Receb Ayndaki badetler Hakkndaki Hadislerin Shhati

Abdulhakemzzetli
Hazrlayan: EbuUbeyde
(ebuubeyde@rocketmail.com)

www.islamibelgeler.com

Kuran- Kerimde receb ay hakknda "...bunlardan drd hrmetli aylardandr... (Tevbe: 9/36) Bu aylar da: Receb, zilkade, zilhicce ve muharrem aylardr. Receb aynn faziletine dair herhangi zel bir hadis rivayet edilmemitir. Receb ay haram (iinde sava almas yasak) aylardan biridir. Bu ayla ilgili olarak Peygamberimizin: Ya Rabb'i, Receb ve aban aylarn hakkmzda muberak eyle ve bizi Ramadan'a erdir diye buyurduu rivayet edilmitir. (Bu hadisi bn Hacer El-Askalan, Tebyin El-Aceb Bima vera fi Fazli Receb adl eserinde anlatmaktadr: s. 11, 12. Orada hadisin Bezzar tarafndan Msned'inde, El-Taberni ve Beyhaki tarafndan faziletli vakitler blmlerinde ve Ebu Yusuf el-Kad'nin Kitab El-Syamnda, kaydettiklerini sylemektedir. bn Hacer-ElAskalanide bu hadisin senedinin salam olmadn sylemektedir. Heysemi, Kei el-staz An Zevaid'il Bezzar, Tahkik: Habib El-Rahman El-Atemi, c. 1, s. 457, H. No: 961.) Duas da sahih bir hadise dayanmamaktadr. Zira bu hadisin senedinde yer alan Zide b. Ebir-Rukd adl kiinin mam Buhari tarafndan munkerul-hads [Mnker hadis: Zayf bir ravinin tek bana rivayet ettii hadis. Mnkerul-hadis: Bu tr hadisleri rivayet eden ravi] olduu ve bu ravinin bir takm hadisiler tarafndan tannmad belirtilmitir.[Nruddn Ali b. Ebi Bekr el-Heysem, Mecmeauz-Zevid ve Menbaul-Fevid, Drul-Ktbil-lmiyye, 10 cilt, Beyrut, 1988, c: 2, s: 165 (Bb fil-Cumua ve fadlih)] Yalnz Peygamberimizin her ay tuttuu ve tutulmasn tavsiye ettii Pazartesi ve Perembe gn orular ile eyym- bz denilen her ayn 13, 14 ve 15. gnleri tutulan orulara Recep aynda da devam edilebilir. Bunlar yukardaki uydurma hadislerle kartrmamak gerekir. Burada zellikle vurgulanmak istenen husus, dier aylarda yaplmayp da sadece bu aya, Receb ayna- mahsus namaz, oru gibi herhangi bir ibadet bulunmaddr. Aclnnin tabiri ile bu hadislerin Ktul-Kulb, hyu Ulmiddn, Tefsr-i Saleb gibi (tasavvuf arlkl) kitaplarda yer almasna aldanlmasn. [smail b. Muhammed el-Acln, Keful-Haf ve Muzlul-lbs, 3. Bask, Drul-Kutubillmiyye, 2 cilt, Beyrut, 1998, c: 2, s: 410] Acln de bu kaideye deindikten sonra yle diyor:

www.islamibelgeler.com

Her ne kadar hyu Ulmiddn, Ktul-Kulb adl kitaplarn yazarlar (mam Gazali ve Eb Talib el-Mekk) bu hadisleri zikretse de bu konuda ne snnette ne de hadis imamlarnn yannda herhangi bir (sahih hadis) bulunmaktadr. nk snnet (onlarn demesiyle deil) ancak Peygamberin sz, fiili ve takriri ile sabit olur. [Acln, Keful-Haf, c: 2, s: 417] Bu uydurma hadislerden bazlar unlardr: 1. Receb Allahn, aban benim Ramadan ise ummetimin aydr. 2. Recebin ilk Cuma gecesinden gafil olmayasnz. Zira o gece, meleklerin Regib ismini verdikleri gecedir. [bn Kayyim, el-Menrul-Munf, s: 95, Terc: Muzaffer Can, s: 88-89] Bunun dnda Recep aynn fazileti ile ilgili olarak Peygamberimizden bize hi bir salam hadis gelmi deildir. Baka bir deyimle, bu konuda var olduu ileri srlen hadislerin tm aslsz ve yalandr. "Receb ALLAH'n aydr. aban benim aymdr. Ramadan da tm ummetin aydr. Denildi ki ; ey ALLAH'n rasulu ! Receb ALLAHn aydr sznn anlam nedir? dedi ki ; o ay mafirete mahsus bir aydr." Sonra uzun bir hadis rivayet etti ve orucu tevik etti . sonra dedi ki ; Recebin ilk gecesi gafil olmaynz. O meleklerin Reaib diye adlandrd gecedir. Sonra yle dedi ; kim Receb'in ilk perembesi oru tutar , sonra akam ile yats arasnda (yani cuma gecesi) oniki rekat namaz klar ve her rekatta bir kez Fatiha , kadr suresini kez , ihlas oniki kez okur sonra her iki rekat arasn bir selamla ayrr ve namazn bitirince bana yetmi kez selavat getirir , sonra da ; ALLAHm ! Ummi olan Nebi Muhammed'e ve aline salatta bulun, der , sonra secde eder ve secdesinde Subbuhun Kuddusun Rabbu'l Melaiketi ve'r Ruh der ve ban kaldrr yetmi kez de ; rabbim bala ve merhamet et, bildiin gnahlarm affet. nk sen yce olansn der ve ikinci secde de birinci secdede syledii gibi sylerse ve ALLAH'tan ihtiyacn dilerse o ihtiyac grlr" " eklinde rivayet edilen hadis ise mnker bir hadistir. Uydurmadr. Ravileri bilinmez. Mehur Reaib namaz budur ! Hadis hafzlarnn hepsi bu hadisin uydurma olduunu sylemilerdir. Bu konuda eserler yazdlar. El Hatib'in bu namaz hakkndaki sznn yanl olduunu sylediler. Onun adalarndan , ona ilk cevap veren bn Abdusselam'dr. Bu namazn uydurma olduu el Hatib gibi insanlara gizli kalmaz. Onun bu sz neden 2

www.islamibelgeler.com

sylediini ALLAH bilir. Hafzlarn bu uydurma namaz hakknda uzunca konumalarnn sebebi el Hatib'in szdr. Bu uydurma hadis el Hatib'in onunla onunla uraamayaca kadar nemsizdir. Bu hadisin uydurma olduunu , hadis ilminden en kk ilmi olan dahi anlar. El Feyruzbadi , el Muhtasar'da ; "O hadisin uydurma olduu ittifakla kabul edilmitir" der. Hakeza el Makdisi de ayn eyi syler ve bu konuda konuulmas gereken yeterince uzun sz sylenmitir. Bu hadisi , Rezin bn Muaviye el Abderi'nin nereden derledii belli olmayan uydurma haberleri , slam diyarlarna kartrarak yazd kitaba , bu hadisi koymas mslmanlara yapt (ak) hyanettir. (mam evkani ; El-Fevaid El-Mecmua Fi'l-Ehadis El-Mevdua -MEVZU HADSLER, sayfa 250-251 , Medarik yaynlar) Ayn zamanda receb aynn fazileti hakknda; "Kim bu ayda u kadar namaz klarsa onun iin u kadar ecir vardr. Kim de u kadar istifarda bulunursa ALLAH katnda onun iin u kadar ecir vardr" gibisinden rivayet edilen dier hadislere gelince bunlarn hepsi olduundan fazla abartma hadislerdir. Hepsi de yalan ve uydurma hadislerdir. Bu hadislerin mevzu olduunun alametleri olduundan fazla mbalaalarn yaplmasndadr. Alimler yle der: "Kk bir ie karlk byk sevaplar vadedildi mi, ya da kk bir gnaha karlk byk azap verilecei tehdidi yapld m bu durum, byle hadislerin uydurma olduunu gsterir." Alimlerin bu hadisleri aklamalar ve insanlar bunlardan sakndrmalar gerekir. "Yalan grd bir hadisi rivayet eden bir kimse de yalanclardan biri olur." (Muslim) Bazan insan rivayet ettii hadisin mevzu olduunu bilmez. Aslnda bilmek gerekir. Hadislerin kaynaklarn tanmak gerekir. Gvenilir bir ok hadis kitaplar var. zellikle de zayf ve mevzu hadisleri bildiren kitaplar. Bunlardan bazlar unlardr. "El-Makasit El-Hasene" Sahavi'ye ait. "Temyiz-i'l-tayyib minel'habisi lim yedru al elsineti'l-n 'Nsi min'l-Hadisi" bn Diyb'in "Kefu'l Hf ve'l ilbsi fim itehere min-el'ehdisi al el'sinet-i'n-Nsi" Aclini'nin. Daha bir ok hadis kitaplar mevcuttur. Bunlar hatiplerimize bildirmek gerekir. Hem de iyiden iyiye tantmak lazm gelir ki bir daha kaynaksz tek bir hadis dahi rivayet etmesinler. Receb Aynda Oru Tutmak 3

www.islamibelgeler.com

Regaib Kandili Dolaysyla Oru Tutmak nce konuyla ilgili uydurma ve zayf hadislerin bir ksmn da bu balk altna zikredelim sonra devamna sahih hadislerle snneti grelim: Receb Allahn, aban benim, Ramadan ise ummetimin aydr. Her kim Receb aynda iki gn oru tutarsa ona iki kat ecir vardr. Bu katlardan her biri (nin bykl) dnyadaki dalar kadardr. [Muhammed b. Ali e-evkn, el-Fevidl-Mecma fil-Ehdsil-Mevda, Tahk: Abdurrahman b. Yahya el-Muallim el-Yemn, 2. Bask, el-Mektebl-slm, Beyrut, 1392 h., s: 100. Bu hadis iin ayrca bkz: Acln, a.g.e., c: 1, s: 423-424, hadis no: 1358] evkn, bu hadisin rvsinin daha sonra her kim drt gn, alt gn, yedi gn, sekiz gn ve nihayet on be gn oru tutan kiinin ecrini anlattn syledikten sonra u aklamay yapmaktadr: Bu, uydurma bir hadistir. Bu hadisin isnadnda yer alan ravilerden Eb Bekir b. Hasan en-Nakk (hadis uydurmakla) itham edilmi, el-Kis ise mechldr / tannmamaktadr. Bu hadisi el-Lel yazar (Suyt) Ebu Sad el-Hudr (r.anh)den rivayet etmitir. [evkn, a.g.e., s: 100] evknnin, Suytnin kitabnda da yer aldn bildirdii hadise, uzun olduu ve alnt btnlnn dalmamas iin aada deinilecektir. imdi evknnin uydurma olduunu belirttii dier hadislere devam edelim: Her kim Receb aynda gn oru tutarsa, ona bir aylk oru (sevab) yazlr. Her kim Receb aynda yedi gn oru tutarsa, Allah o kii iin Cehennemden yedi kap kapatr. Her kim Receb aynda sekiz gn oru tutarsa, Allah o kii iin Cennetten sekiz kap aar. Ve her kim Receb aynn yarsn orulu geirirse, Allah onu ok kolay ekilde hesaba eker. Bu hadisin senedinde yer alan ravilerden Ebn adl kiinin metrk olduu, yani kendisinden hadis rivayet edilmedii, Amr b. el-Ezherin ise hadis uydurduu belirtilmitir. [Celluddn Abdurrahmn es-Suyt, el-Lelil-Masna filEhdsil-Mevda, Tahrc ve Talk: Eb Abdirrahmn Salhuddn b. Muhammed b. Uveyza, Drul-Ktbil-lmiyye, 3 cilt, Beyrut, 1996, c: 2, s: 97; evkn, a.g.e., s: 100] Bu hadisi baka bir yolla Huseyin b. Ulvn babalarndan rivayet etmitir. Fakat bu Huseyin b. Ulvnn da hadis uydurmacs olduu bildirilmitir. [Suyt,, a.g.e., ayn yer; Ebul-Hasen Ali b. Muhammed b. Arrk el-Kinn, 4

www.islamibelgeler.com

Tenzhu-eratil-Merfa anil-Ahbri-enatil-Mevda, Tahk: Abdulvehhb b. Abdullatf, Abdullah Muhammed es-Sddk, 2. Bask, Drul-Ktbil-lmiyye, 2 cilt, Beyrut, 1981, c: 1, s: 152; evkn, a.g.e., s: 100] Muhakkak ki Receb ay, ok byk bir aydr. Kim o aydan bir gn orulu geirirse, ona bin senelik oru (sevab) yazlr. [evkn, a.g.e., s: 101] Bu hadisin devam, el-Lelil-Masnada yle gemektedir: Her kim Receb ayndan iki gn orulu geirirse, ona iki senelik oru (sevab) yazlr. Her kim Receb ayndan gn orulu geirirse, ona senelik oru (sevab) yazlr. Her kim Receb ayndan yedi gn orulu geirirse, cehennemin kaplar o kimseye kapatlr. Her kim Recep ayndan sekiz gn orulu geirirse, ona cennetin sekiz kaps alr, o da istedii kapsndan ieri girer. Her kim Receb ayndan on be gn orulu geirirse, onun seyyit (ktlkleri) hasenta (iyiliklere) evrilir. Ve gkten bir ses (bugne kadar yaptklarndan dolay) Allah seni balad, artk her eye yeniden bala diye seslenir. Her kim daha fazlasnn yaparsa, Allah da ona daha fazlasn verir. Suyt bu hadisin sahih olmadn, senet zincirinde yer alan Harun b. Anterenin munker hadisler rivayet eden biri olduunu belirtir. [Suyt,, a.g.e., c: 2, s: 98; bn Arrk, Tenzhu-era, c: 1, s: 152; evkn, a.g.e., s: 101] Kim Receb aynda bir gn oru tutarsa, onun tuttuu bu oru, bir aylk oruca denktir. Bu hadisin senedinde yer alan el-Furt b. es-Sib, metrktur, hadisi reddedilir. [Suyt, a.g.e., ayn yer; bn Arrk, a.g.e., c: 1, s: 153; evkn, a.g.e., ayn yer.]Kim receb ayndan bir geceyi ihya eder ve bir gn oru tutarsa, Allah da ona cennet meyvelerinden yedirir. Bu hadis de senedinde yer alan Hafs b. Muhrik yznden uydurma kabul edilmitir. [Suyt, a.g.e., c: 2, s: 99; evkn, a.g.e., s: 101] Receb aynda oka istifar ediniz. nk o ayda Allah, her saat birilerini Cehennemden azad etmektedir. [evkn, a.g.e., s: 439.] Receb aynda yle bir gn ve gece vardr ki o gn orulu geirip o geceyi ihya eden kimse iin yz sene oru tutmu gibi ecir vardr. 5

www.islamibelgeler.com

[evkn, a.g.e., ayn yer.] Ey nsanlar! Byk bir ayn, Allahn ok hrmetli ay (el-esamm) Recebin, glgeleri zerinize dmtr. Bu ayda iyilikler katlanr, dualar kabul edilir, skntlar giderilir. Peygamberimizin Recep ay girmeden nce bir Cuma gn hutbede syledii iddia edilen bu szlerin de hi tereddtsz bir ekilde mnker olduu ifade edilmitir. [bn Arrk, a.g.e., c: 1, s: 163-164; evkn, a.g.e., ayn yer.] Receb aynn dier aylara olan stnl, Kurann dier kelamlara olan stnl gibidir. [evkn, a.g.e., s: 440. Ayrca bkz: bn Arrk, a.g.e., c: 1, s: 160-161; Acln, a.g.e., c: 2, s: 85, hadis no: 1824] Allah Teala, Nuh (a.s.)a gemi yapmas emrini Recep aynda vermi, onun yannda bulunan muminlere de bu ayda oru tutmalarn emretmitir. [evkn, a.g.e., s: 440.] evknnin yukarda, birinci maddede bahsettii uzun hadis, Suytnin kitabnda yle gemektedir: Eb Said el-Hudr (r.anh)nin Peygamberimizden rivayet ettii (merf) hadis: Receb Allahn, aban benim, Ramadan ise ummetimin aydr. Her kim inanarak ve sevabn yalnz Allahtan bekleyerek Receb ayn orulu geirirse, Allahn en byk rzasn hak etmi demektir. Allah, onu Firdevs-i lya yerletirecektir. Her kim Receb aynda iki gn oru tutarsa, ona iki kat ecir vardr. Bu katlardan her birinin arl, dnyadaki dalar kadardr. Her kim Receb aynda gn oru tutarsa, Allah onunla Cehennem arasna uzunluu bir senelik yry mesafesi kadar olan bir hendek koyar. Her kim Receb aynda drt gn oru tutarsa, (her trl) beladan, delilikten, czzamdan, alaca hastalndan, Deccaln errinden ve kabir azabndan kurtulur. alt gn oru tutarsa, o kii, yz ayn on drdnden daha parlak bir ekilde kabrinden kalkar. yedi gn oru tutarsa, onun tuttuu her bir gnlk oruca karlk Cehennemin 6

www.islamibelgeler.com

yedi kaps birer birer o kiiye kapanr. sekiz gn oru tutarsa, onun tuttuu her bir gnlk oruca karlk Cennetin sekiz kaps birer birer o kiiye alr. dokuz gn oru tutarsa, o kii kabrinden L ilhe illallh nidalar ile kalkar ve onun yz Cennetten baka bir tarafa evrilmez. on gn oru tutarsa, Allah, Srat zerinde her milde onun istirahat edecei bir yatak var eder. on bir gn oru tutarsa, o kii yarn kyamet gnnde - kendisi kadar veya daha fazla oru tutanlar hari- kendisinden daha faziletli kimse grmez. on iki gn oru tutarsa, Allah Teala ona kyamet gnnde bir tanesi dnyadan ve iindekilerden daha hayrl olan iki gzel elbise giydirir. on gn oru tutarsa, kyamet gnnde insanlar byk zorluklar iindeyken o kii iin arn glgesinde bir sofra kurulur ve o kii bundan yer. on drt gn oru tutarsa, Allah Teala ona kyamet gnnde hibir gzn grmedii, hibir kulan iitmedii ve hibir insanolunun tahmin edemedii bir sevap verir. on be gn oru tutarsa, Allah Teala kyamet gn o kiiyi gvende olan kimselerin duraca bir yere sokar. Oraya her ne zaman bir melek-i mukarreb ve bir peygamber urasa ona yle derler: Mjdeler olsun sana ki gvende olanlardansn. [Suyt, a.g.e., c: 2, s: 96-97; bn Arrk, a.g.e, c: 1, s: 151-152] Bu hadisi verdikten sonra uydurulmutur ibaresini ekleyen mam Suyt, hadisin senedinde yer alan el-Kis adl ahsn tannmadn, en-Nakkn ise hadis uydurmakla itham edilen biri olduunu belirtmitir. [Suyt, a.g.e., c: 2, s: 97; bn Arrk, a.g.e., c: 1, s: 152] Bundan sonra ise sahih hadisler ile konu hakknda aklamalarda bulunalm : Peygamber (s.a.v.)'den ramazann dndaki dier aylar orulu geirdiine dair herhangi birey rivayet edilmemitir. En ok oru tuttuu ay aban aydr. Bu ay da tamamen orulu olarak geirmemitir. te asl snnet olan budur. ALLAH Rasulu (s.a.v.) baz aylarda tutar baz aylarda ise tutmazd. "Bazan oru tutard biz derdik herhalde daha orucunu amayacak baz zamanlar 7

www.islamibelgeler.com

da tutmazd biz derdik herhalde daha oru tutmayacak" (Buhar, Muslim ve Ebu Davud.) Trkiye gibi halknn ounun geneleksel dini yaand lkelerde baz kiiler Receb aynn hatta aban aynn da tmn orulu olarak geiriyorlar. Byle bir ey ne Peygamber (s.a.v.)'den varit olmu ne sahabeden ne de selef-i salihinden rivayet edilmitir. Ramazann dndaki aylarda oru tutmann en evlas bir gn tutup bir gn terketmektir. Yoksa ard ardna oru tutmak olmaz. Kim birilerine uymak istiyor ve sevap elde etmeyi amalyorsa Peygamber (s.a.v.)'e uysun. Receb ve aban aynn tmn orulu olarak geirmesin. Bu evla olandr. Hazret-i Enes (r.anh) anlatmtr: kiilik bir grup Peygamber Efendimizin (s.a.v.) ibadetinden sordular. Kendilerine anlatlnca, azmsayarak yle dediler: Peygamberin (s.a.v.) yce mevkiinden kendimize bakacak olursak biz neredeyiz? onun gemi ve gelecek gnahlar bile balanmtr. Onlardan birisi: Ben geceleri hep namaz klacam ve hi uyumayacam dedi. Dieri: Ben bayram gnlerinden baka tm seneyi orulu geireceim ve hi ara vermeyeceim dedi. br: Ben de kadnlardan ayr bir yere ekileceim ve hi evlenmeyeceim dedi. Raslullah Efendimiz (s.a.v.) gelince bunlar artt ve dedi ki: yle yle konuanlar sizler misiniz? Haberiniz olsun; ALLAHa and olsun ki, ben sizin ALLAHtan en ok korkannzm ve sizden daha ok takva sahibiyim. Fakat ben bazen oru tutar, bazen ara veririm. Geceleri namaz da klarm, istirahat iin uyurum da. Benim snnetim budur. Kim benim snnetimden yz evirirse benden deildir. (imam Nevevi ; Riyazus salihin 143) Buna benzer baka bir hadiste yledir :

www.islamibelgeler.com

Eb Muhammed Abdullah b. Amr b. El-s (r.anh) anlatr: Benim Yaadm srece gndzleri oru tutacam ve geceleri ibadete kalkacam dediimden Raslullah (s.a.v.) haberdar olmutu. Bana: Bu sz syleyen sen misin? buyurdu. Ben: Evet, ya RasulALLAH, dorudur dedim. Raslullah (s.a.v.): Byle yapma. Bazen oru tut. Gecenin bir ksmnda uyu. Gecenin bir ksmnda namaza kalkman yeter. phesiz cesedinin senin zerinde bir hakk vardr. ki gznn senin zerinde bir hakk vardr. Einin senin zerinde bir hakk vardr. Misafirlerinin senin zerinde bir hakk vardr. Her ayda gn oru tutman sana yeter. Zira sana her iyiliin o*n misli sevap vardr. Bu gnlk oru yl orucu gibi olur buyurdu. Ben: Ey ALLAHn Raslu, benim daha fazlasna gcm yeter! dedim. Rasl-u Ekrem (s.a.v.): O zaman ALLAHn Peygamberi Hz. Davud (a.s.) orucunu tut. zerine fazlalatrma buyurdu. Ben: Dvud orucu nedir? dedim. Rasl-u Ekrem (s.a.v.): Yln yarsnda tutulan orutur. Bir gn oru tutar, bir gn yersin buyurdu. Ben: Bundan daha fazlasna gcm yeter dedim. ALLAH Raslu (s.a.v.): Bundan daha faziletli oru yoktur. En faziletli oru Dvd orucudur buyurdu. Abdullah (r.anh) yalandktan, g ve kuvvetten dtkten sonra derdi ki: Keke ben Raslullahn (s.a.v.) tavsiye ettii gnlk orucu kabul etmi olsaydm. Bana ailemden de, malmdan da daha sevimli olacakt. Fakat heyhat! imdi ok ge! (imam Nevevi ; Riyazus salihin 150) Sz konusu cuma gn oru tutmak, szgelimi bir nceki veya bir sonraki cuma gn oru tutmaktan daha kuvvetli ve ncelikli bir mstahabdr. O cumann gecesi de br cuma gecelerinden daha stn olduu gibi o gece klnacak olan nafile namaz zel olarak br cuma geceleri klnacak nafile namazlardan ve genel olarak dier btn gecelerde klnacak olan nafilelerden daha faziletli ve daha ok sevap kazandrcdr. nk eer adamn zihnine byle bir inan yerlemeseydi bu gne ve geceye zellik tanma istei iinde uyanmazd. nk 9

www.islamibelgeler.com

sebepsiz yere tercih, olacak ey deildir. Peygamber Efendimiz (salt ve selm zerine olsun) yle buyuruyor: Geceler arasnda cuma gecesini nafile ibadet iin ve gnler arasnda cuma gnn de nafile oru iin zel olarak belirlemeyiniz. Eer cuma gn tutmakta olduunuz bir oruca rastlarsa o baka. (Muslim, Sahih, H. No: 1144, K. Oru, Bab: Cuma Gnn Tek Olarak Tutma, c. 2, s. 801.) Buhar ile Mslim'in, yine Ebu Hureyre'ye dayanarak kaydettikleri ayn konudaki bir baka hadisde yledir: inizden biri, cuma gn, ancak bir gn ncesi veya bir gn sonras ile birlikte nafile oru tutsun. (Buhari, H. No: 1985, c. 4, s. 232, Feth-El-Bari, Mslim, K. Oru, Bab: Cuma Gnn Tek Olarak Oru Tutma, H. No: 1144.) te yandan Buhar'nin bildirdiine gre:Peygamberimiz, (salt ve selm zerine olsun) bir cuma gn Cveyriye bint-i Haris'in evine gittiinde kendisinden onun orulu olduunu rendi. Bunun zerine ona: Dn de oru tuttun mu? diye sordu. Cveyriye: Hayr deyince Peygamberimiz kendisine: Peki, yarn da oru tutmak istiyor musun? diye sordu. Cveyriye bu soruya da: Hayr diye cevap verince Peygamberimiz ona: O halde orucunu boz diye buyurdu. Buhar ile Mslim'de belirtildiine gre: Muhammed b. Abbad b. Cafer bir defasnda Kbeyi tavaf ederken sahabilerden Cabir b. Abdullah'a: Peygamberimiz, cuma gn nafile oru tutmay yasaklad m? diye sordu ve Cabir de bu soruyu: u Beytullah'n Rabb'i hakk iin, evet diye cevap verdi. (Mslim, K. oru, Bab: Cuma Gnn Tek Olarak Oru Tutmann Keraheti, H. No: 1143, Buhari, c. 4, s. 232, H. No: 1984) 10

www.islamibelgeler.com

Tek bana cuma gn nafile oru tutmaynz demitir. (Msned-i Ahmed, c. 1, s. 288) Biri ortaya kar da sz konusu gn ve gecede (Regaib ad ile anlan gn ve gece) oru tutup namaz klmak dier vakitlerde tutulan oru ve klnan namaz gibidir. nancm budur. Bununla birlikte bu gn ve gecelere zellik tanyorum derse, adamn bu davran ya taklitilikten ya yaygn adetlere uymaktan ya knanma endiesinden veya bunlara benzer bir baka sebepten ileri gelebilir. Yoksa adam yalan sylyor demektir. Buna gre bu davran, mutlaka aslsz bir inantan veya din d baka bir gerekeden kaynaklanyor demektir ki, bunlar batl itikatlardr. Kesinlikle rendik ki, ne Peygamber Efendimiz ne sahabiler ve nede dier imamlar bu gnn (Regaib ad ile anlan gnn) stnl veya zellikle bu gn oru tutup bu gece ibadet etmenin faziletli olduu hakknda tek bir sz sylemi deillerdir. Bu gn ve bu gece ile ilgili olarak var olduu ileri srlen hadis uydurmadr (mevzudur). Byle bir gn ve gecenin slma maledilmesi giriimi, hicr drdnc yzyldan sonra ortaya kmtr. Regaib Gecesi Namaz

Bu geceyi hya etmek maksadyla Recep aynn ilk Cuma gecesi yani akamla yats aras klnan 12 rekatlk namazn ve bu gecenin fazileti hakknda dayanlan 11

www.islamibelgeler.com

rivayet udur: Enes bn Malik (r.a.) ALLAH Rasulu (s.a.v)'in yle dediini rivayet eder: "Receb aynda orucun faziletini zikrettikten sonra, devamla) "O ayda bulunan ilk cuma gecesinden gafil olmayn. nk o, meleklerin regaip diye isimlendirdikleri bir gecedir. Kim recep aynn ilk Perembe gnn oru tutar ve o gnn, akamla yats aras on ki rekat namaz klarsa, (namazn keyfiyetini akladktan sonra) ALLAH-u Teala o kimsenin gnahlarn balar." (Ebu ame el-Baisu Ala inkari'l-Bida'i ve'l-Havadisi s. 39-40) bnu'l-Cevzi bu hadis hakknda unlar syler: "Bu hadis ALLAH Raslu (s.a.v.) zerine uydurmadr. Ali bn Abdillah bn Cahdami bu rivayetiyle ilim ehli tarafndan itham olunup yalanc saylmtr. Bu hadisin ravileri mehuldr. Ravilerle ilgili btn kitaplarda onlar aradm ve bulamadm." (Ebu ame el-Baisu Ala inkari'l-Bida'i ve'l-Havadisi s. 40, bnu'l-Cevzi, elMevdu'at, c.2s. 125-126) bnu'l-Cevzi szne yle devam eder: "Bu hadisi uyduran kimse bid'atnda ok ar gitmitir. nk bu namaz klan kimse nce gndz oru tutacaktr. Belki de o gnn gndz ok scaktr, orulu olunca da akam namazna kadar haliyle yemek yeme imkan bulamyacaktr. Akam namazndan sonra, bu namaz iin uzun tesbihat sebebiyle kyamda ve secdede duracak gayet eziyet ekmi olacaktr. Ben dorusu ramazan ve teravih namazlarna nazaran insanlarn bunda, nasl izdihamlatklarn kskandm. Bilakis bu namaz halk indinde dierinden daha byk ve deerlidir. nk bu namazda dier be vakit namaza gelmeyenler hazr bulunuyor. ( Ebu ame el-Baisu Ala inkari'l-Bida'i ve'l-Havadisi s.30. bnu'l-Cevzi. elMevdu'at c.2s. 127) Bu gn ve geceyi kutlamak, mslmanlar arasnda hicr drdnc yzyldan sonra adet olmaya balamtr. Bu kutlama ile ilgili olarak btn alimlerin sz birlii ile uydurma saylan bir hadis ortaya atlmtr. Bu szde hadise gre, o gn oru tutmann ve o gece cahiller arasnda Regaib Namaz ad ile anlan bir namaz klmann fazileti belirtilmitir. Bir ksm bizim mezhebimizden olan baz son dnem alimleri (Muteahhirin) de bu gn ve geceden sz etmilerdir. Bu konuda aratrmac alimlerin savunduklar ortak doru gre gre, o gn oru tutmaktan ve o gece ad geen aslsz namaz klmaktan kanmak gerekir. Ayrca o gn kutlamak iin ortaya karlan zel yemekler hazrlama ve gzel elbiseler giyinme gibi geleneklerden de uzak durmaldr. Bylece o gn, br normal gnler gibi bir gn saylsn ve ona hi bir zellik tannmam olsun. 12

www.islamibelgeler.com

Bu kategoriye giren aslsz kutlama gnlerinden biri de Receb aynn ortasna rastlayan gndr. Bu gn Ummu Davud ad ile anlan bir namaz klma adeti ortaya atlmtr. Oysa bu gn kutlamann eriatta asla yeri yoktur. Hafz Ebu'l-Hitab ise unu syler: "Regaib namazn uydurmakla ittiham edilen kimse Ali Ibn Abdillah bn Cahdami'dir. Mehul olan raviler zerine uydurmutur. Ki bunlar, kitkardern tmnde mevcut deildir. ( Ebu ame el-Baisu Ala inkari'l-Bida'i ve'l-Havadisi s.40) Hafz el-Irak yle der: "Rezzin, kitabnda bunu irad etmitir. O uydurma bir hadistir" (ukayn, EsSunenu ve'l-Mubede'at s. 140) mam Tartui u szn ekler: "Receb ayndaki regaib namaz ise, Beyti'l-Makdis'de bizim bulunduumuz yerde ancak h. 480 senesinde ihdas (uydurulmu) edilmitir. Bundan nce bu namaz ne grdk ve ne de duyduk." (Tartusi, EI-Havadisu ve'l-Bida'us. 133) zellikle Regaib gecesi ile ilgili olarak halk arasnda mehur olan Regaib namazyla ilgili rivayeti, 1023 (h. 414) ylnda vefat eden Ali b. Abdullah b. Cehdm isimli Mekkeli sf bir zatn ihdas ettii / ortaya kard kaynaklarda belirtilmektedir. [smail b. mer bn Kesir, el-Bidye ven-Nihye, Beyrut, c. 12, s.16; Nebi Bozkurt, Kandil, DA, c. 24, s. 301] Grld gibi bu gecede mevlit okuma ii bu namaza nisbeten yeni saylp daha sonra uydurulmutur. Zaten bu hadis sahih olsa , onu en bata kuran snnet takipisi olan bizler kabulleniriz. Bidat olan kandilleri kabullenenler bu hadisi sahih diyerek yapmamaktadrlar. lerinden ilimden uzak sefihleri , hadis alimin kitabnda grd hadis hakkndaki erhi ve hadisin shhat derecesini beyan eden aklamalarn dikkate almadan mal bulmu maribi gibi delil diye sarlmlardr. lerinden ilmi ynden mrekkeb yalamlar bu hadisin sahih olmadnn farkndadrlar. Adet haline getirilen bu kandil tabusuna boyun bkp teslim olduklarndan sr pisikolojisiyle hareket ederek ikamet ettikleri yerlerde kalabala-ounlua uymaktadrlar. Eer yeryzndekilerin ounluuna uyarsan seni ALLAH yolundan saptrrlar. nk onlar sadece "zann"a uyarlar ve samalarlar. Enam 116

13

www.islamibelgeler.com