NG LI CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM

CHNG M U I TNG, NHIM V V PHNG PHP NGHIN CU MN NG LI CCH MNG CA NG CNG SN ViT NAM I. I TNG V NHIM V NGHIN CU
1. I TNG NGHIN CU a. Khi nim ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam
1

- ng Cng sn Vit Nam v cch mng Vit Nam - ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam l h thng quan im, ch trng, chnh sch v mc tiu, phng hng, nhim v v gii php ca cch nng Vit Nam. - Hnh thc biu hin: Cng lnh, ngh quyt, ch th - Phn loi tng th: c ng li i ni, ng li i ngoi, ng li bo v t quc (Chng trnh GDQP). - Tnh cht ton din v phong ph: + ng li chung cho ton b qu trnh cch mng (c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi) + ng li ring cho tng thi k lch s: ng li cch mng dn tc dn ch nhn dn;

ng li cch mng x hi ch ngha; ng li cch mng trong thi k khi ngha ginh chnh quyn (39-45); ng li cch mng min Nam trong thi k chng M (1954-1975); ng li i mi (t i hi VI, nm 1986 n nay). + ng li ring cho tng lnh vc: ng li CNH; ng li pht trin kinh t-x hi; ng li vn ha vn ngh; ng li xy dng ng v Nh nc; ng li ngoi giao

- Vai tr ca ng li: + quyt nh thng li ca cch mng; + quyt nh v tr, vai tr, uy tn ca ng; - Gi tr ca ng li cch mng: Ch c khi n mang tnh khoa hc v cch mng (phn nh quy lut v pht trin theo quy lut). - C s hoch nh ng li: ng phi c trn quan im l lun khoa hc ca ch ngha Mc-Lnin, tri thc tin tin ca nhn loi v ph hp vi c im yu cu, nhim v thc tin ca cch mng Vit -Nam v xu th quc t ca thi i.

b. i tng nghin cu mn hc - ng li do ng ra trong qu trnh lnh o cch mng Vit Nam t nm 1930 n nay. - Mi quan h mt thit gia mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam vi mn Nhng nguyn l c bn ca ch ngha Mc-Lnin v mn T tng H Ch Minh. 2. Nhim v nghin cu Mt l, lm r s ra i tt yu ca ng Cng sn Vit Nam; Hai l, lm r qu trnh hnh thnh, b sung v pht trin ng li cch mng ca ng; Ba l, lm r kt qu thc hin ng li cch mng ca ng trong tin trnh cch mng Vit Nam.
5

II. PHNG PHP NGHIN CU V NGHA CA VIC HC TP MN HC 1. Phng php nghin cu - Phng php = con ng, cch thc v bin php t mc ch - Phng php nghin cu mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam = con ng, cch thc nhn thc ng n ni dung c bn ca ng li v hiu qu tc ng trong thc tin cch mng VN. a. C s phng php lun chung - Th gii quan v phng php lun KH ca Ch ngha Mc-Lnin - Cc quan im c ngha phng php lun ca Ch tch H Ch Minh v cc quan im ca ng. b. Phng php c th - Phng php lch s v phng php lgic - Phng php phn tch, tng hp, so snh 2. ngha ca vic hc tp mn hc --------------6

CHNG I S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG

I. HON CNH LCH S RA I NG CNG SN VIT NAM 1. Hon cnh quc t cui th k XIX u th k XX a. S chuyn bin ca ch ngha t bn v hu qu ca n Ch ngha t bn t do cnh tranh chuyn thnh ch ngha t bn c quyn (ch ngha quc). Mu thun gia cc dn tc thuc a v ch ngha thc dn ngy cng gay gt, phong tro gii phng dn tc din ra mnh m. b. nh hng ca ch ngha Mc-Lnin - Ch ngha Mc-Lnin: Ch ngha Mc ra i vo gia th k XIX c V.I.Lnin pht trin thnh ch ngha Mc-Lnin vo u th 7 k XX.

- Tuyn ngn ca ng cng sn v t tng c bn ca tuyn ngn. - T khi ch ngha Mc-Lnin c truyn b vo Vit Nam, phong tro yu nc v phong tro cng nhn pht trin mnh m theo khuynh hng v sn dn ti s ra i cc t chc Cng sn Vit Nam. c. Tc ng ca Cch mng thng Mi Nga v Quc t Cng sn Cuc cch mng thng Mi Nga - M u mt thi i mi thi i chng quc, thi i gii phng dn tc; - C v mnh m phong tro u tranh ca giai cp cng nhn, nhn dn cc nc; - L mt trong nhng ng lc thc y s ra i ca nhiu ng Cng sn: ng CS c, Hunggari (1918); ng CS M (1919); ng CS Anh, ng CS Php (1920); ng CS Trung Quc, ng CS Mng C (1921); ng CS Nht Bn (1922)
8

- Cch mng thng Mi Nga (theo Nguyn i Quc) nh ting st nh thc nhn dn chu tnh gic m hng th k nay. Cch mnh Nga dy cho chng ta rng, mun cch mnh thnh cng th phi dn chng (cng nng) lm gc, phi c ng vng bn, phi bn gan, phi hy sinh, phi thng nht. Ni tm li l phi theo ch ngha M Khc T v Lnin. (Vn kin ng ton tp, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 1998, t.1, tr.39.) Quc t Cng sn (Quc t III) c thnh lp 3-1919 - Thc y s pht trin mnh m ca phong tro cng sn v cng nhn quc t. - S tho ln th nht nhng Lun cng v vn dn tc v vn thuc a ca Lnin c cng b ti i hi II Quc t Cng sn nm 1920 ch ra phng hng u tranh ca cc dn tc thuc a, m ra con ng gii phng cc dn tc b p bc trn lp trng cch mng v sn

An Nam mun cch mng thnh cng, th tt phi nh tam quc t (H Ch Minh: Ton tp, Nxb.Chnh tr quc gia, H Ni, 2002, t.2, tr.287.) 2. Hon cnh trong nc a. X hi Vit Nam di s thng tr ca thc dn Php Chnh sch cai tr ca thc dn Php Nm 1858, thc dn Php n sng xm lc Vit Nam. Sau khi tm thi dp tt c phong tro u tranh ca nhn dn ta, thc dn Php tng bc thit lp b my thng tr Vit Nam. - V chnh tr + Tc b quyn lc i ni, i ngoi ca chnh quyn phong kin nh Nguyn; + Thc hin chnh sch chia tr - Chia VN thnh ba x (Bc k, Trung k, Nam k) v thc hin mi k mt ch cai tr ring.
10

- V kinh t + Cp ot rung t lp n in; + u t khai thc ti nguyn; + Xy dng mt s c s cng nghip; + Xy dng h thng c s h tng ng giao thng, bn cng phc v cho chnh sch khai thc thuc a ca thc dn Php, hnh thnh VN mt s ngnh kinh t mi nhng l thuc vo t bn Php v b km hm trong vng lc hu. - V vn ha Thc dn Php thc hin chnh sch vn ha thc dn: + Dung tng, duy tr cc h thc lc hu; + u c mt cch th thm bng thuc phin, ru cn; + Km hm con ngi trong ngu dt, ti tm, khng c quyn t do hc tp.
11

 Tnh hnh giai cp v mu thun x hi - X hi Vit Nam phn ha su sc: + Giai cp a ch + Giai cp nng dn + Giai cp cng nhn + Giai cp t sn Vit Nam + Tng lp tiu t sn Vit nam - Mu thun c bn ca x hi Vit nam: + Mu thun gia nhn dn, ch yu l nng dn vi giai cp a ch phong kin; + Mu thun va c bn va ch yu gia ton th nhn dn Vit Nam vi thc dn Php xm lc. - Tnh cht ca x hi Vit Nam: Thuc a na phong kin. - Yu cu t ra cho cch mng Vit Nam: nh ui thc dn Php xm lc; xoa b ch phong kin, ginh quyn dn ch, em rung t cho nng dn. Trong , chng quc, gii phng dn tc l nhim v hng u.
12

b. Phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin v t sn cui th k XIX, u th k XX Phong tro Cn Vng (1885-1896). Mc d 1-11- 1888, vua Hm Nghi b Php bt nhng phong tro Cn Vng vn tip tc n nm 1896. Cuc khi ngha Yn Th - Bc Giang (1884 1913). Phong tro yu nc ca tng lp s phu tin b chu nh hng ca khuynh hng dn ch t sn (u th k XX): - Xu hng bo ng, i biu l Phan Bi Chu - Xu hng bt bo ng bng ci cch, i biu l Phan Chu Trinh vi khu hiu: Khai dn tr, chn dn kh, hu dn sinh, m mang dn quyn; Phn i u tranh v trang v cu vin nc ngoi - Phong tro ng kinh ngha thc (1907), phong tro ty chay Khch tr (1919), Phong tro chng c quyn xut nhp khu cng Si Gn (1923), u tranh trong cc hi ng qun ht, hi ng thnh ph i t do dn ch, vv
13

 S ra i cc t chc ng phi - ng Lp hin (1923); - ng Thanh nin (1926); - ng Thanh nin cao vng (1926); - Vit Nam Ngha on (1925), sau i tn thnh Tn vit cch mng ng (1928), sau na ng ny phn ha thnh hai khuynh hng: t tng cch mng v sn v t tng ci lng, cui cng khuynh hng t tng cch mng v sn thng th v phn ln ng vin chuyn sang Hi Vit nam cch mng thanh nin. Mt s ng vin tin tin cn li tch cc chun b tin ti thnh lp chnh ng theo ch ngha Mc-Lnin. - Vit Nam Quc dn ng (1928): theo xu hng dn ch t sn. Thng 2-1929, ng ny t chc m st Ba Danh (chm m phu n in cao su ca Php). B khng b d di, trc tnh th nguy cp ng quyt nh dc sc t chc cuc khi ngha vo m 9-2-1930 Yn Bi, Ph Th, Hi Dng, Thi Bnh. Cuc Khi ngha nhanh chng b dp tt.
14

 Kt lun - Trc yu cu lch s ca x hi Vit Nam, cc phong tro u tranh chng Php din ra si ni. Mc tiu u hng ti ginh c lp dn tc nhng trn cc lp trng giai cp khc nhau ( khi phc ch phong kin, thit lp ch qun ch lp hin, cao hn l cng ha t sn). Phng thc u tranh khc nhau: ci lng, bo ng, da vo ngoi vin. - Mt s t chc chnh tr theo lp trng quc gia t sn ra i. Nhng cc phong tro v t chc trn + C hn ch v giai cp v ng li chnh tr; + H thng t chc khng cht ch; + Khng tp hp c rng ri lc lng ton dn tc nht l hai lc lng c bn (cng nhn v nng dn). + Kt cc u tht bi, phn nh a v kinh t v chnh tr yu km ca giai cp t sn dn tc, bt lc trc nhng nhim v do lch s dn tc Vit Nam t ra.
15

- Tuy tht bi, nhng s pht trin mnh ca phong tro yu nc cui th k XIX u th k XX c ngha rt quan trng: + Tip tc khng nh truyn thng yu nc, kin cng, bt khut v c lp t do ca dn tc VN; + To c s x hi thun li cho vic tip nhn ch ngha Mc-Lnin v quan im cch mng H Ch Minh; + Lm thnh mt trong ba nhn t (ngun gc) dn ti s ra i ca ng Cng sn Vit Nam. - S tht bi ca cc phong tro yu nc chng Php chng t con ng cu nc theo h t tng phong kin v t sn l b tc, cch mng VN lm vo tnh trng khng hong v ng li. Nhim v lch s t ra, phi tm mt con ng mi v giai cp c t cch i biu cho li ch dn tc, c uy tn v nng lc lnh o cch mng vit Nam n thnh cng.
16

c. Phong tro yu nc theo khuynh hng v sn Nguyn i Quc chun b iu kin v chnh tr, t tng v t chc cho vic thnh lp ng Cng sn Vit nam. - Trong qu trnh tm ng cu nc, Nguyn i Quc i n khng nh: + Con ng cch mng t sn khng th a li c lp v hnh phc thc s cho nhn dn th gii ni chung v nhn dn Vit Nam ni ring; + Trn th gii ch c cch mng Nga thnh cng v thnh cng n ni, ngha l dn chng c hng ci hnh phc t do, bnh ng tht + Sau khi c S tho ln th nht nhng lun cng v vn dn tc v vn thuc a ca Lnin trn bo Nhn o (7-1920), Nguyn i Quc i n vi ch ngha Mc-Lnin, tn thnh Quc t Cng sn v tham gia thnh lp ng Cng sn Php (12-1920). T ngi yu nc Nguyn i Quc tr thnh ngi cng sn. Mun cu nc v gii phng dn tc khng c con ng no khc con ng cch mng v sn
17

- Nguyn i Quc lm g chun b iu kin thnh lp ng Cng sn Vit Nam ? + Tch cc truyn b Ch ngha Mc-Lnin vo Vit Nam thng qua sch, bo (cc bi ng trn bo Nhn o, bo i sng cng nhn. Sch Bn n ch thc dn Php nm 1925. + Thng 11-1924 Nguyn i Quc ti Qung Chu (Trung Quc). Thng 6-1925 Thnh lp Hi Vit Nam cch mng thanh nin, c Chng trnh hot ng v iu l r rng: Mc ch: lm cch mng dn tc v cch mng th gii. Sau khi cch mng thnh cng, lp chnh ph nhn dn, mu cu hnh phc cho dn, tin ln xy dng x hi cng sn ch nha. on kt vi giai cp v sn cc nc, phong tro cch mng th gii.
18

- T nm 1925 n mm 1927, Hi Vit Nam cch mng thanh nin m cc lp hun luyn chnh tr cho cn b cch mng VN. - Thc hin ch trng v sn ha, a cn b vo cc nh my, hm m, n in rn luyn lp trng v truyn b Ch ngha Mc-Lnin v l lun gii phng dn tc. - La chn nhng thanh nin u t gi i hc trng i hc Phng ng (Lin X), trng Lc qun Hong Ph (Trung Quc). - Ra cc t bo: Thanh nin, Cng nng, Lnh cch mnh, Tin phong truyn b Ch nga Mc-Lnin vo Vit Nam.

19

- B tuyn truyn ca hi lin hip cc dn tc b p bc xut bn tc phm ng cch mnh (tp hp cc bi ging ca Nguyn i Quc lp hun luyn chnh tr ca hi Vit Nam cch mnh thanh nin ti Qung chu). Tc phm ch r: + Tnh cht v nhim v ca cch mng Vit Nam (cch mng gii phng dn tc m ng tin ln XHCN). + Mi quan h gia hai cuc cch mng. + Cch mng l s nghip ca qun chng ch khng phi ca mt vi ngi. + Lc lng nng ct ca cch mng l cngnng.

20

+ Lnh o cch mng l ng Cng sn Vit nam (ngi cm li c vng th thuyn mi chy). ng mun vng phi c ch ngha lm gc (Ch ngha chn chnh nht, chc chn nht, cch mng nht l ch ngha Lnin). + Quan h quc t: on kt vi cc lc lng cch mng th gii. Cch mng An Nam cng l mt b phn trong cch mng th gii. Ai lm cch mng trong th gii u l ng ch ca dn An Nam c. + V phng php cch mng: phi gic ng v t chc qun chng cch mng, phi bit cch lm mu chc,kt hp khi ngha vi s ni dy ca ton dn ngha ca tc phm ng cch mng : cha ng nhng ni dung c bn ca mt cng lnh chnh tr, chun b v t tng cho vic thnh lp ng; l tc phm c gi tr l lun v thc tin to ln i vi cch mng Vit Nam.

21

 S pht trin ca phong tro yu nc theo khuynh hng v sn - Giai on 1919 1925: phong tro nh cng, bi cng ca cng nhn i tng lng, chng nh p, ui th gin th (in hnh: CN Ba Son nm 1925; nh my si Nam nh 30-4-1925). - Giai on 1926 1929, phong tro CN c c im mi: + c s lnh o ca cc t chc cch mng Hi Vit Nam cch mng thanh nin, Cng hi , cc t chc Cng sn (1929); + Quy m rng ln, ch nm 1928-1929 ton quc c ra 40 cuc u tranh;

22

+ Phong tro mang tnh cht chnh tr r rt, lin kt cc a phng, cc nh my; + Li cun phong tro dn tc theo con ng CM v sn; + Lin kt cht ch vi phong tro yu nc v phong tro nng dn, nhiu tnh dn cy ni dy chng quc v a ch kch lit. + Nt ni bt l phong tro u tranh ca CngNng mang tnh c lp r rt. S ra i ca cc t chc cng sn Vit Nam

23

- Bi cnh ? Chi b cng sn u tin Vit nam xut hin: (cui thng 3 1929, ti H Ni mt s hi vin tin tin ca t chc Thanh nin cch mng Bc K lp ra chi b Cng sn u tin VN do ng ch Trn Vn Cung lm B th chi b.) Bt ng ti i hi ln th nht ca Vit Nam cch mng thanh nin (thng 5-1929): + mt b phn mun gii th hi Vit Nam cch mng thanh nin thnh lp ng cng sn; + mt b phn khc mun va thnh lp ng cng sn va khng mun ph hi Thanh nin trc khi thnh lp c ng. Trong bi cnh , cc t chc cng sn khc nhau ra i.
24

- Ba t chc cng sn Vit Nam ra i ng Dng Cng sn ng ( Bc k): thng 61929; An Nam Cng sn ng ( Nam k): Ma thu nm 1929; ng Dng Cng sn lin on: do mt phn tin tin ca ng Tn vit tch ra thnh lp vo Thng 91929. Ba t chc cng sn u chung mc ch chng quc v phong kin, u da vo cng-nng, u t mc tiu xy dng ch ngha cng sn Vit Nam, nhng hot ng ring r, phn tn gy nh hng xu n phong tro cch mng. Khc phc tnh trng trn l nhim v cp bch ca nhng ngi cng sn Vit Nam.

25

II. HI NGH THNH LP NG V CNG LNH U TIN CA NG

1. Hi ngh thnh lp ng - Ngy 27-10-1929 Quc t Cng sn gi ti liu ch o vic thnh lp mt ng Cng sn ng Dng. - Nguyn i Quc t Xim (Thi Lan) n Trung Quc ch tr hi ngh hp nht ng ti Hng Cng. - Bo co gi Quc t Cng sn (18-2-1930) Nguyn i Quc vit :Chng ti hp vo ngy 6-1Cc i biu tr v An- Nam ngy 8-2 Ngh quyt i hi III (1960) ly ngy 3-2 dng lch lm ngy thnh lp ng. - Thnh phn hi ngh hp nht: 1 i biu Quc t Cng sn; 2 i biu ng Dng Cng sn ng; 2 i biu An Nam Cng sn.

26

- Ni dung hi ngh + Tho lun ngh ca Nguyn i Quc gm 5 im 1. B mi thnh kin xung t c, thnh tht hp tc thng nht cc nhm cng sn ng dng; 2. nh tn ng l ng Cng sn Vit Nam; 3. Tho chnh cng v iu l s lc ca ng; 4. nh k hoch vic thng nht trong nc; 5. C mt ban Trung ng lm thi gm 9 ngi, trong c 2 chi b cng sn Trung Quc ng Dng. Sau khi tho lun, hi ngh nht tr nghi ca Nguyn i Quc, quyt nh hp nht cc t chc Cng sn ly tn l ng Cng sn Vit nam. + Tho lun v thng qua cc vn kn quan trng: Chnh cng vn tt, sch lc vn tt, chng trnh vn tt, iu l vn tt ca ng Cng sn Vit Nam.
27

+ Quyt nh phng chm, k hoch thng nht cc t chc cng sn trong nc, ra bo, tp ch ca ng. Ngy 24-2-1930, Trung ng lm thi hp ra ngh quyt, chp nhn ng Dng Cng sn lin on ra nhp ng Cng sn Vit nam. 24 -2-1930 hon tt hp nht 3 t chc cng sn Vit nam. 2. Cng lnh chnh tr u tin ca ng Cng lnh chnh tr u tin ca ng Cng sn Vit Nam = Chnh cng vn tt + Sch lc vn tt + Chng trnh tm tt, c thng qua ti hi ngh thnh lp ng. Ni dung cng lnh cc vn c bn ca CM: - Phng hng chin lc: T sn dn quyn cch mng v th a cch mng i ti x hi cng sn - Nhim v ca cch mng t sn dn quyn v th a cch mng: + V chnh tr: nh quc v phong kin, dnh c lp hon ton cho dn tc, lp chnh ph cng nng binh, t chc qun i cng nng.
28

+ V kinh t: Th tiu ht cc th quc tri; tch thu ton b sn nghip ln ca Php giao cho chnh ph cng-nng-binh qun l; tch thu rung t ca quc Php chia cho dn cy ngho; m mang cng-nng nghip; thi hnh ng lm vic 8h. + V vn ha-x hi: dn chng c t do t chc; nam n bnh quyn; ph thng gio dc theo cng nng ha + V lc lng cch mng: da vo dn cy ngho lm th a cch mng, nh a ch phong kin; gii phng dn cy v th thuyn khi quyn lc ca t bn; lin lc vi tr thc, tiu t sn, trung nng li ko h i theo giai cp v sn; li dng v trung lp ph nng, trung v tiu a ch; nh cc lc lng ra mt phn ch mng.
29

+ V lnh o cch mng: Giai cp v sn l lc lng lnh o cch mng; ng l i tin phong ca giai cp v sn Khng tha hip, nhng b li ch ca cng nng. + V quan h vi phong tro cch mng th gii: Cch mng Vit nam l mt b phn ca cch mng th gii; Phi lin lc vi cc dn tc b p bc v giai cp v sn th gii nht l giai cp v sn php. 3. ngha lch s ca s ra i ng Cng sn Vit nam v cng lnh chnh tr u tin ca ng - Quy t 3 t chc cng sn thnh mt ng duy nht ng Cng sn Vit Nam theo ng li chnh tr ng n, to nn s thng nht t tng, chnh tr v hnh ng ca phong tro cch mng c nc;
30

- ng Cng sn Vit nam ra i l kt qu tt yu ca cuc u tranh dn tc v u tranh giai cp; L s khng nh vai tr lnh o ca giai cp cng nhn Vit Nam v h t tng Mc-Lnin i vi cch mng Vit Nam. L mt bc ngot v cng quan trng trong lch s cch mng nc ta. N chng t rng giai cp v sn ta trng thnh v sc lnh o ch mng (Nguyn i Quc). Ch tch H Ch Minh khi qut Ch ngha McLnin kt hp vi phong tro cng nhn v phong tro yu nc dn n vic thnh lp ng Cng sn ng dng vo u Nm 1930

31

- Qu trnh chun b cho thnh lp ng trong thc t ch ra,Nguyn i Quc H Ch Minh khng ch vn dng sng to m cn b sung pht trin Ch ngha Mc-Lnin v ng Cng sn. Ch tch H Ch Minh l hin thn trn vn nht cho s kt hpgiai cp v dn tc, dn tc v quc t, c lp dn tc vi CNXH. (vn kin ng, t.51, tr.127-128). - Cng lnh chnh tr ng n l c s mt ng nm c ngn c lnh o cch mng, gii quyt c tnh trng khng hong v ng li CM, v giai cp lnh o cch mng, m ra con ng pht trin mi cho t nc. - ng Cng sn VN ra i vi cng lnh ng n ca mnh l nhn t quyt nh s thng li ca ca cch mng VN, ng thi gp phn tch cc vo s nghip u tranh chung ca nhn dn th gii v ha bnh, c lp dn tc v ch ngha x hi. -------------------32

CHNG II NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930 1945)

I. CH TRNG U TRANH T NM 1930 N 1939 1. Thi k 1930 1935 a. Lun cng chnh tr thng 10 1930 Hi ngh BCH Trung ng ln th nht Thi gian: t 14 n 30-10-1930, ti Hng Cng (TQ), Ngi ch tr: ng ch Trn Ph. Ni dung hi ngh: - Tho lun v thng qua ngh quyt v tnh hnh v nhim v cn kp ca ng; - Tho lun v thng qua iu l ng v iu l cc t chc qun chng; - Quyt nh i tn ng thnh ng Cng sn ng Dng (theo ch th ca Quc t Cng sn); - C BCH Trung ng chnh thc v ng ch Trn Ph lm Tng B th. 33

- c im, tnh hnh v tnh cht ca x hi Vit Nam l thuc a na phong kin. (mu thun giai cp din ra gay gt gia mt bn l th thuyn, dn cy v cc phn t lao kh vi mt bn l a ch phong kin v t bn quc.) - Tnh cht v phng hng chin lc ca cch mng ng Dng: V tnh cht, lc u l cch mng t sn dn quyn l thi k d b lm x hi cch mng V phng hng chin lc, sau khi cch mng t sn dn quyn thng li s tip tc pht trin, b qua thi k t bn m tranh u thng ln con ng x hi ch ngha. - Nhim v ca cch mng t sn dn quyn l nh phong kin, thc hnh cch mng rung t trit v nh quc ch ngha Php, lm cho ng Dng hon ton c lp. Hai nhim v chin lc trn c quan h mt thit vi nhau.
34

Ni dung Lun cng chnh tr 10-1930

- V lc lng cch mng: Giai cp v sn va l ng lc chnh ca cch mng va l giai cp lnh o cch mng; Dn cy l ng lc mnh ca cch mng; T sn thng nghip ng v phe quc v a ch chng li cch mng; t sn cng nghip ng v phe quc gia ci lng nhng khi cch mng pht trin cao s theo quc; Tiu t sn th cng th do d, thng gia th khng tn thnh cch mng, tr thc th c xu hng quc gia ch ngha v ch tham gia chng quc trong thi k u, ch ngi bn hng rong, th th cng nh, tr thc tht nghip mi theo cch mng m thi. - V phng php cch mng Lc thng th th phi t khu hiu ti thiu u tranh, khi c tnh th cch mng th v trang bo ng ginh chnh quyn. - V quan h quc t Cch mng Vit Nam l mt b phn ca cch mng th gii, phi on kt gn b vi giai cp v sn th gii v cch 35 mng cc nc thuc a.

- V vai tr lnh o ca ng, lun cng khng nh: S lnh o ca ng Cng sn l iu kin ct yu ca cch mng Vit Nam; ng phi c ng li chnh tr ng n, c k lut tp trung, lin h mt thit vi qun chng; ng l i tin phong ca giai cp v sn, ly Ch ngha Mc-Lnin lm nn tng t tng; ng l i biu cho quyn li ca giai cp v sn, u tranh cho mc ch cui cng l CNCS. nh gi v lun cng - Khng nh li nhiu vn cn bn v chin lc cch mng c nu ra t Chnh cng v sch lc vn tt. - S khc nhau gia Lun cng vi Chnh cng v sch lc vn tt: + Khng nu c mu thun ch yu l mu thun gia dn tc Vit Nam v quc Php, khng xc nh r nhim v hng u ca CM l chng quc;
36

lp tiu t sn; + Ph nhn mt tch cc ca t sn dn tc; + Cha thy c kh nng phn ha, li ko mt b phn a ch va v nh trong cch mng gii phng dn tc; + Khng ra c mt chin lc lin minh gia cp rng ri trong cch mng chng quc v tay sai. - Nguyn nhn ca mt khc nhau: + Lun cng chnh tr cha phn nh chnh xc c im ca x hi thuc a na phong kin Vit Nam. + Hn ch v nhn thc: u tr, t khuynh, gio iunn Hi ngh BCH Trung ng 10-1930 khng chp nhn nhng quan im mi, sng to, c lp t ch ca ng ch Nguyn i Quc nu trong ng cch mnh, Chnh cng vn tt v sch lc vn tt .
37

+ nh gi khng ng v vai tr cch mng ca tng

Cao tro cch mng X vit Ngh - Tnh (1930-1931). - S n p, khng b c lit ca k th. - Tn tht nng n ca ng v qun chng cch mng. - Nhng thnh qu v ngha to ln ca phong tro: + Cao tro X vit Ng-Tnh (1930-1931) l cuc din tp u tin ca ng ta v qun chng cch mng v khi ngha ginh chnh quyn; + Khng nh trong thc t, quyn v nng lc lnh o ca giai cp cng nhn thng qua i tin phong ca mnh; + em li nim tin vng chc cho giai cp nng dn vo s lnh o ca ng; + em li cho ng o qun chng trc ht l cng-nng lng t tin sc mnh ca bn thn mnh di s lnh o ca ng.
38

+ Hi ngh BCH Quc t Cng sn 4-1931 ra ngh quyt cng nhn ng Cng sn ng Dng l mt b phn c lp ca Quc t Cng sn. - Phc hi h thng t chc ng v tip tc lnh o cuc u tranh: + Thnh lp cc chi b ng trong nh t tip tc lnh o u tranh; bin nh t thnh trng hc cch mng; t chc hc tp l lun chnh tr; tho lun rt ra cc bi hc kinh nghim v phng php u tranh, ph phn nhng biu hin sai lm nng cao trnh v cng c t chc ca ng. + Mt s t chc ng cn li vn bm st qun chng hot ng. Cc ng ch vt ngc, tch cc tham gia khi phc cc t chc ca ng, tip tc lnh o qun chng u tranh. + Nm 1932 theo ch th ca Quc t Cng sn, ng ch L Hng Phong cng mt s cn b ch cht,t chc li BCH Trung ng ng.
39

- Thng 6-1932 BCH Trung ng cng b Chng trnh hnh ng ca ng cng sn ng Dng Ni dung chng trnh: + nh gi 2 nm u tranh ca qun chng cng nng; + Khng nh li phng hng hot ng: Cng nng ng Dng di s lnh o ca ng Cng sn s ni ln v trang bo ng thc hin nhng nhim v chng quc, chng phong kin v tin ln thc hin ch ngha x hi. + Khng nh kh nng t chc mt trn thng nht cc lc lng phn . + Phng php u tranh l, lnh o qun chng tng bc i t yu cu thit thc hng ngy dn dn tin n nhng yu cu chnh tr cao hn.

40

+ Nhng yu cu chung trc mt: Th nht, i quyn t do t chc, xut bn, ngn lun, i li trong v ngoi nc; Th hai, b lut hnh c bit i vi ngi bn x, tr t do cho t chnh tr, gii tn hi ng hnh, b ngay chnh sch n p; Th ba, b thu thn, thu ng c, v cc thu v l khc Th t, b cc c quyn v ri, thuc phin v mui. + ra nhng yu cu c th ring cho tng gai cp, tng lp nhn dn;

41

+ Ra sc tuyn truyn, M rng nh hng ca ng trong qun chng, cng c v pht trin cc on th cch mng, nht l cng hi v nng hi. + Dn dt qun chng u tranh cho nhng quyn li hng ngy tin ln u tranh chnh tr, chun b cho khi ngha dnh chnh quyn khi c iu kin. + V xy dng ng, phi lm cho ng vng mnh, c k lut nghim, tng cng gio dc ng vin v t tng, chnh tr v rn luyn trong thc tin u tranh cch mng. Chng trnh hnh ng ca ng l s c th ha cng lnh trong thi k thoi tro, nhanh chng khi phc phong tro v t chc ca ng

42

Hiu qu c th ca chng trnh hnh ng: + Cc X y Bc k, Trung k v Nam k ln lt c lp li trong 2 nm 1931-1933; nhiu tnh y, huyn y, chi b ln lt phc hi; phong tro tip tc pht trin su rng v ton din (kinh t, chnh tr, t tng vn ha, trit hc v ng thut). + Min ni pha bc, mt s t chc ng c thnh lp; + Lo, 9-1934 ng b Lo c thnh lp, mt s c s ng cng ra i Campuchia. + Hng Cng, ng ch Nguyn i Quc thot khi nh t ca quc Anh (1 -1933), tr li Lin X vo ma xun 1934. + Ban ch huy ngoi nc ca ng c thnh lp do ng ch L Hng Phong ng u (u nm 1934) vi nhim v: phc hi, tp hp cc c s ng thnh h thng, o to bi dng cn b, lnh o thc hin chng trnh 1932, chun b triu tp i hi ng ln th nht. 43

- i hi i biu ln th nht ca ng (27-31/3/1935 ti Ma Cao, 13 i biu, i din 600 ng vin, ng ch H-Huy Tp ch tr i hi. + i hi tha nhn Lun cng chnh tr 10-1930 v chng trnh hnh ng ca ng 6-1932; + Kim im phong tro cch mng v cng tc t chc, lnh o ca cc cp b ng trong thi gian 1932-1935; + ra 3 nhim v ch yu trc mt: Mt l, cng c v pht trin ng; Hai l, y mnh cuc vn ng qun chng, cng c, pht trin cc t chc qun chng (ch ph n, dn tc t ngi v binh lnh), m rng nh hng ca ng. Ba l, m rng tuyn truyn chng quc, chng chin tranh quc, ng h Lin X, ng h cch mng Trung quc. + Thng qua Ngh quyt chnh tr, iu l ng, cc ngh quyt v vn ng cng nhn, nng dn, thanh nin, ph n, binh lnh, cc dn tc thiu s, v i t v, v cu t .
44

+ i hi bu BCH Trung ng gm 13 y vin (9 chnh thc, 4 d khuyt), ng ch L Hng Phong c bu lm tng b th. nh gi i hi I + i hi I thnh cng nh du thng li ca cuc u tranh khi phc h thng t chc ca ng v cc t chc cch mng ca qun chng trong c nc, chun b bc vo thi k u tranh mi. + Cha tng kt c nhng bi hc kinh nghim lnh o ca ng t khi thnh lp; + Khng nhy cm vi thi cuc trc nguy c ca ch ngha pht xt v chin tranh th gii th hai; + Khng ra c ch trng chuyn hng ch o chin lc kp thi. Theo Ch tch H Ch Minh :Chnh sch ca i hi Ma Cao vch ra khng st vi phong tro cch mng th gii v trong nc lc by gi
45

2. Trong nhng nm 1936 - 1939 a. Hon cnh lch s Tnh hnh quc t - Cuc khng hon kinh t 1929-1933 v tc ng ca n - Ch ngha pht xt xut hin v thng th mt s nc, nguy c ch ngha pht xt v chin tranh th gii e da nghim trng nn ha bnh v an ninh quc t. - i hi VII Quc t cng sn hp Matxcva (7-1935) (ng ch imitrp ch tr, i biu ng Cng sn ng Dng do ng ch L Hng Phong dn u tham d i hi v c bu lm Uy vin BCH Quc t Cng sn, ng ch Nguyn i Quc lc ang hc trng Quc t Lnin c mi d). + i hi xc nh k th nguy him trc mt ca phong tro cch mng th gii l Ch ngha Pht xt. + Nhim v trc mt ca giai cp CN v nhn dn lao ng th gii l u tranh chng ch ngha pht xt, chng chin tranh, bo v Lin X.
46

+ thc hin nhim v cp bch , cc ng Cng sn v nhn dn th gii phi thng nht, lp mt trn nhn dn rng ri chng ch ngha pht xt v chin tranh, i t do dn ch, ha bnh v ci thin i sng + i vi cc nc thuc a v na thuc a, cn lp mt trn thng nht chng quc. Tnh hnh trong nc - Cuc khng hong kinh t tc ng su sc n i sng tt c cc giai cp, tng lp lao ng v c t sn, a ch va v nh; - Bn cm quyn phn ng ng Dng vn ra sc v vt, bc lt, bp nght mi quyn t do dn ch, khng b, n p phong tro u tranh ca nhn dn; - Cc giai cp v tng lp khc nhau u cm th thc dn, t bn c quyn Php, u c nguyn vng chung i quyn sng, quyn t do, dn ch , cm o v ha bnh; - H thng t chc ca ng v c s cch mng ca qun chng c khi phc.
47

b. Ch trng v nhn thc mi ca ng Qun trit ngh quyt ca Quc t Cng sn, xut pht t tnh hnh trong nc, BCH Trung ng ng Cng sn ng Dng hp 4 ln (Sau i hi ln th nht, 8 y vin TW b bt nn ng ch H Huy Tp Trng ban ch huy ngoi nc kim Tng b th ch tr) Hi ngh TW ln th hai thng 7-1936; ln th ba thng 3-1937; ln th t thng thng 9-1937; ln th nm thng 31938, ra nhng ch trng mi v chnh tr, t chc, hnh thc u tranh cho ph hp vi tnh hnh cch mng VN: - Yu cu trc mt l u tranh i t do, dn ch, ci thin i sng; - K th trc mt cn nh l bn phn ng thuc a v b l tay sai ca chng; - nhim v trc mt l chng pht xt, chng chin tranh quc, chng bn phn ng thuc a v b l tay sai ca chng i t do, dn ch, cm o v ha bnh;
48

- Thnh lp mt trn nhn dn phn , sau ny i tn thnh mt trn dn ch ng Dng. - on kt quc t: on kt cht ch vi giai cp cng nhn v ng Cng sn Php; ng h mt trn nhn dn Php, ng h chnh ph ca mt trn nhn dn Php do Lng Blum (lnh t ng X hi) lm th tng thng 4-1936. - V hnh thc t chc v bin php u tranh: + Chuyn hng t bt hp php v b mt sang hp php v cng khai nhm m rng quan h vi qun chng; + Trnh sa vo ch ngha cng khai, gi vng nguyn tc cng c v tng cng t chc hot ng b mt ca ng, gi vng quan h gia hot ng b mt v cng khai, bo m s lnh o ca t chc ng b mt. - Nhn thc mi v quan h gia hai nhim v dn tc v dn ch: + Trong hon cnh hin thi th c th tp trung nh quc, sau mi gii quyt vn in a;
49

+ Tuy nhin, vn in a v phn cng c khi phi gii quyt mt cch lin tip, ty tnh hnh c th tng lc lng cho vic thc hin nhim v hng u.
(y l s iu chnh ph hp vi tinh thn cng lnh u tin, bc u khc phc hn ch ca lun cng chnh tr 10-1930).

- Thng 3-1939, ng cng b Tuyn ngn ca ng Cng sn ng Dng i vi thi cuc Ku gi cc tng lp nhn dn thng nht hnh ng trong vic i quyn t do dn ch, chng nguy c chin tranh quc v ha pht xt ang n gn. - Thng 7-1939, Tng B th Nguyn Vn C cho xut bn cun T ch trch : + Phn tch nhng vn c bn v xy dng ng, + Tng kt kinh nghim cuc vn ng dn ch, khc phc nhng lch lc sai lm trong lnh o, ch o ca ng; + Pht trin l lun v xy dng mt trn thng nht.
50

Cc ngh quyt ca BCH TW thi k 36-39 v thc tin phong tro Cch mng chng t bc trng thnh vt bc ca ng v t tng, chnh tr v t chc, th hin bn lnh v tinh thn c lp t ch, sng to ca ng, m ra mt cao tro mi ca cch mng nc ta. II. CH TRNG U TRANH T 1939 N 1945 1. Hon cnh lch s v s chuyn hng ch o chin lc ca ng a. Tnh hnh th gii v trong nc

51

- Chin tranh th gii th hai bng n Ngy 1-9-1939, Pht xt c tn cng Ba Lan, hai ngy sau Anh v Php tuyn chin vi c, quc Php lao vo vng chin; Thng 6 -1940, c tn cng Php, chnh ph Php u hng; Ngy 22-6-1941, sau khi thn tnh hu ht ty u v ng u, pht xt c vi 190 s on tn cng Lin X. Ngy 8-12-1941, Nht bt ng tn cng cng Trn Chu qun o Haoai (M); ng thi m rng chim ng Trung Quc v tin xung ng Nam . Tnh cht ca chin tranh th gii th hai bc l r: t cuc chin tranh quc chuyn thnh cuc chin tranh gia hai phe dn ch do Lin X l tr ct v phe Pht xt do c cm u.

52

Tnh hnh trong nc Thc dn Php trng trn thi hnh cc chnh sch thi chin, tt c cc giai cp v tng lp trong x hi Vit Nam u b nh hng tai hi bi chnh sch phn ng ca quc Php. - Ngy 22-9-1940 Pht xt Nht tin vo Lng Sn, b vo Hi Phng, 23-9-1940, - Chnh ph phn ng Php thc hin chnh sch n p trng trn cc lc lng Cng sn v tin b cc nc thuc a, in cung tin cng ng Cng sn ng Dng v cc on th qun chng ca ng (ng ch L Hng Phong b bt cui 9-1939); - Thc ti H Ni Php k hip nh u hng Nht. - Mu thun gia dn tc ta vi pht xt Nht-Php tr nn gay gt hn bao gi ht. b. Ni dung ch o chuyn hng chin lc ca ng T khi chin tranh bng n, BCH TW c Hi ngh ln th VI (11-1939); Hi nh ln th VII (11- 1940); Hi ngh VIII (5-1941).
53

Lu : Ngy 28-1-1941, Nguyn i Quc vi tn gi H Ch Minh t TQ v nc, 8-2-1941, Bc H v ti Pc B, Cao Bng. T 10-19/5/1941, Bc H ch tr Hi ngh BCH TW VIII ti PcB. Trung ng quyt nh chuyn hng chin lc nh sau: - Mt l, a nhim v gii phng dn tc ln hng u; - Hai l, quyt nh thnh lp mt trn Vit Minh, nhm tp hp lc lng gii phng dn tc; i tn cc don th phn thnh on th cu quc tp hp mi ngi dn yu nc cu t quc; - Ba l, quyt nh xc tin chun b khi ngha v trang l nhim v hng u; xy dng lc lng chnh tr v v trang, xy dng cn c a cch mng ly vng V Nhai v Bc Sn lm trung tm; y mnh xy dng ng, gp rt o to cn b nhm nng cao nng lc lnh o v cn b dn vn.
54

c. ngha ca ch trng chuyn hng ch o chin lc - Ch trng chuyn hng thc s tr thnh ngn c dn ng cho ton dn tc tin ln ginh c lp v t do. - Th ku gi ng bo c nc ca Nguyn i Quc nhn mnh: Trong lc ny quyn li dn tc gii phng cao hn ht thy, chng ta phi on kt li nh bn quc v bn vit gian ng cu ging ni ra khi nc xi la bng. Thc s tr thnh li hiu triu ng ln ginh chnh quyn ca ton dn tc. - Ch trng nhanh chng i vo thc tin trn mi lnh vc. (25-10-1941 Mt trn Vit Minh tuyn b ra i, cng b 10 chnh sch va ch nc va li dn, c mi tng lp nhit lit hng ng. Cc khu cn c, cc i v trang thng nht thnh Vit Nam gii phng qun lin tip ra i v pht trin).
55

a. Pht ng cao tro khng Nht, cu nc v y mnh khi ngha tng phn Pht ng cao tro khng Nht cu nc - u nm 1945, chin tranh th gii th hai bc vo giai on kt thc, c c v Nht lm vo tnh trng nguy khn. - ng Dng Nht o chnh Php (m 9-3-1945); - Ngay m 9-3-1945, Thng v TW hp nh Bng, Bc Ninh, Ngy 12-3-1945 Thng v TW ra ch th Nht Php bn nhau v hnh ng ca chng ta nhn nh: + Cuc o chnh ca Nht to ra cuc khng hong chnh tr su sc, nhng iu kin khi ngha cha thc s chn mui, tuy vy ang c c hi tt lm cho iu kin khi ngha nhanh chng chn mui; + Sau o chnh, pht xt Nht tr thnh k th chnh, c th, trc mt ca ta, phi thay ngay khu hiu nh ui pht xt Nht-Php bng khu hiu nh ui pht xit Nht 56

+ Pht ng cao tro khng Nht, cu nc mnh m lm tin cho cuc tng khi ngha (tuyn truyn c ng, biu tnh, tun hnh, bi cng chnh tr, biu tnh ph kho thc Nht cu i, y mnh xy dng cc i t v chin u) + Phng chm u tranh lc ny l pht ng chin tranh du kch, gii phng tng vng, m rng cn c; + D kin nhng iu kin tng khi ngha; + y mnh khi ngha tng phn ginh chnh quyn tng b phn. Cc ch trng trn nhanh chng c trin khai c hiu qu trong thc tin: 15-4-1945, Thng v TW triu tp hi ngh quan s cch mng Bc k ti Hip ha, Bc giang, xc nh: tnh th t nhim v qun s ln trn tt c cc nhim v cn kp; quyt nh thng nht cc lc lng v trang sn c thnh Vit Nam Gii phng qun, lp 7 chin khu trong c nc.
57

4-6-1945, khu gii phng chnh thc c thnh lp (gm Cao, Bc, Lng, h, Tuyn, Thi v mt s vng ln cn thuc bc giang, Ph th, Yn bi, vnh yn. Nn i ang honh hnh git cht hn 2 triu ngi, ng kp thi nu khu hiu ph kho thc Nht, gii quyt nn i Ch trong thi gian ngn ng ng vin hng triu qun chng tin ln trn tuyn cch mng. b. Ch trng pht ng tng khi ngha Ngy 2-5-1945, Hng qun Lin X chim Beclin; Ngy 9-5-1945 pht xt c u hng khng iu kin; Chu , Pht xt Nht ang n gn ch tht bi hon ton; Ngy 13-15/8/1945, Hi ngh ton quc ca ng hp Tn Tro, Tuyn Quang: - Quyt nh tng khi ngha ginh chnh quyn t tay Nht trc khi ng minh vo ng Dng;

58

- Quyt nh nhng vn quan trng v chnh sch i ni v i ngoi trong tnh hnh mi; - Quyt nh lp y ban khi ngha ton quc do ng ch Trng Chinh ph trch; - Kin ton BCH TW. Trin khai ch trng: - 13-8-1945, y ban khi ngha ton quc ra lnh tng khi ngha; - 16-8-1945, Cng ti Tn tro, ai hi quc dn hp, tn thnh ch trng tng khi ngha ca ng v 10 chnh sch ca Vit Minh, quyt nh thnh lp y ban gii phng dn tc Vit nam do H Ch Minh lm Ch tch. - 19-8-1945, ginh chnh quyn H Ni; - 23-8-1945, khi ngha thng li Hu; - 25-8-1945, khi ngha thng li Si Gn. 15 ngy t 14 n 28/8/1945, cuc tng khi ngha thnh cng trn ton quc, chnh quyn v tay nhn dn.
59

Ngy 2-9-1945, ti qung trng Ba nh H Ni, thay mt chnh ph lm thi, Ch tch H Ch Minh c bn Tuyn ngn c lp, tuyn b vi quc dn ng bo, vi ton th gii: nc Vit nam Dn ch Cng ha ra i c. Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc cch mng thng tm Kt qu v ngha Thng li ca cch mng thng tm - p tan xing xch n l ca thc dn Php gn mt th k, lt nho ch qun ch hng my ngn nm v ch thng tr ca Pht xt Nht, lp nn nc Vit Nam Dn ch Cng ha nh nc dn ch nhn dn u tin ng nam chu . Nhn dn Vit Nam t thn phn n l tr thnh ngi dn ca mt nc c lp, t do, lm ch vn mnh ca mnh. - Gp phn lm phong ph thm kho tng l lun ca Ch ngha Mc-Lnin, cung cp thm nhiu kinh nghim qu bu cho phong tro gii phng dn tc v ginh quyn dn ch trn th gii.
60

- C v mnh m nhn dn cc nc thuc a v na thuc a ng ln chng quc, ginh c lp t do cho dn tc mnh. nh gi ngha ca Cch mng Thng Tm, ch tch H Ch Minh ch r: Chng nhng giai cp lao ng v nhn dn ta c th t ho, m giai cp lao ng v cc dn tc b p bc ni khc cng c th t ho rng: ln ny l ln u tin trong lch s ca cc dn tc thuc a v na thuc a, mt ng mi 15 tui lnh o cch mng thnh cng, nm chnh quyn ton quc (H Ch Minh: Ton tp, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2002, t.6, tr.159) Nguyn nhn thng li: - Cch mng Thng Tm n ra trong bi cnh quc t thun li - Cch mng Thng Tm l kt qu tng hp ca 15 nm u tranh gian kh ca ton dn ta di s lnh o ca ng, c rn luyn qua 3 cao tro cch mng ln (3031, 36-39, 39-45). Qun chng cch mng c t chc , lnh o v rn luyn bng thc tin tr thnh lc lng chnh tr hng hu, c lc lng v trang lm nng ct. 61

- Do ng ta chun b c lc lng v i ca ton dn on kt trong mt trn Vit Minh, da trn khi lin minh cng nng di s lnh o ca ng. - ng ta l ngi t chc v lnh o cuc cch mng Thng Tm, v: + C ng li ng; + Dy dn kinh nghim u tranh; + on kt thng nht; + Nm ng thi c, ch o kin quyt, khn kho, bit to nn sc mnh tng hp p o k th; + Quyt tm lnh o qun chng khi ngha ginh chnh quyn. S lnh o ca ng l nhn t ch yu quyt nh thng li ca cch mng Thng Tm nm 1945.

62

 Bi hc kinh nghim: Mt l, Dng cao ngn c c lp dn tc, kt hp ng n hai nhim v chng quc v chng phong kin. Trong cch mng dn tc dn ch, ng ta xc nh hai nhim v ny khng tch ri nhau. Tuy vy, nhim v chng quc l ch yu nht, nhim v chng phong kin phi phc tng nhim v chng quc v phi thc hin tng bc vi nhng khu hiu c th: gim t, gim tc,..ci cch rung t. Khi chin tranh th gii th hai n ra, ng tp trung cha mi nhn ca cch mng vo quc, pht xt Nht- Php v b l tay sai nhm tp trung gii quyt yu cu ch yu, cp bch ca cch mng gii phng dn tc. Thng li ca cch mng Thng Tm l thng li ca ca s kt hp ng n hai nhim v, chng quc v chng phong kin.

63

Hai l, ton dn ni dy trn nn tng khi lin minh cng nng Cch mng Thng Tm thng li l nh cuc u tranh yu nc anh hng ca hn 20 triu ngi Vit nam. Nhng cuc ni dy ca ton dn ch c th thc hin c khi c o qun ch lc l giai cp cng nhn v giai cp nng dn di s lnh o ca ng. Da trn o qun ch lc lm nn tng, ng xy dng c khi i on kt dn tc, ng vin ton dn Tng khi ngha thng li. Ba l, li dng mu thun trong hng ng k th. ng ta bit li dng mu thun gia cc th lc k th, tranh th hoc trung lp ha nhng phn t lng chng, c lp cao k th chnh. Nh vy, cch mng Thng Tm thng li nhanh gn, t mu. Bn l, kin quyt dng bo lc cch mng v bit dng bo lc mt cch thch hp p tan b my nh nc c.
64

Trong cch mng Thng Tm, bo lc cch mng l s kt hp gia lc lng chnh tr v lc lng v trang; kt hp ni dy ca qun chng vi tin cng ca lc lng v trang c nng thn v thnh th, trong vai tr quyt nh l tng khi ngha H Ni, Hu, Si gn. Cch mng Thng Tam l kt qu ca s kt hp ca tt c cc hnh thc u tranh t thp n cao, t nh n ln, t mt a phng lan rng ra c nc, t tng phn n tng khi nghi. Nm l, nm vng ngh thut khi ngha, ngh thut chn ng thi c. Su l, xy dng mt ng Mc-Lnin sc lnh o tng khi ngha ginh chnh quyn.

65

- ng ta ngay t u xc nh ng ng li, chin lc v sch lc cch mng, ng thi khng ngng b sung, pht trin trong tng thi k. iu i hi ng phi vn dng sng to Ch ngha Mc-Lnin vo hon cnh c th Vit nam, thng xuyn tng kt kinh nghim thc tin cch mng. - ng ta rt coi trng vic qun trit ng li, ch trng ca ng trong ng vin v qun chng cch mng; ng chm lo cng tc o to, bi dng cn b, gio dc,rn luyn cn b, ng vin v ch bt khut, phm cht chnh tr v o c cch mng, pht huy trit vai tr ca Mt trn Vit Minh vi hng triu hi vin, thng qua Mt trn lnh o nhn dn u tranh. -----------------66

CHNG III NG LI KHNG CHIN CHNG THC DN PHP V QUC M XM LC (1945-1975)

I. NG LI XY DNG, BO V CHNH QUYN V KHNG CHIN CHNG THC DN PHP XM LC (1945-1954) 1. Ch trng xy dng v bo v chnh quyn cch mng (1945 1946) a/ Hon cnh nc ta sau Cch mng Thng Tm Thun li: - Th gii: + H thng CHCN do Lin X ng u hnh thnh; + Phong tro cch mng gii phng dn tc c iu kin pht trin thnh mt dng thc cch mng; + Phong tro dn ch v ha bnh ang ln mnh m. - Trong nc: 67

+ H thng chnh quyn dn ch nhn dn c thnh lp t trung ng xung c s, nhn dn lm ch vn mnh ca mnh; + Lc lng v trang c tng cng; + Ton dn tin tng v ng h Vit Minh, ng h chnh ph Vit Nam Dn ch Cng ha do H Ch Minh l Ch tch. Kh khn nghim trng: - Hu qu do ch c li: i rt, dt nt, ngho nn; - Kinh nghim qun l t nc ca cn b non km; - Nn c lp ca ta cha c nc no cng nhn; - Qun i cc nc quc t ko vo chim ng nc ta di danh ngha ng minh, khuyn khch bn vit gian chng ph cch mng, nhm xa b chnh quyn non tr, chia ct nc ta; - Nghim trng nht l Anh, Php ng la vi nhau, n sng chim Si Gn, hng tch Nam B ra khi Vit Nam. Khi qut: Gic i, gic dt, gic ngoi xm l him ha i vi ch mi, vn mnh dn tc nh ngn cn treo si tc. 68

b/ Ch trng khng chin kin quc ca ng - Ch th khng chin kin quc ca TW ng (ngy 2511-1945) + V ch o chin lc, ng xc nh mc tiu ca cch mng phi nu cao lc ny vn l Dn tc gii phng, khu hiu l Dn tc trn ht. T quc trn ht, nhng khng phi l ginh c lp m l gi c lp. + V xc nh k th, k th chnh ca ta lc ny l thc dn Php xm lc, phi tp trung ngn la u tranh vo chng. Phi lp mt trn dn tc thng nht chng thc dn Php xm lc; mt trn Vit-Min-Lo + V phng hng, nhim v, thc hin 4 nhim v ch yu v cp bch: Cng c chnh quyn; chng thc dn Php xm lc; bi tr ni phn, ci thin i sng nhn dn; + Kin tr nguyn tc thm bn bt th: thc hin khu hiu: Hoa Vit thn thin i vi Tng Gii Thch, c lp v chnh tr nhn nhng v kinh t i vi Php.
69

- ngha quan trng ca ch th khng chin kin quc :

+ Ch th xc nh ng k th chnh + kp thi Ch ra nhng vn c bn v chin lc v sch lc cch mng: Vch ra hai nhim v mi sau cch mng Thng Tm: xy dng t nc i i vi bo v t quc. Ch ra nhng nhim v c th v i ni, i ngoi: khc phc nn i, dit gic dt, chng th trong gic ngoi, bo v chnh quyn cch mng. Ch trng trn c ng tp trung ch o trn thc t vi tinh thn kin quyt, khn trng, linh hot v sng to, c bit trong giai on 9-1945 n 12-1946. c/ Kt qu, ngha v bi hc kinh nghim Cuc u tranh thc hin ch trng khng chin kin quc ca ng giai on 1945-1946 din ra rt gay go, quyt lit trn mi lnh vc v t nhng kt qu ht sc to ln.
70

- V chnh tr-x hi: xy dng c nn mng cho mt ch mi ch dn ch nhn dn, vi y cc yu t cu thnh: Quc hi, Hi ng nhn dn cc cp do ph thng u phiu bu ra; Hin php dn ch nhn dn c Quc hi thng qua; B my chnh quyn t TW n c s c thnh lp; Cc c quan t php: Ta n, kim st hnh thnh; Cc c quan v lc lng chuyn chnh: V quc on, Cng an; Cc on th qun chng: Mt trn Vit minh v Hi lin hip quc dn, Tng cng on, Hi lin hip ph n, on thanh nin; Cc ng phi chnh tr c thnh lp: ng Dn ch, ng X hi Vit Nam. - V kinh t, vn ha: + Tng gia sn xut, cu i, xa b cc th thu v l, gim t 25%, cui nm 1945 nn i c bn c y li, sn xut c phc hi, nm 1946 i sng nhn dn c n nh v ci thin. Xy dng ngn qu quc gia: pht hnh giy bc 71 C H (11-1946).

+ M li cc trng lp, khai ging nm hc mi; Pht ng phong tro xy dng nn vn ha mi, bi tr h tc, phong tro bnh dn hc v, xa nn m ch: (121946: 2,5 triu ngi bit c bit vit) - V bo v chnh quyn cch mng: + min Nam, ng lnh o ton dn ng ln khng chin chng thc dn Php xm lc; pht ng phong tro nam tin chi vin cho chin trng Nam b. + min Bc, bng ch trng li dng mu thun k th, thc hin sch lc nhn nhng vi qun i Tng v tay sai gi vng chnh quyn. + Khi Php Tng k hip c Trng-Khnh (28-21946), tha thun, mua bn quyn li vi nhau, cho Php ko qun ra Bc, ng mau l ch o Chnh ph chn gii php ha hon, dn xp vi Php ui qun Tng v nc. (9-1946 qun Tng rt)

72

- Tin hnh nhiu cuc m phn: Hip nh s b 6-31946; m phn Lt, Phngtennbl (Php), tm c 14-9-1946, qun dn ta c thm thi gian chun b cho cuc chin u mi. ngha lch s v bi hc kinh nghim 1/ Pht huy quyn lm ch t nc ca nhn dn, vt qua tnh th ngn cn treo si tc v gi vng chnh quyn nhn dn, 2/ Trit li dng mu thun trong hng ng k th, cha mi nhn cch mng vo k th chnh, ha hon vi k th c th ha hon. 3/ Tn dng kh nng ha hon xy dng lc lng, cng c chnh quyn nhn dn, sn sng ng ph vi kh nng chin tranh lan ra c nc.
73

2. ng li khng chin chng thc dn Php xm lc v xy dng ch dn ch nhn dn (1946 1954) a/ Hon cnh lch s 11-1946 Php m cuc tn cng chim ng c thnh ph Hi Phng, th x Lng Sn, b ln Nng; Khiu khch, tn st ng bo ta H Ni. Gi ti hu th i Chnh ph ta tc v kh ca t v H Ni, chng ton quyn kim sot trt t an ninh th H Ni. Ngy 19-12-1946, Thng v TW ng hp m rng lng Vn Phc (H ng) hoch nh ch trng i ph: Hi ngh c phi vin i gp pha Php m phn, nhng khng thnh. Hi ngh nhn nh kh nng ha hon khng cn, nu tip tc ha hon s mt nc. Hi ngh quyt nh h quyt tm pht ng cuc khng chin ton quc, ch ng tn cng trc khi thc dn Php thc hin m mu o chnh qun s H Ni.
74

Mnh lnh khng chin c pht i, 20h m 19-121946, tt c cc chin trng trn c nc ng lot n sng Rng sng ngy 20-12-1946, li ku gi ton quc khng chin ca Ch tch H Ch Minh pht i trn i pht thanh ting ni Vit Nam. Bc vo cuc khng chin, chng ta c thun li g: - Chng ta c chnh ngha; - C thin thi, a li, nhn ha; - C s chun b ch ng t trc; - Thc dn Php c nhiu bt li v chnh tr, kinh t, qun s ng Dng, khng d khc phc. C kh khn g: - Tng quan lc lc qun s, ta yu hn ch; - Ta b bao vy bn pha, cha c nc no cng nhn, gip ; - Qun Php c v kh ti tn, chim ng c Lo v Cam Pu Chia v mt s vng Nam B, ng chn trong cc thnh th ln min Bc.
75

b/ Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li khng chin Lu : ng li khng chin c hnh thnh, b sung, hon chnh trong thc tin. Th hin: Ch th v khng chin kin quc (ngay sau khi cch mng thnh cng): + xc nh r k th trc mt nguy him nht l quc Php; + Ch o khng chin Nam B: kt hp u tranh chnh tr, qun s, ngoi giao lm tht bi m mu tch Nam B ra khi Vit Nam; Hi ngh qun s ton quc ln th nht ngy 19-101946: Nhn nh: Khng sm th mun, Php s nh mnh v mnh cng phi nht nh phi nh Php. ra nhng ch trng bin php c th v t tng, t chc chun b cho qun dn sn sng bc vo cuc chin u mi. Ch th Cng vic khn cp by gi (15-11-1946) Ch tch H Ch Minh vch r nhng cng vic c tm chin lc, ton cc khi bc vo cuc khng chin; khng 76 nh lng tin vo thng li cui cng.

 ng li ton quc khng chin c hon chnh v th hin 3 vn kin ln son v cng b trc v sau khi cuc khng chin bng n sau y: 1/ Ton dn khng chin ca TW ng (12-12-1946) 2/ Li ku gi ton quc khng chin ca Ch tch H Ch Minh(19-12-1946); 3/ Khng chin nht nh thng li ca Trng Chinh. Khi qut ni dung ca ng li khng chin: - Mc ch khng chin: K tc v pht trin s nghip cch mng Thng Tm, nh phn ng thc dn Php xm lc; Ginh thng nht v c lp - Tnh cht cuc khng chin:

77

- Chng trnh v nhim v khng chin: + Thc hin nht tr v ch trng ton dn khng chin, ton din khng chin, trng k khng chin; + Ginh c lp, bo ton lnh th, thng nht Trung, Nam, Bc; + Cng c ch cng ha dn ch; + Tng gia sn xut, thc hin kinh t t tc. - Phng chm khng chin: Tin hnh chin tranh nhn dn, ton dn, ton din, lu di, da vo sc mnh l chnh.

78

- Vn kin cn gii thch v hng dn thc hin c th tng ni dung: + Khng chin ton dn? Bt k n ng n b khng chia tn gio, ng phi, dn tc,bt k ngi gi, ngi tr. H l ngi Vit Nam th phi ng ln nh thc dn Php. Thc hin mi ngi dn l mt chin s, mi lng xm l mt pho i. + Khng chin ton din ? nh ch v mi mt: chnh tr, qun s, kinh t, vn ha, ngoi giao. + Khng chin lu di ? Chng m mu nh nhanh, thng nhanh ca thc dn Php. Pht huy th mnh ca ta, tng bc chuyn dn tng quan lc lng t yu n mnh. + Da vo sc mnh l chnh ? T lc cnh sinh, t cp t tc.
79

- Ch o thc hin: T 1947-1950: + Giam chn ch cc th; + Cng c cc vng t do ln; + nh bi cuc hnh qun ln ca ch ln Vit bc (1947); + y mnh xy dng hu phng; + Chng th on ly chin tranh nui chin tranh, dng ngi Vit nh ngi Vit ca ch. + nh bi ch chin dch bin gii cui nm 1950, ginh quyn ch ng chin lc trn chin trng chnh Bc B, ni lin Vit Nam vi h thng XHCN th gii. T nm 1951: Tnh hnh th gii v ng Dng c nhng chuyn bin mi: + Vit Nam c cc nc XHCN cng nhn v t quan h ngoi giao. + quc M can thip trc tip vo chin tranh ng Dng.
80

i hi ng ton quc ln th hai hp ti (2-1951) Tho lun v tn thnh: - Bo co chnh tr do Ch tch H Ch Minh trnh by, ra ngh quyt: tch ng Cng Sn ng Dng thnh 3 ng c lp lnh o cuc khng chin ca 3 dn tc; ng Cng sn ra hot ng cng khai ly tn l ng Lao ng Vit Nam. - Bo co Hon thnh gii phng dn tc, pht trin dn ch nhn dn, tin ti CNXH do ng ch Trng Chinh trnh by: pht trin ng li cch mng ca ng trong cng lnh chnh tr trc y thnh ng li cch mng dn tc dn ch nhn dn Ni dung c bn l: + V tnh cht x hi: C 3 tnh cht: dn ch nhn dn; mt phn thuc a v na phong kin; Mu thun ch yu l, mu thun gia tnh cht dn ch nhn dn v tnh cht thuc a. Mu thun ny ang c gii quyt trong qu trnh khng chin ca dn tc VN chng thc dn Php v bn can thip.
81

- i tng cch mng: + i tng chnh: quc Php v bn can thip M; + i tng ph l bn phong kin phn ng. - Nhim v c bn ca cch mng: + nh ui bn quc xm lc, ginh c lp v thng nht; + Xa b nhng di tch phong kin, ngi cy c rung; + Pht trin ch dn ch nhn dn, to c s cho CNXH, Trong nhim v chnh trc mt l hon thnh gii phng dn tc. Phi tp trung vo nhim v gii phng dn tc. - ng lc ca cch mng: gm: cng nhn, nng dn, tiu t sn tr trc v t sn dn tc; ngoi ra l Thn s (a ch) yu nc v tin b. Nhng giai cp, tng lp v phn t hp thnh nhn dn. Nn tng ca nhn dn l cng, nng v lao ng tr thc
82

- c im cch mng hin nay: Cch mng vit nam l cch mng dn tc dn ch nhn dn. Cch mng khng phi l cch mng dn ch t sn li c; khng phi l cch mng XHCN, m l cch mng dn ch t sn li mi tin trin thnh cch mng XHCN - Trin vng ca cch mng: Cch mng dn tc dn ch nhn dn Vit Nam nht nh s a Vit Nam tin ti ch ngha x hi - Con ng i ln ch ngha x hi: l con ng u tranh lu di i th qua 3 giai on: + giai on th nht: ch yu hon thnh gii phng dn tc; + giai on th hai: ch yu xa b nhng di tch phong kin v na phong kin, thc hin ngi cy c rung; pht trin k ngh, hon chnh ch dn ch nhn dn; + giai on th ba: nhim v ch yu l xy dng c s cho ch ngha x hi, tin ln thc hin ch nghjiax x hi
83

- Giai cp lnh o v mc tiu cu ng

+ Ngi lnh o cch mng l giai cp cng nhn, (ng Lao ng Vit Nam l ng ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng Vit Nam); + Mc ch ca ng l pht trin ch dn ch nhn dn, tin ln ch x hi ch ngha Vit Nam, thc hin t do, hnh phc cho giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v tt c cc dn tc Vit Nam. - Chnh sch ca ng: c 15 chnh sch gm: khng chin, chnh quyn nhn dn, Mt trn dn tc thng nht, qun i, kinh t ti chnh, ci cch rung t, vn ha gio dc, i vi tn gio, chnh sch dn tc, i vi vng tm b chim, ngoi giao, i vi Min, Lo, i vi ngoi kiu, u tranh cho ha bnh v dn ch th gii, thi ua i quc.

84

- Quan h quc t: ng v phe ha bnh dn ch, tranh th s gip ca cc nc XHCN v nhn dn th gii; ca Lin X; Trung Quc, thc hin on kt Vit-Trung-X v Vit-Min-Lo. ng li, chnh sch ca ng cn c b sung qua cc hi ngh TW tip theo: + Hi ngh TW ln th nht (thng 3-1951) Hi ngh phn tch tnh hnh th gii v trong nc, nhn mnh phi tng cng cng tc ch o chin tranh: Cng c v tng cng qun ch lc, cng c qun i a phng v dn qun du kch; gia cng vic lnh o kinh t ti chnh; Thc hin vic khuyn khch, gip t sn dn tc kinh doanh v gi vn ca t nhn pht trin cng thng nghip + Hi ngh TW ln th hai (10-1951) Ngh quyt nu ba nhim v ln y mnh cuc khng chin:

85

ra sc tiu dit sinh lc ch tin ti ginh u th qun s, y mnh khng chin vng tm b chim; Cng c sc khng chin ca ton quc, ton dn, cng c v pht trin on kt + Hi ngh TW ln th ba (4-1952) Ch trng chnh ng, chnh qun. + Hi ngh TW ln th t (1-1953) Ch trng trit gim t, chun b ci cch rung t. Mun khng chin hon ton thng li, phi thit thc nng cao quyn li kinh t V chnh tr cho nng dn, phi chia rung t cho nng dn. + Hi ngh TW ln th nm (11-1953) Quyt nh pht ng qun chng trit gim t, tin hnh ci cch rung t trong khng chin. ci cch rung t bo m cho khng chin thng li.

86

Cii cch rung t l chnh sch chung ca c nc, nhng phi lm tng bc, ty iu kin, ni th lm trc ni th lm sau Ci cch rung t l mt cuc cch mng nng dn, mt cuc giai cp u tranh nng thn, rt rng ln, gay go v phc tp. Cho nn phi chun b tht y , k hoch phi tht r rng, lnh o phi tht cht ch 3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim: a/ Kt qu v ngha lch s Kt qu: V chnh tr: ng ra hot ng cng khai, c iu kin kin ton t chc, tng cng lnh o; B my chnh quyn cc cp c cng c; Mt trn Lin Vit c thnh lp, khi on kt ton dn c tng cng
87

V qun s: - n cui 1952: c 6 i on b binh, 1 i on cng binh v pho binh. Ring b i tp trung cui nm 1953 ln n 33 vn. - Thng li trn nhiu chin dch: Trung du, ng 18, H Nam Ninh, Ha Bnh, Ty bc, Thng Lo, vv . tiu dit nhiu sinh lc ch, gii phng nhiu vng t ai v dn c, m rng vng gii phng ca Vit Nam v gip cch mng Lo. nh cao l chin thng lch s in Bin Ph (7-5-1954), bo hiu s sp ca ch ngha thc dn trn ton th gii. V ngoi giao: Nm c nh m phn ca ch, Ban B Th ra thng t nu r: Lp trng ca nhn dn Vit Nam l kin quyt khng chin n thng li cui cng. Song nhn dn v Chnh ph ta cng tn thnh thng lng nhm gii quyt ha bnh vn Vit Nam Ngy 8-5-1954, hi ngh quc t chm dt chin tranh ng Dng khai mc ti Gi ne v (Thy S).
88

Ngy 21-7-1954, Cc vn bn ca hip nh v chm dt chin tranh lp li ha bnh ng Dng c k kt, cuc khng chin chng thc dn xm lc Php ca nhn dn ta kt thc thng li. V ngha: - i vi nc ta, ng li khng chin, xy dng ch dn ch nhn dn, + lm tht bi cuc chin tranh xm lc ca Php c M gip sc, buc chng phi cng nhn c lp, ch quyn, ton vn lnh th ca 3 nc ng Dng; + lm tht bi m mu m rng v ko di chin tranh ca quc M; + Gii phng hon ton min Bc, to iu kin cho min Bc tin ln CNXH, lm cn c a hu thun cho cuc chin tranh min Nam - i vi quc t: + C v mnh m phong tro gii phng dn tc trn th gii; + M rng a bn tng thm lc lng cho CNXH v 89 cch mng th gii.

+ p tan ch thng tr ca ch ngha thc dn ba nc ng Dng, m u s sp ca ch ngha thc dn c trn ton th gii, trc ht l h thng thuc a ca thc dn Php. b/ Nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim: Nguyn nhn thng li: - C s lnh o vng vng ca ng vi ng li khng chin ng n; - C lc lng v trang gm 3 th qun do ng trc tip lnh o ngy cng vng mnh, mu lc, ti tr l lc lng quyt nh tiu dit ch trn chin trng; - C chnh quyn dn ch nhn dn c gi vng, cng c v ln mnh l cng c sc bn t chc thc hin ng li; - C s lin minh, on kt keo sn 3 dn tc Vit-MinLo, c s gip to ln ca Lin X, Trung Quc v cc nc XHCN, cc dn tc yu chung ha bnh trn th gii k c nhn dn tin b Php.
90

 Bi hc kinh nghim: - Th nht, ra ng li ng n, qun trit su sc trong ton ng, ton qun, ton dn thc hin, l ng li chin tranh nhn dn, khng chin ton dn, ton din, lu di, da vo sc mnh l chnh; - Th hai, Kt hp cht ch nhim v chng quc v chng phong kin, xy dng ch dn ch nhn dn, trong tp trung nhim v hng u chng quc, bo v chnh quyn cch mng; - Th ba, Thc hin phng chm va khng chin va xy dng ch mi, xy dng hu phng vng mnh; - Th t, Qun trit t tng chin lc khng chin gian kh, lu di, ng thi tch cc ch ng v phng thc tin hnh chin tranh, ngh thut qun s sng to, kt hp u tranh qun s vi u tranh ngoi giao, a khng chin n thng li; - Th nm, Tng cng cng tc xy dng ng, nng cao sc chin u v hiu lc lnh o ca ng trong chin tranh.
91

II. NG LI KHNG CHIN CHNG M, CU NC, THNG NHT T QUC (1954 - 1975) 1. Giai on 1954 1964 a/ Bi cnh lch s ca CM Vit Nam sau thng 7-1954 Thun li: - H thng XHCN tip tc ln mnh c v kinh t, qun s, khoa hc k thut nht l Lin X; - Phong tro gii phng dn tc tip tc pht trin mnh chu chu Phi v chu M la tinh; - Phong tro ha bnh, dn ch ln cao cc nc TBCN; - Min Bc c hon ton gii phng l cn c a vng chc cho c nc; - Th v lc ca cch mng ln mnh hn sau 9 nm khng chin, c ch thng nht v c lp ca nhn dn c nc.
92

 Kh khn: - quc M c tim lc kinh t v qun s ln mnh, c m mu lm b ch th gii vi chin lc ton cu phn cch mng; - Th gii bc vo thi k chin tranh lnh, chy ua v trang gia hai phe; - Xut hin s bt ng trong h thng XHCN nht l Lin X v Trung Quc; - Nc ta b chia lm hai min, kinh t min Bc ngho nn, lc hu, Min Nam tr thnh thuc a kiu mi ca M, M tr thnh k th trc tip ca nhn dn ta; - ng ta phi lnh o hai cuc cch mng khc nhau, hai min t nc c ch chnh tr khc nhau, l c im ln nht ca cch mng Vit Nam. b. Qu trnh hnh thnh, ni dung v nga ca ng li Thi k 1954-1960
93

 Tnh hnh c th: - M thng tay ht cng Php, c chim min Nam: 8-8-1954, Hi ng an ninh quc gia M do tng thng Aixenhao ch tr ra quyt nh NSC 5429/2, ni dung: Php phi nhanh chng rt qun v phi ng h Ng nh Dim; M trc tip vin tr cho ngy quyn Si Gn khng qua Php; loi b Bo i tay sai lu i ca Php. - Thnh lp ngy quyn Si Gn: 7-7-1954, mt ni cc b nhn tay sai M c chnh thc thnh lp do Ng nh Dim lm th tng kim tng trng quc phng. 17-7-1955, Dim tuyn b khng c hip thng tng tuyn c; 23-10-1955, Dim t chc chng cu dn ph chut Bo i, chnh thc ln lm tng thng.
94

- H thng c vn M c ci cm t trung ng xung c s; - M - Ngy thc thi cc bin php n p cch mng: hnh qun cn qut, chin dch t cng vi khu hiu p ln on th, th git lm cn hn b st, d ng tr ng, d dn tr dn. n cui nm 1955 hng trn ngn cn b, ng vin, qun chng yu nc b git hi. - Lc lng cch mng min Nam tm thi th gi gn lc lng, cc t chc ng, t chc cch mng phi rt vo b mt. Chuyn hng chin lc ca ng - Hi ngh ln th VI BCH TW kha II (15-17/7/1954) ti Vit Bc do Ch tch H Ch Minh ch tr: c hai bn bo co quan trng, Bn th nht: tnh hnh mi v nhim v mi do Ch tch H Ch Minh trnh by, khng nh:

95

 quc M m mu ko di chin tranh ng Dng, ph hoi hip nh Ginev tm cch ht cng Php c chim Vit Nam, Lo v Cm Pu Chia, bin 3 nc thnh n l ca M, cho nn, mi vic ca ta u phi nhm chng quc M. Bt k ngi no, nc no khng thn M u c th lm mt trn thng nht (d l tm thi) vi ta. Bo co nu ba nhim v chnh: 1. Tranh th cng c ha bnh, thc hin thng nht, hon thnh c lp, dn ch trong ton quc. 2. Tng cng lc lng qun i nhn dn, xy dng mt i qun nhn dn mnh m v thch hp vi yu cu ca tnh hnh mi. 3. Tip tc thc hin ngi cy c rung; ra sc phc hi sn xut, chun b iu kin kin thit nc nh.

96

Bn bo co th hai do ng ch Trng Chinh trnh by: hon thnh nhim v v y mnh cng tc trc mt Hi ngh tho lun v nht tr vi ch trng chuyn hng chin lc trong tnh hnh mi nu trong hai bn bo co trn. - Hi ngh ln th VII (3-1955), ln th VIII (8-1955): khng nh: M v tay sai cng khai chng li hip nh Ginev, mun chng M v tay sai, thc hin thng nht, hon thnh c lp, dn ch, iu ct yu l ra sc cng c min Bc, ng thi gi vng v y mnh cuc u tranh ca nhn dn min Nam. 1-1956, ng ch L Dun y vin B chnh tr, b th x y Nam b d tho cng cch mng min Nam. cng c tho lun k ti hi ngh X y Nam B hp ti Phnm Pnh cui nm 1956 u nm 1957, rt ra kt lun:

97

Chnh sch ca M Dim buc nhn dn ta min Nam phi vng dy p tan ch M Dim cu nc, cu mnh. Ngoi con ng cch mng, nhn dn min Nam khng c con ng no khc, - Hi ngh TW ln th XV (1-1959) Hi ngh chuyn bn v cch mng min Nam ra ngh quyt: Xc nh nhim v c bn ca cch mng min Nam l Gii phng min Nam khi ch thng tr ca quc v phong kin, thc hin c lp dn tc v ngi cy c rung, hon thnh cch mng dn tc dn ch min Nam. Con ng c bn gii phng min Nam l khi ngha ginh chnh quyn v tay nhn dn.

98

 l con ng: ly sc mnh ca qun chng, da vo lc lng chnh tr ca qun chng l ch yu, kt hp vi lc lng v trang nh quyn thng tr ca quc v phong kin, dng ln chnh quyn cch mng ca nhn dn. Ngh quyt khng loi tr hon ton kh nng ha bnh pht trin ca cch mng. kh nng hin nay rt t, song ng ta khng gt b kh nng , m cn ra sc tranh th kh nng Ngh quyt XV c ngha lch s to ln: m ng cho cch mng min Nam tin ln; th hin r bn lnh c lp, t ch, sng to ca ng trong thi gian kh khn ca cch mng. - i hi ton quc ln th III ca ng (5-10/9/1960) ti H Ni. i hi hon chnh ng li chin lc chung ca cch mng Vit Nam trong giai on mi, bao gm: + Nhim v chung (hai nhim v chin lc)
99

Mt l, tin hnh cch mng XHCN min Bc; Hai l, Gii phng min Nam khi ch thng tr ca quc M v bn tay sai, thc hin thng nht nc nh, hon thnh c lp v dn ch trong c nc. Mi nhim v nhm gii quyt mt yu cu c th ca mi min, nhng hai nhim v li nhm gii quyt mu thun chung ca c nc gia nhn dn ta v quc M v b l tay sai ca chng, thc hin mc tiu chung trc mt l ha bnh thng nht t quc. + Mi quan h ca cch mng hai min Vai tr, nhim v mi min: Cch mng mim Bc gi vai tr quyt nh nht i vi c nc; Cch mng min Nam gi vai tr quyt nh trc tip i vi s nghip gii phng min Nam.
100

+ Trin vng ca cch mng Vit Nam L qa trnh u tranh cch mng gay go, gian kh, phc tp, lu di, nhng thng li nht nh thuc v nhn dn ta, Nam Bc xum hp mt nh, c nc s i ln CNXH. ngha ca ng li cch mng do i hi III vch ra + ng li th hin t tng chin lc ca ng l ging cao ngn c c lp dn tc v CNXH. ng li va ph hp vi min Bc, ph hp vi min Nam, ph hp vi c nc, ph hp vi tnh hnh quc t. Bi vy, kt hp c sc mnh ca c hu phng v tin tuyn, sc mnh ca c nc, sc mnh ca c ba dng thc cch mng ca thi i; + ng li th hin tinh thn c lp, t ch, sng to ca ng trong vic quyt nh nhng vn khng c tin l lch s, va ng vi hon cnh VN, va ph hp vi li ch nhn loi v xu th ca thi i. + ng li l ngn uc ch ng cho nhn dn ta tin ln ginh thng li tng bc, tin ti thng li cui cng. 101

 Kt qu trin khai thc hin ng li - Thnh lp n v vn ti dc Trng Sn (on 559) --------------------------- vt bin ng ( on 759); - ng b Nam B v ng b Lin khu V qun trit ngh quyt XV xung tn c s qun chng cch mng; - Phong tro ng khi (khi ngha tng phn) bt u. + nng thn, tt c cc tnh ng lot ni dy dit c ph km, ph p chin lc. Tnh n cui nm 1960, cao tro ng khi ca nhn dn min Nam cn bn lm tan r c cu chnh quyn ch i b phn c s. Th trn ca ch trn ton min Nam b o ln. + thnh th, phong tro u tranh chnh tr cng ln cao. (ch trong nm 1960, hn 10 triu lt ngi tham gia u tranh chnh tr).

102

- Phong tro ng khi lm rung chuyn chnh quyn M v ngy quyn Si Gn. Thng ip u nm 1960, Aixenhao h ho tng cng qun i Vit Nam cng ha cm chn i phng, ch chi vin ca SEATO. - Chnh quyn Ngy khng hong nghim trng. 111960, o chnh qun s ca Nguyn Chnh Thi tuy tht bi nhng khng hong ni b ngy quyn din ra trin min dn n hng lot cuc o chnh, ly khai, thay nga gia dng ca M. - 20-12-1960, ti x Tn Lp, huyn Chu Thnh, tnh Ty Ninh, Mt trn dn tc gii phng min Nam Vit Nam ra i. - Cch mng min Nam t th gi gn lc lng chuyn sang th tin cng, ging n bt ng vo chin lc Aixenhao, y chnh quyn M vo th b tc. Cuc chin tranh n phng ca M - Ngy hon ton tht bi, m ra bc ngot cho cch mng min Nam.
103

Giai on 1961-1964 Chin lc chin tranh c bit ca quc M. - Bi cnh tnh hnh + th gii: C ba dng thc cch mng ca th gii u l ch da vng chc ca cch mng Vit Nam, ng thi tn cng vo chnh sch phn ng gy chin ca quc M. u nm 1961, tng thng M G. Kenni buc phi thay i chin lc ton cu t tr a t sang phn ng linh hot vi ba loi hnh chin tranh: c bit, cc b v chin tranh tng lc. + Trong nc: quc M chuyn t chin tranh n phng sang chin tranh c bit vi mc tiu: dp tt phong tro ng khi, bnh nh Min Nam trong 18 thng bng lc lng qun ngy do M ch huy v c vn, s dng chin thut c ng bng my bay trc thng v thit gip, lp li h thng p chin lc, khi cn s nm bom min Bc.
104

 Chuyn hng ch o ca ng - Thng 1-1961, B chnh tr ch trng chuyn t khi ngha sang chin tranh cch mng. - Thnh lp Trung ng cc min Nam thay cho X y Nam B (Khu V v Tr Thin vn trc thuc TW). - 31-1-1961, B Chnh tr ra ch th v phng hng v nhim v cng tc trc mt ca cch mng min Nam Nhn mnh: tng cng u tranh v trang kt hp u tranh chnh tri; nhanh chng xy dng c hai lc lng chnh tr v qun s. - Thng 2-1961, B Chnh tr ra ngh quyt v nhim v qun s . Ngh quyt nu yu cu phi kim ch M v thng M min Nam. Chun b sn sng i ph m mu v hnh ng m rng chin tranh ca ch. Kin ton b my ch o qun s ca ng. - Thng 9-1961, B Chnh tr thng qua n: tng cng 30.000 40.000 cn b, chin s c hun luyn chnh quy v phng tin c gii cho on vn ti 559 ng Trng Sn. 105

 Kt qu thc hin ch trng - 15-2-1962, cc lc lng v trang min Nam c thng nht vi tn gi Qun gii phng min Nam Vit Nam gm 3 th qun: ch lc, a phng, dn qun du kch - Cuc khng chin min Nam ginh nhiu thng li ln m u l trn p Bc (M Tho), phi hp hai lc lng chnh tr v v trang nh bi cuc hnh qun cn qut ln ca M ngy. Chin thng p Bc (2-1-1963) m ra kh nng nh bi cc chin thut c ng bng trc thng v thit gip ca ch. Trung ng cc pht ng phong tro Thi ua p Bc git gic lp cng. Hng ngn p chin lc c chuyn thnh lng chin u. - Ngy 1-11-1963 M t chc o chnh git Dim Nhu. K hoch Xtaly- Taylo b ph sn. - u nm 1964 Kenni b m st, Gin sn ln lm tng thng ch trng m rng chin tranh c bit, nm bom Min Bc, p min Bc ngng chi vin cho min nam.

106

- Ngy 5-8-1964 qun ta nh thng trn u cuc tp kch bng my bay ca M trn min Bc. Bn ri 8 my bay, bn b thng mt s chic khc, bt sng 1 phi cng M. - 10-1964, Qun y TW ch th m hng lot cuc tin cng ng xun 1964-1965. Trn khp chin trng min Nam, ch u b qun gii phng tn cng, ni bt l chin dch Bnh Gi v ng soi. Ngy qun v ngy quyn ng trc nguy c b tiu dit v sp . Chin lc chin tranmh c bit b ph sn. 2. ng li trong giai on 1965 - 1975 Thi k 1965-1968 Chin lc chin tranh cc b ca quc M - chin lc ca M l a qun M vo nhanh v rt nhanh nh nhanh thng nhanh (7-1965 n cui nm 1967). - i tng Otmolen xut chin lc tm v dit c Gnsn chp nhn. Thng 7-1965, M a 20 vn qun vo VN. Chuyn hng ch o ca ng ta - Hi ngh 11 v 12 BCH TW ng quyt nh:
107

+ Min Bc chuyn ton b hot ng t thi bnh sang thi chin vi khu hiu tt c cho tin tuyn, tt c nh thng gic M xm lc , tuyn mi 270.000 qun, tng qun chi vin min Nam. + Min Nam: quyt nh bi cuc chin tranh xm lc ca M trong bt k tnh hung no, vn phng chm nh lu di da vo sc mnh l chnh ng thi c gng tranh th thi c, ginh thng li quyt nh trong mt thi gian tng i ngn. Kt qu thc hin: - nh n ph u i vi qun M.(Ni Thnh 3-65, Vn tng 8-65 ) - Cuc phn cng chin lc ln th nht (1-1966) vi 72 vn qun M ngy nh vo min ng Nam B v khu V, n thng 4-1966 b tht bi hon ton. - Gia nm 1967, lc lng M ln ti 469.000 qun. M m cuc phn cng chin lc ln th hai (ma kh 1966-1967). Vi lc lng khng l: 20 s on, 4000 my bay, 2500 xe tng, m lin 3 cuc hnh qun tm-dit trong 6 thng, nhng thng 5-1967, B ch huy qun s M buc phi chm dt cuc phn cng chin lc ln th hai vi tht bi thm 108 hi.

- Trn min Bc, 1967 khi lng bom n ch di xung nhiu gp 7 ln nm 1965, nhng hng nghn my bay b bn ri, hu phng ln vn vng vng. Ch 1965-1968 c 89 vn thanh nin nhp ng. - Tng tin cng Mu thn nm 1968 nh vo 4/6 thnh ph ln, 37/40 th x. m 31-3-1968 Tng thng M buc tuyn b n phng xung thang chin tranh: ngng nm bom t v tuyn 20 tr ra, thc hin phi M ha chin tranh, chp nhn tht bi trong cuc chin tranh cc b min Nam. - 31-10-1968, Ginsn tuyn b ngng hon ton nm bom min Bc, chp nhn ngi va bn m phi ti hi ngh Pari. Giai on 1969-1975 Chin lc Vit Nam ha chin tranh ca quc M - u nm 1969, Nchsn nhm chc tng thng Hoa k, ra chin lc ton cu mang tn Hc thuyt Nch sn Vit Nam ha chin tranh Vit Nam.

109

- Cng thc ca Vit Nam ha chin tranh l: qun ngy + v kh v phng tin chin tranh ca M. Tng cng nh ph min Bc, m rng chin tranh sang Lo v Cam Pu Chia, tha hip vi TQ, ha hon vi LX trc khi rt qun. Ch trng chin lc ca ng - Ch t tng ch o ca Bc H qua th chc tt 1968. V c lp, v t do, nh cho M ct, nh cho ngy nho - Tng cng on kt chin u ca 3 nc ng Dng. Kt qu thc hin ng li - nh bi cuc hnh qun th nghim chin lc vit Nam ha chin tranh ng 9 Nam Lo (u nm 1971) vi 40.000 qun ngy + 15.000 qun ym tr M + hng nghn my bay, xe tng, pho ln. Bt sng 20.000 tn ch v t lnh mt trn i t Nguyn Vn Th. - loi khi vng chin hng vn tn mt trn ng bc Cam pu chia. 110

(Hip nh Pa ri l kt qu 5 nm u tranh trong m phn; 201 phin hp cng khai; 45 cuc gp ring cp cao; 500 cuc hp bo; 1000 cuc phng vn; hng trm cuc mt tinh ng h VN). - nh thng cc cuc hnh qun ln chim ca qun ngy (710.000 qun chnh quy + 1.500.000 bo an). - i thng ma xun 1975 vi nh cao l chin dch H Ch Minh lch s em li thng li hon ton cho cch mng min Nam. 3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim a. Kt qu - Min bc: + CNXH t c nhng thnh tu ng t ho; + Ch mi XHCN - bc u c hnh thnh; + nh thng cuc chin tranh ph hoi ca quc M
111

+ hon thnh xut sc vai tr cn c a ca cch mng c nc, hu phng ln i vi tin tuyn ln min Nam. - Min Nam: + nh bi chin tranh n phng ca M nguy; + ----------- chin tranh c bit + ----------- chin tranh cc b + ----------- Vit Nam ha chin tranh nh cao l i thng Ma xun 1975, gii phng hon ton min Nam. b. ngha lch s - i vi nc ta + Hon thnh cuc cch mng dn tc dn ch trn phm vi c nc, m ra k nguyn mi cho dn tc ta; + Tng cng sc mnh vt cht v tinh thn, th v lc cho cch mng v dn tc, li nim t ho v kinh nghim qu bu cho cc th h sau;

112

+ Gp phn quan trng vo nng cao uy tn ca ng v ca dn tc trn trng quc t. - i vi cch mng th gii + p tan cuc phn kch ln nht ca ch ngha quc; + Lm ph sn cc chin lc chin tranh xm lc ca quc M, m ra s xp khng th trnh khi ca ch ngha thc dn mi, c v phong tro u tranh v c lp dn tc, dn ch t do v ha bnh pht trin; c. Nguyn nhn thng li - S lnh o ng n ca ng (ng li chnh tr, qun s); - Cuc chin u y gian kh, hy sinh anh dng ca qun dn c nc c bit l cn b chin s v hng chc triu ng bo yu nc Min nam. - Cng cuc xy dng v bo v hu phng ln, ht lng chi vin tin tuyn ca ng bo v chin s min Bc;
113

d. Bi hc kinh nghim - Mt l, ra v thc hin ng li dng cao hai ngn c c lp dn tc v ch ngha x hi to nn sc mnh tng hp chin u v chin thng; - Hai l, kin nh t tng chin lc tin cng, quyt nh v quyt thng quc M xm lc; - Ba l, kin tr thc hin ng li chin tranh nhn dn, trng k, da vo sc mnh l chnh; sng to, linh hot trong phng php u tranh, phng php chin u ph hp vi thc tin. - Bn l, trn c s ng li, ch trng chin lc ng, phi c cng tc t chc thc hin gii, nng ng, sng to, thc hin phng chm ginh thng li tng bc n thng li hon ton; - Nm l, phi ht sc coi trng cng tc xy dng ng, cng tc xy dng hu phng, tranh th tp hp lc lng trong nc v quc t ng h cch mng Vit Nam. ------------------------------114

CU HI N TP Cu 1: Nguyn i Quc lm nhng g chun b v t tng, chnh tr v t chc cho s thnh lp ng Cng sn Vit Nam? Cu 2: Cng lnh chnh tr u tin ca ng ni dung, c s khoa hc v ngha? Cu 3. Ni dung v c s khoa hc ca ng li khng chin, kin quc (1946-1954) ca ng? Cu 4: Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc khng chin chng thc dn Php xm lc? Cu 5: Ni dung c bn v ngha lch s ca ng li cch mng min Nam (1954-1964)? Cu 6: ng li chng M, cu nc ca ng (1965-1975)

115

CHNG IV

NG LI CNG NGHIP HA
I. CNG NGHIP HA THI K TRC I MI 1. Mc tiu v phng hng cng nghip ha ng li cng nghip ha c hnh thnh t i hi III ca ng (9-1960). Trc i mi, t nc ta c 25 nm cng nghip ha (CNH), chia lm hai thi k:
Min Bc, t 1960-1975 C nc, t 1975 1985

a. min Bc i hi III khng nh: - Tnh tt yu ca cng nghip ha i vi cng cuc xy dng CNXH nc ta. - CNH l nhim v trung tm trong sut thi k qu .

116

- Mc tiu c bn ca CNH l, xy dng mt nn kinh t XHCN cn i v hin i; bc u xy dng c s vt cht v k thut cho CNXH. - Phng hng ch o xy dng v pht trin cng nghip l: + u tin pht trin cng nghip nng mt cch hp l; + kt hp cht ch pht trin cng nghip vi nng nghip; + ra sc pht trin cng nghip nh song song vi u tin pht trin cng nghip nghip nng; b.Trn phm vi c nc - i hi IV (12 1976) ra ng li cng nghip ha, v c bn nht tr vi nhn thc trc y ca i hi III (1960) ng thi c pht trin trong tnh hnh thc tin mi. (tr.119, SGK) - i hi V (3-1982), t thc tin 5 nm (1976 1981), ng iu chnh rt ng v mc tiu v bc i ca CNH, ph hp vi thc tin Vit Nam:
117

+ Phi xc nh chng ng u tin (bc i ban u, chng ng trc mt) ca thi k qu nc ta, ly nng nghip l mt trn hng u; + Phi ra sc pht trin cng nghip sn xut hng tiu dng; + Cng nghip nng giai on ny cn lm c mc , va sc nhm phc v thit thc, hiu qu cho nng nghip v cng nghip nh + i hi V cn xc nh: coi nhng kt lun trn l ni dung chnh ca CNH trong chng ng trc mt. Tic rng trn thc t, chng ta khng lm ng s iu chnh chin lc nu.

118

2. nh gi s thc hin ng li CNH Nhn chung, t 1960 n 1985, chng ta nhn thc v tin hnh CNH theo kiu c, dn ti nhng hn ch v sai lm sau y: - CNH theo m hnh kinh t khp kn, hng ni, thin v pht trin cng nghip nng. - CNH ch yu da vo li th v lao ng, ti nguyn, t ai v ngun vin tr ca cc nc XHCN; Ch lc CNH l nh nc v cc doanh nghip nh nc; Phn b ngun lc CNH c thc hin thng qua k hoch ha tp trung quan liu, bao cp, khng tn trng cc quy lut th trng. - Nng vi, ch quan duy ch, gin n, ham lm nhanh, lm ln, khng quan tm hiu qu kinh t. Trong iu kin kh khn, chin tranh ph hoi, li b bao vy, cm vn, nhng sai lm trn tr thnh nguyn nhn ch yu dn n cuc khng hong kinh t-x hi ko di nhiu nm.

119

Nguyn nhn ca nhng hn ch trn: V khch quan CNH t mt nn kinh t lc hu, ngho nn, trong iu kin chin tranh ko di, va b tn ph nng n va khng th tp trung ngun lc. V ch quan Chng ta mc sai lm nghim trng v xc nh mc tiu, bc i, v c s vt cht-k thut, v c cu sn xut, v c cu u t. l nhng sai lm xut pht t t tng t khuynh, ch quan duy ch trong nhn thc v ch trng CNH. II. CNG NGHIP HA, HIN I HA THI K I MI 1. Qu trnh i mi t duy v cng nghip ha

120

i hi ng toang quc ln th VI (12 1986) Vi tinh thn nhn thng vo s tht, nh gi ng s tht, ni r s tht ng ta nghim khc kim im, ch ra nhng sai lm trong nhn thc v ch trng CNH thi k 1960-1985, c bit 10 nm 1975-1985, l: - Phm sai lm trong vic xc nh mc tiu, bc i v xy dng c s vt cht-k thut, ci to XHCN v qun l kinh t vv Do t tng ch quan nng vi, mun b qua nhng bc i cn thit, nn ch trng y mnh CNH trong khi cha c iu kin, chm i mi c ch qun l kinh t. - B tr c cu kinh t (sn xut v u t) thng ch xut pht t mong mun ch quan, mun lm nhanh, lm ln; Khng kt hp cht ch ngay t u cng nghip v nng nghip thnh mt c cu hp l, thin v cng nghip nng, quy m ln, khng tp trung sc gii quyt v cn bn vn lng thc, thc phm, hng tiu dng v xut khu. Kt qu l u t nhiu nhng hiu qu thp.
121

- Khng nghim chnh thc hin ngh quyt i hi V (coi nng nghip l mt trn hng u, cng nghip nng cha phc v kp thi nng nghip v cng nghip nh) i hi VI (12-1986) T vic ch ra nhng sai lm, khuyt im, ng c th ha nhng ni dung chnh ca CNH trong nhng nm cn li ca chng ng u tin: Thc hin bng c ba chng trnh mc tiu: Lng thc tc phm, hng tiu dung, hng xut khu. Hi ngh TW 7 kha VII (1-1994) c bc t ph trong nhn thc v khi nim cng nghip ha, hin i ha (SGK, tr.123). i hi VIII (6-1996), tng kt 10 nm i mi a ra nhn nh quan trng: - Nc ta ra khi khng hong kinh t-x hi; - Nhim v ra cho chng ng u ca thi k qa -chun b tin cho cng nghip ha c bn hon thnh, cho php nc ta chuyn sang thi k CNH, HH.
122

- i hi nu ra 6 quan im v CNH, HH; nh hng nhng ni dung c bn ca CNH,HH trong nhng nm cn li ca th k XX. n nay nhng quan im v nh hng vn ng. i hi IX (4-2001); i hi X (4-2006); i hi XI (1-2011) b sung v nhn mnh mt s im mi v con ng CNH rt ngn ca nc ta. 2. Mc tiu, quan im cng nghip ha, hin i ha a. Mc tiu (tr. 124, SGK) b. Quan im (c nu ra t i hi VII, b sung, pht trin qua i hi VIII, IX,X), c th khi qut nhng im c bn sau: Mt l, cng nghip ha gn vi hin i ha v cng nghip ha, hin i ha gn vi kinh t tri thc. Hai l, ly cng nghip ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t th trng nh hng XHCN v hi nhp kinh t quc t. Ba l, Ly pht huy ngun lc con ngi l yu t c bn cho s pht trin nhanh v bn vng.
123

Bn l, coi khoa hc v cng ngh l nn tng v ng lc ca cng nghip ha, hin i ha Nm l,pht trin nhanh, hiu qu v bn vng, tng trng kinh t i i vi thc hin tin b v cng bng x hi, bo v mi trng t nhin, bo tn a dng sinh hc. 3. Ni dung v nh hng cng nghip ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t tri thc a. Ni dung - Pht trin mnh cc ngnh v sn phm kinh t c gi tr gia tng cao da nhiu vo tri thc, kt hp ngun vn tri thc ca con ngi Vit Nam vi tri thc mi nht ca nhn loi. - Coi trng c s lng v cht lng tng trng kinh t trong mi bc pht trin, mi vng, mi a phng v tng d n kinh t. - Xy dng c cu kinh t hin i v hp l theo ngnh, lnh vc v lnh th. - Gim chi ph trung gian, nng cao nng xut lao ng mi ngnh, lnh vc, nht l nhng ngnh, lnh vc c sc cnh tranh cao.
124

b. nh hng pht trin cc ngnh v lnh vc kinh t y mnh CNH, HH nng nghip nng thn, gii quyt ng b cc vn nng nghip, nng thn, nng dn Mt l, V CNH,HH nng nghip, nng thn nh hng pht trin trong nhng nm ti cho qu trnh ny l: + chuyn dch mnh c cu nng nghip v kinh t nng thn theo hng to ra gi tr gia tng ngy cng cao, y nhanh tin b KH-KT v cng ngh sinh hc vo sn xut, nng cao nng sut, cht lng v nng lc cnh tranh. + Tng nhanh t trng gi tr sn phm cc ngnh cng nghip v dch v. Hai l, V quy hoch pht trin nng thn Ba l, v gii quyt lao ng, vic lm nng thn Pht trin nhanh hn cng nghip, xy dng v dch v. + Cng nghip v xy dng + Dch v: phi to bc pht trin vt bc.
125

 Pht trin kinh t vng + Cn c chnh sch ph hp kch thch cc vng trong c nc pht trin nhanh hn, trn c s pht huy li th ca mi vng. + Xy dng ba vng kinh t trng im Bc, Trung, Nam thnh nhng trung tm cng nghip ln c cng ngh cao cc vng ng gp cho s pht trin c nc. To ng lc cho s pht trin cc vng x xi, ho lnh (min ni, hi o) Pht trin kinh t bin Chuyn dch c cu lao ng, c cu cng ngh + Mt l, pht trin ngun nhn lc, m bo c cu ng b v cht lng cao, n nm 2010 khu vc nng nghip cn di 50% lao ng x hi. + Hai l, pht trin KH-CN ph hp vi xu th pht trin nhy vt ca cch mng KH-CN. La chn, i ngay vo cng ngh hin i mt s lnh vc. Ch trng pht trin cng ngh cao to t ph v cng ngh s dng nhiu lao ng to thm vic lm. y mnh nghin cu v ng dng cc thnh tu KH-CN to bc t ph v nng sut, cht lng, hiu qu trong tng ngnh v lnh vc. 126

+ Ba l, Kt hp cht ch KH-CN vi gio dc & o to. + Bn l, i mi c bn c ch qun l KH v CN nht l c ch ti chnh cho ph hp vi c im ca hot ng nghin cu, sng to nhng cng nhiu ri ro. Bo v, s dng hiu qu ti nguyn quc gia, ci thin mi trng t nhin. + Tng cng qun l ti nguyn quc gia, nht l li nguyn t, nc, khong sn v rng. Ngn chn nhng hnh vi ph hoi v gy nhim mi trng. + Tng bc hin i ha cng tc nghin cu, d bo kh tng thy vn, ch ng phng chng thin tai, cu nn. + X l tt mi quan h gia tng dn s, pht trin kinh t v th ha vi bo v mi trng, bo m pht trin bn vng. + M rng hp tc quc t v bo v mi trng V qun l ti nguyn thin nhin, ch trng ti nguyn nc.
127

4. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn a/ Kt qu thc hin ng li v ngha b/ Hn ch v nguyn nhn (Yu cu t c trong SGK (tr.137 tr.141) v cp nht thng tin t vn kin i hi XI (1 2011). -----------------------

128

CHNG V I. QU TRNH I MI NHN THC V NG LI XY DNG NN KINH T TH TRNG NH HNG X HI CH NGHA 1. C ch qun l kinh t thi k trc i mi a. C ch k hoch ha tp trung quan liu, bao cp C nhng c im ch yu l: 1/ Nh nc qun l kinh t ch yu bng mnh lnh hnh chnh da trn h thng ch tiu php lnh chi tit p t t trn xung di. Doanh nghip hot ng trn c s cc quyt nh nh nc c thm quyn v cc ch tiu php lnh c giao. Li do nh nc thu, l do nh nc b. 2/ Cc c quan hnh chnh can thip qu su vo hot ng sn xut, kinh doanh ca cc doanh nghip nhng li khng chu trch nhim g v vt cht v php l i vi quyt nh ca mnh.

129

3/ Quan h hng ha-tin t b coi nh (ch l hnh thc), quan h hin vt l ch yu. Nh nc qun l thng qua ch cp pht giao np 4/ B my qun l cng knh, nhiu cp trung gian km nng ng, sinh ra i ng qun l km nng lc, phong cch ca quyn, quan liu nhng li c hng quyn li cao hn ngi lao ng. 5/ Ch bao cp c thc hin di nhng hnh thc ch yu sau: - Bao cp qua gi: Nh nc nh gi tr ti sn, hng ha thp hn nhiu gi tr thc ca th trng. Hch ton ch hnh thc. - Bao cp qua ch tem phiu: Nh nc quy nh ch phn phi vt phm tiu dng cho cn b, cng nhn vin qua hnh thc tem phiu. Mc gi theo tem phiu khc xa gi th trng, bin ch tin lng thnh lng hin vt. Th tiu ng lc kch thch ngi lao ng, ph nguyn tc phn phi theo lao ng.

130

- Bao cp theo ch cp pht vn ca ngn sch, nhng khng c ch ti rng buc trch nhim vt cht, va tng gnh nng vi nghn sch, va lm cho vic s dng vn km hiu qu. Trong thi k kinh t ch yu tng trng theo chiu rng, c ch trn cn c tc dng nht nh, cho php tp trung ti a ngun lc vo mc tiu no trong tng thi gian v giai on c th. Nhng khi kinh t th gii chuyn sang giai on pht trin theo chiu su da trn thnh tu khoa hc-cng ngh, c ch qun l trn hon ton bc l nhng khim khuyt ca n. Kinh t cc nc XHCN trong c Vit Nam lm vo tr tr v khng hong. b. Nhu cu i mi c ch qun l kinh t T nhn thc r nhng hn ch ca c ch qun l k hoch ha tp trung, quan liu, bao cp, i hi VI ng Cng sn Vit Nam (1986), khng nh s cn thit cp bch phi i mi c ch qun l kinh t.

131

2. S hnh thnh t duy cua ca ng v kinh t th trng thi k i mi a. T i hi VI n i hi VIII i hi VI: Nhn thc v kinh t th trng ca ng c nhng thay i c bn sau: 1/ Kinh t th trng khng phi l sn phm ring ca CNTB m l thnh tu pht trin chung ca nhn loi. 2/ Kinh t th trng cn tn ti khch quan trong thi k qu ln ch ngha x hi. - Kinh t th trng di gc l mt kiu t chc kinh t : + N ch i lp vi kinh t t nhin, t cp, t tc ch khng i lp vi ch x hi. + N khng phi l c trng bn cht ca ch kinh t c bn ca x hi. N tn ti nhiu PTSX khc nhau. N va c th lin h vi ch t hu va c th lin h vi ch cng hu v phc v chng. + Xy dng v pht trin kinh t th trng khng phi l pht trin t bn ch ngha hoc i theo con ng TBCN. Xy dng nn kinh t XHCN cng khng dn n ph 132 nh kinh t th trng.

i hi VII: (6-1991) - Tip tc khng nh: sn xut hng ha khng i lp vi CNXH, n tn ti khch quan v cn thit cho xy dng CNXH - C ch vn hnh ca nn kinh t hng ha nhiu thnh phn theo nh hng XHCN nc ta l c ch th trng c s qun l ca nh nc bng php lut, k hoch, chnh sch v cc cng c khc. i hi VIII: (6-1996) ra nhim v, y mnh cng cuc i mi ton din v ng b, tip tc pht trin nn kinh t nhiu thnh phn vn hnh theo c ch th trng c s qun l ca nh nc theo nh hng XHCN. 3/ C th v cn thit s dng kinh t th trng xy dng CNXH nc ta. bt k x hi no, khi ly th trng lm phng tin c s phn b cc ngun lc kinh t th kinh t th trng cng c cc c im ch yu sau:
133

- Cc ch th kinh t c tnh c lp, t ch trong sn xut kinh doanh; - Gi c c bn do cung cu iu tit, h thng th trng pht trin ng b v hon ho; - Nn kinh t c tnh cht m cao v vn hnh theo quy lut vn c ca n: quy lut gi tr, quy lut cnh tranh, quy lut cung cu; - C h thng php quy c kin ton v s qun l v m ca Nh nc. Trc i mi, chng ta cha tha nhn nn sn xut hng ha v c ch th trng. Sau i mi, chng ta ngy cng nhn r, c th dng c ch th trng lm c s phn b cc ngun lc t, dng gi c lm tn hiu iu tit chng loi v s lng hng ha, iu tit t l sn xut thng qua cnh tranh, thc y tin b, o thi yu km.
134

b. T duy ca ng v kinh t th trng t i hi IX n i hi X i hi IX (4-2001) i hi chnh thc xc nh m hnh kinh t nc ta trong thi k qu : l nn kinh t hng ha nhiu thnh phn vn hnh theo c ch th trng, c s qun l ca Nh nc theo nh hng XHCN. y l bc chuyn quan trng trong nhn thc ca ng: - T ch coi kinh t th trng ch l mt cng c, mt c ch qun l, n ch, xc nh kinh t th trng l mt chnh th l c s kinh t ca s pht trin theo nh hng XHCN. - Vy th no l kinh t th trng nh hng XHCN ? l mt kiu t chc kinh t va tun theo quy lut kinh t th trng va da trn c s v chu s dn dt chi phi bi cc nguyn tc v bn cht ca CNXH Th mnh ca th trng c dng pht trin LLSX, xy dng c s vt cht k thut ca CNXH, nng cao i sng nhn dn. 135

Cn tnh nh hng XHCN c th hin trn c ba mt ca quan h sn xut: S hu, qun l, phn phi, nhm mc ch cui cng l, dn giu, nc mnh, tin ln hin i trong mt x hi do nhn dn lm ch, nhn i, c vn ha, c k cng, xa b p bc v bt cng, to iu kin cho mi ngi c cuc sng m no, t do, hnh phc. i hi X: (2006) K tha ni dung i hi IX, tip tc lm r ni dung c bn ca : nh hng XHCN trong pht trin kinh t th trng th hin bn tiu ch: - V mc ch pht trin: nhm thc hin, dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. (khc bit vi mc ch tt c v li nhun, phc v li ch nh t bn, bo v v pht trin CNTB. - V phng hng pht trin: Nn kinh t vi nhiu hnh thc s hu, nhiu thnh phn kinh t, kinh t nh nc gi vain tr ch o (bng hiu qu sn xut kinh doanh v khoa hc cng ngh). Nn kinh t phi da trn nn tng ca s hu ton dn v 136 cc t liu sn xut ch yu.

- V nh hng x hi v phn phi: Thc hin tin b v cng bng x hi ngay trong tng bc i v tng chnh sch pht trin, tng trng gn vi pht trin x hi (vn ha, gio dc, y t, khoa hc- cng gh, hn ch tiu cc.) Ch phn phi ch yu theo kt qu lao ng, hiu qu kinh t, phc li x hi, ng thi theo mc ng gp vn v ngun lc khc huy ng mi ngun lc cho pht trin. - V qun l: Pht huy vai tr lm ch x hi ca nhn dn, bo m vai tr qun l ca Nh nc php quyn XHCN di s lnh o ca ng. Tiu ch ny biu hin s khc bit c bn gia kinh t th trng t bn vi kinh t th trng nh hng XHCN. II. TIP TC HON THIN TH CH KINH T TH TRNG NH HNG XHCN NC TA 1. Mc tiu v quan im c bn

137

a. Th ch kinh t v th ch kinh t th trng Th ch kinh t: (b phn cu thnh ca th ch x hi) L mt h thng cc quy phm php lut nhm iu chnh cc ch th kinh t, cc hnh vi sn xut kinh doanh v cc quan h kinh t, Bao gm cc yu t: Cc o lut, quy ch, quy tc, chun mc v kinh t gn vi cc ch ti v s pht vi phm, cc t chc kinh t, cc c quan qun l Nh nc v kinh t, truyn thng vn ha v vn minh kinh doanh, c ch vn hnh nn kinh t. Th ch kinh t th trng: L mt th ch kinh t tng th bao gm cc b lut l, quy tc v h thng cc thc th, t chc kinh t c to lp nhm iu chnh hot ng giao dch, trao i trn th trng. Th ch kinh t th trng bao gm: - Cc quy tc v hnh vi kinh t din ra trn th trng- cc bn tham gia th trng vi t cch l cc ch th th trng.
138

- Cch thc thc hin cc quy tc nhm t c mc tiu hay kt qu, m cc bn tham gia th trng mong mun; - Cc th trng ni hng ha c giao dch, trao i trn c s cc yu cu ca quy nh, lut l (th trng hng ha, dch v, vn, lao ng, cng ngh, bt ng sn) Th ch kinh t th trng nh hng XHCN Cng l th ch kinh t th trng, nhng c t gic, ch ng to lp v s dng nh mt cng c hng dn cho cc ch th trong nn kinh t hot ng theo ui mc tiu kinh tx hi ti a (pht trin lc lng sn xut, ci thin i sng nhn dn, v mc tiu dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh) ch khng n thun l mc tiu li nhun ti a. Qua 25 nm i mi, th ch kinh t th trng nh hng XHCN nc ta c hnh thnh trn nhng nt c bn.

139

b. Mc tiu hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN Mc tiu c bn : Lm cho cc th ch ph hp vi nhng nguyn tc c bn ca kinh t th trng; thc y kinh t pht trin nhanh, hiu qu, bn vng, hi nhp quc t thnh cng, gi vng nh hng XHCN; xy dng v bo v vng chc t quc Vit Nam XHCN. (hon thnh v c bn vo nm 2020). Mc tiu trc mt: mt l, tng bc xy dng ng b h thng php lut; Pht huy vai tr ch o ca kinh t Nh nc i vi pht trin mnh cc thnh phn kinh t v cc loi hnh doanh nghip; Hnh thnh mt s tp on kinh t, cc tng cng ty a s hu, p dng mt s m hnh qun tr hin i, c nng lc cnh tranh quc t. Hai l, i mi c bn m hnh t chc v phng thc hot ng ca cc n v s nghip cng.
140

Ba l, pht huy ng b cc loi th trng c bn thng nht trong c nc, tng bc lin thng vi th trng khu vc v th gii. Bn l, gii quyt tt hn mi quan h gia pht trin kinh t vi pht trin vn ha, x hi, bo m tin b v cng bng x hi, bo v mi trng. Nm l, Nng cao hiu qu, hiu lc ca qun l ca Nh nc, pht huy vai tr ca Mt trn t quc, cc on th chnh tr-x hi v nhn dn trong qun l, pht trin kinh t x hi. c. Quan im v hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN - Nhn thc y , tn trng v vn dng ng n cc quy lut khch quan ca kinh t th trng, thng l quc t, ph hp vi iu kin Vit nam, bo m nh hng XHCN nn kinh t. - Bo m ng b gia cc b phn cu thnh ca th ch kinh t, gia cc yu t th trng v cc loi th trng, gia th ch kinh t vi th ch chnh tr, x hi; gia Nh nc, th trng v x hi. 141

- K tha c chn lc thnh tu pht trin kinh t th trng ca nhn loi v kinh nghim t thc tin i mi nc ta. - Ch ng, tch cc gii quyt cc vn l lun v thc tin quan trng, ng thi phi c bc i vng chc, va lm va tng kt rt kinh nghim. - Nng cao nng lc lnh o ca ng, hiu lc v hiu qu qun l ca Nh nc; pht huy sc mnh ca c h thng chnh tr trong qua trnh hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN. 2. Mt s ch trng tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN a. Thng nht v nhn thc: - S dng kinh t th trng l cn thit xy dng CNXH; - Kinh t th trng l c s kinh t ca s pht trin theo nh hng XHCN;
142

- Kinh t th trng nh hng XHCN l nn kinh t va tun theo quy lut kinh t th trng, va chu s chi phi bi cc quy lut kinh t ca CNXH v cc nhn t bo m nh hng XHCN. b. Hon thin th ch v s hu, v cc thnh phn kinh t, v loi hnh doanh nghip v cc t chc sn xut kinh doanh. - Hon thin th ch v s hu: + Ti sao cn hon thn th ch s hu ? (tr.159 SGK) + phng hng c bn hon thin th ch s hu (tr,160 SGK) - Hon thin th ch phn phi (tr,160,161 SGK) c. Hon thin th ch bo m ng b cc yu t th trng v pht trin ng b cc loi th trng. - Th ch v gi, cnh tranh, kim sot c quyn trong kinh doanh, k kt v thc hin hp ng. Gim st, u t v gii quyt tranh chp. a dng ha cc loi th trng(tr,161 SGK) - Hon thin h thng php lut, c ch, chnh sch qun l hot ng ca th trng chng khon, th trn bo him, 143 th trng bt ng sn, th trng lao ng (tr.162 SGK)

- Hon thin h thng lut php, c ch, chnh sch qun l cc t chc nghin cu ng dng, chuyn giao cng ngh.(tr.162), c ch qun l khoa hc v cng ngh, th trng cng ngh, gio dc, y t, th dc th thao (tr.162) d. Hon thin th ch gn tng trng kinh t vi tin b, cng bng x hi trong tng bc, tng chnh sch pht trin v bo v mi trng. e, Hon thin th ch v vai tr lnh o ca ng, qun l ca Nh nc v s tham gia ca cc t chc qun chng vo qu trnh pht trin kinh t-x hi - Vai tr ca ng - Vai tr ca Nh nc - Vai tr ca cc t chc dn c, t chc chnh tr-x hi 3. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn (tr.165,166 sgk) ----------------------144

CHNG VI NG LI XY DNG H THNG CHNH TR Khi nim H thng chnh tr Ti hi ngh Trung ng ln th 6, kha VI (1989), ln u tin ng ta dng khi nim H thng chnh tr v t i hi VII (1991) ti nay, chng ta ch dng khi nim H thng chnh tr. H thng chnh tr ca ch ngha x hi, l h thng cc t chc chnh tr-x hi m nh nhn dn lao ng thc thi quyn lc ca mnh. mi giai on cch mng, khi nim h thng chnh tr c mt ni hm c th, c din t bng mt thut ng ring. H thng chnh tr Vit Nam hin nay bao gm: ng, Nh nc, Mt trn T quc v 5 on th chnh tr - x hi (Tng lin on lao ng Vit nam; anTthanh nin Cng sn H Ch Minh, Hi Lin hip Ph n vit nam; Hi Cu chin binh Vit Nam; Hi Nng dn Vit nam).
145

I. NG LI XY DNG H THNG CHNH TR THI K TRC I MI 1. H thng chnh tr dn ch nhn dn (1945-1954) - Nhim v: Ginh c lp, thng nht dn tc; xa b tn tch phong kin,thc hin ngi cy c rung; pht trin ch dn ch nhn dn, gy c s cho ch ngha x hi. - C s t tng: Dn tc trn ht, T quc trn ht - C s x hi: khi ai on kt dn tc rng ri, khng phn bit gng ni, giai cp, tn gio, thc h, ch thuyt, khng ch trng u tranh giai cp. t li ch dn tc ln v tr cao nht. - Chnh quyn t xc nh l cng bc ca dn, coi dn l ch v dn lm ch, cn b sng v lm vic gin d, cn kim lim chnh, tr cng v t. - Vai tr lnh o ca ng n ng sau Quc hi v Chnh ph, trong vai tr ca c nhn ch tch H Ch Minh v cc ng vin trong Quc hi v Chnh ph.
146

- C Mt trn (Lin Vit) v nhiu t chc qun chng rng ri, lm vic t nguyn, khng hng lng, khng nhn kinh ph hot ng t ngun ngn sch Nh nc, do khng c iu kin cng chc ha, quan liu ha. - C s kinh t ch yu ca h thng: nn sn xu hng ha nh t nhn, phn tn, t cp t tc, b ch ngha thc dn v chin tranh km hm, cha c vin tr v u t ca nc ngoi. - xut hin (bc u) s gim st ca x hi dn s i vi Nh nc v ng, s phn bin ca hai ng khc (ng Dn ch v X hi) i vi ng Cng sn, nh gim thiu r rt cc t nn thng thy ca b my cng quyn. 2. H thng dn ch nhn dn lm nhim v lch s ca chuyn chnh v sn (giai on 1954 1975)

147

C s hnh thnh h thng Chuyn chnh v sn nc ta Mt l, L lun ca Ch ngha Mc-Lnin v thi k qu v chuyn chnh v sn (C.Mc, V.I.Lnin) Hai l, ng li chung ca cch mng Vit Nam trong giai on 1954-1975. (bo co chnh tr i hi III, 1960). Thc cht h thng chnh tr thi k ny l H thng chuyn chnh v sn Ba l, c s chnh tr ca h thng l s lnh o ton din v tuyt i ca ng Cng sn Vit nam. Bn l, c s kinh t ca h thng l nn kinh t k hoch ha tp trung, quan iu, bao cp. Bi vy h thng khng th khng phn chiu c u im, ln nhng sai lm ca m hnh kinh t y. Nm l, c s x hi ca chuyn chnh v sn l lin minh gia giai cp cng nhn vi nng dn v tng lp tr thc. 3. H thng chuyn chnh v sn mang c im Vit Nam, giai on 1975 - 1985

148

T 1975, h thng chuyn chnh dn ch nhn nhn dn lm nhim v lch s ca chuyn chnh v sn (trn na nc) chuyn sang h thng chuyn chnh v sn hot ng trn phm vi c nc. i hi ng ton quc ln th IV (1976) nhn nh: Mun a s nghip cch mng XHCN n ton thng, iu kin quyt nh trc tin l phi thit lp v khng ngng tng cng chuyn chnh v sn, thc hin v khng ngng pht huy quyn lm ch thp th ca nhn dn lao ng Trong giai on ny, Chuyn chnh v sn c hiu l ch lm ch tp th XHCN, bi vy, Xy dng h thng chuyn chnh v sn bao gm nhng ni dung sau: mt l, Xc nh quyn lm ch ca nhn dn lao ng c th ch ha bng php lut v t chc Hai l, Nh nc trong thi k qu l nh nc chuyn chnh v sn thc hin ch dn ch x hi ch ngha. Nh nc y phi l mt thit ch ca dn, do dn, v dn, nng lc tin hnh ba cuc cch mng, xy dng ch mi, nn kinh t mi, nn vn ha mi v con ngi mi. 149

Ba l, xc nh ng l ngi lnh o ton x hi trong iu kin chuyn chnh v sn, l bo m cao nht cho ch lm ch tp th, cho s tn ta v hot ng ca nh nc XHCN. Bn l, xc nh nhim v chung ca mt trn v cc on th l bo m cho qun chng tham gia v kim tra cng vic ca Nh nc; ng thi l trng hc v ch ngha x hi. Mun vy cc on th phi i mi hnh thc t chc, ni dung v phng thc hot ng. Nm l, xc nh mi quan h ng lnh o, Nh nc qun l v nhn dn lm ch l c ch chung trong qun l ton x hi. Hot ng ca h thng chuyn chnh v sn trong 10 nm (1975-1985) c ch o bi ng li ca i hi IV v i hi V. nh gi chung: im tm ti v sn to ca ca ng trong giai on ny l, coi lm ch tp th x hi ch ngha l bn cht ca chuyn chnh v sn nc ta.
150

- Mi quan h gia ng, Nh c v Nhn dn cha c xc nh c th tng cp tng n v; mi b phn trong h thng ccvs cha lm tt chc nng ca mnh, ch trch nhim khng nghim. - B my Nh nc cng knh km hiu qu, c ch tp trung quan liu bao cp l nguyn nhn trc tip. - S lnh o ca ng cha ngang tm yu cu nhim v, cha p ng yu cu gii quyt nhiu vn kinh t - x hi c bn v cp bch. - ng cha pht huy c vai tr chc nng ca cc on th chnh tri-x hi, cha i mi phng thc hot ng. - H thng chuyn chnh v sn c biu hin bo th, tr tr, chm i mi trc nhng t ph mi ca c s v a phng. dn n km hm qu trnh i mi kinh t- x hi. Nhng sai lm, hn ch trn t ra yu cu cp bch phi i mi h thng chnh tr.
151

1. i mi t duy v h thng chnh tr - Nhn thc mi v quan h gia i mi kinh t v i mi h thng chnh tr : Nhn trn tng th, ng ta bt u cng cuc i mi t i mi v t duy chnh tr trong vic hoch nh ng li chnh sch i ni i ngoi. y l iu kin tin quyt cho mi s i mi. Tuy nhin ci ng ca ng ta l tp trung trc ht vo vic thc hin thng li nhim v i mi kinh t-x hi. To ra tin vt cht v tinh thn gi vng n nh chnh tr, cng c nim tin ca nhn dn chun b iu kin i mi cc mt khc. Trnh c s hn lon, mt phng hng, a n v nh Lin X. - Nhn thc mi v u tranh giai cp v v ng lc ch yu pht trin t nc trong giai on mi.
152

Ni dung ch yu ca u tranh giai cp trong iu kin mi l thc hin thng li s nghip cng nghip ha, hin i ha t nc theo nh hng XHCN. ng lc ch yu ca pht trin t nc l i on kt ton dn, trn c s lin minh cng nng v tr thc. Nhn thc trn l c s t tng, l lun rt quan trng xc nh mc tiu xy dng h thng chnh tr v i mi phng thc hot ng ca h thng chnh tr. - Nhn thc mi v xy dng Nh nc php quyn trong h thng chnh tr. Nh nc php quyn ln u tin c cp ti hi ngh TW 2 kha VII (1991). i hi VIII, IX, X, XI tip tc lm r thm ni dung ca n.

153

2. Mc tiu, quan im v ch trng xy dng h thng chnh tr thi k i mi. a. Mc tiu v quan im: Mc tiu: Mc tiu ch yu l xy dng v thc thi nn dn ch x hi ch ngha, bo m quyn lc thc s thuc v nhn dn. Quan im: (bn quan im) Mt l, kt hp cht i mi kinh t vi i mi chnh tr, ly i mi kinh t lm trng tm, ng thi tng bc i mi chnh tr. Hai l, i mi t chc v phng thc hot ng ca h thng chnh tr khng phi l h thp m tng cng vai tr lnh o ca ng, hiu lc qun l ca Nh nc, pht huy quyn lm ch ca nhn dn. Lm cho h thng chnh tr hot ng nng ng, hiu qu ph hp vi ng li i mi, ph hp yu cu vi nn kinh t th trng nh hng XHCN.
154

Ba l, i mi h thng chnh tr mt cch ton din, ng b, c k tha, c bc i, hnh thc v cch lm ph hp. Bn l, i mi mi quan h gia cc b phn cu thnh ca h thng chnh tr vi nhau v vi x hi. b. Ch trng xy dng h thng chnh tr Xy dng ng trong h thng chnh tr Quan im: - V ng Cng sn (trc i hi X; i hi X v i hi XI) - V phng thc lnh o x hi (theo cng lnh 1991, 0211) - V v tr, vai tr ca ng trong h thng chnh tr - V i mi phng thc lnh o ca ng i vi h thng chnh tr. Xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha - Nh nc php quyn l mt tt yu lch s, l tinh hoa, sn phm tr tu ca nhn loi, Vit nam cn tip thu. - Nh nc php quyn l cch thc t chc phn cng quyn lc nh nc, khng phi l mt kiu nh nc hay mt ch nh nc. 155

- y mnh ci cch hnh chnh, i mi t chc v hot ng ca Chnh ph; - Nh nc php quyn XHCN Vit Nam c xy dng theo 5 tiu ch sau: + l Nh nc ca dn, do dn v v dn; + Quyn lc Nh nc l thng nht, c s phn cng rnh mch v phi hp cht ch gia cc c quan Nh nc trong vic thc hin cc quyn lp php, hnh php v t php. + Nh nc c t chc trn c s hin php v php lut, hin php v php lut gi v tr ti thng. + Nh nc tn trng v bo m quyn con ngi, quyn cng dn, nng cao trch nhim php l gia nh nc v cng dn, thc hnh dn ch ng thi tng cng k cng, k lut. + Nh nc do mt ng duy nht lnh o, c s gim st ca nhn dn v phn bin x hi ca mt trn t quc v cc t chc thnh vin. - Bin php: 156 + Hon thin h thng php lut, c ch kim tra,

- y mnh ci cch hnh chnh, i mi t chc v hot ng ca Chnh ph; - Xy dng c quan t php trong sch, vng mnh, dn ch, cng minh, xy dng c ch phn quyt v nhng vi phm hin php trong hot ng lp php, hnh php, t php. - Nng cao cht lng hot ng ca Hi ng nhn dn, y ban nhn dn, bo m quyn t ch, t chu trch nhim ca a phng trong phm vi c phn cp. Xy dng Mt trn t quc v cc t chc chnh tr - x hi trong h thng chnh tr. i mi hot ng ca mt trn v cc on th, khc phc tnh trng hnh chnh ha v hnh thc. 3. nh gi thc hin ng li - Kt qu (tr.185,186) - Hn ch (tr.187) -----------------------------157

CHNG VII NG LI XY DNG, PHT TRIN NN VN HA V GII QUYT CC VN X HI I. QU TRNH NHN THC V NG LI XY DNG, PHT TRIN VN HA Khi nim vn ha - Ngha rng: ch tng th cc gi tr vt cht v tinh ln ca nhn loi, c sng to ra trong qu trnh pht trin lch s. - Ngha hp: ch l gi tr tinh thn ca x hi. Vn ha Vit Nam Ngha rng: l tng th nhng gi tr vt cht v tinh thn do cng ng cc dn tc Vit Nam sng to ra trong qa trnh dng nc v gi nc
158

Nha hp: vn ha l i sng tinh thn ca x hi Vn ha l h cc gi tr, truyn thng, li sng Vn ha l nng lc sng to, l bn sc ca mt dn tc, l ci phn bit dn tc ny vi dn tc khc. Trong phm vi chuyn ny, ch cp n ngha hp. 1. Thi k trc i mi a. Quan im, ch trng v xy dng nn vn ha mi 1943 1954 - cng vn ha Vit Nam. (Hi ngh TW vo u nm 1943 ti Vng La, ng Anh, H Ni). Xc nh: Vn ha l mt trong 3 mt trn (kinh t, chnh tr, vn ha) ca cch mng Vit Nam; Ba nguyn tc ca Vn ha Vit Nam : Dn tc, Khoa hc v i chng. Vn ha Vit Nam, dn tc v hnh thc, dn ch v ni dung.
159

 cng vn ha c ngha nh cng lnh ca ng v vn ha trc cch mng Thng Tm, nhng c nh hng su rng cho ti tn ngy nay. - Ngy 3-9-1945, Ch tch H Ch Minh ra hai / su nhim v cp bch ca Nh nc Vit Nam Dn ch Cng ha thuc lnh vc vn ha: + dit gic dt (chin dch xa nn m ch); + thc hin cn, kim, lim, chnh (chin dch gio dc tinh thn nhn dn). - u nm 1946, Nh nc thnh lp Ban vn ng xy dng i sng mi gm nhiu nhn vt c uy tn. - Thng 3-1947 H Ch Minh trc tip vit ti liu i sng mi gm h thng cu hi v tr li thit thc gio dc li tinh thn ca nhn dn.
160

vi nhng ni dung c th sau: + Xc nh mi quan h gia vn ha v cch mng gii phng dn tc; + Xy dng nn vn ha dn ch mi Vit Nam vi cc tnh cht: dn tc, khoa hc, i chng; + Tch cc bi tr nn m tr, m trng trung hc v i hc, ci cch ni dung v phng php dy hc, + Gio dc li nhn dn, c ng i sng mi, bi tr cc h tc. + K tha, gn gi ci hay trong vn ha dn tc v vn ha th gii, loi b ci xu xa, h bi.

161

+ Hnh thnh i ng tr thc mi, ng gp tch cc cho cng cuc khng chin 9 nm ca dn tc. 1955 -1986: - ng li xy dng v pht trin vn ha trong giai on cch mng XHCN, i hi III (1960) v tip tc khng nh ti i hi IV (1976), i hi V (1981). - im ct li ca ng li l ch trng tin hnh cuc cch mng t tng v vn ho ng thi vi cuc cch mng v quan h sn xut V cch mng khoa hc-k thut; ch trng xy dng nn vn ha mi v con ngi mi. - Nn vn ha mi l nn vn ha c ni dung XHCN v tnh cht dn tc, tnh ng v tnh nhn dn. - Nhim v vn ha quan trng trong thi k ny l

162

thut;

+ Ci cch gio dc trong c nc; + Pht trin mnh khoa hc, k thut, vn ha ngh

+ Gio dc tinh thn lm ch tp th, chng t tng t sn, phong kin, ph phn t tng tiu t sn, xa b nh hng ca t tng vn ha thc dn mi min Nam. b. nh gi s thc hin ng li Thnh tu: Nn vn ha dn ch mi vn ha cu quc bc u hnh thnh v t nhiu thnh tu trng khng chin v kin quc, ng thi vi vic xa b dn nhng yu t lc hu ca vn ha c. Hn ch v nguyn nhn - Cng tc t tng v vn ha thiu sc bn; - Xy dng th ch vn ha cn chm; - S suy thoi v o c, li sng c chiu hng gia tng; - i sng vn hc ngh thut cn bt cp, t tc phm t nh cao.
163

- Mt s cng trnh vn ha vt th v phi vt th truyn thng c gi tr khng c quan tm bo tn, lu gi, thm ch b ph hy. Nguyn nhn? - ng li xy dng v pht trin vn ha b chi phi bi t duy chnh tr nm vng chuyn chnh v sn, thc cht l nhn mnh u tranh giai cp, u tranh ai thng ai gia hai con ng, gia hai phe, u tranh thc h. - Ni dung v mc tiu cuc cch mng t tng vn ha giai on ny b chi phi bi cuc cch mng quan h sn xut, vi t tng ch o l nhanh chng xa b t hu, xa b bc lt, cng hu ha trc mt bc, tch ri trnh pht trin LLSX. - Chin tranh cng vi c ch k hoch ha tp trung, quan liu bao cp, tm l bnh qun ch ngha lm gim ng lc pht trin vn ha, gio dc; km hm t do, sng to.
164

2. Thi k i mi a. Qu trnh i mi t duy v xy dng v pht trin nn vn ha T i hi VI (1986) n i hi X (2006), tng bc hnh thnh nhn thc mi v c trng, v chc nng, vai tr, v tr ca vn ha trong qu trnh pht trin kinh t-x hi v hi nhp quc t. i hi VI (1986) xc nh: Khoa hc k thut l mt ng lc to ln y mnh pht trin kinh t - x hi; c v tr then cht trong xy dng CNXH. Cng lnh nm 1991 (c thng qua ti i hi VII)

165

- Ln u a ra quan nim v c trng ca nn vn ha Vit Nam: tin tin, m bn sc dn tc, thay cho quan nim trc y: ni dung XHCN, tnh cht dn tc, tnh ng v tnh nhn dn. - Cng lnh ch trng: + Xy dng nn vn ha mi, to ra i sng tinh thn cao p,phong ph v a dng, c ni dung nhn o, dn ch, tin b; + K tha nhng gi tr tt p trong truyn thng vn ha Vit Nam v th gii. Chng t tng vn ha phn tin b, tri vi cnxh; + Xc nh gio dc v o to, khoa hc v cng ngh l quc sch hng u

166

i hi VII,VIII,IX,X v cc hi ngh TW
Xc nh: Vn ha l nn tng tinh thn ca x hi v coi vn ha va l mc tiu va l ng lc ca s pht trin (y l tm nhn mi ph hp vi th gii ng i). (xem tr.195197 GT). Nhng im mi trong t duy v vn ha l: + khoa hc v gio dc ng vai tr then cht. + gio dc v o to, cng vi khoa hc v cng ngh l quc sch hng u pht huy nhn t con ngi . + pht trin vn ha ng b vi pht trin kinh t. + phi bo m gn kt gia 3 nhim v: Pht trin kinh t l trung tm; xy dng, chnh n ng l then cht; nng cao vn ha-nn tng tinh thn ca x hi. (y l mt bc pht trin quan trng)
167

+ C ch th trng + hi nhp quc t l thch thc mi v lnh o v qun l vn ha. b. Quan im ch o v ch trng v xy dng, pht trin vn ha Mt l, vn ha l nn tng tinh thn ca x hi, va l mc tiu, va l ng lc thc y s pht trin kinh t-x hi Vn ha l nn tng tinh thn ca x hi Vn ha phn nh v th hin mt cch tng qut mi mt ca cuc sng (mi c nhn v c cng ng) din ra trong qu trnh lch s lu di. Vn ha c cu thnh bi h thng cc gi tr, truyn thng v li sng m trn tng dn tc t khng nh bn sc ring ca mnh. Cc gi tr ni trn to thnh nn tng tinh thn ca x hi. Vn ha l ng lc thc y s pht trin Vn ha l mt mc tiu ca pht trin.
168

 Vn ha c vai tr c bit quan trng trong vic bi dng, pht huy nhn t con ngi v xy dng x hi mi - Bi v con ngi (vi tri thc ca h) l ngun lc v tn, c kh nng ti sinh v t sinh khng bao gi cn kit. - Ti nguyn con ngi, ci vn con ngi, ni cho cng chnh l vn tr tu ca dn tc. Nh vy vn ha trc tip to dng v nng cao vn ti nguyn ngi Hai l, nn vn ha m chng ta xy dng l nn vn ha tin tin m bn sc dn tc Tin tin: - V ni dung t tng: l, yu nc v tin b, ni dung ct li l l tng c lp dn tc v ch ngha x hi, Ch ngha Mc-Lnin v t tng H Ch Minh, - V hnh thc biu hin v phng tin chuyn ti ni dung: vn minh, hin i. Bn sc dn tc:

169

- L nhng gi tr vn ha truyn thng ca cng ng cc dn tc Vit nam c vun p qua lch s hng ngn nm dng nc v gi nc. - Biu hin c th: Lng yu nc, ch t cng, on kt, thc cng ng gn kt c nhn- gia nh lng x T quc, lng nhn i, khoan dung, trng tnh ngha, o l, cn c, sng to trong lao ng; tinh t trong ng s, gin d trong li sng. Bn sc cn biu hin trong hnh thc dn tc c o.

170

- H gi tr lm nn ci ct li ca mt nn vn ha, n l nhng g nhn dn quan tm, l nim tin m nhn dn cho l thing ling, bt kh xm phm. - Khi h gi tr c chuyn thnh chun mc x hi, n nh hng cho la chn trong hnh ng ca c nhn v cng ng. V vy n l c s tinh thn cho s n nh x hi v s vng vng ca ch . - ng ta ch trng: va bo v bn sc dn tc, va m rng giao lu vn ha nhn loi, tip thu c chn lc nhng tinh hoa vn ha th gii, bt kp s pht trin ca thi i. - Gi gn bn sc dn tc i lin vi s loi b nhng ci li thi.

171

Ba l, Nn vn ha Vit nam l nn vn ha thng nht m a dng trong cng ng cc dn tc Vit nam Bn l, Xy dng v pht trin vn ha l s nghip chung ca ton dn do ng lnh o, trong i ng tr thc gi vai tr quan trng. Nm l, Gio dc v o to cng vi khoa hc v cng ngh c coi l quc sch hng u Hi ngh TW 2 kha VIII (12-1996) khng nh: Gio dc v o to cng vi khoa hc v cng ngh l quc sch hng u, l ng lc pht trin kinh t-x hi.

172

 Thc hin quan im ny ng ta ch trng: - Nng cao cht lng gio dc ton din; thc hin chun ha, hin i ha, x hi ha. - Chuyn dn sang m hnh gio dc m - m hnh x hi hc tp v h thng hc tp sut i, o to lin tc, lin thng gia cc bc hc, ngnh hc. Pht trin h thng hc tp cho mi ngi. To nhiu kh nng, c hi khc nhau cho ngi hc. - i mi mnh m gio dc mm non v gio dc ph thng. Khn trng iu chnh khc phc tnh trng qu ti, bo m tnh khoa hc, c bn, ph hp tm l la tui v iu kin c th VN. - Pht trin manh h thng gio dc ngh nghip, phc v cc khu cng nghip, cc vng kinh t ng lc v cho xut khu lao ng.

173

- Bo m s lng v cht lng i ng gio vin tt c cc cp hc, bc hc. i mi mnh m phng php dy-hoc. Hon thin h thng nh gi, kim nh cht lng gio dc. Ci tin ni dung v phng php thi c. Khc phc nhng mt yu km v tiu cc ca gio dc. - Thc hin x hi ha gio dc. - Tng cng hp tc quc t v gio dc v o to. - Pht trin khoa hc x hi, tip tc lm sng t nhng vn vn l lun v con ng i ln CNXH nc ta.

174

- Pht trin khoa hc t nhin, khoa hc cng ngh, tp trung nghin cu c bn v nghin cu ng dng, c bit cc lnh vc Vit Namn c nhu cu v th mnh. - i mi c ch qun l khoa hc v cng ngh. y mnh hi nhp quc t khoa hc-cng ngh. Nng cao cht lng v kh nng thng mi ha cc sn phm khoa hc v cng ngh. Su l, vn ha l mt mt trn; xy dng v pht trin vn ha l mt s nghip cch mng lu di, i hi phi c ch cch mng v s kin tr, thn trng. - Cn thy ht tnh cht kh khn, phc tp, i hi nhiu thi gian ca s nghip cch mng trong vn ha; - Kt hp xy v chng, xy l chnh. Chng mu toan li dng vn ha din bin ha bnh. c. nh gi vic thc hin ng li vn ha (xem tr. 210,211 GT)

175

II. QA TRNH NHN THC V CH TRNG GII QUYT CC VN X HI 1. Thi k trc i mi a. Ch trng ca ng v gii quyt cc vn x hi Giai on 1945 1954 - T tng ch o ca H Ch Minh: c lp t do phi gn lin vi t do, hnh phc. Dn ch bit r gi tr ca c lp, t do khi m dn c n no mc . - Chnh sch x hi cp bch lc ny l: lm cho dn c n, dn c mc, dn c ch , dn c hc hnh. Tip theo, lm cho ngi ngho th n, ngi n th kh gi, ngi kh gi th giu thm. - Bin php c th l: Chnh ph hng dn cc tng lp nhn dn ch ng, t t gii quyt cc vn ca chnh mnh.

176

Giai on 1955-1975 - Cc vn x hi c gii quyt trong m hnh ch ngha x hi kiu c, trong hon cnh chin tranh; - THc hin ch phn phi bnh qun; - Nh nc v tp th p ng cc nhu cu thit yu ca x hi bng ch bao cp trn lan, da vo vin tr. Giai on 1975-1985 - Cc vn x hi c gii quyt theo c ch k hoch ha tp trung, quan liu, bao cp; - t nc lm vo hon cnh khng hong kinh t-x hi nghim trng; - Ngun vin tr gim, b c lp, b bao vy v cm vn.

177

b. nh gi vic thc hin ng li Thnh tu - bo m n nh x hi (30 nm chin tranh v bao cp); - t nhiu thnh tu ng t ho trn mt s lnh vc:vn ha, gio dc, y t, li sng, o c v k cng x hi, Min Bc hon thnh ngha v hu phng ln. - Nhng thnh tu ni trn th hin bn cht tt p ca ch mi v s lnh o ng n ca ng v vic gii quyt cc vn x hi trong hon cnh chin tranh ko di v kinh t chm pht trin. Hn ch v nguyn nhn - Hnh thnh tm l th ng, li vo nh nc v tp th; km hm tnh tch cc lm tt, lm gii ca con ngi. - X hi n nh nhng km nng ng, tr tr, chm pht trin.
178

- Nguyn nhn c bn ca hn ch ni trn l: + Chin tranh ko di; + Duy tr qu lu c ch qun l k hoch ha tp trung, quan liu, bao cp (sau chin tranh). 2. Trong thi k i mi (1986-2011) Qu trnh i mi nhn thc v gii quyt cc vn x hi din ra trong sut qu trnh t i hi VI n i hi XI (tr.215-216), c th khi qut hai vn ln sau:

179

a. V quan im gii quyt cc vn x hi 1/ Kt hp cc mc tiu kinh t vi mc tiu x hi. ( tt c cc cp, cc ngnh, cc a phng, tng n v kinh t c s). 2/ Xy dng v hon thin th ch gn tng trng kinh t vi tin b, cng bng x hi trong tng bc v tng chnh sch. 3/ Chnh sch x hi c thc hin trn c s pht trin kinh t, gn quyn v ngha v, cng hin v hng th. 4/ Coi trng ch tiu GDP gn vi ch tiu pht trin con ngi (HDI), pht trin bn vng, khng chy theo tng trng v s lng.
180

b. V ch trng gii quyt cc vn x hi 1/ Khuyn khch mi ngi dn lm giu theo php lut, thc hin c hiu qu mc tiu xa i gim ngho. 2/ Bo m cung ng dch v cng thit yu, bnh ng cho mi ngi dn, to vic lm v thu nhp, chm sc sc khe cng ng. 3/ Pht trin h thng y t cng bng v hiu qu. 4/ Xy dng chin lc quc gia v nng cao sc khe v ci thin ging ni. 5/ Thc hin tt chnh sch dn s v k hoch ha gia nh. 6/ Ch trng cc chnh sch u i x hi. 7/ i mi c ch qun l v phng thc cung ng cc dch v cng cng. c. nh gi thc hin ng li
181

Sau 20 nm i mi chnh sch x hi, nhn thc v vn pht trin x hi ca ng v nhn dn ta c nhng thay i tch cc c ngha bc ngot: (tr.220 GT) - T tm l th ng, li vo Nh nc v tp th chuyn sang nng ng, tch cc, ch ng. - T tuyt i ha li ch nh nc v tp th mt cch chung chung, tru tng, phn phi theo lao ng trn danh ngha (thc t l bnh qun co bng), chuyn sang phn phi ch yu theo kt qu lao ng v hiu qu kinh t, theo ng gp cc ngun lc vo sn xut, theo phc li x hi. Cng bng x hi c th hin ngy mt r hn. - T ch cha t ng tm quan trng ca chnh sch x hi, chuyn sang thng nht chnh sch kinh t vi chnh sch x hi.
182

- T ch Nh nc bao cp ton b vic gii quyt vic lm, chuyn sang to c ch cc thnh phn kinh t v ngi lao ng u tham gia to vic lm. - T ch khng chp nhn c s phn ha giu ngho, chuyn sang khuyn khch mi ngi lm giu hp php, i i vi tch cc xa i, gim ngho, coi mt b phn giu trc l cn thit cho s pht trin. - T ch mun nhanh chng xy dng mt c cu x hi thun nht, i n quan nim cn xy dng mt cng ng x hi a dng, trong cc tng lp dn c u c ngha v, quyn li chnh ng, on kt cng pht trin. Mt x hi m ang dn dn hnh thnh vi nhng con ngi c cch ngh, cch lm v cch sng mi tch cc v tn b hn.
183

Han ch v nguyn nhn: (tr. 221-222) - Gio dc v o to cn nhiu hn ch v yu km ko di, gy bc xc trong x hi (lnh o, qun l, gio dc ton din, dy ngi, dy nh). - p lc gia tng dn s cn ln, cht lng dn s cn thp, vn vic lm cn nan gii, . Nguyn nhn: - Cn tch ri mc tiu kinh t v mc tiu x hi; - Qun l x hi cn nhiu bt cp ----------------------------

184

CHNG VIII NG LI I NGOI 1945 - 1946 Mc tiu cng tc i ngoi: nc nh c lp hon ton v vnh vin. Nguyn tc i ngoi: ly Hin chng i Ty Dng lm nn tng. (vn kin do tng thng M v th tng Anh k ngy 14-8-1941 nu cc nguyn tc hp tc quc t nhm duy tr ha bnh v an ninh th gii) Phng chm i ngoi: c lp, t ch, t lc, t cng. 1946 1975 Xy dng mt trn nhn dn th gii ng h Vit Nam khng chin chng Php, chng M.
185

1. Hon cnh lch s a. tnh hnh th gii - Cch mng KH-CN, lc lng sn xu th gii - M, Ty u, Nht Bn - H thng XHCN v phong tro cch mng - ng Nam : khi SEATO, Hip c Bali 21976 b. Tnh hnh trong nc - Thun li: t nc thng nht, kh th chin thng, thnh tu xy dng ch ngha x hi. - Kh khn: Hu qu chin tranh, th on chng ph ca k th, t tng ch quan, nng vi.

186

2. Ni dung ng li i ngoi ca ng - Quan h hp tc ton din vi Lin X l hn tng trong chnh sch i ngoi. - Tng cng quan h hp tc, hu ngh, on kt chin u vi cc nc XHCN. - Cng c v tng cng on kt, hp tc vi Lo v Campuchia. - M rng quan h hu ngh vi cc nc khng lin kt, cc nc ang pht trin. - u tranh chng bao vy, cm vn ca cc th lc th ch. - Quan h vi cc nc ng Nam - Khi phc quan h bnh thng vi Trung Quc
187

3. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn a. Kt qu v ngha - Quan h i ngoi vi cc nc XHCN c tng cng: + Ngy 29-6-1978: ra nhp khi SEV; + Ngy 31-11-1978: k Hip c hu ngh v hp tc ton din vi Lin X; - 1975-1977, thit lp thm quan h ngoi giao vi 23 nc; - 15-9-1976, tip nhn gh thnh vin IMF; - 21-9-1976, tip nhn gh thnh vin WB; - 23-9-1976, ra nhp ADB - 20-9-1977, tip nhn gh thnh vin Lin hp quc - Cui nm 1976, quan h ngoi giao chnh thc vi tt c cc nc ASEAN
188

Nhng kt qu cng tc i ngoi nh trn c ngha to ln v nhiu mt i vi cch mng Vit Nam. b. Hn ch v nguyn nhn Quan h quc t ca Vit Nam gp kh khn v tr ngi ln, b bao vy c lp t cui 1970. Nguyn nhn: - Cha tranh th c xu th ha hon v chy ua kinh t khi phc v pht trin kinh t sau chin tranh; - T tng ch quan, duy ch, li suy ngh gin n, nng vi chy theo nguyn vng ch quan
189

II. NG LI I NGOI, HI NHP KINH T QUC T THI K I MI 1. Hon cnh lch s v qu trnh hnh thnh ng li a. Hon cnh lch s Tnh hnh th gii t gia thp nin 80 ca th k XX: - Cuc cch mng KH-CN tip tc pht trin mnh; - Cc nc XHCN lm vo khng hong, trt t th gii hai cc tan r, hnh thnh trt t th gii mi; - Xu th ha bnh v hp tc pht trin; - Cc quc gia v cc lc lng chnh tr iu chnh chin lc i ni, i ngoi; - i mi t duy v quan nim sc mnh, 190 tiu ch kinh t ni ln hng u;

 Xu th ton cu ha v tc ng ca n
- Xu th ton cu ha kinh t l hin thc khch quan; - Tc ng tch cc ca ton cu ha - Tc ng tiu cc ca ton cu ha - Mun trnh nguy c tt hu, km pht trin phi tch cc ch ng hi nhp nhng i hi cao v bn lnh. Tnh hnh khu vc chu - Thi Bnh Dng - Tuy cn bt n nhng vn c nh gi l khu vc n nh; - C tim lc ln v Nng ng v kinh t, xu th ha bnh v hp tc pht trin. Yu cu v nhim v ca cch mng Vit Nam 191

- Phi gii ta tnh trng i u, th ich, ph th b bao vy, cm vn, bnh thng ha, m rng quan h tp trung xy dng kinh t. - Do hu qu chin tranh v sai lm ch quan, kinh t nc ta nguy c tt hu cao, rt cn m rng quan h hp tc tranh th ngun lc t bn ngoi. b. Cc giai on hnh thnh, pht trin ng li Giai on 1986-1996 Xc lp ng li i ngoi c lp t ch, rng m, a dng ha, a phng ha quan h quc t. - Lut u t nc ngoi c ban hnh 121987 - Ngh quyt s 13 ca B Chnh tr (5-1988) v nhim v v chnh sch i ngoi trong tnh hnh mi 192

Mc tiu chin lc v li ch cao nht ca ng v nhn dn ta l phi cng c v gi vng ha bnh tp trung xy dng v pht trin kinh t. - nm 1989: quyt nh xa b tnh trng c quyn ngoi thng ca Nh nc. i hi VII (6-1991) - Hp tc bnh ng v cng c li vi tt c cc nc, khng phn bit ch chinh t- x hi khc nhau trn c s cc nguyn tc cng tn ti ha bnh. Vit nam mun lm bn vi tt c cc nc trong cng ng th gii, phn u v ha bnh, c lp v pht trin. - Cc hi ngh TW kha VII tip tc c th ha quan im ca i h.
193

- Ch trng: trin khai mnh m v ng b ng li i ngoi c lp t ch, a dng ha, a phng ha quan h i ngoi, gi vng nguyn tc c lp, thng nht v ch ngha x hi. i hi VIII (6-1996) - Ch trng: xy dng nn kinh t m, y nhanh qu trnh hi nhp kinh t khu vc v th gii - M rng quan h vi cc ng cm quyn v cc ng khc; M rng quan h i ngoi nhn dn, quan h vi cc t chc phi chnh ph; ln u tin quyt nh ch trng th nghim vic u t ra nc ngoi. - Khn trng v vng chc m phn Hip nh thng mi Vit-M, ra nhp din n kinh t chu thi Bnh Dng (APEC), t chc thng mi th gii (WTO)
194

i hi IX (4-2001) - Ln u tin ng ta nu r quan im v xy dng nn kinh t c lp t ch, trc ht l c lp t ch v ng li chnh sch, ng thi c tim lc kinh t mnh. - c lp t ch phi i i vi ch ng hi nhp kinh t quc t. - Kt hp ni lc vi ngoi lc thnh ngun lc tng hp pht trin kinh t - Khng nh mt cch t tin: Vit Nam mun l bn, l i tc tin cy ca cc nc trong cng ng quc t
195

i hi X (4-2006) Ch trng ch ng v tch cc hi nhp kinh t quc t, b sung, hon thin chnh thc hnh thnh ng li i ngoi c lp t ch, ha bnh, hp tc v pht trin; chnh sch i ngoi rng m, a phng ha, a dng ha cc quan h quc t. 2. Ni dung ng li i ngoi, hi nhp kinh t quc t a. Mc tiu, nhim v v t tng ch o V c hi v thch thc - v c hi - V thch thc V mc tiu, nhim v i ngoi (tr.242)

196

 V t tng ch o Phi qun trit y , su sc cc quan im (tr.243,244) b. Mt s ch trng, chnh sch ln (hi ngh TW 4 kha X) 1/ a cc quan h quc t c thit lp i vo chiu su, n nh, bn vng; 2/ Ch ng v tch cc hi nhp theo l trnh ph hp; 3/ B sung v hon thin h thng php lut v th ch kinh t ph hp vi cc nguyn tc quy nh ca WTO; 4/ y mnh ci cch hnh chnh, nng cao hiu qu, hiu lc ca b my Nh nc;

197

5/ Nng cao nng lc cnh tranh quc gia, doanh nghip v sn phm trong hi nhp kinh t quc t; 6/ Gii quyt cc vn vn ha, x hi v mi trng trong qu trnh hi nhp; 7/ Gi vng v tng cn an ninh trong qa trnh hi nhp 8/ Phi hp cht ch gia i ngoi ca ng, Ngoi giao Nh nc, vi i ngoi nhn dn; chnh tr i ngoi vi kinh t i ngoi 9/ i mi v tng cng s lnh o ca ng, s qun l ca Nh nc i vi cc hot ng i ngoi. 3. Thnh tu, ngha, hn ch v nguyn nhn a. Thnh tu v ngha (tr.247-250) b. Hn ch v nguyn nhn (tr.251) ---------------------------198