Dugin : Ankara-Moskova Ekseni Pek ok Sorunu zer

Uluslararas Avrasya Hareketi lideri, siyaset bilimci, filozof Aleksandr Dugin ile zel rportaj Hakan Aksay : Sayn Aleksandr Gelyevi, dnyada meydana gelen olaylar niin zellikle Avrasyaclk bak asndan deerlendiriyorsunuz ? Aleksandr Dugin : Avrasyaclk bir felsefe, siyasetin felsefesi, tarihin felsefisidir. Avrasyaclk bir dnce akm olarak geen yzyln 20li yllarnda beyaz gmenler arasnda ortaya km olup Nikolay Trubetskiy, Pyotr Savitskiy, Nikolay Alekseyev, ve Georgiy Florovskiynin adlaryla balantldr. Avrasyaclk Rusyay Asya ile Avrupann kesitii noktada ortaya kan bamsz bir medeniyet, hem Avrupa hem de Asyann izgilerini tayan bir zgn dnya olarak deerlendirmektedir. Ben 80li yllarn ortalarnda Avrasyac oldum. O zaman biz, tm Avrasyac yazarlar yeniden basm, bu konuyla ilgili pek ok kitap ve makale yaynlamtk. 90l yllarn sonunda Avrasyaclk Rusyada gl bir dnce akm haline geldi. Ben gelecein bu dnceden yana olacan dnyorum. Avrasyaclk ok uluslu Rusya iin ulusal fikrin en uygun biimidir. Avrasyaclk bizde bulunan Bat ve Dou elerini anlamakta ana halk olan Ruslar lkemizde meskun dier halklarla uyumlulatrmakta, postSovyet alann ideolojik, dnsel ve felsefi temellerde entegrasyonu iin mkemmel bir temel oluturmakta ve Bat ve Dou lkeleri ile ilikilerde elimeyen bir model yaratmaya olanak tanmaktadr. H.A. : Hareketiniz Trkiyede destek buluyor mu ? A.D. : Avrasyaclk Rusya iin ulusal bir fikir olmaktan ok daha genitir. Biz nce Avrasya Toplumsal-Siyasal Hareketi olarak olutuk, sonra partiye dntk. Parti olarak var olmamz kesinlikle doru olmad ve biz de tekrar normal ideolojik-siyasi bir hareket olarak Avrasya Hareketi biimine dndk. Avrasyaclk fikri evrensel olduu iin hareketimizi uluslararas bir hareket olarak tescil ettirdik. Bu ok nemli. Bizim 22 lkede, BDT lkelerinde, talyada, Bulgaristanda, Srbistanda, Fransada ubelerimiz var, hareketimiz Trkiyede de temsil edilmektedir. Belirtmek isterim ki, bugn Trkiyede gittike daha fazla insan, ki aralarnda siyasetiler, toplumsal aktivistler bulunmaktadr, Avrasyaclk grlerine yaknlk gstermektedirler. H.A.:Avrasyaclk bugnk koullarda en azndan d politikada anti-amerikanclk mdr ? A.D. : Hayr, Avrasyaclk, bizim tahlilimize gre birden fazla olmas gereken kutuplarn ve glerin dengelenmi somut sistemini ngren ok kutuplu dnyadr. Kutuplar ikiden de fazla olmaldr. Yani bu, imdi ABDnin veya ABDdeki kimi glerin kurmaya alt tek kutuplu model deildir. Bu, souk sava dneminde var olan iki kutuplu dnya da deildir. Ancak bamsz kutuplarn says egemen devlet saysna da denk olmamaldr, zira ada ulusal devletlerin ounluu gerek deere sahip bir jeopolitik kutup oluturamayacak durumdadrlar. Bu ok nemlidir, zira ada ulusal devletlerin ounda jeopolitik egemenlik yoktur ve olamaz da. Doal olarak Avrasyaclk mant belli bir kutup oluturacak g birlii yapm devletlerin birlikleri olmas gerektiini sylemektedir. rnein, Avrupa potansiyel bir kutuptur. Rusya, BDT lkeleri ile birletikten sonra (rnein Nursultan Nazarbayev, BDTnin Avrasya Birlii olarak adlandrlmasn nermektedir) Moolistan, Bulgaristan, Srbistan ve Dou Avrupann kimi dier lkeleriyle bir iliki modeli temelinde ve uygun d politik denge olmas halinde bir baka kutup olabilir. Bu kutupta benim grme gre Trkiye ve rana da yer vardr. Japonya ve in ortak bir kondominium

oluturabilirler. Bir dier kutup da Pasifik Okyanusunda oluabilir. Bylece biz drt ana, temel kutuptan bahsediyoruz (ancak bunda srar etmiyoruz). Bu kutuplardan birisi kukusuz Amerikan alandr, dieri phesiz Avrupa, ncs ise henz snrlar kesin belirlenmemi olsa da (Avrupann da snrlar deimektedir) Avrasya ve drdncs ise Pasifik Okyanusudur. Avrasyaclk, bylece devasa potansiyele sahip Amerika iin gl bir kutup (ancak tek veya ikiden birisi deil) roln rezerve etmektedir. Bylece anti-amerikanclk yaplmad ortadadr. Ancak, Amerikan siyasi elitinin bir ksmnn kreselleme projesi iin, yani herkes iin geerli tek bir sistem kurmak iin urat bir baka gerektir. Bu sistem gereki deildir. Kreselleme de srar edilmesi atmalar dourmaktadr. Biz kresellemenin bu biimini reddediyoruz. Biz kltrlerin diyaloundan yanayz. H.A. : Bugnk Rusyann d politikasn nasl deerlendiriyorsunuz ? A.D. : Bugn Rusyann d politikas sinkretik bir oluum gstermektedir. Birbirlerini tamamen dlayan ynelimin temsilcilerine baldr. lki : Dnyaya Sovyet baknn ataleti ciddi olarak varln srdrmektedir. Yani Sovyetler Birliinin dostu olmu olan lkeler bugnde Rusyaya dost lkeler, kart olmu olan lkeler bugn de Rusyaya kart lkeler olarak deerlendirilmektedir. Bu model, kimi ortak noktalara sahip olsalar da Avrasyaclk ile akmamaktadr. kincisi : Kozrevin izledii hatta kendini ortaya seren Atlantik ataleti de mevcuttur. Bizim politikamz pro-amerikan olarak gren, kreselleme ve Amerikan emperyalizmini kabullenen Burbulis, Gaydar, ubays, Nemtsov, Hakamada da bu izgiyi izlemektedir. Yani bunlar Rusyay ancak kresellemenin nesnesi ve Amerikann emperyalist planlarnn gerekletirilmesine yardmc olacak bir enstrman olarak grmektedirler. Boris Yeltsin bu siyaseti kutsayan kii olmutur. ncs : Sovyet modeli ile kimi ortak noktalara sahip olan ve SSCBnin uluslararas politikasnn ana ilkelerini temelli ve doktrinel-konseptel revizyona tabii tutarak bu dnemden neyin muhafaza edilip neyin ise atlmas gerektiini belirten tamamen yeniliki bir Avrasya jeopolitik modeli vardr. Sovyet ve Avrasya modellerinin kart Atlantik modelidir. Ancak Avrasyacln Sovyet sisteminin olduka modernletirilmi hali olduu sylenebilir. Avrasyaclk Sovyet d politikasn elikili, ardcl olmayan bir Avrasya jeopolitik stratejisi olarak grmektedir. Avrasya analizi asndan bu ardcl olmama hali Sovyetler Birliinin kmesinin de nedeni olmutur. Bu eilim de bugn Putinin d politikasnda gzlenmektedir. Putin, pragmatik bir siyasetidir. Avrasyac Putin, Atlantiki Putin ve Sovyeti Putin vardr. D politika ynelimi sinkteriktir. Avrasyac eler Yeltsinin dneminden ok daha fazladr. Atlantiki eler, snrldr, Yeltsin dneminden daha azdr. Sovyet eleri ise yeterince bulunmaktadr. H.A. : Rusyann d politika yneliminde bu elerden birisinin zamanla kuvvetlenmesinden bahsedilebilir mi ? A.D. : Elbette, Atlantiki enin zayflama eiliminde olduunu gryoruz. Bu ynelimin temsilcileri tayin edici anlarda gittike daha az rol oynamaktadrlar. Atlantiki eilimin son etkinliine rnek 11 Eyllden sonra ABDnin desteklenmesidir. Avrasyac yaklama rnek ise Moskovann Iraktaki duruma ynelik tepkisidir. Rusyann Iraka ynelik politikas Sovyet modeline uygundur. stelik, Berlin-ParisMoskova ekseninin Iraka ynelik tavr Irakn desteklenmesine deil, Anglo-Sakson

mdahalesi olmadan sorunun barl ve demokratik zmne ynelikti. Bu, uluslararas politikada Avrasyac tavra ok iyi bir rnektir. Irak krizi konusunda Avrupann Rusya ile konsolide politikas Avrasya vektrnn ete kemie brnmesidir. Pro-avrupa ynelim gittike daha fazla lde Amerikanc eilime alternatif oluturmaktadr. Zira, eer Avrupa Rusyann ilgi duyaca bir bamsz kutup haline gelirse o takdirde, Rusya da kendi stratejik potansiyeline dayanarak ki, imdiden daha glenecei gzkmektedir, bamsz bir kutup oluturabilecektir. Sovyet modeline gelince, bence, Vietnam, Kuzey Kore, in ve Kba ile ilikilerde kendini muhafaza etmektedir. H.A. : Bugn Irakta durumun iyice kartn gryoruz. Aslnda baka bir sava balyor. Rusya ve Trkiyenin tavrlar ne olmaldr ? A.D. : Birincisi, bugn Iraktaki durum ABDnin ikinci stratejisinin krizine iaret etmektedir. Yani biz nce kresellemenin krizini izledik. imdi ise ABD tek kutuplu dnyann en gl znesi olarak hareket ediyor. Snrlarnda ok uzakta Texas yntemleriyle kt ocua kar inceltilmi bir saldr gerekletirerek tm dnyaya kas gcn sergilemeye karar verdi. ABDnin ikinci modeli yleydi : zayf direnii g uygulayarak kralm, kt ocuu grevden alalm ve daha sonra kaln kafal AngloSakson stratejik smrgeciliin kat ynetimini uygulayalm. Ancak Bush tarafndan Irakta kurulan geici ynetim ok ksa zamanda ne zorla demokrasi getirilmesine, ne de Amerikan igaline hazr olmayan yerli halkla elikiye dt. Uysalca boyun emeye hazr deildi. Ayn durum Amerikallarn kurduu suni yaplarn kerek altndan farkl farkl etnik-dini dnyalarn fkrd Afganistanda da meydana geldi. Sonu: ABDnin ikinci emperyalist senaryosunun tam olarak krize girmesi. Tek kutuplu dnya asndan inceltilmi ynetimin krizi bana gre Amerikann Saddam Hseyinle deil lkesini igal ettii halkla savamasndan kaynaklanmaktadr. Bu gerek bir Vietnamdr. Ahlaki olarak Irak halknn yannda tm dnya yer almaktadr. Amerika kmazdadr. Amerika imdi nc senaryoyu nermek zorundadr. nc senaryo Avrasya senaryosudur. Pratikte tavsiyeler almak, farkl gerekeler sistemini ve projeleri dinlemek iin bize bavurmaldr. Amerikallar kendileri deimelidirler. Onlar Avrasyacln gerekliliiyle karlaacaklardr. Benim bilgime gre kimi Amerikan merkezleri nc adm iin ciddi dnsel hazrlk iindedirler. Amalar dnyadaki Amerikan varl paradigmasn deitirmektir. imdi Rusya ve Trkiyenin Iraktaki menfaatlerine gelince. Bence, Amerikan birliklerinin en ksa zamanda ekilmesi ve hibir hakl gerekesi olmayan saldrgan igale derhal son verilmesiyle birlikte Irak sorununun demokratik zm Rusyann ve ayn zamanda Avrupann karnadr. Rusya, Amerikan igaline kar kmtr. Trkiye de olduka sert bir ekilde bu konuda ABDnin yannda yer almayacan ifade etmitir. Rusya ve Trkiye farkl jeopolitik nedenlerle bu ekilde hareket etmilerdir ancak Irak halknn gznde bizler onlara destein garantrleriyiz. Bu yzden Rusya aka haksz olan tarafa kar durabilmek iin var olan tm diplomatik, politik ve moral otoritesini kullanmak zorundadr. Rusya, Avrupa ile birlikte Amerikaya kar deil Bushun anti-amerikan izgisine, Amerikan emperyalizmine kar kmaldr. stelik ben Rusyann bu srecin banda olmas gerektiini dnmyorum. Eminim ki, biz Avrupa, Asya slam dnyas lkeleri ile, ABD ve Kanadadaki toplumsal hareketlerin temsilcileriyle ok kesin bir ekilde detaylar konumal ve pozisyonumuzu konsolide etmeliyiz. Biz, kendisine uygun olan rejimi kurabilmesi iin

Irak halkna olanak salanmas amacyla Iraktaki bar koalisyonunun, pasifist politikalarn esi olmalyz. Bizim Iraka ynelik desteimiz her eyden nce demokratik ilkeler temelinde olmaldr. Ben bugn Trkiyenin Irak yznden ok zor bir durumda olduuna inanyorum. Irakta durumun her trl geliimi ve deiimi Gney Krdistan canlandrmakta, bu ise Trkiye iin ok ciddi bir sorun oluturmaktadr. Ya Amerikallar Krt hareketine destek verip blgesel plandaki Atlantik stratejilerine geri dndrebilmek iin Trkiyeye bask yapacaklardr. Ya da Krtler, blgede Amerikallarn politikalarnn baarsz olmasndan faydalanarak faaliyetlerini arttracak, ran da dahil baka sponsorlar aramaya balayacaklardr. Irakta Krt faktrnn canlanmas kanlmaz olarak Trkiyeye yansyacaktr. H.A. : Bu durumda Trkiye nasl davranmaldr ? A.D. : Trkiyenin bu sorunu zmesi ok zor olacaktr, zira ilkesel olarak, Kemalist ulusal devletin oluturduu Trk jeopolitiinin ekseni her ynden diki yerlerinden atmaya balayacaktr. Hem konseptel, hem etnolojik, hem de ekonomik adan. Buna bal olarak da, bence Trkiye, ok nemli bir yol ayrmndadr. Trk Kemalist devleti byk bir tehlike iindedir. Birka nedenden tr : Irak sorunu yznden, kreselleme yznden, Amerikann blgede tek bana sz sahibi olmak istemesi yznden. ABDnin izgisinin desteklenmesi Trkiyeye hibir eyi garanti etmedii gibi bu izgiyi kabullenmemesi de bir teminat deildir. Ayrca Amerikann demokratik, Avrupai model yardmyla zmek istedii, ancak bunun da Trk toplumunun konsolidasyonunu zayflataca Kuzey Kbrs sorunu vardr. imdilik dondurulmu olan ancak kreselleme eilimleri ve blgesel atmalarla beslenerek donu zlecek olan etnik aznlklar sorunu vardr. Bu durumda bamsz bir d politika yrtmek ok zordur. Bu gler arasnda denge kurmak ok zordur. Bu durumda ulusal devlet varl ile yakndan bal olan Trk jeopolitik kimliini her taraftan sktracaklardr. Ve bence Trkiye u anda ok kritik bir durumda bulunmaktadr. H.A. : Sizce bu durumdan nasl kabilir ? A.D. : Bu durumdan k bulmak ok zor. Bence Trkiye ncelikle daha evrensel dnmelidir, ancak bu ekilde bu dnyada kendisine uygun bir yer bulabilecektir. Ve elbette, Trkiye Rusya ile ilikilerini gzden geirmelidir. Bu anahtar nemdeki noktalardan biri olabilir. Bence Rusya ve Trkiye pek ok blgesel problemin zmnde zel bir eksen oluturabilirler. Ben Trkiyenin kurtuluunun her eyden nce ilikilerinin ekseninin Ankara-Moskova olarak gzden geirilmesini ngren Avrasya jeopolitiinde olduunu gryorum. Bizim jeopolitik ittifakmzn eleri tarihimizde olduka hissedilir olarak yer almaktadr. Eminim ki, Trk d politikas iin en ok gelecee sahip ynelim Rusya ile yaknlamasnda yatmaktadr. Bence, Trkiye Arap dnyasnda zel bir yeri olan ran ile ilikilerini gzden geirmelidir. Bugn ran ve Trkiyenin blgede ok daha fazla ortak etkileim noktas mevcuttur. Elbette Trkiye Avrupa izgisini oluturmaldr. Avrupada kendi yerini bulmaya almaldr. Ancak Bat kltrnn Doudaki taycs olarak deil. Bence bu ilev miyadn doldurmutur. Trkiye, daha fazla dou esi ieren, kendi kimliini kabul eden Avrasya ynelimiyle hareket etmelidir. Evet Trklerin zellikle kltrde ok gl Avrupai komponentleri vardr. Ancak Trk halknda Dou, Avrasya kimlii de vardr. Bence iki ynde hareket ederek, Trk kimliini oluturan hem Avrupa hem de Asyal elere kabul diyerek Trk toplumu en azndan bugn Trk devletinin iinde bulunduu zor durumdan k yolunu bulmaya alacaktr. H.A. : Rus-Trk ilikilerinin gelime perspektiflerini nasl deerlendiriyorsunuz ?

Rusyada Trkiyeye nasl baklyor ? A.D. : Sovyet modelinde Trkiye dmand. 50li yllardan sonra Sovyet diplomasisi Trkiyeyi kart olarak alglyordu. Atlantizm asndan Trkiye ABDnin kayda deer olmayan, ikinci derecede uydusudur. Ancak Avrasyaclk asndan Trkiye, blgede, Kafkaslarda, Orta Asyada, Orta Douda yepyeni bir politika perspektifidir. Gelecekteki Rus-Trk ilikilerinin karakteri olas ki, Avrasya jeopolitiinde ok yeni elementlerden biri olacaktr. Eer Trkiye Kafkaslar ve Orta Asyada Avrasya jeopolitiinin destekisi olarak davranrsa Rusya rakip yerine yeni enerji, yeni jeopolitik inisiyatifler verecek olan temel bir mttefik bulmu olacaktr. Rusya ise NATO asndan deil Avrasya balamnda blgesel politikalarn yrtlmesi asndan jeopolitik olarak tarafsz, yeni Trkiyenin stratejik garantr olacaktr. H.A. : Siz Trkiyenin byle bir garantre ihtiyac olduunu mu dnyorsunuz ? A.D. : phesiz. Zira, Trkiye, Huntingtonun yazd gibi blnmeye, paralanmaya yazglanm bir lke. Pratikte, Kemalist devlet, kresel, neo-emperyalist, tek kutuplu Amerikan projelerinde yok edilmeye mahkum edilmitir. Tpk Rusya gibi. Burada gerein gznn iine bakmak lazm. Kuzey Kbrs, Gney Krdistan problemi... Bunlar Trkiyenin Amerikan stratejik yaplandrmas gerei durdurulmayacak olan kanlmaz paralanma srecinin balangcdr. Trkiye yeni bir model aramaldr. Trkiye baka bir ey olmaldr. Ve elbette bunun iin ekonomik ve stratejik bir destek gerekir. Aslnda Trkiye blgesel planda Rusya iin rahatszlk verici olan pek ok sorunu zebilir. Tam da Rusyann da Ankara iin sorun olan pek ok stratejik sorunu zebilecei gibi. Bunun henz ok avangard bir ynelim olduu ve ne bizim siloviklerin muhafazakar-sovyet eliti, ne de Atlantikiler iin karakteristik olmad ok ak. Bu yzden diyaloun znelerini bulmalyz: Trkler Rusyada kiminle konumal ve Ruslar Trkiyede kiminle muhatap olmal? Ben bu ynelimi ok somut olarak grebiliyorum. Bu benim iin bir soyutlama deil. Bahse konu olan stratejik ve ekonomik kazanmlarn elde edildii, devletin korunduu jeopolitik bir pragmatizmdir. Yani, bu stratejik merkezlerin diyalou seviyesidir. Avrasya stratejik ibirlii merkezi optimal olarak bu i iin ngrlmtr. Ve bu sadece Rus-Trk ilikileri erevesinde kalmayacaktr. Rus-Trk ilikileri konstektzalize edilmelidir. Bence Rus-Trk ilikilerini kat bir ekilde kresel jeopolitik kontekstte yeniden yaplandrmak gerekmektedir. Burada analitik kurulularn, toplumsal rgtlerin entegrasyonu anahtar rol oynayabilir. Zira byk politikann esi olmadan nce yeniliki fikirler uzman entelektel bir cemiyette tecrbe alan bulmaldr. Belirtmek isterim ki, bu adan RUTAM, Uluslararas Avrasya Hareketi ile ibirlii yaparak ok ey gerekletirebilir. Eminim ki, RUTAM Avrasya teorisini gelitirmeyi eitli Avrasya etkinlikleri de dzenleyerek gelitirmeyi ngren Avrasya praksisine etkin olarak katlmaldr. Avrasyaclk Rus-Trk kresel ekonomik projelerinde halka ilikileri gerekletirmenin ideal bir yoludur, zira sadece Avrasya erevesinde Trkiye rakip olarak deil ekonomik ortak olarak grlecektir. Avrasyaclk Trk i camiasnn Rusyada, Rus i camiasnn da Trkiye de ilerlemesini salayan operatif ve optimal bir bilgi ortamdr. Bilimsel ve sivil toplum kurum ve kurulularnn entegrasyonu da ok nemlidir. Bu adan, RUTAM ve Uluslararas Avrasya Hareketinin nlerinde faaliyet ve ibirlii iin usuz bucaksz bir alan vardr.