1 ZADACI IZ DEFORMACIJA PRI SAVIJANJU Zadatak 1: elina greda (E=20000kN/cm2) iji je popreni presek standardni profil T120, optereena

je silom F=2kN i kontinualnim optereenjem q=3kN/m. Odrediti ugib na sredini raspona i nagib kod A desnog oslonca. Reenje: Sila F na prepustu redukuje se na oslonac B i dodaje se spreg M = F 1 = 2 1 = 2kNm . Sila u osloncu ne utie na ugib i nagib pa je: (q) fK = fK + f K( M ) ............(1) = ( q ) +( M ) ..................(2) - za gredu sa kontinualnim optereenjem (str.75): (l=4m, q=3kN/m)
q B
4m 1m

f ( z =l / 2 ) =

5 ql 4 5 3 4 4 10 (q) fK = = 384 B 384 B B

Ml 2 16 B
(M ) fK =

ql 3 3 43 8 (q) = = 24 B 24 B B

- za gredu sa spregom kod desnog oslonca (str.77): (l=4m, M=2kNm)

f ( z =l / 2 ) = 2 42 2 = 16 B B

Ml 2 4 2 ,67 ( M ) = = 3B 3B B

B = EI x = 2 10 4 366 = 732 10 4 kNcm 2 E=20000kN/cm2 ; za profil T120 (str. 72) I x = 366cm 4 10 2 8kNm 3 8 10 6 kNcm 3 (q) (M ) Ugib: (1) f K = f K + fK = = = = 1,09cm B B B 732 10 4 kNcm 2 Nagib: 8 2,67 5,33kNm 2 5,33 10 4 kNcm 2 180 (2) = ( q ) + ( M ) = + = = = 0,00728rad = 0,417 0 4 2 B B B 732 10 kNcm
A
l/2 l/2

Zadatak 2: elina greda (E=20000kN/cm2), duine 2m, iji je popreni presek pravougaonik osnovice 2cm i visine 10cm, optereena je silom F=48kN. Odrediti ugib na sredini raspona. Reenje: Za gredu sa silom na sredini (str.73):
Fl 3 48 23 8 fC = = 48B 48 B B

(l=2m, F=-48kN zbog suprotnog smera) f max = Savojna

Ix =
3

krutost:
3

E=20000kN/cm2;

pravougaoni

presek

(str.

19) Ugib:

bh 2 10 B = EI x = 2 10 4 166,67 = 333,33 10 4 kNcm 2 = = 166,67cm 4 12 12 8 8kNm 3 8 10 6 kNcm 3 fC = = = = 2,4cm B B 333,33 10 4 kNcm 2

F
9cm 6

Zadatak 3: elina konzola (E=20000kN/cm2), duine 1m, iji je presek dat na slici, optereena je silom F=10kN i kontinualnim optereenjem q=20kN/m. Odrediti ugib na kraju konzole. f B = f B( q ) + f B( F ) ............(1) Reenje: - za konzolu sa silom na kraju (str.78): (l=1m, F=10kN)
f ( z =l ) = Fl 3 3B f B( F ) = 10 13 3,33 = 3B B

A
l/2

q
l/2

x
3 6

- za

2 konzolu sa kontinualnim opter. od polovine do kraja raspona (str.79): ( l=1m, q=20kN/m)

41 ql 4 41 20 14 2,13 f B( q ) = = 384 B 384 B B

f ( z =l ) =

Savojna krutost: E=20000kN/cm2; za presek (str. 19)

BH 3 bh3 6 93 3 63 4 6 2 = = 310,5cm 4 B = EI x = 2 10 310,5 = 6,2110 kNcm 12 12 2,13 3,33 5,46kNm3 5,46 106 kNcm3 + = = = 0,88cm Ugib: (1) f B = B B B 6,21 106 kNcm 2 Ix =

3 ZADACI IZ EKSCENTRINOG NAPREZANJA Zadatak 1: Kratak elini stub, poprenog preseka koji se sastoji od dva pravougaonika osnovice b/2=1cm i h=3cm, pritisnut je u taki N0 ekscentrinom aksijalnom silom F=25kN. a) Nai glavne centralne momente inercije. b) Nai odseke neutralne ose i nacrtati je a potom sraunati vrednosti normalnog napona i nacrtati dijagram napona. Reenje: presek se sastoji iz dva pravougaonika, obrasci za momente inercije uzimaju se sa str 19.

A1 = bh = 1 3 = 3cm 2 Ix = 2

A = 2 A1 = 6cm 2

bh 3 1 33 = 2 = 4,5cm 4 12 12 b 3h 13 3 Iy = 2 + 0,5 2 A1 = 2 + 0,5 2 3 = 2cm 4 12 12

I1 4,5 = = 0,75cm 2 A 6 I 2 2 I 2 = I min = I y = 2cm4 i2 = 2 = = 0,33cm 2 A 6 Koordinate napadne take N0: u0=0 , v0=1,5cm 2 i2 i12 0,33 0,75 a = = = b = = = 0,5cm Odseci neutralne ose: 0 0 u0 0 v0 1,5 I1 = I max = I x = 4,5cm 4 i12 =

Raunanje napona: =

N0

F v v0 u u 0 F v v0 u 0 F v v0 1 + 2 + 2 = 1 + 2 + 2 = 1 + 2 A A A i1 i2 i1 i2 i1 F v v 25 1,5 1,5 kN = 1 + 2 0 = 1 + = 16 ,67 = 166,7 MPa A 6 0,75 i1 cm 2 F v v0 25 ( 1,5) 1,5 kN = 8,33 2 = 83,3MPa 1 + 2 = 1 + A 6 0 ,75 i1 cm

A =

Zadatak 2: Kratak elini stub, prikazanog poprenog preseka (standardni profil I20), pritisnut je u taki N0 ekscentrinom aksijalnom silom F=80kN. Nai odseke neutralne ose i nacrtati je a potom sraunati vrednosti normalnog napona i nacrtati dijagram napona. Reenje: Podaci za popreni presek uzimaju se sa str. 71 za presek I20: h = 200mm = 20cm A = 33,5cm 2 I x = 2140cm 4 I y = 117cm 4 . 4 I x = 117cm 4 Poto je presek zaokrenut u odnosu na poloaj u tablicama bie: I y = 2140cm
I1 = I max = I y = 2140cm 4 i12 = I 2 = I min I1 2140 = = 63,88cm 2 A 33,5 I 117 2 = I x = 117cm 4 i2 = 2 = = 3,49cm 2 A 33,5

Koordinate napadne take N0: u0=0 , v0=10cm

4 Odseci neutralne ose: a0 = Raunanje napona: =

i 3,49 i2 63,88 = = b0 = 1 = = 6,4cm u0 0 v0 10
2 2

N0

F v v0 u 0 F v v0 1 + 2 + 2 = 1 + 2 A A i1 i2 i1 F v v 80 10 10 kN = 1 + 2 0 = 1+ = 6 ,12 = 61,2MPa A 33,5 63,88 i1 cm 2 F v v0 80 ( 10) 10 kN 1+ = 1,35 2 = 13,5MPa 1 + 2 = A 33,5 63,88 i1 cm

A =

5 Zadatak 3: Kratak elini stub, prikazanog poprenog preseka (b=2cm, h=3cm), pritisnut je u taki N0 (0,5;1) ekscentrinom aksijalnom silom F=25kN. a) Nai glavne centralne momente inercije. b) Nai odseke neutralne ose i nacrtati je a potom sraunati vrednosti normalnog napona i nacrtati dijagram napona. c) Odrediti temena jezgra preseka. Reenje:
A = bh = 2 3 = 6cm 2 Ix = bh 23 = = 4,5cm 4 12 12
3 3

b
Iy = b h 2 3 = = 2cm 4 12 12
3 3

I1 4,5 = = 0,75cm 2 A 6 I 2 2 I 2 = I min = I y = 2cm 4 i2 = 2 = = 0,33cm 2 A 6 Koordinate napadne take N0: u0=0,5cm , v0=1cm Odseci neutralne ose: i2 0,33 a0 = 2 = = 0,66cm u0 0,5 I1 = I max = I x = 4,5cm 4 i12 =

i12 0,75 = = 0,75cm v0 1 Najudaljenije su take A i B: uA=1cm, vA=1,5cm, uB=-1cm, vB=-1,5cm b0 =

Raunanje napona: F v v u u 25 1,5 1 1 0,5 kN A = 1 + A 2 0 + A 2 0 = 1 + + = 18,81 2 = 188,1MPa A i1 i2 6 0,75 0,33 cm

F vB v0 uB u0 25 ( 1,5) 1 ( 1) 0,5 kN + = 10,48 2 = 104,8MPa 1 + 2 + 2 = 1 + A i1 i2 6 0,75 0,33 cm Jezgro preseka: 2 i2 0,33 i12 0,75 = 0 v1 = = = 0,5cm n1-n1: a1 = b1 = 1,5cm u1 = = a1 b1 1,5 N1(0; 0,5) tangenta n3-n3 je simetrina sa n1-n1 pa je N3(0; -0,5)

B =

n2-n2:

a2 = 1cm b2 =

N2(-0,33; 0)

i22 i2 0,75 = 0,33cm v2 = 1 = =0 a2 b2 tangenta n4-n4 je simetrina sa n2-n2 pa je N4(0,33; 0) u2 =

6 ZADACI IZ STATIKI NEODREENIH NOSAA Zadatak 1: Dati statiki neodreeni nosa, raspona l=2m, optereen je kontinualnim optereenjem q=20kN/m. Odrediti prekobrojnu nepoznatu reaktivnu silu metodom superpozicije. Zatim odrediti ostale nepoznate reaktivne sile.
n = 3 ; j = 2 k = n j = 3 2 =1 Reenje: Metoda superpozicije Uklanjanja se pokretni oslonac C i dodaje vertikalna sile FC koja treba da sprei pomeranje u vertikalnom pravcu kao kada je oslonac C postojao. (F ) Dopunska jednaina: f C = 0 f C( q ) + f C C = 0 .......(1) - za gredu optereenu kontinualnim optereenjem (str.75):

q
l/2

l/2

f C( q ) =

5 ql 4 5 20 2 4 4,17 = = 384 B 384 B B

- za gredu optereenu silom na polovini raspona (str.73): Fl 3 ( FC ) 23 0,167 FC f C( FC ) = = = 48B 48B B (zamenjeni su podaci: l = 2m, q = 20kN / m, F = FC ) (1)
4,17 0,167 FC 4,17 = 0 / B 4,17 0,167 FC = 0 FC = = 25kN B B 0,167

Statiki uslovi ravnotee (sa poetne slike), uzimajui da je Fq = q l = 20 2 = 40kN : M A = 0, FB 2 + FC 1 Fq 1 = 0.......(1) Yi = 0, FA Fq + FC + FB = 0 ......(2)
(1) 2 FB + 25 40 = 0 2 FB 15 = 0 2 FB = 15 FB = 15 = 7,5kN 2

( 2) FA 40 + 25 + 7,5 = 0 FA 7,5 = 0

FA = 7,5kN

A
l/2

q
l/2

n = 3 ; j = 2 k = n j = 3 2 =1 Reenje: Metoda superpozicije Uklanjanja se pokretni oslonac B i dodaje vertikalna sile F B koja treba da sprei pomeranje u vertikalnom pravcu kao kada je oslonac B postojao. (F ) Dopunska jednaina: f B = 0 f B( q ) + f B B = 0 .......(1)

Zadatak 2: Dati statiki neodreeni nosa, raspona l=4m, optereen je kontinualnim optereenjem q=2kN/m. Odrediti prekobrojnu nepoznatu reaktivnu silu metodom superpozicije. Zatim odrediti ostale nepoznate reaktivne sile.

- za konzolu optereenu silom na kraju raspona (str.78): Fl 3 ( FB ) 43 21,33FB f B( FB ) = = = 3B 3B B - za konzolu optereenu kontinualnim optereenjem (str.79):
41 ql 4 41 2 4 4 54,67 = = 384 B 384 B B (zamenjeni su podaci: l = 4m, q = 2kN / m, F = FB ) f B( q ) =

7
54,67 21,33FB 54,67 = 0 / B 54,67 21,33FB = 0 FB = = 2,56kN B B 21,33 l Statiki uslovi ravnotee (sa poetne slike), uzimajui da je Fq = q = 2 2 = 4kN : 2 M A = 0, M A + FB 4 Fq 3 = 0.......(1)

(1)

Yi = 0, FA Fq + FB = 0 ......(2)
(1) M A + 10,24 12 = 0 M A 1,76 = 0 M A = 1,76kNm ( 2) FA 4 + 2,56 = 0 FA 1,44 = 0 FA = 1,44kN

Zadatak 3: Dati statiki neodreeni nosa, raspona l=4m, optereen je kontinualnim optereenjem q=10kN/m. Odrediti prekobrojnu nepoznatu A reaktivnu silu metodom tri momenta. Zatim odrediti ostale nepoznate reaktivne sile. Reenje:
n = 3 ; j = 2 k = n j = 3 2 =1

q
l/2

B
l/2

Metoda tri momenta Poto je k=1, potrebno je formirati jednu gredu na tri oslonca i napisati jednainu: M l ll + 2M s ( ll + ld ) + M d ld = 6 B( d l )

0 2 + 2M C ( 2 + 2 ) + 0 2 = 6 B d

Ml = 0

M s = MC

Md = 0

(q)

0 .........(1)
10 23 80 = 24 B 24 B

Za desnu gredu (koristei izraz za nagib sa str. 75):

=
(1) 8M C = 6 B 80 24 B

ql 3 , 24 B

ld = 2 m ( q ) =
MC =

8M C = 20

20 = 2,5kN 8

Za levu gredu AC moe se pisati: M C = 0 , M C + FA 2 = 0

2 ,5 + 2 FA = 0 2 FA = 2,5 FA = 2 ,5 = 1,25kN 2

Statiki uslovi ravnotee (sa poetne slike), uzimajui da je Fq = q

l = 10 2 = 20kN : 2 M B = 0, FA 4 + FC 2 Fq 1 = 0.......(1)

Yi = 0, FA Fq + FC + FB = 0 ......(2)
(1) 5 + 2 FC 20 = 0 2 FC 25 = 0 2 FC = 25 25 = 12,5kN 2 FB = 8,75kN FC =

(2) 1,25 20 + 12,5 + FB = 0 FB 8,75 = 0