RamadandaSabahEzanOkunurkenSuilirmi?

Soru: Sahurda ezan Okunurken yemek yiyen veya su ien kii orucunu ne
ldetehlikeyeatar..

Cevap:1916AdiyibnHatim(r.a.)yledediinakledilmitir:
..... gnn aarmas gecenin karanlndan fark edilinceye kadar..... ayeti inince biri siyah dieri beyaz olan iki ip aldm ve yastmnyastmn altna koydum. Gece boyunca da bu iplere baktm, fakat bu ipleri birbirinden iyice ayrdedemedim. Ertesi gn Hz. Peygamberin (s.a.v.) yanna gidip yaptklarn anlattm.Rasulullah(s.a.v.)banaylededi: Buayettekasdedilengeceninkaranlilegndznaydnldr. (FethulBari:C4,Savm(oru)Hadisno:1916,S:423) 1917SehlbnSadnyledediinakledilmitir: Gnn aarmas gecenin karanlndan fark edilinceye kadar yeyin iin. Sonra gece girinceye kadar orucu tamamlayn ayeti inmi fakat afak vaktine kadar ksm inmemiti. Bu ayet indikten sonra baz kimseler oru tutmak istediklerinde ayaklarna beyaz ve siyah ipler balar ve ipler birbirinden ayrdedilinceye kadar yemeye imeye devam ederlerdi. Bundan sonra Allahu Teala afak vaktine kadar ksmn vahyetti ve insanlar ayette gece ve gndzn kastedildiini anladlar.(FethulBari:C4,Savm(oru)Hadisno:1917,S:423) Hattabi,elMealimadleserdeHz.Peygamberin(s.a.v.)Seninyastnammada genimiha!eklindekiszyleilgiliolarakunlarsylemektedir: Rasulullahnbusznnanlamhakkndaikigrbulunmaktadr: 1 Senin yastn amma da genimi ha! dolaysyla Hz. Peygamber yastk kelimesini uykudan kinaye olarak kullanmtr. nk uyuyan bir kimse ban yastakoyar. 2 Senin gecen amma da uzunmu! zira Adiyy yastnn altna koyduu iplikleri birbirinden ayrdedene kadar uzunca bir sre getii halde yemee ve imeyedevametmitir. ... ve insanlar ayette gece ve gndzn kastedildiini anladlar. Ayet, gndzn aydnl ile gecenin karanlnn birbirindne ayrld vakte kadar yeme ve imeye devam edilebileceini gsterir. Gece ve gndz birbirinden ayran ise 1

ufka paralel olarak beliren ikinci afaktr (Facri sadk). Bu hkm bize dolayl olarakikinciafaktansonrakizamandiliminingndzsayldngsterir. EbuUbeydayettegeensiyahvebeyazipterkiplerineuanlamlarnvermitir: Siyah ip gece, Beyaz ip ise fecri sadktr. Burada (ip diye tercme edilen)hta kelimesirenkanlamnagelir. Zemaheriisekonuylailgiliolarakyledemitir: Beyaz ip ufka yatay olarak uzanan ikinciafan balang andr.afakta ortaya kan bu aydnlk ufka paralel uzanm bir ip gibidir. Siyah ip ise bu afakla birlikte ufukta grnen gecenin alaca karanldr; bu alaca karanlk da adeta bir ipgibiuzanmtr. Bu ayet ve hadis ikinci afak doana kadar yemeye ve imeye devam edilebileceini gstrebilir. Bir kimse yer ve ierkenafak doduunda yemeyi ve imeyibraksaorucunutamamlar.Bukonuylailgiliolarakalimlerarasndagr ayrlklarbulunmaktadr: Bir kimse afan domad hakkndaki kanaati daha ar bast iin yemeyi veya imeye devam ederse alimlerin ounluuna gre orucu bozulmaz. nk ayet, gecenin karanlyla gndzn aydnlnn birbirinden ayrld vakte kadar yemeye ve imeye devam edeilebileceini gsterir. bn Ebu eybe, Ebud Duhasenediyleylebirrivayetnakletmitir: Birisi Abdullah ibn Abbasa sahuru sordu. Orada bulunanlardan birisi :Vaktin ktnadairphenkalmayncayakadarye!dedi. Abdullan ibn Abbas ise bu cevab veren kiiye karlkyle dedi:O, bu cevab ile bir ey sylemi olmad. Vakit konusunda phen varsa yemeye devam et, phenkalmadndaiseyemeibrak! bnul Munzir, alimlerin ounluunun bu grte olduunu belirtmitir. mam Malikisebudurumdaorucunkazaedilmesigerektiinisylemitir. bn Bezize erhul ahkam adl eserde alimler arasndaki gr ayrln anlatrken yle demitir: Alimler, oru yasaklarnn afan domasyla m yoksa tan yerinin iyice aarmasyla m balayaca konusunda gr ayrlna dmlerdir.(FethulBari:C4,Savm(oru),S:424425) amzdaki metropolleen, yaldzl kl ehir hayatnda yaayan

mslmanlarn; siyah ip ile beyaz ipin ayrlma ann seebilmesi olduka

glemi, hatta imkansz hala gelmitir. Buralarda ikamet eden muslumanlar Ramadan aynda sahur vaktinin bittiinin alameti olarak imsak vaktine (ezana) itibar etmelerinde bir saknca yoktur. Siyah ipin beyaz ipten ayrt fecri sadk vaktinin belirtii annda (imsak) ezan okunarak ilan edilmektedir. Bu sebeble ezanduyankii,eeryemekyemekteise,oandayemeyiimeyibrakmal,azn alkalamaldr. Ezann okunmas yemeye biraz daha yiyebilirsin, daha phe var demek deil, sabah (namaz) vaktinin girdiinin ilandr ki, sahur sona ermi demektir. Aksi taktirde,mam Malikin dedii; sahur vaktinde Ezan okunmasa, duyulmasa bile; kanaat ile daha vakit var diyerek yemee devam etmek bile, kazay gerektirir demektir. Ezan okunup duyulduu halde, ve ezann fecri sadktan sonraokunduunubilenkimsemutlakolarakitibaretmelidir. 2350EbuHurayra(r.a.)denrivayetegre,yledemitir: Rasulullah (s.a.v.) yle buyurdu: Biriniz kap elinde iken ezan iitirse ihtiyac kadaryiyipisin(Musned:II423) (EbuDavudbuhadisiC.2,S.258,H:2350desenedveerhsizolarakaktarmtr.) Ksacabuhadishakkndaahsikanaatimisylememgerekirse,evvelaAhmedbin HanbelinkitabMusnedindebuhadishakkndaizahatlarincelenmelidir.Daha sonra Rasulullah (s.a.v.) in bu sz syledii dnemde (tarihteehirde) sahur ezannn tedbir amal fecri sadktan erken okunup okunmad tesbit edilmelidir. Aksi taktirde u an gnmzde, fecri sadk vaktinde yani ezann okunduuimsakvakti,orucunbaladsabahnamazklnmasnnilandr. Musneddeki hadisin durumunun(shhat, sahih, vurud, ravi vb.) incelenerek, gnmzde pratii ehli sunnet alimlerce delillendirilerek ortaya konulmaldr. Aksi taktirde, nceki sahih nasslarla gecenin karanl ve gndzn aydnl belli oluncaya kadar yiyiniz iiniz hkm gereince gndzn aydnlanmasyla okunanezanaitibaretmekarttr! yeEbuberzenineklemiolduuhadislerdebunundelilidir: ...Semureb.Cundubbirhutbesindeylededi:Rasulullahs.a.vbuyurdularki: Sizi seher yemeinden Bilalin ezan ve etrafa yaylmadka ufuktaki yle dikine beyazlk alakoymasn (Muslim: C 3, N: 1094; Ebu Davud: C.3, N. 2346 ; Nesei:C.4,N.2172;Tirmizi:C.2,N.702)

...AbdullahbnMesudr.adan.Rasulullahs.a.vylebuyurdular: SizdenbirinizisahuryemeyindenBilalinezansaknalakoymasn.Bilalosaatte ezan okur ki, teheccud klannz istirahata dnsn, uyuyanlarnz da uyansn. Fecir yahut sabahn zahir oluu byle deildir, taki byle oluncaya kadar fecir olmaz. Ravi Zuheyr : Rasulullah ,fecrin zahir oluubyledeildirderkenparmaklarn yukar kaldrp sonra diklemesine aa indirdi. ta ki byle oluncaya kadar fecir olmaz derken de ehadet ve orta parmaklarn st ste koyup saa ve sola uzatt,dedi. (Buhari:C2,S669;Muslim:C.3,N.1093;EbuDavudC.3,N.2347) Yazan: Abdulhakem zzetli PDF Hazrlayan: Ebu Ubeyde (ebuubeyde@rocketmail.com)