Hi Th Mi
Tng chng y: Cc mt chn khng; dng i cn kh. Nhn lng ta vng chp khn thng; h c t nay cn tha b. Chng Tiu tha cc hay cha n, Bt s ngn Bo s ha thnh; ng Thng S chng thc m nn, ai gh c sn lm thnh th. Ni hoang rng qunh, y l ni dt s tiu dao; chin vng am thanh, chn thc cnh o nhn du h. Nga cao tn c, Dim Vng no k a nghnh ngang; gc ngc lu vng, ngc tt thiu chi ngi yu qu. Chung cng danh, lng nhn ng, thc y phm ngu; say o c, di thn tm, nh nn thnh tr. My ngang mi dc, tng tuy l xem t bng nhau; mt thnh lng phm, thc cch nhn vn vn thin l.

Bnh Ging
Tng chng y: Cc mt chn khng; dng i cn kh. Ch tng y khng c ngha g, l dch t ch ci, thng u nhng bi vn ngy xa: Ci vn. Chng y c ngha l i chng. Tng chng y c th hiu l Xin i chng nghe. Cc mt chn khng: Cc l bit. Bit rng ch c mt ci thi, l chn khng. l ch ch ca s tu hc, tc l t c chn khng. Chn khng l nn tng ch thc ca mi s mi vt trong cuc sng. Tng chng y: Cc mt chn khng c ngha l xin i chng nghe y, chng ta bit rng chng ta ch c mt mc tiu thi, l t ti chn khng.

150 | H i T h M i

Dng i cn kh: Ch c mt chuyn thi, nhng chng ta phi s dng, phi lm theo, phi thc tp trong nhiu cn kh khc nhau. i tc l theo. Dng i tc l lm theo, thc tp theo. Cn kh: Cn tc l cn c ca ta, l trng hp ring ca ta. V d ta ni "ngi c cn tu". Nu khng c cn tu th ni cch g ngi cng khng tu c ht; nu ngi c cn tu th ngn cn cch no ngi cng c tu. Kh tc l ci bn cht, tnh cht ca tng ngi. Kh y cng c ngha l dng c, nh trong danh t php kh (Instrument of the Dharma). Nu ta l mt nhc s, th ta l mt kh c to ra nhng m thanh vi diu, nhng m thanh lm cho lng ngi thanh thn, p . Nh vy nhc s l mt kh c. Nu ta l mt ha s th bn tay ca ta, ti nng v ca ta l mt kh c. Kh c c th thc hin c l tng ca ta. Ngi tu no cng l mt php kh c, tc l mt kh c biu dng chnh php. Ta phi bit s dng ti nng v s trng ca ta phc v cho chnh php, em li s an lc, vng chi, thnh thi cho chnh ta v cho nhng ngi chung quanh. Ai cng c ci cn v ci kh. Nhng cn kh ca chng ta khng ging nhau, v vy phng php chng ta n vi chn nh c th khc nhau. Cho nn mi ngi c thy, c T trao cho mt then my, mt phng php khc nhau: ngi th cng n ny, ngi th cng n kia; ngi th phi c khai m bng cch chm con mo ra lm i th mi gic ng c, ngi th ch cn chic dp trn u m i. l nhng then my, nhng phng tin, nhng phng php. Ngi th cn ni ngt, ngi th cn la ry, ngi th cn phi nh. C ngi cn phi kh au mt thi gian th mi thot ra c. Mi ngi c mt cn khc v kh khc nhau. Ngi no cng phi t qua cu, ngi khc khng th qua gim cho mnh c. Vy th chng ta ch c mt vic cn phi c thc hin thi, l t ti chn khng. Nhng t ti chn khng, chng ta c nhiu con ng khc nhau, nhiu phng php khc nhau, ti v mi ngi trong chng ta c nhng cn, kh khc nhau. Cc mt chn khng, dng i cn kh c ngha l nh vy. Nhn lng ta vng chp khn thng; h c t nay cn tha b.

151 | H i T h M i

Nhn lng ta vng chp khn thng: L do l trong tm ta c mt ci kt no v chnh ci kt lm cho s lu thng b nghn ng li. Tu gic, lng thng yu v s hiu bit u c trong ta, nhng ti v ta c mt ci kt trong tm, khin cho tu gic , tnh thng , hiu bit khng biu hin ra c. Khn c ngha l kh. Khn thng l kh c th c s thng sut, thng cm. H c t nay cn tha b: Khng phi nhng then my ca ch T a ra cho ta thc tp c ch thn b, kh hiu hay l b tt. Ch b ny c th hiu l thn b. Ngi ni ci g m con chng hiu g c! L tai con nghe cng n ca ngi ging nh con b nghe nhc ca Chopin [1]. Tha b tc l ch cn b. Tha thy tha nghe l ch thy ch nghe. i khi trong lng ta c mt ci kt m chnh ta cng khng bit, ta li ni ci cng n ca T a cho ta cn c nhng ci b him trong . Khi T hay thy a cho ta mt cng n, t ta trc mt hon cnh, mt vn cn gii quyt, l v T hoc thy thy trong ta c ci kt cho nn mi trao cng n cho ta. Ging nh trao cho ta mt ci ba hay mt ci km ta t g ch b ca mnh, v ta phi bit tip nhn ci ba , ci km mt cch rt thng minh v vi nim tin tng. Ch cn ta ni rng ci ba hay ci km khng thch hp vi ta th ni nh vy, ta s chng i n u c! Phi thy rng v trong lng ta b kt nn cha th c s thng thng, ch khng phi l phng tin ca thy, ca T trao cho khng hon ho. Chng Tiu tha cc hay cha n, Bt s ngn Bo s ha thnh; ng Thng s chng thc m nn, ai gh c sn lm thnh th. Chng Tiu tha tc l nhng ngi trong on th Tiu tha. Cc hay cha n tc l s gic ng, s hiu bit ca h cha n ni n chn. Nhng ngi c ci nhn cht hp, c chp th c gi l tiu tha, ch kinh in v gio th khng c phn bit tiu tha hay i tha. Chng Tiu tha cc hay cha n: i vi nhng ngi Tiu tha, s hiu bit v gic ng ca h cha c hon ho. H c s

152 | H i T h M i

hiu bit, s gic ng nhng ch c na chng thi (cha n). Cc l bit, gc ca n l ch gic (gic ng). Bt s ngn Bo s ha thnh: c Th Tn u c ngn ngi to ra phng tin gi l Bo s ha thnh. Bo s tc l mt ni c nhiu chu bu, mt ni chu bu, ni m tt c chng ta u mun i ti ti v bit rng khi ti ni chu bu th tt c chng ta u c giu sang: giu sang v hiu bit, giu sang v thng yu, giu sang v vng chi v v thnh thi. Nhng i c na ng, mi ngi thy mi mt v tm ca h mun thi lui. Gp mt vi kh khn, ci tm mun dng li, mun b cuc tr v. Bt thy c ci tm cho nn Bt ni: ng c dng li! ng c tr lui, ti v cch y nm, mi dm thi, c mt thnh ph nh. Chng ta c th vo thnh ph ngh ngi mt m. Kho khon ri th hm sau chng ta s i tip. Na chng b l l rt ung. V Bt ha ra mt thnh ph o thut (ha thnh), tt c mi ngi u vui mng i vo trong thnh ph tm gi, n ung v ngh ngi. Sng hm sau, h khng mun tip tc i na, cho rng y sng qu ri, ti sao h phi i u na. Bt ni: y cha phi l mc ch ca chng ta. Mc ch ca chng ta l tri ni chu bu kia. Qu v phi b thnh ny i th mi c th n ni chu bu kia c. Sau khi nghe Bt khai th nh vy, mi ngi bung b thnh ph o thut, tip tc ln ng, v cui cng h ti c tri ni c nhiu chu bu. Ci gi l Nit bn ca Tiu tha cng ging nh vy. Tc l khi ngi ta au kh qu, ngi ta mun t ti s an n ca tm l cho khi kh. Khi t ti c trng thi an n ca tm l th ngi ta cho l ri v h khng mun i thm na. Bt ni mc ch ca chng ta khng phi l dng li y tm mt s an n tng i cho tm hn, m chng ta phi i na, phi t thnh thnh qu cu tt c chng sanh. Tm li, nhng ngi gi l Tiu tha th h mn vi ci thnh ph o thut (ha thnh), v Bt dy kinh i tha cho h b ci thnh ph ra m i ti mt mc ch cao c hn, gi l Bo S. Bo s ha thnh l mt phm trong kinh Php Hoa.

153 | H i T h M i

ng Thng S chng thc m nn, ai gh c sn lm thnh th: ng Thng S y l Tu Trung Thng S, tc l bc h ca Trc Lm i S. Ch Thng S ny cng c th hiu l cc v Bt, cc v B tt, nhng y k thc l ni v ng bc ca Trc Lm i S Trn Nhn Tng. Ti v uy tn ca Tu Trung Thng S thi rt ln. Chng thc tc l i vo c thc ti ca chn khng, cho nn thnh tu c o qu. Chng c ngha l kinh nghim trc tip. Tip xc c vi thc ti mt cch trc tip gi l chng thc m nn. M nn c ngha l m thnh cng trn con ng tu hc. Ai gh c sn lm thnh th. Gh y tc l phn bit, chia r, k th. Thng S u c trn ni? Thng S ngay trong cuc i bi bm m Thng S c th thnh tu c o nghip. Thnh ra ta ng ni l phi b thnh ph, phi b cuc i bi bm i vo rng, ln non cao th mi i vo s gic ng c. y l nhng ht ging ca t tng o Bt nhp th, o Bt i vo cuc i m chng ta ang nghe ni n cc nc Ty phng (Engaged Buddhism). nim o Bt nhp th pht xut t Vit Nam. N pht xut t nhng sch v, t nhng bi ging ca ti trong thi chin tranh Vit Nam, v sau t chc Buddhist Peace Fellowship Hoa K pht trin nim Engaged Buddhism . Hin nay nim o Bt nhp th tr thnh mt nim rt ph thng ti u chu v M chu. Chng ta bit rng o Bt nhp th c lu i ti Vit Nam, v trong bi ny, chng ta c mt chng c trong nhiu chng c, l ngay trong cuc i bi bm m c th sng c an lc vi chnh php, gi l C Trn Lc o. Ai gh c sn lm thnh th? Ai phn bit? Ai chia r sn lm v thnh th? u cng tu c ht ch khng phi ch ln ni mi tu c. Ni hoang rng qunh, y l ni dt s tiu dao; chin vng am thanh, chn thc cnh o nhn du h. Ni hoang tc l ni khng c ngi ; rng qunh l rng vng v khng c ngi. Dt s tc l nhng ngi mun rt lui, nhng ngi
154 | H i T h M i

a sng n dt. S l ngi; dt tc l lui v, lui v vn, v ni hay v rng. Tiu dao l sng mt cch thoi mi, tm khng bn rn. Chng ta c cu ht Tm khng rng buc, tiu dao thng ngy... Chin vng am thanh, chn thc cnh o nhn du h: Ngy xa chng ta gi cha l chin, ca chin. M ch chin ny c lin h ti ch thin. Chin l cch pht m rt Vit Nam ca ch thin. Ca cha, ngi Vit gi l ca thin. Ting Hn-Vit l Thin mn. Chin vng am thanh: cha v am thanh vng. Am th nh hn chin. Am th c th mt ngi, nhng chin th nhiu ngi. Chn thc cnh o nhn du h: ch thc l cnh m cc bc o nhn a thng thc. Du l n; h l vui chi. o nhn l ngi tu o. Thi nhn l ngi lm th. Chin vng am thanh, chn thc cnh o nhn du h: Cha v am thanh vng, ch thc l cnh tr m cc ngi tu o a thch ti v thng thc. Nga cao tn c, Dim Vng no k a nghnh ngang; gc ngc lu vng, ngc tt thiu chi ngi yu qu. Nhng ngi giu sang khi ci nga th ci nhng con nga rt cao, che lng th dng lng rt ln. Tn tc l lng ca nhng k quyn qu, nhng ng quan, ng vua, nhng ngi giu. Khi th giu c, h i nghnh ngang ngoi ng v khng coi ngi i b c k-l no ht. Nhng nghnh ngang trn th th c, khi cht xung m Ph th Dim Vng u c i x c bit cho h c? Nga cao tn c, Dim Vng no k a nghnh ngang: Thnh ra anh nghnh ngang hm nay th coi chng ngy mai xung di anh nghnh ngang khng c na u! Gc ngc lu vng, ngc tt thiu chi ngi yu qu: Yu qu y c ngha l quyn qu, sang trng, ch khng phi l yu mn, qu trng u, Cng nh chu yu ngc qu tc l chu ngc m nhiu ngi ham h. Ch yu qu ch c ngha l sang trng, quyn qu. Nu hiu l thng yu qu trng tc l hiu sai vn mch trong bi ny.

155 | H i T h M i

Gc ngc lu vng, ngc tt thiu chi ngi yu qu: Gc tc l ci lu pha trn. Gc v lu sang trng gi l gc ngc lu vng. Ngha l nhng ngi sang trng, nhng ngi quyn qu, c i sng trong nhng gc ngc lu vng, nhng nu c xung thm a ngc th chng ta s gp rt nhiu ngi sang trng, quyn qu ! Thnh ra phi cn thn mi c, ch ng ngh rng ta c mt i sng d d v tin bc th sau ny ta khng kh au nn by gi ta nghnh ngang, phch li, t ho t th. Chung cng danh, lng nhn ng, thc y phm ngu; say o c, di thn tm, nh nn thnh tr. Cng danh tc l s thnh cng v vt cht trong cuc i. Danh l ting tm, nhng ngi chy theo tin bc v ting khen. Chung cng danh tc l nhng ngi cho rng cng danh l quan trng nht trn i ny. l nhng ngi phm ngu (thc y phm ngu). Nhng ngi , h lng vo trong ngc ca h, h lng vo trong i sng ca h ci nim v nhn v v ng, k th mnh v ngi. l nhng k phm phu. Say o c, di thn tm, nh nn thnh tr: Say y tc l mn chung, mn chung o c. Di c ngha l thay i, y c ngha l chuyn ha. Di thn tm tc l chuyn ha thn tm. Mn o c, chuyn ha thn tm l iu quyt nh cho ta hon thnh c thnh tr. Thnh tr l ci hiu bit su sc v o, v thc ti. My ngang mi dc, tng tuy l xem t bng nhau; mt thnh lng phm, thc cch nhn vn vn thin l. Bng nhau tc l bng nhau. Tuy anh nh th ny, ti nh th kia, ngi nh th n, ci tng b ngoi ca chng ta tuy l l, nhng tt c chng ta u c my ngang v mi dc. Anh nh giu, ti nh ngho; anh lm b trng, ti lm dn qun; anh i xe, ti i b; anh c bng tin s, ti chng c bng cp g ht,.. b ngoi tuy c khc nhau, nhng chng ta u bnh ng trn phng din chn nh, bn th, gic ng. V khi xung di th chng ta cng hon ton bnh ng. Di , tc l i din vi Dim Vng, anh khng th
156 | H i T h M i

no c c bit i, anh cng nh ti thi. Anh quen sng nghnh ngang trn ny ri th anh s kh hn ti, ti ti quen trn ny ri, thnh ra khi xung di ti cng thy thoi mi, khng sao ht! trn ny anh to a ngc cho chng ti, xung di anh lnh ! Ti ci a ngc di l do anh to ra trong thi gian anh trn ny. Mt thnh lng phm, thc cch nhn vn vn thin l: N c s khc bit l b ngoi ca anh tuy c v thnh thin, nhn c, o mo, nhng trong tm anh c th l y nhng mu chc, y nhng c c. Ming nam m bng mt b dao gm (Tc ng). Gia hnh tng bn ngoi v bn cht ca anh c mt khong cch rt ln. Thnh ra ni v s ngn cch, s khc bit, th hnh tng gia chng ta khng to ra c mt khong cch no. Anh vi ti l mt. Nhng khong cch gia b ngoi v b trong ca anh c th l mi ngn ln, mi ngn dm, vn vn thin l. Thin l mt ngn, vn (vn) l mi ngn. Thnh ra b ngoi ca anh ging nh c o c, c lim s, nhng b trong ca anh rt b bi, anh gi di, anh c c, anh mu m. V vy cho nn khong cch b ngoi v b trong ca anh rt ln. Anh phi cn thn! Thnh ra, ci m anh ni khc nhau, ti thy chng khc g ht. Nhng ci m anh tng khng khc nhau, ti thy rt khc nhau, v l ci b ngoi ca anh v ci b trong ca anh. Thc cch nhn vn vn thin l. Nhn l n. Cch nhn tc l cch nhau n.

[1]. Frderic Francois Chopin (1810-1849) l mt trong nhng nhc s lng danh ca nhn loi, chuyn sng tc nhc cho n Dng cm. ng sinh trng ti Warsaw, Poland. Cha l ngi Php, m l ngi Ba Lan.

157 | H i T h M i

K Kt Thc
K Kt Thc
C trn lc o th ty duyn. C tc xan h, khn tc min. Gia trung hu bo hu tm mch; i cnh v tm mc vn Thin.

Bnh Ging
C trn lc o th ty duyn Nu mun thc tp theo tinh thn C Trn Lc o, tc l trong chn bi bm m c hnh phc vi chnh php th phi bit p dng nguyn tc ty duyn. Ty duyn tc l ta phi hi nhp vo hon cnh m ng c i hi iu kin ny hay iu kin khc. Ty duyn l ty theo nhng iu kin ang c , ng c ni rng: "Nu khng c nhng iu kin ny th ti s khng y! Ti s khng c hnh phc." Ni nh vy l khng c ty duyn. Phi bit chp nhn v hnh phc vi nhng iu kin sn c, gi l ty duyn. Ch cn bit chp nhn l thy kho lin, l lc o lin. Nu khng bit chp nhn th i u ta cng khng c hnh phc. l nguyn tc u ca C Trn Lc o. C tc xan h khn tc min y l nguyn tc thc hai: i th n, kht th ung. Ci ch i n kht ung trong thin mn khng c ngha l mnh sng theo ci bn nng ca mnh u. Nu ai hiu nh vy l cht thin! i n kht ung tc l ta phi tht s n, ta phi tht s ung. Ti v c nhng ngi cht kht bn b sng. Chng ta mi ngi u c nhng nhu yu ch thc, v tu tp trc ht l tm ra c nhng nhu yu no l nhng nhu yu ch thc ca mnh, nh l i th phi n, kht th phi ung. Ti v c nhng nhu yu khng ch thc, ta c tha mn n hay khng tha mn n cng khng c quan trng. M i
158 | K K t T h c

khi chy theo nhng nhu yu khng ch thc ny, chng ta cn lm tan nt cuc i ca chng ta. Nhng ci khng cn m chng ta c tng l cn ri chy theo chng th mt ht i ca chng ta, m nm c chng trong tay th chng lm bng tay ta, ph tan c th v tm hn ca chng ta. l nhng nhu yu khng ch thc. Khi thy c nhng nhu yu no l ch thc v nhng nhu yu no l khng ch thc th ta i mt bc kh ln trn con ng tu hc ri. Phi qun chiu thy cho r nhng nhu yu ch thc ca mnh. V khi qun chiu thy c l nhu yu cn thit c c vng chi, c thnh thi, c an lc, th t nhin ta s thc tp theo nguyn tc i n kht ung. Tc l hng ngy ta ch n v ung ci thi, cn th ta t chi tt c nhng ci khc. Ta cn vng chi, ta cn thnh thi, ta cn an lc, th ta phi bit bn cht v phng php lm tha mn nhng nhu yu ca ta. Khi no bun th ta bit lm th no cho bt bun, khi no gin th ta bit lm th no cho bt gin, khi no c n th ta bit lm th no cho ht c n, khi no thiu vng chi th ta bit lm th no em vo tm hn mnh nhng cht liu vng chi... l i n kht ung. Nu khng c i th ng c n, n vo l cht ! Nu khng kht th ng c ung, ung nhng ci vo l cht! Gia trung hu bo hu tm mch y l nguyn tc th ba: Trong nh chng ta sn c chu bu, ng c i tm u xa na. Gia trung l trong nh. Hu bo l c chu bu. Hu l ngng li. Tm mch l tm ti, tm kim. ng c chy i u tm kim na ht v nhng ci ta cn c sn trong ta ri. i cnh v tm mc vn thin i cnh v tm l nguyn tc th t. Cnh l nhng ci g ang xy ra trc mt ta. Nhng g xy ra trong cuc sng hng ngy ca ta th ta phi bit p ng li vi nhng s kin bng thi v tm. V tm khng c ngha l khng c chnh nim. Theo phng php tu chnh nim l ci g ang xy ra th ta bit l ci g ang xy ra, ang
159 | K K t T h c

xy ra trong lng ta hay ang xy ra xung quanh ta, v ta phi thc c n vi phng php v tm. V tm y c ngha l khng vng mc cng khng chn ght. Tc l ta khng b vng vo trong hai cc: tham m v chn ght. Chn ght l mt thi cc v tham m l mt thi cc khc. Mt bn l dnh nh mi mt, mt bn l s b chy, thot ra khi c hai cc ny th t nhin ta s c an, c lc. Ci gi l x. l cht liu ca t do. Nu ta mun tht s c hnh phc, c t do th ta phi c thi v tm. i cnh v tm mc vn thin: nu ta c th i cnh v tm th ng c hi ti thin lm g na! Ta nm thin qu vng ri. Mc vn thin l ng c hi v thin na. Nu chng ta c th lm c bn nguyn tc trn th hi v thin lm g na!

Tng Lun
Chng ta thy bi C trn Lc o ca Trc Lm i S rt c gi tr thc tin, khng phi l l thuyt. C nhin bi ny ni ln c ci thi v phng php tu hc ca Trc Lm i S, mt ng vua xut gia, thnh o v sng lp ra c mt tng phi thin rt c tnh cch thin hc. l thin phi Trc Lm. Chng ta may mn c c tc phm ny chung vi nhau. Phn sau c dch theo vn mi con chu ta c c th hiu c d dng. Chng ta cng c th dch ra ting Anh hay ting Php.

160 | K K t T h c