Proračun Male Dizalice

SVEUILITE U ZAGREBU
FAKULTET STROJARSTVA I BRODOGRADNJE
ZAVRNI RAD
Roman Jagarinec
Zagreb, 2008.
SVEUILITE U ZAGREBU
FAKULTET STROJARSTVA I BRODOGRADNJE
ZAVRNI RAD
Mentor:
Dr. sc. Neven Pavkovi
Roman Jagarinec
Zagreb, 2008.
Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad
SAETAK RADA :
Tema mojeg zavrnog rada je Konstrukcija male dizalice. Tonije, zadatak mi je
konstruirati malu dizalicu namijenjenu za dizanje teke prtljage u manjim hotelima i
apartmanskim vilama koje nemaju lifta. Pogon na standardnu mreu 220V. Dizalica se treba
moi postaviti na prozor ili balkon. Nosivost dizalice mora biti 100 kg, visina dizanja 10 m.
Uz uporabu standardnih sklopova i dijelova moram metodikom razradom obuhvatiti razliita
projektna rjeenja. Odabrati najbolje rjeenje, proraunati sustav za podizanje te kritine
zavare. Napraviti 3D model te potrebne konstrukcijske crtee.
Fakultet strojarstva i brodogradnje___________________________________________1

SADRAJ :
1.
2.
3.
Uvod ................................................................................................................................... 5
Istraivanje trita i odabir konstrukcije postolja dizalice ................................................. 6
Proraun mehanizma za dizanje......................................................................................... 8
3.1.
Uvod ........................................................................................................................... 8
3.2.
Parametri mehanizma za dizanje................................................................................ 8
3.3.
Proraun i izbor elinog ueta .................................................................................. 8
3.4.
Bubanj ........................................................................................................................ 9
3.4.1.
Osnovne dimenzije bubnja ................................................................................. 9
3.4.2.
Proraun stjenke bubnja ................................................................................... 12
3.4.3.
Veza vijenca s bubnjem.................................................................................... 15
3.4.4.
Veza ueta s bubnjem....................................................................................... 17
3.5.
Elektromotor za dizanje ........................................................................................... 19
3.5.1.
Odabir na temelju snage za dizanje jednolikom brzinom. ............................... 19
3.5.2.
Svojstva elektromotora i reduktora .................................................................. 21
3.6.
Odabir leaja bubnja................................................................................................. 22
4. Izrada nosive konstrukcije................................................................................................ 24
5. Proraun zavara ................................................................................................................ 26
5.1.
Uvod ......................................................................................................................... 26
5.2.
Proraun reakcijskih sila i momenata: ..................................................................... 26
5.3.
Proraun naprezanja na gornjem pantu: ................................................................... 28
6. Model ............................................................................................................................... 33
7. Prilog ................................................................................................................................ 34
7.1.
Tehnika dokumentacija .......................................................................................... 34
8. Zakljuak.......................................................................................................................... 35
9. Popis literature: ................................................................................................................ 36
Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________2

POPIS SLIKA:
Slika 1:(a) konzolna, (b) podna, (c) kavaletna ........................................................................... 6
Slika 2: Kavalet .......................................................................................................................... 6
Slika 3: Konzola ......................................................................................................................... 6
Slika 4: Tehniki podaci............................................................................................................. 7
Slika 5: Kuka.............................................................................................................................. 9
Slika 6: Profil lijeba................................................................................................................ 10
Slika 7: Naprezanje elementa stjenke bubnja........................................................................... 12
Slika 8: Moment savijanja bubnja............................................................................................ 14
Slika 9: elna ploa.................................................................................................................. 15
Slika 10: Veza ueta s bubnjem ............................................................................................... 17
Slika 11: Teleskop.................................................................................................................... 24
Slika 12: Dispozicijski crte..................................................................................................... 25
Slika 13: Gornji i donji pant..................................................................................................... 26
Slika 14: Sile na nosau ........................................................................................................... 27
Slika 15: Dimenzije gornjeg panta ........................................................................................... 28
Slika 16: Dimenzije donjeg panta ............................................................................................ 30
Slika 17: Model ........................................................................................................................ 33
POPIS TABLICA:
Tabela 1: Tehniki podaci elektromotora................................................................................. 21
Tabela 2: Leajevi .................................................................................................................... 22
Izjavljujem da sam ovaj rad izradio samostalno, svojim znanjem te uz pomo

navedene literature.
Zahvala:
Tijekom same razrade zadatka nailazio sam na niz problema, zapravo bolje reeno na
neodlunost, pa bih stoga posebno zahvalio svom mentoru dr.sc.Nevenu Pavkoviu na
razumijevanju, podrci i korisnim savjetima.
Takoer se zahvaljujem svim ostalim profesorima koji su mi na bilo kakav nain
pomogli u izradi.
Veliko hvala i mojim kolegama iz konstrukcijskog smjera koji su me poticali na
kontinuiran rad i uenje.
1.
Uvod
Kao to je ve u saetku rada napomenuto, tema ovog rada je konstrukcija male

dizalice za koritenje u manjim hotelima i apartmanima. itav rad sastoji se od osam cjelina,
a to su uvod, istraivanje trita i odabir konstrukcije postolja dizalice, proraun mehanizma
za dizanje, izrada nosive konstrukcije, proraun zavara, model, prilog (konstrukcijski crtei i
3D model) i zakljuak.
Istraivanje trita bilo mi je potrebno iz razloga to sam bio relativno neupoznat u
oblikovanje dizalica. Pronalaskom ve gotovih rjeenja na tritu, imao sam priliku ocijeniti
ta ista te odrediti prednosti i nedostatke odreene konstrukcije. Na temelju tih ocjena
oblikovao samo svoje rjeenje. Takoer sam detaljno proraunao sustav za podizanje tereta.
Proraun zavara nije kompletan zbog svoje opirnosti, ve su proraunati sam kritini
zavari.
2.
Istraivanje trita i odabir konstrukcije postolja dizalice
Prvi zadatak u konstruiranju dizalice bio mi je odrediti njezin osnovni izgled. Istraio
sam nekoliko tvrtki koje se bave proizvodnjom manjih dizalice. Najpoznatija i
najspominjanija je bila talijanska tvrtka Officine Iori. Tvrtka proizvodi tri osnovna tipa
dizalica: konzolne, podne i kavaletne (sl.1.).
Slika 1:(a) konzolna, (b) podna, (c) kavaletna
Oito je da se svaka dizalica sastoji od sustava za podizanje tereta i nosee

konstrukcije. Konstrukcija sustava za podizanje tereta nije mi predstavljala problem jer se tu u
principu ne moe puno mijenjat. Potreban mi je elektromotor, reduktor i bubanj. Zbog male
mase tereta nema potrebe za veim prijenosnim omjerom pa tako ni za koloturnicima. Puno
vie panje posvetio sam samoj noseoj konstrukciji koja treba biti oblikovana tako da se
moe montirati bilo na balkon bilo na prozor bez balkona.
Od samih noseih konstrukcija, najvie se kod manjih dizalica koriste takozvani
kavaleti (sl.2.) te konzole (sl.3.) za dizalice. Svaka od tih izvedbi ima odreene prednosti i
nedostatke. Od podne dizalice sam odustao u samom poetku jer nije prikladna za dizanje
tereta na visine vee od 3.5 m.
Slika 2: Kavalet
Slika 3: Konzola
KAVALET
KONZOLA
PREDNOSTI
-
PREDNOSTI
vrlo laka montaa

nije vezan za zid
mogue zakretanje tereta

vrlo jednostavna izvedba
moe se montirati samo uz prozor
ili pokraj balkona.
(nije potrebna ravna povrina)
NEDOSTACI
NEDOSTACI
zauzima puno prostora

nije mogue zakretanje tereta
vea masa
mora biti na ravnom tlu
vezana je za zid
premjetanje dizalice na
drugu lokaciju je
kompliciranije
Iz gore navedenih osobina jasno je vidljivo da je meni puno prikladnije konstruirati

konzolnu umjesto kavaletne dizalice. Time ne zauzimam prostor sobe ili balkona, a
omoguavam zakretanje tereta u prostoriju ako je dizalica smjetena van nje.
Na slici dolje (sl .4.) prikazana je konstrukcija koju sam odabrao kao osnovu za izradu
vlastite verzije. Dizalica je naravno napravljena u tvrtci Officine Iori i ima sline proporcije
kao to i moja.
Slika 4: Tehniki podaci
3.
Proraun mehanizma za dizanje

3.1.
Uvod
Vrlo je vano pravilno proraunati mehanizam za dizanje jer tako moemo uvelike
smanjiti masu same dizalice. Isto tako se smanjuju trokovi proizvodnje i materijala. itav
proraun se sastoji od odabira i kontrole ueta, prorauna bubnja, odabira elektromotora i
reduktora te kontrole leaja.
3.2.
Parametri mehanizma za dizanje
-visina dizanja:
-nosivost:
-brzina dizanja:
-pogonska grupa za mehanizme:
3.3.
10 m
100 kg
30 m/min
2m
Proraun i izbor elinog ueta

Raunska sila loma FL:
S - se odabire na temelju pogonske grupe 2m (tab. 1.3-1,prema lit.[1],101 str.)

FL = S g m
S = 4,5
FL = 4,5 9,81 100
FL = 4414,5 N
Promjer ueta :
FL = Am Rm
Rm = 1600 N / mm 2 - prema [2], str. 435

Am min =
FL 4414,5
=
Rm
1600
Am min = 2.759mm 2
-
odabirem prvi vei presjek prema [2], str. 435:
Am = 3.51mm2
d = 2,4mm - promjer elinog ueta
d = 6 mm naknadno sam poveao promjer ueta na 6 mm prema preporuci
prof. Kostelca.

Uz ue odabirem samozatvarajuu kuku tvrtke Biokovo Commerce tipa
CRF nosivosti 1120 kg.
Slika 5: Kuka
3.4.
Bubanj
3.4.1.
Osnovne dimenzije bubnja
Promjer bubnja
D
Db c p d = 18 1 6 = 108mm
d min
D
= 18
d min
-prema [1], str. 103., Tablica 1.4-1 za pogonsku grupu 2m
cp = 1
str. 104., Slika 1.4-3
-koeficijent pregiba prema lit.[1] str. 104.,Tablica 1.4-2 i [1]
d=6 mm
Db 108mm
- prema lit. [7.] :
Odabrano
Db = 114,3mm = 4inch
debljine stjenke:
= 7,1mm
masa mc = 18.8kg / m
Dimenzije profila lijeba
prema [1], str 126.
Slika 6: Profil lijeba
0,375 d h 0,4 d
d=6mm
0,375 6 h 0,4 6
h = 2,25mm
r1 = 0,53 d = 0,53 6 = 3,18mm
t 1,15 d = 1,15 6 = 6,9mm
s = 0,6....0,8d = 4,2mm
r2 = 0,8mm - prema lit.[1] str. 126. Tablica
h = 2,25mm
r1 = 3,18mm
Odabrano
r2 = 0,8mm
t = 6,9mm
Na radni dio bubnja namata se ue u duini p k H , radi rastereenja veze ueta sa bubnjem
ostavljeno je 3 namotaja, te za samu vezu 2 namotaja. prema [1], str 127.
Radna duina bubnja:
p H
10000
t =
lr = K
6,9 = 192,15mm
114,3
Db
lr = 192,15mm
pK = 1
H = 10000mm
Db = 114,3mm
t = 6,9mm
Duina narezanog dijela bubnja - prema lit.[1], str.127

p h
ln = K + 3....4 t = lb + 4t = 192,15 + 4 6,9 = 219,7 mm

Db

Ukupna duina bubnja - prema [1], str 127. za jednouetni bubanj
lb = lr + s1 + s2 + s3 + s4 + 30
lb = 192,15 + 45 + 9 6,9 + 30 = 329,25mm
s1 = t + 40..50mm
s2 = t
s3 = 4t
s4 = 2,5...3,5t
Db : ln = 1 : (1,5..2,5)
ln
219,7
=
= 1,92
Db 114,3
3.4.2.
-ZADOVOLJAVA

Proraun stjenke bubnja
Debljina stjenke bubnja za zavarenu izvedbu prema [1], str. 126.

s = (0,6......0,8) d
s = (0,6.......0,8) 6 = 4,8mm
d=6 mm
Provjera stjenke bubnja prema naprezanjima uslijed namatanja optereenog ueta
(prolom)
Slika 7: Naprezanje elementa stjenke bubnja
Maksimalna sila u uetu

F = 4414,5 N - vidi List 2
Dozvoljeno naprezanje za elini bubanj (0345) prema lit.[1], str. 128.
1 = x 50 N / mm 2
3 = 100 N / mm 2
Naprezanja na mjestu namatanja ueta:

a)
normalno (od savijanja)
X = 0,96 F
1
D s3
X = 0,96 4414,5
1
= 37,69 N / mm 2
114,3 4,83
F = 4414,5 N
D = 114,3mm
s = 4,8mm
b)
cirkularno (tlano)
F
ts
4414,5
= 0,5
= 66,64 N / mm 2
6,9 4,8
= 0,5
Glavna naprezanja na mjestu namatanja
- prema [1], str. 127.
1 = X = 37,69 N / mm 2 < 50 N / mm 2
2 = 0
= = 66,64 N / mm 2 < 100 N / mm 2

ZADOVOLJAVA
Provjera zavarenog spoja stjenke bubnja
-prema lit.[1], str. 128.
Re = 230 N / mm 2 - granica teenja za 0345

S =2
- odabrano, prema Lit.[1], str. 128.
Dozvoljeno naprezanje:
d =
Re 230
=
= 115 N / mm 2
S
2
Ekvivalentno naprezanje
1 3 = 37,69 ( 66,64 ) 104 N / mm 2 d = 115 N / mm 2

ZADOVOLJAVA

Naprezanje uslijed savijanja bubnja, progib bubnja:
Naprezanje uslijed savijanja bubnja najvee je kad se ue optereeno maksimalnim teretom
namotava na bubanj na njegovoj sredini. Zbog simetrinosti vrijedi: Fa = Fb = F = 4414,5 N
Slika 8: Moment savijanja bubnja
Maksimalni moment savijanja:

M max = F
lb
0,330
= 4414,5
= 728,39 Nm
2
2
F = 4414,5 N
l b = 330mm = 0,33m
Moment otpora poprenog presjeka bubnja
Wb =
Db2 s
4
0,1142 0,0048
4
= 4,89 10 5 m3
Db = 114,3mm
s = 4,8mm
Naprezanje uslijed savijanja
M max
728,39
=
= 14866993N / m 2 = 14,87 N / mm 2 < d = 115 N / mm 2
5
Wb
4,89 10
ZADOVOLJAVA

3.4.3.
Veza vijenca s bubnjem
Prijenos okretnog momenta sa vijenca na bubanj ostvarit e se silom trenja izmeu

vijenca i bubnja koja proizlazi iz sile pritiska izmeu ploe i vijenca uslijed pritezanja vijaka.
Debljina elne ploe bubnja
prema lit.[1] str. 128.
Slika 9: elna ploa
2 D1 Fh
Re
2 d =
3 D w
S
= 1,44 1
2 D F
w 1,44 1 1 h
3 D d
D1 = d 3 = 50mm
- odabrano; prema lit. [1], str. 131.
Db = 114,3mm
Fh = 0,1 F = 441,5 N
F = 4414,5 N
d = 100 N / mm 2
d - za 0561
2 50 441,5
w = 1,44 1
= 2,12mm
3 115,3 100

Odabrano w = 3mm
Odabrani vijci:
M8
Odabrani materijal vijaka
- 5.6
Prenoenje momenta trenjem:

Db
d
n FN 7
2
2
FN = dop A jezgre
= 0,2 - odabrano prema lit. [3], str. 136.

Za materijal 5.6
Rm = 500 N / mm 2
Re
= 0,6
Rm
Re = 0,6 500 = 300 N / mm 2
S=2,5
dop =
Re 300
=
= 120 N / mm 2
S
2,5
A jezgre = 32,8mm 2
Broj vijaka
F
Db
d
n FN 7
2
2
F Db n dop A jez d 7
n
F Db
dop A jez d 7
4414,5 114,3
= 4,006
0,2 120 32,8 160
Odabrano: n=4 vijaka M8 iz materijala kvalitete 5.6.


OSOVINA BUBNJA
prema lit. [2], str. 35.
F=4414,5 N maksimalna sila u uetu
Zbog simetrinosti vrijedi F A= FB = F = 4414,5 N
cB =
d0
lB
= 1,5......2
d0
promjer osovine
- cB = 1,5 - odabrano
Za materijal osovine .0561(St 52-3)

Rm = 500 MPa, d = 95 N/mm 2 -prema lit. [3], str 353.
Potrebni promjer osovine je
d0
32 cB FB
32 1,5 4414,5
=
= 26,64mm
d
95
d5 = 35mm > 26,64mm

3.4.4.
ZADOVOLJAVA
Veza ueta s bubnjem
prema lit. [1], str 132.

Kod najnieg poloaja kuke na bubnju trebaju ostati jo 2 voja ueta. Sila u uetu na mjestu
veze s bubnjem mora biti:
FV 0,4 F = 0,4 4414,5 = 1765,8 N
F = 4414,5 N
Slika 10: Veza ueta s bubnjem

Sila u uetu pred ulazom u vijanu vezu iznosi:
FV =
4414,5
F
= 0,14 = 1256,4 N < 1765,8 N
e
e
- ZADOVOLJAVA
= 0,1 - faktor trenja za elik prema [1], str 132.

= 4
2 navoja prije vijane veze
Potrebna normalna sila u jednom vijku - prema [1], str. 133.
FN = 2 Fun = 2
F
= 0,8 F = 0,8 4414,5 = 3531,6 N
( + 1 ) e + 1
= 0,1
faktor trenja za elik prema [1], str 132.
= 2
obuhvatni kut
1 = = 0,1
faktor trenja za zaobljeni lijeb
Potreban broj vijaka
prema [1], str 133.
Prema optereenju na vlak i savijanje

z
FN 1,3 32 1 h 3531,6 1,3

32 0,1 12
=
+
= 2,42
+
3
256 17,9 24,917 3
D AV
d1
Odabran vijak M8, kvalitete materijala 8,8

d1 = 4,917 mm - promjer jezgre vijka M8, prema [3], str. 489.
AV = 17,9mm 2
h = 2 d = 2 6 = 12mm
d = 6mm
Re
= 256 N / mm 2
2,5
Odabrano 3 vijka M8 kvalitete materijala 8.8
Re = 640 MPa
d =
Vijci se stavljaju po obodu bubnja na razmaku:
- prema lit. [1], str 133.
lV 5 d = 5 6 = 30mm
Db
= lv
2
2l
= v = 0,34rad
Db
- kut razmaka osi vijka za stezanje ueta
30
3.5.
Elektromotor za dizanje
3.5.1.
Odabir na temelju snage za dizanje jednolikom brzinom.
Snaga za dizanje:
Ppotr =
md vd
g =
100 0,5
9,81 = 515,98W
0,95
md = 100kg
vd = 0,5m / s
= R B = 0,97 0,98 = 0,95

R = 0,97
-stupanj djelovanja reduktora
B = 0,98
-stupanj djelovanja bubnja
Ppotr = 0,55kW
-
potrebni moment koenja :
M k = vk M st = v k
Q rb
985 0,057
= 2
0,95 = 6,27 Nm
ired
17
vk = 2 - mehanizmi dizanja na elektrini pogon prema [1.]

- prijenosni omjer:
ired =
nem 14,83
=
= 17
n B 1,392
nem = 1420 min 1 = 23,66s 1

v
0,5
= 1,392
nB = d =
2 R 0,1143
Odabirem motor sa reduktorom i vlastitom konicom prema [4]:
DGV 41 DD B8 30 3 17.0 ZBA 80 A4 B020
P = 0,55 kW
n = 84 o/min
Mk = 10 Nm

3.5.2.

Svojstva elektromotora i reduktora
Tabela 1: Tehniki podaci elektromotora
3.6.
Odabir leaja bubnja
Zbog simetrinosti:
Fr = F = 4414,5 N
Odabran leaj sa kuitem: SKF SY 35 TF prema [5.]

Tabela 2: Leajevi
C0 = 15300 N > Fr = 4415 N
- statiko optereenje
C = 25,5kN
Dimenzije leaja
d / D B = 35 / 160 37
Trajnost odabranog leaja:

vd = 30m / min
nb =
1 vd p k
1
30 1
= 83,76 min 1
2 Db 2 2 0,114 2
P = Fr = 4415 N

1
33
C 3
Lh =
500
P n
3 33
25500

3
500 = 38338h -vijek trajanja leaja
Lh =
4415 83,76
4.
Izrada nosive konstrukcije
Postojalo je nekoliko osnovnih smjernica na koje sam trebao pripaziti kod

konstruiranja nosive konstrukcije. Kao prvo, dizalica treba biti teleskopska. Problem je rijeen
zavarivanjem ploe koja nosi sklop za dizanje tereta na pravokutni profil (70X40). Taj isti
profil se stavlja na profil (60X30), po kojemu moe klizit te je tako dizalica teleskopska. Na
koncu profila (60X30) stavljen je M10 vijak koji slui kao graninik. Vijak je, umjesto
zavarenog rjeenja, odabran iz prostog razloga da dizalica bude rastavljiva (sl. 11.).
Slika 11: Teleskop
Sljedea funkcija koja mora bit zadovoljena je zakretanje dizalice. Rjeenje je

izvedeno dovoljnom duljinom panta koji omoguavaju zakretanje za kut vei od 180.
Sama montaa tee sljedeim redoslijedom. Pravokutni profil, na koji su prethodno
navareni donji panti i dvije pravokutne ploice, se pritee vijcima za zid. Zatim se na pante
stavlja grana koja je zavarena iz preteito standardnih profila. Jedino su panti nestandardni.
Podsklop za dizanje tereta, koji se sastoji od bubnja, reduktora, elektromotora i leaja,
privren je vijcima za pravokutnu plou (160X537). Pritom je iskoriten jo jedan
pravokutni profil za ponitavanje razlike u visini. itav sustav je pomou profila (60X30)
nasaen na granu (objanjeno gore) i pozicioniran pomou dva M10 vijka. Na kraju se stavlja
vijak koji slui kao graninik. Slika 12. prikazuje razvijenu mreu elemenata za sklapanje.
Slika 12: Dispozicijski crte
5.
Proraun zavara
5.1.
Uvod
Proraun zavara nije obavljen za itavu konstrukciju zato to je poprilino opiran.

Stoga sam dimenzionirao po mojem miljenju najkritinije zavare na konstrukciji. To su
zavari kod gornjeg i donjeg panta (sl. 14.). Naime njihova je povrina najmanja, a moment u
tom podruju je najvei zbog velikog kraka.
Slika 13: Gornji i donji pant
5.2.
-
Proraun reakcijskih sila i momenata:

poznate veliine:
G1 = 19 N
G2 = 44 N
G3 = 400 N
Q = 1000 N
G1 - sila dijela 1
G2 - sila dijela 2
G3 - sila ureaja za podizanje
Q - sila tereta
G2
Q+G3
G1
Slika 14: Sile na nosau
sluaj sa teretom:
MB = 0
FHA max h G1 l1 G2 l2 G3 l3 Q l4 = 0
FHA max h = G1 l1 + G2 l2 + G3 l3 + Q l4
G1 l1 + G2 l2 + G3 l3 + Q l4
h
19 216 + 44 575 + 400 925 + 1000 925
=
455
= 2910 N
FHA max =
FHA max
FHA max
FV = 0
VB max G1 G2 G3 Q = 0
VB max = 19 + 44 + 400 + 1000
VB max = 1463 N
sluaj bez tereta:
MB = 0
FHA min h G1 l1 G2 l2 G3 l3 = 0
FHA min h = G1 l1 + G2 l2 + G3 l3
G1 l1 + G2 l2 + G3 l3
h
19 216 + 44 575 + 400 925
=
455
= 877,81N
FHA min =
FHA min
FHA min
FV = 0
VB min G1 G2 G3 = 0
VB min = 19 + 44 + 400
VB min = 463N
5.3.
Proraun naprezanja na gornjem pantu:
a = 3mm - odabrano
Slika 15: Dimenzije gornjeg panta
FHA max = 2910 N

FHA min = 878 N
= 1,2 - Faktor udara (dijelovi s ravnomjernim amo tamo gibanjem)
vlano naprezanje
Fmax = FHA max = 2910 1,2 = 3492 N

Fmin = FHA min = 878 1,2 = 1053 N
V max =
Fmax
3492
=
= 6,76 N / mm 2
Azav 56 36 50 30
V min =
1053
Fmin
=
= 2,04 N / mm 2
Azav 56 36 50 30
naprezanje na savijanje
f max =
Fmax 50 3492 50
=
= 27,64 N / mm 2
6316
Wx
f min =
Fmin 50 1053 50
=
= 8,33 N / mm 2
6316
Wx
36 562 30 502
= 6316mm3
Wx =
6
6
red max = V max + f max = 6,76 + 27,64 = 34,4 N / mm 2

red min = V min + f min = 2,04 + 8,33 = 10,37 N / mm 2
=
red min 10,37

=
= 0,3
red max 34,4
- + predznak zbog istosmjernog optereenja
spektar naprezanja srednji - S 2

- dijelovi s gotovo jednakom uestalosti niskih, srednjih i visokih optereenja
podruje broja ciklusa optereenja redovita primjena, pogon s prekidima N2
- za S 2 , N 2 .. pogonska grupa B4 - lit 4 (str 4./ tablica. 1.)

- zavar je kutni kvalitete I utjecaj zareza K3
- za elik 0362, B4 , K3
5
3
. D ( 1) dop = 90 N / mm 2
5
3
Dv ( 0) dop = D ( 1) dop = 90 = 150 N / mm 2

Dv ( 0,3) dop =
Dv ( 0) dop
Dv ( 0 ) dop
1 (1
0,75 Rm
=
)
150
= 177,4 N / mm 2
150
) 0,3
1 (1
0,75 410
Za elik 0362 .. Rm =370450 N / mm 2

-
odabirem Rm =410 N / mm 2
Dv ( 0,3) dop = 177,4 N / mm 2 > red max = 34,4 N / mm 2 - ZADOVOLJAVA

Proraun naprezanja na donjem pantu:
Slika 16: Dimenzije donjeg panta
FHB max = 2910 N

FHB min = 878 N
VB max = 1463N
VB min = 463 N
= 1,2 - faktor udara (dijelovi s ravnomjernim amo tamo gibanjem)
F1 max = 3492 N
F1 min = 1053 N
V2 max = 1755 N
V2 min = 555,6 N
-
tlano naprezanje
T max =
F1 max
3492
=
= 6,76 N / mm 2
Azav 56 36 50 30
V min =
F1 min
1053
=
= 2,04 N / mm 2
Azav 56 36 50 30

-
naprezanje na smik
sm max =
F2 max
1755
=
= 5,23 N / mm 2
*
A zav
2 56 3
sm min =
F2 min
555,6
=
= 1,65 N / mm 2
*
A zav
2 56 3
A*zav - povrina vertikalnih zavara
naprezanje na savijanje
f max =
F1 max 50 F2 max 35 3492 50 1755 35

= 19,54 N / mm 2
=
6316
Wx
f min =
F1 min 50 F2 min 35 1053 50 555,6 35

=
= 5,26 N / mm 2
6316
Wx
Wx =
36 562 30 50 2
= 6316mm3
6
6
uk max = T max + f max = 6,76 + 19,54 = 26,3N / mm 2

uk min = T min + f min = 2,04 + 5,26 = 7,3N / mm 2
2
red max = uk2 max + 3 max
= 26,32 + 3 5,2252 = 27,81N / mm 2
2
red min = uk2 min + 3 min
= 7,32 + 3 1,652 = 7,84 N / mm 2
red min
7,84
=
= 0,28
red max 27,81
- + predznak zbog istosmjernog optereenja
spektar naprezanja srednji - S 2

- dijelovi s gotovo jednakom uestalosti niskih, srednjih i visokih optereenja
podruje broja ciklusa optereenja redovita primjena, pogon s prekidima N2
- za S 2 , N 2 .. pogonska grupa B4 - lit 4 (str 4./ tablica. 1.)

- zavar je kutni kvalitete I utjecaj zareza K3
- za elik 0362, B4 , K3
. D ( 1) dop = 90 N / mm 2
Dt ( 0 ) dop = 2 D ( 1) dop = 2 90 = 180 N / mm 2
Dt ( 0, 28) dop =
Dt ( 0 ) dop
Dt ( 0) dop
1 (1
0,9 Rm
=
)
180
= 210,13 N / mm 2
180
1 (1
) 0,28
0,9 410
Za elik 0362 .. Rm =370450 N / mm 2

-
odabirem Rm =410 N / mm 2
Dv ( 0, 28) dop = 210,13 N / mm 2 > red max = 27,81N / mm 2 - ZADOVOLJAVA
6.
Model
Slika prikazuje finalni oblik konzolne dizalice u izometriji te ostalim pogledima.
Slika 17: Model
7.
Prilog
7.1.
Tehnika dokumentacija
U nastavku slijedi prilog tehnike dokumentacije koja sadri sklopni crte itave
dizalice i podsklopa za dizanje tereta te radioniki crte podsklopa nosive konstrukcije. Za
izradu tehnike dokumentacije koriteni su CAD paketi. Tako je prvo napravljen 3D model
cijelog sklopa u programu CATIA V5 te tamo izvueni drawing i uitan u program
AutoCAD 2008 Mehanical gdje je detaljnije razraivan sam crte.
8.
Zakljuak
Vrlo je vano da konstruiranje kao uvod u sam ivotni vijek proizvoda bude pravilno
provedeno. Naime sve naknadne, investicije, radovi i uspjesi su ovisni o pravilnom
konstruiranju. U razvoju novih proizvoda rijetko kada sudjeluje samo jedna osoba. Najee
takve poslove obavljaju timovi od vie konstruktora, koji se meusobno nadopunjavaju
korisnim idejama i savjetima. Za uspjean razvoj proizvoda vrlo je bitno dobro poznavanje
strojarskog znanja kod svakog konstruktora. Svaki proraun mora biti vie puta pregledan od
razliitih osoba. Koritenje ovih smjernica je najsigurniji put do pravilnog i tritu privlanog
proizvoda.
Svoj zavrni rad sam shvatio kao prvi vei test u svojem ivotnom vijeku strojara. To
je prva konstrukcija koju sam izradio ja kao voa projekta i to bez ikakvih predloaka
predvienih za taj zadatak. Kao moj tim, tj. ljude koje sam pitao za savjete i odreena rjeenja
mogli bi shvatiti sve one koje sam naveo u zahvali. Na kraju krajeva je ipak svaka odluka o
odreenom oblikovanju bila moja. Iako svjestan da itav projekt, kao prvi takav, nije bez
greke, izuzetno sam sretan i ponosan to sam zavrio isti.
9.
Popis literature:
8B
[1.]
[2.]
[3.]
[4.]
[5.]
[6.]
[7.]
[8.]
ap D.:Transportni ureaji, Zagreb, 2004.

Ostri D. Z., Toi S. B.: Dizalice , Beograd, 2005.
Kraut B.: Strojarski prirunik, Tehnika knjiga, Zagreb, 1986.
Demag.com
Skf.com
Ioriofficine.com
http://www.tomferr.co.yu/l/sr/steeltube/page/50
http://biokovo.hr/html/lanci/pribor.htm

Proračun Male Dizalice

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Proračun Male Dizalice

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SVEUILITE U ZAGREBU

FAKULTET STROJARSTVA I BRODOGRADNJE

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Fakultet strojarstva i brodogradnje___________________________________________1

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________2

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________3

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Izjavljujem da sam ovaj rad izradio samostalno, svojim znanjem te uz pomo

Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________4

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Kao to je ve u saetku rada napomenuto, tema ovog rada je konstrukcija male

Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________5

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Istraivanje trita i odabir konstrukcije postolja dizalice

Slika 1:(a) konzolna, (b) podna, (c) kavaletna

Oito je da se svaka dizalica sastoji od sustava za podizanje tereta i nosee

Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________6

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

vrlo laka montaa

mogue zakretanje tereta

zauzima puno prostora

Iz gore navedenih osobina jasno je vidljivo da je meni puno prikladnije konstruirati

Slika 4: Tehniki podaci

Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________7

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Proraun mehanizma za dizanje

Parametri mehanizma za dizanje

Proraun i izbor elinog ueta

S - se odabire na temelju pogonske grupe 2m (tab. 1.3-1,prema lit.[1],101 str.)

Rm = 1600 N / mm 2 - prema [2], str. 435

odabirem prvi vei presjek prema [2], str. 435:

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Osnovne dimenzije bubnja

-prema [1], str. 103., Tablica 1.4-1 za pogonsku grupu 2m

-koeficijent pregiba prema lit.[1] str. 104.,Tablica 1.4-2 i [1]

prema [1], str 126.

Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________9

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Slika 6: Profil lijeba

Duina narezanog dijela bubnja - prema lit.[1], str.127

ln = K + 3....4 t = lb + 4t = 192,15 + 4 6,9 = 219,7 mm

Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________10

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________11

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Debljina stjenke bubnja za zavarenu izvedbu prema [1], str. 126.

Slika 7: Naprezanje elementa stjenke bubnja

Maksimalna sila u uetu

Naprezanja na mjestu namatanja ueta:

normalno (od savijanja)

Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________12

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad

Glavna naprezanja na mjestu namatanja

- prema [1], str. 127.

= = 66,64 N / mm 2 < 100 N / mm 2

-prema lit.[1], str. 128.

Re = 230 N / mm 2 - granica teenja za 0345

- odabrano, prema Lit.[1], str. 128.

1 3 = 37,69 ( 66,64 ) 104 N / mm 2 d = 115 N / mm 2

Fakultet strojarstva i brodogradnje__________________________________________13

Roman Jagarinec___________________________________________________Zavrni rad