Resmi Gazete Tarihi : 30.11.

2000 Resmi Gazete Says:22280

ELEKTRK KUVVETL AKIM TESSLER YNETMEL
BRNC BLM
Ama, Kapsam, Dayanak, Uygulama ve Tanmlar
Ama ve kapsam
Madde 1- Bu Ynetmelik, elektrik kuetli akm tesislerinin kurulmasnn,i!letilmesinin e
"akmnn #an $insan hayat% e mal emniyeti "akmn&an '(enlikle ya)lmasna ili!kin h(k(mleri
ka)sar.
*!a+&aki tesisler "u Ynetmeli+in ka)samna 'irmez:
, -lektrik ./ Tesisleri Ynetmeli+i ka)samn&aki tesisler,
, -lektrikle i!leyen ta!tlara ili!kin "esleme e #er hatlar,
, 0a&en i!letmelerin&eki elektrik tesisleri.
*n#ak, elektrikle il'ili teki ynetmelikler&e kar!t "ir h(k(m "ulunma&k/a "u Ynetmelik
h(k(mleri uy'ulanr.
.l'ili T(rk stan&artlar "u Ynetmeli+in tamamlay# eki&ir. Ynetmelikte "ulunmayan h(k(mler
i/in -1, 23, 4-5, 63- 'i"i stan&artlar 'z n(ne alnr.
7eli!meler &urumun&a sralamaya 're n#elik erilir.
2erhan'i "ir tesisin "u Ynetmelik ka)samna 'iri) 'iremeye#e+i k8nusun&a "ir kararszlk 8rtaya
/karsa, -ner9i e Ta"ii :aynaklar Bakanl+;nn "u k8nu&a ere#e+i karar 'e/erli&ir.
Dayanak
Madde 2- Bu Ynetmelik, 31<= sayl -ner9i e Ta"ii :aynaklar Bakanl+;nn Te!kilat e
Greleri 2akkn&a :anunun 28 in#i ma&&esine 're hazrlanm!tr.
Uygulama
Madde 3- Bu Ynetmelik yeni kurula#ak tesislere e kurulu tesisler&e &e+i!ikli+e u+raya#ak
ksmlara uy'ulanr.
Bu Ynetmeli+in herhan'i "ir ma&&esinin uy'ulanmas yerel k8!ullar ne&eniyle z8rluklar, ya&a
teknik 'eli!meyi nleye#ek &urumlar 8rtaya /karrsa, -ner9i e Ta"ii :aynaklar Bakanl+;na
ya)la#ak 'erek/eli "a!uru (zerine, Bakanlk yalnz#a 8 "a!uru i/in sz k8nusu ma&&enin
uy'ulanmamasna izin ere"ilir.
Tanmlar
Madde 4- Tanmlar> 'enel tanmlar, elektrik tesislerin&e a!r 'erilimlere ili!kin tanmlar, haa
hatlarna ili!kin tanmlar, ka"l8 !e"ekelerine ili!kin tanmlar 8lmak (zere &r&e ayrlm!tr.
a) Genel tanmlar:
1) -lektrik kuetli akm tesisleri: .nsanlar, &i+er #anllar e e!yalar i/in "az &urumlar&a
$yakla!ma, &8kunma ".% tehlikeli 8la"ile#ek e elektrik ener9isinin (retilmesini, zelli+inin
&e+i!tirilmesini, "iriktirilmesini, iletilmesini, &a+tlmasn e mekanik ener9iye, !+a, kimyasal
ener9iye ". ener9ilere &n(!t(r(lerek kullanlmasn sa+layan tesisler&ir.
2) *l/ak 'erilim: -tkin &e+eri 1000 8lt ya &a 1000 8ltun altn&a 8lan ?azlar aras 'erilim&ir.
3) Y(ksek 'erilim: -tkin &e+eri 1000 8ltun (st(n&e 8lan ?azlar aras 'erilim&ir.
4) Tehlikeli 'erilim: -tkin &e+eri, al/ak 'erilim&e <0 8ltun (st(n&e 8lan, y(ksek 'erilim&e hata
s(resine "a+l 8larak &e+i!en 'erilim&ir.
5) .!letme eleman: -lektrik ener9i tesislerini 8lu!turan 'eneratr, m8t8r, kesi#i, ayr#, anahtarlama
$"a+lama% h(#resi ". #ihazlar&r.
6) Santral: -lektrik ener9isinin (retil&i+i tesisler&ir.
1
7) *+ $-nterk8nnekte% !e"eke: Santrallerin "ir"iri ile "a+lantsn sa+layan 'zl( !e"eke&ir.
8) .letim !e"ekesi: Yerel k8!ullar ne&eniyle "elli yerler&e (retile"ilen e a+ !e"eke ile en (st
&(zey&e t8)lanan ener9iyi t(keti#inin yaknna ileten ka"l8 e@eya haa hatt !e"ekeleri&ir.
9) 3a+tm !e"ekesi: .letilerek t(ketile#ek "l'eye ta!nm! 8lan ener9iyi, t(keti#iye ka&ar 't(ren
!e"eke&ir.
10) *na in&iri#i merkez: Gerek enterk8nnekte !e"eke&en alnan ener9iyi, &aha k(/(k seiyeli iletim
!e"ekelerine, 'erekse iletilerek &a+tm "l'esine ta!nan ener9iyi se/ilmi! &a+tm 'erilimi seiyesine
&n(!t(ren trans?8rmatr merkezleri&ir.
11) *ra in&iri#i merkez: .ki eya &aha ?azla y(ksek 'erilim seiyesi kullanlan !e"ekeler&e ener9iyi
"ir y(ksek 'erilim seiyesin&en &i+erine &n(!t(ren trans?8rmatr merkezleri&ir.
12) 3a+tm trans?8rmatr merkezi: Y(ksek 'erilimli elektrik ener9isini al/ak 'erilimli elektrik
ener9isine &n(!t(ren trans?8rmatr merkezleri&ir.
b) Elektrik tesislerinde ayr gerilimlere iliykin tanmlar:
1) *!r 'erilim: Genellikle ksa s(reli 8larak iletkenler arasn&a ya &a iletkenlerle t8)rak arasn&a
8lu!an, i!letme 'eriliminin izin erilen en "(y(k s(rekli &e+erini a!an, ?akat i!letme ?rekansn&a
8lmayan "ir 'erilim&ir.
2) ./ a!r 'erilim: T8)rak temaslar, ksa &ereler 'i"i istenilen ya &a istenilmeyen "a+lama 8laylar
ya &a rez8nans etkileriyle 8lu!an "ir a!r 'erilim&ir.
3) 3! a!r 'erilim: Yl&rml haalarn etkisiyle 8lu!an "ir a!r 'erilim&ir.
4) Ba!ka !e"ekelerin etkisi ile 8lu!an a!r 'erilim: Ba!ka !e"ekelerin, sz( e&ilen !e"ekeye etkisi
s8nu#un&a 8lu!an 'erilim&ir.

c) Hava hatlarna iliykin tanmlar:
1) 2aa hatt: :uetli akm iletimini sa+layan mesnet n8ktalar, &irekler e "unlarn temelleri, yer
(st(n&e /ekilmi! iletkenler, iletken &8nanmlar, iz8latrler, iz8latr "a+lant elemanlar e
t8)raklamalar&an 8lu!an tesisin t(m(&(r.
2) .letkenler: Gerilim altn&a 8lu) 8lmamasna "a+l 8lmakszn "ir haa hattnn mesnet n8ktalar
arasn&aki /)lak ya &a yaltlm! r'(l( ya &a tek teller&ir.
3) Yaltlm! haa hatt ka"l8lar: Yaltlm! haa hatt ka"l8lar, yaltlm! ?az iletkenleri ile
yaltlm! ya &a yaltlmam! ntr iletkeni "ir"irine ya&a ta!y# "ir tele "(k(lerek sarlm! tek telli,
sk!trlarak yuarlatlm! /8k telli ya &a r'(l( iletkenler&en 8lu!an ka"l8lar&r.
4) 3emet iletkenler: Bir ?az iletkeni yerine, iki ya &a &aha /8k iletken kullanlan e iletkenler
arasn&a hat "8yun#a yakla!k 8larak ayn uzaklk "ulunan &(zen&ir.
5) *nma kesiti $18minal kesit%: .letkenlerin stan&artlar&a "elirtilen kesit &e+eri&ir.
6) Ger/ek kesit: Ar'(l( iletkenlerin, ya)m t8leranslar &ikkate alnmakszn, net kesit &e+erleri&ir.
7) .letken k8)ma kueti: .letkenlerin hesa)la "ulunan te8rik k8)ma &e+erinin BC<;i ya &a
katal8'lar&a Dk8)ma y(k(D 8larak "elirtilen &e+er&ir.
8) -n "(y(k /ekme 'erilmesi: ,<
E
5;&a hesa) i/in esas 8lan ek y(kte ya &a en k(/(k 8rtam
s#akl+n&a ek y(ks(z yahut F<
E
5;&a r(z'ar y(k(n&e 8lu!an iletken 'erilmelerinin en "(y(k yatay
"ile!eni&ir.
9) Yllk 8rtalama /ekme 'erilmesi $-3S: -ery &ay stress%: Yllk 8rtalama s#aklkta $'enellikle F
1<
E
5;&a% r(z'arsz &urum&a 8lu!an, iletken /ekme 'erilmesinin yatay "ile!eni&ir.
10) Sal' $sehim%: .letken ile iletkenin iki ask n8ktasn "irle!tiren &8+ru arasn&aki en "(y(k &(!ey
uzaklktr.
11) .letken &8nanm: .letkenle &8+ru&an &8+ruya temasta 8lan e iletkenlerin "a+lanmas,
'erilmesi e ta!nmasna yarayan )ar/alar&r.
12) .z8latr "a+lant elemanlar: .z8latrleri mesnet n8ktalarna e iletken &8nanmlarna, iz8latr
elemanlarn "ir"irine "a+lamaya yarayan )ar/alar&r.
13) 3ire+in yararl te)e kueti: 3ire+e 'elen r(z'ar y(k( &!n&a, te)eye in&ir'enmi! teki
kuetlerin izin erilen yatay "ile!eni&ir.
14) 3irek a/kl+ $menzil%: .ki k8m!u &irek arasn&aki yatay uzaklktr.
15) R(z'ar a/kl+: 3ire+in iki yann&aki a/klklarn aritmetik 8rtalamas&r.
16) *+rlk a/kl+: 3ire+in iki yann&aki iletkenlerin yatay te+etli n8ktalar arasn&aki yatay
a/klktr.
2
17) 2aa hatt /e!itleri:
i) :(/(k aralkl hatlar: Bir"irini izleyen iki &irek arasn&aki a/klk, /)lak iletkenler i/in <0 m;yi,
yaltlm! iletkenler i/in G0 m;yi a!mayan hatlar&r.
Not: :(/(k aralkl hatlar&a <0 m;&en "(y(k a/klklar: :(/(k aralkl hatlar&a en "(y(k a/klk
8lan <0 m;lik aralk an#ak ka/nlmaz ne&enlerle arttrla"ilir. :(/(k aralkl hatlar&a t8)8'ra?ya
&urumu ne&eniyle, <0 m;&en ?azla "ir a/klk 'erekirse, "u "l(m "(y(k aralkl hatlar 'i"i i!lem
'r(r.
ii) B(y(k aralkl hatlar: Bir"irini izleyen iki &irek arasn&aki a/klk, /)lak iletkenler i/in <0 m;yi,
yaltlm! iletkenler i/in G0 m;yi a!an hatlar&r.

d) Kablo yebekeleri ile ilgili tanmlar:
1) -ner9i ka"l8lar: -lektrik ener9isinin iletilmesi eya &a+tlmas i/in kullanlan, 'erekti+in&e
t8)rak altna &a &!ene"ilen yaltlm! iletkenler&ir.
2) Rin' ka"l8 !e"ekeleri: Bir in&iri#i merkezin &i+er "arasn&a nihayetlenen e /8+unlukla "ir
n8kta&a a/k i!letilen ka"l8 !e"ekeleri&ir.
3) .ki tara?tan "eslenen ka"l8 !e"ekeleri: Bir in&iri#i merkezin "ir "a!ka in&iri#i merkez&e
nihayetlenen e /8+unlukla "ir n8kta&a a/k i!letilen ka"l8 !e"ekeleri&ir.
KNC BLM
Genel Hkmler
Kuvvetli akm tesislerinin gvenligi
Madde 5- :uetli akm tesisleri her t(rl( i!letme &urumun&a, #ana e mala herhan'i "ir zarar
ermeye#ek e tehlike 8lu!turmaya#ak "ir "i/im&e ya)lmal&r.
2erhan'i "ir kimsenin &ikkatsizlikle &e 8lsa yakla!a"ile#e+i uzaklktaki kuetli akm tesislerinin
'erilim altn&aki "l(mlerine $akti? "l(mler% &8kunulmas 8lanaksz 8lmal&r e ileri&eki
"l(mler&e "elirtilen emniyet mesa?eleri ile k8ruma nlemleri sa+lanmal&r.
Elektromanyetik alanlara kary duyarl tesislerin gzetilmesi
Madde 6- -lektrik tesisleri, yaknlarn&a "ulunan elektr8manyetik alanlara kar! &uyarl tesislere
etkileri, il'ili stan&artlar&a m(saa&e e&ile"ilir snrlar i/in&e 8la#ak "i/im&e ya)lmal&r.
-ner9i tesislerinin 8lu!tur&uklar rahatsz e&i#i elektrik e manyetik alanlar m(saa&e e&ilen snrlar
i/in&e kala#ak !ekil&e zay?latlmal e y(ksek harm8nikler&en temizlenmi! 8lmal&r.
Dogann korunmas
Madde 7- :uetli akm tesislerinin tasarmlanmasn&a e ya)mn&a, teknik e ek8n8mik
"akmlar&an "ir"irine /8k yakn "irka/ /z(m(n "ulunmas &urumun&a, "unlar arasn&an &8+aya en
az zarar eren /z(m se/ilmeli&ir.
NC BLM
Topraklamalar, Koruma Yntemleri, Sigorta,
Minyatr Kesici ve Kesiciler
Topraklamalar ve koruma yntemleri
Madde 8-a) T8)raklamalar e en&irekt temasa kar! &i+er k8ruma yntemleri:
-lektrik kuetli akm tesislerinin t8)raklanmasn&a -lektrik Tesislerin&e T8)raklamalar
Ynetmeli+i h(k(mleri uy'ulanr. -n&irekt temasa kar! !e"eke ti)lerine 're uy'ulana"ile#ek &i+er
k8ruma yntemleri e !e"eke ti) sn?lamalar i/in -lektrik ./ Tesisleri Ynetmeli+i;n&e "elirtilen il'ili
h(k(mler &e 'z n(ne alnr.
b) *!r 'erilimlerin 8lu!masn nlemek eya a!r 'erilimleri zay?latmak i/in alna#ak nlemler:
3
1) ./ a!r 'erilimler&e:
1.1% T8)rak temas s8nu#un&a 8lu!a#ak a!r 'erilimlere kar! alna#ak nlemler: 3 am)er&en k(/(k
ka)asiti? t8)rak temas akmlarn&a ark, zel "ir nlem alnma&an ken&i ken&ine sner. T8)rak temas
akmnn &aha "(y(k &e+erlerin&e !e"ekenin yl&z n8ktas a!a+&a "elirtil&i+i 'i"i t8)raklanmal&r.
i) Sn&(rme "8"ini (zerin&en t8)raklama: Hy'un &e+erli "ir reaktans "8"ini ile temas n8ktasn&aki
akmn kal# akm &e+erine &(!mesi e arkn snmesi sa+lanmal&r. Geni! !e"ekeler&e kal# akm,
arkn snmeye#e+i ka&ar "(y(kse !e"ekeyi "lerek snme sa+lanmal&r.
ii) 3iren/siz ya &a k(/(k "ir 8mik ya &a reakti? &iren/ (zerin&en t8)raklama: Bu &urum&a ark
8t8matik tekrar ka)ama ile sn&(r(le"ilir. Bu yntem haa hatlarn&a kullanlr. :a"l8lu !e"ekeler&e
tekrar ka)ama rlesi kullanlmaz e tekrar ka)ama ya)lmamal&r.
1.2) Ba+lama 8laylar s8nu#un&a 8lu!a#ak a!r 'erilimlere kar! alna#ak nlemler:
i) Bu k8nu&a "a+lama tekni+i ile il'ili 8larak a!a+&aki nlemler alna"ilir:
, B8!ta /al!an trans?8rmatrlerin &erelerinin ayn an&a iki tara?tan kesilmesi nlenmeli&ir.
, Trans?8rmatrler ile reaktans "8"inlerin&e 8l&u+u 'i"i seri "a+l en&(kti? &iren/ler, ksa &ere
&urumu &!n&a he) "irlikte &ere &! e&ilmemeli, ayr ayr &ere&en /karlmal&r.
ii) Ba+lama 8laylar s8nu#un&a 8lu!a#ak a!r 'erilimleri k(/(ltmek i/in en uy'un nlem,
trans?8rmatrlerin yl&z n8ktalarn &iren/siz 8larak ya &a k(/(k 8mik &iren/ler (zerin&en
t8)raklamaktr.
iii) .stenilerek ya &a ken&ili+in&en 8lan a/ma e ka)amalar s8nu#un&a 8lu!an a!r 'erilimler kesi#i,
ayr# e si'8rtalar&a alna#ak ya)msal $k8nstr(kti?% nlemlerle &e k(/(lt(le"ilir. *!r 'erilimler,
rne+in akmlarn s?r&an 'e/me ann&a kesilmesi, k8ntaklar arasn&a tekrar atlamalarn nlenmesi ya
&a &ere a/lr eya ka)atlrken uy'un &iren/lerin
"a+lanmasyla k(/(lt(le"ilir.
1.3) Rez8nans 8laylar s8nu#un&a 8lu!an a!r 'erilimlere kar! alna#ak nlemler:
i) Yl&z n8ktas &iren/siz t8)raklanan !e"ekeler&e rez8nans 8laylar 8lu!maz.
ii) .letken k8)mas s8nu#un&a rez8nans 8lay ne&eniyle 8lu!an a!r 'erilimler k8)ma n8ktas
!e"eke&en iki tara?l "eslenerek $/i?t hat ya &a ka)al rin' hatt 'i"i% nlenir.
iii) Yeralt ka"l8lu !e"ekeler&e, uy'ulana"il&i+in&e i/ a!r 'erilimlere kar! )ara?u&r eya arktan
&8lay zarar 8lu!maya#ak yerler&e eklatr$atlama aral+% kullanlmas tasiye e&ilir.
2) 2aa k8!ullarnn etkisiyle 8lu!an &! a!r 'erilimler&e:
2.1% *!r 'erilimlerin 8lu!masn nleyen ya &a "unlar snrlayan ya)msal nlemler:
i) 2atlar e trans?8rmatr merkezleri i/in yer se/imin&e haa k8!ullar iyi 8lan e yl&rm tehlikesi
az 8lan yerler se/ilmeli&ir. 2atlar, 'e/e#ekleri yerin &8+al k8ruyu#u zelliklerin&en yararlana"ilmek
i/in 8la"il&i+in#e yama/ e a&i 'i"i yerler&en 'e/irilmeli&ir.
ii) 2aa hatlarnn iletkenleri, 'erekli &urumlar&a (zerlerin&eki yeter say&aki t8)rak iletkenleri ile
k8runmal e i!letme akm &eresin&eki elemanlara yl&rm &(!mesini nlemek i/in 'erekli nlemler
alnmal&r.
Yl&rm y8+unlu+unun ?azla 8l&u+u yerler hari/ 3G k6;a ka&ar 8lan haa hatlarn&a t8)rak iletkeni
kullanlmaya"ilir.
2.2) -lektrik tesis e ay'tlarn yl&rm etkisin&en k8rumak i/in )ara?u&r, eklatr $atlama aral+%
'i"i k8ruyu#u ay'tlar kullanlmal&r. Azellikle =00 k6*;ya ka&ar 8lan tesisler&e eklatr kullanlmas
tasiye e&ilir.
3) Ba!ka !e"ekelerin etkisi ile 8lu!an a!r 'erilimler&e:
3.1) -lektr8statik e elektr8ma'netik etkilerle 8lu!an a!r 'erilimler i/in alna#ak nlemler:
i) Bir"irini etkileye#ek akm &ereleri arasn&aki a/klk 8la"il&i+in#e "(y(k tutulmal&r. *km
&erelerinin "ir"irine elektr8ma'netik etkilerini y8k etmek i/in "u &ereler /a)razlanmal&r.
ii) Bir"irini etkileye#ek ka"l8 hatlarn&a en&(klene#ek 'erilim, zel metal zrh kullanlarak e
ka"l8yu yaltm trans?8rmatrleri ile ksa )ar/alara "lerek k(/(lt(le"ilir.
=
Not: Yaltm trans?8rmatr(, /8k ?arkl )8tansiyeller&eki sistemler arasn&a ener9i iletimin&e
kullanlan, )rimer e sek8n&er sar'lar "ir"irin&en ayrlm! trans?8rmatr&(r.
3.2) Gerilimin "ir !e"eke&en tekine &8+ru&an &8+ruya 'e/mesine kar! alna#ak nlemler: Bunun
i/in yalnz#a a!a+&aki ya)msal nlemler alnr:
i) Yakla!ma alanlarn&a iki !e"eke arasn&a yeter &ere#e&e yaltm sa+lanmas.
ii) 2atlarn "ir"irine yakla!malarna e kesi!melerine ili!kin 'ereklerin yerine 'etirilmesi.
Yeterli yaltm sa+laya#ak mesa?eler 'erilim atlama mesa?eleri e haa&a yaltma aralklar k8nulu
TS;larn&a "elirtilen hususlara uy'un 8lmal&r. $TS 8<<, TS =238, TS 8800 e il'ili &i+er T(rk
Stan&artlar%
4) 3ar"e t8)raklama &iren#inin -lektrik Tesislerin&e T8)raklamalar Ynetmeli+i;n&e "elirtilen
yntemle hesa)lanan &e+eri sa+la&+ ir&elenmeli&ir.
c) *!r akm etkilerine kar! alna#ak nlemler:
Tesislerin "(t(n "l(mleri, i!letme k8!ullar nasl 8lursa 8lsun, ksa &ere akmnn kesilmesine e
"u kesilme an &a &ahil 8lmak (zere, en "(y(k ksa &ere akmnn etkisiyle insanlar i/in herhan'i "ir
tehlike 8lu!masna, yan'n /kmasna, ya &a tesislerin zarara u+ramasna en'el 8la#ak "i/im&e
&(zenlenmeli e "8yutlan&rlmal&r.
2er k8ruma eleman hemen n(n&eki i!letme elemannn k8runmasn sa+laya#ak !ekil&e, "u
elemann anma &e+erlerine 're ayarlanmal, 'erekirse &aha s8nraki i!letme elemanlar i/in &e ye&ek
k8ruma 'rei 're"ilmeli&ir.
:8ruma rlelerinin t8)lam ka&eme zamanlar, kullanlan i!letme elemanlarnn ti) &eneyleri ile
kantlanm! anma ksa &ere akmna &ayanma s(relerinin (zerin&e ayarlanmamal&r.
4snma "akmn&an ksa &ere akmnn s(rekli &e+eri, elektr8&inamik etkiler "akmn&an ise en
"(y(k 'e/i#i &ar"e &e+eri 'z n(n&e tutulmal&r.
*!r akm k8ruma rlelerinin ?aaliyete 'e/me akm, 8lu!a#ak minimum arza akmna 're
ayarlanmal&r. T8)rak arzas 'i"i haller&e arza akmnn y(k akmn&an k(/(k 8l&u+u
tesisler&e rleler "u iki akm ayrt e&e#ek l/me &(zenleriyle &8natlmal eya tesisin t8)rak &iren#i,
minimum hata akm y(k akmn&an "(y(k 8la#ak !ekil&e tesis e&ilmeli&ir.
Sigorta, minyatr kesici ve kesiciler
Madde 9- Tesisler&eki elektrik &8nanmlarnn a!r akmlara kar! k8runmas 'enel kural 8larak
si'8rtalarla ya &a kesi#ilerle ya)la#aktr. Si'8rtalar minyat(r kesi#iler e kesi#iler "ulun&uklar yer&e
ula!la"ile#ek en "(y(k ksa &ere akmn '(enlikle kese"ile#ek &e+er&e se/ilmeli&ir. Izerine tel
sarlarak k)r(lenmi! eya yamanm! si'8rtalar kullanlmamal&r.
*!r akmlara kar! k8ruma &(zeni, arza 8l&u+un&a tehlike altn&a kalan iletkenlerin akmnn
kesilmesini sa+laya#ak "i/im&e yerle!tirilmeli&ir. Buna kar!lk t8)raklanm! sistemler&e, a!r
akmlara kar! k8ruma &(zeninin /al!mas srasn&a t8)raklama tesisleri sistem&en ayrlmamal>
t8)raklama tesisleri &iren#i y(kseltilmemeli&ir.
Bu ti) ay'tlarn ka"ul 'rm(!, tara?sz $akre&ite e&ilmi!% la"8ratuarlar&an alnm! "(t(n ti) &eney
ra)8rlarnn "ulunmas 'erekli&ir.
DRDNC BLM
Kuvvetli Akm Elektrik Aygtlar
<
Aygtlarn ark ve kvlcmlardan korunmas
Madde 10- :uetli akm elektrik ay'tlar, kullanlmalar ya &a i!letilmeleri srasn&a 8lu!a#ak ark
e kl#mlar, insanlar e e!yalar i/in tehlikeli 8lmaya#ak "i/im&e ya)lmal ya &a &(zenlenmeli&ir.
Bu &urum kullanlan her ay't i/in y(r(rl(kteki TS;&a $y8k ise srasyla -1, 23, 4-5, 63-;&e%
"elirtilen ti) &eneyleri ile &8+rulanm! 8lmal&r.
Yan'n tehlikesi "ulunan yerler&eki si'8rtal ayr#lar&a 8lu!a"ile#ek arklarn yarata#a+ yan'n
tehlikesini en aza in&irmek (zere, "u ti) ayr#larn "ulun&u+u &ireklerin altna 10 #m. kalnl+n&a e
3 metre yar /a)n&a "ir "l'eye m#r &k(le#ek eya 'r8"et8n atla#aktr.
Aygtlarn srekli yk altnda snmas
Madde 11- :uetli akm elektrik ay'tlar e "unlarn "a+lant elemanlar, anma akm ile s(rekli
y(klenmeleri &urumun&a il'ili stan&artlar&a yer alan s#aklk art! &eneylerin&e "elirtilen en ?azla
s#aklk art!larn a!maya#ak "i/im&e ya)lmal e &(zenlenmeli&ir.
:en&ileri i/in zararl 8lmamakla "irlikte, teki ay'tlara 'e/ti+in&e tehlikeli 8la"ile#ek y(ksek
s#aklk 8lu!an ay'tlar, #iarn&aki yana"ilen 'ere/ler i/in yanma tehlikesi yaratmaya#ak "i/im&e
ya)lmal e &(zenlenmeli&ir.
Aygtlarn gerilim altndaki blmlerinin yaltlmas
Madde 12- :uetli akm elektrik ay'tlarnn 'erilim altn&aki "l(mleri i!letme 'erilimi e yerel
k8!ullar 'z n(ne alnarak t8)ra+a kar! e ken&i aralarn&a '(enli e s(rekli "ir "i/im&e
yaltlmal&r.
Aygtlarn koruyucu kutular
Madde 13- :uetli akm elektrik ay'tlarnn 'erilim altn&aki "l(mlerine rast'ele &8kunmay
nlemek i/in ya)lan kutular, "ir arza ann&a 8lu!a"ile#ek i/ e &!ar&an 'ele"ile#ek mekanik
z8rlamalara kar! &ayankl e ay'tta ark 8lu!sa "ile tehlikesiz "ir manera ya)la"ile#ek "i/im&e
8lmal&r.
Bu k8ruyu#u kutular ay'tn "ulun&u+u yerin k8!ullarna uy'un k8ruma &ere#esine sahi) 8lmal&r.
:8ruma &ere#elerinin tanm, il'ili stan&artlar&a "elirtil&i+i 'i"i&ir.
$18t: Bura&a kutu kelimesi mah?aza anlamn&a kullanlmakta&r.%
Aygtlarn dzenlenmesi
Madde 14- .!letme srasn&a (zerin&e manera ya)la#ak ay'tlar e 8kuna#ak l/( aletleri k8lay#a
e tehlikesiz#e ula!la"ilen yerlere k8nula#ak e kullan!l 8la#aklar&r.
Ba+lama tesislerin&e kullanla#ak 8lan elle ya &a yaltkan )ensler e "enzer aletlerle kuman&a
e&ilen si'8rtalar, ayr#lar e kesi#ilerin kuman&a k8llarnn tutma n8ktalar, uy'un "ir y(ksekli+e
yerle!tirile#ektir. *n#ak "u y(kseklik, manera srasn&a "aslan zemin&en en az <0 #m. e en ?azla
1J0 #m. y(kseklikte 8la#aktr.
*/ktaki tesisler&e "u y(kseklik 'erekti+i ka&ar arttrla"ilir.
Aygtlarn kumanda dzenleri
Madde 15- -lektrik ay'tlarnn kuman&a "l(mleri, kullanma srasn&a 8lu!a"ile#ek &! e arza
halin&e ise i/ z8rlamalara zararl "ir "i/im &e+i!ikli+i 8lmakszn il'ili stan&artta "elirtil&i+i !ekil&e
&ayanmal&r. Bunlar ayr#a, arza &urumun&a 'erilim altn&aki "l(mlere &8kunmaya#ak "i/im&e
&(zenlenmeli&ir.
Ta!ma 8r'anlarna ili!kin k8llar, tel halatlar e zin#irler k8)ma halin&e 'erilim altn&a "ulunan
tesis "l(mlerine &8kunmaya#ak "i/im&e &(zenlenmeli e k8runmal&r.
Kesici, ayrc ve yk ayrclarnn konumlar
Madde 16- :esi#iler e ayr#lar a/k k8numlarn&a her t(rl( haa k8!ullarn&a, &ereyi tam e
'(enli "ir "i/im&e ayrm! 8lmal&r. Bura&a ana k8ntaklarn k8numlarnn 'zle 'r(lmesi !art
&e+il&ir.
Bu ay'tlarn a/k e ka)al k8numlar '(enli "ir &(zenle k8num 'ster'esi ile ?ark e&ilmeli&ir.
Azellikle s8n k8numlar yanlmaya yer ermeye#ek "i/im&e i!aretlenmeli&ir.
G
Yardmc akm devrelerinin ayr akmlara kary korunmas
Madde 17- *na 8t8matik ay'tlar yar&m# "ir akmla /al!tran a/ma elektr8mknatslar, rleler
". yar&m# ay'tlarn akm &erelerine 'enel kural 8larak si'8rta k8nulmamal&r. .!letme tekni+i
"akmn&an kullanmlar 'erekli 8lursa "u &ereler e si'8rtalar yar&m# akmn "irka/ katn s(rekli
8larak ta!ya"ilmeli&ir.
Aygtlarn koruma topraklamasna baglanmas
Madde 18- :uetli akmla /al!an metal '&eli elektrik ay'tlarn e k8ruyu#u kutularn
t8)raklama iletkenine "a+lamak i/in "ir &(zen "ulunmal&r.
Aygtlar zerindeki yazlar
Madde 19- B(t(n kuetli akm ay'tlar, l/( trans?8rmatrleri, l/( aletleri e si'8rtalarla "irlikte
t(m &ere kesme ay'tlar (zerin&e, "unlarn il'ili stan&artlar&a "elirtilen i!aretleme "il'ilerini a/k
8larak 'steren silinmez e "8zulmaz, k8lay#a 'r(le"ilen e anla!la"ilen yazlar ya &a i!aretler
"ulunmal&r.
BE$NC BLM
Elektrik Tesisleri
Tesislerin dzenlenmesi
Madde 20- Tesisler 'erek i!letme, 'erekse 8narm e "akm i/in ksa s(re&e /a"uk e '(enle
izlene"ile#ek "i/im&e a/k 8larak &(zenlenmeli&ir. B(t(n nemli tesis "l(mlerine e ay'tlara
k8lay#a ula!la"ilmeli, "unlar z8rluk /ekilme&en yerlerine k8nula"ilmeli ya &a yerlerin&en
/karla"ilmeli&ir. *yn tesiste &e+i!ik 'erilim e akm t(rleri "ulunursa "unlarla il'ili tesis "l(mleri
8la"il&i+in#e ayr 'ru)lar halin&e t8)lanmal e yer "akmn&an &a "ir"irin&en ayrlmal&r.
Tesisler arza, 8narm e "akm ne&eniyle /e!itli "l(mlerin &ere &! 8lmas &urumun&a &a
i!letmenin 8la"il&i+in#e kesintisiz s(re"ile#e+i "i/im&e "l(mlere ayrlarak &(zenlenmeli&ir. 3ere
&! e&ilen tesis "l(mleri ya &a ay'tlar uy'un e k8lay#a 'r(le"ile#ek ayrma &(zenleri ile
'erilimsiz &uruma 'etirile"ilmeli&ir.
Tesisler ya)lrken, 'ele#ekteki 'eni!lemeler e ya)m i!leri srasn&a i!letmenin s(re#e+i 'z
n(n&e "ulun&urulmal&r.
Uyarma levhalar
Madde 21- 7e!itli yerlere e tesis "l(mlerine, 'relilerin makineler, ay'tlar e iletkenlerin ne
i!e yara&+n a/k/a anlaya"ile#e+i "i/im&e "8zulmaz t(r&en yaz, i!aret e !emalar k8nulmal&r.
*yr#a elektrik tesislerin&e uy'un yerlere a!a+&aki lehalar aslmal&r:
1% -lektrik akmnn ne&en 8l&u+u kazalar&a ya)la#ak ilk yar&mla il'ili yner'eler,
2% Tesisin "a+lama !emas,
3% Tesisin i!letilmesi srasn&a alnmas 'ereken zel nlemlerle il'ili ksa yner'e.

Yanabilen gereler
Madde 22- Yana"ilen 'ere/ler, yan'n e &uman tehlikesi 8lu!turmaya#ak "i/im&e &(zenlenerek
ya &a yanmayan "ir rt( ile ka)lanarak kullanla"ilir. -lektrik tesisleri i/in&e tesise "iti!ik k8nut ".
'i"i "l(mler &!n&a, a+a/tan ya)lm! 'ere/ kullanlmaz.
:8nutlar&a e "a!ka i!ler i/in kullanlan ya)lar&a zellikle ya+l trans?8rmatr(n "ulun&u+u
"l(mler teki ya) "l(mlerin&en ate!e &ayankl e /ka"ile#ek "ir yan'nn yaylmas nlene#ek
"i/im&e ayrlmal&r. T(m ka)lar mahal &!na a/la#ak yn&e e /elik sa/tan ya)lmal&r e
trans?8rmatrlerin i/ arzalarna kar! hzla etkili 8lan k8ruma &(zenleri kullanlmal&r.
J
Aydnlatma
Madde 23- B(t(n tesis "l(mleri 8la"il&i+in#e '(n !+ ile iyi "i/im&e ay&nlatlmal&r. *yr#a "u
"l(mlere yeterli e &(z'(n &a+lml elektrik ay&nlatma tesisi ya)lmal&r. -lektrik ay&nlatma
tesisin&en yararlanlamayan &urumlar&a manera e &enetleme yerlerin&e tehlikesiz#e &8la!a"ilmek
e 'erekli /al!malar ya)a"ilmek i/in zel ay&nlatma tesisleri kurulmal&r.
Ya)lan ay&nlatma tesisi, YG. h(#releri e *G )an8 8&alarn&a en az 2<0 4uK, trans?8rmatr
8&alarn&a en az 1<0 4uK ay&nlk &(zeyini sa+lamal&r. Trans?8rmatr merkezlerin&e her "ir mahal&e
yeterli say&a $en az "ir a&et% ak(m(latrl( a#il &urum lam"as eya yeterli ka)asite&e ak(m(latr ar
ise ak(&en "eslenen ay&nlatma lam"alar "ulunmal&r. Sz k8nusu lam"alar s(rekli insan "ulunan
yerler&e ener9i kesintilerin&e 8t8matik &ereye 'ire#ek !ekil&e ya)lmal&r. 3i+er yerler&e lam"alar
uy'un "ir te&"irle manuel 8larak yanmal&r.
Dyemelerin yaply
Madde 24- 2areket e&en makine )ar/alar e 'erilim altn&aki tesis "l(mlerinin yaknn&aki
&!emeler, insanlarn kaymasn e tkezlemesini nleye#ek "i/im&e ya)lmal&r. Bu 8lamy8rsa
'erilim altn&a 8lan ya &a hareket e&en tesis "l(mlerine &8kunmay nlemek i/in ayr#a k8ruyu#u
nlemler alnmal&r. Y(zey ka)lamalar t8zlanmaya ne&en 8lmaya#ak malzemeler&en ya)lmal&r.
3!eme&e "ulunan y(ksek 'erilim kanallarnn ka)aklar herhan'i "ir arza srasn&a 8lu!an i/
"asn/la yerlerin&en ?rlamaya#ak !ekil&e m8nte e&ilmeli&ir.
Yksek gerilim tesislerinin bulundugu yerlerin bayka iyler iin kullanlmamas
Madde 25- Y(ksek 'erilim tesislerine ayrlan e i!letilmekte 8lan yerler, '(enlik i/in 'erekli 8lan
$manera /u"u+u, iz8le el&ien ".% 'ere/ler&en "a!ka e!yalar &e)8lamak i/in ya &a "a!ka "ir ama/la
kullanlamaz.
yletme ve bakm aygtlar
Madde 26- .!letme&e kullanlan $0anera /u"uklar, si'8rta )ensleri, yaltkan el&ienler, yaltkan
seh)alar 'i"i% "(t(n ara/lar stan&ar&n&a "elirtil&i+i s(reler&e, y8ksa imalat/nn n'r&(+( s(reler&e
&enetleni) "akm e 8narm altn&a "ulun&urulmal&r. Bu &enetlemeler kal# "ir !ekil&e kayt
e&ilmeli&ir.
Bir tesis "l(m(n&e /e!itli "(y(kl(kte 'erilimler "ulunuy8rsa, yanl!lklar nlemek i/in "u 'i"i
aletlerin en y(ksek 'erilime 're ya)lm! 8lan kullanlmal&r.
Bakm ve onarm
Madde 27- Tesislerin e ay'tlarn teknik "el'elerin&e "elirtilen aralklar&a "akm e 8narmlar
ya)lmal&r. Ya)lan "akm e 8narmlar kal# "ir !ekil&e kay&e&ilmeli&ir.
Elektrik iyletme aygtlarnn yerleytirilmesi ve korunmas
Madde 28- -lektrik i!letme ay'tlarnn i!letme, "akm e 8narmlar tehlikesiz#e ya)la"ile#ek
"i/im&e yerle!tirilmeli&ir. .!letme 'relilerinin /al!rken (zerin&e &ur&u+u yerler e 'e/itler her
zaman "8! "raklmal&r.
-lektrik i!letme ay'tlar e k8ruma &(zenleri, aralarn&a 2<0 8lt;&an ?azla 'erilim "ulunan
"l(mlere ayn an&a e rast'ele &8kunulmasn nleye#ek "i/im&e tesis e&ilmeli&ir.
-lektrik i!letme ay'tlarn&a yan'n /kmas e yaylmas uy'un &(zenlerle 8la"il&i+in#e
nlenmeli&ir.
Yaltlmy yksek gerilimli iyletme aygtlarnda alak gerilimli blmler
Madde 29- T8)ra+a kar! yaltlm! 8larak kurulan y(ksek 'erilimli makine e aletlerle temasta
"ulunan al/ak 'erilimli &ereler, 'r&(kleri i! e &(zenlenmeleri "akmn&an y(ksek 'erilimli tesis
"l(mleri 'i"i i!lem 'rmeli&ir.
Bu ma&&e zellikle &8+ru akml seri makinelere, &8+rultma/lara $re&resrlere%, s+a/lara
$k8n&ansatrler% ". uy'ulanr. T8)ra+a kar! yaltlm! 8larak kurulan makinelerin yaknn&a
/al!rken, zellikle ta!nla"ilir el lam"alar, "(k(l'en ka"l8lar, in/ zin#irleri ".;nin elle
kullanlmasn&a &ikkatli 8lunmal&r.
8
Akmlatrler ve bulundugu yerlerin havalandrlmas
Madde 30- *k(m(latrlerin kullanlmas 'erekti+in&e "akm 'erektirmeyen eya kuru ti) ak(ler
8lmas z8runlu&ur. *k(lerin ka)asiteleri, "esle&ikleri t(keti#ilere i!letmenin 'ere+i 8lan s(re ka&ar
yete"ile#ek !ekil&e 8lmal&r.
:uru ti) ak(lerin kullanl&+ yerler&e haalan&rma i/in ek "ir nlem alnmasna 'erek y8ktur e
ayr#a ak( 8&as "ulun&urulmas 'erekmez. 0e#ut kur!un asit ak(m(latrlerin m(rleri
tamamlan&+n&a yerlerine "akm 'erektirmeyen eya kuru ti) ak(ler tesis e&ilmeli&ir.
Kuryun - asitli akmlatr odalarnn zellikleri
Madde 31- :ur!un , asitli ak(m(latr 8&alar kuru haal, serin, sarsntsz 8lmal e 8la"il&i+in#e
s#aklk &e+i!melerinin etkisin&en uzak "ulun&urulmal&r. *k(m(latrler /8k y(ksek ya &a al/ak
8rtam s#aklklarna kar! k8runmal&r.
:ur!un , asitli ak(m(latr 8&alar 8la"il&i+in#e &8n tehlikesin&en uzak 8lmal, stma 'ere+i
&uyulmamal&r. :ur!un , asitli ak(m(latr 8&alar hi/ "ir !ekil&e a/k ate! ya &a kzarm! #isimlerle
stlmamal&r.
:ur!un , asitli ak(m(latr "irimlerinin "ir"irin&en ?arkl "i/im&e snmalar &a nlenmeli&ir.
3!ar&an k8lay#a ula!la"ilen, rne+in insanlarn 'eli) 'e/ti+i y8llara a/k 8lan ak(m(latr 8&alarnn
)en#ereleri sk r'(l( tel ka?es ya &a telli #amla k8runmal&r.
:ur!un , asitli ak(m(latr 8&alarn&a ka)lar e )en#ereler &!arya &8+ru a/lmal&r. :a)lar,
)en#ere /er/eeleri, &uarlar, taanlar ak(m(latr yerle!tirilen &!eme e &(zl(kler elektr8lit etkisine
kar! &ayankl 8lmal&r. Gerekti+in&e "u etkiye kar! k8ruyu#u "8yalar kullanlmal&r.
:ur!un , asitli ak(m(latr 8&alarn&aki elektrik tesisleri i/in nemli e "enzeri yerlere ili!kin iletken,
ka"l8 e elektrik i!letme 'ere/leri kullanlmal&r. Bu yerler&e akk8r telli lam"a e su 'e/irmez ti)
armat(r kullanlmal, kl#m ya)a"ilen k8llektrl( antilatrler kullanlmamal&r.
*nahtar, )riz ". 'i"i i!letme srasn&a alelenmeye se"e) 8la"ile#ek, kl#m /karan elektrik
ara/lar ak(m(latr 8&alarnn &!arsna k8nulmal&r.
:ur!un , asitli ak(m(latr 8&alarn&a am8nyak 'i"i zararl 'azlar "ulun&urulmamal&r.
:ur!un , asitli ak(m(latr "ataryas i/in 'erekli 'ere/lerin k8na#a+ "iti!ik "ir "lme 8lmal e
"ura&a laa"8 "ulunmal&r.
*k(m(latrlerin "ulun&u+u yerler ter#ihen &8+al haalan&rmann yeterli 8la"ile#e+i "i/im&e
ya)lmal&r.
Len#ere, ka) ". ile haalan&rma i/in 'erekli haa sa+lanamazsa, ak(m(latr tesislerinin
"(y(kl(+(ne 're kl#m ya)mayan antilatr, haalan&rma "8rular ya &a kanallar ". 'i"i ya)ay
haalan&rma &(zenleri kullanlmal&r. Bu "8ru e kanallar elektr8lit etkisine kar! &ayankl 8lmal,
&uman "a#alarna ya &a ate!li $8#ak, ".% yerlere a/k 8lmamal&r.

Akmlatr bataryalarnn yerleytirilmesi
Madde 32- Bataryalar, k8lay#a ula!a"ile#ek e &enetlene"ile#ek "i/im&e yerle!tirilmeli&ir.
Yerle!tirme k8nusun&a haalan&rma &urumu &a &ikkate alnmal&r.
Bataryalar "ir ya &a "irka/ katl ra?lar (zerine yerle!tirilirse, 'erekli /al!malarn ya)la"ilmesi i/in
aralarn&a uy'un a/klklar "raklmal&r.
2er "atarya "irimi t8)ra+a e yere kar! yaltlmal&r. :ur!un M asitli ak(lerin tes)it e&il&i+i
yaltkan 'ere/ler elektr8litlere &ayankl 8lmal&r.
:ur!un , asitli "ataryalar a!a+&aki 'i"i yerle!tirile"ilir:
, Ta!, tu+la ya &a "et8n&an ya)lm! &!eme ya &a &(z yerlere k8nulan elektr8litlere &ayankl
yaltkanlar (zerine,
, Ra?lar (zerine. Bu &urum&a ra?lar elektr8lit etkilerine kar! &ayankl 8lmal&r. Ra?larn altn&aki
yerler &e temizlene"ilmeli&ir. *k(m(latr tesislerin&e 'e/it 'eni!likleri 0a&&e 3<,"@1;&e a/klanan
"(y(kl(kte 8lmal&r. Bu 'e/itlerin taan y(ksekli+i 2 m;&en az 8lmamal&r.

Akmlatr baglant iletkenleri
C
Madde 33- :ur!un , asitli ak(m(latr 8&alarn&a ayr k(meler arasn&a ya &a )an8 ile 8&a
arasn&aki "a+lantlar, elektr8lit etkilere &ayankl yaltlm! iletkenlerle ya &a ka"l8larla ya)lmal&r.
*k(m(latr "ataryal tesislerin &.a. ksmn&a 'erilim her iki kutu)ta &a kesilerek ayrlmal&r.
Grevlilerin korunmas
Madde 34- 0e#ut :ur!un , asitli ak(m(latr i!letmesinin tehlikesine kar! 'relilerin &ikkatli
8lmalar sa+lanmal e "u 'relileri tehlikeler&en k8rumak i/in a!a+&aki nlemler alnmal&r:
1% :i"rit , /akmak &ahil ate! yaklmamal&r,
2% :l#m /kara#ak aletler kullanlmamal&r,
3% 5e) tele?8nlar ka)atlmal&r,
=% *sit e@eya asitli suyla temas e&il&i+in&e, hemen temas e&en uzular temiz su ile
ykanmal&r,
<% ./eri&e "irikmi! 'az arsa mahal hemen terk e&ilmeli&ir,
G% Genel e zel i! '(enli+i tasiyelerine uyulmal&r.
Yap iindeki tesislerin yaplmas
Madde 35-a) 2aa&aki en k(/(k a/klklar:
1) Ya) i/in&eki yaltm yetene+i &eneyleri ya)lm! "a+lama $anahtarlama% tesislerin&e
kullanla#ak en k(/(k a/klklar, 7izel'e , 1;&e 'sterilmi!tir.
7izel'e , 1 Ya) i/in&eki "a+lama tesislerin&e kullanla#ak en k(/(k '(enlik a/klklar
U
n
(kV)
U
m
(kV)
a
o
(mm)
a
(mm)
H
(mm)
A
A
1
A
2
(mm)
(mm)
B
(mm)
C
(mm)
0,= 1 G0 J2 2<00 J2 102 1J2 <00
3 3.G JJ C< 2<00 C< 12< 1C< <00
G J.2 10< 130 2<00 130 1G0 230 <00
10 12 1=0 1J0 2<00 1J0 200 2J0 <00
1< 1J.< 180 220 2<00 220 2<0 320 <00
30 3G 320 3C0 2G20 3C0 =20 =C0 <C0
G0 J2.< G00 J20 2C00 J20 J<0 820 C20
1<= 1J0 1330 1G00 3G30 1G00 1G30 1J00 1800
H
n
: *nma 'erilimi $?azlar aras%,
H
m
: .zin erilen en y(ksek s(rekli i!letme 'erilimi $?azlar aras%,
a
8
: Gerilim altn&aki )ar/alarla t8)raklanm! "l(mler arasn&aki en k(/(k a/klk 8lu), "u a/klk
$a
8
N J,< Hm F <0mm.%&ir.
a: Gerilim altn&aki )ar/alar arasn&aki $?azlar aras% en k(/(k a/klk
$a N 1,2 a
8
%
2: Ge/itler (zerin&e 'erilim altn&aki k8runmam! tesis "l(mlerinin zemin&en en k(/(k y(ksekli+i
$2 N a
8
F 2300 mm, en az 2<00mm.%
*: */k ya &a her tara? rt(l( tesisler&eki &8lu &uar e ka)lar i/in
'(enlik a/klklar $Oekil , 2%
*
1
: .letken 8lmayan rt(ler $sert ka+t ".% i/in *
1
N a,
*
2
: -n az 1800 mm y(ksekli+in&e iletken rt( $sa/ ".% ya &a D5D&e a/klan&+ 'i"i h(#re ka)snn
arkasn&a ayr#a tel ka?es ya &a /ta "ulunursa *
2
N a F 30 mm,
B: -n az 1800 mm y(ksekli+in&e tel ka?es &(zenler e tel ka?es ka)lar
kullanlrsa '(enlik a/klklar $B N a F 100 mm% $Oekil , 2%,
5: -n az 1000 mm y(ksekli+in&e &emir )armaklk ya &a y(ksekli+i 1800mm;&en k(/(k tel ka?es e
ka) &(zenleri kullanlrsa '(enlik a/klklar $5 N a F 200 mm, en az <00 mm.% $Oekil , 2%
Pa"rika&a ya)lm! e &enenmi! 8lan tesisler&e yaltm yetene+i istenilen &e+er&e ise, en k(/(k $a
8
%
e $a% a/klklarnn sa+lanmas z8runlu &e+il&ir.
10
2) *senkr8n /al!a"ilen e yaltm 'erilimleri ayn 8lan tesis "l(mleri arasn&aki a/klklar en az
7izel'e , 1;&eki $a
8
% &e+erlerinin 1,2 kat 8lmal&r.
Pa"rika&a ya)lm! e &enenmi! 8lan tesisler&e, yaltm yetene+i istenilen &e+er&e ise, en k(/(k
a/klklarn sa+lanmas z8runlu &e+il&ir.
3) Gerilimleri ?arkl tesis "l(mleri arasn&aki a/klklar 7izel'e , 1;&eki &aha "(y(k 'erilimlere
ili!kin &e+erlerin en az 1,2 kat 8lmal&r.
4) *y'tlarn ya &a iz8latrlerin "a+lant n8ktalarnn t8)ra+a 8lan a/klklar 7izel'e , 1 ;&eki $a
8
%
a/klklarn&an k(/(k 8lursa a!a+&aki $i e ii%;&eki h(k(mler uy'ulanmal&r.
i) 3eney 'erilimine 're "8yutlan&rlm! 8lan ay'tlar e iz8latrler, &enenmi! "a+lant yerlerine
"unlara ili!kin m8nta9 talimatna 're "a+lanmal&r.
ii) Yaltm yetenekleri rne+in m8&el &eneyi ile &8+rulan&+n&a, zellikle yalt# ara )ar/alar&a e
yaltlm! iletkenler&e &aha k(/(k a/klklar kullanla"ilir.
b) Ge/itler e ka)lar:
1) Ge/itlerin 'eni!li+i:
Ge/it e 'iri! yerlerinin 'eni!li+i, rahat hareket etmek e 'ere/leri ta!mak i/in yeterli 8lmal&r.
Ge/it 'eni!likleri 7izel'e,2;&e erilen &e+erler&en k(/(k 8lmamal e kuman&a &(zenleri, ayrma
n8ktalarn&a "ulunan ara"al "a+lama tesisleri 'i"i /knt ya)an )ar/alar 'e/itleri &araltmamal&r.
T8)ra+a kar! 'erilimi 2<0 8lta ka&ar 8lan tesisler&e 7izel'e,2;&eki &e+erler 20 #m. ka&ar
azaltla"ilir.
B(y(k tesisler i/in 'eni! 'e/itler salk erilir.
Tam ka)al tesislerin arkasn&aki m8nta9 yerlerinin &uar ile a/kl+ en az G0 #m. 8lmal&r.
An&en m(&ahaleli tam ka)al sistemler, "asn/ "8!altma &(zeni arsa &uara tam 8larak
&ayan&rla"ilir.
2) Ge/itlerin y(ksekli+i:
i) :ilitli elektrik i!letme yerlerin&e 'e/itler (zerin&eki 'erilim altn&aki /)lak, k8runmam!
"l(mlerin yer&en y(ksekli+i en az 7izel'e,1;&eki $2% ka&ar 8lmal&r.
ii) :ilitli ya) ti)i elektrik i!letme yerlerin&e herhan'i "ir k8ruma &(zeni y8ksa, t8)raklanm!
iz8latr ta"an &emirinin (st kenar yer&en en az 2300 mm. y(kseklikte 8lmal&r. $Oekil,3%
3) :ilitli elektrik i!letme yerlerinin /k!lar e ka)lar:
i) 7k! e ka)lar, tesis i/erisin&e "ulunan e tehlikeli &urumlar&a &!arya /k! sa+layan y8lun
uzunlu+u 20 m.;&en ?azla 8lmaya#ak "i/im&e &(zenlenmeli e k8ri&8rlarn her iki yanna &a /k!
ka)s ya)lmal&r.
Sa"it mer&ien e kayma &(zenleri kullanla"ilir. Gerilimleri G0 k6 ya &a &aha "(y(k 8lan ya)
i/in&eki tesisler&e, tehlikeli &urumlar&a &!arya /kmay sa+layan e uzunlu+u =0 m.;yi a!mayan /k!
y8llar kullanla"ilir.
ii) :a) kilitleri, 'reli 8lmayan kimselerin 'irmesini nleye"ile#ek ?akat tesisin i/erisin&e
"ulunanlarn "ura&an ayrlmasna en'el 8lmaya#ak "i/im&e ya)lmal&r.
Bu k8!ul, ya) 'iri! ka)lar e tehlikeli &urumlar&a &!arya /k! sa+layan ka)lar &!ar&an an#ak
'(enli anahtar $yual &e+il% yar&m ile a/la"ilirse yerine 'elmi! saylr.
Bu ka)lar &!ar&an kilitlenmi! 8lsalar "ile, i/er&en anahtar kullanlma&an "ir man&al ya &a "enzer
"ir "asit &(zen ile k8lay#a a/la"ilmeli&ir.
iii) :a) n(n&eki alan 'enel tra?i+e a/ksa, ka)lar ate!e &ayankl ya &a yanmayan 'ere/ler&en
ya)lm! 8lmal&r.
iv) :a)larn ser"est y(ksekli+i en az 200 #m. e ser"est 'eni!li+i en az J0 #m. 8lmal&r.
v) 2aalan&rma &elikleri, 'erilim altn&aki "l(mlere &8kunmay e ya"an# #isimlerin i/eriye
'irmesini nleye#ek "i/im&e ya)lmal&r.
7izel'e,2 Ya) i/in&eki tesisler&e en k(/(k 'eni!likler $P% $Oekil,1;e "aknz%
Geit geniyligi
11
Geit ya da giriy yerlerinin
kullanlma amac
Geitin bir tarafnda Geitin iki tarafnda
gerilim var. (mm) gerilim var. (mm)
3enetleme P1N 1000 P2N 1200
-l ile /al!trma $manera% P3N 1200 P=N 1=00

Oekil,1 2(#re #e)helerinin tel ka?es ka) e &8lu &uar 8lmas &urumun&a 'e/it 'eni!likleri
c) 2(#reler, "a+lama &8la)lar, ta"l8lar ".
Ba+lama $!alt% &8la)lar, "a+lama ta"l8lar ". tesis "l(mlerin&eki t(m 'e/i! e 'iri! elektrik
iletkenleri /8k a/k e anla!la"ilir "i/im&e "a+lanmal e k8lay#a /z(le"ilmeli&ir. Ba+lant u/lar
k8lay#a &enetlene"ilmeli&ir.
2er tara? ka)al 8lan e y(ksekli+i 220 #m.;&en az 8lan h(#reler, "a+lama &8la)lar, "a+lama
/er/eeleri ".;nin (st "l(mleri ka)al 8lmal&r.
d) 38kunmaya e ras'ele &8kunmaya kar! k8runma:
1) Ya) i/in&eki tesisler 'reli 8lmayan kimselerin 'iremeye#e+i "i/imler&e kilitli 8larak
ya)lmal&r.
2) :8ruma &(zenleri ile 'erilim altn&aki /)lak tesis "l(mleri arasn&a 7izel'e,1;&eki $*%, $B%, ya
&a $5% '(enlik a/klklar "raklmal&r.$Oekil,1%
3) Tesis "l(mlerin&e /al!ma srasn&a /al!an ki!ilerin tesis "l(mlerin&e /al!rken k8runmas
i/in tesisler k8ruma &(zenleri uy'ulana"ile#ek "i/im&e ya)lmal&r.
Yukar&a "elirtilen k8ruma i/in yaltkan lehalar kullanlmas halin&e "unlar yanl! i!lemler&e
$/ar)ma 'i"i% &urumlar tehlikeli 8larak &e+i!meye#ek "i/im&e tes)it e&ilmeli&ir. Qehalar 'erilim
altn&aki )ar/alara &8+ru&an &8+ruya temas etmemeli&ir.

Oekil,2 */k "a+lama tesislerin&e k8ruma alanlar $taranm! "l(mler% e en k(/(k y(kseklikler.
Oekil (zerin&eki &e+erler yalnz#a 30 k6;a ka&ar 'e/erli&ir. =< k6 e &aha "(y(k 'erilimler i/in Oekil,
=;e "aknz. Oekil,2;&eki har?ler, 7izel'e,1;&eki a/klklar 'stermekte&ir.
12
4) *rza etkilerine kar! k8runma:
Izerine "a+lama ay'tlar taklan /er/eeler e "a+lama &8la)lar yan# 'ere/ler&en
ya)lmamal&r. *ra "lmeler e rt(ler &e '(/ tutu!a"ilen e nem emmeyen $almayan% 'ere/ler&en
ya)lmal&r.
Yaltlm! "ara uy'ulamalarn&a yaltkanlar "ura&a "elirtilen hususlara uy'un 8lmal&r.
e) :sa &ere etme e t8)raklama:
7k! hatlarnn t8)raklanmasn&a kullanlan t8)raklama &8natm h(#re i/in&eki teki ay'tlar
t8)raklamy8rsa, 'erekti+in&e t8)raklama e ksa &ere etme &(zenlerini "a+lamak i/in h(#re&e ya &a
ay'tlar (zerin&e sa"it "a+lant ya)maya uy'un /)lak "l(mler "raklmal&r. 2(#relere 'irme&en
t8)raklama sa+lana"ilmeli&ir. 2(#re ka)s "a+lama srasn&a a/k 8la"ilir.
f) *y&nlatma e haalan&rma:
Tesislerin ay&nlk !i&&eti en az 2<0 luK 8lmal, nemi 'i&erilmeli e &amlamalar nlenmeli&ir.
*y&nlatma e haalan&rma tesislerinin iletkenleri, 8la"il&i+in#e arktan tehlike 'rmeye#ek "i/im&e
yerle!tirilmeli&ir. *yr#a a#il &urum $-mer'en#y% ay&nlatmas ya)lmal&r.
Izerin&e /al!lmas ya &a "akm ya)lmas z8runlu 8lan tesis "l(mleri $lam"a armat(rleri 'i"i%
tekni+e uy'un 8larak e &ikkat e&il&i+in&e /al!anlar i/in y(ksek 'erilimli tesis "l(mlerine hi/ "ir
&8kunma tehlikesi "ulunmaya#ak "i/im&e kurulmal&r.
g) .!aretler e uyarma lehalar:
Bara sistemleri, h(#reler, /k!lar e teki nemli tesis "l(mleri yeter say&a a/k e k8lay
8kunula"ile#ek "i/im&e i!aretlenmeli&ir. 2(#re sistemlerin&eki i!aretler, h(#re ka)larnn a/k e
ka)al 8lu!una 're k8lay#a 'r(le#ek e kar!trlamaya#ak "ir "i/im&e taklmal&r.
7)lak iletkenler uy'un "i/im&e i!aretlenmeli&ir. .letkenlerin tant# renkleri TS G=2C &a
n'r(l&(+( 'i"i 8lmal&r. Baralarn tamamen "8yal 8lmasna 'erek y8ktur. Bu Ynetmelikte
istenilen uyarma lehalar, uyarma yazlar, etiketler ". tesislere k8lay#a 8kunula"ile#ek "i/im&e
yerle!tirilmeli&ir.
Yaltkan /u"uk $stanka% e kska/lar, 'erilim &enetleme aletleri, t8)raklama e ksa &ere etme
&(zenleri k8lay#a 'irile"ilen kuru "ir yer&e saklanmal&r.
h) 0aneralar srasn&a ters "eslemeyi nlemek e '(enli+i sa+lamak "akmn&an manera srasna
're kili&i /z(len kilitleme &(zenlerinin $Q88) interl8#k% kullanlmas tasiye e&ilir.
i) Ynetmelik &e+i!ikli+inin y(r(rl(+e 'ir&i+i tarihten iti"aren iki yllk 'e/i! s(resini m(teaki) en
?azla i!letme 'erilimi 3Gk6;a ka&ar $3Gk6 &ahil% 8lan, yeni ya)la#ak y(ksek 'erilim tesislerin&e, il'ili
stan&ar&a uy'un "u stan&artta n'r(len t(m ti) &eneyleri ya)lm!, metal muha?azal ti)
h(#reler@anahtarlama e kuman&a tesisleri kullanla#aktr.
Ak hava tesislerinin yaplmas
Madde 36-a) 2aa&aki en k(/(k a/klklar:
1% */k haa&aki tesisler&e kullanla#ak en k(/(k a/klklar 7izel'e,3;&e 'sterilmi!tir.
2% *senkr8n /al!a"ilen e yaltm 'erilimleri ayn 8lan tesis "l(mleri arasn&aki a/klklar en az
7izel'e,3;&eki $a
8
% &e+erlerinin 1,2 kat 8lmal&r.
7izel'e 3;&e kullanlan har?lerin anlamlar:
H
n
: *nma 'erilimi $?azlar aras%,
H
m
: .zin erilen en y(ksek s(rekli i!letme 'erilimi $?azlar aras%,
a
8
: Gerilim altn&aki )ar/alarla t8)raklanm! "l(mler arasn&aki en k(/(k
a/klk $a8 N J,<.Hm F<0mm., ?akat en az 100mm.%
a: Gerilim altn&aki )ar/alar arasn&aki $?azlar aras% en k(/(k a/klk $a N 1,2 a
8
mm., ?akat en az
100 mm.%,
21: Gerilim altn&aki "l(mlerin zemin&en en k(/(k y(ksekli+i $21 N a
8
F 2=00mm., ?akat en az
2<00mm.%,
22: *razi, #a&&e ". yerler&e 'erilim altn&aki "l(mlerin zemin&en en k(/(k y(ksekli+i $22;ye
ili!kin &e+erler 7izel'e,8;&en alna#aktr.%,
13
*: 3! tel /itlerle ay'tlar arasn&aki en k(/(k '(enlik a/kl+ $* N a
8
F 1800 mm.%. Bu a/klk
i/erisin&e G m.;&en &aha az y(ksekli+e 'erilimli "l(mler k8namaz.
B, 5: 38+ru&an &8+ruya zemine k8nulan y(ksek ay'tlarla /erelerin&eki k8ruma &(zenleri
$en'eller% arasn&aki en k(/(k a/klk $Oekil,=%.
-n az 1800 mm. y(ksekli+in&e k8ruma &(zenleri kullanlrsa B N a
8
F 100 mm., ?akat en az G00
mm. 8lmal&r. -n az 1000 mm. Y(ksekli+in&e k8ruma &(zenleri kullanlrsa 5 N a8 F 12<0 mm.
8lmal&r.

7izel'e,3 */k haa anahtarlama tesislerin&e kullanla#ak en k(/(k '(enlik a/klklar
U
n
(kV)
U
m
(kV)
a
o
(mm)
a
(mm)
H
1
(mm)
H
2
(mm)
A
(mm)
B
(mm)
C
(mm)
3 3.G 100 100 2<00 1C00 G00 13<0
G J.2 10< 130 2<00 1C10 G00 13G0
10 12 1=0 1J0 2<<0 1C=0 G00 13C0
1< 1J.< 180 220 2<80 1C80 G00 1=30
30 3G 320 3C0 2J20 2120 G00 1<J0
G0 J2.< G00 J20 3000 2=01 J00 18<0
1<= 1J0 1330 1G00 3J30 3130 1=30 2<80
220 2<0 1C30 2320 =330 3J30 2030 3180
380 =20 3200 38=0 <G00 <000 3300 ==<0
3% Yaltm 'erilimleri ?arkl tesis "l(mleri arasn&aki a/klklar, 7izel'e,3;&eki en "(y(k yaltm
'erilimlerine ili!kin $a
8
% &e+erlerinin en az 1,2 kat 8lmal&r.
=% *y'tlarn ya &a iz8latrlerin "a+lant n8ktalarnn t8)ra+a 8lan uzaklklar, 7izel'e,3 ;teki $a
8
%
a/klklarn&an k(/(k 8lursa a!a+&aki 'i"i &aranlmal&r:
3eney 'erilimine 're "8yutlan&rlm! 8lan ay'tlar e iz8latrler, &enenmi! "a+lant yerlerine
"unlara ili!kin m8nta9 talimatnamesine 're "a+lanmal&r. Tesis 'erilimsiz &uruma 'etirilme&en $B%
e $5% a/klklar ile "elirlenen alanlara 'irilemez.
b) Tesisler i/in&eki 'e/itler e 'e/it y8llar:
1) Ge/it e "enzeri yerlerin 'eni!li+i:
Ge/it e 'e/it y8llarnn 'eni!li+i rahat /al!mak e 'ere/leri ta!mak i/in yeterli 8lmal&r. Ge/it
'eni!likleri 7izel'e,=;&e erilen &e+erler&en k(/(k 8lmamal e kuman&a &(zenleri, kuman&a
&8la)lar 'i"i /knt ya)an )ar/alar 'e/itleri &araltmamal&r.
B(y(k tesisler i/in "(y(k 'e/itler salk erilir.
2) Ge/itlerin y(ksekli+i:
:8ruma &(zenleri /it e &i+erleri i/in 7izel'e,3;te erilen y(kseklikler, tesislerin "ulun&u+u yer&eki
8la+an kar y(kseklikleri, "unlarn k8ruma &e+erini nemli "i/im&e azaltmazsa, 'e/erli&ir.

7izel'e,= */k haa tesislerin&e en k(/(k 'e/it 'eni!likleri $P%
Geit ya da giriy yerlerinin
kullanlma amac
Geit geniyligi
Geitin bir tarafnda Geitin iki tarafnda
gerilim var. (mm) gerilim var. (mm)
3enetleme P1N 1000 P2N 1200
-l ile /al!trma $manera% P3N 1200 P=N 1=00
i) Y(r(n(len y(zeyler (zerin&e k8runmam!, /)lak e 'erilim altn&a "ulunan "l(mlerin yer&en
y(ksekli+i, /ereleri /itle /erilmemi!se en az 7izel'e,3;teki $21% ka&ar 8lmal&r. $Oekil,3%
1=
ii) Tesisteki ay'tlarn ta!na"ilmesi i/in 'erilim altn&aki "l(mlerle ay'tn en y(ksek n8ktas
arasn&a en az 7izel'e,3;teki $a
0
% a/kl+ "raklmal, ?akat "u a/klk <00 mm.;&en k(/(k
8lmamal&r.
iii) 7eresi "ir k8ruma &(zeni ile /erilmemi! "ir ay'tn t8)raklanm! "ir iz8latr ta"an &emirinin
(st kenar, "(t(n 'erilimler&e yer&en en az 2300 mm. y(kseklikte "ulunmal&r. $Oekil,3%
Oekil,3 Tesis i/erisin&e /itle /erilmemi! y(r(n(len y(zeyler (zerin&eki iletkenlerin yer&en
y(kseklikleri $7izel'e,3;e 're%.
#% 38kunmaya ya &a rast'ele &8kunmaya kar! k8runma:
1% */k haa tesisleri 'reli 8lmayan kimselerin 'iremeye#e+i "i/im&e kilitli 8larak ya)lmal&r.
2% 7itle /erilmi! tesisler i/erisin&eki k8ruma &(zenleri: 38lu &uarlar e tel ka?es &(zenler en az
1800 mm. y(kseklikte 8lmal&r.
3% Tesisler i/erisin&eki k8ruma alan $Oekil,=%: Tesisteki ay'tlarn /eresin&eki k8ruma &(zeni
$r'(l( tel, )armaklk ".% ile ay'tlar arasn&a 7izel'e,3;&eki $B% e $5% '(enlik a/klklar
"raklmal&r.
Oekil,= Tesis i/erisin&eki k8ruma alan e en k(/(k y(kseklik $21%

=% */k haa tesislerinin &! /iti e k8ruma alan $Oekil,<, G, J%
i% */k haa tesislerinin /eresi, (zerin&e y(ksek 'erilim tesislerine kar! uyarma lehas "ulunan
e y(ksekli+i en az 1800 mm. 8lan "ir /itle /erilmeli&ir.
1<
Oekil,< 3ayanak $mesnet% Oekil,G Yere k8nulan e 'e/itsiz Oekil,J Yere k8nulan e 'e/itli
(zerin&eki n8rmal /iti "ulunan n8rmal /iti "ulunan
ay'tlar&a k8ruma alan ay'tlar&a k8ruma alan ay'tlar&a k8ruma alan
ii) */k haa tesislerinin 'iri! ka)larna &illi anahtar ya &a '(enli anahtarlar ile a/lan kilitler e
uyarma lehalar taklmal&r.
iii) */k haa tesislerin&e &! /itin i/erisin&e 7izel'e,3;e 're '(enlik a/klklar 8lan "ir k8ruma
alan "raklmal&r. $Oekil,<, G, J;&eki taranm! alanlar%
38+ru&an &8+ruya zemine k8nulan ay'tlarn &! /ite 8lan uzakl+ 7izel'e,3;teki $5% &e+erin&en
k(/(k 8lamaz. $Oekil,G% Pakat tesis 'erilimsiz &uruma 'etirilme&en taranm! alana 'irilemez.
iv) 3! /it ile yann&aki ay't arasn&a "ir 'e/it "ulunursa, ay't ile &! /it arasn&a $B
1
F P% ya &a
$5
2
F P% a/kl+ "raklmal&r. $Oekil,J%
5) 2er yan ka)al tesis e i!letme ara/lar i/in /it ya)lmas 'erekmez.
d) :sa &ere etme e t8)raklama:
7k! hatlarn t8)raklayan t8)raklama &8natm, h(#re i/in&eki "a!ka ay'tlar t8)raklamy8rsa,
t8)raklama e ksa &ere etme &(zenlerinin "a+lamaya ya &a ay'tlar (zerin&e sa"it "a+lant ya)maya
uy'un /)lak "l(mler "raklmal&r.
e) 0esnetler, iletken &8nanmlar, iz8latrler:
0esnet e )8rtallarn &ayanm hesa" ile a/k haa "a+lama tesislerin&e 'erme i/in kullanlan
/ekmeye z8rlanan iletken &8nanmlarnn, iz8latrler e iz8latr "a+lant )ar/alarnn
"8yutlan&rlmas haa hatlar i/in uy'ulanan ilkelere 're ya)lr.
f) *y&nlatma:
Tesislerin ay&nlk seiyesi en az G0 luK 8lmal&r. *y&nlatma tesislerinin iletkenleri, 8la"il&i+in#e
arktan tehlike 'rmeye#ek "i/im&e &!enmeli&ir.
Izerin&e /al!lmas ya &a "akm ya)lmas z8runlu tesis "l(mleri $lam"a armat(rleri ".% tekni+e
uy'un 8larak e /al!anlar i/in y(ksek 'erilimli tesis "l(mlerine hi/ "ir &8kunma tehlikesi
"ulunmaya#ak "i/im&e kurulmal&r.
g) .!aretler, uyarma lehalar:
Bara sistemleri, /k!lar, trans?8rmatrler e teki nemli tesis "l(mleri k8lay#a 8kuna"ile#ek
!ekil&e TS G=2C;&a "elirtilen "i/im&e i!aretlenmeli&ir.
Bu Ynetmelikte 'erekli 'r(len uyarma lehalar, uyarma yazlar, etiketler ". tesisler&e k8lay#a
8kuna"ile#ek "i/im&e yerle!tirilmeli&ir.

Transformatr merkezleri
Madde 37-a) 3a+tm trans?8rmatrlerinin haalan&rlmas:
1G
1% Trans?8rmatrlerin haalan&rlmas i/in 'erekli nlemler alnmal&r. 3a+tm
trans?8rmatrlerinin haalan&rlmas i/in zel k8!ullar &!n&a $k8m)akt trans?8rmatr merkezleri
".% rnek "ir !ekil a!a+&a erilmi!tir.
Bu /z(m(n uy'ulanamaya#a+ yerler&e $zel k8!ullar&a% #e"ri eya zel &8+al haalan&rma
ya)lmal&r.
2aa 'iri!i kuran'alez $2aalan&rmann ya+ /ukuru astasyla alttan ya)lmas% ile &e
sa+lana"ilir.
Arnek Oekil: Arnek "ir 3a+tm Trans?8rmatr 2(#resi $6erilen rnek !ekil z8runlu 8lmay) sa&e#e
"il'i ermek ama#yla yer alm!tr.%
2) 38+al haalan&rma i/in 'erekli )an9ur "8yutlarna rnek "ir hesa) !ekli a!a+&a erilmi!tir.
2: Trans?8rmatr tank yatay ekseni ile haa /k! )an9uru yatay ekseni
arasn&aki y(kseklik ?ark $m%
L: Trans?8rmatr(n t8)lam kay" $kR%
*
Q
: 2aa 'iri! /k! )an9urlar alan $m
2
% 8lmak (zere:
*
Q
N 0,188L@ Sh !eklin&e hesa)lanr. *n#ak /k! )an9uru alannn hesa)lanan $*
Q
% &e+erin&en B10
"(y(k 8lmas tasiye e&ilir.
3) 5e"ri haalan&rma ya)lan yerler&e term8stat k8ntr8l( 'erekli&ir. Trans?8rmatr 8&as 8rtam
s#akl+ =0
E
5 yi 'e/memeli&ir.
4) Lan9ur tel ka?esleri, ya"an# ma&&e e #anllarn 'irmesini en'ellemek i/in en ?azla 0,<K0,<
#m
2
;lik 'zler&en 8lu!mal&r.
b) Trans?8rmatr ya+ /ukurlar:
Ya+ ha#mi 1<00 1.;ye ka&ar 8lan ya+l trans?8rmatrler i/in, trans?8rmatr(n "ulun&u+u "l(m&e
"u ya+n t(m(n( ala"ile#ek "(y(kl(kte "ir ya+ t8)lama haznesi ya)la"ilir ya&a uy'un y(kseklikte
e!i+i "ulunan e ya+ 'e/irmeyen zemin "u ama/la kullanla"ilir. Ya+ ha#mi 1<00 l.;&en ?azla 8lan
ya+l trans?8rmatrler i/in trans?8rmatr "lmesinin altna $Arnek !ekil&eki 'i"i% eya &!na
1J
sz&rmaz "et8narme 8lmak k8!uluyla ya+ /ukuru ya)la#aktr. Bu /ukurun 'alanizli /elik z'arann
altn&aki ya+ t8)lanan "l(m(n(n ha#mi en az trans?8rmatr ya+ ha#mi ka&ar 8lmal e ya+
z'arasnn (zerin&e en az < #m. kalnlkta /akl "ulunmal&r.
Ya)nn i/in&eki eya &!n&aki ya+ /ukurlarnn kanalizasy8n !e"ekesine, t8)ra+a, akarsu, 'l e
&enize "a+lanmas kesinlikle yasaktr.
c) Trans?8rmatr 8&alar:
1) Trans?8rmatrler &uarlarla en az G0 #m mesa?e 8la#ak !ekil&e yerle!tirilmeli&ir.
-+er trans?8rmatr(n t(m "8yu "8yun#a iki tara?l a/lan ka) $ka)aklar% ar ise "u mesa?e $haa
sirk(lasy8nu sa+lamas i/in% 30 #m;ye in&irile"ilir. 3Gk6;a ka&ar trans?8rmatrlerin en (st n8ktas ile
taan arasn&a en az G0 #m mesa?e "ulunmal&r.
:8m)akt tra?8 merkezleri i/in "u "ent $#.1% 'e/erli &e+il&ir. .l'ili stan&artlar e zel !artnameler&e
"elirtilen k8!ullara 're &(zenlenir.
2) Trans?8rmatr 8&alarn&a &!eme&e ka&eme "ulunmas yasaktr. T&ann i/ y(zeyleri t8z
ya)maya#ak "ir malzeme ile ka)lanmal&r. Taanlara kesinlikle "8ya ya)lmaya#aktr.
d) Trans?8rmatrlerin elektriksel "a+lantlar tesa&(?en temas e&ilmeye#ek !ekil&e ya)la#aktr.
e) Ya) i/in&e kullanlan trans?8rmatrlerin y(ksek 'erilim 'e/it iz8latrlerinin elektriksel
"a+lantlarnn yaltm, uy'ulama 'erilimine uy'un "ir malzeme eya 'e/meli ti) ile sa+lanmal&r.
f) Trans?8rmatrler yer altna, "8&rumlara e y(ksek katl ya)larn (st katlarn&a &a tesis e&ile"ilir.
Yeralt e "8&rumlar&aki trans?8rmatrler&e, rutu"et, haalan&rma e su "asknna kar! nlemler
alnmal&r.
Trans?8rmatrlerin yerine k8nulmas e 'ere+in&e &e+i!tirilmesi &urumlarn&a a+rl+ e en "(y(k
"8yutlar 'z n(n&e "ulun&urulmal e 'erekli nlemler alnmal&r.
g) .nsanlarn y8+un "ulun&u+u )ani+in ya!ana"ile#e+i t(m ya)lar, "8&rumlar, y(ksek katl "inalar,
hastaneler, tiyatr8lar, al!,eri! merkezleri, 8kullar 'i"i ya)lar "a+msz 8larak y(ksek 'erilimle
ener9ilen&iril&i+in&e ana "ina i/in&eki trans?8rmatrler '(enlik a/sn&an kuru ti) 8lmal&r.
h) Ynetmelik &e+i!ikli+inin y(r(rl(+e 'ir&i+i tarihten iti"aren iki yllk 'e/i! s(resini m(teaki),
)rimer 'erilimi 3G k6;a ka&ar trans?8rmatrlerin $trans?8rmatrle ayrlmaz "ir "(t(n 8lu!turan
&8nanmlar &ahil% en "(y(k &!tan &!a $&!% "8yutlar> * $#m% trans?8rmatr(n "8yu, B $#m%
trans?8rmatr(n eni, 5 $#m% trans?8rmatr(n y(ksekli+i 8lmak (zere> '(#(
G30 k6*;ya ka&ar 8lan trans?8rmatrler i/in * N 1J0 #m, B N 13< #m, 5 N 1C< #m> '(#( 1G00 k6*;ya
ka&ar 8lan trans?8rmatrler i/in * N 210 #m, B N 18< #m, 5 N 2=< #m> '(#( 2<00 k6*;ya ka&ar 8lan
trans?8rmatrler i/in * N 230 #m, B N 21< #m, 5 N 2G< #m;yi a!amaz.
i) 3e)rem y(kleri:
Trans?8rmatr merkezlerinin ya)mn&a yatay &e)rem y(kleri 'z n(ne alna#aktr. 3e)rem
"l'elerin&e 8lu!a#ak &e)rem y(kleri P N 5.R ?8rm(l( ile hesa)lana#aktr. Bura&a:
P: 2er elemann a+rlk merkezine etki e&en kueti $k',kuet%,
R: 7elik aksam eya elektrik te/hizatnn k(tlesi $k',k(tle%,
5: 0,< ';&ir. $' N C,81 m@sn
2
8larak yer/ekimi imesi&ir%
Trans?8rmatr merkezlerin&eki /elik aksam ile elektrik te/hizat yukar&a erilen ?8rm(l ile
hesa)lana#ak kuetlere &ayanmal&r. Azellikle iz8latrler e "a+lant n8ktalarnn &aran! tahkik
e&ilmeli&ir.
Dagtm transformatrlerinin baglama (yalt) dzeni
Madde 38- 2er &a+tm trans?8rmatr(n(n al/ak 'erilim /k!na termik manyetik a/#l ana kesi#i
k8nulmal&r. *n#ak sek8n&er ksma k8nula#ak a!r akm rlesinin )rimer tara?taki y(k ayr#sn,
"ir ksa &ere halin&e si'8rtann kesme s(resin&en &aha 'e/ uyarmas k8!ulu ile $)rimer ksma
sek8n&er k8rumal kesi#i k8nulmas halin&e k8!ulsuz% elektrik (retim,iletim, &a+tm hizmetlerini
y(r(ten !irketler al/ak 'erilim ksmna ana kesi#i k8ymaya"ilir.
*l/ak 'erilim "esleme hatlar /k!larna mutlaka k8ruyu#u &(zenler e en azn&an y(k altn&a
a/ma ka)ama ya)a"ilen &(zenler k8nulmal&r.
18

G transformatrlerinin st ve alt gerilim tarafndaki yebekelerden elektriksel olarak
ayrlmas
Madde 39- 2er '(/ trans?8rmatr(U, )rimer e sek8n&er tara?larna sek8n&er k8rumal kesi#i ile
te#hiz e&ile#ektir. Bu kesi#inin 'erilim&en ayrlmas i/in 'erekli &(zenlemeler ya)lmal&r.
Sek8n&er tara?taki kesi#ilerin kesme '(#( e mekanik &ayanm trans?8rmatr(n "a+lan&+ alt
'erilim "aras ksa &ere '(#(ne 're "8yutlan&rlmal&r. Rleli kesi#ilerin rleleri e k8ruma
&ereleri, trans?8rmatr(n arza e a!r y(k akmlarna uy'un 8larak se/ilmi! 8lmal&r.
Trans?8rmatr merkezlerin&e "araya 'iren t(m hat ?i&erleri t8)raklana"ilmeli&ir. */k e ka)al
/al!an rin' sistemler&e, "u t8)raklama &(zeni "a+msz /al!an t8)raklama ayr#lar 8lmal&r. Bu
t8)raklama ayr#lar hat 'erilimli iken t8)rak temasn nleye#ek elektriksel e@ eya mekanik
kilitleme &(zenlerini ihtia etmeli&ir. Bu &(zenler sa+lanama&+ tak&ir&e hattn 'erilimsiz 8l&u+unun
anla!lmas sa+lanarak t8)raklama ayr#s ka)atlmal&r.
:esi#ilerle ken&i ayr#lar arasn&a kilitlenme &(zenleri "ulunmal, "u &urum&a kesi#iler ka)al
k8num&a iken ayr#lar a/l), ka)atlamamal&r. Bu kilitlenme &(zenleri mekanik, elektriksel ya&a
mekanik , elektriksel ti)te 8la"ilir.
Lrimer e sek8n&er&e "ulunan kesi#i, ayr#, akm trans?8rmatr( "ara ksa &ere akmna 're
se/ilmeli&ir. Sek8n&er tara?ta kullanlan ayn #ihazlar trans?8rmatr(n "a+lan&+ alt 'erilim "aras
ksa &ere akm 'z n(ne alnarak se/ilmeli&ir. 2er iki hal&e &e kesme akmnn &inamik
z8rlamalarna kar! &ayana"ilmeli&ir.
UG(/ trans?8rmatr(, y(kselti#i,in&iri#i merkezler aras ener9i iletimin&e kullanlan YG@YG
trans?8rmatr(&(r.
Ayr yke ve ksa devre akmlarna kary koruma
Madde 40-a) *nma '(#( =00 k6*;ya ka&ar $=00 k6* &ahil% 8lan &a+tm trans?8rmatrlerinin
'iri! tara?na si'8rtal ayr# tesis e&ilerek trans?8rmatr k8runmal&r. 0(mk(n 8la"ilen haller&e
)rimer&eki si'8rtal y(k ayr#s ile sek8n&er&eki ana !alter arasn&a kilitleme &(zeni sa+lanmal&r.
*nma '(#( =00 k6*;&an "(y(k &a+tm trans?8rmatrlerinin "esleme tara?n&a rleli "ir kesi#i
kullanlarak trans?8rmatr ksa &ere e a!r y(ke kar! "(t(n kutu)larn&a k8runa"ile#e+i 'i"i, anma
'(#( 1G00 k6*;ya ka&ar $1G00 :6* &ahil% 8lan &a+tm tra?8larn&a ksa &ere kesme '(#( uy'un
si'8rtalar ile &8natlm! si'8rtal y(k ayr#s "ile!ik #ihazlar &a kullanla"ilir.
:sa &ere akmlarna kar! k8runma "ulunmayan sa&e#e y(k akmnn a/l) ka)atl&+ yerler&e,
uy'un anma akm e ksa s(reli &ayanma akm zelliklerin&e y(k ayr#lar kullanla"ilir.
b) 3G k6 ka&emesine ka&ar tra?8 merkezlerin&e, 'erilim trans?8rmatrleri "araya si'8rtal ayr#
(zerin&en "a+lanmal&r.
Al/( trans?8rmatrlerinin sn?lar, ener9i l/(m i/in akm trans?8rmatrlerin&e 0,<, 'erilim
trans?8rmatrlerin&e 1, k8ruma i/in her ikisin&e en az 3 sn? 8la#aktr. -ner9i l/(m( &!n&aki l/(
aletleri i/in l/( trans?8rmatrleri 1 sn? 8lmal&r. Bu k8nu&a il'ili elektrik !irketlerinin kurallarna
&a uyulmal&r.
2= k6;un (st(n&eki 'erilimler&e, 3G k6;luk sistemler&e 'erilim l/( trans?8rmatrlerin&e "a+lant
?az,t8)rak aras 8la#aktr.
c) Bir trans?8rmatr merkezin&en /kan al/ak e y(ksek 'erilim hatlar a!r akma kar! ayr ayr
k8runmal&r.
Deney yerleri ve laboratuvarlara iliykin hkmler
Madde 41- 3eney yerleri e la"8ratuarlar, teki "l(mler&en tesis 8larak ayrlmal e "u
"l(mlere yalnz#a zel izni 8lan kimseler 'ire"ilmeli&ir.
Yazl lehalarla e "a!ka zel yntemlerle 'relilerin k8runmas sa+lanmal&r.
08nta9 e ya)m yerlerin&e elektrik makinalar &eneyleri, an#ak &eneyler s(resin#e 'e/i#i 8larak
kullanlan t(m k8ruyu#u &(zenler yeterli 8lursa e &ikkatsizlikle "u yerlere yakla!lmas nlenmek
kay&yla ya)la"ilir.
1C
ALTINCI BLM
Elektrik Hatlar
Hava hatlar
Madde 42- *!a+&aki h(k(mler, a/kta tesis e&ilen ynetmelik ka)samn&aki t(m elektrik haa
hatlarna uy'ulanr.
letkenler ve izolatrler
Madde 43-a) 7)lak iletkenler:
1) .letkenlerin zellikleri e kullanlmas:
i) .letkenler "akr, tam al(minyum, /elik zl( al(minyum ya &a sa+lamlk e kimyasal &ayankllk
"akmn&an "unlara e!&e+er 8lan ala!mlar&an ya)lmal&r. .letkenler il'ili stan&artlara uy'un
8la#aktr.
ii) Bir telli $s8m% ya &a r'(l( /elik iletkenler, an#ak kullanl&klar yer&e 8lu!a"ile#ek k8r8zy8n
etkilerine kar! s(rekli 8larak &ayana"ile#ek !ekil&e metal rt( ile ka)lan&klar tak&ir&e kullanla"ilir.
iii) :esitleri e #insleri ne 8lursa 8lsun haa hatlarn&a kullanlan al(minyum iletkenler ile, kesitleri
1G mm
2;
&en $1G mm
2
&ahil% "(y(k "akr iletkenler r'(l( 8lmal&r.
iv) Bir merkezin /k! ile ilk mesnet n8ktas 8lan &irek arasn&a e &irek (st(n&eki k)r(leme e
atlamalar&a "ir telli iletken &e kullanla"ilir.
v) Y(ksek 'erilimli haa hatlarn&a yalnz r'(l( iletkenler kullanlr.
vi) .letkenlerin k8)ma kueti, al/ak 'erilimli hatlar&a en az 3<0 k'., y(ksek 'erilimli hatlar&a ise
en az <<0 k'. 8lmal&r.
vii) 2aa hatlarn&a kullanlan /)lak r'(l( iletkenlerin kesitleri a!a+&aki &e+erler&en k(/(k
8lamaz.
AG YG
Bakr 10 mm
2
1G mm
2
Tam al(minyum 21 mm
2
,,,
7elik@al(minyum ,,,, 21@= mm
2
7elik 1G mm
2
1G mm
2
Br8nz 1G mm
2
1G mm
2
*l/ak 'erilimli k(/(k aralkl hatlar&a 10 mm
2
kesitli "ir telli eya r'(l( "akr iletkenler ya &a
iletkenlik "akmn&an "una e!&e+er 8lan "a!ka iletkenler kullanla"ilir.
2) .letken ekleri:
.ki &irek arasn&a ekler&en 8la"il&i+in#e ka/nlmal&r. *rtk teller eklenerek kullanlamaz. V8runlu
&urumlar&a iki &irek arasn&a her iletken i/in an#ak "ir ek ya)la"ilir.
Qehim e kaynakla ek ya)lmamal&r. -kler iyi "ir iletkenlik e s(rekli "ir sa+lamlk sa+lamal&r.
*l(minyum iletkenler r(lerek ek ya)lamaz.
7ekmeye z8rlanan iletken ekleri, en "(y(k /ekme kuetinin 2,< kat ile iletken k8)ma kuetinin
BC0;nn&an k(/(k 8lanna &ayanmal&r. -k malzemeleri il'ili stan&artlara uy'un 8lmal&r.
3) 2at iletkenlerinin k8llara ayrlmas:
2at iletkenlerin&en "ir k8l ayrl&+n&a, "a+lant n8ktasna k8l&an &8lay nemli l/(&e "ir /ekme
kueti 'elmemeli e "a+lant yeri iletkenlerin &ayanmn nemli l/(&e zay?latmamal&r.
*na hat e k8l iletkenlerinin 'ere/lerinin ?arkl 8lmas &urumun&a, ek yerin&e k8r8zy8na en'el
8lmak i/in 'erekli nlemler alnmal&r.
4) .letken "a+:
Ba+, iletkenin iz8latr (zerin&eki &urumunu s(rekli 8larak k8ruya#ak e a!a+&aki arsaymlara
're ya)la#aktr:
20
i) Ta!y# "a+: Ba+, iletken ile iletkene 'elen r(z'ar y(k(n( ya &a "uz y(k(n( ta!mal&r.
ii) 3ur&uru#u e nihayet "a+lar: Ba+, iletken k8)ma y(k(n(n BC0; ile iletkenin en "(y(k /ekme
kuetinin 2,< katn&an en k(/(k 8lanna e!it "ir kuetle y(klenmeli&ir.
5) .letken &8nanm:
i) .letken &8nanmlarn&an &a akm 'e/e#e+in&en, "u &8nanmlar&a izin erile#ek en "(y(k s(rekli
akm&a, iletkenin&en &aha y(ksek s#aklk 8lu!mamal e 8las ksa &ere z8rlanmalarna &a
&ayanmal&r.
ii) .letkenlerin mesnet iz8latrlerine "a+lanmasna yarayan &8nanmlar, &! y(kleri ta!ya"ile#ek
"i/im&e "8yutlan&rlmal&r. Bunlar ayr#a iletkenleri, i!letme&eki "ile!ke /ekme kuetlerine kar!
'(enilir "i/im&e tutmal&r.
iii) 2aa hatlarnn k!e &ireklerin&eki traersler "ile!ke kuet &8+rultusun&a 8lmal&r.
iv) .letkenlerin zin#ir iz8latrlere irti"atlanmasna yarayan e /ekmeye z8rlanan 'er'i klemensleri,
en "(y(k iletken /ekme kuetinin 2,< kat ile iletken k8)ma kuetinin BC0 ;n&an, k(/(k 8lanna
&ayanmal&r.
v) Vin#ir iz8latrler&e kullanlan ta!y# klemensler, k8)ma kuetleri "akmn&an &! y(kleri en az
2,< emniyet katsays ile kar!laya"ile#ek "i/im&e "8yutlan&rlmal&r. Bu klemensler ayr#a,
iletkenlerin "ile!ke /ekme kuetlerini '(enle ta!mal&r.
vi) 7elik, tem)er ya &a /elik &k(m&en ya)lm! iletken &8nanmlar )aslanmaya kar! k8runmu!
ti)ten 8lmal&r.
b) Yaltlm! haa hatt ka"l8lar:
1) Bu ka"l8lar&a ta!ma 'rei ya ayr "ir ask teli ya &a &8+ru&an &8+ruya ken&i ntr iletkeni ile
yerine 'etirilir. *n#ak ntr iletkeni ask teli 8larak &a kullanl&+n&a, "unun mekanik "akm&an
'erekli &ayanm sa+la&+ &8+rulanmal&r. Bu &urum&a ntr iletkeninin yaltlm! 8lmas z8runlu
&e+il&ir.
2) Bu ka"l8larn yaltlmasn sa+layan kl?lar, kullanl&klar yreler&e e yerler&e 8lu!a"ile#ek her
t(rl( elektrik e mekanik &ayanm azalta#ak ya &a "8za#ak etkilere kar! &ayana#ak "i/im&e
8lmal&r.
3) *sk telli ya &a ken&i ken&ini ta!yan "i/im&eki yaltlm! haa hatt ka"l8lar, mekanik
z8rlanmalar "akmn&an tek "ir iletken 8larak arsaylmal&r. :a"l8 ya)sn&an ileri 'elen mekanik
y(klenmeler iletken "8yun#a &(z'(n "i/im&e &a+lm! 8lmal&r.
4) :a"l8larn yaltlm! ?az iletkenlerinin "ir"irlerin&en ka"l8 "8yun#a herhan'i "ir n8kta&a ayrt
e&ile"ilmeleri i/in yaltkan rt(leri (zerin&e iletken "8yun#a 'zle e &8kunma ile se/ile"ile#ek
?arkllklar 8lmal&r.
5) Yaltlm! haa hatt ka"l8larn&a ekler yalnz#a &ur&uru#u &irekler (zerin&e ya)la"ilir.
6) Yaltlm! haa hatt ka"l8lar iz8latrl( 8larak kullanlmal&r.
7) Yaltlm! haa hatt ka"l8lar il'ili stan&artlar&a "elirtil&i+i 'i"i 8lmal&r.
8-i) *yr ask teli "ulunmayan ka"l8larn iz8latrlerinin e iz8latr "a+lant )ar/alarnn mekanik
&ayanm /)lak iletkenler&eki 'i"i 8lmal&r.
ii) *yr ask teli "ulunan ka"l8lar&a:
$1% .z8latrler, iz8latr(n k8)ma kueti iz8latre etki e&en kuetlerin en az 1,J< kat ile, iletkenin
k8)ma kuetinin 0,J0;in&en en "(y(+( 8la#ak "i/im&e,
$2% .z8latr "a+lant )ar/alar ile iz8latr(n tes)iti i/in kullanlan "a+lant )ar/alar, iz8latre etki
e&en kuetlerin en az 2 kat ile iletkenin k8)ma kuetinin 0,80;in&en, en "(y(+( 8la#ak "i/im&e
se/ilir.
9) Yaltlm! haa hatt ka"l8larn&a hesa) /a): &
t
N 2 &
?
F &
n
;&r. Bu ?8rm(l&e>
&
t
N :a"l8nun hesa) /a)
&
?
N Paz iletkeninin &! /a)
&
n
N 1tr iletkeninin &! /a)&r.
c) .z8latrler:
.z8latrler haa etkilerine e i!letme srasn&a 8lu!a#ak elektrik, mekanik e elektr8&inamik
z8rlanmalara &ayana#ak nitelikte 8lmal e a!a+&aki "i/im&e "8yutlan&rlmal&r.
1) -lektriksel "8yutlan&rma:
21
.z8latrler, il'ili T(rk Stan&ar&larna uy'un 8lmal&r.
2) 0ekanik "8yutlan&rma:
i) 0esnet iz8latrleri: 0esnet iz8latrlerinin k8)ma kueti iz8latrlere etki e&en kuetlerin en az
2,< kat ile iletkenin k8)ma kuetinin BC0;n&an en "(y(+( 8la#ak "i/im&e se/ilir.
ii) Vin#ir iz8latrler: Vin#ir iz8latrler, "u iz8latr(n k8)ma kueti ile iz8latre etki e&en
kuetlerin en az 2,< kat ile iletken k8)ma kuetinin BC0;n&an en "(y(+( 8lu!a#ak "i/im&e se/ilir.
Bir&en ?azla )aralel sral zin#ir iz8latrler&e $n% )aralel sral zin#irin izin erilen y(k( "ir sral
zin#irin izin erilen y(k(n(n $n% katna e!it 8lmal&r.
iii) 3i+er /e!it iz8latrler: Bunlar yukar&a sz( e&ilenlerin &!n&a kalan /u"uk iz8latrler, &8lu
/ekir&ekli mesnet iz8latrleri e iki "a!lkl $m8t8r% iz8latrler 8lu) "unlar&a &a en az yukar&a sz(
e&ilen iz8latrler&eki '(enlik k8!ullar aranr.
3) .z8latr &8l'u 'ere#i e "a+lant )ar/alar:
i) .z8latrleri &emirlerine tes)it etmek e /e!itli iz8latr "l(mlerini "irle!tirmek i/in kullanla#ak
&8l'u 'ere/leri e "a+lant )ar/alar, herhan'i "ir 'enle!me ya &a "enzeri 8laylar ne&eniyle "u
iz8latrler&e a!r z8rlanmalar 8lu!turmamal&r. Bunlar 8las ksa &ere z8rlanmalarna kar!
&ayankl 8lmal&r.
ii) 0esnet iz8latrlerinin tes)it e&ilmesi i/in kullanlan "a+lant )ar/alar, iz8latre etki e&en
kuetlerin en az 2,< kat ile iletkenin k8)ma kuetinin BC0;n&an "(y(+(n( kar!lamal&r.
iii) Vin#ir iz8latrlerin "a+lant )ar/alar ise ya)l&+ malzemeye 're en az a!a+&a "elirtilen
emniyet katsaylar ile &! y(kleri kar!lamal&r:
, 7elik "a+lant )ar/alar i/in 2,<
, :ar!k ala!ml )ar/alar i/in 2,<
, Tem)er &k(m e /elik &k(m )ar/alar i/in 3
, 3k(m ala!ml )ar/alar i/in =
Bir&en ?azla )aralel sral zin#ir iz8latrlerin zin#irlerin&en "irinin k8)mas &urumun&a 'eriye kalan
e /ekmeye z8rlanan "a+lant )ar/alar, 'ere#in k8)ma kuetinin B<0;sin&en ?azlasna
z8rlanmamal&r.
Uzaklklar
Madde 44-a) 2aa hatlarn&a iletkenler arasn&a alnmas 'erekli en k(/(k uzaklklar a!a+&aki
'i"i hesa)lana#aktr:
1) 0alzeme, kesit, sal' e anma 'erilimleri ayn 8lan, ayn ya &a ?arkl yatay y(zeyler&e "ulunan
iletkenler arasn&aki en k(/(k $3% uzakl+ a!a+&aki ?8rm(le 're hesa)lana#aktr.
3N k. $Pmak F 4%
1@2
F $H@1<0%
Bura&a>
3: 3irek (zerin&e iletkenler arasn&aki uzaklk $m%
k: Bir katsay 8lu) "u katsay al/ak 'erilim&e 0,3< y(ksek 'erilim&e 0,<0
alna#aktr.
Pmak: 2esa)lanan &ire+in en "(y(k a/kl+na ili!kin en "(y(k sal' $m%
l: Ta!y# zin#ir iz8latr(n uzunlu+u $m% $0esnet iz8latr(n&e lN0 alna#aktr.%
H: 2attn ?azlar aras anma 'erilimi $k6%
2) Bir &irek (zerin&e "ir&en ?azla sistem "ulunursa e "unlar&a malzeme, kesit, sal' e anma
'erilimleri ?arkl ise, "u iletkenler arasn&a alna#ak en k(/(k D3D uzakl+, her &erenin ken&i sal' e
'erilimlerinin ma&&e ==,a@1;&e erilen ?8rm(l&e yerine k8nmas ile "uluna#ak &e+erler&en en
"(y(+(ne e!it 8la#aktr.
b) :8ns8l e traers "8ylar ile "unlar arasn&aki uzaklklar ma&&e ==,a@1 ya&a a@2;&eki 'i"i
hesa)lanmakla "irlikte ayr#a a!a+&a "elirtil&i+i 'i"i /izile#ek iletken salnm &iya'ramlarna $Oekil,
8;e "aknz.% 're 'erilim altn&aki iletkenler arasn&aki uzakl+n $H@1<0% m.&en &aha az 8lma&+
&8+rulana#aktr. Bu uzaklk 0,20 m;&en az 8lamaz.
22
Bu salnm &iya'ramlar, F< 5
E
e BJ0 r(z'ar y(k( ile "l'enin en "(y(k s#akl+n&a e B=2
r(z'ar y(k(n&e /izile#ektir.
.letken salnm k8ntr8l(n&e en "(y(k sa)ma a/s W, <0
E
;ye ka&ar W @=, <0
E
,G2
E
30;a ka&ar 12
E
30
sa"it e G2
E
30;&an "(y(k sa)ma a/larn&a ise iletken salnmlar arasn&a W @<;e ka&ar "ir a/sal kayma
arsaylarak 'erekli &8+rulamalar ya)la#aktr.
Bu ma&&e yalnz#a y(ksek 'erilimli "(y(k aralkl hatlara uy'ulanr.
c) Yukar&a hesa)lanan k8ns8l e traers "8ylar ile "unlar arasn&aki uzaklklar ayr#a kam/lanma
k8ntr8l( ya)larak &8+rulana#aktr.
Bir &irekte "ir"irinin (st(n&e "ulunan iletkenler&en, alttaki iletkenin (zerin&eki "uz y(k(n(n
"ir&en"ire &(!mesin&en s8nra, alttaki iletkenin &(!ey &(zlem&e "ir s/rama ya)a#a+ arsaylarak
s/rama&an s8nra (stteki "uzlu iletkene uzakl+ $H@1<0% m.&en az 8lmaya#aktr. Bu uzaklk 0,20
m.;&en az 8lamaz.
Bu ma&&e yalnz#a y(ksek 'erilimli "(y(k aralkl hatlara uy'ulanr.
d) *yn &irek (zerin&e "ulunan y(ksek e al/ak 'erilimli iletkenlerin "a+lant n8ktalar arasn&aki
&(!ey uzaklk en az 1,< m. 8la#aktr.
e) *l/ak 'erilimli k(/(k aralkl hatlar&a iletkenler arasn&aki uzaklk 0,=0 m. &en az 8lmaya#aktr.
Bu uzaklklar a!a+&aki &urumlar&a k(/(lt(le"ilir:
, Gerilimleri "ir"irine e!it 8lan ayn ?az iletkenlerin&e,
, .letkenlerin "ir"irine &e+memesi i/in 'erekli '(enlik nlemleri alnm! 8lan hatlar&a
f) 2at iletkenleriyle t8)raklanm! metal "l(mler arasn&aki uzaklk en az $H@1<0 F 0,0<% m.
8la#aktr. Bu uzaklk y(ksek 'erilimli haa hatlarn&a 0,20 m.&en, al/ak 'erilimli haa hatlarn&a &a
0,0< m.&en az 8lamaz.
H: Pazlar aras anma 'erilimi&ir $k6%.
g) T8)rak iletkeni ile ?az iletkenleri arasn&aki uzaklk, t8)rak iletkeninin ?az iletkenlerini yl&rma
kar! maksimum 30
E
;lik a/ altn&a k8ruya"ile#e+i "i/im&e hesa)lana#aktr.
h) .letkenlerin =G n# ma&&eye 're hesa)lanan en "(y(k sal'l &urum&a (zerin&en 'e/tikleri yer
e #isimlere 8lan en k(/(k &(!ey uzaklklar 7izel'e,8;&e erilmi!tir.
i) 2aa hatt iletkenleri ile yann&an 'e/tikleri ya)larn en /kntl "l(mleri arasn&a, en "(y(k
salnm k8numun&a en az 7izel'e,<;te erilen yatay uzaklk "ulunmal&r.
7izel'e <, 2aa hatt iletkenlerinin en "(y(k salnml &urum&a ya)lara 8lan en k(/(k yatay
uzaklklar
Hattn izin verilen en yksek srekli iyletme
gerilimi
kV
Yatay uzaklk
m
0,1 $1 &ahil% 1
1,3G $3G &ahil% 2
3G,J2,< $J2,< &ahil% 3
J2,<,1J0 $1J0 &ahil% =
1J0,=20 $=20 &ahil% <
k) Y(ksek 'erilim hatlar, hatlara rast'ele &8kunmay nleye#ek nlemler alnmak k8!ulu ile
elektrik i!letme ya)larna tes)it e&ile"ilir.
l) Ya)larn yann&an 'e/en ya &a tes)it e&ilmi! "ulunan al/ak 'erilim hatlar herhan'i "ir ay't
kullanmakszn rast'ele &8kunulmaya#ak "i/im&e tesis e&ilmeli&ir.
m) -lektrik kuetli akm tesislerinin #iarlarn&aki &i+er tesislere 8lan yakla!m mesa?eleri
7izel'e,G;&a erilmi!tir.
n) .letken /ekimini e hat '(enli+ini "8zan "(t(n a+a/lar "u&anmal ya &a kesilmeli&ir. 0eye
a+a/larnn kesimin&en 8la"il&i+in#e ka/nlmal&r.
2at iletkenlerinin en "(y(k salnm k8numun&a a+a/lara 8lan en k(/(k yatay uzaklklar 7izel'e,
J;&e erilmi!tir.
23
LETKEN SALINIM DYAGRAMI

i
: .letkenin F<E5;&a BJ0 r(z'arl &urum&aki salnm a/s

k
: :8ruma telinin F<E5;&a BJ0 r(z'arl &urum&aki salnm a/s
3
1
H@1<0
H: Pazlar aras anma 'erilimi $k6%
3
1
: 3,= arasn&aki n8ktalarn =;ne en yakn uzakl+ $m%
0
0
, 0
1
, 0
2
, 0
3
: Salnm e+rilerinin &airelerinin merkezi&ir.
18t: Bu &iya'ram
i
@= &urumu i/in /izilmi! "ir rnektirX

Oekil,8 .letken salnm &iya'ram
7izel'e,J 2aa hatt iletkenlerinin a+a/lara 8lan en k(/(k yatay uzaklklar
Hattn izin verilen en yksek srekli iyletme
gerilimi
kV
Yatay uzaklk
M
0,1 $1 &ahil% 1
1,1J0 $1J0 hari/% 2,<
1J0 3,0
1J0,=20 $=20 &ahil% =,<

2=
8% *l/ak e y(ksek 'erilimli &emir &ireklere zemin&en en az = m. y(kseklikte e 'erilimli "l(me 3
m.&en &aha ?azla yakla!maya#ak "ir trmanma en'eli tesis e&ile#ektir.
*yr#a y(ksekli+i <0 metreyi 'e/en hatlar&a '(n&(z i!areti e 80 metreyi 'e/en hatlar&a '(n&(z e
'e#e i!areti "ulun&urulmas z8runlu&ur.
)% 2er ti) y(ksek 'erilim &ire+ine zemin&en en az 2,< m. y(kseklikte e k8lay#a sk(lmeye#ek
"i/im&e "ir l(m tehlike lehas takla#aktr. Yalnz#a "et8n &irekler (zerine 'mme ya &a ya+l "8ya
ile /kmaya#ak "i/im&e l(m tehlikesi i!areti ya)la"ilir.
r% 2aa alan )ist 8rta n8ktasn&an < km. uza+na ka&ar 8lan yerler&e e haa seyr(se?er
#ihazlarnn "ulun&u+u yerler&e, haa#lkla il'ili kurulu!larn kurallarna aynen uyulur.
Hava hatlarnn mekanik hesaplarnda kullanlacak varsaymlar
Madde 45- 2aa hatlarnn mekanik hesa)larn&a 'z n(ne alna#ak arsaymlarn kullanla#a+
"l'eler ile "u "l'elere ili!kin "uz y(kleri e en &(!(k, en y(ksek 8rtam s#aklklar 7izel'e,C;&a
'sterilmi!tir. Bu "l'eleri 'steren harita Ynetmeli+in s8nun&a ekli&ir.
Azel k8!ullar 'ere+i, ta"l8&a "elirtilenler&en &aha y(ksek "uz y(k( 8lu!tu+u "ilinen eya "eklenen
yerler&e &aha "(y(k katsaylar kullanlr. Buz y8+unlu+u 0,G k'@&m3 alna#aktr.

7izel'e,C Bl'elere ili!kin "uz y(kleri e 8rtam s#aklklar
Blge No. Buz yk katsays
k
Buz yk
kg/m
Ortam scaklg (
o
C)
En dyk En yksek
1 0 0 ,10 <0
2 0,2 0,2& ,1< =<
3 0,3 0,3& ,2< =0
= 0,< 0,<& ,30 =0
< 1,2 1,2& ,30 =0
letkenler
Madde 46-a) .letkenlerin en "(y(k z8rlanmalar:
1% 2aa hatlarn&a kullanla#ak iletkenlerin en "(y(k /ekme z8rlanmalar, iletkenin k8)ma
&ayanmnn B=<;ini 'e/meye#ektir.
2% 2aa hatlarn&a kullanla#ak iletkenlerin F1<
E
5;&a r(z'arsz &urum&a /ekme z8rlanmalar
iletkenin k8)ma &ayanmnn B1<;ini 'e/meye#ektir. *n#ak titre!imi sn&(r(#( nlemler aln&+n&a
"u &e+er B22;ye ka&ar arttrla"ilir.
3% :(/(k aralkl hatlar&a $m(!terek &irekli hatlar &ahil%, 10 mm
2
kesitli "akr iletkenler i/in 12
k'@mm
2
e 21 mm
2
al(minyum iletkenler i/in J k'@mm
2
;lik en "(y(k /ekme 'erilmesi esas alnarak
F<
E
5 i/in hesa)lanan sal'lara )aralel 8la#ak !ekil&e teki iletken 'erilme e sal'larna 're
hazrlana#ak /izel'eler kullanla#aktr. B(y(k aralkl hatlar&a ,<
E
5;&a iki
kat "uz y(k( alnarak ask n8ktalarn&a iletkenin en "(y(k 'erilmesinin, k8)ma &ayanmnn BJ0;ini
a!ma&+ &8+rulana#aktr.

2<
7izel'e,8 2aa hatt iletkenlerinin en "(y(k sal' &urumun&a (zerin&en 'e/tikleri yerlere 8lan en
k(/(k &(!ey uzaklklar
letkenlerin zerinden getigi yer Hattn izin verilen en yksek srekli iyletme
gerilimi (kV)
0-1 (1 dahil) 1-17,5 36 72,5 170 420
En kk dyey uzaklklar (m)
Izerin&e tra?ik 8lmayan sular $sularn en ka"ark
y(zeyine 're%
=,<U < < < G 8,<
*ra/ 'e/mesine eleri!li /ayr, tarla, 8tlak ". <U G G G J C,<
*ra/ 'e/mesine eleri!li ky Xe !ehir i/i y8llar <,<U J J J 8 12
Oehirleraras karay8llar J J J J C 12
*+a/lar 1,< 2,< 2,< 3 3 <
Izerine herkes tara?n&an /kla"ilen &(z &aml
ya)lar
2,< 3,< 3,< = < 8,J
Izerine herkes tara?n&an /klmayan e+ik &aml
ya)lar
2 3 3 3,< < 8,J
-lektrik hatlar 2 2 2 2 2,< =,<
Letr8l e &8+al 'az "8ru hatlar C C C C C C
Izerin&e tra?ik 8lan sular e kanallar $"u
uzaklklar sularn en ka"ark &(zeyin&en
'e/e"ile#ek ta!tlarn en y(ksek n8ktasn&an
l/(le#ektir.%
=,< =,< < < G C
.leti!im $ha"erle!me% hatlar 1 2,< 2,< 2,< 3,< =,<
-lektriksiz &emiry8llar $ray &emirin&en
l/(le#ektir%
J J J J 8 10,<
Tt8y8llar 1= 1= 1= 1= 1= 1=
$U% Yaltlm! haa hatt ka"l8lar kullanl&+n&a "u y(kseklik &e+erleri 0,< m. azaltla#aktr.
7izel'e,G -lektrik kuetli akm tesislerinin #iarn&aki tesislere 8lan en k(/(k yakla!m mesa?eleri
$m%
Tesis Tr
Yeralt Kablolar le Enerji Nakil Hatlar le Topraklama
Sistemleri le
Yan yana
eya )aralel
8lma
mesa?eleri
$m%
0,1J0 k6
Bir"iriyle
kesi!me
hali
mesa?eler
i $m%
0,1J0 k6
Yan yana eya )aralel
8lma hali $3!
iletkenin
maK.salnml
iz&(!(m( ile "8ru
ekseni%
mesa?eleri
0,J2 k6 J2,=20k6
$J2 k6 &ahil%
Bir"iriyle kesi!me
hali$&irek aya+na%
mesa?eleri$m%
0,J2k6 J2,=20k6
$J2 k6 &ahil%
3irek eya &i+er
elektrik
t8)raklamalar ile
8lan mesa?eleri
$m%

0,=20 k6
38+al Gaz
6e Letr8l
B8ru
2att$Q1G,
QLG &ahil%
0.GU 0.=U =$10UUU% 10$30UUU% 3 10 2UU
2G
` V8runlu haller&e yre e zel !artlar kar!sn&a "u mesa?eler alna#ak "az te&"irlerle yukar&a
"elirtilen mesa?elerin yarsna ka&ar k(/(lt(le"ilir. Yeralt ka"l8su ile 'az e )etr8l "8ru hatt arasn&a
iz8le L65 eya L- 'i"i ma&&eler k8nulmal&r. Bu 'i"i ma&&elerin "8yutlar, et kalnl+ en az < mm.
8lmak !art ile:
a% :esi!me halin&e 'az eya )etr8l "8ru hatt /a)nn 2 kat 'eni!lik e kesi!im iz &(!(mlerinin iki kat
uzunlu+un&a,
"% Laralel 'itme halin&e 'az eya )etr8l "8ru hatt /a)nn 2 kat 'eni!li+in&e e n8rmal )aralellik
mesa?esi ka&ar uzunlukta 8lmal&r.
UU -lektrik tesisleri t8)raklamalar ile 'az eya )etr8l "8ru hatt tesisleri eya t8)raklamalar kesi!iy8r
eya aralarn&aki uzaklk 2 metre&en az ise, t8)raklama iletkeninin her iki tara? 'az eya )etr8l
"8rusu (zerin&eki kesi!me n8ktasn&an iti"aren 2;!er metre 8lmak (zere eya "8ru hattn&aki temas
'erilimi <0 8lt;tan az 8la#ak !ekil&e iz8le e&ilmeli&ir.
UUU Basn/ y(kseltme $)8m)a,k8m)resr%, "asn/ &(!(rme e &a+tm istasy8nlar 'i"i "8ru hatt
"l(mlerinin yery(z(n&e eri!ile"ilen te/hizatlarna ". ksmlarna 8lan en k(/(k yakla!m
mesa?eleri&ir.
1TT: -12 &ireklerinin &emiry8lu e karay8luna 8lan en yakn yatay uzakl+, metre 8larak, han'isi
&aha "(y(kse> ya &ire+in t8)rak (st( t(m "8yun&an 2 metre &aha "(y(k, ya &a karay8lu eya
&emiry8lu istimlak snrnn &!n&a 8lmal&r. GS0 "az istasy8nu kulelerinin, elektrik kuetli akm
tesislerine 8lan en yakn yatay uzakl+, kulenin t8)rak (st( "8yun&an 2 metre &aha "(y(k 8lmal&r.
*yr#a D08"il Telek8m(nikasy8n Oe"ekelerine *it Baz X.stasy8nlarnn :urulu! Yeri, Al/(mleri,
.!letilmesi e 3enetlenmesi 2akkn&a YnetmelikD h(k(mlerine &e uyulur.

"% B(y(k aralkl hatlar&a iletkenlerin /ekme 'erilmelerini e "u 'erilmelere ili!kin en "(y(k sal'lar
hesa)lamak i/in a!a+&aki arsaymlar ayr ayr 'z n(ne alna#aktr:
1% .letken,
1. Bl'e&e ,10
E
5
2. Bl'e&e ,1<
E
5
3. Bl'e&e ,2<
E
5
=. e <. Bl'eler&e ,30
E
5
s#aklkta r(z'arsz e "uzsuz 8larak "ulunmakta&r.
2% .letken (zerin&e ,<
E
5 s#aklkta 7izel'e,C;&aki "uz y(kleri ar&r.
3% 1. Bl'e&e <0
E
5
2. Bl'e&e =<
E
5
3., =. e <. Bl'eler&e =0
E
5 s#aklklar&a r(z'ar esme&i+i arsayla#aktr.
=% .letkenler (zerine ,<
E
5 s#aklkta, yatay e hatta &ik yn&e r(z'ar esti+i arsayla#aktr. R(z'ar
kueti 0a&&e =8,"@1;&e "elirtil&i+i "i/im&e hesa)lana#aktr.
#% Azel &urumlar:
1% 2at "ir&en ?azla "l'e&en 'e/iy8rsa, her "l'e&eki hat "l(m( 8 "l'eye ili!kin &e+erlerle
hesa)lana#aktr.
2% 3irekler (zerin&e malzeme e kesiti ?arkl iletkenlerin "ulunmas &urumun&a &irek a/kl+, en
k(/(k a/kl+ eren iletkene 're sa)tana#aktr.
3% 1. Bl'e&e "ulunu) y(kseltisi $k8tu% G00 m.;yi a!an arazi&eki hatlarn hesa" 2. Bl'e
k8!ullarna, 2. Bl'e&e "ulunu) y(kseltisi C00 m.;yi a!an arazi&eki hatlarn hesa" 3. Bl'e
k8!ullarna e 3. Bl'e&e "ulunu) y(kseltisi 1G00 m.;yi a!an arazi&eki hatlarn hesa" =. Bl'e
k8!ullarna 're ya)la#aktr. Bu &urum&a ma&&e =G,#@1 &e 'z n(ne alnmal&r. :(/(k aralkl
al/ak 'erilim hatlarn&a arazi y(kseklik ?arklar 'z n(ne alnmaz.
2J
Direkler
Madde 47-a) Sn?lan&rma:
3irekler a!a+&aki 'i"i sn?lan&rlr.
1% Ta!y# &irekler:
Greleri yalnz#a iletkenleri ta!mak 8lan e iletkenlerin ta!y# "a+ ile "a+lan&+ &8+rusal
'(zer'ahta ya &a k!e&e kullanlan &irekler&ir.
2% 3ur&uru#u &irekler:
Greleri hem hat iletkenlerini ta!mak, hem &e &ur&uru#u "a+ ile "unlar tes)it etmek 8lan,
&8+rusal '(zer'ahta ya &a k!e&e kullanlan &irekler&ir.
3% S8n &irekler $nihayet &irekleri%:
2attn "a!lan'#n&a ya &a s8nun&a kullanlan &irekler&ir.
=% *yrm $&a+tm% &irekleri:
Bir ya &a &aha /8k hattn ayrl&+ yerler&e kullanlan &irekler&ir.
Direk hesaplarnda gz nne alnacak kuvvetler
Madde 48-a) 3(!ey kuetler:
3(!ey kuetler, &irek e traers a+rlklar ile iz8latr, iletken &8nanm e a!a+&a "elirtilen ek
y(kler&en 8lu!ur. Tek telli ya &a r'(l( iletkenler i/in kS& k'@m.;lik "ir "uz y(k( arsaylr. Bura&a &
$mm% 8larak iletken /a)n, $k% "l'elere 're &e+i!en "ir katsayy 'sterir. Bu $k% katsaylar 7izel'e
C,;&a erilmi!tir. 3irek e traersler&e "uz y(k(
8lma&+ arsaylr.
08nta9 y(k(, iletkenin k8ns8l ya &a traerse "a+lan&+ yer&e 100k'. 8larak alnr.
3ireklerin yatayla 30
E
;ye ka&ar a/ ya)an 'elerinin "8yutlan&rlmasn&a, ayr#a "a!ka "ir y(k
hesa"a katlmakszn "u 'elerin 8rtalarn&a 100 k'.;lk "ir m8nta9 y(k( "uluna"ile#e+i
arsayla#aktr.
"% Yatay kuetler:
1% R(z'ar kueti:
i% Paz e t8)rak iletkenlerine etki e&en r(z'ar kuetinin
hesa)lanmasn&a: 200m.;ye ka&ar 8lan r(z'ar a/klklar i/in,
R N #.).&.a
Y
$k'% "a+nts,
200m.;&en "(y(k 8lan r(z'ar a/klklar i/in,
R N #.).&.$80F0,G.a
Y
% $k'% "a+nts kullanla#aktr.
18t: *razi k8!ullar z8runlu klma&k/a &irek a/klklarnn "ir"irin&en /8k ?arkl 8lmamasna
&ikkat e&ile#ektir.
Bura&a>
#: R(z'arn etkisin&e 8lan +enin "i/imine, "(y(kl(+(ne e yatay niteli+ine "a+l &inamik
r(z'ar "asn/ katsays $7izel'e,10;a "aknz%
) N
2
@ 1G: 3inamik r(z'ar "asn# $k'@m
2
% $7izel'e,11;e "aknz%,
: R(z'ar hz $m@s%,
a
Y
: 6arsaylan r(z'ar a/kl+ $m%,
&: Ar'(l( ya &a tek telli iletkenin /a) $m%;&r.
Vin#ir iz8latr salnm a/snn hesa"n&a, yukar&a "ulunan r(z'ar kuetinin BJ0;i alna#aktr.

28
7izel'e,10 3inamik r(z'ar "asn/ katsaylar $#%
No Rzgarn etkisinde bulunan geler c
1 Lr8?il &emirin&en ya)lm! tek y(zl( ka?esler 1,G
2 Lr8?il &emirin&en ya)lm! kare ya &a &ik&rt'en kesitli ka?es &irekler 2,8
3 B8rular&an ya)lm! tek y(zl( ka?esler 1,2
= B8rular&an ya)lm! kare ya &a &ik&rt'en kesitli ka?es &irekler 2,1
< 3aire kesitli a+a/, /elik "8ru e "et8n &irekler 0,J
G *lt'en e sekiz'en kesitli /elik "8ru e "et8n &irekler 1,0
J 7a) 12,< mm.;ye ka&ar 8lan iletkenler 1,2
8 7a) 12,< ile 1<,8 mm.;ye ka&ar 8lan iletkenler 1,1
C 7a) 1<,8 mm.;&en "(y(k 8lan iletkenler 1,0
ii% :are ya &a &ik&rt'en kesitli ka?es &irekler&e r(z'arn etki etti+i iki )aralel y(z&en yalnz#a
"irisi 'z n(ne alna#aktr.
-n (st traersinin (st y(z(ne ka&ar 8lan y(ksekli+i G0m.;&en "(y(k 8lan kare ya &a &ik&rt'en
kesitli &irekler&e r(z'arn hat &8+rultusuna 're =<
E
;lik "ir a/ altn&a 'el&i+i arsayla#aktr. Bu
r(z'ar y(k(, &inamik "asn/ &ire+in yan y(zlerine )aralel e &ik "ile!enlere ayrlarak hesa)lana"ilir.
R(z'arn etki etti+i y(zey 8larak "u iki y(z(n sz( e&ilen
"ile!enlerin etkisin&e "ulunan y(zeylerinin &(!ey &(zlem&eki iz&(!(mleri alna#aktr.
7izel'e,11 3inamik r(z'ar "asn# $)%
Arazi zerindeki ykseklik
m
Dinamik rzgar basnc
kg/ m2
Direkler, traversler ve izolatrler letkenler
0,1< << ==$U%
1<,=0 J0 <3
=0,100 C0 G8
100,1<0 11< 8G
1<0,200 12< C<
$U% Hzun aralkl hatlar&a "u &e+er <3 k'@m2 8larak alna#aktr.
2% .letken /ekme kueti:
.letken /ekme kuetleri =C un#u ma&&e&eki /e!itli y(klenme arsaymlarna 're alna#aktr.
Direklerin hesaplanmas iin yklenme varsaymlar
Madde 49- 2er ti) &ire+in hesa)lanmasn&a a!a+&a 8 ti) &ire+e ili!kin erilen arsaymlar&an her
"iri ayr ayr 'z n(ne alna#aktr. 2atlarn &(zenlenmesi 'ere+i n8rmal /al!ma &urumun&a "urulma
m8mentinin etkisin&e kalan &irekler&e ayr#a 8 m8ment &e 'z n(n&e "ulun&urulmal&r.
a) Ta!y# &irekler:
1% 18rmal ta!y# &irekler:
1. 6arsaym: 2at &8+rultusuna &ik &8+rultu&a &ire+e, iz8latrlere, iletkenlere e t8)rak iletkenlerine
'elen r(z'ar kueti ile "uzsuz &(!ey kuetler.
2. 6arsaym: 2at &8+rultusun&a &ire+e e iz8latrlere 'elen r(z'ar kueti ile iletkenlerin e t8)rak
iletkenlerinin en "(y(k /ekme kuetlerinin B2;sine e!it tek yanl /ekme kueti e "uzsuz &(!ey
kuetler.
3. 6arsaym: Vin#ir iz8latrl( haa hatlarn&a &irekte en "(y(k z8rlanmay 8lu!tura"ile#ek "ir
iletkenin $&emet iletkenler&e &emeti 8lu!turan iletkenler&en t(m(n(n% ya &a "ir t8)rak iletkeninin
k8)mas &urumun&a, en "(y(k /ekme kuetinin 1@3;( $mesnet iz8latrl( haa hatlarn&a 1@<;i% ile
"uzlu &(!ey kuetler.
Paz iletkeni says alt&an ?azla 8lan hatlar&a iki ?azn iletkenlerinin k8)tu+u arsayla#aktr.
2C
=. 6arsaym: $Yalnz#a 380 k6 e &aha "(y(k 'erilimli haa hatlar i/in% 2er "l'eye ili!kin
n8rmal "uz y(k( (zerine, iletkenlere e t8)rak iletkenlerine hat &8+rultusuna &ik &8+rultu&a 20 k'@m
2
,
&ireklere e iz8latrlere 30k'@m
2
;lik &inamik r(z'ar "asn# e "uzlu &(!ey kuetler.
Bu arsaymn uy'ulanmasn&a &ire+in r(z'arn etkisin&e kalan y(zeyi, "uz ne&eniyle B<0
arttrlarak alna#aktr.
<. 6arsaym: 380 k6 e "unun (st(n&eki ener9i iletim hatlarn&a a+rlk a/kl+nn yars &ire+in "ir
tara?n&a, teki yars "(r tara?n&a 8lmak k8!ulu ile "uzlu &urum&a &ire+in "ir yann&aki iletkenler
e t8)rak iletkenleri (zerin&eki n8rmal "uz a+rl+nn B100;( e "(r yann&aki iletkenleri e t8)rak
iletkenleri (zerin&eki n8rmal "uz a+rl+nn B<0 si k8!ulunun )r89e&e kullanlan 8rtalama a/klk
esas aln&+n&a 8lu!tur&u+u hat yn(n&eki ?ark kueti ile "uzlu &(!ey kuetler $iz8latr sa)mas
'z n(ne alna#aktr%.
2% :!e&e ta!y# &irekler:
1. 6arsaym: .letkenlerin e t8)rak iletkenlerinin en "(y(k /ekme kuetlerinin "ile!kesine e!it "ir
kuet ile "uzlu &(!ey kuetler.
2. 6arsaym: 2attn a/ 8rtayna &ik &8+rultu&a &ire+e e iz8latrlere 'elen r(z'ar kueti ile
iletkenlerin e t8)rak iletkenlerinin en "(y(k /ekme kuetinin B2 sine e!it tek yanl /ekme kueti
e "uzsuz &(!ey kuetler.
3. 6arsaym: 18rmal ta!y# &ireklerin (/(n#( 6arsaym;nn ayn.
=. 6arsaym: $yalnz#a 380k6 e &aha "(y(k 'erilimli haa hatlar i/in% 2er "l'eye ili!kin n8rmal
"uz y(k( (zerine iletkenlere t8)rak iletkenlerine hattn a/8rtay &8+rultusun&a e "ile!ke yn(n&e 20
k'@m
2
, &ireklere e iz8latrlere 30 k'@m
2
;lik &inamik r(z'ar "asn# e "uzlu &(!ey kuetler.
Bu arsaymn uy'ulanmasn&a, &ire+in r(z'arn etkisin&e kalan y(zeyi, "uz ne&eniyle B<0
arttrlarak alna#aktr.
<. 6arsaym: 380 k6 e "unun (st(n&eki ener9i iletim hatlarn&a a+rlk a/kl+nn yars &ire+in "ir
tara?n&a, teki yars "(r tara?n&a 8lmak k8!ulu ile "uzlu &urum&a &ire+in "ir yann&aki iletkenler
e t8)rak iletkenleri (zerin&eki n8rmal "uz a+rl+nn B100;( e "(r yann&aki iletkenler e t8)rak
iletkenleri (zerin&eki n8rmal "uz a+rl+nn B<0;si k8!ulunun 8lu!tur&u+u hattn a/ 8rtayna &ik e
)aralel &8+rultu&aki kuetleri ile "uzlu &(!ey kuetler.
G. 6arsaym: F<
E
5;&a iletkenlerin e t8)rak iletkenlerinin /ekme kuetlerinin "ile!kesi ile "u
"ile!ke $a/8rtay% yn(n&e &ire+e, iz8latrlere, iletkenlere e t8)rak iletkenlerine 'elen r(z'ar kueti
e "uzsuz &(!ey kuetler.
b) 3ur&uru#u &irekler:
1% 18rmal &ur&uru#u &irekler:
1. 6arsaym: .letkenlerin en "(y(k /ekme kuetlerinin "ir yan&a B100 8l&u+u, teki yan&a ise
7izel'e,12;ye uy'un "ir zay?lama arsaylarak "uluna#ak "ile!ke kuet ile "uzlu &(!ey kuetler.
2. 6arsaym: 3irekte en "(y(k z8rlamay 8lu!tura"ile#ek "i/im&e (/ iletkenli hatlar&a "ir iletkenin,
(/ten /8k iletkenli hatlar&a ise ayn tara?taki iki iletkenin k8)mas &urumun&a en "(y(k /ekme
kuetinin BJ<;i ile "uzlu &(!ey kuetler. 3emet iletkenler sz k8nusu 8l&u+un&a "ir &emet tek "ir
iletken 'i"i arsayla#aktr.
3. 6arsaym: 3irekte en "(y(k z8rlamay 8lu!tura"ile#ek "i/im&e "ir t8)rak iletkeninin k8)mas
&urumun&a en "(y(k /ekme kuetinin BJ<;i ile "uzlu &(!ey kuetler.
=. 6arsaym: 2at &8+rultusuna &ik &8+rultu&a &ire+e, iz8latrlere, iletkenlere e t8)rak iletkenlerine
'elen r(z'ar kueti ile "uzsuz t(m &(!ey kuetler.
7izel'e 12, 3irek hesa)larn&a kullanla#ak /ekme kueti zay?lama y(z&eleri
letkenlerin toplam says (toprak iletkeni hari) Tek yanl zayflama yzdeleri

2 100
3 J<
= G0
< <0
G e &aha /8k =0
30
<. 6arsaym: $yalnz#a 380k6 e &aha "(y(k 'erilimli haa hatlar i/in% 2er "l'eye ili!kin n8rmal
"uz y(k( (zerine iletkenlere, t8)rak iletkenlerine, hat &8+rultusuna &ik &8+rultu&a 20 k'@m
2
, &ireklere
e iz8latrlere 30 k'@m
2
;lik &inamik r(z'ar "asn# e "uzlu &(!ey kuetler.
Bu arsaymn uy'ulanmasn&a, &ire+in r(z'arn etkisin&e kalan y(zeyi, "uz ne&eniyle B<0
arttrlarak alna#aktr.
2% :!e&e &ur&uru#u &irekler:
1. 6arsaym: .letkenlerin en "(y(k /ekme kuetlerinin "ir yan&a B100 8l&u+u, teki yan&a ise
7izel'e,12;ye uy'un "ir zay?lama arsaylarak "uluna#ak "ile!ke kuet ile "uzlu &(!ey kuetler.
2. 6arsaym: 3irekte en "(y(k z8rlamay 8lu!tura"ile#ek "i/im&e (/ iletkenli hatlar&a "ir iletkenin,
(/ten /8k iletkenli hatlar&a ise ayn tara?taki iki iletkenin k8)mas &urumun&a en "(y(k /ekme
kuetinin BJ<;i ile "uzlu &(!ey kuetler. 3emet iletkenler sz k8nusu 8l&u+un&a "ir &emet tek "ir
iletken 'i"i arsayla#aktr.
3. 6arsaym: 3irekte en "(y(k z8rlamay 8lu!turula"ile#ek "i/im&e "ir t8)rak iletkeninin k8)mas
&urumun&a en "(y(k /ekme kuetinin BJ<;i ile "uzlu &(!ey kuetler
=. 6arsaym: F<
E
5;&a iletkenlerin e t8)rak iletkenlerinin r(z'arl &urum&aki /ekme kuetlerinin
"ile!kesi ile "u "ile!ke $a/8rtay% yn(n&e &ire+e, iz8latrlere, iletkenlere e t8)rak iletkenlerine
'elen r(z'ar kueti e "uzsuz &(!ey kuetler.
<. 6arsaym: .letkenlerin e t8)rak iletkenlerinin en "(y(k /ekme kuetlerinin "ile!kesine e!it "ir
kuet ile "uzlu &(!ey kuetler.
G. 6arsaym: $yalnz 380 k6 e &aha "(y(k 'erilimli haa hatlar i/in% ,<
E
5;&a her "l'eye ili!kin
n8rmal "uz y(k( (zerine 20 k'.@m
2
;lik r(z'ar esti+i arsaylarak iletkenlerin e t8)rak iletkenlerin "u
&urum&aki /ekme kuetlerinin "ile!kesi ile "u "ile!ke $a/8rtay% yn(n&e "uzlu iletkenlere e t8)rak
iletkenlerine 20 k'@m
2
lik, &ire+e e iz8latrlere 30 k'@m
2
;lik r(z'ar "asn# e "uzlu &(!ey kuetler.
Bu arsaymn uy'ulanmasn&a &ire+in r(z'arn etkisin&e kalan y(zeyi "uz ne&eniyle B<0
arttrlarak alna#aktr.
c) S8n &irekler:
1. 6arsaym: .letkenlerin e t8)rak iletkenlerinin en "(y(k /ekme kuetlerine e!it tek yanl "ir
kuet ile "uzlu &(!ey kuetler. *yr#a iletkenlerin tes)it "i/imlerine 're "ir "urulma m8menti ar
ise "u m8ment.
2. 6arsaym: 3irekte en "(y(k z8rlamay 8lu!tura"ile#ek "i/im&e (/ iletkenli hatlar&a "ir iletkenin,
(/ten /8k iletkenli hatlar&a ise ayn tara?taki iki iletkenin k8)mas &urumun&a en "(y(k /ekme
kuetinin B100;( ile "uzlu &(!ey kuetler. $3emet iletkenler sz k8nusu 8l&u+un&a "ir &emet tek
"ir iletken 'i"i arsayla#aktr%
3. 6arsaym: 3irekte en "(y(k z8rlamay 8lu!tura"ile#ek "i/im&e "ir t8)rak iletkeninin k8)mas
&urumun&a en "(y(k /ekme kuetinin B100;( ile "uzlu &(!ey kuetler.
=. 6arsaym: 2at &8+rultusuna &ik &8+rultu&a &ire+e, iz8latrlere, iletkenlere e t8)rak iletkenlerine
'elen r(z'ar kueti ile hat yn(n&e "u r(z'arl &urum&aki /ekme kuetleri e &(!ey kuetler.
<. 6arsaym: $yalnz#a 380 k6 e &aha "(y(k 'erilimli haa hatlar i/in% 2er "l'eye ili!kin n8rmal
"uz y(k( (zerine iletkenlere e t8)rak iletkenlerine hat &8+rultusuna &ik &8+rultu&a 20 k'@m2 lik,
&ireklereZe iz8latrlere 30 k'@m2;lik &inamik r(z'ar "asn# ile hat yn(n&e "u &urum&aki /ekme
kuetleri.
Bu arsaymn uy'ulanmasn&a, &ire+in r(z'arn etkisin&e kalan y(zey, "uz ne&eniyle B<0
arttrlarak alna#aktr.
Gerilimleri 380 k6;un altn&a 8lan hatlar&a, arazinin &urumuna e mete8r8l89ik k8!ullara 're
'erekti+in&e -ner9i e Ta"ii :aynaklar Bakanl+;na eya Bakanlk/a yetkili klnan il'ili
kurulu!larna ya)la#ak 'erek/eli "a!urma ile "uz (zerine r(z'ar esti+i arsaym uy'ulana"ilir.
&% *yrm &irekleri:
1. 6arsaym: *na hat e k8llar&aki iletkenlerin e t8)rak iletkenlerinin en "(y(k /ekme
kuetlerinin "ile!kesine e!it "ir kuet ile "uzlu &(!ey kuetler.
31
2. 6arsaym: -n "(y(k "ile!ke kuetini ere#ek "i/im&e ana hat ya &a k8llar&an "irin&e 7izel'e,
12;ye uy'un "ir zay?lama 'z n(ne alnarak "uluna#ak "ile!ke kuet ile "uzlu &(!ey kuetler.
B(y(k aralkl hatlar&a ta!y# "a+ ile "a+lanm! &irekler&en an#ak 'e!ek /ekilmi! iletkenler ile en
?azla 20 m.;lik k8llar ayrla"ilir. Y8ksa ana hat &ur&uru#u "a+ ile "a+lanmal&r. Bu &urum&a ana
hatlar&a zay?lama 'z n(ne alna#aktr.
3. 6arsaym: *na hat e k8llar&aki iletkenlerin e t8)rak iletkenlerinin F<
E
5;&aki r(z'arl /ekme
kuetlerinin "ile!kesi ile "u "ile!ke yn(n&e ana hat kueti ile "uzsuz &(!ey kuetler.
=. 6arsaym: B(y(k aralkl hatlar&a en "(y(k z8rlamay 8lu!tura"ile#ek "i/im&e her iletkeninki
ayr ayr alnmak k8!ulu ile "ir tek iletkenin k8)mas &urumun&a en "(y(k /ekme kueti e "uzlu
&(!ey kuetler.
Direk varsaymlarna iliykin genel hkmler
Madde 50-a) 6arsa &(!ey a+rlklar&an &8lay 8lu!a"ile#ek e+ilme m8mentleri, &ire+e ili!kin
arsaymlar&a erilen her y(klenme &urumun&a hesa)lana#aktr.
b) T8)rak iletkeni kuleleri ile traersler, k8ns8llar, arsa yukar kal&rmaya e &ire+in iki yann&a
?arkl a+rlk a/klklarn&an &8lay 8lu!a#ak &n&(rme m8mentlerine 're &e k8ntr8l e&ile#ektir.
c) -n (st traersinin (st y(z(ne ka&ar 8lan y(ksekli+i G0 m.;&en "(y(k 8lan kare ya &a &ik&rt'en
kesitli &irekler&e yukar&a "elirtilen &irek y(klenme arsaymlarna ek 8larak, r(z'arn &ire+e,
iletkenlere, t8)rak iletkenlerine e iz8latrlere hat &8+rultusuna 're =<
E
;lik "ir a/ altn&a 'el&i+i
arsayla#aktr.
d) Yalnz#a &ur&uru#u e s8n &irekler&e, t8)rak iletkeni kulelerinin, traerslerin, k8ns8llarn e
iz8latr &emirlerinin hesa" &irek y(klenme arsaymlarn&aki en "(y(k kuetler 'z n(ne alnarak
ya)la#aktr.
e) Birin#i "l'e i/in ya)la#ak &irek hesa)larn&a:
, Ta!y# &ireklere ili!kin 3. 6arsaymlar&a,
, 3ur&uru#u &ireklere ili!kin 1., 2. e 3. 6arsaymlar&a
, :!e&e &ur&uru#u &ireklere ili!kin 1. e 2. 6arsaymlar&a,
, S8n &ireklere ili!kin 2. e 3. 6arsaymlar&a
, *yrm &ireklerine ili!kin 2. e =. 6arsaymlar&a, ayr#a r(z'ar
kuetleri 'z n(ne alnmaya#aktr.
f) Birin#i Bl'e&e en "(y(k iletken 'erilmesinin F<
E
5;&a r(z'arl &urum&a ya &a en k(/(k
s#aklkta 8lu!a"ile#e+i 'z n(n&e "ulun&urula#aktr.
Demir Direkler
Madde 51- 3irek elemanlarnn "8yutlan&rlmas e &irek 'ere/leri i/in arsaylan en "(y(k
'erilmeler:
3emir &ireklerin "as, /eki e e+ilmeye /al!an "(t(n elemanlarn&a akma 'erilmesine 're emniyet
katsays 1,<;&an az 8lmaya#aktr.
a) 3emir &ireklerin hesa)lanmasn&a /e!itli 'erilmeler i/in 7izel'e,13;&e erilen kesitler
kullanla#aktr.
3irek elemanlarnn "8yutlan&rlmasn&a &a $1,< emniyet katsaysna 're &(zenlenmi! 8lan%
7izel'e,1=;&e erilen &e+erler esas alna#aktr.
7izel'e,1=;&e erilen /elik /e!itlerin&en "a!kalar, mekanik nitelikleri "unlar i/in 'e/erli 8lan kalite
ynetmeli+i e ya)m stan&artlarna uy'unsa e "u 'ere/lere ili!kin &e+erler, en az St 3J;nin
&e+erlerine e!&e+erse kullanla"ilir.
b) :ullanlmasna izin erilen "a!ka "ir /elik i/in ka"ul e&ilen /ekme e e+ilme 'erilmesi 7izel'e,
13;(n "irin#i satrn&a St 3J i/in erilen 'erilmenin, [
P
@2=00 k'@#m
2
ile /ar)lmas ya &a akma
'erilmesinin emniyet katsaysna "l(nmesi ile "uluna"ilir. Bura&a> [
P
/eli+in k'@#m
2
8larak kalite
ynetmeli+in&e 'aranti e&ilen en k(/(k akma snr&r.
c) 7elik ka?es &ireklerin "asya /al!an e "u ne&enle "urkulmaya z8rlanan /u"uklar, "urkulma
&ayanm "akmn&an a!a+&a 'sterilen "i/im&e "8yutlan&rlmal&r:
32
[
em
N S. \ @P
Bura&a>
S: 7u"uk "as kueti
\ : Burkulma katsays,
P: 38lu elemann kesiti $elemann zay?latlmam! kesiti%,
[
em
: Bas emniyet 'erilmesi&ir. Bu &e+er 1,< emniyete 're St 3J i/in
1G00 k'@#m
2
, St <2 i/in 2=00 k'@#m
2
;&ir.
St 3J e St <2 /eli+in&en ya)lm! /u"uklarn /e!itli narinlik &e+erleri
$]% i/in &(zenlenmi! 8lan $\% "urkulma katsaylar, 7izel'e,1G e 7izel'e,1J;&e erilmi!tir.
1% 7elik ka?es &ireklerin "8yutlan&rlmasn&a kullanla#ak k!e"entlerin malzeme kalnlklar en az
&ikmeler&e <mm, y(k ta!yan teki elemanlar&a = mm e s?r elemanlarn&a 3 mm 8lmak k8!ulu ile
a!a+&a "elirtilenler&en &aha k(/(k 8lmaya#aktr.
, S?r elemanlarn&a Q 3<K3<K3 $TS C08@1 , P-3J%
, Y(k ta!yan elemanlar&a $&ikme &!n&a% =0K=0K=
, 3ikme elemanlarn&a Q <0K<0K< $TS C08@1 , P-3J%
:!e"entin i/ e+rilik yar/a)nn "itti+i n8kta ile )r8?il kenarna 8lan uzaklk $"% e k!e"ent
kalnl+ $t% ise> "@t 8ran 1G;&an "(y(k 8lmaya#aktr.
2% 1arinlik &e+erlerinin (st snrlar:
i% 3ikmeler&e e ana "as elemanlarn&a $k8ns8l e &ikme%: 120
ii% Ateki "as elemanlarn&a $/a)raz e "enzeri%: 200
iii% S?r elemanlarn&a $hesa"a 're y(k ta!mayan elemanlar%: 2<0
i% Yalnz /ekiye /al!an k8ns8l elemanlarn&a: 300
% Yalnz /ekiye /al!an teki elemanlar&a: <00
3% * ti)i &irekler&e "urkulma "8yu 8larak &irek t8)rak (st( "8yunun BG<;i alnmal&r.
=% Bas elemanlarnn hesa"n&a uy'ulana"ile#ek teki yntemler:
Bas elemanlarnn hesa)lanmasn&a, yukar&a a/klanan yntem &!n&a, hesa) "i/imi erilmek
k8!ulu ile $5R5 yntemi ".% "a!ka yntemler &e kullanla"ilir.
7izel'e 13 &eki sim'eler:
P: 7u"u+un &8lu kesiti
^P: -n kritik yerler&eki yrtlma /iz'isin&eki "(t(n &eliklerin y(zeylerinin t8)lam
e
"
, e
/
: Vay?latlm! kesitin a+rlk ekseni ile "as eya /eki kenar li?leri arasn&aki uzaklk.
R
"
, R
/
: 7u"u+un e+ilme&e "as eya /eki kenar 'erilmeleri i/in esas alnan &ayanm mukaemet
m8menti.
&
&
: 3elik /a).
&
#
: 5ata /a).
&
/
: 5atann /ekir&ek /a)
P
1
: Ba+lanm! kenarnn kesiti
4: 3eliksiz kesitin atalet m8menti
^4: Yatay /u"uklarn /eki kesitlerin&eki en kritik yer&eki yrtlma /iz'isin&eki "(t(n 'e&iklerin,
zay?latlmam! kesitin a+rlk eksenine 're hesa)lanm! atalet m8mentlerinin t8)lam.
Pk: Ler/in ya &a #atann enine kesiti.
P&/: 3elik /eresi y(zeyi.
P/: 5atann /ekir&ek kesiti.
t: Ba+lana#ak elemanlarn en kritik kalnl+.

33
7izel'e,13 7e!itli z8rlanmalar i/in hesa)lar&a kullanla#ak /elik kesitleri
No Zorlanma eyidi Gerilme eyidi Aklamalar Hesaplarda
kullanlacak
kesitler
1
2
3
=
B8yuna kuetin etkisin&eki
"l(mler
Bas P
7eki 2er iki yana+n&an
"a+lanm! k!e"ent
P,P
Yalnz#a "ir kenarn&a en
az iki )er/in ya &a #ata ile
"a+lanm! k!e"ent
T8)lam 8larak yalnz#a "ir
)er/in ya &a "ir #ata ile
"a+lanm! k!e"ent
0,8$P,P%
P
1
,P
<
G
-+ilmeye z8rlanan "l(mler Bas
7eki
R
"
N 4@e
"

R
/
N$4, 4%@e
/
J
8
:esilmeye z8rlanan Ler/in e
)er&ahl #atalar
:esme
3elik /eresi
"asn#
P
k
N$@=%.&
&
2
P
&/
N &
&
.t
C
10
:esilmeye z8rlanan ka"a
#atalar
:esme
3elik /eresi
"asn#
P
k
N$@=%. &
#
2
P
&/
N &
#
.t
11 7ekmeye z8rlanan )er&ahl e
ka"a #atalar
7eki P
/
N$@=%. &
/
2

&% Bas /u"uklarnn u/larnn yana sa)malar nlene"ilirse, ka?es &ireklerin &ikmelerin&e l" "urkulma
uzunlu+u 8larak /u"u+un $l% sistem "8yu alnr.
H/lar kaymaya#ak "i/im&e sa)tanm! 8lan e kesitleri &ikmeler&en &aha k(/(k 8lan /a)raz
/u"uklarn $&iya'8nallar% "8yutlan&rlmasn&a "asit e kesi!en /a)razlar i/in $Oekil,C;&a a, ", # e
&;&eki /a)razlar% "urkulma uzunlu+u 8larak l
b
= 0,9 l uzunlu+u alnr. Birisi "asya teki /ekiye /al!an
kesi!en iki /a)raz /u"u+un kesi!me n8ktas, "u /u"uklar "ir"irine uy'un "i/im&e "a+lanm!larsa,
ta!y# &(zlem&e sa"it "ir n8kta 8larak &(!(n(le"ilir.
:a?es sistemin&e an#ak /a)razlarn kesi!me n8ktasn&a &(zleme &ik i/ r'( kullanlrsa, l
b
= 0,9 l
alna"ilir. Ateki "(t(n &urumlar&a l
b
= l alnr.
e% Bir /u"u+un "urkulmas, "urkulma uzunlu+u i/in&eki "a+lantlar ne&eniyle "elirli "ir &8+rultuya
"a+l 8lursa, "u &urum&a atalet m8menti, "u &8+rultuya &ik eksene 're alnmal&r.

3=
7izel'e,1= 7elik 'ere/ler i/in izin erilen 'erilmeler
No Zorlama ve Gere eyidi zin verilen gerilmeler
Kg/cm2
1
2
Bas, /eki e e+ilme 'erilmesi
Ler/in e Ler&ahl #atalarn kesme
'erilmesi
St 3J
St <2
St 3G ya &a 3.G $33%
St == ya &a <.G $<3%
1G00
2=00
1G00
2=00
3
Ler/in ya &a )er&ahl #atalarn kullanlmas &urumun&a &elik
/eresi "asn#
Ya) elemanlar Ler/in ya &a )er&ahl #atalar
St 3J St 3G ya &a 3.G $33%
St <2 St == ya &a <.G $<3% =000
=800
= :a"a #atalarn kesme 'erilmesi 3.G $33%
<.G $<3%
1120
1<00
< :a"a #atalarn &elik /eresi "asn#
Ya) elemanlar 5atalar
St 3J 3.G $33%
St 3J <.G $<3%
St <2 <.G $<3%
2<00
28G0
33=0
G :a"a #atalarn e )er&ahl #atalarn
/eki 'erilmesi
3.G $33%
<.G $<3%
1120
1<00
18t: 3.G $33% e <.G $<3% )er/in ya &a #ata 'ere/lerinin 2GJ n8;lu 341 n8rmun&a "elirtilen eski
e yeni kalite i!aretleri&ir.
Bir ka?es &irekte &ikmeler e!it kenarl k!e"entler&en ya)lm!sa e /a)razlar Oekil,C;&a a e ";&eki
'i"i &(zenlenmi!se, &ikmelerin hesa)lanmasn&a 4
K
atalet m8menti kullanlr. 7a)razlar Oekil,C;&a # e
&;&eki 'i"i &(zenlenmi! hesa)lar&a en k(/(k 4
n
atalet m8menti kullanlr.
Oekil,C 3irek */nm
Cvatalar
Madde 52- 0ekanik 8larak z8rlanan #atalarn /a)larna 're k!e"entlerin u/larn&a kenarlarn&a
e #ata merkezleri arasn&a "ulunmas 'erekli en k(/(k uzaklklar 7izel'e,1<;&e 'sterilmi!tir.
3emir &irekler&e kullanlan k!e"ent e lehalar&aki &elikler, 'ere/lerin &ayanmn
zay?latmaya#ak e /)lak 'zle 'r(le"ilen yrtlma, /atlama, ezilme e /a)ak 8lu!turmaya#ak
"i/im&e a/la#aktr. 3emir &ireklerin k8ns8l e traerslerin&e s(rekli /ekmeye z8rlanan elemanlar&aki
&eliklerin zm"a ile &elinmesine izin erilmez.
3emir &irekler&e /a) 12 mm;&en k(/(k #ata kullanlmamal e s8munlarn 'e!ememesi i/in
'erekli nlemler alnmal&r.
3<
7izel'e 1<, 5ata &elik merkezlerinin u/lara, kenarlara e "ir"irlerine 8lan en k(/(k uzaklklar
5ata /a) $mm% 12 1= 1G 20 22 2= 2J 30
:uet &8+rultusun&aki &elik
merkezinin u#a 8lan uzakl+
$mm%
20 23 2< 30 3< =0 =< <0
-kler&e e traers /eki
elemanlarn&a &elik
merkezlerinin u#a 8lan
uzakl+ $mm%
2< 30 3< =0 =< <0 << G<
:uet &8+rultusuna &ik
&8+rultu&a &elik merkezinin
kenara 8lan uzakl+ $mm%
1G 18 20 2< 2J 30 3= 38
5ata merkezleri arasn&aki
uzakl+ $mm%
3< =0 == <= <C G= J0 80
-n k(/(k k!e"ent kenar
$mm%
3< =0 =< G0 G< J0 J< 80
1G e 1J n8;lu /izel'eler&e
] N l
"
@i, i N $4@P%
1@2
;&ir.
Bura&a,
l
b
: Burkulma uzunlu+u $#m% $&ikmeler i/in l&, /a)razlar i/in l
c
%
P : 38lu elemanlarn kesiti $#m
2
%,
i : atalet yar/a) $#m%,
4 : &8lu elemann hesa)lar&a kullanla#ak atalet m8menti $#m
=
%,
\ N 6arsaylan "as emniyet 'erilmesi@-lemann '(enle ta!ya"ile#e+i "urkulma 'erilmesi.
Beton Direkler
Madde 53,a% -ner9i iletim e &a+tm tesislerin&e>
1% Bet8narme &irekler:
, Saurmal $santri?(9l(%
, Titre!imli ti)ler&e kullanla"ilir.
2% An 'erilimli "et8n &irekler:
, Saurmal $santri?(9l(%,
, Titre!imli ti)ler&e,
kullanla"ilir.

3G
7izel'e,1G ] narinlik &e+erlerine 're \ "urkulma katsaylar $St 3J i/in%
] 0 1 2 3 = < G J 8 C ]
20 1,0= 1,0
=
1,0
<
1,0< 1,0G 1,0G 1,0G 1,0J 1,08 1,08 20
30 1,08 1,0
C
1,0
C
1,10 1,10 1,11 1,11 1,12 1,13 1,13 30
=0 1,1= 1,1
=
1,1
<
1,1G 1,1G 1,1J 1,18 1,1C 1,1C 1,20 =0
<0 1,21 1,2
2
2,2
3
1,23 1,2= 1,2< 1,2G 1,2J 1,28 1,2C <0
G0 1,30 1,3
1
1,3
2
1,33 1,3= 1,3< 1,3G 1,3G 1,3C 1,=0 G0
J0 1,=1 1,=
2
1,=
=
1,=< 1,=G 1,=8 1,=C 1,<0 1,<2 1,<3 J0
80 1,<< 1,<
G
1,<
8
1,<C 1,G1 1,G2 1,G= 1,GG 1,G8 1,GC 80
C0 1,J1 1,J
3
1,J
=
1,JG 1,J8 1,80 1,82 1,8= 1,8G 1,88 C0
100 1,C0 1,C
3
1,C
=
1,CG 1,C8 2,00 2,02 2,0< 2,0J 2,0C 100
110 2,11 2,1
=
2,1
G
2,18 2,21 2,23 2,2J 2,31 2,3< 2,3C 110
120 2,=3 2,=
J
2,<
1
2,<< 2,G0 2,G= 2,G8 2,J2 2,JJ 2,81 120
130 2,8< 2,C
0
2,C
=
2,CC 3,03 3,08 3,12 3,1J 3,22 3,2G 130
1=0 3,31 3,3
G
3,=
1
3,=< 3,<0 3,<< 3,G0 3,G< 3,J0 3,J< 1=0
1<0 3,80 3,8
<
3,C
0
3,C< =,00 =,0G =,11 =,1G =,22 =,2J 1<0
1G0 =,32 =,3
8
2,=
3
=,=C =,<= =,G0 =,G< =,J< =,JJ =,82 1G0
1J0 =,88 =,C
=
<,0
0
<,0< <,11 <,1J <,23 <,2C <,3< <,=1 1J0
180 <,=J <,<
3
<,<
C
<,GG <,J2 <,J8 <,8= <,C1 <,CJ G,03 180
1C0 G,10 G,1
G
G,2
3
G,2C G,3G G,=2 G,=C G,<< G,G2 G,GC 1C0
200 G,J< G,8
2
G,8
C
G,CG J,03 J,10 J,1J J,2= J,31 J,38 200
210 J,=< J,<
2
J,<
C
J,GG J,J3 J,81 J,88 J,C< 8,03 8,10 210
220 8,1J 8,2
<
8,3
2
8,=0 8,=J 8,<< 8,G3 8,J0 8,J8 8,8G 220
230 8,C3 C,0
1
C,0
C
C,1J C,2< C,33 C,=1 C,=C C,<J C,G< 230
2=0 C,J3 C,8
1
C,8
C
C,CJ 10,0
<
10,1
=
10,2
2
10,3
0
10,3
C
10,=
J
2=0
2<0 10,<
<
2<0
"% Bet8n &ireklerin hesa)lanmasn&a /eli+in akma 'erilmesine 're emniyet katsays 1,< ;&an,
krlma &eneyin&e ise krlma emniyet katsays 2;&en az 8lmaya#aktr.
Bet8n &ireklerin e traerslerinin hesa"n&a e ya)mn&a y(r(rl(kteki T(rk Stan&artlar
uy'ulana#aktr. Bu stan&artlarn ka)sama&+ k8nular 8lursa, il'ili &i+er ya"an# stan&artlara
uyula#aktr. Bu &urum&a i! sahi"i, han'i stan&arta uyula#a+n teknik !artnamesin&e "elirte#ektir.
3J
18t: :8m)8zit &ireklerin emniyet katsaylar "et8n &irekler&eki 'i"i 8la#aktr.
Aga direkler
Madde 54,a% I/ yl&an ?azla kullanla#ak a+a/ &ire+in t(m( /(r(meye kar! etkili !ekil&e
$em)renye ".% k8runmal&r.
"% *+a/ &ireklerin te)esi ya+mur sularnn /(r(t(#( etkisine kar! etkili "i/im&e k8runmal&r. 7i?t
e * ti)i a+a/ &irekler&e "a+lantlar ya+mur sularnn "irikmesini nleye#ek "i/im&e ya)lmal&r.
#% *+a/ &irek malzemeleri i/in izin erilen 'erilmeler 7izel'e,18;&e 'sterilmi!tir.
&% * ti)i &irekler&e "urkulma uzunlu+unun 8rtasn&aki kesitte atalet m8menti en az:
4 N n.<.L. l
2
$#m
=
% 8lmal&r.
Yalnz sert a+a/lar&a 4 N n.3.L.l
2
$#m
=
% alna"ilir.
Bura&a>
L: Bas kueti $t8n%, l: Burkulma uzunlu+u $m%
n: Burkulma emniyet katsays 8lu), n N = alna#aktr.


7izel'e,1J ] narinlik &e+erlerine 're \ "urkulma katsaylar $St <2 i/in%
] 0 1 2 3 = < G J 8 C ]
20 1,0G 1,0G 1,0J 1,0J 1,08 1,08 1,0C 1,0C 1,10 1,11 20
30 1,11 1,12 1,12 1,13 1,1= 1,1< 1,1< 1,1G 1,1J 1,18 30
=0 1,1C 1,1C 1,20 1,21 1,22 1,23 1,2= 1,2< 1,2G 1,2J =0
<0 1,28 1,30 1,31 1,32 1,33 1,3< 1,3G 1,3J 1,3C 1,=0 <0
G0 1,=1 1,=3 1,== 1,=G 1,=8 1,=C 1,<1 1,<3 1,<= 1,<G G0
J0 1,J8 1,G0 1,G2 1,G= 1,GG 1,G8 1,J0 1,J2 1,J= 1,JJ J0
80 1,JC 1,81 1,83 1,8G 1,88 1,C1 1,C3 1,C< 1,C8 2,01 80
C0 2,0< 2,10 2,1= 2,1C 2,2= 2,2C 2,33 2,38 2,=3 2,=8 C0
100 2,<3 2,<8 2,G= 2,GC 2,J= 2,JC 2,8< 2,C0 2,C< 3,01 100
110 3,0G 3,12 3,18 3,23 3,2C 3,3< 3,=1 3,=J 3,<3 3,<C 110
120 3,G< 3,J1 3,JJ 3,83 3,8C 3,CG =,02 =,0C =,1< =,22 120
130 =,28 =,3< =,=< =,=8 =,<< =,G2 =,GC =,J< =,82 =,8C 130
1=0 =,CG <,0= <,11 <,18 <,2< <,33 <,=0 <,=J <,<< <,G2 1=0
1<0 <,J0 <,J8 <,8G <,C3 G,01 G,0C G,1G G,2= G,32 G,=0 1<0
1G0 G,=8 G,<J G,G< G,J3 G,81 G,C0 G,C8 J,0G J,1< J,23 1G0
1J0 J,32 J,=1 J,=C J,<8 J,GJ J,JG J,8< J,C= 8,03 8,12 1J0
180 8,21 8,30 8,3C 8,=8 8,<8 8,GJ 8,JG 8,8G 8,C< C,0< 180
1C0 C,1= C,2= C,3= C,== C,<3 C,G3 C,J3 C,83 C,C3 10,0
3
1C0
200 10,1
3
10,2
3
10,3
=
10,=
=
10,<
=
10,G
<
10,J
<
10,8
<
10,C
G
11,0
G
200
210 11,1
J
11,2
8
11,3
8
11,=
C
11,G
0
11,J
1
11,8
2
11,C
3
12,0
=
12,1
<
210
220 12,3
G
12,3
J
12,=
8
12,G
0
12,J
1
1282 12,C
=
13,0
<
13,1
J
13,2
8
220
230 13,=
0
13,<
2
13,G
3
13,J
3
13,8
J
13,C
C
1=,1
1
1=,2
8
1=,3
<
1=,=
J
230
2=0 1=,<
C
1=,J
1
1=,8
3
1=,C
G
1<,0
8
1<,2
0
1<,3
3
1<,=
<
1<,<
8
1<,J
1
2=0
2<0 1<,8
3
2<0
38
7izel'e, 18 *+a/ malzemeleri i/in izin erilen 'erilmeler
AA CNS Egilme gerilmesi
kg/cm
2
eki gerilmesi
kg/ cm
2
Bas gerilmesi kg/
cm
2
Kesme gerilmesi
kg/ cm
2
7am'iller
1. Qi?
&8+rultusun&a
2. Qi?e &ik
&8+rultu&a
1=<
,,,
1=<
,,,
110
3<
18
30
Sert a+a/lar
1. Qi?
&8+rultusun&a
2. Qi?e &ik
&8+rultu&a
1C0
,,,,
1C0
,,,,
120
<0
20
=0
18t: Bura&a /am'iller i/in <00 k'@#m
2
, sert a+a/ i/in 800 k'@#m
2
;lik krlma &ayanm arsaylm!tr.
7am'iller e sert a+a/lar &!n&a &irekler kullanlmak isten&i+in&e /eki 'erilmesi i/in emniyet
katsays = 8la#aktr.
T8)ra+a 'm(l( &irekler&e "urkulma uzunlu+u, &ire+in 8rtasn&aki tak8z ya &a sa)lama&an,
'm(lme &erinli+inin yarsna ka&ar 8lan uzaklktr.
e% 7i?t &irekler uy'un "i/im&e "ir"irine "a+lana#aktr. Tak8zla "ir"irine "a+lana#ak /i?t &irekler
"(t(n uzunluklar "8yun#a en az =,G tak8z ile &8natla#ak e #atalarla i&alana#aktr.
?% V8runlu haller &!n&a, 8rmanlk alanlar&a a+a/ &irek kullanlmamal&r.
Direk lenteleri
Madde 55-a) Qente halat 8larak s#ak 'alanizli, i/in&e li?li "l(m "ulunmayan /elik halatlar
kullanla#aktr.
"% 7elik lente halatnn kuramsal $te8rik% k8)ma emniyeti 2,<;&an k(/(k 8lmamal&r. *n#ak hesa)
s8nu#u ne 8lursa 8lsun lentenin zemin (zerin&e "ulunan "l(m(n(n kesiti 2< mm
2
;&en, zemin i/in&e
kalan "l(m(n(n kesiti ise <0 mm
2
;&en az 8lmaya#aktr. Vemine 'iren "l(m, /a) en az 10 mm. 8lan
yuarlak &emir&en &e 8la"ilir.
#% Qente "a+lant )ar/alarn&a etkin k8)ma ya &a kayma y(k(, halatn maruz kala#a+ maksimum
y(k(n 2,2< katn&an k(/(k 8lamaz.
&% Qente halatlar tekrar 'erilmeyi sa+laya#ak &(zenlerle &8natla#aktr. Bu &(zenler yer&en
ula!la"ile#ek y(kseklikte "uluna#aktr.
e% Ba+lant )ar/alar /z(lmeye kar! '(enlik altna alnmal&r.
?% Qenteler an#ak zarar 'rmeye#ekleri e tra?i+i '(/le!tirmeye#ek yerler&e kullanlr.
'% Qenteler "a+lan&klar &irekteki iletkenlerin ?azlar aras anma 'eriliminin en az iki katna e!it
kuru&a atlama e "ir katna e!it ya!ta atlama 'erilim &e+eri 8lan iz8latrler ile yaltlmal&r.
.z8latrlerin mekanik &ayanm, en az lentenin &ayanm ka&ar 8lmal&r. .z8latr(n tes)it e&il&i+i yer,
(zerin&en 'e/en iletkenlerin yatay iz&(!(mlerinin a/+n&a kalmal&r. .z8latr(n yer&en y(ksekli+i en
az 2,=0 m. 8lmal&r.
Qenteler> t8)raklanm! eya a+a/ &irekli al/ak 'erilim hatlarnn en alt iletkenlerinin en az <0 #m.
altn&a "a+lanm! ise yaltlmaya"ilir.
Temeller
Madde 56-a) Temellerin "8yutlan&rlmas:
3irekler, &erilmeye kar! '(enlik "akmn&an =C un#u ma&&e&e "elirtilen y(klenme
arsaymlarn&aki k8!ullarn en a+rna 're hesa)lana#aktr. Temel hesa)larn&a mutlaka &irek
3C
tasarmna esas 8lan emniyet &e+erlerinin (zerin&e "ir emniyet sa+lana#aktr. 3irek temellerinin
hesa)lanmasn&a /e!itli t8)raklar i/in 7izel'e,1C;&aki &e+erler kullanla#aktr.
"% 3ireklerin temel i/in&e kalan "l(m(n(n k8runmas:
1% 3emir &irekler&e t8)rak i/in&e kalan metal "l(mlerin k8r8zy8n e /(r(meye kar! k8runmas
i/in 'erekli nlemler alna#aktr. Bet8n temelli &emir &irekler&e "et8n i/in&e kalan )ar/alarn
k8runmas i/in nlem 'erekmez.
2% *+a/ &ireklerin t8)rak i/in&e kala#ak "l(m( en az a!a+&aki uzunluklar&a 8la#aktr.
Vemin&en "a!layarak y(ksekli+i 8 m;ye ka&ar 8lan &irekler&e 130 #m, 8 m;yi 'e/en her "ir metre
i/in "u uzunlu+a 10 #m eklene#ektir. *+a/ &irekler yerel k8!ullar&a &ikkate alnarak /e)e/ere ta!larla
tutturulmal&r.

7izel'e,1C 3irek temellerinin hesa)lanmasn&a kullanla#ak zemin
karakteristikleri
Zemin cinsi
1,5m.
derinlikteki
zemin emniyet
gerilmesi kg/cm
2
Toprak
yogunlugu kg/m
3
sel srtnme
as Derece
Toprak yev as
Derece
38lma t8)rak,
&8+al 8larak
0,G 1G00 32 30
Ya)!kan 8lmayan
t8)rak: in#e e
8rta irilikte kum
1 1800 30 30
.ri kumlu, &aneli
t8)rak $1,3mm.%
, 1C00 3= 28
1@3;( /akl 8lan
/akll kum
1,G 1800 30 30
Yuarlak /akl 2 1C00 30 30
:eskin kenarl
"alast
2 1800 3G 2J
Ya)!kan t8)rak,
"al/k, kil
1 2000 2< 32
*+a/ &ireklerin temel i/in&e kalan "l(m( ile t8)rak (st(n&eki yakla!k 30 #m.;ye ka&ar 8lan
"l(m(n(n, t8)rak i/erisin&eki sularn etkisi ile /(r(mesini nlemek i/in 'erekli nlemler alna#aktr.
Bu nlemler &ire+in yukar&a anlan "l(mlerin&e en az &ire+in (st "l(m(n(n &ayankll+n
sa+laya#ak nitelikte 8la#aktr. *+a/ &irekler &8+ru&an &8+ruya "et8n i/ine 'm(lemez.
=0
3% 7izel'e,1C;&aki &e+erlerin 'e/erli 8la"ilmesi i/in, temel /ukurlarnn kusursuz "i/im&e
&8l&urul&u+u e sk!trl&+ arsaylm!tr.
=% Temel&e su /karsa en eleri!siz temel suyu &(zeyi &ikkate alnarak temelin ta!ma kuetinin
zay?lamas hesa"a katla#aktr.
<% Temel hesa)larn&a &emirsiz "et8nun y8+unlu+u en /8k 2200 k'@m3, &emirli "et8nun y8+unlu+u
ise 2=00 k'@m
3
alna#aktr.
Hava hatlarnda topraklama
Madde 57- 2aa hatlarnn t8)raklamasn&a -lektrik Tesislerin&e T8)raklamalar Ynetmeli+i
h(k(mleri uy'ulanr.
Y(ksek Gerilim 2aai hatlarn&a &ireklerin tek tek t8)raklanmas halin&e, sz k8nusu ynetmelikte
"elirtilen t8)rak 'e/i! &iren#i el&e e&ileme&i+i tak&ir&e t8)rak 'e/i! &iren#inin "u &e+er&e 8lmasn
sa+laya#ak nlemler alnmal&r.
Kablolar
Madde 58- Bu Ynetmeli+in ka)samna 'iren tesisler&e T(rk Stan&artlarna uy'un ka"l8lar
kullanla#aktr. Bunlar "ulunma&+n&a 0a&&e 1;&e "elirtilen stan&artlara uy'un ka"l8lar
kullanla#aktr.
a% :a"l8 se/imi:
:a"l8 se/imin&e aranlan teki k8!ullarn yann&a a!a+&akiler &e 'z n(n&e "ulun&urula#aktr:
1% *nma 'erilimi:
:a"l8lar i/in iki anma 'erilimi kullanlr:
H: Pazlar aras 'erilim,
H
0
: .letken ile metal kl? ya &a t8)rak arasn&aki 'erilim.
2% Y(k akm:
:a"l8 kesitleri, y(k akmna "a+l 8larak /e!itli ka"l8 ti)lerine, &!eme &urumlarna e 8rtam
k8!ullarna 're stan&artlar&a "elirtilen ya &a ya)m#lar tara?n&an "il&irilen y(kleme &urumlarna
're "elirlenir.
:a"l8 kesitinin "elirlenmesin&e 'z n(n&e "ulun&urula#ak k8!ullar&an "azlar a!a+&a&r:
, Gele#ekte y(k art!lar
, .zin erilen iletken s#akl+ $s(rekli kullanma&aki iletken s#akl+,
se/ilen ka"l8 ti)i i/in "elirtilen &e+erler&en "(y(k 8lmamal&r.%
, :a"l8&a 8lu!an snn &!arya atlmasn&a etkili 8lan 8rtam k8!ullar
$t8)ra+n sl &iren#i ".%
, :a"l8nun tek ya &a /8k &amarl 8lu!u
, :a"l8nun haa&a ya &a yeraltn&a &!enmi! 8lmas
, :a"l8nun &!enme yntemi
, Az'(l s &ayanm
Bu hesa)larn ya)lmasn&a il'ili stan&ar&lar&a yer alan ka"l8larla il'ili /izel'eler&en
yararlanla#aktr.
3% :sa &ere &ayanm:
:a"l8lar kullanla#aklar !e"ekeler&e 8lu!a#ak ksa &ere akmlarna &ayanmal&r. :a"l8larn ksa
&ere &ayankll+ hesa)la 'sterilmeli&ir. ksa &ere s8nu#un&a ka"l8 iletken s#akl+ L65
yaltkanl ka"l8lar&a en /8k 1G0
E
5, _QL- yaltkanl ka"l8lar&a en /8k 2<0
E
5 8la#aktr.
Azellikle tek &amarl ka"l8lar&a ka"l8 tutturma )ar/alar, ksa &erenin ne&en 8la#a+ kuetlere
&ayana#ak "8yutta se/ilmeli e aralarn&a yeterli a/klk 8lmal&r.
=% Gerilim &(!(m(:
:a"l8larn 'erilim &(!(m( hesa)lanrken 8mik &iren/ten "a!ka en&(kti? em)e&ans &a 'zn(ne
alnmal&r.
Gerilim &(!(m( in&iri#i tra?8 merkezlerinin sek8n&erin&en iti"aren y(ksek 'erilim &a+tm
!e"ekelerin&e BJ;yi a!mamal&r. *n#ak rin' !e"ekeler i/in ayr#a arza hallerin&e rin'in tek tara?l
=1
"eslenmesi &urumu i/in 'erilim &(!(m( tahkikleri ya)lmal&r. Bu &urum&a 'erilim &(!(m( B10;u
a!mamal&r.
*l/ak 'erilim tesislerin&e 'erilim &(!(m( B<;i a!mamal&r. :en&i trans?8rmatr( "ulunan
tesisler&e, trans?8rmatrlerin *G /k!n&an iti"aren 'erilim &(!(m( "akmn&an en kritik &urum&a
8lan t(keti#iye ka&ar 8lan t8)lam 'erilim &(!(m( ay&nlatma tesislerin&e BG,<, m8t8r y(klerin&e B8;i
a!mamal&r. Rin' 8lmas halin&e y(ksek 'erilim i/in yukar&aki a/klamalar aynen 'e/erli&ir.
<% -tkin '(/ kay":
:a"l8 kesiti ma&&e <8,a@2, 3 e =;&e "elirtilen yntemlere 're hesa)lana#ak en "(y(k kesite uy'un
8larak se/ilir. *n#ak hat kay)lar &a 'z n(ne alnarak &aha "(y(k kesitli $ek8n8mik kesit% ka"l8lar
kullanla"ilir. Anemli ka"l8 hatlarn&a ek8n8mik hesa), ka"l8 maliyeti, hat kay)lar, yllk kullanma
s(resi, ener9i ?iyat, reel ?aiz, am8rtisman s(resi 'z n(ne alnarak ya)lmal&r. Bu &urum&a
ek8n8mik kesite /klmas tasiye e&ilir.
G% 3ielektrik kay":
Azellikle y(ksek 'erilimli e uzun ka"l8lar kullanl&+n&a zel k8!ullar &!n&a &ielektrik kay"
&(!(k 8lan ka"l8lar $_QL- 'i"i% se/ilmeli&ir.
J% 0ekanik k8!ullar:
:a"l8 kullanla#a+ yer&eki mekanik k8!ullar 'z n(n&e "ulun&urularak se/ilmeli&ir. 0ekanik
z8rlanma 8lan yerler&e, "una &ayankl ka"l8 #insleri se/ilmeli&ir. Arne+in /ekiye /al!an ka"l8larn
zrh 8lmal, e+imli yerler&e e ek kutularnn yaknn&a, /eki kuetini ta!yan kele)/elerle
tutturulmal&r.
T8)ra+a &8+ru&an 'm(l( ka"l8larn /elik zrhl 8lmas tasiye e&ilir. 7elik zrhsz ka"l8larn
yeraltn&a "et8n kanallar, "et8n "(zler eya "et8n muha?aza i/ine alnm! L65 "8rular i/in&e
kullanlmas tasiye e&ilir.
8% :imyasal etkiler e &! etkiler:
:a"l8lar &!en&ikleri yerler&eki kimyasal etkilere, su, rutu"et e haa k8!ullar ile teki /ere
etkilerine &ayana#ak ti)te se/ilmeli&ir.
C% :a"l8lar i!letme k8!ullarna uy'un ti)te se/ilmeli&ir.
10% Yer &urumu:
:a"l8lar &!ene#ekleri yerlerin zelliklerine uy'un ti)te se/ilmeli&ir. .nsanlarn y8+un "ulun&u+u,
)ani+in ya!ana"ile#e+i t(m ya)lar, y(ksek katl "inalar, hastaneler, t(neller, tiyatr8lar, 8kullar, al!,
eri! merkezleri 'i"i ya) e yerler&e yan'n ann&a az &uman /karan, hal89ensiz zellikli ka"l8lar
kullanlmal&r.
"% :a"l8larn &!enmesi:
1% Yer alt ka"l8larnn &!en&ikleri yerler kimyasal, mekanik e sl etkiler&en 8la"il&i+in#e uzak
ya&a "unlara kar! k8runmu! 8lmal&r.
2% :a"l8 e /eresini yan'n tehlikesin&en k8rumak e yan'nn yaylmasn nlemek i/in ka"l8lar
yan# ma&&eler (zerine &!enmemeli&ir. :a"l8larn arsa 9(t ta"akalar s8yulmal&r.
3% Ya) 'iri!lerin&e ka"l8lar "8ru i/ine alnmal, ka"l8 ile "8ru arasn&aki "8!luk elastik silik8n
ya&a "enzeri "ir ma&&e ile &8l&urulmal&r. Bu ama/la /iment8 kullanlamaz. 0ekanik &ar"elerin
8lu!a"ile#e+i &urumlar&a /elik "8rular kullanlmal&r. 7elik "8rular nere&e kullanlrsa kullanlsn (/
?az ayn "8ru&an 'e/irilmeli&ir. Tek &amar 8lmas &urumun&a anti manyetik malzeme kullanlmal&r.
=% Y.G. ka"l8larna &ahil&e e hari/te ka"l8 "a!l+ ya)la#aktr. :a"l8 "a!lklar, ka"l8ya su, nem
'irmesini nleye#ek !ekil&e 8lmal&r. *G ka"l8lar&a su 'irmesini nleye#ek te&"irlerin alnmas
&urumun&a ka"l8 "a!l+ kullanlmaya"ilir.
<% :a"l8 ekleri mutlaka zel ek aksesuarlar eya ek kutularn&a ya)lmal&r. -kler, mekanik
"akm&an '(enilir, i/ine su e nem szmasn nlemeli e iyi "ir elektrik iletkenli+ini sa+lamal&r.
-kler tesis e&il&i+i yere uy'un ti)te se/ilmeli&ir.
=2
G% :a"l8larn k8ruyu#u kl?lar ya&a yaltkanlar "ulun&uklar yerler&e z8rlanmamal e
ze&elenmemeli&ir. :a"l8lar 'erekti+in&e k8ruyu#u "(z ya&a "8rular i/ine alnmal&r.
J% Tek &amarl ka"l8larn tes)itin&e kullanlan elemanlar manyetik halka 8lu!turmamal&r.
8% Tek &amarl sistem&en 8lu!an "eslenmeler&e tek sra yerle!me &(zenin&e &amarlar,
Q1 Q2 Q3 Q3 Q2 Q1 Q1 Q2 Q3 Q3 Q2 Q1
!eklin&e, "ir&en ?azla katl yerle!me&e, katlar arasn&a en az 20 #m 8lmak k8!uluyla
1. kat 2. kat
Q1 Q2 Q3 Q3 Q2 Q1
Q1 Q2 Q3 Q3 Q2 Q1
Q1 Q2 Q3 Q3 Q2 Q1
!eklin&e 8lmal&r.
Bu "eslemeler&e ayn ?az kesinlikle yan yana tesis e&ilmemeli&ir, "a!ka "ir &eyi!le Q1Q1Q1,
Q2Q2Q2, Q3Q3Q3 &(zeni !eklin&e ya)lmamal&r. Sistemler arasn&a en az "ir ka"l8 /a) ka&ar aralk
8lmal&r. *yr#a t(m sistemlerin uzunlu+u yakla!k e!it 8lmal&r.
C% :a"l8larn en k(/(k krlma yar/a), 3 ka"l8nun &! /a) 8lmak (zere 7izel'e,20 &eki 'i"i
8lmal&r.

7izel'e,20 :a"l8lar&a en k(/(k krlma yar/a)
Kablo damar Says
Kablo kvrlma yarap (R)
XLPE VE PVC
Yaltkanl A.G.
XLPE ve PVC
Yaltkanl Y.G.
Zrhl Kablolar
I/ &amarl 12 K 3 1< K 3 1< K 3
Bir &amarl 1< K 3 1< K 3 1< K 3
10% 3!eme srasn&a ka"l8yu /ekmek i/in "(t(n iletkenler "ir araya 'etirili) /ekme klemensi ile
"ir"irine "a+lanmal&r. -n "(y(k /ekme 'erilmesi "akr iletkenler i/in < k'@mm
2
, al(minyum
iletkenler i/in 3 k'@mm
2
yi
'e/memeli&ir.
11% Yeraltna &!ene#ek ka"l8lar, s8kak e alanlar&a en az 80 #m &erinli+e 'm(lmeli&ir. Bu
yerlerin &!n&a en az G0 #m 8lmal&r. Bu &erinlik z8runlu &urumlar&a zel k8ruyu#u nlemler
alnarak 20 #m &8laylarn&a azaltla"ilir.
12% */k haa&a &!enen ka"l8lar 8la"il&i+in#e '(ne! !nlarnn etkilerin&en k8runmal&r.
13% :a"l8lar &uruma 're t8)rak i/ine, ka"l8 kanallarna ya&a &uarlara tutturulan &elikli taalara
eya mer&ien ra?lara &!enmeli&ir. 3eliksiz ya)lm! taalarla ka"l8 &!enmesi tasiye e&ilmez.
T8)rak i/ine yerle!tirilen ka"l8larn altn&a e (st(n&e yakla!k 10 #m kalnlkta elenmi! kum
"ulunmal&r. :a"l8nun (zerin&eki kumun (zerine e ayn kanala &!enen *G e YG ka"l8lar
arasna t(m ka"l8 "8yun#a &8lu tu+la eya en az G #m kalnlkta "et8n )laka eya )lastik ".
malzemeler&en ya)lm! k8ruyu#u elemanlar yerle!tirilmeli&ir. Byle#e /ukuru a/an i!/ilerin kazma
&ar"elerin&en ka"l8 k8runmal e 8ra&a ka"l8 "ulun&u+u n#e&en anla!lmal&r. Bu k8ruyu#unun
yakla!k 30 #m (zerine ise en az 10 #m 'eni!li+in&e )8lietilen&en ya)lm! uyar !eri&i k8nulmal&r.
1=% Bir ener9i ka"l8su ile "a!ka "ir ener9i ka"l8su ya&a kuman&a ka"l8su arasn&aki en k(/(k
a/klk J #m;&en az 8lmamak k8!ulu ile ka"l8 /a) ka&ar 8lmal&r. :uman&a ka"l8lar arasn&a
a/klk 'erekmez.
1<% Bir ener9i ka"l8su ile telek8m(nikasy8n, &emiry8lu, 8t8y8l ". ile il'ili ka"l8larn "ir"irlerine
yakla!malar ya&a "ir"irlerini kesmeleri &urumun&a aralarn&aki a/klk en az 30 #m. 8lmal&r. Bu
a/klk &aha k(/(k 8l&u+un&a ka"l8lar yanmayan 'ere/ler&en ya)lan leha, yarm "(z ya&a "8rularla
k8runmal&r.
1G% 3emiry8lu, su kanal e (zerin&en ta!t ara# 'e/en y8llarn altn&an 'e/irile#ek ka"l8lar /elik,
23L- ya&a "et8n muha?azal L65 "8rular eya "et8n ka"l8 kanallarnn i/ine &!enmeli&ir. Bu "8ru
e kanallarn (st kenarlar, ray alt kenarlarn&an e y8l y(zeylerin&en en az 1 m a!a+&a 8lmal&r.
=3
#% :a"l8larn k8runmas:
:a"l8lar a!r 'erilimlere kar! u/larna k8na#ak )ara?u&rlarla k8runa"ilir.
&% :a"l8larn t8)raklanmas:
:a"l8larn t8)raklanmas i/in -lektrik Tesislerin&e T8)raklamalar Ynetmeli+i;n&eki h(k(mler
uy'ulanr.
e% :a"l8 yerlerinin i!aretlenmesi:
:a"l8 tesisleri "ulunan kurulu!lar, "unlarn yerlerini tam 8larak i!aretleyerek "u ka"l8larn 'e/i!
'(zer'ahlarn 'steren )lanlar, "ele&iye e m(#air alan snrlar i/in&e il'ili "ele&iyelere, &i+er
yerler&e &e il'ili m(lki i&are amirliklerine ermeli&ir. Yer alt ka"l8 '(zer'ahlar ka)lamasz yerler&e
i!aretli "et8n kazklarla, ka)lamal yerler&e 8yulmu! i!aretlerle "elirtilmeli&ir. Oyle ki '(zer'ah
'r(nmeyen ka"l8lar $mesela hen&ek i/in&ekiler%, ka"l8 '(zer'ah e niteli+i anla!la#ak !ekil&e
i!aretlenmeli&ir.
Bu /er/ee&e &(z '(zer'ah maksimum 100 m;&e "ir, ek e "ran!man yerleri &n(! n8ktalar ".
yanl'y nleye#ek !ekil&e i!aretlenmeli&ir. Bu i!aretler yerine 're "et8n kazk, )irin/ eya &k(m
leha ya&a kal&rm ka)lamasn&a 8yulmak suretiyle ya)lmal&r.
?% :a"l8 renk k8&lar TS G=2C stan&ar&na uy'un 8la#aktr.
YEDNC BLM
yletme Gvenligine liykin Hkmler

Kuvvetli akm tesislerine girmek
Madde 59- :uetli akm tesislerine meslekten 8lmayan kimselerin 'irmesine e zel 'ere/ler
8lma&an "unlara &8kunulmasna izin erilmez. *yr#a tesislerin 'iri!in&e i!letme )ers8neli i/in 'erekli
i! '(enli+i malzemeleri her zaman hazr "ulun&urula#aktr.
Bu tesislere herhan'i "ir ne&enle 'e/i#i 8larak herkesin 'irmesine izin erilirse, meslekten
8lmayanlarn, tehlikeye u+ramasn nleye#ek nlemler alna#aktr.
:uetli akm tesislerine 'irilmesi ziyaret/iler i/in tehlikeli 8la#aksa "unlarn an#ak i!letme
tara?n&an zel 8larak 'relen&irilmi! 8lan e tesisleri tanyan "ir kimsenin 'zetimi altn&a k(/(k
t8)luluklar halin&e 'irmesine izin erilir.

Kuvvetli akm tesislerinde alymak
Madde 60- T(m y(ksek 'erilimli kuetli akm tesislerin&e teknik k8nular&an s8rumlu elektrik
m(hen&isi 8lmal&r. 1<= k6 e &aha "(y(k kuetli akm tesislerin&e $uzaktan kuman&a e&ilen T0
ler hari/% i!letme s8rumlusu 8larak en az "ir elektrik m(hen&isi "ulun&urulmal&r. Bu 0(hen&isin i!
'(enli+i e i! emniyeti a/sn&an s8rumlulu+u, tesiste uyulmas 'ereken i! '(enli+i yntemlerini
tes)it etmek, emniyetli "ir i!letme i/in uyulmas
'erekli kurallar "elirlemek e 'erekli ara/ 'ere/leri tes)it e&erek sz k8nusu kurallara uyulmas
yn(n&e &enetlemeler ya)maktr. :uetli akm tesislerin&e ya)m, "akm e i!letme esnasn&a i!i
ya)an elemann ki!isel hatalarn&an 8lu!a#ak kazalar&a "u m(hen&ise hukuki s8rumluluk y(klenemez.
==
Yeterli '(enlik nlemleri alnma&an e zel ara/lar kullanlma&an y(ksek 'erilim altn&a hi/"ir
!ekil&e /al!ma ya)lamaz.
:uetli akm tesislerin&e y(ksek 'erilim altn&a an#ak -ner9i e Ta"ii :aynaklar Bakanl+;n#a
yetkilen&irilmi! 8lan kurum e kurulu!lar tara?n&an "u ama/la a/lm! 8lan e+itim kurslarn "itirerek
D:uetli *km Tesisleri;n&e Y(ksek Gerilim *ltn&a 7al!ma .zin Bel'esiD alan elektrikle il'ili ?en
a&amlar ya &a "ir m(hen&isin s8rumlulu+u e 'zetimi altn&a 8lmak (zere teki 'reliler /al!ma
ya)a"ilir. Yeterli elektrik "il'isi 8lmayan
kimseler yar&m# 8larak /al!trla#aksa "unlara n#e&en il'ili kurulu!lar tara?n&an hazrlanan 'erekli
yner'eler erile#ek e a/klamalar ya)la#aktr.
0(!terek &irekler&e al/ak 'erilimli "l(mler&e /al!ma ya)la#a+n&a y(ksek 'erilimli hattn
'erilimi mutlaka kesile#ektir.
Gerilim altn&a 8lmayan tesis "l(mlerin&e /al!la#a+n&a 'erilim altn&a "ulunan teki "l(mler
ne&eniyle /al!anlarn her han'i "ir tehlikeye u+ramamas i/in 'erekli nlemler alna#aktr.
G1 in#i ma&&e&ekilerin &!n&a rne+in !u nlemler alna"ilir:
, Gerilim altn&aki tesis "l(mlerinin ka)atlmas ya &a yaltkan "ir kl?la rt(lmesi,
, 7al!ma srasn&a s(rekli 'zetim,
, 7al!ma ya)lan yerin "ir en'elle /erilmesi. *n#ak, "u &urum&a ay'tlarla tehlikesiz e ser"est
8larak hareket e&ile"ilmeli&ir.

alyanlarn gvenligini saglamak iin alnacak nlemler
Madde 61- .!letme s8rumlular 'enellikle ya)la#ak i!ler i/in 'relen&irilen ki!ilere i!in s(resi,
yeri, #insi e nemine ili!kin yazl yner'eler ere#ekler&ir.
*!a+&aki &urumlar&a yazl yner'eler erilmeye"ilir:
1% .!i ya)makla 'relen&irilen kimselerin yeterli teknik "il'i e 'r'(s( arsa, ken&isi e
yar&m#lar i/in 'erekli '(enlik nlemlerini ken&i s8rumlulu+u altna ala"ilirse,
2% .!letme s8rumlusu t(m &ere a/ma e ka)ama i!lerini ken&isi ya)ar ya &a 'zetimi altn&a
ya)trr e ya)lan i!leri ken&i &enetlerse.
Szl( 8larak ya &a tele?8nla erilen emirler, "u emri alan kimseye tekrar ettirile#ektir.
.l'ililerin saatleri "ir"irine 're tam 8larak ayarlanmal e ek '(enlik nlemi 8larak i!e "a!larken
'erilimin kal&rlmas e i! "ittikten s8nra 'erilimin uy'ulanmas srasn&a yeterli s(re "raklmal&r.
:uetli akm tesislerin&e ya)la#ak "akm,8narm /al!malar srasn&a /al!anlarn hayatnn
k8runmas a/sn&an mutlaka alnmas 'ereken nlemler a!a+&a a/klanm!tr:
a% Gerilimin kesilmesi:
Bakm e 8narm ya)la#ak yere ener9i sa+layan t(m kesi#ilerin a/lmas e "unlara ait ayr#lar ile
ayrma i!leminin emniyet altna alnmas 'erekir.
"% Tekrar 'erilim erilmesinin nlenmesi
Gerilimin kesilmesi i/in a/lm! 8lan kesi#i e ayr#larn "ir "a!kas tara?n&an yanl!lkla
ka)atlmasn nlemek (zere 'erekli nlemlerin alnm! 8lmas 'erekir. Bu maksatla, "u ay'tlarn
arsa tahrik e kuman&a kilitleme &(zenleri kilitlene"ilmeli, ay'tlarn (zerine Dka)amak yasaktrD,
Dhat (zerin&e /al!ly8rD 'i"i yazlar aslmal&r.
Bu nlemler, rne+in kesi#ilerin ka)anmasn nleyi#i anahtarl kilitleme &(zeninin anahtarnn
yetkili ki!i tara?n&an alnmas ile &e &aha emin !ekil&e sa+lana"ilir.
Bir /al!ma yeri "ir&en ?azla n8kta&an "esleniy8rsa, $a% e $"% "entlerin&e "elirtilen nlemler her
"esleme n8ktas i/in uy'ulana#aktr.
#% 7al!la#ak yer&e 'erilim 8lma&+nn k8ntr8lu:
Tesislerin "ir "l(m(n&e /al!ma ya)mak i/in 'erilimin kal&rlmas 'erekiy8rsa, &ere ka)ama e
a/malarnn "elirli "ir zaman&a ya)la#a+n "il&irmek yeterli &e+il&ir. 7al!la#ak yeri "esleyen t(m
kesi#ilerin a/lm! 8lmasna ra+men sz k8nusu tesis "l(m(n(n 'erilim altn&a 8lu) 8lma&+ 'erekli
l/( eya 'ster'e #ihazlar ile &enetlenmeli e &enetleyen kimse 'erilim 8lma&+ kansna ar&ktan
=<
s8nra /al!maya "a!lanmal&r. Izerin&e /al!la#ak "ir tesisin 'erilim altn&a 8lma&+nn
sa)tanmasn&a, yalnz &eresi kesil&ikten s8nra l/( ay'tlarnn 'ster'elerinin 'eri 'itmesi, anahtar
ka)atlan lam"alarn snmesi, ya &a trans?8rmatr '(r(lt(lerinin kesilmesi 'i"i zelliklere
'(enilmemeli&ir. .! "itti+in&e /al!anlarn tehlikeyle kar!la!maya#aklarna kesinlikle inanl&ktan
s8nra tesisler 'erilim altna alnmal&r.
&% 7al!lan "l(me yakn yerler&e, i!letme esnasn&a 'erilim altn&a "ulunmas 'erekli "a!ka
"l(mler arsa, "u "l(mler&eki 'erilimli ksmlara &8kunmay nleye#ek nlemler alnmal&r.
Arne+in "ir anahtarlama h(#resi i/in&e /al!lrken, kesi#i a/l&+ hal&e, tesisin &i+er "l(mlerin&e
i!letmeye &eam e&il&i+i i/in, "aralar&a 'erilim "uluna"ilir. Blmelen&irilmemi! h(#reler&e, h(#re
i/ine, h(#re ka)s ka)al iken s8kulmu! "ulunan "ir ayrma )lakas ile "u k8ruma nlemi alnm!
8lmal&r. Byle "ir nlem alnamy8rsa, "aralarn 'erilimlerinin mutlaka kesilmesi 'erekir.
Bara "l(m( "lmelen&irilmi! "ir h(#re&e "u ilae nleme 'erek y8ktur.
e% :sa &ere etme e t8)raklama:
Gerilimi kesilmi! y(ksek 'erilim tesislerin&e /al!la#aksa, /al!la#ak "l(m n#e&en t8)raklanm!
8lan "ir &(zenek (zerin&en ksa &ere e&ile#ektir. .!letmelerin s8rumlu kimseleri, i! s(resin#e
/al!anlarn tehlikeyle kar!la!a"ile#e+i hi/"ir &ere ka)ama i!lemi ya)lmamasn sa+laya#aktr. :sa
&ere e t8)raklama, an#ak "(t(n /al!malar "ittikten e "unlar ya)anlarn he)sine ha"er eril&i+i
kesin 8larak +renil&ikten s8nra kal&rla"ilir.
Ba+lama h(#resi i/in&e /al!l&+n&a, "u h(#reler ka"l8 /k! eya "ara t8)raklama ayr#lar ile
&8natlm! ise, "u ay'tlarn ka)atlmas ile istenen !art sa+lana"ilir.
7k! hatlarnn t8)raklanmasn&a kullanlan t8)raklama &8nanm h(#re i/in&eki teki ay'tlar
t8)raklayamy8rsa, 'erekti+in&e t8)raklama e ksa &ere etme &(zenlerini "a+lamak i/in h(#re&e ya
&a ay'tlar (zerin&e sa"it "a+lant ya)maya uy'un /)lak "l(mler "raklmal&r.
T8)raklama &(zenleri, h(#relere 'irme&en t8)raklama tesislerine "a+lana"ilmeli&ir. 2(#re ka)s
"a+lama srasn&a a/k 8la"ilir, an#ak "u &urum&a ka)nn a/la"ilmesi i/in mutlaka kesi#inin a/k
8lmas !art 'erekli kilitlemelerle sa+lanm! 8lmal&r.
T8)raklama e ksa &ere etme i!i, /al!ma ya)lan yerin yaknn&a e 8la"ilirse "uras ile akm
kaynaklar arasn&a ya)la#aktr. T8)raklama e ksa &ere etme &(zenleri, ya)lan /al!malar&an
&8lay e /al!ma s(resin#e hi/ kal&rlmaya#ak "i/im&e tesis e&ile#ektir.
Bir elektrik ener9i tesisin&e, yukar&a "elirtilen nlemler alnma&an hi/"ir "akm e 8narm
/al!mas ya)lmamal&r. Bu !arta ra+men tesisin ya)la#ak i!ler srasn&a 'eriliminin kesilmesi
imkansz ise, "irisi i!ten s8rumlu tutulan en az iki ki!i 'relen&irilmeli&ir.
Grevlilere verilecek donatm ve ynergeler
Madde 62- :uetli akm tesislerin&e /al!an 'relilere, /al!t+ kurulu! ya&a i!letme tara?n&an
ya)a#a+ i! e y(k(ml(l(kler k8nusun&a "il'i erile#ek e 'erekli a/klamalar ya)la#aktr. Ge/i#i
8larak ya &a 'zetim altn&a tehlikesiz i!ler&e /al!anlara ya)a#aklar i!lere ili!kin yner'e erilmesi
'erekir.
Ya)trlan i!, sa+lk e ya!am i/in tehlikeli ise, i! ya)tran, /al!anlar 'erekli k8ruyu#u
malzemelerle &8natmak z8run&a&r. Tesisin uy'un n8ktalarn&a, kaza &urumlarn&a 'erekli 8la#ak ilk
yar&m malzemeleri e kurtarma ay'tlar her an '(enle kullanla"ilir &urum&a hazr
"ulun&urula#aktr.
alyma konusunda teki tesislerin sahipleri ile uyuyma
Madde 63- Bir tesisin sahi"i "a!kalarnn tesisine zarar ere"ile#ek ya &a 8nu tehlikeye s8ka"ile#ek
/al!malar ya)trmak &urumun&a ise> ya &a "u /al!malar srasn&a ken&i 'relileri teki tesisler
ne&eniyle tehlikeye u+raya#aksa, teki tesisin sahi)lerine n#e&en ha"er ere#ektir. Bu &urum&a her
t(rl( "8zukluk e tehlikeleri nlemek i/in 'erekli nlemler tara?lar arasn&a kar!lkl anla!ma ile
alna#aktr. Bu t(rl( anla!malar&a G1 in#i ma&&e h(k(mlerine uyula#aktr.
nemli tesis merkezleri arasnda iletiyim (haberleyme) baglantlar
Madde 64- Anemli elektrik (retim e &a+tm tesisleri her an 'enel ya &a zel tele?8n ileti!im
tesisleri ara#l+ ile "ir"irine "a+lana#aktr.
=G
Hava hatlarn gerilim altna alma bildirimi
Madde 65- Tesisi "itirilen haa hatlarna ilk 'erilim uy'ulanmasn&an en az (/ '(n n#e yerel
'ereklere e 8lanaklara 're a!a+&aki "il'ileri &e ka)sayan "il&iriler yaynlana#aktr:
, 2aa hattnn yeri,
, 2aa hattnn 'erilimi,
, 38+a"ile#ek tehlikeler,
, 2at &8layn&a "ulunanlarn &ikkat e&e#e+i k8nular.
Bu k8nu&a -lektrik Tesisleri :a"ul Ynetmeli+i;n&e yer alan &i+er h(k(mlere &e uyulur.
Hava hatlar iletkenlerinde yaplacak degiyiklikler
Madde 66- Bir haa hattn&a iletkenlerin kesitinin arttrlmas ya &a hatta yeni iletkenlerin
/ekilmesi &urumlarn&a &ireklerin e temellerinin 8 sra&aki 'er/ek &ayanmlarnn artan y(ke 're
yeterlili+i &8+rulana#aktr.
Kuvvetli akm tesislerinin denetimi ve gvenligi
Madde 67-a) 2aa hatlarnn &enetimi:
.!letme tara?n&an "elirli s(reler&e haa hatlar e &irekler, t8)raklamalar &ahil &enetlenmeli e
y8klanmal&r. Y8klama e "akmn s8nu/lar &(zenli 8larak kay&e&ilmeli&ir.
"% 2aa hatlar &!n&aki kuetli akm tesisleri:
.!letme tara?n&an tesisin zellikleri 'z n(ne alnarak "elirli aralklarla &enetleme e
y8klamalarn s(resi hi/ "ir zaman 2 yl 'e/memeli&ir. Y8klama e "akmlarn s8nu/lar &(zenli
8larak kay&e&ilmeli&ir.
Devre dy edilen hatlar
0a&&e G8, 3ere &! e&ilen kullanlmaya#ak hatlar t8)raklanmal&r.
Hzun s(re i!letme &!n&a "rakla#ak haa hatlar ya tamamen sk(le#ek ya &a i!letme&e "ulunan
hatlar 'i"i &(zenli "i/im&e "elirli s(re&e "akm ya)la#aktr.
SEKZNC BLM
Yrrlge liykin Hkmler

Yrrlkten kaldrlan ynetmelik
Madde 69- 21 :asm 1CJ8 tarih e 1G=GG sayl Resmi Gazete;&e yaymlanan -lektrik :uetli
*km Tesisleri Ynetmeli+i y(r(rl(kten kalkm!tr.
Yrrlk
Madde 70- Bu Ynetmelik yaym tarihin&e y(r(rl(+e 'irer.
Yrtme
Madde 71- Bu Ynetmelik h(k(mlerini -ner9i e Ta"ii :aynaklar Bakan y(r(t(r.
Ek: Buz y(k( haritas
=J
=8