Environmental Management Center Serbia

broj 9 februar - mart 2013. godine

Jovan Pavlovi, direktor Centra za upravljanje ivotnom sredinom u Srbiji i direktor kancelarije u Srbiji Regionalnog centra za ivotnu sredinu za Centralnu i Istonu Evropu (REC)

UPRAVLJANJE IVOTNOM SREDINOM EMC TIM U POSETI KLIJENTIMA PARTNERIMA NA PROJEKTU

STUDIJSKA POSETA MAARSKOJ I UPOZNAVANJE SA EU PRAKSOM U OBLASTI IZVETAVANJA

Klijenti - partneri Centra: JAVNO KOMUNALNO PREDUZEE BEOGRADSKE ELEKTRANE TIGAR A.D. PIROT

februar - mart - 2013. godine

Osnivanjem EMC kancelarije i izradom softverske aplikacije sa primenjenim modelima praenja ostvareni ciljevi projekta

UPRAVLJANJE IVOTNOM SREDINOM

Nakon formalnog kraja projekta, kancelarija EMC e nastaviti da postoji i uspeno servisirati
sve zahteve i potrebe zainteresovanih strana

Damir Oravec

Razgovor vodio:

Jovan Pavlovi, direktor Centra za upravljanje ivotnom sredinom u Srbiji i direktor kancelarije u Srbiji Regionalnog centra za ivotnu sredinu za Centralnu i Istonu Evropu (REC)

nalizom stanja o stepenu integrisanosti sistema za upravljanje ivotnom sredinom, REC kancelarija u Srbiji u saradnji sa Norvekom firmom Emisoft, zahvaljujui donaciji Ministarstva spoljnih poslova Kraljevine Norveke, pokrenula je projekat Uspostavljanje Centra za upravljanje ivotnom sredinom u Srbiji (EMC Environmental Management Center). Cilj projekta je bio osnivanje EMC kancelarije u koju bi se slivale sve informacije i podaci iz kompanija koje imaju zakonsku obavezu izvetavanja o emisijama u medije ivotne sredine, a koje bi zaposleni u njoj, sluei se razliitim analitikim metodama, obraivali i spremali za dalje izvetavanje u skladu sa obavezama izvetavanja prema institucijama EU. Kao drugi cilj, prepoznat je znaaj izrade softverske aplikacije sa primenjenim modelima praenja emisija koja bi kompanijama olakala ispunjavanje zakonske obaveze izvetavanja prema nacionalnom i lokalnom registru izvora zagaivanja, a istovremeno im omoguila i integrisano upravljanje ivotnom sredinom kroz set analitikih izvetaja kojima se prate emisije u vodu, vazduh, tlo, upravljanje otpadom i potronju energije, vode, struje. Nakon skoro dve i po godine, zadovoljstvo mi je da vam predstavim dostignua koja su rezultat aktivnog uestvovanja svih lanova projektnog tima kao i angaovanih eksperata na ovom projektu.

broj 9

Imajuu u vidu ciljeve koje smo postavili pred nas, kao lokacija za EMC kancelariju izabrana je Agencija za zatitu ivotne sredine Republike Srbije, a tokom projekta, aktivnu podrku u uspostavljanju kancelarije prualo je odeljenje Nacionalnog registra izvora zagaivanja pod ijom ingerencijom e po zavretku projekta ova kancelarija i funkcionisati. Koristei donirana sredstva, EMC kancelarija je opremljena savremenom opremom i sredstvima za rad. Uspenim transferom znanja izmeu implemetacionih agencija - Norveke firme EMISOFT i REC CO Srbija, uspeno je prihvaena praksa izvetavanja iz zemalja EU, kao i upotreba razvojnog okruenja u kom je razvijan informacioni sistem namenjen kompanijama i EMC-u.

Naim klijetnima partnerima na projektu, a ujedno i svim ostalim zainteresovanim kompanijama, ponudili smo programski paket koji mogu da koriste kao upravljaki alat koji im omoguava da: identifikuju i kontroliu uticaj svojih aktivnosti, proizvoda i usluga na ivotnu sredinu; poboljaju odnos prema ivotnoj sredini; implementiraju sistematski pristup kojim e postizati ciljeve koji se odnose na zatitu ivotne sredine i obezbedi dokaz da su postigli postavljene ciljeve. to je u skladu sa ISO 1400:2004. TEAMS SR predstavlja praktian alat za menadere koji nisu zadovoljni samo radom u skladu sa zakonom, ve imaju strateki pristup kojim se investiranje u ivotnu sredinu moe i vratiti. Koristi ovog sistema za kompanije su:

smanjenje trokova upravljanja otpadom; smanjenje potronje energije i materijala; nie trokove distribucije; poboljanje korporativne slike meu zakonodavcima, kupcima i u javnosti; osnovu za kontinuirano poboljanje odnosa prema ivotnoj sredini. Projekat Uspostavljanje Centra za upravljanje ivotnom sredinom u Srbiji uao je u svoju poslednju fazu, a 27. maja 2013. godine se Konferencijom u Beogradu i zavrava. Kao trenutni direktor EMC, sa zadovoljstvom mogu rei da e nakon formalnog kraja projekta, kancelarija EMC nastaviti da postoji i uspeno servisirati sve zahteve i potrebe zainteresovanih strana, to je bio i prvenstveni cilj projekta.
februar - mart - 2013. godine

PROMOTIVNI SKUP

IZVETAVANJE ZA ODRIVOST IV
CENTAR ZA UPRAVLJANJE IVOTNOM SREDINOM
Autor teksta:

Jelena Tripkovi

romotivni skup Izvetavanje za odrivost IV bie odran 19. marta 2013. godine u konferencijskoj sali hotela Metropol u Beogradu s poetkom u 10 asova.

Glavni partneri na projektu Uspostavljanje Centra za upravljanje ivotnom sredinom imaju za cilj pruanje pomoi srpskim kompanijama u oblasti odrivog razvoja u svim njegovim vidovima. Sam Centar predstavlja pruenu ruku ka industriji da bi zajedniki premostili izazove u oblasti upravljanja ivotnom sredinom. Postizanje visokih standarda kontrole procesa i emisije zagaujuih supstanci u sve medije ivotne sredine zahteva znanje i alat. U toku projekta razvijeni su svi neophodni softverski alati koji su inkorporirali u dizajn sofverskog sistema domau zakonsku regulativu i na taj nain industriji omoguili korienje savremene tehnologije u skladu sa nacionalnim pravilnicima. Centar e u vreme trajanja projekta klijentima - partnerima iz industrije ponuditi korienje softverskog sistema za industrijske klijente kao i konsultantske usluge u ovoj oblasti. U isto vremene na osnovu ovog reenja razvija se i reenje za odgovornu instituciju u bliskoj saradnji sa zaposlenima odeljenja Nacionalnog registra izvora zagaivanja. Na martovskom skupu emo svi mi ukljueni u ovaj projekat jo jednom podsetiti

na vanost izvetavanja, koje ini osnov za identifikaciju i monitoring izvora zagaivanja ivotne sredine. Dosadanja iskustava u implementaciji projekta Uspostavljanje Centra za upravljanje ivotnom sredinom, koji realizujemo zahvaljujui donaciji Ministarstva spoljnih poslova Kraljevine Norveke, su nam pokazala da je jedini put za premoavanje pomenutih izazova u oblasti ivotne sredine da svi subjekti na pravi nain prepoznaju svoju ulogu u ovom procesu i da verodostojno izvetavanje postane integralni deo njihove poslovne strategije kao i sredstvo za strateki razvoj i donoenje odluka. Oekujemo da e svih deset klijenata - partnera EMC projekta predstaviti na skupu godinje izvetaje za Agenciju u potpunosti pripremljene uz pomo TEAMS SR softverskog sistema prilagoenog njihovoj organizacionoj emi i potrebama u ovoj oblasti. Ova konferencija je takoe vrlo vana za norvekog partnera na projektu Emisoft kojima e ovo biti poslednji zvanini EMC skup budui da po ugovoru pruaju konsultantske usluge na projektu do kraja februara meseca nakon ega se oekuje potpuna samostalnost i zaokruen transfer znanja na osoblje EMC centra u osnivanju.

broj 9

Aktivnosti lanova grupe koja je radila na razvoju softverskog reenja

EMC TIM U POSETI KLIJENTIMA - PARTNERIMA NA PROJEKTU

Zaposlenima pruena pomo i dodatna obuka kako bi im pomogli da bre savladaju sve mogunosti i module TEAMS apikacije
Autor teksta:

Petar Radovanovi

timovi su tokom decembra prole i januara ove godine, zavrili prvi krug novog ciklusa planiranih poseta klijentima - partnerima projekta. Timove su, pre svega, inili lanovi grupe koja je radila na razvoju softverskog reenja. Cilj ovih poseta kompanijama - klijentima bio je da se u direktnom kontaktu sa zaposlenima utvrdi na kakve probleme oni nailaze u svakodnevnom radu sa TEAMS aplikacijom, kao i da im se prui odgovarajua pomo kako bi ove probleme prevazili. Tokom poseta, klijentima je pruena pomo i dodatna obuka kako bi kvalitetno i brzo mogli da dopune osnovne (master) podatke o ranije definisanoj organizacionoj strukturi, izvorima zagaivanja, vrstama goriva, proizvodima, sirovinama, otpadu itd. Ovim se obezbeuje da aplikacija bude spremna za unos konkretnih podataka (transakcija) za 2012. godinu koji su to je u skladu sa obavezama godinjeg izvetavanja prema Agenciji. O tome govori i situacija na koju smo naili u nekoliko kompanija, gde su master podaci pre nae posete bili dopunjeni i ve tada se radilo na unosu konkretnih podataka za prolu godinu. U odreenom broju kompanija utvrdili smo da postoje tekoe u izradi izvetaja pruzrokovane ogranienjima

EMC

Delta Agrar d.o.o. Beograd

Agroprodukt inkovi d.o.o. Beej nepohodni za izvetaje prema zahtevima Nacionalnog regista izvora zagaivanja. Zaposleni u kompanijama pokazali su znaajnu zainteresovanost i inicijativu kako bi ovi poslovi bili zavreni u predvienim rokovima, tanije do 31. marta ove godine

Tigar AD Pirot interne IT infrastrukture. Naime, ovi problemi su uglavnom bili vezani za brzinu internet linka u ovim kompanijama kao i za ogranienja pristupa internetu zaposlenih koji rade sa TEAMS aplikacijom. U razgovorima

JKP Beogradske elektrane Beograd

elezara Smederevo d.o.o Smederevo

sa IT ekspertima u ovim kompanijma, dobili smo uveravanja da e ovi problemi biti reeni vrlo brzo, na zadovoljstvo svih. Nakon poseta klijentima partnerima projekta, stie se utisak da su veoma zadovoljni mogunostima sistema. Unosei prve podatke o svojim kompanijama, klijenti su ve uvideli prednosti TEAMS aplikacije, kako za izvetavanje ka NRIZ-u tako i za interne izvetaje koji su im svakodnevno potrebni u radu. U narednom periodu planirana je nova poseta EMC timova klijentima partnerima na projektu u okviru istog ciklusa, kako bi se razreile eventualne nove nedoumice koje mogu nastati prilikom izrade izvetaja za Nacionalni registar izvora zagaivanja. Ovo je od posebnog znaaja za kompanije sa kompleksnijom strukturom kakvih ima nekoliko u okviru projekta. U svakom sluaju EMC stoji na raspolaganju svim kompanijama za uspeno prevazilaenje tekoa na koje nailaze tokom rada sa sistemom.
februar - mart - 2013. godine

EMC centar organizovao trodnevno putovanje za predstavnike deset industrija koje su ukljuene u projekat

STUDIJSKA POSETA MAARSKOJ I UPOZNAVANJE SA EU PRAKSOM U OBLASTI IZVETAVANJA

Razmena iskustava od velikog znaaja za klijente - partnere
Autor teksta:

centar je organizovao trodnevno studijsko putovanje u Maarsku za predstavnike deset industrija koje su ukljuene u projekat Uspostavljanje Centra za upravljanje ivotnom sredinom u Srbiji, predstavnike Agencije za zatitu ivotne sredine u Srbiji i predstavnike EMC tima. Cilj ove posete je bio da se razmene iskustva sa predstavnicima Maarskog Ministarstva ruralnog razvoja, u okviru koga se nalazi sektor zaduen za ivotnu sredinu, Maarskog meteorolokog zavoda, Maarskog instituta za ivotnu sredinu, kao i sa predstavnicima Regionalnog centra za ivotnu sredinu iz Maarske.

EMC

Vesna iki

Radionica Upravljanje ivotnom sredinom i izvetavanje u Sentandreji Jednodenvna radionica je odrana u Konferencijskom centru Regionalnog centra za ivotnu sredinu (REC) u Sentandreji, zgradi koja ima nultu emisiju CO2. Radionica pod nazivom Upravljanje ivotnom sredinom i izvetavanje, poela je pozdravnim govorom i srdanom dobrodolicom gospodina Radoja Lauevia, zamenika izvrnog direktora Regionalnog centra za ivotnu sredinu i direktora projekta Uspostavljanje Centra za upravljanje ivotnom sredinom u Srbiji. Nakon toga poeo je radni deo predavanjem gospoe Judit Varga (Judit Varga), savetnika Ministra, iz Ministarstva ruralnog razvoja Maarske o obavezama izvetavanja ka Evropskoj Uniji i iskustvima Maarske u oblasti kvaliteta vazduha. U nastavku je Ako Fehervari (Akos Fehervary), takoe savetnik u MInistarstvu ruralnog razvoja Maarske, predstavio PRTR izvetavanje u Maarskoj. Nakon iskustava Maarske, predstavnici Agencije za zatitu ivotne sredine iz Srbije i odeljenja Nacionalnog registra izvora zagaivanja su predstavili iskustva Srbije u izvetavanju. Gospoica Dijana voro je govorila o obavezama izvetavanja Republike Srbije u okviru zahteva PRTR, gica Nada Misajlovski je govorila o obavezama izvetavanja u okviru upravljanja otpadom, dok je ga Lidija Mihailovi predstavila obaveze izvetavanja za emisije u vazduh, vode i tlo. U nastavku radionice predstavnici 10 industrija, klijenata - partnera na projektu, su predstavili svoja preduzea i govorili o svom iskustvu u korienju TEAMS softvera za izvetavanje. Nakon predstavljanja klijenata partnera odran je okrugli sto na kome su svi uesnici radionice uzeli uese u diskusiji i razmeni iskustava. Pored predstavnika Ministarstva ruralnog razvoja Maarske koji su govorili u uvodnom delu radionice, okruglom stolu su se pridruili i Laslo Janoi (Laszlo Janossy), naelnik odeljenja za procenu stanja ivotne sredine i strategije u Nacionalnom institutu za ivotnu sredinu Maarske, kao i Gabor Ki-Kova (Gabor Kis-Kovacs) predstavnik Maarskog meteorolokog zavoda. Na kraju radionice, predstavljeni su i posteri 10 industija koje su u okviru projekta dobile TEAMS softver na korienje. Poslednjeg dana u okviru studijskog putovanja, organizovana je i poseta spalionici u Budimpeti. Uvodno predavanje u spalionici je odrao Zoltan Ile (Zoltan Illes), dravni sekretar za zatitu ivotne sredine u Ministarstvu ruralnog razvoja Maarske. On je posetiocima priao o izgradnji spalionice, kapacitetima, prednostima i manama, a na kraju posete je i sam poveo prisutne u obilazak spalionice i predstavio sve celine iste. Svi uesnici studijskog putovanja su iskazali veliko zadovoljstvo organizovanim studijskim boravkom i istakli da im je razmena iskustava bila od velikog znaaja.

g. Zoltan Ile i uesnici studijskog putovanja tokom posete spalionici u Budimpeti

broj 9

NOVO IZDANJE REC HO I REC CO SRBIJA

STUDIJSKA POSETA MAARSKOJ I UPOZNAVANJE SA EU PRAKSOM U OBLASTI IZVETAVANJA - POSTER SESIJA

Posteri nude detaljne informacije o kompanijama
i naglaavaju ulogu

TEAMS SR softverskog sitema

Autor teksta:

Jelena Tripkovi

HIP-PETROHEMIJA A.D. PANEVO HIP-PETROHEMIJA JSC, PANEVO

Production of petrochemical products, raw materials and chemicals

DELTA AGRAR D.O.O. BEOGRAD DELTA AGRAR LTD., BELGRADE

Subsidiary of Delta Holding, Serbia

ajnovija saradnja kancelarije u Srbiji i Centrale u Maarskoj, Regionalnog Centra za ivotnu sredinu, su plakati nastali za Centar za upravljanje ivotne sredine u Srbiji u osnivanju, kojim su predstavljeni svi klijenti - partneri EMC projekta. Centar za upravljanje ivotnom sredinom u Srbiji, pri Agenciji za zatiti ivotne sredine Republke Srbije u partnerstvu sa REC-om i to sa jednim od dvanaest departmana u okviru RECa ija je oblast delovanja Upravljanje ivotnom sredinom, izradio je 10 poster prikaza partnerskih preduzea Centra u okviru radionice koja je odrana 25. februara u Sentandreji. Pored toga to nudi detaljne informacije o kompanijama i njihovom odnosu prema zatiti ivotne sredine, posteri naglaavaju ulogu TEAMS SR softverskog sitema koji je namenjen voenju evidencije i upravljanju ivotnom sredinom. Posteri su bili izloeni ispred konferencijske sale Centrale Regionalnog centra za vreme studijske posete klijenata - partnera Sentandreji. U okviru iste saradnje izraen je i poster kojim je predstavljena i Agencija za zatitu ivotne sredine Republike Srbije o okviru koje je i Centar za upravljanje ivotnom sredinom u osnivanju.
ELEZNICE SRBIJE A.D. BEOGRAD ELEZNICE SRBIJE JSC, BELGRADE
Passenger and freight transport

HIP-Petrohemija is the largest producer of petrochemicals in the Republic of Serbia, with a tradition that covers almost three decades. The companys manufacturing facilities occupy the industrial zone of Panevo, Elemir, which lies near Zrenjanin and Crepaja.
Activities
We produce nearly 700,000 tonnes of petrochemicals. In addition to manufacturing HIPLEX, HIPTEN and HIPREN polymers and PE pipes, we also produce: ethylene propylene pyrolysis gasoline pyrolysis oil C4-fraction chloralkali electrolysis products 1.3-butadiene methyl tertiary butyl ether

As a member of Delta Holding, the company Delta Agrar Ltd. has been present in the agribusiness community since 1993 and remains a leader in all aspects of agricultural operations.
Activities
Primary production: field crop production on 16,000 ha fish production on 600 ha 100,000 pigs per year on five farms Cooperation sector and buy-up: fruits and vegetables meat and cattle Agro-trade and distribution: pesticides, seeds, agro-mechanisation Food production: Yuhor, Mioni, Danubius, Florida bel

Environment
Delta Agrars Environment and Ecology sector takes an organised approach towards all aspects of environment management. Its primary goals are: energy efficiency and conservation alternative energy sources reducing GHG emissions waste management collection, storage and treatment of hazardous and non-hazardous waste educating employees

Reporting
Delta Agrar reports to the Serbian Environmental Protection Agency by reporting to the National Register of Pollution Sources as well as to local government. Thanks to a new solution, the TEAMS* programme, Delta Agrar, in addition to official statements, conducts its own internal reporting.

Environment
HIP-Petrohemija is committed to supporting sustainable development through systematic environmental management. Activities practiced in order to monitor and control the impact on environmental quality are aimed at: monitoring air emissions wastewater and groundwater quality control waste management chemical management

Reporting
We report to the Serbian Environmental Protection Agency with regard to: general information about pollution sources emissions to air emissions to water waste management, specific waste streams and management of packaging and packaging waste. Now, through the EMC project, we are using the TEAMS* system for reporting.

* The EMC Centre provides its client-partners with the use of TEAMS SR software, an environmental accounting and reporting system in accordance with the PRTR Protocol and national legislation of the Republic of Serbia in this area. EMC project office at SEPA http://www.emc-project.gov.rs/ Serbian Environmental Protection Agency Rue Jovanovia 27a 11 160 Belgrade, Serbia +381 11 28 61 067

* The EMC Centre provides its client-partners with the use of TEAMS SR software, an environmental accounting and reporting system in accordance with the PRTR Protocol and national legislation of the Republic of Serbia in this area. EMC project office at SEPA http://www.emc-project.gov.rs/ Serbian Environmental Protection Agency Rue Jovanovia 27a 11 160 Belgrade, Serbia +381 11 28 61 067

TIGAR A.D. PIROT TIGAR JSC, PIROT

Manufacturer of rubber footwear, technical rubber and recycled rubber products

KOLUBARA D.O.O. LAZAREVAC KOLUBARA LTD., LAZAREVAC

Coal production, processing and transport

AGROPRODUKT INKOVI D.O.O. BEEJ AGROPRODUKT INKOVI LTD., BEEJ

Poultry service, production and trade

Serbian Railways JSC is a transport company whose main activity is the transportation of passengers and freight.
Activities
The companys main activities are: organisation and control of rail transport (passengers and freight) maintenance of rolling stock and railway infrastructure modernisation and protection of rolling stock and railway infrastructure monitoring of the construction and reconstruction of railway infrastructure assembly of devices, plants and installations

Established in 1935, Tigar is a holding company operating diversified lines of business. Environmental management, per ISO 14001, was certified a decade ago and ensures continual improvements and sustainable development.
Activities
Our core business is the production of: rubber footwear technical rubber products products made from recycled rubber Our non-core businesses are: production of coatings and adhesives trade civil engineering design and construction waste management

Kolubara is Serbias biggest producer of lignite. The companys main activities are open-pit coal excavation and lignite processing.
Activities
Some basic company facts: pit mining started (1896); first open pit mine (1952) Kolubara provides 52 percent of Serbias total annual electricity production four currently active open pit mines cover nearly 80km2 of territory with 10,000 employees, Kolubara produces an average of 30 million tonnes of lignite per year other lignite processing activities include washing, drying and crushing Kolubara operates a 120-MW heating plant and IPPC facility Kolubara has its own integrated management system

Environment
Notable achievements: Department of Environmental Protection founded in 2010 more than 800 ha of devastated land re-cultivated systematised waste management sanitary and industrial wastewater treatment two automatic weather stations with PM10 analysers environmental noise measurement ultrasound flow meters for mining wastewaters documented potential for solar energy and biomass production

Reporting
In accordance with Serbian legislation, annual reports to the Serbian Environmental Protection Agency contain data of regularly monitored emissions to all environmental mediums, along with information regarding waste management. From 2013, this reporting, along with internal reports, is managed through TEAMS*.

Agroprodukt inkovi was established in 1999. The main business line is poultry breeding and trading. It is also occupied in industrial cultivation of plants.
Activities
The companys main activities are: agricultural work warehousing production of fodder plants fodder manufacturing production and incubation of fertile eggs day-old chicken sales poultry pre-breeding and cramming

Environment
As one of the most efficient and environmentally friendly ways to move people and goods, railways have a tremendous potential to reduce the environmental impact of transport and improve the quality of life of citizens. Acting on this potential, Serbian Railways founded its Center for Sustainable Development on September 1, 2010. The Center focuses its activities on promoting railways as an energy efficient and environmentally friendly entity.

Reporting
As a waste generator and proprietor, Serbian Railways is obliged to maintain and keep records on waste and to submit annual reports to the Serbian Environmental Protection Agency. After joining the EMC project, Serbian Railways acquired a powerful tool for reporting, TEAMS*, which is used successfully. The company now possesses a uniform platform for distributing information to relevant national and international organisations, such as SEPA and the EBRD.

Environment
Our environmental performance is based on: control of electric power, heat and water consumption control of emissions into air and discharges waste and packaging waste management chemicals management the level of achievement of established environmental objectives and improvement programmes

Reporting
In addition to providing regular annual reports to investors, customers and other stakeholders, following the establishment of a National Register of Pollution Sources in Serbia, beginning with a 2007 report, Tigar now also reports to the Serbian Environmental Protection Agency. Having implemented the TEAMS* solution for environmental accounting and reporting, this software will support our new annual report.

Environment
The companys waste derivatives are: waste paper poultry manure In the interest of environmental protection, our firm recycles waste paper through a contracted waste disposal company; recently we have started to compost the poultry manure, thanks to a Hungarian companys help.

Reporting
Agroprodukt inkovis environmental reporting obligations are defined under Serbian law. After becoming an EMC client-partner, we started using the TEAMS* software for reporting.

* The EMC Centre provides its client-partners with the use of TEAMS SR software, an environmental accounting and reporting system in accordance with the PRTR Protocol and national legislation of the Republic of Serbia in this area. EMC project office at SEPA http://www.emc-project.gov.rs/ Serbian Environmental Protection Agency Rue Jovanovia 27a 11 160 Belgrade, Serbia +381 11 28 61 067

* The EMC Centre provides its client-partners with the use of TEAMS SR software, an environmental accounting and reporting system in accordance with the PRTR Protocol and national legislation of the Republic of Serbia in this area. EMC project office at SEPA http://www.emc-project.gov.rs/ Serbian Environmental Protection Agency Rue Jovanovia 27a 11 160 Belgrade, Serbia +381 11 28 61 067

* The EMC Centre provides its client-partners with the use of TEAMS SR software, an environmental accounting and reporting system in accordance with the PRTR Protocol and national legislation of the Republic of Serbia in this area. EMC project office at SEPA http://www.emc-project.gov.rs/ Serbian Environmental Protection Agency Rue Jovanovia 27a 11 160 Belgrade, Serbia +381 11 28 61 067

* The EMC Centre provides its client-partners with the use of TEAMS SR software, an environmental accounting and reporting system in accordance with the PRTR Protocol and national legislation of the Republic of Serbia in this area. EMC project office at SEPA http://www.emc-project.gov.rs/ Serbian Environmental Protection Agency Rue Jovanovia 27a 11 160 Belgrade, Serbia +381 11 28 61 067

REPUBLIC OF SERBIA Ministry of Energy, Development and Environmental Protection

SOJAPROTEIN A.D. BEEJ SOJAPROTEIN JSC, BEEJ

Joint stock company for soybean processing

ELEZARA SMEDEREVO D.O.O. SMEDEREVO ELEZARA SMEDEREVO LTD., SMEDEREVO

Steel production and processing company

Serbian Environmental Protection Agency

elezara Smederevo d.o.o.

Sojaprotein was established in 1977 and started production in 1983. From 2004, Sojaprotein has operated as part of a complete production system within the domestic company Victoria Group.
Activities
Sojaprotein produces a variety of products in a safe and healthy manner from non-genetically modified soybeans. Sojaprotein endeavours to achieve a significant position in the EU, Russian, CEFTA, EFTA, Turkish, Middle Eastern and Northern African markets in the production of safe, healthy soybean foods for human and animal consumption.

Environment
Deeply committed to protecting the environment for future generations, Sojaprotein: determines all environmental aspects of production takes measures to reduce environmental pollution has implemented internal environmental regulations educates and motivates employees to take preventive actions conserves resources has reduced the use of harmful materials and hazardous wastes strives for continual improvement

Reporting
Sojaprotein has for many years used national procedures when reporting to the Serbian Environmental Protection Agency, and now uses TEAMS* to fulfil its legal reporting obligation. Furthermore, Sojaprotein seeks to reduce its environmental impact through: periodic control of air and wastewater emissions an arranged waste management system a continually improving environmental management system

elezara Smederevo is a well-known Serbian producer of steel, hot and cold rolled products and tin plate. Its facilities are located in the village of Radinac, near the town of Smederevo, and within the towns of abac and Kuevo.
Activities
elezara Smederevo produces and process steel. Two blast furnaces produce liquid iron, which then moves to a steel shop where it passes through three vessels in which the hot iron is converted into raw steel. elezara's facility in abac produces tin-coated steel products used by customers in the packaging industry.

Environment
Environmental stewardship is a core value at elezara Smederevo. This responsibility requires us to comply with all environment-related laws, policies, practices, procedures and initiatives. We work continuously to improve our companys environmental and resource management by: reducing emissions conserving energy reusing or recycling production process by-products

Reporting
elezara Smederevo conducts regular reporting and delivers reports to competent authorities as required. In 2012, the company used both the RIZ and TEAMS* applications for the reporting process. elezaras facilities in Smederevo and abac report the National Register of Pollution Sources, while the Kuevo facility reports to the Local Register of Pollution Sources.

The Serbian Environmental Protection Agency is an administrative body within the Ministry of Energy, Development and Environmental Protection of the Republic of Serbia. SEPA is seen as a key national institution for communicating with relevant bodies of the European Union.
Activities
SEPAs main tasks are: development, management and coordination of the national environmental information system water and air-quality monitoring collection and integration of environmental data production of annual State of the Environment reports recommending future steps towards general improvement in the field of environment

* The EMC Centre provides its client-partners with the use of TEAMS SR software, an environmental accounting and reporting system in accordance with the PRTR Protocol and national legislation of the Republic of Serbia in this area. EMC project office at SEPA http://www.emc-project.gov.rs/ Serbian Environmental Protection Agency Rue Jovanovia 27a 11 160 Belgrade, Serbia +381 11 28 61 067

* The EMC Centre provides its client-partners with the use of TEAMS SR software, an environmental accounting and reporting system in accordance with the PRTR Protocol and national legislation of the Republic of Serbia in this area. EMC project office at SEPA http://www.emc-project.gov.rs/ Serbian Environmental Protection Agency Rue Jovanovia 27a 11 160 Belgrade, Serbia +381 11 28 61 067

National Register

of Pollution Sources (NRIZ)

Reporting
SEPA uses two reporting systems: NRIZ and TEAMS. The NRIZ software application for companies, developed independently within the Agency, makes it easy to collect environmental data and fulfil legal reporting obligations. TEAMS SR* is a flexible and efficient tool for carrying out multiple tasks of quality assurance, recording, consolidating, calculating and reporting of environmental and CSR data.

The National Register of Pollutant Sources is a register of systematised data on environmental media pollutants that provides information on substance locations, production processes, characteristics, material balances at entry and exit points of raw materials, semi-finished products, water treatment, waste treatment and disposal, and waste and pollutant flows and release locations. NRIZ also incorporates data for national and international reporting.

RTB BOR D.O.O. BOR RTB BOR LTD., BOR

Copper mining and smelting complex

BEOGRADSKE ELEKTRANE J.K.P. BEOGRAD BEOGRADSKE ELEKTRANE PUC, BELGRADE

District heating system

RTB BOR operates as a single system with a parent company and main production subsidiaries (Copper Mines Bor, Copper Mines Majdanpek). The TIR Copper Smelter and Refinery complex comprises the following units: Smelter, Tankhouse, Sulphuric Acid Plant, Foundry, Power Plant, Metal Salts Plant, Copper Wire Plant and Transport.
Activities
The basic product of TIR is copper cathode. Other products include: precious metals precious metals salts sulphuric acid copper powder copper sulphate

Beogradske elektrane is a district heating system with a total nominal production capacity of 2,832 MWth. The system employs unique means and technology to generate, transmit and deliver thermal energy.
Activities
The Beogradske elektrane hot-water system comprises a network of pipes and regulating devices that connects the production source with end users. As the operator of 15 heating plants, Beogradske elektrane is one of Europes largest producers and distributors of thermal energy.

Environment
Reconstruction of the Smelter and Construction of the Sulphuric Acid Plant, an ongoing project that is nearly complete, aims to achieve the following: reaching ambient air quality legal limit values (125 g/m3) complete recirculation of technological water safe management of waste increased process energy efficiency through improved rational resource utilisation

Reporting
Implementation of the TEAMS* system for reporting to the National Register of pollution sources within SEPA is also underway. This applies for the Smelter, Foundry, Sulphuric Acid Plant and Power Plant. An air-quality monitoring system operates at fixed stations within the city that are most endangered.

Environment
Environmental protection is a business-policy priority of heating plant management. Reducing emissions and emissions of combustion products, primarily pollutants (sulphur-dioxide, nitrogen oxides, particulate matter, soot and sedimentary materials) improves air quality, not only in the vicinity of heat sources (e.g. the heating plants) but also in Belgrade and beyond.

Reporting
At its Centre for Testing, Quality and Environmental Protection, Beogradske elektrane regularly monitors wastewater, emissions of combustion products, soil and groundwater quality, waste management and noise in the environment. Monitoring results are regularly submitted to relevant competent authorities. From this year, the company has started using the TEAMS* system in preparing reports.

* The EMC Centre provides its partners with the use of TEAMS SR software, an environmental accounting and reporting system in accordance with the PRTR Protocol and national legislation of the Republic of Serbia in this area. EMC project office at SEPA http://www.emc-project.gov.rs/ Serbian Environmental Protection Agency Rue Jovanovia 27a 11 160 Belgrade, Serbia +381 11 28 61 067

copper, bronze and brass-based casts sectioned and dip-forming wire sinter metallurgy heat energy

* The EMC Centre provides its client-partners with the use of TEAMS SR software, an environmental accounting and reporting system in accordance with the PRTR Protocol and national legislation of the Republic of Serbia in this area. EMC project office at SEPA http://www.emc-project.gov.rs/ Serbian Environmental Protection Agency Rue Jovanovia 27a 11 160 Belgrade, Serbia +381 11 28 61 067

* The EMC Centre provides its client-partners with the use of TEAMS SR software, an environmental accounting and reporting system in accordance with the PRTR Protocol and national legislation of the Republic of Serbia in this area. EMC project office at SEPA http://www.emc-project.gov.rs/ Serbian Environmental Protection Agency Rue Jovanovia 27a 11 160 Belgrade, Serbia +381 11 28 61 067

februar - mart - 2013. godine

JKP Beogradske elektrane klijent - partner u projektu EMC-a

Zatita ivotne sredine jedan od prioriteta poslovne politike kompanije Procesi proizvodnje i modernizacija proizvodnih kapaciteta, prestaju da budu izvor nekontrolisanih
zagaenja i opasnosti

Autor teksta:

Biljana Kotanjac

Beogradske elektrane (BE) predstavljaju sistem daljinskog grejanja koji ima tri celine: toplotne izvore za proizvodnju toplotne energije, distributivnu cevnu mreu za transport medijuma kojim se prenosi toplotna energija i primarne predajne stanice koje su smetene u objektima potroaa, u kojima se meri i isporuuje toplotna energija. Ukupan nominalni proizvodni kapacitet BE iznosi 2.832 MWth, toplovodna mrea duga je oko 1.200 kilometara, a u sistem se ubrajaju i 7.382 toplotne predajne stanice. Danas u okviru sistema BE funkcionie 59 toplotnih izvora, dok se iz etiri preuzima (kupuje) toplotna energija. Proizvodnja i isporuka toplotne energije za zagrevanje sanitarne tople vode obavlja se tokom cele godine (24 asa dnevno) iz 11 toplotnih izvora. Za proizvodnju toplotne energije u 2012. godini, potroeno je prirodnog gasa 85,6%; tekog ulja za loenje mazuta 13,5%; uglja oko 0,4%; lo ulja 0,1%; biomase peleti 0,2% i briketi 0,2%. Sistem BE predstavlja najvei sistem za proizvodnju toplote u Srbiji, jer toplotni izvori ovog preduzea godinje proizvedu oko 3000 GWh toplotne energije. Prenos i distribucija toplotne energije podrazumevaju isporuku energije posredstvom vode, putem toplovodne mree do objekata korisnika, u kojima se meri koliina isporuene toplotne energije preko mernih ureaja, postavljenih u predajnim stanicama. Struktura trita, odnosno konzuma ine stambeni (29%) i poslovni (21%) potroai. BE su osnovane 1965. godine, spajanjem preduzea u osnivanju, toplane sa Novog Beograda i stare elektrane na Dunavskom keju. Od dana osnivanja, osnovna delatnost preduzea bila je kombinovana proizvodnja elektrine i toplotne energije i prenos toplotne energije do potroaa. Do kraja 1989. godine, BE su poslovale kao radna organizacija sa tri OOUR-a i RZ, u sastavu Zdruene elektroprivrede Srbije (ZEP). Skuptina grada Beograda, donela je 21. decembra 1989. godine, na osnovu Zakona o komunalnim delatnostima i Statuta grada Beograda, Reenje o osnivanju Radne organizacije Beogradske elektrane, kao Javnog komunalnog preduzea. JKP BE neprekidno unapreuju svoje poslovanje kroz modernizaciju tehnikih sistema putem realizacije investicionih programa sa ciljem poveanja efektivnosti rada i energetske efikasnosti svog poslovanja, automatizacije postrojenja, smanjenja gubitka energije i vode u distribuciji, poboljanja kvaliteta isporuke toplotne energije korisnicima, smanjenje trokova odravanja, smanjenje zagaenja ivotne sredine, uz smanjenje nastanka otpada. Ovo preduzee u punoj meri potuje i postavljene standarde koji se odnose na zatitu ivotne sredine, ukljuujui bezbednost i zatitu zdravlja svih zaposlenih i drugih zainteresovanih strana.

JKP

Toplana Novi Beograd Centar za ispitivanje, kvalitet i zatitu ivotne sredine predstavlja organizacionu celinu u okviru JKP BE. U okviru Centra formirane su akreditovane i ovlaene laboratorije i to: laboratorija za ispitivanje opreme pod pritiskom; laboratorija za vibrodijagnostiku, buku i uravnoteenje obrtnih delova; laboratorija za ispitivanje produkata sagorevanja; kontrolna organizacija za merila toplotne energije overavanje i servisiranje merila toplotne energije i sluba za razvoj sistema kvaliteta i zatite ivotne sredine. Nova zakonska regulativa koja se odnosi na zatitu ivotne sredine, doneta u skladu sa zakonima Evropske Unije, aktivno se sprovodi primenom novih Uredbi i Pravilnika i odnosi se na zatitu voda, vazduha, zemljita, buke u ivotnoj sredini i zbrinjavanje otpada (opasnog i neopasanog). Sluba zatite ivotne sredine je zaduena za monitoring svih aspekata ivotne sredine u preduzeu. Rezultati monitoringa koji je uspostavljen za praenje pomenutih aspekata zagaenja, redovno se dostavljaju nadlenim organima, pre svega: Ministarstvu energetike, razvoja i zatite ivotne sredine, Agenciji za zatitu ivotne sredine, Sekretarijatu za zatitu ivotne sredine grada Beograda i svim inspekcijskim organima. Pored ovih nadlenosti osnovni

Toplana Banovo brdo

broj 9

zadatak slube je da sistem pripremi za uvoenje integralnih dozvola na svim objektima veim od 50 MWth (IPPC postrojenja). Zatita ivotne sredine je jedan od prioriteta poslovne politike ovog preduzea. Konstantnim sprovoenjem Programa gaenja kotlarnica i prikljuenja objekata na sistem daljinskog grejanja umanjuje se zagaenje koje, prirodno, generiu toplotni izvori: emisije u vazduh, vodu, zagaenje zemljita i stvaranje otpada. Program praenja aspekata na ivotnu sredinu u ovom preduzeu sadri: 1. emisije zagaujuih materija u vazduh 2. praenje kvaliteta otpadnih voda 3. upravljanje otpadom 4. buka u ivotnoj sredini 5. praenje kvaliteta zemljita i podzemnih voda U BE se merenje emisija zagaujuih materija u vazduh iz svih toplotnih izvora prati ve vie od dvadesetpet godina. U ranijem periodu merenja su vrile ovlaene spoljne laboratorije. Danas to radi akreditovana i ovlaena laboratorija BE. U skladu sa zakonskim obavezama izraen je akcioni plan postavljanja kontinualnih monitoringa na objektima veim od 50 MWth. Za sada, jedan sistem za kontinualni nadzor emisija u vazduh, postavljen je na TO Dunav. Smanjenjem emisija zagaujuih materija koje nastaju u procesu sagorevanja (sumpor dioksida, azotnih oksida, prakastih materija, ai, i prakastih materija) utie se na poboljanje kvaliteta vazduha ne samo u okolini toplotnih izvora (toplana), ve i u gradu Beogradu. Praenje emisije i koliine gasova koji izazivaju efekat staklene bate, pre svega ugljen dioksida, je jedan od parametara uspenosti rada energetskih postrojenja.

se ulivaju u recipijent. Kontrola izlivnih mesta se redovno radi od strane ovlaenih i akreditovanih laboratorija. Separatori i talonici se redovno odravaju i iste od strane radnika pogona, a talog (otpadni mazut) i depoziti (kamenac) koji se stvaraju u komorama preuzimaju ovlaene organizacije. Upravljanje otpadom predstavlja vaan segment u strategiji rada BE. Posebna panja se posveuje preuzimanju i zbrinjavanju opasnog otpada, pa preduzee sarauje samo sa firmama koje su dobile licencu od Ministarstva energetike, razvoja i zatite ivotne sredine. Opasan otpad koji se stvara, najee sadri otpadna motorna i trafo ulja, istroene akumulatore iz transportnih vozila, stacionarne baterije, otpadni mulj od skladitenja mazuta i ienja kotlarnica, a, ljaka, azbestne materijale, tehnike hemikalije kojima je istekao rok, i dr. Zbrinjava se pojedinano za svaku vrstu otpada sa ovlaenim preduzeem za tu vrstu otpada. Za opasan otpad se plaa nadoknada za zagaenje Ministarstvu energetike, razvoja i zatite ivotne sredine po jedininim cenama koje su propisane od strane pomenutog Ministarstva. U skladu sa Zakonom o upravljanju otpadom izraen je Plan upravljanja otpadom, kojim su propisane mere postupanja sa otpadom u okviru sakupljanja, transporta, ponovnog iskorienja i odlaganja otpada, ukljuujui i nadzor nad tim aktivnostima i brigu o konanom zbrinjavanju otpada. Definisano je centralno skladite za privremeno skladitenje otpada, koje se nalazi na TO Novi Beograd. U skladitima su zaposlena odgovorna lica, kako za opasan, tako i za neopasan otpad. Centralno skladite e biti uraeno u skladu sa idejnim i glavnim projektima za skladite kao i preporukama iz Studije o proceni analize uticaja, koja

Peleti i briketi (kategorija biomase) su energenti koji se intenzivno koriste u supstituciji uglja u kotlarnicama gde tehniki uslovi to dozvoljavaju. Prednosti korienja biomase su dobro poznate. Re je, pre svega, o eliminisanju sumpor dioksida i smanjenju azotnih oksida u produktima sagorevanja, pri emu treba naglasiti da je toplotna mo biomase kao i kod uglja. Praenje otpadnih voda svih toplotnih izvora je zakonska obaveza, ali i pitanje odgovornosti svih zaposlenih jer su toplotni izvori BE u slivovima Save i Dunava. Recipijent za otpadne vode je gradska kanalizacija, osim u TO Novi Beograd, gde tehnoloke otpadne vode se izlivaju u reku Savu. U ovoj toplani, koja koristi savsku vodu za napajanje kotlova i dopunu sistema, u cilju zatite reke Save, izgraen je odvojeni kanalizacioni sitem za sakupljanje i tretiranje zauljenih voda koje nastaju u procesu manipulacije sa tenim gorivom. Otpadne vode, pre izlivanja u recipijent, prolaze kroz betonske talonike gravitacionog tipa, gde se vri preiavanje i kao takve

e se raditi u narednom periodu. Ponuena reenja u projektnoj dokumentaciji e biti u skladu sa zakonskom regulativom EU. Napori koji se neprekidno ine u cilju zatite ivotne sredine pokazuju pozitivne rezultate jer sami procesi proizvodnje i modernizacija proizvodnih kapaciteta, prestaju da budu izvor nekontrolisanih zagaenja i opasnosti. Zavisno od dostignutog stepena tehniko-tehnolokog razvoja i ekonomske moi preduzea, zatita ivotne sredine ima svoj poseban znaaj u preduzeu. Potpunu posveenost svojim korisnicima JKP BE ostvaruju tako to, pored pruanja kvalitetne usluge, neprekidno ulau napor da se uspostavi efikasna i efektivna komunikacija sa svim zainteresovanim stranama, kako bi na pravi nain odgovorile njihovim potrebama i oekivanjima. Na osnovu paljive analize utvrenih potreba i oekivanja, kroz uspostavljeni sistem menadmenta kvalitetom, kontinuirano se poboljava i unapreuje kvalitet usluga i realizuje poveanje kapaciteta proizvodnih i distributivnih sistema JKP BE.
februar - mart - 2013. godine

Kompanija Tigar a.d. uestvuje na projektu Uspostavljanje Centra za upravljanje ivotnom sredinom u Srbiji (EMC)

Dosledno uvaavanje principa odrivog razvoja

Aspektima ivotne sredine, relevantnim za sve procese kompanije, se uspeno upravlja

Biljana Kotanjac

Autor teksta:

ompanija Tigar a.d., osnovana davne 1935. godine kao manufakturna radionica za izradu gumene obue, u svojoj istoriji prolazila je kroz nekoliko razvojnih faza, adaptirajui se poslovnom okruenju i globalnim trendovima. Ulaganjem u razvoj i restrukturiranje proizvodnih programa u kontrolnom vlasnitvu, stvoren je kompaktan industrijski kompleks.

Tigar danas predstavlja holding organizovan kao akcionarsko drutvo sa diversifikovanim programima, koji ve itavu deceniju ima sertifikovan sistem upravljanja zatitom ivotne sredine prema ISO 14001, kao i uspostavljen sistem monitoringa i utvrivanja ekolokih performansi sa ciljem ka stalnom unapreenju. Znaajan deo svojih prihoda, decenijama unazad, korporacija Tigar ostvaruje na inostranim tritima. Standardno visok kvalitet proizvoda, prilagoavanje promenama na tritu, uz potovanje specifinih zahteva, kompaniji su obezbedili trinu poziciju u razliitim delovima sveta. Kljuni segment u poslovnom sistemu Tigar predstavljaja gumarska proizvodnja u okviru fabrika: Tigar Obua i Tigar Tehnika guma.

Osnovna delatnost: proizvodnja zatitne, sportske, modne i deje gumene obue, proizvodnja gumeno-tehnikih prozvoda (gumeni profili, cevi, lopte, membrane, transportne trake...) izrada proizvoda i podloga od reciklirane gume (sportski tereni, deja igralita, saobraajni mobilijar od reciklirane gume...) Fleksibilan proizvodni proces koji prati zahteve kupaca, dobra tehnoloka baza, posveenost kvalitetu uz brigu o zatiti zdravlja zaposlenih i ivotnoj sredini - osnovne su karakteristike proizvodnih preduzea u sastavu kompanije. Ista poslovna politika primenjuje se i u prateim delatnostima kompanije, dominantno uslunim preduzeima u okviru kompanije koja imaju za cilj valorizaciju postojeih potencijala sistema. Orijentacija ka unapreenju kvaliteta usluga i zadovoljenju zahteva kupaca u osnovi su poslovne filozofije uslunog segmenta koji je prvobitno osnovan pratei interne potrebe a meu njima su: trgovina i servisiranje vozila, projektovanje i izvoenje radova u graevinarstvu, proizvodnja premaza i adheziva organizacija i realizacija domaeg i meunarodnog transporta, ugostiteljstvo i hotelijerstvo, upravljanje otpadom. U Tigrovoj fabrici obue, koja je prema performansama najvei i najmoderniji kapacitet za ovu vrstu proizvodnje u Evropi, izrauju se visokokvalitetne zatitne izme, obua za lov i ribolov, kao i modna i deija gumena obua. U savremenim proizvodnim pog onima, koji su po kapacitetima najvei u Evropi, uvoenjem novih tehnologija i sloenijih grupa proizvoda, Tigar Obua danas je jedan od kljunih proizvoaa gumene obue. Tigar dominantno izvozi u zemlje Evropske Unije (80% ukupnog izvoza), a znaajan prodor na svetskom tritu ostvaruje posredstvom zavisnih preduzea u Americi, Velikoj Britaniji i zemljama u regionu. Sve znaajnije izvozno trite za Tigrove proizvode, prvenstveno za program zatitnih izama, predstavlja Kanada, dok su proizvodi od reciklirane gume namenjeni preteno kupcima u skandinavskim zemljama.

10

broj 9

Tokom etiri decenije aktivnog prisustva na tritu, iz asortimana Tigar Tehnike gume izdvajaju se gumeni profili za graevinarstvo i irok spektar proizvoda namenjenih autoindustriji, rudarstvu, putnoj i eleznikoj infrastrukturi. Otvaranjem nove fabrike u novembru 2009. godine, osnovni proizvodni portfolio dopunjen je pogonom za izradu proizvoda od reciklirane gume, koji su namenjeni opremanju sportskih terena, dejih igralita i peakih staza, kao i ureenju industrijskih i magacinskih prostora, dok se znaajan deo asortimana koristi za saobraajnu signalizaciju, ureenje bati i parkova. Segment komercijalnih aktivnosti u Srbiji organizuje se centralno, preko Tigar Trade-a, internog profitnog centra kompanije, koje je zaduen za ukupan trini nastup i plasiranje proizvodnog asortimana Tigrovih fabrika. Aspektima ivotne sredine, relevantnim za sve procese kompanije, se uspeno upravlja. Interno i eksterno izvetavanje o ekolokim performansama kompanije bazira se na rezultatima redovnih praenja

i merenja potronje elektrine i toplotne energije, industrijske i sanitarne vode, kvaliteta emitovanih gasova, kvaliteta otpadnih voda, vrsta i koliina generisanog otpada, vrsta i koliina upotrebljenih hemikalija sa opasnim karakteristikama, kao i stepena realizacije postavljenih optih i posebnih ciljeva i programa za unapreenje ivotne sredine. Interno izvetavanje formalizovano je kroz meseni Ekoloko-socioloki izvetaj kojim su obuhvaeni uinci u oblasti zatite ivotne sredine, zdravlja i bezbednosti zaposlenih. Zahtevi velikih kupaca, investitora i berze uslovili su formiranje eksternih izvetaja sa unapred definisanim sadrajem koji se redovno prosleuju zainteresovanim stranama. Po uspostavljanju Integralnog katastra zagaivaa u Srbiji, kompanija Tigar, sa izvetajnom 2007. godinom poinje partnerstvo sa Agencijom za ivotnu sredinu, kroz izvetaje za sledee oblasti: Upravljanje otpadom Emisije u vodu Emisije u vazduh Proizvodi i sirovine

Izmenom zakonske regulative, zavisna preduzea kompanije Tigar su svrstana u Lokalni registar izvora zagaivanja, te je shodno tome izvetavanje preusmereno ka lokalnim organima, dok se za Agenciju i dalje izrauju izvetaji o: Posebnim tokovima otpada Ambalai i ambalanom otpadu i Godinji izvetaj o otpadu (GIO 1)

Razvoj proizvoda i usluga visokog kvaliteta, pouzdanosti i konkurentnosti, uz dosledno uvaavanje principa odrivog razvoja predstavljaju osnovu Tigrovog poslovnog modela i imperativ za sve strukture zaposlenih. U centru realizovanih aktivnosti nalazi se Tigar tim od preko 2000 zaposlenih, koji se svojim znanjem, sposobnostima i posveenou svaki dan bore za vrednosti poslovnog sistema. Njihov fokus na rezultat i razvijena svest da u eri dinaminih promena jedino hrabro prihvatanje izazova pokree razvoj kompanije, ali i progres svakog pojedinca, predstavljaju stub budunosti kompanije.
februar - mart - 2013. godine

11

Razvojna grupa EMC tima paralelno radila na razvoju dva reenja

PROCES IZVETAVANJA U TEAMS OKRUENJU

U potpunosti zaokruene potrebe kompanija za izvetavanjem ka NRIZ-u

Damir Oravec

Autor teksta:

okom projekta, Razvojna grupa EMC tima paralelno je radila na razvoju dva reenja. Reenje za industrijske klijente (Parent Client TEAMS SR Solution - PC) koje koriste klijent - partner kompanije na projektu, predstavljeno je u prethodnim brojevima Biltena. Reenje za odgovornu instituciju (Competent Authority TEAMS SR solution - CA) e koristiti odeljenje Nacionalnog registra izvora zagaivanja (NRIZ) u Agenciji za ivotnu sredinu Republike Srbije. Izvetaji koje kompanije proslede kao svoju zakonsku obavezu Agenciji, bie importovani u CA reenje. Zaposlenima u odeljenju Nacionalnog registra bie na raspolaganju analitiki izvetaji koje e razvojni tim uraditi po njihovim zahtevima. Istovremeno, imae na raspolaganju Web Report Designer, modul pomou kog e nad podacima koji se nalaze u bazi podataka, samostalno kreirati bilo kakav analitiki izvetaj koji im u datom trenutku zatreba u sluaju da ve nije obuhvaen izvetajima koje je Razvojna grupa izradila. O samom TEAMS reenju, u najkraem treba istai sledee: Omoguava izvetavanje ka Agenciji po Obrascima 1-5. Obrasci DEO1, GIO2, kao i upravljanje ambalaom i ambalanim otpadom su u fazi testiranja i integracije. Omoguava kompanijama da upravljaju ivotnom sredinom u svojim kompanijama, pratei parametre emisija zagaujuih materija u vodu, vazduh, tlo, potronju elektrine energije i drugih resursa. Samim tim to je omogueno praenje emisija, potronja energenata i drugo, omoguena je i njihova kontrola. U sistemima u kojim postoji mogunost kontrole, prirodno se namee i postojanje i upotreba korektivnh akcija kako bi se postigao optimalni rezultat. Sve ovo zajedno, vodi ka integrisanom upravljanju ivotnom sredinom, kao i smanjenju trokova poslovanja pojednih sektora u kompaniji. Ukoliko pogledamo izdvojeno proces toka podataka, najbolje emo ga reprezentovati sledeom ilustracijom:

Redaktorijum:

EMC bilten

Agencija za zatitu ivotne sredine Republike Srbije

Direktor

Filip Radovi Tel/faks: Milisav Pajevi, novinar

Bojan Rankovi, dizajn i prelom

EMC tim
011/2861 067 Jovan Pavlovi, jpavlovic@emc-project.gov.rs
Vesna iki, zamenik menadera projekta , vzikic@emc-project.gov.rs Jelena Tripkovi, projektni slubenik, jtripkovic@emc-project.gov.rs

e-pota:

office@emc-project.gov.rs

www.emc-project.gov.rs

12

broj 9