dnd 2012 mprofesional@yahoo.

com

Betone me rezistenc te larte Betonet me rezistence te larte HSC ( High Strength Concret) karakterizohen nga nj rezistence e larte mekanike ne shtypje me e larte nga ato te betoneve t zakonshm NR ose NSC (Normal Strength Concrete).

Sipas klasifikimit, i takojn kategoris s betoneve HSC, ato materiale rezistenca karakteristike ne shtypje e te cilave rezulton me e larte se sa ajo maksimale e lejuar nga rregullat kombtare n fuqi n secilin vend. Sot, kufiri minimal i rezistences mekanike t materialeve HSC eshte identifikuar n 60 N/mm2. Standarde dhe kushtet teknike pr betonet strukturore prcaktojne si betone me rezistence te larte ato betone me Rck qe variojn ndrmjet 85 dhe 115 N/mm, ndrsa ne udhzimet mbi betonet strukturore me rezistence te larte ato qe kane nje rezistence kubike , me te madhe se 75 N/mm2 dhe 115 N/mm2 dhe nj raport u/ m pak se 0.35. Deri disa dekada m par keto lloj betonesh, kane qene vetm shtje krkimore per shume institute shkencore. Por me zhvillimin e teknologjis s ktyre materialeve, ka pasur nj rritje t shpejt n aplikime strukturore t betoneve HSC. Aktualisht, sht e leht pr t prodhuar beton me rezistence ne shtypje deri rreth100 N/mm2, madje edhe me shume. Ky fakt sht i lidhur ngushte edhe pr shkak t:
-

Nje prmbajtje m t lart t mineralit alite n imento (prbrsi q kontribuon me teper n rezistencen mekanike);
1

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Perdormit te nje sasie me te madhe imento (400-550 kg/m3)

Oksid kalcium, Oksid silic Oksid alumini Oksid hekuri Oksid magnezi Squfur Perberes t tjer1%, duke prfshir veanrisht dhe ujin.
-

64% 21% 6.5% 4.5% 1.5% 1.6%

Rritje te cilesise t imentos ne bluarje; Prdorimi i aditivve superfluidifikante te gjenerats se fundit (akrilik),qe ka lejuar reduktimin n mnyr drastike te raportit u/ (0,25-0,35) pa ndikuar ne punueshmerine e betonit;

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Prdorimi i microsilics nje shtese minerale, e cila ka reduktuar porozitetin e brumit te imentos dhe prmirsuar kompaktesine e saj si dhe t reduktimit t cilsise se zons s tranzicionit. Prdorim i fibrave t elikut pr t reduktuar brishtsin(thyerjen) e betonit.

Perparesite Fizike dhe elasto-mekanike

Konditat teknike apo edhe standardet n secilin vend n lidhje me projektimin e strukturave zakonisht bazohen ne testet eksperimentale te kryera ekskluzivisht me betone qe kane rezistence ne shtypje jo m pak se 40 deri 50 N/mm. Pra, korrelacionet q prcaktojn karakteristikat themelore t betoneve, si sjellja sforcim-deformim, rezistenca ne tranzicion, moduli elastik, etj., nuk ndikohen drejtespersedrejti tek betoni me rezistence m t lart se 60 N/mm2.

Sjellja sforcim - deformim n shtypje Shqyrtimi i diagrameve sforcim-deformim ne shtypje te betoneve HSC n krahasim me betonet e zakonshme tregohet si n vijim:

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

diagrama sforcim-deformim per elikun e ndertmit

N betonet e zakonshem mikrokokrrizat ne nderfaqe te pasta agregat- per shkak te perkuljes te degs n ngjitje,fillojne te manifestojne kur sforcimi arrin 65%terezistences ne kompresim,ndrsa n betonet me rezistence te larte ky fenomen shkaktohet kur arrin sforcimi 80% e te rezistences ne kompresim.

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Moduli i Youngut - koeficenti i Poisson dhe rezistencs n trheqje Testim mekanik ne shtypje

koeficenti i Poisson

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Kerkime t shumta eksperimentale kan treguar se moduli i elasticitetit dhe rezistenca n trheqje ndryshojn pak me rritjen e rezistences mekanike ne shtypje.T dhnat n dispozicion tregojn se betonet HSC jan karakterizuar nga nj rnie e shpejt n fazn pas ekspozimit ndaj avujve te pangopura n atmosfer, n krahasim me betonet NSC. N afate t gjat nuk ka dallime thelbsore n vlern e tkurrje ndermjet dy llojeve te betonit. T dhnat eksperimentale tregojn se deformimi e betonit me rezistenc t lart sht shume m e ult se ajo e betonit t zakonshm. Aplikime strukturore Betonet me rezistence te larte , jan prdorur gjersisht n ndrtimin e platformave(struktura offshore) n det t hapur, ne ura me hapsir te medha, t tilla si ura n Danimark Storebelt dhe ura Perthuiset n Franc, ku perdorimi i betoneve NSC nuk ka qene i rekomanduar . Aplikime t tjera t betonit me rezistence te larte i perkasin ndrtimit t ndertesave ne Grande Arche de la defense n Paris, le Two Union Square e Pacific First Center di Seattle , dhe tani se fundmi n uren Ponte della Musica n Rom.

Ponte della Musica

Klasat e Rezistencave Betoni me rezistence m t madhe se 55 MPa ndahen m tej n 3 kategorit e mposhtme: -Betoni me rezistenc kubike nn 55 MPa dhe me raport u/ se 0,55 (beton t zakonshm ose - NR) m pak

-Betoni me rezistenc kubike m te lart se 55 MPa dhe m t ult se 75MPa me raport u/ m pak se 0,45 (beton me performanc t lart HPC)
6

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

-Betoni qe Karakterizohet nga nj raport u/ me te vogel se 0,35 dhe nj rezistenc kubike m teper se 75MPa dhe m posht se 115MPa (beton me rezistence te larte). Betonet AR jan karakterizuar nga nje raporti i ulet ne peshe t ujit / lidhs (U / l), me dozim t lart t lidhsit, nga prdorimi i shtesave te minerale active kundrejt hidroksidit t kalciumit (hira fluturues, argjila t kalcinuara, pozzolana natyrale, microsilica etj.) qe nderhyjne ne vetit fizike mekanike dhe ne qndrueshmrine e betonit si dhe aditivet kimike te tipeve superfluidifikante . Dozimi e lidhsit ndryshon n intervalin 400-550 kg/m3 dhe prfaqson totalin e lendes lidhese imento e tipit Portland, plus shtesat e mineraleve aktive. Raporti u/ l luhatet zakonisht ne intervalin 0,25-0,35. Provat para-kualifikuese

Studimet e laboratorike kan si qellim pr t identifikuar ato lende te para te tilla qe sigururojne prputhshmrin bashkkohore t tre krkesat baz t nj przjerje betoni destinuar per rezistence te larte : - Krkesat Teknologjike - me nivel minimal te raportit uje/ imento, - Krkesat - punueshmeri te larte dhe cilesi te larte estetike te punimeve, - Krkesat Mekanike - Rezistence ne shtypje sipas kerkesave te projektit.

Zgjedhja e komponentve dhe dozimeve t ndryshme pr betonet HR realizohet me: - Agregat t natyrs bazalte, dmth grupi shkembinjve me natyre vullkanike, - imento te tipit CEM I/52,5 R, - Aditive superfluidifikante, - Shtesa te llojit mikrosilic, ne trajte pluhuri shume te imet tym

LNDET E PAR Agregatt Agregatet e imet Betonet me rezistence te larte kan nj sasi me te larte t lidhesit imentos se betonet e zakonshme Agregatet e trash
7

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Zgjedhja e agregatit te trashe sht thelbsore pr kt lloj t przierjesh ku vlera minimale e raportit uje/ imento (~ 0,30), i jep matrics se imentos nje vlere te rezistences shum t ngjashme dhe nganjher t njejte me vete agregatin. N kto raste do reduktimi i mtejshm t raportit uje/ imento nuk krijon asnj lloj prparsie n aspektin e rezistences n shtypje. E vetmja mnyr, n raste t ngjashme, sht q agregatit me nj tjeter q ka vetit mekanike me te mira. t ndryshoj llojin e

Ne fazeepara-kualifikimit te przierjes, rezultatet n shtypje prjashtojne prdorimin e disa agregateve dhe zvendsimin e tyre me te tjere. M posht shte sjelle nje shembul ku dy lloje przierjeje (A dhe B) dhe rezultatet n aspektin e qendrushmerise, n t cilat komponentt jan permasuar n mas t barabart, por lloji i agregatit te trash, n rastin e przierje B, sht nj bazalt (Tabela 1 - Figura 1).

TabeRezistenca ne shtypje A dhe B, N/mm R85 me agregate R85 me Ditet normale basaltici 3 gg 63 70,1 7 gg 78,7 84,5 14 gg 81 86,3 28 gg 81,4 87,8 te dhenat jane ne Mpa

agregate

Fig 1.Rezistenca ne kompresion A dhe B

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Si shihet, zhvillimi i rezistencs n betonet HR me raport uj / imento nen 0,35 sht ndikuar shum nga natyra lithologjike dhe nga karakteristikat mekanike te agregatit te trashe . Forma dhe permasat e kokrrizave te agregatit te trashe ndikojne ashtu si, edhe agregati iholle, ne vetite e przierjes dhe krkesn pr uj. I preferuar sht nj lloj agregati i trash me nj siprfaqe t thyer(ashper), sepse ata gjenerojn nj lloj efekti inkastrimi(lidhjeje) mekanike te mire brenda przierjes. E thene ndryshe, preferohet t shmangen ashtu si edhe n rastin e betoneve t zakonshm, agregat qe kane grimca me forma t zgjaturura(gjilpera), te cilat mund t krijojn, ne fazen e ngurtsuar, zona te mosprputhura . imentot Pr kt lloj produkti sht thelbsore perdorimi tipi i cimentos CEM I 52,5 n mnyr t till q t siguroj krkesat e nevojshme per qendresen mekanike. Shtesat tym silici ose Silic tymi ose microsilica sht nj nga-produktet qe fitohet gjate prodhimit te silicit dhe lidhjeve hekur-silic . Mikrosilica, pr shkak t karakteristikave t saj, ka disa funksione , aktualisht m t njohur jane: - Funksioni "Fillerizante", ose mbushes Mikrosilici paraqitet me grimca sferike me madhsi ndermjet 0,1 m dhe 2 m dhe siprfaqe specifike (Blaine) me vlerat ndrmjet 15.000 dhe 25.000 m /g , e krahasuar me karakteristikat e permasave te imentos gadi 10 her m pak . Kjo ju lejon kokrrizave t Mikrosilices te ngjiten ne brendesi se imentos, duke krijuar nj strukture shum m kompakte. - Funksioni "pozzolanic", ose aktiv
9

matrics

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Karakteristikat mineralogjike dhe perberja kimike e Mikrosilices e bn produktin shum aktive dhe pr kt arsye t vlefshme, jo vetm si nj shtes brenda przierjes t agregateve, por edhe per nj kontribut n dozimin e imentos. Prdorimi i mikrosilics ne trajte tymi, sht nj mjet pr t rritur dhe pr t arritur klasn projektimit dhe punueshmerine e dshiruar te betonit.

Mikrostructure dhe zonat e tranzicionit N betonet e zakonshme, me raport u / ndermjet 0.45 dhe 0.65, mikrostruktura e matrics sht e karakterizuar nga nje porozitet i lart dhe nj zon tranzicioni me agregate qe kane permasa prej rreth 50m. Zona e tranzicionit sht paraqitur me nj porozitet, nje dendsi dhe morfologjia sht krejtsisht e ndryshme nga perbersit e imentos (Figura 2).

Figura 2 - Pamja e zons s tranzicionit (4) Dallimet morfologjike dhe te densitetit sjellin nj "defekt", n brendesi te zones dhe te kontaktit, gj qe shkakton nj transferim te veshtire te gjendjes se nderur nga pasta e imentos tek agregatet. Ne betonet me HR zona e kontaktit sht praktikisht zero dhe vetit mekanike t agregatit jan shum t ngjashme me ato t brumit te imentos ,gje qe e bn te kete nj transferim m t mir t gjendjes se nderur ndrmjet materialit lidhes dhe agregatit ,keshtu nje sjellje shume me teper elastiko-lineare madje edhe deri n nderje shum afr momentit te thyerjes. Prdorimi i Mikrosilices rrit qndrueshmrine pr shkak te largimit t t gjithave ose nj pjese t zons s tranzicionit dhe nuk lejon elementet e "dmshme" te prshkojne betonin brenda tij.
10

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Shembull i nje PERZIERJE PROVE M poshte jan disa rezultate te testimeve t kryera n laboratort e betoneve gjat projektimit ne klases betonit Rck 85, prdorur per prodhimin e betonit n Urn Ponte della Musica, Itali Kater przierjet e projektuara jan emertuar A - B - C - D , m posht paraqiten sasite e prbrsave. Tabela 2 - Perberesit e przierjes
Perberesit imento 52.5 R Microsilice Rera Agregat i trashe i zakonshem Agregat i trashe i Bazalti Add. Superfluidificante Add. SRA Add. Espansivo MV Teorica sasia kg kg kg kg kg Lt Lt kg kg/mc 2382 2411 2364 1140 8 1054 6,9 7,2 4,8 20 2386 526 654 A 530 B 530 C 480 50 745 908 990 10,6 D 530 40 630

Pr do przierje jan verifikuar karekteristikat reologjike npermjet matjeve te uljes s konit Abrams (S SH EN 12350-2) n intervale t paracaktuara (Tabela 3 - figura 3).
11

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Tabela 3-konsistenca e perzierjeve, mm

ulja t = 0 ulja t =30 ulja t =60

A 180 0 0

B 270 230 180

C 180 170 140

D 260 240 210

Figura 3 - Vlersimi i konsistencs (S SH EN 12350:2)

Ne nje faze te dyte, jane verifikuar rezistencat ne shtypje(S SH EN 12390-3) , prkatsisht, pas 3, 7dhe 28 ditsh te trajtimit n kushte standarde, W= 80-100% dhe 202C, (Tabela 4 - Figura 4). Tabela 4 - Rezistencat ne kompresim te przierjeve, N/mm

12

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Figura 4 Vler simi i rezistences n e

MPa A Rezistenca ne shtypje 3 dit 78 Rezistenca ne ne shtypje 7 dit 80 Rezistenca ne ne shtypje 28 dit 84,6

MPa B 80,5 82,3 86,5

MPa C 63 78,7 81,4

MPa D 71,3 86,8 106,3

kompresionim (UNI EN 12390:3)

Duke marr konsideratat e duhura n lidhje me llojin e krkess nga ana e projektuesit dhe sidomos duke pasur parasysh veorite e kryerjes se punimeve ,kompleksitetin dhe dendsine e armaturave te hekurit n brendesi te kmbve mbajtese, przierja e m e prshtatshme eshte konsideruar ajo e emertuar D. Nj tjetr konsiderat qe duhet marre ne konsiderate eshte ajo q lidhet me rezistencen ne shtypje t rezistences karakteristike te projektimit. Rm =Rck + k * Rm =85 + (1.65*5)=93.2 Mpa N vlersimin e rezistences se projektimit sht marr n konsiderat edhe grafiku i ndryshimit te rezistences se betonit pergatitur me imento te tipit 52.5. Si mund ta shikoni nga Figura 5, zhvillimi i rezistencs ne lidhje me raportin shume te ulet uj /imento ndikohet nga ndonj ndryshim i vogl. Figura 5 Lakorja e betonit me cimento te tipit 52,5

13

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Ndryshime t vogla n raportin uj / imento mund t krijojn ndryshime t mdha tek rezistencat, pr kto arsye projektimin e przierjeve n objekt sht br me vlerat e rezistences 28 ditore, rreth 100 MPa. Vleresimi i marre ne nje laborator t akredituar N projektimin e przierjeve sht e dobishme t verifikohen disa karakteristika e przierjes, pas ngurtsimit, qe do te thote; fabrika e betonit n bashkpunim me nj laborator t miratuar nga Ministria e Punve Publike ka realizuar n przjerje per testet n vijim:
-

Verifikimi i tkurrjes, Verifikimi i modulit te elasticitetit ne shtypje.

TKURRJA Vlersimi i tkurrjes sht kryer n intervale t percaktuara kohore duke ju referuar nj vlere"zero", ekuivalente me kohn prfundimtare te marre ne testim nga betoni. Kontraktimet q ndodhin n beton dhe qe shkaktojn tkurrje mund t ndahet n dy lloje: Tkurrja Autogjene Kjo ndodh kryesisht pr shkak t arsyeve t brendshme t betonit si ndodh edhe kur nuk ka ndryshime n lagshti dhe temperature ne ambjentin e maturimit. . Ky fenomen shkaktohet nga hidratimi i imentos, produktet q rrjedhin nga reaksioni zn nj vllim m t vogl ndaj atyre q kan marr pjese ne bashkeveprim.

14

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Kjo vlere e tkurrjes, kryesisht varet nga sasia e imentos t prdorur pr kryerjen e testimit te przjerjes. Tkurrja higrometrike (nga hidratimi) Shkaqet qe shkaktojne kte tkurrje ndryshe nga ajo e prshkruar m sipr ,jan pr shkak t gjendjes t jashtme t produktit. Avullimi i ujit i prfshire n przierje, n ambjentin e jashtem shkakton fillimin e kontraktimeve brenda mass se betonit. Ky fenomen, varet ekskluzivisht nga faktort mjedisore t tilla si, lagshtia relative, temperatura e jashtme dhe shpejtsis se ajrit dhe nga raporti i u/ ,q nj tepric e ujit t lir do t shkaktonte nj rritje t tkurrjes. Zakonisht kur flitet pr tkurrje i referohet tkurrjes hidraulike duke konsideruar si deformim total qe vjen nga shuma e prgjithshme e tkurrjes autogjene dhe tkurrjes higrometrike. M posht jan rezultatet e marra n laborator pr przierjen Rck 85 (Tabela 5 Figura 6). Tabela 5-Percaktimi i tkurrjes hidraulike Ngurtsimi(h/dit ) 24h 48h 3dit Tkurrja m/m -10 -110 -170 Figura 6 Diagrami i Tkurrjes hidraulike

6 dit -230

7 dit -240

14 dit -330

28 dit -390

Vjen keshtu m pas nj tkurrje hidraulike pas 28 ditsh te maturimit me -390 m / m dhe pastaj vlerat i atribuohen betoneve t zakonshm.

15

dnd 2012 mprofesional@yahoo.com

Gjithashtu, sht prcaktuar eksperimentalisht te maturimit ,si dhe pas 28 d maturimi.

moduli i

elasticitetit si

pas 7 d

Moduli elastik sht nj parametr themelor n projektimin dhe aplikimet strukturore,kjo, ndryshe nga eliku, varet nga shum faktor. N literatur ekzistojn shume marrdhnie midis forces ne shtypje dhe modulit elastik prers. M posht jan renditur vlerat e marra pas 7 d te maturimit dhe pas 28 d te maturimit dhe krahasohen me marrdhniet e pranishme n NTC .

Tabela 6 - Percaktimi i modulit preres te elasticitetit ne kompresim, N/mm prova 2 75.1 92.4 40282 42867 41767 43700

1 Rezistenca ne shtypje 7 d 28 d Moduli i elasticitetit ne prerje 7 d 28 d Moduli elasticitetit 7 d 28 d eksperimental i 41346 42269 75,6 92,9 40363 42937

Xmes. 75 93 40322 42902 41557 42958

Nga tabela 6, mund t verehet se ekziston nj perputhshmeri e mire, sidomos n 28 d e trajtimit ndermjet vlers eksperimentale dhe asaj qe llogaritet prmes lidhjes qe paraqitet.

16