MT S LOI BNH P LC C NGUY C B NT TRONG QU TRNH VN HNH

Ngi dch: Nguyn Phng Nga Hiu nh: Trn Hng H Ngy 04 thng 8 nm 2004 Li ngi dch: ti liu ny c trch dch t Chng 3: Pressure Vessel Guideline , Phn 4: Safety Harzards ca ti liu OSHA Manual ng trn website http://www.osha.gov ca B Lao ng M nu ra nhng kinh nghim gn y v cc loi bnh p lc c nguy c cao v hin tng nt do nh hng ca mi cht vn hnh - mt trong nhng nguyn nhn chnh gy ra nhng s c n v nghim trng trong thi gian gn y BNH KH KH Qu trnh kh kh nhm tch cc lai kh khng ngng, ch yu l oxy ra khi nc trong h thng sinh hi nc. Bnh kh kh c s dng rng ri trong nhiu ng dng cng nghip bao gm: pht in, bt giy v giy, ha cht, lc du v nhiu cng trnh cng cng nh bnh vin, trng hcnhng ni c thit b sinh hi nc. Trong thc t, bnh kh kh c th c tch ri vi bnh cha hay kt hp vi bnh cha tr thnh mt khi thng nht. iu kin lm vic in hnh ca bnh kh kh l p sut khang 300 psi v nhit khang 150 0C (300 0F). Hu ht cc bnh c thit k theo ASME Code, dy thnh bnh ty theo trng hp c th thng khng qu 25mm (1 inch). Vt liu ch to bnh ph bin l thp cacbon. S phn tch cc d liu thu thp c t cc s c v nhng cuc iu tra khc xc nh nhng nt c trng sau y v hin tng nt ca bnh kh kh: -Vic xem xt cc thng s vn hnh v thit k cho thy va p thy lc l yu t duy nht c lin quan n hin tng nt. -Hin tng nt thng xut hin gii hn khu vc mi hn khng c x l nhit ca bnh. -Hin tng mi do n mn kim lai c v l c ch ch yu trong vic hnh thnh v pht trin vt nt. Nhng h hng v kt qu kho st thc y TAPPI (hip hi k thut cng nghip giy v bt giy), ban thanh tra ni hi v bnh chu p lc quc gia, v NACE (hip hi k s n mn quc gia) son tho cc khuyn co i vi vic kim nh, sa cha v vn hnh.

i vi vic kim nh, khuyn co xut: -Ch c bit n mt trong ca tt c cc mi hn v vng nh hng nhit ca mi hn (HAZ) -S dng phng php bt t hynh quang t (WFMT) kim tra. Khuyn co ca TAPPI v NACE cng bao hm nhng ph mc nh: -Vic kim tra cn c cc nhn vin c Hip hi kim tra khng ph hy M cp chng ch SNT-TC-1A ti thiu cp 1 thc hin v vic xem xt v phn tch kt qu kim tra cn c nhn vin c trnh ti thiu cp 2 thc hin. -Ti kim nh trong vng 1 nm i vi cc bnh c sa cha, 1-2 nm i vi cc bnh c khuyt tt nhng khng phi sa cha, v 3-5 nm i vi cc bnh khng tm thy khuyt tt.

CNG NGH AMIN Phng php amin c s dng tch hidro sunfua (H 2S) khi kh du m nh propan hay butan. N cng c s dng trong vic tch cacbon dioxit (CO 2) trong mt s quy trnh. Amin l mt thut ng chung, bao gm monoetanol amin (MEA), dietanol amin (DEA) v nhng cht khc thuc nhm amin. Chng c s dng trong nh my lc du, x l kh v nh my ha cht. Nhit hat ng ca qu trnh amin nhn chung l t 38 0C n 93 0C (100 0F n 200 0F) v v th cc trang thit b thng c ch to t thp cacbon. Thnh bnh chu p lc ca cc my mc dng trong phng php amin c dy tiu chun khang 25mm (1 inch). Mc d kh nng nt ca thp cacbon trong mi trng amin c bit n trong nhiu nm, nhng s quan tm ng mc n quan h an tan ch c nu ln bi nhng h hng ca bnh chu p lc trong phng php amin vo nm 1984. Ni chung, vic kho st cho thy khang 40% my mc c hin tng nt trong tng s 294 nh my. Hin tng nt xut hin trong thit b hp th/ tip xc (contactor), ti sinh, bnh trao i nhit, h thng ng dn v nhng thit b ph khc. Nhiu pht hin ng k ca cuc kho st cho thy: -Tt c vt nt u gn hay ti mi hn. -Hin tng nt xut hin ch yu ti mi hn chu lc hay khng c kh ng sut sau khi hn (khng x l nhit). -Hin tng nt xy ra trong tt c cc bnh dng phng php amin nhng ph bin nht l cht MEA.

-WFMT (bt t hunh quang t) v UT (siu m) l nhng phng php d tm vt nt hiu qu nht; kim tra bn trong bng phng php WFMT l phng php c u tin. Thng tin t nhng nghin cu trong phng th nghim cho thy amin nguyn cht khng phi l tc nhn gy ra hin tng nt thp cacbon nhng amin c ln cacbon dioxit trong pha kh li gy nt mnh lit. S c mt hay vng mt ca clo, xyanua, hay hidro sunfua cng c th l tc nhn nhng vai tr y ca chng trong hin tng nt hin nay vn cha han tan c xc nh. HIDRO SUNFUA M Hidro sunfua m l mi cht gm nc v hidro sunfua (H 2S). Hidro sinh ra khi thp tip xc trc tip vi hn hp ny c th xm nhp vo thp. Hidro ha tan (vo kim loi) c th gy ra hin tng nt, s phng gip v gin ha. Hu qu c hi ca mi trng pht sinh hidro i vi thp c ghi nhn trong mt thi gian di trong nn cng nghip ha du v du ha. Mt cch c th mc nh hng ca hydro tng ln cng vi cng v bn ca thp. Hin tng nt tr nn nghim trng hn i vi thp c bn cao. -Nhng vt nt nghim trng c th bt u t nhng vng bin cng rt nh c lin quan n cc mi hn; nhng phng php th cng thng thng khng pht hin c nhng vng bin cng ny. -Nhng vt nt nh ban u c th pht trin do s xm nhp ca hidro n khi xuyn thu chiu dy kim loi. - Cc gii hn m NACE/API t ra i vi cng ca mi hn c th khng hiu qu han tan trong vic ngn chn hin tng nt. -Vic kh ng sut nhit (phng php x l nhit sau khi hn, PWHT) c th lm gim nhy ca thp i vi hin tng nt cng mc nghim trng ca n. Hidro sunfua m cng gy ra hin tng nt trong bnh cha kh du m ha lng (LPG). Hin tng nt xy ra ch yu ti v tr b tc ng bi nhit khi hn (HAZ). Cc bnh hnh cu thng thng c dy thnh bnh t 20 n 75 mm (0.8 n 3 inch ). Cc khuyn co i vi nhng bnh hidro sunfua m mi cng nh ang s dng gim thiu kh nng h hng nghim trng gm: -S dng cc lai thp c bn thp hn cho nhng bnh mi. -Sm ln k hach kim tra cho nhng bnh s dng trn 5 nm. -Ci tin vic kim sot gim thiu hin tng phn hy ca hidro sunfua.

-Thay th nhng bnh khng an tan hay gim cng lm vic, thng l h p sut vn hnh. THIT B CHA AMONIAC Bn cha amoniac s dng trong cc h thng lm lnh thng mi, mt s qu trnh sn xut ha cht, v pha ch ha cht nng nghip . Vic kim nh k cng nhng bnh cha amoniac (c th kh v th lng) trong nhng nm gn y cho thy nhng chng c r rng lin quan n hin tng nt nghim trng do n mn trong iu kin chu ng sut. Nhng bnh dng vo mc ch ny thng c kt cu dng hnh cu lm bng thp cacbon, vn hnh trong iu kin nhit mi trng. Hm lng oxy v nc trong amoniac c tc ng mnh m lm nt thp cacbon trong mi trng ny. Cc vt nt thng c tm thy gn hay ti mi hn ca nhng bn c ch to bng cch hn. Cc vt nt xy ra c hai hng ct ngang v song song vi mi hn. Vic kh ng sut nhit dng nh c tc dng gim nh hin tng ny i vi nhng bn mi, nhng hiu qu ca n i vi nhng bn s dng mt thi gian phn no vn cn cha r rng bi c th tn ti nhng vt nt nh, khng pht hin c.

THIT B NU BT GIY Qu trnh to bt th c s dng trong cng nghip giy v bt giy nu bt giy khi sn xut giy. Qu trnh din ra trong dung dch natri hidroxit v natri sunfua tng i yu (vi %) vi nhit trong khang 110-140 0C (230-285 0F). T u nhng nm 1950, nhng ni nu lin tc c s dng rng ri trong cng on ny. Hu ht nhng bnh c thit k theo ASME Code s dng thp cacbon v iu kin thit k in hnh l t 175-180 0C (350360 0F) v p sut 150psi. Nhng bnh ny vn hnh rt tt v ch c mt vi bo co l t v vn nt cho n khi c hin tng bnh b v t ngt vo nm 1980. S liu kim tra cho thy khang 65% s lng bnh c kim tra c hin tng nt. Mt vi vt nt tn ti t khi ch to b pht hin bi vic s dng nhng k thut kim tra nhy hn nhng hu ht hin tng nt pht sinh trong qu trnh s dng. S liu kim tra v phn tch cho bit nhng c tnh sau ca hin tng nt : -Tt c hin tng ny u lin quan n cc mi hn.

-Kim tra b mt bng bt t hynh quang t sau khi b mt c v sinh y l phng php hiu qu nht trong vic d tm vt nt. -Nhng bnh c kh han tan ng sut d t b nh hng hn. - Khng c s tng quan r rt gia hin tng nt v khng nt vi qu trnh ch to v tui th ca bnh hay vi cc thng s v thc t vn hnh. -Php phn tch v vic nghin cu cho thy hin tng nt l do c ch nt v n mn trong iu kin ng sut mi trng kim (caustic stress corrosion cracking) mc d ngi ta khng ch i hin tng ny xy ra trong mi trng kim tng i yu ca qu trnh nu. Hin nay nhng bin php ngn chn nh hn lp ph, phun lp bo v, bo v ant ang c nghin cu, v thu c nhng thng tin ng k. Trong thc t, ngi ta khuyn co cc bnh nn c kim tra hng nm. TM TT NHNG KINH NGHIM V HIN TNG NT Cc trnh by trn y cho thy s nh hng mnh m ca mi trng ha hc n hin tng nt. l nhn t khng c x l dt khat trong hu ht cc quy phm thit k. Kinh nghim vn hnh l iu tt nht v thng l ch dn duy nht cho vic nh gi an tan trong qu trnh vn hnh Vi nhng lai bnh v bn c cp trong phm vi bi vit ny th kinh nghim vn hnh cho thy rng vic kim tra v nh gi an ton cn c c bit nhn mnh i vi nhng i tng sau: -Bnh kh kh, bnh cha amin, hidro sunfua m, amoniac v bnh s dng nu bt giy. -Khu vc mi hn v ln cn mi hn -Nhng bnh khng c kh ng sut nhit (mi hn khng c x l nhit sau khi hn) -Nhng bnh qua sa cha, c bit l khng c PWHT sau khi sa cha. C th s dng phng php c hc ph hy (fracture mechanic method) nh gi mc nghim trng ca vt nt pht hin c. Vic ny yu cu nhng thng tin c th v ng sut, tnh cht ca vt liu, v du hiu ca khuyt tt. Khng h d dng trong vic nu ra nhng hng dn tng qut cho qu trnh nh gi. D th, may thay, nhiu bnh hot ng trong iu kin b nh hng bi cc nhn t nu nhng iu kin ng sut tng i thp vn tip tc vn hnh an ton do cc vt nt tng i t nh hng n s ton vn v kt cu ca bnh.