Mt s u, nhc im ca cc loi hnh cng ty theo Lut Doanh nghip 2005 v hng t vn la chn loi hnh doanh nghip

cho khch hng.

Bi vit: Nguyn Bch Phng- Cn b t vn IPIC GROUP Php lut hin hnh tha nhn quyn thnh lp doanh nghip ca cc t chc v c nhn, ng thi cng tha nhn nhiu loi hnh doanh nghip cc ch th c nhu cu tin hnh ng k thnh lp doanh nghip nh: Cng ty trch nhim hu hn (TNHH) c t hai thnh vin tr ln, cng ty TNHH mt thnh vin, cng ty c phn, cng ty hp danh, doanh nghip t nhn, hp tc x. Mi loi hnh doanh nghip u c kh nng mang li cho nh u t nhng li th v hn ch nht nh. gip khch hng la chn c mt loi hnh doanh nghip p ng cc tiu ch nh: (i) ph hp vi d nh kinh doanh; (ii) cc iu kin c ca nh u t; (iii) ph hp cc quy nh ca php lut hin hnh; (iv) khai thc c cc u i ca php lut i vi tng loi hnh doanh nghip trong phm vi bi vit ny, ngi vit s tp trung lm ni bt cc c im c bn ca tng loi hnh doanh nghip theo quy nh ca Lut Doanh nghip nm 2005. Th nht, i vi loi hnh Doanh nghip t nhn: iu 141 Lut Doanh nghip quy nh: Doanh nghip t nhn (DNTN) do mt c nhn lm ch v t chu trch nhim bng ton b ti sn ca mnh v mi hot ng ca doanh nghip. Ch s hu duy nht ca doanh nghip t nhn l mt c nhn. Doanh nghip t nhn khng c t cch php nhn. Ch doanh nghip t nhn l i din theo php lut ca doanh nghip. Ch doanh nghip t nhn c ton quyn quyt nh i vi tt c hot ng kinh doanh ca doanh nghip; c ton quyn quyt nh vic s dng li nhun sau khi np thu v thc hin cc ngha v ti chnh khc theo quy nh ca php lut. Ch doanh nghip t nhn c th trc tip hoc thu ngi khc qun l, iu hnh hot ng kinh doanh. Trng hp thu ngi khc lm Gim c qun l doanh nghip, th ch doanh nghip t nhn vn phi chu trch nhim v mi hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Theo c th thy DNTN c nhng u im, nhc im sau y: - u im: V ch s hu v chu trch nhim: Do l ch s hu duy nht ca doanh nghip nn doanh nghip t nhn hon ton ch ng trong vic quyt nh cc vn lin quan n hot ng kinh doanh ca Doanh nghip. Ch trch nhim v hn ca ch doanh nghip t nhn to s tin tng cho i tc, khch hng v gip cho doanh nghip t chu s rng buc cht ch bi php lut nh cc loi hnh doanh nghip khc. - Nhc im: + Nu ch s hu v chu trch nhim nh phn tch bn trn c coi l mt u im ca DNTN th n cng l mt nhc im rt ln ca loi hnh doanh nghip ny. Vic khng c s tch bch v ti sn gia ch doanh nghip v doanh nghip dn n khi c ri ro xy ra, ch doanh nghip t nhn s phi chu trch nhim v hn bng ton b ti sn ca mnh v ca c DNTN ch khng ch gii hn trong phm vi s vn gp vo doanh nghip nh loi hnh cng ty TNHH hoc CTCP. + DNTN khng c t cch php nhn, iu ny cng l mt nhc im kh ln. Bi khng phi nghim nhin m php lut li trao t cch php nhn cho mt t chc hot ng trn thc t. T cch php nhn s gip cho doanh nghip to lng tin trc khch hng khi giao dch bi n c s tch bch v ti sn v kh nng chu trch nhim cao hn khi c ri ro xy ra. + V cch thc huy ng vn: Nu nh cng ty C phn c quyn pht hnh c c phiu v tri phiu, cng ty TNHH c quyn pht hnh tri phiu huy ng vn (y l li th ca hai loi hnh ny) th DNTN li khng c pht hnh bt k loi chng khon no. Chnh quy nh ny hn ch i kh nng ti chnh m rng phm vi kinh doanh ca DNTN khi kh nng u t ca ch doanh nghip l c hn. Bi vy, y cng l mt quy nh gy bt li cho nh u t khi quyt nh u t vo loi hnh ny.

Th hai, i vi cng ty hp danh: Cng ty hp danh l loi v d in hnh cho m hnh cng ty i nhn, trong : Phi c t nht hai thnh vin hp danh; ngoi cc thnh vin hp danh c th c thnh vin gp vn; Thnh vin hp danh phi l c nhn, c trnh chuyn mn v uy tn ngh nghip v phi chu trch nhim bng ton b ti sn ca mnh v cc ngha ca cng ty; Thnh vin gp vn ch chu trch nhim v cc khon n ca cng ty trong phm vi s vn gp vo cng ty. Cng ty hp danh c t cch php nhn k t ngy c cp Giy chng nhn ng k kinh doanh. Cng ty hp danh khng c pht hnh bt k loi chng khon no huy ng vn. Thnh vin hp danh c quyn qun l cng ty; tin hnh cc hot ng kinh doanh nhn danh cng ty; cng lin i chu trch nhim v cc ngha v ca cng ty. Thnh vin gp vn c quyn c chia li nhun theo t l c quy nh ti iu l cng ty; tin hnh cc hot ng kinh doanh nhn danh cng ty; cng lin i chu trch nhim v cc ngha v ca cng ty. Thnh vin gp vn c quyn c chia li nhun theo t l c quy nh ti iu l cng ty; khng c tham gia qun l cng ty v hot ng kinh doanh nhn danh cng ty. Cc thnh vin hp danh c quyn ngang nhau khi quyt nh cc vn qun l cng ty. Nhng u nhc im ca Cng ty hp danh. u im: Mt l, xut pht t bn cht i nhn nn Cng ty hp danh c th kt hp c uy tn c nhn ca nhiu ngi (Cc thnh vin cng ty) to dng hnh nh cho cng ty. Hai l, Do ch lin i chu trch nhim v hn ca cc thnh vin hp danh m cng ty hp danh d dng to c s tin cy ca cc bn hng, i tc kinh doanh. Vic iu hnh qun l cng ty khng qu phc tp do s lng cc thnh vin t v l nhng ngi c uy tn, tuyt i tin tng nhau. Nhc im: Hn ch ca cng ty hp danh l do ch lin i chu trch nhim v hn nn mc ri ro ca cc thnh vin hp danh l rt cao. Hn na, vic Lut Doanh nghip 2005 quy nh cng ty hp danh c th c c thnh vin hp danh v thnh vin gp vn (iu ny c s khc bit vi m hnh cng ty hp danh trn th gii) do , v hnh gy ra s phc tp trong c cu qun l, qun tr iu hnh, cng nh quyn v ngha v ca cc thnh vin trong cng ty. y cng l mt im m cc nh u t cn lu trc khi quyt nh u t vo loi hnh cng ty ny. Th ba, i vi Cng ty TNHH mt thnh vin Cng ty TNHH mt thnh vin l mt hnh thc c bit ca cng ty TNHH. Theo quy nh ca php lut Vit Nam, cng ty TNHH mt thnh vin l doanh nghip do mt t chc hoc mt c nhn lm ch s hu; ch s hu chu trch nhim v cc khon n v cc ngha v ti sn ca doanh nghip trong phm vi s vn iu l ca doanh nghip. Ch s hu cng ty c quyn chuyn nhng ton b hoc phn vn iu l ca cng ty cho t chc, c nhn khc. Cng ty TNHH mt thnh vin c t cch php nhn k t ngy c cp giy chng nhn ng k kinh doanh. Cng ty TNHH mt thnh vin khng c quyn pht hnh c phiu. Ch s hu cng ty khng c trc tip rt mt phn hoc ton b s vn gp vo cng ty. Ch s hu cng ty ch c quyn rt vn bng cch chuyn nhng mt phn hoc ton b s vn cho t chc hoc c nhn khc. Cng ty TNHH mt thnh vin c t cch php nhn k t ngy c cp giy chng nhn ng k kinh doanh. Cng ty TNHH mt thnh vin khng c quyn pht hnh c phiu. Ch s hu cng ty khng c trc tip rt mt phn hoc ton b s vn gp vo cng ty. Ch s hu cng ty ch c quyn rt vn bng cch chuyn nhng mt phn hoc ton b s vn cho t chc hoc c nhn khc. Ch s hu cng ty khng c rt li nhun ca cng ty khi cng ty khng thanh ton cc khon n v cc ngha v ti sn khc n hn phi tr. Ty thuc quy m v ngnh, ngh kinh doanh, c cu t chc qun l ni b ca cng ty TNHH mt thnh vin bao gm: Hi ng thnh vin v Gim c hoc Ch tch cng ty v Gim c.

Nhn chung, cng ty TNHH c y cc c th ca cng ty TNHH c t nht hai thnh vin. im khc bit duy nht gia cng ty TNHH mt thnh vin v cng ty TNHH c t nht hai thnh vin l cng ty TNHH mt thnh vin ch c mt thnh vin duy nht v thnh vin ny c th l mt t chc c t cch php nhn hoc l mt c nhn. Lut Doanh nghip 2005 c quy nh cho c nhn c php thnh lp Cng ty TNHH mt thnh vin, y l im rt mi ca LDN 2005. u im: Mt l, Li th ca cng ty TNHH mt thnh vin l ch s hu cng ty c ton quyn quyt nh mi vn lin quan n hot ng ca cng ty nn cc quyt nh c a ra nhanh chng v kp thi, khng mt nhiu thi gian tho lun v a ra quyt nh v cc vn quan trng nh loi hnh cng ty TNHH hai thnh vin tr ln v cng ty c phn. Hai l, do c t cch php nhn nn ch s hu cng ty TNHH mt thnh vin ch chu trch nhim v cc hot ng ca cng ty trong phm vi s vn gp vo cng ty nn t gy ri ro cho ch s hu v y l im hn hn DNTN. Nhc im: vic huy ng vn ca cng ty TNHH b hn ch do khng c quyn pht hnh c phn. Do , vic huy ng vn ca loi hnh cng ty ny b hn ch hn nhiu so vi CTCP. Th t, Cng ty TNHH c hai thnh vin tr ln Cng ty TNHH c hai thnh vin tr ln l doanh nghip trong thnh vin chu trch nhim v cc khon n v cc ngha v ti sn khc ca doanh nghip trong phm vi s vn cam kt gp vo doanh nghip. Thnh vin ca cng ty c th l t chc, c nhn; s lng thnh vin ti thiu l hai v ti a khng vt qua nm mi. Cng ty trch nhim hu hn c t cch php nhn k t ngy c cp giy chng nhn ng k kinh doanh. Tuy nhin, cng ty trch hu hn c trn mi mt thnh vin phi c Ban Kim sot. Cng ty TNHH l loi hnh doanh nghip ph bin nht Vit Nam hin nay. Nhng u, nhc im ca loi hnh cng ty TNHH hai thnh vin tr ln: - u im: Cng ty TNHH hai thnh vin tr ln mang c c im ca cng ty i nhn v c c im ca cng ty i vn. Do n l loi hnh c cc nh u t la chn nhiu nht do nhng u im sau: Mt l, do c t cch php nhn nn cc thnh vin cng ty ch chu trch nhim v cc hot ng ca cng ty trong phm vi s vn gp vo cng ty nn t gy ri ro cho ngi gp vn; Hai l, s lng thnh vin cng ty TNHH khng nhiu v cc thnh vin thng l ngi quen bit, tin cy nhau, nn vic qun l, iu hnh cng ty khng phc tp; ch chuyn nhng vn c iu chnh cht ch nn nh u t d dng kim sot c vic thay i cc thnh vin, hn ch s thm nhp ca ngi l vo cng ty. Ba l, cng ty c t cch php nhn nn to c s tin cy ca cc i tc trong hot ng sn xut kinh doanh. - Nhc im: Vic huy ng vn ca cng ty TNHH b hn ch do khng c quyn pht hnh c phn, iu ny gy kh khn cho cng ty khi ch u t mun huy ng thm vn bn ngoi m rng hot ng sn xut kinh doanh. Th nm, i vi Cng ty c phn Cng ty c phn l doanh nghip, trong : vn iu l c chia thnh nhiu phn bng nhau gi l c phn; c ng ch chu trch nhim v n v cc ngha v ti sn khc ca doanh nghip trong phm vi s vn gp vo doanh nghip; c ng c quyn t do chuyn nhng c phn ca mnh cho ngi khc, tr trng hp c ng s hu c phn u i biu quyt; c ng c th l t chc, c nhn; s lng c ng ti thiu l ba v khng hn ch s lng ti a. Cng ty c phn c t cch php nhn k t ngy c cp giy chng nhn ng k kinh doanh. Cng ty c phn c quyn pht hnh chng khon ra cng chng theo quy nh ca php lut chng khon. Cng ty c phn phi c i hi ng c ng, Hi ng qun tr v Gim c (tng gim c); i vi cng ty c phn c trn mi mt c ng phi c Ban kim sot. Vi nhng c im nu trn, cng ty c phn c nhng u v nhc im sau y: u im: + Ch trch nhim ca cng ty c phn l trch nhim hu hn, cc c ng ch chu trch nhim v n v cc ngha v ti sn khc ca cng ty trong phm vi vn gp nn mc ri do ca cc c ng khng cao; kh nng hot ng ca cng ty c phn rt rng, trong hu ht cc lnh vc, ngnh ngh; C cu vn ca cng ty c phn

ht sc linh hot to iu kin nhiu ngi cng gp vn vo cng ty; kh nng huy ng vn ca cng ty c phn rt cao thng qua vic pht hnh c phiu ra cng chng, y l c im ring c ca cng ty c phn; vic chuyn nhng vn trong cng ty c phn l tng i d dng, do vy phm vi i tng c tham gia cng ty c phn l rt rng, ngay c cc cn b cng chc cng c quyn mua c phiu ca cng ty c phn. + Cng ty c phn c t cch php nhn do cng to iu kin thun li cho hot ng sn xut kinh doanh. Ngoi ra, vic khng hn ch s lng thnh vin tham gia vo thnh lp v gp vn vo cng ty gip cho cng ty c phn d dng m rng phm vi sn xut kinh doanh ca mnh m khng b gii hn nh cc loi hnh doanh nghip khc c v yu t vn v ngun nhn lc. + Vic qun l iu hnh cng ty thng qua hi ng qun tr cng ty, cc quyt nh c a ra trn c s biu quyt theo t nht nh theo quy nh ca php lut v iu l cng ty i vi tng vn c th, do m bo s khch quan, cng bng v hn ch c ri ro mang ch ch quan ca mt c nhn nh loi hnh cng ty TNHH mt thnh vin hoc DNTN. Nhc im: + Do s lng thnh vin khng hn ch nn c cu t chc ca cng ty c phn nhiu khi hi cng knh v nu khng c phng n qun l hp l th y s l mt kh khn i vi loi hnh doanh nghip ny. + Vic quyt nh cc vn quan trng da trn t l phiu bu trong cuc hp HQT ca cng ty, nhiu lc s lm mt thi gian do phi triu tp cuc hp theo ng th thc lut nh, dn n trng hp c nhng vn cn gii quyt ngay nhng khng th a ra c quyt nh kp thi do gy cn tr n hot ng sn xut kinh doanh ca cng ty. Tm li, qua phn tch nhng c im cng nhng u im v nhc im ca tng loi hnh cng ty c quy nh trong Lut Doanh nghip 2005, chng ti thy rng vi mi loi hnh u c nhng mt mnh v mt hn ch ring. Do , trc khi quyt nh u t thnh lp doanh nghip theo loi hnh cng ty no, nh u t cng nn cn nhc tht k trn c s cc yu t hin ca ca mnh a ra la chn cho ph hp nht.