2008 KRZ DNYA EKONOMS, ABD (IKII, NEDENLER ve YAYILMASI) 2000'li yllar boyunca bata petrol olmak zere

btn emtia ve tarm rnleri Altn ve petrol gibi deerli maddeler tarihinin en yksek deerini kazanrken ABD dolarnn deeri hemen hemen btn dier para birimleri karsnda nemli lde dmtr. Buna paralel olarak 2008 ylnda Amerika Birleik Devletlerindeki tanmaz mal piyasasnda (zellikle konut fiyatlarnda) byk bir d yaand. ABD'deki konut fiyatlar 2000'li yllar boyunca byk bir ykselme gstermiti. Bu ykselmenin bir nedeni de kolaylkla elde edilebilen tutulu satlar (mortgage) idi. Srekli olarak ykselen konut fiyatlar piyasalarda ar derecede iyimser bir hava yaratm, bankalarn dk gelirli ailelere konut almak iin kolayca kredi salamalarna yol amt. Konut fiyatlar inie geince birden bire subprime mortgage (yksek risk ve yksek faizli kredi) denilen bu kredi piyasas km, kredi faizlerini deyemeyen dk gelirli ailerinin iflas etmelerine ve konutlarna el konmasna neden olmutur. 2008 yl ilerledike subprime mortgage krizinin sadece kk bir kesimi deil, btn ABD mali sistemini etkiledii anlald. Dk gelirli ailelere yksek riskli kredi aan bu kurumlar kredi akitlerini birletirip paketleyerek borsalarda alnp satlabilen tahviller haline getirmiler, yatrm bankalar ve ticaret bankalarna satmlard. Elinde ok miktarda yksek riskli konut kredisi tutan yatrm bankalarndan ou iflas etti. ABD'deki kriz ksa zamanda Avrupa'ya da srad. zlanda'nn 3 byk bankas iflas etti. Birleik Krallk'taki tanmaz mal piyasas ayn ABD gibi byk bir de geti. 2008 KRZNN TRKYEYE ETKLER Gelimekte olan lkelerden biri olan Trkiye henz krizin etkilerini direkt olarak hissetmedi. Ancak hzla kresel bir karakter kazanan krize Trkiye, yksek cari ak, ift haneli bir enflasyon, yksek reel faiz ve zel sektrndeki yksek dviz a pozisyonuyla yakalanmtr. Ekonomik krizin Trkiye ekonomisine etkileri hem finansal piyasalar hem de reel ekonomi zerinde kendini gstermektedir. Gereklemekte Olan Etkiler En ok vurgulanan etkiler scak para, d ticaret, retim, d borlanma ile ilgili.Bir de iktisadi hesaplarla ilgili bir etki vardr. - Scak Para: Amerikan Merkez Bankasnn sk faiz politikas yerli ve yabanc speklatrlere, Trkiyede finansal varlk tutmay ekici kld. - D Ticaret: Dolarn bu lde dk olmas ihracatya zarar verdi. nk Dolarn deer yitirmesi ihracat asndan gittike eriyen rekabet avantaj demektir. Buna karlk ithalat artt, tabi d ticaret a da... thalden alnan vergide de cidd kayplar yaamaktadr. - retim: thal girdiyle retim yapan yerli sanayici Dolarn dmesinden memnun. nk Dolardaki gerileme girdi maliyetlerinin dmesi ve krlln artmas anlamna gelmektedir. - Borlanma: Genel olarak, Dolarn dmesi dviz cinsinden borlananlara yarad. Ucuz Dolar bankalar daha fazla dviz cinsinden borlanmaya itti, yurtdndan daha kolay borlanabildiler. Bu da dviz alacaklaryla dviz borlar arasndaki, ak pozisyonlar artrd. Konut bata olmak zere yabanc para cinsinden tketici kredisi kullananlar avantaj salad. Dolarn dmesi devlete de kazan getirdi. - ktisadi Hesaplar: Dolar deerinin dmesi ve derin dalgalanmalar gstermesi, iktisadi hesaplar gvenilmez bir noktaya getirdi. Sanal zenginlemeler ortaya kt.

GL EKONOMYE GEN ELETRS Programn ieriinde yer alan dviz kuru, para politikas ve maliye politikas ayaklarna ramen, bu politikalara bal olarak gelir ve fiyatlar politikalarnn tam oluturulmam olmas programn eksiklikler ierdiini gstermektedir. Program nemli gncel sorunu birlikte iermektedir. Programn ortak amalarn oluturan ekonomik istikrar (enflasyon) ile mcadele, sosyal piyasa ekonomisine gei ve byme(kalknma) nn de ayn zamanda gereklemesi mmkn deildir. Bunun nedeni ise, amalardan birinin gerekletirilmesinin, dierinin sonu almasn engellemesidir.

-IMF GZETMNDE 10 YIL RAPORU???? ZELLETRME TELEKOM, TEKEL. TARIM REFORMU Ekonomide Rekabeti ve Etkinlii Artracak Dzenlemeler eker Kanunu 50. eker retiminde, fiyatlandrmasnda ve pazarlamasnda usul ve esaslar getirerek piyasadaki istikrarn salanmas amalanmaktadr. 2002-03 retim dneminden itibaren Devlet tarafndan fiyat aklanmayacaktr. eker piyasas, eker Kurulu tarafndan dzenlenecektir. htiya fazlas eker retimine son verilerek devletin zarara uramas engellenecektir. retici ekim ncesinde fiyat bilerek ekim karar verecektir. Trk insan daha ucuza eker tketecektir. Tm iftilere dorudan gelir destei verilerek gelir kayb giderilecektir. eker fabrikalarnn zelletirilmesinin n alacaktr. Ttn Kanunu 51. Ttn mamlleri ve alkoll ikilerin fiyatlandrlmas, datm, sat ve kontrol ile ilgili usul ve esaslar Ttn Mamlleri ve Alkoll kiler Piyasas Dzenleme Kurulu tarafndan dzenlenecektir. 2002 retim dneminden itibaren devlet nam ve hesabna alm yaplmayacaktr. Tekelin retim ve pazarlama birimlerinin zelletirmesinin altyaps hazrlanm olacaktr. Fazla retilen ttnn rmesi ve yaklmas uygulamasna son verilecektir. Szleme ve ak artrma sistemiyle reticinin nndeki belirsizlikler kalkacaktr. Ttn reticisinin de alternatif rn projesi ve dorudan gelir destei ile desteklenmesi gerekletirilecektir. Trk Telekomun zelletirilmesi 53. Trk Telekomun zelletirilmesini hzlandrmak iin : (i) Kamu yarar ve ulusal gvenlik amacyla tutulan Altn Hisse dndaki hisselerin stratejik ortaa blok sat, halka arz ve alanlara sat yollaryla zelletirilmesine, (ii) Sabit telefon hizmetlerinde kamu tekelinin zelletirme sonras kaldrlmasna, (iii) Lisans verme yetkisinin Telekominikasyon Kurumuna verilmesine, (iv) sektrn ynetiminde etkinlii artracak ve bu ilkeler dorultusunda zelletirmeyi hzla gerekletirecek icraatn balamasna, (v) Yabancya blok sat orannn %50nin altnda olmasna, imkan salayan yasal sre balatlmtr. Bylece tm sektrlerin teknolojik yartaki yerini belirleyecek olan Telekomnikasyon altyapsnn hzl bir ekilde gelimesi salanacaktr. Sektrn nndeki engeller kaldrlarak yerli ve yabanc yatrmclarn katlm salanacaktr.

GL EKONOMYE GE PROGRAMI Programn Temel Ama ve Aralar Ekonominin Yeniden Yaplandrlmas ve stikrarn Kalc Klnmas Programn temel amac kur rejiminin terk edilmesi nedeniyle ortaya kan gven bunalm ve istikrarszl sratle ortadan kaldrmak ve kamu ynetiminin ve ekonominin yeniden yaplandrlmasna dnk altyapy oluturarak halkn refah dzeyini ykseltmektir. Bu dorultuda; Kamuda kaynak tahsisi srecinde effaflk ve hesap verebilirliin salanmas, rasyonel olmayan mdahalelerin bir daha geri dn olmayacak ekilde nlenmesi hedeflenmektedir. Bylece piyasalarda gven ortamnn yeniden salanmas amalanmaktadr. Yeni program bu temel ilkeler erevesinde; 1-Dalgal kur sistemi iinde enflasyonla mcadeleyi kesintisiz ve kararl bir biimde srdrmeyi, 2-Bankaclk sektrnde kamu ve TMSF (Tasarruf mevduat sigorta fonu) bnyesindeki bankalar bata olmak zere hzl ve kapsaml bir yeniden yaplandrlmay, bylece bankaclk kesimi ile reel sektr arasnda salkl bir ilki kurmay, 3-Kamu finansman dengesini bir daha bozulmayacak bir biimde glendirmeyi, 4-Toplumsal uzlamaya dayal ve enflasyon hedefleri ile uyumlu bir gelirler politikas srdrmeyi ve, 5-Btn bunlar etkinlik, esneklik ve effaflk ile salayacak yapsal unsurlarn yapsal altyapsn oluturmay kendisine alt hedefler olarak semitir. 2002 SONRASI BYMENN KAYNAKLARI, NASIL BR BYME VAR EKONOMK BYMENN KAYNAKLARI 2002 ve 2003 banda gerekleen bymenin hkmetin (ve IMF programnn) aklad iktisadi politikalar ile ilgisi bulunmamakta; bymeyi salayan ana kaynan ncelikle cret ve ithalat maliyetlerindeki ucuzlamaya dayand retimin de ounlukla stok birikimine yneldii grlmektedir. Dolaysyla, ekonomik bymeyi aklayan unsurun dorudan doruya cret maliyetlerinin drlmesinden ve dviz kurundaki ar deerlenmenin yol at ithalat artlarndan kaynakland anlalmaktadr. Ayrca reel cret ve dalm maliyetlerinin gerilemesi retimi uyarm; ancak retimdeki artlar ncelikle stok birikimleriyle deerlendirilebilmitir. Ekonomik bymedeki gelimeler ve bymenin kaynaklar i konjonktrdeki ve d konjoktrdeki gelimelere gre deerlendirilmitir.

NASIL BR BYME VAR: 2001 krizi sonrasnda 2002 seimleri sonrasnda tek bana iktidara gelen hkmet, Gl Ekonomiye Gei Program (GEGP) ve sonrasnda IMF ile birlikte dzenlenen program erevesinde uygulanan sk maliye ve para politikalar, 2001 kriz sonras dnemin makroekonomik politikalarnn genel erevesini oluturmutur. 2001 krizi sonras dnemde uygulanan politikalarn sonucu olarak Trkiye ekonomisi hzl bir byme srecine girmi ve 2002-2007 dneminde ortalama yllk %7 orannda bir byme hzna ulamtr. 2008 ylnn Eyll aynda nce ABDde ortaya kan ve sonra dalga dalga btn dnyaya yaylan kresel kriz Trkiyeyi de olumsuz etkilemitir. Trkiye ekonomisi krizin etkisini zellikle 2008 ylnn drdnc eyreinde olumsuz hissetmi ve bu eyrekte byme orannn %7 orannda azalmasyla, 2008 yl sadece %0,7lik bir byme oran ile tamamlanabilmitir. 2009 yl krizin etkilerinin youn bir ekilde hissedildii bir yl olmu, ekonomi bir nceki yla gre %4,7 orannda klmtr. 2010 yl ise Trkiye ekonomisinin kresel krizin etkilerini atmaya alt bir yl olmutur. Kriz sonras uygulanan politikalarn ekonomide salam olduu istikrar ile birlikte 2010un ilk eyreinde ekonomik bymedeki art oran %11,7 ikinci eyrekte %10,3 ve nc eyrekte %5,5 olmutur BYME STHDAMA NASIL YANSIMI 2001 kriziyle birlikte isizlikte byk oranl artlar yaanm, 2000 ylna gre isizlik oran yzde 6.6dan yzde 10.3e, tarmd isizlik oran ise yzde 9.3den yzde 15e ykselmitir. Trkiye ekonomisinin istihdam yaratma kapasitesi nceki dnemlerde de ok yksek olmamakla birlikte, son dnemde ekonomik bymeye ramen istihdam yaratlamamas nedeniyle, isiz bir byme srecine girildii iddialar yaygnlk kazanmtr.Sanayi sektrnde, zellikle son yllarda gerekleen yksek oranl bymeyle uyumlu bir istihdam art gzlenmemitir. 2000 yl ncesinde yksek enflasyon ve makroekonomik dengesizliklerin belirledii bir ortamda faaliyet gsteren firmalarda ciddi verimsizlikler birikmitir. Takip eden iyileme dneminde, TLnin deer kazanmas, enflasyonun dmesi ve makroekonomik istikrarn salanmas, firmalar verimlilik artlar yoluyla rekabet etmeye zorlam ve bu dnemde verimlilik artlar n plana kmtr Sonu olarak, kriz sonras byme dneminde ise isizlii azaltacak kadar istihdam yaratlmam, byme verimlilik art ve den reel cretler ile finanse edilmitir.

Amerikan Merkez Bankasnn(FED) 2008 Krizindeki Rol. Snavda sorabilirim dedi. Yaylmasnn nedenleri? Neden Sonlanmyor? ABD de konut kredilerindeki zensizlik ve ikinlik ile balayan finansal problemler derinleerek devam etmiti. Konut kredilerinde ikincil piyasann gelimesi iin oluturulan bankalar devlet kontrolne gemi ardndan byk yatrm bankalar iflas etmi ve dev sigorta irketi AIG operasyonlarn devam ettirebilmek iin FEDden(ABD Merkez Bankas) nemli tutarda kredi kullanmak durumunda kalmtr. Krizin ngiltere, Avrupa ve gelimekte olan lkelerde de hissedilmesi ile yaklak 700 milyar dolarlk kurtarma paketi (bailout bill) ABD meclisinden geerek onaylanmtr. Bu finansal kriz baz alardan eskilerine benzemekte baz alardan ise yenilikler tamaktadr. Krize mdahale biimi yeni deildir. Devletin ekonomideki glgesi her zaman hissedilmitir. Son yaanan mortgage krizi sonucunda ABD hkmetinin seri faiz indirimleri, banka birletirme operasyonlar ve en son mortgage kurumlarna el konulmas mdahaleci bir piyasa nn neredeyse normal haline geldiini gstermektedir. zet olarak; 2008 dneminde FED piyasalara snrsz destek vermi, hem nakit basm, hem de bankalar sktka ABD hazinesinin ve dier kamu kurumlarnn katlarn almtr. Borlanmaya yardmc olmu, bylelikle siyasetilere karar alabilecek zaman kazandrmtr. Ancak sorun konjoktrel deil yapsal olduu iin iki defa yaplan parasal genileme yetmemi ve sonlanamamtr. 2000 ENFLASYONU DRME PLANI. Trkiye ekonomisinde 2000 yl bandan itibaren kronikleen enflasyonu drebilmek amacyla; kamu finansmannn disipline edilmesi, yapsal nlemlerin alnmas ve kur taahhtlerinde bulunulmas gibi istikrar programlarna zg nlemleri ieren ve 3 yllk sreyi kapsayan 2000 Yl Enflasyonu Drme Program uygulanmaya balamtr. Bu program esas itibariyle enflasyonist bekleyileri etkileyerek, gemi dnem ile gelecek enflasyon arasndaki ban krlmasn hedeflemekte, makro ekonomik belirsizliklerin azaltlmas suretiyle de srdrlebilir bir ekonomik byme srecinin balatlmasn amalamaktadr. Bu almada 2000 ylnda uygulamaya konan istikrar programnn tutarlln snamak amacyla Vektr Hata Dzeltme Modelleri (Vector Error Correction Model-VECM) kullanlmtr. Bu modeller sonucu elde edilen bulgular; kamu toptan eya fiyatlar ve dviz kurunun bask altna alnmasyla, gl geriye endeksleme alkanl (atalet) iermeyen toptan eya enflasyonunun kontrol edilebileceini gstermektedir. Ancak, yaanan kriz srecinde, Trkiyede bu tr programlarn baars iin kamu sektr reformlar ve iktisadi aktrler arasndaki uzlama gereklilii nem kazanmaktadr

DEZENFLASYON PROGRAMININ HEDEFLER AISINDAN NELER GEREKLEM, NELER GEREKLETRLEMEM. Trkiyede 1990larn sonlarndan itibaren enflasyonla mcadele temel makroekonomik hedef olmu, uygulanan ekonomik programlar bu hedef zerinden yaplandrlmtr. Tarm reformu, emeklilik reformu,vergi politikasnn idaresini ieren, mali dzenlemeler ve yapsal reformlarla desteklenmitir. Dviz kuru temelli bir program olan dezenflasyon programnn temel amac; kamu harcamalarn azaltma, kamu gelirlerini arttrma ve ayn zamanda kamudaki cretleri tahminedilen enflasyon oranlarna endeksleme yoluyla faiz d fazlann arttrlmasdr (Kibritiolu2005).Dezenflasyon program balangta baarl olarak grlmesine ramen 2000 ve 2001deyaanan iki krizin ardndan zlm ve srdrlemez hale gelmitir PETROL KRZ 1973 Petrol Krizi, 15 Ekim 1973 tarihinde Petrol hra Eden Arap lkeleri Birliinin OAPEC (OAPEC, OPEC yesi Arap lkeleriyle Msr ve Suriyeden oluur) Yom Kippur Savanda ABDnin srail Ordusuna destek vermesine karlk olarak ilan ettii petrol ambargosudur. OAPEC, ABD ve savata srailden yana tavr sergileyen lkelere artk petrol ihra etmeyeceini bildirir. Bununla beraber OPEC yesi lkeler dnya petrol fiyatlarn ykselterek lkelerine giren kaynaklar artrmaya karar verirler. Gelimi lke sanayileri petrole baml durumda olduu iin OPEC lkelerinin nde gelen mterileri durumundadr.1973 ylnda petrol fiyatlarndaki aknlk verici art ve 1973-4 dnemindeki borsann k 1929 Krizinden beri yaanan kresel bir ekonomik krizdi ve sadece fiyat artlaryla aklanamayacak mekanizmalara ve uzun dnem etkilerine sahipti. ---Petrol krizinin 1973 - 1974'de Bat'da yapt ilk oktan sonra, petrol meselesi, yani her alt ayda bir OPEC lkelerinin ham petrol fiyatlarna zam yapmalar, normal karlanmaya baland. Bat'nn sanayilemi ve gelimi lkeleri, fiyat artlarndan doan sarsnty ksa srede atlattlar. nk sanayilemi lkelerin korktuu retimin azaltlmas idi. Yoksa fiyat artlarna kolay ayak uydurdular. Sonuta, artan fiyatlarn retici lkelere salad gelir, yani sermaye, yine Bat bankalarna ve Bat'nn nakit piyasasna geti. kincisi, Bat'nn sanayilemi lkeleri, artan petrol fiyatlarn kolaylkla kendi sanayi rnlerine ve teknolojilerine yansttlar. Yani Arap lkeleri pahal sattlar ve aldklarn da pahal almaya baladlar. Bu arada olan, gelimekte olan fakir lkelere oldu. Trkiyede dahil.

1974 PETROL KRZNN TRKYEYE ETKLER 1974te Petrol fiyatlarnn patlayarak 4 katna kmas Trkiye ekonomisini olumsuz etkiledi. Ayn yl Kbrs Bar Harekat ile birlikte batl lkelerin st rtl ekonomik ambargosu balad. Btn dnya petrol tasarrufuna ynelirken Trkiye petrole sbvansiyon vererek tketimi patlatt. D ticaret a 769 milyon dolardan 2.3 milyar dolara frlad. Bte 303 milyon dolar ak verdi. Bu olumsuz faktrler nedeniyle turizm gelirleri de azald. Hkmet bir dviz darboazna girdi. Bu darboaz amak iin dardan yksek faizli borlar alnd. Bu borlarn alnmas tevik edildi. Irakla anlama yapld ve Trkiye-Irak Yumurtalk Petrol Boru Hatt ina edildi. Hkmet nlemleri hep gn kurtarmaya ynelikti. Trkiye de, artan petrol fiyatlarnn byk acsn ekmitir. Petrol reten Arap lkeleri, zellikle geri kalm veya gelimekte olan Mslman lkeler iin yeterli bir yardm program da gerekletirmediklerinden, Bat'nn zengin lkelerine vurmak istedikleri darbenin acs, bu Mslman fakir lkelerin srtndan kmtr.

1994 ve 2001 krizinin benzer ynleri Sermaye hareketlerinin serbestletirildii bir ortamda Trkiye 1994 ve 2001 yllarnda finansal krizlerle karlat. Bu almada sunulan deerlendirmeler, bu iki krizin benzer ve farkl ynlerinin belirlenmesini olanakl klyor. Her iki krizin de ortak zellii, kriz ncesi ylda byk miktarda ksa vadeli sermaye giriinin olmas ve kriz ylnda da byk lekli sermaye kann ekonominin klmesiyle sonulanmasdr. Balca ilevsel zellikleri arbitraj frsatlarn deerlendirmek olan d ve i mali yatrmclar, Trkiyede devalasyon bekleyileri ykselince tedirgin olmu ve krizi tetikleyen olaylarn ardndan mali sermayelerini aniden darya transfer etmilerdir. 5 Nisan Kararlar Ama, kamu aklarn azaltarak finansal piyasalar dengeye getirmek; ihracat ve dviz kazandrc faaliyetleri tevik ederek d a azaltmak; yapsal reformlarla kamu aklarn azaltmaya ynelik destekler vermek. Temel ilke; retim yapan, sbvansiyon datan bir devlet yapsndan, ekonomide piyasa mekanizmasnn tm kurum ve kurallaryla ilemesini salayan sosyal dengeleri gzeten bir devlet yapsna gemek. Kararlarn uygulanmas ile i talep daraltlmtr. Ekonomide yaanan daralmaya paralel olarak sanayi ve hizmet sektrnde istihdam daralm, isizlik artmtr. Ortalama cret ve maalar fiyat artnn gerisinde kalarak reel anlamda azalmtr. 5 nisan 1994 kararlarnda dviz kuru hedefi vardr. 5 nisan istikrar programlarnn uygulanmas mali piyasalarda dalgalanmalar azaltmtr. Fakat orta ve uzun vadeli programlar uygulanamam ve yapsal reformlar gerekletirilememitir. Enflasyonu drme program Aralk 1999 Niyet Mektubu ile somutlaan 2000 Enflasyonu Drme program 3 yl bir dnemi kapsayacaktr. Ama; kamu finansmann salkl bir yapya kavuturmak, kamu aklarnn piyasalardaki basksn azaltmak, reel faizleri makul dzeye indirmek, enflasyonu tek haneli rakama drmek ve yapsal reformlar gerekletirerek ekonomiyi srdrlebilir bir byme ortamna kavuturmak. Bu programn zn 3 temel unsur oluturur; 1. sk bir maliye politikas uygulayarak faiz d fazlay arttrmak, yapsal reformlarn gerekletirilmesi ve zelletirmenin hzlandrlmas 2. enflasyon hedefi ile uyumlu bir gelir dalm politikas uygulama 3. reel faizlerin drlmesini desteklemek ve ekonomik birimlere uzun vadeli bak acs kazandrmak iin enflasyonu drmeye odaklanm kur ve para politikas.

Dezenflasyon neler gerekletirilmi neler gerekletirilememi Byme hedefi %6 dzeyinde gerekletirilmitir. Kamu kesimine ilikin denge salanmtr. kurun deeri dk kalm ve TL deer kazanmtr. thalat artm ihracat azalm cari amz artmtr. D ticaret a son 20 yln en yksek seviyesine ulamtr %11.10. ihracatn ithalat karlama oran ise %59.13 te kalmtr. Dviz apas uygulamas ile ksa vadeli borlar artmtr. Ayn zamanda orta ve uzun vadeli borlarda artmtr.. Programda hedeflenen zelletirme, tarm ve bankaclk sektrlerine ilikin yapsal dnmler gerekletirilememi. Nitekim 2000 de yaanan krizin bankaclk sektrnde gerekletirilemeyen yapsal reformlar neden olmutur.

Kasm 2000 Krizinin Nedenleri Enflasyonun beklenen oranda dmemesi, TL nin ar deerlenmesi, cari ilemler ann bymesi, bankaclk sektrnn krlganlnn artmas, devalasyon beklentisinin artmasna neden olmutur. Kasm 2000 ylnda yaanan kriz bir likidite krizidir, 1999 ve 2000 ylnda yaananlar dikkate alndnda bankaclk krizi de denilebilir. Trkiyede yaanan bu krizin nedeni ekonomik yap ve ynetim yetersizliinden kaynaklanmaktadr. Yapsal sorunlara zm bulunmad srece uygulanan politikalar konjonktre bal olarak tekrarlanacaktr. Kasm 2000 Krizi Sonular Faizlerdeki art, Elindeki dk faizli hazine katlar tutanlarn zor duruma dmeleri ve Demirbanka el konulmas, IMFden gelen 7,5 milyarlk ek rezerv kolayl sebebiyle piyasalarda rahatlama.

ubat 2001 Krizinin Nedenleri - Yapsal reformlar -Dzenleyici devalasyon -Yksek tketim eilimi -Ksa dnemli sermaye girii -Bankaclk sektrnde reform Trkiye 2000 kasm da dvize ynelen speklatifler, ok yksek faiz, nemli dviz rezervi kayplar IMFnin verdii ek kredi ile durdurulabilmitir. Finansal krize bal olarak bankalarn dardan borlanmalar zorlat, bankalarn kamu katlarna ynelmeleri iin devlet borlanmasna ilikin faiz oranlar yukar ekildi, krize ramen dviz kuru zerindeki basknn TLnin deerlenmesi, piyasann fonlanmasn da TCMBnin pasif konumunun srmesi ve bu yzden borlanma yoluyla uluslar aras rezervler artm, TMSFye devredilen zel bankalarn borlar giderek artm ve finansman zorlamtr. Byle bir ortamda krizin gereklemesi de bir kvlcma baldr. Nitekim, bu kvlcm Cumhurbakan ve Babakan arasnda yaanan tartma ile yaratlmtr. Dviz Kurunun ar deerlenmesi ile esnafn dviz cinsinden borcu artm ve bir ok esnaf batmtr. TCMB dviz dmtr. Rezerv azallar ve faiz oranlarnn ulat yksek seviyeler Merkez Bankasn kur apasn terk etmesine ve kurun serbest piyasaya braklmasna neden olmutur. Ksacas; ubat 2001 Krizi nedeni bankaclk sektrnn krlganl ve uygulanmakta olan istikrar programdr. Ayrca bu krlganla sebep olan kamu aklar ve finansman, enflasyon ve kstsz sermaye hareketlerinin serbestletirilmesidir.