NAZAR VE HASED NSANDAN UZAKLATIRMASI N MUSKA TAKMANIN HKM

] Trke Turkish [

Muhammed Salih el-Muneccid

Terceme : Muhammed ahin Tetkik : Ali Rza ahin

2012 - 1433

: :

2012 - 1433

Soru:
Ben, muska asmann ciz olup-olmadn renmek istiyorum. Tevhd Kitab ile Bilal Filips'in yazd dier baz kitaplar okudum. Fakat mam Mlik'in Muvatt adl eserinde muskann baz eitlerini ciz gren hadisler buldum. Ayn ekilde Tevhd Kitab, seleften baz kimselerin muskaya izin verdiklerini zikretmitir. Bu hadisler, Muvatt'nn 50. cznde 4, 11 ve 14 nolu hadislerde mevcuttur. Ltfen bana cevap verir misiniz? Bu hadislerin sahih olup-olmadn bana bildirir misiniz? Bu konuda bana daha fazla bilgi verebilir misiniz? Size imdiden teekkr ederim.

Cevap:
Hamd, yalnzca Allah'adr.
2

Birincisi: Soru soran kimsenin, bizden, sahih olupolmadklarn aklamamz istedii hadislere ulaamadk.Bunun da sebebi; sorusunda zikrettii hadislerin aynsn bilemediimiz iindir. Zir kendisi sorusunda, Muvatt'nn 50. czn zikretmitir. Oysa Muvatt, sadece bir czdr. Bu sebeple -inaallah- bu konuda rivyet edilen hadislerden bazlarn zikredip limlerin bu hadisler hakknda verdikleri hkm aklayacaz.Umulur ki soruyu soran kimse istedii eyi, bu hadislerin bazlarnda bulur. 1. Abdullah b. Mes'ud'dan -Allah ondan rz olsun- rivyet olunduuna o yle demitir:

: ))
3

(( ] . [

"Allah'n peygamberi -sallallahu aleyhi ve sellem- u on hasleti irkin grrd:

1. Sar renkli -safran gibi- gzel koku

kullanmak.

2. Sa ve sakala den aklar siyaha

boyamak sretiyle rengini deitirmek.

3. zarnn (elbisesinin paasn ak

kemiklerinden aaya sarkacak ekilde) uzun tutmak.

4. Altn yzk kullanmak. 5. (Tavla oyunundaki olduu gibi) zarlarla

oynamak.

6. Kadnn, kocas ve mahreminden

bakasnn yanna sslenerek kmas (zinetini/ ssn yabanc erkeklere gstermesi) .

7. Felak, Nas ve hlas srelerinin

dndaki eylerden rukye yaptrmak.

8. Muskalklar asmak. 9. Erkein, menisini hanmnn fercine

deil de darya boaltmas (azil yapmas veya hanmna fercinden deil de ansnden/dbrnden yanamas) .

10.

Erkein, ocuunu emziren

hanmyla cinsel ilikiye girmesiyle onu hamile brakmas sonucu annenin stnn kesilmesine sebep olmas."1 2. Abdullah b. Mes'ud'un hanm Zeyneb, kocas Abdullah b. Mes'ud'dan -Allah ikisinden de rz olsun- rivyet ettiine gre Abdullah b. Mes'ud yle demitir: "Raslullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'i yle derken iittim:

Nes, hadis no: 5880. Ebu Dvu; hadis no: 4222. Elbn; "Nes'nin Zayf Hadisleri; hadis no: 3075'de hadisin zayf olduunu belirtmitir.

 : )) . : : ! (( ] . [
"(Arapa yazlmayan ve ierisinde Allah'n ad anlmayan) rukyeler, nazarlklar1 ve (kadn kocasna sevdiren) muhabbet muskalarnn her biri, ya aktan ya da gizli olarak irke gtrr. Abdullah b. Mes'ud'un hanm Zeyneb dedi ki: Ben:

Chiliyet devrinde kadnlar, gz demesinden korumak iin ocuklarnn boyunlarna nazarlk asarlard.slm gelince, mriklerin bu btl geleneini ortadan kaldrmtr.(M.)

- Niin byle sylyorsun? (Bana, Allah'a tevekkl etmemi ve rukyeyi terketmemi mi emrediyorsun? Oysa ben, rukyede fayda grdm) Allah'a yemn ederim ki benim ardan gzm yaaryordu da ben,rukye yapmas iin falanca yahudnin yanna gidip geliyordum. O rukye yapt zaman gzmn ars kesilirdi, dedim. Bunun zerine Abdullah dedi ki: - O, ancak eytann iidir. (Senin gzlerindeki ar, hakikatte ar deildi. Aksine o, eytann drtlerinden bir drt idi.) Yahudi rukye yapt zaman gzne drtmeyi brakrd. Ama Raslullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'in dedii gibi, (ar hissettiin zaman) yle deseydin senin iin yeterliydi: - Ey insanlarn Rabbi! Bu hastal gider. if ver. Ancak sen if verirsin. Senin ifandan baka bizim iin hsl

olacak if yoktur. Hibir hastalk brakmayan bir if ihsan buyur."1 3. Ukbe b. mir'den -Allah ondan rz olsun- rivyet olunduuna gre o yle demitir: "Raslullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'i yle derken iittim:

)) ((. [ ]
"Kim,kendisine fayda verdiine veya kendisinden zarar giderdiine inanarak muska takarsa, Allah hayatta onun hibir iini tamamlamasn.Kim, kendisinden gz demesini (nazar) uzak tuttuuna inanarak nazarlk takarsa, Allah ona rahatlk ve huzur vermesin."2
Ebu Dvud; hadis no: 3883. bn-i Mce; hadis no: 3530. Deerli lim Elbn,"Silsiletu'l-Ehdsi's-Sahha" adl eserinde hadisin sahih olduunu belirtmitir. Hadis no: 331 ve 2972. 2 mam Ahmed, hadis no: 16951. Deerli lim Elbn, "Dafu'lCmi'" adl eserinde hadisin zayf olduunu belirtmitir. Hadis no: 5703.
1

4. Ukbe b. mir el-Cuhen'den -Allah ondan rz olsun- rivyet olunduuna gre o yle demitir:

)) ! . : : ((. ] [
"Rasulullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'e on kiilik bir topluluk (heyet) geldi. Rasulullah -sallallahu aleyhi ve sellem- bunlardan dokuz kiinin biatn kabul etti ve birinden elini ekti.

Bunun zerine onlar: - Ey Allah'n elisi! Dokuz kiinin biatn aldnz da bunun biatn niin almadnz? diye sordular. Raslullah -sallallahu aleyhi ve sellem-: - Onun zerinde muska (temme) var, buyurdu. Sonra elini o adamn elbisesine girdirip muskay eline alp paralad, daha sonra onun biatn kabul etti. Ardndan yle buyurdu: - Kim muska (temme) takarsa, Allah'a irk komutur."1 kincisi: Temim, temme kelimesinin ouludur ki bu; ocuklarn veya byklerin boyunlarna
Ahmed; hadis no: 16969. Deerli lim Elbn,"Silsiletu'lEhdsi's-Sahha" adl eserinde hadisin sahih olduunu belirtmitir. Hadis no: 492.
1

10

aslan veya ktl -zellikle de gz demesini- gidermesi veyahut da fayda vermesi iin ev ve arabalarn zerine aslan boncuk ve kemikler bu trdendir. limlerin, muska eitleriyle bunlarn her birinin hkm hakknda, ierisinde uyarlar ve faydalar bulunan grleri unlardr: 1. Sleyman b. Abdulvahhab yle demitir: "Bilmelisin ki sahbe ile tbin ve onlardan sonra gelen limler, ierisinde Kur'an'dan yetler veya Allah Tel'nn isim ve sfatlar olan muskalarn ciz olupolmad konusunda gr ayrlna varmlardr: Bir grup, bu ciz deildir, demitir. Bu, Abdullah b. Amr b. el-s ve baka kimselerin grdr.Bu, zhirine baklrsa, ie'den -Allah ondan rz olsunnakledilen rivyettir. Ebu Ca'fer el-Bkr ve mam Ahmed de bu grtedir.
11

Hadisi, ierisinde irk olan muskalara yorumlamlardr.Rukye yapmak iin ierisinde Kur'an yetleri veya Allah Tel'nn isim ve sfatlar olan muskalara gelince, derim ki: Bu, zhirine baklrsa, bn-i Kayyim'in tercih ettii grtr. Baka bir grup, bu ciz deildir, demitir. Abdullah b. Mes'ud ile Abdullah b. Abbas bu grtedir. Bu, zhirine baklrsa, Huzeyfe, Ukbe b. mir ve Abdullah b. Ukeym'in -Allah ondan rz olsun- rivyetidir. Abdullah b. Mes'ud'un tbinden baz arkadalar ile Ahmed ve birok ashbnn tercih ettii baka bir rivyette o ve ashb bu grtedir.Son limler de byle olduunu kesin bir dille ifde etmilerdir.Bu hadis ile bu anlama gelen hadisi delil gstermilerdir. nk bu hadisin zhiri, umumdir (geneldir),
12

Kur'an'dan olmas ile Kur'an dndan olmas arasnda hibir fark yoktur. Buna karlk rukye, farkldr. Bunu pekitiren ey ise, sahbenin hadisi birlikte rivyet etmeleri ve hadisin geneli ifde ettiini anlamalardr. Nitekim Abdullah b. Mes'ud'un gr de bu dorultudadr. Ebu Dvud, Hamza b. sa'dan rivyet ettiine gre, Hamza yle demitir: "Ben, Abdullah b. Ukeym'in yanna girdiimde yznde bir kzllk vard.Bunun zerine kendisine: - Muska (temme) takmaz msn? dedim. Bunun zerine o: - Ondan Allah Tel'ya snrz, dedi. nk Raslullah -sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda yle buyurmutur:

(( ] . )) [

13

"Kim, kendisine fayda verdiine veya kendisinden zarar giderdiine inanarak muska, nazarlk ve buna benzer bir ey takarsa, Allah Tel onu o takt eyle babaa brakr."1 te, limlerin, ierisinde Kur'an yetleri veya Allah Tel'nn isim ve sfatlar bulunan muska ve nazarlklarn aslmas konusundaki gr ayrlklar bunlardr. Peki sahbeden sonra insanlarn, eytanlarn isimlerinden veya baka eylerden yaplan rukyelerin aslmasna hatta onlara balanmaya, onlara snmaya, onlar iin kurbanlar kesmeye, onlardan sknt ve ihtiyalarn gidermelerini istemeye ve kendilerine iyilik getirmesini istemeye ne dersiniz? Oysa btn bunlar, katksz (hlis) irktir. Bu ise, -Allah Tel'nn irkten uzak tuttuu ve koruduu kimseler mstesninsanlarda ounluktadr. Bu sebeple
1

mam Ahmed ve Tirmiz.

14

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in zikrettii, sahbe ve tbinin zerinde bulunduu, onlardan sonra gelen limlerin de kitabn bu blm ile dier blmlerinde zikrettikleri eyleri iyice dnmelisin. Ayrca son yetien nesillerde meydana gelen eylere baktnda gnmzde Raslullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'in dnini ve her eyde onun garip olduunu kendi gzlerinle grrsn. Bu durumu Allah Tel'ya ikyet ederiz."1 2. Deerli lim Hfz el-Hakem -Allah ona rahmet etsin- de bu konuda yle demitir: "Muska ve nazarlklar, Kur'an'n apak yetleri ve Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in sahih ak snnetlerinden olursa, bu takdirde bunlarn ciz olup-olmamas konusunda, sahbe, tbin ve onlardan sonra gelen
1

Teysru'l-Azzi'l-Hamd; s: 136-138.

15

limler arasnda gr ayrlklar meydana gelmitir. Seleften baz kimseler, muska ve nazarlklar ciz grmlerdir. ie -Allah ondan rz olsun-, Ebu Ca'fer Muhammed b. Ali ve seleften baka limler bu grtedirler. Baz kimseler ise, muska ve nazarlklar ciz grmemilerdir. Abdullah b. Ukeym, Abdullah b. Amr, Ukbe b. mir, Abdullah b. Mes'ud -Allah onlardan rz olsun- ve onun arkadalar el-Esved, Alkame ve onlardan sonra gelen brahim en-Neha ve baka limler -Allah onlara rahmet etsin- bu grtedirler. Hi phesiz muska ve nazarlklar ciz grmemek, zellikle de u gnmzde sakncal inanca sebep olan yolu tkamak iindir. Zir mn, sahbe ve tbinin kalplerinde dalar gibi olmasna ramen, onlar, o kutsal dnemlerde muska ve
16

nazarlklar irkin grdklerine gre, gnmzde -fitne ve bellarn youn olduu u zamanda- muska ve nazarlklar irkin grmek, daha yerinde ve daha uygun bir davran olmas gerekir.Chil kimseler, bu ruhsatlarla haramlarn zne ulatklar ve bu haramlar bir hle ve vesile olarak grdkleri halde, muska ve nazarlklar nasl irkin grlmesin ki? Bunlardan birisi de onlar muska ve nazarlklara yet, sre veya besmele gibi eyler yazmakta, sonra da onun altna, onlarn kitaplarn okuyanlardan baka hi kimsenin bilmedii, eytan tlsmlar koymaktadrlar. Yine, onlar insanlarn kalplerini, Allah -azze ve celle-'ye tevekkl etmekten evirip elleriyle yazdklar eylere gnlden balanmaya ynlendirmektedirler.Hatta onlarn ou,

17

balarna bir ey gelmedii halde aslsz haberler kararak onlar rktrler. rnein onlardan birisi, kendisine tutulduunu bildii kimsenin maln, hle ile almak istedii zaman ona gelerek yle der: - Senin ilene veya malna veyahut canna yle yle bellar gelecektir. Veya ona yle der: - Seninle beraber (yannda) cinlerden bir arkada vardr. O kimseye eytn vesveseden birtakm eyleri vasfeder ve kendisinde doru ferset olduu izlenimini verir.Ona ok efkat ve merhamet duyduunu ve onun yararna olan eyleri kazanmas iin gayret ettiini syler durur.Ahmak ve chil kimsenin kalbi bu anlatlan szlerin korkusuyla dolunca, Rabbinden yz evirir, kalbi ve btn bedeniyle o deccle dnp
18

ona snr ve Allah -azze ve celle-'ye itimat etmesi gerekirken ona itimat eder. Ardndan ona yle der: Sana vasfettiim eylerden k

yolu nedir? O eyleri defetmenin (savmann)

hlesi nedir? Sanki zarar ve fayda vermek, kendisinin elindeymi gibi. te bu anda onun emeli gerekleir ve onun iin belki sarfetmek istedii hevesi daha da byr. Bunun zerine ona: - Sen bana unu unu verirsen, o muskadan sana yazarm. Onun uzunluu ve genilii u kadardr, diyerek muskay ona vasfeder, gzel ve yaldzl szler syler ve bu muska, u u hastalklara engel olur, der.
19

Sen bu muskann, bu inanla birlikte kk irk olduunu grmyor musun? Hayr! Hatta bu davran, Allah Tel'dan bakasn ilah kabul etmek, ona ibdet etmek, O'ndan bakasna dayanmak, O'ndan bakasna snmak, yaratlanlarn fiillerine gvenip itimat etmek ve onlar dnlerinden soyutlamak demektir. eytan, insan eytanlarndan olan kardeleri aracl olmadan bu gibi hlelere gc yeter mi? Nitekim Allah Tel bu konuda yle buyurmutur:

[ :]
"(Ey Peygamber! Azabn bir an nce gelmesini isteyen kimselere) de ki: Rahmn'(n azabn)dan sizi gece-gndz (uyku ve uyank
20

hllerinizde) kim koruyacaktr? Aksine onlar, Rablerini anmaktan yz evirirler (Kur'an'dan gfildirler)."1 Ayrca o muskaya, eytn tlsmlaryla birlikte Kur'an yetlerinden baz eyler yazp abdestsiz olarak onu asmaktadr.Bu kimse, bana kk ve byk hades gelmesine ramen srekli bu muskay zerinde tamakta, onun iindeki eyleri hi kutsal saymamakta ve ona sayg gstermemektedir. Allah'a yemn olsun ki, mslman olduklarn iddi eden bu zndklarn, Allah'n kitabn hafife aldklar kadar, Allah'n dmanlarndan hi kimse onu bu kadar hafife almamtr. Yine Allah'a yemn olsun ki Kur'an- Kerim, okunmas, ona gre hareket edilmesi, emirlerinin yerine getirilmesi, yasaklarndan saknlmas, haber verdii
1

Enbiy Sresi: 42.

21

eylerin tasdik edilmesi, helal ve haram snrlarnn almamas, darb- mesellerinden ibret alnmas, kssalarndan t alnmas ve onlara mn edilmesinden baka bir gye iin inmemitir. nk btn bunlar, Rabbimiz Allah Tel katndandr. Bu kimseler ise, Kur'an- Kerim'in btn bunlar boa karmlar ve helal olana deil de haram olan eylere ulaabilmek iin Kur'an- Kerim yoluyla kazan elde etmek iin onu arkalarna atp terketmilerdir.ayet bir kral veya emir, velyeti altnda bulunan bir kimseye bir yaz yazp: Bunu yap ve unu terket, senin tarafnda olanlara unu emret ve onlar u u eyleri yasakla, demi olsayd, bu kimse o mektubu alp okumayp ondaki emir ve yasaklar iyice dnmemi ve onu, tebli etmesi gereken kimselere tebli etmemi, aksine o mektubu boynuna veya pazusuna asar ve ondaki hibir eye aldrmam
22

olsayd, kral bu davranndan dolay onu mutlaka en iddetli bir ekilde cezalandrr ve en ackl azaba uratrd. O halde u sfatlara sahip, gklerin ve yerin hkimi Allah Tel'nn cezalandrmas ve azab nasl olur?

... [ : ]
"En yce sfatlar Allah'ndr.O, (mlknde) gldr, (kinattaki ileri idre etmede) hikmet sahibidir."1

....... [ : ]
"Dnya ve hirette hamd, yalnzca O'nadr. (Yarattklar arasnda) hkm vermek, O'na ittir.(lmden sonra hesap ve cez iin) dn de yalnzca O'nadr."2

1 2

Nahl Sresi: 60. Kasas Sresi: 70.

23

 .... : ] [
"(Kymet gn) btn iler, O'na dndrlr. (Ey Peygamber! ) O halde yalnzca O'na ibdet et ve O'na dayan (her iini O'na havale et)! "1

[ :]

"(Ey Rasl! Mrikler ve mnfklar sana mn etmekten) yz evirirlerse, (onlara) de ki: Allah bana yeter. O'ndan baka hakkyla ibdete lyk hibir ilah yoktur. Ben, O'na dayandm (her iimi O'na havale ettim).O, yce Ar'n sahibidir."2 Muskalar, Kur'an ve snnet dndan bir eyle olursa, bunlar asmak, phesiz irktir. Hatta bu muskalar, mslman
1 2

Hud Sresi: 70. Tevbe Sresi: 129.

24

slm'dan uzaklatrma konusunda fal ve ans oklar mesabesindedir. Muskalar, yahudilerin tlsmlar veya heykellere, yldzlara ve meleklere tapanlarn ve cinleri kullananlarn tlsmlar olursa veyahut boncuklar, kazklar, demirden halkalar gibi, Kur'an ve snnet dndan bir eyle olursa, bunlar asmak, phesiz irktir. Zira bu gibi eyler, dnen kullanlmas mbah olan sebeplerden veya bilinen ilalardan deillerdir. Hatta bu gibi eyleri kullanan kimseler, bunlarn zellikle yle yle aclar giderdiklerine katksz bir ekilde inanrlar. Bu kimseler, putperestlerin, putlar hakknda inandklar eyin aynsn bu muskalar hakknda inanmlardr. Hatta bunlar, chiliye dnemindeki araplarn chil eylerinde kullandklar fal ve ans oklarna benzemilerdir ki onlar, bir ey yapmak istedikleri zaman fal okunu e blerlerdi: Birisinin zerine: Yap, ikincisinin zerine:
25

Yapma, ncsnn zerine ise: Tekrar dene, yazlrd. Eer elinde "yap" karsa, iine devam ederdi, elinde "yapma" karsa, o ii brakrd, elinde "tekrar dene" karsa, yeniden fal oklarn kullanrd. Allah Tel'ya hamdolsun ki O, bize bundan daha hayrlsyla deitirmitir o da stihre namaz ile stihre dusdr. Bu anlatlanlardan kastedilen: Kur'an ve snnetten olmayan bu muskalar, mslman slm'dan uzaklatrmada bozuk inan ve eriata aykr olduu iin fal ve ans oklarnn orta ve benzeri mesabesindedirler. nk gerek tevhd ehli (muvahhidler), bu gibi eylere en uzak olan kimselerdir. Onlarn kalplerindeki mn, bu gibi eyler, onlarn kalplerine giremeyecek kadar byktr. Onlar, Allah Tel'nn dnda bir eye tevekkl etmekten ve O'ndan bakasna gvenmekten daha byk konuma ve daha
26

kuvvetli mna sahiptirler. Muvaffakiyet, Allah Tel'dandr."1 Muskalar, Kur'an ve snnetten yaplm olsa bile ciz olmadn sylemek, bizim limlerimizin zerinde olduu grtr. 3. Dim Fetv Komitesi limleri de bu konuda yle demilerdir. "Kur'an'dan olmayan muskalarn haram olduu konusunda limler ittifak etmilerdir. Kur'an'dan olan muskalar konusuna gelince, limler bu konuda ihtilaf etmilerdir. Kimi limler, bu muskalar asmay ciz grm, kimisi ise haram grmtr. Bu konuda gelen hadislerin genel oluu ve irke gtren yolu tkamas sebebiyle, muskalar asmay haram grmek, daha tercihlidir. Abdulaziz b. Baz, Abdullah b. udeyyn ve Abdullah b. Kud."2
1 2

Mericu'l-Kabul; c: 2, s: 510-512. Dim Fetv Komitesi Fetvlar; c: 1, s: 212.

27

4. Deerli lim Elbn -Allah ona rahmet etsin- bu konuda yle demitir: "Bu dallet (sapklk), gnmzde bedevler, iftiler ve baz ehirli insanlar arasnda hl yaygn bir durumdadr. Bunun bir benzeri de, baz ofrlerin arabalarnn nlerine ve aynann zerine astklar boncuklardr.Bazlar ise arabasnn nne veya arkasna eski bir at nal asmaktadrlar.Yine bakalar evinin veya dkkannn nne at nal asmaktadrlar. Btn bunlar, gz demesini (nazar) kovmak iin yaptklarn iddi etmektedirler. Bunun dnda daha byk bel ve musibetler de vardr ki bunlarn da sebebi, tevhdi bilmemek ve tevhde aykr olan irk amellerdir. Zira peygamberlerin gnderilmesi ve kitaplarn indirilmesindeki gye, putperestlerin amellerinden olan bu gibi eyleri ortadan kaldrp yok etmektir.Gnmzde mslmanlarn chil kalmalarn ve dnden
28

uzaklamalarn, Allah Tel'ya ikyet ederiz."1 Allah Tel en iyi bilendir.

Silsiletu'l-Ehdsi's-Sahha; c: 1, s: 490-492.

29