Malzeme Ders2 Atom Yapisi

MALZEME BLGS
ATOM YAPISI
Yrd. Do. Dr. Hayri N
Pamukkale niversitesi
2007 - BAHAR
GR
Herhangi bir yapnn projelendirmesi ve inaat aamasnda, inaat mhendisinin grevi ve amac, aada belirtilen koulu bir arada gerekletirmektir: a) Yap istenilen ilevi yapabilmelidir, b) Yap deiik d etkilere sresiz dayankl olmaldr, c) Yap gzel ve ekonomik olmaldr. Bu koullarn yerine getirilmesinde malzeme zellikleri nemli yer tutar. Malzemenin zelliklerini bilmeden yukardaki koullarn salanabilmesi olanakszdr.
2
PA naat Mhendislii Blm
Malzeme Bilgisi Dersi
GR
Malzemelerden beklenilen en nemli zellikler: -Gerilmelere kar gstermi olduu dayanm, -Andrc etkilere kar gstermi olduu Dayanm, -Yksek scaklk dayanm, -Hafiflik, -Elektrik ve s iletkenlii, -retilebilme ve ekillendirilebilme zellii, vs.
3
MALZEME ETLER
KULLANI YER VE AMACINA GRE GRUPLANDIRMA
1.
Tayc malzemeler
Bu gruba giren yap malzemeleri, yapy ayakta tutan, ykleri karlayan, yapnn iskeletini oluturan beton, elik, betonarme, ahap gibi mekanik zellikleri yksek olan malzemelerdir.
MALZEME ETLER
2.
Detay malzemeleri
Bu malzemeler yaplarda belirli ilevleri olan ve dekoratif amalarla kullanlan cilal ta, boya gibi malzemelerdir.
MALZEME ETLER
3.
Koruyucu malzemeler
Yapy olumsuz d etkilerden koruyan, cam pamuu, perlit, bitml malzemeler gibi s, ses ve su izolasyon malzemeleri bu gruba girerler.
Baz malzemeler ise ok amal olarak kullanld iin, bu gruplama kesinlik tamaz. rnein, boya malzemesi hem detay hem de izolasyon amaldr. 6
MALZEME ETLER
EKL DEMNE GRE GRUPLANDIRMA
1.
Elastik Malzemeler
Yk etkisi altnda ekil deitirip, yk kalknca yeniden ilk ekline dnen malzemelere elastik malzemeler denir. Elastik davran en iyi simgeleyen eleman yaydr. Lastik ve kauuk elastik malzemelere rnek olarak verilebilir.
MALZEME ETLER
1.
Elastik Malzemeler
MALZEME ETLER
1.
Elastik Malzemeler
MALZEME ETLER
2.
Plastik Malzemeler
Yk etkisi altnda ekil deitirip, yk kalknca yeniden ilk ekline dnmeyen, kalc ekil deiimi brakan malzemelere plastik malzemeler denir. Bu davrana en iyi rnek kildir.
10
MALZEME ETLER
3.
Elasto-plastik malzemeler Malzemeler

Bu tip malzemeler ykn mertebesine bal olarak hem elastik, hem de plastik davran gsterirler. elik gibi bir ok yap malzemesi bu tip davran gsterirler.
11
MALZEME ETLER
BNYE BAKIMINDAN GRUPLANDIRILMA
1.
Fiziksel Yap
Fiziksel zellikleri asndan malzemeler homojen, heterojen, izotrop ve anizotrop malzemeler eklinde gruplandrlabilir.
Element
Bileik
Homojen karm
Heterojen karm
12
MALZEME ETLER
BNYE BAKIMINDAN GRUPLANDIRILMA
1.
Fiziksel Yap
Fiziksel zellikleri asndan malzemeler homojen, heterojen, izotrop ve anizotrop malzemeler eklinde gruplandrlabilir.
2.
Kimyasal Yap
Kimyasal adan ise malzemeler metalik (kristal), amorf, bileik, kolloidal ve seramik yap eklinde snflandrlabilir.
13
MALZEME ETLER
YAPI MALZEMELERNN DEK ZELLKLER VE DENEYLER
Yap malzemelerinin deiik zellikleri vardr. Bunlar genel olarak; mekanik, fiziksel, kimyasal, fiziko-kimyasal, termal, elektriksel, akustik ve optik eklinde gruplamak olanakldr. Malzemelerin baz zellikleri dier zellikleri ile ilikilidir. rnein, fiziksel zellikler, mekanik zellikleri dorudan etkiler. Baz zellikler malzemenin yapdaki fonksiyonuna gre n plana kar. rnein, tayc malzemeler iin mekanik zellikler bilinmesi zorunlu deerlerdir.
14
MALZEME ETLER
YAPI MALZEMELERNN DEK ZELLKLER VE DENEYLER
Malzemelerin zellikleri farkl deney yntemleri ile belirlenir.
1.
Kalite kontrol deneyleri:

Belirli malzemelerin standart veya artnamelerde belirtilen zellikleri salayp salamad kontrol edilir. Bu deneyler laboratuvar veya retim yerinde yaplabilir.
2.
Kyaslama deneyleri:
Belirli ortamlarda kullanlacak farkl malzemeleri ayn koullarda kyaslamal olarak denemek suretiyle uygun malzeme seimi amacyla yaplr.
3.
Aratrma-gelitirme deneyleri:
Bu tip deneyler daha sofistike olup, yeni malzemelerin gelitirilmesine veya bilinen malzemelerin baz zelliklerinin dzeltilmesine yneliktir. 15
MALZEME ETLER
Malzeme eitleri; - metaller ve alamlar, - polimerler, - seramikler, - kompozitler, - yar iletkenler ve - biyomalzemeler olarak snflandrlabilir.
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi
16
MALZEME ETLER
Metaller ve alamlar; elik, alminyum, magnezyum, inko, dkme demir, titanyum, bakr gibi malzemelerdir. Metallerin karakteristik zellikleri, Element olarak veya bunlarn alamlarnn kristalik yapya sahip olmalar, sy ve elektrii iyi iletmeleri, dier malzemelere gre izafi olarak daha salam ve daha tok olmalar, snek ve plastik ekillenebilir olmalar ve darbelere dayankl olmalar eklinde saylabilir.
17
MALZEME ETLER
Polimerler;
Kauuk, plastik ve yaptrclar iine alan malzeme grubudur. Bu malzemeler polimerizasyon yntemiyle organik molekllerden meydana getirilir. Polimerler merlerin eklenmesiyle meydana getirilir. Mesela, etilen (C2H4) bir monomer dir. Polietilen ise merlerin (-C2H4-) oluturduu (-C2H4-)n zinciridir. n burada 100 ile 1000 arasnda deien bir saydr.
18
MALZEME ETLER
Polimerler;
Pek ok polimerin temel elementi hidrojen ve karbondur. Dier elementler ise akriliklerde olduu gibi oksijen, naylonda olduu gibi azot, fluoroplastiklerde olduu gibi flor ve silisyumdur. Polimerlerin elektrik ve s iletkenlikleri azdr ve yksek scaklklarda bulunmalar uygun deildir. Uzun molekl zincirine sahip termoplastlar snektir ve bunlara ekil verilebilir. Termoset polimerlerin ise dayankllklar daha iyi olmakla beraber krlgandrlar. Polimerler elektronik cihazlarda yaygn olarak kullanlmaktadrlar. Plastikler metallere gre hafif ve ucuz
olmalarndan dolay tasarmclar iin cazip malzemelerdir.

19
MALZEME ETLER
Seramikler;
Tula, cam, yksek scakla dayankl refrakterler ve andrc (zmpara talar) gibi malzemelerdir. Alminyum metaldir, fakat oksijenle yapm olduu Al2O3 bileii bir seramiktir. Al2O3 in alminyuma gre yksek scaklk gibi deiik evre artlarnda stabil bir kimyasal yapya ve yksek bir ergime scaklna (2020C) sahip olmas gibi iki stnl vardr (alminyumun ergime scakl 660C dir). Al2O3 bu zelliklerinden dolay yksek scakla dayankl refrakter malzeme olarak kullanlr.
20
MALZEME ETLER
Seramikler;
Silisyumnitrr (Si3N4) yeni retilen seramiklerdendir ve otomobil motorlarnn yksek scaklk blgelerinde kullanlmaya adaydr. Seramikler, metaller gibi kristalik yapya sahip olabilirler; fakat kristalik yapya sahip olmayan pek ok seramik de vardr. Kristalik yapya sahip olmayan seramiklere genellikle cam denilmektedir. Mesela, pencere cam %72 SiO2 ve geri kalan Na2O ve CaO dir.
21
MALZEME ETLER
Seramikler;
Seramiklerin elektrik ve s iletkenlikleri azdr; bundan dolay elektrik izolatrleri seramiklerden yaplr. Seramikler dayanm yksek, sert ve krlgan malzemedirler, yksek scaklk ve korozyonlu ortamlara dayankllklar mkemmeldir. Yeni gelimeler sayesinde, seramikler jet motoru kanatlar gibi yksek scaklkta alan paralarn imalinde kullanlabilmektedirler.
22
MALZEME ETLER
Kompozit malzemeler;
iki veya daha fazla malzemeden meydana gelmilerdir. Beton, imento ile kumun karm ile meydana gelen kompozit bir malzemedir. Polyester ile camyn beraber kullanlarak kompozit bir malzeme yaplabilir. Kompozit malzemeler, hafif, dayankl, snek ve yksek scakla dayankllk gibi zelliklere sahip olarak retilebilirler. Karbon fiber takviyeli polimerler gibi kompozit malzemeler uzay aralar ve uak sanayinde yaygn olarak kullanlmaktadrlar. Aa, tabiatta bulunan kompozit malzemelere iyi bir rnektir.
23
MALZEME ETLER
Yar iletkenler;
Miktar olarak az kullanlan malzemeler olmakla beraber elektronik teknolojisinde kullanlmalarndan dolay byk bir neme sahiptirler. Yar iletkenler ne iyi bir iletken, ne de iyi bir yaltkandrlar. Si, Ge ve Sn yar iletken elementler olarak bilinir ve periyodik izelgede metaller ile ametallerin gei snrndaki elementlerdir. Si ve Ge element olarak geni bir ekilde kullanlan yar iletkenlerdir. Bileik olarak yar iletkenler; laser malzemesi olarak kullanlan GaAs, gne pillerinde kullanlan GdS, renkli televizyon ekranlarnda kullanlan ZnO saylabilir.
24
MALZEME ETLER
Biyomalzemeler;
hasar grm vcut paralarnn yerine kullanlan malzemelerdir. Bu malzemeler zehirli olmamal ve vcut ile uyum salamaldrlar. Daha nce saylan malzemelerin uygun zellikte olanlar biyomalzeme olabilirler. Paslanmaz elik ve titanyum alamlar protezler iin kullanlan nemli biyomalzemelerdir.
25
eitli Malzemelerin Kullanldklar Yerler ve zellikleri

Kullanm yerine rnek zellikleri
Metaller Bakr Gri dkme demir Alaml elik Seramikler SiO2-Na2O-CaO Al2O3,MgO, SiO2 Polimerler Polietilen Epoxy Fenoller Yar iletkenler Si GaAs Kompozitler Grafit-epoxy Tungsten karbr-kobalt Titanyum kapl elik Uak paralar Kesici takm Reaktr kab Yksek dayanm/hafiflik oran Yksek sertlik ve yeterli oka dayankllk Titanyumun yksek korozyona dayankll ile yksek mukavemet ve dk maliyet Transistr ve entegre devreler Fiber-optik sistemler Benzersiz elektriksel davran Elektrik sinyalini a evirme Gda paketi Entegre devreleri kapslleme Aa levhalarn yaptrc Kolayca ekillenebilme ve hava geirmez ince levha yi elektrik yaltkanl ve neme dayankllk Salamlk ve neme dayankllk Pencere cam Ergimi metal tamak iin refrakter yi k geirgenlii, dk s iletkenlii yi s yaltm, yksek ergime scakl, ergimi metalin etkilerine dayankllk Elektrik iletim teli Otomobil motor blou Cvata anahtar Yksek elektrik ekillendirilebilme iletkenlii ve iyi plastik
yi dklebilirlik, iyi ilenebilirlik ve iyi titreim absorbe etme Isl ilemelerle daha iyi dayanm
KATI CSMLERN YAPISI
ELEMENTLER VE ATOM YAPISI

Atom elektronlar, protonlar ve ntronlardan oluur.
Yk Elektron - 1,602210-9 C Proton + 1,602210-9 C Ntron Yksz Arlk 9,1110-31 kg 1,67310-27 kg 1,67510-27 kg
28

Atom numaras:
atomdaki protonlarn toplam says
Ktle numaras:
atomdaki proton ve ntronlarn toplam says Denge durumundaki bir atomda elektronlarn (-) says protonlarn (+) saysna eittir. Bir atom gramda; rnein 55,85 gram demirde 6,021023 (Avagadro says ) kadar atom vardr.
29

Atom numarasna bal olarak atom ekirdeinin yarap 10-12 -10-11 mm aralnda, atom yarap ise yaklak 10-7 mm civarndadr.
Hidrojenin atom yarap 0,4610-7 mm, toryumun atom yarap 1,810-7 mm dir
30

Elementler,
Kabaca; metaller, ametaller ve yar metaller olmak zere e ayrlabilir.
31

ZOTOP ZOTOP
Ayn atomun protonlar sabit kalmakla beraber ntronlar deiik olabilir ki bunlara izotop denilir. rnein; 26 Atom numarasna sahip demirin izotoplar: 54Fe (26 p, 28 n) 55Fe (26 p, 29 n) 56Fe (26 p, 30 n) 57Fe (26 p, 31 n) 58Fe (26 p, 32 n)
32

ZOTOP HDROJENN ZOTOPLARI
Hidrojen Protium 1p+0n
Ar Hidrojen Deuterium 1p+1n
Radyoaktif Hidrojen Tritium 1p+2n

33

ZOTOP
Elementlerin kimyasal zelliklerini o elementin elektron ve proton says belirler. Bir elementin tm izotoplarnda kimyasal zellikleri ayndr. zotoplarda yalnzca fark ntron saysdr. zotoplarda baz fiziksel zellikler birbirinden farkl olabilir. rnein baz izotoplar radyoaktif olmalarna karn dierleri deildir.
34

ZOBAR
Atom numaralar birbirlerine yakn elementlerin baz izotoplarn ktle saylar birbirlerine eit olabilir.
Proton adedi farkl, ktle saylar ayn atomlara izobar denir.
35

ATOM MODELLER
Lewis-Langmuir
Balangta kp eklinde ve elektronlarn hareket etmedii tahmin edilen model
Bohr
ekirdek etrafnda gne sistemine benzer belirli yrngelerde dnen elektronlar
dalga mekanii
son olarak elektronlarn dalga hareketi yapt ve belirli bir blgede bulunmas ihtimali olduu yrngeler
36
ATOMLAR ARASI BALAR
ATOMLAR ARASI BALAR

9 Atomlarn son yrngelerinde en ok sekiz elektron bulunabilir (tek yrngeli atomlarda iki elektron).
9 Tm atomlar son yrngelerindeki elektronlar 8 yaparak soy gazlar gibi kararl hale geme eilimindedirler.
38
ATOMLAR ARASI BALAR

yonlama Enerjisi:
9 Katyon oluumunda elektronu uzaklatrma iin gerekli enerji
Elektron uzaklatrma
+ ykl katyon
Na0 11 p+ 11 e-
Na+ 11 p+ 10 e39
ATOMLAR ARASI BALAR

Elektron lgisi:
9 Anyon oluumunda elektron ekleme iin gerekli enerji
Elektron alr
(-) ykl anyon
Cl0 17 p+ 17 e-
Cl- 17 p+ 18 e-
40
ATOMLAR ARASI BALAR

yonlama Enerjisi:
9 Katyon oluumunda elektronu uzaklatrma iin gerekli enerji
Elektron lgisi:
9 Anyon oluumunda elektron ekleme iin gerekli enerji
STENEN
Elektron alma ve verme zelliini belirleyecek basit bir ifade
Elektronegatiflik:
9 Atomun kimyasal bir bada elektronu kendisine ekme eilimi
41
ATOMLAR ARASI BALAR

BA ETLER
1. yonik Ba 2. Kovalent Ba 3. Metalik Ba 4. Van Der Waals Ba
42
ATOMLAR ARASI BALAR

9 Atomlarn son yrngelerinde en ok sekiz elektron bulunabilir (tek yrngeli atomlarda iki elektron).
9 yonik ba metaller ile ametaller arasnda oluur.

43
ATOMLAR ARASI BALAR

YONK BA
9 Son yrngedeki eksiklikler elektron alverii ile sekize tamamlanr.
Elektron kaybeder
Na+
Na (0) yksz
Elektron alr
Cl-
Na+ (+) Katyon
+
Cl (0) yksz
44
Cl- (-) Anyon
ATOMLAR ARASI BALAR

YONK BA
9 yonik ba metaller ile ametaller arasnda oluur.
45
ATOMLAR ARASI BALAR

KOVALENT BA
9 Elektronlar ekirdek etrafnda dndkleri gibi kendi eksenleri etrafnda da dnerler. 9 Bu dnme hareketi neticesinde elektromagnetik kuvvetler oluur.
46
ATOMLAR ARASI BALAR

KOVALENT BA
9 Ametaller ile Ametaller arasnda olur. 9 Valans elektronlarnn ortak kullanm sz konusudur. 9 Paylalan elektron ile pozitif ekirdek arasnda ekim kuvveti oluur.
47
ATOMLAR ARASI BALAR

KOVALENT BA
9 Bu ba genellikle gazlarda meydana gelir (H2, NH3, O2, CH4 ).
48
ATOMLAR ARASI BALAR

KOVALENT BA
Buzda her su molekl dier 4 molekl tarafndan sarlarak tetrahedron eklinde balanmtr. boyutta da hidrojen balar mevcuttur. Buz 0oCde eriyince hidrojen balarnn kabaca %15i krlr. Sonu olarak tetrahedral yap bozulur, her su molekl komu 4 moleklden daha fazla molekle balanr. Bylece younluk 0.917den 1e kar.
49
ATOMLAR ARASI BALAR

KOVALENT BA
9 Katlardaki en gzel rnei ise kbik yapdaki elmastr.
Silisyum, Germanyum, Karbon gibi elementler drt kovalent ba ile tetrahedron ba olutururlar. Bu tetrahedron gruplar birleerek elmas kbik yap meydana getirirler. 50
ATOMLAR ARASI BALAR

KOVALENT BA
9 Katlardaki en gzel rnei ise kbik yapdaki elmastr.
Silisyum, Germanyum, Karbon gibi elementler drt kovalent ba ile tetrahedron ba olutururlar. Bu tetrahedron gruplar birleerek elmas kbik yap meydana getirirler. 51
ATOMLAR ARASI BALAR

METALK BA
Metaller son yrngelerindeki valans elektronlarn serbest brakarak iyon haline gelirler. Serbest kalan elektronlarn metal ekirdei ile balar ok zayftr ve hibir atoma bal kalmadan metal ekirdekleri etrafnda serbeste dolarlar. 52
ATOMLAR ARASI BALAR

METALK BA
Metal atomlar biri birine yaklatnda son yrngelerindeki enerji bantlar biri birinin iine girer ve serbest elektronlar bu bantlarda hareket edebilirler.
53
ATOMLAR ARASI BALAR

METALK BA
Metallerin valans elektronlarn serbest brakmalar zellii, iyi elektrik iletimi salamalarna sebep olur. Bu bantlar iinde hareket eden negatif ykl elektronlar ile pozitif ykl ekirdek arasndaki ekim metalik ba oluturur
54
ATOMLAR ARASI BALAR

METALK BA
Metal atomlar arasndaki ba belirli atomlar ve elektronlara bal olmad iin, atomlarn biri birine gre hareket etmesi ile bu ba kopmaz. Bu zellik metallerin ekillendirilebilmelerini salar.
55
ATOMLAR ARASI BALAR

VAN DER WAALS BALARI
Bu balar, elektron al veriini tamamlam molekller veya son yrngesindeki elektron says sekiz olan inert gaz atomlar arasnda oluan zayf balardr ve ekilde olabilir: 1. Molekl Kutuplamas 2. Ani Kutuplama 3. Hidrojen Kprs
56
ATOMLAR ARASI BALAR

9 MOLEKL KUTUPLAMASI
Kovalent ba ile kurulmu bir moleklnde paylalan elektronlarn ou florr atomu etrafnda olacandan, molekl vardr. Molekln hidrojen taraf pozitif florr taraf negatif olur ve bu iki yk fark molekller aras ekim kuvvetini oluturur.
+
H Florr H Dipol
oluumu
iinde bir elektrik yk dengesizlii
moleklde, mesela hidrojen florr
H Florr
57
ATOMLAR ARASI BALAR

9 AN KUTUPLAMA
Btn simetrik molekller ve inert gaz atomlarnda, elektronlarn hareketi sonucu ani kutuplamalar, bunun neticesinde de ekim kuvveti meydana gelir.
9 HDROJEN KPRS
Molekl kutuplamasnn zel bir halidir. Su moleklnde hidrojenin ekirdei ile oksijenin elektronu arasnda bir ekim kuvveti oluur. Suyun yksek kaynama scakl ve yksek buharlama ssna sahip olmasnn sebebi de budur.
58
ATOMLAR ARASI MESAFE
itme
+ +
ekme
itme
itme
itme
59
ATOMLAR ARASI MESAFE

Metal atomlar arasnda oluan itme ve ekme kuvvetlerinin kuvvetin dengelendii durumdaki atomlar arasndaki uzakla atomlar aras mesafe denilir. Bu konumda i enerji en azdr; yani atomlar en kararl durumdadrlar.
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi r a R a=R+r Kuvvet
ekme Net kuvvet

Atomlar aras mesafe
tme
60
ATOMSAL YAPI TRLER

1. Kristal (Metalik) Yap
Atomlar 3 boyutta belirli bir dzendedir. Tm malzeme boyunca srekliliini korur.
61
ATOMSAL YAPI TRLER

1. 2. Kristal (Metalik) Yap Amorf Yap
Atomlarn diziliinde bir dzensizlik vardr.
62
ATOMSAL YAPI TRLER

1. Kristal (Metalik) Yap 2. Amorf Yap 3. Bileik Yap
ok kk kristal paralarnn geliigzel bir yn vardr.
63
ATOMSAL YAPI TRLER

1. Kristal (Metalik) Yap 2. Amorf Yap 3. Bileik Yap 4. Kolloidal Yap
ok kk elemanlar halinde baz cisimler, birbirlerinden ayr olarak, ayr faz veya ayn faz halinde bulunan baka bir cisim iinde dalmtr. rnein, dumann iinde olduka kk apl yanmam kmr zerreciklerinin bulunmas veya bir svnn dier bir sv iinde yaylmas bu tip yaplardr. Yol malzemelerinden bitml emlsiyonlar bu yapdadr.
64
ATOMSAL YAPI TRLER

1. 2. 3. 4. 5. Kristal (Metalik) Yap Amorf Yap Bileik Yap Kolloidal Yap Seramik Yap
Bir metal veya iki metal ile bir ametal atomun belirli steokimetrik oranlarda birlemesiyle oluurlar. Seramiklerde metal olmayan atom ounlukla oksijendir. Seramiklerde metaller katyon, ametaller ise anyon oluumuna neden olurlar. Bylece seramiklerde iyonsal balar olduka yaygndr. Ancak seramiklerde kovalan balara, kristal yapya, hatta amorf yapya da rastlanr.
65
ATOMSAL YAPI TRLER

1. 2. 3. 4. Kristal (Metalik) Yap
Atomlar 3 boyutta belirli bir dzendedir. Tm malzeme boyunca srekliliini korur.
Amorf Yap
Atomlarn diziliinde bir dzensizlik vardr.
Bileik Yap
ok kk kristal paralarnn geliigzel bir yn vardr.
Kolloidal Yap
ok kk elemanlar halinde baz cisimler, birbirlerinden ayr olarak, ayr faz veya ayn faz halinde bulunan baka bir cisim iinde dalmtr.
5.
Seramik Yap
Bir metal veya iki metal ile bir ametal atomun belirli steokimetrik oranlarda birlemesiyle oluurlar.
66
ATOMSAL YAPI TRLER
Kristal (Metalik) Yap
Amorf Yap
67
ATOMSAL YAPI TRLER

KRSTAL (METALK) YAPI
Metal atomlar boyutlu olarak dzenli bir dizili meydana getirirler ki buna uzay kafesi denilir. boyutlu olarak tekrarlanan en kk yapya birim hcre (kafes) denilir.
68
ATOMSAL YAPI TRLER

Kristal sistemi kbik uzunluklar a=b=c Alar = = = 90
69
ATOMSAL YAPI TRLER

Kristal sistemi hekzagonal uzunluklar a=b=c Alar = = 90, = 120
70
ATOMSAL YAPI TRLER

Kristal sistemi tetragonal uzunluklar a=bc Alar = = = 90
71
ATOMSAL YAPI TRLER

Kristal sistemi rombohedral uzunluklar a=b=c Alar = = 90
72
ATOMSAL YAPI TRLER

Kristal sistemi ortorombik uzunluklar abc Alar = = = 90
73
ATOMSAL YAPI TRLER

Kristal sistemi monoklinik uzunluklar abc Alar = = 90, 90
74
ATOMSAL YAPI TRLER

Kristal sistemi triklinik uzunluklar abc Alar 90
75
ATOMSAL YAPI TRLER

Yap Malzemesi olarak kullanlan metallerin kristal yaplar daha ok kbik ve hekzagonal sisteme uymaktadr.
Hacim Merkezli Kbik (hmk)
Yzey Merkezli Kbik (ymk)

Sk dizilmi hekzogonal (sdk)

76
ATOMSAL YAPI TRLER

Kpn tam merkezine bir atom ve kelere de birer atom yerlemitir. Kp hacminin iinde kalan atom hacmi:
1 8 +1= 2 8
atom hacmi
77
ATOMSAL YAPI TRLER

Atom yar ap ve kristal kafes kenar uzunluu arasnda;
a=
4 3
r bants vardr.
78
ATOMSAL YAPI TRLER

Yzey Merkezli Kbik (ymk):
Kpn her kesine birer atom ve her bir yzeye de birer atom yerlemitir. Kp iinde kalan atom hacmi:
1 1 8 +6 =4 8 2
atom hacmi
79
ATOMSAL YAPI TRLER

Atom yar ap ve kristal kafes kenar uzunluu arasnda;
a = 2 2 r
bants vardr.
80
ATOMSAL YAPI TRLER

Sk Dizilmi Hegzagonal (sdh):
Atomlar taban dzlemde altgenin kelerine ve bir tane de altgenin tam ortasna yerlemitir. ki taban dzlemi arasnda taban dzlemindeki atoma teet olacak ekilde tane atom yerlemitir.
81
ATOMSAL YAPI TRLER

Sk Dizilmi Hegzagonal (sdh):
Birim kafesteki atom hacmi:
1 1 12 + 2 + 3 = 6 atom hacmi 2 6
Kristal kenar uzunluklar ve atom yaraplar arasnda; a=2r ve c=3,266r bantlar vardr.
82
ATOMSAL YAPI TRLER
83
ATOMSAL YAPI TRLER

Tipik bir metal kristali 1018 birim hcresinin dzgn bir blok eklinde dzenlenmesinden oluabilir. Kusursuz bir kristal yapnn herhangi iki hcresinin karlkl yzleri her iki hcre iin de ortak olur.
84
ATOMSAL YAPI TRLER

Metalik malzemelerin ou kk kristal kmeciklerinden olutuundan polikristal adn alrlar. Bu kristal kmeciklerinin kristal yaps da kendi iinde dzenlidir. Kristal kmeciklerinin ayrmn, bunlarn birim hcrelerinin deiik ynlerde diziliinden anlayabiliriz.
85
ATOMSAL YAPI TRLER

Birleen kristal kmecikleri arasnda tane snr ad verilen atomik bir boluk vardr. Bu blgede belirli bir dzensizlik grlr. nce yapl bir metalik cismin kristal kmecikleri daha kk yapldr. Bu nedenle kaba tane yapl kristale kyasla daha ok tane snr bulunmaktadr.
86
ATOMSAL YAPI TRLER

ALLOTROPK DEM
Is ve basncn etkisiyle baz cisimlerin kristal yaplarnda deiimler olabilir. rnein, demirin 0 - 910C de hacim merkezli kbik kristal yaps var iken, 910C - 1400C arasnda kristal yaps yzey merkezli kbik olur. Bu tip kristal yap deiimine allotropik deiim denir.
87
ATOMSAL YAPI TRLER

ANZOTROP
Tekil kristal kmeciklerinin (monokristal) zellikleri kristal eksenlerine gre farkllklar gsterir. Monokristallerin ynlere gre farkl davran gstermesi nedeniyle; mekanik, fiziksel, kimyasal zellikleri, d etkilerin, uygulama dorultusuna bal olarak, farkl deerler alabilir. zelliklerin ynlere gre farkllk gstermesine anizotropi denir.
88

Malzeme Ders2 Atom Yapisi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Malzeme Ders2 Atom Yapisi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MALZEME BLGS

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

PA naat Mhendislii Blm

Yrd. Do. Dr. Hayri N

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

Elasto-plastik malzemeler Malzemeler

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

Malzeme Bilgisi Dersi

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

Malzemelerin zellikleri farkl deney yntemleri ile belirlenir.

Kalite kontrol deneyleri:

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

Yrd. Do. Dr. Hayri N

Yrd. Do. Dr. Hayri N

Yrd. Do. Dr. Hayri N

olmalarndan dolay tasarmclar iin cazip malzemelerdir.

Yrd. Do. Dr. Hayri N

Yrd. Do. Dr. Hayri N

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

Yrd. Do. Dr. Hayri N

Yrd. Do. Dr. Hayri N

Yrd. Do. Dr. Hayri N

eitli Malzemelerin Kullanldklar Yerler ve zellikleri

KATI CSMLERN YAPISI

ELEMENTLER VE ATOM YAPISI

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N