COMME IN LIBROS EPIDEMIORVM ippocratis. -PROOEMIVM. Nous vertens form exathas ef x guoin bane felicifinam acade- pjmiam, ex patria non tam-voluntate, quam fati accrbitase comspulfuss jveneram , Antifies Uluftrifime , Senatares plendidiffsi , Dotiores celebervinti , Difeipuli dilectiffeni 2 vofque omnes reliqui qui bonorie mei caufa hue sonmenitis viri ornatiffnt. Quo verd suo optime Ga- Fermater vifque fapintifion fennteres, ample benefcioornatua fon .nan sf ‘Ut referam scam me mibi ipfireftitueritis lcodignitate , honoraria, ciuitate , Bae munttate tantifquevefirem emnium tumuniuerfim , tum etiam priuatioe offiis Aonoribus , gratia, vt beatums illum diem, predicare femper palfims , quo lernbus ille meus me miferum ce egentem vefire appalis rb. lea enim bonis omnibus me reple- siftis ,vtcogar velut Remaniin glariofifinis viltoriissenm inter {acres & veligiofas connamerare. Quamobrem ex en ipfa die qua me digoum tanto bonere exiftima- His, now aliudcogitare non reuoluere cep qudmvt cam penfare vejirn benef om polfem falter gratus.viderer. Et prin quidem Deum optimum maxi mimque exorando, ot propitins ef veller bnic fantifiona urbi , que femper re- Ugioniscaltri ,fngulars pininns fPudiorum mater benigua , omnifne fplendo- tis in-ornamentis hamanitutis in miferos.oe agentes rarum fuit exemplum, Deinde.couuesfu ad mane, mili impefitam , optimum autforem Fippocratem fei~ eet eprimilanque ilias opus Apheorifmes, quam pefem Lncidiffom® asque apie Sint, qua form duo pracipun fant in proffferibus,explicarem. Net hac ipfo con Sent ue preter ardinem etiam libres de venenis feripft legi, docui quond melins in tanta negotiorum multitudine licwit. Demum & ilud carani ‘ut veflro omnium amine Patres ampli, noflreyue vrbis non prascrito beneficio prodirent ec om. sin que moultd maiora in publicum, vt per ques falusorbicniner|o procurata effet, cis etiam debits bones haberetur. Tumverd G+ inmedendo hic de canfvt priuata Denefica prinats ctinm ofcis.cemspenfarem , rantam adbibes caram, diligentiam, indufiriamgue, ot tore hot angovise vius aut alter in manibus méis obierit, cw. ine rei quart ves alios reqniram,tefles ?nam cans. eandem mibi fortunam in arte Siiffe predixiffemsidebant amuliquod teflimoniush & patria qusrere oporterct; nine ‘bat attafyut in oaliseftris, Bacd & fi diftipaliipfiommes dignati efent id fe~ arene lars fin nonin landisiafque &.quibus ferper abborrui qudns veritatem ipfam, Gregoplaribusexternisteflimoniis nam concinium won indigeo, magna enim copine) sbandarem »cr ili aligaanto dottiores eunfifent. Nunc ver’ pacasiscefiraut divi fingalari bumanitate atque benignitate, rebus meis, nihit reliquum fuit quod ad-vites meas attineret , gute ut einfdem abfque consrouerfia medicine prineipis Hippocratis libros diffcillimos. dy ordine feribendi primes hoc ssnna explicarem vt final snitia, arsis & difeipline ac contemplationis ‘paterent, --vosin arduis exercerem.. Quapropter libros Epidemiorum , quos ile vir fapien- ‘iffonus iowenis confcripferat, peragrande-fanex cy quictus , licet & ipfe extra pa- 18am , imomagis qudrn ego. fiquidem profugus gy exalin Lariffa Theffalie emer dauerat explicandes in manibus fmpfi.. lam -verd quis fradtus fi buins operis quantarvtilitas ,qualis fplendor , vis fleri potefP ut referam. Ex innumeris tamen eudibas cus panculas ne omnine mutus viderer, vefere pretium opereeffe dui. E& Prinum quidem , quod ad autorisipfius dignitatem asque ssbitaem ties oti x q Tom.: 194 Procemium. eft quod dicans nif folis fplendoremaut {yderumclaritatem fuperare, nedum aquare oe fperem. ued fi omnino aliquid dicendam oft Tie ea eas ‘Thee Thewlenter-verba fcife. 1d demum cogitet qui boc conctur aut audent , cam Hippo- craven dicerit,feextremam natura conatarn diffe, quo quifque ernditus multd ‘plus vincitur quo plebeins bonno oy ineruditas a quonis eradiifime. "Queritsforfan-otilicatems loins libri, qua fant santa cit vt recenfenti fapra idem forfan videri polit. Nanscum oniner [ums opus prognofticam ft totum ad fu- “arora expettationem ac dininationens peat , qi pars ctinm divina eft. Etenim cumpraterita fit memoria pollentiam ,prefentia prudentinm , atque [olertium , {fatura fant dininoram :atqueille prob diuinus etiam videeur s qui fatura preui- det + Endoxum auren lingua fixerunt Athenienfes quod verax fururi nuntins effet. Quid qrted de Anaximandro Milefio &» Phorecide Pythagore magifireinter- regat Plinias fi verafune quantum’: Diis dum vinerent difleterint. Res dixina of prorfas dininasio , qua A dininitate originem nominitfumpfit. Eo nomine cracula enmnin illafirata tum Sibilles tursverd Aftrologh, Medici , Phyflognemi, Metopofeo- pis Arufpices, Augures, Chiromantici Brixomantes,Nawte,agricolesbellique duces: ‘umm fingali quique ¢prophetarum:genere ac vatum: aque aly multi i elariimes vires euafere 6 prodiis habitifant. Quid fingutes commemorem Philefepbes , ant lavtifies, aus cues , qui dininasions opinione snclysi ewcferunt , cum cnfquifqne mmortaline tanta precellere aij, tantum utilis oidentar in arte, uantinsin pre- dicendo vales Sed ne fingula consmemorem ,illud non prateribo, medicum eundem eff eptinam inmedendaatguein pradicendo. Quomode enim primum quos enrare debeat fet, qui curaripoffint nefcintur, Deinde in bis ques curare eportebit, unde- nam primo cognofeet {ymptomata, que ad fe curam uocent aus nen mamaue cums ple 1a fint {ymptomarum genera, paslogno mica, & affidentia, Semper marti con- ‘Sequentia tum critica ,nullam habent indicationem : Que werd vim illins aut ca~ “fam, ant pranitatem , aut errores con fequuvtur ,curatione indigent. Rur [es quonam ‘patio dicebas Galenus, libro de totius Morbi temporibusigvote Hatuamerbiratio- ‘vem vitus ordinare licebit? Tague perfpicuum eft mullans aded partern effe tam no- Vilem , ans tam necelfarian medico, qui pradicendi quo & gloriam iltus augent, & aererum fatarem parias. Sed ew tempora Gh medicoram mores! G° beminam fpatttian in fan mala provane \femper enim vitin Gp maleditte improborum in ‘perntiens mertalians exarfere,olim cs reliftus cf diainiculta defonfor Mofes {G> tempore Helia folusille contra tot falfos Prophets contra pepulam fedntt sigue contra regen ipfim proDeo , proveritate fetit. Philppbermn ‘atate femper ‘onus aut alter contra falfos Deosveritatis propugnater folus inuentus oft. Tempore Hippocratis fous ipfe medicinam legisime exercebat unde tot querele illins ad- serfs perfonatos fai remporis medices: Galeni atate & ‘pi fitu fat. adevut quando defperauerie homines ad fanam doctrine reduci pofe- Go ra ine Guamille x mesbodicaps.in fine & 3. lib. cap. 2. Demametiam dififussactam fe demedicinn fuo tempore ait , nifi Deus aliquis opitwietur. Said boc malum cure etiam Hipocrates teftetur,fulmine ittum Bfeulapiam 5 quod wimium faueret bomi- two ceneri, quod totum inproblfimam eff cr Dijt aducrfifirmm. Quamobrem tot Theffaliqui medicinam ad duovel ad trin capita conanter edigere: tot Themi- Sones,qui carnificinam pro medicinaexercent. Inde tot caluneniz Gr inrgia cotra bo- ‘nos, nobis autem id fafficiat , Hippocretem cum Galeno expofuiffe , quandoguidens fasrorile bora bc fuffcins 08 wbilfe cornne aanicisia wiferis ,qun nf fatque jperdantar. At in bocipfoopere expanendo tria nobie erunt pracipua vt Hippocratic ‘aureas explicemus fententias ,tumveré Vt non i Aphorifinis Galeni cl iri expoftionesdeclarema::Tertin eF , vt oflendamas in ecundi libri interpretations, ita nos egiffe, ut Galeni commentarioruas amifferam immenfam ixiteram non Sentiatis. Einigitwr difeipuli dileEtiffmi, alacri avimo rem banc capeffatis .vt ton demintelligant homines , quo duce profeceritis ,nec: iwanibus verbs: Se Aucamini, fed cum fettemini qui verbo argue opere potens eft, plaréfqne eft afperna- tus oblate: bonares,quane tot. ali nen minus inaniter quam aoxizquarentes[perare potuerine , mecumconfequnmini:felizes yt ob farictatens bonorum Gr Labora folem fete. a PRAFA: E _ 19 PRAFATIO fuper premittendis. ca reliqua feptem , qua praéfari docet expofitorem , & ptisiuttt circa nomen dicitur iauiiis popularis aut popalariter fparfus : Siuaee enim per fe fignificat:camie} propofitione cuit duplicembhabeat fignifica~ tionem , hoe in propofito, vel exuperantiam vt valdé popularisaé valde {pars fas , feu per totum populum, aut contrariam qualitatem , ini vtroque fenfii accipi poteft. ‘Aduerftue enn populo: atque fic populatis dicirur. Que- mhadmodum bellum dicivar cum turpe fit, & Parca: qi aulli parcuat, 8 leo~ nem formicarium vocant, qui formicas deuorat, animal exiguum & in pul- uete latitans, Vnde in ptimo fenfu malt appellaretic ieusjaar libriain ; libros nehoc opus , cum nil ad traétationem contineatut in titulo nil addatur #5 rust. At cum confter fic inferiprum effe vbique ew initia dubium hon efts in tei proaduerfo intelligatur. Rurfus quid incelligeridum fithot nomine vagantium morborum feu popularium , fxpius dobitacuni eft: nat Tet= tianz qua in xftate abundant morbi funt populares : neque enitii funit fpo- eaydses cenit {parte nec eiufdem generis : iiues autem. publicus , at ideo irajus quafi publici , non ¢#1S%,a0t hocenita nomien ad peftilentes etiam tansfercur fed {eu indiues{0u inujumdicancar,, fab lati voce ad populares Pertinent. Fuerant autem quinque abfque dubio libri: quomodo aurem ferins dicam ,oporeebat verve Galenum declaraffe. Quatuor tamen Hip: pocratis effe oftendemus. : Porrd duplex eft vtilitas fingularis ac pratcipia horurh librorum : vifa eft ‘Vt propofitis plurimis continentibus , diuerfa homo {ciat inienire communia: Exempltifunt Quadraginta duo 2gride(ctipti in dobus libris Pritno &ter- tio:licebit inuenite ex vrinis multis aut paucis,nigris,albisiratione dictum cri= ticorum , rigoribus ac talibus, rationem generalem vninfcuiufque figai : ve- ote quod vrina boni coloris bong func : quod riulti peretint. Secunda col- Te@io cft veex hisqui habuerunt vrinas ctadas feu codtas ; ficiamus fpecia Jem felecum albarum’ multi pardm crudarum , rion ades crudarum , te- nuiuth & reliquarum , & indicemus per fingulas fpecies: Tertia eft. vt ize colleétio fiat in coriparatiorie ad morbos, ad temperaturas jd alia figra con- iunda,, &iudicemus per illa. Secunda vtilitas eft qua ego vreba¥ in inuencu- te, experiendo me , &erat ve legéretii quicduid aceiderat agro ablque exi- tu, &dijudicarem, an obiret ,anmnon, & quando : & fi itt paticis home bos affequitur ,quid {perabit in exercendo glorid , & Gin rhultis melior eft, & A in omnibus , & plené, cuhc morit (¢ iam effe perfeétum. Sunt & aliz vtlitares generales ed pracipua eft , vrex conftitutione temportim {ciartius predi- Sere morbos fucoros,lotige melius quaniex aftrs,G poflic aflequi cdnfitutid= fem aéris,affequetiretiarhi morbos,¥v it illo Eneomio Albumataris: Mie aftra,polos,celam feptémgae planers Confulis Albina [arsterrifque reportad eorum Confiliam : armansillas,frmmanfque caduca asians eed fuperumque furorens: Seuitetitia fatis pulchra, fed orationis phrafis penié-viidis ac barbara. Sed. tranfeanius ad alfa , aimis enim curiofi eft, velle viiitirem declarare; velut luceriam affetre it fole: Sequitur‘iritentio; neque énim in hoc fequirnur ofditiem , & itetitio de- larat fubie@uin & caufas, & qué funccirca fabieéum ipfam , & propricta- tem libri, Fait ergo intetitumn Hippoctatis iti hoc volumine rhukiplex. Pri- mont ve doceret illairia, ex quibus corifeqaicur vtilitas maxima ve dium eft, fcilicet predicendi int iorbis; é& conftituendi artem prJidionum , & prédicendi in cemporibus. Secunda fuit, ve recordarctur in fenio eorum; que iniouenta obferaauerat. Dieebar Galenus Septime Methodi tap. 1.€20 ‘Tom, X, Yu nowt196 Prafatio non ‘compofui libros glorie-caufa , fed vel rogatu amicorum , vel ob oblivio~ nemin{enio, ve mihi reponerem : vel vt meipfum cxercitarem : qua tria poffuncapplicari hicin propofito intencioni Hippocratis.Tertia intentio fuit, veconfticueretfundamenta artis ex experimento, veilli crederemus , prci- pud autem fuit, vedoceret vim dierum decretorioram ve fecundo de diebus de- creteriicenp. 5. Galenusteftatur. Et quoniam intentio eft ad finem , & veilicas eft ipfe finis ded videcur quod intentio fic vilitas. Ee bene feciffer Aucrroes hocdiftinguere, Dico ergo quod Auerrois non eft hac inventio. Definanc ergo glotiari de hoc philofophi, quia¢ft inucncum Haliabbatis, ix primo Theo rice cap-3- qui cadem enumerat excepta proportiona ,cuiusloco ponic excel Jentiam , & hoc quia prcfapponit Jibrum {uum continere totam artem, & ita non indiget proportione fic Anerroes faftulit ab Hialiabbare , cum Aucr- rors floruerieannis abhinc fupra quingentos:nam zrate Alhafen quem voca- mus falfo Auicennam, at vt Hieronymus Rhannofius in fua epiftola tefta- tur ,edita Dama(ci, Alhafen natus eft anno CCCL XIII. & fuga Muba- medis feu Mahumeti, anni autem Arabum conftant ex duodecim congref- fibus luna, cum fole,idett diebus circiter CCCLVLerunt anni CCCLXXIUL. ‘Arabum CCC LXTY. ex latinis, Annus antem MCCCCLXXXIV.A Chrifto nato fui D CCCXC. afiga Mahumetis, ex Arabibus : ex latinis autem DCCCLXVIIL. decraétis X X. obannorum breuitatem : quare fuga Muhamedis incidie in annum noftram D C X V |. quibus fi addantur CCCEXIV. fer ortus Alhafen anno Domini DC CCCL XXX. Qui- busfi addantur anni X L. cum florere coepit , & eff in exiftimatione cum. que Auerrges floreret, eruntanni Domini MX X. citciter. Galenus au- tem vealias declaraui, natus eft anno Domini C XX X VILL floruie circa annum domini CLX X VILL detradtis ergoC LXX VIII ex MKX. rclinquungur A NatiuitareGaleni ,ad natiuicacem Auerroin & Alhafen , & 4 nominis celebritace ad. nominis celebritatem anni DCCCXLIL Ideo ‘Auerroisagcepit vel ab eo , Aquo Haliabbas accepit,Ccilicet 4 Galeno : nam ‘Haliabbas nibil. dixie nifiacceptum 2 Galeno , quanquam defitliber ex quo acceperit. Veram Galenus ab alio Philofopho accepiffe non potuit,quia Ale- sander ‘Aphrodifeas floruit fub eadem Antonino, temporibus Galeni ; dico ‘Antonine Philofopho, cui etiam libros nuncupauit ac Aphrodifeus fuie primus, qui Ariftotelis libros exponendos fulcepit , ve omnes ceftantur ira ve Themiftus ,qui fait aerate luliani, Olympiodorus, Ammonius, fimplicius, & Jo: Gramaticus fuerinr multo pott: & ideo etiam multo poft Galenum, li- quet hoc inuentum effe Galeninifi quistraducat ad Theopt -aftuin. Sed non eftcredendum,quialicet expofuerit Ariftocelem feptem libris , vedocuimus, alias nihilomniays non congrucbat ibi ponere illa oéto , cum conftarct librum ‘cffe Ariftotelis , cuivs ipfe fuerat difcipulus. Solent enim ifta adnotari ,cum dubiumeft de romineauthoris. Seddubinm eft an femper debeant ifta oto premise) spro quo videte decimo contradicensinm. Exponatur : Deuenio modo ad quzeftionem propofitam , & dico quod intentio omnis eft ad veilicarem,cft enim ad finem, & finis eft bonum, vt vultPhilofophus, aliud ergoeft finis ve incendicur , & vtex eo aliquid deriuatur : Non eft ergo quod intenditur vi- timus finis, fed vtilitaseft vicimus finis feu vrile, Exemplum diximus, quod intentio Hippocratisin hoc libro eft docere principia. medicine, & confirma- reillam : fedex his habetur veils, velegamus libros illius & confirmemur in bono opere : ergo vilitas non eft intentio fed ex intentione. Proportio au- tem velog fandamenti domus ad totam domum. Nam ve habetor fecundo Pofterior cap. vlt. Artesconftant ex experienciis mulkis diverforum generum, experientia aucem ex experimentismoltis ciufdem generis: velut dato rha- barbaro buic atque illi, video quod flaua bilis evacuatur , colligo quod rha- barbarum purgat bilem. Idem facio de {camonio: idem de cnico quod purgat pituicam : arque ita coafticui tur ars. Verum ye dixi quia hic tra€taturde par- te folim conicéturali ideo erie Fandamentom folum eis partis,acilia pars ta- men extenditur ad exercitationem ; quo fit vt hic liber fic fundaimentum to- iusSuper premittendis. 197 tius medicing 5 provt eftarsnon veett fcientia. Etad hoc facit optimé Gale~ nus libro de fubfiguratione Empirica cap. 9. dicens: duo deficiunt ad traten- dum totam artem medicam , Empiricé & ex experiments: primum quia non poteft cradi per viamdoétrine:,nifi ve rationali modo etiam tradacur:alterum, quia oporteret , ve illa experimenta effent tradita, cum fais diftinétionibus, & etiam rationali methodo,vepote ab ipfo Hippocrate caftigara. Manifeftum. eftigiturquod confticunnt partem artis. Diuifiofequicar : Eceftquoniam cum fine vedixi quinque librifolum veri, feilicet , Primus, tertius, Quartus, & fextus & {eptimus Nos tamhen declara- bimus fecundum ob ordinem. Sed circa hane diuifionem contingunt dug: dubicationes: prima eft , quoniam fi legimus fecundum , non legimus prin- cipalem , camextus fie magiscompletus. Secunda quia multa inuenivotue infecundo, qu non inueniuntar in fexto, igitur {exes non eft {ccundus perfedtus. Ided dico quod fextus fui colledtus ab vno filiorum Hppocratis, feilicet Theffalo, ob id magis ordinatus 5 fecyndus verd ex ci{dem fragmen- tisfed non omnibus, ficut nec Theffalus , & hac eft conieéura verior , per ‘voum tamen alterum declaratar. Sint ergo primus, inde tertins deinde fe- cundi & fexti farrago ex quibus opera: pretium feciffer ,qui vnum confti- tuiffec completum ex ‘duobus imperfeétis. Quintus autem & feprimas funt vnus, & ipfi ex adem farragine , fed ab Hippocrate , dum iunior effet com- politi: fed Qyartus ait meo iudicio Draconis volentis imitari H’ppocratem, fed long? latéque ab illodi(cedic, ve etiam Galenus dicit: Viderur tamen ibi tum alibi Galenus repudiare omnino Quintum & {eptimum ranquam fpu- ios, fed vedixi fuerunt fatti ab illo iuucne. Malta etiam paffim adie@a etiam ingenuinis, {cilicet Primo & Tertio,ab aliis doget Galenus fecando ix Tertinm Epidemiorem. Narcatetiam pauld pofta medico Pamphilo in codice Prolo- mei Euergeris multaaddica efle. In godem quoque libro appecba logan maximé & fexcum. Sed quomodo in mente venire potuit Galeno, cumea- dem repetanturin vno & altero,Theffalum| fui ade obliuiofum,vr verum- que confcripferit. Quare vedixi verifimilius eft quod vnus 4 Theffalo , ter 4 Dracone coaceruati fint, Porrd an fextusliber Epidemiorum appellari debeat , Theffalicanftitutiones, non eft pratlentis infticuri, cum fecondum, non fextum librum fimosexpofitari.Si cui tamen placeat{cire , videat Deci- mocontradicentinm cap.2§. Hoc vnum non préttermitcam exiftimare me fe- cundum fuiffe interieéum inter primum & tertium , vt homines ineelli rent prorfas fecundum effe genuinium Hippocratis. Quam etiam ob caufamn Galenu: conferipfit in eundem fecundum , fex libros comentariorum , vt ip(e refere in libro de libris propriis cap. 6. qui omnes defiderancar iniuria temporum. Circa ordinem :ille eft triplex ord conficiendi , & ita vt dixi compofuit Quintom & feptimum , ideft farraginem corum , ante otines poftmodum quartum, fi modo eius eft, pott fecundum & fextum , ideft ilorum farragi- nem , vicimi faerunt primus ac tertius, quos folos emendauit, reliquos vel ta- dio exilij vel venimis imperfeétos omifit,omnes tamenante libros Prognalti- corum & Aphorifimorum vt fecudo de dicbus decretoriis. cap. 6. Secundus or- do eft in comparatione ad alios libros : funt autem libri Hippocraris trium generum , introduétorij vt feptem primi, & hi prarceduntaliosomnes;Theo- ricifecundam locum habent , vltimé praétici. Sic ergo inter theoricos primus eft de natura humana, quia demionftrat qutuor effe partes in compofitis, juas vocant elementa : pott eft liber de Aere , Aquiis & locis:poft de Natura feminis & infantis ,de feprimeftri & Odtimettri parca ,de foperferatione de Alimento,dehumoribus;poft quos diffectionum libri, velut de corde ,de car+ ne, de glandulis , de corporum difle€ione de offibus , delocis in homine: tertiolocofunt. De flatibus , de morbo facto ; vitimoloco fant Epidem'j , in quibus folum narratur effentia rei, nil agendiim docetur, vnde Theorici func. Pradiétionym autem libri velut de decretorio , de diebus Decretoriis , Prog- noftici , & fimiles praétici fant: libri enim omnes medicine & aliorum ar- Tom. X. Xoo. sumPrefatio inguuncur trifariam’ nam vel fant cum canfa, que eft in noftra po= teftace , & ita fant praétici , vel cum caufa quz non eft in noftra poteftare, aut fine caufa & tuncfunt Theorici. Quod fi quis obijciat ex fecundo prima Philofophie quod finis{cientia contemplantis eft veritas,practicz autem opus, dico quod eft triplex difftinétio-vnageneris fcientiarum , & hoc modo medi- cina totaeft prattica ratione fampta a fine : alia eft in eadem {cientia, ve pradiicus diftingnicur A contemplante, & ica pars qua eft fine caufa, tora eft pradtica :8& qua eft cum caufa cota eft Theorica. Et. ita etiam pradtica eft ‘Theotica. Tertiadiftinétio eft {pecialis , & eft quod licet {cienria per caufam. fit Theorica , qu tamen eft per caufam in noftra poreftace , quia poreft dirigi ad opus , eft praética : Ecqua non eft innoftra poteftate eft contem- plans. Er ideocum morbortim caufe fint confticationes, qua non {unt in po- teftate noftra ideo parsilla, qua: tracatur in libro Epidemiorum eft Theori- ca. Poteft igiturcotamedicina dici praética , vota Theorica, & partim Theo- rica, & partim praética, & tradari tora ve Theorica, & per modum fcien- tia 5 8c tora ve pradtica & per modum artis. Tertia ratio ordinis eft in parti- bus, & ita Primuseft omnind prius legendus, quia primd ab Hippocrate ab- folutus. Poft rertiuseadem ratione , poft fecundus , inde fextus, inde Quin- tus & feprimus , poft Quartus. Per enim priora fant natura & cogni- tione , ided pracedere debent nos tamen poft primutn exponertius fecun- ‘dum ne videamur nos fraudares8¢ tot velle contra vfum inuettere,quanquain magaum fitincommodum,quia vere illa fecundi fuerunt poft tercium. Sequitur via doétring::8 hat eft duplex in (cientiis & in artibuis. In {cien- tis eft duplex, vel Acaufa fuper effeétum , vein mathematicis, vel ab effeétu fapra caulam , vein naturalibus. In artibus autem triplex , vt etiam in prin- cipio artis Medice. Refoluciuus & fine:compofitiuusab his, qu per diffolu- tionem inuenta fant,& diffinitiuus. Pacet aurem quod Hippocrates procedit hic non tradendo artem , fed illam conftruendo , ided illi modi 4 Galeno tra- diti, fant artis tradendz , non autem demonftrande , & conftruende. Erit ergove didum eft ex fecundo Pofteriorum ex experimentis atque experien- tiis. Conttituic namque ve dixi fcientiam , non artem : {cientia auem non conftituitur a fine,fed demonftratione,ab effeGu fupra caufam. PRHFATIO fuper Procemio Galeni, N On boc quidem , In hoc procemio quidem Galenus {ex facit, arque in tot dividicur partes: In prima nomen libri exponit,in fecunda intentionem ibi. Cum igitur tresfint canfe. Tectia ibi Hee igitur Quicungue,vbi vtilitatem cx- ponic.In quartaordinem ibi: Qeamobrem qui lettionemIn Quinta oftendicra- tionerh nominis diftin@e ibi, r-verd nec bociIn fexta demum oftendit medum dottrinae ibis Atque bec quidem print. In primaigicor parte Galenusintendit declarare caufam notminis libri , di« censcum tria fine genera morborum irfiua {eu qui regioni vni conu:niunt, fed feroper familiares fant incolis , de quibustraétauicin libre de dere G quis & loria-vbi notandum , quod ili tra@atde duplicicorum genere generaliter, rium velatcum dicit quod ciuitates fitz ad ventos calidos,faciune mulieres Rxionibus obnoxias8e fterles Specialier autem vt cumde Nomadibus agie inte Scyticha, quod fant fubieéti loxationibus & fterilicari. Sunt & {pora~ in quibusexplicare licet dium Hippocratis , libro de vidtu in acazis ¢em.9. ¥bi dicit quod exhis fporadibus acutis plares pereunt , quam ex om- bus aliis morbis: & videbatur meminiffe peftilentiom. Galenus hoe ibi it,8¢ aliam addens difficuleacem , nec illam diffoluit nifi quod cum fippocrates fporades & fimilesfuerint , dicit Galenus , curdicit fi- miles, cum {poradum morborum proprium fir, vt fint diffimiles. Does ergo legenSuper ProcemioGaleni. 199 legendum, & non fimiles. At fic facile effet foluere omnem difficultatem, mutata in contrarium litera. Addit igitur fecundam expofitionem,, que, eft ve fine fimiles Epidemiis , vepote ardentes , quod fine periculofiores. Sed duo obftant , primum quia non reddit caufam : fecandum quia Hippocrates habetin texcu peftilences , non epidemij. At qaomodo fimiles peftilentibus poflunt veris effe perniciofiores 2 dico ergo quod intelligit Hippocretes hoc jo; verba autem fubneatam éxéren Sea ‘Daud @e s6Ge 1962 @ vie nonde niin» ddl ar cesi ds tiem, a vies, % wr PRgeecnicron, Cand soiled vi veot= dros Smelrjoxoun adsough dod HF air F Cyedijar. Sententia igicar Hip- pocratis clariffima eft, demirorque Galeni hac in parte ftuporem , nam cum. dixerit Hippocrates antea , Quod morbi acuti fant pleurefis, peripneumo~ nia, phrenitis , febris ardens, lethargus, dicig i (porades fueritic his fimiles, plures moriuntur quam ex omnibusalis, {cilicer non acutis , ita quod com— parat fporades inter fe , non ad Epidemios. Excipit ergo peftilentes , quiaex eui febricula poreft homo mori magis ac facilius , quam ex pleuritide. Tdeo inclariffimaluce Galenus tantam offudit caliginem , vt reddiderit Cymerias tenebras. Nihil ergo plus vole Hippocrates, quam quod inter morbas (po- rades acuti fint periculofiores , quod facit ibi ad propoficum oftendendum, Sed rurfas.dicet quis : Hippocrates Primo de “aerbis dici quod hi marbi fo- Jomlethalesfantin pregnantibus ,non enim enumerat inter fimpliciter le- thales, fed tabem & hydropem dicit effe fimpliciter lethalessvide Quinto cony sradicentium. Concladit ergo quod hic traétat de Epidemijs,ficut in libre de oat & aquis de Endemiis,8 in libris Progiofticetum & de within achtis de (po~ radibus, In fecunda parte declarat ,quod morbi Epidemij fiunt ab atnbiente, & ad hocdeclarandom duofune neceffaria : primum qood ambieis poflitefficeré morbos multos; fecundum quod aliz cauf% non ita poffant efficere. Foe igiturve differret , affiammit pulchram propofitionem , quod iiiorbi vel fiunt Acibis & potibus, vel operationibus, (cilicér tama corporeis quath animalibus; velambiente : fed operationes & cibi & parus nan poffunt eflé aded com- munes, veambiens : igi: parce primum, Et in quoelt priaia propéfitio nos tatu digna explicata. Secundumquod aéris-confticationes faciunc morbos. ‘Hocprobat fic per Hippoctaterti fibro de humana natura pritho ative auge- tar bilis, vere fanguis fed morbi faire faccis audtis itis corréfpondemees, 8 haceft fecunda propofitio, igitur per coniftitationes aétis fiune morbi. Sed ‘quiaaliquis pocuiffet dicere, quddt non per conftituriones aéris, fed per naca- ram temporis generarentir ;dieit quod hoc rion eft verum , & eft vertia pro- Pofitioquim proba fic : quiain vnaquaque temperatura diuerfi rhotb. pra- Sigountor, aueetiam non ligduntur , igitut hoc fit 3 coniflituitione , & non natara temporis. Deinde probat idem ex illo Aphorifmo ; Ia temporibus goandocaicm die modo galor niodo frighs fic, autammales meérbos expe- Sercoporen Dich eg kataty riper folim: fierene nonin oninitempore ToTentia parte dicit, qudd haxccognitio niorbortth firurdraim pet tempo- racifariam: aobised ville el ekcrsedoncm tia proper entampfic. Primo ve poffimus cognofcere fataros morbos , & ab cis precauere , Dico maxim? fugiendo, Secunda ve cognofcamus etiam morbos per caufas iplas. Tertia ve poffimus ei occurrere,, & hac eft Quarta propofitio , & in hoc damnat Quintum expofitorem ,qui dicebat cuentum horum moyborum| effe cognitum ,non ratione fed foloexperimento. Probar quod non: Quia inquit feparare cavfam ab effedtu eft deftrucredo@rinam. Dicitergo noneccurre+ mushis morbis nifi caafam cognouerimus,, ideo oportet caufam cognofcere. Deinfie adijcie Quintam propofitionem : officiam expafitionis eft fenfurn libri explicare,8 qua: condacine face ad aris finem »docere, oe Tn Quarta parte docet,quofnam libros pralegere oporteat , & nominate: Hayes te ‘Homana narora. libromile ‘Ane 8 aquis, & locis Aphorif moram, rertiam particulams A phorifmorum & libros prafagiorum Sed ince200 Prefatio ‘hos maximé librum de Acre Aquis & locis ,& reddit rationes (avis claras, 8 eftfexca propofirio noratu digna. Deinde mouet contradiétionem in diétisfuis, quam etiam diffoluit, & eft quod hic docuerat morbos communes fieri ex ambientis natura, {edin libro de Acre & aquis ponitur etiamaquarum natura vtibi : Calculo veré miaxi- mi laborant. Refpondet Galenus in commento hic, quod aqua poreft eriam morbos communes gignere , fed vni genti , & in caltris, & hoc contingit fe- quencer , fed tamen non poteft vni regioni. Etfi regioni vt de Phafide di- cic lppocrates tune ere bahon non feta, Ee ef {eptima propo- tio. : Tn quintaoftendit rationem buius nominis werxin feu communis & verna- uli feu ierdiuse & indies fumptis verbis ex libro deere & aguis, Concludit tandem hanc diuifionem , quz loco o€taux propofitionis haberi poteft. Morbi communes , opponuntur fporadibus. At communes dividuntut in Epidemios & Endemios , Epidemiy verd rurfus diftingunturin peftilentes & non pettilentes. In vitima partedocet modum doctrine. Empirici qui omnia famebant ab experientia iaétabunt hisex libris inuentameeffe ab Hiippocrate areem abfque ratione ; Galenus autem opinatur inuentam ab Hippocrate artem ratione, confirmatam verd experientia : vbi haberur notabilis illa propofitio,eft nona inordine , &cin mathematicis, vbi certa demonttratione res habentut , plu- imum confercexperimentum , quanté magisin remedica. Atego cum neu- troillorum concors fam , nam nec pure experienti« inmiticur Hippocrates, neque ex principiis naturalibus artem deduxit fed quemadmodom often diin Dialedtica:ex experimento medium innenit , ex medio.demonftra- tionem confecit & ex {peciali gencralem do€rinam : velut vidi quod purga- tamareria nonconcoéta , leduntur 2gri, quia vidit quod in ab{ceffibus exter- nisnihil educitur , fed irritatur natura, colliquantur partes fanz , dolores ex- citantar. Sic ergo argumentaturs Materia non concoéta nagure nec medica- mento paret, ergo ger vexabitur & debilitatur fruffra fi tentes : ergo non eft edugenda ante concoétionem. Et hac funt qua confust fatis, & prolixe non multisim autem antificios® 4 Galeno pro procemio fcripta fant. Eft autern animaduertendum pro intelleéucorum quz dicentur in fequentibus ; quod vehabetut prime methoditres fucre (ee Afclepiadarum nobilifime , Rhodij quiante alios defiere, Cnidij & Coi .quos euexit forruna fuper alios Hip) Grate duce. Quarta fait Iealicorum , qui quamuis fuerint nobiles & ipfi ac iliftion & Empedocls non tamen dicit, A vehabeturin libro de his que a erfos librosElippocratis expofuere;Zeu- fis & Heraclides ; duo verd quofcunque difficillimos Afclepiades & Bac- chius, nulhas ramen ex his fuit Hippocratis-diftipulus. Iljus enim, difeipuli faere Polybius , qui & eius gener,& ApolloiysaaiDexipeas prime de vittue ratione inmorbis acutis :quod etiam confit itertio. Hoc volui meminiffe, fiforfan aliquando horum aliqua fragmentajnucnirentut ,’8ne quid deeffet ad cognitionem hiftoris: Hippocratis. : COMMER201 COMMENTARIVS PRIMVS IN PRIMVM Epidemiorum Hippocratis : Librum. TEXTVS | IN Thafo autumni tempore , rca equinoétium,& {ub Ple. jadas 5 aque multe affidue molles velut in auftrinis:Hyems au- {trina parui venti,aquilonares , (qua- ores & omnino hyems,quale verfieri folet. Ver autem auftrinum frigidum, pluuiz paruz. Acftas plerumque nu- bila aquarum inopia. Etefiz parum modicé {parfim fpicarunt., Quom autem totus hic aéris ftacus ad au ftrina vergerer , ac cum ficcitati- bus fieret:ante ver quidem , ex prio- re ftacu fab contrario & aquilonio emergente, COMMENTARIFS. Sctibit Thafus per vnum, $. Plinias amen vbique geminato S. fetibie nec ta~ ‘men ob hot dubito,quin idem Ge, codem illam collocante & regione Abdetis que odie Polyftius in Thracia & eft infula in noua Europz Tabula , in Melane finu, juxta Samothraciam, prope_in maris Ti tore Aenos , vt in Thtacio Bofpboro Pe- rinthus : dixi ios omnes, quoniam earum meminit (ep Hippocrates in his libris, ficat Cranon oppidum in Theffalia feu ‘Magnefia. Thellalia aurem eftei decima Rages, Tabula, in medio vhi Thetmo- Pyle ferme infignes Lacedemoniarumn de, ‘Fetmé in eadem longitudine Cranom & Thaffus, fed Cranon’ mult alior Munetis hoe fuerat Galeni tempore & quia prope otiundasetat ht jiufinodi diligenter declarare, nam compa ratio illa ab eo propaficg eft duarum vr= bium, que C CM. paffunm ferme diftant 2} meridic in (eptenteionem, Certé Cranon in medio montium pofita eft, Ex hoc pa tet quod Hippoctates (eripfir Tertium li- bbrum poft primum , & non {ecundum, ia quando (eripfit Tertium ,erat etiam in Thafo:quando aucem fecundum in Cra- none, nec eft verifimile quod ¢x Thafo reuerfus fit in Cranonem , aded ve dixi iftantem , venetitrurfas in That, Ap- puter etiam ex initio Tertiy , cum non ap~ Tom, X: ponatlocum faiffe vicinum Thafo . vt in ‘AbderisautLariffa,Citcarouagabatutenira Lariffa quidem infignis ve dixi eius fepul- chro, & ipfain Theffaia fuxra num Pe- la gicom ¢ in iuuenta circumuagatus eft locis cam Herodico praceptore fom- nlis monitus ve ait Soranas Coos tum pri mum caranie Anaxionem , coi venam fe cuit. Atque hae deprimo & Tertio. Mul- td antea fuerat in Cranone , alias etiam in Petintho, vein fécundo Epidemioram, Wbi- dem dixiconfetipfic fexrum. Tifdem die- bus exiam in Aeiio, Materia ergo Primi 8 Tertij libri fait Thafus , Abdetis, & Lari(- {a5 fecundi fue fexti Cranom , Pesinthusy & Aenum, feu Aenos, Abdetis autem in- fignis Demeetit orta ,ynde non valde mi- sum quod ad Democriti curam tam glo- rosé vocatus fi fait enim antea bi , & ar- tem exercuit ,ynde obamicitiam tana in hhonore habitus eft ,nam tam neque adv ed fenex fait Hippocrates wt ea effet apud ‘omnes antoritate. Medicus ergo vt ipledo, Cuicinlibeo gnilex yocatar, dcber ett re multas vebes & regiones , vt fat clarus; pam non quiefeendo vbi fine alij medici, deuitat inuidiam , que maxim aduetli, tur gloria: incrementis, Vbi autem medici non fant, ibi fir gloriofus:fic Hippocrates, fic Galenus,8¢ Oribafins Sc Panlus , Diol sorides & Princeps, ‘Niue ad declarationem textus: Astunte si tempore circa equinoftive nam a0 Oty ArQuti initiom ducit Auturmnus,finis oc ‘cals Pleiadamsdeclarar ergo tempus cis ¢2 equinogtiom , & fab Pleiadas ideft menfe vno cum dimidio continuaront, Non dixitfab Arduri ortu , quia non vo- Joie indicate quod ab inicio Aucumni , AequinoBium rane erat citciter fexcam Calendas oGobsis , Axéturi ortus eadem tempeftate citcier quintam diem feptem- bris, Pleiadurn occafus circiter decimam diem Nouembris, gue multe affidne alles ideft ine tempettare. Hiems auftrina ‘deft mollis non afpera nec frigida, vent: aguilanares: nama fi magni neceifatia afpeta fuitfe,(qualores hocnomine doze id cea non ve alts , fed fe explicnt ve vet , hoc fait ex inopia lingue antique, Coagus enim eft ponere nomen magis fr goificatinum ,quam pro ,inde ipfam de- lasate, Ver autem auftrinum frigidam pine pare, Hic toa diya lectin oc vetho auftrinum , quod nee pluuio- form vin bye, cum der: Gecams nes aCe RTT 202 In prim. Epidem. Hippoc. lib. ab aiftsis ventis deducit, cum dixeritaqai. lonares : nec tepidam cum ver dixerit effe frigidum. Perauftrinam ergo intelligic ve in hoc textu cum dixit que multe» af- ‘fdva, moles, velur in anftrims. Sea obftant ‘duo quia dicitbyems uffrina & fqualores: Ex rots eflas cumagnarnm inopia & fa Dice cv rotns bic aris fiatus ad avfirina vvergeretwr. Dicendum qudd Hippocrates prefup- ponit cempus auftrinam ideft in quo flanc auftri, omnes autem tendunt ad caliduns, non itidem ad ficcom, fed aliquisalj autem hhumidi imo plerumque magis humid, at- tamen ve dixi contingiteffeficcos vige/ima fexta Problemarums.cavo autem dicit fgidi ‘vel aquilonij venti farnnc, intelligit de aquiloniis, quod interdem nec continuata fuie conftitutio auftrina , eum dixit figie dum ve de vere eft, acc dicat etiam quod fereor ani), deca roe cal sefige- rane, argue has difficlaves refogit Gale- ‘nus tsanfiens ad impertinentia. Indiclam ‘ergo huius eft, qudd in fecunda conftitu- tione ponit oppofitum, feilicet annum t tum aquilonarem, Dicie igitur arumne aqua afidna mulse melles vein in anfrinis. Erat chim tempus confentiens effeétui & confticutioni,De Hyemefuit auftrina,ficca ideo,fqualida,flabanttamen interdum ven~ ideo Fait Gimilis veri ideft temperata fed ficca, Ver autem anfttinum frigidum idett non rigidum quiaanfttinum:dixiffecenim vein Atitomno pluuiz affidue multz mol- les quales in anftrinis, fed hoc non poterat dicere, quia oportuillet dicere calidum. Et ita zftasplerunque nubila aquarum inopia, ceratenim auftrina.Ob id dixit,Eeefeparum amodicé [parfi Jpiraruxt 5 parum ad tempus refertur, modice ad vim,erant enim leues {parfirhideft won continu, tunc enim mi- norem faciunt effe€tuin , quia vis difperla minos poteft quam vnita, Pat autenr erat Exefias patum fpirare , cum fint venti bo- reales , vtviliim eft in expofitione tersie cule Aphorifmeram, Sed cum dicat vet renee rigidum , quomedo po- tuiteffe, com aufter fit calidustRefpondeo qudd folutiocolligicur ex dido, quia fue- runt plunie parua, & abiter fait paraus,ve colligicur philofopho loco pracitato in problematbus, Et tandem concludo qudd mens Hippocratis fait deferibere quatuor conftitutiones annorum: vnam & eft hace auftralem , ynam borealem & eft fecunda, ‘ynam miftam 8 eft tertia, & voarn pelti- Jentem quam deferibicin Terti libro. Et ita atet ratio ordinis , 8e numeti qua fiani- maduertiffer Galenus , cert? clariorem fe- ciffet expofitionetn , & tot foperfluis ab- ftinuiffer. Galenus in commento declarat quatuor pracipué, primum diuifioné anni in fepeem partes; ex libro Hippocratis de feptimanis digtam , in rertia Apborifmoersm ver ab Aequinoétio ortum , vergiliarum zftatisprincipiam, caniculam flats par- fem poRteriotem, Aurdnumaborta Areu- ri,rres hyemis partes fermentem,bramam, 8 “rum ab Aeq phitaliam, Traétat & de diuerfitate men- finm, & pet Paleitinos Tudeos incelligi, quiannum habent CCCLIV dando. lismenfibus dies XXIX. cum dim & in his errant , nam vt Atabes qui teété numerant annom 4 duodecim nouiluntis, pate quod eficion dies CCCLVI, duos feilicet plus quam ponat Galenus. Itaque Galenus etranit cum Iudais.£t decipiacur Tudai,quia faciant duodecim menfes aleer- nos XXIX. & XXX. dierum,craffo com- qo vinta Glens. Doet am ex fam quate ab aftrorum exorta & occafit Hippocrates apni conftitutiones enarret, me ‘non menfibus,vt {ci- licet omnibus gensibus ftisfaceret( Itaque quando hes fecuris) Hee ef eons pars in qua docerttes opiniones,de morbo- um aduentu:primam vt non poffine cog- nofci,fecundam vefola experientia » Tet tiam veratione etiam preuideri poffint » quam folum approbat : laborat aurem in declarando , quod ftatus aétis fant plures {quam quatuot ,atnos docuimusin libello impreflode providentia ex anni con{fitu- tone quod anc plufquam mille nom autem quatuor, (Proinde & qua ftataum elementa fint) hac eft ertia pats in qua declatat per con- ingaciones naturam temporum, confiderat autem precipoe naturalem & praternanu~ ralem , & pretemacuralem dividi in di ‘turnam & breuem:{ingulas haram compa- ratad res naturales, (eilicetexum, etatem ‘& temperamenta, & duo won natutalia,te giones vghum ve int tee generals 8 ‘quindecim fpeciales,quaram fingula diui- dantur in mulea capita. Sed ipfe nen ani maduertit diuifionem in generalibus per tempora duo vel quatuot,quod erat magis necelfviam, Sed & el hoc addatar et ae tis perfeéta dodtrina, In omnibus fimilia fimnilibus foperoe"ientia facilius Iedunt, contraria minis. (Referceetiam fi alterutrajheceft quas= ta parsyvbi declaratrextom & vbi Thalus ccumncranone,8e quod affiduz plauiz. In o€auo commento velt dicere infir- mum caputpro firmo afterifco,re6té locus ila. eigid autem fata cpa que dere lew crit fed thorax 8 pulmo labora- ‘busi: propterea qui partes eas habene im- becilles.cancre debent talem aétem,maxi- me humidum, Hic docet duo, primum ‘ynum quomodo fiant nubes candid » ra- bez, nigrz : poft quod velnt aér eft nubi- lofus, ita fpicieus etiam nottri in corpore redduntur & hoe probatex aphorifmo illo ‘Aullri audicam hebetantes ,caliginofi. Ex ‘hoc admedicinam pertinet. Deinde. dicit yuod nubes eleuantur proprio calore » 3 Higore condenfantar, Quod vero dicitin textu Aguilonioemergente, intelligit quod aligui venti Aquilonares ram spparuerunc, neque enim ad ver nec ad 2fstem refer poteft:Exquod hifuerunt canfa morborum coneuffa satura, TEXTVSCommentarius Primus. TEXTVs IL )Aucis oborte {unt febres arden- tes: atque his omnino boni fta- tus: & paucis fanguis erupie, neque ex hismoriebancur. Tubercula verd circa aurem alteram mu'tis erane, plurimisex veri{quecierafebrem ere. €éabambulantibus: quibuidam ve- rd etiam parum incalefcebant. Ex- tina fant omnibus abfque nocu- mento , neque cuiquam fuppura- ront, quemadmodum ea que ex aliis caufis fant oborca. Erat autem natura ipforum hac : laxa erant,ma- goa , diffufa , non cum inflamma. tone, doloris exortia : omnibus ob- feuré cuanucrunt. Fiebane autem hac adolefcentibus , iuuenibus, in vigore confticutis, & ex his plurimis qui circa palaftram &. gymnafia exercebantur : Malicribus vero pau- cis ficbant Plurimis verotuffes fice, qui tuffiebane & nihil reie@abant, & voces non long? poftea raucole. Quibufdam vero etiam interpofito tempore inflammationes cum dolo- re, inalero tefticulo; quibufdam in vtroque: 8¢ aliis «quidem febres , aliis non. Hzzc auvem plurimis labo- riost iebant : de catero vero, quan- tumad eaattinet quzin officina me- dica ad chirurgiam pertinentiafiunt, fine morbo'degebant. COMMENTARIPS. Diximus in Jibello de Prouidentia ex an= ni confttatione , tempora aliquando ef- ficere motbos fabitoyaliquando in fuéce= dente propter huatation=m:meximéin fine’ vt hic:nonnunquam in rertio:teimpore, ve in tertia Aphorifnaram ; alige uae fet Tote ib Niece aucupatur finem hyémisgrreniar vocatam, ‘vectiam in illo Aphorifmo,G vero Hyems anftralis. Ergo hic declarat quatuor gene- za morborum , que: faccedebant ex hae tempotis conftitutione, Febtes , Parotdas, ‘Tulles; Teftiom inflammationes; atque in his quatuot obferuar,fcilice in fingolis: qualitatern motbi,Gnent, naruram patien- tum & connexioriem, -Primunt igitur fabijcie febres 5 8 qua tuorprogonit, (peciem primo fcilice ar- den; onion + mnie bs fea Tudicium panclefangusseraprsinein ‘amv bie marche. Cite pints igh ‘tur dicit qitod paucis euencte febtes are Tom. X. 203 dentes. Conftat vt Galenus autor eft,illas fieri a bile coaceruata cirow os ventriculi, toramque ventriculum , nec non circa ie- otis fimas partes. Atque vtinam dixitfec, jsomodo ex rali coaceruatione ferucrct fanguisin venis , nam ardensfebris ex hu- iufmodi caufa fit. Febtemardentem fecun- do & tertiode morbis non & fanguine fed 8 bile fieriper figna propria declarat Hip pocrates, Duo tamen cius genera facie in bro de ratione viftus in acasis : ynura quod bile ata, aliud quod 2 pirwitafallss vbi Galenus lit febrem ardentem , cuius fedes eft in polmone : At hic vale v¢ dixi, quod fiat in ventriculi , aut iecoris venis. Etidem confitmanit Tertio in Tétrinm. Epi= emiorum & fecundo in prinsum, arn it. Quine de locis quatuor genera ftatust 3 iecinore »& ventticulo , quas vehementis Gmas effe dicit, cum & bile in ambitu ros. tus patrefcente : Detmum A Pulgsonis ery fipelatode, Quid autem cenfuetit Galenus in hoe, vilum eft Quinte conrradicentiuen: Sed de antentefebre quid intelliger loco, non certius habemus exemplum j quam in, vitgine Abderz Tertie Epidemiorum : [n= ‘quit enim febris acuta &ardens , erat au tem fiticulofa. & infomnis ,.menfes um rimum ¢i defcendebant , rubor in facie ie, Declataui in fama, quod non ‘omnis febris arden, apud Hippocéatem acuta eft, tum illad quod tria {unt alive, genera » fecundam Galenum : fit febris Atdens fecandum Hippocratem 3 bile fla- ua, in qua entitur calor mordax’, idebque. feroper certian compararur, Efgo eum in tate (oleat generati bilisynec in fequen- sibus temporibus fuetit auda-vel dimi~ nuta,, ideo fab vere pet aquilonios flatus fuer ae bres ardnut bile ato come Ga, fed neque feuz neque multe, quia conficatio fis uftina event pau ci, ideo nec vehementer intro coadabi- lis, nec plarima fait, atque hic’ eiam 3 Galeno in commento declarantar. Atnon illud },cur quatquam feue non molt’, quandoque malte non fens ,&citade fe Tiguis duobus membtis accidunt, Refpon- deo exgo,qudd cum malka bilis generarar ob conttitutionem, neéeffario in pluribus contingit ,non tamen perniciofis eft nor= bus cim verd pauca faerit mareria genitas fed caufa agens valida, vtaquilonares ca~ lore precedente,zunc paucis accidunt, fed. peticulofe écexitiales etiam. ( Atque his mnino boni ftatas)Hzc verbaaliter legit Galenus aut non oninino legit. Sed-nos proféquamor “Hippocratis fentenciam icebat Tersia Apborifinarem In. conitan- tibus temporibus cum tempeftiué tempes ftiva sedduncur; morbi conftanter & boni iudicij Sunt, in inconfaitibus autein in- cconftantes & mali iudicij; Fuerunt autem tempora-conftancia_ non ramen tempetti~ ue senetie reddiea , cum hyems. nom fuerit frigida,led ver.xt ergo bj declaraui= snus, debuerant motbi effe boni fags (etl mites & ad iidicium peruenire,non tamer Ze bonum;204 In prim. Epidem. Hippoc. lib. bonum, Sic dicantur morbi boni ftatus, gui decermune velutilud infca: crada ve- {To & inco&a & ad malos abfcetfus con- nerfa fine, iudicatione, & teliqua, Often dic aueem quomodo effent bon! (tatus( Et cis fanguis erapit) panci zgrotarunt €x eercad te tceribas ox ils vasa paucs fanguis ¢ natibus erupit. In commenti hhuius partis fine legi debee prefentes ar- dentes febres non (2dmodum ) eft comi- ‘tarumyaliter &rextu'8¢ faperiote expofitio- ne difereparet. Cateram quod febres ar- dentes comitetur indicium per fanguinis 2 naribus laxum docet Galenus Tertie de erifyex vehementienim calore fanguisfer- uuct,écabrampit,ve cunreffundicar lebe~ te aqua bulliens, venas.Sed quoniam calor ta faperiora fit ideo’ capite mags quam hamorrhoidibus fuit. At in capice nulla fant veniz aperce nifi in naribus,ided pro luunt'in huinlmodi febribus fanguis na- rium, & fador, Sudor autem cum fit ma~ gis familiacis non illins meminic, ( Neque ex his moriebaraur )Referri debet ad cos quibus fanguiserupitolam : nam de om nibus fafficiebane verba illa (equ bis 6m= rina boni latur Unfea enim dicit Quibus quidem bene ac large fanguis ¢ naribus, hoc ipfo maximé feruabantus.: neque ali« juem noui in hacconftiratione cui re€td fanguis Haxerit, 8 mortuusfitsporrd fan- guinem narium effe decretoriumn & bonum in ardénte febre declarat Hippocrates Quarto de vit inracutis, Tnbetoula vere circa aurems alveran multis crane, Ficeft {ecundus morbus; nam non it effe ymptoma ardentium febrium, ‘eum fubijeiac 5 febre carebant, Proponit uinguecconditiones, Per primam often- dieqaod is morbus fait magis communis, quit febris ardens quia dicit -multis fe. ‘cundum alteratram autem , plurimis few coudum yrramque extiterant , aula quod Eequensorfuce morbusbis quam febres, eft qudd aaltrina fait conftiutio, que re- pleteapita:s\Tertia Apborifnerum. Aultti andicum-hebecantes, caliginofi,capor gra~ uuantes 5 & furlus Auftting conftitutiones capicaaggréuant, Tria verb oberuate hic porter ve quicqnid eft intelligarur: mam quéd multis euenere tubercula aures;-vt dixi quia conftitutio rota fuit auftrina; non tamen prava, quia fenfim Fa- a eft contrp@tio:nam venti aquilonij Fue ze paudi, Secundum quod aliquibus in al- terutra patie: accidertint qudpiam robu- ftiore faerunt capite » & modereti in ra- tone ¥iétus plurimis in veraque,quoniam sisgisisce regta veuntar vi atione: lurimi rurfas habent imbecillia pe velut puerisfenes » mulieres 5 ocio d loos chidauromae frigido degentes,maximod dotmientes 8c magis fi humidnsfuerit.Pi- tuitofi morbofi atque huialmodi. Tertiom quod mattria heefuiclionex oat humo. ‘ii genere,tenuis & bene temperara ti citra puttediner, Vnde abijcit( Citra febrem) nequeenim ichores nedum humoses pu- trucrant( fed reli cbanibulabant ) nec de~ cumbebarit. Atque hic eft certia pa tuiffentenim elle fine febre, ramen aliis de canfis nom contemnende , circa tamen tempus coétionis fi quid refidebse, febri- culam accenditiuxtaillad : Dum pus con- ficitur,dolores ac febres fiunt magis.quam iam confedto, ( Nemink tamen fuppurarunt) ideft nil reliGhum eftjquo neceffe fuer ef- fandi pus, fed dum pus ereabarur etiam difolucbatur, Duobus enim modis con- tingit fiapputationem fieri in tumore, 8¢ tamennon difrumpi. Primus eft cum dum. gignimor pus enanefeit: Secandum cum aliquid relinquitur,(ed aded exigaum vein, flata-tantammodo cute pancis diebus dilt ccutiatur.In vitima parte proponit fex con~ ditiones communes omnibas, laxa,diffula, magna , fine inflammatione , fine dolo- reg Se qo obfcut evanaerant. Lexis ficbat ob materia: tengicarem tam pauci- tatem :hze pancitas non efat , quia verd Paucaeffént, fed quia in amplam fpatium diffanderetut:diffandirur autem dominan- te natara : colligitur autem , cum adeo cralfa Fuetit, vel glatinofa, vel confertim expelitar:hoc autem contingit 5 cum ma- tetia praua eft, ftimolarque naturam. At cam gon ade infamnmatio» nec eno necmela qualitas, dolor qui femper ex ho- rum vaovtium fe, adele, non potest, rant autem magna quia materia vtdisi plorima eratsfed obfeuréewanuerunt. Abf- ceffium enim quadrupler tum omniam tumorum tetminus'eft 5 duricies feu fcir- thus, refolutio , fuppuratio & tranfmuta- tio, quia ergo deerat inflammatio non poterant fappurare . quia materia. craffa non poterant ad fehirrum conuerti , quia vires etatvalide, erant enim alioquin fani, ‘& materia obediens non poterat tanta tari, neceffe igitur faetit, ve euanefcerent sbtcuré,idelé Gin iadarnmatione aliqua vel febre, fed quafidelitefcerent, Sed obii- cictisex fexto Epidemieram feft.1. Tabet- culaextra exuberantia & acuta & fattigiata xqualiter maturefeentia deorfum vergen- tia,non ob dara neque ifida meliora,con- tratia verd mala, & quantd magis contrar ria , ¢d peiora. Dico loquitar de: tubercu- lis qua cum febre coniunéta fant , ve in Textu. Quemadmodum que ex aliis cau- fsfancobors, Diced tis, Tobercla uz Kepente difparerit maligniora fant SS pid + Ex tala fee Tuberula circa aurem , quibus citra iudicationera exorta non fuppurara fuerint , his difpa- rentibus recidiua fit. Dico loquitat_ve clarum eft ex ipfa verborum emphafi in morbis, (Ficbane eaters bec in ailelefcmtibua ine seniba;.) Docet in quibus hare fierent 5 8 ~ eft tertium quod conGideratin lis, 8c emu ‘erat quaiulor genera, adolefcentes', ine uenes & in vigore confticuias am genus quod non erat obuoxium fcilicec rolieres ; 8 ex his qui obnoxij erantma- xxima dicie his, quiin paleftra exerceban-Commenrarius Primus. tur, Caufa erat quiamareriee defesuntucad caput ob calidicarem , he verd tres erates eateris fant calidioies , 8¢ mafeuli feemi- nis 5 & excrcitati ovofis. ( Plarimis verd safes ficce ) hoc eft tertiun genus morbi, Quis aucem tulfes fice dicuotur in qui- bus nihil reieéatur omnino , vel eum pokt Tongan concuffionem aliquid , ideo ade iecit, quod erant ex primo genere, inquic busnih elicit, Harum srfas queda fiuns vitio matetie: defcendentis , fed non ad cauitarem alpere: atteria,quedam nulla fore mareriadleendentey fed vel ex o~ laintemperie , aut palmonis vitio , velut tuberculo, Declatat quod non fine mate- ria fait, fed defllatio : verbailla ( Etu0- cesnon long poftea rancefé}) Parerat taffes faperuenite ex mutation realiam &¢ anftralinm jm neceffiriom erat ve. frequenter furgerent, Ex quo imbecillitas vicium fe- quebatar, Que verd defcribuntur non valdé mala funt, fed nec bona, vt habetur in prognoftico , preter illud demeris , de quibus egimus in Aphorifinis, TEXTVS VIIL Ris sees» Be ra» te decolores , & paucae aut crate ficudinem habentes , & fubfiden- fam paruam, non probé defidentes, fed cum cruda quadam ac inrempe- ftiua fabfidentia. COM MENTARIFS. ‘Veine malz fant , quia vel crade vel patue, nififador multasprofloat ve in his, vel inprincipio folum : {une enim proprie: initio morbi : quanquam ctiamn ab initio illas concoétas efle velit » de quo fn fexto contradiceninan a6tam eft , 1dc8 exponae tur. Avetuda dici potéft cumralba fuerie, & tennis, vel alba & craffayvel alba 8¢cum pauco fedimento , f malta fuerie vrina, vel rubra omnino,pracipué autem in pue- tis cruda mala eftsvt/ecunde Prognofticorum Taji biden: 82 vein Galmcncons sm fuerit, velut vtfatina etiam cruda tar. Dicamus ergo qudd vrina roala cftvel quia pauca, &n6 cum fadoresetiam hocmodo mala ideft contumax 5 fic enim indeintelligi volo malam2non fait vel quia cruda: & ft cruda vel ratione fobftantiz, ‘cum fueri¢ tenuis vel mali colotis,ideftal- ba vel rubra, vel-vtrurnque : vel ratione contentorum, & tune vel ratione fub- ftantie illorum, vel paucitatis in co rationead vrinam,vel vtrinfque. Pater igi- tur effe vrinze contumacis quinque modos & ex his mala fuit {eu contumax, quatuar vitimis. Modi fant panca , tennis, mali co Loris cum zanco fedimemt, vel erudo : ornnia ‘enim affuerunt, cum per totum morbum erducanerit : preter primum quia fda ant affidu’. Qui autem she volet dili= encins allequi » primarn libram. de vrinis feget, Cateum ormia hzcve dix felum longitudinem morbi per fe ignificabant: fed quia morbierant acuti, ideo malam in- dicationem decernebant : nec tamen ob id nece(fatio mortem , {ed cum effent tabidi, Significarunt morbum neceffario lechalem, AA 2 TEXTVS212 In prim. Epidem. Hippoc. lib. TEXTVS IX. ‘Viicbant autem , pauca, con- "Teenie » concoda , paularim ix educentes. Quibus vero vio- entiffima accidiffent his neque mo- dict concodtioaderat,fed cruda fpue- re perfeuerabgant. COMMENTARIYS. Hoceft quintum fignum ab excremen- tis propriis , non tamen naturalibus: na- turalia enim propri fant duo , fercus & vrina , non propriéautem fudgr,vel fi cum fadore halitus coniungatur, qui per toram corpus exit, erithoc totum fudor vel ha- litus, excrementum proprium, iuxta tres cogtiones , totidem excrementa. Screatic anter propria eft fed non naturalis.co- Gtioni, que in peétore fit: nequeenim ne~ ceffe eft fubfantiam peétotis affci in uf, Soe Pos autem =e neque propria fune , neque naturalia.ex- peace sy neceffe fit laborare ipfam particulam , que pus vel faniem emitti, Horum excremencorum omnium com- mounis eft triplex digiffo ,t fint co@a,vel cruda , vel mala: 8 cola quidem polli iungi poffunr,cruda verd & mala perfepe, vefiant quatuor membra, Dicit ergo qudd stuffcham iam hic erat affeétus preter na- turam, Quia ergo tabidierant, tuffiebant, rant enim rabidi. proprié ideft pulmonis vitio quem phthoem & affedtum phthifim vvocant 8 quia ex defilatione , ideo ale quid excreabant. Vnde deteriot eft tabes in qua cum tofli nihil exerearur, fet ficca prorfus :buiuGmodi enim mor res maxime-adoledeentes interire vidi ft fphacelos palmonis,atque ided morbus Send Lele Bs ier vetifimile, quod is de quo egit Galenus Quarto delocis antea czpetit quam ‘expuerer, poft ex de- fillone ec tuple Ear vets morbes mitior erat, conéo¢ea apparebant, quialo- cus: {Répetci ‘& magis pulmonis calidif- fitnias eft : cum vero mors prope eft , pau- 2 & cmndaextuffune : cum’ non long malta, mee. concoéz. Primum ergo in tabidis com micins &@ habent ,* cotta & pauca extuffiant : poft multa nec coda, cum rurfas pauca & .cruda,, prope mors eft Tded, duo illoram genera edocet. Ex “quo. patetsquod hic Hippocrates non -“Toquitur de tabidis', qui fant x vicere pulmonis , ve potar Galenus. a TEXTVS x. Fass: autem plurimis horum ab initio, & perperud dolebant, ru- borem habentes cum inflammatio- ne: fluxiones parva , tenues acres. Breui colliquefcebant & afflige- bancur. COMMENTARIVS. Hic docer fignum omnino preter natu ram inflammationem fancium , quam pat erat effe cum dolore : ad quam confeque- bantur fluxiones paruz acres’, & renues ‘non enim erant codte fed cruda, Aded an- fem anceps erat otigo vnius , atque alte- sius ve videtur in Jibro de flaibus apod Hippocratem , ibi, Pituita autem mifta scribus humoribus, 8 deinceps vbi agit de circuitu fuxionis acris & inflammatio- ‘nis : nam altera aleeram cit, Breui autem: ex hoc colliquefeebant , 8 afligebancu ‘quoniam cum adeffent reliqua general & tabes effet communis , fuperuenier ht -morbus febrem accendit , cerebrum ledit , & ad mortem rat, Quifimo ‘hoc eft vnicum in — mor- tis fignum, cum faucibus 2 it: nam que fignificar morbum effe ade’ paruum ‘yt ex pulmonibus ad fauces petueniat. Illum verd locum natusa defendit, quan- ‘yim pote, vemasim? vite neeeiium, vecolligiur Quarta ifmmorum : cum ‘ergo materia eo peruenit ob inflammatio- nem primum morbus ille habet rationem {ynanches .que cum per fe moraalis fit 8¢ cito perimat , quanto magis laborantes ta- be & febre acuta prs tor id correptos.Dein- de inflammata particula 2 deftillatione ir- ritatur, & non poteft fe mouere ob inflam- amationem , nec materia expui ob id , nee inflammatio quiefcete propter deftllatio- nem : pauca’ autem materia. defeendebat non fipliciter , multa enim ex affiduita- te colligebatar , fed paulatim , quoniam defcendebat per fe non propellente nata- ra,que conkertim folet euacuare: at hance non potetat cum effet acris ac tenuis , & ided cruda. Plarimis autem hoc cot git, fiquidem valde humidis & ft talia non egeniebant , quamuis eni brumcorum incaleféeret ,non poterat ta- ‘men materia atenuari, mult minus acris cuadere, TEXTVS XL ‘Manes cibos perperud falti- Olena TEXTVSCommentarius Primus. COMMENTARIS. Hocett feprimum fignum quod 3 fone @iione naturali lefa famitur. Pet hoc au tem quod dixit fafidienres plas incellexit, quim non appetentes. Sunt enim tria ge. era abomitaions cil leuiimmscor famenon corripiuntar , fed detiderant ci- bos non prafentes , °uftant, fed non ‘edunt, Secundum prefentes renuant, 8 tertium cum non omnino defiderant:con- tingere poruit ob materiam in ventricolo, ob confenfim pulmonis faniolo humors repleti, ob vim naruralem in iecore extin= am , ob febris , qaz naturam peftilentis fapiat malignitarem 5 de/res vocant Gre bbus conringa fit fuccenfig » arque fammg ita, facile enim extingauntut eb abundan- i humore, quia fuccen(io continua non eft, Experimur id in magnis ignibus , in quos inie@a agua Increneinos affere, Alo ening. Ob 1 bes leaded tiipbane, Proptiurg vnium earunm erat » VE in fudigaparits dichus ingalefcerent , curd Aimy Sauitene admodum »adivga maseia Tom Fe dcaufa , quz igdicationes mover, feu na~ tara hominis, feu clementorum , (eu ccrli, feu alia quanis , neceffarioin decerius ver~ gebant, Non eft autem inrelligendum de decreroriis morbi fed communibus , aitee omnes perijffent + fed decretoriis commu- nibus velue Quartodecima , vigefimo & quadragefimo scum zger fr conualicuras, Oauagelimo, nec eft praceprum Hj cratisy cam x illus Sgnorantia. Megich ‘admicensuy de perrostationibus in peiug diecum creticorum , &¢ fallas predi@iones de euenta motbi plerungue proferzi, Mi- ror de Galena hac in parfe,qui nugas agit, verim nihil dicit nifi quod | falar ‘eft, fci- licet hoc effe febrium malignarum,atquo- modo maligne effe paterant,cuin din pers durarene , plerique etiam {eruarenrur, Sed dixitex Tuo boni prope nihil , ab ali accepeain elon raven edema uid pronius effe porerat qitm dicere hog ate palais oo dixif, feevera dixiffet conuenientia, dixifferqua enidentem habent rationem.Nam quod 4 goaligotacem apne» nil remota pifi per malignigatem magnitudinem in telligas, a TEXTVS XXIX Tgores ver omnibus quidem AB nonlin & errgnea modg rang , parciffim® autem 8 minie febrib mb his, verum in jores. Sore bilallenantes, fed ig mo- do damna inferences : frigiditas ex- fremigatupy his mylra, §& lox reca- Jefcens, neque fornni in rowm , ma- im’ verd hi etiam rurfasfapc2o( fentres augem omnibus turbas} 8 mal bis autem longe peffim), Vris nz vero plarimis horum aug tenuesy & crodz, & depolores , & poft rqme. pus parum:concofts ‘indicarorig modo ; aut craflitudinem quidem Ahabentes , yerhm turbatz , neque confiftentes sneqge fabfidentes, nee Aue concogtg : aut pauca , & crude pc mala , & fubfidenres, Pefime autem bz omnes, Re rufles quidem ad febres comirabaptur. Verum nom habgo quod feribam , an detrimeny spe aus yrilitas upc ex mf conde gon SOU MENTARIFS, (it) id oft gontinuis 5 pampmnibus grant ingrdinasi; fed in his eriaip pasbhe Yosefligis gurem orp ions ingermiye ' 3230° In prim. Epidem. Hippoc. lib. tentium, fed tigores triteophyon miriores rant cxteris.Recitat etiam genera febriam fetroneatum , feu modos , qui prater di- ‘tum cum revereantar & recidune & Bune ‘ex commutatione de quo fupra,, tres om- nino fant : in circuit , in decretoriis & in tempore ac modo exacerbationum , feu earum quantitate, Praterea ponicdifferen- iam febrium illarum peflimarom qua rant vnius generis feilicet rpiTasegdes ab omnibus alls que erant in tredecim af fidentibus : quorum primom digum eft de rigotibus , qui rant inordinati in om- ribus , fed minim in bis febribus, Sudores etiam minima in eis facrunt, cum in aliis ceffent multi, 8 mibil allenantes , fed potius damnum aferemes. Frigidtas exceremitatum, ‘igilia cum fopert wentres srmnibus surbati, fied in his longe peioves : vrine quoque male vt ices videre , aded vt etiam pefime. Et tufes ‘febres comitabantur, quez nec viliatem nec detrimencum aufertent. Reliqua fex hic fabiiciet. .TEXTVS XXX. Tuturna igitur & molefta, & vald® inordinaté ac erroneo more , & citra iudicationem , pluri- ma’ horum pérfenerabant , rum his qui pernitios?: habebarr , cum his gui “hon.” Si enim aliquos ipforum pest relinquerent ;ftatim ror- fas renertebantur, quibufdam verd prssiiptorom indicabantur ,quibus uiffim? adeffent , circa o€toageli- mam diem : & horum aliquil verfa' font , ve plurimi ipforum per hyemem adhué zgrotarine. Pluri- mis autem citra iudicationem defe- ecrunt. Hac verd patiteracciderunt. Ec his qui fiperftices manferant , & juinon.Quum'antem multa & va- fia fieret indicationis impeditio ex morbis.; maximum: etidm ‘ac pef- fimum fignum ‘comitaba- tur, quod ‘plerique omnes cibos fa- ftidirent , & ex his maxim? hi, qui- bus etiam alia exitialia erant: Siti- culofi verd-non aded intempeftiud in his febribus erant: Quum verd tempus. producerecur , & dolores effent'tultis ac colliquatio mala, his abfceffias faccedebant , aut maiores quam vt ferre poffent , aut minores quam ve quicquam prodeffent: fed ftatim recurrerent & ad peius conr- gerent. iE i COMMENT ARIVS. Exponit reliqua figna ,quz fant quod inotdnate cake fier 1h aceffobum magnitudine & forma, inde in decreto- ris, quod cibos faltidiebant , Geiculofi rant, fed non intempeftiu’ quod ferent colliqaationes , & ex colliquationibus abfeelfus, Exponamos ergo vnumquod~ que fignum ex his tredecim , & polt do- ecbimus , cur febres inordinate fiant , 8 ccat he febres tales fuerine. Cum etgo inordinate fuerint wifariam, & wia ex ttedecim detraxerimus , relinguencur de- ceem inptimis explicands, Primun ergo fadores erant minimi nec alleuantes , cum inaliis effent copiofi & alleuarent (cilicer in Incerainendes, Beant wil quia lee tenuis folum diffolucbatur,&c expelle~ jatur’magno labore propter hamorom cruditatem, Et ided non alleuabant : fit him {ador ex diffolutione materi quae cftin venis.que: vbi tenuis crit, facile fo- Tnitar ae copiofas exit: at cum materia cruda eft, pawns prodit & cum labore, qqare non aleuat. Dieebat Galents prime Frortbitieras expalGénes quia arara tentancut argue deficiane, fab ineis ils ‘oftendunt imbecillitatem , & caufe vee xantis moleftiam , ided omnes male func. Quand certus cam non allevarent. Gale- nog tamen non legit minime, fed fadores multi qui minime alleuabsne : vicunque Tegatur verum eft placer tamen magis Ga- Jeni interpraati. Frigiditas extremica- tum empet mala eft, fet ob calorisinnatt {nopiam:que dfficilus redimieur, feu ob phys irons vim ade ahenem fanguiném. Et generaliter cur femper fit mala, deteriot tamen éft in acutis morbis, &¢ iuoenibus,quam in fenibas longo mor- bo laborantibus quilus eft Fimiliais. Fie & propeer humotem crudam , muleum, ‘ehementer frigidum, Ex hoc eft genera- Tias aliis daobus cafibus. Cum ergo hic humorabundaret » pater caufa digh, De foo dicit qudd viroque vitio labora- bane, ane enim vigilsynimium inde delabebaneor in foporem. Vigilia fgnurm eft ficcitatis nimiz,aut actedinis humoris, aut febris peftilemtis dicebar Farnelius, fedjnane non famus incala quod ad effo- Gum debilitat vires , & delirij caufa eft. Hippocrates fécanda Apherfinerams(omnus atque vigilia vttaque modo fagis facta "Mopor duplex ft foroniferum & vigilans, Dicebat Princeps fecunda Prim media difpofiio inter. fomnum & vigi- iam, femper eft ‘ala, Galenns libre de Comate , que cum vigil Ge ad phrenitim andere it contea feliqoam quam Hip- poerates pigram'appellat, ad lechargum. Fico tamen fi difcatiacar aut concoquatur humor id neceffe eft accidete, fed fanatur, ropior autem eft lethargo dicit (Et hoc experimentim docet ) quim phrenitii, Palterf deabarr in lterutam, ox l= thargoCommentarius Primus. thargo_ etiam facilins moriuntur, Et phre- pitied fepins in lethargos convert folent, qnamlethirgici in phteniticos. Hoius di- ki exemplim habetis In Teri Epidemio- 11m ego Primo poft confticutionem. in Thalo , Pavium quendam, Ventre omnibus turbatiy bis vers peffmai. Dixi quid posten- dactubato, in Ceeophie er peli ‘deft mali coloris excremema , 8 male fuabftantiz : que indicabant corruptionem homorum , 8 naruram exonerantem fe vndequaque. Vnde cum non tranerine in proflauia , nec dificulcatem inteftinorum, aucleuitatem,feruabancurnihilominus:non enim disic pefimi ab exitio , a(eciphffer enim, fed a te ipfe. Hippocrtes fexto Epi- demiorum Jeftione 7. inxta median. Ven- sium abundantia tarbationem forunt velut Pofidonie, & que. avimalenla to aluoinda ‘uo verte diftum , tarbatio in oentre fi vel Prepter abundantiain ,fubineeige bamorum, ‘maximé craderum, G corunsque arimalcula intdncune ide vermes G lac © dalcia, Polk devrinis agit. Veine ver® plurimis:tria genera vrinarum , quorum nollum bonum ft, expofait primum renaium in fabftancia & colore,8e crudarum def fine contentis, ‘que pott tempus concoquebantur iudica- rorio moda, 8 erancoptime. Cum dicit crude & tennés yer crudas intelligicelaras, Sccundum genus erat non erudarum fed arbidaram , quae non fibfidebant, 8 hae eraive deteriores primis, Tertium genus eft adhuc peius cum content continerent, que fabfiderent, Aut pauca continebant, fed panca: vrinacam. autem fubftantia cru dda, ideft tennis & fine colore , & mala, Poftmodum quod dicitur. Pefiine autem she omnes 5 in alia verfigne 5 que eft cum commento, haberurs Et- que fubjidebant Pefime, Efi quis velit his referse, ad idem, facile crt, Peffima autem hax omnes , cic licet que fabfidebant , detersimam eft enim fignum fabfidentias eurm praua vrina aut ipfa peffima : deniétam enim'naruram indicat, & morburn cum vitaad finem pet uci, Hic non polfiam nifi demirali de Gale- no, quiin torrebusac tam vilibud prosfis (eexculees &-nosad librurm prognuftico- rm remicaty tanguanh Iuctlentam , vbi babuerisdeenis iaBationemcum ten cexigua fit 8 pene millefin pars corum , aque iltexigifquod appar libros naftros Iegenti'de Weinis: Sed ita ft , quid port -modum ? an licebar eriam (fier ila era Gatio locupletifima, id agére rac nihil hic dicere , fed trahfire icco pede! Hoc ope- tz pretium fuerat in hoe caf ofttndere, & illam etiam abfolutiffimam , & talem, atque aded connesam ,veptitier conclu- fiones nihil omnino hue transferti poffet, Quis non vider fagam han’ fide non de- fenfionem 2 At ctimiai dabuné quidam qudd tories Galenum laceffim: Quzro ab lis am hocfeiant, fas erate Afelepiadern quiets ferunt ;rhorcuuine fafcialle: EraGi- flratum qui ab-Antiocho centiim talenta 235 habuir,Archigenem qui glorio(iffimasfuie at null illoram Galenus conferri poflic, viquiapud Antoninum vel ipl tele po: tins pharmacopola quam medici nomen habebac; quanquam fe dicat prepofitum cia lily fed quomodo y an SeAtchiser non dicic necilli quicquar tale quale ills accideric , multd pra‘tantiores Galeno ha- bitos,quos ille vique ad turpiffimna maledi- a proequimr eraueinevl ne 6 aon, cur ergo falpiciunt Galenum iph, homines ed’ Keribemes aceufantem' aque ded etiam falfam ferentem doésinam : fi erra- runt yan mihi non liceret fi Galenus num- quam veniffer, cosacculate, An hocdebet cife priuilegium. folius Galeni, poile init acculare antiquos : Gietiam mihi, ergo hoe licuiffet antos ,ac tales viros acculstercut non licebit Galenum quem fam ex confel- fis minoyis effe amoritatis conat, Mag- nom virum effcit veritas, Nullus eft mae gnus, vir, nifi qui veram fpargie dodtri- nam : vbi fafa comperiacur nullus ile, imo {ycophanta, & pramus. At ego Gale. fyeophanta, 8 prauus. At ego nm innumeris cum errotibus effe non contendo , ille tamen'eos quo ad potuit enertit, Ego Galeni multa non folum ad- ritto fed proboiille nihil prorfus feriptum necab illis necab aliis antiquis admicic [preter ynum Hippoerttem, quem ranguam ducer fii proponic, ‘ramen hune du- ccem tories quoties , ( qui’ non faded fre~ quenter apertd‘auder ) licet, caliamniatus; modo hoc pro illo feripfifé modo aliret quam operteret , quindogue eriam fall, 3 ine fine mentis’ frominem ferat, qu nobis perfuadere ‘nicatiic Hippocrarem. nibil perfe@t® & clatt-ac fine mendo ferip- Affe ?alioramastem neminem prorfisyiec iple'pareit Aviftoteli ; evertie Macini feri- pra de Anatomicis, Agathini 8 Acehige- nig de-pulfibus; conatis etiam Diofcort dem euertere. At & periffent , cum “inra- ‘mento mihi dicanr,an prietaree nugas illas’ de fitnplicibus medicamentis,dico fex v ‘mos libros upereffe, Dioleoridisautem il- Juftriffimam hifforiam interfer Ex tamen illum vt herbaria tia€kat/quancum porett fidei etipit inte medica : Et tamen confkat Dioleoridis ausilia enidentiora effé de me- iota, quangtanti Galemas fuerit tate ilo poftetior. Sed fequarmur intentum , 3 quo, Galeni aftusia nos auertit, & dicamus pti- mas vrinas cruditatis; folum fuiffe fignum, veliementis idedque longioris morbi : &¢ obid in quit cates fortune imbecile," etiam mortis. Secundas dific{llimsi morbi aclongiflimi, ve nifi viees vali int’, ob: veheniebtiam morbi interituros: ‘vkima aotem iatminttantis mottissge-brewt faperfuturoram, ‘De tuff: fait ex deftillatione ob calidi- ‘stem bis eplentadietn componi, ragipud capitis, S-heimre crude =ideo pest cape came rie enim ibfipida niateria & innoxia, Com atitem pituita non decumbic in-peétws nec ledicfancestalis eft. Dicic aurem qua per iocum,232 In prim. Epidem. Hippoc lib. jocum, 8cex moreloguendi, an vtilitatem —mulo materi ad erifim natura incitetur, areulerigcd confer tulfin perfemunquam — cunc maxim’ rifim tamen peragat cum affarce veilicarem, cum fit fymptoma om- materia concoétaeft, qu tune minus it- nino preter nacuram niGi morbi compata- ritatillam ; fed heecttanfeant eum aliis His Mines Sublungic gud fidiebane of igr auth fale mpedimentam mull bum de hoc fupecius aétum eft, Signum tidine humorum crudorum,quinon etant ex fid non improbat , quia intempeftiua materia morbi nec coquebantur & natura. nonierat: Et oftendebat fattidiam cibinon Atver® caufa perturbations ordinis in ac- effe ex facultatis imbecillitace, defeciffer ceffionibus , iuxta ea que dida fant ef enim etiam fitis, fed humorum corrupto- impedimentum vel acceleratio putredinis rum citca iecuraut ventriculum abundan- materia dinerftas atque varietas,6 ideo tia, Dewmam fabiungit vitima duo figna fe dicit, rigores perturbabantar erat inor= confequentia , (cilicer colliquationem & dinari. Verim cau(a peruerfi ordinis in abfeetlim : Ab(ceffiam dixi trifatiam'in- magnitudine longitudine & qualitate ac- telligi , colliquationem autem & humo- celflonam, fait olas maces que more rum, ob copiam crudi fucci , &¢ folido. bum faciebat varietas , pro quibus vide rum’, ob febsium longitudinem. Erant nono contradicentiniy cap. 14. Nunc fatis autem abfcelfas el adgd magni, vt fac- dixitfe fr, caulam perterfi ordinis in de- cedens iam colliquatis ills enecarents vel cretoriis effe in natura principaliter gra- faded parui ve non prode(fénc quicquam: —uata vel @imulata & multa materia , mor- nam illud parum quod prodeffe poterant, bo non coniunéta. Acceffionum autem in ipfa moleftia & natorz conatuablame- propria materia moxbum faciente ; lon ath, Sed iam hee dilucidius exponen-gitudinis anrem & fympromatum 3 mate- tur, nune oportet fécundam partem ag- fia coniunéa morbo , & aliena feu copia gredi. crudi humois. Ea fait, cur effent he febres inordinate tifatiam & qioad acceffiones , 8 quoad dine & demam quosd dece- torla,Equidem criles decimo feprime de of arin cap. 2091000 fe ales oe TEXTVS XXXI. ‘autem quali ptobat tetie de crfi, vbi docet : Hee eraeevote fer ie oatore FiRens stem me Bis fhe pertamineg , quod demonftrat ex hoc,quod /hec:dyfenteria , tenefmi,liente~ fmalti egei ab(que crifi moriantur, quia riz &¢alui profluuia. irra non, andet_comminere Wem 2pailo poft docerscrifim intempeftine fri, Feectngee Gam smotbi fulkd & co, COMME NTARIYS. Broper anticipavedicy 8 qud magis per. Ellofjocem eft Ge periciohorerns antic: Tam dixisomine abfeffaur ean foe ppare autem ob iritamentum: Quam fen- _ xiones intelligi oportere fepe Hippocta- tentiam vbetius-profequitur in tersio de tem: caufee autem iam font fuperius de- dicbus decreteriis, vbi docct caufam cxifis clarate .ad vnguem ideo foperfluum eft feilicet moleftiam ,.ynde quandogue na- reperere. Ibi enim prupofait de his qui his turaicritatacrifim aut-soétionem faci, i- morbis zgrotarunt generaliter fine febre tat tlie difet ob: imbecilitacen vic. Se cum bre, & quibos fine Febre Fait ‘ium,&e dabat exéplam deventriculo con- etiam fine periculo , 8 non raulra cum “eoguene, gui eens eragians ex- molefs»quandoquiden ra obambae ‘pellicquod contineru,8¢feriugexcremen-latentat de is qui cum digturum{e Lob imbecilitatem. Prius verd anteado- licitus hic exequitur, At his & febribus “enerat fe. propter errorem egroram , 8& — contigie , nam non pat érat yanticipanti~ ‘aftantiam , & medicorum,, & cafus, per buseuacuationem febres fuptruenire pra tuibari ordinem conficotum. Sententia fertim aded. granes. Circa quod.animad» ate Galei epider cp infnechs veree expire of geners xi; jubd error, pollie aliquando tran: ju. num, ab initio, & ante putredinem,quod ~ ditium ex vundecimo die , 6 vitra qrarta- omnind. raipas malam eft , cum puttelcir ccimium, ‘Vbi nocandum , quod errores_tardante narura,nec iritara vel ob imbe- uorum fant generum , alijnion praui, &e cilliacem, vel loci & viarum angottiam, ill vetardane Grifim , aq fequentem diem qua prima long? dererioreft,vel.cam iam ‘siti: ali corrumpunt cam , & tun maeria putruit , quz. peffima eft: fqui- jPermutaturad diem noneriticam,autom- dem putredo et & regione, adverfa narure fino eucrir, aut cum ca zger perit, De- _noftre. Sed vnumquodque genus horum ‘elarabat autem illa primo de diebus desreto- hhabec xtes fpecies. Aut enim fit effluxio, ‘ie caps. Sereducunrur maximéad ani- deft materia extra corpus reétafereut, 8 tii affeas prncipalsrimorem argue hac opima, aft quingue moderam, fitiam:Gmilicercorporisvigilasdolorem, fanguinis{cilicer,vomitus alui , {adoris 8¢ laborem : tum venetea & cibos fed hee vrinarum : aut eft fluxio ad locum efflu- onal anguam perf nota. Atque vi--_xions, fat ci materia ic ad peus nam illad adieciffer, quomodp cumex fti- ‘exitura pertuffim , &'hac eft per fe dere~ lorsss ios Commentarius Primus. 233 tor prima per accidens , vepote per tabis rieulom peffima: aur ad locum, ybi non Rabee exitam vt in ab{ceffibus , & hzc eft peflima omnium, Et ita fiam: nouem mo- di, exhorum genere vltimo eft quod fa- bijcit, TEXTVS XXXIL Vibufdam etiam bydropes partim cum his, & partim ab(- que his. COMMENTARIYS. Galenus tefert hoc in abundantiam fi. gidi & humidi humoris , fed fix Frigido & hamido humore coaceruato fret hy- drops , conaenicbat ante febres Fats fa fe hydtopes, non autem pott, Et ideo ne- gligentia Galeni in huiufmodi maxima ddamna mortalibus atrulit : eum fequentes turba Medicorum omnes cum calidis ac ficcis ( atque id quidem reét? fappotito admiffo ) carats at non eft ita ve dixi, an- te febres enim magis aduenilfer, Diximus autem de hoc,, & magis confirmamut, hy dropem effe morbum conttariom , quai Febticalidum & humidum , cuius demone firatio ex hoc loco haberur, tum experi- ‘mento ipfo. Non enim in illam incidune, quiftigidis 8 hnmidis vruncat cibis fed qui platimis ac pinguibus, Habentetiam 1hifitim maximam,juxta Horatiabum ill Ex retenta fanguine bemorrbaidarum excita. fur,ve habecut ab Hippocrate fexea Apho- ifimornm dam dixit. A dinurns fanaro be- morrboidibus 4 morbe regio laborant & co- Jorem cinfinadi babene , &c. Quod fi dicas iam fieti ex malta illarum eaacuatione, igieas, tefiigetnto icone: hoeconclo~ lit oppoitum , non enim ex fnguine ex vulnere copiofo manante, nee natium ac- cidit; igitar non ex frigidate , fed depwl- fa per malam intemperiem ab eadem in- ‘emuperie gignitar, At dicent cOntca,, igi- ‘tur magis ante effluxionem ? Relpondeo, quod tane non adeft caloris naturalis im- becillitas, que neceffaria et. Rurfus dicee aliquis, Aqua intercus quinto de lees cap-7. maximé fitex iecotis {chirro , imo.ea fola eft vehementiffima infanabilis, 8 fehirrus nil alind agit 5 quim quod iecurreftigerat, igitur alcites fir & frigiditate, Refpondeo ‘quod ob corruptionem fanguinis it reve to excremento cortupro & ichoribus, talia autem fant calida 8¢ putrida , & Princeps non meminic huius caufee ve proptic sfed ‘cam refertad caufam impedientem gene salir tranficum aquea’ partis fanguinis ad enes: & i homo minus comedetet , aut ne facilius concoquuntar , non incurce= et aquam inter cutem : fed per iplam Ga- Jenum neceffarid incurrant , igitur canfa non eft frigidicas, Tom, X. Sed eft aliud fandainentum , aqui ia hydrope eft puttida , & puttedo fit 4 ca- lore, ex confeifo ab omnibus igivur hy- drops fit 3 calore. Et fi dices quod Bea Pots malts aqve s fico quod non, i {in cortuptis corpotibiis : aque enim yn cis ex meno ficlont hydropen in ala fex libre non ficiunt , igitar nom fit ex figiditate. Aqua preerea poteltate non cltigida, yt deelaran’intibee deagnac aahere » cum fit potas optimus ommibus animalibus , de aétu autem non eft difia~ tatio, Non enim negauetim quod firgi- dum sducogende humorescortapror in generet hydropem. Preterea fi abundee &x frigiditare aqua, feu ichor expellic pet veinam & fudotes: fi dicas impedi obftrudtione , igirur totaimpediretut,noti enim ve in morbisrenum cum vrina Ge fola & fimplex. Ex fi dicas quod deficit facaltas, hoc pertinet ad rencs non iecut, fed pet vrinar non trahitur ichor cornu rus, vt Galenus declarac in fecwndo de fa- ultatibusnaturalibus cap. x. igivat hydrops ficex cottuptione ichotis non frigiditate, Quod fi quis dicac, eur erg & potuaque fit hydrops, & hoc figaiheauie Pringsps in quartadecima tert trattatu 4. cap. 1 3. 08 Princip. cum dixit: Ee probibisio a vfione ‘aque y nedurm & potm ipfius 5 8 effedkus h idem oftendit. Refpondeo quod aqua bi- liofa eft ve habecur ab Hippocrate Tersia de vidtu inacutis tex, 40. 8 auger iecur & Jienem , tum flatus gignendo , tuin fften- do, non qudd generet malam intemperiem feigidam : alicet cur non magis 3 facco en- diuie — 44 quibus-potius iauan- ‘tir parati ad hydropemn & hydropici, Ci exist Fgh hainfmodi maxim flict fccori amici, maxim? confecunt in calida Intemperie, quando illam in frigida fi natutals fit, quia fimiles,6 prarcer naturam, confittando ealorem natutalem. Accedit gud Prncps ne als lets pon po nit vinquam frigidicatem iecoris, (ed redu- citad daassynam ex reniBus , qui ion trae hiunryalteramt ex iecore , quam diftinguit in tres , impedimentam {eparat pedimentum tranfitus . d& moltitudinem. Aut cruditatem partis aquofe. Et hoc pro uuenit eximbecillitare caloris naturalis ié- cots; non frigiditace, Er breuiter Princeps ad abundantiam & obftraétionem potius redacit quim ad frigiditarem , imd cnm reddit caufasafcitis, ex pom aquz non dea acic hoc ad frigidicacem illius 5 fed velad moltitudinem vel ad caalam itis. quam confkateffe potis calidam quim frigidamm, Opponesforfanex Alexandro, quod afcis tes hatexterigeratione lecoti- Ber Pau lus; & ratio adeft. Dicunt enim , fi iecur fitftigidam 5 hon concoquit, igieur fan guiscuader aquolus,igitur fet afcicesidica nod non {ed modb non fir imbecile, atabit 8 tranfimitcet ad renes. Quan’ minus etiam concoquet , ob frigidiraremt minus etiam trahec 8 itanon fiet angais aquofus, Ad authoritates : poffunt diceres DD quod234 In prim.Epidem. Hippoc. lib. ‘qudd intelligant per fiipiditatem imbécil- litatem caloris naturalis, non qoalitarem. frigid, Sed ect il liga vera faigiditatem, quia calida perpetud exhi- Tebey 6 ta oncane les, Conta énizy rtimim experimento & authoritate éiuf- fim Alexandsi afGiem Geri ex ube vera, tum etiam ex heética , vbi neceffarid fit ‘bia caliditate , idem etiam ab acutis eam fieri confitetur , quomodo ergo a caula frigida 2 Fiant etiam hydropici ex vlceri- bus prauis confolidatis, vnde apparet ex orsuptione potius qin fgiiae ila fieri, & curameeffe debere cum exficcane tibus & ceftigerantibus , facilis, codtionis, aut fimedicamenta fint tenuis fubftantize ‘ob caufam addndam, Generaliter autem illius generatio fie conftat , vbi aqueam humidum corram- pitur, retinetur iniecore ,quia renes non trahunt , acque ibi magis ac magis putref= cit , donee corrampendo fanguinem , auétum expellitur inter omentum & peri- toneum , & ibi vapores einittendo cor rompit iecur ,& ad gehecandum Gibi fimi- fe compellit; eft enimn’hoc naturale maxi- md veinguit Atittoreles, fed non aded vt deberet plane intelleétum , fabftantia au- tem cortuimpie 8 adeft omentum ipfam, TEXTVS XXXIIL Viequid aucem ex his violen- rer accedebar,{tatim viresdeij- cicbae : aut rurfus nihil proderat. Pa- pula parue , & non pro dignitate rationis excretionis morborum , & flatim rurfus euanefeenes. Aut iuxta aures tumores , qui non fol- nebantur, & nullam de (¢ fignifi- cationem’ prebebant. Quibuldam in articulos, maxim’ vero in,co- xendicem ; paucis iudicatorio mo- do ceffantes , & ftatim rurfas ad habicum ab initio inualefcentes. COMMENTARIPS. Poftquam declarauit morbi aw jwibufdam cum his lbusshic euene,&¢ quibufdam five his, docef quod antea dixit, fi violenter tales adueniffent , ideft magni , nam fe antea declaranerat 5 vires flatim deiciehant , fin autem non violenterideft parui ,nibil pro- derat.Ex proponit cia exempla sbtcelfear tertlj generis (ea fluxionam , quz tamen imines erat quia le tettio genere ‘rant ,tamen ad loca ignobiliora, Papular, Parotidas & decubitusin coxendices O articu- ‘a Papulz declarat Virgilius 3. Geerg:quid int, Ardent pe + abi intindusolentia Puttule fant paruze quas folenius defci- catas_faliua abigere , cnr in coxendicem aligqui decumberent abfeeifus,canfa latitu- doloci, Caufa autem generals, cur cruda smagis in articulos decumbant eft,quia len ta cum int non poffanté corpote prota di, Ex quia natuta predominatur , fiune tamien abfceffs 5 & quia eft attenuata ex longa febre materia , & rota pituitofa,ideo decumbit inarticulos , nam biliofe magi forfum feruntur ad aures & loca pott illas, melancholic ad lienem & fanguinex ad mufculos , pituitofe autem ad articulos, tanguam ad cbgnatos locos: in pl materia prava , que tamen_ad benignum reducicat , femper eft aliquid boni quod membra non relpuunt, facilius autem eft naturz tanfmittere ad loca non obniten- tia , qaim obnitentia, nec hoc Galenus vidie. Ee ita attulitex duodecim geneti- Bus abfceffum tria exempls. Didtuim eft autem ,¥t ad ret redeam in Aphorifinis, abfceffum in articolis fet in febribus lon- gis. & vt_phuriinam , ‘cum ‘copiofiore veuntur cibo, Exiftimandum autem eft, huinimodi agrotantes fanatos ex ratione abfeeffis , quanuis rediering, Rard enim eum hacfiunt fi cetera tedé congruants ‘nec fit admoduim fenexsmoriuntur. TEXTVS XXXIV. Mectzss autem ‘ex omini- bus , 8 plurimi ex his pueri jam abladtati, & maioresnatu oden- nes & decennes ,8& nondum pube- res, Fiebaneautem hac his,non fine prius feriptis. Priora verd multis fi ne his. COM MENTARIYS. Si Galenus non vider vllam difficulta- temin tanta ambigitatefenfus, laudo ho- tminem excellenifaiingenij qui dificil ima intelligerct perfedkd ac facillimé = & vidit lando confilium qui prorfus non at- tigerit, ‘Mihi tes onmino tora difficilis vi- detar, preter illad qudd morbi-hi cum ef fentex copia crudi humoris, , ma " nitios® vexauerint zeatem maximé dam, guz eft ab orca ad pubercatem. Pra~ terea dicit offones GF decennes ac. nondum Puberes idefe vfque ad ztatem pubertatis. ‘Atque hoc Galenus'exponit : at cur eos (qui ladiabancur , quique erent imbecillio- tes & humidiores non petdidetits non dis ~ ee Rsfo nc iad: chon tombe bi ‘non fine prins feriptis. Si intelligatur de mo- ses pri eS ilar dm riebauter (ubiecit. Malin intelligere hee odo PSN aL SUED MaeCommentarius Primus. ‘ofto genera abfeetfuam fea fluxionum connumetata-it- ptecedentibus textibus phils» at cobfoquenibas tredecim af identibas fymptomatibus aut fignis con- numeratis : multis verd contigife febres illas cum affidemibus , non tamen faccel {lle proflaaivm alai, vel aquam incercu- tem, vel aliquid huiulmodi. Ergo ad ine fances_primos redeamus , quos verifimile ‘eftpericulam ob nuttimenim , quod {yn- ‘ceriffimum erat & optimum 5 8 quod tales infantes foleant 2b are magis cuftodii, in calidioribus cubiculis , & quia tam denfiffime fant cutes ,fecundo de Tempen vamentis. TEXTVS XXXV. ‘Olam ver bonum & maximo inter ea quz ficbaneyfignum , & quod plarimos in maximis periculis conftituros liberauit, quibus ad vri- na ftillicidium conuertebaneur, & ad hoc abfceffus ficbant. COMMENTARIYS. Per abfeeffam-intelligendiim fle folam effluxionem materierum jarumcunque morbi palam eft, ve alias Team: qued- ‘que fimateria iam puttide 4febréque cor rupte cujufeanqne generis ad locum illum angoltum conflerent . doloren'ac fil cidium confequi pareffe , cum acres effent falseque , 8cillad confpicuum eft & Ga- Jenus hoc docet. Sed & cut omnes mate= Fias quandéque fatuta pet vrinimiexcer= nere ay liatur,nec nouum eft, etfi omif- fam fit 4 Galeno? At. cur-omnés ‘non ex aliis excretionibus feruarentor, quod ma- ximé ¢tiam ad curationem reétam morbo- rumfeciffet, fiquidem vndecunque nacara epitinde ducete pet conaenieites regio- nes , Galenus dicere pretermift, Viderut hoc genus ctifis xetiffimum, & ab(olurif. imum incet quingue lla, que-ipte.enu- ‘Merat tertio de ersf's:quansuammore fuo folico , qui: nihil vnquam: perfe&e dicat autrai8', eciGis. per vrinamidefivin'textuy fed forte brn. il oski mani ‘quam menteabrerranit. Sed fpecies bas ne- mo etiam alius preter Principe. folam ponere aufus eft, qui omnes Breiea enti- Inerato@toillicee Musas fanguinis nacum, hemorrhoides , menfes,vomitus,alii deie~ Gtio, vrina & ablceffas ; nec alibi Galenus hocdeclarat, ve fatpicee non voluiffe re- fer sie non, fit: fal uit admonere, cum conftat tecipnam alioguin effe & veilificiam , v quandoque & venena commiodiffime pet am tegionetn’ dacantut , at de caufa non aded conftat. Tum: yerd.& illud diligen- rm. X. ife faéta fine Febribus ills triteo- - 2.35. tet animaduertere decet , diam illad Principis funda primi, vrina mula in aciitis morbis cum.eam tion fequieue re- quies Sfignificat heéticam aut conuullio nem non debere incelligi, cum fuerit cum Rillicidio dificultate 8 dolore; fcut nec illud ibidem : Que gartatim exit & inuo- lumearid fignifieat lefionem in cerebro, Proprium ergo cvfis optima, que per vri- nam fit eft ve Gtjcum dolore non involon- taria,,& cum contentis. multis ac craffis, nam que mula eft quai fubGdenciam’ concoétam haber ,.ceterum nil aliud ful eéta eft: arilla fecuriffima,& cum Me lan effem ventaras proximé Bonontam in forore Patti Biy , vsote autem Francifei Vicecomitis , flucem ex periculofiimo motbo predixi, cum illa ab omnibas po- ius morituca exiftimarecat 5 qui-feeus, ex hoc(olo figno , quod primi tain ap? pati, Igicar eaufaeft,quoniam ad bonam crifim {ex conditiones neceffatiz Sune, vt mca jeceans nace Si quali epi urgencar 5 qualia purgerieporet, conferr, Ecbene fronts fsutem nonconatinn, Sequed tora, quoniam qazrelinquuntat int morbis poft indicationesrenerfiones Facere onfuenerune , & elec quad pertornra cotrmodinn jaxtaltudqua dacere pertetane ecungue natura ve gity becducere per.cenae> aientesregianes 8 fine nix» vnde.Hlippo- carte ptset mae, inldicari vt in Goacis prediftonibus. "Er flies ago pve Hoeft quod vocat infra Hippocrates fecuritarem, 3m carn dixit in Coats radi- Rigor na cam indications aliqugs tenus hotrendas eff. Ie vrinargin. aterm vif, quam non folim ibi fed vbique Ga- eons emi, com aded feguens fi vtilis, 8 ab Mippocrate celebrata’*ipl verd délqio mirar valde ,ne verbum qui= dem fi materia expellatut coxa expéllicaz ia per Gadores seeto. PragnePicerss hea cenais pars per aluum , non nuiameci qua font vit gibbas iecoris ee in ilisat per vrinam craffyimo plero- ‘qué dicit Galenus &crard pet aluomeffici- ‘ur. oft dogtrina,Gingalacs cen nefticarum, Quod yerds per leas quia omnes venz corporis in cavam fit conflaunt, & ex cauain reneset: kus, & materia febrinm eft in veni commodiffim’. Ec fala non vt in flaxa fanguinis natiumn.& alio quouis,vbi quod bonum eft cum mal fectmtag rn no xa corpotivaceidit, hie ver® fa Be [olinen quod etceri cone. Es sriva,vt in fadore, vbi opus eft ve ma in vapores conubétarut y ideo tales cries fanguinis natiam & fadores tam fant’ ad rmafain, qoimadBonum, Demom eam ft rma ob stes caules, quia i pavlatim,8< nonincarrantillod periculum. Quicungue fappuratfecancur, aué aqiam inset cuigm patientes fécancar aut ¢runcot f'vnices fim aqua aut pars effluxeric, omnes 10» siuneut, Secand3 quod materia illa anGie DD a px236 In prim. Epidem.Hippoc lib. perloca affueta acti humori & fallo , ideo ‘non eroduntur loca illa tranfitus vring, fi- cut in alui fluxibus , quod non afueca fine inteftina,ad mortem vigue eroduntis.Ter- tia quoniat non fit violentus moras & contfa nataram , vt in flaxa ventris,in quo materiz deferuntur 3 iecore ad inteftina pet venas mefarai, cum in nutritione con- trarium perpetud fiat , eft enim nutritio aétio perpetua, Ob hzc etiam venena maximé per diuretica optimé curantur, TEXTVS XXXVL Ceidie autem plerifque vri- nz fillicidium maxim? his ‘tatibus. COM MENTARIPFS. Canfa eft quoniam hi erant calidiores, a humaidom Babebanetenuius & abun- dabant pluribus excrementis , ve demone feracam eft fupra , cum dixit. AMorichentar enters ex omnibus y G plarien ex: bis puers iam ablattari, & maiores natu oftones & de~ connes » & nondum 1. Sed dices ,ergo illi non moriebancur , plures ex his mor tui fine, guia places eprorarune y or bs ‘quod plures compatatione ad zgros. TEXTVS XXXVIL Tebat & aliis multis rum eredtd obambulantibuscum in morbis. COMMENTARIVS. ‘Non intelliget hae vnquam bene qui non memintiy qua faperus dai» cet. Multis autem orinefluiones cum dolore iliofaaqnofa,s rementofe, purulense com Sillcidio nom renles. Fiehant aniems bac mul- tis erelte cbambulantibas & reliqua, ne cre- deremus hee folis febricitantibus tritzo- phyis facta fuitte, TEXTVS XXXVIIL }dam omnium mutatio his fiebar. nimetiam fi humeétz effent, maligno mode mox fiftebantur ,ci- béfque omnes libenter fumebant. Ecfebres poftea miteserant. SEZ verd etiam magna qua- Al COMMENTARIVS. Par erat edudta bile & pisuite & ferofo humore corruptis pet vrinam dylenterias gtaues curate, qui modus curando eft fin flats & nhs & in profontis ali, a long? melior quam nugz:ille Galeni pri- ‘mead Glauceneos , quo infinixan egrorum mulritudinem. perdidit, Medicis ill cre- dencibus, cum tamen vident egros perire. Ee eftfampeosb Hippoctatchic& ego docui medicos aliquos Mediolani, fed non docui , quomodo ex Hippocratis autho- ritate cigeetur, verimfecum folum i= dicani, &¢ ita exercui , & ration¢m docui cus di83.Si enim materia per amplas ils, vvias & cum excrementis naturalibus , 8¢ pet loca vice mimos necefxi & fecotiora Iefione , nonnelonge melius erit quim fi per inteftina que exeduntut , aciter do lene, & malam totum ventriculo com- ‘municatur, vnde coétio peruertitut , ap- petitus ciborum tollitur, & ita moriuntut multiplici malo, Non ergo erat mirum, cur appetcs cibi sett: enrauem fees mitelcerent , Galenus nihil dicié , neque ‘cur cibum appeterent , cum antea faftidi- rent , fed circa jam ‘diGa & manifefta apert® nugatur, repetens fepius & res nul- Nios momenti. ‘Caufa verd cur febtes mi- tefeerent , fait y quod natura fenfim cum facilitate ex humote excreto alleniabatur: in fluxibus autem non maretia, que fe- brem faciebat, fed maiore ex parte crudi homores & cibi ex irritaione nature & » doloris euacuabantur, mullo egtiemolu- ‘mento & tamen magna cumiagura, TEXTVS XXXIX. ‘Erim vrinz ftillicidiom his diucturnum & laboriofur 2. COMMENTARIFS. Nihil mirum, fed eantdfecurins narura peseucantin ixda opeion nee ex lolore jca, nec cum periculo con- job ements om peglocn eff: diuearnam , & com dolose laborio- fam fait sta vt egri conquerentur. Non laboriofum ye fupra nature difficile anceps. TEXTVS XL. ‘Ring verd his erant mule, craffz,variz,rubre , purulenz cam dolore. COmMMENCOMMENTARIVS. Fit in venis velur in abfceffibus, ex fan- inis renuiotibus partibus , que iam ad umorum natiram tranfeunt , res fimilis non tatnen Grillima pari, Carvarie ,ob humorum peccanrium vatictatem, Gale- nas refere ad varios homines, Sed tam ap- oft? poterat dicere Hippocrates » vat] erant homines , magni, parui cum om= nium veins fex his conditionibus retule- rie Gngilarim non yninerfim, Tdeo valeat Galenus cum fua Dialeética, & viginti wuatuor libris de demonftratione, qurcet= Pinages bona fea fortuna inezbres 6 mod ; ita eft. Cur cum dolore quoniam pos eft acre & falfam , 8 proprer bilem, jaz crada expellebatar , quod etiam in yyeme-contingit , nam bene mifta aquez fabftantiz & cogta fine dolore orsittitur & fanis quotidie per vrinas, TEXTVS XLIL Tqué hi omnes faperftices Amin, & nollum ex his mortuum noui. COMMENTARIVS. ‘Concurrentibus omnibus tationibus ad filutem docait Hippocrates; ex hoc ‘etiam in medicina poffe fieri rationes ‘monftratiuas,, & cerca etiam de Faturis iu dic, ytin hoc caf aded notabili TEXTVS XLIL Veecunque verd nom pericu- José fiunt concoftiones excre- menrorum omnes vadeqdaque tem- ‘peftiuas aut bonas , & indicatotios ‘confiderare oportet. COMMENTARIVS. Same &-ve par erat dubitat an ve » Qhacumgue vers nen peviculesd fare ,debeant duct prioniber can face ‘cedentibus , quidem poterioribus fenfas ceric clatifinus Inuiutmodi,. Quecunque ver Soncottlnecs ‘excrementofom fion calofe fare, oporter vadequaqe tem pts sat bona Sllcsiae whet tesconlidests ita ve Gint tria confiderat- nonpericnlfa concobtiones quia fant, sem~ Prfind fis ast bone, Be hadicarr}efesfun “liver faciivs: Quecungue concodio nes excrementorum dum fiunt non peri Tom, X. Commentarius Primus. 237 culofe fine in tempeftiias aut bonas fcix licet maturationes ac indicatorios abtcef= fas (cilicet definunt aut terminantur, In prio fenfa tempeftiuum per bonum de- clatdtur bone enim funt perfeéte , vem- peti autemedfi non petfeBa, ve Ata inctemento motbi medioeres fine 5 8 ad onan tendant, Ed exam teria ab hoe fenfis hoc modo. Quecungue non peri- calf fant aleionss ob fans quod gprcodones excementoram omnes v= jaaque tempeftine fant aut bone, & indicri able Gas yet eferaar adele tiam. Tune legere illa verba ab initio fc conuenit, Confiderare oporter , quod qgecunquenon periculost fant, concox Hones. vadique habent tempeftiuas aut bonas & indicatorios abfecilus. Galeni fen(as obfcurus eft cormuptallitera,Conftat fané tripticem hun fenfam omnem finis ratione Bfaiam ineligi poffeaur ad pro: gnofticum , aut vtditiguntur ad operatio- fem. &auxilinm & medio afferendum, Sed & ve melius incelligatur diftinétio fen faum y 8 non vetba mulciplicermus in ‘ugisfophitaruma refellendis, cum triplex fens datas omnis eras, co cope etiam ‘triplex alius , qui ad_operationem pertinet , difcrimen inter illos declarare porter. fn primo fetifa tra proponuntur ‘gonfideratida, an fine peticalo, an con oftonts tempettne, vndeqaaque idet in Principio , incremento ,flatu 8 decli- natione, an ab(cefflus dectetorij? In feeunt- do fénfivex natura motborum venatur f= nes duos ,illorum concoétionem rempe= ftioam & maturationem banam, ac abt: cceffus decrerorios ,& eft prognofticum:in tertio canfam , qudd qn¢cumque periculo arent ob id eo carent , quia vel adfune eodiones vel deccerorjableeflis, Quod fedopog artnet, in his deeecoriis adnan dam effe natuiam fimillibus , & in mara- farionibus. Macurationes iuuantar calore moderato , & humeétante , naturalique, Ditumeff autem de, hoe in rte medendi Parnes TEXTVS XLIIL (Oncodiones + celeritaret iu. aAdicationis , & fecutitatem fani- tatis fignificane : Crada verd & in- concoéta; & int malos ableeffus con- uerfa, autt indications fablationem; aut dolores, aut diucurnitatem , aut mortem , aut eorundem recidiuas. COMMENTARIFS. ‘Tria facere concoédionem breuiter dos €t,, quorum omtiium ratio hon in opera tione medici ,fed narure eft conftitura: fideo reet® Galenas in commento 45. nos DD 3 admo238 In prim. Epidem. Hippoc: lib. admonet contemplationem hanc effe ‘Theoricam , quamuis ad exercitationem etiam ttahi poffit. Primum eft celeritas indicij , fecundum fecuritas in illo, que contingit ab{que terribilibus {ymptoma- tibus ; tertium eft finis , fanitas. Que ttia in vnoquoque opere maxime proban- tur , vt cito, faciléque bonum affequamur finem. Qudd ego. celeritas iudicationis fiat, id pendet ex duobus , ve iudicetur, & celeriter: yt verd fecurus fit etiqm jfinis ac optimus,omnia quidem ex vno pendent, feilicer exaéto dominio virium fapramor- bi materiam, Oftendere igitur oporter ‘concoétionem non aliter fieti, & fi illa ad- fint fequi que proponuncur, vt fit demon- firatio duplex :vma fimplex 3 caufa fopra cffeétum , videlicet. dominante ‘natpra, perfeat? neceffe eft iudicare morbam , & celeriter , & bene ac facil? : altera eft ab ef- feta jad caufam , vbi adfit concogtio, adeft virium fupra materiam.exaéum do- iminium. Gigi: ‘Oftendamus ergo primum fllogif- ram, namo is nobis notior ef. Canta teria eft in corpore, que putre(eit G vinci tur A natura concoétio ft, hoc enim per concoétionem nunc intelligi volumus,non figna , vel alind querentes, & Gconcpio eff perfeéta , perfeétum eft etiam domi- nium: At cum dominium eft perfegtom, neceffe eft illa fequi, nam quod aliquando Aacfequantur , palam eft ex fenfu: at f fiune cum perfegté dominatur natura. pa- Jam eft quod quetimus:fi autem cum non dominatur , multo magis cum domina- tur, quare manifetta eft oratio dita 3b Hippocrat ‘Vode & illud clarum , quod qu’ maru- ratio fuerit abfoluea magis acceleriog,hac ‘omnia etiam ervint perfeétiora ; feilicet ce- leritas indicij maior , & mitius indicium, & fanitas magis abfolura:apd yerd tardior & minus peifeda, ita &, gua fequunrur tardiora & minus abfoluta,nam domininm: ite fupra morbi caufam’ non critadeo suldens. Caula énim eft qu concoquitr, que expcllitur , vt morbus fanetur. Nant- xam_ autem dico anime facultatum. pore genitam , per vim qua ineft in ie fore ,tanguanin principio :inde in ven & ventriculo Tecundo loco:Tertio in toro corpore ; quatenus eft yelut planta, & hhanc vocant ficulratéf natoralem , cuigs eft concoquete’, tateriss motborem-fe- parare & expellere, ve Galenus Quartede ‘Prafagio ex Pulfibwa cap. 32. 1ded qui iecur habet validom , magnum vita argumen- tum nam ino ferme tota vita, confifl tum maxim?’ fi ventriculus not fit vitia- tus, Et'qui credunt viteth effe in cofde, aberrant, non enim eft per fein eo, fed in anima que eftinillo. Quéd enim vivere appellat Ariftoteles , feilicet quod cum motu eft ferpiterno , vita non eft. {ed fe fas, Senfus enim omnis cognitio eft, vita autem fine cognitione ; quod ergo in cor- deett , malug cf aliqhid Vika jpam vite § conceffc plants qve cordesmoru,fene fa catent, eur quod mover ae lene vitam appellare vuley nec ef vite genus, fed quoniam aliud nomen propriom non ha- Debat fc vocaut Sepias en declacaucrst anioal animal effe per fenfm & moran, ‘yerim quia in anima illa motrice , & fe fs autprevvis eft vinendi yquonain dig plore nomine vim llam potert appellarey Appater igitur curdixerit , Quegne verb ron periculofe inne, Videamus modo que periculofe fiune, Qaoniam loco concodtionis incodta hhabent: Et loco tempeftiue codtionis in codta , & loco iudicarotiorum abfeeffaum alos’ abfceffus , tunc in his par eft con- tratia ratione fequi quingue illa, que pro ponit per ordinem ab initio acrifias, ance «quam fudicentut : Ec in iplo tempore de- ores, 8 veFucuram tefpicimns dinewrnitar semmerbi, Ee vt nem mortemate vealiquod poll finem renerfionem, Videamus cur Youmquodque horum coritingst & quan do, fimul & quomodo contingat , cum ‘materia non fuerit conco¢ta, verum effe quod dicit Hippocrates in his, qui be- ne iudicantur.&& celeritet, 16d enim ia elle poflie 5 experimentum docet , & satio-evia oftendit, quia G.medicus per redicamentumy id afequitat yt rita o> Quarta Apbarfineram , cus non fe varusa. Sed acid Gt marecig multiplex fi, aeque pats cius concoda , alia veto que corico- Gionemnondom eft affequata quid fet? an expeller quod folum exse.con- cofum eft, Demum cut non polit vis concoétsix. yalida effe , vt in infamtibus expultrx imbecillis, aut contra. at in hominibus: primi {enij, Nonne quatuor fant ins Fcoeatsnraalis5 ween uinque ferug funétiones, quas experimur ‘Heo of divers, vt in dubete une fe valentiflima , alia ritem imbeeilliffima. Ergo ree Hippocrates diyitg@ ad males sbfecfus conadfag non quod oeligie ic GGalenus idem per idem deft abtefim, cum deci materia hoe'sniny in illo iffas , labores', & reliqua, tio, Ex ea etiam conftituemus dita Hip- pocradis'quafiin: abula.- Oukewngue non ericalesdfnnty maturationes tempeftines Per quda gitar non elabotaiinielligic, et neefaaeé corvupe,pétabfefucdecre- seriog qui finne juxtadhacosseempescu a= tia cncba cf au co teri ree, abinito,vam 8c dectetorij dic} pollvat, & mals. G male dinigantar, Exhis igitur ne- ytimale termirentur : path chida r,cortiipea .dolgres feu alain iudicayionem 2°" perue‘Commentarius Primus. perueniunt. Tudicatio enim bona fic far a coétione , igicur eruda non habent iu dicationem,8 temanent non indicata.Cor- rupea verd malam afferunt indicationem. Difponemus ergo clarioris exemplt caula fingola hoc modo in tabula, Cruditasigirur prohibet iudiciom, cor- ruptio facie malum iudicium, abfceffts ma Jus aleerum corum. Ex veroque horum fi in extremo fint mors contingit’: fi mitic fima ,fanicas , fed cum reuerlione morbis & mediocria morbi diucurnitas , que rur- fas duplex eft: aliacuius finis turfas eft morsgalia cuius finis eft fanitas. Ratlas videamus , cur & quomodo , & quando acrifia fiat 8¢ mala iudicatio. Con- Rabit hoc fi declarauero prius, cut fiat fudicium , 8 & quo. Superius diximus , iu- dicium fed natu, (1 mosbi cuts i ritata, cur ergo non in ptincipio ? Quo- nia inpincpewond ened promaribus potias morbi natura icritarir, veluci fd dolore , eftu anxietate, fic 8 in abfcellibus : & clarioribus enim initiam dodrine effe debet. Cam incipiunt , iam non homo optateuacuationem, fed quetit dolotis fedationem, &¢ ceftigerationem : at poltqnam ita conquiectne, nee ald fentit quam pondus &e pratituni , tine op~ tat expellefe materiam illam: 8 tunc vel Sponte ab(ceffi rupto . vel auxilio medici exoneramur, Idem contingitin morbis in- ternis, en cum abfeetfa, feu & materia dif Fala, : Ab initio & vique ad ftacum patiens fentit fympromata qualitatis morbi,8e ideo tunc natura quarit folum , veilla mixigen- tur, & dum concoquitar materia, fentic febrem, 8 dolotes , feu zftis, fi non fit colleéta & ab his obumbratur fenfias_ m- teriz:ideo dun. concoqnitir , non fentit molettiam mareria, fed morbi, Ideo di cccbat Hippocrates fecunda Aphorifinorum: ‘Dum pus conficitus,doloresac febres fitnt magis , quam iam confeéto, Concottio enim finit puttedinem manente fabftan- tia, vt Galenus dicebatin Arre medicastice aduco illum hac in pate ala conic= mandam , quippe que dicuncut per ema- tifa fin srneque lle quicquam init prefertim in hac materia, nifi percticam & per fe manifeftum, difficilia autem & abftrafe (cient ne artigit quidem ,fed ‘vt qui Galenicos fevocant perfuadeantar, vecumPhilofopho fecuzdo prime Philefoe “phies capst . collocentat inter illos homi- ‘hes, qui tationi non credune, fed exigunt uroritatem vitis cuius nomini addidti fine, Conftar igitur , quod crifis it fai nacara folam , iam fedato morbo,cum natura non fentit nifi molettiam ipfius materiz , qui fenfis impeditur 4 fymptomatibus morbi, Ex ideo licet fiat in atu coétionis , tune tamen fymptomata omnia miiora facta fant , quod Galenus facecur ipfe fecanda Aphorifmorum com. 20, Evideo ctifes fai natura, fi non anticipauetine fine Glubres, quia fiunt fedatis morbo & illius fympro- 239 matibus, & praterea concodia mactias quam concoétionem fentic nana , vclut eciam abfolutionem pueri im hora par- tus, & quarit illum prottudere y 8 ille exire, Sed anticipat crifim natura quatuor cautis ob quas continuantur crifes male. Prima eltmorns materi, qui et caufave ‘materia (entiatar , ideo natura expellere illam aggredicur . vein materia tu'g.nte, etiam ab initio morbi , &¢ in ineremento:8e fiune crifes bone : fed (atpins male , quia materia non eft conco6ta , & natura im patata » & ex improuilo illam aggredicurs ‘Bc ided idem licet facere medico, ‘Secunda cft,cum materiaeft aded multas ‘venatora fentiatillam moleftiam , & tune cogitur aggtcdi : Etcum ficfine motu, & non preepatata,femper fc crilis mnalakded= que Medicus in hoc nenguam debet imi- {ari naturam quia imiearetar naguram mal operantem, Tercia caufa eft, cum pars ma- teria eft concodia, & pats non:8 conco~ Gam fentic natura 8 aggreditur , Ex tune fi Gi feparata a cruda , bona fequitarerifisy fed non oft perfetta crifis 8¢ hanc debet imitari medicus , & purgate illam, Sed fi materia cofta crude permiftadir , fequicut ‘mala erifis, quia vel maximo nixu natura eciam expellic materia crude partem ; vel ‘ob crudam fruftrata voto , nec coétatn ¢x- pellete porefL-Et ideo finon poteft hoc na~ tura , male minus medicus in hoc cafaid facere non debet, quia etiam detetins exit Quarta ctim materia fuerit maligna, vel peftilens : nam fymptomata morbi ade’ quandoque quieleunt ve natura decepra ggrediatur pugnam, & fiecumbac. Gale- nus putat ympromata aboleri_, quia naruta ‘euidta hon fenviat morbum, fed fi ficefer, femper vires effent proftrate ante crifim. Dico ergo.qudd ceffant fympromata quia ceffar aio, & ceflante adtione, naturaag- gredicur materiam ex ordine fro,S¢ ita cur ‘aceria lla praua fit mora , extinguic max taram & fpiritus , 8 occidit. Cruditas er~ go per eft caula acrifie , vt corruption Caufa autem cruditatis eft vel imbecil- Titas nature , vel frigidicas , vel fecitas, vel cralities & denfa fabfantia, In ittis tribus vitimis cafibas, ceffar etiam opera» tio caloris putridiy Se temanet materia eru~ da folom (ed in primo calu corrumpicur materia 2 calore pattido , 8¢ non conco- quite natarali, & fic ve disi_corruptios Echocdeclarabat Galenits Primo de diffee rentie febrinm cap, 6, Canta verd tarditatis ciifis aut impedimenti eius , Prima eft nofi {entire nataram thateriz impedimen- tum natn ab/queillonon porettvilo mo do {equi erilis. Secunda eft imbecillitas ceiufdem : que & fi fentiat non porelt pera~ gore, Tertia eft impedimencum externum, Tedicamentum 5 eétio vena perperam ad tay feigus,dolor , timor » eiftti 5 cibi onus 2¢ fmilia. Prime autem caufe pro- sium eft ve dit fui Fympromator, morbi,240 In prim. Epidem. Hippoc. lib. morbi , que impedit enfur materi & cruditas , qua iunéa frigiditatd obtundic fenfam ills. At dices fiune nihilominus exiles feuiente morbo , & male crifes in flaca , qua fieri non poffent,, fi iam nihil celt,quod nataram prater rationem ad cri- fim ante tempus compalerit. Dico qudd ante ftarum vel in ipfo fiunt ctifes feuien- temorbo obmotum materia, & hoc eft quod dixie Hippocrates fecunda Apherif= mornin cua dixit Quibus evfis firs bisnox Aisa eciongne verb fequcnr lewioy ve inplaribus, Et fi confideres exem- pla egrorum Hippocratis, plerumque vi- shat febre magna covipebantor ante tifim , & hac febris eft ex genere quafi ephemerarum quia fic ex motu materie non putcedine. Echac fitad erifim non ctifis in ill vel ex ea. Et ideo erifim bonam nicceffe eft vt precedat quies’ motbo , & ctifis quer fit non precedente quiete, {ed continuato morbo , ob id etiam neceffario ‘eft fympromatica ¢c pleramque mala, Et fiobijcias quod Galenus dict qudd cri- fes plerumque fut in. diebus ‘scecio- num, choc maximé cum intertia, quin- ‘a, aut feptima vel vndecima 5 dico quod Jn intermittentibus 8 continuis iam fant remiffa aut fymptomata, fed in intermit- tentibusmanifettins , aliter fabfequatar violenta eff, Que verd contingit in vie gote morbi , elt mala , non eff ob mo- tum materiz., qui tum iam ceffanitetiamfi fi curgens neque ob multitudinem ni- miam materi , nam non peteft tunc tam smulta effe materia , vt ctilis ob id folum ‘mala fat: fed f natura non potett eam fi- erate, corrupraiam eft. Igituttalis crifis nezeffirio malaeft,quia materia plan? cor- rupraeftur quia pars illiasfolum eft con coda, Igicut erilis mala tempore ftatus eft deterior omni alia alterins tempotis 5 & plecamque lethal :lethali f ob contyp- tionem , mala eftyvalde mala ; fob miffio- nem materia crude cum coda. Inaliis ‘temporibys non aded bona, fed nec aded cexity fignificatrix:fic enim ob motam ma- teria, vel quia (olum pars concoéta eft, vel ob multitudinem caro ob prauitatem, cum nondum perfeGam corruptionem adepta fi. Solum id reftat vt videamus, quod an- tea propoficum cft quare neceffe fit, cum facaleates nature inferuientes fint diuerfe, vefi materia fit concoda, ve etiam joflit expelli, 8 finon , non, Refpondeo quad smateria fi concoquitar , quia compatatio fit ad idem,etiam poreft expelli, quia vires ill endem fantinradice , & ft concoqui non poreft, multd minns poteft expelli: quia ance facilius poruiffer,nam vitts erant validiotes & materia minus prava » quia nondum cortupta. Patetigitur quod fi ma cai crud a conapa vel ad mal abfceffus deriuata , iudicationes aut n equi , aut malas , inde vel morcem vel diucarnitarem mori , vel reuerfiones,De- twiror autem, quomodo cure Galenus hae ptincipia iudicioram 8 concoétionum nonnouerit , potuerit tot libros de Crifi- bus feribere, Sed palam eft, quod pauca docuie inillis & que expesientia compe ferat, pertrita & per fe cognita : rem ati~ tem plam non cognosit, prefs men wwod potuit, & mulea citca propoficum tihertniadeclernlePPOMUM TEXTVS XLIV’ QE verd ex his poriffimum foturum fit, ex aliis confide- randumeft. COMMENTARIVS. Craditas materia, illius cortuptio, ma- Jas abfceffas declarant acrifias, 8 mala dicia,ex quibus mors aut motbi diurarni- tas aut tenerGio contingit. Quid modo ho- rum futurum fit, cumnon parum inter- fic, moriturus an fireger yan denuo zgro- taturus, ex aliis ignis” magis propriis condifcere oportet, Talia autem fcripra fant ab illo in libre Progneficorum de Indi- iis de Coacs Prediftonibus,8 cuititulus eft Pradittionum. Nec eft vt em ram indem quam confultd hic omittic ob fongimdinem declarare , ego docere nitar, Sed’ in genere hoc fire fuficit conco- Gionem fieri tribus : tenmperamentomem- brorum folidoram ; calore fpisitus adve» nientis , 8 permiffione cum humoribus Boule, quod dam viderus in metalic cis, Ea enim quam vocant matrem & fecrum , & alamen , excoquuntur 5 cum ibi pars fi ferri , ibi aluminis & panem non mifi auxilio famenti fermentant, Visergo oft in cempesmnento feidorum, quorum fabftantia i lefa fic , vix fiert porelt vt codtio proficiatur, Hic Gale- niiscom: 46. magnam mouet difficultacem in heética cum puttida coniunéta , an pol fic curati : vule enim & refticui debent ex purrida concoqui humorem , vt con- coquatur neces oft inguic, ve folida re~ Sitnancar : at fi filida refieni debeane y be- ‘cam eportet enrare ?bixcillius encentia: {ed fi fic, quomodo hedticam curabirmus, gua in diesmagisacmagis’ pucrida febre Confirmarur. Manifeftum eft igitar in hu- iufimodi,quomodo fimul ambas enrabimus, ‘yt in Arte medendi parua docuimas, his smagis auxiliis, quz alrerius oppofice ‘ipottionis auxilio non indi- gent , velut pargatione & balneo aque: fiigide. TEXTVSCommenrarius Primus. TEXTVS XLV. Ratterita dicito. Preefentia cog- Pisicie ttsts predic COM MENTARIFS. Hoc totum in libro Prognotticorum ipfedeclarat his verbis ; Prenofeens enim oF Pradicens apud agvors , & prefentias & pre evita , O° furnra, & que'ipfi agroti relin- ‘quunt exponens , fdem ovigne fecerit ,qud cgrosorum res magis cognofeat quare aude~ oe homies Sripfos madice commistere. Ae ver) eurationem optim fecerit,vbi pranone- rit futurasaffeioner, Bex prefenia txellige ‘morbum,caufath yropromara, TEXTVS XLVL “Alc wradtato. Exerceto circa morbos duo : ve iuues, aut non poceas. COMMENTARIYS. Diximnus faperius ; exponentes illad Quacimaue vers non pericnlosé {ex habere fenfas; quorum tres ad precognitjonem, ‘totidetti ad opetationem pertinerant , hie pottqiam de precognitione locurus eft, aad operationem pertienit. In Galeni codice fant anté ec vetba Hee meditate 5 loco eorum feribic Hac sraftaro , fod melior eft Guleni explicatio quanquam. iple vertat ad. exéicitationem.’ Mihi videtar potius ‘epilogus digiorum , bec que dita fine me- dimer, Que werd exert crea motbos ‘oportet, dio fant vt iuues, aut non no- eas, Videbarur hoc tritum atque vulgare pesception fed vtingut Gaenus, ceo. ztate’etiam nane videre licet 5 nihil ‘eft magisneceffarium reputantibus nobis, ubd tse btn esedel ee pecan Um inate udene» ve dicuid heer vi, deantar,Tdque etiam in. principibus viris xtque iopimne. ‘Vidi ynam qui conaulfio- ne cum febre laboranti cucurbitularn cor- di applicuit , ex gua mornius etiam eft, & viré genere principum erat, Alius at- tonite laboranti vereebram inurere fata- cba. Quid dicam in febribus fn animi lcliqutis,oua carnes,intempeftiue oblata, Quid de emplattrs Bononie que precor- di i » contra precepta Galeni? Ec in fluxibus aloi cum vi aftringt Hias eas, quibus retents perise neceife eft? Unfinita fant huiofmodi. Sed hie memetip- fam laudare etiam nolentem cogitGalenus: {cio quod expeétas vt dicam ,me femper Tom. X. 241 hhuius precepti memorem fuiffe , non dico hoc: nam 8 faerim hoc potias mihi conrgit quod Deum fim veritas, quam quod “hue refpicerem. Quid ergo ‘quod cum Gales dirts momen ses auxilium cuiquam gro , cuius in enon fecerit periculam , an obeffe poffet , nec modum huivs peticuli docuerit. Ego (ane eft quod dico) qui omnis ardua fradtaui, Qui de fabsiiate Hyperchem, Geomertica , Arithmerica, Paralipomena, Proxenitingue fcripf,ve nihil ferme imper- uuium mibi fuerit snon tamen affequi pol fam , quonam paéto ipfe periculam fece- rit de auxiliis adhibendis gris: an cum miffarus erat fanguinem , tammaxim? ad defeétionem anim vique,& ipfe Gbi mitce- set, tum verd & de medicamentis ac helle- borifmo. Ecquonam paéto illud certum ef effe poruit,qudd que ei non nocebant gro non effent nocituta & ratfam qox obedfentillietiam zgro.Videntur enim bores nonnocere fanis at gros perdunt contra inediam, vene {edbionem , medica ‘mentum fani malé ferunt, & quidam mot tui fane, que agris fane perfepe viilia, Deinde fi medicinam ve reor legittim’ exercebat, vt quindecim ant viginti egros fingalis diebas inuiferet , quonam pao fingulorum medicamenta aque, etiam re Jiqua auxilia experiebatue? Iiro fanétd ad hhane vfque diem ne vnius auxilia me ex= pertam effe, Et fimodo vinum prabibi, quo vfurus fer ager id folum fee, vel poftquam ab aliis medicis, autab zgro to- gabar, ne nimis aufterus viderer, Sed ad viiliota tranfeamus, ‘ ‘Gum Galenus dicat fi pereat eget ex vi ‘medicamentitanc fenfatum medicum quid referat dium Hippocratis. Ego intelli: gete vellem fappotito aniai noftsi inceri- tu, ve ficit Galenus, quid fiz ming va- Jeane. Nam ego in Theonofto in fIvper- cchen iti Gugliermo oftendi animos ‘no- firos effe immortales 5 longaque tandem diffeteatione declaraui folum probum fe- licem efferexpeétanda merita pramia tum pochasab obita noftraron: aéionum. Ita- que de his nos iare agere poffurus , Ga- Tenus non ita, fed ridiculus euader, Forlag melius erit & ad rem pertinebit poflquam hand dabit Medici nora sexe alfis Philofophorum perfuafi opinioni- bas nihil pen haben ai prefentia : at conftar f adea folim refpicimus , melius videri sd glotiam nominis, quibufcungue auxiliis etiam enormibus vei, quam defe- reteegrotahéem: nam fi fetaencat exif smabunc his auxiliisraris eff feruatos , vt Bro miracalohabeantars fn peeant non lefaiffe Medicum , quin quodcunque pd- tuerit, adhibuerit , fimul hae via preccli- dunt viam., ne peritior illis eos feruare Follt Quod ego exemplum aibufdam tari quotidie video , lex nulla cohibe e potelt. Ratio non faficit con{éieritia faGti non tertentur. Si rem ad pugnam & coniundtos redigas , maiore periculo res EE sua,242 In prim. Epidem. Hippoc. lib. tua yquam quiuis illorum agitar , vt qui places ne Glaudaciores, cad maledicen- Gam promptiores : vt eniufenngue zgri morcem qui in manibus tuis pereat , in tuum capue recndant. Offic) fanc fuerat Galeni , fi quid habebat admonere nos, quonam paéto retunderemus horum inft- iam , edam Geils auxiliis. Ergo illud pra oculis femper habendum, fi licerme- lius rebus noftris confulere , atque maio- rem vtilicatem capere reété agendo , quam erperam ; cui dubiam elle poteft quin de- eamus redtd agere , etiam fi pefliméeffe velimns arque impij. At modo conftat ho- sminem ,quiitaafuetas fic ab initio , ve ni- hil noceat 8 cautom videri & pradentem, & querclam nullam de fe andire apud grim vel aftantes : is verd qui cumul- atid medetor , fepeinciditin illud,ta mie medicamento ifto enecafti, vt tandem ad id perueniat neceffe eft, tanquam temera- rium & precipicem fugiant ,nd antequam occidant que obfiunt , primiam neceife eft vt plarimim obfint , dolores excitent, 8 magnam moleftiam afferant, Quod fi per- fiflae vt non remoueat medicamentum, tandem vi coadti abijciunt & lewancar,vn- + de ane pesionlum eam saximar vite fabii ie cert aded turpis , ve in os & faciem id crimen obijciant : f remoues, iam prodis errorem.tuo teftimonio. Ad- unenit pretetea, qui petit vndenam hoc au- xxilium fompfetis, fationem exigicinaidos ‘Medicus negateffe rationale, ibi vndequa- hates, que vita mifero interim inci- jim aliquem cui eft Pater amans actif jue homo, aut in matrem optim’ filij, aut rem iam nupte fororis,tum verd etiam jn ‘rite diferimen venis. Ergo hoc eft, uédque magis ad expofitionem textus pertiner,Gmorbus notus eft, nec neceflitas vila te viget , veere (ecatifiimus : G norus fed periculofifhimus proteftatione faa, ~ validiffimis,& opus ett, fatim veetis, fed tamén fenfim expetiendo , quantum pro- Ba eh Si {ynochs ardenti o¥ uinem ad animi vfque defe~ ete mificreyaice (ed com yas ‘pagna fluxerit, vide quali canftantia pul- {os eltagul animo ipfe pret quo- ‘nam patto fanguiscalidus effluic ; & con- ftantet, an conttahatar cutis faciei,an ocu- Ji contrahantut,an nigtent,an intendantur, an calor ad lisidam aut folcum vertatur, an fadoresfrigidi prodeantzan mente sno- exur an membre ema. Traque a- ‘tim celfato parais auxiliis ex aqua frigida, adoribus: iucundisloco ‘gids, offs pars exvino albo odarato dilato vel malo Pa- nica, ex friGioneleni excremsentoram, ex jane faciei cum aceto & aqua Sed & hil ilorum apparueric perfeaerato. Ica exiam in moomentaneis Licer 3 pinimis in- choare, Sed fi morbus ignocus fi, ptzce- eum fequete Princip, levionibus forme Peteffcinchomadam. TEXTVS XLVIL Rs ex tribus conftat ,'morbo, groto , & medico artis mini- firo. Agrocum cum medico morbum aduerfari oportet. COMMENTARIVS. ‘Non omnia poffumus omnes , ingenio aljalij indicio ,alij memoria valent :alij ftadio & diligentia ac genio fibi iter ape- ruerunt.Quorlum attinebar tam din verfae ti in te clara, vt nihil in ea fingulare ad duceretyNam cum dixifet Hippocrates ‘Prima Aphorifmerum. Oportes ansem non Sow in ifn pref eperuna fcctem ed egrum & afidentes 6 exteriors, fapple fi ‘velit curatia morbo.Hic tria in vnum col~ ligic,ac qua quatuor erant fiant duo, fei- licee eum egro afidentes & exteriora,om— nia enim hac ex parte agri fun. Cum igi- ‘tr tres fuerine quantitates aquales 5 & ‘vnam aleesi addidetis , viciffim erit ratie~ nis ad vationem proportio quadrupla, ‘Velue fi fecundus , qui [Fe =3-3 1/8 Se — i= 3° | mo fie fer, ad tria primi oxy [peels 36— 9 | {ex duplaad fabduplam quadmupla eft. Dudtis | enim fex in fex fame ci ginta ex, & tibus in tria nowem ,ra- tio triginta fex ad nouem quadrupla eft, #Sed non hoc tantum et quod voluic, fed hoc.infinuauit , quod ef frequens, cum duo Medici aduocantur , & vnus eft preftans , alius nequam : nam tunc medicus egregius non poteft opitalari morbo,, quia tantandem fe retrahit qui iniquus eft, Proh Deum fidem | aliqui fant ciufriodi , vt melins effet nul effe medicos quam tales , etiam fi duo folim mali impediunt centum bonos. Medicum igitut admonet. magis pro- per hoc , ve dicat aftantibus , & [@ culpa liberet , quim moneat de fe tam clara." Quod autem Medicus fit artis mini- fier pro axiomate dum eft. +e TEXTVSCommentarius Primus. TEXTVS XLVUL /Apitis ac colli dolores ac graui- raves cum dolore , cum febribus ac fine febribus. COM MENTARIVS. uidam olim temere ex capitis 8 colli delobuese gtanitate phrenitidem adele nunciabant. Hos redatguit Hippocrates dicens : Itaetiam contingunt fine febre, non ergo phrenitim declarant, Cum er- gocum febre uerine , canc pericalum eft, fe phteniis adit, quod vt cognofeas cias, TEXTVS XLIX. Hreniticis quidem conuulfio- nes, fed & virofa vomunt; Et quidam ex his fabito moriuncur. COMMENTARIES. Si ergo ifta fintPhreniticorum , inquit, adfant conualfions 8e vomitus viralenti » quidar ex bis etiam fubith morinnenr , ta- gous enim valde morbus eft phrenitis, Ex quibus conftat hoc totum vique ad ter- tiam conftitationem feilicet inchoando Praterita dicito; alterins effe preclativici, 4quiilla in margine adnotauie : quibufdam autem curpe vifum aded pracipiti curfa oft pauca ad tertiam deuenite contlitu- tionem, Quod fi quis arbitrero illad to- cum Quecungue verd non pericalord & alte ius elle, non negabo , vera ramen fant que in his continentur & demonitratione indigent. Atque ego non dubito, quin hc ‘omnia’ int commentitia, quoffam enim {inter fecundam & tertiam confticutionem hac etiam preter propofitum inter nere,cum nihil inter Primam 8 Secunda pofitum fit. Ee eriam quis non videt,quan- ta grauitate legantut vna poftaliam, quia abfurda fithecadditio. Jueramus igitur an omnibus phre- nist eontuls sducniacnoa quodmo: ritaris omnibus & aliquibus etiam qui nantar poft, hand dabium effe exiftimo, Inprimo Preediétionum inquie ; Soporofi in principiis euadentes cam capitis , lum- botum, precordij , colli dolore vigilan- tes ynam phrenitici fiunt? Conftat fine veram phrenitim abfeeffim effin cerebri membranis ex bile flaua , quocirca cum: conficmatar , conuulfiones adueniune ce. rebronimis concalefacto & exficeato, vel ‘etiam ob multitudinem vaporum.Et quam- Tom. X, 243 uuis conualfio mala ficfignum in phree nivide, nihil fecius mediums eft inter ps thognomicum & affidens:confirmate enim phrenitidis ef fignam pachognomicum, affidens autem cuiufcunque, Sed & vor tmitus aflidens eft dicebat Hippocrates in Coavis predidtionibus: Phrenicict cum per- frigeratione falivam fundentes vornitum nigrum indicant. Idem fexta Apherifines 7am: Quibufcunque cerebrum precidicur iis necelfe eft febrem & bilis vomitum faperuenice, Hac ratio facit,ve cerebrum male affedtum vehementer afficiat neruos fexti parisad os illius venientes.Cut autem bilis porius quam alius humor, in expoli- tioneillius Aphorifmi didtum eft, ae ee qs ardentibus autem & ais febri. bus, quibus colli dolor & rempo- rum gravitas & caligo vertiginofa citca oculos , aut etiam pracordio- ram diftehtio, non cam dolore fit, his fanguis per nareserumpit. COMMENTARIVS. Hoc eft tercium decretum doloris capi- tis &¢ colli ; nam primum eft ve fi Gnefe- bre Gr: fecundum ve fccum phrenitide, tertium yt in febre ardente, Idem sertio Prognofticaram bizc habet. Quibus in febre non exitialiscapas doles, & senthra acalis Fendunewr fic vt vifus bebesetnr 6 fplendores ‘isapparens ,& alterum bypochondriam con- tenditur » neque cam dolore, neque cum in- flamenasione : fanguinem in bis é naribus ex= Pellareoporei , maxim’ vers fi adolefcemtes (fierins, Hc eadem fant, qa ibi nacrata fant. Sex vetingue affamuntar figna fla xus fanguinis nacium , in febre ardence magis, tum in aliis non exitialibus , nam bona figna in morituris non fune expe Ganda 5 fidolor capitis hic addicar{colli agranis , 8c caligo vertiginofa ante oculos & precordiorum diftentio fine dolore at- que inflammatione , fanguinis proflauium © natibus expeétare oportet. Videanus modd finguloram caufam, Febris feruere fanguinem facit , tum magis ardens. Di- Guim eftautem de hoc fupra. Capitis do~ Jor gravis fit 3 materia, non a vaporibus, & fadfic colli etiam magis bilisantem fa- cit dolorem acrem & pungentem. Teeque cum nec materize frigide farfum faci rantat , repletionem’ fanguinis in capite fidtam effe docent. At oculorum vertigo & calignes fiunt fumo & fanguine, ob ca- lidicarem febrilem , per cauos netuos ve-~ niente. De tumoribus autem hypochon- driordim fine dolore argue inflammatione, maior eft queftio nam reliqua cuiuis per- fpicua effe poffunt. Quod etiam dolor EE a &244. In prim. Epidem. Hippoc. lib. & inflammatio hypochondrioram facere poffic fanguinis fluorem ,antca docuerat, ied non excipitar ve impedimentum cau fz , ed ne ordo preuertatar hic enim de foils febribus non ableeffibus agic. Alia autem satione febres, alia abfeeifus {a guinis cruptione & naribus terminanta ‘Cumergo iecot aut lien fanguinem ad ca- put propellit, incalefcie locus ille & va pore plurimo impletur , qui delatus ad ventrem, tamidum locum effci,fed mol Jom ac fine dolore contentum tamen: non vt quande humore locus impletus eft. Ex uo etiam facile percipitor , qua pane finguis fic erapearos.Manifettany ef nit, quod ex hypochondtij parte yin quo ten- fio apparet. Eft etiam ein(modi te cam calore;loci. Soler his addi figy Sampeum 3 lachrymis , vt infra ex Primo huius. Et & Galeno pulfas exundans , qui quali cercum eft fignum vt chorus perfi- ciatur. Hinc patet quod dixi , intetiegta effe hic, quandoquidem alibi 8 exaétius tranieripta fint , nifi quis dicat prius qui- dem (eripta effe, tranflata autem ¢3: fed non recordante Hippoctate , non delere aque: hic prins (riplerat, quod ferme nefas ft dicere, TEXTVS LIL bus autem grauitates to- tiys quidem capitis, oris au- tem ventriculi morfus adfunt, funt- que nanfeabundi, hi biliofa & pitui- tofa vomunt. COMME NTARIVS. Exhoefermead vaguem ex eodem loco cexcerptiiet,G quis per febrem non exitio- fam dixerie caput dolere, aut etiam aliquid tenebticofam ante oculos obverfati , aut etiam fi veneticali oris mosfas in eo exti- tetic, biliofa vomitio aderit. Verecundor autem Galeni nomine grauiter , qui ibi non folum Grammaticum , fed gramma- tici filium fe prodiderit , quandoquidem contendit officium effe expofitoris folum Aiffciles diaiones explicate , non caufas corum qoe dicuntur: fed admonitus ab aliquo, exedo qui infulfam fentenciam il- Jius damnabat, pollicerar id prafticurum, 4quod agré ramen praftar. Nonne animad- Uertebat hoc effe officium expoticoris Grammatici, quiailli folam de diétioni- bus agunt. Sed Philofophi aut Medici quomodo hoc ert officium? Nonne expo- fivor fenfa exponit , quomodo fenfa expo net folis ditionibus interpretatis.An non ‘etiam difficultas maior eft in conftruétio- neznam diétionibus fatisfuciune'lexici, ple vero libros fexaginta feptem lexico- tum dicirar conferipiiffé. Nonne maior et difficulea coninnétionibus , in his que fubintelligantur , & ad quae referun- tur. Itaque quiilins nomini addi@i,con- fiderent ex hoc {oomet teftimonio quo figuis cum egeegi’ odifer, inilius con- tuneliammatasdicere non powitler, quid iplemet feripferit. Equidem fi expolitor non vieraprogredi debet, cuiusnam vel- Jem ab illo intettogare officium tit poft smodum declarare fententiam & explicare caulas, Etubefco fan’ illius nomine. Quid ergo ? Ex quandoque bonus dormitat Ho- merus. Mula bene dixit , multa etiam melius fuiffer vt flentio praterijffst. Sed ad rem redeo clara eft fententia, Ponit enim quartom modum grauitatis capitis, Gui confar ex ubus Gps route ips capitis , ois ventciculi mori, & naulea, que fignificanc redundanciam bilis arque pituite :bilis quidem ob thorfirm ventri- uli pituita ob grauitatem capitis. yerius comune ignore quad fine naueabundi, Nam bilis quis lenis & amara naufeam mouet:pituita ancem quia facit inunda- tionem. Liguet & ex hoc , hoc vorum ve dixiinficum effe, TEXTVS LiL |Lerumque verd pueris intalibus Pirtierosiboscovuultones tune Malieribus autem tam cxdem, tum ab veeris dolores. Senioribus autem & quibus iam calor fuperacur , par: plegie vocate , leves fiderationes, aut infaniz, aut oculorum priuar tiones: COMMENTARIFS. Rufus in’eodem nauigemus flamine, fed non ad portum vfque peruenire poifa- mus. Tertis enim Prognafficorum tex. 34. inquit; pueris conuulfio accidit fi febris acutafuerit, Etloquitar de his,quibus ca- por grauatar cum venticuli morfi arque wwlea, Careerum cum ila fint explicata de reliquis qu non funt explicata iureagendum eft,Mulieribus (cilicet aque fenioribus. Equidem mulictibus cufmodi tum veeri dolores adueniunt. Digum eft autem ab Hippoctate fecundo de Merbis Malierum quod veri dolores fiunt 3 fuli- gin: & flatu inteligic pet Faliginem va- pporcm craffam : per Harum aurem tenuem, vbi etiam apponit auxilia. Caufa cur pa rum de veeti dolore traétaueit Hippacta- tes duobus aut tibus locis , eft quoniam dolornon eft motbus, fed fymproma & fignum , & Hippocrates tra€tanerit plene dé veeri morbis, traétauit de quibufcum- ‘que caufis precipuis doloris, vt folum re- smanferit caufa ex faligine, Nam vreri do- Tent vel propterabfeelum, vel ens vlCommentarius Primus. siearm, vel materiam contentam aut ine rempetiem : Abfeefia inflammatio vel cat~ cinoma proptie: maveria contenta humor aqua ats. Jntemperes calida aut feigida: religua parum mouens. Situ contortio Taplus. Gelenus vule hanc intemperiemn contingere ex con{énfa ventriculi arque vtinam dixiffee quomodo, Certum enita cit confentize yeerum com vensticulo, potlgaim mulieribus contingie affedtio ila, dum veero gerunt que Pica vocatur a Gracis cum fimilitudine pennarum, que varie fant, ei conueniat vea Paulo Aeg- eta fed quomodo confentiune, planum non fecit, Nam venis iecur, cot actetis, verebrum neruis, at -cum ventriculo quid habeat vterus commune, non video, Si enim fabfanciam dicas, intefina porins quam veerus affici debexene,Cercé Galenus facit ve Epicarus, ve quanis 2tate impro- bimedici, qui auétoritace paéea malé abu- twntur : hoc folum intereft , quod ili ma- 8 parcis abutuntur, is nimia ambitione bene partis. Propterea confenfu cognito ttium pertiam prineipalium , cum omnic bus membris, um etiam tceftiam ob con= fentum , quem cum corde habent , & ce- ebro, ob feminis naturam reliquam oft ve ventriculi quintum confenfium 8 con- fenlts tertinm genus dicam : nam de co quiet com inteftinis , cum vna fit fub- ‘antias vel cam colo, quia coniunéti fant, non eft ve dicam anguam notiffime,Haud eviam obfeurum ee atbitcot, primum confenfim elle, & pet fabftantiam ipfam, Sper facultarem : fecundum yerd pet me dium ve quattum iam digtum per fabftan- iam vnam aut coniunétionem. Quin & illd notum eft , eadem ratione qua ven- iculus cerebro confentitaciecori, eadem patiter hec illi viciim confentiune. Cer- 8 negare non debemus que fant , quia farionem ignorermns 5 aut communescau- tas afferee pro propriis , fed porius faceri noftram ignorantiam, Si quis dicat fi tudinem elfe in fabantia , in magnitudi nne cauitatis 5 ob id confentite vicilfim dligna fie hae fabulis, non naturali Phi- lolopho aut Medico, Tum verd iflud ad~ mitabile & verum , fed canfam non fab- iungit Galenus , fcilicet vrerum ventr lo in quibutdam confentire feilicer 8 in guibuldam non. Exgo dicamus confen- fam anc effe wiplicem : Primus eft ve ciufem cum asticuls , in podagta , cim- que hemorthoidibus.Expertus am vtrum- que in iauenca cum filtidium fenticbara in ventriculd , erumpebant hemnorthoi des: nunc cumillud fentio , podagra me aggtedirur iftud euenit , quia iecur dum feexonerat , mitcit materias etiam ad ven- ticulum tanguam vicinum & cum quo hhabet confenfam magnum pet_venas & inteftina , medio venarum meferai : & etiam quia ventriculus ob cauitatem non ppotett prohibere eas, fed f confenfas eft porius per viam fignt quam caufe. Nam cam iecar exoncrat mate- Tom. X. 245 riam, ad veerum accedunt fupradia, So- cundus eft per id quod concoquatur in co:licer eniin denuo concoquatut in ie- core, alimentam retinet tamien primige- nia poceata yper que alficut qued Gn Timimete. Corenpto enim chylo in ven= tticuio propter bilem tam miftam , tam aétionem illius impedientem, 8 fimiliter proptet pitvitam cifdem caufis corrum= puntur yquecunque fnillima fine ill ‘membrayyelur in fingulis genetibus pefts, tranfit ex oue in ouem ; Boue in bouenr, homine in hominem ; ided maximé af. ficitur totum netuofim genus , atque jeg dnefhina 6 veers + fed intftina no ded , quia femper fant plena excrementis, nec habent cot venas aut arterias, nee tan. tam cauitatem. Tettius eft magis proprius haiccaufe # & eft quod dom cibus cons coquitar yincalefeit rotum corpus, coins inditio eft pulls magnitudo, celeritas &

You might also like

• Practice of Breath Meditation

  

  Document5 pages

  Practice of Breath Meditation

  Ile Spasev

  No ratings yet
• This Document Is Created For Several Reasons Non of Which Can Be Explored Here, But Elsewhere. Hello Classmates. How Are You Doing? Best Wishes

  

  Document1 page

  This Document Is Created For Several Reasons Non of Which Can Be Explored Here, But Elsewhere. Hello Classmates. How Are You Doing? Best Wishes

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Cubase Tips & Tricks

  

  Document5 pages

  Cubase Tips & Tricks

  Ile Spasev

  100% (1)
• • Magazines
  • Podcasts
  • Sheet music
• Orchestration PDF

  

  Document168 pages

  Orchestration PDF

  Dimitris Diamantakos

  0% (1)
• Past Life and Karmic Tarot

  

  Document187 pages

  Past Life and Karmic Tarot

  knight_james05

  97% (29)
• This Document Is Created For Several Reasons Non of Which Can Be Explored Here, But Elsewhere. Hello Classmates. How Are You Doing? Best Wishes

  

  Document1 page

  This Document Is Created For Several Reasons Non of Which Can Be Explored Here, But Elsewhere. Hello Classmates. How Are You Doing? Best Wishes

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Opera - Omnia Volume 2

  

  Document857 pages

  Opera - Omnia Volume 2

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Ephemerides Brandenburgicae Coelestium M

  

  Document1,331 pages

  Ephemerides Brandenburgicae Coelestium M

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Breath of Life

  

  Document217 pages

  Breath of Life

  Anonymous VJYMo8l89Y

  100% (2)
• Annorum Priorum Triginta Ab Anno 1625 Ad

  

  Document1,057 pages

  Annorum Priorum Triginta Ab Anno 1625 Ad

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Novae Motuum Coelestium Ephemerides Bran

  

  Document909 pages

  Novae Motuum Coelestium Ephemerides Bran

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Vol 7 S 9

  

  Document81 pages

  Vol 7 S 9

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Educationofwillt00payo PDF

  

  Document458 pages

  Educationofwillt00payo PDF

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Luminarium Atque Planetarum Motuum Tabul

  

  Document731 pages

  Luminarium Atque Planetarum Motuum Tabul

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Cardan - Libelli Duo

  

  Document110 pages

  Cardan - Libelli Duo

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Prognosticon Ab Incarnationis Christi An

  

  Document13 pages

  Prognosticon Ab Incarnationis Christi An

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Pronosticon Anni 1507 Usque Ad 1530

  

  Document31 pages

  Pronosticon Anni 1507 Usque Ad 1530

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Vol 9 S 1

  

  Document35 pages

  Vol 9 S 1

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Vol 4 S 2

  

  Document204 pages

  Vol 4 S 2

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Vol 8 S 1

  

  Document212 pages

  Vol 8 S 1

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Vol 8 S 1

  

  Document212 pages

  Vol 8 S 1

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Vol 10 S 27

  

  Document12 pages

  Vol 10 S 27

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Libelli Quinque de Supplemento Almanach

  

  Document637 pages

  Libelli Quinque de Supplemento Almanach

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Opera Omnia 3

  

  Document239 pages

  Opera Omnia 3

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Vol 10 S 20

  

  Document6 pages

  Vol 10 S 20

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Vol 7 S 5

  

  Document66 pages

  Vol 7 S 5

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Vol 4 S 8

  

  Document6 pages

  Vol 4 S 8

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Vol 10 S 13

  

  Document15 pages

  Vol 10 S 13

  Ile Spasev

  No ratings yet
• Vol 10 S 27

  

  Document12 pages

  Vol 10 S 27

  Ile Spasev

  No ratings yet
• The Subtle Art of Not Giving a F*ck: A Counterintuitive Approach to Living a Good Life

  

  From Everand

  The Subtle Art of Not Giving a F*ck: A Counterintuitive Approach to Living a Good Life

  Mark Manson

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (5794)
• Shoe Dog: A Memoir by the Creator of Nike

  

  From Everand

  Shoe Dog: A Memoir by the Creator of Nike

  Phil Knight

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (537)
• Yes Please

  

  From Everand

  Yes Please

  Amy Poehler

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (1891)
• The Yellow House: A Memoir (2019 National Book Award Winner)

  

  From Everand

  The Yellow House: A Memoir (2019 National Book Award Winner)

  Sarah M. Broom

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (98)
• Hidden Figures: The American Dream and the Untold Story of the Black Women Mathematicians Who Helped Win the Space Race

  

  From Everand

  Hidden Figures: The American Dream and the Untold Story of the Black Women Mathematicians Who Helped Win the Space Race

  Margot Lee Shetterly

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (895)
• The Hard Thing About Hard Things: Building a Business When There Are No Easy Answers

  

  From Everand

  The Hard Thing About Hard Things: Building a Business When There Are No Easy Answers

  Ben Horowitz

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (344)
• The Little Book of Hygge: Danish Secrets to Happy Living

  

  From Everand

  The Little Book of Hygge: Danish Secrets to Happy Living

  Meik Wiking

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (399)
• Grit: The Power of Passion and Perseverance

  

  From Everand

  Grit: The Power of Passion and Perseverance

  Angela Duckworth

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (588)
• The Emperor of All Maladies: A Biography of Cancer

  

  From Everand

  The Emperor of All Maladies: A Biography of Cancer

  Siddhartha Mukherjee

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (271)
• Devil in the Grove: Thurgood Marshall, the Groveland Boys, and the Dawn of a New America

  

  From Everand

  Devil in the Grove: Thurgood Marshall, the Groveland Boys, and the Dawn of a New America

  Gilbert King

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (266)
• Never Split the Difference: Negotiating As If Your Life Depended On It

  

  From Everand

  Never Split the Difference: Negotiating As If Your Life Depended On It

  Chris Voss

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (838)
• A Heartbreaking Work Of Staggering Genius: A Memoir Based on a True Story

  

  From Everand

  A Heartbreaking Work Of Staggering Genius: A Memoir Based on a True Story

  Dave Eggers

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (231)
• Principles: Life and Work

  

  From Everand

  Principles: Life and Work

  Ray Dalio

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (599)
• On Fire: The (Burning) Case for a Green New Deal

  

  From Everand

  On Fire: The (Burning) Case for a Green New Deal

  Naomi Klein

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (73)
• Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future

  

  From Everand

  Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future

  Ashlee Vance

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (474)
• Team of Rivals: The Political Genius of Abraham Lincoln

  

  From Everand

  Team of Rivals: The Political Genius of Abraham Lincoln

  Doris Kearns Goodwin

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (234)
• The World Is Flat 3.0: A Brief History of the Twenty-first Century

  

  From Everand

  The World Is Flat 3.0: A Brief History of the Twenty-first Century

  Thomas L. Friedman

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (2259)
• Angela's Ashes: A Memoir

  

  From Everand

  Angela's Ashes: A Memoir

  Frank McCourt

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (440)
• Rise of ISIS: A Threat We Can't Ignore

  

  From Everand

  Rise of ISIS: A Threat We Can't Ignore

  Jay Sekulow

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (137)
• Steve Jobs

  

  From Everand

  Steve Jobs

  Walter Isaacson

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (806)
• Fear: Trump in the White House

  

  From Everand

  Fear: Trump in the White House

  Bob Woodward

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (738)
• The Unwinding: An Inner History of the New America

  

  From Everand

  The Unwinding: An Inner History of the New America

  George Packer

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (45)
• Bad Feminist: Essays

  

  From Everand

  Bad Feminist: Essays

  Roxane Gay

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (1015)
• John Adams

  

  From Everand

  John Adams

  David McCullough

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (2409)
• The Gifts of Imperfection: Let Go of Who You Think You're Supposed to Be and Embrace Who You Are

  

  From Everand

  The Gifts of Imperfection: Let Go of Who You Think You're Supposed to Be and Embrace Who You Are

  Brené Brown

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (1090)
• The Glass Castle: A Memoir

  

  From Everand

  The Glass Castle: A Memoir

  Jeannette Walls

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (1712)
• The Light Between Oceans: A Novel

  

  From Everand

  The Light Between Oceans: A Novel

  M.L. Stedman

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (789)
• The Outsider: A Novel

  

  From Everand

  The Outsider: A Novel

  Stephen King

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (1839)
• The Sympathizer: A Novel (Pulitzer Prize for Fiction)

  

  From Everand

  The Sympathizer: A Novel (Pulitzer Prize for Fiction)

  Viet Thanh Nguyen

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (120)
• The Woman in Cabin 10

  

  From Everand

  The Woman in Cabin 10

  Ruth Ware

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (2322)
• Brooklyn: A Novel

  

  From Everand

  Brooklyn: A Novel

  Colm Tóibín

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (1937)
• A Man Called Ove: A Novel

  

  From Everand

  A Man Called Ove: A Novel

  Fredrik Backman

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (4609)
• The Perks of Being a Wallflower

  

  From Everand

  The Perks of Being a Wallflower

  Stephen Chbosky

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (2101)
• Wolf Hall: A Novel

  

  From Everand

  Wolf Hall: A Novel

  Hilary Mantel

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (3811)
• Little Women

  

  From Everand

  Little Women

  Louisa May Alcott

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (104)
• A Tree Grows in Brooklyn

  

  From Everand

  A Tree Grows in Brooklyn

  Betty Smith

  Rating: 4.5 out of 5 stars

  4.5/5 (1929)
• Manhattan Beach: A Novel

  

  From Everand

  Manhattan Beach: A Novel

  Jennifer Egan

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (792)
• The Art of Racing in the Rain: A Novel

  

  From Everand

  The Art of Racing in the Rain: A Novel

  Garth Stein

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (4200)
• Sing, Unburied, Sing: A Novel

  

  From Everand

  Sing, Unburied, Sing: A Novel

  Jesmyn Ward

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (1103)
• Her Body and Other Parties: Stories

  

  From Everand

  Her Body and Other Parties: Stories

  Carmen Maria Machado

  Rating: 4 out of 5 stars

  4/5 (821)
• The Constant Gardener: A Novel

  

  From Everand

  The Constant Gardener: A Novel

  John le Carré

  Rating: 3.5 out of 5 stars

  3.5/5 (104)