Professional Documents
Culture Documents
;sl oHdj
12 jk fYa%Ksh
fN!;sl oHdj
12 jk fYa%Ksh
msg ljrh.a,diafyd f.a imhd( fldiala m%fya,sldj" imhd iska ;udf.a u j,s.h .s, f.k
isu bkahdkq uQ,hla we;s woyils' fkdfn,a ;Hd.,dNS fN!;sl oHd{ fI,avka ,S
.a,diafyd iska wk ,o fuu ;%h u.ska Yajh ms<sn| wmf.a woyi ixfla;j;a lrhs'
iii
ix{dmkh
okakd foa mj;ajd f.k hdug yd mQjfhka ;SrKh lrk ,o foa bf.kSug ld,hla ;siafia
lghq;= lsrSu ksid" mj;sk foa kej; f.dv keSug mjd wo wmg yelshdj we;af;a iq
jYfhks' mdi,a ugf bf.kq-b.eka l%shdj,sfha uyd mudK fjkila we;s lrka
fodrg jk fuu oa;shsl wOHdmkh ms<sn| kj iyY%lfha m<uq jk Ihud,d
m%;sixialrKh" tlS fkdyelshdj ch .ekSu i|yd lghq;= lrk w;r okakd foa
ixialrKhg;a" mQjfhka ;SrKh fkdl< foa .fIKhg;a" fyg mej;sh yels foa
f.dvkeSug;a yelshdj we;s rgg jevodhS mqrjeis msila ys lsu wruqKq fldg ykajd
oS ;sf'
Tn 6-11 fY%aKsj, fuu Ihh u fyda fjk;a Ihhla fyda W.kajk .=re Nj;l= k
w'fmd'i' ^W'fm<& i|yd;a ie,lsh hq;= ugulska wfmalaId lrk kj bf.kq-b.eka
l%u ms<sfj;aj,g wkq.; u jvd;a myiq jkq we;' ta ta ksmqK;d Tiafia ksmqK;d ug
ykd .kska tajd idlaId;alrKhg iqiq l%h
s dldrl ie,iq lr .ekSu f m%;i
s xialrKh
hgf;a jeo.;a fjhs' bf.kq-b.eka l%shdj,sh ;=< .=rejrhd f ;dla biau;= l<
l%ums<sfj;a j;udkhg fkd.e<fmk nj;a" isiqka ;ks ;ks j bf.k .kakjdg jvd
w;aoelS fnodyod .kska iyfhda.fhka bf.kSu w:j;a nj;a kj N+ldjlg msfik
.=re Nj;=ka f;are .; hq;= fjhs' ta wkqj .=rejrhd miqmiska iska" YsIHhd boshg f.k
tk bf.kq-b.eka l%u yels ;dla f;dard .kska b.ekau kj ulg f.k taug
lghq;= lsu fuys oS wfmalaId flf'
oa;shsl wOHdmk Iud,d m%;sixialrKh hgf;a cd;sl wOHdmk wdh;kh iska 6-11
fY%aKsj, .Ks;h" oHdj" fi!LHh yd Ydl wOHdmkh" ;dlaIKh yd jdKsc oHdj hk
Ihhkag wod< j imdokh lrk ,o .=re udf.damfoaY ix.%y mYS,kh l< fyd;a YsIH
flakaSh" ksmqK;d mdol yd l%shdldrl fmrgq lr .;a bf.kqu yd b.ekau ms<sn|
meyeos,s woyila Tng ,efnkq we;' f .=re udf.damfoaY ix.%y uska bosm;a lrkq
,nk l%shdldrl W;aidy .kafka bf.kqu" b.ekau yd we.hSu tl u fosldjla u;g
f.k taughs' tfia u 5E wdlD;sh mok lr .kska o iyfhda.S bf.kq ^Co-operative
Learning& l%ums<sfj;a fhdod .kska o fuf;la fidhd f.k we;s foa kej; f.dvkka
bka Tng f.dia kj ksmehq ys lrka Wodjk fyg oskhg l,a we;s j iQodk ug;a
f l%shdldrl YsIHhdg bv i,id fokq we;'
ksudKYS,S .=re mrmqrla ys lsf wruqKska b.eka l%shdj,shg wod< l%shdldrl
ika;;sfhka f;dard .;a l%shdldrl lsysmhla muKla w'fmd'i' ^W'fm<& .=re udf.damfoaY
ix.%yhkag we;=<;a lr ;sf' tfy;a imhd we;s wdoY l%shdldrl mYS,kfhka o
w'fmd'i' ^idfm<& m%;sixialrKh mok lr .;a uQ,Ou ms<sn| wjfndaOh je oshqKq lr
.kska o Ihhg yd mka;shg .e<fmk mos l%shdldrl ie,iq lr .ekSf Yd,
ksoyila Tng we;' f .=re udf.damfoaY ix.%yhg we;=<;a wdoY l%shdldrl is wdldr
jQ f;dr;=re iuQyhla Tng imhhs' iEu l%shdldrlula wdrNfha u Tn olskafka tu
l%shdldrlu Tiafia YsIHhd f.k hdug n,dfmdfrd;a;= jk wjidk b,lalhhs' ksmqK;dj
hkqfjka k lr we;s fuh mq,a h' oS> ld,Sk h' B<g i|yka ksmqK;d ugu fuu
ksmqK;dj fj; <d u i|yd isiqka iska idlaId;a lr .; hq;= O yelshdj,ska tla
yelshdjla muKla biau;= lrhs' f wkqj n,k l, ta ta ksmK
q ;d ugu wod< ksmK
q ;djg
jvd iqfYaIS h' fl ld,Sk h' B<g we;af;a wod< l%shdldrlu wjidkfha .=re Nj;d
iv
bosm;a lsu i|yd kjH l%u f;dard .ekSug isiqkag we;s ksoyi;a fuys fYaI;ajhhs' bka
wk;=re j t<fUk ia;drK ^Elaboration& mshjf oS wmeyeos,s foa meyeos,s lsug" idjoH
foa ksjeros lsug" .s,syqKq foa imQK lsug isiqkag bv ,ef' tfia u oekgu;a okakd
fohska neyerg hka w;a u woyia bosm;a lsug jqj o isiqkag wjldY we;' iEu
l%shdldrlula u wjika jkafka .=rejrhd bosm;a lrk fl foaYkhlsks' ifm%aIK
N+ldj fj; hdug fuh .=re Nj;dg bv i,id fok w;r wjOdkhg ,la j ;sfnk
ksmqK;d ugu hgf;a Ih ksfoaYh uska ykajd oS ;sfnk ish u jeo.;a lreKq
wdjrKh jk mos f foaYkh meje;aug .=re Nj;d j. n,d .; hq;= fjhs' iEu .=re
Nj;l= u wksjdhfhka l< hq;= f ia;drKhg u fmkau i|yd ta ta l%shdldrl
ie,eiaf wjidk fldgfia ie,iq lr ;sf'
idudkH wOHdmk moaO;sh ;=< wo oDYHudk jk .eg ch .ekSu i|yd .kqfokqjlska
wdrN oS> .fIKhla" isiq jrK yd ia;drK fm<la yd iudma;l
s .=re ifm%I
a Khlska
ie ,;a mKduk .=re N+ldjlska iuka; kj wOHdmk l%uhla fufia moaO;shg
ykajd oSug cd;sl wOHdmk wdh;kh lghq;= lr we;' .=re Nj;d m%uL
q j lrk b.ekaula
fjkqjg .=re u fmka hgf;a isiqka ksr; jk bf.kqula f,i fuh ye|skah yels h'
isiqyq lshe jH mYS,kh lrka o .=Kd;aul fhojq Nd; lrka o .fIKfha
fhfo;s' oskm;d mdi,a mefKka m%S;sfhka W.ks;s' ;hg yd jev f,dalhg wjYH
ksmqK;d /ila u mdi,a wOHdmkh yryd idlaId;a lr .ks;s' ka;k yelshd" iudc
yelshd yd mqoa., yelshd jvjd .kska cd;sh f.dv keSu i|yd iQodk fj;s' f
ish,af,a id:l;ajh i|yd wdoY m%Yakj,g ms<s;=re ,shka u;lfha r|jd .;a oekqu
uid n,k Nd. l%uhla fjkqjg ; h:d:hkag uqyqK oSug YsIHhd i;= iQodku
fidhd n,k Nd. l%uhl wjYH;dj lemS fmfka'
fuu bf.kq-b.eka l%shdj,sfha lemS ffmkk ,laIKhla jkafka l%shdldrlu mqrd u
osfjk fohdldr jQ o w:dka; jQ owe.hS ^Evaluation& l%shdj,shhs' kshqla;lrKh o .=re
wNsu;h mos fmr oekqu inkaO we.hSula i|yd fhdod .; yels h' tfia u .fIKh;a"
jrKh;a" ia;drKh;a ;=<ska we.hSu Yla;su;a lr .ekSu m%K .=re Nj;l=f.a j.lSu
fjhs' ,s; mlaIK wju lrka mdi,a mdol we.hS jevms<sfjf<a h:d:jdoS iajNdjh
/l.ekSu i|yd;a" jdr mlaIK i|yd wksjdh m%Yak we;=<;a lrka mdi,a mdol we.hS
jevms<sfj< fj; mdi,a msia keUqre lr .ekSu i|yd;a" bf.kqf kshu M, idlaId;a lr
.;a nj lshefjk iq;;H we.hS ^Authentic Evaluations& jevms<sfj<la rgg ykajd oSu
i|yd;a lghq;= rdYshla oekgu;a cd;sl ugfuka wdrN ;sf' l<ukdlrK mdYajfha
ukd WmfoaYk kdhl;ajh yd ;;a;aj iy;sl lsf j.lSu hgf;a f kj jevms<sfj<
id:l lr .kska w;a Y%S ,xldjla i|yd fodrgq jD; lsu rf hym; m;k ish
fokdf.a u ifudaOdksl j.lSu fjhs'
foaYudkH wdpdh whs' t,a' .sksf.a
iyldr wOHlaI ckrd,a ^Ihud,d ixjOk&
oHd yd ;dlaIK mSGh
cd;sl wOHdmk wdh;kh
vi
vii
WmfoaYkh
wCIKh
(
(
wOHlaI ckrd,a
wOHlaI
^oHd" fi!LH yd Ydl
wOHdmk fomd;afka;=j &
Ih inkalrKh (
mS' u,m;srK uhd
Ih WmfoaYkh
uydpdh ' wd' wdhr;ak uhd
- fld<U Yaj oHd,h
uydpdh v' ' ' Our;ak uhd
- reyqKq Yaj oHd,h
wdpdh tia' wd' ' frdaid uhd
- fld<U Yaj oHd,h
wdpdh mS' v' tia' fla nKavdrKdhl uhd - fmardfoaKsh Yaj oHd,h
uydpdh f' fla' ' chfk;a;s uhd
- fld<U Yaj oHd,h
uydpdh tia' wd' ' ld,sx.uqo,s uhd
- le<Ksh Yaj oHd,h
wdpdh t' fla' chkkao uhd
- fld<U Yaj oHd,h
wdpdh ' ' tka' ' ohd uhd
- fld<U Yaj oHd,h
wdpdh mS' .Slshkf.a uhd
- YS% chjOkmqr Yaj oHd,h
mj;kh v' ta' ' r;akiQh uhd - Y%dl m%Odk jHdmD;s ks,Od - cd'w'wdh;kh
fj wvh
www.nie.lk
O iydh
ix
mgqk
msgqj
wOHCI ckrd,a;=udf.a mKsvh
iii
ix{dmkh
iv
vii
12
28
63
81
xi
01 tallh - kq
ksmqK;dj 1'0
ld,fo
( 06 hs'
bf.kq M,
(
Yla;sh" Yla;s mrsKduh iy Yla;sh iu. mod:fha yeisu ms<sn|j yeoeula
f,i" fN!;sl oHdj meye,s lrhs'
uQ,sl wxY+ka iy uQ,sl n,j, isg Yajfha jHqyh olajd Yd, mrdihlg
wjOdkh fhduq lrk Ihhla f,i fN!;sl oHdj ia;r lrhs'
iajNdl ixisoa ia;r lsug;a" tfkod ; lghq;= i|yd;a fN!;sl
oHdf uQ,Ouhka Nd; l< yelafla flfia o hkak m%ldY lrhs'
u;= oelafjk kQ;k iudc lghq;= i|yd fN!;sl oHdj fhdod .; yelafla
flfia o hkak ia;drKh lrhs'
.ukd.ukh
ikaksfokh
n,Yla;s iemhqu
ffjoH lghq;=j, fh
mD iy wNHdjldY .fIK
oHd;aul .fIK i|yd oHd;aul l%uh fhdod .kshs'
fN!;sl oHdf m%.;sh kslaIK u; yd thska .kq ,nk ks.uk u; mok
we;s nj ms<s.kshs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
fN!;sl oHdj" Yla;sh iy mod:fha yeisu ms<sn| wOHhkhla f,i
fN!;sl oHdf Ih m:h
tfkod ;fha fN!;sl oHdj
oHd;aul l%ufha mshjrj,a
kslaIKh
l,ams;h
mlaIKh
jdoh fyda kshuh
mqfrdal:kh
kslaIKh
oHd;aul l%ufha m<uq mshjr o;a; tl;= lsu i|yd kslaIKh hs' o;a; ir,
kslaIK u`.ska ,nd .; yels fyda tajd mlaIKd;aul m%;sM, h yels hs'
l,ams;h
l,am;
s h hkq tys ;dlsl fyda mlaIKd;aul m%;M
s ,h ,nd .ekSug iy mlaId
lsu i|yd lrkq ,nk Wml,amkh hs' l,ams;h mlaId lsu mlaIKhla
f,i yekaf'
mlaIKh
ksmqK;dj 1'0
ld,fo
( 04 hs'
bf.kq M,
(
uQ,sl fN!;sl rdYSka iy jHq;amkak fN!;sl rdYSka ia;r lrhs'
fN!;sl rdYSka uekSug uQ,sl SI tall yd jHq;amkak SI tall W; wkaokaa
Nd; lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
uQ,sl fN!;sl rdYSka y;
fN!;sl rdYSka uekSug uQ,sl SI tall yd mmQrl SI tall fol ^j.=j 1'1&
uQ, ^uQ,sl&
rdYSka
tallh
ixfla;h
ialkaOh
.
ld,h
oHq;a Odrdj
;dm.;sl WIaK;ajh
ma; ;Sj%;dj
jH m%udKh
lsf,da.a/
grh
;;amrh
wemshrh
fl,akh
lekafv,dj
ujq,h
kg
m
s
A
K
cd
mol
;, fldaKh
>k fldaKh
fhkh
iafgfhkh
rad
sr
jHq;amkak rdYsh
tallh
ku
n,h
mSvkh
Yla;sh" ldhh
cjh
ixLHd;h
oHq;a wdfrdamKh
oHq;a .dul n,h
oHq;a m%;sfrdaOh
oHq;a ikakdhl;dj
fm%arl;dj
Od;dj
pqnl i%djh
pqnl i%dj >k;ajh
ixfla;h
ksgka
meial,a
cQ,a
fjd
yia
l+f,da
fjda,a
iSukaia
fyka
*er
fn
fgia,d
N
Pa
J
W
Hz
C
V
=
=
=
=
=
=
=
=
S =
H =
F =
Wb =
T =
kg m s-2
kg m-1 s-2
kg m2 s-2
kg m2 s-3
s-1
As
kg m2 s-3 A-1
kg m2 s-3 A-2
kg-1 m-2 s3 A2
kg m2 s-2 A-2
kg-1 m-2 s4 A2
kg m2 s-2 A-1
kg s-2 A-1
ksmqK;dj 1'0
ld,fo
04 hs'
bf.kq M,
(
fN!;sl ilrKj, ksrjoH;dj mlaId lsug" fN!;sl ilrK jHq;amkak
lsug iy fN!;sl rdYsj, tall ,nd .ekSug udk fhdod .kshs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
ialkaOh" . iy ld,fhys udk ms<sfj,ska M" L, iy T f'
uQ,sl rdYs weiqfrka jHq;amkak fN!;sl rdYsj, udk'
udk Nd;fhka ilrKhl ksrjoH;dj mlaId lsu'
fok ,o isoahla i|yd fN!;sl rdYSka w;r inkaO;dj'
ilrKhl wvx.= fkdokakd rdYshl tall iy udk'
tall fkdue;s rdYSkaj,g udk fkdue;'
ksmqK;dj 1'0
ld,fo
bf.kq M,
(
tfkod ;fha iy mlaIKj, oS kq ,nd .ekSf jeo.;alu ia;r
lrhs'
O fN!;sl rdYSka uekSug .e<fmk kq WmlrK Nd;d lrhs'
kq ,nd.ekSug jZkshr le,smrh" p, wkalaIh" uhsfl%dgr bial=remamq
wdudkh" f.da,udkh" f;o`vq ;=,dj" iso`vq ;=,dj" bf,lafg%dksl ;=,dj" rdu
>ldj iy ixLHdxl rdu >ldj Nd; lrhs'
kq WmlrKhl fodaIh ,nd .kshs'
Nd.sl fodaIh iy m%;sY; fodaIh .Kkh lrhs'
mlaIKhl wjidk m%;sM,h flfrys fodaIfha idfmalaI w.h n,mdk wdldrh
;lafiare lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
kqulg Yd,;ajhla yd tallhla we;'
fN!;sl rdYsj, kq Yd, mrdihla ;=< yss we;'
. uekssf b;d l=vd w.hka ys isg b;d Yd, w.hka olajd we;s nj ^Wm
mrudKql wxY=j, isg Yajfha kslaIKh lrk ,o wE;u r olajd" 10-15 m
isg 1027 m &
ld,h uekSf b;d l=vd w.hkA ys isg b;d Yd, w.hka olajd we;s nj'
^mrudKql yeisj, isg Yajfha jhi olajd" 10-24 s isg 1018 s &
ialkaOh uekSf b;d l=vd w.hka ys isg b;d Yd, w.hka olajd we;s nj
^bf,lafg%%dakhl ialkaOfha isg ukaodlsKshl iAlkaOh olajd" 10-30 kg isg
1040 kg&
WmlrKhl l=vdu kqu iy uq,dxl jro
ksrfmalaI fodaIh
Nd.sl fodaIh
m%;sY; fodaIh
jksh uQ,Ouh
bial=remamq uQ,Ouh
taldx. fodaI
jer f,i l%udxls;" udmlfha jer f,i i,l=Kq lr we;s Y+kH i,l=K
fyda fifuka ls%hd lrk rdu >ldj jeks fodaI iys; WmlrK ksid fuh
is f' kqu lsysm jdrhla kej; kej; .ekSfuka fujeks j.fha fodaIj,g
6
ksmqK;dj 1'0
ld,fo
08 hs'
bf.kq M,
(
uq ia:dmkh" m%f.j, im%hqla;h iy n,j, im%hqla;h fiug ffoYsl
l%uh Nd;d lrhs'
n, moaO;shl im%hqla;h fiug ffoYsl fNaok l%uh Nd; lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
ffoYsl iy wosY ixl,amh
ffoYsl iy wosY w;r we;s fjki
wosY rdYs ir, wxl .Ks;uh l%ufhka wdl,kh l< yels kuq;a ffoYsl rdYS
ksmqK;dj 1'0
ld,fo
04 hs'
bf.kq M,
(
m%ia;dr Nd; lr p,Hhkaf.a yeisu ksrEmKh yd mqfrdal:kh islrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
mlaIKd;aul o;a; m%ia;dlj ksrEmKh lsu'
inka; rdYsj, kq .Kkdjl j.= .; l< w.hhka mlaId lsfuka
muKla ixLHd w;r mj;sk inkaOh jgyd .ekSu fndfydag wmyiq f'
tjeks inkaO;d wkdjrKh lr .ekSu i|yd m%ia;dl l%uh nyq, j Nd;d
flf' tu`.k
s a m%;M
s ,j, ;%uh oiqkla fmkak
q lrk w;r o;a; w: ksremKh
myiq fjhs'
iajdh;a; yd mrdh;a; p,Hhka
fndfyda mlaIKj, wms tla jrlg tla p,Hhla muKla fjkia lrk
w;r m<uq rdYshg inkaO hehs wkqudk lrk ;j;a rdYshl wekqrEm w.hhka
kslaIKh lruq' fuu rdYsj,ska m<uq rdYsh" tk iajdh;a; p,Hh ;sria
LKavdxl mudKh ^X-wlaIh& Tiafia;a" mrdh;a; p,Hh isria LKavdxl
mudKh ^Y - wlaIh & Tiafia;a m%i;
a dr .eka jQ g m%i;
a drfhka b;d myiqfjka
rdYska w;r inkaOh ksrEmKh l< yels h'
mudK f;dard .ekSu
Yd, fyda l=vd jk g m%Odk fnul w.h oelaug Wmu wxl foll fyda
;=kl ixLHdjla .=Kdldr idOlhlska .=Klr olajkak' mudKfha we;s Yd,
w.hg ol=Kq miska 102 fyda 10-6 jeks .=Kdldr idOlhla Nd; lrkak'
wlaI k lsu
l=uk wlaIfha l=uk p,Hh m%ia;dr .; l< hq;= o hkak ;SrKh l< miq
m%ia;dr .; lrk rdYsh Bg W; tallh iu. ,shkak' by; fofha i|yka
l< m .e,fmk mudK Nd; lr m%ia;dr lvodisfha m%Odk fn Tiafia
wxl ,shkak' m%ia;dr lvodisfha by< m%ia;drfha ud;Dldj meye,sj ,shkak'
m%ia;drh i,l=Kq lsu yd weu
,laIH i<l=Kq lsf ishq ;=vla iys; mekai,lska l=vd ;s;a ;nd tla tla
,laIHh l=vd jD;a;hlska m%fYfuka jg lrkak' m%ia;drhla wef ishu
,laIH iqug jl%hla u; msysgk fia weu yeugu myiq fkdf' tjeks
wjia:djl uOHl w.h ksfhdackh jk m ,laIH fYa%Kshla yryd iqug
jl%hla weh hq;= h' Wiia fm< mlaIKj, m%ia;dr fndfyduhla ir, fLd
fjhs' idOdrK ir, fLdjla weu i|yd wju jYfhka o;a; ,laIH yhlaj;a
Nd; l< hq;= h' o;a; ,laIH fLdf fome;a;g u iudkj fnfok m
kQ,la fyda kso fmfkk fldajla ;efuka jvd;au iqiq ir, fLdj
,nd.; yels f'
m%ia;drfha yevh
iajdh;a; p,Hh jeu wkqj mrdh;a; p,Hh je jkjd o wvq jkjd o
hkak m%ia;drfha yevfhka tlajru m%oYkh f' th fjkiaf YS>%;dj
ms<sn| lsisjla fmkakq lrhs' ,laIH ir, fLdjla u; msysghs k p,Hhka
w;r fh inkaO;djla we;' p,Hhka tlsfklg wkqf,dau j iudkqmd;sl
f k tajd Y=kH lrd tlg ,`.d jk w;r ir, fLdj uQ, ,laIHh yryd
.uka lrhs' uQ, ,laIHh yryd fkdhk ir, fLd u.ska wkqf,dau inkaO;d
fmkakq fkd flf'
m%ia;drfha nEjqu fyj;a wkql%uKh
10
wka;#LKavh
m%ia;drfhka LKav wlaI fokh jk ia:dkj,ska jeo.;a f;dr;=re ks;ru
,nd .; yels h' fuh ir, fLd fuka u wfkl=;a j.fha jl% i|yd o wod<
fjhs' Nd; l< mudK Y+kHfhka wdrN jkafka k muKla wka;#LKavh
iDcqju ksrEmKh f' tfia fkdf k wkql%uKh iy ir, fLdj u; msys
tla LKavdxl hq.,hla Nd;fhka wka;#LKavh .Kkh l< yels h' i,l=Kq
lrk ,o ,laIH Wmk;shla (trend) fmkajhs k m%ia;drh tu Wmk;sh olajk
Ydjg la lsu ^nysksfIKh& idOdrK h' fuf,i Wmk;sh olajk Ydjg
m%ia;drh la lsug ;ks brla fjkqjg lv brla fhdod .kq ,nhs' tu.ska
m%i;
a drfha tu fldgi i|yd mlaIKd;aul o;a; wm i;= fkdjk nj oelafjhs'
tall
oHd.dr .Kkh lsj, ksje/ tall Nd; lsug j.n,d .; hq;= h'
ish u fN!;sl ksh;hka iy uksk ,o rdYSka tlu tall ldKavhlg ix.;
f k fuu .Kkh lsj,ska w:j;a m%;sM, ,nd fohs'
fhda; bf.kq-b.eka l%shdldrl (
m%ia;drhla wef is;ays ;nd .; hq;= jeo.;a lreKq ia;r lrkak'
m%ia;drfha ud;Dldj
11
ld,fo
( 14 hs'
bf.kq M,
(
iudka;r ud.j, tlu Ydjg iy reoaO Ydjg .uk lrk jia;=j, tla
jia;=jlg idfmalaIj wfkla jia;=f msysu yd m%f.h .Kkh lrhs'
ksh; ;ajrKhlska ir, fh ud.hl .uka lrk jia;=jl p,s;h ia;r
lsug iy mqfrdal:kh lsug p,s; ilrK Nd; lrhs'
m%laIsma; yd inkaO p,Hhka ia;r lsu iy .Kkh ls ;=<ska m%laIsma;h
u m;s; jkafka l=uk ia:dkhl o hkak mqfrdal:kh lrhs'
;ajrKh" m%f.h iy ia:dmkh .Kkh lsug ld,h tfhka ia:dmkh
iy ld,h tfhka m%f.h m%ia;dr W; wkaoka Nd; lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
idfmalaI p,s;h ms<sn| ixl,amh
fmdf<djg idfmalaIj iudka;r Ydj,g .uk lrk jia;+ka foll idfmalaI
m%f. i|yd m%ldYkh
12
13
ksmqK;dj 2'0
ld,fo
( 14 hs'
bf.kq M,
(
n, fNaokh iy wdl,kh i|yd ;s Nd; lrhs'
n,hl N%uK wdprKh .Kkh lrhs'
iudldr yevfhka hq;a ixhqla; jia;=j, .=re;aj flakah fidhd .kshs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
n,hl ,dlaIKsl .=K
n, iudka;rdi% ;sh weiqfrka tal,laI n, foll im%hqla;h'
icd;Sh yd cd;Sh iudka;r n, foll im%hqla;h
n, moaO;shl im%hqla;h my; i|yka l%u weiqfrka
n, nyqwi% l%uh
n, fNaok l%uh
>QKh w: oelau iy n,hl N%uK wdprKh .Kkh lsu'
n, hq.auhl >QKh
tal;, n, moaO;shl iM, >QKh
iudka;r n,j, im%hl
q ;
a weiqfrka jia;j
= l .=re;aj flaka h ms<n
s | ixl,amh
ialkaO flakah ms<sn| ixl,amh
fhda; bf.kq-b.eka l%shdldrl (
n,hlg Yd,;ajhla" Ydjla iy Wmfhda.S ,laIHhla we;s nj WodyrK Nd;
lr wdoYkh lrkak
wdk; n, foll im%hqla;fha Yd,;ajh iy Ydj fidhd .ekSu i|yd
iudka;ri% kshuh Nd;fhka ilrKhla jHq;amkak lrkak'
fYaI wjia:d f,i =00, 900 iy 1800 wjia:d;a" n, fol Yd,;ajfhka
iudk wjia:dj;a idlPd lrkak'
tal;, n,j, im%hqla;h fiug n, nyqwi% l%uh iy n, fNaok l%uh
Nd; lrkak'
zn,hl >QKhZ iy zn, hq.auhl >QKhZ hk mo Nd;fhka oDV jia;=jl
N%uK wdprKh idlPd lrkak'
jia;=jl .=re;aj flakah ykajd fokak'
wdia;rhl .=re;aj flakah ksKh lrkak'
iudka;r n,j, im%hl
q ;
a h weiqfrka iudldr yevfhka hq;a ixhql;
a jia;j
= ,
.=re;aj flakah fiug isiqkag mjrkak'
oHd.dr mlaIK
n, iudka;rdi% kshuh Nd; lr jia;=jl nr ksKh lsu'
14
ksmqK;dj 2'0
ld,fo
( 12 hs'
bf.kq M,
(
,laIHhdldr jia;=jl iu;=,s;;dj i|yd wjYH ;;a;aj Yaf,aIKh lrhs'
tlsfklg iudka;rj iy wdk;j ls%hd lrk n, ;=kl iu;=,s;;dj i|yd
wjYH;d ia;r lrhs'
n,j, iu;=,s;;dj wdYs%; ir, .eg iug n, ;s%fldaK m%fhh iy >QK
ms<sn| uQ,Ouh Nd; lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
,laIHhdldr jia;=jl iu;=,s;;dj
,laIHhdldr jia;=jla u; ls%hd lrk im%hqla; n,h Y=kH f k tu
oHd.dr mlaIK
n, >QK ms<sn| uQ,Ouh Nd; lr jia;=jl nr ksKh lsu'
15
ksmqK;dj 2'0
ld,fo
( 18 hs'
bf.kq M,
(
ksh; ialkaO iy ksh; n, inkaO .;sl wjia:d Yaf,aIKh lsug p,s;h
ms<sn| ksgkaf.a kshu iy >QK ms<sn| ixl,amh Nd; lrhs'
n,h iy p,s;h inkaO .Kkh ls lrhs'
.;sl moaO;s u; >IKfha n,mEu Yaf,aIKh lrhs'
jia;=jla u; ls%hd lrk n,h Yaf,aIKh lsug yd iM, n,h ksKh lsug
ksoyia n, rEm igyka Nd; lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
wjia;sh ms<sn| ixl,amh
.=re;ajc ialkaOh iy wjia;s ialkaOh
wjia;s iy wjia;s fkdjk rduq
wjia;s fkdjk rduqjla ;=< n, meye,s lsug wjia;s n, ixl,amh
ykajdu
fh .uH;dj yd wdf.h
p,s;h ms<sn| ksgkaf.a kshu
ksgkaf.a m<uq jk kshuh
n,h w: oelau
;ajrKh fkdjk jia;=jla .;sl iu;=,s;;df mej;Su'
>IKfhka f;dr p,s;h ^Wml,ams; wjia:d&
ksgkaf.a fojk kshuh
F = ma jHq;amkak lsu
ksgkh w: oelau'
ksgkaf.a ;=kajk kshuh
ls%hdj iy m%;sls%hdj
ish n, hq.,a jYfhka ls%hd lsu ^mej;Su&
n, wfkHdkH jYfhka jia;= u; ls%hd lsu
fh .uH;d ixia;s uQ,Ouh
ir, fh .egq iy msmqre i|yd .uH;d ixia;s kshufha fh'
16
17
18
ksmqK;dj 2'0
ld,fo
( 18 hs'
bf.kq M,
(
N%uKh jk jia;j
= la u; lsh
% d lrk n, ksKh lsfuka tys p,s;h mqfrdal:kh
lrhs'
;sria jD;a;hla jgd taldldr f.fhka p,kh jk jia;=jl wjia:djka
Yaf,aIKh lrhs'
jD;a;dldr m:hl taldldr f.fhka p,kh jk jia;=jl flakadNsidrS
;ajrKh .Kkh lrhs'
tjeks jia;=jl flakaNsidrS ;ajrKh th u; ls%hd lrk n,hg inkaO
lrhs'
N%uK p,s;hg yd jD;a;dldr p,s;hg inkaO .Kkh ls islrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
N%uK p,s;h yd inkaO mo
fldaKsl ia:dmkh
fldaKsl m%f.h
fldaKsl ;ajrKh
N%uK ixLHd;h iy
tajd fh p,s;fha wkqrEm rdYSka yd inkaO lsu
19
iy
iy
20
fldaKsl p,s;h
ia:dmkh
fldaKsl ia:dmkh
^fhka j,ska&
m%f.h
fldaKsl m%f.h
;ajrKh
fldaKsl ;ajrKh
ksh; fldaKsl
;ajrKhla i|yd
ialkaOh ^fh
wjia;sfha kquls&
wjia;s >QKh
^N%uK wjia;sfha
kquls&
n,h
.uH;dj
fldaKsl .uH;dj
ldhh
ldhh
wdf.h
fldaKsl wdf.h
ksgkaf.a ilrKh
ksgkaf.a ilrKh
ldhh
ldhh
wdf.h
fldaKsl wdf.h
21
ksmqK;dj 2'0
ld,fo
( 16 hs'
bf.kq M,
(
Yla;s fjkia iy ldhlaIu;d .Kkh lsug lrk ,o ldhh" pd,l
Yla;sh" Nj Yla;sh iy cjh i|yd jk ilrK Nd; lrhs'
Yla;s ixia; uQ,Ouh iy hdka;%sl Yla;s ixia;s uQ,Ouh Nd; lrhs'
.;sl moaO;s Yaf,aIKh lsug" hdka;s%l Yla;sh" cjh" lrk ,o ldhh iy
hdka;s%l Yla;s ixia;sh wdYs%; .eg i|hs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
zldhhZ iy zYla;shZ hk mo
my; oE i|yd ilrK
fh p,s;fha lrk ,o ldhh
N%uK p,s;fha lrk ,o ldhh
O wdldrfha hdka;%sl Yla;s iy pd,l Yla;sh iy Nj Yla;sh i|yd
ilrK
.=re;ajc Nj Yla;sh
m%;Hdia: Nj Yla;sh ^l%shd Yla;sh&
fyda
22
jia;=jl Nj Yla;sh hkq tys msyu fyda yevh wkqj .nvd we;s ldhh
lsf yelshdjhs'
idudkHfhka Nj Yla;sfha fjkia u .kq ,nkafka f;dard .;a Y+kH
msysul isg h' fuh wjia:djg wkqj" uqyq ugu fyda fmdf<dj fyda
Tka,a,djl my;u ugu fyda h yels h'
.nvd jQ Nj Yla;sh
jiA;=jl pd,l Yla;sh tys p,s;fha m%;sM,hla f,i .nvd jQ ldh lsf
i,lkak'
23
ksmqK;dj 2'0
ld,fo
( 14 hs'
bf.kq M,
(
fyhdf.a WmlrKh iy U ngh fhdod f.k j j, >k;aj ieieu wdYs%;
.eg i|hs'
.eg iu iy dj moaO;shl lsh
% dld uQ,Ou meye,s lsu i|yd meial,af.a
uQ,Ouh fhdod .kshs'
bms,u
S yd .s,u
S wdYs;
% ixiso
a meye,s lsu iy .eg iu i|yd wdlsiaf.a
uQ,Ouh iy bms uQ,Ouh Nd;d lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
>k;ajh" idfmalaI >k;ajh iy mSvkh
jia;s mSvkh i|yd m%ldYkh
U k,h iy fyhdf.a WmlrKh Nd;fhka jj, >k;aj ieie|Su
meial,af.a uQ,Ouh yd tys fh
Wvql=re f;rmqu
oDYH nfrys wvqu iy Wvql=re f;rmqu w;r inkaOh
wdlsiaf.a uQ,Ouh
bms uQ,Ouh
fhda; bf.kq-b.eka l%shdj,sh (
mSvkh w: olajkak'
mSvkh ffoYslhla fkdjk nj meye,s lrkak'
ksYap, iudcd;Sh jhla ;=< mSvkh i|yd m%ldYkh
lrkak'
Wvql=re f;rmqu ykajd wdlsiaf.a uQ,Ouh m%ldY lrkak'
iqiq ls%hdldrl weiqfrka wdlsiaf.a uq,Ouh wdoYkh lrkak'
wdlsiaf.a uQ,Ouh i|yd m%ldYkhla jHq;amkak lrkak'
bms uQ,Ouh idlPd lrkak'
jj, >k;aj fiu i|yd ir, judkh Nd; lrkak'
oHd.dr mlaIK
jj, >k;aj ieieu
U - ngh Nd;fhka
fyhdf.a WmlrKh Nd;fhka
judkh Nd; lr jj, >k;aj ieieu
25
ksmqK;dj 2'0
ld,fo
( 12 hs'
bf.kq M,
(
wkjr:" wdia;h m%jdyhla i|yd idka;;H m%jdy ilrKh Nd; lrhs'
.eg iu i|yd nZkQ,S uQ,Ouh fhdod .kshs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
taaldldr m%jdyh - fok ,o kEu ,laIHhla miq lrk ish u ;r, wxY+ka
wl%uj;a m%jdyh
m%jdy fLdj -
;r, wxY=f m%f.fha Ydj Tiafia f' taldldr m%jdyhl wkdl+, fLdj
m%jdy fLdj yd iumd; f'
wdia;h m%jdyh taldldr m%jdyfha fYaI wjia:djls' O wkdl+, fLdj,
wdprK
wimSvkh ;r,
mSvkhg Ndckh l< g mudj ie,lsh hq;= wkaoka fjkia fkdjk oE wimSvH
f,i ie,fla' j idudkHfhka wimSvH f' jdhq ksielfhka u imSvH jQj;a"
jdhqj ;=<ska .uka lrk jia;=j fyda jia;=j miqlr hk jdhqf m%f.h" jksfha
f.h yd ii|k g l=vd hehs imhd we;ak wmg ;jrg;a nzkQ,s ilrKh
Nd; l< yels h'
taldldr m%jdyhla i|yd idka;;H ilrKh
wkdl+, m%jdyhla i|yd nzkQ,S uQ,Ouh iy j,x.= jk ;;a;aj
26
lrkak'
nzkQ,S uQ,Ouh fhh yels wjia:d idlPd lrkak'
27
ld,fo
( 12 hs'
bf.kq M,
(
ir, wkqj;Sh p,s;h i|yd w;HjYH ;;a;aj ia;r lsu iy tys wdj;
ld,h .Kkh lsu is lrhs'
foda,kh jk jia;=jl p,s;h th u; ls%hd lrk n,h iu. inkaO lrhs'
ir, wkqj;Sh p,s;fha fhfok jia;=jl Yla;sh .Kkh lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
ir, wkqj;Sh p,s;h foda,kfha fYaI wjia:djla f,i
ir, wkq j ;S h p,s ; fha zixLHd;hZ" zwdj; ld,hZ" ia : dmkh iy
zia;drhZhk mo
ir, wkqj;Sh p,s;fha ,dlaIKsl ilrKh
taldldr jD;a;dldr p,s;hl m%lafIamKhla f,i ir, wkqj;Sh p,s;h
ksrEmKh lsu
foda,kfha l,dj
foda,k foll l,d wka;rh
fok ,o ld,hl ia:dmkh
iy
fuys
ksh;hls'
ir, wkqj;Sh p,s;hl ia:dmk- ld, m%ia;drh
ir, wj,nhl foda,kh
l=vd foda,k i|yd foda,k ld,dj;h
ieye,a fy,slaiSh kaklska t,ajk ,o ialkaOhl foda,kh
foda,k ld,dj;h
m - ialkaOh
k - kq ksh;h
28
hkq
Nd; lrkak'
ir, wj,nhl . iy tys foda,k ld,dj;h w;r inkaOh wkdjrKh
lrkak'
iqiq ls%hdldrl Nd; lr muka; foda,kh weiqfrka ksoyia foda,kh
ykajkak'
ndgka wj,n mlalIKh weiqfrka lD; foda,kh iy wkqkdoh wdoYkh
lrkak'
hdka;s%l wkqkdoh i|yd WodyrK lsysmhla idlPd lrkak'
foda,kj, jeo.;alu idlPd lrkak'
oHd.dr mlaIK
ir, wj,nh Nd; lr .=re;ajc;ajrKh ksKh lrkak'
fy,slaiSh kaklska t,a,k ,o ialkOhla weiqfrka ialkaOh yd foda,k
ld,dj;h w;r inkaOh fiu'
ndgka wj,n weiqfrka wdoYkh
30
ksmqK;dj 3'0
ld,fo
( 10 hs'
bf.kq M,
(
;rx. p,s;h wxY=kaf.a ir, wkqj;Sh p,s;h wdYs%;j ia;r lrhs'
wkajdhdu iy ;Shla ;rx. fjka fldg olajhs'
;rx. p,s;h m%ia;dl j ksrEmKh iy iu l,dia: ^tlu l,df& iy Iu
ksrEmKh'
iu l,dia: iy Iu l,dia: ,laIH'
inkaOh
f,i
31
oHd.dr mlaIK
ia,skalsh $ lef;dav lsrK foda,fkalaIh Nd;fhka ;rx. wdoYkh lsu'
32
ksmqK;dj 3'0
ld,fo
( 12 hs'
bf.kq M,
(
;rx.j, fmd .=K f,i mrdj;kh" j;kh" ksfrdaOkh iy j;kh
ia;r lrhs'
my; i|yka oE yg .ekSu meye,s lsug ;rx. wia:dmk uQ,Ouh Nd;
lrhs'
ksfrdaOkh
ia:djr ;rx. iy
kq.eiq
j;kh" kq.eiq iy ia:djr ;rx. wdYs%; .Kkh ls is lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
;rx. mrdj;kh
;rx.hl u;= i|yka mrdj;k i|yd l,d fjki
oDV udhslul
ksoyia udhsul
;rx. j;kh
;rx. f.h weiqfrka j;k wxlh
j;k wxlh" ;rx. f.h iy ;rx. wdhduh weiqfrka m%ldY lsu
33
34
lrkak'
rEm igyka Nd;fhka ksudKldrS iy kdYld ksfrdaOkh idlPd lrkak'
lmlhla Nd;fhka isyska ;ka;=jla lmkh lr ia:djr ;rx. wdoYkh
lrkak'
35
ksmqK;dj 3'0
ld,fo
( 14 hs'
bf.kq M,
(
;ka;= iy o`vqj, yg .kakd ia:djr ;rx. i|yd wkqkdo ixLHd;j, ixLHd;aul
rgd meye,s lrhs'
N+ lmk ;rx. iy iqkd we;su ia;r lsug ;rx. ms<sn| oekqu Nd;
lrhs'
;ka;=j, yd o`vqj, ia:djr ;rx. rgd wdYs%; .Kkhka is lrhs'
36
37
rEmh 3'1
P ;rx.j, ksrEmKh
38
S ;rx.
rEmh 3'2
S ;rx.j, ksrEmKh
39
rEmh 3'3
f,d ;rx.j, ksrEmKh
40
rEmh 3'4
f,s ;rx.j, ksrEmKh
41
g mudKh
N=lmdjl Yd,;ajh uekSug fhdod .kq ,nk jvd;au m%p,s; mudKh hs' tu
mudKfhka oelafjk w.h" N=lmdf we;s jQ m%n,u ;rx.fha ia;drfha
,>q.Klhg iudkqmd;sl f' WodyrKhla jYfhka 7 u.ska jd;d jk N= p,kh
iys; le,Uqu 6 u.ska jd;d jk le,Uqu fuka 10 .=Khla Yd, h'
g mudKfha je jk tla tla tallh i|yd N=lmdjlska ksl=;a flfrk
Yla;sh 30 .=Kdldrhlska je f'
iqkd (Tsunami)
iqkd hkq fjr< yd .egqkq g Yd, jHikhla iy ; ydks is l< yels
Yd, ;rx. fYa%Kshls'
iqkd hk jpkh zjrdh ;rx.Z hk w:h we;s cmka jpkhlska ysjQjls' iqkd
iuyrg jer wdldrhg zjvh ndh ;rx. Z f,i ykajhs'
jvh ndh u.ska iqkd we;s fkdf' ^uqyqo u; i| u.ska we;s lrk .=re;ajc
n,h ksid jvh ndh we;sf& iq<`. u.ska idudkH ;rx. we;s f'
iqkd we;sh yelafla
c,h hg N+lmd u.ska
.sksl msmsu u.ska
uqyq m;=f,a kdhhE u.ska
wNHdjldIfha isg c,h ;=<g weo jefgk .%dyl len,s yd W,aldmd; u.ska
iqkd fndfyduhla we;s jkafka c,h hg N+lmd u.sks' iqkdhla we;su
i|yd N+lmdj u.ska g udmlfha igyka lrk w.h 6'75 lg jvd je h
hq;= h' iqkdj,ska ishhg 90 la muK meismsla id.rfha is f'
iqkdhl ;ru
iqkdhg b;d .= ;rx. wdhduhla we;' ^100 km olajd .&
wdj;h o b;d .= f ^.eUqre c,fha mehla muK&
.eUqre uqyqfoa iqkdhl Wi h yelafla 1 m la muKs'
.eUqre uqyqfoa fndfydag iqkd oel .; yels jkafka l,d;=rlsks' f ksid
.eUqre uqyqfoa iqkdh wkdjrKh lsu b;d wmyiq f'
iqkdhl f.h
jD; iuqfha 970 km h-1 g jvd jeh ^mshdir fc hdkhla fuka f.j;a f&
imQK id.rh yryd .uka lsug meh lsysmhla .kshs'
42
idudkH uqyq r< ^iq< u.ska cks; jk& 90 km h-1 la muK f.hlska .uka lrhs'
iqkdfha Wi
ilrKh fokak'
tla fl<jrla l,m l< iy ueka l,m l< oKavl uQ,sl lmk ia;r
lrkak'
oKavla ;=< wkajdhdu ;rx. f.h .Kkh lrkak'
N+ lmk ;rx." g mudKh iy iqkd ixlaIsma;j idlPd lrkak
oHd.dr mlaIK (
lmkh jk ;ka;=jla Nd; lr iriq,l ixLHd;h fiu' ^jksudkh&
ixLHd;h iy lmk . w;r inkaOh fiu'
43
ksmqK;dj 3'0
ld,fo
( 10 hs'
bf.kq M,
(
k, ;=< ia:djr ;rx. i|yd wkqkdo ixLHd;j, ixLHd;aul rgd meye,s
lrhs'
tla iriq,la iy iriq,a lg,hla Nd; lr jd;fha jks f.h iy
wdka;fYdaOkh ksKh lsug mlaIK ie,iq lrhs'
k, ;=< ia:djr ;rx. wdYs%; .Kkh ls is lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
jd;h ;=<ska jksh m%pdrKh
jdhqjla ;=< wkajdhdu ;rx. f.h i|yd
ilrKh
ilrKh
44
45
ksmqK;dj 3'0
ld,fo
( 08 hs'
bf.kq M,
(
W; .Kkh ls iu. fvdma, wdjrKh jksh i|yd fhdohs'
fvdma, wdjrKh Nd; lr oDYH ixLHd;fha fjkia yd inkaO ixisoa
ia;r lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
fvdma, wdprKh
ixLHd;fha fjkia
m%Njh p,kh jk g
kslaIlhd p,kh jk g
m%Njh iy kslaIlhd hk fofokdu p,kh jk g
ilrK
46
iy
jkafka rEmh 3' 5a u.ska woyia lrk m m%Njh b;d f.fhka .uka lrk neka
th tys f.da,Sh ;rx. fmruqK yd tlaj .uka lrk njhs' m%Njfha f.h jks
f.h wNsnjd hk g l=ula isf o@
rEmh 3'5 (a) S jks m%Njh Vs f.fhka p,kh jk w;r th jks f.hg iudk
f' ;jo tu`.ska ;rx. fmruqKq ksmojk f.hg o iudk f' (b) S jks m%Njh
jks f.hg jvd je Vs f.fhka p,kh jk w;r ;jo th ;rx. fmruqKqj,g;a
jvd f.j;ah' m%Njh S msysf we;s g tu.ska W1 ;rx. fmruqK we;s lrk w;r S6
msysf oS W6 ;rx. fmruqK we;s lrhs' ishu f.da,Sh ;rx. fmruqKq v jks
f.fhka m%pdrKh jk w;r fla;=l mDIaGhla Tiafia talrdYS fjka mSvk ;rx.hla
idohs' fuu fla;=j ue fla;=j (Mach Cone) f,i y\qkajhs'
rEmh 3'6 Navy FA 18 fc hdkh ;gq u`.ska ksmojk ,o mSvk ;rx.' mSvk ;rx.fhka
jdhq mSvkh laIKslj my; jeulg ,lajk neka jd;fha we;s c, wKq >kSNjkh
fuka ula iEu fuf,i ia f'
48
meye,s lrkak'
49
jks f.h
kslaIlhdf.a f.h
m%Njfha f.h
oDYH ixLHd;h
i;H ixLHd;h
ksmqK;dj 3'0
ld,fo
( 10 hs'
bf.kq M,
50
ksia lk i|yd jksfha ixLHd;h tfhka jks ;Sj%;d ugu w;r m%ia;drh
rEmh 3'7 ksia lk i|yd jksfha ixLHd;h tfhka jks ;Sj%;d ugu
ksia lk b;d Yd, ixLHd; iy ;Sj%;d mrdihl m%;spdr olajhs' m%;spdr pl%h
rEmh 3'7 ys fmkajd we;' jks ixLHd;h tosfhka jks ;Sj%;d ugu m%ia;dr
.; lr we;' my; we;s ika;;sl pl% fLdfjka idudkH lkl m%;spdrh
ksrEmKh flf' pl%h u; my;u fldgi 1000 Hz isg 4000 Hz olajd we;s f'
fuu ixLHd; idudkH lklg b;d l=vd ;Sj%;d ugul Y%jKh l< yelsh'
fjk;a wdldrhlska lsjfyd;a 100 Hz l ixLHd;hla Y%jKh lsug ;Sj%;d ugu
35 dB l muK h hq;= h' idudkH lklg 20000 Hz la muK ixLHd;hla
Y%jKh lsug ;Sj%;d ugu 40 dB la muK olajd je l< hq;= h' 20 dB l
;Sj%;djl ugul 1000 Hz l ixLHd;hla myiqfjka Y%jKh l< yelsh' kuq;a
100 Hz l ixLHd;hla flfiaj;a Y%jKh l< fkd yels h'
ksfil=g Y%jKh l< yels ixLHd; jhi iu. wvq f' fndfyda ksiqka fuu
Y%jK W!k;dj u.yrjd .ekSug Y%jKdOdrlhl Wmldrh ,nd .kS' okakd jQ
;Sj;
% d ugula iy ixLHd;hlska hq;a jkshla mqo.
a ,fhl=g Y%jKh lsf yelshdj
mlaId lrkq ,ef' mlaIljrhd okakd jQ ixLHd;hlska hq;a Y=oaO jkshla
jdokh lrhs' Tyq fyda weh my;a ;Sj%;d ugulska mgka f.k fYaI ixLHd;h
wod< mqoa.,hdg Y%jKh jk ;=re ;Sj%;dj l=vd mshjrj,ska je lrkq ,ef'
mqoa.,hdg jksh weiqk g Tyqg fyda wehg jksh weiqk nj mlaIljrhdg
oek .ekSug ie,eiau i|yd Tyq fyda weh fnd;a;ula ;o lrkq ,ef' tg
mlaIljrhd rEmfha oelafjk idudkH lk i|yd jks ;Sj;
% d ug iy ixLHd;h
w;r m%ia;drh u; x i,l=Klska ,l=Kq lrkq ,ef' tla;rd iqfYaI ;Sj%;d
ugj,g we;a; jYfhka Y%jKh jQ ixLHd; x u.ska ksrEmKh flf'
mqoa.,fhl=g ;jrg;a fydka fkd wefik ixLHd; oek .eksfuka" tu ixLHd;
51
52
ksmqK;dj 3'0
ld,fo
( 10 hs'
bf.kq M,
(
tla tla m%Odk ;rx. wdhdu mrdij, soHq;a pqnl ;rx.j, .=K iy fh
ia;r lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
oHq;a pqnl ;rx.j, .=K
oHq;a pqnl ;rx.hl m%ia;dl ksrEmKh
iajNdlj iy m%fhda.slj oHq;a pqnl ;rx. Wmk wjia:d
oHq;a pqnl jKdj,sfha O ;rx.
oHq;a pqnl ;rx.j, fh (
m%pdrK yd ikaksfok lghq;=j, ffhda ;rx.
pkasldj, iy fi,shq, rl:kj, iQlaIu ;rx.
.Dyia: Wmdx.j," ria: md,lj, iy rd;%S oDIa Wmdx.j, wfOdarla;
lsrK
m%ldY ;ka;=j, iy PdhdrEm Ys,amsfha oDYH wdf,dalh
m%;smk myka iy jdkqyrKfha mdrcnq, lsrK
ffjoH lghq;= iy bxfkare fhj, x lsrK
ffjoH m%;sldrj, .eud lsrK
f,aij, ls%hdld;ajh
wjfYdaIKh
iajhxisoaO fudapkh
W;af;a; fudapkh
f,ai lonj, .=K yd Nd;
wdf,dalh ;rx. wdldrfhka .uka lrhs
wdf,dal ;rx.hla lsrKhla f,i ie,lsh yels h'
53
f,ai
LASER hk moh Light Amplifiction by Stimulated Emission of Radiation ^W;af;a;
lsrK fudapkh u.ska wdf,dalfha jOkh& jpkj, uq,a wl=re Nd; fldg
idok ,oaols' m<uqjk f,airh 1960 ksudKh lrk ,'
(a) ls%hdj
Yla;s ug weiqfrka f,aij, ls%hdj ia;r l< yels h
jHhl ieflnqKq wjia:djg m;a jQ mrudKqj, by< Yla;s ugul we;s bf,lafg%dk
a
my< Yla;s ugulg kej; mefKk g lsrKh fudapkh lrhs' idudkHfhka
fuh wyUq f,i is f' tk iajhx fudapkhla is f' ^rEmh 3'8& lsrKh
ish u Yd j,g fudapkh jk w;r th iupd fkd f' idudkH m%Njhlska
fudapkh jk wdf,dalh fuu ls%hdj,sh ksid is f' flfia fj;;a yhgu
ksjer Yla;sfhka hq;a f*dafgdakhla ieflnqKq mrudKqj fj; <`.d jQ g by<
Yla;s ugul we;s bf,lafg%dakhla my< ugulg jeug fm<fUk w;r ;j;a
f*dafgdakhla ksl=;a f' wmQj isoah k fuu f*dafgdakhg tlu l,dj" ixLHd;h
iy p,s; Ydj ;su hs' W;af;ackh l< f*dafgdakh fkd fjkiaj mj;S' fuu
ixisoah whskaiaghska iska mqfrdal:kh lrk ,' thg W;af;a; fudapkh hehs
lshkq ,nk w;r th
rEmh 3'9 u.ska oelaf'
rEmh 3'8
iajhxisoO
a fudapkh
rEmh 3'9
W;af;a; fudapkh
l< yels tla l%uhla" zm%ldY fmdm lsuZ f,i yekaf' fuh f,ai jH
wdf,dalfhka m%;smkh lsfuka iuka;h' E1 iy E2 Yla;sj,ska hq;a ug folla
i,luq' fuys E2 > E1 f' fmdm lrk lsrKfha (E2 - E1)/h ixLHd;hlska hq;a
f*dafgdak wvx.= f k" f*dafgdak wjfYdaIKh u.ska bf,lafg%dak m<uqjk Yla;s
ugfuys isg fojk Yla;s ugu olajd by< hhs ' wjdikdjlg fuka flfia
fj;;a fojeks ugf bf,flafg%dak .kkh jeu wdrN jQ .i fmdm lrk
lsrKh fojk ugu isg m<uqjk ugu olajd W;af;a; fudapkhla fmd<Ujhs'
th ksjer ixLHd;fhka hqla; jqj;a f.dvke.Sula is fkd f'
ug ;=fka moaO;shl ^rEmh 3'10& (E2 - E1)/h ixLHd;fhka hq;a fmdm lrk
lsrKh bf,lafg%dak m<uqjk ugfuys isg ;=kajk ugu olajd by< kxjhs'
t;eka isg iajhx fudapkh u.ska tajd fojks ugu olajd my; jef' bf,lafg%dak
fojk ugf m%udKj;a .= ld,hla / iskafka k fojk ugu iy m<uqjk
ugu w;r wmj;k .ykhla mek ke.sh yelsh' fojk ugf isg m<uqjk
uggu olajd bf,lafg%dak m;s; u ksid iajhx fudaapkh jk f*dafgdakh " fojkqj
W;af;a; f*dafgdakhla fudapkh lrhs' th B<`.g wfkla mrudKqj,ska fndfyda
f*dafgdak ksoyia lrhs' fojk ugu iy m<uqjk ugu w;r f,ai ls%hdj yg
.kS' W;af;a; lsrKhg jvd fjkia ixLHd;hla fmdm lrk lsrKhg we;'
(b) rE f,airh
f,ai i|yd fndfyda jH Nd; l< yelsh' f,ai jH f,i fl%dah l=vd
m%udKhla wvx.= jk fia ixfhda.d;aul weksh Tlaihs iaMlhlska rE o`vq
f,airh iuka; f' th ug ;=fka f,ai j.hg wh;a f' fuys ;=kajk ugu
b;d wdikak Yla;s ugj,ska hq;a l,dmhlska hqla;h' fmdm lrk lsrKh
ksmojkq ,nkafka ly - fld< wdf,dalfhka hq;a ;Sj% iefk,s ksl=;a lrk iefk,s
myklsks' rEmh 3'11 m th m<uqjk ugu ^ ugu& isg l,dmfha tla
ugulg bf,lafg%dak kxjhs' t;ek isg tajd iajhxj ;ia:dhs ^metastable) fojk
ugu olajd my; jef' fuys tajd Yla;s l,dmfha mj;sk ;;amr 10-8 yd ii|k
55
g wdikak jYfhka ,s;;amr 1 l ld,hla mej;sh yelsh' tajd fojk ugu isg
m<uq jk ugu olajd jeug W;af;ackh l< g r;= f,ai wdf,dalh ksl=;a f'
rE oKaf tla fl<jrla wdf,am lr we;af;a th mQK mrdj;khla f,i ls%hd
lrk m jk w;r wfkla fl<jr ;=kj
S wdf,am lr we;af;a wdxYsl ifm%I
a Khg
bv i,ik m h' W;af;a; wdf,dal f*dafgdak oKav f.a fomig mrdj;kh
fuka ;Sj% lonhla ksmof' bka fldgila m%fhdackj;a f,ai m%;sodkh f,i
wO wdf,ams; fl<jka ifm%aIKh f'
56
57
ksmqK;dj 3'0
ld,fo
( 12 hs'
bf.kq M,
(
j;kh ksid yg .kakd m%;sn ksKh lsu i|yd mlaIK ie,iq lrhs'
;, udhsj, j;kh iy mQK wNHka;r mrdj;kh inkaO .Kkh ls
is lrhs'
ldp iy ldp ixhqla; wdYs%; .Kkh ls is lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
j;kh" j;k kshu iy j;k wxlh
m%ldY >k;ajh ialkaOh$ mudj iu. lsisu inkaOhla fkdue;' mdroDYH
jHhl m%ldY >k;ajh inkaO jkafka th ;=<ska wdf,dalfha f.hg muKs'
jH m%ldY .yk nfjka je jk g th ;=<ska wdf,dalh wvq f.fhka .uka
lrhs'
ksrfmalaI j;k wxlh iy idfmalaI j;k wxlh
j;k wxl w;r inkaOh
n2= n2/n1.
wju wm.ukh iy
inkaOh
58
jHq;amkak lrkak'
59
oHd.dr mlaIK (
p, wKalaIh Nd; lr j;k wxlh fiu
ms%iauhla ;=<ska wm.ukh mlaIKd;aul j wkafIKh lsu
wj fldaK l%ufhka ms%iau jHfha j;k wxlh fiu
jKdj,sudkh
jKdj,sudkfhka m%Odk iSreudre ls
ms%iau fldaKh fiu
wju wm.uk fldaKh fiu
ldpj, ;d;al iy w;d;al m%;sn ksKh lsu ^wimd; l%uh&
60
ksmqK;dj 3'0
ld,fo
( 06 hs'
bf.kq M,
lsu'
fhda; bf.kq$b.eka ls%hdj,sh
lsrK rEm igyka Nd; lr oDIa fldaKh w: olajkak'
rEm igyka Nd; lr weil m%Odk wx. ykajkak'
lsrK rEm igyka weiqfrka wr oDIal;ajh iy r oDIal;ajh meye,s lr
tu fodaIj,g ms<sh fhdok l%u ia;r lrkak'
61
ksmqK;dj 3'0
ld,fo
( 10 hs'
bf.kq M,
rEm igyka
fhda;
bf.kq$b.eka ls%hdj,sh
Yd,l ldphla f,i wNsid ldphla Nd; lsug isiqkg mjrkak'
lsrK rEm igyka Nd; lr ir, wkalaIh meye,s lrkak'
fldaKsl Yd,kh i|yd m%ldYkhla jHq;amkak lrkak'
ixhqla; wkalaIh Nd; lrk wdldrh wdoYkh lrkak'
lsrK rEm igyka weiqka idudkH iSreudref we;s ixhqla; wkalaIh meye,s
lrkak'
fldaKsl Yd,kh i|yd m%ldYkhla jHq;amkak lrkak'
klaI;% flaIh Nd; lsug isiqkg mjrkak'
lsrK rEm igyka weiqka idudkH iSrEudref we;s klaI;% flaIh meye,ss
lrkak'
fldaKsl Yd,kh i|yd m%ldYkhla jHq;amkak lrkak'
wkalaI iy flaI idudkH iSreudref fkd mj;sk wjia:d idlPd lrkak'
62
ld,fo
( 04 hs'
bf.kq M,
(
fjkia WIaK;aj mudK iy fjkia j.fha WIaK;ajudk ia;r lrhs'
fl,aka iy fi,aishia WIaK;aj mudK Nd; lsu iy ta w;r inkaO;dj
,nd .ekSu is lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
jia;+ka w;r ;dm iu;=,s;;dj ie,lSfuka ;dmh .,d hdu i|yd wjYH;d
;dm .;s oHdf Y+kHd kshuh
WIaK;ajh hk moh
iuyr .=K WIaK;ajh iu. fjkiau iy WIaK;aj;sl .=Kj, ;sh hq;=
,laIK
oHd;aul kq i|yd Nd; lrkafka ;dm.;sl mudKh hs' th fl,aka (K)
keu;s tallhlska ykajkq ,nk w;r WIaK;ajh T wlaIrfhka ixfla;j;a
lrkq ,ef' th tla wp, ,laIHhla - c,fha ;s%l ,laIHh Nd; lr w: olajd
we;' fuh ix;Dma; c, jdIam" ixY=oaO c,h iy whsia iu;=,s;j mj;akd
273.16 K WIaK;ajhhs'
fi,aishia mudKh
u.ska w: oelaf' fuu mudKfha wp,
,laIH fol jkafka whsia ,laIHh (0 0C) iy yqud, ,laIHh (100 0C) hss' whsia
,laIHh iy ;s%l ,lIHh fjkia jkafka 0.01 K lsks'
WIaK;aj mrsudKhla th mok jQ fYaI .=Kh u; r|d mj;S' WIaK;aj mudKhla
ilia lsf "
(a) WIaK;ajh iu. fjkiajk .=Khla f;dard .ekSu;a
(b) th WIaK;ajh iu. taldldj p,kh jk nj Wml,amkh lsu;a
l< hq;= h'
63
;ziagr
fuu Wmdx. m%;sfrdaO WIaK;ajudk fuks' WIaK;ajh iu. tys oHq;a m%;sfrdaOh
fjkiaf .=Kh u; WIaK;ajh uekSug fhdod .kS' m%;sfrdaO WIaK;ajudk
fuka fkdj" fjdfha m%;sfrdaOfha WIaK;aj ix.=Klh iDK w.hla .kakd w;r
WIaK;ajfha jeu iu. tajdfha m%;sfrdaOh wdikak jYfhka >d;Sh f,i wvq
f' ;ziagr" fjkia wO ikakdhl Tlaihsv mjqv Y%K lsysmhlska ,dNodhl
f,i ksmojd .kq ,nk wO ikakdhl Wmdx. f' ^ Fe3O4 + MgCr2O4 nyq,j
Nd; lrk Y%Khls& tajd b;du;a Yla;su;a h' tajdfha m%;sfrdaO uekSug iagka
fia;= mm:hla Nd; lrk g th m%;sfrdaO WIaK;ajudkhla fuka is .=Khla
muK ixf f' fuu Wmdx.hg thg u wh;a 1 k m%;sfrdaOhla we;s neka
inkaOl lj, m%;sfrdaOh ie,lsh hq;= fkdf' ;ziagrj,g l=vd ;dm
Od;d we;' tuksid tajd blaukska m%;spdr olajk w;r ukskq ,nk WIaK;ajhg
we;s jk n,mEu l=vd f' idudkHfhka fuys mrdih" -70 0C isg 300 0Colajd
fjhs' fjd m%;f
s rdaO WIaK;ajudkj,g jvd wvq ia:dhS;djla we;s ksid ksrjoH;dj
wvqh'
fhda; bf.kq$b.eka ls%hdj,sh
tla jia;=jl isg ;j;a jia;=jlg ;dmh .,d hEu i|yd uQ,sl wjYH;d wjfndaO
lr .ekSu i|yd iqiq ls%hdldrl lsug isiqkg mjrkak'
tlsfklg fjkia WKqiq nka hq;a jia;= w;r ;dmh .,d hk g ;dmc
iu;=,s;;d wjia:dj hkafkka woyia lrkafka l=ula oehs meye,s lr ;dm .;s
oHdf Y+kHd kshuh meye,s lsug idlPdj > lrkak'
idlPd u.ska" jia;= moaO;shla iudk WIaK;ajfha mj;sk g tajd ;dmc
iu;=,s;;df mj;sk w;r ;dm m%jdyh Y=kH nj hk woyi f.dv k.kak'
WIaK;ajh iu. fjkia jk iuyr .=K j.=.; lsug ls%hdldrl lrkak'
^Wod - lelEre k,hlg mgq re k,hla i lrkak' k,h ;=< we;s fl
rih mgla u.ska lelEre k,h ;=, jdhq l|la isr lr WIaK;ajh iu. jd;fha
mudf p,kh wdoYkh lrkak&
64
idlPdjla u`.ska WIaK;aj;sl .=Kj, ;sh hq;= jeo.;a wx. ,nd .kak'
tu .=Kh
talM, Ys%;hla
ika;;sl Y%s;hla h hq;= h'
WIaK;ajh iu. WIaK;aj;sl .+Kfha fjkia u fh nj Wml,amkh lr
WIaK;ajh tfhka WIaK;aj;sl .+Kh m%ia;drh wkak'
fuu mudKh i|yd wp, ,laIHj, wjYH;dj meye,s lrkak'
fi,aishia WIaK;aj mudKh meye,s lrkak'
c,fha ;s%l ,laIH mok lr f.k ksrfmalaI WIaK;aj mudKh o
"
m%ldYk o ykajkak'
65
ksmqK;dj 4'0
ld,fo
( 04 hs'
bf.kq M,
(
;dmc m%idrKh .Kkh lsrSu iy ta inkaO fh ia;r lsu is lrhs'
c,fha wksh m%idrKh yd inkaO ixisoa meye,s lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
>k jia;=jl WIaK;ajh je l< g tys ." j.M,h iy mudj je f'
fh " j.M, iy mud m%idrKh iy tajd w;r inkaOh
jj,g we;af;a mud m%idrKhla muKs'
jhl ksrfmalaI m%idrK;dj" oDYH m%idrK;dj iy nfka mud m%idrK;dj
w;r inkaOh
>k;ajh" WIaK;ajh iy mud m%idrK;dj ^ksrfmalaI& hk mo weiqfrka
olajk ilrKh
tla;rd fYaI WIaK;aj mrdihla i|yd c,fha m%idrKh idukH jj,
m%idrKhg jvd fjkia f'
WIaK;ajh iu. c,fha mudf iy >k;ajfha p,kfha m%ia;dl ksrEmKh
hk ilrK ,nd .ekS u g
>k;aj i|yd
ir, lsh
% dldrlula weiqfrka c,fha wksh m%idrKh ia;r lr tys jeo.;alu
idlPd lrkak'
WIaK;ajh iu. c,fha mudf iy >k;ajfha p,khka ia;r lr tajd
m%ia;dlj w: ksrEmKh lrkak'
67
ksmqK;dj 4'0
ld,fo
( 09 hs'
bf.kq M,
(
jdhq kshuhka mlaIKd;aulj wdoYkh lsu iy mmQK jdhq ilrKh
ia;r lsu is lrhs'
mmQK jdhq ilrKh iy jdhq kshuhkaa Nd; lr .Kkh ls is lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
fndhs,af.a kshuh
pd,aiaf.a kshuh
mSvk kshuh
mmQK jdhqjla ms<sn| woyi
mmQK jdhq ilrKh
fvd,agkaf.a wdxYsl msvk kshuh
fhda; bf.kq b.eka ls%hdj,sh (
wp, jdhq ialkaOhl mSvkh" mudj iy WIaK;ajh w;r inkaO;dj meye,s
lrkak'
jdhq kshuhka ia;r lsu iy meye,s lsu lrkak'
mmQK jdhq ilrKh jHq;amkak lrkak'
fvd,agkaf.a wdxYsl msvk kshuh meye,s lrkak'
oHd.dr mlaIK
la,a k,h Nd; lr jdhqf.da,Sh msvkh fiu'
ksh; mSvkfha jdhqjl mudj iy WIaK;ajh w;r inkaOh wkafIKh
lsu'
ksh; mudf jdhqjl msvkh iy WIaK;ajh w;r inkaOh wkafIKh
lsu'
68
ksmqK;dj 4'0
ld,fo
( 06 hs'
bf.kq M,
(
WIaK;ajh jdhqjl wKqj, uOHkH pd,l Yla;shg inkaO lrhs'
pd,l jdoh ilrKh Nd; lr .Kkhka is lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
jdhqjla ;=< wKql f. jHdma;sh ^.=Kd;aul j&
jdhq ms<sn| pd,l jdofha uQ,sl Wml,amk
1
kEu jdhjql b;d Yd, wKq ixLHdjla wvx.= f'
2
jdhqjl wKq b;d f.fhka wyUq p,s;fha fhfoa
3
jdhq wKq w;r ix>gk m%;Hdia: f'
4
jdhq wKq iy nfka ;a;s w;r .egqu m%;Hdia: f'
5
fuys wka; wKql wdlIK n, fkdue;'
6
wka; wKql lIK n, ls%hd;aul jkafka wKq w;r .egq mj;sk
w;r;=r muKs'
7
nfka mudj yd ii|k g jdhq wKqlj, mudj fkd .sKsh hq;= ;r
f' tk imQK jdhqju mdfya wjldYh ;=, we;'
mmQK jdhqjla i|yd pd,l jdoh
wKql f. jHdma;sh iy j. uOHkH uQ, f.h
ilrKh
m%ldYkh
fnda,aiaudka ksh;h
69
ufyalI
a mudKfha jdhqjl yeisu ms<n
s | ie,els,u
s ;a jkqfha tys WIaK;ajh
mudj" iy mSvkfha p,kh hs' kuq;a jdhqf yeisu ms<n
s | meye,s wjfndaOhla
,nd .ekSug ;ks ;ks jdhq wKqj, wKalaIh p,kh" ufyalaI rdYSka yd
inkaO lsug yels h hq;= h' fuh is lsug yelshdj ,nd .kqfha pd,l
jdoh u`.sks' idudkHfhka jdohl jx,.=;dj mlaIKhla u.ska fidais l<
yels h hq;= w;r tu jdoh u`.ska .egj ms<sn| fyd| wjfndaOhla ,nd h
hq;= h' jdhq ms<sn| pd,l jdoh" wKqj, p,kh i|yd hdka;% oHdf kshuka
fhdod .kshs' tu.ska jdhqjl mSvkh yd WIaK;ajh i|yd m%ldYkhla wKqj,
f.h" ialkaOh iy wKq ixLHdj weiqfrka ,nd fohs'
jdhq ms<sn| pd,l jdoh weiqfrka .eg i|k g c .Ks;uh ixfla; yd
tall ms<sn| jvd;a ie,els,su;a h hq;= h'
WIaK;ajh ieug u fl,akaj,ska .kq ,nhs'
idfmalaI wKql ialkaOhg tall fkdue;'
ujq,sl ialkaOh hkq ujq,hl ialkaOh f th kg mol-1 f'
WodyrKhla jYfhka"
Tlaisckaj, idfmalaI mrudKql ialkaOh
Tlaisckaj, idfmalaI wKql ialkaOh
} 16
} 32
kg
70
ksmqK;dj 4'0
ld,fo
( 06 hs'
bf.kq M,
(
jHj, YsIag ;dm Od;dj wdYs%; .Kkh ls yd kq is lrhs'
;dm ydksh ms<sn| .Kkh ls i|yd ksgkaf.a isis,k kshuh Nd; lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
mod:hg ;dmh iemhQ g" wjia:d mhdihla is fkd jkafka k" WIaK;ajh
p,kh f'
jia;=jl WIaK;ajh p,kh jk g jia;=j u.ska yqjudre jk ;dm m%udKh
fjkia f'
jia;=jl ;dm Od;dj
jHhl YsIag ;dm Od;dj ^>k iy j&
yqjudre jk ;dm m%udKh i|yd
ilrKh
mirhg ;dmh ydks jk l%u iy ;dm ydksh wju lsu i|yd mqfjdamdhhka
ksgkaf.a isis,k kshuh
ksh; msvkfha iy ksh; mudf jdhqjl ujq,sl ;dm Od;d
71
nj fmkajkak'
jdhqjl ujq,sl ;dm Od;d w: olajkak'
;dmh ydks jk l%u iy ;dm ydksh wvq lr .ekSf l%u iy wdrNl WIaK;ajh
fjkia lsfuka ;dm ydksh i|yd fYdaOkhla fhdok wdldrh idlPd lrkak'
iajNdl ixjykh iy lD; ixjykh hgf;a WKq jia;j
= la isi,
s a jk wdldrj,
fjki fmkaug ir, ls%hdldrl lsug isiqkg mjrkak'
wdrNl WIaK;ajh fjkia lsfuka ;dm ydksh i|yd fYdaOkhla ,nd .kak'
ksgkaf.a isis,k kshuh m%ldY lr ia;r lrkak' tys iSudjka meye,s
lrkak'
oHd.dr mlaIK Y%K l%ufhka >kj, iy jj, YsIag ;dm Od;d ksKh lsu
isis,k l%ufhka jj, YsIag ;dm Od;d ieieu'
72
ksmqK;dj 4'0
ld,fo
( 06 hs'
bf.kq M,
(
jHj, .=ma; ;dmh wdYs%; .Kkh ls kq is lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
mudj iy yevh ie,elSfuka" >k" j iy jdhq w;r we;s fjki
ishu wdldrfha mod:j, wKq $ wxY+ka" nkaOk u.ska tlg r|jd ;nd f.k
we;'
jHhl wvx.= uQ,sl wxY+kaj,g pd,l Yla;sh yd Nj Yla;sh we;'
wjia:d mhdihla is jk g Yla;s wjfYdaIKhla fyda fudapkhla is
f'
>k jHhla Yla;sh wjfYdaIKh l< g wKq w;r nkaOkj, m%n,;dj wvq
jk w;r >kh" jh njg mj;kh f'
wKql yeisu weiqfrka jdIamSlrKh meye,s lsu'
mod:hg ;dmh iemhQ g " wjia:d mhdihla is jkafka k WIaK;ajh
ksh;j mj;S'
,hkfha YsIag .=ma; ;dmh
jdIamSlrKfha YsIag .=ma; ;dmh
fhda; bf.kq b.eka ls%hdj,sh (
>k" j iy jdhq u.ska ,nd .kakd yevh iy mudj fmkaug ir, lsh
% dldrl
lrkak'
wka; wKql$wxY+kaj, wdlIK n, ia;r lsu u.ska mod:j, jHqyh
meye,s lrkak'
wjia:d mhdihl WIaK;ajh ksh; j mj;sk nj fmkaug iqiq mlaIK
Nd; lsu iy ,hkh iy jdIamSlrKh i|yd wjia:d fjkia jl% wkak'
WIaK;ajh ksh;j mj;sk g ;dm wjfYdaIKh iy fudapkh isjk neka
z.=ma; ;dmhZ hk moh jHjydr lrk nj idlPd lrkak'
73
w: olajkak
74
ksmqK;dj 4'0
ld,fo
( 06 hs'
bf.kq M,
(
wika;Dma; iy ix;Dma; c, jdIamj, yeisu meye,s lsu'
WIaK;ajh iu. iy mudj iu. ix;Dma; jdIam mSvkh iy wix;Dma; jdIam
mSvkh p,kh m%ia;dlj ksrEmKh lrhs'
jdhqf.da,h ;=< f;;ukh ^mj;akd c, jdIam m%udKh& ms<sn| ie,lSfuka
wd;dj meye,s lrhs'
idfmalaI wd;dj" ksrfmalaI wd;dj iy ;=Idr wxlh wdYs%; .Kkh ls is
lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
fldgila jhlska mqrjd we;s jik ,o nkl j wKq iy jdIam wKq wvx.=j
we;' tuksid jdIam wKq u.ska mSvkhla we;s l< yels h'
ksrfmalaI wd;dj
idfmalaI wd;dj
idfmalaI wd;dj p,kh lsug n,mdk idOl
;+Idr wxlh
kef ls%hdj,sh
keu ^jdIamSlrKh& iy jdIamsNjkh ikaikaokh
mSvkh iu. ;dmdxlh fjkia jk wkaou
jdIamj, ialkaOh" jdIamj, wdxYsl mSvkh iy ;=Idr wxlh Nd; lr idfmalI
a
wd;dj i|yd m%ldYk
idfmalaI wd;dj }
idfmalaI wd;dj }
idfmalaI wd;dj }
x 100 %
75
x 100 %
x 100 %
ksmqK;dj 4'0
ld,fo
( 06 hs'
bf.kq M,
(
;dm .;s oHdf m<uqjeks kshuh wdoYkh lr meye,s lrhs'
jdhqjl fjkia meye,s lsu i|yd ;dm .;s oHdf m<uqjeks kshuh
Nd; lrhs'
;dm .;s oHdf m<uqjeks kshuh Nd; lr .Kkh ls is lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
zwNHka;r Yla;shZ hk moh
;dm .;s oHdf m<uqjeks kshuh
jdhqjl ksh; mudf YsIag ;dm Od;dj iy ksh; mSvkfha YsIag ;dm
} 0 " tuksid
" tuksid
" tuksid
77
iy
78
,s fjda,a grh
rEmh 4'1 jdhqjla imSvkh lsu
79
ksmqK;dj 4'0
ld,fo
( 06 hs'
bf.kq M,
(
ikakhkh" ixjykh iy lsrKh olajka ;dm ixl%uK hdka;%kh ia;r
lrhs'
;dm ikakhkh uekSu iy .Kkh lsu is lrhs'
Ih lreKq meyeos,s lr oSug w;aje,la (
;dm ixl%uK ls%hdj,s
fuu ls%hdj,sj, hdka;%kh WodyrK iys;j
oKavla ;=<ska ikakhkh jk ;dm m%udKh ksKh flfrk idOl
;dm ikakdhl;dj
mjrKh lrk ,o taldldr oKavla f.a ;dmh .,d hdf iS>%;dj i|yd
ilrKh
iajNdl ixjykh iy lD; ixjykh w;r we;s fjki
80
;lafiarelrKh yd we.hSu
83
84
jdrh 1 WmlrKh 01
jdrh 1 WmlrKh 02
1'4
m%dfhda.sl mlaIKh
jdrh 1 WmlrKh 03
1'6
jdrh 1 WmlrKh 04
2'1
m%Yafkda;a;r fmd;
jdrh 1 WmlrKh 05
m%Yafkda;a;r fmd;
fojk jdrh
1'0 we.hS wjia:dj
jdrh 2 WmlrKh 01
86
olajd
( jdrh 2 WmlrKh 02
3'1
( jdrh 2 WmlrKh 03
3'2 iy 3'3
m%Yafkd;a;r fmd;
( jdrh 2 WmlrKh 04
3'4
m%dfhda.sl mCIKh
87
jdrh 2 WmlrKh 05
3'5
m%dfhda.sl mCIKh
f;jk jdrh
1'0 we.hS wjia:dj
jdrh 3
WmlrKh 01
idlPd uKav,h
jdrh 3 WmlrKh 02
4'1 iy 4'2
idlPd uKav,hla
jdrh 3 WmlrKh 03
4'3 iy 4'4
jdrh 3 WmlrKh 04
3'9
m%dfhda.sl mlaIKh
jdrh 3 WmlrKh 05
m%Yafkda;a;r fmd;
89
uq,dY%
G.C.E. (A/L) Physics Teachers Guide, National Institute of Education, Maharagama, Sri
Lanka, 1996.
Gibbs, K., Advanced Physics (Second Edition), Cambridge University Press, 1996
Breithaupt, J., New Understanding Physics for Advanced Level (Fourth Edition), Nelson
Thrones Ltd. , 2000.
Hutching, R., Bath Advanced Science Physics (Second Edition), Nelson Thrones Ltd.,
2000.
Nolan, P.J., Fundamentals of College Physics, Wm. C. Brown Publishers, 1993.
Duncan, T., Physics (Second Edition), John Murray (Publishers) Ltd., 1987.
Halliday,D., Resnick, R., Walker, J., Fundamentals of Physics ( Sixth Edition),John Wiley &
Sons, Inc., 2001.
Adams, S., Allday, J., Advanaced Physics, Oxford University Press, 2000.
Muncaster, R., A Level Physics, Stanley Thrones (pvt) Ltd., 2000.
90