You are on page 1of 59

If You Dont Know Where Youre Going, Youll

Probably End Up Somewhere Else


HANH TRANG VAO I
Cng ty First News - Tr Vi t gi ba n quy n xu t ba n va pha t
ha nh n ba n ti ng Vi t trn toa n th gi i theo h p ng
chuy n giao ba n quy n v i Ave Maria Press, Inc.
Bt c s sao che p nao khng c s ng y cua First
News va Ave Maria Press u la bt hp phap va vi pham
Lut Xut ban Vit Nam, Lut Ban quyn Quc t va Cng
c Ba o h Ba n quy n S h u Tr tu Berne.
CNG TY VN HO A SA NG TA O TR VI T - FIRST NEWS
11HNguy n Th Minh Khai, Qu n 1, TP. H Ch Minh
Tel: (84.8) 8227979 - 8227980 - 8233859 - 8233860
Fax: (84.8) 8224560; Email: triviet@firstnews.com.vn
Website: www.lirstnews.com.vn
If You Dont Know Where Youre Going, Youll
Probably End Up Somewhere Else
By David P. Campbell
Copyright 1974, 2007 by Ave Maria Press, Inc.
Vietnamese Edition 2008 by First News Tri Viet.
Published by arrangement with Ave Maria Press, Inc.
All rights reserved.
DAVD P. CAMPB
First News
NHA XU T BA N T NG H P TP. H CH MINH
Bin dch:
!CC C Q!Y ! - M! T!C - !CC C A!
LI GII THIU
Cuo c do i la ao t |a u| tru|. 1reu |a u| tru|
a , c|u ug ta l|oug t|e lie a soa t duo c |e t u|u ug g
se \a , ra, u|uug c|u ug ta co t|e lu a c|o u c|o au|
ao t lo i di rieug. Vo i uga re troug doi deu ca t giau
u|u ug bi a u t|a a sau. O do co l|i la uie a .ui, su
daa ae, cuug co l|i lai la uoi buou, su c|au uau .a
t|a t .o ug.
laa t|e uao de biet duoc dau la cou duoug dau
deu t|au| coug .a |a u| p|uc! |ieu do p|u t|uo c
.ao c|iu| bau. 8au t|au bau c|u l|oug p|ai ai l|ac
la uguo i ua a giu tuoug lai cu a c|iu| au|. 1|a, .
c|l c|u troug deu .iec t|uc |ieu u|u ug l, .oug cua
uguoi l|ac, bau ueu c|u doug p|at |u, u|u ug gia tri
cu a ba u t|au. na , \a c diu| au c tieu cu t|e de p|a u
dau, doug t|oi tu tao ra u|uug co |oi lua c|ou aoi
c|o ba u t|au.
k|i l|oug |ie u ro die u g la t|u c su ca u t|ie t, ao i
t|u .o i ba u se de tro t|a u| .o ug|ia. 1uoug tu , l|i
l|oug \a c diu| duo c au| daug di dau, cou duo ug
ba u di se tro ueu ait au , ba t tra c. 1|a u| coug .a
tuoug lai p|u t|uo c .a o lu a c|o u |oa ua,. 8o i .a ,,
HAMH TRAMC VAC CI
|a , c|ua u bi c|o au| u|u ug |a u| traug ca u t|ie t de
.u ug tiu treu cou duo ug p|ia truo c.
|a, cuug la t|oug die p aa tac gia |a.id P.
Caapbell auou gui deu bau doc qua cuou Hanh
trang vao i.
la ao t u|a taa l, , |a.id P. Caapbell co u duo c
bie t de u troug .ai tro ao t c|u,eu gia uo i tie ug t|e
gio i o liu| .u c diu| |uo ug ug|e ug|ie p. 8eu ca u|
.ie c l|u,e u l|ic| ao i uguo i |a, la a u|u ug g au|
t|u c su quau taa .a ,eu t|ic|, Hanh trang vao i
cou giup bau co u|uug diu| |uoug .e ug|e ug|iep
sao c|o p|a t |u, duo c |e t t|e aa u| cu a ba u t|au.
Quau tro ug |ou, ue u ba u la uguo i l|oug t|ic| c|o
doi co |oi deu .oi au| aot cac| t|u doug, cuou
sac| se goi ao c|o bau u|uug cac| t|uc tu tao duug
co |o i c|o ba u t|au.
1u qua tru| ug|ieu cu u da c die a taa l, cu ug
u|u qua l|a o sa t t|u c te , |a.id P. Caapbell da dua
ra u|u ug lua u die a c|a t c|e , logic .a de ua a ba t.
1|oug qua do, bau doc, dac biet la u|uug doc gia
tre tuoi daug duug truoc lua c|ou ug|e ug|iep, co
t|e tic| lu , t|ea u|ie u liu| ug|ie a de .u ug buo c
.a o tuoug lai.
C|uc cac bau luou t|au| coug treu cou duo ug
au| lua c|oul
- First News
HAMH TRAMC VAC CI 7
CIA TRI CU A
HA NH TRANC VA 0 0 I
Qvyc u so c| i| i ivyc i DoiJ ComphcII Jo moug Io i
c|o ii Io i ||vycu i| i sv y ug|Io, Io m ii i|cm iv iiu o
p| u ||o i itvo c ugvo ug cv o Jo i |o c.
Ceorgene Clements
Richmond, Virginia
Ha nh trang va o i c| to u|v ug co u| cv o itcu
|o u| itu| Ji Jc u ivoug Ioi, Jv ho u Joug o J iv i uo o Ji
c|ug uv o.
Fmily Coats
Fort Smith, Arkansas
M i ugo y c|v ug io i i h i o i hic i hoo cug ic c mo
qvcu Ji u|v ug Iv o c|o u cv o ho u i|u. Ha nh trang va o i c|o
io i| y m i qvyc i Jju| cv o c|v ug io Jc v t i qvou ito ug o
u|v ug yc v i hcu ugoo i co u|ic v y ug|Io |ou Io io ivo ug.
Naggie 0Neill
Memphis, Tennessee
Ttic i Iy cv o gio o sv ComphcII t i i|v c ic o Jc u m
h i J i o i J c gio . Ha nh trang va o i i| i |v v c| c|o
u|v ug oi Joug c u u|v ug Io i ||vycu i|ic i i|v c itoug ic c
p|o i |vy u|v ug i|c mo u| cv o ho u i|u.
Roh Funkhouser
Richmond, Indiana
Tic u sI DoiJ ComphcII Jo Jvo to u|v ug Io i ||vycu
i i u| i itoug ic c sv Jv ug co c mv c iicv u|v m i cug cv Jc
xy Jv ug ivoug Ioi. 1i moug u|v ug ho u c|vo c| c c| u c
ivoug Ioi cv o mu| sc Jo c Jvo c cv u so c| uo y. No sc io o
J ug Iv c i|v c J y |o I p |c|oo c| c|o ivoug Ioi o i|v c |ic u
i|o u| cug mv c iicv.
Toraneka Hampton
Memphis, Tennessee
Qvyc u so c| cvug c p u|v ug Io i ||vycu ivyc i o i c|o
u|v ug oi c|v u hj hvo c o o ugvo ug cv o Jo i |o c o i|c gio i
icc Iom.
Iuci 0shy
Richmond, Virginia
HAMH TRAMC VAC CI 8
Bo u ||ug i|c|ic m soo i Jvo c i i co mo i Jic v xo y Jc u
o i ho u, u|vug DoiJ ComphcII co i|cgiv p ho u xo c Jju| cou
Jvo ug mo ho u qvyc i Jju| Ji itoug ivoug Ioi. 1voug Ioi u m
itoug ioy ho u, o Ha nh trang va o i sc c| c|o ho u co c|
qvyc i Jju| ucu Ji c Jv o Io m i|c uo o JcJc u Jvo c uoi Jo .
John Purcell
Richmond, Indiana
Qvyc u so c| t i ivyc i. No giv p ii io o to co | i o i|v
ug|ic m uug Iv c cv o mu| itcu u|ic v IIu| v c.
April Stec
Fort Smith, Arkansas
Qvyc u so c| giv p io |ic v i|cm t ug ivoug Ioi ||ug
iv Jc u, mo uo Jo c|v ug io io o to.
Christine Donovan
ai hoc Notre Dame
Tic u sI ComphcII moug Jc u u|v ug Io i ||vycu v o J
Jo m v o i|v j, Io i t i i|v c ic itoug u|v ug cv |o i go i y Jc
ho u Jju| |vo ug cou Jvo ug Ji Jc u ivoug Ioi.
Frin Hollister
Sinh vin Tr ng Bethel
HAMH TRAMC VAC CI 9
Xiu |a , c|o toi bie t
toi ueu di lo i ua o!
- ^lice |o i.
|ieu do cou tu, .ao .iec cau
auo u di dau.- C|u ae o tra lo i.
1oi l|oug quau taa
do la uoi uao.
1|e t| di lo i ua o l|oug
co u quau tro ug uu a.
- C|u ae o la c da u.
|u \a de toi co t|e
de u ao t uoi ua o do .
- ^lice gia i t|ic| t|ea.
O , t|e t| c|a c c|a u ca u se
laa duoc, l|i .a c|l l|i cau
di du \al
- Iewis Carroll
Trch Alice lac vao x thn tin
Chng 1
KHC I A \
HAMH TRIMH
Khi khng y thc c u la iu mnh
mong mun va iu g la cn thit cho cuc sng
cua mnh, ngi ta rt d vp nga trn ng
i. Vn t ra la lam th nao bit c
mnh mun g? Nht la khi ta ang bi quan,
chan nan va mt nh hng. Lam th nao
xac nh iu g tht s quan trong i vi tng
lai cu a mnh?
Sau khi phong vn hang trm ngi v muc
tiu va m c cua ho, ng thi khao sat hang
HAMH TRAMC VAC CI 14
ngan ngi v nh hng ngh nghip, ti
kham pha ra rng bn canh s sng, co mt th
ma hu ht moi ngi u mong mun s hu,
o la cv lv : uuv c clv n !u u.
|ie u bi lic| u|a t
troug cuoc soug la
l|oug duoc lua c|ou.
HAMH TRAMC VAC CI 15
N0 I St It A CH0 N -
N0 T CA NH Ct A N0 I SF N0 RA
Cuc sng khng c la chon la cuc sng
ngheo nan va ap t. Cuc sng thiu vng c
m, ch toan ngo cut la cuc sng anh mt
nim tin va hy vong. Ngc lai, cuc sng thu v
la mt cuc sng vi nhiu c hi. Vy, nu cho
ban la chon mt trong nhng tng phm sau,
ban se chon la iu g?
Co mo r cong vic c rlu vi.
Co mo r cuo c lon nlan la nl plu c.
ic u la nl cong ry (loa c xi nglic p, nong
rra i, ro a soa n) ricng.
So ng ra cl lic r rrong mo r ngoi la ng lnl
ycn, ruyc r dc p o vcn lic n.
Vui cloi cu ng da m la n cli co r.
Co mo r can nla da y du ric n ngli o ngoa i
o.
So ng rrong mo r can lo lic n da i o rrung
ram rla nl plo sa m ua r.
Co rlo i gian va ric n la c di rlam quan ca c
ky quan rrcn rlc gio i.
Co mo r gia dnl la nl plu c.
Co su c klo c ro r.
a mo r cluycn gia duo c nlic u nguo i
nguo ng mo .
Co nlic u ric n dc clam lo clo con an lo c,
mua nlu ng ra c pla m nglc rlua r va la m ru
rlic n.
Co dia vi rrong lo ma y clinl quyc n va co
su c a nl luo ng do i vo i nlu ng va n dc mang
ra m co quo c gia.
Co nlu ng ra c pla m nglc rlua r dc do i,
loa c nlu ng pla r minl kloa lo c vi da i, dc
ra mo r sa ng kic n na o do giu p icl clo
rla nl plo .
Ch c ch n nh ng t ng ph m k trn r t h p d n
i v i ba n. Th m ch ba n co th tra l i: Tv: uv n
cv uuv c tu t cu nlu n v n quu tu,c t v : uv , nu, !u
tu c, lvu c tuu n tu uc u tv t!. Khi th t ln cu no i
y, cu ng co ngha la ba n ang mu n co th t nhi u
c h i, nhi u s l a cho n cho cu c s ng cu a mnh.
y cu ng chnh la thng i p cu n sa ch mu n
g i t i ba n. Ba n se nh n ra r ng cuv c sv n klvn
uuv c !u u clv n !u cuv c sv n uu , h: k:cl. B i v y,
c n ln k hoa ch cho tng sao cho nh ng c h i
m i khng ng ng m ra. i u na y c bi t quan
tro ng, nh t la khi ba n khng bi t ch c mnh ang
mu n g. V i m t s ng i, khi m t phng
HAMH TRAMC VAC CI 1
h ng, ho d ri va o tnh tra ng bung xui,
khng la m g ca , va v tnh ho ang t gi i ha n
nh ng c h i thay i cu c s ng. Do o , ngay ca
khi cha xa c nh c i u g phu h p v i
mnh, ba n v n nn co nh ng ha nh ng giu p ba n
thn co thm nhi u l a cho n cho mai sau.
NU C TIFU IA N PH0NC PHU THFN
St CH0 N It A
Lam th nao bit c mnh co nhiu c
h i l a cho n trong tng lai?
Trc ht ban cn xy dng cho mnh nhng
muc tiu khng b mt phng hng. Tt
nhin, o phai la nhng muc tiu chnh ang.
Bnh thng, mt ngi nao o khi c hoi
rng ho mun g cho cuc sng cua mnh, ho se
a ra nhng muc tiu kha cu th, chng han:
c hoc hanh n ni n chn, co cng vic
thu v, mt cuc hn nhn hanh phuc, mt gia
nh hoa thun, c i du lch khp ni, co
nhiu tin, co a v cao trong xa hi, v.v.
Tuy nhin, co hai ly do cho thy nhng muc
tiu trn khng tht s hu dung trong vic ln
k hoach cho mt cuc sng hoan hao.
HAMH TRAMC VAC CI 17
Th nh t, nh ng mu c tiu na y qua c ng nh c,
khng th thay i, trong khi cu c s ng th ng c
la i lun lun v n ng. Ch ng ha n, ba n mu n co
m t cng vi c thu v, t c m t cng vi c na o o
khi n ba n th t s ha i lo ng; hay ba n khao kha t co
m t cu c hn nhn t t e p, ngha la m t khi tm
c ng i thch h p l p gia nh, ba n se s ng
ha nh phu c ma i ma i. Nhng trn th c t , cu c s ng
cu a chu ng ta khng v n ha nh nh th . Tu t cu cu c
u c t:cu sc h: !u v uu n tlcv tlv : :un nc u klvn
uuv c !u v : hu n v t cu cl nu v uv . M t cng vi c
du nm u tin co thu v n m y i n a cu ng se
gia m d n nm nm sau n u khng c la m
m i. Sau m i nm no se tr nn nha m cha n, va
bi n tha nh a ngu c sau hai mi nm. Tng t ,
trong hn nhn cu ng v y, ty l ly hn pha n a nh ro
ne t nh ng cu c hn nhn th t ba i. i u na y minh
ch ng m t th c t la co khng t c p v ch ng b t
u cu c s ng gia nh v i m t tnh yu say m
t ng khng g co th chia c t c, nhng r i
tnh ca m o v n co th mai m t theo th i gian n u
khng c la m m i, hm no ng.
Ly do th hai khin nhng muc tiu cu th
khng nn la mi quan tm hang u bi v sau
khi ta at c chung ri, nhng muc tiu y se
HAMH TRAMC VAC CI 18
HAMH TRAMC VAC CI 19
khng con quan trong na. Chng han, ban c
m co bng cp, chc vu, kim c nhiu tin,
kt hn vi mt ngi y quyn lc, hoc gianh
huy chng vang trong th thao Tt ca khin
ban phn u ht mnh. Kt qua at c ban
u khin ban rt vui sng, hanh din, nhng
ca m giac o khng tng ln ma dn phai nhat
theo thi gian. Nha th Emily Dickinson tng
vit: Tlu nl cvn !u u:c u tu,c t v : nlu t uv : v :
nlu n u: cluu v t !u n tlu nl cvn. Adam
Smith cung phat biu iu tng t trong Tlc
Mvnc, Guc mt quyn sach ni ting khuyn
khch mo i ng i tham gia th trng chng
khoan: 1lvn cv v t u c t:cu cu tlc nu v cv tlc
uu, t:: u : suu kl: tu :u nl uuv c nv .
Muc tiu la cn thit, tt nhin, nhng iu
o khng co ngha muc tiu la cai ch cui
cung. Cac muc tiu ch hu dung khi chung co
th giup ban tin b.
Cung nh Alice trong .!:cc !u c u v u sv tlu n
t:cn, h u h t chu ng ta u co ca m gia c mnh mu n
i n v t nv: nu v uv . Tuy nhin, bi t c
o la ni na o th o i ho i ta pha i tra i nghi m, no i
ca ch kha c la pha i d n thn trn ha nh trnh n ni
c t gi u nh ng b n ma ta mong mu n ki m tm.
HAMH TRAMC VAC CI 2
C|u ug ta luou o treu ao t
cou duo ug u|ie u uga .a ta
p|ai c|ou ao t dic| de u
c|o au|.
Ca c phng ti n truy n thng nh truy n
hnh, sa ch v , phim a nh co th da y ta nhi u i u
b ch, nhng ng nh m l n th gi i v n c
thu d t y v i cu c i th c ma ta ang s ng.
Khng nh mt b phim, mt chng trnh
truyn hnh hay mt cun tiu thuyt, cuc i
chng bao gi co oan kt. Cho du ngay cui
tun co tham hai my i chng na th th hai
cung se n va moi th vn phai tip tuc din ra.
Trong phim, mt tri co th moc, mt trng co
th ln, oan phim co th kt thuc bng hnh
anh nhng i tnh nhn tay trong tay bc xa
dn trn con ng thng tp Nhng trong
i thc, i tnh nhn y co th se phai bt u
mt ngay mi cua mnh trong mt khu ngh mat
t o nhng lai chng co kem anh rng va ho
khng bit lam cach nao ty i cai mui thc
n vi u th gia v cua ti qua ra khoi hi th
cua mnh!
Khng cu n vao oan kt cua vn la
mt trong nhng bc quan trong nht ban
ln k hoach mt cach thc t hn. Nhiu ngi
rt kho chp nhn iu nay, hy vong v du di
y co th giup ban hiu ro hn.
HAMH TRAMC VAC CI 21
HAMH TRAMC VAC CI 22
Mt ngi phu n tre t ra muc tiu hanh
phuc cho mnh la co mt cuc hn nhn tt ep,
cng vic n nh, gia nh hoa thun thng
yu nhau trong mt mai nha xinh xn. Nhng
khi a co nhng iu o ri, c lai cam thy tht
bt hanh, bi tuy gia nh c hoa thun yu
thng nhau nhng chng c thng bu u vi
cng vic, con cac con th lun bo c nha mt
mnh; c nhn ra rng mnh chan ngy cng vic
quen thuc trong nhiu nm cua mnh, va cn
nha cn c quet don hang tun ch la mt
trach nhim e nng ln vai c.
uv c sv n :u t lu c tu - nlv u , u nv !uvn hu t
nv , tlu :. Do o , m i chu ng ta c n pha i gi cho
mnh l i suy ngh la m chu c s ph c ta p o va
ln k hoa ch linh hoa t a t c mu c tiu trong
s bi n thin cu a cu c s ng. V i l i suy ngh na y,
thay v trng ch va o m t k t thu c co h u nh ta
c ao, ha y tin r ng cu c s ng la m t ha nh trnh
khng co i m d ng, ng th i co r t nhi u nga
re kha c nhau. Con ng ma ba n ang i th hi n
cu c s ng ma ba n mong mu n, nh ng nha nh re
la nh ng h ng i m i ba n co th l a cho n cng
vi c m i, s thch m i, ni m i Quy t nh
cu a ba n se a nh h ng n t t ca nh ng l a cho n
kha c trong tng lai, v hai con ng m ra t
hai nha nh kha c nhau se ch ng bao gi gi ng nhau.
Mi nhanh ng co mt canh ca, va canh
ca se ch m ra cho ban khi ban hi u nhng
iu kin thch hp. Do o, trn mi hanh trnh,
ban hay t xac nh xem o la con ng mnh
nn i tip, hay nn chm dt bt u mt
hng i mi. xac nh, ban co th da vao
hai yu t sau: luv n u: u , cv :v n v clv hu n
lu, klvn, (iu nay phu thuc vao kha nng cua
chnh ban); va !:c u hu n cv uv n huv c quu cu nl
cu u uv lu, klvn, nu, cu kl: nv uu uuv c v .
B quyt ln k hoach cho cuc sng nhm
ti a hoa c hi la trau di nhng tai san ni
tri nht cua ban thn o la nhng th manh
ring co mi ngi, c bit la v nng lc. Khi
o, chc chn se co rt nhiu canh ca rng m
chao on ban. Tu t cu clu n tu uc u uv n qu,c n
clv n !u u nu t:vn tu, :nl, clu klvn lu :
t:vn tu, nlu n kc u c cv n.
Tt nhin, con ng va canh cng y ch
la nhng hnh anh mang tnh tng trng.
Chung tng trng cho nhng la chon ban se
gp trong cuc sng. Co th chung mang tn cac
HAMH TRAMC VAC CI 23
nganh ngh nh: bac s, lut s, nng dn, u
bp; hay nhng ni sng nh: thanh ph, tnh
le, ng qu, ngoai quc; hoc hoan canh sng
nh: kt hn vi mt ngi thuc dong doi
hoang tc, c ni ting vi tht nhiu tin, la
mt chnh tr gia co sc anh hng manh me, co
mt cuc sng yn tnh, tin nghi trong ngi nha
xinh xn, v.v.
Nhng con ng y co rng m chao on
ban hay khng con tuy thuc vao cac tai san
cua ban, nh trnh hoc vn, kinh nghim, ky
nng, mi quan h cua gia nh, thm ch co th
la ngoai hnh, va trn tt ca, o chnh la sc
khoe. V du, nu mun i theo con ng y
khoa, ban cn theo hoc nhng khoa ao tao
phu hp vi nganh ngh. Nu mun lam nng
nghip, ban cn c tha hng mt nng trai
nao o, hoc phai bit u t m rng din tch
t ai trng cy, chon ging va nhng loai cy
trng phu hp. Nu mun sng nc ngoai,
ban cn tm mt cng vic co nhiu c hi xut
ngoai, nh ngoai giao, giam c cua mt cng ty
a quc gia, thng dch vin, hoc nha khoa hoc,
va chc chn ban phai s dung ngoai ng lu
loat, co mt khoan tin co th nh c, tao lp
HAMH TRAMC VAC CI 24
cuc sng mi trng mi va thm mt yu t
na o la vn may. Co th noi, lu u lc t cu c cvn
uuv n cl: :v n v clv nlu n u: lv : uu nlu n
tu : su n tl:cl lv , u !uvn cv uv n cv lu n uu u.
|e da t duo c au c tieu .a
de co t|a t u|ie u co |oi,
bau p|ai co u|ieu ta i sa u,
caug u|ie u caug to t.
- David Camphel
Vi nhng ngi cam thy con ng pha
trc tht mp m th cung ng vi chan nan,
bi chng ai co th chc chn c rng con
ng mnh chon se i v u, cung khng ai co
th thy ht nhng nhanh re cuc i trong
tng lai. Tuy nhin, ng qun rng chnh
nhng tai san cua ban se quyt nh canh ca
pha trc co m ra hay khng. Do o, nu hin
tai ban ang b mt phng hng, hay bt u
HAMH TRAMC VAC CI 25
ta o ra nhng c hi la chon trong tng lai
bng cach b sung tai san cho ban thn. Cang
co nhiu tai san, se ngay cang nhiu canh ca
m ra chao on ban, va nh o ban se co thm
rt nhiu c hi la chon.
Lam cach nao m canh ca dn ra nhng
con ng mi? Chng k tip, chung ta se
i tm li ap cho vn nay. S lc th chung
ta co th noi, trnh hoc vn m ra nhng con
ng mi, kinh nghim m ra nhng con
ng mi, tai nng m ra nhng con ng
mi, mi quan h rng rai m ra nhng con
ng mi, sc khoe tt m ra nhng con
ng mi, ban tnh thng minh, sang tao, kin
tr, kha nng lanh ao hoc nhng thoi quen tt
m ra nhng con ng mi.
Vu ,, u n uc tuv : tu c cv u nl luv n uc n cv lv :
u nlu n !u u clv n clv tuvn !u: cu u hu n lu,
klvn
Co th noi, cung vi qua trnh trng thanh,
mi chung ta bc qua rt nhiu canh cng dn
n nhng con ng khac nhau. Nhng i
khi do khng nhn thy ht c kha nng cua
ban thn nn ta bo l nhiu c hi trong cuc
HAMH TRAMC VAC CI 2
sng. V du, ngay t luc sau tui ban a c b
me nh hng rng phai tr thanh mt ngh s
dng cm. T o, ban cm cui tp luyn ma
khng nhn thy con ng y chng bao gi
m ra vi mnh. Hay noi cach khac, ban khng
hi u nng khiu bm sinh tr thanh mt
ngh s dng cm thc thu. Nn nh rng,
khng co quyt nh nao la chc chn ca. Ngay
ca quyt nh u t luyn tp tr thanh ngh
s piano cung ch la mt quyt nh ban bt
u i trn con ng o. Nhng con ng
khac vn tip tuc hin ra, mt vai canh ca trong
s o m rng, s khac th khoa kn. Mt ln
na no phu thuc vao kha nng cua ban.
8uou p|ieu .e tuoi tac
c|aug co ic| loi g.
8a u l|oug t|e qua, uguoc
t|o i giau, cu ug l|oug t|e ugau
c|au qua tru| lao |oa.
- David Camphell
HAMH TRAMC VAC CI 27
Mt khac, co nhng con ng ch danh cho
nhng ngi tng trai; chng han, iu kin u
tin cho nhng ngi tham gia ng c tng
thng My la ho phai trn ba mi tui. Trong
cuc sng co rt nhiu gii han, nhng nhn
chung, gii han v tui tac se khng tng ng
vi nhng kinh nghim ma ban tch luy c.
Chng han, hu ht nhng chnh tr gia ni
ting u tui ngu tun va luc tun, khng
phai v bt ky gii han thng thng nao ma v
mun co c mt nn tang chnh tr vng chc
thng li trong cac cuc tuyn c, oi hoi ho
phai bo ra nhiu nm trau di.
1uv n l:c n c tuv : tu c clu n cv :cl !v : :, ban
khng th thay i c no, cang khng th
ngn can qua trnh lao hoa. iu ban co th lam
la xac nh khi nao mnh u chn chn quyt
nh li i mi cho ban thn thi im ma ban
nhn thy mnh co u nhng phm cht va kha
nng cn thit m canh cng dn vao con
ng ma ban mun dn bc.
Va co c ngay o, ban cn phai ln k
hoa ch.
HAMH TRAMC VAC CI 28
IFN KF H0A CH
Trong l n pho ng v n m t ng i a n ng
thanh at, ti hoi ng rng:
- iu g a ng n thanh cng? Lam th
nao ma ng co th at n nh vinh quang nh
v y?
Ngi an ng mm ci, tra li:
- Vn may cung co, nhng iu quan trong la
phai ln k hoach cho mnh. Ti lun la ngi
hoach nh k hoach cho ban thn.
- Th ng bt u lam iu o t khi nao?
- Thi ti con i hoc nhng ti co cam giac
nh no va mi xay ra ngay hm qua. Thi o,
ti sng trong ky tuc xa vi mt cu ban qu
Iowa. Mt hm, khi ti cung am ban ang ngi
tan gu v th s th cu ta bc vao, gng mt
l ro nim hn hoan. Nhng cu chng noi li
nao mai cho n khi moi ngi a ln lt ra v,
cu mi but ming: G:u u:nl tv u u v : t:v
ncn :u u cv ! Mc tv v : u:c n hu v :u n, su n nu ,
kl: k:c t:u lv tlu, hu lu t l:c n v t tv nun
l:c u t:: :u nu u t::c u uv-!u!.
HAMH TRAMC VAC CI 29
HAMH TRAMC VAC CI 3
Luc y, sau mt thoang sng st, trong ti
cht dng ln cam giac ky. Ti hoi cu y lam
th nao ma chuyn nay xay ra c. Ban ti lc
u: Tv cu n klvn l:c u nv :, nlun tv uvu n !u
hu tv uu uu cv lu n cu u v t cvn t, nlv nl:c u
nu t:uv c uu, :v : qucn hu n nv u:. vn t, uv
u u v : uuv c v t cvn t, !v n lvn uu !u :, u uv
!u lu n vn uuv c cl:u.
Ti o ti a trn troc vi bit bao thc mc
hin ln trong u: Tu : suv u:c u uv uc n v : :u
u:nl cu u u , u klvn lu : !u :u u:nl :nl
Tu : suv nuv : u, u n klvn lu : !u :nl
clu . Cui cung, ti c gng phn tch nhng
iu y mt cach co h thng. Ti ngh: 1:c u cv
v t t:nl luv n tuvn tu u , :u u un uc n clv
:nl u n u, hu t nv nlu tlc klvn. Nhng
ri ti tht vong nhn ra rng o ch la mt ao
tng. Gia nh va ban thn ti khng co c
phn nao mong mt ngay no tng gia cao nh
th. Ti cung khng co t hy vong trong
mt dp tnh c nao o co ngi phat hin ra no
la mt qung du mo hay kim cng. Ti khng
co nhng bc tranh hy vong sau nay chung se
tr thanh nhng hoa phm quy gia. Ti khng
co tai nng g ni tri mt ai o, bng cach
HAMH TRAMC VAC CI 31
nao o co th y ti ln thanh ngi ni ting.
Tom lai, ti chng co g c bit. Nhng cung
ngay tai thi im o, trn chic ging ky tuc
xa, ti a t chn chnh ban thn: lu:!:c, nc u
uv n cv v t u:c u : uv tuv: su n uc n v : cuv c uv :
u ,, lu , tu :cv lu t, u tv t nlu t !u :cv tlu t
nl:c u lu t : u , klvn tlc h:c t t:uv c lu t nu v sc
nu , u . o chnh la ct mc anh du s
thay i li sng, suy ngh va ca cuc i ti sau
nay. Ti c gng gieo tht nhiu hat nhng
nim tin va c hi. Mt s hat o a m chi,
va tao ra ti cua ngay hm nay.
Kinh nghim cua ngi an ng thanh at
trn v sau c mt sinh vin giup ti bin
thanh nhng ly le suc tch hn. C gai tre nay,
d thng, lanh li va y nhit huyt, a noi vi
ti r ng: Tluu :u v su, nc u tlu , uv n v t u:c u
: uv u , :u, lu , clv nv v t klvn :un. C a
hai tay ra trc, nm cht chung lai va t t m
ra: Tlu , cv tlu , klv : hvn v n uun hun :u
t:cn tu, c klvn lu n uun !v n uu n !cn
uu ,! 1 nl:, clv uu u:c u clu n tu uv n !u :
u: nu u tl: tu lu : tu v clv nv v t klvn :un.
Tr tng tng thu v va y thuyt phuc cua c
hoc tro khin ti cung phai bt ng.
Ca c gai tre nay va v doanh nhn thanh at
no u la nhng ngi bit ln k hoach tao
nn ky tch cho cuc i mnh. Khng dng
dng ng bn l cuc i ch i moi vic xay
n vi mnh, ho bit tm kim, ln k hoach, va
d n thn ha nh ng.
|e u ba u auo u ao t die u g do
\a , ra,|a, tao c|o uo tat ca
cac dieu lieu ca u t|ie t.
- (Io i m t Sinh vin thng minh)
Di y la mt s iu ban cn lu y xy
dng c nhng k hoach toan din va thc t
cho cuc sng cua mnh.
1. Kc hoa ch pha i la m t vic c gi do na m trong
kha nang. Ba n khng th ln k hoa ch th c hi n
m t vi c na o o ma trong th c t , ba n khng co
ca ch g hoa n tha nh c. i u na y a c ng i
xa nh c nh b ng cu tha nh ng 1u n v :c c
lu : suv t:cn t:v :. V i nh ng vi c khng t ng
HAMH TRAMC VAC CI 32
nh ha i sao trn tr i, du ba n co n l c th na o,
chu n b t m ra sao th no cu ng khng bao gi
tr tha nh hi n th c. Nh ng k hoa ch nh v y ch
khi n ba n ca m th y v m ng, b t c hn ma thi.
Tuy nhin, i khi v mt tr ngai nao o,
ban vn khng th thc hin c mt k hoach
vn nm trong kha nng. Nhn thc c iu
nay se giup ban tranh khoi cam giac tic nui,
hut hng keo dai khi k hoach ma mnh day
cng xy dng chng may b v.
Hay nh rng: T:vn cuv c sv n, klvn cv : !u
clu c clu n cu . Do o, ban nn quan tm thc
hin ba iu sau: Th nht, hay c gng vn
dung cang nhiu cang tt nhng cach thc co
th giup ban tng cng kha nng at n thanh
cng. Th hai, tt nht ban nn co vai k hoach
d phong thay th trong trng hp k hoach
u tin khng kha thi. Th ba, bt ky mt k
hoach nao cung co th tht bai, va ban cn chun
b tt tinh thn nu kha nng o xay ra.
2. Kc hoa ch pha i bao qua t va th ng nh t
trong nhu ng khoa ng tho i gian kha c nhau,
chng han nh mt ting, mt tun, mt nm
hay mi nm. Ro rang, k hoach mt nm phai
HAMH TRAMC VAC CI 33
khac so vi k hoach mi nm. Ban co th ln
k hoach cho mi nm ti nhng ban se khng
th thc hin no mt cach chnh xac nh mong
i v co rt nhiu iu ban khng th lng
trc c. Khi ban v k hoach hoat ng cua
ch Anh, Winston Churchill tng noi:
lu n tu lu : !uvn nl:n c l:u t:uv c, nlun
tlu t klv uc nl:n u lvn nlu n : clu n tu cv tlc
tlu ,. Ban cung cn ln k hoach cho mt ting
ng h ti; o la iu ban bit chc no se xay
ra. Tt nhin mt gi ng h ngn ngui chng
ngha ly g so vi ca cuc i ban, nhng nu ln
k hoach tt va tin hanh tt, no co th ong
gop tuyt vi cho tng lai cua ban.
Mc du co nhiu iu khng th bit trc
c trong sut mi nm ti, nhng chc chn
rng mi nm na ban se gia i mi tui. Nu
luc nay ban ang tui mi bay, mi nm
na co th ban se hoan tt mt chng trnh ao
tao nao o, ri gia nh, kt hn, khi nghip, va
thay i ni lam vic t nht mt ln (tnh theo
thng k trung bnh). Co rt nhiu s kin a va
ang xay ra; ng thi co bit bao s kin khac
ang ch i pha trc; vy ban a ln k
hoach cho chung nh th nao?
HAMH TRAMC VAC CI 34
N u ba n ang tu i ba mi ba y, m i nm
n a, ba n co th a t n nh cao cu a s nghi p,
cu c s ng sung tu c, con ba n co th b c sang tu i
tr ng tha nh (va co kha nng chu ng ang ln k
HAMH TRAMC VAC CI 35
Co |o i u|u u|u ug cou gio,
quau troug la cac| c|u ug ta
caug buoau|u t|e ua o.
- (Io i thuy n truo ng ta u Norwegian)
HAMH TRAMC VAC CI 3
hoa ch thi va o m t tr ng a i ho c na o o ). Tu i ta c
la m cho c th ba n na y sinh nhi u v n r c r i,
nh t la i v i nh ng ng i co tho i quen sinh hoa t
khng t t cho s c kho e. Ba n se gia m nhi t huy t
va kha nng chu ng so v i hi n ta i, ho c se tr
nn ki t s c. B i v y, ba n c n chu n b tinh th n
cho nh ng tr ng h p x u na y.
Thic t l p mu c ticu
Ban co th phn loai nhng muc tiu cua
mnh theo cach nh sau:
Mu c ricu ua i la n - mu c dicl cu a cuo c
so ng.
Mu c ricu rrung la n - nlu ng giai doa n
rrong do i.
Mu c ricu nga n la n rrong va i rla ng dc n
mo r nam ro i.
!lu ng kc loa cl nga n la n rrong vo ng la
muoi nga y ro i.
!lu ng kc loa cl nlo ru muo i lam plu r
clo dc n mo r gio sa p ro i.
Mu c tiu da i ha n la nhng muc tiu lin quan
n moi kha canh cua cuc sng ma ban mong
mun tnh cht cng vic, mu gia nh ban
HAMH TRAMC VAC CI 37
m c, ban se sng u, trong hoan canh nh
th nao... i vi loai muc tiu nay, ban ch nn
vach ra nhng net khai quat nht, khng nn i
vao nhng iu qua cu th, chi tit v co rt
nhiu thay i se xay ra. Cn gi cho k hoach
tng th co mt s uyn chuyn, linh hoat.
Mu c tiu trung ha n la nhng muc tiu cho
khoang thi gian bn hoc nm nm; no bao
gm nhng k hoach hoc tp, hun luyn, hay
bc k tip trong s nghip cua ban. Ban cn
phai kim soat chung, va phai thng xuyn t
hoi liu mnh co at c muc tiu hay khng,
t o xac nh nhng n lc cn thit.
Mu c tiu ng n ha n la nhng muc tiu cho
khoang thi gian t vai thang n mt nm.
Khng nn t ra nhng muc tiu qua sc phn
u cua mnh, bi chung se lam ban tr nn cng
thng va d nan long. 1u , uc :u nlu n u c t:cu
tlu c tc u !u c quun, suu uv cv u n lc t su c uc uu t
uuv c clu n. Nu khng thanh cng, th bt u
lai. Nu vn tht bai, hay lam cho tht bai o tr
nn xng ang. Gi vng lp trng trc sau
nh mt la iu cn thit thanh cng trong
vic gianh ly nhng muc tiu quan trong.
HAMH TRAMC VAC CI 38
K hoach ngn han la nhng muc tiu cn
hoan thanh trong thi gian t mt ngay n mt
thang. i vi nhng muc tiu nay, ban co
nhiu kha nng kim soat chung hn. Ban co th
ln hn mt chng trnh cho tun k tip, hay
mt thang k tip, va vach ra nhng cach thc
thc hin. Nu nhn thy k hoach o vt qua
kha nng, ban co th chnh sa lai khoang thi
gian cho phu hp. Bng cach t muc tiu theo
tng khoang thi gian ngn nh vy, ban se
kim soat chung tt hn.
^i cu ug auo u laa dieu g do
lou lao, u|uug la i l|oug
u|au ra raug cuoc soug duoc
tao t|au| tu u|u ug die u
ra t u|o .
- Frank A. Clark
HAMH TRAMC VAC CI 39
K hoach nho la nhng muc tiu t ra cho
khoang thi gian t mi lm phut n mt gi
sp ti. y la nh ng mu c tiu ma ba n co th
ki m soa t m t ca ch tro n ve n, d da ng. Do c
ki m soa t tr c ti p nn nh ng k hoa ch na y du co
a nh h ng khng l n nhng la i o ng m t vai tro
quan tro ng trong cu c s ng cu a ba n. Chu ng go p
ph n quy t nh ba n co th a t c nh ng mu c
tiu l n hn hay khng. Nga n ng co cu uv c
lu nl t::nl nu n uu hu t uu u tu nlu n huv c uvn
!c . N u khng ti n ha nh mu c tiu da i ha n cu a
mnh m i lm phu t t i, th khi na o ba n m i
b t u? M i lm phu t t i hay m i lm phu t
sau o n a? S m hay mu n g ba n cu ng se pha i
cho n m i lm phu t na o o t b c chn
u tin cu a mnh trn cu c ha nh trnh.
Nu ban lam tt nhng k hoach nho, va t
o tin n nhng k hoach ln hn Tv: sc
hu t uu u hu n hu v cu v uv nu, hu, :v , Tv: sc lv c
uv : tu v : cu u nvn nu uv nu, hu, :v , Tv:
sc t:c n lu nl cuv c v : tlu,c t lu c klu cl lu n uu
su n lu cu u :nl nu, hu, :v chc chn
nhng muc tiu dai han cua ban se kha thi hn.
HAMH TRAMC VAC CI 4
Nhn chung, muc tiu cang ln cang anh
hng nhiu n cuc sng cua ban nhng ng
thi cung kho kim soat hn. Chng han, nu
muc tiu dai han cua ban la tr thanh mt ngh
s dng cm ni ting, th ngay by gi, ban
khng th ra ngoai ph va t thi phng tn tui
cua mnh. Ngc lai, ban co th kim soat tt
hn nhng k hoach nho phuc vu cho c m
p u cua mnh, nh t ra muc tiu: T:vn vn
v t t:c n uv n lv tv :, :nl sc clv: tluu n tlu c
klu c uu v uu u t:vn hu n :uv luv n cu u
1cctlvcn. Ban hoan toan co th lam c iu
o. Mt khuc bin tu iu luyn khng u lam
ban ni ting, nhng no la bc chun b cn
thit cho s thanh cng sp ti cua ban.
Qua y, co th thy b quyt ln k hoach
thanh cng chnh la lin kt nhng muc tiu
ngn han lai vi nhau, nh o se lam tng c hi
tin n muc tiu dai han ma ca i ban theo
u i.
HAMH TRAMC VAC CI 41
|u da la u|a .o dic| t|e
gioi, toi .au co u|ie u die u
cau |oc |oi, .a ba uaa to i se
la ao t |a u| tru| de toi
lie a tra, c|a t lo c...
1u gio tro di, cuoc soug
.oi toi se la ao t qua tru|
|oa u t|ie u .a ta lie a,
du la u|u ug die u u|o u|at
troug .ie c .uo t leu u|u ug
ta, dua uo i tie ug l|ac.
- Iance Armstrong
( Tay ua sau ln lin tuc chin thng trong giai
ua xe ap Tour de France)
3. Lcn kc hoa ch cho nhu ng kha t vo ng. M i
chung ta t nht cung u nui dng mt khat
khao nao o trong cuc sng. at c khat
khao y, oi hoi ban phai u t, cng hin,
vng tin va bn ch. Hay chon ung lnh vc ma
ban co th bc l tt nht th manh cua mnh.
Chc chn, nhng iu tt ep se n vi ban.
Nu ngay luc nay, ban vn cha xac nh c
u la lnh vc thch hp nht vi mnh, ng lo
lng, hay tip tuc trai nghim cho n khi nim
am m cua ban xut hin. Ngoai ra, ban cung
nn phat trin thm tr tng tng cua ban
thn, bi chung co kha nng gi ra cho ban
nhiu hng i tm thy hanh phuc.
HAMH TRAMC VAC CI 42
|e u l|oug leo to i dlu|
cua ugou uu i, se l|oug
u|u t|a , u|u ug
cau| doug.
- Nga n ngu Trung Qu c
4. Lcn kc hoa ch cho m t dic u gi do kha c
bic t vo i cu c s ng ha ng nga y. Cuc sng lun
bin ng khng ng ng, ca ch t t nh t i pho
v i nh ng bi n ng tiu c c la ta o ra s kha c
bi t cho ta i nng cu a ba n. Ch ng ha n, n u ba n a
la m t chuyn gia v tin ho c, ba n cu ng nn ho c
ho i thm nhi u ky nng trong ca c lnh v c kha c,
nh chi m t loa i nha c cu na o o , bi t thm v
ngh thu t chm so c cy ca nh, hay ky nng giao
ti p v i kha ch ha ng... Tra i nghi m trong nh ng
lnh v c m i se giu p pha t tri n ta i nng cu a ba n.
1u n uc hu n tlun t:v ncn u !:, u u .
5. Lcn kc hoa ch dc tu ng buo c tic n b . ng
t moi trng i cua mnh vao nhng bc
nhay ngoan muc. Nhn nhn mt cach thc t,
ban se thy moi thanh cng trong cuc sng u
c dt nn t nhng iu nho nht. Hoc thc
cn c tch luy theo thi gian, nhng a tre
s sinh ln ln tng chut mt, mt khu vn
ep phai c chm soc mi ngay, tai nng cn
c ti luyn, mi quan h cn c vun p,
tnh cam cn thi gian ngay cang su m,
tt ca u cn mt qua trnh bn b va lin tuc.
1v : u ,, hu n cu n nlu n h:c t su clu,c n uv : tu n
huv c cu u cuv c sv n u lu t lu, su c u nl hu n
tlun u v uu n tlv : u:c .
HAMH TRAMC VAC CI 43
HAMH TRAMC VAC CI 44
. Cu i cu ng, dc lcn kc hoa ch, ba n pha i co
thng tin, phai nm ro chi tit nhng vn
quan trong trong k hoach cua mnh. Nu ban
ang ln k hoach cho vic hoc, th du tui
nao, ban cung cn tm hiu xem phng phap
hoc nganh hoc o co phu hp vi ban hay
khng. Nu ban ln k hoach cho con ng s
nghip trong tng lai, mt ln na khng cn
bit ban bao nhiu tui va ban ang v tr nao,
ban vn lun cn co kin thc v ngh nghip
ma mnh mun theo ui. Nu ban ln k hoach
xy dng mt ngi nha, ban cn co kin thc v
bt ng san, kin truc va trang tr ni tht.
co ki n th c trong b t ky lnh v c na o, ba n
c n pha i tm to i, ho c ho i. Ha y t p tho i quen o c
sa ch, ba o, ta p ch, hay b t c th g ba n co trong
tay. L t web va chia se ki n th c v i mo i ng i,
ba n se nga c nhin tr c nh ng kinh nghi m ma
ho co c. Khng nh ng th , b t c ai khi i
thoa i v i ba n cu ng se r t h ng thu tr c m t
ng i ang ha o h c l ng nghe nh ba n.
Chng han, nu ban hoi thm mt du khach
nc ngoai nhng cu hoi nh: t nc cua ho
trng nh th na o? Con ng i ra sao? Ng i dn
o sng chu yu bng ngh g? Khac bit nao
HAMH TRAMC VAC CI 45
gia hai quc gia khin ho thc s n tng?...
th chc chn, nhng to mo cua ban khng ch
c giai ap, ma s cach bit v vn hoa gia
ban vi ngi o cung se c thu hep va ca hai
se cam thy thn thin vi nhau hn.
Tch luy kinh nghim t cuc sng la iu
lun cn c khuyn khch. Bt c iu g co
th giup chung ta hiu thm v th gii xung
quanh cung u ang hoc hoi. c bit, ban
nn quan tm nhiu hn n nhng kinh
nghim gn gui vi k hoach ma mnh ang
chun b. im mu cht la ban se khng th co
nhng k hoach tt nu khng co nhng yu t
c ban nht ln k hoach, o la k:c n tlu c va
k:nl nl:c . Va tht tuyt vi nu ban tch luy
c ca hai iu o.
|uug doi
de u lu c l|at ao i di
da o gie ug.
- Nga n ngu Trung Qu c
Chng 2
PHAT H\Y
THE MAMH
BAM THAM
BA N C0 NU0 N HA NH PHU C?
co c cuc sng nh mnh mong mun,
ban cn co nhiu c hi la chon, cang nhiu
cang tt. c t do la chon, ban phai co
nhiu tai san nh sc khoe tt, hoc hanh n
ni n chn, tai nng, kinh nghim, gia nh
hanh phuc, ban be tt... Ngay ca khi ban khng
bit chnh xac mnh mun g, ban cung nn tp
trung tch luy nhng tai san y cho mnh.
Chung se a n nhiu c hi, gi m nhiu
hng i ti sang cho tng lai cua ban.
Ban co th t anh gia tai san cua mnh
theo cach ma cac cng ty hay ngn hang thng
lam, o la cng dn nhng im manh va tr
dn nhng im yu. Ch khac ch nu nh
cac t chc thng mai nhn vao tin t, tch luy
tai chnh, th ban nhn vao nhng gia tr cua ban
thn. iu nay se c ban cu th nhng trang
tip theo. Hay chim nghim nhng gia tr y
trng hp cu th cua ban thn: tai san nao ban
a co, va no thc s c phat huy ht gia tr hay
cha? Cai nao ban khng th kim soat va cn
c ln k hoach?
Nhng tai san co anh hng manh me n
s la chon cua ban trong tng lai la:
1. Ta i nang va ky nang
2. Tlong minl ly rinl (Q)
S. Tlong minl ca m xu c (Q)
+. Ba n lc
5. o c la nl
6. Cia dnl
7. Kinl nglic m
S. Da ng vc lcn ngoa i
9. Su c klo c
HAMH TRAMC VAC CI 48
Cang co nhi u nh ng ta i sa n trn, c h i l a
cho n cho tng lai cu a ba n se ca ng phong phu .
RF N IUYF N TA I NANC VA KY NANC
Tai nng va ky nng la hai yu t quan trong
nht m ra nhng con ng mi. Tai nng
la nhng nng khiu bm sinh, con ky nng la
cai ban phai trau di, tch luy mi co c. Tt
nht, ban nn tm hiu phat hin ra tai nng
cua mnh, t o phat trin cac ky nng cn thit
h tr cho tai nng phat huy n mc cao
nht. Tu : nun cl: tlu c su lu t lu, tu c uu n kl:
uuv c lv u nlu u tlc l:c n tlvn quu cu c k, nun.
V du, nu co tai kt giao vi nhiu loai ngi
khac nhau, ban nn tp trung vao phat trin ky
nng lam vic nhom nh lp k hoach va trin
khai cac cuc hop, lam trung gian giao t, truyn
at thng tin va khuyn khch moi ngi trong
nhom lam vic hiu qua hn.
Nu co tai trong lnh vc ngh thut, ban nn
tp trung vao phat trin nhng ky nng nh
hoa vi tnh, phac hoa hnh anh, iu khc, thit
k thi trang
HAMH TRAMC VAC CI 49
HAMH TRAMC VAC CI 5
Tai nng lam nn tang cho ky nng, va ky
nng la nn tang cho vic m ra cac c hi. Nu
ban co th chi guitar, lp trnh mt phn mm
truyn thanh, trng lan, ban hang hay vit
truyn ngn, ban se co nhiu c hi hn so vi
nhng ngi khng co g ni tri.
Mt giao vin ngoai ng cua ti tng noi:
1c u hu n cv tlc nv : t:c n 1lu tlvn tlu v, clu c
clu n v t nu , nu v uv hu n sc nl:n tlu , 1u::s.
Ban thy y, ky nng ngoai ng co th m ra
nhng canh ca mi, nhng chn tri mi; va
cac ky nng khac cung vy.
Co m t s ky nng a ng chu ng ta u t
th i gian pha t tri n hn nh ng ky nng kha c.
V y, la m th na o xa c nh c nh ng ky
nng na y? D i y la m t s g i y da nh cho ba n.
1. Ky nang co pha i la m t ph n cu a su
nghic p? V du , vi t vn ro ra ng la m t ky nng
quan tro ng h u h t mo i lnh v c vi t ba o, quan
h cng chu ng, nghin c u khoa ho c, nhn vin
kinh doanh... Kha nng na y c n thi t b t ky cng
vi c na o lin quan n giao ti p. V v y no la m t
ky nng h u ch c n pha t tri n. Va nh b t ky m t
ky nng na o kha c, ba n c n pha i kin tr luy n t p.
HAMH TRAMC VAC CI 51
S kt hp cac ky nng khac nhau se cang
mang lai nhiu li ch. Nu ban bit han, s
dung ca in, khi ng ng c diezen hay lp
t h thng ng nc, chng nhng ban se co
nhiu c hi hn trong vic la chon ngh
nghip ma ban con tr nn thao vat hn trong
cuc sng.
Tuy nhin, co mt ky nng nao o khng co
ngha la ban phai theo ui ung ngh nghip
y. Chng han, ban hoan toan co th la mt ao
din sn khu ch khng la mt anh th mc,
du ban rt thanh thao v ngh mc. Nhng co
th nh co ky nng o ma trong mt ln tnh c,
ban c nh sa lai cai sn khu, va c hi bt
ng a n vi ban ban nhn c li ngh
dan dng toan b sn khu.
2. Ban co thc kicm ticn qua vicc truycn day
cho nguo i kha c m t ky nang na o do . bit
c ky nng nao co th phuc vu cho muc tiu
nay, ban cn nhn bao quat xung quanh. Hay xac
nh xem u la ky nng ma mun co c,
ngi ta phai tra tin cho no? Nu ai o tra tin
ban truyn lai cho ho mt ky nng nao y,
th ro rang o la iu thun li chng nhng
ban co th kim thm thu nhp ma con co nhiu
HAMH TRAMC VAC CI 52
thun li khac. Chng han, tr thanh mt giao
vin, ban se c nhiu ngi chu y va nh o,
nhng c hi mi se xut hin. Gia du, ban day
hoa mt c s a phng, va mt hoc tro
cua ban la nhn vin kinh doanh mt cng ty
quang cao nao o thch tai nng cua ban, ho co
th se tin c ban cho v tr hoa vin vi mc
thu nhp kha cao. Co th ban ngh vin canh nay
hi xa vi. ung, nhng cuc sng vn thng
co nhiu iu tt ep bt ng.
Mt u im quan trong khac cua cng vic
day hoc la no xy dng cho ban s t tin. day
ngi khac, ban phai co u trnh c
tha nhn nh mt chuyn gia. Cang co nhiu
c hi nh th, ban cang phat trin c long t
tin; cang t tin, ban cang co nhiu c hi trn
ng i.
u im th ba cua vic day hoc la phat trin
ban thn. chun b cho mt bui ln lp, ban
phai t tm toi hoc hoi. Cang day nhiu, ban se
cang hoc c nhiu iu mi me.
3. Co pha i ky nang lun hu u du ng su t do i?
Cung vi thi gian va qua trnh trng thanh,
cac ky nng ma ban co c se hoa nhp va thch
HAMH TRAMC VAC CI 53
ng vi cuc sng cua ban, du la trc tip hay
gian tip. Chng han, nhng ky nng ren luyn
t nho nh: chi bi, nem da, hay xy nha trn
cat ch n thun phuc vu cho nhu cu giai tr
cua tre th, nhng chung cung gop phn hnh
thanh cac phm cht nh s kheo leo, bn b,
quyt oan cua ban.
4. Bic t du a vui. Hay tham gia vao nhng tro
chi cua tre nho nh thi bong bong xa phong,
ui bt, nm dai trn bai co ngm my tri,
hoc cac tro ua vui n gian, t nhin khac.
Khi hoa mnh vao nhng tro chi y, ban se cam
nhn c s hn nhin va ti tre. Bit th
gian cung la mt ky nng rt quan trong va hu
ch trong ca cuc i ban. No cho ban nim vui
yu quy va thng thc cuc sng, t o
dn thn vao moi hoat ng vi tt ca nhit
huyt va nim am m.
5. Ky nang do co thu c linh vu c ba n ycu
thich? Khi cho n l a cho mnh m t ky nng
pha t tri n, ha y l a cho n ky nng thu c lnh v c
ba n yu thch. N u khng, ba n kho co th a t
c tha nh tch n i b t. Lo ng quy t tm se cu ng
c tinh th n, giu p ba n v ng b c trn con ng
chng gai.
HAMH TRAMC VAC CI 54
Nu ban tht s mun trai nghim nhng
hoat ng mi, hoc hoi nhng ky nng mi,
nhng khng bit bt u t u, th y la
nhng gi y:
o c ca c ra p cli vc nglc rlua r, kloa lo c, uu
licl ay la nlu ng cuo n ra p cli la n co rlc
uc ua ng rm rla y o ca c nla sa cl loa c rlu vic n.
o c lo i nlu ng nguo i ma la n nguo ng mo .
a y quan sa r, loa c ro r lon la rro cluyc n vo i
lo . o sc no i clo la n nglc vc nlu ng cong
vic c lo dang la m, va cla c cla n lo sc vui vc
do n nla n nlu ng cau lo i cu a la n.
Tnl nguyc n la m mo r vic c g do o nlu ng noi
nlu lc nl vic n, rruo ng lo c, rra i rrc mo coi,
vic n uuo ng la o.
Tlam vic n la o ra ng va ric m la n do co , suu
ra m nlu ng va r uu ng la n rla y rlicl rlu .
o i rlam nlu ng nguo i xung quanl vc so
rlicl va cong vic c cu a lo . Tluo ng rl nguo i ra
dc u rlicl no i vc nlu ng dam mc cu a mnl,
nla r la kli la n lo i mo r ca cl clan rla nl va
klc o lc o. a y pla r lic n ra dic u g la m lo dam
mc, va ra i sao lo luon giu duo c nic m say mc
nlu rlc .
uo r wcl dc co rlcm kic n rlu c, ca p nla r
HAMH TRAMC VAC CI 55
rlong rin. Cla c cla n la n sc rm rla y dic u g
do rlu vi.
PHA T TRIF N TRI TH0NC NINH
IY TINH (IQ)
Trong nhiu nm qua, cac nha tm ly a dung
nhng bai kim tra v tr tu m ta cai ma loai
ng i go i la tr thng minh, tc kha nng phn
tch tm ra giai phap cho cac vn rc ri.
Thng th no c m ta bng mt ch s IQ
(ch s thng minh), ch s phan anh kha nng
giai quyt kho khn, c bit la kha nng lam
vic bng tr nao thng qua s tnh toan va
nhng khai nim khoa hoc.
Trong m t s lnh v c, ch s thng minh
c xem la thng tin quan tro ng, nhng i khi
no co th b la m du ng. Khng nn qua c ng
i u m c quan tro ng cu a ch s thng minh,
b i th c t nh ng ng i co ch s IQ cao cha
ch c a tha nh cng trong cu c s ng, va ng c la i.
1. Chi s IQ (Intclligcncc Quoticnt) la gi?
Hu ht cac phn trong nhng bai kim tra
ch s thng mnh u nghing v o kha nng
HAMH TRAMC VAC CI 5
cua ban trong vic nhn nhn va phn tch mi
quan h gia nhng mt khac bit cua s vic.
Mt s bai kim tra nay co ni dung nng v
toan hoc, mt s th nng v t ng, s khac la
nhng bai kim tra v kha nng ky thut, m
nhac, hoc hiu t vng. Nhng kha nng phn
tch c ban nay ong vai tro quan trong giup ban
thanh cng trong cac mn hoc trnh ai hoc
(c bit la cac mn khoa hoc t nhin). Tuy
nhin, vic at s im cao hay thp khng
quyt nh kha nng thanh cng hay tht bai cua
ban trong i sng. Nhng yu t khac nh sc
tng tng, s kin tr, kha nng ng cam vi
cam xuc cua ngi khac cung quan trong khng
kem tr thng minh.
Mi quan h gia kha nng phn tch va s
thanh cng trong cuc sng cung ging nh mi
quan h gia chiu cao va kha nng thanh cng
cua cu thu trong mn bong r. Chiu cao la u
th u tin i vi mt cu thu bong r, cang cao
cang tt. Tuy nhin, nu ch cao khng thi se
khng u iu kin tr thanh ngi sao. Mun
thanh cng, ngi o cn c hun luyn tt
trong iu kin thun li, ng thi phai n lc
luyn tp. iu nay tng t nh mi tng quan
gia tr thng minh va s thanh cng trong cuc
sng noi chung. toa sang, c bit la trong hoc
thut, ban phai co t:: tlvn :nl, nhng s
thanh cng ch n khi ban :
uon co y rlu c rc n luyc n kla nang ru uuy.
Tm kic m co lo i dc duo c lo c ra p ro r.
Co do ng lu c ma nl mc dc luyc n ra p, luyc n ra p
va luyc n ra p.
2. Chi s IQ co pha t tric n duo c khng?
Cung ging nh chiu cao cua con ngi la co
han, kha nng t duy cua chung ta cung ch phat
trin n mt mc nao o. Cho n nay, vic
co th tng cng kha nng t duy tre em c
hay khng vn con la mt cu hoi m. Thc t
cho thy, nhng a tre di tam tui c
chm soc bng mt ch dinh dng hp ly,
c hoc tp, tip cn nhng chng trnh
truyn hnh co tnh khi gi oc sang tao, tham
gia cac chuyn da ngoai (tham quan bao tang,
nha may, th vin), se co tc phat trin t
duy tt hn nhng a tre khng co nhng
thun li nay.
Tuy nhin, sau tui mi lm, mi sau, khi
s phat trin v mt th cht giam, th s phat
HAMH TRAMC VAC CI 57
HAMH TRAMC VAC CI 58
trin kha nng t duy tre em cung giam theo.
Nhng cho du kha nng t duy cua chung ta c
ban khng co nhiu thay i sau tui mi sau,
th chung vn co th c sp xp mt cach tt
hn tuy theo s ren luyn cua chung ta. Cung
ging nh vi nhng ngi bit chm soc c th,
tp th duc thng xuyn, n thc n b dng,
khng hut thuc, khng ru che, nu so sanh
vi nhng ngi khng bit chm soc cho c th
th chc chn ho se hn hn.
Nhiu cu thu bo ng r du khng co chi u cao
ly t ng, nhng ho v n chi bo ng t t nh va o s
nhanh nhe n, khe o le o, chm ch luy n t p ho c
kha nng pha n oa n tuy t v i. Tng t , nhi u
ng i theo k t qua a nh gia cu a ba i ki m tra
co kha nng t duy ch a t m c trung bnh,
nhng v n tha nh cng trong cu c s ng. i u na y
cho th y, ngoa i ch s IQ co n co nhi u y u t
quan tro ng kha c quy t nh n vi c tha nh cng
hay th t ba i cu a ba n. M t ng i l i bi ng, khng
chu trau d i ta i nng thin b m, se ch ng kha c
na o m t c u thu bo ng r co chi u cao ly t ng
nhng khng bi t pha t huy l i th cu a ba n thn.
Trong su t nh ng nm tre tu i, s thng minh
ti m ta ng m i ng i nh kha nng suy lu n va
HAMH TRAMC VAC CI 59
ly gia i ca c ky hi u, con s hay nh ng v n tr u
t ng se a t n m t m c na o o r i d ng
la i cho n cu i i. Nhng, cu ng gi ng nh c
th , chu ng ta co th la m cho no tr nn s c sa o
hn thng qua vi c re n luy n va tch lu y th ng
xuyn. Ng c la i, n u khng c s du ng, no se
d n b lu m va m t nga y na o o kha nng t duy,
phn tch cu a ta se gi ng nh m t l i dao cu n.
3. La m ca ch na o dc tri thng minh ma i to a
sa ng?
Cach tt nht gi kha nng t duy cua ban
lun minh mn, nhay ben la nng t duy. oc
sach bao, t tm toi, tham gia nhng khoa hoc,
hoc hoi t nhng ngi gioi hn, dung cam
ng u vi th thach... Nhng hoat ng
nay se giup b nao cua ban khoi u l mu mm.
na, tau duug l|a uaug
t|ieu p|u , ue u l|oug ta
se tu dau| aat uo .
- David Camphell

You might also like