фавсв

NOVIOT ZAVET
SODR@INA
Evangelie spored Matej ............................................................................................ 5 Evangelie spored Marko ......................................................................................... 45 Evangelie spored Luka ............................................................................................ 70 Evangelie spored Jovan ......................................................................................... 111 Dela na apostolite ................................................................................................ 141 Poslanie do Rimjanite .......................................................................................... 180 Prvo poslanie do Korintjanite .......................................................................... 197 Vtoro poslanie do Korintjanite ......................................................................... 213 Poslanie do Galatjanite ....................................................................................... 223 Poslanie do Efesjanite ....................................................................................... 229 Poslanie do Filipjanite ..................................................................................... 235 Poslanie do Kolosjanite ...................................................................................... 240 Prvo poslanie do Soluwanite ............................................................................. 244 Vtoro poslanie do Soluwanite ........................................................................... 248 Prvo poslanie do Timotej .................................................................................... 251 Vtoro poslanie do Timotej ................................................................................... 256 Poslanie do Tit ..................................................................................................... 260 Poslanie do Filimon .......................................................................................... 263 Poslanie do Evreite ............................................................................................. 265 Poslanie na apostol Jakov ................................................................................... 277 Prvo poslanie na apostol Petar ......................................................................... 282 Vtoro poslanie na apostol Petar ....................................................................... 287 Prvo poslanie na apostol Jovan .......................................................................... 290 Vtoro poslanie na apostol Jovan ........................................................................ 295 Treto poslanie na apostol Jovan ......................................................................... 296 Poslanie na apostol Juda ..................................................................................... 297 Otkrovenie .............................................................................................................. 299
KRATENKI
Evangelie spored Matej Evangelie spored Marko Evangelie spored Luka Evangelie spored Jovan Dela na apostolite Poslanie do Rimjanite Prvo poslanie do Korintjanite Vtoro poslanie do Korintjanite Poslanie do Galatjanite Poslanie do Efesjanite Poslanie do Filipjanite Poslanie do Kolosjanite Prvo poslanie do Soluwanite Vtoro poslanie do Soluwanite Prvo poslanie do Timotej Vtoro poslanie do Timotej Poslanie do Tit Poslanie do Filimon Poslanie do Evreite Poslanie na apostol Jakov Prvo poslanie na apostol Petar Vtoro poslanie na apostol Petar Prvo poslanie na apostol Jovan Vtoro poslanie na apostol Jovan Treto poslanie na apostol Jovan Poslanie na apostol Juda Otkrovenie
Mt Mk Lk Jn Dela Rim 1 Kor 2 Kor Gal Efes Fil Kol 1 Sol 2 Sol 1 Tim 2 Tim Tit Flmn Evr Jk 1 Ptr 2 Ptr 1 Jn 2 Jn 3 Jn Juda Otkr
EVANGELIE SPORED MATEJ

Voved Evangelieto spored Matej ja prenesuva radosnata vest za Gospod Isus, veteniot Spasitel, vo Kogo Bog go ispolni ona {to go be{e vetil u{te vo starozavetno vreme. Ovaa radosna vest ne e samo za Evreite, me|u koi Isus se rodil i deluval, tuku i za site narodi od celiot svet. Evangelieto spored Matej e vnimatelno sostaveno. Toa po~nuva so Isusovoto rodoslovie. Potoa go opi{uva Negovoto ra|awe, kr{tavawe i isku{enie, i ponatamu Negovite propovedi i isceluvawa vo galilejskata oblast. Vo prodolènie zapi{ani se dejstvijata vo Erusalim, osobeno onie {to se odigrale vo tekot na poslednata sedmica pred Hristovoto raspnuvawe i voskresenie. Ova Evangelie Go prikaùva Gospod Isus kako golem U~itel, Koj so avtoritet go tolkuva Bo`jiot zakon i pou~uva za Bo`joto Carstvo. Negovite pouki opfateni so ova Evangelie moàt da se podelat na pet temi: (1) Propovedta na gorata (57), koja gi sodrì pravata, dol`nostite i karakteristikite na ìtelite na Bo`joto Carstvo; (2) upatstva do dvanaesette apostoli (10) i zadolènija za nivnata misija; (3) sporedbi (paraboli) za Bo`joto Carstvo (glava 13); (4) pouki za sledbenicite (18); (5) pouki za krajot na svetot i za Nebesnoto Carstvo (2425).
1,1
9,27 12,23 15,22 20,30-31 21,9.15 22,41-45 1 Mojs 5,1 15,2-5 22,15-18 2 Sam 7,13 Is 9,1-6 Jn 7,42 8,33-39 Rim 1,3 2 Tim 2,8 Otkr 5,5 22,16 Gal 3,16
Rodoslovot na Gospod Isus Hristos
Kniga za rodoslovot na Isus Hristos1, sin Davidov, sin Avraamov. 2 Avraam go rodi Isak, Isak go rodi Jakov, a Jakov gi rodi Juda i negovite bra}a; 3 Juda gi rodi Fares i Zara, so Tamara; Fares go rodi Esrom, a Esrom go rodi Aram; 4 Aram go rodi Aminadav; Aminadav 2 go rodi Naason, a Naason go rodi Sal1 Mojs 21,3.12 mon; 5 Salmon go rodi Vooz so Raav; Vooz 25,19.26 29,35 go rodi Ovid so Ruta, a Ovid go rodi Je3-5 sej; Ruta 6 Jesej go rodi carot David, a carot 4,13.17.22 David so porane{nata èna na Urija go 3 rodi Solomon; 1 Mojs 7 Solomon go rodi Rovoam; Rovoam go 38,6.29-30 rodi Avija, a Avija go rodi Asa;
6
2 Sam 12,24
(Lk 3,2338)
8 Asa go rodi Josafat; Josafat go rodi Joram, a Joram go rodi Ozija; 9 Ozija go rodi Joatam; Joatam go rodi Ahaz, a Ahaz go rodi Ezekija; 10 Ezekija go rodi Manasija; Manasija go rodi Amon, a Amon go rodi Josija; 11 Josija go rodi Jehonija i bra}ata negovi za vreme na preseluvaweto vo Vavilon. 12 A po vavilonskoto preseluvawe Jehonija go rodi Salatiil, a Salatiil go rodi Zorovavel; 13 Zorovavel go rodi Aviud; Aviud go rodi Elijakim, a Elijakim go rodi Azor; 14 Azor go rodi Sadok; Sadok go rodi Ahim, a Ahim go rodi Eliud; 15 Eliud go rodi Eleazar; Eleazar go rodi Matan, a Matan go rodi Jakov; 16 Jakov go rodi Josif, maòt na Marija, od koja se rodi Isus, nare~en Hristos. 17 I taka, site rodovi od Avraam do David se ~etirinaeset; i od David do
7-11
1 Let 3, 10-16
11
2 Car 24,12-16
12
1 Let 3,17.19 Lk 3,27
16
Jn 1,41
1 1,1. Hristos zna~i Mesija.
6
18 preseluvaweto vo Vavilon se ~etirina-
Lk 1,26-27 2,5
1,24 2,1213.19.22 27,19 28,2 1 Mojs 16,7 20,3 Dan 2,1 Lk 1,11.27.35 Dela 7,38 5,19 8,26 12,7.23
eset rodovi; a i od preseluvaweto vavilonsko do Hristos - rodovi ~etirinae20 set. Ra|aweto na Isus Hristos
(Lk 2,17)
18 A ra|aweto na Isus Hristos stana vaka: po svr{uva~kata na majka Mu Marija za Josif, u{te pred da zaìveat vo zaednica, se vide deka e te{ka od Svetiot Duh. 19 A Josif, nejziniot ma`, bidej}i be{e praveden, ne saka{e da ja posrami i namisli tajno da ja napu{ti. 20 No, {tom pomisli taka, angel Gospodov mu se javi na son i re~e: Josife, sine Davidov, ne pla{i se da ja zeme{ Marija, svojata èna, za{to za~natoto vo nea e od Svetiot Duh. 21 Taa }e rodi Sin i }e Mu stavi{ ime Isus, za{to Toj }e go spasi narodot Svoj od negovite grevovi. 22 A seto toa stana za da se ispolni kaànoto od Gospod preku prorokot, koj veli: 23 I ete, devica }e za~ne vo utrobata svoja i }e rodi Sin, i }e go nare~at Emanuil - {to zna~i: so nas e Bog! 24 [tom se razbudi Josif od sonot, napravi taka kako {to mu be{e zapovedal angelot Gospodov i ja zede svojata èna. 25 I ne se dobliì do nea, dodeka taa ne Go rodi svojot Sin2 i Go nare~e Isus.
21
Is 7,14 Lk 1,31 Ps 130,8 Dela 4,12 Tit 2,14
22
2,15.17.23 4,14 8,17 21,4 26,56 Lk 4,21 Jn 12,38
23
18,20 28,20 Is 7,14
25
Lk 2,7
2,1
2,5 Dan 2,2.10 Lk 1,5 2,1-7
I koga gi sobra site prvosve{tenici i kni`nici od narodot, gi pra{a: Kade treba da se rodi Hristos3? 5 A tie mu odgovorija: Vo Vitleem Judejski; za{to taka e napi{ano preku prorokot: 6 I ti, Vitleeme, zemjo Judina, po ni{to ne si pomal me|u vojvodstvata Judini; za{to od tebe }e izleze Voda~ {to }e go pase Mojot narod - Izrael. 7 Toga{ Irod tajno gi povika mudrecite i go dozna od niv za vremeto koga se pojavila yvezdata, 8 pa, ispra}aj}i gi vo Vitleem, im re~e: Odete i raspra{ajte se dobro za Mladenecot i, {tom }e Go najdete, javete mi za da odam i jas da Mu se poklonam. 9 Tie, otkako go islu{aa carot, si zaminaa. I, ete, yvezdata, {to ja bea videle na istok, vrve{e pred niv, dodeka ne pristigna i se zapre nad mestoto kade {to be{e Mladenecot. 10 A koga ja vidoa yvezdata, tie se zaraduvaa so mnogu golema radost. 11 I {tom vlegoa vo ku}ata, Go vidoa Mladenecot so majka Mu Marija, i padnaa, pa Mu se poklonija; potoa gi otvorija svoite kov~eìwa i Mu prinesoa darovi: zlato, livan i smirna. 12 I otkako primija predupreduvawe na son, ne se vratija ve}e kaj Irod, tuku si zaminaa po drug pat za svojata zemja.
4
6
2 Sam 5,2 Mih 5,1 1 Car 11,2 Jn 7,42 Evr 7,14
8
1 Sam 23,23
11
Is 49,23 60,6 Ps 72,10-15
12
1,20 1 Mojs 20,3-7 31,24 46,2-4 1 Car 13,9 Dela 16,9
13
1,20 1 Car 11,17.40 2 Car 25,26 Er 26,21
15
1,22 Os 11,1
Begstvoto vo Egipet A {tom si otidoa tie, ete, angel Gospodov mu se javi na Josif na son, velej}i: Stani, zemi Go Mladenecot i majka Mu, pa begaj vo Egipet i ostani tamu dodeka ne ti kaàm, bidej}i Irod }e Go bara Mladenecot za da Go pogubi. 14 I toj stana, Go zede Mladenecot i majka Mu no}no vreme, pa otide vo Egipet. 15 I tamu ostana do smrtta na Irod, za da se ispolni re~enoto od Gospod
13
2
27,11.29.37 4 Mojs 24,17
A koga se rodi Isus vo Vitleem Judejski, vo vremeto koga caruva{e Irod, ete, dojdoa vo Erusalim mudreci od istok i rekoa: 2 Kade e novorodeniot Judejski Car? Ja vidovme Negovata yvezda na istok, pa dojdovme da Mu se poklonime. 3 [tom go ~u toa, carot Irod se voznemiri i cel Erusalim so nego.
Mudrecite od istok
2 1,25. Vo nekoi rakopisi stoi i: Go rodi svojot prvoroden Sin. 3 2,4. Mesijata.
7
18 preku prorokot, koj veli: Od Egipet
Er 31,15
Go povikav Sinot Svoj.

16
20
2 Mojs 4,19-20
Ubistvoto na vitleemskite deca Toga{ Irod, koga vide deka mudrecite go naditrija, se razgnevi mnogu i isprati da gi pogubat site ma{ki novoroden~iwa vo Vitleem i po celata negova okolina od dvegodi{na vozrast i pomali, spored vremeto {to to~no go be{e doznal od mudrecite. 17 Toga{ se ispolni kaànoto preku prorokot Eremija, koj govori: 18 Glas se slu{a vo Rama, pla~ i ridawe, i piskot golem: Rahila gi oplakuva svoite ~eda i ne saka da se ute{i, za{to gi nema. Vra}awe od Egipet. Naseluvawe vo Nazaret
19
21
2,14
22
3,13 4,23 Is 8,23 Jn 4,3
23
21,11 Is 11,1 Jn 1,45
3,1
Is 40,9 Mk 1,4 Lk 1,13. 16-17 3,2 Jn 1,68.15.29-36 Dela 1,22
A po smrtta na Irod, angel Gospodov mu se javi na son na Josif vo Egi2 pet 20 i mu re~e: Stani, zemi go 4,17 5,3 Mladenecot i majka Mu, i vrati se vo 6,10 7,21 zemjata izraelska, za{to izumrea onie 8,11 {to ja baraa du{ata na Mladenecot. 10,7 21 Toj stana, Go zede Mladenecot i 11,11-12 Mk 1,15 majka Mu, i dojde vo zemjata izraelska. Dela 2,38 22 No, koga ~u deka vo Judeja caruva 26,20 3 Arhelaj, na mestoto tatka si Irod, se Is 40,3 upla{i da odi tamu; i otkako dobi poLk 3,4 raka na son, toj zamina vo galilejskite Jn 1,23 predeli. 23 A koga pristigna, se naseli vo gra4 11,8-9 2 Car 1,8 dot nare~en Nazaret za da se ispolni re~enoto preku prorocite deka Toj }e se nare~e Nazareec. Jovan go povikuva narodot na pokajanie Vo tie dni dojde Jovan Krstitel, koj propoveda{e vo Judejskata pustina 2 i govore{e: Pokajte se, za{to se pribliì carstvoto nebesno. 3 Za{to ova e, navistina, Onoj za Kogo govore{e prorokot Isaija, koj veli: Glasot na onoj, {to vika vo pustinata: Prigotvete go patot na Gospod i ispravete gi patekite Negovi!
A Jovan nose{e obleka od kamilski vlakna i koèn pojas okolu slabinite, a hranata mu se sostoe{e od skakulci i div med. 5 Toga{ od Erusalim i cela Judeja i od celiot Jordanski kraj doa|aa kaj nego 6 i se kr{tavaa od nego vo rekata Jordan, ispovedaj}i gi svoite grevovi. 7 A {tom vide Jovan deka kaj nego doa|aat mnozina farisei i sadukei za da se krstat, im re~e: Ro`bi zmiini! Koj vi kaà da begate od gnevot {to ide? 8 Napravete plod dostoen za pokajanie 9 i nemojte da govorite vo sebe: Na{ tatko e Avraam, za{to Bog moè, vi velam, i od ovie kamewa da mu podigne ~eda na Avraam. 10 Sekirata ve}e leì do korenot na drvoto: za{to sekoe drvo, {to ne dava dobar plod, se se~e i se frla vo ogan.
4
5
11,7
6
3,11-16 Jn 1,25. 31-33
7
12,34 21,25.32 23,33 Is 30,27-33 Lk 3,7 Rim 1,18 2,5 Efes 5,6 Otkr 6, 16-17
8
Mk 4,20 Dela 26,20 Gal 5,22 Efes 5,9 Kol 1,6.10
9
Jn 8,33-40 Rim 4,12.16 9,7-8 Gal 4,21-31
Kr{tevawe so voda i kr{tevawe so Svetiot Duh

(Mr 1,78; Lk 3,1518)
10
7,19 Jn 15,2.6
11 Jas ve kr{tavam so voda za pokaja11 nie, no Onoj {to ide po mene e posilen Is 1,25 Zah 13,9 od mene; jas ne sum dostoen da Mu gi po- Mal 3,2 nesam ni obuvkite; Toj }e ve krsti so Jn 1,2627.30-31.33 Svetiot Duh i so ogan. Dela 1,5 12 Lopatata e vo racete Negovi i Toj 13,25 19,4 }e go o~isti gumnoto Svoe i }e Si go 1 Kor pribere ìtoto vo ambar, a plevata }e 3,13.15 Evr 10,37 ja izgori so ogan {to ne gasne. 1 Ptr 1,7
Isusovoto kr{tavawe
(Mr 1,911; Lk 3,2122)
12
13,30 Is 41,16 66,24 Er 13,24 15,7 Otkr 14,14-16
(Mr 1,18; Lk 3,118; Jn 1,1928)
13 Toga{ dojde Isus od Galileja na Jordan kaj Jovan za da bide krsten od nego. 14 A Jovan Go odvra}a{e, velej}i: Jas treba od Tebe da bidam krsten, a Ti kaj 14 Jn 13,6 mene li doa|a{!? 15 No Isus mu odgovori i re~e: Osta- 16 63,19 vi go sega toa, za{to nam ni pretstoi Is Ez 1,1 da ja ispolnime sekoja pravda. Toga{ Dela 7,56 Otkr 4,1 Jovan se sloì. 16 I {tom se krsti, Isus vedna{ izleze od vodata. Odedna{ Mu se otvorija nebesata i Go vide Duhot Bo`ji kako sleguva kako gulab i se spu{ta nad Nego.
8
17
12,18 17,5 2 Sam 7,14 Is 42,1 Ps 2,7 3 Ptr 1,17 Otkr 4,1.3 10,4
I ete, glas od nebesata govore{e: Ovoj e Mojot vozquben Sin, Koj e po Mojata volja!
17
Isusovite isku{uvawa Toga{ Duhot Go odvede Isus vo pustinata za da bide isku{uvan od |avolot. 2 I otkako poste{e ~etirieset dni i ~etirieset no}i, najposle ogladne. 3 A koga se pribliì do Nego, isku{uva~ot Mu re~e: Ako si Sin Bo`ji, zapovedaj ovie kamewa da stanat lebovi. 4 A Toj mu odgovori i re~e: Napi{ano e - ôvek ne ìvee samo od leb, tuku i od sekoj zbor {to izleguva od ustata na Boga. 5 Toga{ |avolot Go odvede vo Svetiot grad i Go postavi na streata od hramot 6 i Mu re~e: Ako si Sin Bo`ji, skokni dolu, za{to napi{ano e: Na angelite Svoi }e im zapoveda za Tebe da Te zapazat i na race }e Te zemat za da ne Si ja sopne{ nogata od kamen. 7 A Isus mu re~e: Napi{ano e isto taka - Ne isku{uvaj Go Gospod, Tvojot Bog. 8 Potoa |avolot go odvede na mnogu visoka planina i Mu gi pokaà site carstva na svetot i nivnata slava 9 i Mu re~e: Seto ova }e Ti go dadam, ako padne{ i mi se pokloni{. 10 No, Isus mu re~e: Begaj od Mene, satano, za{to e napi{ano: Na Gospod, Tvojot Bog, da Mu se poklonuva{ i samo Nemu da Mu sluì{! 11 Toga{ |avolot Go ostavi i vedna{ dojdoa angeli i Mu sluèa. Isusovata slu`ba vo Galileja
(Mr 1,1415; Lk 4,1415)
12
4,1
3,1 5 Mojs 8,2 Evr 2,18 4,15
(Mr 1,1213; Lk 4,113)
Zemjata Zavulonova i zemjata 13 Neftalimova, na pat kon moreto, otade 8,5 11,23 Jordan, e neznaboè~ka Galileja. 16 Narodot, {to sede{e vo mrak, vide 15-16 Is 8,23-9,1 golema svetlina i na onie, {to sedea vo predelot na smrtna senka, im izgrea 16 10,27 svetlina. Lk 1,79 17 Ottoga{ Isus po~na da propoveda i Jn 8,12 26,18 da govori: Pokajte se, za{to se prib- Dela 1 Kor 4,5 liì carstvoto nebesno! 2 Kor 4,6
15
Isus gi povikuva prvite u~enici

(Mr 1,1620; Lk 5,111)
18
17
3,2 5,3 1 Kor 6, 9-10 Gal 5,21
2
1 Mojs 7,4 2 Mojs 24,18 34,28 4 Mojs 14,34 5 Mojs 9,9.18 Dela 1,3
3
4,3.6 11,27 5 Mojs 1,31 Os 2,1 Ps 2,7
4
5 Mojs 8,3
5
Is 52,1 Neem 11,1 Otkr 21,2.10
I odej}i pokraj Galilejskoto More, gi vide dvajcata bra}a, Simon, nare~en Petar, i brat mu Andrej, kako frlaat 18 10,2 mreà vo moreto bidej}i bea ribari. 19 I im re~e: Pojdete po Mene i Jas 19,27 Mk 3,16.18 Jn 1,35-42 }e ve napravam lovci na lu|e. 20 I ete, tie vedna{ gi ostavija mre- 6,8 Dela 2,14 1 Ptr 1,1 ìte i trgnaa po Nego. 21 Potoa, odej}i ponatamu vide drugi 19 dvajca bra}a: Jakov Zavedeev i brat mu 8,1.19-22 Jovan, vo korab so Zavedej, tatkoto niv- 13,47-50 Jn 21,3.19 ni, koi si gi krpea mreìte svoi, i niv 1 Ptr 2,21 Otkr 14,4 gi povika. 22 I tie vedna{ go ostavija korabot i 21 10,2 tatka si i trgnaa po Nego. Isus pou~uva i lekuva
(Lk 6,1719)
17,1 Lk 5,10 Dela 1,13 8,14-17 12,2
6
Ps 91,11.12
7
2 Mojs 17,2-7 4 Mojs 14,22 5 Mojs 6,16 Ps 78,18 1 Kor 10,9
8
17,1 Ez 40,2
10
16,23 5 Mojs 6,13 10,20
A koga Isus ~u deka Jovan e preda11 den, otide vo Galileja. 13 I koga go ostavi Nazaret, dojde i se Mk 1,13 12 naseli vo Kapernaum, na morskiot 14,3 breg, vo predelite Zavulonovi i NefLk 3,20 talimovi, 14 za da se ispolni re~enoto preku prorokot Isaija, koj veli:
I ode{e Isus po cela Galileja pou~uvaj}i po sinagogite, propovedaj}i go Evangelieto na Carstvoto i lekuvaj}i sekakva bolest i nemo} kaj narodot. 24 Pa se raznese glas za Nego po cela Sirija i gi doveduvaa kaj Nego site bolni, napadnati od razli~ni bolesti i stradawa, opsednati od demoni, mese~ari, fateni, a Toj gi ozdravuva{e. 25 I po Nego ode{e mnogu narod od Galileja, Desettogradieto, Erusalim i Judeja, otade Jordan.
23
22
19,27
23
9,35 24,14 Is 52,7 Mk 1,14.39
24
8,16 Mk 1,32-34 6,55-56 Dela 5,16 10,38
25
Mk 3,7-8
Beseda na gorata Koga go vide narodot, Toj se iska~i na gorata. I {tom sedna, u~enicite Negovi se pribliìja do Nego. 2 I otkako ja otvori ustata Svoja, gi pou~uva{e i govore{e:
(Mr 3,13; Lk 6,1213, 20)
5,1
15,29-30 Jn 6,3
9
3
6,19 10,9-10 19,21-24 Is 30,18 32,20 Ps 32,1-2 33,12 34,19 Izreki 8,32.34 Mk 9,35 Lk 6,20 1 Kor 1,26 2 Kor 8,9 Otkr 19,9
Blaènstva
(Lk 6,2026)
3 Blaèni se bednite po duh, za{to nivno e carstvoto nebesno! 4 Blaèni se onie {to pla~at, za{to tie }e se ute{at! 5 Blaèni se krotkite, za{to tie }e ja nasledat zemjata! 6 Blaèni se gladnite i èdnite za pravda, za{to tie }e se nasitat! 7 Blaèni se milostivite, za{to tie }e bidat pomiluvani! 8 Blaèni se ~istite po srce, za{to tie }e Go vidat Boga! 9 Blaèni se mirotvorcite, za{to tie }e se nare~at sinovi Bo`ji! 10 Blaèni se gonetite zaradi pravda, bidej}i nivno e carstvoto nebesno! 11 Blaèni ste vie, koga }e ve sramat i progonuvaat i koga la`no }e govorat protiv vas sekakvi lo{i zborovi - zaradi Mene! 12 Raduvajte se i veselete se, za{to golema e va{ata nagrada na nebesata! Taka gi gonea i prorocite {to bea pred vas.
4
1 Mojs 13,15 Is 61,2-3 Ps 37,11 126,5
Za{to, vistina, vi velam: duri postojat neboto i zemjata, nitu edna bukvi~ka4 ili crta od Zakonot nema da se izmeni, dodeka ne se ispolni s#! 19 I taka, onoj {to }e naru{i edna od tie najmali zapovedi i taka gi nau~i lu|eto, }e se nare~e najmal vo carstvoto nebesno, a onoj {to }e gi ispolni i pou~i, toj }e se nare~e golem vo carstvoto nebesno. 20 Za{to vi velam, ako va{ata pravednost ne ja nadmine pravednosta na kni`nicite i fariseite, vie nema da vlezete vo carstvoto nebesno!
18
14
Jn 3,21 8,12 Fil 2,15
15
Mk 4,21 Lk 8,16 11,33
16
1 Kor 10,31 Efes 5,8-9 1 Ptr 2,12
17
3,15 7,12 9,17 13,52 5 Mojs 4,1 Rim 3,31 10,4
5
11,29 21,5
6
6,1.33 Is 51,1 Amos 8, 11-12 Lk 6,21
7
18,33 Jk 2,13
8
2 Mojs 33,20 Ps 11,7 24,4 Otkr 22,4
Sol i svetlina
(Lk 9,50; Lk 14,3435)
9
Izreki 12,20 Evr 12,14 Jk 3,18
10
23,30-37 2 Let 36,16 1 Ptr 3,14
11-12
Lk 6,22-23
11
10,22 Dela 5,41 Fil 1,29 Kol 1,24 1 Ptr 4,14
Vie ste solta na zemjata. No, ako solta go izgubi vkusot, so {to }e se soli? Taa ve}e ne e za ni{to, osven da se frli nadvor i izgazi od lu|eto. 14 Vie ste svetlinata na svetot. Ne moè da se sokrie grad, {to se nao|a na vrv planina. 15 Nitu, pak, svetilo se pali i stava pod poklopec, tuku na sve}nik, i im sveti na site v ku}i. 16 Taka treba da sveti pred lu|eto i va{ata svetlina, za da gi vidat va{ite dobri dela i da Go proslavat va{iot Otec nebesen!
13
Za gnevot i pomiruvaweto Ste slu{ale deka im bilo re~eno na starite: Ne ubivaj! A koj }e ubie, }e bide osuden pred sudot. 22 Jas, pak, vi velam deka sekoj, {to se gnevi na brata si (bez pri~ina), }e bide osuden pred sudot; a onoj {to }e go nare~e brata si praznoglav, }e bide osuden pred vrhovniot sud; onoj, pak, {to }e re~e budala, }e bide osuden za vo pekolot. 23 I taka, ako prinesuva{ dar na `rtvenikot i tamu se seti{ deka brat ti ima ne{to protiv tebe, 24 toga{ ostavi go darot tamu, pred `rtvenikot, pa odi i najnapred pomiri se so brata si, a potoa dojdi i prinesi go darot. 25 Izmiri se so protivnikot tvoj navreme, u{te dodeka si na pat so nego, za da ne te predade na sudijata, a sudijata - na sluìtelot i da bide{ frlen v zatvor; 26 vistina ti velam: nema da izleze{ ottamu, s# dodeka ne ja dade{ i poslednata para.
21 27
18
Lk 16,17 21,33
19
3 Mojs 19,15 Jk 2,10
20
18,3 1 Mojs 15,6 Ps 69,27 Jn 3,5 Rim 10,3 Fil 3,9
21
2 Mojs 20,13 3 Mojs 24,17 4 Mojs 35,16-18.21 5 Mojs 5,17 Jk 2,11
22
10,28 18,9 Er 7,31 2 Let 28,3 33,6 Efes 4,26 1 Jn 3,15
Isus i Zakonot
17
Nemojte da mislite deka sum do13 3 Mojs 2,13 {ol da go poni{tam Zakonot ili Pro4 Mojs 18,19 rocite; ne sum do{ol da gi poni{tam, Jov 6,6 tuku da gi ispolnam.
Mk 9,50 Lk 14, 34-35
Za prequbata i soblaznata 23 Ste slu{ale deka na starite im Mk 11,25 Lk 12,5 bilo re~eno: Ne prequbodejstvuvaj! 28 Jas, pak, vi velam deka sekoj {to }e 25-26 12, pogledne na èna so èlba, toj ve}e iz- Lk 58-59 vr{il prequba so nea vo srceto svoe. 29 Ako te naveduva na grev desnoto 26 18,34 oko, izvadi go i frli go od sebe; za{to
4 5,18. Vo originalniot tekst: jota.
10
27 podobro ti e da izgubi{ eden del od
19,18 2 Mojs 20,14 5 Mojs 5,18 Mal 2, 14-16 Rim 13,9 Jk 2,11
18,6-9 Ps 124,7 Rim 9,33 1 Ptr 2,8
tvoeto telo, otkolku celoto da bide frleno vo pekolot. 30 I desnata raka, ako te naveduva na grev, ise~i ja i frli ja od sebe; za{to podobro ti e da izgubi{ eden del, otkolku celoto tvoe telo da bide frleno 29 vo pekolot. Za razvodot
(Mt 19,9; Mr 10,1112; Lk 16,18)
31
Qubov kon neprijatelite

(Lk 6,2728; 3236)
42
5 Mojs 15,8 Lk 6,30
Re~eno bilo isto taka: Ako nekoj Mk 9,42 ja ostavi svojata èna, neka $ dade 31 razvodno pismo. 32 A Jas pak vi velam: sekoj {to }e ja 19,3-9 5 Mojs 24,1 Mk 10,4 ostavi svojata èna, osven za prequba, toj ja tera da prequbodejstvuva; i koj }e 32 se oèni so taka napu{tena, toj prequMk 10,11 Dela bodejstvuva.
15,20.29 1 Kor 7, 10-11
30
33
2 Mojs 20,7 3 Mojs 19,12 4 Mojs 30,3 5 Mojs 23,22
34-35
Is 66,1 Dela 7,49
34-37
Jk 5,12
34
23,22
35
Ps 48,1-2
37
2 Kor 1, 17-20
Za zakletvite 33 Ste go slu{ale u{te i toa deka im bilo re~eno na starite - Ne kolni se krivo, a zakletvite pred Gospod ispolnuvaj gi. 34 Jas, pak, vi velam: ne kolnete se voop{to - nitu vo neboto, za{to toa e prestol Bo`ji; 35 nitu vo zemjata, za{to taa e podno`je na nozete Negovi; nitu vo Erusalim, za{to e grad na velikiot Car. 36 Ne kolni se ni vo glavata svoja, za{to ne moè{ nitu edno vlakno od kosata svoja da napravi{ belo ili crno. 37 No zborot va{ da bide: da, da, ili ne, ne, a s# {to e pove}e od toa, od lukaviot e. Za odmazduvaweto
(Lk 6,2930)
38
Ste slu{ale deka e kaàno: Qubi go svojot blièn, a mrazi go neprijatelot. 44 A jas, pak, vi velam: qubete gi neprijatelite svoi, (blagoslovuvajte gi onie {to ve kolnat, pravete im dobro na onie {to ve mrazat) i molete se za onie {to ve (navreduvaat i) gonat, 45 za da bidete sinovi na Va{iot Otec nebesen; za{to Toj go ostava Svoeto sonce da gree i nad lo{ite i nad dobrite, i im pra}a do`d i na pravednite i na gre{nite. 46 Za{to, ako gi sakate onie {to vas ve sakaat, kakva }e vi bide nagradata? Zar ne go pravat toa i carinicite? 47 I, ako gi pozdravuvate samo bra}ata svoi, {to osobeno pravite? Ne postapuvaat li taka i neznabo{cite? 48 No bidete sovr{eni kako {to e sovr{en va{iot Otec nebesen.
43
43
10,22 19,19 3 Mojs 19,18 Ps 139,21 Lk 10,27 Jk 2,8
44
2 Mojs 23,4-5 Izreki 25,21 Lk 6, 27-28.35 Dela 7,60 1 Kor 4,12
46
10,41-42 Lk 6,32
48
3 Mojs 11,44-45 19,2 1 Ptr 1,16 Jk 1,4
Za milostinata Gledajte da ne ja pokaùvate svojata pravednost pred lu|eto samo za da bidete zabeleàni; inaku, nema da imate nagrada od va{iot Otec nebesen. 2 I taka, koga dava{ milostina ne razglasuvaj, kako {to pravat licemerite po sinagogite i po ulicite, za da gi falat lu|eto. Navistina vi velam, tie ve}e ja dobile svojata nagrada. 3 A ti, koga dava{ milostina, da ne znae tvojata leva raka {to pravi desnata, 4 za da bide tvojata milostina tajna; i toga{, tvojot nebesen Otec, Koj gleda tajno, }e te nagradi javno. Za molitvata I koga se moli{, ne bidi kako licemerite, koi sakaat da stojat po sinagogite i krstopatite za da se molat i da se pokaùvaat pred lu|eto. Vistina vi velam, tie ve}e si ja dobile svojata nagrada. 6 No ti, koga se moli{, vlezi vo svojata skri{na soba i, otkako }e ja zatvo5
6,1
5,20 23,5 Lk 16, 14-15 Jn 5,44 12,43
2
6,5.16 15,7 23,13-15 Amos 4,5
4
Ps 139, 2-3.6
5
6,2.16
Ste slu{ale deka e re~eno: Oko za oko, zab za zab. 39 Jas, pak, vi velam: ne protivete se na lukaviot. Ako nekoj te udri po desniot obraz, zavrti mu go i drugiot. 40 A onoj {to saka da se sudi so tebe i 39-40 Lk 6,29 da ti ja zeme ko{ulata, daj mu ja i na39 metkata. 41 I ako nekoj te prisili da odi{ so 2 Mojs 21,25 Pla~ 3,30 nego edna milja, ti odi dve. 42 Na onoj {to bara od tebe, daj mu, i Rim 12,19.21 ne odbivaj go onoj {to ti saka ne{to na zaem.
2 Mojs 21,24 3 Mojs 24,20 5 Mojs 19,21
38
6
2 Car 4,33 Is 26,20 Dan 6,11
11
7 ri{ vratata, pomoli Mu se na tvojot
1 Car 18,27-29 Is 1,15 Prop 5,1
Otec, Koj e vo tajnost; i Toj, Koj gleda tajno, }e te nagradi (javno). 7 Koga se molite, ne govorete mnogu 8 kako neznabo{cite, za{to tie mislat Lk 12,30 deka za svoite mnogubrojni zborovi }e 9 bidat usli{eni; O~e na{
(Lk 11,24)
8
7,11 16,17 23,9 3 Mojs 22,32 Is 63,16 Ez 28,22.25 36,23 Izreki 30,8-9 Jn 12,28
de {to kradcite gi potkopuvaat i kra- 16 6,5 dat; Dan 9,3 20 no sobirajte si bogatstva na neboto, Jona 3,5 kade {to ni molec, nitu r|a gi jade, i Dela 14,23 kade {to kradci ne gi potkopuvaat, ni- 18 Is 58,3 tu kradat. 21 Za{to, kade {to e bogatstvoto 19 24,43 va{e, tamu }e bide i srceto va{e. Svetlina za teloto
(Lk 11,3436)
22 Jov 22, 24-26 Jk 5,2
vie, pak, nemojte da bidete kako niv, za{to va{iot Otec nebesen znae od {to imate potreba u{te pred da Go pomolite. 9 Tuku molete se vaka: O~e na{, Koj 10 si na nebesata, da se sveti imeto Tvoe; 3,2 10 da dojde carstvoto Tvoe; da bide 12,50 19,24 voljata Tvoja, kako na neboto, taka i na 21,31.43 zemjata; 26,39.42 11 lebot na{ nasu{en daj ni go denes; Ez 36,27 Mk 1,15 12 i prosti ni gi dolgovite na{i, kaJn 3,3.5 7,17 ko {to i nie im gi pro{tevame na naRim 14,17 1 Kor 4,20 {ite dol`nici; 13 i ne voveduvaj n# vo isku{enie, no Efes 1,5.9 1 Sol 2,12 izbavi n# od lukaviot, (za{to Tvoe e 2 Sol 1,5 Otkr 12,10 carstvoto, i silata, i slavata vo site 11 vekovi. Amin!). 14 Bidej}i, ako im gi prostite na luJn 6,32.35.48. |eto grevovite nivni i vam }e vi gi 50-51 prosti va{iot Otec nebesen. 12 15 Ako, pak, ne im gi prostite grevo1 Car 8,34 vite na lu|eto i va{iot Otec nema da Mk 11,25 vi gi prosti va{ite.
13
4,1-10 26,41 Is 63,16 Jn 17,11.15 1 Kor 10,13 1 Sol 3,5 2 Sol 3,3 1 Tim 6,9 Jk 1,13-14 Otkr 2,10
Svetilo za teloto e okoto. I taka, 19,21 Kol 3,1-2 ako tvoeto oko bide zdravo i celoto 1 Tim 6,19 tvoe telo }e bide svetlo; 23 ako, pak, tvoeto oko bide lo{o, ce- 23 20,15 loto telo }e ti bide temno. I taka, ako Mk 7,21-23 svetlinata, {to e vo tebe, e temnina, 24 toga{ kakva li }e e temninata? 19,21-26
Lk 16,9.13
20
Ili Bog ili bogatstvoto

(Lk 16,13; 12,2231)
24
25
16,5-12 Ps 127,1-2
Nikoj ne moè da im sluguva na Fil 4,6 dvajca gospodari: za{to, ili edniot }e 1 Ptr 5,7 go zamrazi, a drugiot }e go zasaka; ili 26 kon edniot }e se privrze, a drugiot }e 10,31 Lk 12,7.24 go prezre. Ne moète da im sluìte na 29 Boga i na Mamon.
1 Car 10
Za griìte
(Lk 12,22-31)
30
8,26 14,31 16,8 17,20 Lk 12,28
Za postot Koga postite, ne bidete àlosni kako licemerite; za{to tie si gi pravat licata naàleni za da se pokaàt pred lu|eto deka postat. Vistina vi velam deka tie ve}e ja dobile svojata nagrada. 17 A ti koga posti{, pomaì ja glava14-15 18,24-35 ta svoja i izmij go liceto svoe, 18 pa da se pokaè{ deka posti{ ne 14 pred lu|eto, tuku pred tvojot Otec, Koj Efes 4,32 Kol 3,13 e vo tajnost; i tvojot Otec, Koj gleda vo 15 tajnost, }e te nagradi javno.
16 18,35
Za bogatstvoto na neboto
(Lk 12,3334)
Ne sobirajte bogatstva na zemjata, kade {to gi jade molecot i r|ata, i ka19
Zatoa vi velam: nemojte da se griìte za va{ata du{a - {to }e jadete ili {to }e piete; nitu za teloto, vo {to }e se oble~ete. Zar ne ~ini va{ata du{a pove}e od hranata, i teloto - od oblekata? 26 Poglednete gi pticite nebeski: tie ni seat, ni `neat, nitu vo ambar sobiraat, no va{iot nebesen Otec gi hrani. Zar ne ste vie mnogu poskapi od niv? 27 A koj od vas, grièj}i se, moè na svojot rast da mu pridade makar eden lakt? 28 Zo{to se griìte i za oblekata? Poglednete gi polskite krinovi kako rastat! Ne se trudat, nitu predat; 29 no vi velam deka ni Solomon, vo celata svoja slava ne se oble~e taka, kako eden od niv. 30 Pa, ako polskata treva, {to deneska ja ima, a utre vo ogan se frla, Bog
25
12
32 taka ja oblekuva, a kolku pove}e }e sto-
ri za vas, maloverni!? 31 Pa zatoa, ne griète se i ne govo33 rete: {to da jademe, ili {to da pieme, Is 51,1 Kol 3,1 ili vo {to da se oble~eme? 32 Za{to seto toa go baraat neznabo{34 cite, a va{iot Otec nebesen znae deka 2 Mojs 16,4-5. za seto ova imate potreba. 19-20 33 No barajte go najnapred carstvoto Jk 4,13-14 na Boga i Negovata pravda, i s# ova }e vi se pridodade. 34 I zatoa, nemojte da se griìte za 7,1 Ps 50,6 utre, za{to utre{niot den }e se griì Lk 6,37 Rim 2,1-2 za svoeto; na sekoj den dovolna e negova14,10 ta nevolja. 1 Kor 4,5
6,8 Lk 12,30 Jk 4,12
darovi, kolku li pove}e va{iot Otec 12 nebesen }e im dade dobra na onie {to 5,17 22,40 Mu baraat? Lk 6,31 Za bli`niot
(Lk 6, 31)
12 Jn 1,45 Dela 24,14 28,23 Rim 3,21 13,8-10
S# ona {to sakate da vi pravat lu|eto, pravete im go i vie; za{to toa e 13-14 10,37-39 Zakonot i prorocite. 5 Mojs Tesnata vrata
(Lk 13,24)
13
30,15 Er 21,8 Lk 13,24
2
Mk 4,24 Lk 6,38 Jk 2,13
Ne sudete, za da ne vi se sudi
(Lk 6,3738; 4142)
Ne sudete, za da ne bidete sudeni; 2 za{to, so kakov sud sudite, so 3 takov }e bidete sudeni; so kakva merka Jn 8,7 merite, so takva i }e vi se meri. 3 Zo{to ja gleda{ raskata vo okoto na 6 15,26 tvojot brat, a gredata vo svoeto oko ne 2 Mojs 29,33-34 ja ~uvstvuva{? 4 Ili, kako }e mu kaè{ na tvojot 3 Mojs 2,3 22,14 brat: ~ekaj da ti ja izvadam raskata od 7-8 okoto, koga vo tvoeto oko ima greda? 18,19 5 Licemere, izvadi ja prvo gredata od 21,22 5 Mojs 4,29 tvoeto oko, pa toga{ }e vidi{ kako da Er 29,12-13 ja izvadi{ raskata od okoto na tvojot Mk 11,24 Jn 11,22 brat!
15,7 16,23-24 Jk 1,5 1 Jn 3,22 5,14-15
Vlezete niz tesnata vrata; za{to Ps 1,1 {iroki se vratite i {irok e patot {to vodi kon propast, i mnozina minu- 14 Jn 10,9-10 vaat niz niv; 14 a tesni se vratite i tesen e patot 15 {to vodat kon ìvotot, i malkumina gi 10,16 24,4nao|aat. 5.11.14.24 Kakvo drvo, takvi plodovi
(Mt 12,33; Lk 6,4344)
5 Mojs 13,2-6 18,9-22 Ez 22,27 Lk 6,26 3 Ptr 2,1-3 Otkr 19,20
13
Biser pred sviwite Svetoto ne davajte im go na ku~iwata, i ne frlajte si go biserot pred svi11 wite, za da ne go izgazat so svoite noze, Jk 1,17 i, da se vratat, i da ve raskinat.
6
Pazete se od la`nite proroci, koi doa|aat vo ov~a koà, a odvnatre se volci grablivi. 16 Po nivnite plodovi }e gi poznaete. Se bere li grozje od trwe, ili smokvi od ~i~ka? 17 Pa taka, sekoe dobro drvo dava dobri plodovi, a lo{o drvo dava lo{i plodovi; 18 ne moè dobro drvo da dava lo{i plodovi, nitu lo{o drvo da dava dobri plodovi. 19 Sekoe drvo, {to ne dava dobar plod, go se~at i go frlaat vo ogan. 20 I taka, po nivnite plodovi }e gi poznaete.
15
16
12,33 Lk 6,44 Jk 3,11-12
17
12,33 Lk 6,45
19
3,10 Lk 3,9 Jn 15,6
20
Er 24,5.8
21
25,11-12 Is 29,13 Amos 5, 21-22 Lk 6,46 1 Jn 2,17
Molete, barajte, ~ukajte

(Lk 11,913)
Vistinskite u~enici
(Lk 6, 46; 13,2527)
21
Posakajte i }e vi se dade; barajte i }e najdete; ~ukajte i }e vi se otvori; 8 za{to sekoj {to moli, dobiva, i koj bara, nao|a, i na onoj {to ~uka }e mu se otvori. 9 Ima li me|u vas ~ovek, koj, ako mu posaka negoviot sin leb, }e mu dade kamen, 10 i koga }e posaka riba, }e mu dade zmija? 11 I taka, ako vie koi ste lo{i, umeete da im davate na svoite ~eda dobri
7
Ne sekoj {to Mi veli: Gospodi, Gospodi, }e vleze vo carstvoto ne- 22 besno, tuku onoj {to ja ispolnuva vol- 24,36 Is 10,3 Er 14,14 jata na Mojot Otec nebesen. 22 Mnozina }e Mi re~at vo onoj den 27,15 Gospodi, Gospodi, neli vo Tvoe ime 23 prorokuvavme? I zar vo Tvoe ime demo- 25,41 Ps 6,9 ni ne izgonuvavme? I neli vo Tvoe ime Lk 13,27 2 Tim 2,12 mnogu ~uda pravevme? 23 I toga{ Jas }e im kaàm: Nikoga{ ne sum ve poznaval; begajte od Mene vie {to pravite nezakonski dela!
13
24
5,19 Lk 8,21 Jk 1,22.25 24
Gradba na kamen ili na pesok

(Lk 6,4749)
25 polnuva ovie Moi zborovi, }e bide kako

Izreki 10,25 12,3.7
I taka, sekoj {to gi slu{a i gi is-
26
Jn 12,47 Jk 1,23-24
27
Ez 13,10-14 Jov 8,15
28-29
Mk 1,22 Lk 4,32
28
13,53 19,1 26,1 Lk 7,1
mudar ~ovek koj si izgradil ku}a na kamen. 25 I zavrna do`d i nadojdoa reki, i duvnaa vetrovi, i navalija na taa ku}a, no taa ne padna, za{to be{e izgradena na kamen. 26 A sekoj, {to gi slu{a ovie Moi zborovi i ne gi ispolnuva, prilega na glupav ~ovek, koj si izgradil ku}a na pesok. 27 I zavrna do`d, i nadojdoa reki, i duvnaa vetrovi, i navalija na taa ku}a, i taa padna, a pa|aweto $ be{e stra{no. Vlasta na Isus
(Mr 1,22; Lk 4,32)
28
29
15,2
13-14 Mk 1,40
I koga gi zavr{i ovie zborovi, narodot se ~ude{e na Negovoto u~ewe, 8,2 29 za{to Toj gi pou~uva{e kako Onoj 10,8 3 Mojs Koj ima vlast, a ne kako kni`nicite.
3
A stotnikot odgovori i re~e: Gospodi, ne sum dostoen da vleze{ pod mojot pokriv; no kaì samo zbor i slugata moj }e ozdravi; 9 za{to i jas sum ~ovek podvlasten, a imam i pot~ineti vojnici; pa koga }e mu re~am na eden od niv: Odi! i toj odi; na drugiot: Dojdi! i toj doa|a; i na slugata: Napravi toa! i toj pravi. 10 Koga go ~u toa, Isus se voshiti i im re~e na onie {to vrvea po Nego: Vistina vi velam: ni vo Izrael ne najdov tolku golema vera. 11 I vi velam deka mnozina }e dojdat od Istok i od Zapad i }e sednat na trpeza so Avraam, Isak i Jakov vo carstvoto nebesno, 12 a naslednicite na carstvoto }e bidat frleni vo krajnata temnina; tamu }e bide pla~ i krckawe so zabi. 13 I mu re~e Isus na stotnikot: Odi si i, neka ti bide spored verata tvoja! I slugata negov vo istiot ~as ozdrave.
8
8
Ps 107,20
10
8,1.26 9,2.22 15,28 17,20 21,21.25.32 28,17 Mk 1,15 16,11-14.16 Lk 8,12 18,8 24,11 Jn 3,12 Dela 3,16 Rim 1,16
11
Lk 13,29
12
22,13 24,51 25,30 Lk 13,28
13
9,29 15,28 Jn 4,52-53
14-15
Jn 4,52 Dela 28,8
Isus isceluva mnozina

(Mr 1,2934; Lk 4,3841)
14
Isus isceluva leprozen
15
A koga se simna od gorata, po Nego vrve{e mnogu narod. 4 2 I ete, se pribliì eden leprozen. 9,30 12,16 Mu se poklonuva{e i govore{e: Gos17,9 3 Mojs podi, ako saka{, moè{ da me o~is14,1-32 ti{. Mk 1,34.44 3 A Isus koga ja podade rakata, se Lk 5,14 17,14 dopre do nego i re~e: Sakam, o~isti se! I toj vedna{ se o~isti od leprata. 4 I mu re~e Isus: Gledaj, nikomu da ne kaè{; a odi, pokaì im se na sve{tenicite i prinesi dar, kako {to zapovedal Mojsej, nim za svedo{tvo. Verata na eden stotnik
(Lk 7,110; Jn 4,4354)
2 Car 5, 13-14
(Mr 1,4045; Lk 5,1216)
Koga dojde vo domot na Petar, Isus 9,25 Mk 9,27 ja vide te{tata negova kako leì bolna 16 od treska, 4,24 15 i se dopre do rakata nejzina, i tresMk 1,32.34 Sol 2,13 kata $ pomina; taa stana i im sluè{e. 1 Evr 4,12 16 A koga se stemni, dovedoa kaj Nego mnozina obzemeni od demoni, i Toj so 17 Is 53,4 eden zbor gi izgoni duhovite i gi izle- Jn 1,29 1 Ptr 2,24 kuva site bolni, 17 za da se ispolni kaànoto preku 18 prorokot Isaija, koj veli: Toj vrz Se- Mk 4,35-36 be gi zede na{ite nemo}i i gi ponese bolestite. Koleblivi sledbenici
(Lk 9,5762)
A koga vleze Isus vo Kapernaum, se pribliì do Nego eden stotnik5 i Go mole{e govorej}i: 6 Gospodi, slugata moj leì doma faten i mnogu strada. 7 Isus mu re~e: ]e dojdam i }e go izlekuvam.
5
Koga vide okolu Sebe mnogu narod, im zapoveda na u~enicite da minat na drugata strana. 19 Toga{ se pribliì do Isus eden kni`nik i mu re~e: U~itele, }e Te sledam kade i da odi{. 20 A Isus mu re~e: Lisicite imaat legla i pticite nebeski - gnezda; a
18
5 8,5. Stotnik t.e. centurion, rimski oficer.
14
20 Sinot ôve~ki nema kade glava da nas-
9,6 10,23 11,19 12,8.32.40 16,13.27-28 17,9.12.22 20,18.28 24,27.30.37. 39.44 25,31 26,2.24.45. 64 Ez 2,1 Ps 84,3 Dan 7,13 Mk 2,10.28 Lk 6,22 19,10 22,48 Jn 1,51 3,13-14 6,53.62 12,23.34 Dela 7,56 2 Kor 8,9 Otkr 1,13 14,14
loni. 21 Drug, pak od u~enicite Mu re~e: Gospodi, dozvoli mi najnapred da otidam da go pogrebam tatko mi. 22 No Isus mu re~e: Vrvi po mene, i ostavi gi mrtvite da gi pogrebuvaat svoite mrtovci! Isus smiruva bura
(Mr 4,3541; Lk 8,2225)
23
I ete, izleze celiot grad da Go 34 presretne Isus i koga Go vidoa, Go za- Dela 16,39 molija da si odi od nivniot kraj.
34
Isus isceluva faten ~ovek Toga{ Toj vleze vo eden korab, se vrati nazad i pristigna vo Svojot grad. 2 I ete, donesoa kaj Nego eden faten, poloèn na postela. Pa koga ja vide Isus nivnata vera, na fateniot mu re~e: Ne pla{i se, ~edo! Ti se prostuvaat grevovite tvoi! 3 Toga{ nekoi od kni`nicite si rekoa vo sebe: Ovoj bogohulstvuva! 4 A Isus gi razbra nivnite misli, i im re~e: Zo{to mislite lo{o vo srcata va{i? 5 Ili, {to e polesno? Da kaàm: Ti se prostuvaat grevovite tvoi! ili da kaàm: Stani i odi!? 6 No da znaete deka Sinot ôve~ki ima vlast na zemjata da pro{tava grevovi. Toga{ mu re~e na fateniot: Stani, zemi si ja postelata i odi si doma! 7 I toj stana, ja zede postelata svoja i si otide doma. 8 A narodot koga go vide toa, se voshiti i Go proslavi Boga, Koj im dade takva vlast na lu|eto. Isus go povikuva Matej
(Mr 2,1317; Lk 5,2732)
9
9,2 3
(Mr 2,112; Lk 5,1726)
Lk 5,18.20 7,48
12,31 26,65 3 Mojs 24,11-16 Jn 10,33-36 Dela 6,11
I koga vleze vo korabot, po Nego vlegoa i u~enicite Negovi. 24 I ete, golema bura go zafati moreto, taka {to branovite go pokrivaa korabot, a Toj spie{e. 25 Toga{ se pribliìja u~enicite do Nego, Go razbudija i rekoa: Gospodi, 21 spasi n#: zaginuvame! 26 A Toj im re~e: Zo{to ste tolku 4,22 10,37 1 Mojs 50,5 pla{livi, maloverni? Potoa stana, 1 Car 19,20 im se zakani na vetrovite i na moreto, i nastana golema ti{ina. 22 27 A lu|eto se za~udija i rekoa: Koj e Mk 2,14 Jn 1,43 Ovoj, ta i vetrovite i moreto Mu se po24 koruvaat?
Jona 1,4
4
12,25 Ps 94,11 Jn 1,48 2,25
6
8,20 Dan 7,14 Lk 5,24 Jn 5,8 Dela 9,34
8
15,31 Lk 5,26 Dela 4,21
9
8,22 10,3 Dela 1,13
10
5,46 Lk 15,1
26
Ps 65,7 89,10 Mk 1,25 9,25 Lk 4,39 28
Isus osloboduva od demoni

(Mr 5,120; Lk 8,2639)
I koga pristigna na drugata strana vo zemjata Gergesinska, Go sretnaa dvajca obzemeni od demoni, koi izlegoa ot27 kaj grobi{tata; bea tolku lo{i {to 16,13 Mk 1,27 nikoj ne smee{e da mine po toj pat. 29 I ete, izvikaa i rekoa: [to ima{ 29 1 Car so nas Ti, Isuse, Sine Bo`ji!? Zar si 17,18 do{ol tuka pred vreme da n# ma~i{? Mk 1,23-24 30 A nedaleku od niv pasea golem broj Otkr 13, 6-7 sviwi. 31 I demonite Go molea i govorea: Ako n# izgoni{, dozvoli ni da vlezeme vo sviwine! 32 I Toj im re~e: Otidete! I tie izlegoa i vlegoa vo sviwite. I odedna{ site sviwi jurnaa niz strmninata vo moreto i se izdavija vo vodata. 33 A sviwarite pobegnaa i koga dojdoa vo gradot, raskaàa za seto toa i za ona {to se be{e slu~ilo so besoma~nite.
11
3,7 Lk 15,2
12
1 Tim 1,15
A koga si ode{e ottamu, Isus vide 13 eden ~ovek, po ime Matej, kako sedi vo 12,7 Os 6,6 carinarnicata i mu re~e: Vrvi po Mene! I toj stana i trgna po Nego. 10 I koga sede{e Isus na trpeza doma, odedna{ mnozina carinici i gre{nici dojdoa i sednaa do Nego i do u~enicite Negovi. 11 No {tom go vidoa toa fariseite, im rekoa na u~enicite Negovi: Zo{to va{iot U~itel jade i pie so carinici i gre{nici? 12 A Isus, koga go ~u toa, im re~e: Zdravite nemaat potreba od lekar, tuku bolnite; 13 odete i nau~ete se {to zna~i: Milost sakam, a ne `rtva. Za{to ne
15
14 dojdov da gi povikam pravednicite, tu-
Jn 3,25
ku gre{nicite na pokajanie.
15
Is 62,4-5 Er 2,2 Ez 16 Os 1-3 Jn 3,29 16,20 2 Kor 11,2 Otkr 21,2
Pra{awa za postot. Staroto i novoto

(Mr 2,1822; Lk 5,3339)
No {tom go istera narodot, Toj 25 vleze, ja fati devojkata za raka i taa 8,15 stana. 26 26 I se ras~u toa po celiot toj kraj. 5,15 Lk 4,14.37
25
Isus isceluva dvajca slepi A koga Isus si ode{e ottamu, trgnaa po nego dvajca slepi i vikaa: Smiluvaj ni se, Isuse, sine Davidov! 28 A {tom dojde v ku}i, slepite se pribliìja do Nego. I Isus im re~e: Veruvate li deka moàm da go napravam toa? Tie Mu rekoa: Da, Gospodi! 29 Toga{ se dopre do o~ite nivni i re~e: Neka vi bide spored verata va{a! 30 I o~ite im se otvorija; a Isus im zapoveda strogo: Gledajte, nikoj da ne doznae! 31 A tie, {tom izlegoa, razglasija za Nego po celata taa zemja.
27
27
1,1 20,30-31 2 Sam 7, 12-17 Dela 2,30
16-17
Jn 1,17 2 Kor 5,17 Gal 4,9
18
19,15 Mk 5,23 6,5 7,32 Lk 13,13
20
14,36 3 Mojs 15,25 5 Mojs 22,12 Mk 6,56 Lk 6,19
22
8,10 10,22 Lk 7,50 Dela 3,16 16,31
Toga{ kaj Nego dojdoa u~enicite Jovanovi i rekoa: Zo{to nie i fariseite postime mnogu, a Tvoite u~enici ne postat!? 15 A Isus im re~e: Zar moàt svatovite da bidat naàleni dodeka e so niv mladoènecot? No }e dojde vreme koga mladoènecot }e se ottrgne od niv, pa toga{ i tie }e postat. 16 Nikoj ne krpi stara obleka so nova krpa, za{to taa }e se ot{ie od staroto i otvorot }e bide pogolem; 17 nitu, pak, se stava novo vino vo stari mevovi; inaku, mevovite }e napuknat, i vinoto }e iste~e i mevovite }e propadnat; tuku novo vino se stava vo novi mevovi, pa taka }e se zapazi i ednoto i drugoto.
14
28
8,10
29
8,13 15,28
30
8,4
32-34
12,22-24 Lk 11, 14-15
32
Mk 7,32.35
Isus isceluva nem ~ovek

(Lk 11, 14-15)
32
33
Mk 2,12 7,37
ûdata so bolnata èna i so }erkata na Jair

(Mr 5,2143; Lk 8,4056)
18 Dodeka Toj im govore{e za toa, ete eden na~alnik se pribliì do Nego, Mu se poklonuva{e i vele{e: ]erka mi {totuku umre; tuku dojdi, poloì ja rakata Svoja nad nea i taa }e oìvee. 19 I kako stana Isus, trgna po nego, zaedno so u~enicite Svoi; 20 i ete, edna èna, koja be{e stradala dvanaeset godini od krvavewe, se pribliì odzadi i se dopre do krajot na oblekata Negova. 21 Za{to si vele{e: Samo ako se dopram do oblekata Negova, }e ozdravam. 22 A Isus {tom se zavrti i ja vide, re~e: Ne pla{i se, }erko, verata tvoja te spasi! I ozdrave ènata vo toj ~as. 23 I koga dojde Isus vo ku}ata na na~alnikot i gi vide svira~ite i narodot oàlosteni, 24 im re~e: Izlezete nadvor, za{to devojkata ne e umrena, tuku spie. A tie Mu se potsmevaa.
24
Lk 8,52 Jn 11,11 1 Kor 15,18-20
Dodeka tie izleguvaa, ete, kaj Nego 34 eden ~ovek nem i besoma~en. 12,24 33 Po izgonuvaweto na demonot, ne- Mk 3,22 miot progovori. A narodot se ~ude{e i 35 govore{e: Nikoga{ takvo ne{to ne 4,23 stanalo vo Izrael. 36 34 A fariseite velea: Toj gi izgonu14,14 va demonite so silata na na~alnikot na 4 Mojs 27,17 demonite. 1 Car Isus so~uvstvuva so narodot
(Mr 6,634; Lk 10,2)
35 22,17 Ez 34,5.23 Zah 13,7 2 Carn 18,16
I ode{e Isus po site gradovi i sela i pou~uva{e po nivnite sinagogi, go 37 3,12 propoveda{e Evangelieto za Carstvoto Lk 10,2 i lekuva{e sekakva bolest i nemo} vo Jn 4,35-37 38 narodot. 36 A {tom vide mnogu narod, se soà- Jn 4,38 li, za{to bea izmoreni i bespomo{ni kako ovci bez pastir. 37 Toga{ im re~e na Svoite u~enici: @etvata e golema, a rabotnici ima malku; 38 Zatoa molete Go Gospodarot na ètvata da isprati rabotnici na Svojata ètva.
16
10,1
8,29 Mk 1,34 3,13.15 6,7 Lk 9,1
Dvanaesette apostoli
I koga gi povika Svoite dvanaeset u~enici, im dade vlast nad 2 ne~istite duhovi, da gi izgonuvaat i da 4,18.21 lekuvaat sekakva bolest i sekakva neMk 1,16 Lk 9,54 mo}. 2 A imiwata na dvanaesette apostoli Jn 1,40-42 Dela 1,13.26 se ovie: prviot Simon, nare~en Petar i Otkr 21,14 Andrej bratot negov; Jakov Zavedeev i 3 Jovan, bratot negov; 3 Filip i Vartolomej, Toma i Matej, 9,9 Mk 2,14 carinik, Jakov Alfeev i Levij, Jn 1,4346.48 nare~en Tadej; 6,5.7 4 Simon Hananeec i Juda Iskariot, 12,21-22 14,5.8-9 koj i Go predade. 20,24-28
4
26,14 Jn 6,71 12,4 13,2.26 18,2.5 5
10
(Mr 3,1319; Lk 6,1216)
Vistina vi velam: polesno }e $ bi- 14 6,11 de na zemjata sodomska i gomorska vo Mk Lk 9,5 sudniot den otkolku na toj grad! 10,10-11
15
Za progonstvata
(Mr 13,913; Lk 12, 11-12; 21,1217)
Dela 13, 50-51
15
11,23-24 1 Mojs 18-19 Lk 10,12 17,29 Rim 9,29 3 Ptr 2,6 Juda 1,7
Misijata na apostolite
(Mr 6,713; Lk 9,16)
5
Lk 9,52-53 10,30-37 Jn 4,9.40 17,3.18 Dela 1,8
6
15,24 Er 50,6
7
3,2
8
Is 55,1 Lk 10,9 Dela 8,20
9-10
Mk 6,8 Lk 9,3 10,4
10
4 Mojs 18,31 5 Mojs 24,14-15 Lk 10,7 1 Kor 9,14 1 Tim 5,18
11
Mk 6,10
12-13
Lk 10,5-6
Tie dvanaeset du{i gi isprati Isus i im zapoveda, govorej}i: Po pat kon neznabo{ci ne odete i vo samarjanski grad ne vleguvajte; 6 a odete najnapred kaj zagubenite ovci na Izraeloviot dom. 7 I odej}i, propovedajte i kaùvajte deka se pribliì carstvoto nebesno; 8 bolni lekuvajte, leprozni o~istuvajte, mrtvi voskresnuvajte, demoni izgonuvajte! Besplatno dobivte, besplatno davajte! 9 Ne nosete vo pojasite va{i ni zlato, ni srebro, nitu bakar, 10 ni torba za pat, ni dvojni ali{ta, nitu obuvki, nitu stap; za{to rabotnikot ja zasluùva svojata nagrada! 11 A {tom vlezete vo nekoj grad ili selo, raspra{ajte koj e vo nego dostoen, i tamu ostanete dodeka ne si odite. 12 I koga }e vlezete vo nekoja ku}a, pozdravete ja govorej}i: Neka ima mir vo taa ku}a! 13 I ako ku}ata bide dostojna, va{iot mir }e dojde na nea; ako li ne e dostojna, toga{ va{iot mir }e se vrati kaj vas! 14 Ako, pak, negde ne ve primat i ne gi poslu{aat zborovite va{i, izlezete od taa ku}a ili od toj grad i istresete go pravot od nozete va{i!
Ete, Jas ve pra}am kako ovci me|u volci: bidete mudri kako zmii i nezlobni kako gulabi. 17 Pazete se od lu|eto, za{to tie }e ve predavaat na sudovite i po sinagogite nivni }e ve tepaat. 18 I }e ve odvedat pred upravnici i carevi zaradi Mene, za da svedo~ite pred niv i pred neznabo{cite. 19 Koga }e ve predadat, ne griète se kako ili {to }e zboruvate, za{to vo toj ~as }e vi bide dadeno {to da kaète. 20 Bidej}i ne ste vie {to }e govorite, tuku Duhot na va{iot Otec }e govori vo vas. 21 I }e predade brat brata si na smrt, i tatko - ~edoto svoe; i }e stanat deca protiv roditelite i }e gi ubijat; 22 i }e bidete namrazeni od site zaradi Moeto ime, no, koj pretrpi do kraj, }e bide spasen. 23 Ako ve brkaat od eden grad, begajte vo drug. Za{to, vistina, vi velam: nema da gi obikolite izraelskite gradovi dodeka dojde Sinot ôve~ki. 24 Nema u~enik pogolem od svojot u~itel, nitu sluga - pogolem od svojot gospodar; 25 Dosta e za u~enikot da bide kako negoviot u~itel i na slugata da bide kako negoviot gospodar. Ako stopanot na ku}ata go narekle Velzevul, toga{ kolku pove}e negovite doma{ni!?
16
16
Lk 10,3 Jn 10,12 Dela 20,29
18
24,14 Ps 119,46 Jn 15,27 16,1-4
19-20
2 Mojs 4,10-12 Er 1,6-10 Lk 12, 11-12 Dela 4,8.31
20
2 Sam 23,2 Jn 15,26
21
Mih 7,6
22
24,9.13 Jn 15, 18.21.25
23
8,20 16,28
24
Lk 6,40 Jn 13,16 15,20
Ne pla{ete se!
(Lk 12,27)
25
9,34 12,24.27 2 Car 1,2
26 I taka, ne pla{ete se od niv; za{to nema ni{to sokrieno {to ne }e se 26 otkrie, ili tajno, {to nema da se doz- Mk 4,22 Lk 8,17 nae. 27 Toa {to vi go govoram vo temnina, 27 kaète go na videlo; i ona {to vi se Lk 12,3-4 {epoti, razglasuvajte go od pokrivite! 28 I ne pla{ete se od onie {to go ubivaat teloto, a du{ata ne moàt da ja ubijat; tuku pla{ete se pove}e od Onoj
17
bi vo pekolot! 29 Ne se prodavaat li dve vrap~iwa za eden denar? I ni edno od niv nema da 30 padne na zemja bez voljata na va{iot 6,26 Otec. Lk 12,24 30 A vam i vlaknata na glavata vi se 21,18 Dela 27,34 izbroeni. 31 No ne pla{ete se: vie ste poskapi 32-33 1 Sam 2,30 od mnogu vrap~iwa.
5,29-30 Jk 4,12 1 Ptr 3,14 Otkr 2,10
28 Koj moè i du{ata i teloto da gi pogu-
I koj }e napoi eden od ovie najbez- 42 na~ajnite samo so ~a{a studena voda vo 18,5.10 25,40 ime na u~enik, vistina vi velam, nema Mk 9,41 da ja zagubi svojata nagrada.
42
I koga gi zavr{i Isus ovie za- 11,1 povedi kon dvanaesette Svoi 7,28 u~enici, zamina ottamu za da pou~uva i 2 da propoveda po nivnite gradovi. 3,1 Pratenici od Jovan Krstitel
(Lk 7,1835)
2 A Jovan, {tom ~u vo zatvorot za Hristovite dela, isprati dvajca svoi u~enici 3 i mu re~e: Ti li si Onoj {to treba da dojde ili da ~ekame drug? 4 Isus im odgovori i re~e: Odete i kaète mu na Jovan {to slu{ate i {to gledate: 5 slepi progleduvaat i sakati prooduvaat; leprozni se o~istuvaat i gluvi proslu{uvaat; mrtvi voskresnuvaat i na bednite im se propoveda Evangelieto. 6 I blaèn e onoj {to ne se soblaznuva poradi Mene. 7 A koga si otidoa ovie, Isus po~na da mu zboruva na narodot za Jovan: [to ste izlegle da vidite vo pustinata? Trska li, {to se lulee od vetrot? 8 No, {to izlegovte da vidite? ôvek li, oble~en vo meki ali{ta? Ete, onie {to nosat meki ali{ta, po carski palati se. 9 Pa, {to izlegovte da vidite? Prorok li? Da, vi velam, i pove}e od prorok! 10 Za{to toj e onoj za kogo e napi{ano: Ete, Jas go pra}am Mojot angel pred liceto Tvoe; toj }e go prigotvi patot Tvoj pred Tebe. 11 Vistina vi velam: me|u rodenite od èna ne se javil pogolem od Jovan Krstitel, no najmaliot vo carstvoto nebesno e pogolem od nego! 12 A od denovite na Jovan Krstitel pa do sega, carstvoto nebesno nasila se zema i silnite go grabaat, 13 za{to site Proroci i Zakonot prorokuvaa do doa|aweto na Jovan. 14 I, ako ste podgotveni da go prifatite, toj e Ilija, koj treba da dojde.
11
3
3,11 5 Mojs 18,15
32
Otkr 3,5
Javno priznavawe na Isus

(Lk 12,89)
32
Mk 8,38 Lk 9,26 2 Tim 2,12
I taka, sekoj {to }e Me priznae Mene pred lu|eto, }e go priznaam i Jas nego pred mojot Otec nebesen. 34 33 A koj }e se odre~e od Mene pred luLk 2,34 12,51 |eto, i jas }e se odre~am od nego pred Mojot Otec nebesen. 35-36
35
33
5
8,3 Is 26,19 29,18 35,5 35,6 42,7.18 61,1 Lk 4,18
Mih 7,6
6
13,57 Jn 6,61
Ne mir, tuku me~

(Lk 12,5153; 14,2627)
34
Nemojte da mislite deka dojdov da 37 donesam mir na zemjata; ne dojdov da do10,37 19,19 nesam mir, tuku me~. 22,37-39 35 Za{to dojdov da razdelam ~ovek od 5 Mojs 33,9 tatko si, i }erka od majka si, i snaa od 38 svekrvata nejzina. 16,24 36 I neprijateli na ~oveka }e bidat Lk 9,23 negovite doma{ni.
39
Mk 13,12
7
3,1.5-6
9
14,5 16,14
10
2 Mojs 23,20 Mal 3,1 Mk 1,2 Lk 1,76 7,27 Jn 3,28
Koj qubi tatko ili majka pove}e od Mene, ne e dostoen za Mene; i koj qubi 40 18,5 sin ili }erka pove}e od Mene, ne e dosLk 9,48 toen za Mene; 10,16 38 i koj ne go zeme krstot svoj i ne odi Jn 12,44-45 13,20 po Mene, ne e dostoen za Mene. 1 Sol 2,13 39 Koj si go ~uva ìvotot svoj, }e go 41 zagubi, a koj }e go zagubi ìvotot svoj 1 Car 17,924 zaradi Mene, povtorno }e si go najde.
37
16,25 Lk 9,24 17,33 Jn 12,25
Kako da se bide dostoen za Isus
12
Lk 16,16
14
17,3.10-13 Mal 3,23
Nagraduvawe
(Mr 9,41)
Koj ve prima vas, Me prima Mene; a koj Me prima Mene, Go prima Onoj {to Me pratil. 41 Koj prima prorok vo proro~ko ime, }e dobie proro~ka nagrada; i koj prima pravednik vo pravedni~ko ime, }e dobie pravedni~ka nagrada.
40
18
Koj ima u{i da slu{a, neka ~ue! A so kogo da go sporedam ovoj rod? Toj li~i na deca {to sedat po pazari{tata, pa im dovikuvaat na svoite drugari 18 17 i velat: Vi svirevme i ne igravte; 3,4 9,10-11 vi peevme àlni pesni i ne pla~evte. 18 Za{to dojde Jovan, koj ne jade, nitu Lk 1,15 pie, a tie velat: Demon ima vo Nego. 19 19 Dojde Sinot ôve~ki, Koj i jade i 8,20 9,11.14 pie, i velat: Eve ~ovek nenasiten i piLk 15,1-2 janica, prijatel na carinici i gre{20 nici. No mudrosta se opravda preku 13,58 Dan 9,13 svoite dela.
15 16 Jn 15,24
15
5 Mojs 29,3 Is 32,3 Ps 115,6 Lk 8,8 Otkr 2,7
Dojdete kaj Mene site izmoreni i 28 Er 31,25 obremeneti i Jas }e ve uspokojam; Ps 34,18 29 Zemete go Mojot jarem na sebe i po- 51,23-30 u~ete se od Mene, bidej}i sum krotok i 29 smiren po srce, i }e najdete mir za du- 5,5 Er 6,16 {ite va{i; Izreki 30 Za{to jaremot Moj e blag i breme3,17 Dela 15,10 to Moe e lesno. Gal 5,1
28
Pra{awa okolu sabotata Vo toa vreme, edna sabota, Isus minuva{e preku nivite, a u~enicite Negovi ogladnea, pa po~naa da kinat klasje i da jadat. 2 Fariseite, {tom go vidoa toa, Mu rekoa: Ete, u~enicite Tvoi go pravat ona {to ne treba da se pravi vo sabota! 3 A Toj im re~e: Ne ste li ~itale {to napravi David, koga ogladne toj i onie {to bea so nego? 4 Kako vleze vo domot Bo`ji, gi izede lebovite od `rtvenikot, {to ne treba{e da gi jade ni toj, nitu onie {to bea so nego, tuku samo sve{tenicite. 5 Ili, ne ste li ~itale vo Zakonot deka vo saboten den sve{tenicite ja naru{uvaat sabotata i pak ne se vinovni? 6 No Jas vi velam deka tuka e Onoj Koj e pogolem od hramot; 7 i, ako znaevte {to zna~i: Milost sakam, a ne `rtva, nema{e da gi osuduvate nevinite; 8 Za{to Sinot ôve~ki e gospodar i na sabotata. Isus isceluva ~ovek so isu{ena raka
(Mr 3,16; Lk 6,611)
Jk 1,21
12
(Mr 2,2328; Lk 6,15)
30
51,26-27 1 Jn 5,3
12,1
2 Mojs 20,8
21
15,21 Is 23,1-8 Ez 26 Mk 8,22 Lk 6,17 20
Gre{ni gradovi
(Lk 10,1315)
23
Is 14,13.15
24
10,15 Lk 10,12
25
10,42 13,11 Dan 2,313.18-19 Jn 7,48-49 1 Kor 1, 17-29
27
4,3 16,17 21,37 24,36 28,18 Mk 14,36 Lk 2,49 Jn 1,18 3,35 10,15 20,17 Rim 8,1417.29 Fil 2,9
Toga{ po~na Isus da gi ukoruva gradovite vo koi se izvr{ija pove}eto Negovi ~uda, bidej}i ne se pokajaa. 21 Te{ko tebe, Horazine! Te{ko tebe, Vitsaido! Ako vo Tir i Sidon bea ~uda, {to stanaa kaj vas, tie odamna bi se pokajale vo vre}i{te i pepel; 22 no vi velam: na Tir i na Sidon }e im bide polesno vo sudniot den otkolku vam! 23 I ti, Kapernaume, {to si se vozdignal do neboto, do pekolot }e bide{ spu{ten; za{to, ako vo Sodom se bea izvr{ile ~udata {to stanaa vo tebe, toj i do den denes }e ostane{e. 24 No vi velam deka na zemjata Sodomska }e $ bide polesno na sudniot den, otkolku tebe. Isusoviot povik
(Lk 10,2122)
2
2 Mojs 34,21 5 Mojs 5,14 Jn 5,10
3-4
1 Sam 21, 2-7
4
3 Mojs 24,5-9
6
12,41-42
7
9,13 1 Sam 15,22 Os 6,6 Jn 5,16-17
8
8,20
10
Lk 11,54 20,20 Jn 8,6
Vo toa vreme, otkako prodolì Isus, re~e: Te proslavuvam, O~e, Gospodi na neboto i na zemjata, za{to si go skril toa od mudrite i razumnite, a si im go otkril na decata! 26 Da, O~e, za{to takva be{e voljataTvoja. 27 S# mi e predadeno od Mojot Otec i nikoj ne Go poznava Sinot, osven Otecot; nitu Otecot Go poznava nekoj osven Sinot, i komu {to saka Sinot da Go otkrie.
25
9 I {tom zamina ottamu, dojde vo si11 nagogata nivna. 10 I ete, tamu be{e eden ~ovek, koj 5 Mojs 22,4 Lk 14,5 ima{e isu{ena raka. I za da Go obvinat, Go pra{aa Isus: Dopu{teno li e 12 6,26 vo sabota da se lekuva? 10,31 11 A Toj im re~e: Koj e toj od vas, ako Jn 5,9 9,14 ima edna ovca i taa padne vo saboten den vo jama, {to ne }e ja prifati i izvadi? 12 A kolku li, pak, ~ovekot e poskap od edna ovca!? I taka vo sabota e dopu{teno da se pravi dobro.
19
Toga{ mu re~e na ~ovekot: Ispruì ja rakata! I toj ja ispruì. I taa stana zdrava kako i drugata. 14 A fariseite, {tom izlegoa, se do15 govorija kako da Go pogubat. No Isus Mk 3,7-10 Lk 6,17-19 koga razbra, se oddale~i ottamu.
13 27,1 Mk 11,18 Jn 5,16.18
14
17
1,22
18-21
Is 42,1-4
21
Rim 15,12
22
8,29 9,27-33
23
1,1 Jn 4,29 7,26
24
9,34 2 Car 1,2 Mk 3,22 Jn 10,19-21
25
9,4
Bo`jiot Izbranik I trgna po nego mnogu narod i Toj gi isceli site. 16 I im zabrani da razglasuvaat za Nego. 17 Za da se ispolni kaànoto preku prorokot Isaija, koj veli: 18 Ete Go slugata Moj; Nego Go izbrav, Mojot vozquben, {to go blagovoli Mojata du{a. ]e go poloàm Duhot Svoj nad Nego i na narodite }e im objavi pravda; 19 Nema da se kara, nitu }e vika, i nikoj nema da go ~ue glasot Negov po krstopatite. 20 Trskite prekr{eni nema da gi dokr{i, nitu zapalenite svetila }e gi ugasne, dodeka ne go dovede sudot do pobeda. 21 I vo Negovoto ime narodite }e ja poloàt svojata nade`.
15
Ako, pak, Jas isteruvam demoni so Duhot Bo`ji, toa zna~i deka do vas do{lo carstvoto Bo`jo. 29 Ili, kako moè da vleze nekoj vo ku}ata na silen ~ovek i da mu ja pleni poku}ninata, ako najnapred ne go vrze silniot, pa duri toga{ da mu ja ograbi ku}ata? 30 Koj ne e so Mene, protiv Mene e; i koj ne sobira so Mene, toj rastura. 31 Zatoa vi velam: sekoj grev i hula }e im se prosti na lu|eto, no hulata protiv Svetiot Duh nema da im se prosti na lu|eto. 32 I ako nekoj kaè zbor protiv Sinot ôve~ki, }e mu se prosti; no ako kaè ne{to protiv Svetiot Duh, nema da mu se prosti ni na ovoj, ni na onoj svet.
28
28
3,2.16 8,29 Mk 1,15 Dela 10,38
29
Is 49,24-25 Mk 3,27 Jn 12,31
30
13,30 Mk 9,40 Lk 9,50
31
2 Mojs 34,9 Mk 3,28-29 1 Tim 1,13 1 Jn 5,16
32
8,20 Lk 12,10 Jn 8,21 Evr 6,4-6 10,26-31
Spored drvoto - i plodovite!

(Lk 6,4345)
33 Ili, ako nasadite dobro drvo i plodot }e mu bide dobar; a ako nasadite lo{o drvo i plodot }e mu bide lo{; za{to po plodot se poznava drvoto. 34 Zmiski ro`bi! Kako moète da govorite dobro, koga ste lo{i? Za{to ustata go zboruva ona {to izleguva od prepolnetoto srce. 35 Dobriot ~ovek od dobroto sokrovi{te iznesuva dobro, a lo{iot ~ovek od lo{oto sokrovi{te - lo{o. 36 I vi velam deka za sekoj lo{ zbor, {to }e go izgovorat lu|eto, }e odgovaraat na sudniot den; 37 za{to po zborovite svoi }e bide{ opravdan, i po zborovite svoi }e bide{ suden.
33-34 33
7,16-20 Lk 6,44
34
3,7 15,18 23,33 Lk 3,7
Isus i Velzevul
(Mr 3,2030; Lk 11,1423)
36
Izreki 10,14 Jk 2,20 3,2.5-6
Toga{ dovedoa kaj Nego eden besoma~en od zol duh, koj be{e slep i nem; i go izlekuva, taka {to sleponemiot progleda i progovori. 23 I siot narod se ~ude{e i vele{e: Da ne e Ovoj Hristos, sinot Davidov? 24 A fariseite, {tom go ~uja toa, rekoa: Toj ne gi isteruva demonite na drug na~in osven preku Velzevul, na~alnikot na demonite! 25 No Isus, znaej}i gi nivnite pomisli, im re~e: Sekoe carstvo, ako se razdeli, zapustuva; i sekoj grad ili dom, ako se razdeli na protivni grupi, }e propadne. 26 I ako satanata izgonuva satana, toj se razdelil sam protiv sebe; toga{ kako moè da se zapazi carstvoto negovo? 27 I ako Jas gi isteruvam demonite preku Velzevul, sinovite va{i, preku kogo gi izgonuvaat? Zatoa tie }e vi bidat sudii.
22
37
Lk 19,22
38
16,1 Sud 6,17 Jn 6,30 1 Kor 1,22
Znakot na Jona
(Mt 16,1-4; Mr 8,1112; Lk 11,2932)
39
16,4 5 Mojs 32.5.20 Lk 11,29 Dela 2,40 Fil 2,15
38 Toga{ nekoi od kni`nicite i fariseite odgovorija i rekoa: U~itele, sakame da vidime znak od Tebe! 39 A Toj im odgovori i re~e: Lukav i 40 prequbotvoren rod bara znak; no nema 8,20 Jona 2,1 da mu se dade znak osven znakot na prorokot Jona; 40 za{to, kako {to Jona be{e vo utrobata na kitot tri dni i tri no}i, taka i Sinot ôve~ki }e bide vo srceto na zemjata tri dni i tri no}i.
20
Ninevjanite }e izlezat na sud so ovoj rod i }e go osudat, za{to tie se pokajaa od propovedta na Jona; a ete, tuka 42 ima pogolem od Jona. 12,6 42 I caricata ju`na }e izleze na sud 1 Car 10,110.24 so ovoj rod i }e go osudi; za{to taa dojJn 6,35 de od kraj zemja za da ja ~ue mudrosta na 43 Solomon, no ete, tuka e mnogu pogolem 8,29 od Solomon. Is 13,21-22
41 Ez 3,6-7 Jona 3,5.8
41
Parabola za seja~ot
(Mr 4,29; Lk 8,58)
3 I im govore{e mnogu vo paraboli, velej}i: Ete, izleze seja~ da see; 4 i koga see{e, edni zrna padnaa pokraj patot; doletaa ptici i gi iskolvaa. 5 Drugi padnaa na kamenito mesto, kade {to nema{e mnogu zemja, i nabrgu proniknaa, za{to zemjata ne be{e dlaboka. 6 No, {tom izgrea sonceto, tie svenaa, pa, bidej}i nemaa koren, se isu{ija. 7 Nekoi padnaa vo trwe i izrasna trweto i gi zadu{i. 8 Drugi padnaa na dobra zemja i dadoa dobar plod; edno sto, drugo {eeset, a treto trieset. 9 Koj ima u{i da slu{a, neka ~ue.
3
Mk 4,2-3
6
Jk 1,11
8
Jn 15,8.16
11
1 Kor 2,10 Efes 3,3-4
45
Lk 8,2 Jn 5,14 3 Ptr 2,20 43
Za ne~istite duhovi
(Lk 11,2426)
12
25,29 Mk 4,25 Lk 8,18 19,26
3 Mojs 10,4 5 Mojs 33,9 Jn 7,3.5
baraj}i spokoj i ne go nao|a; 44 toga{ }e re~e: Da se vratam vo mojot dom, otkade {to izlegov. I {tom 48 dojde go nao|a prazen, izmeten i ureden. Lk 2,49-50 45 Toga{ odi i doveduva drugi sedum 50 duhovi, polo{i od sebe, i {tom }e vle7,21 8,21-22 zat, tamu i }e ìveat; i poslednata sos10,37 tojba na toj ~ovek stanuva polo{a od Lk 11, 27-28 prvata. Taka }e bide i so ovoj pakosen rod.
13,2
Lk 5,1-3
46 ~ovekot, minuva preku bezvodni mesta,
Koga ne~istiot duh }e izleze od
13
Er 5,21 Lk 8,10
14-15
Is 6,9-10 Mk 4,12 Dela 28, 26-27
Celta na parabolite
(Mr 4,1012; Lk 8,910)
10
15
Jn 12,40
Vistinskoto semejstvo na Isus

(Mr 3,3135; Lk 8,1921)
Dodeka mu zboruva{e na narodot, majka Mu i bra}ata Negovi stoeja nadvor i sakaa da zboruvaat so Nego. 47 Nekoj Mu kaà: Ete, majka Ti i bra}ata Tvoi stojat nadvor i sakaat da zboruvaat so Tebe. 48 Toj mu odgovori na onoj {to Mu zboruva{e i re~e: Koja e Mojata majka i koi se Moite bra}a? 49 I pokaùvaj}i so raka na u~enicite Svoi re~e: Eve ja Mojata majka i eve gi Moite bra}a! 50 Za{to koj ja ispolnuva voljata na Mojot nebesen Otec, Koj e na nebesata, toj Mi e brat, i sestra, i majka.
46
Paraboli za Bo`joto carstvo Izleguvaj}i toj den od ku}ata, Isus sedna pokraj moreto. 2 I se sobra okolu Nego mnogu narod, taka {to Toj vleze vo korab i sedna, a siot narod stoe{e na bregot.
13
(Mr 4,1; Lk 8,4)
I koga se pribliìja do Nego u~e- Lk 10,23 nicite, Mu rekoa: Zo{to im zboruva{ 17 vo parabola? Lk 10,24 11 A Toj im odgovori i re~e: Za{to Jn 8,56 3,5 vam vi e dadeno da gi znaete tajnite na Efes 1 Ptr 1, carstvoto nebesno, a nim ne im e dade- 10-12 no. 12 Koj ima }e mu se dade i }e mu se preumnoì; a koj nema, }e mu se zeme i ona {to go ima. 13 Zatoa im zboruvam vo paraboli, za{to gledaat i ne vidat; slu{aat i ne moàt da ~ujat, nitu pak, razbiraat; 14 i nad niv se ispolnuva proro{tvoto na Isaija, koj veli: So u{i }e ~uete i nema da razberete, so o~i }e gledate i nema da vidite; 15 srceto na ovie lu|e zakoravelo i so u{ite te{ko slu{aat; i gi zatvorile o~ite svoi za da ne moàt nikoga{ so o~ite da vidat i so u{ite da ~ujat i so srceto da razberat, ta da se pokajat i da gi iscelam. 16 Va{ite, pak, o~i se blaèni, bidej}i gledaat i u{ite va{i - bidej}i slu{aat; 17 za{to vistina vi velam: mnogu proroci i pravednici sakaa da vidat {to
16
6 12,50. Paraboli se prikaznite {to gi kaùval Isus, kako pojasnuvawe na Svoite pouki.
21
20 gledate vie, i ne vidoa, i da ~ujat {to
Dela 17,11 1 Sol 1,6
slu{ate vie, i ne ~uja.
22
6,24 Mk 4,19 1 Tim 6,6-9
Objasnuvawe na parabolata za seja~ot

(Mr 4,1320; Lk 8,1115)
18
pred kakolot i vrzete go vo snopovi, za 31 da se izgori; a, ìtoto priberete go vo 17,20 Lk 17,6 mojata ìtnica.
32
Parabola za sinapovoto zrno

(Mr 4,3032; Lk 13,1819)
31
Ez 17,23 31,6 Ps 104,12 Dan 4,9.18
Vie, pak, ~ujte ja parabolata za seJn 15,8.16 ja~ot. Gal 5,22 19 Kaj sekogo, {to go slu{a slovoto za 24 carstvoto i ne go razbira, doa|a lukaMk 4,26 viot i go graba poseanoto vo srceto ne30 govo; ete, toa ozna~uva poseanoto po3,12 kraj patot. Jn 15,6 20 A poseanoto na kamen e onoj {to go slu{a slovoto i vedna{ so radost go prima; 21 no nema vo sebe koren i e nepostojan: dojdat li nevolji ili gonewe zaradi slovoto, vedna{ otstapuva. 22 Poseanoto, pak, vo trwe e onoj {to go slu{a slovoto, no griìte od ovoj svet i primamlivoto bogatstvo go zadu{uvaat slovoto i toa ostanuva bez rod. 23 A poseanoto na dobra zemja e onoj {to go slu{a slovoto i go razbira, i dava plod: eden sto, drug {eeset, a tret trieset.
23
I druga parabola im kaà, koga re~e: Carstvoto nebesno prilega na si- 33 13,21 napovo zrno, koe ~ovek go zel i go pose- Lk 1 Kor 5,6 Gal 5,9 al na nivata svoja; 32 Toa e najmalo od site semiwa, no 35 koga }e izrasne, pogolemo e od site gr- Ps 78,2 mu{ki, pa stanuva duri i drvo, taka 36 {to pticite nebeski doletuvaat i zas- 15,15 Mk 4,10 tanuvaat na negovite granki.
7,17
Parabola za kvasecot
(Lk 13,2021)
33
37-38
1 Kor 3,9
I druga parabola im kaà: Car- 37 stvoto nebesno prilega na kvasec, {to 8,20 go zema èna i go klava vo tri meri 38 1 Jn 3,10 bra{no, duri ne skisne seto. Zo{to Isus zboruva vo paraboli
(Mr 4,3334)
34
39
3,12 Joil 4,13 Otkr 14,15-16
Parabola za kakolot I druga parabola im kaà, velej}i: Carstvoto nebesno prilega na ~ovek {to poseal dobro seme na svojata niva. 25 No, dodeka spieja lu|eto, dojde negoviot neprijatel i poseja me|u ìtoto kakol, pa si otide. 26 A koga izrasna rastenieto i donese plod, toga{ se pojavi i kakolot. 27 I koga dojdoa slugite na stopanot, mu rekoa: Gospodare, neli dobro seme posea na nivata svoja? Od kade sega, pak, ovoj kakol vo nea? 28 A toj im re~e: Neprijatelot go napravi toa! Slugite, pak, mu rekoa: Saka{ li da odime i da go isplevime? 29 No toj im re~e: Ne, da ne bi, kornej}i go kakolot, da iskornete zaedno so nego i ìto; 30 ostavete neka raste i ednoto i drugoto, do ètvata; a po ètvata }e im kaàm na ètvarite: soberete go najna24
Seto ova mu go zboruva{e Isus na narodot vo paraboli i bez paraboli ne 40 3,10 im govore{e ni{to; 35 za da se ispolni re~enoto preku Mk 13,27 Jn 15,6 prorokot koj veli: So paraboli }e ja otvoram ustata Svoja; }e gi iskaàm tajnite od sozdavaweto na svetot. Zna~eweto na parabolata za kakolot Toga{ Isus go ostavi narodot i vleze vo edna ku}a. A u~enicite se pribliìja do Nego i Mu rekoa: Protolkuvaj ni ja parabolata za kakolot na nivata! 37 A Toj im odgovori i re~e: Seja~ot na dobroto seme e Sinot ôve~ki. 38 Nivata e ovoj svet; dobroto seme toa se sinovite na carstvoto, a kakolot - sinovite na lukaviot; 39 Neprijatelot, pak, {to go posea, e |avolot; ètvata e krajot na svetot, a ètvarite se angelite. 40 I taka, kako {to se sobira plevata i se gori vo ogan, taka }e bide i pri krajot na ovoj svet.
36
22
]e isprati Sinot ôve~ki Svoi angeli i }e gi soberat site pri~initeli na grevot od Negovoto carstvo, i 42 onie {to vr{at nezakonski dela, 8,12 42 i }e gi frlat vo vàrena pe~ka; taDan 3,6 Otkr 20,15 mu }e ima pla~ i krckawe so zabi. 43 Toga{ pravednicite }e zableskaat 43 11,15 kako sonce vo carstvoto na nivniot Sud 5,31 Otec. Koj ima u{i da slu{a, neka ~ue! Dan 12,3
41 Sof 1,3 Otkr 21,8
41
Parabola za skrienoto bogatstvo 44 19,21 44 Carstvoto nebesno prilega u{te i Izreki 4,7 na bogatstvo sokrieno vo niva, koe go 49 na{ol ~ovek i prikril, pa, od radost za 13,40-41 25,32 nego, oti{ol i prodal s# {to imal, i ja kupil taa niva.
50
13,42
Parabola za biserot 51 45 Carstvoto nebesno prilega i na 15,10 trgovec, koj bara ubavi biseri; 46 pa, {tom najde edno zrno skapocen 52 5,17 biser, odi i prodava s# {to ima i go kupuva. Parabola za mreàta Carstvoto nebesno prilega, isto taka, i na mreà, koja se frla vo moreto i ulovuva sekakvi ribi; 48 i koga }e se napolni, ja izvlekuvaat na bregot i sednuvaat, pa dobrite ribi gi sobiraat vo sadovi, a lo{ite gi frlaat. 49 Taka }e bide i pri krajot na svetot: }e izlezat angelite i }e gi oddelat lo{ite od pravednite, 50 i }e gi frlat vo vàrena pe~ka: tamu }e ima pla~ i krckawe so zabi.
47
A {tom dojde vo Svojot roden kraj, go pou~uva{e narodot vo sinagogite nivni. I site se ~udea i velea: Od kade kaj Nego vakva mudrost i mo}? 55 Neli e Ovoj sin na drvodelecot? Majka Mu neli se vika Marija, i bra}ata Negovi - Jakov i Josija, Simon i Juda? 56 I sestrite Negovi ne se li site me|u nas? Od kade, pak, seto toa kaj Nego? 57 I se soblaznija zaradi Nego. A Isus im re~e: Nema prorok bez ~est, osven vo zemjata negova i vo domot negov. 58 I ne napravi tamu mnogu ~uda poradi nivnoto neverie.
54
54
2,23 Lk 4,16 Jn 7,15
55
12,46 27,56 Lk 3,23 Jn 1,45 6,42
57
16,14 Jn 4,44
58
8,10 17,19
14,1
16,14 Lk 3,1.19 23,6-12.15
Smrtta na Jovan Krstitel

(Mr 6,1429; Lk 9,79)
3-4
3 Mojs 18,16 20,21
Zaklu~ok I gi pra{a Isus: Dali go razbravte seto ova? Tie Mu odgovorija: Da, Gospodi! 52 A Toj im re~e: Zatoa sekoj kni`nik, koj se nau~il za carstvoto nebesno, prilega na doma}in {to iznesuva od svoeto sokrovi{te novo i staro.
51
Isus se vra}a vo Nazaret

(Mr 6,16; Lk 4,1630)
I, otkako gi kaà Isus ovie paraboli, si zamina ottamu.

53
kot7, Lk 3,19-20 2 koj im re~e na svoite pot~ineti: Toa e Jovan Krstitel; toj voskresnal, 5 21,26 pa zatoa i stanuvaat ~uda preku nego! Lk 1,76 3 Za{to Irod, koga go fati Jovan, go vrza i go frli vo zatvor zaradi Irodijada, ènata na brat mu Filip; 4 bidej}i Jovan mu vele{e: Ne dolikuva da bide tvoja! 5 I saka{e da go ubie, no se pla{e{e od narodot, za{to go smetaa za prorok. 6 A koga mu be{e rodenden na Irod, }erkata na Irodijada igra{e pred gostite i mu ugodi na Irod; 7 zatoa toj $ se zakolna deka }e $ dade {to i da pobara. 8 I taa, podu~ena od majka si, re~e: Daj mi ja ovde na ~inija glavata na Jovan Krstitel! 9 I se zagriì carot; no, zaradi zakletvata i gostite svoi, naredi da $ ja dadat. 10 Pa prati, ta ja otsekoa glavata na Jovan vo zatvorot. 11 I ja donesoa glavata negova na ~inija i $ ja dadoa na devojkata, a taa ja odnese na majka si.
14
Vo toa vreme glasot za Isus dojde i do Irod ~etvorovlasni-
7 14,1. Vo originalniot tekst stoi tetrarh, t.e. vladetel nad ~etirite oblasti.
23
12
Dela 8,2
U~enicite, pak, negovi, dojdoa, go zemaa negovoto telo i go pogrebaa; pa 14 otidoa i mu javija na Isus.
12
9,36 15,32
Isus nahranuva nad pet iljadi lu|e

(Mr 6,3044; Lk 9,1017; Jn 6,114)
16-20
2 Car 4, 42-44 13
17-21
15,34-38
19
26,26 Mk 6,41 Jn 11,41 17,1
20
2 Mojs 16,4.12 Ps 78,29
23
Mk 1,35 Jn 6,15
25
Jov 9,8
[tom go ~u toa Isus, zamina ottamu so korab vo pusto mesto, Sam; a narodot, {tom dozna za toa, trgna po Nego pe{ od gradovite. 14 I koga izleze Isus, vide mnogu svet; i se smiluva nad niv i gi izlekuva nivnite bolni. 15 A na stemnuvawe se pribliìja do Nego u~enicite Negovi i rekoa: Mestovo e pusto, a i docna e ve}e; pu{ti go narodot da odi po selata i da si kupi hrana. 16 No Isus im re~e: Nema potreba da odat; dajte im vie da jadat! 17 A tie Mu rekoa: Nie imame samo pet leba i dve ribi. 18 Toj im re~e: Donesete Mi gi tuka! 19 I otkako mu zapoveda na narodot da sedne po trevata, gi zede pette leba i dvete ribi, pogledna kon neboto, gi blagoslovi, gi prekr{i i im gi dade lebovite na u~enicite, a u~enicite - na narodot. 20 I jadea site i se nasitija; i krenaa dvanaeset ko{evi polni so ostanati par~iwa. 21 A onie {to jadea bea okolu pet iljadi maì, pokraj ènite i decata. Isus odi po povr{inata na vodata
(Mr 6,4552; Jn 6,1521)
A u~enicite, {tom Go vidoa kako odi po moreto, se upla{ija i rekoa: Toa e prividenie! i od strav izvikaa. 27 No Isus vedna{ po~na da zboruva so niv i im re~e: Ne bojte se! Jas sum, ne pla{ete se! 28 A Petar, odgovaraj}i Mu, re~e: Gospodi, ako si Ti, zapovedaj da dojdam kaj Tebe po vodata! 29 I Isus mu re~e: Dojdi! Pa {tom izleze od korabot, Petar trgna po vodata za da odi kaj Isus; 30 no, koga go vide silniot vetar, se upla{i, po~na da tone i izvika: Gospodi, spasi me! 31 Isus vedna{ mu podade raka, go fati i mu re~e: Maloverniku, zo{to se posomneva? 32 I koga vlegoa vo korabot, vetrot prestana. 33 A onie {to bea vo korabot Mu pristapija, Mu se poklonija i rekoa: Navistina, Ti si Sinot Bo`ji!
26
26
Lk 24,37
31
6,30 8,26
32
Mk 4,39
33
8,29 Dela 8,37 Rim 1,4 Evr 4,14
36
9,20-22 Lk 6,19
15,2
2 Mojs 30,18-21 Lk 11,38 Gal 1,14 Kol 2,8
4
19,19 2 Mojs 20,12 21,17 3 Mojs 20,9 5 Mojs 5,16 Mk 7,10 Lk 18,20 Efes 6,2
Isus isceluva vo genisaretskiot kraj

(Mr 6,5356)
Pa otkako preminaa, dojdoa vo zemjata genisaretska. 35 Lu|eto od toa mesto, {tom Go poznaa, razglasija po celata taa okolija i gi donesoa kaj Nego site bolni. 36 I Go molea da se doprat barem do krajot od Negovata obleka; i tie {to se doprea, se izlekuvaa.
34
I vedna{ gi povika Isus u~enicite Svoi da vlezat vo korab i da minat na drugata strana pred Nego, dodeka Toj da go raspu{ti narodot. 23 Pa {tom go raspu{ti narodot, Toj se iska~i na planinata za da se pomoli nasamo. I taa ve~er ostana tamu Sam. 24 A korabot be{e ve}e na sred more i branovite go udiraa, za{to vetrot duva{e sprotivno. 25 No na ~etvrtata straà8 preku no}ta, dojde Isus kaj niv, odej}i po moreto.
22
Isus gi otfrla ~ove~kite obi~ai Toga{ pristapija kon Isus erusalimskite kni`nici i farisei, velej}i: 2 Zo{to u~enicite Tvoi ne go zapazuvaat predanieto na starite? Zo{to ne si gi mijat racete koga jadat leb? 3 A Toj im odgovori i re~e: Pa zo{to i vie ja prestapuvate Bo`jata zapoved zaradi va{eto predanie? 4 Za{to Bog zapovedal i rekol: Po~ituvaj gi tatko si i majka si, i koj
15
(Mr 7,113)
8 14,25. Me|u 3 i 6 ~asot nautro.
24
7 govori lo{o protiv tatkoto svoj ili
6,2 23,13
8-9
Is 29,13
8
12,34 Ps 78,36-37
9
5,20 Kol 2,22
11
12,34
13
Is 5,1-7 Lk 13,6-9 Jn 15,2
14
23,16.19.24 Lk 6,39 Rim 2,19
majka si, so smrt da se kazni. 5 A vie velite: Ako nekoj mu re~e na tatka si ili na majka si: ona, so {to bi moèl da se polzuva{ od mene, e veteno za Gospod, 6 toga{ toj moè da ne go po~ituva svojot tatko ili svojata majka! Taka ja naru{ivte zapovedta Bo`ja zaradi va{eto predanie! 7 Licemeri, dobro prorokuval za vas Isaija, velej}i: 8 Ovoj narod se pribliùva do Mene so ustata svoja i so usnite Me po~ituva, a srceto negovo stoi daleku od Mene; 9 no naprazno Me po~ituva, za{to propoveda ~ove~ki povelbi. [to go oskvernuva ~ovekot?
(Mr 7,1423)
10
Verata na edna Hananejka

(Mr 7,2430)
21 I koga izleze ottamu Isus, zamina vo zemjata Tirska i Sidonska. 22 I ete, edna èna Hananejka, izleze od onie krai{ta, povika kon Nego, velej}i: Smiluvaj mi se, Gospodi, Sine Davidov! ]erka mi èstoko ja ma~i demon. 23 No Toj ne $ odgovori nitu zbor. I pristapuvaj}i do Nego, u~enicite Negovi Go molea i velea: Otpu{ti ja, za{to vika po nas. 24 A Toj odgovori i re~e: Jas sum praten samo kaj zagubenite ovci na domot izraelski. 25 No taa, koga pristapi, Mu se pokloni i vele{e: Gospodi, pomogni mi! 26 Toj, odgovaraj}i $ re~e: Ne e dobro da se zeme lebot od decata i da se frli na ku~iwata. 27 No taa Mu re~e: Da, Gospodi, no i ku~iwata jadat od tro{kite {to pa|aat od trpezata na nivnite gospodari. 28 Toga{ Isus odgovori i re~e: O, èno, golema e tvojata vera; neka ti bide po èlbata tvoja! I vo toj ~as ozdrave }erkata nejzina.
22
9,27 Mk 10, 47-48 Lk 18, 38-39
23
Lk 11,8
24
10,5-6
26
7,6
27
Lk 16,21
28
8,10.13
29
Mk 7,31
30
11,5 19,2 21,14
16
Mk 4,13
Rim 1, 29-30 1 Kor 6, 9-10 Gal 5,19-21 1 Ptr 4,3 Otkr 21,8
19 Slu{ajte i razberete!
11
I kako gi povika lu|eto, im re~e:
31
8,3 11,4-5 Mk 7,37
Ne go oskvernuva ~ovekot ona {to vleguva vo ustata, tuku ona {to izleguva od ustata, toa go oskvernuva ~ovekot. 12 Toga{ Negovite u~enici Mu se pribliìja i rekoa: Znae{ li deka fariseite, {tom go ~uja toj zbor, se soblaznija? 13 A Toj, odgovaraj}i im, re~e: Sekoja sadnica, {to ne ja nasadil Mojot Otec nebesen, }e se iskorne; 14 ostavete gi: tie se slepi voda~i na slepi: a koga slep vodi slep, obata }e padnat vo jama. 15 Petar, pak, Mu odgovori i re~e: Objasni ni ja ovaa parabola. 16 A Isus im re~e: Ama vie, u{te li ne sfa}ate? 17 U{te li ne razbirate deka s# {to vleguva vo ustata, minuva preku stomakot i se isfrluva nadvor? 18 A ona {to izleguva od ustata, ide od srceto i toa go oskvernuva ~ovekot; 19 za{to od srceto izleguvaat lo{i pomisli, ubistva, prequbodejstva, bludstva, kra`bi, la`ni svedo{tva, huli; 20 toa go oskvernuva ~ovekot. A jadeweto so neizmieni race ne go oskvernuva ~ovekot.
32
9,36 14,15
Isus isceluva mnogu narod

(Mr 7,31)
[tom zamina ottamu, Isus dojde kaj Galilejskoto More, se iska~i na gorata i sedna tamu. 30 I dojde kaj Nego mnogu narod, koj ima{e so sebe kuci, slepi, nemi, fateni i mnogu drugi, i gi poloìja pred nozete na Isus, i Toj gi isceli, 31 taka {to narodot se voshituva{e gledaj}i kako nemi zboruvaat, fateni ozdravuvaat, kuci se dviàt i slepi progleduvaat i Go proslavuva{e Boga Izraelov.
29
Isus nahranuva nad ~etiri iljadi du{i

(Mr 8,110)
A Isus, koga gi povika u~enicite Svoi, re~e: @al mi e za lu|eto, za{to tri dni ve}e stojat kaj Mene i nemaat {to da jadat; da gi raspu{tam gladni, ne bi sakal, za da ne premaleat po patot.
32
25
33
2 Car 4,43
34-38
14,17-21 Mk 6,33-44 Lk 9,13-17 Jn 6,9-13
36
1 Kor 11,24
37
2 Car 4,44 Ps 78,29 Mk 8,20
16,1
12,38 22,15.35
4
12,39
6
Lk 12,1 1 Kor 5,6-8 Gal 5,9
No u~enicite Negovi Mu rekoa: Kade }e zememe tolku leb vo pustinava za da nahranime tolku narod? 34 Isus gi pra{a: Kolku lebovi imate? A tie odgovorija: Sedum i nekolku ribi. 35 Toga{ mu zapoveda Isus na narodot da posedne po zemjata. 36 I zemaj}i gi sedumte lebovi i ribite, blagodari, gi prekr{i i im gi dade na u~enicite Svoi, a u~enicite - na narodot. 37 I jadea site i se nasitija; i krenaa ostanati par~iwa sedum polni ko{nici. 38 A onie {to jadea bea ~etiri iljadi maì, pokraj ènite i decata. 39 Pa, {tom go raspu{ti narodot, vleze vo korab i pristigna vo Magdalskite predeli.
33
No Isus gi razbra i im re~e: Maloverni, zo{to mislite vo sebe deka ne ste zele leb? 9 U{te li ne razbirate i ne pomnite za pette leba na pet iljadi du{i, i kolku ko{evi sobravte? 10 Nitu za sedumte leba na ~etiri iljadi du{i, i kolku ko{nici sobravte? 11 Kako ne razbirate deka ne vi zboruvav za leb: ûvajte se od kvasot farisejski i sadukejski! 12 Toga{ razbraa deka Toj im be{e rekol da se pazat ne od lebniot kvas, tuku od u~eweto farisejsko i sadukejsko.
8
8
6,30-31 Mk 4,13
9
14,13-21 15,38
10
Mk 8,1-9
11
16,6
13
8,20
14
5 Mojs 18,15 Mk 6,14-15 Lk 7,16.39 9,7-8 24,19 Jn 4,19
Svedo{tvoto na Petar
(Mr 8,2730; Lk 9,1821)
13 I koga dojde Isus vo oblasta na Kesarija Filipova, gi pra{a u~enicite Svoi i re~e: [to velat lu|eto, koj e Sinot ôve~ki? 14 Tie odgovorija: Edni deka e Jovan Krstitel, drugi deka e Ilija, a nekoi deka e Eremija ili deka e eden od prorocite. 15 A Toj im re~e: A vie, {to mislite, Koj sum Jas? 16 Simon Petar odgovori i re~e: Ti si Hristos, Sinot na ìviot Bog. 17 Toga{ Isus mu odgovori i re~e: Blaèn si ti, Simone, sine Jonin, za{to telo i krv ne ti go otkrija toa, tuku Mojot Otec, Koj e na nebesata. 18 A Jas tebe ti velam: ti si Petar i na toj kamen9 }e ja izgradam crkvata Svoja, i vratite na pekolot nema da ja nadvladeat. 19 I }e ti gi dadam klu~evite od nebesnoto carstvo, i {to }e svrze{ na zemjata, }e bide svrzano na nebesata; a {to }e razvrze{ na zemjata, }e bide razvrzano i na nebesata. 20 Toga{ Isus im zapoveda na u~enicite Svoi da ne kaùvaat nikomu deka Toj e Hristos.
16
4,3 14,33 Jn 6,69
Fariseite baraat znak Toga{ pristapija kon Isus fariseite i sadukeite i, isku{uvaj}i Go, pobaraa da im pokaè ~udo od neboto. 2 Toj, odgovaraj}i im, re~e: Nave~er velite: }e bide vedro, za{to neboto e crveno; 3 a nautro: denes }e ima nevreme, za{to neboto e matno. Licemeri, izgledot na neboto moète da go raspoznavate, a znacite na vremiwata ne moète? 4 Rod lukav i prequbotvoren bara znak, no znak nema da mu se dade osven znakot na prorokot Jona. Pa ostavaj}i gi, si zamina. Za kvasecot na fariseite
(Mr 8,1421; Lk 12,1-6)
16
(Mr 8,1113; Lk 12,5456)
17
Rim 7,5 Gal 1,16
18
Jn 1,42 1 Ptr 1,1 3,19
19
Is 22,22
20
8,4
I preo|aj}i na sprotivnata strana, u~enicite Negovi zaboravija da zemat leb. 6 Isus im re~e: Vnimavajte i ~uvajte se od kvasecot farisejski i sadukejski! 7 A tie pomislija vo sebe i si rekoa: Toa e {to ne zedovme leb!
5
9 16,18. Igra na zborovi, za{to i Petar zna~i kamen. Sepak, li~noto ime e Petros, a vtorata imenka e petra.
26
21
17,12.22-23 20,17-19 27,63 Lk 13, 32-33 Dela 10,40 1 Kor 15, 3-4
Isus gi navestuva Svojata smrt i voskresenie

(Mr 8,3133; Lk 9,22)
23
4,10
24
4,19 10,38 Lk 14,27
25
10,39 Lk 17,33 Jn 12,25-26
27
8,20 Ps 62,13 Izreki 24,12 Rim 2,6 2 Sol 1,7
Ottoga{ po~na Isus na Svoite u~enici da im otkriva deka Toj treba da otide vo Erusalim i da postrada mnogu od stare{inite, prvosve{tenicite i kni`nicite i da bide ubien, i na tretiot den da voskresne. 22 A Petar Go povle~e nastrana, po~na da Mu govori, zboruvaj}i: Bidi milostiv kon Sebe, Gospodi; toa so Tebe nema da se slu~i! 23 No Toj se zavrte i mu re~e na Petar: Begaj od Mene, satano! Ti si Mi soblazna, za{to misli{ ne za ona {to e Bo`jo, tuku za ona {to e ~ove~ko!
21
Patot za sledbenicite na Isus

(Mr 8,349,1; Lk 9,23-27)
24
Toga{ Petar Mu odgovori na Isus i re~e: Gospodi, dobro ni e da bideme ovde; ako saka{ }e napravam tuka tri kolibi: edna za Tebe, edna za Mojsej i edna za Ilija. 5 Dodeka u{te govore{e, ete, gi zaseni svetol oblak; i se ~u glas od oblakot koj vele{e: Ovoj e Mojot vozquben Sin, vo Kogo e Mojata volja; Nego poslu{ajte Go! 6 I koga go ~uja toa u~enicite, padnaa ni~kum i mnogu se upla{ija. 7 No Isus, {tom se pribliì, se dopre do niv i im re~e: Stanete i ne pla{ete se! 8 A tie, koga gi podignaa o~ite, ne vidoa nikoj drug osven Isus. 9 Isus im zapoveda i re~e: Nikomu ne kaùvajte {to vidovte dodeka Sinot ôve~ki ne voskresne od mrtvite!
4
4
5 Mojs 16,13
5
3,17 2 Mojs 13,21 19,16 24,15-16 40,34-35 1 Car 8, 10-12 Is 42,1 Dela 1,9 3 Ptr 1,17
6
27,54
9
8,4 8,20
10-11
Mal 3, 23-24
11
19,28
Toga{ Isus im re~e na u~enicite Svoi: Ako nekoj saka da vrvi po Mene, neka se odre~e od sebe, neka go zeme svojot krst i neka Me sledi; 25 za{to, koj saka da go spasi ìvotot 17,1 svoj, }e go zagubi; a koj }e go zagubi svo26,37 Jn 21,2 jot ìvot zaradi Mene, }e go najde: 26 za{to, kakva polza e za ~ovek ako go 2 28,3 pridobie celiot svet, a na du{ata svoja Dan 7,9 $ napakosti? Ili kakov otkup }e dade 3 Ptr 1, 16-18 ~ovek za svojata du{a? 27 Za{to Sinot ôve~ki }e dojde vo 3 11,14 slavata na Svojot Otec, so angelite 2 Mojs 33 Svoi, i toga{ }e mu dade na sekoj spo5 Mojs 18,15.18 red delata negovi. 1 Car 19, 28 Vistina vi velam: tuka stojat nekoi 9-14 {to nema da vkusat smrt dodeka ne Go vidat Sinot ôve~ki kako doa|a vo carstvoto Svoe.
10,23 24,30.34 26,64
28
Za Ilija
(Mr 9,1113)
10
12
11,14 20,17-19
Potoa u~enicite Negovi Go pra- Lk 1,17 {aa, govorej}i: Zo{to, pak, kni`ni13 cite velat deka najnapred treba da doj- 11,10-14 de Ilija? 11 Isus im odgovori i re~e: Ilija }e 14 Mk 1,40 dojde porano i }e uredi s#; 10,17 12 no vi velam deka Ilija ve}e dojde i 17 ne go poznaa, tuku mu napravija s# {to 12,39 sakaa; taka i Sinot ôve~ki }e postra- 5 Mojs 32,5.20 da od niv. Dela 2,40 13 Toga{ u~enicite razbraa deka Toj Fil 2,15 im zboruva za Jovan Krstitel. Isus osloboduva od demoni
(Mr 9,1429; Lk 9,3743)
Hristovoto preobraènie A po {est dni Isus gi zede so Sebe Petar, Jakov i brat mu Jovan, i gi izvede na visoka gora sami; 2 i se preobrazi pred niv; i liceto Negovo svetna kako sonce, a ali{tata Mu stanaa beli kako svetlina. 3 I ete, im se javija Mojsej i Ilija, koi razgovaraa so Nego.
17
(Mr 9,29; Lk 9,2836)
Koga dojdoa kaj narodot, pristapi kon Nego eden ~ovek, koj padna na kolena 15 i re~e: Gospodi, smiluvaj se na mojot sin, za{to pri nova mese~ina go napa|a zol duh i se ma~i mnogu; ~esto pa|a vo ogan i ~esto - vo voda; 16 go odvedov kaj Tvoite u~enici, no tie ne moèa da go izlekuvaat. 17 A Isus odgovori i re~e: O, rode bezveren i razvraten! Do koga }e bidam so vas? Do koga }e ve trpam? Dovedete Mi go tuka!
14
27
I mu naredi Isus na demonot i toj izleze od mom~eto; i toa ozdrave vo toj ~as. 19 Toga{ u~enicite pristapija kon Isus nasamo i Mu rekoa: Zo{to ne 20 moèvme nie da go isterame? 13,58 20 A Isus im re~e: Zaradi va{eto 21,21 Mk 11, bezverie: za{to, vistina, vi velam, ako 22-23 1 Kor 13,2 imate vera kolku sinapovo zrno, }e $ re~ete na ovaa planina: Premesti se 21 odovde tamu! I taa }e se premesti, i Mk 9,29 ni{to nema da bide za vas nemo`no. 22-23 21 (Ovoj, pak, rod se isteruva samo so 17,12 20,17-19 molitva i post.)
18 8,29 15,28 Mk 1,25 5,8 Jn 4,52-53 2 Sam 24,14
18
I Isus povika edno dete, go postavi me|u niv 3 i im re~e: Vistina vi velam, ako ne se promenite i ne bidete kako deca, nema da vlezete vo carstvoto nebesno: 4 koj }e bide ponizen kako ova dete, toj e najgolem vo carstvoto nebesno; 5 i koj prima takvo dete vo Moe ime, Mene Me prima.
2
2
19,13-14
3
5,20 Lk 18,17
4
23,12
5
10,40 Lk 9,48 Jn 13,20
Za soblaznuvawata
(Mr 9,4248; Lk 17,12)
6
5,29
22
Dela 10,40
Isus povtorno gi najavuva Svojata smrt i voskresenie

(Mr 9,3032; Lk 9,4345)
22
A koga bea vo Galileja, Isus im re2 Mojs ~e: Sinot ôve~ki }e bide predaden vo 38,26 race ~ove~ki, 27 23 i }e Go ubijat, i na tretiot den }e 5,29 Rim 14,13 voskresne. I tie mnogu se naàlija.
1 Kor 8,13
24
Za hramovniot danok 24 A koga pristignaa vo Kapernaum, 18,1 Lk 22,24 mu pristapija na Petar onie {to sobiraa didrahmi i mu rekoa: U~itelot va{ ne pla}a li didrahmi10? 25 Toj odgovori: Pla}a. I koga vleze doma, Isus go isprevari i re~e: Kako ti se ~ini, Simone? Zemnite carevi od kogo zemaat carina ili danok? Od svoite sinovi ili od tu|i? 26 Petar Mu odgovori: Od tu|ite. Isus mu re~e: Zna~i, sinovite ne pla}aat; 27 no, za da ne gi soblaznime, otidi do moreto, frli jadica i prvata riba {to }e se ulovi, zemi ja; i, koga }e $ ja otvori{ ustata, }e najde{ statir11; zemi go i podaj im go za Mene i za sebe! Koj e najgolem? Vo toj ~as se pribliìja u~e nicite do Isus i rekoa: Koj e najgolem vo carstvoto nebesno?
(Mr 9,3337; Lk 9,4648)
Koj }e soblazni12 edno od ovie mali, za nego e podobro da mu se obesi vodeni~ki kamen na vratot i da potone vo morska dlabo~ina. 7 Te{ko mu na svetot od soblazni, za{to soblaznite treba da dojdat; no te{ko mu na onoj ~ovek, preku kogo doa|a soblaznata. 8 Ako te soblaznuva rakata tvoja ili nogata tvoja, otse~i ja i frli ja od sebe: podobro e za tebe da vleze{ vo ìvotot bez edna raka ili noga, otkolku so dvete race i dvete noze da bide{ frlen vo ve~niot ogan; 9 i ako te soblaznuva okoto tvoe, izvadi go i frli go od sebe: podobro e za tebe da vleze{ vo ìvotot so edno oko, otkolku da gi ima{ i dvete o~i, a da bide{ frlen vo ogneniot pekol.
6
8-9
5,29-30 7,14 25,46
10
Dela 12,15 Evr 1,14
11
Lk 19,10 1 Tim 1,15
12
Ez 34,16
Parabola za zagubenata ovca

(Lk 15,37)
18
Gledajte da ne prezrete edno od ovie mali, za{to, vi velam, nivnite angeli na nebesata sekoga{ go gledaat liceto na Mojot Otec nebesen. 11 (Za{to Sinot ôve~ki dojde da go bara i spasi zagubenoto.) 12 [to mislite? Ako nekoj ima sto ovci i edna od niv se zagubi, nema li da gi ostavi devedeset i devette v planina i da pojde da ja bara zagubenata ovca? 13 Pa, ako ja najde, ve uveruvam deka }e se raduva za nea pove}e otkolku za devedeset i devette nezagubeni.
10
10 17,24. Didrahmi - danok {to se pla}al za odrùvawe na hramot. 11 17,27. Statir - moneta vredna dve didrahmi. 12 18,6. Soblaznuvawe zna~i naveduvawe na grev.
28
14
Jn 6,39
Taka i va{iot Otec nebesen ne saka da zagine niedno od ovie, malive.

14
15
Lk 17,3 Gal 6,1 15
Ako ti zgre{i bli`niot Ako zgre{i protiv tebe bratot tvoj, odi i iskaraj go nasamo; ako te poslu{a, si go pridobil brata si; 16 ako ne te poslu{a, povedi so sebe u{te eden ili dvajca, pa so ustata na dvajca ili trojca svedoci neka se potvrdi sekoj zbor; 17 ako, pak, ne gi poslu{a i niv, kaì $ na crkvata; pa, ako i crkvata ne ja poslu{a, toga{ neka ti bide toj kako neznaboèc i carinik. 18 Vistina vi velam: s# {to }e svrzete na zemjata, }e bide svrzano i na neboto; i s# {to }e razvrzete na zemjata, }e bide razvrzano i na neboto.
16
5 Mojs 19,15 Jn 8,17 2 Kor 13,1 1 Tim 5,19
17
Rim 16,17 1 Kor 5,11
18
16,19 Jn 20,23
19
7,7 Jn 15,7.16 1 Jn 3,22
Zaedni~ka molitva 19 Pak vi velam: ako dvajca od vas se 21 soglasat na zemjata da molat za ne{to, 6,12 Lk 17,4 {to i da bilo, }e im bide dadeno od Mo23,34 jot Otec nebesen; 20 za{to, kade se dvajca ili trojca 22 5,39.44-45 sobrani vo Moe ime, tamu sum i Jas sre1 Mojs 4,24 de niv. Efes 4,32
28,20 Jn 16,23 1 Sol 5,15
20
23
25,19 21
Bratsko prostuvawe
(Lk 17,4)
Toga{ Petar pristapi kon Nego i re~e: Gospodi, kolkupati da mu prostam na brata si, koga }e zgre{i protiv mene? Do sedumpati li? 22 Isus mu odgovori: Ne ti velam do sedum, tuku do sedumdesetpati po sedum. Parabola za nemilosrdniot sluga
23 Zatoa carstvoto nebesno prilega na carot koj pobaral da ja ras~isti smetkata so svoite slugi. 24 Koga po~na da ja ras~istuva smetkata, dovedoa kaj nego eden {to mu dolè{e deset iljadi talanti; 25 pa, bidej}i nema{e so {to da plati, gospodarot negov naredi da go prodadat nego, i èna mu, i decata negovi, i s# {to ima{e, za da naplati. 26 Toga{ toj sluga padna pred nego na kolena i mu se poklonuva{e govorej}i:
Gospodare, strpi se sprema mene i s# }e ti platam. 27 A gospodarot na toj sluga se smiluva, go pu{ti i mu go prosti dolgot. 28 Slugata, pak, {tom izleze, najde eden od drugarite svoi, koj mu dolè{e sto denarii, i koga go fati, go dave{e i mu vele{e: Vrati mi go dolgot! 29 Toga{ negoviot drugar padna ni~kum pred nozete negovi, go mole{e i vele{e: Strpi se sprema mene i s# }e ti isplatam! 30 No toj ne saka{e, tuku otide i go frli vo zatvor, dodeka ne mu go isplati dolgot. 31 Drugarite, pak, negovi, koga vidoa {to se slu~i, mnogu se ogor~ija, pa otidoa i mu kaàa na svojot gospodar za s# {to se slu~i. 32 Toga{ gospodarot negov go povika i re~e: Zol slugo, jas ti go prostiv celiot dolg, za{to mi se mole{e; 33 ne treba{e li i ti da se smiluva{ nad svojot drugar, kako {to se smiluvav i jas nad tebe? 34 I se razgnevi gospodarot negov, pa go predade na ma~iteli, dodeka ne mu go isplati celiot dolg. 35 Taka i Mojot Otec nebesen }e postapi so vas, ako sekoj od vas ne mu prosti od srce na brata si. Za razvodot Koga gi zavr{i Isus tie zborovi, trgna od Galileja i pristigna vo predelite judejski, otade Jordan. 2 Po Nego pojde mnogu narod i Toj gi isceli tamu. 3 I dojdoa kaj Nego fariseite {to Go isku{uvaa, pa Mu rekoa: Moè li ~ovek da ja ostavi ènata svoja za kakva i da bilo pri~ina? 4 Toj im odgovori i re~e: Ne li ste ~itale, deka Onoj {to gi sozdade vo po~etokot, ma` i èna gi sozdade, i re~e: 5 Zatoa }e ostavi ~ovek tatko i majka i }e se prilepi do ènata svoja i }e bidat obata edno telo. 6 Pa taka, tie ve}e ne se dvajca, tuku edno telo. A Bog {to soedinil ~ovek da ne razdeluva.
(Mr 10,112; Lk 16,18)
27
Lk 7,42
34
Lk 12, 58-59
35
6,14-15 Mk 11,25 Lk 23,34 Kol 3,13
19,1
7,28
2
12,15
3
16,1 Lk 11,54 Jn 8,6
4
1 Mojs 1,27 5,2
5
1 Mojs 2,24 1 Kor 6,16 Efes 5,31
6
1 Kor 7,10
19
29
7
5,31 5 Mojs 24,1
9
5,32 Lk 16,18 1 Kor 7, 10-11
10
1 Kor 7,1
11
1 Kor 7,17
12
1 Kor 7,1.7-8. 32-34
Tie Mu rekoa: Zo{to toga{ Mojsej zapoveda da $ dade maòt razvodno pismo i da ja napu{ti? 8 Toj im odgovori: Zaradi va{ite èstoki srca Mojsej vi dozvoli da gi ostavate ènite svoi; no vo po~etokot ne be{e taka. 9 Jas, pak, vi velam: onoj {to }e ja ostavi svojata èna, osven zaradi prequba, i se oèni so druga, toj izvr{uva prequba; i onoj, {to }e se oèni so napu{tena, isto taka prequbodejstvuva.
7
13
Lk 9,47 1 Tim 4,14
14
18,3-4
15
Mk 10,16
16
Lk 10,25
17
3 Mojs 18,5 Ez 18,21 Lk 10,28 Jk 2,10
Brak i bezbra~nost 10 A u~enicite Negovi Mu rekoa: Ako e takva dol`nosta na ~ovekot kon ènata, toga{ ne treba ni da se èni! 11 No Toj re~e: Sekoj ne moè da go prifati ova u~ewe, tuku samo onie na koi im e dadeno; 12 za{to ima skopeni, taka rodeni od maj~inata utroba; a ima skopeni i od lu|e, no ima i skopeni, koi samite sebe se skopile zaradi carstvoto nebesno. Koj moè da prifati, neka prifati. Isus gi blagoslovuva decata
(Mr 10,1316; Lk 18,1517)
18-19
15,4 2 Mojs 20,12-16 3 Mojs 19,18 5 Mojs 5,16-20 Rim 13,9
Toga{ kaj Nego dovedoa deca, za da gi poloì racete nad niv i da se pomoli, a u~enicite im zabranuvaa. 14 No Isus re~e: Ostavete gi decata i ne pre~ete im da doa|aat kaj Mene, za{to na takvi e carstvoto nebesno. 15 I otkako gi poloì racete nad niv, Isus si otide ottamu.
13
Za bogatiot mlad ~ovek

(Mr 10,1731; Lk 13,30; 18,1830)
16 I ete, eden ~ovek, koga pristapi do nego, Mu re~e: U~itele dobar, kakvo dobro treba da napravam za da imam ìvot ve~en? 17 A Toj mu odgovori: Zo{to Me narekuva{ dobar? Samo Eden e dobar13. A ako saka{ da vleze{ vo ìvotot, zapazuvaj gi zapovedite. 18 Toj Mu re~e: Koi? A Isus odgovori: Ne ubivaj, ne prequbodejstvuvaj, ne kradi, ne svedo~i la`no;
po~ituvaj gi tatka si i majka si; sakaj go bli`niot svoj kako sebesi! 20 Mladiot ~ovek Mu re~e: Seto toa sum go zapazil u{te od detstvoto; {to mi e u{te potrebno? 21 Isus mu kaà: Ako saka{ da bide{ sovr{en, odi, prodaj go imotot svoj i razdeli go na siromasi, i }e ima{ bogatstvo na neboto; pa dojdi i vrvi po Mene! 22 [tom gi ~u mladiot ~ovek ovie zborovi, si otide naàlen, bidej}i ima{e golem imot. 23 A Isus im re~e na u~enicite Svoi: Vistina, vi velam, bogat ma~no }e vleze vo carstvoto nebesno; 24 i u{te vi velam: polesno $ e na kamilata da mine niz igleni u{i, otkolku na bogatiot da vleze vo carstvoto Bo`jo. 25 Koga go ~uja toa u~enicite, mnogu se za~udija i rekoa: Toga{ koj moè da se spasi? 26 Isus, gi pogledna i im re~e: Za lu|eto toa ne e mo`no, no za Boga s# e mo`no. 27 Toga{ Petar odgovori i Mu re~e: Ete, nie ostavivme s#, i po Tebe odime: {to }e stane, so nas? 28 A Isus im re~e: Vistina vi velam deka vie {to vrvite po Mene, vo noviot svet, koga Sinot ôve~ki }e sedne na prestolot na slavata Svoja, }e sednete i vie na dvanaeset prestoli i }e sudite nad dvanaesette Izraelovi kolena; 29 i sekoj {to }e ostavi ku}a, ili brat, ili sestra, ili tatko, ili majka, ili èna, ili deca, ili nivi, zaradi Moeto ime, }e nasledi stopati pove}e i }e dobie ìvot ve~en. 30 No mnozina prvi }e bidat posledni, a poslednite prvi.
19
21
5,3.48 6,20 Kol 3,1-2
22
Lk 12, 15-21
23
Mk 10,2327 Lk 18, 24-27
24
1 Kor 1,26
26
1 Mojs 18,14 Er 32,17 Zah 8,6 Jov 42,2 Lk 1,37
27
4,20.22
28
8,20 Dan 7,22 Lk 22,30 1 Kor 6,2 Otkr 3,21 21,1.12
29
Lk 14,26
30
20,16 Lk 13,30
20,1
21,33
Za{to carstvoto nebesno prilega na doma}in, koj izlegol nautro rano da iznajmi rabotnici za svoeto lozje.
20
Parabola za rabotnicite vo lozjeto
13 19,17. Vo nekoi rakopisi na ova mesto stoi: Nikoj ne e dobar osven Ediniot Bog.
30
Pa, {tom se spogodi so rabotnicite po denarij na den, gi prati vo lozjeto svoe. 8 3 Potoa, koga izleze okolu tretiot14 3 Mojs 19,13 ~as i vide drugi kako stojat na paza5 Mojs 24,15 ri{teto bez rabota, 4 im re~e: Odete i vie vo moeto lozje, 15 6,23 pa {to e pravo, }e vi dadam. I tie otiMk 7,22 doa. Rim 9, 5 Pak izleze okolu {estiot i devet19-21 15 16 tiot ~as i napravi isto. 6 A okolu edinaesettiot16 ~as odnovo 19,30 Mk 10,31 Lk 13,30 izleze i najde drugi, kako stojat bez rabota, i im re~e: Zo{to stoite tuka cel den bez rabota? 7 Tie mu odgovorija: Nikoj ne n# povika. A toj im re~e: Odete vo moeto lozje. (I {to e pravo }e dobiete.) 8 A koga se stemni, gospodarot na lozjeto mu re~e na svojot nastojnik: Povikaj gi rabotnicite i plati im, po~nuvaj}i od poslednite pa do prvite. 9 I dojdenite okolu edinaesettiot ~as dobija po denarij. 10 A koga dojdoa prvite, pomislija deka }e primat pove}e; no i tie dobija po denarij; 11 i {tom dobija, negoduvaa protiv gospodarot 12 i velea: Onie poslednite rabotea eden ~as, a ti gi izedna~i so nas, {to ja pretrpevme teìnata na denot i ègata. 13 A toj im odgovori i mu re~e na eden od niv: Prijatele, ne te onepravduvam: neli se pogodi so mene za denarij? 14 Zemi si go svoeto i odi si; i na ovoj posledniov, sakam da mu dadam kolku i tebe; 15 zar nemam pravo da ~inam so svoeto {to sakam? Ili ti e okoto zavidlivo, za{to sum dare`liv? 16 Taka }e bidat poslednite prvi, a prvite - posledni; (za{to mnozina se povikani, no malkumina se izbrani).
2 21,28 Kol 4,1
Isus po tretpat gi navestuva Svojata smrt i voskresenie

(Mr 10,3234; Lk 18,3134)
17
18
7,22-23 16,21
I koga se iska~uva{e Isus kon 26,2 24,7.46 Erusalim, gi zede nasamo dvanaesette Lk Dela 10,40 u~enici i po patot im re~e: 1 Kor 15,4 18 Ete, se iska~uvame kon Erusalim 20 i Sinot ôve~ki }e im bide predaden 27,56 na prvosve{tenicite i kni`nicite, i 21 }e Go osudat na smrt, 19,28 19 i }e Go predadat na neznabo{cite za da bide ismean, i tepan, i raspnat; i 22 6,39.42 na tretiot den }e voskresne. Is 51,17-23 êstoqubie i vistinsko sluèwe
(Mr 10,3345; Lk 22,25-27)
20 Er 25,15-29 Jn 18,11
19
23
24,36
Toga{ pristapi do Nego majkata na 26,39 Zavedeevite sinovi, zaedno so svoite 25 sinovi i, poklonuvaj}i Mu se, Go mole- Lk 22, 24-27 {e ne{to. 21 A Toj $ re~e: [to bara{? Taa Mu 26 odgovori: Zapovedaj ovie moi dva sina Mk 10, da sedat do Tebe, edniot od desno, a dru- 43-44 27 giot od levo vo Tvoeto carstvo! 22 Isus odgovori i im re~e: Ne zna- Mk 9,35 Jn 13,4-15 ete {to barate! Moète li da ja piete ~a{ata {to }e ja pijam Jas; ili da se krstite so kr{tavaweto so koe se kr{tavam Jas? Tie Mu odgovorija: Moème. 23 I im re~e: â{ata Moja }e ja piete, i so kr{tavaweto, so koe se kr{tavam Jas, }e se krstite, no da se sedi na Mojata desna ili leva strana, toa ne zavisi od Mene; tamu }e sednat onie za koi e podgotveno od Mojot Otec. 24 I desette, {tom go ~uja toa, negoduvaa protiv dvajcata bra}a. 25 No Isus gi povika i im re~e: Znaete deka knezovite narodni vladeat nad narodite, i upravnicite gospodarat nad niv; 26 me|u vas, pak, neka ne bide taka; a koj me|u vas saka da bide pogolem, neka vi bide sluga; 27 i koj saka me|u vas da bide prv, neka vi sluì;
14 20,3. Toa e okolu 9 ~asot nautro. 15 20,5. Okolu 12 i 15 ~asot. 16 20,6. Okolu 17 ~asot.
31
28
8,20 Is 53,10 Mk 10,45 Rim 5,6 1 Tim 2,6
kako {to i Sinot ôve~ki ne dojde da Mu sluàt, tuku dojde da posluì i da go dade ìvotot Svoj za otkup na mnozina.
28
30
9,27
Isceluvaweto na dvajcata slepi od Erihon

(Mr 10,4652; Lk 18,3543)
29
33
11,5
34
8,3 9,29-30 Lk 10,33
21,1
Zah 14,4 Mk 11,1 14,13
2
1 Mojs 49,11
4-5
1,22
5
11,29 Is 62,11 Zah 9,9
I koga izleguva{e od Erihon, po Nego vrve{e mnogu narod. 30 I ete, dvajca slepi, sednati pokraj patot, {tom ~uja deka minuva Isus, izvikaa i rekoa: Smiluvaj ni se, Gospodi, Sine Davidov! 31 A narodot im zapoveda da mol~at; no tie u{te posilno vikaa i velea: Smiluvaj ni se, Gospodi, Sine Davidov! 32 Isus zastana, gi povika i re~e: [to sakate da storam za vas? 33 Tie Mu odgovorija: Da ni se otvorat o~ite na{i. 34 I Isus se smiluva i se dopre do nivnite o~i, i vedna{ im progledaa o~ite nivni; i tie trgnaa po Nego. Hristovoto sve~eno vleguvawe vo Erusalim
~ea granki od drvjata i gi postilaa po 9 23,39 patot; Ps 9 a narodot {to vrve{e pred Nego i 118,25.26 148,1 po Nego, vika{e velej}i: Osana na Si- Ps Jov 16,19 not Davidov! Blagosloven e Toj {to do- Lk 13,35 a|a vo imeto Gospodovo! Osana na visi- 10 nite! 2,3 10 I koga vleze vo Erusalim, celiot 11 narod zbuneto pra{uva{e: Koj e ovoj? 5 Mojs 11 A narodot odgovara{e: Ovoj e Is- 18,15 Lk 24,19 us, prorokot od Nazaret galilejski. Jn 4,19 Izgonuvawe na trgovcite od hramot
(Mr 11,1519; Lk 19,4548; Jn 12,1216)
12 7,40 9,17 Dela 3, 22-23
6
26,19
7
Jn 12,14
A koga nabliìja do Erusalim i 8 dojdoa do Vitfagija, kaj Masli1 Car 1,33 2 Car 9,13 novata Gora, Isus isprati dvajca u~enici 2 i im re~e: Otidete vo selono, {to e nasproti vas i vedna{ }e najdete vrzana magarica i mlado magare so nea; odvrzete gi i dovedete Mi gi! 3 A ako nekoj vi re~e ne{to, kaète mu deka Mu se potrebni na Gospoda, i vedna{ }e gi prati. 4 A seto toa stana za da se ispolni kaànoto preku prorokot, koj veli: 5 Kaète $ na }erkata Sionova: ete, tvojot car doa|a kaj tebe krotok, ka~en na magarica so mlado magare. 6 U~enicite otidoa i napravija taka, kako {to im be{e zapovedal Isus. 7 Gi doteraa magaricata i mladoto magare i gi kladoa odozgora ali{tata svoi, i Toj sedna nad niv. 8 A mnozina od narodot gi postilaa po patot oblekite svoi; drugi, pak, se-
21
(Mr 11,111; Lk 19,2840; Jn 12,1219)
I vleze Isus vo hramot Bo`ji i gi istera site {to prodavaa i kupuvaa vo hramot, gi rasturi masite na menuva~ite i stolovite na onie {to prodavaa gulabi, 13 i im re~e: Napi{ano e: Domot Moj neka bide dom za molitva, a vie go napravivte kako razbojni~ka pe{tera. 14 I dojdoa kaj Nego vo hramot slepi i kuci, i Toj gi izlekuva. 15 A prvosve{tenicite i kni`nicite, gledaj}i gi ~udesnite dela {to gi napravi Toj, i slu{aj}i gi decata kako vikaat vo hramot i velat: Osana na Davidoviot Sin!, se razgnevija, 16 i mu rekoa: Slu{a{ li {to velat tie? A Isus im re~e: Da! Zar nikoga{ ne ste ~itale: Od ustata na novoroden~iwata i od onie {to cicaat Ti si prigotvil pofalba? 17 I koga gi ostavi, otide nadvor od gradot, vo Vitanija, kade {to preno}i. Smokvata {to ne dava plod
(Mr 11,1214; 2024)
18 A utredenta, vra}aj}i se vo gradot, ogladne; 19 i vide pokraj patot smokva, pa otide do nea; otkako ne najde na nea ni{to osven lisja, re~e: Od sega da nema plod na tebe doveka! I smokvata vedna{ se isu{i. 20 [tom go vidoa toa, u~enicite se za~udija i rekoa: Kako vedna{ se isu{i smokvata! 21 A Isus im odgovori i re~e: Vistina, vi velam: ako imate vera i ne se po-
12
Neem 13, 7-8 Jn 2,14-15
13
Is 56,7 Er 7,11
14
11,4 3 Mojs 21,18 2 Sam 5,8
15
4 Mojs 14,22
16
Ps 8,3 Jn 12,19
17
Mk 11,1.11 Lk 21,37
19
Os 9,16 Lk 13,6-9
21
17,20 Lk 17,6 Jk 1,6
32
22 somnevate, ne samo toa {to stana so
7,7-8 Mk 11,24
smokvata }e go pravite, tuku, ako i na ovaa planina $ re~ete - digni se i frli 23 se v more, }e bide. 7,29 22 I s# {to }e pobarate vo molitva so 28,18 vera, }e dobiete 25 Pra{awa za Isusovite ovlastuvawa
(Mr 11,2733; Lk 20,18)
23
Parabola za nemilosrdnite lozari

(Mr 12,112; Lk 20,919)
33 ûjte druga parabola! Be{e eden ~ovek doma}in, koj nasadi lozje, go zagradi so plot, iskopa bunar, napravi kula i, otkako im go predade na lozarite, si otide. 34 I koga nabliì vremeto za berba, toj gi isprati kaj lozarite svoite slugi za da mu gi priberat plodovite. 35 No, lozarite, gi fatija negovite slugi, edniot go pretepaa, drugiot go ubija, a tretiot so kamewa go zasipaa. 36 Toj isprati sega drugi slugi, pove}e od prvite; no i so niv postapija isto. 37 Najposle go isprati kaj niv svojot sin, velej}i: ]e se zasramat od sin mi. 38 No lozarite, {tom go vidoa sin mu, si rekoa me|u sebe: Ovoj e naslednikot; ajde da go ubieme i da go prisvoime nasledstvoto negovo. 39 Pa, go fatija, go izvedoa nadvor od lozjeto i go ubija. 40 Koga }e dojde gospodarot na lozjeto, {to }e im napravi na tie lozari? 41 Mu odgovorija: Zlostornicite }e gi pogubi, a lozjeto }e go dade na drugi lozari {to }e mu gi davaat plodovite navreme. 42 A Isus im re~e: Zar ne ste ~itale vo Knigite: Kamenot {to go otfrlija yidarite, stana kamen temelnik: toa e od Gospod i ~udesno e vo o~ite na{i. 43 Zatoa vi velam deka carstvoto Bo`jo }e bide zemeno od vas i }e se dade na narod {to gi prinesuva negovite plodovi. 44 I koj padne vrz toj kamen, }e se razbie; a vrz kogo toj }e padne, }e go zdrobi. 45 I slu{aj}i gi Negovite paraboli, prvosve{tenicite i fariseite razbraa deka govori za niv, 46 pa gledaa da Go fatat; no se pla{ea od narodot, za{to Go smetaa za prorok.
33
Is 5,1-2
34
22,3
35
22,6 23,37
21,32 Lk 7,30 Jn 3,27
36
22,4
I koga dojde Toj vo hramot i pou~u14,5 va{e, pristapija kon Nego prvosve{te21,46 nicite i stare{inite narodni i rekoa: 28 So kakva vlast go pravi{ toa i koj Ti 20,1.4 Lk 15,11 ja dal taa vlast? 24 A Isus im odgovori i re~e: I Jas 31 6,10 }e ve pra{am ne{to. Pa, ako Mi odgoLk 18,9-14 vorite, i Jas }e vi kaàm so kakva 32 vlast go pravam toa. 25 Kr{tavaweto Jovanovo od kade Lk 7,37-50 19,1-10 be{e: od neboto ili od lu|eto? A tie razmisluvaa me|u sebe i velea: Ako kaème - od neboto, }e ni re~e: Pa zo{to ne mu poveruvavte? 26 A ako re~eme: - od lu|eto, se pla{ime od narodot, za{to site go smetaa Jovan za prorok. 27 I, odgovaraj}i Mu na Isus, rekoa: Ne znaeme. A Toj im re~e: Ni Jas ne vi kaùvam so kakva vlast go pravam toa. Parabola za dvata sina [to mislite za ova? Eden ~ovek ima{e dva sina; pa otide kaj prviot i mu re~e: Sine, odi denes da raboti{ vo moeto lozje! 29 Toj odgovori i re~e: Ne sakam! no potoa se pokaja i otide. 30 Dojde i kaj vtoriot, i mu go re~e istoto. Toj odgovori i re~e: ]e otidam, gospodare. No ne otide. 31 Koj od dvajcata ja ispolni tatkovata volja? Mu odgovorija: Prviot. Toga{ Isus im re~e: Vistina vi velam deka carinicite i bludnicite }e ve isprevarat vo carstvoto Bo`jo: 32 za{to dojde kaj vas Jovan po patot na pravednosta i vie ne mu poveruvavte, a carinicite i bludnicite mu poveruvaa; vie, pak, iako vidovte, ne se predomislivte otposle za da mu poveruvate.
28
26
37
Jn 3,16-17 1 Jn 4,9
38
Gal 4,7
39
Jn 19,17 Evr 13,12
42
Is 28,16 Ps 118, 22-23 Dela 4,11 1 Ptr 2,4-8
43
Dela 13,46
44
Mk 11,18 Lk 20,18 Rim 11,11
46
14,5 16,14 21,26
22,1
13,33
Parabola za svadbata na careviot sin
22
(Lk 14,1524)
I odgovaraj}i, Isus pak im govore{e vo paraboli i re~e:
33
2
8,11 18,23 Izreki 9,1-6
3
21,34
4
21,36
5
Lk 14,18
6
21,35
9
Otkr 19,7
10
9,9-13 13,38.47
12
26,50
13
8,12
14
20,16
15
16,1 Lk 11,54
16
5 Mojs 10,17 Dela 10, 34-35
Carstvoto nebesno prilega na eden car, koj napravi svadba za svojot sin. 3 I gi isprati svoite slugi da gi povikaat pokanetite na svadba; a tie ne sakaa da dojdat. 4 Potoa isprati drugi slugi i im re~e: kaète im na pokanetite: Ete, prigotviv jadewe; juncite moi i s# {to e ugoeno se zaklani, i s# e gotovo; dojdete na svadbata! 5 No, tie ne sakaa da znaat za toa, tuku si otidoa: koj na niva, koj po trgovija; 6 a nekoi, pak, gi fatija negovite slugi, gi ismejaa i gi ubija. 7 [tom ~u za toa carot, se naluti, isprati svoja vojska i gi pogubi ubijcite i im go izgore nivniot grad. 8 Toga{ im re~e na slugite svoi: Svadbata e gotova, no pokanetite ne bea dostojni. 9 Zatoa odete po krstopatite i kolkumina }e najdete, pokanete gi na svadba! 10 I izlegoa slugite na krstopatite, gi sobraa site {to gi najdoa - i lo{i i dobri; i se napolni svadbeniot dom so gosti. 11 Koga vleze carot da gi vidi gostite, zabeleà eden neoble~en vo svadbeni ali{ta. 12 Pa mu re~e: Prijatele, kako vleze ovde, neoble~en vo svadbena ruba? A toj mol~e{e. 13 Toga{ carot im re~e na slugite: Vrzete mu gi racete i nozete, zemete go i frlete go vo krajnata temnina; tamu }e bide pla~ i krckawe so zabi! 14 za{to, mnozina se povikani, a malkumina izbrani.
2
No Isus go proyre lukavstvoto nivno i re~e: [to Me isku{uvate, licemeri? 19 Pokaète Mi edna para od danokot. Tie Mu donesoa eden denarij. 20 I im re~e: îj e ovoj lik i potpis? 21 Tie odgovorija: Na carot. Toga{ im re~e: Podajte go carevoto na carot, a Bo`joto na Boga! 22 I {tom go ~uja toa, tie zanemea i, ostavaj}i Go, si otidoa.
18
21
6,24 Rim 13,7 1 Ptr 2,17
22
16,4 22,33
23
Dela 4,1-2 1 Kor 15,12
24
1 Mojs 38,8 5 Mojs 25,5
Pra{awa za voskresenieto
(Mr 12,1827; Lk 20,2738)
23
30
Kol 1,12
Pra{awa za danokot
(Mr 12,1317; Lk 20,2026)
Toga{ fariseite otidoa i se dogovorija kako da Go fatat vo nekoj zbor. 16 I gi ispra}aa kaj Nego svoite u~enici, zaedno so nekoi Irodovci, koi Mu govorea: U~itele, znaeme deka si pravi~en i navistina gi u~i{ lu|eto na patot Bo`ji, i ne se pla{i{ od nikogo, za{to ne gleda{ koj e koj; 17 zatoa kaì ni; {to misli{: treba li da se dava danok na carot ili ne?
15
Vo istiot den pristapija kon Nego 32 2 Mojs 3,6 i sadukeite, koi velat deka nema vos- 3,15-16 Dan 12,2 kresenie, i Go pra{aa, govorej}i: Dela 3,13 24 U~itele, Mojsej re~e: Ako umre nekoj bez deca, toga{ brat mu neka ja ze- 33 7,28 me ènata negova i neka mu podigne po- Jn 7,15 tomstvo na svojot brat! 25 Kaj nas ima{e sedummina bra}a; prviot se oèni i umre; pa, bidej}i nema{e porod, ja ostavi ènata svoja na brata si; 26 isto taka napravi i vtoriot, i tretiot, duri i sedmiot; 27 a po site niv umre i ènata. 28 Pri voskresenieto, na kogo od sedumminata }e bide taa èna, bidej}i so site ìveela? 29 Isus im odgovori: Se laète, za{to ne gi poznavate Pismata, nitu silata Bo`ja; 30 za{to pri voskresnuvaweto lu|eto nitu }e se ènat, nitu }e se maàt, tuku }e ìveat kako angeli Bo`ji na nebesata. 31 A za voskresnuvaweto na mrtvite, ne ste li ~itale {to vi rekol Bog, Koj veli: 32 Jas sum Bog Avraamov, Bog Isakov i Bog Jakovov. Bog ne e Bog na mrtvite, tuku na ìvite. 33 I narodot, slu{aj}i go toa, se voshituva{e na Negovata nauka. Najva`nata zapoved
(Mr 12,2834; Lk 10,2528)
Koga fariseite slu{naa deka gi posrami sadukeite, se zdruìja so niv.

34
34
I eden od niv, poznava~ na Zakonot, isku{uvaj}i Go, zapra{a i re~e: 36 U~itele, koja zapoved e najgolema 37 5 Mojs 6,5 vo Zakonot? Is.N. 22,5 37 A Isus mu odgovori: ,Vozqubi Go 39 Gospoda, svojot Bog, so seto svoe srce, i 5,43 19,19 so seta svoja du{a, i so siot svoj razum; 38 toa e prva i najgolema zapoved; 3 Mojs 19,18 39 a vtorata e sli~na na nea: ,vozqubi Jn 13,34-35 Rim 13,8-9 go svojot blièn kako sebesi! Gal 5,14 40 Na tie dve zapovedi se dràt celiJk 2,8 ot Zakon i Prorocite. 40
35 16,1 7,12
35
43
9,27
Za Davidoviot sin
(Mr 12,3537; Lk 20,4144)
i pozdravi po ulicite, i da gi vikaat lu|eto Ravi! 8 A vie nemojte da se narekuvate Ravi, za{to eden e va{iot U~itel Hristos, a vie ste site bra}a. 9 I nikogo na zemjata ne vikajte go svoj Tatko, za{to eden e va{iot Tatko - Onoj Nebesniot; 10 i voda~i nemojte da se imenuvate, za{to eden e va{iot Voda~ - Hristos. 11 No, najgolemiot me|u vas da vi bide sluga; 12 za{to, koj se vozdignuva, }e bide ponizen; a koj se ponizuva, }e bide vozdignat.
7
9
6,9 Mal 2,10
10
Jn 13,13
11
18,4 20,26 Mk 9,34-35
12
Is 2,9-17 Izreki 29,23 Lk 14,11 18,14 Jk 4,10
13
5,20 11,21 18,9 Is 5,8-24 Er 8,8 Mal 2,8 Lk 11,52
44
26,64 Ps 110,1 Mk 16,19 Dela 2, 33-34 Evr 1,3.13 8,1 10,12-13
45
1,1
46
Mk 12,34 Lk 20,40 Jn 21,12
23,1
Lk 20,45
I koga se sobraa fariseite, Isus gi pra{a i re~e: 42 [to mislite za Hristos? îj sin e Toj? Mu odgovorija: Davidov. 43 Im re~e: Kako toga{ David, preku Duhot Go nare~e Gospod, velej}i: 44 Mu re~e Gospod na Mojot Gospod: Sedi od Mojata desna strana, dodeka ne gi poloàm neprijatelite Tvoi vo podno`jeto na nozete Tvoi. 45 I taka, ako David Go nare~e Gospod, kako toga{ moè Toj da Mu e sin? 46 I nikoj ne moè{e da Mu odgovori nitu zbor, i od toj den nikoj ve}e ne se osmeli da Go pra{a.
41
Osuda na licemerite
(Mr 12,40; Lk 11,952; 20,47)
3
5 Mojs 17,10 Mal 2,7-8 Rim 2, 17-24
Isus gi ukoruva kni`nicite i fariseite
Toga{ Isus mu propoveda{e na narodot i na u~enicite Svoi, 2 govorej}i: Na Mojseevoto sedi{te 4 11,30 sednaa kni`nicite i fariseite. Lk 11,46 3 Zatoa, s# {to }e vi kaàt pazete i 5 izvr{uvajte; a spored delata nivni ne 6,1.5 4 Mojs postapuvajte, za{to tie govorat, no ne 15,37-39 izvr{uvaat; Amos 4,5 4 vrzuvaat bremiwa te{ki i ma~ni za 6 nosewe i gi klavaat vrz ple}ite na luLk 14,7 |eto, a sami ne sakaat ni so prst da gi pomrdnat. 5 I site svoi dela gi pravat za da gi vidat lu|eto; gi pro{iruvaat svoite zapisi i gi prodolùvaat resite na svojata obleka; 6 sakaat prvo mesto na gozbite i predni mesta vo sinagogite,
23
(Mr 12,3839; Lk 11,3752; 20,4546)
Te{ko vam, kni`nici i farisei, licemeri, zatoa {to go zatvorate carstvoto nebesno pred lu|eto; za{to, nitu vie vleguvate, nitu gi pu{tate da vlezat onie {to sakaat da vlezat. 14 (Te{ko vam, kni`nici i farisei, licemeri, za{to gi podjaduvate domovite na vdovicite i licemerno dolgo se molite; zaradi toa }e dobiete pogolema osuda.) 15 Te{ko vam kni`nici i farisei, licemeri, za{to obikoluvate po more i po kopno za da dobiete eden sledbenik, i koga }e uspeete vo toa, toga{ go pravite sin na pekolot, dvapati polo{ od vas. 16 Te{ko vam, voda~i slepi, koi velite: Ako se zakolne nekoj vo hramot, ne e ni{to; no ako se zakolne nekoj vo zlato na hramot, vinoven e. 17 Bezumni i slepi! [to e pogolemo: zlatoto ili hramot koj go osvetuva zlatoto? 18 Isto taka velite: Ako nekoj se zakolne vo `rtvenikot, ni{to ne e; no, ako nekoj se zakolne vo darot {to e na nego, vinoven e. 19 Bezumni i slepi! [to e posveto: darot ili `rtvenikot {to go osvetuva darot? 20 A koj }e se zakolne vo `rtvenikot, se kolne vo nego i vo s# {to e vrz nego; 21 i koj }e se zakolne vo hramot, se kolne vo nego i vo Onoj Koj ìvee vo nego;
13
14
Mk 12,40
16
15,14 Jn 9,38-41 Rim 2,19
20
5,33-37
21
1 Car 8,13
35
22
5,34 Is 66,1
23
3 Mojs 27,30 5 Mojs 14,22 Er 5,1 Amos 5,21 Lk 11,42 Rim 3,3
25
Mk 7,4
26
Jn 9,40
27
Dela 23,3
28
Lk 16,15
31-32
Dela 7,52
32
1 Sol 2,16
33
3,7 12,34
34
1 Kor 12,28
i koj }e se zakolne vo neboto, se kolne vo prestolot Bo`ji i vo Onoj, {to sedi na nego. 23 Te{ko vam, kni`nici i farisei, licemeri, za{to davate desetok od nane, kopra i kim, a ste go ostavile najva`noto vo Zakonot: pravednosta, milosta i verata; ova treba{e da go pravite, a i ona da ne go ostavate. 24 Voda~i slepi, vie komarecot go cedite, a kamilata ja progoltuvate! 25 Te{ko vam, kni`nici i farisei, licemeri, za{to gi ~istite ~a{ata i ~inijata odnadvor, dodeka vnatre tie se polni so grabe` i al~nost. 26 Slep fariseju, o~isti gi ~a{ata i ~inijata najnapred vnatre, za da bidat ~isti i odnadvor. 27 Te{ko vam, kni`nici i farisei, licemeri, za{to mnogu li~ite na varosani grobovi, {to odnadvor izgledaat ubavo, a vnatre se polni so mrtove~ki koski i sekakva ne~istotija. 28 Taka i vie, odnadvor im se pokaùvate na lu|eto kako pravedni, a vnatre ste polni so licemernost i bezzakonie.
22
na pravedniot Avel pa do krvta na Za- 36 harija, sinot na Varahija, kogo go ubiv- 24,34 te me|u hramot i `rtvenikot. 37 36 Vistina, vi velam: seto toa }e pad- 21,35 22,6 ne vrz ovoj rod! Dela 7,59 Isusovata qubov kon Erusalim
(Lk 13,3435)
38
Er 7,14 12,7 22,5 Ps 69,25 Jn 2,19-21
37 Erusalime, Erusalime, {to gi ubiva{ prorocite i so kamewa gi zasipuva{ ispratenite kaj tebe! Kolkupati 39 sakav da gi soberam ~edata tvoi, kako 21,9 118,26 kva~kata {to gi sobira piliwata svoi Ps Lk 19,38 pod kriljata, a vie ne sakavte. 38 Ete, vi se ostava pust va{iot dom. 39 Za{to vi velam: nema da Me vidite 24,2 Lk 19,44 od sega dodeka ne kaète: ,Blagosloven 3 e Onoj, Koj ide vo imeto Gospodovo!
Navestuvawe za razurnuvaweto na hramot vo Erusalim
35
27,25 1 Mojs 4,10 2 Let 24,20-22 Otkr 16,6 18,24
Objavata na kaznata za licemerite

(Lk 11,4751)
Te{ko vam kni`nici i farisei, licemeri, za{to im yidate grobnici na prorocite i gi ukrasuvate spomenicite na pravednite, 30 pa velite: Da ìveevme vo dnite na na{ite tatkovci, nema{e da staneme nivni sou~esnici vo krvta na prorocite. 31 A so toa svedo~ite sami protiv sebe, deka ste sinovi na onie {to gi ubile prorocite. 32 Dopolnete ja i vie merata na tatkovcite va{i! 33 Zmii i ro`bi aspidini, kako }e pobegnete od presudata za vo pekolot? 34 Zatoa, ete, Jas pra}am kaj vas proroci i mudreci i kni`nici; edni }e ubiete i raspnete, a drugi }e tepate po sinagogite i }e gi progonuvate od grad vo grad; 35 za da padne vrz vas seta pravedna krv {to e proleana na zemjata, od krvta
29
I koga izleze Isus od hramot i si ode{e, se pribliìja do Nego u~enicite Negovi za da Mu gi pokaàt zgradite na hramot. 2 A Isus im re~e: Go gledate li seto toa? Vistina, vi velam: nema da ostane 4 tuka ni kamen na kamen, a da ne bide ur- Er 29,8 Otkr 12,9 nat. Nevolji i progonstva
(Mr 13,313; Lk 21,719)
3
24
(Mr 13,12; Lk 21,56)
5,1 10,23 13,39 1 Kor 15,23 1 Sol 2,19 3,13 4,15 5,23 2 Sol 2,1.8 Jk 5,7-8 3 Ptr 3,4.12 1 Jn 2,28
5 6
Er 14,14
I koga sede{e vo Maslinovata Gora, Dan 2,28 dojdoa kaj Nego u~enicite Negovi nasa- 7 mo i Mu rekoa: Kaì ni, koga }e bide Is 19,2 2 Let 15,6 toa, i kakov }e bide znakot za Tvoeto 8 doa|awe i za krajot na svetot? 4 A Isus im odgovori i re~e: Pazete Is 13,8 Os 13,13 Jn 16,21 se, da ne ve izlaè nekoj; 5 za{to mnogumina }e dojdat vo Moe Rim 8,22 1 Sol 5,3 ime, govorej}i: Jas sum Hristos! i }e Otkr 12,2 prelaàt mnozina. 6 ]e slu{ate za vojni i povici na vojni. Gledajte da ne se upla{ite, za{to seto toa treba da bide; no toa u{te ne e krajot. 7 Za{to }e se krene narod protiv narod, i carstvo protiv carstvo, i na razni mesta }e ima glad, pomor i potresi; 8 a seto toa e po~etok na stradawata.
36
9
Jn 15,18
11
7,15 3 Ptr 2,1
12
Lk 18,8 2 Sol 2,3
13
10,22.32
14
26,13 28,19 Mk 16,15 Rim 10,18
15
Dan 9,27 11,31 12,11
Toga{ }e ve predadat na ma~ewe i }e ve ubijat; i }e bidete mrazeni od site narodi, zaradi Moeto ime. 10 Toga{ mnozina }e se soblaznat i eden so drug }e se predavaat i eden so drug }e se mrazat; 11 mnogu la`ni proroci }e se pojavat i }e prelaàt mnozina; 12 i bidej}i bezzakonijata }e se umnoàt, kaj mnozina qubovta }e oladi. 13 A koj }e izdrì do kraj, toj }e bide spasen. 14 I }e bide propovedano ova Evangelie za carstvoto po celiot svet, za svedo{tvo na site narodi; i toga{ }e dojde krajot.
9
Za{to, kade {to e mr{ata, tamu se 28 Jov 39,30 sobiraat i orlite. Lk 17,37
28
Vra}aweto na Sinot ôve~ki

(Mr 13,2427; Lk 21,2528)
29
Jn 7,27
29
Is 13,10
17
Lk 17,31 15
Gnasniot pusto{nik
(Mr 13,1423; Lk 21,2024)
1 Mojs 19,26
18 pusto{nik kako stoi na svetoto mesto, 19
Pa taka, {tom go vidite gnasniot
I vedna{, po makite na tie dni, 34,4 Amos 8,9 sonceto }e potemni i mese~inata nema da ja dava svojata svetlina, i yvezdi }e 30 16,27 pa|aat od neboto, i silite nebeski }e se 26,64 2 Mojs razni{aat. 19,16 30 Toga{ }e se javi na neboto znakot 34,5 12, na Sinot ôve~ki i }e se raspla~at si- Zah 10-12 te zemni plemiwa, i }e Go vidat Sinot Dan 7,13 ôve~ki kako doa|a na nebesnite obla- 7,14 Otkr 1,7 ci, so golema slava i sila; 31 i }e gi isprati Svoite angeli so 31 13,41 silen truben glas, i }e gi soberat Ne- 5 Mojs govite izbranici od ~etirite vetra, od 30,3-4 Neem 1,9 1 Sol 4,16 edniot do drugiot kraj na nebesata. Sporedba so smokvata
(Mr 13,2831; Lk 21,2933)
33
Jk 5,9 Otkr 3,20
Lk 23,29
21
Dan 12,1 Otkr 7,14 16,18
23
Lk 17,21.23
24
5 Mojs 13,2-4 2 Sol 2, 3-4.9
27
8,20
za koj zboruva prorokot Daniel - koj ~ita neka razbere, 16 toga{ onie, {to se nao|aat vo Judeja, neka begaat po planinite; 17 koj e na pokriv neka ne sleguva da zeme ne{to od ku}ata svoja; 18 i koj e na niva, neka ne se vra}a doma za da gi zeme ali{tata svoi! 19 No te{ko na bremenite i na doilkite vo tie dni! 20 Zatoa molete se da ne stane begaweto va{e zime ili vo sabota; 21 za{to toga{ }e ima stradawa, kakvi {to nemalo od po~etokot na svetot pa dosega, nitu, pak, }e gi ima. 22 I ako ne se skratat onie dni, nikoj ne bi se spasil; no zaradi izbranite }e se skratat tie dni. 23 Toga{, ako vi kaè nekoj: Eve, ovde e Hristos ili tamu e - ne veruvajte! 24 Za{to }e se pojavat la`ni mesii i la`ni proroci, i }e pokaàt golemi znaci i ~uda, za da gi prelaàt, ako e mo`no, duri i izbranite. 25 Ete, odnapred vi kaàv. 26 I taka, ako vi re~at: Ete, Toj e vo pustinata - ne izleguvajte; ili, ete, vo tajna soba e - ne veruvajte! 27 Za{to, kako {to molwata izleguva od istok i se gleda duri do zapad, taka }e bide doa|aweto na Sinot ôve~ki.
32 So smokvata napravete sporedba: 34 {tom }e se podmladat nejzinite granki 10,23 16,28 i pu{tat lisja, znaete deka e blizu le- Is 51,6 toto; 35 33 Taka i vie, koga }e go vidite seto 5,18 Ps 102,26 toa, znajte deka e blizu, pred vratata. 34 Vistina vi velam: nema da mine 36 ovoj rod dodeka seto toa ne se ispolni. Zah 14,7 Mk 35 Neboto i zemjata }e minat, no zbo13,32.35 Dela 1,7 rovite Moi nema da minat.
Denot i ~asot - nepoznati!

(Mr 13,3237; Lk 17,2630; 3436)
36
38
1 Mojs 7,7.13 3 Ptr 3,6
A za toj den i ~as nikoj ne znae, ni39 tu angelite nebesni, tuku samo Mojot 1 Sol 5,3 Otec; 37 no, kako {to be{e vo denovite na Noe, taka }e bide i pri doa|aweto na Sinot ôve~ki; 38 za{to, kako {to vo denovite pred potopot jadea i pieja, se ènea i se maèa do onoj den koga Noe vleze vo kov~egot, 39 i ne sfatija dodeka ne dojde potopot i istrebi s# - taka }e bide i doa|aweto na Sinot ôve~ki. 40 Toga{ }e bidat dvajca na niva: eden }e bide zemen, a drugiot }e bide ostaven;
37
dve èni }e melat so ra~na melnica: ednata }e bide zemena, a drugata }e bide ostavena. 42 Pa taka, bidete budni, za{to ne 43 znaete vo koj ~as }e dojde va{iot Gos1 Sol 5,2.4 pod. Otkr 3,3 43 Znajte go i toa: koga doma}inot na 45 ku}ata bi znael vo koj ~as }e dojde kraPs 104,27 decot, toj bi ostanal buden i ne bi 105,21 Lk 12,42 dozvolil da mu provalat vo ku}ata. 44 Zatoa i vie treba da bidete podgot47 veni, za{to Sinot ôve~ki doa|a vo ~a19,28 25,21.23 sot koga ne o~ekuvate.
41 25,13 Lk 12,37.39-40 1 Sol 5,1.6
42
48
3 Ptr 3,4
Verni i neverni sluìteli

(Lk 12,4148)
50
24,42
51
8,12
25,1
Lk 12, 35-36
5
24,48 3 Ptr 3,9
6
Lk 17,34 1 Sol 5,2
Koj e, pak, toj veren i mudar sluga, kogo }e go postavi gospodarot negov nad slugite svoi da im dava navreme hrana? 46 Blaze na toj sluga, kogo, koga }e dojde gospodarot negov, go nao|a deka postapuva taka; 47 vistina vi velam deka nad celiot svoj imot }e go postavi nego. 48 Ako, pak, toj sluga e lo{ i si re~e vo srceto svoe: Gospodarot moj u{te za dolgo vreme nema da dojde, 49 pa po~ne da gi tepa drugarite svoi i da jade i pie so pijanicite, 50 gospodarot na toj sluga }e dojde vo den koga toj ne go o~ekuva, i vo ~as {to ne go znae; 51 i }e go ise~e na par~iwa, i }e mu dade ednakva nagrada so licemerite; tamu }e bide pla~ i krckawe so zabi.
45
Toga{ site tie devojki stanaa i gi prigotvija svoite svetilki. 8 Nerazumnite, pak, im rekoa na mudrite: Dajte ni od va{eto maslo, za{to na{ite svetilki gasnat. 9 Mudrite im odgovorija i rekoa: No, moè da ne ni stigne i nam i vam: podobro odete kaj prodava~ite i kupete si! 10 A koga tie otidoa da kupat, pristigna mladoènecot i prigotvenite vlegoa so nego na svadbata, i vratite se zatvorija. 11 Potoa dojdoa i drugite devojki i vikaa: Gospodare, gospodare, otvori ni! 12 A toj im odgovori i re~e: Vistina, vi velam: ne ve poznavam! 13 I taka, bidete budni, za{to ne go znaete ni denot, ni ~asot, koga }e dojde Sinot ôve~ki.
7
8
Izreki 13,9
10
24,44 Otkr 19,7.9
11
Lk 13,25
12
7,23 Lk 13,27
13
24,36.42 Mk 13,33
14
Lk 19,12
19
18,23
21
19,28 Lk 12,44 16,10
Parabola za talantite
(Lk 19,1127)
Toga{ carstvoto nebesno }e zaprilega na deset devojki, koi gi zedoa svoite svetilki i izlegoa da go pre~ekaat mladoènecot. 2 Pette od niv bea mudri, a pette nerazumni. 3 Nerazumnite gi zedoa svetilkite svoi, no ne ponesoa so sebe maslo; 4 a mudrite, zaedno so svetilkite, zedoa vo sadovite svoi i maslo; 5 i bidej}i mladoènecot se zabavi, site zadremaa i zaspaa. 6 A na polno} se ~u vikawe: Eve go mladoènecot, izlezete da go pre~ekate!
25
Parabola za desette devojki
Za{to, Toj }e postapi kako ~ovekot, koj trgnuvaj}i na pat, gi povika slugite svoi i im go predade svojot imot; 15 i na edniot mu dade pet talanti, na drugiot dva, na tretiot eden, sekomu spored sposobnosta negova; i vedna{ zamina. 16 Onoj {to zede pet talanti, otide, gi upotrebi vo rabota i spe~ali drugi pet talanti; 17 i isto taka i onoj {to zede dva talanta, spe~ali drugi dva; 18 a onoj, {to dobi eden talant, otide i go zakopa v zemja i taka gi sokri parite na svojot gospodar. 19 Po dolgo vreme dojde gospodarot na tie slugi i pobara da mu podnesat smetka. 20 I koga pristapi onoj {to be{e primil pet talanti, donese u{te drugi pet i re~e: Gospodare, ti mi predade pet talanti; ete, sum spe~alil u{te pet. 21 Gospodarot mu re~e: Ubavo, dobar i veren slugo! Vo malku be{e veren, nad mnogu }e te postavam; spodeli ja radosta so svojot gospodar!
14
38
23
Jn 15,11
29
13,12 Lk 19,26
30
8,12
31
16,27 19,28 Zah 14,5 Mk 8,38 Lk 9,26 Juda 1,14
32
13,49 Ez 34,17
33
22,44 Ps 110,1
34
Lk 22,30 Efes 1,4
Dojde, isto taka, i onoj {to be{e primil dva talanta i re~e: Gospodare, ti mi predade dva talanta, ete, so niv spe~aliv u{te dva. 23 Gospodarot mu re~e: Ubavo, dobar i veren slugo! Vo malku be{e veren, nad mnogu }e te postavam; spodeli ja radosta so svojot gospodar! 24 Pristigna i onoj {to be{e zel eden talant i re~e: Gospodare, te znaev deka si èstok ~ovek: `nee{ kade {to ne si seel, i sobira{ kade {to ne si veel, 25 pa se upla{iv i otidov, i go sokriv tvojot talant v zemja; ete ti go tvoeto. 26 A gospodarot mu odgovori i re~e: Zol i mrzliv slugo! Ako si znael deka `neam, kade {to ne sum seel, i sobiram kade {to ne sum sadel, 27 treba{e moite pari da im gi dade{ na trgovcite, pa koga }e dojdam da si go priberam svoeto so dobivka; 28 zemete go od nego talantot i dajte mu go na onoj {to ima deset talanti; 29 za{to sekomu, {to ima, }e mu se dade i preumnoì, a od onoj, {to nema, }e mu se odzeme i ona {to go ima; 30 a lo{iot sluga frlete go vo krajna temnina: tamu }e bide pla~ i krckawe so zabi. (Otkako go re~e toa, izvika: Koj ima u{i da slu{a, neka ~ue.)
22
Sudniot den A koga }e dojde Sinot ôve~ki vo Svojata slava i site sveti angeli so Nego, toga{ }e sedne na prestolot na slavata Svoja, 32 i }e se soberat pred Nego site narodi, pa }e gi oddeli edni od drugi, kako {to gi oddeluva ovcite od kozite; 33 i }e gi postavi ovcite od Svojata desna strana, a kozite od levata. 34 Toga{ Carot }e im kaè na onie {to Mu se od desnata strana: Dojdete, blagosloveni od Mojot Otec; nasledete go carstvoto, podgotveno za vas od po~etokot na svetot; 35 za{to, gladen bev i Mi dadovte da jadam; èden bev i Me napoivte, stranec bev i Me primivte;
31
neoble~en bev i Me oblekovte; bolen bev i Me posetivte; vo zatvor bev i dojdovte kaj Mene. 37 Toga{ pravednicite }e Mu odgovorat i re~at: Gospodi, koga Te vidovme gladen i Te nahranivme, ili èden i Te napoivme? 38 Koga te vidovme stranec i Te pribravme, ili neoble~en i Te oblekovme? 39 Koga Te vidovme bolen, ili vo zatvor i Te posetivme? 40 A Carot }e im odgovori i }e re~e: Vistina, vi velam: dokolku ste go napravile toa za eden od ovie Moi najmali bra}a, za Mene ste go napravile. 41 Toga{ }e im kaè i na onie {to se od levata strana: Begajte od Mene, prokleti, vo ve~en ogan, prigotven za |avolot i za negovite angeli! 42 Za{to, gladen bev i ne Mi dadovte da jadam; èden bev i ne Me napoivte; 43 stranec bev i ne Me pribravte; neoble~en bev i ne Me oblekovte; bolen i vo zatvor bev i ne Me posetivte. 44 Toga{ i tie }e Mu odgovorat i re~at: Gospodi, koga Te vidovme gladen, ili èden, ili stranec, ili neoble~en, ili bolen, ili vo zatvor - ne Ti posluìvme? 45 Toga{ }e im odgovori i re~e: Dokolku ne ste go napravile toa za eden od ovie najmali bra}a ni za Mene ne ste go napravile. 46 I tie }e otidat vo ve~na maka, a pravednicite - vo ìvot ve~en.
36
35
Is 58,7 Jov 31,32 Lk 14, 12-14 Dela 6,1-3
36
Lk 3,11 2 Tim 1, 16-18 Evr 13,3
40
10,40.42 18,5 Izreki 19,17 Jn 20,17 Otkr 11,15
41
7,23 2 Sol 1,9 Juda 1,7
42
Jov 22,7
43
10,14 Jov 22,6 Lk 9,53
46
Dan 12,2 Jn 5,29
26,1
11,1 13,53
2
16,21 2 Mojs 12,1-27 Lk 24,7.20 Jn 19,16
3
26,57 Ps 2,2 Dela 4, 26-27
Zagovor protiv Isus

(Mr 14,12; Lk 22,12; Jn 11,4553)
Svoi: 2 Znaete deka po dva dni }e bide Pasha i Sinot ôve~ki }e bide predaden na raspnuvawe. 3 Toga{ prvosve{tenicite, kni`nicite i stare{inite narodni se sobraa vo dvorot na prvosve{tenikot, po ime Kajafa, 4 i se sovetuvaa kako da Go fatat Isus so izmama i da Go ubijat;
26
I koga gi zavr{i Isus ovie zborovi, im re~e na u~enicite
4
Ps 31,13 Jn 11,53 Dela 9,23
39
5
Jn 11,55
no rekoa: Samo ne na praznikot, za da ne stane bunt me|u narodot.

5
U~enicite postapija kako {to im 19 zapoveda Isus i ja prigotvija Pashata. 21,6

19
6
21,17
Pomazanieto vo Vitanija
(Mr 14,39; Jn 12,18)
Isus go poso~uva predavnikot

(Mr 14,1721; Lk 22,14; 227-13)
20
Lk 22,14
7
Lk 7,36-38
9
19,21 Jn 12,5
11
5 Mojs 15,11
12
Jn 12,3
13
24,14
14
Jn 6,71
15
1 Mojs 37,28 Zah 11,12
16
21,46
17
2 Mojs 12,1-14 12,20 Mk 14,1.12 Jn 19,14 Dela 12,3 1 Kor 5,7-8
A koga be{e Isus vo Vitanija, vo ku}ata na Simon Leprozniot, 7 se pribliì do Nego edna èna, koja nose{e {i{e so skapocen miris i go izli vrz glavata Negova, koga Toj sede{e na trpezata. 8 I koga go vidoa toa u~enicite Negovi, se rasrdija i rekoa: Kakvo e toa rasturawe? 9 Za{to toj miris moè{e da se prodade mnogu skapo i parite da se razdelat na siromasi. 10 No Isus, razbiraj}i go toa, im re~e: Zo{to ja bunite ènata? Taa napravi dobro delo za Mene! 11 Bidej}i siromasite gi imate sekoga{ pokraj sebe, a Mene Me nemate sekoga{; 12 taa, izlevaj}i go toj miris vrz teloto Moe, Me prigotvi za pogreb. 13 Vistina, vi velam: kade i da bide propovedano ova Evangelie, po cel svet }e se prikaùva toa {to go napravi taa, za nejzin spomen.
6
Koga se stemni, Toj sedna na trpezata so dvanaesette. 21 I koga jadea, im re~e: Vistina vi velam: eden od vas }e Me predade. 22 Tie mnogu se naàlija i sekoj od niv po~na da Go pra{uva: Da ne sum jas, Gospodi? 23 A Toj im odgovori i re~e: Onoj {to makna so Mene od ~inijata, toj }e Me predade. 24 Sinot, pak, ôve~ki, vistina si odi, kako {to e napi{ano za Nego; no te{ko mu na onoj ~ovek preku kogo Sinot ôve~ki }e bide predaden; podobro }e be{e za toj ~ovek da ne se be{e rodil. 25 A Juda, {to Go predade, odgovori i re~e: Da ne sum jas, Ravi? Mu odgovori: Ti re~e.
20
21
Jn 13,21
23
Ps 41,9 Jn 13,18 17,12
24
8,20 18,6 Is 53,9
25
10,4
26-27
Jn 6,51-58 1 Kor 10,16
26
14,19
28
20,28 2 Mojs 24,8 Is 53,12 Er 31,31 Zah 9,11 Mk 1,4 Lk 1,77 24,47 Dela 2,38 5,31 10,43 13,38 26,18 Efes 1,7 Kol 1,14 Evr 9,20.22 10,18 12,24
Vostanovuvawe na Pri~esta
(Mr 14,2226; Lk 22,1420; 1 Kor 11,2325)
26
18
Jn 2,4 7,30 13,1 14
Dogovor za predavstvo na Isus

(Mr 14,1011; Lk 22,36)
Toga{ eden od dvanaesette, po ima Juda Iskariot, otide kaj prvosve{tenicite 15 i re~e: [to }e mi dadete, pa da vi Go predadam? A tie mu predloìja trieset srebrenici. 16 I ottoga{ toj bara{e pogodno vreme da Go predade. Podgotovka na Pashalnata ve~era
(Mr 14,1216; Lk 22,713)
A vo prviot den na praznikot Beskvasnici pristapija kon Isus u~enicite i Mu rekoa: Kade saka{ da ti prigotvime da jade{ Pasha? 18 Toj im re~e: Odete v grad kaj toj i toj ~ovek i kaète mu: U~itelot veli: vremeto Mi nabliì, kaj tebe }e ja proslavam Pashata so u~enicite Svoi.
17
I koga jadea, Isus zede leb, go blagoslovi, go prekr{i, i otkako im go dade na u~enicite, re~e: Zemete, jadete, ova e Moeto telo. 27 I koga ja zede ~a{ata, zablagodari, im dade i re~e: Pijte od nea site; 28 za{to ova e Mojata krv na Noviot 29 zavet, koja se proleva za mnozina, za 8,11 1 Kor prostuvawe na grevovite. 29 I vam vi velam, za{to otsega nema 11,26 da pijam od ovoj lozov plod s# do onoj 30 den, koga }e pijam nov so vas, vo car- Jn 18,1 stvoto na Mojot Otec. 31 30 I otkako ispeaja blagodarstvena 5,29 pesna, se iska~ija na Maslinovata Go- 11,6 Zah 13,7 ra. Navestuvawe za Petrovoto odrekuvawe
(Mr 14,2731; Lk 22,3134; Jn 13,3638)
Toga{ Isus im re~e: Site vie }e Me ostavite u{te ovaa no}; za{to e napi{ano: ]e udram po pastirot i ovcite od stadoto }e se razbegaat.
31
40
32
28,7
33
4,18
34
26,69-75
36
14,23 1 Mojs 22,5 Jn 18,1 Evr 5,7-8
37
17,1
A po voskresenieto Moe }e otidam pred vas vo Galileja. 33 Toga{ Petar Mu odgovori i re~e: Duri i site da se soblaznat poradi Tebe, jas nikoga{ nema da se soblaznam. 34 Isus mu re~e: Vistina, ti velam: ovaa no} u{te pred da propee petel, tripati }e se odre~e{ od Mene. 35 Petar Mu kaà: Ako zatreba duri i da umram so Tebe, nema da se otkaàm od Tebe! Istoto go govorea i site u~enici.
32
Stanete da odime! Ete, se pribli- 46 Jn 14,31 ùva onoj {to Me predava.

46
Isusovoto priveduvawe
(Mr 14:4350; Lk 22:4753; Jn 18:312)
47
10,4
38
24,42 1 Car 19,4 Ps 42,5.11 43,5 Jn 12,27
Isusovata molitva vo Getsimanija

(Mr 14,3242; Lk 22,3946)
36 Potoa otide Isus so niv na edno mesto, nare~eno Getsimanija, i im re~e na u~enicite: Posedete tuka, dodeka otidam onamu da se pomolam. 37 I koga gi povede so sebe Petar i dvajcata Zavedeevi sinovi, se nataì i po~na da taguva. 38 Toga{ Isus im re~e: Smrtno e naàlena Mojata du{a; ostanete tuka i bidete budni so Mene! 39 Oddale~uvaj}i se malku, padna ni~kum; se mole{e i govore{e: O~e Moj, ako e mo`no, neka Me odmine ovaa ~a{a; sepak, neka bide ne kako {to sakam Jas, tuku kako {to saka{ Ti. 40 Pa dojde kaj u~enicite i gi zate~e kako spijat, i mu re~e na Petar: Tolku li ne moèvte eden ~as da ostanete so Mene budni!? 41 Bidete budni i molete se, za da ne padnete vo isku{enie: duhot e bodar, no teloto e slabo. 42 Povtorno otide i se pomoli, govorej}i: O~e Moj, ako ne moè da me odmine ovaa ~a{a bez da ja pijam, toga{ neka bide voljata Tvoja! 43 Koga dojde, pak gi najde kako spijat, za{to o~ite im bea nate`nale. 44 Toga{ gi ostavi, otide i se pomoli po tretpat, izgovaraj}i gi istite zborovi. 45 Potoa pak dojde kaj u~enicite Svoi i im re~e: S# u{te spiete i po~ivate! Ete, nabliì ~asot i Sinot ôve~ki se predava vo racete na gre{nicite.
39
20,22 Jn 4,34 Rim 5,19
41
6,13 Lk 11,1-4 Rim 7,5
42
Fil 2,8
43
Lk 9,32
44
2 Kor 12,8
45
Lk 9,44 Jn 13,1 14,30
Dodeka Toj u{te govore{e, ete, Juda, eden od dvanaesette, dojde, i so nego mnogu lu|e so noèvi i kolovi, isprateni od strana na prvosve{tenicite i stare{inite narodni. 48 A onoj, {to Go predava{e, im be{e dal znak, velej}i: Fatete Go Toj {to }e go baknam! 49 I vedna{ se pribliì do Isus i Mu re~e: Te pozdravuvam, Ravi! I Go bakna. 50 A Isus mu re~e: Prijatele, zo{to si do{ol? Toga{ pristapija, poloìja race na Isus i Go fatija. 51 I ete, eden od onie {to bea do Isus, protegna raka i izvadi no`, pa go udri slugata na prvosve{tenikot, i mu go otse~e uvoto. 52 Toga{ Isus mu re~e: Vrati go noòt vo no`nicata. Za{to site {to se fa}aat za no`, od no` }e zaginat; 53 ili misli{ deka ne moàm da Go pomolam sega Svojot Otec da Mi prati pove}e od dvanaeset legioni angeli? 54 No, kako }e se ispolnat Pismata, ako ova ne stane? 55 Potoa Isus mu re~e na narodot: Kako na razbojnik ste izlegle so noèvi i kolovi za da Me fatite. Sekoj den sedev so vas, pou~uvaj}i vo hramot, i ne Me fativte. 56 No seto toa stana za da se ispolnat proro~kite pisma. Toga{ site u~enici Go ostavija i se razbegaa.
47
49
2 Sam 20, 9-10
50
1 Mojs 26,27
51
Jn 18,26
52
1 Mojs 9,6 Otkr 13,10
53
Jn 18,36
54
Lk 24, 26-27
55
Lk 19,47 21,37 Jn 18,20
56
1,22 Zah 13,7 Jn 16,32
57
26,3 Lk 3,2 Jn 11,49 Dela 4,6
Soslu{uvaweto na Isus pred Sinedrionot17

(Mr 14,5365; Lk 22,5455; 6371; Jn 18,1314; 1924)
57 A onie {to Go fatija Isus, Go odvedoa kaj prvosve{tenikot Kajafa, kade {to bea sobrani kni`nicite i stare{inite. 58 Petar, pak, ode{e po Nego oddaleku, do dvorot na prvosve{tenikot; i
17 26,56. Golemiot Sovet.
41
60 vleze vnatre, pa sedna so slugite za da
1 Car 21,10 Ps 27,12 Dela 6,13
61
24,2-3 27,40 Jn 2,19 Dela 6,14
63
4,3 14,33 27,12.14 Is 53,7
64
8,20 22,44 Ps 110,1 Dan 7,13 Evr 1,3
65-66
3 Mojs 24,16
65
4 Mojs 14,6 2 Sam 13,19 Er 36,24 Ezd 9,3
66
Er 26,11 Dela 2,23
67-68
Lk 22,64
67
27,30 Is 50,6 52,14
71
2,23
go vidi krajot. 59 A prvosve{tenicite i stare{inite, i celiot Sinedrion baraa la`no svedo{tvo protiv Isus za da Go pogubat 60 i ne nao|aa; i, makar {to pristapija mnogu la`ni svedoci, ne najdoa. No najposle dojdoa dvajca 61 i rekoa: Ovoj kaà: Moàm da go urnam Bo`jiot hram i za tri dni da go soyidam. 62 Toga{ stana prvosve{tenikot i Mu re~e: Ni{to li ne odgovara{? [to svedo~at ovie protiv Tebe? 63 No Isus mol~e{e. A prvosve{tenikot Mu re~e: Te zakolnuvam vo ìviot Bog da ni kaè{: Ti li si Hristos, Sinot Bo`ji? 64 Isus mu odgovori: Ti re~e! Vi velam otsega }e Go gledate Sinot ôve~ki kako sedi oddesno na Silata i kako doa|a na nebesnite oblaci. 65 Toga{ prvosve{tenikot ja raskina oblekata svoja i re~e: Ovoj huli na Boga! Kakva potreba imame pove}e od svedoci? Ete, sega go ~uvte Negovoto hulewe! 66 Kako vi se ~ini? A tie odgovorija i rekoa: Zasluùva smrt! 67 Toga{ Go plukaa v lice i Go udiraa po obrazite, a drugi Go tepaa 68 i govorea: Prore~i ni, Hriste, koj Te udri? Petrovoto otkaùvawe
(Mr 14,6672; Lk 22,5662; Jn 18,1518; 2527)
69 A Petar sede{e nadvor vo dvorot. I se pribliì do nego edna sluginka i mu re~e: I ti be{e so Isus Galileecot! 70 No toj se odre~e pred site, velej}i: Ne znam {to zboruva{! 71 A koga ode{e kon vratata, go vide druga i im re~e na onie {to bea tamu: I ovoj be{e so Isus od Nazaret! 72 No toj pak se odre~e so zakletva: Ne Go poznavam ôvekot! 73 Malku potoa se pribliìja onie {to stoeja tamu i mu rekoa na Petar: Navistina, i ti si od niv, za{to i govorot tvoj te izdava!
Toga{ toj po~na da se kolne, i se 74 zakolna: Ne Go poznavam ôvekot! I Jn 13,38 vedna{ zapea petel. 75 75 I se seti Petar na Isusovite zbo- 26,34 Lk 22,34 rovi {to mu gi re~e: U{te petel pred Jn 13,38 da zapee, tripati }e se odre~e{ od Mene. Pa izleze nadvor i gorko pla~e{e.
74
27,1
Isus pred Pilat
A koga se razdeni, site prvosve{tenici i stare{ini napra- 2 Lk 3,1 vija dogovor protiv Isus za da Go ubi- 23,1 Jn 18,28 jat; 2 i otkako Go vrzaa, Go odvedoa i Go 3 predadoa na upravnikot Pontij Pilat. 26,15 Samoubistvoto na Juda
(Dela 1,1819)
27
(Mr 15,1; Lk 23,12; Jn 18,2832)
12,14 Mk 3,6 15,1 Lk 22,66
4
27,24
Toga{ Juda, {to Go predade, koga vide deka e Toj osuden, se pokaja i im gi vrati triesette srebrenici na prvosve{tenicite i stare{inite, 4 velej}i im: Zgre{iv, za{to predadov nevina krv! A tie mu odgovorija: [to ni e grià nam za toa? Misli mu ti! 5 Toj gi frli srebrenicite vo hramot, izleze i otide, ta se obesi. 6 Prvosve{tenicite gi sobraa srebrenicite i rekoa: Ne ~ini da se stavat vo crkovnata kasa, bidej}i se plateni za krv. 7 Otkako se sovetuvaa, ja kupija so niv grn~arevata niva, za da pogrebuvaat vo nea lu|e od drugi mesta. 8 Zatoa i do denes taa niva se vika Krvna niva. 9 Toga{ se ispolni re~enoto preku prorokot Eremija: I gi zedoa triesette srebrenici, cenata na Neprocenliviot, Kogo Go ocenija sinovite Izraelovi, 10 i gi dadoa za grn~arevata niva, kako {to mi kaà Gospod.
3
5
Zah 11,13
8
Dela 1,19
9-10
Er 32,6-9 Zah 11, 12-13
9
1,22
10
Er 18,2-3 19,1-2 32,6-15
11
2,2 Jn 18,33.37
Pilat Go soslu{uva Isus

(Mr 15,215; Lk 23,25, 13-25; Jn 18,2819,16)
11 I Isus zastana pred upravnikot. I toj Go pra{a, velej}i: Ti li si Carot Judejski? Isus mu odgovori: Ti veli{.
42
12
26,63
14
Mk 14,61
15
Jn 18,39
17
1,16
19
Jn 19,13 Dela 12,21
21
Jn 18,40
22
Dela 3,13 13,28
23
Jn 19,6.15
24-25
Dela 18,6
24
5 Mojs 21,6-8 Ps 26,6 73,13 Jn 12,19
25
23,35 2 Sam 1, 13-16 Er 26,15 51,35 Dela 5,28
26
10,17 23,34
I koga Go obvinuvaa prvosve{tenicite i stare{inite, Toj ni{to ne odgovara{e. 13 Toga{ Pilat Mu re~e: Ne slu{a{ li kolku svedo~at protiv Tebe? 14 I ne mu odgovori nitu na eden zbor, taka {to upravnikot se ~ude{e mnogu. 15 A na sekoj praznik Pasha upravnikot ima{e obi~aj da mu pu{ta na narodot po eden zatvorenik, kogo {to bi go pobarale. 16 Toga{ tie imaa eden pro~uen zatvorenik, po ime Varava. 17 I koga se sobraa, Pilat im re~e: Kogo sakate da vi go pu{tam: Varava li, ili Isus, nare~en Hristos? 18 Za{to znae{e deka Go bea predale od zavist. 19 Vo toa vreme, koga toj sede{e vo sudot, èna mu pora~a da mu kaàt: Ne pravi mu ni{to na Toj Pravednik, za{to deneska mnogu postradav na son zaradi Nego. 20 No prvosve{tenicite i stare{inite go nagovorija narodot da go izmoli Varava, a Isus da Go pogubi. 21 Toga{ upravnikot gi pra{a: Kogo od dvajcata sakate da vi go pu{tam? Tie odgovorija: Varava! 22 Pilat im re~e: A {to da pravam so Isus, nare~en Hristos? Mu odgovorija site: Da bide raspnat! 23 Upravnikot re~e: Pa kakvo zlo napravil? No tie u{te posilno vikaa i rekoa: Da bide raspnat! 24 Pilat, {tom vide deka ni{to ne pomaga, a bunata se zgolemuva, zede voda, gi izmi racete pred narodot i re~e: Nevin sum za krvta na Ovoj Pravednik; mislete mu vie! 25 I odgovaraj}i celiot narod, re~e: Krvta Negova neka padne na nas i na na{ite deca! 26 Toga{ im go pu{ti Varava, a Isus, otkako Go kam{ikuvaa, Go predade da bide raspnat.
12
pa, otkako Go soblekoa, Mu oblekoa bagrenica; 29 ispletoa trnov venec, Mu Go kladoa na glavata i Mu dadoa vo desnata raka trska; i pa|aj}i na kolena, Mu se potsmevaa i velea: Te pozdravuvame, Care Judejski! 30 I plukaa na Nego i so trskata Go udiraa po glavata. 31 A koga Go ismeaja, Mu ja soblekoa bagrenicata, Mu gi oblekoa Negovite ali{ta i Go povedoa na raspnuvawe.
28
29
Ps 22,7 44,14
30
26,67 Is 50,6
32
Dela 2,10 11,20
33
Jn 19,17
34
Ps 69,21 Mk 15,23
Isusovoto raspnuvawe
(Mr 15,2132; Lk 23,2643; Jn 19,1727)
35
Ps 22,19 Jn 19,23
Isusovite poniùvawa
(Mr 15,1620; Jn 19,23)
Potoa vojnicite na upravnikot Go zedoa Isus vo sudnicata i ja sobraa celata ~eta okolu Nego,
27
Na izleguvawe sretnaa eden Kirineec, po ime Simon; nego go nateraa da Mu go nosi krstot. 33 I koga dojdoa na mestoto nare~eno Golgota, {to zna~i êrepnica, 34 Mu dadoa da pie ocet, izme{an so òl~ka. No Toj vkusi i ne saka{e da pie. 35 A {tom Go raspnaa, gi razdelija ali{tata Negovi, frlaj}i `drepka; 36 pa sedea tamu i Go ~uvaa; 37 i Mu kladoa nad glavata natpis, so vinata Negova: Ovoj e Isus, Carot Judejski. 38 Toga{ raspnaa so Nego i dvajca razbojnici; edniot od desnata strana, a drugiot od levata. 39 A minuva~ite, vrtej}i gi glavite svoi, Go hulea 40 i velea: Ti, {to go uriva{ hramot i za tri dni go soyiduva{, spasi se Sebesi! Ako si Sin Bo`ji, simni se od krstot! 41 Isto taka i prvosve{tenicite, zaedno so kni`nicite, stare{inite, i fariseite, potsmevaj}i se govorea: 42 Drugi spasuva{e, a Sam Sebe ne moè da se spasi! Ako e Toj Car Judejski, neka sleze od krstot, pa }e poveruvame vo Nego. 43 Se nadeva{e na Boga, neka Go izbavi sega, ako e po voljata Negova, bidej}i govore{e: Sin Bo`ji Sum!
32
37
Jn 19,19-21
38
20,21 26,55 Lk 22,37
39
Er 18,16 Ps 22,7 109,25 Pla~ 2,15
40
14,33 26,61
41
27,29
42
Jn 1,49
43
4,3.6 Ps 22,9 Jn 1,34 10,36
43
45
2 Mojs 10,22 Amos 8,9 Lk 23,44
I razbojnicite, raspnati so Nego, Go hulea isto taka.

44
Isusovata smrt
(Mr 15,3341; Lk 23,4449; Jn 19,2830)
45
46
Ps 22,2
11,14
47 na po celata zemja, do devettiot ~as;

46
A od {estiot18 ~as nastana temnia okolu devettiot19 ~as izvika
Ps 69,21
48 Isus so visok glas i re~e: Ili! Ili! 51
2 Mojs 26,31-35 Evr 10,20
52
Is 26,19 Ez 37,12 Dan 12,2 1 Ptr 3,19
53
Otkr 21,2
54
4,3 14,33 17,6 27,40.43
55
Lk 8,2-3 23,49.55
56
20,20 27,61 Mk 15,40.47 16,1.9 Lk 24,10
Lama savahtani? A toa zna~i: Boè Moj, Boè Moj, zo{to Me ostavi! 47 A nekoi od onie {to stoeja tamu, koga go ~uja toa, rekoa: Ovoj go vika Ilija! 48 I vedna{ eden od niv otr~a, zede sun|er, go natopi vo ocet i go nadena na trska, pa Mu dava{e da pie. 49 Drugite, pak, velea: êkajte, da vidime, dali }e dojde Ilija da Go spasi! 50 A Isus, otkako povtorno izvika so silen glas, go ispu{ti duhot. 51 I naedna{ se rascepi zavesata na hramot na dve - od gore do dolu; i zemjata se zatrese; i karpi padnaa. 52 i grobovi se otvorija; i mnogu tela na upokoeni svetii voskresnaa; 53 pa koga izlegoa od grobovite, po voskresnuvaweto Negovo, vlegoa vo svetiot grad i im se javija na mnozina. 54 A stotnikot i onie {to so nego zaedno Go ~uvaa Isus, otkako go vidoa zemjotresot i s# drugo {to stana, se upla{ija mnogu i govorea: Navistina Ovoj be{e Sin Bo`ji! 55 Tamu bea i gledaa oddaleku, isto taka, mnogu èni, {to Go sledea Isus od Galileja i Mu sluèa. 56 Me|u niv bea Marija Magdalena i Marija, majka im na Jakov i Josif, i majkata na Zavedeevite sinovi. Isusoviot pogreb
(Mr 15,4247; Lk 23,5056; Jn 19,3842)
57 A koga se stemni, dojde eden bogat ~ovek od Arimateja, po ime Josif, koj Mu be{e, isto taka, u~enik na Isus;
toj otide kaj Pilat i go pobara teloto Isusovo. Toga{ Pilat naredi da mu go dadat teloto. 59 A Josif, {tom go zede teloto, Go zavitka vo ~isto platno, 60 i Go poloì vo svojot nov grob, {to go be{e izdlabil vo karpa; pa, otkako postavi golem kamen nad grobnata vrata, si otide. 61 A tamu bea Marija Magdalena i drugata Marija, koi sedea sproti grobot.
58
58
5 Mojs 21,22-23
59
Jn 19,40
60
28,2 Is 53,9 Mk 16,3-4 Dela 13,29
61
27,56 28,1 Jn 19,25
Straà na Isusoviot grob Na drugiot den, po petokot, se sobraa prvosve{tenicite i fariseite kaj Pilat, 63 i mu rekoa: Gospodare, se setivme deka Onoj izmamnik, u{te duri be{e ìv, re~e: Po tri dni }e voskresnam! 64 Zatoa naredi da se pri~uva grobot do tretiot den, za da ne otidat u~enicite Negovi no}e i da Go ukradat, pa da mu re~at na narodot: Voskresna od mrtvite! Ta poslednata izmama }e bide polo{a od prvata. 65 Pilat im re~e: Imate straà; odete i osigurajte go kako {to znaete. 66 Tie otidoa i so straà go osiguraa grobot, a kamenot go zape~atija.
62
62
Mk 15,42 Lk 23,54
63
16,21 20,19
64
28,13 3 Ptr 2,20
28,1
27,61 Dela 20,7
2
1,20 2 Mojs 19,18 Dela 16,26
3
17,2 Lk 9,29 Dela 1,10
Isusovoto voskresenie
Koga izmina sabotata, na osam- 17,6 nuvawe vo prviot den na sedmi- 5 cata, dojdoa Marija Magdalena i druga- 14,27 1 Mojs 15,1 ta Marija da go vidat grobot. Er 30,10 2 I ete, stana golem potres; angel Otkr 1,17 Gospodov sleze od neboto, pristapi, go otstrani kamenot od grobnata vrata i sedna na nego; 3 liceto mu be{e kako molwa, a ali{tata - beli kako sneg; 4 a straàrite, upla{eni od nego, treperea i bea kako mrtvi. 5 Angelot im se obrati na ènite i im re~e: Ne pla{ete se; znam deka Go barate Isus raspnatiot;
28
(Mr 16,110; Lk 24,112; Jn 20,110)
18 27,45. Okolu 12 ~asot napladne. 19 27,46. Okolu 15 ~asot.
44
6
16,21 Dela 2,24
7
26,32 Mk 14,28
8
Mk 16,8
9
2,2.8.11 8,2 14,33 15,25 28,17
10
Jn 20,17
12
12,14
ne e ovde, voskresna, kako {to be{e rekol; dojdete i videte go mestoto, kade {to leèl Gospod, 7 pa otidete brgu i kaète im na u~enicite Negovi deka Toj voskresna od mrtvite. I ete, }e otide pred vas vo Galileja; tamu }e Go vidite. Ete, vi kaàv. 8 I izlegoa brzo od grobot, so strav i golema radost i otr~aa da im soop{tat na u~enicite Negovi. 9 Koga odea da im javat na Negovite u~enici, Isus, gi presretna i im re~e: Raduvajte se! A tie se pribliìja, gi gu{naa nozete Negovi i Mu se poklonija. 10 Toga{ Isus im kaà: Ne pla{ete se; odete i soop{tete im na bra}ata Moi, da otidat vo Galileja, i tamu }e Me vidat. 11 Koga odea tie, ete, nekoi od straàrite, vleguvaj}i v grad, im kaàa na prvosve{tenicite za seto ona {to be{e stanalo. 12 I tie, koga se sobraa so stare{inite i se posovetuvaa, im dadoa mnogu pari na vojnicite,
6
velej}i: Kaète deka: u~enicite 13 Negovi dojdoa i Go ukradoa koga nie 27,64 16 spievme; 14 i, ako za toa ~ue upravnikot, nie }e 26,32 go smirime i }e napravime i vam ni{to 18 4,9-10 da ne vi se slu~i. 11,27 15 A tie gi zedoa parite i napravija, Dan 7,14 Jn 3,35 kako {to bea nau~eni. I toj glas se Efes 1, 20-22 prenesuva me|u Judejcite i do denes.
13
Fil 2,9-11
Isus im se javuva na Svoite u~enici

(Mr 16,1418; Lk 24,3649; Jn 20,1923; Dela 1,68)
19
16 A edinaesette u~enici otidoa vo Galileja, na gorata, kade {to im be{e zapovedal Isus; 17 pa, {tom Go vidoa, Mu se poklonija; a nekoi se posomnevaa. 18 A Isus, koga se pribliì, progovo20 ri i re~e: Mi se dade sekakva vlast na 1,23 18,20 neboto i na zemjata. 1 Mojs 19 Odete i nau~ete gi site narodi, 28,15 2 Mojs 3,12 kr{tavaj}i gi vo imeto na Otecot, i Is.N. 1,5 Is 41,10 Sinot, i Svetiot Duh, 43,5 20 i u~ej}i gi da pazat s# {to sum vi Er 1,8 1,13 zapovedal; i ete, Jas sum so vas preku Agej Dan 7,13-14 Jn 14,18-21 site dni do svr{etokot na svetot.
10,6 24,9.14 Is 42,6 49,6 Lk 24,47 Dela 1,8 2,38 19,5 Rim 6,3 Gal 3,27 Efes 4,5
EVANGELIE SPORED MARKO

Voved Evangelieto spored Marko, zapo~nuva so najavata za radosnata vest za Isus Hristos, Bo`jiot Sin. Isus e prikaàn kako mo}na i silna li~nost, otslikana vo Negovite pouki, isceluvawa, isteruvawe na demoni i prostuvawe na grevovi. Isus ni se pretstavuva kako Sin ôve~ki, Koj dojde da se `rtvuva za da gi oslobodi lu|eto od grevot. Ova e najkuso od ~etirite evangelija i prete`no gi prenesuva Isusovite dela, a ne Negovoto u~ewe. Po eden kus voved za misijata na Jovan Krstitel, kr{tavaweto i isku{uvaweto na Isus, Marko vedna{ preminuva na isceluvawata {to Isus gi vr{el. So tekot na vremeto Isusovite sledbenici s# pove}e Go zapoznavale i razbirale, dodeka Negovite neprijateli stanuvale s# ponasilni. Zavr{nite glavi gi opi{uvaat slu~kite od poslednata sedmica od Negoviot ìvot na zemjata, vklu~uvaj}i gi i raspnuvaweto i voskresenieto.
1,1
3,11 5,7 10,29 13,10 14,9.61-62 15,39
Ulogata na Jovan Krstitel Po~etok od Evangelieto na Isus Hristos, Sin Bo`ji. 2 Kako {to e napi{ano kaj prorok Isaija: Eve, Jas go ispra}am pred liceto Tvoe Mojot angel, koj }e go prigotvi Tvojot pat pred Tebe: 3 Glasot na onoj, {to vika vo pustinata: prigotvete go patot na Gospod, izramnete gi patekite Negovi. 4 Se javi Jovan, kr{tavaj}i vo pustinata i propovedaj}i pokajno kr{tavawe za pro{tavawe na grevovite. 5 I doa|aa kaj nego od celata Judejska strana i od Erusalim, i toj gi kr{tava{e site vo rekata Jordan, a tie gi ispovedaa svoite grevovi. 6 A Jovan nose{e obleka od kamilski vlakna i pojas od koà okolu polovinata svoja, i se hrane{e so skakulci i div med. 7 Toj propoveda{e, velej}i: Po mene ide Posilniot od mene, na Kogo ne sum dostoen da se navednam i da Mu gi odvrzam remewata od obuvkite Negovi. 8 Jas ve krstiv so voda, a Toj }e ve krsti so Duh Sveti. Isusovoto kr{tavawe
(Mt 3,13; Lk 3,2122)
(Mt 3,112; Lk 3,118; Jn 1,1928)
2
2 Mojs 23,20 Mal 3,1
10 I koga izleguva{e od vodata, ved- 10 11,2 na{ vide kako se otvoraat nebesata, i Is 42,1 Duhot, vo vid na gulab, kako sleguva nad 63,11 Nego. 11 I se ~u glas od nebesata: Ti si 11 9,7 Mojot vozquben Sin, Koj e po Mojata 1 Mojs 22,2 volja. 13
3
Is 40,3 Jn 1,23
Isusovoto isku{uvawe vo pustinata

(Mt 4,111; Lk 4,113)
12
4
Izreki 28,13 Mt 3,1-2 Lk 18, 13-14 Dela 13,24
Vedna{ potoa Duhot Go izvede vo pustinata. 13 I be{e tamu, vo pustinata, ~etiri- 14 Mt 4,12 eset dni isku{uvan od satanata; be{e Rim 1,1 15,16 so yverovi i angelite Mu sluèa. Isus go propoveda Evangelieto vo Galileja
(Mt 4,1217; Lk 4,1415)
14
4,15 Zah 3,1 Jov 1,6 Jn 13,27 Rim 16,20 1 Sol 2,18 2 Sol 2,9
15
Mt 3,2 Gal 4,4 Efes 1,10
5
3 Mojs 5, 5-6 26,40 Mt 3,6
7
Dela 13,25
8
Mt 3,11 Dela 1,5
A potoa, otkako Jovan be{e zatvo- 16 1,29 ren, dojde Isus vo Galileja i ja propo- Jn 1,40-41 veda{e radosnata vest za carstvoto Bo`jo, 15 i vele{e: Vremeto se ispolni i carstvoto Bo`jo nabliì; pokajte se i veruvajte vo Evangelieto. Povik do ~etirite ribari
(Mt 4,1822; Lk 5,1-3, 10-11)
A vo onie dni dojde Isus od Nazaret Galilejski i se krsti od Jovan vo Jordan.

9
I, odej}i pokraj Galilejskoto More, Isus go vide Simon i brat mu An16
46
17 drej kako frlaat mreà vo moreto, 18
Mt 19,27
Mt 13, 47-50
19
1,29 3,17 10,35
21
6,2 Lk 4,16
22
6,2 11,18 Mt 7,28-29
za{to bea ribari. 17 Isus im re~e: Vrvete po Mene i Jas }e ve napravam lovci na lu|e! 18 I tie vedna{ gi ostavija mreìte i trgnaa po Nego. 19 Pa, {tom odmina malku, go vide Jakov Zavedeev i brat mu Jovan, isto taka vo korab kako gi krpat mreìte svoi; 20 vedna{ gi povika i niv. I tie, ostavaj}i go tatka si Zavedej vo korabot so naemnicite, trgnaa po Nego. Isus vo Kapernaum
(Lk 4,3137)
Isus isceluva mnozina

32
32
Mt 8,16
A prikve~er, koga zao|a{e sonceto, Lk 4,40 kaj Nego donesuvaa sekakvi bolni i 34 1,25 besoma~ni. 3,12 33 I celiot grad se be{e sobral pred 35 portata. Mt 34 I izlekuva mnozina {to stradaa od 14,13.23 razni bolesti; istera mnogu demoni i 26,36 Lk 3,21 ne im dozvoluva{e na demonite da 37 zboruvaat, za{to Go znaeja. Lk 8,40 Isus vo Galileja
(Lk 4,4244)
38
Lk 4,43 Jn 18,37
23
5,2 21
24
Mt 2,23 8,29 Lk 4,34 Jn 6,69 Dela 3,14 4,27.30
25
7,36 9,9.25 Lk 4,39.41
27
1,22 10,24
29
13,3
30-31
Jn 4,52 Dela 28,8
I dojdoa vo Kapernaum; i vedna{ vo sabotata Toj vleze vo sinagogata i pou~uva{e. 22 I se ~udea na Negovata nauka, za{to Toj gi u~e{e kako Onoj {to ima vlast, a ne kako kni`nicite. 23 Ima{e vo sinagogata nivna ~ovek so ne~ist duh, i izvika, govorej}i: 24 [to ima{ Ti so nas, Isuse od Nazaret! Si do{ol li da n# pogubi{? Te znam Koj si Ti, Svetec Bo`ji! 25 No Isus mu zapoveda, velej}i: Molkni i izlezi od nego! 26 Toga{ go strese ne~istiot duh, pa izvika so silen glas i izleze od nego. 27 I site se stresoa od uàs, taka {to eden so drug se pra{uvaa i velea: [to e ova!? Novo u~ewe so vlast; Toj i na ne~istite duhovi im zapoveda, i tie Mu se pokoruvaat! 28 I odedna{ se raznese glas za Nego po celiot Galilejski kraj. Isceluvawe na te{tata na Simon
(Mt 8,1417; Lk 4,3841)
A utredenta, vo temni zori, stana, izleze i otide na pusto mesto i tamu se mole{e. 36 A Simon, i onie {to bea so Nego, trgnaa da Go baraat; 37 pa, koga Go najdoa, Mu rekoa: Site Te baraat! 38 A Toj im re~e: Da pojdeme do bliskite sela i gradovi, i tamu da propovedam, za{to zatoa sum do{ol. 39 I propoveda{e vo nivnite sinagogi.
35
39
Mt 4,23
40
3 Mojs 13,45 Mt 17,14
41
5,30 8,2 9,22 Mt 9,36 18,27 Lk 7,13 10,33 15,20
43
Mt 9,30
Isus isceluva leprozen

(Mt 8,14; Lk 5,1216)
44
1,25.34 3 Mojs 14,2-32 Lk 17,14
[tom izlegoa od sinagogata, dojdoa so Jakov i Jovan vo ku}ata na Simon i Andrej. 30 A te{tata na Simon leè{e od treska; i vedna{ Mu javija za nea. 31 Toj pristapi, ja fati za raka i ja podigna; i treskata vedna{ ja ostavi; i taa stana i gi sluè{e.
29
I dojde kaj Nego eden leprozen, pa, molej}i Go, padna pred Nego i Mu re~e: Ako saka{, moè{ da me o~isti{. 41 Smiluvaj}i se, Isus protegna raka, se dopre do nego i mu re~e: Sakam! O~isti se! 42 I {tom go re~e toa, se izgubi leprata od nego, i toj stana ~ist; 43 otkako mu zapoveda, go otpu{ti, 44 i mu re~e: Gledaj, nikomu ni{to da ne kaùva{; no odi, pokaì mu se na sve{tenikot i prinesi dar za o~istuvawe, kako {to zapovedal Mojsej - nim za svedo{tvo. 45 A toj, {tom izleze, po~na da raskaùva mnogu i da razglasuva, taka {to Isus ne moè{e javno da vleze vo gradot, a se zadrùva{e nadvor, vo osameni mesta. I doa|aa kaj Nego otsekade.
40
47
2,1
1,29
Isus isceluva faten ~ovek Po nekolku dena, Toj pak dojde vo Kapernaum; i se ~u deka e v ku}i. 2 Vedna{ se sobraa mnozina, taka {to i pred vratata ne moèa da se smestat; a Toj im go objavuva{e Slovoto. 3 I dojdoa kaj Nego so eden faten, kogo go nosea ~etvorica; 4 pa, bidej}i ne moèa da se pribliàt do Nego od narodot, go otkrija i go probija pokrivot od ku}ata, kade {to be{e Toj i ja spu{tija postelkata, na koja leè{e fateniot. 5 A Isus, koga ja vide nivnata vera, mu re~e na fateniot: Sinko, ti se prostuvaat grevovite tvoi! 6 Tamu sedea nekoi od kni`nicite i si pomislija vo srcata svoi: 7 [to huli Ovoj na Boga? Koj drug moè da prostuva grevovi, osven ediniot Bog? 8 Isus, vedna{ {tom dozna so Svojot duh deka tie taka mislat vo sebe, im re~e: Zo{to go pomisluvate toa vo srcata svoi? 9 [to e polesno da mu kaàm na fateniot: ti se prostuvaat grevovite, ili da re~am: digni se, zemi ja postelkata svoja i odi? 10 No za da znaete deka Sinot ôve~ki ima vlast na zemjata da gi prostuva grevovite - mu re~e na fateniot 11 Tebe ti velam: stani, zemi ja postelkata svoja i odi si doma! 12 I toj stana vedna{, pa, {tom ja zede postelkata, se pojavi pred site - taka {to site se voshituvaa i Go slavea Boga, velej}i: Nikoga{ vakvo ne{to ne sme videle! Isus go povikuva Levij i gi prifa}a gre{nicite
(Mt 9,913; Lk 5,2732)
2
3,20 Dela 4,29.31 8,25
(Mt 9,18; Lk 5,1726)
5
5,34.36 Lk 7,48
7
Is 43,25 Ps 103.3 1 Jn 1,9
8
Mt 12,25
10
Mt 8,20
A koga sede{e Isus na trpezata vo negovata ku}a, zaedno so Nego sedea i u~enicite Negovi, i mnogu carinici i gre{nici; za{to tie bea mnozina i vrvea po Nego. 16 Kni`nicite i fariseite, {tom Go vidoa kako jade so carinici i gre{nici, im rekoa na u~enicite Negovi: Zo{to Toj so carinici i gre{nici jade i pie? 17 Koga go ~u toa Isus, im re~e: Zdravite nemaat potreba od lekar, tuku bolnite. Ne sum do{ol da gi povikam pravednicite, tuku gre{nicite (na pokajanie).
15
15-16
Mt 11,19 Lk 7,34
15
Mt 5,46
17
10,45
18
Mt 6,16 11,2
19
Mt 23,15
22
Jn 1,17 2 Kor 5,17 Gal 1,6
Za postot. Staroto i novoto

(Mt 9,1417; Lk 5,3339)
18
23
5 Mojs 23,26
12
Mt 5,16 9,8.33 Rim 15,6.9 1 Kor 6,20 1 Ptr 2,12 Otkr 15,4
13
1,22 3,7-8 6,2
14
Mt 9,9 Lk 5,27-29 9,59
U~enicite na Jovan i na fariseite postea. I prio|aa nekoi, pa Mu velea: 24 2 Mojs Zo{to u~enicite Jovanovi i na fari- 34,21 seite postat, a Tvoite u~enici ne 26 postat? 2 Mojs 19 Isus im re~e: Zar moàt svatovi- 25,30 Sam 21, te da postat koga mladoènecot e so 1 2-7 2 Sam niv!? Dodeka e so niv mladoènecot, 15,35 tie ne moàt da postat; 20 no }e dojdat dni, koga }e im go odzemat mladoènecot i toga{, vo tie dni, i tie }e postat. 21 Nikoj ne krpi stara obleka so nova krpa; inaku, novoza{ienata krpa }e se ot{ie od staroto, i otvorot }e bide u{te pogolem. 22 Nikoj ne stava novo vino vo stari mevovi; inaku, novoto vino }e gi rascepi mevovite i vinoto }e iste~e, a mevovite }e se upropastat; tuku novo vino treba da se stava vo novi mevovi. Za sabotniot den
(Mt 12,18; Lk 6,15)
I izleze Isus pak pokraj moreto, i siot narod doa|a{e kaj Nego, i Toj gi pou~uva{e. 14 I koga ode{e, go vide Levij Alfeev, koj sede{e vo carinarnicata i mu re~e: Vrvi po Mene! Toj stana i trgna po Nego.
13
I Mu se slu~i vo saboten den da minuva preku nivjeto, i vrvej}i, u~enicite Negovi po~naa da kinat klasje. 24 A fariseite Mu rekoa: Gledaj, zo{to go pravat u~enicite vo sabota toa, {to ne treba da se pravi? 25 No Toj im re~e: Zar nikoga{ ne ste ~itale {to napravi David, koga ogladne toj i onie, {to bea so nego? 26 Kako vleze vo hramot Bo`ji, vo vremeto na prvosve{tenikot Avijatar, gi
23
48
27 izede pristavenite lebovi od `rtveni-
kot, {to ne treba{e da gi jade nikoj drug osven sve{tenicite, pa im dade i na onie, {to bea so nego! 27 Potoa prodolì: Sabotata e sozdadena za ~ovekot, a ne ~ovekot za sabo28 tata. 28 Pa taka, Sinot ôve~ki e gospodar Mt 8,20 i na sabotata.
2 Mojs 20,8-11 31,14 5 Mojs 5,12-14 Mt 12, 11-12
Isus izbira dvanaeset apostoli

(Mt 10,14; Lk 6,1216)
13 Potoa se iska~i na gorata i gi povika kaj Sebe onie, koi Sam gi odbra i tie dojdoa kaj Nego. 14 Izbra dvanaesetmina koi gi nare~e apostoli da bidat so Nego i da gi pra}a da propovedaat; 15 i da imaat vlast da lekuvaat bolesti i da izgonuvaat demoni: 16 prviot Simon, kogo go nare~e Petar; 17 pa Jakov Zavedeev i brat mu Jovan, na koi im dade ime Voanerges, {to zna~i, sinovi na gromot; 18 potoa Andrej, Filip, Vartolomej, Matej, Toma, Jakov Alfeev, Tadej, Simon Hananeecot 19 i Juda Iskariot, koj i Go predade.
13
1,4.17 5,18 Mt 10,5
14
6,7 Mt 19,28
15
9,38 16,9.17 Mt 10,8
3,4
Lk 14,3-4
Isus isceluva vo sabota I vleze pak vo sinagogata, a tamu ima{e eden ~ovek so isu{ena raka. 2 I pazea na Nego, dali }e go isceli vo saboten den, za da Go obvinat. 3 A Toj mu re~e na ~ovekot so isu{enata raka: Zastani nasrede! 4 Nim, pak, im kaà: Vo sabota dozvoleno li e da pravi ~ovek dobro ili zlo; da spasi edna du{a ili da ja pogubi? 5 Pa, koga gi izgleda so gnev, za{to Mu be{e te{ko poradi nivnite skameneti srca, mu re~e na ~ovekot: Protegni ja rakata svoja! Toj ja protegna i taa mu stana zdrava, kako i drugata. 6 Fariseite, {tom izlegoa, vedna{ se sobraa so Irodovcite na sovet protiv Nego, kako da Go pogubat. Mno{tvo sledbenici Isus, pak, otide so Svoite u~enici kon moreto i po Nego ode{e mnogu narod od Galileja i od Judeja, 8 od Erusalim i od Idumeja i otade Jordan. Pa i od Tir i Sidon, otkako ~uja kakvi dela vr{i, vo golem broj dojdoa kaj Nego. 9 I im pora~a na u~enicite Svoi da Mu prigotvat korab, poradi narodot, za da ne Go turkaat; 10 za{to mnozina be{e izlekuval, taka {to site, koi bea bolni, navaluvaa kon Nego za da se dobliàt do Nego. 11 I ne~istite duhovi, {tom }e Go videa, pa|aa pred Nego, vikaa i govorea: Ti si Sin Bo`ji! 12 No Toj strogo im zabranuva{e da razglasuvaat za Nego.
7
16
Mt 16,18 Jn 1,42 1 Kor 1,12
5
5,32 6,52 11,11 2 Mojs 7,13 Jn 12,40 Efes 4,18
(Mt 12,914; Lk 6,611)
17
Mt 4,21 Lk 9,54
6
Mt 22,15 27,1
18
Mt 4,18 9,9 Lk 6,14-15 Jn 1,40. 43-46.48 14,5.8-9 21,2
7-8
5,21 Mt 4,25 12,15 Lk 6,17-18
Isus i Velzevul
(Mt 12,2232; Lk 11,1423)
9
4,1 Jn 6,22
10
5,28
11
1,1 Mt 8,29
12
1,34 Mt 12,16
I dojdoa v ku}i; i pak se sobra narod, taka {to tie ne moèa ni leb da jadat. 21 I koga ~uja Negovite, otidoa da Go priberat, za{to se govore{e deka ne bil na Sebesi. 22 A kni`nicite, {to bea slegnale od Erusalim, velea deka vo Nego e Velzevul1 i deka demonite gi isteruva so silata na zapovednikot na demonite. 23 I koga gi povika, im govore{e vo paraboli: Kako moè satanata da izgonuva satana? 24 Ako edno carstvo se razdeli na delovi, eden protiv drug, toa carstvo ne moè da se odrì; 25 i, ako eden dom se razdeli na delovi, eden protiv drug, toj dom ne moè da opstane; 26 ako i satanata se dignal protiv sebesi, i se razdelil, ne }e moè da se odrì, no mu do{ol krajot. 27 Nikoj ne moè, koga }e vleze vo ku}ata na silen ~ovek, da mu ja ograbi poku}ninata, ako najnapred ne go vrze silniot; i toga{ }e mu ja zeme poku}ninata.
20
19
Mt 10,4 26,25
20
2,2 6,31
21
Jn 7,5 10,20 2 Kor 5,13
22
2 Car 1,2 Mt 9,34 10,25 12,24 Jn 7,20 8,48-52
23
1,13
27
6,17 Is 49,24-25 53,12 Otkr 20,2
1 3,22. Velzevul ili Beelzebul t.e. |avolot.
49
Vistina, vi velam: na ~ove~kite sinovi }e im se prostat site grevovi i huli, kakvi i da bidat tie; 29 29 no, koj pohuli na Svetiot Duh, nemu Lk 12,10 nema da mu se prosti nikoga{, a }e bide Evr 6,4-6 1 Jn 5,16 vinoven pred ve~niot sud. 30 Za{to velea: Ne~ist duh ima vo 30 3,22 Nego.
28
28
2,7 1 Tim 1,13
I im re~e: Koj ima u{i da slu{a, 9 4,23 neka ~ue! 7,16

9
Zo{to sluàt parabolite?

(Mt 13,1015; Lk 8,910)
10
Mt 11,15 Lk 8,8 14,35
31
6,3 Jn 2,12 Dela 1,14 31
Isusovoto semejstvo
(Mt 12,4650; Lk 8,1921)
viknat. 32 A okolu Nego sede{e narod, i Mu Mt 6,10 rekoa: Ete, majka Ti i bra}ata Tvoi, i Efes 6,6 Evr sestrite Tvoi, nadvor se i Te baraat. 10,7.9.36 33 A Toj im odgovori, velej}i: Koja e 1 Jn 2,17 Mojata majka i koi se bra}ata Moi? 34 Pa, upatuvaj}i pogled kon onie {to 4,1 sedea okolu Nego, re~e: Eve gi Mojata 2,13 majka i Moite bra}a. 35 Za{to onoj, koj ja ispolnuva volja2 Mt 13,3.34 ta Bo`ja, toj Mi e brat, i sestra, i majka!
35
13,55-56
32 vi, pa, stoej}i nadvor, pora~aa da Go
I dojdoa majka Mu i bra}ata Nego-
A koga ostana Sam, onie {to bea 10 okolu Nego, zaedno so dvanaesette, Go 10,10 13,3 Mt 10,2 pra{aa za parabolata. 11 I im kaà: Vam vi e dadeno da ja 13,36 znaete tajnata na carstvoto Bo`jo, a na 11 onie, nadvore{nite, s# }e im se kaùva Dan 2,19.22. vo paraboli, 27-30 12 za da gledaat so o~i i da ne vidat; Rim 16,25 da slu{aat so u{i i da ne razbiraat; Kol 4,5 za{to se pla{at da ne se obratat neko- 12 Is 6,9-10 ga{, pa da im se prostat grevovite. Objasnuvawe na parabolata za seja~ot
(Mt 13,1823; Lk 8,1115)
13 Jn 12,40 Dela 28, 26-27
17
14,27
Parabola za seja~ot I pak po~na da pou~uva pokraj moreto; i se sobra okolu Nego mnogu narod; Toj vleze toga{ vo korab vo moreto i sede{e, a siot narod stoe{e na suvo, pokraj moreto. 2 I gi pou~uva{e mnogu so paraboli, i vo poukite Svoi im vele{e: 3 Slu{ajte! Ete izleze eden seja~ da see; 4 i se slu~i, koga see{e, edni zrna da padnat pokraj patot, pa doletaa pticite nebeski i gi iskolvaa. 5 Drugi padnaa na kamenito mesto, kade {to nema{e mnogu zemja, i nabrgu izniknaa, za{to zemjata ne be{e dlaboka; 6 a koga izgrea sonceto, tie svenaa, pa bidej}i nemaa koren, se isu{ija. 7 Nekoi padnaa na trwe; i izrasna trweto, gi zadu{i i ne dadoa plod. 8 A drugi padnaa na dobra zemja i po~naa da davaat plod, {to izrasna i uzrea; i prinesoa: koe trieset, koe {eeset, koe sto.
(Mt 13,19; Lk 8,48)
I im re~e: Zar ne ja razbirate 18 ovaa parabola? Kako toga{ }e gi Er 4,3 razberete site paraboli? 19 14 Seja~ot go see slovoto. 15 Poseanoto pokraj patot gi ozna~uva Mt 19,23 onie, kaj koi se see slovoto, no kaj koi, 21 5,15 otkako }e go ~ujat, vedna{ doa|a sata- Mt Lk 8,17 nata i im go grabe slovoto, poseano vo 11,33 srcata nivni. 16 Isto taka i poseanoto na kamenito mesto gi ozna~uva onie, koi, {tom go ~ujat slovoto, vedna{ so radost go primaat, 17 no nemaat vo sebe koren i se nepostojani; pa, koga }e nastane àlost ili gonewe zaradi slovoto, vedna{ se soblaznuvaat. 18 Poseanoto vo trwe gi ozna~uva onie {to go slu{aat slovoto, 19 no griìte za ovoj vek, primamlivoto bogatstvo i drugi èlbi, koi, koga }e se vselat vo niv, go zadu{uvaat slovoto i toa ostanuva besplodno. 20 A poseanite zrna na dobra zemja se onie, {to go slu{aat slovoto i go primaat i donesuvaat plod: edni trieset, drugi {eeset, a drugi sto. Svetilo i merka
(Mt 5,15; 10,26; Lk 6,38; 8,1618; 11,33)
I im re~e: Zar se vnesuva svetilo za da se stavi pod poklopec? Ili pod krevet? Ne zatoa li, da se stavi na sve}nik?
21
50
22
1 Kor 4,5
23
4,9 Mt 11,15
24
Lk 6,38 8,18
25
Mt 13,12
26
Mt 13,24
Za{to nema ni{to tajno, {to ne }e stane javno; nitu pak, ne{to sokrieno, {to nema da izleze na videlo. 23 Ako nekoj ima u{i da slu{a, neka ~ue! 24 I im vele{e: Vnimavajte na ona {to slu{ate: so kakva merka merite, so takva }e vi se meri, i }e vi se pridodade. 25 Za{to, koj ima, nemu }e mu se dade; a koj nema, od nego }e se odzeme i ona {to go ima.
22
Isus stivnuva bura

(Mt 8,2327; Lk 8,2225)
35 Toj den ve~erta im re~e: Da mineme na sprotivnata strana! 36 I koga go otpu{tija narodot, u~enicite Go zedoa so sebe, kako {to be{e vo korabot, a go sledea i drugi korabi. 37 I se podigna golema bura, i branovite se prefrluvaa vo korabot, taka {to korabot ve}e propa|a{e. 38 Toj, pak, be{e na kormiloto i spie{e na vozglavnica; Go razbudija i Mu rekoa: U~itele, zar ne Ti e grià {to zaginuvame? 39 A Toj stana, mu se zapoveda na vetrot i mu re~e na moreto: Molkni, prestani! I vetrot stivna, i nastana golema ti{ina. 40 Pa im re~e: [to ste tolku pla{livi? Zar s# u{te nemate vera? 41 I gi opfati golem strav, i govorea eden na drug: Koj e, pak, Ovoj, {to i vetrot i moreto Go slu{aat?
35
Mt 8,18
38
Lk 10,40
39
1,25
40
9,19 Mt 8,10
41
1,27 Ps 89,9 107,23-32 Lk 9,34
27
Jk 5,7
Parabola za poseanoto seme

26
Joil 4,13 Otkr 14,15
Pa re~e: Carstvoto Bo`jo prilega na ~ovek {to frlil seme v zemja, 27 pa spie, i stanuva no}e i dewe; a ka31 ko niknuva i kako raste semeto, toj ne Mt 13,31 znae. 17,20 28 Za{to zemjata sama od sebe donesu32 va plod, najnapred steblence, pa klas, a Mt 13,32 potoa i polno zrno vo klasot. 29 A koga }e uzree plodot, vedna{ ispra}a srp, za{to do{lo vremeto za ètva.
29
5,2
1,23 Is 65,4
7
1,1.24 Mt 8,29 Lk 1,32
Isus isceluva od ne~ist duh Preminaa otade more, vo Gadarinskata zemja. 2 I koga Toj izleze od korabot, vedna{ Go presretna od grobi{tata eden ~ovek so ne~ist duh. 3 Toj ìvee{e vo grobovite, i duri i so verigi nikoj ne moè{e da go vrze; 4 za{to mnogupati be{e vo okovi i vo verigi vrzan, ama gi kr{e{e okovite i gi raskinuva{e verigite, i nikoj ne moè{e da go skroti; 5 i sekoga{, no}e i dewe, po grobi{tata i po ridi{tata vika{e i se udira{e so kamewa. 6 [tom Go vide Isus oddaleku, pritr~a i Mu se pokloni. 7 Pa, kako izvika so silen glas, re~e: [to ima{, Ti, so mene, Isuse, Sine na Sevi{niot Bog? Te zakolnuvam vo Boga, ne ma~i me! 8 Za{to mu be{e rekol: Duhu ne~ist, izlezi od ~ovekot!
Parabola za sinapovoto zrno

(Mt 13,3132; Lk 13,1819)
30 Pak prodolì: So {to da go sporedime carstvoto Bo`jo ili so kakva parabola da go prikaème? 31 Toa e kako sinapovo zrno, koe, koga se see v zemja, e pomalo od site zemni semiwa; 32 a koga }e se posee, izrasnuva i stanuva pogolemo od site grmu{ki, i pu{ta golemi granki, taka {to pod negovata senka moàt da se zasolnuvaat pticite nebeski.
(Mt 8,2834; Lk 8,2639)
Pou~uvawe so paraboli
(Mt 13,3435)
I so mnogu takvi paraboli im go propoveda{e slovoto, kolku {to moèa da slu{aat. 34 I bez paraboli ne im govore{e, a na u~enicite Svoi nasamo s# im objasnuva{e.
33
2 5,9. Legija e najgolemata i osnovna edinica na rimskata vojska, vo razli~no vreme so razli~na brojna sostojba; vo prenosna smisla - golem broj, mno{tvo.
51
9
Mt 12,45 Lk 8,2.27
15
Lk 8,35
17
Dela 16,39
18
3,14
19
1,34 8,26 Ps 66,16 Lk 8,39
20
Mt 3,1 4,25
21
2,13
23
Mt 9,18 Lk 4,40 Dela 9,12.17 28,8
I go pra{a: Kako te vikaat? A toj odgovori i re~e: Legija2 mi e imeto, za{to sme mnogu. 10 I mnogu Go molea da ne gi brka od toj kraj. 11 A tamu, po ridot, pase{e golemo krdo sviwi. 12 I Go molea i velea: Prati n# vo sviwine, da vlezeme vo niv. 13 I Isus vedna{ im dozvoli. Otkako izlegoa, ne~istite duhovi vlegoa vo sviwite, i jurnaa sviwite po strmninata vo moreto, a bea okolu dve iljadi; i se izdavija vo moreto. 14 A onie, {to gi pasea sviwite, pobegnaa i izvestija vo gradot i po okolijata. I mnozina izlegoa da vidat {to stanalo. 15 I dojdoa kaj Isus, i go vidoa besoma~niot kako sedi oble~en, i so zdrav um, vo kogo ima{e legija, i se upla{ija. 16 A onie, koi bea videle, raskaùvaa {to stana so obzemeniot od zol duh i so sviwite. 17 I po~naa da Go molat da si odi od nivnite krai{ta. 18 A koga vleze vo korabot, onoj, {to be{e porano besoma~en, Go pomoli da bide so Nego. 19 Isus ne mu dozvoli, no mu re~e: Odi doma kaj svoite, pa raskaì im {to stori Gospod za tebe i kako te pomiluva. 20 Si otide, i po~na da raskaùva po Desettogradieto {to mu napravi Isus. I site se ~udea.
9
Isceluvaweto na bolna èna i oìvuvaweto na Jairovata }erka

(Mt 9,1826; Lk 8,4056)
A koga premina Isus so korabot pak na drugata strana, kaj Nego se sobra mnogu narod. I be{e pokraj moreto. 22 I ete, dojde eden od na~alnicite na sinagogata, po ime Jair; pa, {tom Go vide, padna pred nozete Negovi 23 i usrdno Go mole{e mnogu, govorej}i: ]erka mi e na umirawe; dojdi i poloì gi racete nad nea, za da ozdravi i bide ìva! 24 I pojde so nego. A po Nego vrve{e mnogu narod i Go pritiskaa.
21
Edna èna, {to strada{e od krvavewe dvanaeset godini, 26 i golemi maki be{e pretrpela od mnozina lekari, potro{ila s# {to imala i nikakva polza ne videla, a $ stanalo duri u{te polo{o, 27 {tom ~u za Isus, se pribliì odzadi me|u narodot i se dopre do oblekata Negova; 28 za{to si vele{e: Samo ako se dopram do oblekata Negova, }e ozdravam. 29 I vedna{ prestana krvaveweto, i taa oseti vo teloto svoe deka e izlekuvana od bolesta. 30 A Isus odedna{ po~uvstvuva vo Sebe kako izleze sila od Nego i se svrte kon narodot i re~e: Koj se dopre do oblekata moja? 31 U~enicite Negovi Mu rekoa: Gleda{ deka narodot Te pritiska, a pra{uva{: Koj se dopre do Mene? 32 No Toj gleda{e naokolu, za da ja vidi onaa, {to go napravi toa. 33 @enata, pak, se upla{i i trepere{e; pa, znaej}i {to stana so nea, se pribliì, padna pred Nego i Mu ja kaà celata vistina. 34 A Toj $ re~e: ]erko, verata tvoja te spasi; odi si so mir i bidi zdrava od bolesta svoja! 35 Dodeka Toj u{te zboruva{e, dojdoa od kaj na~alnikot na sinagogata i rekoa: ]erka ti umre; {to Mu sozdava{ u{te trud na U~itelot! 36 No Isus, otkako gi ~u tie zborovi, mu re~e na na~alnikot na sinagogata: Ne pla{i se, samo veruvaj! 37 I nikomu ne mu dozvoli da odi so Nego, osven na Petar, na Jakov, i na Jovan, bratot na Jakov. 38 Dojde vo ku}ata na na~alnikot na sinagogata i vide rastrevoènost, pla~ewe i silno vriskawe. 39 I koga vleze, im re~e: [to ste se razvikale i rasplakale? Devoj~eto ne e umreno, tuku spie! 40 A tie Mu se potsmevaa. Toj, pak, otkako gi istera site, gi zede tatkoto i majkata na devoj~eto i onie {to bea so Nego, i vleze kade {to leè{e devoj~eto.
25
25
3 Mojs 15,25
27-28
6,56 Mt 14,36 Dela 5,15
27
3 Mojs 15,27
29
Dela 19,12
30
Lk 5,17 6,19
34
10,52 1 Sam 1,17 2 Sam 15,9 Lk 7,50 Jk 2,16
35
Jn 11,21.32
37
9,2 14,33 Mt 17,1
39
Dela 20,10 1 Kor 11,30 15,6
52
I koga ja fati rakata na devoj~eto, re~e: Talita, kumi! - {to zna~i: Devojko, tebe ti velam, stani! 43 42 I devojkata odedna{ stana i po~na 1,34 da odi. A ima{e dvanaeset godini. I 7,36 9,9 site se za~udija mnogu. Mt 8,4 43 A Toj strogo im zapoveda, nikoj da Lk 9,21 ne razbere za toa i re~e: Dajte $ da jade!
41
41
9,27 Dela 9,40
Tie pojdoa i propovedaa pokajanie. 12 Izgonuvaa mnogu ne~isti duhovi, i Mt 3,2 mnogumina bolni pomazuvaa so maslo i 13 Mt 14,14 lekuvaa.
12 13
Jk 5,14-15
Irod i Isus
(Mt 14,12; Lk 9,79)
14-15
Mt 16,14
6,2
1,22 Lk 6,6 Jn 7,15
Isus otfrlen vo Nazaret Pa izleze ottamu i dojde vo Svojot kraj; a po Nego odea i u~enicite Negovi. 2 I koga dojde sabotata, Toj po~na da pou~uva vo sinagogata i mnozina, {to slu{aa, se ~udea i govorea: Od kade vo Nego ova? I kakva e ovaa mudrost {to Mu e dadena, ta takvi ~uda stanuvaat preku Negovite race? 3 Ne e li Toj drvodelecot, Sinot na Marija, brat na Jakov, Josija, Juda i Simon? I ne se li ovde me|u nas sestrite Negovi? I se soblaznija zaradi Nego. 4 A Isus im re~e: Prorokot nikade ne e bez po~est, osven vo svojata zemja, me|u rodninite i vo svojot dom. 5 I ne moè{e tuka da izvr{i nikakvo ~udo; osven {to izlekuva malku bolni, polagaj}i gi racete vrz niv. Isus gi ispra}a Svoite dvanaeset u~enici
(Mt 10,515; Lk 9,16)
3
3,31 Mt 12,46 Jn 6,42
(Mt 13,5358; Lk 4,1630)
4
Jn 4,44
I car Irod razbra za Isus, za{to imeto Negovo be{e pro~ueno, pa re~e: Jovan Krstitel voskresnal od mrtvite i zatoa stanuvaat ~uda preku nego. 15 Edni velea: Ilija e!, a drugi: Prorok e, ili kako eden od prorocite. 16 A Irod, {tom ~u re~e: Toa e Jovan, na kogo jas mu ja otsekov glavata; toj voskresnal od mrtvite!
14
15
Mal 3,23 Mt 21,11
17
Lk 3,19-20
18
3 Mojs 18,16 20,21
21
1 Mojs 40,20
5
2,5 Lk 4,40
Smrtta na Jovan Krstitel

(Mt 14,312; Lk 3,1920)
23
Est 5,3.6 7,2
7
3,14-15 Lk 10,1
8
Lk 10,4
10
Lk 10,7
11
Mt 10,14.18
I se ~ude{e na nivnoto neverie. Pa ode{e po okolnite sela i pou~uva{e. 7 I gi povika dvanaesette, i po~na da gi pra}a po dvajca, i im dade vlast nad ne~istite duhovi. 8 Pa im zapoveda da ne zemaat ni{to za po pat osven po eden stap; ni torba, ni leb, ni pari vo pojasot. 9 No da se obueni vo sandali i da ne oblekuvaat po dve obleki. 10 I im re~e: Ako vlezete negde vo ku}a, ostanete vo nea, s# dodeka ne si otidete ottamu. 11 A ako negde ne ve primat, nitu ve poslu{aat, {tom izlezete ottamu, istresete go pravot od nozete svoi, nim za svedo{tvo.
6
Bidej}i sam Irod prati da go fatat Jovan, go vrza i go frli vo zatvor, zaradi Irodijada, ènata na brat mu Filip, za{to se oèni so nea. 18 Bidej}i Jovan mu vele{e na Irod: Ne ti e dozvoleno da ja ima{ ènata na tvojot brat! 19 A Irodijada se ozlobi protiv nego i saka{e da go ubie, no ne moè{e. 20 za{to Irod se pla{e{e od Jovan, znaej}i deka e toj ~ovek praveden i svet i go paze{e; mnogu be{e zbunet dodeka go slu{a{e, a so zadovolstvo go slu{a{e. 21 I nastana pogoden den koga Irod, po povod svojot rodenden, im prigotvi ve~era na svoite knezovi, vojvodi i stare{ini Galilejski; 22 i vleze }erkata na Irodijada, igra{e i im ugodi na gostite i na Irod. Toga{ carot $ re~e na devojkata: Baraj od mene {to saka{ i }e ti dadam! 23 I $ se zakolna: [to i da pobara{ od mene, }e ti dadam, duri i polovinata od moeto carstvo. 24 A taa izleze i ja pra{a majka si: [to da pobaram? Taa $ odgovori: Glavata na Jovan Krstitel! 25 I taa vedna{ vleze kaj carot i pobara, govorej}i: Sakam u{te sega da mi ja dade{ na ~inija glavata na Jovan Krstitel!
17
53
Carot se zagriì, no zaradi vetuvaweto i gostite svoi ne saka{e da otkaè. 27 I vedna{, otkako isprati xelat, 30 Lk 6,13 carot naredi da ja donesat glavata nego10,17 va. 31-32 28 A toj otide, mu ja otse~e glavata vo 2 Mojs 16 5 Mojs zatvorot i ja donese na ~inija, pa $ ja 8,3.16 predade na devojkata, a devojkata ja dade Ps 78,2425.29 na majka si. 29 Koga negovite u~enici razbraa, doj105,40 1 Kor 10,3 doa i go zedoa teloto negovo i go pogre31 baa.
26 Mt 27, 59-60 2,2 3,20
29
Toj gi zede pette leba i dvete ribi, pa, pogledna kon neboto, gi blagoslovi lebovite i gi prekr{i, i im gi dade na u~enicite Svoi, za da im gi stavat pred niv; isto taka im gi razdeli i dvete ribi na site. 42 I jadea site i se nasitija. 43 I sobraa par~iwa, od lebot i od ribite, polni dvanaeset ko{evi. 44 A onie, {to jadea od lebovite, bea okolu pet iljadi maì.
41
41
Mt 14,19 Lk 9,16 22,19 24,30
42
Is 25,6-8 55,1-2 Mt 8,11
43
8,19
46
1,35 3,13 Lk 6,12 9,28 Jn 6,15
Isus ~ekori po voda

(Mt 14,2233; Jn 6,1521)
34
4 Mojs 27,17 1 Car 22,17 Ez 34,5.15.23 37,24 Zah 10,2 Ps 23,1 77,21 2 Car 18,16 Mt 9,36
Isus nahranuva pet iljadi du{i

(Mt 14,1321; Lk 9,1017; Jn 6,114)
30
I se sobraa apostolite kaj Isus, pa Go izvestija za s# {to napravile i pou~uvale. 31 A Toj im re~e: Dojdete i vie vo osameno mesto i odmorete se malku. Za{to mnozina doa|aa i si odea, taka {to nemaa koga ni da jadat. 32 I otidoa so korab sami vo osameno mesto. 33 I gi vide narodot koga si odea; i 35-44 8,1-9 Go poznaa mnozina, pa pe{ od site gradovi trgnaa tamu; i gi isprevarija (i se sobraa okolu Nego). 34 A Isus, koga izleze, vide mnogu narod i se smiluva nad niv, za{to bea kako ovci bez pastir; i po~na da gi pou~uva mnogu. 35 I bidej}i ve}e vremeto poizmina, u~enicite Negovi pristapija kon Nego i rekoa: Ovde e mestovo pusto, a i docna e; 36 raspu{ti gi za da otidat po okolnite sela i kolibi i da si kupat leb, za{to nema {to da jadat. 37 Toj im odgovori i re~e: Dajte im vie da jadat! A tie Mu rekoa: Da pojdeme i da kupime za dveste denarii leb, pa da im dademe da jadat? 38 Potoa Toj gi pra{a: Kolku lebovi imate? Otidete i videte! I koga vidoa rekoa: Pet leba i dve ribi. 39 Toga{ Isus im re~e na site da posednat na kup~iwa po zelenata treva. 40 I posednaa vo grupi po sto i po pedeset.
I vedna{ gi natera u~enicite Svoi da vlezat vo korab i da otidat porano od Nego na drugata strana kon Vitsaida, duri Toj ne go raspu{ti narodot. 46 A Toj, oddeluvaj}i se od niv, otide vo gorata za da se pomoli. 47 Prikve~er korabot be{e sred moreto, a Toj sam na kopnoto. 48 I gi vide kako se ma~at pri ploveweto, za{to vetrot im be{e sprotiven; a okolu ~etvrtata no}na straà3 se pribliì do niv i, odej}i po moreto, saka{e samo da pomine pokraj niv. 49 A tie, koga go vidoa kako odi po moreto, pomislija deka e toa prividenie, i po~naa da vikaat; 50 Za{to site Go vidoa i se upla{ija. Toj vedna{ po~na da govori so niv i im re~e: Ne pla{ete se! Jas sum, ne bojte se! 51 I vleze kaj niv vo korabot i vetrot stivna. A tie mnogu se upla{ija i se ~udea vo sebe. 52 Za{to ne se vrazumija (od ~udoto) so lebovite, bidej}i srceto im be{e skameneto. 53 I koga preminaa, dojdoa vo zemjata Genisaretska i se zadràa tamu. 54 A {tom izlegoa od korabot, vedna{ Go poznaa. 55 Brzo ja obikolija celata taa okolija i po~naa na nosilki da nosat bolni tamu, kade {to slu{aa deka Toj se nao|a. 56 I kade da vleguva{e: vo sela, vo gradovi ili naselbi - na krstopatite
45
48
2 Mojs 33,19.22 34,6 Ps 77,19 Jov 9,8
49
Lk 24,37
50
16,6 2 Mojs 3,14 5 Mojs 32,39 Is 41,4 43,10 Jn 8,24.28.58
51
4,39 Mt 14,32
52
3,5 4,13 8,17 Mt 16,9
55-56
Dela 5,15
55
1,32
56
5,27-28 Lk 6,19 8,44
3 6,48. êtvrtata no}na straà t.e. rano nautro, me|u 4 i 6 ~asot.
54
7,2 polagaa bolni i Go molea da se doprat
barem do polata od oblekata Negova. I 4 site {to se dopiraa do Nego, ozdravuMt 23,25 vaa.
Lk 11,38 Lk 11,39
6-7
Is 29,13
Raspravija za predanijata
Se sobraa kaj Nego fariseite i nekoi od kni`nicite, {to bea do{le 10 od Erusalim. 2 I koga vidoa deka nekoi od Negovi2 Mojs 20,12 21,17 te u~enici jadat leb so ne~isti, odnos3 Mojs 20,9 no so nemieni race, gi ukorija. 5 Mojs 5,16 3 (Za{to fariseite i site Judejci, Mt 15,4 drèj}i go predanieto na starite, ne 11 jadat, duri ne gi izmijat racete do lakMt 15,5-6 tite; 12 4 i koga }e se vratat od pazar, ne jaIzreki 28,24 dat, duri ne se izmijat; i u{te mnogu drugo ima {to primile i go dràt; miewe ~a{i, ~inii, kotli i stolovi.) 5 Potoa fariseite i kni`nicite Go pra{aa: Zo{to u~enicite Tvoi ne postapuvaat spored predanieto na starite, no so neizmieni race jadat leb? 6 A Toj im odgovori i re~e: Dobro prorokuval Isaija za vas licemerite, kako {to e napi{ano: Ovoj narod so usta Me po~ituva, no srceto im e daleku od Mene; 7 no naprazno Me po~ituva, za{to propoveda ~ove~ki povelbi. 8 Za{to, vie, ostavaj}i ja Bo`jata zapoved, go drìte predanieto ~ove~ko: miewe ~inii i ~a{i, i vr{ite mnogu drugi sli~ni raboti. 9 I im re~e: I taka ja otfrlate Bo`jata zapoved, za da go zapazite va{eto predanie. 10 Za{to Mojsej re~e: Po~ituvaj gi tatka si i majka si i Koj go zloslovi tatkoto svoj ili majka si, so smrt da se kazni. 11 A vie velite: Ako nekoj kaè na tatka si ili na majka si: ona, so koe bi moèl da te izdrùvam e korban, odnosno, prilog e, 12 toga{ takviot ne go ostavate ve}e ni{to da stori za svojot tatko ili za svojata majka, 13 prestapuvaj}i go slovoto Bo`jo so va{eto predanie, {to ste go predale
7
Kol 2,22
(Mt 15,120)
vie; mnogu takvi sli~ni raboti vr{ite. 14 I koga go povika siot narod, im re~e: Slu{ajte Me site i razberete: 15 ni{to, {to vleguva vo ustata na ~ovekot odnadvor, ne moè da go oskverni; tuku ona {to izleguva od nego, toa go oskvernuva ~ovekot. 16 Ako nekoj ima u{i da slu{a, neka ~ue! 17 I koga se oddale~i od narodot i vleze vo edna ku}a, u~enicite Negovi Go pra{aa za parabolata. 18 A Toj im re~e: Zar ste i vie taka nerazumni? Ne razbirate li deka ni{to, {to vleguva vo ~ovekot odnadvor, ne moè da go oskverni? 19 Za{to, toa ne odi vo srceto, tuku vo stomakot, i izleguva nadvor, ~istej}i ja seta hrana. 20 I u{te im re~e: Ona {to izleguva od ~ovekot, toa go oskvernuva ~ovekot. 21 Za{to odnatre, od srceto ~ove~ko, izleguvaat lo{i pomisli, prequbodejstva, bludstva, ubistva, 22 kra`bi, lakomstva, lukavstva, pakosti, zlobi, oko zavidlivo, bogohulstvo, gordost, bezumstvo. 23 Seto toa zlo odvnatre izleguva i go oskvernuva ~ovekot. Verata na edna èna
(Mt 15,2128)
14
4,9
17
4,10 10,10
19
Dela 10, 13-15 Kol 2,1617.21-22 Tit 1,15
20
Rim 14
21-22
Mt 15,19
24
1,29 10,10
26
Mt 8,29
I koga se krena ottamu, otide vo predelite Tirski i Sidonski; i koga vleze vo edna ku}a, saka{e nikoj da ne Go doznae. No ne moè{e da se sokrie. 25 Za{to ~u za Nego edna èna, ~ija }erka ima{e ne~ist duh, pa dojde i padna pred nozete Negovi. 26 A taa èna be{e drugoverka, po poteklo Sirofeni~anka; i Go mole{e da go istera demonot od }erka $. 27 No Isus $ re~e: Ostavi najnapred da se nahranat decata; za{to ne e pravo da se zeme lebot od decata i da im se frli na ku~iwata. 28 A taa odgovori i Mu re~e: Da, Gospodi! No i ku~iwata jadat pod trpezata, od tro{kite na decata. 29 I $ re~e: Za ova {to go re~e - moè{ da si odi{! Demonot izleze od }erka ti.
24
55
31
5,20
I koga se vrati doma, ja najde }erka si kako leì na postela, a demonot 32 be{e izlegol od nea.
30
5,23
33
8,23
Isceluvaweto na gluvonem I pak izleze Isus od predelite Tirski i Sidonski i otide kon Galilejskoto More, niz predelite na Desettogradieto. 32 I dovedoa kaj Nego eden gluv i tepkav, pa Go molea da poloì nad nego raka. 33 Isus, otkako go odvede nastrana od narodot, gi stavi Svoite prsti vo negovite u{i; a koga plukna, go dopre negoviot jazik; 34 potoa pogledna na neboto, vozdivna i mu re~e: Efata! - {to zna~i: Otvori se! 35 I vedna{ mu se otvori sluhot, i se razvrzaa vrskite na negoviot jazik i govore{e ~isto. 36 I im zapoveda nikomu da ne kaùvaat. No, kolku pove}e Toj im zabranuva{e, tolku pove}e tie razglasuvaa. 37 I prekumerno se ~udea i velea: S# dobro pravi: i gluvite gi pravi da slu{aat i nemite da zboruvaat!
31
34
6,41 Mt 14,19
Imaa i malku ribi; gi blagoslovi i 8 Mt 14,20 zapoveda da gi razdadat i niv. 8 I jadea, i se nasitija; i sobraa se11 5 Mojs dum ko{nici ostanati par~iwa. 9 A onie, {to jadea, bea okolu ~etiri 18,20-22 Is 7,10-14 Mt 12,38 iljadi du{i. I gi pu{ti da si odat. 10 I vedna{ vleze vo korab so u~eni- 16,1 Lk 11,16 cite Svoi i dojde vo predelite Dalma- 1 Kor 1,22 nutski. 12
7
35
Mt 8,3
Fariseite baraat ~udo

(Mt 16,14)
11
Lk 11,29 Evr 3,10
36
1,25.44-45 5,43 Mt 9,30-31
15
37
9,25 1 Mojs 1,31 Is 35,5-6 Mt 11,5 15,31
8,1-2
6,34-36
12,1 I izlegoa fariseite i po~naa da se Lk 1 Kor 5,6-8 prepiraat so Nego, pa isku{uvaj}i Go, 17 Mu baraa ~udesen znak od neboto. 12 A Toj vozdivna dlaboko i re~e: 6,52 Zo{to ovoj rod bara ~udesen znak? 18 Vistina vi velam: nema da mu se dade 4,12 Er 5,21 Ez 12,2 ~udesen znak na ovoj rod. 13 I koga gi ostavi, pak vleze vo kora- Lk 8,10 bot i premina na drugata strana. 19
3
Evr 12,3
Za {tetniot kvasec
(Mt 16,512)
14
6,35-44
20
8,8-9
4
8,16-17 Jn 6,26
6
Jn 6,10
Isus nahranuva ~etiri iljadi du{i Vo tie dni, koga se be{e sobral mnogu narod i nema{e {to da jadat, Isus gi povika u~enicite Svoi i im re~e: 2 Mi e àl za narodot, za{to ve}e tri dni stojat kaj Mene i nema {to da jadat. 3 Ako gi pu{tam da si odat gladni po ku}ite nivni, }e premaleat po patot, za{to nekoi se dojdeni oddaleku. 4 U~enicite Mu odgovorija: Od kade moè ~ovek site ovie da gi nahrani so leb, ovde vo pustinava? 5 I gi pra{a: Kolku lebovi imate? A tie odgovorija: Sedum. 6 Toga{ mu zapoveda na narodot da posedne po zemjata; pa, otkako gi zede sedumte lebovi, zablagodari, gi raskr{i i im gi dade na u~enicite Svoi da gi razdelat; i tie gi razdelija na narodot.
(Mt 15,3239)
A tie, pak, bea zaboravile da zemat 21 leb i vo korabot imaa samo eden leb. 4,13 15 A Toj im zapoveda i re~e: Vnima22 vajte, ~uvajte se od kvasot farisejski i 5,30 10,46-52 od kvasot Irodov! 16 I si razmisluvaa me|u sebe, velej}i: Toa e zatoa {to nemame leb. 17 A Isus, koga gi razbra, im re~e: Zo{to zboruvate za toa {to nemate leb? Zar u{te ne znaete i ne razbirate? U{te li e skameneto va{eto srce? 18 O~i imate, ne gledate li? U{i imate, ne slu{ate li? I ne pomnite li? 19 Koga gi raskr{iv pette leba, za pet iljadi du{i, kolku polni ko{evi so par~iwa sobravte? Mu rekoa: Dvanaeset. 20 A sedumte - za ~etiri iljadi, kolku ko{nici so ostanati par~iwa sobravte? Tie odgovorija: Sedum. 21 I im re~e: Pa kako toga{ ne razbirate? Isceluvaweto na slep ~ovek 22 Potoa dojde vo Vitsaida; i dovedoa kaj Nego slep i Go molea da se dopre do nego.
56
23
7,33 Jn 9,6.11.15 1 Tim 4,14
26
1,34
28
6,14-15 Lk 9,7-8
29
1,1 14,61
30
Mt 8,4
I koga go zede slepiot za raka, go izvede nadvor od seloto i, otkako plukna na o~ite negovi, gi poloì racete nad nego, pa go pra{a dali gleda ne{to. 24 Toj, koga pogledna, re~e: Gi gledam lu|eto kako drvja, no tie odat. 25 Potoa pak gi poloì racete nad o~ite negovi i mu re~e da pogleda. I mu se povrati vidot i gi gleda{e site jasno. 26 I go isprati vo domot negov i mu re~e: Ne navra}aj v selo!
23
31
10,32-34 Mt 17,12.22 Lk 17,25
Petrovoto ispovedawe na verata

(Mt 16,1320; Lk 9,1821)
Za{to, koj saka da go spasi svojot ìvot, }e go zagubi; a koj go zagubi ìvotot svoj zaradi Mene i Evangelieto, toj }e go spasi. 36 Za{to kakva polza ima ~ovek, ako go pridobie celiot svet, a na du{ata svoja $ napakosti? 37 Ili kakov otkup }e dade ~ovek za svojata du{a? 38 Za{to, koj se srami od Mene i od zborovite Moi vo ovoj prequbodeen i gre{en rod, i Sinot ôve~ki }e se srami od nego, koga }e dojde vo slavata na Svojot Otec so svetite angeli.
35
35
Mt 10,39
37
Ps 49,7-8
38
Mt 10,33 Lk 12,9 Rim 1,16 2 Tim 2,12
9,1
13,30 Rim 1,4
2
1,29 5,37 Lk 8,51
27 I izleze Isus so u~enicite Svoi po selata na Kesarija Filipova. Po pa33 tot gi pra{a u~enicite Svoi i im reMt 4,10 ~e: Za kogo Me mislat lu|eto? 28 Tie odgovorija: Za Jovan KrstiRim 8,5 tel, nekoi za Ilija, a drugi, pak, za ne34 Lk 14,27 koj od prorocite. 29 Toj, pak, im re~e: A vie, za kogo Me mislite? Petar Mu odgovori i re~e: Ti si Hristos! 30 I im zapoveda nikomu da ne govorat za Nego.
I im re~e: Vistina vi velam: tuka stojat nekoi, {to nema da vkusat 3 16,5 smrt, dodeka ne go vidat carstvoto Mt 28,3 Otkr 3,4 Bo`jo, dojdeno vo sila. Isusovoto preobraènie
(Mt 17,19; Lk 9,2836)
9
2
4
2 Car 2, 11-12 Mt 11,14
Isus gi navestuva Svojata smrt i voskresenie

(Mt 16,2123; Lk 9,22)
Pa po~na da gi u~i deka Sinot ôve~ki treba mnogu da postrada, da bide otfrlen od stare{inite, prvosve{tenicite i kni`nicite, i da bide ubien i na tretiot den da voskresne. 32 I govore{e za toa otvoreno. No Petar, Go povle~e nastrana i po~na da Go odvra}a. 33 A Toj, koga se zavrte i gi pogledna u~enicite Svoi, mu zabrani na Petar da govori i re~e: Begaj od Mene, satano! Za{to ne misli{ na ona {to e Bo`jo, tuku na ona {to e ~ove~ko!
31
Patot na Isusovite sledbenici

(Mt 16,2428; Lk 9,2327)
I koga go povika narodot i u~enicite Svoi, im re~e: Koj saka da vrvi po Mene, neka se odre~e od sebe, i neka go zeme krstot svoj i neka odi po Mene.
34
A po {est dni, Isus gi zede so Sebe Petar, Jakov i Jovan i gi odvede sami na visoka gora, nasamo, i se preobrazi pred niv. 3 Ali{tata Mu stanaa svetli, mnogu beli, kako sneg, kakvi {to belilo na zemjata ne moè da izbeli. 4 I im se javi Ilija so Mojsej, i razgovaraa so Isus. 5 Toga{ progovori Petar i Mu re~e na Isus: Ravi, dobro ni e da bideme ovde; da napravime tri kolibi: edna za Tebe, edna za Mojsej i edna za Ilija. 6 Za{to ne znae{e {to da kaè, bidej}i bea mnogu upla{eni. 7 I se pojavi oblak, pa gi zaseni; i od oblakot dojde glas, koj vele{e: Ovoj e Mojot vozquben Sin, Nego slu{ajte Go! 8 I odedna{, koga poglednaa naokolu, nikogo ve}e ne vidoa pokraj sebe, osven Isus. 9 A koga sleguvaa od gorata, im zapoveda nikomu da ne kaùvaat {to videle, dodeka Sinot ôve~ki ne voskresne od mrtvite. 10 I go zadràa toj zbor vo sebe, pra{uvaj}i se eden so drug {to zna~i toa: Da voskresne od mrtvite?
5
10,51 11,21 14,44-45
6
14,40
7
1,11 5 Mojs 18,15 3 Mojs 16,2 Mt 17,5 Dela 3,22 3 Ptr 1,17
9
1,34 Lk 9,36
57
11
Mal 3,23
Za Ilija
(Mt 17,1013)
8,31 Is 53,3 Mal 3, 23-24 Ps 22,1-17
11 I Go pra{aa, velej}i: A zo{to kni`nicite velat deka najnapred treba da dojde Ilija? 12 A Toj, pak, odgovori i re~e: Ilija }e dojde porano i }e uredi s#; a Sinot 13 1 Car ôve~ki, kako {to e napi{ano za Nego, 19,2.10 treba da postrada mnogu i da bide Mt 11,14 ponizen. 13 No vi velam deka i Ilija dojde, ka19 Mt 12,39 ko {to e napi{ano za Nego, i mu napra23 vija {to sakaa. 5,36 11,23-24 Lk 17,6
12
Isceluvaweto od ne~ist duh

(Mt 17,1421; Lk 9,3743)
24
Lk 17,5
A Isus, {tom vide deka se sobra narod, strogo mu zapoveda na ne~istiot duh i mu re~e: Duhu nem i gluv. Jas ti zapovedam: izlezi od nego, i ne vleguvaj ve}e vo nego! 26 I koga izvika, silno go strese i izleze; a mom~eto be{e kako mrtvo, taka {to mnozina velea deka umrelo. 27 Isus, pak, otkako go fati za raka, go ispravi; i toa stana. 28 I koga vleze Isus vo edna ku}a, u~enicite Negovi Go pra{aa nasamo: Zo{to nie ne moèvme da go isterame? 29 Im odgovori: Ovoj rod so ni{to ne moè da se istera, osven so molitva i post.
25
25
1,25 Lk 4,39
26
1,26
27
1,31 5,41
31
8,31 Mt 20,1819
32
4,13
34
Lk 22,24
I koga dojde kaj u~enicite Svoi, vide mnogu narod okolu niv i kni`nici, koi se prepiraa so niv. 15 I {tom Go vide, siot narod se ispla{i; a koga se pribliìja, Go pozdravuvaa. 16 Gi pra{a kni`nicite: Zo{to se prepirate so niv? 17 Toga{ eden od narodot odgovori i re~e: U~itele, go dovedov kaj Tebe sin mi, vo kogo ima nem duh; 18 i sekoga{, kade i da go fati, go kutnuva, i toj se zapenuva, i krcka so zabite, i se zdrvuva. I im kaàv na u~enicite Tvoi da go izgonat, no tie ne moèa. 19 A Isus odgovori i re~e: O, rode neveren, do koga }e bidam so vas? Do koga }e ve trpam? Dovedete go kaj Mene! 20 I koga go dovedoa kaj Nego - {tom go vide, vedna{ duhot go strese; i toj padna nazemi i se valka{e zapenet. 21 Go pra{a Isus tatko mu: Kolku vreme ima otkako stanuva toa so nego? Toj odgovori: Od detstvoto; 22 i mnogupati duhot go frlal vo ogan, i vo voda, za da go pogubi: no, ako moè{, smiluvaj se nad nas i pomogni ni! 23 A Isus mu re~e: Ako moè{ da poveruva{ - s# e mo`no za onoj {to veruva! 24 I odedna{ tatkoto na mom~eto izvika i so solzi re~e: Veruvam, Gospodi, pomogni mu na moeto neverie!
14
35
10,43-44 Mt 20,26
Isus po vtorpat gi navestuva Svojata smrt i voskresenie

(Mt 17,2223; Lk 9,4345)
30
37
Mt 10,40
10,16 I koga izlegoa ottamu, minuvaa Lk Jn 13,20 preku Galileja; i Toj ne saka{e nekoj 38 da razbere. 31 Za{to gi u~e{e u~enicite Svoi i 4 Mojs 11,28 im vele{e deka Sinot ôve~ki }e bide predaden vo ~ove~ki race, i }e Go ubijat, i na tretiot den po ubivaweto }e voskresne. 32 No tie ne gi razbiraa ovie zborovi i se pla{ea da Go pra{aat.
Koj e najgolem?
(Mt 18,15; Lk 9,4648)
I dojde vo Kapernaum; i koga be{e doma, gi pra{a: [to razmisluvavte me|u sebe patem? 34 Tie mol~ea, za{to patem se prepiraa me|u sebe, koj e pogolem. 35 Toj sedna i gi povika dvanaesette, pa im re~e: Koj saka da bide prv, neka bide posleden od site, i sluga na - site! 36 I toga{ zede edno dete, go postavi me|u niv, go gu{na i im re~e: 37 Koj prima edno takvo dete vo Moe ime, Mene Me prima, a koj Me prima Mene, ne Me prima Mene, tuku Onoj, Koj Me pratil.
33
Koj ne e protiv nas, toj e so nas!

(Lk 9,4950)
Toga{ Jovan Mu odgovori i re~e: U~itele, vidovme eden, koj vo Tvoe

38
58
39 ime izgonuva demoni, a ne vrvi po nas;
i mu zabranivme, za{to ne odi po nas. 39 A Isus re~e: Ne branete mu, za{40 Mt 12,30 to nikoj, {to pravi ~udo vo Moe ime, ne Lk 11,23 }e moè naskoro da govori zlo za Mene. 40 Za{to, koj ne e protiv vas, toj e so 41 Mt 10,42 vas. 1 Kor 3,23 41 I koj ve napoi so ~a{a voda vo Moe 42 ime, zatoa {to ste Hristovi, vistina Mt 5,29 vi velam, nema da ostane bez nagrada.
1 Kor 12,3
43 47
Mt 5,30
Za soblaznata
(Mt 18,69; Lk 17,12)
42
Mt 5,29
podobro da mu obesat vodeni~ki kamen 49 na vratot i da go frlat v more. 3 Mojs 2,13 43 I ako te soblaznuva rakata tvoja, 50 otse~i ja; podobro e za tebe bez raka da Mt 5,13 vleze{ vo ìvotot, otkolku da ima{ Lk 14,34 Kol 4,6 dve race i da otide{ vo pekolot, vo Rim 12,18 neizgasliviot ogan, 1 Sol 5,13 44 (kade {to nivniot crv ne umira, i ognot ne izgasnuva.) 10,1 45 I, ako te soblaznuva nogata tvoja, 2,13 otse~i ja; podobro e za tebe sakat da vleze{ vo ìvotot, otkolku da gi ima{ dvete noze i da bide{ frlen vo pekolot, vo neizgasliviot ogan, 46 (kade {to nivniot crv ne umira ni ognot ne izgasnuva.) 47 I, ako okoto tvoe te soblaznuva, izvadi go; podobro e za tebe so edno oko da vleze{ vo carstvoto Bo`jo, otkolku da ima{ dve o~i i da bide{ frlen vo ogneniot pekol, 48 kade {to nivniot crv ne umira, i ognot ne izgasnuva. 49 Za{to sekoj so ogan }e se posoli, (i sekoja `rtva so sol }e se osoli). 50 Solta e dobra; no, ako solta oblutavi, so {to }e ja osolite? Zatoa imajte sol vo sebe, i mir imajte me|u sebe! Za razvodot I otkako stana Isus ottamu, pre mina vo predelite Judejski, preku stranata {to e otade Jordan. I pak se sleva{e narod kon Nego; a Toj, po Svojot obi~aj, gi pou~uva{e.
(Mt 19,112; Lk 16,18)
Is 66,24
48 lite, {to veruvaat vo Mene, za nego e
A koj }e soblazni edno od ovie ma-
I pristapija fariseite i Go pra{aa, isku{uvaj}i Go: Dopu{teno li e, da ja ostavi ~ovek svojata èna? 3 A Toj im odgovori i re~e: Kako vi zapoveda Mojsej? 4 Tie rekoa: Mojsej dozvoli da se napi{e razvodno pismo i da se otpu{ti. 5 Odgovori Isus i im re~e: Poradi va{eto èstoko srce vi ja napi{al taa zapoved. 6 Vo po~etokot na sozdavaweto, pak, Bog gi sozdade ma{ko i ènsko. 7 Zatoa ~ovek }e go ostavi tatka si i majka si, }e se prilepi do ènata svoja 8 i obata }e bidat vo edno telo; i taka, tie ve}e ne se dvajca, tuku edno telo. 9 Zna~i, toa {to Bog go svrzal, ~ovek da ne go razdeluva. 10 I vo domot, u~enicite Negovi pak Go pra{aa za toa. 11 I im re~e: Koj }e ja napu{ti svojata èna i se oèni so druga, toj prequbodejstvuva kon nea; 12 a i èna, ako go napu{ti svojot ma` i se omaì za drug, prequbodejstvuva.
2
2
Mt 16,1 1 Kor 7,11
4
5 Mojs 24,1 Mt 5,31
5
3,5
6
1 Mojs 1,27 5,2
7-8
1 Mojs 2,24 1 Kor 6,16 Efes 5,31
11-12
Mt 5,32 Lk 16,18 1 Kor 7, 10-11
13
Lk 9,47
15
Mt 5,20 18,3
17
1,40
18
Ps 34,8
Isus gi blagoslovuva decata

(Mt 19,1315; Lk 18,1517)
I donesuvaa kaj Nego deca, za da se dopre do niv, no u~enicite im zabranuvaa (na onie {to gi nosea). 14 I koga go vide toa Isus, negoduva{e i re~e: Ostavete gi decata da doa|aat kaj Mene i ne pre~ete im, za{to na takvi e carstvoto Bo`jo. 15 Vistina vi velam, koj ne go prima carstvoto Bo`jo kako dete, toj nema da vleze vo nego. 16 Pregrnuvaj}i gi, gi poloì racete vrz niv i gi blagoslovuva{e.
13
Isus povikuva eden bogat ~ovek

(Mt 19,1630; Lk 18,1830)
10
A koga izleguva{e na pat, dotr~a nekoj, padna na kolena pred Nego i Go pra{a: U~itele dobar, {to treba da napravam, za da nasledam ìvot ve~en? 18 Isus mu re~e: Zo{to me narekuva{ dobar? Nikoj ne e dobar, osven ediniot Bog!
17
59
19
7,10 2 Mojs 20,12-16 5 Mojs 5,16-20 24,14
21
Mt 6,20 Lk 12,33
23
4,19
27
14,36 1 Mojs 18,14 Zah 8,6 Jov 42,2
29
1,1 8,35
31
Mt 19,30 20,16 Lk 13,30
33-34
8,31 Lk 24,7
Zapovedite gi znae{: ne prequbodejstvuvaj; ne kradi; ne svedo~i la`no; ne navreduvaj; po~ituvaj gi tatka si i majka si. 20 A toj Mu odgovori i re~e: U~itele, seto toa sum go zapazil u{te od mladosta svoja. 21 Koga go pogledna Isus, mu omile, pa re~e: U{te edna rabota ti nedostasuva: odi i prodaj s# {to ima{, razdaj go na siromasi i }e ima{ bogatstvo na neboto; pa dojdi i vrvi po Mene. 22 Koga gi ~u ovie zborovi, toj se iznenadi i si otide naàlen, za{to ima{e golemo bogatstvo. 23 I koga pogleda Isus, im re~e na u~enicite Svoi: Kolku e te{ko za bogatite da vlezat vo carstvoto Bo`jo! 24 A u~enicite se upla{ija od zborovite Negovi. No Isus pak im odgovori i re~e: êda, kolku im e te{ko na onie, {to se nadevaat na bogatstvoto, da vlezat vo carstvoto Bo`jo! 25 Polesno kamila }e vleze niz igleni u{i, otkolku bogat ~ovek vo carstvoto Bo`jo. 26 A tie se ~udea mnogu i si velea me|u sebe: Toga{, koj moè da se spasi? 27 Koga gi pogleda Isus, im re~e: Za lu|eto toa ne e mo`no, no ne i za Boga; za{to za Boga s# e mo`no! 28 I Petar po~na da Mu govori: Ete, nie ostavivme s# i po Tebe odime. 29 A Isus odgovori i re~e: Vistina vi velam: nema takov {to ostavil ku}a, ili bra}a, ili sestri, ili tatko, ili majka, ili èna, ili deca, ili imot, zaradi Mene i Evangelieto, 30 a da ne primil, i toa sega, vo ova vreme, stopati pove}e od ku}i, i bra}a, i sestri, i tatko, i majka, i deca, i nivje, a vo idniot vek - i ìvot ve~en. 31 I mnozina prvi }e bidat posledni, a poslednite - prvi.
19
dvanaesette, po~na da im zboruva za ona {to }e se slu~i so Nego. 33 Ete, se iska~uvame kon Erusalim i Sinot ôve~ki }e bide predaden na prvosve{tenicite i kni`nicite, i }e Go osudat na smrt i }e Go predadat na neznabo{cite. 34 I }e Go ismeat, i }e Go bijat, i }e Go plukaat, i }e go ubijat, i na tretiot den }e voskresne. Molbata na Zevedeevite sinovi
(Mt 20,2028)
33
Mt 8,20
35
Mt 4,21 Lk 9,54
36
10,51
37
Mt 19,28 Lk 22,30
38
Is 51,17-22 Ez 23,31-34 Ps 75,8 Lk 12,50
Isus po tret pat gi najavuva Svojata smrt i voskresenie

(Mt 20,1719; Lk 18,3134)
Toga{ pristapija kon Nego Zavedeevite sinovi, Jakov i Jovan i rekoa: U~itele, sakame da ni go ispolni{ ona, {to }e go pobarame. 36 Toj gi pra{a: [to sakate da storam za vas? 37 A tie Mu odgovorija Daj ni da sedneme do Tebe, edniot oddesno, a drugiot odlevo, vo slavata Tvoja. 38 No Toj im re~e: Ne znaete {to barate! Moète li da ja ispiete ~a{ata {to ja pijam Jas i da se krstite so kr{tavaweto, so koe se kr{tavam Jas? 39 Tie odgovorija: Moème. A Isus im re~e: â{ata, {to ja pijam Jas, }e ja piete i vie, i so kr{tavaweto, so koe se kr{tavam Jas, }e se krstite; 40 no, da dozvolam da se sedi od Mojata desna ili leva strana, ne zavisi od Mene; toa e za onie, za koi e prigotveno. 41 Desette, pak, {tom go ~uja toa, negoduvaa protiv Jakov i Jovan. 42 Isus, koga gi povika, im re~e: Znaete deka onie, {to se smetaat za narodni knezovi, gospodarat nad niv, i upravnicite upravuvaat nad niv. 43 No me|u vas neka ne bide taka; a koj me|u vas saka da bide pogolem, neka vi bide sluga; 44 i koj saka me|u vas da bide prv, neka vi bide rob na site. 45 Za{to i Sinot ôve~ki ne dojde za da Mu sluàt, no da posluì i da go dade ìvotot Svoj za otkup na mnozina.
35
39
Dela 12,2
42
Lk 22,25
43
1 Kor 9,19
45
14,24 Is 53,11-12 Mt 8,20 1 Tim 2,5-6
46
Lk 19,1
Koga bea na pat, iska~uvaj}i se kon Erusalim, Isus ode{e pred niv, a tie bea vxa{eni, pa, vrvej}i po Nego, se ispla{ija. I koga gi povika povtorno
32
Slepiot Vartimej
(Mt 20,2934; Lk 18,3543)
46 Potoa pristignaa vo Erihon. I koga izleguva{e Isus od Erihon so u~e-
60
47-48 nicite Svoi i so mnogu narod, Timee11,10 Mt 1,1 9,27
51
10,36
52
5,34 Mt 9,22 Lk 7,50 17,19 Dela 3,16
11,1
13,3 14,26 Zah 14,4 Lk 21,37 Jn 8,1 Dela 1,12
2
Zah 9,9
viot sin, koj be{e slep, sede{e pokraj patot i prose{e. 47 Pa, koga ~u deka e toa Isus od Nazaret, po~na da vika i da veli: Isuse, sine Davidov, smiluvaj mi se! 48 I mnozina mu velea da mol~i, no toj u{te pove}e vika{e: Sine Davidov, smiluvaj mi se! 49 Isus zastana i re~e da go viknat. I go povikaa slepiot, govorej}i mu: Ne pla{i se, stani, te vika! 50 Toj, koga ja frli gornata obleka, stana i otide kaj Isus. 51 A Isus, odgovaraj}i mu, go zapra{a: [to saka{ da storam za tebe? Slepiot Mu re~e: Da progledam, U~itele! 52 Isus mu re~e: Odi si, verata tvoja te spasi! I toj vedna{ progleda, pa trgna patem po Isus. Sve~enoto vleguvawe vo Erusalim I koga se pribliì do Erusalim, vo Vitfagija i Vitanija, kaj Maslinovata Gora, isprati Isus dvajca od u~enicite, 2 i im re~e: Odete vo selono, {to e nasproti vas, pa {tom }e vlezete vo nego, }e najdete vrzano mlado magare, {to nieden ~ovek ne go javal; odvrzete go i dovedete go! 3 I, ako vi re~e nekoj: Zo{to go pravite toa? Kaète deka Mu e potrebno na Gospod; i toj vedna{ }e go prati tuka. 4 Tie otidoa i go najdoa mladoto magare, vrzano za portata odnadvor, na krstopatot i go odvrzaa. 5 I nekoi od onie, {to stoeja tamu, im rekoa: [to pravite? Zo{to go odvrzuvate? 6 A ovie im odgovorija, kako {to im be{e zapovedal Isus i tie gi ostavija. 7 I go dovedoa mladoto magare kaj Isus, gi kladoa vrz nego ali{tata svoi i Toj sedna na nego. 8 I mnozina gi postilaa svoite obleki po patot.
4 10,46. BarTimej. (Mt 21,111; Lk 19,2840; Jn 12,1219)
Vartimej4,
A onie, {to odea pred Nego i po Ne- 9 go, vikaa i velea: Osana! Blagosloven Ps 118,25.26 e Onoj {to ide vo imeto Gospodovo! Mt 21,15 10 Blagosloveno e carstvoto na na{i- 23,39 ot tatko David, koe ide vo imeto Gospo- 10 2 Sam 7,16 dovo! Osana vo visinite! 11 I vleze Isus vo Erusalim, vo hra- Ps 148,1 Jov 16,19 mot, razgleda s#, pa, bidej}i ve}e be{e Lk 1,32-33 docna, izleze i otide so dvanaesette vo 13 Vitanija. Er 8,13
9
Smokvata {to ne dava plod

(Mt 21,1819)
12
Mih 7,1 Lk 13,6
14
11
A utredenta, koga izlegoa od Vita- 11,20 nija, Toj ogladne; 15 13 i koga oddaleku vide edna smokva, 11,27 Jn 2,14-15 pokriena so lisja, se pribliì, ne bi li na{ol ne{to na nea; no, koga se 17 56,7 dobliì do nea, ne najde ni{to osven Is Er 7,11 lisja, za{to u{te ne be{e vremeto za Mt 21,13 Lk 19,46 smokvi. Jn 2,16 14 I Isus $ re~e: Otsega nikoj doveka da ne vkusi plod od tebe! I go ~uja 18 1,22 toa u~enicite Negovi. 6,2 Isus vo hramot
(Mt 21,1217; Lk 19,4547; Jn 2,1322)
15 Mt 14,5 21,46 Lk 22,2
I pak dojdoa vo Erusalim. Koga 19 Mt 21,17 vleze Isus vo hramot, po~na da gi brka onie, {to prodavaa i kupuvaa vo hra- 20 mot, i im gi prevrte masite na menuva- 11,14 ~ite na pari i stolovite na onie, {to prodavaa gulabi; 16 i ne dozvoluva{e nikoj preku hramot da prenese kakov i da bilo sad. 17 I gi pou~uva{e, velej}i: Ne e li napi{ano: Domot Moj, dom za molitva na site narodi }e se nare~e? A vie go napravivte kako razbojni~ko gnezdo! 18 I koga go ~uja toa kni`nicite i prvosve{tenicite, gledaa kako da Go pogubat, bidej}i se pla{ea od Nego, za{to siot narod se voshituva{e na Negovoto u~ewe. 19 A koga se stemni, Toj izleze nadvor od gradot. Lekcija za smokvata
(Mt 21,2022)
Utredenta, minuvaj}i, ja vidoa smokvata isu{ena otkoren.

20
61
I koga se seti, Petar Mu re~e: Ravi, pogledaj! Smokvata, {to ja prokol23 na, se isu{ila! 22 A Isus im odgovori i re~e: 9,23 Mt 8,10 23 Imajte vera vo Boga. Za{to, visti17,20 na vi velam ako nekoj $ re~e na ovaa 24 planina: Digni se i frli se v more! i Er 29,12 Mt 18,19 ne se posomneva vo srceto svoe, tuku poJn 11,22 veruva deka }e bide kako {to rekol, }e 25 mu se ispolni, {to i da kaè. 24 Zatoa vi velam: s# {to }e pobarate Mt 5,23-24 6,14 vo molitva, veruvajte deka }e go dobiEfes 4,32 Kol 3,13 ete - i }e vi bide. 25 I koga stoite na molitva, prostu26 Mt 6,15 vajte, ako imate ne{to protiv nekogo, 18,35 pa i va{iot nebesen Otec da vi gi pros27 ti va{ite grevovi. 8,31 26 Ako li, pak, vie ne prostuvate, i 14,43.53 15,1 va{iot nebesen Otec nema da vi gi Mt 27,41 prosti grevovite va{i. Dela 4,5
21 Jn 14,1
22
30
Mt 3,6
Isusovata vlast
(Mt 21,2327; Lk 20,18)
Mt 21,32 Lk 7,30
27 I pak dojdoa vo Erusalim; a koga ode{e niz hramot, se pribliìja do Nego prvosve{tenicite i kni`nicite 32 i stare{inite, Mt 14,5 28 pa Mu rekoa: So kakva vlast go pravi{ toa? Ili koj Ti ja dal taa 12,1 vlast, da go pravi{ toa? Is 5,1-2 29 Isus im odgovori i re~e: ]e ve pra{am i Jas za ne{to i odgovorete Mi, a potoa i Jas }e vi kaàm, so kakva vlast go vr{am toa. 30 Kr{tavaweto Jovanovo od neboto li be{e, ili od lu|eto? Odgovorete Mi! 31 A tie si mislea vo sebe i velea: Ako kaème Od neboto - }e re~e: Pa zo{to ne mu poveruvavte? 32 No, ako kaème, Od lu|eto - se pla{ea od narodot; za{to site go smetaa Jovan za vistinski prorok. 33 I odgovaraj}i Mu na Isus, rekoa: Ne znaeme. A Isus im odgovori i re~e: Ni jas ne vi kaùvam, so kakva vlast go vr{am toa.
31
go zagradi so ograda, pa iskopa bunar i soyida kula; i otkako im go predade na lozarite, si otide. 2 A koga dojde vremeto, isprati kaj lozarite eden sluga, za da go pribere od niv plodot na lozjeto. 3 No tie go fatija slugata, go natepaa i go ispratija prazen. 4 I pak isprati kaj niv drug sluga; i nemu, so kamewa mu ja rascepija glavata, pa go otpu{tija posramen. 5 Isprati i drug; nego, pak go ubija; i mnozina drugi, ili natepaa, ili pak gi ubija. 6 Pa, bidej}i ima{e u{te eden sin, koj mu be{e mil, go isprati najposle nego kaj niv, velej}i: ]e se zasramat od sina mi. 7 No lozarite si rekoa me|u sebe: Ovoj e naslednikot! Ajde da go ubieme i nasledstvoto }e bide na{e! 8 I go fatija, go ubija i go isfrlija nadvor od lozjeto. 9 [to }e napravi, pak, gospodarot na lozjeto? ]e dojde i }e gi pogubi lozarite, a lozjeto }e go dade na drugi. 10 Zar ne ste ~itale vo Pismoto: Kamenot, {to go otfrlija yidarite, stana kamen temelnik. 11 Od Gospod e toa, i ~udesno e vo o~ite na{i. 12 I sakaa da Go fatat, no se upla{ija od narodot, za{to razbraa deka za niv ja kaà parabolata pa Go ostavija, i si otidoa. Za pla}aweto danok
(Mt 22,1522; Lk 20,2026)
6
1,11 1 Mojs 22,2 3 Ptr 1,17
7
Evr 1,2
10-11
Ps 118, 22-23
10
Dela 4,11 1 Ptr 2,7
12
Mt 14,5
13
3,6 Mt 16,1
14
1,2-3 Mt 22,16 Lk 1,76 Dela 16,17 Evr 3,10 Otkr 15,3
Parabola za lozarite
12
(Mt 21,3346; Lk 20,919)
I po~na da im govori vo paraboli: Eden ~ovek nasadi lozje i
A pratija kaj Nego nekoi od fariseite i od Irodovcite, za da Go fatat na zbor. 14 Tie dojdoa i Mu rekoa: U~itele, znaeme deka si pravi~en i deka ne se pla{i{ od nikogo, za{to ne gleda{ koj e koj, tuku vistinski pou~uva{ za patot Bo`ji. Treba li da mu se dava danok na carot ili ne? Da davame li, ili da ne davame? 15 A Toj, znaej}i ja nivnata licemernost, im re~e: Zo{to me isku{uvate? Donesete mi eden denarij da go vidam!
13
62
I tie donesoa. Pa im re~e: îj e ovoj lik i natpis? Mu rekoa: Na ca18 rot. 17 Toga{ Isus im odgovori i re~e: Ez 40,46 Dela 23,8 Davajte mu go carevoto na carot, a 1 Kor 15,12 Bo`joto na Boga! I tie Mu se ~udea.
16 Rim 13,7
17
19
1 Mojs 38,8 5 Mojs 25,5
Za voskresenieto
(Mt 22,2333; Lk 20,2740)
18
Dojdoa kaj Nego i sadukeite, koi veJn 20,9 lat deka nema voskresenie, pa Go pra26 {aa, govorej}i: 19 U~itele, Mojsej ni napi{a: Ako 2 Mojs 3,6 Dela 3,13 nekomu umre bratot i ostavi èna, a de29-30 ca ne ostavi, toga{ brat mu neka ja zeme 5 Mojs 6, ènata negova i neka go podigne potom4-5 stvoto na svojot brat. 20 Bea sedummina bra}a: prviot zede 30-31 Lk 10,27 èna i koga umre, ne ostavi porod. 21 Nea ja zede vtoriot brat, i umre, no i toj ne ostavi porod; isto taka i tretiot. 22 Ja zedoa site sedummina, i ne ostavija porod. Po niv umre i ènata. 23 Pri voskresenieto, koga }e voskresnat, na kogo od niv taa }e bide èna? Za{to sedummina ja imaa kako èna. 24 A Isus im odgovori i re~e: Zar ne se laète, bidej}i ne gi poznavate ni Pismata, nitu silata Bo`ja? 25 Za{to, koga }e voskresnat od mrtvite, nitu }e se ènat, nitu }e se maàt, tuku se kako angeli na nebesata. 26 A za mrtvite, deka }e voskresnat, ne ste li ~itale vo knigata na Mojsej, kako mu re~e Bog kaj kapinata: Jas sum Bog Avraamov, i Bog Isakov, i Bog Jakovov? 27 No Toj ne e Bog na mrtvite, tuku Bog na ìvite. Vie, pak, mnogu se laète!
24
Zatoavozqubi Go Gospoda, tvojot Bog, so seto svoe srce i so seta svoja du{a, i so siot svoj razum, i so seta svoja sila! Ova e najva`nata zapoved. 31 A vtorata e sli~na na nea: Vozqubi go svojot blièn kako sebesi! Druga zapoved, pogolema od ovie, nema. 32 Kni`nikot Mu re~e: Dobro, U~itele. Pravo kaà deka Bog e eden, i deka nema drug, osven Nego; 33 i deka, da Go qubi{ so seto srce, i so siot razum, i so seta svoja du{a, i so seta sila, i da go qubi{ bli`niot svoj kako sebesi e pove}e od site prilozi i `rtvi. 34 Isus, pak, koga vide deka umno odgovori, mu re~e: Ne si daleku od carstvoto Bo`jo. Potoa nikoj ve}e ne osmeluva{e da Go pra{uva.
30
30
Is.N. 22,5
31
3 Mojs 19,18 Mt 19,19 Rim 13,9 Gal 5,14 Jk 2,8
32
5 Mojs 4,35 6,4 Is 45,21 Lk 20,39 Rim 3,30 1 Kor 8,6 Jk 2,19
33
3 Mojs 19,18 5 Mojs 6,5 2 Car 23,25 1 Sam 15,22 Os 6,6 Amos 5,21 Ps 40,6-8
Za Mesijata
(Mt 22,4146; Lk 20,4144)
I koga odgovara{e Isus, pou~uvaj}i vo hramot, re~e: Kako toa kni`nicite velat deka Hristos e sin Davidov, 36 koga samiot David kaà preku Svetiot Duh: Mu re~e Gospod na mojot Gospod: sedi od Mojata desna strana, dodeka ne gi poloàm Tvoite neprijateli za podno`je na nozete Tvoi! 37 I taka, sam David Go nare~e Gospod; od kade toga{ da Mu e Toj sin? I mnogu narod Go slu{a{e so zadovolstvo.
35
34
Mt 3,2 6,10 22,46 Lk 20,40
35
Jn 7,42
36
Ps 110,1
37
Lk 19,48 21,38
38-39
Lk 11,43 14,7
Za kni`nicite I im re~e potoa vo Svojata pouka: ûvajte se od kni`nicite, koi sakaat da odat vo dolgi obleki i da gi pozdravuvaat po ulicite, 39 i zazemaat predni sedi{ta vo sinagogite, kako i prvi mesta na gozbite. 40 Tie, {to gi podjaduvaat domovite na vdovicite i licemerno dolgo se molat, }e bidat pote{ko osudeni.
38
41
2 Car 12,9 Jn 8,20
Najva`nata zapoved
(Mt 22,3440; Lk 10,2528)
Toga{ pristapi eden od kni`nicite, koj gi slu{a{e kako se prepiraat i uvide deka Isus im odgovara{e dobro, pa Go zapra{a: Koja e prva od site zapovedi? 29 A Isus mu odgovori: Najva`na od site zapovedi e: ûj Izraele! Gospod, Bog na{, e eden Gospod.
28
Prilog od edna vdovica

(Lk 21,14)
41 Pa sedna Isus sproti kov~eèto i gleda{e kako narodot pu{ta pari vo nego. Mnozina bogati pu{taa mnogu.
63
I koga dojde edna bedna vdovica, pu{ti dve lepti, {to iznesuva eden kodrant. 43 A Isus, koga gi povika u~enicite 13,2 Lk 19,44 Svoi, im re~e: Vistina vi velam deka 3 ovaa siroma{na vdovica dade pove}e od 11,1 site, {to pu{tija vo kasata na hramot; Mt 4,18.21 44 za{to site pu{tija od svojot vi4 {ok, a taa od svojata siroma{tija dade 2 Car 20,8 s# {to ima{e, celiot svoj imot.
42 2 Kor 8,12
44
6
Er 14,14 Jn 5,43
Isus go navestuva razurnuvaweto na hramot
Koga, pak, }e ve povedat, za da ve predadat, ne griète se odnapred {to }e govorite, nitu razmisluvajte; tuku ona, {to }e vi se dade vo toj ~as, toa kaète go; ne ste vie {to }e zboruvate, tuku Svetiot Duh. 12 I brat brata }e predade na smrt, i tatko ~edo, i }e se dignat decata protiv roditelite, i }e gi predadat na smrt. 13 ]e bidete namrazeni od site zaradi Moeto ime; koj }e pretrpi do kraj, toj }e bide spasen.
11
11
Mt 10,19
12
Mih 7,6 Mt 10,35
13
Mt 5,11 10,22 Lk 6,22 Jn 15,18-21 16,2 1 Ptr 4,14
14
Dan 9,27 11,31 12,11
7
Agej 2,6 Dan 2,28
A koga izleguva{e od hramot, eden od u~enicite Negovi Mu 8 Is 19,2 re~e: U~itele, gledaj kakvi kamewa i 26,17 kakvi zgradi! Er 4,31 2 Isus, pak, mu odgovori i re~e: Gi 2 Let 15,6 gleda{ li ovie golemi zgradi? Ni ka9 men na kamen nema da ostane ovde, {to 1,44 6,11 ne }e bide urnat!
Mt 10, 17-18
13
(Mt 24,12; Lk 21,56)
Gnasniot pusto{nik
(Mt 24,1528; Lk 21,2024)
16
Lk 17,31
10
Mt 28,19 Rim 11,25 3
Stradawa i progonstva
(Mt 24,314; Lk 21,719)
A koga sede{e na Maslinovata Gora, sproti hramot, Go pra{aa nasamo Petar, Jakov, Jovan i Andrej: 4 Kaì ni, koga }e bide toa i koj e znakot, koga }e se svr{i seto toa? 5 Isus, odgovaraj}i im po~na da zboruva: ûvajte se da ne ve prelaè nekoj! 6 Za{to mnozina }e dojdat vo Moe ime, govorej}i deka sum Jas; i }e prelaàt mnozina. 7 A koga }e ~uete za vojni i glasovi za vojni, ne pla{ete se; za{to seto toa treba da se slu~i; no toa u{te ne e krajot. 8 ]e se digne narod protiv narod, i carstvo protiv carstvo; a na nekoi mesta }e ima i zemjotresi i glad. Toa e po~etokot na bolkite. 9 No vie ~uvajte se, za{to }e ve predadat na sudovi; a po sinagogite }e ve bijat, i pred upravnici i pred carevi }e bidete izveduvani zaradi Mene, za svedo{tvo pred niv. 10 I kaj site narodi najnapred treba da se propoveda Evangelieto.
A koga }e vidite deka gnasniot pusto{nik se smestil kade {to ne treba - koj ~ita, neka razbere - toga{, onie {to se vo Judeja, neka begaat po planinite; 15 i koj e na pokrivot, da ne sleguva vo ku}ata, nitu da vleguva da zeme ne{to od ku}ata svoja; 16 i koj e na niva, da ne se vra}a za da ja zeme oblekata svoja! 17 No te{ko na bremenite i na onie {to dojat vo tie dni! 18 Tuku molete se, begaweto va{e da ne bide zime! 19 Za{to vo tie dni }e ima maka, kakva nemalo dosega od po~etokot na svetov, {to go sozdade Bog, a i nema da ima. 20 I ako Bog ne gi skrate{e tie dni, toga{ ne bi se spasil nieden ~ovek; no zaradi izbranite, koi gi izbra Toj, }e gi skrati dnite. 21 Toga{, ako vi kaè nekoj: ,Eve, ovde e Hristos, ili ,Ene, tamu e, ne veruvajte! 22 Za{to, }e se pojavat la`ni hristosi i la`ni proroci, i }e pokaàt znaci i ~uda, za da gi prelaàt, ako e mo`no, i izbranite. 23 No vie - ~uvajte se! Ete, s# odnapred vi kaàv!
14
17
Lk 23,29
19
Dan 12,1 Mt 24,21 Otkr 16,18
22
5 Mojs 13,2-4 Mt 24,11.24 2 Sol 2, 9-10 Otkr 13,13-14
24-25
Is 13,10 34,4 Ez 32,7-8 Joil 2,10 3,4 4,15 Amos 8,9 Otkr 6, 12-14 8,12
Isusovoto vra}awe
(Mt 24,2931; Lk 21,2528)
24 Vo tie dni, po makite, sonceto }e potemni i mese~inata nema da ja dava svojata svetlina,
64
i yvezdite nebeski }e pa|aat, i silite, {to se na neboto, }e popu{tat. 26 I toga{ }e Go vidat Sinot ôve~ki, kako ide na oblaci so golema sila i slava. 27 Toga{ Toj }e gi isprati angelite 27 5 Mojs Svoi i }e gi sobere Svoite izbrani od 30,3-4 ~etirite vetra, od krajot na zemjata do Ez 37,9 Zah 2,10 krajot na neboto.
25
26
4 Mojs 11,25 Dan 7,13 7,14 Mt 8,20 Otkr 1,7
Neem 1,9
28
11,13 Mt 21,19 28
Sporedba so smokvata
(Mt 24,3235; Lk 21,2933)
29
Jk 5,9 Otkr 3,20
30
Mt 23,36
31
Mt 5,18 Lk 16,17
32
Mt 24,36 Dela 1,7 1 Sol 5,1-2
So smokvata napravete sporedba: koga nejzinite granki se podmladuvaat i pu{taat lisja, znaete deka e blizu letoto. 29 Pa taka i vie, koga }e vidite deka seto toa se slu~uva, znajte deka e blizu, pred vrata! 30 Vistina vi velam: nema da pomine ovoj rod, dodeka seto toa ne se ispolni. 31 Neboto i zemjata }e is~eznat, no zborovite Moi nema da is~eznat! Denot i ~asot go znae samo Otecot
(Mt 24,3644)
33
14,38 Mt 24,42 Efes 6,18
A koga be{e Toj vo Vitanija, vo ku}ata na Simon Leprozniot, i sede{e na trpeza, dojde edna èna so {i{ence skapocen i ~ist nardov miris i, koga go iskr{i {i{enceto, go izli mirisot vrz glavata Negova. 4 A nekoi negoduvaa vo sebe i govorea: Zo{to mirisot da se rastura? 5 Toa moè{e da se prodade za pove}e od trista denarii, i da im se razdadat na siromasite. I negoduvaa protiv nea. 6 No Isus re~e: Ostavete ja nea; zo{to ja bunite? Taa napravi dobro delo za Mene! 7 Siromasite sekoga{ gi imate so vas i koga sakate, moète da im napravite dobro; no Mene Me nemate sekoga{. 8 Toa {to moè{e, taa go napravi: odnapred go pomaza teloto Moe za pogrebenie. 9 Vistina vi velam: kade i da se propoveda ova Evangelie, po celiot svet }e se prikaùva za nejzin spomen i toa, {to go napravi taa.
3
3
Mt 21,17 Lk 7,37
7
5 Mojs 15,11
8
16,1 Jn 19,40
9
1,1 16,15 Mt 24,14 Kol 1,56.23
10
Mt 26,2.47 Jn 6,71
12
2 Mojs 12
13
1 Sam 10, 2-5
34
Mt 25,14
35
Mt 25,13
37
Mt 26,41
14,1
2 Mojs 12,1-2 5 Mojs 16,1-8 Mt 12,14 Dela 9,29
A za toj den i ~as nikoj ne znae, ni angelite nebesni, nitu Sinot, a samo Otecot. 33 Vnimavajte, bidete budni i molete se, za{to ne znaete koga }e bide ~asot. 34 Kako ~ovek, koj zaminuvaj}i, ja ostava ku}ata svoja i im dava vlast na slugite svoi, sekomu svoja rabota, na vratarot mu zapoveda da bide buden. 35 Bidete budni, za{to ne znaete koga }e dojde doma}inot na ku}ata, prikve~er li, ili na polno}, ili petlite koga }e propeat, ili nautro, 36 pa da ne dojde nenadejno i da ve zate~e kako spiete. 37 [to vi zboruvam vam, im go zboruvam na site: Bidete budni!
32
Predavnikot Juda
(Mt 26,1416; Lk 22,36)
Toga{ Juda Iskariot, eden od dvanaesette, otide kaj prvosve{tenicite za da im Go predade. 11 A tie, {tom ~uja, se zaraduvaa i vetija da mu dadat pari. I bara{e pogodno vreme za da Go predade.
10
Podgotvuvawe na Pashalnata ve~era

(Mt 26,1719; Lk 22,713)
Zagovor protiv Isus Po dva dni be{e Pasha i praznikot Beskvasnici. A prvosve{tenicite i kni`nicite sakaa da Go fatat na izmama i da Go ubijat; 2 no velea: Na praznikot ne, za da ne stane bunt me|u lu|eto.
14
(Mt 26,15; Lk 22,12; Jn 11,4553)
Vo prviot den na Beskvasnici, koga go kolea Pashalnoto jagne, u~enicite Negovi Mu rekoa: Kade saka{ da otideme i da prigotvime, za da ja jade{ Pashata? 13 I prati dvajca od u~enicite Svoi, pa im re~e: Otidete v grad; i }e ve sretne eden ~ovek, {to }e nosi voda vo stomna; odete po nego. 14 I kade {to }e vleze toj, kaète mu na doma}inot: U~itelot pra{uva: kade e sobata, vo koja }e ja jadam Pashata so u~enicite Svoi? 15 I toj }e vi pokaè golema soba, poslana, prigotvena; tamu zgotvete ni.
12
65
18
Ps 41,9
I izlegoa u~enicite Negovi i dojdoa vo gradot, i najdoa kako {to im be21 {e rekol, pa ja prigotvija Pashata.
16
Mt 8,20
22
Mt 14,19 15,36
Isus go poso~uva svojot predavnik

(Mt 26,2025; Lk 22,14; Jn 13,21-30)
23
1 Kor 10,16
24
2 Mojs 24,8 Zah 9,11 Evr 9,20
25
Is 25,6 Lk 13,29
26
11,1 Lk 22,39
27
6,34 Zah 13,7 Mt 5,29 26,56
A koga se stemni, Toj dojde so dvanaesette. 18 I koga sedea i jadea, Isus im re~e: Vistina vi velam: eden od vas, {to jade so Mene, }e Me predade. 19 Tie se razàlostija i po~naa eden po drug da pra{uvaat: Da ne sum jas? 20 A Toj im odgovori i re~e: Eden od dvanaesette e, {to maka so Mene vo ~inijata. 21 No Sinot ôve~ki zaminuva, kako {to e pi{ano za Nego. Samo te{ko mu na onoj ~ovek, preku kogo Sinot ôve~ki }e bide predaden; podobro }e be{e za toj ~ovek, da ne se be{e rodil!
17
Mu re~e Isus: Vistina, ti velam deka u{te denes, vo ovaa no}, pred da zapee petel dvapati, ti tripati }e se otkaè{ od Mene! 31 No toj u{te pove}e tvrde{e: Ako treba duri i da umram so Tebe, nema da se odre~am od Tebe. I site taka rekoa.
30
30-31
14,71-72
31
Jn 11,16
32
Jn 18,1
33
5,37 9,2 Mt 17,1
Molitvata vo Getsimanija
(Mt 26,3646; Lk 22,3946)
28
Mt 28,7.10.16
Vospostavuvawe na Pri~esta
(Mt 26,2630; Lk 22,1420; 1 Kor 11,2326)
22 I koga jadea, zede Isus leb, go blagoslovi, go prekr{i, pa im dade i re~e: Zemete, jadete; toa e Moeto telo. 23 Potoa ja zede ~a{ata, zablagodari i im ja dade; i se napija od nea site. 24 I im re~e: Toa e Mojata krv na Noviot zavet, koja se proliva za mnozina. 25 Vistina vi velam: Jas nema da pijam ve}e od lozoviot plod s# do onoj den, koga }e pijam nov vo carstvoto Bo`jo. 26 Pa, otkako ispeaja blagodarstvena pesna, se iska~ija na Maslinovata Gora.
Petar }e se odre~e od Isus

(Mt 26,3135; Lk 22,3134; Jn 13,3638)
I im re~e Isus: Site }e se soblaznite zaradi Mene vo ovaa no}, za{to e napi{ano: ]e go udram pastirot i }e se razbegaat ovcite. 28 No posle, koga }e voskresnam, }e otidam vo Galileja pred vas. 29 A Petar Mu re~e: Duri i site da se soblaznat, jas ne!
27
Pristignaa vo predelot, po ime Getsimanija; i im re~e na u~enicite Svoi: Sedete ovde, dodeka otidam da se pomolam! 33 I gi zede so Sebe Petar, Jakov i Jovan; se zamisli i po~na da taguva, 34 pa im re~e: Du{ata Mi e do smrt naàlena; ostanete tuka i bidete budni! 35 I {tom se oddale~i malku, se frli na zemja i se mole{e, za da Go odmine ovoj ~as, ako e mo`no; 36 i vele{e: Ava, O~e! S# e mo`no za Tebe; otkloni ja od Mene ovaa ~a{a; sepak ne kako Jas {to sakam, tuku kako Ti! 37 Pa dojde i gi zate~e da spijat, i mu re~e na Petar: Simone, spie{ li? Ne moè{e li eden ~as da bide{ buden? 38 Bidete budni i molete se da ne padnete vo isku{enie: duhot e bodar, no teloto e slabo. 39 I pak otide i se pomoli, izgovaraj}i gi istite zborovi. 40 A koga se vrati, gi najde pak kako spijat, za{to o~ite im bea nate`nale; i ne znaeja {to da Mu odgovorat. 41 I po tretpat dojde i im re~e: Samo spiete i po~ivate! Svr{eno e, dojde ~asot; eve, se predava Sinot ôve~ki vo racete na gre{nici. 42 Stanete da odime! Eve, nabliì onoj {to Me predava.
32
34
Jona 4,9 Ps 42,5.11 43,5
35
Jn 12,27 13,1 17,1
36
Mt 6,10 20,22 Jn 5,30 6,38 Rim 8,15 Gal 4,6
38
Mt 6,13 26,41 Lk 11,4 Rim 7,5
40
Lk 9,32
41
Jn 2,4 7,30 12,23.27 13,1 17,1
43
14,10 Mt 10,4
Isusovoto priveduvawe
(Mt 26,4756; Lk 22,4753; Jn 18,312)
43 I vedna{, dodeka Toj s# u{te govore{e, Juda, eden od dvanaesette, dojde, i so nego mnogu narod so me~evi i so stapovi, isprateni od prvosve{tenicite, kni`nicite i stare{inite.
66
45
9,5 Lk 15,20
47
Jn 7,30.44 18,10.26
49
Lk 19,47 21,37
50
14,27 Zah 13,7 Jn 16,32
52
Amos 2,16
53
11,27
58
15,29 Jn 2,19.21 Dela 6,14 2 Kor 5,1
A onoj, {to Go predava{e, im be{e dal znak, velej}i: Kogo }e Go celivam, Toj e: fatete Go i vodete Go pretpazlivo! 45 Pa, koga dojde, vedna{ se pribliì do Nego i re~e: Ravi! I Go celiva. 46 A tie gi kladoa racete svoi na Nego i Go fatija. 47 Eden, pak, od onie, {to stoeja tamu, izvadi no`, go udri slugata na prvosve{tenikot i mu go otse~e uvoto. 48 Isus im odgovori i re~e: Zar kako na razbojnik ste izlegle so noèvi i kolovi, za da Me fatite? 49 Sekoj den bev so vas vo hramot i pou~uvav, i ne Me fativte. No, neka se ispolnat Pismata. 50 I otkako Go ostavija, site se razbegaa. 51 A po Nego vrve{e eden mlad ~ovek, nametnat so platni{te na golo telo; i vojnicite go fatija. 52 No toj, koga go ostavi platni{teto, pobegna od niv neoble~en.
44
No Toj mol~e{e i ni{to ne odgovara{e. Prvosve{tenikot pak Go pra{a i Mu re~e: Ti li si Hristos, Sinot na Blagosloveniot? 62 Isus re~e: Jas sum; i }e Go vidite Sinot ôve~ki kako sedi od desnata strana na Silata i kako ide na oblacite nebeski. 63 A prvosve{tenikot, pak, ja raskina oblekata svoja, re~e: Zo{to ni se pove}e svedoci? 64 ûvte kako huli na Boga; {to mislite? I site tie se soglasija deka zasluùva smrt. 65 A nekoi po~naa da plukaat na Nego, da Mu go pokrivaat liceto, da Go udiraat i da Mu velat: Prore~i! I slugite Go udiraa po obrazite.
61
61
Is 50,6-8 53,7 Mt 14,33 Rim 1,25 1 Ptr 1,3
62
Ps 110,1 Dan 7,13 Mt 8,20
63
1 Mojs 37,30 Est 4,1 Mt 26,65
64
3 Mojs 24,16 Mt 9,3 Jn 19,7
65
15,19 Is 50,6 Mt 27,30
Petrovoto odrekuvawe
(Mt 26, 6975; Lk 22,5662; Jn 18,1518; 2527)
67
Dela 4,13
Isusovoto soslu{uvawe pred Sinedrionot

(Mt 26,5768; Lk 22,5455; 6371; Jn 18,1314; 1924)
I Go dovedoa Isus kaj prvosve{tenikot, i se sobraa tamu site prvosve{tenici, stare{ini i kni`nici. 54 A Petar vrve{e po Nego oddaleku i vleze vnatre, vo dvorot na prvosve{tenikot; pa sedna so slugite i se gree{e na ognot. 55 Prvosve{tenicite i celiot Sinedrion baraa svedo{tva protiv Isus, za da Go ubijat, i ne nao|aa. 56 Za{to mnozina la`no svedo~ea protiv Nego, no tie svedo{tva ne se sloùvaa. 57 I stanaa nekoi, pa svedo~ea la`no protiv Nego, velej}i: 58 ûvme koga Toj govore{e: ]e go urnam ovoj rakotvoren hram i po tri dni }e soyidam drug, nerakotvoren. 59 No ni toa nivno svedo~ewe ne be{e ednakvo. 60 I prvosve{tenikot, otkako zastana na sredina, Go pra{a Isusa govorej}i: Ni{to li ne odgovara{? [to svedo~at ovie protiv Tebe?
53
Koga Petar be{e dolu vo dvorot, dojde edna od sluginkite na prvosve{tenikot, 67 pa, {tom go vide Petar kako se gree, pogledna vo nego i re~e: I ti be{e so Isus od Nazaret. 68 No toj odre~e, velej}i: Ne znam, nitu razbiram {to govori{. I izleze nadvor pred dvorot i zapea petel. 69 Sluginkata, koga go vide povtorno, po~na da im zboruva na onie {to stoeja tamu: I ovoj e od niv! 70 Toj pak odre~e. Podocna, onie, {to stoeja tamu, mu rekoa na Petar: Navistina, i ti si od niv; bidej}i si Galileec, a i govorot ti e takov! 71 A toj po~na da se kolne i se zakolna: Ne Go poznavam Ovoj ôvek, za Kogo govorite! 72 I po vtorpat petel zapea. Petar se seti na zborovite, {to mu gi kaà Isus: U{te pred dvapati petel da zapee, tripati }e se odre~e{ od Mene. I po~na da pla~e.
66
68
Mt 2,23
71
Dela 23,12.14.21
72
14,30 Jn 13,38
15,1
11,27 Lk 22,66
Isus pred Pilat I vedna{ utredenta prvosve{tenicite, so stare{inite i kni`nicite, i celiot Sinedrion, odr-
15
(Mt 27,12; 1126; Lk 23,15; 13-25 Jn 18,2819,16)
67
2 àa sostanok, pa Go vrzaa Isus, Go od5
14,60-61 Is 53,7 Lk 23,9 Jn 19,9 Dela 8,32
Mt 2,2 21,5
7
Lk 23,19.25
11
Dela 3,14
13
Dela 3,13 13,28
14
Lk 23,41
15
Dela 5,40
17-19
10,34 Ps 22,7 44,14
vedoa i Go predadoa na Pilat. 2 A Pilat Go pra{a: Ti li si Carot Judejski? Toj odgovori i re~e: Ti veli{. 3 I prvosve{tenicite Go obvinuvaa mnogu. No, Toj ne odgovori ni{to. 4 A Pilat pak Go pra{a i re~e: Ni{to li ne odgovara{? Gleda{ kolku mnogu svedo~at protiv Tebe! 5 No Isus ni{to ve}e ne odgovori, taka {to Pilat se ~ude{e. 6 A na sekoj praznik im osloboduva{e po eden osudenik, kogo {to }e go pobaraa. 7 I ima{e eden ~ovek, po ime Varava, vo okovi zaedno so pridru`nicite, {to vo edna buna izvr{ile ubistvo. 8 I koga izvika narodot, po~na da go moli Pilat da im go napravi ona, {to go pravel sekoga{. 9 A toj im odgovori i re~e: Sakate li da vi Go pu{tam Judejskiot Car? 10 Za{to znae{e deka prvosve{tenicite Go bea predale od zavist. 11 No prvosve{tenicite go nagovorija narodot da bara da im go pu{ti Varava. 12 Pilat, pak, im odgovori i re~e: [to sakate da napravam so Onoj, {to Go imenuvavte Car Judejski? 13 Tie odnovo izvikaa, velej}i: Raspni Go! 14 Pilat im re~e: Kakvo zlo napravil? No tie u{te posilno izvikaa: Raspni Go! 15 Toga{ Pilat, sakaj}i da mu ugodi na narodot, im go pu{ti Varava, a Isus Go kam{ikuva{e i Go predade da Go raspnat. Isusovite poniùvawa
(Mt 27,2731; Jn 19,23)
i po~naa da Go pozdravuvaat: Te pozdravuvame, Care Judejski! 19 I Go udiraa po glavata so trska i plukaa na Nego, Mu se poklonuvaa, pa|aj}i na kolena. 20 A koga Go ismeaja, Mu ja soblekoa bagrenicata, Mu ja oblekoa Negovata obleka i Go povedoa da Go raspnat.
18
18
Mt 2,2
19
Mih 4,14
21
Rim 16,13
22
Jn 19,17 Evr 13,12
(Mt 27,3244; Lk 23,2643; Jn 19,1727)
23
Ps 69,21 Izreki 31,6
I go nateraa nekoj si Simon Kirineec, tatkoto na Aleksandar i na Ruf, koj se vra}a{e od pole, da Mu go nosi krstot. 22 Pa Go odvedoa na mestoto Golgota, {to zna~i: mesto na ~erepi. 23 I Mu dadoa da pie vino so smirna, no Toj ne zede. 24 Tie {to Go raspnaa, gi razdelija ali{tata Negovi, frlaj}i `drepka koj {to da zeme. 25 Be{e tretiot5 ~as, i Go raspnaa. 26 I ima{e natpis za vinata Negova: Car Judejski. 27 A so Nego raspnaa i dva razbojnika, edniot od desnata Negova strana, a drugiot od levata. 28 (I se ispolni Pismoto, koe veli: I me|u gre{nici Go stavija.) 29 A minuva~ite, vrtej}i glava, Go hulea i velea: Aha! Ti, {to go uriva{ hramot i za tri dni go soyiduva{, 30 spasi se Sebesi i slezi od krstot! 31 Isto taka i prvosve{tenicite so kni`nicite Mu se smeeja i velea: Drugite gi spasuva{e, a Sebe ne moè da se spasi! 32 Hristos, Carot izraelski, neka sleze sega od krstot, pa da vidime i da poveruvame! Go hulea i raspnatite so Nego.
21
24
Ps 22,19 Jn 19,24
25
Mt 27,45
27
10,37 14,48
28
Is 53,12 Lk 22,37
29
14,58 Ps 22,7 109,25 Jov 16,4 Pla~ 2,15 Mt 26,61 Jn 2,19 Dela 6,14
32
Lk 23, 39-43 Jn 6,30
33
2 Mojs 10,22 Is 13,10 Amos 8,9
34
Ps 22,2 Mt 27,46
Vojnicite, pak, Go odvedoa vnatre vo dvorot, odnosno vo pretorijata, i povikaa cela ~eta, 17 pa Mu oblekoa bagrenica, i otkako spletoa trnov venec, Mu go kladoa na glavata;
16
Isusovata smrt
(Mt 27,4546; Lk 23,4449; Jn 19,2830)
33 A vo {estiot ~as6 nastana temnina po celata zemja, do devettiot ~as. 34 I vo devettiot ~as Isus izvika glasno velej}i: Eloi, Eloi, Lama sa-
5 15,25. Okolu 9 ~asot. 6 15,33. Okolu 12 ~asot.
68
35 vahtani? A toa zna~i: Boè Moj, Bo36
15,23 Ps 69,21 Mt 27,34 Lk 23,36
9,11-13 Mt 11,14
38
2 Mojs 26,31-37 Evr 6,19 9,3.6-12 10,19-20
39
Mt 4,3 14,33 Jn 1,49 Dela 9,20
40
15,47 16,1 Lk 8,2 24,10
42
Mt 27,62
43
Lk 2,25.38
46
Dela 13,29
è Moj, zo{to Me ostavi? 35 Nekoi od onie, {to stoeja tamu, {tom go ~uja toa, rekoa: Ete, go vika Ilija! 36 A eden otr~a, natopi sun|er vo ocet, pa kako go zaka~i na trska, Mu dava{e da pie, velej}i: Po~ekajte da vidime, }e dojde li Ilija da Go simne. 37 A Isus, pak, ispu{taj}i visok glas, izdivna. 38 I zavesata na hramot se rascepi na dve, odozgora dodolu. 39 A stotnikot, {to stoe{e sproti Nego, koga vide deka Toj, otkako izvika taka i izdivna, re~e: Navistina Ovoj ôvek bil Sin Bo`ji! 40 Ima{e i èni {to gledaa oddaleku; me|u niv be{e i Marija Magdalena, i Marija, majkata na maliot Jakov i na Josija, i Salomija, 41 koi i toga{, koga Toj be{e vo Galileja, vrvea po Nego i Mu sluèa, i mnogu drugi {to bea do{le so Nego vo Erusalim. Isusovoto pogrebuvawe
(Mt 27,5761; 23,5056; Jn 19,3842)
42
I vo prviot den od sedmicata, dojdoa na grobot mnogu rano, koga izgreva{e sonceto, 3 pa si zboruvaa me|u sebe: Koj }e ni go odvali kamenot od vratata na grobot? 4 I koga poglednaa, vidoa deka kamenot e odvalen, a toj be{e mnogu golem. 5 [tom vlegoa vo grobot, vidoa eden mlad ~ovek, oble~en vo beli ali{ta, kako sedi od desnata strana; i se upla{ija mnogu. 6 A toj im re~e: Ne pla{ete se! Vie Go barate Isus od Nazaret, Raspnatiot. Toj voskresna, ne e ovde! Eve go mestoto kade {to be{e poloèn. 7 No odete, kaète im na u~enicite Negovi i na Petar deka Toj pred vas }e otide vo Galileja; tamu }e Go vidite, kako {to vi be{e rekol. 8 Pa, {tom izlegoa, pobegnaa od grobot, za{to gi opfati strav i uàs, i nikomu ni{to ne rekoa, za{to se pla{ea.
2
3
Jn 11,38-39
5
9,3 Dela 1,10 Otkr 7,9.13
6
Is.N. 1,9 Is 41,10 Mt 17,7 Jn 6,20 Dela 3,15 Otkr 1,17
7
14,28 Mt 26,32
8
9,6 1 Kor 2,3
9
Lk 8,2
10
Lk 24,9
11
1 Mojs 45,26 Mt 8,10 28,17 Lk 24,5.11.23.4 1
47
15,40 16,1
Isus $ se javuva na Marija Magdalena

(Mt 28,910; Jn 20,1118)
9
A koga se stemni ve}e, bidej}i be{e petok, odnosno den sproti sabota, 43 dojde Josif od Arimateja, pro~uen 16,1 15,40.47 ~len na sovetot, koj i sam go o~ekuva{e Lk 24,10 Jn 19,40 carstvoto Bo`jo, se osmeli da vleze kaj Pilat i go zamoli za teloto Isusovo. 44 Pilat se za~udi deka Toj ve}e umrel; i koga go izvika stotnikot, go pra{a dali odamna umrel. 45 Pa {tom dozna od stotnikot, mu go dade teloto na Josif. 46 A Josif kupi platno, Go simna i Go obvi vo pla{tanica i Go poloì vo grob, {to be{e izdlaben vo karpa i navali kamen na grobnata vrata. 47 A Marija Magdalena i Marija Josieva gledaa kade Go polagaat. Hristovoto voskresenie [tom mina sabotata, Marija Magdalena, Marija Jakovova i Salomija kupija mirisi, za da dojdat i da Go pomazaat Isus.
(Mt 28,18; Lk 24,112; Jn 20,110)
A Isus, koga voskresna vo prviot Mt 28,17 den od sedmicata, $ se javi najnapred na 14 Marija Magdalena, od koja be{e iste- 6,6 Dela 2,14 ral sedum demoni. Rim 9,18 10 Taa otide i im javi na onie, {to 1 Kor 15,5 bea so Nego i {to pla~ea i ridaa; 11 No tie, koga ~uja deka e Toj ìv i deka taa Go videla, ne poveruvaa. Isus im se pojavuva na dvajca u~enici
(Lk 24,1335)
13
Potoa im se javi vo drug lik na dvajca od niv po pat, koga odea v selo. 13 I {tom se vratija, tie im kaàa na drugite; no i nim ne im poveruvaa.
12
Isus im se pojavuva na edinaesetminata Svoi u~enici

(Mt 28,1620; Lk 24,3649; Jn 20,1923; Dela 1,68)
14 Najposle im se javi na edinaesette, koga bea na trpeza, i gi ukori za nivnoto neverie i tvrdokornost, za{to ne im
16
69
15 poveruvaa na onie, koi Go vidoa
voskresnat. 15 Pa im re~e: Odete po siot svet i propovedajte go Evangelieto na sekoe 16 sozdanie. Jn 3,18.36 16 Koj }e poveruva i se krsti, }e bide Dela 2,38 16,31 spasen; a koj ne poveruva, }e bide osu17 den. Dela 2,4 17 A znacite, na onie {to }e poveru8,7 10,46 vaat, }e im bidat ovie: so Moeto ime }e 19,6 1 Kor isteruvaat demoni; }e govorat novi ja12,10.30 zici;
13,10 Mt 24,14 Kol 1,23 14,1-40
}e fa}aat zmii i ako ne{to smrto- 18 9,18 nosno ispijat, nema da im na{teti; na Mt Lk 10,19 bolni }e polagaat race i tie }e ozdra- Dela 4,30 28,3-6 vuvaat. 1 Kor
18
Isusovoto voznesenie
(Lk 24,5053; Dela 1,911)
19
12,9.27 1 Tim 4,14 Jk 5,14-15
A po razgovorot so niv, Gospod se 19 110,1 voznese na nebo i sedna od desnata stra- Ps Mt 22,44 Dela na na Boga. 20 Tie, pak, otidoa i propovedaa nase- 1,2.11.22 1 Tim 3,16 kade; i Gospod go potkrepuva{e slovoto nivno so ~uda, {to se javuvaa. Amin! 20
Dela 14,3 Evr 2,3-4
EVANGELIE SPORED LUKA

Voved I vo ova Evangelie dejstvieto se odviva spored sledniot plan: Pojavata na Jovan Krstitel kako Isusov prethodnik (3,120), Isusovoto kr{tavawe i isku{enieto (3,214,13), Isusoviot javen ìvot vo Galileja, kade {to Toj propoveda i isceluva bolni (4,149,50), Isusovoto patuvawe od Galileja do Erusalim (9,51-19,28), No za razlika od prethodnite dve Evangelija, Luka iznesuva i nekolku novi paraboli, kako na pr. onaa za Dobriot Samarjanin, za ne~uvstvitelniot bogat ~ovek, za izgubeniot i povtorno najden sin, a isto taka i nekoi epizodi od Isusoviot ìvot, kako onaa za Isusovata poseta kaj Marta i Marija. Ponatamu, Luka go opi{uva: Isusovoto deluvawe vo Erusalim (19,2921,38), Isusovite posledni stradawa, raspnuvaweto i Negovata smrt (2224). Dejstvoto na knigata zavr{uva na denot Pasha (24), kade posebno e istaknato javuvaweto na voskresnatiot Isus na u~enicite vo Emaus, pred Negovoto voznesenie. No, za razlika od Marko, po kratkiot predgovor vo koj toj ja posvetuva svojata kniga i objasnuva kako ja sostavil (1,14), Luka go voveduva ~itatelot vo dejstvoto preku vovedot posveten na rodoslovieto na Gospod Isus i na Jovan Krstitel (12). Tuka moè da se pro~ita za ona {to # objavuveno na Marija, za ra|aweto na Jovan Krstitel, za poklonuvaweto na pastirite, no i za slavopoite na Marija, na Zaharija i na Simeon. U{te vo vovedot, Luka ve}e go istaknuva ona {to e su{tinsko za negovoto svedo~ewe: Isusovoto boèstveno poteklo i istovremeno Negovite dlaboki izraelski koreni, Negovoto doa|awe, koe pretstavuva golem presvrt za celoto ~ove{tvo. Luka tuka isto taka ja pokaùva posebnata qubov {to Bog im ja istaknuva na bezna~ajnite, malite lu|e (poniènite, otfrlenite, ènite, siroma{nite, tu|incite), deluvawe {to e determinirano od Svetiot Duh, kako i atmosferata na radost, blagodarnost i molitva {to go pridruùvaat prisustvoto na Evangelieto. Od site ~etiri evangelija, Evangelieto spored Luka najmnogu go projavuva elinisti~kiot duh. Obra}aj}i se do ~itateli koi se pomalku zapoznaeni so posebnite tradicii na Izrael, Luka postojano nastojuva da bide jasen i da go objasni ona {to bi moèlo da im bide nepoznato. Za ~ovekot na dene{noto vreme ova Evangelie, bez somnenie, e najdostapno za ~itawe.
Jn 15,27 Dela 4,31 11,1 Evr 2,3 1 Jn 1,1
Predgovor i posveta Bidej}i mnozina se obidoa da pi{uvaat za nastanite {to se slu~ija me|u nas, 2 kako {to ni gi predadoa onie, koi 3 u{te od po~etokot bea o~evidci i sluDela 1,1 ìteli na Slovoto, 3 namisliv i jas, otkako ispitav s# od po~etokot, da ti opi{am to~no po red, ~estiti Teofile,
1,2
za da ja prepoznae{ verodostojnosta 4 Jn 20,31 na u~eweto, na koe si se u~el.

4
Angel go objavuva ra|aweto na Jovan Krstitel Vo denovite na Irod, carot judejski, ìvee{e eden sve{tenik po ime Zaharija, od redot Avijanov; a èna mu be{e od }erkite Aronovi i se vika{e Elisaveta.
5
5
1 Let 24,10
71
7
1 Mojs 11,30 18,11 29,31 Sud 13,2-3 1 Sam 1,5
8-9
1 Let 23,13
9
2 Mojs 30,7
10
1,21
11
2,9 1 Car 6, 20-21 7,48 Mt 1,20 Dela 5,19
12
2,9 9,34 24,5.37 Sud 6,22 13,20.22 Dan 8,17-18 Dela 2,43
13
1 Mojs 17,19 Sud 13,3.5 Is 7,14 Dan 10,12 Mt 28,5
15
1,41-44 7,33 3 Mojs 10,9 4 Mojs 6,3 Sud 13,4-5 13,7.14 Is 49,1.5 Er 1,5 Gal 1,15
16
Mal 2,6
17
Is 40,3 Mal 3,24 Mt 11,14
18
1,34 1 Mojs 15,8 18,11
19
2,10 4,18 Dan 8,16 9,21 Mk 1,1
I obajcata bea pravedni pred Boga, postapuvaj}i spored site zapovedi i povelbi Gospodovi besprekorno. 7 Tie nemaa deca, za{to Elisaveta be{e nerotka; a obajcata bea ve}e na poodminati godini. 8 Edna{, dodeka toj po redot na svojot sve{teni~ki ~in sluè{e pred Boga, 9 spored obi~ajot na sve{tenicite, nemu mu se padna `drepkata da vleze vo hramot Gospodov i da pokadi. 10 Za vreme na kadeweto celiot narod se mole{e nadvor. 11 Toga{ mu se javi angel Gospodov, stoej}i od desnata strana na kadilniot `rtvenik. 12 Zaharija se voznemiri koga go vide i strav go obzede. 13 No angelot mu re~e: Ne pla{i se, Zaharija, za{to tvojata molba e usli{ena i èna ti Elisaveta }e ti rodi sin i }e mu stavi{ ime Jovan. 14 I }e bide{ radosen i vesel; mnozina }e se zaraduvaat zaradi negovoto ra|awe. 15 Za{to toj }e bide golem pred Gospod i nema da pie vino ni èstok pijalak, a }e se ispolni so Duh Sveti u{te vo utrobata na majka si; 16 i mnogu Izraelovi sinovi }e gi vrati kon nivniot Gospod Bog; 17 i toj }e odi pred Nego vo duhot i silata na Ilija, za da gi svrti srcata na tatkovcite kon decata, i nepokornite kon razumot na pravednite, pa da Mu podgotvi na Gospod narod podgotven. 18 I mu re~e Zaharija na angelot: Po {to }e go razberam toa? Jas sum star, a èna mi e ve}e vo poodminati godini. 19 Angelot mu odgovori i re~e: Jas sum Gavril koj stoi pred Boga; praten sum da zboruvam so tebe i da te izvestam za ovaa radosna vest; 20 i ete, ti }e onemi{ i ne }e moè{ da govori{ do onoj den koga }e se slu~i toa, zatoa {to ne im poveruva na moite zborovi, {to }e se ispolnat vo svoe vreme. 21 Narodot go ~eka{e Zaharija i se ~ude{e zo{to se zabavi vo hramot. 22 A koga izleze, ne moè{e da zboruva so niv; i taka razbraa deka imal videnie vo hramot. Toj im objasnuva{e so znaci, no ostanuva{e nem.
6
I {tom izminaa denovite na nego- 20 1,45 vata slu`ba, toj se vrati doma. Ez 3,26 24 Po toa vreme za~na negovata èna Mt 8,10 Elisaveta i tae{e pet meseci, velej}i: 25 25 Taka mi napravi Gospod vo denovi1 Mojs te koga pogledna na mene za da go simne 30,23 Is 4,1 sramot od mene me|u lu|eto.
23
Angel Gospodov go objavuva skoroto Isusovo ra|awe A vo {estiot mesec be{e ispraten od Boga angelot Gavril vo galilejskiot grad, po ime Nazaret, 27 kaj edna devojka. Taa be{e svr{ena za ma` po ime Josif, od domot Davidov; a imeto na devojkata $ be{e Marija. 28 I koga vleze angelot kaj nea, re~e: Raduvaj se, blagodatna! Gospod e so tebe! 29 A taa, {tom go vide, se voznemiri od zborovite negovi i razmisluva{e {to zna~i toj pozdrav. 30 I $ re~e angelot: Ne pla{i se, Marija, za{to si na{la milost pred Boga; 31 i ete, ti }e za~ne{ vo utrobata i }e rodi{ Sin, i }e Go nare~e{ so imeto Isus. 32 Toj }e bide golem i }e se nare~e Sin na Sevi{niot; i }e Mu go dade Gospod Bog prestolot na Negoviot tatko David; 33 i }e caruva nad domot Jakovov zasekoga{, i caruvaweto Negovo nema da ima kraj. 34 A Marija mu re~e na angelot: Kako }e bide toa koga jas ne znam za ma`? 35 Angelot $ odgovori i re~e: Svetiot Duh }e sleze na tebe i silata na Sevi{niot }e te oseni; pa zatoa i rodenoto }e bide sveto i }e se nare~e Sin Bo`ji. 36 Ete i Elisaveta, tvojata rodnina, za koja velat deka e nerotka, i taa za~na sin vo starosta svoja; nejze $ e ve}e {esti mesec; 37 za{to kaj Boga nieden zbor ne ostanuva nevozmoèn. 38 Marija, pak, re~e: Eve ja sluginkata Gospodova; neka mi bide spored zborovite tvoi! I angelot si otide od nea.
26
26 27
Jn 1,46
2,4-5 Mt 1,18
28
1 Mojs 26,24 2 Mojs 3,12 Sud 6,12 Er 1,8.19 15,20 Sof 3,14 Zah 2,14 Ruta 2,4
30
1,13 1 Mojs 6,8
31
1 Mojs 16,11 Sud 13,5 Is 7,14 Mt 1,21-23
32
2 Sam 7,14 Is 9,6 Ps 2,7 89,27 Mt 9,27 Dela 7,48 16,17 Evr 7,1
33
Mih 4,7 Dan 2,44 7,14
34
Sud 11,39 Mt 1,18-20
35
Mt 1,20 Mk 1,24 Dela 3,14
36
3,22 9,35 1 Mojs 21,2 24,36 Mt 14,33 Mk 1,1
37
1 Mojs 18,14
72
38
1 Sam 25,41 Ruta 3,9
41
1,15
42
5 Mojs 28,4 Sud 5,24
45
1,20 Mt 5,3 Jn 20,29 Evr 11,11
47
1 Sam 2, 1-10 Is 61,10 Avak 3,18 1 Tim 2,3 Juda 1,25
48
11,27 1 Mojs 30,13 1 Sam 1,11
49
Sof 3,17 Ps 89,8 111,9
50
2 Mojs 20,6 Ps 103,13.17
51
2 Sam 22,28 Ps 89,10
52
Jov 5,11 12,19
53
1 Sam 2,5 Ps 107,9
54
Is 41,8-9 Ps 98,3
55
1,72 1 Mojs 12,3 8,1 9,15 13,15 17,7 22,17 2 Mojs 2,24 Mih 7,20 Gal 3,16
Marija vo poseta kaj Elisaveta 39 A Marija stana vo tie dni i poita vo ridskiot kraj, vo gradot Judin; 40 pa vleze vo domot na Zaharija i ja pozdravi Elisaveta. 41 [tom go slu{na Elisaveta pozdravot na Marija, zaigra deteto vo utrobata nejzina; i Elisaveta se ispolni so Duh Sveti, 42 pa izvika glasno i re~e: Blagoslovena si ti me|u ènite, i blagosloven e plodot na tvojata utroba! 43 I od kade za mene ova, kaj mene da dojde majkata na mojot Gospod? 44 Za{to, ete, {tom glasot od tvojot pozdrav odekna vo u{ite moi, od radost mi zaigra deteto vo utrobata moja. 45 I blaèna e taa koja poveruva, za{to }e se ispolni ona, {to $ rekol Gospod. 46 I re~e Marija: Mojata du{a Go veli~a Gospoda, 47 i mojot duh se zaraduva vo Boga, Spasitelot moj, 48 za{to ja pogleda smirenosta na sluginkata Svoja, i ete, otsega }e me narekuvaat blaèna site pokolenija; 49 za{to Silniot mi napravi golemi dela, i sveto e Negovoto ime; 50 i milosta Negova e od koleno na koleno za onie {to se bojat od Nego. 51 Toj pokaà sila so rakata Svoja; gi rasprsna onie {to se vozgordeaja so mislite vo srcata svoi; 52 gi simna silnite od prestoli i gi vozdigna poniènite; 53 gladnite gi ispolni so dobra, a bogatite gi otpu{ti prazni; 54 go prifati Izrael, Svojot sluga, se}avaj}i se na milosta, 55 kako {to im zboruva{e na tatkovcite na{i, na Avraam i na semeto negovo doveka. 56 I ostana Marija so nea okolu tri meseci, pa se vrati doma. Ra|aweto i obrezanieto na Jovan Krstitel 57 A na Elisaveta $ dojde vremeto da rodi i taa rodi sin. 58 Koga slu{naa onie {to ìveeja okolu, i rodninite nejzini, deka ja udostoil Gospod so Svojata milost, se raduvaa so nea.
Na osmiot den dojdoa da go obrezat novoroden~eto i sakaa da mu go dadat imeto na tatko mu Zaharija. 60 No majka mu odgovori i re~e: Ne, tuku }e se vika Jovan! 61 & rekoa nejze: Nikoj nema me|u tvoite rodnini koj go nosi toa ime. 62 I go pra{aa so znaci tatko mu, kako bi sakal da go nare~at. 63 Toj pobara {ti~ka i gi napi{a zborovite: Jovan mu e imeto. I site se za~udija. 64 I u{te vo istiot mig mu se otvori ustata i mu se odvrza jazikot negov, i zboruva{e, blagoslovuvaj}i Go Boga. 65 I gi obzede strav site {to ìveeja okolu; i prikaùvaa za seto toa po celiot kraj Judejski. 66 Site {to slu{naa, go zedoa toa pri srce i velea: [to li }e stane od toa dete? I rakata Gospodova be{e so nego.
59
58
1,14 1 Mojs 19,19
59
1 Mojs 17,12 3 Mojs 12,3 Fil 3,5
63
1,13 8,25 9,43 24,12.41 Dela 2,7 3,10
65
1,12 Dela 2,43
66
1 Car 18,46 Is 53,1 Ps 80,17 139,5
68
2,38 7,16 19,44 21,28 2 Mojs 3,16 Is 63,4 Er 29,10 Ps 41,13 72,18 106,4.48 111,9 1 Ptr 1,3
Blagodarstvenata proro~ka pesna na prorokot Zaharija 67 A Zaharija, tatko mu, se ispolni so Duh Sveti i prorokuva{e, govorej}i: 68 Blagosloven da e Gospod, Bog Izraelov, za{to go poseti i go izbavi narodot Svoj; 69 i podigna za nas mo}no spasenie, vo domot na David, Svojot sluga; 70 kako {to govore{e odamna preku ustata na Svoite sveti proroci, 71 deka }e n# izbavi od neprijatelite na{i i od racete na site {to n# mrazat; 72 za da ja projavi Svojata milost nad tatkovcite na{i i da se seti na svetiot zavet Svoj, 73 na zakletvata, so koja mu se zakolna na Avraam, na{iot tatko; 74 deka }e ni dade, {tom n# izbavi od neprijatelite na{i, 75 bez strav da Mu sluìme, vo svetost i pravda pred Nego, preku celiot na{ ìvot. 76 A ti, dete, }e se nare~e{ prorok na Sevi{niot, za{to }e odi{ pred Gospodovoto lice za da Mu gi prigotvi{ pati{tata Negovi; 77 i da mu dade{ na narodot Negov soznanie za spasenie, preku pro{tevawe na grevovite nivni,
69
Ps 18,2 89,25 132,17 Mt 1,1
71
2 Sam 22,18 Ps 106,10
72
1 Mojs 17,7 3 Mojs 26,42 Mih 7,20 Ps 105,8-9 106,45-46
73-74
1 Sam 12,10
73
1 Mojs 22,16-17 26,3 Er 11,5
75
Tit 2,12
73
zaradi golemoto milosrdie na na{iot Bog, so koja n# poseti Istok od visinite, 79 za da im blesne na onie {to sedat 77 vo temnina i vo senka smrtna, i da gi Mt 26,28 upati nozete na{i po patot na mirot. Mk 1,4 80 A deteto raste{e i krepne{e so 78 duhot; i ìvee{e vo pustina do denot Mal 3,20 koga im se javi na Izraelcite.
78 1,16-17 Is 40,3 Mal 3,1 Mt 3,3
76
79
2,14.29 8,48 10,5-6 19,38.42 24,36 Is 9,1 42,7 60,1-2 Er 6,14 Mih 5,4 Mt 4,16 Jn 8,12
80
2,40 1 Mojs 21,8 1 Sam 2,21.26 Mt 3,1
2,4
1,27 1 Sam 16, 1-13 Mih 5,1 Mt 2,1
5
Mt 1,18.20 Mk 6,3
7
2 Mojs 13,2.12.15 Mt 1,25 Rim 8,29 Kol 1,15 Otkr 1,5
9
24,26 Mt 1,20 Dela 12,7 26,13
10
1,12-14
11
1,47 1 Sam 24,7 Is 9,5 45,1 Ps 27,1.9 62,2.7 Dela 2,36 Fil 3,20 2 Tim 1,10 3 Ptr 1,1.11 1 Jn 4,14
Toa be{e prv popis za vreme na upravuvaweto na Kvirinij so Sirija. 3 I otidoa site da se zapi{at, sekoj vo svojot grad. 4 Pa taka i Josif, bidej}i be{e od Galileja, od gradot Nazaret, otide vo Judeja, vo gradot Davidov, nare~en Vitleem, bidej}i be{e od domot i plemeto Davidovo, 5 za da se zapi{e so Marija, negovata svr{enica, koja be{e te{ka. 6 A koga bea tamu, nejze $ dojde vremeto da rodi. 7 Go rodi svojot Sin prvenec, Go povi i Go poloì vo jasli, za{to za niv nema{e mesto vo gostilnicata. 8 Vo toj kraj ima{e pastiri, koi no}evaa tamu i go ~uvaa svoeto stado. 9 I odedna{ im pristapi angel Gospodov i slavata Gospodova gi osvetli; i se upla{ija mnogu. 10 A angelot im re~e: Ne pla{ete se! Eve, vi navestuvam golema radost, koja }e bide za site lu|e; 11 za{to deneska vi se rodi vo gradot Davidov Spasitel, Koj e Hristos Gospod; 12 Ova }e vi bide znak: }e najdete povien Mladenec, koj leì vo jasli. 13 I odedna{ so angelot se javi mnogubrojno nebesno voinstvo, koe Go slave{e Boga, velej}i: 14 Slava na Boga vo visinite, a na zemjata mir, me|u lu|eto dobra volja! 15 Koga si otidoa angelite od niv na nebo, pastirite si rekoa me|u sebe: Da pojdeme vo Vitleem i da go vidime pretskaàniot nastan {to ni go soop{ti Gospod.
2
li.
Isusovoto ra|awe Vo toa vreme izleze zapoved od carot Avgust za popis na site ìte-
I dojdoa brzo i gi najdoa Marija i Josif so Mladenecot koj leè{e vo jasli. 17 A {tom go vidoa, soop{tija za pretskaùvaweto {to im be{e re~eno za Toa Dete. 18 I site {to slu{aa se voshituvaa na ona {to im go govorea pastirite. 19 A Marija gi za~uva site tie zborovi, sloùvaj}i gi vo srceto svoe. 20 I se vratija pastirite, slavej}i Go i falej}i Go Boga za s# ona {to ~uja i vidoa, kako {to im be{e re~eno. 21 A koga se navr{ija osum dena i Deteto treba{e da Go obrezat, Mu dadoa ime Isus, kako {to be{e nare~eno od angelot u{te pred da bide za~nat vo utrobata.
16
12
1,18 2 Car 19,29 Is 7,14 38,7
13
1 Car 22,19 Ps 148,2
14
3,22 19,38 Ez 3,12 Ps 148,1 Mt 21,9 Efes 2, 14-17
16
Is 1,3
19
2,51
Isusovoto pretstavuvawe vo hramot 22 I koga se navr{ija denovite za nivnoto o~istuvawe, spored zakonot na Mojsej, Go donesoa vo Erusalim za da Go pretstavat pred Gospod, 23 kako {to e napi{ano vo Zakonot Gospodov deka sekoe prvorodeno ma{ko dete treba da Mu se posveti na Gospod; 24 i da se prinese `rtva, kako {to e re~eno vo Zakonot Gospodov, dve gugutki ili dve gulap~iwa. 25 A vo Erusalim ìvee{e toga{ eden ~ovek po ime Simeon; i toj ~ovek, koj be{e praveden i blago~estiv, ja o~ekuva{e utehata Izraelova; i Svetiot Duh be{e na nego. 26 Nemu Svetiot Duh mu be{e prorekol deka nema da vidi smrt, dodeka ne Go vidi Hristos Gospodov. 27 I pottiknat od Duhot, dojde vo hramot. Pa, koga roditelite Go donesoa deteto Isus za da go izvr{at so Nego ona {to be{e voobi~aeno, spored Zakonot, 28 toj Go zede vo svoite race, Go blagoslovi Boga i re~e: 29 Sega go otpu{ta{ Svojot sluga vo mir, Gospodare, spored zborot Tvoj, 30 za{to o~ite moi go vidoa spasenieto Tvoe 31 {to si go prigotvil pred liceto na site narodi; 32 svetlina za prosveta na neznabo{cite i slava na Tvojot narod, Izrael.
20
5,25-26 Dela 3,8-9
21
1,31.59 1 Mojs 17,12 3 Mojs 12,3 Mt 1,21
22
3 Mojs 12,2-8
23
2 Mojs 13,2.12.15 34,20 4 Mojs 18,15-16
24
3 Mojs 5,7 12,8
25
4 Mojs 11,17 Is 11,2 40,1 42,1 61,1-2 Ez 11,5
26
1 Sam 24,7.11 2 Sam 1,14.16 Ps 89,48
28
2,20
29-30
1 Mojs 46,30
74
Pretskaùvaweto na Simeon 33 A Josif i majka Mu se voshituvaa na ona {to zboruva{e za Nego. 34 Pa gi blagoslovi Simeon i $ re~e na Marija, majkata Negova: Eve, Ovoj e 31 postaven za pa|awe i izdignuvawe na Ps 52,8 mnozina vo Izrael, i e znak protiv Ko32 go }e se govori. Is 42,6 35 A i tebe samata, me~ }e ti ja pro46,13 Jn 8,12 bode du{ata, za da se otkrijat mislite Dela 13,47 na mnogu srca.
30
3,6 Is 46,13 52,10 Ps 98,3 Tit 2,11
Proro~icata Ana 36 Tamu be{e i proro~icata Ana, }erkata Fanuilova, od Asirovoto pleme. Taa be{e vo poodminati godini, a so maòt proìveala samo sedum godini, 35 po mominstvoto svoe. 16,15 37 Taa be{e vdovica na okolu osumdeMk 7,6-8 Jn 19,25-27 set i ~etiri godini. Ne se oddale~uvaDela 1,24 {e od hramot i Mu sluè{e na Boga so 15,8 post i molitva, dewe i no}e. 38 Vo toj ~as pristapi i taa i po~na 36 Is.N. 19,24 da Go slavi Gospod i im prikaùva{e 37 za Nego na site {to o~ekuvaa izbavuvawe na Erusalim.
7,23 12,51-53 Is 8,14 Er 15,10 1 Kor 1,23 1 Ptr 2,8
34
site {to Go slu{aa, bea voshiteni od Negovata ostroumnost i od Negovite odgovori! 48 Koga Go vidoa, se za~udija; i Negovata majka Mu re~e: Sinko, zo{to ni napravi taka? Ete, tatko ti i jas se izma~ivme, baraj}i Te. 49 A Toj re~e: [to ste Me barale? Zar ne znaete deka Jas treba da bidam vo ona koe{to e na Mojot Tatko? 50 No tie ne gi razbraa zborovite {to im gi kaà Toj. 51 I Toj sleze so niv, pa dojde vo Nazaret i im be{e poslu{en. A majka Mu gi za~uva site tie nastani vo srceto svoe. 52 Isus, pak, napreduva{e vo mudrosta i vozrasta i vo milost kaj Boga i kaj lu|eto.
47
49
Ps 27,4 Jn 2,16
51
2,19
52
1,80 2,40 1 Sam 2,26 Izreki 3,4
3,1
23,1 Mt 14,1
2
1,80 Er 1,2 Os 1,1 Mt 3,1 Jn 11,49 18,24.28 Dela 4,6
Propovedaweto na Jovan Krstitel Vo petnaesettata godina od vlade eweto na carot Tiberij, koga Pontij Pilat be{e upravitel vo Judeja, a Irod ~etvorovlasnik nad Galileja, i Filip, brat mu, ~etvorovlasnik na pokrainata Itureja i Trahonitida, i Lisanij ~etvorovlasnik na Avilinija, 2 vo vremeto na prvosve{tenicite Ana i Kajafa, dojde Bo`jata re~ do Jovan, sinot na Zaharija, vo pustinata. 3 I toj go obikoli celiot kraj okolu Jordan, propovedaj}i pokajno kr{tavawe za pro{tevawe na grevovite, 4 taka kako {to e napi{ano vo Knigata, spored zborovite na prorokot Isaija, koj veli: Glasot na onoj {to vika vo pustinata: Prigotvete go Gospodoviot pat i ispravete gi patekite Negovi; 5 sekoja dolina neka se ispolni i sekoja planina i sekoj rid neka se snizat; krivinite neka se ispravat i neramnite pati{ta neka se izramnat, 6 i sekoe telo }e go vidi spasenieto Bo`jo! Najavuvawe na Sudniot den
(Mt 3, 7-10)
3
24,47 Mt 3,1.6 Mk 1,4 Dela 13,24
(Mt 3,1-6; Mr 1,1-6; Jn 1,19-31)
4-6
Is 40,3-5
38
Dvanaesetgodi{niot Isus vo hramot 22,1.7-15 41 I sekoja godina roditelite Negovi 2 Mojs 12,24-27 odea vo Erusalim na praznikot Pasha. 23,15 42 A koga Toj be{e na dvanaeset godi5 Mojs 16,1-8.16 ni, tie otidoa vo Erusalim, spored obiJn 2,13.23 ~ajot za praznikot. 43 No, koga se zavr{ija prazni~nite 47 4,22 denovi, dodeka se vra}aa doma, deteto Jn 7,15.46 Isus ostana vo Erusalim; a Negovite 48 roditeli ne go zabeleàa toa. Mk 3,31-32 44 Mislej}i deka e Toj me|u sopatnicite, izminaa eden den pat i po~naa da Go baraat me|u rodninite i poznatite. 45 Pa, bidej}i ne Go najdoa, se vratija vo Erusalim da Go baraat. 46 Po tri dni Go najdoa vo hramot kako sedi me|u u~itelite, gi slu{a i gi pra{uva;
41
Sud 13,24 1 Sam 2,26
Vra}aweto vo Nazaret 39 I koga izvr{ija s# po Zakonot Gos39 Mt 2,23 podov, se vratija vo Galileja, vo gradot svoj Nazaret. 40 40 A Deteto raste{e i krepne{e so 1,80 2,52 duhot, ispolnuvaj}i se so mudrost; i 11,31 blagodatta Bo`ja be{e vrz Nego.
2,20 Is 52,9
4
Jn 1,23
5
1,52 14,11
6
2,30-31 Dela 28,28 Tit 2,11
7
Mt 3,7 23,33
A na lu|eto {to doa|aa kaj nego da gi krsti, im vele{e: Ro`bi zmiini, koj ve nau~i da begate od gnevot {to }e dojde?
7
75
No stvorete plodovi dostojni za pokajanie i ne po~nuvajte da zboruvate vo sebe: Avraam e na{iot tatko! Za{to vi velam deka Bog moè i od ovie kame9 Mt 7,19 wa da izdigne ~eda na Avraam. 9 Za{to ve}e i sekirata e postavena Jn 15,6 Evr 6,7-8 do korenot na drvjata; i sekoe drvo, {to 10 ne dava dobar plod, se se~e i se frla vo 10,25 ogan.
8
Jn 8,33.39 Dela 26,20 Rim 4,16
kon seto toa dodade i u{te edno: go 20 Mt 14,3 zatvori Jovan vo temnica. Mk 6,17
20
Isusovoto kr{tavawe
(Mt 3,13-17; Mr 1,9-11)
21
21
5,16 6,12 9,18.28-29 11,1 22,32.40-46 23,34.46 Mt 14,23 Mk 6,46
Dela 2,37
11
12,33 Is 58,7
12
7,29 Mt 5,46
15
2,11.26 9,20 22,67 23,2.35.39 Jn 1,19-20 Dela 13,25
16
Jn 1, 26-27.33
17
Is 5,24 47,14 Er 15,7 51,2 Naum 1,10 Mt 13,30
Plodovite na pokajanieto I go pra{aa lu|eto, velej}i: Toga{ {to treba da pravime? 11 A toj im odgovori i re~e: Koj ima dve obleki, neka gi podeli so onoj {to nema nitu edna; a koj ima hrana, neka go napravi istoto. 12 Dojdoa i carinici da gi krsti i mu rekoa: U~itele, {to da napravime? 13 A toj im re~e: Ne barajte pove}e otkolku {to vi e odredeno. 14 Go pra{aa i nekoi vojnici, govorej}i: A {to da pravime nie? I im re~e: Vrz nikogo ne izvr{uvajte nasilstvo, nikogo ne klevetete i bidete zadovolni so va{ite plati.
10
A koga se krsti siot narod, se krsti i Isus, i dodeka se mole{e, se otvori neboto, 22 i Svetiot Duh sleze na Nego vo telesen oblik, kako gulab, i se slu{na glas od neboto, koj vele{e: Ti si 22 Mojot vozquben Sin, Koj e po Mojata 9,35 1 Mojs 22,2 Is 42,1 volja. Isusovoto rodoslovie
(Mt 1,1-17)
Ps 2,7 3 Ptr 1,17
23
Mt 1,18 13,55 Jn 6,42 8,57
Najavuvawe na Mesijata
(Mt 3,11-12; Mr 1,7-8)
15 A bidej}i narodot be{e vo is~ekuvawe, pa site pomisluvaa vo srcata svoi za Jovan, da ne e toj Hristos, 16 Jovan im odgovara{e na site, velej}i: Jas ve kr{tavam so voda; no ide posilen od mene, Komu ne sum dostoen da Mu gi odvrzam ni rem~iwata na obuvkite Negovi: Toj }e ve krsti so Duh Sveti i so ogan. 17 Nemu mu e lopatata vo rakata Negova i Toj }e go o~isti gumnoto Svoe, i }e go sobere ìtoto vo ìtnicata Svoja, a plevata }e ja izgori so neizgasliv ogan. 18 I opomenuvaj}i so u{te mnogu drugi ne{ta, mu ja objavuva{e na narodot radosnata vest.
19
Mt 14,4 Mk 6,18
Jovan v zatvor
(Mt 14,3-4; Mr 6,17-18)
Koga po~na Isus da propoveda ima{e okolu trieset godini i be{e, kako {to mislea, sin Josifov, Iliev, 24 Matatov, Leviev, Melhiev, Janaev, Josifov, 25 Matatiev, Amosov, Naumov, Eslimov, Nageev, 26 Maatov, Matatiev, Semeiev, Josifov, Jodov, 27 Joananov, Risaev, Zorovavelov, Salatiilov, Niriev, 28 Melhiev, Adiev, Kosamov, Elmodamov, Irov, 29 Josiev, Eliezerov, Jorimov, Matatov, Leviev, 30 Simeonov, Judin, Josifov, Joananov, Elijakimov, 31 Meleaev, Mainanov, Matataev, Natanov, Davidov, 32 Jeseev, Ovidov, Voozov, Salmonov, Naasonov, 33 Aminadavov, Aramov, Esromov, Faresov, Judin, 34 Jakovov, Isakov, Avraamov, Tarin, Nahorov, 35 Seruhov, Ragavov, Falekov, Everov, Salin, 36 Kainanov, Arfaksadov, Simov, Noev, Lamehov, 37 Matusalov, Enohov, Jaredov, Maleleilov, Kainanov, 38 Enosov, Sitov, Adamov, Bo`ji.
23
27
1 Let 3,17 Ezd 3,2 Mt 1,12
31-32
1 Sam 16,1.13 Mt 1,1
31-33
Ruta 4, 17-22 1 Let 2, 3-15
31
2 Sam 5,14
33-34
1 Mojs 29,35
34-36
1 Mojs 11,10-26 1 Let 1, 24-27
34
1 Mojs 25,19.26
36-38
1 Mojs 4,25-5,32 1 Let 1,1-4
38
Mt 14,33 Mk 1,1
Isusovoto isku{uvawe
(Mt 4,1; Mr1,12-13)
A Irod ~etvorovlasnikot, ukoren od nego zaradi Irodijada, ènata na brata mu, i zaradi site zlodela {to gi be{e napravil,
19
Ispolnet so Duh Sveti, Isus se vrati od Jordan, i be{e odveden od Duhot vo pustinata.
4,1
5 Mojs 9,9 1 Car 19,8
76
2
Evr 4,15
3
3,22
4
5 Mojs 8,3
6
Mt 28,18 1 Jn 5,19 Otkr 13,2.4
7
Er 27,5
8
5 Mojs 6,13 10,20
9
Ez 8,3
10-11
Ps 91,11-12
12
5 Mojs 6,16
13
22,3.53 Jn 13,2.27 Evr 4,15
14
Mt 3,16 4,12
15
Mt 4,23 9,35
16
2,39.51 Mt 13,54 Dela 17,1-2
êtirieset dena Go isku{uva{e |avolot. Vo tekot na tie denovi ne jade{e ni{to, a koga izminaa tie, najposle ogladne. 3 Toga{ Mu re~e |avolot: Ako si Sin Bo`ji, kaì mu na ovoj kamen da stane leb. 4 A Isus mu odgovori: Napi{ano e deka ne samo so leb }e ìvee ~ovekot (tuku i so sekoj zbor Bo`ji).1 5 Potoa |avolot Go odvede na edna visoka planina i mu gi pokaà za mig site carstva vo svetot. 6 I Mu re~e |avolot: Tebe }e Ti ja dadam seta ovaa vlast i nivnata slava, za{to mene mi e predadena, i ja davam komu {to sakam. 7 Ako mi se pokloni{, seto toa }e bide Tvoe. 8 No Isus mu odgovori i re~e: (Begaj od Mene, satano, za{to)2 napi{ano e: Na Gospod, tvojot Bog, poklonuvaj Mu se i edinstveno Nemu sluì Mu! 9 I Go odvede vo Erusalim, i Go postavi na streata od hramot, pa Mu re~e: Ako si Sin Bo`ji, frli se odovde dolu! 10 Za{to e napi{ano: Na angelite Svoi }e im zapoveda za Tebe da Te za~uvaat; 11 i na race }e Te zemat, da ne si ja sopne{ nogata Svoja na kamen. 12 I Isus mu odgovori i re~e: Kaàno e: Ne isku{uvaj Go Gospod, svojot Bog! 13 Pa otkako |avolot zavr{i so site isku{enija, se oddale~i od Nego za nekoe vreme.
2
Isus go zapo~nuva Svoeto dejstvuvawe vo Galileja 14 I se vrati Isus vo Galileja vo silata na Duhot; i se raznese glas za Nego po celiot toj kraj. 15 A Toj pou~uva{e vo nivnite sinagogi, i site go slavea. Isus e otfrlen vo Nazaret I dojde vo Nazaret, kade {to be{e odrasnal, i po obi~ajot Svoj vleze eden
16
saboten den vo sinagogata, pa stana da ~ita. 17 Mu ja podadoa knigata na prorokot Isaija; i Toj, {tom ja otvori, go najde mestoto kade {to be{e napi{ano: 18 Duhot Gospodov e vrz Mene; za{to Gospod Me pomaza. Me prati da im soop{tam radosna vest na bednite. Me prati3 da im propovedam na zarobenite osloboduvawe i na slepite progleduvawe, da gi pu{tam na sloboda napatenite; 19 da ja propovedam blagoprijatnata godina Gospodova! 20 Potoa ja zatvori knigata, mu ja dade na prislu`nikot, i sedna; a o~ite na site vo sinagogata bea vpereni vo Nego. 21 I po~na da im govori: Denes se ispolni ova Pismo {to go ~uvte. 22 I site Mu potvrdija i se voshituvaa na Negovite blagodatni zborovi {to izleguvaa od ustata Negova i velea: Ne e li Ovoj sinot na Josif? 23 A Toj im re~e: Nekoj od vas sigurno }e Mi prigovori so ovaa izreka: Lekare, izlekuvaj se Sam! Napravi go i ovde, vo Tvojot roden kraj, ona {to ~uvme deka se slu~ilo vo Kapernaum. 24 Pa im re~e: Vistina vi velam: nieden prorok ne e omilen vo svojata tatkovina. 25 Navistina vi kaùvam: ima{e mnogu vdovici vo Izrael, vo vremeto na Ilija, koga se zatvori neboto tri godini i {est meseci i nastana golem glad po celata zemja; 26 i kaj niedna od niv ne be{e praten Ilija, no samo kaj edna èna vdovica vo Sarepta Sidonska; 27 i ima{e mnozina leprozni vo Izrael vo vremeto na prorokot Elisej, no nieden od niv ne se o~isti, osven Siriecot Neeman. 28 A koga go slu{naa toa, site vo sinagogata se ispolnija so gnev; 29 pa stanaa, Go isteraa nadvor od gradot i Go odvedoa na vrvot od eden rid, kade {to be{e soyidan nivniot grad, za da Go turnat odozgora. 30 No Toj pomina me|u niv i si otide.
18-19
Is 61,1-2
18
Is 58,6
19
3 Mojs 25,10-13
20
Dela 6,15
21
2,11
22
2,47 4,15 Mt 13,55 Jn 7,46
23
4,31-41 Mk 1,21
24
Mk 6,4 Jn 4,44
25
1 Car 17,1 18,1 Jk 5,17
26
1 Car 17, 8-16
27
2 Car 5, 1-14
28
Dela 7,57
29
4 Mojs 15,35 Dela 7,58
30
Jn 8,59 10,39
1 4,4. Tekstot vo zagrada ne se sre}ava vo site rakopisi. 2 4,8. Vo nekoi rakopisi kon ovoj stih dodaden e tekstot vo zagradata. 3 4,18. Vo nekoi rakopisi e dodadeno: da gi iscelam onie so skru{eno srce,
77
31
Mt 4,13
Isus vo Kapernaum. Silata na Negoviot zbor

(Mt 7,28-29; Mr 1,21-28)
Prvite u~enici Edna{, koga narodot se pritiska{e kon Nego za da go ~ue slovoto Bo`jo, Toj stoe{e pokraj Genisaretskoto ezero. 2 Toga{ vide dva koraba {to stoeja pokraj ezeroto; a ribarite bea izlegle od niv i si gi plavea mreìte. 3 Toj vleze vo eden od korabite, koj be{e na Simon, pa go zamoli da otplovi malku od bregot, pa sedna i po~na da go pou~uva narodot od korabot. 4 A {tom prestana da govori, mu re~e na Simon: Zaplovi kon dlabo~inite i frlete gi mreìte svoi za lov! 5 No Simon Mu odgovori i re~e: U~itele, cela no} se trudevme i ni{to ne ulovivme; no po Tvoja volja }e ja frlam mreàta. 6 I {tom go napravi toa, tie ulovija tolku golemo koli~estvo riba, {to duri i mreàta im se skina. 7 Im dadoa znak na drugarite {to bea vo drugiot korab da dojdat i da im pomognat; i tie dojdoa i gi napolnija i dvata koraba, taka {to za malku }e potonea. 8 A koga go vide toa, Simon Petar padna pred nozete Isusovi i Mu re~e: Odi si od mene, Gospodi, za{to sum gre{en ~ovek! 9 Za{to nego, i site {to bea so nego, gi be{e obzel strav od mnogute ribi, {to gi ulovija, 10 a isto taka i Jakov i Jovan, sinovite Zavedeevi, koi mu bea drugari na Simon. I mu re~e Isus na Simon: Ne pla{i se! Otsega }e lovi{ lu|e! 11 Koga gi izvlekoa dvata koraba na suvo, ostavija s# i trgnaa po Nego. Isceluvaweto na leprozniot
(Mt 8,1-4; Mr 1,4-45)
5,1-3
Mt 13,1-2
32
Mt 7,28-29 Mk 11,18 31
33
Mk 5,2.7
34
Mt 8,29 Jn 6,69 Dela 3,14
37
4,14 Mt 9,26
38-39
Jn 4,52 Dela 28,8
38
Mt 4,18
40
13,13 1 Tim 4,14
41
3,15 Mt 14,33 16,13.16 22,41-42 Mk 3,11 Jn 1,20.41 7,26-27. 41-42 11,27 20,31 Dela 4,26 17,3 Rim 9,5 1 Jn 2,22
I sleze vo Kapernaum, vo gradot Galilejski, i gi pou~uva{e vo sabotnite denovi. 32 I se ~udea na Negovata nauka, za{to Negovoto slovo be{e silno. 33 Vo sinagogata se nao|a{e eden ~ovek obzemen od duh na ne~ist demon, i toj izvika glasno: 34 Ej, {to saka{ Ti, Isuse od Nazaret? Si do{ol li da n# pogubi{? Te znam koj si. Ti si Svetec Bo`ji. 35 A Isus mu zapoveda, govorej}i: Molkni i izlezi od nego! Pa otkako go kutna nasrede, duhot zol izleze od nego i ni{to lo{o ne mu napravi. 36 Site gi obzede strav, pa si zboruvaa me|u sebe: Kakov li e toj zbor! Za{to so vlast i sila im zapoveda na ne~istite duhovi i tie izleguvaat! 37 Pa se raznese glas za Nego po site okolni mesta.
38
(Mt 4,18-22; Mr 1,16-20)
1-11
Jn 1,40-42 21,1-19
1
Mk 4,1
5
8,24.45
8
2 Mojs 33,20
10
Mk 1,17. 19-20
11
5,28 14,33 Mt 19,27
14
3 Mojs 13,49 14,1-32 Mk 1,25
Isus ozdravuva mnogumina bolni [tom izleze od sinagogata, vleze vo ku}ata Simonova; a te{tata na Simon ima{e silna treska, i Go pomolija za nea. 39 I kako zastana nad nea, Toj ja prekori treskata, i taa ja ostavi; i ènata vedna{ stana i im sluè{e. 40 I na zajdisonce, site {to imaa bol42 Mk 1,35.37 ni od razni bolesti gi doveduvaa kaj 43 Nego; a Toj, poloùvaj}i race nad sekoMt 9,35 go od niv, gi isceluva{e. 24,14 41 Od mnozina izleguvaa demoni so viMk 1,14-15 kawe, i velea: Ti si Hristos, Sin 44 Bo`ji. A Toj zabranuva{e i ne im dozMt 4,23 voluva{e da kaùvaat deka znaat deka e Toj Hristos. Isus propoveda vo Judeja 42 Koga se razdeni, Toj izleze i otide na osameno mesto, a lu|eto Go baraa pa, koga dojdoa kaj Nego, Go zadrùvaa da ne si odi od niv. 43 A Toj im re~e: I na drugite gradovi treba da im ja objavam radosnata vest za carstvoto Bo`jo, za{to za toa sum praten. 44 I propoveda{e po sinagogite galilejski.
A koga be{e Isus vo eden grad, dojde nekoj ~ovek, siot leprozen, i {tom Go vide Isus, padna ni~kum i molej}i Mu se, re~e: Gospodi, ako saka{ moè{ da me o~isti{. 13 Isus, podavaj}i ja rakata, go dopre i re~e: Sakam, o~isti se! I vedna{ leprata padna od nego. 14 I mu zapoveda nikomu da ne kaùva; i mu re~e: Odi i pokaì mu se na
12
78
vaweto tvoe, kako {to odredil Mojsej, 16 nim za svedo{tvo! 15 No u{te pove}e se raznesuva{e 3,21 6,12 glas za Nego i mnogu lu|e doa|aa da Go 9,18.28 11,1 slu{aat i da bidat izle~eni od svoite bolesti. 17 16 A Toj se povlekuva{e vo osameni 1,35 4,36 mesta i se mole{e. Isceluvaweto na fateniot ~ovek
(Mt 9,1-8; Mr 2,1-12)
4,14.37
15 sve{tenikot, i prinesi dar za o~istu-
6,19 Mk 5,30 Dela 3,12
20
Mt 8,10 26,28
21
7,49 Is 43,25 Ps 103,3 Mt 9,3 1 Jn 1,9
22
6,8 9,47 Mt 12,25
24
Mt 8,20 Jn 5,8 Dela 9, 33-35
25
2,20
26
2,9.11.13
27
Mt 5,46
Eden den, dodeka Toj pou~uva{e, sedea tamu farisei i zakonou~iteli, koi bea do{le od site sela na Galileja i Judeja, i od Erusalim; a Toj ima{e sila Gospodova da lekuva. 18 I, ete, nekoi donesoa na postela eden ~ovek, {to be{e nepodvièn, i sakaa da go vnesat i poloàt pred Nego; 19 pa, bidej}i ne najdoa mesto od kade da go vnesat poradi narodot, se ka~ija na ku}ata i preku pokrivot go spu{tija sose postela, nasrede, pred Isus. 20 A Toj, {tom ja vide verata nivna, re~e: ôveku, ti se prostuvaat grevovite! 21 Kni`nicite, pak, i fariseite po~naa da razmisluvaat i da velat: Koj e Ovoj {to huli na Boga? Koj moè da gi prostuva grevovite, osven Ediniot Bog? 22 A Isus, koga gi razbra nivnite pomisli, im odgovori i re~e: [to razmisluvate vo srcata svoi? 23 [to e polesno da se kaè: Ti se prostuvaat grevovite, ili da kaàm: Stani i odi? 24 No za da znaete deka Sinot ôve~ki ima vlast na zemjata da gi prostuva grevovite. Mu re~e na nepodvi`niot: Tebe ti velam: stani, zemi si ja postelata i odi si doma! 25 I toj vedna{ stana pred niv i si go zede ona, na koe leè{e, pa si otide doma, slavej}i Go Boga. 26 Uàs gi obzede site i Go slavea Boga; pa, ispolneti so strav, govorea: ûdni raboti vidovme denes!
17
carinarnicata, i mu re~e: Vrvi po Mene! 28 Toj ostavi s#, stana i trgna po Nego. 29 I vo svojot dom Levij Mu prigotvi golema gozba; a tamu ima{e mnogu carinici i drugi {to sedea na trpezata so niv. 30 Kni`nicite, pak, i fariseite negoduvaa protiv Nego i im govorea na u~enicite Negovi: Zo{to so carinici i gre{nici jadete i piete? 31 Isus im odgovori i re~e: Zdravite nemaat potreba od lekar, tuku bolnite; 32 ne sum do{ol da gi povikam pravednite na pokajanie, tuku gre{nite.
(Mt 5,14-15; Mr 2,18-20)
33
28
5,11 12,33
29-30
15,1-2 Mt 11,19
30
Mt 3,7 5,46
32
13,1-5 24,47 Mt 3,2 1 Tim 1,15
33
18,12 Mt 6,16 Jn 3,25-26
Za postot
35
9,22 17,22
A tie Mu rekoa: Zo{to u~enicite Jovanovi postat ~esto i se molat, kako 36 Kor 5,17 i farisejskite, a Tvoite jadat i pijat? 2 Gal 1,6 34 Toj im re~e: Zar moète da gi na- 4,9 terate svatovite da postat, dodeka e so 39 niv mladoènecot? Jn 2,10 35 No }e dojdat dni koga }e se oddeli 3,19 od niv mladoènecot i toga{ vo tie dni, }e postat.
6,1 2
2 Mojs 20,10 23,12 5 Mojs 5,14 Jn 5,10
Staroto i novoto
(Mt 9,16-17; Mr 2,21-22)
5 Mojs 23,26
Im ja kaà i ovaa parabola: Nikoj ne pri{iva na stara obleka krpa otse~ena od nova obleka; za{to i novata }e se otpara, a i na starata ne $ prilega nova krpa. 37 I nikoj ne naliva novo vino vo stari mevovi; za{to novoto vino }e gi rascepi mevovite, i toa }e iste~e, a mevovite }e se upropastat; 38 tuku, novo vino treba da se stava vo novi mevovi; pa taka }e se za~uva i ednoto i drugoto. 39 I nikoj, otkako piel staro vino, nema da pobara novo; za{to veli: Staroto e podobro.
36
Gozbata kaj Levij

(Mt 9,9-17 Mr 2,13-17)
A potoa izleze Isus i vide eden carinik, po ime Levij, koj sede{e vo
27
Edna{ vo sabota, dodeka minuva{e niz posevite, u~enicite Negovi kinea klasje i, triej}i gi so race, jadea. 2 A nekoi od fariseite im rekoa: Zo{to go pravite toa {to ne e dopu{teno da se pravi vo sabota?
(Mt 12,1-8; Mr 2,23-28)
Isus i sabotata
79
Isus im odgovori i re~e: Zar ne ste ~itale {to napravi David koga ogladne, toj i onie {to bea so nego? 4 Kako vleze vo domot Bo`ji, gi zede 4 3 Mojs lebovite od `rtvenikot, {to ne treba24,5-9 {e da gi jade nikoj osven sve{tenicite, 6 pa jade{e, i im dade na onie {to bea so 13,10-11 14,1-2 nego! 5 I im re~e: Sinot ôve~ki e gospo8 dar i na sabotata. 9,47
3
3-4
1 Sam 21, 2-7
(Mt 4,24-25; Mr 3,7-11)
Isus i narodot
17
Mk 3,8
Mt 12,25 Jn 1,48
ôvekot so isu{ena raka

(Mt 12,9-21; Mr 3,1-6)
11
11,53
12
3,21 5,16 9,18 11,1 Mt 14,23 Mk 6,46
13
9,10 11,49 22,14 Jn 6,70
14
1 Mojs 17,5.15 32,29 2 Car 23,34 24,17 Mt 4,21 10,2-3 Jn 1,40-44
15
Mt 9,9 10,3 Jn 20,24-28
Podocna, pak, i drugata sabota vleze vo sinagogata i pou~uva{e; a tamu ima{e eden ~ovek, komu desnata raka mu be{e isu{ena. 7 Kni`nicite i fariseite vnimavaa na Nego, dali }e go izlekuva vo sabota, za da najdat pri~ina da Go obvinat. 8 No Toj, znaej}i gi nivnite pomisli, mu re~e na ~ovekot so isu{enata raka: Digni se i zastani nasrede! I toj se digna i zastana. 9 Toga{ im re~e Isus: ]e ve zapra{am: {to e dozvoleno da pravi ~ovek vo sabota - dobro ili zlo? Da spasi edna du{a ili da ja pogubi? A tie mol~ea. 10 Pa, otkako gi izgleda site, mu re~e na ~ovekot: Protegni ja rakata svoja! Toj napravi taka; i rakata mu stana zdrava kako drugata. 11 A tie se razgnevija mnogu i se sovetuvaa me|u sebe {to da Mu napravat na Isus.
6
17 Pa otkako sleze zaedno so niv, Toj 19 se zadrà na edno ramno mesto; bea ta- 5,17 8,46 mu i mnozina Negovi u~enici i mnogu Mt 14,36 lu|e od cela Judeja i Erusalim i od Mk 3,10 5,30 primorjeto Tirsko i Sidonsko. 18 Tie bea dojdeni da Go slu{aat i da 20 se iscelat od bolestite svoi, a i onie 4,18 {to stradaa od ne~isti duhovi bea iz- 10,21 18,14 le~eni. Is 30,18 19 I siot narod saka{e da se dopre do 32,20 Ps 32,1-2 Nego, za{to od Nego izleguva{e sila i 33,12 34,19 gi lekuva{e site.
Za blaènite
(Mt 5,1-20)
84,5 Izreki 8,32.34 Mt 3,2
16
Mt 10,3-4 Jn 14,22 Dela 1,13
Isus odbira dvanaeset apostoli

(Mt 10,1-4; Mr 3,7-19)
Tie denovi se iska~i na edna gora za da se pomoli, i ja pomina celata no} vo molitva kon Boga. 13 A koga nastana den, gi povika u~enicite Svoi i od niv izbra dvanaeset, koi gi nare~e apostoli: 14 Simon, komu {to mu dade ime Petar, i brat mu Andrej, Jakov i Jovan, Filip i Vartolomej, 15 Matej i Toma, Jakov Alfeev i Simon, nare~en Zilot.4 16 Juda Jakovov i Juda Iskariot, koj Go predade.
12
A Toj, otkako gi podigna o~ite kon u~enicite Svoi, im govore{e: Blaèni ste vie, siroma{nite, za{to va{e e carstvoto Bo`jo! 21 Blaèni ste vie, {to sega gladuvate, za{to }e se nasitite! Blaèni ste vie, koi sega pla~ete, za{to }e se smeete! 22 Blaèni }e bidete koga }e ve namrazat lu|eto i }e ve otfrlat i }e vi nanesat sram, i }e go razglasat imeto va{e kako lo{o, zaradi Sinot ôve~ki! 23 Zaraduvajte se vo onoj den i zaigrajte od radost, za{to golema e nagradata va{a na neboto. Za{to i nivnite tatkovci taka postapuvaa so prorocite! 24 No te{ko vam bogati, za{to ve}e ste ja primile svojata uteha! 25 Te{ko vam prezasiteni sega, za{to }e ogladnite! Te{ko vam {to se smeete sega, za{to }e zaridate i }e zapla~ete! 26 Te{ko vam koga }e po~nat site lu|e da zboruvaat dobro za vas. Za{to i nivnite tatkovci taka im pravea na la`nite proroci!
20
21
Is 25,6-9 49,10 61,3 Er 31,25 Ps 126,5-6 Otkr 7, 16-17
22
Mt 8,20 Mk 13,13 Jn 9,22 16,2 1 Ptr 4,14
23
13,33-34 2 Let 36,16 Mt 21,35 23,30-31
24
11,42-52 16,25 Is 5,8 Er 17,5-6 Amos 6,1 Avak 2,6 Prop 10,16 Mt 11,21 Jk 5,1-5
26
Jk 4,4
28
Rim 12,14
Qubov kon neprijatelite

(Mt 5,38-48)
No vam, {to slu{ate, vam vi velam: qubete gi neprijatelite svoi; pravete im dobro na onie {to ve mrazat; 28 blagoslovuvajte gi onie {to ve kolnat, molete se za onie {to ve navreduvaat!
27
4 6,15. Revnitel.
80
29
Pla~ 3,30 Jn 18,22-23 Dela 23,3
31
Mt 7,12 Rim 13, 8-10
35
3 Mojs 25,35-36 5 Mojs 15,8
36
2 Mojs 34,6 5 Mojs 4,31 Ps 78,38 86,15
37
Mt 6,14 Mk 11,25 Rim 14,10
38
16,9 Ruta 3,15 Mk 4,24
39
Mt 15,14 Rim 2,19
40
Mt 10, 24-25 Jn 13,16 15,20
Na onoj {to }e te udri po edniot obraz, zavrti mu go i drugiot; a na onoj {to saka da ti ja zeme nametkata, podaj mu ja i ko{ulata. 30 Sekomu, koj ti bara, podaj; od onoj {to zema od tebe ne{to, ne sakaj da ti vrati! 31 Pa, kako {to sakate da postapuvaat lu|eto so vas, taka postapuvajte i vie so niv! 32 I ako gi sakate onie {to vas ve qubat, kakva vi e nagradata? Za{to i gre{nicite gi miluvaat onie {to gi sakaat niv. 33 I ako im pravite dobro na onie {to vam vi pravat dobro, kakva vi e nagradata? Za{to i gre{nicite go pravat istoto. 34 I ako im dadete zaem na onie od koi se nadevate deka }e vi go vratat, kakva vi e nagradata? Za{to i gre{nicite im davaat zaem na gre{nici za da im se vrati istoto. 35 Tuku vie qubete gi neprijatelite va{i i ~inete dobro, i na zaem davajte, ne o~ekuvaj}i ni{to. Taka, }e bide golema nagradata va{a i }e bidete sinovi na Sevi{niot; za{to Toj e dobar kon neblagodarnite i kon lo{ite.
29
cemere, izvadi ja najnapred gredata od 44 7,16 svoeto oko, pa toga{ }e vidi{ kako da Mt 12,33 ja izvadi{ raskata od okoto na svojot Jk 3,11-12 brat.
46
Vistinskiot u~enik
(Mt 7,16-21;12,33-37)
43
Za{to, nema dobro drvo {to dava lo{ plod, nitu lo{o drvo, {to dava dobar plod. 44 Sekoe, pak, drvo se poznava spored svojot plod; bidej}i ne se berat smokvi 7,2 Jn 4,47 od trwe, nitu se bere grozje od kapina. 45 Dobriot ~ovek od dobrata riznica na svoeto srce iznesuva dobro, a lo{iot ~ovek od lo{ata lo{o, za{to negovata usta go zboruva ona so {to mu e ispolneto srceto. Dve ku}i
(Mt 7,21-27)
Is 29,13 Mal 1,6-7 Mt 7,21 Mk 7,6 Rim 2,13 Jk 1,22.25 1 Jn 2,17
Milosrdnost kon bli`niot

(Mt 5,48; 7,1-12; 15,14; 10,24-25; 7,3-5)
36 I taka, bidete milosrdni kako {to e milosrden va{iot Otec. 37 Ne sudete i nema da bidete sudeni, i ne osuduvajte, za da ne bidete osudeni; pro{tavajte i }e vi bide prosteno; 38 davajte i }e vi se dade: merka dobra, nabiena, natresena i prepolna }e vi dadat v pazuvi; za{to so kakva merka merite, so takva i }e vi se meri. 39 I im kaà parabola: Moè li slep slep da vodi? Zarem nema i obajcata da padnat vo jama? 40 Nema u~enik pogolem od svojot u~itel; no sekoj {to }e se usovr{i, }e bide kako i u~itelot negov. 41 I zo{to ja gleda{ raskata vo okoto na svojot brat, a gredata vo svoeto oko ne ja zabeleùva{? 42 Ili, kako moè{ da mu kaè{ na svojot brat: dozvoli, brate, da ti ja izvadam raskata od okoto tvoe, koga sam ne ja gleda{ gredata vo svoeto oko? Li-
I zo{to Me dovikuvate: Gospodi, Gospodi! a ne go izvr{uvate ona {to vi go kaùvam? 47 ]e vi kaàm na kogo prilega sekoj {to doa|a kaj Mene, gi slu{a zborovite Moi, i gi ispolnuva. 48 Toj prilega na ~ovek koj gradel ku}a, pa kopal dlaboko, i postavil temeli na kamen; a koga nastana poplava, rekata napna na taa ku}a i ne moè{e da ja pomesti, za{to be{e osnovana na kamen. 49 A onoj {to slu{a i ne ispolnuva, prilega na ~ovek {to izgradil ku}a na zemja, bez temeli; i koga napna rekata, vedna{ ja urna, i ostana golema urnatina od taa ku}a.
46
Verata na eden stotnik I koga gi zavr{i zborovite Svoi kon narodot, {to slu{a{e, vleze vo Kapernaum. 2 Eden stotnik ima{e sluga, kogo mnogu go saka{e, a slugata be{e te{ko bolen na umirawe. 3 Pa {tom slu{na za Isus, gi prati kaj Nego stare{inite judejski, molej}i Go da dojde i da go spasi slugata negov. 4 A tie, koga dojdoa kaj Isus, Go molea usrdno i velea: Dostoen e da mu go napravi{ toa,
(Mt 8,5-13; Jn 4,46-54)
81
5
Dela 10,2
6
Dela 10,23
12
8,42 1 Car 17,10-12
13
7,19 8,52 11,39
14
Mt 9,25 Mk 1,31 9,27 Dela 9,40
15
1 Car 17,23 2 Car 4,36
16
1,68 19,44 1 Car 17,17-24 2 Car 4, 18-37 13,20-21 Ps 111,9
za{to go saka na{iot narod i sinagogata toj ni ja napravi. 6 I trgna Isus so niv. A koga bea ve}e blizu do ku}ata, stotnikot gi prati prijatelite svoi kaj Nego, govorej}i: Gospodi, ne trudi se, za{to ne sum dostoen da vleze{ pod mojot pokriv; 7 zatoa i sam sebe ne se smetav dostoen da dojdam kaj Tebe; tuku kaì samo zbor i mojot sluga }e ozdravi; 8 za{to i jas sum ~ovek pod vlast, a imam i pot~ineti vojnici; pa koga }e mu re~am na eden od niv: Odi! - i toj odi; na drugiot: Dojdi! - i toj doa|a; i na slugata svoj: Napravi toa - i toj pravi. 9 [tom go slu{na toa, Isus se za~udi i koga se zavrte kon narodot, {to vrve{e po Nego, re~e: Vi velam, ni vo Izrael ne najdov tolku golema vera! 10 A koga ispratenite se vratija, go najdoa bolniot sluga zdrav.
5 11
I koga dojdoa kaj nego, tie Mu rekoa: Jovan Krstitelot n# prati kaj Tebe, velej}i: Ti li si Onoj {to treba da dojde, ili drug da ~ekame? 21 Vo toj ~as Toj isceli mnozina od bolesti, i od rani, i od demoni, i na mnozina slepi im podari vid. 22 I im odgovori Isus i re~e: Odete i kaète mu na Jovan {to vidovte i {to ~uvte: slepi progleduvaat, kuci prooduvaat; leprozni se o~istuvaat, gluvi proslu{uvaat, mrtvi voskresnuvaat i na bedni im se propoveda Evangelieto; 23 i blaèn e onoj koj ne }e se soblazni poradi Mene.
20
22
2,34 Is 26,19 29,18 35,5-6 42,7.18 61,1
23
Mt 5,3.29
26
Mt 14,5
27
1,76 2 Mojs 23,20 Mal 3,1 Mk 1,2
28
1,15
Isus govori za Jovan Krstitel

(Mt 11,7-11)
24
29-30
Mt 21,32
ûdoto so sinot na edna vdovica Potoa otide vo gradot nare~en Nain; i so Nego odea Negovite u~enici 19 i mnogu narod. 12 A koga se pribliì do gradskata Ps 118,26 Mt 23,39 porta, ete, iznesuvaa mrtovec, edinstJn 6,14 11,27 ven sin na majka si, a taa be{e vdovica; Otkr 4,8 i mnogu narod od gradot ode{e so nea. 13 [tom ja vide Gospod, se soàli na nea, pa $ re~e: Ne pla~i! 14 I koga se pribliì, se dopre do nosiloto; nosa~ite zastanaa, a Toj re~e: Mom~e, tebe ti velam, stani! 15 Mrtovecot se podigna i sedna, pa po~na da zboruva; i Toj go predade na majka mu. 16 I strav gi obzede site, i Go slavea Boga i velea: Golem prorok se javi me|u nas i Bog go poseti Svojot narod. 17 I se raznese ovoj glas za Nego po cela Judeja i po celata okolina. Pratenicite na Jovan Krstitelot
(Mt 11,2-6)
I mu soop{tija na Jovan u~enicite negovi za seto toa. 19 Jovan, pak, povika dvajca svoi u~enici i gi isprati kaj Isus, govorej}i: Ti li si Onoj {to treba da dojde, ili drug da ~ekame?
18
A koga si otidoa u~enicite Jovano- 29 vi, Toj po~na da mu zboruva na narodot 3,7.12 za Jovan: [to izlegovte da vidite vo 30 pustinata? Trska li, {to se lulee od 10,25 11,45-46.52 vetar? 25 No, {to izlegovte da vidite? ô31-35 vek li, oble~en vo meki ali{ta? Ete, Mt 11, onie {to se oblekuvaat ubavo i ìveat 16-19 bogato, po carski palati se. 26 Tuku, {to izlegovte da vidite? Prorok li? Da, Jas vi velam, i pove}e od prorok. 27 Ovoj e, za kogo {to e napi{ano: Ete, jas go ispra}am pred liceto Tvoe angelot Moj, {to }e go prigotvi patot Tvoj pred Tebe. 28 Za{to vi velam: me|u rodenite od èna nema nieden pogolem prorok od Jovan Krstitel; no najmaliot vo carstvoto Bo`jo e pogolem od nego. 29 I site lu|e, {to slu{aa, pa i carinicite, ja poznaa Bo`jata pravednost, kr{tavaj}i se so kr{tavaweto Jovanovo; 30 a fariseite i zakonicite ja otfrlija Bo`jata volja za niv, i ne se krstija od nego. 31 So kogo da gi sporedam lu|eto od ovoj rod? I komu se sli~ni? 32 Tie li~at na deca {to sedat po pazari{tata i vikaat edno na drugo, velej}i: Vi svirevme, a vie sepak ne igravte; vi peevme àlni pesni i sepak ne pla~evte!
82
Za{to, dojde Jovan Krstitelot, koj nitu leb jade, nitu vino pie, a vie velite: Demonot e vo nego. 34 Dojde Sinot ôve~ki, Koj jade i 34 pie, a vie velite: Eve ~ovek nenasit5,30 15,1-2 liv i pijanica, prijatel na carinicite Mt 8,20 i gre{nicite! 35 A Mudrosta be{e oravdana od site 35 2,40.52 nejzini ~eda.
33 1,15 Jn 7,20 10,20 11,31 21,15
33
bov. A komu mu e prosteno malku, toj 48 Mt 9,2 mala qubov ima. 26,28 48 Nejze, pak, $ re~e: Prosteni ti se 49 grevovite! 49 A onie {to sedea so Nego na trpe- 5,21 zata, po~naa da govorat vo sebe: Koj e 50 Ovoj {to i grevovi prostuva? 17,19 50 Na ènata pak $ re~e: Verata tvo- Mt 8,10 9,22 ja te spasi; odi si vo mir! Mk 5,34
1 Sol 5,13 @enite - Isusovi sledbeni~ki Potoa Toj ode{e po red gradovite i selata, propovedaj}i i blagoves- 8,1 tuvaj}i go carstvoto Bo`jo; a so Nego Mt 4,23 10,2 bea Dvanaesettemina, Mk 1,14-15 2 i nekoi èni {to bea izlekuvani od demoni i bolesti: Marija, nare~ena 2-3 Magdalena, od koja bea izlegle sedum 23,49 24,10 Mt 27,56 demoni; 3 i Joana, ènata na Huza, nastojni- Jn 19,25 kot Irodov, i Susana, i mnogu drugi, 7 Er 4,3 koi im sluèa so svoite imoti. 10,52
36
11,37 14,1
37
Mt 26,7
38
Jn 12,3
39
7,16 24,19 Mt 21,11 Jn 4,18-19
42
Mt 18,27
43
10,28
44
1 Mojs 18,4 19,2 Jn 13,1-17
45
Rim 16,16 1 Ptr 5,14
46
Ps 23,5
Isus i ènata gre{nica 36 Eden od fariseite Go pokani da jade so nego; i Toj, koga vleze vo ku}ata na farisejot, sedna na trpeza. 37 I ete, edna èna od gradot, koja be{e gre{nica, {tom dozna deka Toj sedi na trpeza vo ku}ata na farisejot, donese sad od alabaster so miro; 38 pa zastana odzadi pokraj Negovite noze, pla~ej}i po~na da gi mie nozete Negovi so solzi i gi trie{e so kosata svoja; i gi celiva{e i pomazuva{e so miro. 39 A koga go vide toa farisejot, {to Go be{e pokanil, re~e vo sebe, velej}i: Koga Ovoj bi bil prorok, bi znael koja e i kakva e ovaa èna {to Go dopira, za{to taa e gre{nica. 40 Mu odgovori Isus i re~e: Simone, imam ne{to da ti kaàm. A toj re~e: Kaì, U~itele! 41 Isus mu re~e: Nekoj zaemodavec ima{e dvajca dol`nici: edniot mu dolè{e petstotini denarii, a drugiot pedeset. 42 No bidej}i nemaa da mu vratat, toj im gi podari na obajcata. Kaì Mi, koj od niv pove}e }e go miluva? 43 Simon odgovori i Mu re~e: Mislam onoj, komu pove}e mu podaril. A Toj mu re~e: Pravo presudi. 44 I toga{ se svrte kon ènata, pa mu re~e na Simon: Ja gleda{ li ovaa èna? Vlegov vo tvojot dom, ti ni voda za nozete ne Mi dade, a taa so solzi Mi gi obli nozete i so kosata svoja gi istri. 45 Ti ne mi dade celiv, a taa, otkako vlegov, ne prestana da gi celiva nozete Moi. 46 Ti so miro ne ja pomaza glavata Moja, a taa so miro gi pomaza nozete Moi. 47 Zatoa ti velam: nejze $ se prosteni mnogu grevovi, za{to pokaà mnogu qu-
Parabola za seja~ot
(Mt 13,1-9; Mr 4,1-9)
4
8
Mt 11,15
A koga se nasobra mnogu narod, i ko- 10 Is 6,9-10 ga ìtelite od sekoj grad doa|aa kaj Ne- Mt 3,2 Jn 12,40 go, re~e vo parabola: 5 Izleze seja~ da see seme. Dodeka se- Dela 28,26 e{e, edno padna pokraj pat i be{e izga- 11 1 Sol 2,13 zeno, i pticite nebeski go iskolvaa; 6 a drugo padna na kamen, pa {tom 1 Ptr 1,23 nikna, se isu{i, za{to nema{e vlaga; 7 edno, pak, padna me|u trwe; i izrasna trweto, pa go zadu{i; 8 a drugo padna na dobra zemja, i koga iznikna, donese stokraten plod. Otkako go re~e ova, izvika: Koj ima u{i da slu{a, neka ~ue! Zo{to sluàt parabolite,
(Mt 13,10-17; Mr 4,10-12)
A u~enicite Negovi Go pra{aa, velej}i: [to zna~i taa parabola? 10 Toj re~e: Vam vi e dadeno da gi znaete tajnite na carstvoto Bo`jo, a na drugite }e im se zboruva so paraboli, da gledaat, a sepak da ne vidat, i da slu{aat, a sepak da ne razberat!
9
Isus ja objasnuva parabolata za seja~ot

(Mt 13,18-23; Mr 4,13-20)
A ovaa parabola zna~i: semeto e slovoto Bo`jo.

11
83
12
1 Kor 1,21
14
21,34
15
21,19 Rim 2,7 5,3-4 2 Kor 6,4
16
11,33 Mt 5,15 Jn 8,12
17
12,2 Mt 10,26 1 Kor 4,5 Efes 5,13
18
19,26 Mt 13,12 25,29
21
11,27-28
Ona {to padna pokraj patot, se onie koi slu{aat, no potoa doa|a |avolot i im go zema slovoto od srcata nivni, za da ne poveruvaat i da ne se spasat; 13 a ona na kamen - se onie koi, koga }e go ~ujat slovoto, so radost go primaat; no nemaat koren i veruvaat nekoe vreme, pa {tom dojdat isku{enijata, tie se otkaùvaat; 14 toa, pak, {to padna me|u trwe, se onie {to go slu{aat slovoto, no otkako }e zaminat, se gu{at od griì, bogatstva i nasladi od ovoj ìvot i ne donesuvaat plod; 15 a toa {to padna na dobrata zemja, se tie {to go slu{aat slovoto i go ~uvaat vo dobro i ~isto srce, i donesuvaat plod vo trpenie. [tom go re~e toa, izvika: Koj ima u{i da slu{a, neka ~ue!
12
Dodeka plovea, Toj zaspa. A nad ezeroto se pojavi silen vetar, pa gi pliska{e vodata i tie bea vo opasnost. 24 Pristapija i Go razbudija, govorej}i: U~itele, U~itele, zaginuvame! A Toj, {tom se razbudi, im zapoveda na vetrot i branovite; i tie se smirija i nastana ti{ina. 25 I im re~e: Kade e verata va{a? A tie se upla{ija i se ~udea, velej}i si eden na drug: Koj e Ovoj {to i na vetrovite i na vodata im zapoveda i Go slu{aat?
23
24
5,5 8,45
25
1,12.63
28
4,34.41 Mt 8,29 Mk 3,11
29
4,1 11,24 3 Mojs 16,10 Is 13,21
Isceluvaweto na ~ovekot izma~uvan od demoni

(Mt 8,28-34; Mr 5,1-20)
35
10,39 Dela 22,3
Parabola za svetlinata
(Mt 4,21-25)
Nikoj ne ja poklopuva so sad sve}ata {to ja zapalil, nitu ja stava pod leglo, tuku ja stava na sve}nik, za da ja gledaat svetlinata onie {to vleguvaat. 17 Za{to nema tajno {to ne }e stane javno, nitu, pak, sokrieno {to ne }e se razbere i ne }e izleze na videlina. 18 Pa zatoa: pazete kako slu{ate; za{to, koj ima, }e mu se dade; a koj nema, }e mu se odzeme i ona {to misli deka go ima.
16
Vistinskoto semejstvo
(Mt 12,46-50; Mr 3,31-35)
Dojdoa kaj Nego majka Mu i bra}ata Negovi, i ne moèa da se pribliàt do Nego poradi narodot. 20 I Mu javija, velej}i: Majka Ti i bra}ata Tvoi stojat nadvor i sakaat da Te vidat. 21 A Toj im odgovori i re~e: Mojata majka i Moite bra}a se onie {to go slu{aat slovoto Bo`jo i go ispolnuvaat.
19
Smiruvawe na burata
(Mt 8,23-27; Mr 4,55-41)
Eden den vleze Toj vo korab so u~enicite Svoi i im re~e: Da mineme na drugata strana od ezeroto! I pojdoa.
22
I pristigna vo Gadarinskiot kraj, sproti Galileja. 27 A koga izleze Toj na suvo, Go sretna eden ~ovek od gradot, koj be{e obzemen od demoni i dolgo vreme ne oblekuva{e ali{ta, i ne ìvee{e doma, tuku po grobovite. 28 Koga Go vide Isus, vikaj}i padna pred Nego, i glasno re~e: [to saka{ od mene, Ti, Isuse, Sine na Sevi{niot Bog? Ti se molam, ne ma~i me! 29 A Isus mu be{e zapovedal na ne~istiot duh da izleze od ~ovekot, za{to dolgo vreme go ma~e{e. Go ~uvaa vo okovi, i so lanci go vrzuvaa, no toj gi raskinuva{e okovite i demonot go tera{e da odi vo pusti mesta. 30 A Isus go pra{a, velej}i: Kako ti e imeto? Toj odgovori: Legion, za{to mnogu demoni bea vlegle vo nego. 31 I Go molea Isus da ne im nareduva da odat vo bezdnata. 32 A tamu, po ridot, pasea mnogu sviwi; pa Go molea da im dopu{ti da vlezat vo niv. I im dopu{ti. 33 I otkako izlegoa lo{ite duhovi od ~ovekot, vlegoa vo sviwite; i krdoto se strkala niz strmninata i se udavi vo ezeroto. 34 Sviwarite, koga vidoa {to se slu~i, izbegaa i raskaàa po gradot i okolinata. 35 I izlegoa da vidat {to stanalo; pa koga dojdoa kaj Isus, go najdoa ~ovekot, od kogo bea izlegle ne~istite duhovi, kako sedi pred nozete Isusovi, oble~en i so zdrav razum; i se ispla{ija.
26
84
36
Mt 9,22
37
1,12 Dela 16,39
42
7,12 1 Car 17,17
43
3 Mojs 15,25
46
5,17 6,19
A onie {to bea videle, im raskaàa kako se izle~i besoma~eniot. 37 Siot narod od Gerasinskiot kraj Go zamoli da si odi od niv; za{to se bea upla{ile mnogu. I Toj vleze vo korabot i se vrati. 38 ôvekot, pak, od kogo bea izlegle demonite, Go zamoli da bide so Nego; no Isus go otpu{ti, velej}i: 39 Vrati se vo domot svoj i raskaùvaj {to ti napravi Bog! Toj si otide i rasprava{e po celiot grad {to mu napravi Isus.
36
48
7,50 17,19 18,42 Dela 3,16 40
ûdata so bolnata èna i so }erkata na Jair

(Mt 9,18-26; Mr 5,21-43)
A koga se vrati Isus, narodot Go presretna, za{to site Go o~ekuvaa. 41 I ete, dojde eden ~ovek, po ime Jair, koj be{e upravnik na sinagogata. Toj padna pred nozete Isusovi, i Go mole{e da pojde vo domot negov, 42 za{to ima{e edna edinstvena }erka na dvanaeset godini i taa umira{e. A koga ode{e Isus, narodot se turka{e vo Nego. 43 I edna èna, koja strada{e dvanaeset godini od krvavewe, i siot svoj imot go be{e potro{ila po lekari, a nieden ne moèl da ja izlekuva, 44 pristapuvaj}i odzadi, se dopre do krajot na Negovata obleka i naedna{ $ prestana krvaveweto. 45 I re~e Isus: Koj se dopre do Mene? A bidej}i site poreknuvaa, Mu re~e Petar i onie {to bea so Nego U~itele, narodot Te opkolil i Te pritiska, a pra{uva{: Koj se dopre do Mene? 46 No Isus re~e: Nekoj se dopre do Mene, za{to setiv deka izleze sila od Mene. 47 @enata, {tom vide deka ne moè da se sokrie, so treperewe pristapi, pa kako padna pred Nego, Mu kaà pred siot narod zo{to se doprela i deka vedna{ ozdravela. 48 A Toj $ re~e: Ne boj se, }erko, verata tvoja te spasi; odi si vo mir! 49 Dodeka Toj u{te zboruva{e, dojde nekoj otkaj na~alnikot na sinagogata i Mu re~e: ]erka ti umre; ne ma~i Go U~itelot!
No Isus, {tom go slu{na toa, odgovaraj}i mu re~e: Ne pla{i se! Samo veruvaj i }e bide spasena! 51 A koga pristigna vo ku}ata, nikomu ne mu dozvoli da vleze, osven na Petar, Jovan i Jakov, i na tatkoto i majkata na devojkata. 52 Site pla~ea i ridaa po nea. No Toj im re~e: Ne pla~ete, taa ne e umrena, tuku spie. 53 I Mu se potsmevaa, znaej}i deka e umrena. 54 A Toj otkako gi istera site, ja fati za raka i izvika, velej}i: Devojko, stani! 55 I se povrati nejziniot duh, i se digna vedna{, i zapoveda da $ dadat da jade. 56 I se za~udija roditelite nejzini. A Toj im zapoveda nikomu da ne kaùvaat za toa {to stana.
50
50
Mt 8,10
51
Mt 17,1
52
7,13
54
7,14
55
1 Car 17,21-22
56
1,12 Mk 1,34
9,1
Mt 10,2
2
Mt 6,10 Mk 1,4
Isus gi ispra}a dvanaesette apostoli Otkako gi povika Dvanaesetminata, im dade sila i vlast nad site ne~isti duhovi, i da lekuvaat bolesti. 2 I potoa gi prati da go propovedaat carstvoto Bo`jo i da lekuvaat bolni. 3 I im re~e: Ne zemajte ni{to za po pat: ni stap, ni torba, ni leb, ni srebro, nitu po dve obleki da imate! 4 No, vo koja ku}a }e vlezete, tuka ostanuvajte, i ottamu trgnuvajte na pat. 5 A, ako nekoi ne ve primat, izleguvaj}i od toj grad, istresete go i pravot od nozete svoi, za svedo{tvo protiv niv. 6 A koga izlegoa, tie odea po selata propovedaj}i go Evangelieto i lekuvaj}i nasekade. Voznemirenosta na Irod
(Mt 14,1-12; Mr 6,14-29)
3
22,35
(Mt 10,5-15; Mr 6,7-13)
4
10,5-7
5
10,11 Dela 9,43 13,51 18,6
7-8
9,19 Mt 3,1 16,14
8
Mal 3,23 Mk 9,11
9
23,8
Koga slu{na Irod ~etvorovlasnikot {to Toj pravi, be{e zbunet, za{to nekoi velea deka Jovan voskresnal od mrtvite; 8 drugi, pak, deka se javil Ilija, a nekoi - deka se dignal eden od starite proroci. 9 I re~e Irod: Na Jovan jas mu ja otsekov glavata; no koj }e e Ovoj, za Kogo {to slu{am tolku? I saka{e da Go vidi.
7
85
10
6,13 Mt 11,21
Isus nahranuva pet iljadi lu|e

(Mt 14,13-21; Mr 6,30-44; Jn 6,1-14)
10 A apostolite, koga se vratija, Mu raskaàa {to napravile. Toga{ gi zede, otide nasamo vo pusto mesto do gradot, {to se vika{e Vitsaida. 11 No narodot {tom razbra - trgna po Nego. I koga gi primi, im zboruva{e za carstvoto Bo`jo, i gi lekuva{e onie {to imaa potreba od lekuvawe. 12 A denot po~na da namaluva. I se pribliìja do Nego Dvanaesetminata i Mu rekoa: Otpu{ti go narodot da odi po okolnite sela i kolibi na no}evawe i da si najde hrana; za{to ovde sme vo pusto mesto. 13 No Toj im re~e: Dajte im vie da jadat! Tie odgovorija: Nie nemame pove}e od pet leba i dve ribi, osven ako otideme i kupime hrana za site ovie lu|e. 14 A lu|eto bea okolu pet iljadi. No Toj im re~e na u~enicite Svoi: Kaète im da posednat vo grupia po pedeset. 15 I napravija taka, i gi poredija site. 16 A Toj, koga gi zede pette leba i dvete ribi, pogledna kon neboto, gi blagoslovi, gi raskr{i i im gi dade na u~enicite za da gi stavat pred narodot. 17 I jadea, i se nasitija site; i krenaa od ostanatite par~iwa dvanaeset ko{evi.
13
2 Car 4,4243 Mt 15,34 Mk 8,5 Jn 6,9
16
22,19 Mt 26,26 Dela 2,42 27,35
17
2 Mojs 16,4.12 2 Car 4,44 Ps 78,29 Jn 6,12
18
3,21 Mk 1,35
19
9,7-8
20
4,41 Mt 4,18 Jn 6,67.69
velej}i deka Sinot ôve~ki treba da postrada mnogu, da bide otfrlen od stare{inite, prvosve{tenicite i kni`nicite i deka }e bide ubien, i deka na tretiot den }e voskresne. 23 A na site im zboruva{e: Ako nekoj saka da odi po Mene, neka se odre~e od sebe samiot, neka go zeme krstot svoj i sekoj den neka Me sledi! 24 Za{to, koj saka da go spasi ìvotot svoj, }e go zagubi; a koj }e go zagubi ìvotot svoj zaradi Mene, toj }e go spasi. 25 Za{to, kakva mu e polzata na ~oveka, ako go dobie celiot svet, a sebe samiot se izgubi ili si napravi {teta? 26 Bidej}i, koj se srami od Mene i od zborovite Moi, od nego }e se zasrami i Sinot ôve~ki, koga }e dojde vo slavata Svoja, i na Otecot i na svetite angeli. 27 Vistina vi velam: ovde stojat nekoi {to ne }e vkusat smrt, s# dodeka ne go vidat carstvoto Bo`jo.
22
22
9,44 18,31-34 Mt 8,20 Mt 17,22 20,18 Mk 10, 32-34
23
14,27 Mt 10,38
24
17,33 Mt 10,39 Jn 12,25
26
9,32 12,9 Mt 8,20 10,23.33 2 Tim 2,12 1 Jn 2,28
27
Mt 24,34 Jn 21,22 1 Sol 4, 15-18
Isusovoto preobraènie
(Mt 17,1-8; Mr 9,2-8)
28
3,21 3 Ptr 1,16.18
21
Mt 4,41
Petar Go priznava Isus za Mesija

(Mt 16,13-19; Mr 8,27-29)
Edna{, koga Isus se mole{e sam, a samo u~enicite Negovi bea so Nego, Toj gi pra{a: Za kogo Me smeta narodot? 19 Tie odgovorija i rekoa: Edni za Jovan Krstitel, drugi za Ilija, a nekoi, pak, deka voskresnal eden od starite proroci. 20 Toj im re~e: A vie, za kogo Me smetate? Petar odgovori i re~e: Za Hristos Bo`ji.
18
Isus prvpat gi pretskaùva Svojata smrt i voskresenie

(Mt 16,20-28; Mr 8,30-9,1)
I Toj strogo im zapoveda nikomu da ne kaùvaat za toa,

21
Na osum dena po ovie zborovi, gi zede so Sebe Petar, Jovan i Jakov, i se iska~i na gorata da se pomoli. 29 I dodeka se mole{e, izgledot na liceto Negovo se promeni, a oblekata Mu stana bela i svetla. 30 I ete, dvajca lu|e razgovaraa so Nego; a tie bea Mojsej i Ilija. 31 Pa, koga se pojavija vo slava, tie zboruvaa za Negovoto zaminuvawe, koe treba{e da zavr{i vo Erusalim. 32 A Petar i negovite drugari gi be{e sovladal son; no {tom se razbudija, ja vidoa slavata Negova, i dvajcata {to stoeja so Nego. 33 I koga se razdeluvaa od Nego, Petar bez da znae {to zboruva, Mu re~e na Isus: U~itele, dobro e da ostaneme ovde; da napravime tri kolibi: za Tebe edna, za Mojsej edna, i za Ilija edna! 34 Dodeka go vele{e toa, se pojavi oblak i frli senka vrz niv; i se upla{ija {tom vlegoa vo oblakot. 35 I dojde glas od oblakot, koj vele{e: Ovoj e Mojot vozquben Sin; Nego poslu{ajte Go! 36 A koga se ~u toj glas, Isus be{e ostanal sam. I tie premol~aa i nikomu
28
30
5 Mojs 18,15.18 34,5-6 2 Car 2,1.11 Mt 11,14 Dela 1,10
31
9,22.51 2 Mojs 34,29-35 Rim 8,18.21 1 Kor 15,43 2 Kor 3, 7-11.18 Kol 3,4
32
22,45 Jn 1,14 3 Ptr 1,16
34
1,35 2 Mojs 40,35 4 Mojs 9,18.22 10,34
86
35 ni{to ne kaàa vo toa vreme za ona
5 Mojs 18,15 Is 42,1 49,7 Ps 2,7 Mt 3,17 Jn 12,28-30 3 Ptr 1, 17-18
{to bea videle.
Ozdravuvaweto na besoma~enoto mom~e

(Mt17,14-18; Mr 9,14-27)
37 A na drugiot den, dodeka se simnuvaa od gorata, Mu doa|a{e vo presret mnogu narod. 38 I ete, nekoj od narodot izvika: U~itele, Ti se molam, pogledni na mojot sin, za{to mi e edinec! 39 Duhot odnenade` go zgrap~uva i ete, toj po~nuva silno da vriska. Go rastrgnuva tolku silno, {to toj siot se zapenuva, i otkako mnogu }e go izma~i, odvaj go pu{ta. 40 Gi pomoliv u~enicite Tvoi da go isteraat, no tie ne moèa. 41 Odgovori Isus i re~e: O, rode neveren i razvraten! Do koga }e bidam so vas i do koga }e ve trpam? Dovedi go sinot tvoj tuka! 42 I dodeka toj u{te prio|a{e, zliot duh go kutna i po~na da go trese. No Isus mu zapoveda na ne~istiot duh i go izlekuva mom~eto i go predade na tatko mu.
prima Mene, go prima Onoj {to Me 49 3,16 pratil; za{to koj e najmal me|u vas, toj Dela 19,13 }e bide najgolem. Koj ne e protiv vas, toj e so vas!
(Mt 9,38-40)
50
11,23 Mt 12,30 Mk 9,40
38
7,12
41
Dela 2,40
42
7,15
49 Progovori Jovan i re~e: U~itele, 51 vidovme eden ~ovek, koj vo Tvoe ime is- 9,31 teruva demoni, pa mu zabranivme, bidej- 13,22 17,11 }i ne odi so nas. 50 Isus mu re~e: Ne zabranuvajte mu! 52 Za{to, koj ne e protiv vas, toj e so vas. 10,33-37 17,16-19
43
1,63
44
18,32 Mt 8,20
45
18,34 Mt 4,13
46
22,24
47
6,8
48
10,16 14,11 22,26 Mt 10,40 Jn 13,20 Gal 4,14
Isus povtorno gi pretskaùva Svojata smrt i voskresenie

(Mt 17,22-23; Mr 9,30-32)
Negostoprimlivite Samarjani 51 A koga se navr{uvaa denovite na Negovoto vozdignuvawe, Toj odlu~i da trgne na pat za Erusalim; 52 i isprati pred sebe glasnici; tie otidoa i vlegoa vo edno samarjansko selo da podgotvat (preno}i{te) za Nego. 53 No ne Go primija, za{to ima{e izgled na patnik {to odi vo Erusalim. 54 Koga go vidoa toa u~enicite Negovi, Jakov i Jovan, rekoa: Gospodi, saka{ li da kaème da padne ogan od neboto i da gi istrebi, kako {to napravi i Ilija? 55 No Toj se svrte kon niv i gi ukori.5 56 Potoa otidoa vo drugo selo. Isusovite sledbenici
(Mt 8,19-22)
2 Car 17,24-41 Mt 10,5 Jn 4,4.9
53
Dela 8,25
54
22,8 2 Car 1,10.12
59
14,16.33 Mt 4,19
61
1 Car 19,19-21
I site bea v~udovideni od Bo`joto veli~ie. I dodeka site se voshituvaa na s# {to prave{e Isus, Toj im re~e na u~enicite Svoi: 44 Zapamtete gi vo u{ite svoi ovie zborovi: Sinot ôve~ki }e bide predaden vo racete na lu|eto. 45 No tie ne go razbraa ovoj govor, za{to be{e prikrien od niv za da ne go razberat, a se pla{ea da Go pra{aat za negovoto zna~ewe.
43
(Mt 18,1-5; Mr 9,33-37)

46 I im dojde misla: koj od niv e najgolem. 47 A Isus, znaej}i ja mislata na nivnite srca, zede edno dete i go postavi pred Sebe, 48 pa im re~e: Koj go prima ova dete vo Moe ime, Mene Me prima; a koj Me
Koj e najgolem
A dodeka tie patuvaa, nekoj Mu re~e: Gospodi, }e vrvam po Tebe kade i da odi{. 58 Isus mu re~e: Lisicite imaat legla i pticite nebeski gnezda, a Sinot ôve~ki nema kade glava da zasolni. 59 Na drug, pak, mu re~e: Vrvi po Mene! A toj odgovori: Gospodi, dopu{ti najnapred da otidam da go pogrebam tatko mi! 60 No Isus mu re~e: Ostavi gi mrtvite da gi zakopuvaat svoite mrtovci, a ti odi i razglasuvaj go carstvoto Bo`jo! 61 Potoa nekoj drug Mu re~e: Gospodi, }e odam po Tebe, no dozvoli mi najnapred da se prostam so svoite doma{ni.
57
5 9,55. Vo nekoi rakopisi e dodadeno: i re~e: ,Ne znaete od kakov duh ste vie, za{to Sinot ôve~ki dojde, ne da pogubuva ~ove~ki du{i, tuku da gi spasi.
87
62
Mt 3,2 6,10 Fil 3,13
Isus, pak, mu re~e: Nikoj, {to ja stavil rakata svoja na raloto i pogleduva nazad, ne e dostoen za carstvoto Bo`jo.
62
Koj ve slu{a vas, Mene Me slu{a; i 15 14,13-15 koj se otkaùva od vas, od Mene se Is Mt 4,13 otkaùva, a koj se otkaùva od Mene, se 16 otkaùva od Onoj {to Me pratil.
16
10,1
9,1-2 Mt 10,7-16 Mk 6,7-11
2
Is 41,15-16 Mt 3,12 9,37-38 Jn 4,35.38
4
2 Car 4,29
5
1,79 1 Sam 25,6
6
Er 6,12-14
7
5 Mojs 24,14-15 Mt 10,10 1 Kor 9, 6-18 2 Kor 11, 7-9 1 Tim 5,18
8
1 Kor 10,27
9
11,20 17,21 Mt 4,17
11
9,5 Dela 13,51
12
1 Mojs 19,24 Mt 10,15 Juda 1,7
13
Is 23 Ez 26-28 Amos 1, 9-10 Zah 9,2-4 Mt 11,21
Isus ispra}a sedumdeset i dvajca Potoa Gospod nazna~i i drugi sedumdeset (i dvajca) i gi isprati pred Sebe po dvajca vo sekoj grad i mesto, kade {to i Sam saka{e da odi, 2 i im re~e: @etvata e golema, a rabotnici ima malku; zatoa molete Go Gospodarot na ètvata da isprati rabotnici za ètvata Svoja. 3 Odete! Ete, Jas ve ispra}am kako jagnenca srede volci. 4 Ne nosete so sebe ni }ese, ni torba, nitu obuvki i nikogo patem ne pozdravuvajte! 5 I vo sekoja ku}a vo koja }e vlezete, prvo kaète: Mir na ovaa ku}a! 6 Pa, ako bide tamu sinot na mirot, va{iot mir }e po~iva na nego; inaku, toj }e se vrati vo vas; 7 i vo taa ku}a ostanete, jadete i pijte {to }e vi dadat; za{to rabotnikot ja zasluùva svojata nagrada. Ne premestuvajte se od ku}a v ku}a. 8 I vo sekoj grad vo koj }e vlezete, i }e ve primat, jadete {to }e prinesat pred vas; 9 lekuvajte gi bolnite {to se vo nego i govorete im: Se pribliì do vas carstvoto Bo`jo. 10 A vo koj, pak, grad vlezete i ne ve primat, izlezete po ulicite negovi i kaète: 11 I pravot od va{iot grad {to se prilepil na nas, vi go istresuvame; no znajte go toa, deka se pribliì carstvoto Bo`jo. 12 Vi velam deka vo onoj den na Sodom }e mu bide polesno, otkolku na toj grad. 13 Te{ko tebe, Horazine! Te{ko tebe, Vitsaido! Za{to, ako vo Tir i Sidon se slu~ea ~udata {to se slu~ija kaj vas, tie odamna, sedej}i vo vre}i i pepel, }e se bea pokajale. 14 No na Tir i Sidon }e im bide polesno na Sudot, otkolku vam. 15 I ti, Kapernaume, koj si se izdignal do neboto, do adot }e bide{ simnat.
10
Sedumdeset i dvajcata se vra}aat Jn 5,23 17 Se vratija, pak, sedumdeset (i dvaj- 13,20 15,23 cata) so radost i velea: Gospodi, vo 1 Sol 4,8 Tvoe ime i demonite ni se pokoruvaat. 17 18 A Toj im re~e: Go vidov satanata Mk 6,30 Dela 3,16 kako padna od neboto kako molwa! 19 Eve, vi davam vlast da gazite na 18 zmii i skorpii, i vlast nad sekoja ne- Is 14,12 12,31 prijatelska sila; i ni{to nema da vi Jn Otkr 12, 8-9 na{teti; 20 no ne raduvajte se na toa {to duho19 vite vi se pokoruvaat, tuku raduvajte se 1 Mojs 3,15 {to va{ite imiwa se napi{ani na ne- Ps 91,13 Mk 16,18 besata. Isus se raduva
(Mt 11,25-27; 13,16-17)
Mt 10,40 18,5
20
Vo toj ~as se zaraduva vo Svetiot Duh i re~e: Te proslavuvam, O~e, Gospodi na neboto i na zemjata, za{to si go sokril ova od mudrite i umnite, a si im go otkril na male~kite. Da, O~e, za{to takva be{e voljata Tvoja. 22 Pa, otkako se svrte kon u~enicite, im re~e: S# Mi predade Mojot Otec; i koj e Sinot ne znae nikoj, osven Otecot; i koj e Otecot, ne znae nikoj, osven Sinot, i - onoj komu {to saka Sinot da mu otkrie. 23 Potoa se svrte nastrana kon u~enicite, pa im re~e: Blaèni se o~ite, koi go gledaat ova {to go gledate vie. 24 Za{to vi velam: mnogu proroci i carevi sakaa da vidat {to gledate vie, i ne vidoa; i da ~ujat {to slu{ate vie, i ne ~uja.
21
2 Mojs 32,32 Is 4,3 Ps 69,28 Dan 12,1 Mt 7,22 Fil 4,3 Otkr 3,5 21,27
21
4,1 Is 29,14
22
Mt 28,18 Jn 3,35 10,15 13,3
23
Mt 5,3
24
Rim 16,25 1 Ptr 1, 10-12
25
3,10 11,16 18,18 Mt 16,1 Mk 10,2 Dela 2,37
Qubovta e pat do ve~niot ìvot

(Mt 22,34-40; Mr 12,28-31)
25
I ete, stana eden zakonik i, isku{uvaj}i Go, re~e: U~itele, {to treba 27 3 Mojs da napravam za da nasledam ìvot 19,18 5 Mojs 6,5 ve~en? 10,12 26 A Toj mu re~e: [to e napi{ano vo Is.N. 22,5 Mt 5,43 Zakonot? [to ~ita{ tamu? 19,19 27 Toj odgovori i re~e: Vozqubi Go Rim 13,9 Gospod, tvojot Bog, so seto svoe srce, so Gal 5,14 seta svoja du{a, so seta svoja sila i so
88
28 siot svoj razum; i svojot blièn kako
3 Mojs 18,5 Rim 10,5 Gal 3,12
33
9,52
sebe si! 28 Mu kaà pak: Dobro odgovori; toa pravi go i }e ìvee{. Koj e mojot blièn? Parabola za milostiviot Samarjanin 29 No toj, sakaj}i da se opravda, Mu re~e na Isus: A koj e moj blièn? 30 Isus mu odgovori i re~e: Eden ~ovek, dodeka sleguva{e od Erusalim vo Erihon, zapadna me|u razbojnici. Tie go soblekoa i go pretepaa, i si otidoa, ostavaj}i go polumrtov. 31 Slu~ajno vo toa vreme sleguva{e po toj pat eden sve{tenik i, koga go vide, pomina na sprotivnata strana. 32 Isto taka i eden levit, koga dojde na toa mesto, pogledna i premina na drugata strana. 33 Eden, pak, Samarjanin, koj patuva{e, koga dojde do nego, go vide i se soàli. 34 I koga se pribliì, mu gi prevrza ranite, polevaj}i gi so maslo i so vino. Potoa go ka~i na dobitokot svoj, go odnese vo gostilnica i se pogriì za nego. 35 A utredenta, na kinisuvawe, izvadi dva denarija, mu gi dade na gostilni~arot i mu re~e: Pogriì se za nego; a ako potro{i{ ne{to pove}e, koga }e se vratam, }e ti platam. 36 Koj, pak, od tie trojca ti se ~ini deka mu be{e blièn na onoj, {to padna vo racete na razbojnicite? 37 A toj odgovori: Onoj {to mu iskaà milosrdie. Isus mu re~e: Odi i ti pravi taka! Isus kaj Marija i Marta I dodeka patuvaa, Toj vleze vo edno selo; edna èna, po ime Marta, Go primi vo svojot dom. 39 A taa ima{e sestra {to se vika{e Marija. Taa sedna do nozete Gospodovi i go slu{a{e slovoto Negovo. 40 Marta be{e mnogu zafatena okolu sluèweto i, koga zastana, re~e: Gospodi, zar ne ti e grià {to sestra mi me ostavi da sluàm sama? Kaì $ da mi pomogne.
38
34
2 Let 28,15
A Isus $ odgovori i re~e: Marto, 42 Marto, ti se griì{ i se voznemiru- 12,31 Mt 6,34 va{ za mnogu raboti. Jn 6,27 42 No samo edno e potrebno. Marija go Dela 6,2 izbra dobriot del, koj nema da $ se odzeme. 11,1
41
Isus i molitvata Edna{ be{e Toj na edno mesto i se mole{e. Koga prestana, eden od Negovite u~enici Mu re~e: Gospodi, nau~i n# da se molime, kako {to gi nau~i Jovan u~enicite svoi. 2 A Toj im re~e: Koga se molite, govorete: O~e na{, Koj si na nebesata, da se sveti imeto Tvoe; da dojde carstvoto Tvoe6 3 lebot na{ nasu{en daj ni go denes; 4 i prosti ni gi na{ite grevovi, za{to i nie samite mu gi pro{tevame na sekoj na{ dol`nik; i ne voveduvaj n# vo isku{enie7. Parabola za prijatelot 5 I im re~e: Ako nekoj od vas ima prijatel i otide pri nego na polno}, pa mu kaè: Prijatele, daj mi na zaem tri leba; 6 za{to mi dojde eden prijatel od pat i nemam {to da mu prinesam. 7 I ako onoj odvnatre mu odgovori i re~e: Ne me obespokojuvaj; portata e ve}e zatvorena i decata se so mene vo postela; ne moàm da stanam da ti dadam, 8 vi velam deka, makar i da ne stane da mu dade zatoa {to mu e prijatel, sepak }e stane zaradi negovata nastoj~ivost i }e mu dade kolku {to mu treba. Sekoj {to }e pobara }e mu bide dadeno (Mt 7,7-11) 9 I Jas vi velam: Molete i }e vi se dade; barajte i }e najdete; ~ukajte i }e vi se otvori. 10 Za{to sekoj {to moli - dobiva, a koj bara - nao|a, i na onoj {to ~uka - }e mu se otvori.
3,21 Mt 14,23
37
Mt 7,21
38-39
Jn 11,1 12,2-3
11
(Mt 6,9-13)
2
23,34.46
3
Izreki 30,8
39
8,35 5 Mojs 33,3
4
Mt 18, 24-27.35 26,28.41 Mk 11,25
40
8,3 1 Kor 7,35
8
18,5
9-10
Er 29,12-13
9
Mk 11,24 Jn 14,13 15,7 16,24 Jk 1,5-7 1 Jn 5, 14-15
6 11,2.; Vo nekoi rakopisi kon ovoj stih e dodadeno: Da bide voljata Tvoja, kako na neboto, taka i na zemjata; 7 11,4. Vo nekoi rakopisi kon ovoj stih e dodadeno: no izbavi n# od lukaviot!
89
I koj tatko me|u vas, ako sinot mu pobara riba, }e mu dade zmija mesto riba? 12 Ili, ako pobara jajce, }e mu dade 16 20,4 skorpija? Mt 16,1-4 13 Pa taka, zna~i, ako vie, koi ste lo12,38 Mk 8,11 {i, umeete da im davate dobri darovi Jn 2,18 1 Kor 1,22 na ~edata svoi, kolku pove}e nebesniot Otec }e im dade Duh Sveti na onie {to 20 Mu baraat? 17,21
11 Mt 9,34 10,25 2 Mojs 8,15 Ps 8,3
15
Pa, {tom dojde, go nao|a izmeten i 22 3,16 sreden. Is 49,25 26 Toga{ odi i doveduva drugi sedum 53,12 duhovi, polo{i od sebe, i koga }e vle23 zat, ìveat tamu; i poslednata sostojba 9,50 na toj ~ovek }e mu bide polo{a od prva- Mt 12,30 Mk 9,40 ta.
25
Isus se brani od obvinuvaweto

(Mt 12,22-30; Mr3,20-27)
21
Is 49,24
Edna{ istera Toj eden demon, koj be{e nem, i koga demonot izleze, nemiot progovori; i narodot po~na da se voshituva. 15 Toga{ nekoi od niv rekoa: Toj gi izgonuva demonite preku Velzevul, na~alnikot na demonite. 16 A drugi, ispituvaj}i Go, Mu baraa znak od neboto. 17 No Toj, znaej}i gi nivnite pomisli im re~e: Sekoe carstvo ako e podeleno samo protiv sebe, zapustuva, i dom koj e podelen sam protiv sebe, propa|a. 18 i, ako i satanata se podelil sam protiv sebe, kako }e se odrì carstvoto negovo? Za{to velite deka Jas so Velzevul gi isteruvam zlite duhovi. 19 I, ako Jas, pak, so Velzevul gi isteruvam zlite duhovi, toga{ sinovite va{i so kogo gi isteruvaat? Zatoa, tie }e vi bidat sudii. 20 Ako Jas, pak, so prst Bo`ji gi izgonuvam demonite, toa zna~i deka do vas do{lo carstvoto Bo`jo. 21 Koga silen, vooruèn ~ovek, go ~uva svojot dvor, toga{ imotot negov e vo bezopasnost. 22 No, ako nekoj posilen od nego go napadne i pobedi, toj }e mu go zeme seto oru`je, na koe se nadeval, i ograbenoto od nego }e go razdade. 23 Koj ne e so Mene, toj e protiv Mene; i koj ne sobira so Mene, toj rastura.
14
Za vistinskoto blaènstvo 8,29 27 I dodeka go zboruva{e toa, edna 26 èna izvika od narodot i Mu re~e: 8,2 5,14 Blaèna e utrobata {to Te nosela, i Jn 3 Ptr 2,20 gradite od koi si se hranel! 28 A Toj re~e: Navistina, blaèni se 27 1,31.42.48 onie {to go slu{aat slovoto Bo`jo i Mt 5,3 Jn 13,17 go ~uvaat. Znakot na Sinot ôve~ki
(Mt 12,38-42)
29 14,23 Jk 1,25
24
28
8,21
A na narodot, {to se sobira{e, 5 Mojs po~na da mu zboruva: Ovoj rod e zol 30,14 Jn 15,14 rod; bara znaci, no nema da mu se dade Otkr 1,3 znak, osven znakot na prorokot Jona; 29 30 za{to, kako {to Jona be{e znak za 7,22 Ninevjanite, taka i Sinot ôve~ki }e Jona 3,4-5 Mt 16,4 bide za ovoj rod. 1 Kor 1,22 31 Ju`nata carica }e stane na Sudot so lu|eto od ovoj rod i }e gi osudi, 30 Mt 8,20 za{to taa dojde od kraj zemja da ja ~ue mudrosta na Solomon; a ete, tuka e 31 2,40.52 pogolem od Solomon. 21,15 32 I Ninevjanite }e stanat na Sudot 1 Car 3 so lu|eto od ovoj rod i }e gi osudat, 5,9-14 10,1-10 za{to tie se pokajaa na propovedta na 2 Let 9, 1-12 Jona; a ete, tuka pogolem od Jona. Svetilo na teloto
(Mt 5,15; 6,22-23)
32
3,3 Jona 3,5.8.10
Vra}awe na lo{iot duh

(Mt 12,43-45)
Koga ne~ist duh }e izleze od ~oveka, toj odi preku bezvodni mesta i bara spokojstvo; i ne nao|aj}i, veli: ]e se vratam vo domot svoj, od kade {to izlegov.
24
33 Nikoj, pak, ne stava zapaleno svetilo na sokrieno mesto, nitu pod poklo- 33 8,16 pec, tuku na sve}nik, za da moàt da ja Mk 4,21 gledaat svetlinata onie {to vleguvaat. 34 Tvoeto oko e svetilo na tvoeto telo. Ako tvoeto oko e zdravo i ~isto, i celoto tvoe telo }e bide svetlo; a ako bide lo{o, i tvoeto telo }e bide temno; 35 zatoa vnimavaj svetlinata {to e vo tebe da ne e temnina. 36 Ako, pak, celoto tvoe telo e svetlo i nema nieden temen del, toga{ toa }e bide taka svetlo, kako koga svetilo te osvetluva so svojot sjaj.
90
37
7,36 14,1
Isus gi obvinuva fariseite i poznava~ite na zakonot

(Mt 23,1-36; Mr 12,38-40)
38
Mt 15,2 Mk 7,2.5
39
Kol 2,21
41
6,30 12,33 16,9 21,1-4 Dela 9,36 10,2.4.31 Tit 1,15
42
3 Mojs 27,30 5 Mojs 14,22-23 Mih 6,8 Mt 23,2324 Jn 5,42
43
20,46
45
7,30
46
Mt 11,28
49
6,23 7,35 1 Kor 1,24 Kol 2,3
I koga zboruva{e Toj, eden farisej Go pomoli da ru~a kaj Nego. Toj otide i sedna na trpeza. 38 I farisejot se za~udi koga vide deka Toj ne si gi izmi racete pred jadewe. 39 No Gospod mu re~e: Ete, vie fariseite ja miete ~a{ata i ~inijata odnadvor, a vnatre{nosta vi e polna so grabe` i lukavstvo. 40 Bezumnici! Onoj {to go napravi nadvore{noto, neli e istiot toj {to go napravi i vnatre{noto? 41 No, davajte go kako milostina ona {to e vnatre, toga{ s# }e vi bide ~isto. 42 No, te{ko vam, farisei, za{to davate desetok od nane i ruta, i od sekakov zelen~uk, a gi zanemaruvate pravdata i qubovta Bo`ja; ova treba{e da go pravite, no i ona da ne go propu{tite. 43 Te{ko vam, farisei! Za{to sakate da ste na prvite mesta vo sinagogite i da ve pozdravuvaat po plo{tadite! 44 Te{ko vam, kni`nici i farisei, licemeri, za{to ste kako sokrieni grobovi, preku koi lu|eto odat i ne gi znaat. 45 Odgovori nekoj od zakonicite i Mu re~e: U~itele, koga go govori{ toa, Ti i nas n# navreduva{. 46 No Toj re~e: Te{ko vam, zakonici, {to gi tovarite lu|eto so te{ki tovari {to ne moàt da gi podnesat, a vie sami ni so eden prst ne ste gi doprele tie tovari. 47 Te{ko vam, {to im yidate grobnici na prorocite, a niv gi ubija va{ite tatkovci; 48 so toa svedo~ite za delata na svoite tatkovci i gi odobruvate, bidej}i tie gi ubija prorocite, a vie im yidate grobnici. 49 Zatoa i mudrosta Bo`ja re~e: ]e im pratam proroci i apostoli, i od niv ednite }e gi ubijat, a drugite }e gi progonat; 50 za da se pobara od ovoj rod krvta na site proroci, proleana od postanokot na svetot;
37
od krvta na Avel pa s# do krvta na Zaharija, koj e ubien me|u `rtvenikot i hramot. Da, vi velam, }e se pobara od ovoj rod. 52 Te{ko vam, zakonici, za{to go zedovte klu~ot na poznanieto; sami ne vlegovte, a i na onie {to sakat da vlezat im popre~ivte. 53 A koga go zboruva{e toa, kni`nicite i fariseite po~naa silno da se gnevat na Nego i da Go pra{uvaat mnogu raboti; 54 Go napa|aa, sakaj}i da ulovat ne{to od Negovata usta za da Go obvinat.
51
50
1 Mojs 9,5 42,22 2 Sam 4,11 2 Car 9,7 Ez 33,6.8
51
1 Mojs 4,8.10 Zah 1,1 2 Let 24,20-21
52
Mt 23,13
54
20,20 Mt 16,1
Javno ispovedawe na Sinot ôve~ki Me|utoa, koga se nasobraa iljadnici lu|e - taka {to se gazea eden so drug, Toj po~na da im zboruva najnapred na Svoite u~enici: Pazete se od kvasot farisejski, {to e licemerie. 2 Nema ni{to sokrieno {to nema da se otkrie, nitu pak tajno {to ne }e se doznae. 3 Zatoa, {to ste rekle vo temnina, }e se slu{ne na videlina; i {to ste {epotele na uvo vo skri{nite odai, }e bide razglaseno od pokrivite. 4 A vam, na Moite prijateli, vi velam: ne pla{ete se od onie {to go ubivaat teloto i potoa ne moàt ni{to pove}e da napravat. 5 ]e vi pokaàm od kogo da se pla{ite: pla{ete se od Onoj Koj, otkako ubie, ima vlast da frli vo pekolot; da, vi velam, od Nego pla{ete se! 6 Zar ne se prodavaat pet vrap~iwa za dve pari~ki8? I niedno od niv Bog ne go zaborava. 7 A vam, i vlaknata na glavata vi se izbroeni. Pa zatoa, ne pla{ete se: od mnogu vrap~iwa vie ste poskapi. 8 Vi velam: sekoj {to Me priznava Mene pred lu|eto, i Sinot ôve~ki }e go priznae pred Bo`jite angeli; 9 A koj }e se odre~e od Mene pred lu|eto, toj }e bide odre~en pred Bo`jite angeli. 10 Na sekoj {to }e kaè zbor protiv Sinot ôve~ki, }e mu bide prosteno; no na onoj, koj }e pohuli na Svetiot Duh, nema da mu se prosti.
12
(Mt 10,26-33)
12,1
Mt 16,6 Mk 8,15 1 Kor 5,6-8 Gal 5,9
2
8,17 Mk 4,22 Efes 5,13
4
Jn 15,14-15
5
1,50 23,40 Mt 3,12 18,8-9 Evr 10,31 Jk 4,12
7
12,24 21,18 Mt 12,12 28,5 Dela 27,34
8
Mt 8,20 Otkr 3,5
9
9,26 Mk 8,38 2 Tim 2,12
10
23,34 Mt 9,3 Mk 2,7 3,22.28-29 Dela 3,17
8 12,6. Vo originalniot tekst stoi: Za dva asarija, a 1 asarij e 1/16 od rimskiot denar.
91
A koga }e ve odvedat vo sinagogite i pred vlastite i na~alstvata, ne griète se kako }e odgovorite, ili {to }e 12 kaète; 12 za{to Svetiot Duh }e ve nau~i vo Jn 14,26 Dela 4,8 7,55 istiot ~as {to treba da kaète.
11
11-12
21,12-15 Dela 5,32
Za zemnoto bogatstvo 2 Mojs 2,14 13 Nekoj od narodot Mu re~e: U~iteDela 7,27.35 le, kaì mu na mojot brat da go podeli 15 so mene nasledstvoto! 14 A Toj mu re~e: ôveku, koj Me pos1 Tim 6, 9-10 tavi da vi sudam ili da ve delam? 15 Potoa im kaà: Vnimavajte! û19-20 vajte se od al~nosta, za{to ìvotot na Izreki 27,1 ~oveka ne zavisi od izobilieto na nego1 Kor 15,32 viot imot.
Jk 4,13-15
14
20
Ps 39,6 Prop 2, 17-23 6,2
21
12,33 18,22 Otkr 3, 17-18
22
Dela 4, 34-35
23
3,11 Mt 5,3
24
12,7 Ps 147,9 Jov 38,41 Mt 10,31
Parabola za al~niot bogat ~ovek 16 I im kaà edna parabola i re~e: Na nekoj bogat ~ovek nivata mu be{e rodila mnogu. 17 I razmisluva{e vo sebe, velej}i: [to da napravam? Nemam vo {to da gi soberam plodovite svoi. 18 Pa re~e - vaka }e napravam: }e gi urnam ambarite svoi i }e soyidam pogolemi, i tamu }e go soberam seto svoe ìto i site svoi dobra, 19 i }e $ re~am na du{ata svoja: Du{o, ima{ mnogu dobra, nasobrani za mnogu godini; po~ivaj, jadi, pij i veseli se! 20 No Bog mu re~e: Bezumni~e, no}va }e ti ja pobaram du{ata tvoja; toa {to si go prigotvil, komu }e mu ostane? 21 Taka se slu~uva so onoj {to sobira bogatstvo za sebe, a ne se bogati vo Boga. Imaj doverba vo Boga!
(Mt 6,25-34)
I taka, koga ni najmaloto ne{to ne moète da go napravite, zo{to se griìte za drugo? 27 Pogledajte gi liljanite kako rastat! Nitu se trudat, nitu predat; no vi velam deka ni Solomon, vo seta svoja slava, ne se oble~e taka, kako eden od niv. 28 Ako, pak, trevata vo poleto, koja denes ja ima, a utre se frla vo ogan, Bog taka ja oblekuva, toga{ kolku pove}e }e ve oblekuva vas, maloverni! 29 Pa zatoa i vie, ne barajte {to }e jadete ili {to }e piete; i ne se zagriùvajte! 30 Seto toa go baraat neznabo{cite na ovoj svet; a va{iot Otec znae deka toa vi e potrebno. 31 No barajte go carstvoto Bo`jo, i seto toa }e vi bide pridodadeno!
26
26
16,10 19,17
27
1 Car 10, 4-7
30
Mt 6,8
31
Kol 3,1
32
Is 40,11 49,9-10 Ez 34 Dan 7,27 Mk 14,27 16,6 Jn 10, 1-16.27 21,15-17
33
Mt 19,21
Riznicite na Neboto
(Mt 6,19-21)
32
35
2 Mojs 12,11 1 Car 18,46 2 Car 4,29 Is 32,11 Er 1,17 Jov 38,3 Izreki 31,17 Mt 25,1.7 Efes 6,14 1 Ptr 1,13
Ne pla{i se, malo stado! Za{to voljata na va{iot Otec e vam da vi go dade carstvoto. 33 Prodajte si gi imotite va{i i davajte milostina! Podgotvete si }esiwa {to nema da izvetvat, riznica na neboto, kade kradec ne se pribliùva i koe molec ne go jade; 36 34 za{to, kade {to e va{ata riznica, Mt 25,6 Mk 13, tamu }e bide i srceto va{e. 35-37
35
I im re~e na u~enicite Svoi: Zatoa vi velam: ne griète se za du{ata svoja {to }e jadete, nitu za teloto svoe {to }e oble~ete. 23 Za{to du{ata e mnogu poskapa od hranata, i teloto - od oblekata. 24 Pogledajte gi gavranite! Tie nitu seat, nitu `neat! I nemaat skrivnici, nitu ìtnici i Bog gi hrani; a kolku ste poskapi vie od pticite? 25 Misli li nekoj od vas deka, ako se griì, moè da mu dodade eden lakt na svojot rast?
22
37 Za slugite {to sekoga{ bdeat 17,7-8 Neka vi bide polovinata prepa{a- 21,36 22,27 na i svetilata - zapaleni! Mt 5,3 36 Toga{ i vie }e li~ite na onie lu|e, Jn 13,4-5 {to go ~ekaat svojot gospodar da se vra39-40 ti od svadba, za da mu otvorat vedna{ Mt 24, 43-44 {tom }e dojde i po~uka. 37 Blaze na onie slugi {to }e gi zate- 1 Sol 5,2 3 Ptr 3,10 ~e gospodarot budni, koga }e si dojde! Vistina vi velam, toj }e se prepa{a i }e im re~e da sednat, pa }e pristapi i }e im sluì. 38 A ako dojde i na vtora ili na treta no}na straà, i gi zatekne taka, blaze na tie slugi! 39 Znajte go i toa deka, ako doma}inot na ku}ata bi znael vo koj ~as }e dojde kradecot, toj bi sedel buden i ne bi dozvolil da mu ja potkopaat ku}ata.
92
40
Mt 10,23
Zatoa i vie, bidete podgotveni, za{to Sinot ôve~ki }e dojde vo ~asot 42 koga ne se nadevate!
40
snaata svoja i snaa protiv svekrvata 13,1 Dela 5,37 svoja. Razbirawe na sega{noto vreme
(Mt 16,2-3)
54
2
Jn 9,2-3
16,1.3.8 Ps 104,27 1 Kor 4,1-2
Za verniot i neverniot sluga

(Mt 24,45-51)
41 A Petar Mu re~e: Gospodi, za nas li ja kaùva{ ovaa parabola, ili za site? 42 Toga{ Gospod re~e: Koj e toj veren i razborit upravitel, kogo go postavil negoviot gospodar nad svoite slugi, za da im ja dava potrebnata hrana navreme? 43 Blaze na toj sluga, ~ij gospodar, koga }e dojde, }e go zatekne taka da postapuva! 44 Vistina vi velam deka toj }e go postavi nego nad celiot svoj imot. 45 Ako, pak, toj sluga si re~e vo srceto svoe: Nema skoro da dojde mojot gospodar!, pa po~ne da gi tepa slugite i sluginkite, da jade i pie i da se opiva, 46 gospodarot na toj sluga }e dojde vo den vo koj ne o~ekuva, i vo ~as {to ne go znae, pa }e go oddeli i }e go postavi me|u nevernite. 47 A onoj sluga koj ja znae voljata na svojot gospodar i ne se prigotvil i ne postapil spored voljata negova, }e bide mnogu bien. 48 Koj, pak, ne znael i napravil ne{to {to zasluùva tepawe, }e bide malku tepan. Komu mu e mnogu dadeno, mnogu i }e se bara od nego; i komu mu e dovereno pove}e, pove}e }e se bara od nego.
43
6,20
44
Mt 25,21.23
47-48
4 Mojs 15,27-30 5 Mojs 25,2-3
A na narodot mu re~e: Koga gleda- Ps 7,11-12 te deka se kreva oblak od zapad, toga{ 6 velite: ]e vrne do`d! I toa se slu~u- 6,43-44 Mt 21,19 va. 55 A koga duva ju`niot vetar, velite: 7 ]e bide gore{tina! Pa taka i biva. Mt 3,10 56 Licemeri, znaete kako da go tolku- 7,19 vate liceto na neboto i zemjata, zo{to ova vreme ne umeete da go tolkuvate? Spogodi se so svojot obvinitel!
(Mt 5,25-26)
47
Mt 6,10 Jk 4,17
49
Is 66,15-16 Mal 3,19 Mt 3,11 Dela 2,3.19
50
9,22 Mk 10, 38-39 3 Ptr 3,6-7
51
1,79 2,14 Er 6,14 Ez 13,10.16
Zo{to toga{ sami od sebe ne sudite {to e pravedno? 58 Koga odi{ so svojot obvinitel pred vlasta, potrudi se u{te po patot da se izmiri{ so nego, za da ne te predade na sudijata, a sudijata na izvr{itelot i toj da te frli v zatvor. 59 Ti velam, ottamu nema da izleze{, s# dodeka ne ja dade{ i poslednata para.
57
52
2,34
53
21,16 Mih 7,6 Agej 2,22 Mal 3,24
Isus - pri~ina za podelenost

(Mt 10,34-36)
Jas dojdov da frlam ogan na zemjata i kolku bi sakal da se be{e ve}e razgorel. 50 So kr{tavawe treba da se krstam i kolku Mi e ma~no dodeka ne se svr{i toa. 51 Mislite li deka sum do{ol da dadam mir na zemjata? Ne, vi velam, tuku razdelenost; 52 Za{to otsega, pet ~lena vo edna ista ku}a }e bidat razdeleni: trojca protiv dvajca i dvajca protiv trojca; 53 ]e se razdelat tatko protiv sin i sin protiv tatko; majka protiv }erka i }erka protiv majka; svekrva protiv
49
Povik za pokajuvawe Vo istoto vreme bea prisutni i nekoi, koi Go izvestija za nastanot so Galilejcite, ~ija krv Pilat ja sme{al so nivnite `rtvi. 2 Isus im odgovori i re~e: Mislite li deka tie Galilejci bile najgolemite gre{nici od site Galilejci, pa zatoa taka postradaa? 3 Ne, vi velam: no, ako ne se pokaete, site taka }e izginete! 4 Ili mislite deka onie osumnaeset du{i, vrz koi padna Siloamskata kula i gi ubi, bea najvinovni dol`nici od site drugi {to ìveat vo Erusalim? 5 Ne, vi velam: no ako ne se pokaete, site taka }e izginete.
13
Parabola za neplodnata smokva I ja kaà ovaa parabola: Nekoj ~ovek ima{e vo svoeto lozje posadeno edna smokva, pa dojde da bara od nea plod, no ne najde. 7 Toga{ mu re~e na lozarot: Ete, tri godini doa|am i baram plod na ovaa
6
93
samo da ja ispostuva zemjata. 8 A toj mu odgovori i re~e: Gospoda10 re, ostavi ja i ovaa godina, dodeka da ja 6,6 opkopam i $ stavam |ubre; 9 pa, ako rodi, dobro, a ako ne dade 11 Mt 8,29.31 plod, toga{ v godina }e ja prese~e{.
3 Ptr 3,9.15
8 smokva, i ne nao|am; prese~i ja; zo{to
Toa prilega na kvas {to go zema 22 èna i go stava vo tri meri bra{no, do- 9,51 17,11 deka skisne seto. 19,28
21
Tesnata vrata
(Mt 7,13-14; 21-23)
22 I po patot za Erusalim mine{e niz gradovi i sela i pou~uva{e. 23 Nekoj, pak, Mu re~e: Gospodi, malku li se onie {to }e bidat spaseni? A Toj re~e: 24 Potrudete se da vlezete niz tesnata vrata; za{to vi velam: mnozina }e sakat da vlezat i ne }e moàt. 25 Koga }e stane doma}inot i }e ja zatvori vratata na ku}ata, a vie, stoej}i odnadvor, }e po~nete da ~ukate i da vikate: Gospodi, Gospodi, otvori ni! Toj }e vi odgovori i }e vi re~e: Ne ve znam od kade ste! 26 Toga{ }e po~nete da zboruvate: Nie jadevme pred Tebe i pievme; i po na{ite ulici Ti pou~uva{e. 27 A Toj }e re~e: Vi velam: ne ve poznavam od kade ste; otstapete od Mene site {to vr{ite nepravda! 28 Tamu }e nastane pla~ i {kripewe so zabi, koga }e go vidite Avraam, Isak i Jakov i site proroci vo carstvoto Bo`jo, a sebe - isterani nadvor. 29 I }e dojdat od istok i zapad, i sever i jug, i }e sednat na trpezata vo carstvoto Bo`jo. 30 I taka, ima posledni {to }e bidat prvi, a ima i prvi {to }e bidat posledni.
24
16,16 Mk 10,25
13
4,40 Mt 9,18
25
Mt 25, 10-12
14
6,7 2 Mojs 20,9-10 5 Mojs 5,13-14 Mt 12,1 Jn 5,16 7,23 9,14.16
15
14,5 Mt 12,11
17
4,15
18
Mt 3,2 6,10
19
Ez 17,23 31,6 Ps 104,12 Dan 4,9.18
20
1 Kor 5,6 Gal 5,9
Isceluvaweto na zgr~enata èna 10 Vo edna od sinagogite Toj pou~uva{e vo sabota. 11 I ete, dojde edna èna koja be{e obzemena od duh {to $ predizvikuva{e nemo} ve}e osumnaeset godini. Taa be{e zgr~ena i nikako ne moè{e da se ispravi; 12 {tom ja vide Isus, ja povika i $ re~e: @eno, oslobodena si od bolesta svoja. 13 I gi stavi racete Svoi vrz nea; i taa vedna{ stana i Go slave{e Boga. 14 A na~alnikot na sinagogata, negoduvaj}i {to ja izlekuva Isus vo sabota, odgovori i mu re~e na narodot: Ima {est dena vo koi treba da se raboti; toga{ doa|ajte i lekuvajte se, a ne vo sabota! 15 No Gospod mu odgovori i re~e: Licemere, ne go odvrzuva li sekoj svojot vol, ili magare, od jaslite vo sabota i ne go vodi li da go napoi? 16 A ovaa }erka Avraamova, {to ja vrzal satanata eve ve}e osumnaeset godini, zarem ne treba{e da se oslobodi od tie lanci vo sabota? 17 I {tom go re~e ova, site {to bea protiv Nego se zasramija; i celiot narod se raduva{e za site slavni dela izvr{eni od Nego. Parabola za sinapovoto zrno
(Mt 13,31-32; Mr 4,30-32)
18 A Toj re~e: Na {to prilega carstvoto Bo`jo i so {to da go sporedam? 19 Toa e kako sinapovo zrno, {to go zema ~ovek i go posaduva vo gradinata svoja, kade {to izrastuva i stanuva golemo drvo; pa i pticite nebeski si pravat gnezda na negovite granki.
27
Ps 6,9
28
16,22 Mt 8,11-12
29
14,15-24 22,16.18.30 Is 2,2-5 25,6-8 66,18-21 Ps 107,3
30
Mt 19,30 20,16 Mk 10,31
31
14,1
33
2,38 Mt 16,14
Isus i Erusalim
(Mt 23,37-39)
Sporedba so kvasecot
(Mt 13,33)
I pak re~e: So {to da go sporedam carstvoto Bo`jo?

20
Vo toj den pristapija nekoi od fariseite i Mu rekoa: Izlezi i odi si odovde, za{to Irod saka da Te ubie! 32 I im re~e: Odete i kaète $ na taa lisica: eve, isteruvam demoni i isceluvam u{te denes i utre - a na tretiot den }e zavr{am; 33 no Jas treba da go prosledam Svoeto patuvawe u{te denes, utre i zadutre, bidej}i ne dolikuva prorok da zagine nadvor od Erusalim. 34 Erusalime, Erusalime, ti {to gi ubiva{ prorocite i gi kamenuva{ onie {to ti se pratenici tvoi. Kolkupati
31
94
35 sakav da gi soberam ~edata tvoi kako
19,38 21,6 Er 7, 1-15.26 12,7 22,5 Ez 8-11 Mih 3,12 Ps 69,25 118,26 Mt 21,9
{to kva~ka gi sobira piliwata svoi pod krilja, no ne sakavte. 35 I ete, domot va{ }e vi bide napu{ten. I Jas vi velam deka nema da Me vidite s# dodeka ne dojde vremeto da kaète: ,Blagosloven e Onoj Koj doa|a vo imeto Gospodovo! Isus isceluva ~ovek so vodena bolest vo sabota Edna{ vo sabota vleze kaj eden od farisejskite stare{ini i jade{e leb; a tie Go nadgleduvaa. 2 Odedna{ zastana pred Nego eden ~ovek bolen od vodena bolest. 3 Isus gi zapra{a zakonicite i fariseite, velej}i: Dozvoleno li e da se lekuva vo sabota? 4 A tie mol~ea. Toga{ Isus go dopre, go izlekuva i go pu{ti. 5 Potoa im re~e: Koj od vas ako mu padne v bunar vol ili sin, nema da go izvadi vedna{, iako e sabota? 6 Ne moèa ni{to da Mu odgovorat na toa.
14,1
6,6 7,36 11,37
ne kani gi prijatelite svoi, nitu bra- 13 }ata svoi, ni rodninite svoi, nitu bo- 6,20 14,21 gatite sosedi, za da ne te pokanat i tie 5 Mojs 14,29 nekoga{ i da ti bide vozvrateno. 13 No, koga dava{ gozba, povikaj gi 14 6,34-35 siromasite, kucite, slepite. 14 i }e bide{ blaèn, za{to tie nema- Jn 5,29 at so {to da ti vozvratat, i zatoa }e ti 15 5,3 bide vozvrateno pri voskresenieto na Mt 8,11 Otkr 19,9 pravednite. Parabola za golemata ve~era
(Mt 22,1-10)
15
14
20
14,26 5 Mojs 24,5 1 Kor 7,33
3
6,9 7,30 Mk 3,4
4
Mt 8,3
A koga go slu{na toa eden od onie {to sedea so Nego na trpezata, Mu re- 21 6,20 ~e: Blaèn e onoj koj }e jade leb vo 14,13 carstvoto Bo`jo! A Toj mu odgovori: Eden ~ovek prigotvi golema ve~era i pokani mnozina; 17 i koga be{e vreme za ve~erata, go prati slugata svoj da im kaè na pokanetite: Dojdete, za{to ve}e s# e podgotveno! 18 I po~naa site, kako dogovoreni, da otkaùvaat; prviot mu re~e: Kupiv niva i }e treba da odam da ja vidam; te molam, izvini me! 19 Vtoriot re~e: Kupiv pet yevgari volovi i odam da gi probam; te molam, izvini me! 20 Tretiot re~e: Se oèniv i zatoa ne moàm da dojdam. 21 Koga se vrati slugata, mu go kaà toa na svojot gospodar. Toga{ se rasrdi doma}inot na ku}ata i mu re~e na svojot sluga: Odi brgu po plo{tadite i ulicite gradski i donesi gi tuka bednite, slabite, kucite i slepite! 22 I re~e slugata: Gospodare, napraviv kako {to mi zapoveda i u{te ima mesto. 23 I mu re~e gospodarot na slugata: Izlezi po pati{tata i me|u ogradite i ubedi gi da dojdat za da mi se napolni ku}ata! 24 Za{to, vi velam: nikoj od onie {to bea povikani nema da vkusi od ve~erata Moja.9
16
23
5
13,15 5 Mojs 22,4 Mt 12,11
24,29 Dela 16,15
6
Mt 22,46
Koe mesto da se odbere i koj da bide pokanet 7 8-10 A koga zabeleà kako pokanetite gi Izreki odbiraat po~esnite mesta, im kaà pa25,6-7 rabola i re~e: 8 Ako te pokani nekoj na svadba, ne 11 16,15 sednuvaj na po~esno mesto, za{to, ako 18,14 Izreki slu~ajno e pokanet nekoj so pogolema 29,23 ~est od tebe, Mt 18,4 9 toga{ bi moèl da dojde onoj {to ve 23,12 pokanil i tebe i nego, pa da re~e: Ot1 Ptr 5,6 stapi go mestoto na ovoj! i toga{, zas12 ramen }e sedne{ na poslednoto mesto. Jk 2,2-4 10 No, koga }e bide{ pokanet, odi i sedni na poslednoto mesto, ta onoj {to te pokanil, {tom dojde, da ti kaè: Prijatele, premesti se pogore! Toga{ }e ima{ ~est pred site onie {to sedat zaedno so tebe na trpezata. 11 Za{to, sekoj {to se vozvi{uva, }e bide ponizen; a toj {to se ponizuva, }e bide vozvi{en.
20,46 Mt 23,6
Povikaj gi siroma{nite! A i na onoj {to go be{e pokanil, mu re~e: Koga dava{ ru~ek ili ve~era,
12
9 14,24. Vo nekoi rakopisi kon ovoj stih e dodadeno: Za{to mnozina se pokaneti, no malkumina se izbrani.
95
26
18,29 Jn 12,25
Neophodni uslovi da se stane u~enik

(Mt 10,37-38)
25
9,23
27 se zavrte i im re~e:
26
So Nego ode{e mnogu narod; i Toj Ako nekoj dojde kaj Mene i ne go
decata svoi, bra}ata i sestrite, pa duri i du{ata svoja, toj ne moè da bide Moj u~enik. 27 I, koj ne go nosi svojot krst, i ne 35 odi po Mene, ne moè da bide Moj u~eMt 11,15 Mk 4,9.23 nik. 28 Za{to, koj od vas, koj saka da soyida kula, nema da sedne najnapred za da na15,1 pravi smetka kolku }e ~ini i dali ima Mt 5,46 9,10 s# {to e potrebno za nejzinoto dovr{uMk 2,15 vawe? 29 Vo sprotivno, ako ve}e gi postavil 2 5,30 temelite, a ne moè da ja dovr{i, site 7,34 {to gledaat, }e po~nat da mu se smeat, 30 i da zboruvaat: Ovoj ~ovek po~na da yida i ne moè da dovr{i. 31 Ili koj car, koga trgnuva vo vojna protiv drug car, nema da sedne najnapred da se posovetuva, moè li so deset iljadi da izdrì pred onoj {to ide protiv nego so dvaeset iljadi? 32 Ako ne moè, dodeka e drugiot u{te daleku, }e prati pratenici i }e moli za mir. 33 Taka i nieden od vas, koj nema da se otkaè od s# {to ima, ne moè da bide Moj u~enik.
5,11 12,33 18,29-30 Fil 3,7
33 namrazi tatka si i majka si, èna si i
Koj od vas, ako ima sto ovci, i ako zagubi samo edna od niv, nema da gi ostavi ostanatite devedeset i devet vo pustinata i nema da odi da ja bara zagubenata, s# dodeka ne ja najde? 5 A otkako }e ja najde, }e ja krene na ramo radosen; 6 i koga }e dojde doma, }e povika prijateli i sosedi, i }e im re~e: Raduvajte se so mene, za{to ja najdov mojata zagubena ovca! 7 Vi velam deka taka i na neboto }e bide pogolema radost za eden gre{nik, koj se kae, otkolku za devedeset i devet pravednici {to nemaat potreba od kaewe.
4 8
4
12,32 19,10 Er 23,1-4 Ez 34,11.16 Mih 4,6-7
7
1,14 15,10 Jk 5,20
11
Mt 21,28
12
5 Mojs 21,16-17
13
Izreki 29,3
15 Parabola za zagubenata drahma 5 Mojs 14,8 Ili koja èna, ako ima deset drahmi, i ako zagubi edna, nema da zapali svetilo i da ja izmete ku}ata, i da bara vnimatelno, s# dodeka ne ja najde? 9 A {tom }e ja najde, }e povika prijateli i sosetki, velej}i: Raduvajte se so mene, za{to ja najdov zagubenata drahma! 10 Takva radost, vi velam, stanuva i pred angelite Bo`ji za eden gre{nik, {to se kae.
11
(Mt 5,13; Mr 9,50)

34 Solta e dobro ne{to, no ako taa oblutavi, so {to }e se soli? 35 Nitu na zemjata, nitu na |ubreto nema da mu e potrebna; pa zatoa ja frlaat nadvor. Koj ima u{i da slu{a, neka ~ue!
Nepolezna sol
Isus i gre{nicite Se pribliùvaa kon Nego site carinici i gre{nici za da Go slu{aat. 2 A fariseite i kni`nicite negoduvaa, velej}i: Ovoj prima gre{nici i jade so niv.
15
Parabola za zagubenata ovca

(Mt 18,12-14)
No Isus im ja kaà ovaa parabola i re~e:

3
Pomladiot od niv mu re~e na tatka si: Tatko, daj mi go delot {to mi pripa|a od imotot! I tatkoto im go razdeli imotot. 13 Po nekolku dena, pomladiot sin, koga sobra s#, otide vo dale~na zemja i tamu go potro{i svojot del, ìveej}i bludno. 14 I otkako potro{i s#, nastana golem glad vo taa zemja i toj se najde vo maka; 15 pa otide kaj eden ~ovek vo taa zemja i se pogodi, i toj go prati vo svoite polja da pase sviwi. 16 I straden be{e da go napolni svojot stomak makar i so rok~iwa {to gi jadea sviwite, no nikoj ne mu gi dava{e. 17 A koga dojde na sebesi, re~e: Kolku naemnici kaj tatko mi imaat leb vo izobilie, a jas, pak, tuka umiram od glad.
12
na.
Parabola za zagubeniot sin I re~e: Eden ~ovek ima{e dva si-
96
18
Ps 51,5
19
Is 55,7
20
1 Mojs 29,13 2 Sam 14,33 Is 49,15 Er 3,12 31,20
22
1 Mojs 41,42 Zah 3,4
24
Efes 2,1.5 5,14 1 Tim 5,6
30
Izreki 29,3
16,1
12,42
2
Rim 14,12
]e stanam i }e otidam kaj tatko mi i }e mu re~am: Tatko, zgre{iv protiv neboto i pred tebe, 19 i ne sum ve}e dostoen da se nare~am tvoj sin; no primi me kako eden od svoite naemnici. 20 Pa stana i otide kaj tatka si. I koga be{e u{te daleku, go vide negoviot tatko i se soàli na nego, pa potr~a, go pregrna i go celiva. 21 I sinot mu re~e: Tatko, zgre{iv protiv neboto i pred tebe, i ne sum ve}e dostoen da se nare~am tvoj sin! 22 A tatkoto im re~e na slugite svoi: Iznesete najubava promena i oble~ete go, i dajte mu prsten na rakata negova i obuvki na nozete; 23 pa dovedete edno zgoeno tele i zakolete go; da jademe i da se veselime, 24 za{to ovoj moj sin mrtov be{e i oìve, izguben be{e i se najde. I po~naa da se veselat. 25 A postariot negov sin be{e v pole; i na vra}awe, koga se pribliì do ku}ata, slu{na pesni i izvici. 26 I toga{ povika eden od slugite i go pra{a: [to e ova? 27 A toj mu re~e: Brat ti si dojde i tatko ti zakla zgoeno tele, zatoa {to povtorno zdrav go dobi . 28 Toj se naluti i ne saka{e da vleze. Toga{ izleze tatko mu i go mole{e. 29 A toj mu odgovori na tatka si i mu re~e: Eve, ti sluàm tolku godini i nikoga{ ne ja prekr{iv tvojata zapoved; i mene ne si mi dal ni edno jare za da se proveselam so moite prijateli; 30 a koga dojde ovoj tvoj sin, {to go upropasti svojot imot so bludnici, za nego ti zakla zgoeno tele. 31 A toj mu re~e: Sinko, ti si sekoga{ so mene i s# moe e tvoe; 32 no treba{e da se zaraduvame i razveselime, za{to ovoj tvoj brat be{e mrtov i oìve, izguben be{e i se najde.
18
rakovodeweto, za{to ve}e ne }e moè{ da bide{ nastojnik. 3 A nastojnikot si re~e vo sebe: [to da pravam? Gospodarot moj go odzema od mene rakovodeweto na ku}ata; da kopam, ne moàm, da prosam - se sramam. 4 Znam {to da napravam, za da me primat lu|eto vo svoite domovi, otkako }e bidam otpu{ten od rakovodeweto na ku}ata. 5 I koga gi povika dol`nicite na svojot gospodar, sekogo pooddelno, mu re~e na prviot: Kolku mu dolì{ na mojot gospodar? 6 Toj odgovori: Sto meri maslo. I mu re~e: Zemi si ja potvrdata, sedni brgu i napi{i pedeset! 7 Potoa mu re~e na drugiot: A ti, kolku dolì{? Toj odgovori: Sto meri p~enica. I mu re~e: Zemi si ja potvrdata i napi{i osumdeset! 8 I go pofali gospodarot nespravedliviot nastojnik, za{to postapil dosetlivo; za{to sinovite na ovoj svet kon svojot rod se podosetlivi od sinovite na svetlinata. Za nepravedno steknatoto bogatstvo i za vistinskoto dobro 9 I jas vi velam: sozdadete si prijateli preku nepravedno bogatstvo, pa, koga toa }e is~ezne, da ve primat vo ve~nite ìveali{ta. 10 Verniot vo malku i vo mnogu e veren, a nespravedliviot i vo mnogu i vo malku e nespravedliv. 11 Pa taka, ako vo nepravednoto bogatstvo ne bevte verni, koj }e vi go doveri vistinskoto? 12 I ako vo tu|oto ne bevte verni, koj }e vi go dade va{eto? 13 Nieden sluga ne moè da im sluì na dvajca gospodari; za{to, ili edniot }e go zamrazi, a drugiot }e go zasaka, ili na edniot }e mu ugodi, a drugiot }e go prezre. Ne moète da sluìte na Boga i na Mamon10. Zakonot i carstvoto
(Mt 11,12-13; 5,31-32; Mr 10,11-12)
14 Seto toa go slu{aa fariseite, {to bea srebroqupci, i Mu se potsmevaa.
8
20,34 Jn 8,12 12,36 Efes 5,8 1 Sol 5,5
9
12,33 18,22
10
19,17 Mt 25,21.23
13
Mt 6,24
14
20,47
Parabola za dosetliviot nastojnik A na u~enicite Svoi im re~e: Si be{e eden bogat ~ovek koj ima{e nastojnik; i toj be{e nakleveten pred nego deka go rastura negoviot imot. 2 I toj go povika, i mu re~e: [to e ova {to slu{am za tebe? Daj smetka za
16
10 16,13. Dobivka, bogatstvo.
97
I im re~e: Vie se pravite pravedni, pred lu|eto no Bog gi znae va{ite srca; za{to, ona {to me|u lu|eto se ceni, pred Boga e odvratnost. 16 Zakonot i Prorocite bea do Jovan; a ottoga{ se propoveda Evangelieto za carstvoto Bo`jo i sekoj so usilie se 16 obiduva da vleze vo nego. 4,43 17 No polesno e neboto i zemjata da 13,24 Mt 3,1 pominat, otkolku edna to~ka od Zakoda padne. 17 not 18 Sekoj, {to ja ostava ènata svoja i Mt 5,18 se èni so druga, izvr{uva prequba, i 18 sekoj {to se èni so onaa {to ja ostaMt 5,32 19,9 vil maòt, pravi prequba.
15
15
20,20 1 Sam 16,7 Er 11,20 Izreki 16,5 24,12 Mt 23,28 Dela 15,8
Avraam mu re~e: Tie gi imaat Moj- 29 sej i Prorocite; niv neka gi slu{aat! 24,44 Jn 5,45-47 30 A toj re~e: Ne, o~e Avraame, tuku, Dela 15,21 ako nekoj od mrtvite odi kaj niv, toga{ 31 }e se pokaat. 24,27.44 31 Avraam mu re~e: [tom Mojsej i Jn 5,46-47 Prorocite ne gi slu{aat, toga{ i da 11,44 20,29 voskresne nekoj od mrtvite, tie nema da mu poveruvaat.
29
17,1 3
Za soblaznata
Parabola za bogatiot ~ovek i Lazar 19 Si be{e eden bogat ~ovek koj se Jn 11,1-44 12,1.9 oblekuva{e vo porfir i vo svila, i sekoj den ìvee{e rasko{no i se vesele21 {e. Izreki 20 A eden siromav, po ime Lazar, 26,11 Mt 7,6 leè{e pred vratata negova siot 15,27 pokrien so krasti, 21 koj saka{e da se nahrani so tro{22 13,28 kite {to pa|aa od trpezata na boga25 tiot; i ku~iwata doa|aa i gi lièa ra6,21.24 nite negovi. 22 Umre siromaviot i angelite go odnesoa vo pazuvite Avraamovi; umre i bogatiot i go pogrebaa. 23 I vo pekolot, dodeka be{e vo maki, gi podigna o~ite svoi i go vide oddaleku Avraam i Lazar vo negovite pazuvi. 24 Toga{ toj izvika i re~e: O~e Avraame, smiluvaj mi se i prati go Lazar da go nakvasi svojot prst vo voda i da mi go razladi jazikot, za{to mnogu stradam vo ovoj plamen! 25 No Avraam re~e: Sinko, seti se deka ti si go dobil svoeto dobro u{te dodeka be{e ìv, a Lazar zloto; sega, pak, toj se ute{uva, a ti se ma~i{. 26 Osven toa, me|u vas i nas ima golema provalija taka {to onie koi bi sakale da dojdat kaj vas, ne moàt; a isto taka i onie ottamu - kaj nas. 27 A toj pak re~e: Toga{, te molam, o~e, prati go vo tatkovata mi ku}a, 28 za{to imam petmina bra}a, ta da im posvedo~i, za da ne dojdat i tie vo ova mesto na makite!
20
1 Kor 7, 10-11
I im re~e Isus na u~enicite 3 Mojs Svoi: Doa|aweto na soblaznite 19,17 Mt 18,15 e neizbe`no, no te{ko na onoj preku Gal 6,1 kogo doa|aat; 2 za nego bi bilo podobro da mu obesat 5 6,13 vodeni~ki kamen na vratot i da go fr- Mk 9,24 lat v more, otkolku da soblazni eden od 6 ovie pomali. Mt 13,32 3 Vnimavajte na sebe. Ako zgre{i pro- 17,20 21,21 tiv tebe bratot tvoj, ukori go, i ako se Mk 4,31 11,23 pokae - prosti mu. 4 I ako sedumpati na den zgre{i pro- 1 Kor 13,2 tiv tebe i sedumpati na den dojde i ti 8 Jn 13,3-5 re~e: Se kaam - prosti mu. Mo}ta na verata Jov 22,3 35,7 5 I Mu rekoa apostolite na Gospod: 10 Zasili ni ja verata! 6 A Gospod im re~e: Koga bi imale Mt 25,30 vera kolku sinapovoto zrno i $ re~ete na onaa crnica: Otkorni se i presadi se v more! taa bi ve poslu{ala. Dol`nosta na slugata Koj od vas, koga }e se vrati od pole negoviot sluga, koj oral ili ~uval ovci, vedna{ }e mu re~e: Dojdi brgu i sedni na trpeza! 8 Nema li da mu kaè: Prigotvi mi da ve~eram, prepa{i se i sluì me dodeka jadam i pijam, a potoa ti jadi i pij! 9 Zar }e mu blagodari na toj sluga {to ja ispolnil negovata zapoved? Mislam, ne. 10 Pa taka i vie, otkako }e ispolnite s# {to vi e zapovedano, re~ete: Nie sme slugi bespolezni, za{to go izvr{ivme ona {to bevme dol`ni da go izvr{ime.
7
17
(Mt 18,6-7,21-22; Mr 9,42)
Mt 5,29 1 Kor 8,12
9-10
98
11
9,51 13,22 19,28 Mk 9,30 Jn 4,4
12
3 Mojs 13,45-46 Mt 8,2
13
Mt 9,27 15,22
14
5,14 3 Mojs 14,2-32
15
2,20
16
9,52-53
19
7,50 8,48 18,42 Mk 10,52
20
9,11 Mt 3,2 4,17 6,10 Dela 1,6
Isus isceluva desetmina leprozni 11 A koga ode{e za Erusalim, Toj pominuva{e me|u Samarija i Galileja. 12 koga vleguva{e vo edno selo, Go sretnaa deset leprozni i zastanaa podaleku, 13 pa so silen glas povikaa: Isuse U~itele, smiluvaj se! 14 [tom gi vide, im re~e: Otidete i pokaète im se na sve{tenicite! I tie, u{te dodeka odea, se o~istija. 15 A eden od niv, koga vide deka e izlekuvan, se vrati i Go proslavi Boga glasno; 16 i padna ni~kum pred nozete Negovi, blagodarej}i Mu. A toj be{e Samarjanin. 17 Isus, pak, odgovori i re~e: Zar ne se izlekuvaa desetmina? Kade se drugite devet? 18 Zarem ne se najdoa da se vratat i drugite i da Mu vozdadat slava na Boga, tuku samo ovoj tu|inec? 19 I mu re~e: Stani, odi si! Tvojata vera te spasi! Za doa|aweto na carstvoto Bo`jo
(Mt 24,23-28,37-41)
20 Zapra{an od fariseite koga }e dojde carstvoto Bo`jo, Toj im odgovori: Carstvoto Bo`jo nema da dojde preku ne{to {to moè da se zabeleì, 21 nitu, pak, }e moè da se kaè: Eve, ovde e ili: Eve, onde e. Za{to carstvoto Bo`jo e vo vas vnatre. 22 I im re~e: ]e dojdat dni, koga }e kopneete da vidite eden od denovite na Sinot ôve~ki, i nema da vidite: 23 i koga }e vi re~at: Eve Go, ovde e ili: Eve, onde e. - Ne odete i ne barajte! 24 Za{to, kako {to molwata, koga }e svetne od edniot kraj na neboto go osvetluva i drugiot, taka }e bide i Sinot ôve~ki vo Svojot den. 25 No, najnapred Toj treba mnogu da postrada i da bide otfrlen od ovoj rod. 26 Kako {to be{e vo Noevite dni, taka }e bide i vo denovite na Sinot ôve~ki:
jadea, pieja, se ènea, se maèa, s# do onoj den, koga Noe vleze vo kov~egot, i dojde potopot, pa gi pogubi site. 28 Isto taka, kako {to be{e vo Lotovite dni: jadea, pieja, kupuvaa, prodavaa, sadea, yidaa; 29 no vo istiot den, koga izleze Lot od Sodom, padna od neboto ogan i sulfur i gi izgore site; 30 taka }e bide i vo denot koga }e se javi Sinot ôve~ki. 31 Vo toj den, koj e na pokriv, a poku}ninata mu e v ku}i, neka ne sleguva da ja zeme; a koj e v pole, isto taka, da ne se vra}a. 32 Setete se na Lotovata èna. 33 Koj saka da go spasi svojot ìvot, }e go pogubi; a koj }e go pogubi, }e go spasi. 34 Vi velam: vo taa no} }e bidat dvajca na edna postela: edniot }e go zemat, a drugiot }e go ostavat; 35 dve èni }e melat zaedno: ednata }e ja zemat, a drugata }e ja ostavat.
27 36 37
27
1 Mojs 7, 6-23
28
1 Mojs 18,20-21 19,1-29 3 Ptr 2,5
29
1 Mojs 19,24 3 Ptr 2,7
31
21,21 1 Mojs 19,17 Er 4,6 48,6 49,8.30 51,6 Mt 24, 17-18 Mk 13, 15-16
32
1 Mojs 19,26
33
9,24 Mt 10,39 16,25 Mk 8,35 Jn 12,25
11
21
17,23 Mt 24,23
I, koga odgovorija, Mu rekoa: Kade, Gospodi? A Toj im re~e: Kade {to 34-35 e le{ot, tamu }e se soberat i orlite. Mt 24,
40-41
22
Amos 5,18 Mt 8,20 Mt 9,15 1 Kor 1,8
23
19,11 21,8-9 Mt 24, 23-27 Mk 13,21
24
Otkr 1,7
25
18,32 Mt 16,21 Mk 8,31
26
1 Mojs 6, 5-12
Im kaà i edna parabola za toa 34,15-16 7,33 kako e potrebno sekoga{ da se Er 15,3 molat i da ne pa|aat so duhot. Ez 39,17 2 I re~e: Vo nekoj grad si be{e eden Jov 39,30 Mt 24,28 sudija, koj od Boga ne se pla{e{e, nitu od lu|eto se sramuva{e. 3 Vo istiot grad ìvee{e edna vdovi- 18,1 11,9 ca i doa|a{e kaj nego, velej}i: Za{- Rim 12,12 Gal 6,9 titi me od mojot protivnik! Kol 4,2 4 No toj za dolgo vreme ne saka{e. 1 Sol 5,17 Najposle si re~e vo sebe: Iako od Boga 2 Sol 3,13 ne se pla{am i od lu|eto ne se sramu- 4 12,5 vam, 5 no, bidej}i ovaa vdovica ne mi dava 5 mir, }e ja za{titam, za da ne doa|a po- 11,8 ve}e i da ne mi dodeva. 6 I re~e Gospod: ûjte {to zboruva nespravedliviot sudija!
18
Parabola za vdovicata i sudijata
37
Is 18,6
11 17,36. Vo nekoi rakopisi e dodaden i stihot 36 koj glasi: Dvajca }e bidat na niva: edniot }e go zemat, a drugiot }e go ostavat.
99
7
Rim 8,33 Kol 3,12 2 Tim 2,10 3 Ptr 3,9 Otkr 6, 10-11
Zarem Bog nema da gi odbrani Svoite izbranici, {to vikaat kon Nego dewe i no}e; makar i da zabavi? 8 Vi velam, }e gi odbrani nabrgu. No Sinot ôve~ki, koga }e dojde, }e najde 8 li vera na zemjata?
7
Mt 8,20 Mt 24, 10-12 2 Sol 2,3
9
5,32 15,7 16,15 Mt 6,1 23,28
12
5,33 11,42 1 Mojs 14,20 28,22 Mt 23,23
13
23,48 Ps 51,2 78,38
14
Izreki 29,23 Mt 18,4 23,12 1 Ptr 5,6
15
9,47
17
10,21 Mt 5,20 18,3
Parabola za farisejot i carinikot 9 A na onie {to bea uvereni vo sebe deka se pravedni i gi preziraa drugite, im ja kaà ovaa parabola: 10 Dva ~oveka vlegoa vo hram da se pomolat: edniot farisej, a drugiot carinik. 11 Koga zastanaa, farisejot vaka se mole{e vo sebe: Boè, Ti blagodaram {to ne sum kako drugite lu|e; razbojnici, nespravedlivi, prequbnici, ili kako ovoj carinik. 12 Postam dvapati vo sedmicata, davam desetok od s# {to }e steknam. 13 A carinikot stoe{e oddaleku; ne smee{e duri i o~ite da gi podigne kon neboto, tuku se udira{e v gradi i vele{e: Boè, bidi milostiv sprema mene gre{niot! 14 Vi velam: toj si otide doma pove}e opravdan, otkolku onoj, za{to sekoj {to samiot sebe se vozvi{uva, }e bide ponizen, a koj se ponizuva sebe samiot, }e bide vozvi{en. Isus gi blagoslovuva malite deca
(Mt 19,13-15; Mr 10,13-16)
15
Gi znae{ zapovedite: ne pravi prequba, ne ubivaj, ne kradi, ne svedo~i la`no, po~ituvaj gi tatko si i majka si. 21 A toj re~e: Seto toa sum go zapazil u{te od mladosta svoja. 22 [tom go slu{na toa, Isus, mu re~e: U{te edno samo ti nedostasuva: prodaj s# {to ima{ i razdaj go na siromasi, i }e ima{ riznica na neboto; potoa dojdi i vrvi po Mene! 23 A toj, koga go slu{na toa, mnogu se naàli, za{to be{e mnogu bogat. 24 [tom vide deka toj se rastaì, Isus re~e: Kolku e te{ko vo carstvoto Bo`jo da vlezat onie {to imaat bogatstvo! 25 Polesno $ e na kamila da mine niz igleni u{i, otkolku bogat da vleze vo carstvoto Bo`jo. 26 Onie {to go ~uja toa, rekoa: Toga{ koj moè da se spasi? 27 A Toj odgovori: Nemo`noto za lu|eto e mo`no za Boga. 28 Petar, pak, re~e: Ete, nie ostavivme s# i trgnavme po Tebe. 29 Toj im re~e: Vistina vi velam deka sekoj {to ostavil ku}a ili roditeli, ili bra}a, ili sestri, ili èna, ili deca, zaradi carstvoto Bo`jo, 30 dobil mnogu pove}e od toa u{te sega, vo ova vreme, a vo idniot vek - i ìvot ve~en.
20
20
2 Mojs 20,12-16 5 Mojs 5,16-20 Rim 13,9 Jk 2,11
22
5,11 12,33 Mt 6,20 Dela 2,45 Kol 3,1-2
27
1,37 1 Mojs 18,14 Er 32,17 Jov 42,2 Mk 14,36
29
14,26
30
20,34-35 Mt 12,32
31
Mt 8,20 Dela 3,18
32
9,22.44-45 17,25
34
9,45 Mk 9,32
18
10,25
Kaj Nego donesuvaa i mali deca za da gi dopre; a u~enicite, {tom }e videa, im zabranuvaa. 16 No toga{ Isus gi povika i im re~e: Ostavete gi decata da doa|aat kaj Mene, i ne gi spre~uvajte, za{to na takvite im pripa|a carstvoto Bo`jo! 17 Vistina vi velam: koj nema da go primi carstvoto Bo`jo kako dete, toj nema da vleze vo nego. Bogatiot ~ovek
(Mt 19,16-30; Mr 10,17-31)
Isus po tretpat gi pretskaùva Svojata smrt i voskresenie

(Mt 20,17-19; Mr 10,32-34)
18
I Go pra{a eden upravnik, velej}i: U~itele dobar, {to da napravam za da nasledam ìvot ve~en? 19 A Isus mu re~e: Zo{to Me narekuva{ dobar? Nikoj ne e dobar, osven Ediniot Bog.
I koga gi zede so Sebe Dvanaesette, im re~e: Eve, odime kon Erusalim i s# }e se ispolni, {to napi{ale prorocite za Sinot ôve~ki: 32 deka }e go predadat na neznabo{ci i }e se potsmevaat so Nego, }e Go izma~uvaat i }e Go plukaat, 33 }e Go kam{ikuvaat i }e Go ubijat, i na tretiot den }e voskresne. 34 No tie ni{to od ova ne razbraa; ovie zborovi za niv bea sokrieni i tie ne sfatija {to im kaà.
31
Progleduvaweto na slepiot
(Mt 20,29-34; Mr 10,46-52)
A dodeka se pribliùva{e Toj do Erihon, eden slep ~ovek sede{e kraj patot i pita{e;
35
100
37
Mt 2,23 Dela 2,22 22,8
38
Mt 1,1 9,27
42
7,50 17,19
43
2,20 19,37
19,1
Mk 10,46
2
Mt 5,46
3
9,9
Isus i Zakhej Potoa vleze Isus vo Erihon i minuva{e niz nego. 2 I ete, eden ~ovek po ime Zakhej, koj be{e na~alnik na carinicite, i be{e 8 bogat, 2 Mojs 3 nastojuva{e da vidi Koj e Toj Isus, 21,37 3 Mojs no ne moè{e od narodot, za{to be{e 5,21-24 nizok po rast. 4 Mojs 5, 4 Zatoa potr~a napred i se ka~i na ed6-7 2 Sam 12,6 na smokva za da Go vidi, bidej}i pokraj Izreki 6,31 nea treba{e da pomine. 5 Isus, pak, koga dojde na toa mesto, 9 2,11 pogledna nagore, go vide i mu re~e: 3,8 Zakhej, slezi pobrgu, za{to denes treDela 16,31.34 ba da bidam vo tvojot dom. 6 I toj vedna{ sleze i Go primi so Rim 4,16 Gal 3,7.29 radost. 7 I site, koga go vidoa toa, negoduvaa 10 15,6.9.24.32 i rekoa: Otide vo ku}a na gre{en ~oEz 34,16 vek. 8 A Zakhej zastana i Mu re~e na Gospod: Gospodi, eve polovinata od svojot imot }e ja dadam na siromasi; i ako sum zel od nekogo ne{to, ~etvorno }e go vratam. 9 A Isus mu re~e: Denes dojde spasenieto za ovoj dom, za{to i toj e sin Avraamov. 10 Za{to Sinot ôve~ki dojde da go pobara i da go spasi ona {to e zagubeno.
15,2 2 Mojs 15,24 16,2 Mt 20,11 1 Kor 10,10
i {tom ~u deka pokraj nego minuva narod, pra{a: [to e toa? 37 Mu kaàa deka minuva Isus od Nazaret. 38 Toga{ toj izvika i re~e: Isuse, Sine Davidov, smiluvaj mi se! 39 Onie {to odea napred, go opomenaa da mol~i; no toj u{te poglasno vika{e: Sine Davidov, smiluvaj mi se! 40 Isus zastana i zapoveda da Mu go dovedat. I koga onoj se pribliì do Nego, go pra{a, 41 velej}i: [to saka{ da ti napravam? Toj re~e: Gospodi, da progledam! 42 Toga{ Isus mu re~e: Progledaj! Verata tvoja te spasi. 43 I odedna{ progleda i trgna po Nego, slavej}i Go Boga. I siot narod, koga go vide toa, Mu vozdade slava na Boga.
36
Parabola za doverenite zlatnici

(Mt 25,14-30)
11 A na onie {to go slu{aa ova, im kaà i edna parabola, bidej}i be{e blizu do Erusalim i tie mislea deka nabrgu }e se pojavi carstvoto Bo`jo, 12 pa re~e: Eden blagorodnik zaminuva{e vo dale~na zemja da primi carska vlast za sebe i potoa da se vrati. 13 Toga{ gi povika svoite deset slugi, im dade deset mini i im re~e: Trguvajte so niv, dodeka da se vratam! 14 No gra|anite go mrazea i ispratija po nego pratenici, velej}i: Nej}eme toj da caruva nad nas. 15 A koga se vrati, po primaweto na carskata vlast, naredi da gi povikaat onie slugi, na koi im gi be{e dal parite, za da vidi, koj kolku spe~alil. 16 Dojde prviot i mu re~e: Gospodare, tvojata mina zaraboti deset mini. 17 I mu re~e: Dobro, veren slugo; vo mala rabota be{e veren, eve ti vlast nad deset gradovi. 18 Dojde vtoriot i re~e: Gospodare, tvojata mina zaraboti pet mini. 19 A toj i nemu mu re~e: I ti bidi nad pet gradovi. 20 I drug dojde, velej}i: Gospodare, eve ti ja tvojata mina, {to ja ~uvav v krpa, 21 za{to se pla{ev od tebe, bidej}i si strog ~ovek: zema{ od kade {to ne si ostavil i `nee{, kade {to ne si seel. 22 A gospodarot mu re~e: So tvojata usta }e ti sudam, lukav slugo; ti znae{ deka sum èstok ~ovek: zemam od kade {to ne sum ostavil i `neam, kade {to ne sum seel; 23 toga{, zo{to ne gi dade moite pari kaj trgovcite, ta koga }e se vratam, da si go soberam sose dobivka? 24 Pa im re~e na prisutnite: Zemete ja od nego minata i dajte mu ja na onoj, {to ima deset mini! 25 I mu rekoa: Gospodare, toj ima deset mini! 26 Vi velam deka sekomu {to ima }e mu se pridade; a od onoj {to nema, }e mu se odzeme i ona {to go ima. 27 A onie moi neprijateli, {to ne sakaat da caruvam nad niv, dovedete gi tuka i pogubete gi pred mene!
11
2,38 9,27.51 18,31
12
Mk 13,34
14
Ps 2,2 Jn 19,15.21
17
16,10
24
20,16
26
Mt 13,12 Mk 4,25
27
Ps 2,9
19
101
28
9,51 13,22
Isusovoto sve~eno vleguvawe vo Erusalim

(Mt 21,1-11, Mr 11,1; Jn 12,12-19)
29
Mt 21,17
32
22,13
34
7,13
35
Zah 9,9-10
36
2 Car 9,13
37
2,20 1 Car 1,38.40
38
2,14 Ps 118,26 148,1
39
Mt 21,1516
40
Avak 2,11
41
Jn 11,35
42
8,10 13,34-35 5 Mojs 32,29 Is 6,9-10 Mt 13,14 Rim 11,810
43
21,20-24 Er 6,6 Ez 4,2
Koga go re~e toa, Toj trgna ponatamu, iska~uvaj}i se kon Erusalim. 29 I koga se pribliì do Vitfagija i Vitanija, do takanare~enata Maslinova Gora, isprati dva u~enika, 30 velej}i: Odete vo selono otsprotiva. [tom }e vlezete vo nego, }e najdete edno vrzano magare, koe nieden ~ovek ne go javal. Odvrzete go i dovedete go! 31 I ako ve pra{a nekoj: Zo{to go odvrzuvate? Kaète mu vaka: Toa Mu e potrebno na Gospod. 32 Koga otidoa ispratenite, najdoa kako {to im be{e rekol. 33 I koga go odvrzuvaa magareto, stopanite im rekoa: Zo{to go odvrzuvate magareto? 34 Tie odgovorija: Potrebno Mu e na Gospod. 35 I go dovedoa kaj Isus, pa {tom gi nafrlija oblekite svoi na magareto, Mu pomognaa na Isus da se ka~i. 36 I dodeka minuva{e Toj, gi postilaa svoite nametki po patot. 37 A koga nabliì do mestoto od kade {to se sleguva od Maslinovata Gora12, seto mno{tvo u~enici po~na radosno da Go proslavuva Boga so visok glas, za site ~uda {to gi vidoa, 38 velej}i: Blagosloven e Carot Koj doa|a vo imeto Gospodovo! Mir na neboto i slava vo visinite! 39 A nekoi farisei od narodot Mu rekoa: U~itele, zabrani im na u~enicite Tvoi! 40 No Toj im odgovori i re~e: Vi velam, ako tie zamolknat, kamewata }e povikaat.
28
i }e te sramnat so zemjata tebe i }e 44 gi izbijat decata tvoi vo tebe i nema da 1,68 12,54-56 ostavat kamen na kamen od tebe, za{to 21,6 ne si go pozna vremeto koga be{e pose- 23,28-31 Ps 137,9 ten. Mt 24,2
44
Isus vo hramot
(Mt 21,12-17; Mr 11,15-19; Jn 2,13-22)
45
1 Ptr 2,12
46
1 Car 8,
I koga vleze vo hramot, po~na da gi 30-40 Is 56,7 goni onie {to prodavaa i kupuvaa vo Er 7,11 nego, 47 46 velej}i: Napi{ano e: Domot Moj 6,11 e dom za molitva, a vie go napravivte 21,37 Mt 12,14 razbojni~ka pe{tera. 26,55 47 I pou~uva{e sekoj den vo hramot. A Jn 5,18 prvosve{tenicite i kni`nicite, i 18,20 stare{inite narodni, nastojuvaa da go 48 20,19 pogubat, 48 no ne pronajdoa kako da Mu go na- 21,38 pravat toa, za{to siot narod Go slu{a{e so golemo vnimanie. 20,2 Isusovata vlast
(Mt 21,23-27; Mk 11,27-33)
Jn 2,18 Dela 4,7
Isus pla~e za Erusalim A koga se pribliì i go vide gradot, zaplaka nad nego 42 i re~e: Koga bi moèl vo ovoj den i ti da go doznae{ ona {to e potrebno za tvojot mir! No toa e sega sokrieno od tvoite o~i. 43 Za{to }e dojdat denovi za tebe i neprijatelite tvoi }e te opkruàt so rovovi i }e te opkolat, i }e te pritesnat od site strani;
41
Eden den, dodeka Toj go pou~uva- 11,16 Mt 3,6 {e narodot vo hramot i go pro- Dela 10,37 poveda{e Evangelieto, pristapija 5 prvosve{tenicite i kni`nicite so Mt 21,32 stare{inite 2 i Mu rekoa, velej}i: Kaì ni, so 6 Mt 14,5 kakva vlast go vr{i{ toa, ili koj e toj 9 {to Ti ja dal taa vlast? 3 A Toj im odgovori i re~e: ]e ve Is 5,1 Mt 25,14 pra{am i jas eden zbor, i kaète mi: 4 Dali kr{tavaweto Jovanovo be{e od neboto, ili od lu|eto? 5 A tie po~naa da razmisluvaat i da si zboruvaat me|u sebe: Ako kaème od neboto, }e re~e - Zo{to ne mu poveruvavte? 6 Ako, pak, re~eme - od lu|eto, toga{ siot narod }e n# zatrupa so kamewa, bidej}i e uveren deka Jovan be{e prorok. 7 Zatoa odgovorija: Ne znaeme od kade e. 8 Isus im re~e: Ni Jas nema da vi kaàm so kakva vlast go vr{am toa. Parabola za nemilosrdnite lozari
(Mt 21,33-46; Mr 12,1-12)
20
I po~na da mu ja raskaùva na narodot ovaa parabola: Eden ~ovek nasadi

9
12 19,37. Eleonska Gora.
102
10-12 lozje i go predade na lozari, pa si zami13
3,22
2 Let 36,15-16
16
Dela 13,46 28,28
17
Ps 118,22 Is 28,16 Dela 4,11 1 Ptr 2,7
18
Is 8,14-15
19
19,47 22,2 Mt 14,5 Dela 5,26
20
11,54 16,15
21
3 Mojs 19,15 Ps 27,11 51,15 Dela 9,2 10,34 Gal 2,6 Jk 2,1
22
Rim 13,6
na na podolgo vreme. 10 A podocna isprati kaj lozarite eden sluga za da mu dadat od plodovite na lozjeto; no lozarite go natepaa i go pu{tija prazen. 11 prati povtorno drug sluga: no tie i nego go natepaa i go ponizija, pa go ispratija prazen. 12 Isprati i tret, a tie i nego go ranija i go izbrkaa. 13 Toga{ gospodarot na lozjeto re~e: [to da napravam? ]e go ispratam svojot sakan sin, moèbi koga }e go vidat, }e se zasramat. 14 No lozarite, {tom go vidoa, si razmisluvaa me|u sebe, velej}i: Ovoj e naslednikot! Ajde da go ubieme i nasledstvoto }e bide na{e! 15 I koga go izvedoa nadvor od lozjeto, go ubija. [to }e im napravi, pak, gospodarot na lozjeto? 16 ]e dojde i }e gi pogubi ovie lozari, a lozjeto }e go predade na drugi. A onie {to slu{aa, rekoa: Da ne dade Bog! 17 No Toj, koga gi pogledna, im re~e: [to zna~i toga{ napi{anoto: Kamenot {to go otfrlija yidarite, stana kamen temelnik. 18 Sekoj {to }e padne vrz toj kamen, }e se razbie; a vrz kogo toj }e padne, }e go zdrobi. Za danokot
(Mt 22,15-22; Mr 12, 13-17)
19 I vo toj ~as prvosve{tenicite i kni`nicite sakaa da stavat raka na Nego, no se pla{ea od narodot; za{to sfatija deka za niv ja kaà ovaa parabola. 20 I debnej}i Go, ispratija i lukavi lu|e, koi se prepravaa deka se pravedni, za da Go fatat vo nekoj zbor i da moàt da Go predadat na poglavarite i na vlasta upravnikova. 21 I Go pra{aa, velej}i: U~itele, znaeme deka pravo zboruva{ i u~i{, i ne gleda{ koj e koj, tuku vistinski pou~uva{ za patot Bo`ji; 22 Pozvoleno li e da mu davame danok na carot ili ne? 23 A Toj go razbra nivnoto lukavstvo i im re~e:
Pokaète mi eden denarij: îja 25 slika i natpis stoi tamu? Tie odgovo- 23,2 Rim 13,7 rija: Na carot. 25 Pa im re~e: Dajte go carevoto na 27 Dela 4,1-2 carot, a Bo`joto na Boga! 23,8 26 I ne moèa da fatat ne{to vo Ne1 Kor govite zborovi pred narodot, tuku samo 15,12 se za~udija na odgovorot Negov i za- 28 molknaa. 1 Mojs 38,8
24
Pra{awe za voskresenieto na mrtvite

(Mt 22,23-33; Mr12,18-27)
27 Toga{ pristapija nekoi od sadukeite, {to tvrdat deka nema voskresenie, pa Go pra{aa, velej}i: 28 U~itele, Mojsej ni napi{a: ako nekoj oènet umre bez deca, brat mu da ja zeme negovata èna i da go podigne potomstvoto na svojot brat. 29 Si bea sedum bra}a. Prviot, otkako se oèni, umre bez deca. 30 @ena mu ja zede vtoriot, no i toj umre bez deca. 31 Potoa ja zede i tretiot, a taka isto i site sedummina i umrea bez deca. 32 Po site niv, umre i ènata. 33 Pri voskresenieto, pak, na kogo od niv taa }e mu bide èna, bidej}i so sedumminata ìveela? 34 Im odgovori Isus i re~e: Sinovite od ovoj svet se ènat i maàt; 35 no onie {to }e bidat udostoeni da go dobijat onoj svet i voskresenieto od mrtvite, nitu }e se ènat, nitu }e se maàt; 36 vsu{nost, tie ve}e ne moàt da umrat, zatoa {to se ednakvi so angelite, a bidej}i se sinovi na voskresenieto, tie se sinovi Bo`ji. 37 A deka mrtvite }e voskresnat, toa go posvedo~i i Mojsej kaj kapinata, koga Go nare~e Gospod - Bog Avraamov, Bog Isakov i Bog Jakovov. 38 A Bog ne e Bog na mrtvite, tuku na ìvite, za{to vo Nego se site ìvi. 39 Na toa, nekoi od kni`nicite, rekoa: U~itele, dobro re~e! 40 I pove}e ne se osmeluvaa za ni{to da Go pra{aat.
5 Mojs 25,5
34
17,27 Mt 24,38
35
Fil 3,11
36
1 Jn 3,2
37
2 Mojs 3,6 Dela 3,13 Rim 6, 10-11
38
Dela 17,28 Rim 14,8-9
39
Mk 12,28
40
9,45
(Mt 22,41-46; Mr 12,35-37)

41 A Toj im re~e: Kako, pak, velat deka Hristos e sin Davidov?
Mesijata i David
103
42-43
Ps 110,1 Dela 2, 34-35 1 Kor 15,25
Ta i samiot David veli vo Knigata na psalmite: Mu re~e Gospod na Mojot Gospod: sedi od Mojata desna strana, 43 dodeka ne gi poloàm neprijatelite Tvoi vo podno`jeto na nozete Tvoi! 44 Zna~i David Go narekuva Gospod. 46 11,43 Pa kako toga{ moè da mu bide sin?
42
21,3-4
2 Kor 8,12
Isusoviot sud za kni`nicite

(Mt 23,1-36; Mr 12,38-40)
45
A koga }e ~uete za vojni i buntovi, ne pla{ete se; seto toa treba najnapred da se slu~i, no krajot nema da dojde vedna{. 10 Toga{ im re~e: ]e se krene narod protiv narod i carstvo protiv carstvo; 11 a na nekoi mesta }e ima i golemi potresi, i glad i pomor; }e ima straotni pojavi i golemi znaci na neboto.
9
9
Dan 2,28
10
Is 19,2 2 Let 15,6
12
12,11 Jn 16,2
13
24,48 Dela 1,8 Fil 1, 12-13
6
19,44 Er 7,12-15 26,1-19 Ez 8-11 Mih 3,12 Mt 26,61 27,40 Mk 14,58 Dela 6,14
I dodeka siot narod slu{a{e, Toj im re~e na u~enicite Svoi: 46 ûvajte se od kni`nicite {to miluvaat da odat promeneti i sakaat pozdravi po pazari{tata, predni mesta vo sinagogite i da se prvi na gozbite; 47 {to gi podjaduvaat domovite na vdovicite i licemerno dolgo se molat. 7 Tie }e dobijat pote{ka presuda. Za darot od edna vdovica Koga gi podigna o~ite, vide kako bogatite gi pu{taat svoite prilozi vo kasata na hramot. 2 Vide isto taka i edna bedna vdovica, koja pu{ti tamu dve lepti, 3 pa re~e: Vistina vi velam, ovaa bedna vdovica od site pove}e priloì; 4 site ovie dadoa prilozi na Boga od svojot vi{ok; taa, pak, pu{ti od svojata nema{tija - siot imot {to go ima{e. Isus go najavuva razurnuvaweto na hramot
(Mt 24,1-2; Mr 13,1-2)
Prethodnite progonstva i svedo{tvo

(Mt 10,17-22 Mr 13,9-13)
17,20 Dela 1,6
8
17,23 Er 14,14 1 Jn 2,18
21
(Mr 12,41-44)
A pred seto toa }e stavat race na vas i }e ve izgonat, predavaj}i ve vo sinagogite i zatvorite, i }e ve vodat pred carevi i upravnici, zaradi Moeto ime. 13 I toa }e vi bide vam prilika za svedo{tvo. 14 I zatoa vreète vo va{ite srca, da ne razmisluvate odnapred {to }e odgovorite, 15 za{to Jas }e vi dadam usta i mudrost, na koja ne }e moàt da $ protivre~at nitu da $ se protivstavat site va{i protivnici. 16 ]e bidete predadeni isto taka i od roditeli, i od bra}a, i od rodnini i od prijateli, a nekoi od vas }e bidat i ubieni; 17 i }e bidete namrazeni od site, zaradi Moeto ime. 18 No, ni vlakno od glavata va{a nema da zagine; 19 so trpenie }e si gi pridobiete du{ite.
12
14-15
12,11-12
15
Jn 14,18 Dela 6,10
16
11,49
17
Jn 15,18-21
18
12,7 1 Sam 14,45 Mt 10,30 Dela 27,34
19
8,15 Mt 10,22 Evr 10,36 Otkr 2,7
20
19,43 23,28-31
21
17,31
I dodeka nekoi zboruvaa za hramot, deka e ukrasen so ubavi kamewa i zavetni darovi, Toj im re~e: 6 ]e dojde vreme i od seto ova {to go gledate nema da ostane ni kamen, {to ne }e bide urnat.
5
22
5 Mojs 32,35 Is 34,8 Er 46,10 Os 9,7
Isus go najavuva razurnuvaweto na Erusalim

(Mt 24,15-21, Mr 13,14-19)
20
Bliski i dale~ni znaci na Sudot

(Mt 24,3-8; Mr 13,3-8)
I Go pra{aa, govorej}i: U~itele, a koga }e bide toa i kakov e znakot deka toa po~nuva da se slu~uva? 8 Toj re~e: Vnimavajte da ne ve prelaàt! Za{to mnozina }e dojdat pod Moe ime i }e zboruvaat deka sum Jas, i deka vremeto se pribliì. No, ne odete po niv!
7
A koga }e go vidite Erusalim op- 23 kolen od vojski, znajte deka e blisku 1 Kor 7,26 negovoto zapustuvawe. 21 Toga{, onie {to se nao|aat vo Judeja, neka begaat vo planinite; i koi se vo gradot, da izlezat od nego; a koi se po okolnite mesta, neka ne vleguvaat vo nego, 22 za{to toa e vremeto na odmazda, vo koe }e se ispolni s# {to e napi{ano. 23 No te{ko na bremenite i doilkite vo tie dni, za{to golema maka }e ima po zemjata, i gnev vrz ovoj narod;
104
5 Mojs 28,64 Is 63,18 Er 21,7 Ps 79,1 Dan 8,13 9,26 Ezd 9,7 Rim 11,25 Otkr 11,2
24
i }e padnat od se~iloto na me~ot, i }e bidat odvedeni vo plen me|u site narodi; a Erusalim }e go gazat neznabo{ci, s# dodeka ne se ispolnat vremiwata na neznabo{cite.
24
Doa|aweto na Sinot ôve~ki

(Mt 24,29-31; Mr 13,24-27)
25
37 Poslednite denovi na Isus 19,47 vo hramot 22,53 37 Dewe propoveda{e Toj vo hramot, a Mk 11,1.11.19 no}e izleguva{e i no}eva{e vo gorata Jn 18,20 nare~ena Maslinova. 38 I siot narod doa|a{e nautro kaj 22,1 Nego vo hramot, za da Go slu{a. 2 Mojs
I }e ima znaci na sonceto, i na mese~inata i na yvezdite, a na zemjata taga kaj narodite od neizvesnosta i od bu~eweto na moreto, i od branovite; 26 lu|eto, pak, }e umiraat od strav i od is~ekuvawe na ona {to }e go snajde 26 svetot, za{to i silite nebesni }e bidat Is 34,4 razni{ani. Agej 2,6.21 27 I toga{ }e Go vidat Sinot ôve~ki kako doa|a na oblaci, so golema sila 27 Dan 7,13 i slava.
Is 13,10 Ez 32,7 Joil 2,10 3,3-4 Ps 46,2-3 3 Ptr 3,10 Otkr 6, 12-13 7,14 Mt 26,64 Evr 10,37 Otkr 1,7
25
Zagovorot protiv Isus
12,1-27 Jn 11,57
Nabliùvaweto na Carstvoto Bo`jo

(Mt 24,32-35; Mr 13,28-31)
28
28
1,68 Rim 8,23 13,11 Kol 1,14
A koga }e po~ne toa da stanuva, ispravete se i podignete gi glavite svoi, za{to se pribliùva va{eto izbavu31 vawe. 29 I im ja kaà ovaa parabola: Pog9,27 10,11 lednete ja smokvata i site drvja; 30 koga }e vidite deka poteruvaat, sa33 16,17 mi znaete deka letoto e ve}e blizu. Mt 5,18 31 Pa taka, koga }e vidite deka stanu34 va ova, znajte deka se pribliì car8,14 17,27-28 stvoto Bo`jo. 32 Vistina vi velam, nema da pomine Izreki 23,20 Mt 24, ovoj rod, dodeka ne se ispolni seto toa. 48-50 33 Neboto i zemjata }e pominat, no Mk 4,19 1 Sol zborovite Moi nema da pominat.
5,3.6-7
26,21 Se pribliùva{e praznikot Er Mt 12,14 Beskvasnici, nare~en Pasha; 14,5 2 a prvosve{tenicite i kni`nicite 3 baraa na~in kako da Go pogubat, za{to 4,13 Mt 10,2-4 se pla{ea od narodot. 3 I vleze satanata vo Juda, nare~en Jn 13,2.27 Dela 1,17 Iskariot, koj be{e vbroen me|u Dvana4 esette. 4 I koga otide, se dogovori so prvo- 22,52 Dela 4,1 sve{tenicite i na~alnicite, kako da 7 im Go predade. 22,1 5 Tie se zaraduvaa i se spogodija so 2 Mojs 12,14-21 nego da mu dadat srebrenici. 5 Mojs 6 Toj veti i bara{e zgoden ~as, da im 16,6-8 Go predade bez znaewe na narodot.
22
(Mt 26,1-5; Mk 14,16; Mk 14,1-2,10-11)
Prigotvuvawe na Pashalnata Ve~era

(Mt 26,17-20; Mr 14,12-21; Jn 13,21-30)
7
35
Is 24,17
Neophodno e da se bide buden

(Mt 24,32-35; Mr 13,28-31)
36
18,1 Mt 24,42 25,13 1 Ptr 4,7 Otkr 6,17
Samo pazete se: va{ite srca da ne bidat nate`nati od prejaduvawe i pijanstvo, i tegobni griì za ovoj ìvot, za da ne ve zatekne onoj den nenadejno; 35 za{to toj }e dojde kako stapica za site {to ìveat po celata zemja; 36 bidete budni vo sekoe vreme i molete se, za da go izbegnete seto ona {to treba da se slu~i i da zastanete pred Sinot ôve~ki!
34
Dojde denot Beskvasnici, koga tre13 ba{e da se zakole pashalnoto jagne; 19,32 8 pa gi isprati Isus Petar i Jovan i im re~e: Odete i prigotvete ni pasha, 14 Mt 26,20 za da jademe! 9 A tie Mu rekoa: Kade saka{ da prigotvime? 10 Toj im re~e: Ete, koga }e vlezete v grad, }e ve sretne ~ovek so stomna voda; odete po nego vo ku}ata, kade {to }e vleze, 11 i kaète mu na doma}inot od ku}ata: U~itelot ti veli: kade e sobata, vo koja treba da jadam pasha so u~enicite Svoi? 12 I toj }e vi pokaè golema odaja, poslana; tamu prigotvete. 13 Koga otidoa, najdoa kako {to im be{e rekol i ja prigotvija pashata. Poslednata ve~era
(Mt 26,26-30; Mr 14,22-26; 1Kor 11,23-25)
19,29 2 Mojs 12,8-11 Dela 3,1
A koga dojde vremeto, Toj sedna na trpezata zaedno so apostolite.

14
105
15
12,49-50 Dela 3,18 Evr 2,18
16
13,29 14,15
17
1 Kor 10,16
18
Mt 3,2 6,10
19
9,16 24,30 2 Mojs 12,14 13,9 Dela 27,35 1 Kor 10,16
I im re~e: Od s# srce sakav da ja jadam ovaa pashalna ve~era so vas, pred da postradam; 16 za{to, vi velam: nema ve}e da jadam od nea, dodeka ne se ispolni vo carstvoto Bo`jo. 17 Toga{ ja zede ~a{ata, zablagodari i re~e: Zemete i razdelete ja me|u sebe, 18 za{to otsega nema pove}e da pijam od lozoviot plod, dodeka ne dojde carstvoto Bo`jo. 19 Potoa zede leb i zablagodari, go prekr{i i im dade, velej}i: Ova e Moeto telo, {to se dava za vas; pravete go ova za Moj spomen! 20 Isto taka i so ~a{ata, po ve~erata, velej}i: Ovaa ~a{a e Noviot zavet so Mojata krv, koja se proleva za vas.
15
Pretskaùvawe na Petrovoto otkaùvawe

(Mt 26,31-35; Mr 14,27-31; Jn 13,36-38)
31
Amos 9,9 Jov 1,6-12 Mt 4,18 2 Kor 2,11
I re~e Gospod: Simone, Simone, ete, satanata posaka da ve see kako p~enica; 32 no Jas se molev za tebe za da ne se izgubi tvojata vera; a ti koga edna{ }e se obrati{, ukrepi gi bra}ata svoi! 33 A toj Mu odgovori: Gospodi, gotov sum da odam so Tebe i v zatvor, i vo smrt. 34 No Toj mu re~e: Ti velam, Petre, u{te pred da zapee denes petelot, ti tripati }e potvrdi{ deka ne Me poznava{.
31
32
2 Sam 15,20-21 Mt 16,18 Jn 17,15 21,15-17
33
22,54
34
22,61
35
9,3 10,4
36
22,49 Mt 10,34
20
2 Mojs 24,8 Er 31,31 32,40 Zah 9,11 Evr 9,20
Najavuvawe na predavstvoto
(Mt 26,20-25; Mr 14,17-21)
21 No, ete, rakata na onoj {to Me predava e so Mene na trpezava. 22 Sinot ôve~ki, pak, zaminuva, spo21 Ps 41,9 red ona {to e opredeleno, no te{ko mu Jn 13,21 na onoj ~ovek, {to }e Go predade. 22 23 I po~naa da se pra{uvaat me|u seMt 8,20 be, koj li }e e od niv {to }e go napravi Dela 2,23 toa?
23 24
Jn 13,22
9,46
26
9,48 Mt 20,26
27
Jn 13,4-16
28
Dela 1,21
29
12,32 2 Mojs 19,6 Evr 9,20 1 Ptr 2,9 Otkr 5,10
30
13,28 Mt 19,28 Otkr 3, 20-21
Koj e pogolem? A se pojavi me|u niv i raspravija, koj od niv da se smeta za pogolem. 25 No Toj im re~e: Carevite vladeat nad narodite, a onie {to upravuvaat nad niv se vikaat dobrotvori. 26 Vie, pak, nemojte taka; no pogolemiot me|u vas da bide kako najmaliot i toj, {to e stare{ina, da bide kako sluga. 27 Za{to koj e pogolem, toj {to sedi na trpeza, ili onoj {to posluùva? Zar ne e onoj {to sedi? A Jas sum me|u vas kako sluga. 28 No vie ste onie {to izdràvte so Mene vo Moite napasti, 29 i Jas vi vetuvam, kako {to Mi veti Mojot Otec, carstvo, 30 za da jadete i da piete na trpezata Moja vo carstvoto Moe, i da sednete na prestoli i da im sudite na dvanaesette Izraelovi kolena.
24
]ese, torba i me~ 35 Pa im re~e: Koga ve pra}av bez }ese, i bez torba, i bez obuvki, dali vi nedostasuva{e ne{to? Tie odgovorija: Ni{to. 36 I im re~e: No sega, koj ima }ese, neka si go zeme, isto taka i torba; a koj nema, neka si ja prodade oblekata i neka si kupi no`; 37 za{to, vi velam, na Mene treba da se ispolni i ova od Pismoto: I me|u zlostornici Go vbroija. Za{to ona {to se odnesuva za Mene, se ispolnuva. 38 A tie rekoa: Gospodi, eve ovde ima dva noà. Toj im odgovori: Dovolni se. Molitva na Maslinovata Gora
(Mt 26,36-46; Mr 14,32-42)
39
37
23,32 Is 53,12 Jn 19,28 Dela 8, 32-33
39
21,37 Mt 26,30 Mk 11,1 Jn 18,1
40
11,4 Mt 6,13
41
3,21
42
Mt 6,10 Mk 10,38 Jn 5,30
I koga izleze, trgna, kako obi~no, 43 kon Maslinovata Gora; po Nego odea i Dan 10,18 u~enicite Negovi. 40 A {tom dojde na toa mesto, im re~e: Molete se za da ne padnete vo isku{enie! 41 I Toj se odvoi od niv, kolku kamen {to moè da se frli, pa gi prekloni kolenata i se mole{e, 42 velej}i: O~e, koga bi sakal da ja trgne{ ovaa ~a{a od Mene! No neka ne bide mojata volja, tuku Tvojata! 43 I mu se javi angel od neboto i Go potkrepuva{e. 44 Pa, bidej}i se nao|a{e vo vnatre{na borba, pousrdno se mole{e, a potta
106
zemjata. 45 [tom stana od molitvata, dojde kaj 47 Dela 1,16 u~enicite Svoi i gi najde zaspani od 49 taga. 46 I im re~e: Zo{to spiete? Stanete 22,36 i molete Mu se na Boga za da ne padnete 50 vo isku{enie! Jn 18,10.26
22,40
46 Mu be{e kako kapki krv, {to pa|aa na
52
22,37
Judinoto predavstvo
(Mt 26,47-56; Mr 14,43-50; Jn 18,3-11)
47
I u{te dodeka Toj zboruva{e, ete, 19,47 se pojavi mno{tvo lu|e zaedno so eden 21,37 Jn 7,30 od Dvanaesette, nare~en Juda, koj se Kol 1,13 pribliì do Isus da Go celiva. (Za{to 54 takov znak im be{e dal: Kogo }e Go 22,33 celivam, Toj e.) 48 A Isus mu re~e: Judo, so celiv li Go predava{ Sinot ôve~ki? 49 Onie, pak, {to bea so Nego, koga vidoa {to }e stane, Mu rekoa: Gospodi, da udrime li so no`? 50 I eden od niv go udri slugata na prvosve{tenikot i mu go otse~e desnoto uvo. 51 A Isus odgovori i re~e: Ostavete go toa, zaprete! Pa go dopre uvoto negovo i go isceli. 52 A na prvosve{tenicite i hramovnite upravnici i na stare{inite, {to bea do{le protiv Nego, Isus im re~e: Kako na razbojnik li ste izlegle so noèvi i kolovi za da Me fatite? 53 Sekoj den bev so vas vo hramot i ne krenavte raka na Mene, no sega e va{eto vreme i vlasta na mrakot. Petrovoto otkaùvawe
(Mt 26,57-58, 69-75; Mr 14,53-54, 66-72; Jn 18,1218, 25-27)
54 I koga Go fatija, Go povedoa i odvedoa vo domot na prvosve{tenikot. A Petar oddaleku ode{e po Nego. 55 Koga zapalija ogan vo dvorot i sednaa naokolu, sedna i Petar me|u niv. 56 A edna sluginka, {tom go vide kako sedi pokraj ognot, pogledna na nego i re~e: I ovoj be{e so Nego! 57 No toj se odre~e od Nego, velej}i: @eno, ne Go poznavam! 58 Malku potoa, koga go vide eden drug, re~e: I ti si od niv! No Petar mu re~e: ôveku, ne sum!
53
A koga mina vreme okolu eden ~as, eden drug ~ovek po~na da tvrdi, zboruvaj}i: Navistina, i ovoj be{e so Nego, za{to e Galileec! 60 No Petar re~e: ôveku, ne znam {to zboruva{! I odedna{, u{te dodeka govore{e, zapea petel. 61 Toga{ Gospod se zavrti i go pogledna Petar, a Petar se seti na Gospodovite zborovi {to Mu gi be{e rekol: U{te dodeka petel ne propee, tripati }e se odre~e{ od Mene. 62 I {tom izleze nadvor, zaplaka gorko.
59
59
Dela 4,13
61
22,34
64
Jov 16,11
66
Mt 26,57 Mk 11,27
67
Jn 3,12 8,45 10,24-25
69
Ps 110,1 Mt 8,20 Mt 22,44
Prvite izma~uvawa
(Mt 26,67-68; Mr 14,65)
63
A lu|eto, {to go drèa Isus, Mu se 1,35 4,3.9 potsmevaa i Go tepaa. 64 Pa, otkako Go pokrija, Go udiraa po Mt 14,33 Mk 1,1 obrazite, i go pra{uvaa, velej}i: Pro- Jn 10,24.36 re~i koj Te udri? 71 65 I mnogu drugi huli rekoa protiv Jn 10,30-33 Nego. Isus pred Sinedrionot
(Mt 26,59-66; Mr 14,55-64; Jn 18,19-24)
66 A koga se razdeni, se sobraa stare{inite narodni, prvosve{tenicite i kni`nicite i Go vovedoa vo Sinedrionot, 67 i rekoa: Ako si Ti Hristos, kaì ni! No Toj im odgovori: I ako vi kaàm, navistina nema da poveruvate. 68 A ako ve zapra{am, nema da Mi odgovorite. 69 Otsega Sinot ôve~ki }e sedi oddesno na silata Bo`ja. 70 I site rekoa: Ti li si, zna~i, Sinot Bo`ji? A Toj im re~e: Vie velite deka sum Jas. 71 A tie rekoa: Kakvo svedo{tvo ni treba u{te? Nie sami ~uvme od Negovata usta.
70
23,2
20,20-26 1 Car 18,17 Dela 17,7 24,5
Isus pred Pilat I seto mno{tvo se krena, pa Go povedoa kaj Pilat, 2 i po~naa da Go obvinuvaat, govorej}i: Go najdovme Ovoj kako go odvra}a narodot na{ i zabranuva da se dava da-
23
(Mt 27,1-2; 11-14; Mr 15,1-5; Jn 18,28-38)
107
3 nok na carot, i veli za Sebe deka e Toj 4
23,14.22.41 Dela 3,13 13,28 Jn 18,38 19,4.6
22,70 Mt 2,2
5
4,44
7
Mt 14,1
8
9,9 Dela 4,27
Hristos i Car. 3 Pilat Go zapra{a, velej}i: Ti li si Carot Judejski? Toj odgovori i mu re~e: Ti veli{. 4 Pilat im re~e na prvosve{tenicite i na narodot: Jas ne nao|am nikava vina kaj Ovoj ôvek. 5 No tie i ponatamu velea deka Toj go pobunuva narodot i pou~uva po cela Judeja, po~nuvaj}i od Galileja pa do ovde. Isus pred Irod
6
I koga razbra deka e Toj od oblasta 11 Irodova, Go isprati kaj Irod, koj vo Mk 15, toa vreme, isto taka, be{e vo Erusa17-20 Jn 19,2-3 lim. 8 Irod, koga Go vide Isus, se zaraduva 12 mnogu, bidej}i odamna ima{e èlba da Dela 4,27 go vidi, za{to be{e slu{al mnogu za 14 Nego, pa se nadeva{e deka }e vidi nekoe 23,4 Dela 28,18 ~udo napraveno od Nego, 9 i Mu postavuva{e mnogu pra{awa, no Toj ni{to ne odgovori. 10 A prvosve{tenicite i kni`nicite stoeja i neprekinato Go obvinuvaa. 11 Irod, pak, so vojnicite svoi, otkako Go ponizi i Mu oble~e svetla obleka, Go prati pak kaj Pilat. 12 Vo toj den Pilat i Irod stanaa prijateli, za{to porano bea skarani me|u sebe.
7
Jn 19,9
9 pra{a: Zar e Ovoj ôvek Galileec?
A Pilat, {tom ~u za Galileja, za-
No siot narod povika, govorej}i: Zemi Go Ovoj, a pu{ti ni go Varava! 19 Varava be{e frlen v zatvor zaradi nekakva buna vo gradot i ubistvo. 20 Pilat odnovo izvika glasno deka saka da Go pu{ti Isus. 21 No tie vikaa, velej}i: Raspni Go, raspni! 22 Toj i po tretpat im re~e: Ta kakvo zlo napravil Ovoj? Jas ne najdov vo Nego ni{to {to zasluùva smrt; pa zatoa }e Go kam{ikuvam i }e Go pu{tam. 23 No site postojano nastojuvaa so golem vik i baraa da bide raspnat; i nadvladea nivniot vik i onoj na prvosve{tenicite. 24 I Pilat odlu~i da go ispolni nivnoto barawe, 25 pa im go pu{ti zatvorenikot koj be{e vo temnica zaradi bunt i ubistvo, onoj za kogo molea; i Isus im go predade na nivnata volja.
18
18
Dela 21,36
20
Dela 3,13
22
Jn 21,17
26
9,23 14,27 Dela 2,10 11,20
27
18,13 23,48 Zah 12, 10-14
29
11,27 21,23 Os 9,14 Mt 5,3
30
Os 10,8 Otkr 6,16
31
3,9 21,20-23 1 Ptr 4,17
(Mt 27,32-44; Mr 15,21-32; Jn 19,17-27)
26
Isus osuden na smrt

(Mt 27,15-26; Mr 15,6-15; Jn 18,39-19,16)
Pilat gi povika prvosve{tenicite, upravnicite i narodot, 14 pa im re~e: Mi go dovedovte Ovoj ôvek kako buntovnik na narodot; a eve, jas pred vas Go ispitav i ne najdov kaj Nego nikakva vina vo ona, za {to Go obvinuvate; 15 i Irod isto taka, za{to Go prativ i kaj nego; i ete, Toj ne napravil ni{to {to bi zasluùvalo smrt; 16 pa zatoa }e go kam{ikuvam i }e Go pu{tam. 17 A toj treba{e za praznikot da im oslobodi eden zatvorenik.
13
I koga Go povedoa, Go fatija nekoj 32 22,37 si Simon Kirineec, koj se vra}a{e od Is 53,12 niva, i mu go stavija krstot, za da go no33 si po Isus. Mk 10,37 27 A po Nego odea mnogu lu|e i èni, koi pla~ea i ridaa za Nego. 28 No Isus, koga se zavrte kon niv, im re~e: ]erki erusalimski, ne pla~ete za Mene, tuku pla~ete za sebe i za svoite deca; 29 za{to, ete, se pribliùvaat denovite koga }e se re~e: Blaze na neplodnite i na utrobite {to ne rodile i na gradite {to ne doele! 30 Toga{ }e po~nat da im velat na planinite: Padnete vrz nas, i na ridi{tata, pokrijte n#! 31 Za{to, koga ova go pravat so zelenoto drvo, {to }e bide toga{ so suvoto? 32 Vodea i dvajca zlostornici, za da gi pogubat so Nego. 33 I koga dojdoa na mestoto, nare~eno êrepnica, Go raspnaa tamu Nego i zlostornicite, edniot oddesno, a drugiot odlevo.
108
34
12,10 Is 53,12 Ps 22,19 Mt 5,44 Jn 19,24 Dela 3,17 7,60 1 Kor 2,8
35
Is 49,7 Ps 22,7-8
36
Ps 69,21
37
Ps 21,7 Mt 2,2
41
Mk 15,14
42
19,12 1 Mojs 40,14 Mt 16,28
43
1 Mojs 2,8 1 Sol 4,17 Otkr 2,7
44
2 Mojs 10,22 Amos 8, 9-10
45
2 Mojs 26,31-33 36,35 Evr 9,8 10,19-20
A Isus re~e: O~e, prosti im, za{to ne znaat {to pravat! I koga go delea oblekloto Negovo, frlija `drepka. 35 A narodot stoe{e i gleda{e; se potsmevaa zaedno so narodot i prvosve{tenicite, velej}i: Drugi spasi, neka Se spasi i Sam, ako e Toj Hristos, izbranikot Bo`ji! 36 Isto taka i vojnicite se podigruvaa so Nego; pribliùvaj}i se, tie Mu prinesuvaa ocet, 37 i velea: Ako si Ti Carot Judejski, spasi se Sam! 38 A nad Nego ima{e natpis, napi{an na gr~ki, latinski i evrejski: Ovoj e Carot Judejski. 39 Eden od raspnatite zlostornici hule{e na Nego, velej}i: Ako si Ti Hristos, spasi se Sebe Samiot i nas! 40 A drugiot, koga odgovori, go iskara i re~e: Zar i od Boga ne se pla{i{, koga si ve}e i sam osuden? 41 Nie sme pravedno osudeni, za{to primivme zasluèna kazna spored na{ite dela; no Toj ni{to lo{o ne napravil. 42 I Mu re~e na Isus: Seti se na mene, Gospodi, koga }e dojde{ vo carstvoto Svoe! 43 A Isus mu re~e: Vistina ti velam: denes }e bide{ so Mene vo rajot!
34
Isusoviot pogreb
(Mt 27,57-61; Mr 25,42-47; Jn 19,38-42)
50 A ete, se najde i ~ovek po ime Josif, ~len na sovetot, dobar i praveden ~ovek. 51 Toj ne ja odobri odlukata na sovetot i delata nivni. Be{e od judejskiot grad Arimateja. A i samiot go o~ekuva{e carstvoto Bo`jo. 52 Pa taka toj otide kaj Pilat i go izmoli teloto Isusovo; 53 pa Go simna i obvi vo platno, Go poloì vo grob izdlaben vo kamen, vo koj u{te nikoj ne be{e poloèn. 54 Toj den be{e petok, i sabotata ve}e nastapuva{e. 55 Po nego odea i ènite, {to bea do{le so Isus od Galileja, i go vidoa grobot i polagaweto na teloto Negovo. 56 A potoa se vratija, prigotvija mirisi i miro, a vo sabotata odmaraa spored zapovedta.
51
2,25.38
53
19,30
54
5 Mojs 21,23
56
2 Mojs 12,16 20,10 5 Mojs 5,14 Mk 16,1
24,1
Jn 20,1.19 Dela 20,7 1 Kor 16,2
3
Dela 1,21
4
Mk 9,3 Dela 1,10
5
1,12 Is.N. 3,10 Sud 8,19 1 Sam 14,39
Isusovoto voskresenie
(Mt 28,1-10; Mr 16,1-8; Jn 20,1-10)
46
2,49 22,42 Ps 31,6 Dela 7,59 44
Isusovata smrt
(Mt 27,45-56; Mr 15,33-41; Jn 19,28-30)
A be{e ve}e okolu {estiot ~as i nastana mrak po celata zemja, do devet47 tiot ~as; 45 i sonceto potemne, i zavesata na 5,1-7 Dela 3,14 hramot se rascepi preku sredinata. 46 A Isus izvika glasno i re~e: O~e, 48 18,13 vo Tvoi race Go predavam Svojot duh! 23,27 I {tom go re~e toa, izdivna. 49 47 Stotnikot, pak, koga vide {to sta8,2 na, Go proslavi Boga i re~e: Navisti23,55 24,10 na Ovoj ôvek bil pravednik! Ps 38,11 48 I siot narod {to be{e se sobral da 88,9 gleda, koga vide {to stana, se vra}a{e udiraj}i se v gradi. 49 A site Negovi poznati, i ènite, {to Go sledea od Galileja, stoeja podaleku i go gledaa toa.
Vo prviot den na sedmicata, mnogu rano, tie dojdoa na grobot, nosej}i gi prigotvenite mirisi. 2 No ja najdoa plo~ata istavena na grobot. 3 I koga vlegoa, ne go najdoa teloto na Gospod Isus. 4 I dodeka se ~udea na toa, odedna{ pred niv zastanaa dvajca maì vo svetli obleki; 5 tie se upla{ija od strav i gi navednaa licata kon zemjata, a ovie im rekoa: Zo{to Go barate @iviot me|u mrtvite? 6 Toj ne e ovde, a voskresna; setete se kako vi re~e, dodeka be{e u{te vo Galileja, 7 govorej}i deka Sinot ôve~ki treba da bide predaden na lu|e gre{nici i da bide raspnat, i na tretiot den da voskresne. 8 I se setija na Negovite zborovi. 9 Pa {tom se vratija od grobot, im go soop{tija seto toa na edinaesette i na site drugi. 10 A tie bea Marija Magdalena, i Joana, i Marija Jakovova zaedno so drugite. Tie im go kaàa toa na apostolite.
24
6
9,22
7
17,25 18,32-33 Mt 8,20 Dela 17,3
8
Jn 2,22
10
8,2 24,24
109
I nivnite zborovi im izgledaa kako laga, i ne im poveruvaa. 12 No Petar stana i otide brgu do 15 Mt 18,20 grobot, pa koga se navedna, go vide vna16 tre samo povojot. I se vrati, ~udej}i se Jn 20,14 sam vo sebe zaradi ona {to se slu~ilo.
11 Mt 28,17 21,4
11
19
Mt 2,23 16,14 21,11 Dela 7,22 13
Na patot kon Emaus

(Mt 16,12-13)
21
1,54.68 2,25.38 Dela 1,6
22
Mt 28,1 Jn 20,1
23
24,9
24
Jn 20,3-8
26
Jn 13,31-32 Dela 3,13
Vo istiot den dvajca od niv odea vo edno selo, po ime Emaus, koe be{e oddale~eno od Erusalim {eeset stadii.13 14 I zboruvaa me|u sebe za site ovie nastani. 15 I dodeka raspravaa i razgovaraa eden so drug, Samiot Isus se pribliì i ode{e so niv; 16 no o~ite im se zamreìja za da ne Go poznaat. 17 A Toj im re~e: Kakvi se tie zborovi {to gi razmenuvate me|u sebe odej}i i zo{to ste naàleni? 18 Edniot od niv, po ime Kleopa, Mu odgovori i re~e: Edinstven tu|inec li si ti vo Erusalim, ta ne si razbral {to se slu~i vo nego ovie dni? 19 I go pra{a: [to? Tie Mu odgovorija: Ona {to se slu~i so Isus od Nazaret, Koj be{e prorok, silen na delo i na slovo, pred Boga i pred siot narod; 20 deka na{ite prvosve{tenici i upravnici Go predadoa da bide osuden na smrt i Go raspnaa; 21 a nie se nadevavme deka e Toj Onoj {to treba da go izbavi Izrael; no i pokraj seto toa, denes e ve}e tret den, otkako se slu~i ova. 22 A i nekoi èni od na{ite n# zaprepastija; tie bile rano na grobot, 23 i ne go na{le teloto Negovo; i koga se vratija, rekoa deka im se javile angeli i deka im kaàle deka e Toj ìv. 24 Otidoa na grobot i nekoi od na{ite i go najdoa istoto ona, kako {to rekoa ènite; no Nego ne Go videle. 25 Toga{ im re~e: O, bezumni! Srceto vi e sporo za da poveruvate vo s# {to rekle prorocite! 26 Ne treba{e li taka da postrada Hristos i da vleze vo Svojata slava?
13 24,13. Okolu 11 km.
Pa, kako po~na od Mojsej i od site proroci, im zboruva{e {to e kaàno za Nego vo celoto Pismo. 28 I tie se pribliìja do seloto vo koe odea; a Toj se napravi kako da saka da prodolì. 29 No tie Go zadràa, velej}i: Ostani so nas, za{to denot odmina i naskoro }e se stemni! Toj vleze i ostana so niv. 30 A koga sede{e so niv na trpeza, zede leb, go blagoslovi, go prekr{i i im podade. 31 Toga{ im se otvorija o~ite i tie Go poznaa; no Toj stana nevidliv za niv. 32 I si rekoa eden na drug: Zar ne gorea srcata na{i, koga ni zboruva{e po patot i koga ni go objasnuva{e Pismoto? 33 Pa vo istiot ~as stanaa, se vratija vo Erusalim i gi najdoa sobrani Edinaesette i onie koi bea so niv, 34 kade {to govorea deka Gospod navistina voskresnal i mu se javil na Simon. 35 I tie kaàa za ona {to im se slu~i po patot i kako Go poznaa, koga go prekr{uval lebot.
27
27
16,16.29-31 24,44 1 Ptr 1,11
28
Mk 6,48
29
Sud 19,9 Dela 16,15
30
22,19 1 Kor 11,24
32
Ps 39,3
34
1 Kor 15, 4-5
35
1 Mojs 42,29 Dela 20,7
36
1 Kor 15,5
37
Mt 14,26
Pojavuvawe pred u~enicite Dodeka tie u{te zboruvaa za toa, Samiot Isus zastana sred niv i im re~e: Mir vam! 37 A tie, taka zbuneti i upla{eni, pomislija deka gledaat duh. 38 No Toj im re~e: [to se pla{ite i zo{to takvi misli vleguvaat vo srcata va{i? 39 Videte gi racete Moi i nozete Moi: Jas sum Istiot; doprete se do Mene i gledajte; za{to duhot nema telo i koski, a, kako {to gledate, Jas imam. 40 A koga go re~e toa, im gi pokaà racete i nozete. 41 No, dodeka tie od radost u{te ne veruvaa i se ~udea, Toj im re~e: Imate li ovde ne{to za jadewe? 42 Tie Mu dadoa par~e pe~ena riba i med so sa}e. 43 I koga zede, jade{e pred niv.
36
110
Pa im re~e: Ete, toa e ona za {to vi zboruvav u{te dodeka bev so vas, za{to treba da se ispolni s# {to e napi{ano za Mene vo Zakonot Mojseev i kaj Prorocite, i vo Psalmite. 45 Toga{ im go otvori umot za da gi razbiraat Pismata, 46 i im re~e: Taka e napi{ano i taka treba{e da postrada Hristos i da voskresne od mrtvite na tretiot den, 47 i da bide propovedano vo Negovo ime pokajanie i pro{tavawe na grevovite kaj site narodi, po~nuvaj}i od Erusalim; 48 a vie ste svedoci za ova.
44
I ete, Jas }e go ispratam vrz vas vetuvaweto od Mojot Otec; a vie ostanete vo gradot Erusalim, dodeka ne se oble~ete vo sila odozgora.
49
Hristovoto voznesenie I gi izvede nadvor do Vitanija, pa koga gi podigna racete, gi blagoslovi. 51 I dodeka gi blagoslovuva{e, se oddeli od niv i se voznese na neboto; 52 tie Mu se poklonija i se vratija vo Erusalim so golema radost. 53 I bea postojano vo hramot, kade {to Go proslavuvaa i blagoslovuvaa Boga.
50
EVANGELIE SPORED JOVAN

Voved Evangelieto spored Jovan Go prikaùva Gospod Isus kako Bo`jo Slovo (Re~, Zbor), Koe stana telo i ìvee{e me|u lu|eto. Vo samoto Evangelie e jasno kaàna i celta poradi koja e napi{ano: za ~itatelite da poveruvaat deka Isus e veteniot Spasitel, Bo`jiot Sin, i preku vera vo Nego da se zdobijat so ve~en ìvot (20,23). Evangelieto zapo~nuva so pretstavuvawe na Isus kako Bo`jo Slovo. Sleduvaat niza izve{tai za ~udata {to Isus gi pravel, so koi Toj se potvrduva kako Bo`ji Spasitel za lu|eto. Potoa se opfateni Isusovite objasnuvawa za zna~ewata na izvr{enite ~uda. Vo prodolènie Jovan ja opi{uva prisnosta me|u Isus i Negovite u~enici, preku pove}e slu~ki i soveti dadeni vo poslednata no} pred Isus da bide uapsen. Sleduvaat zapisite za Isusovoto priveduvawe, sudewe, raspnuvawe, voskresenie i pojavuvawata na voskresnatiot Gospod Isus. Ova Evangelie go naglasuva ve~niot ìvot {to se dobiva preku vera vo Isus Hristos. Jovan gi zapi{al brojnite pouki na Isus vo koi za duhovnite raboti se zboruva preku sporedbi, odnosno paraboli so sekojdnevni ne{ta, kako {to se vodata, lebot, svetlinata, pastirot i ovcite, lozata i pra~kite, itn.
1,1
5,17-30 17,5 1 Mojs 1, 1-5 Ps 107,20 Izreki 8,22 Fil 2,6 Kol 1,15 1 Jn 1,1-2 Otkr 19,13
Vo po~etokot be{e Slovoto, i Slovoto be{e vo Boga i Slovoto be{e Bog. 2 Toa vo po~etokot be{e vo Boga. 3 S# stana preku Nego i bez Nego ni{to ne stana, od ona {to postana. 4 Vo Nego be{e @ivotot i @ivotot 3 im be{e svetlina na lu|eto. 5 Svetlinata sveti vo temninata i 1 Mojs 1,3 Is 40,26 48,3 temninata ne ja opfati. 6 Ima{e eden ~ovek po ime Jovan, isPs 33,6.9 147,15-18 praten od Boga; Izreki 8,27-30 7 toj dojde za svedo{tvo, da svedo~i za 1 Kor 8,6 Kol 1, Svetlinata, ta site da poveruvaat pre16-17 ku nego. Evr 1,1-3 8 Toj ne be{e Svetlinata, tuku dojde Otkr 3,14 da svedo~i za Svetlinata. 4 9 Be{e Vistinska Svetlina, Koja go 5,26 11,25 osvetluva sekoj ~ovek, {to doa|a{e vo 14,6 svetov. 10 Vo svetot be{e i svetot preku Nego postana, no svetot ne Go pozna.
Slovoto na ìvotot
11 Dojde kaj Svoite, no Svoite ne Go primija. 12 A na site {to Go primija - na site {to veruvaa vo Negovoto ime - im dade mo} da stanat ~eda Bo`ji; 13 koi ne po krv, ni po èlba na teloto, ni od pohot ma{ka, tuku od Boga se rodija. 14 I Slovoto stana telo i se vseli me|u nas, polno so blagodat i vistina; i nie ja vidovme Negovata slava, slava kako na Edinoroden od Otecot. 15 Jovan svedo~e{e za Nego i vele{e zboruvaj}i: Ova e Toj za Kogo rekov: Onoj, Koj ide po mene, Toj e pred mene, bidej}i postoe{e porano od mene! 16 I od Negovata polnota nie site primivme blagodat vrz blagodat; 17 za{to Zakonot be{e daden preku Mojsej, a blagodatta i vistinata proizlegoa od Isus Hristos. 18 Boga nikoj nikoga{ ne Go videl; Edinorodniot Sin, Koj e vo kriloto na Otecot - Toj Go objavi.
5
3,19 12,46 Rim 1, 19-23 1 Kor 1,21 1 Jn 1,5-7 2,8-11
6
Mt 3,1 Lk 1,13.17.76
7
1,15.19-35 3,27-30 5,33 10,41
9
6,14 8,12 9,5 1 Jn 2,8 Otkr 21,23 22,5
10
3,16 14,17 1 Jn 2,16
112
12
2,23 3,18 11,52 Rim 9,8 Gal 3,26 Fil 2,15 Jk 1,21 1 Jn 3,1-2
Svedo{tvoto na Jovan Krstitel

(Mt 3,112; Mr 1,18; Lk 3,118)
19 I toa e svedo{tvoto na Jovan, koga Judejcite ispratija od Erusalim sve{tenici i leviti za da go pra{aat: Koj si ti? 20 Toj prizna i ne odre~e, tuku objavi: Ne sum jas Hristos. 21 I go pra{aa: Koj si, toga{? Ilija li si ti? Odgovori: Ne sum. Prorok li si? I odgovori: Ne. 22 A tie mu rekoa: Pa koj si, za da moème da im odgovorime na onie {to n# ispratija; [to veli{ za sebesi? 23 Toj re~e: Jas sum glas na onoj {to vika vo pustinata: izramnete go Gospodoviot pat, kako {to veli prorokot Isaija. 24 A ispratenite bea od fariseite; 25 i go zapra{aa velej}i: Zo{to toga{ kr{tava{, koga ne si Hristos, ni Ilija, nitu prorok? 26 Jovan im odgovori i re~e: Jas kr{tavam so voda, no me|u vas stoi Eden, Kogo vie ne Go poznavate. 27 Toj e Onoj {to ide po mene, Koj be{e pred mene, i Komu jas ne sum dostoen da Mu gi odvrzam remewata od obuvkite Negovi. 28 Ova se slu~i vo Vitanija, otade Jordan, kade {to kr{tava{e Jovan.
Vrz Kogo }e vidi{ deka sleguva Duhot 23 40,3 i deka ostanuva nad Nego, Toj e Onoj Is Mt 3,3 {to }e kr{tava so Duh Sveti. 34 I jas vidov i posvedo~iv deka Ovoj 25 Mt 21,25 e Bo`jiot Sin. Mk 1,4 Prvite Isusovi u~enici 35 A na drugiot den, pak, stoe{e Jovan i dvajca od negovite u~enici. 36 I {tom Go vide Isus kako odi, re~e: Eve Go Jagneto Bo`jo! 37 Koga gi ~uja od nego tie zborovi, obata u~enika otidoa po Isus. 38 A Isus, koga se svrte i vide deka odat po Nego, im re~e: [to barate? Tie Mu odgovorija: Ravi ({to zna~i U~itele), kade ìvee{? 39 Im re~e: Dojdete i videte! Tie otidoa i vidoa kade ìvee i ostanaa toj den kaj Nego. Be{e okolu desettiot ~as1. 40 A eden od dvajcata, {to bea ~ule za Isus i bea trgnale po Nego, be{e Andrej bratot na Simon Petar. 41 Toj prvo go najde brata si Simona i mu re~e: Go najdovme Mesijata, {to zna~i: Hristos2. 42 I go odvede kaj Isus. A Isus go pogledna i mu re~e: Ti si Simon, sinot na Jovan; ti }e se nare~e{ Kifa, {to zna~i: Petar3.
43 6,25
13
3,3.5-6 Jk 1,18 1 Ptr 1,23 1 Jn 3,9 5,1.4.18
27
1,15 Mt 3,11.13 Dela 13,25
28
3,26 10,40
14
2 Mojs 34,6 5 Mojs 4,7 Is 60,1-2 Lk 9,32 Rim 1,3 Gal 4,4 Fil 2,7 1 Tim 3,16 Evr 2,14
29
1 Mojs 22,13 2 Mojs 12,3 3 Mojs 14,13 Is 53,6-7 Er 11,19 Mk 14,12 Dela 8,32 1 Kor 5,7 1 Ptr 1, 18-19 1 Jn 3,5 Otkr 5,6.9.12-13
15
Zah 1,4 Mt 3,11 16,24
16
Rim 5,21 Kol 1,19 2,9-10 Efes 4,13
30
1,15.27
17
7,19.22-23 8,5 2 Mojs 31,18 34,28 Mt 5,17 Rim 6,14
31
2,11 1 Jn 1,2
32
Is 11,2 61,1 Mk 1,10 Lk 4,1.14.18
18
3,11 6,46 2 Mojs 33,20 Mt 11,27 1 Tim 6,16 Evr 11,27 1 Jn 4,12
19
1,6 Lk 10,32
20
3,28 Dela 13,25
21
5 Mojs 18,15.18 Mal 3,1. 23-24 Mt 11,14 17,13
Bo`joto Jagne 29 Na drugiot den Go vide Jovan Isus kako doa|a kaj nego i re~e: Eve Go Jagneto Bo`jo, Koe gi zede grevovite na svetot vrz Sebe! 30 Ovoj e, za Kogo rekov: po mene ide ôvek, Koj pred mene be{e, bidej}i postoe{e pred mene. 31 Jas ne Go poznavav, no dojdov da kr{tavam so voda, za Toj da mu bide objaven na Izrael. 32 I svedo~e{e Jovan, velej}i: Go vidov Duhot da sleguva od neboto kako gulab i ostana nad Nego. 33 Jas ne Go poznavav, no Onoj, {to me prati da kr{tavam so voda, mi re~e:
Povikot na Filip i Natanail Na drugiot den Isus namisli da otide vo Galileja i go najde Filip, pa 33 3,34 mu re~e: Trgni po Mene! 14,16 44 Filip be{e od Vitsaida, od gradot 19,30 20,22 na Andrej i Petar. 1 Sam 9,17 45 Filip go najde Natanail i mu re~e: Ez 36,27 3,1 Go najdovme Isus, sinot Josifov od Joil Mk 1,11 Nazaret, za Kogo pi{uva{e Mojsej vo Dela 1,5 2,38 Zakonot i Prorocite! 46 A Natanail mu re~e: Moè li 34 42,1 ne{to dobro da izleze od Nazaret? Is Mk 1,1 Filip mu odgovori: Dojdi i vidi! 47 Isus, pak, koga go vide Natanail 35 kako doa|a kaj Nego, re~e: Eve vistin- 3,25 Lk 7,18 ski Izraelec, vo kogo nema lukavstvo!
36
1,29.42 Mt 19,26
1 1,39. Okolu 16 ~asot. 2 1,41. Mesija na evrejski i Hristos na gr~ki zna~at Pomazanik, t.e. poseben Bo`ji pratenik. 3 1,42. Na evrejski Kifa, odnosno Petar, na gr~ki zna~i kamen.
113
38
3,2
39
11,34
40
6,8 12,22 Mt 4,18
41
4,25 1 Sam 2,10 Ps 2,2 Dan 9,25 Mt 1,16 Lk 4,41
42
Mt 16, 17-18 Mk 3,16 1 Kor 15,5
Natanail Mu re~e: Od kade me poznava{? Isus mu odgovori i re~e: U{te pred da te povika Filip, koga be{e pod smokvata, Jas te vidov. 49 Mu odgovori Natanail i re~e: Ravi! Ti si Sin Bo`ji, Ti si Carot na Izrael! 50 A Isus, odgovaraj}i, mu kaà: Dali veruva{, bidej}i ti rekov deka te vidov pod smokvata? ]e vidi{ pove}e od ova. 51 I pak re~e: Vistina, vistina vi velam: otsega }e go gledate neboto otvoreno i angelite Bo`ji kako se iska~uvaat i sleguvat nad Sinot ôve~ki.
48
pokaà slavata Svoja; i u~enicite 2,1 4,46 Negovi poveruvaa vo Nego. 12 Potoa sleze vo Kapernaum, Toj i 3 majka Mu, bra}ata Negovi i u~enicite 19,26 Negovi; i tamu ostana nekolku dena. 4 Isus go o~istuva hramot
(Mt 21,1213; Mr 11,1517; Lk 19,4546)
13 Se pribliùva{e Pasha judejska i Isus se iska~i vo Erusalim; 14 i gi zate~e vo hramot onie {to prodavaa volovi, ovci i gulabi, i menuva~ite na pari - kako sedat. 15 I napravi kam{ik od vrvci, gi izbrka od hramot site, i ovcite i volovite; a na menuva~ite im gi rasturi parite i gi isprevrte masite, 16 pa im re~e na onie {to prodavaa gulabi: Nosete go toa odovde, i od domot na Mojot Otec nemojte da pravite dom za trgovija! 17 U~enicite, pak, Negovi toga{ se setija deka e napi{ano: Revnosta za Tvojot dom Me izede. 18 A Judejcite odgovorija i Mu rekoa: So kakov znak }e ni dokaè{ deka go pravi{ toa? 19 I im odgovori Isus i re~e: Urnete go ovoj hram i za tri dni }e go podignam. 20 A Judejcite rekoa: Ovoj hram e graden ~etirieset i {est godini, a Ti za tri dni li }e go podigne{? 21 No Toj govore{e za hramot na Svoeto telo. 22 A koga voskresna od mrtvite, se setija u~enicite Negovi deka za ova be{e govorel, i poveruvaa na Pismoto i na zborot, {to go be{e rekol Isus. 5,25.28 8,20 12,23.27 13,1 17,1 1 Mojs 3,15.20 Mt 8,29 Mk 14,35 Otkr 12,1
5
1 Mojs 41,55
43
12,21 21,19.22 1 Car 19,19 Mt 9,9
44
Mt 10,3 11,21
45
2,1.11 5,39 21,2 5 Mojs 18,18 Is 7,14 9,6 Er 23,5 Ez 34,23 Mt 21,11 Lk 4,21-22 24,27
46
7,41
47
2,25
49
6,69 11,27 12,13 Sof 3,15 Ps 2,7 Mt 14,33 27,42 Dela 13,33
50
11,40
51
1 Mojs 28,12 Dan 7,9-10 Mt 3,16 8,20 Dela 7,56
Na tretiot den ima{e svadba vo Kana Galilejska i majkata na Isus be{e tamu. 2 Na svadbata bea pokaneti i Isus i Negovite u~enici. 3 A koga privr{i vinoto, Mu re~e majka Mu na Isus: Im snema vino. 4 Isus $ re~e: [to bara{ od Mene, èno? U{te ne do{ol Mojot ~as. 5 No majka Mu Negova im re~e na slugite: S# {to }e vi re~e, napravete! 6 A tamu ima{e {est kameni sadovi za voda, postaveni za miewe, spored judejskiot obi~aj, {to sobiraa po dve do tri meri4. 7 A Isus im re~e: Napolnete gi sadovite so voda! I tie gi napolnija do gore. 8 Pa im kaà: Nacrpete sega i odnesete mu na starosvatot! I mu odnesoa. 9 I koga vkusi starosvatot od vinoto, {to be{e stanalo od voda - a toj ne znae{e od kade e, no slugite, {to ja bea donele vodata, znaeja - toj go povika mladoènecot, 10 i mu re~e: Sekoj ~ovek najnapred go iznesuva dobroto vino, a koga }e se podnapijat gostite, toga{ polo{oto; no ti si go ~uval dobroto vino do sega. 11 Taka napravi Isus po~etok na Svoite ~uda vo Kana Galilejska i ja
4 2,6. Dve do tri meri t.e. 80 do 100 litri.
Svadbata vo Kana
6
Mk 7,3
10
Lk 5,39
11
1,14 2,23 12,41 Is 66,19 Mt 12,38
12
Mt 4,13 Mk 3,31
13
6,4 11,55 2 Mojs 12,1-27 5 Mojs 16,1-6 Lk 2,41
14
Mal 3,1-4
16
Zah 14,21 Lk 2,49
17
Ps 69,10
18
4,48 6,30 20,29 Mt 12,38 Mk 8,11 1 Kor 1,22
Isus ja znae ~ove~kata priroda

23
I koga be{e vo Erusalim na praznikot Pasha, mnozina, gledaj}i gi ~udesnite znaci Negovi, {to gi prave{e, 19 poveruvaa vo Negovoto ime. Mt 26,61 24 No Samiot Isus ne im se doveruva27,40 Dela 6,14 {e, bidej}i gi poznava{e site,
114
21
Mt 12,6 1 Kor 6,19
22
12,16 14,26 16,4 Rim 4,24
i nema{e potreba nikoj da Mu svedo~i za ~ovekot, bidej}i Samiot znae{e {to ima vo ~ovekot.
25
23
7,31 11,47-48
24
6,15 16,30
25
13,11 Mk 2,8
3,1
7,50 19,39
2
9,16.33 Mt 22,16 Dela 10,38
3
1,13 Mt 4,17 6,10 Tit 3,5 Jk 1,17-18 1 Ptr 1,23 1 Jn 3,9
5
Is 44,3 Ez 36,25-27 Mt 5,20 3 Ptr 1,11
6
6,63 1 Mojs 6,3 1 Kor 15,50 1 Ptr 1,3
7
1 Kor 15,44-50
8
6,63 14,17 Is 32,15 44,3 59,21 Ez 37,9 Joil 3,1-2 Ps 78,39 Prop 11,5
10
Ez 11,9
Me|u fariseite ima{e eden ~ovek po ime Nikodim, na~alnik judejski. 2 Toj dojde kaj Isus no}no vreme i Mu re~e: Ravi! Znaeme deka si Ti u~itel, dojden od Boga, za{to nikoj ne moè da gi pravi ovie ~uda {to gi pravi{ Ti, ako Bog ne e so nego. 3 Isus mu odgovori i re~e: Vistina, vistina ti velam: ako nekoj ne se rodi odozgora, ne moè da go vidi carstvoto Bo`jo. 4 Nikodim Mu re~e: Kako moè ~ovek da se rodi koga e star? Zar moè po vtorpat da vleze vo utrobata na majka si i da se rodi? 5 A Isus mu odgovori: Vistina, vistina ti velam: ako nekoj ne se rodi od voda i Duh, ne moè da vleze vo carstvoto Bo`jo; 6 za{to, rodenoto od telo, e telo; a rodenoto od Duh, e duh. 7 Zatoa, ne ~udi se {to ti rekov: vie treba da se rodite odozgora. 8 Vetrot duva kade {to saka i glasot negov go slu{a{, no ne znae{ od kade ide i na kade odi; taka e so sekoj ~ovek roden od Duhot. 9 Nikodim Mu odgovori i re~e: Kako moè toa da bide? 10 Isus odgovori i mu re~e: Ti si u~itel vo Izrael, pa toa li ne go znae{? 11 Vistina, vistina ti velam: nie zboruvame za ona {to znaeme, i svedo~ime za ona, {to sme videle; a vie na{eto svedo{tvo ne go primate. 12 Koga za zemni raboti vi zboruvam i ne veruvate, kako }e poveruvate koga bi vi govorel za nebesnite? 13 Nikoj ne se iska~il na neboto, osven Sinot ôve~ki, Koj sleze od neboto i Koj e na neboto. 14 I kako {to Mojsej ja podigna zmijata vo pustinata, taka treba da se izdigne i Sinot ôve~ki, 15 ta sekoj {to veruva vo Nego da ne zagine, no da ima ìvot ve~en.
Isusoviot razgovor so Nikodim
Za{to Bog tolku go vozqubi svetot, {to Go dade Svojot Edinoroden Sin, ta sekoj {to veruva vo Nego da ne zagine, tuku da ima ve~en ìvot. 17 Za{to Bog ne Go isprati Svojot Sin vo svetot za da mu sudi na svetot, tuku svetot da se spasi preku Nego. 18 Koj veruva vo Nego - nema da bide suden, a koj ne veruva, toj e ve}e osuden, za{to ne poveruval vo imeto na Edinorodniot Sin Bo`ji. 19 A ovoj sud e zatoa {to Svetlinata dojde na svetot, no lu|eto pove}e ja zasakaa temninata otkolku svetlinata, za{to nivnite dela bea zli. 20 Za{to sekoj, {to pravi zlo, ja mrazi svetlinata i ne odi kon svetlinata, za da ne bidat razotkrieni negovite dela (bidej}i se lukavi). 21 A onoj {to tvori vistina, odi kon svetlinata za da se vidat negovite dela, bidej}i se po Boga izvr{eni.
16
11
3,32 5,19.31-32 18,37 1 Kor 2,14
12
Lk 22,67 Rim 1,16
13
5 Mojs 30,12 Izreki 30,4 Efes 4,9
14
8,28 12,32.34 4 Mojs 21,4-9 Mt 8,20
15
20,31 1 Jn 5, 11-13.20
16
1 Mojs 22,16-17 Mt 21,37 Rim 8,32 1 Jn 4,9-10
Isus i Jovan Potoa dojde Isus so u~enicite Svoi vo zemjata Judejska, i tamu ìvee{e so niv i kr{tava{e. 23 A Jovan kr{tava{e vo Enon, blizu Salim, za{to tamu ima{e mnogu voda; i doa|aa i se kr{tavaa, 24 za{to Jovan u{te ne be{e frlen vo zatvor. 25 Toga{ nastana raspravija me|u u~enicite Jovanovi i Judejcite okolu o~istuvaweto. 26 I dojdoa kaj Jovan i mu rekoa: Ravi, Onoj {to be{e so tebe otade Jordan i za Kogo ti svedo~e{e, ete, Toj kr{tava i site odat kaj Nego. 27 A Jovan odgovori i re~e: Ne moè ~ovek ni{to da primi, ako ne mu e dadeno od neboto. 28 Vie samite ste moi svedoci deka rekov: Jas ne sum Hristos, no sum ispraten pred Nego. 29 Onoj {to ja ima nevestata e mladoènec; a prijatelot na mladoènecot, koj stoi i go slu{a, mnogu se raduva na glasot od mladoènecot. Ovaa moja radost se ispolni. 30 Toj treba da raste, a jas da se smaluvam!
22
17
3,36 8,15-16 Lk 19,10 2 Kor 5,19
18
5,24
19
1,5.9-11 8,12 1 Jn 1,7
20
Jov 24, 13-17 Efes 5, 11-13
21 22
4,1-2
23
Mt 3,6
24
Mt 4,12 14,3 Lk 3,20
26
12,19 Lk 7,18
115
27
19,11 1 Kor 4,7 Evr 5,4 Jk 1,17
28
1,20 Mal 3,1 Mt 11,10
29
15,11 Is 62,4-5 Ez 16,8 Os 1,2 2,21 Mt 9,15 25,1 2 Kor 11,2 2 Jn 1,12 Otkr 21,2 19,7.9
30
2 Sam 3,1
31
3,13 8,23 1 Jn 4,5
Toj {to doa|a odozgora 31 Koj doa|a odozgora, toj e nad site; a koj e od zemjata, zemen e i kako zemen zboruva. Koj doa|a od neboto, Toj e nad site. 32 I za ona {to vide i ~u, za toa svedo~i; i svedo{tvata Negovi nikoj ne gi prima. 33 A toj {to go primil Negovoto svedo{tvo potvrdil deka Bog e vistinit. 34 Toj {to e ispraten od Boga, kaùva Bo`ji zborovi; za{to Bog Go dava Duhot neizmerno. 35 Za{to Otecot Go qubi Svojot Sin i s# Mu dade vo rakata Negova. 36 Koj veruva vo Sinot, ima ve~en ìvot; a koj ne veruva vo Sinot, nema da vidi ìvot, no gnevot Bo`ji }e bide vrz nego. Isusoviot razgovor so Samarjankata Koga razbra Isus deka fariseite ~ule deka Toj pridobiva pove}e u~enici otkolku Jovan i kr{tava{e, 2 makar {to Samiot Isus ne kr{tava{e, tuku u~enicite Negovi, 3 ja napu{ti Judeja i otide pak vo Galileja. 4 Treba{e da mine preku Samarija. 5 Taka, dojde vo samarjanskiot grad, nare~en Sihar, blizu do zemji{teto, {to mu go dade Jakov na svojot sin Josif. 6 Tamu be{e izvorot na Jakov. I Isus, izmoren od patot, sedna pokraj izvorot; a be{e okolu {estiot5 ~as. 7 Dojde edna èna od Samarija, za da polni voda. Isus $ re~e: Daj Mi da pijam! 8 A u~enicite Negovi bea oti{le vo gradot da kupat hrana. 9 @enata Samarjanka Mu re~e: Kako Ti, Judeec, bara{ od mene, èna Samarjanka, da pie{? Za{to Judejcite so Samarjanite ne se me{aat. 10 Isus $ odgovori i re~e: Koga bi go znaela darot Bo`ji i Koj e Ovoj {to ti veli: Daj Mi da pijam - ti samata bi pobarala od Nego i Toj bi ti dal ìva voda.
32
3,11 1 Jn 5,10
33
7,28 8,26
34
13,3 16,27
35
5,20 10,17 Mt 11,27 28,18
36
3,16-18 Rim 2,8 Efes 5,6 1 Jn 5,13
4,1
3,22
4
Mt 10,5 Lk 9,52-55 17,11
5
1 Mojs 33,19 48,22 Is.N. 24,32
@enata Mu re~e: Gospodi, Ti nema so {to da nacrpe{, a kladenecot e dlabok; od kade, pak, ima{ ìva voda? 12 Zar si Ti pogolem od na{iot tatko Jakov, koj ni go dade ovoj kladenec!? I samiot toj pie{e od nego, i sinovite negovi, i dobitokot negov! 13 Isus $ odgovori i re~e: Sekoj {to pie od ovaa voda, pak }e oèdni; 14 a koj pie od vodata, {to }e mu ja dadam Jas, nema nikoga{ da oèdni; taa vo nego }e stane izvor na voda {to }e te~e vo ìvot ve~en. 15 @enata Mu re~e: Gospodi, daj mi takva voda za da ne oèdnuvam, nitu da idam ovde za polnewe! 16 Isus $ re~e: Odi, povikaj go tvojot ma` i dojdi tuka! 17 @enata odgovori i Mu re~e: Nemam ma`. Isus $ re~e: Pravo kaà deka nema{ ma`; 18 za{to petmina maì si imala i ovoj, {to go ima{ sega, ne ti e ma`; pravo re~e. 19 @enata Mu odgovori: Gospodi, gledam deka si Ti prorok! 20 Na{ite tatkovci se poklonuvaa na ovaa planina, a vie velite deka vo Erusalim e mestoto kade {to treba da se poklonuvame. 21 Isus $ re~e: @eno, veruvaj Mi deka doa|a vreme koga ni na ovaa planina, nitu vo Erusalim ne }e se poklonuvate na Otecot. 22 Vie mu se poklonuvate na ona {to ne go znaete, a nie se poklonuvame na ona {to go znaeme; za{to spasenieto e od Judejcite. 23 No ide vreme i ve}e do{lo koga vistinskite poklonici }e Mu se poklonuvaat na Otecot so duh i vistina, za{to Otecot saka takvi da bidat onie koi Mu se poklonuvaat. 24 Bog e Duh i onie {to Mu se poklonuvaat, treba da se poklonuvaat so duh i so vistina. 25 @enata Mu re~e: Znam deka }e dojde Mesija, nare~en Hristos; koga }e dojde Toj, s# }e ni kaè. 26 A Isus $ re~e: Jas sum, Koj zboruva so tebe.
11
6
5 Mojs 33,28
7
1 Mojs 24,20 Is 12,3
9
Lk 10,33
10
7,37-38 Er 2,13 17,13 Zah 14,8 Ps 36,8-9 Otkr 21,6 22,17
12
8,53 Mt 12, 41-42
13 14
6,35 7,38 Is 44,3 58,11 Joil 3,1
15
6,34
18
Os 2,7
19
7,40
20
5 Mojs 11,29 12,5-14 Ps 122,1-5 Lk 9,53
21
Mal 1,11 Dela 6,14
22
2 Car 17,27-41 Is 2,3 Rim 9,3-4
23
5,25 Efes 2,18 1 Jn 5,6
24
Rim 8,5 12,1
25
1,41
5 4,6. Okolu 12 ~asot.
116
26
9,37 Mk 14,6162
29
Mt 12,23
32
5 Mojs 8,3 Mt 4,4
34
5,30
35
Mt 9,37-38 Mk 4,29 Otkr 14,15
36
Is 9,2 Ps 126,5-6
37
Mih 6,15 Jov 31,8 1 Kor 3,6
38
17,18 20,21 Dela 8, 14-17
40
Lk 9,52 Dela 8,25 10,48
42
Lk Fil 2 Tim 1 Jn 2,11 3,20 1,10 4,14
I toga{ dojdoa u~enicite Negovi i se za~udija deka govore{e so èna; no nieden ne Mu re~e: [to saka{? ili: Zo{to zboruva{ so nea? 28 A ènata ja ostavi svojata stomna i otide v grad i im re~e na lu|eto: 29 Dojdete, videte Go ~ovekot Koj mi kaà s# {to sum napravila. Da ne e Toj Hristos? 30 Toga{ tie izlegoa od gradot i trgnaa kon Nego. 31 Vo toa vreme, pak, u~enicite Go molea, velej}i: Ravi, jadi! 32 No Toj im re~e: Jas imam hrana za jadewe, {to vie ne ja znaete. 33 Toga{ u~enicite si progovorija me|u sebe: Da ne Mu donel nekoj da jade? 34 A Isus im re~e: Mojata hrana e da ja ispolnuvam voljata na Onoj Koj Me pratil i da go izvr{am Negovoto delo. 35 Ne velite li vie deka u{te ~etiri meseci, pa }e nastane ètva? A jas, pak, vi kaùvam: podignete go pogledot i videte gi nivite kako pobelele, gotovi za ètva. 36 I ètvarot ve}e dobiva plata i sobira plod za ve~en ìvot, ta da se raduvaat zaedno i seja~ot i ètvarot. 37 Za{to vo ova vistinita stanuva pogovorkata: Eden see, a drug `nee. 38 Jas ve isprativ da go `neete ona za {to ne ste se trudele; drugi se trudea, a vie vlegovte vo nivniot trud. 39 I mnozina Samarjani od toj grad poveruvaa vo Nego poradi zborovite na ènata koja svedo~e{e: Mi kaà s# {to sum napravila. 40 Koga dojdoa, pak, Samarjanite kaj Nego, Go zamolija da ostane kaj niv. I Toj ostana tamu dva dena. 41 I u{te pove}e poveruvaa poradi slovoto Negovo; 42 a na ènata $ velea: Sega ve}e ne veruvame samo zaradi tvoeto kaùvawe, za{to sami ~uvme i znaeme deka Toj e Spasitelot na svetot, Hristos.
27
Isus isceluva mom~e na umirawe A po dva dni, Toj zamina ottamu i otide vo Galileja. 44 Za{to Sam Isus be{e posvedo~il deka prorokot vo svoeto rodno mesto nema po~it. 45 Koga dojde, pak, vo Galileja, Galilejcite Go primija, za{to bea videle s# {to izvr{il vo Erusalim na praznikot; za{to i tie bea na praznikot. 46 I taka, Isus pak dojde vo Kana Galilejska, kade {to be{e pretvoril voda vo vino. Ima{e eden carski ~ovek, ~ij sin be{e bolen vo Kapernaum. 47 Toj, {tom ~u deka Isus pristignal od Judeja vo Galileja, otide kaj Nego i Go zamoli da sleze i da mu go izlekuva sinot, za{to be{e na umirawe. 48 A Isus mu re~e: Ako ne vidite znaci i ~uda, nema da poveruvate? 49 Carskiot ~ovek Mu re~e: Gospodi, dojdi dodeka u{te ne mi umrelo deteto! 50 A Isus mu odgovori: Odi si! Tvojot sin e ìv! I ~ovekot poveruva na zborot {to mu go kaà Isus i si zamina. 51 I vedna{, u{te dodeka sleguva{e, go sretnaa slugite negovi i mu javija: Sinot tvoj e ìv! 52 A toj gi pra{a za ~asot koga mu stanalo polesno. Tie mu odgovorija: Od v~era vo sedmiot ~as ve}e nema treska. 53 Toga{ tatkoto razbra deka toa stanalo vo istiot ~as koga Isus mu re~e: Tvojot sin e ìv! I poveruva toj i celiot negov dom. 54 Ova be{e vtoroto ~udo {to go izvr{i Isus, koga pristigna od Judeja vo Galileja.
43
44
Mt 13,57
45
2,23
46
2,1-11
48
Mt 16,1-4 Mk 13,22 Dela 2,19 Rim 15,19 1 Kor 1,22 Evr 2,4
50
1 Car 17,23 Mt 8,13 Mk 7,29
52
Mt 8,14-15 Dela 28,8
53
1,50 3,12 20,29 Dela 11,14 16,14-15.31
54
2,11
5,2
Neem 3,1.32 12,39
Isceluvaweto na bolen ~ovek vo bawata Vitsaida Potoa ima{e eden praznik judejski, i se iska~i Isus vo Erusalim. 2 A vo Erusalim, kaj Ov~ata porta, ima bawa, po evrejski nare~ena Vitezda6, so pet tremovi.
6 5,2. BetZata.
117
5
5 Mojs 2,14 Lk 8,29
8
Mt 9,6 Mk 2,11 Lk 5,24
9
9,14 Mt 12,1 Lk 5,25 13,14 Dela 3,8
10
9,16 2 Mojs 20,8 Er 17,21 Mt 12,2
11
9,11
13
6,2-3.15 Mt 8,18 Mk 7,17
14
8,11 Mt 9,2 Mk 2,5
15
9,11
16
1 Mojs 2, 2-3 2 Mojs 20,10
17
7,23 9,4
18
2,16 8,37.40 Mt 14,5 26,4 Fil 2,6
Vo niv leèa mnozina bolni, slepi, kuci, isu{eni, koi o~ekuvaa da se razdviì vodata, 4 (za{to odvreme navreme vo bawata sleguva{e angel Gospodov i ja razdviùva{e vodata; i koj prv }e vleze{e po pridviùvaweto na vodata, ozdravuva{e od kakva bilo bolest da boleduva{e.) 5 Ima{e tamu i eden ~ovek koj boleduva{e trieset i osum godini. 6 Koga Isus go vide kako leì, znaej}i deka mnogu godini boleduva, mu re~e: Saka{ li da ozdravi{? 7 Bolniot Mu odgovori: Da, Gospodi! Samo nemam ~ovek {to }e me spu{ti vo bawata koga }e se razdviì vodata; dodeka jas da dojdam, drug sleguva pred mene. 8 Isus mu re~e: Stani, zemi ja postelkata svoja i odi si! 9 I vedna{ ozdrave ~ovekot, ja zede postelkata svoja i ode{e. A toj den be{e sabota. 10 Zaradi toa Judejcite Mu rekoa na isceleniot: Sabota e i ne treba da ja nosi{ svojata postelka! 11 No toj im odgovori: Onoj {to me izlekuva, mi re~e: Zemi ja postelkata svoja i odi! 12 A tie go pra{aa: Koj e ~ovekot {to ti re~e: Zemi ja postelkata svoja i odi? 13 No isceleniot ne znae{e koj e, za{to Isus se be{e oddale~il bidej}i na toa mesto ima{e mnogu narod. 14 Podocna Isus go sretna vo hramot i mu re~e: Ete, sega si zdrav i ne gre{i ve}e, za da ne te snajde ne{to polo{o! 15 A ~ovekot otide i im kaà na Judejcite deka Isus e Onoj {to go izlekuval. 16 I zatoa Judejcite Go gonea Isus i sakaa da go ubijat, za{to toa go vr{e{e vo sabota. 17 A Isus im odgovara{e: Mojot Otec dosega raboti, i Jas rabotam. 18 Zatoa Judejcite u{te pove}e sakaa da Go ubijat, bidej}i ne samo {to ja naru{uva{e sabotata, tuku i Boga Go narekuva{e Svoj Otec, pravej}i se ednakov so Boga.
3
Isusovata vlast A Isus im odgovori na toa i re~e: Vistina, vistina vi velam: Sinot ne moè da pravi ni{to Sam od Sebe, ako ne vidi {to pravi Otecot; ona {to go pravi Toj, toa istoto go pravi i Sinot. 20 Za{to, Otecot Go saka Svojot Sin i Mu pokaùva s# {to Samiot pravi; i }e Mu pokaè dela pogolemi od ovie, za da se ~udite vie. 21 Za{to, kako {to Otecot voskresnuva mrtvi i gi oìvuva, taka i Sinot gi oìvuva onie koi saka. 22 Otecot ne sudi nikogo, tuku celiot sud Mu go predade na Sinot; 23 ta site da Go po~ituvaat Sinot, kako {to Go po~ituvaat Otecot. Koj ne Go po~ituva Sinot, toj ne Go po~ituva ni Otecot, Koj Go pratil. 24 Vistina, vistina vi velam: koj go slu{a slovoto Moe i veruva vo Onoj Koj Me pratil, ima ìvot ve~en i nema da dojde na sud, tuku preminal od smrt vo ìvot. 25 Vistina, vistina vi zboruvam: ide ~asot i ve}e e dojden, koga mrtvite }e go ~ujat glasot na Sinot Bo`ji, i tie {to }e go ~ujat, }e oìveat. 26 Za{to, kako {to Otecot ima ìvot vo Sebe, taka Mu dade i na Sinot da ima ìvot vo Sebe; 27 i Mu dade vlast da sudi, za{to Toj e Sinot ôve~ki. 28 Ne ~udete se na ova, za{to ide ~asot koga site, koi se vo grobovite, }e go ~ujat glasot na Sinot Bo`ji, 29 i }e izlezat: koi pravele dobro - }e voskresnat za ìvot, a koi pravele zlo, }e voskresnat za osuduvawe.
19
19
5,30 8,28.42
20
3,35 7,3.21 14,10-12 15,9 17,23-24
21
1,4 11,25 1 Sam 2,6 Rim 4,17 Efes 2,5
22
3,17 5,27 9,39 12,47 Dela 10,42
23
Lk 10,16 Fil 2, 10-11 1 Jn 2,23
24
3,11.1516.18 8,51 10,27-28 1 Jn 3,14
25
5,28 11,25-26.43 Mk 5,41 Lk 7,14 8,54 Efes 2,1.5
26
1,4 6,53.57
27
5 Mojs 7,10-14 Mt 8,20 Evr 2,18
28
11,43-44
Svedo~ewe za Isus
30
29
Dan 12,2
Jas ni{to ne moàm da pravam Sam Mt 16,27 od Sebe. Kako {to slu{am, taka i su- 25,46 Lk 14,14 dam, i Mojot sud e praveden, za{to ne ja Dela 24,15 1 Kor baram Mojata volja, tuku voljata na 15,32 1 Sol 4,16 Otecot Koj Me prati. Otkr 20,13 31 Ako Jas svedo~am Sam za Sebe, svedo{tvoto Moe nema da bide vistinito. 30 32 No ima Drug {to svedo~i za Mene; 4,34 5,19 i znam deka e vistinito toa svedo{tvo 6,38 Lk 22,42 so koe Toj svedo~i za Mene.
118
31
8,13-14
32
3,26 5,36-37.39 8,18 15,26 19,35 1 Jn 5,6-9
33
1,7.15.34 3,27-30
34
1 Jn 5,9
35
1,8 3 Ptr 1,19
36
2,11 3,2 9,16.33 10,25.38 14,11 Mt 9,6
37
6,44-46 8,18 5 Mojs 4,12.15 Mt 3,17 1 Jn 5,9
38
6,29 8,37 1 Jn 2,14
39
1,45 2,22 5 Mojs 8,1.3 30,15-20 Ps 119 Mt 1,22 Lk 24,27.44 Dela 13,27 1 Ptr 1, 10-11 Otkr 19,10
41
7,18 12,43 1 Sol 2,6
Vie prativte glasnici kaj Jovan i toj vi posvedo~i za vistinata. 34 Ne deka Jas primam svedo{tvo od ~ovek; tuku ova go kaùvam za da se spasite vie. 35 Toj be{e svetilo {to gori i sveti, a vie sakavte da se poraduvate na negovata svetlina, za kratko vreme. 36 No Jas imam pogolemo svedo{tvo od Jovanovoto; delata {to Mi gi dade Otecot da gi izvr{am, samite tie dela, {to gi izvr{uvam Jas, svedo~at za Mene deka Me pratil Otecot. 37 I Otecot, Koj Me prati, Sam posvedo~i za Mene. A vie ni glasot Negov nikoga{ ne ste go ~ule, nitu liceto Negovo ste go videle. 38 I zborovite Negovi ne se vo vas, za{to ne veruvate vo Onoj kogo Go pratil Toj. 39 Gi istraùvate Pismata, za{to vie mislite deka vo niv imate ìvot ve~en; a tokmu tie svedo~at za Mene. 40 No ne sakate da dojdete kaj Mene za da imate ìvot. 41 Od lu|e slava ne primam, 42 no Jas znam deka vo sebe qubov Bo`ja nemate. 43 Jas dojdov vo imeto na Mojot Otec i ne Me primate; a nekoj drug, ako dojde vo svoe ime, nego }e go primite. 44 Kako moète vie da poveruvate koga primate slava eden od drug, a slavata, {to e od Ediniot Bog, ne ja barate? 45 Nemojte da mislite deka Jas }e ve obvinuvam pred Otecot; ima koj da govori protiv vas - Mojsej, na kogo vie se nadevate. 46 Za{to, ako mu bevte veruvale na Mojsej, i Mene }e Mi poveruvavte, za{to toj pi{uva{e za Mene. 47 Ako, pak, na negovite napi{ani raboti ne poveruvavte, kako toga{ }e im poveruvate na Moite zborovi?
33
A Isus otide vo gorata i tamu sede{e so u~enicite Svoi. 4 I nabliùva{e judejskiot praznik Pasha. 5 Isus, pak, otkako gi podigna o~ite, vide deka kon Nego ide mnogu narod mu re~e na Filip: Od kade da kupime leb za da jadat ovie? 6 A toa go re~e za da go isku{a, za{to Sam znae{e {to }e napravi. 7 Filip Mu odgovori: Ne }e im bide dovolno leb za dveste denarii, pa da dobie sekoj od niv po malku! 8 Eden od u~enicite Negovi, Andrej, bratot na Simon Petar, Mu re~e: 9 Ovde se nao|a edno mom~e koe ima pet ja~menovi lebovi i dve ribi; no {to e toa za tolku du{i? 10 Isus re~e: Kaète im na lu|eto da posednat! A na toa mesto ima{e mnogu treva. Toga{ posednaa lu|eto, na broj okolu pet iljadi. 11 Isus gi zede lebovite, zablagodari i im gi podade na onie {to posednaa; isto taka i od ribite, koj kolku saka{e. 12 A koga se nasitija, im re~e na u~enicite Svoi: Soberete gi ostanatite par~iwa za da ne se zagubi ni{to! 13 I od pette ja~menovi lebovi sobraa i napolnija dvanaeset ko{nici par~iwa, {to im preostanaa na onie {to jadea. 14 Lu|eto, koga go vidoa ~udoto {to go napravi Isus, rekoa: Ovoj e navistina Prorokot Koj treba{e da dojde na svetot! 15 No Isus, {tom razbra deka sakaat da dojdat i da Go fatat za da go proglasat za car, se povle~e Sam vo gorata.
3
43
Mt 24,5.24
44
7,18 8,50.54 12,23.28.43 Rim 2,29 1 Kor 4,5.7
45
9,28 5 Mojs 31,26-27 Rim 2,17
46
5 Mojs 18,15 Lk 24,27 Dela 3,22 7,35.37
47
1,17 6,32 Lk 16, 29-31 2 Kor 3, 14-16
6,2
2,23 Mt 4,23.25 12,15 Lk 9,11
4
2,13 Lk 22,1
5
1,43 12,21 4 Mojs 11,13
6
2,25 6,61.64 13,11 21,17 2 Kor 13,5 Otkr 2,2
8
1,40 Mt 4,18 10,2
Isus odi po moreto

(Mt 14,2233; Mr 6,4552)
16
42
2,25 2 Kor 13,13 1 Jn 3,17 Juda 1,21
Isus nahranuva nad pet iljadi lu|e Potoa Isus otide na drugata strana od Galilejskoto More, nare~eno Tiverijadsko. 2 I po nego ode{e mnogu narod, za{to gi gledaa ~udata Negovi {to gi vr{e{e nad bolnite.
7 6,19. 5-6 kilometri, po na{i merila.
(Mt 14,1321; Mr 6,3044; Lk 9,1017)
A prikve~er, u~enicite Negovi 9 21,9-13 slegoa do moreto, Sud 7,13 17 vlegoa vo korab i trgnaa preku mo- 2 Car 42-43 reto kon Kapernaum. 18 Moreto, pak, se podiga{e, za{to 11 Otkr 4,9 duva{e silen vetar. 11,17 19 I koga bea pominale dvaeset i pet do trieset stadii7, Go vidoa Isus kako 13
2 Car 4,44
119
korabot, pa se upla{ija. 20 No Toj im re~e: Jas sum, ne pla{e15 te se! 18,36 21 Tie sakaa da Go primat vo korabot Mt 14, 22-23 i vedna{ korabot pristigna do bregot, Mk 6,46 kade {to odea.
20
Mt 14,27 Mk 16,6
Mt 21,11 Dela 7,37
14 odi po moreto i se pribliùva kon
22
12,12
24
Mk 1,37
26
2,11
27
4,14 6,5051.54.58 Is 55,2 Mt 8,20 16,12 Efes 4,30
Narodot Go bara Isus Utredenta nautro narodot, {to stoe{e od drugata strana na moreto, zabeleà deka tamu nema{e drug korab, osven eden, vo koj vlegoa u~enicite Negovi, i deka Isus ne vleze vo korabot so u~enicite Svoi, a tie sami zaminaa. 23 I drugi korabi dojdoa od Tiverijada, blizu do ona mesto kade {to bea jale leb, po blagoslovuvaweto Gospodovo. 24 I koga vidoa lu|eto deka Isus ne be{e tamu, nitu u~enicite Negovi, vlegoa sami vo korabi i dojdoa vo Kapernaum da Go baraat Isus.
22
28
1 Kor 15,58
29
1 Sol 1,3 1 Jn 3,23
30
2,18 Mt 12,38
31
2 Mojs 16,15 4 Mojs 11,7-9 21,5 5 Mojs 8,3 Neem 9,15 Ps 78,24 105,40
32
6,49.58
33
6,41.51
Lebot na ìvotot I {tom Go najdoa otade moreto, Mu rekoa: Ravi, koga dojde ovde? 26 A Isus im odgovori i re~e: Vistina, vistina vi velam: vie ne Me barate zatoa {to vidovte ~uda, tuku zatoa {to jadevte od lebovite i se nasitivte. 27 Rabotete ne za hrana {to se rasipuva, tuku za hrana {to ostanuva za ve~en ìvot i koja }e vi ja dade Sinot ôve~ki, za{to vrz Nego stavil pe~at Bog Otecot. 28 A tie Mu rekoa: [to da pravime za da izvr{uvame Bo`ji dela? 29 Isus im odgovori i re~e: Bo`joto delo e ova: da poveruvate vo Onoj Kogo Go isprati Toj. 30 A tie Mu rekoa: Kakov znak }e ni pokaè{ da vidime i da poveruvame? [to }e napravi{? 31 Tatkovcite na{i jadea mana vo pustinata, kako {to e napi{ano: Leb od neboto im dade da jadat. 32 No Isus im re~e: Vistina, vistina vi velam: ne vi dade Mojsej leb od neboto, tuku Mojot Otec vi dava vistinski leb od neboto. 33 Za{to lebot Bo`ji e Onoj, Koj sleguva od neboto i mu dava ìvot na svetot.
25
Toga{ tie Mu rekoa: Gospodi, davaj ni go sekoga{ toj leb! 35 A Isus im re~e: Jas sum lebot na ìvotot; koj doa|a kaj Mene, nema da ogladni i koj veruva vo Mene, nema nikoga{ da oèdni. 36 No vi rekov: vie i Me vidovte i pak ne veruvate. 37 S# {to Mi dava Otecot, }e dojde kaj Mene; a koj doa|a kaj Mene, nema da go izbrkam nadvor; 38 za{to Jas slegov od neboto ne da ja izvr{uvam Mojata volja, tuku voljata na Otecot, Koj Me prati. 39 A voljata na Otecot, Koj Me prati, e ovaa: od s# {to Mi dal da ne zagubam ni{to, tuku da go voskresnam vo posledniot den. 40 Voljata na Onoj {to Me prati e: sekoj {to }e go vidi Sinot i }e poveruva vo Nego da ima ve~en ìvot, a Jas }e go voskresnam vo posledniot den. 41 Se razgnevija protiv Nego Judejcite, za{to re~e: Jas sum lebot {to sleze od neboto, 42 i zboruvaa: Zar ne e Ovoj Isus, Josifoviot sin, îj tatko i majka gi poznavavme? Kako toga{ Toj veli: Slegov od neboto. 43 Im odgovori Isus i re~e: Ne mrmorete me|u sebe. 44 Nikoj ne moè da dojde kaj Mene, ako ne go privle~e Otecot, Koj Me prati; i Jas }e go voskresnam vo posledniot den. 45 Kaj Prorocite e napi{ano: I }e bidat site od Boga nau~eni. Sekoj {to ~ul od Otecot i se nau~il, doa|a kaj Mene. 46 No toa ne zna~i deka nekoj Go videl Boga, osven Onoj Koj e od Boga; samo Toj go videl Otecot. 47 Vistina, vistina vi velam: Koj veruva vo Mene ima ve~en ìvot. 48 Jas sum lebot na ìvotot. 49 Tatkovcite va{i jadea mana vo pustinata i umrea; 50 a ova e leb {to doa|a od neboto, i onoj, koj jade od nego, nema da umre. 51 Jas sum ìviot leb {to sleze od neboto; koj jade od ovoj leb, }e ìvee ve~no; a lebot {to }e go dadam Jas, e Mo34
34
4,15 Mt 6,11 Lk 11,3
35
4,14 6,48.51.58 11,25 14,6 Is 55,1-3 Izreki 9,1-6
36
6,26.29. 40.64 9,41 15,24 20,29
37
17,6-7.24 Mt 11,28 1 Jn 5,4
38
4,34 5,30 Mt 26,39 Mk 14,36 Lk 22,42 Evr 10,9
39
6,44.54 10,28-29 17,12 18,9 Mt 18,14
40 41
6,54 11,24-25 6,33.35.51. 58 2 Mojs 16,2-8 1 Kor 10,10
42 44
7,27 Mk 6,3 6,39.65 12,32 Os 11,4 Mt 16,17
45
Is 54,13 Er 31,33-34 1 Sol 4,9 1 Jn 4,12 2,27
46
1,18 7,29 2 Mojs 33,20
120
3,15-16.36
47 eto telo, {to }e go predadam za ìvo48
6,35.38.51.5 8 1,14 3,6 15,13 Mt 26,26 1 Kor 11,24 Evr 10,5.10 1 Jn 3,16
51
52
3,4
53
4,14 5,26 Mt 8,20 1 Kor 11,23-24
54
6,39.40.44
55
Kol 2,16
56
15,4-5 1 Jn 3,24
57
5,26 Mt 16,16 Evr 7,25
tot na svetot. 52 Judejcite pak po~naa da se prepiraat me|u sebe, velej}i: Kako moè Ovoj da ni go dade teloto Svoe da go jademe? 53 A Isus im re~e: Vistina, vistina vi kaùvam: ako ne go jadete teloto na Sinot ôve~ki i ne ja piete krvta Negova, ne }e imate ìvot vo sebe. 54 Koj go jade Moeto telo i ja pie Mojata krv, ima ìvot ve~en i Jas }e go voskresnam vo posledniot den. 55 Za{to Moeto telo e vistinska hrana, i Mojata krv - vistinska napivka. 56 Koj jade od Moeto telo i pie od Mojata krv, }e bide vo Mene i Jas vo nego. 57 Kako {to Me prati ìviot Otec i Jas ìveam preku Otecot, taka i toj {to jade od Mene, }e ìvee preku Mene. 58 Ova e lebot {to sleze od neboto, a ne kako tatkovcite va{i {to jadea mana i izumrea; koj jade od ovoj leb, }e ìvee doveka. 59 Ova go kaà Isus vo sinagogata, koga pou~uva{e vo Kapernaum. Zborovi na ve~en ìvot Toga{ mnozina od u~enicite Negovi, koi slu{aa, rekoa: Te{ki se ovie zborovi! Koj moè da gi slu{a!? 61 A Isus, znaej}i vo Sebe deka u~enicite Negovi se bunat protiv toa, im re~e: Zar ova ve soblaznuva? 62 A {to ako Go vidite Sinot ôve~ki kako se voznesuva gore, kade {to bil porano? 63 Duhot e toj {to oìvuva; teloto ni{to ne pomaga. Zborovite {to vi gi kaàv se duh i ìvot. 64 No ima me|u vas i nekoi {to ne veruvaat. Isus znae{e od po~etok koi se tie {to ne veruvaat i koj e toj {to }e go predade. 65 I re~e: Zatoa vi zboruvam deka nikoj ne moè da dojde kaj Mene, ako ne mu bide dadeno od Mojot Otec. 66 Od toa vreme mnozina od Negovite u~enici se povlekoa i ne odea ve}e so Nego.
60
Toga{ im re~e Isus na dvanaesette: Da ne sakate i vie da si otidete? 68 A Simon Petar Mu odgovori: Gospodi, kaj kogo }e otideme? Ti ima{ zborovi za ve~en ìvot, 69 i nie poveruvavme i poznavme deka si Bo`jiot Svetitel (Hristos, Sin na ìviot Bog). 70 Isus im odgovori: Ne li ve izbrav dvanaesetmina? No eden od vas e |avol8. 71 A zboruva{e za Juda Simonov Iskariot, za{to toj, kako eden od dvanaesette, saka{e da Go predade.
67
66
Lk 9,62
67
2 Tim 1,15
68-69
Mk 8,27-33
68
5 Mojs 8,3 Dela 5,20
69
10,36 Mk 1,24 Lk 4,34 Dela 3,14 1 Jn 4,16
58
6,41.51
59
18,20
60
Juda 1,15
61
Mt 11,6
62
3,13 12,32 17,5 Mt 8,20 Dela 1,9-11
63
3,6 2 Kor 3,6 Gal 6,8 1 Ptr 3,18
Potoa ode{e Isus po Galileja, ne saka{e da odi vo Judeja, za{to Judejcite sakaa da Go ubijat. 2 Se pribliùva{e, pak, judejskiot praznik Senici. 3 Toga{ bra}ata Negovi Mu rekoa: Izlezi odovde i odi vo Judeja, ta i u~enicite Tvoi da gi vidat delata {to gi vr{i{. 4 Za{to nikoj ne pravi ne{to tajno koga saka da se pro~ue. Ako Ti gi vr{i{ ovie raboti, toga{ pokaì se pred svetot! 5 Za{to i bra}ata Negovi ne veruvaa vo Nego. 6 A na toa Isus im odgovori: Moeto vreme u{te ne e dojdeno, a za vas vremeto e sekoga{ pogodno. 7 Svetov vas ne moè da ve mrazi, a Mene Me mrazi, za{to Jas svedo~am za nego deka delata mu se lo{i. 8 Vie otidete na ovoj praznik; Jas nema da izlezam na praznikot, za{to vremeto Moe s# u{te ne se ispolnilo. 9 Otkako go re~e toa, ostana vo Galileja. Isus na praznikot
10
Isus i Negovite bra}a
70
13,18 15,16 Lk 22,3
71
12,4 Lk 6,13.16
7,1
5,18
2
2 Mojs 23,14.16 3 Mojs 23,34 4 Mojs 29,12-39 5 Mojs 16,13-16 Zah 14, 16-19 Neem 8, 1-18
3
Mt 12,46 Mk 3,31 Dela 1,14
4
4,48 6,30
5
Mk 3,33-35
6
2,4 7,30 8,20
64
2,25
65
3,27 6,44
No, {tom otidoa bra}ata Negovi, i 7 3,19-21 Toj otide na praznikot, no ne javno, tu- 15,18 ku skri{um. 8 11 A Judejcite Go baraa na praznikot Lk 9,51 i velea: Kade e Onoj?
11
11,56
8 6,70. Gr~kiot zbor diavolos, od koj proizleguva zborot |avol, primarno zna~i klevetnik.
121
12
7,40-43 Mt 27,63
13
9,22 12,42 19,38 20,19
15
Mt 7,28-29 13,54-57 Lk 2,47 Dela 4,13
16
3,11-13. 31-35 12,49 14,10
18
5,41-44 8,50 Ps 92,15
19
1,17 5,46-47 8,37-41 Dela 7,53 Rim 2, 17-23
20
8,48 10,20 Mt 11,18 12,24.27
21
5,2-9.16
22
1 Mojs 17,10-13 21,4 3 Mojs 12,3 Rim 4,11
23
Mt 12,15.11-12 Mk 3,5 Lk 13, 15-16
24
8,15 3 Mojs 19,15 Is 11,3-4 Zah 7,9
25
5,18 7,19 8,37.40
27
6,42 7,41 9,29
I mnogu raspravii ima{e me|u narodot za Nego; edni zboruvaa: Dobar e, a drugi velea: Ne, tuku go zabluduva narodot! 13 No nikoj ne zboruva{e za Nego otvoreno, poradi strav od Judejcite. 14 A na sredinata od praznikot, vleze Isus vo hramot i pou~uva{e. 15 I se ~udea Judejcite, velej}i: Kako gi poznava Ovoj Knigite, koga ne u~el? 16 Toga{ im odgovori Isus i re~e: U~eweto Moe ne e Moe, tuku na Onoj {to Me prati; 17 i ako nekoj saka da ja vr{i voljata Negova, }e razbere dali e ova u~ewe od Boga, ili Jas Samiot od Sebe zboruvam. 18 Koj govori samiot od sebe, toj si bara svoja slava; a koj ja bara slavata na Onoj {to Go pratil, Toj e vistinit i vo Nego nema nepravda. 19 Zar ne vi go dade Mojsej Zakonot? No nikoj od vas ne go ispolnuva Zakonot. Zo{to sakate da Me ubiete? 20 Narodot odgovori i re~e: Demonot e vo tebe? Koj saka da Te ubie? 21 Odgovori Isus i im re~e: Edno delo izvr{iv i site se ~udite. 22 Mojsej vi go dade obrezanieto, ne zatoa {to toa e od Mojsej, tuku od tatkovcite - i vie vo saboten den obrezuvate ~ovek. 23 Ako ~ovek se obrezuva vo sabota, za da ne se naru{i Zakonot Mojseev, na Mene li se gnevite {to cel ~ovek napraviv zdrav vo sabota? 24 Ne sudete spored nadvore{nosta, tuku sudete so praveden sud! 25 Toga{ nekoi od Erusalim rekoa: Ne li e Ovoj {to Go baraat da Go ubijat? 26 Ete, javno govori i ni{to ne Mu velat. Da ne se uverile i na~alnicite deka e Toj navistina Hristos? 27 No, Ovoj Go znaeme od kade e, a koga }e dojde Hristos nikoj ne }e znae od kade e. 28 Toga{ Isus, pou~uvaj}i vo hramot, izvika glasno i re~e: I Mene Me poznavate i znaete od kade sum; no Sam od Sebe ne dojdov, tuku Toj {to me prati e Vistinitiot; Nego vie ne Go poznavate.
12
Jas, pak, Go znam, za{to sum od Nego i Toj Me prati. 30 Toga{ sakaa da Go fatat, no nikoj ne klade raka na Nego, bidej}i u{te ne be{e do{ol ~asot Negov. 31 I mnozina od narodot poveruvaa vo Nego i velea: Koga }e dojde Hristos, zar }e napravi pogolemi ~uda otkolku {to napravi Ovoj? 32 ûja fariseite deka narodot taka zboruva za Nego, pa tie i prvosve{tenicite ispratija slugi da go fatat. 33 Toga{ Isus im re~e: U{te malku vreme sum so vas, a potoa }e otidam kaj Onoj Koj Me prati. 34 ]e Me barate i nema da Me najdete; i kade {to }e bidam Jas, vie ne }e moète da dojdete. 35 A Judejcite si rekoa me|u sebe: Kade }e odi Ovoj ta da ne moème da Go najdeme? Da ne saka da odi pri raselenite me|u Elinite, pa i Elinite da gi pou~uva? 36 [to zna~at ovie zborovi: ]e Me barate i ne }e Me najdete; i Kade {to }e bidam Jas, vie ne }e moète da dojdete?
29
28 29
8,19.26 19,9 8,55 17,25 Mt 11,27
30 31
2,4 Lk 4,29-30 2,11.23 8,30 10,42 11,45 12,11.42
32 33
Mt 11,2 12,23 1,1 12,35 16,5.10.16
34
8,21 12,40 13,33.36 5 Mojs 4,29 Is 55,6
35
Izvorot na ìva voda A vo posledniot golem den od praznikot zastana Isus i izvika so visok glas, velej}i: Koj e èden neka dojde kaj Mene da pie! 38 Koj veruva vo Mene od negovata utroba, kako {to e re~eno vo Pismoto, }e pote~at reki od ìva voda. 39 A ova go re~e za Duhot, Kogo {to }e Go primat onie koi veruvaat vo Nego; za{to Svetiot Duh u{te ne im be{e daden, bidej}i Isus u{te ne be{e proslaven. 40 A mnozina od narodot, koga gi ~uja ovie zborovi, rekoa: Navistina Ovoj e prorok! 41 Drugi velea: Ovoj e Hristos. A nekoi rekoa: Zar od Galileja }e dojde Hristos? 42 Ne e li re~eno vo Pismoto deka Hristos }e dojde od semeto Davidovo i od grat~eto Vitleem, od kade {to be{e David? 43 I taka nastana me|u narodot razdor za Nego.
37
12,20-24 Izreki 1,28 Jk 1,1 1 Ptr 1,1
37
3 Mojs 23,36 Is 55,1 Otkr 21,6 22,17
38
4,10.14 19,31-34 2 Mojs 17,1-6 Is 12,3 43,20 44,3 58,11 Ez 47,1-12 Joil 4,18 Zah 13,1 14,8 1 Kor 10,4
39
12,16.23.28 13,31-32 16,7 Dela 2,4
40
6,14 5 Mojs 18,15-18 Mt 21,11 Dela 3,22 7,37
122
41
1,46 7,52
42
2 Sam 7, 12-17 Ps 89,3-4 Er 23,5 Mih 5,1 Mt 2,5-6 Rim 1,3
43
3,19-21 9,16 10,19
44
7,30
46
Mt 7,28 13,54
48
12,42 1 Kor 1,26
49
Er 5,4-5
50
3,1-2 19,39
A nekoi od niv sakaa da Go fatat, no nikoj ne stavi raka vrz Nego. 45 Dojdoa, pak, slugite kaj prvosve{tenicite i fariseite i ovie im rekoa: Zo{to ne Go dovedovte? 46 A slugite odgovorija: Nikoga{ ~ovek ne govorel taka kako Ovoj ôvek. 47 Toga{ im odgovorija fariseite: Da ne se prelagavte i vie? 48 Poveruval li nekoj od vlastite i fariseite vo Nego? 49 No, ovoj narod, {to ne go znae Zakonot, e proklet. 50 Nikodim, pak, koj be{e oti{ol kaj Nego no}e, a be{e eden od niv, im re~e: 51 Osuduva li na{iot Zakon ~ovek dodeka najnapred ne go soslu{aat i ne doznaat {to pravi? 52 A tie mu odgovorija i rekoa: Da ne si i ti od Galileja? Ispitaj i }e vidi{ deka prorok od Galileja ne se javuva! 53 I sekoj si otide vo svojot dom.
44
poslednite: ostanaa samo Isus i èna- 9 Mt 22,22 ta, koja stoe{e nasrede. 10 A koga se ispravi i ne vide nikogo 11 osven ènata, Isus $ re~e: @eno, kade 5,14 2 Mojs se onie {to te obvinuvaa? Nikoj li ne 33,11 Ps te osudi? 103,8.13-14 11 A taa re~e: Nikoj, Gospodi. Toga{ Isus $ re~e: Ni Jas ne te osudu- 12 vam. Odi si i nemoj pove}e da gre{i{. 1,4-5.9 12,35-36.46 Isus e Svetlinata na svetot
12 I pak im re~e Isus, velej}i: Jas sum Svetlinata na svetot; koj vrvi po Mene nema da odi vo temnina, a }e ja ima svetlinata vo ìvotot. 13 Toga{ Mu rekoa fariseite: Ti svedo~i{ Sam za Sebe; Tvoeto svedo{tvo ne e vistinito. 14 Isus im odgovori i re~e: Makar {to svedo~am Sam za Sebe, Moeto svedo{tvo e vistinito, za{to znam od kade sum do{ol i kade odam; a vie ne znaete od kade sum do{ol i kade odam. 15 Vie sudite po teloto, Jas ne sudam nikomu. 16 I ako sudam Jas, Mojot sud e vistinit, za{to ne sum Sam, tuku Jas i Otecot, Koj Me prati. 17 A i vo zakonot va{ e napi{ano deka svedo{tvoto od dvajca svedoci se smeta za verodostojno. 18 Jas svedo~am za Sebe i Otecot, Koj Me prati, svedo~i za Mene. 19 Toga{ Mu rekoa: Kade e Tvojot Otec? Isus odgovori: Vie ne Me znaete ni Mene, ni Mojot Otec; ako Me znaevte Mene, }e Go znaevte i Mojot Otec. 20 Ovie zborovi gi kaà Isus kaj riznicata, koga pou~uva{e vo hramot; i nikoj ne go fati, za{to u{te ne be{e do{ol ~asot Negov. 2 Mojs 13,21 Ps 27,1 36,10 89,16 Is 9,1 49,6 60,19 2 Kor 6, 14-15 1 Jn 1,5-7
13
5,31
14
3,11 9,29 13,3 16,28
15
7,24 12,47 1 Sam 16,7 1 Kor 2, 8-16
51
2 Mojs 23,1 5 Mojs 1,16 17,4.6
52
1,46 5,39 7,41
8,1
Lk 21,37
2
Mt 26,55 Lk 21,38
3
Lk 7,37-50
5
3 Mojs 20,10 5 Mojs 22,22-24 Ez 16,38-40
6
Mt 16,1 22,15
7
5 Mojs 17,7 Mt 7,1-5
A Isus otide na Maslinovata Gora. 2 Utredenta pak dojde vo hramot i siot narod doa|a{e kaj Nego. A Toj sedna i gi pou~uva{e. 3 Toga{ kni`nicite i fariseite dovedoa kaj Nego èna fatena vo prequbodejstvo; ja postavija nasrede i 4 Mu rekoa: U~itele, ovaa èna sega e fatena vo prequbodejstvo. 5 A Mojsej vo Zakonot ni zapoveda: takvi so kamewa da gi ubivame; Ti, pak, {to veli{? 6 Toa go rekoa za da Go isku{aat i da go obvinat. A Isus se navedna dolu i po~na so prst da pi{uva vo zemjata, ne gledaj}i gi. 7 Koga prodolìja da go pra{uvaat, Toj se ispravi i im re~e: Koj od vas e bez grev, prv neka frli kamen na nea! 8 I pak se navedna dolu i pi{uva{e po zemjata. 9 A tie, {tom go ~uja toa, bidej}i sovesta gi grize{e, se razotidoa eden po eden, po~nuvaj}i od najstarite pa do
@ena fatena vo prequba
16
5,30.37 8,29
17
5 Mojs 17,6 19,15 4 Mojs 35,30 Mt 18,16
18
5,32.37 1 Jn 5,9
19
12,45 14,7.9-11 16,3
20
7,30 Mk 12, 41-43
Isusovoto zaminuvawe i opomenata do nevernite
21 Pak im re~e Isus: Jas si odam, a 21 vie }e Me barate i vo svojot grev }e um- 7,34.36 13,33.36 rete. Kade {to }e odam Jas, vie ne mo- 5 Mojs 24,16 ète da dojdete. Ez 18,20 22 Toga{ Judejcite rekoa: Da ne saka 33,12-20 da se samoubie i zatoa veli: kade {to }e odam Jas, vie ne moète da dojdete?
123
22
7,35
23
1,10 3,31 17,14
24
8,28.58 13,19 2 Mojs 3,14-15 Is 41,4 43,10
26
7,28 12,49
28
3,14 5,19 Mt 8,20
4,34 5,30 16,32 2 Mojs 3,12 Is.N. 1,5 Er 1,8 2,23 7,31 10,42 3,11 15,7 Dela 11,23 2 Jn 1,9
29
30
31
I im re~e: Vie ste od dolu, a Jas sum od gore: vie ste od ovoj svet, Jas, pak, ne sum od ovoj svet. 24 Zatoa vi rekov deka }e umrete vo svoite grevovi; i navistina, ako ne poveruvate deka Jas Sum Toj, }e umrete vo grevovite svoi. 25 Toga{ Mu rekoa: Koj si Ti? Isus im odgovori: A {to vi kaùvam od po~etokot? 26 Mnogu imam za vas da zboruvam i da sudam; no, Onoj {to Me prati e vistinit i ona {to sum ~ul od Nego, toa i mu go kaùvam na svetot. 27 No ne razbraa deka im govore{e za Otecot. 28 A Isus im re~e: Koga }e Go izdignete Sinot ôve~ki, toga{ }e sfatite deka sum Jas i deka ni{to ne pravam Sam od Sebe, tuku, kako {to Me nau~i Mojot Otec, taka i zboruvam. 29 Onoj {to Me prati e so Mene; Otecot ne Me ostavi Sam, za{to sekoga{ go vr{am ona {to Mu e ugodno. 30 Koga Toj go zboruva{e ova, mnozina poveruvaa vo Nego.
23
Koj e navistina sloboden? Toga{ Isus im govore{e na Judejcite, {to bea poveruvale vo Nego: Ako vie ostanete vo Moeto slovo, navistina }e bidete Moi u~enici; 32 i }e ja zapoznaete vistinata, i vistinata }e ve oslobodi. 33 Mu odgovorija i rekoa: Nie sme seme Avraamovo i nikoga{ nikomu ne sme robuvale; a kako Ti veli{: ]e bidete slobodni? 34 Isus im odgovori: Vistina, vistina vi velam: sekoj {to pravi grev, rob mu e na grevot. 35 A robot ne ostanuva ve~no doma; Sinot ostanuva ve~no. 36 I ako Sinot ve oslobodi, navistina }e bidete slobodni. 37 Znam deka ste seme Avraamovo, no sakate da Me ubiete, za{to slovoto Moe ne moè da se smesti vo vas. 38 Jas go kaùvam ona {to sum go videl kaj Mojot Otec; a i vie go pravite ona {to ste go videle kaj va{iot tatko.
31
1,14.17 14,6.17 Mt 3,9 Rim 4,12 9,7 Gal 3,6-16 Evr 2,16
32 33
Rim 6, 17-19 3 Ptr 2,19 1 Jn 3,8 1 Mojs 21,10 2 Mojs 21,2 5 Mojs 15,12 Er 2,14 Gal 4,30
34
35
36
Rim 6, 18-22 2 Kor 3,17
Mu odgovorija i rekoa: Na{ tatko e Avraam. Isus im re~e: Ako bevte ~eda Avraamovi, vie }e gi vr{evte delata Avraamovi. 40 A sega sakate da Me ubiete, Mene, ôvekot Koj vi ja kaà vistinata {to ja ~u od Boga. Avraam taka ne prave{e. 41 Vie gi vr{ite delata na svojot tatko. A tie Mu rekoa: Nie ne sme rodeni od bludstvo; eden Otec imame - Bog. 42 No Isus im re~e: Ako Bog be{e va{ Otec, toga{ }e Me sakavte Mene, bidej}i Jas sum izlegol i doa|am od Boga. Za{to ne dojdov Sam od Sebe, tuku Toj Me prati. 43 Zo{to ne gi razbirate Moite zborovi? Zatoa {to ne moète da gi slu{ate poukite Moi. 44 Va{iot tatko e |avolot; i vie sakate da gi ispolnuvate èlbite na svojot tatko; toj e ~ovekoubiec od po~etokot i ne stoi vo vistinata, za{to vo nego nema vistina. Koga zboruva laga, govori od sebe, za{to e la`livec i tatko na lagata. 45 A bidej}i Jas vistinata vi ja kaùvam, ne Mi veruvate. 46 Koj od Vas moè da Me obvini za nepravda? Ako li, pak, vistina zboruvam, toga{ zo{to ne Mi veruvate? 47 Koj e od Boga, toj gi slu{a Bo`jite zborovi. A vie ne gi slu{ate, za{to ne ste od Boga. 48 Toga{ Judejcite Mu odgovorija i rekoa: Ne zboruvame li pravo deka si Ti Samarjanin i deka zol duh ima vo Tebe? 49 Isus im odgovori: Vo Mene nema zol duh, tuku Go po~ituvam Svojot Otec, a vie Me bes~estite. 50 No Jas ne baram Svoja slava; ima Drug {to ja bara, i {to }e sudi. 51 Vistina, vistina vi velam; koj }e gi zapazi zborovite Moi, nema da vidi smrt doveka. 52 Toga{ Judejcite Mu rekoa: Sega razbravme deka vo Tebe ima ne~ist duh: Avraam umre, i prorocite, a ti veli{, koj }e gi zapazi zborovite Moi, smrt nema da vidi doveka. 53 Da ne si Ti pogolem od na{iot tatko Avraam, koj umre? I prorocite umrea; a za kogo se smeta{ Sebe si?
39
37
5,18
38
3,11 6,45
39
8,33 1 Mojs 15,6 Mt 3,9 Rim 4,3.18.20 Jk 2,21-24
41
2 Mojs 4,22 5 Mojs 32,6 Is 63,16 64,7 Er 3,1-4
42
13,3 17,8 Mal 2,10 1 Jn 5,1
43
Rim 8,7
44
1 Mojs 3,4 Rim 5,12 1 Ptr 5,8 1 Jn 3,8-15 Otkr 12,12
45
Gal 4,16
46
2 Kor 5,21 Evr 4,15 1 Ptr 2,22 1 Jn 3,5
47
18,37 1 Jn 4,6 5,19
48
4,9 7,20 10,20 Mk 3,22 Lk 9,52
49
Mal 1,6
50
5,41 7,18 1 Ptr 2,23
51
5,24 11,25-26 Lk 2,26 Evr 11,5
124
52
7,20 10,20 Mk 9,1 Dela 2,29
53
4,12 Mt 12,41
54
13,32 17,5
55
7,28-29 Mt 11,27
56
12,41 1 Mojs 17,17 Ez 30,3 Joil 1,15 Mt 13,17 1 Kor 1,8 Evr 11,13
58
8,24 17,5 Is 43,13
Isus odgovori: Ako se slavam Sam, toga{ slavata Moja e ni{to; Onoj Koj me proslavuva e Mojot Otec, za Kogo vie velite deka e va{ Bog; 55 no ne Go poznavate, a Jas, pak, go znam. I ako kaàm deka ne Go poznavam, }e bidam la`go kako vie. No Jas Go znam i go pazam slovoto Negovo. 56 Avraam, tatkoto va{, bi se zaraduval da go vidi Mojot den; i go vide, i se zaraduva. 57 Toga{ Judejcite Mu rekoa: U{te nema{ ni pedeset godini - a si go videl Avraam!? 58 Isus im re~e: Vistina, vistina vi velam: Jas postojam u{te pred da se rodi Avraam. 59 Toga{ zedoa kamewa za da gi frlat na Nego; Isus se sokri i izleze od hramot.
54
ta Siloam i izmi se! Otidov, se izmiv 13 1,24 i progledav. 12 Pak go pra{aa: Kade e Toj? Toj 14 5,9 re~e: Ne znam. Fariseite go ispituvaat isceluvaweto
13
Lk 13,10 14,1-2
16
3,2
59
10,31 11,8 Lk 4,29-30
9,1
Dela 3,2
2
2 Mojs 20,5 Ez 18,20
3
5,14 11,4 Lk 13,2-4
4
5,17 11,9-10
5
1,4 8,12 Is 49,6
6
Mk 7,33 8,23
7
2 Car 5,10 Is 8,6 Lk 13,4
8
Dela 3,10
Koga ode{e, vide eden ~ovek, slep od ra|awe. 2 U~enicite Negovi Go pra{aa i rekoa: Ravi, koj zgre{il? - toj ili roditelite negovi, ta se rodil slep? 3 Isus im odgovori: Ni toj, nitu roditelite negovi zgre{ile, tuku za da se javat delata Bo`ji vrz nego. 4 Jas treba da gi vr{am delata na Onoj {to Me prati dodeka e u{te den; za{to nastapuva no} koga ne }e moè nikoj da raboti. 5 Dodeka sum vo svetot, Jas sum Svetlina na svetot. 6 [tom go re~e toa, plukna na zemja, napravi kal so plunkata i gi nama~ka so nea o~ite na slepiot, 7 i mu re~e: Otidi i izmij se vo bawata Siloam!, {to zna~i: Ispraten. Toj otide, se izmi i dojde gledaj}i. 8 A sosedite i onie, {to porano go bea gledale kako slep, rekoa: Zar ne e ovoj {to sede{e i pita{e? 9 Edni velea: Toj e, a drugi: Li~i na nego. Toj, pak, zboruva{e: Jas sum. 10 Toga{ go pra{aa: Kako ti se otvorija o~ite? 11 Toj odgovori i re~e: Eden ôvek, Koj se vika Isus, napravi kal, mi gi nama~ka o~ite i mi re~e: Otidi vo bawa-
Isus isceluva sleporoden ~ovek
Toga{ go odvedoa kaj fariseite ~o- 5,16.18 7,43 vekot, koj porano be{e slep. 9,31.33 14 A be{e sabota koga napravi Isus 10,19 5 Mojs kal i mu gi otvori o~ite. 13,1-6 15 Go pra{aa, pak, isto taka i farise17 ite: Kako progleda? Toj im odgovori: 7,40 Mi klade kal na o~ite, se izmiv i sega Mt 16,14 21,46 gledam. 16 Toga{ nekoi od fariseite rekoa: 22 Ne e od Boga Ovoj ~ovek, {tom ne ja 7,13 12,42 uvaùva sabotata. Drugi rekoa: Kako 19,38 moè gre{en ~ovek da pravi takvi ~u- 20,19 Lk 6,22 da? I nastana raspravija me|u niv. 17 Pak mu rekoa na slepiot: Ti {to 24 7,19 veli{ za onoj {to ti gi otvori o~ite? Is.N. Otkr 11,13 A toj re~e: Prorok e! 18 No Judejcite ne poveruvaa za nego deka bil slep i progledal dodeka ne gi povikaa roditelite na onoj {to progleda, 19 i gi pra{aa: Dali e ovoj va{iot sin, za kogo velite deka se rodil slep? 20 Roditelite negovi odgovorija i im rekoa: Znaeme deka e ovoj na{ sin i deka se rodi slep; 21 no kako sega gleda, ne znaeme; ili, koj mu gi otvori o~ite, ne znaeme. Toj e golem; pra{ajte go nego, neka vi kaè sam za sebe! 22 Ova go rekoa negovite roditeli, bidej}i se pla{ea od Judejcite; za{to Judejcite se bea soglasile da bide isklu~en od sinagogata sekoj {to }e Go priznae za Hristos. 23 Zatoa i roditelite negovi rekoa: Toj e vozrasen, nego pra{ajte go! 24 Toga{ povtorno go povikaa ~ovekot {to be{e porano slep i mu rekoa: Proslavi Go Boga! Nie znaeme deka Onoj ôvek e gre{en! 25 A toj odgovori i re~e: Dali e gre{en, ne znam; no znam deka bev slep, a sega gledam. 26 Pak mu rekoa: [to ti napravi? Kako ti gi otvori o~ite?
125
28
5,45
29
7,27-28 8,14 2 Mojs 33,11 4 Mojs 12,2-8
31
Is 1,15 Ps 34,15 66,18 Jov 27,9 Izreki 15,29 1 Jn 3, 21-22
33
3,2
34
9,2 Ps 51,6
35
3,14-15 Mt 8,20
37
4,26
Toj im odgovori: Jas ve}e vi rekov i ne ~uvte; zo{to sakate pak da ~uete? Da ne sakate moèbi i vie da Mu stanete u~enici? 28 A tie go ukorija i mu rekoa: Ti si Negov u~enik, a nie sme Mojseevi u~enici! 29 Nie znaeme deka so Mojsej govorel Bog; a Ovoj ne znaeme od kade e. 30 Odgovori ~ovekot i im re~e: Toa e i za ~udewe, {to vie ne znaete od kade e, a mene, sepak, mi gi otvori o~ite! 31 Znaeme deka Bog ne slu{a gre{nici: no onoj {to Go po~ituva Boga i ja ispolnuva Negovata volja, nego go slu{a. 32 Otkako e vekov, ne se ~ulo nekoj da otvoril o~i na sleporoden. 33 I ako Toj ne be{e od Boga, ne }e moè{e da napravi ni{to. 34 Odgovorija i mu rekoa: Siot si vo grevovi roden, pa zar ti nas }e n# u~i{? I go izbrkaa nadvor.
27
39
3,17 5,22.27.30 8,12.15 12,47 Mt 13,13 Mk 4,11-12
40
Mt 15,14 23,16.24.26
41
3,36 15,22 Izreki 26,12
10,1
Ez 34,2 Mk 6,34
2
Mih 2,12
Duhovno slepilo Isus ~u deka go isterale, pa go najde i mu re~e: Veruva{ li ti vo Sinot Bo`ji? 36 Toj odgovori i re~e: A koj e, Gospodi, pa da poveruvam vo Nego? 37 Isus mu re~e: Si Go videl, tokmu Onoj e koj zboruva so tebe! 38 A toj re~e: Veruvam, Gospodi! I Mu se pokloni. 39 I re~e Isus: Za sud dojdov Jas vo ovoj svet, za da progledaat slepite, a onie {to gledaat, da stanat slepi. 40 Go ~uja toa nekoi od fariseite {to bea so Nego, i Mu rekoa: Zar i nie sme slepi? 41 Isus im re~e: Da bevte slepi, grev nema{e da imate; a sega velite deka gledate, zatoa i grevot vi ostanuva.
35
Vistina, vistina vi velam: koj ne vleguva niz vratata vo ov~oto trlo, a preskoknuva od druga strana, kradec e i razbojnik; 2 a koj vleguva niz vratata, pastir e na ovcite;
10
Za dobriot pastir i za negovoto stado
nemu vratarot mu otvora i ovcite go slu{aat glasot negov, toj gi vika svoite ovci po ime i gi izveduva. 4 I koga }e gi izvede ovcite svoi, odi pred niv, ovcite odat po nego, bidej}i go poznavaat glasot negov; 5 a po tu| ~ovek ne odat, tuku begaat od nego, za{to glasot na tu|iot ne go poznavaat. 6 Ovaa parabola im ja kaà Isus, no tie ne razbraa {to saka{e da im kaè so nea. 7 Toga{ Isus pak im re~e: Vistina, vistina vi velam: Jas sum vratata za ovcite. 8 Site, kolku {to dojdoa pred Mene, kradci se i razbojnici; no ovcite ne gi poslu{aa. 9 Jas sum vratata: koj }e vleze preku Mene, }e se spasi; i }e vleze, i }e izleze, i pasi{te }e najde. 10 Kradecot doa|a samo da ukrade, da ubie i da pogubi. Jas dojdov za da imaat ìvot i da go imaat vo izobilie. 11 Jas sum dobriot Pastir. Dobriot pastir si ja polaga svojata du{a za ovcite; 12 a naemnikot, koj ne e pastir i ne e sopstvenik na ovcite, ako vidi deka doa|a volk, gi ostava ovcite i bega; i volkot gi razgrabuva i gi rasprsnuva ovcite. 13 Naemnikot bega, za{to e naemnik, i ne se griì za ovcite. 14 Jas sum dobriot Pastir; i gi znam Moite, i Moite Me znaat Mene. 15 Kako Mene {to Me poznava Otecot, taka i Jas Go poznavam Otecot; i du{ata Svoja ja polagam za ovcite Svoi. 16 I drugi ovci imam, {to ne se od ova trlo, i niv treba da gi priberam; i }e go ~ujat glasot Moj i }e bide edno stado i eden pastir. 17 Zatoa Me qubi Otecot, za{to Jas ìvotot Svoj si go polagam za da go primam pak. 18 Nikoj ne Mi go odzema, tuku Jas Sam od Sebe go davam. Imam vlast da go dadam i vlast imam pak da si go zemam. Ovaa zapoved ja primiv od Svojot Otec.
3
3
Ps 95,7
4
10,27
6
16,25
7
Ps 118,20
8
Er 23,1-2 Ez 34,2-3
9
1 Mojs 28,17 Mt 7,13-14 25,10 Lk 11,52
11
15,13 Is 40,11 Ez 34,15 37,24 Ps 23,1 Mt 9,36 18,12-14 25,32 Evr 13,20 1 Jn 3,16 Otkr 7,17
12
Er 10,21 23,1 Zah 11,17 Dela 20,29
14
10,27 1 Kor 8,2-3 Gal 4,9 2 Tim 2,19
15
Mt 11,27
16
11,52 17,20 Is 56,8 Er 23,3 31,10 Ez 34,23 Mih 2, 12-13 Gal 3,28 1 Ptr 2,25
17
15,13 Fil 2,8-9 1 Jn 3,16
18
1,4 14,31 15,10
126
I pak nastana raspravija me|u Judejcite zaradi ovie zborovi. 20 Mnozina od niv velea: Zol duh ima 20 i ne e pri Sebe. Zo{to Go slu{ate? 7,20 21 Drugi velea: Ova ne se zborovi na Mk 3,22 Dela 26,24 lud ~ovek; moè li lud ~ovek na slep 21 da mu otvori o~i?
19 7,43 9,16 9,32 2 Mojs 4,11
19
22 23
Dela 3,11 5,12 22
Sve~ena izjava i obvinuvawe za hulewe A be{e toga{ vo Erusalim praznikot Obnovuvawe na hramot i be{e zima. 23 Ode{e Isus vo hramot, po tremot Solomonov. 24 A Judejcite Go opkolija i Mu rekoa: Do koga }e gi ma~i{ na{ite du{i? Ako si Ti Hristos, kaì ni otvoreno! 25 Isus im odgovori: Vi rekov, i ne veruvate. Delata {to gi vr{am Jas vo imeto na Mojot Otec, tie svedo~at za Mene. 26 No vie ne veruvate, bidej}i ne ste od Moite ovci, kako {to vi rekov. 27 Moite ovci go slu{aat Mojot glas i Jas gi poznavam; i tie odat po Mene, 28 i Jas }e im dadam ve~en ìvot; i nikoga{ nema da zaginat; i nikoj ne }e gi istrgne od rakata Moja. 29 Mojot Otec, {to Mi gi dade, e pogolem od site; i nikoj ne moè da gi grabne od rakata na Mojot Otec. 30 Jas i Otecot sme edno. 31 A Judejcite, pak, zedoa kamewa da Go ubijat. 32 Isus im odgovori: Mnogu dobri dela vi javiv od Mojot Otec; za koe od tie dela frlate kamewa na Mene? 33 Mu odgovorija Judejcite, velej}i: Za dobro delo kamewa ne frlame na Tebe, tuku za hulewe, za{to Ti, iako si ~ovek, se pravi{ Bog. 34 Isus im odgovori: Ne e li napi{ano vo va{iot Zakon: Jas rekov: bogovi ste? 35 Ako Toj gi nare~e bogovi onie kon koi be{e upateno slovoto Bo`jo, a pismoto ne moè da se urne, 36 a na Onoj li, Kogo Go osveti Otecot i Go prati vo svetot, vie velite: Huli{ na Boga? deka rekov: Jas sum Sin Bo`ji?
24
8,25 Lk 22,67
Ako ne gi vr{am delata na Mojot Otec, ne veruvajte Mi; 38 a ako, pak, gi vr{am, makar {to Mene ne Mi veruvate, na delata Moi poveruvajte, za da razberete i poveruvate deka Otecot e vo Mene i Jas sum vo Nego. 39 Sakaa pak da Go fatat, no Toj im se istrgna od racete nivni, 40 i pak otide otade Jordan, na ona mesto kade {to Jovan kr{tava{e, i ostana tamu. 41 Mnozina dojdoa kaj Nego i govorea: Jovan ne napravi niedno ~udo, no s# {to re~e Jovan za Nego, be{e vistina. 42 I mnozina tamu poveruvaa vo Nego.
37
36
6,69 17,17-19 Er 1,5
38
2,11 14,10-11 17,21
39
7,30.44
40
1,28 Mt 19,1
41
1,29.34
42
7,31
25
5,36 10,38
26
6,64 8,45 Izreki 28,5 1 Kor 2,14
27
10,3-4
28
3,16 6,39 17,2.12 18,9 Rim 8, 33-39
29
17,24 Is 43,13 49,2
30
1,1 17,11.21
31
8,59 11,8
33
5,18 3 Mojs 24,16 Mt 9,3 Mk 14,64
34
7,49 Ps 82,6 Rim 3,19 1 Kor 8,5
35
Mt 5,18 Lk 16,17
Be{e, pak, bolen nekoj si Lazar, od Vitanija, od seloto na Marija i nejzinata sestra Marta. 2 A Marija, ~ij brat Lazar se razbole, be{e onaa koja Go pomaza Gospod so miro i gi izbri{a nozete Negovi so svojata kosa. 3 Toga{ sestrite nara~aa po Nego, velej}i: Gospodi, ete, onoj {to go miluva{, bolen e. 4 [tom ~u Isus, re~e: Taa bolest ne e za umirawe, tuku za slava Bo`ja, za da se proslavi Sinot Bo`ji preku nea. 5 A Isus gi saka{e Marta, nejzinata sestra, i Lazar. 6 A koga ~u deka e bolen, toga{ ostana u{te dva dni vo mestoto kade {to se nao|a{e. 7 Potoa im re~e na u~enicite: Da otideme pak vo Judeja! 8 U~enicite Mu rekoa: Ravi, sega sakaa da Te ubijat so kamewa, i pak li tamu }e odi{? 9 Isus odgovori: Neli ima dvanaeset ~asovi vo denot? Koj odi dewe, ne se sopnuva, za{to ja gleda svetlinata na ovoj svet; 10 a koj odi no}e, se sopnuva, za{to nema svetlina vo nego. 11 Ova im go kaà, a potoa im re~e: Lazar, prijatelot na{, zaspal; no }e otidam da go razbudam. 12 Toga{ u~enicite Negovi rekoa: Gospodi, ako zaspal, }e stane.
11
Smrtta na Lazar
11,1
Mt 21,17 Lk 10, 38-39
2
12,1-8 Lk 7,36-50
3
11,36
4
1,14 7,39 17,1-5
5
5 Mojs 33,3 Mk 10,21
8
8,37.40.59 10,31
9-10
9,4.12 12,35
10
13,30 Mt 6,23 Lk 11,35 1 Jn 2,11
11
Mt 9,24 27,52 Dela 7,60 1 Kor 11,30
127
Isus go re~e toa za smrtta negova, a tie mislea deka govori za zaspivawe so 16 son. 14 Toga{ Isus re~e otvoreno: Lazar 14.5.31 20,24-29 umre! Rim 6,8 15 No se raduvam zaradi vas {to ne 18 bev tamu, ta da poveruvate - tuku, da Mt 21,17 Mk 10,32 otideme kaj nego. 16 Toga{ Toma, nare~en Bliznak, im 19 re~e na u~enicite: Da otideme i nie 11,45 Jov 2,11 da umreme so nego.
13 2,11
15
20
Ez 8,14
21
11,32
24
5,28-29 6,39-40 Dan 12,2 Dela 24,15
25
1,4 20,31 Kol 3,4 Otkr 1,18
26
5,24 8,51 Mt 22,23
27
6,14.69
Isus e voskresenie i ìvot Koga dojde Isus, otkri deka toj ve}e ~etiri dena e vo grob. 18 A Vitanija be{e blizu do Erusalim, okolu petnaeset stadii9; 19 i mnozina Judejci bea do{le kaj Marta i Marija da gi ute{at za nivniot brat. 20 Koga ~u Marta deka doa|a Isus, izleze pred Nego; a Marija sede{e doma. 21 Toga{ Marta Mu re~e na Isus: Gospodi, ako be{e Ti ovde, brat mi nema{e da umre. 22 No i sega znam {to i da posaka{ od Boga, Bog }e ti dade. 23 Isus $ re~e: Tvojot brat }e voskresne! 24 Marta Mu re~e: Znam deka }e voskresne pri voskresenieto, vo posledniot den. 25 A Isus $ re~e: Jas sum voskresenieto i ìvotot; koj veruva vo Mene, i da umre, }e ìvee. 26 I sekoj {to ìvee i veruva vo Mene, nema da umre doveka. Go veruva{ li toa? 27 Taa Mu odgovori: Da, Gospodi, jas poveruvav deka si Ti Hristos, Sinot Bo`ji, {to treba da dojde vo svetot.
17
Judejcite, {to bea so nea doma i ja ute{uvaa, koga vidoa deka Marija stana brgu i izleze, otidoa i tie po nea, mislej}i deka }e odi na grobot da pla~e. 32 A Marija, {tom pristigna tamu kade {to be{e Isus i koga Go vide, padna pred nozete Negovi i re~e: Gospodi, da be{e ti ovde, nema{e da umre brat mi! 33 Isus, pak, koga ja vide kako pla~e, i Judejcite {to bea do{le so nea kako pla~at, se nataì i se potrese, 34 pa re~e: Kade ste go poloìle? Mu rekoa: Gospodi, dojdi i vidi! 35 Isus prosolzi. 36 Toga{ Judejcite rekoa: Gledaj, kolku go sakal! 37 Nekoi od niv, pak, velea: Ne moè{e li Ovoj, {to gi otvori o~ite na slepiot, da napravi i ovoj da ne umre?
31
32
11,21
33
12,27 Mk 3,5
35
Lk 19,41
37
9,6-7
38
20,1 Mt 27,60 Lk 23,53 24,2
40
1,14 2,11
41
17,1 Mt 14,19 Mk 6,41 Lk 18,13 Dela 7,55
Isus prosolzuva [tom go re~e toa, otide i ja povika sestra si Marija tajno, velej}i: U~itelot e ovde i te vika. 29 Taa koga ~u, stana brgu i otide kaj Nego; 30 za{to Isus u{te ne be{e do{ol vo seloto, a stoe{e kade {to Go be{e do~ekala Marta.
28
Voskresnuvaweto na Lazar 38 A Isus, pak, se naàli vo Sebe i 42 dojde do grobot; toa be{e pe{tera i ka- 6,29 12,30 men navalen na nea. 17,8.21 39 Re~e Isus: Krenete go kamenot! 1 Car Marta, sestrata na umreniot, Mu re~e: 18,36-37 1 Jn 5, Gospodi, mirisa ve}e; ima ~etiri dena 14-15 otkako e umren! 44 40 Isus $ re~e: Ne li ti rekov deka, 19,40 ako veruva{, }e ja vidi{ slavata 20,6-7 Bo`ja? 45 41 Toga{ go dignaa kamenot kade {to 7,31 leè{e umreniot. A Isus gi podigna 8,30 12,11.42 o~ite ugore i re~e: O~e, Ti blagodaram {to Me usli{i. 42 Jas znaev deka Ti sekoga{ Me usli{uva{; no ova go rekov zaradi narodov {to stoi naokolu, za da poveruvaat deka Ti si Me pratil. 43 Koga go re~e ova, izvika so visok glas: Lazare, izlezi nadvor! 44 izleze umreniot, zavitkan vo platno po racete i nozete; a liceto zabradeno so krpa. Im re~e Isus: Odvitkajte go i ostavete go da odi! Zagovor protiv Isus
(Mt 26,15; Mr 14,12; Lk 22,12)
45 Toga{ mnozina od Judejcite {to bea do{le so Marija i vidoa {to napravi Isus, poveruvaa vo Nego.
9 11,18. 3 kilometri.
128
46
5,15
47
Mt 26,3-5
48
Dela 4,16
49
18,13 Lk 3,2
50
18,14 2 Kor 5,14
51
1 Mojs 50,20 4 Mojs 27,21
52
10,16 1 Jn 2,2
53
5,18 7,1.25 8,37.40 Mt 12,14
54
3,22
55
2,13 13,1 18,28 2 Mojs 19,10-15 4 Mojs 9, 9-14 2 Let 30,13.17-20 Dela 21, 24-26
56
7,11
12,1
11,1.43-44
Nekoi od niv otidoa kaj fariseite i im rekoa {to napravi Isus. 47 Toga{ prvosve{tenicite i fariseite se sobraa na sovet i rekoa: [to da pravime? Ovoj ôvek pravi mnogu ~uda. 48 Ako Go ostavime taka, site }e poveruvaat vo Nego i }e dojdat Rimjanite, pa }e ni ja odzemat i zemjata i narodot. 49 A eden, pak, od niv, Kajafa, koj taa godina be{e prvosve{tenik, im re~e: Vie ni{to ne znaete, 50 nitu pomisluvate deka e poarno za nas da umre eden ~ovek za narodot, otkolku siot narod da propadne. 51 A ova ne go re~e toj sam od sebe, tuku, bidej}i be{e prvosve{tenik taa godina, prore~e deka Isus }e umre za narodot; 52 i ne samo za narodot, tuku i za da gi sobere zaedno rasturenite Bo`ji ~eda. 53 Od toj den se soglasija da Go ubijat. 54 Zaradi toa Isus ve}e ne ode{e javno me|u Judejcite, a ottamu otide vo kraj, blizu edna pustina, vo gradot nare~en Efrem, i tamu se zadrà so u~enicite Svoi. 55 A se nabliùva{e judejskiot praznik Pasha i mnozina od toj kraj otidoa vo Erusalim pred Pashata, za da se o~istat. 56 Toga{ Go baraa Isus i, stoej}i vo hramot, si razgovaraa me|u sebe: [to mislite? Nema li da dojde na praznikot? 57 A prvosve{tenicite i fariseite bea ve}e izdale zapoved, ako nekoj doznae kade e, da javi, za da Go fatat.
46
a ku}ata se ispolni so miris od miroto. 4 Eden od u~enicite Negovi, Juda Simonov Iskariot, koj podocna Go predade, re~e: 5 Zo{to ne se prodade ova miro za trista denarii, i toa da se razdade{e na siromasi? 6 Ova toj go re~e ne deka se griè{e za siromasite, tuku za{to be{e kradec. Toj go ~uva{e kov~eèto i krade{e od ona {to pu{taa vo nego. 7 A Isus re~e: Ostavete ja! Taa go zapazi toa za denot na Mojot pogreb; 8 za{to siromasite gi imate sekoga{ pokraj sebe, a Mene Me nemate sekoga{. Zagovor i protiv Lazar
9
4
6,71 Mt 10,4
5
6,7 Mt 19,21
6
Lk 8,3
7
19,40
8
5 Mojs 15,11
10
Mk 14,1
13
6,14-15 18,33.37.39 19,3-21 Sof 3,15 Ps 118,25.26
Mnozina od Judejcite razbraa deka Isus e tamu, pa dojdoa ne samo zaradi 15 Isus, tuku da go vidat i Lazar, kogo Toj Is 35,4 Zah 9,9 go voskresna od mrtvite. 10 A prvosve{tenicite se dogovorija 16 2,22 da go ubijat i Lazar, 14,26 11 za{to mnozina od Judejcite se izMk 4,13 dvojuvaa poradi nego i veruvaa vo Isus. Lk 24,45 Sve~enoto vleguvawe vo Erusalim
(Mt 21,112; Mr 11,111; Lk 19,2840)
17
11,43-44
Pomazanieto Isusovo vo Vitanija
2
11,2 Lk 10,40
Na {est dni pred Pasha dojde Isus vo Vitanija, kade {to be{e 3 umreniot Lazar, kogo go voskresna od Lk 7,37-38 mrtvite. 2 Tamu Mu prigotvija ve~era i Marta posluùva{e, a Lazar be{e eden od onie {to sedea na trpezata. 3 A Marija zede litar ~isto skapoceno miro, gi pomaza nozete Isusovi i gi izbri{a so kosata svoja nozete Negovi;
12
(Mt 26,613; Mr 14,39)
Na drugiot den, mno{tvo narod, koj be{e do{ol na praznikot, koga ~uja deka Isus doa|a vo Erusalim, 13 zedoa palmovi gran~iwa i izlegoa da Go pre~ekaat; i vikaa, velej}i: Osana!10 Blagosloven e Koj doa|a vo imeto Gospodovo, Carot Izraelov! 14 A Isus, otkako najde edno, sedna na nego, kako {to e napi{ano: 15 Ne pla{i se, }erko, Sionova! Eve, Carot tvoj ide, sedej}i na magare. 16 No ova u~enicite Negovi ne go razbraa. A koga se proslavi Isus, toga{ se setija deka toa be{e napi{ano za Nego i deka tie Mu go napravija toa. 17 Narodot, {to be{e so Nego koga Toj go izvika Lazar od grobot i go voskresna od mrtvite, svedo~e{e. 18 Zatoa i Go pre~eka narodot, za{to be{e ~ul deka toa ~udo go napravi Toj.
12
10 12,13. Na evrejski Ho{iana - Spasi n#! - mesijanski vosklik.
129
19
3,26 11,47-48 Mk 1,37 Dela 5,28
A fariseite si velea me|u sebe: Gledate li deka ni{to ne pomaga? Ete, svetot trgna po Nego!
19
21
1,44 7,34 Lk 19,3 23,8 20
Nekoi Elini Go baraat Isus Me|u dojdenite za praznikot na poklonenie ima{e i nekoi Elini. 21 Tie pristapija kon Filip, koj be{e od Vitsaida Galilejska, i go molea, velej}i: Gospodine, sakame da Go vidime Isus. 22 Dojde Filip i mu kaà na Andrej, a Andrej i Filip Mu kaàa na Isus. 23 Isus, pak, im odgovori, velej}i: Dojde ~asot da se proslavi Sinot ôve~ki. 24 Vistina, vistina vi velam: ako zrnoto p~eni~no, {to padnalo na zemja, ne umre, ostanuva samo; a ako umre - }e donese golem plod. 25 Koj go saka ìvotot svoj, }e go zagubi; a koj go mrazi ìvotot svoj na ovoj svet, }e go zapazi za ve~en ìvot. 26 Koj Mi sluì Mene, neka vrvi po Mene, i kade {to sum Jas, tamu }e bide i Mojot sluga. I koj Mi sluì Mene, nego }e go uvaùva i Mojot Otec. Isus govori za Svojata smrt
27 Du{ata sega Mi se naàli, i {to da kaàm? O~e, izbavi Me od ovoj ~as! No, zaradi toa i dojdov za ovoj ~as. 28 O~e, proslavi go imeto Svoe! Toga{ dojde glas od neboto: I Go proslaviv, i pak }e Go proslavam. 29 A narodot {to stoe{e, koga go ~u toa, vele{e: Zagrmi!, drugi, pak, rekoa: Angel Mu progovori! 30 Isus odgovori i re~e: Ovoj glas ne be{e zaradi Mene, tuku zaradi vas. 31 Sega e sudot na ovoj svet; sega knezot na ovoj svet }e bide isfrlen nadvor. 32 I koga Jas }e bidam izdignat od zemjata, site }e gi privle~am kon Sebe. 33 A ova go zboruva{e za da pokaè so kakva smrt }e umre. 34 Narodot Mu odgovori: Sme slu{ale od Zakonot deka Hristos ve~no }e ostane, a kako Ti veli{ deka Sinot ôve~ki treba da bide izdignat? Koj e Toj Sin ôve~ki?
23
11,4 13,1 17,1 Mt 8,20 Mk 14,35.41
Toga{ Hristos im re~e: U{te 32 malku vreme Svetlinata e so vas; odete 3,14 8,28 dodeka ima Svetlina za da ne ve opfati 14,3 temnina; a koj odi po temnina, ne znae Fil 2,9-10 kade odi. 33 36 Dodeka ja imate Svetlinata, veru18,32 vajte vo svetlinata, za da bidete sinovi 21,19 na Svetlinata! [tom go re~e toa, 34 Isus si zamina i se sokri od niv. 2 Sam 7,16
35
24
Is 53,10-12 Mt 16,21 Rim 14,9 1 Kor 15,36
25
Mt 16,25 Mk 8,35 Lk 9,24 14,26 Otkr 12,11
26
14,3 17,24 Mt 4,19 16,24 Mk 8,34 Lk 14,27
27
11,33 16,21 18,11 Ps 6,4.5 42,6.12 Mt 26,38 Evr 5,7-8
Neverstvoto na narodot 37 Iako tolku ~udesni znaci be{e napravil pred niv, tie pak ne veruvaa vo Nego, 38 za da se ispolni slovoto od prorokot Isaija, koj re~e: Gospodi, koj poveruva vo ona {to ~ul od nas? I rakata Gospodova komu se otkri? 39 Tie zatoa ne moèa da poveruvaat, za{to Isaija u{te veli: 40 Gi oslepi o~ite nivni, gi skameni srcata nivni, za da ne gledaat so o~ite i so srceto da ne razbiraat, i da ne se obratat za da gi izlekuvam. 41 Ova go rekol Isaija koga ja be{e videl slavata Negova i zboruval za Nego. 42 No, i od na~alnicite mnozina poveruvaa, samo zaradi fariseite ne priznavaa za da ne bidat isklu~eni od sinagogata; 43 za{to im be{e pomila ~ove~kata slava otkolku slavata Bo`ja. Slovoto na Isus }e sudi 44 A Isus podigna glas i re~e: Koj veruva vo Mene, ne veruva vo Mene, tuku vo Onoj Koj Me pratil, 45 koj Me gleda mene, Go gleda Onoj Koj Me pratil. 46 Jas - Svetlina - dojdov vo svetot, taka {to nikoj, koj veruva vo Mene, da ne ostane vo temnina. 47 I ako nekoj gi ~ue zborovite Moi, i ne poveruva, Jas nema da go sudam, za{to ne dojdov da mu sudam na svetot, tuku svetot da go spasam. 48 Koj se otkaùva od Mene i ne gi prima zborovite Moi, ima Koj da go sudi: Slovoto {to go kaàv, toa }e go osudi vo posledniot den. 49 Za{to Jas Sam od Sebe ne zboruvam, no Otecot, Koj Me prati. Toj Mi dade
Is 9,6 Ez 37,25 Ps 89,4.36 110,4 Mt 8,20
35
7,33 8,12 9,4 Er 13,16 1 Jn 2,11
36
8,59 Lk 16,8 Efes 5,8 1 Sol 5,5
37
2,11 5 Mojs 29,1-3 Mt 11,20 Rim 10,16 Evr 4,2
38
Is 53,1 Rim 10,16
39
5,44
40
9,39-41 Is 6,10 Mt 13, 13-15 Dela 28, 26-27
28
13,31-32 17,1-11 Mt 3,17
29
Lk 22,43 Dela 23,9
41
1,14 5,39 Is 6,1
30
11,42
42
2,23 7,31 9,22 16,1-4 Lk 6,22
31
3,19 9,39 14,30 16,11 Lk 10,18 Efes 2,2 Otkr 12,9 20,1-6
43
5,44
44
5,24 13,20 Mt 10,40
130
vam. 50 I znam deka zapovedta Negova e ì46 vot ve~en. A ona {to go zboruvam Jas, 8,12 9,5 go zboruvam taka, kako {to Mi re~e Otecot.
1,18 14,9
45 zapoved {to da kaàm i {to da zboru-
47
3,17 Lk 6,49 8,21 11,28
48
8,37.47 5 Mojs 18,18-19 31,26-29 1 Sol 4,8
49-50
7,17 8,26.28 14,10.24
50
6,40 17,2 1 Ptr 4,11
13,1
2,4 15,9.13 16,28 Mk 14,41 Rim 5,8 8,35 Efes 3,19
2
13,27 Mt 26,20 Mk 14,10.17-18 Lk 22,3.14
3
1,1 3,35 16,27-28 Mt 11,27
5
12,3 Lk 7,44 22,27
7
14,26
10
15,3 1 Jn 1,7
11
6,64.70-71
13
Mt 21,3 23,8.10
A pred praznikot Pasha, znaej}i Isus deka Mu dojde ~asot za da premine od ovoj svet kaj Otecot, i bidej}i gi zasaka Svoite vo svetot, do kraj gi zasaka. 2 I na ve~erata, koga |avolot be{e vmetnal vo srceto na Juda Simonov Iskariot za da Go predade, 3 Isus, znaej}i deka Otecot s# Mu predal vo racete i deka od Boga izlegol i deka kaj Boga se vra}a, 4 stana od ve~erata, ja soble~e svojata gorna obleka, zede krpa i se prepa{a; 5 potoa isturi voda vo sad za miewe i po~na da im gi mie nozete na u~enicite i da gi bri{e so krpata so koja be{e prepa{an. 6 Dojde i kaj Simon Petar, a toj Mu re~e: Gospodi, Ti li }e mi gi mie{ nozete? 7 Isus odgovori i mu re~e: Jas {to pravam sega, ti ne znae{, no podocna }e razbere{. 8 Petar Mu re~e: Nikoga{ Ti nema da mi gi mie{ nozete! Isus mu odgovori: Ako ne te izmijam, nema da ima{ del so Mene! 9 Simon Petar Mu re~e: Gospodi, toga{ ne samo nozete moi, tuku i racete i glavata! 10 Isus mu odgovori: Na izmieniot treba samo nozete da mu se izmijat, za{to celiot e ~ist, a vie ste ~isti, no ne site. 11 Bidej}i Toj znae{e koj }e go predade, pa zatoa i re~e: Ne ste site ~isti. 12 A koga im gi izmi nozete, ja oble~e oblekata i sedna pak na trpezata, pa im re~e: Znaete li {to vi napraviv? 13 Vie Me narekuvate U~itel i Gospod; i pravo velite, bidej}i sum. 14 Ako, pak, Jas, Gospod i U~itel, vi gi izmiv nozete, toga{ i vie ste dol-
13
Poslednata ve~era. Isus im gi mie nozete na u~enicite
`ni eden na drug da si gi miete nozete. 15 Zatoa vi dadov primer da pravite i vie taka, kako {to vi napraviv Jas. 16 Vistina, vistina vi velam: nema sluga pogolem od svojot gospodar, nitu pratenik pogolem od onoj {to go pratil. 17 Koga go znaete ova, blaèni ste ako go izvr{uvate. 18 Ne go kaùvam ova za site vas, za{to Jas gi znam onie {to gi izbrav. No neka se ispolni Pismoto: Koj jade leb so Mene, ja podigna petata svoja protiv Mene. 19 Otsega vi kaùvam, u{te pred da se izvr{i, ta koga }e se izvr{i, da poveruvate deka sum Jas. 20 Vistina, vistina vi velam: koj go primi onoj {to go pra}am Jas, Mene Me prima, a koj Me prima Mene, Go prima Onoj {to Me prati. Isus govori za svojot predavnik
(Mt 26,2025; Mr 14,1721; Lk 22,2123)
14
Mt 20,28 Lk 22,27 1 Tim 5,10 1 Ptr 5,5 1 Jn 3,16
15
Rim 15,1-7 Efes 5,2 Fil 2,5 Kol 3,13 1 Ptr 2,21 1 Jn 2,6
16
15,20 Mt 10,24 Lk 6,40
17
Mt 7,24-27 Lk 11,28 Rim 2,13 Jk 1,22.25
18
6,70 15,16 Ps 41,10 Efes 1,4 2 Sol 2,13
19
14,29 16,4
[tom go re~e ova, Isus, potresen vo duhot, posvedo~i i re~e: Vistina, vistina vi zboruvam deka eden od vas }e Me predade. 22 Toga{ u~enicite po~naa da se poglednuvaat eden so drug, ne razbiraj}i za kogo zboruva. 23 A eden od u~enicite, kogo Isus go saka{e, be{e se navalil na gradite Isusovi. 24 Nemu mu dade znak Simon Petar da pra{a koj li }e e toj za kogo {to govori. 25 Toj, pak, se navali na gradite Isusovi i Mu re~e: Koj e Gospodi? 26 Isus odgovori: Onoj e, na kogo Jas }e mu natopam zalak i }e mu go podadam. I koga natopi zalak, mu go podade na Juda Simonov Iskariot. 27 I toga{, po zalakot, satanata vleze vo nego. A Isus mu re~e: [to }e pravi{, pravi pobrgu! 28 A nikoj od onie {to sedea na trpezata ne razbraa zo{to mu go re~e toa. 29 No, bidej}i Juda go ~uva{e kov~eèto, nekoi pomislija deka Isus mu re~e: Kupi {to ni treba za praznikot! ili da razdade ne{to na siromasite.
21
20
Mt 10,40 Lk 9,48 10,16 Gal 4,14
21
11,33 12,27
23
19,26 20,2 21,7.20 Lk 8,51
26
6,71
27
13,2 Lk 22,3
29
12,6
131
30
3,2 9,4 8,12 12,35 Lk 22,53
A toj, {tom go zede zalakot, vedna{ izleze. A be{e no}.

30
Nova zapoved Koga toj izleze, Isus re~e: Sega se proslavi Sinot ôve~ki i Bog se proslavi vo Nego. 32 Ako Bog se proslavi vo Nego, i Nego Bog }e Go proslavi vo Sebe, i naskoro }e Go proslavi. 33 êda, u{te malku sum so vas. ]e Me barate i, kako {to im rekov na Judejcite deka kade {to odam Jas vie ne moète da dojdete, i vam vi velam sega. 34 Nova zapoved vi davam: da se qubite eden so drug; kako Jas {to ve vozqubiv, taka i vie da se qubite eden so drug. 35 Po toa }e ve poznaat site deka ste Moi u~enici, ako imate qubov me|u sebe. 36 Simon Petar Mu re~e: Gospodi, kade odi{? Isus mu odgovori: Kade {to Jas odam, ti ne moè{ sega da dojde{ po Mene, no podocna }e dojde{ po Mene. 37 Petar Mu re~e: Gospodi, zo{to ne moàm da odam po Tebe sega? @ivotot svoj }e go poloàm za Tebe. 38 Isus mu odgovori: @ivotot li }e go poloì{ za Mene? Vistina, vistina ti velam: nema petel da zapee, dodeka ti tripati ne se odre~e{ od Mene!
31
31
12,23 17,5 Mt 8,20
32
1,14 7,39
33
7,33-34 8,21
34
15,12.17 3 Mojs 19,18 5 Mojs 28,9 Mt 19,17.19 Lk 10, 26-27 1 Kor 13,1 1 Sol 4,9
35
Dela 4,32 1 Kor 9,21 Gal 6,2 1 Jn 3,14
36
7,35 14,5 16,5 3 Ptr 1,14
Ako Me bevte poznavale, }e go poznavavte i Mojot Otec. A otsega Go poznavate, i ste Go videle. 8 Filip Mu re~e: Gospodi, pokaì ni Go Otecot, i dosta ni e! 9 Mu odgovori Isus: Tolku vreme sum so vas, i zar ne si Me poznal, Filipe? Koj Me videl Mene, Go videl Otecot, pa kako ti veli{: Pokaì ni Go Otecot? 10 Ne veruva{ li deka Jas sum vo Otecot, i deka Otecot e vo Mene? Zborovite {to vi gi kaùvam, od Sebe ne gi zboruvam; tuku od Otecot, Koj e sekoga{ vo Mene, Toj gi vr{i delata. 11 Veruvajte Mi deka Jas sum vo Otecot i Otecot e vo Mene. Ako li, pak, ne - toga{ veruvajte vo Mene zaradi delata. 12 Vistina, vistina vi velam: koj veruva vo Mene, delata {to gi vr{am Jas i toj }e gi vr{i, i pogolemi od niv }e vr{i; za{to Jas si odam kaj Svojot Otec; 13 i {to i da posakate od Otecot vo Moe ime, }e vi go ispolnam, za da se proslavi Otecot vo Sinot. 14 Ako posakate ne{to vo Moe ime, Jas }e go napravam.
7
6
1,4.14 3,16 10,9 11,25 18,37-38 Dela 9,2 Evr 10,20
7
8,19 12,45 2 Kor 4,4
8
1,43-44
9
1,18 12,45 2 Mojs 33,11 Kol 1,15 Evr 1,3
10
12,49-50 17,21
11
10,37-38
12
7,33 13,1 14,28 Mt 21,21
13
15,7.16 16,23-24.26 17,1.5 Jk 1,5
14,1
14,27 2 Mojs 14,31 5 Mojs 1,21 2 Let 20,17.20 Mk 11,22
Da ne se pla{i srceto va{e; veruvajte vo Boga i vo Mene veruvajte. 2 Vo domot na Mojot Otec ima mnogu 3 8,35 mesta za ìveewe. A da nema{e, zarem 12,26 17,24 Jas }e vi kaèv: ,Odam da vi prigotvam 5 Mojs 1,33 mesto? Fil 1,23 3 Koga }e otidam i }e vi prigotvam 1 Sol 4,17 Evr 6,19-20 mesto, pak }e dojdam i }e ve zemam vas Otkr 22,17.20 kaj Sebe za da bidete i vie kade {to sum 5 Jas. 4 A kade odam Jas go znaete patot. 11,16 5 Toma Mu re~e: Gospodi, ne znaeme 13,36 20,24-29 kade odi{; i kako moème patot da go znaeme? 6 Isus mu re~e: Jas sum Patot, Vistinata i @ivotot; nikoj ne doa|a kaj Otecot, osven preku Mene.
14
Isus e vistinskata loza
Vetuvawe za Svetiot Duh Ako Me qubite, pazete gi Moite zapovedi. 16 Jas }e Go pomolam Otecot, i Toj }e vi dade drug Ute{itel za da bide so vas doveka, 17 Duhot na vistinata, Kogo svetot ne moè da Go primi, za{to ne Go vide, nitu Go poznava; a vie Go poznavate, za{to vo vas e i vo vas }e bide. 18 Nema da ve ostavam siraci; }e dojdam kaj vas. 19 U{te malku i svetot ve}e nema da Me gleda; a vie }e Me gledate, za{to Jas ìveam i vie }e ìveete. 20 Vo onoj den vie }e razberete deka Jas sum vo Mojot Otec i vie ste vo Mene, i Jas sum vo vas. 21 Koj gi ima zapovedite Moi i gi pazi, toj e onoj {to Me qubi; a koj Me qubi Mene, vozquben }e bide od mojot Otec; i Jas }e go vozqubam, i }e mu se javam Sam.
15
15
15,10 5 Mojs 6, 4-9 1 Jn 5,3 2 Jn 1,6
16
1,33 15,26 16,7.13
17
1,10 Mt 10,20 Rim 8,26 1 Kor 2,12.14 1 Jn 4,6 2 Jn 1,1-2
18
14,3.28
19
7,33 6,57 16,16
132
20
10,30.38 17,11.21-23 Is 2,17
21
16,27 17,26 Izreki 8,17
22
7,4 Lk 6,16 Dela 1,3 10,40-41 Juda 1,1
23
1 Car 8,27 Ez 37,26-27 Zah 2,14 Izreki 8,17 2 Kor 6,16 Efes 3,17 Otkr 3,20 21,3
24
7,16
26
2,22 16,13-15
27
14,1-3 16,33 20,19.21 Is 9,5 Zah 9,9-10 Rim 5,1 Efes 2, 14-18 Fil 4,7 2 Sol 3,16
28
13,1 20,17 Mk 13,32
29
13,19 16,4
30
12,31 16,11
31
6,38 12,49 15,10 Mt 26,46
15,1-2
Is 5,1-7 Ez 19,10-14 Ps 80,8-19 Mt 15,13 20,1-16
Mu re~e Juda, ne Iskariot: Gospodi, zo{to saka{ nam da ni se javi{, a ne na svetot? 23 Isus odgovori i mu re~e: Ako nekoj Me qubi, }e go pazi slovoto Moe; i Mojot Otec }e go vozqubi, i }e dojdeme kaj nego i ìveali{te vo nego }e napravime. 24 Koj ne Me qubi, ne go zapazuva slovoto Moe; a slovoto {to go slu{ate, ne e Moe, tuku na Mojot Otec, Koj Me isprati. 25 Ova vi go rekov, bidej}i sum so vas. 26 A Ute{itelot, pak, Duhot Sveti, Kogo {to Otecot }e Go isprati vo Moe ime, Toj }e ve nau~i na s# i }e vi napomni za s# {to sum vi zboruval. 27 Mir vi ostavam; mirot Svoj vi go davam; Jas vi go davam, no ne kako {to go dava svetot. Da ne se pla{i srceto va{e, nitu da strahuva. 28 ûvte deka Jas vi rekov: Zaminuvam od vas i pak }e dojdam kaj vas. No ako Me qubevte Mene, }e se zaraduvavte {to rekov: odam kaj Mojot Otec, za{to Mojot Otec e pogolem od Mene. 29 I sega vi kaàv, u{te pred da se izvr{i, ta koga }e se izvr{i, da poveruvate. 30 Nema ve}e mnogu da zboruvam so vas, za{to ide knezot na ovoj svet i vo Mene Toj nema ni{to. 31 No za da razbere svetot deka Go qubam Otecot i, kako {to Mi zapoveda Otecot, taka pravam. Stanete da si odime odovde! Jas sum vistinskata loza, Mojot Otec e lozarot. 2 Sekoja pra~ka vo Mene, {to ne dava plod, Toj }e ja ise~e; i sekoja, {to dava plod, }e ja o~isti, za da prinese pove}e plod. 3 Vie ste ve}e ~isti preku slovoto, {to sum vi go propovedal. 4 Bidete vo Mene, i Jas }e bidam vo vas. Kako {to pra~kata ne moè da rodi plod sama od sebe, ako ne e na lozata, taka i vie, ako ne bidete vo Mene. 5 Jas sum lozata, a vie pra~kite; i koj e vo Mene, i Jas vo nego, toj }e dade mnogu plod; za{to bez Mene ne moète da napravite ni{to.
22
15
Ako nekoj ne ostane vo Mene, }e bide isfrlen nadvor, kako pra~ka, i }e se isu{i; a takvite }e gi soberat, i vo ogan }e gi frlat, i }e izgorat. 7 Ako ostanete vo Mene, i zborovite Moi vo vas, toga{, {to i da posakate, barajte i }e vi bide. 8 So toa }e se proslavi Mojot Otec: da nosite mnogu plod i da bidete Moi u~enici. 9 Kako {to Me vozqubi Otecot, i Jas ve vozqubiv vas. Ostanete vo Mojata qubov! 10 Ako gi zapazite Moite zapovedi, }e ostanete vo qubovta Moja, kako {to Jas gi zapaziv zapovedite na Mojot Otec i ostanuvam vo qubovta Negova. 11 Ova vi go rekov za da ostane radosta Moja vo vas i radosta va{a da bide polna. 12 Ova e Moja zapoved: da se qubite eden so drug, kako {to ve vozqubiv Jas. 13 Nikoj nema pogolema qubov od ovaa: da ja poloì du{ata svoja za svoite prijateli. 14 Vie ste Mi prijateli ako go vr{ite ona {to vi zapovedam Jas. 15 Ve}e ne ve narekuvam slugi, za{to slugata ne znae {to raboti gospodarot; tuku ve narekov prijateli, bidej}i vi kaàv s# {to sum ~ul od Mojot Otec. 16 Vie ne Me izbravte Mene, tuku Jas ve izbrav vas i ve postaviv da odite i da bidete plodonosni, i plodot va{ da ostane, ta, {to i da posakate od Otecot vo Moe ime, da vi dade. 17 Ovaa zapoved vi ja davam: da se qubite eden so drug.
6
2
Is 18,5
3
13,10 Dela 15,9
4
6,56 Rim 11, 17-18 2 Kor 3,5
5
1,3 15,16 1 Kor 12,12.27
6
Ez 15,1-8 Mt 3,10 7,19 13,42
7
14,13 16,23 Mt 7,7 Mk 11,24 1 Jn 5,14
8
Mt 5,13 Fil 1,11
9
13,1 17,23
10
6,38 14,15.21 1 Jn 2,5 5,3
11
16,21 17,13 Is 9,2 35,10 Sof 3,14 Ps 126,3-5 Mt 25,21.23 Lk 2,10 1 Jn 1,4
Omrazata na svetot
18
Ako svetot ve mrazi, znajte deka 13,34 1 Jn 3,11.23 mene svetot u{te pred vas Me zamrazi. 2 Jn 1,5 19 Da bevte od ovoj svet, toga{ svetot 13 }e go qube{e svoeto; no bidej}i ne ste 10,11 od svetot, tuku Jas ve izbrav od svetot - 13,1 Rim 5,6-8 zatoa svetot i ve mrazi. 1 Jn 3,16 20 Pomnete gi zborovite {to vi gi 14 rekov Jas: nieden sluga ne e pogolem od 2 Mojs svojot gospodar. Ako Mene Me gonea, i 13,11 Lk 12,4 vas }e ve gonat; ako Moite zborovi gi zapazija, i va{ite }e gi zapazat.
12
133
15
Rim 1,1 Jk 1,1
16
6,70 13,18 14,13-14 15,5 16,23 5 Mojs 7,6 Is 41,8 Amos 3,2 Mk 3,13-14 Dela 20,28 1 Jn 4,10
17
13,34 1 Jn 3,23
18
1,10-11 7,7 17,14-16 Mt 10,22 24,9 1 Sol 2, 14-16 1 Jn 3,13
19
Lk 6,22 1 Jn 4,5
20
13,16 Mt 10,24 Lk 6,40 Dela 4,17 1 Sol 1,6 1 Ptr 4, 12-19
21
8,18-19 16,3 Mt 5,11 10,22 Dela 5, 40-41 Otkr 2,3
No, seto ova }e vi go pravat zaradi Moeto ime, za{to ne Go znaat Onoj Koj Me isprati. 22 Da ne bev do{ol i da ne im bev zboruval, grev nema{e da imaat. No sega tie nemaat izgovor za svojot grev. 23 Koj Me mrazi mene, Go mrazi i Mojot Otec. 24 Ako ne bev napravil me|u niv dela, kakvi {to nikoj drug ne napravil, grev nema{e da imaat; a sega i vidoa, i Me zamrazija Mene i Mojot Otec. 25 No neka se izvr{i slovoto napi{ano vo nivniot Zakon deka Me zamrazija bez vina. 26 A koga }e dojde Ute{itelot, Kogo {to }e Go ispratam Jas od Otecot, Duhot na Vistinata, Koj izleguva od Otecot, Toj }e svedo~i za Mene; 27 a i vie }e svedo~ite, bidej}i od po~etokot ste so Mene. Ova vi go kaàv za da ne se soblaznite. 2 ]e ve isklu~uvaat od sinagogite. Pa u{te i }e nastapi vreme koga sekoj {to }e ve ubie, }e misli deka na Boga Mu prinesuva slu`ba. 3 Toa }e go pravat, za{to ne Go poznaa Otecot, nitu Mene. 4 No vi go kaàv toa, ta koga }e dojde vremeto, da se setite deka Jas sum vi rekol; a od po~etokot ne vi go zboruvav ova, za{to bev so vas.
21
a za sud - za{to knezot na ovoj svet e osuden. 12 Imam u{te mnogu da vi kaùvam, no sega ne moète da nosite. 13 A koga }e dojde Toj, Duhot na Vistinata, }e ve upati vo seta vistina; no od Sebe nema da zboruva, tuku }e govori {to ~ue, i }e vi ja najavi idninata. 14 Toj Mene }e Me proslavi, za{to od Moeto }e zeme i }e vi javi. 15 S# {to ima Otecot, Moe e; zatoa i vi rekov deka od Moeto }e zeme i }e vi javi.
11
26-27
Dela 5,32
26
14,16.26 Mt 10, 19-20 1 Jn 3,24 5,7
27
19,35 Lk 1,2 Dela 1,8.21-22 1 Jn 4,14
16,2
9,22 Is 66,5 Mt 5,11 10,17 24,9
Taga i radost U{te malku, i nema da Me gledate, i po malku, pak }e Me vidite, za{to si odam kaj Otecot. 17 A nekoi od u~enicite Negovi si rekoa me|u sebe: [to e toa, {to ni veli: U{te malku, i nema da Me vidite i Po malku, pak }e Me vidite i Jas si odam kaj Otecot? 18 I si zboruvaa: [to e toa, {to veli: U{te malku? 19 Isus razbra deka sakaat da Go pra{aat, i im re~e: Zatoa li se pra{uvate me|u sebe, {to rekov: U{te malku, i nema da Me gledate i Po malku, pak }e Me vidite? 20 Vistina, vistina vi velam deka vie }e zapla~ete i }e zaridate, a svetot }e se raduva; vie }e bidete naàleni, no àlosta va{a }e se pretvori vo radost. 21 @ena, koga ra|a, ima bolki, za{to $ do{lo vremeto nejzino; no {tom }e go rodi deteto, od radost ne gi pomni ve}e bolkite, za{to se rodil ~ovek na svetot. 22 Pa taka i vie, sega ste naàleni; no Jas pak }e ve vidam, i }e se zaraduva srceto va{e, i radosta va{a nikoj nema da vi ja odzeme; 23 i vo toj den nema da Me pra{uvate za ni{to. Vistina, vistina vi velam: {to i da posakate od Otecot, vo Moe ime, }e vi dade. 24 Dosega ni{to ne ste barale vo Moe ime; barajte i }e dobiete, za da bide radosta va{a polna.
16
3
8,19 15,21
4
2,22 14,29 16,25 Mk 13,23 Dela 8,1
16
5
7,33 13,36
6
16,22
7
14,16.26 15,26
8
10,25 Dela 24,25
Zada~ite na Svetiot Duh

5
A sega odam kaj Onoj Koj Me isprati, i nikoj od vas ne Me pra{a: Kade odi{? 23 6 No zatoa {to vi go kaàv ova, srca5,23 Lk 10,16 ta va{i se ispolnija so taga. 1 Jn 2,23 7 No Jas vistinata vi ja kaùvam: po24 dobro e za vas Jas da si otidam, za{to, 6,36 14,11 ako ne si otidam, Ute{itelot nema da Mt dojde kaj vas; ako, pak, zaminam, }e vi Go 12,24.27-28 pratam. 8 A Toj, koga }e dojde, }e go izobli~i 25 Ps 35,19 69,5 svetot za grev, i za pravda, i za sud: 9 za grev - deka ne veruvaat vo Mene; Rim 3,19 10 za pravda - oti Jas si odam kaj Svojot Otec, i ve}e nema da Me vidite;
9,41 16,9
22
9
5,38 6,36.64 8,21-24 12,37
10
7,34 13,1.33 14,12.19.28 20,17 Dela 7,52
11
12,31 14,30
12
1 Kor 3,1-2
13
14,17.26 15,26 1 Jn 2,27
134
14
7,39
15
17,10 Lk 15,31
16
7,33 14,19 Dela 1,3
19
Lk 9,45
20
Mk 16,10 Lk 5,35 23,27 Otkr 11,10
21
Is 13,8 26,17-18 Os 13,13 Mih 4,9 Mk 13,8 Rim 8,22 1 Sol 5,3 Otkr 12,2
22
14,19 15,11 20,20 Is 66,14 Mt 28,8 Lk 24,41 Dela 2,46 2 Kor 4,17
23
15,16 1 Jn 5, 14-15
Pobeda nad svetot 25 Ova vo paraboli vi go kaàv; no }e dojde ~as koga nema ve}e vo paraboli da vi zboruvam, tuku otkrieno }e ve izvestam za Otecot. 26 Vo toj den }e pobarate vo Moe ime, i ne vi velam deka Otecot }e go pomolam za vas; 27 bidej}i Otecot Sam ve saka, za{to vie Me zasakavte i poveruvavte deka Jas sum izlegol od Boga. 28 Izlegov od Otecot i dojdov vo svetot; sega pak go ostavam svetot i se vra}am kaj Otecot. 29 Mu rekoa u~enicite Negovi: Eve, sega otkrieno zboruva{ i nikakva parabola ne kaùva{. 30 Sega znaeme deka znae{ s# i nema potreba nikoj da Te pra{uva. Zaradi toa veruvame deka od Boga si izlegol. 31 Isus im odgovori: Sega li veruvate? 32 Ete, ide ~asot, i ve}e nastapuva, da se razbegate sekoj kaj svoite, a Mene Sam da Me ostavite; no Jas ne sum Sam, bidej}i Otecot e so Mene. 33 Ova vi go rekov za da imate mir vo Mene. Vo svetot }e imate maki; no ne pla{ete se, za{to Jas go pobediv svetot. Isusovata molitva Ova go kaà Isus, pa gi podigna o~ite Svoi kon neboto i re~e: O~e, dojde ~asot; proslavi Go Svojot Sin, za da Te proslavi i Sinot Tvoj, 2 kako {to si Mu dal vlast nad sekoe telo, ta na s# {to si mu dal, da mu dade ve~en ìvot. 3 A ìvotot ve~en e toa, da Te poznaat Tebe Ediniot vistinski Bog, i isprateniot od Tebe Isus Hristos. 4 Jas Te proslaviv na Zemjata; go izvr{iv deloto, {to si mi go dal da go izvr{am. 5 I sega, proslavi Me Ti, O~e, vo Tebe Samiot, so slavata {to ja imav vo Tebe u{te svetot pred da nastane. 6 Go objaviv imeto Tvoe na lu|eto, {to si Mi gi dal od svetot; tie bea Tvoi, i Ti Mi gi dade, i go zapazija Tvoeto slovo.
24
15,11 Mt 7,7-8.11 18,19 1 Jn 1,4
17
25
10,6 12,16 Mt 13, 34-35
27
8,42 14,21.23 21,15-17
28
1,1 13,3
30
2,25 16,19
Sega razbraa deka s# {to si Mi dal, e od Tebe; 8 za{to zborovite {to si Mi gi dal im gi predadov i tie gi primija i razbraa navistina deka od Tebe sum izlegol, i poveruvaa deka Ti si Me pratil. 9 Jas za niv se molam; ne se molam za siot svet, tuku za onie {to si Mi gi dal, za{to se Tvoi. 10 I s# Moe e Tvoe, i Tvoeto - Moe, i se proslaviv vo niv. 11 Ve}e ne sum vo svetot, no tie se vo svetot, a Jas idam kaj Tebe. O~e Sveti, zapazi gi vo Tvoeto ime onie {to si Mi gi dal, za da bidat edno, kako {to sme i Nie. 12 Dodeka bev so niv vo svetot, Jas gi pazev vo Tvoeto ime; onie, {to si Mi gi dal, gi za~uvav, i nikoj od niv ne pogina, osven pogibelniot sin, za da se ispolni Pismoto. 13 A sega se vra}am kaj Tebe, i ova mu go kaùvam na svetot za da ja imaat vo sebe Mojata polna radost. 14 Jas im go predadov Tvoeto slovo, i svetot gi zamrazi, za{to tie ne se od svetot, kako i Jas {to ne sum od nego. 15 Ne se molam da gi zeme{ od svetot, tuku da gi zapazi{ od zloto. 16 Tie ne se od svetot, kako i Jas {to ne sum od nego. 17 Posveti gi so Svojata vistina. Tvoeto slovo e vistina. 18 Kako Ti Mene {to Me prati vo svetot, i Jas gi prativ vo svetot. 19 I za niv jas se posvetuvam, ta i tie da bidat osveteni preku vistinata. 20 No ne se molam samo za niv, tuku i za onie {to preku nivnite zborovi }e poveruvaat vo Mene, 21 za da bidat site edno, kako {to si Ti, O~e, vo Mene, i Jas vo Tebe; pa taka i tie da bidat vo Nas edno, i da poveruva svetot deka Ti si Me pratil. 22 I slavata {to si Mi ja dal, nim im ja dadov, za da bidat edno, kako {to sme Nie. 23 Jas sum vo niv i tie se vo Mene, za da bidat vo s# edno, i da doznae svetot deka Ti si Me ispratil, i niv si gi vozqubil, kako Mene {to Me vozqubi.
7
32
8,29 Zah 13,7 Mt 26,31.56
33
12,31 13,19 14,27.30 15,18 Rim 8,37 1 Kor 15,57 2 Kor 1,8 2 Tim 3,12 1 Jn 5,5 Otkr 5,5
17,1
2,4 11,41 12,23 13,1.31-32 Mt 26,45
2 3
3,35 Mt 28,18
1,4 6,40 12,25 Er 24,7 31,31-34 Ez 36,25-28 Os 2,22 1 Jn 5,13.20
4 5
13,31-32 19,30 1,1-2 8,58 17,24 Fil 2,6 Evr 5,5
6,37-39.44 17,2.9.12.24 .26 2 Mojs 3,13-14 Evr 2,12
8 9
3,2.11 16,30 15,19 Lk 22,32
10
16,15 Lk 15,31
135
10,30 13,1.3 17,21 3 Mojs 19,2 Gal 3,28 1 Ptr 1,5.16
O~e, sakam i onie {to si Mi gi dal da bidat so Mene, kade {to sum Jas, za da ja gledaat Mojata slava {to si Mi ja dal, za{to me vozqubi u{te pred da se sozdade svetot. 25 O~e Praveden, svetot ne Te pozna, 12 Jas Te poznav; i ovie poznaa deka Ti si 6,39 10,28 Me ispratil; 26 i im go objaviv imeto Tvoe, i }e go 13,18 18,8-9 izvestuvam, ta qubovta, so koja Me vozPs 41,9 Dela 8,20 qubi Ti, da bide vo niv, i Jas vo niv.
24 2 Sol 2,3 15,11 1 Jn 1,4
11
I Go odvedoa najnapred kaj Ana, 26 za{to toj be{e dedo na Kajafa, koj vo 17,6 2 Mojs 3,13-14 taa godina be{e prvosve{tenik. 14 A Kajafa be{e onoj {to gi posove- Ps 7,17 Rim 8,39 tuva Judejcite deka podobro e da umre eden ~ovek za narodot.
13
18,1
Petrovoto odre~uvawe
15 Po Isus ode{e Simon Petar i eden drug u~enik. Toj u~enik mu be{e poznat na prvosve{tenikot, pa vleze so Isus vo dvorot na prvosve{tenikot. 16 A Petar stoe{e nadvor, pokraj portata. Drugiot, pak, u~enik, {to mu be{e poznat na prvosve{tenikot, izleze, $ re~e na vratarkata i go vovede Petar. 17 Toga{ sluginkata vratarka mu re~e na Petar: Da ne si i ti od u~enicite na Ovoj ôvek? Toj re~e: Ne sum. 18 A slugite i straàrite bea zapalile ogan i stoeja, pa se greeja, za{to be{e studeno. So niv stoe{e i Petar i se gree{e.
13 14 15
Isus e priveden I {tom go re~e ova, Isus otide so u~enicite Svoi preku potokot Kedron, kade {to ima{e gradina, i vo nea vleze Toj i u~enicite Negovi. 2 A toa mesto go znae{e i Juda, koj saka{e da Go predade, za{to Isus ~esto se sobira{e so u~enicite Svoi tamu. 3 Toga{ Juda, otkako zede edna ~eta vojnici i slugi od prvosve{tenicite i fariseite, dojde tamu so feneri, so svetila i so oru`je. 4 A Isus, znaej}i s# {to }e stane so Nego, izleze i im re~e: Kogo barate? 5 Mu odgovorija: Isus od Nazaret! Isus im re~e: Jas sum. So niv stoe{e i Juda, koj Go predade. 6 A koga im re~e: Jas sum - tie se povlekoa nazad i padnaa na zemjata. 7 Toga{ pak gi pra{a: Kogo barate? A tie rekoa: Isus od Nazaret! 8 Isus odgovori: Vi rekov deka sum Jas; pa, ako Me barate Mene, ostavete gi ovie da si odat; 9 za da se izvr{i slovoto kaàno od Nego: Od onie {to si Mi gi dal, nikogo ne zagubiv. 10 A Simon Petar, koj ima{e no`, go izvadi, go udri slugata na prvosve{tenikot i mu go otse~e desnoto uvo. Imeto na slugata mu be{e Malh. 11 No Isus mu re~e na Petar: Stavi go noòt vo no`nicata. Zar da ne ja ispijam ~a{ata {to Mi ja dade Otecot? Isus pred Ana Toga{ ~etata i zapovednikot, i slugite judejski, Go fatija Isus i Go vrzaa.
12
2 Sam 15,23 1 Car 2,37 2 Let 15,16 Mt 26,36 Mk 14,26.32 Lk 22,39
8,23 15,18-19 Mt 6,13 Lk 22,32 2 Sol 3,3 1 Jn 5,18
18
(Mt 26,4756; Mr 14,4350; Lk 22,4753)
3 4 5 6
7,32.45 13,1.3 19,11 8,24 7,46 Ps 27,2 35,4
10,36 Er 1,5 20,21 4,23 15,13 Lk 22,20 1 Kor 1,30 Evr 2,11 10,12.14 Rim 10,17 1 Sol 2,13 1 Jn 1,3
17 18 19
6,39 17,12
Isusovoto soslu{uvawe
(Mt 26,5966; Mr 14,5564; Lk 22,6671)
10 11
Lk 22,36.38 Mt 26,39 Mk 10,38 14,36 Lk 22,42
20
10,38 17,11 Dela 4,32 Gal 3,28
21
22
17,5 15,9 1 Kor 6,17 Gal 2,20 1,14 10,29 12,26 17,5 Mt 25,34 2 Kor 3,18 1,10 8,55 Mt 11,27 Otkr 16,5
23
24
25
Prvosve{tenikot, pak, Go pra{a Isus za u~enicite Negovi i za Negovoto u~ewe. 20 Isus mu odgovori: Jas mu zboruvav na svetot javno; Jas sekoga{ pou~uvav po sinagogite i vo hramot, kade {to sekojpat se sobiraat Judejcite, i tajno ni{to ne sum zboruval. 21 Zo{to Me pra{uva{ Mene? Pra{aj gi onie koi slu{ale {to sum zboruval; tie znaat {to sum govorel. 22 Koga Toj go re~e toa, eden od slugite, koj stoe{e blizu, Go udri Isus po obraz i re~e: Taka li mu odgovara{ na prvosve{tenikot? 23 Isus mu odgovori: Ako rekov ne{to lo{o, dokaì go lo{oto; ako li, pak, dobro - zo{to Me udira{? 24 Toga{ Ana Go prati vrzan kaj prvosve{tenikot Kajafa.
19
13 14 15 16 17 20
Lk 3,2 11,49-51 20,3 Mk 14,54 18,25
6,59 7,26 Is 45,19 48,16 Mt 4,23 26,55 Dela 26,26
22
19,3 Mt 26,67 Dela 23,2
Petar povtorno se odrekuva A Simon Petar stoe{e i se gree{e. I mu rekoa: Da ne si i ti od u~e25
23
Mt 5,39 Dela 23,3-5
136
24 nicite Negovi? Toj porekna i re~e:
Ne sum. 26 Eden od slugite na prvosve{teni25 kot, {to mu be{e rodnina na onoj komu 18,17 Petar mu go be{e otsekol uvoto, re~e: 26 Neli te vidov i tebe vo gradinata so 18,1.10 Nego? 27 A Petar pak porekna; i vedna{ za27 pea petel. 13,38
11,49 18,13
Judejcite i im re~e: Jas ne nao|am ni- 40 Dela 3,14 kakva vina vo Nego. 39 No kaj vas e obi~aj da vi pu{tam po eden za Pasha. Sakate li da vi Go pu{- 19,1 Mt 20,19 tam Carot Judejski? 40 I pak povikaa site, velej}i: Ne 1 Kor 1,23 Ovoj, tuku Varava. Varava, pak, be{e 2 Mt 27,29 razbojnik.
Lk 23,11
Isus pred Pilat 28 I Go povedoa Isus od Kajafa vo 28 pretorijata. No be{e utro, i tie ne 11,55 vlegoa vo nea, za da ne se oskvernat, za 29 da moàt da ja jadat Pashata. Lk 3,1 29 Toga{ izleze Pilat pred niv i re13,1 Dela 3, ~e: Za {to Go obvinuvate Ovoj ôvek? 13-14 30 Odgovorija i mu rekoa: Ako Toj ne 4,27 13,28 be{e zlostornik, nema{e da ti Go 1 Tim 6,13 predademe! 31 A Pilat im re~e: Zemete Go vie i 31 19,6 sudete Mu spored va{iot zakon! JudejDela 18,15 cite mu rekoa: Nam ne ni e dozvoleno da pogubuvame nikogo, 32 32 za da se ispolni zborot Isusov, 3,14 8,28 {to go re~e, kaùvaj}i so kakva smrt 12,32-33 Mt 20,19 }e umre. 26,2 33 Toga{ Pilat vleze vo sudnicata, pa Go povika Isus i Mu re~e: Ti li si 36 1,11 Carot Judejski? 6,15 34 Isus mu odgovori: Sam li go zbo12,32 Mt 26,53 ruva{ toa ili drugi ti kaàa za MeLk 17,20 ne? 19,12 35 Pilat odgovori: Ta jas Judeec li 37 sum? Tvojot narod i prvosve{tenicite 3,32-33 Te predadoa na mene. [to si naprav8,45-46 14,6 il? 1 Jn 3,19 36 Isus odgovori: Moeto carstvo ne e 4,6 1 Tim 6,13 od ovoj svet; ako be{e carstvoto Moe od ovoj svet, toga{ Moite slugi bi Me 38 branele, za da ne im bidam predaden na Dela 24,25 26,28 Judejcite; no carstvoto Moe sega ne e ovde. 37 A Pilat Mu re~e: Ti, pak, Car li si? Isus odgovori: Ti veli{ deka sum Car. Jas za toa se rodiv i za toa dojdov na svetot, za da svedo~am za vistinata; sekoj, koj e od vistinata, go slu{a glasot Moj. Isus e osuden na smrt
(Mt 27,1531; Mr 15,620; Lk 23,1315)
Mt 26,34 Mk 14,30 Lk 22,34
Pilat Go pra{a: [to e toa vistina? I koga go re~e ova, izleze pak kaj
38
Isusovite stradawa Toga{ Pilat Go zede Isus i Go predade da go kam{ikuvaat. 2 Vojnicite spletoa venec od trwe, Mu go kladoa na glavata i Mu oblekoa bagrenica, 3 i velea: Te pozdravuvame, Care Judejski! - i Go udiraa po obrazite. 4 Pilat pak izleze nadvor i im re~e: Eve, vi Go izveduvam nadvor, za da razberete deka ne nao|am vo Nego nikakva vina. 5 Toga{ izleze Isus nadvor, so trnov venec, i bagrenica. I im re~e Pilat: Eve Go ôvekot! 6 A koga Go vidoa prvosve{tenicite i slugite, zavikaa i rekoa: Raspni Go, raspni! Pilat im re~e: Zemete Go vie i raspnete Go, za{to jas ne nao|am vo Nego vina. 7 Judejcite mu odgovorija: Nie imame Zakon i spored na{iot Zakon Toj treba da umre, za{to Sam se napravi Sin Bo`ji. 8 Koga go ~u Pilat ovoj zbor, u{te pove}e se ispla{i. 9 I pak vleze vo pretorijata i Mu re~e na Isus: Od kade si Ti? No Isus ne mu dade odgovor. 10 Pilat Mu re~e: Mene li ne mi odgovara{? Ne znae{ li deka imam vlast da Te raspnam, i vlast imam da Te pu{tam!? 11 Isus odgovori: Ti ne bi imal nikakva vlast nad Mene ako ne ti be{e dadeno odozgora; zatoa pogolem grev ima onoj {to Me predade na tebe. 12 Ottoga{ Pilat gleda{e da Go pu{ti. No Judejcite pak vikaa, zboruvaj}i: Ako Go pu{ti{ Nego, ne si mu prijatel na cezarot. Sekoj {to se pravi car, protivnik mu e na cezarot. 13 [tom go ~u ovoj zbor, Pilat Go izvede Isus nadvor i sedna na sudskiot
19
3
18,22 Is 50,6
4
18,38 Lk 23,4
5
1,29.36
6
18,31 1 Kor 1,23
7
5,18 3 Mojs 24,16
9
9,29-30 Mt 26, 62-63 27,12.14 Mk 14,61 Lk 23,9
11
3,27 10,18 18,30.35 Rim 13,1
12
Lk 23,2 Dela 17,7
137
14 stol, na mestoto {to se vika Litostro-
18,33-37 19,31.42 1 Kor 5,7
15
Sud 8,23 1 Sam 8,7
17
1 Mojs 22,6
18
Is 53,12
19
18,33 Mt 2,23
ton, a po evrejski Gavata. 14 Toga{ be{e petok pred Pasha, okolu {estiot ~as11. I im re~e Pilat na Judejcite: Eve Go va{iot Car! 15 No tie vikaa: Zemi, zemi, raspni Go! Pilat im re~e: Carot va{ li da Go raspnam? Prvosve{tenicite odgovorija: Nie nemame car, osven cezarot. 16 I toga{ im Go predade za da bide raspnat. I Go zedoa Isus, i Go povedoa. Isusovoto raspnuvawe
(Mt 27,3244; Mr 15,2132; Lk 23,2643)
A Isus, {tom ja vide majka Si, i 26 u~enikot kogo posebno go qube{e, kako 2,4 13,23 stoi, $ re~e na majka Si: @eno, ete ti 20,2 21,20 sin! 27 Potoa mu re~e na u~enikot: Ete ti 28 majka! I od toj ~as u~enikot ja zede kaj 5,39 Ps 22,15 sebe.
26
Isusovata smrt
(Mt 27,4556; Mr 15,3341; Lk 23,4449)
29
20
Evr 13, 12-13
17 I nosej}i go Svojot krst, Toj izleze na mestoto nare~eno êrepnica, a po 2 Mojs 28,32 evrejski Golgota; 18 tamu Go raspnaa, a so Nego i drugi 24 Ps 22,19 dvajca, od ednata i od drugata strana, a 25 nasrede - Isus. 19 Pilat, pak, napi{a i natpis, i go 2,3 20,1.18 klade na krstot. A be{e napi{ano: Mk 15, 40-41 Isus od Nazaret, car Judejski. 20 Ovoj natpis go ~itaa mnozina od JuLk 2,5 dejcite, bidej}i mestoto, kade {to be{e raspnat Isus be{e blizu do gradot; a be{e napi{ano na evrejski, gr~ki i latinski. 21 Prvosve{tenicite, pak, judejski mu rekoa na Pilat: Ne pi{uvaj: Car Judejski, tuku deka Toj re~e: Jas sum Car Judejski. 22 Pilat odgovori: [to napi{av, napi{av. 23 A vojnicite, koga Go raspnaa Isus, gi zedoa ali{tata Negovi i gi razdelija na ~etiri dela, po eden del na sekogo i hitonot. Hitonot, pak, ne be{e {ien, tuku istkaen odozgora pa dodolu. 24 Toga{ si rekoa: Da ne go rasipuvame, no da frlime za nego `drepka, ~ij }e bide - za da se zbidne kaànoto vo Pismoto: Gi razdelija ali{tata Moi me|u sebe i za oblekata Moja frlija `drepka. Taka i napravija vojnicite. 25 Pokraj krstot Isusov stoeja majka Mu Negova i sestrata na majka Mu, Marija Kleopova, i Marija Magdalena.
23
28 Po ova, znaej}i Isus deka s# e svr30 {eno, za da se ispolni Pismoto, re~e: 1,33 17,1.4 @eden sum. 29 Tamu stoee{e sad, poln so ocet. Jov 19, 26-27 Tie nakvasija sun|er vo ocetot, go zaka- Mt 20,22 12,50 ~ija na trska i Mu prinesoa do ustata Lk 2 Tim 4,7 Otkr 15,1 Negova. 30 A koga vkusi Isus ocet, re~e: Se 31 svr{i! I koga ja navedna glavata, go 19,14 2 Mojs predade duhot. 12,16
2 Mojs 12,22 3 Mojs 14,4 Ps 51,8 69,22
Krv i voda Bidej}i be{e petok, Judejcite, za da ne ostanat telata na krst vo sabota, za{to vo taa sabota be{e golem den, go zamolija Pilat da im gi prekr{at kolenata i da gi simnat. 32 Toga{ dojdoa vojnicite i im gi prekr{ija kolenata na prviot, kako i na vtoriot, {to bea raspnati so Nego. 33 A koga dojdoa do Isus i go vidoa deka be{e ve}e umren, ne Mu gi prekr{ija kolenata; 34 no eden od vojnicite so kopje Mu gi probode rebrata, i naedna{ iste~e krv i voda. 35 I toj {to vide - posvedo~i, i svedo{tvoto mu e vistinsko; i znae deka ja kaùva vistinata, za da poveruvate vie. 36 Bidej}i ova stana za da se ispolni Pismoto: Koska Negova nema da se prekr{i. 37 I drugo Pismo pak veli: ]e poglednat na Onoj Kogo Go probodoa.
31
5 Mojs 21,22-23 Gal 3,13
34
3,5 7,37-39 1 Mojs 4,10 1 Jn 5,6-8
35
15,26-27 21,24
36
2 Mojs 12,46 4 Mojs 9,12 Ps 34,21
37
Zah 12,10 Otkr 1,7
38
7,13
Poloùvaweto vo grob
(Mt 27,5761; Mr 15,4247; Lk 23,5056)
Potoa Josif od Arimateja, taen Isusov u~enik, poradi strav od

38
11 19,14. Okolu 12 ~asot, po na{e.
138
39 Judejcite, go zamoli Pilat da go simne
teloto i Pilat mu dozvoli. Toj dojde i go simna teloto Isusovo. 39 A dojde i Nikodim, koj porano be{e oti{ol no}e kaj Isus, i donese okolu litri smesa od smirna i aloj. 40 sto 40 Go zedoa teloto Isusovo i go zavitMk 14,8 kaa vo platno so mirisite, kako {to e obi~aj kaj Judejcite da pogrebuvaat. 20,1 41 Na ona mesto, kade {to be{e raspMt 27,56 Dela 20,7 nat, ima{e gradina i vo gradinata - nov 1 Kor 16,2 grob, vo koj u{te nikoj ne be{e pola2 gan. 42 Tamu Go poloìja Isus poradi pe13,23 18,15 19,26 tokot judejski, za{to grobot be{e bli21,7.20 zu.
3,1 7,50 Ps 45,8 Izreki 7,17 Mt 2,11
6-7
11,40.44 19,40 Lk 24,24
Prazniot Isusov grob
Vo prviot den od sedmicata Marija Magdalena dojde na grobot 5,39 Ps 16,10 rano, u{te dodeka be{e temno, i vide Mt 5,17 Dela deka kamenot od grobot e pomesten. 2 Toga{ otr~a i dojde kaj Simon Pe2,27.31 1 Kor 15,4 tar i kaj drugiot u~enik, kogo Isus go 12 qube{e, i im re~e: Go dignale Gospod Mt 28,2-5 od grobot i ne znam kade Go poloìle. Mk 16,5 3 Toga{ izleze Petar i drugiot u~eLk 24,23 Evr 1,14 nik, i pojdoa kon grobot. Otkr 3,5 4 I obajcata tr~aa zaedno, no drugiot 4,4 u~enik tr~a{e pobrgu od Petar i prv dojde do grobot. 5 I koga se navedna, vide deka leì samo povojot; no ne vleze. 6 Po nego dojde Simon Petar, vleze vo grobot i vide deka samo povojot stoi; 7 a krpata, {to Mu be{e na glavata negova, ne stoe{e kaj povojot, tuku oddelno, svitkana na edno mesto. 8 Toga{ vleze i drugiot u~enik, koj prv dojde do grobot, i vide, i poveruva, 9 za{to u{te ne go znaeja Pismoto deka Toj treba da voskresne od mrtvite. 10 Toga{ u~enicite se vratija doma.
9
20
(Mt 28,18; Mr 16,18; Lk 24,112)
giot kaj nozete, kade {to be{e leèlo teloto Isusovo. 13 Tie $ rekoa: @eno, zo{to pla~e{? Im odgovori: Go krenale Gospod moj i ne znam kade Go poloìle! 14 [tom go re~e ova, se zavrte nazad i Go vide Isus kako stoi; no ne znae{e deka e Isus. 15 Isus $ re~e: @eno, zo{to pla~e{? Kogo go bara{? Taa, mislej}i deka e gradinarot, Mu re~e: Gospodine, ako si Go zel Ti, kaì mi kade si Go poloìl, i jas }e Go zemam. 16 Isus $ re~e: Marija! Taa se zavrti i Mu re~e: Ravuni - {to zna~i: U~itele! 17 I re~e Isus: Ne dopiraj se do Mene, za{to u{te ne sum se vratil kaj Mojot Otec; tuku otidi kaj bra}ata Moi i kaì im: se vra}am kaj Svojot Otec i va{iot Otec, kaj Svojot Bog i kaj va{iot Bog. 18 Dojde Marija Magdalena i im kaà na u~enicite deka Go videla Gospod i deka toa $ rekol. Isus im se javuva na Svoite u~enici
(Mt 28,1620; Mr 16,1418; 24,3649)
19
13
20,2
14
21,4 Lk 24,16 2 Kor 5,16
16
Mk 10,51
17
13,33 14,2-3.28 16,5-7 Ps 22,22 Mt 12,49 28,10 Dela 1,3 Rim 8,29 15,6
19
14,18-19 Mt 18,20
20
15,11 16,20.22 19,34
21
17,18 Mt 28,19 Mk 16,15
22
1,33 7,39 1 Mojs 2,7 Ez 37,9 Dela 1,8 1 Kor 15,45
Isus $ se javuva na Marija Magdalena A Marija stoe{e kaj grobot odnadvor i pla~e{e. I, pla~ej}i, se navedna nad grobot; 12 i vide dva angela vo beli obleki kako sedat, edniot kaj glavata, a dru11
A ve~erta vo istiot den, prviot od sedmicata, koga vratata, kade {to bea u~enicite Negovi sobrani, be{e zatvorena poradi strav od Judejcite, dojde 23 Isus, zastana nasrede i im re~e: Mir Mt 16,19 18,18 vam! 20 I ova {tom go re~e, im gi pokaà 24 racete i nozete i rebrata Svoi. Se za- 11,16 raduvaa toga{ u~enicite, {tom Go vi- 14,5 21,2 doa Gospoda. 21 A Isus pak im re~e: Mir vam! Ka- 25 ko {to Me prati Otecot, taka i Jas ve 19,34 1 Kor 9,1 pra}am. 22 I koga im go kaà ova, duvna i im re~e: Primete Duh Sveti! 23 Na koi }e im gi prostite grevovite, }e im se prostat, a na koi }e im gi zadrìte, }e im se zadràt. Isus i neverniot Toma A Toma, eden od dvanaesette, nare~en Bliznak, ne be{e so niv koga dojde Isus. 25 Drugite u~enici mu rekoa: Go vidovme Gospoda! A toj im re~e: Dodeka
24
139
26 ne gi vidam ranite od klincite na ra27
20,25 Mk 16,14 Lk 24,25.40
14,27 20,19
29
4,48 17,20 1 Ptr 1,8
30
21,25
31
1,12 3,15-16 Dela 2,36 Rim 1,4 1 Jn 5,13
21,1
Mt 26,32 28,7
cete Negovi, i ne go stavam prstot svoj vo ranite od klincite, i ne ja stavam rakata svoja vo rebrata Negovi, nema da poveruvam! 26 A po osum dena u~enicite Negovi pak bea sobrani, i Toma so niv. Dojde Isus, koga vratata be{e zaklu~ena, zastana me|u niv i re~e: Mir vam! 27 Potoa mu re~e na Toma: Daj go prstot svoj ovde i vidi gi racete Moi; daj ja rakata svoja i stavi ja vo rebrata Moi; i ne bidi neverliv, tuku poveruvaj! 28 Odgovori Toma i Mu re~e: Gospod moj i Bog moj! 29 Isus mu re~e: Toma, ti poveruva zatoa {to Me vide; blaèni se onie koi ne videle, a poveruvale. Celta na ovaa kniga
30
I mnogu drugi ~uda izvr{i Isus pred u~enicite Svoi, {to ne se zapi{ani vo ovaa kniga. 31 A ovie se zapi{ani za da poveruva3 Lk 5,5 te deka Isus e Hristos, Sinot Bo`ji, i 4 veruvaj}i da imate ìvot vo Negovoto 20,14 ime. Lk 24,16
1,45 11,16 Lk 5,10
Toga{ u~enikot, {to go saka{e Isus, mu re~e na Petar: Toa e Gospod! A Simon Petar, {tom ~u deka e Gospod, si ja prepa{a oblekata - za{to be{e neoble~en, i se frli vo moreto. 8 A drugite u~enici, vle~ej}i ja mreàta so ribi, dojdoa so korab, za{to ne bea daleku od bregot, no samo okolu dveste lakti. 9 Koga pak izlegoa na bregot, vidoa nakladen ogan, i na nego stavena riba i leb. 10 Isus im re~e: Donesete od ribite {to gi ulovivte sega! 11 A Simon Petar vleze i ja izvle~e mreàta na bregot, polna so krupni ribi, na broj sto pedeset i tri; i makar {to bea tolku mnogu, mreàta ne se skina. 12 Isus im re~e: Dojdete, jadete! I nikoj ne smee{e da Go pra{a: Koj si Ti?, za{to gledaa deka e Gospod. 13 Se pribliì Isus, zede leb i im dade, isto taka i riba. 14 Ova be{e ve}e tretpat kako im se javi Isus na u~enicite Svoi, otkako voskresna od mrtvite.
7
7
13,23 19,26 20,2 21,20 Mt 14,29
9
Mt 4,4 Lk 24, 41-43
11
2 Let 2,16 Lk 5,6
12
4,27
13
6,11 Mt 14,19 15,36 Mk 6,41 8,6 Lk 9,16
14
20,19.26
15
1,42 10,1-16 Mt 16,17 Lk 7,42-43 1 Kor 15,5
16
Mt 2,6 Lk 22,32 Dela 20,28 1 Ptr 5,2 Otkr 7,17
5
Lk 24,41
Voskresnatiot Isus im se javuva na sedum Svoi u~enici Potoa pak im se javi Isus na u~enicite Svoi kaj Tiverijadskoto More. A toa se slu~i vaka: 2 bea zaedno Simon Petar i Toma, kogo go vikaa Bliznak, Natanail od Kana Galilejska, Zavedeevite sinovi i dvajca drugi od u~enicite Negovi. 3 Simon Petar im re~e: ]e odam da lovam riba. Mu rekoa: I nie }e dojdeme so tebe. Toga{ izlegoa i vedna{ vlegoa vo korab, no taa no} ni{to ne ulovija. 4 A koga se razdeni, zastana Isus na bregot, samo u~enicite ne go poznaa deka e Isus. 5 Isus im re~e: êda, imate li ne{to za jadewe? Mu odgovorija: Ne. 6 A Toj im re~e: Frlete ja mreàta od desnata strana na korabot i }e najdete! Ja frlija, i ne moèa ve}e da ja izvle~at od mnogu ribi.
Razgovor me|u Isus i Petar

15
6
Lk 5,4-7
21
A koga zavr{ija so jadeweto, Isus mu re~e na Simon Petar: Simone Jova- 17 nov, Me qubi{ li pove}e otkolku 13,37-38 ovie? Petar Mu re~e: Da, Gospodi, Ti 18,17.25-27 2 Sam 5,2 znae{ deka Te qubam! Isus mu re~e: Ps 78,71-72 Pasi gi jagnencata Moi! 18 16 Go pra{a pak, povtorno: Simone Mt 16,22 Jovanov, Me qubi{ li? Petar Mu ka- 26,39 Dela à: Da, Gospodi, Ti znae{ deka Te 21,11.14 qubam! Isus mu re~e: Pasi gi ovcite 3 Ptr 1,14 Moi! 17 I po tretpat mu re~e: Simone Jovanov, Me qubi{ li? Petar se naàli deka po tretpat go pra{a: Me qubi{ li? I Mu re~e: Gospodi, Ti s# znae{; Ti znae{ deka Te qubam. Isus mu re~e: Pasi gi ovcite Moi! 18 Vistina, vistina ti velam: koga be{e pomlad, sam se prepa{uva{e i ode{e kade {to saka{e; koga }e ostari{, }e gi ra{iri{ racete svoi, i drug }e te prepa{a i povede na kade {to nej}e{.
140
19
12,33 18,32 Mk 1,17 1 Ptr 4,16
20
13,23.25 19,26 20,2
A ova go re~e za da pokaè so kakva smrt }e Go proslavi Petar Boga. I {tom go kaà toa, mu re~e: Vrvi po Mene!
19
Omileniot u~enik i svedo{tvoto koe ostanuva A Petar, koga se zavrti, vide deka po nego odi onoj kogo Isus go saka{e i koj na ve~erata se be{e navalil na gradite Negovi i pra{uva{e: Gospodi, koj }e Te predade? 21 [tom go vide Petar nego, Mu re~e na Isus: Gospodi, a ovoj, pak, zo{to?
20
Isus mu re~e: Ako sakam toj da ostane dodeka da dojdam, tebe {to ti e? Ti vrvi po Mene! 23 I se prenese ovoj zbor me|u bra}ata deka toj u~enik nema da umre. No Isus ne mu re~e deka nema da umre, tuku: Ako sakam toj da ostane dodeka dojdam, tebe {to ti e? 24 Toj e u~enikot koj svedo~i za ovie nastani i gi napi{a; i znaeme deka svedo{tvoto negovo e vistinsko. 25 A ima i mnogu drugi raboti {to gi izvr{i Isus i koi, ako bi se napi{ale po red, mi se ~ini ne bi moèle da se smestat vo celiot svet napi{anite knigi. Amin!
22
22
Mt 16,28 1 Kor 11,26 Jk 5,7 Otkr 2,25 22,7.12.1 7.20
23
14,3 3 Jn 1,5
24
15,27 19,35
25
20,30
DELA NA APOSTOLITE
Voved Deloto na Luka opfa}a dve novozavetni knigi. Prvata e negovoto Evangelie, a vtorata Dela na Apostolite. Vo prvata kniga, vo Evangelieto, Luka se zadrùva na periodot na zemniot Isusov ìvot. Knigata, pak, Dela na apostolite zapo~nuva so opisot na Isusovoto voznesenie (1,111) so koe se inaugurira vremeto na Crkvata: Gospod Isus vo nea ostanuva prisuten preku Svetiot Duh, koj gi vdahnovuva u~enicite. Prikaùvawato na sobitijata e polno so ìvot. Se beleì rasteòt na hristijanskite zaednici vo judejska sredina, posebno preku misijata na apostol Petar, za {irewe na hristijanstvoto vo Erusalim, no i vo mesta kade nema Judejci: Antiohija, Korint i Filipi. Preku prikazite vo tekstot se nasetuvaat i te{kotiite na prvata Crkva i na~inot na koj se tie razre{eni, blagodarenie na Duhot Gospodov. Me|u izvorite na knigata da go spomneme i ona {to bi moèlo da se nare~e Dnevnik na Luka. Za da go raskaè patuvaweto od Troada vo Filipi, Luka se izrazuva vo prvo lice: Po toa videnie vedna{ posakavme da trgneme.... 16,1040); ponatamu e opi{ano Pavlovoto patuvawe od Filipi vo Erusalim, kade Pavle e uapsen (20,521,18) i na krajot patuvaweto vo Rim, kade Pavle ostanuva dve godini pred da bide osuden (2728). Knigata moè da se podeli na slednive celini: Plan (1,8), Po~etocite na prvata Crkva vo Erusalim, po Isusovoto voznesenie (1,128,31), Rasprostranuvawe na Evangelieto me|u drugite narodi (8,42,25), Rasprostranuvawe na Evangelieto vo sredozemnomorskiot svet pa s# do Rim, glavniot grad na Imperijata (13,128,31). Porakata prenesena i poznata nasekade vo svetot, vpro~em, e rezimirana vo propovedite i raspravite na apostolite. Vo niv moè da se vidi deka Isus e pretstaven na site, kako na Judejcite, taka i na nejudejcite (paganite). Duhot postojano gi vdahnovuva u~enicite preku Negovata li~nost, zborovi i dela. Nastanite vo knigata Dela na Apostolite go otvoraat pogledot kon ona {to Crkvata {to treba da go ostvari: da se razglasi Evangelieto, odnosno radosnata vest za Isus Hristos na site lu|e i na site krai{ta na zemjata.
1,1
Lk 1,1.3 24,19
Prvata kniga, Teofile, ja napi{av za s# ona {to Isus go prave{e i 2 Lk 24,51 pou~uva{e, od po~etokot, 2 pa s# do denot koga se voznese, otka3 ko preku Svetiot Duh im dade zapovedi 10,40-41 13,31 na apostolite {to be{e gi izbral. 3 Nim po Svoeto stradawe im se pretstavi ìv, so mnogu verni dokazi, javuvaj}i im se ~etirieset dni i zboruvaj}i im za carstvoto Bo`jo.
Predgovor
4 Edna{ koga gi sobra, Toj im zapove- 4 24, da: Ne oddale~uvajte se od Erusalim, Lk 42-43 tuku ~ekajte go vetuvaweto od Otecot 24,49 {to ste go slu{ale od Mene: 5 5 Jovan kr{tava{e so voda, a vie, ne 11,16 po mnogu dni od denes, }e bidete krste- Lk 3,16 ni so Svetiot Duh.
Isus se voznesuva na neboto A tie, koi bea sobrani, Go pra{aa velej}i: Vo ova vreme li Ti }e go vos6
142
DELA NA APOSTOLITE
9 tanovi{, Gospodi, carstvoto Izra-
Lk 24, 50-51
10
Lk 24,4-6
11
Lk 22,69
13
Mt 10,2-4
14
4,32 Mt 18,19 Lk 8,19
17
Lk 22,47
18
Mt 27,3-10
elovo? 7 I Toj im odgovori: Ne e va{e da gi znaete vremiwata ili ~asot {to Otecot gi postavil vo Svoja vlast; 8 no }e primite sila od Svetiot Duh, Koj }e sleze na vas i }e Mi bidete svedoci vo Erusalim i vo cela Judeja i Samarija, i s# do krajot na zemjata. 9 I {tom go re~e toa, dodeka tie Go gledaa Toj se podigna, i oblak Go podzede od pred o~ite nivni. 10 I kako {to gledaa kon neboto dodeka Toj se voznesuva{e, odedna{ pred niv zastanaa dvajca maì vo bela obleka, 11 i rekoa: Lu|e Galilejci, {to stoite i gledate kon neboto? Ovoj Isus, Koj od vas se voznese na neboto, }e dojde pak na istiot na~in kako {to Go vidovte da odi na neboto. Izbran nov apostol na mestoto na Juda
12 Toga{ tie se vratija vo Erusalim od planinata, nare~ena Maslinova1, koja se nao|a blizu do Erusalim, kolku eden saboten den odewe2. 13 I koga dojdoa, se iska~ija vo gornata odaja, kade {to prestojuvaa Petar i Jakov, Jovan i Andrej, Filip i Toma, Vartolomej i Matej, Jakov Alfeev i Simon Zilot i Juda Jakovov. 14 Tie site ednodu{no bea postojano vo molitva i molewe zaedno so nekoi èni i so Marija, majkata na Isus, i so bra}ata Negovi. 15 I vo tie dni Petar stana me|u bra}ata (a bea se sobrale okolu sto i dvaeset du{i) i re~e: 16 Maì bra}a! Treba{e da se ispolni napi{anoto {to go be{e pretskaàl Svetiot Duh preku ustata Davidova za Juda, voda~ot na onie {to Go fatija Isus, 17 za{to toj be{e vbroen me|u nas i be{e primil del od ovaa slu`ba; 18 no so nepravedna nagrada toj stekna niva i, otkako padna ni~kum, prsna po
sredinata, i se isturi celata negova utroba. 19 I toa im stana poznato na site ìteli vo Erusalim deka taa niva se nare~e na nivniot jazik Akeldama, {to zna~i krvna niva. 20 Za{to vo knigata na Psalmite e napi{ano: Domot negov da zapusti i nikoj vo nego da ne ìvee, episkopstvoto negovo drug da go primi. 21 I taka, eden od onie lu|e {to bea so nas za seto vreme, otkako dojde i si zamina od nas Gospod Isus, 22 po~nuvaj}i od kr{tavaweto Jovanovo pa do denot koga se voznese od nas, treba da bide svedok so nas za Negovoto voskresenie. 23 I postavija dvajca: Josif, nare~en Varnava, a po prekar Just, i Matij; 24 potoa se pomolija i rekoa: Ti, Gospodi, Koj gi poznava{ srcata na site, pokaì od ovie dvajca eden, kogo si go izbral, 25 za da primi del od ovaa slu`ba i od apostolstvoto od koe otpadna Juda za da si otide na svoeto mesto. 26 I frlija `drepka za niv, i `drepkata padna na Matij; i toj se vbroi kon edinaesette apostoli. Pedesetnica - Izlevawe na Svetiot Duh Koga dojde denot Pedesetnica, site apostoli bea zaedno i na isto mes-
19
Mt 27,8
20
Ps 69,26 Ps 109,8
24
15,8
25
6,4
2,2
4,31 Jn 3,8
3
4 Mojs 11,25
2 Toga{ nenadejno se sozdade {um od neboto, kako silen vetar koga duva, i ja ispolni celata ku}a, kade {to sedea. 3 I im se javija jazici kako od plamen, koi se razdeluvaa i se spu{tija po eden nad sekogo od niv posebno. 4 I site se ispolnija so Duh Sveti, i po~naa da zboruvaat na drugi jazici, onaka kako {to im dava{e Duhot Sveti da izgovaraat. 5 Toga{ vo Erusalim ima{e Judejci, pobo`ni lu|e, od sekoj narod pod neboto.
to.
1 1,12. Eleon. 2 1,12. Okolu 2 kilometri.
143
DELA NA APOSTOLITE
11
10,45-46
13
1 Kor 14,23
17-21
Joil 3,1-5
18
4 Mojs 11,29
20
Amos 5, 18-20
Koga se sozdade toj ekot, narodot koj se nasobra mnogu se zbuni, bidej}i sekoj gi slu{a{e kako zboruvaat na negoviot sopstven jazik. 7 I site vxa{eni i voshiteni, govorea: Ovie {to zboruvaat, zar ne se site Galilejci? 8 Pa kako toga{ slu{ame kako sekoj od niv zboruva na na{iot maj~in jazik? 9 Parti, Midijci, Elamiti i ìtelite od Mesopotamija, Judeja i Kapadokija, od Pont i Azija, 10 Frigija, Pamfilija, od Egipet i od krai{tata na Libija pokraj Kirineja, pa i privremeno dojdenite Rimjani. 11 Kako nie Judejcite, taka isto i pridojdenite, Kritjani i Arapi, eve slu{ame kako tie zboruvaat za golemite dela Bo`ji na na{ite jazici? 12 Site se ~udea i vo nedoumenie si zboruvaa eden so drug: [to li }e bide ova? 13 A drugi, potsmevaj}i se, velea: Se napile so slatko vino!
6
Besedata na Petar Toga{ Petar stana so edinaesette, go podigna glasot svoj i im re~e: Lu|e Judejci i vie site {to ìveete vo Erusalim, znajte go ova i vnimatelno slu{nete gi moite zborovi; 15 ovie lu|e ne se pijani, kako {to mislite vie, za{to e tretiot ~as3 od denot: 16 no ova e pretskaànoto preku prorokot Joil: 17 I ete vo poslednite dni, re~e Bog, }e izleam od Mojot Duh na sekoe telo i }e prorokuvaat sinovite va{i i }erkite va{i, i mladi~ite va{i }e imaat videnija i starcite va{i }e sonuvaat soni{ta. 18 I vo tie dni, vrz slugite Moi i sluginkite Moi }e izleam od Mojot Duh, i tie }e prorokuvaat. 19 I }e pokaàm ~udesa na nebesata i znaci dolu na zemjata - krv, i ogan, i ~ad. 20 Sonceto }e se pretvori vo temnina, a mese~inata vo krv, i toa u{te pred da
14
nastapi golemiot i slaven den Gospodov. 21 I toga{, sekoj {to }e go povika imeto Gospodovo, }e se spasi. 22 Lu|e Izraelci, slu{nete gi ovie zborovi: Isus od Nazaret, ôvekot posvedo~en pred vas od Boga so sili, ~udesa i znaci, koi, kako {to i sami znaete, gi napravi Bog preku Nego, 23 predaden po opredeleniot Bo`ji plan i predznaewe, vie Go fativte, Go raspnavte so racete na bezzakonicite i Go ubivte. 24 No Bog Go voskresna, otkako Go oslobodi od smrtnite maki, bidej}i smrtta nema{e sila da Go zadrì. 25 Za{to David za Nego veli: Sekoga{ Go gledav Gospod pred sebe. Toj e od mojata desna strana, za da ne se pomestam. 26 Zatoa se razveseli srceto moe i se vozraduva jazikot moj; a u{te i teloto moe }e po~iva vo nade`; 27 za{to Ti nema da ja ostavi{ du{ata moja vo Adot, nitu, pak, }e dozvoli{ Tvojot pravednik da vidi raspa|awe. 28 Ti si mi gi pokaàl pati{tata na ìvotot; Ti }e me ispolni{ so radost preku liceto Svoe. 29 Maì bra}a, neka mi e dozvoleno da vi zboruvam slobodno za pratatkoto David, deka toj umre i be{e pogreban, a grobot negov e me|u nas s# do dene{niov den. 30 Pa, bidej}i be{e prorok i znaej}i deka Bog mu be{e vetil so zakletva deka }e postavi nekoj od plodot na negovite bedra na prestolot Svoj, 31 predvide i kaà za voskresenieto na Hristos deka nema da bide ostaven vo Adot i deka teloto Negovo nema da vidi raspa|awe. 32 Ovoj Isus Go voskresna Bog. Za toa sme nie site svedoci. 33 I zatoa, Toj, otkako be{e vozdignat so desnicata Bo`ja i Go primi od Otecot vetuvaweto na Svetiot Duh sega Go izlea. Toa e ona {to go gledate sega vie i go slu{ate.
21
4,12 Rim 10,13 1 Kor 1,2
24
Ps 18,3-5
25-28
Ps 16,8-11
27
13,34-37
30
2 Sam 7, 12-13 Ps 89,3 132,11
31
Ps 16,10
33
1,4
3 2,15. Okolu 9 ~asot pretpladne.
144
DELA NA APOSTOLITE
Za{to David ne otide na nebesata, no samiot kaà: Mu re~e Gospod na 35 mojot Gospod: Sedni od Mojata desna Lk 20,43 strana, 35 dodeka ne gi postavam neprijateli36 Mt 10,6 te Tvoi vo podno`jeto na nozete Tvoi. 15,24 36 I zatoa, neka znae so sigurnost siot Izraelov dom deka Onoj Isus, Kogo 38 5,31 vie Go raspnavte, Bog Go napravi Gos13,38-39 Lk 24, pod i Hristos.
34 Ps 110,1 47-48
34-35
sekoj den gi pridodava{e spasenite kon 3,1 10,3.9.30 nivnoto mno{tvo. Ozdravuvawe pred portata na hramot
4
14,8-9
39
Is 57,19 Joil 3,5
Prvite pokrstuvawa
37 Koga go slu{naa toa, im se rastreperija srcata, i mu rekoa na Petar i na drugite apostoli: Lu|e bra}a, {to da pravime? 38 A Petar im re~e: Pokajte se i sekoj od vas da se krsti vo imeto na Isus Hristos za prostuvawe na grevovite; i toga{ }e primite dar od Svetiot Duh. 39 Za{to vam vi pripa|a ona vetuvawe i na va{ite deca i na site {to se daleku, {to }e gi povika Gospod, na{iot Bog. 40 I so mnogu drugi zborovi svedo~e{e i gi mole{e, velej}i: Spasuvajte se od ovoj pakosten rod! 41 I taka onie {to od srce gi primija negovite zborovi, se krstija i se prisoedinija vo toj den okolu tri iljadi du{i. 42 I bea istrajni vo u~eweto na apostolite, vo zaedni~kiot ìvot, vo prekr{uvaweto na lebot i vo molitvite.
40
5 Mojs 32,5 Mt 17,17 Gal 1,4 Fil 2,15
42
2,46 Lk 24,35
43
20,7-11
47
4,21 11,18 13,48 21,20 2 Kor 2,15
@ivotot vo prvata hristijanska zaednica

43 I strav ja obzede sekoja du{a, za{to mnogu ~udesa i znaci se vr{ea preku apostolite. 44 A site {to veruvaa, bea zaedno i s# im be{e zaedni~ko; 45 prodavaa imoti i sopstvenosti i na sekogo mu razdavaa kolku {to mu be{e potrebno. 46 I sekoj den ednodu{no prestojuvaa vo hramot i, prekr{uvaj}i leb po ku}ite, se hranea so radost i so ~isto srce. 47 Go falea Boga i steknuvaa blagonaklonetost kaj site lu|e. A Gospod
Eden den Petar i Jovan zaedno otidoa vo hramot vo devettiot ~as4, ~asot za molitva. 2 Tamu ima{e eden ~ovek, sakat u{te od ra|awe. Nego go nosea sekoj den i go postavuvaa pred portata na hramot nare~ena Krasna, za da prosi milostina od onie {to vleguvaa vo hramot. 3 Toj, koga gi zdogleda Petar i Jovan koi sakaa da vlezat vo hramot, zaprosi milostina i od niv. 4 A Petar, zaedno so Jovan, go vperi kon nego pogledot i mu re~e: Pogledni vo nas! 5 I toj gi gleda{e vnimatelno, o~ekuvaj}i da dobie ne{to od niv. 6 No Petar re~e: Srebro i zlato jas nemam, a {to imam, toa ti davam: vo imeto na Isus Hristos od Nazaret stani i odi! 7 I samo {to go fati za desnata raka, go ispravi, a nemu vedna{ mu se zacvrsnaa stapalata i glu`dovite; 8 pa skokna, se ispravi i po~na da odi. Toga{ vleze vo hramot zaedno so niv skokaj}i i falej}i Go Boga. 9 I siot narod go gleda{e kako odi i kako Go slavi Boga. 10 Lu|eto go poznaa deka toj be{e onoj istiot {to sede{e pred portata na hramot nare~ena Krasna, poradi milostina; i bea polni so voshit i v~udonevidenost za ona {to se slu~i. Besedata na Petar vo hramot I bidej}i ozdraveniot sakat ~ovek cvrsto se drè{e za Petar i Jovan, kon niv dotr~a v~udoviden siot narod vo tremot, nare~en Solomonov. 12 A Petar, {tom go vide toa, mu re~e na narodot: Lu|e Izraelci, {to se ~udite na ova, i {to ste se zagledale vo nas, kako so svoja sila ili pobo`nost da napravivme ovoj da proodi?
11
6
4,10 16,18 19,13
8
14,10
10
Lk 4,36 Lk 5,9
11
5,12 Jn 10,23
12
10,26 14,15
13
2,23 3,15 13,28 2 Mojs 3,6 Lk 23,13 23,20-25
4 3,1. Okolu 15 ~asot.
145
DELA NA APOSTOLITE
15
2,24 2,32 3,26 13,32 17,31
16
3,7
17
13,28 17,30 1 Tim 1,13
18
Lk 24,27 1 Kor 15,3
19
2,38 10,43 13,38 26,18
20
5,31
21
Mt 19,28 Lk 1,70
22
7,37 5 Mojs 18,15 Lk 9,35
23
3 Mojs 23,29 5 Mojs 18,19
24
10,43 13,26 Evr 11,32
25
7,8 1 Mojs 12,3 18,18 22,18 26,4 Rim 9,4-5 Gal 3,8
26
3,20 1 Ptr 3,9
4,1
5,24
Bog Avraamov, Isakov i Jakovov, Bog na tatkovcite na{i Go proslavi svojot Sin Isus, Kogo vie Go predadovte i od Kogo se odrekovte pred liceto na Pilat, koga toj re{i da Go pu{ti. 14 No vie se odrekovte od Svetiot i Pravedniot i pobaravte da vi se oslobodi ~ovek ubiec, 15 a Go ubivte Za~etnikot na ìvotot, Kogo Bog Go voskresna od mrtvite; za toa sme nie svedoci. 16 I poradi verata vo Negovoto ime, ovoj, kogo vie go gledate i poznavate, go potvrdi imeto Negovo; a verata vo Nego go isceli i ovoj ~ovek pred site vas. 17 A sega, bra}a, znam deka vie toa go napravivte od neznaewe kako i va{ite na~alnici. 18 A Bog, ona {to odnapred go navesti preku ustata na site proroci Svoi, odnosno deka Hristos }e postrada, toa i go ispolni. 19 Pokajte se, pak, i obratete se, za da se o~istite od grevovite va{i, 20 za da dojdat od Gospod vremiwa za osveùvawe i Toj da vi Go prati vam pretskaàniot Isus Hristos, 21 Kogo neboto treba da Go primi do ona vreme, koga }e se vospostavi s# {to be{e rekol Bog preku ustata na site Svoi proroci od sozdavaweto na svetot. 22 Mojsej im be{e rekol na tatkovcite: Gospod Bog va{ od bra}ata va{i }e vi izdigne Prorok kako mene; Nego poslu{ajte go za s# {to }e vi re~e! 23 I sekoj {to ne }e Go poslu{a toj Prorok, }e bide istreben od narodot. 24 A site proroci {to prorokuvaa, od Samoil, pa i onie po niv, go navestuvaa isto taka i ova vreme. 25 Vie ste sinovi na prorocite i na zavetot {to Bog go be{e napravil so va{ite predci, velej}i mu na Avraam: I vo potomstvoto tvoe }e bidat blagosloveni site narodi na zemjata. 26 Bog, otkako Go vozdigna Svojot Sluga, najnapred vam vi Go prati za da ve blagoslovi, ta sekoj od vas da se odvrati od svojata zloba.
13
Petar i Jovan pred Sinedrionot I u{te dodeka tie mu zboruvaa na narodot, pristapija kon niv sve{-
tenicite, stare{inata na hramot i sadukeite, 2 ogor~eni {to tie go pou~uvaat narodot i navestuvaat voskresenie na mrtvite vo imeto na Isus Hristos; 3 i krenaa race na niv i gi stavija pod straà do utrinata; za{to se be{e ve}e zave~erilo. 4 A mnozina od onie {to go slu{aa slovoto, poveruvaa; brojot na tie lu|e be{e okolu pet iljadi. 5 Utredenta se sobraa vo Erusalim nivnite na~alnici, stare{inite i kni`nicite, 6 prvosve{tenikot Ana, Kajafa, Jovan i Aleksandar, i site {to mu pripa|aa na rodot prvosve{teni~ki. 7 Otkako gi postavija vo sredinata, gi pra{aa: So kakva mo} i vo ~ie ime go napravivte ova? 8 Toga{ Petar, ispolnet so Duh Sveti, im re~e: Na~alnici narodni i stare{ini izraelski, 9 ako denes n# ispituvate za dobroto delo, {to mu go napravivme na bolniot ~ovek, za da kaème kako e toj izlekuvan, 10 toga{ neka vi bide poznato na site vas i na siot narod izraelski, deka ovoj stoi zdrav pred vas vo imeto na Isus Hristos od Nazaret, Kogo vie Go raspnavte, Kogo Bog Go voskresna od mrtvite. 11 Toj e onoj kamen {to od vas yidarite be{e otfrlen, Koj stana kamen temelnik; 12 i vo nikoj drug nema spasenie: za{to pod neboto nema drugo ime dadeno na lu|eto, preku koe bi moèle da se spasime. 13 A koga ja vidoa smelosta na Petar i Jovan, i doznaa deka toa se neuki i prosti lu|e, tie samo se voshituvaa. Sfatija deka i tie bea so Isus. 14 No, gledaj}i go izle~eniot ~ovek kako stoi so niv, tie nemaa {to da im vozvratat. 15 Zatoa im zapovedaa da izlezat nadvor od Sinedrionot, pa po~naa da se sovetuvaat i da se pra{uvaat eden so drug, 16 velej}i: [to da pravime so ovie lu|e? Za{to i golemoto ~udo {to se
2
16,20 23,6-8 Lk 20, 27-39 1 Kor 15,20-23 Kol 1,18
3
5,26
5
5,21 Lk 22,66
6
Lk 3,2 Jn 18,3.24.28
7
Lk 20,2
8
13,9 Lk 12, 11-12
10
2,22-24 3,16 5,30 13,28-30
11
Ps 118,22 Lk 20,17 Rim 9,33 10,11 1 Ptr 2,4.7
13
2 Kor 11,6
16
Jn 11,47
146
DELA NA APOSTOLITE
18 slu~i preku niv poznato im e na site 19
5,29
5,28
21
Lk 19,48
24
2 Mojs 20,11 2 Car 19,15 Is 37,16 Ps 146,6 Neem 9,6
25-26
Ps 2,1-2
27
Lk 23,12.23
28
2,23 13,27-29 Lk 24,26
{to ìveat vo Erusalim, i nie ne moème toa da go odre~eme. 17 No za da ne se razglasuva ova po narodot u{te pove}e, strogo da gi zapla{ime da ne zboruvaat pove}e nikomu vo Negovo ime. 18 I koga gi povikaa, im zapovedaa voop{to da ne zboruvaat, nitu pak da go u~at narodot vo imeto na Isus. 19 No Petar i Jovan im odgovorija i rekoa: Prosudete dali e spravedlivo pred Boga vas da ve slu{ame pove}e otkolku Bog; 20 za{to nie ne moème da ne zboruvame za ona {to sme go videle i ~ule. 21 A tie, bidej}i ne najdoa ni{to so {to bi moèle da gi kaznat, gi zapla{ija i gi pu{tija poradi narodot; za{to site Go proslavuvaa Boga za ona {to se be{e slu~ilo. 22 ôvekot, pak, nad kogo se slu~i toa ~udesno iscelenie, ima{e pove}e od ~etirieset godini. Molitva na vernicite I koga gi pu{tija, tie otidoa kaj svoite i im javija {to im rekoa prvosve{tenicite i stare{inite. 24 A ovie, {tom gi islu{aa, ednodu{no go podignaa glasot kon Boga i rekoa: Gospodare, Ti Koj si go sozdal neboto i zemjata, i moreto i s# {to se nao|a vo niv; 25 i Koj preku Svetiot Duh so ustata na na{iot tatko David, Svojot sluga, si rekol: Zo{to besneat narodite i lu|eto namisluvaat prazni raboti? 26 Se dignaa carevite zemni i knezovite se sobraa zaedno protiv Gospod i protiv Negoviot Pomazanik5. 27 I navistina, se zdruìja vo toj grad Irod i Pontij Pilat zaedno so neznabo{cite i so narodot izraelski protiv Tvojot Svet Sin Isus, Kogo si Go pomazal Ti, 28 za da go napravat ona {to odnapred go be{e opredelila rakata Tvoja i voljata Tvoja - da se zbidne.
23
I sega, Gospodi, pogledaj na nivnite zapla{uvawa i daj im na slugite Svoi napolno slobodno da go propovedaat Tvoeto slovo, 30 polagaj}i ja rakata Svoja za iscelenie, i da se slu~uvaat ~udesni znaci vo imeto na Tvojot Svet Sin Isus. 31 I otkako se pomolija, se zatrese mestoto kade {to bea sobrani, i site se ispolnija so Duh Sveti i slobodno go propovedaa slovoto Bo`jo.
29
31
2,1-4 10,44-46
32
2,42-44
35
2,44-45
5,3
Lk 22,3
Vernicite me|usebno go spodeluvaat svojot imot A narodot, {to poveruva, ima{e edno srce i edna du{a: i nikoj ni{to od svojot imot ne go narekuva{e svoe, tuku s# im be{e zaedni~ko. 33 Apostolite, pak, so golema sila svedo~ea za voskresenieto na Gospod Isus Hristos; i ima{e golema blagodat nad site niv. 34 Ne postoe{e nieden me|u niv {to ima{e potreba za ne{to, bidej}i onie {to imaa nivi i ku}i, gi prodavaa i parite zemeni za niv gi donesuvaa 35 i gi ostavaa pred nozete na apostolite: i sekomu mu se dava{e spored negovite potrebi. 36 Taka Josif, nare~en od apostolite Varnava, {to zna~i sin na utehata, levit, rodum od Kipar, 37 koj ima{e niva, ja prodade, gi donese parite i gi poloì pred nozete na apostolite. A eden ~ovek, po ime Ananija, zaedno so svojata èna Sapfira, ja prodade nivata 2 i eden del od dobienite pari sokri, so znaewe na èna si, dodeka drugiot del go donese i go stavi pred nozete na apostolite. 3 No Petar re~e: Ananija, zo{to go ispolni satanata srceto tvoe da Go izlaè{ Svetiot Duh i da prikrie{ del od zemenite pari za nivata? 4 Dodeka ne be{e prodadena, neli be{e tvoja? I otkako ja prodade, neli bea parite vo tvoja vlast? Zo{to si stavi
32
5 4,26. Vo gr~kiot tekst: Hristos.
147
DELA NA APOSTOLITE
5 na srceto svoe takva rabota? Ti ne iz-
laà lu|e, tuku Boga! 5 Koga gi slu{na Ananija tie zboro9 vi, padna i izdivna; i golem strav gi 15,10 obzede site {to go slu{aa toa. 6 Stanaa mom~iwata, go zavitkaa, go 15 Lk 6,19 iznesoa i go pogrebaa. 7 A koga pominaa okolu tri ~asa, vleze i ènata negova, ne znaej}i {to se slu~ilo. 8 I Petar ja pra{a: Kaì mi, za tolku pari li ja prodadovte nivata? Taa odgovori: Da, za tolku. 9 Petar potoa $ re~e: Zo{to ste se dogovorile da Go isku{uvate Duhot na Gospod? Ete, pred vratata ve}e stojat nozete na onie {to go zakopaa tvojot ma`; i tebe }e te iznesat. 10 I taa vedna{ padna pred nozete negovi i izdivna. A mom~iwata koga vlegoa, ja najdoa mrtva, ja iznesoa i ja pogrebaa do nejziniot ma`. 11 I golem strav ja obzede celata Crkva i site onie {to go slu{naa toa.
2,43 5,11
Mnogubrojni ~uda Preku racete na apostolite se pojavuvaa znaci i se slu~uvaa mnogu ~uda me|u lu|eto; i site bea ednodu{ni vo tremot Solomonov. 13 Od drugite, pak, nikoj ne se osmeluva{e da im se pridruì, a sepak, narodot gi vozveli~uva{e. 14 I s# pove}e se zgolemuva{e brojot na onie {to veruvaa vo Gospod, mno{tvo od maì i èni, 15 taka {to i po ulicite iznesuvaa bolni i gi polagaa na postelki i nosila, ta koga }e pomine Petar, barem senkata negova da oseni nekogo od niv. 16 A doa|aa vo Erusalim i mnogumina od okolnite gradovi, donesuvaj}i bolni, ma~eni od ne~isti duhovi, i site se isceluvaa.
12
Zatvoraweto na apostolite i nivnoto ~udesno izbavuvawe Toga{ prvosve{tenikot i site {to bea so nego, privrzanici na sadukeite, stanaa i se ispolnija so zavist, 18 i gi krenaa racete svoi na apostolite i gi stavija vo javniot zatvor.
17
No preku no}ta angel Gospodov ja otvori vratata od zatvorot, i, otkako gi iznese, im re~e: 20 Odete, zastanete vo hramot i kaùvajte mu gi na narodot site zborovi za ovoj ìvot! 21 [tom go slu{naa toa, apostolite vlegoa utrinata vo hramot i po~naa da pou~uvaat. A prvosve{tenikot i negovite privrzanici koga dojdoa, go svikaa Sinedrionot i site stare{ini me|u Izraelovite sinovi i pratija vo zatvorot lu|e da gi dovedat apostolite. 22 No koga slugite otidoa, ne gi najdoa, pa, {tom se vratija, izjavija, 23 velej}i: Zatvorot go najdovme zaklu~en kako {to treba i straàta stoe{e nadvor pred portata. A koga otvorivme, vnatre nikogo ne najdovme. 24 [tom gi slu{naa ovie zborovi, hramskiot zapovednik i prvosve{tenicite zbuneti razmisluvaa {to bi trebalo da zna~i toa. 25 No nekoj dojde, gi izvesti i im re~e: Ene, lu|eto {to gi zatvorivte, stojat vo hramot i go pou~uvaat narodot. 26 Toga{ hramskiot zapovednik otide zaedno so slugite i gi dovede, no ne na sila; za{to se pla{ea od narodot so kamewa da ne gi ubijat niv samite. 27 A koga gi dovedoa, gi izvedoa pred Sinedrionot i prvosve{tenikot, pra{uvaj}i gi, re~e: 28 Zarem ne vi zabranivme strogo da ne pou~uvate vo toa ime? A vie pak go ispolnivte Erusalim so va{eto u~ewe i sakate krvta na Onoj ~ovek da ja frlite na nas. 29 A Petar i apostolite odgovorija i rekoa: Pove}e treba da Mu se pokoruvame na Boga otkolku na lu|eto. 30 Bog na tatkovcite na{i Go voskresna Isus, Kogo vie Go pogubivte, prikovuvaj}i Go na krst. 31 Bog so desnicata Svoja Go vozvisi Nego, Za~etnikot i Spasitelot, za da mu dade pokajanie i prostuvawe na grevovite na Izrael. 32 Za tie zborovi svedoci Negovi sme nie i Svetiot Duh, Kogo Bog im Go dade na onie {to Mu se pokoruvaat.
19
20
3,15 11,18 13,46-48
21
4,2
28
4,18
29
4,19
30
10,39 13,29-30
32
15,28
148
DELA NA APOSTOLITE
Koga go slu{naa toa, tie se razlutija i mislea da gi ubijat. 34 No vo Sinedrionot stana toga{ 39 Lk 20,4 eden farisej, po ime Gamaliil, u~itel 42 na Zakonot, po~ituvan od celiot narod, 21,13 i zapoveda za kratko vreme da gi izve3 Jn 1,7 dat apostolite nadvor, 35 a nim im re~e: Lu|e Izraelci, raz6,1 mislete dobro {to }e pravite so ovie 9,29 lu|e! 36 Za{to, pred izvesno vreme se krena Tevda, koj zboruva{e za sebesi deka e toj golem ~ovek, i mu se pridruìja ~etiristotini maì; toj be{e ubien, i site {to mu poveruvaa, se razotidoa i is~eznaa. 37 Po nego, vo vreme na popisot, se krena Juda Galileecot i povle~e po sebe dosta narod; no i toj zagina i site {to go sledea se rasturija. 38 I sega vi velam - ostavete gi ovie lu|e na mir, ne gibajte gi; za{to, ako e taa zamisla ili toa delo od lu|e, }e se razru{i; 39 a ako e, pak, od Boga, vie ne moète da go razru{ite; vnimavajte da ne stanete borci protiv Boga! Tie go poslu{aa, 40 i otkako gi povikaa apostolite, gi natepaa i im zapovedaa da ne zboruvaat vo imeto na Isus, pa gi pu{tija. 41 A tie izlegoa od Sinedrionot radosni, za{to bea udostoeni da podnesat izma~uvawa za imeto na Gospod Isus. 42 I sekoj den vo hramot i po ku}ite ne prestanuvaa da pou~uvaat i da blagovestat deka Isus e Hristos.
33 8,9
36
Zatoa, bra}a, odberete me|u vas sedummina ~esni lu|e, ispolneti so Duh i mudrost, pa }e gi postavime na taa slu`ba; 4 a nie celosno }e $ se posvetime na molitvata i na slu`bata na slovoto. 5 Predlogot mu se dopadna na siot narod; pa gi odbraa: Stefan, ~ovek ispolnet so vera i Duh Sveti, Filip, Prohor, Nikanor, Timon, Parmena, Nikolaj, eden novopridojden od Antiohija; 6 niv gi postavija pred apostolite, a tie, otkako se pomolija, gi poloìja racete nad niv. 7 I taka, slovoto Bo`jo se {ire{e, i brojot na u~enicite vo Erusalim se zgolemuva{e; i golemo mno{tvo sve{tenici $ se pokori na verata.
3
3
16,2 22,12
4
2,42 20,24
6
4 Mojs 27,18-20
7
2,41
8
5,12
10
Lk 21,15
Stefan e faten A Stefan, ispolnet so vera i sila, prave{e golemi ~udesa i znaci me|u lu|eto. 9 Toga{ se krenaa nekoi pripadnici na sinagogata, nare~ena sinagoga na Libertinite6, na Kirinejcite i Aleksandrijcite, kako i na onie {to bea od Kilikija i Azija, i po~naa da se prepiraat so Stefan; 10 no ne moèa da se sprotivstavat na mudrosta i Duhot so koi toj zboruva{e. 11 Zatoa tajno podu~ija nekoi lu|e da re~at: Go ~uvme deka huli na Mojsej i na Boga. 12 Taka go nadraznija narodot, stare{inite i kni`nicite. Potoa pristapija kon nego, go zgrap~ija i go odvedoa vo Sinedrionot. 13 Tamu postavija la`ni svedoci, koi rekoa: Ovoj ~ovek postojano huli na ova sveto mesto i na Zakonot. 14 Go slu{navme kako zboruva deka Isus od Nazaret, Toj }e go razru{i ova mesto i }e gi izmeni obi~aite {to ni gi predade Mojsej. 15 Toga{ site {to bea vo Sinedrionot go vperija pogledot vo nego i vidoa deka liceto negovo mu be{e kako lice na angel.
8
Koga u~enicite se namnoìja, eliniziranite Judejci se pobunija protiv Evreite za{to pri sekojdnevnoto delewe hrana ne bile prigleduvani nivnite vdovici. 2 Toga{ Dvanaesette, go svikaa celoto mno{tvo u~enici, i rekoa: Ne e dobro nie da go ostavime slovoto Bo`jo i da posluùvame na trpezite.
6 6,9. Oslobodenicite.
Izbor na sedummina pomo{nici (|akoni)
149
DELA NA APOSTOLITE
7,2
Ps 29,3
Besedata na Stefan Toga{ prvosve{tenikot re~e: Taka li e toa? 2 A toj odgovori: Lu|e bra}a i tatkovci, ~ujte! Bog na slavata mu se javi na na{iot tatko Avraam, koga be{e vo Mesopotamija, u{te pred da se preseli vo Haran, 3 i mu re~e: Izlezi od tvojata zemja, od tvojot rod i od domot na tatko ti, pa pojdi vo zemjata {to }e ti ja pokaàm. 4 Toga{ toj izleze od zemjata Haldejska i se naseli vo Haran, a ottamu, po smrtta na negoviot tatko, Bog go preseli vo ovaa zemja, kade {to ìveete vie sega. 5 I vo nea ne mu dade nasledstvo nitu edna stapka zemja, no veti deka }e mu ja dade na potomstvoto negovo i nemu vo posed, iako u{te nema{e ~elad. 6 I mu re~e Bog vaka: Potomcite tvoi }e bidat naseleni vo tu|a zemja i }e bidat porobeni i ma~eni ~etiristotini godini. 7 No jas }e mu sudam na onoj narod, pod ~ie ropstvo }e bidat; a potoa tie }e izlezat i }e Mi sluàt na ova mesto. 8 I mu go dade zavetot za obrezanie. Potoa na Avraam mu se rodi Isak i toj go obreza na osmiot den; a Isak go rodi Jakova, Jakov, pak, dvanaesette patrijarsi. 9 Patrijarsite bea zavidlivi kon Josif i go prodadoa vo Egipet; no Bog be{e so nego, 10 i go izbavi od site negovi maki i go daruva so blagodat i mudrost pred faraonot, egipetskiot car, koj go postavi i za na~alnik nad Egipet i nad celiot svoj dom. 11 Toga{ nastana glad i golema maka po celata zemja egipetska i hananska, i na{ite tatkovci ne nao|aa hrana. 12 A Jakov, koga ~u deka vo Egipet ima p~enica, gi prati tamu po prv pat tatkovcite na{i. 13 I koga otidoa po vtorpat, Josif im se otkri na bra}ata i faraonot go zapozna rodot na Josif.
3
1 Mojs 12,1 12,5
5
1 Mojs 12,7 13,15 15,18 17,8 24,7 48,4
6-7
1 Mojs 15,13-14 2 Mojs 3,12
8
1 Mojs 17,16-27 21,4
9
1 Mojs 37,11.28 39,2.3.21.23
10
1 Mojs 41,37-39
11
1 Mojs 41,54 42,5
12
1 Mojs 42,1-2
13
1 Mojs 45,3-4 45,16
Toga{ Josif prati glasnici da go povikaat tatko mu Jakov i siot svoj rod - sedumdeset i pet du{i. 15 I taka Jakov sleze vo Egipet, i tamu umre toj i tatkovcite na{i; 16 i gi prenesoa vo Sihem, i gi poloìja vo grobot, {to vo Sihem go be{e kupil za srebro Avraam od sinovite na Emor. 17 No kako {to nabliùva{e vremeto za ispolnuvawe na vetuvaweto, za koe Bog mu se zakolna na Avraam, vo Egipet se zgolemuva{e i se namnoùva{e brojot na lu|eto, 18 s# dodeka vo Egipet ne dojde drug car koj ne go poznava{e Josif. 19 Toj lukavo postapi so na{iot narod, gi ma~e{e tatkovcite na{i, prisiluvaj}i gi svoite novoroden~iwa da gi ostavaat za da ne ostanat ìvi. 20 Vo toa vreme se rodi i Mojsej, koj Mu be{e na Boga mil. Tri meseci be{e hranet vo ku}ata na svojot tatko. 21 A koga be{e ostaven, nego go pribra faraonovata }erka i go odgleda kako svoj sin. 22 I ja nau~i Mojsej celata mudrost egipetska i be{e silen vo zborovi i vo dela. 23 A koga navr{uva{e ~etirieset godini, nemu mu dojde na um da gi poseti bra}ata svoi, sinovite Izraelovi. 24 I koga vide deka eden od niv go navreduvaa, go za{titi; odmazduvaj}i se za izma~uvaniot, go ubi Egip}anecot. 25 Toj misle{e deka bra}ata negovi }e sogledaat deka Bog preku negovata raka }e im dade spasenie, no tie ne sfatija. 26 A na drugiot den, koga nekoi od niv se tepaa, toj dojde kaj niv i gi sovetuva{e da se smirat, velej}i: Lu|e, vie ste bra}a; zo{to se navreduvate me|u sebe? 27 No onoj {to go navreduva{e svojot blièn, go odbi od sebe i mu re~e: Koj te postavil da bide{ na~alnik i sudija nad nas? 28 Ili, pak, i mene saka{ da me ubie{, kako {to v~era go ubi Egip}anecot? 29 Od tie zborovi Mojsej pobegna i se naseli kako tu|inec vo zemjata midjanska, kade {to mu se rodija dva sina.
14
14
1 Mojs 45,9-11 45,18-19 46,27
15
1 Mojs 49,33
18
2 Mojs 1,8
19
2 Mojs 1,10-11.22
20
2 Mojs 2,2 Evr 11,23
21
2 Mojs 2, 3-10
24
2 Mojs 2,11-12
26
2 Mojs 2,13
27
Lk 12,14
28
2 Mojs 2,14
29
2 Mojs 2,15
150
DELA NA APOSTOLITE
30
2 Mojs 3, 1-2
31
2 Mojs 3,4
32
2 Mojs 3,6
33
2 Mojs 3,5
34
2 Mojs 3,7.8.10
35
2 Mojs 2,14
36
2 Mojs 7,3 14,21 4 Mojs 14,33
37
3,22 5 Mojs 18,15
38
2 Mojs 19,1-6 20,1-17 Rim 10,5 Evr 2,2
39
7,53 4 Mojs 14,3
40
2 Mojs 32,1.32
41
2 Mojs 32,4-6
42-43
Amos 5,2527
42
Er 7,18 8,2 19,13
I koga pominaa ~etirieset godini, mu se javi angel Gospodov vo pustinata na Sinajskata Gora, vo ognen plamen vo edna kapina. 31 Mojsej {tom vide, se za~udi od toa videnie; i koga se pribliì da pogleda vnimatelno, pristigna do nego glasot Gospodov: 32 Jas sum Bog na tatkovcite tvoi, Bog Avraamov, Bog Isakov, Bog Jakovov. Mojsej se strese i ne smee{e da pogleda. 33 A Gospod mu re~e: Sobuj si gi obuvkite od nozete, za{to mestoto na koe stoi{ e sveta zemja! 34 Jas gi vidov dobro makite na Mojot narod {to e vo Egipet i go slu{nav negovoto vozdivnuvawe; pa slegov da go izbavam; a sega prijdi da te pratam vo Egipet! 35 Toj, Mojsej, kogo go bea odbile, velej}i: Koj te postavil za na~alnik i sudija, nego Bog preku angelot, koj mu se javi vo kapinata, go prati za na~alnik i izbavitel. 36 Toj gi izvede, pravej}i ~udesa i znaci vo zemjata egipetska i vo Crvenoto More i vo pustinata vo tek na ~etirieset godini. 37 Toa e onoj Mojsej {to be{e im rekol na sinovite Izraelovi: Gospod, Bog va{, me|u bra}ata va{i }e vi izdigne Prorok kako mene7. 38 Toa e onoj {to na sobirot vo pustinata na Planinata Sinajska be{e so angelot koj mu zboruva{e, i so tatkovcite na{i; onoj {to primi ìvotvorni zborovi nam da ni gi predade, 39 i komu na{ite tatkovci ne sakaa da mu se pokorat, tuku go otfrlija so srcata svoi i se svrtea kon Egipet, 40 velej}i mu na Aron: Napravi ni bogovi {to }e odat pred nas; za{to ne znaeme {to mu stana na onoj Mojsej koj n# izvede od egipetskata zemja. 41 I vo onie dni napravija lik na tele, i mu prinesoa `rtvi na idolot i se veselea pred deloto na svoite race. 42 A Bog se odvrati od niv i gi ostavi da mu sluàt na voinstvoto nebesno,
30
kako {to e napi{ano vo Knigata na prorocite: Dome Izraelov, Mi prinesovte li vie zaklani ìvotni i `rtvi vo tekot na ~etiriesette godini vo pustinata? 43 Vie go prifativte {atorot na Moloh i yvezdata na va{iot bog Remfan, idoli {to gi napravivte vie za da im se poklonuvate: i Jas }e ve preselam potamu od Vavilon. 44 Na{ite tatkovci imaa vo pustinata skinija na sobranieto, kako {to be{e zapovedal Onoj Koj mu zboruva{e na Mojsej da ja napravi spored obrazecot {to go be{e videl. 45 Nea tatkovcite na{i ja primija i so Isus Navin ja vnesoa vo zemjata na neznabo{cite, {to Bog gi otfrla{e od liceto na tatkovcite na{i; a toa se slu~uva{e s# do vremeto na David, 46 koj najde milost pred Boga, posaka da Mu najde ìveali{te na Bog Jakovov. 47 A Solomon Mu izgradi dom, 48 no Sevi{niot ne ìvee vo rakotvoreni hramovi, kako {to veli prorokot; 49 Neboto e Mojot prestol, a zemjata podno`je na nozete Moi. Kakov dom }e mi napravite, veli Gospod, ili koe mesto e za Mojata po~ivka? 50 Ne go napravi li seto ova Mojata raka? 51 Tvrdoglavi i neobrezani po srceto i u{ite! Vie sekoga{ Mu se protivevte na Svetiot Duh - kako tatkovcite va{i, taka i vie. 52 Kogo od prorocite ne go gonea va{ite tatkovci? Tie gi ubija onie {to go predvestija doa|aweto na Pravednikot, ~ii predavnici i ubijci stanavte sega i vie, 53 vie, {to go primivte Zakonot preku angelite, a ne go odràvte. Kamenuvaweto na Stefan Koga go slu{aa ova, srcata im se ispolnija so gnev i so zabite krckaa protiv nego. 55 A Stefan, ispolnet so Duh Sveti, koga pogledna kon neboto, ja vide slava54
44
2 Mojs 25,9.40 Evr 8,5
45
Is.N. 3, 14-17 23,9 24,18
46
Ps 132,5
47
2 Sam 7, 12-16 1 Car 6,1.14
48
17,24 Mk 14,58 Evr 9,11.24
49-50
Is 66,1-2
51
2 Mojs 33,3.5 3 Mojs 26,41 5 Mojs 9,13 Is 63,10 Er 4,4 6,10 2 Let 30, 7-8
52
2 Let 36,16 Mt 23, 34-35 1 Sol 2, 15-16
53
Gal 3,19 Evr 2,2
7 7,37. Vo nekoi rakopisi kon ovoj stih e dodadeno: Nego poslu{ajte Go!
151
DELA NA APOSTOLITE
56 ta Bo`ja i Isus kako stoi od desnata 58
5 Mojs 17,7 Lk 4,29
Dan 7,13
59
Lk 23,46 Ps 31,5
8,1
11,19
3
22,4 26,10-11 1 Kor 15,9 Gal 1,13.23 Fil 3,6
9
5,36
strana na Boga, 56 i re~e: Eve, gi gledam nebesata otvoreni i Sinot ôve~ki kako stoi od desnata strana na Boga. 57 No tie izvikaa so visok glas, gi zatvorija u{ite svoi i ednodu{no se nafrlija na nego. 58 I otkako go izvedoa nadvor od gradot, po~naa na nego da frlaat kamewa: a svedocite gi ostavija ali{tata svoi pred nozete na edno mom~e, po ime Savle. 59 I dodeka frlaa kamewa vrz Stefan, toj povikuva{e i vele{e: Gospodi Isuse, primi go duhot moj! 60 Potoa padna na kolena, i izvika so visok glas: Gospodi, ne primaj im go ova za grev! I {tom go re~e toa, po~ina. Savle, pak, go odobruva{e negovoto ubistvo. Vo toj den zapo~na golem progon na Crkvata vo Erusalim, i site, osven apostolite, se rasprsnaa po predelite na Judeja i Samarija. 2 A Stefan go pogrebaa pobo`ni lu|e i priredija golema posmrtna àlost. 3 Savle, pak, ja pusto{e{e Crkvata, ode{e po ku}ite i izvlekuva{e maì i èni, pa gi predava{e vo zatvor. Bo`joto Slovo vo Samarija Tie {to se bea rasprsnale, sega odea naokolu blagovestuvaj}i go slovoto. 5 Taka Filip sleze vo eden samarjanski grad i tamu im Go propoveda{e Hristos. 6 Narodot ednodu{no vnimava{e na toa {to zboruva{e Filip, slu{aj}i i gledaj}i gi ~udata {to gi prave{e toj; 7 za{to ne~isti duhovi so golem vik izleguvaa od onie vo koi se nao|aa, i mnozina nepodvi`ni i sakati ozdravuvaa. 8 I golema radost nastana vo toj grad. 9 A vo gradot ima{e eden ~ovek po ime Simon. Toj prave{e magii i so toa go v~udoviduva{e narodot od Samarija, velej}i za sebe deka e toj golem ~ovek.
4
Savle gi goni hristijanite
Nego go slu{aa site, od najmal do najgolem, i velea: Ovoj e silata Bo`ja, nare~ena Golema. 11 A go slu{aa vnimatelno, zatoa {to podolgo vreme gi be{e voshituval so svoite magii. 12 No koga mu poveruvaa na Filip, koj go propoveda{e Evangelieto za carstvoto Bo`jo i za imeto na Isus Hristos, po~naa da se kr{tavaat maì i èni. 13 Toga{ poveruva i samiot Simon, i otkako se krsti, postojano go pridruùva{e Filip; i, gledaj}i dela golemi i ~udesa {to se vr{ea, se voshituva{e. 14 Koga slu{naa apostolite {to bea vo Erusalim deka Samarija go primila slovoto Bo`jo, gi pratija kaj niv Petar i Jovan. 15 Tie, {tom slegoa, se pomolija za niv za da go primat Duhot Sveti. 16 Za{to s# u{te ne be{e slegol nitu na eden od niv, a samo bea krsteni vo imeto na Gospod Isus. 17 Toga{ apostolite poloìja nad niv race i tie Go primija Svetiot Duh. 18 A Simon, koga vide deka Duhot Sveti se dava so polagawe race od apostolite, im donese pari, 19 i im re~e: Dajte mi ja i mene taa vlast, ta nad kogo i da gi poloàm racete, da Go primi Duhot Sveti! 20 No Petar mu re~e: Srebroto tvoe neka zagine zaedno so tebe, za{to pomisli deka darot Bo`ji moè da se stekne so pari. 21 Ti nema{ del nitu pravo na taa rabota, bidej}i srceto tvoe ne e pravo pred Boga. 22 Tuku pokaj se za ovaa zla namera i pomoli Mu se na Boga za da ti se prosti pomislata na srceto tvoe; 23 bidej}i te gledam deka si ispolnet so gor~liva òl~ka i vo okovi na bezzakonie. 24 A Simon odgovori: Pomolete Mu se za mene na Gospod vie, da ne me stigne ni{to od ona {to rekovte. 25 I taka, otkako posvedo~ija i zboruvaa za slovoto Gospodovo, trgnaa kon Erusalim, propovedaj}i go patem Evangelieto vo mnogu sela samarjanski.
10
14
11,1
17
10,44 11,15
20
2 Car 5,16 Mt 10,8
21
Ps 78,37
22
26,18
23
5 Mojs 29,18 Is 58,6 Er 4,18 Izreki 5,22
152
DELA NA APOSTOLITE
32-33
Is 53,7-8
Filip i etiopskiot velikodostoinstvenik
Lk 24,27
26 A na Filip mu re~e angel Gospodov: Stani i trgni na jug, po patot {to 36 vodi od Erusalim za Gaza, koj e pust. 10,47 27 Toj stana i trgna; i ete, eden ~ovek 11,17 od Etiopija, evnuh, visok dostoinstvenik na Kandakija, etiopskata carica, koj be{e ~uvar na site nejzini riznici. Toj do{ol vo Erusalim na poklonenie, 28 a sega se vra}a{e i, sedej}i v kola, go ~ita{e prorokot Isaija. 29 Duhot, pak, mu re~e na Filip: Pribliì se i zastani do kolata! 30 Filip pobrza, i, otkako ~u deka toj go ~ita prorok Isaija, mu re~e: Go razbira{ li toa {to go ~ita{? 31 Ovoj odgovori: Kako }e moàm da go razberam, ako nekoj ne me upati? Pa go zamoli Filip da se ka~i i da sedne do nego. 32 A mestoto od Pismoto {to go ~ita{e, be{e ova: Kako ovca na klawe be{e odveden, i kako {to jagneto stoi bezglasno pred svojot striga~, taka i Toj ustata Svoja ne ja otvori. 33 Vo negovata poniznost Toj be{e li{en od praveden sud. A pokolenieto Negovo koj }e go iskaè? Za{to ìvotot Negov se odzema od zemjata. 34 Toga{ Etiopjanecot progovori i mu re~e na Filip: Te molam, za kogo ova go zboruva prorokot, za sebe ili za nekoj drug? 35 A toga{, Filip ja otvori ustata svoja, zapo~nuvaj}i da mu objasnuva od toa mesto vo Pismoto i da mu blagovesti za Isus. 36 I odej}i taka patem, tie stignaa do edna voda; i Etiopjanecot re~e: Eve voda! [to mi pre~i da se krstam? 37 (A Filip mu re~e: Ako veruva{ od s# srce - moè{. Toj odgovori i re~e: Veruvam deka Isus Hristos e Sin Bo`ji.)8
35
I zapoveda kolata da zapre, pa sle- 9,2 goa vo vodata obajcata, i Filip i evnu- 8,3 22,5 hot, i go krsti. 39 A koga izlegoa od vodata, Duhot 3 22,6 Sveti se simna nad evnuhot, a Filip 15,8 be{e grabnat od angel Gospodov, pa ev- Gal 1,12.15 nuhot ve}e ne go vide. Toj radosno go 5 Lk 10,16 prodolì svojot pat9. 40 Filip se najde vo Azot, od kade {to trgna vo obikolka, propovedaj}i go Evangelieto po site gradovi, dodeka ne stigna vo Kesarija.
38
A Savle, di{ej}i u{te so zastra{uvawa i ubistva protiv u~enicite na Gospoda, dojde kaj prvosve{tenikot 2 i pobara od nego pisma za sinagogite vo Damask, taka {to, ako tamu najde nekoi {to go sledat ovoj pat, maì i èni, vrzani da gi dovede vo Erusalim. 3 No, dodeka po patot nabliùva{e do Damask, naedna{ go obzede svetlina od neboto, 4 i, otkako padna na zemja, slu{na glas {to mu zboruva{e: Savle, Savle, zo{to Me goni{? 5 A toj odgovori: Koj si Ti, Gospodine? A Gospod mu re~e: Jas sum Isus, Kogo Go goni{10. 6 (Tresej}i se od strav i uàs, toj pra{a: Gospodi, {to saka{ da napravam? A Gospod mu re~e:)11 Stani i vlezi vo gradot; i }e ti se kaè {to treba da pravi{! 7 A lu|eto, {to odea po nego, stoeja zanemeni od v~udovidenost, za{to slu{aa glas, a nikogo ne gledaa. 8 Savle stana od zemjata i, makar {to mu bea o~ite negovi otvoreni, ni{to ne gleda{e: i vodej}i go za raka, go odvedoa vo Damask. 9 I tri dena ostana slep, i ni{to ne jade{e, nitu pie{e.
Savlovoto preobra}awe
8 8,37. Ovoj stih ne postoi vo nekoi rakopisi. 9 8,39. Vo nekoi rakopisi stihot 8,39 ja ima ovaa sodrìna: A koga izlegoa od vodata, Duhot Sveti sleze nad evnuhot, a Filip go grabna angel Gospodov. I evnuhot ne go vide ve}e, pa radosno go prodolì svojot pat. 10 9,5 Vo nekoi rakopisi kon ovoj stih e dodadeno: Te{ko e za tebe da se rita{ protiv bodilo. 11 9,6. Delot od stihot, smesten vo zagradi ne se sre}ava vo site rakopisi.
153
DELA NA APOSTOLITE
14
Rim 10,12
15
Er 1,10 1 Kor 1,2
16
15,26 21,13
18 21
9,14 Gal 1,13.23
22
18,28
23
20,3.19
Vo Damask, pak, ima{e eden u~enik po ime Ananija, komu vo videnie Gospod mu re~e: Ananija! A toj odgovori: Eve me Gospodi! 11 Toga{ Gospod mu re~e: Stani i odi vo ulicata {to se vika Prava, i vo domot Judin pobaraj go ~ovekot od Tars, po ime Savle; ete, toj sega se moli. 12 I vo videnie vide eden ~ovek, po ime Ananija, kako mu prijduva i polaga race nad nego, za da moè da progleda. 13 A Ananija odgovori: Gospodi, od mnozina sum slu{al za toj ~ovek kolku zlo im pravel na Tvoite svetii vo Erusalim; 14 a toj i ovde ima ovlastuvawe od prvosve{tenicite da gi vrzuva site {to go povikuvaat imeto Tvoe. 15 No Gospod mu re~e: Odi, za{to toj mi e izbran sad, za da go iznese imeto Moe pred narodi i carevi i sinovite Izraelovi. 16 I Jas }e mu pokaàm kolku treba toj da postrada zaradi imeto Moe. 17 A Ananija otide i vleze vo ku}ata i, otkako gi poloì racete svoi nad nego, re~e: Brate Savle, Gospod Isus, Koj ti se javi po patot, po koj doa|a{e, me prati za da progleda{ i da se ispolni{ so Duh Sveti. 18 I odedna{ kako lu{pi da padnaa od o~ite negovi, i toj progleda i koga stana, se krsti.
10
No Savle dozna za nivniot zagovor. 28 Tie, pak, dewe i no}e go ~ekaa na por- Rim 15,19 tata za da go ubijat. 31 25 Zatoa u~enicite go zedoa no}e i v 2,47 16,5 ko{nica go spu{tija po yidot.
24
Savle vo Erusalim
26 A koga pristignaa vo Erusalim, Savle nastojuva{e da im se pridruì na u~enicite; no site se pla{ea od nego, bidej}i ne veruvaa deka toj navistina e u~enik. 27 Varnava, pak, go zede i go odvede kaj apostolite, pa im raskaà kako Savle po patot Go videl Gospoda, deka Gospod mu zboruval, a isto taka i deka vo Damask otvoreno go propovedal imeto na Isus. 28 I ottoga{ toj ostana so niv, vleguva{e i izleguva{e vo Erusalim, i smelo govore{e vo imeto na Gospod. 29 A zboruva{e i se prepira{e isto taka i so eliniziranite Judejci, koi se obiduvaa da go ubijat. 30 [tom razbraa za toa bra}ata, go odvedoa vo Kesarija, od kade go ispratija vo Tars. 31 A crkvata po cela Judeja, Galileja i Samarija be{e vo mir, se izgraduva{e i ìvee{e vo strahopo~it kon Gospod, i raste{e so utehata na Svetiot Duh.
34
3,6-7 Mk 2,11
Ozdravuvaweto na Enej Petar otkako gi obikoli site, sleze i kaj svetiite {to ìveeja vo Lida. 33 Tamu, pak, najde eden ~ovek po ime Enej, koj celi osum godini leèl na postela, za{to bil nepodvièn. 34 I Petar mu re~e: Enej, tebe te isceluva Isus Hristos. Stani i napravi si ja postelata sam! I toj vedna{ stana. 35 I go vidoa site {to ìveeja vo Lida i vo Saron, i se obratija kon Gospod.
32
Savle propoveda vo Damask A otkako primi hrana, Savle zakrepna. Potoa nekolku dena presede so u~enicite vo Damask; 20 i vedna{ po~na da propoveda vo sinagogite za Isus deka e Toj Sin Bo`ji. 21 I site {to go slu{aa, se ~udea i zboruvaa: Ne e li ova onoj, koj vo Erusalim gi gone{e onie {to go povikuvaa toa Ime, ta zatoa i ovde do{ol za da gi dovede vrzani pred prvosve{tenicite? 22 A Savle stanuva{e s# posilen i gi zbunuva{e Judejcite koi ìveeja vo Damask, dokaùvaj}i im deka Ovoj e Hristos. 23 Koga pomina mnogu vreme, Judejcite se dogovorija da go ubijat.
19
Oìvuvaweto na Srna vo Jopija Vo Jopija ima{e edna u~eni~ka, po ime Tavita, {to zna~i srna; taa be{e ispolneta so milostina i dobri dela, {to gi prave{e.
36
154
DELA NA APOSTOLITE
38
Lk 8,41-42
40
Mk 5,41
10,2
10,22 13,16.26.50 16,14
3
18,9
5
Mt 16,18 Jn 1,42
6
10,18.23.32
I tokmu vo toa vreme taa se razbole i umre. Toga{ ja izmija i ja poloìja vo gornata odaja. 38 A bidej}i Lida be{e blizu do Jopija, u~enicite {tom slu{naa deka e Petar tamu, vedna{ ispratija dvajca lu|e kaj nego, molej}i go da dojde do niv {to pobrgu. 39 Petar stana i trgna kaj niv. Koga pristigna, go odvedoa vo gornata odaja. I dojdoa kaj nego site vdovici, pla~ej}i i pokaùvaj}i mu gi rizite i oblekite {to gi be{e pravela Srna dodeka ìvee{e so niv. 40 Petar, otkako gi istera site nadvor, padna na kolena, se pomoli, pa se svrte kon mrtvoto telo i re~e: Tavita, stani! I taa gi otvori o~ite svoi, go pogledna Petar i sedna. 41 A Petar toga{ $ podade raka i ja podigna. Toga{ gi povika svetiite i vdovicite i im ja predade ìva. 42 I ova se razglasi po cela Jopija, i mnozina poveruvaa vo Gospod. 43 A Petar prestojuva{e dolgo vreme vo Jopija kaj nekoj si koàr Simon.
37
Videnieto na vojnikot Kornilij vo Kesarija Vo Kesarija ima{e eden ~ovek, po ime Kornilij, stotnik od takanare~enata Italska ~eta. 2 Toj be{e blago~estiv i bogobojazliv ~ovek, zaedno so celiot negov dom; izobilno mu dava{e milostina na narodot i sekoga{ Mu se mole{e na Boga. 3 Edna{ okolu devettiot ~as12 od denot, toj vide najave angel Bo`ji, kako doa|a kaj nego i mu veli: Kornilij! 4 A toj go vperi pogledot vo nego i siot upla{en re~e: [to e Gospodi? Toj mu re~e: Bog si spomna za molitvite tvoi i milostinite tvoi. 5 I sega, prati lu|e vo Jopija i povikaj go Simon, kogo go vikaat Petar. 6 Toj prestojuva tamu kako gostin kaj nekoj si koàr Simon, ~ija ku}a se nao|a pokraj moreto13.
10
Koga si otide angelot {to mu zboruva{e, Kornilij povika dvajca od svoite slugi i eden blago~estiv vojnik, koi postojano se nao|aa kaj nego; 8 pa, otkako im kaà s#, gi prati vo Jopija. 9 Utredenta, dodeka tie patuvaa i nabliùvaa do gradot, Petar okolu {estiot ~as14 se ka~i na ramniot pokriv od ku}ata da se pomoli. 10 I bidej}i be{e ogladnel, saka{e ne{to da jade; a dodeka mu prigotvuvaa, toj padna vo zanes, 11 i go vide neboto otvoreno i nekakov sad kako sleguva kon nego, sli~en na nekoe golemo platni{te, vrzano za ~etirite krai{ta, i se spu{ta{e na zemjata. 12 Vo nego ima{e sekakvi ~etirino`ni ìvotni, yverovi, vleka~i zemni i ptici nebeski. 13 I dojde glas kon nego: Petre, stani, zakoli i jadi! 14 A Petar re~e: Nikako, Gospodi, za{to nikoga{ ne sum jadel pogano ili ne~isto. 15 I povtorno dojde glas kon nego: Ona {to Bog go o~istil, ti ne go smetaj za ne~isto! 16 Toa se povtori tripati, a sadot pak se krena kon neboto. 17 I dodeka Petar be{e vo nedoumica {to zna~i toa videnie {to go vide, ete gi lu|eto, isprateni od Kornilij, koi otkako se raspra{aa i go najdoa domot na Simon, zastanaa pred portata. 18 Toga{ povikaa i pra{aa: Ovde li gostuva Simon, nare~en Petar? 19 I dodeka Petar razmisluva{e za videnieto, Duhot mu re~e: Ete, te baraat trojca lu|e. 20 Tuku stani, slezi i odi so niv, ne razmisluvaj}i ni{to; za{to Jas gi prativ! 21 [tom sleze kaj lu|eto, isprateni od Kornilij kaj nego, Petar re~e: Jas
7
10
22,6
11
Mt 3,16 Jn 1,51
12
Rim 1,23
14
4,14
15
15,9 1 Mojs 9, 3-4 Mt 15,11 Efes 2,19
20
9,10-11 11,12
21
10,21
12 10,3. Okolu 15 ~asot. 13 10,6. Vo nekoi rakopisi kon ovoj stih e dodadeno: Toj }e ti kaè zborovi preku koi }e se spasi{ ti i celiot tvoj dom. 14 10,9. Okolu 12 ~asot.
155
DELA NA APOSTOLITE
22 sum toj, kogo go barate. Zo{to ste do{25
Mt 9,18
Lk 1,6 2,25
26
14,15 Otkr 19,10 22,9
28
11,9 15,9 Gal 2,12-16
29
10,20 11,12
30
Lk 24,4
31
Lk 1,13
le? 22 A tie mu odgovorija: Stotnikot Kornilij, ~ovek praveden i bogobojazliv, poznat po svoite dobrini me|u siot judejski narod, primi zapoved od svet angel da te povika vo svojot dom i da gi poslu{a tvoite zborovi. 23 Toga{ Petar gi povika vnatre i gi nagosti. A utrinata stana i otide so niv; so nego zaminaa i nekoi bra}a od Jopija. 24 Sledniot den tie pristignaa vo Kesarija. A Kornilij gi ~eka{e, povikuvaj}i gi svoite rodnini i bliski prijateli. 25 Dodeka Petar vleguva{e, Kornilij mu dotr~a vo presret, padna pred nozete negovi i mu se pokloni. 26 A Petar go podigna i mu re~e: Stani, i jas sum samo ~ovek. 27 I taka razgovaraj}i so nego, vleze vnatre, kade {to najde mnozina sobrani. 28 I im re~e: Vie znaete deka na ~ovek Judeec mu e zabraneto da se druì ili da odi kaj ~ovek od drug rod. No mene Bog mi pokaà nieden ~ovek da ne go narekuvam pogan ili ne~ist. 29 Zatoa, koga bev pokanet, dojdov bez dvoumewe. Sega ve pra{uvam, zo{to me povikavte? 30 I Kornilij odgovori: Pred ~etiri dena, s# do ovoj ~as postev, a vo devettiot ~as se molev vo svojot dom. Odedna{, pred mene zastana ~ovek vo svetla obleka, 31 i mi re~e: Kornilij, tvojata molitva e usli{ena, i za tvoite milostini Bog Si spomna. 32 Zatoa prati nekogo vo Jopija i povikaj go Simon, nare~en Petar; toj sega prestojuva na gosti kaj Simon Koàrot, pokraj moreto 15. 33 Zatoa jas vedna{ prativ lu|e po tebe, i ti dobro napravi {to dojde. Sega, pak, nie site stoime pred Boga za da slu{neme s# {to ti e od Boga zapovedano.
Petrovata beseda vo ku}ata na Kornilij

34 Toga{ Petar ja otvori ustata i re~e: Navistina sfa}am deka Bog ne gleda na lice; 35 tuku, naprotiv, Nemu mu e mil vo sekoj narod onoj koj ima strahopo~it kon Nego i postapuva pravedno. 36 Toj im go prati na sinovite Izraelovi slovoto, blagovestuvaj}i mir preku Isus Hristos, Koj e Gospod na site. 37 Vie znaete za seto ona {to se slu~uva{e po cela Judeja, po~nuvaj}i od Galileja, po kr{tavaweto {to go propoveda{e Jovan: 38 kako Go pomaza Bog so Duh Sveti i so sila Isus od Nazaret, i kako Toj ode{e vr{ej}i dobri dela i isceluvaj}i gi site {to be{e gi napadnal |avolot, za{to Bog be{e so Nego. 39 I nie sme svedoci za s# {to napravi Toj vo zemjata Judejska i vo Erusalim. Nego Go ubija, prikovuvaj}i Go na krst. 40 Nego Bog Go voskresna na tretiot den i Mu dade da se pojavi, 41 no ne na siot narod, tuku samo nam, predizbrani od Boga svedoci, koi jadevme i pievme so Nego po Negovoto voskresnuvawe od mrtvite. 42 I ni zapoveda da im propovedame na lu|eto i da svedo~ime deka Toj e od Boga opredeleniot Sudija nad ìvite i mrtvite. 43 Site proroci svedo~at za toa deka sekoj {to }e poveruva vo Nego, }e dobie prostuvawe na grevovite preku Negovoto ime.
34
5 Mojs 10,17 Jov 34,19 2 Let 19,7 Rim 2,11 Gal 2,6 Efes 6,9 1 Ptr 1,17
35
Rim 2,27 3,29
36
13,26 Is 52,7 57,19 Naum 2,1 Ps 147, 18-20 Rim 10,12
37
Lk 4,14 23,5-7
38
13,24 Is 35,5 Lk 4,16-21 7,22-23
39
1,22
40
1,3
41
1,22 17,3 22,14 Mk 16,14 Lk 24,30.42 Jn 21,12
42
2,36 3,15 4,10 13,29-30 17,31 1 Ptr 4,5
43
4,10-12 13,39 Lk 24,44 24,47
Svetiot Duh se izleva nad site

44
Dodeka Petar u{te gi zboruva{e 44 tie zborovi, Duh Sveti sleze nad site 11,15 {to go slu{aa slovoto. 45 45 A obrezanite vernici, {to bea doj- 2,17-22.33 Rim 5,5 deni zaedno so Petar, se iznenadija Tit 3,6 {to darot na Svetiot Duh se izlea i nad neznabo{cite,
15 10,32. Vo nekoi rakopisi kon ovoj stih e dodadeno: Toj }e dojde i }e ti zboruva.
156
DELA NA APOSTOLITE
za{to gi slu{aa kako zboruvaat na razni jazici i Go vozveli~uvaat Boga. Toga{ Petar re~e: 47 47 Moè li nekoj da ja zabrani voda8,36 ta za da ne bidat krsteni onie koi Go 11,17 primija Duhot Sveti kako i nie? 48 48 I im zapoveda da bidat krsteni vo 28,14 imeto na Isus Hristos. Potoa tie go zamolija da ostane kaj niv nekolku de11,1 na.
46 2,11 19,6 8,14 10,45 15,7
46
3
Gal 2,12
4
10,28.48
5
10,11
6
1 Mojs 7,14
7
10,13-16
12
10,19-20.45
13
10,3.22. 30-33
Apostolite i bra}ata vo Judeja, slu{naa deka i neznabo{cite go primile slovoto Bo`jo. 2 I koga Petar vleze vo Erusalim, obrezanite {to bea so nego go ukorija, 3 velej}i: Ti si bil kaj neobrezani lu|e i si jadel so niv. 4 A Petar po~na da im rasprava za s# po red, velej}i: 5 Jas bev vo gradot Jopija, i, dodeka se molev, vo zanes zdogledav videnie: od neboto sleguva{e nekakov sad, kako nekoe platni{te, vrzano za ~etirite krai{ta, i dojde duri do mene. 6 Otkako pogledav vo nego i go razgledav, vidov ~etirino`ni zemni ìvotni, yverovi, vleka~i i ptici nebeski. 7 I ~uv glas {to mi zboruva{e: Stani Petre, zakoli i jadi! 8 Jas, pak, rekov: Ne, Gospodi, za{to ni{to pogano ili ne~isto nikoga{ ne vleglo vo ustata moja. 9 A glasot od neboto povtorno progovori i re~e: Ona {to Bog go o~istil, ti ne go smetaj za pogano! 10 Toa se povtori tripati; i pak se krena na neboto. 11 I ete, vo toj ~as zastanaa trojca lu|e, isprateni kaj mene od Kesarija. 12 A Duhot mi re~e da pojdam so niv, bez dvoumewe. So mene dojdoa i ovie {estmina bra}a, i vlegovme vo ku}ata na onoj ~ovek. 13 Toj ni raskaà kako videl angel vo ku}ata svoja, koj zastanal i mu rekol: Prati vo Jopija lu|e i povikaj go Simon, nare~en Petar. 14 Toj }e ti kaè zborovi, preku koi }e bide{ spasen ti i celiot tvoj dom.
11
Petar se opravduva pred Crkvata vo Erusalim
I koga po~nav jas da zboruvam, nad niv sleze Duhot Sveti, kako i nad nas vo po~etokot. 16 Toga{ se setiv na zborovite Gospodovi: Jovan kr{tava{e so voda, a vie }e bidete krsteni so Duh Sveti. 17 Ako, Bog im dade ednakov dar, kako i nam, koi poveruvavme vo Gospod Isus Hristos, toga{ koj sum jas da Mu se sprotivstavam na Boga? 18 Otkako go islu{aa toa, tie se uspokoija i Go proslavuvaa Boga, velej}i: Zna~i i na neznabo{cite Bog im dade pokajanie za ìvot.
15
15
2,1-4 10,44
16
1,5 Lk 3,16 Jn 14,26
17
15,8-9 Rim 9,24
18
13,46 14,27 Rim 15, 7-13
19
8,1.4
Crkvata vo Antiohija A onie, {to se bea rasprsnale poradi goneweto do koe dojde po ubistvoto na Stefan, stignaa s# do Fenikija, Kipar i Antiohija, i nikomu ne mu go propovedaa slovoto, osven na Judejcite. 20 A nekoi od niv - Kiprani i Kirinejci, {tom pristignaa vo Antiohija, po~naa da im propovedaat i na Elinite, navestuvaj}i go Evangelieto na Gospod Isus. 21 I rakata Gospodova be{e so niv, ta golem broj lu|e poveruvaa i se obratija kon Gospod. 22 Vesta za toa dojde do u{ite na crkvata erusalimska. I toga{ go ispratija Varnava da odi vo Antiohija. 23 A toj, koga pristigna, ja vide blagodatta Gospodova, se zaraduva, i gi bodre{e site da prebivaat vo Gospod so nepokoleblivo srce. 24 Toj be{e dobar ~ovek i ispolnet so Duh Sveti i vera. I zna~itelno mno{tvo lu|e se pripoi kon Gospod. 25 Potoa, Varnava trgna za Tars da go bara Savle. 26 I koga go najde, go dovede vo Antiohija. I cela godina tie se sobiraa vo crkvata i pou~uvaa golemo mno{tvo lu|e. Vo Antiohija za prv pat gi narekoa u~enicite hristijani. 27 A vo toa vreme slegoa od Erusalim vo Antiohija nekoi proroci. 28 I eden od niv, po ime Agav, pretskaà preku Duhot deka po celata vselena }e nastane golem glad. I tokmu tak19
20
13,1
21
4,4 6,7 16,5
22
11,1
23
13,43 14,22
24
2,47 5,14
26
9,27-30
28
21,10-14
157
DELA NA APOSTOLITE
29 va golema i nastana vo vremeto na ca-
Rim 15,26.31 2 Kor 9, 1-13
rot Klavdij. 29 Toga{ u~enicite re{ija, sekoj, kolku {to ima, da isprati za potkrepa na bra}ata, {to ìveeja vo Judeja. 30 Toa go napravija, taka {to go pra12,4 Lk 22,1 tija sobranoto do stare{inite preku 5 Varnava i Savle.
Lk 22, 44-46 Jk 5,16
Vo toa vreme car Irod stavi raka na nekoi od Crkvata, i po~na 5,18-24 9,3 da gi izma~uva. 10,3 2 So me~ go ubi Jakova, bratot JovaLk 2,9 nov. 10 3 A koga vide deka toa im se dopa|a na 5,19 Judejcite, go fati i Petar. Toa be{e za 16,26 vreme na Beskvasnici. 4 Nego, koga go fati, go frli v zatvor predavaj}i go na ~etiri grupi po ~etiri vojnici da go pazat. Negovata namera be{e vedna{ po Pashata da go izvede pred narodot. 5 I taka, dodeka Petar go pazea vo zatvorot, Crkvata neprestano Mu se mole{e na Boga za nego. 6 No}ta, sproti denot koga Irod saka{e da go izvede, Petar spie{e me|u dvajca vojnici, okovan vo dva para lanci, a straàrite pred portata go ~uvaa zatvorot. 7 I, ete, angel Gospodov zastana, i svetlina blesna vo zatvorot. Angelot go pot~ukna Petar po rebrata i go razbudi, pa mu re~e: Stani brzo! I okovite mu padnaa od racete negovi. 8 Toga{ angelot mu re~e: Prepa{aj se i obuj si gi ~evlite! Taka i napravi. I pak mu re~e: Oble~i gi ali{tata svoi i odi po mene! 9 I izleze i trgna po nego, a ne znae{e deka toa, {to go napravi angelot, e vistina, tuku si misle{e deka gleda privid. 10 Otkako ja izminaa prvata i vtorata straà, dojdoa do èleznata porta, {to vode{e kon gradot, a taa im se otvori sama. Tie izlegoa i preminaa preku edna ulica, i vo toj ~as angelot go snema. 11 Toga{ Petar, otkako dojde na sebe, si re~e: Sega znam deka navistina Gospod go pratil Svojot angel da me izbavi
7
12
Smrtta na Jakov; Petar v zatvor
od racete Irodovi i od s#, {to o~ekuva{e judejskiot narod. 12 Sfa}aj}i go toa, toj dojde do ku}ata na Marija, majkata na Jovan, nare~en Marko, kade {to bea sobrani mnogumina na molitva. 13 A koga Petar zatropa na portata, sluginkata po ime Roda prijde da naslu{ne. 14 I, {tom go pozna glasot na Petar, taa od radost ne ja otvori portata, tuku se vtr~a i javi deka Petar stoi pred portata. 15 A tie $ rekoa: Luda li si ti? No taa potvrduva{e deka toa e taka. A tie velea: Toa e sigurno negoviot angel. 16 Petar, pak, postojano ~uka{e. A koga mu otvorija, go vidoa i se za~udija mnogu. 17 Toj im mavna so rakata da mol~at, a potoa im raskaà kako Gospod go izvel od zatvorot, i re~e: Soop{tete mu za ova na Jakov i na bra}ata! Potoa izleze i otide na drugo mesto. 18 Utredenta me|u vojnicite nastana golema voznemirenost poradi toa {to se slu~ilo so Petar. 19 A Irod, koj isprati potera po nego, no ne uspea da go pronajde, otkako gi ispita straàrite, zapoveda da gi pogubat. Potoa toj sleze od Judeja vo Kesarija, i tamu se zadrà. Smrtta na Irod Irod be{e gneven na Tircite i Sidoncite. No tie, bidej}i nivnite zemji dobivaa hrana od negovoto carstvo, se dogovorija i dojdoa kaj nego ednodu{ni, i otkako go pridobija na svoja strana Vlasta, careviot sobar, pobaraa mir. 21 Vo dogovoreniot den Irod, oble~en vo carska obleka, sedna na prestolot i odrà govor pred narodot. 22 A narodot voskliknuva{e: Ova e glas Bo`ji, a ne ~ove~ki. 23 No nenadejno vo istiot mig angel Gospodov, silno go udri, za{to ne Mu vozdade slava na Boga. I, izeden od crvi, toj umre. 24 A slovoto Bo`jo s# pove}e raste{e i se rasprostranuva{e.
20
15
Mt 18,10
17
13,16 15,13 1 Kor 15,7
18
5,21-23
19
16,27
22
14,15 28,6
23
1 Sam 25,38 2 Sam 24,16-17 2 Car 19,35
24
6,7 19,20
158
DELA NA APOSTOLITE
Varnava i Savle, otkako go ispolnija zadolènieto, od Erusalim se vratija vo Antiohija, od kade {to go zedoa 13,1 so sebe i Jovan, nare~en Marko.
25 11,29 4,36 11,25-26
25
2
14,26
4
11,20
5
12,12
6
8,9 Mt 7,15
9
4,8
10
8,20-23 Os 14,10 Izreki 10,9
Vo Antiohiskata crkva ima{e nekoi proroci i u~iteli: Varnava, Simeon, nare~en Niger, Lucij Kirineecot i Manain, koj be{e vospitan zaedno so Irod ~etvorovlasnikot, i Savle. 2 Edna{ koga Mu sluèa na Gospod i postea, Duhot Sveti re~e: Odvojte mi gi Varnava i Savle za delo, za koe gi povikav! 3 Toga{ tie, otkako postea i se pomolija, poloìja race nad niv i gi pu{tija. Varnava i Savle vo Kipar I taka, isprateni od Svetiot Duh, tie slegoa vo Selevkija, i ottamu otplovija za Kipar. 5 I koga stignaa vo Salamin, tie go propovedaa slovoto Bo`jo vo judejskite sinagogi, a go imaa so sebe i Jovan kako pomo{nik. 6 A koga go pominaa ostrovot s# do Pafos, naidoa na eden ~ovek ma|esnik i laèn prorok, Judeec, po ime Varisus, 7 koj be{e so namesnikot Sergij Pavle, ~ovek umen. Toj gi povika Varnava i Savle, i posaka da go slu{ne slovoto Bo`jo. 8 No im se sprotivstavi Elima - ma|esnikot, taka vsu{nost se preveduva negovoto ime, nastojuvaj}i namesnikot da go odvrati od verata. 9 No Savle, nare~en Pavle, ispolnet so Duh Sveti, go vperi pogledot na nego, 10 i re~e: O, ti koj si poln so sekakvo lukavstvo i zloba, sine |avolski, neprijatelu na sekoja pravednost, nema li da prestane{ da gi iskrivuva{ pravite Gospodovi pati{ta? 11 I eve sega, rakata Gospodova e vrz tebe; }e bide{ slep i za nekoe vreme nema da go gleda{ sonceto! I naedna{
4
13
Savle i Varnava izbrani za misionersko patuvawe
nad nego padna mrak i temnina, i xba- 13 15,38 raj}i, bara{e voda~. 12 Toga{ namesnikot, otkako vide 17 {to se slu~i, poveruva, voshiten od 2 Mojs 6, 1-6 u~eweto Gospodovo. Pavle i Varnava vo Antiohija Pisidiska Pavle i negovite pridru`nici otplovija od Pafos i pristignaa vo Pergija Pamfiliska. Tuka Jovan se odvoi od niv i se vrati vo Erusalim. 14 A tie trgnaa od Pergija i pristignaa vo Antiohija Pisidiska. Tuka vo sabota vlegoa vo sinagogata i sednaa. 15 Po ~itaweto na Zakonot i na Prorocite, stare{inite na sinagogata pratija lu|e da im kaàt: Maì bra}a, ako imate zborovi za uteha na narodot, zboruvajte! 16 I toga{ stana Pavle, mavna so rakata i re~e: Lu|e Izraelci, i vie, {to imate strahopo~it kon Boga, poslu{ajte! 17 Bog na ovoj narod, Izrael, gi izbra tatkovcite na{i, i go podigna ovoj narod koga tie prebivaa vo zemjata egipetska, i so rakata Svoja silna gi izvede od nea; 18 i okolu ~etirieset godini gi hrane{e vo pustinata; 19 a potoa otkako uni{ti sedum narodi vo zemjata hananska, so `drepka im ja razdeli zemjata vo nivno nasledstvo. 20 Za okolu ~etiristotini pedeset godini im dava{e sudii do prorokot Samoil. 21 A potoa baraa car, i Bog im go dade Saul, Kisoviot sin, ~ovek od Venijaminovoto koleno, za ~etirieset godini. 22 Koga go otstrani nego, za car im go podigna David, za kogo i re~e, svedo~ej}i: Najdov ma` po srceto Svoe, David, sinot Jeseev. Toj }e gi ispolni site Moi barawa. 23 Od negovoto potomstvo Bog, spored vetuvaweto, Go izdigna za Izrael Spasitelot Isus. 24 Pred Negovoto doa|awe Jovan kako predglasnik mu propoveda{e na siot izraelski narod pokajno kr{tavawe.
13
18
2 Mojs 16,35 5 Mojs 1,31
19
5 Mojs 7,1
22
1 Sam 13,14 Is 44,28 Ps 89,21
23
2,29-30
24
Mal 3,1 Lk 1,76
11
5 Mojs 28,29
159
DELA NA APOSTOLITE
25
Lk 3,15-16 Jn 1,20.27
27
2,23 3,18
28
3,13-14 Lk 23,4.22
30
5,30
31
1,3.22
33
2,39 Ps 2,7
34
Is 55,3
35
2,27.31 Ps 16,10
36
1 Car 2,10
39
15,10
A koga Jovan go zavr{uva{e svoeto delo, pra{uva{e: Za kogo me smetate? Jas ne sum Toj, no, ete, po mene ide Onoj, Komu ne sum dostoen da Mu gi odvrzam ni obuvkite na Negovite noze. 26 Maì bra}a, sinovi od rodot na Avraam, onie me|u vas, {to imaat strahopo~it kon Boga, nam ni e isprateno slovoto na ova spasenie. 27 Vsu{nost ìtelite erusalimski i nivnite na~alnici, bidej}i ne Go prepoznaa, gi potvrdija proro~kite zborovi, {to se ~itaat sekoja sabota, so toa {to Go osudija. 28 I taka, iako ne najdoa nikakva vina za osuda na smrt, pobaraa od Pilat da Go ubie. 29 A koga go izvr{ija seto toa, {to be{e napi{ano za Nego, Go simnaa od krstot i Go poloìja v grob. 30 No Bog Go voskresna od mrtvite. 31 A Toj vo tekot na mnogu dni im se javuva{e na onie, {to so Nego dojdoa od Galileja vo Erusalim i koi se sega svedoci Negovi pred narodot. 32 I nie sega vi blagovestuvame deka vetuvaweto, dadeno na na{ite tatkovci, Bog go ispolni na nas, ~edata nivni, otkako Go voskresna Isus. 33 Kako {to e vo vtoriot psalm napi{ano: Sin Moj si Ti, denes Te rodiv Jas. 34 A deka Go voskresna od mrtvite, i deka ve}e nema da se vra}a vo raspa|awe, rekol vaka: ]e vi gi dadam sigurnite vetuvawa dadeni na David. 35 Za toa i na drugo mesto zboruva: Nema da dopu{ti{ Tvojot svetec da vidi raspa|awe. 36 A navistina David, otkako mu sluè{e na svojot rod, spored Bo`jata volja, se prisoedini kon tatkovcite i vide raspa|awe; 37 no Onoj, Kogo Bog Go voskresna, ne vide raspa|awe. 38 I taka, znajte, maì i bra}a deka preku Nego vam vi se propoveda prostuvawe na grevovite. 39 I od s#, od {to ne ste moèle da se opravdate preku Zakonot Mojseev, preku Nego se opravduva sekoj koj veruva.
25
Zatoa vnimavajte da ne dojde na vas ona {to e re~eno vo Prorocite: 41 Poglednete vie koi prezirate, za~udete se i is~eznete! Za{to vo va{e vreme }e izvr{am delo, vo koe nema{e da poveruvate, ako nekoj bi vi go raskaàl. 42 A koga izleguvaa Judejcite od sinagogata, neznabo{cite gi pomolija ovie zborovi da im se propovedaat i vo slednata sabota. 43 I koga se raspu{ti sobirot, mnozina Judejci i pobo`ni prozeliti pojdoa po Pavle i Varnava. Tie razgovaraa so niv i im sovetuvaa da ostanat vo Bo`jata blagodat. 44 Slednata sabota se sobra skoro celiot grad da go slu{ne slovoto Bo`jo. 45 No Judejcite, koga vidoa mnogu narod, se ispolnija so zavist i mu protivre~ea na ona {to go zboruva{e Pavle i hulea. 46 Toga{ Pavle i Varnava im rekoa otvoreno: Slovoto Bo`jo treba{e najnapred vam da vi se propoveda, no koga vie go otfrlate i sami pokaùvate deka ne ste dostojni za ve~niot ìvot, zatoa, eve, nie se obra}ame kon neznabo{cite. 47 Za{to Gospod taka ni zapoveda: Te postaviv za svetlina na neznabo{cite, da bide{ spasenie do krajot na zemjata. 48 Neznabo{cite, slu{aj}i go toa, se raduvaa i go slavea slovoto Gospodovo i poveruvaa site, koi bea opredeleni za ìvot ve~en. 49 I slovoto Gospodovo se rasprostranuva{e po celiot kraj. 50 No Judejcite, otkako gi nagovorija pobo`nite i ~esnite èni i gradskite prvenci, pottiknaa gonewe protiv Pavle i Varnava, i gi isteraa od svojot kraj. 51 Tie, go istresoa pravot od nozete svoi na niv, i dojdoa vo Ikonija. 52 A u~enicite se ispolnija so radost i Duh Sveti.
40
41
Avak 1,5
43
11,23 14,22.26
45
5,17 17,5
46
18,6 28,28
47
1,8 Is 49,6
48
17,4.12
50
22,23
51
18,6 Lk 9,5 10,11
14
Pavle i Varnava vo Ikonija Vo Ikonija tie zaedno vlegoa vo judejskata sinagoga, i zboruvaa
160
DELA NA APOSTOLITE
14,3 taka, {to mnozina Judejci i Elini po3,12 19,11
veruvaa. 2 A Judejcite, {to ne poveruvaa, gi 9 pobunija i razdraznija duhovite na nez3,4 nabo{cite protiv bra}ata. 3 No tie sepak ostanaa tuka dosta vre14 Mt 26,65 me i smelo govorea za Gospod, Koj sve15 do~e{e za slovoto na Svojata blagodat, 3,12 davaj}i preku nivnite race da stanuva4,24 10,26 at znaci i ~uda. 17,24 4 A narodot vo gradot se razdeli: ed2 Mojs 20,11 ni bea so Judejcite, a drugi so apostoPs 146,6 1 Sol 1,9 lite. 5 I koga neznabo{cite i Judejcite, so svoite na~alnici se gotvea da gi hulat i da gi kamenuvaat, 6 tie, {tom razbraa, se zasolnija vo likaonskite gradovi Listra i Derva i vo nivnata okolina. 7 Tamu po~naa da go propovedaat Evangelieto. 8 Vo Listra sede{e eden ~ovek, nemo}en vo nozete. Toj bil sakat od maj~inata utroba, ne moèl da odi nikoga{. 9 Toj slu{a{e dodeka Pavle zboruva{e; a Pavle, go vperi vo nego pogledot i vide deka vo nego ima vera deka moè da ozdravi, 10 pa mu re~e so visok glas: Tebe ti velam, vo imeto na Gospod Isus Hristos: ispravi se na nozete svoi! I toj skokna i po~na da odi. 11 A lu|eto, koga vidoa {to napravi Pavle, go podignaa glasot svoj i izvikaa na likaonski: Bogovite slegle kaj nas vo ~ove~ki lik! 12 I Varnava go narekoa Zevs, a Pavle Hermes, bidej}i toj go vode{e zborot. 13 @recot, pak, na Zevs, ~ij kip se nao|a{e pred noviot grad, otkako dovede junci i venci pred portata, saka{e zaedno so narodot da prinese `rtva. 14 No apostolite Varnava i Pavle, koga slu{naa za toa, gi raskinaa svoite obleki, se vturnaa me|u narodot, glasno vikaj}i: 15 Lu|e, zo{to go pravite ova? I nie sme smrtni kako i vie, no vi propovedame da se obratite od ovie praznoverija kon ìviot Bog, Koj gi sozdade neboto i zemjata, moreto i s# {to e vo niv;
Koj porane{nite pokolenija na narodite gi ostavi da vrvat po nivnite pati{ta, 17 iako ne prestanuva{e da svedo~i za Sebe, pravej}i ni dobro so pra}awe do`dovi od neboto i plodonosni vremiwa i ispolnuvaj}i gi srcata na{i so hrana i veselost. 18 I zboruvaj}i za ova, odvaj go ubedija narodot da ne im prinesuva `rtva, (tuku sekoj da si odi vo svojata ku}a. Dodeka se nao|aa tamu i pou~uvaa), 19 od Antiohija i od Ikonija pristignaa nekoi Judejci. (I koga apostolite zboruvaa otvoreno, tie go ubedija narodot da gi napu{ti, velej}i deka ni{to vistinsko ne zboruvaat, tuku samo laàt), a koga go pridobija narodot, go kamenuvaa Pavle, pa go izvlekoa nadvor od gradot, mislej}i deka e mrtov. 20 Koga se sobraa okolu nego u~enicite, toj stana i se vrati vo gradot. Utredenta so Varnava zaminaa za Derva.
16
16
17,30
17
Ps 145,16 Ps 147,8
19
2 Kor 11,25
22
11,23 13,43
23
1 Tim 3,3
26
13,2 15,40
Vra}awe vo Sirija i Antiohija I, otkako go propovedaa Evangelieto vo toj grad i mnozina pridobija za svoi u~enici, tie se vratija vo Listra, Ikonija i Antiohija. 22 Tie gi zacvrstuvaa du{ite na u~enicite i, hrabrej}i gi da bidat istrajni vo verata, gi u~ea deka vo carstvoto Bo`jo treba da vlezeme preku mnogu maki. 23 Pa, otkako im rakopoloìja sve{tenici za sekoja crkva, se pomolija so post, i gi predadoa na Gospod, vo Kogo bea poveruvale. 24 A potoa minaa niz Pisidija, i dojdoa vo Pamfilija; 25 i, otkako go propovedaa slovoto Gospodovo vo Perga, slegoa vo Atalija, 26 a ottamu otplovija za Antiohija, otkade {to bea predadeni na Bo`jata blagodat za deloto {to go zavr{ija. 27 Po nivnoto pristignuvawe tie ja sobraa crkvata, i soop{tija za s#, {to napravi Bog so niv i kako Toj ja otvoril vratata na verata i za neznabo{cite. 28 I tamu prestojuvaa podolgo vreme so u~enicite.
21
161
DELA NA APOSTOLITE
15,1
15,5-24 1 Mojs 17,9-14 3 Mojs 12,3 Gal 5,2
2
Gal 2,1
3
14,27 15,12
5
11,2 Gal 2,4-5
7
11,5-18 15,14
8
1,24 10,34.44-47
9
10,15 11,9.18 Rim 3,22
Rasprava okolu pra{aweto za obrezanieto A nekoi lu|e slegoa od Judeja, i gi podu~uvaa bra}ata: Ako ne se obrezete spored obi~ajot Mojseev, ne moè da bidete spaseni! 2 A bidej}i nastana bunt, i Pavle i Varnava èstoko se prepiraa so niv, odlu~ija Pavle i Varnava i nekoi drugi od niv da otidat gore kaj apostolite i stare{inite vo Erusalim zaradi ovaa prepirka. 3 Tie, pak, isprateni od crkvata, patuvaa niz Fenikija i Samarija, i raskaùvaj}i za obra}aweto na neznabo{cite, predizvikuvaa golema radost kaj site bra}a. 4 A koga pristignaa vo Erusalim, gi primija crkvata, apostolite i stare{inite, a tie izvestija za s# {to napravi so niv Bog16.
15
10
Mt 11,29 Gal 5,1
Re{avawe na sporot: Apostolskiot sobor vo Erusalim 5 Toga{ stanaa nekoi od privrzanicite na fariseite, {to bea poveruvale, i zboruvaa deka tie treba da se obrezuvaat, i da im se zapoveda da go pazat Zakonot Mojseev. 6 Apostolite i stare{inite se sobraa da go razgledaat toa pra{awe. 7 Po dolgo raspravawe, stana Petar i im re~e: Lu|e bra}a, vie znaete deka Bog od prvite dni me izbra me|u vas, neznabo{cite od mojata usta da go slu{nat slovoto na Evangelieto i da poveruvaat; 8 i Bog, Koj gi poznava srcata, im posvedo~i, i im dade Duh Sveti kako i nam. 9 Toj ne napravi nikakva razlika me|u nas i niv, za{to so verata gi o~isti nivnite srca. 10 Sega, pak, zo{to Go isku{uvate Boga, stavaj}i im na vratot na u~enicite jarem, {to ne moèa da go podnesat ni na{ite tatkovci, nitu nie. 11 No nie veruvame deka }e se spasime so blagodatta na Isus Hristos, isto kako i tie. 12 Toga{ zamolkna seto mno{tvo i go slu{aa Varnava i Pavle, koi pri-
kaùvaa kakvi znaci i ~udesa napravil Bog preku niv me|u neznabo{cite. 13 A koga tie prestanaa, toga{ prozbore Jakov i re~e: Maì bra}a, slu{nete me! 14 Simon izloì kako Bog najnapred gi poseti neznabo{cite, za da izbere od niv narod za Negovoto ime; 15 i so toa se soglasuvaat i zborovite na Prorocite kako {to e napi{ano: 16 I potoa }e se vratam i pak }e go podignam padnatiot dom na David, i negovite urnatini }e gi popravam i }e go izdignam, 17 za da Go pobaraat Gospod i drugite lu|e i site narodi, koi se nare~eni so Moeto ime. Taka veli Gospod, Koj go pravi seto ova. 18 Poznati Mu se na Boga site Negovi dela od sozdavaweto na svetov. 19 Zatoa jas mislam deka ne treba da im pravat ma~notii na neznabo{cite, koi se obra}aat kon Boga, 20 tuku da im se zapoveda da se vozdrùvaat od idolski `rtvi, od bludstvo, od udaveno i od krv, (i da ne mu pravat na drug ni{to, {to nim ne im e ugodno). 21 Za{to Mojsej u{te od staro vreme vo sekoj grad ima lu|e, koi go propovedaat, bidej}i go ~itaat po sinagogite sekoja sabota. Pismo isprateno do neevrejskite vernici 22 Toga{ apostolite i stare{inite zaedno so celata Crkva odlu~ija da gi izberat me|u sebe Juda, nare~en Varnava, i Sila, istaknati maì me|u bra}ata, i zaedno so Pavle i Varnava da gi pratat vo Antiohija. 23 I so svoite race im go napi{aa slednovo pismo: Apostolite, sve{tenicite i bra}ata gi pozdravuvaat bra}ata od neevrejskite narodi {to se vo Antiohija i Sirija i Kilikija. 24 Sme slu{nale deka nekoi od nas, na koi ni{to ne sme im zapovedale so zborovi, ve voznemirile, i gi potresle du{ite va{i, velej}i vi da se obrezuvate i da go pazite Zakonot.
13
12,17 21,18 Gal 2,9
14
3 Ptr 1,1
16-17
Amos 9, 11-12
16
Er 12,15
18
Is 45,21
19
15,10
20
15,28-29 21,25
21
13,15.27 2 Kor 3,5
24
Gal 1,7
16 15,4. Vo nekoi rakopisi kon ovoj stih e dodadeno: i kako ja otvori vratata na verata i za neznabo{cite.
162
DELA NA APOSTOLITE
Zatoa, otkako se sobravme, ednodu{no odlu~ivme da izbereme lu|e i da gi pratime kaj vas zaedno so na{ite 28 omileni Varnava i Pavle, 15,10 26 lu|e, koi gi predadoa du{ite svoi 29 za imeto na na{iot Gospod Isus Hris15,20 tos. 27 I taka, nie vi gi prativme Juda i 37 12,12 Sila, koi }e vi go kaàt toa i usmeno. 28 Za{to Svetiot Duh i nie odlu~ivme da ne vi stavame na vas nikakov drug tovar, osven ona {to e potrebno: 29 da se vozdrùvate od meso prineseno kako `rtva na idoli, od krv, od udaveno, i od bludstvo17. Ako vnimavate na ova, dobro }e napravite. Bidete zdravi! 30 I taka isprateni, tie dojdoa vo Antiohija i koga go sobraa narodot, mu go predadoa poslanieto. 31 A koga go pro~itaa, se zaraduvaa poradi ute{niot zbor. 32 Juda, pak, i Sila, koi i samite bea proroci, so mnogu zborovi gi ute{ija bra}ata i gi potkrepija. 33 Otkako prestojuvaa tamu nekoe vreme gi pu{tija bra}ata so mir kaj onie {to gi ispratija. 34 (Sila odlu~i da ostane, a samo Juda zamina.)18 35 Pavle, pak, i Varnava se zadràa vo Antiohija, pou~uvaj}i i blagovestuvaj}i go slovoto Gospodovo zaedno so mnozina drugi.
25 20,24 21,13
26
Poradi toa dojde do èstoka ras- 40 pravija, taka {to tie se razdelija eden 14,26 od drug; i Varnava, otkako go zede Mar- 41 15,23 ko, otplovi za Kipar; 40 a Pavle, pak, go izbra Sila i zamina, od bra}ata predaden na Bo`jata bla- 16,3 godat. 1 Kor
39
9,20,21
Timotej gi pridruùva Pavle i Sila I, minuvaj}i niz Sirija i Kilikija, gi utvrduva{e crkvite. Toj pristigna vo Derva i Listra. I ete, tamu ìvee{e nekoj si u~enik, po ime Timotej, sin na Judejka, koja ja prifati verata, i na tatko Elin; 2 toj u~enik be{e na dobar glas me|u bra}ata vo Listra i Ikonija. 3 Pavle posaka da go zeme so sebe. Zatoa otkako go zede, go obreza poradi Judejcite, koi ìveeja po tie mesta; za{to site znaeja deka tatko mu e Elin. 4 I dodeka minuvaa niz gradovite, tie im pora~uvaa na vernite da pazat na odredbite, opredeleni od apostolite i stare{inite vo Erusalim. 5 I taka, crkvite se utvrduvaa vo verata, a i po broj se zgolemuvaa sekoj den.
41
4
15,23-29 21,25
16
5
Kol 2,5 1 Ptr 5,9
6
18,23
7
1 Ptr 1,11
9
18,9
Pavle povikan vo Makedonija Taka tie gi preminaa Frigija i Galatiskiot kraj, za{to nim ne im be{e dopu{teno od Svetiot Duh da go propovedaat slovoto vo Azija. 7 A koga dojdoa vo Mizija, se obidoa da otidat vo Vitinija; no Duhot na Isus ne gi pu{ti. 8 I koga ja napu{tija Mizija, tie slegoa vo Troada. 9 Preku no}ta Pavle ima{e videnie: stoe{e pred nego eden ~ovek, Makedonec, koj go mole{e i mu vele{e: Dojdi vo Makedonija i pomogni ni! 10 Po toa videnie vedna{ posakavme da trgneme za Makedonija, bidej}i sfativme deka Gospod n# povikal tamu da go razglasuvame Evangelieto.
6
Pavle i Varnava se razdeluvaat Po nekoe vreme Pavle mu re~e na Varnava: Da pojdeme pak vo site gradovi, kade {to go propovedavme slovoto Gospodovo za da gi vidime kako ìveat. 37 Varnava predloì da go zemat so sebe i Jovan, nare~en Marko. 38 No Pavle smeta{e deka ne dolikuva da go zemat so sebe onoj, {to se be{e oddelil od niv vo Pamfilija i ne be{e po{ol so niv po rabotata, za koja bea prateni.
36
17 15,29. Vo nekoi rakopisi e dodadeno vo prodolènie: i da ne mu pravite na drug ona {to ne sakate i vam da vi se slu~i. 18 15,34. Ovoj stih ne se javuva vo nekoi rakopisi.
163
DELA NA APOSTOLITE
15
11,14 16,31 Lk 24,29
16
19,24
17
Mk 1,24
18
3,16
22
2 Kor 11,25
Kr{tavaweto na Lidija od Makedonija 11 I taka, otkako otplovivme od Troada, stignavme pravo vo Samotraki, a utredenta - vo Neapol, 12 i ottamu vo Filipi. Toj e glaven grad vo toj del na Makedonija i rimska kolonija. Vo toj grad prestojuvavme nekolku dena. 13 A vo sabotata izlegovme nadvor od gradot pokraj edna reka, kade {to imaa obi~aj da se molat, i koga sednavme, im zboruvavme na sobranite èni. 14 I edna bogobojazliva èna od gradot Tiatir, po ime Lidija, koja prodava{e crveni tkaenini, slu{a{e; i Gospod $ go otvori srceto da vnimava na ona, {to go zboruva{e Pavle. 15 A koga be{e krstena taa i nejzinite doma{ni, n# zamoli i re~e: Ako ste me priznale za verna na Gospod, toga{ vlezete vo mojata ku}a i prestojuvajte vo nea! I n# prinudi. Vo zatvorot na Filipi Edna{, koga odevme na molitva, po patot n# sretna edna sluginka, koja ima{e gata~ki duh. Taa na gospodarite svoi im donesuva{e golemi prihodi od gataweto. 17 I odej}i po Pavle i po nas drugite vika{e, zboruvaj}i: Ovie lu|e se slugi na Sevi{niot Bog! Tie go navestuvaat patot na spasenieto. 18 Ova go prave{e taa mnogu dni. I koga mu zdodea na Pavle, toj se svrte i mu re~e na duhot: Ti zapovedam vo imeto na Isus Hristos izlezi od nea! I izleze vo istiot ~as. 19 [tom vidoa gospodarite nejzini deka propadna nade`ta za nivnoto bogatewe, gi fatija Pavle i Sila, i gi dovle~kaa na plo{tadot kaj na~alnicite. 20 I koga gi privedoa pred upravnicite, rekoa: Ovie lu|e, {to se Judejci, go buntuvaat na{iot grad 21 i propovedaat obi~ai {to nam, kako Rimjani, ne ni dolikuva ni da gi primame, nitu da gi izvr{uvame. 22 Toga{ se nafrli na niv narodot; a upravnicite, {tom im gi raskinaa ali16
{tata, zapo~naa da gi tepaat so stapovi; 23 i, otkako gi ispotepaa mnogu, gi frlija v zatvor, a na zatvorskiot straàr mu naredija da gi ~uva dobro. 24 A straàrot, {tom primi takva zapoved, gi frli vo povnatre{niot del od zatvorot i nozete im gi stegna vo klada. 25 Na polno}, pak, Pavle i Sila se molea i Go slavea Boga, a zatvorenicite gi slu{aa. 26 Odedna{ nastana golem potres, taka {to i temelite na zatvorot se pomestija, i vedna{ se otvorija site vrati i okovite na site otpadnaa. 27 A straàrot na zatvorot, koga dojde pri svest i gi vide vratite na zatvorot otvoreni, izvadi me~ i saka{e da se ubie, za{to pomisli deka zatvorenicite izbegale. 28 No, Pavle vikna so silen glas i re~e: Ne zadavaj si vrz sebe nikakvo zlo, bidej}i site sme ovde! 29 A toj pobara svetlo, istr~a i rastreperen padna pred Pavle i Sila; 30 pa, otkako gi izvede nadvor, re~e: Gospodari, {to treba da napravam, pa da se spasam? 31 A tie mu odgovorija: Poveruvaj vo Gospod Isus Hristos, i }e se spasi{ ti i celiot tvoj dom! 32 I mu go propovedaa slovoto Gospodovo nemu i na site {to bea so nego vo ku}ata negova. 33 Vo istiot ~as taa no} toj gi primi doma i im gi izmi ranite. Potoa vedna{ be{e krsten toj samiot i site negovi doma{ni. 34 Toga{ gi odvede gore vo svojata ku}a, postavi trpeza i se zaraduva so celiot svoj dom, za{to poveruva vo Boga. 35 A koga osamna, vojvodite pratija sudski sluìteli, koi rekoa: Pu{ti gi onie lu|e! 36 Zatvorskiot straàr mu soop{ti za toa na Pavle: Gradskite sudii pratija da ve oslobodam. Zatoa, izlezete site i odete si so mir! 37 No Pavle im re~e: Zarem otkako nas, rimski gra|ani, n# bieja pred narodot bez sud i n# frlija v zatvor, sa-
25
Kol 3,16
26
4,31
30
2,37
31
4,12 11,14 16,31
33
8,36.38
37
22,25 23,27
164
DELA NA APOSTOLITE
38 kaat sega tajno da n# pu{tat? Ne, neka
dojdat i sami neka n# izvedat! 38 Gradskite sluìteli im go kaàa 40 14,22 toa na gradskite sudii; a tie se upla20,1-2 {ija, koga slu{naa deka se tie rimski gra|ani. 39 I dojdoa, pa se izvinija pred niv, gi 17,2 13,14 izvedoa i gi zamolija da izlezat od gra3 dot. 40 A tie, {tom izlegoa od zatvorot, 9,20 18,5 otidoa vo domot na Lidija, gi vidoa 26,23 Lk 24,26 bra}ata, gi ute{ija i si trgnaa.
22,29
4
13,43 28,24
5
13,45 1 Sol 2,15
6
16,20 24,5 Rim 16,21
7
25,8
10
13,14
Nevoljite vo Solun Minuvaj}i preku Amfipol i Apolonija, dojdoa vo Solun, kade {to ima{e judejska sinagoga. 2 Pavle, po svojot obi~aj, vleze kaj Judejcite i tri saboti po red im zboruva{e od Pismoto. 3 Toj im objasnuva{e i dokaùva{e deka Hristos treba{e da postrada i da voskresne od mrtvite i deka ovoj Isus, Kogo toj im Go propoveda, e Hristos. 4 I nekoi od niv poveruvaa i se prisoedinija kon Pavle i Sila, - golemo mnozinstvo bogobojazlivi Elini, a isto taka i ne malku ugledni èni. 5 No nekoi od Judejcite {to ne poveruvaa, pottiknati od zavist, zedoa nekoi lo{i lu|e od pazarite, se nasobraa po grupi i go razbuntuvaa gradot. Potoa ja napadnaa Jasonovata ku}a i po~naa da gi baraat za da gi izvedat pred narodot. 6 A bidej}i ne gi najdoa, go izvedoa Jason i nekoi bra}a pred gradskite na~alnici i vikaa deka onie {to go pobunile celiot svet sega do{le i tuka, deka niv 7 gi pribral Jason, a site tie postapuvaat protiv zapovedite na carot, izjavuvaj}i deka ima drug car - Isus. 8 Taka go voznemirija narodot i gradskite na~alnici, koi go slu{aa toa. 9 No tie, otkako dobija zalog od Jason i od drugite, gi pu{tija.
17
Ovie bea poblagorodni od solunjanite; tie go primija slovoto so golema usrdnost i sekoj den go proveruvaa Pismoto, za da se uverat, dali e toa taka. 12 I mnozina od niv poveruvaa - od Elinite ne mal broj ugledni maì i èni. 13 No solunskite Judejci, {tom doznaa deka Pavle i tamu go propoveda slovoto Bo`jo, dojdoa i tamu za da go potresat i voznemirat narodot. 14 Toga{ bra}ata go ispratija Pavle da odi kon moreto, a Sila i Timotej ostanaa tamu. 15 Onie, {to go pridruùvaa Pavle, go dovedoa do Atina i se vratija so zapoved od nego do Sila i Timotej, da dojdat i tie poskoro kaj nego.
11
12
17,34
18
1 Kor 1,22
19
28,22
23
3,17 Gal 4,8
Dobar priem vo Verija A bra}ata vedna{ preku no}ta gi upatija Pavle i Sila kon Verija. Tie koga pristignaa, otidoa vo judejskata sinagoga.
10
Pavle i atinskite filozofi I dodeka gi ~eka{e niv vo Atina, duhot na Pavle se voznemiruva{e, gledaj}i go gradot, poln so idoli. 17 I toj rasprava{e vo sinagogata so Judejcite i pobo`nite, i sekoj den na plo{tadot so onie {to }e gi sretne{e. 18 A nekoi epikurejski i stoi~ki filozofi po~naa da se prepiraat so nego; edni velea: [to saka da kaè ovoj praznoslovec?, a drugi: Se ~ini deka toj propoveda tu|i boèstva, za{to im blagoveste{e za Isus i za voskresenieto. 19 I zedoa, ta go odvedoa na Areopagot, velej}i: ]e moème li da znaeme kakvo e toa u~ewe {to go propoveda{? 20 Bidej}i ne{to nepoznato vnesuva{ vo u{ite na{i. Zatoa sakame da znaeme {to e toa. 21 A, pak, site atiwani, kako i tu|incite, koi ìveeja kaj niv, vo ni{to drugo ne sakaa da go pominuvaat vremeto osven vo toa da zboruvaat ili da slu{aat za ne{to novo. 22 Toga{ Pavle zastana sred Areopagot i re~e: Lu|e atiwani, po s# gledam deka ste pobo`ni. 23 Za{to, koga minuvav i gi razgleduvav svetili{tata va{i, najdov i `rtvenik, na koj be{e napi{ano: Na nepoznatiot Bog. Za Nego, pak, Kogo vie ne Go znaete, a Kogo Go po~ituvate, za Nego jas vi propovedam.
16
165
DELA NA APOSTOLITE
24
4,24 7,48 19,26 1 Car 8,27 Is 66,1-2 Ps 146,6
25
Is 42,5
26
14,17
27
Is 55,6
28
Rim 1, 19-20
29
Is 40,18-20
31
10,42 1 Sol 1,10
32
1 Kor 1,23
18,3
20,34 2 Kor 11, 7-12 2 Sol 3,8
Bog, Koj go sozdade svetov i s#, {to e vo nego; Toj, Koj e Gospod na neboto i na zemjata, ne ìvee vo rakotvoreni hramovi, 25 nitu, pak, prima slu`ba od ~ove~ki race kako da ima potreba od ne{to, no Sam na site im dava ìvot, zdiv i s#. 26 Od edna krv go sozdade siot rod ~ove~ki za da ìvee po celoto lice na zemjata, otkako utvrdi predopredeleni vremiwa i granici na nivnite ìveali{ta, 27 za da Go baraat Gospoda, ta da bi moèle nekako da Go nasetat i najdat, iako Toj ne e daleku od sekogo me|u nas: 28 za{to nie preku Nego ìveeme, se dviìme i postoime, kako {to rekle i nekoi od va{ite stihotvorci: ,Negov rod sme. 29 I taka, bidej}i rod Bo`ji sme, ne treba da mislime deka Boèstvoto prilega na zlato, ili srebro, ili kamena tvorba {to izlegla od ~ove~ki um i izmislica. 30 Bog, pak, ne osvrnuvaj}i se na vremiwata na neznaewe, sega redum im zapoveda na site lu|e da se pokaat, 31 za{to opredeli den koga pravedno }e mu sudi na svetot preku odredeniot od Nego ôvek, otkako gi uveri site so Negovoto voskresenie od mrtvite. 32 Koga ~uja za voskresenieto od mrtvite, edni se nasmeaja, a drugi rekoa: Drugpat sakame da poslu{ame za toa. 33 I toga{ Pavle si otide od niv. 34 A nekoi lu|e se prisoedinija kon nego i poveruvaa. Me|u niv be{e Dionisij Areopagit i edna èna, po ime Damara, i drugi so niv.
24
A koga Sila i Timotej pristignaa od Makedonija, Pavle be{e pottiknat da svedo~i pred Judejcite deka Isus e Hristos. 6 No, bidej}i tie se protivea i hulea, toj gi istrese ali{tata i im re~e: Krvta va{a - na glavite va{i! Jas sum ~ist. Otsega odam kaj neznabo{cite. 7 I {tom zamina ottamu, dojde slugata na nekoj si ~ovek po ime Titij Just, koj Go po~ituva{e Boga, i ~ija ku}a be{e do sinagogata. 8 A Krisp, na~alnik na sinagogata, poveruva vo Gospod zaedno so celiot svoj dom; i mnozina Korintjani, slu{aj}i go Pavle, poveruvaa i bea krsteni. 9 I mu re~e Gospod na Pavle vo videnie no}e: Ne pla{i se, tuku prodolì da zboruva{ i ne zamolknuvaj, 10 za{to Jas sum so tebe, i nikoj ne }e posegne da ti napravi zlo, bidej}i imam mnogu narod vo ovoj grad. 11 Toj ostana tamu edna godina i {est meseci i gi pou~uva{e vo slovoto Bo`jo.
5
4
13,14 19,8
5
9,20 26,23
6
13,46.51 28,28 Lk 9,5 10,10-11
8
1 Kor 1,14
9
Is 41,10 Er 1,8
10
Jn 10,16 1 Kor 16,9
11
19,10
15
23,29 25,18-19 Jn 18,31
17
1 Kor 1,1
Pavle pou~uva pred namesnikot Galion A koga Galion be{e namesnik vo Ahaja, Judejcite ednodu{no go napadnaa Pavle i go odvedoa na sud, 13 velej}i: toj gi u~i lu|eto da Go po~ituvaat Boga sprotivno na Zakonot. 14 I koga Pavle saka{e da odgovori, Galion im re~e na Judejcite: Judejci, ako ima{e nekoja nepravda ili zlo delo, lukavo, vedna{ }e ve islu{av po dol`nost; 15 no, {tom e prepirkata za u~ewe i za imiwa, i za va{iot Zakon, razgledajte sami, za{to jas ne sakam da bidam sudija vo tie raboti. 16 I gi istera od sudot. 17 Toga{ site (Elini) go fatija Sosten, na~alnikot na sinagogata, i go bieja pred sudot, a Galion i ne obrnuva{e vnimanie na toa.
12
Osnovawe na crkvata vo Korint Potoa Pavle ja napu{ti Atina i dojde vo Korint. 2 Tuka sretna eden Judeec, po ime Akila, rodum od Pont, koj neodamna do{ol od Italija so èna si Priskila, za{to Klavdij naredi site Judejci da go napu{tat Rim. Toj dojde kaj niv. 3 I bidej}i go ima{e istiot zanaet, ostana kaj niv i rabote{e. A zanaetot im be{e da pravat {atori. 4 I sekoja sabota toj zboruva{e vo sinagogata i gi ubeduva{e Judejcite i Elinite.
18
Pavle se vra}a vo Antiohija Otkako pomina tamu u{te mnogu vreme, Pavle se prosti so bra}ata i
18
166
DELA NA APOSTOLITE
19 otplovi za Sirija zaedno so Akila i
17,17 18,4 19,8
21
Rim 1,10 15,32
23
16,5-6
25
19,3 Rim 12,11
27
Kol 4,10
28
9,20 17,3 18,5
Priskila, otkako ja ostriga glavata vo Kenhreja, bidej}i be{e dal zavet. 19 Koga pristigna vo Efes, gi ostavi niv tamu, a sam toj vleze vo sinagogata da rasprava so Judejcite. 20 A koga tie go zamolija da ostane kaj niv podolgo vreme, toj ne se soglasi, 21 tuku se prosti so niv i re~e: Bezdrugo praznikot {to ide treba da go pominam vo Erusalim. Ako dade Bog, pak }e dojdam kaj vas. I otplovi od Efes.19 22 Koga sleze vo Kesarija, otide vo Erusalim da ja pozdravi crkvata i potoa zamina za Antiohija. 23 Otkako prestojuva{e tamu nekoe vreme, trgna na pat i gi obikoli po red predelite na Galatija i Frigija i gi utvrduva{e site u~enici. Apolos vo Efes i Korint I dojde vo Efes nekoj si Judeec, po ime Apolos, rodum od Aleksandrija. Toj be{e krasnore~iv ~ovek, upaten vo Pismata. 25 Be{e pou~en vo patot Gospodov i so rasplamnat duh, zboruva{e i pou~uva{e pravilno za Gospod, iako znae{e samo za Jovanovoto kr{tenie. 26 Toj po~na da zboruva smelo vo sinagogata. Koga go slu{naa Akila i Priskila, go primija kaj niv i mu go izloìja patot Gospodov poto~no. 27 A koga toj saka{e da zamine za Ahaja, bra}ata se obratija so pismo do tamo{nite u~enici, za da go primat; i toj koga stigna tamu, mnogu im pomogna na vernicite preku blagodatta, 28 bidej}i silno gi pobiva{e Judejcite pred celiot narod, dokaùvaj}i preku Pismata deka Isus e Hristos.
24
i im re~e: Koga poveruvavte, primivte li Duh Sveti? A tie mu odgovorija: Nie ne sme ni slu{nale deka ima Duh Sveti. 3 Toj im re~e: A kako bevte krsteni? Tie odgovorija: So Jovanovoto kr{tenie. 4 Pavle re~e: Jovan kr{tava{e so pokajno kr{tavawe, velej}i mu na narodot da veruva vo Onoj, Koj ide po nego, odnosno vo Isus Hristos. 5 Koga go slu{naa toa, tie se krstija vo imeto na Gospod Isus. 6 I koga Pavle gi poloì racete nad niv, sleze Duhot Sveti na niv. Toga{ tie po~naa da zboruvaat na razni jazici i da prorokuvaat.
2
19,4
1,5 10,37 13,24 Lk 3,3. 15-18
6
2,4.38 8,16-17 10,44.46-48
8
9,20 14,1
12
5,16
13
16,16-18
Pavle propoveda vo Efes A vkupno bea okolu dvanaeset du{i. 8 Potoa Pavle vleze vo sinagogata, i tuka tri meseci smelo propoveda{e i raspravaj}i gi uveruva{e za carstvoto Bo`jo. 9 No, bidej}i ima{e nekoi èstoki protivnici na verata, koi govorea lo{o za patot Gospodov pred narodot, Pavle se oddeli od niv, gi odvoi u~enicite i sekojdnevno rasprava{e vo u~ili{teto na nekoj si Tiran. 10 Toa trae{e celi dve godini, taka {to site ìteli na Azija, kako Judejcite, taka i Elinite, moèa da go slu{aat slovoto za Gospod Isus.
7
Pristignuvaweto na Pavle vo Efes Dodeka Apolos be{e vo Korint, Pavle otkako mina niz gornite zemji, dojde do Efes. Tamu sretna nekoi u~enici,
19
Sinovite na Skeva A Bog prave{e mnogu ~udesa preku racete Pavlovi, 12 taka {to vrz bolnite polagaa krpi i {amiv~iwa za pot, {to go bea doprele negovoto telo, i bolestite gi napu{taa, a zlite duhovi izleguvaa od niv. 13 Nekoi, pak, od Judejcite koi lutaa naokolu i gi isteruvaa zlite duhovi, se obidoa da go povikaat imeto na Gospod Isus nad onie koi bea obzemeni so demoni, i velea: Ve zakolnuvame vo Isus, Kogo Go propoveda Pavle!
11
19 18,21. Vo nekoi rakopisi na ova mesto se nadovrzuva tekstot: I Akila i Priskila ostanaa tamu.
167
DELA NA APOSTOLITE
Toa go pravea sedumte sinovi na judejskiot prvosve{tenik Skeva. 15 A lo{iot duh odgovori i re~e: 22 Isus Go poznavam i Pavle go znam; no 1 Kor 4,17 Fil 2,19 koi ste vie? 16 I skokna na niv ~ovekot, vo kogo 27 ima{e lo{ duh, i, otkako gi sovlada, 16,19 pokaà protiv niv takva sila, {to tie, goli i raneti, pobegnaa od taa ku}a. 17 Za toa razbraa site Judejci i Elini, koi ìveeja vo Efes, i site niv gi spopadna strav; i imeto na Gospod Isus se veli~a{e. 18 I mnogumina od vernicite doa|aa, ta se ispoveduvaa i gi otkrivaa svoite dela. 19 A mnozina od onie, koi pravea magii, sobiraj}i gi knigite svoi, gi gorea pred site; duri ja presmetaa i nivnata cena i najdoa deka ~inat do pedeset iljadi srebrenici. 20 Taka mo}no raste{e i se zasiluva{e slovoto Gospodovo.
14 2,43 5,5.11
17
Buntot vo Efes i zaminuvaweto na Pavle A koga se svr{i toa, Pavle naumi, otkako }e ja mine Makedonija i Ahaja, da odi vo Erusalim, pa re~e: [tom }e bidam tamu, }e treba da go vidam Rim. 22 I prati vo Makedonija dvajca svoi prislu`nici - Timotej i Erast, a sam ostana izvesno vreme vo Azija. 23 Vo toa vreme se sozdade golem bunt protiv patot Gospodov: 24 nekoj si zlatar, po ime Dimitrij, koj prave{e srebreni hramovi za Artemida i na zanaet~iite im ovozmoùva{e so toa ne mala zarabotuva~ka, 25 gi povika niv, a i drugi rabotnici koi rabotea okolu takvi raboti, i im re~e: Drugari, poznato vi e deka od taa rabota zavisi na{ata blagosostojba. 26 A, gledate i slu{ate deka ne samo vo Efes, tuku skoro vo cela Azija, toj Pavle ubedi i zavede dosta narod, velej}i deka ne se bogovi onie {to se pravat so ~ove~ki race. 27 Zatoa postoi opasnost ne samo na{iot zanaet da bide prezren, tuku i hramot na velikata boìca Artemida da se smeta za bezvreden, i da zagine ve21
li~ieto na onaa, koja ja po~ituva cela 37 16,20 Azija i vselenata. 28 Koga go slu{naa toa, se ispolnija so gnev, i po~naa da izvikuvaat velej}i: Velika e Artemida Efeska! 29 I celiot grad se pobuni; ednodu{no se vtr~aa vo teatarot, vle~ej}i gi so sebe Makedoncite Gaj i Aristarh, Pavlovite sopatnici. 30 A koga Pavle saka{e da vleze me|u narodot, u~enicite ne go pu{tija. 31 Isto taka i nekoi od aziskite na~alnici, bidej}i mu bea prijateli, ispratija kaj nego i go molea da ne se pojavuva vo teatarot. 32 I taka, edni izvikuvaa edno, drugi - drugo; za{to me|u nasobranite vladee{e bezredie, i pove}eto od niv ne znaeja za {to se be{e sobral narodot. 33 Po predlog na Judejcite be{e izvikan me|u narodot Aleksandar. Aleksandar dade znak so raka, sakaj}i da odrì odbramben govor pred narodot. 34 No koga doznaa deka e Judeec, site izvikaa vo eden glas i po~naa da vikaat okolu dva ~asa: Velika e Artemida Efeska! 35 A gradskiot pisar, koga go smiri narodot, re~e: Lu|e efesci, koj ~ovek ne znae deka gradot Efes e ~uvar na velikata boìca Artemida i nejziniot kip padnat od neboto? 36 [tom e toa, pak, nesporno, vie treba da bidete mirni i da ne pravite ni{to nepromisleno. 37 A vie ste gi dovele ovie lu|e, koi nitu hramot na Artemida go ograbile, nitu, pak, boìcata va{a ja hulat. 38 Ako, pak, Dimitrij i zanaet~iite, {to se so nego, imaat ne{to protiv nekogo, za toa postojat sudski sobiri, a ima i prokonzuli: neka se tuàt edni so drugi. 39 Ako, pak, ne{to drugo barate, toa }e bide re{eno vo zakonskoto sobranie. 40 Za{to postoi opasnost da bideme obvineti za bunt poradi dene{nava rabota, bidej}i nema nikakva pri~ina, so koja moème da go opravdame ovoj sobir. [tom go re~e toa, go raspu{ti sobirot.
168
DELA NA APOSTOLITE
Patuvaweto na Pavle vo Makedonija i Grcija Koga stivna vrevata, Pavle gi 3 povika u~enicite i, otkako im 21,27 23,12-22 dade upatstva, se prosti so niv i trgna 1 Kor 16, na pat kon Makedonija. 5-7 2 A koga gi mina onie mesta i im dade 2 Kor 2, 12-13 mnogu upatstva na vernite, toj pristig6 na vo Grcija; 3 tamu ostana tri meseci. I bidej}i 21,4 28,14 Judejcite napravija zagovor protiv ne10 go, koga saka{e da otplovi za Sirija, Mk 5,35-43 toj re{i da se vrati preku Makedonija. 4 Do Azija go pridruùva{e Sosipatar Pirov od Verija a od solunjanite Aristarh i Sekund, Gaj od Derva i Timotej, i azijcite Tihik i Trofim. 5 Tie otidoa porano i n# ~ekaa vo Troada. 6 A nie otplovivme od Filipi po dnite na Beskvasnici i za pet dena pristignavme vo Troada kaj niv, kade {to pominavme sedum dena.
20,1
2 Kor 2, 12-13
20
{e tamu da patuva pe{. Taka ni be{e pora~al. 14 Koga se sretna so nas vo Asos, go zedovme vo korabot i dojdovme vo Mitilina. 15 A koga otplovivme ottamu, na vtoriot den zastanavme sproti Hios, a sledniot den stignavme vo Samos20, na vtoriot den dojdovme vo Milit. 16 Vo toa vreme Pavle re{i da pomine pokraj Efes, ta da ne se zadrì mnogu vo Azija, za{to se brza{e da bide vo Erusalim na denot na Pedesetnica. Pavle se obra}a do stare{inite vo Efes No od Milit prati vo Efes da gi povika crkovnite stare{ini. 18 I koga dojdoa kaj nego, toj im re~e: Vie znaete deka od prviot den, otkako dojdov vo Azija, go minuvav vremeto so vas, 19 sluèj}i Mu na Gospod so golema poniznost i mnogu solzi, vo isku{enija, {to mi se slu~uvaa zaradi lo{ite zamisli na Judejcite; 20 deka ne propu{tiv da vi soop{tam ni{to od ona {to e polezno i da ve pou~uvam na javni mesta i po ku}ite, 21 svedo~ej}i im seriozno i na Judejcite i na Elinite za pokajanie pred Boga i vera vo na{iot Gospod Isus Hristos. 22 I ete, sega, pottiknat od Duhot, odam vo Erusalim, ne znaej}i na {to }e naidam tamu, 23 osven za ona, koe Duhot Sveti go posvedo~i po site gradovi, velej}i deka me ~ekaat okovi i maki. 24 No jas ne se griàm za ni{to, nitu, pak, mi e mil ìvotot, dovolno e samo da stignam do krajot na patot i slu`bata {to ja primiv od Gospod Isus, da go posvedo~am Evangelieto na Bo`jata blagodat. 25 I sega, ete, jas znam deka nema ve}e da go vidite liceto moe site vie, me|u koi odev i go propovedav carstvoto Bo`jo.
17
18
18,19 19,10
19
2 Kor 1,8 11,24 1 Sol 1,5
21
19,10 1 Sol 2,10.12
24
26,16-18 1 Kor 9, 24-27 Fil 1,23 3,12 2 Tim 4,7
25
19,8 28,31
ûdoto so Eftih vo Troada I vo prviot den na sedmicata, koga se sobravme da prekr{ime leb, Pavle, bidej}i na drugiot den saka{e da trgne, rasprava{e so niv i go prodolì slovoto do polno}. 8 Vo gornata odaja, kade {to se bevme sobrale, ima{e dosta svetilki. 9 A edno mom~e, po ime Evtih, sede{e na eden prozorec, i, sovladano od dlabok son, dodeka Pavle zboruva{e mnogu, se pomrdna vo sonot i padna od tretiot kat, i go dignaa mrtvo. 10 Pavle, pak, {tom sleze, se spu{ti vrz nego, go pregrna i re~e: Ne sozdavajte nemir, za{to du{ata negova u{te e vo nego! 11 A potoa, otkako se ka~i gore, prekr{i leb, go proba i zboruva{e dolgo, duri do zori, a potoa otpatuva. 12 Toga{ go dovedoa mom~eto ìvo i toa mnogu gi ute{i.
7
Patuvaweto od Troada vo Milit Nie otidovme porano so korab i otplovivme vo Asos, od kade {to imavme namera da go zememe Pavle, za{to saka13
20 20,15. Na ova mesto vo nekoi rakopisi e dodadeno: i, otkako prestojuvavme vo Trogilija.
169
DELA NA APOSTOLITE
26
18,6
27
20,20
28
Ps 74,1-2 1 Ptr 2,9
29
Mt 7,15 Jn 10,12
30
Gal 4,17 2 Tim 4,1-4 1 Jn 2,19
31
Mk 13,35 2 Kor 2,4 1 Sol 2,11
32
14,23 15,40 Efes 2, 20-22 1 Ptr 1,5
33
18,3 1 Sol 2,9
37
1 Kor 16,20
21,3
11,19 Mk 3,8 Lk 6,17
Zatoa vo dene{niov den vi svedo~am deka sum ~ist od krvta na site, 27 bidej}i ne propu{tiv da vi ja soop{tam vo celost voljata Bo`ja. 28 Griète se, pak, za sebe i za celoto stado, vo koe Duhot Sveti ve postavi za episkopi, za da bidete pastiri na crkvata na Gospod i Bog, koja ja pridobi Toj so Svojata krv. 29 Bidej}i znam deka po moeto zaminuvawe }e se vturnat me|u vas luti volci, koi nema da go {tedat stadoto; 30 a i od vas samite }e proizlezat lu|e, {to }e zboruvaat iskriveno, za da gi odvle~at u~enicite zaedno so sebe. 31 Zatoa bidete budni i pomnete deka celi tri godini dewe i no}e ne prestanuvav so solzi da pou~uvam sekogo od vas. 32 A sega, bra}a, ve predavam na Boga i na slovoto od Negovata blagodat; Toj moè da ve unapredi podobro i da vi dade nasledstvo me|u site posveteni. 33 Od nikogo ne pobarav ni srebro, ni zlato, nitu, pak, obleka; 34 sami znaete deka za potrebite moi i na onie {to bea so mene, mi posluìja ovie moi race. 35 So s# vi pokaàv deka taka treba da se trudite i da im pomagate na nemo}nite, a isto taka i da gi pomnite zborovite na Gospod Isus, za{to Toj Sam re~e: Poblaèno e da se dava, otkolku da se primi. 36 Koga go re~e toa klekna na kolena i zaedno so site se mole{e. 37 Toga{ site pla~ea mnogu i gu{kaj}i go Pavle okolu vratot, go celivaa, 38 naàleni najmnogu od zborot {to re~e deka nema ve}e da go vidat liceto negovo. I go ispratija do korabot.
26
I {totuku se oddelivme od niv otplovivme. Plovej}i stignavme pravo vo Kos, a na vtoriot den vo Rodos, i ottamu vo Patara. 2 Tamu otkako najdovme korab, koj zaminuva{e za Fenikija, se ka~ivme i otplovivme. 3 [tom go nayrevme Kipar i go ostavivme odlevo, zaplovivme kon Sirija.
21
Pavle se vra}a vo Erusalim
Se simnavme vo Tir, za{to tamu treba{e korabot da se rastovari. 4 I koga gi najdovme u~enicite, tamu ostanavme sedum dena. Tie, pottiknati od Duhot, mu velea na Pavle da ne vleguva vo Erusalim. 5 A koga izminaa denovite, izlegovme i trgnavme na pat, a site n# ispra}aa so ènite i decata s# do krajot od gradot. Na bregot, pak, padnavme na kolena i se pomolivme. 6 I {tom se prostivme eden so drug, vlegovme vo korabot, a tie se vratija doma. 7 A nie go zavr{ivme ploveweto od Tir i stignavme vo Ptolemaida. Tamu gi pozdravivme bra}ata i kaj niv ostanavme eden den. 8 Utredenta, Pavle i nie koi bevme so nego, otpatuvavme i dojdovme vo Kesarija. Tamu vlegovme vo ku}ata na Filip blagovesnikot, koj be{e eden od sedumminata |akoni, i ostanavme kaj nego. 9 Toj ima{e ~etiri }erki devici, koi prorokuvaa. 10 Nie prestojuvavme kaj niv mnogu dni. Toga{ od Judeja sleze eden prorok, po ime Agav; 11 i koga dojde kaj nas, go zede Pavloviot pojas, pa gi vrza racete svoi i nozete i re~e: Toa go veli Duhot Sveti; taka }e go vrzat Judejcite vo Erusalim onoj ma`, na kogo {to mu pripa|a ovoj pojas, i }e go predadat vo racete na neznabo{cite. 12 [tom go ~uvme toa, i nie i tamo{nite go molevme da ne se ka~uva vo Erusalim. 13 No Pavle odgovori: [to pravite, ta pla~ete i go naàluvate srceto moe? Jas sum gotov ne samo da bidam vrzan, tuku i da umram vo Erusalim za imeto na Gospod Isus. 14 A bidej}i toj ne se premisli, nie zamolknavme i rekovme: Neka bide voljata Gospodova! 15 Otkako izminaa denovite se podgotvivme za pat i se iska~ivme vo Erusalim. 16 So nas dojdoa i nekoi u~enici od Kesarija, koi n# odvedoa kaj nekoj si Mnason, od Kipar, u~enik od samiot
4
20,22-23
6
20,36-37
8
6,5 8,40 18,22
10
11,28
11
20,23 Lk 18,32
13
5,41 20,24 Lk 21,12
14
Lk 22,42
170
DELA NA APOSTOLITE
19 po~etok. Kaj nego treba{e da prestoju-
15,3-4.12
vame na gosti.
21
Gal 5,1 17
Pavle vo poseta kaj Jakov
Koga pristignavme vo Erusalim, 24 18,18 bra}ata n# primija so radost. 1 Kor 9,20 18 Na vtoriot den Pavle vleze so nas 27 kaj Jakov; dojdoa i site stare{ini. Mt 26,59 19 I otkako gi pozdravi, Pavle im raskaà s# po red {to napravil Bog me|u neznabo{cite preku negovata slu`ba. 20 A tie, koga slu{naa, Go slavea Boga i mu rekoa: Gleda{, brate, kolku desetici iljadi Judejci poveruvaa, i site tie stanaa revnosni privrzanici na Zakonot. 21 A za tebe mnogu im e zboruvano deka gi u~i{ site Judejci, koi se me|u neznabo{cite, da otstapuvaat od Mojsej, velej}i im da ne gi obrezuvaat ~edata svoi, i da ne postapuvaat po obi~aite. 22 I {to da se pravi sega? Bezdrugo }e dojde mnogu narod, za{to }e slu{nat deka si do{ol. 23 Napravi, pak, {to ti velime: kaj nas ima ~etvorica maì, koi se pod zavet. 24 Zemi gi, o~isti se so niv i plati im da si gi istriàt glavite, i site da razberat deka ona {to go slu{nale za tebe, ne e ni{to, tuku deka i ti sam ìvee{ spored Zakonot i go pazi{. 25 A za neznabo{cite {to poveruvaa nie pi{avme, otkako re{ivme, da ne pazat ni{to takvo, tuku samo da se vozdrùvaat od idolski `rtvi, od krv, od udaveno i od bludstvo. 26 Toga{ Pavle gi zede tie lu|e, i, otkako se o~isti so niv, na vtoriot den vleze vo hramot i go objavi denot, vo koj se navr{uvaat denovite na o~istuvaweto i vo koj }e se prinese `rtva za sekogo od niv. Pavle uapsen vo hramot A koga treba{e da se svr{at sedumte dena, aziskite Judejci, {tom go vidoa vo hramot go pobunija celiot narod i stavija race na nego,
27
vikaj}i: Lu|e Izraelci, pomognete! Ovoj ~ovek nasekade u~i protiv narodot, protiv Zakonot, protiv ova mesto; a osven toa u{te i Elini vovede vo hramot, ta go oskverni ova sveto mesto. 29 Bidej}i pred toa vo gradot go bea videle so efesjanecot Trofim i mislea deka Pavle go vovel vo hramot. 30 Celiot grad se razdviì, i narodot se nasobra. I koga go fatija Pavle, go izvlekoa nadvor od hramot; i vedna{ vratata be{e zatvorena. 31 I koga sakaa da go ubijat, pristigna vest do zapovednikot na ~etata deka cel Erusalim se pobunil. 32 A toj vedna{ zede vojnici i oficeri i se spu{ti kon niv; tie, koga gi vidoa zapovednikot i vojnicite, prestanaa da go tepaat Pavle. 33 Toga{ zapovednikot se pribliì, go fati i zapoveda da go vrzat so dvojni lanci, pa pra{a: koj e toj i {to napravil? 34 Od narodot edni vikaa edno, drugi drugo. A toj ne moèj}i da ja doznae vistinata poradi silnata vreva, zapoveda da go odvedat vo tvrdinata. 35 A koga stignaa do skalite, vojnicite treba{e da go nosat, poradi nasilieto od narodot; 36 bidej}i mnogu narod gi slede{e i vika{e: Pogubi go!
28
29
20,4 2 Tim 4,20
36
Lk 23,18
38
5,36-37
39
9,11 22,3
40
12,17 13,16
Pavle ja iskaùva svojata odbrana

37 Koga sakaa da go vovedat vo tvrdinata, Pavle mu re~e na zapovednikot: Moàm li da ti kaàm ne{to? A toj re~e: Zarem znae{ gr~ki? 38 Ne si li ti onoj Egip}anin, koj pred nekolku dni krena bunt i odvede vo pustina ~etiri iljadi maì razbojnici? 39 A Pavle odgovori: Jas sum Judeec od Tars, gra|anin na toj mo{ne poznat grad; te molam, dozvoli da mu progovoram na narodot. 40 A koga zapovednikot go dopu{ti toa, Pavle zastana na stapalata, mu mavna so raka na narodot, i, otkako nastana dlaboka ti{ina, po~na da zboruva na evrejski, velej}i go slednovo:
171
DELA NA APOSTOLITE
22,3
1 Let 28,9 Gal 1,14 Fil 3,6
vas. 2 A koga slu{naa deka im zboruva na evrejski jazik, u{te pove}e zamolknaa. 8,3 9,1-2 Toga{ toj re~e: 1 Kor 15,9 3 Jas sum Judeec, rodum od Tars Gal 1,13.23 Kilikiski, no vospitan vo ovoj grad kaj 5 nozete Gamaliilovi, pou~en to~no spo26,9-11 red Zakonot na tatkovcite i revnitel 8 za Boga, kako {to ste i vie site denes. 2,22 4 Do smrt gi gonev jas privrzanicite 14 na toa u~ewe, vrzuvaj}i i predavaj}i vo 3,14 zatvor i maì i èni. 7,52 5 Za toa moè da posvedo~i prvosve{Gal 1,15 tenikot i celoto stare{instvo. Od niv primav i pisma za bra}ata i odev vo Damask, da gi dovedam vo Erusalim i onie koi bea tamu vrzani, za da bidat kazneti.
4
22
Maì bra}a i tatkovci! Poslu{ajte ja sega mojata odbrana pred
volja, da Go vidi{ Pravednikot i da 20 7,58 slu{ne{ glas od ustata Negova, 15 za{to }e Mu bide{ svedok pred si21 te lu|e za ona {to si videl i slu{nal. Er 1,5 16 I sega, zo{to se zadrùva{? Sta22 ni, krsti se i o~isti gi grevovite svoi, 21,36 povikuvaj}i go imeto na Gospod Isus. 25,24 Pavle raskaùva kako bil ispraten kaj onie koi ne se Judejci
17 A koga se vrativ vo Erusalim i se molev vo hramot, tokmu koga bev vo zanes, 18 Go vidov kako mi veli: Pobrzaj, izlezi od Erusalim poskoro, za{to nema da go primaat tvoeto svedo{tvo za Mene! 19 Jas, pak, odgovoriv: Gospodi, tie znaat deka jas gi zatvorav i biev po sinagogite onie, koi veruvaa vo Tebe; 20 i koga se proliva{e krvta na Stefan, Tvojot svedok, tamu stoev i jas i go odobruvav negovoto ubistvo, pazej}i gi ali{tata na onie {to go ubivaa. 21 I mi re~e: Odi! Jas te pra}am daleku - kaj neznabo{cite.
25
16,37
Pavle raskaùva za svoeto obra}awe

(Dela 9,119; 26,1218)
No, koga bev na pat i nabliìv kon Damask, okolu pladne, odedna{ od neboto me osvetli silna svetlina. 7 Jas padnav nazemi i slu{nav glas, koj mi zboruva{e: Savle, Savle, zo{to Me goni{? 8 Jas, pak, odgovoriv: Koj si ti, Gospodi? A Toj mi re~e: Jas sum Isus od Nazaret, Kogo ti Go goni{. 9 Onie, koi bea so mene, ja vidoa svetlinata i se upla{ija; no glasot na Onoj, Koj mi zboruva{e, ne go slu{naa. 10 Toga{ rekov: [to da pravam, Gospodi?, A Gospod mi re~e: Stani i odi vo Damask, i tamu }e ti bide re~eno s#, {to ti e odredeno da pravi{. 11 I bidej}i od bolskotot na taa svetlina ne moèv da gledam, me povedoa za raka onie, koi bea so mene, i taka me odvedoa vo Damask. 12 A nekoj si Ananija, ma` blago~estiv spored Zakonot, so dobro ime me|u site Judejci vo Damask, 13 dojde kaj mene, zastana i mi re~e: Brate Savle, progledaj! I jas vo toj mig progledav i poglednav kon nego. 14 Toj mi re~e: Bog na na{ite tatkovci te opredelil da ja poznae{ Negovata
6
Pavle i rimskiot zapovednik I s# do ovoj zbor tie go slu{aa, no potoa go izdignaa glasot svoj i po~naa da vikaat: Trgni go od zemjata takov! Toj ne treba da ìvee! 23 I bidej}i tie vrevea, mavtaa so ali{tata svoi, ta krevaa prav vo vozduhot, 24 zapovednikot naredi da go vodat vo tvrdinata i pora~a da go ispituvaat so kam{ikuvawe, za da doznae zo{to taka vikaat protiv nego. 25 No, koga go rastegnaa so remewa za da go kam{ikuvaat, Pavle mu re~e na stotnikot, koj stoe{e tamu: Zar vi e dozvoleno da kam{ikuvate rimski gra|anin, i toa bez presuda? 26 Koga go slu{na toa stotnikot, otide da go izvesti zapovednikot, pa mu re~e: [to misli{ da pravi{? Ovoj ~ovek e rimski gra|anin! 27 Toga{ zapovednikot se pribliì do nego i re~e: Kaì mi, rimski gra|anin li si ti? Toj odgovori: Da.
22
172
DELA NA APOSTOLITE
A zapovednikot re~e: Toa gra|ansko pravo jas sum go steknal za mnogu golemi pari. Pavle pak re~e: A jas 2 sum se rodil kako takov. Jn 18,22-23 29 I vedna{ otstapija od nego onie, 3 koi sakaa da go ispituvaat. A zapovedMt 23,27 nikot, koga dozna deka e toj rimski gra5 |anin, se upla{i za{to go be{e vrzal.
28 24,16 2 Kor 1,12 2 Mojs 22,27
23,1
Na vtoriot den, koga saka{e da dozFil 3,5 nae za {to vsu{nost go obvinuvaat Ju8 dejcite, go oslobodi od okovite i Mt 22,23 zapoveda da dojdat prvosve{tenicite i celiot niven Sinedrion, pa go dovede dolu Pavle i go ispravi pred niv. Pavle go vperi svojot pogled kon Sinedrionot i re~e: Lu|e bra}a! Do onoj den so naj~ista sovest pred Boga ìveev! 2 A prvosve{tenikot Ananija na onie, {to stoeja pred nego, im zapoveda da go udrat po ustata. 3 Toga{ Pavle mu re~e: Bog tebe }e te udri, yidu varosan! Ti sedi{, za da me osudi{ spored Zakonot, a zapoveda{ da me bijat protiv Zakonot! 4 A onie {to stoeja pred nego, rekoa: Bo`jiot prvosve{tenik li go navreduva{? 5 Pavle odgovori: Ne znaev, bra}a, deka toj e prvosve{tenik; bidej}i e napi{ano: Na~alnikot na tvojot narod da ne go zloslovuva{. 6 A koga dozna Pavle deka eden del od niv se sadukei, a drugiot - farisei, izvika vo Sinedrionot: Lu|e bra}a! Jas sum farisej, sin na farisej; za nade` vo voskresenie na mrtvite mi se sudi! 7 Koga go kaà toa, nastana raspravija me|u fariseite i sadukeite, i mnozina od narodot se razdvoija. 8 Za{to sadukeite velat deka nema ni voskresenie, ni angel, ni duh; a fariseite go priznavaat i ednoto i drugoto. 9 Nastana golema vreva; i stanaa kni`nicite od farisejskata strana i po~naa da se prepiraat, velej}i: Ni{to lo{o ne nao|ame vo ovoj ~ovek; ako, pak, nemu mu zboruval duh ili angel, toga{ da ne Mu se protivime na Boga.
30
Pavle pred vrhovniot sud
I bidej}i nastana golema me{ani- 11 ca, zapovednikot, upla{en da ne go ras- 18,9 28,16-31 trgnat Pavle, im zapoveda na vojnicite da slezat i da go grabnat od niv i da go 12 9,23-29 odvedat vo tvrdinata. 25,3 11 No}ta mu se javi Gospod i mu re~e: Ne pla{i se, Pavle! I kako {to svedo~e{e za Mene vo Erusalim, taka }e treba da svedo~i{ i vo Rim.
10
23
Zaverata na Judejcite protiv Pavle 12 A koga osamna, nekoi od Judejcite se dogovorija, se zakolnaa so zakletva i si rekoa da ne jadat, nitu da pijat dodeka ne go ubijat Pavle. 13 Ima{e pove}e od ~etirieset maì {to dadoa takva zakletva. 14 Pa otidoa kaj prvosve{tenicite i stare{inite i rekoa: Kletva si kladovme ni{to da ne kasneme dodeka ne go ubieme Pavle. 15 Zatoa vie od Sinedrionot soop{tete mu sega na zapovednikot da go dovede utre dolu pred nas, nebare }e sakate poto~no da go razgledate negovoto delo; a nie, pred da nabliì, }e bideme gotovi da go ubieme. 16 Koga slu{na za zasedata sinot na Pavlovata sestra, otide, vleze vo tvrdinata i mu kaà na Pavle. 17 A Pavle povika eden stotnik i mu re~e: Odvedi go ova mom~e kaj zapovednikot, za{to ima ne{to da mu kaè. 18 I toj go zede, go odvede kaj zapovednikot i re~e: Zatvorenikot Pavle me povika i zamoli ova mom~e da go dovedam kaj tebe, za{to imalo ne{to da ti kaè. 19 Zapovednikot go fati za raka, zastana so nego na strana i go pra{a: [to ima{ da mi kaè{? 20 A toa re~e: Judejcite se dogovorija da te molat da go odvede{ utre Pavle dolu pred Sinedrionot, nebare }e sakaat poto~no da go ispituvaat ne{to vo vrska so negovoto delo. 21 No ti ne im veruvaj, za{to }e go ~ekaat ~etirieset, a i pove}e od ~etirieset nivni lu|e, {to se zakolnale da ne jadat, nitu da pijat, s# dodeka ne go ubijat; i sega se ve}e gotovi, ~ekaat samo da im veti{.
173
DELA NA APOSTOLITE
29
18,15 25,18-19
30
28,18 Lk 23,15
Toga{ zapovednikot go isprati mom~eto i mu pora~a: Nikomu ne kaùvaj deka si mi go kaàl ova!
22
34
Lk 23,6
Pavle ispraten kaj upravitelot Feliks Potoa povika dvajca stotnici i re~e: Prigotvete mi dveste vojnici, sedumdeset kowanici i dveste strelci, za da trgnat za Kesarija vo tretiot ~as21 no}eska; 24 i prigotvete dobici, za da go ka~at Pavle i da go odvedat do namesnikot Feliks! 25 Napi{a i pismo so ovaa sodrìna: 26 Klavdij Lisij ispra}a pozdrav do mnogupo~ituvaniot namesnik Feliks. 27 Ovoj ~ovek bea go fatile Judejcite i sakaa da go ubijat; jas se pojaviv so vojska i go odzedov, bidej}i razbrav deka e rimski gra|anin. 28 I sakaj}i da ja doznaam pri~inata, poradi koja go obvinuvaat, go izvedov pred nivniot Sinedrion, 29 i doznav deka go obvinuvaat po pra{awe od nivniot Zakon, no deka nema nikakva vina, poradi koja bi zasluìl smrt ili okovi. 30 I bidej}i mi be{e soop{teno deka Judejcite namislile lo{o protiv toj ~ovek, jas go prativ vedna{ kaj tebe, otkako im pora~av i na obvinitelite da kaàt pred tebe {to imaat protiv nego. Bidi zdrav! 31 I taka, vojnicite go zedoa Pavle, i onaka kako {to im be{e zapovedano, go odvedoa no}e vo Antipatrida. 32 A na vtoriot den se vratija vo tvrdinata, otkako gi ostavija kowanicite da odat so nego. 33 Onie {to vlegoa vo Kesarija i mu go predadoa pismoto na namesnikot, mu go pretstavija i Pavle. 34 Namesnikot go pro~ita pismoto i pra{a od koj kraj e toj, i otkako razbra deka e od Kilikija, re~e: 35 ]e te soslu{am, koga }e dojdat i tvoite obviniteli. I zapoveda da go dràt pod straà vo dvorot Irodov.
23
Po pet dena sleze prvosve{tenikot Ananija so stare{inite i so nekoj si govornik Tertil, pa izlegoa pred namesnikot, obvinuvaj}i go Pavle. 2 A koga go povikaa Pavle, Tertil po~na da go obvinuva, velej}i: 3 Sekoga{ i nasekade so golema blagodarnost priznavame deka preku tebe, mnogupo~ituvan Felikse, kaj nas ima poln mir, a preku griìte tvoi - na ovoj narod mu se deli vistinska pravda. 4 No, za da ne ti odzememe mnogu vreme, te molam da n# islu{a{ nakratko so tvojata krotost. 5 Utvrdivme deka ovoj ~ovek e ~uma i deka kreva buntovi protiv site Judejci po vselenata i deka e predvodnik na nazarejskata eres. 6 Toj se obide duri i hramot da go oskverni. Zatoa nie go fativme i sakavme da mu sudime spored na{iot Zakon; 7. no zapovednikot Lisij dojde i so golema sila go istrgna od racete na{i, i go isprati kaj tebe, 8 otkako zapoveda i nie, negovite obviniteli, da dojdeme kaj tebe. Ti }e moè{ sam da go ispita{ i od nego da doznae{ za {to go obvinuvame nie. 9 I Judejcite potvrduvaa deka e taka. Pavle ja iskaùva svojata odbrana pred Feliks
10 Namesnikot mu dade znak na Pavle da zboruva, a toj odgovori: Bidej}i znam deka od pred mnogu godini si mu sudija na ovoj narod, so poslobodno srce }e zboruvam vo moja odbrana. 11 Ti moè{ da doznae{ deka nema pove}e od dvanaeset dena otkako se iska~iv vo Erusalim na poklonenie. 12 No ne me najdoa nitu vo hramot nekomu da zboruvam, ili bunt da krevam me|u narodot, ni po sinagogite, nitu, pak, vo gradot. 13 Nitu, pak, tie moàt da go dokaàt ona {to sega ti zboruvaat za mene.
24
Obvinuvaweto na Judejcite protiv Pavle
24,1
25,2
2
24,10
4
26,2-3
6
6,13-14 25,8
10
24,4 26,2
11
20,16
21 23,23. Okolu 21 ~asot.
174
DELA NA APOSTOLITE
14
28,23
15
23,6 26,6-8
16
23,1 2 Tim 1,3
17
11,29 21,23-26
19
21,27
21
23,6 24,15
25
17,32 Mk 6,17-20
27
12,3 25,9
No ti priznavam deka spored u~eweto, koe tie go narekuvaat eres, Mu sluàm na Boga na na{ite tatkovci, deka veruvam vo s# {to e napi{ano vo Zakonot i vo Prorocite, 15 deka se nadevam na Boga, deka }e ima voskresenie na mrtvite, na pravednite i na nepravednite, koe i tie sami go o~ekuvaat. 16 A zatoa i sam se trudam sekoga{ da imam ~ista sovest pred Boga i pred lu|eto. 17 Po mnogu godini dojdov da mu donesam na mojot narod milostina i prinosi. 18 Toga{, koga se bev o~istil, me najdoa vo hramot, ni so narod, nitu so nemir, 19 nekoi aziski Judejci, koi treba{e da se pretstavat pred tebe i da me obvinat, ako imaat ne{to protiv mene. 20 Ili, pak, tie sami da kaàt dali vo mene na{le nekakva nepravda, koga se bev javil pred Sinedrionot, 21 osven samo ovie zborovi, koi, zastanat pred niv, glasno gi izgovoriv: Zaradi voskresenieto na mrtvite me sudite vie denes. 22 Koga go slu{na toa Feliks, toj go odloì deloto, bidej}i dobro znae{e za toa u~ewe, i re~e: ]e go razgledam deloto koga }e dojde zapovednikot Lisij. 23 I mu zapoveda na stotnikot da go pazi Pavle, no da mu dava izvesna sloboda, i da ne zapira nikogo od negovite bliski da mu sluàt, ili da doa|aat kaj nego.
14
ka{e da im ugodi na Judejcite, Feliks 25,2 25,15 go ostavi Pavle vo okovi. Pavle pred Fest A Fest, otkako po tri dena primi vlast, izleze od Kesarija i dojde vo Erusalim. 2 Toga{ prvosve{tenikot i stare{inite judejski mu se poàlija protiv Pavle, i go molea, 3 baraj}i milost za sebe protiv nego, da go prati vo Erusalim, i redea zaseda za da go ubijat patem. 4 No Fest odgovori deka Pavle se ~uva pod straà vo Kesarija, a i deka toj sam skoro }e otpatuva tamu. 5 Koi, pak, od vas, moàt, neka dojdat so mene, i ako ima nekakva vina na ovoj ~ovek, toga{ neka go obvinat. 6 I otkako be{e kaj niv, ne pove}e od deset dena, sleze vo Kesarija, i utredenta sedna na sudskiot stol i zapoveda da go dovedat Pavle. 7 A koga go dovedoa, Judejcite {to bea do{le od Erusalim, zastanaa naokolu, i mnogu te{ki obvinenija iznesuvaa protiv Pavle, koi ne moèa da gi dokaàt. 8 A toj, branej}i se, re~e: So ni{to ne se ogre{iv ni protiv Zakonot judejski, ni protiv hramot, nitu, pak, protiv carot. 9 No Fest, sakaj}i da im ugodi na Judejcite, mu odgovori na Pavle i re~e: Saka{ li da odi{ gore vo Erusalim i tamu da ti se sudi za toa od mene? 10 A Pavle odgovori: Stojam pred careviot sud, kade {to treba da bidam suden. Judejcite ne sum gi navredil so ni{to, kako {to i ti toa mnogu dobro go znae{. 11 Za{to, ako sum vinoven i sum napravil ne{to {to zasluùva smrt, jas ne se otkaùvam da umram; no, ako od seto toa vo {to me obvinuvaat tie nema ni{to, toga{ nikoj ne moè da me predade na niv. Se povikuvam na carot. 12 Toga{ Fest, otkako se posovetuva so Sovetot, odgovori: Se povika na carot, - re~e, - kaj carot }e pojde{.
5
23,30
25
7
24,5-6
8
6,13
9
24,27
11
25,7
Pavle pred Feliks i Druzila Po nekolku dena dojde Feliks so ènata svoja Druzila koja be{e Judejka, pa go povika Pavle i slu{a{e od nego za verata vo Hristos Isus. 25 A koga Pavle zboruva{e za pravda, za vozdrùvawe i za idniot sud, Feliks se upla{i i odgovori: Sega odi si, a koga }e najdam vreme, }e te povikam. 26 Pri ova se nadeva{e deka Pavle }e mu dade pari za da go pu{ti; zatoa ~esto go povikuva{e i razgovara{e so nego. 27 No koga izminaa dve godini, Feliksa go zameni Porcij Fest. I bidej}i sa24
Pavle pred Agripa i Vernikij A otkako minaa nekolku dena, carot Agripa i Vernikij slegnaa vo Kesarija za da go pozdravat Fest.
13
175
DELA NA APOSTOLITE
15
25,2.24
19
17,18 18,15 23,29 Lk 24,5.23 2Kor 13,4
20
25,9-10
21
25,11-12
22
Lk 23,8
23
Mt 10,18
24
22,22 25,2.7.15
25
23,9 28,18
I bidej}i tamu ostanaa pove}e denovi, Fest mu re~e na carot za Pavle, velej}i: Feliks ostavi eden ~ovek vo zatvorot. 15 Koga bev vo Erusalim, za nego izlegoa prvosve{tenicite i stare{inite judejski i me molea da go osudam. 16 Jas odgovoriv deka kaj Rimjanite ne e voobi~aeno ~ovek da se osuduva na smrt pred obvinetiot da se soo~i so obvinitelite i da mu se dozvoli da se brani od obvinuvaweto. 17 I koga se sobraa ovde, na drugiot den, bez nikakvo odlagawe jas sednav na sudiskiot stol i zapovedav da go dovedat ~ovekot; 18 i koga zastanaa okolu nego obvinitelite, ne iznesoa nikakvo obvinenie protiv nego, kako {to pretpolagav; 19 tuku protiv nego imaa nekakvi prepirki okolu nivnoto veruvawe i za nekoj si Isus, Koj umrel i za Kogo Pavle veli deka e ìv. 20 A jas, ne znaej}i {to da pravam so ovoj, go pra{av dali saka da odi vo Erusalim i tamu da bide suden. 21 No, bidej}i Pavle pobara da bide ~uvan do sudskata odluka na negovoto viso~estvo, zapovedav da go dràt pod straà, dodeka go pratam kaj carot. 22 Toga{ Agripa mu re~e na Fest: Bi sakal i jas da go soslu{am toj ~ovek. A toj odgovori: Utre }e go soslu{a{. 23 Utredenta, koga Agripa i Vernikij dojdoa so golem sjaj i vlegoa vo sudnicata zaedno so vojvodite i najuglednite gra|ani, po zapoved na Fest, go dovedoa Pavle. 24 Fest re~e: Care Agripa i site vie maì, koi ste so nas ovde! Go gledate ovoj, za kogo celoto mnozinstvo Judejci dojdoa kaj mene, i vo Erusalim i ovde, i vikaa deka toj pove}e ne treba da ìvee. 25 No jas, koga razbrav deka toj ne napravil ni{to dostojno za smrt, i bidej}i toj sam se povika na negovoto viso~estvo, re{iv da go pratam kaj nego. 26 Za nego, pak, nemav popravo {to da mu napi{am na gospodarot; zatoa go izvedov pred vas, i osobeno pred tebe, ca14
re Agripa, za da moàm, otkako }e se 26,1 svr{i ispituvaweto, ne{to da napi- 13,16 21,40 {am. 27 Za{to, besmisleno e, mi se ~ini, da 6 23,6 pratam zatvorenik, a vinata negova da 24,21 ne ja soop{tam. 8 Pavle ja iskaùva svojata odbrana pred Agripa
Rim 4,17 Evr 11,19
Agripa mu re~e na Pavle: Dopu{teno ti e da zboruva{ vo svoja polza. Toga{ Pavle ja podade rakata i po~na da zboruva vo svoja odbrana: 2 Radosen sum, care Agripa, {to denes pred tebe }e moàm da se branam za s# {to me obvinuvaat Judejcite, 3 dotolku pove}e, {to ti gi poznava{ judejskite obi~ai i prepirki; pa zatoa, te molam, da me islu{a{ milostivo. 4 Mojot ìvot od ranata mladost, {to go pominav najnapred me|u svojot narod vo Erusalim, poznat im e na site Judejci; 5 tie odamna me znaat, - ako sakaat neka svedo~at, - deka jas, kako farisej, najstrogo ìveev po u~eweto na na{ata vera; 6 a sega stojam pred sud poradi nade`ta vo vetuvaweto dadeno od Boga na tatkovcite na{i, 7 koe na{ite dvanaeset kolena se nadevaat deka }e go postignat, sluèj}i Mu na Boga postojano dewe i no}e. Za taa nade`, care Agripa, me obvinuvaat Judejcite. 8 [to? Zarem vie mislite deka ne moè da se veruva deka Bog voskresnuva mrtvi? 9 Navistina, taka i jas mislev deka treba da izvr{am mnogu raboti protiv imeto na Isus od Nazaret; 10 taka i napraviv vo Erusalim i, otkako dobiv vlast od prvosve{tenicite, mnogu svetii zatvoriv, a koga gi ubivaa, i jas odobruvav, 11 i ~esto gi ma~ev po site sinagogi i gi prinuduvav da hulat na Isus i, razjaren, bez merka gi gonev niv duri i do tu|ite gradovi.
26
9
2,22
176
DELA NA APOSTOLITE
12
9,2
Pavle raskaùva za svoeto obra}awe

(Dela 9,119; 22,616)
13
Lk 2,9
16
22,15
17
9,15 Er 1,5-8
18
20,32 Is 42,7.16 Kol 1, 12-14 1 Ptr 2,9
20
9,27-29 Rim 15,19
21
21,30-31 24,19
22
17,2-3 24,14
23
13,47 Lk 24,46
Za taa cel odej}i vo Damask, so vlast i poraka od prvosve{tenicite, 13 srede bel den, care, na patot vidov svetlina, posilna od son~evata svetlina, koja me ogrea od neboto mene i onie, {to odea so mene. 14 Site padnavme na zemja, i jas ~uv glas, {to mi zboruva{e na evrejski jazik: Savle, Savle, zo{to Me goni{? Te{ko e za tebe da se rita{ protiv bodilo. 15 A jas rekov: Koj si ti, Gospodi? Toj odgovori: Jas sum Isus, Kogo Go goni{ ti. 16 No stani i ispravi se na nozete svoi; zatoa i ti se javiv, da te napravam sluìtel i svedok na ova {to go vide i {to }e ti otkrijam, 17 izdvojuvaj}i te od ovoj narod i od neznabo{cite, kaj koi }e te ispratam sega, 18 za da im gi otvori{ o~ite nivni, ta da se obratat od temninata vo svetlina i od vlasta na satanata kon Boga, pa preku verata vo Mene da primat prostuvawe na grevovite i nasledstvo me|u osvetenite.
12
Pavle zboruva za svoeto delo Zatoa, care Agripa, jas ne se protivev na nebesnoto videnie, 20 no najnapred na ìtelite vo Damask i Erusalim, a potoa po celata Judejska zemja i na neznabo{cite im propovedav da se pokaat i da se obratat kon Boga, pravej}i dela dostojni za pokajanie. 21 Zatoa me fatija Judejcite vo hramot i se obidoa da me ubijat. 22 No, otkako dobiv pomo{ od Boga, stojam do den denes i im svedo~am na mali i na golemi, zboruvaj}i samo za ona {to bea go zboruvale Prorocite i Mojsej deka treba da se slu~i: 23 deka Hristos mora da postrada i, otkako prv }e voskresne od mrtvite, na narodot i na neznabo{cite }e im propoveda svetlina.
19
31 Pavle go povikuva Agripa 23,29 da ja prifati verata 24 A dodeka go zboruva{e ova vo odbrana, Fest izvika so visok glas: Si 27,2 poludel li, Pavle! Mnogubrojnite kni- 19,29 20,4 Fil 1,24 gi te dovele do ludilo! 25 A toj odgovori: Ne sum lud, po~i3 tuvan Feste, tuku kaùvam zborovi na 24,23 28,16.23.30 vistinata i so zdrav razum. 26 Toa go znae i carot, pred kogo i slobodno zboruvam; jas ne veruvam deka od seto ova ne{to mu e nepoznato, za{to toa ne e vr{eno vo nekoj agol. 27 Veruva{ li, care Agripa, vo Prorocite? Znam deka veruva{. 28 Agripa mu odgovori na Pavle: U{te malku, pa }e me ubedi{ da stanam hristijanin! 29 A Pavle re~e: Bi Mu se molel na Boga i za malku i za mnogu ne samo ti, no i site, {to me slu{ate denes, da stanete takvi, kakov {to sum i jas, no bez ovie okovi. 30 Koga go kaà toa, carot i namesnikot Vernikij i onie, {to sedea so niv, stanaa 31 i, otkako se povlekoa na strana, zboruvaa me|u sebe i velea deka toj ~ovek ne pravi ni{to {to zasluùva smrt ili okovi. 32 I Agripa mu re~e na Fest: Ovoj ~ovek moè{e da bide osloboden, ako ne be{e posakal sud pred carot. Zatoa namesnikot re{i da go isprati pred carot.
Pavle e ispraten vo Rim Koga be{e odlu~eno da otplovime za Italija, Pavle i nekolku drugi zatvorenici gi predadoa na eden stotnik, po ime Julij, od carskata ~eta. 2 Se ka~ivme na edna adramitski korab, koj treba{e da plovi pokraj aziskite mesta, i taka otplovivme. So nas be{e Aristarh, Makedonec od Solun. 3 Na drugiot den stignavme vo Sidon. I Julij, koj postapuva{e so Pavle ~ovekoqubivo, mu dozvoli da pojde do prijatelite svoi, za da se pogriàt za nego. 4 Koga trgnavme ottamu, plovevme vo zavetrinata na Kipar, bidej}i vetrovite duvaa sprotivno,
27
177
DELA NA APOSTOLITE
10
2 Kor 11,25
i, otkako go preplovivme moreto pokraj Kilikija i Pamfilija, stignavme do Mira Likiska. 6 Tamu stotnikot najde eden aleksandriski korab, koj plove{e za Italija, i n# prefrlija vo nego. 7 I plovej}i poleka mnogu dni, odvaj stignavme do Krit. Bidej}i vetrot n# spre~uva{e da vlezeme tamu, doplovivme pod Krit pokraj Salmona. 8 I, otkako so maka plovevme pokraj nea, stignavme do edno mesto, nare~eno Dobri Pristani{ta, blizu koe se nao|a{e gradot Laseja. 9 Otkako mina mnogu vreme i ploveweto stana ve}e mnogu poopasno, a i postot be{e ve}e minal, Pavle gi opomena 10 i im re~e: Gledam, lu|e, deka ploveweto }e bide ma~no i so golema {teta ne samo za tovarot na korabot, tuku i za ìvotite na{i. 11 No stotnikot pove}e mu veruva{e na kormilarot i sopstvenikot na brodot otkolku na zborovite Pavlovi. 12 A bidej}i pristani{teto ne be{e pogodno za prezimuvawe, mnogumina izjavija deka sakaat ottamu da otplovat, ako e mo`no, do Feniks, kritskoto pristani{te, koe se nao|a sproti jugozapadniot i severozapadniot vetar, i tamu da prezimuvaat.
5
Bura vo moreto A koga duvna jugot, tie pomislija deka moàt da ja ostvarat svojata cel, ja krenaa kotvata i zaplovija pokraj Krit. 14 No naskoro protiv niv se digna burniot vetar, nare~en Evrakilon22. 15 I {tom go zgrabi korabot, bidej}i ne moè{e da mu se protivstavi na vetrot, nie im se prepu{tivme na branovite da n# nosat. 16 Minuvaj}i pokraj edno ostrov~e, koe se vika Kavda, odvaj moèvme da go zadrìme korabot. 17 Koga go izvlekoa, upotrebija sekakvi sredstva i go vrzaa korabot odozdola; bidej}i se pla{ea da ne se nasukaat
13
na Sirtite, gi spu{tija edrata i taka 19 Jona 1,5 bevme noseni od strujata. 18 Na drugiot den, bidej}i bevme sil24 no frlani od burata, po~naa da go is- 18,9 frluvaat tovarot, 19 a na tretiot den sami so racete svoi ja isfrlaa opremata na korabot. 20 No, bidej}i vo tekot na mnogu dni ne se pojavi ni sonce, ni yvezda, a besnee{e i prili~no golema bura, ponatamu is~eznuva{e sekakva nade` deka }e se spasime. 21 I bidej}i ve}e dolgo vreme ne bea jadeni, Pavle zastana sred niv i re~e: Lu|e, bra}a, treba{e da me poslu{ate i da ne trgame od Krit, i }e gi izbegnevme ovie maki i {teti. 22 A sega vi sovetuvam da bidete bodri, za{to niedna du{a od vas nema da zagine, osven korabot. 23 Bidej}i no}eska mi se javi angelot od Boga, îj sum i Komu Mu sluàm, 24 i re~e: Ne pla{i se, Pavle, ti treba da izleze{ pred carot; i ete, Gospod ti gi daruva site, {to plovat so tebe. 25 Zatoa, bra}a, ne pla{ete se, za{to Mu veruvam na Boga deka }e se slu~i taka, kako {to mi be{e re~eno. 26 No, treba da bideme isfrleni na eden ostrov. 27 Be{e ve}e ~etirinaesetta no}, otkako bevme noseni navamu-natamu po Jadranskoto More, koga kon polno} mornarite nasetija deka se pribliùvaat do nekakvo kopno, 28 i, koga ja izmerija dlabo~inata, otkrija deka iznesuva dvaeset fati; pa otidoa malku potamu, izmerija pak i najdoa petnaeset fati. 29 I bidej}i se pla{ea da ne udrat na karpesti mesta, od stranata na kormiloto spu{tija ~etiri kotvi, pa ~ekaa da osamne. 30 A koga mornarite namislija da pobegnat od korabot, i spu{tija ~un vo moreto kako da }e spu{taat kotvi od prednata strana, 31 Pavle mu re~e na stotnikot i na vojnicite: Ako ovie ne ostanat na korabot, vie ne moète da se spasite.
22 27,14. Severoisto~nik.
178
DELA NA APOSTOLITE
Toga{ vojnicite gi presekoa jaìwata na ~unot i go ostavija da padne do42 lu. 33 I pred da osamne, Pavle gi pokani 12,19 16,27 site da kasnat, velej}i: Denes e ~etirinaesetti den, otkako vo is~ekuvawe stoite gladni, ne vkusuvaj}i ni{to. 34 Zatoa, ve molam, kasnete: toa }e vi go spasi ìvotot. Vpro~em, na nieden od vas nema da mu padne ni vlakno od glavata. 35 [tom go re~e toa, zede leb, Mu blagodari na Boga pred site, prekr{i i po~na da jade. 36 Toga{ se obodrija site i zedoa hrana; 37 a vo korabot n# ima{e vkupno dveste sedumdeset i {est du{i. 38 I koga se potkrepija, po~naa da go olesnuvaat korabot, isfrluvaj}i go ìtoto v more.
32
34
Mt 10,30
Brodolom [tom se razdeni, zemjata ne ja poznaa, no zabeleàa eden zaliv so pesok, na koj re{ija, ako im pojde od raka, da go izvle~at korabot. 40 I digaj}i gi kotvite, se zaplovi po moreto; a pokraj drugoto gi razlabavija i vrskite na kormilata, go razvija maloto edro sprema vetrecot {to duva{e, ta plovea kon bregot. 41 No udiraj}i na eden greben, pramecot na korabot se zabi i ve}e ne se pomrdna, a zadniot del od korabot se razbiva{e od silata na branovite, 42 Vojnicite, pak, pomislija da gi ubijat zatvorenicite, za da ne ispliva nekoj i da pobegne. 43 No stotnikot, sakaj}i da go spasi Pavle, gi odvrati od taa namera i zapoveda najnapred da skoknat i da izlezat na zemja onie, {to znaat da plivaat, 44 a drugite - koj na {tica, koj na {togode od korabot. I taka izlegoa site ìvi i zdravi na zemja.
39
A me{tanite ni ukaàa neobi~na ~ovekoqubivost: n# primija site i, bidej}i vrne{e do`d, be{e studeno, ta nakladoa ogan. 3 A koga Pavle nasobra mnogu granki i gi stavi na ognot, edna zmija izleze od grankite poradi gore{tinata i se vpi vo negovata raka. 4 Me{tanite, {tom go vidoa ìvotnoto kako visi na negovata raka, me|u sebe si rekoa: Ovoj ~ovek e navistina ubiec; pa zatoa, iako se izbavi od moreto, sudot Bo`ji ne go ostavi da ìvee. 5 No toj ja istrese zmijata vo ognot i ni{to lo{o ne mu stana. 6 A tie o~ekuvaa da se pojavi otok, ili, pak, vedna{ da padne mrtov; no, bidej}i ~ekaa dolgo vreme i vidoa deka ne mu stana nikakvo zlo, tie si go promenija misleweto i velea deka e toj bog. 7 Okolu toa mesto se nao|aa imotite na na~alnikot na ostrovot, po ime Poplij. Toj n# primi i tri dni prijatelski n# go{teva{e. 8 A tatkoto na Poplij se razbole i leè{e, stradaj}i od treska i bolki vo stomakot. Pavle vleze kaj nego, se pomoli i, poloùvaj}i gi racete svoi vrz nego, go isceli. 9 Toga{, i drugite od ostrovot, {to stradaa od bolesti, doa|aa i se isceluvaa. 10 Tie n# po~ituvaa mnogu i n# udostoija so golemi po~esti, a pred zaminuvawe n# snabdija so site potrebni raboti.
2
28,1
27,26-27
5
Mk 16,18
6
14,11
7
16,15 28,14
8
Lk 4,38 Jk 5,14
9
5,15-16 8,7
14
20,6 21,4
Pavle pristignuva vo Rim Po tri meseci otplovivme so eden aleksandriski korab, {to be{e prezimil na toj ostrov i nose{e znak Dioskuri. 12 I stignavme vo Sirakuza, kade {to ostanavme tri dena. 13 Ottamu otplovivme i pristignavme vo Rigija; a po eden den duvna jugot i na idniot den stasavme vo Potioli; 14 tamu najdovme bra}a, po ~ija molba kaj niv ostanavme sedum dena. I potoa trgnavme za Rim.
11
Pavle na ostrovot Melit I toga{, otkako se spasivme, doznavme deka ostrovot se vika Melit23.
28
23 28,1. Malta.
179
DELA NA APOSTOLITE
Tamo{nite bra}a, {tom ~uja za nas, izlegoa da n# presretnat do Apieviot plo{tad i do Trite kr~mi. Koga gi vi17 de Pavle, Mu zablagodari na Boga i se 21,33 22,24 obodri. 16 [tom stignavme vo Rim24, na Pavle 25,8 18 mu be{e dopu{teno da ìvee oddelno, 26,32 no pod straà na eden vojnik.
15 24,23 28,30
16
19
25,1112.21-25 17
Pavle propoveda vo Rim Po tri dni Pavle gi povika prvencite judejski i koga se sobraa, toj im zboruva{e: Maì bra}a, iako ne napraviv ni{to protiv narodot ili tatkovskite obi~ai, od Erusalim me predadoa okovan vo racete na Rimjanite. 18 I, otkako me sudea, sakaa da me pu{tat, za{to vo mene ne najdoa nikakva vina {to zasluùva smrt; 19 no, bidej}i Judejcite se protivea, bev prinuden da baram sud pred carot; no ne za toa da go obvinuvam vo ne{to svojot narod. 20 Poradi toa i ve povikav da se vidime i da pozboruvame; za{to zaradi nade`ta na Izrael sum okovan vo ovie lanci. 21 A tie mu odgovorija: Nie nitu pisma sme dobile za tebe od Judeja, nitu, nekoj od bra}ata do{ol da n# izvesti ili ne{to lo{o da kaè za tebe. 22 No nie sakame da ~ueme od tebe li~no {to misli{ ti za toa; za{to poznato ni e deka na toa u~ewe nasekade se protivre~i.
I otkako mu opredelija den, golemo mno{tvo dojde vo negovoto opredeleno ìveali{te, i toj od utroto do ve~erta so dokazi im go izloùva{e u~eweto za carstvoto Bo`jo i gi uveruva{e za Isus i od Zakonot Mojseev i od Prorocite. 24 Edni se ubedija od zborovite negovi, a drugi ne poveruvaa. 25 Bidej}i bea neslo`ni me|u sebe, tie po~naa da se razotiduvaat; i vo toa vreme Pavle im gi kaà ovie zborovi: Dobro im rekol Duhot Sveti na tatkovcite va{i preku prorokot Isaija, velej}i: 26 Odi i kaì mu na ovoj narod: so u{i }e ~uete, i nema da razberete, so o~i }e gledate, i nema da vidite, 27 za{to srceto na ovie lu|e zakoravelo, ta so u{ite ma~no slu{aat, a o~ite svoi gi zatvorile, pa nekako so o~ite da ne vidat i so u{ite da ne ~ujat, i so srceto da ne razberat, i da ne se obratat, za da gi iscelam. 28 I taka, neka vi bide poznato deka spasenieto od Boga im e isprateno na neznabo{cite, tie i }e ~ujat. 29 Koga go re~e toa, Judejcite se razotidoa so golema prepirka me|u sebe. 30 Pavle ostana tamu celi dve godini vo posebno najmena ku}a i gi prima{e site, {to doa|aa kaj nego, 31 propovedaj}i go carstvoto Bo`jo i u~ej}i za Gospod Isus Hristos napolno slobodno, i nikoj vo toa ne go spre~uva{e.
23
23
20,25 28,31
24
17,2.11
25
23,7 Lk 24,27.44
26-27
Is 6,9-10 Mt 13, 14-15
28
13,46 18,6
30
28,23
31
19,8 20,25 28,23
24 28,16. Vo nekoi rakopisi na ova mesto e dodadeno: stotnikot mu gi predade zatvorenicite na vojvodata.
POSLANIE DO RIMJANITE
Voved Nekolku godini po Hristovoto voskresenie, se ~ini deka Judejcite preobrateni vo hristijani, (kako Akila i Priskila, vidi Dela 18,2), ve}e zapo~nale da go rasprostranuvaat Evangelieto vo Rim, glavniot grad na Imperijata. I tamu bila osnovana crkva, isto kako i vo Sirija, Mala Azija (dene{na Turcija) i Grcija, kade Pavle propovedal. Bog mu dava zadolènie na Pavle da odi s# do krajot na svetot (Rim. 10,18). Tokmu zatoa toj sakal da pojde ne samo vo Rim, tuku i vo [panija. Ne se znae dali go sprovel posledniov plan, no za podgotovkite za ova patuvawe, toj napi{al pismo do onie koi se vo Rim (1,7), ili so drugi zborovi do hristijanite vo ovoj grad, od koi edna grupa se pridruìla kon Priskila i Akila (vidi 16,3-5). Pavle go koristi ova poslanie za da im objasni na hristijanite kako toj ja sfatil ulogata na misioner na nejudejcite, odnosno paganite. Ova poslanie e najcelosnoto {to go imame od site negovi poraki, {to toj samiot go rezimira so slednive zborovi: Evangelieto e silata so koja Bog se sluì za da gi spasi site onie koi veruvaat, otprvin Judejcite, no isto taka i onie koi ne se Judejci (1,16). Problemot za odnosot me|u Judejcite i nejudejcite (posebno pra{aweto koj stav nejudejcite preobrateni vo hristijani treba da go prifa}aat vo pogled na judejskiot zakon) igra edna golema uloga za prvobitnoto hristijanstvo, koj, pak, povtorno se sre}ava vo drugite spisi na apostolot (na primer vo Poslanieto do Galatjanite). Tuka Pavle vedna{ potvrduva deka Evangelieto {to toj go rasprostranuva nasekade, e nameneto za site lu|e, bez isklu~ok (1,16). Potoa toj objasnuva kako Bog go spasuva sekoj zaguben ~ovek, koj veruva vo Nego (1,188,39). Ponatamu, toj se zadrùva na problemot proizlezen od faktot {to eden del od Izrael odnapred Go otfrla Hristos. Toj potvrduva deka ova otfrlawe e prepreka za Bo`jiot plan. Za{to blagodatta }e bide posledniot zbor (gl. 911). Taka, blagosta {to Bog ja posvedo~il kon nejudejcite treba da bide sfatena kako povik da se ìvee za Nego vo eden vistinski nov ìvot (12,115,13). Vo zaklu~okot Pavle go objavuva svojot plan za patuvawe vo Rim i go zavr{uva poslanieto so nekolku li~ni pozdravi (15,1416,27). Site onie koi baraat povrzano izlagawe, {to bi se odnesuvalo na spasenieto koe Bog im go nudi na lu|eto preku Gospod Isus Hristos, }e bidat privle~eni preku ~itaweto na ova poslanie, da se voshituvaat na veli~ieto na Bo`jiot plan (11,3336). Vo isto vreme, }e bidat pottiknati i tie da Mu go iskaàt Nemu dol`noto po~ituvawe.
1,1
Dela 9,15 26,16-18 1 Kor 1,1 Gal 1,10.15
Pavle, sluga na Isus Hristos, povikan za apostol, izdvoen za Evangelieto Bo`jo, 2 2 koe Bog odnapred go be{e vetil pre16,25-26 ku prorocite, vo Svetite Pisma, 3 za Svojot Sin, po telo roden od se3 9,5 meto Davidovo, Otkr 22,16
Pozdrav
odreden kako Sin Bo`ji vo silata, 4 po Duhot na svetosta, preku voskrese- Dela 13,33 nieto od mrtvite, Isus Hristos, na{i- 5 6,15-20 ot Gospod. 15,15-18 5 Preku Nego dobivme blagodat i 16,26 9,15 apostolstvo za da gi privedeme na pos- Dela 26,16-18 lu{nost kon verata me|u site narodi vo Gal 2,7.9 2 Sol 1,8 Negovo ime,
4
181
7
Dela 9,13 1 Kor 1,2-3 8,6 2 Kor 1,1-2 Gal 1,3 1 Tim 1,2 Tit 1,4 Fil 1,3
me|u koi ste i vie, povikanite od Isus Hristos. 7 Do site vas vo Rim, vozqubeni od Boga i povikani da bidete sveti: blagodat i mir od Bog Otecot na{ i Gospod Isus Hristos.
6
8
16,19 1 Sol 1,8
9
15,16 2 Kor 1,23 Efes 1,16 Fil 1,8
10
15,23.32 Dela 19,21
13
15,22
14
1 Kor 9,16
16
2,9-10 Dela 13,46 1 Kor 1,18.24
17
3,21-26 Is 56,1 Avak 2,4 Gal 3,11 Fil 3,9 Evr 10,38
18
Efes 5,6 Kol 3,6 2 Sol 2,12
@elbata na Pavle da gi poseti hristijanite vo Rim 8 Pred s#, Mu blagodaram na Mojot Bog, preku Isus Hristos, za site vas, za{to za va{ata vera se razglasuva po celiot svet; 9 Bog, Komu Mu sluàm so svojot duh, preku Evangelieto na Negoviot Sin, svedok mi e deka postojano si spomnuvam za vas 10 sekoga{ koga vo molitvite svoi se molam, ta so Bo`ja volja nekako da mi se dade da dojdam kaj vas. 11 Za{to kopneam da ve vidam, pa da vi predadam nekoj duhoven dar za da stanete pocvrsti, 12 odnosno, vzaemno da si pomogneme preku zaedni~kata vera - va{ata i mojata. 13 Bi sakal da znaete, bra}a, deka mnogupati bev na misla da dojdam kaj vas, da imam nekakov plod i me|u vas, kako i me|u drugite narodi, no s# dosega bev popre~uvan. 14 Dol`nik sum kon Elinite i varvarite, kon mudrite i kon nerazumnite. 15 Zatoa, {to se odnesuva do mene, podgotven sum i vam vo Rim da vi go propovedam Evangelieto. Mo}ta na Evangelieto Za{to jas ne se sramam od Evangelieto na Hristos, bidej}i toa e sila Bo`ja koja go spasuva sekogo {to veruva, prvo Judeec, a potoa i Elin. 17 Bidej}i vo nego se otkriva pravdata Bo`ja, od verata i vo verata, kako {to e napi{ano: Pravednikot preku verata }e ìvee.
16
Slabosta i vinata na ~ove{tvoto 18 Za{to gnevot Bo`ji se otkriva od neboto protiv sekoja bezbo`nost i nepravda na lu|eto koi vistinata ja spre~uvaat so nepravda.
Pa taka, ona, koe moè da se znae za Boga, nim im e otkrieno, bidej}i Bog toa im go otkril. 20 I navistina, ona {to e vo Nego nevidlivo, odnosno ve~nata Negova sila i Boèstvenost, sogledlivi se u{te od sozdavaweto na svetot, gledano spored Negovite dela, pa taka tie nemaat izgovor. 21 Za{to, koga Go poznaa Boga, tie ne Go proslavija kako Bog, nitu pak, Mu blagodarija, tuku se zabludija vo svoite pomisli, i nivnoto nerazumno srce im se pomra~i; 22 tvrdej}i deka se mudri, tie obezumija, 23 i slavata na nepropadliviot Bog ja zamenija so lik na smrten ~ovek, na ptici, na ~etirino`ni ìvotni i na laza~i. 24 Zatoa i Bog, spored èlbite na srcata nivni, gi predade na ne~istota, pa sami da si gi obes~estuvaat svoite tela. 25 Tie ja zamenija vistinata Bo`ja so laga i mu se poklonija i mu sluèa na sozdadenoto pove}e otkolku na Sozdatelot, Koj e blagosloven vo ve~ni vekovi. Amin! 26 Zatoa Bog gi predade na sramni strasti: ènite nivni prirodnite potrebi gi zamenija so protivprirodni. 27 I maìte isto taka, napu{taj}i go prirodnoto op{tewe so ènskiot pol, se raspalija so èlbi eden kon drug, i vr{ea sramni raboti maì so maì, dobivaj}i ja zasluènata otplata za svojata izopa~enost. 28 I bidej}i ne se obidoa da Go zadràt Boga vo razumot svoj, zatoa Bog gi predade na nivniot izopa~en um - da go pravat ona {to ne prilega, 29 ispolneti so sekakva nepravda, lukavstvo, al~nost, zloba; polni so zavist, ubistva, kavgi, izmami, zlonamernost; 30 ozboruva~i, klevetnici, bogomrasci, nasilnici, falbaxii, gordelivci, izmisluva~i na zlo, neposlu{ni kon roditelite, 31 nerazumni, neverni, nedruèqubivi, nepomirlivi, nemilostivi.
19
19
Dela 14, 15-17
20
Ps 19,1-3
21
Efes 4, 17-18
22
Er 10,14 1 Kor 1,20
23
5 Mojs 4,15-19 Er 2,11 Ps 106,20 12,24 Dela 17,29
24
Dela 14,16
25
Er 16,19-21 1 Sol 1,9
29
1 Kor 5, 10-11 6,9-10 Gal 5,19-21 Efes 5,3-5 1 Tim 1, 9-10 Tit 3,3 1 Ptr 4,3 Otkr 21,8 22,15
30
2 Tim 3,2-4
182
Tie, iako ja poznavaat pravednata odredba Bo`ja deka onie, {to vr{at 4 takvi dela, zasluùvaat smrt, sepak ne 3 Ptr 3, samo {to gi vr{at, tuku se blagonaklo9-15 neti i kon onie {to gi vr{at.
32 Mt 7,2
2,1
Sof 1, 14-18 Dela 7,51
6
Ps 62,13 Izreki 24,12 Mt 16,27 1 Kor 3,8 2 Kor 5,10
7
1 Ptr 1,7
9
1,16
11
5 Mojs 10,17 Dela 10,34 Gal 2,6 Efes 6,9 Kol 3,25 1 Ptr 1,17
13
Lk 8,21 Dela 10,35 Jk 1,22-25 1 Jn 3,7
I taka, nema{ izgovor, o ~oveku, koj i da si ti, za{to so kakov sud sudi{ drug, so takov se osuduva{ sam, bidej}i ti, koj sudi{, go pravi{ istoto. 2 A znaeme deka Bo`jiot sud, koj, pa|a vrz onie koi vr{at takvi raboti e spored vistinata. 3 Zar misli{, o ~oveku, deka }e go izbegne{ Bo`jiot sud ti, koj gi osuduva{ onie {to pravat takvi raboti, kakvi {to pravi{ i sam? 4 Ili, pak, go prezira{ bogatstvoto na Bo`jata blagost, strplivost i dolgotrpelivost, ne razbiraj}i deka Bo`jata blagost te vodi kon pokajuvawe? 5 No, poradi tvojata tvrdokornost i nepokajanoto srce si sobira{ gnev za denot na gnevot, koga }e se otkrie pravedniot sud od Boga, 6 Koj sekomu }e mu dade spored negovite dela: 7 ìvot ve~en na onie koi so trpenie vo dobrite dela se stremat kon slava, ~est i neraspadlivost; 8 jarost, pak, i gnev na onie {to $ se nepokorni na vistinata, a $ se pokoruvaat na nepravdata. 9 Nevolja i maka za sekoja ~ove~ka du{a koja pravi zlo, pred s# za Judeec, a isto taka i za Elin; 10 slava i ~est i mir na sekoj {to pravi dobro, pred s# za Judeec, a isto taka i za Elin! 11 Za{to Bog ne e pristrasen. 12 Onie {to zgre{ile bez Zakon, bez Zakon }e zaginat; a onie {to zgre{ile pod Zakon, spored Zakonot }e bidat i sudeni, 13 bidej}i pred Boga ne se pravedni onie {to go slu{aat Zakonot, tuku }e se smetaat za pravedni samo onie {to postapuvaat spored Zakonot. 14 Za{to sekoga{ koga neznabo{cite, koi nemaat Zakon, prirodno gi izvr{u-
Pravednosta na Bo`jiot sud
vaat odredbite na Zakonot, toga{ tie, 16 Kor 4,5 iako nemaat Zakon, se Zakon na samite 1 2 Tim 2,8 sebe; 15 tie dokaùvaat deka deloto na 17 Zakonot e zapi{ano vo nivnite srca, za 3,27 4,2-3 {to svedo~i i nivnata sovest, a i niv- 5,2 nite vnatre{ni razmisluvawa, so koi 11,18 Is 48,1-3 me|usebno se obvinuvaat ili odbranu- Mt 3,8-9 Jn 8,33 vaat, 1 Kor 1, 16 za onoj den, koga, spored moeto 29-31 Kor 1,12 Evangelie, Bog preku Isus Hristos }e 2 Gal 6,13-14 Efes 2,9 gi sudi tajnite na lu|eto. Judejcite i Zakonot 17 Ete, ti se narekuva{ Judeec, i se potpira{ na Zakonot, i so Boga se fali{, 18 i ja znae{ voljata Negova, i pove}e razbira{ {to e podobro, za{to se pou~uva{ od Zakonot, 19 i uveren si deka si voda~ na slepci, a svetlina na onie {to se vo mrak; 20 nastavnik na nerazumni, u~itel na mladinata, za{to obrazec na znaeweto i vistinata ima{ vo Zakonot. 21 No, kako e mo`no toa da u~i{ drugi, a sebe samiot da ne se u~i{? 22 Ti, koj propoveda{ da ne se krade, a krade{; koj veli{ da ne se vr{i prequba, a prequbodejstvuva{; ti, koj se gnasi{ od idolite, a krade{ od hramovite; 23 ti, koj se fali{ so Zakonot, a prestapuvaj}i go Zakonot, zarem ne Go sramoti{ Boga? 24 Za{to poradi vas imeto Bo`jo se huli me|u neznabo{cite, - taka stoi napi{ano. 25 Obrezanieto e navistina polezno, no ako go izvr{uva{ Zakonot. Ako, pak, pravi{ prestapi protiv Zakonot, obrezanieto tvoe stanuva neobrezanie. 26 I taka, ako neobrezaniot gi pazi odredbite na Zakonot, toga{ nema li negovoto neobrezanie da se smeta kako obrezanie? 27 I neobrezaniot po telo, izvr{uvaj}i go Zakonot, nema li da te osudi tebe, koj i pokraj Pismo i obrezanie si stanal prestapnik na Zakonot? 28 Za{to ne e prav Judeec onoj, koj e takov po nadvore{nost, nitu pravo obrezanie ona, koe e nadvore{no, vrz teloto,
18
Fil 1,10
19
Mt 15,14 Jn 9,40-41
20
Lk 18,9-12
21
Ps 50,16-21 Mt 23,3-4
24
Is 52,5 Ez 36,20-22 Jk 2,7 3 Ptr 2,2
25
Er 4,4 9,24-25 1 Kor 7,19 Gal 5,3
28
Jn 8,15.39 Gal 6,15 Efes 2,11 Fil 3,2
183
29
7,6 8,2 5 Mojs 30,6 Er 4,4 1 Kor 4,5 2 Kor 3,6 Kol 2,11
3,2
9,4-5 5 Mojs 4, 6-8 Ps 103,7 147,19-20 Jn 4,22
3
Ps 89,30-37 2 Tim 2,13
4
Ps 51,6 116,11
5
1,18 1 Kor 9,8 Gal 3,15
8
6,1.15
9
1,18-2,29 3,23 11,32
10-12
Ps 14,1-3 53,1-4
12
Prop 7,20
13
Ps 5,10 140,4
tuku onoj, koj e vnatre{no takov, i ona obrezanie, {to e vo srceto, po duh, a ne po bukva. Negovata pofalba ne poteknuva od lu|eto, tuku od Boga. Koja e prednosta na Judejcite, ili koja e polzata od obrezanieto? 2 Golema, na sekoj na~in, i pred s# {to nim im se dovereni Bo`jite objavuvawa. 3 Pa {to, ako nekoi ne poveruvale? Dali nivnata bezvernost }e ja uni{ti Bo`jata vernost? 4 Nikako! Neka se priznae deka Bog e vistinit, a sekoj ~ovek la`liv, kako {to e napi{ano: Za da se pokaè deka si praveden vo zborovite Svoi, i da pobedi{ koga }e ti se sudi. 5 Ako, pak, na{ata nepravednost ja istaknuva Bo`jata pravednost, {to bi moèle da re~eme toga{? Dali e Bog nespravedliv, koga se gnevi? Govoram kako ~ovek. 6 Nikako! Za{to, kako Bog }e moè da go sudi svetot? 7 Za{to, ako vistinata Bo`ja se vozveli~uva preku mojata laga za slava Negova, pa zo{to toga{ da bidam osuden kako gre{nik? 8 Zarem toga{ ne bi trebalo da pravime zlo, za da izleze dobro? Vpro~em taka i hulat nekoi lu|e na nas i velat deka taka u~ime. Tie se spravedlivo osudeni.
29
Nozete nivni im se brzi za prolevawe krv; 16 pusto{ewe i maki po nivnite pati{ta; 17 tie ne go poznaa patot na mirot. 18 Strav Bo`ji nema pred o~ite nivni. 19 Znaeme deka s# ona, za {to zboruva Zakonot, se odnesuva na onie, {to se pod Zakonot, za da se zatvori sekoja usta, i taka celiot svet da stane vinoven pred Boga, 20 za{to preku delata na Zakonot pred Nego nema da bide opravdan nikoj; bidej}i preku Zakonot se poznava grevot.
15
15-17
Is 59,7-8
15
Izreki 1,16
18
Ps 36,2
20
7,7 Ps 143,2 Gal 2,16
21
1,16-17
22
1,17 Gal 2,16
23
3,9 Efes 2, 4-10
Pravednosta se dobiva preku vera A sega nezavisno od Zakonot se javi Bo`jata pravednost, posvedo~ena od Zakonot i od Prorocite. 22 Bo`jata pravednost preku verata vo Isus Hristos e vo site i vrz site onie {to veruvaat. Za{to nema razlika, 23 site zgre{ija i li{eni se od slavata Bo`ja. 24 No }e bidat opravdani preku dar, so Bo`jata blagodat, a preku otkupot vo Isus Hristos. 25 Nego Bog Go postavi so krvta Svoja da bide `rtva za pomiruvawe preku verata, za da ja pokaè Svojata pravednost vo oprostuvaweto na porane{nite grevovi, vo vremeto na Bo`joto dolgotrpenie, 26 za da ja pokaè Svojata pravednost vo sega{no vreme, deka e Toj spravedliv i deka go opravduva sekogo {to veruva vo Isus. 27 Kade e, pak, pofalbata? Taa e isklu~ena. Spored koj zakon? Dali spored onoj na delata? Ne, tuku spored zakonot na verata. 28 Taka nie zaklu~uvame deka ~ovekot se opravduva so verata, bez delata na Zakonot. 29 Ili moèbi Bog e pak samo na Judejcite, a ne i na neznabo{cite? Se razbira, Toj e i na neznabo{cite, 30 bidej}i eden e Bog, Koj }e gi opravda obrezanite po vera i neobrezanite preku vera.
21
24
Efes 2,8 Tit 3,7
25
3 Mojs 16,12-16 Dela 17,30 Efes 1,7 Evr 9,5.15 1 Jn 2,2 4,10
26
2 Mojs 34,6-7 Is 48,9 53,11
27
2,17 1 Kor 1,31 Gal 6,13-14 Efes 2,9
14
Ps 10,7
Nikoj ne e praveden Pa dali imame nekakvo predimstvo? Ni najmalku, za{to ve}e gi obvinivme, kako Judejcite taka i Elinite, deka se site pod grev, 10 kako {to e napi{ano: Nema praveden nitu eden, 11 nema razumen, nema koj da Go bara Boga; 12 site se otklonija, zaedno stanaa razvratni; nema koj da pravi dobro, nema nitu eden. 13 Grloto nivno - otvoren grob; so jazicite svoi mamat; pod jazicite nivni zmiski otrov, 14 ustata nivna e polna so kletva i gor~ina.
9
28
5,1 Dela 13,39 Gal 2,16 Efes 2,9
30
4,11-12.16
184
31
Mt 5,17-19
A dali go ukinuvame Zakonot preku verata? Nikako, tuku u{te posilno go utvrduvame.
31
4,1
Is 51,1-2
2
2,17
3
4,9 1 Mojs 15,6 Gal 3,6-9 Jk 2,20-24
4
11,6 Mt 20,1-16 Lk 17,7-10
5
Gal 2,16
7-8
Ps 32,1-2
9
1 Mojs 15,6
11
1 Mojs 17,9-14 Gal 3,7-9
13
1 Mojs 18,18 22,15-18 Gal 3,15-16
Primerot na Avraam A {to bi moèle da kaème deka dobil na{iot pratatko po telo Avraam? 2 Za{to ako Avraam se opravdal so dela, toj zasluùva pofalba, no ne pred Boga. 3 Vpro~em {to veli Pismoto? - Mu poveruva Avraam na Boga, i toa mu se smeta{e za pravednost. 4 Na onoj {to raboti, platata mu sleduva ne po milost, tuku po dolg. 5 Naprotiv, onomu, koj ne raboti, a veruva vo Onoj Koj go opravduva bezbo`nikot, verata mu se smeta za pravednost. 6 Taka i David go narekuva blaèn onoj ~ovek, komu Bog mu smeta za pravednost nezavisno od delata, velej}i: 7 Blaèni se onie ~ii bezzakonija se prosteni i ~ii grevovi se pokrieni; 8 blaèn e onoj ~ovek komu Bog nema da mu smeta za grev! 9 A dali ova blaènstvo se odnesuva samo za obrezanite ili i za neobrezanite? Bidej}i velime deka na Avraam verata mu se smeta{e za pravednost. 10 Koga mu se smeta{e? Po obrezanieto ili pred obrezanieto? Ne po obrezanieto, tuku pred obrezanieto. 11 I znakot na obrezanieto toj go dobi kako pe~at na pravednost {to doa|a od verata, koja ja ima{e pred obrezanieto, za da bide tatko na site neobrezani {to veruvaat, ta i nim toa da im se smeta za pravednost, 12 i da im bide tatko na obrezanite, no ne na onie koi obrezanieto samo go primile, tuku koi vrvat i po stapkite na verata od na{iot tatko Avraam, pred obrezanieto.
Za{to ako moàt da bidat naslednici samo onie {to imaat Zakon, toga{ i verata nema nikakvo zna~ewe, i vetuvaweto e poni{teno; 15 za{to Zakonot poroduva gnev; kade {to, pak, nema Zakon, nema ni prestap. 16 Zatoa toa e od verata, za da bide po milost, ta i vetuvaweto da bide zazdraveno ne samo po Zakonot, tuku i po verata za site potomci Avraamovi, koj ni e tatko na site nas, 17 spored napi{anoto: Te postaviv da bide{ tatko na mnogu narodi - pred Boga, Komu toj Mu poveruva, Koj gi oìvuva mrtvite i go povikuva da su{testvuva, ona {to ne su{testvuva. 18 Avraam, bez nikakva osnova za nade`, poveruva so nade` deka }e stane tatko na mnogu narodi, spored re~enoto: Takvo }e bide tvoeto potomstvo. 19 I otkako ne oslabna verata negova, toj ne pomisli deka teloto negovo e ve}e bezìvotno, za{to be{e re~isi stogodi{en, i deka utrobata Sarina e re~isi ve}e bezìvotna; 20 i vo vetuvaweto Bo`jo ne se posomneva so neverie, tuku ostana so cvrsta vera i Go proslavi Boga, 21 napolno uveren deka Toj e silen da go izvr{i ona {to go vetil. 22 Zatoa toa mu se smeta{e za pravednost. 23 No, ne samo za nego e napi{ano deka mu se smeta{e, 24 tuku i za nas: }e ni se smeta, ako veruvame vo Onoj, Koj Go voskresna od mrtvite Isus Hristos, na{iot Gospod, 25 predaden za na{ite grevovi i voskresnat za na{e opravdanie.
14
14
Gal 3,18
15
3,20 7,7-13 Gal 3,10.19-22
17
1 Mojs 17,5 5 Mojs 32,39 Jn 15,21 Evr 11,19
18
1 Mojs 15,5 17,5
19
1 Mojs 17,17
21
Er 32,17-24 Lk 1,37
22.23
4,3 1 Mojs 15,6
23-24
10,9 15,4
25
8,32 Is 53,4-6 1 Kor 15,17
5,1
3,24.28 Is 53,5
2
Efes 2, 14-18
3
Jk 1,2-4 1 Ptr 1,5-7 4,13-14 Otkr 1,9
Bo`joto vetuvawe se ostvaruva preku verata 13 Vpro~em vetuvaweto kon Avraam ili kon semeto negovo - deka }e bide naslednik na svetot - be{e dadeno ne preku Zakonot, tuku preku pravednosta na verata.
Vo mir so Boga I taka, opravdani preku verata, imame mir so Boga, preku na{iot Gospod, Isus Hristos. 2 Preku Nego so verata dobivme i pristap kon ovaa blagodat, vo koja stoime, i se gordeeme so nade`ta vo slavata Bo`ja. 3 No ne samo toa, tuku se gordeeme i so makite, znaej}i deka od makata se ra|a trpenieto; 4 od trpenieto, pak - iskustvo, a od iskustvoto - nade`.
185
5
Ps 22,4 25,3.20 1 Jn 4,13
6-8
8,32 Jn 3,16-17 Efes 5,2 1 Tim 2,6 Tit 2,14 3,4-7 1 Ptr 3,18 1 Jn 3,16 4,10
9
1,18 1 Sol 1,10
10
2 Kor 5,1819 Efes 2,16 Kol 1, 20-22
12
6,23 1 Mojs 2,17 3,6.19 1 Kor 15,21-22.45 Jk 1.15
Nade`ta pak, ne posramotuva. Za{to qubovta Bo`ja e izleana vo na{ite srca preku nam dadeniot Sveti Duh. 6 Za{to, u{te koga bevme slabi, Hristos vo odredenoto vreme umre za bezbo`nicite. 7 Navistina, te{ko bi moèl nekoj da umre za pravednik, a za dobar, moèbi, nekoj i bi se re{il da umre. 8 No Bog ja dokaà qubovta Svoja kon nas, so toa {to Hristos umre za nas, u{te dodeka bevme gre{ni. 9 Zatoa sega, otkako ve}e sme opravdani so krvta Negova, mnogu pove}e }e se spasime preku Nego od grevot. 10 Za{to, ako se pomirivme so Boga preku smrtta na Negoviot Sin, u{te dodeka bevme neprijateli, toga{ u{te pove}e }e se spasime preku Negoviot ìvot, otkako sme se pomirile. 11 A osven toa, i se falime so Boga preku na{iot Gospod Isus Hristos, preku Kogo dobivme sega pomiruvawe.
5
Bidej}i, dokolku so prestapuvaweto na eden zavladeala smrtta preku edniot, dotolku pove}e onie, {to go primija izobilieto na blagodatta i darot na pravednosta, }e caruvaat vo ìvotot preku eden - Isus Hristos. 18 I taka, kako {to preku eden prestap dojde osuduvaweto na site lu|e, taka i preku pravednoto delo na eden dojde vrz site lu|e opravdanieto, koe dava ìvot. 19 Za{to, kako {to preku neposlu{nosta na eden ~ovek mnozina stanaa gre{ni, taka isto i preku poslu{nosta na eden, mnozina }e stanat pravedni. 20 A pritoa dojde i Zakonot za da se nagolemi prestapot. Kade {to, pak, se namnoì grevot, tamu blagodatta se javuva vo golema izobilnost, 21 ta, kako {to grevot zavladeal so smrtta, taka i blagodatta da zavladee preku pravednosta za ìvot ve~en, preku Isus Hristos, na{iot Gospod.
17
17
2 Tim 2,12 Otkr 20, 4-6
18
1 Kor 15,22
19
Is 53,11 Fil 2,8 Evr 5,8
20
7,7-8 Gal 3,19 1 Tim 1,14
21
6,22-23
6,1
3,5-8 6,15
2
1 Ptr 2,24 4,1
3
Dela 8,16 Gal 3,27 2 Tim 2,11
13
4,15 12
Adam i Hristos
Zatoa, kako {to grevot vleze vo 14 svetot preku eden ~ovek, a preku grevot 1 Kor 15,21-22.45 - smrtta, po takov na~in i smrtta pre15 mina na site lu|e preku eden ~ovek, Mt 20,28 za{to site zgre{ija. Dela 15,11 13 Navistina i porano u{te pred Za16 konot ima{e grev vo svetot, no grevot 8,1 kako takov ne moè da se prifati, koga nema zakon. 14 A sepak smrtta caruva{e u{te od Adam, pa s# do Mojsej i nad onie {to ne pogre{ija spored prestapot na Adam. Toj e pralik na Onoj {to treba{e da dojde. 15 No so darot ne e isto kako i so prestapot. Za{to ako poradi prestapot na eden izumrea mnozina, toga{ Bo`jata blagodat i darot preku blagodatta na eden ôvek, Isus Hristos, vo mnogu pogolemo izobilstvo }e se izlee vrz mnozina. 16 A toj dar e sosema poinakov od grevot na eden {to pogre{il, za{to sudeweto za eden prestap vodi kon osuduvawe, a darot - od mnogu prestapi kon opravduvawe.
[to, pak, da re~eme? ]e ostaneme li vo grevot, za da se nagolemi blagodatta? Nikako! 2 Nie, koi sme umrele za grevot, kako da ìveeme vo nego u{te? 3 Zar ne znaete deka site onie {to bevme krsteni vo Isus Hristos, vo Negovata smrt bevme krsteni. 4 I taka, nie se pogrebavme so Nego preku kr{tavaweto vo smrtta, za da moème, kako {to Hristos voskresna od mrtvite preku slavata na Otecot, i nie taka da ìveeme nov ìvot. 5 Za{to, ako sme srasnati so Nego vo ednakva smrt, }e bideme sou~esnici i vo voskresenieto, 6 znaej}i deka na{iot star ~ovek e raspnat so Nego, za da bide uni{teno grevovnoto telo, pa da ne bideme ve}e robovi na grevot; 7 bidej}i, koj e mrtov, toj e osloboden od grevot. 8 A ako sme umrele so Hristos, veruvame deka so Nego i }e ìveeme, 9 znaej}i deka Hristos, otkako voskresna od mrtvite, ne umira pove}e: smrtta nema ve}e vlast nad Nego.
Mrtov za grevot, ìv vo Hristos
4
Kol 2,12
5
Efes 2,6 Fil 3, 10-11
6
Gal 5,24 Efes 4, 22-24 Kol 3,9-10
7
1 Ptr 4,1
8
2 Tim 2,11
9
Dela 13,34 Otkr 1,18
186
10
Gal 2,19 Evr 9,26-28 1 Ptr 3,18
11
2 Kor 5,15 Gal 2,19 1 Ptr 2,24
13
6,19
14
Gal 5,18 1 Jn 3,6
15
6,1
16
Mt 6,24 Jn 8,34 3 Ptr 2,19
18
8,2 Jn 8,23.36 Gal 5,13
Toa {to Toj umre, za grevot umre edna{ zasekoga{, a ìvotot {to go ìvee, za Boga go ìvee. 11 Pa taka i vie smetajte se mrtvi za grevot, a ìvi za Boga vo Hristos Isus, na{iot Gospod. 12 I grevot da ne caruva vo va{eto smrtno telo, za da ne im se pokoruvate na telesnite nasladi! 13 Ne prepu{tajte mu gi na grevot va{ite organi na teloto kako orudija na nepravednosta, tuku prepu{tete Mu se na Boga kako onie {to oìveale od mrtvite, i va{ite organi na teloto kako orudija na pravednosta. 14 Grevot nema da gospodari nad vas, za{to vie ne ste pod Zakonot, tuku pod blagodatta.
10
Za{to, platata, {to ja dava grevot, 23 e smrt, a podarokot od Boga e ìvot ve- 5,12.15.21 Gal 6,7-8 ~en vo Hristos Isus, na{iot Gospod. Jk 1,15
23
Robovi na pravednosta
15
Toa nikako! 16 Dali znaete deka, ako mu se preda21 vate nekomu kako robovi za poslu{7,5 8,6.13.21 nost, robovi ste mu na onoj komu mu se pokoruvate: ili na grevot, koj vodi vo 22 Jn 15.8.16 smrt, ili - na poslu{nosta, koja vodi kon pravednost? 17 No, blagodarej}i Mu na Boga, vie, iako bevte robovi na grevot, od s# srce se pokorivte na onoj obrazec na pouka, na koja $ se predadovte. 18 I taka osloboduvaj}i se od grevot, vie stanavte robovi na pravednosta. 19 Vi zboruvam kako ~ovek, poradi slabosta na va{ata ~ove~ka priroda. Kako {to gi prepu{tivte organite na va{eto telo vo telesna slu`ba na ne~istotata i bezzakonieto za bezzakonie, taka i sega ostavete gi delovite od va{eto telo da $ robuvaat na pravednosta koja vodi vo svetost. 20 Dodeka mu bevte robovi na grevot, bevte slobodni od pravednosta. 21 A kakov plod imavte toga{? Dela, od koi sega se sramuvate, bidej}i nivniot kraj e smrtta. 22 No sega, koga se oslobodivte od grevot i Mu stanavte sluìteli na Boga, imate plod koj vodi vo svetost, a krajot - ìvotot ve~en.
3,5 12,1
19 sme pod Zakonot, tuku pod blagodatta?
Pa {to? Da gre{ime li, bidej}i ne
Hristijanite oslobodeni od Zakonot Ili, pak, ne znaete, bra}a, - im zboruvam na takvi {to go poznavaat Zakonot - deka Zakonot ima vlast nad ~ovekot dodeka e toj ìv? 2 Omaènata èna e povrzana preku zakonot so maòt, dodeka e toj ìv; ako umre maòt, taa se osloboduva od zakonot, koj ja svrzal so maòt. 3 Zatoa, ako se omaì za drug ma`, dodeka $ e u{te ìv nejziniot ma`, taa }e stane prequbnica; ako, pak, umre maòt, taa e slobodna od zakonot, i nema da bide prequbnica, koga }e se omaì za drug ~ovek. 4 Pa taka i vie, bra}a moi, za Zakonot preku teloto na Isus Hristos umrevte, za da Mu pripadnete na Drug, na Onoj Koj be{e voskresnat od mrtvite, ta da Mu prineseme plod na Boga. 5 Za{to, koga ìveevme vo teloto, toga{ strastite grevovni, preku Zakonot, dejstvuvaa vo organite, za da $ prineseme plod na smrtta; 6 no sega, nie sme slobodni od Zakonot, otkako umrevme za ona za {to toj n# drè{e vrzani, za da Mu sluìme na Boga so obvoven duh, a ne spored starata bukva.
7,1
Gal 2,19 Kol 2,20
2
1 Kor 7,39
4
6,5-6 2 Kor 5,15 Gal 2,19 Kol 2,14
5
5,21 6,21 8,8 Jk 1,15
6
2 Kor 3,6
7
3,20 4,15 13,9 2 Mojs 20,17 5 Mojs 5,21
8
4,15 1 Kor 15,56 Jk 1,14-15
10
3 Mojs 18,5 5 Mojs 4,1 5,32-33 Ez 20,11
Deluvaweto na Zakonot 11 1 Mojs 3,13 [to da re~eme pak? Zar Zakonot e 2 Kor 11,3 grev? Nikako! No jas go razbrav grevot Evr 3,13 preku Zakonot, za{to i pohotata ne bi 12 ja poznal, ako Zakonot ne vele{e: Ne 5 Mojs 4,8 1 Tim 1,8 bidi pohotliv! 8 No grevot, pottiknat od zapovedta, predizvika vo mene sekakva pohota; bidej}i grevot bez Zakonot e mrtov. 9 Nekoga{ ìveev bez Zakonot; no koga dojde zapovedta, grevot oìvea. 10 Jas, pak, umrev, i se pokaà deka zapovedta, nazna~ena za da dade ìvot, istata vodi vo smrt, 11 za{to grevot, pottiknat od zapovedta, me izmami i preku nea me umrtvi. 12 Taka, zna~i, Zakonot e svet, i zapovedta sveta, spravedliva i dobra.
7
187
13
5,20
14
Ps 51,4.6 Jov 14,4 Jn 3,6
15
Gal 5,17
18
7,5
20
Gal 2,20
22
2 Kor 4,16 Efes 3,16
23
Gal 5, 16-23.25
25
5,21 6,23 1 Kor 15,57
8,2
6,14.18 2 Kor 3,17
Grevot preovladuva vo ~ovekot 13 Pa taka, dobroto li za mene stana smrt? Nikako! No grevot, za da se pokaè deka e grev, mi predizvikuva preku dobroto smrt, ta preku zapovedta grevot da stane premnogu gre{en. 14 Za{to znaeme deka Zakonot e duhoven, a jas, pak, sum telesen, prodaden na grevot kako rob. 15 Ne go razbiram toa {to go pravam; bidej}i ne go pravam ona {to sakam, tuku ona {to go mrazam, toa go pravam. 16 Ako, pak, go pravam ona {to ne go sakam, toga{ se soglasuvam so Zakonot deka e dobar. 17 Zna~i, toa ve}e ne go pravam jas, tuku grevot, {to ìvee vo mene. 18 Jas znam deka vo mene, odnosno vo moeto telo, ne ìvee dobroto; navistina èlba za dobro vo mene ima, no ne i sila da go pravam toa. 19 Za{to ne go pravam dobroto, {to sakam da go pravam, tuku zloto, {to ne sakam da go pravam. 20 A {tom go vr{am ona {to ne go sakam, ne go vr{am ve}e jas, tuku grevot, koj ìvee vo mene. 21 I taka, vo sebe nao|am vakov zakon: koga sakam da go pravam dobroto, zloto mi e blizu. 22 Bidej}i, spored svojot vnatre{en ~ovek nao|am naslada vo zakonot Bo`ji, 23 no vo svoite telesni delovi gledam drug zakon, koj vojuva protiv zakonot na mojot um i me drì zaroben vo grevovniot zakon, koj e vo moite organi. 24 Kolku nesre}en ~ovek sum jas! Koj }e me izbavi od ova telo na smrtta? 25 Mu blagodaram na svojot Bog preku Isus Hristos, na{iot Gospod. I taka, jas samiot so umot svoj mu sluàm na Bo`jiot zakon, a so teloto - na grevovniot zakon. Osloboduvawe preku Svetiot Duh I sega nema nikakvo osuduvawe za onie koi se vo Isus Hristos1. 2 Za{to zakonot na Duhot, koj dava ìvot vo Hristos Isus, me oslobodi od zakonot na grevot i na smrtta.
Ona, {to zakonot ne moè{e da go napravi, bidej}i be{e oslaben poradi teloto, go izvr{i Bog, ispra}aj}i Go Sinot Svoj vo telo, podobno na teloto na grevot, i kako `rtva za grevot, Toj go osudi grevot vo teloto, 4 za da se ispolni zapovedta na Zakonot vo nas, koi ìveeme ne po teloto, tuku po Duhot. 5 Za{to onie koi ìveat po telo, kopneat za telesnoto, a koi ìveat po Duh - za duhovnoto. 6 Kopneòt na teloto e smrt, a kopneòt na duhot - ìvot i mir. 7 Za{to kopneòt na teloto e neprijatelstvo protiv Boga, toj ne mu se podreduva na zakonot Bo`ji zatoa {to ne moè. 8 A onie, koi ìveat po teloto, ne moàt da Mu se dopadnat na Boga. 9 Vie ìveete ne po telo, tuku po Duh, samo toga{ ako Duhot Bo`ji ìvee vo vas. Ako, pak, nekoj nema Duh Hristov, toj ne e Negov. 10 Ako, pak, Hristos e vo vas, teloto e mrtvo za grev, a duhot ìvee poradi pravednosta. 11 No ako Duhot na Onoj Koj Go voskresna Isus od mrtvite ìvee vo vas, toga{ Onoj Koj Go voskresna Hristos od mrtvite, }e gi oìvotvori i va{ite smrtni tela preku Svojot Duh, Koj ìvee vo vas. 12 I zatoa, bra}a, nie ne sme mu dol`nici na teloto za da ìveeme po teloto; 13 bidej}i, ako ìveete po teloto, }e umrete; no, ako preku Duhot gi umrtvuvate delata na teloto, }e bidete ìvi. 14 Site onie {to se upravuvaat po Duhot Bo`ji, se sinovi Bo`ji; 15 za{to vie ne primivte duh na ropstvo, za da bidete vo strav, tuku Go primivte Duhot na posinuvaweto, preku Kogo velime: Ava, O~e! 16 Samiot Duh mu svedo~i na na{iot duh deka nie sme ~eda Bo`ji. 17 A ako sme, pak, ~eda, nie sme i naslednici: naslednici na Boga i sonaslednici Hristovi, no samo ako so Ne3
3
Dela 13, 38-39 15,10 2 Kor 5,21 Gal 3,13 Fil 2,7 Evr 2,17 7,18
4
3,31 Gal 5,16.25
6
6,21-22 7,5 8,13 Gal 6,8
7
Jk 4,4
8
1 Jn 2, 15-16
9
1 Kor 3,16 2 Tim 1,14
10
Gal 2,20
11
1 Kor 6,14 2 Kor 4,14
13
Gal 6,8
14
Gal 5,18
15
Mk 14,36 Gal 4,5-7 2 Tim 1,7
17
Lk 24,26 Gal 4,7 2 Tim 2,12 1 Ptr 4,13 Otkr 21,7
1 8,1. Vo nekoi rakopisi na ova mesto e dodadeno: i ìveat ne po teloto, a po Duhot.
188
18 go stradame, ta so Nego i da se proslav-
2 Kor 4,17
ime.
Veli~ieto na Bo`jata qubov [to da re~eme, pak, na ova? Ako e Bog so nas, koj }e e protiv nas? 32 Onoj, Koj ne Go po{tedi ni Svojot sopstven Sin, tuku Go predade za nas site, zarem nema da ni podari so Nego s#? 33 Koj }e gi obvini izbranicite Bo`ji? Bog e Toj Koj gi opravduva! 34 Koj e toj {to }e sudi? Hristos Isus, Koj umre, no u{te i voskresna, Koj e od desnata strana na Boga i se zastapuva za nas! 35 Koj }e n# odvoi od qubovta kon Hristos? Dali nevoljata? Ili makata? Ili progonot? Ili gladot? Ili golotijata? Ili pogibelta? Ili me~ot? 36 Kako {to e napi{ano: Zaradi Tebe sekoga{ n# ubivaat; n# smetaat kako ovci za klawe. 37 No vo seto toa stanuvame pove}e od pobednici preku Onoj Koj n# vozqubi. 38 Za{to sigurno znam deka ni smrtta, ni ìvotot, ni angelite, ni vlastite, ni sega{nosta, ni idninata, 39 ni viso~inata, ni dlabo~inata, nitu, pak, koe bilo drugo sozdanie nema da moè da n# oddeli od qubovta Bo`ja vo Hristos Isus, na{iot Gospod.
31
31
Ps 118,6
19
1 Ptr 1,7.13 1 Jn 3,2 18
Slavata {to treba da dojde Za{to mislam deka stradawata na
32
5,6-11 1 Mojs 22,17 Jn 3,16
20 sega{noto vreme ne se ni{to sprema

Prop 1,2
21
Is 65,17 Dela 3,21 3 Ptr 3, 12-13 Otkr 21,1
23
2 Kor 1,22 5,2-5 Gal 5,5 Fil 3, 20-21
24
2 Kor 5,7 Evr 11,1
26
8,15 Jk 4,3.5
27
Ps 139,1-2 Otkr 2,23
28
Efes 1,11
29
1 Kor 15,49 2 Kor 3,18 Fil 3,21
30
2 Sol 2, 13-14
slavata koja treba da se otkrie kon nas. 19 I sekoe sozdanie so netrpenie go o~ekuva otkrivaweto na sinovite Bo`ji, 20 za{to i sozdanieto ne $ se pokori na suetata dobrovolno, tuku po voljata na Onoj Koj go pokori, a so nade`, 21 deka i samoto sozdanie }e se oslobodi od ropstvoto na raspadlivosta pri slavnoto osloboduvawe na ~edata Bo`ji. 22 Za{to znaeme deka celoto sozdanie zaedno so nas stenka kako vo porodilni bolki. 23 I ne samo toa, tuku i nie samite, koi gi imame prvinite na Duhot, vozdivnuvame vo sebe, o~ekuvaj}i posinuvawe i otkupuvawe na na{eto telo. 24 Za{to so taa nade` bevme spaseni. A nade`ta {to se gleda ne e vistinska nade`. Za{to, koj bi se nadeval vo toa {to go gleda? 25 Koga se nadevame, pak, na ona {to ne go gledame, so trpenie go o~ekuvame. 26 Isto taka i Duhot n# potkrepuva vo na{ata nemo}; bidej}i nie ne znaeme kako treba da se molime. Pa sepak, Duhot Sam posreduva za nas so neiska`livo vozdivnuvawe. 27 A Onoj Koj gi istraùval srcata, znae kakva e mislata na Duhot, bidej}i Toj po voljata na Boga posreduva za svetiite. 28 A znaeme deka na onie {to Go qubat Boga i se povikani po Negova volja, s# im sodejstvuva za dobro; 29 za{to onie, koi odnapred gi pozna, niv i gi predopredeli da bidat soobrazni so likot na Negoviot Sin, ta Toj da bide prvoroden me|u mnogute bra}a. 30 A onie {to gi predopredeli, tie i gi povika, i koi gi povika, tie i gi opravda; koi gi opravda, tie i gi proslavi.
33
Is 50,8-9
34
Evr 7,25 1 Jn 2,1
36
Ps 44,23 2 Kor 4,11 2 Tim 3,12
37
Jn 16,33
9,1
2 Kor 12,7
3
2 Mojs 32,32 1 Kor 16,22 Gal 1,8
4
3,2 2 Mojs 4,22 5 Mojs 7,6 Os 11,1 Dela 13,17 Efes 2,12
Vi zboruvam vistina vo imeto na Mt 1,1-16 3,23-38 Hristos, ne laàm - toa go svedo~i Lk Jn 1,1-4 Tit 2,13 mojata sovest vo Svetiot Duh 2 deka ima golema taga i neprestana 1 Jn 5,20 6 bolka vo moeto srce. 3 Za{to pove}e bi sakal jas da bidam 2,28 4 Mojs proklet i odvoen od Hristos za bra}ata 23,19 Is 55,10-11 svoi, moite srodnici po telo. 4 Tie se Izraelci - nim im pripa|a 7 Mojs posinuvaweto i slavata i zavetite, nim 1 21,12 im be{e daden Zakonot, i bogosluèwe- Evr 11,18 to i vetuvawata; 5 nivni se i tatkovcite, od koi poteknuva i Hristos, Koj e Bog na site, blagosloven do veka. Amin! 6 A ne e mo`no slovoto Bo`jo da izneverilo: bidej}i ne se Izrael site onie {to se od Izrael. 7 Nitu, pak, se site potomci Avraamovi, zatoa {to se negovi ~eda; no re-
Bog i odbraniot narod
5
1,3
189
8 ~eno e: Od Isak potomstvoto }e se na-
Jn 8,31-44 Gal 3,7.29 4,21-31
9
1 Mojs 18,10.14
10
1 Mojs 25,21
12
1 Mojs 25,23
13
Mal 1,2-3
14
5 Mojs 32,4
15
2 Mojs 33,19
16
Efes 2,8 Tit 3,5
17
2 Mojs 9,16
18
2 Mojs 4,21
20
Is 29,16 45,9
21
Is 29,16 64,7 Er 18,6 2 Tim 2,20
22
2,4 3,25-26 Izreki 16,4
re~e so tvoe ime. 8 Odnosno, ne ~edata na teloto se ~eda Bo`ji, tuku ~edata na vetuvaweto }e se priznaat kako potomci. 9 Bidej}i zborovite na vetuvaweto se ovie: Vo toa vreme }e dojdam i Sara }e ima sin. 10 I ne samo taa, no i Reveka, koja naedna{ za~na od Isak, na{iot tatko, 11 za{to, u{te dodeka ne se bea rodile bliznacite i s# u{te ni{to ne bea napravile, dobro ili lo{o, za da ostane Bo`jata odluka, onaa spored sloboden izbor, da ne zavisat od delata, tuku 12 spored Onoj Koj povikuva, $ be{e re~eno: Postariot }e mu sluì na pomladiot, 13 kako {to e napi{ano: Jakov go vozqubiv, a Isav go namraziv. 14 [to da re~eme pak? Zar ima nepravda vo Boga? Nikako! 15 Za{to Toj mu re~e na Mojsej: ]e pokaàm milost kon onoj {to }e go pomiluvam, i soàluvawe kon onoj {to }e go soàlam. 16 I zatoa, izborot ne zavisi od onoj koj poèluva, nitu od onoj koj tr~a, tuku od Boga, Koj pokaùva milost. 17 Za{to Pismoto mu veli na faraonot: Tokmu za toa te izdignav, za da ja pokaàm nad tebe Svojata mo} i imeto Moe da bide propovedano po celata zemja. 18 Pa taka, mu iskaùva milost komu {to saka, i go zakoravuva kogo {to saka. Bo`jiot gnev i Bo`jata milost No ti sekako }e mi re~e{: A zo{to toga{ u{te n# kori? A koj moè da se sprotivstavi na Negovata volja? 20 Ama, ~oveku, koj si ti {to taka se spori{ so Boga? Zarem ona {to e rakotvoreno }e mu re~e na svojot majstor: zo{to si me napravil takvo? 21 Ili, pak, grn~arot - zarem ne e gospodar nad svojata glina, pa od edna i ista smesa da napravi eden sad za po~esna, a drug za ne~esna upotreba? 22 [to, ako Bog, sakaj}i da go pokaè gnevot Svoj i da ja projavi Svojata mo},
19
so golema dolgotrpelivost trpel nekoi sadovi na gnevot, prigotveni za pogibel, 23 za da go pokaè bogatstvoto na Svojata slava nad sadovite na milosrdieto {to Toj odnapred gi prigotvil za slava, 24 nad nas, koi n# povika ne samo od Judejcite, tuku i od neznabo{cite? 25 Taka se veli i vo knigata na Osija: ]e go nare~am Moj narod onoj koj ne be{e Moj narod, i vozqubena - onaa {to ne be{e vozqubena. 26 I na ona mesto, kade {to im be{e re~eno: Vie ne ste Moj narod, tamu }e bidat nare~eni sinovi na ìviot Bog. 27 A Isaija izvika za Izrael: Koga Izraelovite sinovi bi bile brojni kako morskiot pesok, samo ostatokot }e bide spasen, 28 za{to }e go zavr{i deloto i }e re{i po pravda: Gospod }e go izvr{i vo potpolnost slovoto na zemjata. 29 I kako {to prore~e Isaija: Ako Gospod Savaot ne ni be{e ostavil potomstvo, }e stanevme kako Sodom i }e zaprilegavme na Gomora. Izrael i Evangelieto
30
23
8,29-30 Efes 1, 3-12 Fil 4,19
25
Os 2,25 1 Ptr 2,10
26
Os 2,1
27-28
11,5 Is 10,22-23 Os 2,1 Sof 3, 12-13
29
Is 1,9
30
10,6.20 Fil 3,9
31
10,2-9 11,7
32
Is 8,14 28,16 1 Ptr 2,8
33
10,11 Is 8,14 28,16 Mt 21,42 1 Ptr 2,6.8
I {to da kaème sega? Neznabo{cite, koi ne baraa pravednost, dobija pravednost, i toa pravednost {to doa|a 10,2 Dela 22,3 od verata. 1 Tim 1,13 31 I Izrael, koj te`nee{e kon neka3 kov zakon za pravednost, ne go dostigna 9,31-32 Lk 16,15 Zakonot na pravdata. 32 Zo{to? Za{to ne go pobara od vera, 18,9-14 Fil 3,9 tuku od delata na Zakonot. Se prepna od kamenot za sopnuvawe, 33 kako {to e napi{ano: Eve, polagam na Sion kamen za sopnuvawe i karpa za soblazna; i sekoj, koj veruva vo Nego nema da se posrami. Bra}a, èlbata na moeto srce i na mojata molitva kon Boga za Izrael e za negovo spasenie. 2 Jas im svedo~am deka tie imaat revnost za Boga, no ne spored soznanieto. 3 Za{to, ne znaej}i za Bo`jata pravednost i te`neej}i da vospostavat svoja sopstvena pravednost, tie ne $ se podredija na Bo`jata pravednost,
10
190
4
Mt 5,17 Jn 3,18 Dela 13,39 Gal 3,24 Evr 8,13
bidej}i krajnata cel na Zakonot e Hristos, za da bide opravdan sekoj {to vo Nego veruva.
4
5
3 Mojs 18,5 Gal 3,12
6-8
5 Mojs 30,12-14
6
9,30 5 Mojs 9,4
9
Dela 16,31 1 Kor 12,3 Fil 2,11
11
9,33 Is 28,16
12
1,16 Dela 10,34.36 Gal 3,28
13
Joil 3,5 Dela 2,21
14
Evr 11,6
15
Is 52,7 Naum 2,1
16
1,5 Is 53,1 Jn 10,26 12,38 2 Sol 1,8 Evr 4,2
17
Jn 17,8.20
Spasenieto doa|a do sekoj ~ovek {to veruva vo Gospod 5 Mojsej pi{uva za pravednosta na Zakonot: Koj }e go ispolni, toj }e bide preku nego ìv. 6 A pravednosta od verata veli: Da ne re~e{ vo srceto svoe: Koj }e se iska~i na neboto?, {to zna~i da se simne Hristos, 7 ili: Koj }e sleze vo bezdnata?, {to zna~i da se izvede Hristos od mrtvite! 8 A {to veli taa? - Blisku do tebe e slovoto, vo tvojata usta i vo tvoeto srce, odnosno slovoto na verata, {to go propovedame, 9 za{to, ako so ustata ispoveda{ deka Isus e Gospod i vo srceto svoe poveruva{ deka Bog Go voskresna od mrtvite, }e se spasi{; 10 bidej}i so srceto se veruva za opravdanie, a so ustata se ispoveda za spasenie. 11 A i Pismoto veli: Sekoj koj veruva vo Nego, nema da se posrami. 12 Nema razlika me|u Judeec i Elin, za{to eden i ist e Gospod na site, bogat za site koi Go povikuvaat. 13 Bidej}i sekoj koj }e go povika imeto Gospodovo, }e bide spasen. 14 No kako da Go povikaat Onoj vo Kogo ne poveruvale? Kako, pak, da poveruvaat vo Onoj za Kogo ne slu{nale? A kako da slu{nat, ako nema koj da propoveda? 15 I kako da propovedaat, ako ne bidat isprateni, kako {to e napi{ano: Kolku im se prekrasni nozete na onie, {to blagovestat mir, {to go blagovestat dobroto. 16 No Evangelieto site ne go poslu{aa. Za{to Isaija veli: Gospodi, koj poveruva vo ona {to go propovedavme? 17 Zatoa, verata doa|a od slu{aweto na porakata, a porakata - od Bo`joto slovo.
No velam: zar tie ne slu{naa? Naprotiv. Glasot im se raznese po celata zemja, i zborovite nivni - do krai{tata na vselenata. 19 Pak velam: zar Izrael ne razbra? Najnapred Mojsej kaà: Jas }e ve razdraznam do qubomora so onie koi ne se narod; so nerazumen narod }e ve razgnevam. 20 A Isaija se osmeli da kaè: Me najdoa onie koi ne Me baraa, im se otkriv na onie, koi ne pra{aa za Mene. 21 Za Izrael, pak, veli: Postojano gi podavav racete Svoi kon narod neposlu{en i buntoven.
18
18
Ps 19,5
19
11,11-14 5 Mojs 32,21
20
9,30 Is 65,1
21
Is 65,2
11,1-2
1 Sam 12,22 Ps 94,14
1
2 Kor 11,21 Fil 3,5-7
I zatoa, vi velam: Zar Bog go otfrli Svojot narod? Nikako! Za{to i jas sum Izraelec, od semeto Avraamovo, od kolenoto Venijaminovo. 2 Bog ne go otfrli Svojot narod, koj odnapred go odbra. Ili, pak, ne znaete {to kaùva Pismoto za Ilija, kako toj Mu se poàli na Bog Izraelov, velej}i: 3 Gospodi, gi ubija prorocite Tvoi i gi raskopaa `rtvenicite Tvoi; jas ostanav sam, i sakaat da mi ja zemat du{ata. 4 A kako mu veli Bo`jiot odgovor: Si ostaviv sedum iljadi maì, koi ne gi svitkaa kolenata pred Vaal. 5 Taka i vo sega{no vreme ima eden ostatok izbran po blagodat. 6 No, ako e po blagodat, ne e ve}e po dela, za{to toga{ blagodatta ne bi bila blagodat.2 7 I {to toga{? Izrael ne go dobi ona {to go bara{e; izbranite, pak, go dobija, a drugite se zakoravija, 8 kako {to e napi{ano: Bog im dade duh {to ne ~uvstvuva: o~i da ne gledaat i u{i da ne slu{aat, s# do dene{niov den. 9 I David veli: Trpezata nivna da im bide stapica, klopka, soblazna i otplata;
11
Bog ne go otfrla Izrael
2
1 Sam 12,22 Ps 94,14
3
1 Car 19,10.14
4
1 Car 19,18
5
9,27 Is 4,2
6
Gal 3,18
8
5 Mojs 29,3 Is 29,10 Mt 13, 13-14
9-10
Ps 35,8 Ps 69,23-24
2 11,6. Vo nekoi rakopisi na ova mesto e dodadeno: Ako, pak, e po dela, toa ve}e ne e blagodat; za{to inaku deloto ne bi bilo ve}e delo.
191
11
10,19 Mt 21,43 Dela 13,5
12
Mt 8,11-12 21,43
13
Dela 9,15
14
10,19 1 Kor 9,22
15
Lk 15,24.32 2 Kor 5, 17-21
16
4 Mojs 15,19-21 5 Mojs 15,19 Ez 44,30 Neem 10,37
17
Efes 2, 11-12
18
3,27 1 Kor 1,31
20
2 Kor 1,24
21
Lk 23,31
22
Jn 15,2.4 Evr 3,14
da im se zamra~at o~ite nivni za da ne gledaat, i grbot nivni da im se svitka zasekoga{. 11 Vi velam pak: zar se sopnaa za da padnat? Ne! No so nivniot prestap dojde spasenieto za neznabo{cite, za da se vozbudi vo niv revnost. 12 Ako, pak, nivniot prestap zna~i bogatstvo za svetot, i nivniot namalen broj - bogatstvo za neznabo{cite, kolku pove}e }e zna~i nivnata potpolnost. 13 Vam, neznabo{ci, vi velam; do kolku sum jas apostol na neznabo{cite, ja proslavuvam svojata slu`ba, 14 ta nekako da vozbudam revnost vo svojot rod po telo, i nekogo od niv da spasam. 15 Za{to, ako nivnoto otfrlawe zna~i izmiruvawe za svetot, toga{ {to li drugo }e zna~i nivnoto primawe, ako ne oìvuvawe od mrtvite? 16 Ako prviot del od testoto e svet, toga{ sveto e i celoto testo: i ako e korenot svet, sveti se i grankite. 17 Ako, pak, nekoi od grankite se skr{eni, a ti, koj si diva maslinka, si bil prikalemen na nivnoto mesto i si stanal zaedno so niv sou~esnik vo so~niot koren na maslinkata, 18 ne bidi gordeliv pred grankite! A ako sepak, se vozgordee{, treba da znae{ deka ti ne go drì{ korenot, tuku korenot tebe! 19 No ti toga{ }e kaè{: grankite bea otkr{eni za da bidam jas prikalemen. 20 Dobro. Tie poradi neverie bea otkr{eni, a ti poradi vera se drì{: nemoj da bide{ gordeliv, tuku imaj strav. 21 Za{to, ako Bog ne gi po{tedil prirodnite granki, nema ni tebe da te po{tedi. 22 Gledaj ja, pak, Bo`jata blagost i strogost: strogost kon otpadnatite, a blagost kon tebe, ako izdrì{ vo blagosta; vo sprotivno, i ti }e bide{ otse~en. 23 No, tie, ako ne ostanat vo neverieto, }e bidat prikalemeni, za{to Bog ima mo} pak da gi prikalemi.
10
Za{to, ako si ti otkinat od mas- 25 linka koja e po priroda diva, i protiv 12,16 Izreki 3,7 prirodata si prikalemen na pitoma Lk 21,24 maslinka, toga{ kolku polesno }e bi- 26-27 dat prikalemeni na svojata maslinka Is 59,20-21 onie koi po priroda poteknuvaat od 26 Mt 23,39 nea.
24
Izrael ne e zasekoga{ otfrlen Sakam, bra}a, za da ne si pomislite vo sebe deka ste mudri, da ja znaete ovaa tajna: deka zakoravuvaweto samo so eden del padna vrz Izrael, dodeka da nastapi potpolnosta na neznabo{cite. 26 I taka celiot Izrael }e bide spasen, kako {to e napi{ano: ]e dojde od Sion Osloboditelot i }e ja odvrati bezbo`nosta od Jakov. 27 I toa im e nim zavet od Mene koga }e gi odzemam nivnite grevovi. 28 So ogled na Evangelieto, tie se neprijateli Bo`ji poradi vas; no so ogled na izborot, tie se vozqubeni od Boga zaradi tatkovcite, 29 za{to darovite i povikot Bo`ji se neotpoviklivi. 30 Kako {to i vie nekoga{ bevte neposlu{ni kon Boga, a sega se zdobivte so milost, poradi nivnata neposlu{nost, 31 taka i tie sega stanaa neposlu{ni, poradi va{eto pomiluvawe, ta i samite da se zdobijat so milost. 32 Za{to Bog gi zatvori site so neposlu{nost, pa kon site da pokaè milost. 33 O, dlabo~ino na bogatstvo, mudrost i znaewe Bo`jo! Kolku se nesfatlivi Negovite sudovi i neistra`livi Negovite pati{ta! 34 Za{to, koj ja poznal mislata na Gospod? Ili, koj Mu bil sovetnik? 35 Ili, koj odnapred Mu dal ne{to za da mu bide otplateno? 36 Za{to, s# e od Nego, spored Nego i za Nego. Nemu slava vo ve~ni vekovi. Amin!
25
27
Is 27,9 Er 31,33-34
28
5 Mojs 4,37
29
4 Mojs 23,19 1 Sam 15,29
30
3,26
31
11,11
32
Ez 18,23 Gal 3,22
33
Ps 139,6.17-18 Kol 2,3
34
Is 40,13 Er 23,18 1 Kor 2,16
35
Jov 41,3
36
16,27 1 Kor 8,6 Kol 1, 16-17 Evr 2,10
192
12,1
6,11.13.19 15,16 1 Ptr 2,5
2
Efes 4,23 5,10.17 Fil 1,10 1 Ptr 1,14
3
1 Kor 12, 1-12 2 Kor 10,13 Efes 4,7 Fil 2,3
5
1 Kor 10,17 Efes 4,4.25 5,30
6-8
1 Kor 12, 4-11 1 Ptr 4, 10-11
8
2 Kor 9,7 Tit 1,5.7
9
Amos 5,15 1 Tim 1,5 1 Ptr 1,22
10
Fil 2,3
12
Dela 1,14 Kol 4,2 1 Sol 5,17
13
Evr 13,2-3
Bra}a, vo imeto na Bo`joto milosrdie ve molam podajte gi telata va{i vo `rtva ìva, sveta i blagougodna na Boga, kako va{a duhovna bogoslu`ba. 2 Ne soobrazuvajte se so ovoj vek, tuku preobrazete se so vozobnovuvawe na va{iot um za da moète da ispituvate i osoznavate {to e voljata Bo`ja: {to e dobro, blagougodno i sovr{eno. 3 Za{to, zaradi blagodatta {to mi e mene dadena, na sekogo od vas mu kaùvam da nema za sebe povisoko mislewe otkolku {to treba da ima; tuku neka ima za sebe poskromno mislewe za da rasuduva spored merkata na verata {to Bog na sekogo mu ja odmeril. 4 Za{to, kako {to vo edno telo imame mnogu organi, no site organi ne dejstvuvaat na ednakov na~in, 5 taka i nie mnozina sme edno telo vo Hristos, a sekoj poedine~no sme organi eden na drug. 6 Spored dadenata blagodat imame razli~ni darbi: ako e toa proro~ka darba, toga{ neka bide vo srazmerot so verata; 7 ako e toa darba za sluèwe, neka sluì; ako li e pak toa darba za pou~uvawe - neka pou~uva! 8 Ako e pak za ute{itel - neka ute{uva; daritel li, neka daruva {tedro; koj upravuva, neka upravuva so usrdnost; koj pravi milosrdie, neka go vr{i toa so dobra volja. 9 Qubovta neka ne bide licemerna; stojte nastrana od zloto, prilepuvajte se kon dobroto; 10 So svojata bratska qubov sakajte se srde~no edni so drugi; natprevaruvajte se vo po~ituvaweto eden kon drug. 11 Vo usrdnosta da ne ste koleblivi; bidete so gorliv duh; sluète Mu na Gospod; 12 raduvajte se vo nade`ta; vo makata bidete trpelivi, a vo molitvata postojani; 13 pomagajte im na svetiite vo nivnite potrebi; trudete se da bidete gostoprimlivi;
12
Nov ìvot vo Hristos
blagoslovuvajte gi onie {to ve gonat; blagoslovuvajte gi i ne gi prokolnuvajte. 15 Raduvajte se so onie {to se raduvaat i pla~ete so onie {to pla~at! 16 Bidete me|u sebe ednomisleni; ne stavajte si vo umot visoki raboti, tuku predajte se kon skromni ne{ta; ne mislete deka ste mudri; 17 i nikomu ne vra}ajte zlo za zlo, a razmisluvajte za toa {to e dobro pred site lu|e. 18 Ako e mo`no, dokolku toa zavisi od vas, bidete vo mir so site lu|e. 19 Ne odmazduvajte se, vozqubeni, za sebe, tuku dajte mu mesto na Bo`jiot gnev. Za{to e napi{ano: Odmazdata e Moja, Jas }e otplatuvam - veli Gospod. 20 I taka, ako neprijatelot tvoj e gladen, nahrani go; ako e èden, napoj go; za{to, pravej}i go toa, ti }e mu natrupa{ àr na glavata negova. 21 Ne dopu{taj zloto da te pobedi, tuku pobedi go zloto so dobro.
14
14
Mt 5,38-48 Lk 6,28
15
1 Kor 12,26
16
15,5 Is 5,21 Izreki 3,7 Fil 2,2
17
Izreki 3,4 20,22 2 Kor 8,21 1 Sol 5,15 1 Ptr 3,9
18
14,19 Mk 9,50 Evr 12,14
19
3 Mojs 19,18 5 Mojs 32,35 Evr 10,30
20
Izreki 25,21-22 Mt 5,44
Sekoja du{a da im se pot~inuva na pretpostavenite vlasti, za{- 13,1-7 to nema vlast {to ne e dadena od Boga, Mt 22, 16-21 i onie {to gi ima se odredeni od Boga. Tit 3,1 2 Zatoa, onoj {to se protivi na vlas- 1 Ptr 2, 13-17 ta, toj se protivi na Bo`jata naredba. A onie, {to se protivat, }e padnat pod 1 Izreki osuda. 8,15 3 Za{to, na~alnicite ne se stra{ni Jn 19,11 za dobrite dela, tuku za lo{ite; saka{ 1 Tim 2,1-2 li, pak, da ne se pla{i{ od vlasta, 7 22,21 toga{ pravi dobri dela, pa }e dobie{ i Mt Mk 12,17 pofalba od nea; Lk 20,25 4 za{to taa e sluìtel Bo`ji za tvoe dobro. Ako, pak, pravi{ zlo, toga{ strahuvaj, bidej}i taa ne nosi zaludo oru`je; taa e sluìtel Bo`ji i so gnev se odmazduva na onoj {to pravi zlo. 5 Zatoa e nu`no da se pokoruvate, i toa ne samo poradi strav, tuku i poradi sovesta svoja. 6 Zatoa i danok pla}ate, za{to tie se Bo`ji slu`benici, i so toa postojano se zanimavaat. 7 I taka, dajte sekomu {to ste mu dol`ni: komu ste mu dol`ni danok - neka
13
Poslu{nost kon dràvnata vlast
193
8 mu se dade danok; komu carina - carina;
Mt 22, 37-40 Jn 13,34 Gal 5,14 Kol 3,14 1 Tim 1,5 1 Jn 4,11
komu strahopo~it - strahopo~it; komu ~est - ~est. Qubovta kon bli`niot

8
2 Mojs 20,13-17 3 Mojs 19,18 5 Mojs 5,17-21 Mt 5,43 19,18-19 22,39 Gal 5,14 Jk 2,8
9 da se sakate eden so drug; za{to onoj
I ne dolète nikomu ni{to osven
10
1 Kor 13 ,4-7
11
1 Kor 7,26.29-31 Efes 5, 8-16 1 Sol 5,4-8
12
Jn 8,12 Efes 5, 8-16 1 Sol 5,4-8 1 Jn 2,8
13
Lk 21,34
14
Gal 3,27 Efes 4,24
14,1
15,7 1 Kor 8, 7-13
{to go qubi bli`niot, go ispolnuva Zakonot. 9 Bidej}i zapovedite: Ne pravi prequba, ne ubivaj, ne kradi, ne svedo~i la`no, ne baraj tu|o!, i sekoja druga zapoved se sodràt vo ovie zborovi: Qubi go bli`niot kako samiot sebesi! 10 Qubovta ne mu pravi zlo na bli`niot; i taka, qubovta e ispolnuvawe na Zakonot. 11 I toa pravete go, znaej}i go ova vreme: ve}e dojde ~asot da se razbudite od sonot, za{to spasenieto e sega poblisku do nas otkolku koga poveruvavme. 12 No}ta odminuva, a denot se pribliì; da gi otfrlime, pak, site dela na mrakot i da se oble~eme vo oru`jeto na svetlinata. 13 Da ìveeme pristojno kako dewe ne vo sramni go{tevki i pijanstvo, ne vo blud i ne~istotija, nitu, pak, vo prepirka i zavist; 14 tuku oble~ete se vo Gospod Isus Hristos, i griàta za teloto ne pretvorajte ja vo strasti. Ne sudi go svojot brat
Slabiot vo vera prifatete go, no bez raspravii za mislewata! 2 Eden veruva deka moè da jade s#, a 4 slabiot vo verata jade samo zelen~uk. 3 Koj jade, neka ne go ukoruva onoj {to Mt 7,1 Jk 4,11-12 ne jade; i koj ne jade, neka ne go osuduva 5 onoj {to jade, bidej}i Bog go prifatil. Gal 4,10 4 Koj si ti {to mu sudi{ na tu| sluKol 2,16 ga? Pred svojot gospodar toj stoi ili pa|a, a }e stoi ispraveno, za{to Bog ima mo} da go ispravi. 5 Taka nekoj razlikuva eden den od drug, a nekoj drug, pak, site denovi gi smeta ednakvi. Sekoj neka bide napolno uveren vo svoeto mislewe.
3
Kol 2, 16-21
14
Onoj {to gi razlikuva denovite, gi razlikuva za Gospod; i koj ne gi razlikuva denovite, za Gospod ne gi razlikuva. Koj jade, za Gospod jade, za{to Mu blagodari na Boga; i koj ne jade, za Gospod ne jade i Go fali Boga. 7 Za{to nikoj od nas ne ìvee za sebe i nikoj ne umira za sebe; 8 tuku, bilo da ìveeme ili da umirame, za Gospod ìveeme i za Gospod umirame, - nie Mu pripa|ame na Gospod. Spored toa - ìveeme li, umirame li Gospodovi sme. 9 Bidej}i Hristos zatoa i umre i voskresna i oìvea, za da gospodari i nad mrtvite, i nad ìvite. 10 A ti, zo{to go osuduva{ bratot svoj! Ili ti, {to go ukoruva{ bratot svoj? Za{to site }e zastaneme pred sudot Hristov. 11 Za{to e napi{ano: Jas sum ìv, veli Gospod, za{to pred Mene }e se svitka sekoe koleno i sekoj jazik }e Go slavoslovi Boga. 12 I taka, sekoj od nas }e odgovara pred Boga za sebe. 13 Zatoa, pak, da ne se sudime eden so drug, tuku podobro rasuduvajte za toa vaka: ne postavuvaj mu na svojot brat sprepka ili soblazna. 14 Znam i uveren sum preku Gospod Isus Hristos deka nema ni{to ne~isto samo po sebe; osven koga nekoj misli deka e ne{to ne~isto, za nego toa e ne~isto. 15 A ako, pak, bratot tvoj se skrbi poradi toa {to go jade{, ti ve}e ne postapuva{ spored qubovta. Ne pogubuvaj go so svoeto jadewe onoj za kogo Hristos umre. 16 Neka ne se huli na ona {to e dobro spored vas! 17 Carstvoto Bo`jo ne e vo jadeweto ili pieweto, tuku vo pravednost i mir i radost vo Svetiot Duh. 18 Za{to, onoj koj Mu sluì na Hristos so ovie raboti, toj Mu se dopa|a na Boga i mil im e na lu|eto. 19 I taka, da go barame ona {to sluì za mir i vzaemno nadgraduvawe.
6
7
Gal 2,20
8
Lk 20,38 1 Kor 3,23 Gal 2,20 1 Sol 5,10
9
Dela 10,42
10
Mt 25, 31-46 Dela 17,31 2 Kor 5,10
11
Is 45,23 49,18 Er 22,24 Ez 5,11 Fil 2, 10-11
12
Gal 6,5 Evr 4,13
13
1 Kor 8,13
14
Mt 15,11 Dela 10,15 Tit 1,15
15
1 Kor 8, 9-13
17
1 Kor 8,8 Gal 5,22 1 Sol 1,6
19
12,17-18 15,2 1 Sol 5,11
194
20
Tit 1,15
21
1 Kor 8,13
15,2
14,19
3
Ps 69,10
4
4,23-24 1 Kor 10,6.11 2 Tim 3,16
Poradi jadewe ne urivaj go deloto Bo`jo! Navistina s# e ~isto, a te{ko e za onoj ~ovek, koj jade poradi soblazna; 21 podobro e da ne jade{ meso, da ne pie{ vino i da ne pravi{ ni{to od koe bratot tvoj bi moèl da se sopne, ili da se soblaznuva, ili, pak, da slabee. 22 Ima{ li vera? Imaj si ja za sebe pred Boga. Blaze na onoj koj ne se osuduva sebe samiot za ona {to go odobruva. 23 A ako nekoj se somneva koga jade, osuden e; za{to ne jade so vera; a s# {to ne e spored verata, grev e.
20
Evangelie za site lu|e Zatoa primajte se eden so drug, kako {to i Hristos ve primi, zaradi slavata Bo`ja. 8 No velam deka Isus Hristos stana sluìtel na obrezanite poradi Bo`jata vistina, za da gi potvrdi vetuvawata dadeni na tatkovcite, 9 a, pak, neznabo{cite da Go proslavat Boga za milosrdieto, kako {to e napi{ano: Zatoa Te proslavuvam, Gospodi, me|u neznabo{cite i }e Go vospeam Tvoeto ime. 10 I ponatamu se veli: Razveselete se, neznabo{ci, so Negoviot narod! 11 I ponatamu: Falete Go Gospod site neznabo{ci, i proslavete Go, site narodi! 12 Isaija, isto taka veli: ]e postoi korenot Jeseev i Izdignatiot od nego }e vladee nad narodite; na Nego }e se nadevaat narodite. 13 A Bog na nade`ta neka ve ispolni so seta radost i mir vo verata, ta preku silata na Svetiot Duh va{ata nade` da se preumnoùva.
7
8
Mt 15,24 Dela 3, 25-26
9
2 Sam 22,50 Ps 18,50
10
5 Mojs 32,43
11
Ps 117,1
12
Is 11,10 Mt 12,21 Otkr 5,5
5
12,16 1 Kor 1,10 Fil 2,2 4,2
Doksologija 24 Na Onoj koj moè da ve zacvrsti, spored moeto Evangelie, i propovedaweto za Isus Hristos, spored otkrivaweto na tajnata koja bila zamolknata od ve~ni vremiwa, 25 a koja sega se javi, i spored proro~kite Pisma, a po zapovedta na ve~niot Bog im stana poznata na site narodi za da gi dovede vo poslu{nost kon verata, 26 na Edinstveniot, mudar Bog, preku Isus Hristos neka e slava vo site vekovi! Amin3 Ugodi mu na svojot blièn Nie, silnite, dol`ni sme da gi podnesuvame slabostite na nemo}nite, i da ne si ugoduvame na sebesi. 2 Sekoj od nas dolèn e na svojot blièn da mu ugoduva so ona {to e dobro za negovata nadgradba. 3 Za{to i Hristos ne si ugodi na Sebe Samiot, tuku kako {to e napi{ano: Podbivite na onie {to Ti se podbivaa, pa|aat vrz Mene. 4 A s# {to be{e porano napi{ano, za na{a pouka be{e napi{ano, ta preku trpenieto i preku utehata od Pismata da imame nade`. 5 A i Bog na trpenieto i utehata da vi dade da bidete vo ednomislie me|u sebe, spored primerot na Hristos Isus, 6 ta ednodu{no i so edna usta da Go slavite Boga i Otecot na na{iot Gospod Isus Hristos.
15
1,5
16
1,9 11,13 12,1 Fil 2,17
17
5,2
18
1,5
19
2 Kor 12,12
Pavloviot misionerski potfat

14 I jas sum uveren za vas, bra}a moi, deka i vie ste polni so dobrina, ispolneti so sekakvo znaewe i deka moète da se pou~uvate eden so drug. 15 No vi pi{av, bra}a, ne{to malku poslobodno, za da ve potsetam so blagodatta {to Bog mi ja dade, 16 za da Mu bidam sluìtel na Isus Hristos me|u neznabo{cite i sve{tenodejstveno da go izvr{uvam Bo`joto Evangelie, za da bidat neznabo{cite blagoprijaten prinos, osveten od Svetiot Duh. 17 I taka, so toa moàm da se pofalam vo Isus Hristos kaj Boga, 18 za{to ne se osmeluvam da govoram za ona {to Hristos ne go izvr{il preku Mene so zborovi i dela, 19 so silata na znaci i ~uda, so silata na Bo`jiot Duh, koja gi vodi neznabo{cite kon poslu{nost vo verata, taka
15
3 14,26. Vo nekoi rakopisi poslednite tri stiha (24, 25 i 27) se pomesteni na krajot od {esnaesettata glava (16,2527).
195
20 {to Evangelieto Hristovo go raspro-
stranuva od Erusalim i negovata okolina i s# do Ilirik. 20 I taka, se pogriìv da go propove21 dam Evangelieto ne tamu kade {to imeIs 52,15 to Hristovo be{e ve}e poznato, za da ne 24 yidam vrz tu| temel. 1 Kor 16,6 21 No, kako {to e napi{ano: Onie, 25 na koi ne im e javeno za Nego, }e vidat; Dela 19,21 i onie {to ne bea ~ule, }e razberat.
1 Kor 3,10 2 Kor 10,15-16
26
2 Kor 8,1 9,2.12 Gal 2,10
Pavlovite planovi za patuvawe vo Rim

22 Tokmu toa mnogupati me popre~uva{e da dojdam kaj vas. 23 Sega, pak, bidej}i nema ve}e mesto za mojata rabota vo ovie zemji, a u{te od pred mnogu godini kopneev da dojdam kaj vas, 24 koga }e trgnam za [panija, se nadevam deka }e ve vidam na minuvawe i deka natamu vie }e me ispratite, otkako najnapred }e vi se poraduvam. 25 A sega odam vo Erusalim za da im posluàm na svetiite, 26 za{to Makedonija i Ahaja odlu~ija da dadat nekakov prilog za siroma{nite svetii vo Erusalim. 27 Tie taka toa go odlu~ija, a i dol`ni im se. Bidej}i, ako neznabo{cite stanaa sou~esnici vo nivnite duhovni blaga, toga{ tie se dol`ni nim da im sluàt so materijalni blaga. 28 A otkako }e go napravam ova i }e im go zape~atam ovoj plod, preku va{ata zemja }e zaminam za [panija. 29 A znam deka, koga }e dojdam kaj vas, }e dojdam so poln blagoslov na Hristovoto Evangelie. 30 Bra}a, ve molam poradi na{iot Gospod Isus Hristos i poradi qubovta na Duhot, pomagajte mi so svoite molitvi kon Boga za mene, 31 za da se izbavam od onie {to ne veruvaat, koi se vo Judeja, i moeto sluèwe vo Erusalim da im bide blagoprijatno na svetiite; 32 ta radosen da dojdam kaj vas so Bo`jata volja i da se uspokojam so vas. 33 A Bog na mirot neka bide so site vas. Amin!
27
1 Kor 9,11 Gal 6,6
28
15,24
30
2 Kor 1,11
31
Dela 20,3
32
1,10
33
2 Kor 13,11 Fil 4,9
Vi ja prepora~uvam na{ata sestra Fiva, koja e sluìtelka na crkvata vo Kenhreja: 2 primete ja vo Gospod, kako {to im prilega na svetii, i pomognete $ vo ona vo {to }e ima potreba od vas, bidej}i i taa im be{e pomo{ni~ka na mnozina, a i mene. 3 Pozdravete gi Priskila i Akila, moite sorabotnici vo Hristos Isus, 4 koi za mojata du{a ja poloìja svojata glava; nim im blagodaram ne samo jas, tuku i site crkvi od skoroobratenite neznabo{ci i nivnata doma{na crkva. 5 Pozdravete go mojot vozquben Epenet, koj e prviot plod vo Hristos za Azija. 6 Pozdravete ja Marijam, koja mnogu se griè{e za vas. 7 Pozdravete gi Andronik i Junij, moite sonarodnici i sozatvorenici, koi se pro~ueni me|u apostolite i koi u{te pred mene stanaa Hristovi. 8 Pozdravete mi go vozqubeniot vo Gospod Amplijat! 9 Pozdravete go na{iot sorabotnik vo Hristos Urban i mojot vozquben Stahij! 10 Pozdravete go dokaàniot vernik vo Hristos Apelija! Pozdravete gi doma{nite od Aristovulovoto semejstvo! 11 Pozdravete go mojot sonarodnik Irodion! Pozdravete gi doma{nite na Narkis, tie, koi se vo Gospod. 12 Pozdravete gi Trifen i Trifos, trudbeni~kite za Gospod. Pozdravete ja po~ituvanata Persida, koja mnogu se trude{e za Gospod. 13 Pozdravete go izbraniot vo Gospod Ruf, kako i negovata i moja majka! 14 Pozdravete gi Asinkrit, Flegont, Ermin, Patrova, Erma i bra}ata so niv! 15 Pozdravete gi Filolog i Julija, Nireja i negovata sestra, i Olimpa i site so niv svetii! 16 Pozdravete se eden so drug so svet celiv! Ve pozdravuvaat site crkvi Hristovi!
16
Li~ni pozdravi
16,1
Dela 18,18
3
Dela 18,23.18.26 1 Kor 16,19 2 Tim 4,19
5
1 Kor 16,15.19 Kol 4,15 Fil 1,2
7
2 Kor 8,23
13
Mk 15,21
16
1 Kor 16,20 2 Kor 13,12 1 Sol 5,26 1 Ptr 5,14
196
Ve molam, bra}a, pazete se od onie, koi predizvikuvaat raskol i soblazni protiv u~eweto koe ste go nau~ile i begajte od niv! 18 Za{to takvite ne Mu sluàt na 18 Fil 3,19 Kol 2,4 na{iot Gospod Isus Hristos, tuku na Tit 1,10-14 stomakot svoj, i so slatki i laskavi 3 Ptr 2,3 zborovi gi zaveduvaat srcata na prosto19 du{nite. 19 Va{ata poslu{nost vo verata na 1,5.8 Mt 10,16 site im e poznata: zatoa jas se raduvam 1 Kor 14,20 za vas, no sakam da bidete mudri vo dobroto i prosti vo zloto. 20 20 A Bog na mirot naskoro }e go sotre 15,33 1 Mojs 3,15 satanata pod nozete va{i. Blagodatta
17 Mt 7,15-20 Tit 3,10 2 Jn 1,7-10
17
na na{iot Gospod Isus Hristos neka 21 Dela 16,1-3 bide so vas. Amin! 17,5 21 Ve pozdravuvaat mojot sorabotnik 22 Timotej i moite srodnici Lucij, Jason Gal 6,11 2 Sol 3,17 i Sosipatar. 22 Ve pozdravuvam vo Gospod i jas 23 Dela Tercij, koj go napi{a ova poslanie. 19,22.29 23 Ve pozdravuva Gaj, doma}inot moj i 1 Kor 1,14 2 Tim 4,20 na celata crkva. Ve pozdravuva Erast, gradskiot blagajnik i bratot Kvart. 24 (Blagodatta na na{iot Gospod Isus Hristos neka bide so site vas. Amin!)4.
4 16,24. Ovoj stih go nema vo nekoi rakopisi.
PRVO POSLANIE DO KORINTJANITE

Voved Za vreme na svoeto vtoro misionersko patuvawe, Pavle pominuva osumnaeset meseci vo gr~kiot grad Korint. Crkvata {to tamu ja osniva i ja zema pod svoja zakrila, vo svoite redovi ima golem broj od starite neznabo{ci, koi pripa|aat na skromni sredini. Blagodarenie na svoite dve pristani{ta, Korint beleì sestran podem: rascut na trgovijata, intenziven kulturen ìvot, aktivni filozofski i religiozni dvièwa. Pa sepak, tamu ima i golem nemoral. Mladata hristijanska zaednica, izloèna na takvi vidovi vlijanija, razbirlivo deka predizvikuva seriozna zagriènost kaj apostolot. Pred svoeto zaminuvawe, Pavle dobiva vo nekolku navrati voznemiruva~ki izvestuvawa koi se odnesuvaat na ovaa zaednica. Bi trebalo da se istakne deka apostolot napi{al do ovaa zaednica najmalku ~etiri poslanija, dvete {to se za~uvani vo Noviot zavet i onie, na koi toj se povikuva nekolkupati vo 1 Kor. 5,913 i vo 2 Kor. 3,78. Dvete poslanija {to se preostanati bile pi{uvani vo tekot na tretoto misionersko patuvawe na apostolot, prvoto od Efes (vidi 1 Kor. 16,18), a vtoroto ili od Efes, ili od Makedonija. Vo Prvoto poslanie do Korintjanite, po pozdravot i molitvata za blagodarnost (1,19), Pavle gi povikuva svoite sogovornici da gi nadminat me|usebnite podelbi, da go brkaat razvratot nadvor od zaednicata (5) i da prestanat da gi pot~inuvaat svoite raspravii na narodnite sudovi (6,111). Toj precizira kako treba da go koristat teloto (6,1220), po {to odgovara na razni pra{awa postaveni od negovite sogovornici: Za brakot (7), konsumiraweto na meso od `rtvite prineseni na idolite (8,111,1), hristijanskite sobiri i po~itta kon Gospod (11,234), darovite na Svetiot Duh, Voskresenieto na mrtvite (15). Poslanieto zavr{uva so nekolku izvestuvawa, za tekovnoto sobirawe na darovi, planovite na apostolot, i dr., kako i li~ni pozdravi (16). Za site problemi vo ìvotot, apostolot se izrazuva so podednakvo moralisti~ki ton. Toj pokaùva kako verata vo Hristos dopu{ta tie da se re{at. Bratskata qubov e ovde najvozvi{eniot pat vo odnos na site drugi (13).
1,1
Rim 1,1 2 Kor 1,1
Pavle, po Bo`ja volja povikan apostol na Isus Hristos i bratot 2 6,11 Sosten 2 do crkvata Bo`ja vo Korint, do Ps 99,6 Dela 2,21 osvetenite vo Hristos Isus, povikani 9,14.21 22,16 svetii, zaedno so site onie koi na sekoe Rim 1,7 10,12-13 mesto go povikuvaat imeto na na{iot Gospod Isus Hristos, nivni i na{.
Pozdrav i blagodarnost
3 Da imate blagodat i mir od Boga, 5 15,14 na{iot Otec, i Gospod Isus Hristos! Rim 2 Kor 8,7 4 Sekoga{ Mu blagodaram na mojot Bog za vas poradi Bo`jata blagodat {to vi e vam dadena vo Isus Hristos, 5 preku Kogo stanavte bogati vo s#, vo sekoe slovo i vo sekoe znaewe. 6 Za{to se utvrdi vo vas Hristovoto svedo{tvo,
198
taka {to ne ste li{eni od nieden dar vie, {to go o~ekuvate otkrovenieto na na{iot Gospod Isus Hristos. 8 Toj }e ve utvrdi i do samiot kraj za da bidete besprekorni vo denot na na8 {iot Gospod Isus Hristos. 9 Veren e Bog, Koj ve povika vo zaedFil 1,6.10 9 ni{tvo so Negoviot Sin Isus Hristos, 10,13.16 na{iot Gospod.
7 12,4 Lk 17,30 Fil 3,20 2 Sol 1,7 1 Ptr 1,7.13 Rim 8,17 2 Kor 1,18 1 Sol 5,24 2 Sol 3,3 Evr 10,23 1 Jn 1,3
Podelbi vo Crkvata Bra}a, ve molam vo imeto na na{iot Gospod Isus Hristos, site vie da zboruvate isto, i me|u vas da nema razdori, tuku da bidete sovr{eno soedineti vo eden um i vo isto mislewe. 11 Za{to od doma{nite na Hloj ~uv za vas, bra}a moi, deka me|u vas imalo kavgi. 12 Sakam da vi kaàm deka sekoj od vas veli: Jas sum Pavlov, A jas sum Apolosov, Jas sum na Kifa, Jas, pak, Hristov. 13 Pa zar Hristos e razdelen? Zarem Pavle be{e raspnat za vas? Ili pak vo imeto Pavlovo bevte krsteni? 14 Mu blagodaram na Boga {to od vas nikogo ne sum krstil, osven Krisp i Gaj, 15 ta nikoj da ne moè da re~e deka ste bile krsteni vo moe ime. 16 Navistina, go krstiv u{te i Stefaninoviot dom. Inaku ne znam dali sum krstil i nekoj drug. 17 Za{to Hristos ne me prati da kr{tavam, tuku da go propovedam Evangelieto, i toa ne so premudri zborovi, za da ne izgubi od silata krstot Hristov.
10
10
Rim 12,16 15,5 2 Kor 13,11 Fil 2,2 4,2
12
2 Kor 10,7
17
2,1
18
Rim 1, 16-17 2 Kor 2,15 4,3
19
Is 29,14
20
3,19 Is 19,11-12 44,25 Jov 12,17
Za{to svetot pri mudrosta Bo`ja ne Go pozna Boga so mudrost; Bog blagovoli so bezumieto na propovedta da gi spasi onie {to veruvaat. 22 Za{to Judejcite sakaat znaci, a Elinite baraat mudrost, 23 nie, pak, Go propovedame Hristos raspnatiot, Koj e za Judejcite soblazna, a za neznabo{cite bezumie; 24 za povikanite, pak, kako Judejci, taka i Elini, Hristos Bo`ja sila i Bo`ja mudrost. 25 Za{to Bo`joto bezumie e pomudro od lu|eto, i Bo`jata slabost e posilna od lu|eto. 26 Gledate, bra}a, kakvi ste vie, povikanite: ne mnozina ste mudri po telo, ne mnozina silni, ne mnozina blagorodni; 27 no Bog go izbra ona {to e bezumno za ovoj svet za da gi posrami mudrite; Bog go izbra ona {to e slabo vo svetot za da gi posrami silnite; 28 Bog gi izbra i neuglednite i prezrenite na ovoj svet, i onie {to ne zna~at ni{to, za da gi uni{ti onie {to zna~at ne{to, 29 ta nikoj da ne se pofali pred Boga. 30 Od Nego ste i vie vo Isus Hristos, Koj za nas stana mudrost od Boga, i pravednost, i osvetuvawe, i otkup, 31 pa da bide, kao {to e napi{ano: Koj se fali, vo Gospod neka se fali.
21
22
Mt 12,38 16,1 Jn 2,18.23 4,48 6,30 Dela 17,18
23
2,14 Gal 5,11
24
Avak 3,18 Jov 12,13 Kol 2,3 26-28 Mt 5,3 11,25 Lk 14,21 Jk 2,5
29
Rim 3,27
30
Rim 10,4 Kol 2,3
31
Er 9,23 2 Kor 10,17 Gal 6,14
2,2
Gal 6,14
3
2 Kor 10,10 11,30
4
4,20 Mt 10,20 Lk 9,1-2 10,19 Rim 15,19 2 Kor 6,7 1 Sol 1,5
Isus Hristos, mo} i mudrost vo Boga

18 Za{to slovoto za krstot e bezumie za onie {to propa|aat, a za nas, koi se spasuvame, sila Bo`ja. 19 Za{to e napi{ano: ]e ja uni{tam mudrosta na mudrite i }e ja otfrlam razumnosta na razumnite. 20 Kade e mudrecot? Kade e kni`nikot? Kade e prepira~ot od ovoj vek? Ne ja pretvori li Bog mudrosta na ovoj svet vo ludost?
I jas, bra}a, koga dojdov kaj vas, ne 5 dojdov da vi go soop{tam Bo`joto Efes 1,19 svedo{tvo so vozvi{ena beseda ili 1 Ptr 1,5 mudrost, 2 bidej}i bev re{il da ne znam me|u vas ni{to drugo osven za Isus Hristos, i toa - Raspnatiot. 3 I jas pristapiv me|u vas so nemo}, i strav, i so golema rastreperenost. 4 I slovoto moe, i propovedta moja, ne se sostoe{e od uverlivi zborovi na ~ove~ka mudrost, tuku vo pokaùvaweto na Duhot i silata, 5 ta verata va{a da ne po~iva na ~ove~kata mudrost, tuku na silata Bo`ja.
Poraka za raspnatiot Hristos
199
6
15,24.25 Efes 6,12 Jk 3,13-18
7
Rim 16,25 Efes 1,9 3,4.5.9 Kol 1, 26-27
8
Jn 1,10 Dela 13,27
9
Is 52,15 64,3
10-11
Jov 11,7-8 Izreki 20,27 Dan 2,22
12
Jn 16,13 Efes 1,17
13
Jn 14,26
14
15,44-46 Jk 3,15 Juda 1,19
15
14,24 1 Jn 2,20
16
Is 40,13 Er 23,18 Rim 11,34
3,2
Evr 5,12-14 1 Ptr 2,2
3
1,10-11 Jk 3,14
Bo`jata mudrost Nie sepak ja propovedame mudrosta me|u sovr{enite, no ne mudrosta od ovoj svet, nitu, pak, onaa na vladetelite na ovoj svet, koi se minlivi, 7 tuku ja propovedame Bo`jata mudrost, sokriena vo tainstvo, koja Bog ja predodredil u{te pred vekovite za na{a slava, 8 koja nikoj od vladetelite na ovoj svet ne ja spoznal; za{to, ako ja bea spoznale, toga{ nema{e da Go raspnat Gospod na slavata. 9 No, kako {to e napi{ano: Ona {to oko ne videlo, uvo ne ~ulo, nitu na ~ovek na um mu do{lo, toa Bog go prigotvil za onie koi Go qubat. 10 A nam, pak, ni go otkri toa Bog preku Svojot Duh, za{to Duhot prodira vo s#, pa duri i vo dlabo~inite Bo`ji. 11 Bidej}i, koj ~ovek znae {to ima vo ~ovekot, osven ~ove~kiot duh koj ìvee vo nego? Pa taka i Bo`joto ne go znae nikoj, osven Bo`jiot Duh. 12 No nie ne go primivme duhot od ovoj svet, tuku Duhot Koj doa|a od Boga, za da go znaeme ona {to ni e daruvano od Boga; 13 pa toa i go propovedame ne so zborovi nau~eni od ~ove~ka mudrost, tuku nau~eni od Svetiot Duh: tolkuvaj}i go ona {to e duhovno so duhovni poimi. 14 Telesniot ~ovek ne go prima ona {to e od Bo`jiot Duh: za nego toa e bezumstvo; i ne moè da go razbere, za{to toa treba so pomo{ta na Duhot da se ispita. 15 Duhovniot, pak, ~ovek ispituva s#, a nego nikoj ne moè da go ispituva. 16 Za{to, koj go spoznal umot Gospodov, ta da go objasni? A nie imame um Hristov.
6
Bo`jite sluìteli Jas, bra}a, ne moèv da vi zboruvam kako na duhovni, tuku kako na telesni, kako na deca vo Hristos. 2 So mleko ve napoiv, a ne so jadewe, za{to u{te ne moèvte da go primite, a i sega u{te ne moète, 3 bidej}i u{te ste telesni. I navistina, {tom me|u vas ima zavist, kavga i
nesloga, ne ste li telesni i ne ìveete li kako obi~ni lu|e? 4 Za{to, koga eden veli: Jas sum Pavlov, a drug: Jas sum Apolosov, ne ste li toga{ telesni? 5 [to e, vpro~em, Pavle, a {to Apolos? Ne se li tie sluìteli preku koi vie poveruvavte, i toa spored ona kolku komu Gospod mu dal? 6 Jas posadiv, Apolos polea, no Bog napravi da izrasne. 7 Zatoa, nitu onoj koj sadi e ne{to, nitu, pak, onoj {to poleva, tuku Bog, Koj pravi da izrasne. 8 Koj sadi i koj poleva se edno; a sekoj }e ja dobie svojata nagrada spored svojot trud. 9 Nie sme Mu sorabotnici na Boga, a vie ste Bo`ja niva, Bo`jo zdanie. 10 Spored Bo`jata blagodat, {to mi e dadena, jas, kako mudar graditel, postaviv temel, a drug nadyiduva; samo sekoj neka pazi kako nadyiduva. 11 Za{to nikoj ne moè da postavi druga osnova, osven poloènata, a taa e Isus Hristos. 12 Ako nekoj yida vrz taa osnova so zlato, srebro, dragoceni kamewa, drva, seno ili slama, 13 se~ie delo }e se pokaè jasno; sudniot den }e go pokaè; za{to preku ogan }e se otkrie, i ognot }e ispita kakvo e deloto na sekogo. 14 I, ako deloto na onoj {to yidal ostane, toj }e primi nagrada. 15 A onoj ~ie delo }e izgori, toj }e bide o{teten, a samiot }e se spasi, no kako niz ogan. 16 Ne znaete li vie deka ste hram Bo`ji, i Duhot Bo`ji ìvee vo vas? 17 Ako nekoj go razori Bo`jiot hram, nego Bog }e go razori; za{to Bo`jiot hram e svet, a toa ste vie. 18 Nikoj neka ne se laè; ako nekoj misli deka e mudar me|u vas vo ovoj svet, neka stane bezumen, za da bide mudar. 19 Za{to mudrosta od ovoj svet e bezumstvo pred Boga, kako {to e napi{ano: Toj gi lovi mudrite vo nivnoto lukavstvo.
5
4,1 2 Kor 4,5
10-11
Efes 2,20 Evr 6,1-2
12
Otkr 21,18-19
13
4,5 Mal 3,19 2 Sol 1,8
16
6,19 Rim 8,9 2 Kor 6,16 Efes 2,22
18
1,20-25 2,6 4,10
19
Jov 5,13
200
I pak: Gospod znae deka razmislite na mudrite se suetni. 21 I taka, nikoj neka ne se fali so lu|e, bidej}i s# e va{e: 4,1 22 bilo Pavle ili Apolos, ili Kifa, Efes 3,2 1 Tim 3,9 Tit 1,7 bilo svetot ili ìvotot, ili smrtta, 1 Ptr 4,10 bilo sega{noto ili idnoto, - s# e va{e, 23 vie, pak, ste Hristovi, a Hristos 5 Mt 7,1 Bo`ji.
20 Ps 94,11
20
se trudime, rabotej}i so svoi race. Koga n# prokolnuvaat, nie blagoslovuvame, a koga n# gonat - trpime; 13 koga hulat na nas, nie ute{uvame. Stanavme kako |ubri{te na ovoj svet, kako isfrlen smet od site lu|e do sega. 14 No ova vi go pi{uvam ne za da ve posramam, tuku da ve vrazumam kako moi vozqubeni ~eda.
12
14
2 Kor 6,13 1 Sol 2,7
15
1 Sol 2,11 Fil 1,10
16
11,1
20
2,4 Mt 12,28 Mk 9,1 Rim 14,17 15,13
Rim 2,16.29
8
Otkr 3,17
I taka, sekoj ~ovek neka n# smeta nas za sluìteli Hristovi i 15,31 upravnici na Bo`jite tainstva, Rim 8,36 2 a od upravnicite ponatamu se bara 2 Kor 4,11 Evr 10,33 sekoj od niv da se pokaè veren. 3 Za mene ni{to ne zna~i da bidam 11 2 Kor 4, suden od vas, ili od sudot na drugite 8-12 6,4-10 lu|e; jas i samiot ne se sudam sebe, 4 za{to vo ni{to ne se ~uvstvuvam vi11,23-27 noven; no so toa ne sum opravdan: sudija mi e Gospod. 5 Zatoa, pak, ne sudete ni{to predvreme, dodeka ne dojde Gospod, Koj }e go iznese na videlo sokrienoto vo mrakot i }e gi objavi namerite na srcata; i toga{ sekoj }e primi pofalba od Boga. 6 Ova bra}a go primeniv na sebe i na Apolos zaradi vas, za da se pou~ite od nas na onaa izreka: Ne pove}e od ona {to e napi{ano, i da ne se gordeete eden pred drug poradi nekogo. 7 Za{to, koj ti dava predimstvo? [to ima{, {to ne si primil? A {tom si primil, zo{to se fali{, kako da ne si primil? 8 Prezasiteni ste ve}e, se zbogativte ve}e i se zacarivte bez nas; kamo sre}a da se bevte zacarile, ta i nie da caruvame so vas! 9 Mislam deka nas apostolite Bog n# prikaà najposledni, kako osudeni na smrt, bidej}i stanavme gletka za svetot - na angelite i na lu|eto. 10 Nie sme bezumni zaradi Hristos, a vie ste mudri vo Hristos; nie sme nemo}ni, a vie ste silni; vie ste slavni, a nie bes~esni. 11 Do ovoj ~as nie i gladuvame, i èdneeme, i neoble~eni odime, n# bijat i skitame po svetov,
9
Pavle i Korintjanite
Pavlovata tatkovska grià 15 Za{to, ako imate i desetina iljadi u~iteli vo Hristos Isus, sepak nemate mnogu tatkovci, bidej}i jas ve rodiv vo Isus Hristos preku Evangelieto. 16 Zatoa, ve molam, bidete moi podraàvateli, kako {to sum jas na Hristos! 17 Bra}a, zatoa go prativ kaj vas Timotej, koj mi e vozqubeno i verno ~edo vo Gospod; toj }e vi gi napomni pati{tata moi vo Hristos, kako {to u~am nasekade i vo sekoja crkva. 18 Nekoi se vozgordeeja, kako da ne }e dojdam kaj vas; 19 no naskoro }e dojdam kaj vas, ako saka Gospod, i }e gi poznaam ne zborovite, tuku silata na onie {to se vozgordeale, 20 za{to carstvoto Bo`jo ne e vo zborovi, tuku vo sila. 21 [to sakate? So stap li da dojdam kaj vas, ili so qubov i krotok duh? Razvrat vo Crkvata Od sekade se slu{a deka kaj vas ima bludstvo i toa kakvo {to nema duri ni kaj neznabo{cite, odnosno deka nekoj drì tatkova èna. 2 A vie u{te se gordeete, mesto da pla~ete. Neka se isfrli od va{ata sredina onoj {to go napravil toa delo. 3 Jas, pak, iako so teloto ne sum kaj vas, a samo so duhot, ve}e go osudiv, kako da sum me|u vas, onoj {to go napravil toa. 4 Vo imeto na na{iot Gospod Isus Hristos, koga }e se soberete vie i mojot duh, so silata na na{iot Gospod Isus Hristos, 5 da go predadete na satanata, za pogubuvawe na negovoto telo, ta duhot negov da bide spasen vo denot na na{iot Gospod Isus Hristos.
21
2 Kor 10,2 Gal 6,1
5,1
3 Mojs 18,8
3-4
Mt 18, 18-20 2 Kor 13,10
3
Kol 2,5
5
1 Tim 1,20
201
7
2 Mojs 12,19.21 13,7
9
2 Sol 3,14
10
Rim 1, 29-31
11
6,9-10
12
Kol 4,5 1 Sol 4,12
13
5 Mojs 17,7
6,2
Dan 7,22 Mt 19,28 Otkr 3,21 20,4
3
3 Ptr 2,4
5
Lk 12,57
6
2 Kor 6,15
7
Mt 5,39-42 1 Sol 5,15 1 Ptr 3,9
Va{eto falewe ne e dobro. Ne znaete li deka malku kvas go potkvasuva celoto testo? 7 Zatoa, is~istete go stariot kvas, ta da bidete novo testo, kako {to ste beskvasni; za{to Hristos, Pashata na{a, be{e `rtvuvana za nas. 8 Pa da praznuvame ne so star kvas, nitu so kvas od zloba i lukavstvo, tuku so presni lebovi vo ~istota i vistina. 9 Vi pi{av vo pismoto svoe - da ne se me{ate so lu|e {to bludstvuvaat, 10 no ne i voop{to so bludnicite od ovoj svet, ili so koristoqupci, ili so graba~i, ili so idolopoklonici, za{to, inaku, bi trebalo da izlezete od ovoj svet. 11 No sega vi pi{uvam da ne se druìte so onoj koj, narekuvaj}i se brat, si ostanuva bludnik, ili koristoqubec, ili idolopoklonik, ili hulnik, ili pijanica, ili graba~; so takov duri i da ne jadete. 12 Zatoa, dali treba jas da gi sudam nadvore{nite? Neli gi sudite vie vnatre{nite? 13 Nadvore{nite, pak, }e gi sudi Bog, a vie isfrlete go lo{iot me|u vas.
6
No vie sami navreduvate i nanesuvate nepravda i ograbuvate, i toa bra}ata svoi. 9 Ili ne znaete deka nepravednite nema da go nasledat carstvoto Bo`jo? Ne laète se: ni bludnicite, nitu idolopoklonicite, ni rakobludcite, ni maèlo`nicite, 10 nitu kradcite, ni koristoqupcite, ni pijanicite, nitu hulnicite, ni razbojnicite nema da go nasledat carstvoto Bo`jo. 11 A takvi bea i nekoi od vas; no se izmivte, se osvetivte, se opravdavte vo imeto na na{iot Gospod Isus Hristos preku Duhot na na{iot Bog.
8
9-10
15,50 Rim 1, 29-31 13,13 Gal 5,19-21 Efes 5,5
11
Dela 22,16 Efes 5,26 2 Sol 2,13 1 Jn 2,12
12
7,35 10,23
13
1 Sol 4,3-5
14
15,15.20 Rim 8,11 2 Kor 4,14 13,4
Proslavete Go Boga vo svoeto telo S# mi e dopu{teno! No ne e s# polezno: S# mi e dopu{teno! No ni{to ne sakam da zavladee nad mene. 13 Hranata e za stomakot, a stomakot za hranata; no Bog i nea i nego }e gi uni{ti. Teloto, pak, ne e za bludstvo, a za Gospod, a Gospod - za teloto. 14 A Bog i Gospod Go voskresna, i nas }e n# voskresne so silata Svoja. 15 Zar ne znaete deka telata va{i se delovi od Hristos? ]e gi zemam li delovite od Hristos i da gi napravam delovi na bludnica? Toa nikako! 16 Ili, pak, ne znaete deka onoj, koj so bludnica se soedinuva, stanuva edno telo so nea? Za{to e re~eno: Obata }e bidat edno telo. 17 A koj se soedinuva so Gospod, eden duh e so Nego. 18 Begajte od bludstvoto! Sekoj grev, {to go pravi ~ovekot, e nadvor od teloto, a bludnikot gre{i protiv svoeto telo. 19 Ili ne znaete deka va{eto telo e hram na Svetiot Duh, Koj ìvee vo vas i ni e daden od Boga i deka ne pripa|ate samo na sebe? 20 Za{to skapo ste plateni. Zatoa proslavete Go Boga vo svoite tela i vo svoite du{i, koi se Bo`ji.
12
15
12,12-27 Rim 12,4-5
16
1 Mojs 2,24 Mt 19,5
17
Jn 17,21-23 Rim 8,9-11 2 Kor 3, 17-18
Dali nekoj od vas, koga ima spor protiv drug, bi se osmelil da se sudi pred nepravedni, a ne pred svetii? 2 Ne znaete li deka svetiite }e go sudat svetot? Ako, pak, vie go sudite svetot, ne ste li dostojni da sudite za pomali raboti? 3 Ne znaete li deka angeli }e sudime, a ne, pak, ona sekojdnevnoto? 4 A koga imate spor za raboti od ovoj svet, za sudii zemete gi onie koi od crkvata se smetaat za bezna~ajni! 5 Za va{ sram velam: zarem me|u vas nema mudar, koj moè da rasudi me|u bra}ata svoi? 6 Tuku brat so bratot se sudi, i toa pred nevernici! 7 Mnogu sramno e ve}e toa i za vas {to imate sporovi me|u sebe. Zo{to poskoro ne trpite nepravda? Zo{to poskoro ne ja pretrpite {tetata?
Za sporovite pred sud
18
10,8.14 1 Tim 6,11
19
3,16 Jn 2,21
20
7,23 Fil 1,20 1 Ptr 1, 18-19
Pra{awa i odgovori za brakot A za ona {to mi pi{avte - dobro e ~ovek da ne se dopira do èna.
202
7,3
2 Mojs 21,10
5
2 Mojs 19,15 1 Sol 3,5
6
2 Kor 8,8
7
Mt 19, 11-12
9
1 Tim 5,14
10
Mal 2,16 Mk 10, 11-12
15
Rim 12,6 14,19
No, za da se izbegne bludstvoto, sekoj neka si ima svoja èna, i sekoja èna svoj ma`. 3 Maòt da ja izvr{uva svojata dol`nost sprema ènata, a isto taka i ènata - sprema maòt. 4 @enata ne e gospodarka na teloto svoe, tuku maòt; isto taka i maòt ne e gospodar na teloto svoe, tuku ènata. 5 Ne li{uvajte se eden od drug - osven po dogovor za nekoe vreme, za da $ se posvetite na molitvata i pak da bidete zaedno za da ne ve napastvuva satanata, poradi va{eto nevozdrùvawe. 6. Ova, pak, vi go velam kako dopu{tawe, a ne kako zapoved. 7 Za{to sakam, site lu|e da bidat kako mene; no sekoj si ima svoja darba od Boga - eden na vakov na~in, drug na poinakov. 8 A na neènetite i na vdovicite im velam: dobro }e im bide ako ostanat kako mene. 9 No, ako ne moàt da se vozdràt, neka se ènat i maàt; bidej}i podobro e da se ènat i maàt, otkolku da gorat od strast. 10 A na ènetite i maènite im zapovedam - ne jas, tuku Gospod - ènata da ne se razdeluva od maòt, 11 ako, pak, i se razdeli, neka ne se premaùva, ili, pak, da se pomiri so maòt svoj, - a i maòt da ne ja ostava ènata svoja. 12 A na drugite im zboruvam jas, a ne Gospod: ako nekoj od bra}ata ima èna, bezverni~ka, i taa e soglasna da ìvee so nego, neka ne ja ostava; 13 i ako nekoja èna ima ma`, bezvernik, a toj e soglasen da ìvee so nea, taa da ne go ostava. 14 Za{to ma` bezvernik se osvetuva preku ènata koja veruva, i èna bezverni~ka se osvetuva preku maòt, koj veruva; inaku decata va{i bi bile ne~isti, a sega se sveti. 15 Ako nekoj bezvernik saka da se razvede, neka se razvede; vo takvi slu~ai bratot ili sestrata ne se zarobeni; za{to za mir n# povikal Bog. 16 Za{to, od kade znae{, èno, deka ti ne }e go spasi{ maòt? Ili od kade
2
znae{, o maù, deka ti ne }e ja spasi{ 18 Gal 3,28 èna ti? 5,2 @ivej onaka, kako {to Bog te povikal 17 Samo sekoj neka postapuva taka kako {to mu opredelil Bog, kako go povikal Gospod. Taka zapovedam po site crkvi. 18 Obrezan li e povikan nekoj, neka ne krie; neobrezan li e povikan nekoj, neka ne se obrezuva. 19 Obrezanieto e ni{to, i neobrezanieto e ni{to, a ~uvaweto na Bo`jite zapovedi e s#. 20 Sekoj da si ostane vo zvaweto vo koe e povikan. 21 Ako si povikan kako rob, da nema{ grià; no, duri i ako moè{ da stane{ sloboden, u{te pove}e polzuvaj se od ropstvoto. 22 Za{to koj e povikan vo Gospod kako rob, stanuva Gospodov oslobodenik; isto taka i koj e povikan kako oslobodenik stanuva rob Hristov. 23 Vie ste skapo plateni! Ne stanuvajte robovi na lu|e! 24 Sekoj {to e povikan, bra}a, vo nego neka ostane i pred Boga. Pra{awa koi se odnesuvaat za nebra~ni lica i vdovici 25 A {to se odnesuva do devicite, za niv nemam zapoved od Gospod, no davam sovet kako ~ovek, koj e pomiluvan od Gospod da bide veren. 26 Poradi sega{nata potreba go nao|am za dobro ova: dobro e za ~ovekot da ostane takov. 27 Svrzan li si so èna, ne baraj razvod; razvrzan li si od èna, ne baraj èna. 28 No, ako se oèni{, nema da zgre{i{; i devicata, ako se omaì, nema da zgre{i. No takvite }e imaat telesni nevolji, a jas, pak, pove}e bi sakal da ve po{tedam. 29 Ova vi go velam, bra}a, za{to vremeto natamu e kratko, ta onie, {to imaat èna, da bidat kako da ja nemaat; 30 i koi pla~at - kako da ne pla~at; i koi se raduvaat - kako da ne se raduvaat; i koi kupuvaat - kako da nemaat ni{to,
19
Rim 2, 25-27 Gal 5,6 6,15
22
Efes 6,6 Fil 1,16
23
6,20
24
7,17
29
Lk 14,26 Rim 13,11
30-31
1 Jn 2, 15-17
203
32
1 Sol 4,1
34
1 Tim 5,5
39
Rim 7,2
40
2 Kor 10,7
8,1
10,23 13,4 Dela 15,29
2
Gal 6,2
3
13,12 Gal 4,9
4
5 Mojs 6,4
i koi se polzuvaat od ovoj svet - kako da ne se polzuvaat; za{to likot na ovoj svet e minliv. 32 Jas, pak, sakam vie da bidete bez griì. Neènetiot se griì za Gospodovi raboti, - kako da Mu ugodi na Gospod; 33 a ènetiot se griì za svetovni raboti - kako da $ ugodi na ènata. 34 Tuka e razlikata me|u ènata i devojkata. Nemaènata èna se griì za Gospodovi raboti - kako da Mu ugodi na Gospod, za da bide sveta so teloto i so duhot; a omaènata se griì za svetovni raboti - kako da mu ugodi na maòt svoj. 35 Ova vi go zboruvam za va{a korist, ne da vi postavam stapica, tuku primerno i nepre~eno da bidete privrzani na Gospod. 36 Ako nekoj misli deka e sramno devicata negova da mu ostane takva vo naprednata vozrast, toj neka pravi kako saka; nema da pogre{i; takvite neka se maàt. 37 A koj e tvrd vo srceto svoe i nema potreba, a ima vlast nad svojata volja, pa re{i vo srceto svoe da ja za~uva svojata devica, toj dobro pravi. 38 Taka onoj, koj }e ja omaì svojata devica, dobro pravi; a onoj, {to nema da ja omaì, podobro pravi. 39 @enata e vrzana dodeka e ìv maòt nejzin; a ako umre maòt nejzin, taa e slobodna da se premaì za kogo saka, no samo vo imeto na Gospod. 40 Samo, poblaèna e ako si ostane taka, spored moeto mislewe; a mislam deka i jas imam Duh Bo`ji.
31
na svetov i deka drug Bog nema, osven Ediniot. 5 Za{to, makar i da ima takanare~eni bogovi, bilo na neboto, bilo na zemjata, kako {to ima mnogu bogovi i mnogu gospodari, 6 sepak, nie imame samo eden Bog Otec, od Kogo e s#, i nie sme vo Nego, i eden Gospod Isus Hristos, preku Kogo e s# i nie sme preku Nego. 7 No toa znaewe go nema sekoj: nekoi spored dosega{nata navika za idolite, go jadat mesoto na `rtvite idolski, a sovesta nivna im se oskvernuva bidej}i e nejaka. 8 Hranata ne n# pribliùva kon Boga. Nitu dobivame ne{to ako jademe, nitu ne{to gubime ako ne jademe. 9 No pazete, pak, taa va{a sloboda da ne stane na nekoj na~in sprepka za slabite. 10 Za{to ako nekoj te vidi tebe, {to ima{ znaewe, kako sedi{ na trpeza vo idolopokloni~ki hram, nema li negovata sovest, bidej}i e nejak, da bide pottiknata da jade idolski `rtvi? 11 I pokraj tvoeto znaewe }e propadne nejakiot, bratot za kogo umrel Hristos. 12 I taka, gre{ej}i protiv bra}ata i ranuvaj}i ja nivnata nejaka sovest, vie gre{ite protiv Hristos. 13 Zatoa, {tom hranata go soblaznuva mojot brat, toga{ nema nikoga{ da jadam meso, za da ne go soblaznuvam svojot brat. Pravata i dol`nostite na apostolot
5
Ps 136,2-3
6
12,5-6 Mal 2,10 Jn 1,3 Rim 11,36 Efes 4,5-6 1 Tim 2,5
7-13
Rim 14, 1-23
8
Rim 14,17 Evr 13,9
9
Rim 14,13.20
11
Rim 14,15
9,1
15,8
2
2 Kor 3,2-3
[to se odnesuva, pak, do mesoto klano za idoli, mislam deka site imame znaewe. No, znaeweto vozgordejuva, a qubovta nadgraduva. 2 Ako nekoj misli deka ne{to znae, toj u{te ne osoznal kako treba da znae. 3 Ako, pak, nekoj Go qubi Boga, Bog nego go poznava. 4 A po odnos jadeweto na idolski `rtvi, znaeme deka idolot ne e ni{to
Za mesoto prineseno kako `rtva na idolite
Ne sum li jas apostol? Ne sum li jas sloboden? Ne Go vidov li Isus Hristos, na{iot Gospod? Ne ste li vie moe delo vo Gospod? 2 Ako za drugi ne sum apostol, za vas sepak sum. Bidej}i vie ste pe~atot na moeto apostolstvo vo Gospod. 3 Ova e mojata odbrana protiv onie {to me osuduvaat: 4 Zar nemame pravo da jademe i da pieme? 5 Zar nemame pravo da vodime so sebe sestra, èna verni~ka, kako i drugite apostoli i bra}ata Gospodovi i Kifa?
204
6
2 Sol 3,8
9
5 Mojs 25,4
11
Rim 15,27 Fil 4,14.17
13
5 Mojs 18,1-3
15
2 Kor 11,10
17
Efes 3,2
Ili samo jas i Varnava nemame pravo na izdr{ka? 7 Koj vojuval nekoga{ na svoja smetka? Koj sadi lozje, a ne jade od negoviot plod? Ili koj pase stado, a ne pie od negovoto mleko? 8 Zar go zboruvam ova samo kako ~ovek? Ne go veli li istoto i Zakonot? 9 Bidej}i vo Mojseeviot zakon e napi{ano: Ne vrzuvaj ja ustata na vol {to vr{i. Zar Bog se griì za volovite? 10 Ili go veli toa, glavno, za nas? Da, za nas e napi{ano toa; za{to, onoj {to ora, treba da ora so nade`, i koj vr{i, da vr{i so nade` deka }e go dobie ona {to go o~ekuva. 11 ako sme go poseale kaj vas duhovnoto, mnogu li e, ako go o`neeme kaj vas telesnoto? 12 Ako drugi imaat pravo na del od va{iot posed, toga{ nemame li nie u{te pove}e? No nie ne go koristevme toa pravo, tuku s# trpime za da ne napravime nekakva pre~ka na Hristovoto Evangelie. 13 Ne znaete li deka onie {to sve{tenodejstvuvaat, se hranat od svetili{teto, i koi sluàt na `rtvenikot, delat so `rtvenikot? 14 Taka i Gospod zapovedal propovednicite na Evangelieto da ìveat od Evangelieto. 15 No jas ne polzuvav ni{to od toa; i ne go napi{av ova za da se napravi taka za mene. Za{to za mene e podobro da umram, otkolku nekoj pofalbata da mi ja odzeme. 16 Za{to, ako propovedam Evangelie, toa ne e za moja pofalba: bidej}i toa mi e dol`nost, a te{ko mene ako ne go propovedam. 17 Ako dobrovolno go vr{am toa, toga{ imam nagrada; a ako bez svoja volja - toga{ e toa samo izvr{uvawe na slu`ba {to mi e doverena. 18 A kakva mi e nagradata? Propovedaj}i da go predavam Evangelieto besplatno, ne polzuvaj}i go svoeto pravo od blagovestuvaweto. 19 Za{to, iako sum sloboden od site, stanav rob na site, ta pove}eto od niv da gi pridobijam:
6
za Judejcite stanav Judeec, za da pridobijam Judejci; za onie {to se pod Zakon, stanav kako da sum pod Zakon, za da gi pridobijam i tie pod Zakon; 21 za onie {to se bez zakon, stanav kako da sum bez zakon, iako pred Boga ne sum bez Zakon, tuku sum pod Zakonot na Hristos, za da gi pridobijam i onie {to se bez zakon. 22 Za slabite stanav slab, za da gi pridobijam slabite. Za site stanav s#, ta na kakov i da bilo na~in da spasam nekoi od niv. 23 A ova go pravam poradi Evangelieto za da bidam sou~esnik vo nego. 24 Ne znaete li deka onie {to se natprevaruvaat na stadion, tr~aat site, no samo eden dobiva nagrada? Pa taka tr~ajte i vie, za da dobiete. 25 Sekoj natprevaruva~ se vozdrùva od s#: tie - za da dobijat raspadliv venec, a nie - neraspadliv. 26 Jas, pak, taka tr~am, no ne kako bez cel; ne se boram kako onoj {to udira po vetar, 27 tuku go isto{tuvam i go porobuvam teloto, ta propovedaj}i im na drugite, da ne bidam i samiot otfrlen.
20
20
Dela 16,3 21,26
22
Rim 14,1 15,1
25
Fil 3,14 2 Tim 2,5 4,7-8 Jk 1,12 1 Ptr 5,4 Otkr 2,10 3,11
10,1
2 Mojs 13,21 14,22 Ps 105,39
3
2 Mojs 16,4.35 5 Mojs 8,3 Ps 78,24-25 Jn 6,49
4
2 Mojs 17,6 4 Mojs 20,7-11 Ps 78,15-16
5
4 Mojs 14,29 Ps 78,31 Evr 3,17 Juda 1,5
Bra}a, ne sakam da ne znaete de- 6 ka tatkovcite na{i site bea pod 4 Mojs 11,4.34 oblak i site minaa preku moreto, Ps 106,14 2 i site vo Mojsej se krstija vo obla7 kot i vo moreto; 2 Mojs 32,6 3 i site jadea ista duhovna hrana; 4 i site pieja isto duhovno piewe; 8 za{to pieja od duhovnata karpa, {to gi 4 Mojs 25 pridruùva{e; a taa karpa be{e Hristos. 5 No pove}eto od niv ne bea po voljata Bo`ja, zatoa zaginaa vo pustinata. 6 A toa bea primeri za nas, za da ne bideme pohotlivi po zloto, kako {to tie bea pohotlivi. 7 Ne bidete nitu idolosluìteli, kako nekoi od niv, za koi e napi{ano: Narodot sedna da jade i da pie, pa stana da igra. 8 I da ne bludni~ime, kako nekoi od niv {to bludni~ea, i vo eden den zaginaa dvaeset i tri iljadi.
10
Opomeni protiv idolite
205
9
4 Mojs 21,5-6 Mt 4,7
10
2 Mojs 16,2 4 Mojs 14,2.36 17,6.14 Evr 3,8-11
11
9,9-10 1 Ptr 4,7 1 Jn 2,18
12
Rim 11,20 Gal 6,1
13
1,9 1 Sol 5,24 2 Sol 3,3 Evr 10,23 3 Ptr 2,9
14
1 Jn 5,21
16
Mt 26, 27-28 Dela 2,42
17
Rim 12,5 Efes 1,23 4,4.25 5,30
18
3 Mojs 7,6
20
3 Mojs 17,7 5 Mojs 32,17 Ps 106,37 Otkr 9,20
21
2 Kor 6, 15-16
22
5 Mojs 32,21 Is 45,9
23
6,12
I da ne Go isku{uvame Hristos, kako {to nekoi od niv Go isku{uvaa, i zaginaa od zmii. 10 Ne mrmorete, kako {to nekoi od niv zamrmorea, pa zaginaa od Istrebitelot. 11 Seto toa nim im se slu~uva{e da sluàt kako primer, a be{e zapi{ano nam za opomena, do koi stigna krajot na vekovite. 12 Zatoa, koj misli deka stoi, neka gleda da ne padne. 13 Drugo isku{enie vas ne ve zafati, osven ~ove~koto; no veren e Bog, Koj nema da dopu{ti da bidete isku{uvani pove}e od silata va{a, a zaedno so isku{enieto }e vi dade i izlez, za da moète da izdrìte. 14 Zatoa, vozqubeni moi, odbegnuvajte go sluèweto na idolite. 15 Vi zboruvam kako na razumni: rasudete sami za ova {to vi go kaùvam, 16 â{ata na blagoslovot, koja ja blagoslovuvame, ne e li zaedni{tvo so krvta Hristova? Lebot, {to go kr{ime, ne e li zaedni{tvo so teloto Hristovo? 17 Bidej}i lebot e samo eden, edno telo sme nie mnogute, za{to site sme pri~esnici od eden leb. 18 Gledajte go Izrael spored teloto: onie {to jadat od `rtvite, ne se li pri~esnici so `rtvenikot? 19 A {to da kaàm? Deka idolskite `rtvi se ne{to, ili deka idolot e ne{to? 20 Ne! No ona {to go prinesuvaat neznabo{cite kako `rtva, go prinesuvaat na demoni, a ne na Boga; jas, pak, ne sakam da bidete vo zaedni{tvo so demonite. 21 Ne moète da piete od Gospodovata ~a{a i od ~a{ata na demonite; ne moète da u~estvuvate na Gospodovata trpeza i na trpeza na demonite. 22 Dali, pak, }e pobudime zavist vo Gospod? Ta posilni li sme od Nego?
9
Nikoj neka ne ja bara svojata li~na polza, tuku polzata na drugiot. 25 S# {to se prodava na pazar, jadete bez kakvo i da bilo ispituvawe poradi sovesta; 26 za{to Gospodova e zemjata i ona {to ja ispolnuva. 27 Ako ve pokani nekoj od bezvernite i vie posakate da odite, jadete s# {to }e vi iznesat, bez nikakvo ispituvawe poradi sovesta. 28 No, ako nekoj vi re~e: toa e idolska `rtva, ne jadete - zaradi onoj {to vi go rekol toa, i poradi sovesta. Za{to Gospodova e zemjata i ona {to ja ispolnuva. 29 No ne zboruvam za sovesta tvoja, tuku na drug; zo{to mojata sloboda da bide sudena od tu|a sovest? 30 Ako, pak, vo jadeweto u~estvuvam so blagodarnost, zo{to da bidam hulen poradi toa, za koe blagodaram? 31 I taka bilo da jadete, ili da piete, ili ne{to drugo da pravite, seto toa pravete go za slava Bo`ja. 32 Ne stanuvajte soblazna ni za Judejcite, ni za Elinite, nitu za crkvata Bo`ja, 33 kako {to i jas im ugoduvam na site vo s# i ne ja baram svojata polza, tuku polzata na mnozina, za da bidat spaseni. Ugledajte se na mene, kako i jas na Hristos!
24
24
Rim 14,19 Fil 2,21
26
Ps 24,1 50,12
28
Rim 14,14.15
29
Rim 14,3.13
11,1
4,16 Gal 4,12 Fil 3,17 2 Sol 3,7.9 1 Tim 4,12 Evr 6,12 13,7
2
2 Sol 2,15
3
Efes 1,22 4,15 5,23
11
Maòt i ènata pred Gospod

2 Ve pofaluvam, bra}a, za{to vo s# si spomnuvate za mene i gi drìte predanijata taka kako {to sum vi gi predal. 3 Sakam u{te da znaete deka glava na sekoj ma` e Hristos; a na ènata maòt e glava; na Hristos, pak, glava e Bog. 4 Sekoj ma`, koj se moli ili prorokuva so pokriena glava, ja sramoti svojata glava; 5 a, pak, sekoja èna, koja se moli ili prorokuva gologlava, ja sramoti glavata svoja, za{to toa e isto kako da e istrièna.
Da se postapuva celosno za slava na Boga S# e dopu{teno! No ne e s# polezno: S# e dopu{teno! No s# ne se nagraduva.

23
206
7
1 Mojs 1,27 5,1 2 Kor 4,4
8
1 Mojs 2,22-23 1 Tim 2,13
9
1 Mojs 2,18
10
Efes 3,10
12
Rim 11,36
18
1,11.12
22
Jk 2,6
Ako ènata ne saka da se pokriva, toga{ neka se striè; ako, pak, e grdo za èna da se striè ili bri~i, toga{ neka se pokriva. 7 I taka, maòt ne treba da ja pokriva glavata svoja, za{to e obraz i slava Bo`ja, a ènata e slava na maòt. 8 Za{to ne e maòt od ènata, tuku ènata od maòt; 9 i maòt ne e sozdaden za ènata, tuku ènata za maòt. 10 Zatoa ènata treba da ima na glavata svoj znak od vlasta na maòt nad nea poradi angelite. 11 Pa sepak, nitu èna e bez ma`, nitu ma` e bez èna vo Gospod. 12 Za{to, kako {to e ènata od maòt, taka e i maòt preku ènata; a s# e od Boga. 13 Prosudete sami vo sebe: dolikuva li èna da Mu se moli na Boga gologlava? 14 Neli i samata priroda ve u~i deka e sramno za maòt da ima dolga kosa? 15 No, ako ènata si ja ostavi kosata, toa e ukras za nea, bidej}i kosata $ e dadena mesto prevez. 16 No, ako nekoj saka da se prepira, nie nemame takov obi~aj, nitu crkvite Bo`ji.
6
Gospodova ve~era
(Mt 26,2629; Mr 14,2225; Lk 22,1520)
A zapovedaj}i vi go ova, ne moàm da ve pofalam deka za podobro, tuku za polo{o se sobirate. 18 Prvo, pak, slu{am deka, koga se sobirate v crkva, se pojavuvaat raskoli me|u vas, vo {to delumno veruvam. 19 A potrebno e me|u vas da ima i razdeluvawa, za da se istaknat podostojnite me|u vas. 20 No, koga se sobirate taka zaedno, toa ne zna~i deka jadete ve~era Gospodova: 21 za{to na jadeweto sekoj brza da ja zeme svojata ve~era pred drugite, taka {to eden ostanuva gladen, a drug se opiva. 22 Nemate li ku}i za da jadete i piete? Ili ja prezirate crkvata Bo`ja i
17
gi sramotite onie, {to ne se imotni? [to da vi re~am? Da ve pofalam li za toa? Ne pofaluvam! 23 A jas go primiv od Gospod ona, {to vi go predadov; a toa e deka Gospod Isus onaa no}, koga Go predadoa, zede leb, 24 i, otkako zablagodari, go prekr{i i re~e: Zemete, jadete, ova e teloto Moe, koe se kr{i za vas, pravete go ova za spomen Moj! 25 Po ve~erata, isto taka, zede i ~a{a, pa re~e: Ovaa ~a{a e Noviot zavet vo Mojata krv; ova pravete go, koga }e piete za Moj spomen! 26 Za{to, sekoga{, koga }e go jadete ovoj leb i koga }e ja piete ovaa ~a{a, vie }e ja objavuvate smrtta na Gospod, dodeka Toj ne dojde. 27 Zatoa, onoj {to nedostojno jade od ovoj leb i pie od ~a{ata Gospodova, vinoven }e bide sprema teloto i krvta na Gospod. 28 No, sekoj ~ovek da se ispita samiot sebe i potoa da jade od ovoj leb i da pie od ovaa ~a{a. 29 Za{to, koj jade i pie nedostojno, toj go jade i pie svoeto osuduvawe, bidej}i ne go razlikuva teloto Gospodovo. 30 Pa zatoa me|u vas ima mnogu nemo}ni i nejaki, a mnozina i umiraat. 31 Za{to, ako bevme se ispituvale sami sebe, toga{ nema{e da bideme osudeni. 32 No sudej}i n#, Gospod n# prevospituva, za da ne bideme osudeni zaedno so svetot. 33 Zatoa, bra}a moi, koga se sobirate na jadewe, do~ekuvajte se eden so drug. 34 Ako e, pak, nekoj gladen, neka jade doma, za da ne se sobirate za osuda. A drugoto }e go naredam, koga }e dojdam. A za duhovnite darovi, ne sakam, bra}a, da ne znaete. 2 Znaete deka, koga bevte neznabo{ci, se vle~evte kaj nemite idoli, kako da ve vodea. 3 Zatoa vi davam na znaewe deka nikoj, koj zboruva preku Bo`jiot Duh, ne veli: Proklet da e Isus!, i nikoj ne moè
25
2 Mojs 24,8 Er 31,31 Zah 9,11 2 Kor 3,6
27
Evr 6,6 10,29
28
2 Kor 13,5
31
Rim 14,22
32
Evr 12,5-8
12,1
Rim 1,13
2
Ps 115,5
3
Mk 9,39 Jn 13,13 Dela 2,36 Rim 10,9 Fil 2,11 1 Jn 4,2-3 5,1
12
Za darovite od Svetiot Duh
207
4-6 da kaè: Isus e Gospod!, osven preku 4
1,7 Rim 12,4-8 Evr 2,4
Efes 4,4-6
5
12,28
6
Gal 2,8
9
12,28.30 Mk 11, 22-23 Lk 9,1
10
14,1 Dela 2,4
11
Rim 12,3
12
Rim 12,4-5
13
Mk 1,8 Dela 19,2 Gal 3,28 Efes 2,18
Svetiot Duh. 4 Postojat razni darbi, no Duhot e eden i ist; 5 ima razni slu`bi, no Gospod e eden i ist; 6 i razni dejstva postojat, no Bog e eden i ist, Koj izvr{uva s# vo site. 7 A na sekogo mu se dava vo nego da se projavi Duhot za polza; 8 za{to, na eden mu se dava preku Duhot da zboruva so mudrost, na drug - da zboruva znaewe, preku istiot Duh; 9 na eden - vera, preku istiot Duh; na drug - darbi za lekuvawe, preku istiot Duh; 10 na drug - ~udotvorstva, na drug - da prorokuva, na drug - da gi razlikuva duhovite, na drug - razni jazici, na drug da tolkuva jazici. 11 Seto ova go pravi eden i ist Duh, raspredeluvaj}i sekomu pooddelno, kako {to saka. Edno telo so pove}e delovi I kako {to e teloto edno, a ima mnogu delovi, i site delovi od toa telo, pa kolku i da se tie, edno telo se, taka i Hristos. 13 Za{to preku eden Duh sme krsteni site vo edno telo - bilo Judejci ili Elini, bilo robovi ili slobodni; i site sme so eden Duh napoeni. 14 Za{to i teloto ne se sostoi samo od eden del, tuku od mnogu. 15 Ako nogata re~e: bidej}i ne sum raka, ne sum del od teloto, zar samo zaradi toa taa ne pripa|a na teloto? 16 I ako uvoto re~e: bidej}i ne sum oko, ne sum del od teloto, zar poradi toa uvoto ne pripa|a na teloto? 17 Ako celoto telo bi bilo oko, toga{ kade }e e sluhot? Koga celoto bi bilo sluh, toga{ kade e mirisot? 18 No Bog gi naredil delovite, sekoj od niv vo teloto taka, kako {to posakal. 19 Ako site tie bi bile samo eden del, toga{ kade e teloto? 20 A sega se, pak, mnogu delovi, no sepak edno telo. 21 I ne moè okoto da $ re~e na raka12
ta: Ne si mi potrebna, nitu, pak, glavata na nozete: Ne ste mi potrebni. 22 Naprotiv, onie delovi od teloto, koi ni izgledaat poslabi, se mnogu popotrebni; 23 i na onie delovi na teloto, za koi smetame deka se pomalku ~esni, im oddavame pove}e po~it; i na{ite sramni delovi dobivaat pogolema pristojnost. 24 Pristojnite, pak, delovi nemaat potreba od ~est. No Bog go sostavil teloto taka, {to im dal izobilna po~it, na organite {to ja nemaat. 25 Za da nema razdori vo teloto, no delovite podednakvo da se griàt edni za drugi. 26 A koga strada eden del, toga{ stradaat site delovi; i koga se slavi eden od delovite, toga{ so nego se raduvaat site delovi. 27 Vie ste teloto Hristovo, a pooddelno - ~lenovi. 28 I nekoi od vas Bog postavi vo Crkvata: prvo za apostoli, vtoro za proroci, treto za u~iteli; potoa dade darbi za ~udesa i isceluvawe; pa za pomagawe, za upravuvawe i za zboruvawe na razni jazici. 29 Ta site li se apostoli? Site li se proroci? Site li se u~iteli? Site li se ~udotvorci? 30 Site li imaat darba da lekuvaat? Site li zboruvaat na razni jazici? Site li se tolkuva~i? 31 Stremete se kon pogolemi darbi. A sega vi pokaùvam eden mnogu povozvi{en pat: Da zboruvam na site ~ove~ki jazici, pa duri i na angelski, {tom qubov nemam, }e bidam bakar, {to yvoni, ili kimval, {to yve~i. 2 Da imam proro~ki dar i da gi znam site tajni, da go imam seto znaewe, a i taka silna vera, {to i planini da premestuvam, - ako qubov nemam, ni{to ne sum. 3 I da go razdadam celiot svoj imot, da go predadam teloto da mi izgori, {tom qubov nemam, ni{to ne mi koristi.
27
10,17 Rim 12,5 Efes 1,23 4,4.25
28
12,9-10 Mk 16, 17-18 Dela 13,1 2 Kor 12,12 Efes 4,11 2 Tim 1,11
13,1
Ps 150,5
2
12,8.9 Mt 7,22 17,20 Kol 2,3
3
Dan 3,19-20 Mt 18,22
13
Za qubovta
208
4
4,6 8,1 Efes 4,2 1 Sol 5,15
5
10,24.33 Zah 8,17 Rim 13,10 Fil 2,4
6
2 Kor 13,8
7
9,12
12
8,3 4 Mojs 12,8 Jn 10,14 2 Kor 5,7 Gal 4,8.9 2 Tim 2,19 Jk 1,23
13
Kol 1,4-5 1 Sol 1,3 5,8 Evr 10, 22-24
14,1
12,10.31 14,39 1 Sol 5,20
Qubovta e velikodu{na, polna so dobrina, qubovta ne zaviduva, qubovta ne se prevoznesuva, ne e gordeliva, 5 ne e nepristojna, ne bara svoe, ne se srdi, ne pamti zlo, 6 ne se raduva na nepravda, tuku se raduva na vistina, 7 s# pokriva, vo s# veruva, na s# se nadeva, s# podnesuva. 8 Qubovta nikoga{ ne propa|a. A prorokuvawata? ]e minat. Jazicite? ]e zamolknat. Znaeweto? ]e is~ezne. 9 Za{to samo delumno spoznavame i samo delumno prorokuvame; 10 a koga }e dojde sovr{enoto, toga{ }e is~ezne delumnoto. 11 Koga bev dete, zboruvav kako dete, kako dete mislev, kako dete razmisluvav; a koga stanav ma`, go ostaviv detskoto. 12 Sega gledame kako niz ogledalo, nejasno, a toga{ - lice v lice; sega spoznavam delumno, a toga{ }e spoznaam sovr{eno kako {to i sum spoznaen. 13 A sega ostanuvaat ovie tri raboti: verata, nade`ta i qubovta; najgolema me|u niv e qubovta.
4
3
Dela 9,31 1 Sol 2,12
5
4 Mojs 11,29
Stremete se kon qubovta; revnuvajte za duhovnite darovi, a osobeno da prorokuvate. 2 Za{to onoj, koj zboruva na drug jazik, toj ne im zboruva na lu|e, tuku na Boga; bidej}i nikoj ne go razbira, a so Duhot kaùva tajni; 3 koj, pak, prorokuva, toj im zboruva na lu|eto za nadgraduvawe, ohrabruvawe i ute{uvawe. 4 Koj zboruva na drug jazik, toj se nadgraduva sam sebe; a koj prorokuva, toj ja nadgraduva Crkvata. 5 No jas bi sakal site vie da zboruvate na drugi jazici, a u{te pove}e da prorokuvate: za{to, koj prorokuva, e pogolem od onoj, koj zboruva jazici - osven ako i gi tolkuva, za da se nadgraduva Crkvata. 6 Sega, ako dojdam kaj vas, bra}a, i vi zboruvam na drugi jazici, kakva polza }e imate od mene, ako ne vi soop{tuvam
14
Darovi vo zaednicata
ili so otkrovenie, ili so znaewe, ili so proro{tvo, ili so pouka? 7 I bezdu{nite predmeti, kako kavalot ili guslata, {to davaat glas, ako ne davaat razni glasovi, kako }e se razbere {to sviri kavalot ili guslata? 8 Za{to, ako trubata ne dava razbirliv glas, toga{ koj }e se gotvi za bitka? 9 Taka i vie, ako so jazikot svoj ne izgovarate razbirlivi zborovi, kako }e se razbere ona {to go zboruvate? ]e bidete kako onie koi govorat vo veter. 10 Vo svetot ima kojznae kolku razni glasovi, i nieden od niv ne e bez zna~ewe. 11 Ako, pak, ne go razbiram zna~eweto na tie glasovi, toga{ za onoj {to zboruva }e bidam tu|inec, a i toj za mene tu|inec. 12 Taka i vie, bidej}i ste revniteli za duhovni darovi, griète se da gi dobiete vo izobilstvo, za nadgraduvawe na Crkvata. 13 Zatoa, onoj {to zboruva na drug jazik, neka se moli za dar da moè da go tolkuva. 14 Za{to, ako se molam na drug jazik, se moli mojot duh; umot, pak, moj ostanuva besploden. 15 Pa {to da se pravi? ]e Mu se molam so duh, }e se molam i so um; }e Go vospevam Boga so duh, }e Mu peam so um. 16 Za{to, ako blagoslovuva{ so duh, kako }e re~e amin! na tvoeto blagodarewe prostiot ~ovek, koga ne razbira {to veli{? 17 Ti blagodari{ ubavo, no drugiot ne se nadgraduva. 18 Mu blagodaram na Mojot Bog, za{to zboruvam na drugi jazici pove}e od site vas; 19 no v crkva pove}e sakam da kaàm pet zborovi razbirlivi, za da pou~am i drugi, otkolku iljadnici zborovi na nepoznat jazik. 20 Bra}a, po umot nemojte da bidete kako deca; za zloto bidete kako de~iwa, a po umot zreli. 21 Vo Zakonot e napi{ano: Na drugi jazici i so druga usta }e mu zboruvam na
13
12,10
14-15
Efes 5,19 6,18 Juda 1,20
16
2 Kor 1,20
20
Rim 16,19 Efes 4,14 Fil 3,15
21
Is 28,11-12
209
23 ovoj narod, no i taka nema da Me pos24
2,15 Jn 16,8 Efes 5,13
Dela 2,13
25
4,5 1 Car 18,39 Is 45,14 Zah 8,23 Dan 2,47
26
12,7-10 14,6 Rim 14,19 Efes 4,12
29
1 Sol 5, 19-21
32
3 Ptr 1,21 Otkr 19,10 22,6
lu{a, veli Gospod. 22 Zatoa jazicite ne se znak za onie {to poveruvale, tuku za onie {to ne poveruvale; prorokuvawata, pak, ne se za onie {to ne veruvaat, tuku za onie {to veruvaat. 23 Ako, pak, celata Crkva se sobere na edno mesto i site po~nat da zboruvaat na nepoznati jazici, a dojdat i prosti lu|e ili bezvernici, nema li da re~at deka ste poludele? 24 No, ako site prorokuvaat, a dojde nekoj prost ~ovek ili bezvernik, nego site }e go obvinat i site }e go osudat, 25 taka {to tajnite na srceto }e mu se otkrijat, i toj, }e padne na kolena, }e Mu se pokloni na Boga i }e re~e: Navistina, Bog e vo vas.
26
Zar od vas izleze slovoto Bo`jo? Ili, pak, samo do vas stigna? 37 Ako nekoj misli deka e prorok ili nadaren so duh, neka znae deka ova {to vi go pi{uvam e zapoved Gospodova. 38 A koj ne razbira, neka ne razbira. 39 I taka, bra}a, nastojuvajte da prorokuvate, no ne zabranuvajte da se zboruva i na drugi jazici. 40 S# neka bide dostojno i uredno.
36
37
1 Jn 4,6
39
1 Sol 5,20
15,1
Gal 1,11
3
Is 53,5-6 53,8-9.12 1 Ptr 3,18
Redot vo Crkvata Pa {to, bra}a? Koga }e se sobira33b-36 te, i sekoj od vas ima - koj psalm, koj 11,3 1 Tim 2, pouka, koj jazik, koj otkrovenie, koj 11-12 tolkuvawe, - s# neka bide za nadgraduEfes 5, 22-24 vawe. Tit 2,5 27 Ako nekoi zboruvaat na nepoznat 1 Ptr 3,1.5 jazik, dvajca ili najmnogu trojca, neka 34 zboruvaat po red, a eden da tolkuva. 1 Mojs 3,16 28 Ako pak, nema tolkuva~, toga{ v crkva da mol~at, a neka si zboruvaat vo sebe i na Boga. 29 Prorocite, pak, da zboruvaat dvajca ili trojca, a drugite da rasuduvaat. 30 No, ako na nekoj drug {to sedi mu dojde otkrovenie, toga{ prviot neka zamol~i. 31 I taka, eden po drug moète site da prorokuvate, ta site da se pou~uvate i site da se ohrabruvate. 32 I proro~kite duhovi im se pokoruvaat na prorocite; 33 za{to Bog ne e Bog na bezredie, tuku na mirot. Kako {to e po site crkvi me|u svetiite, 34 ènite va{i po crkvite da mol~at: nim ne im e dopu{teno da zboruvaat, tuku da se pot~inuvaat, kako {to veli i Zakonot. 35 Ako, pak, sakaat da nau~at ne{to, neka gi pra{aat maìte svoi doma; za{to sramno e èna v crkva da zboruva.
Bra}a, vi napomenuvam za Evangelieto, Koe vi go propovedav, a koe vie go primivte i vo Koe stoite. 2 Preku Nego i se spasuvate, ako Go drìte kako {to vi propovedav, osven ako ne ste poveruvale naprazno. 3 Vi go predadov najnapred ona {to go bev i primil, deka Hristos umre za na{ite grevovi, spored Pismata; 4 deka Toj be{e pogreban i deka na tretiot den voskresna, spored Pismata, 5 i deka mu se javi na Kifa i potoa na Dvanaesette; 6 posle im se javi edna{ na pove}e od petstotini bra}a, od koi pove}eto se ìvi i do denes, a nekoi po~inaa; 7 potoa mu se javi na Jakov, i potoa na site apostoli, 8 a po site, najposle mi se javi i mene, kako na nekoe nedonos~e, 9 za{to jas sum najmaliot od apostolite i ne sum dostoen da se nare~am apostol, bidej}i ja gonev Bo`jata crkva. 10 So blagodatta na Boga sum toa {to sum, i Negovata blagodat, koja e vo mene, ne be{e naprazna, no pove}e se potrudiv od site niv; samo ne jas, tuku Bo`jata blagodat, koja e so mene. 11 I taka, bilo jas, ili tie, taka propovedame, i vie taka poveruvavte. Voskresenieto na mrtvite I ako se propoveda deka Hristos voskresnal od mrtvite, kako toga{ nekoi me|u vas velat deka nemalo voskresenie na mrtvite? 13 A {tom nema voskresenie na mrtvite, toga{ i Hristos ne voskresnal;
12
15
Hristovoto voskresenie
4
Os 6,2 Jona 2,1 Mt 16,21
5
Lk 24,34 Jn 21,15
6
Lk 24,36 Jn 20,19.26 21,1.12
8
Dela 9,3-7
9
Dela 8,3 Gal 1,13 Efes 3,8 Fil 3,6 1 Tim 1,13
10
2 Kor 11,5 Gal 1,15
13
Mt 22,23 Dela 4,2 17,32
210
20
1 Sol 4,14
21
Rim 5,12.18
22
Rim 8,11
23
Kol 3,4 1 Sol 4,15
24
Dan 2,44 Rim 8,38 Efes 1,21 Fil 2,9
25
Ps 110,1 Mt 22,44 Lk 19,27
26
Otkr 20,14 21,4
27
Ps 8,7 Evr 2,8
28
Kol 3,11
ako, pak, Hristos ne voskresnal, toga{ naprazna e na{ata propoved, prazna e i va{ata vera. 15 Bi se pokaàle kako la`ni svedoci Bo`ji, bidej}i svedo~evme protiv Boga deka Go voskresnal Hristos, Kogo {to ne Go voskresnal, ako navistina mrtvite ne voskresnuvaat. 16 Za{to, ako mrtvite ne voskresnuvaat, i Hristos ne voskresnal; 17 ako, pak, Hristos ne voskresnal, naprazna e verata va{a; vie ste u{te vo svoite grevovi; 18 toga{ i onie, {to umrele za Hristos, propadnale. 19 I, ako samo vo ovoj ìvot se nadevame na Hristos, toga{ sme nie najbedni od site lu|e. 20 No, ete, Hristos voskresna od mrtvite, i so toa stana prvina za upokoenite. 21 Bidej}i smrtta dojde preku ~ovekot, taka i voskresenieto od mrtvite, stana preku ôvek. 22 I kako {to po Adam site umiraat, taka i vo Hristos site }e bidat oìveani; 23 no sekoj po svoj red: Hristos e prviot plod; potoa, pri Negovoto doa|awe, }e voskresnat site {to se Hristovi. 24 A potoa }e bide krajot, koga }e Mu go predade na Boga i Otecot carstvoto, odnosno koga }e uni{ti sekoe na~alstvo, sekoja vlast i sila. 25 Bidej}i Toj treba da caruva dodeka ne gi stavi pod nozete Svoi site neprijateli. 26 A kako posleden neprijatel }e bide uni{tena smrtta, 27 za{to site gi pokori pod nozete Negovi; a koga se veli: S# Mu e Nemu pokoreno, o~evidno e deka se izostavuva Onoj, Koj Mu pot~ini s#. 28 Koga, pak, }e Mu bide pot~ineto s#, toga{ i Samiot Sin }e Mu se pot~ini na Onoj, Koj Mu pot~ini s#, za da bide Bog s# vo s#. 29 Inaku, {to }e napravat onie, koi se kr{tavaat za mrtvite? Ako mrtvite ne voskresnuvaat, zo{to tie toga{ se kr{tavaat za niv?
14
Zo{to, pak, i nie sekoj ~as se podloùvame na opasnost? 31 Sekoj den umiram, bra}a, se kolnam vo pofalbata va{a, koja ja imam vo Hristos Isus, na{iot Gospod. 32 Ako vo Efes, ~ove~ki re~eno, se borev so yverovi, kakva e mojata polza? Ako mrtvite ne voskresnuvaat - Da jademe i da pieme, bidej}i utre }e umreme! 33 Ne laète se: Lo{ite zborovi gi rasipuvaat dobrite obi~ai! 34 Osvestete se edna{ kako treba, pa ne gre{ete! Za{to nekoi od vas ne znaat za Boga - za va{ sram go velam ova.
30
31
4,9 Rim 8,36 2 Kor 4,11
32
Is 22,13
36
Jn 12,24
38
1 Mojs 1,11-12
39
1 Mojs 1,24
40
15,49
Telata na voskresnatite Fil 3,21 35 No }e re~e nekoj: kako }e voskres44-46 nat mrtvite i vo kakvo telo }e dojdat? 2,14 36 Bezumni~e, toa {to go see{ ti, ne45 ma da oìvee, ako ne umre. 1 Mojs 2,7 37 A koga see{, ne go see{ teloto, koe Jn 6,63 treba da nastane, tuku golo zrno, na Rim 8,11 47 primer p~eni~no ili nekoe drugo; 38 no Bog mu dava telo, kakvo {to sa- 1 Mojs 2,7 Jn 3,13.31 ka, i toa na sekoe seme negovo sopstveno telo. 39 Ne e sekoe telo isto telo: drugo e teloto na ~ovek, drugo e teloto na ìvotno, drugo na riba, drugo na ptica. 40 Ima tela nebesni i tela zemni, no drug e blesokot na nebesnite i drug na zemnite; 41 drug e blesokot na sonceto; drug e blesokot na mese~inata, inakov e, pak, na yvezdite; pa i yvezda od yvezda po blesokot se razlikuva. 42 Taka e i so voskresenieto na mrtvite: se see za raspa|awe; voskresnuva vo neraspa|awe; 43 se see vo bes~estie - voskresnuva vo slava; se see vo nemo} - voskresnuva vo sila; 44 se see telo du{evno - voskresnuva telo duhovno. Ako ima telo du{evno, ima i telo duhovno. 45 Pa taka e i napi{ano: Prviot ~ovek Adam stana ìva du{a, a posledniot Adam - ìvotvoren duh. 46 No ne e prvo duhovnoto, tuku du{evnoto, a potoa duhovnoto. 47 Prviot ~ovek e od zemja, zemjen; vtoriot ~ovek e Gospod od neboto.
43
211
49
1 Mojs 5,3 Rim 8,29 2 Kor 3,18
50
6,9 Jn 3,5-6
51
1 Sol 4, 15-17
53
2 Kor 5,4
54
Is 25,8
55
Os 13,14 Evr 2,14
56
Rim 7,13
57
1 Jn 5,4
58
2 Let 15,7 Is 65,23 Kol 1,23
16,2
Mt 28,1 Dela 20,7
Kakov e zemjeniot, takvi se i zemjenite; i kakov e Nebesniot, takvi se i nebesnite; 49 i kako {to go nosime likot na zemjeniot, taka }e go nosime i obrazot na Nebesniot. 50 A ova vi go velam, bra}a, deka teloto i krvta ne moàt da go nasledat carstvoto Bo`jo, nitu raspadlivosta ja nasleduva neraspadlivosta. 51 Eve, tajna vi kaùvam; site nema da se upokoime, tuku site }e se izmenime, 52 odedna{, za eden mig na oko, na poslednata truba: za{to }e zatrubi, i mrtvite }e voskresnat neraspadlivo, a nie }e se izmenime; 53 za{to raspadlivoto treba da se oble~e vo neraspadlivost, a smrtnoto - da se oble~e vo besmrtnost. 54 A koga ova raspadlivo }e se oble~e vo neraspadlivost, i ona smrtnoto - vo besmrtnost, toga{ }e se zbidne zborot napi{an: Pobedata ja progolta smrtta. 55 O, smrt, kade ti e osilkata? O, smrt, kade ti e pobedata? 56 Osiloto na smrtta e grevot, a silata na grevot e Zakonot. 57 Da Mu blagodarime na Boga, Koj ni daruva pobeda preku na{iot Gospod Isus Hristos. 58 I taka, bra}a moi vozqubeni, bidete postojani, nepokoleblivi i sekoga{ bogati vo deloto Gospodovo, znaej}i deka trudot va{ pred Gospod nema da bide zaluden.
48
Ako, pak, e potrebno da otidam i jas, 4 2 Kor 8,20toga{ }e pojdat so mene. 21

4
Planovite na Pavle ]e dojdam kaj vas, otkako }e ja pominam Makedonija, za{to niz Makedonija samo }e minam. 6 A moèbi kaj vas i }e se zadràm, pa duri i da prezimuvam, ta vie da me pridruùvate nasekade, kade {to }e odam. 7 Za{to ne sakam sega ve}e da ve vidam samo patem; a se nadevam, ako dopu{ti Gospod, me|u vas da pominam nekoe vreme. 8 A vo Efes }e ostanam do Pedesetnica, 9 za{to za mene se otvori golema i za rabota pogodna vrata, a protivnici ima mnogu. 10 Ako, pak, dojde Timotej, gledajte me|u vas da bide bezbeden; za{to toj go izvr{uva deloto Gospodovo kako i jas. 11 Nikoj da ne go prezira, tuku ispratete go vo mir, ta da dojde kaj mene, za{to go o~ekuvam so bra}ata. 12 A {to se odnesuva do bratot Apolos, mnogu go molev da dojde kaj vas so bra}ata; no, navistina, ne saka{e sega da dojde, a }e dojde, koga }e bide pogodno.
5
5
Dela 19,21
9
Dela 14,27 Kol 4,3
11
1 Tim 4,12
13
15,58 Ps 31,24 Mk 13,37 Rim 11,20 Gal 5,1 Efes 6,10 Fil 1,27 2 Sol 2,15
15
1,16 Rim 16,5
19
Rim 16,3 16,5
Posledni preporaki i pozdravi Bidete bodri, stojte vo verata, drète se ma{ki, bidete krepki; 14 Sekoe va{e delo neka bide vo qubov. 15 Ve molam u{te, bra}a: znajte deka domot na Stefanin e prviot plod na Ahaja i deka se opredeli da im sluì na svetiite. 16 Pokoruvajte im se i vie na takvi i na sekogo, {to sorabotuva i se trudi! 17 Se raduvam {to dojdoa Stefanin, Fortunat i Ahaik: tie go popolnija va{eto otsustvo, 18 za{to go uspokoija duhot moj i va{. Po~ituvajte gi takvite! 19 Ve pozdravuvaat crkvite od Azija; mnogu ve pozdravuvaat Akila i Priskila so svojata doma{na crkva.
13
A {to se odnesuva do sobiraweto milostina za svetiite, pravete i vie onaka, kako {to odrediv po crkvite vo Galatija; 2 vo sekoj prv den od sedmicata sekoj od vas da oddeli i ostavi kaj sebe kolku {to moè, taka {to sobiraweto da ne se vr{i koga }e dojdam. 3 A koga }e dojdam, onie {to }e gi odobrite, niv so pisma }e gi ispratam, za da go odnesat va{iot dar vo Erusalim.
16
Milostivi darovi za pomo{ na bra}ata vo Erusalim
212
20
Rim 16,16 2 Kor 13,12 1 Sol 5,26 1 Ptr 5,14
Ve pozdravuvaat site bra}a. Pozdravete se eden so drug so svet celiv! 21 Ve pozdravuvam jas, Pavle, svoera~no. 22 A onoj {to ne Go qubi Gospod Isus Hristos, neka bide proklet, Maran - ata.
20
Blagodatta na Gospod Isus neka bi- 21 Gal 6,11 de so vas, Kol 4,18 24 i qubovta moja so site vas vo Hris- 2 Sol 3,17 Fil 1,19 tos Isus.
23
VTORO POSLANIE DO KORINTJANITE

Voved Preku ova poslanie se otkrivaat prili~no napnatite odnosi me|u Pavle i hristijanite od Korint. Nekoi me|u niv te{ko go navreduvaat i ja stavaat pod somnenie legitimnosta na negovata slu`ba na apostol. No Pavle ìvo se sprotivstavuva, bez poreknuvawe, samo za da ja izrazi svojata qubov kon Korintjanite i negovata èlba za izmiruvawe. Toa se posvedo~uva i od negovata radost koga kaj nego pristignuvaat dobri izvestuvawa za Korint (7,515). Spomnuvaj}i gi opasnostite na koi samiot treba da im se sprotivstavi, se se}ava na te{kotiite na koi naiduva vo negoviot odnos so Korintjanite i ja istaknuva va`nosta na slu`bata na apostolot, odnosno pratenikot na Gospod Isus Hristos. Toj isto taka objasnuva zo{to moral da ja dokaè svojata strogost vo prethodnoto poslanie i kolku toj se raduva {to taa strogost imala pozitiven rezultat (1,127,16) Vo vrska so sobiraweto na milostivite darovi za potkrepa na hristijanite od Judeja (89) gi povikuva Korintjanite da bidat velikodu{ni, za{to i samiot Gospod, veli Pavle: iako bogat, osiroma{i poradi vas, za da se zbogatite i vie preku Negovata siroma{tija (8,9). Vo prodolènieto na poslanieto (1013) zabele`liva e jasnata promena na tonot: Pavle èstoko se osvrnuva kon onie koi go obvinuvaat deka ne e vistinski apostol. Poslanieto zavr{uva so eden kratok zaklu~ok (13,1113). Li~niot, a ponekoga{ i vozbuden ton na ova poslanie ne treba da n# zaveduva: apostolot ne nastojuva da ja odbrani svojata li~nost, nitu pak nekoj segment od negovoto li~no gledi{te za koe toj bil posebno napadnat. Ako toj se bori tolku cvrsto za da se priznae negoviot avtoritet na apostol, toga{ toa go pravi za da moè Evangelieto da bide potpolno prifateno i Isus vistinski priznaen za Gospod.
1,1
Dela 9,13 16,1 Rim 1,1 1 Kor 1,1-2
Pavle, apostol na Isus Hristos, po volja Bo`ja, i bratot Timotej, do crkvata Bo`ja vo Korint zaedno so 2 site svetii po cela Ahaja. Rim 1,7 2 Blagodat i mir od Bog Otecot na{, 1 Kor 1,3 i Gospod Isus Hristos! 3 Stradaweto i utehata se povrzani Blagosloven neka e Bog i Otecot na na{iot Gospod Isus Hristos, Otecot na milosrdnosta i Bog na sekoja uteha. 4 Toj n# ute{uva pri sekoja na{a nevolja, ta i nie da moème da gi ute{i3
Pozdrav
Rim 15,5 Efes 1,3 1 Ptr 1,3
4
1,8 8,2 Dela 14,22
me site onie koi se vo nevolja so onaa 5 uteha so koja Bog n# ute{uva nas sami- Fil 1,20 Kol 1,24 te! 5 Za{to, kako {to izobiluvaat Hris- 6 tovite stradawa vo nas, taka izobiluva 2 Tim 2,10 i utehata na{a preku Hristos. 6 Ako sme vo nevolja, - toa e za va{a uteha i spasenie; ako sme ute{eni, toa e za va{a uteha i spasenie. Tie stanuvaat delotvorni samo koga gi pretrpuvate istite stradawa {to gi trpime i nie; 7 a i nade`ta na{a za vas e cvrstaa, znaej}i deka kako {to u~estvuvavte vo na{ite stradawa, taka }e bidete u~esnici i vo utehata.
1 1,7. Vo nekoi rakopisi na ova mesto e dodadeno: Se ute{uvame li, se ute{uvame za va{a uteha i spasenie.
214
8
1 Kor 15,32 1 Sol 4,13
9
4,7 Rim 1,4 4,17 8,11 Fil 2,27 Evr 11,19
10
2 Tim 4,18
11
4,15 9,12 Rim 15,30
12
2,17 Dela 23,1 1 Kor 1,17 2,1
Bra}a, ne sakame da ja zataime nevoljata {to n# snajde vo Azija; deka bevme optovareni prekumerno, duri preku na{ite sili, nie ne se nadevavme ni ìvi da ostaneme. 9 Tuku sami vo sebe ja primivme smrtnata presuda za da ne se nadevame vo sebe, tuku na Boga, Koj gi voskresnuva mrtvite. 10 Toj n# izbavi od takva stra{na smrt, a i u{te n# izbavuva. Vo Nego se nadevame deka i u{te }e n# izbavuva; 11 pa so pomo{ta i na va{ata molitva za nas mnogu lu|e da Mu blagodarat na Boga za darovite {to ni se dadeni poradi vas.
8
Pavle gi menuva svoite planovi Bidej}i na{ata pofalba e ovaa: svedo{tvo na na{ata sovest deka so prostodu{nost i iskrenost pred Boga, a ne so telesna mudrost, tuku so Bo`ja blagodat ìveeme na svetot, osobeno, pak, me|u vas. 13 Za{to drugo ne vi pi{uvame, osven ona {to go ~itate i razbirate, pa se nadevame deka i do kraj }e go razberete, 14 kako {to ve}e donekade i razbravte deka nie sme va{a pofalba, kako i vie na{a, vo denot na na{iot Gospod Isus Hristos. 15 I so taa uverenost se gotvev da dojdam kaj vas porano, ta povtorno da primite blagodat, 16 i preku vas da zaminam za Makedonija, a od Makedonija pak da dojdam kaj vas, ta vie da me pridruìte do Judeja. 17 No, smetaj}i go ova, moèbi lesnomisleno postapiv? Ili, pak, {to se nakanuvav, po teloto li se nakanuvav, ta moeto Da da bide i Ne? 18 No Bog e svedok deka na{iot zbor do vas ne be{e Da i Ne. 19 Za{to Sinot Bo`ji, Isus Hristos, Kogo Go propovedavme me|u vas jas i Silvan i Timotej, ne be{e Da i Ne, tuku vo Nego be{e Da, 20 bidej}i site vetuvawa Bo`ji vo Nego se Da, i vo Nego Amin, za slava Bo`ja preku nas. 21 Bog e Onoj Koj n# utvrdi so vas vo Hristos i n# pomaza;
12
14
1 Kor 1,8 Fil 2,16 4,1 1 Sol 2, 19-20
Toj i n# zape~ati i ni dade zalog na Duhot vo srcata na{i. 23 A jas Go povikuvam Boga za svedok na mojata du{a deka, {tedej}i ve vas, ne dojdov vo Korint dosega; 24 no ne kako nie da vladeeme so verata va{a, tuku sme sorabotnici na va{ata radost, bidej}i vo verata vie ste cvrsti. I taka, re{iv vo sebe da ne doa|am kaj vas so àlost, 2 za{to, ako jas ve naàlam, toga{ koj }e me zaraduva, ako ne onoj kogo sum go oàlostil? 3 Toa isto i vi go napi{av, ta, koga }e dojdam, da ne me oàlostat onie koi treba da me zaraduvaat; bidej}i sum uveren vo site vas deka mojata radost e radost i za site vas. 4 Za{to od mnogu griì i od taga na srceto vi pi{uvav so mnogu solzi, ne za da ve oàlostam, tuku za da ja poznaete pregolemata qubov {to ja imam kon vas.
22
22
Rim 5,5 6,4 Efes 1, 13-14
23
Fil 1,8
24
6,1 Rim 11,20 1 Ptr 5,2.3
2,1
12,21
3
13,10
4
7,8 Dela 20,31
5
1 Kor 5,2 Kol 3,13
7
Kol 3,13
16
1 Kor 16,5
17
1,12 Rim 7,5
18
1 Kor 1,9 10,13
19
Mt 5,37 Dela 16,1 18,5
20
Otkr 3,14
21
13,13 1 Kor 1,6 1 Jn 2,20.27
Treba da mu se prosti na navreduva~ot 5 Ako li, pak, nekoj me oàlosti, ne me oàlostil samo mene, tuku, da ne preteram, donekade i site vas. 6 Za takov dovolna e kaznata {to ja pretrpel od mnozinstvoto; 7 taka {to za vas e podobro da go pomiluvate i da go ute{ite, za da ne propadne od pregolema àlost; 8 zatoa ve molam kon nego da pokaète qubov. 9 Zatoa i vi napi{av, da ve ispitam i da doznaam dali ste vo s# poslu{ni. 10 A komu vie }e mu prostite ne{to, nemu }e mu prostam i jas; ako sum prostil nekomu ne{to, sum mu prostil poradi vas vo imeto na Isus Hristos, 11 za da ne n# prelaè satanata, za{to negovite namisli dobro ni se poznati. Nemirot na Pavle vo Troada Koga dojdov vo Troada da go propovedam Evangelieto Hristovo, iako vratata mi be{e otvorena vo Gospod, 13 duhot moj nema{e spokoj, bidej}i tamu ne go najdov mojot brat Tit; i zatoa, otkako se prostiv so niv, zaminav za Makedonija.
12
9
7,15 10,6
10
Mt 10,40
11
Efes 4,27
12
Dela 14, 26-27 1 Kor 16,9 Otkr 3,8
13
7,6 1 Tim 4,10 Tit 1,4
215
No da Mu blagodarime na Boga, Koj sekoga{ ni dava pobeda vo Isus Hris15 tos, i na sekoe mesto preku nas go projaLk 2,34 vuva mirisot na spoznanieto na Samiot 1 Kor 1,18 Nego. 15 Za{to nie sme Mu na Boga blago17 4,2 prijaten miris Hristov i me|u onie 11,13 1 Sol 2,5 koi se spasuvaat i me|u onie koi propa1 Ptr 4,11 |aat; 16 na ednite sme smrtonosen miris za 3,1 smrt, a na drugite ìvotvoren miris za 5,12 10,12 ìvot. I za ova koj e sposoben? 17 Za{to nie ne sme kako mnozina {to Dela 18,27 Rim 1,17 1 Kor 1,30 trguvaat so Bo`joto ime, tuku go proGal 3,13 povedame iskreno, kako od Boga, pred Fil 3,9 Boga, vo Hristos.
14 Kol 2,15
14
2 3
1 Kor 9,2
Pak li }e po~neme sami da se fa2 Mojs lime pred vas? Ili ni se potrebni, 24,12 Er 31,33 kako na nekoi, prepora~uva~ki pisma Ez 11,19 36,26 do vas ili od vas? 2 Vie ste na{eto pismo, vpi{ano vo 5 na{ite srca, koe go poznavaat i ~itaat Jn 3,27 15,5 site lu|e. 3 Jasno e deka vie ste Hristovo 6 Er 31,31 pismo, sostaveno preku na{ata slu`ba, Efes 3,7 napi{ano ne so mastilo, tuku so Duhot Kol 1,23.25 na ìviot Bog, ne na kameni plo~ki, 7 tuku na ~ove~ki srca. 2 Mojs 4 Takva sigurnost vo Boga imame 32,16 39,29-35 preku Hristos, 5 no ne deka sme sposobni da pomislime ne{to kako od sebe; naprotiv, na{ata sposobnost doa|a od Boga. 6 Toj ni dal sposobnost da bideme slugi na noviot zavet, ne na bukvata, tuku na Duhot; za{to bukvata ubiva, a Duhot oìvotvoruva. 7 Ako, pak, smrtonosnoto sluèwe so bukvi, vreàni vo kamewa, be{e taka slavno, {to sinovite Izraelovi ne moèa da pogledaat vo liceto na Mojsej, poradi minlivata slava na negovoto lice, 8 toga{ kolku poslavno }e bide sluèweto na Duhot! 9 Za{to, ako sluèweto {to donesuva osuduvawe bilo slavno, toga{ kolku pove}e }e izobiluva so slava sluèweto za pravednosta!
Sluèweto na Noviot zavet
I navistina, ne ni be{e proslaveno vo taa mera ona {to be{e proslaveno ako se sporedi so pregolemata slava. 11 Za{to, ako e slavno ona {to e minlivo, toga{ mnogu poslavno }e bide ona {to e trajno. 12 Imaj}i, pak, takva nade`, nie dejstvuvame so golema sloboda, 13 a ne kako Mojsej {to stava{e prevez na liceto svoe za da ne moàt sinovite Izraelovi da go vidat krajot na minlivoto. 14 No umovite nivni zaslepea, bidej}i i do den denes, koga se ~ita Stariot zavet, im stoi istiot prevez, za{to samo Hristos go simnuva. 15 Pa taka, i do den denes, koga se ~ita Mojsej, prevezot im stoi na nivnoto srce. 16 No, koga }e se obratat kon Gospod, prevezot im se simnuva. 17 A Gospod e Duhot; a kade {to e Duhot Gospodov, tamu ima sloboda. 18 Nie, pak, site so otkrieno lice, kako vo ogledalo gledaj}i ja slavata Gospodova, se preobrazuvame vo istiot lik, od slava vo slava, kako od Duhot Gospodov.
10
14
Mk 4,12 Dela 28,27 Rim 10,4 11,7.8 Evr 8,13
15
Dela 15,21
16
2 Mojs 34,34
17
Jn 4,24 Rim 8,2 1 Kor 6,17
18
4,6 Rim 8,29 1 Jn 3,2
4,1
Rim 1,16
2
1 Sol 2,4-5
3
2 Sol 2,10
4
Rim 8,29 2 Sol 2,11
Zatoa, bidej}i po milosta Bo`ja go imame ova sluèwe, nie so duhot ne pa|ame; 2 no se odrekovme od prikrieni sramni dela, ne postapuvame so lukavstvo, nitu go izopa~uvame slovoto Bo`jo, tuku so javuvaweto na vistinata se prepora~uvame na sekoja ~ove~ka sovest pred Boga. 3 Ako, pak, e i pokrieno na{eto Evangelie, toa e pokrienoza onie {to propa|aat: 4 za onie, na koi bogot od ovoj svet im gi zaslepil nivnite bezverni umovi, za da ne gi osvetli svetlinata na Blagovestieto za slavata na Hristos, Koj e slika na (nevidliviot) Bog. 5 Za{to nie samite sebe ne se propovedame, tuku Hristos Isus Gospod; {to se odnesuva, pak, do nas, nie sme va{i slugi poradi Isus.
Hristoe e prisuten vo apostolskoto sluèwe
216
6
3,18 1 Mojs 1,3 Is 9,1 Jn 8,12 Rim 3,23 Efes 1,18 Evr 1,3 1 Ptr 2,9
7
12,9
8
1,8 6,4-10 7,5 1 Kor 4, 9-13
9
1 Kor 15,31 Fil 3,10
10
Ps 116,10 Kol 1,24
11
1 Kor 15,31
13
Ps 116,10
14
Rim 1,4 8,11
15
1,11
16
Rim 7,22 Kol 3,9
17
Mt 5,11-12 Rim 8, 17-18 Evr 12,11 1 Ptr 1,6
Za{to Bog, Koj nekoga{ zapoveda od temninata da izgree svetlina, Toj gi ozari srcata na{i za da bide poznanieto na slavata Bo`ja vo liceto na Isus Hristos svetlo. 7 No taa riznica ja nosime vo glineni sadovi, ta preizobilnata sila da bide od Boga, a ne od nas. 8 Od sekade sme ugnetuvani, no ne sme poti{teni; vo nedoumica sme, ne gubime nade`; 9 n# gonat, no ne sme napu{teni; n# kutnuvaat, no nie ne propa|ame. 10 I sekoga{ vo teloto na{e ja nosime smrtta na Gospod Isus, taka {to i ìvotot Isusov da se otkrie vo teloto na{e. 11 Za{to nie, ìvite, postojano se izloùvame na smrt zaradi Isus, ta i ìvotot Isusov da se otkrie vo na{eto smrtno telo. 12 Taka smrtta dejstvuva vo nas, a ìvotot - vo vas. 13 A, pak, bidej}i go imame toj ist duh na verata, kako {to e napi{ano: Poveruvav i zatoa govorev, i nie veruvame, pa zatoa i govorime, 14 bidej}i znaeme deka Onoj Koj Go voskresna Gospod Isus i nas }e n# voskresne preku Isus i }e n# postavi so vas. 15 Za{to s# e zaradi vas, ta blagodatta, namnoèna preku blagodarnosta na mnozina, da izobiluva za slavata Bo`ja.
6
Za{to vo nego vozdivnuvame, kopneej}i da se oble~eme vo svoeto nebesno ìveali{te; 3 samo, da se najdeme oble~eni, a ne goli. 4 Za{to nie, koi se nao|ame vo ovoj {ator, vozdivnuvame obremeneti; bidej}i ne sakame da bideme soble~eni, tuku da se preoble~eme, ta ìvotot da go progolta smrtnoto. 5 A Bog, Koj n# sozdade tokmu za ova, ni dade i zalog na Duhot. 6 I zatoa, sekoga{ sme spokojni, iako znaeme deka, s# dodeka ìveeme vo teloto, nie sme daleku od Gospod, 7 bidej}i spored verata ìveeme, a ne spored gledaweto. 8 No ne se pla{ime i sakame {to poskoro da go napu{time teloto i da se pribereme kaj Gospod. 9 Pa zatoa i usrdno se griìme da Mu bideme ugodni, bilo koga prestojuvame vo teloto, ili koga go napu{tame; 10 za{to site nie treba da se javime pred Hristoviot sud. Ta sekoj da primi {to zasluìl, spored ona {to go izvr{il vo teloto svoe, bilo dobro ili zlo.
2
2
Rim 8,23 1 Kor 15,53
3
1 Kor 15,53 1 Sol 4,15
5
1,22 Rim 8,23
6
1 Ptr 1,1
7
Rim 8,24 1 Kor 13,12 Evr 11,13
8
Fil 1, 21-23
10
Mt 25,19.31 Jn 5,27 Rim 14,10 1 Kor 3, 11-15 Efes 6,8 Evr 11,6
11
1,13 4,2
Uverenost vo voskresenieto pred stravot od smrtta

16
Zatoa nie ne pa|ame so duhot; no, 5,7 ako na{iot nadvore{en ~ovek tlee, Rim 8, vnatre{niot od den na den se obnovuva. 24-25 17 Za{to na{ite sega{ni nezna~itelKol 1,16 Evr 11,1.3 ni stradawa ni donesuvaat mnogu poobilna i ve~na teìna na slavata, 18 za{to nie ne celime kon vidlivo5,1 Is 38,12 to, tuku kon nevidlivoto, bidej}i vidJov 4,19 3 Ptr 1,13 livoto e vremeno, a nevidlivoto - ve~no. Znaeme deka, koga zemnoto ìveali{te na na{eto telo, koe e kako {ator, }e se razru{i, toga{ }e imame od Boga zdanie, ku}a nerakotvorena, ve~no ìveali{te na nebesata.
18
Izmiruvawe so Boga preku Hristos 11 Taka, znaej}i go stravot od Gospod, nie gi uveruvame lu|eto, a za Boga sme javni: se nadevam deka sum poznat i na va{ite sovesti. 12 Ne se falime, pak, pred vas, tuku vi davame povod, vie da se falite so nas, ta da ima, {to da im re~ete na onie koi se falat po lice, a ne po srce. 13 Ako sme nadvor od sebe, toa e zaradi Boga; ako sme prisebni, toa e poradi vas. 14 Bidej}i qubovta Hristova n# goni da go mislime ova: koga eden umrel za site, toga{ site se umreni. 15 A Hristos umre za site, ta ìvite da ìveat ne ve}e za sebesi, tuku za Onoj Koj umre za niv i voskresna. 16 Zatoa nie otsega nikogo ne poznavame po telo; iako Hristos Go poznavme po telo, no sega ve}e ne Go poznavame kako takov. 17 I taka, koj e vo Hristos, toj e novo sozdanie; staroto pomina, i ete, se sozdade novoto.
12
3,1
14
Rim 5,18 6,4-11 Gal 2,20
15
Rim 6,11 14,7-8
16
Rim 1,3 7,5 9,5
17
Is 43,18-19 Gal 6,15
217
A s# e od Boga, Koj n# izmiri so Sebe preku Hristos i ni go dade sluèwe19 to na toa izmiruvawe. 19 Za{to Bog go izmiri svetot so Sebe Kol 1,20 preku Hristos, ne zemaj}i gi predvid 20 Efes 6,20 prestapite na lu|eto, i go poloì vo nas slovoto na izmiruvawe. 21 20 Pa taka, nie sme Hristovi prateIs 53,5-12 Rim 1,17 nici, kako Bog da zboruva preku nas. Ve 8,3 molime vo imeto na Hristos: pomirete 1 Kor 1,30 Gal 3,13 se so Boga! Fil 3,9 21 Za{to Onoj, Koj ne znae{e grev, 1 Ptr 2,24 1 Jn 3,5 Bog za nas Go napravi grev, ta preku Nego da staneme pravednost Bo`ja.
18 Rim 5,10
18
Za isto voznagraduvawe vi zboru- 14 Mojs vam kako na ~eda: bidete i vie {iroki. 5 22,10
13
6,1
1 Kor 3,9
2
Is 49,8
3
8,21
4
4,8-10 1 Kor 4, 9-13
6
Rim 12,9 Gal 5,22
7
10,4 Rim 13,12 Efes 6,11
8
1 Kor 7, 29-31
9
4,11
10
8,9 Rim 8,32 1 Kor 1,7 Fil 4,12
11
7,3 Ps 119,32
13
1 Kor 4,14
Apostol Pavle ohrabruva so svojot primer Kako sorabotnici Hristovi, nie ve molime da ne ja primate naprazno blagodatta Bo`ja. 2 Za{to se veli: Vo blagoprijatno vreme te usli{av i vo denot na spasenieto ti pomognav. Eve, sega e vremeto blagoprijatno; ete, sega e denot na spasenieto! 3 Nikomu nikakov povod za soblazna ne davame za da ne bide prezrena na{ata slu`ba, 4 tuku vo s# se prepora~uvame za sluìteli Bo`ji, so golemo trpenie, vo nevolji, vo nu`di, vo tegobi, 5 vo udari, vo zatvori, vo buntovi, vo napori, vo bdenija, vo posti, 6 so ~istota, so znaewe, so dolgotrpelivost, so dobrina, so Duhot Sveti, so nelicemerna qubov, 7 so propovedta na vistinata, so sila Bo`ja, so oru`jeto na pravdata vo desna i vo leva raka, 8 so slavata i sramot, pri ukori i pofalbi; n# smetaat za izmamnici, a nie sme vistiniti; 9 za nepoznati, a dobro sme poznati; n# dràt kako da sme na umirawe, a eve - ìvi sme; kako kazneti, a neumrtveni; 10 n# naàluvaat, a nie sme sekoga{ veseli; n# smetaat za bedni, a mnozina obogatuvame; kako ni{to da nemame, a s# imame. 11 Ustata na{a e otvorena za vas Korintjani, i srceto na{e se ra{iruva. 12 Vam ne vi e tesno vo nas, no tesno vi e vo srcata va{i.
Neophoden izbor 14 Ne vpregnuvajte se zaedno so bezvernicite; za{to kakvo zaedni{tvo postoi me|u pravdata i bezzakonieto? [to zaedni~ko ima me|u svetlinata i temninata? 15 Kakvo soglasie moè da ima me|u Hristos i Velijar? Ili, {to ima zaedni~ko me|u vernik i bezvernik? 16 Kakva spogodba ima hramot Bo`ji so idolite? Vie ste hram na ìviot Bog, kako {to rekol Bog: ]e se vselam vo niv i }e odam me|u niv; }e im bidam Bog, a tie }e bidat Moj narod. 17 Zatoa izlezete od nivnata sredina i oddelete se! Veli Gospod, i Ne dopirajte se do ne~isto, i Jas }e ve primam! 18 I Jas }e vi bidam Tatko, a vie }e Mi bidete sinovi i }erki, veli Gospod Sedrìtelot. I taka, vozqubeni, imaj}i vakvi vetuvawa, da se o~istime od sekoja ne~istota na teloto i na duhot, ispolnuvaj}i ja svetosta vo strav Bo`ji.
Jn 8,12
15
5 Mojs 13,14
16
3 Mojs 26,11-12 Er 32,38 Ez 37,27 1 Kor 3,16 6,19
17
Is 52,11 Er 51,45 Ez 20,34 20,41 Otkr 18,4
18
2 Sam 7,8 7,14 Is 43,6 Er 31,9 Os 2,1
7,1
Rim 7,5 Evr 10,22 1 Ptr 1, 15-17 3 Ptr 1,4
Pavlovata radost 2 Primete n# vo srcata va{i: nikomu ne sme mu nanele nepravda; nikogo ne upropastivme, nitu, pak, nekogo iskoristivme. 3 Ova ne go zboruvam za da osuduvam, za{to pred malku rekov deka ste vo srcata na{i, za da umreme i da ìveeme zaedno. 4 Golema e mojata uverenost vo vas, mnogu se falam so vas; se ispolniv so uteha, preizobiluvam so radost pokraj site na{i maki. 5 Za{to, koga dojdovme vo Makedonija, nikakvo spokojstvo nema{e teloto na{e, no od sekade bevme pritesneti vo maki; odnadvor borbi, odnatre strav. 6 No Bog, Koj gi ute{uva poniznite, n# ute{i so doa|aweto na Tit. 7 I ne samo so negovoto doa|awe, no i so utehata, so koja se be{e ute{il toj poradi vas, izvestuvaj}i n# za va{iot kopne`, za va{iot pla~, za va{ata revnost kon mene, taka {to jas u{te pove}e se zaraduvav.
2
Dela 20,33
3
6,11-13
4
1,4 4,8 12,10 Kol 1,24 2 Sol 1,4
5
5 Mojs 32,25
6
2,13 Is 49,13 Dela 28,15
218
10 13
2,13 1 Kor 16,18
14
1,18-19 8,24 9,2
15
2,9 10,6 1 Kor 2,3
16
Gal 5,10
8,1
Rim 15,26 1 Kor 16,5 Gal 2,10
3
9,1
Za{to, ako sum ve i oàlostil so poslanieto, ne mi e àl, makar i da mi be{e àl, bidej}i gledam deka toa poslanie ve oàlostilo samo za malku vreme; 9 sega se raduvam ne zatoa {to se oàlostivte, tuku {to se oàlostivte za pokajuvawe; bidej}i se oàlostivte po Boga, ta nikakva {teta da ne pretrpite od nas. 10 Bidej}i àlosta {to poteknuva od Boga predizvikuva neophodno pokajuvawe za spasenie, a svetovnata àlost doveduva do smrt. 11 Za{to, ete, toa {to se oàlostivte po Boga, kakva usrdnost predizvika vo vas, kakvo izvinuvawe, kakvo ogor~uvawe, kakov strav, kakov kopne`, kakva revnost, kakva gor~ina! So s# pokaàvte deka vo toa delo ste ~isti. 12 Taka, ako i vi napi{av, toa go napraviv ne poradi navreduva~ot, nitu poradi navredeniot, tuku za da stane jasno va{eto usrdie za nas pred Boga. 13 Zatoa se ute{ivme. Vo taa na{a uteha u{te pove}e se zaraduvavme poradi radosta na Tit, zatoa {to site vie ste mu go uspokoile duhot. 14 I zatoa jas ne se posramiv, koga so nekoi raboti se pofaliv za vas pred nego; no, kako {to sekoga{ pred vas sme ja zboruvale vistinata, taka i pofalbata pred Tit ni izleze vistinska. 15 Golema e negovata srde~na qubov kon vas, koga }e se seti za poslu{nosta na site vas, kako so trepet i strav ste go primile. 16 I zatoa, se raduvam deka vo s# moàm da imam doverba vo vas.
8
Sobirawe milostina. Velikodu{na dare`livost na makedonskite crkvi Bra}a, ve izvestuvam za blagodatta Bo`ja, dadena na makedonskite crkvi, 2 deka i pokraj golemoto ispituvawe vo makata, nivnata radost be{e izobilna; i pokraj nivnata dlaboka siroma{tija pokaàa golemo bogatstvo vo nivnata dare`livost, 3 za{to, spored nivnite mo`nosti, pa duri i preku nivnite mo`nosti, jas sum svedok deka tie davaa dobrovolno,
n# molea mnogu usrdno da go primime nivniot dar i u~estvoto vo prisluùvaweto na svetiite; 5 i toa ne kako {to se nadevavme, tuku tie najnapred sami sebe Mu se predadoa na Gospod, a potoa i nam, po voljata Bo`ja. 6 Zatoa go zamolivme Tit, onaka kako {to be{e po~nal porano, taka i me|u vas da go zavr{i toa delo na dare`livosta. 7 I kako {to s# izobiluva vo vas: verata i slovoto, znaeweto i sekoja usrdnost i qubovta va{a kon nas, taka neka izobiluva vo vas i taa dobrodetel. 8 Ova vi go velam ne kako zapoved, tuku preku usrdnost na drugite da ja ispitame iskrenosta i na va{ata qubov. 9 Bidej}i vie ja znaete dare`livosta na na{iot Gospod Isus Hristos, deka Toj, iako bogat, osiroma{i zaradi vas, da se zbogatite i vie preku Negovata siroma{tija. 10 A so ova vi davam samo sovet, za{to toa e polezno za vas, koi po~navte u{te od minatata godina, ne samo da go pravite, tuku i da sakate da go pravite. 11 A sega dovr{ete go zapo~natoto delo, ta, kako {to ima{e usrdnost vo va{eto barawe, taka usrdno neka bide i negovoto dovr{uvawe spored mo`nostite. 12 Za{to, ako se ima usrdnost, taa e mila po toa {to ja ima, a ne po toa {to ja nema. 13 Zatoa ne sakam na drugite da im bide lesno, a vam - te{ko, tuku podednakvo: 14 va{iot sega{en vi{ok da go dopolni nivniot nedostig, ta i nivniot vi{ok da posluì za va{iot nedostig, pa da ima ednakvost, 15 kako {to e napi{ano: Koj sobra mnogu, nemal vi{ok; i koj malku, nemal nedostig. 16 Da Mu blagodarime na Boga, Koj vo srceto na Tit poloì tolkava usrdnost za vas.
4
4
Dela 9,13 1 Kor 16,1
7
1 Kor 1,5
9
Mt 5,3 8,20 Fil 2,6-7
12
Mk 12,44
13
7,5 2 Sol 1,7
14
9,12 Rim 15, 26-27
15
2 Mojs 16,18
219
Toj ja prifati mojata molba, i bidej}i mnogu revnosen, dobrovolno trgna kon vas. 18 So nego go isprativme bratot, po21 faluvan po site crkvi za negovoto blaIzreki 3,4 Rim 12,17 govestie; 19 i ne samo toa, tuku crkvite go iz9,1 braa za da n# pridruùva vo toa delo na 8,4.20 dare`livosta, na koe mu sluìme za 3 slava na Samiot Gospod i za na{ata 8,24 dobra volja, 20 pazej}i se, da ne n# ukori nekoj poradi obilnite prinosi, za ~ie sobirawe se griìme nie. 21 Za{to nie se trudime za dobroto ne samo pred Gospod, tuku i pred lu|eto. 22 So niv go isprativme i na{iot brat, ~ija revnost mnogupati sme ja isprobale vo mnogu raboti, i koj sega e u{te porevnosen poradi golemata uverenost vo vas. 23 [to se odnesuva do Tit, toj e moj drugar i sorabotnik me|u vas; a po odnos na na{ite bra}a, tie se pratenici na crkvite, Hristova slava. 24 I zatoa pokaète im pred crkvite dokaz na va{ata qubov i na spravedlivosta na na{ite pofalbi za vas.
17 Dela 20,4 1 Kor 16,3 Gal 2,10
18
Vo vrska so pomagaweto na svetiite smetam deka ne treba da vi pi{uvam, 2 za{to ja poznavam va{ata spremnost, za koja se falam so vas pred Makedoncite: Ahaja prigotvila pomo{ u{te od lani; i va{ata revnost pottikna mnozina. 3 A bra}ata gi isprativ za da ne bide naprazna na{ata pofalba za vas, tuku da bidete prigotveni, kako {to tvrdev, 4 pa, ako dojdat so mene Makedoncite i ve najdat neprigotveni, da ne ostaneme posrameni nie - da ne re~am vie, otkako ve pofalivme so takva uverenost. 5 Zatoa smetav deka e potrebno da gi zamolam bra}ata da dojdat prethodno kaj vas i da ja prigotvat va{ata odnapred vetena milostina, pa da se pokaè kako plod na blagoslov, a ne na lakomstvo.
Dare`livosta na Korintjanite
Ova, pak, vi go velam: koj taka skràvo see, taka skràvo }e `nee; a koj bogato see, bogato i }e `nee. 7 Sekoj da dava kako {to odlu~il vo srceto, a ne so àl ili prinuda; za{to Bog go qubi onoj {to od srce dava. 8 A Bog moè izobilno da ve daruva so sekakov dar, sekoga{ da imate dovolno za s#, da bidete od s# srce dare`livi vo sekoe dobro delo. 9 Kako {to e napi{ano: Razdade, im dade na siroma{nite; pravdata Negova ostanuva ve~na. 10 A Onoj Koj mu dava na seja~ot seme i leb za hrana, Toj }e go umnoì i semeto va{e, i }e vi dade da izobiluvaat plodovite na va{ata pravda, 11 pa vo s# da se zbogatite za sekakva dare`livost, koja preku nas predizvikuva blagodarnost kon Boga. 12 Bidej}i izvr{uvaweto na taa slu`ba ne samo {to gi nadopolnuva potrebite na svetiite, tuku i vo mnozina predizvikuva obilna blagodarnost kon Boga; 13 i tie, koristej}i gi plodovite od taa slu`ba, Go proslavuvaat Boga za va{eto pokorno ispovedawe na Evangelieto Hristovo i za {tedrosta na zaednicata so niv i so site drugi. 14 A tie so molitvi za vas kopneat po vas poradi preizobilnata blagodat Bo`ja vo vas. 15 Da Mu blagodarime na Boga za Negoviot neiska`liv dar!
6
6
Izreki 11,24.25 19,17
7
Izreki 22,8
9
Ps 112,9
10
Is 55,10 Os 10,12
11
1,11 4,15
12
1,11 1 Kor 16,1
13
Dela 2,42
15
8,9
10,1
10,11 Mt 11,29 1 Kor 2,3 1 Kor 4,21 Fil 2,1
2
1 Kor 4,21
3
Rim 13,12
4
6,7 Rim 13,12 Efes 6,11
Pavle go brani svoeto apostolstvo Jas, Pavle, li~no ve molam so Hristovata blagost i krotkost, jas samiot, koj sum ponizen, koga sum li~no me|u vas, a smel koga sum daleku od vas, 2 ve molam, koga }e bidam kaj vas, da bidete takvi {to da nema potreba da bidam taka smel, kakov {to mislam da bidam kon nekoi, koi za nas mislat deka ìveeme po teloto. 3 Za{to, iako vo telo ìveeme, telesno ne se borime. 4 Oru`jeto na na{eto vojuvawe ne e telesno, no so pomo{ta Bo`ja stanuva mo}no za ru{ewe tvrdini; so nego nie uni{tuvame mudruvawa,
10
220
5
2,9 7,15 Is 2,11-18 7,15 Rim 1,5
7
11,23 1 Kor 1,12
8
11,16 12,6 13,10 Er 1,10
10
10,1 11,6
11
10,2 12,20 13,2.10
12
3,1 5,12 Gal 6,4
13
Rim 15,19 Kol 1,25
15
Rim 15,20
17
Er 9,23 1 Kor 1,31
i sekoja gordelivost, {to se kreva protiv poznanieto za Boga, i go zarobuvame sekoj um za da Mu bide pokoren na Hristos; 6 i spremni sme da kaznime sekakva neposlu{nost, koga }e se ispolni va{ata poslu{nost. 7 Na nadvore{nosta li gledate? Koj e uveren vo sebe deka e Hristov, neka razmisli vedna{ vo sebe deka, kako {to e toj Hristov, taka sme i nie Hristovi. 8 Bidej}i, koga bi se pofalil i malku pove}e so na{ata vlast, koja ni ja dade Gospod za va{eto izgraduvawe, a ne za razoruvawe, nema da se posramam. 9 No nikoj neka ne pomisli deka preku poslanijata ve zapla{uvam, 10 bidej}i vo poslanijata svoi, }e re~e nekoj, toj e strog i silen, no pri li~noto prisustvo me|u nas - slab; propovedta negova ni{to ne vredi. 11 Takviot neka znae deka, kakvi sme vo zborovite vo poslanijata svoi, koga otsustvuvame, takvi sme i na delo koga prisustvuvame. 12 Za{to ne smeeme da se vbrojuvame ili da se sporeduvame so nekoi od onie {to sami se prepora~uvaat; tie ne razbiraat deka se sporeduvaat sami so sebe i se merat samo so sebe. 13 Nie, pak, ne bez merka }e se pofalime, tuku spored praviloto na merkata {to ni e opredelena od Boga, za da dopreme s# do vas. 14 Za{to nie ne posegame preku svojata mera, kako da ne sme stignale do vas, i do vas so Evangelieto Hristovo nie prvi doprevme. 15 Ne se falime bezmerno so tu|ite napori. A se nadevame deka so rasteweto na va{ata vera me|u vas i nie, po na{ata merka, }e porasneme vo izobilie, 16 taka {to i podaleku od vas da go propovedame Evangelieto, a ne da se falime so gotovoto vo tu|a oblast. 17 Koj se fali, so Gospod da se fali! 18 Za{to, ne e priznaen onoj {to samiot sebe se prepora~uva, tuku onoj kogo {to Gospod go prepora~uva.
5
Eh, da bevte potrpele malku od moeto bezumie! Da, potrpete me! 2 Za{to za vas sum qubomoren so Bo`ja qubomora; za{to ve svr{iv za eden ma`, za da ve pretstavam pred Hristos kako ~ista devica. 3 No se pla{am, kako {to zmijata so svoeto lukavstvo ja izmami Eva, da ne se odvratat va{ite misli poradi va{ata iskrenost kon Hristos. 4 Za{to, ako nekoj dojde{e da propoveda drug Isus, kogo nie ne sme go propovedale; ili, ako dobievte drug duh, kogo ne ste go dobile, ili drugo evangelie, koe ne ste go primile, vie dobro }e go podnesevte. 5 No jas mislam deka vo ni{to ne sum pomal od nadapostolite. 6 Iako sum prost vo govorot, vo znaeweto ne sum. A nasekade i po s# sme vi dobro poznati. 7 Napraviv li grev {to, ponizuvaj}i se sebe za da ve izdignam vas, besplatno vi Go propovedam Evangelieto Bo`jo? 8 Drugi crkvi o{tetiv, dobivaj}i od niv izdr{ka, da vi sluàm vam, i dodeka bev kaj vas, iako bev so skudnost, nikomu ne dote`nav, 9 za{to vo nema{tijata moja mi pomognaa bra}ata {to dojdoa od Makedonija. Pa i vo s# drugo se pazev i }e se pazam da ne vi bidam na tovar. 10 Poradi vistinata Hristova vo mene, ovaa pofalba nikoj nema da mi ja zeme vo krai{tata ahajski. 11 A zo{to? Zatoa li {to ne ve sakam? Bog znae! 12 No, ona {to go pravam, }e go pravam i ponatamu za da ne im dadam povod na onie, koi baraat povod, pa da se izedna~at so nas vo ona za koe se falat. 13 Za{to takvite lu|e se la`ni apostoli, lukavi rabotnici, koi se prepravaat vo Hristovi apostoli. 14 I ne e za ~udewe! Pa i samiot satana se preprava vo angel na svetlinata; 15 pa zatoa i ne e golemo ne{to ako i sluìtelite negovi se prepravaat kako slugi na pravdata; no nivniot kraj }e im bide spored delata nivni.
11
Pavle i la`nite apostoli
11,2
5 Mojs 4,24 Os 1,2 Efes 5,27 Otkr 21, 2-9
3
1 Mojs 3, 4-13 1 Tim 2,14
4
Gal 1,6-9
5
12,11
6
10,10 Dela 18,3 1 Kor 2,1-5 9,12
7
Dela 18,3 1 Kor 9,18
8
8,1-2 Fil 4, 10-15
9
12,13
10
1 Kor 9,15
12
2,17 Fil 3,2
14
2 Tim 4,14 3 Ptr 2,1
221
16
9,4 12,6 16
Ma~eni~ka po`rtvuvanost Povtorno velam: nikoj da ne me smeta za bezumen; vpro~em, barem kako bezumen primete me, ta i jas da imam so {to da se pofalam. 17 A ona {to go zboruvam, ne go zboruvam po Gospod, tuku kako vo bezumie, vo taa moja smelost vo falbata. 18 Bidej}i mnozina se falat po teloto, }e se pofalam i jas. 19 Za{to i vie, koi ste mudri lu|e, qubezno gi primivte bezumnite; 20 za{to vie podnesuvate ako nekoj ve porobuva, ako nekoj ve izeduva, ako nekoj graba, ako nekoj se gordee, ako nekoj ve udira po obraz. 21 So sramewe zboruvam deka i nie sme bile slabi. No ako nekoj se osmeli, vo bezumstvo govoram, }e se osmelam i jas. 22 Evrei li se? I jas sum! Izraelec li e? I jas sum! Seme Avraamovo li se? I jas sum! 23 Sluìteli Hristovi li se? Vo bezumstvo zboruvam, jas sum u{te pove}e: vo napori - izobilno, vo zatvori - izobilno, vo kam{ikuvawe - prekumerno, vo smrtna opasnost - ~esto. 24 Od Judejcite primiv petpati po ~etirieset bez eden udar; 25 tripati sum tepan so stapovi, edna{ kamenuvan, tripati pretrpev brodolom, i no} i den pominav vo dlaboko more; 26 mnogupati sum patuval, sum bil vo opasnost od reki, vo opasnost od razbojnici, vo opasnost od sonarodnici, vo opasnost od neznabo{ci, vo opasnost po gradovi, vo opasnost po pustini, vo opasnost po more, vo opasnost me|u la`ni bra}a; 27 vo trud i maka, vo ~esto nespiewe, vo glad i èd, vo mnogu postewe, na stud i golotija. 28 A pokraj s# drugo, tuka se u{te i sekojdnevnite napadi protiv mene, kako i griàta za site crkvi. 29 Koj iznemo{tuva, bez da iznemo{tam i jas? Koj se soblaznuva, bez da se raspalam i jas? 30 Ako treba da se falam, so slabosta svoja }e se pofalam.
17
Gal 6,13 Fil 3,4
18
3,1 Rim 7,5
Bog i Otecot na na{iot Gospod 32 9, Isus Hristos, Koj e blagosloven vo Dela 23-25 ve~ni vekovi, znae deka ne laàm. 32 Vo Damask upravitelot na car Areta go ~uva{e gradot Damask so straà, 12,3 2 Mojs sakaj}i da me fati; i jas vo ko{ bev 33,20 spu{ten preku prozorec niz yid i izbe4 gav od racete negovi. Lk 23,43
31
19
1 Kor 1,26
21
Fil 3,4-6
22
Dela 22,3 Rim 11,1 Gal 1,13-14
23
10,7
24
5 Mojs 25,2-3
25
Dela 14,19 16,22
26
Dela 13,50 20,3
27
6,5 Dela 20, 18-19 1 Kor 4, 11-12 Rim 9,2
29
1 Kor 9,22
30
12,5
Da se falam, nema polza, no }e minam kon videnija i otkrovenija Gospodovi. 2 Znam eden ~ovek vo Hristos, koj pred ~etirinaeset godini, so telo li, ne znam; bez telo li, ne znam, Bog znae, be{e grabnat i odnesen do tretoto nebo. 3 I znam deka toj ~ovek, so telo li, ili bez telo - ne znam, Bog znae, 4 be{e grabnat i odnesen vo rajot i deka ~ul neiska`livi zborovi, koi ~ovek ne smee da gi kaè. 5 So takov ~ovek }e se pofalam; no so sebe nema da se pofalam, osven so moite slabosti. 6 A, pak, koga bi posakal da se falam, ne bi bil bezumen, za{to bi kaàl vistina; no jas se vozdrùvam, da ne bi pomislil nekoj za mene pove}e otkolku {to vo mene gleda, ili od mene slu{a. 7 I, za da ne se prevoznesuvam so premnogu otkrovenija, vo teloto mi se dade trn, angel satanin, da me bocka po liceto, da ne se prevoznesuvam. 8 Zatoa tripati Go molev Gospod toa da go otstrani od mene. 9 No Toj mi re~e: Dosta ti e Mojata blagodat, bidej}i Mojata sila se pokaùva potpolno vo slabosta. Zatoa so mnogu pogolema radost }e se falam so svoite slabosti za da se vseli vo mene silata Hristova. 10 Zatoa uìvam vo slabosti, vo navreduvawe, vo maki, vo progonuvawe, vo taga za Hristos, za{to koga sum slab, toga{ sum silen. Pavle povtorno voznemiren Falej}i se stanav bezumen! Vie me prinudivte. Vie treba{e da me pofa11
12
Videnijata i otkrovenijata potvrdeni od Pavle
Dela 2,7
5
11,16
7
11,28 Rim 9,2
8
Mt 26, 39-44
9
4,7 Is 40,29
10
7,4 Fil 4,13 Kol 1,24.29
11
11,5 1 Kor 15,10
222
12 lite, za{to so ni{to ne sum podolen od
Dela 1,8 Rim 15,19 1 Kor 2,4 1 Sol 1,5
13
11,9
14
13,1
15
Fil 2,17
17
12,13
18
8,16-22
19
2,17 3,1
20
10,11 Rim 1,29 1 Kor 4,6
21
2,1 13,2
13,1
12,14 5 Mojs 19,15 Mt 18,16 1 Tim 5,19
nadapostolite, iako sum ni{to. 12 Za{to znacite na apostolite se pokaàa me|u vas vo polno trpenie, vo znaci, ~udesa i silni dela. 13 Po {to ostanavte podolni od drugite crkvi, osven po ona {to jas ne vi dote`neav? Prostete mi ja taa gre{ka! 14 Eve, po tretpat se gotvam da dojdam kaj vas i pak nema da padnam na va{ tovar; za{to jas ne go baram va{eto, tuku vas: decata ne se dol`ni da sobiraat bogatstvo za roditelite, tuku roditelite za decata. 15 A jas na drago srce s# }e `rtvuvam i }e se `rtvuvam sebe za va{ite du{i. Iako jas premnogu ve qubam, vie mnogu pomalku me qubite. 16 No neka bide taka! Jas ne vi dodevav; samo, bidej}i itar, ve dobiv na izmama. 17 Da ne sum ve iskoristil moèbi preku onie {to gi ispra}av kaj vas? 18 Go zamoliv Tit, a so nego go prativ i eden od bra}ata. Da ne ve ispolzuva moèbi Tit vo ne{to? Ne odevme li so ist duh? Neli po istite stapki? 19 Odamna mislite deka pred vas se odbranuvame. Nie zboruvame pred Boga, vo Hristos, i seto toa, vozqubeni, e za va{e izgraduvawe. 20 Bidej}i se pla{am deka moèbi, koga }e dojdam nema da ve najdam takvi kakvi {to sakam; a deka i vie nema da me najdete takov kakov {to sakate: da ne ima moèbi me|u vas kavgi, zavist, gnev, gordost, razdor, kleveti, ozboruvawe, gordelivost, pobuni; 21 koga povtorno }e dojdam, da ne me poniì mojot Bog kaj vas, i da ne treba da oplakuvam za mnozina koi pogre{ile porano i ne se pokajale za ne~istotijata, bludstvoto i sramot {to gi napravile.
13
Posledni napomeni i pozdravi Ova e tretpat kako doa|am kaj vas: Od ustata na dvajca ili
trojca svedoci }e se potvrdi sekoj zbor. 2 Kako {to ve preduprediv, koga bev po vtorpat kaj vas, taka i sega, koga ne sum me|u vas, gi predupreduvam onie koi odnapred pogre{ija i site drugi, deka ako dojdam pak, nema da po{teduvam; 3 vie barate dokaz deka zboruva Hristos vo mene, Koj sprema vas ne e nemo}en, tuku e silen me|u vas. 4 Za{to, iako be{e vo nemo} raspnat, Toj e ìv po mo}ta Bo`ja; bidej}i sme i nie slabi vo Nego, no }e bideme ìvi so Nego, preku silata Bo`ja me|u vas. 5 Ispituvajte se sami sebe dali ste vo verata! Sami proveruvajte se! Ili ne ste svesni deka Isus Hristos e vo vas? Osven, samo ako ste nedostojni. 6 A za nas, se nadevame deka }e razberete deka nie ne sme nedostojni. 7 Mu se molime na Boga da ne pravite nikakvo zlo; ne da se pokaème nie kako dostojni, tuku vie da vr{ite dobro, pa makar nie kako nedostojni da ostaneme. 8 Za{to nie sme silni ne protiv vistinata, tuku za vistinata. 9 Se raduvame koga nie slabeeme, a vie jaknete. A za toa i Mu se molime na Boga za va{eto usovr{uvawe. 10 Ovie raboti vi gi pi{uvam dodeka sum daleku od vas; pa, koga }e dojdam kaj vas, da ne upotrebam strogost spored vlasta koja mi ja dade Gospod za nadgraduvawe, a ne za ru{ewe. 11 I taka, bra}a, raduvajte se, usovr{uvajte se, ute{uvajte se, bidete ednomisleni, ìvejte vo mir, - i Bog na qubovta i na mirot }e bide so vas. 12 Pozdravete se eden so drug preku svet celiv. Ve pozdravuvaat site svetii. 13 Blagodatta na na{iot Gospod Isus Hristos i qubovta na Boga i Otecot i zaedni{tvoto na Svetiot Duh neka bidat so site vas. Amin!
2
10,11 12,21
3
3,5-6
4
Rim 1,4 6,8-11 8,11
5
1 Kor 11,28 Gal 6,4
8
Dela 4,20 1 Kor 13,6
10
10,8 10,11 Er 1,10
11
Rim 15,5.33 Efes 4,2.3 Fil 3,1 4,4
12
Rim 16,16 1 Kor 16,20 1 Sol 5,26
13
Fil 2,1
POSLANIE DO GALATJANITE
Voved Vo tretiot vek pr. Hr. Keltite od Galija prodrele s# do Mala Azija i tamu se naselile. Nivnite potomci, Galatjanite, go zafatile regionot vo blizinata na dene{niot grad Ankara. Nekoi od niv bile pridobieni od Evangelieto na apostol Pavle vo tekot na negovoto vtoro i treto misionersko patuvawe (Dela 16,6 i 18,23). No apostolot ne bil edinstveniot posetitel vo tie krai{ta. Nekoi od niv pou~uvale deka hristijanite koi po poteklo ne se Evrei treba da se pokoruvaat na evrejskite zakoni, a i zadolìtelno da se podloàt na obrezuvawe. Spored Pavle, ova barawe e sprotivno na vistinskoto Evangelie na Gospod Isus Hristos: toa gi stava galatjanskite hristijani vo sostojba na duhovno ropstvo. Najverojatno za vreme na negoviot prestoj vo Efes im go napi{al ova pismo. Za da gi povrati svoite bra}a kon samoto Evangelie, Pavle izloùva tri to~ki: Pred s#, se povikuva na li~nite iskustva: negovoto obra}awe; soglasnosta {to ja dobil od upravitelite na crkvata vo Erusalim (hristijanite po poteklo nejudejci ne se podlo`ni na judejskiot Zakon), negoviot spor so apostol Petar za primenata na ovaa odluka. Pavle go brani svojot avtoritet na apostol, preku faktot {to ovaa apostolska slu`ba nemu mu e doverena od samiot Gospod (12). Potpiraj}i se na tekstovite od Stariot zavet toj objasnuva deka spasenieto ne doa|a preku pot~inuvaweto na judejskiot zakon, tuku samo preku veruvaweto vo Isus Hristos (34). Toj zavr{uva so povik da se ìvee slobodno pod vodstvo na Duhot Bo`ji, za{to Duhot gi sozdava vo ~ovekot site vidovi darbi, a pred s# qubovta (56). Sekoja crkva, sekoj hristijanin, treba da go slu{ne ovoj povik i da mu odgovori od dnoto na svoeto srce, za da bide sloboden od sekoe ropstvo.
1,1
Rim 1,1.4
Pavle, apostol, povikan ne od lu|e, 2 nitu preku ~ovek, tuku preku Isus Dela 16,6 18,23 Hristos i Bog Otecot, Koj Go voskres1 Kor 16,1 na od mrtvite, 2 Tim 4,10 2 i site bra}a {to se so mene - do crk1 Ptr 1,1 vite vo Galatija; 3 3 blagodat i mir vam od na{iot Bog Rim 1,7 Otec i od Gospod Isus Hristos, 4 4 Koj se dade Sebe za na{ite grevovi, 2,20 Dela 2,40 za da n# izbavi od sega{niot zol svet, 1 Tim 2,6 po voljata na Boga, Koj e na{ Otec. Tit 2,14 5 Nemu neka Mu e slava vo ve~ni veko1 Jn 5,19 vi. Amin!
Pozdrav
6
Edno Evangelie
Se ~udam {to taka brzo se odvratu- Rim 16,27 vate od Onoj Koj ve povika preku blago- 6 datta Hristova, i preminuvate kon dru- 1,15 5,8 go Evangelie, Rim 1,6 7 za{to i nema drugo Evangelie, no 2 Kor 11,4 2 Sol 2,2 ima takvi koi ve bunat i sakaat da go 8-9 izopa~at Evangelieto Hristovo. 8 No ako i nie samite, ili pak angel 1 Kor 16,22 od neboto vi propoveda ne{to sprotiv- 2 Kor 11,4 no od ona {to vi blagovestevme nie, neka bide proklet! 9 Kako {to rekovme porano, i sega pak povtoruvam: onoj {to vi blagoves-
224
{to go primivte - neka bide proklet! 10 Vo lu|eto li sega baram blagona11 1 Sol 2,13 klonetost, ili vo Boga? Ili, pak, na 12 lu|eto li sakam da im ugoduvam? Ako Mt 16,17 bev sakal da im ugoduvam na lu|eto, nema{e da bidam Hristov sluga.
1 Sol 2,4
10 tuva nekoe poinakvo Evangelie od ona
13
Dela 8,3 22,2-5 26,9-11 1 Kor 15,9 Fil 3,6
14
Mk 7,3 Dela 22,3
15
1,6 Is 49,1 Er 1,5 Rim 1,1 1 Kor 15,10
16
2,7 Dela 22, 6-10.21 26,13-18 1 Kor 9,1 2 Kor 4,6
18
Dela 9, 26-30
19
Mk 6,3
20
Rim 1,9
21
Dela 9,20 11,13.26-26
Otkrovenieto na Sinot Bo`ji i misijata na Pavle 11 Bra}a, ve izvestuvam deka Evangelieto, koe jas Go propovedav, ne e od lu|e, 12 za{to jas nitu sum go primil, nitu sum go nau~il od ~ovek, tuku preku otkrovenie na Isus Hristos. 13 Ste slu{ale i za moeto nekoga{no povedenie vo judejstvoto, deka prekumerno ja gonev Bo`jata crkva i ja razoruvav; 14 i deka vo judejstvoto napreduvav mnogu pove}e od mnozina moi vrsnici, bidej}i bev golem revnitel za tatkovskite predanija. 15 Koga Bog, Koj me izbra u{te od maj~ina utroba i me povika preku Svojata blagodat, blagovoli 16 vo mene da Go otkrie Svojot Sin za da blagovestuvam za Nego me|u neznabo{cite, - vedna{, ne go pra{av ni teloto, nitu krvta, 17 nitu, pak, otidov vo Erusalim kaj onie {to stanaa apostoli pred mene, tuku zaminav za Arabija i pak se vrativ vo Damask. 18 A tri godini podocna otidov vo Erusalim za da se vidam so Kifa, i ostanav kaj nego petnaeset dena. 19 A, pak, od apostolite ne vidov nikoj drug, osven Jakov, bratot Gospodov. 20 A za ona {to vi pi{uvam, eve, pred Boga velam deka ne laàm. 21 A potoa dojdov vo zemjite Siriski i Kilikiski. 22 Na Hristovite crkvi vo Judeja li~no ne im bev poznat, 23 tuku samo bea slu{ale deka onoj, koj nekoga{ niv gi gonel, sega ja propoveda verata {to porano ja razoruval. 24 I Go proslavuvaa Boga za mene.
Slo`nost vo Erusalim. Edinstvo na Crkvata i hristijanska sloboda I ~etirinaeset godini podocna pak se iska~iv vo Erusalim so Varnava, a go zedov so sebe i Tit. 2 Vlegov po otkrovenie i im go izloìv na vernite, posebno na najvidnite, Evangelieto {to go propovedam kaj neznabo{cite, za da ne tr~am ili za da ne tr~av popusto. 3 Pa duri ni Tit, koj be{e so mene, iako Elin, ne be{e prinuden da se obreze, 4 i toa zaradi la`nite bra}a, koi dojdoa i se vovlekoa da ja gledaat na{ata sloboda, koja ja imame vo Hristos Isus, za da n# porobat, 5 nim ni za ~as ne im dozvolivme da n# pokorat, za da ostane vo vas vistinata na Evangelieto. 6 A, pak, onie za koi se misli deka zna~at ne{to - kakvi i da bile tie nekoga{, mene mi e seedno, Bog ne go gleda ~ovekot po lice - tie ni{to ne mi dadoa. 7 Tuku, naprotiv, koga vidoa deka mene mi e dovereno da go propovedam Evangelieto na neobrezanite, kako na Petar - na obrezanite, 8 za{to Onoj, Koj dejstvuva{e vrz Petar da vr{i apostolska slu`ba me|u obrezanite, dejstvuva{e i vrz mene za apostolska slu`ba me|u neznabo{cite 9 i koga ja poznaa blagodatta {to mi e dadena, Jakov, Kifa i Jovan, koi bea smetani za stolbovi, ni ja podadoa mene i na Varnava rakata za zaedni{tvo i se soglasija nie da odime kaj neznabo{cite, a tie - kaj obrezanite. 10 Posakaa samo da gi pomnime siromasite, za {to se pogriìv i to~no da go ispolnam.
2,1
Dela 4,36 15,2 2 Kor 2,13
2
4,11 Fil 2,16
4
1,7 Dela 15,1.24
5
2,14 Dela 15, 23-29 Efes 1,13
6
5 Mojs 10,17 Dela 10,34 Rim 2,11 Jk 2,1 1 Ptr 1,17
7
1,16 Dela 9,15 22,21 Rim 1,5-6 15,15-19
9
1,19 Dela 12,17 1 Kor 3,10
10
Dela 11, 29-30 1 Kor 16,1 2 Kor 8-9
11
Dela 11, 19-26
Nedorazbirawe vo Antiohija. Vistinata na Evangelieto i blagodatta na verata 11 A koga dojde Kifa1 vo Antiohija, jas li~no mu se sprotivstaviv, za{to be{e zasluìl osuduvawe.
1 2,11. Kifa e imeto koe Gospod Isus mu go dal na Simon, Jovanoviot sin, a zna~i karpa ili kamen. Na gr~ki e Petar.
225
12
Dela 10,28 11,3
14
2,5
16
Ps 143,2 Dela15, 10-11 Rim 3,20.28 4,5 9,30 11,6 Efes 2,8
17
Mt 11,19
19
Rim 6,4-11 14,8
20
1,4 Jn 13,1 17,23 Rim 8,10 Fil 1,21 1 Tim 2,6 1 Jn 3,16
3,1
6,14 1 Kor 2,2
Imeno, pred da pristignat nekoi od Jakov, toj jade{e zaedno so neznabo{cite; a koga dojdoa, po~na da se snebiva i da se dvoi, bidej}i se pla{e{e od obrezanite. 13 Zaedno so nego licemerea i drugite Judejci, taka {to so nivnoto licemerie be{e zaveden duri i Varnava. 14 A koga vidov deka tie ne postapuvaat to~no spored Evangelskata vistina, mu rekov na Kifa pred site: Koga ti, koj si Judeec, ìvee{ kako neznabo{cite, a ne kako Judejcite, zo{to toga{ neznabo{cite gi prinuduva{ da ìveat judejski? 15 Nie sme rodeni kako Judejci, a ne gre{nici od neznabo{cite. 16 No znaeme deka ~ovekot ne se opravduva preku delata na Zakonot, tuku samo preku verata vo Hristos Isus. Zatoa i nie poveruvavme vo Isus Hristos, za da se opravdame preku verata vo Hristos, a ne preku delata na Zakonot; za{to preku delata na Zakonot nema nikoj da se opravda. 17 Ako, pak, baraj}i da se opravdame vo Hristos, i sami se najdovme gre{nici, ne e li toga{ Hristos sluga na grevot? Toa nikako! 18 Za{to, ako odnovo go gradam ona {to sum go urnal, toga{ i sam stanuvam prestapnik; 19 preku Zakonot umrev za Zakonot, za da ìveam za Boga. Se raspnav zaedno so Hristos; 20 i jas ve}e ne ìveam, tuku Hristos ìvee vo mene. A toa {to sega ìveam vo telo, ìveam so verata vo Sinot Bo`ji, Koj me vozqubi i Sebe se predade za mene. 21 Ne ja otfrlam blagodatta Bo`ja; za{to ako pravednosta se pridobiva preku Zakonot, toga{ Hristos zaludo umrel.
12
Samo ova sakam da go doznaam od vas: preku delata na Zakonot li go dobivte Duhot ili preku porakata na verata? 3 Tolku li ste nerazumni? Otkako po~navte so Duhot, so teloto li sega zavr{uvate? 4 Zarem zaludo tolku mnogu pretrpevte? Da be{e samo zaludo! 5 Onoj, pak, Koj vi Go daruva Duhot i pravi me|u vas ~udesa, preku delata na Zakonot li go pravi toa, ili preku porakata na verata?
2
2
2,16 Dela 11,17
4
1 Kor 2,12 12,4-11 2 Kor 12,12
6
1 Mojs 15,6 Rim 4,3
8
1 Mojs 12,3 18,18 Dela 3,25
Avraamovoto vetuvawe Taka, Avraam Mu poveruva na Boga, i toa mu se smeta{e za pravednost. 7 Znajte, pak, deka onie {to se potpiraat na verata, se sinovi Avraamovi. 8 I Pismoto, predviduvaj}i deka Bog preku vera gi opravduva neznabo{cite, odnapred mu blagovesti na Avraam: Vo tebe }e bidat blagosloveni site narodi. 9 I taka, onie {to veruvaat, se blagosloveni zaedno so verniot Avraam; 10 a site onie, {to se od delata na Zakonot, pod kletva se. Za{to e napi{ano: Proklet da e sekoj koj ne ispolnuva postojano s# {to e napi{ano vo knigata na Zakonot! 11 A deka preku Zakonot nikoj ne se opravduva pred Boga, se znae, za{to Pravedniot }e ìvee preku verata. 12 A Zakonot ne e od verata, tuku zboruva: Koj }e gi ispolni ovie raboti, toj }e bide ìv preku niv. 13 Hristos n# otkupi od prokletstvoto na Zakonot, otkako poradi nas stana prokletstvo, bidej}i e napi{ano: Sekoj da e proklet {to visi na drvo!, 14 taka {to blagoslovot daden na Avraam da dojde preku Isus Hristos vrz neznabo{cite, za da Go dobieme veteniot Duh preku verata.
6
9
Rim 4,16
10
5 Mojs 27,26
11
Avak 2,4 Rim 1,17 Evr 10,38
12
3 Mojs 18,5 Rim 10,5
13
4,5 5 Mojs 21,23 Rim 8,3 2 Kor 5,21
16
1 Mojs 12,7 13,15 17,8 24,7 Mt 1,1 Rim 4,13
Zakonot i vetuvaweto Bra}a, zboruvam kako ~ovek: i utvrdeniot ~ove~ki zavet nikoj ve}e ne go rastura nitu mu dodava ne{to. 16 No vetuvawata mu bea dadeni na Avraam i na semeto negovo. Ne e re~eno: I na semiwata, kako za mnozi15
O nerazumni Galatjani! Koj ve ma|epsa (ta ne se pokoruvate na vistinata) vas, pred ~ii o~i Isus Hristos be{e jasno naslikan raspnat me|u vas?
Izvorot na darot od Duhot
226
17 na, tuku kako za eden: I na semeto 18
Rim 4,14 11,6
2 Mojs 12,41
19
Dela 7,38.53 Rim 5,20 Evr 2,2
20
5 Mojs 6,4 Rim 3,30
21
Dela 13, 38-39 Rim 8,3
22
Rim 11,32
24
4,2 Rim 10,4
26
4,5 Jn 1,12 Rim 8,14
27
Rim 13,14 Kol 3,10
28
Rim 10,12 1 Kor 12,13 Kol 3,11
tvoe, koe e Hristos. 17 Ova sakam da go kaàm: Zavetot {to Bog go dade ne moè da bide obezvreden od Zakonot, koj e nastanat ~etiristotini i trieset godini podocna, taka {to vetuvaweto bi moèlo da ja izgubi silata. 18 Za{to, ako nasledstvoto e dobieno po Zakonot, toa ve}e ne e spored vetuvaweto; a na Avraam Bog mu go dari po vetuvawe. 19 Zo{to e, pak, daden Zakonot? Toj e dodaden poradi prestapite, dodeka ne dojde semeto, na koe se odnesuva vetuvaweto, i e predaden preku angeli, preku raka na posrednik. 20 No posrednikot ne moè da bide samo posrednik na eden, a Bog e eden. 21 Pa taka, Zakonot protiven li e na Bo`jite vetuvawa? Nikako! Za{to, ako be{e daden zakon, {to }e moè{e da ìvotvori, toga{ navistina opravdanieto }e proizleguva{e od Zakonot. 22 No Pismoto site gi zatvori pod grev, pa preku verata vo Isus Hristos da im se dade vetenoto na onie koi veruvaat. 23 Pred da dojde verata, nie bevme pod straà na Zakonot, zaklu~eni za verata koja treba{e da se otkrie. 24 I taka, Zakonot be{e za nas vospituva~ da n# dovede do Hristos, za da bideme opravdani preku verata; 25 a otkako dojde verata, nie ve}e ne sme pod rakovodstvo na vospituva~. 26 Za{to site ste sinovi Bo`ji preku verata vo Hristos Isus; 27 site, {to ste krsteni vo Hristos, vo Hristos se oblekovte. 28 Nema ve}e ni Judejci, ni Elini, ni rob, ni sloboden; nema ma{ko - ènsko; za{to site vie ste edno vo Hristos Isus. 29 A, ako ste, pak, vie Hristovi, toga{ ste Avraamovo seme, i po vetuvawe naslednici.
No vi velam: naslednikot, dodeka e mlad, so ni{to ne se razlikuva od robot, makar {to e gospodar nad s#; 2 tuku e pod nastojnici i ~uvari do opredeleniot rok od negoviot tatko. 3 Pa taka i nie, dodeka bevme maloletni, bevme porobeni od stihiite na svetot; 4 no, koga se ispolni vremeto, Bog Go isprati Svojot Sin, Koj se rodi od èna i se pot~ini na Zakonot, 5 za da gi otkupi onie {to se pod Zakon, ta da go primime posinuvaweto. 6 A bidej}i vie ste sinovi, Bog Go isprati Duhot na Svojot Sin vo srcata va{i, Koj vika: Ava, O~e! 7 Zatoa ne si ve}e rob, tuku sin; ako si, pak, sin, toga{ si i naslednik Bo`ji preku Isus Hristos. Pavle ~uvstvuva nemir za Galatjanite 8 No toga{, bidej}i Boga ne Go poznavavte, im sluèvte na bogovi koi po svojata priroda ne se bogovi; 9 a sega, otkako Go poznavte Boga, ili, podobro, otkako Bog ve pozna, kako sega povtorno se vra}ate kon slabite i bedni stihii, na koi sakate odnovo da im sluìte? 10 Vnimavate na denovite, mesecite, vremiwata, godinite. 11 Se pla{am za vas, da ne sum se trudel me|u vas popusto. 12 Ve molam, bra}a, stanete kako mene, zatoa {to i jas stanav kako vas. Vie so ni{to ne ste me navredile: 13 znaete deka, koga za prvpat vi propovedav, bev telesno nemo}en, 14 i pri seto toa, vie ne go prezrevte isku{enieto na moeto telo, nitu se pognasivte od nego, tuku me primivte kako angel Bo`ji, kako Isus Hristos. 15 Kade vi e sega radosta va{a? Svedo~am za vas deka koga bi bilo mo`no, i o~ite svoi bi gi izvadile i bi mi gi dale. 16 I zatoa li stanav va{ neprijatel, bidej}i vi ja zboruvav vistinata?
Od ropstvoto na Zakonot vo sloboda
4,3
Kol 2,20
4
Mk 1,15 Jn 1,14 Rim 1,3 Efes 1,10
5
3,13.26
6
Rim 8,15
7
3,29 Jn 15,15
8
Is 37,19 Er 2,11 2 Let 13,9 1 Kor 8,4-6
9
1 Kor 8,3
10
Rim 14,5
11
Fil 2,16
12
1 Kor 4,16
13
1 Kor 2,3
16
Amos 5,10 2 Kor 12,15
227
Tie ne revnuvaat za vas dobro, tuku sakaat da ve odvojat od mene, ta vie za niv da revnuvate. 18 Dobro e sekoga{ da revnuvate vo 22 dobroto, a ne samo koga sum me|u vas. 19 êda moi, za koi sum pak vo rodil1 Mojs 16,15 ni maki, dodeka ne se oblikuva vo vas 21,2 Isus Hristos, 20 sega bi sakal da bidam me|u vas i da 23 1 Mojs vi se obratam so poinakov ton, bidej}i 17,16 Rim 9,7-9 sum vo nedoumica za vas.
17
19
1 Kor 4,15 2 Kor 4, 10-12 Kol 1,24
26
Evr 12,22 Otkr 3,12 21,2.10
27
1 Mojs 21,10 Is 54,1
29
1 Mojs 21,9
30
1 Mojs 21,10
5,1
2,4 Jn 8,32.36 Rim 8,2
Dvata zaveta: Zakonot koj porobuva i blagodatta koja osloboduva 21 Kaète mi, vie, {to sakate da bidete pod Zakonot: zarem ne go slu{ate Zakonot? 22 Za{to e napi{ano deka Avraam ima{e dvajca sinovi, eden od sluginkata, a drug od slobodnata. 23 No onoj {to be{e od sluginkata, se rodi po telo; a onoj {to be{e od slobodnata - po vetuvawe. 24 A ova e re~eno slikovito: dvete èni se dvata zaveta: edniot od Sinajskata Gora, koja ra|a za ropstvo; a toa e Agara. 25 Bidej}i Agara zna~i Sinajska Gora vo Arabija, a soodvetstvuva na sega{niot Erusalim i robuva so decata svoi; 26 a gorniot Erusalim e sloboden: toj e majka na site nas. 27 Za{to e napi{ano: Razveseli se neplodna, ti {to ne ra|a{; vosklikni i izvikaj ti, koja ne si iskusila porodilni maki; bidej}i napu{tenata ima mnogu pove}e deca od onaa koja ima ma`. 28 Vie, pak, bra}a, ste kako Isak, ~eda na vetuvaweto. 29 No, kako {to toga{, onoj {to se rodi po telo, go gone{e rodeniot po duh, taka e i sega. 30 A {to zboruva Pismoto? Isteraj ja robinkata i sinot nejzin, za{to sinot na robinkata nema da bide naslednik zaedno so sinot na slobodnata! 31 I taka, bra}a nie ne sme deca na robinkata, tuku na slobodnata. Ne gubete ja va{ata sloboda Stojte vo slobodata, so koja Hristos n# oslobodi, i ne se podavajte pak pod ropski jarem!
Eve, jas, Pavle, vi velam: ako se obrezuvate, Hristos ni{to nema da vi pomogne. 3 A mu svedo~am pak na sekoj ~ovek {to se obrezuva deka toj e dolèn da go po~ituva celiot Zakon. 4 Vie, {to posakavte da se opravduvate so Zakonot, Go izgubivte Hristos, otpadnavte od blagodatta; 5 a nie se nadevame i o~ekuvame opravdanie od verata preku Duhot. 6 Za{to vo Hristos Isus nitu obrezanieto ima sila, nitu neobrezanieto, tuku verata, koja dejstvuva preku qubovta. 7 Vie tr~avte dobro: koj vi popre~i da ne se pokoruvate na vistinata? 8 Toa ubeduvawe ne e od Onoj Koj ve povika. 9 Malku kvas go potkvasuva celoto testo. 10 Jas sum uveren za vas vo Gospod deka vie nema da mislite inaku; a onoj, koj ve zbunuva, - koj i da bil, - }e pretrpi osuda. 11 A jas, bra}a, ako obrezanieto u{te go propovedam, toga{ za {to }e me gonat? Toga{ bi is~eznala soblaznata od krstot. 12 O, da bea otse~eni onie {to ve bunea!
2
3
Rim 2,25 Jk 2,10
5
Rim 8, 23-25
6
6,15 1 Kor 7,19 13,13 1 Tim 1,5
7
2,14 Jn 8,32
8
1,6-7
9
1 Kor 5,6
11
1 Kor 1,23
13
1 Ptr 2,16
14
3 Mojs 19,18 Mt 5,43 19,19 22,39 Rim 13, 8-10 Jk 2,8
16
5,25
17
Rim 7, 15-23 1 Ptr 2,11
Da se bide upravuvan od Duhot, a ne od pohotite na ~ove~kata priroda

13
Vie, bra}a, povikani ste kon slobo- 18 Rim 6,14 da; no slobodata va{a da ne vi sluì 8,14 kako povod za ugoduvawe na teloto, tuku so qubov sluète si eden na drug. 14 Za{to, celiot Zakon se izvr{uva vo eden zbor, odnosno: sakaj go bli`niot kako samiot sebe. 15 A ako, pak, me|u sebe se grizete i jadete, pazete da ne se istrebite eden so drug. 16 Vi velam: ìvejte po Duhot, i nema da im ugoduvate na telesnite strasti. 17 Za{to, teloto saka protivni raboti na duhot, a duhot - protivni na teloto; tie se sprotivni eden na drug, za da ne go pravite ona {to sakate. 18 Ako ve vodi Duhot, vie ne ste pod Zakonot.
228
19-21
1 Kor 6, 9-10 Otkr 22,15
22
Efes 5,9
23
1 Tim 1,9
24
Rim 6,6
25
5,16
6,1
Mt 18,15 1 Kor 10,12 Jk 5,19
2
Jn 13,34 Rim 8,2 Jk 1,25
Delata na teloto se poznati. Tie se: bludstvo, ne~istota, besramnost, 20 sluèwe na idoli, ma|ii, neprijatelstvo, kavgi, revnuvawe, gnev, razdori, rascepi, 21 zavisti, pijanstvo, pirovi i drugi sli~ni raboti; odnapred vi velam, kako {to vi rekov i porano, deka onie {to go pravat toa, nema da go nasledat carstvoto Bo`jo. 22 A plodot na Duhot e: qubov, radost, mir, dolgotrpelivost, blagost, dobrina, vernost, 23 krotost, vozdr`livost. Protiv takvi nema zakon. 24 Onie, pak, koi se Hristovi, go raspnaa teloto svoe so strastite svoi i pohotite. 25 Ako ìveeme so Duh, po Duhot sme dol`ni i da postapuvame.
19 26
Ne laète se: Bog ne e za podigruvawe. [to }e si posee ~ovekot, toa i }e si `nee. 8 Koj see vo teloto svoe, od teloto }e po`nee pogibel; a koj see vo duhot, od duhot }e po`nee ve~en ìvot. 9 Koga pravime dobro, toa neka ne ni bide zdodevno, za{to vo svoe vreme }e po`neeme, ako ne se izmorime. 10 I taka, dodeka imame vreme, da im pravime dobro na site, a najmnogu na svoite po vera.
7
7
Os 8,7 Jov 13,8-9
8
Jn 3,6 Rim 8,13
9
2 Sol 3,13
11
Fil 1,19
13
Rim 2,21
Hristoviot krst i novoto sozdanie Gledajte so kolku golemi bukvi vi napi{av so svojata raka. 12 Onie {to sakaat da se falat po telo, tie ve prinuduvaat da se obrezuvate samo za da ne bidat goneti poradi krstot Hristov. 13 Za{to, i onie {to se obrezuvaat, sami ne go po~ituvaat Zakonot, a sakaat vie da se obrezuvate za da se pofalat so va{eto telo; 14 a mene, da ne mi dade Gospod da se falam so ni{to drugo, osven so krstot na na{iot Gospod Isus Hristos, preku Kogo za mene svetot e raspnat, a i jas za svetot. 15 Za{to vo Isus Hristos nitu obrezanieto ima nekakva sila, nitu neobrezanieto, tuku novoto sozdanie. 16 Na onie {to postapuvaat i po toa pravilo, i otsega natamu neka bide mir i milost, nim i na Izrael Bo`ji! 17 I taka, nikoj da ne mi dosaduva ve}e, za{to jas gi nosam na svoeto telo belezite na Isus. 18 Blagodatta na na{iot Gospod Isus Hristos, neka bide so va{iot duh, bra}a. Amin!
11
14
2,19 5,24 1 Kor 1,31 2,2
15
5,6 2 Kor 5,17 Otkr 21,5
Zakonot na Hristos Da ne barame la`na slava, eden 1 Kor 4,7 drug da ne se predizvikuvame, eden na 4 drug da ne si zaviduvame. 6,14-15 Bra}a, i da padne ~ovek vo nekakov 1 Kor 11,28 grev, vie duhovnite popravajte go 2 Kor 13,5 takov so duhot na krotosta, pazej}i se i 5 vie da ne bidete isku{ani. 2 Podnesuvajte go tovarot eden na Rim 14,12 drug i ispolnuvajte go taka zakonot 6 Rim 15,27 Hristov. 3 Za{to onoj, koj sam sebe se smeta za 1 Kor 9,11.14 ne{to, a ne e ni{to, toj se mami samiot sebe. 4 Sekoj neka si gi ispita delata svoi i toga{ }e ima pofalba pred sebe samiot, a ne pred drug. 5 Za{to sekoj }e go ponese svojot tovar. 6 A onoj {to se u~i na slovoto, neka mu dava del od sekoe dobro na onoj {to go u~i.
3
16
Ps 125,5 128,6b
17
2 Kor 4,10 6,4-5 Kol 1,24
18
Fil 4,23 2 Tim 4,22 Fil 1,25
POSLANIE DO EFESJANITE
Voved Vo sredinata na prviot vek po Hr. brojot na hristijanskite crkvi vo Mala Azija (dene{na Turcija), vidno se zgolemil. Me|u brojnite tamo{ni hristijanski zaednici koi bile me|usebno povrzani, se ~ini deka onaa od Efes imala izvesen presti`. Apostol Pavle tamu pominal tri godini vo tekot na negovoto treto misionersko patuvawe (Dela 19,120,1). Spored Ef. 3,1 i 4,1, apostolot se nao|al vo zatvor koga go pi{uval Poslanieto do Efesjanite. Tokmu zatoa ova poslanie se vbrojuva me|u takanare~enite Poslanija od zarobeni{tvo, zaedno so onie do Filipjanite, do Filimon i do Kolosjanite. [irinata na negovata pouka naveduva pove}e na pomislata deka pismoto bilo upateno do eden mnogu po{irok krug na ~itateli, odo{to do edna posebna lokalna zaednica. Centralna tema e ve~niot Bo`ji plan, ~ija cel e da soedini s# nebesno i zemno pod edna glava - vo Gospod Isus Hristos (1,10). Porakata na poslanieto, smestena me|u kratkiot voved (1,12) i kratkiot zaklu~ok (6,2124), moè da se podeli na dva pova`ni dela: Vo prviot (1,33,21), otkako go iskaùva voshitot od ona {to Bog go napravil za site preku Isus Hristos, pisatelot ja razviva temata za edinstvoto, pokaùvaj}i kako Bog gi soedinil nejudejcite i Judejcite vo eden edinstven narod, Negov narod. Vo vtoriot del (4,16,20), apostolot gi povikuva svoite ~itateli da ìveat vo toa edinstvo na na~in dostoen za nivniot nov ìvot, vo harmonija so Isus Hristos. Toa gi iskaùva jasnite posledici po nivnite me|usebni odnosi vo hristijanskata zaednica, vo semejstvoto i vo op{testvoto. Apostolot ilustrativno go prikaùva edinstvoto na Bo`jiot narod, sluèj}i se so tri sliki: (1) za teloto - Crkvata, ~ija glava e Isus; (2) so zgradata, ~ij kamen temelnik e Isus Hristos i (3) so bra~nata dvojka, pri {to Crkvata e Hristovata nevesta. Taka, moè da se sogleda deka ne e mo`no edinstvo bez celosna i postojana privrzanost, odnosno predanost na vernicite kon nivniot Gospod.
1,1
Dela 9,13 Rim 1,1 1 Kor 1,1 Kol 1,1-2
Pavle, po voljata Bo`ja apostol na Isus Hristos, do svetiite {to se vo Efes, i do vernite vo Isus Hristos: 3 2 blagodat i mir vam od Boga, na{iot 1 Kor 1,3 Gal 3,14 Otec, i Gospod Isus Hristos!
4
1
3
Pozdrav
1 Ptr 1,3
Neizmerna blagodat Neka bide blagosloven Bog i Otecot na na{iot Gospod Isus Hristos, Koj n# blagoslovi so sekakov duhoven blagoslov od nebesata vo Hristos, 4 taka {to i n# izbra preku Nego, u{te pred svetot da bide sozdaden, za da
5,27 Jn 17,24 Kol 1,22 2 Sol 2,13
bideme sveti i neporo~ni pred Nego vo qubovta, 5 predopredeluvaj}i n# za posinuvawe za Sebe preku Isus Hristos, za{to toa Mu be{e po volja, 6 za da bide falena slavata na Negovata blagodat, so koja n# daruva preku Svojot Vozquben Sin, 7 vo Kogo imame otkup preku Negovata krv, prostuvawe na grevovite po bogatstvoto na Negovata blagodat. 8 Taa blagodat Toj ni ja dade izobilno zaedno so seta mudrost i razum, 9 otkako ni ja otkri tajnata na Svojata volja spored Svoeto blagovolenie
5
Jn 1,12
6
Kol 1,13
7
2,7.13 Rim 3, 24-25
8
Kol 1,9 4,5
9
3,3
230
10 {to go be{e poloìl vo Sebe od pora-
Gal 4,4
no
11
Rim 8, 28-29 Kol 1,12
12
1,18
13
4,30 2 Kor 1,22 Kol 1,5-6
14
2 Kor 1,22
15-16
Rim 1,8-9 Kol 1,3-4.9 Fil 1,4-5
15
1 Kor 13,13
16
1 Sol 1,2
vo ureduvaweto i ispolnuvaweto na vremiwata, za da soedini s# nebesno i zemno pod edna glava - vo Hristos. 11 Preku Nego nie bevme izbrani za naslednici, odnapred opredeleni spored odlukata na Onoj Koj vr{i s# spored voljata Svoja, 12 za da posluìme kako pofalba na slavata Negova nie, koi od porano se nadevavme na Hristos. 13 Vo Nego i vie, otkako go slu{navte slovoto na vistinata - Evangelieto za va{eto spasenie, i otkako poveruvavte vo Nego, stanavte zape~ateni preku veteniot Sveti Duh. 14 Toj e zalog za na{eto nasledstvo, za otkupuvawe na posvojuvaweto za pofalba na Negovata slava.
10
17
Is 11,2 1 Kor 2,10 Kol 1,9-10 1 Jn 5,20
Molitva za prosvetlenie Ete, zatoa i jas, koga slu{nav za va{ata vera vo Hristos Isus, i za qubovta kon site svetii, 16 postojano Mu blagodaram na Boga, spomnuvaj}i ve vo molitvite svoi, 17 ta Bog na na{iot Gospod Isus Hristos, Otecot na slavata, da vi dade duh na mudrost i otkrovenie za da Go poznaete, 18 i da gi prosveti o~ite na srcata va{i za da uvidite vo {to se sostoi nade`ta na povikanite od Nego, kolkavo e bogatstvoto na slavata od nasledstvoto Negovo vo svetiite, 19 i kolku e neizmerna veli~inata na Negovata sila vo nas, koi veruvame preku dejstvoto na Negovata krepka sila. 20 Taa sila Toj ja pokaà vo Hristos, koga Go voskresna od mrtvite i Go postavi od Svojata desna strana na nebesata, 21 povisoko od sekoe na~alstvo, vlast, sila i gospodstvo i od sekoe ime so koe se imenuvaat ne samo vo ovoj svet, tuku i vo idniot, 22 i s# Mu pokori pod Negovite noze i Go postavi glava nad site vo Crkvata, 23 koja e Negovo telo, polnota na Onoj Koj ispolnuva s# vo s#.
15
18
Dela 20,32 2 Kor 4,4 Kol 1,5.12
19-20
1 Kor 6,14 2 Kor 13,4 Fil 3,10 Kol 2,12
I vas, koi bevte mrtvi poradi va{ite prestapi i grevovi, 2 vo koi ìveevte nekoga{ spored ìvotot na ovoj svet, soglasno so knezot na vozduhot, odnosno na duhot, koj sega dejstvuva vo sinovite na neverieto, 3 me|u koi i nie site nekoga{ ìveevme spored telesnite èlbi, izvr{uvaj}i gi pohotite na teloto i na pomislite, i po priroda bevme kako i drugite, ~eda na gnevot. 4 No Bog, Koj e bogat so milost, poradi golemata Negova qubov, so koja n# zasaka, 5 iako bevme mrtvi poradi grevovite na{i, n# oìvea vo Hristos 6 i n# voskresna so Nego i n# postavi na nebesata vo Hristos Isus, 7 za da im go pokaè na idnite vekovi preizobilnoto bogatstvo na Svojata blagodat vo dobrina kon nas preku Hristos Isus. 8 Za{to po blagodat ste spaseni preku verata; i toa ne e od vas - tuku dar Bo`ji! 9 Ne e od dela, za da ne se pofali nekoj. 10 Za{to nie sme Negova tvorba, sozdadeni vo Hristos Isus za dobri dela {to Bog gi predodredil u{te od porano da ìveeme vo niv. Edno vo Isus Hristos
Od smrt vo ìvot
22
4,15 Ps 8,7 1 Kor 15,24-25
2,1
Kol 2,13
2
Jn 12,31 2 Kor 4,4 Kol 3,7 Tit 3,3
3
Rim 1,18 3,9.20.23
5
Lk 15,24.32 Dela 15,11 Kol 2,13
6
Kol 3,1-4
8
2,5 Jn 4,10 Dela 15,11 Rim 3,24 Gal 2,16 Evr 6,4
9
Rim 3,28 1 Kor 1,29 2 Tim 1,9
10
2 Kor 5,17 Tit 2,14
12
Rim 9,4-5 Kol 1, 20-21 1 Sol 4,13
20
Ps 110,1 Kol 3,1 Evr 1,3
21
Mk 10,30 Lk 18,30 Kol 1,1520
22-23
Jn 1,16 Kol 1,19
11 Zatoa pomnete, vie, koi nekoga{ po telo bevte neznabo{ci, i nare~eni neo- 13 brezani od takanare~enite obrezani so 2,17 Is 57,19 Dela 2,39 telesno obrezanie, praveno so race, 12 deka vo ona vreme bevte bez Hris- Kol 1,20 tos, otstraneti od op{testvoto na Iz- 14-16 Kor rael, bez pravo na u~estvo vo zavetite 1 12,13 na vetenoto, bez nade` i bezbo`nici vo Kol 1,20 2,14 svetot; 13 no sega, vo Hristos Isus, vie, koi 14 9,5-6 nekoga{ bevte daleku, stanavte bliski Is Gal 3,28 preku krvta Hristova. 14 Za{to Toj e na{iot mir, Koj od dvata narodi napravi eden i ja razru{i pregradata {to be{e me|u niv, 15 otkako so teloto Svoe go uni{ti neprijatelstvoto, a zakonot na zapove-
231
17 dite i odredbite go obessili, za da soz-
Is 52,7 57,19 Zah 9,10
18
3,12 Rim 5,2 8,15 Evr 7,25 1 Ptr 3,18
19
3,6 Evr 12, 22-23
20
Is 28,16 Mt 16,18 1 Kor 3, 9-11
21
1 Kor 3,16 2 Kor 6,15 Kol 2,19
22
1 Ptr 2,5
3,1
4,1 Fil 1,7.13 Kol 4,18
dade vo Sebe od dvata eden nov ~ovek, vospostavuvaj}i mir, 16 i obata vo edno telo da gi pomiri so Boga preku krstot, otkako go uni{ti neprijatelstvoto vo sebe. 17 I, otkako dojde, Toj vi blagovesti mir vam dale~ni i bliski, 18 za{to preku nego i ednite i drugite imame pristap kaj Otecot vo eden Duh. 19 I taka, vie ve}e ne ste tu|i i pridojdeni, tuku ste im soìteli na svetiite i ~lenovi na Bo`joto semejstvo, 20 za{to se utvrdivte na temelite postaveni od apostolite i prorocite, imaj}i Go kako kamen temelnik Samiot Isus Hristos, 21 vrz Kogo celata zgrada, strojno zglobena, prerasnuva vo svet hram na Gospod; 22 vrz Kogo i vie }e se soyidate vo ìveali{te Bo`jo preku Duhot.
i da rasvetlam na site vo {to se sostoi raspredelbata na tajnata, kriena od vekovi vo Boga, Koj sozdade s# preku Isus Hristos, 10 ta mnogulikata mudrost Bo`ja da im se objavi sega preku Crkvata na na~alstvata i vlastite nebesni, 11 spored predve~nata odluka, koja Toj ja izvr{i vo Hristos Isus na{iot Gospod, 12 vo Kogo, preku verata vo Nego, imame sloboda da se dobliùvame so doverba. 13 Poradi toa, ve molam, ne pa|ajte so duhot pred moite maki zaradi vas, koi se va{a slava.
9
9
Kol 1,26
10
1 Kor 2,7-9 1 Ptr 1,12
11
1,4.11
12
2,18 Evr 4,16
13
Kol 1,24
14
1,17-18
16
Rim 7,22
Hristovata qubov Zatoa gi preklonuvam kolenata svoi pred Otecot na na{iot Gospod Isus Hristos, 15 od Kogo se imenuva sekoj rod na nebesata i na zemjata, 16 da vi dade, po bogatstvoto na Svojata slava, sila da se utvrdite preku Negoviot Duh vo vnatre{niot ~ovek, 17 i preku verata Hristos da se vseli vo srcata va{i, 18 ta vkoreneti i utvrdeni vo qubovta da moète da razbirate so site svetii {to e {irina i dolìna, {to e dlabo~ina i viso~ina, 19 i da ja osoznaete Hristovata qubov {to go nadminuva sekoe znaewe, za da se ispolnite so seta polnota Bo`ja. 20 A na Onoj Koj, spored silata {to vo nas dejstvuva, moè da izvr{i izobilno s# {to }e pobarame ili pomislime, 21 Nemu neka e slava vo Crkvata preku Isus Hristos vo site rodovi i za site vekovi. Amin!
14
17
Jn 14,23 Rim 8,11 Kol 1,23 2,7
18
Kol 2,2
19
1 Kor 13 Gal 4,9
2
Kol 1, 25-26
3
1,9-10
4-6
Rim 9-11
4
Kol 1,26
5
2,20 Jn 14,26
6
2,11.13. 18-19
7
Kol 1, 23-25
8
1 Kor 15, 9-10 Gal 1,16 1 Tim 1,15
Zatoa sum jas, Pavle, zatvorenik na Isus Hristos za vas neznabo{cite. 2 Bidej}i ja ~uvte raspredelbata na blagodatta Bo`ja, koja mi e dadena za vas, 3 odnosno deka preku otkrovenie Bog mi ja soop{ti tajnata, kako {to i pogore vi napi{av nakratko. 4 îtaj}i go toa, moète da razberete kako sum ja sfatil tajnata na Hristos, 5 koja, na sinovite ~ove~ki od porane{nite pokolenija ne im be{e objavena kako {to sega se otkri na Negovite sveti apstoli i proroci preku Svetiot Duh, 6 za da bidat i neznabo{cite sonaslednici, delovi na edno telo, i sou~esnici na vetuvaweto Bo`jo vo Hristos Isus preku Evangelieto, 7 na koe mu stanav sluga spored darot na blagodatta Bo`ja, dadena po dejstvo na Negovata sila. 8 Mene, najmaliot od site svetii, taa blagodat mi se dade - da im go propovedam na neznabo{cite neiska`livoto bogatstvo Hristovo,
Dejnosta na Pavle me|u nejudejcite
20
Rim 16, 25-27 Juda 1,2425
21
Rim 16,27
4,1
3,1 Kol 1,10
2
Gal 6,2 Kol 3, 12-13
3
1,10 2,13-16 Fil 1,27 Kol 1,20
Bra}a, jas, zatvorenik vo Gospod, ve molam da se odnesuvate dostojno spored zvaweto, za koe ste povikani, 2 so seta poniznost i krotost, so dolgotrpelivost, podnesuvaj}i se eden so drug so qubov, 3 trudej}i se da go zapazite edinstvoto na Duhot preku vrskite na mirot.
Edinstvoto na teloto
232
4-6
5 Mojs 6, 4-5 Mt 23,8-10 1 Kor 12, 4-6
4
Rim 12,3-6 1 Kor 10,17 Kol 1,5
5
1 Kor 1,13 8,6
7
Rim 12,3.6 1 Kor 12,11
8
Ps 68,19 Kol 2,15
9
Ps 68,19 Jn 3,13
11
1 Kor 12, 4-11.28
12
2,21
13
Kol 1,28
14
Rim 16,19 1 Kor 3,1-3 14.20 Evr 5,11-14 13,9
15
1,22 Kol 1,18
16
Kol 2,19
17-19
Rim 1, 18-32
18
2,12 Mk 3,5
Edno telo ste i eden Duh, kako {to ste i povikani kon edna nade` na va{eto zvawe. 5 Eden Gospod, edna vera i edno kr{tenie, 6 eden e Bog i Otec na site, Koj e nad s#, i preku site, i vo site nas. 7 A na sekogo od nas blagodatta mu e dadena spored merkata na darot Hristov. 8 Zatoa e i re~eno: Izdigaj}i se na viso~ina, pleni plen i im dade darovi na lu|eto. 9 A {to ozna~uva izdigaj}i se, ako ne toa deka Toj sleze pred toa vo najdolnite mesta na zemjata. 10 Slegnatiot e istiot, Koj se izdigna povisoko od site nebesa, za da ispolni s#. 11 I Toj postavi edni za apostoli, drugi za proroci, treti za blagovestiteli, ~etvrti za pastiri i u~iteli, 12 za usovr{uvawe na svetiite vo deloto na sluèweto, za izgraduvawe na Hristovoto telo, 13 dodeka site ne go dostigneme edinstvoto na verata i poznanieto na Sinot Bo`ji, do sostojba na sovr{en ~ovek, do mera na vozrasta na Hristovata polnota, 14 ta da ne bideme ve}e mali deca {to gi lula i zanesuva sekoj vetar na la`nite u~ewa, preku ~ove~kite zabludi, vo lukavstvoto na izmama kon zabluda. 15 Tuku so qubov drèj}i se za vistinata vo sekoj pogled da rasteme vo Onoj, Koj e glava, Hristos. 16 So Nego celoto telo e sostaveno i sklopeno i svrzano preku site daruvani vrski, pri dejstvoto na sekoj del, poradi silite negovi, narasnuva za da se izgraduva vo qubov.
4
Noviot ìvot vo Hristos Ova, pak, go zboruvam i svedo~am vo Gospod; da ne ìveete pove}e kako {to ìveat i drugite neznabo{ci, po suetata na svojot um; 18 pomra~eni vo razumot, otu|eni od Bo`jiot ìvot poradi nivnoto neznaewe i tvrdokornosta na nivnoto srce;
17
dojdeni do bes~uvstvo, tie se predadoa na razvrat i nenasitno vr{at sekakva ne~istota. 20 No vie ne Go poznavte taka Hristos, 21 ako navistina ste ~ule za Nego i vo Nego ste bile pou~uvani - deka vistinata e vo Isus, 22 toga{ otfrlete go od sebe stariot ~ovek spored va{eto porane{no ìveewe, koj se raspa|a vo izmamlivite èlbi, 23 za da se obnovite so duhot na svojot um 24 i da se oble~ete vo noviot ~ovek, sozdaden spored Boga vo vistinska pravednost i svetost. 25 Poradi toa, otkako ja otrflivte lagata, kaùvajte si ja vistinata sekoj na svojot blièn, bidej}i sme delovi eden na drug. 26 Gnevete se, no ne gre{ete: sonceto da ne zajde nad gnevot va{; 27 I ne davajte mu mesto na |avolot. 28 Kradecot da ne krade ve}e, tuku neka se trudi i podobro e da se trudi so svoite sopstveni race da go pravi ona {to e dobro, za da ima {to da mu dade na onoj {to ima potreba. 29 Nikakov gnasen zbor da ne izleguva od ustata va{a, tuku samo dobar, za nadgraduvawe kade {to treba, za da im dade blagodat na onie {to slu{aat. 30 I ne oskrbuvajte Go Svetiot Duh Bo`ji so Koj ste zape~ateni za denot na otkupuvaweto. 31 Otstranete ja podaleku od vas sekoja ogor~enost, jarost, gnev, vikawe i hulewe zaedno so sekoja druga zloba. 32 Bidete eden sprema drug dobri i milosrdni, pro{tavaj}i si eden na drug, kako {to i Bog vi prosti vo Hristos.
19
22
Kol 3,5. 9-10
23
Rim 12,2
24
Kol 3,10
25
Zah 8,16 Rim 12,5 1 Kor 12,12 Kol 3,8-9
26
Ps 4,5 Mt 5,22 Jk 1,19-20
28
1 Kor 4,12 1 Sol 4,11
29
5,4 Mt 15,11 Kol 3,8.16 4,6 Jk 3,10-12
30
1,13-14 Is 63,10
31
Kol 3,8
32
Mt 6,14 18,22-35 Kol 3, 12-13
5,1
Mt 5,48 1 Kor 11,1
2
2 Mojs 29,18 Ez 20,41 Rim 14,15 Gal 2,20 Fil 4,18 Evr 10,10
I taka, ugledajte se na Boga, kako ~eda vozqubeni, 2 i ìvejte vo qubov, kako {to i Hristos ve vozqubi i za nas se predade Sebesi kako prinos i `rtva na Boga za prijaten miris.
Da se ìvee vo svetlina
233
3-5
Kol 3,5.8
4
4,29 Kol 3,15
6
4,14 Rim 1,18 Kol 2,4.8 3,6
8
2,11.13 Lk 16,8 Jn 12,36 2 Kor 4,6 1 Ptr 2,9
9
Gal 5,22
10
Rim 12,2
13
Jn 3,20-21
14
Is 26,19 51,17 52,1 Rim 13,11 Evr 10,32
16
Amos 5,13 1 Kor 7,26.31
17
Rim 12,2 Kol 1,9
18
Izreki 23,31
19
Ps 33,2-3 Kol 1,3 3,16
20
Kol 3,17
A bludstvo i sekakva ne~istota ili, pak, koristoqubivost voop{to da ne se spomnuvaat me|u vas, kako {to im prilega na svetii, 4 nitu, pak, sramni i budalesti zborovi ili dvosmisleni prikazni, {to se neprili~ni, tuku samo blagodarnost. 5 Za{to ova treba da go znaete: deka nieden bludnik, ili ne~ist, ili koristoqubec - koj e idolopoklonik, nema del vo carstvoto na Hristos i Bog. 6 Nikoj da ne se mami so prazni zborovi; za{to poradi niv doa|a gnevot Bo`ji vrz sinovite na nepokornosta; 7 zatoa, ne stanuvajte nivni sou~esnici. 8 Vie nekoga{ bevte temnina, a sega ste svetlina vo Gospod: ìvejte kako deca na svetlinata! 9 Za{to plodot na svetlinata se sostoi vo s# {to e dobro, pravedno i vistinito 10 odlu~ete se za ona {to Mu e milo na Boga! 11 Ne u~estvuvajte vo besplodnite dela na temninata, tuku izobli~uvajte gi! 12 Za{to za ona {to go pravat skri{um, sramno e i da se zboruva. 13 A s# {to e izobli~eno, svetlinata go pravi javno; bidej}i s# {to e javno, svetlina e. 14 Zatoa e re~eno: Stani ti {to spie{, voskresni od mrtvite, i Hristos }e te osvetli! 15 Pa taka, vnimavajte dobro kako ìveete! Ne kako bezumni, tuku kako mudri; 16 polzuvajte go vremeto, za{to dnite se lukavi. 17 Zatoa nemojte da bidete nerazumni, tuku raspoznajte {to e voljata Bo`ja! 18 I ne opivajte se so vino, vo nego ima razvrat, no ispolnete se so Duh. 19 Razgovarajte me|u sebe so psalmi i slavoslovija i duhovni pesni, peej}i i vospevaj}i Go Gospod vo srcata va{i; 20 blagodarej}i Mu sekoga{ za s# na Boga i Otecot, vo imeto na na{iot Gospod Isus Hristos;
3
@eni i maì pokoruvajte se eden na drug vo strahopo~it Bo`ja. 22 Vie, ènite, pokoruvajte im se na maìte svoi, kako na Gospod, 23 za{to maòt e glava na ènata, kako {to e i Hristos glava na Crkvata, i Toj e Spasitel na teloto. 24 Pa, kako {to Crkvata Mu se pokoruva na Hristos, taka i ènite da im se pokoruvaat na svoite maì vo s#. 25 Vie, maìte, sakajte gi ènite svoi, kako {to Hristos ja zasaka Crkvata i se predade Sebe za nea, 26 za da ja osveti, o~istuvaj}i ja so vodna bawa preku slovoto; 27 ta da ja pretstavi pred Sebe kako slavna Crkva, koja nema oskvernuvawe, ili porok, ili ne{to sli~no, tuku da bide sveta i neporo~na. 28 I taka, maìte se dol`ni da gi sakaat ènite svoi kako {to gi sakaat svoite tela; za{to, koj ja saka ènata svoja, toj se saka i samiot sebesi. 29 Za{to nikoj nikoga{ ne go namrazil teloto svoe, tuku go hrani i go stopluva, kako i Gospod Crkvata, 30 bidej}i nie sme delovi na Negovoto telo1. 31 Poradi toa, ~ovekot }e go ostavi svojot tatko i majkata svoja, i }e se pridruì kon ènata svoja, ta obajcata }e bidat edno telo. 32 Ovaa tajna e golema. No jas vi zboruvam za Hristos i za Crkvata. 33 I taka, sekoj od vas da si ja saka ènata svoja, kako {to se saka samiot sebe, a ènata da go po~ituva maòt svoj.
21
21
1 Ptr 5,5
22
1 Mojs 3,16 Kol 3,18 1 Ptr 3,1
23
1,22-23 1 Kor 11,3
25-26
Evr 10,10.14 13,12
25
Kol 3,19 1 Ptr 3,7
27
1,4 Pesna 4,7 2 Kor 11,2 Kol 1,22
30
Rim 12,5 1 Kor 6,15 12,27
31
1 Mojs 2,24 Mt 19,5 Mk 10,7-8 1 Kor 6,16
6,1
Kol 3, 20-21
2-3
2 Mojs 20,12 5 Mojs 5,16 Mt 15,4
Vie, deca, bidete im poslu{ni na roditelite svoi, vo imeto na Gospod, za{to toa e pravedno. 2 Po~ituvaj gi svojot tatko i svojata majka! - toa e prvata zapoved so vetuvawe, 3 Za da ti bide dobro, i da ìvee{ dolgo na zemjata.
Deca i roditeli
1 5,30. Vo nekoi rakopisi kon ovoj stih e dodadeno: od Negovoto telo i koskite Negovi.
234
4
5 Mojs 6,7.20-25 Izreki 19,18 Kol 3,21
I vie, tatkovcite, ne draznete gi decata svoi, tuku podignuvajte gi vo vospitanieto i naukata na Gospod.
4
5-6
Tit 2,9 1 Ptr 2,18
Slugi i gospodari Vie, slugi, bidete poslu{ni kon va{ite zemni gospodari so strav i trepet, vo prostota na srceto, kako kon Hristos, 6 ne rabotete samo za pred o~i, kako onie {to sakaat da im se umilkuvaat na lu|eto, tuku kako Hristovi slugi, izvr{uvaj}i ja voljata Bo`ja od srce, 7 dragovolno sluèj}i, kako da Mu sluìte na Gospod, a ne na lu|e, 8 znaej}i deka sekoj, pa bilo toa rob ili sloboden, }e dobie od Gospod spored dobroto, {to go napravil. 9 A i vie, gospodarite, isto taka, odnesuvajte se kon niv i bidete umereni vo strogosta svoja, znaej}i deka i nad vas samite i nad niv ima na nebesata Gospodar, vo Kogo nema licemernost!
5
5
Kol 3, 22-4,1
8
2 Kor 5,10
9
5 Mojs 10,17 Kol 3,25 4,1
10
Kol 1,11
11
Rim 13,12 2 Kor 6,7 10,4 1 Sol 5,8
lo{ den, ta, otkako }e pobedite, da se odrìte. 14 I taka stojte, otkako }e se opa{ete so vistinata i }e se oble~ete vo oklopot na pravednosta, 15 i nozete da vi bidat obueni vo podgotvenost za da blagovestite mir. 16 A nad s#, zemete go {titot na verata, so koj }e moète da gi izgasnete site vè{teni streli na lukaviot; 17 zemete go i {lemot na spasenieto i duhovniot me~, koj e slovoto Bo`jo! 18 So sekakva molitva i molba vo sekoja prigoda molete se vo duhot. Zatoa bidete postojano budni so seta istrajnost i molitva za site svetii, 19 i za mene, ta, koga }e ja otvoram ustata da mi se dade slobodno da ja soop{tuvam tajnata na Evangelieto, 20 poradi koe sum pratenik vo okovi, za da go propovedam smelo, kako {to mi prilega. Posledni pozdravi
21
14
Is 11,5 59,17 1 Sol 5,8
15
Is 40,3.9 52,7 Rim 10,15
17
Is 11,4 49,2 59,17 Os 6,5 Evr 4,12 Otkr 1,16
18
Mt 26,41 Lk 18,1 1 Kor 14,15-16 Kol 4,2-4 1 Sol 5,17
19
Lk 21,15 Dela 4,29 28,31 Rim 15,30 Kol 4,3 2 Sol 3,1
12
2,2
Oru`jeto {to ni go dava Bog Bra}a, zasiluvajte se vo Gospod i vo silata na Negovata mo}! 11 Oble~ete se vo seto oru`je Bo`jo za da se odrìte protiv |avolskoto lukavstvo; 12 za{to na{ata borba ne e protiv krv i telo, tuku protiv na~alstvata, protiv vlastite, protiv svetovnite upraviteli na temninata od ovoj vek, protiv podnebesnite duhovi na zlobata. 13 Poradi toa primete go seto oru`je Bo`jo, za da moète da se branite vo
10
20
2 Kor 5,20
A za da znaete i vie, kako sum i {to 21-22 rabotam, za s# }e ve izvesti Tihik, voz- Dela 20,4 qubeniot brat i veren sluìtel vo Kol 4,7-8 2 Tim 4,12 Gospod. 22 Nego go prativ kaj vas za da dozna- 23-24 ete kako sme, i za da gi ohrabri srcata 1 Ptr 1,8 va{i. 23 Mir na bra}ata i qubov so vera od Bog Otecot i od Gospod Isus Hristos. 24 Blagodat so site {to Go sakaat na{iot Gospod Isus Hristos - vo neraspadlivost. Amin.
POSLANIE DO FILIPJANITE
Voved Prviot evropski grad, vo koj apostol Pavle go propovedal Evangelieto e Filipi, koj se nao|al vo rimskata provincija Makedonija, na severoistok od Grcija. Pavle tamu osnoval crkva za vreme na negovoto vtoro misionersko patuvawe (vidi Dela 16,1240). Nekolku godini podocna, dodeka se nao|al vo zatvor (spored edni vo Efes, a spored drugi vo Kesarija ili vo Rim; vidi Fil. 1,7), apostolot napi{al pismo do Filipjanite, prosledeno so osobeno srde~en ton. Toj saka da im se zablagodari za podarocite {to se potrudile da pristignat do Pavle preku Epafrodit, koga toj samiot se nao|al vo nevolja. Toj isto taka saka da gi ohrabri da Mu ostanat verni na Hristos i da ne dozvolat da bidat zavedeni od la`nite nauki {to se vovlekuvale vo nivnata zaednica. Na po~etokot (1,111), Pavle ja izrazuva radosta i blagodarnosta {to ja ~uvstvuva koga pomisluva na hristijanite vo Filipi. Potoa gi izvestuva za negovata sostojba. Soo~en so neizvesna idnina, otvoreno ja iskaùva svojata celosna sigurnost, {to ja dobiva od zaedni{tvoto so Gospod Isus Hristos (1,1226). Toj gi ohrabruva Filipjanite da ostanat cvrsti vo verata, izdrùvaj}i go ispitot na poniznosta vo duhot na sluèweto koe doa|a od Isus Hristos (1,272,18). So nade` za povtorno viduvawe, Pavle gi ispra}a kaj Filipjanite Epafrodit i Timotej, negoviot pridru`nik, koi }e ja odrùvaat vrskata me|u apostolot i Filipjanite (2,1930). Potoa Pavle gi stava pod prismotra energi~no negovite privrzanici nasproti nevernite li~nosti na vistinitoto Evangelie. Toj gi povikuva Filipjanite da se ugledaat na negoviot na~in na odnesuvawe, pribliùvaj}i se smelo kon po~etokot na noviot ìvot vo hristijanstvoto i da stanat podobni na Isus Hristos (3). Pismoto zavr{uva so pottik, zablagodaruvawe i pozdravi (4). Ova pismo se narekuva Pismo na radosta, za{to takov duh go protkajuva poslanieto od po~etok do kraj. Ovaa radost e povrzana so verata vo Hristos, ~ie delo se proslavuva vo himnata, odnosno slavoslovot vo 2,611.
1,1
Dela 16,1 Rim 1,1 2 Kor 1,1 Gal 1,10 Kol 1,1 2 Sol 1,1 Jk 1,1 3 Ptr 1,1
Pavle i Timotej, slugi na Isus Hristos, do site svetii vo Hristos Isus, {to se vo Filipi, so episkopite i |akonite: 2 blagodat i mir vam od Bog, Otecot 2 na{ i od Gospod Isus Hristos! Izrazuvawe blagodarnost i molitva
3 Mu blagodaram na mojot Bog sekoga{, koga si spomnuvam za vas, 4 - vo sekoja moja molitva se molam so radost za site vas -
Pozdrav
Rim 1,7 Gal 1,3
zaradi va{eto u~estvo vo Evangeli- 3-4 Rim 1,8-10 eto od prviot den, pa s# dosega, 1 Kor 1,4 6 uveren vo toa deka Onoj, Koj go za- Efes 1, 16-17 po~na vo vas dobroto delo, }e go dovr{i Kol 4,2 1 Sol 1,2 s# do Denot na Isus Hristos. 7 I pravo e da go mislam toa za site 4 vas, za{to sekoga{ ve nosam vo srce - i 3,1 4,1.4.10 koga sum vo okovi, i koga go branam i utvrduvam Evangelieto, bidej}i site 5 1,27-30 vie ste moi sou~esnici vo blagodatta. 4,3.14-18 8 Bog mi e svedok kolku mnogu kopne- Rim 15, 26-27 am po site vas so milosrdnosta na Isus Hristos.
5
236
I se molam va{ata qubov s# pove}e i pove}e da izobiluva preku poznanieto i razbiraweto na s#, 10 za da moète da go raspoznavate najdobroto, ta da bidete ~isti i besprekorni vo denot na Hristos, 7 11 polni so plodot na pravednosta, koj Dela 21,33 Rim 1,5 e preku Isus Hristos, za slava i pofalba na Boga.
9 1,10 2,13.16 Jn 4,34 6,28-29 1 Kor 1,8 1 Sol 4,15
Uveren vo toa, znam deka }e osta- 25 Sol 1,3 nam i }e prebivam so site vas za va{ 2 1 Tim 4,15 napredok i radost na verata, 26 ta pofalbata va{a vo Hristos Isus 26 Kor da se umnoùva preku mene, koga pov- 1 15,31 torno }e dojdam kaj vas. 2 Kor 1,14
25
8 9
Rim 1,9 2 Kor 1,23
Kol 1,9-10
10
1 Kor 1,8 Efes 1,4 1 Sol 3,13 5,21.23 Evr 5,14
11
Jn 15,8 Efes 1,6.12.14 Evr 12,11 Jk 3,18
12
Lk 21,13 Dela 8,1.4
13
Dela 28,30 Efes 3,1 4,1 2 Tim 2,9 Fil 1,9
15
Dela 28,31 1 Sol 2,2
19
Jov 13,16 Mk 13,11 Dela 16.7 Rim 15,30 2 Kor 1,11
20
1 Kor 6, 12-20 1 Ptr 4,16
21
Rim 8, 10-11 Gal 2,20 Kol 3,3-4
22
Jn 15,1-8.16 Rim 1,13
23
2 Kor 5,6-9
Zarobeni{tvoto na Pavle i uspehot na Evangelieto 12 Sakam, bra}a, da znaete deka tie raboti, {to mi se slu~ija, pridonesoa za pogolem uspeh na Evangelieto, 13 taka {to vo celata pretorija i me|u site drugi stana poznato deka sum vo okovi za Hristos; 14 i deka pove}eto od bra}ata vo Gospod, pottiknati od moite okovi, se osmelija, bez strav da go propovedaat slovoto Bo`jo. 15 Nekoi, navistina, od zavist i èlbi za kavga, a drugi od dobra volja Go propovedaa Hristos: 16 edni Go propovedaat Hristos od qubov, znaej}i deka jas sum postaven da go branam Evangelieto. 17 A drugite imaat èlba da se prepiraat neiskreno, mislej}i deka ja nagolemuvaat teìnata na moite okovi. 18 Drugite, pak, propovedaat od qubov, znaej}i deka jas sum postaven da go branam Evangelieto. 19 Za{to znam deka toa }e mi posluì za spasenie so va{ata molitva i preku dejstvoto na Duhot na Isus Hristos, 20 kako {to o~ekuvam so netrpenie i se nadevam deka vo ni{to nema da se posramam, no so seta moja hrabrost, kako sekoga{, taka i sega, }e se vozveli~i Hristos vo moeto telo - bilo so ìvot, bilo so smrt. 21 Za mene, da se ìvee zna~i Hristos, a da se umre - pridobivka. 22 Ako, pak, ìveeweto moe vo telo mi pridonesuva plod na deloto, toga{ {to da odberam ne znam. 23 Izma~uvan sum i od ednoto, i od drugoto: sakam da zaminam i da bidam so Hristos, bidej}i toa e mnogu podobro; 24 no da ostanam vo teloto e popotrebno za vas.
Postojanost vo bitkata 27 @ivejte samo dostojno za Hristovoto Evangelie, ta, ako dojdam i ve vidam, ili pak vo otsustvo slu{nam za vas deka stoite vo eden duh, borej}i se ednodu{no za verata na Evangelieto, 28 i vo ni{to ne se pla{ite od protivnicite; toa e znak za nivnata pogibel, a za va{eto spasenie, i toa e od Boga. 29 Za{to vam vi se dade dar poradi Hristos ne samo da veruvate vo Nego, tuku i da stradate za Nego, 30 borej}i se so istata borba, kakva {to vidovte vo mene i sega slu{ate za mene. Edinstvo vo poniznosta I taka, ako vo Hristos ima nekakva uteha, ako ima nekakov pottik od qubovta, ako ima nekakvo zaedni{tvo so Duhot, ako ima nekoe milosrdie i sostradanie, 2 ispolnete ja mojata radost: bidete so edna misla, bidej}i imate edna i ista qubov, i bidete ednodu{ni i ednomisleni; 3 ne pravete ni{to od ~estoqubie ili za prazna slava, no od poniznost smetajte se eden drug za pogoren od sebesi! 4 Ne griète se sekoj samo za sebe, tuku i za drugite! 5 Bidej}i vie treba da gi imate istite misli, {to gi ima Isus Hristos, 6 Koj, iako be{e vo Bo`ji lik, ne smeta{e deka treba da go iskoristi toa {to e ednakov so Boga; 7 no Sam Sebe se ponizi, zemaj}i lik na sluga se izedna~i so lu|eto i po izgled se pokaà kako ~ovek; 8 Sam Sebe se ponizi, poslu{en s# do samata smrt, smrt na krst. 9 Pa zatoa i Bog Go prevozvi{i i Mu dade ime {to e nad sekoe ime, 10 ta vo imeto na Isus da se pokloni sekoe koleno na s# {to e nebesno, zemno i podzemno,
27
4,3 Gal 5,1 Efes 4,1-4 Kol 1,10 1 Sol 2,12 3,8
28
2 Sol 1,410
29
Mt 5,10-12 Dela 5,41 2 Sol 1,5 1 Ptr 1,6-7
30
2 Kor 11,24-12,10
2,1
2 Kor 13,13 Kol 3,12
2
Rim 15,5 1 Kor 1,1016
3
Rim 12,10 Gal 5,26
4
2,21 1 Kor 10,24.33 13,5
5
Jn 13,15 Rim 15,5 1 Jn 2,6
6
Jn 1,1-2 17,5 Kol 1,15 Evr 1,3
7
Mt 20,28 Jn 1,14 Rim 8,3 2 Kor 8,9 1 Tim 2,5 Evr 2,14.17
237
8
Mt 26,39 Jn 4,34 6,38 10,17 Rim 5,19 Evr 2,9 5,8 12,2
i sekoj jazik da ispoveda deka Isus Hristos e Gospod, za slava na Bog Otecot.
11
Zada~a na hristijanite
12 Zatoa, vozqubeni moi, kako {to sekoga{ me slu{avte, ne samo vo moe prisustvo, tuku mnogu pove}e sega, koga sum otsuten, so strav i trepet gradete go svoeto spasenie, 13 za{to Bog e Onoj Koj vo vas pravi da sakate i da dejstvuvate spored Negovata dobra volja. 14 Pravete s# bez mrmorewe i dvoumewe, 15 za da bidete pravi i ~isti, neporo~ni ~eda Bo`ji, sred izopa~eno i razvratno pokolenie, vo koe svetite kako svetila vo svetot, 16 drèj}i se za slovoto na ìvotot, za moja gordost vo denot Hristov, deka ne tr~av naprazno i ne se trudev naprazno. 17 No, iako se izlevam kako `rtva leanica i za slu`ba na va{ata vera, se raduvam sam i se raduvam so site vas. 18 Taka isto raduvajte se i vie i zaraduvajte me!
9
Mt 23,12 Jn 12,32 Efes 1, 20-23 Evr 1,3-4
10-11
Is 45,23 Rim 14,11 Efes 3,14 4,10 Kol 1, 18-20
bidej}i toj kopnee{e da ve vidi site vas i mnogu àle{e {to ste ~ule deka bil bolen. 27 Za{to toj boleduva{e duri do umirawe; no Bog go pomiluva, i ne samo nego, tuku i mene, za da ne mi se natovari edna àlost vrz druga. 28 Poradi toa go isprativ poskoro, ta, {tom }e go vidite pak, da se izraduvate, a jas da bidam pomalku naàlen. 29 Primete go, pak, vo Gospod so sekakva radost, i takvi po~ituvajte, 30 bidej}i za Hristovoto delo toj be{e skoro na umirawe, ne àlej}i go svojot ìvot za da go dopolni nedostigot na va{ata slu`ba kon mene.
26
18
3,1 4,4
19
Dela 16,1
20
1,15-17
21
2,4 2 Tim 4,10
22
1,1.5
24
1,25 Rim 14,14
25
4,18
11
Dela 2,36 Rim 1,4 10,9
Vistinskiot na~in da se bide praveden vo o~ite na Boga No, bra}a moi, raduvajte se vo Gospod! Za{to mene ne mi e zdodevno da vi pi{uvam isti ne{ta, a za vas toa zna~i bezbednost. 2 ûvajte se od ku~iwata, ~uvajte se od lo{ite rabotnici, ~uvajte se od la`no obrezuvawe, 3 za{to vistinskoto obrezuvawe sme nie, koi so Duhot Mu sluìme na Boga i se gordeeme so Hristos Isus, i ne se nadevame na teloto, 4 iako jas moàm da se nadevam i na teloto. Ako nekoj drug misli deka moè da se nadeva na teloto, toga{ u{te pove}e moàm da se nadevam jas, 5 koj sum obrezan vo osmiot den, od rodot Izraelov, od Venijaminovoto koleno, Evrein od Evreite, po zakonot farisej, 6 po revnost - gonitel na Bo`jata Crkva, spored pravdata na Zakonot besprekoren. 7 No toa {to be{e za mene pridobivka, poradi Hristos go smetav za zaguba. 8 Zatoa, smetam deka i s# drugo e zaguba sprema preva`noto poznanie na Hristos Isus, mojot Gospod, poradi Kogo se odrekov od s#, i s# smetam za otpad, samo za da Go pridobijam Hristos, 9 i da se najdam vo Nego, ne so svojata pravednost steknata od Zakonot, tuku so pridobivkata preku verata vo Hris-
29
1 Kor 16,16 1 Tim 5,17
12
Ps 2,11-12 1 Kor 2,3 2 Kor 7,15
30
Dela 20,24 2 Kor 8,14 Kol 1,24
13
1 Kor 12,6 15,10 2 Kor 3,5 Efes 2,10 1 Sol 2,13 Evr 13,21
3,1
1,5 2,18 4,4 2 Kor 13,11 1 Sol 5,16
14
4 Mojs 14,2.9 1 Kor 10,10 1 Ptr 4,9
Misiite na Timotej i Epafrodit
19 A se nadevam vo Gospod Isus deka naskoro kaj vas }e go pratam Timotej, ta i jas, otkako }e razberam kako ste, da se 15 ute{am so duhot. 20 Vsu{nost, nemam nitu eden isto1,10 5 Mojs 32,5 mislenik, koj tolku iskreno bi se griDan 12,3 Mt 5,14 èl za vas. 10,16 21 Za{to site si go baraat svoeto, a ne 12,39 Dela 2,40 ona na Isus Hristos; 22 a negovata opitnost e poznata; toj, 16 kako sin na tatko, sluguva{e zaedno so 1,6 Is 49,4 mene pri blagovestuvaweto. 65,23 23 Nego, pak, se nadevam deka }e go isDela 20,24 1 Kor 1,8 Gal 2,2 pratam vedna{, {tom }e doznaam {to 4,11 }e stane so mene; 1 Sol 24 a se nadevam vo Gospod deka i sam 2,1.19 3,5 skoro }e dojdam kaj vas. 25 Smetam deka e potrebno kaj vas da 17 3,3 go ispratam bratot Epafrodit, moj soRim 12,1 15,16 trudnik i soborec vo vojuvaweto, a va{ 2 Tim 4,6 pratenik i pomaga~ vo potrebite moi,
2
Ps 22,16 2 Kor 11,13 Gal 5,12
3
5 Mojs 10,16 Er 4,4 Rim 1,9 2,29 Gal 6,14-15 Kol 2,11
4
Rim 7,5 2 Kor 11,18
5
1 Mojs 17,12 3 Mojs 12,3 Mt 3,7 Lk 1,59 2,21 Dela 23,6 26,5 2 Kor 11,22
238
Dela 8,3 22,4 26,9-11 1 Kor 15,9 Gal 1,13 1 Tim 1, 13-14
preku verata; 10 za da Go poznaam Nego, i silata na Negovoto voskresenie, i u~estvoto vo Negovite stradawa, grièj}i se mojata smrt da bide sli~na so Negovata, 11 ta nekako da go dostignam voskrese7 Mt nieto na mrtvite. 13,44.46
8
12
6 tos, odnosno so pravednosta od Boga
Os 2,22 Jn 10,14 17,3 Efes 3,19 4,13 Mt 5,20 Rim 3, 21-22 10,3 Gal 2,16 3,21-22 Jn 11,24-26 1 Kor 6,14 Gal 6,17
Tr~awe kon celta Velam taka ne zatoa {to ve}e dostignav, ili deka ve}e postignav sovr{enstvo, tuku se stremam da go dostignam ona so koe Hristos me dostigna mene. 13 Bra}a, jas ne mislam deka sum go dostignal toa; no edno pravam: go zaboravam ona {to e zad mene, a se stremam kon ona {to e pred mene, 14 tr~am kon celta - kon nagradata na gornoto prizvanie od Boga vo Isus Hristos. 15 Nie, koi sme, pak, sovr{eni, mislime taka; ako, pak ne{to inaku mislite, Bog i toa }e vi go otkrie. 16 No, samo da go drìme ona do koe dostignavme, da bideme ednomisleni i po istoto pravilo da prodolìme. 17 Sledete go mojot primer, bra}a, i gledajte gi onie {to ìveat spored obrazecot {to go imate vo vas. 18 Za{to mnozina, za koi ~esto sum vi zboruval, a sega duri i so solzi govoram, postapuvaat kako neprijateli na krstot Hristov; 19 nivniot kraj e pogibel, nivniot bog - stomakot, a slavata - vo nivniot sram; tie mislat za zemnite raboti. 20 A na{eto ìtelstvo e na nebesata, od kade {to Go o~ekuvame i Spasitelot, na{iot Gospod Isus Hristos. 21 Toj }e go preobrazi na{eto ponizeno telo da stane podobno na Negovoto slavno telo, so silata preku koja Toj moè da pot~inuva pod Sebe s#.
10
11
Dela 4,2 Otkr 20, 5-6
a te molam i tebe, iskren sotrudni~e, pomagaj im na onie {to se grièa vo Evangelieto zaedno so mene i so Kliment i so drugite moi sotrudnici, ~ii imiwa se vo Knigata na ìvotot. 4 Raduvajte se sekoga{ vo Gospod, i pak }e re~am: raduvajte se! 5 Krotosta va{a neka im bide poznata na site lu|e! Gospod e blizu! 6 Za ni{to ne griète se, tuku vo s# preku molitva i molba so blagodarnost iznesuvajte gi pred Boga svoite barawa, 7 i mirot Bo`ji, {to nadvi{uva sekoj um, }e gi zapazi va{ite srca i va{ite misli vo Isus Hristos. 8 Ponatamu, bra}a moi, na ona {to e vistinsko, {to e ~esno, {to e pravedno, {to e ~isto, {to e qubezno, {to e dostojno za slava, na ona {to e dobrodetel, {to e za pofalba, samo na toa mislete! 9 I ona {to go nau~ivte, primivte, ~uvte i vidovte vo mene, toa pravete go, - i Bog na mirot }e bide so vas!
3
20
1 Kor 1,7 Efes 2,6.19 Kol 3,1-4 Tit 2,13 Evr 12,22 13,14
21
Rim 8,29 1 Kor 15,27.4349.53 Efes 1,19 3,7 Kol 3,4 Evr 2,8
4,1
1 Sol 2, 19-20
2
2,2
3
1,30 2,25 Ps 69,28 Dan 12,1 Lk 10,20 Dela 3,5 2 Kor 8,23 Otkr 3,5 13,8 17,8 20,12.15 21,27
12
Mt 5,48 Dela 9,5-6 1 Kor 8,3 Gal 4,9 Kol 1,28 1 Tim 6,12 1 Jn 4,10 Lk 9,62
13 14
2,16 1 Kor 9,24 Mt 5,48 1 Kor 2,6 Gal 6,16
15 16 17
1 Kor 4,16 11,1 1 Sol 1,7 1 Ptr 5,3 1 Kor 1,1718.23 Gal 5,11
18
I taka, bra}a moi vozqubeni i mno19 gu poèlni, radost moja i venec, Mt 6,19 Jn 3,12 stojte cvrsto vo Gospod, vozqubeni! 2 Ja molam Evodija, ja molam i SintiRim 16,18 Kol 3,2 hija da bidat ednomisleni vo Gospod;
Preporaki
Pavle im zablagodaruva na Filipjanite za nivnite podaroci 10 Jas se zaraduvav neobi~no mnogu vo Gospod, za{to najposle rascvetavte vo va{ata grià za mene; vie i porano se grièvte za mene, no nemavte zgodna prigoda. 11 Ova go velam ne poradi skudnost od ne{to, bidej}i se nau~iv da se zadovoluvam so ona {to go imam. 12 Znam da ìveam i vo skudnost, znam da ìveam i vo izobilstvo; nau~en sum na s# i se{to, i sit da bidam, i glad da trpam, i vo izobilie da sum i vo nema{tija. 13 S# moàm preku Isus Hristos, Koj me krepi. 14 No, dobro napravivte {to zedovte u~estvo vo mojata skrb. 15 A znaete i vie, Filipjani, deka vo po~etokot na propovedaweto na Evangelieto, koga otpatuvav od Makedonija, nema{e nitu edna crkva ne{to da mi dade ili ne{to da primam osven od vas; 16 za{to i vo Solun, edna{, i po vtorpat mi prativte nu`ni raboti. 17 Ova go velam ne deka sakam da mi davate, tuku go baram plodot koj se umnoùva vo va{a polza.
4
3,1
5
3,20 Ps 145,18 1 Kor 16,22 Evr 10,37 Jk 5,8 1 Ptr 4,7 Otkr 3,11 22,20
6
Mt 6,25-34 1 Ptr 5,7
7
Is 26,3 Jn 14,27 Kol 3,15
8
Rim 12,2.17 1 Sol 4,12
9
3,17 Rim 15,33 16,20 1 Kor 14,33 1 Sol 5,23
239
Dobiv s# i imam vo izobilie, se prenapolniv so blaga, koga go primiv 15 od vas isprateniot dar preku EpafroDela 16, dit, koj e miris sladok, `rtva prijatna, 12-14 2 Kor 11,9 blagougodna na Boga. 19 Mojot Bog, po Svoeto bogatstvo, ne16 ka ja ispolni sekoja va{a potreba, za Dela 17,1-9 slava preku Hristos Isus. 17 20 A na Boga, na{iot Otec, slava vo Mt 3,8 1 Kor 9,11 ve~ni vekovi. Amin!
18 2,25-30
10
Posledni pozdravi
21
19
Rim 9,23
Pozdravete go sekoj svetija vo Hristos Isus! Ve pozdravuvaat bra}ata 20 Rim 16,27 {to se so mene. 22 Ve pozdravuvaat site svetii, a oso- 21 Dela 9,13 beno onie {to se od Cezareviot dom. Rim 1,7 23 Blagodatta na na{iot Gospod Isus 22 Hristos neka bide so site vas. Amin! 1,13
POSLANIE DO KOLOSJANITE
Voved Najverojatno Pavle nikoga{ ne go posetil Kolosi, gradot vo mala Azija (dene{na Turcija), na okolu 200 km isto~no od Efes. Prviot koj tamu go donel Evangelieto bil Epafras (Kol. 1,7; 4,12), eden od pridru`nicite na apostolot, koj samiot bil od Kolosi. Dodeka Pavle se nao|al vo zatvor (4,3;10;18), verojatno vo Rim, Epafras do{ol da go izvesti deka Kolosjanite padnale pod vlijanie na propagatorite na edno novo u~ewe. Spored niv, za da se spoznae Bog i da se bide spasen, potrebno e da se oboùvaat duhovnite sili, da se izvr{uvaat odredeni obredi (kako na pr. obrezanieto) i da se zapazuvaat strogite pravila koi se odnesuvaat na jadeweto, pieweto i sl. Izvesten za ovaa voznemiruva~ka situacija, apostolot vedna{ im pi{uva na Kolosjanite deka e sosema dovolno samo da si spomnat deka spasenieto ni e veteno od Boga vo Isus Hristos. Toj verojatno im go dostavil ova poslanie so posredstvo na Tihik i Onisim (4,79). Po pozdravot i molitvata za blagodarnost kon Boga (1,114), prviot del ja pravi o~igledna Hristovata nadmo}nost: Toj e pogolem od site duhovni sili, Toj e edinstveniot poglavar na crkvata (1,152,3). Vedna{ potoa, apostolot go svrtuva vnimanieto na Kolosjanite na isku{enijata vo koi moàt da zapadnat (2,425). Posledniot del gi prikaùva prakti~nite sogleduvawa za noviot ìvot {to pretstoi vo zaedni{tvo so Hristos, vo samata hristijanska zaednica, vo semejstvoto i vo op{testvoto (3,14,6). Zaklu~okot donesuva niza li~ni poraki i pozdravi napi{ani svoera~no od apostolot (4,718). La`nite u~ewa moàt da ja promenat formata i sodrìnata od edna epoha vo druga. No tie imaat sekoga{ ne{to op{to: tie nastojuvaat da gi ottrgnat hristijanite od verata vo ediniot Hristos. Tokmu zatoa sodrìnata na Poslanieto do Kolosjanite e sekoga{ sovremena. Taa ja istaknuva nadmo}nosta na Hristos, Koj osloboduva od sekakvo duhovno ropstvo.
1,1-2
Dela 16,1 Rim 1,1 1 Kor 1,1-2 Efes 1,1-2
Pavle, po voljata Bo`ja apostol na Isus Hristos, i bratot Timotej, 2 do svetiite i vernite bra}a vo Isus 2 Hristos {to se vo Kolosi: blagodat Dela 9,13 Rim 1,7 vam i mir od Boga na{iot Otec i Gospod Hristos!
3
1,12 Rim 1,8-9 Efes 1, 15-16 5,4.20 1 Sol 1,2 Fil 1,4-5
Pozdrav
Blagodarnost za Evangelieto Mu blagodarime na Boga i Otecot na na{iot Gospod Isus Hristos, sekoga{ koga se molime za vas,
3
4 bidej}i slu{navme za va{ata vera 5 vo Hristos Isus i za qubovta va{a, ko- 1 Kor 13,13 ja ja imate kon site svetii, Efes 1,13 5 poradi nade`ta koja se ~uva za vas Evr 6,19 na nebesata, za koja porano ste slu{na- 1 Ptr 1,3-4 le od slovoto na vistinata - Evangeli- 6 Mt 28, eto, 6 koe e vo vas, kako i vo celiot svet, i 19-20 Mk 4,8 prinesuva plod i raste, kako i me|u vas 13,10 14,3 od onoj den koga ja ~uvte i poznavte Dela 20,24.32 1 Tim 3,16 Bo`jata blagodat vo vistinata; 7 kako {to i nau~ivte od Epafras, 7 na{iot vozquben sorabotnik, koj e ve- 4,12 Fil 1,23 ren sluìtel Hristov zaradi vas,
241
1 Kor 13,1
8 9
i koj n# izvesti za va{ata qubov vo Duhot.

8
3,10 Lk 12,47 Efes 1, 15-17 Fil 1,9 Efes 2,10 4,1 Fil 1,27 1 Sol 2,12 Efes 1,19 3,16 6,10
10
11
5 Mojs 33,3-4 Is.N. 14, 1-5 Dela 20,32 26,18 Rim 1,7 Efes 1, 11-13 1 Ptr 1,4 2,9 2 Mojs 14,30 Mt 3,17 Lk 22,53 Jn 8,12 Dela 26, 17-18 Efes 1,6 2,2 5,8 Rim 3,24 Efes 1,7
12
13
Molitva za Crkvata Zatoa i nie, od onoj den koga go ~uvme toa, neprestano se molime i sakame da se ispolnite so poznanie na Negovata volja vo sekoja mudrost i duhovno razbirawe, 10 ta da postapuvate dostojno za Boga, ugoduvaj}i Mu vo s#, prinesuvaj}i plod vo sekoe dobro delo i da rastete vo poznanieto na Boga, 11 ukrepuvaj}i se so sekakva sila preku Negovata slavna mo} za sekakva trpelivost i velikodu{nost so radost, 12 blagodarej}i Mu na Boga i Otecot, Koj n# napravi sposobni da u~estvuvame vo nasledstvoto na svetiite vo svetlinata, 13 n# izbavi od vlasta na temninata i n# vovede vo carstvoto na Svojot vozquben Sin, 14 vo Kogo imame otkup1; i prostuvawe na grevovite.
9
od nade`ta na Evangelieto {to go ~uv- 18 26,23 te, koe e propovedano na sekoe podne- Dela Rim 8,29 besno sozdanie, i Komu {to jas, Pavle, 1 Kor 12,12-27 mu stanav sluga. 15,20 Pavlovata dejnost kako sluga na Crkvata 24 Sega se raduvam vo svoite stradawa za vas i go popolnuvam nedostigot od Hristovite maki vo moeto telo za teloto Negovo, koe e Crkvata. 25 Nejze $ stanav sluìtel po Bo`ja naredba {to mi e naloèna mene za vas, za da go ispolnam slovoto Bo`jo, 26 tajnata, skriena od vekovi i rodovi, a sega otkriena na Negovite svetii, 27 na koi Bog poèla da im pokaè kakvo bogatstvo na slava ima vo taa tajna za neznabo{cite, odnosno deka Hristos, nade`ta na slavata, e vo nas. 28 Nego nie go propovedame, vrazumuvaj}i gi site lu|e i u~ej}i gi so seta mudrost, za da go pretstavuvame sekoj ~ovek sovr{en vo Hristos; 29 zatoa se trudam i se boram. Za{to Negovata sila so golema mo} dejstvuva vo mene. Sakam da znaete vo kakva golema borba sum zaradi vas i zaradi onie {to se vo Laodikija i vo Jerapol, i poradi site, koi ne me vidoa li~no. 2 Neka se ohrabrat srcata nivni ta, soedineti vo qubov vo sekoe bogatstvo, so potpolno razbirawe, da ja poznaat tajnata na Boga i Otecot i na Hristos, 3 vo Kogo se skrieni site sokrovi{ta na mudrosta i znaeweto. 4 A ova vi go velam za da ne ve izmami nekoj so lukavi zborovi; 5 za{to, makar i da sum otsuten so teloto, so duhot sum pri vas, raduvaj}i se i gledaj}i go va{iot red i cvrstinata na va{ata vera vo Hristos.
Efes 1,2223 5,23 Evr 1,6 Otkr 1,5 3,14
19
2,9 Efes 1,23
20
1,16-17 Efes 1,7.10 2,13.16
21
Rim 5,10 Efes 2,12 4,18
22
1,28 Jn 1,14 Rim 7,4 2 Kor 11,2 Efes 1,4 2,14-16 5,27
14
1,18 1 Mojs 1,26 Izreki 8,22-36 Jn 1,1-18 2 Kor 4,4 Fil 2,6-11 1 Tim 3,16 Evr 1,3 Otkr 3,14 2,8.10 Jn 1,3 Rim 8, 38-39 1 Kor 8,6 Efes 1,21 3,10 6,12 Izreki 8,22-31 Jn 1,1 3,31 8,58
15
16
17
Li~nosta i Hristovoto delo Toj e slika na nevidliviot Bog, prvoroden pred sekoe sozdanie; 16 bidej}i preku Nego e sozdadeno s# {to e na nebesata i {to e na zemjata, vidlivo i nevidlivo; bilo prestoli, bilo gospodstva, bilo na~alstva, bilo vlasti - s# e preku Nego i za Nego sozdadeno. 17 Toj e pred s#, i s# vo Nego stoi. 18 I Toj e glava na teloto, odnosno na Crkvata. Toj e po~etok, prvoroden od mrtvite, za da ima prvenstvo vo s#. 19 Bidej}i vo Nego blagovoli Otecot da ja naseli seta polnota, 20 i preku Nego da izmiri s# so Sebe, ili zemno, ili nebesno, tvorej}i mir so krvta na Negoviot krst. 21 I vas, koi nekoga{ bevte otu|eni od Boga, i neprijateli poradi pomislite kon lo{i dela, 22 sega ve primiri vo teloto na Negovoto telo, preku Negovata smrt, za da ve pretstavi pred Sebe sveti, neporo~ni i bez vina, 23 samo ako ostanete vo verata tvrdi i nepokoleblivi, i bidete neotklonlivi
15
23
1,5-6 Mk 16,15 1 Kor 5,5-8 Evr 3,14
24
2,1 Dela 9,16 2 Kor 4, 10-12 11,23 2 Tim 2,10
25
Is 42,1-4 Mk 13,9-10 Dela 20,24 Efes 3,2
26
Rim 16, 25-26 Efes 3,3.5.9
Ispolnetost so ìvotot Dela 13,47 Rim 5,2 vo Hristos 8,19-21 6 Poradi toa, kako {to Go primivte Efes 1,18 Gospod Isus Hristos, taka i odete po 28 1 Kor 2,6 Nego, 7 vkoreneti i utvrdeni vo Nego i Efes 4,13 ukrepeni vo verata, kako {to ste na- 29
Efes 3,7 Fil 4,13
27
1 1,14. Vo nekoi rakopisi na ova mesto e dodadeno: Preku krvta Negova.
242
2,1 u~eni, izobiluvaj}i vo nea so blago-
4,13-16 Otkr 1,11 3,14
2
Efes 3, 18-19
3
Is 45,3 Izreki 2,3-5 1 Kor 1,24.30 Efes 3,2
4
2,8 Rim 16,18 Efes 5,6
5
1 Kor 5,3 1 Ptr 5,9
6
1 Kor 11,23 15,1-3 Efes 4, 20-21
7
Efes 2, 20-22 3,17 Juda 1,20
8
2,4 Mt 15,6 Gal 4,3 Efes 5,6
9
1,19 Efes 1,23
10
Efes 1, 21-22
11
3,9 Er 4,4 Rim 2,29 Efes 2,11 Fil 3,3 1 Ptr 3,21
12
3,1 Rim 6,4-11 8,11 Efes 1, 19-20 Fil 3, 10-11
darnost. 8 Bra}a, pazete nekoj da ne ve zavede so filozofija i so prazna izmama {to se potpira na ~ove~koto predanie, na stihiite na svetot, a ne po Hristos; 9 za{to vo Nego telesno ìvee seta polnota na Boèstvoto, 10 i vie da bidete ispolneti vo Nego, Koj e glava na sekoe na~alstvo i vlast; 11 vo Nego ste i obrezani preku nerakotvoreno obrezanie, otkako go soblekovte grevovnoto telo na plotta preku obrezanieto Hristovo; 12 otkako se pogrebavte so Nego vo kr{tavaweto, vo koe zaedno so Nego i voskresnavte preku vera vo silata na Boga, Koj Go voskresna od mrtvite. 13 I vas, koi bevte mrtvi vo grevovite i vo neobrezanieto na va{eto telo, Toj zaedno so Nego ve oìvi, prostuvaj}i vi gi site grevovi; 14 izvr{uvaj}i go rakopisaniot zakon, koj so svoite propisi stana na{ neprijatel, kogo Toj go zede od sredinata i go prikova na krstot; 15 i, otkako ja zgrabi silata od na~alstvata i vlastite, Toj gi izloì javno na pozor i slavej}i ja vo Sebe pobedata nad niv. 16 Pa taka, nikoj neka ne ve osuduva za jadewe ili piewe, ili za nekoj praznik, ili za mlad mesec ili saboti; 17 toa e samo senka na ona {to doa|a, a teloto e Hristos. 18 Nikoj svoevolno da ne ve mami so smirenomudrost i sluèwe na angelite, vpu{taj}i se vo ona {to ne go videl, gordeej}i se zaludo so svojot telesen um, 19 i ne se pridruì kon Glavata, od Koja celoto telo, poddràno preku zglobovi i vrski, raste so rastewe spored Boga. Da se umre i da se ìvee vo Hristos
20
Site tie se opredeleni za raspa|awe - koga se upravuvaat spored ~ove~kite zapovedi i u~ewa. 23 Tie samo nalikuvaat na mudrost vo svoevolnoto bogosluèwe, vo la`nite poniznosti i vo ne{tedeweto na teloto, no toa nema nikakva vrednost, osven {to go zasituvaat teloto. I taka, ako ste voskresnale zaedno so Hristos, barajte go ona {to e gore, kade {to Hristos sedi oddesno na Boga; 2 mislete za nebesnoto, a ne za zemnoto. 3 Za{to vie umrevte, i va{iot ìvot e sokrien so Hristos vo Boga. 4 A koga }e se javi Hristos, va{iot ìvot, toga{ i vie }e se javite so Nego vo slava.
22
14
Efes 2, 14-15 1 Ptr 2,24
15
1 Kor 15,24 2 Kor 2,14 Efes 1,21 1 Ptr 3,22 Otkr 12, 7-8
16
Rim 14, 1-12 1 Kor 8 10,14-33
17 19
Evr 8,5 10,1 Efes 1,22 2,21 4,15-16
Stariot i noviot ìvot Zatoa umrtvete gi organite od zemnata priroda vo vas, odnosno bludstvoto, ne~istotata, slasta, lo{ata èlba, lakomstvoto, koe e idolopoklonstvo! 6 Poradi tie poroci doa|a gnevot Bo`ji vrz sinovite na neposlu{nosta, 7 me|u koi nekoga{ se dvièvte i vie, koga ìveevte vo tie poroci. 8 A sega i vie otfrlete s# od sebe: gnevot, lutinata, zlobata, huleweto, sramnite zborovi od svojata usta! 9 Ne laète se eden so drug, za{to ve}e go soblekovte stariot ~ovek zaedno so negovite dela, 10 i se oblekovte vo noviot, koj se obnovuva vo poznanieto, spored obrazot na svojot Sozdatel. 11 Tuka nema pove}e ni Elini, ni Judejci, ni obrezani, ni neobrezani, ni varvarin, ni skit, ni rob, ni sloboden, a s# i vo s# e Hristos. 12 I taka, kako izbranici Bo`ji, sveti i vozqubeni, oble~ete se vo milosrdnost, dobrota, smirenost, krotost i dolgotrpelivost; 13 trpete se eden so drug i pro{tavajte si. Ako nekoj ima poplaka na nekogo, kako {to Hristos vi prosti, taka i vie napravete! 14 A nad seto toa oble~ete se vo qubov, koja s# svrzuva vo sovr{enstvoto,
5
20 21 22
Gal 4,3 1 Tim 4,3 Is 29,13 Mt 15,9 Mk 7,7
23
Rim 13,14
3,1
2,12 Ps 110,1 Mt 6,20-21 22,44 Mk 16,19 Jn 3,3 Efes 1,20 2,6 Evr 1,3
2 3
Mt 6,33 2,12 Rim 6,2-3 2 Kor 5,14
Lk 17,30 Rim 8,19 Gal 2,20 Fil 1,21 1 Sol 4,17 1 Ptr 1,6-8 1 Jn 3,2
13 za po~etocite na svetot, toga{ zo{to

1,22 Efes 2,1.5
I taka, ako vie so Hristos umrevte
se prepirate, kako u{te da ìveete vo svetot; 21 Ne se fa}aj, ne vkusuvaj, ne pipaj!
Mt 3,7 Mk 9,43-47 Rim 1,29 6,6-11 Gal 5,24
243
i mir Bo`ji da vladee vo srcata va{i, za {to ste povikani vo edno telo, 8 i bidete blagodarni! Rim 1,18 16 Slovoto Hristovo izobilno neka se 3,12 Evr 12,1 vseli vo vas; vo sekoja mudrost da se Jk 1,21 1 Ptr 2,1 u~ite i da se sovetuvate eden drug so 9 psalmi i himni, i so duhovni pesni, peEfes ej}i Mu na Gospod so blagodarnost vo 4,22.25 Jk 3,14 srcata va{i! 17 I s# {to pravite so zbor ili so de10 1,15 lo, pravete go vo imeto na Gospod Isus 1 Mojs 1,26 Hristos, blagodarej}i Mu preku Nego Ez 36,26-27 Ps 51,11 na Boga i Otecot!
15 Efes 5,6 Rim 12,2 13,14 1 Kor 15,45 2 Kor 4,16 5,17 Gal 3,27 Efes 4,24 Rim 10,12 1 Kor 12,13 15,28 Gal 3,27-28 Efes 4,2
ta da ja otkrijam, kako {to treba da zboruvam! 5 Sprema nadvore{nite odnesuvajte se blagorazumno, polzuvaj}i go vremeto! 6 Zborot va{ sekoga{ da bide blagodaten, za~inet so sol, za da znaete kako treba na sekogo da mu odgovarate!
4
19
1 Ptr 3,7
20-21
Evr 12,4-11
20
Efes 6,1
21
Efes 6,4
Posledni pozdravi i li~ni poraki [to se odnesuva do mene, s# }e vi soop{ti Tihik, qubeniot brat i veren sluìtel i sorabotnik vo Gospod, 8 kogo naro~no poradi toa go isprativ kaj vas za da razbere kako ste i da vi gi ute{i srcata va{i, 9 zaedno so Onisim, verniot i omilen na{ brat, koj e od vas; tie }e vi raskaàt s# {to stanuva ovde. 10 Ve pozdravuva Aristarh, koj e zatvoren so mene, i Marko, vnukot na Varnava - za kogo dobivte zapoved: ako dojde kaj vas, primete go. 11 Isto taka i Isus, nare~en Just; tie se od obrezanite i edinstveni sotrudnici za carstvoto Bo`jo, koi mi bea uteha. 12 Ve pozdravuva od va{ite Epafras, sluìtel na Isus Hristos, koj sekoga{ vo molitvite svoi se griì, da bidete sovr{eni i ispolneti so sekakva volja Bo`ja. 13 Svedo~am za nego deka toj ima golema revnost i grià za vas i za onie {to se vo Laodikija i Jerapol. 14 Ve pozdravuva Luka, vozqubeniot lekar, i Dimas. 15 Pozdravete gi bra}ata vo Laodikija, i Nimfana, i negovata doma{na crkva! 16 Otkako ova poslanie }e bide pro~itano kaj vas, potrudete se da bide pro~itano i vo laodikiskata crkva, a ona od Laodikija da go pro~itate i vie. 17 Kaète mu na Arhip: Gledaj ja slu`bata, {to si ja primil vo Gospod da ja izvr{uva{! 18 Svoera~en pozdrav od mene, Pavle. Pomnete gi okovite, moi! Blagodat me|u site vas. Amin!
7
22
3 Mojs 25,43 1 Kor 7, 21-23 Tit 2,9-10 1 Ptr 2,18
11
12 13
Mt 6,14 17,17 18,21-35 2 Kor 2, 5-11 Efes 4,32 5,2 Rim 13. 8-10 1 Kor 13,1 Efes 4,3 1,3.18.20 Jn 14,27 Efes 4,4 Fil 4,7 1,28 Rim 15,14 Efes 4,29 1 Sol 5,11
14
15
16
Preporaki Bidete postojani vo molitvata, bi18-19 dete bodri vo nea so blagodarnost! 1 Kor 7, 3 Molete se isto taka i za nas, za da 1-16 Efes 5,22- ni ja otvori Bog vratata na propovedta 33 da ja razglasuvame Hristovata tajna, 18 1 Mojs 3,16 poradi koja sum i vo okovi,
2 1 Kor 11,3
1,3 Rim 14,7 1 Kor 10,31
17
Li~ni odnosi vo noviot ìvot Vie, ènite, pokoruvajte im se na maìte svoi, kako {to prilega vo imeto na Gospod! 19 Vie, maìte, sakajte gi ènite svoi i ne ogor~uvajte gi! 20 Deca, na roditelite svoi bidete im poslu{ni vo s#, za{to toa Mu e blagougodno na Gospod! 21 Tatkovci, ne draznete gi decata svoi, za da ne pa|aat so duhot! 22 Vie, slugi, vo s# bidete im poslu{ni na svoite zemni gospodari po telo, sluguvajte im ne samo pred o~i kako onie {to sakaat da se umilkuvaat na lu|eto, tuku vo prostota na srceto, so strahopo~it kon Boga! 23 I s# {to pravite, pravete go od du{ata, kako za Gospod, a ne za lu|e, 24 znaej}i deka kako nagrada }e dobiete od Gospod nasledstvo, bidej}i na Gospod Hristos Mu sluìte. 25 A koj vr{i nepravda, }e dobie spored nepravdata svoja; i nema da ima pristrasnost! Vie, gospodari, bidete spravedlivi sprema slugite svoi i davajte im go ona {to e pravi~no, za{to znaete deka i vie imate Gospodar na nebesata!
18
24
Rim 12,11
25
5 Mojs 10,17 Rim 2,11 Efes 6,9
4,1
3 Mojs 25,43.53 Efes 6,9
2-4
Efes 6, 18-20
2
Mt 26,41 Rim 12,12 Fil 4,6
3-4
Efes 6, 19-20
3
Rim 15,30 2 Kor 2,12 2 Sol 3,1
5
5 Mojs 4,11 Rim 12,17 1 Kor 5,12 Efes 5, 15-16 1 Ptr 2,12
6
Mk 9,50 Efes 4,29 1 Ptr 3,15
7-8
Efes 6,2122
7
Dela 20,4 2 Tim 4,12 Tit 3,12
PRVO POSLANIE DO SOLUWANITE

Voved Vo tekot na vtoroto misionersko patuvawe, po zaminuvaweto od Filipi, apostol Pavle pristignuva vo Solun, glavniot grad na rimskata provincija Makedonija, na severoistok od Grcija. Toj tamu osnival zaednica, no negoviot prestoj trael neo~ekuvano kratko poradi sprotivstavuvawata na del od judejskata kolonija. Prinuden brgu da go napu{ti Solun, se vratil duri vo Verija (Dela 17,110). Ne{to podocna koga prestojuval vo Korint, negoviot pomo{nik Timotej mu se pridruùva i mu dava izve{taj za sostojbata vo Solun. Taka Pavle go napi{al prvoto od dvete Poslanija do Soluwanite, nesomneno od Korint. Ekspertite glavno se soglasuvaat deka ova poslanie e najstaroto vo Noviot zavet i go datiraat vo periodot okolu 50-tata godina po Hr. Novite privrzanici od Solun go raduvaat apostolot. Toj Mu blagodari na Boga za primerot {to Soluwanite im go davaat na drugite zaednici vo taa oblast. Postojano potsetuvaj}i se na deloto {to toj samiot go izvr{il me|u niv, kaùva deka bi sakal da gi vidi (1,13,13). Toj u{te i gi pottiknuva ne samo da ostanat, tuku i ponatamu da napreduvaat vo hristijanskiot ìvot (4,112). Me|u drugoto, dava odgovor i na pra{awata {to tie si gi postavuvaat vo vrska so voskresnuvaweto na mrtvite i za slavnoto Hristovo doa|awe (4,135,11). Toj go zavr{uva svoeto poslanie so preporaki i pozdravi (5,1228). Ova pismo e za pouka na site {to gi voznemiruva mo`nosta za krajot na vremiwata. Toa gi potsetuva vernicite deka najzna~ajno za niv e da bidat posvedo~eni deka mu pripa|aat na svetot na svetlinata. Gospod dal vetuvawe deka }e dojde, bez ogled na datumot i toga{ tie }e bidat zasekoga{ so Gospod (4,17).
1,1
2,14 Dela 14,23 15,22 16,1 17,1 Rim 1,7 1 Kor 1,2 2 Kor 1,1 2 Sol 1,1
Pozdrav Od Pavle, Silvan i Timotej - do crkvata na Soluwanite vo Bog Otecot na{ i vo Gospod Isus Hristos, blagodat vam i mir od Bog Otecot i Gospod Isus Hristos!
@ivotot i verata na Soluwanite 2 Sekoga{ Mu blagodarime na Boga za site vas, se}avaj}i se na vas vo molit3 vite na{i, neprestano, Rim 8,25 3 go spomenuvame deloto na va{ata ve1 Kor 13,13 ra, trudot na va{ata qubov i istrajnosOtkr 2,2 ta vo nade`ta va{a vo na{iot Gospod Isus Hristos pred Boga i Otecot na{.
2
Rim 1,9 Kol 1,3
Znaeme, vozqubeni bra}a od Boga, 4 Is 65,9.22 deka ste izbrani, Lk 18,7 5 za{to na{eto Evangelie ne dojde kaj Rim 1,7 vas samo so slovo, tuku i vo sila i vo 8,33 2 Sol 2,13 Svetiot Duh, i vo polna uverenost: sa- 1 Ptr 1,2 mi znaete kakvi bevme me|u vas zaradi 5 Dela 1,8 vas. 6 I vie se ugledavte na nas i na Gos- Rim 1,16 15,19 pod, koga vo golemi maki go primivte 1 Kor 2,4 4,20 slovoto so radost na Svetiot Duh, 7 taka {to stanavte obrazec za site vernici vo Makedonija i Ahaja. 8 Za{to od vas odekna slovoto Gospodovo ne samo vo Makedonija i Ahaja, tuku i vo sekoe mesto se pronese slavata
4
245
POSLANIE DO SOLUWANITE
6 za verata vo Boga, taka {to nema potre-
Mt 10,18 Mk 13,9 Lk 8,13 21,12-13 Jn 15,20 Dela 6,4 13,52 17,5-9 1 Kor 4,16 11,1 Fil 1,14 3,17
ba nie ne{to da zboruvame. 9 Vpro~em, vernicite sami razglasuvaat za nas, za na{eto doa|awe kaj vas, i kako od idolite se obrativte kon Boga za da Mu sluìte na ìviot i vistinski Bog, 10 i da Go o~ekuvate od nebesata Negoviot Sin, Kogo Toj Go voskresna od mrtvite, Isus, Koj n# izbavuva od gne7 Rim 15,26 vot {to doa|a.
1 Ptr 5,3
nie go pottiknuvavme i ute{uvavme 9 i prekolnuvavme da ìvee dostojno za 4,11 Dela 18,3 Boga, Koj ve povikal vo Svoeto carstvo 20,33-35 1 Kor 4,12 i slava.
12
8
Rim 1,8 2 Sol 3,1
9
Er 10,10 Jn 17,3 Dela 14,15
10
Mt 3,7 Rim 5,9 1 Kor 1,7 Tit 2,13
2,1
1,5.9
2
Dela 16, 19-24 17,1-5 Rim 1,1 Fil 1,30
4
Er 11,20 Ps 7,9 2 Kor 5,9 Gal 1,10 Efes 3,7 1 Tim 1,11
5
2,10 Dela 20,33 Rim 1,9 3 Ptr 2,3
6
Jn 5,41.44
7
Gal 4,19
8
Jn 15,13 Rim 9,3 2 Kor 12,15
Misionerskata dejnost na Pavle vo Solun Vie sami znaete, bra}a, deka na{eto doa|awe kaj vas ne be{e zaludo; 2 naprotiv, otkako postradavme i bevme porugani vo Filipi, kako {to znaete, nie se ohrabrivme vo na{iot Bog da vi Go propovedame Bo`joto Evangelie so te{ka borba. 3 Za{to na{iot pottik ne proizleguva ni od zabluda, nitu od ne~isti pobudi, nitu od lukavstvo, 4 tuku, kako {to Bog n# udostoi da ni Go doveri Evangelieto, taka i zboruvame - ne za da im ugoduvame na lu|eto, tuku na Boga, Koj gi ispituva srcata na{i. 5 Za{to nikoga{ ne sme se posluìle so laskavi zborovi, kako {to znaete; nitu so pomisli za korist: Bog e svedok! 6 I ne baravme slava od lu|e - nitu od vas, nitu od drugi, 7 iako moèvme i da se nametneme kako Hristovi apostoli. No sepak nie bevme me|u vas taka ne`ni, kako {to se odnesuva majkata koga gi doi svoite deca. 8 Taka polni so qubov kon vas, bevme gotovi da vi go predademe ne samo Evangelieto Bo`jo, tuku i du{ite svoi, za{to ni stanavte dragi. 9 Spomnete si bra}a za na{iot trud i maka: rabotej}i dewe i no}e za da ne mu dodevame nikomu od vas, nie vi Go propovedavme Evangelieto Bo`jo. 10 Svedoci ste vie, kako i Bog, deka sveto, pravedno i besprekorno postapuvavme pred vas, koi veruvate. 11 Za{to znaete deka sekogo od vas, kako tatko decata svoi,
Pofaluvawe na verata na Soluwanite 13 Zatoa i neprestano Mu blagodarime na Boga, za{to, otkako go primivte slovoto Bo`jo od nas, go primivte ne kako slovo ~ove~ko, tuku - kako {to e - slovo Bo`jo, koe i dejstvuva vo vas, koi veruvate. 14 Vie, bra}a, stanavte podràvateli na Bo`jite crkvi vo Hristos Isus, {to se vo Judeja, bidej}i i vie isto taka pretrpevte od svoite sonarodnici, kako i onie od Judejcite 15 {to gi ubija Gospod Isus i prorocite, i nas n# izbrkaa, i na Boga ne Mu ugodija, i na site lu|e im se protivat; 16 tie {to ni pre~at da im zboruvame na neznabo{cite, za da se spasat i so toa sekoga{ gi dopolnuvaat grevovite svoi; no gnevot gi dostigna na kraj. Pavle posakuva povtorno da gi vidi Soluwanite. Ispra}aweto na Timotej 17 A nie, bra}a, otkako bevme odvoeni od vas za kratko vreme, daleku od o~i, no ne i od srce, so u{te pogolema èlba se grièvme da ve vidime. 18 Poradi toa, nie, a najmnogu jas, Pavle, nekolkupati posakavme da dojdeme kaj vas; no n# popre~i satanata. 19 Za{to, koj e na{ata nade` ili radost, ili venec za pofalba? Ta ne ste li vie pred na{iot Gospod Isus Hristos pri Negovoto doa|awe? 20 Da, vie ste na{ata slava i radost! Poradi toa, ne moèj}i ve}e da trpime, smetavme deka }e bide dobro vo Atina da ostaneme sami, 2 i go isprativme Timotej, na{iot brat i slugata Bo`ji, i na{iot sotrudnik vo Evangelieto Hristovo, za da ve ukrepi i ute{i vo va{ata vera, 3 ta nikoj da ne se pokoleba vo tie maki; za{to sami znaete deka zatoa sme opredeleni. 4 Bidej}i nie, i koga bevme kaj vas, vi pretskaùvavme deka }e stradame, kako {to i stana, i vie znaete.
10
4,11 2 Sol 3,7-9
11
1 Kor 4,15
12
Mt 4,17 Efes 4,1 Fil 1,27 2 Sol 1,5 1 Ptr 5,10
13
1,2 Mk 4,16 Dela 11,1 Rim 11,16 Gal 1,11 2 Sol 2,13 Evr 4,12
14
1,6 Dela 17,5.13 Gal 1,22
15
Lk 24,20 Mk 10,34 Dela 2,23 7,52 13,45.50 14,2.5.19
16
1,10 1 Mojs 15,16 Mt 23, 32-33 Rim 1,18
17
3,10 Rim 1,1011 1 Kor 5,3 Kol 2,1.5
18
2 Sol 2,7.9
19
3,13 5,23 Ez 16,12 Mt 16,27 1 Kor 9,25 15,23 Fil 2,16 4,1
20
2 Kor 1,14 Fil 4,1
246
3,1
Dela 17,15
2
Dela 16,1-3 17,14-16 1 Kor 3,9 Kol 1,1
3
Mk 13,3-17 Dela 14,22 Efes 3,13 2 Tim 3,12
4-5
Gal 4,11 Fil 2,16
4
Mt 16,24 Dela 14,22 Evr 10,32.36
5
Mt 4,3
6
Dela 18,5 2 Sol 1,3
7
2 Sol 1,3-4 Otkr 2,910
8
2 Sol 2,15
10
Fil 1,25
12
5,15 Fil 1,9 2 Sol 1,3 Tit 3,2
Poradi toa i jas, ne moèj}i ve}e da trpam, prativ da doznaam za verata va{a da ne bi ve isku{al nekako Isku{uva~ot, ta da otide zaludo na{iot trud. 6 Sega, otkako se vrati Timotej kaj nas od kaj vas i ni donese dobra vest za va{ata vera i qubov, i deka sekoga{ imate dobar spomen za nas i kopneete da n# vidite, kako i nie vas, 7 nie, i pokraj seta maka i nevolja, se ute{ivme za vas, bra}a, so va{ata vera; 8 za{to nie sega ìveeme, koga vie stoite vo Gospod. 9 Kakva blagodarnost, navistina, moème da Mu vozdademe na Boga za vas za seta radost so koja se raduvame poradi vas pred na{iot Bog, 10 koga dewe i no}e mnogu usrdno se molime, za da go vidime va{eto lice i da go dopolnime ona {to $ nedostiga na va{ata vera? 11 A sam Bog i Otecot na{ i Isus Hristos, na{iot Gospod, neka go naso~i patot na{ pravo kon vas! 12 Vam, pak, Gospod da vi dade da rastete i da izobiluvate vo qubov eden kon drug i kon site, kakva {to i nie imame kon vas, 13 i da gi utvrdi va{ite srca, ta da bidat neporo~ni vo svetosta pred Boga i Otecot na{ pri doa|aweto na na{iot Gospod Isus Hristos so site Negovi svetii! (Amin!)
5
Za{to Bog ne n# povika kon ne~istota, tuku vo svetost. 8 A koj go otfrla toa, toj otfrla ne ~ovek, tuku Boga, Koj Go dade Svojot Duh Sveti vo nas. 9 Za bratoqubieto, pak, nema potreba da vi pi{uvam, za{to vie sami ste nau~eni od Boga da se sakate eden so drug, 10 bidej}i taka i postapuvate so site bra}a po cela Makedonija. I ve pottiknuvame, bra}a, u{te pove}e da napreduvate, 11 i usrdno da se griìte da ìveete mirno, da si ja izvr{uvate sopstvenata rabota i da rabotite so svoi race kako {to vi zapovedavme; 12 da postapuvate ~esno sprema nadvore{nite i da ne zavisite od nikogo.
7
3
5,23 3 Mojs 19,2 Mt 6,10 Rim 6,19 Efes 1,4 Evr 10,10 1 Ptr 1,16
4
1 Kor 6,13.15 7,2 1 Ptr 3,7
5
Er 10,25 Ps 79,6
6
5 Mojs 32,35 Ps 94,1
7
Jn 17,19 2 Sol 2, 13-14 1 Ptr 1, 15-16
Voskresenieto na mrtvite i o~ekuvawe na denot na Gospodovoto doa|awe Bra}a, ne sakame da bidete vo neznaewe za onie koi se upokoeni, za da ne taìte kako i drugite, {to nemaat nade`. 14 Za{to, ako veruvame deka Isus umre i voskresna, taka Bog i upokoenite preku Isus, }e gi dovede so Nego. 15 Ova, pak, vi go velime preku slovoto Gospodovo, deka nie, ìvite, {to }e ostaneme do doa|aweto na Gospod, nema da stigneme pred upokoenite. 16 bidej}i Sam Gospod po zapoved, na glasot na arhangel i pri truba Bo`ja, }e sleze od neboto, i najnapred }e voskresnat mrtvite; 17 a potoa, nie, {to sme ostanale ìvi, zaedno so niv }e bideme grabnati na oblacite, za da se sretneme so Gospod vo vozduhot, i taka sekoga{ }e bideme so Gospod. 18 Pa zatoa, ute{uvajte se eden so drug so tie zborovi. A za vremiwata i ~asovite, bra}a, nema potreba da vi se pi{uva, 2 bidej}i vie samite mnogu dobro znaete: denot Gospodov }e dojde kako kradec vo no}no vreme. 3 I dodeka u{te velat: Mir i bezbednost!, Toga{ nenadejno }e gi snajde propast i ne }e moàt da izbegnat.
13
8
Ez 36,27 37,14 Lk 10,16 Rim 5,5 2 Kor 1,22 Gal 4,6 1 Jn 3,24
9
Is 54,13 Er 31,33-34 Jn 6,45 13,34
@ivotot koj mu e ugoden na Boga: ~istota, bratska qubov 13 I taka, bra}a, ve molime i ve za5,23 5 Mojs 33,3 kolnuvame vo Hristos Isus, onaka, Zah 14,5 Dan 7,25.27 kako {to nau~ivte od nas kako treba da Mt 25,31 ìveete i da Mu ugodite na Boga, kako 1 Kor 1,8 {to i postapuvate, s# pove}e vo toa da Fil 1,10 Otkr 14,10 napreduvate; 2 Vie znaete kakvi poraki vi dadovme od imeto na Gospod Isus. 4,1 3 Ova e voljata Bo`ja, va{ata svetost: 2,13 Rim 12,1-2 da se vozdrùvate od bludstvo, 2 Sol 3,6 4 i sekoj od vas da znae da go pazi svojot sad vo svetost i ~estitost, 2 5 a ne vo pohotna strast, kako nezna4,15 bo{cite, koi ne Go poznavaat Boga, 6 i da ne prestapuva i go izmamuva vo toa bratot svoj; bidej}i Gospod za seto toa se odmazduva, kako {to vi zboruvavme i svedo~evme porano.
10
3,12 2 Sol 3,4
11
Efes 4,28 2 Sol 3, 6-12
12
Mk 4,11 1 Kor 5,12 Kol 4,5
13
Efes 2,12
14
Mk 9,31 Rim 14,9 1 Kor 15, 3-4 2 Kor 4,14
15
Mt 16,27 1 Kor 7,10.25 15,51
247
No vie, bra}a, ne ste vo temnina, ta denot da moè da ve zate~e kako kradec. 5 Bidej}i site vie ste sinovi na svetlinata i sinovi na denot; nie ne sme 2 sinovi na no}ta, nitu na temninata. Mt 6 I taka, da ne spieme kako i drugite, 24,36.43 Lk 12, 39-40 tuku da bideme budni i trezni. 7 Za{to onie {to spijat, no}e spijat, 1 Kor 1,8 2 Kor 1,14 Fil 1,6.10 i onie {to se opivaat, no}e se opivaat. 3 Ptr 3,10 8 Nie, pak, kako sinovi na denot, da Otkr 3,3 bideme trezni i oble~eni vo oklopot 3 na verata i qubovta i {lemot na naEr 4,31 6,14 de`ta za spasenie, 9 za{to Bog n# opredeli ne za gnev, 8,11 Ez 13,10 Mt 24,8 tuku da dobieme spasenie preku na{iot Lk 21, Gospod Isus Hristos, 34-35 10 Koj umre za nas, ta nie da ìveeme Jn 16,21-22 2 Sol 1,9 zaedno so Nego, bilo koga sme budni, 4 ili koga spieme. 11 Poradi toa ute{uvajte se me|u sebe Jn 12,46 Dela 26,18 i nadgraduvajte se eden so drug onaka 1 Jn 2,8 kako {to i pravite!
4 Dan 2,21 Mt 24,36 Dela 1,7
5,1
Lk 16,8 Jn 8,12 Rim 13,12 Efes 5,8-9
Posledni preporaki i pozdravi

12
I ve molam, bra}a, da gi uvaùvate onie {to se trudea me|u vas, i ve vodat 6 vo Gospod, i onie koi ve ute{uvaat. Mt 24, 13 I kon niv da imate pregolema qu42-44 Rim 13,11 bov zaradi nivnoto delo. @ivejte vo 1 Ptr 1,13 5,8 mir me|u sebe! 14 Bra}a, ve molam, pou~uvajte gi ne7 Dela 2,15 urednite, ute{uvajte gi malodu{nite,
potkrepuvajte gi slabite i bidete dolgotrpelivi kon site. 15 Gledajte nikoj nikomu da ne vra}a zlo za zlo; tuku sekoga{ barajte dobro eden na drug, i na site! 16 Raduvajte se sekoga{! 17 Molete se postojano! 18 Blagodarete za s#, za{to takva e voljata Bo`ja vo Hristos Isus sprema vas! 19 Ne gasnete Go Duhot! 20 Proro{tvata ne gi omalovaùvajte! 21 S# ispituvajte, za dobroto drète se! 22 Klonete se od sekakvo zlo! 23 A Sam Bog na mirot da ve osveti napolno vo s#, i celiot va{ duh i du{ata i teloto da se zapazat bez porok za doa|aweto na na{iot Gospod Isus Hristos! 24 Veren e Onoj, Koj ve povikuva. Toj i }e go napravi toa. 25 Bra}a, molete se za nas! 26 Pozdravete gi site bra}a so svet celiv! 27 Ve zakolnuvam vo Gospod ova poslanie da im go pro~itate na site sveti bra}a. 28 Blagodatta na na{iot Gospod Isus Hristos neka bide so vas. Amin!
10
4,14 Rim 14,8-9
11
Efes 2, 20-22 5,19 Kol 3,16 Juda 1,20
12
1 Kor 16,16-18 Gal 6,6 1 Tim 5,17 Evr 13,17
13
Mk 9,50
14
2,12 Is 35,4 Mt 18,15 Rim 14,1 1 Kor 8,7 13,4
17
Lk 18,1 Rim 12,12 Kol 4,2
18
Efes 5,20
19
Efes 4,30
20
1 Kor 12,10.29 13,2 14,1.3.39
VTORO POSLANIE DO SOLUWANITE

Voved Vo Vtoroto poslanie do Soluwanite, apostol Pavle povtorno se navra}a na ve}e postavenoto pra{awe vo prvoto poslanie: problemot okolu slavnoto Hristovo doa|awe. Ovoj problem i ponatamu gi voznemiruva hristijanite od Solun. Nekoi me|u niv gi ubeduvaat drugite deka denot e ve}e dojden (2,2), dodeka drugi odbivaat da rabotat poradi opasnosta {to se zakanuva od krajot na vremiwata i ìveat zavisni od licata {to rabotat (3,612). Poslanieto ima za cel da gi ispravi pogre{nite zamisli koi $ sozdavaat nevolji na crkvata vo Solun. Apostolot zapo~nuva so blagodarnost kon Boga za verata i qubovta so koja hristijanite od Solun ve}e se dokaàa. Istovremeno, toj Go moli Gospod da im dodeli dolgotrpenie i istrajnost vo slu`bata za koja se povikani (1,112). Vedna{ potoa toj minuva na centralnata sodrìna na poslanieto, odnosno, pou~uvaweto vo vrska so slavnoto doa|awe Hristovo. A ova nema da dojde pred da se pojavi edna misteriozna li~nost, predvodena od satanata, koja }e go donese od svoja strana buntot protiv Boga i sprotivstavuvaweto na Hristos (2,112). Soo~eni so napadite na silata na zloto, stanuva neophodno vernicite da ìveat cvrsti vo nivnata vernost kon Evangelieto i neprestano da se molat (2,13-3,5). Vedna{ potoa apostolot energi~no se zavzema protiv odnesuvaweto na mrzlivcite i im go poso~uva primerot na onie koi rabotat, za da ne mu bidat nikomu na tovar (3,615). Blagoslovot i pozdravite go so~inuvaat i kratkiot zaklu~ok na poslanieto (3,1618). Slavnata izreka Koj ne saka da raboti, ne treba pove}e ni da jade, (3,10) go pravi ~itatelot pretpazliv posle pro~ituvaweto na ova poslanie.
1,1
Dela 15,22 16,1 1 Sol 1,1
Pavle, Silvan i Timotej do crkvata na Soluwanite vo Bog Otecot 2 na{ i Gospod Isus Hristos: Rim 1,7 2 blagodat vam i mir od Bog Otecot na{ i Gospod Isus Hristos! 3 Pravedniot Bo`ji Sud Dol`ni sme sekoga{ da Mu blagodarime na Boga za vas, bra}a, onaka kako {to prilega, zatoa {to verata va{a neobi~no mnogu raste, i zaemnata qubov kaj site vas izobiluva, 4 taka {to nie samite se falime so vas vo Bo`jite crkvi za va{eto trpenie i vera i pokraj site progoni i maki, {to gi podnesuvate:
3
Pozdrav
1 Sol 1,2 3,6.12
4
1 Kor 1,2 2 Kor 7,4 1 Sol 2, 19-20 1 Tim 6,11 Otkr 1,9
toa e dokaz za pravedniot Bo`ji sud deka vie }e se udostoite so carstvoto Bo`jo za koe stradate. 6 Bidej}i spravedlivo e pred Boga da im gi vrati makite va{i na onie {to ve ma~ea, 7 a vam, na ma~enite, da vi vozvrati spokojstvo zaedno so nas, koga Gospod Isus }e se javi od neboto so angelite na Svojata sila, 8 vo rasplamnat ogan da im se odmazduva na onie koi ne Go poznavaat Boga, koi ne go poslu{aa Evangelieto na na{iot Gospod Isus Hristos. 9 Tie so ve~na pogibel }e bidat kazneti daleku od liceto na Gospod i od slavata na Negovata mo},
5
5
Mt 4,17 5,10 Lk 20,35 1 Sol 2,12.14
6
Fil 1,28 Otkr 18, 6-7
7
1 Kor 1,7 1 Sol 3,13 4,16
8
2 Mojs 3,2 Is 66,4.15 Er 10,25 Ps 79,6 Dan 7,9-11 Rim 1,5 10,16 1 Ptr 4,17
249
koga }e dojde Toj za da bide proslaven vo onoj den sred Svoite svetii, i da Mu se voshituvaat site onie {to pove10 ruvaa, a isto taka i vie, bidej}i so vera Is 2,11-17 go primivte na{eto svedo{tvo. Ps 67,34 11 Zatoa i se molime sekoga{ za vas da 89,8 Kol 3,4 ve udostoi na{iot Bog za zvaweto i da 1 Sol 2,12 3,13 ja ispolni so sila sekoja èlba za dobrina i sekoe delo na verata, 11 12 ta da se proslavi vo vas imeto na Fil 2,13 Kol 1,9 na{iot Gospod Isus Hristos, i vie vo 1 Sol 1,3 Nego po blagodatta na na{iot Bog i na 12 Gospod Isus Hristos.
10 Is 2,10.19.21 Is 24,15 66,5 Mal 1,11 Jn 17,22.24
ta da bidat osudeni site koi ne po- 10 24,12 veruvaa vo vistinata, a ja zasakaa ne- Mt Jn 8,34-44 pravdata. 1 Kor 1,18
12 Efes 2,2
2,1
Mt 24,31 1 Kor 15,23
2
3,17 Mk 13,7 1 Kor 1,8 1 Sol 2,19 3,13 4,15-17 5,2.4
3
Jn 17,12 Efes 5,6-8 1 Tim 4,1 Otkr 13,5
4
Is 14,13 Ez 28,2 Dan 7,25 8,25 11,36 Otkr 13,5
5
1 Sol 3,4
6
Otkr 20, 7-10
7
Mk 13,10
8
Is 11,4 Ps 32,6 Jov 4,9 Otkr 19,11-21
9
Mt 24,24 Jn 4,48 Otkr 13,13
ôvekot na bezzakonieto A {to se odnesuva do doa|aweto na na{iot Gospod Isus Hristos i na{eto sobirawe kaj Nego, ve molam, bra}a, 2 da ne se pokolebate lesno vo mislite svoi i da ve obzema uàs, bilo poradi nekoj duh, bilo poradi nekoj zbor, ili preku poslanie, nebare kako od nas isprateno, deka boèm ve}e nastapil Hristoviot den. 3 Nikoj da ne ve izmami na nieden na~in; za{to onoj den nema da nastapi dodeka najnapred ne dojde otpa|awe i ne se otkrie ôvekot na grevot, Sinot na pogibelta, 4 koj se protivi i se prevoznesuva nad s# {to se narekuva Bog ili svetost, za da sedne kako bog vo Bo`jiot hram, pretstavuvaj}i se sebe samiot kako Bog. 5 Ne pomnite li deka u{te koga bev kaj vas vi zboruvav za toa? 6 Sega znaete {to go zadrà nego da se otkrie vo svoe vreme. 7 Tajnata na bezzakonieto ve}e dejstvuva, samo toa nema da bide izvr{eno dodeka ne se otrgne onoj {to ja zadrùva sega; 8 toga{ }e se otkrie i bezzakonikot, kogo {to Gospod (Isus) }e go ubie so zdivot na ustata Svoja i preku pojavata na Svoeto doa|awe }e go istrebi. 9 Doa|aweto na toj bezzakonik }e bide po dejstvo na satanata, so sekakva sila i znaci i la`ni ~udesa, 10 i so sekakvo nepravedno izmamuvawe me|u onie koi zaginuvaat, zatoa {to ne ja primile qubovta na vistinata ta da bi se spasile. 11 I zatoa Bog }e im isprati sila na zabluda za da poveruvaat na lagata,
Cvrstina vo verata 13 Nie, pak, sme dol`ni da Mu blagodarime na Boga za vas sekoga{, vozqubeni od Gospod bra}a, zatoa {to od po~etokot, preku osvetuvaweto od Svetiot Duh i preku verata vo vistinata, Bog ve izbra za spasenie, 14 kon koe ve povika preku na{eto Evangelie za da ja pridobiete slavata na na{iot Gospod Isus Hristos. 15 I taka, bra}a, stojte i drète gi predanijata {to gi nau~ivte bilo preku na{eto slovo, bilo preku na{eto poslanie. 16 A sam Gospod na{, Isus Hristos, i Bog i Otec na{, Koj n# vozqubi i preku blagodatta Svoja ni dade ve~na uteha i dobra nade`, 17 neka gi ute{i srcata va{i i da ve utvrdi vo sekoe slovo i dobro delo! Pottik na molitva i rabota Potoa, bra}a, molete Mu se na Boga za nas, ta slovoto Gospodovo da se rasprostranuva i da se slavi na sekoe mesto, kako i me|u vas, 2 i da se izbavime od èstoki i zlobni lu|e, bidej}i nemaat site vera. 3 No veren e Gospod Koj }e ve utvrdi i zapazi od lukaviot. 4 Nie sme uvereni za vas vo Gospod deka go vr{ite i deka }e go vr{ite ona {to vi go zapovedame. 5 A Gospod neka gi naso~i srcata va{i pravo kon qubovta Bo`ja i trpenieto Hristovo! 6 Vi zapovedam, bra}a, isto taka vo imeto na na{iot Gospod Isus Hristos, da se dvoite od sekoj brat koj ìvee neuredno, a ne spored predanieto {to go dobivte od nas! 7 Sami znaete kako treba da se ugledate na nas, bidej}i nie ne ìveevme neuredno kaj vas, 8 nitu, pak, kaj nekogo jadevme leb darum, tuku rabotevme so trud i maka dewe i no}e za da ne mu dodevame na nikogo od vas.
11
3 Car 22,22 Is 6,10 Jn 3,19 Rim 1,28 2 Tim 4,4
12
Jn 9,39
13
1,3 Jn 15,16 Efes 1,4 1 Sol 1,2 2,13 1 Ptr 1,2
14
1 Sol 2,12 4,7 5,9
15
3,6 1 Kor 11,2 16,13
16
1 Sol 3,11 1 Ptr 1,3
17
1 Sol 3, 12-13
3,1
Ps 147,4 Efes 6,19 Kol 4,3 1 Sol 5,25
3
Mt 6,13 1 Kor 1,9 1 Sol 5,22.24 Evr 10,23 1 Jn 2,14
4
2 Kor 7, 15-16 Gal 5,10
6
2,15 3,14 Mt 18,17 Rim 16,17 1 Kor 5,9.11 1 Sol 5,14
250
7
1 Sol 1,6 Mt 6,11 Dela 18,3
8 9
Mt 10,10 1 Kor 4,16
11
3,6 1 Tim 5,13
12
1 Mojs 3,19
13
Gal 6,9
I ne poradi toa {to nemavme vlast, tuku za da bideme primer, ta da se ugledate na nas. 10 Za{to, koga bevme me|u vas vi go zapovedavme ova - koj ne saka da raboti, toj neka i ne jade. 11 No slu{ame deka nekoi od vas ìveat neuredno, ni{to ne rabotat, tuku se zanimavaat so prazni raboti; 12 na takvite im zapovedame i gi molime vo na{iot Gospod Isus Hristos da rabotat tivko i da si go jadat svojot leb. 13 A vam, bra}a, da ne vi zdodejuva da pravite dobro.
9
Ako nekoj ne gi poslu{a na{ite 15 18, zborovi od ova poslanie, obeleète go Mt 15-18 i ne druète se so nego, za da se posra- 2 Kor 2,7 Gal 6,1 mi;
14
1 Sol 5,14
Blagoslov i pozdrav 16 15 no ne smetajte go za neprijatel, tu- Ruta 2,4 Rim 15,33 ku pou~uvajte go kako brat. 1 Sol 5,23 16 A Sam Gospod na mirot neka vi dade mir sekoga{ i vo sekoe delo! Gospod 17 2,2 neka e so site vas! 1 Kor 17 Svoera~en pozdrav od mene, Pavle; 16,21 toa e beleg vo sekoe poslanie; jas pi{u- Gal 6,11 vam taka. 18 18 Blagodatta na na{iot Gospod Isus Rim 16,20 1 Sol 5,28 Hristos neka bide so site vas. Amin.
PRVO POSLANIE DO TIMOTEJ

Voved Timotej poteknuval od majka Judejka, obratena vo hristijanstvo i tatko Elin. Pavle za prvpat go sretnal vo Listra, Mala Azija (denes turskiot del na Azija), vo tekot na negovoto vtoro misionersko patuvawe (Dela 16,13). Ottoga{, Timotej stanal eden od najbliskite pomo{nici na apostolot. Toj go pridruùval pri pogolemiot del od negovite misionerski patuvawa. Apostolot i bil od nego postavuvan na dol`nost vo pove}e navrati, za ~uvstvitelni obikolki na zaednicite, ~ija sostojba bila zagriùva~ka. Tokmu zatoa negovoto ime ~esto se spomnuva vo Delata Apostolski (na pr. 17,1415;18,5;19,22), ili vo Pavlovite poslanija (na pr. 1 Kor. 4,17; 16,1011; Fil. 2,1924; 1 Sol. 3,26; i dr.). Dvete poslanija do Timotej, zaedno so ona upateno do Tit, tradicionalno se nare~eni Pastirski poslanija poradi upatstvata koi se vo niv dadeni do pastirite ili odgovornite lu|e na Crkvata. Prvoto poslanie do Timotej e naso~eno kon tri glavni to~ki: - Toa pred s# ja razgleduva Crkvata i ja stava na proverka protiv la`nite u~ewa, me{awe na judejskite i paganskite idei, koi nekoi lu|e nastojuvaat da gi propagiraat. Ovie la`ni u~ewa se potpiraat na veruvaweto deka materijalniot svet e lo{ (nesovr{en) i deka spasenieto moè da se postigne samo preku tainstveno spoznanie rezervirano samo za zapoznaenite. Ponatamu, ovie u~ewa prepora~uvaat i prakti~na primena povrzana so vozdrùvawe od odredena hrana i otfrlawe na brakot. - Poslanieto ponatamu izloùva upatstva vo vrska so obredite, organizacijata na Crkvata i povedenieto na odgovornite lu|e vo nea. - Na krajot se dadeni soveti upateni do Timotej za na~inot na koj toj treba da ja sproveduva svojata slu`ba i da se zavzeme za razni grupi vernici, za da moè da bide dobar sluìtel na Isus Hristos (4,6). Poslanieto moè da se podeli na dva pova`ni dela: u~eweto {to se odnesuva na zaedni{tvoto na Crkvata i negovite odgovorni (13) i preporaki vo vrska so aktivnostite na samiot Timotej (46). Za Crkvata i za nejzinite stare{ini ne se bara ladna i kruta pokornost, tuku mnogu pove}e, angaìranost vkoreneta vo doverbata i po~ituvaweto na Isus Hristos, na{iot osloboditel (2,36).
1,1
Rim 1,1 Kol 1,27
Pavle, apostol na Isus Hristos, po povelba na Boga na{iot Spasi2 tel i Gospod Isus Hristos, na{ata naDela 16,1 Fil 2,22 de`, Tit 1,4 2 do Timotej, vistinskoto ~edo po vera. Blagodat, milost i mir od Bog Otecot na{ i Hristos Isus na{iot Gospod!
Pozdrav
Opomeni protiv la`nite u~ewa

3
3
Dela 20,1
Kako {to na trgnuvawe za Makedonija te molev da ostane{ vo Efes da im 4 zapoveda{ na nekoi da ne propovedaat 4,7 6,4.20 2 Tim 2,14 drugo u~ewe, 4 i da ne se zanimavaat so basni i bes- 2,16.23 4,4 krajni rodoslovija, koi pove}e prediz- Tit 1,14 3,9 vikuvaat raspravii, otkolku Bo`jo ustrojstvo vo verata.
252
A celta na ovaa zapoved e: qubov od ~isto srce, dobra sovest i nelicemerna 8 vera. 6 Nekoi, otkako ne gi postignaa tie Rim 7,7.12 raboti, se oddadoa vo praznoslovija, 9 7 i sakaat da bidat u~iteli po ZakoRim 1,29 Gal 5,23 not, no ne razbiraat ni {to zboruvaat, 10 nitu {to tvrdat.
5 1 Kor 4,4
imaj}i vera i dobra sovest, koja ne- 19 koi ja otfrlija i pretrpea brodolom vo 3,9 verata; 20 20 me|u niv se Imenej i Aleksandar, 1 Kor 5,5 2 Tim 2,17 {to gi predadov na satanata za da se na- 4,14 u~at da ne hulat.
19
Vistinskata uloga na Zakonot A nie zneme deka Zakonot e dobar, 6,15 ako nekoj zakonski go primenuva. Jn 1,14 9 Znaej}i deka Zakonot ne e ustanoven 2 Kor 4,4 1 Sol 2,4 za pravednik, tuku za bezzakonici i neTit 1,3 pokornici, za ne~estivi i za gre{nici, 12 za nepravedni i oskverniteli, za tatkDela 9,15 oubijci i majkoubijci, za ~ovekoubijci, Gal 1,15-16 10 za bludnici, za maèlo`nici, tr13 govci so robje, kletvoprestapnici, skoDela 3,17 8,3 tolo`nici, la`livci, i za s# drugo, {to e sprotivno na zdravata nauka, 14 11 spored slavnoto Evangelie na blaRim 5,20 èniot Bog, koe mi e mene dovereno. 1 Kor
11
8
2 Kor 4,4 Otkr 18,13
Blagodarnost za Bo`joto milosrdie 12 Mu blagodaram na Hristos Isus, Lk 15,2 19,10 3 Ptr 3,15 na{iot Gospod, Koj mi dade sili, za{to smeta{e deka zasluùvam doverba, 17 koga mene me postavi na slu`ba, 6,16 13 mene, koj porano bev hulitel, goniRim 16,27 Kol 1,15 tel i nasilnik; no me pomiluva, bidej18 }i toa go pravev bez da znam, vo never4,14 ie. 6,12 14 No zaedno so verata i qubovta vo 2 Tim 4,7 Hristos Isus izobiluva{e i blagodatta na na{iot Gospod. 15 Veren e toj zbor i dostoen e sosema da se prifati: Hristos Isus dojde vo svetot da gi spasi gre{nicite, me|u koi sum prv jas. 16 Pa zatoa bev pomiluvan, za da ja pokaè Isus Hristos prvo na mene seta dolgotrpelivost, kako primer na onie koi }e poveruvaat vo Nego za ìvot ve~en. 17 A na Carot na vekovite, na Neraspadliviot, Nevidliviot, Edinstven Premudar Bog - neka e ~est i slava vo site vekovi. Amin! 18 êdo Timotej, ovaa zapoved ti ja predavam spored proro{tvata koi prvo tebe te poso~ija da se bori{ kako dobar vojnik potpiraj}i se na niv,
15
15,10
Molam, pred s#, da se pravat prosbi, molitvi, molbi i blagodarenija za site lu|e: 2 za carevite i za site {to se na vlast, ta da poìveeme tih i miren ìvot vo potpolna pobo`nost i dostoinstvo. 3 Toa e dobro i ugodno pred na{iot Spasitel Bog, 4 Koj saka site lu|e da se spasat i da ja poznaat vistinata. 5 Za{to eden e Bog i eden e Posrednik me|u Boga i lu|eto - ôvekot Hristos Isus, 6 Koj se dade Sebe kako otkup za site - a toa se posvedo~i vo svoe vreme; 7 pa zatoa sum postaven kako propovednik i apostol - zboruvam vistina vo Hristos, ne laàm - kako u~itel na neznabo{cite vo verata i vistinata. Za maìte i ènite Maìte sakam da se molat na sekoe mesto, krevaj}i ~isti race bez gnev i raspravii. 9 Isto taka i ènite, oble~eni pristojno, so srame`livost i ~esnost da se ukrasuvaat, ne so pletenki, ni so zlato, so biseri, ili so skapoceni obleki, 10 tuku so dobri dela, kako {to im prilega na èni {to $ se posvetuvaat na pobo`nosta. 11 @enata neka prima pouka vo mir i potpolna pot~inetost. 12 Na ènata ne $ dopu{tam da pou~uva, nitu da gospodari nad maòt, tuku da bide mirna. 13 Bidej}i najprvin be{e sozdaden Adam, a potoa Eva; 14 i Adam ne be{e izmamen, tuku ènata be{e izmamena i napravi prestap. 15 No }e se spasi preku ra|awe deca, ako ostane vo verata, qubovta i vo svetosta so razboritost.
8
Molitva za lu|eto na vlast
2,1
Efes 6,18 Fil 4,6
2
Rim 13,1-7 Tit 3,1
3
1 Ptr 3,9
4
Ez 18,23 Jn 8,32
5
Rim 3,29.30 1 Kor 8,6 Evr 8,6 9,15 12,24
6
Mt 20,28 2 Kor 5,15 Gal 1,4 Efes 5,2 Tit 2,14
7
1,11 Dela 9,15 Gal 2,7-8 2 Tim 1,11
9
Is 3,16 1 Ptr 3,2-4
10
5,10
11
1 Mojs 3,16 1 Kor 14,34-35
12
1 Kor 11,3
13
1 Mojs 2,18-24 1 Kor 11, 8-9
14
1 Mojs 3,6 2 Kor 11,3
15
1 Kor 13,13
253
3,1
1,15
2
3,12 2 Tim 2,24 Tit 2,6
4
3,12
5
1 Kor 1,2
7
Rim 12,17 1 Kor 5,12 2 Kor 8,21
9
1,19 Rim 16,25
11
Tit 2,3
12
3,2-4
15
1 Kor 1,2 Efes 2, 19-22 Tit 1,7
Upravitelite na Crkvata Verno e slovoto: te`nee li nekoj kon episkopstvo, toj saka dobra rabota. 2 Episkopot treba da e neporo~en, ma` samo na edna èna, razbran, razumen, ureden, gostoqubiv, sposoben da pou~uva; 3 ne pijanica, ni nasilnik, ni al~en, tuku krotok, miroqubiv i ne srebroqubiv; 4 svojata ku}a dobro da ja upravuva i da gi drì ~edata vo poslu{nost so seta serioznost. 5 Za{to, koj ne umee da ja upravuva svojata ku}a, kako toga{ }e se griì za Crkvata Bo`ja? 6 Da ne e novopokrsten, za da ne se vozgordee i da padne pod osuda, kako |avolot. 7 Toj treba u{te da ima i dobar ugled kaj nadvore{nite za da ne bide ukoruvan i da ne padne vo stapicata na |avolot.
A, nesomneno, golema e tajnata na 16 16,19 pobo`nosta. Bog, Koj se javi vo telo, Mk Jn 1,14 be{e opravdan vo Duhot, viden od 16,10 1,9 angelite, propovedan na narodite, Dela Rim 1,3-4 16,25 veruvan vo svetot, voznesen vo slava.
16
A Duhot jasno zboruva deka vo pos4,1 lednite vremiwa nekoi }e otstapat Mt 24, od verata, slu{aj}i izmamni~ki duhovi 23-24 Dela 20,29i zloduhovski u~ewa, 30 2 preku licemerstvoto na onie {to 2 Tim 3,1 3 Ptr 2,1 zboruvaat laga i imaat dogorena sovest; 3,3 3 koi zabranuvaat da se stapuva vo 1 Jn 2,18 Juda 1,18 brak i nametnuvaat vozdrùvawe od jadewa {to gi sozdal Bog, za da bidat 3 2,4 upotrebuvani od onie koi veruvaat i ja 1 Mojs 9,3 Rim 14,6 poznavaat vistinata. 1 Kor 4 Za{to, sekoe ne{to sozdadeno od 10,30.31 2, Boga e dobro i ni{to ne e za otfrlawe, Kol 16-23 ako se prima so blagodarnost, 5 bidej}i se osvetuva preku slovoto 4 1 Mojs 1,31 Bo`jo i so molitva. Rim 14,14 Dobriot sluìtel na Isus Hristos
6 Ova sovetuvaj im go na bra}ata i }e bide{ dobar sluìtel na Isus Hristos, hranet so zborovite na verata i na dobroto u~ewe {to si go primil. 7 Od ne~isti i od bapski prikazni begaj, a obu~uvaj se vo pobo`nost; 8 za{to telesnoto obu~uvawe e malku korisno, a pobo`nosta e polezna za s#, bidej}i vo sebe ima vetuvawe za sega{niot i za idniot ìvot. 9 Tie zborovi se verni i dostojni da bidat celosno prifateni. 10 Zatoa i se trudime i se borime, za{to se nadevame na ìviot Bog, Koj e Spasitel na site lu|e, a posebno na onie koi veruvaat. 1 Kor 10,25-30
S# {to e sozdadeno od Boga e dobro
Efes 3,10 1 Ptr 1,12
\akoni \akonite, isto taka, treba da bidat ~esni, ne dvoli~ni, da ne se strasni za vino, nitu al~ni za gnasna pe~alba; 9 da ja pazat tajnata na verata so ~ista sovest. 10 I tie treba najnapred da bidat ispitani, ta posle, ako se neporo~ni, da stanat sluìteli. 11 Isto taka i nivnite èni treba da bidat ~esni, da ne se klevetni~ki, tuku trezveni i verni vo s#. 12 \akonite treba da bidat maì na edna èna, dobro da upravuvaat so decata svoi i ku}ata svoja. 13 Za{to onie {to sluàt dobro kako |akoni, se zdobivaat so ugledna polo`ba i golema smelost vo verata {to ja imaat vo Isus Hristos.
8
6
2 Tim 2,15
7
1,4 6,20 2 Tim 2,16 Tit 1,14
8
6,6
9
1,15 3,1 2 Tim 2,11 Tit 3,8
10
1,1 2,3-4
12
2 Sol 3,7 Tit 2,7-8 2,15
Preporaki za vernite Ova prepora~uvaj go i pou~uvaj! Nikoj neka ne ja prezira tvojata mladost, tuku na vernite da im sluì{ kako primer vo slovo, povedenie, qubov, duh, vera i ~istota! 13 Dodeka dojdam, zanimavaj se so ~itawe na Pismoto, so ute{uvawe i so pou~uvawe!
11 12
Tajnata na pobo`nosta 14 A ova ti go pi{uvam so nade` deka skoro }e dojdam kaj tebe. 15 A, ako slu~ajno se pozabavam, da znae{ kako treba da se odnesuvaat vo Bo`jiot dom, koj e Crkva na ìviot Bog, stolb i potpora na vistinata.
254
Ne zanemaruvaj ja darbata {to e vo tebe, i koja ti be{e dadena po proro{tvo zaedno so polagawe race vrz tebe od sve{tenstvoto! 15 Griì se za toa, na toa predadi se, 5,1 ta uspehot tvoj da im stane jasen na 3 Mojs site! 19,32 16 Pazi na sebe i na u~eweto; bidi is5 traen vo toa, za{to, ako postapuva{ taEr 49,11 Lk 2,37 ka, }e se spasi{ i sebe samiot i onie {to te slu{aat.
14
14
1,18 Dela 6,6 8,17 2 Tim 1,6
Otkr 3,1
Ne ukoruvaj starec, tuku po~ituvaj go kako da ti e tatko; pomladite, pak, kako da ti se bra}a; 2 starite èni - kako majki, mladite 13 2 Sol 3,11 - kako sestri, so seta ~istota. 3 Vdovicite po~ituvaj gi, no vistinskite vdovici. 4 Ako, pak, nekoja vdovica ima deca ili vnuci, tie najnapred neka se nau~at da go po~ituvaat svojot dom i so toa da im vozvratat so dar na roditelite svoi, bidej}i toa e dobro i ugodno za Boga. 5 A onaa {to e vistinska vdovica i ostanala sama, taa se nadeva na Boga i prebiva vo molitvi i molewa dewe i no}e. 6 No onaa, pak, {to ìvee raspu{teno, taa umrela u{te dodeka e ìva. 7 Pora~uvaj im go u{te i toa, da bidat besporo~ni. 8 Ako nekoj ne se griì za svoite, a osobeno za svoite doma{ni, toj se odrekol od verata i polo{ e od bezvernik. 9 Vo popis da se zapi{e samo takva vdovica koja ne e pomlada od {eeset godini, i ako imala samo eden ma`, 10 i ima svedo{tva za dobri dela; othranila deca, bila gostoqubiva, miela noze na svetii; ako im pomagala na postradani i na sekoe dobro delo usrdno se posvetuvala. 11 A pomladi vdovici ne primaj, za{to koga strastite }e gi odvratat od Hristos, }e posakaat da se maàt. 12 Tie zasluùvaat osuda, za{to ja otfrlile porano dadenata vernost. 13 Osven toa, {etaj}i od ku}a do ku}a, naviknuvaat da bidat bezrabotni; i ne
Jn 13,14 Dela 9,13 Evr 13,2
10
Dol`nosti kon vernicite
samo bezrabotni, tuku se i jazi~arki, qubopitni i zboruvaat {to ne prilega. 14 Zaradi toa, sakam pomladite vdovici da se maàt, da ra|aat deca, da bidat doma}inki i da ne mu davaat nikakov povod na protivnikot za hulewe; 15 za{to nekoi ve}e skr{naa po satanata. 16 Ako nekoj vernik ili verni~ka ima vo ku}ata vdovici, neka se griì za niv, za da ne se tovari Crkvata, pa da moè da prigleduva vistinski vdovici. Za sve{tenicite
17
14
Tit 2,8
17
1 Sol 5,12
18
5 Mojs 25,4 Lk 10,7 1 Kor 9,9
19
5 Mojs 19,15 Mt 18,16 2 Kor 13,1
20
Gal 2,14
A sve{tenicite, {to dobro ja 25 5,16 izvr{uvaat svojata upravitelska slu`- Mt 10,26 ba, neka se udostojuvaat so dvojna po~it; a najmnogu, pak, onie koi se trudat vo 6,1 slovoto i vo poukata. Rim 2,24 18 Za{to Pismoto veli: Ne zavrzuvaj 1 Kor 7, usta na vol koj vr{i, i: Rabotnikot ja 21-22 Efes 6,5-8 zasluùva svojata plata. Kol 3, 19 Obvinenie protiv prezviteri ne 22-25 Tit 2,9-10 prifa}aj, osven pred dvajca ili trojca svedoci. 20 A onie {to gre{at, iskaraj gi pred site, pa i drugite da imaat strav. 21 Te zakolnuvam pred Boga, pred Gospod Isus Hristos i pred izbranite angeli da go pazi{ ova bez predrasuda i ni{to da ne pravi{ po pristrasnost. 22 Race na nikogo ne polagaj prebrzo, nitu, pak, na tu|i grevovi da stanuva{ sou~esnik! Pazi se sebe ~ist! 23 Ne pij ve}e samo voda, no upotrebuvaj po malku i vino, poradi stomakot i ~estite boleduvawa! 24 Grevovite na nekoi lu|e se jasni i odnapred gi vodat na sud, a na nekoi po niv odat. 25 Isto taka i dobrite dela se jasni; a onie {to ne se takvi, ne moàt da se sokrijat. Onie, koi se nao|aat pod jarem, robovite, gospodarite svoi neka gi smetaat kako dostojni za sekakva po~est, za da ne se huli imeto Bo`jo i u~eweto. 2 Onie, pak, koi imaat gospodari {to poveruvale, neka ne preziraat za{to se
Za pot~inetite
255
3 vernici; tuku so pogolema usrdnost da
1,10 Gal 1,8.9 2 Tim 1,13
2 Tim 3,8
sluàt, bidej}i tie {to gi dobivaat nivnite uslugi se verni i vozqubeni. 4 Taka pou~uvaj i sovetuvaj! Rim 1,29 Pogre{nite u~ewa i vistinskite 5 bogatstva
6 vite zborovi na na{iot Gospod Isus Fil 4,
3
Koj pou~uva inaku i ne odi po zdra-
Hristos i spored u~eweto za blago~esnosta, 4 toj e pomra~en od gordelivosta. Ne 7 Jov 1,21 znae ni{to i e bolen od prazni prepirProp 5,14 ki i raspra{uvawa, od koi proizlegu10 vaat zavista, karaweto, huleweto, loMt 6,24 {ite misli; 5 zaludni prepirki me|u lu|eto {to 11 1 Kor13,13 imaat izopa~en um, li{eni se od vistiGal 5,22 2 Tim 2,22 nata; tie mislat deka pobo`nosta slu4,7 ì za trgovija. Begaj od takvi! Tit 2,2 6 A golema pe~alba e, navistina, da bide ~ovek blago~estiv i zadovolen so sebe. 7 Bidej}i ni{to ne sme donele na svetov, jasno e deka ne moème i ni{to da odneseme. 8 No koga imame hrana i obleklo, so toa da bideme zadovolni. 9 A onie {to sakaat da se zbogatuvaat, pa|aat vo isku{enie, vo stapici i vo mnogu nerazumni i {tetni strasti, {to go potopuvaat ~ovekot vo propast i pogibel. 10 Za{to korenot na site zla e srebroqubieto, na {to nekoi mu se predadoa, se otklonija od verata i si navlekoa mnogu maki.
11-12 Evr 13,5
Bori se so dobriot podvig na verata; osvoj go ve~niot ìvot za koj si i povikan i si dal dobra potvrda pred mnogu svedoci. 13 Ti zapovedam pred Boga, Koj s# oìvotvoruva, i pred Hristos Isus, Koj ja posvedo~i dobrata ispoved pred Pontij Pilat, 14 da ja zapazi{ zapovedta ~ista i besprekorna s# do doa|aweto na na{iot Gospod Isus Hristos, 15 koe, koga }e mu dojde vremeto, }e Go otkrie blaèniot i edinstven Vladetel, Car nad carevite i Gospodar nad gospodarite, 16 Koj e edinstven besmrten i ìvee vo nepristapna svetlina, Kogo nikoj od lu|eto ne Go videl, nitu moè da Go vidi. Nemu neka Mu e ~est i sila vo site vekovi. Amin!
12
13
2,6 Jn 18,36-37
15
5 Mojs 10,17 Ps 136,3 Otkr 17,14
16
2 Mojs 33,20 Ps 104,2 Jn 1,18
17
Ps 62,10 Lk 12, 16-21 Jk 1,10
19
Mt 6,20 Fil 4,17
20
1,6 2 Tim 1,12.14 2,2 3,14 Tit 1,10
Soveti do bogatite
17
Zapovedaj im na bogatite od ovoj svet da ne se gordeat, nitu da se nadevat 21 vo nepostojanoto bogatstvo, tuku na ì- 1,6 viot Bog, Koj ni dava za naslada s# vo 2 Tim 2,18 izobilie; 18 neka pravat dobro, neka se zbogatuvaat so dobri dela, da bidat {tedri i so~uvstvitelni. 19 I na takov na~in da si sobiraat sokrovi{te - dobra osnova za idninata, za da postignat ìvot ve~en. 20 O Timoteje, pazi go ona {to ti e predadeno i begaj od ne~isti i prazni razgovori i od raspravii na la`nata nauka, Posleden pozdrav na koja nekoi $ se predadoa i se otklonija od verata. Blagodatta neka bide so tebe. Amin.
21
Pravilno ispovedawe na verata No ti, ~oveku Bo`ji, begaj od ova i stremi se kon pravednosta, pobo`nosta, verata, qubovta, trpelivosta i krotosta!
11
VTORO POSLANIE DO TIMOTEJ

Voved Vtoroto poslanie do Timotej se ~ini deka e napi{ano vo Rim (1,17). Pavle tamu se soo~uva so ropstvo (2,9) i se ~uvstvuva izoliran (4,10;16). Dojden na krajot od sopstvenoto deluvawe (4,6), gi upatuva svoite preporaki do onoj koj za nego bil sorabotnik poln so qubov (1,2). Apostolot zapo~nuva so blagodarnost kon Boga za qubovta i verata na Timotej. Vo sogleduvaweto na stradawata i sprotivstavuvawata na koi naiduvaat sluìtelite na Evangelieto, toj mu prepora~uva na Timotej da bide poln so cvrstina vo dokaùvaweto i soborstvoto so hrabrost kako dobar vojnik na Isus Hristos (2,3). Toj go pritiska da vnimava na onie koi predizvikuvaat prazni raspravii, koi ne sluàt za ni{to i oddale~uvaat od verata. Toj go povikuva da go sledi negoviot primer i go pokanuva da ostane veren vo pou~uvaweto od Svetoto Pismo, koe toj go primil u{te od negovata mladost (2,144,5). Na krajot od svoeto poslanie, apostolot ja spomnuva dramati~nata li~na sostojba postojano izrazuvaj}i Mu blagodarnost na Gospod {to mu pomaga (4,622). Apostolot pokaàl u{te od po~etokot dobra volja vo slu`ba na Evangelieto (4,7). Za seto vreme, ~itatelite na poslanieto se povikuvaat da ja bijat istata bitka, bez stravuvawe od neprijatelstvoto na protivnikot, vo vera, strplivost, qubov i istrajnost.
1,1
Rim 1,1
Pavle, apostol na Isus Hristos po 3 voljata Bo`ja, spored vetuvaweto Dela 23,1 24,16 na ìvotot, ìvotot vo Hristos Isus, Rim 1,9 2 do Timotej, vozqubenoto ~edo. BlaFil 3,5 godat, milost i mir od Bog Otecot i od 4 4,9.21 Hristos Isus, na{iot Gospod! Mu blagodaram na Boga, Komu u{te 6 od praroditelite Mu sluàm so ~ista 1 Tim 4,14 sovest, dodeka postojano te spomenuvam vo molitvite svoi dewe i no}e; 4 se}avaj}i se za tvoite solzi, kopneam da te vidam, za da se ispolnam so radost, 5 spomnuvaj}i si za nelicemernata vera kaj tebe, koja najprvin se vseli vo tvojata baba Loida i vo majka ti Evnika, a ubeden sum deka ja ima i vo tebe. 6 Poradi toa ti napomnuvam da ja raspaluva{ Bo`jata darba, koja ja ima{ vo sebe preku polagaweto na moite race.
3 3,14-15 Dela 16,1
Pozdrav
7
Pottik na verna bitka za Evangelieto Za{to Bog ne ni dade duh na strav, tuku duh na sila, qubov i razbranost. 8 I taka, ne sramuvaj se od svedo~eweto za na{iot Gospod Isus Hristos, nitu od mene, zatvorenikot za Nego, tuku stani sou~esnik vo stradawata za Evangelieto Hristovo po silata na Boga, 9 Koj n# spasi i n# povika kon sveto zvawe, ne poradi na{ite dela, tuku po Svojata dobra volja i blagodatta, {to ni e dadena vo Hristos Isus pred ve~ni vremiwa, 10 a otkriena sega so javuvaweto na na{iot Spasitel Isus Hristos, Koj ja uni{ti smrtta i go osvetli ìvotot i neraspadlivosta preku Evangelieto, 11 za koe sum postaven kako propovednik, apostol i u~itel na neznabo{cite. 12 Zatoa i go trpam toa; no ne se sramuvam, za{to znam vo Kogo sum poveruval i uveren sum deka Toj e mo}en mojot zalog da go zapazi za onoj den.
7
Rim 8,15 1 Jn 4,18
8
Lk 9,26 Rim 1,16 Efes 3,13
9
Rim 8,28 Efes 2,8-9 Tit 3,5
5 Blagodarnost i pottik kon vernost
10
Rim 6,9 8,2 1 Kor 15,54-57 Efes 1,9.10 Tit 2,11 3,4 Evr 2,14-15
12
1 Kor 1,8
257
Imaj gi, kako primer, zdravite zborovi {to si gi ~ul od mene, so vera i 14 qubov vo Hristos Isus! 14 Zapazi go dobriot zalog preku SveRim 5,5 1 Tim 6,20 tiot Duh, Koj ìvee vo nas!
13 1 Tim 6,3
13
15 16
4,16 15
Za vistinskoto prijatelstvo Go znae{ toa deka mene me napu{tija site vo Azija, me|u koi i Figel i Ermogen. 16 Gospod neka mu dade milost na domot na Onisifor, za{to mnogupati me uspokoi i ne se posrami od moite okovi. 17 A, koga dojde vo Rim, gri`livo me pobara i me najde. 18 Gospod neka mu dade da najde milost vo Nego vo onoj den! A kolku sluè{e toj vo Efes, ti toa najdobro go znae{. Podnesuvaj gi stradawata kako dobar vojnik
Verni se zborovite: Ako so Nego 11 Rim 6,5 sme umrele, so Nego i }e ìveeme. 1 Tim 1,15 12 Ako istraeme, so Nego i }e caruva- 3,1 me. A ako se odre~eme od Nego, i Toj }e 4,9 Tit 3,8 se odre~e od nas. 13 Ako ne sme verni, Toj ostanuva ve- 12 Mt 10,33 ren, bidej}i Sam Sebe ne moè da se Lk 12,9 Rim 8,17 odre~e.
11
4,19
2,2
1 Tim 4,14 6,12
Rasprostranuvaj go pravilno Slovoto na vistinata

14 Ova napomnuvaj go zakolnuvaj}i se pred Gospod za da ne se prepiraat, za{to prepirkite ni{to ne pomagaat, a samo im {tetat na onie {to slu{aat. 15 Pogriì se pred Boga da se dokaè{ kako rabotnik koj nema od {to da se srami koga verno go propoveda slovoto na vistinata. 16 A od nepristojni i prazni zborovi begaj, za{to tie gi vodat lu|eto u{te pove}e kon bezbo`nost. 17 I slovoto nivno }e se prenesuva kako ìva rana. Takvi se Imenej i Filit, 18 koi zastranija od vistinata, govorej}i deka voskresenieto ve}e se zbidnalo, i so toa im popre~uvaat vo verata na nekoi.
13
4 Mojs 23,19 Rim 3,3.4 1 Kor 1,9 Tit 1,2 Evr 6,18
3
1 Tim 4,10
14
1 Tim 1,4
5
1 Kor 9,25
15
1 Tim 4,6 Tit 2,7-8
6
1 Kor 3,6-9 9,7.10
16
1 Tim 1,4 4,7
8
Mt 1,1 Dela 13,30 Rim 1,3-4 1 Kor 15,4.20 Fil 1, 12-14
êdo moe, zajaknuvaj vo blagodatta {to ti e dadena od Hristos Isus, 2 i s# {to si ~ul od mene pred mnogu svedoci, predaj go na verni lu|e koi se 9 sposobni i drugi da nau~at. 3 Pa taka, podnesuvaj gi stradawata Lk 23,32 Efes 3,1 Fil 1, kako dobar vojnik na Isus Hristos. 4 Za{to nikoj koj sluì kako vojnik 13-17 ne se vpletuva vo rabotite na sekojdnev10 Kol 1,24 niot ìvot, za da mu ugodi na svojot 1 Sol 2,12 vojskovoda~. 5 A, ako pak, nekoj se natprevaruva, nema da dobie venec dokolku ne se borel spored pravilata. 6 Zemjodelecot {to se trudi prv treba da vkusi od plodot. 7 Razmisli {to ti zboruvam i Gospod }e ti dade da razbere{ s#! Spomni si za voskresnatiot Isus
8 Spomnuvaj si Go Gospod Isus Hristos od Davidovoto seme, Koj voskresna od mrtvite, spored moeto Evangelie, 9 poradi koe stradam duri do okovi, kako zlostornik. No slovoto Bo`jo ne moè da se stavi vo okovi. 10 Zatoa s# trpam zaradi izbranite, za da dobijat i tie spasenie vo Hristos Isus so ve~na slava.
17
1 Tim 1,20
18
1 Tim 6,21
19
3 Mojs 24,16 4 Mojs 16,5 16,26 Is 26,13 35,3 Jn 10,14 1 Kor 8,3 Efes 2,20
Osnovata postavena od Bog

19
No Bo`jata cvrsta osnova stoi nepokoleblivo, imaj}i go ovoj pe~at: Gi poznava Gospod onie koi se Negovi 20 9,21 i Da otstapi od nepravda sekoj {to go Rim 1 Kor 3,12 izgovara imeto Gospodovo! 20 Vo golem dom ima ne samo zlatni i 21 3,17 srebreni sadovi, tuku i drveni i glineni; i ednite se za po~esna upotreba, a 22 Gal 5,22 drugite za ne~esna. 1 Tim 6,11 21 I taka, ako nekoj se o~isti od toa, toj }e bide sad za po~est, osveten, prisposoben za upotreba na gospodarot i prigotven za sekoe dobro delo. Sluga na Gospod Odbegnuvaj gi, isto taka, i mlade{kite kopneì, i stremi se kon pravednosta, verata, qubovta, mirot so onie {to Go povikuvaat Gospod od ~isto srce!
22
258
Glupavi i prazni raspravii izbegnuvaj, znaj deka tie poroduvaat kavgi! 24 A slugata Gospodov ne treba da vle24 guva vo raspravii; tuku da bide krotok Is 42,3 Mt 12,19 kon site, sposoben da pou~uva i da pod1 Tim 3,2-3 nesuva zlo, Tit 1,7 25 so krotost da gi prevospituva pro25 tivnicite za da bi moèl Bog da im daGal 6,1 1 Tim 2,4 de pokajanie, za da ja poznaat vistinata, 26 i da se oslobodat od mreàta na |a26 volot koj gi ulovil ìvi za da ja ispol1 Jn 2,14 nuvaat negovata volja.
23 1 Tim 1,4 4,7
23
3,1
1 Tim 4,1
2
Rim 1, 29-31
5
Mt 7,15.21 24,4.24 Kol 2,23 Tit 1,16
6
Dela 17,21 Tit 1,11
7
Jn 8,32 1 Tim 2,4
8
1 Tim 6,5
10
1 Kor 13,13
11
Dela 13,50 14,5.19
12
Jn 15,20 Dela 14,22 1 Sol 3,4
No ova znaj go: vo poslednite denovi }e nastanat te{ki vremiwa. 2 Za{to lu|eto }e stanat sebequbivi, srebroqubivi, samofalci, gordelivci, huliteli, nepokorni kon roditelite, neblagodarni, nepravedni, bezbo`nici, 3 nepomirlivi, klevetnici, nevozdr`livi, neskrotlivi, nedobroqupci, 4 predavnici, prebrzi, nadueni, pove}e slastoqubivi otkolku bogoqubivi, 5 na izgled pobo`ni, a od silata na Boga se odrekle. I od niv begaj! 6 Kon niv pripa|aat i onie {to se zavlekuvaat po ku}ite i izmamuvaat èni {to se pretovareni so grevovi i obzemeni od razni pohoti, 7 èni, koi sekoga{ se u~at i nikoga{ ne moàt da dojdat do spoznanie na vistinata. 8 Pa, kako {to Janij i Jamvrij mu se protivea na Mojsej, taka i tie $ se protivat na vistinata, bidej}i se lu|e so izopa~en um, otpadnati od verata. 9 No nema da uspeat pove}e, za{to bezumieto nivno }e im stane jasno na site, kako {to se slu~i i so onie dvajca. 10 Ti go slede{e moeto u~ewe, povedenie, celta, verata na mojata velikodu{nost, qubovta, trpelivosta, 11 na moite progoni i stradawa, {to mi se slu~ija vo Antiohija, i vo Ikonija, i vo Listra, kakvi progoni pretrpev; i od s# Gospod me izbavi. 12 A i site, {to sakaat da ìveat pobo`no vo Hristos Isus }e bidat goneti.
Za poslednite denovi
A lo{ite lu|e i la`livcite }e napreduvaat vo zloto, kako zabluduva~i i zabludeni. 14 No ti ostani vo toa {to si go nau~il i {to ti e povereno, znaej}i od kogo si go nau~il, 15 bidej}i u{te od male~ok gi poznava{ Svetite Pisanija, {to moàt da te napravat mudar za spasenie preku verata vo Hristos Isus. 16 Celoto Pismo e od Boga vdahnoveno i polezno za pouka, za kaznuvawe, popravawe i pou~uvawe vo pravednost, 17 za da bide Bo`jiot ~ovek usovr{en i sovr{eno podgotven za sekoe dobro delo.
13
14
1,5 2,2
15
Jn 5,39
16
Rim 15,4 1 Kor 10,6 3 Ptr 1,21
17
2,21
4,1
Dela 10,42 1 Tim 6,14 1 Ptr 4,5
2
Dela 20,20.31 1 Tim 4,1
I taka, te zakolnuvam pred Boga i na{iot Gospod Isus Hristos, Koj }e im sudi na ìvite i mrtvite, koga }e dojde Toj i Negovoto carstvo: 2 propovedaj go slovoto, nastojuvaj vo pogodno vreme i vo nevreme, ukoruvaj, zabranuvaj, sovetuvaj so golema dolgotrpelivost i pouka. 3 Za{to }e dojde vreme koga lu|eto nema da go slu{aat zdravoto u~ewe, no, vodeni po svoite pohoti, }e si izberat u~iteli da im go zalaàt sluhot; 4 tie }e go odvratat sluhot svoj od vistinata i }e se svrtat kon bajki. 5 No ti vo s# bidi trezven, pretrpi zlo, napravi delo dostojno na blagovestitel, slu`bata svoja ispolnuvaj ja dobro! Nastapuva vremeto za zaminuvawe 6 Za{to jas ve}e se izlivam kako `rtva leanica, a vremeto za moeto zaminuvawe nastapi. 7 Dobro se borev, patot go zavr{iv, verata ja zapaziv. 8 Ponatamu me o~ekuva venecot na pravdata, {to }e mi go dade vo onoj den Gospod, pravedniot Sudija; no ne samo mene, tuku i na site koi se raduvaat na Negovoto pojavuvawe. Posledni poraki
9
Propovedaj go Slovoto
3
1 Tim 1,10
4
1 Tim 1,4
6
Fil 2,17
7
1 Tim 1,18 6,12
8
1 Kor 9,25 Fil 3,14 1 Tim 6,14 Jk 1,12 1 Ptr 5,4 Otkr 2,10
9
1,4
10
2 Kor 8,23 Gal 2,3 Kol 4,14 Tit 1,4 Fil 1,24
ro!
Pogriì se da dojde{ kaj mene sko-
259
11
Dela 12,12.25 13,13 15,37-39 Kol 4,10.14 Fil 1,24
12
Dela 20,4 Kol 4,7-8 Efes 6, 21-22
13
Dela 20,6
14
2 Sam 3,39 Ps 28,4 62,13 Izreki 24,12 Rim 2,6 1 Tim 1,20
16
1,15
Za{to Dimas me ostavi, bidej}i go zasaka sega{niot svet, i otide vo Solun; Kriskent - vo Galatija, Tit - vo Dalmacija. Samo Luka e so mene. 11 Zemi go Marko i dovedi go so sebe, za{to mi e nuèn vo slu`bata! 12 A Tihik go prativ vo Efes. 13 Koga }e dojde{, donesi ja nametkata {to ja ostaviv vo Troada, kaj Karp i knigite, a osobeno pergamentite. 14 Kova~ot Aleksandar mi napravi golemo zlo. ]e mu vrati Gospod spored delata negovi! 15 Od nego pazi se i ti, bidej}i toj neobi~no mnogu se vosprotivi na na{ite zborovi! 16 Pri mojata prva odbrana nikogo nema{e kaj mene: site me ostavija. Neka ne im se primi za grev!
10
No Gospod be{e so mene i me zak- 17 6,21 repna, ta preku mene da se utvrdi Bla- Dan Mt 10,19 govestieto i da ~ujat site neznabo{ci; Fil 1,19 Kol 4,3 i jas se izbaviv od ustata na lavot. 18 Gospod }e me izbavi od sekakvo lo18 {o delo i }e me zapazi za Svoeto nebes- Rim 16,27 no carstvo. Nemu slava vo ve~ni vekovi. 19 Dela 18,2 Amin!
17
Zavr{ni pozdravi Pozdravi gi Priskila i Akila, i Onisiforoviot dom. 20 Erast ostana vo Korint. A Trofim go ostaviv bolen vo Milit. 21 Pobrzaj da dojde{ pred zimata! Te pozdravuvaat Evul, Pud, Lin, Klavdija i site bra}a. 22 Gospod Isus Hristos neka e so tvojot duh! Blagodat na site vas! Amin!
19
20
Dela 19,22 20,4
POSLANIE DO TIT
Voved Tit bil hristijanin od nejudejsko poteklo (Gal. 2,13). Toj bil eden od pridru`nicite na Pavle i odigral va`na uloga pri izmiruvaweto na Korintjanite so apostolot (2 Kor. 7,616). Vo momentot koga ova poslanie mu bilo upateno, Pavle se nao|al na Krit; apostolot go nazna~il za nadglednik (episkop) na aktivnostite i organizacijata na Crkvata na toj ostrov (1,5). Uvodot na poslanieto sodrì kratok pregled na porakata na apostolot (1,14). Prodolènieto na prvata glava e posveteno na odlikite na odgovornite lu|e na Crkvata (1,516). Vo vtorata glava, Tit dobiva soveti koi se odnesuvaat na razni grupi so koi toj se zanimava vo Crkvata: starci, ostareni èni (koi trebale da gi pou~uvaat pomladite èni), mladi lu|e ili robovi (2,115). Vo tretata glava gi prikaùva dol`nostite na hristijanite, neophodnosta da se ìvee vo mir i da se odbegnuvaat podelbi (3,111), a potoa zavr{uva so li~ni preporaki i pozdravi (3,1215). îtatelot lesno }e otkrie deka porakata na ova poslanie ne se odnesuva isklu~ivo na li~nosta i rabotata na Tit. Bi moèl da se donese istiot zaklu~ok i za dvete poslanija do Timotej. Vsu{nost problemite {to tuka se razgleduvaat se onie koi postojano se postavuvaat vo Crkvata, kako onoj za organiziraweto na zaednicite, ili pak za povedenieto na odgovornite lu|e i na vernicite koi gi so~inuvaat zaednicite.
1,1
Rim 1,1 Fil 1,1
2
2 Mojs 23,19 2 Tim 2,13
3
Dela 1,7 Rim 3,26 1 Tim 1,1
4
2 Kor 2,13 8,23 Gal 2,3 1 Tim 1,2 2 Tim 4,10
6
1 Tim 3,2-7
Pavle, sluga Bo`ji i apostol na Isus Hristos za verata na Bo`jite izbranici i za spoznavawe na vistinata po pobo`nosta, 2 so nade` za ve~niot ìvot, {to pred ve~ni vremiwa go veti Bog, Koj ne laè, 3 vo svoe vreme go javi slovoto Svoe preku porakata {to mi ja doveri mene po zapoved na na{iot Spasitel, Bog, 4 do Tit, moeto vistinsko ~edo po zaedni~kata vera. Blagodat, milost i mir od Bog Otecot i od Gospod Isus Hristos, na{iot Spasitel! Zadolènijata na Tit vo Krit
5 Zatoa te ostaviv vo Krit, za da go dovr{i{ nesvr{enoto i vo site gradovi da postavi{ prezviteri, kako {to ti bev pora~al: 6 ako e nekoj neporo~en, ma` na edna èna i ima deca verni, {to ne se ukoruvani za bludstvo ili nepokornost.
Pozdrav
7 Bidej}i episkopot, kako Bo`ji rasporednik, ne treba da e poro~en, ni gnevliv, ni pijanica, ni tepa~, ni lakom za gnasna pe~alba, 8 tuku gostoqubiv, dobroqubiv, trezven, spravedliv, svet, vozdr`liv; 9 koj se pridrùva do vistinskoto slovo, onaka kako {to e nau~en, ta da bide silen i da pou~uva vo zdravoto u~ewe, i da gi pobiva onie koi se protivat.
7
1 Tim 3,15 Evr 3,2
8
1 Tim 3,2-7 2 Tim 2, 24-26 1 Ptr 5,2
9
2,1 1 Tim 1,10 2 Tim 4,3
10
1 Tim 4,1 2 Tim 3,13
La`nite u~iteli Za{to ima i mnozina nepokorni, praznoslovci i izmamnici, a osobeno me|u obrezanite, 11 na koi treba da im se zatvori ustata: tie rasturaat celi domovi, u~ej}i na ona {to ne treba, poradi odvratna pe~alba. 12 Eden od niv, nivni prorok, be{e rekol: Kritjanite se sekoga{ la`livci, zli yverovi, mrzlivi me{i{ta.
10
11
2 Tim 3,6 1 Ptr 5,2
261
POSLANIE DO TIT
Toa svedo{tvo e vistinsko. Poradi taa pri~ina ukori gi strogo za da bidat 14 zdravi vo verata, 14 i da ne slu{aat judejski bajki i za1 Tim 1,10 4,7 povedi od lu|e, koi odvra}aat od visti15 nata. Mt 15,11 15 Za ~istite e s# ~isto, a za oskver15,18-20 23,25-26 netite i nevernite nema ni{to ~isto; Rim 14, 14-20 naprotiv, nim im se oskverneti i umot 16 i sovesta: 16 tie zboruvaat deka Go poznavaat Bo2 Tim 3,5 1 Jn 1,6 ga, a so delata svoi Go odre~uvaat, bi2,4 dej}i se odvratni, nepokorni i nesposobni za nikakvo dobro delo.
13 2 Tim 4,2
13
da ~ekame da se ispolni blaènata 13 Kor 1,7 nade` i da se javi slavata na velikiot 1 Fil 3,20 Bog i Spasitel, na{iot Isus Hristos, 2 Tim 4,8 14 Koj se dade samiot Sebe za nas, za da 14 n# izbavi od sekakvo bezzakonie i da n# 2 Mojs 19,5 o~isti, ta da Mu bideme narod izbran, 5 Mojs 4,20 7,6 revnosen kon dobri dela. 14,2 15 Ova zboruvaj go, sovetuvaj i izobli- Ps 130,8 3,24 ~uvaj so polna vlast; nikoj da ne te pre- Rim Gal 1,4 zira. 1 Tim 2,6
13 1 Ptr 2,9
2,1
1,9 1 Tim 1,10 2 Tim 4,3
2
1 Kor 13,13 1 Tim 5,1-2 6,11
3
1 Tim 3,11
5
Efes 5,22 Kol 3,18 1 Tim 2,12
7
2 Sol 3,7 1 Tim 4,12 1 Ptr 5,3
8
1 Tim 1,10 5,14 1 Ptr 2,15
9
Efes 6,5-8 1 Tim 6,1 1 Ptr 2,18
10
Fil 1, 18-19 1 Tim 1,1
11
3,4
12
1 Jn 2,16
A ti, pak, zboruvaj go ona {to se soglasuva so zdravoto u~ewe. 2 Starcite da bidat trezveni, celomudreni, ~isti, zdravi vo verata, vo qubovta, vo trpenieto; 3 stari~kite, isto taka, da ìveat kako {to im prilega na svetii - da ne klevetat, da ne se predavaat na mnogu vino, da u~at za dobro, 4 za da gi vrazumuvaat nevestite da gi sakaat maìte svoi i decata svoi; 5 da bidat celomudreni, ~isti, dobri doma}inki, blagi, pokorni na svoite maì, ta da ne se huli slovoto Bo`jo. 6 Isto taka, sovetuvaj gi mladeìte da bidat ~esni, 7 a vo s# pretstavi se sam kako obrazec za dobri dela, pokaùvaj}i ~istota vo u~eweto, nerasipanost, ~esnost: 8 slovo zdravo, bez ukor, ta da se posrami protivnikot, bidej}i ne }e ima da re~e ni{to lo{o za nas. 9 Sovetuvaj gi slugite da gi slu{aat svoite gospodari, da im ugoduvaat vo s#, ne protivre~ej}i im; 10 da ne kradat, tuku vo s# da pokaùvaat dobra vera, ta naukata na na{iot Spasitel, Bog, da ja ukrasuvaat vo s#. 11 Bidej}i se javi Bo`jata blagodat, spasitelna za site lu|e. 12 Taa n# u~i da gi otfrlime ne~esnosta i pohotite od ovoj svet, ~esno, pravedno i pobo`no da poìveeme vo ovoj vek,
Vistinskoto u~ewe
Hristijanskoto povedenie Napomnuvaj im da se pokoruvaat na na~alstvata i vlastite, da bidat gotovi za sekoe dobro delo, 2 nikogo da ne hulat, da ne se karaat, tuku da bidat mirni, i da pokaùvaat sekakva krotkost kon site lu|e. 3 Bidej}i i nie nekoga{ bevme nerazumni, nepokorni, zabludeni, bevme robovi na èlbi i na razni sladostrastija, ìveevme vo zloba i zavist, bevme odvratni, se mrazevme eden so drug. 4 A koga se javi dobrotata i ~ovekoqubieto na na{iot Spasitel, Bog, 5 Toj n# spasi, no ne spored izvr{enite od nas pravedni dela, tuku po Svojata milost, preku bawata na preroduvawe - i obnovuvaweto od Svetiot Duh, 6 Kogo izobilno Go izlea na nas preku Isus Hristos, na{iot Spasitel, 7 ta opravdani so Negovata blagodat da staneme po nade` naslednici na ve~niot ìvot. 8 Verni se tie zborovi; i jas sakam da go utvrduva{ toa, ta onie {to poveruvale vo Boga, da se trudat i da se griàt za dobri dela: ova e polezno i dobro za lu|eto. 9 A od glupavi raspra{uvawa i rodoslovija na plemiwata, od prepirki i raspravii, po odnos na Zakonot, kloni se, za{to se besplodni i prazni. 10 Begaj od ~ovek razdornik, otkako }e go posovetuva{ edna{ ili dvapati, 11 znaej}i deka takov ~ovek se izopa~il, gre{i i deka se osudil sam sebesi.
15
1 Tim 4,12 1 Ptr 3,13
3,1
Rim 13,1 1 Tim 2,2 1 Ptr 2,13
2
Fil 4,5 1 Sol 3,12
3
Rim 1,29 3,21-26 1 Kor 6,11 Efes 2,5 5,8
4
1,3 2,10.11
5
Jn 3,3.5.8 Efes 2,8-9 5,26 2 Tim 1,9
6
Joil 3,1.2 Dela 2,4
7
Rim 3,24 8,17.24
8
1 Tim 1,15
9
1 Tim 1,4 2 Tim 2,14.16.23
10
Mt 18, 15-17
Posledni preporaki 12 Koga }e gi pratam kaj tebe Artem i Dela 20,4 Tihik, pobrzaj da dojde{ kaj mene vo Nikopol, za{to re{iv tamu da prezimuvam.
12
262
POSLANIE DO TIT
13
Dela 18,24 13 Zakonikot Zina i Apolos pogriì se da gi prigotvi{ za pat, taka, ta da nemaat potreba od ni{to. 14 I na{ite neka se u~at da pravat dobri dela za neophodnite potrebi, za da ne bidat besplodni.
Te pozdravuvaat site {to se so mene. Pozdravi gi onie koi n# miluvaat po vera. Neka bide blagodatta so site vas. Amin!
15
POSLANIE DO FILIMON
Voved Filimon bil zna~ajna li~nost me|u prvite hristijani i bez somnenie ~len na crkvata vo Kolosi. Bil prijatel na apostol Pavle (st.1). Toj imal rob po ime Onisim, koj izbegal od kaj nego. Onisim stapuva vo kontakt so Pavle, koj vo toa vreme bil vo zatvor. Toj stanuva hristijanin, a Pavle odlu~uva da go prati povtorno kaj negoviot gospodar, na kogo mu ja pi{uva ovaa bele{ka, za da go zamoli da ne go do~ekuva pove}e kako rob (robot begalec bil izloùvan na najsurovi kaznuvawa), tuku kako brat vo svojata vera. Otkako go pozdravuva Filimon i lu|eto vo negoviot dom (13), Pavle Mu zablagodaruva na Boga za qubovta i revnosta na Filimon (47). Potoa iskaùva molba za za{tita na Onisim, koj treba da pristigne kaj svojot gospodar ( 822). Vo pozdravite so koi zavr{uva ova kratko poslanie se nao|aat imiwata na pove}e li~nosti podednakvo spomenati i vo Poslanieto do Kolosjanite (4,10;12;14). Mo`no e Onisim da gi donel vo Kolosi dvete poslanija, do Kolosjanite i do Filimon. Zabele`liva e ne`nosta so koja Pavle mu pi{uva na svojot prijatel Filimon. Toj ne mu dava nikakva zapoved, ni{to ne mu nametnuva, ne gi poreknuva nitu negovite prava nad Onisim, tuku mu raskaùva, isto onaka kako i na site onie koi go ~itaat ova poslanie, kako Hristovata qubov osvetluva eden nov den i gi preobrazuva site ~ove~ki odnosi.
1,1
Dela 16,1 Rim 1,1 Efes 3,1 Fil 1,7. 13-17
2
Rim 16,5 1 Kor 16,19 Kol 4, 15-17 2 Tim 2,3
3
Rim 1,7 Gal 1,3 Fil 1,2
4-5
Rim 1,8-9 Efes 1, 15-16 Kol 1,3-4.9
6
Gal 3,28 5,6 Fil 1,9 Kol 1,9
7
2 Kor 7,4 2 Jn 1,4-6
Voved i pozdravi Pavle, zatvorenik na Isus Hristos, i bratot Timotej, do vozqubeniot Filimon, na{iot sotrudnik, 2 i do Apfija, vozqubenata sestra, i do Arhip, na{iot soborec, i do tvojata doma{na crkva. 3 Blagodat vam i mir od Boga, na{iot Otec, i od Gospod Isus Hristos! 4 Sekoga{ Mu blagodaram na mojot Bog, koga te spomnuvam vo molitvite svoi, 5 bidej}i slu{am za tvojata qubov i vera, koja ja ima{ vo Gospod Isus i kon site svetii, 6 i molam na{ata zaedni~ka vera da se pokaè vo tebe na delo vo poznanieto na sekoe dobro, koe go imame za Isus Hristos. 7 Za{to nie mnogu se raduvame i ute{uvame poradi tvojata qubov, brate, bidej}i preku tebe se uspokoija srcata na svetiite. 8 Zatoa, iako imam vo Hristos golema sloboda da ti zapovedam {to treba da pravi{,
sepak, od qubov kon tebe, te molam jas, kakov {to sum, starecot Pavle, a sega i zatvorenik za Isus Hristos, 10 i te molam za moeto ~edo, Onisim, {to go rodiv vo okovite svoi: 11 i toj nekoga{ be{e nepotreben za tebe, a sega ni e mnogu popotreben i tebe, i mene. 12 Ti go pra}am nazad nego - primi go kako da e moeto srce. 13 Jas sakav da go zadràm kaj mene, za da mi sluì mesto tebe vo okovite {to gi nosam za Evangelieto. 14 No bez tvoja soglasnost ne sakav ni{to da napravam, za da bide tvojata dobrina ne kako prinuda, tuku dobrovolna. 15 Za{to, moèbi toj poradi toa se odvoi od tebe za malku vreme, za da go primi{ zasekoga{, 16 ne ve}e kako rob, a pove}e od rob, kako vozquben brat, a osobeno za mene, i u{te pove}e za tebe - i po telo, i vo Gospod.
9
9
Efes 3,1 4,1
10
1 Kor 4,15 Gal 4,19 Kol 4,9
13
Fil 2,30
14
2 Kor 9,7 1 Ptr 5,2
16
1 Kor 7,22
264
POSLANIE DO FILIMON
19
Gal 6,11 Kol 4,18
I taka, ako me ima{ za sodrugar, primi go kako da si me primil mene. 18 Ako, pak, vo ne{to ti zgre{il, ili ti e dolèn, prefrli go toa na moja smetka. 19 Jas, Pavle, napi{av so svoja raka: jas }e platam, za da ne ti re~am deka ti i samiot cel si mi dolèn. 20 Da, brate, da go dobijat od tebe vo Gospod ona za {to Go molam; razveseli go srceto moe vo Gospod.
17
Ubeden vo tvojata poslu{nost, ti 23 1,7 napi{av, znaej}i deka }e napravi{ i Kol 4,12 pove}e otkolku {to ti velam. 22 A zaedno so ova prigotvi mi i smes- 24 tuvawe, za{to se nadevam deka so va- Dela {ite molitvi }e vi bidam daruvan vam. 12,12.25 13,13 23 Te pozdravuva Epafras, koj e so me- 15,37-39 ne zatvorenik vo Hristos Isus, Marko, 19,29 Kol 4,10.14 Aristarh, Dimas, Luka - moite 2 Tim 4, 10-11 sorabotnici. 24 Blagodatta na na{iot Gospod Isus Hristos neka bide so va{iot duh. Amin!
21
POSLANIE DO EVREITE
Voved Poslanieto do Evreite e upateno do grupa hristijani koi bile izloèni na èstoko protivewe. Pisatelot gi ohrabruva da ostanat vo hristijanskata vera, ukaùvaj}i im deka Isus Hristos e vistinskoto i kone~no otkrovenie od Boga za lu|eto. Pritoa, posebno se naglaseni tri vistini, i toa: (1) Isus e ve~niot Bo`ji Sin, Koj ni ja pokaà vistinskata poslu{nost kon Boga preku Svoeto stradawe. Kako Bo`ji Sin, Isus e nad prorocite i nad angelite, a pogolem e i od Mojsej. (2) Bog Go proglasuva Isus za ve~en Prvosve{tenik, Koj e nad site starozavetni sve{tenici i prvosve{tenici. (3) Na{eto spasenie od grevot, stravot i smrtta e mo`no samo so vera vo Gospod Isus Hristos, kako na{ Prvosve{tenik. Site obredi i `rtvi na ìvotni se samo senka na vistinskoto spasenie, koe e vo Hristos. Naveduvaj}i niza primeri na bogougodna vera kaj poznati bibliski li~nosti (11), pisatelot gi povikuva i ~itatelite da ostanat verni do kraj (12), so pogled vperen vo Hristos i gi ohrabruva da gi izdràt site stradawa i progonstva. Poslanieto zavr{uva so soveti i predupreduvawa.
1,1
2,2; 12,25 3 Mojs 12,6 Os 12,11 Lk 1,55.70 Jn 9,29
Bog, Koj vo staro vreme, otkako mnogupati i na mnogu na~ini im zboruva{e na na{ite predci preku 2 prorocite, 2 vo poslednive denovi ni zboruva 2,8; 3,6 5,8; 7,28 preku Sinot, Kogo Go postavi za nas9,26; 11,3 5 Mojs 4,30 lednik nad s#, preku Kogo gi sozdade i Er 23,20 vekovite. Ps 2,8 3 Toj e odblesok na Bo`jata slava i Mt 3,17 11,27; 21,38 otpe~atok na Negovata su{tina i drì 28,18 Jn 1,3 s# so Svojot mo}en zbor. Otkako preku Kol 1,16 Sebe gi o~isti na{ite grevovi, sedna 1 Ptr 1,20 od desnata strana na prestolot na Se3 vi{niot vo visinite. Veli~ieto na Bo`jiot Sin 4 I stana tolku povozvi{en od angelite, kolku {to e poslavno imeto {to go nasledi, vo sporedba so nivnoto. 5 Za{to komu od angelite Bog nekoga{ mu rekol: Ti si Sin Moj, Jas Te 4 rodiv denes, ili pak: Jas }e Mu bidam 8,6 Efes 1,21 Tatko, a Toj }e mi bide Sin? 6 Isto taka, koga Go vovede PrvorodeFil 2,9-10 1 Ptr 3,22 niot vo vselenata, re~e: Neka Mu se poklonat site angeli Bo`ji!
7,27; 8,1 9,11-14.26 10,12; 12,2 Mk 16,19 Jn 1,14 14,9 2 Kor 3,18 4,4 Kol 1,17 Tit 2,14
Bog ni se objavuva preku Sinot
Za angelite, pak, re~eno e: Ti gi pravi{ angelite Svoi vetrovi, a sluìtelite Svoi ognen plamen, 8 a za Sinot: Tvojot prestol, Boè, e ve~en i èzolot na pravdata e èzol na carstvoto Tvoe. 9 Tebe Ti omile pravdata, a go namrazi bezzakonieto; zatoa, Boè, Tvojot Bog Te pomaza so maslo na radosta pove}e od Tvoite pridru`nici. 10 I pak: Vo po~etokot Ti, Gospodi, si ja osnoval Zemjata, a i nebesata se delo na Tvoite race; 11 tie }e zaginat, Ti ostanuva{; site }e izvetveat kako obleka; 12 }e gi svitka{ kako nametka, kako obleklo, i tie }e bidat promeneti; no Ti si sekoga{ istiot, i Tvoite godini nema da se svr{at. 13 A na kogo od angelite Bog nekoga{ mu rekol: Sedi od Mojata desna strana dodeka neprijatelite Tvoi ne gi postavam za podno`je na nozete Tvoi? 14 Neli se tie site sluìtelski duhovi, isprateni da im sluàt na onie {to }e go nasledat spasenieto?
7
5
5,5 2 Sam 7,14 Ps 2,7 1 Carn 17,13 Dela 13,33
6
10,5 5 Mojs 32,43 Ps 89,27 Ps 97,7 Jn 3,16 Kol 1,18
7
Ps 104,4
8-9
Ps 45,7-8
9
Is 11,5 61,1.3
10-12
Ps 102, 26-28
10
Jn 1,3
266
POSLANIE DO EVREITE
12
12,26.27; 13,8 Otkr 6,14
13
Is.N. 10,24 Ps 110,1 Mk 13,19
14
Ps 34,7 91,11; 103,20 Dan 7,10 Mt 4,11 Dela 12,11
2,1
Rim 11,22
2
10,28-29 12,25 Dela 7,53 Gal 3,19
Zatoa treba da bideme naro~no vnimatelni kon ona {to go ~uvme za da ne otpadneme nekako. 2 Za{to, ako re~enoto slovo preku angelite se pokaà verno, i ako sekoj prestap i sekoja neposlu{nost primi pravedna kazna, 3 kako li toga{ }e se izvle~eme ako zanemarime takvo golemo spasenie koe, najnapred propovedano od Gospod, se potvrdi od onie {to go bea ~ule od Nego, 4 koga i Bog im go potvrdi svedo{tvoto so znaci i ~udesa, so razni silni dela i so razdavawe darovi preku Svetiot Duh po Negova volja. Predvodnikot na na{eto spasenie Za{to Bog ne im ja pot~ini na angelite idnata vselena za koja zboruvame, 6 tuku, naprotiv - nekoj posvedo~il zboruvaj}i: [to e ~ovekot da misli{ na nego, sinot ~ove~ki, ta da se griì{ za nego? 7 Si go napravil za kratko malku podolen od angelite, no so slava i ~est si go oven~al i si go postavil nad delata od Tvoite race; 8 s# si pot~inil pod nozete negovi. A koga s# mu pot~ini, ni{to ne mu ostavi nepot~ineto; no sega u{te ne gledame deka s# mu e pot~ineto. 9 A gledame deka Isus Hristos, Koj za kratko vreme be{e postaven ponisko od angelite, poradi pretrpenata smrt be{e oven~an so slava i ~est, ta, po Bo`jata blagodat, Toj da vkusi smrt za site. 10 Za{to Mu prilega{e na Onoj, poradi Kogo e s# i od Kogo e s#, pri donesuvaweto na mnogubrojnite ~eda vo slava, preku stradawa da go usovr{i Za~etnikot na nivnoto spasenie. 11 Bidej}i i Onoj {to osvetuva, i onie {to se osvetuvaat, site se od Eden; i zatoa Isus ne se sramuva da gi nare~e bra}a, velej}i: 12 ]e go vozvestam imeto Tvoe me|u bra}ata Moi, srede sobranieto }e Te slavam.
5
Na{eto spasenie
3
Lk 1,2 1 Kor 1,6
I pak: Jas }e se nadevam na Nego. I odnovo: Ete Me Mene i decata Moi {to Mi gi dade Bog. 14 A bidej}i decata se u~esnici vo teloto i krvta, taka i Toj zede ednakvo u~estvo vo toa, ta preku smrtta da go pobedi onoj {to ja ima vlasta nad smrtta, odnosno |avolot; 15 pa da gi oslobodi onie {to od strav pred smrtta preku celiot ìvot bea podloèni na ropstvo. 16 Za{to jasno e deka Toj ne dojde da im pomogne na angelite, tuku na Avraamovite potomci; 17 zatoa Toj mora{e vo s# da li~i na bra}ata, pa da bide milostiv i veren prvosve{tenik pred Boga, za da gi o~isti grevovite na narodot. 18 Za{to vo ona, {to Sam pretrpe, otkako be{e isku{an, vo toa }e moè i na isku{uvanite da im pomogne.
13
13
2 Sam 22,3 Is 8,17.18 12,2 Jn 10,29
14
Jn 1,14 Rim 8,3 1 Kor 15,50.55 2 Tim 1,10 1 Jn 3,8
15
Rim 8,15 Gal 5,1 2 Tim 1,7
16 17
Is 41,8-9 4,14 5,2 3 Mojs 16,10 1 Sam 2,35 Rim 3,25 Fil 2,7 1 Jn 2,2 4,10
4
Mk 16,20 1 Kor 12,4.11 2 Kor 12,12
6-8
Ps 8,5-7
8
Mt 22,44 1 Kor 15,27 Efes 1,22
9
5,4-10 Dela 3,13 2 Kor 5, 14-15 Fil 2,7-9
10
2,17; 5,9 7,28; 12,2 Lk 24,26 Dela 3,15
11
10,10 2 Mojs 31,13 Mt 28,10 Jn 17,19 20,17 Efes 5,26
Zatoa, bra}a sveti, u~esnici vo nebesnoto prizvanie, razmislete za Pratenikot i Prvosve{tenikot na na{ata vera, Isus Hristos. 2 Koj Mu be{e veren na Onoj Koj Go postavil, kako i Mojsej - vo celiot negov dom. 3 Za{to Toj se udostoi so slava, tolku pogolema od Mojseevata, kolku {to e pogolema po~itta {to ja ima onoj {to go izgradil domot od po~itta {to ja ima domot! 4 Za{to sekoj dom se gradi od nekogo; a Onoj, Koj izgradil s#, e Bog. 5 I Mojsej Mu be{e veren kako sluga na celiot Negov dom, za da go posvedo~i ona {to treba{e da se soop{ti. 6 Hristos, kako Sin, e veren vo Bo`jiot dom. Negov dom, pak, sme nie, samo ako slobodata i nade`ta, so koi se falime, gi zapazime do kraj. Spokoj za Bo`jite lu|e
7
Hristos e pogolem od Mojsej
18
4,15
3,1
2,11 4,14 10,23 Is 17,7 2 Kor 9,13 Fil 3,14
3 5
8,6 2 Kor 3,7 2 Mojs 14,31 4 Mojs 12,7 Otkr 15,3
4,16 1 Let 17,12-14 Rim 5,2 1 Kor 3,16 6,19 Efes 2, 19-22 Kol 1,23 1 Tim 3,15 1 Ptr 2,5
7-11
Ps 95,7-11
12
Ps 22,23 Jn 17,6
Poradi toa, kako {to veli Svetiot 7 10,15 Duh: Denes, ako go ~uete glasot Negov, 9,8; Mt 22,43 8 ne èsto~ete gi srcata svoi, kako vo Dela 28,25 ogor~enosta na denot na isku{uvaweto 8 2 Mojs 17,7 vo pustinata,
267
POSLANIE DO EVREITE
10
Dela 7,36
11
4 Mojs 14,21-23 5 Mojs 1,34-35
12
3,8; 10,22 12,15 Er 18,12
13
3,7; 10,24 Rim 7,11 2 Kor 6,1-2 1 Sol 5,11 2 Sol 2,10
14
11,1
15
Ps 95,7-8
16
4 Mojs 14,2
17
4 Mojs 14,29
18
5 Mojs 1,26 1 Kor 10,5
19
3,12; 4,6 Ps 78,22 106,24 Jn 3,36
4,1
12,15 4 Mojs 14,31
2
Rim 10, 16-17 Gal 5,2 1 Sol 2,13
3
3,11 Ps 95,11
4
1 Mojs 2,2 2 Mojs 20,11
5
Ps 95,11
kade {to tatkovcite va{i Me isku{aa, Me ispituvaa, iako gi gledaa delata Moi preku ~etirieset godini. 10 Zatoa se razgneviv na toj rod i rekov, sekoga{ se zabluduvaa vo srcata svoi i ne gi poznaa pati{tata Moi. 11 Pa taka se zakolnav vo Svojot gnev deka nema da vlezat vo Mojot spokoj. 12 Bra}a, gledajte, da ne bi vo nekogo od vas, da ima zlo i neverno srce, ta da otstapi od ìviot Bog. 13 Tuku hrabrete se sekoj den eden po drug dodeka s# u{te se veli: Denes, ta nikoj od vas da ne otrpne preku izmamata na grevot; 14 za{to nie stanavme sorabotnici na Hristos. Samo ako ja zadrìme cvrsto do kraj prvobitnata cvrsta podloga; 15 dodeka se veli: Denes, koga }e go ~uete Negoviot glas, da ne otrpnat srcata va{i onaka kako koga se pobunivte. 1 A koi bea tie {to ~uja i pak se pobunija? Zar ne bea toa site onie koi so Mojsej izlegoa od Egipet? 17 Protiv kogo negoduva{e Toj ~etirieset godini? Neli protiv onie {to pogre{ija i ~ii koski ostanaa vo pustinata? 18 A na koi im se zakolnal deka nema da vlezat vo Negoviot spokoj ako ne na onie, {to bea neposlu{ni? 19 I taka, gledame deka tie ne moèa da vlezat poradi neverieto. Da vnimavame pak, dodeka u{te ni e ostaveno vetuvaweto za vleguvawe vo Negoviot spokoj, da ne bi se otkrilo deka nekoj od vas bi moèl da zadocni. 2 Za{to i nam ni se soop{ti, kako i nim. No slovoto, {to go bea ~ule, ne im donese polza, bidej}i onie {to go bea ~ule ne poveruvaa. 3 A nie, koi poveruvavme, vleguvame vo Negoviot spokoj, kako {to rekol Toj: Zatoa se zakolnav vo gnevot Svoj deka tie nema da vlezat vo Mojot spokoj, iako Negovite dela bea zavr{eni u{te pri sozdavaweto na svetot. 4 Za{to negde za sedmiot den e re~eno vaka: I vo sedmiot den Bog se odmori od site Svoi dela. 5 I na toa mesto pak: Ne }e vlezat vo spokojot Moj.
9
I taka, na nekoi im se otvori da vlezat vo nego, a onie, na koi im be{e porano propovedano Evangelieto, ne vlegoa poradi neposlu{nost; 7 Zatoa Toj pak opredeli eden den Denes, velej}i preku David, po tolku vreme, kako {to e re~eno pogore: Denes, koga }e go ~uete glasot Negov, ne stvrdnuvajte gi srcata va{i. 8 Za{to, ako Isus Navin im be{e dal spokoj, Bog nema{e da zboruva ve}e potoa za drug den. 9 No, za narodot Bo`ji s# u{te ostanuva sabotna po~inka. 10 Za{to, koj }e vleze vo spokojot Negov, toj }e se odmora od delata svoi, kako i Bog od Svoite. 11 I taka, da se pogriìme da vlezeme vo onoj spokoj, ta da ne bi nekoj da padne vo sli~na neposlu{nost. 12 Za{to, slovoto Bo`jo e ìvo i dejstvuva i e poostro od sekakov me~ so dve ostrici; i navleguva do razdeluvawe na du{ata i duhot, do zglobovite i mozokot, i gi procenuva mislite i namerite na srceto. 13 I nema sozdanie sokrieno za Nego, tuku s# e golo i otkrieno za o~ite na Onoj pred Kogo nie }e odgovarame.
6
6
3,18-19
7
3,7.8.15 Ps 95,7-8
8
5 Mojs 31,7 Is.N. 22,4
10
Otkr 14,13
12
Is 49,2 55,11 Er 17,10 23,29 Jn 10,35 12,48 Dela 7,38 12,24 1 Kor 4,5 14,24-25 Efes 6,17 1 Sol 2,13 2 Tim 2,9 1 Ptr 1,23 1 Jn 2,14 Otkr 1,16 19,13
13
Er 23,24 Ps 33,13-15 Izreki 5,21 Dan 2,22 Rim 14,12
14
2,17; 3,1 Isus e na{iot Prvosve{tenik 5,5.10 14 Imaj}i Go golemiot Prvosve{te- 6,20; 7,26 8,1; 9,11 nik Koj preminal preku nebesata, Isus, 9,24; 10,21 Sinot Bo`ji, nie treba da se drìme za 10,23 Efes 4,10 ispoveduvaweto na verata. 15 Za{to, nie nemame takov Prvo- 15 2,17-18 sve{tenik, {to ne moè da so~uvstvuva Mt 4,1-11 22,28 vo na{ite slabosti, tuku takov Koj is- Lk Jn 8,46 kusil s# kako i nie, osven grev. 2 Kor 5,21 16 I taka, slobodno da pristapuvame 16 kon prestolot na blagodatta, za da pri- 3,6; 7,19 mime milost i da najdeme blagodat za 10,19.22.35 1 Jn 3,21 blagovremena pomo{.
Hristos e vistinski 5,1 Prvosve{tenik, pogolem od Aron 8,3; 9,9 Za{to sekoj Prvosve{tenik, koj od 2 lu|e se izbira, za lu|eto se posta- 2,17-18; vuva na slu`ba Bo`ja, da prinesuva da- 4,15 7,27-28 rovi i `rtvi za grevovite, Mt 18,12 2 i da moè da gi razbira onie {to se neume{ni i zabludeni, bidej}i i samiot e so slabosti;
268
POSLANIE DO EVREITE
3
7,27; 9,7 3 Mojs 9,7 16,6.15-16
4
2 Mojs 28,1 4 Mojs 18,7 Jn 3,27
5
4,14 Ps 2,7 Jn 8,54
6
7,1-28 1 Mojs 14,18 Ps 110,4
7
Ps 68,20 Mt 26, 38-46 Jn 12,27
8-9
2,10; 9,12 Rim 5,19 Fil 2,8-9 Is 45,17
10
4,14
i zatoa e dolèn kako za narodot, taka isto i za svoite grevovi da prinesuva `rtvi. 4 I nikoj sam ne se zdobil so takva ~est, tuku samo onoj koj e povikan od Boga, kako {to be{e Aron. 5 Taka i Hristos ne se proslavi Sam Sebesi, stanuvaj}i prvosve{tenik, tuku Go proslavi Onoj Koj Mu re~e: Ti si Sin Moj, Jas Te rodiv denes. 6 Kako {to e i na drugo mesto re~eno: Ti si ve~en sve{tenik po ~inot Melhisedekov. 7 Vo denovite na Svojot zemen ìvot, Toj so silen vik i solzi upati molbi i molitvi kon Onoj Koj moè{e da Go spasi od smrtta i poradi Svojata pot~inetost od po~it be{e ~uen. 8 Iako be{e Sin, Toj se nau~i na poslu{nost od ona {to go postrada, 9 a, otkako se usovr{i, stana izvor za ve~no spasenie na site onie koi Mu se poslu{ni, 10 i od Boga be{e nare~en Prvosve{tenik po ~inot Melhisedekov.
3
1 Kor 3,1-3 1 Ptr 2,2
Da ostaneme vo verata 11 Za ova bi imale mnogu da vi zboru13 vame, {to e i te{ko da se tolkuva, biEfes 4,14 dej}i te{ko sfa}ate. 12 Za{to, iako spored godinite vie 14 1 Mojs 3,22 treba{e ve}e da bidete u~iteli, vie s# Is 7,15 u{te imate potreba nekoj da ve u~i koi 1 Kor 2,6 Efes 4,13 se prvite na~ela na slovoto Bo`jo, i dojdovte do takva sostojba, {to imate potreba od mleko, a ne od tvrda hrana. 6,1 13 Sekoj {to se hrani so mleko, e ne9,14 Dela 20,21 ve{t vo slovoto na pravdata, bidej}i e 1 Kor 3, 10-12 dete; 14 a tvrdata hrana e za zrelite, koi Efes 2,1.5 blagodarej}i na poukata, imaat ~uvstva i se nau~eni da razlikuvaat dobro od zlo. Zatoa da go ostavime po~etnoto u~ewe za Hristos i da se stremime kon sovr{enstvo, da ne ja postavuvame odnovo osnovata: pokajanieto od mrtvi dela i verata vo Boga, 2 naukata za kr{tavaweto, rakopolagaweto, voskresenieto na mrtvite i ve~niot sud. 3 I ova }e go napravime, ako dopu{ti Bog.
12
Za{to onie koi edna{ se prosvetija, vkusija od nebesniot dar, stanaa u~esnici na Svetiot Duh, 5 i, otkako vkusija od ubavata Bo`ja re~ i od silite na idniot vek, 6 a potoa otpadnaa, - ne e mo`no povtorno da bidat obnoveni za pokajanie, koga povtorno vo sebesi Go raspnuvaat Sinot Bo`ji i Go hulat. 7 Za{to zemjata, koja go vpiva do`dot {to ~esto pa|a na nea i ra|a plod dobar za onie {to ja obrabotuvaat, od Boga dobiva blagoslov; 8 a onaa {to dava trwe i bocki, taa e nepotrebna i blizu e do prokletstvoto koe zavr{uva so izgoruvawe. 9 Od vas, vozqubeni, nie o~ekuvame ne{to podobro i spasitelno, iako taka zboruvame. 10 Za{to Bog ne e nepraveden, ta da go zaboravi deloto va{e i trudot na qubovta {to gi pokaàvte vo Negovo ime, otkako im posluìvte i im sluìte na svetiite. 11 A nie sakame sekoj od vas da ja pokaùva istata usrdnost za odrùvawe na polnata nade` dokraj, 12 ta da ne stanete mrzlivi, tuku da gi sledite onie koi preku vera i trpenie gi dobivaat vetuvawata.
4
4
10,26-27.32 Jn 4,10 Efes 2,8 Gal 3,2
5
4,12 1 Ptr 2,3
6
10,29 3 Ptr 2,21 1 Jn 5,16
7
1 Mojs 1,11-12 5 Mojs 11,11
8
1 Mojs 3,17-18 Is 5,6; 27,4 Mt 7,16
10
10,32-34 Mt 10, 40-42 1 Sol 1,3 Otkr 2,19
11
3,6; 10,23
12
5,11; 6,16 10,36; 11,7.9 1 Kor 11,1 Otkr 13,10
Bo`joto sigurno vetuvawe Bog, koga mu vetuva{e na Avraam, bidej}i nema{e ni{to pogolemo vo {to bi se zakolnal, se zakolna vo Sebe, 14 velej}i: Navistina }e te blagoslovam i }e te razmnoàm i preumnoàm. 15 I taka, so dolgotrpenie toj go dobi vetenoto. 16 Lu|eto, pak, se kolnat vo pogorno od sebesi, i zakletvata kako potvrda na sekoja nivna prepirka stava kraj. 17 Zatoa Bog, koga na naslednicite na vetuvaweto saka{e jasno da im ja pokaè Svojata neizmenliva volja, posvedo~i so kletva, 18 ta preku dve neizmenlivi raboti, vo koi ne e mo`no Bog da izlaè, da imame golema uteha i nie, koi pribegnuvame da se prifatime za nade`ta {to ni e dadena,
13
13.14
1 Mojs 22,16.17
13
Rim 4,20
15
11,9.13.33. 39 1 Mojs 21,5
16
2 Mojs 22,10
17
9,15; 10,36 Rim 4,16
269
POSLANIE DO EVREITE
a koja e za na{ata du{a cvrsta i sigurna kotva, i koj vleguva duri zad zavesata, 20 kade {to Isus za nas vleze najna19-20 pred, otkako stana ve~en Prvosve{te10,19-20 nik po ~inot Melhisedekov.
19
18
3,6; 10,23 4 Mojs 23,19 Kol 1,5
3 Mojs 16,2.12 Mt 27,51
20
4,14 Ps 110,4
7,1-2
1 Mojs 14,17-20
3
4,14 7,16 Jn 7,27
4
1 Mojs 14,20
5
4 Mojs 18,21
6
Rim 4,13
10
1 Mojs 14,17
11
8,6-7 10,1 Ps 110,4
Toj Melhisedek be{e car salimski, sve{tenik na Sevi{niot Bog, koj go presretna Avraam, koga se vra}a{e od borbata so carevite, i go blagoslovi, 2 komu i Avraam mu dade desetok od s#, i koj po zna~eweto na imeto negovo e prvo car na pravdata, a potoa i car na Salim, odnosno car na mirot. 3 Bez tatko, bez majka, bez rod, nema{e nitu po~etok na dnite, nitu kraj na ìvotot i, po takov na~in, e podoben na Sinot Bo`ji, i ostanuva ve~en sve{tenik. 4 Gledate li kolku e golem onoj komu pratatkoto Avraam mu dade desetok od najdobriot plen! 5 Onie od Levievite sinovi, {to primaat sve{tenstvo, imaat zapoved da zemaat po Zakonot desetok od narodot, odnosno od bra}ata svoi, iako i tie proizlegle od bedrata Avraamovi. 6 No toj, koj ne mu pripa|a{e na na{iot rod, zede desetok od Avraam i go blagoslovi onoj {to be{e primil vetuvawa. 7 Ne moè da ima nikakov spor deka pomaliot se blagoslovuva od pogolemiot. 8 Taka, ovde smrtni lu|e zemaat desetoci, a tamu - Onoj, za Kogo ima svedo{tvo deka e ìv. 9 I, taka da re~am, Levij, koj prima desetoci, i sam dade desetok preku Avraam, 10 bidej}i u{te be{e vo bedrata na tatko si koga go sretna Melhisedek. 11 Pa taka, ako sovr{enstvo moè{e da se postigne preku levitskoto sve{tenstvo, bidej}i vrz osnova na nego narodot dobi Zakon, kakva potreba ima da se vozdigne drug sve{tenik po ~inot na Melhisedek, namesto po ~inot na Aron?
Sve{tenikot Melhisedek
Za{to, koga }e se promeni sve{ten- 14 Mojs stvoto, toga{ se javuva potreba da se iz- 1 49,10 Is 11,1 meni i zakonot. 13 A Onoj za Kogo se zboruva ova, se Mt 1,3 Otkr 5,5 vbrojuva vo drugo koleno, od koe nikoj 17 ne be{e pristapuval do `rtvenikot; 5,6 14 za{to e poznato deka Gospod na{ Ps 110,4 proizleze od Juda, a za sve{tenstvoto 18 od ova koleno Mojsej ni{to ne rekol. 10,9; 13,9
12 Rim 8,3
Drug sve{tenik kako Melhisedek I u{te pojasno stanuva toa koga se vozdiga sli~no na Melhisedek drug sve{tenik, 16 Koj stanal takov ne po silata na telesna zapoved, tuku po silata na ve~niot ìvot. 17 Za{to se posvedo~i: Ti si ve~en sve{tenik po ~inot na Melhisedek. 18 A, pak, odmenuvaweto na porane{nata zapoved se izvr{i poradi toa {to taa be{e slaba i bespolezna, 19 za{to Zakonot ni{to ne doveduva do sovr{enstvo; a se vovede podobra nade`, preku koja se pribliùvame do Boga. 20 Toa be{e potvrdeno so zakletva. 21 Za{to onie bea stanale sve{tenici bez zakletva, a Toj - so zakletva, preku Onoj Koj Mu re~e: Se zakolna Gospod i nema da se raskae: ,Ti si ve~en sve{tenik po ~inot Melhisedekov. 22 Zatoa Isus stana zalog na tolku podobar zavet. 23 A tie bea mnogu sve{tenici, za{to smrtta ne im dava{e da ostane samo eden; 24 a Toj, bidej}i ìvee ve~no, ima sve{tenstvo {to nema da mine na drug. 25 Zatoa Toj i moè za ve~no da gi spasi onie {to preku Nego doa|aat kon Boga, bidej}i e sekoga{ ìv za da se moli za niv. 26 Takov Prvosve{tenik i ni treba{e: svet, neporo~en, neoskvernet, odvoen od gre{nicite i vozvi{en nad nebesata. 27 Koj nema potreba, kako i drugite prvosve{tenici, sekojdnevno da prinesuva `rtva prvo za grevovite svoi, a potoa i za onie na narodot, bidej}i Toj
15
19
4,16; 6,18 9,9 10,1-2.4.11 Rim 3,20 7,7-8 Gal 3,21 Jk 4,8
21
Ps 110,4
22
8,6-10 9,15-20 10,29; 12,24 13,20 Lk 22,20 2 Kor 3,6
24
5,6; 13,8 Lk 1,33
25
10,14 Jn 14,6 Rim 8,34 1 Jn 2,1 Otkr 1,18
26
4,14 2 Kor 5,21
27
5,3; 9,12 10,10 2 Mojs 29,38-39 3 Mojs 16,6.15
270
POSLANIE DO EVREITE
28 go izvr{i toa edna{ zasekoga{, otkako
Sam Sebe se prinese kako `rtva. 28 Za{to Zakonot za prvosve{tenici 8,1 postavuva lu|e {to se nemo}ni; a slo1,3; 4,14 voto na kletvata {to e po Zakonot Ps 110,1 Dela 2,33 Sinot, Koj e ve~no sovr{en.
5,1-2.9
2
9,11.24 4 Mojs 24,6
3
5,1.3; 9,14
4
10,8
5
9,2.8.23 10,1 2 Mojs 25,40 Dela 7,44 Kol 2,17
6
7,22
7
7,11.18-19
8-12
Er 31,31-34
10
10,16 2 Kor 3,3 6,16
A najva`noto od ova {to go zboruvame, e deka imame takov Prvosve{tenik, Koj sedna od desnata strana na prestolot na veli~ieto na nebesata, 2 i e sluìtel na svetili{teto i na vistinskata skinija, {to ja postavi Gospod, a ne ~ovek. 3 Sekoj prvosve{tenik se postavuva za da prinesuva darovi i `rtvi; zatoa be{e potrebno i Toj da ima {to da prinese. 4 Za{to, ako Toj be{e na zemjata, ne bi bil ni sve{tenik, za{to ima sve{tenici {to prinesuvaat darovi po Zakonot 5 i im sluàt na obrazot i na senkata na nebesnite raboti, kako {to mu be{e re~eno na Mojsej, koga ja podiga{e skinijata: Gledaj, re~e, da napravi{ s# spored obrazecot, {to ti be{e pokaàn na planinata. 6 A sega Toj dobi tolku podobra slu`ba, i stana posrednik na podobar zavet, koj e utvrden vrz podobri vetuvawa. Promena na Zavetot Za{to, ako prviot zavet be{e bez nedostatok, toga{ nema{e da se bara vtor. 8 No, ukoruvaj}i gi, veli: Ete idat denovi, veli Gospod, i so domot Izraelov i so domot Judin }e sklu~am nov zavet, 9 no ne takov zavet kakov {to sklu~iv so tatkovcite nivni vo denot, koga gi fativ za raka za da gi izvedam od zemjata egipetska, - za{to tie ne ostanaa vo Mojot zavet i Jas gi ostaviv, veli Gospod. 10 No ovoj e zavetot {to }e mu go dadam na domot Izraelov vo onie dni, veli Gospod: }e gi vreàm zakonite Svoi vo mislite nivni, i vo srcata nivni }e
7
Isus e na{iot Prvosve{tenik
gi napi{am, i }e bidam nivni Bog, a tie }e bidat Moj narod. 11 I nieden nema da go u~i svojot blièn, i nieden bratot svoj: Poznaj Go Gospoda, za{to site, od mal do golem me|u niv, }e Me znaat, 12 bidej}i }e bidam milostiv kon nivnite nepravdi, a za grevovite i bezzakonijata nivni nema ve}e da si spomnuvam. 13 A koga veli nov zavet, prviot go napravi zastaren; a ona {to e staro i zastareno, blizu e do is~eznuvawe. Taka i vo prviot zavet ima{e uredbi za bogosluènie i zemno svetili{te; 2 za{to skinijata be{e napravena vaka: vo prviot del se nao|aa svetilnikot, trpezata i izloènite lebovi; toj del e nare~en Sveto Mesto. 3 A zad vtorata zavesa od skinijata be{e delot, nare~en Svetiwa nad svetiwite; 4 vo nea se nao|a{e zlatnata kadilnica i od site strani opkovan so zlato kov~egot na zavetot, vo koj stoeja zlatniot sad so mana i rascuteniot èzol na Aron, kako i plo~ite na zavetot, 5 a nad nego - heruvimi na slavata, {to go osenuvaa ~istili{teto; za ova sega nema potreba da se zboruva poop{irno. 6 Pri vakov raspored, vo prviot del od skinijata sekoga{ vleguvaa sve{tenicite i izvr{uvaa slu`ba Bo`ja; 7 a vo vtoriot del vleguva{e po edna{ vo godinata prvosve{tenikot i toa ne bez krv, {to ja prinesuva{e kako `rtva za sebe i za grevovite na narodot, napraveni poradi neznaewe. 8 Preku ova Svetiot Duh pokaùva{e deka s# u{te ne e otvoren patot za svetili{teto s# dodeka stoi prvata skinija, 9 koja e simbol na sega{noto vreme, vo koe se prinesuvaat darovi i `rtvi, koi ne moàt da go napravat sovr{en po sovesta onoj {to sluì,
11
Is 54,13 Avak 2,14
13
Er 31,31 2 Kor 3,14 5,17
9,1
9,10
2
2 Mojs 25,8-9 25,23-39
3
2 Mojs 26,31-33
Staroto bogosluènie
4
2 Mojs 16,32-34 25,10-15 30,1-6 32,15-16 4 Mojs 17,23-25
5
2 Mojs 25,17-22 26,34
6
4 Mojs 18,3
7
5,3; 9,17-18 2 Mojs 30,10 3 Mojs 16,2-34
8
10,19-20 Jn 14,6
9
7,19 10,1-4.11
271
POSLANIE DO EVREITE
10
13,9 3 Mojs 11,2 15,18 4 Mojs 6,3 19,13 Kol 2,16
tuku se sostojat samo od jadewa i piewa, i razni miewa i telesni obredi, ustanoveni do vremeto koga seto ova }e se ispravi.
10
Jn 10,18 1 Tim 3,9 Tit 2,14 1 Ptr 1,19 3,18 1 Jn 1,7
Hristovoto `rtvoprinesuvawe 11 No Hristos, koga stana Prvosve{4,14 8,2; 9,24 tenik na idnite dobra, so pogolemo i so 2 Kor 5,1 posovr{eno svetili{te, nerakotvore12 no, odnosno ne onakvo kakvo {to se pra5,9; 7,27 vi na zemjata, 9,19.24-26 12 nitu so krv kozja i tele{ka, tuku so 10,4.10.14 13,12 Svojata krv vleze vo svetili{teto edMt 26,28 na{ zasekoga{ i izvr{i ve~en otkup. Rim 3,15 13 Za{to, ako krvta na jun~e i jarec, i 13 pepelta od junica preku poprskuvawe 3 Mojs 16,14-16 gi osvetuvaat oskvernetite za o~istu17,11 vawe na teloto, 4 Mojs 14 toga{, kolku li pove}e krvta na 19,9.17 Hristos, Koj preku Svetiot Duh se pri14 nese Sebe na Boga neporo~en, }e ja 6,1; 10,10 Ps 51,3 o~isti sovesta na{a od mrtvi dela za Zah 13,1 da Mu sluìme na ìviot Bog.
11
Hristovoto vleguvawe na neboto 24 Za{to Hristos ne vleze vo rakotvoreno svetili{te, koe e samo obrazec na vistinskoto, tuku vo samoto nebo, za da se javi sega pred liceto na Boga za nas; 25 i ne da se prinesuva Sebe kako `rtva pove}epati, kako {to prvosve{tenikot vleguva vo svetili{teto sekoja godina so tu|a krv. 26 Inaku Toj bi trebalo mnogupati da postrada od sozdanieto na svetot. A sega edna{ zasekoga{, do krajot na vekovite, se javi za da go odnese grevot, otkako se prinese Sam Sebe kako `rtva. 27 I kako {to im e na lu|eto opredeleno da umrat edna{, a potoa - sud, 28 taka i Hristos, otkako edna{ se prinese Samiot Sebe kako `rtva, za da gi odnese grevovite na mnozina, vtorpat }e im se javi ne ve}e kako `rtva za grev na onie {to Go o~ekuvaat, tuku za nivno spasenie. Silata na `rtvata Hristova Bidej}i Zakonot ja ima samo senkata na idnite dobra, a ne su{tinata na rabotite, nikoga{ ne moè so onie isti `rtvi, {to se prinesuvaat sekoja godina, da gi usovr{i onie koi pristapuvaat. 2 Inaku bi prestanale da se prinesuvaat, bidej}i onie {to sluàt, edna{ o~isteni, ne }e imaat ve}e nikakva svest za grevovite. 3 No preku `rtvite sekoja godina se potsetuvaat na grevovite, 4 bidej}i ne e mo`no tele{kata i jare{kata krv da gi odnese grevovite. 5 Poradi toa, vleguvaj}i vo svetot, veli: @rtvi i darovi Ti ne posaka, a telo Mi prigotvi. 6 Sepalenici za grevot ne Ti se ugodni. 7 Toga{ rekov: Ete, idam, napi{ano e za Mene vo knigata, da ja izvr{am, Boè, voljata Tvoja. 8 Koga pogore re~e: @rtvi i darovi i sepalenici za grevot - {to se prinesuvaat spored Zakonot, Ti ne posaka i ne Ti se ugodni, 9 a potoa re~e: Ete, idam, Boè, da ja izvr{am voljata Tvoja, so toa Toj go
24
4,14 8,2 Rim 8,34
25
9,7
26
7,27; 9,12.28 10,2; 12,26 1 Kor 10,11 Gal 4,4 1 Ptr 1,1920 3,18 1 Jn 3,5
27
1 Mojs 3,19 Rim 2,5-10 Otkr 20,11-15
28
10,10 Is 53,12 Fil 3,20 1 Sol 1,10 1 Ptr 2,24
15
7,22
19
2 Mojs 24,3-8 3 Mojs 14,4-7 4 Mojs 19,6
20
2 Mojs 24,8
22
3 Mojs 17,11 Efes 1,7
23
8,5
Zavet zape~aten so krv Zatoa e Toj posrednik na noviot zavet, ta po Negovata smrt, {to stana za otkup na prestapite od vremeto na prviot zavet, prizvanite da go dobijat vetenoto ve~no nasledstvo. 16 Za{to, kade {to ima zavet, tamu e neophodno da sleduva smrtta na zavetuva~ot, 17 bidej}i zavetot dobiva sila samo po smrtta; toj nema nikakva sila dodeka zavetuva~ot e ìv. 18 Poradi toa ni prviot zavet ne be{e utvrden bez krv. 19 Za{to Mojsej, otkako gi pro~ita site zapovedi od Zakonot pred siot narod, zede krv tele{ka i jare{ka so voda, i so crvena volna i so isop ja porosi kako samata kniga, taka i siot narod, 20 velej}i: Ova e krvta na zavetot {to vi go odredi Bog. 21 Isto taka so krv gi poprska i svetili{teto i site sadovi za sluèwe na Boga. 22 I re~isi s# spored Zakonot so krv se o~istuva{e, i bez prolevawe krv nema pro{tevawe. 23 I taka, obrazite nebesni treba{e da se o~istat na takov na~in, a samoto nebesno so podobri `rtvi od ovie.
15
10
10,1
7,19; 8,5 3 Mojs 16,34 Kol 2,17
2
9,9.26
3
3 Mojs 16,21
4
7,18-19 9,9.12-13 10,1.11 Is 1,11
5-7
Ps 40,7-9
7
Mt 26,39
8
Ps 40,7
9
7,18-19 Ps 40,8.9
272
POSLANIE DO EVREITE
10 ukinuva prvoto, za da go vospostavi
2,11; 7,27 9,14.28 10,12.14; 13,12 Jn 17,19 Efes 5,2.26 1 Sol 4,3
11
2 Mojs 29,38
12-13
1,13
14
7,25; 10,10
15
3,7
16.17
8,10.12 Er 31,33.34
19
4,16 9,8.12.25 Efes 3,12
20
6,19-20 Jn 14,6
21
3,6; 4,14
22
4,16 6,11; 9,14 2 Mojs 29,4 3 Mojs 16,4 Ez 36,25 Dela 22,16 Efes 5,26 1 Tim 3,9
vtoroto. 10 Spored taa volja sme osveteni so prinosot na teloto na Isus Hristos edna{ zasekoga{. 11 I sekoj sve{tenik stoi sekoj den, sluèj}i i prinesuvaj}i mnogupati edni i isti `rtvi, koi nikoga{ ne moàt da gi otstranat grevovite; 12 a Toj, prinesuvaj}i samo edna `rtva za grevovite, zasekoga{ sedna oddesno na Boga, 13 i ottoga{ ~eka ponatamu dodeka neprijatelite Negovi ne bidat poloèni kako podno`je za nozete Negovi. 14 Za{to preku edno prinesuvawe Toj osvetenite gi napravi zasekoga{ sovr{eni. 15 I Svetiot Duh ni posvedo~i, za{to, otkako porano re~e: 16 Ova e zavetot {to }e im go dadam po onie dni, veli Gospod: }e gi vgradam zakonite Svoi vo srcata nivni, i vo mislite nivni }e gi napi{am. Toj dodava: 17 I za grevovite i bezzakonijata nivni nema ve}e da si spomnuvam. 18 A kade {to ima pro{tevawe za niv, tamu ve}e nema prinosi za grev. Da Mu pristapime na Boga
19 I taka, bra}a, koga imame sloboda da vleguvame vo svetili{teto preku 23 krvta na Isus Hristos po nov i ìv 4,14 pat, 20 {to Toj ni go otvori niz zavesata, 24 odnosno preku Svoeto telo, Tit 2,14 21 imame Vrhoven sve{tenik nad do25 3,13; 13,22 mot Bo`ji. 22 Zatoa da pristapime so iskreno Dela 2,42 1 Kor 3,13 srce, vo polna vera, otkako }e gi o~istime srcata od zla sovest so poprskuvawe i otkako }e go izmieme teloto so ~ista voda. 23 I da go drìme ispovedanieto na nade`ta cvrsto, za{to veren e Onoj Koj se zavetuval. 24 I da bideme vnimatelni eden kon drug za da se pottiknuvame kon qubov i dobri dela, 25 ne izostanuvaj}i od sobranijata kako {to nekoi imaat obi~aj, tuku da se
pou~uvame eden drug, i toa vo tolku pove}e, do kolku gledate deka se pribliùva sudniot den. 26 Za{to, ako, otkako ja poznavme vistinata, svoevolno prodolùvame da gre{ime, toga{ nema ve}e `rtva za grevovi, 27 tuku stra{no o~ekuvawe na sud i jarosten ogan {to }e gi progolta protivnicite. 28 Ako onoj {to go prekr{il Mojseeviot zakon, pred dvajca ili trojca svedoci bezmilosno se kaznuva so smrt, 29 toga{, kolku li pote{ka kazna, mislite, }e zasluì onoj {to Go pogazil Sinot Bo`ji i ja oskvernil krvta na zavetot preku koja e osveten i Go pohulil Duhot na blagodatta? 30 Za{to nie Go znaeme Onoj {to rekol: Odmazdata e Moja, Jas }e platam, veli Gospod. I pak: Gospod }e mu sudi na Svojot narod. 31 Stra{no e da se padne vo racete na ìviot Bog! 32 Potsetuvajte se na va{ite porane{ni denovi koga, otkako se prosvetivte, podnesovte golema borba vo stradawata, 33 bilo zatoa {to bevte izloèni na sram i maki, bilo zatoa {to stanavte sou~esnici na onie koi isto taka stradaa, 34 za{to i na okovite moi se soàlivte i so radost dozvolivte va{iot imot da se razgrabi, znaej}i deka na nebesata imate podobar i traen imot. 35 I taka, ne napu{tajte ja va{ata sloboda; taa vi nosi golema nagrada. 36 Najnapred vi e potrebno trpenie, pa, otkako }e ja ispolnite voljata Bo`ja, da go dobiete vetenoto; 37 za{to u{te malku, sosem malku i Onoj {to ide, }e dojde i nema da zadocni. 38 A pravedniot preku verata }e bide ìv; Jas ne se raduvam za nieden koj otstapuva. 39 Nie, pak, ne sme od onie {to otstapuvaat i ginat, tuku od onie koi veruvaat i se spasuvaat.
26
6,4-8 4 Mojs 15,30 3 Ptr 2, 20-21
27
9,27 Is 26,11 Sof 1,18 2 Sol 1,6-8
28
5 Mojs 17,6
29
2,3; 6,4.6 9,20; 12,25 13,20 2 Mojs 24,8 Mt 7,6 26,28 1 Kor 6,11 11,27 Efes 4,30
30
5 Mojs 32,35.36 Ps 135,14 Rim 12,19
31
Mt 10,28 2 Kor 5,11
33
1 Kor 4,9 Fil 4,14
34
11,16; 13,3 1 Ptr 1,4-5
35
4,16 11,6
36
6,12.15 Lk 8,15 21,19
37
Is 26,20 Avak 2,3 Otkr 22,20
38
Avak 2,4 Rim 1,17 Gal 3,11
39
1 Ptr 1,9
273
POSLANIE DO EVREITE
11,1
3,14 Rim 8, 24-25 2 Kor 4,18; 5,7
2
11,39
3
1,2 1 Mojs 1 Ps 33,6.9 Jn 1,3 Rim 1,20 3 Ptr 3,5
4
12,24 1 Mojs 4,4.10 Jov 16,18 Mt 23,35
5
1 Mojs 5,24
6
10,35 2 Mojs 3,14 Er 29,12-14
7
1 Mojs 6, 8-9 6,13-7,1 Rim 3,22; 4,13 1 Ptr 3,20
8
1 Mojs 12,1-4.7
9
1 Mojs 23,4 18,1.9; 26,3 35,12.27
10
11,16; 12,22 13,14 Otkr 21,2.14.19
11
1 Mojs 17,19 21,2 Rim 4, 19-20 1 Kor 10,13
12
1 Mojs 15,5 22,17 2 Mojs 32,13 Is 51,2
A verata e podloga za uverenosta vo ona na koe se nadevame - ubedenost vo ona {to ne se gleda. 2 Preku nea postarite dobija svedo{tvo. 3 Preku verata razbirame deka vekovite se sozdadeni so Bo`ji zbor i deka od nevidlivoto proizleglo vidlivoto. 4 So vera Avel Mu prinese na Boga podobra `rtva, od Kainovata; preku nea toj dobi svedo{tvo deka e praveden, bidej}i Bog posvedo~i za negovite darovi; preku nea, iako mrtov, toj u{te zboruva. 5 Preku vera Enoh be{e preselen za da ne vidi smrt; i ne se najde, bidej}i Bog go preseli. Za{to pred preseluvaweto toj dobi svedo{tvo deka Mu ugodil na Boga. 6 A bez vera ne e mo`no da Mu se ugodi na Boga; bidej}i onie koi doa|aat kaj Boga, treba da veruvaat deka Toj postoi i deka gi nagraduva onie {to Go baraat. 7 Preku vera Noe, otkako be{e predupreden za ona {to u{te ne se gleda{e, so poslu{nost go napravi kov~egot za da go spasi svojot dom. So toa toj go osudi svetot i stana naslednik na pravednosta po vera. 8 So vera Avraam, koga be{e povikan, poslu{a da pojde vo mestoto {to treba{e da go dobie vo nasledstvo, i trgna, ne znaej}i kade odi. 9 So vera se vseli Avraam vo vetenata zemja kako tu|inec i ìvee{e pod {atori so Isak i Jakov, naslednici na istoto vetuvawe; 10 za{to toj go o~ekuva{e onoj grad {to ima osnovi, ~ij graditel i tvorec e Bog. 11 Preku vera i samata Sara - iako be{e neplodna, dobi sila da za~ne i, pokraj vozrasta nejzina, rodi, za{to Go smeta{e za veren Onoj Koj be{e vetil. 12 I taka od eden, i toa ostaren, se rodija tolku mnogu, kolku {to se yvezdite na neboto, i kolku {to e bezbrojniot pesok na morskiot breg. 13 Site tie umrea so vera, ne dobivaj}i gi vetuvawata, a samo oddaleku gi
11
Silata na verata
vidoa i gi pozdravija, priznavaj}i deka se gosti i pridojdeni. 14 Bidej}i onie {to taka zboruvaat pokaùvaat deka baraat tatkovina. 15 I ako ja bea imale na um onaa tatkovina, od koja bea izlegle, }e imaa prilika da se vratat. 16 No tie sakaa podobra, odnosno nebesna tatkovina; zatoa i Bog ne se srami da se nare~e niven Bog; bidej}i im ima prigotveno grad. 17 Avraam so vera go prinese kako `rtva Isaka, koga be{e isku{uvan; i toj, {to go dobi vetuvaweto, go prinese svojot edinstven sin, 18 za kogo mu be{e re~eno: Potomstvoto od Isak }e se nare~e so tvoe ime; 19 za{to toj smeta{e deka e Bog silen i deka i mrtvi moè da voskresnuva i taka da re~am, go primi Isak voskresnat. 20 So vera Isak go blagoslovi Jakov i Isav za idninata. 21 So vera Jakov na umirawe go blagoslovi sekogo od sinovite na Josif i im se pokloni, potpiraj}i se na vrvot od èzolot svoj. 22 So vera Josif na umirawe spomna za izleguvaweto na sinovite Izraelovi od Egipet i im dade upatstva za koskite svoi. 23 So vera Mojsej, otkako se rodi, tri meseci be{e krien od roditelite svoi, za{to vidoa deka deteto e ubavo, i ne se upla{ija od carskata zapoved. 24 So vera Mojsej, koga porasna, se otkaà da se nare~e sin na faraonovata }erka 25 i pove}e saka{e da strada zaedno so narodot Bo`ji, otkolku da uìva vo minlivite grevovni nasladi. 26 Stradaweto zaradi Hristos go smeta{e za pogolemo bogatstvo, otkolku riznicite na Egipet; za{to predvid ja ima{e nagradata. 27 So vera toj go napu{ti Egipet ne pla{ej}i se od carskiot gnev, za{to veruva{e vo Onoj Koj ne se gleda{e, kako da Go gleda. 28 So vera toj napravi Pasha i poprskuvawe so krv, ta istrebuva~ot na prvorodenite da ne se dopre do niv.
13
1 Mojs 23,4 3 Mojs 25,23 Ps 39,12 119,19 1 Let 29,15 Mt 13,17 Jn 8,56 Fil 3,20 1 Ptr 1,17 2,11
15 16
1 Mojs 24,6-8 11,10 2 Mojs 3,6.15 Mk 8,38 Jn 14,2 Efes 2,19
17
1 Mojs 22,1-14 Jk 2,21
18
1 Mojs 21,12 Rim 9,7
19 20
Jn 5,21 Rim 4,17 1 Mojs 27,27-29 27,39-40
21
1 Mojs 47,31 48,15
22 23
1 Mojs 50,24-25 2 Mojs 1,16.22 2,2
24 26
2 Mojs 2,10-11 13,13 Ps 69,9 89,52
27
2 Mojs 12,50-51 4 Mojs 12,8 1 Tim 1,17
28
2 Mojs 12 1 Kor 10,10
274
POSLANIE DO EVREITE
29
2 Mojs 14,22.27
30
Is.N. 6, 14-20
31
Is.N. 2,1 6,17.23 Jk 2,25
32
Sud 4-5 6-8 11-12 13-16 1 Sam 3,20 16,13
33
6,15 Sud 4,15-16 7,22 11,32-33 14,5-6 1 Sam 17,34-37 2 Sam 8, 1-3.15 Dan 6,23
34
Sud 16,28 1 Sam 17,49-52 30,6 Dan 3,23-25
35
1 Car 17,23 2 Car 4,36
36
Er 20 37,10-38,28 2 Let 36,16
37
13,3 1 Car 2,26 19,10 2 Car 1,8 Er 26,23 2 Let 24,21
38
1 Sam 23,14.24 24,1.4.23 25,2; 26.1 1 Car 18,4 19,4.9
So vera pominaa preku Crvenoto More kako po suvo, koe{to se obidoa i Egip}anite da go preminat, no se izdavija. 30 Preku vera padnaa yidovite na Erihon, otkako bea obikoluvani celi sedum dena. 31 So vera bludnicata Raav ne zagina zaedno so nevernicite otkako blagonaklono gi primi izviduva~ite i gi izvede po drug pat. 32 I {to u{te da kaàm? Za{to ne }e imam dovolno vreme da kaùvam za Gedeon, Varak, Samson i Jeftaj, za David i Samoil i drugite proroci, 33 koi preku vera pobedija carstva, vr{ea pravda, dobija vetuvawa, zatvorija usti na lavovi; 34 ugasnaa ognena sila, ja izbegnaa ostricata na me~ot, od nemo}ni stanaa krepki, stanaa silni vo vojna, progonija tu|i vojski; 35 èni primija svoi umreni voskresnati; drugi, pak, bea ma~eni i ne prifatija oslobodeni, za da dobijat podobro voskresenie; 36 a drugi podnesoa podigruvawe i kam{ikuvawe, pa duri i okovi i zatvor; 37 so kamewa bea ubivani, so pila se~eni, na isku{enija podloùvani, umiraa ubivani so me~, skitaa vo ov~i i kozji koì, vo siroma{tija, vo maki, vo sram 38 tie, za koi svetot be{e nedostoen skitaa po pustini, po ridovi, po pe{teri i jami vo zemjata. 39 I site tie, iako primija svedo{tvo preku verata, sepak ne go dobija vetenoto, 40 za{to Bog predvide ne{to podobro, ta tie bez nas da ne primat sovr{enstvo.
29
radi Negovata idna radost pretrpe krst, zanemaruvaj}i go sramot, i sedna od desnata strana na prestolot Bo`ji. 3 Mislete na Onoj Koj od gre{nicite pretrpe nad Sebesi takva poruga, ta da ne vi dotegne, i da ne stanete malodu{ni! 4 Vo borbata protiv grevot u{te ne ste se protivele do krv. 5 I ste ja zaboravile utehata koja vam, kako na sinovi vi zboruva: Sine moj, ne preziraj ja kaznata od Gospod i ne bidi malodu{en koga te kaznuva, 6 za{to Gospod go kaznuva onoj kogo {to go saka; go kara sekoj sin {to go prima. 7 Ako trpite kazna, Bog so vas postapuva kako so sinovi. Za{to koj e toj sin kogo tatkoto ne go kaznuva? 8 Ako, pak, ostanete bez kazna, vo koja site stanaa sou~esnici, toga{ ste deca nezakonski, a ne sinovi. 9 Ako se pla{ime od na{ite tatkovci koga n# kaznuvaat, toga{ kolku pove}e treba da Mu se pokorime na Otecot na duhovite, pa da bideme ìvi? 10 Za{to tie n# kaznuvaat za kratko vreme, kako {to im se ~inelo najdobro; a Toj - za polza, ta da u~estvuvame vo Negovata svetost. 11 Sekoja kazna vo po~etokot ne se pokaùva deka e za radost, tuku za àlost; no potoa na onie {to }e se pou~at od nea taa }e im prinese miren rod na pravednost. 12 Zatoa ispravete gi premalenite race i oslabenite kolena, 13 i so nozete svoi Napravete si pravi pateki, ta, ona {to e kuco, da ne se povredi, tuku poskoro da se isceli. Vernost kon hristijanskiot povik
14
12,1
Lk 8,15 1 Kor 9,24 1 Tim 6,12 2 Tim 4,7
2
13,13 Ps 25,15 110,1 Fil 2,4.8
3
Lk 2,34 Gal 6,9 Otkr 2,3
4
10,32-36
5-6
5 Mojs 8,5 Ps 94,12 Izreki 3,11-12 1 Kor 11,32 Otkr 3,19
7
Izreki 13,24
8
1 Ptr 5,9
9
4 Mojs 16,22 27,16
10
3 Mojs 19,2 3 Ptr 1,4
11
2 Kor 4,17 Fil 1,11 Jk 1,2-4 3,18 1 Ptr 1,6-7
12-13
Is 35,3 Jov 4,3-4 Izreki 4,26
14
Mt 5,8-9 Rim 12,18 14,19 2 Tim 2,22 1 Ptr 3,11 1 Jn 3,2-3
11,2.4.13
Zatoa i nie, imaj}i tolku mnogu svedoci, da otfrlime od sebe se40 kakvo breme i grev, {to lesno se prile12,23 puva za nas, i so trpelivost da pobrza1 Ptr 1, 10-12 me kon pretstojnata borba, 2 imaj}i Go pred o~i Za~etnikot i Dovr{itelot na verata - Isus, Koj, po39
12
Trpelivost vo pretstojnata borba
Trudete se da imate mir so site i svetost, bez koja nikoj nema da Go vidi Gospoda: 15 gledaj}i, da ne bi nekoj da se li{i 15 od Bo`jata blagodat, da ne bi nekoj gor- 5 Mojs ~liv koren, {tom iznikne, da napravi 29,17 Dela 8,23 {teta, i preku nego da se oskvernat 16 mnozina; 16 da ne bi me|u vas da ima nekoj blud- 1 Mojs 25,33-34 nik, ili ne~estiv kako Isav, koj za edna 26,34
275
POSLANIE DO EVREITE
1 Mojs 27,30-40
17 manxa se otkaà od svoeto pravo na 18
2 Mojs 19,16.18 5 Mojs 4,11 5,22-23
19
2 Mojs 19,16.19 20,18-19 5 Mojs 4,12 5,5.25; 18,16 2 Mojs 19,12-13 5 Mojs 9,19
20 21 22
11,10 Is 24,23 60,14 Gal 4,26 Otkr 5,11 14,1; 21,2 11,40 2 Mojs 4,22 Ps 94,2 Lk 10,20 Otkr 20,15 7,22 11,4 1 Tim 2,5 1 Ptr 1,2
23
24
2,3; 10, 28-29 Agej 2,6.21
25
26.27 26
2 Mojs 19,18 Sud 5,4-5 Ps 68,8 Mt 24,29
27
1 Kor 7,31 3 Ptr 3, 10-13 1 Jn 2,17 13,15 Mal 2,5; 3,20 Dan 7,14.18 5 Mojs 4,24 9,3 Is 33,14
28
29
prvorodstvo. 17 Za{to znaete deka toj i otposle, sakaj}i da go nasledi blagoslovot, be{e otfrlen, bidej}i ne najde mesto za pokajanie, iako go be{e molel duri so solzi. 18 Vie ne pristapivte kon planinata {to moè da se opipa i kon razgoreniot ogan, kon oblakot, i temninata, i luwata, 19 i kon trubniot zvuk, i kon glasot {to zboruva{e, ~ii slu{a~i molea da ne im se zboruva ve}e, 20 za{to ne moèa da go istrpat ona {to im se zapoveda{e: I yver ako se dopre do gorata, so kamewa neka bide ubien. 21 I tolku stra{na be{e gletkata, {to i Mojsej re~e: Treperam od strav! 22 No vie pristapivte kon Sion i gradot na ìviot Bog, nebesniot Erusalim, i kon bezbrojnite angeli, na sve~eniot sobor, 23 kon sobranieto na prvorodenite, koi se zapi{ani na nebesata, i kon Boga, Sudijata na site, i kon duhovite na pravednicite, {to dostignaa sovr{enstvo, 24 i kon Isus, Posrednikot na Noviot zavet, i kon krvta za poprskuvawe, koja podobro zboruva od Avelovata. \p+ 25 Gledajte da ne Go otfrlite Onoj Koj zboruva. Za{to, ako ne ostanaa nekazneti onie, {to otkaàa da mu sluàt na onoj {to zboruva{e na zemjata, a kolku pove}e nie, koi Go otfrlame Onoj, Koj zboruva od nebesata 26 îj glas toga{ ja potrese zemjata, a Koj sega vetuva, zboruvaj}i: U{te edna{ Jas }e ja potresam ne samo zemjata, tuku i neboto. 27 Zborovite u{te edna{ ozna~uvaat deka koleblivoto }e se otstrani, ta da ostane samo nepokoleblivoto. 28 I taka, primaj}i go nepokoleblivoto carstvo, da iskaème blagodarnost so koja }e Mu sluìme na Boga blagougodno so po~it i vo strav, 29 bidej}i na{iot Bog e ogan {to izgoruva.
Vzaemnata qubov neka prebiva me|u vas! 2 Gostoqubivosta ne zapostavuvajte ja, bidej}i preku nea nekoi, i ne znaej}i, im ukaàa gostoprimstvo na angeli. 3 Pomnete gi zatvorenicite, kako da ste so niv zatvoreni, i onie {to stradaat, za{to i samite ste vo telo. 4 Brakot da se po~ituva od site, i bra~noto leglo da se pazi neoskverneto; a bludnicite i prequbnicite }e gi sudi Bog. 5 Nemojte da bidete srebroqupci i zadovoluvajte se so ona {to go imate. Za{to Toj rekol: Nema da te ostavam, nitu, pak, }e te napu{tam; 6 taka {to slobodno da velime: Gospod mi e pomo{nik, i nema da se pla{am; {to moè da mi napravi ~ovek? 7 Pomnete gi i va{ite u~iteli, {to vi go propovedaa slovoto Bo`jo i, imaj}i go pred o~i ishodot na nivniot ìvot, podraàvajte ja verata nivna. 8 Isus Hristos e ist v~era, i denes, i vo ve~ni vekovi. 9 Ne bidete zavle~eni od razni tu|i u~ewa; za{to e dobro so blagodat da se potkrepuva srceto, a ne so uredbi za jadewa, od koi nemaa nikakva polza onie {to gi primenuvaa. 10 Nie imame `rtvenik od kogo nemaat pravo da jadat onie {to $ sluàt na skinijata, 11 bidej}i telata na ìvotnite, ~ija krv prvosve{tenikot ja vnesuva vo svetili{teto za o~istuvawe na grevovite, se izgoruvaat nadvor od ìveali{teto. 12 Zatoa i Hristos, za da gi osveti lu|eto so krvta Svoja, postrada nadvor od gradskite porti. 13 I taka, da Mu pristapuvame nadvor od ìveali{teto, nosej}i ja Negovata poruga, 14 bidej}i ovde nemame postojan grad, tuku go o~ekuvame onoj {to }e dojde. 15 Preku Nego, pak, sekoga{ da Mu prinesuvame na Boga pofalna `rtva, odnosno plod od usnite {to go proslavuvaat imeto Negovo.
13
Bogougodno ìveewe
13,1 2
Rim 12,10 1 Mojs 18,2-3 19,1-3 Sud 6,11 13,3 Rim 12,13
10,34; 11,36 Mt 25,36 1 Kor 12,26
1 Kor 6,9.13 Efes 5,5 Otkr 22,15
1 Mojs 28,15 5 Mojs 31,6 31,8 Is.N. 1,5 Fil 4,11 1 Tim 3,3 6,6-10
6 7 8 9
Ps 118,6 13,17.24 1 Kor 11,1 1,12; 7,24 7,18; 9,10 Rim 14,17 1 Kor 8,8 Efes 4,14
10
7,13; 8,4-5 1 Kor 9,13 10,18
11 12
3 Mojs 16,15.27 10,10 Jn 19,17.20 Efes 5,26
13 14
11,26 Lk 9,23 11,10 1 Kor 7, 29-31 Fil 3,20
15
Is 57,19 Os 14,3 Ps 34,1 50,14.23 Dela 2,21 Rim 10,9 1 Ptr 2,5
276
POSLANIE DO EVREITE
Dela 4,32 Fil 4,18
16 17
Ez 3,18 Dela 20,28 1 Kor 16,16 1 Sol 5,12 Dela 23,1 Rim 15,30 2 Kor 1,12 1 Tim 3,9 Fil 1,22
18
19 20
7,22 Is 55,3 63,11 Er 32,40 50,5 Ez 34,23 37,26 Jn 10,11 1 Ptr 2,25; 5,4
A dobrodetelstvoto i milosrdnosta ne gi zaboravajte, za{to takvi `rtvi Mu se blagougodni na Boga. 17 Pokoruvajte im se na u~itelite va{i i bidete im poslu{ni, za{to tie, bidej}i se zadolèni da odgovaraat, bdeat za va{ite du{i, - ta so radost toa da go vr{at, a ne so vozdi{ki, za{to toa ne e polezno za vas. 18 Molete se za nas, za{to sme uvereni deka imame dobra sovest, grièj}i se vo s# dobro da postapuvame. 19 U{te pove}e ve molam da go vr{ite ova, ta poskoro da se vratam me|u vas.
16
Zavr{na molitva A Bog na mirot, Koj preku krvta na ve~niot zavet Go vozdigna od mrtvite
20
golemiot Pastir na ovcite - na{iot Gospod Isus Hristos, 21 neka ve usovr{i vo sekoe dobro delo za da ja ispolnite Negovata volja, vr{ej}i go vo vas ona {to Mu e Nemu blagougodno, preku Isus Hristos, Nemu slava vo ve~ni vekovi, Amin! 22 Ve molam, bra}a, trpelivo primete go ova pou~no slovo: za{to nakratko i vi napi{av i isprativ. 23 Znajte deka bratot Timotej e osloboden, so kogo, ako dojde navreme, }e ve vidam. 24 Pozdravete gi site va{i u~iteli i site svetii! Ve pozdravuvaat bra}ata {to se od Italija. 25 Blagodat so site vas. Amin!
21
10,9.36 12,28 Rim 16,27 2 Kor 5,9 Fil 2,13 1 Jn 3,22
22
10,25 1 Ptr 5,12
23
Dela 16,1
25
Kol 4,18 Tit 3,15
POSLANIE NA APOSTOL JAKOV

Voved Poslanieto na apostol Jakov e op{to pismo upateno do hristijanite od celiot svet. Iako napi{ano kako poslanie, toa pove}e nalikuva na kratka kniga so upatstva za sekojdnevno ìveewe. Za apostol Jakov verata zna~i deluvawe! Vsu{nost, celata kniga e serija na primeri koi ja pretstavuvaat verata pokaàna na delo, na mudar i prakti~en na~in. Sovetite se jasni. Ako si siromav, ne o~ajuvaj! Koga tvojata vera e ispituvana, ne predavaj se! Ne luti se lesno! Ne davaj mu predimstvo na bogatiot pred siromaviot! Kontroliraj go svojot jazik i svoite èlbi! Predaj se na Boga i upravuvaj se spored Negovata mudrost! Bidi trpeliv i qubezen, i moli se za onie koi imaat potreba od Bo`jata pomo{! Sodrìna na poslanieto: pozdravi (1,1); ìvot vo verata i mudrosta (1,2-18); prifa}aweto na Bo`jata poraka (1,19-27); za bogatiot i siromaviot (2,1-13); mudrost i zborovi (3,1-18); predupreduvawe protiv prijatelstvoto so svetot (4,1-5,6); trpenie, qubeznost i molitva (5,7-20).
1,1
5,14-15 Rim 1,1 Fil 1,1 1 Ptr 1,1
2
1,12 1 Ptr 1,6
Pozdrav Jakov, sluga na Boga i na Gospod Isus Hristos, ispra}a pozdrav do dvanaesette plemiwa, koi ìveat raseleni.
1
2
3
Lk 8,15 Rim 5,3-4 1 Ptr 1,7
4
1,17 3,2 Mt 5,48 19,21
5
3,13 Izreki 2,3-6 Jn 11,22
6
Mt 7,7 Mk 11,24 Efes 4,14
8
4,8
9
1 Kor 1, 26-29 11,21-22
Vera i mudrost Raduvajte se, bra}a moi, koga }e padnete vo razni isku{enija, 3 znaej}i deka proverkata na va{ata vera sozdava trpelivost: 4 trpelivosta, pak, neka bide sovr{eno delo za da bidete sovr{eni i celosni, bez nikakov nedostatok. 5 Ako nekomu od vas mu nedostiga mudrost, neka ja pobara od Boga, Koj na site im dava izobilno i bez prigovarawe - i }e mu se dade. 6 No da moli so vera i nikako da ne se somneva; za{to onoj koj se somneva, prilega na morski bran, kogo vetrot go izdiga i rastura; 7 takov ~ovek neka ne misli deka }e dobie ne{to od Gospod. 8 ôvek {to se dvoumi vo site svoi pati{ta e nepostojan. Siroma{tija i bogatstvo Bratot, koj e na poniska polo`ba, neka se fali so vozvi{enosta svoja,
9
a bogatiot - so svojata poniznost, 10-11 40,6-8 bidej}i toa e minlivo kako cvet od tre- Is Ps 102,4.11 1 Ptr 1,24 va; 11 za{to kako {to sonceto ogreva i so 12 svojata èga ja isu{uva trevata, i cve- Mt 5,3 6,20 tot nejzin otpa|a, i ubavinata na nejzi- Lk 1 Kor 9,25 niot izgled is~eznuva, taka }e ovene i 2 Tim 4,8 Otkr 2,10 bogatiot vo svojot pat.
10
ôve~koto isku{enie i Bo`jiot dar

12
13 14
Blaèn e onoj ~ovek koj izdrùva Rim 7,7-8 Jn 2, isku{enie, bidej}i otkako }e bide 1 16-17 proveren, }e dobie venec na ìvotot, {to Gospod im go vetil na onie koi Go 15 4,17 sakaat. Rim 5,12 13 Nieden, koga e vo isku{enie da ne 6,23 veli: Bog me isku{uva, bidej}i Bog so 17 zlo ne se isku{uva, i Toj nikogo ne Mal 3,6 Mt 7,11 isku{uva, 1 Jn 1,5 14 no sekogo go isku{uva negovata pohota koja go vle~e i mami. 15 Potoa pohotta, otkako }e se za~ne, ra|a grev, a grevot, izvr{en, ra|a smrt. 16 Ne mamete se, bra}a moi vozqubeni. 17 Sekoj dobar dar i sekoj sovr{en podarok ide ozgora, simnuvaj}i se od Otecot na svetlinata, vo Kogo nema promeni ni senka od izmena.
278
18
3,14 5,19 Jn 17,17 Efes 1,13 Kol 1,5 2 Tim 2,15 1 Ptr 1, 22-25
19
2 Mojs 34,6 Prop 7,9
20
2,21-25 5,16 Mt 5,6.10.20 6,33
21
Mt 11,29 Rim 13,12 Efes 4,22.25 Kol 3,8 1 Ptr 2,1
22
Mt 7,24 Rim 2,13
25
2,12.14 Jn 13,17 Rim 8,2 Gal 6,2
26
Ps 34,13 39,2 141,3
27
4,4 Is 1, 11-17.23 Er 5,28 Ez 22,7 Zah 7,10
Da se slu{a i izvr{uva slovoto Za{to Toj n# rodi po svojata volja preku slovoto na vistinata, za da bideme prvina me|u Negovite sozdanija. 19 I taka, moi vozqubeni bra}a, sekoj ~ovek neka bide brz za slu{awe, a spor za zboruvawe, i baven za gnev, 20 bidej}i ~ove~kiot gnev ne ja izvr{uva Bo`jata pravda. 21 Zatoa, otfrluvaj}i od sebesi sekakva ne~istota i nasobrana zloba, so krotkost primete go nasadenoto slovo, koe moè da gi spasi va{ite du{i. 22 Bidete izvr{iteli na slovoto, a ne samo slu{ateli, mamej}i se sami sebe. 23 Za{to, koj go slu{a slovoto, a ne go izvr{uva, toj prilega na ~ovek koj go gleda svoeto sopstveno lice vo ogledalo; 24 }e se pogledne, pa }e si zamine, i vedna{ zaborava kakov bil. 25 No koj }e se zadlabo~i vo sovr{eniot Zakon na slobodata i ostane vo nego, toj, bidej}i ne e zaboravliv slu{atel, tuku izvr{itel koj dejstvuva, }e bide blaèn vo svoeto dejstvuvawe. 26 Ako nekoj od vas misli deka e poboèn, a ne go zauzduva jazikot svoj, tuku go mami srceto svoe, negovata pobo`nost e suetna. 27 îsta i neporo~na vera pred Boga Otecot e ovaa: da se griì{ za siraci i vdovici vo nivnite maki i da se pazi{ da ostane{ neoskvernet od svetot.
18
svet da bidat bogati vo verata i naslednici na carstvoto, veteno od Nego na onie koi Go qubat? 6 A vie go posramivte siromaviot! Ne se li bogatite tie {to ve ma~at i ve vle~at po sudovi? 7 Ne go hulat li tie va{eto dobro ime, so koe ste se narekle? 8 Ako, pak, go izvr{uvate carskiot zakon spored Pismoto: Vozqubi go bli`niot kako samiot sebe - dobro pravite. 9 No, ako ste pristrasni, grev pravite; i Zakonot ve osuduva kako prestapnici. 10 Za{to, koj go pazi celiot Zakon, a zgre{i samo vo edno, vinoven }e bide za s#. 11 Za{to Onoj, Koj rekol: Ne pravi prequba!, rekol i: Ne ubivaj! Pa zatoa, ako ne vr{i{ prequba, a ubie{, ti }e stane{ prestapnik na Zakonot. 12 Zboruvajte i postapuvajte kako onie {to }e bidat sudeni spored zakonot na slobodata. 13 Za{to sudot }e bide bezmilosen sprema onoj koj ne pokaùva milost; milosta nadviva nad sudot. Bez dela verata e mrtva
14
7
Dela 2,38 10,48
8
1,25 3 Mojs 19,18 Mt 19,19 22,39 Mk 12,31 Lk 10,27 Jn 13,34-35 Rim 13,9
9
5 Mojs 1,17
10
5 Mojs 27,26 Mt 5,19 Gal 3,10
11
2 Mojs 20,13-14 5 Mojs 5,17-18 Mt 5,21.27 19,18 Mk 10,19 Lk 18,20 Rim 13,9
12
1,25
13
Mt 5,7 18,32-35
14
1,25 3,13 Mt 5,16.20 7,21.26 Rim 2,6. 15-16 3,28 Gal 2,16 5,6 Efes 2, 8-10 Kol 1,10 1 Sol 1,3 2 Sol 1,11
2,9 5 Mojs 1,17 Jov 34,19 Dela 10,34
Bra}a moi, drète ja nepristrasno verata vo Isus Hristos, na{iot Gospod na slavata! 2 Ako vo va{eto sobranie vleze ~ovek so zlaten prsten, vo svetli ali{ta, i 5 vleze siromav ~ovek so prosta obleka, Mt 25,34 3 pa se zagledate na oble~eniot vo 1 Kor 1, 26-28 svetli ali{ta i mu re~ete: Ti sedni 6,9-10 Gal 5,21 ovde ubavo!, a na siroma{niot mu re~ete: Ti stoj tamu!, ili Sedni ovde, kraj podno`jeto moe!, 4 zarem so toa ne pokaùvate pristrasnost, i ne stanuvate sudii so lo{i pomisli? 5 Poslu{ajte, vozqubeni bra}a moi, ne gi izbra li Bog siroma{nite od ovoj
2,1
Verata e nepristrasna
Kakva e polzata, bra}a moi, ako nekoj re~e deka ima vera, a dela nema? Moè li verata da go spasi? 15 Ako nekoj brat ili sestra se goli i nemaat {to da jadat, 16 pa nekoj od vas im re~e: Odete si so mir, grejte se i nasitete se!, a ne im dade {to im e potrebno za teloto - kak17 va polza? 17 I taka, verata, ako nema dela, sama 2,20.26 po sebe e mrtva. 19 18 No moè nekoj da re~e: ti ima{ Mt 8,29 Mk 1,24 vera, a jas imam dela. Pokaì mi ja svo- 5,7 jata vera bez dela, a jas preku moite Lk 4,34 dela }e ti ja pokaàm mojata vera. 19 Ti veruva{ deka Bog e eden: dobro pravi{; no i zlite duhovi veruvaat, a treperat. 20 Ne saka{ li da razbere{, o sueten ~oveku, deka verata bez dela e mrtva?
279
Neli so dela be{e opravdan Avraam, na{iot tatko, otkako vrz `rtvenikot go poloì svojot sin Isak? 22 Gleda{ li deka verata dejstvuva{e 22 zaedno so delata negovi, i deka preku Jn 8,39.53 delata, verata stana sovr{ena? Gal 3,6-9 23 I se izvr{i Pismoto, koe veli: Evr 11,17 Mu poveruva Avraam na Boga, i toa mu 23 1 Mojs 15,6 se smeta{e za pravednost, i toj se naIs 41,8 re~e - prijatel Bo`ji. 2 Let 20,7 24 Gledate li deka ~ovekot se opravRim 4,3.9.22 duva so dela, a ne samo so vera? Gal 3,6 25 A taka ne se opravda li so dela i 25 bludnicata Raav, otkako gi primi Is.N. 2,4.15 izviduva~ite i gi izvede po drug pat? 26 Za{to, kako {to e teloto bez duh 6,17 Evr 11,31 mrtvo, taka i verata bez dela e mrtva.
21 1 Mojs 22,9.12 Is 51,2 Mt 3,9
21
Od istata usta izleguva i blagoslov 15 i kletva. Ne treba, bra}a moi, toa taka 1,5.17 1 Kor 2,14 da bide. 11 A te~e li od eden ist izvor slatka 17 2,13 i gor~liva voda? Mt 5,7.9 12 Moè li, bra}a moi, smokvata da Gal 5,22-25 Evr 12,11 ra|a maslinki, ili lozata smokvi? Ta- 1 Ptr 3,4 ka, od eden ist izvor ne moè da te~e 3,10-11.16 solena i slatka voda. 18
10
Mudrosta ozgora i zemnata mudrost Koj e me|u vas mudar i umen, neka gi pokaè preku svoeto dobro odnesuvawe delata svoi vo krotost i mudrost. 14 No, ako vo srcata svoi imate gor~liva zavist i karawe, ne falete se i ne laète protiv vistinata: 15 toa ne e mudrost koja doa|a ozgora, tuku zemna, du{evna, besovska; 16 za{to, kade {to ima zavist i karawe, tamu ima nesloga i s# e lo{o. 17 A mudrosta, {to ide ozgora, e najnapred ~ista, a potoa mirna, krotka, pokorna, polna so milost i dobri plodovi, nepristrasna i nelicemerna. 18 Plodot, pak, na pravdata vo mir se see od mirotvorcite.
13
Is 32,17 Mt 5,9 Evr 12,11
4,1
Rim 7,23 1 Ptr 2,11
3
1,5
26
2,17.20
3,1
Rim 12,7 1 Kor 12,28-29 Efes 4,11
2
1,4
3
Ps 32,9
6
Mt 5,22 12,36-37 15,11.18-19
8
Ps 140,3 Rim 3,13
9
1 Mojs 1,26-27 5,1 1 Kor 11,7
Ne barajte, bra}a moi, mnozina da stanete u~iteli, za{to znaete deka pogolemo osuduvawe }e dobieme. 2 Site nie mnogu gre{ime. No onoj, koj vo zborovi ne gre{i, toj e sovr{en ~ovek, silen da go zauzda i celoto telo. 3 Ete, ako i nie na kowite im stavime uzda na ustite, za da ni se pokoruvaat, toga{ upravuvame so celoto nivno telo. 4 Pa, ete, i korabite: iako se tolku mnogu golemi i silno goneti od burni vetrovi, so malo kormilo se upravuvaat onamu kade {to kormilarot saka; 5 a taka i jazikot e mal organ, no golemi raboti zboruva. Ete, mal ogan, a kolku golema gora zapaluva; 6 i jazikot e ogan, svet poln so nepravda; jazikot se nao|a vo takva polo`ba me|u na{ite organi, {to go oskvernuva celoto telo i go pali vremeto na na{iot ìvot, vospaluvaj}i se sam od pekolot. 7 Sekakov vid yverovi i ptici, laza~i i ribi, se skrotuva i se pripitomuva od ~ove~kiot rod, 8 a jazikot nikoj ne moè da go skroti: toj e nemirno zlo i poln so smrtonosen otrov. 9 So nego Go blagoslovuvame Boga i Otecot, so nego gi kolneme lu|eto sozdadeni spored podobieto Bo`jo.
Vnimavaj na jazikot
4
Os 3,1 Mt 12,39 16,4 Rim 8,7 1 Jn 2,15
5
1 Mojs 6,3 2 Mojs 20,5
6
Izreki 3,34 Mt 23,12 1 Ptr 5,5
Od kade se vojnite i raspraviite me|u vas? Ne ottamu li - od va{ite pohoti, koi se borat vo organite va{i? 2 Poèluvate i nemate; ubivate i zaviduvate, i ne moète da dobiete; se prepirate i vojuvate, a nemate, bidej}i ne se molite. 3 Prosite, a ne dobivate, za{to zlo barate, za da go tro{ite vo va{ite pohoti. 4 Prequbodejci i prequbodejki, ne znaete li deka prijatelstvoto so ovoj svet e neprijatelstvo na Boga? Za{to, koj saka da mu e prijatel na svetot, mu stanuva neprijatel na Boga. 5 Ili, pak, mislite deka Pismoto naprazno zboruva: So revnost go qubi duhot {to go vselil vo nas. 6 No Toj dava pogolema blagodat; zatoa e re~eno: Bog se protivi na gordelivite, a na poniznite im dava blagodat.
Protiv neslogata
280
Pa zatoa, pokorete Mu se na Boga; a protivete se na |avolot, i toj }e pobeg1 Ptr 5,8-9 ne od vas. 8 Pribliète se kon Boga, i Toj }e se 8 pribliì kon vas; is~istete gi racete, Is 1,16 Zah 1,3 gre{nici, popravete gi srcata svoi, Mal 3,7 nepostojani! 9 Bidete naàleni i pla~ete i lipaj10 Jov 5,11 te: smevot va{ neka se pretvori vo 1 Ptr 5,6 pla~, a radosta vo taga! 12 10 Ponizete se pred Gospod i }e ve poRim 2,1 14,4 digne!
7 Efes 6, 12-13
ogan! Ste nasobrale bogatstvo za poslednite dni. 4 Ete, platata {to ste ja zadràle od rabotnicite, koi rabotele na va{ite nivi, i izvicite na ètvarite dojdoa do u{ite na Gospod Savaot. 5 Se veselevte na zemjata i se nasladuvavte, gi zgoivte srcata va{i kako za den na klawe. 6 Go osudivte, Go ubivte pravednikot; i toj ne se sprotivstavuva{e. Trpenie i molitva Bidete trpelivi, bra}a moi, do doa|aweto na Gospod! Ete, zemjodelecot ~eka dragocen plod od zemjata i dolgo trpi za nego, dodeka ne dobie do`d, ran ili docen. 8 Pa trpete i vie, ukrepete gi srcata svoi, za{to doa|aweto na Gospod se pribliì. 9 Ne oplakuvajte se, bra}a, eden na drug, ta da ne bidete osudeni: ete, Sudijata stoi pred vratata. 10 Bra}a, kako primer na stradawa i dolgotrpenija zemete gi prorocite {to zboruvaa vo imeto Gospodovo. 11 Ete, blaèni se onie {to istrajaa. Ste ~ule za trpenieto na Jov i uznavte kakov kraj mu dade Gospod, zatoa {to Gospod e mnogumilostiv i se smiluva na nego. 12 A pred s#, bra}a moi, ne kolnete se ni vo neboto, ni vo zemjata, nitu pak so nekoja druga zakletva. I zborot neka vi bide da- da i ne - ne, za da ne padnete pod sud! 13 A ako nekoj od vas strada, neka Mu se moli na Boga; vesel li e, neka Go fali Gospoda! 14 Bolen li e nekoj me|u vas, neka gi povika sve{tenicite crkovni, ta da se pomolat i da izvr{at pomazanie nad nego so elej vo imeto Gospodovo. 15 I molitvata so vera }e go isceli bolniot, i Gospod }e go krene; i grevovi, ako napravil, }e mu se prostat. 16 Ispovedajte si gi grevovite eden na drug i molete se eden za drug za da se
7
5
Er 12,3
6
Ps 37 Mt 5,39
7
5 Mojs 11,14 Er 5,24 Joil 2,23
8
Mt 24,3.27.37 Rim 13, 11-12 1 Kor 15,23 1 Sol 2,19 3,13 4,15 5,1-11.23 Evr 10,25 1 Ptr 4,7 3 Ptr 1,16 1 Jn 2,28
13-14
Izreki 27,1 Lk 12, 18-20
Koj si ti da go sudi{ bli`niot?

11
Ne ozboruvajte se eden so drug, bra}a: za{to, koj go ozboruva bratot svoj 15 ili go sudi, toj go napa|a Zakonot i go Dela 18,21 sudi Zakonot. A ako, pak, go sudi{ Rim 1,10 1 Kor 4,19 Zakonot, toga{ ti ne si izvr{itel na Zakonot, tuku sudija. 17 12 Eden e Zakonodavecot i Sudijata, Lk 12,47 Koj moè da spasi i pogubi: a ti, koj si {to osuduva{ drug?
5,1
9
Mt 24,33
10
Mt 5,12 23,29-31 Dela 7,52 Rim 11,3 1 Sol 2,15 Evr 11, 36-38
Slu{ajte sega vie, koi velite: Denes ili utre }e trgneme vo onoj grad i 2 tamu }e ostaneme edna godina, }e trguMt 6,19-20 vame i }e spe~alime, 3 14 vie, koi ne znaete {to }e stane utPs 21,9 re. [to e va{iot ìvot? Toj e parea, 4 koja se pojavuva za kratko vreme, pa is1 Mojs 4,10 2 Mojs 2,23 ~eznuva. 3 Mojs 15 Mesto da velite: Ako saka Gospod 19,13 5 Mojs da bideme ìvi, }e napravime toa i 24,14-15 Mal 3,5 toa. 16 A sega se falite so svojata gordost. Ps 18,6 Sekoja takva falba e zla. 17 I taka, grev e za onoj koj znae da pravi dobro, a ne go pravi.
13
Is 5,8-10 Er 5,26-30 Amos 8,4-8 Lk 6,24
Lo{a samodoverba
11
1,3-4 2 Mojs 34,6 Ps 103,8 111,4 Jov 1,20-22 2,10 42,10-17 Dan 12,12 Kol 1,11
12
Mt 5,34-37
13
Ps 50,15 Rim 15,9 1 Kor 14,15 Efes 5, 19-20 Kol 3,1617 1 Sol 5, 17-18
Ajde sega vie, bogati, pla~ete i lipajte za stra{nite maki {to idat na vas. 2 Bogatstvoto va{e izgni, a ali{tata va{i molci gi izgrizaa. 3 Zlatoto va{e i srebroto vi zar|aa, i r|ata nivna }e bide svedo{tvo protiv vas i }e go izede teloto va{e kako
Predupreduvawe do bogatite
14
Mk 6,13
15
Mk 5,34.41 16,18 Lk 17,19
281
16 iscelite. Golema sila ima usrdnata
1 Sam 12,19 Dan 9,4-20 Mt 3,6 Dela 19,18
molitva na pravednikot. 17 Ilija be{e ~ovek smrten, kako i nie, i so molitva Mu se pomoli na Boga da nema do`d, i ne padna do`d na zemja17 ta tri godini i {est meseci. 1 Car 17,1 18 I pak se pomoli, pa neboto dade Mt 11,14 Lk 4,25 do`d i zemjata go dade svojot plod.
Povrati gi otklonetite
19
19
Mt 18,12-
Ako, bra}a, nekoj od vas se otkloni 13.15 od vistinata, i ako nekoj drug go povra- 20 ti, Ez 3,20-21 20 toj neka znae deka onoj {to obrati Izreki 10,12 Tim 4,16 gre{nik od la`liv pat, spasuva edna 1 1 Ptr 4,8 du{a od smrt i }e pokrie mnogu grevovi. 1 Jn 5,16
PRVO POSLANIE NA APOSTOL PETAR

Voved Ova poslanie e upateno do hristijanite raseani po severnite predeli na Mala Azija, koi apostol Petar ovde gi narekuva Bo`ji izbran narod. Glavnata cel na poslanieto e da gi ohrabri onie koi trpele progonstva poradi nivnata vera vo Hristos. Pisatelot gi potsetuva deka nade`ta treba da ni doa|a od radosnata vest na Gospod Isus Hristos, Koj umre, voskresna i veti deka }e se vrati po Svoite. Toa treba da gi odrùva hristijanite koga se izloèni na progonstva i stradawa, prifa}aj}i gi ovie stradawa i progonstva kako proverka na nivnata vera. Onie {to }e opstojat, }e bidat nagradeni vo denot koga Hristos }e se javi. Pokraj ohrabruvawata za progonetite, pisatelot gi pottiknuva ~itatelite da ìveat so ìvot dostoen za Hristovi sledbenici.
1,1
Jn 7,35 Jk 1,1
Petar, apostol na Isus Hristos, do povratnicite rasprsnati po 2 Pont, Galatija, Kapadokija, Azija i 2 Mojs 24,6-8 Vitanija, Mt 26,28 2 izbrani po predznaeweto na Bog Rim 8,29 Efes 1,4 Otecot, i osveteni od Duhot za poslu{2 Sol 2,13 nost i poprskuvawe so krvta na Isus 3 Hristos: da vi se umnoàt blagodatta i 1,23 Jn 3,3-5 mirot!
2 Kor 1,3 Efes 1,3 1 Jn 2,29 3,9
Pozdrav
Blagodarnost za darovite na spasenieto vo Isus Hristos

3
Blagosloven e Bog i Otecot na Mt 6,19-20 na{iot Gospod Isus Hristos, Koj po Kol 1,5.12 3,3-4 svojata golema milost n# prerodi preku voskresenieto na Isus Hristos 5 od mrtvite za ìva nade`, Jn 17,11 4 za nasledstvo {to ne propa|a, ~isto, Efes 1,19 1 Jn 3,2 koe ne svenuva, zapazeno na nebesata za 6 vas, 5 koi Bo`jata sila preku verata ve 4,12.13 Jn 16,20 Evr 12,11 so~uvala za spasenie, prigotveno da se Jk 1,2 otkrie vo poslednoto vreme. 6 Zatoa raduvajte se, makar {to moè7 Zah 13,9 bi sega }e treba malku i da taguvate poMal 3,3 radi raznovidni isku{enija, Ps 66,10 7 ta va{ata vera ispitana da izleze Rim 2,7 1 Kor 3,13 podragocena od netrajnoto zlato, koe Jk 1,3 sepak se isprobuva preku ogan, za po4
falba i ~est i slava, koga }e se pojavi Isus Hristos, 8 Kogo Go sakate, iako ne ste Go videle, i vo Kogo veruvaj}i sega, a ne gledaj}i Go, se raduvate so neiska`liva i slavna radost, 9 primaj}i ja krajnata cel na va{ata vera - spasenieto na du{ite. 10 Toa spasenie go baraa i ispituvaa prorocite {to prorekoa za va{ata blagodat. 11 Otkako ispitaa, vo koe ili kakvo vreme im javuva{e Duhot Hristov odnapred, Koj be{e vo niv, svedo~ej}i za Hristovite stradawa i slavata koja ide po niv; 12 nim im be{e otkrieno deka tie ne za samite sebe sluàt, tuku za vas so ona {to vi se javi sega vam preku onie koi go propovedaa Evangelieto od neboto preku Svetiot Duh, i vo koe kopneat da yirnat angelite.
8
Jn 20,29 2 Kor 5,7 1 Jn 4,20
10
Mt 13,17 Dela 11,27
11
Is 52,1353,12 Mt 13, 16-17 Lk 18,31 24,26-27 Dela 1,7 2,23
12
Dela 1,8 Rim 16, 25-26 1 Kor 2,4 Efes 3,5 1 Sol 1,5
13
Lk 12, 35-40
14 Povik na svet ìvot 4,3 13 Poradi toa, vozqubeni, prepa{ete Rim 6,19 2,1-3 gi kolkovite na umot svoj, bidete bodri Efes 4,17-18 i imajte celosna nade` deka }e vi se prinese blagodatta pri javuvaweto na Isus Hristos. 14 Kako poslu{ni ~eda, ne postapuvajte ve}e spored porane{nite va{i pohoti, koga bevte vo neznaewe.
283
Is 43,1 Mt 5,48 Dela 9,13 3 Ptr 1,3 1 Jn 3,3
15
3 Mojs 11,44.45 17,1-22,33 19,2 20,7.26 5 Mojs 10,17 Er 17,10 Ps 62,12 Rim 2,6 Evr 11,6 Otkr 2,23 22,12 Is 52,3 1 Kor 6,20 7,23 Efes 4,17 Jn 1,29 Dela 20,28 Evr 9,12 Otkr 5,9 Jn 17,24 Gal 4,4 Evr 1,2
16
17
18
19
No, po primerot na Svetiot, Koj ve povika, i vie samite bidete sveti vo site va{i postapki. 16 Za{to napi{ano e: Bidete sveti, bidej}i Jas sum svet. 17 Ako Go narekuvate Otec Onoj, Koj nepristrasno sekomu mu sudi spored delata, toga{ pominuvajte go vremeto na svojot ìvot vo strahopo~it, 18 znaej}i deka so propadlivo srebro ili zlato ne ste iskupeni od suetniot ìvot, koj vi se predade od tatkovcite va{i, 19 tuku so skapocenata krv na neporo~noto i ~isto Jagne - Hristos, 20 Koj be{e prednazna~en u{te pred sozdavaweto na svetot, a se javi vo posledno vreme zaradi vas, 21 koi preku Nego poveruvavte vo Boga, Koj Go voskresna od mrtvite i Mu dade slava, ta verata va{a i nade`ta da vi bidat vo Boga.
15
20
Rim 4,24 10,9 Jn 13,34 17,17 Rim 1,5 12,10
21 22
1,3 Dan 6,27 Evr 4,12 Jk 1,18 1 Jn 3,9 Is 40,6-8 Jk 1,10-11
23
24-25
Jk 1,21 Mr 10,15 1 Kor 3,2
2,1 2 3
@ivejte kako Bo`ji ~eda vo qubov! 22 Otkako gi o~istivte du{ite svoi so poslu{nost kon vistinata preku Duhot, za nelicemerno bratoqubie, sakajte se eden so drug postojano so ~isto srce, 23 kako prerodeni ne od raspadlivo seme, tuku od ve~no preku slovoto na ìviot Bog, Koj ìvee vo site vekovi. 24 Za{to teloto e kako treva, i sekoja ~ove~ka slava - kako cvet od treva: se isu{uva trevata, i cvetot nejzin pa|a; 25 no slovoto Gospodovo ostanuva zasekoga{. A toa slovo e Evangelieto {to vi be{e objaveno. Otfrlete, pak, od sebesi sekakva pakost i sekakva izmama, i licemerstvo, i zavist, i sekakvo klevetewe, 2 kako novorodeni deca bidete èlni za vistinsko i duhovno mleko, ta vo nego da porasnete za spasenie, 3 bidej}i vkusivte deka Gospod e dobar.
to, za da prinesete duhovni `rtvi koi Mu se na Boga prijatni preku Isus Hristos. 6 Za{to vo Pismoto stoi napi{ano: Eve, na Sion postavuvam kamen temelnik, odbran i skapocen; i koj veruva vo Nego, nema da se posrami! 7 Vam, pak, koi veruvate, Toj vi e ~est, a za nevernicite - Kamenot {to go otfrlija yidarite, stana kamen temelnik, 8 kamen od koj tie se sopnuvaat i kamen na koj pa|aat, za{to ne mu se pokoruvaat na slovoto; za toa se tie i odredeni. 9 No vie ste izbran rod, carsko sve{tenstvo, svet narod, lu|e pridobieni za da gi vozvestite sovr{enstvata na Onoj Koj ve povikal od temnina vo Svojata ~udesna svetlina; 10 vie, koi nekoga{ ne bevte narod, a sega ste narod Bo`ji; koi ne bevte pomiluvani, a sega ste pomiluvani.
5
Rim 12,1 1 Kor 3,16 Efes 2,2022 Evr 13,15
6
Is 28,16 Rim 9,33 10,11
7
Ps 118,22 Mt 21,42
8
Is 8,14 Rim 9,33
9
2 Mojs 19,5-6 Is 43,20-21 Mal 3,17 Dela 26,18 Rim 3,24 2 Kor 4,6 Efes 1,24 5,8 Kol 1, 12-13 3,12 1 Sol 5,4 Otkr 1,6
Za odnesuvaweto na hristijanite me|u neznabo{cite 10 11 Vozqubeni, ve molam, kako pridoj- Os 1,6.9 2,3.25 deni i gosti, da se pazite od telesnite Rim 9, 25-26 pohoti {to vojuvaat protiv du{ata. 12 Odnesuvajte se dostojno me|u nezna11 bo{cite, pa tie, koga ve napa|aat kako 1 Mojs 23,4 39,12 zlotvorci, {tom }e gi vidat va{ite Ps Gal 5,17.24 dobri dela, da Go proslavat Boga vo Evr 11,13 Jk 4,1 denot na posetata. Dol`nosta na hristijanite kon onie koi se na vlast 13 I taka, pokoruvajte se na sekoja ~ove~ka vlast, poradi Gospod: bilo na car, kako na vrhovna vlast, 14 bilo na upraviteli na Negovi pratenici za da gi kaznat zlostornicite, a za da gi pofalat dobrotvorcite! 15 Za{to, takva e voljata Bo`ja, - so dobrotvorstvo da go zamolknuvame neznaeweto na bezumnite lu|e, 16 kako slobodni, a ne kako takvi {to ja upotrebuvaat slobodata kako pokrivka za vr{ewe zlo, tuku - kako slugi Bo`ji. 17 Po~ituvajte go sekogo, bra}ata sakajte gi, imajte strahopo~it kon Boga, carot po~ituvajte go!
12
3,16 Is 10,3 Mt 5,16
15
3,16
16
Gal 5,13 Juda 1,4
17
Izreki 24,21 Mt 22,21
Osnovawe i misija na crkvata Ps 34,9 4 Pristapete kon Nego, ìviot ka4 men, od lu|eto otfrlen, no od Boga iz2 Mojs 19,23 bran, dragocen, 5 vie koi kako ìvi kamewa ste vgraMt 21,42 Dela 4,11 deni vo duhoven dom, sve{tenstvo sve-
18
Efes 6,5 1 Tim 6,1 Tit 2,9
284
19
3,14 4,14 Jk 5,7-11
20
3,14.17 4,14
21
Mt 16,24 Jn 13,15
22
Is 53,9 Jn 8,46 2 Kor 5,21 1 Jn 3,5.9
23
Mt 5,39 26,62 Rim 12,19
24
Is 53,4.5.12 Rim 6,11.18 Evr 9,28
25
Is 53,6 Ez 34,5-6 Mt 9,36
3,1
1,25 1 Kor 7, 12-16 Efes 5,22 Kol 3,18 Tit 2,5
Dol`nosta na slugite kon svoite gospodari 18 Slugi, pokoruvajte im se na gospodarite svoi, ne samo na dobrite i krotkite, tuku i na lo{ite! 19 Za{to, toa vi odi vo prilog, ako nekoj, od soznanie za Boga, podnesuva skrb, stradaj}i nespravedlivo. 20 Za{to, kakva e pofalbata, ako trpite koga ve tepaat poradi prestapi? No, ako trpite koga pravite dobro i stradate, toa Mu e ugodno na Boga. 21 Bidej}i vie ste za toa povikani, za{to i Hristos postrada za vas, ostavaj}i ni primer za da vrvime po Negovite stapki: 22 Toj ne napravi grev, nitu, pak, vo ustata Negova se najde izmama; 23 koga na Nego hulea, Toj ne im odvra}a{e so huli; koga strada{e, ne se zakanuva{e, tuku se potpira{e na Onoj Koj pravedno sudi. 24 Toj sam gi nose{e na{ite grevovi na krstot vo teloto Svoe, ta oslobodeni od grevovite da ìveeme za pravdata: Preku Negovata rana se iscelivte. 25 Za{to bevte kako ovci izgubeni, koi nemaat pastir, no sega se obrativte kon Pastirot i ûvarot na va{ite du{i.
Taka i vie, maìte, ìvejte so svo- 7 5,25 ite èni vo razbirawe i po~ituvajte gi Efes Kol 3,19 kako poslabo su{testvo i kako sonaslednici na blagodatniot ìvot, za 8 Rim 12, da ne se pojavi prepreka vo molitvite 14-18 va{i. 9
7
Stradawe zaradi pravda A najposle, bidete site ednodu{ni, so~uvstvitelni, bratoqubivi, milosrdni, druèqubivi, ponizni; 9 ne vra}ajte zlo za zlo ili navreda za navreda, tuku, naprotiv: blagoslovuvajte, znaej}i deka za toa ste povikani za da nasledite blagoslov. 10 Za{to, koj go saka ìvotot i saka da vidi dobri denovi, neka go pazi jazikot svoj od zlo, i usnite negovi da ne zboruvaat lagi. 11 Neka odbegnuva zlo i neka pravi dobro, neka bara mir i neka se stremi kon nego 12 bidej}i o~ite na Gospod se vpereni kon pravednite, i u{ite Negovi - kon nivnite molitvi, a liceto Gospodovo e protiv onie koi pravat zlo za da gi istrebi od zemjata.
8
2,23 Mt 5,38.43 Lk 6,28 1 Sol 5,15
10-12
Ps 34,13-17
14
2,20 4,14 Is 8,12 Izreki 3,25 Mt 5,10 10,26-31
15
Is 8,13
16
2,12.15
17
2,20
18
2,21-24 Rim 5,6 6,10 Efes 2,18 Evr 9,26-28
Doverba namesto progonuvawe I koj }e vi napravi zlo, ako pravite dobro? 14 No, ako i stradate za pravda, blaèni ste; ne pla{ete se od ona od {to tie se pla{at i ne bojte se; 15 tuku Gospod Bog po~ituvajte Go vo srcata svoi; a bidete sekoga{ podgotveni so krotost i strahopo~it za odgovor na sekogo koj od vas }e pobara smetka za va{ata nade`. 16 Imajte ~ista sovest, ta so toa, {to ve napa|aat kako zlostornici, da se posramat tie {to ve kudat poradi va{iot dobar ìvot vo Hristos. 17 Za{to, ako $ e ugodno na Bo`jata volja, podobro e da stradate pravej}i dobro, otkolku vr{ej}i lo{o.
13
Dol`nosti na sopru`nicite Is 3,16 A taka i vie, ènite, bidete im 1 Tim 2, 9-15 pokorni na svoite maì, ta, ako ne4 koi od niv ne mu se pokoruvaat na sloMt 6,4.6.18 voto, preku povedenieto na svoite èni da se pridobijat bez prigovor, 6 2 koga }e go vidat va{iot ~ist i 1 Mojs 18,12 bogobojazliv ìvot. Gal 4,28 3 Va{ata ubavina da bide ne nadvore{na, odnosno vo pleteweto na kosite, kiteweto so zlato ili oblekuvawe na obleki, 4 tuku - vnatre{na, vo srceto na skrieniot ~ovek, vo postojanost i tih duh, {to e dragoceno pred Boga. 5 Za{to taka nekoga{ se ukrasuvaa i svetite èni, koi se nadevaa na Boga i im se pokoruvaa na maìte svoi, 6 kako {to Sara go slu{a{e Avraam, narekuvaj}i go gospodar. Vie ste nejzini ~eda; ako pravite dobro, ne pla{ete se od ni{to.
3
Pobedata na Hristos se pokaùva vo site Bidej}i i Hristos, za da n# dovede kaj Boga, edna{ postrada za grevovite
18
285
20 na{i, pravednik za nepravednite; vis-
1 Mojs 6,17 7,7 3 Ptr 2,5 3,9
tina, umre po telo, no oìvea so duhot. 19 Vo nego otkako sleze, im propoveda i na duhovite koi bea v zatvor, 20 koi nekoga{ ne se pokorija koga 21 Bo`jata dolgotrpelivost gi o~eku1,3 Rim 6,4 va{e, vo vremeto na Noe, pri praveweKol 2, to na kov~egot, vo koj malkumina, od12-13 Evr 10,22 nosno osum du{i se spasija od vodata. 21 Obrazecot na taa voda - kr{tavawe22 to, no ne otstranuvaweto na telesnata Dela 2,33 Efes 1, ne~istotija, tuku vetuvaweto na Boga 20-21 dobra sovest - n# spasuva sega i nas Kol 2,15 preku voskresenieto na Isus Hristos, 22 Koj, otkako se voznese na neboto, e 4,1 oddesno na Boga, a Komu Mu se pokoru2,21 vaat angelite, vlastite i silite. 3,18
Rim 6,2.7
Sluète si eden na drug, sekoj so 10 12, darbata {to ja primil, kako dobri Lk 42-48 upraviteli na raznoobraznata Bo`ja Rim 12,6-8 1 Kor 12, blagodat. 4-7 11 Ako nekoj govori, neka znae deka zboruva Bo`ji zborovi; ako nekoj slu- 11 Rim 9,5 ì, neka sluì spored silata koja Bog 16,27 Kor ja dava, ta vo s# da se proslavi Bog pre- 1 10,31 ku Isus Hristos, ~ija slava i vladeewe 12 se ve~ni. Amin.
10
Blaènstveto veteno na progonuvanite Vozqubeni, ne ~udete se na ognenoto isku{enie, {to vi se pra}a za da ve ispita, kako ne{to neobi~no da vi se slu~uva. 13 Naprotiv. Ako u~estvuvate vo stradawata Hristovi, toga{ raduvajte se, ta koga }e se javi Negovata slava da se zaraduvate i razveselite. 14 A ako ve ukoruvaat poradi imeto Hristovo, blaèni ste, za{to Duhot na slavata, Duhot Bo`ji po~iva na vas: tie, zna~i, na Nego hulat, a vie - Go proslavuvate. 15 Nikoj, pak, od vas da ne strada kako ubiec, ili kradec, ili zlostornik, nitu kako onoj {to se me{a vo tu|i raboti; 16 no, ako strada kako hristijanin, da ne se sramuva, tuku da Go proslavuva Boga za takvo u~estvo. 17 Za{to vreme e da po~ne sudot od Bo`jiot dom; a ako po~ne najnapred od nas, toga{ kakov li }e im bide krajot na onie koi ne mu se pokoruvaat na Bo`joto Evangelie? 18 I koga pravednikot odvaj se spasuva, toga{ {to }e stane od bezbo`nicite i gre{nicite!? 19 I taka, onie {to stradaat spored voljata na Boga, neka Mu gi predadat Nemu, kako na veren Sozdatel, du{ite svoi, pravej}i dobro.
12
1,7 3,14
13
Mt 5,11-12 Rim 5,3-5 Kol 3,4 Jk 1,2-3
14
2,20 3,14.17 Is 11,2 Ps 89,50.51
2
2,11 Rim 7,14 1 Jn 2, 16-17
3
1,14 Rim 1,29 Efes 2,1-3 4,17-18 Tit 3,3
5
Dela 10,42 2 Tim 4,1
6
3,19 Rim 1,9 2 Kor 5,5
7
1,5-7 4,17 Rim 13,11.12 2 Kor 6,2
8
Izreki 10,12 Lk 7,47 Jk 5,20
Izmenet na~in na ìveewe Bidej}i, pak, Hristos postrada so teloto za nas, toga{ vooruète se vie so istata misla; za{to koj }e postrada so teloto, toj prekinal so grevot, 2 ta preostanatoto vreme na ìvotot vo teloto da ne go proìvee ve}e so ~ove~ki pohoti, tuku spored voljata Bo`ja. 3 Za{to dovolno e {to minatoto vreme na ìvotot go pominavte vo vr{ewe voljata na neznabo{cite, ìveej}i vo ne~istotija, vo pohoti, vo pijanstvo, vo prejaduvawe, vo prepivawe i vo ne~estivo idolopoklonstvo. 4 Zatoa tie i se ~udat {to ne se druìte so niv vo toj ist neureden ìvot, i hulat na vas. 5 No tie }e odgovaraat pred Onoj Koj e gotov da im sudi na ìvite i na mrtvite. 6 Za{to i na mrtvite im be{e propovedano Evangelieto da primat sud kako lu|e po teloto, a da ìveat so duhot po Boga.
16
Dela 11,26
17
2,8 Er 25,29 Lk 23,31 2 Sol 1,8
18
Izreki 11,31
19
Ps 31,5 Lk 23,46
5,1
Dela 11,30 Kol 3,4
Bodrost vo hristijanskata zaednica 7 No blizu e krajot na s#. Pa bidete mudri i bodri vo molitvite. 8 A pred s#, imajte postojano qubov me|u sebe; za{to qubovta pokriva mnogu grevovi. 9 Bidete gostoqubivi eden sprema drug bez negoduvawe.
Onie, koi se me|u vas sve{tenici, gi molam jas, koj i samiot sum sve{tenik, i svedok na Hristovite stradawa i sou~esnik vo slavata, {to }e se otkrie:
Grià za Bo`joto stado
286
pasete go Bo`joto stado, {to go imate, nadgleduvaj}i go ne prisilno, tuku dragovolno i spored Boga; ne zara3 Jn 13,15-17 di sramna pe~alba, tuku od s# srce. 3 I ne kako da upravuvate so narodot, 2 Kor 1,24 4 tuku davaj}i mu primer na stadoto. 1,4 4 A koga }e se javi Pastirona~alni1 Kor 9,25 Jk 1,12 kot, }e dobiete venec na slava {to niOtkr 2,10 koga{ ne svenuva.
2 1 Tim 3,8 Tit 1,7
2 Tim 4,17
Isto taka i vie, pomladite, pokoruvajte im se na stare{inite; a site, pak, pokoruvajte se eden na drug i zdobijte se so poniznost, bidej}i Bog im se pro6 tivi na gordelivite, a na poniznite im Fil 2,8-9 Jk 4,6-10 dava blagodat. 6 Ponizete se pod krepkata raka Bo`7 Ps 55,22 ja, za da ve vozdigne koga }e dojde vremeMt 6,25 to. 8 7 Site va{i zagriènosti prefrlete Ez 22,25 Ps 22,14 gi vrz Nego, za{to Toj se griì za vas. Jov 1,7 8 Bidete trezveni, bidete budni, za{Mt 5,25 1 Sol 5,6 to va{iot protivnik, |avolot, obiko5
Jov 22,29 Izreki 3,34 Jn 13,14 Jk 4,6 1 Jn 2, 12-14
Poniznost i cvrstina vo verata
luva kako lav {to rika i bara nekogo da 9 Efes 6, progolta; 11-16 9 sprotivete mu se so tvrda vera, zna1 Sol 2,14 ej}i deka takvi stradawa gi snao|aat i Jk 4,7 va{ite bra}a po svetot. 10 10 A Bog na sekoja blagodat, Koj ve po- Rim 8,17.18 Kor 4,17 vika za Svojata ve~na slava vo Isus 2 1 Sol 2,12 Hristos, Sam, po va{eto kratko stradawe, da ve usovr{i, ukrepi i napravi 11 4,11 nepokoleblivi. Otkr 1,8 11 Nemu slava i vlast vo veki vekov. 11,17 Amin!
12
Dela 15,22 Zavr{ni pozdravi 12 Po Silvan, na{iot veren brat, ka- 13 Dela 12,12 ko {to mislam, vi go napi{av ova krat- Otkr 17,5 ko poslanie, za da ve ute{am i uveram deka ova e vistinskata Bo`ja blagodat. 14 2 Kor Ostanete cvrsto vo nea! 13,12 13 Ve pozdravuva crkvata vo Vavilon, izbrana zaedno so vas, i Marko, sinot moj. 14 Pozdravete se eden so drug so celiv na qubov. Mir na site vas, {to ste vo Hristos. Amin!
VTORO POSLANIE NA APOSTOL PETAR

Voved Vtoroto poslanie na apostol Petar e upateno do {irok krug hristijani vo prviot vek. Glavna tema na ova poslanie se la`nite u~ewa i nemoralot koj od niv proizleguva. Najdobriot na~in za borba protiv la`nite u~ewa e opredelbata da se drìme do izvornoto u~ewe preneseno od onie koi bile direktni u~enici na Hristos i li~no Go slu{nale Negovoto u~ewe. Posebno vnimanie vo ova poslanie mu e posveteno na tvrdeweto na nekoi lu|e deka Hristos nema povtorno da se vrati na Zemjata. Pisatelot objavuva deka prividnoto docnewe na Gospod Isus se dolì na faktot {to Bog ne saka da zagine nikoj, tuku site da se pokaat (3,9).
1,1
Dela 15,14 Rim 1,17 Tit 2,13
Simon Petar, sluga i apostol na Isus Hristos, do onie na koi preku 2 pravdata na na{iot Bog i Spasitel Fil 3,8-10 Isus Hristos im se padna ednakva vera Kol 2,6 1 Ptr 1,2 kako i nam. 2 Blagodatta i mirot so poznavaweto Juda 1,2 3 na Bog i Hristos Isus, na{iot Gospod, Jn 1,14 da vi se umnoàt.
Efes 3, 16-19 1 Ptr 2,9
Pozdrav
Bo`jiot poziv i izbor

3
Bidej}i Negovata boèstvena sila Jn 1,12 ni podari s# {to e potrebno za ìvoDela 17,28 tot i pobo`nosta, a preku poznanieto 2 Kor 3,18 na Onoj Koj n# povika so Svojata slava 6 i sovr{enstvo, Gal 5,22-23 4 preku koi ni se daruvani mnogu golemi i dragoceni vetuvawa, ta preku niv da stanete u~esnici vo Bo`jata priroda ako se oddale~ite od gnileòt na ovoj svet; 5 zatoa, grièj}i se za ova sestrano, prinesete kon verata svoja dobrodetel, a kon dobrodetelta znaewe, 6 kon znaeweto vozdrùvawe, kon vozdrùvaweto trpenie, kon trpenieto pobo`nost, 7 kon pobo`nosta bratoqubivost, kon bratoqubivosta qubov. 8 Za{to, ako ovie doblesti gi ima vo vas i se umnoùvaat, tie nema da ve os4
tavat prazni, nitu besplodni vo poznanieto na na{iot Gospod Isus Hristos. 9 A koj gi nema ovie doblesti, toj e slep, kusogled i zaborava deka se o~istil od porane{nite grevovi. 10 Bra}a, zatoa u{te pove}e nastojuvajte da go zajaknete va{iot poziv i izbor, za{to, ako go vr{ite toa, nikoga{ nema da pogre{ite, 11 bidej}i po takov na~in }e vi se ovozmoì sloboden vlez vo ve~noto carstvo na na{iot Gospod i Spasitel Isus Hristos. Vernost kon apostolskoto i proro~ko slovo Poradi toa sekoga{ }e se trudam da vi gi napomenuvam ovie raboti, iako gi znaete, i utvrdeni ste vo sega{nata vistina. 13 a i pravo e, dodeka sum vo ova telo, da ve potsetuvam, 14 bidej}i znam deka naskoro }e go ostavam moeto telo, kako {to Gospod na{, Isus Hristos, mi otkri. 15 A }e se pogriàm na ova da se potsetuvate sekoga{ i po mojata smrt. 16 Za{to nie vi ja pokaàvme silata i doa|aweto na na{iot Gospod Isus Hristos ne preku izmisleni prikazni,
12
10
2 Sol 1,11 1 Jn 3,6
11
Lk 1,33
12
1 Jn 2,21 Juda 1,5
13
Is 38,12
14
Jn 21,18-19 2 Kor 5,1
16
Lk 9,31-32 Jn 1,14 1 Kor 15,23
288
17 tuku samite bevme o~evidci na Negovo19
Lk 1,7-8 Otkr 2,28
Mt 17,5 Mk 9,2-8
20
2 Tim 3,16 1 Ptr 1,11
21
Dela 3,21
2,1
5 Mojs 13,2-6 Mt 24,24 Mk 13, 21-23 2 Sol 2, 3-12 1 Tim 4,1
2
Dela 9,2 Rim 2,24
3
Is 52,5 Juda 1,4
to veli~ie. 17 Za{to Toj primi ~est i slava od Bog Otecot, koga od Velelepnata Slava Mu dojde vakov glas: Ovoj e Mojot vozquben Sin, so Kogo se ispolnuva Mojata dobra volja. 18 I toj glas, {to dojde od neboto, nie go ~uvme, koga bevme so Nego na svetata gora. 19 A osven toa, nie imame ne{to u{te poverno, a toa e proro~koto slovo; i dobro pravite {to nemu mu obrnuvate vnimanie, kako na svetilo {to sveti na temno mesto, dodeka denot osamne i Denicata zasveti vo va{ite srca. 20 Znajte go prvo toa deka niedno proro{tvo od Pismoto ne e sopstveno kaùvawe na prorokot. 21 Za{to nikoga{ spored ~ove~kata volja ne e izre~eno proro{tvo, tuku svetite Bo`ji lu|e zboruvale pottiknati od Svetiot Duh. Treba da se pazime od la`ni i poro~ni u~iteli
4
Mt 8,29 Juda 1,6
A vo narodot ima{e i la`ni pro1 Ptr 3,20 roci, kako {to i me|u vas }e ima 6 la`ni u~iteli, koi }e vnesat pogubni 1 Mojs 19 eresi i, otkako se odre~at od Gospod, Mt 10,15 Juda 1,7 Koj gi otkupil, }e navle~at vrz sebesi brza pogibel. 2 I mnozina }e pojdat po nivnite ne~istotii, i poradi niv patot na vistinata }e bide pohulen. 3 I, pobuduvaj}i ve od koristoqubivost, }e ve privlekuvaat so laskavi zborovi; no nivnoto osuduvawe e odamna gotovo, i nivnata pogibel ne dreme. 4 Za{to Bog, koga ne gi po{tedi angelite {to zgre{ija, tuku gi frli vo pekolot so verigi na mrakot, gi predade da bidat dràni do sudot; 5 i koga ne go po{tedi prviot svet, tuku, koga nanese potop vrz bezbo`niot svet, go zapazi samo osum~lenoto semejstvo na Noe, propovednikot na pravdata; 6 i gradovite Sodom i Gomora gi osudi na razurnuvawe i gi pretvori vo pepel, ostavaj}i gi kako primer na idnite bezbo`nici,
(Juda 1,413)
a go izbavi pravedniot Lot, kogo go osramotija bezzakonicite so ne~istiot ìvot. 8 Za{to, koga ìvee{e pravednikot me|u niv, gledaj}i gi i slu{aj}i gi bezzakonskite dela, toj sekojdnevno ja izma~uva{e svojata pravedna du{a; 9 zna~i Gospod znae kako da gi izbavuva pobo`nite od isku{enija, a nepravednite da gi drì vo maki za sudniot den; 10 a najmnogu onie {to se upravuvaat spored teloto vo negovite gnasni pohoti, koi ja preziraat vlasta, drski se, gordi i ne se pla{at da hulat na vlasta, 11 no duri ni angelite, koi se posna`ni i posilni od niv, ne izgovaraat za niv hula pred Gospod. 12 A tie, kako nerazumni ìvotni, sozdanija po instinkt se fa}aat i se uni{tuvaat, hulej}i go ona {to ne go razbiraat, vo svojata pogibel }e zaginat, 13 dobivaj}i kazna za vr{ewe nepravda. Tie sekojdnevniot ìvot vo rasko{ go smetaat za uìvawe; tie se sram i grev, nasladuvaj}i se so svoite izmami, dodeka jadat so vas; 14 imaat o~i polni so prequbodejstvo i nenasitni se na grev, gi mamat neutvrdenite du{i; imaat srce priviknato na lakomstvo: tie se ~eda na prokletstvoto! 15 Otkako go ostavija vistinskiot pat i se zabludija, trgnaa po stapkite na Vosoroviot sin Valaam, koj zasaka plata za vr{ewe nepravda, 16 no be{e izobli~en za svoeto bezzakonie: nerazumnoto ìvotno progovori so ~ove~ki glas i go zapre bezumstvoto na prorokot. 17 Tie se bezvodni izvori, oblaci i magli od bura raznesuvani; za niv e rezerviran mrakot na temninata zasekoga{. 18 Za{to, govorej}i prazni zborovi, gi mamat na telesni pohoti i ne~istotija onie koi tuku{to se ottrgnale od tie {to ìveat vo zabluda. 19 Im vetuvaat sloboda koga tie samite se robovi na razvratot, za{to koga
7
7
Lk 17,29
9
1 Kor 10,13 2 Sol 1, 5-10 Juda 1,6
10
Juda 1,7-8
11
Juda 1,9
12
Ps 49,12-14 Juda 1,10
13
Juda 1,12
15
4 Mojs 22,7 Juda 1,11 Otkr 2, 14-15
16
4 Mojs 22,28
17
Juda 1, 12-13
18
Juda 1,16
19
Jn 8,34 Rim 6, 16-17
289
20 nekoj nekogo pobeduva, toj i go porobu-
Mt 12,45
1 Kor 11,2 Juda 1,3
3-12 1 Tim 4,1 Juda 1,18
Za{to, ako gi izbegnale svetovnite skvernosti preku poznanieto na Gospod i Spasitelot na{ Isus Hristos, i pak 22 se pletkaat vo niv i biduvaat pobedeni, Izreki toga{ za takvi poslednoto }e im bide 26,11 Lk 12, polo{o od prvoto! 47-48 21 Za niv bi bilo podobro da ne go bea poznale patot na pravdata otkolku, 3,2 otkako go poznaa, da otstapat od sveta1,18-20 ta zapoved koja im e predadena. Juda 1,17 22 Nim im se slu~uva spored vistin3 skata pogovorka: Pesot se vra}a na 1,16 svojata blujavica i Iskapenata sviwa 2,1 2 Sol 2, - vo kalta.
21
20
va.
Eve, vozqubeni, kako ve}e vi go pi{uvam vtoroto poslanie vo koe 1 Mojs 1, so napomnuvawe vi go razbuduvam va{i6-9 ot ~ist razum 2 za da se potsetite na zborovite, po6 1 Mojs rano kaàni od svetite proroci, i na 7,11-21 Mt 24, zapovedta od Gospod i Spasitelot, 38-39 dadeni preku va{ite apostoli. 1 Ptr 3,20 3 Najnapred znajte go toa deka vo pos7 lednite dni }e se javat podigruva~i, Mt 3,12 koi }e se podbivaat i }e ìveat spored Rim 2,6 svoite pohoti. 8 4 ]e velat: Kade e vetuvaweto na NePs 90,4 govoto doa|awe? Za{to, otkako tatkovcite na{i izumrea, s# si stoi taka kako od sozdavaweto na svetot. 5 Tie namerno zaboravaat deka nebesata i zemjata od porano bea sozdadeni od voda i preku voda so silata na Bo`joto slovo, 6 preku koe, toga{niot svet zagina, potopen od voda. 7 A sega{nite nebesa i zemjata, pazeni od istoto slovo, se ~uvaat za ogan vo denot na sudot i pogibelta na ne~estivite lu|e. 8 No vnimavajte, vozqubeni, da ne go izumite samo toa deka za Gospod eden
Is 5,19
4 5
Vetuvawe za povtorno Hristovo doa|awe
den e kako iljada godini, a iljada godini - kako eden den. 9 Gospod nema da zadocni so Svoeto vetuvawe, kako {to nekoi mislat za baveweto; no dolgo vreme trpi, bidej}i ne saka da zagine nekoj, tuku site da se pokaat. 10 I }e dojde denot Gospodov, kako kradec vo no}no vreme; toga{ nebesata so golema bu~ava }e gi snema, i stihiite }e plamnat i }e se razru{at, a zemjata, i s# {to e na nea, }e izgori. 11 I taka, bidej}i seto toa }e se razru{i, kakov treba da vi bide va{iot svet ìvot i pobo`nosta va{a, 12 dodeka go o~ekuvate i posakuvate skoroto doa|awe na Bo`jiot den, vo koj nebesata }e se razru{at i osnovite vo ogan }e se stopat? Pottiknuvawe na budnost
9
Avak 2,3 Lk 18,7 Rim 2,4 1 Tim 2,4
10
Mt 24,29.43-45 1 Sol 5,2 Otkr 20,11 21,1
12
Is 34,4 Dela 3, 19-20
13
Is 60,21 65,17 66,22 Rim 8,19 Otkr 21,1.7
14
Juda 1,24
15
Dela 2,4 1 Tim 1, 15-16
13 No nie, spored Negovoto vetuvawe, o~ekuvame novo nebo i nova zemja, na 17 Evr 2,1 koi }e se vseli pravda. 14 Zatoa, vozqubeni, dodeka go o~eku18 vate toa, pogriète se pred Nego da Rim 16,27 izlezete spokojni, neoskverneti i Juda 1,25 neporo~ni; 15 i dolgotrpelivosta na va{iot Gospod smetajte ja kako spasenie - kako {to vi napi{a i vozqubeniot na{ brat Pavle, spored dadenata mu mudrost; 16 kako {to zboruva za toa i vo site svoi poslanija, vo koi ima nekoi raboti te{ki za razbirawe, {to neu~enite i neutvrdenite gi izopa~uvaat, kako i drugite Pisma, za svoja pogibel. 17 A vie, vozqubeni, znaej}i go ova odnapred, pazete se od izmamata na bezzakonicite za da ne bidete odvedeni so niv, i da ne otpadnete od svojata utvrdenost, 18 tuku da napreduvate vo blagodatta i vo poznanieto na na{iot Gospod i Spasitel Isus Hristos. Nemu slava i sega i za ve~ni vremiwa. Amin!
PRVO POSLANIE NA APOSTOL JOVAN

Voved Tradicijata mu gi pripi{uva trite poslanija na apostol Jovan, iako negovoto ime vo niv niedna{ ne se spomenuva. Prvoto od ovie poslanija ne ni dava nikakvi podatoci za negoviot pisatel, nitu pak za identitetot na onie na koi im e upateno. No toa otkriva odredeni aspekti na sostojbite vo hristijanskite zaednici do koi toa bilo adresirano. Kako i mnogute drugi zaednici od vtorata polovina na prviot vek, tie bile izloèni na vlijanijata na duhovnite ili religioznite dvièwa koi se oddale~uvale od vistinskata hristijanska vera. Tokmu zatoa pisatelot se stremi kon dvojna cel vo svoeto poslanie: - da gi ohrabri svoite ~itateli da ìveat vo vistinsko zaedni{tvo so Boga i Negoviot Sin Gospod Isus Hristos, {to treba da se izrazi preku primenata na bratskata qubov; - istovremeno da se borat protiv la`nata nauka {to ja kompromitira vernosta vo Evangelieto. Vovedot vo poslanieto (1,14) toa i go iznesuva: zacvrstuvawe na zaedni{tvoto {to treba da go imaat vernicite so Boga i so Isus Hristos, isto kako i bratskoto zaedni{tvo edni so drugi. Za toa tie treba da ostanat verni na svedo{tvoto na onie koi Go bea videle ili slu{ale Isus Hristos. Pisatelot gi povikuva svoite ~itateli da ìveat vo svetlina, za{to Bog e svetlina. Za taa cel, tie treba da gi sproveduvaat zapovedite na qubovta (1,52,17). Potoa go navestuva pojavuvaweto na golemite neprijateli na Hristos (2,1829). Toj gi soop{tuva osobenostite {to gi pravat vistinski ~edata Bo`ji: pravedniot ìvot vo koj prebivaat, qubovta {to ja imaat edni kon drugi, verata vo Isus Hristos (3,124). Otkako pokaùva kako treba da se razlikuva zabluda od vistina (4,16), pisatelot u{te edna{ se navra}a kon temata za qubovta: da Mu se pripa|a na Boga zna~i da se qubi, za{to Bog e qubov (4,721). Toj go zavr{uva svoeto poslanie opi{uvaj}i ja verata kako pobedni~ka i rezimiraj}i gi pozna~ajnite stavovi od negovoto poslanie (5,121).
1,1
2,13 Lk 24,39 Jn 1,1.14 20,25
Ona {to be{e od po~etokot, ona {to go ~uvme, ona {to so o~ite svoi go vidovme, {to go razgledavme i 2 {to racete na{i go opipaa, za Slovoto 2,25 4,14 na ìvotot 5,20 2 i ìvotot se javi, i vidovme, i sveJn 1,4 11,25-26 do~ime, i vi go navestuvame ve~niot 3 ìvot, koj be{e vo Otecot i nam ni se Jn 17,20-21 javi Dela 4,20 3 ona {to go vidovme i go ~uvme, toa 26,16 1 Kor 1,9 vi go navestuvame, ta i vie da imate
Predgovor
zaedni{tvo so nas; a na{eto zaedni{- 4 15,11 tvo e so Otecot i Negoviot Sin, Isus Jn 16,22-24 2 Jn 1,12 Hristos. 4 Toa vi go pi{uvame za da bide ra5 dosta na{a potpolna. 3,11 Da odime vo svetlina, oslobodeni od grevot A izvestuvaweto, pak, {to go ~uvme od Nego i vam vi go predavame, e toa deka Bog e svetlina, i vo Nego nema nikakva temnina.
5
Dan 2,22 Jn 8,12 1 Tim 6,16 Jk 1,17
291
Ako re~eme deka so Nego imame zaedni{tvo, a odime vo temnina, toga{ laème i ne postapuvame spored visti7 nata. Mt 26,28 7 A ako, pak, vo svetlina odime, kako Rim 3, 24-25 {to e Toj samiot vo svetlina, toa zna~i Efes 5,8 deka nie eden so drug imame zaedni{Evr 9,14 Otkr 1,5 tvo, i krvta na Isus Hristos, Negoviot Sin, n# o~istuva od sekakov grev. 8 8 Ako kaème deka nemame grev, se la1 Car 8,46 ème sami sebe, i vistinata ne e vo nas. Jov 9,2 9 Ako gi ispovedame grevovite svoi, Izreki 20,9 Toj e veren i praveden za da ni gi prosProp 7,20 Rim 3, ti grevovite i da n# o~isti od sekakva 10-20 nepravda. 10 Ako, pak, re~eme deka ne sme zgre9 2 Let 7,14 {ile, Nego Go pravime la`livec, i Ps 32,1-5 slovoto Negovo ne e vo nas. Izreki
6 2,4.9 Jn 3,21 28,13 Mt 6,12 Rim 4,6-8 Jk 5,16
2,1
Jn 14,16 Dela 3,14 Rim 8,34 Evr 7,25 8,6
2
4,10.14 Jn 4,42 Rim 3,25 Kol 1,20
3
1,3.7 3,22-24 4,21 5,2-3 2 Jn 1,6
4
4,20 Tit 1,16
Hristos ni doa|a na pomo{ êda moi, ova vi go pi{uvam za da ne gre{ite; i ako nekoj zgre{i, kaj Otecot imame Zastapnik, Isus Hristos, Pravednikot; 2 a Toj e `rtva za izmiruvawe za na{ite grevovi, i ne samo na{ite, tuku i grevovite na celiot svet. 3 Po toa znaeme deka sme Go poznale, koga gi ~uvame Negovite zapovedi. 4 Koj veli: Go poznav, a zapovedite Negovi ne gi ~uva, toj e la`livec i vo nego nema vistina; 5 a koj go pazi slovoto Negovo, vo nego Bo`jata qubov navistina e sovr{ena: po toa znaeme deka sme vo Nego. 6 Koj veli deka vo Nego prebiva, dolèn e da postapuva taka, kako {to postapi i Toj.
ne znae ni kade odi, bidej}i temninata mu gi oslepila o~ite negovi. 12 Vi pi{uvam, ~eda, deka zaradi Negovoto ime vi se prosteni grevovite. 13 Vi pi{uvam vam, tatkovci, za{to Go spoznavate Onoj Koj e od po~etok; vi pi{uvam, vam, mom~iwa, za{to go pobedivte lukaviot. 14 Vi napi{av vam, ~eda, bidej}i go poznavte tatkoto. Vi napi{av, vam, tatkovci, bidej}i Go poznavte Onoj Koj e od po~etok; vi napi{av vam, mom~iwa za{to ste silni, i slovoto Bo`jo prebiva vo vas, pa go pobedivte lukaviot. 15 Ne qubete go svetot i s# {to e vo nego. Ako nekoj go qubi svetot, vo nego nema qubov od Otecot. 16 Za{to, s# {to e vo svetot - pohotata na teloto, pohotlivosta na o~ite i gordelivosta na ìvotot, ne e od Otecot, tuku od ovoj svet. 17 A svetot e minliv i pohotite negovi, a onoj {to ja izvr{uva voljata Bo`ja, ostanuva doveka. Hristovite neprijateli
18 êda, posleden ~as e. I kako {to ste slu{ale deka }e dojde Antihrist, i sega ve}e se pojavija mnogu antihristi; od toa razbirame deka e posledniot ~as. 19 Tie izlegoa od nas, no ne bea na{i; bidej}i ako bea na{i, }e ostanea so nas; no izlegoa, za da bide jasno deka ne se site na{i. 20 A vie imate pomazanie od Svetiot, i site toa go znaete. 21 Ne vi pi{av deka ne ja znaete vistinata, tuku zatoa {to ja znaete i zatoa {to znaete deka niedna laga ne doa|a od vistinata. 22 Koj e la`livec, ako ne onoj, {to poreknuva deka Isus e Hristos? Antihrist e toj {to Gi poreknuva Otecot i Sinot. 23 Sekoj {to Go poreknuva Sinot, Go nema nitu Otecot; a koj Go priznava Sinot, Go ima i Otecot. 24 I taka, s# {to ~uvte vo po~etokot, toa i neka ostane kaj vas; ako ostane vo vas ona {to go ~uvte od po~etokot, i vie }e prebivate vo Sinot i vo Otecot.
8
Jn 1,5 8,12 13,34 15,12-17 Rim 13,12
9
1,6 Izreki 4,18-19
10
3,18-20
11
1,6 Jn 12,35 Mt 15,14
12
1,7 2,2 Mt 9,2 Lk 24,47 Dela 3,16 13,38 1 Kor 6,11
13
4,4 5,4.5.18 Evr 8,11 1 Ptr 5,8-9
14
Jn 5,38 Efes 6, 10-17 Otkr 12,11
15
Jn 5,42 17,14 Rim 12,2 Jk 4,4
16
Izreki 27,20 Mk 10,24 Gal 5,24 Tit 2,12 Jk 4,16 1 Ptr 2,11
Nova zapoved Vozqubeni, ne vi pi{uvam nova zaJn 14,21.23 poved, tuku starata zapoved, {to ja 6 imavte od po~etokot. Starata zapoved e 3,3.16 slovoto, {to go ~uvte od po~etokot. 8 A sepak, nova zapoved vi pi{uvam 4,17 Jn 13,15.34 ne{to {to e vistina i vo Nego i vo vas; 1 Kor 11,1 Efes 5,2 za{to temninata odminuva, a vistinFil 2,5 Kol 1,11 skata svetlina ve}e sveti. 9 Koj veli deka e vo svetlina, a go 1 Ptr 2, 21-25 mrazi bratot svoj, toj e s# u{te vo tem7 nina. 10 Koj go saka svojot brat, toj e vo 5 Mojs 6,5 Mt 22, svetlina i vo nego nema soblazna. 37-40 11 A koj go mrazi bratot svoj, toj se nao|a vo temnina, i vo temnina odi, i
5
7
17
Is 40,8 Izreki 10,25 Mt 7,21 1 Kor 7,31 1 Ptr 4,2
18
4,3 Mt 24,5 1 Tim 4,1 2 Jn 1,7
19
Dela 20,30 1 Kor 11,19 2 Kor 6, 14-18
292
19
Dela 20,30 1 Kor 11,19 2 Kor 6, 14-18
20
2 Kor 1,21 Juda 1,5
21
Jn 8,32.44 3 Ptr 1,12 2 Jn 1,1
22
4,3 2 Jn 1,7
23
Mt 10,33 Jn 5,23 2 Jn 1,7.9
A ova e vetuvaweto {to ni go veti Toj: ve~niot ìvot. 26 Toa vi go pi{av poradi onie {to ve mamat. 27 A vie, pomazanieto {to go primivte od Nego, ostanuva vo vas, i nemate potreba nekoj da ve pou~uva; no bidej}i Negovoto pomazanie ve u~i na s#, i e vistinito, i ne e laga, zatoa ostanete vo Nego onaka kako {to ve nau~ilo toa. 28 I taka, ~eda, ostanete vo Nego, ta, koga }e se javi Toj, da imame smelost i da se ne posramime od Nego koga }e dojde. 29 Koga znaete deka Toj e praveden, znajte go i toa deka sekoj, koj vr{i pravda, e roden od Nego.
25
puva pravedno, i sekoj {to ne go qubi 5 Is 53,4.5.9 bratot svoj, ne e od Boga. Jn 1,29 Da se qubime eden so drug 11 Za{to toa e porakata {to ja ~uvte od po~etokot - da se sakame eden so drug. 12 No ne kako Kain, koj be{e od lukaviot i go ubi brata si. A zo{to go ubi? Zatoa {to negovite dela bea lo{i, a na negoviot brat - pravedni. 13 Ne ~udete se, bra}a moi, ako svetot ve mrazi. 14 Nie znaeme deka preminavme od smrt vo ìvot, bidej}i gi qubime bra}ata svoi; onoj {to ne go qubi bratot svoj, toj ostanuva vo smrtta. 15 Sekoj {to go mrazi bratot svoj, e ~ovekoubiec; i poznato vi e deka nieden ~ovekoubiec nema ìvot ve~en, {to }e ostane vo nego. 16 Qubovta ja poznavame po toa {to Toj ja poloì za nas du{ata Svoja; no i nie sme dol`ni da gi polagame du{ite svoi za bra}ata. 17 Ako nekoj ima svetovni blaga, pa koga }e go vidi svojot brat vo nema{tija, ta go zatvori srceto svoe od nego kako toga{ }e moè da ostane vo takov Bo`jata qubov? 18 êda moi, da ne se sakame so zborovi ili so jazik, tuku so dela i vistina! Uverenost pred Boga I po toa }e znaeme deka sme od vistinata, i pred Nego }e go uverime svoeto srce; 20 bidej}i, ako srceto na{e n# osudi, Bog e pogolem od na{eto srce i znae s#. 21 Vozqubeni, koga na{eto srce ne n# osuduva, toga{ nie imame sloboda pred Boga, 22 i, {to i da pobarame, dobivame od Nego, bidej}i gi ~uvame Negovite zapovedi i pravime {to e blagougodno pred Nego. 23 A zapovedta Negova e taa, da veruvame vo imeto na Negoviot Sin Isus Hristos i da se qubime eden so drug, kako {to ni zapovedal. 24 I onoj, {to gi ~uva zapovedite Negovi, prebiva vo Nego, i Toj - vo nego. A
19 8,46 9,16.24.31 Evr 7,26 9,26 1 Ptr 2, 22-24
6
Mt 7,18 Rim 6,14.17-18
7
2,29 3,10
8
3,12 1 Mojs 3,15 Mk 1,24 Jn 8,34.44 12,31
24
1,3 2,27 3,24 Jn 15,7-10
25
Jn 5,24 6,40 17,2
27
2,20 Jn 6,45 Evr 8,11
28
3,2 4,17 Lk 13,27 Fil 1, 20-21 2 Sol 1,9
29
3,10 4,7 5,1
3,1
Jn 1,12 16,3 17,25 Rim 8,16 1 Kor 1,21 Gal 4,4-5 Efes 1,5
2
2,8 Jn 17,24 Rim 8,29 Fil 3,21 Kol 3,4 Otkr 22,4
3
2,6 2 Kor 7,1
Gledajte kolku golema qubov ni dal Otecot - da bideme nare~eni ~eda Bo`ji, a toa i sme! Zatoa svetot ne n# znae, za{to ne Go spozna Nego. 2 Vozqubeni, sega sme ~eda Bo`ji! No u{te ne se pokaà {to }e bideme. Znaeme samo deka, koga }e se pokaè, }e bideme sli~ni na Nego, za{to }e Go vidime kakov {to e. 3 I sekoj {to ja ima taa nade` vo Nego, se o~istuva samiot sebe, kako {to e ~ist Toj. 4 Sekoj {to pravi grev, pravi i bezzakonie; i grevot e bezzakonie. 5 A znaete deka Toj se javi za da gi zeme na{ite grevovi; a grev vo Nego nema. 6 Sekoj, koj prebiva vo Nego, ne gre{i; sekoj {to gre{i, ne Go videl, nitu Go poznal. 7 êda, nikoj da ne ve zabluduva! Koj postapuva pravedno, praveden e, kako {to e praveden Toj. 8 Koj pravi grev, od |avolot e, za{to |avolot gre{i od po~etokot. Pa zatoa i se javi Sinot Bo`ji, za da gi urne delata |avolski. 9 Sekoj {to e roden od Boga, grev ne pravi, za{to semeto Negovo prebiva vo nego; i ne moè da gre{i, bidej}i e roden od Boga. 10 êdata Bo`ji i ~edata |avolski po toa i se poznavaat. Sekoj {to ne posta-
Bo`ji ~eda
9
3,6
10
2,29 3,23
11
2,7 3,23 Jn 13,34
12
1 Mojs 4,8 Jn 8,44 Evr 11,4
13
Mt 24,9 Lk 6,22 Jn 15,18-21
14
Jn 5,24
15
Mt 5,21-22 Jn 8,44
16
4,16 Mt 20,28 Jn 15,13
17
5 Mojs 15,7.11 Lk 10,33 Jk 2,15-16
18
Mt 7,21 Gal 5,6 Jk 1,22 2,14-17
293
19 deka Toj prebiva vo nas, znaeme po Du-
Izreki 10,12 Evr 4,16 1 Ptr 4,8
hot {to ni Go dal.
20
4,4 1 Car 8,39 Ps 7,9 Lk 18,13 Dela 15,8
21
5,14 Evr 4,16
22
Er 29,12-13 Mt 7,7-8 Jn 8,29 15,7
23
4,21 Jn 6,29 13,34 15,12 Rim 10,14 1 Sol 4,9 1 Ptr 1,22
24
2,24 4,13 Jn 14,23 Rim 8,9
Vozqubeni, ne veruvajte mu na sekoj duh, tuku proveruvajte gi duhovite: dali se od Boga, bidej}i mnogu la`ni proroci se javija vo svetot. 2 Po ova raspoznavajte Go Bo`jiot Duh1: sekoj duh {to priznava deka Isus Hristos do{ol vo telo, od Boga e. 3 A sekoj duh, {to ne priznava deka vo telo do{ol Isus Hristos, ne e od Boga; toa e duhot na Antihristot, za kogo ste slu{ale deka doa|a, pa i sega e ve}e vo svetot. 4 Vie ste, ~eda, od Boga i niv ste gi pobedile; za{to Onoj, Koj e vo vas, e pogolem od onoj {to e vo svetot. 5 Tie se od svetot, zatoa i svetovno zboruvaat, a svetot gi slu{a. 6 Nie sme od Boga. Koj Go poznava Boga, n# slu{a nas; koj ne e od Boga, nas ne n# slu{a. Po toa i go poznavame Duhot na vistinata i duhot na zabludata. Qubovta doa|a od Bog i se vkorenuva vo verata
Duhot na vistinata i duhot na zabludata
4,1
5 Mojs 13,2-6 Er 23,21-22 28,8-9 Mt 7,15-20 24,4.5.24 Jn 8,42-47 Efes 5, 8-10 Kol 2,8 3 Ptr 2,1 2 Jn 1,7
7 Vozqubeni, da se qubime eden so drug, za{to qubovta e od Boga, i sekoj, koj qubi, e roden od Boga i Go poznava Boga; 8 koj ne qubi, toj ne Go poznal Boga, za{to Bog e qubov. 9 Bo`jata qubov kon nas se pokaà vo 2 toa {to Bog Go isprati vo svetot Svo1 Kor 12,3 jot Edinoroden Sin za da ìveeme pre1 Sol 5,21 1 Tim ku Nego. 10 Vo toa se sostoi qubovta, {to ne 6,13.20-21 2 Tim 1, 13-14 nie Go vozqubivme Boga, tuku Bog nas n# vozqubi i Go prati Sinot Svoj za da 3 gi o~isti grevovite na{i. 2,18.22-23 11 Vozqubeni, koga taka n# vozqubi Dela 20,29 2 Sol 2,7 Bog, toga{ i nie sme dol`ni da se qu4 bime eden so drug. 12 Boga nikoj nikoga{ ne Go videl. 5,5 Mt 12,29 Jn 10,29 Ako se qubime eden so drug, Bog prebiJuda 1,3 va vo nas i qubovta Negova e sovr{ena Otkr 2,7.11.26 vo nas. 3,5.12.21 17,14
Deka nie prebivame vo Nego i Toj vo nas, znaeme po toa {to ni dal od Svojot Duh. 14 I nie vidovme i svedo~ime deka Otecot Go isprati Sinot kako Spasitel na svetot. 15 Koj ispoveda deka Isus e Sin Bo`ji, vo nego prebiva Bog, i toj - vo Boga. 16 I nie ja poznavme qubovta, koja Bog ja ima kon nas; i poveruvavme vo toa deka e Bog qubov, i deka onoj, koj prebiva vo qubovta, prebiva vo Boga, i Bog - vo nego. 17 Qubovta vo nas se usovr{uva zatoa za da imame smelost na sudniot den; bidej}i, kako {to e Toj, taka sme i nie vo ovoj svet. 18 Vo qubovta strav nema, tuku sovr{enata qubov go izgonuva stravot, bidej}i stravot podrazbira kazna. Koj se pla{i, ne e sovr{en vo qubovta. 19 Nie Go qubime, bidej}i Toj otprvin n# vozqubi. 20 Ako nekoj re~e: Go qubam Boga a go mrazi svojot brat, toj e la`livec: za{to, koj ne go qubi svojot brat, kogo go videl, kako moè da Go qubi Boga, Kogo ne go videl? 21 I taa zapoved ja imame od Nego: koj Go qubi Boga, da go qubi i bratot svoj.
13
5
Jn 3,31 15,18-19 17,14
6
3,10 Jn 8,47 10,26-27 14,17 18,37 2 Tim 4,4 3 Ptr 2,18
7
2,29 3,11.23 4,11 5,1 1 Sol 4,9
8
4,16
9
Jn 3,16 Efes 1,4 2,4-5 Kol 2,13
10
4,19 Rim 5,8 2 Kor 5,19
11
Mt 18,33
12
3,24 2 Mojs 33,20 Jn 1,18 6,46 14,23 1 Tim 6,16
Veruvaweto vo Bo`jiot Sin - koren na qubovta Sekoj, koj veruva deka Isus e Hristos, od Boga e roden, i sekoj, koj Go qubi Onoj Koj rodil, Go qubi i Onoj, rodeniot od Nego. 2 Po ova znaeme deka gi qubime ~edata Bo`ji, koga Go qubime Boga i gi izvr{uvame Negovite zapovedi. 3 Bidej}i qubovta kon Boga se sostoi vo ova: da gi pazime zapovedite Negovi, a Negovite zapovedi ne se te{ki. 4 Za{to s# {to e rodeno od Boga, go pobeduva svetot; i ova e pobedata {to go pobedi svetot - verata na{a. 5 Koj go pobeduva svetot, ako ne onoj koj veruva deka Isus e Sin Bo`ji? 6 Onoj, Koj dojde preku voda i krv (i preku Duhot), Toj e Isus Hristos - ne
13
3,24 1 Kor 12,3
14
1,2 Jn 3,17 4,42
15
2,23 Jn 9,22.35 Rim 10,9 2 Jn 1,9
16
3,16 4,8.12 Jn 6,69 Rim 5,8
17
2,6.28 Jk 2,13
1 4,2. Vo nekoi rakopisi na ova mesto e dodadeno: i duhot na lagata.
294
5,1 samo preku voda, tuku preku voda i krv;
2,29 4,7 1 Ptr 1, 22-23
2
Rim 13,9
3
5 Mojs 30,11 Mt 11, 29-30 Jn 14,15 15,10 Gal 5,14 2 Jn 1,6
4
2,13-14 4,4 Jn 16,33 Dela 12,11 Otkr 17,14
5
1 Kor 15,57 Efes 6,16
6
2,20.27 Jn 14,17 15,26 19,34
i Duhot e Onoj Koj svedo~i, za{to Duhot e vistina. 7 Za{to Trojca se, Koi svedo~at (na neboto: Otecot, Slovoto i Svetiot Duh; i ovie Trojca se edno. 8 I Trojca se, Koi svedo~at na zemjata:) duhot, vodata i krvta; i tie tri se vo edno. 9 Ako go primame ~ove~koto svedo{tvo, Bo`joto svedo{tvo e pogolemo, bidej}i toa e svedo{tvo Bo`jo, so koe Bog posvedo~i za Svojot Sin. 10 Koj veruva vo Sinot Bo`ji, toj go ima toa svedo{tvo vo sebe; koj ne Mu veruva na Bog, Go pravi la`livec, za{to ne poveruval vo svedo{tvoto Negovo so koe posvedo~il Bog za Svojot Sin. 11 A svedo{tvoto e toa deka Bog ni daruval ìvot ve~en; i toj ìvot e vo Negoviot Sin. 12 Koj Go ima Sinot Bo`ji, toj go ima i toj ìvot; koj go nema Sinot Bo`ji, go nema toj ìvot. Epilog Ova vi go napi{av vam, koi veruvate vo imeto na Sinot Bo`ji, za da zna13
9
Jn 3,33 5,34.37
ete deka imate ìvot ve~en i da veruvate vo imeto na Sinot Bo`ji. 14 I toa e uverenosta, koja ja imame pred Nego, deka ako pobarame ne{to po Negovata volja, Toj n# usli{uva. 15 A koga znaeme deka ni usli{uva {to i da pobarame, znaeme deka }e dobieme, {to i da sme pobarale od Nego. 16 Ako nekoj go vidi brata si da gre{i so grev {to ne e za smrt, neka se moli, i Bog }e mu dade ìvot, - odnosno na onoj {to ne gre{i za smrt. A ima i grev za smrt: za toj grev ne velam da se moli. 17 Sekoja nepravda e grev, no ima grev {to ne e za smrt. 18 Znaeme deka sekoj roden od Boga ne gre{i: no rodeniot od Boga se pazi, i lukaviot ne se dopira do nego. 19 Znaeme deka nie sme od Boga, i deka celiot svet leì vo zlo. 20 Znaeme isto taka deka Sinot Bo`ji dojde i ni dade svetlina i razum, za da Go poznaeme vistinskiot Bog; i nie prebivame vo vistinskiot Bog - Negoviot Sin Isus Hristos. Toj e vistinski Bog i ìvot ve~en. 21 êda, pazete se od idolite. Amin!
14
3,22 Jn 14,13-14
15
Mt 21,22 Jn 14,13 15,7 16,24 Jk 1,5
16
4 Mojs 15,30 18,22 Jn 15,22-24 Evr 6,4-6 10,26-27 Jk 5,19 3 Ptr 2, 20-21
18
Jn 17,15 Juda 1,1
19
Jn 8,47 Kol 1,13
20
Er 24,7 Jn 17,3 20,28 Rim 9,5 Efes 1, 17-18 Kol 1,10 Otkr 3,7
21
3 Ptr 3,17
VTORO POSLANIE NA APOSTOL JOVAN

Voved Pisatelot ednostavno se ozna~uva kako stare{ina, odnosno ,,sve{tenik. Na~inot na koj toj se izrazuva, pokaùva deka da ima odreden avtoritet pred svoite privrzanici. Toj se obra}a do izbranata od Boga gospo|a i nejzinite ~eda, izraz koj verojatno ozna~uva nekoja lokalna crkva i nejzinite ~lenovi (st.1). Toj gi ohrabruva svoite ~itateli da ìveat vo vistinata i vo qubovta (st.16). Niv gi sprotivstavuva na lu|eto koi gi {irat ideite analogni na onie koi gi pobiva Prvoto poslanie na Jovan (st.711). Toj zavr{uva so najava za negovoto doa|awe i prenesuvawe na pozdravite od sestrinskata crkva (st.12). Kako i Prvoto poslanie na Jovan, taka i ova gi povikuva ~itatelite da bidat postojano budni i da bidat istrajni vo vistinskata vera.
1,1
Jn Efes 1 Ptr 1 Jn 8,32 4,15 5,13 2,21 3,18 3 Jn 1,1
Od sve{tenikot - do izbranata gospo|a i nejzinite ~eda, koi gi qubam vo vistinata, - i ne samo jas, tuku i site {to ja poznaa vistinata; 2 poradi vistinata, koja prebiva vo 2 Jn 14,16-17 nas i }e bide so nas do veka. 3 Da bide so nas blagodatta, milos3 1 Tim 1,2 rdieto, mirot od Bog Otecot i od Gos2 Tim 1,2 pod Isus Hristos, Sinot na Otecot vo 4 vistina i qubov! Mnogu se zaraduvav, za{to najdov ne5 koi od tvoite ~eda vo vistina, onaka 1 Ptr 4,8 kako {to dobivme zapoved od Otecot. 1 Jn 2,7-11 5 I sega te molam, gospo|o, ne kako da 6 ti pi{uvam nova zapoved, no onaa {to 1 Jn 3,23 ja imame od po~etokot, da se qubime ed5,3 ni so drugi. 7 6 A qubovta se sostoi vo toa, da 3 Ptr 2,1 1 Jn 2,18.22 postapuvame po Negovite zapovedi. Toa 4,1-3 e zapovedta, {to ja ~uvte vo po~etokot, za da postapuvate spored nea;
4 Jn 13,34 Fil 1,7 1 Jn 3,19 3 Jn 1,3
Pozdrav
Zapoved na qubovta
Antihristi bidej}i vo svetot vlegoa mnozina izmamnici, koi ne ispovedaat deka Isus Hristos do{ol vo telo; takov ~ovek e izmamnik, Antihrist. 8 Pazete se za da ne go izgubite ona za koe ste se trudele, tuku da dobiete polna nagrada. 9 Sekoj, koj odi predaleku i ne ostanuva vo Hristovoto u~ewe, Go nema Boga; koj ostanuva vo Hristovoto u~ewe, toj Go ima i Otecot i Sinot. 10 Koj doa|a kaj vas i ne go nosi toa u~ewe, nego ne go primajte vo va{iot dom i ne pozdravuvajte go; 11 za{to, koj go pozdravuva, u~estvuva vo negovite lo{i dela.
7
8
Ruta 2,18 Mt 10,42
9
1 Jn 2, 23-24
10
Mt 10,14 Rim 16,17 Tit 3,10
11
1 Tim 5,22 Otkr 18,4
12
1 Jn 1,4 3 Jn 1, 13-14
Pozdravi Vistina, imav mnogu da vi pi{uvam, no ne sakav na kniga i so mastilo, za{to se nadevam deka }e dojdam kaj vas i od ustata da vi zboruvam, ta radosta va{a da vi bide polna. 13 Ve pozdravuvaat ~edata na izbranata tvoja sestra. Amin!
12
TRETO POSLANIE NA APOSTOL JOVAN

Voved Ova poslanie, isto taka napi{ano od stare{inata, odnosno ,,sve{tenikot (st.1; 2 Jn. st.1.), e upateno do nekoj si Gaj. Nie ni{to ne zname za ovoj ~ovek, osven deka toj ostanal veren na vistinata. Negoviot stav e sprotiven na Diotrefoviot, vlijatelen ~len na zaednicata koj go kleveti stare{inata i mu go otkaùva gostoprimstvoto. Pisatelot go pofaluva Gaj poradi negovata vernost i negovite uslugi {to im gi napravil na hristijanite (st.18). ]e se zabeleì, sudej}i spored ova poslanie, deka gostoprimstvoto, do~ekot rezerviran za bra}ata, e forma na qubov i na vernost vo vistinata.
1,1
2 Jn 1,1
Sve{tenikot - do vozqubeniot Gaj, 3 kogo go qubam vo vistinata. Fil 1,5 2 Vozquben, se molam da bide{ zdrav 1 Jn 3,19 4 i vo s# da ti bide dobro, kako {to $ e 2 Jn 1,4 dobro na du{ata tvoja.
5
Mt 10, 41-42 3
Pozdrav
Pofalba za dobrodetelstvoto Mnogu se zaraduvav koga dojdoa bra-
6 }ata i posvedo~ija za tvojata vistina Rim 15,24

Tit 3,13
odnosno kako ti odi{ vo vistinata. 4 Za mene nema pogolema radost od toa 8 Mt 18,5 - da slu{nam deka moite ~eda odat vo Rim 12,13 Evr 13,2 vistinata. 1 Ptr 4,9 5 Vozquben, ti postapuva{ verno vo 9 s# {to go pravi{ za bra}ata i gostite. Mt 20,27 6 Tie ja posvedo~ija tvojata qubov Fil 2,3 pred Crkvata. Dobro }e napravi{ ako gi prigotvi{ pred Boga kako {to treba. 7 Bidej}i poradi Negovoto ime trgnaa, ne zemaj}i ni{to od neznabo{cite. 8 Nie sme, pak, dol`ni da primame takvi, za da staneme sorabotnici so vistinata.
Vlastoqubieto na Diotref Jas napi{av nekolku zbora do Crkvata, no Diotref, koj saka da bide prv me|u niv, ne n# primi nas. 10 Zatoa, ako dojdam, }e mu spomnam za delata negovi {to gi pravi, napa|aj}i n# so lo{i zborovi; i toa ne mu e dovolno, tuku bra}ata sam ne gi prima, a im zabranuva da gi primaat i onie koi sakaat da gi primat, i gi goni od Crkvata. 11 Vozqubeni, ne ugleduvajte se na zloto, tuku na dobroto. Koj dobro ~ini, od Boga e; a koj pravi zlo, ne Go videl Boga. 12 Za Dimitrij posvedo~ija site, pa i samata vistina; a svedo~ime, isto taka, i nie; a vie znaete deka svedo{tvoto na{e e vistinsko.
9
10
1 Kor 4, 18-21 1 Ptr 5,3
11
1 Ptr 3,11 1 Jn 3,6
12
Izreki 22,1 Jn 19,35 21,24 1 Ptr 2,12 1 Jn 5,6
13-14
2 Jn 1,12
Zavr{ni pozdravi Mnogu imav da ti pi{uvam, no ne sakav da ti napi{am so mastilo i pero, 14 tuku se nadevam deka naskoro }e te vidam, i deka }e pozboruvame lice v lice. 15 Mir za tebe! Te pozdravuvaat prijatelite. Pozdravi gi prijatelite po ime. Amin!
13
POSLANIE NA JUDA
Voved Poslanieto na Juda ne e upateno do nekoja posebna zaednica, tuku do hristijanite voop{to. Negovata poraka e mo{ne bliska na onaa koja se nao|a vo Vtoroto Petrovo poslanie (vidi posebno 2 Ptr. 2): i ednata i drugata se borat protiv gre{nite u~ewa i protiv onie koi se istaknuvaat so nivniot razvrat. Po vovedot (st.12), pisatelot èstoko gi napa|a propagatorite na la`nite u~ewa, koi se vovlekle vo Crkvata, i najavuva osuda {to }e gi pogodi site (st.316). Od svoja strana, vernicite se povikani da ostanat cvrsti vo verata (st.1723). Poslanieto zavr{uva so zavr{en zbor upaten do Edinstveniot Bog, na{iot Spasitel Isus Hristos, na{iot Gospod (st.2425). Ako ova poslanie ja otkriva zastra{uva~kata sila na lagata, mnogu pove}e ja podvlekuva potporata i nade`ta {to ja poseduvaat hristijanite vo Boga, vo Hristos Isus i vo Svetiot Duh.
1,1
Dela 12,17 Jk 1,1
1 Ptr 2,11 3 Ptr 2,21
Juda, sluga na Isus Hristos, a brat na Jakov - do povikanite, vozqube2 3 Ptr 1,2 ni vo Bog Otecot i za~uvani za Isus Hristos. 3 2 Milost, mir i qubov da vi se mnoDela 9,13 Gal 2,4 àt!
4
Pozdrav
La`ni u~ewa
(2 Ptr 2,117)
3
Vozqubeni, grièj}i se postojano, da vi pi{uvam za na{eto op{to spasenie, smetav deka e neophodno da vi 5 napi{am i da ve zamolam - da se borite 4 Mojs za vistinskata vera, koja im e dadena na 14,35 1 Kor 10,5 svetiite edna{ zasekoga{, 3 Ptr 1,12 4 za{to se vovlekoa nekoi lu|e, ~ija 6 osuda e odamna opredelena, bezbo`ni1 Mojs 6,1- ci, {to ja prevrtuvaat blagodatta Bo`2 3 Ptr 2,4 ja vo ne~istotija i se odrekuvaat od Ediniot Gospodar Bog i Gospod na{ Isus Hristos. 5 Sakam da vi napomnam, iako ova ve}e go znaete, deka Gospod, otkako go izbavi narodot od egipetskata zemja, gi pogubi potoa onie {to ne veruvaa; 6 angelite, pak, {to ne se pokoruvaa na svoeto na~alstvo, i go napu{tija
Gal 5,13 1 Ptr 2,16 3 Ptr 2,1 1 Jn 4,1 2 Jn 1,10
ìveali{teto, gi stavi vo ve~ni okovi, vo mrak za sud na golemiot den. 7 Kako {to Sodom i Gomora i okolnite gradovi, {to bludstvuvaa, a na ist na~in kako i tie, odea po drugo telo, stanaa primer so toa {to bea nakaàni so ve~en ogan. 8 Istoto }e se slu~i i so onie koi go oskvernuvaat teloto, ja preziraat vlasta i hulat na Slavata. 9 A Arhangel Mihail, koga se prepira{e so |avolot za Mojseevoto telo, ne se osmeli da izre~e hulna presuda, tuku re~e: Gospod da te spre~i! 10 A ovie hulat na ona {to ne go znaat, a vo ona {to go znaat po priroda kako nerazumno ìvotno, vo toa se raspa|aat. 11 Te{ko nim, za{to trgnaa po Kainoviot pat, se frlija vo zabludata na Valaam zaradi pe~alba i zaginaa vo buntot Koreev. 12 Toa se onie {to gi poganat va{ite trpezi na qubovta, jadej}i so vas bez strav i napasuvaj}i se. Tie se bezvodni oblaci {to vetrovite gi prenesuvaat, esenski nerodni drvja, dvapati isu{eni i iskornati;
7
1 Mojs 19 Mt 10,15 3 Ptr 2,6-9
8
3 Ptr 2,10
9
Zah 3,2 Dan 10,13.21 12,1 Otkr 12,7
10
3 Ptr 2,12
11
1 Mojs 4,8 4 Mojs 22,2 31,16 Neem 13,2 3 Ptr 2,15 1 Jn 3,12 Otkr 2,14
12
Is 34,8 Izreki 25,14 3 Ptr 2,13.17
298
POSLANIE NA JUDA
13
Is 57,20 3 Ptr 2,17
14
Zah 14,5 Dan 7,10
16
3 Mojs 19,15 Dan 7,8.20 3 Ptr 2,18
17
3 Ptr 3,2
18
1 Tim 4,1 3 Ptr 3,3
svirepi morski branovi, {to kako pena gi ispu{taat svoite sramni dela; yvezdi la`ni, za koi se ~uva mrakot na temninata zasekoga{. 14 A za ovie prorokuva{e i Enoh, sedmiot od Adam, zboruvaj}i: Ete, doa|a Gospod so iljadnici Svoi sveti angeli, 15 za da izvr{i sud nad site i za da gi razobli~i site bezbo`nici za site nivni ne~isti dela, {to gi bea napravile so svoeto bezzakonie, i za site lo{i zborovi, {to gi izrekle za Nego bezbo`nite gre{nici. 16 Tie se nezadovolni vika~i, koi ìveat spored svoite èlbi, a ustata nivna proiznesuva gordi zborovi, i za korist stanuvaat umilkuva~i.
13
Toa se lu|e {to se oddeluvaat od edinstvoto na verata; tie se telesni - i nemaat Duh. 20 A vie, vozqubeni, izgraduvaj}i se vo presvetata va{a vera i molej}i se preku Svetiot Duh, 21 zapazete se vo qubovta Bo`ja, o~ekuvaj}i milost od na{iot Gospod Isus Hristos, za ve~en ìvot. 22 I taka razlikuvaj}i gi, edni miluvajte, 23 a drugi so strav spasuvajte, istrgnuvaj}i gi od ogan i izobli~uvaj}i gi so strav, i gnasej}i se od oblekata, ispoganeta od teloto.
19
19
1 Kor 2,14
20
1 Kor 3, 9-17 14,15-16 Efes 2, 20-22 6,18 Kol 2,7
21
2 Kor 13,13 2 Tim 1,18
22
Jk 5,19
23
Amos 4,11 Zah 3,2
Zavr{en zbor
24
Obra}awe i preporaki
17 No vie, vozqubeni, spomnete si gi zborovite {to gi kaàa apostolite na na{iot Gospod Isus Hristos; 18 tie vi zboruvaa deka vo posledno vreme }e se pojavat podigruva~i, koi }e postapuvaat spored svoite bezbo`ni~ki èlbi.
A na Onoj, Koj moè da ve zapazi da Fil 1,10 ostanete bezgre{ni i bez porok, i da ve 1 Sol 5,23 postavi pred slavata Svoja vo radost - 3 Ptr 3,14 25 na Ediniot premudar Bog, na{iot 25 16,27 Spasitel preku Isus Hristos, na{iot Rim Otkr 5,13 Gospod, slava i veli~ie, sila i vlast preku site vekovi, sega i vo site vremiwa. Amin!
24
OTKROVENIE
Voved Knigata Otkrovenie e pi{uvana vo vremeto na silnite progoni na hristijanite, zaradi verata vo Hristos kako Gospod. Pisatelot se zalaga za smelo zapazuvawe na vakvata vera, nasproti progonstvata i stradawata. Najgolemiot del od ovaa kniga se sostoi od nekolku serii otkrovenija napi{ani so jazik bogat so simboli. Vakviot na~in na pretskaùvawe moàt da go razberat hristijanite (osobeno onie od prviot vek), no pretstavuva tajna za ostanatite lu|e. Iako me|u hristijanite imalo razliki vo tolkuvawata za zna~eweto na detalite, sepak, glavnata tema e jasna i nedvosmislena: Bog preku Hristos na krajot }e gi pobedi site neprijateli na dobroto, vklu~uvaj}i go tuka na prvo mesto |avolot (satanata). Istovremeno, Bog }e gi nagradi onie {to }e Mu ostanat verni, so ve~en i blagosloven ìvot na novata Zemja i novoto Nebo {to Toj }e gi sozdade.
1,1
1,19 22,6 Dan 2,28-29
Voved
Otkrovenie na Isus Hristos, koe Mu go dade Bog, za da im go pokaè 2 na slugite Svoi ona {to treba da stane 1,9 skoro. Toj go najavi toa ispra}aj}i go 6,9 19,10 Svojot angel na slugata Svoj Jovan, 2 Koj go posvedo~i slovoto Bo`jo i 20,4 3 svedo{tvoto na Isus Hristos, i s# {to 22,7.10 vide. 2 Kor 6,2 3 Blaèn e onoj koj ~ita i onie koi gi 4 slu{aat zborovite na ova proro{tvo i 1,8 pazat na napi{anoto vo nego; za{to 3,1 4,5.8 vremeto e blisku. Pozdrav do sedumte crkvi
4
7 Ete, ide so oblaci, i }e go vidi 7 sekoe oko, i onie {to Go probodoa; i }e 14,14 Zah 12,10 se raspla~at pred Nego site plemiwa Dan 7,13 Mt 24,30 na zemjata. Da. Amin! Mk 13,26 8 Jas sum Alfa i Omega, po~etok i Lk 21,27 kraj - veli Gospod, Koj e, Koj be{e, i Jn 19,37 Koj ide, Sedrìtelot. 8
11,17 16,5 2 Mojs 3,14 Is 11,2
Jovan - do sedumte crkvi, {to se vo 5 Azija: blagodat vam i mir od Onoj, Koj 3,14 e, i Koj bil, i Koj ide, i od sedumte Is 55,4 Ps 89, duhovi koi se pred Negoviot prestol, 5 i od Isus Hristos, Koj e veren sve26-27.37 Kol 1,18 dok. Prvoroden od mrtvite i Gospodar 6 na zemnite carevi. Nemu, Koj n# vozqu5,10 20,6 bi i izmi od na{ite grevovi preku Svo2 Mojs 19,6 jata krv Is 61,6 6 i Koj n# napravi pred Boga i 1 Ptr 2,5.9 Negoviot Otec carstvo na sve{tenici, slava i vlast vo ve~ni vekovi. Amin!
Vizija za Isus 9 Jas, Jovan, va{iot brat i sou~esnik vo skrbta i vo carstvoto i vo trpenieto na Isus, bev na ostrovot, nare~en Patmos, zaradi slovoto Bo`jo i zaradi svedo{tvoto na Isus. 10 Vo Gospodoviot den bev ponesen od Duhot i zad sebe ~uv silen glas kako od truba1, 11 koj vele{e: Toa {to }e go vidi{, napi{i go vo kniga i isprati go do sedumte Crkvi, ({to se vo Azija): vo Efes i vo Smirna, vo Pergam i vo Tiatir, vo Sard, vo Filadelfija i vo Laodikija! 12 I se svrtev za da go vidam glasot {to zboruva{e so mene; i {tom se svrtev, vidov sedum zlatni sve}nici, 13 a sred sedumte sve}nici eden, kako Sinot ôve~ki, oble~en vo dolga oble-
1,4 4,8 11,17 15,3 16,7.14 19,6.15 21,22 22,13 2 Mojs 3,14
9
2 Tim 2,12
10
Dela 20,7
13-15
14,14 Dan 7,9.13 10,5-6
13
Ez 9,2.11 Mt 8,20
1 1,10. Vo nekoi rakopisi na ova mesto e dodadeno: Jas sum Alfa i Omega, prviot i posledniot.
300
OTKROVENIE
14-15 ka do nozete i okolu gradite prepa{an
2,18
15
14,2 Ez 1,24 43,2
16
1,20 3,1 2 Mojs 34,29 Is 49,2 Evr 4,12
17
1,8 2,8 22,13 Is 44,6 48,12 Ez 1,28 Dan 8,18 10,15.19
18
2,8 Jn 5,26-28 11,25-26 Evr 7,25
19
1,1
2,1
1,16
2
3,1.8.15 2 Kor 11,13.15
so zlaten pojas; 14 glavata i kosata Mu bea beli kako bela volna, kako sneg, a o~ite Negovi kako ognen plamen; 15 nozete Negovi - sli~ni na usvitena bronza, kako vo pe~ka vàrena, a glasot Negov - kako {um od mnogu vodi. 16 Vo Svojata desna raka Toj drè{e sedum yvezdi, a od Negovata usta izleguva{e me~ so dve ostrici; liceto Negovo svete{e kako {to sonceto sjae vo polna sila. 17 [tom Go vidov, padnav pred Negovite noze kako mrtov. Toj ja stavi Svojata desna raka vrz mene i mi re~e: Ne pla{i se! Jas sum Prviot i Posledniot 18 i @iviot. Bev mrtov, i ete, ìv sum za site vekovi i gi imam klu~evite od adot i smrtta. 19 I taka napi{i {to vide, {to e i {to ima da stane po toa. 20 Ova e tajnata na sedumte yvezdi {to gi vide vo Mojata desnica, a na sedumte zlatni sve}nici: sedumte yvezdi se angelite na sedumte crkvi - a sedumte sve}nici, {to gi vide, toa se sedumte crkvi. Na angelot na Efeskata crkva napi{i mu: ova go veli Onoj Koj gi drì sedumte yvezdi vo desnicata Svoja, Koj odi srede sedumte sve}nici; 2 gi znam delata tvoi, trudot tvoj i trpenieto tvoe, i deka ne moè{ da gi podnese{ lo{ite; znam deka si gi ispital onie {to sebesi se narekuvaat apostoli, a ne se, i deka si utvrdil deka se la`govci; 3 deka ima{ trpenie, deka si podnesuval za imeto Moe i deka ne si se umoril. 4 No imam ne{to protiv tebe, za{to ja ostavi svojata prva qubov. 5 Spomni si od kade si padnal i pokaj se, i vr{i gi porane{nite dela; ako ne, skoro }e ti dojdam i }e go premestam sve}nikot tvoj od mestoto negovo, ako ne se pokae{. 6 A ova go ima{: gi mrazi{ delata na nikolaitite, koi i Jas gi mrazam.
Koj ima uvo, neka ~ue {to im zboru- 7 va Duhot na Crkvite: - na onoj {to 13,9 1 Mojs 2,9 pobeduva }e mu dadam da jade od drvoto 3,22.24 Mt 13,9 na ìvotot {to e sred Bo`jiot raj. Jn 16,
7
Poraka do crkvata vo Smirna I na angelot na Smirnenskata crkva napi{i mu: taka veli Prviot i Posledniot, Koj be{e mrtov i eve oìvea: 9 gi znam tvoite dela, skrbta i siroma{tijata - no ti si bogat: i hulewata na onie, koi za sebe velat deka se Judejci, a ne se, tuku se satanska zbir{tina. 10 Ne pla{i se voop{to od ona {to }e treba da go istrpi{. Ete, |avolot nekoi od vas }e frli v zatvor za da ve isku{a, i }e bidete naàleni desetina dni. Bidi veren do samata smrt i }e ti go dadam venecot na ìvotot. 11 Koj ima uvo, neka ~ue {to im zboruva Duhot na crkvite: na pobednikot, vtorata smrt nema da mu nanese {teta.
8
13-15.33 1 Jn 5,4
8
1,17-18 Is 44,6 48,12
9
3,9 Jn 4,22 8,37-44 2 Kor 11,14-15 Jk 2,5
10
3,11 4,4.10 12,1 Dan 1,12 1 Kor 9,25 Jk 1,12
11
20,6.14 21,8
Poraka do crkvata vo Pergam A na angelot na Pergamskata crkva napi{i mu: vaka veli Onoj Koj drì me~ so dve ostrici: 13 (gi) znam (delata tvoi) kade ìvee{, kade e prestolot na satanata, i deka go drì{ imeto Moe, i deka ne se odre~e od verata Moja duri i vo denovite koga Mojot veren svedok Antipa be{e ubien me|u vas, vo ~ija sredina ìvee satanata. 14 No za nekolku raboti sum protiv tebe, za{to ima{ tamu nekoi {to go dràt u~eweto na Valaam, koj go u~e{e Valaka da gi navede na grev sinovite Izraelovi, ta da jadat `rtvi idolski i da bludstvuvaat. 15 A ima{ i nekoi {to go dràt u~eweto na nikolaitite, koe go mrazam. 16 Pokaj se! Ako, pak, ne, skoro }e ti dojdam i }e stapam vo borba protiv niv so me~ot na ustata Svoja. 17 Koj ima uvo, neka ~ue {to im zboruva Duhot na crkvite: na onoj {to pobeduva }e mu dadam da jade od sokrienata mana i }e mu dadam belo kam~e i na kam~eto napi{ano novo ime, {to nikoj ne go znae, osven onoj, {to go dobiva!
12
12
1,16 19,15 Is 49,2 Evr 4,12
14
4 Mojs 25,1-2 31,16 1 Kor 8,10 3 Ptr 2,1.5 Juda 1,11
5
2,16.22
Poraka do crkvata vo Efes
15
2,6
16
2,12 3,11 22,7.12.20
17
3,12 19,12 Is 62,2 65,15 Ps 78,24
301
OTKROVENIE
18
1,14-15 19,12 Dan 10,6
20
2,14 4 Mojs 25,1-2 1 Car 16,31
23
18,6 Er 11,20 17,10 Ps 7,8 62,13 Izreki 24,12 Rim 2,6 2 Tim 4,14
25
3,11
26-27
12,5 19,15 Ps 2,8-9
28
22,16 3 Ptr 1,19
3,1
1,4.16 4,5 5,6
Poraka do crkvata vo Tiatir 18 I na angelot na Tiatirskata crkva napi{i mu: ova go veli Sinot Bo`ji, îi o~i se kako ognen plamen, a nozete sli~ni na usvitena bronza: 19 gi znam tvoite dela, i qubovta, i slu`bata, i verata, i sluèweto, i trpenieto tvoe, i deka tvoite posledni dela se pobrojni od prvite. 20 No za ova sum lut na tebe, za{to pozvoluva{ ènata Jezavela, koja sebe se narekuva proro~ica, da gi u~i i mami slugite Moi da bludstvuvaat i da jadat idolski `rtvi. 21 A $ dadov vreme da se pokae za bludstvoto svoe, no taa ne se pokaja. 22 Ete, nea ja frlam na postela, i onie {to bludstvuvaa so nea, vo maki golemi - ako ne se pokaat za delata svoi. 23 I ~edata nejzini }e gi kaznam so smrt, i site crkvi }e doznaat deka Jas sum Onoj Koj gi istraùva srcata i bubrezite; i sekomu od vas }e mu dadam spored delata negovi. 24 A vam i na drugite vo Tiatir, {to ne go dràt toa u~ewe i ne gi zapoznaa takanare~enite dlabo~ini satanski, vi velam: nema da vi naloàm drugo breme. 25 No drète go samo ona {to go imate, dodeka ne dojdam. 26 I koj pobeduva i gi pazi delata Moi do kraj, nemu }e mu dadam vlast nad neznabo{cite, 27 i }e gi pase so èlezen èzol; i tie }e se stro{at kako zemjeni sadovi. 28 Kako {to i Jas primiv vlast od Svojot Otec, nemu }e mu ja dadam yvezdata Denica. 29 Pa, koj ima uvo, neka ~ue {to im zboruva Duhot na crkvite. Poraka do crkvata vo Sard I na angelot na Sardskata crkva napi{i mu: eve {to veli Onoj Koj gi ima sedumte yvezdi: gi znam delata tvoi; nosi{ ime deka si ìv, a mrtov si. 2 Bidi buden i utvrduvaj gi onie {to se na umirawe; bidej}i delata tvoi ne gi najdov sovr{eni pred Mojot Bog.
Spomni si za ona {to si go primil 3 i ~ul, i poslu{aj go, i pokaj se. Ako ne 16,15 Lk 12, bide{ buden, }e dojdam protiv tebe ka- 39-40 Sol 5,2 ko kradec, i nema da doznae{ koga }e 1 3 Ptr 3,10 dojdam protiv tebe. 4 No vo Sard ima{ nekolku imiwa 4 Dan 7,9 {to ne gi oskvernija ali{tata svoi. Mt 17,2 Tie }e odat so Mene vo bela obleka, bi- 28,3 Juda 1,23 dej}i se dostojni. 5 Koj pobeduva }e bide oble~en vo be- 5 20,12.15 la obleka, i nema da mu go izbri{am 21,27 Mojs imeto negovo od knigata na ìvotot, 2 32,32-33 tuku }e go priznaam imeto negovo pred Ps 69,28 Dan 12,1 Mojot Otec i pred Negovite angeli. Mt 10,32 6 Koj ima uvo, neka ~ue {to im zboru- Lk 10,20 12,8 va Duhot na crkvite. Fil 4,3
3
Poraka do crkvata vo Filadelfija I na angelot na Filadelfiskata crkva napi{i mu: vaka veli Svetiot, Vistinitiot, Onoj, Koj go ima klu~ot Davidov, Koj otvora, i nikoj ne moè da zatvori, - i Koj zatvora, nikoj ne moè da otvori: 8 gi znam delata tvoi. Ete, ti dadov otvorena vrata, {to nikoj ne moè da ja zatvori; ti ima{ mala sila i sepak go zapazi slovoto Moe, i ne odre~uvaj se od imeto Moe. 9 Ete, }e napravam nekoi od satanskata sinagoga - onie {to velat deka se Judejci, a ne se, tuku laàt, - da dojdat i da se poklonat pred nozete tvoi i da poznaat deka Jas te zasakav. 10 Bidej}i ti go zapazi slovoto na trpenieto Moe, i Jas }e te zapazam od ~asot na isku{enieto koe }e dojde nad celiot svet, za da gi isku{a onie {to ìveat na zemjata. 11 Ete, doa|am skoro: drì {to ima{, za nikoj da ne go zeme venecot tvoj. 12 Onoj koj pobeduva, }e go napravam stolb vo hramot na Mojot Bog, i nema ve}e da izleze nadvor; i }e go napi{am na nego imeto na Mojot Bog i imeto na gradot na Mojot Bog, na noviot Erusalim, koj sleguva od neboto od Mojot Bog, i Moeto novo ime. 13 Koj ima uvo, neka ~ue {to im zboruva Duhot na crkvite.
7
7
Is 22,22 1 Jn 5,20
8
2,2 Jn 8,51-55 14,23 1 Kor 16,9 1 Jn 2,5
9
2,9 Is 43,4 45,14 49,23 60,14
10
Lk 21,19 2 Tim 2,12 Evr 10,36 3 Ptr 2,9
11
22,7.12.20
12
21,2 22,4 Is 62,2 Ez 48,35 Gal 2,9 1 Tim 3,15
302
OTKROVENIE
14
1,5 Izreki 8,22 Jn 1,3 Kol 1,15 Evr 1,2
Poraka do crkvata vo Laodikija I na angelot na Laodikiskata crkva napi{i mu: ova go veli Amin, Verniot i Vistinitiot Svedok. Po~etokot na Bo`joto sozdanie: 15 gi znam delata tvoi: ti ne si ni studen, ni èòk; o, da be{e studen ili èòk! 16 Taka, bidej}i si mlak, a ne èòk, ili studen, }e te izblujam od ustata Svoja! 17 Za{to veli{: Bogat sum i se zbogativ, i ni{to ne mi treba, a ne znae{ deka si beden i prokolnat, siromav, slep i gol; 18 te sovetuvam da si kupi{ od Mene zlato niz ogan pre~isteno, za da se zbogati{; i bela obleka, za da se oble~e{, i da ne se gleda sramot na golotijata tvoja, i so o~na mast nama~kaj gi o~ite tvoi za da gleda{. 19 Onie {to Jas gi sakam, niv gi karam i vospituvam. I taka, bidi iskren i pokaj se. 20 Ete, stojam pred vratata i ~ukam. Ako nekoj go ~ue glasot Moj i ja otvori vratata, }e vlezam kaj nego i }e ve~eram so nego, i toj so Mene. 21 Na onoj {to pobeduva, }e mu dozvolam da sedne so Mene na Mojot prestol, kako {to i Jas pobediv i sednav so Otecot Svoj na Negoviot prestol. 22 Koj ima uvo, neka ~ue, {to im zboruva Duhot na crkvite.
14
17
Os 12,9
18
3,5 16,15 Is 55,1
19
Izreki 3,12 1 Kor 11,32 Evr 12,6
20
Lk 22, 29-30 Jn 14,23
21
4,2 20,4 Mt 19,28 Lk 22,30
4,1
1,10 2 Mojs 19,20.24 Jn 1,51
2
4,9 5,1.7.13 6,16 7,10.15 19,4 21,5 1 Car 22,19 Is 6,1 Ez 1,26-27 10,1 Ps 47,8 Dan 4,31 12,7 2 Let 18,18
{ini, oble~eni vo beli ali{ta, a na glavite svetkavici, gromovi i glasovi; imaa zlatni venci. 5 I od prestolot izleguvaa molwi, gromovi i glasovi, a pred prestolot gorea sedum ogneni svetila, koi se sedumte Bo`ji duhovi; 6 pred prestolot, pak, ima{e stakleno more, sli~no na kristal; a sred prestolot i okolu prestolot - ~etiri ìvotni, odnapred i odnazad polni so o~i: 7 prvoto ìvotno prilega{e na lav, vtoroto - na tele, tretoto ìvotno ima{e lice kako na ~ovek, a ~etvrtoto li~e{e na orel vo let. 8 êtirite ìvotni imaa po {est krilja okolu sebe, a odnatre bea polni so o~i, i bez prekin dewe i no}e voskliknuvaa: Svet, svet, svet e Gospod Bog Sedrìtelot, Koj be{e, Koj e i Koj }e dojde! 9 A koga ìvotnite Mu oddavaa slava, ~est i blagodarnost na Sednatiot na prestolot, na @iviot vo site vekovi, 10 dvaeset i ~etirite stare{ini pa|aa pred Sednatiot na prestolot, Mu se poklonuvaa na @iviot vo site vekovi i gi polagaa svoite venci pred prestolot, velej}i: 11 Dostoen si, Gospodi, da ja primi{ slavata, ~esta i silata, za{to Ti si sozdal s#, i spored Tvojata volja postoi s# i e sozdadeno! Jagneto ja zema knigata so sedum pe~ati I vidov vo desnicata na Onoj Koj sede{e na prestolot, kniga napi{ana odnatre i odnadvor, zape~atena so sedum pe~ati. 2 I vidov silen angel {to vika{e so visok glas: Koj e dostoen da ja otvori knigata i da gi skr{i pe~atite nejzini? 3 I nikoj ne moè{e nitu na neboto, nitu na zemjata, nitu pod zemjata, da ja otvori knigata, nitu, pak, da ja gleda. 4 I jas mnogu pla~ev, {to nikoj ne se najde dostoen da ja otvori i da ja pro~ita taa kniga, nitu da yirne vo nea. 5 A eden od stare{inite mi re~e: Ne pla~i! Ete, Lavot, Koj e od Judinoto
5
1,4 5,6 8,5 11,19 16,18 2 Mojs 19,16 Ez 1,13 Zah 4,2
6
2 Mojs 24,10 Ez 1,5-22
8
1,8 Is 6,2-3 Ez 1,18 10,12 Amos 3,13
9-10
4,2
11
14,7 Ps 115,3 Rim 4,17
5,1
4,2 Is 29,11 Ez 2,9 Dan 12,4.9
3
Fil 2,10
5
22,16 1 Mojs 49,9 Is 11,1.10 Lk 7,13-15 Jn 16,33 Rim 15,12 Evr 7,14
Potoa pogledav, i ete, otvorena vrata na neboto, i porane{niot glas, {to go bev ~ul kako od truba, koj 4 zboruva{e so mene, re~e: Iska~i se ovIs 24,23 de i }e ti pokaàm {to treba da stane potoa! 2 I vedna{ bev obzemen od duhot. I ete, na neboto stoe{e prestol, i na prestolot sede{e Nekoj. 3 Onoj {to sede{e izgleda{e kako kamen jaspis i sardis, a okolu prestolot vinoìto, koe prilega{e na smaragd. 4 Okolu prestolot, pak, ima{e dvaeset i ~etiri prestoli; i na prestolite vidov sednati dvaeset i ~etiri stare-
Otvoreno nebo
303
OTKROVENIE
6 koleno, Korenot Davidov, pobedi da ja
1,4 4,5 13,8 Is 53,7 Zah 4,10 Jn 1,29
7
4,2
8
8,3 Ps 141,2
9
Is 42,10 Ps 33,3 96,1 98,1
10
1,6 20,6 2 Mojs 19,6 Is 61,6
11
Dan 7,10 Evr 12,22
12
5,6 13,8 Fil 2,7-9
13
4,2 5,3 Fil 2,10
6,2
19,11 Zah 1,8-10 6,1-3
otvori knigata i da gi skr{i nejzinite sedum pe~ati! 6 Pogledav, i ete, sred prestolot i ~etirite ìvotni i sred stare{inite stoe{e Jagneto, kako zaklano, so sedumte roga i sedumte o~i, koi se sedumte duhovi Bo`ji, prateni po celiot svet. 7 Toj dojde i ja zede knigata od Onoj, Koj sede{e na prestolot. 8 I koga ja zede knigata, ~etirite ìvotni i dvaeset i ~etirite Stare{ini padnaa pred Jagneto, drèj}i sekoj od niv harfa i zlatni ~a{i, polni so temjan, koi se molitvite na svetiite; 9 i peeja nova pesna, velej}i: Dostoen si da ja zeme{ knigata i da gi skr{i{ nejzinite pe~ati, za{to Ti be{e zaklan i so Svojata krv n# otkupi za Boga od sekoe koleno, jazik, narod i pleme, 10 i n# napravi pred na{iot Bog carevi i sve{tenici, i }e caruvame na zemjata! 11 Potoa vidov i ~uv glas na mnogu angeli okolu prestolot i okolu ìvotnite i stare{inite, a brojot im be{e iljadnici i milioni, 12 koi zboruvaa so visok glas: Dostojno e zaklanoto Jagne da primi sila i bogatstvo, mudrost i mo}, ~est, slava i blagoslov! 13 I sekoe sozdanie na neboto i na zemjata, pod zemjata i vo moreto, i s# {to e vo niv, ~uv kako zboruva: Na Onoj Koj sedi na prestolot, i na Jagneto - blagoslov i ~est, slava i vladeewe vo site vekovi! 14 A ~etirite ìvotni velea: Amin! I dvaeset i ~etirite stare{ini pa|aa i Mu se poklonuvaa na ve~no @iviot. I vidov koga Jagneto skr{i eden od sedumte pe~ati, i ~uv edno od ~etirite ìvotni koe progovori kako so glas na grmotevica: Dojdi i vidi! 2 I vidov, ete, bel kow, i na nego java~ so lak; i Mu be{e daden venec, i toj izleze kako pobednik, za da pobedi.
Otvorawe na prvite {est pe~ati
A koga go izvadi vtoriot pe~at, go ~uv kako progovori vtoroto ìvotno: Dojdi i gledaj! 4 I izleze drug kow, crven; i na java~ot mu be{e dadeno da go odzeme mirot od zemjata, ta eden so drug da se ubivaat; i mu be{e daden golem me~. 5 A koga se otvori tretiot pe~at, ~uv kako progovri tretoto ìvotno: Dojdi i vidi! I vidov, ete vran kow, a na nego java~ so merila vo rakata svoja. 6 I ~uv glas sred ~etirite ìvotni, koj zboruva{e: [inik p~enica za denarij, i tri {inika ja~men za denarij; a rastitelnoto maslo i vinoto }e gi nema! 7 I koga se raskr{i ~etvrtiot pe~at, go ~uv glasot na ~etvrtoto ìvotno koe re~e: Dojdi i gledaj! 8 I vidov. I ete siv kow, a na nego java~, ~ie ime be{e smrt; i adot vrve{e po nego, i mu se dade vlast nad ~etvrtina od zemjata - da ubiva so me~ i glad, so pomor i zemni yverovi. 9 A koga go simna pettiot pe~at, pod `rtvenikot gi vidov du{ite zaklani zaradi slovoto Bo`jo i za svedo{tvoto, {to go imaa 10 i vikaa so visok glas, velej}i: Do koga, Sevi{en, sveti i vistiniti, nema da sudi{ i da im se odmazduva{ za na{ata krv na onie {to ìveat na zemjata? 11 I na sekogo od niv im se dadoa beli obleki, i im se re~e da po~inat u{te malku vreme, dodeka ne se dopolni brojot na nivnite sotrudnici i bra}a, {to }e bidat ubieni, kako i tie. 12 I vidov, koga se krena {estiot pe~at. I, ete, nastana golem zemjotres, i sonceto stana crno kako vre}a od kostret, i mese~inata stana kako krv; 13 yvezdite, pak, nebesni padnaa na zemjata, kako {to smokvata lulana od silen vetar, gi isfrli pupkite svoi; 14 i neboto is~ezna kako svitkana hartija, i sekoja gora i sekoj ostrov se pomestija od mestata svoi; 15 i carevite zemni, i blagorodnicite, i bogatite, i vojvodite, i silnite, i sekoj rob i sloboden se skrija vo pe{teri i gorski kamewari,
3
4
Ez 21,14-16
5
Zah 6,2
8
1,18 Er 14,12 15,3 Ez 5,12.17 Os 13,14
9
20,4
10
11,18 18,20 19,2 5 Mojs 32,43 2 Car 9,7 Zah 1,12 Ps 79,10 Lk 18,7
11
3,5.18
12
Is 13,10 50,3 Joil 3,4 Mt 24,29 Dela 2,20
12-13
8,12 Joil 2,10 Mt 24,29
13-14
Is 34,4
14
16,20
15
Is 2,10.19.21 Er 4,29
304
OTKROVENIE
velej}i im na planinite i na karpite: Padnete vrz nas i skrijte n# od liceto na Onoj Koj sedi na prestolot i od gnevot na Jagneto, 17 za{to dojde golemiot den na 17 Joil 2,1.11 Negoviot gnev, i koj moè da opstane?
16 4,2 Is 2,10.19 Os 10,8 Lk 23,30 3,4 Mal 3,2 Rim 2,5
16
7,1
Er 49,36 Ez 7,2 37,9 Zah 6,5 Dan 7,2 Mt 24,31
2-3
Ez 9,4
3
9,4 22,4
4
3,12
5
5,5
8
Rim 1,1
9
3,4-5.18 4,4 1 Mojs 15,5
Potoa vidov ~etiri angela kako stojat na ~etirite agli od zemjata, drèj}i gi ~etirite zemni vetrovi, za da ne duva vetar ni na zemjata, ni po moreto, nitu na nekoe drvo. 2 I vidov drug angel kako se podiga{e od istok koj ima{e pe~at na ìviot Bog. I toj izvika so visok glas kon ~etirite angeli, na koi im be{e dadeno da $ pakostat na zemjata i moreto, velej}i: 3 Ne pakostete $ na zemjata, nitu na moreto, nitu, pak, na drvjata, dodeka ne im stavime pe~at vrz ~elata na slugite na na{iot Bog! 4 I go ~uv brojot na odbeleànite so pe~at: sto ~etirieset i ~etiri iljadi bea odbeleàni od site kolena na sinovite Izraelovi. 5 Od Judinoto koleno so pe~at odbeleàni - dvanaeset iljadi; od Ruvimovoto koleno - dvanaeset iljadi; od Gadovoto koleno - dvanaeset iljadi; 6 od Asirovoto koleno - dvanaeset iljadi; od Neftalimovoto koleno - dvanaeset iljadi; od Manasievoto koleno dvanaeset iljadi; 7 od Simeonovoto koleno - dvanaeset iljadi, od Levievoto koleno - dvanaeset iljadi; od Isaharovoto koleno - dvanaeset iljadi; 8 od Zavulonovoto koleno - dvanaeset iljadi; od Josifovoto koleno - dvanaeset iljadi; od Venijaminovoto koleno dvanaeset iljadi. Crkvata kako mno{tvo od izbranite Potoa vidov, i ete, golemo mno{tvo narod, koe nikoj ne moè{e da go prebroi, - od site plemiwa i kolena, narodi i jazici; tie stoeja pred prestolot i pred Jagneto, oble~eni vo beli obleki i so palmovi gran~iwa vo racete.
9
Crkvata kako Bo`ji narod
I voskliknuvaa so visok glas, velej}i: Za spasenieto na{e slava na na{iot Bog, Koj sedi na prestolot, i na Jagneto! 11 A site angeli stoeja okolu prestolot, stare{inite i ~etirite ìvotni, i padnaa ni~kum pred prestolot i Mu se poklonija na Boga, 12 velej}i: Amin! Blagoslov i slava, mudrost i blagodarnost, ~est i sila i mo} na na{iot Bog vo site vekovi. Amin! 13 A eden od stare{inite prozbore i me pra{a: Onie, oble~eni vo beli obleki, koi se i od kade do{le? 14 A jas mu odgovoriv: Ti znae{, gospodine. A toj mi re~e: Tie se {to dojdoa od golemi maki; tie gi ispraa oblekite svoi i gi izbelija so krvta na Jagneto. 15 Zatoa se pred prestolot na Boga, Komu Mu sluàt vo Negoviot hram i dewe i no}e; i Onoj, Koj sedi na prestolot, }e se vseli vo niv; 16 i nema ve}e da ogladnat, nitu, pak, da oèdnat; niv nema da gi pe~e sonceto i nikakva gore{tina; 17 bidej}i Jagneto, Koe e srede prestolot, }e gi pase i vodi na ìvi izvori vodni, i Bog }e im ja izbri{e sekoja solza od o~ite nivni.
10
10
4,2
11
11,16
14
1,5 22,14 1 Mojs 49,11 Dan 12,1 Mt 24,21 Mk 13,19
15
3,12 4,2 Is 4,5-6 Jn 1,14
16
Is 49,10 Ps 121,6
17
21,4 Is 25,8 49,10 Er 2,13 Ez 34,23 Ps 23,1-2
8,1
Avak 2,20 Sof 1,7 Zah 2,17
2
4,5 Mt 24,31
3
5,8 2 Mojs 30,1-3 Amos 9,1 Ps 141,2
Koga go otvori sedmiot pe~at, nastana ti{ina na neboto okolu polo4 vina ~as. Ps 141,2 2 I gi vidov sedumte angeli {to stoeja pred Boga i im bea dadeni sedum 5 4,5 trubi. 11,19 3 Toga{ dojde drug angel so zlatna 16,18 Mojs kadilnica i zastana pred `rtvenikot; 3 16,12 i mu be{e daden mnogu temjan, ta so mo- Ez 10,2 litvite na site svetii da go postavi na zlatniot `rtvenik {to be{e pred prestolot. 4 Dimot od temjanot, zaedno so molitvite na svetiite se izdigna od rakata na angelot pred Boga. 5 I ja zede angelot kadilnicata, i ja napolni so ogan od `rtvenikot, i ja frli na zemjata, i toga{ se pojavija glasovi, grmotevici, svetkavici i zemjotres.
Otvorawe na sedmiot pe~at
305
OTKROVENIE
7
Ez 38,22 Joil 3,3 6
Sedumte trubi I sedumte angeli {to gi drèa sedumte trubi, se prigotvija da zatrubat. 7 Prviot angel zatrubi, i se pojavi grad i ogan, sme{ani so krv, i padnaa na zemjata. I edna tretina od drvjata izgorea, i seta zelena treva izgore. 8 Zatrubi i vtoriot angel - i kako nekoja golema gora, plamnata vo ogan, se srina vo moreto; i tretina od moreto se pretvori vo krv; 9 i umre edna tretina od morskite su{testva, {to imaa du{a; i edna tretina od korabite propadnaa. 10 I tretiot angel zatrubi, i od neboto padna golema yvezda, koja gore{e kako svetilo, i padna vrz tretinata od rekite i vodnite izvori. 11 A imeto na taa yvezda e Pelin. I tretiot del od vodite zagor~i kako pelin, i mnogu lu|e umrea od vodite, bidej}i bea zagor~eni. 12 Potoa zatrubi i ~etvrtiot angel, i be{e udrena edna tretina od sonceto, edna tretina od mese~inata i edna tretina od yvezdite, za da potemnee edna tretina od niv, ta tretina od denot, kako i na no}ta, da ne sveti. 13 I vidov i ~uv eden orel kako leta srede neboto i vika so visok glas: Te{ko, te{ko, te{ko na onie {to ìveat po zemjata od drugite trubni glasovi na trite angeli {to }e trubat! Zatrubi i pettiot angel, i vidov yvezda kako padna od neboto na zemjata. I $ be{e daden klu~ot od kladenecot na bezdnata; 2 pa go otvori kladenecot na bezdnata, i od kladenecot izleze dim kako dim od golema pe~ka; sonceto i vozduhot potemnea od dimot na izvorot. 3 I od dimot se pojavija skakulci po zemjata, i im se dade vlast, kakva {to imaat zemnite skorpii. 4 I im se re~e da ne ja povreduvaat trevata po zemjata, nitu kakvo i da bilo zelenilo, nitu nekoe drvo, a samo onie lu|e, koi nemaat pe~at Bo`ji na ~elata svoi.
8
Er 51,25
10
Is 14,12
12
6,14 2 Mojs 10,21-23 Is 13,10 Ez 32,7-8 Mt 24,29 Lk 21,25 23,44-45 Jn 1,5 5,35
13
9,12 11,14 14,6 Ez 7,5.26
9,1
8,10 11,7 20,1 Is 14,12 Lk 8,31
2
1 Mojs 19,28 2 Mojs 19,18
3
2 Mojs 10,12.15 Joil 1,12,27
4
7,3 Ez 9,4
I im se dade ne da gi ubivaat, tuku samo da gi ma~at pet meseci; i ma~eweto nivno be{e kako ma~ewe od skorpija, koga }e kasne ~ovek. 6 Vo tie dni lu|eto }e ja baraat smrtta, no nema da ja najdat; }e posakaat da umrat, no smrtta }e bega od niv. 7 Po svojot oblik skakulcite li~ea na kowi prigotveni za vojna: na glavite nivni ima{e ne{to sli~no na zlatni venci, a licata im bea kako lica ~ove~ki; 8 imaa kosi kako kosite na èni, a zabite im bea kako zabi na lavovi. 9 I imaa oklopi kako oklopi od èlezo; a {umot na nivnite krilja be{e kako {um na koli so mnogu kowi koga tr~aat vo vojna. 10 Imaa, pak, opa{ki kako skorpiite, a na opa{kite osila i im be{e dadena sila da im pakostat na lu|eto pet meseci. 11 I za car nad sebe go imaa angelot na bezdnata; imeto negovo po evrejski e Avadon, a po gr~ki - Apolion2. 12 Ednoto zlo pomina, eve idat u{te dve zla po nego. 13 I {estiot angel zatrubi, i ~uv eden glas od ~etirite roga na zlatniot `rtvenik, {to e pred Boga, 14 koj mu zboruva{e na {estiot angel, kaj kogo be{e trubata: Oslobodi gi ~etirite angeli, vrzani kaj golemata reka Eufrat! 15 I bea odvrzani ~etirite angeli, koi bea prigotveni za ~asot i denot, za mesecot i godinata, za da ubijat edna tretina od lu|eto. 16 Brojot na kowanicite be{e dveste milioni - go ~uv nivniot broj. 17 I taka vo videnie gi vidov kowite i onie koi javaa na niv, {to imaa oklopi ogneni i sinkasti i sulfurni. Glavite na kowite li~ea na glavi od lavovi, a od ustata nivna izleguva{e ogan, dim i sulfur. 18 A od tie tri zla - ognot, dimot i sulfurot, {to izleguvaa od nivnata usta, umre edna tretina od lu|eto,
5
6
6,16 Er 8,3 Jov 3,21
7
Joil 2,4
8
Joil 1,6
9
Joil 2,5
12
8,13
13
8,3 2 Mojs 30,1-3
14
16,12
2 9,11. Na gr~ki pogubitel, upropastuva~.
306
OTKROVENIE
bidej}i nivnata sila be{e vo nivnata usta, a opa{kite nivni, {to li~ea 20 na zmii, imaa glavi so koi pusto{ea. 5 Mojs 20 A drugite lu|e, {to ne zaginaa od 32,17 Is 17,8 tie zla, ne se pokajaa za delata na raPs 115,4-7 cete svoi, ta da ne se poklonuvaat ni na 135,15-17 Dan 5,4.23 |avoli ni na idoli zlatni i srebreni, 1 Kor 10,19-20 bronzeni, kameni i drveni, koi ne moàt nitu da gledaat, nitu da slu{aat, nitu, pak, da odat; 10,2 21 i ne se pokajaa ni za ubistvata svoi, Ez 2,8-3,3 nitu, pak, za vra`bite svoi, nitu za 3 bludstvoto svoe, nitu za kra`bite svoi. Er 25,30
19 16,9.11
20-21
Toga{ otidov kaj angelot i mu rekov: Daj mi ja kni{kata! Toj mi odgovori: Zemi ja i izedi ja! Vo stomakot tvoj taa }e ti bide gor~liva, no vo ustata }e ti bide slatka kako med. 10 Ja zedov knigata od racete na angelot, i ja izedov i vo ustata mi be{e slatka kako med, a koga ja izedov, mi be{e gor~liva vo stomakot. 11 I mi re~e: Treba pak da prorokuva{ me|u mnogu narodi i plemiwa, jazici i carevi.
9
9-10
Ez 2,8 3,1-3
11
Er 1,10 25,30 Dan 3,4
11,1
21,15 Ez 40,3 Zah 2,5-6
2
12,6.14 13,5 Is 63,18 Ps 79,1 Dan 7,25 12,7 Lk 21,24
I vidov drug silen angel kako sleguva od neboto, obvien so 22,10 Dan 8,26 oblak, nad glavata vinoìto, a liceto 12,4.9 negovo be{e kako sonce, dodeka nozete 5-6 kako ogneni stolbovi; 5 Mojs 2 vo rakata svoja toj drè{e otvorena 32,40 Dan 12,7 kni{ka; i ja postavi svojata desna noga 6 nad moreto, a levata - nad zemjata; 3 i izvika so visok glas, kako {to ri1 Mojs 14,19.22 2 Mojs ka lav; a koga izvika, sedum gromovi 20,11 progovorija so svoite glasovi. Neem 9,6 4 I koga sedumte gromovi progovorija Dela 4,24 7 so svoite glasovi, sakav da pi{uvam. 11,18 No ~uv glas od neboto, koj mi zboruvaAmos 3,7 {e: Zape~ati go toa {to go zboruvaa Zah 1,6 Dan 9,6.10 sedumte gromovi, i nemoj da go piRim 16,25 1 Kor 2,7 {uva{! 5 I angelot, kogo go vidov kako stoi Kol 1, 26-27 nad moreto i nad zemjata, krena raka kon neboto 6 i se zakolna vo Onoj Koj ìvee vo ve~ni vekovi i Koj go sozdal neboto i s# {to e na nego, zemjata i s# {to e na nea, i moreto i s# {to e vo nego - deka ne }e ima ve}e vreme, 7 no vo denovite, koga sedmiot angel }e se oglasi i }e zatrubi, toga{ }e se izvr{i tajnata na Boga, kako {to im be{e objavil Toj na svoite slugi - prorocite. 8 I glasot {to go bev ~ul od neboto, odnovo prozboruva so mene i re~e: Odi i zemi ja otvorenata kni{ka od racete na angelot {to stoi nad moreto i nad zemjata!
4
Os 11,10 Amos 1,2 3,8
10
Angelot i malata kniga
I mi se dade merna trska sli~na na èzol, i mi se re~e: Stani i izmeri go Bo`jiot hram i `rtvenikot i onie {to se poklonuvaat vo nego. 2 A dvorot pred hramot ostavi go i ne meri go, bidej}i im e daden na neznabo{cite: tie }e go gazat svetiot grad ~etirieset i dva meseci. 3 I }e im dadam na dvajca Moi svedoci, i toa oble~eni vo vre}i, da prorokuvaat iljada dveste i {eeset dena. 4 Tie se dvete maslinovi drvca i dvata svetilnika {to stojat pred Gospodarot na Zemjata. 5 I, ako nekoj saka da im napravi nepravda, ogan }e izleze od ustata nivna i }e gi progolta nivnite neprijateli; da, taka treba da bide ubien onoj {to }e posaka toa da go napravi. 6 Tie }e imaat vlast da go zatvorat neboto za da ne pa|a do`d vo denovite na nivnoto prorokuvawe, i }e imaat vlast nad vodite da gi pretvoraat vo krv i da ja porazat zemjata so sekakva maka, koga }e posakaat. 7 I koga }e go zavr{at svedo{tvoto, toga{ yverot, koj }e izleze od bezdnata, }e im objavi vojna i }e gi pobedi, i }e gi ubie. 8 A trupovite nivni }e gi ostavi po ulicite na golemiot grad, koj duhovno se narekuva Sodom i Egipet, kade {to i nivniot Gospod be{e raspnat. 9 I mnogu od narodite i plemiwata i jazicite }e gi gledaat nivnite trupovi tri i pol dena i nema da dozvolat niv-
11
Dvata svedoka
4
Zah 4,3. 11-14
5
2 Sam 22,9 2 Car 1,10.14 Er 5,14 Ps 97,3
6
2 Mojs 7,17 1 Sam 4,8 1 Car 17,1 Jk 5,17
7
12,17 13,1.7 Dan 7,3.7.21
8
Er 23,14 Ez 16,46 Lk 13,34
307
OTKROVENIE
11 nite trupovi da bidat pogrebani vo 12
2 Car 2,11
Ez 37,5.10
13
Ez 38,19-20
14
8,13 9,12
15
12,10 2 Mojs 15,18 Avd 1,21 Zah 14,9 Ps 2,2 10,16 Dan 2,44 7,14
16
4,4.10 7,11
17
1,8
18
10,7 Amos 3,7 Ps 2,1 115,13
grobovi. 10 I ìtelite na zemjata }e se zaraduvaat i razveselat poradi niv, i }e si pra}aat podaroci eden na drug, bidej}i tie dva proroka gi ma~ea onie {to ìveat na zemjata. 11 No po tri i pol dena vo niv }e vleze ìvoten duh od Boga, i tie }e se ispravat na nozete svoi, i golem strav }e gi obzeme onie {to }e gi gledaat. 12 Toga{ tie }e ~ujat visok glas od neboto kako im veli: Iska~ete se vamu! I tie }e se iska~at na neboto vo oblaci, i neprijatelite nivni }e gi vidat. 13 Vo toj ~as }e nastane golem zemjotres i edna desetina od gradot }e se sru{i; a od zemjotresot }e zaginat sedum iljadi ~ove~ki imiwa: drugite, pak, }e se ispla{at i }e Mu oddadat slava na nebesniot Bog. 14 Vtoroto zlo mina. Ete, brzo ide tretoto zlo.
Sedmata truba 15 19 Zatrubi i sedmiot angel, i po nebo4,5 to odeknaa silni glasovi, koi vikaa: 8,5 15,5 Carstvoto na svetot stana carstvo na 1 Car 8,1.6 na{iot Gospod i na Negoviot Hris2 Let 5,7 tos3, i Toj }e caruva vo site vekovi! 16 I dvaeset i ~etirite stare{ini, koi sedea pred Boga na prestolite svoi, padnaa ni~kum i Mu se poklonija na Boga, 17 velej}i: Ti blagodarime, Gospodi Boè Sedrìtele, Koj si, Koj be{e i Koj }e bide{, za{to ja primi Svojata golema sila i se zacari! 18 Narodite zbesnaa, no dojde Tvojot gnev i vremeto da im se sudi na mrtvite i da dade{ nagrada za slugite Tvoi - na prorocite, na svetiite i na onie koi imaat strahopo~it kon imeto Tvoe, mali i golemi, i da gi pogubi{ onie {to ja uni{tuvaa zemjata! 19 Toga{ na neboto se otvori hramot na Boga, i se javi kov~egot na zavetot vo Negoviot hram; i ima{e svetkavici i glasovi, gromovi i zemjotres, i grad golem.
3 11,15. Negoviot Pomazanik.
I golem znak se pokaà na neboto: èna, oble~ena vo sonce; pod nozete nejzini be{e mese~inata, a na glavata nejzina - venec od dvanaeset yvezdi. 2 Taa be{e bremena i vika{e od porodilni bolki, i se ma~e{e da rodi. 3 Potoa se javi drug znak na neboto. Ete, golem crven zmev so sedum glavi i deset rogovi, a na glavite negovi sedum kruni; 4 opa{kata negova povle~e edna tretina od nebeskite yvezdi i gi frli na zemjata. Zmevot zastana pred ènata, koja saka{e da rodi, ta, koga }e rodi, da go izede deteto nejzino. 5 I taa rodi ma{ko dete, koe }e gi pase site narodi so èlezen èzol; i deteto nejzino be{e grabnato i odneseno kaj Boga i Negoviot prestol. 6 A ènata pobegna vo pustina, kade {to ima{e prigotveno mesto od Boga za da ja hranat tamu iljada dveste i {eeset dena. 7 I nastana vojna na neboto: Mihail i negovite angeli vojuvaa protiv zmevot, a zmevot i negovite angeli vojuvaa protiv niv; 8 no bea porazeni, i za niv ve}e ne se najde mesto na neboto. 9 I be{e isfrlen golemiot zmev starata zmija, nare~ena |avol i satana, koja ja mami celata vselena, be{e soborena na zemjata, i zaedno so nea i angelite nejzini bea isfrleni. 10 I ~uv visok glas na neboto kako zboruva: Sega nastana spasenieto i silata i carstvoto na na{iot Bog i vlasta na Negoviot Hristos, bidej}i e simnat klevetnikot na bra}ata na{i, koj gi klevete{e pred na{iot Bog dewe i no}e. 11 Tie go pobedija so krvta na Jagneto i so slovoto na svoeto svedo{tvo i ne se grièa za ìvotot svoj duri do samata smrt. 12 Zatoa veselete se, nebesa, i vie, koi ìveete na niv! Te{ko vam, koi ìveete na zemjata i moreto, za{to |avolot
12
@enata oble~ena vo sonce i zmevot
12,1
1 Mojs 37,9 Ps 104,2 Pesna 6,10
2
Is 66,7-8 Mih 4,10
3
Dan 7,7
4
Dan 8,10
5
2,27 19,15 Ps 2,9
6
11,2 12,14
7
Dan 10,13 12,1 Juda 1,9
9
20,2 Lk 10,18 Jn 12,31
10
11,15 Jov 1,9-11 2,4-5
11
1 Jn 2,14
12
18,20 Is 44,23 49,13 Ps 96,11
308
OTKROVENIE
14 slegol kaj vas so golem gnev, bidej}i
2 Mojs 19,4 5 Mojs 32,11 Is 40,31 Dan 7,25 12,7
17
11,7 13,7 Dan 7,7.21
13,1
11,7 17,3.7-12
2
Dan 7,4-6 Lk 4,6
3
17,8
5
Dan 7,8.11.20.25
znae deka mu ostanuva malku vreme! 13 A koga vide zmevot deka e frlen na zemjata, po~na da ja goni ènata {to go be{e rodila ma{koto dete. 14 I $ se dadoa na ènata dve krilja kako na golem orel za da odleta vo pustinata na svoeto mesto, kade }e se hrani vreme, dve vremiwa i polovina vreme, daleku od liceto na zmijata. 15 I zmijata od ustata svoja ispu{ti po ènata voda kako reka, za da ja odvle~e so rekata. 16 No zemjata $ pomogna na ènata: ja otvori zemjata ustata svoja i ja progolta rekata {to ja be{e ispu{til zmevot od ustata svoja. 17 I se razluti zmevot na ènata i otide da vojuva so drugite od semeto nejzino {to gi pazat Bo`jite zapovedi i go imaat svedo{tvoto na Isus Hristos. 18 I zastana na morskiot peso~en breg. I vidov kako od moreto izleguva yver so sedum glavi i deset rogovi; na rogovite negovi ima{e deset kruni, a na glavite negovi - bogohulni imiwa. 2 Yverot {to go vidov prilega{e na leopard: nozete mu bea kako kaj me~ka, a ustata - kako usta na lav. I zmevot mu ja dade silata svoja, i prestolot svoj, i golema vlast. 3 I vidov deka edna od glavite negovi kako da be{e smrtno raneta, no taa smrtna rana mu zazdrave. Toga{ se za~udi celata zemja i trgna po yverot; 4 i mu se poklonija na zmevot, koj mu be{e dal vlast na yverot; mu se poklonija i na yverot, velej}i: Koj e kako yverot, i koj moè da vojuva so nego? 5 Nemu mu se dade usta {to zboruva{e golemi zborovi i bogohulstva; i mu se dade vlast taka da pravi ~etirieset i dva meseci. 6 Toga{ ja otvori ustata za hulewe protiv Boga za da go navreduva imeto Negovo, ìveali{teto Negovo i onie {to ìveat na neboto.
13
Dvata yvera
I mu se dade da vojuva protiv svetiite i da gi pobedi; mu se dade vlast nad sekoe koleno, jazik i narod. 8 I }e mu se poklonat site zemni ìteli, ~ii imiwa ne se zapi{ani vo knigata na ìvotot na Jagneto zaklano, od sozdavaweto na svetot. 9 Koj ima uvo, neka ~ue: 10 koj vo progonstvo vodi, vo progonstvo }e bide odveden; koj so me~ ubiva, od me~ treba da bide ubien. Tuka e trpenieto i verata na svetiite. 11 I vidov drug yver kako izleguva od zemjata. Toj ima{e dva roga kako kaj jagne i zboruva{e kako zmevot. 12 Ja izvr{uva seta vlast na prviot yver vo negovo prisustvo i ja prisiluva celata zemja i ìtelite nejzini da mu se poklonat na prviot yver, ~ija smrtna rana se be{e iscelila; 13 i prave{e golemi ~uda, pa duri i ogan simnuva{e od neboto na zemjata pred lu|eto. 14 I gi mame{e zemnite ìteli so ~udata {to mu bea dadeni da gi vr{i pred yverot, velej}i im na zemnite ìteli da mu napravat bista na yverot, koj ima{e rana od me~ i ostana ìv. 15 I mu se dade da vloì duh vo bistata na yverot, ta da prozboruva toj i da napravi da bidat ubieni onie koi nema da se poklonat pred bistata na yverot. 16 I }e napravi na site - mali i golemi, bogati i siromasi, slobodni i robovi - da im se stavi beleg na desnata raka ili na ~elata nivni, 17 ta nikoj da ne moè ni da kupuva, nitu da prodava, osven onie {to go imaat toj beleg, ili imeto na yverot, ili brojot na imeto negovo. 18 Tuka e mudrosta. Koj ima um, neka go presmeta brojot na yverot, bidej}i e broj na ~ovek, i brojot mu e {estotini {eeset i {est.
7
7
11,7 12,17 Dan 7,7.21
8
3,5 17,8 21,27
9
Mt 13,9
10
14,12 Er 15,2 43,11
11
16,13 Mt 7,15
13
1 Car 18,24-39 Mt 24,24
14
5 Mojs 13,2-4 2 Sol 2, 9-10
15
20,4 Dan 3, 5-7.15
18
17,9
14,1
3,12 5,6 Joil 3,5 Avd 1,17 Ps 2,6
Potoa vidov: ete, Jagneto stoi na gorata Sion, i so Nego sto ~etirieset i ~etiri iljadi, {to go imaa na ~elata svoi napi{ano imeto na Negoviot Otec.
14
Jagneto i Negoviot narod
309
OTKROVENIE
I ~uv glas od neboto kako {um od mnogu vodi i kako zvuk od silen grom; 3 ~uv glas na harfisti {to svirat na 4,4.6 harfite svoi 5,6.9 3 i kako da peat nova pesna pred 7,4 Is 42,10 prestolot i pred ~etirite ìvotni i Ps 33,2-3 40,4 stare{inite; i nikoj ne moè{e da ja 96,1 nau~i taa pesna, osven onie sto ~etiri98,1 144,1.9 eset i ~etiri iljadi, koi bea otkupeni 149,1 od zemjata. 4 Tie se onie {to ne se oskvernija so 4 5,9 èna, bidej}i se devstveni; tie se onie Er 2,3 {to go sledea Jagneto kade i da odi, Rim 16,5 1 Kor Tie se otkupeni me|u lu|eto, prvenci 16,15 na Boga i na Jagneto, 5 i vo ustata nivna izmama ne se najde; 5 Is 53,9 tie se neporo~ni pred prestolot Bo`Sof 3,13 ji. Ps 32,2
2 1,15
ûv glas od neboto kako da mi veli: 13 Napi{i - blaèni se mrtvite koi ot- Evr 4,10 sega umiraat vo Gospod! Da - veli Du- 14 hot - neka se odmorat od trudot svoj, Mt 8,20 za{to delata nivni gi sledat! 15
13
@etvata na zemjata
14 I vidov: ete, svetol oblak, i na oblakot sede{e sli~en na Sinot ôve~ki; na glavata Svoja Toj ima{e zlaten venec, a vo rakata - ostar srp. 15 I drug angel izleze od hramot i izvika so silen glas na Onoj {to sede{e na oblakot: Zamavni so srpot i `nej, za{to dojde tvojot ~as za ètva: bidej}i ìtoto na zemjata e zrelo! 16 I Onoj {to sede{e na oblakot go frli srpot svoj na zemjata i zemjata be{e po`neana. 17 I drug angel izleze od hramot, {to se nao|a{e na neboto, i ima{e isto taka ostar srp. 18 I drug angel, koj ima{e vlast nad ognot, izleze od `rtvenikot i so silen glas izvika kon onoj {to ima{e ostar srp, velej}i: Frli go srpot svoj i oberi go grozjeto od zemnoto lozje, za{to zrnata mu se ve}e zreli! 19 I angelot go frli srpot svoj na zemjata, go obra zemnoto lozje i go frli vo golemata kaca na Bo`jiot gnev, 20 i se izgme~i kacata nadvor od gradot, i pote~e krv od kacata duri do uzdite na kowite, na iljada i {estotini stadii.
Joil 4,13 Jn 4,35
19
19,15 Is 63,1-6 Pla~ 1,15
15,1
15,6 16,1 17,1 21,9
2
4,6 13,15-18
7
2 Mojs 20,11 Mt 10,28
8
16,19 18,2-3 Is 21,9 46,1-2 47,1-15 Er 25,15 51,7-8 Dan 4,27
10
15,7 16,19 1 Mojs 19,24 Is 51,17.22 Er 25,15 Ez 38,22 Ps 11,6 75,9
11
19,3 Is 34,10
12
12,17 13,10
Najavuvawe na Bo`jiot Sud I vidov drug angel kako leta srede neboto, koj ima{e ve~no Evangelie, za da im blagovesti na ìtelite zemni, na sekoe pleme i koleno, jazik i narod. 7 Toj zboruva{e so visok glas: Imajte strahopo~it kon Boga i podajte Mu slava, za{to nastapi ~asot na Negoviot sud, i poklonete Mu se na Onoj Koj gi sozdal neboto i zemjata, moreto i vodnite izvori! 8 I drug angel se pojavi po nego, velej}i: Padna, padna Vavilon, golemiot grad, za{to site narodi gi napoi so èstokoto vino na svoeto bludstvo! 9 I tret angel po nego naide, zboruvaj}i so visok glas: Koj }e mu se pokloni na yverot i na bistata negova, i primi beleg na ~eloto svoe ili na rakata svoja, 10 toj }e pie od vinoto na jarosta Bo`ja, vino nerazvodneto, izleano vo ~a{ata na Negoviot gnev, i }e bide ma~en so ogan i sulfur pred svetite angeli i pred Jagneto. 11 Dimot od ma~eweto nivno }e se izdiga vo site vekovi; nema da imaat mir ni dewe, ni no}e onie {to }e mu se poklonat na yverot i na negovata bista, i {to }e go primat belegot na negovoto ime! 12 Tuka e trpenieto na svetiite; tuka se onie {to gi pazat zapovedite Bo`ji i verata vo Isus.
6
3
1,8 2 Mojs 34,10 5 Mojs 32,4 Er 10,7 Amos 3,13 Ps 92,4-5 111,2 139,14 145,17
I vidov drug znak na neboto, golem i ~uden: sedum angeli {to gi drèa sedumte posledni kazni, za{to so niv }e se zavr{i Bo`jiot gnev. 2 I vidov ne{to kako stakleno more, izme{ano so ogan; i onie {to go pobedija yverot i negovata bista, negoviot beleg i brojot na negovoto ime, stoeja na toa stakleno more i imaa harfi Bo`ji. 3 I ja peeja pesnata na Mojsej, Bo`jiot sluga, i pesnata na Jagneto, velej}i: Golemi i ~udesni se delata Tvoi, Gospodi Boè Sedrìtele! Pravedni i
15
Sedumte angeli i sedumte posledni kazni
310
OTKROVENIE
4 vistiniti se Tvoite pati{ta, Care na
Er 10,7 Mal 1,11 Ps 86,9-10
5
11,19 2 Mojs 25,22 38,21 40,34
8
2 Mojs 40,34-35 1 Car 8,10 Is 6,4 Ez 44,4 2 Let 5, 13-14
16,1
16,17 Is 66,6 Er 10,25 Ez 22,31 Sof 3,8 Ps 69,24
2
14,9.11 2 Mojs 9,10 5 Mojs 28,35
narodite! 4 Koj nema da se upla{i od Tebe, Gospodi, i ne }e go proslavi imeto Tvoe? Za{to samo Ti si svet; za{to site narodi }e dojdat i }e se poklonat pred Tebe; bidej}i se pojavija Tvoite pravedni sudovi! 5 Potoa vidov: ete, na neboto se otvori hramot na skinijata na sobranieto. 6 I izlegoa od hramot sedumte angeli, {to gi drèa sedumte zla, oble~eni vo ~isti i svetli obleki od leneno platno i opa{ani preku gradite so zlatni pojasi. 7 I edno od ~etirite ìvotni na sedumte angeli im dade sedum zlatni ~a{i, polni so gnevot na Boga, Koj ìvee vo ve~ni vekovi. 8 I se ispolni hramot so dim od slavata na Boga i od silata Negova, i nikoj ne moè{e da vleze vo hramot dodeka ne se izvr{ija sedumte kazni na sedumte angeli. I ~uv od hramot visok glas kako im veli na sedumte angeli: Odete, izlejte gi sedumte ~a{i so gnevot Bo`ji na zemjata! 2 I otide prviot angel i ja izlea ~a{ata svoja na zemjata; i po lu|eto, {to go imaa belegot na zverot i se poklonuvaa na negovata bista, se pojavija lo{i i luti rani. 3 I vtoriot angel ja izlea ~a{ata svoja vo moreto: i toa stana kako krv od ubien ~ovek; i s# ìvo izgina vo moreto. 4 Tretiot angel ja izlea ~a{ata svoja vo rekite i vo izvorite vodni, i tie se pretvorija vo krv. 5 Potoa go ~uv angelot na vodite kako veli: Praveden si, Gospodi, Koj si, Koj be{e, Svet si, za{to taka presudi, 6 bidej}i tie proleaja krv na svetii i proroci, i Ti im dade da pijat krv - zasluùvaat! 7 I ~uv drug kako zboruva od `rtvenikot: Da, Gospodi Boè Sedrìtele,
4 16,21. Okolu 45 kilogrami.
3
8,8
4
2 Mojs 7,19-24 Ps 78,44
16
Sedumte ~a{i na Bo`jiot gnev
5
5 Mojs 32,4 Ps 119,137 145,17
6
18,24 Is 49,26 Ps 79,3 Mt 23.35
7
1,8 6,9 8,3-4 19,2 Ps 19,8-9 119,137
vistiniti i pravedni se Tvoite presudi! 8 êtvrtiot angel ja izlea ~a{ata svoja vrz sonceto; i mu se dade da gi àri lu|eto so ogan. 9 I silna èga gi opfati lu|eto, i go pohulija imeto na Boga Koj ima vlast nad tie zla, i ne se pokajaa da Mu oddadat slava. 10 Pettiot angel ja izlea ~a{ata svoja vrz prestolot na yverot; i carstvoto negovo se pomra~i i lu|eto gi grizea jazicite svoi od bolka 11 i Go prokolnuvaa nebesniot Bog poradi bolkite i ranite svoi, no ne se pokajaa za delata svoi. 12 [estiot angel ja izlea ~a{ata svoja vo golemata reka Eufrat; i presu{i vodata nejzina za da se prigotvi patot za carevite od son~eviot istok. 13 I vidov koga od ustata na zmevot i od ustata na yverot i od ustata na la`niot prorok izlegoa tri ne~isti duha, kako àbi; 14 za{to toa se |avolski duhovi koi pravat ~uda; tie odat kaj carevite na celiot svet, za da gi soberat za vojna vo onoj golem den na Bog Sedrìtelot. 15 Ete, Jas doa|am kako kradec; blaèn e onoj koj bdee i pazi na ali{tata svoi za da ne odi gol i da ne se gleda sramot negov! 16 I gi sobra na mestoto nare~eno po evrejski Armagedon. 17 Sedmiot angel ja izli ~a{ata svoja na vozduhot; i od prestolot na nebesniot hram se pronese silen glas koj izvika: Se svr{i! 18 I ima{e svetkavici, gromovi i glasovi, i stana silen zemjotres, takov golem i silen potres, kakov {to nemalo otkako ima lu|e na zemjata. 19 Golemiot grad se razdeli na tri dela, i gradovite na neznabo{cite padnaa; a velikiot Vavilon se spomna pred Boga za da mu se dade ~a{ata so vino od jarosta na Negoviot gnev. 20 Site ostrovi is~eznaa, i gori ve}e ne se gledaa. 21 I grad, golem kako talant4, padna od neboto na lu|eto; a lu|eto Go pro-
9
9,20
10
2 Mojs 10,21 Is 8,21-22
11
9,20-21
12
9,14 Is 11,15 44,27 Er 50,38 51,36
14
1,8 19,19
15
1 Sol 5,2 3 Ptr 3,10
16
Sud 5,19 2 Car 9,27 23,29 Zah 12,11
17
Is 66,6
18
4,5 11,19 Dan 12,1 Mk 13,19
19
14,10
20
6,14 20,11
21
11,19
311
OTKROVENIE
17,1 kolnuvaa Boga poradi zloto od gradot,
Er 51,7.13 Naum 3,4
za{to toa zlo be{e mnogu golemo.
2
14,8 Is 23,17
3
13,1
4
18,16 Er 51,7 Ez 28,13
5
2 Sol 2,7
6
16,6
8
3,5 11,7 Dan 7,3
9
13,18
12
Dan 7,24
Vavilon - golemata bludnica Potoa dojde eden od sedumte angeli, {to gi imaa sedumte ~a{i, i zboruva{e so mene, velej}i mi: Dojdi da ti ja pokaàm presudata na golemata bludnica koja sedi nad mnogu vodi; 2 so nea bludstvuvaa zemnite carevi, i so vinoto na nejzinoto bludstvo se opija ìtelite na zemjata! 3 I me odvede so duhot vo pustina: i vidov èna kako sedi na crven yver, koj be{e poln so bogohulni imiwa i ima{e sedum glavi i deset rogovi. 4 A ènata be{e oble~ena vo purpur i skerlet i nakitena so zlato, so dragoceni kamewa i biseri. Vo rakata svoja drè{e zlatna ~a{a, polna so gnasotija i ne~istotija od bludstvoto nejzino. 5 A na ~eloto $ be{e napi{ano imeto: Tajna, velikiot Vavilon, majka na bludnicite i na zemnite gnasotii. 6 I ja vidov ènata kako se opiva so krvta na svetiite i so krvta na svedocite Isusovi; i se za~udiv mnogu koga ja vidov. 7 I mi re~e angelot: [to se ~udi{? Jas }e ti ja kaàm tajnata na ovaa èna, i na yverot, {to ja nosi i ima sedum glavi i deset rogovi. 8 Yverot, {to go vide ti, be{e i go nema; toj }e izleze od bezdnata i }e zagine; i zemnite ìteli, ~ii imiwa ne se zapi{ani vo knigata na ìvotot od sozdanieto na svetot, }e se po~udat, koga }e vidat deka yverot be{e i go nema, iako postoi. 9 Ovde e potreben um {to ima mudrost. Sedumte glavi, toa se sedumte gori vrz koi sedi ènata; 10 a sedumte carevi, od koi petmina padnaa, edniot postoi, drugiot u{te ne do{ol; i koga }e dojde, malku }e ostane. 11 I yverot {to be{e i kogo {to go nema, e osmi; toj e eden od sedumte i }e zagine. 12 A desette rogovi, {to gi vide, se deset carevi, koi carstva u{te ne primija, tuku kako carevi }e dobijat vlast samo za izvesno vreme zaedno so yverot.
17
Tie imaat edna misla, i silata i vlasta svoja }e mu ja predadat na yverot. 14 Tie }e vojuvaat protiv Jagneto, i Jagneto }e gi pobedi, za{to Toj e Gospodar nad gospodarite i Car nad carevite, i onie, {to }e se so Nego, se povikani i izbrani i verni. 15 I mi re~e: Vodite {to gi vide ti, kade {to sedi bludnicata, toa se lu|eto i narodite, plemiwata i jazicite. 16 A desette rogovi, {to gi vide na yverot, tie }e ja zamrazat bludnicata, }e ja zapustat i ogolat, i teloto nejzino }e go izedat, a nea samata na ogan }e ja izgorat. 17 Za{to Bog im dade vo srcata nivni da ja ispolnat voljata Negova, da se dogovorat i da go dadat carstvoto svoe na yverot, dodeka ne se ispolni slovoto Bo`jo. 18 A ènata, koja ja vide ti, e golemiot grad koj caruva nad zemnite carevi.
13
14
14,4 5 Mojs 10,17 Dan 2,47
16
18,8 3 Mojs 21,9 Is 47,8-9
18,1
Ez 43,2
2
14,8 Is 13,21 21,9 Er 50,39
3
14,8 17,2
4
Is 48,20 52,11 Er 50,8 51,6.9.45 2 Kor 6,17
A po ova vidov kako sleguva od 18,20-21 Er 51,9 neboto drug angel koj ima{e golema vlast: i zemjata svetna od nego- 6 Ps 137,8 viot bolskot. 2 Sol 1,6 2 I izvika silno, zboruvaj}i so visok glas: Padna, padna velikiot Vavilon, 7-8 Is 47,7-9 i stana |avolsko ìveali{te i zasolni{te na sekakov ne~ist duh, vrtali{te na site ne~isti i gadni ptici; 3 za{to so otrovnoto vino na svoeto bludstvo gi napoi site narodi. I carevite zemni bludstvuvaa so nea, a trgovcite zemni se zbogatija od nejzinata golema rasko{! 4 I ~uv drug glas od neboto kako veli: Izlezete od nea, lu|e Moi, za da ne sou~estvuvate vo grevovite nejzini, i da ne dobiete od kaznite nejzini; 5 bidej}i grevovite nejzini stignaa do neboto, i Bog si spomna za nepravdite nejzini. 6 Platete $ kako {to i taa vi plati vam i dajte $ dvojno onolku za delata nejzini; so ~a{ata, so koja ve sluè{e, posluète ja dvojno. 7 Kolku {to se proslavi i ìvee{e rasko{no, tolku maka i jad vratete $. Za{to vo srceto svoe veli: Sedam kako
18
Padot na Vavilon
5
1 Mojs
312
OTKROVENIE
8 carica, vdovica ne sum i maka nema da 9
Ez 27,30-35
17,16 Er 50,34
11
Ez 27,36
15
Ez 27,36
16
17,4
17
Is 23,14 Ez 27,27-29
18
13,4 Ez 27,32
19
Ez 27,30-34
vidam. 8 Zatoa vo eden den }e ja spoletaat kaznite; smrt, àlost i glad, i }e bide izgorena vo ogan, za{to silen e Gospod Koj ja sudi. 9 I }e zapla~at i }e zaridaat po nea carevite zemni, koi bludstvuvaa so nea i ìveeja rasko{no, koga }e go vidat dimot od goreweto nejzino; 10 i stoej}i oddaleku, od strav pred nejzinite maki }e velat: Te{ko, te{ko, golem grade Vavilone, grade silni, za{to vo eden ~as dojde presudata tvoja! 11 I trgovcite zemni }e pla~at i ridaat za nea, bidej}i stokite nivni nema ve}e nikoj da gi kupuva; 12 stoki od zlato i srebro, od dragoceni kamewa i biseri, od vison i porfir, od svila i skerlet, sekakvo mirizlivo drvo i sekakvi raboti od slonova koska: sekakvi izrabotki od skapoceno drvo, od bakar, èlezo i mermer; 13 i cimet i temjan, miro i livan, vino i maslo, bra{no i p~enica, goveda i ovci, kowi i koli, tela i du{i ~ove~ki. 14 I ovo{jata, za koi du{ata ti kopnee{e, pove}e gi nema{, i seto bogatstvo i sjaj is~eznaa za tebe, i nema ve}e da gi najde{. 15 Trgovcite, koi so tie stoki se zbogatija od nea, }e stojat oddaleku od strav pred makite nejzini, i pla~ej}i, i ridaj}i 16 }e zboruvaat: ,Te{ko, te{ko tebe, grade golem, oble~en vo svila, porfir i skerlet, ukrasen so zlato, dragoceni kamewa i biseri, 17 za{to vo eden mig propadna tolku golemo bogatstvo! I site sopstvenici na korabi, i site patnici vo korabite, i mornarite, i onie {to trguvaat po more, zastanaa oddaleku 18 i vikaa, pa gledaj}i go dimot od goreweto negovo, velea: ,Koj be{e kako ovoj golem grad? 19 I gi posipaa glavite svoi so pepel i so pla~ewe vikaa i velea: ,Te{ko, te{ko tebe, grade golem so ~ii skapocenosti se obogatija site {to imaa korabi po more; za{to za eden mig zapuste!
Veseli se poradi toa, nebo, i vie svetii i apostoli i proroci, za{to Bog gi za{titi va{ite prava! 21 Toga{ eden silen angel podigna eden kamen, golem kako vodeni~ki kamen, pa go frli vo moreto i re~e: ,So takvo bu~ewe }e bide srinat Vavilon, golemiot grad, i }e go nema ve}e! 22 I glas na harfisti, peja~i, svira~i i truba~i vo tebe nema ve}e da se ~ue; nikakov umetnik od koja i da e umetnost nema ve}e da se najde vo tebe, {um od vodeni~en kamen nema ve}e da se ~ue vo tebe. 23 I svetlina od svetila nema ve}e da osvetluva vo tebe, i glas na mladoènec i nevesta nema ve}e da se ~ue vo tebe, bidej}i trgovcite tvoi bea golemi lu|e na zemjata, za{to preku tvoite magii se zabludija site narodi. 24 I vo nego se najde krv na proroci i svetii, a i na site {to bea pogubeni na zemjata.
20
20
12,12 5 Mojs 32,43 Is 44,23 Er 51,48
21
Er 51,63-64 Ez 26,21
22
Is 24,8 Ez 26,13
23
Is 23,8 Er 7,34 25,10
24
Er 51,49 Mt 23, 35-37
19,2
6,10 16,6-7 5 Mojs 32,43 2 Car 9,7
3
14,11 Is 34,10
Potoa ~uv visok glas kako od 11,18 115,13 mnogu narod na neboto, koj vele- Ps 135,1 {e: Aliluja, spasenie i slava, ~est i 6 sila na na{iot Bog, 1,8 2 za{to presudite Negovi se vistini14,2 93,1 ti i pravedni; bidej}i Toj ja osudi go- Ps 97,1 lemata bludnica koja so svoeto bludstvo ja rasipa zemjata, i se odmazdi za krvta na slugite Svoi, {to zaginaa od rakata nejzina. 3 I povtorno rekoa: Aliluja! Dimot nejzin }e se izdiga vo vekovi! 4 Toga{ padnaa dvaeset i ~etirite stare{ini i ~etirite ìvotni, ta Mu se poklonija na Boga, Koj sede{e na prestolot velej}i: Amin, aliluja! 5 A od prestolot izleze glas, koj vele{e: Falete Go na{iot Bog site slugi Negovi i vie, koi imate strahopo~it kon Nego, golemi i mali! 6 I ~uv glas kako od mnogu narod, glas kako od mnogu vodi, i glas kako od silni grmotevici, koj vele{e: Aliluja, za{to se zacari Gospod Bog, Sedrìtelot!
19
Pesna vo ~est na pobedata. Svadbata na Jagneto
313
OTKROVENIE
7
21,2.9 Is 54,1-8 Os 2,16-18 Ps 118,24 Mt 22,2 25,1-13 Efes 5,23.25.32
8
Is 61,10
9
Mt 8,11 22,1-14 Lk 14,15
10
22,8-9 Dela 10, 25-26
11
1,5 6,2 Is 11,4 Ez 1,1 Ps 96,13
Da se raduvame i da se veselime i da Mu oddademe slava, bidej}i dojde svadbata na Jagneto, i nevesta Mu se prigotvi! 8 I $ se dade da se oble~e vo ~ist i svetol vison. A visonot e pravednosta na svetiite. 9 I mi re~e: Napi{i - blaèni se pokanetite na svadbenata ve~era kaj Jagneto! A mi re~e u{te: Ova se vistinski Bo`ji zborovi! 10 I padnav pred nozete negovi da mu se poklonam; no toj mi re~e: Stoj, i jas sum sluga kako i ti i bra}ata tvoi, {to go imaat svedo{tvoto Isusovo; pokloni Mu se na Boga, za{to svedo{tvoto Isusovo e Duhot na proro{tvoto!
7
vojuvaat protiv Onoj Koj sede{e na kow, i Negovata vojska. 20 Yverot be{e faten, a zaedno so nego i la`niot prorok, koj prave{e ~uda pred nego, ta gi soblazni onie {to bea primile beleg od yverot i $ se poklonuvaa na negovata bista: i obajcata ìvi bea frleni vo ognenoto ezero so zapalen sulfur; 21 drugite, pak, bea ubieni so me~ot {to izleguva{e od ustata na Onoj Koj sede{e na kowot. I site ptici se nasitija od telata nivni.
20
14,9-11 20,4.10.15 Is 30,33 Dan 7,11
20,1
9,1
2
12,7.9 Mt 12, 28-29
4
1,2 5,10 6,9 19,20 Dan 7,9.22.27 Mt 19,28 Lk 22,30 1 Kor 6,2
Java~ot na bel kow

11
12 bel kow i Onoj Koj java{e na nego se

1,14 2,17-18 Dan 10,6
I go vidov neboto otvoreno, i ete,
13
Is 63,1-3 Jn 1,1.14
15
1,8 1,16 12,5 Is 63,3 Ps 2,9 Pla~ 1,15
16
17,14 5 Mojs 10,17 Dan 2,47
17-18
Ez 39,17-20
19
17,12-14
vika Veren i Vistinit, i Toj pravedno sudi i vojuva; 12 o~ite Mu bea kako ognen plamen, a na glavata ima{e mnogu kruni i napi{ano ime koe osven Nego, nikoj ne go znae{e. 13 I be{e oble~en vo obleka natopena so krv, i so imeto - Slovo Bo`jo. 14 A nebesnite vojski, oble~eni vo bel i ~ist vison, vrvea po Nego na beli kowi. 15 Od ustata Negova izleguva{e ostar me~ za da gi kazni so nego idolopoklonicite. Toj }e gi pase so èlezen èzol i }e ja izgazi kacata so vino na jarosta i gnevot na Boga Sedrìtelot. 16 Na oblekata i na bedroto Negovo be{e napi{ano imeto: Car nad carevite i Gospodar nad gospodarite. 17 Potoa vidov eden angel kako stoi na sonceto; toj izvika so visok glas i im re~e na site ptici {to letaa sred neboto: Doletajte i soberete se na golemata Bo`ja ve~era, 18 da jadete tela na carevi, tela na vojvodi, tela na silni, tela na kowi i na nivnite java~i, i tela na site - slobodni i robovi, mali i golemi! 19 Toga{ go vidov yverot i zemnite carevi i nivnite vojski sobrani za da
Satanata vrzan na iljada godini Potoa vidov kako od neboto sleguva{e angel koj go ima{e klu~ot od bezdnata i golema veriga vo rakata svoja: 6 2 go fati zmevot, drevnata zmija, koja 1,6 e |avolot i satanata - i go vrza za ilja- 2,11 5,10 da godini; 2 Mojs 19,6 3 potoa go frli vo bezdnata i go zak- Is 61,6 lu~i, stavaj}i pe~at vrz nego za da ne gi 8 laè ve}e narodite do zavr{uvaweto 7,1 na iljada godini; po ova vreme toj treba Ez 7,2 da bide pu{ten za malku vreme. 4 I vidov prestoli i sednati na niv, na koi im be{e dadeno da sudat, a i du{ite ~ii glavi bea ise~eni poradi svedo{tvoto Isusovo i zaradi slovoto Bo`jo, a i onie {to ne mu se poklonija na yverot nitu na negovata bista, i ne primija beleg na ~elata svoi i na racete svoi i oìveaja i caruvaa so Hristos iljada godini. 5 Drugite, pak, od umrenite ne oìveaja dodeka ne se navr{ija iljada godini. Toa e prvoto voskresenie. 6 Blaèn i svet e onoj koj ima del vo prvoto voskresenie; nad niv vtorata smrt nema vlast, a }e bidat sve{tenici na Boga i }e caruvaat so nego iljada godini.
20
Porazot na satanata A koga }e se navr{at iljada godini, satanata }e bide pu{ten od zatvorot svoj, 8 i }e izleze da gi laè narodite po ~etirite krai{ta na zemjata, Gog i Magog, i da gi sobere za vojna; nivniot broj e kolku morskiot pesok.
7
314
OTKROVENIE
Tie izlegoa po {irinata zemna i go zaobikolija ìveali{teto na svetiite i vozqubeniot grad; padna od Boga ogan nebesen i gi progolta. 10 A |avolot, {to gi laè{e, be{e frlen vo ogneno i sulfurno ezero, kade 10 19,20 {to e yverot i la`niot prorok; tie }e 21,8 1 Mojs bidat ma~eni dewe i no}e vo vekovi.
9
2 Car 1,10.12 Ez 38,22 Ps 78,68 87,2 Lk 21,24
19,24 Is 30,33
Kone~niot Sud
11
I vidov golem bel prestol i SednaDan 7,9-10 Mt 25, tiot na nego, od îe lice pobegnaa zem31-46 jata i neboto, i za niv mesto ne se najde. 12 Potoa gi vidov mrtvite, mali i go11 Ps 114,3.7 lemi, kako stojat pred Boga; se otvori3 Ptr 3,7.10.12 ja knigi, i druga kniga se otvori - knigata na ìvotot; i sudeni bea mrtvite 12 3,5 spored zapi{anoto vo knigite, spored 13,8 delata nivni. 17,8 13 Moreto gi povrati mrtvite svoi, 20,15 21,27 koi bea vo nego; smrtta i pekolot gi 2 Mojs 32,32-33 povratija mrtvite svoi, {to bea vo niv; Is 59,18 Ps 28,4 i sekoj primi sud spored delata svoi. 14 A smrtta i pekolot bea frleni vo 69,28 Izreki 24,12 Ognenoto Ezero. Toa e vtorata smrt. Dan 12,1 15 I koj ne be{e zapi{an vo knigata Rim 2,6 1 Kor 3,8 na ìvotot, be{e frlen vo Ognenoto 2 Kor Ezero. 11,15
Fil 4,3 2 Tim 4,14
11-12
Napi{i, za{to ovie zborovi se vistiniti i verni. 6 Potoa mi re~e: Se svr{i! Jas (sum) Alfa i Omega, po~etokot i krajot. Na èdniot }e mu dadam Jas od izvorot na ìva voda darum. 7 Koj pobeduva, }e nasledi s#, i }e mu bidam Bog, a toj }e Mi bide sin. 8 A na pla{livcite i nevernicite, na poganite i ubijcite, na bludnicite i ma|esnicite, na idolopoklonicite i na site {to laàt, delot im e vo ezeroto {to gori so ogan i sulfur, toa e vtorata smrt. Noviot Erusalim Toga{ dojde kaj mene eden od sedumte angeli, {to gi drèa sedumte ~a{i, polni so sedumte posledni kazni, mi prozbore i re~e: Dojdi, }e ti ja pokaàm nevestata - ènata na Jagneto. 10 Pa me odvede preku Duhot vo edna golema i visoka gora i mi go pokaà golemiot grad, svetiot Erusalim, koj sleguva{e od neboto - od Boga, 11 i ima{e Bo`ja slava; svetlinata negova prilega{e na najskapocen kamen, kako svetol kamen jaspis; 12 toj ima{e golemi i visoki yidovi, dvanaeset porti, a nad niv dvanaeset angeli i napi{ani imiwata na dvanaesette kolena na sinovite Izraelovi: 13 sproti istok - tri porti, sproti sever - tri porti, sproti jug - tri porti, sproti zapad - tri porti. 14 Yidovite na gradot imaa dvanaeset temeli, i vrz niv imiwata na dvanaesette apostoli na Jagneto. 15 Onoj {to zboruva{e so mene ima{e zlatna trska za da go izmeri gradot i portite negovi i yidovite negovi. 16 Gradot be{e ~etiriagolen, a dolìnata mu e kolku {to i {iro~inata. Toj go izmeri gradot so trskata i najde deka iznesuva dvanaeset iljadi stadii5; dolìnata, {iro~inata i viso~inata negova - ednakvi. 17 Potoa gi izmeri yidovite negovi, {to bea sto ~etirieset i ~etiri lakti, so merka ~ove~ka koja e i angelska.
9
3
7,15 3 Mojs 26,11-12 Is 8,8 Ez 37,27 2 Kor 6,16
4
7,17 Is 25,8 35,10 65,19
5
4,2 Is 43,19 Dan 8,26 2 Kor 5,17
6
1,8 2,8 7,17 Is 55,1 Er 2,13 Jn 4,10.14 7,37-38
7
2 Sam 7,14 Ps 89,26-27
8
19,20 22,15 1 Mojs 19,24 Is 30,33 Ez 38,22 Ps 11,6 Mt 25,41 Rim 1,29
Novo nebo i nova zemja
9
15,1 17,1 19,7 Jn 3,29
I vidov novo nebo i nova zemja, 21,4 za{to porane{nata zemja pomi15 na, i moreto go nema{e ve}e. 3,5 2 Toga{ jas, Jovan, go vidov svetiot 13,8 Dan 12,1 grad Erusalim, nov, kako sleguva od Boga, od neboto, stokmen kako nevesta 21,1 promeneta za svojot ma`. 3 I ~uv visok glas od neboto kako zbo3,12 20,11 Is 65,17 ruva: Ete go svetiot {ator, svetili{66,22 teto na Boga me|u lu|eto, i Toj }e ìMt 19,28 2 Kor 5,17 vee so niv; tie }e bidat Negov narod, a 3 Ptr 3,13 Sam Bog }e bide so niv - nivniot Bog. 4 I }e ja izbri{e Bog sekoja solza od 2 3,12 o~ite nivni, i smrt nema da ima ve}e; Is 52,1 61,10 ni pla~, ni piskot, nitu bolka nema da Gal 4,26 ima ve}e, bidej}i porane{noto pomiEvr 11,10.16 na. 12,22 5 I Sednatiot na prestolot re~e: Ete, s# novo sozdavam. I mi re~e:
5 21,16. Okolu 2400 kilometri.
14
21
10
21,2 Ez 40,2
11
15,8 Is 60,1-2
12-13
2 Mojs 28,21 Ez 48,30-35
14
Efes 2,20
15
11,1 Ez 40,3.5
16-17
Ez 48,16-17
315
OTKROVENIE
19
Is 54,11-12
22
1,8 Jn 2,19-21
23
Is 60,19-20
24
Is 60,3.5
25
22,5 Is 60,11 Zah 14,7
26
Ps 72,10-11
27
3,5 13,8 Is 35,8 52,1 Zah 13,1-2 Jn 8,44-45 1 Kor 6, 9-10 3 Ptr 3,13
22,1
Ez 47,1 Zah 14,8 Jn 4,10 7,38
2
2,7 1 Mojs 2,9 3,22 Ez 47,12
3
1 Mojs 3,22-24 Zah 14,11
Yidovite mu bea izgradeni od jaspis; a gradot - od ~isto zlato, kako ~isto staklo. 19 Temelite na gradskite yidovi bea ukraseni so sekakov vid skapoceni kamewa: prviot temel - jaspis, vtoriot - safir, tretiot - halkidon, ~etvrtiot - smaragd, 20 pettiot - sardoniks, {estiot sard, sedmiot - hrisolit, osmiot viril, devettiot - topaz, desettiot hrisopras, edinaesettiot - hijacint, dvanaesettiot - ametist. 21 A dvanaesette porti bea dvanaeset biseri: sekoja porta be{e od eden biser; ulicite na gradot bea od ~isto zlato kako proyirno staklo. 22 Hram, pak, ne vidov vo nego, bidej}i Gospod Bog Sedrìtelot i Jagneto se negoviot hram. 23 I gradot nema{e potreba ni od sonce, ni od mese~ina za da svetat vo nego, za{to Bo`jata slava go osvetluva, a svetilo mu e Jagneto. 24 I spasenite narodi }e odat po negovata svetlina, i carevite zemni }e ja prinesat vo nego svojata slava i ~est. 25 A portite negovi nema da se zaklu~uvaat dewe, bidej}i tamu nema da ima no}. 26 I }e ja vnesat vo nego slavata i ~esta na narodite; 27 i nema vo nego da vleze ni{to ne~isto, ni onoj koj vr{i gnasni raboti i laè, a samo onie koi se zapi{ani vo knigata na ìvotot na Jagneto.
18
i }e go gledaat liceto Negovo, a 4 imeto Negovo }e im bide na ~elata niv- 3,12 Ps 17,15 ni. 42,3 5 I no} nema da ima tamu, i ne }e ima Mt 5,8 1 Kor potreba od svetilo, nitu od son~eva 13,12 svetlina, bidej}i Gospod Bog }e gi 1 Jn 3,2 osvetluva, i }e caruva vo ve~ni vekovi. 5
4
Isusovoto vra}awe
6 I mi re~e: Ovie zborovi se verni i vistiniti. Gospod, Bog na svetite proroci, go isprati angelot Svoj, za da im pokaè na Svoite slugi {to }e stane naskoro. 7 Eve, doa|am skoro; blaèn e onoj koj gi pazi proro~kite zborovi na ovaa kniga! 8 I jas, Jovan, go vidov i go ~uv ova; i koga go ~uv i vidov, padnav za da se poklonam pred nozete na angelot, koj mi go pokaà ova. 9 No toj mi re~e: Stoj, nemoj, za{to i jas sum sluga kako ti, i bra}ata tvoi - proroci i onie {to gi dràt zborovite na ovaa kniga. Pokloni Mu se na Boga! 10 I mi re~e: Ne zape~atuvaj gi proro~kite zborovi na ovaa kniga, bidej}i vremeto e blisku! 11 Koj ~ini nepravda, neka ~ini nepravda u{te; i koj e oskvernet, neka se oskvernuva u{te; i koj e praveden, neka ~ini pravda u{te; i koj e svet, neka se osvetuva u{te. 12 I eve, }e dojdam skoro, i platata Moja e so Mene, za da mu dadam na sekogo spored delata negovi. 13 Jas sum Alfa i Omega, Prviot i Posledniot, Po~etokot i Krajot! 14 Blaèni se onie {to gi ispolnuvaat zapovedite Negovi, za da bidat dostojni za drvoto na ìvotot i da vlezat vo gradot niz portite. 15 A nadvor se ku~iwata, vraà~ite, bludnicite, ubijcite, idolopoklonicite i sekoj {to saka da laè i laè. 16 Jas, Isus, go isprativ Svojot angel da vi go posvedo~i ova po crkvite. Jas sum koren i rod Davidov, sjajnata yvezda Denica. 17 I Duhot i nevestata velat: Dojdi! I koj }e ~ue, neka kaè: Dojdi! I koj
5,10 20,6 21,23.25 Is 60,19
6
1,1 19,9 Dan 8,26
7
1,3 2,16
8-9
19,10
10
1,3 10,4
11
Dan 12,10
12
2,16.23 Is 40,10 62,11 Er 17,10 Ps 28,4 62,13 Izreki 24,12 Rim 2,6 2 Kor 11,15 2 Tim 4,14
13
1,8.17 21,6 Is 41,4 44,6
I mi pokaà ~ista reka so voda na ìvotot, bistra kako kristal, koja iste~uva{e od prestolot na Boga i na Jagneto. 2 Sred glavnata ulica i od dvete strani na rekata - drvoto na ìvotot, {to ra|a plodovi dvanaeset pati, davaj}i plod sekoj mesec; a lisjata na drvoto sluàt za isceluvawe na narodite. 3 I nema ve}e da ima nikakvo prokletstvo; prestolot na Boga i na Jagneto }e bide vo gradot; Negovite slugi }e Mu sluàt
22
Rekata i drvoto na ìvotot
14
1,3 2,7 7,14 22,2 1 Mojs 2,9 3,22
15
21,8 4 Mojs 5, 1-4 Rim 1,29 1 Kor 6, 9-10
16
2,28 4 Mojs 24,17 Is 11,1 Rim 1,3
316
OTKROVENIE
17 e èden, neka dojde, i koj saka, neka ze-
21,6 Is 55,1 Jn 7,37
me od vodata na ìvotot darum. Zaklu~ok

18
18-19
5 Mojs 4,2
I Jas mu svedo~am na sekogo koj gi slu{a proro~kite zborovi na ovaa kniga. Ako nekoj ne{to dodade kon niv, nemu Bog }e mu nametne kazni opi{ani vo ovaa kniga.
Ako nekoj odzeme od proro~kite 19 zborovi na ovaa kniga, Bog }e mu go od- 22,2.14 1 Mojs 2,9 zeme delot od knigata na ìvotot, i od 3,22 svetiot grad, i od ona {to e napi{ano Ez 47,12 vo ovaa kniga. 20 Zboruva onoj {to go svedo~i ova: 20 2,16 Da, }e dojdam skoro! - Amin! Da, doj- 3,11 Dela 3, di, Gospodi Isuse! 21 Blagodatta na na{iot Gospod Isus 20-21 1 Kor 15,23 Hristos neka bide so site vas. Amin!
19

фавсв

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

фавсв

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NOVIOT ZAVET

EVANGELIE SPORED MATEJ

Rodoslovot na Gospod Isus Hristos

1 1,1. Hristos zna~i Mesija.

Go povikav Sinot Svoj.

Kr{tevawe so voda i kr{tevawe so Svetiot Duh

(Mr 1,18; Lk 3,118; Jn 1,1928)

(Mr 1,1213; Lk 4,113)

Isus gi povikuva prvite u~enici

(Mr 3,13; Lk 6,1213, 20)

4 5,18. Vo originalniot tekst: jota.

18,6-9 Ps 124,7 Rim 9,33 1 Ptr 2,8

Qubov kon neprijatelite

1 Car 18,27-29 Is 1,15 Prop 5,1

Ili Bog ili bogatstvoto

Ne sobirajte bogatstva na zemjata, kade {to gi jade molecot i r|ata, i ka19

30,15 Er 21,8 Lk 13,24

Molete, barajte, ~ukajte

Gradba na kamen ili na pesok

25 polnuva ovie Moi zborovi, }e bide kako

I taka, sekoj {to gi slu{a i gi is-

Isus isceluva mnozina

Isus isceluva leprozen

(Mr 1,4045; Lk 5,1216)

5 8,5. Stotnik t.e. centurion, rimski oficer.

(Mr 2,112; Lk 5,1726)

12,31 26,65 3 Mojs 24,11-16 Jn 10,33-36 Dela 6,11

Isus osloboduva od demoni

Pra{awa za postot. Staroto i novoto

Isus isceluva nem ~ovek

^udata so bolnata `ena i so }erkata na Jair

(Mr 3,1319; Lk 6,1216)

Dela 13, 50-51

28 Koj mo`e i du{ata i teloto da gi pogu-

Javno priznavawe na Isus

Mk 8,38 Lk 9,26 2 Tim 2,12

Ne mir, tuku me~

16,25 Lk 9,24 17,33 Jn 12,25

Kako da se bide dostoen za Isus

5 Mojs 29,3 Is 32,3 Ps 115,6 Lk 8,8 Otkr 2,7

(Mr 2,2328; Lk 6,15)

Spored drvoto - i plodovite!

3 Mojs 10,4 5 Mojs 33,9 Jn 7,3.5

46 ~ovekot, minuva preku bezvodni mesta,

Koga ne~istiot duh }e izleze od

Vistinskoto semejstvo na Isus

(Mr 4,1; Lk 8,4)

Dela 17,11 1 Sol 1,6

slu{ate vie, i ne ~uja.

Objasnuvawe na parabolata za seja~ot

Parabola za sinapovoto zrno

Ez 17,23 31,6 Ps 104,12 Dan 4,9.18

Smrtta na Jovan Krstitel

Isus se vra}a vo Nazaret

I, otkako gi ka`a Isus ovie paraboli, si zamina ottamu.

Vo toa vreme glasot za Isus dojde i do Irod ~etvorovlasni-

Isus nahranuva nad pet iljadi lu|e

Isus isceluva vo genisaretskiot kraj

8 14,25. Me|u 3 i 6 ~asot nautro.

Verata na edna Hananejka

I kako gi povika lu|eto, im re~e:

Isus isceluva mnogu narod

Isus nahranuva nad ~etiri iljadi du{i

(Mr 8,1113; Lk 12,5456)