\©g g∞_çÜ«∂ ã¨=∂Kå~° qѨ¡=O

\©g „áê=ÚYº`«:
''Ǩ..\©g K«∂ã¨∞Î<åfl——.. D Ѩ^ŒO qxÑ≤OK«x WÅ∞¡ ÖË^Œ∞..T~°∞ÖË^Œ∞..P =∂@H˘¿ãÎ D ã¨=∂["Õ∞ ÖË^Œ∞.
Ñ≤Å¡Å∞, q^•º~°∞÷Å∞, Ü«Ú=‰õΩÅ∞, =$^Œ∞úÅ∞, WÖÏ U =Ü«∞ã¨∞û "åÔ~·<å, U =~°æO "åÔ~·<å, U *Ïu "åÔ~·<å
<Õ_»∞ \©g K«∂_»x "å~°O@∂ ÖË~°∞. JO`«ÖÏ =∞#O \©gx gH˜Δã¨∞Î<åflO. J^Õ \©g ÅHõΔ}O. g∞_çÜ«∂
=∂Ü«∂*ÏÅO. „Ѩ™ê~° =º=ã¨÷Å Q˘Ñ¨Ê^Œ#O.

XHõѨÙÊ_»∞ \©g ^èŒ#=O`«∞Å qÖÏã¨=O`«"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=Ù. <Õ_»∞ Jk ™ê=∂#∞º_»∞H˜ ™êfiO`«#xKÕÛ „Ñ≤Ü«∞ <Õã¨ÎO.
„Ѩu XHõ¯i WO\˜Ö’ Jk XHõ ã¨Éèí∞º_çQÍ =∂iáÈ~ÚOk. ã¨ÅǨÅ∞, ã¨∂K«#ÅΩ, q<À^ŒO, q*Ï˝#O,
JO^ŒO, P~ÀQƺO, ã≤x=∂Å∞, ã¨~°^•Å∞ WÖÏ ã¨=∞ã¨ÎO \©g`À =Ú_çѨ_çL<åfl~Ú. Jã¨Å∞ \©g ÖËx^Õ HõΔ}O
f~°^∞Œ J<ÕO`«QÍ \©gH˜ =∞#O J`«∞‰õΩ¯áÈÜ«∂O. „Ѩ[Å WëêìÅ#∞, PÖ’K«#Å#∞, Jaè~∞° K«∞Å#∞, r=#â‹e· x
ZO`«QÍ<À „ѨÉèÏq`«OKÕ™ÈÎOk. JO`ÕHÍ^Œ∞ \©g Ü≥ÚHõ¯ ™ê=∂lHõ ÉÏ^茺`« ÃÑiyOk. „Ѩ*Ï™êfi=∂ºxfl
HÍáê_»_»OÖ’, „ѨÉèí`åfiŠѨxf~°∞#∞ `Õ@`≥Å¡O KÕÜ«∞_»OÖ’ \©g áê„`« Jx~°fiK«hÜ«∞O. q<À^Œ, q*Ï˝#
áê„`« #∞Oz <Õ_∞» \©g ™ê=∂lHõ ÉÏ^躌 `«#∞ <≥~"° ~Õ̂ Û XHõ ÉÏ^蕺`åÜ«Ú`« áœ~°∞_çQÍ =∂iOk. „Ѩ*Ï™êfi=∞º
Ѩi~°HõΔ}Ö’ <åÅ∞QÀ =¸Åã¨ÎOÉèí"≥∞ÿ# Ѩ„uHÍ~°OQÆ áê„`«#∞ ã¨=∞~°÷=O`«QÍ áÈ+≤™ÈÎOk.

<Õ_»∞ \©g ã¨=∂*Ïxfl âßã≤™ÈÎOk, „¿Ñˆ~Ñ≤™ÈÎOk, ã¨∂ÊùiÎx™ÈÎOk, f~°∞Êx™ÈÎOk, ã¨=∂Kå~° ^•Ç¨~°∞ÎʼnõΩ Jk

„áê}O áÈ™ÈÎOk. <Õ_»∞ =∞#O \©g =∂^茺=∞O Ü≥ÚHõ¯ qâ◊fi~°∂áêxfl K«∂ã¨∞Î<åfl=Ú. XHõѨÙÊ_»∞ ^Õâ◊ „Ѩ^è•x,
~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ q^Õj Ѩ~°º@#Å∞, W`«~° ^ÕâßÅ`À XѨÊO^•Å∞, JѨÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ „áê™ê~°=∞ÜÕ∞º "å~°ÎÅ`À
„áê~°OÉèí"≥∞ÿ# \©g HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ #∞Oz <Õ_»∞ q<À^ŒO, q*Ï˝#O, P^䕺u‡Hõ`«, ã¨Ow`«O, Ñ≤šʼnõΩ, ÃÑ^ŒÌʼnõΩ
WÖÏ XH˘¯Hõ¯ ~°OQÍxH˜, XH˘¯Hõ¯iH© „Ѩ`ÕºHõ \©g Kå#Öò U~°Ê_Õ ã≤÷uH˜ ^Õâ◊ \©g „Ѩ™ê~åÅ∞ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~Ú.
QÆ`« Ô~O_»∞ ^ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ „ÃÑ·"Õ@∞ âß\˜Öˇ·\ò Kå#à◊§ ~°OQƄѨ"Õâ◊O`À ã¨=∂Kå~° ¿ãHõ~°}, ™êOˆHuHõ „Ѩ™ê~åÖ’¡
ÉèÏ~°`« >ˇeq[<£ =∂^茺=∞O qâı+¨ „ѨQÆux ™êkèOz ã¨=∞Kå~° ã¨~°fi™êfixfl <Õ~°∞QÍ „Ѩ[Å Wà◊¡=ÚO^Œ∞
Pq+¨¯iOzOk. x`«º „H˜Ü«∂jÅ"≥∞ÿ# g∞_çÜ«∂ „Ѩ[Å Jaè„áêÜ«∞Å#∂, „ѨѨOK« Ѩi}Ï=∂Å#∂ „ѨÉèÏq`«O
KÕÜ«∞_»OÖ’ H©ÅHõáê„`«#∞ áÈ+≤™ÈÎOk.

ZÅ„HÍìxH± g∞_çÜ∂« Ö’#∂ =∂~°∞ÊÅ∞ â◊~"° QÕ OÆ QÍ KÀ@∞KÕã∞¨ ‰õΩO@∞<åfl~Ú.1980ÅÖ’ =∞#^ÕâO◊ Ö’ >ˇeq[<£

qѨ¡=O "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk "≥Ú^ŒÅ∞ P =∂~°∞ÊÅ∞ <Õ\ ˜ =~°‰õΩ H˘#™êQÆ∞`«∂<Õ L<åfl~Ú. g∞_çÜ«∂ ~°OQÆO
~ÀA~ÀA‰õÄ H˘`«ÎѨÙO`«Å∞ `˘Hõ¯`«∂ ^•xfl =∞iO`« |ÅѨ~°K«∞‰õΩO\’Ok. #=º`«, ã¨$[<å`«‡Hõ`«Å`À D
~°OQÆO J<ÕHÍ<ÕHõ „ѨÜ≥∂QÍʼnõΩ <≥Å=ÙQÍ =∂~°∞`ÀOk. JѨÊ\˜#∞Oz „ѨuU\Ï H˘`«Î Kå#à◊√§ ã¨=∂Kå~°
„Ѩ=ǨÏOÖ’H˜ =zÛ KÕ~°∞`«∂ qaè#fl"≥∞ÿ#, qÅHõΔ}©Ü«∞"≥∞ÿ# HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ ~°∂á⁄Okã¨∞Î<åfl~Ú.
ã¨=∂Kå~° â◊HOõ :
=∂#=Ù_»∞ ã¨OѶ¨∞rq. =∂#"åaè=$kúH˜ ã¨=∂[ Ѩi}Ï=∂ÅÃÑ· „áê^äŒq∞Hõ J=QÍǨÏ# ZO`≥·<å J=ã¨~°O.
D „áê^äŒq∞Hõ q+¨Ü«∂ÅÃÑ· J=QÍǨÏ# áê~î°"Õ∞ ã¨=∂Kå~°O. HÍŠѨi}Ï=∞ „Hõ=∞OÖ’ =∂#=Ù_»∞ =º‰õΩÎÅ
=∞^茺 ÉèÏ"åÅ#∞ =ºHõÎѨ~°∞K«∞HÀ=_®xH˜ ã¨=∂Kå~° =∂~åæÅ#∞ Hõ#∞Q˘<åfl_»∞. P Ѩi}Ï=∞ „Hõ=∞OÖ’<Õ
ã¨O[˝, =∂\Å^•fi~å „áê^äŒq∞Hõ ÉèÏ==ºH©ÎHõ~°}‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# ã¨=∂Kå~° =∂~åæÅ∞, ã¨=∂Kå~° ™ê^èŒ<åÅ#∞
U~°Ê~°K«∞‰õΩ<åfl_»∞.

qâ◊fiOÖ’ x`«º=¸ KÀ@∞KÕã¨∞‰õΩO@∞#fl ã¨OѶ¨∞@#Å#∞, qâıëêÅ#∞ `≥eÜ«∞K≥ѨÊ_»OÖ’ ã¨=∂Kå~° áê„`«

H©ÅHõ"≥∞ÿOk. <Õ\ ˜ P^èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆOÖ’ ã¨=∂Kå~°"åºÑ≤ÎH˜ L#fl ™ê^èŒ<åÅ∞ J<ÕHõO. D „Hõ=∞OÖ’<Õ
ã¨=∂Kå~°~O° QÍxH˜ ѨÙ<å^Œ∞Öˇ#· Ѩ„uHõÅ∞ ѨÙ@∞ìH˘KåÛ~Ú. "å~åΠѨ„uHõÅ∞ q*Ï˝# gzHõÅ∞, qâ◊fi Ѩi}Ï=∂Å
„ѨuaOÉÏÅ∞. Ѩ„uHÍ ~°K#« „Ѩ[Å "å‰õΩ¯, =ºH˜Î ¿ãfiK«Û#ù ∞ HÍáê_»∞@Ö’ Ѩi~°H}
Δõ Ö’ Ѩ„uHÍ~°OQÍxH˜ q∞Oz#
™ê^èŒ#O =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞.

âß„ã¨,Î ™êOˆHuHõ ~°OQÍÅÖ’ „ѨÑO¨ K«O ™êkèOz# „ѨQuÆ H˜ x^Œ~≈° <åÅ∞ <Õ\ ˜ =∞# "≥*· Ï˝xHõ qO`«Ö#·ˇ \˜.q.Å∞,
HõOѨӺ@~°∞¡, "≥Úɡ·Öò áÈ#∞¡. \©.g.Å∞, HõOѨӺ@~°¡ ~åHõ`À ã¨=∞Kå~° ~°OQÆO H˘`«ÎѨÙO`«Å∞ `˘H˘¯Ok.
P^èŒ∞xHõ Ѩi*Ï˝<åxfl qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩx ã¨=∂[OÖ’ nè>ˇÿ# â◊H˜ÎQÍ ZkyOk ZÅ„HÍìxH± g∞_çÜ«∂.

20 = â◊`å|ÌO ã¨=∂Kå~° ~°OQÍx^Õ. ã¨=∂Kå~° "åºÑ≤ÎÖ’ „ѨѨOK«O ‰õΩ„QÍ=∞OQÍ =∂iOk. Wk ã¨=∂Kå~°

Ü«ÚQÆO. <Õ_»∞ „ѨѨOK«"åºÑ¨ÎOQÍ ã¨=∂Kå~° qѨ¡=O #_»∞™ÈÎOk. WѨÙÊ_»∞ ã¨=∂Kå~°"Õ∞ ã¨=∞ã¨ÎO J~ÚºOk.
J#∞ x`«ºO k# Ѩ„uHõÅ∞, ˆ~_çÜ≥∂, \©gÅ∞, ã≤x=∂Å∞ „Ѩ[ÅÃÑ· ZO`À „ѨÉèÏ"åxfl K«∂ѨÙ`«∂ J`«ºO`«
â◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ# [#=∂^茺=∂Å∞QÍ ~°∂ѨÙk^Œ∞̉õΩ<åfl~Ú. L^ŒÜ«∞O x„^Œ ÖËz# ^ŒQÆæ~° #∞Oz "≥Ú^ŒÅ∞ ~å„u
q„â◊q∞OKÕ =~°‰õÄ „Ѩ[Å PÖ’K«<å ã¨~°à◊√Å#∞ Jq fiÛk^Œ∞Ì`«∞<åfl~Ú. „Ѩ*Ïaè=∂<åxfl =∞ÅK«_»OÖ’ D
=∂^躌 =∂Å „ѨÉÏè =O <å<å\˜H© ÃÑiyáÈ`«∂ =™ÈÎOk. ã¨=∂Kå~° qѨ=¡ O Jxfl ~°OQÍÖÖ’ ã¨=¸Å =∂~°∞ÊʼnõΩ
„Ѩ ` « º Hõ Δ ™ êH˜ Δ Q Í xÅ∞™ÈÎ O k. „Ѩ [ ʼnõ Ω JO^Õ ã¨ = ∂Kå~° O „áêuѨ k Hõ Q Í<Õ P^è Œ ∞ xHõ 㨠= ∂*ÏÅ∞
~°∂ѨÙk^Œ∞̉õΩO@∞<åfl~Ú.

áêâßÛ`«º ^ÕâßÅÖ’ ÉèÏ= =ºH©ÎHõ~°}, ã¨=∂Kå~°"åºÑ≤Î, ã¨=∂Kå~° ™ê^èŒ<åÅ∞, ã¨=∂Kå~° Ѩi"åºÑ¨Î Ѩ^Œú`«∞Å
qxÜ≥∂QÆO, J^茺ܫ∞#O J<Õq âß„ã¨Î, ™êOˆHuHõ Ѩi*Ï˝#O JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ =zÛ# ^Œâ◊HõOÖ’ J#QÍ 19,
20 = â◊`å|Ì HÍÅOÖ’ „áê^è•#º`«#∞ ã¨O`«iOK«∞‰õΩ<åfl~Ú. P^èŒ∞xHõ`«, âß„ã‘ÎÜ«∞`«, ™êOˆHuHõ`« `≥eÜ«∞x
~ÀAÖ’¡<,Õ 2500 ã¨O=`«û~åʼnõΩ Ñ¨Ó~°fi"Õ∞ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ ã¨=∂Kå~° "åºÑ≤, ã¨=∂Kå~° „ѨÜ∂≥ QÆO, ã¨=∂Kå~°
KÕ~°"Õ`«Å∞ qxÜ≥∂QÆO, PK«~°}Ö’H˜ =KåÛ~Ú.
<å\˜ =∞Ǩg~°∞_»∞, |∞^Œ∞_ú ∞» , Jâ’‰õΩ_»∞, H“\˜Å∞º_»∞ #∞Oz x#fl\˜ ~å[~å=∞"≥∂ǨÏ<£~åÜü∞, q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞,
=∞Ǩ`å‡QÍOnè =O\˜ ZO^Œ~À =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ ÉèÏ==ºH©ÎHõ~°} ™ê^èŒ<åÅ∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ ~åx P ~ÀAÖ’¡<Õ
„Ѩ[ʼnõΩ `«=∞ ã¨O^Õâßxfl KÕ~°"ÕÜ«∞_®xH˜, "åix K≥·`«#ºÑ¨~°K«_®xH˜ J#∞ã¨iOz# Ѩ^Œú`«∞Å∞ <Õ\ ˜H©
P^Œ~°≈hÜ«∞O.

„ѨѨOKåxˆH P^Œ~°≈OQÍ xez# =∞# ã¨=∞Kå~° "≥·`åo‰õΩÅ∞ =ÚMÏ=Úd ÉèÏ==ºH©ÎHõ~°} ^•fi~å ã¨=∂[
KÕ`«#‰õΩ, ™ê=∞~°™êºxH˜, P^䕺u‡Hõ ÉèÏ="åºÑ≤ÎH˜ Jq~°à◊ Hõ$+≤ KÕâß~°∞. HÍŠѨsHõΔ‰õΩ xÅz# JÅ<å\˜
™êO„Ѩ^•Ü«∞ =∂^茺=∂Å∞ D ã¨=∂Kå~°Ü«ÚQÆOÖ’#∂ LѨܫÚHõÎ LѨHõ~°}ÏÅ∞QÍ qÅã≤Å∞¡`«∞<åfl~Ú.

ã¨=∂Kå~° ~°OQÆ Ñ¨iâ’^茉õΩÅ Jaè„áêÜ«∞O „ѨHÍ~°O ™êfi`«O„`««º HÍÅOÖ’ ã¨=∂Kå~° ™ê^èŒ<åÅ∞

~å[H©Ü«∞<åÜ«∞‰õΩÅ ã¨O^ÕâßʼnõΩ „Ѩ[ʼnõΩ =∞^茺 Ѩ~°ã¨Ê~° ã¨O|O^èŒO LO_Õk. JѨÊ\’¡ ~å[H©Ü«∞ K≥·`«#ºO
HÀã¨O, ~å[H©Ü«∞ ã¨=∂Kå~°O KÕ~°"Õ¿ã ÅHõΔ ºOQÍ ã¨=∂Kå~° =º=ã¨÷Å∞ ѨxKÕ¿ãq. ~å[H©Ü«∞áêsìÅ „Ѩ=~°Î##∞
"≥Å¡_çKÕ¿ã qâ◊fiã¨hÜ«∞ ã¨=∂Kå~° =º=ã¨÷Å∞QÍ <å\˜ ã¨=∂Kå~° ™ê^èŒ<åÅ∞ „Ѩã≤kúK≥O^•~Ú. <Õ_»∞ P Ѩiã≤÷u
=∂iáÈ~ÚOk. qÅ∞"≥·#, qâ◊fiã¨hÜ«∞"≥∞ÿ# ã¨=∂Kå~å#flOkOKÕ =º=ã¨÷Å∞QÍ ã¨=∞Kå~° ™ê^èŒ<åÅ∞
~°∂áêO`«~°OK≥O^•~Ú.

^Õâ◊OÖ’ >ˇeq[<£ qѨ¡=O:

ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ 1959 Ö’ >ˇeq[<£ „Ѩ™ê~åÅ∞ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# =¸_»∞ ^ŒâßÉÏÌʼnõΩ
>ˇeq[<£ qѨ=¡ O TѨO^Œ∞‰õΩOk. JѨÊ\˜=~°‰Ωõ „Ѩ™ê~åÅ∞ „ѨÉ∞íè `«fi xÜ«∞O„`«}Ö’ x„^•}OQÍ ™êyáÈÜ«∂~Ú.
1991 ã¨O=`«û~°O >ˇeq[<£ qѨ¡"åxH˜ <åOk ѨeH˜# ã¨O=`«û~°OQÍ K≥ѨÊ=K«∞Û.
1991Ö’ „Ѩ"âÕ Ã◊ Ñ\˜#ì „Ñ¨ÑO¨ pHõ~}° , ã¨~m° Hõ~}° q^è•<åÅ∞ >ˇeq[<£ =∂^躌 =∞O ÃÑ#∞=∂~°∞ÊʼnõΩ Ñ¨Ù<å^Œ∞Å∞.
J#uHÍÅOÖ’ \©g Kå<≥à◊§ ã¨OYº J<ÕHõOQÍ ÃÑiy \©g [~°fle[O ã¨fi~°∂Ѩ ã¨fiÉèÏ"åÅ<Õ =∂iÛ"Õâß~Ú.
1992Ö’ „ÃÑ·"Õ@∞ ~°OQÆOÖ’ `˘e™êiQÍ „Ѩ=ÚY áêi„âßq∞Hõ"Õ`«Î ã¨ÉèÏ+π K«O^Œ~ü P^èŒfi~°ºOÖ’ r\©g
„Ѩ™ê~åÅ∞ „áê~°OÉèíÜ«∂º~Ú. WHõ JѨÊ\˜#∞O_ç „ÃÑ·"Õ@∞ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºOÖ’ \©g Kå<≥à◊√§ ѨÙ@ìQ˘_»∞QÆ∞ÖÏ¡
ѨÙ@∞ìH˘KåÛ~Ú. ^Õâ◊OÖ’ <Õ_»∞ 500‰õΩ ÃÑ·QÍ *ÏfÜ«∞, JO`«~å˚fÜ«∞ \©g Kå#à◊√§ <≥ÅH˘x L<åflÜ«∞O>Ë
\©g =∂^茺=∂xH˜ L#fl „¿ÑHõΔHÍ^èŒ~°}‰õΩ J^ŒÌOѨ_»∞`ÀOk. K≥·<å `«~°∞"å`« Z‰õΩ¯= \©g Kå#à◊√§ L#fl
^Õâ◊OQÍ ÉèÏ~°`«^Õâ◊O Ô~O_»= ™ê÷<åxfl P„Hõq∞OzOk. XHõ *Ïu ã¨Oã¨$¯u ã¨O„Ѩ^•Ü«∂ʼnõΩ, PKå~°
=º=Ǩ~åʼnõΩ, PÖ’K«<å ã¨~o° H˜, r=# â‹e· H˜ <Õ_∞» \©g Kå#à◊√§ „ѨuaO|O. [#~°O[Hõ"∞≥ #ÿ HÍ~°º„Hõ=∂Å`À
„¿ÑHõΔHÍ^Œ~°} ÃÑiy, \©gÅ∞ K«∂¿ã "åi ã¨OYº „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂=™ÈÎOk.
`≥Å∞QÆ∞ >ˇeq[#¡ qѨ¡=O:
^Õâ◊ ÉèÏÃ+·# Ç≤ÏOn `«~åfi`« `≥Å∞QÆ∞Ö’ L#flxfl Ѩ„uHõÅ∞QÍh, `≥Å∞QÆ∞Ö’ L#flxfl \©g Kå#à◊√¡QÍh =∞ˆ~ W`«~°
ÉèÏ+¨Ö’ ÖË=Ù. `≥Å∞QÆ∞Ö’ 40‰õΩ ÃÑ·QÍ ™ê^è•~°} Kå#à◊√§, 12^•HÍ "å~åÎ Kå#à◊√¡ L<åflÜ«∞O>Ë `≥Å∞QÆ∞"å~°∞
\©gH˜ WKÕÛ qÅ∞=, „áê=ÚYºO Jk. `≥Å∞QÆ∞"å~°∞ \©gx ˆH=ÅO q<À^Œ =ã¨∞Î=ÙQÍ<Õ HÍHõ „Ѩ[Å r=#
ã¨~°oH˜ Jk „ѨuaO|OQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞. Zxfl Kå#à◊√¡ =zÛ<å P^ŒiOz H˘`«Î‰õΩ ÃÑ^ŒÌÑ‘@ "Õ¿ã =∞#ã¨Î`«fiO
`≥Å∞QÆ∞"åiH˜ JkèHõO.

`≥Å∞QÆ∞ Kå#à◊Ö¡ ’ U Kå#Öò „Ѩ`ºÕ Hõ`« ^•x^Õ. ^Õx Q˘Ñ¨Ê^Œ#O ^•x^Õ. „Ѩ[ʼnõΩ LѨÜÚ« Hõ‰Î ~õ "° ∞≥ #ÿ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞,
Pã¨H˜ÎHõ~°"≥∞ÿ# Hõ^äŒ<åÅ∞, "å~°ÎÅ#∞ JOkOK«_»OÖ’, ™êOˆHuHõ „Ѩ™ê~åÅ „Ѩ=∂}ÏÅÖ’ XHõ^•xH˘Hõ\ ˜
áÈ\©Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú.

`≥Å∞QÆ∞ #∂ºãπ Kå#à◊§ Pq~åƒù=O:

JѨÊ\˜^•HÍ.. ã¨=∂[OÖ’ ã¨OÉèíqã¨∞Î#fl ã¨HõŠѨi}Ï=∂Åh `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O HÀã¨O, ã¨HõŠѨi}Ï=∂Å
QÆ∞iOz J=QÍǨÏ#, J^茺ܫ∞#O KÕÜ«∞_»O HÀã¨O „Ѩ[Å∞ "å~åΠѨ„uHõÅg∞^Œ P^è•~°Ñ¨_»=Åã≤# Ѩiã≤÷u.
„Ѩ*Ï ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# ã¨=∂Kå~°O, "å~åÎ qâıëêÅ∞, Pã¨HÎ̃Hõ~° JOâßÅ∞, `å*Ï ã¨=∂Kå~°O HÀã¨O ã¨O„Ѩ^•Ü«∞
Kå#à◊√¡ xiú+ì¨ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „Ѩ™ê~°O KÕ¿ã #∂ºãπ |∞Öˇ\#˜ HÔ¡ · "ÕzK«∂_®eû# Ѩiã≤u÷ . ~åROÖ’ 4,5 ã¨O=û~åÅ∞
"≥#H˜¯ "≥o¡`Õ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ Kå#à◊√§ `«Ñ¨Ê `å*Ï ã¨=∂Kå~°O HÀã¨O, "å~åÎ qâıëêÅ HÀã¨O Z@∞=O\˜ „Ѩ`ÕºHõ
Kå#à◊√§ ÖË=Ù. D\©g2, \©g9Å ~åHõ`À P Ѩiã≤÷u =∂iáÈ~ÚOk. ã¨=∞Kå~°"Õ∞ „áêuѨkHõQÍ, 24
QÆO@Å∂ `å*Ï ã¨=∂Kå~°O JOkOK«_»"Õ∞ ÅHõΔ ºOQÍ D\©g2, \©g9 #∂ºãπ Kå#à◊√§ U~åÊ@Ü«∂º~Ú.
2003 z=iÖ’ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# D\©g2, =∞i H˘kÌ ~ÀAňH 2004 [#=iÖ’ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# \©g9Å∞
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ Kå#à◊§ „Ѩ™ê~åÅ ã¨Oã¨$¯uH˜ aè#flOQÍ ã¨=∂Kå~° qѨ¡"åxH˜ `≥~°f™ê~Ú. P #∂ºãπ Kå#à◊√§
\©g QÆ=∞<åxfl, LxH˜x, ÅHΔͺÅ#∞, ÅHõ}Δ ÏÅ#∞ ã¨=∞ã¨OÎ =∂iÛ"Õâß~Ú. "ÕQ=Æ O`«"∞≥ #ÿ ã¨=∂Kå~åxfl Hõ}Δ ÏÅÖ’
„Ѩ[Å Hõà◊¡ =ÚO^Œ∞ Pq+¨¯iOѨKÕâßå~Ú. x~°O`«~°O `å*Ï ã¨=∂Kå~°O, "å~åÎ qâıëêÅÔH· ã¨=∂Kå~°
^•Ç¨~°∞ÎÅ∞ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ Kå#à◊¡Hõ<åfl Z‰õΩ¯=QÍ #∂ºãπ Kå#à◊¡#∞ gH˜ΔOK«_»O Z‰õΩ¯=~ÚºOk. J#∞HõΔ}O Z^À
XHõ "å~°Î#∞, „Ѩ`ÕºHõ Hõ^äŒ<åxfl, „Ѩ™ê~°O KÕã¨∞ÎO_»_»O`À „Ѩ[Å∞ `«=∞ q+¨Ü«∞"åOK«Ûù#∞ f~°∞Û‰õΩO@∞<åfl~°∞.
P `«~°∞"å`« 2007Ö’ Z<£.\©g., \©g5, 2009Ö’ ÃÇÏKü.Z"£∞.\©g., S #∂ºãπ, ™êH˜Δ \©g, r 24 QÆO@Å∞,
=∞Ǩ \©g, ã¨∂_ì Üç ∂≥ Z<£., WÖÏ Zxfl Kå#à◊√§ =zÛ<å „¿ÑHõHΔ Í^è~Œ }° ‰õΩ H˘^Œ=ÖË^OŒ >Ë `≥Å∞QÆ∞"å~°∞ ã¨=∂Kå~°
WKÕÛ qÅ∞= Jk.
`å*Ï ã¨=∂Kå~°O, Ѷ¨∞@<å „Ñ¨^ÕâßÅ #∞OKÕ „Ѩ`«ºHõΔ „Ѩ™ê~°O, "å~°ÎʼnõΩ =¸Å"≥∞ÿ# ^Œ$âߺÅ#∞ Hõà‹¡^Œ∞~°∞QÍ
„Ѩ`«ºHõΔ=∞ÜÕ∞º@@∞ì KÕÜ«∞_»O, Jqhu, J„Hõ=∂Å =¸ÖÏÅ#∞ K«∂Ñ≤OK«_»O `«k`«~åÅ∞ #∂ºãπ Kå#à◊√§
„¿ÑHõΔ‰õΩÅ ã¨OYº#∞ ~ÀA~ÀA‰õÄ ÃÑOK«∞‰õΩ<Õ@@∞¡ KÕ™ê~Ú.
ZO^Œ∞HõO`« „áê=ÚYºO:
ã¨O[˝Å∞ Hõ<åfl „â◊=}O „ѨÉèÏ==O`«"≥∞ÿ#k. „â◊=}O`À ‰õÄ_ç# ^Œ$â◊ºO =∞iO`« „ѨÉèÏ==O`«"≥∞ÿ#k.
\©g g∞_çÜ«∂ ^Œ$â◊º „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#k. \©gÖÖ’ ÉèÏ"À^ÕfiQÍʼnõΩ, PǨ~åºxH˜, Jaèx"ÕâßxH˜ ™ê÷#O L#flk.
Ѩ„uHõÅÖ’ ÉèÏ"À^ÕfiQÍʼnõΩ, ÉèÏ==ºH©ÎHõ~°}Ö’ qÅHõΔ}`«‰õΩ J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH Ѩ„uHÍ "å~°ÎÅ Hõ<åfl
\©g =∂@ʼnõΩ Ñ¨^Œ∞<≥‰õΩ¯=, „ѨÉèÏ=O Z‰õΩ¯=. \©g „Ѩ™ê~åÅ∞ „¿ÑHõΔ‰õΩÅ KÕ`« K«Ñ¨Ê@∞¡ H˘>ËìÖÏ
KÕ™êÎ~Ú..PÖ’zOѨKÕ™êÎ~Ú..P"Õâßxflˆ~ÔHuΙêÎ~Ú..ã¨∂ÊiÎx xO¿ÑÖÏ KÕ™êÎ~Ú..L„^ÕHõѨ~°∞™êÎ~Ú.. JO^Œ∞ˆH
\©g =∂^茺=∂xH˜ „Ѩ*Ï^èŒ~°} Z‰õΩ¯=. „¿ÑHõΔ‰õΩÅ∞ ã¨ÊOkOKÕ q^èŒOQÍ ÉèÏ= „ѨHõ@##∞ =ºHõÎOKÕ¿ã Hõà◊ \©gH˜
L#flk. Ѩ„uHõÅÖ’ "å~°Î, ã¨OѶ¨∞@#ʼnõΩ ã¨O|OkèOz „Ѩ`«ºHõΔOQÍ K«∂¿ã J=HÍâ◊O ÖË#O^Œ∞# "å\˜x
K«∂_®Å<Õ `«Ç¨Ï`«Ç¨Ï, L`«¯O~î°‰õΩ JO`«QÍ J=Hõâ◊O LO_»^Œ∞. \©g g∞_çÜ«∂Ö’ q#™⁄OÃÑ·# "åºMϺ#O,
ÉèÏ"å"ÕâßxH˜ Ö’#∞KÕ¿ã f~°∞, P„~°`÷ Q« Í K≥¿ÑÊ "≥#· O gHõ‰Δ Ωõ Å#∞ \©gʼnõΩ Hõ\ Ñì˜ _¨ ¿Õ ãÖÏ, "å~°ÅÎ ‰õΩ ã¨ÊOkOKÕÖÏ,
*<åefl \©gʼnõΩ J`«∞‰õΩ¯áÈÜÕ∞ÖÏ KÕ™êÎ~Ú.

ã¨=∂[OÃÑ· „ѨÉèÏ=O:
#∂ºãπ Kå#à◊√¡ ~°OQƄѨ"Õâ◊O`À „ѨÉèí∞`«fi Ü«∞O„`åOQÆOÖ’, JkèHÍ~°∞ŠѨxf~°∞Ö’ ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# =∂~°∞Ê =zÛOk.
JkèHÍ~°∞ÅÖ’ ["å|∞^•s`«#O ÃÑiyOk.
~å[H©Ü«∞<åÜ«∞‰õΩÅ <À\˜, KÕu ^Œ∞~°∞ã¨∞`«<åxH˜, Wëêì~å[ºOQÍ =º=ǨÏiOK«_®xH˜ #∂ºãπ Kå#à◊√§ K≥H±
ÃÑ\Ïì~Ú. „Ѩ[Å∞ `«=∞#∞ QÆ=∞xã¨∞Î<åfl~°#fl ÉèíÜ«∞O "åiÖ’ "≥Ú^ŒÖ~ÚºOk.
ZHõ¯_» Jqhu, J„Hõ=∂Å∞ qÅÜ«∞`åO_»=O KÕã¨∞Î<åflÜ≥∂ JHõ¯_» ÔH"≥∞~å Hõ#∞fl xѶ¨∂<Õ„`«"≥∞ÿ J„Hõ=∂~°∞¯Å
QÆ∞O_≥Ö’¡ ã≤OǨÏã¨fiѨfl=∞~ÚºOk..
„Ѩ[ÅÖ’ ‰õÄ_® ~å[H©Ü«∞, ™ê=∞lHõ K≥·`«#ºO ÃÑiQÍ~Ú. „Ѩ[Å∂ ã¨ÊOkã¨∞Î<åfl~°∞.
„Ѩ*Ï ã¨=∞㨺Š™ê^èŒ#Ö’, Jqhu JkèHÍ~°∞Å Jã¨Å∞ ~°OQÆ∞#∞ Hõà◊¡‰õΩ Hõ@ì_»OÖ’, ѨHõ¯^•i Ѩ_»∞`«∞#fl
„ѨÉèí∞`«fi Ѩ^äŒHÍÅ#∞ ã¨=∂*ÏxH˜ `≥eÜ«∞K≥ѨÊ_»OÖ’, <å}º`«ÖËx x~å‡}ÏÅ`À „Ѩ[Å rq`åÅ`À
K≥ÅQÍ@=∂_»∞`«∞#fl QÆ∞`ÕÎ^•~°¡ ^Œ∞~åQÆ`åÅ#∞ ZO_»QÆ@ì_»OÖ’, Éèí∂|HÍã¨∞~°∞Å |O_®~åxfl |@ì|Ü«∞Å∞
KÕÜ«∞_»OÖ’.. Ѩ~åº=~°}O QÆ∞iOz =∂#=Ù_çfl ã¨∞xfl`«OQÍ ÃÇÏK«ÛiOz# Hõ^äŒ<åÅ∞, ™ê=∂#∞º_çH˜ ÉÏã¨\QÍ
xez# HõΔ}ÏÅ∞, Z<≥fl<Àfl ã¨=∞㨺ʼnõΩ Ñ¨iëê¯~°O K«∂Ñ≤Oz# Ѩiâ’^èŒ<å`«‡Hõ, qâı¡+¨}Ï`«‡Hõ K«~°ÛÅ∞ WÖÏ

XHõ>Ëq∞\˜ ÖˇHõ¯ÖË#xfl L^ŒO`åÅ∞ =∞# #∂ºãπ Kå#à◊§ „Ѩ™ê~åŠѶ¨∞#`«‰õΩ `å~å¯}OQÍ xez "å\˜ ã¨∞n~°…
„Ѩܫ∂}OÖ’ "≥∞ÿÅ∞~åà◊√¡QÍ xeKå~Ú.

q+¨Ü∞« ã¨Ê+¨`ì Ö« xË "åMϺ<åÅ∞, q+¨Ü∞« Ѩi*Ï˝#OÖËx Hõ^<Œä åÅ∞, "åMϺ`«Å J#∞Éè=í ÖËq∞, áêâßÛ`«º ã¨Oã¨$¯ux
kQÆ∞=∞u KÕ¿ã^èÀ~°}˜, L„^ÕHõ"≥∞ÿ#"å~°ÎʼnõΩ, ã¨OK«#Å<å`«‡Hõ`«‰õΩ ÃÑ^ŒÌÑ‘@, <Õ~°"å~°ÎʼnõΩ JkèHõ „áê=ÚYº`«
=O\˜ Ö’áêÅ#∞, J=~À^è•Å#∞ JkèQÆq∞Oz ™ê=∂lHõ ÉÏ^茺`«ÃÑ· #∂ºãπ Kå#à◊√§ ^Œ$+≤ì™êiOKåe.
„Ѩ*Ï™êfi=∞º =∞#∞QÆ_», q[Ü«∂xH˜ K«@ìã¨ÉèíÅ∞, „ѨÉèí∞`«fiO, <åºÜ«∞=º=ã¨÷, Ѩ„uHõÅ∞ =¸Åã¨ÎOÉèÏÅ∞. g\˜Ö’
„Ѩu^•xH˜ „Ѩ`ÕºHõ áê„`«, qt+¨ì ÉÏ^茺`« L<åfl~Ú. „Ѩ*Ï™êfi=∞º Ѩi~°HõΔ}Ö’ <åÅ∞QÀ =¸Åã¨ÎOÉèí"≥∞ÿ#
Ѩ„uHÍ~°OQÆ áê„`«#∞ ã¨=∞~°ú=O`«OQÍ áÈ+≤ã¨∂Î, „Ѩ[Å#∞ K≥·`«#º=O`«∞Å∞QÍ, ÉÏ^茺`åÜ«Ú`« áœ~°∞Å∞QÍ
fiÛk^Œ∞`Ì ∂« „ѨÉ∞íè `åfiʼnõΩ K«∞HͯxÖÏ Ñ¨xKÕã∞¨ <Î åfl~Ú =∞# #∂ºãπ Kå#à◊√§. D H˘`«Î Kå#à◊√§ ZO^Œ~Ô O^ŒiHÀ
Láêkè J=HÍâßÅ#∞ HõeÊã¨∂Î, ã¨=∂*Ïxfl xѶ¨∂ Hõà◊¡`À Ѩ~°º"ÕH˜Δã¨∞ÎO_»_»O â◊√ÉèíѨi}Ï=∞O.

~°K«#‰õΩ =¸ÅO:
''K«∂ã¨∂Î<Õ LO_»O_ç—— ( Hõ$+¨‚ ™ê~Ú~åO), =∞i H˘xfl W`«~° Ѩ„uHÍ~°OQÍxH˜ K≥Ok# ѨÙã¨ÎHÍÅ∞

Ñ≤. H˜â’~ü,
99490 94370.