AHMEDEL RUFADEN

VAAZLAR

EL BRHNUL MEYYED

www.elburhan.com

NSZ
Rahman ve Rahim olan Allah'n adyla... Btn kinat hi yoktan var eden, her eyi yerli yerince ve bir nizam dhilinde hlkeden, insan yaratklarn en stn ve ereflisi klan, lemlerin Rabbi olan Cenab- Allah (c.c.)a hamdolsun. Btn gzellikler, salvat, dualar, yalvar ve yakarlar Allah (c.c.) iindir. nsan olgunlatran, yollarn gsteren, kinatn bin bir trl esrar ve inceliklerini reten O'dur. Salvat, selamlar, rahmet ve mafiretler O'nun yce Resul Hz. Muhammed (s.a.v.)'in zerine olsun. Bizlere, Allah'a ulama yollarn reten O'dur. M'minleri karde ilan edip sevgiyle coturan; bye saygy, ke kar sevgi ve efkati gnlmze yerletiren dnyada iken cennet ehli gibi temiz yaamann gereklerini mjdeleyen O'dur. K sevmeyi, by saymay; fakir ve yoksula acmay; yetimin gnln almay; yavrusunun firakyla ii yanan annenin yklm kalbini onarmay tleyen Hz. Muhammed (s.a.v.)'dir. Cenab- Allah'n temiz ba ve yarlamas, cennetleri, cennet bann glleri, Allah diyen aalar, hurileri, havz kevserleri, cennetin uzun yerlerden gelerek m'mini ferahlatan misk gibi kokular, Hz. Muhammed'in (s.a.v.) efaatleri, Lival Hamd isimli sancaklar, Allah'a gnl veren, O'nun nurlu yolundan ayrlmayan, ayann trnandan, bandaki sann tellerine kadar her yeriyle Mslman olan kullarnn olsun. min. Dnya fanidir. Ahiret bakidir. Her insan dnyaya gzlerini atndan itibaren ecel yollarn bitirmek iin yrrde yrr. Alar, sevinir, gnl yanar kalbi sklr. Ama durmadan yrr. Kendisine tayin edilen yollar bitirmeye, baki olan leme varmaya alr. ileli yollar, zntl yollar can skc yollar, gnlleri yoran yollar. Yr de yr. D kalk yine de yr. stesen de istemesen de menzile varmak iin da ta demeden yr! Bu dnya yollar, bir gn olup biter. Ellerini pmeye kyamadmz dedelerimizin, ninelerimizin yollarn bitirip, bu lemden gt gibi bizim de yollarmz bitecektir. Ne var ki yollarn dorusunu erisinden iyi semeli. ki yol vardr; Kur'an- Aziman'n yolu. eytann yolu. Kur'an'n yolunda, Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.), Nebiler, Sddklar, ehitler, Evliyalar vardr. eytann yolunda, Nemrutlar, Firavunlar, Ebu Lehebler, Ebu Cehiller vardr. te, bizim Kur'an yolunda amadan yrmemizi temin edecek bu kitab Mslman din kardelerim iin hizmete sunmay byk bir dev kabul ettim. Evliyay Allah'a ulatran yollar adm adm bu kitapta bulacaksnz. slam yolunda, en gzel tleri Kur'an- Kerimden, Peygamberimizin mbarek azlarndan reneceksiniz. Sabahn seher vaktinde hazin hazin ten horoz sesleriyle uyanp, Allah'a ibadet eden, herkes uykuda iken Allah akyla hngr hngr alayan, Allah klarnn temiz yolunu bu kitapta bulacaksnz. Ezan- Muhammediye nidalaryla kendinden geen, gl dalnda ten blbln tatl sesiyle yanp kavrulan, rzgrn tatl tatl esiinde, yapran kmldaynda Allah'n bin bir trl hikmetlerini sezerek kendini Allah'a adayan, Hak klarnn tatl sohbetlerini bulacaksnz bu kitapta. Bu kitap, Mslmann dnyada yaay ve davranlarn gzel bir ekilde evliyann azndan anlatan, tarikat yollarn ve gereklerini inceden inceye sralayan, bilinmeyen birok gerekleri, en iyi bir ekilde aklayan bir eserdir. Bu kitap, Hak klarnn ince dnlerini bize aktaran insana, tkezleyecei yerleri nceden haber vererek uyaran, Hak yolunda iyi bir yardmc, gerek bir rehberdir. Bu kitap, Mslman kardelerimin zevkle okuyaca ok ok faydalanaca, okuduunda dnyay ve ahireti gerek ynleriyle renecei, bugne kadar olan yaaylarna pimanlk duyaca, yolunu aydnlk grerek Allah'a ulaabilmek iin sevinle komaya balayaca, ibadetlerden zevk alaca bir ilim hazinesidir. Bu kitap, "lmeden nce lmek" srrna ermi m'minlerin dnyadaki yaaylarn bize aktarmasyla hem rnek bir rehber, hem t verici bir klavuzdur. Yce Rabbimden btn dileim, bu kitabn btn Mslman kardelerime faydal olmasdr. Yardm ve tevfik Yce Allah'tandr. SABR ARSLAN 2

www.elburhan.com

GAVS-I A'ZAM AHMED'EL RUFA KMDR?

Rufai tarikatnn kurucusu Ahmed'el Rufai hazretleri H. 512'de Basra blgesinde Karyat Hasan kynde dnyaya gelmitir. Yedi yalarnda babasn kaybeden byk veli, Basra'nn Nahr Dakla'da ikamet eden days Mansur tarafndan bytlmtr. Manevi hayatna yn vermede days Mansur ok etkili olmutur. Yirmi yedi yalarnda tahsilini ikmal eden byk veli Abul Fazl'dan icazet almtr. Derslerinin son ksmn da ikinci days olan Ebu Bekr Vasti Hazretlerinde okumutur. Days Mansur, hrka vererek babasnn medfun bulunduu mm Abide'ye gidip yerlemesini tavsiye etmitir. Bir yl sonra (540) Mansur lm ve tarikatnn eyhliini Ahmed'el Rufai hazretlerine brakmtr. Byk veli, Hseyin (r.a.)'in soyundan Peygamber (a.s.)'in torunudur. 556 H. tarihinde doksan bin hccacn gzleri nnde cereyan eden bir hadise: Dnyann muhtelif yerlerinden gelen insanlar ziyaret iin Ravza-i Mutahhare'ye toplanmlard. Bu esnada derinden gelen bir inilti, yle terennm ediyordu: Ey Dedeceim! Salat' selam zerine olsun. Elini pmee geldim. Ve aleykm selam evladm, cevab ile birlikte Resulllah'n sandukasndan bir el uzan verdi. Uzanan mbarek eli Ahmed'el Rufai hazretleri pt ve haremi nebevide Ravza-i Mutahhare'nin eiklerine serildi, binlerce hccaca u teklifi yapt: Bu mukaddes eie yzm koyuyorum, beni ineye ineye geiniz." Bunun zerine limler, arifler baka kaplardan ktlar. Dierleri ise onu ineyerek karlarken byk veli: "Allah'm! Manevi gcm, imanm, Zat' Ecelli Ala'ya ve bilgimi de Peygamberine kar arttr" diyordu. Bu hadiseye, Abd'l Kadir Seyln, Cenab Zaferani, eyh Adi ve Aliyyl Heyti ahid olmulardr. Byk veli H. 575'de irtihali darl beka eylemitir. Birok eserleri vardr. Cenab Hak bizleri onlarn izlerinden ayrmasn. Amin... H. AR F PAMUK

www.elburhan.com

ZHD- TAKVA
Zhd, Allah (c.c.)'a ynelen kiilerin ilk admdr ki takva esasna dayanr. Takva ise hikmetin ba olan Allah korkusundan ibarettir. Btn bunlarn toplanp dmlenecei balca nokta ise, gelmi gemi ve gelecek, geecek btn insanln en ereflisi Resulllah efendimizin yoluna kendini adamaktr. Bu da: "Ameller ancak niyetlere baldr" hadisi erifini uygulamak suretiyle tam bir ihls iinde Allah Resul'nn yoluna uymakla mmkndr. Allah'n Resul (s.a.v.) amelde yaplan niyetteki hlsn lzumluluunu u aadaki hadiste ne gzel izah etmilerdir: "Bir adam dnyalk elde etmek iin Allah yolunda savaa gitmek isteyen kii hakknda Resulllah Efendimize bir sual yneltirler. Allah'n Resul (s.a.v.) u cevab verirler: "Sevab yoktur!" Oradakiler, dehete kaplp: "Tekrar sor, belki meramn anlatamamsndr" derler. Bunun zerine adam: "Ey Allah'n Resul, dnya menfaati iin Allah yolunda cihada kan kii hakknda ne buyurursunuz?" diye sorar. Peygamber (s.a.v.) den "Sevab yoktur!" cevabn alr. Orada bulunanlar yine dehete kaplrlar, adama soruyu tekrarlamasn sylerler. Adam, nc defa olarak yine: "Ey Allah'n Resul! Dnya menfaati iin Allah yolunda cihada kan kii hakknda ne buyurursunuz?" diye sorunca, Resulllah'tan (s.a.v.): "Sevab yoktur!" cevabn alr. (Bu hadisi, kendilerine son derece gvenilen raviler nakledip dorulamlardr). Bu ve benzeri hadislerden anlyoruz ki, amellerin neticesi, niyetin gzel veya irkin olmasna baldr. Yani niyet salam olursa amel de salam olur. Niyet ihlstan arnrsa amelin de hibir deeri kalmaz! yle ise Allah'a kar olan davranlarnzda temiz niyet ve ihlstan ayrlmaynz. Her davran ve iinizde Allah'tan korkunuz! nanlarnz, gerek kitap ve gerekse snnetteki mtaabihlerin (1) zahirine uymaktan uzak tutunuz!

MTEABH AYETLER:
Kur'an- Kerim ve Hadis-i erifte bulunan mteabihlerin zahirine uymak kfrdr. Onun iin mteabihlerde zahiri anlam zere inanlara sapmamaldr. Cenab- Hak yle buyurmutur: "te kalplerinde erilik bulunanlar, srf fitne aramak (tekini berikini saptrmak) ve (kendi arzularna gre) teviline (2) yeltenmekiin onun mteabih olanna uyarlar." (3) yle ise, size ve her mkellefe, mteabihler hakknda vacip olan, bunlarn Allah tarafndan, kulu ve Resul Muhammed (s.a.v.)'e nazil olduuna inanmaktr. nk Cenab- Hak bize bunlarn tafsil (4) ve tevilini teklif etmemitir. Azameti yce olan Allah yle buyurmutur: "Hlbuki onun tevilini Allah'tan bakas bilmez. limde yksek payeye erenler ise: "Biz ona inandk. Hepsi Rabbimiz katndandr" derler. Bunlar salim aklllardan bakas dnmez." Selef limlerinden olan takva ehli, bu gibi mteabihlerin zahiren ifade ettii anlamlardan Zat- Ecelli Ala'y tenzih edip, manasn Allah'n ilmine havale ederlerdi. te dinin selameti ancak byle yapmakla mmkndr!

1 2

Mteabih: Gerek anlamn Allah ve Resul'nn bilebilecei ayet ve hadisler Te'vil: Sze baka mana verme, akl ile anlam karma. 3 Al-i mran: 7 4 Tafsil: Bir ey hakknda etrafl bilgi edinme 4

www.elburhan.com

ALLAH'IN ZATI
Ariflerden biri, Zat- Ecelli Ala hakknda, kendisinden bilgi isteyenlere yle demitir: "Eer Allah'n zatndan sual ediyorsanz unu iyi bilin ki O, hibir eye benzemez. Eer Ulhiyet sfatlarndan sual ediyorsanz, bu husus hls suresinde anlatlmtr: "De ki: O, Allah'tr, bir tektir, Allah'tr, Samed'dir, dourmamtr, dourulmamtr O. Hibir ey de O'nun dengi (ve benzeri) deildir." Eer ismi celili mevladan soruyorsanz O, yle Allah'tr ki, ondan baka ilah yoktur! Gaybi bilen de O, meydandakini de. Rahman da O... Rahim de O! Eer Allah'n ilerinden soruyorsanz: "Hergn O, bir itedir!" mealindeki ayet bu hususu aklamaya kfidir. mammz afii hazretleri Tevhid hususunda ne denilmi ise hepsini bir szde toplamtr. yle ki: "Eer fikrinin yetiebilecei bir eye kadar tefekkr edip de kalrsa tebihtir ki, byle dnen kiiye mebbih denir. (Kalbi) mcerret yoklua yatrsa bu takdirde o muattl olur. Bir varla inanp da o varln btnn anlamaktan aciz olduunu itiraf ederse, ite bu takdirde muvahhid olur."

ALLAH'IN ZATINI TENZH ETMEK

Efendiler! Cenab- Hakk', (noksan sfatlardan) tenzih etmelidir. Hadis (sonradan yaratlm) lann sfatndan ve btn yaratklarn benzerinden onu tenzih etmek kutsal bilmek gerekir. "stiva" bahsinde inanlarnz tertemiz tutmalsnz! "steva alel ar" (arn zerine yerlemek) ile yorumlamamaldr. nk bu trl "yerlemekte" hulul manas vardr, oysa Cenab- Hak bundan mnezzeh ve mberradr. Cenab- Hakka "yukardadr, aadadr" da denilemez. Bu gibi szlerden kalmaldr. Cenab- Hakk' mekn, el ve gz gibi organ, inip kmak gibi hareket ve davranlardan tenzih etmek gerekir. Gerek Kur'an ve gerekse hadislerde geen mteabihler hususuna gelince, bu babta yapacamz tek ey, ok erefli selef limlerinin beyanlarna uymak ve takip ettikleri yoldan gitmektir. Selamet yolu ancak budur. Selef limleri bu gibi mteabihler hakknda, "Hepsi Allah tarafndan indirilmitir" deyip iman etmiler, tefsir edip manalarn aklamlar, ilmini Allah ve Resulne havale etmilerdir. Vacip tealay keyif (ekil) ve yaratklarn hal ve davranlarndan tamamen tenzih edip, Kur'an' Kerim'deZat- Ecelli Alas'n nasl anlatm ise, ylece okuyup tefsir etmezlerdi. nk mteabih olan sfatlar kendi yce zatndan ve Peygamberi Zian Efendimiz'den baka hi kimse aklayamaz. Bu hususta izlenecek en kar yol, mteabihleri muhkemlere (1) hami etmektir. uras da kesinlikle bilinmeli ve teslim edilmelidir ki, mteabih ayetlerle muhkem ayetler arasnda hibir elime bahis konusu olamaz. mam Malik Hazretlerine birisi:

Ayeti celilesinin tefsirini sormu, mam Malik: "Her ne kadar "stivann" manas malum ise de keyfiyet, Hak Teala hakknda dnlemedii iin, bizce vazife ancak buna iman etmekten ibarettir. Byle eyleri soruturmak bid'atten saylaca vehiyle siz ehli bid'atten olsanz gerektir" demi ve kendisine bu suali soran huzurundan (kibarca) kovmutur. mam afii Hazretleri de byle bir sual zerine: "Benzetmeyerek iman ettim, rnek istemeden inandm, idrakta kusurumu anladm, byle mevzulara dokunmaktan ekindim" demitir. mam- Azam Ebu Hanife Hazretleri de: "Allah Teala yerde midir, gkte midir bilmem, diyen olursa kfretmi olur. nk bu szler Hak Teala'ya mekn isnad etmeyi anlatr. Mekn ve zamandan mnezzeh olan Allah hakknda bu gibi anlatma tebih saylr" demilerdir... mam Ahmed Hazretleri de bu konuda sorulan bir sual zerine: "Kur'an- Kerim'de beyan buyurulduu gibi Hak Teala'dan "stiva" sadr olmutur. Fakat beerin hatrlad ve dnd gibi deildir" demitir.
1

Muhkem: Anlamn limlerin aka anlayabilecei ayet ve hadisler 5

www.elburhan.com

mam Ca'fer Essadk (r.a.) de yle demitir: "Her kim Cenab- Hakk'n bir yerde veya bir eyin stnde olduunu zannederse, bu irktir. nk bir eyin stnde olmak ona yklenip yaslanm demektir. Meknda demek, bir eyin iine smak demektir."

MEVLA'YI ARAMAK
Hakk' aramak yrekten olmaldr. nk Cenab- Mevla kullanna ah damarndan daha yakndr. Ayn zamanda (ilmi ilahisi) her eyi kuatmtr. Din, nasihattir. Tevhid kelimesini yle bir ihlsla sylemelidir ki masivaya (1)asla yer kalmasn. Cenab- Hakk', tebih ve ekillendirmek gibi hususlardn tenzih edip yukarlk, aalk, yaknlk ve halis niyetlerin olumlu birer neticeleri olmaldr. Peygamber (s.a.v.): "Ameller niyetlerle kaimdir. Herkes iin niyet ettii ey vardr. Her kim Allah ve Peygamberi iin hicret etmise, hicreti Hak Teala ve Peygamber'edir. Eer elde edecei dnyalk veyahut evlenecei kadn iin ise, hicreti niyet ettii ey iindir" buyurmulardr. Amellerinizi islamn temeli olan be ana esas zerinde salamlatrn. Allah'n Resul (s.a.v.) yle buyurmulardr: "slam be (ana esas) zerine kurulmutur: ehadet kelimesi, namaz, zekt, hac ve oru... Sonradan uydurulmu bidatlardan iddetle kannz. nk Peygamber Efendimiz yle buyurmulardr: "Her kim dinden olmayan herhangi bir eyi meydana karrsa red olunur." Hak Teala'ya kar davranlarnz takva zere olsun. nsanlara kar doruluk ve gzel ahlaktan ayrlmayn. Nefislerinize, arzularnza aykr davranmakla hkim olun. lahi snrlar sakn amayn. Kur'an- Kerim'deki: "Sz verdiiniz zaman gereini yerine getirin" emrine smsk sarln. Peygamber (a.s.) size ne verdi ise aln, neden nehy etmi ise ondan da iddetle uzaklasn. Yalandan saknmalsnz. Gerek Allah'a ve gerekse insanlara kar yalan aklamalarda bulunmaynz. Bo ve kuru iddialar Hakk'a kar da, insanlara kar da yalan saylr. Gerek kulluk, kulluu bilmektir. Din ise, emirleri yerine getirmek, yasaklardan kanmaktr. Her iki hususta da tevazu gereklidir. Emirlere riayet, kiiyi Allah'a yaklatrr, yasaklardan kanmak, Allah'tan korkmakla mmkndr. Amelsiz Allah'a yaklama iddia edilemez. Gnaha kar cret gstermekle Allah korkusu asla dnlemez. Allah', Resulllah (s.a.v.)'a uymakla arayn. Nefsin irkin arzularna boyun emekle Hak Teala aranamaz... Nefse mahkmiyetle Allah' aramak daha bandan sapmak demektir.

HAZRET PEYGAMBER'E SAYGI

Peygamberinize sayg gsteriniz, zira insan ile Allah arasnda berzah ve vasta ancak O yce zattr. O, Allah'n kulu, habibidir. Allah'n Resul ve yaratklarn en mkemmelidir. O, Peygamberlerin efdali phesiz ki O'dur. Allah yolunu gsteren, Allah'a davet eden, Allah'dan haber veren, Allah'tan haber alan O'dur. Kinat, Rahman'n huzuruna ileten kap O'dur. O'na sarlan kemale erer; ondan ayrlan eriyip gider. Resulllah Efendimiz yle buyururlar: "Hi biriniz, benim getirdiim eyi can gnlden kabul etmedike, imann kemaline eremez."

HAZRET MUHAMMED'N PEYGAMBERL KIYAMETE KADAR BAKDR

Efendiler! unu iyi bilin ki: Peygamberimizin nbvveti, vefatndan sonra da, hayatnda olduu gibi bakidir. Kyamete kadar onun peygamberlii devam edecektir... Btn insanlk, dier tm eriatlar ortadan kaldran Muhammed'in (s.a.v.) eriatyla muteberdir. Onun en byk mucizesi Kur'andr. O da kyamete kadar bakidir. Hak Teala: "De ki: And olsun, insanlar ve cinler u Kur'ann benzerini (meydana) getirmek zere biraraya toplansa, yekdierine yardmc da olsalar, yine onun benzerini getiremezler" buyurmutur. (2)

1 2

Allah'tan baka eylerle ilgilenmek sra: 88 6

www.elburhan.com

Efendiler! Her kim onun batan aa olan doru haberlerini kabul etmezse, Allah kelamn kabul etmiyenlerden olur. Biz Allah'a iman ettik, Allah'n kitabna iman ettik. Allah'n Resul Muhammed (s.a.v.) in her getirip tebli ettiine de iman ettik. Cenab- Hak: "Kim kendisine doru yol besbelli olduktan sonra peygambere muhalefet eder, mminlerin yolundan bakasna uyup giderse, onu dnd o yolda brakrz. (Fakat ahirette de) kendisini cehenneme koyarz. O, ne kt bir yerdir" buyurmutur. (1)

SAHABENN EFDALI
Sahabenin efdal (en stnleri) Efendimiz Ebu Bekir (r.a.)dr. Sonra srasyla mer'ul Faruk, Osman Zinnureyn, Ali Kerremallahu vecheh (r.anhum)drlar. Sahabilerin hepsi hidayet zeredirler. Yani doru yoldadrlar. Peygamber Sallellah aleyhi ve sellemden yle nakl edilmitir: "Ashabm, yldzlar gibidir, onlarn hangisine uyarsanz, doru yolu bulmu olursunuz." Aralarnda vuku bulan ihtilaf ve ekimeler hakknda konumak doru deildir. Mmkn olduu kadar bu hususta dilimizi tutmamz gerekir. Daima onlarn iyiliklerinden ve muhabbetlerinden bahs etmeliyiz. Onlar sevmeliyiz, vmeliyiz, ahlaklaryla da ahlaklanmalyz. Peygamber Sallellah aleyhi ve sellem yle buyurmulardr: "Sizlere Allah'tan korkup ona itaat etmenizi tavsiye ederim. Banza bir kle bile gese yine de ona itaat edin. inizden ok yaayan, birok ihtilaflara ahit olacaktr. Benim snnetimden ayrlmaynz. Doru yolda olan halifelerimin de snnetinden ayrlmaynz. Snneti muhafaza etmek hususunda di skarak azami gayreti gsteriniz. Sonradan meydana getirilen hususlardan iddetle kannz. nk her bid'at dalalettir."

EHL BEYT SEVMEK

Kalpleri Ehl-i Beyti Muhammedi'nin sevgisiyle nurlandrmaldr. nk bunlar, parlak nurlar ve gne ziyalardr ki onlarn sevgisiyle gnller ziyadar olur. Kur'an- Kerim'de: "De ki: Ben bu (tebliime) kar akrabalkta sevgiden baka hibir mkfat istemiyorum" buyurulmutur. (2) Hadis-i erifte de: "Allah akna ehli beytime dokunmayn!" diye varit olmutur. Cenab- Hak, bir kimseye iyilik yapmak isterse, ona ehli beyti sevdirir. O da onu sever, hrmet eder, kalbindeki sevgiyi muhafaza etmeye alr. Peygamberimizin haklarna riayet etmek iin ehli beytin muhabbetini kalbinden karmaz. Kii sevdii kimse ile beraberdir. Her kim Allah' severse Resuln de sever, her kim Resulllah severse O'nun ehli beytini de sever. Onlar seven, phesiz ki onlarla beraber olur. Onlar da hep birlikte babalar Muhammed (s.a.v.) ile birlikte olurlar... yleyse onlann nne gemeyin, daima hrmetle onlar ne buyur edin. Onlara yardmda bulunun, ikram esirgemeyin.

EVLYAYA KARI SAYGILI OLMAK

Allah'n velilerini sevmekve onlar saymak gerekir. nk onlar Allah'n dostlardr: "Haberiniz olsun ki Allah'n veli (kullar) iin hi bir korku yoktur. Onlar mahzun da olacak deillerdir. Onlar iman edip takvaya ermi olanlardr." (3) Veli, Allah' seven, O'na iman edip O'ndan korkandr. Allah ile bylesine alakas olan kimseleri azarlamak elbetteki doru deildir. Onlar sevmek ve onlara kar gelmemek lazmdr. Baz ilahi kitaplarda yle geer: "Velilerimden birine dokunan bana harp ilan etmi olur." Hak Teala velilerini korur ve onlara eziyet etmeye kalk1 2

Nisa:115 uara: 23 3 Yunus: 62,63 7

www.elburhan.com

anlardan da intikam alr. Onlar seven kimseleri srf onlarn yz suyu hrmetine Cenab- Hak korur. "Biz dnya hayatnda da ahiret hayatnda da sizlerin dostlaryz" hitab Ku'raniyyesinin en belirgin kiileri phesiz ki velilerdir. Binaenaleyh onlara yaklan, onlar sevin ki feyizlerinden istifade edesiniz. Onlardan sakn ayrlmaynz. nk onlar Allah erleridir, Allah erlerine zeval yoktur. Her yerde galip ve muzaffer onlardr.

MERTEBELERN TAHDD
Efendiler! Mertebeleri snrlamak gerekir. Tecavz ve an davranmaktan saknmaldr. Herkesi kendi mertebesinde tutmaldr. nsanln en ereflileri peygamberlerdir. Onlarn en ereflileri de hi phe yok ki Hazreti Muhammed Mustafa (s.a.v.) dir. Bunlardan sonra eref protokolunda yer alan hi phe yok ki ehli beyttir, onlar Sahabe-i Kiram takip eder. Onlardan sonra da Tabiin hazretleridir. nk onlar dnya nesilleri arasnda en hayrl mevkiyi igal etmilerdir. te szn ksas budur. Tafsilata gelince, delil ne ise ona itibar olunur. ndi grlerle amel etmekten son derece kanmaldr. nk felakete urayanlar hep indi ve hissi grlerden kendilerini alamayanlar olmutur. Din-i mbini islamda ahsi gr ile asla hkm edilemez. ahsi grnz mubahlar babnda kullanabilirsiniz. Herhangi bir meselede ihtilafa derseniz Allah ve Resulne havale ediniz. Ayet-i kerimenin yce hkm budur. Velileri daima hayrla yd etmelisiniz. Birbirlerinden stn tutmamaldr. phe yok ki onlar derece bakmndan birbirlerinden farkldrlar, lakin bunu Allah ve Resulnden bakas bilemez. Cemiyetin selameti iin mmkn mertebe anlamazlk ve ayrlklardan uzak durmaldr. Lzumsuz mnakaa ve tartmalar brakp, peygamberin nurlu yolunu izlemek suretiyle Snneti seniyyeyi ihya etmek lazmdr. Bid'atla amel etmekten kanmak gerekir.

SOFULUUN ADABI VE SOFULARA BU SMN VERLMESNN SEBEB DERV NASIL OLMALI?

Bir dervi, snneti seniyyeye uyduu mddete doru yol zeredir. Snneti seniyyeden, karnca ba kadar uzaklarsa yolunu arr. Dervilere Taife-i Sofiyye denilmitir. Bunlara bu ismin verili sebebinde ihtilaf edilmitir. Bunun sebebi gerekten gariptir. Bu yzden dervilerin ou bunu bilmezler. Mudir kabilesinden birtakm insanlara "Benu's-suffa: Suffenin oullar" denilir. Suffe: Gavs b. Mrr b. Ad b. Tabha Errabit adnda bir adamdr. Bu adamn, anasnn ocuklar yaamazd. Bu kadn eer bir ocuu olursa bana yn balayp Kbeye rabt edeceini adamt. te bunun ocuklarna "Benu's-Suffe" denildi. Bunlar, haclara klavuzluk ederlerdi. slam dini zuhuredince mslman oldularve eski grevlerine devam ettiler. Bunlar ibadetle megul olduklarndan kendilerine uyanlara Sufiyye Taifesi denildi... Sonra ibadetle megul olan her yn elbise giyen kiilere "Sufi" denilir oldu. Bu Sufi oullarndan baz hadisler de nakl edilmitir. Ne var ki derviler sufilere bu ismin verilmesinde eitli sebepler anlatrlar. Kimisine gre bu (Safa) kalbin temizliinden gelmedir, kimisi de "musafat" kknden gelmedir, der. Daha baka sebepler de anlatrlar. Hulasa mana bakmndan hepsi de doru olabilir. nk Derviler Musafat, da sefay da iltizam etmilerdir. Bunlar, zahiri edebden ayrlmayp, zahiri edeb ve terbiye batini edebe delalet eder, demilerdir. Zahiri edeb, i terbiyenin dtaki grntsdr. D terbiyeden yoksun olann i edeb ve irfanndan emin olunamaz, demilerdir.

GEREK EDEP
Gerek edep, sz, davran, hal ve keyfiyette Resulllah sallellahu aleyhi ve selleme uymakla gerekleir. Sufinin edebi, makamna delalet eder. Onun iin sz ve fiillerini, davran ve ahlakn eriatn ls ile tartmak gerekir. 8

www.elburhan.com

Ancak o sayede dervi mizannn arl ya da hafiflii bilinir. Resulllah (s.a.v.) in ahlak, Kur'an ahlakdr. Cenab- Hak: "Biz o kitapta hi bir eyi eksik brakmadk" (1) buyurmutur. u halde zahiri edebe riayet edenler Sufiyyenin arasna girerler. Onlardan saylrlar. Dervilerin adabna riayet etmiyenler, ilerinde olsalar dahi onlardan saylmazlar. Bu szler Sufilere gizli deildir. nk onlardan olduklar ancak adap ve terbiyelerine de riayet etmelerinden belli olur. Suriye byklerinden Ruveym der ki: "Sufilik srf edebdir. Sufilerin edep deyip kasd ettikleri ey Seri (2) esaslardr. Sen de bu esaslardan ayrlma. Kskananlar varsn seni kskansnlar ve sana iftirada bulunsunlar, aldrma!" Bana iftira edenden korkmam. Allah katnda tertemiz isem, isnadlarndan arnmsam, onlarn iftira ve bhtanlar bana zarar veremez. Ey Salih! Kendini beenmek belasna sakn dme. Kibirlenme, bbrlenme. nk bu gibi vasflar kiiyi helaka srkler... Halk hakir, kendini byk grenlerin Allah'a giden yollar kapaldr. Gerekten ben kim? Sen kim? Birader, her birimiz birer miskiniz. Balangcmz murdar bir su, sonumuz kokmu bir aeden ibaret deil midir? nsan vcuduna eref kazandran hi phe yok akl cevheridir. (3) Nefsi kskvrak balayan da ancak o cevherdir. Eer bir akl, nefsi kayd altna alamyorsa ona akl denilemez. Akl ancak nefsan arzular kayd altna ald srece itibar grr. mdi kii bu cevherden mahrum olursa vcudu bo bir arlktan ibaret kalr. Hi bir deer arz etmez. Fakat akl mkemmel olup da kemale ererse ite o zaman o insan, o cevher sayesinde, krallarn tac olur. Akl mertebelerinin banda, kiiyi yalan ve bencillikten kurtarmas gelir. Bo iddialardan, alnm veririm gibi gln szlerden kiiyi alkoymas gelir. Akl cevheriyle sslenen kiide akl, en stn dereceyi ihraz eder. Ne var ki kii yine tevazudan vazgememeli, ilk yaradln ve son girecei yeri dnmeli. Bu ikisi arasnda itidalden ayrlmamal. Sz ve davranlarn ona gre ayarlamaldr. Hakkn nasihati her mslmann kalbinde mevcuttur. nsann, kendisine kendinden vaaz ve nasihati olmazsa, yaplacak vaaz ve tlerden katiyen yararlanamaz. Kalbin! Gaflet perdesi brm biare, edilen vaazlardan nasl fayda lanabilir? Sehl hazretleri der ki: "Yrekteki karalk gaflettir. Gaflet kalbin kararmasdr. Bu, gerekten de dorudur. nk Allah Resul (s.a.v.): "nsan cesedinde bir et paras vardr. O et paras doru olursa btn vcut doru, bozuk olursa btn vcut bozuk olur. te o et paras kalbdir" buyurmulardr. Kardeler! Yapm olduum bu tlerden faydalanmaya alnz. Karde! Senin yapacak olduun tten benim de faydalanmam gerekir, buna alacam... Ancak bu karlkl menfaat, her iki tarafn gzel niyeti ile samimiyetine baldr. Baka trl olmaz... renme eziklii seni biraz sktndan, sen benden daha anslsn. nk ben retmek zevkine kaplr da belki gurur sarholuuna urayabilirim. Bununla beraber ben nefsimi yendim ve ona dedim ki: Allah'n sana rettiini sen de kardelerine retmekle mkellefsin. nk ilmi bakalarndan esirgeyip gizleyenler ateten bir dizginle, azlarna vurulmak suretiyle cezalanacaklardr. ekmekte olduun retme zahmeti her ne kadar zor olursa olsun sana aittir. Haddini ama. Kim bilir ilerinde, Allah katnda, senden daha ileri merhaleler katetmi olanlar vardr... Onu, srf seni denemek iin gizlemitir. te ancak bu szlerden sonradr ki nefsin bbrlenmesi, azametle ba kaldrmas dinmi ve haddini bilmitir. Yerinde durmu izgiyi amamtr... Bylece o, nasibini almtr. Sen de byle ol. Karde! Sen de nefsine galip geldiin, onu renmeye mecbur kldn, irkin arzusunu iktida (uymak) bayla kestiin, maddi eref, ilim, baba, mal gibi hususlara itibar etmiyerek hikmetten nasibini aldn zaman, ite sen de benim gibi olur1 2

Enam: 38 er'i: Kitap ve snnet 3 Akl- cevheri: Akln z yaps 9

www.elburhan.com

sun. Byk bir merhale katedersin. nk adamlarmz, nefsini muhasebe etmiyenleri defterlerine kayd etmezler.

TEVAZU ZORUNLUU:
Efendiler! Ben eyh deilim. Bu topluma stn olduumu da iddia edemem. Vaiz de deilim. Muallim hi deilim. Halktan herhangi bir ferde kar stnlk iddia edersem Firavun ve Haman'la harolurum. Beni byle bir durumdan ancak Allah'n rahmeti kurtarmtr. Mslman olarak lmek en byk ereftir. nk islam, kiiyi Allah'a balayan en kuvvetli bir iptir. slam erefine kavuamayanlar, insanlar ve cinlerin yapt ibadetler kadar Allah'a itaat ve ibadetlerde bulunsalar dahi yine de Allah'tan uzak olurlar. Allah'n gazab zerlerinden kalkmaz. Buna karlk bir mslman insan ve cinlerin iledikleri gnah byklnde ve okluunda gnah ilese dahi, yine de kulluktan onun nasibi vardr. Zira Allah: "De ki: Ey nefislerine kar hadden ar hareket edenler, Allah'n rahmetinden midinizi kesmeyin. nk Allah btn gnahlar yarlar" (1) buyurmutur. yleyse slam hududlar dhilinde Allah'la olan banz salamlatrn. Mslman o kimsedir ki, onun elinden ve dilinden btn Mslmanlar salim olurlar. Nerede o samimi limler ki, hem halka nasihat etsinler hem de sylediklerini kendileri tutsunlar? Nerede o kmil iman ehli ki, hikmeti aram bulmulardr. Kendileri bu hikmet nereden gelirse gelsin tereddt etmeden almlardr... Kendi nefsine vaaz etmen, bakalarna yararl olman, hikmeti nerede bulursan oradan alman, iman ve hlsn kemalindendir. Bu taifenin btn adamalar benden stndr. Ben Laey (hibir ey) olan Ahmedcazm. Ben hibir ey deilim, hi, lakin gerei sylemek gerekirse, Sufi o kiidir ki: Mkevvenattan yreini temiz ve saf tutan, kendini bakalarndan stn grmez. te Allah byle yazm ve byle hkmetmitir. Allah'tan gayriye bakmaktan nefsini temizlemi kullarn hep ahlak vallahi byledir. Karde! Sen baka, nefsin de bakadr. Nefsin sen deildir, sanayabancdr. Nitekim bakalar dahi senden bakadr. Her grdn, her eklini tahayyl ettiin ey mahlktur, Hak deildir. Hakk Teala'nn gayrsdr. nk Allah fikirlerle ekillendirilmez. Bu gibi hususlardan O, mnezzehdir. Gzler de onu idrak edemez...

KERAMET GSTERMEK
Karde! Sakn ha keramet gstermekle sevinmeye kalkma. Bu husus da ben ok ekingenim. nk btn veliler keramet izhar etmekten ekinmilerdir. Veliler keramet gstermek babnda, kadnlar ayba hallerini gizledikleri gibi kerametlerini saklayp gstermekten saknmalardr. Karde! Keramet bu kerameti ihsan eden Zat- Ecelli Ala'ya nisbetle muhteremdir. Bize nisbetle deil... nk bu insana ok cmert olan Hak Teala tarafndan lutf edilince byk ve erefli olmutur. Kalpler onu saygyla kabul edip almlardr. Bu, kula izafe edilince tabii ki o an kalmamaktadr. Allah tarafndan mahlkat tarafna tahvil nisbet etmesinden dolay korkuluyor. Olgun insan kerametten korkar. Filhakika o, ldrc bir zehirdir... Biz neyiz? Hep plak deil miyiz? Hak Teala bizleri giyindirmezse halimiz nice olur? Allah bizi doyurmazsa biz a olmaz myz? Allah hidayet ihsan etmeseydi hepimiz delalette kalmaz mydk? Akll olan kii iin, kerem kapsn almak ve oraya smsk yapmaktan baka are yoktur. Darlk zamannda da bolluk zamannda da her zaman bu kapya snmalyz. Mahlk nedir? Zayftr, acizdir, her eyi ile muhtatr... Varl, yoklua mahkmdur. Allah, takvaya ermi olan sevgililerine ikram etmi, gz kamatrc kerametler gstermee onlar muvaffak klmtr... Onlar ilahi ruhla kuvvetlendirmitir. Bu suretle an ve ereflerini ykseltmi ve onlar da buna karlk varlklarn Allah'a adamlardr, Allah'tan hi bir ey onlar alkoyamamtr, kendilerini tam manasyla Hakka vermilerdir, ibadete koyulmulardr... Hak Teala'dan korktuklar iin, Cenab- Hak onlar yaknlk cennetine koymu, Zat- Ecelli Ala'snn Cemal-i Sbhaniyesini mahede ve temaa etmek bahtiyarlna erdirmitir: "Kim Rabbinin huzuruna kmaktan korkar da, nefsini heva (ve hevesinden) alkoyduysa, ite muhakkak ki cennet onun varaca yerin ta kendisidir." (2)
1 2

Ez-Zmer:53 Naziat: 40, 41 10

www.elburhan.com

Nefis azmasnn balca belas hevadr ki, kiiyi Hakk'n gayr ile megul edip Allah'tan alkor. Yaratan brakp yaratlanla megul olmak akl kar deildir, dorusu... Sonra az veya ok, czi veya klli herhangi bir eserde Cenab- Haktan gayri herhangi bir kimsenin veya varln tesir edebileceini sylemek veya iddia etmek irktir. Resulllah (s.a.v.) Efendimiz, baknz bn-i Abbas'a (r.a.) hitaben ne buyurmu: "Ey evladm sana bir ka sz reteyim: Allah'n azamet ve kibriyasn unutma, daima hatrnda olsun. Allah da seni muhafaza eder. Bari Teala hazretlerini hfz et ki yardmn karnda gresin. Bir dilekte bulunacaksan, Allah'tan dile. Yardm isteyeceksen, Allah'tan iste. unu da iyi bil ki, btn dnya bir araya gelip de sana yardmda bulunmak isteseler, Allah msaade etmezse bir menfaatta bulunamazlar, yine btn dnya bir araya gelip de sana zarar vermek isteseler, Cenab- Hakk yazmadka hibir zarar veremezler. Kalemler kaldrlm sahifeler kurumutur..." Efendiler! Sufilertaifesi bir kafrkaya ayrlmtr. Ahmedcik ise Allah yolunda perian olan ilekeler safnda yeralmtr. Zelildir, miskindir, muztariptir, hibir stnlk iddias tamaz.

YALAN DDA VE FTRA (HALLAC-I MANSUR)

Mevla hazretlerine iftiradan kannz. Kur'an- Kerim'de: "Allah aleyhinde yalan syleyenden daha zalim kim dir?" buyurmaktadr. Hallac'n "Enel-Hak" dedii syleniyor. Hakk'a tabi olsay d byle sylemezdi... Vehmen hata etmitir. Vahdeti vcudu ilham eder baz iirleri vardr, deniliyor. Byle szler batldr. Hallac' Hakk'a vasl olanlardan grmyorum. Hakikat e mesinden imemi ve grmemi olarak gryorum O'nu... Ufak bir seda iitip vehme kaplm da byle halden hale girmitir, sanrm... Allah'a yakn olanlar gruhuna girip de kalbinde Allah korkusu artmam kimse varsa mutlaka o, Allah'n hilesine uramtr. Hallac'n sz gibi szlerden, lakrdlardan ka nnz. nk bunlar batl eylerdir. Eski veliler er'i llere baka baka giderlerdi, kendilerinden herhangi bir snr ama grlmemitir. Syleyin Allah akna, ilahi izgilere cahillerden baka kim tecavz eder? Krlerden baka kuyuya ayak kim atar? Nedir bu tecavz? Nedir bu arlk? Haddini aan, ala, susuzlua, uykuya, sancya, fakru za rurete, ihtiyarla mahkum deil midir? Evet o, yorgunlukla halsiz olur. Bu derece aciz ve aresiz olan nerede? "Bugn mlk kimindir?" fermannn sahibi olan Kadiri Mutlak nerde? Bu szlere nasl cesaret edilebilir? Kardeim! Kul, arkadalar arasnda bile haddini bilmedii zaman kk der... Hadd amak, insan kk drmek iin alat? bir bayraktr. Bu szler kiinin bo yere iddial, gafil, kendini beenmi ve perde arkasnda kalm olduuna delalet eder. Vaka byk veliler bazen Allah'n nimeti olarak baz szler sylerler, fakat bu hi bir zaman haddi tecavz saylmaz. nk onlar ne olursa olsun, hangi artlar altnda bulunurlarsa bulunsunlar, ilahi izgileri amazlar... Demek ki evliyalk, Firavunluk deildir, hele Nemrud'luk hi deildir. Firavun da "ben sizin yce rabbinizim" demiti... Fakat veliler ah, Peygamberler Peygamberi Hazreti Muhammed Mustafa Sallellahu teala aleyhi ve sellem: "Ben padiah deilim!" buyurdular, benlik ve kibir gmleini bir anda karp frlattlar, hi bir kimseye kar stnlk iddia etmediler... imdi arifler nasl olur da buna cesaret edebilirler? "Ey gnahkrlar, bugn siz (bir tarafa) ayrln." (1) Bu bir ilahi kelamdr. Nitekim Cenab- Hak: "Ey insanlar, siz, hepiniz Allah'a muhtasnz. Allah ise o, her eyden mstanidir, her hamde layktr." (2) buyurmutur. Bu ilim size lazmdr. Evliyann ilmi budur, renilecek, tahsil edilecek ilim varsa ite o ilim budur! Bugnlerde cezbi ilahi azalmtr. Hakk Teala'ya halimizi arz etmeliyiz, ona can gnlden yaknmalyz. Akll olan kii, Allah'tan baka hi kimseye boyun emez. Aklllarn, olgun kiilerin yaptklar ibadet ve dier btn iler baka ey iin deil, sadece ve sadece Allah rzas iin olur.

NASHAT
Efendiler! Size sylediklerimi harfiyen tatbik ettim, ken dim yapmadm bir eyi size sylemedim. Bu sebepledir ki beni sulayamazsnz. Basit bahanelerle beni ypratamazsnz. Bir vaizi veya bir retmeni dinlediinizde, syledikleri szler veya anlattklar meseleler, eer Allah kelamna, Resulllah'n hadislerine veyahut z sz doru olan limlerin fikir ve grlerine uyuyorsa kabul ediniz, bu anlattklarmn dn da kalyorsa kulak asmaynz. Hele Resulllah'n beyanlarna aykr den bir sz veya davran sizlere telkin edilmek istenirse sakn kabul et meyiniz. Cenab- Hak bu hususta bizleri yle uyarmtr:
1 2

Yasin: 59 Fatr:15 11

www.elburhan.com

"Artk onun emrinden uzaklap gidenler, kendilerini (dnyada) bir fitne (ve bela) atmasndan yahut (ahirette) onlara pek ackl bir azab (gelip) atmasndan ekinsinler" (1) Irak lkesi bir zamanlar arifler yatayd, ne yazk ki imdi hepsi lp gittiler... Sizler Allah iin onlara uyunuz, gzel huy ve olumlu davranlarda onlarn yolundan ayrlmaynz. Sarslmaz bir ballk ve sadakatle onlar izleyiniz. u ayet-i kerimede varit olan sfatlarla sakn muttasf olmaynz:

"Sonra, arkalarndan yle bir kt nesil geldi ki namaz braktlar, ehvetlerine uydular, ite bunlar da azgnlklarnn cezasna urayacaklardr." (2)

SZLER KAZ EDYORUM:

Kardeler! Yarn lemlerin Rabbi olan Allah'n huzurunda sakn beni mahcup etmeyin. Zira iyi amel sahipleri sizden evvel gp gitmilerdir. Dervi olana gre, bir nefes almak kadar ksa bir an, krmz kibritten daha kymetlidir. Vaktinizi bo geirmekten iddetle kanmalsnz. nk vakit bir klca benzer eer onu, gzel gzel amel ve hareketlerle kesmezseniz o sizi keser. Cenab- Hak: "Kim O ok esirgeyici (Allah'n) zikrinden gz yumarsa, biz ona eytan musallat ederiz O artk onun (ayrlmaz) bir arkadadr" (3) buyurmutur.

EDEB:
Edep hususuna nem verilmelidir. nk edep, Allah'a ve Resulne ulatran bir kapdr... Said b. Mseyyeb'den nakl edilmitir: "zerindeki Allah haklarn bilmeyen ve yasaklarndan kanmayan kimse, katiyen edebli olamaz! Hak Teala: "Kullar iinde Allah'tan ancak lim olanlar korkar" (4) buyurmutur. Bundan anlalyor ki Allah'tan korkmak bir ilim neticesidir. Allah haklann ve emirlerini bilmeyen kii tabii ki Allah'tan korkmaz." Hasan Basri hazretlerinden "hangi edebde ok faide vardr?" diye sorulduunda; "din hususunda uyank olmak ta, dnyadan eletek ekmekte ve kulun, zerinde hakkn saysz haklan bulunduunu bilmesinde ok faide vardr..." diye cevap vermilerdir... Sehl b. Abdullah, "edebe riayet etmek suretiyle nefsini yenen kiidir ki, ancak ihls ierisinde ibadet edebilir..." de mitir. slam byklerine kar edebli olmak, onlara sayg besle mek de edebin bir blmdr. Meayh- Kiramn kalblerini incitecek hususlardan sa knmak gerekir. O byk zatlarla alay eden, terbiye yoksulu kimselere eziyyet etmek iin kpekler musallat klnacaktr... lmen ve amelen senin stnde olan kiilere kar edeb, onlara olan hizmetinde dmlenir. Kendi seviyende olanlara kar taknacan edeb ise, onlar kendine tercih etmendir. Kendinden aada olanlara kar edebse, onlara t ver men, efkat gstermendir... Arif olanlarn Hakk'a kar olan ilikilerindeki edeb, onun emirlerine sarlmak ve yasaklarndan kanmaktan ibarettir. Nefisle olan edeb, nefse muhalefetle gerekleir. eytanla olan edeb ise, eytana kar dmanlk beslemekle mmkndr.

1 2

Nur: 63 Meryem: 59 3 Zuhruf: 36 4 Fatr: 28 12

www.elburhan.com

N'METE KRETMEK
Nimete kar nankr davranmak, nimetin elden gitmesine vesile olur. nkr cezas ite budur! Hamd olsun ben, ite ben kendileri iin korku ve hzn olmayan mutlu kiilerdenim. Allah bir kuluna bir nimet ihsan etti mi, onu geri almaz. Nimete kretmek, onun kymetini bilmektir. Nimetin devam etmesini isteyen kii onun kymetini bilsin. Kadrini bilmek isteyen kii ona kretsin. Cneydi Badadi'ye gre nimetin kr yledir: Kul nimeti, Allah'a isyan arz eden yerlerde kullanmama l d r. te kr byle olur.. kr: Kalbin, nimeti veren yce Allah'a kar, edeb caddesinde sayg ile durmasdr. kr, kulun Rabbinden nasl korkmak gerekiyorsa yle korkmasdr. Bu da ancak ona itaat edip asi gelmemekle, onu zikredip unutmamakla, ona kredip kfran- nimette bulun mamakla mmkn olur... kr, Hakk'n gazabn ekecek hususlardan kanmak tr... kr, nimetten ziyade, asl nimeti ihsan edeni grmektir. Gerek kr bir de mminlerin annesi Hazreti Aie (r.anha) dan dinleyelim: BRCK EFENDMN GZYALARI: "Bir gece Resulllah (s.a.v.) yanma geldi, yatama yatt, cildi cildime dokundu. Sonra buyurdu ki, ey Ebu Bekr'in kz, brak beni de Rabbime (doya doya) bir ibadet edeyim. Bunun zerine Aie (r.a.) Resul Ekrem'e: "Bu geceyi sizinle geirmek isterdim" dedi. Kalktlar bir damacan su aldlar bol su kullanmak suretiyle abdestini ald, namaza durdu. O kadar alad ki yalar gsne kadar boanp akt. Sonra dnd, yine alad, secdeye vard alad, ban kaldrd (yine) alad. Bilal gelip, kendilerine vakit geldiini haber verinceye kadar bu hal byle devam etti. - Cenab- Hak senin gelmi gemi btn gnahlarn affetmedi mi? Niin kendini bu kadar zyorsun? Diye so runca u cevab verdiler: - Ben, ok kreden bir kul olmayaym m? Davud Aleyhisselam, "Sana hakkyla nasl kr edebi lirim ki, sana krm bile, senin tarafndan verilen bir nimettir!* diye mracaatta bulunduunda Cenab- Hak ona yle vahy etti: "te imdi bana hakkyla krettin!" kr, nimeti ihsan edeni (yani Hak Teala'y) talep etmektir. Dnya ve iindekilere kulak asmamaktr. Mevla'y aramak, ancak zhd- takva (1) ile gerekleir! Zahid O kiidir ki, dnyadan alakay keser, dnyaya tapanlara da kymet vermez! M'minlerin Emiri mam Ali (Kerremellahu vecheh) der ki: "Sanki tanmyormuum gibi dnya beni aldatmak istiyor; Hak Teala bana onun haramn ktledi, ben ise helalinden dahi kandm! Dnya bana sa elini uzatt, ben ise onun sol elini bile ittim! Kendisini benden daha muhta grdm iin, hepsini kendisine braktm."

ZUHD VE TAKVA:
Arifler, zhd yle anlatrlar; Zhd, ihtiras ve uzun emeli terktir. Sadece yemekler yiyip, kaftan giymekten ibaret deildir. Dnyadan zhd- takva yolunu seen kiiye Allah bir Melek gnderir ve o Melek onun kalbinde hikmet aacn diker.

Zhd Takva: Dnyadan ilgisini kesip, Allaha ok ibadet etmek ve Allahtan emirlerini yapmamaktan dolay korkmak 13

www.elburhan.com

Cenab- Hak yle buyurmutur: "te ahiret yurdu! Biz onu yeryznde ne byklk, ne fesad arzusuna dmeyeceklere veririz. yi sonu (Allah'n ikabndan) saknanlarndr." (1) Cenab- Hak, sanki btn iyilikleri bir odaya doldurup kapsn kilitlemi de takvay o kapnn anahtan klmtr. Kur'an Kerim'de: "Erkekten kadndan kim, O mmin olarak iyi amel ve (harekette) bulunursa hi phesiz onu (dnyada) ok gzel bir hayatla yaatrz. Ve (o gibilere) herhalde yapageldiklerininin daha gzeliyle ecir veririz." ( 2) buyurulmutur. Demek oluyor ki, takva kiiye heri dnya hayatn ve hem de ahiret hayatn salyor...

DNYADAN SAKINMAK
Dnyadan kanmanz tavsiye ederim. Allah'tan baka eylerden de... artk zorlamtr. nce eleyip sk dokuyan gerekten ileriyi grendir. Gaflet ve bo oyuncaklar kiiye bir ey kazandrmayacandan, onlardan vazgemek gerekir. Dnya nenize gerek? Ondan saknmalsnz... Sonradan uydurulmu kt bid'atlardan da uzak durmalsnz. Tmn istiyorsanz, tmn braknz. Hepsini brakan (dnyann geici ve gz alc zinetlerinin) hepsini elde eder (Ahiretin tm nimetlerini.) Hepsini birden elde etmek isteyen, hepsinden mahrum olur. Her istediimiz, ancak terki ile gerekleir. Tek ey isteyin ki, btn arzularn za kavuasnz! Allah'n rzasn elde eden, hereyi elde etmi olur. Allah'n rzasndan yoksun olan, hereyi yitirmi demektir... Allah' severseniz, bu marifetler elden karlr m hi? Sonra marifet hurma aacnn olmu meyvas mdr ki, kolaylkla inenip hazmedilebilsin! Heyhat! Kendi nefsinden ve nefsi megul edecek hususlardan kurtulmasn bilen kii, gerekten cehalet zincirini krmtr! sandnz gibi, yn cbbesi, ta ve elbise giymekten ibaret deildir. Asl hner, hzn cbbesini, doruluk tacn, tevekkl elbisesini giyebilmekte... Yukarda belirtmitik: Arif olan kiinin d, eriat nurlaryla, ii de muhabbet ateiyle evrilidir... Doru yoldan karnca ba kadar ayrlmayarak kalbi, vecd kvlcmlar arasnda kav rulup kebab olur. Evet, onun vecdi iman, bilgisi batan aa ihsandr. Tpk: "hsan, Hak Teala hazretlerine O'nu grrcesine ibadet etmendir!" hadisi erifinde beyan buyurulduu gibi... Resulllah Efendimiz mevzua, "ayet onu gremezsen, O seni muhakkak gryordur" buyurarak aklk ver mektedir. Demek ki Allah'n huzurunda O'nu gryormua sna durmak, ihsann olumlu bir sonucudur... Vcud (varlk lemi) ilim, emir ve irade iledir. mkn bundan sonra gelir. mkn tekliftakip eder. Bundan sonra ya vuslat veyahut ayrlk ba gsterir... Gerek kulluk, kulun efendisine kaytsz artsz teslim olmasdr. Dervi, kendi nefsine yardm etmee kalkrsa yorulur, bitap der... Fakat kendini Allah'a verirse, akrabalarndan hi kimseye muhta olmakszn zaferden zafere, basandan baarya koar... uras da bir gerektir ki, Allah bizi, mezhebi ve sevgi lisine vekil olarak sizlere imam tayin etmitir. Bize uyanlar selamete ererler, bizim vastamzla Cenab- Hakk'a teslim olanlar kazanrlar. Gerek sylenmelidir: yle bir ev halkyz ki, bizi dv meye kalkan dvlr, bizlere havlayan kpek uyuz olur, bizi yok etmek isteyen yok edilir. Davalarmza trmanmaya yeltenen aa dp paralanr. "phesiz ki Allah, (mriklerin cezasn) mminlerden def edecektir." (3) "Peygamber, mminlere z nefislerinden evladr." (4) Ervahn (ruhlarn) bu gibi her tarafa aydnlk saan nurla rn inkr ederek, yce Allah'n yardm ve nusretini bilmemektir. Salih kullarna nasl yardm edeceini, onlar nasl mdafaa edip,
1 2

Kasas: 83 Nahl: 97 3 Hacc: 38 4 Ahzab: 6 14

www.elburhan.com

ktlerin errinden koruyacan baknz u Kuran ayeti ne gzel aklar: "nk benim velim, O kitab indiren Allah'tr ve O, btn salihlere de velilik ediyor." (1), Allah'n bu dostluu devam eder. Salih kullar sktklar zaman, Allah imdatlarna yetiir. Salklarnda da ldkten sonra da Cenab- Hakk'n onlara olan dostluu, bilsinler bilmesinler devam eder, gerektiinde onlar zor durumdan kur tarr. Baknz kul bile, merhametli olduu zaman, uyuyan ki inin st aldnda ona haber vermeden, gizlice gider stn rter. Bir fakire iyilik eder de haber vermez. Bu, byle olursa Ekrem'l-Ekremin, Erhamu'r-Rahimin olan Mevla hi veli kuluna yardm etmez mi, elbette ki yardm eder: Hem bilmedii yerden... Ve yine bilmedii, aklna hayaline gelmedii yerlerden onu rzklandrr da o, bunun farknda olmaz.. O'nun inayet dalar, veli kulunun keder ve znt sula rnda boulmasna mani olur... nk onu inayet dalarna kartp saklar, mukadderat, yine baka bir mukadderatyla nler. Bunlar, evliya olan kulunun kendisinden deil, bilakis Cenab- Mevla'nn tecelliyat sbhaniyesindendir. Gelecek bela ve musibetlerin bertaraf edilmesine bundan baka are yoktur. Hakk Teala'ya kim ynelirse o kurtulur. Aksine davrananlar ise piman olurlar. Efendim eyh Mansur Rabbani der ki: "Allah'a s nmak, O'na gvenip, kalbini masivadan temizlemekle mmkndr..." Meayh- Kiram (Allah onlardan raz olsun) bizleri irad ettiler, yollar gsterdiler, Kur'an' Kerim hazinesinde esrar incilerini bulup bir bir bizlere rettiler. Snneti seniyyede olan kapal kutular atlar, iindekileri bizlere rettiler. Gerek Allah'a ve gerekse O'nun elisine kar nasl davra nacamz tarifeden edeb hikmetini de bildirdiler. Meayhlar, yle kimselerdir ki, halkalarnda oturanlar asla amazlar, kt olmazlar. Allah'a iman edip Resulnn anndan haberdar olan, mutlaka onlar da sever ve yollarndan ayrlmaz...

SOFLERN HAL
Efendiler! Bunlar, sdk niyetle kendilerini Allah'a adamlardr, Allah yolunda ok almlardr. Kendilerini byk bir murakabe iinde taata vermilerdir. Glklere kar sabretmesini bilmilerdir. Cenab- Hak onlarn hakknda yle buyurmutur:

"Mminler iinde Allah'a verdikleri szde sadakat gsteren nice erler vardr." (2) Bunlar, azmettiler, taatn ve ibadetin en glerini yerine getirmek iin, uykudan ve yemekten vaz getiler. Gece karanlklarnda ibadetle megul oldular. Huu iinde hizmet, rk, scud, kyam ve siyam ile ibadetlere devam ettiler. Bunlar, namazghlarnda sabahlara kadar Allah'n huzurunda murat ve maksud gaye ve hedeflerine nail olmak iin yalvardlar; nihayet kurbiyyet makamna, nsiyyet mahalline ulatlar da, haklarnda: "Biz, phe yok ki iyi amel edenin mkfatn zayi etmeyiz." (3) kavli celilinin srr zahir oldu. Bylece Cenab- Hak onlara yksek dereceler bahetti.

1 2

Araf: 196 Ahzab: 23 3 Kehf: 30 15

www.elburhan.com

phe yok ki derece bakmndan Hudaya yakn olan kimseye yaknlk da, bir nevi yaknlktr. Sevgilinin sevgilileri yannda sevgili olan, elbetteki sevgiliye de sevgilidir... Onlarn sevgilisi muhibbilerinin de sevgilisidir... O, phe yok ki Allah katnda da sevgilidir. Muhabbetinin bereketi O'nu, sevilmilerin derecesine ykseltir. Allah ne dilerse muhakkak ki o, olur...

EVLYA'YI SEVMEK
Allah velilerine yaklanz. nk evliya ile dostluk kurmak, Allah'la dostluk kurmaktr. Evliyaya meydan okumak Allah'a meydan okumak saylr. Karde! Sen, hi dmann seveni sever misin? Vallahi sevmezsin. Hi phe yok ki Allah mahlkattan daha gayretlidir. ntikam alr, kahr eder, yapar ve (dostlann) kskanr. Sonra seni seven kiiyi sevenlere kzar msn? Vallahi hayr. Allah halktan daha mfiktir, ihsan eder, iyilik yapar, nimet verir, ltufta bulunur... kram edenlerin en ok ikram edeni, merhamet edicilerin en ok merhamet edicisi phe yok ki O'dur. Allah'n nimetleri dile getirilmelidir; bah edilen ltuf ve iyilikleri anlatlmaldr. Kimi Allah'a yaklatrmak istersen muhakkak ki o yaklaanlardan olur; kimi de uzaklatrmak istersen o uzak kalmlardan olur. Ey bizden uzak kalan, sevgimizi yitiren biare, byle oluun kendinden midir, sanyorsun? Heyhat. Geri samimi-yetle Hakk'a kar muhabbet babnda sende bir kabiliyet bulsaydk, istesen de istemesen de seni kendimize cezbeder, bizden sayardk... Gerei sylemek gerekirse; ansszln buna mani oldu. Kabiliyetsizliin seni bizden uzaklatrd. Seni kendimizden saysaydk bizden uzaklamazdn. Karde! Kalb ilmini gel benden al, Zevk ilmini benden al, evk ilmini benden al, Ben nerde? Sen nerde? Perdeler bana, senden ok nce aralanmtr... Sen ise hala perdeler arkasndasn! Kardeim, Nasihatimi dinleseydin, arkam sra gelip bana uyardn... Bana deme ki, sen isteseydin beni alp arkansra gtrrdn. nk ben, sadece t vermekle mkellefim. Ondan sonra grev sana aittir, dinleyip bana uyacaksn, yolumu izleyip arkamsra geleceksin... Taat ve ibadetle megul ol! Kadere raz ol! Zikri arkada edinirsen, Allah'n gerek kullarndan olursun. Allah' tanyann kederi ve znts kalmaz. Arif o kiidir ki, halktan alakasn kesip inzivaya (1) ekilmesini baarmtr... Efendiler! mrm Allah taatnda geirmeyen kimse gerekten aldanmtr. Zahid, kendini Allah'tan alkoyan her eit davranlardan uzak duran kiiye denir. kbal sahibi, Allah'a tam manasyla ynelendir... ahsiyet sahibi: Allah'tan bakasna tenezzl etmeyen dir. (Yani Allah'tan bakasna minneti olmayandr.) Gl: Allah'tan kuvvet isteyenlerdir. Tevhidde tecrid etmelisin. Bu da Allah'n birliine itikad ederek ancak masivay (O'ndan bakasn) terkle mmkn dr. Allah'n birliini btn kalp ve mevcudiyetinle ikrar etmen, Tevhid'de her trl irkten arndnn tam bir ifadesidir... "Ya Allah" dersen, O'nu ismi azamla zikretmi olursun,
1

nziva: Dnyadan ve insanlardan alakasn kesip sadece Allaha ibadetle megul olmak 16

www.elburhan.com

*lakin O'nu heybetinden yoksun oldun. nk sen O'nu kendi apnda dikkatsiz olarak sylyorsun, Allah'n yceliini ve bykln dnerek deil... En byk zenginlik, Hak Teala ile nsiyet kazanmandr. Ruhan lm kimselerle arkada l k yapmak en byk fakirliktir, Gnlleri abluka eden perdelerin en kaln, halik brakp mahlka dayanmaktr. Kalp, hakikaten marifet yata d r. nk Cenab- Hak Kur'an- Kerim'inde: "phesiz ki bunda, akl olan yahut kendisi huzuru kalp iinde olarak kulak veren kimseler iin elbette bir t vardr" (1) buyurmutur. "Bu, budur. Kim Allah'n eairini byk tanrsa phesiz ki bu, kalplerin takvasndandr" (2) buyurmutur.

TAKVA - ALLAH KORKUSU

Efendiler! Takvaya erenler o kimselerdir ki, Allah'tan gayriye rabet hastalndan kendilerini kurtarmlardr. Byle olan kimselere Allah, kurtulu bulduran bir karyol ve ummadklar yerden de mahede ve vuslat ihsan eder. Kulu, gerek marifete kavuturan yine Rabbidir. nk nefsini ona bildiren O'dur. "Her kim nefsini bilir, tanrsa Rabbini bilir ve tanr" buyurmutur. Rabbi iin nefsini tanyan ve terbiye eden, btn varln Allah iin tketendir. Cenab- Hak dem (a.s.)'a yle vahy etmitir: "Beni bilenler, beni talep ederler, talep edenlerse beni muhakkak bulurlar, beni bulanlarsa benden bakasna gnl veremezler." Efendiler! Allah'n zikrine devam edin. nk zikr vuslat mknatslardr. Kii, Cenab- Hakk'a ancak zikir sayesinde yaklaabilir. Allah'a yaklaan kimse bir ho olur. Bir ho olan zikir sayesinde Allah'a ular. Kalpde zikir, sohbet sayesinde yerleir. Kii, dost ve arkadann yolu zeredir. Bizi dost edinip, bizden ayrlmamalsnz. Bizimle olan sohbet tecrbe edilmi bir erbettir. Bizden uzak durmak da ldrc bir zehirdir. Ey! Bizden uzak den kii ilmin sayesinde bizden uzak olduunu iddia edemezsin. Amelsiz ilim neye yarar ki? Hatta ihlssz amel dahi bir faide temin edemez. Oysa ihls bile tehlikeli yolun kenarnda olabilir. Seni amel yoluna gtrecek, riyakrlk zehirinden kurtaracak, emniyetli yolu gsterecek kimdir? Ayet-i kerimede: "Bilmiyorsanz zikir ehline sorunuz" (3) buyuruluyor. mdi kendini zikir ehlinden mi sanyorsun? Eer byle olsaydn onlarn meclisinden uzak kalmazdn. Evet, eer ehli zikirden olsaydn, fikir meyvasndan mahrum olmazdn. Bu fikir meyvesinden seni uzaklatran kalbini rten perdedir. Seni onlardan kt amelin ayrmtr. Resulllah (s.a.v.) Efendimiz yle buyururlar: "Allahm faide vermeyen ilimden sana snrm. Kaplarmzdan ayrlma.
1 2

Kaf: 37 Hac: 32 3 Nahl: 43 17

www.elburhan.com

Oralarda geirdiin her an, yrdn her adm, senin iin bir inabet ve kurbettir(1). Bizim Hak Teala'ya olan inabetimiz (ballmz) gerektir. Cenab- Hakk: "(Allah'a) ynelen kimsenin yoluna uy" buyurmutur.

SOFLK:
Ey Sofi! Bu arlk nedir? Gerek sofi ol ki biz de seni Sofi diye aralm. Dostum, zannedermisin ki, tarikat babadan miras kalr? Dedelerden torunlara intikal edip gelir? Bekr, mer ismiyle yazlr? Akrabalk eceresinde (2) yazl olur? Hrkann yakasnda rlr? Bana giydiin tacn stne nak edilir? Byle mi sanyorsun? Yoksa Sofilik, bir kaln hrka, bir denek, bir klah, bir byk sark ve benzeri kyafetlerden mi ibarettir, sanyor-sun? Vallahi byle deil. nk Allah, bunlarn hi birisine bakmaz. Kalbine bakar. nk kalp, nazargahi ilahidir (3) Takarrup ve ilahi srlarn yata kalpdir. Oysa sen, tac, kyafet, tebih, baston, gibi zahiri eylerle megul olup kalbini gerek srlardan yoksun ediyorsun. Marifet nurundan uzak olan bu akl nedir? Akl cevherinden mahrum olan bu ba neye yarar? Sen nasl olur da, Sofilerin iledikleri salih ve halis amelleri yapmadn halde kyafetlerini giyebiliyorsun? Kadeim, eer kalbine hayet rubas giydirebiliyor, d kyafetini de edeb libasyla ssleyebiliyor, benliine eziklik duygusunu verebiliyor, benliini yokluk elbisesine bryebiliyor, dilini zikir kyafetiyle ssleyebiliyor, seni Hak'dan uzaklatran her trl hususlardan arnabiliyorsan, dervi ve sofilerin elbiselerini giymei hak etmi olursun, lakin zahiren onlarn giydiklerini giyip de, iin onlarn niyet ve itilasndan bombo olursa sana gerek sofi ve hakiki dervi denemez. nk sen onlara eklen benziyorsan da hal ve keyfiyet bakmndan benzemiyorsun. ekiller, kyafetler benziyorsa da yrekler benzememitir. "Sen gerekten basiret erbab (4) olsaydn, deil tac ve bastondan, anandan babandan ve hereyden vaz geip bize gelir ve kemali ihlsla intisab ederdin, tam manasyla adab ve terbiye sistemine girdikten sonra, bu kyafetlere girerdin, kanaatma gre, edep ve tevazu elbisesini giydikten sonra artk o gibi ilgilerden ve temayllerden bsbtn feragat ederdin. Ne are ki imdi evham ve hayallere kaplm, acayip bir gurur ve kibir iinde kalmsn." Bencillii bir trl kendinden atamam, o bataklk iinde kvranp kalmsn. Ondan sonra da kendini birey zannediyorsun. Byle ey hi olur mu? Gel tevazu dersini al, ilim ren, Allah'a kar eziklik ve yokluk mefhumunu tahsil et. Ey kahraman (!) sen, kibir ve bo iddialar ilmini okuyup renmisin, kendini byk grmek istiyorsun... Fakat eline ne geti? Ahiret yolcularnn kyafetine brnp dnya pisliine deiip satn almak istiyorsun. Kendi kendini nasl olur da kandrrsn? Kendini kandrdn yetmiyormu gibi, bir de bakalarna yalan sylyorsun, onlar aldatmaya alyorsun. Dost, ancak dosta yakn olabilir... Dost, dmanlar ile dp kalkarsan seni kabul eder mi? Dervilerden biri, su ekmek iin kuyuya kovasn sarktp ekince kova ii altn dolmu bir halde km... Derhal altnlar yine kuyuya boaltarak: "Yarab! Ben Sen'den bakasn istemem!" demi... te herkim byle bir azim ve feragatla mrit olduunu isbat ederse, o murad (istenen ve aranan) birkii olur. stemesini bilen, isteine ular kapda sabrla bekleyen ieri girer, girdikten sonra misafirlik adabna riayet eden vuslat koltuuna yerleir...
1 2

nabet ve Kurbet: Ballk ve Yaknlk ecere: Soy, sop, slale 3 Nazargahi ilahi: Allahn bakt yer 4 Basiret erbab: Kalp gz ak olan kii 18

www.elburhan.com

Bir gn Ali (k.v.) Resulllah'n mescidine girer, bir de ne grsn, bir arabi oturmu: "Ya Rabbi bana bir kuzu kzartmas nasip et!" diye dua etmekte... Mescidin dier bir kesine bakm. Orada Ebu Bekr (r.a.) oturmu yle dua etmiyor mu? "lahi ben seni istiyorum, seni!" Ali (k.v.) bunlarn birbirinde apayr olan durumunu grnce hayret etmi ve yle demi: "Bu iki istek arasnda gerekten byk bir fark var." Bo kuruntular insanlarn akln oyuncaa dndrm. Himmetlerini bitirmi... Herkes kendi kanad lsnde uabilir. Bir hadde kadar gelip orada kalr, bir santim dahi ileri geemez. sra suresinde yle buyurulmutur: "De ki: Her biri, kendi z yaradlna gre hareket eder." (1) Kardeim! Sofilik yolundaki gayen; su stnde yrmek veya havada umak olmasn, nk bunlar balklar ve kular da yapyor... Himmet kanatlaryla sonsuzluklara doru uabiliyor musun, sen ona bak. Kkl arif o kimsedir ki, Artan yere kadar ne varsa hepsi gznde, Rabbine kar olan sevgi ve sevincine nazaran hibir ey ifade etmez. Onun iin cennet ve iindekiler, ovann ortasna frlatlm bir hardal tanesi kadar deersizdir. Nefsin adilii, himmetin alakl, marifet yoksulluu, nimet vericisinden gafil olmandan ileri gelir. Arifler, dnya ve ahiretin ikbal ve mutluluundan syrlmlardr. Rablerini gerei gibi aramlardr. Nefis ve evladtan kemaliyle tecerrt etmilerdir. Cenab- Zulcelal hazretleri Ya'kup Aleyhisseama yle vahy etmitir: "Ne zamana kadar Yusuf'u yd edeceksin? Yusuf mu yaratt seni? Yoksa sana rzk ve peygamberlii veren Yusuf mudur? zzetim hakk iin, eer beni zikr edip bakasn terk etseydin, annda gzlerini iyi ederdim!" Bunun zerine Yakup Aleyhisselam piman oldu ve Yusuf'u anmaktan vazgeti... Musa Aleyhisselam Cenab- Hakk'a: - Eer sen yakn isen, sana mracaat edeyim, uzaksan seni araym! Dedii zaman Cenab- Hakk yle buyurdu: - Beni zikredenin yanndaym, bana kendini verene pek yaknm, hatta ah damarndan bile... Efendiler! Ehlullah yle anlatrlar: Allah', zikr eden, Rabbi'nden kendisine ihsan olunan bir nur zeredir... Byle olanlar, kalbi bir huzura ulatklar gibi dman ktlnden de emin olurlar. Zikir ruhun gdasdr. Hamd ruhun iecek suyu, Allah'tan hay etmekse ruhun libasdr. Nimet ve refaha boulanlardan hi kimse, Allah'a yaknlam kii kadar mutlu olamaz! Hi bir varlk, onu zikr etmek kadar lezzet alamaz! Kudsi hadislerin birinde yle varit olmutur: "Beni kendi iinden zikredeni, iimde zikr ederim, beni toplulukta zikredeni ben de bir toplulukta zikrederim.. Kendi hviyetinde zikredeni ben de anp ona gre mkfatlandrrm. " Evliya- Kiram, daima zikirle megul olmulardr. Allah'tan baka hibir eyi gaye edinmemilerdir. Onlara gre katiyetle una inanmlardr ki: Dnyevi olaylarn tm, onun kaza ve kaderiyle cereyan etmektedir. Ne kalp ve ne de lisanlaryla katiyen itiraz etmezler; tpk u ayeti kerimede anlatld gibi: "Takvaya erenler (yok mu?) onlara eytandan herhangi bir arza ilitii zaman, (Allah'n emr veya nehy ettii

sra: 84 19

www.elburhan.com

eyleri) iyice dnrler, bir de bakarsn ki onlar, (hakikati) grp bilmilerdir bile..." (1) bni Abbas (r.a.) der ki: "Her mminin kalbi zerinde bir eytan bulunur. O, Allah' zikredince eytan uzaklar, unutunca ivaya koyulur."

KADERE MAN
Efendiler! lem ikiye blnse, bir ksm beni gzel kokulara bosalar, dierleri de beni makaslarla ktr ktr kesseler, benim nazarmda her ikisi de birdir. Ne birincilerin itibar artar, ne de ikincilerin deeri der; nk bilirim ki, btn bunlar kaderin bir neticesidir. Ne zaman, Hakk'a teslimiyet bayla itiraz ve hrnlk ban keserseniz, O'nu hakkyla zikretmi olursunuz! Haberde varit olmutur: "Sana Mecnundur" denilinceye kadar Hday zikr et!" Efendiler! u bo hayaller sizi bir vadiden teki vadiye gtrdler. Bu ar perdeler sizi bir halden dier bir hale soktular.. Himmet, kiinin mania nnde durmas deil, bilakis ileriye atlp perdeleri yrtmak ve istenilen yere gemektir.. Himmet klc, ylesine keskindir ki, anlalmayan eylere bile tesir eder. uras da bir gerektir ki, kalp perdelerini yrtp aan yine gnlden kan oklardr...

AKLIN DEER:
Emirul Mminin Ali (k.v.) yle der: "lacn sendedir ne var ki o ilac gremiyorsun! Derdin yine sendendir, lakin haberin yoktur. Sen kendini ufak bir ey sanyorsun, oysa en byk lem sendedir. lem-i Ekber akldr ki o da sendedir! Sendeki lemden, kmsediin crmn sana zehir olmutur. Zira, senin cr-mn, lem-i Ekberi evreleyen gayeye vasl olmasayd, zikredilen leme O mahal olamazd. yleyse sen de artk, byle bir lemi epeevre sarm olan cismani heykeline yakacak ekilde yksek himmetler gstermelisin. nk sende gizli olan bir lemin k maddeleri her makama uzanabilir, onun imek gibi elileri her yere ular. drak gcnn varamyaca bir ey yoktur! Fikri olgunluklar da her mkl zmler... Allah, hereyi akl sayesinde ihsan eder; onunla verir, onunla alr, onunla kavuturur, onunla keser (alakay), onunla ayrr, onunla birletirir, onunla koyar, onunla kaldrr, hlasa kinatn medarn onun zerine tesis buyurmutur. nsanolunda vcut bulan maddelerin en by O'dur. Byk Peygamber, Allah'n sevgilisi Yce Resul (a.s.) yle haber vermilerdir: "Allah'n ilk yaratt ey akldr!" mdi sizde bulunan eyin kymetini takdir etmi olursanz, muhakkak ki, kendi annz idrak etmi olursunuz.. Ve kyme-tinizi arttrmaya alrsnz. Perdeleri yrtar, geersiniz.. Lakin bu, feragat isteyen bir eydir. Bu da, mal, can, oluk ocuk, bakanlk sevdas, mevki gibi mefhumlardan vazgemekle mmkndr. mam afii (r.a.) der ki: "limsiz bakanlk, sprntde oturmaktan fenadr. Akl, ilmi tahsil eder. lim erefi, insan iin ancak akl sayesinde
1

Araf: 201 20

www.elburhan.com

mmkn olmutur." Bir ksm insanlar, ilmi akldan daha deerli saymlardr. Lakin bu Allah'a nisbetle olur. nk ilim onun sfatdr. Akl ise mahlkun sfatdr. Bizim ilmimiz, aklmza nisbet edilince, phe yok ki, derece ve makam bakmndan akl ilmimizden stndr. nk akl olmasayd, ilim elde edemezdik. Akll olan kii, srse de dse de kalkp kurtulabilir. Lakin ahmak olan kimse dse kalkamaz! Srse kurtulamaz! Akll, din hikmetini idrak edebilendir. mam Ali (k.v.) nin yle buyurduu nakledilir: "Dini ihata etmeyen (1) akl, akl deildir. Akl ile idrak edilmeyen din de din deildir." O islam dini bizlere birok hususlar bildirmi, birok hususlardan da nehy etmitir. Dini tebli eden Resul (aleyhis-selam) da ilahi yasaklardan kanmamz emretmilerdir. Bu emir ve yasaklarla Cenab- Hakk'n mkfat ve cezalan beyan olmutur. Yasaklardan kanmakta, emirlere sarlmakta akl kullanlrsa elbetteki vaad ve vaidin srrn anlamakta glk ekil-mez.

EMR VE YASAKLARIN SIR VE HKMET

Bir kere dnmeli; selim bir yaradlla istikrar etmi bir zek ve akl var mdr ki, dini emir ve yasaklarn hikmetini idrak edemiyerek red etsin! Yemin ederim ki hayr! Hatta her zek ile ykl akl, ualarn emir ve nehiy eiklerinde alabildiine yayar ve aydnlatr. nk o, emir ve yasaklarda dnya ve ahiret iin tadklar bin eit faide ve hayr grr. Kald ki, ilahi vaad hususunda, birok fazi ve ihsan amir bulunan eserler varit olmu, bunlann her birisi kudreti ilahiyeyye delalet etmitir. Vaid hususunda varit olan tehdid ve tahvif de yakalama ve cezalandrmaktaki adaleti belirtecek ylesine bahisler meydana getirmitir ki, onlardan ulhiyete delalet edecek faktrler bulmamak kabil deildir. Bunlara senin yaradln, hicabn, fehm ve idrakin, kinatn altnda ve stnde grdklerinin tm delalet ediyor, lakin kabiliyetsizliin, onlar gerei gibi idrak etmekten alkoyuyor... Kabiliyetinin azl, ilgisizliin ve himmet yokluu ne yazk ki seni gerekleri grmekten menediyor... Hani akl aynandan gaflet tozlarn silecek riyazat nerdedir? Resulllah (s.a.v.) in, kavlen, fiilen, sana sunduu o byk delillerine uyma hasleti, hani senin hangi halinde? Sen nce her biri ayr kymet tayan geerli paralar ver bana, sonra karndaki mal iste! Saray padiahn ve ierde oturan vzera ve arkadalarn, sarayn iini ssleyen envai eit gm ve altndan yaplm kap, anaklar ve gz kamatran eyas hakknda sarayn kapcsna bilgi verilse bile, ieri girmedike saray hakknda gerek bilgi edinemez. O bilgi edinemiyor yahut sarayn gerek mahiyetini bilmiyor diye inkara kalkmas m lazm? Hayr! Onun kapc olacana, kendisini biraz daha yetitirip de ieriye girse, saray gzleri ile grse onun iin daha iyi olmaz m? Evet, kalbin basiret aynasn toz kaplarsa, elbetteki gaflet basar insann zn. Gremez Rabbinin gz kamatran eserlerini... Hakikatlerin iyz ona mehul kalr, ilham nuru onda nfuz yeteneini yitirir. Hayal, gam ve evham buharlanndan artk etraf gremez olur. Gne kr olan insana ne faide temin edebilir? Gnete ziya var amma, krde onun ziyasndan istifade edecek haslet yok. Gnein ziyasn kabul edecek olan gz nurundan mahrum zavall!

hata etmeyen: epevre sarmayan 21

www.elburhan.com

Biz de tpk yleyiz! Kudret gneinden, idrak gzlerimiz zayf olduundan bir trl gremiyoruz. Gaflet perdeleri bize sed ekiyor. O Celali grecek gz, o Celalin izzet ve bykln, heybet ve hikmetini anlayacak kalp nerde bizde? Yokluk yolu bizi alp gtryor, bilmediimiz tehlikeli yerlere iletiyor. Emel denizinde, hrs rzgrlar ve tama yelkenleriyim durmadan alkalanyoruz. Ecel enginlerine doru gidiyo-ruz... Biz ise, hala u dnya ilerimizi grmekle megulz. Oysa fani hayatn cilveleri bizleri oyalyor ve hatta zaman zaman bizlerle alay ediyor da farkna bile varmyoruz. Sanki alktan lecekmiiz gibi ar hrs bizleri hrpalyor. air: "Halk gaflet iinde. Onlar yok edecek deirmen durmadan dnyor. Ne yazk ki, deirmenin dnda snla-cak, korunacak bir kale de yok!" demitir. Hemen hergn lm melei (Azrail Aleyhisselam) Nisa sure'sinin: Nerde olursanz olun, lm size eriir!" (1) ayetini yzmze haykryor. Ve mezarlarmzn karanlk ukurlar bizleri beklemekte.. Biz yine gafletve ehvet ukurlarnda yuvarlanyor, bir trl kendimize gelemiyoruz..." Ey akll! Ne zamana kadar kendini kurtulu yolundan alp, felaket yoluna srkleyeceksin? Onu taat sahasndan alp muhalefet kmazlarna sokacaksn? Onu nne alp hatta kselerinden iireceksin? Gnah kirlerine boacaksn? Fitne ve afet yollarna srkleyeceksin? Kardeim! nsan mr pek ksadr. Gerekleri anlayan ancak basiret sahibi olanlardr. Dn, phesiz ki Allah'adr. ' u sayl nefesler bir gn bitecekir... Gecesiz bir gn, yarn olmayan bir gece gelecektir!

FKR BADET
Efendiler! Fikir, Peygamber (s.a.v.)'in ilk amelidir. Farzlar gelmeden nce peygamber aleyhisselamn ibadeti Allah'n nimetlerini ve eserlerini dnmekti.. lahi teklifler gelinceye kadar bu hal byle devam etti. Siz de Allah'n nimet ve eserlerini dnmeli, onlardan bol bol ibret almalsnz! bret almadan fikir hibir eye yaramaz, hayal ve vesvese olmaktan teye gidemez. Fakat fikir ibret verici olursa o zaman batan aa vaaz ve hikmet olur. Tefekkrden sonra amelleri sahih asl zerinde salamlatrn! Amellerden sonra da ahlak gzel bir yol zerinde salamlatrr. Bunlarn hepsini niyet ve ihlsla ssleyin. Cmertlik iplerini elinizden brakmayn, nk o zhd belirtilerindendir. Hatta diyebilirim ki, cmertlik zhd ve takvann kapsdr. Kii ne kadar cmert olursa o kadar zahit olur. Yukarda gemiti; zhd- takva Allah' arayanlarn ilk atacakalar admdr... Cenab- Hak: " (O takva sahipleri ki) onlar gaybe inanrlar, namaz dodoru klarlar, kendilerine rzk olarak verdiklerimizden de (Allah yolunda) harcarlar." "te onlar Rablerinden (gelen) hidayetin tam zerindedirler, asl muratlarna kavuanlarda ite onlar. (2) buyurmu ve iman, infak, namaz gibi ibadetlerin kurtulu sebeplerinden olduunu kinata duyurmutur.

1 2

Nisa: 78 Bakara: 3 5 22

www.elburhan.com

Allah'a kar vuslat ipini kuvvetletiriniz. Halkn kusuruna bakmaynz. Onlarn kusur ve hatalarn Cenab- Hak tamir eder. Nitekim: "Kime uzun mr veriyorsak, onun yaradln ba aa ediyoruz." (1) buyurmutur. Btn iiniz, halkn kusurlarn aratrmak olmasn. Onlarn krallar, orta halli insanlar, fakirleri; acizlik, fakirlik ve meskenette hep eittirler. Gzlerde perde olduu iin insanlar bunun farknda olamyorlar, Allah o perdelerle halk rtm ve hkmn bylece yrtmtr. te bu srr idrak edip perde ile perdelenene bakmakszn daima var olan, daima uyank olan hayy la yemut'a (2) bavuran ve ona snan kiidir gerek akl ve izan sahibi! Cenab Hakk: "Dikkat edin mahlkat onun, emir de onundur!" (3) buyurmutur. Bir de undan saknmalsnz: limlerin dilini kullanp, Firavun yrekli olmaynz! Zndklarn cesaretiyle, kfirlerin ilerini yapp da limlik taslamayn! limler gibi konuurken, son derece adil ve latif olan Rabbin gazabn gerektirecek her trl davranlardan be duyu ile birlikte kalbi de muhafaza etmelisiniz. Durumunu Allah'a kar dzelt, gzelletir! nsanlara iyi muamelede bulun! Kendinize de iyi davrann! Hlasa, tenhada, kalabalkta, lm annda, hair annda daima haliniz iyi, lisannz sadk olsun. nk amel defteri, kk byk demez hepsini iine alr. Cenab- Hak: "Allah, gzlerin hiyanetini, gslerin gizlediini bilir" (4) buyurmutur. Allah akna Canab- Kibriya'nn emirlerini tutun, tleri kabul edin! Allah'a kar gelip ona harp ilan etmeyin, nk Allah'a kar gelen muzaffer olmam, ona boyun een de zelil olmamtr. Yukarda bir ayet meali serdetmitik. O ayette: "Dikkatedin, Allah velileri iin korku yoktur, onlar mahzun da olmayacaktr!" buyurulmutur.

YCE VELLER
Zikir telkini hususunda, velilerin isnad sahihtir. Veliler zincirinin ba altn halkas Allah'n Resul (s.a.v.) dir. Tevhid kelimesini, zahiri ve batini anlamlarnn tmyle, Ashab (Allah onlardan raz olsun) Allah'n Resul (s.a.v.) den renmilerdir. Veliler silsilesinin bir ucu Allah'n Resulne baldr.

ZKR TELKN
Evs olu eddad (r.a.) naklediyor. Resulllah'n (s.a.v.) yanndaydk. Bir ara: - inizde yabanc kimse var mdr? Diye sordular: Ehli kitaptan (5) olanlar kasd ediyordu. - Hayr, ey Allah'n Resul, diye cevap verdik. Bunun zerine kapy kapamamz emrettiler ve yle buyurdular: "Ellerinizi kaldrn, "La ilahe illellah!" deyin! Ellerimizi kaldrdk, "La ilahe illellah" dedik.. Sonra yle buyurdular:
1 2

Yasin: 68 Hayyu La yemut: lmeyen ve lmeyecek olan, diri olan Allah (C.C.) 3 Araf: 54 4 Mmin: 19 5 Ehli Kitap: Hristiyanve Yahudiler yani kendilerine kitap verilenler 23

www.elburhan.com

"Elhamdlillah! Allah'm sen beni bu kelime ile gnderdin ve bunu tebli etmemi emreyledin ve o kelime zerine Cenneti vaadettin. phesiz sen, vaadinden dnmezsin!" Bu szlerinden sonra (bize dnerek) yle buyurdu: "Haydi, sevinli olunuz! Allah sizi mafiret buyurmutur!" Bu, Peygamber Efendimizin toplu haldeki zikir telkinidir. Resulllah Efendimiz'in tek tek baz sahabilerine yapt telkine gelince: Bir gn mam Ali (k.v.) Peygamber Efendimiz-den, Allah'a gtren yolun en iyisi, kullara en kolay geleni ve Allah katnda en stn olan hangisidir? Diye sorunca risalet-penah efendimizden u cevab almlardr: "Benim ve benden nce gelen peygamberlerin dedikleri arasnda en stn ve faziletli olan: "La ilahe illellah" dr; yedi kat gkler ve yedi kat yerler terazinin bir kefesine, (La ilahe illellah) kelimesi de br kefesine konsa, (La ilahe illellah) kelimesi mutlaka ar gelir" buyurdu. Yine yle buyurmulardr: "Yeryznde (La ilahe illellah) diyen kimseler bulunduka kyamet kopmaz."

NASIL ZKREDEYM?
Ali (k.v.): Ya Resulellah, nasl zikredeyim? Diye sorunca, Allah'n Resul: Yum gzlerini! Benden kere dinle! Sonra sen kere syle, ben dinleyeyim, buyurduktan sonra, mbarek gzlerini yumarak, sesini ykselterek kere (La ilahe illellah) dedi ve Ali (k.v.) dinledi. Sonra Ali (k.v.) gzlerini yumarak, sesini ykselterek kere (La ilahe illellah) dedi ve Resulllah sallellahu aleyhi vesellem efendimiz dinlediler. te meayh- kiram'n zikir hususundaki hareket ve fiili bu ekilde teselsl etti vetevhidleri doru oldu, bykler Allah'dan gayri eylerden tamamen arndlar, eserlerdeki tesir etme imknn yok edip bunu hakiki messiri olan (Allah'a havale ettiler) doruluk zre dimdik durdular, marifetleri tamamland, tarikatleri yceldi... Allah'a kar hareket ve davranlarnz tpk onlar gibi dzeltiniz. Byle yaparsanz meayhla mnasebet kurmu olursunuz, onlarn ard sra iinizi bir nizama sokmu olursunuz. O zaman ayaklarnz onlarn izinden gider... Sofiler, hakikatleri dinlemiler ve gereini can- gnlden ifa etmiler; szn en gzelini dinlemi ve ona uymular, irkin sz duyduklar zaman da ondan iddetle kanmlardr. Halka kurup zikir meclisleri amlar, vecde gelip gnlleri ho olmu.. Can verdikleri zaman, zikir hallerinde elde ettikleri ihls imekleri zerlerinde parlamtr. "Evet, gerek sofiler, sulhta ve savata zikre koyulduklar zaman, rzgr tesiriyle Sallanan aalar gibi, ilerini kavrayan manevi bir rzgrla hareket ederler. (La ilahe illellah) derler, kalpleri O'ndan bakasyla megul olmaz (Allah) derler, ondan bakasna kulluk etmezler." (Hu) derler, ancak O'nunla iftihar ederler, bakasyla deil Zakirin hareket ettirici namelerini dinlerler, zikre kar himmetleri bir kat daha artar. Kardeim yle bir itirazda bulunabilirsin: Zikir bir ibadettir, zikir halkasnda neden klarn szleri, salihlerin adlar anlr? Bu itirazna yle karlk verilebilir: Namaz en bata gelen ibadetlerdendir, iinde vaad ve vaid (1) bulunan kelamullah okunur. Tahiyyatta: esselamu aleyke eyyuhennebiyyu ve rahmetullahi ve berekath. Es-selamu aleyna ve ala ibadillahissalihin. Okunur, bununla beraber, namaz
1

Vaad ve Vaid: Mkfat ve ceza, Cennet ve Cehennem 24

www.elburhan.com

klan kimse irk etmi saylmamtr, kulluk kaydndan, ibadet seccadesinden kmamtr... te zakir de byledir; okuyucu dinlemi, Lika (Allah'a ulamak) istemitir. Bu arzu ile gnl ho olmutur. Kim ki Allah'a kavumak isterse Allah da onunla mlaki olmay sever. airlerin szlerinden ayrla'dair olanlar dinler, lm hatrlar ve ona gre hazrln yapar, dnya sevgisinden arnmaya bakar. nk dnyay sevmek her hatann badr. Naid'in iyi kimseleri andklarn grrler ve onlara muhabbet eder, o sayede de Cenab- Hakk'a takarrup etmi olur. nk Allah dostlarn sevmek, onlarla beraber olmak kiiyi onlarn yoluna gtrr ve dolaysyla da Allah'n rzasna mazhar klar. te mahlukatn nefesleri saysnda, Hak Teala'ya ulamak iin slk edilen yollarn bazlar bunlardr.. Okuyucular, gecenin karanlklarnda vecde gelip yreklerini scak gzyalaryla slatrlar. Onlarn arzular tek olan Allah'tr... Evet, yalanclar muahaze edilir. Onlara sema haramdr, meclisi semaya gelmemeleri gerekir. Yalanclktan vazgeinceye kadar bunlar o meclislerden alkonulmaldr. Ehli sdk byle mi ya? Onlara nerde ise melek olup nefsi emmareye galebe alarak tertemiz ruhla (Dena fetedella) srrna mazhar olacaklar. Ne yazk ki bunlarn says parmakla gsterilecek kadar azdr. Tam bir ihlasla ruhani ycelie sahip olmular, Allah'tan gayri eylerden kendilerini ekmiler, masiva onlara hkim olamamtr. Hrriyet makamna ykselmiler de bakalar onlara malik olamamtr. te asl hr olan, bunlardr, daima hr yaamlardr... Kardeim, Bu zamann insanlarna kar kt zanda bulunup, sofilerden kimse kalmad diyemem. Lakin genellikle her taraf cehalet tufan sarm, palavraclk, yalanclk alm, yrm... Yalan haberler, uydurulmu hikayeler anlatlyor... te biz byle bir zaman ierisindeyiz, ne yapalm? Herkes byle biryol semi, alm ban gidiyor, kime kselim? nsanlar idare etmeye alyoruz, gene de yaranamyoruz, nk onlar bizim gsterdiimiz gzel davrana kar gaflete dalp kibirleniyorlar. Anlald; bunlara kar Hicr suresinin: "Emrolunduunu haykr, mriklerden yz evir" ayetini uygulamaktan baka elimizden ne gelir ki? ten olmayan semay ben ne yapaym. Yreksiz ve cansz bir rakstr o! Nefsin ktl onu bulatrmtr. Byle raks edenlere nasl olur da hakiki zakir diyebiliriz? "Halk iinde yleleri vardr ki, kendilerini halka beendirmek iin zene bezene Kur'an okurlar, lakin Kur'an onlara lanet eder de farknda olmazlar."

HAKK ZKR
Ar Ala'nn altnda yle gzel yzl melekler vardr ki, ite hakiki raks onlar yaparlar, gerek zikirde onlar bulunurlar, Allah korkusundan ayakta duramaz hale gelirler. Onlar lillah ve billh (1) raks ederler. Sana gelince; sen zavall, kendi nefsin iin raks ediyorsun. Asl zakir onlardr, sen ise kendini aldatm bir zavallsn. "Sofiler, zikir esnasndaki dnmee ve sallanmaya (sema') demilerse de, dnme ve sallanmann sebebi gerekten iten gelen bir vecd ve korku eseri olursa (sema)dr; yoksa zikir ile raks baka baka eylerdir. Birisi Hak, dieri sapklktr..." "(Sevgili) douya yrd bense batya... Dou ile bat arasndaki fark byktr, sen de bunu byle bilesin..." Raks edenler yalancdrlar, zikr edenlerse Allah katnda anlrlar. Lanetlenmile sevgili arasndaki fark cidden byktr.
1

Lillah ve billh: Allah iin ve Allah'a 25

www.elburhan.com

Zikir meclisine oturduunuz zaman, zikr ettiiniz varl kontrol edin. Duyan kulaklarla dinleyin. Okuyucu, salihlerin isimlerini zikr ettii zaman iinizden hemen onlara uymak, onlarn yolundan gitmek gelsin. Byle yaparsanz phesiz ki onlarla beraber olursunuz. nk kii, sevdii kimse ile beraberdir. Kendinize onlarn ahlakyla ahlaklanmay vacip kln. Yani bunu grev edinin. Onlardan hal dersini aln, gerek vecdi renin. Gerekvecd, Hakiin duyulan vecddir. Nefsin tatminine almayn. Ben, Sema'y kerih grdm syleyemem. nk sema' makamnda ben kendimi korumasn ve szlerin en gzeline uymasn bilirim. Lakin ben size derim ki, bu mertebede olmayanlar iin Sema'ya katlmak doru deildir. nk onlar sevaba gireceiz derken, hata ilerler de farknda olmazlar. Mutlaka girmek ve itirak etmeleri gerekirse emin ve son derece muhlis birini bulmalar gerekir. O da Allah' zikrettikten sonra Peygamberi medh etsin, eski salihlerin hallerinden bahs etsin... Mrid-i Kamil de Sema'dan lazm gelen hisseyi alsn ve orada hazr bulunanlara Allah'n izni ve kudretiyle aktsn. nk kalp halleri gzel koku gibi biranda her tarafa yaylr ve sirayet eder. hls noktas ise bir iksirdir... Recl (Allah adam) o kimsedir ki, hal ile terbiyeyi dervian eder, sz ile deil.. Amma her ikisiyle kendi varln kabul ettirebilirse buna diyecek yok tabii... Bu zikir mevkiini, kfirlerin sapklarn ve kalblerinde ktye meyli bulunanlarn evketini krmak iin kendinize iar edininiz. Bu sayede kapleri nifakla hasta olanlar korkutabilirsiniz. slamn erefini ibraz, din kelimesini i'la edebilirsiniz. Bunu ihls ve temiz niyetle yaparsanz ok yerinde hareket etmi olursunuz. Tabii ki btn bunlardaki davranlarnz Allah kitabna ve Resulllah'n snnetine uymas gerekir, aksi halde dalalette kalmsnz demektir. Evet, hal ve ahvaliniz kitap ve snnetin dnda kalrsa, dalalet ehlinden farknz sadece giydiiniz sark ve cbbe ile olur. yleyse Allah yolunu tutarken son derece dikkatli ve muhlis olmalsnz, dmanlarnzdan ancak bu sayede ayrlp seilebilirsiniz. Efendiler! Deccal ve eytan olmaktan saknnz. Bu iki noktaya gtren yollara sakn girmeyiniz. mandaki ihlsla eytan perian etmelidir. Doruluk eliyle de yalanclk binasn ykmaldr... Yol aktr. Namaz, oru, zekt, hac, kelime-i ehadet islamn artlarnn banda gelir. Haram olan eylerden kanmak dahi mmin kulun balca grevlerindendir. Ancak bu sayede Allah'la beraber olabilir. Gerek yol ite budur. Mminin Allah ile olan durumundan birisi de, onun ok zikr etmesidir. Tam bir azim, tam bir ballk ve eziklik, zikrin adab ve erknndandr. Kulluk makamnda yle bir tavr arz etmeli, Allah'tan gayri olan eylerden ylesine arnmal, kendini Allah'a ylesine vermeli ki, bir kfir bile onu grdnde, gerekten zakir olduunu ve tam manasyla Allah'tan gayri eylerden arndn anlamal... Onu her gren korkmal, ona kar ktlk dnen ve iinde kt niyet besleyen her ahs ondan adeta titremeli ve ktlnden vazgemeli... Eer durum, bu minval zere olmazsa, umuma gre en iyisi, temkindir, sz tutmak, mmkn olduu kadar bedeni ve ruhi terbiyeye uymaktr. Gzn haramdan menedip kt baklardan korunmaktr... Bu satrlar okurken vay bizim halimize dememek elimizde mi? Ey Dervi! Kur*an- Kerim'e tabi ol. Selefin yolundan git. Ben kimim ki sana dua edeyim? Ben duvar stndeki bir sivrisinek kadar ufak bir eyim. Firavun, Haman ve Karun'la har olaym, onlarn korkun akibetlerine urayaym, eer bu cemiyette bulunanlarn eyhi olduum hatrma gelirse. Deil eyhlik, onlardan stn olup onlara hkmetmek bile hatrmdan gemez. Hatta dervilikte onlardan daha ileri olduumu bile aklmdan geirmem. 26

www.elburhan.com

Bir ey olmayan, bir eye yaramayan kii, byle eyler dnebilir mi hi? Efendiler! Vaktinizi, size hi bir faidesi olmayacak eyler iin harcamayn. Her geen gnnz ve her soluunuz saylmaktadr. Madur olduunuz eylerden uzak durunuz. Vakitlerinizi ve kalblerinizi muhafaza ediniz. nk en kymetli ey, vakitle kalbdir. Vakti ihmal edip kalbi yitirirseniz, sizin iin herey bitmi demektir... unu da iyi bilin ki gnahlar, kalpleri karartr; ona ktlk yapar ve onu hasta eder... Tevrat'ta yle yazldr: "Mmin olann kalbi kendisi iin daima alayan bir kadndr; mnafk olann kalbi ise kendisi iin bir arkcdr; Arifin yreinde bir yer vardr ki hi bir zaman mesrur olamaz; mnafn kalbinde de bir yer var ki hi mahzun olmaz." Efendiler! Siz bu tekkede vecde gelip raks ediyorsunuz; fukaha ise: "bak unlara raks edip oynuyorlar" diyor. uras bir gerektir ki, kim kt niyet ve ard dnceler ierisinde raks edip yalandan evk ve vecde brnyorsa, fukahann dedii gibi raks e.dip oynuyor, demektir. Kim de temiz niyet ihls iinde, Kur'an- Kerim'deki: "Sz dinleyip de en iyisine uyanlar" (1) emrine smsk sarlarak kendini Hakka verirse ve: "Hani Rabbin Adem oullarndan, onlarn srtlarndan zrriyetlerini karp kendilerine ahit tutmu, "ben sizin Rabbiniz deilmiyim?" (demiti.) Onlar da: "Evet (Rabbimizsin), ahit olduk" demilerdi." (2) deki davete icabet ederse ve bunu kabul eder, tarif ve sfatsz iine sindire sindire dinlerse ite Sema'nn tadn alr ve coar. Cenab- Hak Adem Aleyhisselam, yaratt zaman zrriyetini dnyaya indirdiinde onlardaki gizli olan bu sr zahir olmutur. Bunun iin, gzel bir name ve tesirli bir sz dinledikleri zaman, himmetleri hemen o nidadan duyduklar asla doru uup gider. te onlar ezeldeki gerek ariflerdir. Allah urunda birbirlerini yrekten sevenler. Onun iin birbirlerine yardm edenler. Bu vasftaki insanlara ite gerek zakir denilir. nk ruhu raks etmi, azm ve iradesi doru olmu, akl kemal bulmu, amel defteri ak olmutur... nk Sema'dan umulan hazzn ve nasibini almtr. inde drl olan srr da aa vurmutur. Aslnda Sema can tayan ve dinleme kabiliyeti bulunan her varln kabnda mevcuttur. Her cins tabiatna uygun olan dinler. Her varlk kendi kavray ve kabiliyetine gre hareket eder, Sema'dan ona gre nasibini alr. Grmez misin ki, ocuk ninni ile uyur, develer, tadklar ykn arln namelerle unutur... Haberlerde varit olmutur: Yerlerde, gklerde srafil (Aleyhisselam) in sesinden gzel hi bir ses yaratlmamtr. Bu sebeple srafil (a.s.) ne vakit okursa yedi kat gklerin melekleri kendi zikir ve tebihlerini brakp onu dinlemeye koyulurlar. dem (a.s.) yeryzne indikten sonra tam yz sene alad. Cenab- Hak niin aladn sorunca u cevab verdi: "Ne cennet iin ve ne de cehennemden korktuum iin alyorum. Ben ancak Arn etrafnda vecd iinde dnerek: "Rabbimi'z, sahibimiz ne byktr! Malikimiz olmasa helak oluruz. Biz ok bahtiyarz. nk Sen bizim Rabbimiz, mabudumuzsun. Mahbubumuz ancak Sen'sin, Kurtarcmz da." diyen yetmibin gzel yzl meleklere hasret kaldm iin alyorum." "Ban kaldr ve onlar seyret" der. Cenab- Hak... Bunun zerine dem (a.s.) ban Sema'ya kaldrr, meleklerin Cebrail (a.s.)'n bakanlnda raks ettiklerini grr. Ve alamas diner.
1 2

Zumer: 18 A'raf:172 27

www.elburhan.com

Rum sresindeki: Vehm fi ravzatn yuhberun Ayetindeki (Yuhberun) kelimesinden maksat (Yesmeun) olduunu mfessirler aklamlardr. Yani onlar cennet bahesinde dinlerler demektir, ite Sema' ve vecddeki ariflerin gayesi budur. te bu bir Dadhaktr. Haram olan raks deildir. Bu yle bir Allah vergisidir ki, kalbini eytan vesvesesinden tecrit etmi, ruhunu kinatn gz kamatrc ktlklerinden arndrm kiilere mahsustur. Dnyaya kendisini kaptranlar, eytan ve nefis basksndan kurtulamyanlar bu perian hallerinden kurtulmalar iin mutlaka zikrin adabna riayet ederek Hakk' zikir etmelidirler. Bo ve yalan iddialara kaplmamaldrlar. nk Allah grr, bilir ve ona gre sorumlu tutar. Bu konuda diyeceklerim bu kadar...

SLAMA SARILMAK
Takndnz d ve i terbiyenin tm eriat iin olmaldr. nk d ve i terbiye ve sayg sistemlerini ilahi llerle ayarlayan kiinin hazz phesiz ki Allah'tr... Hazz Allah olan kii ise her eye gc yeten Allah yannda doruluk makamn hak eder. Efendiler! inizde fakihler, limler de vardr. Vaaz meclisleriniz bulunmaktadr. er'i hkmleri retenleriniz de mevcuttur. Sakn unu bakasna eleyip kepei kendisine alkoyan elek gibi olmayn! Aznzdan hikmet incileri dklr fakat kalbiniz hala Gillu iinde olur. Ve bylece Bakara Sresindeki: "Kendinizi unutarak insanlara m iyilik emrediyorsunuz?" mealindeki ayete muhatab olursunuz... uras da bir gerektir ki Allah kulunu severse kulun kendi ayplarn yine kendisine gsterir. Yine Allah bir kulu sevdi mi, dier mahlklar iin onun kalbine merhamet ve efkat duygularn koyar. Kul da o sayede kendini ho grle, elini cmertlie, yreini efkat ve merhamete altrr. Nefsini hor grmek iin devaml olarak kendi ayplarn aratrr. Arifler, insanlar sevin iinde olsalar dahi, boynu bkk olurlar. Fakat mitsizlie dmezler. Az sevinirler, ok alar-lar; pek az glerler. Gerek sevgiliden baka bir arzular da yoktur. Btn gayeleri ayplarn ve gnahlarn bertaraf et-mektir. "Halk bayram gnleri neeli neeli dolatlar, ben ise Allah bilir ki bayrama sevinmedim; sizi grmeyeceimi anlaynca gzlerimi kapayp kimseye bakmadm." NEFSLE CHAD ok ile ektim. Bavurmadm yol kalmad. Hz. Muhammed (s.a.v.)'in yolundan baka makbul ve ak bir yol gremedim. Bu yolda yrmek, alak gnlll meslek edinen salihlerin ahlakyla ahlaklanmaktan daha zevkli bir yol yoktur. Sddk- Ekber Ebu Bekr (r.a.) yle derlerdi: "Aczden baka kendisine ulamak aresi yaratmam olan Zat Ecelli Ala'ya hamdolsun. drak edemeyip aciz olmak idraktir." Rivayet olunduuna gre Cenab- Hak Musa (a.s.)'a: "Ey Musa! Benim hazinelerimde olmayan eylerle bana gelip yaknlk istemelisin!" buyurduunda Musa (a.s.): "Ya Rabbi, Sen lemlerin Rabbisin, hazinenden ne noksan olabilir ki?" dedi. Cenab- Hak u karl verdi: "Ey Musa unu iyi bilmelisin ki benim hazinelerim Kibriya, zzet ve Celal ile doludur. Bana zl, inkisar ve yoklukla gel! Zira ben, benim iin kalplerini inkisara uratm kiilerle beraberim. Ey Musa bundan daha byk bir ey ile bana yaklalamaz." Efendiler! Nefis muhasebesi, Allah'tan korkmakla mmkndr. Murakabe de nefis muhasebesinin olumlu bir neticesidir. Murakabe kiiyi etkiler ve onu byk bir zevk ve korku iinde zikrettiler. Bu asrda kendisine gbta edilecek insan, dilini muhafaza edip hareket ve davranlarn dzeltendir. 28

www.elburhan.com

Evliya- Kiramdan AbdulMelik El-Haznuti (k.s.) den nasihat istedim, bana u tavsiyede bulundular: "Ey Ahmed, hereye iltifat eden bir trl murada eremez! ek ve pheden kendisini kurtaramyan bir trl kurtulua eremez! Kendi ayp ve noksann bilmeyen daima noksan kalr, hibir ilerleme kayd edemez!" Bu seneye kadar bu nasihatlar aklmda tutup tekrarna devam eyledim, aklm herhangi bir ey igal edecei zaman, hemen bu nasihatlar hatrlayp kendimi nefsin ve eytann hcumlarndan savundum. Aradan bir sene getikten sonra o zat- muhtereme tekrar mracaat ettim, bu defa bana u tavsiyede bulundular: "Doktorun dertli olmas, zeki ve uyank olann cahil kalmas ne kt eydir! Sonra ahbaplara cefada bulunmak son derece mnasebetsizliktir! Bu szleri tam bir sene tatbik ettim, her ne zaman eytan ayam elmek istediyse ona kar bu t siper ettim ve kurtuldum. Arif-i Billah olan limin nefsinde tatbik ettii siyaset pek byktr. nk o, syleyecei bir sz ler, tartar da yle syler. Faydal bir sz ise syler, deilse azn kapatp susar. Bouna dememiler: "Dil bir arslandr, zabt edersen, kurtulursun! Salverirsen helak olursun!" Arif kiinin szleri insan iinin kirlerini temizler, skt etmesi ise gelecek zararlar nler. Ehil olanlara iyilikler emredip, ktlkleri yasaklyorlar. Kur'an- Kerim'de: "Onlann fsldamalarnn birounda hayr yoktur! Meerki sadaka vermeyi, ya bir iyilik yapmay veya insanlarn arasn dzeltmeyi emredenler ola" (1) buyrulmu; sadaka, iyilik veya insanlarn arasn bulmak gibi olumlu ilere matuf olmayan sz ve davranlarda herhangi bir hayrn bulunmad aklanmtr. Hazreti Mevla'y bilip inananlar, elbetteki edebleri ve terbiyeleri gittike artar, O'na kar yaknlk kazananlar da, muhakkak ki O'ndan kimsenin korkmayaca ekilde korkup ekinirler. Hatib Badadi'nin senediyle Ebul-Carud El'absi Hazretlerine isnad ederek mam Salih El-Kazi El-Mukirri Seyyid Ali Ebul-Fadl bana yle nakl etmitir: Cabir b. Abdullah (r.a.) buyurmulardr ki: Ksas hakknda bir hadis duymutum, Bu hadisi rivayet eden kii Msr'dayd, hemen bir deve satn alp Msr yoluna koyuldum, bir ay yolculuktan sonra Msr'a vardm, hadisi rivayet eden adam sordum, soruturdum bana evini tarif ettiler, evine gittim. Kapy aldm bir kle kt, falan kimse evde midir diye sorunca "evet!" dedi ve ieriye girip benim geldiimi haber verdi. Kimdir o, diye sorunca hizmeti Resulllah'n ashabndan bir zattr, diye cevap verdi. Bunun zerine aradm ahs kt, byk bir sayg ve sevgi tezahrleriyle elimi sktktan sonra nereli olduumu sordu. "Iraklym, ismim Cabir b. Abdullah'tr. Ksas hakknda bir hadis duydum, sa kalanlar arasnda senden daha iyi o hadisi bilecek kimse tanmadm iin, sizleri rahatsz ettim" deyince, "Evet!" dedi ve hadisi nakletti: "Resulllah Sallellahu aleyhi ve sellem yle buyurdular. Allah kyamet gnnde sizleri yalnayak, ba ak diriltecek, kendisi Ar zerinden durup uzak ve aklnda olan herkesin duyabilecei yksek bir sesle yle nida edecek: (Ben Deyyan'm! Katmda zulm yoktur! zzetim ve Celalim hakk iin bir fiske, bir elin bir ele vurmas kadar basit bir hakszlk olsa dahi haberim vardr. lahim'den kayp olmaz! Boynuzsuz koyunun hakkn mutlaka boynuzludan alacam; taa, niin arptn, omaa neden saplandn mutlaka soracam! Peygamber devam ederek yle buyurdu: te bana: "Biz kyamet gnne mahsus adalet terazileri koyacaz. Artk hibir kimse hibir eyle hakszla uramyacaktr" (2) ayeti bunun iin nazil olmutur. mmetim hakknda en ok korkup ekindiim, Lut kavminin amelidir! Erkekler birbirleriyle, kadnlar da birbirleriyle yetindikleri zaman, mmetim (elim) azab beklesin!"
1 2

Nisa: 114 Enbiya: 46 29

www.elburhan.com

Grlyor ki, bu hadis mkellef olmayan hayvanlardan bile ksas alnacan beyan etmektedir. Kyamet gn arn zerinde (dururken) kaydndan bildiimiz ekil ve tarzda duracaktr demek deildir. Bu gibi sfatlardan Ce-nab- Hakk mnezzeh ve mbarradr. nk O yaratm olduu varlklarn hi birine benzemez! Kadnlarn birbiriyle temas etmesi, erkeklerin birbiriyle yetinmesi hakknda da byk tehdidler tamaktadr bu hadis. Evet, ilim gizlenmez, doru sylenir. Kendisine feda olduum byk Peygamber (s.a.v.) lehimizde ve aleyhimizde olan her emir ve yasaklar bir bir akladlar. Kurtulu, Peygamber'e iman edip ve emirlerine uymaktr. Ona muhalefet edenler iin helak olmak vardr... Resulllah Efendimiz, kendilerine nasl emredilmise harfiyen tebli etmilerdir. Artk bahane edecek bir eyimiz yoktur. Her mkellef zerinde, Peygamberimizin kesin delilleri durmaktadr. Allah bile Peygamberimizin lehinde, mkelleflere kar ehadette bulunacaktr. lahi kaza ve kader bylece hkmn yerine getirecektir. Kur'an- Kerim'de: "Peygamber gnderinceye kadar biz azab edici olmadk!" (1) "Veli olarak Allah kafidir, yardmc olarak da Allah kafidir" (2) buyurulmutur.

1 2

sra: 15 Nisa: 45

30

www.elburhan.com

TEVAZU - ALAK GNLL OLMAK

Efendiler! Cenab- Hakk'a muhabbeti olan kimse kendini tevazua altrr, dnyadan ilgiyi keser ve Allah' her eye tercih edip zikr-i ilahi ile megul olur... Allah'tan bakas iin kalbinde hi kimse ve hibir eye kar rabet beslemez! Kendini Hakk'a verip, kibir ve gururunu arttracak her davrantan kendini uzak tutar. Elinde imkanlar olsa dahi airin: "Yatak ve karyolalar, krs ve sandalyeleri terk etmitir. nk ahiretteki ss eyas onlarn ok daha fevkindedir!" szne uyar. Efendiler! Kulluk yle bir vasftr ki, bu vasf hakkyla tayan kimse efendisinden baka hi kimsenin hizmetine komaz! Kulluk ufak - byk her eyi terk etmektir, hibir eye kymet vermemektir. Kulluk bir meziyet ve bir mevkiye ulamak iin almaktan vazgemektir. Kulluk, kendini dier kardelerinden stn grmemektir... Kulluk, insan yaradlnda olmaktan ileri gitmemektir. Kulluk, kemali hrriyettir (hrriyetin zirvesidir.) Hrriyet, Allah'tan baka eylere kul olmaktan kurtulmaktr! Beni dilenci kekl (anak) yerine koymayn! Tekkemi bugn harem, ldkten sonra da mezar etmeyin! Ben Hak Teala'dan, tek olarak yaamay diledim. Fakat O, beni toplum iinde yaatt. ldkten sonra belki o muradma ularm... Allah'a gerekten kavuma imknn bulup O'nun sohbetinde olursam her ey kolay olur artk! (1) "Kavuma nasib olduktan sonra geen eyler hep kolaydr! Toprak stnde her ne varsa, eninde sonunda yine toprak olacaktr!" Efendiler! Btn arzu ve isteiniz Allah'a kavumak olsun! Allah'tan baka, faide ve zararverecek kimse yok! Kavuturan, ayran, veren, alan yalnz Zat- Ecelli Ala'dr! Vesileler inkar edilemez, vastalar yoktur, denilemez. Ancak madde-i kbra bir kelimedir ki onu syleyip Allah'a kavumaya alrsn! O kelime de: "Ament billahi" dir. Allah'a iman ettikten sonra, peygamberine ve peygamber tarafndan tebli edilen btn hkmlere iman getirmi ve: "Peygamber ne verdiyse aln, neden nehy ettiyse ondan uzak durun!" kavli celilinin gereince de amel etmi olursun. Seni Allah'a gtren vesilelere yapp Allah'n tevhidine koarsan, kapda durup gzya dkersen, tam bir tevazu ve huu iinde Allah'n huzurunda inkyadda bulunursan, son gidiin nereye olduunu iyice bilir ve anlarsan, kavuma yerine seni eritirecek hazrlklar yaparsan, yaptn btn ilerde ihlasdan ayrlmazsan, phesiz ki muhlisler zmresine katlrsn, en byk mertebeler seni bekler, mevhibe (2) bulutlar zerinde dolar, kerem ve ltuf eserleri hakknda belirir, nimet sofralar nne serilir, ebeke-i irfann halka alr, bu hal, sen lp gidinceye kadar byle devam eder.. rat ve tenvirlerin gerei gibi etkisini gsterir...

Mellif bu szleriyle, ldkten sonra yalnz biryerde kalacaklarn sylemekle keramet izhar buyurmulardr. Filvaki Trbe-i Seadetleri yannda kimse yoktur. Kr'n ortasnda tenha bir yerde olduu bilinmektedir. Allah ruhunu adetsin... min (Mtercim)
2

Mevhibe: Allah tarafndan verilen, hediye edilen eyler. 31

www.elburhan.com

LMLERN DEERN BLNZ!

Efendiler! Fakihlere, limlere, veli ve ariflere gsterdiiniz saygy gsterin! nk yol birdir, onlar da eriatn zahirine vris olup eriatn hkmlerini halka tebli etmekle meguller... Allah'a vasl olmaksa ancak onlann tebli ve rettikleri ilahi hkmleri uygulamakla mmkndr. eriate muhalif hareket ve davranlarn hibir faydas yoktur! Bir kul, beyz sene Allah'a eriata muhalif olarak amel ve ibadette bulunursa, yapt ibadetlerin tamam kendisine geri evrilir, sevaba gireceine gnah kazanr, kyamet gnnde, Allah huzurundan eli bo dner... limin iki rekt namaz, cahil derviin bin rekat namazndan Allah katnda daha kymetli ve hayrldr. Sakn limlerin haklarn ihmal etmeyin! Onlann hakknda hsn zan beslemekle mkellefsiniz! Onlardan ehli takva olanlara gelince; ite Allah yannda gerek veli onlardr! Onlara saygnz devaml olsun! Resulllah seellahu aleyhi ve sellem yle buyurmulardr: "Bildiiyle amel edene, Allah bilmedii alemin ilmini ihsan eder!" "Alimler, Nebilerin varisleridir!" nsanlarn efendileri, mahlkatn erefi ve gerek yolun klavuzu limlerdir. Ehlitasavvufdan bazlarnn dedikleri gibi demeyin! Onlar hakknda yle demilerdir: "limler, zahir ehlidir, biz ise batn ehli!" Byle ey olmaz! nk islam tmyle islamdr; ii, dnn zdr, d, iinin zarfdr: Zahir olmazsa batn da olmaz. Zahir olmazsa batn ne anlalr ve ne de aklanabilir! Dnn bir kere: Cesedsiz kalp olur mu? Olmaz! nk cesed olmazsa kalp hayatiyetini kaybeder, bozulup rr. Kalp, cesedin nurudur.. Baz tasavvuf alimlerinin ilim dedikleri bu ilmi batn aslnda, kalbin slah edilmesidir. Mhim olan islamn artlaryla, kalple tasdik ettikten sonra amel etmendir. Zira kalp niyet etmi ve iten imana sadk kalm, fakat adam ldrmsn, hrszlk yapmsn, faiz yemisin, iki imisin, yalan beyanlarda bulunmusun, kibirlenmisin, fena sz ve lakrdlar sar-fetmisin... Syle imdi bana kalbinin temizlii neye yarar? Bir de bunun aksi var: Allah'a ibadet etmi, iffet ve ismetten ayrlmamsn, dilini tutmu, doruyu sylemi, tevazuda bulunmusun. Lakin btn bunlar yaparken kalbin bir riya ve fesad kp olmu. imdi syle bana, senin bunca ibadetin neye yarar? Demek oluyor ki mhim olan her ikisinin dzgn ve salim olmas. ", dn zdr!" D iin zarf (kab) dr!" "Aralarnda hibir fark yoktur! Hibiri, dierinden mstani deildir!" nerileri sence gerekletikten sonra, sen: "Biz ehl-i zahirdeniz!" diyebilirsin. nk bunu dediin zaman ayn anda: "Biz ehl-i batndanz!" da demi oluyorsun. "eriat ehlindenim" dediin zaman, yine batn hakikatini zikretmi olursun. Sofiye hazretlerinin hangi hali vardr ki, eriatn zahiri onu emretmesin? Sonra hangi hal var ki, i leminin slahn, eriatn zahiri emretmi olmasn? Zahir ile batn birbirinden ayrmaya almayn! Bu, bir sapklktr. Sonra limlerle fakihleri ihmal etmeyin, onlarn haklarn inemeyin! nk byle bir tavr, hamakatn ta kendisidir! lim zevkini aldktan sonra sakn amel ynnden a kalmayn! nk o lezzet o alk giderilmedike bir eye yaramaz. Amelde kii her ne kadar zahmet ve meakkate katlanmak mecburiyetindeyse de ebedi hayat salyacandan katlanlmaldr. nk bu husustaki Allah'n va'di kesindir:

32

www.elburhan.com

"Biz phe yok ki iyi amel (ve harekette) bulunann mkfatn zayi etmeyiz." (1) Grdnz gibi, bu Kur'an ayeti, yapm olduunuz amel karlnda sizlere byk bir mkfat vadetmektedir... Ihlas, hibir dnya ve ahiret menfaatini gzetmeksizin, ameli yalnz ve yalnz Allah iin yapmaktr. Her halkarda hsn- zannn da hakim olmas arttr. Cenab- Hakk'n rzas aranmaldr. man bakmndan olsun, amel bakmndan olsun bir m'min iin hep Allah'n rzas gaye olmaldr. Efendiler! "Haris yle dedi, Halla u beyanda bulundu. Ebu Yezid el Bestami yle dedi" gibi szleri aznzdan drmyorsunuz! Bunlar syleyeceinize, mam- afii, mam Malik, mam- A'zam, mam- Ahmed ne demiler ona dikkat edin! Kulluk ilerini bunlarn beyan ve fikirleriyle dzeltmeye alnz! nk: "Haris yle dedi, Ebu Yezid byle dedi" gibi szlerle bir ey, ne artar, ne de eksilir. Lakin afii, Malik ve dier mezhep imamlarnn szleri ve aklamalar, nsana en doru yolu gsterir ve en gzele iletir... eriat prensiplerini ilim ve amelle kuvvetlendirin! Ondan sonra ilim ve amel hkmlerine derinlemesine daln! unu da unutmayn ki, ilim meclisi yetmi yllk ibadetten daha iyidir. Yani ilimsiz yaplan yetmi yllk nafile ibadetinden... "Hi bilenlerle bilmiyenler bir olur mu?" (2)

LMLER
Hakikat meydannn kahramanlar sizlere: "Alimlerin eteklerine yapn!" diyorlar, ben de: "Felsefeye aln!" demiyorum. Benim dediim udur: "Allah her kime hayr murat etmise onu muhakkak dinde fakih klar." Evliya cahil olamaz asla, din hususatnda fakih olur! nk onun, nasl namaz klnacan, nasl oru tutulacan, nasl hac edileceini ve nasl zekat verileceini bilmesi lazm... Ne trl zikir edileceini muhakkak bilmesi gerekir. Yine o, Cenab- Hakk'a kar nasl davranacan da bilir. Byle bir adam, mmi olsa dahi alimdir, ona cahil denilemez! Ancak ilimden ne kasd edildiini bilmeyenler ona cahil derler. Sonra ilim, ilm-i beyan, ilm-i bedi' ve airlerin kasd ettii edebiyat deildir. Mnakaa ve mnazara ilmi hi deildir! limden murad: Allah'n emirlerini bilip onlara sarlmak, yasaklarn renip onlardan kanmaktr. Bu muhteser ilim... Bu hususta her eyi iine alan ilim: tefsir, hadis, fkh ilimleridir. Lafzi tenler, nazari kurallara gelince, bunlar, yazarlar tarafndan her ne kadar ilim diye adlandrlrlarsa da, aslnda (El-ilm bieyi velel-cehl bih): "Bir eyi bilmek, bilmemekten evladr!" kabilinden ilim ve tenlerdir. Vahdet-i vcuta dair olan ilimden yana, kulaklarnz sar olsun! Felsefe ve bunun gibilere de... nk byle olan eyler srp decek yerlerdir ki kiiyi t cehenneme kadar srkler gider. Bu gibi hallerden Allah bizi ve sizi korusun! Siz Kur'an ve snnetin zahirinden ayrlmayn! Mteabihata kamayn! "Allah'm, acuzeler gibi ek ve phesiz iman isterim!" Ayet-i Kerimede "Allah de de, onlar daldklar yerde brak oynasnlar!" buyurulmutur. Siz alimlerden uzaklamayn! Daima ziyaret edip onlarla grn, meclislerinde oturun! Kendilerinden renin! Falan kimse alimdir ama amil deildir, demeyin, ilimlerinden yararlann, kendisini Allah'a brakn! Evliya hazretleri hikmetten istifade ederler de, nereden aldklarna bakmazlar... Kimin dilinden sudur etmitir? Hangi taa yazlmtr? Nasl bir kafirin vastasyla iitilmitir? gibi hususlara bakmayp:
1 2

Kehf: 30 Zumer: 9 33

www.elburhan.com

"Gklerin ve yerin yaradlnda tefekkr ederler de (derler ki) ey bizim rabbimiz sen bunlar bo yere yaratmadn!" (1) demek isterler... Veliler Allah yolunda halk iin kurulmu birer kprdrler, halk onlarn zerinden geip Hakk'a ularlar. HakkTeala'nn emirlerini yapanlar ihlas kalplerine sindirmi olan kimselerdir. Onlar Hakk Teala, kendine ibadet etmeleri iin, Allah'tan gayri eylerle ilgi kurmaktan kurtarm, takarrup erefiyle merref klmtr. Kalplerinde perde yoktur onlarn... Allahla kendi aralarndaki engeli kaldrmlardr. u kadar ki, mazhar olduklar ilahi srlarn zerine tlsmlar koyarak gizlemilerdir. Geceleri namaz klar, gndzleri oru tutar olduklar halde kimisi fikri ibadetlere, kimisi de zikir ibadetine, birtakmlar da hem fikir, hem de zikir ibadetlerine kendilerini vererek devaml olarak almlardr, dnyevi ticaret ve alveriler onlar bu ihlasl ilerinden alkoyamamtr: "yle adamlar vardr ki onlar ne bir ticaret, ne bir alveri Allah' zikr etmekten, dosdoru namaz klmaktan, zekat vermekten alkoymaz." (2) srrna mazhar olmulardr. Dini grevlerinizi rendMen sonra o muhterem zatlarn yannda bulunmanz tavsiye ederim. Bunlar tecrbe edilmi byk insanlardr. Btn sermaye kendilerindedir. Tam bir sadakat ve vefakarlk, feragat ve byk bir zevk iinde dnya ve ahiret dncelerinden tam manasyla arnarak kendilerini Mevla'y aramaa vermilerdir ki, bu gibi yce hasletler okumakla elde edilemez. Bu, sz z bir olan Mrid-i Kamil'in sohbetinde bulunmaya mebnidir. Sz ile yol gsterir, hal ve tatbik ile irad ederler, tpk u ayet-i kerimede beyan edildii gibi: "Onlar (o peygamberler) Allah'n hidayetine ermi kimselerdir. O halde sen de onlarn gittii doru yolu tutup ona uy." (3)

EYHN HAL MRDDE MEYDANA GELR

eyhin hali mutlaka Mridlerde tezahr eder. Onun hali nesiller boyunca mritlerde grlr. eyh kemal halde ise mrit de zamanla o hale ular, noksan haldeyse ayn hal zamanla mritte de grlr. Meerki Cenab- Hakk'n lutf u ve keremi yetiip de kt eyhin basksndan onu kurtarsn. Bu sebepledir ki mritlerin buna ok dikkat etmesi lazmdr. nk kendilerinden sonra gelecek nesillere kt eyhten aldklar kt halleri intikal ettirmi olurlar. yi ve kt hareketlerin eserleri, ldkten sonra zahir olur. air: "Eserlerimiz, bizim ne olduumuzu gsterir, ldkten sonra eserlerimize baknz" demitir. Sizden sonra kalacak eserler, Allah iin yaplan ihlaslar ve samimiyetlerle dolu ileriniz olmaldr. Bo iddialar kibir ve gururdan manasyla arnarak, Allah kapsnda tam bir ballk ve teslimiyet iinde kulluu arz etme gibi eserler kalmaldr sizden... Bo vakit geirmekten saknnz. Zira arifler indinde taatla geirilmeyen vakitler bir ey ifade etmezler. Evet, "Her kim iyi bir r aarsa, onun ecri ile o rda gidenlerin ecri onun lehine mahsup olacaktr. Kim de kt bir r aarsa onun ve o rda gidenlerin gnah onun aleyhine yazlacaktr" hadis-i erifi gereince, iyi bir r aanlar, hem kendi sevablarn alacaklar, hem de o rda gidenlerin sevabn... Buna karlk kt r aanlar, hem kendi gnahlarn, hem de o rdan gidenlerin gnahlarn yklenecekler... Bu hal kyamete kadar byle devam edecek... Grmyor musunuz; Hazreti Sleyman Aleyhisselam, bir peygamber olduu halde ne kavminden bir fert ve ne de mlknden bir eser kalmtr. Oysa alemlerin iftihar ettii byk peygamber Hazreti Muhammed Mustafa sallellahu aleyhi ve sellemin, yce an ve hreti kyamete kadar kalacak ve devam edecektir. Neden? nk Hazreti Sleyman'da hakimiyet vasf da vard. Onun bu vasf Cenab- Hakk'n hakimiyet ve mlkiyetiyle kar karya geldi ve: "Bugn mlk kimindir?" (Yine kendisi cevap verir) "Bir olan, Kahhar olan Allah'ndr." (4) hkm, onun saltanat ve hakimiyetini batrd, gitti.

1 2

Al-i mran: 191 Nur: 37 3 Enam: 90 4 Mmin: 16 34

www.elburhan.com

Oysa Resulllah Efendimizin yce vasf yalnz kulluk ve peygamberlie mnhasr olmutur. Allah'n rububiyet vasf, onun kulluk vasfna yardmc oldu da kyamete kadar onun eref ve ann devam ettirdi: "Allah seni insanlardan koruyacaktr." (1) Demek oluyor ki, padiahlarn hakimiyet vasf, Cenab- Hakk'n vasf celiliyle kar karya geldii iin zamanla eriyip, kendileri ve nesli kalmyor; tkeniyor. Emri altnda bulunan halk ise, nesilden nesile, kyamete kadar devam ediyor. nk onlarn ubudiyet (kulluk) vasfna Cenab- Hakk'n rububiyet vasf yardm ediyor. eyh Mansur hazretleri yle buyurmulardr: "Dervilerin hal ve tavrlar, eyhlerinin hal ve tavrlarnn birer aynasdr. eyhdeki gzel ahlak ve ihlas hisleri, edeb ve irfanlar zamanla dervite de tecelli eder. Bazen semavi bir yardmla derviler, eyhlerini de geebilirler: "Bu Allah'n bir fazl- ihsandr, dilediine verir." Hallac'n arkadalar ve dervilerinde Vahdet-i Vcuda dair szlere muhabbet ve ilgi grlr. Hazret Ebu Yezid'in ballarnda, iin derinliklerine inme hevesi mahede edilir. Hazreti Cneyd'in ballarnda ise Lisan- eriat ve tarikatn birlemesi arzusu bulunur. Selmabazi'ye uyanlarda ise, derece bakmndan ykselme duygusu ve eilimi gze arpar... eyh Ebul-Fadl'n arkadalarnda ise tevhid sevdas hakim... Hakk'a kar son derece ezik olduklar gibi, mahluka kar da ayn durumlarn korurlar... Bazlarnda bu kaidelerin aksi grlebilir... Yani, eyhini geenlerde bulunabilir. nk Kur'an- Kerim'de: "O kime dilerse rahmetiyle ona imtiyaz verir." (2) buyurulmutur. Ma'ruful-Kerhi, Davud-u Tai ve Hasan- Basri gibi alimlerle onlarn sohbetinde bulunanlardan bazlar bu yolu semilerdir. Yani iki prensip zere yrmlerdir: 1-eriate sarlmak, 2- Tam manasyla Hakk'a teslim olmak... te kardeim en kar yol da budur. nnde byle bir yol varken baka yol aramaya ne hacet. Kardeim, Dikkatle bir bak ve dn: Peygamber Efendimiz ne halde idiler? O nasl konumutur? yi veya kt insanlara kar nasl davranmtr? Bunlar nazar- dikkate alarak onun yolundan git. Onun gibi yap, Onun gibi syle. Onun ahlakyla ahlaktan. Bilmiyorsan ehline sor ve ren. Cenab- Hak: "Eer bilmiyorsanz ehl-i zikre (alimlere) sorunuz" emrini vermitir. Meayh- kiram bir tahdisi nimet olarak kendilerine verilen baz mevhibelerden sz ederler. Gayeleri nmek deil, Hda'nn nimetlerine kr edip insanlar gzel amellere tevik etmektir. nk onlar yalnz kendilerini deil, etrafdakilerini de dnp gzetirler... Cenab- Hak: "Bizim urumuzda mcadele edenler (e gelince): Biz onlara elbette yollarmz gsteririz. phesiz ki Allah her halde iyilik sahipleriyle beraberdir..." (3) buyurmutur. Evet, tahdis-i nimetde bulunan kii, "Rabbim beni, una muttali kld, bana unu retti, hayr ve bereketten bana unlar ihsan etti..." der, ancak. "Ben sizden yceyim, sizden daha erefliyim" diyemez. nk bu gibi iddialar ve bu eit szler nefsanidir ki ahmaklardan bakas sylemez...
1 2

Maide: 67 Al-i mran: 74 3 Ankebut: 69 35

www.elburhan.com

Beni senden stn klan nedir? Namaz, oru vesair ibadet ise ne ala. nk Allah'n azabndan ancak hsrana uramlar emin olur... Sonra: "Bir de bana kredin, nankrlk etmeyin." (1) Emr-i lahi'ye sarlmak vacip olmasayd, akll olanlar azlarn ine ipliiyle dikerlerdi.

NEYNLE VNYORSUN?
Adem Aleyhisselam babanla m nyorsun? ocuklarnn ou kfirdiler. Onun gibi birok peygamberlerin ocuklan ve zrriyetleri de yle olmutur... Yoksa ilminle mi iftihar ediyorsun? blis bilindii gibi birok meseleleri zmlemi ve mevcudat sahifelerini tam tekmil okumutur... Yoksa mal ile mi nyorsun? Karun'u dn. O mal belas ile helak olmutur... Firavun'un saltanat ve hkimiyeti, Hakk'n gazabndan, kendisini kurtarabildi mi? te yandan kendini Allah'a adayan brahim Aleyhisselam, o byk fedakrlk sayesinde kurtulmu, saadete ermitir. Zillet yatan Allah'n huzuruna seren Musa Aleyhisselam'a, Firavun bir ey yapamamtr. Yunus Aleyhisselam ise sdk ve sadakatla syledii: (La ilahe illa ente sbhaneke...) bereketiyle baln karnndan, denizin derinliklerinden kurtulmutur. Kendisine itimad edilen Yusuf Aleyhisselam da byk baarlar elde etmitir. te btn peygamberler, ektikleri skntlara ramen byle byk baarlar gsterdiler, hem dnyalarn hem ahiretlerini saladlar... Onlarn izinden giden sddklar ve salihler de ayn ekilde zaferden zafere komulardr... Allah'n deimeyen hkm budur ite... Kardeim! Sen neredesin? Hangi vadilerde dolayorsun? Uzaklarda m kaldn? Allah korusun. Kendini biraz topla; kendine eki-dzen ver ki sonra yolda yalnz bana kalrsn. "Allah'm, vuslattan sonra yalnzlkdan ve senden uzak olmakdan sana snrm..." Kardeim! Kendini vuslata erenlerden sanp da ayrlkta kalrsan, kendini bakalarna kyas ederek cahil kalrsan bana ksme. nk mevsim geti, alan ald... Satan satt... Ben size alma yollarndan uzaklap alverite, sanat ve ticaretde bulunmayn, demem ki... Ancak bu ilerinize haram karmasn, sizi bsbtn gaflet perdesi kapamasn, derim. Ben size oluk ocuunuzu ihmal edin, gzel giyinmeyin de demem... Yalnz ne var ki oluk ocuk sizi Allah'tan alkoymasn, onlarla megul olurken Hda'y unutmayn. Gzel gzel elbiseler giyip fakirlere kar gsterite bulunmayn, kibirlenip bbrlenmeyin... Sonra hodbinlik ve kendini beenmilik gafletine dersiniz. Haram olan budur, yoksa Cenab- Hakk'n: "De ki: Allah'n kullar iin kard zineti, temiz ve ho rzklan kim haram etmi?" kavlinde buyurulduu gibi temiz giyinmek ve gzel yemekleri yemek haram deildir... Evet, benim size tavsiyem udur: "D grnlerden nce i grnnz temiz tutun. nk Allah d grnlerinize deil, kalbinize bakar... Peygamber sallellahu aleyhi ve sellem byle veya bu mealde bir emir buyurmulardr: "Birbirlerinize yardm ederek eytanla arpnz. Birbirlerinize nasihat etmekle yahut ahlaknzla yahut halinizle ve yahut da gzel szlerinizle..."

Bakara: 152 36

www.elburhan.com

Cenab- Hak: "yilik etmek, fenalktan saknmak hususunda birbirinizle yardmlasn. Gnah ilemek ve haddi amak zerinde yardmlamayn" (1) buyurmutur. hlasl olanlar, tpk dmanla arpr gibi nefis ve eytanla arprlar. arprlarken daima birbirlerine yardmc olurlar... eytanla arprlar ki, o, kendilerini Allah'dan uzaklatrmasn.. Nefisle arprlar ki o da kendilerini o adi his ve ve temaylleriyle Allah'n ibadetinden alkoymasn... Allah'n dmanyla amansz olarak arprlar; gayeleri ve hedefleri Kelimetullah'n ycelmesidir. Mcadele suresinde: "te asl Allah'n hizbi onlardr. Dikkat edin, Allah'n hizbi galip geleceklerin ta kendileridir" buyurulmutur... lmi kmsemeyiniz. nk makul ve mesmu' btn eya hakikatleri ancak onun sayesinde bilinir. mann da hakkn verin. man, lisanla ikrar, kalplerle tasdikten ibarettir... slamn hakkn da verin. O da eriat olduu gibi tatbik etmek, nefsin irkin tekliflerinden uzak durmaktan ibarettir. Ma'rifeti gerekleirin. Ma'rifet, Allah'n birliini bilmeniz ve buna inanmanzdan ibarettir... Niyeti temiz tutun, nk kt niyetler kalp iin byk tehlike arz eder. Kalplerdeki niyeti Allah'tan baka kimse bilemez. Onun iin dikkat edin ve iinizi temiz tutun. Edebi iyi yapn. Edeb: Her eyi yerli yerine koymaktr... Yapacanz tler gzel olsun... Nasihati tutun. Nasihat, zhd yolunu anlamak ve o yola slk etmektir... Aka sadk kaln... O, sevgiliden bakasn dnmemektir. Ondan bakasn unutmaktr... Duada edebe riayet edin. Dua, dereceleri ycelten yce mevlaya kar istekleri sunmaktr... Tasavvuf icablarn tam manasyla yerine getirin. O da Hak Teala'dan bakasndan yz evirmektir... Kulluk yolundan ayrlmayn. Bu ise dnyann terkiyle, bo iddialardan vazgemekle, skntlara katlanmakla ve mevlay sevmekle mmkndr... Takarrup yolunu yapnz. Takarrub yolu, Allah'tan bakasndan ilgiyi kesmektir. z doruluuna bilhassa dikkat edin. z doruluu i ve dn bir olmasdr... Shhat ve afiyet nimetinin kymetini bilin. Shhat ve afiyet; skntsz bir nefes almak, yorulmadan rzk kazanmak,
1

Maide: 2 37

www.elburhan.com

riyasz amelde bulunmaktan ibarettir. Doruluktan ayrlmayn. Bu da Allah zerine hi bir varl ve hi bir eyi tercih etmemekten ibarettir. Helali aratrn. Helal kiinin dnyada demekle ykml olmad, ahirette de hesap vermek mecburiyetinde kalmad bir husustur... Onu yiyen ne dnyada, ne de ahirette sorumlu tutulur. Taat yolunu iziniz: O yol, szde, harekette, fiilde ve halde Allah'n rzasn talep etmektir... Sabr kulpuna yapnz. Bu da kalbi Rabb'in hkm karsnda zabt etmekle mmkndr. Uzlet ve yalnzl baarnz. Bu da dnya insanlarndan tama terk ederek uzaklamak, kalben insanlara karmaktan ekinmekle mmkndr. Kii zahiren onlarla beraber olabilir, fakat kalple Allah' zikr etmesi lazmdr...

EVLYA KMDR?
Evliya; eytan, dnya ve nefsin kt arzularndan yz eviren, yzn ve kalbini sadece Mevlasna ynelten kiidir. Hem dnya ve hem ahireti, srf Allah rzas iin terk eden, Allah'tan bakasn istemeyendir. Kanaatkardan murat, ksmete raz olup czi bir eyle iktifa etmektir. Sizleri kt vasflardan sakndrrm, sakn onlarla muttasf olmaynz. nk o vasflar, ldrc bir zehirdir. Sizlere takvay tavsiye ederim... Yukarda anlatmak istediim ldrc bir zehir mesabesindeki vasflar unlardr: 1- Hased, bakasna verilen nimetlerin elinden gitmesini istemektir. 2- Kibir, kendisini bakasndan stn grmektir... 3- Yalan, hilaf- hakikat (doru olmyan) beyanlarda bulunmak; faydasz olan irkin szler sylemektir... 4- Gybet, insanlarn ayplarn arkalarndan aklamak, 5- Hrs, dnyadan doymamak... 6- Gazab, intikam almak iin kann beyine hcum etmesidir. 7- Riya, kendi gzel hallerini, bakalarnn grmesinden memnun olmak ve srf bunun iin gsteride bulunmak... 8- Zulm, nefsin istediini yapmak... Size tavsiyem udur: Daima beynel-havf verreca (korku ile mid) halinde olunuz. Havf, gnahkar olduunu bilerek (bu yzden) kalbin Allah'tan korkmasndan ibarettir... Reca, Allah'n vaadlerini hatrladktan sonra kalbin skunet bulmasdr. Riyazetle ruhun tasfiyesine (temizliine) alnz. Bu da ancak, kt halleri brakp iyi halleri almakla mmkndr... Yolunuz, emri bil maruf (iyilikle emir), nehyi anilmnker (ktlkten alkoyma) olsun... Allah indinde gerek din, phesiz ki islamdr... Her kim iyilii emredip ktlkten nehy ederse o yeryznde Allah'n, Resul'nn ve kitabnn vekili olmu olur. z sz doru olan Peygamber (Aleyhisselam) bize byle haber vermitir... 38

www.elburhan.com

mam Ali (k.v.) yle demitir: "En byk ve stn cihad, emri bilmaruf nehyi anilmnkerdir. Her kim fasklarn halini tahkir eder, Allah iin kzar, Allah iin cihad ederse ve bir de islamdan baka hibir din istemezse, ite o kimsenin btn gnahlar affedilir..." Ehli snnet alimleri, Allah'n emirlerine ve hududuna aldrmayanlar una benzetirler:

GEMDE BULUNANLARIN HAL

Denizdeki gemide bulunanlarn bir ksm gvertede dier bir ksm da aada ambarda bulunmaktadrlar... lerinden biri, geminin dibini delmeye kalkyor, ne istedii sorulunca, "Suya ihtiyacm var" diye cevab veriyor. te bu adam o iten alkonmayp da haline terk edilirse, gemi batp iindekilerin tamam helak olacak, onu, bu halin-den menederlerse hem o adam, hem de kendileri kurtulacaklar... Haberde varit olmutur: "Ktlk yapanlar nleyecek bir kavim olduu halde, onlar bu hallerinden menetmezlerse muhakkak azab- ilahi hepsini helak eder..." Sfyan es-Sevri hazretleri buyururlar ki: "Her kim komular tarafndan sevilir, arkadalar tarafndan vlrse o kimse dalkavuktur." Evet, her kim slama aykr bir i veya bir davran grr de onu nlemeye muktedir olduu halde nlemezse, skut ge-erse adam, o kt davrana ortak olmu olur... Gybeti dinleyen, gybet yapan gibidir." Btn gnahlar ve ma'siyetler ite buna kyas edilir... Gnahlar muktedir olunduu hallerde nlememek o gnah-lara ortak olmak demektir... Dikkat edin; insanlara ihtilaf oaltan, kendisi takva ehlinden olsa bile, gnahtan kurtulamaz. Meerki mdaheneyi terk etmi ve olay edicinin olayna aldrmam olsun... rad mevkiinde olan kiinin, iki hususa riayet etmesi gerekir: 1-Yumuak ve son derece nazik bir eda ile vaaz etmek, 2- Vaaza iddetle deil de yumuak bir slupla balamak... nk iddet ve vaat esnasndaki fke nefsani hrslar kamlar, dinleyicilere bkknlk ve nefret verir. Binaenaleyh vaiz kat yrekli ve ask suratl olursa, ikna kabiliyetini yitirir, kendini hakl karmak iin eitli iddialara tevessl ederek vaazda gereken gayeden uzaklar. Hasta gnlleri tedavi edecei yerde bilakis hastal artrr, binnetice sevab kazanacana gnahkar olup kar. Haberde varit olmutur: "lahi emirleri telkin eden alim, vazifesini ancak nezaket ve yumuaklkla baarabilir; ilahi yasaklardan, insanlar uzaklatrmaya alan ise bu grevi ancak yumuak ve nazik usullere bavurmakla baarabilir. Ne emrettiini bilmesi ve yaamas, neden nehy ettiini iyice anlamas ve uygulamas gerekir irat mevkiini igal eden zevatn..." Vaizlerden biri, Abbasi halifelerinden Me'mun'a t verirken hiddetlenmi, sert konumaya balam... Bunun zerine Halife Me'mun: "Ey adam yumuak konu. Cenab- Hak, senden daha iyi olan, benden daha kt olana gndermi ve yle buyurmutur: (Gidin de) ona yumuak sz syleyin. Olur ki nasihat dinler, yahud (Allah'tan korkar...) (1) Efendiler! Hereyden nce unu sylerim ki, Cenab- Hak bana lutfetmi de ben, telkin ettiim hususlan tatbik edebildim... Ve sizi de ikaz ettim. Ancak vaizlerden bu art beklemeyin. Byle yaparsanz eytana yenilirsiniz. Sakn yle demeyiniz: Biz syledikle1

Taha: 44 39

www.elburhan.com

rimizin hepsini yapmadka, emri bilmaruftan kanacaz. Nehyettiklerimizin hepsinden kanmadka nehyi bilmaruf grevini stmze almyacaz. nk byle bir durum karsnda Allah'n rzas kazanlamaz, zira gnahsz kimse yoktur. Hepsiyle amel edemezseniz bile, marufu emredin. Hepsinden kanma imkn bulamazsanz bile mnkerden nehyedin. Bize Peygaberimiz sallellahu aleyhi ve sellem byle emretmilerdir. Devaml mutlu mu olmak istiyorsunuz? O halde Resulllah Efendimize tam manasyla uyunuz. Ona tam uymak, szlerinde, davranlarnda, yemek, imek, oturmak, Kalkmak, uyumak gibi btn hal ve hareketlerinde O'na uymakla mmkndr... Baz imamlann btn mr boyu kavun yemedii anlatlr. Buna da sebep olarak, Resulllah Efendimiz'in kavunu nasl yedikleri hakknda bilgi edinememesi gsterilmektedir. Alimlerden birisi, yanllkla nce sol ayana mest giyince, snnete muhalefet ettim diye tuttu, keffaret verdi. Sakn bunlar teferruattr diye ihmale kalkmaynz. nk byle bir ihmal, saadet kaplarn kapatr. badetlere gelince, bu hususta Peygambere uymamak, ya gizli bir kfrn yahut da ahmakln bir belirtisidir, bir nc ihtimal olamaz. Allah bu gibi hallerden cmlemizi korusun.

BADETTE HAZRET PEYGAMBER'E TTBA:

Efendiler! Zannederim ki, bu cihanda Resulllah Efendimizin tebli buyurduu emirveyasaklarn hikmetini anlayamyacak, iyi ve kty birbirinden ayrdeden bir akl bulunmasn. Haka ve halka sevilen ve makbul olduunu anlamasn... Evet, Resulllah Efendimizin talim buyurduu prensiplerle gnl mutmain olur, kalp de skunet bulur. Bir kere dnelim; hi, uyank kimse ile, gaflet iindeki bir olur mu? Hrszla, hrsz olmayan, kendisinden emin olunan ile olunmayan bir olur mu? Yalanc ile doru kii bir olur mu? Zina yapanla iffet sahibi bir olur mu? Kibirli ile, alak gnl sahibi, cimri ile cmert hi bir olur mu? Zalimle adil, batla sapanla Hakk'a uyan, gybet yapanla gybetten uzak duran, gaddarla merhametli, ibadet edenle ibadetten gafil olan, akll ile aklsz, facir ile iyi kimse, kafirle m'min hi bir olur mu? Tabii ki, olmaz. Aralarnda ok byk fark vardr ve bu fark akl ve iz'an sahibleri anlamakta glk ekmezler. "phesiz bunda akl sahibleri iin ayetler vardr..." (1) buyurulmutur. Alemlere rahmet, mahlukata hccet ve muvahhidlere nimet olarak gnderilen Peygamber (s.a.v.)'e uymakte Allah akna kusur etmeyin. Sakn lm unutmayn. nk bu bir gaflet neticesidir... Gafletse Allah' azzikretmekten ileri gelir. Allah' az zikretmek ise iman fukaralndandr. Btn bunlarn anas, cehalettir. Cehalet sapklktan ileri gelir. Hadis-i Kudsilerde yle geer: "Ey demolu. Sana verdiim shhat sayesinde bana itaate gcn yetti, sana olan yardmmla farzm ifa ettin, sana verdiim rzk sayesinde isyanma kar tutunabildin, nefsin iin ne diledinse hep meietimle istedin ve nimetimle kalkp oturdun. Gittin, geldin... Korumam ve muhafaza etmemle akamlayp sabahladn. Fazl- ihsanmla yaadn, verdiim shhatle vcudunu ssleyebildin. Btn bunlara ramen beni unutup bakalarn yad ediyorsun. Hala bu nimetlerime kar kretmiyecek misin? Ey demolu! lm btn gizlilerini ortaya karacak... Kyamet btn haberlerini bir bir okuyacak... Azab, btn perdelerini yrtacak... Kk bir gnah ilediinde onun kklne deil, kime kar ilediine bakmalsn. Azck rzk verildiinde, o rzkn azlna deil, o rzk sana verene bak. Kk gnah kmseme. nk sen, hangi gnahla bana asi olduunu bilemezsin.

Nahl: 12 40

www.elburhan.com

Ey demolu! Bir kere olsun, isyanda bulunup da sonra gazabm tefekkr ederek isyandan vazgetin mi? Emrettiim farz, emrettiim gibi aynen yerine getirdin mi? Muhtalara ve yoksullara ana verdiim maldan ikram edip gnllerini aldn vaki mi hi? Sana ktlk edenlere iyilik ettiin var mdr? Seni terk edeni aradn oldu mu? Sana hyanet iinde olanlara insaf ettin mi? Evladn terbiye ettin mi? Komula-rn honut edebildin mi? Din ve dnya ilimleri iin alimlere bavurdun mu? demoullar, Ben, d grnlerinize, gzelliinize, soy-sopunuza bakmam. Nazargahm gnllerinizdir, an-cak bu hasletlerle sizden raz olurum." Efendiler! Bu hususlar kyamette meydana kacaktr... Teabun gn, Hakka gn, kimsenin konuamayaca, zr dilemeleri iin kimseye izin verilmeyecei gn. Tamma gn, Sayha gn... ocuklarn biranda kocayaca gn... Zelzele gn... Karia gn... Dalarn savrulaca gn... Kimsenin kimseye faydas olmayaca gn... O gnde herey Allah'ndr...

LMLERN MECLS
Efendiler! Daima ilim irfan sahibleriyle oturunuz. O meclisin saylmayacak kadar sr ve faideleri vardr. inde bulunanlar bir halden bir hale gtrr... Hadis-i erifte: "Sekiz snf (kimse) ile oturanlarn Allah Teala sekiz eyini artrr: Emirlerle oturanlarn kibir ve kalp katln, Zenginlerle oturanlarn dnya hrsn, Fakirlerle oturanlarn ksmete raz olularn, ocuklarla oturanlarn oynamak-elenmek hevesini, Kadnlarla oturanlarn cehalet ve ehvetini, Salihlerle oturanlarn taata rabetini, limlerle oturanlarn ilim ve veran, Fasklarla oturanlarn gnah ve ilerde tevbe ederim szn, artrr..." Yine yle varit olmutur: "Aklllarla oturmak, din, dnya ve ahiret ynnden kiiye kazanlar salar... Ahmakla oturmak, dine, dnyada kiiyi kayplara urataca gibi, lm annda pimanlk, ahirette de hsranlkla babaa brakr..." Efendiler! snf insanlarn efaat etme hakk vardr: 1)Alim, 2) Hadim, 3) Sabrl olan fakir... Efendiler! Gaipden her ne gelirse; gkten ne inerse hsn kabul etmeniz ve Allah'tan raz olmanz gerekir... Elinizden geldii kadar halkn ilerini grmeye alnz. Mslman kardeine kim bir i grrse, kyamette Allah tarafndan yetmi ii halledilir. Byklerin dknlerine merhamet edin. Zengin olup da fakir denlere bol bol sadaka verin. Sadaka sayesinde Hak Teala tarafndan nice belalar bertaraf edilir. Misafirlere ikram ediniz. nk bunu, Allah elisi ibadet saymlardr... Halka kar gzel ahlakla muamele ediniz. 41

www.elburhan.com

yi ahlak, en stn bir davrantr. Denilir ki, insanlara mal ve para ile iyilik yapamazsan, bari gler yzle ve gzel ahlakla iyilik yapmaya al. Gzel ahlak sahibi olanlara hrmet et. nk gzel ahlak sahibi olanlar, yattklar yerde nafile oru tutan ve gece namaz klanlar sevabn alrlar... nk bu, farz ibadetlerden sonra, kiiyi Allah'a yaklatran hususlarn en efdalidir. Sen, istemliye istemiye ibadet yaparsan, bu neye yarar? Sanki Allah senin ibadetine muhtam gibi minnet ederek ibadet ediyorsun. Oysa Allah alemlerden mstanidir... Onun iin ibadet halinde, kulluk kapsnda devaml durmal, Allah'n derghna iltica edip, huu iinde yz srp, son derece havf ve hayet iinde aczini itiraf edip, bitkin bir halde Allah'n saltanatna kar boyun emeli... Amel esnasnda, kemal-i mezellet ierisinde, tam manasyla arnarak, Celal kapsn zillet eliyle alarsan, elbette ki kabule mazhar olursun. Dilini manasz bo lakrdlardan muhafaza edersen, azndan kacak olan szler ara ykselir; Allah'n dergahna ular... O dergh ki, kullarn istekleri oraya arz edilir, o ar ki mahlukatn btn dilei oraya sunulur. Kulluun yn Kabe olduu gibi arzu ve isteklerin yn de Ar- Aladr. Evet gzel kelimeler O'na Allah'aykselir. Kur'an- Mbin bizlere byle haber vermitir: "Gzel kelimeler ancak O'na ykselir." (1) Evet kullarn btn istekleri oraya ykselir. Oradan cevab verilir. lahi emirler, ltuf lar ve ihsanlar daima yukardan aaya gelir. Kul, aada boynu eik huu iinde bekler, Hda'nn lutuflarna mazharolmak iinJBu hususdaki esrar- Kuraniye gayet aktr. "Rzknz ve size vaad olunagelen eyler gk(ler)dedir."(2) Son derece yce isimlerin sahibi olan Allah yine yle buyurmutur: "Kim Allah'tan korkarsa, (Allah) ona bir k yeri ihsan eder." (3) yleyse sen de temkinli ve hazr ol! Yolun dorusundan git, zn, szn dorult!

RFAN SAHPLERNN DL
Olum! rfan erbabnn dili hem anlalr, hem de biraz kapal olur... nsan nevinin en beli ve fasih diline sahip olan peygamberler Peygamberi (s.a.v.) ok gzel bir slupla konuurlard. Edebiyatlar her bakmdan sustururlard. . Onun fesahati ve belagat karsnda hibir air ve edip tutunamazd. Ondan sonra gelen irfan ve ilim erbab da onun yolunu takip etmilerdir. Kardeim! Bana darlma! Ben sana hakikatleri sylyorum; hatrna ne gelirse, mal, soy, sop, ilim, lke, keramet, meziyet, gzel ameller namna ne varsa bunlarn hepsi bir hatradan ibarettir. Eer Mevla'ya hamd ve kredip huu iinde sana verilen nimetlere mukabele edersen, hakknda rahmet kaplar alr. Eer kibir ve gaflet ierisinde karlarsan o zaman felaketin tam kenarnda olursun! Arlk sen kendi nefsini tehlikeye drmeyip halini dzeti; kendine bir eki dzen ver! Eer sen Rabbine kar yapm olduun ibadetten kesilirsen, zerinde yaadn toprak bile zlerek ve sana acyarak alamaya balar. Ve sana hitaben yle der:

1 2

Fatr: 10 Zariyat: 22 3 Talak: 2 42

www.elburhan.com

"Zannederdim ki btn dalar yerinden oynad halde sen yerinden bir santim bile kprdamazdn! Demek ki gnllerde deime ve demolunda da halden hale girme hasleti vardr..." Yerler senin hakknda byle derse, sana acyp bu gibi beyanlarda bulunursa, senin kendine acman ve halini dzeltmen gerekmez mi? Zaman adamlarndan olan baz kardelerimizin yle sylediini bana haber verdiler: "Manastr kapsnda kemer baladm ve dedim ki faklten intikamm aln!" Anlattklarna gre, gya bundan baka trl bir mana kasdetmi... Bu gibi szlerden kannz! Bunu syleyen eyh hazretlerine hsn zan ederiz! Ancak ne var ki, dini terbiyeye riayet etmek daha lzumludur! Biz manastr kapsnda kemer balamak deil, yanndan bile gemeyiz! Ve bize dinimizin emirlerini reten Cenab- Fakih'in deil elini, ayaklarn dahi periz. Ve dini bilgiler ediniriz zat- muhteremlerinden... Kim bilir eyh, bir takm niyetlerini ve maksadlarn bu szlerle aklamak istemitir. Ama ne olursa olsun bunu sylememeliydi. Varsn maksad ve niyetleri aa kmal ve herkes tarafndan bilinmeliydi. Byle diyeceine yle deseydi daha iyi olurdu: "eriat kaps nnde kemerimi zdm. lahi fkhla esrarm temizledim... Manastr da, kemer de sapklktan baka bir ey deil. Cenab- Bari'ye gtren kap, eriat kapsndan bakas deil..." Evet gnl ehli, bazen yreklerinin coma durumu, uurlarna dokunur da dillerinden sarhoa, delice lakrdlar ceryan eder, artk kan m kaynam, baylm m onu Mevla bilir. Biz bunu Hda'ya havale ederiz. Asl yaplacak salam ip, eriattr ki, onayapldnda dalalet mefhumu ortadan kalkm olur, hem de bir daha dnmemesiye... air der ki: "Zeyd, Amr'in szlerine ve vehimlerine ne kulak asaym ki, eriat yolu benden da ondan da daha doru ve kurtarcdr." Az nce arz ettiimiz kelimeler ve benzerleri, tahdis-i nimet haddini oktan tecavz etmitir... Onlarn halini una benzetmek ne kadar da yerindedir: Kenefde uyuyan adam ryasnda kendini saraylarda grdkten sonra uyand zaman, yerine ve haline bakar ve kendisini mahcubiyetten alamaz. Allah akna lahi hududlar amaynz. Hele Peygamberin snnetinden katiyen bir santim bile taviz vermeyiniz. Allah daima doru syler. Kardeinin hayal ve fikirleri ise yalan syler. Allah'n emri ve hkmne snmak en kar yoldur. Kardeim, inde bulunduun durum, eer helal deilse, sevabdan mahrumsun. Mubah deilse mesulsn, eer haramsa, Rabbine kavutuun gn sana u ayet mutlaka okunacaktr: "Kim ki zerre arlnca er yapyor (idiy)se onun (cezasn) grecek." (1) Size demiyorum ki, artk yol yok. Kerem kapsndan kovuldunuz... Allah hakk iin byle demem. Hatta kyamet gn Allah'n yle ltuf ve keremine mazhar olursunuz ki, eytan ve kafirler bile buna imrenir... Fakat unu iyice dnmek ve ibret almak gerekir. Cenab- Hak Kur'an- Kerim'de "gnahn affedicisi" buyururken dier taraftan da "ntikam sahibidir..." buyurmutur. yleyse Allah'n mafiret kapsna tevbekar ve devaml surette istifar edici bir halle yaklalmal; azab kapsndan da gnahlarn terkiyle uzaklamaldr. Azamet ve kudret-i ilahiyesini tam manasyla bilen kiiler gibi Allah'tan korkmaldr. Kerem ve ihsanna gven1

Zilzal: 8 43

www.elburhan.com

mi ve buna kalben inanmlarn haliyle de onun ltuf ve ihsanlarn ummaldr... Mmin bir kul iin mid verecek kadar, havf ve korku da olmal ki, teraziye konulduu zaman her ikisi msavi gelsin...

DN ALLAH'ADIR. HERKES, HER VARLIK MADEN ASLSNE DNECEKTR, ECELN TAMAM UYACAKTIR.
"Sizi (aslnz) ondan (topraktan) yarattk. Sizi (lmnzden sonra) yine ona dndreceiz. (Dirilme zamannda da) sizi bir kere daha ondan karacaz." (1) Bu yediiniz taneler sizin gibilerin topraklarnda bitmi, yetimitir. Bunlarn da kuvvet ve iddetleri vard, imdi hani ya? Hep gitti, bitti.... Sanki bu aleme gelmediler, burada bulunmadlar... "u ayak bastnz toprak yle bir topraktr ki, dikkatle dnlecek olursa, yerlere kilim gibi serilen toprak hep gemilerin alnlardr. Zerrelerini birbirinden ayrmak lazm gelseydi, u halkn dilleri zerine yollar olurdu... Bizim bastmz toprak deil, gemilerin yzleri, yanaklar ve dudaklardr... Ey akl ve basiret sahihleri, hala ibret almayacak msnz?" te dnya. te hali. te lkeleri... te adamlar... Allah akna syleyin; byle derinlemesine dndkten sonra, dnyann, iinde yaayanlarn, lkelerinin bir deeri var mdr? u halde bu kadar alma, bu kadardidinme niye? Onun imarna, saat gibi almasna bu kadar uramann manas var mdr? Ben bu tekkeyi, Salih, brahim ve birtakm kadnlar iin mi yapaym? Yoksa dostlardan ayrlp topraklara kartm zaman snacak bir yerim olsun diye mi yapaym? uras bir gerektir ki, bu tekkeyi babam bana miras brakmad. Bunu bana Hak Teala ihsan etmitir... Bu nimet ve ilahi minnet bana m mahsustur? Haa, dnya kendinindir, hem sevdiine hem sevmediine verir, ahireti ise yalnz sevdiklerine verecektir. Benden evvel pederime, makam, yer, yemek-imek ihsan etmitir... Benimde ocuklarmn levh-i gaybinde takdir edilmi rzklar vardr... Hep mahluklar byledir. yleyse bo hayallere kaplmann, dalalet yollarna sapmann manas nedir? Akll ve zeki o kiiye derler ki, Rabbinden korkar, nefsini hor grr ve lmden sonraki hayat iin hazrln yapar... Kur'an- Kerim'de: "Andolsun, Tevrat'tan sonra Zebur'da da yazmzdr ki yeryzne ancak salih kullarn miras olur..." (2) buyurulmudur. Bu ayetin tefsirinde ihtilaf etmilerdir: Bazlarna gre (salih kullar) dan murat, siyaset adamlardr, Allah yeryzne onlar varis klar. Kimi alimler de buradaki irs, manevi bir irstir. Yani veliler ve Allah adamlar kastedilmitir. nsanlar lp de toprak olunca onlarn Allah'a kurbiyetleri artar, diyorlar. lk tefsire gre, insanlar ne hal ve tabiatta ise bakalarna tayin edilen idareciler de yle olur: "Siz naslsanz, idarecileriniz de yle olur" denilmitir... Bazlar da buradaki (yer)i cennet olarak tefsir etmilerdir. Buna gre, "Allah Cennet lkesini salih kullarna verir" manas verilir bu ayete Kardeim, Annesinden yeni doan yavrunun haline bakmaz msn ki/doduu zaman avularn skar, yumar, sanki "tuttum dnyay, elimden kamasn istemiyorum" diyor. lnce avularn aar, sanki "te gryorsunuz ya, elimde avucumda bir ey kalmad, her eyimi dnyada brakp gidiyorum" diyor... "bret dersi olarak lm yeter" bouna buyurulmamtr

1 2

Taha: 55 Enbiya: 105 44

www.elburhan.com

"Alarm, benim gibi olanlar da alarlar... nk ilim ve amel ehli ilerlemi, biz ise geri kalmz... Kimileri ilahi akdan alarlarsa da benimkisi ettiklerimden korktuum iindir" diyen air ne gzel sylemi. Efendiler, Girmediim hi g bir yol yok. Perdesini aralayamadm hi bir meslek srr kalmad.... Himmet askerlerinin elleriyle hemen hemen btn ekilmi perdeleri kaldrdm... Allah'n huzuruna her kapdan girmeye altm. Bir ekilde btn kaplarn nn, kalabalktan geilmez buldum. Birde zillet ve inkisar kapsn deneyeyim dedim; baktm ki n bo, kimseler yok nnde... Hemen o kapdan girdim, vasl oldum, isteimi elde ettim. Dier talipler hala kaplarn nnde bekleip duruyorlard... Rabbim bana lutf ve ihsanndan, gzlerin grmedii, kulaklarn duymad, beerin akl ve hayaline gelmedii birok nimetleri ihsan etti... Onun kerem elisi beni temin edip sz vermidir ki, mridlerimi, sevenlerimi, zrriyetimi sevenleri, yerimde kaim olanlar sevenleri ellerinden tutup kurtaracak. Bu hal kyamete kadar byle srecek... te ruhen biat byle hasl oldu: "Allah phe yok ki, verdii szden dnmez." Vaka, vahiy veya perde arkasndan kendileriyle konutuu peygamberlerden sonra hi bir mahlkuyla Hakk'n mka-lamesi cari deildir, ancak, ilahi vaatlar, velilerin yreklerine rya vastasyla mnceli olur. Ve vasta-i Muhammediyye ile de olabilir. Bu babda ilham dahi sahihtir! Bunlarn hibiri, eriat Ahmediyeye katiyen muhalif deildir... Bu ltf Allah, dilediine ihsan eder... "lahi ve Rahmani balarn sonu gelmez. Muhammed (s.a.v.) de yamur gibidir. Hangisi hayrldr kestirilemez. Her ne kadar ilahi srlar hazinesi veliler iin ise de, hikmet ehli olmak nevi beere mahsustur. Bazen ileri gidenlertopallar kalrlar da, geri kalm topallar ileri geerler... Allah'm, hikmet, anlay, marifet ve ilim bakmndan beni zengin kl. Beni ve mslman kardelerimi, nezdinde mukarreb ve mahbub saylan, Habibine uyanlardan kl. phe yok ki sen dilediini yapar, istediin gibi hkmedersin. Erhamurrahimin de sensin." Efendiler, Yediiniz yemekler, itiiniz sular, giydiiniz elbiseler, nail olduunuz shhat ve afiyetler, iinde bulunduunuz huzur ve skun hali ve islam oluunuz gibi ok deerli nimetlerin kymetini takdir etmeli ve ona gre krde bulunmalsnz ki bu nimetler devam etsin... hikad ve yaknnz salihlerin iaret ve telkinleriyle dzeltiniz! Onlarn zerine rahmet yamuru devaml olarak yamakla, ard arkas hi kesilmemektedir. Nail olduklar paye-i irad, kendilerine Allah tarafndan bahedilmitir. Allah onlar kendisine yaklatrm, gslerini imana atrm ve insan olunun manevi kurtarclar klmtr. Dolaysyla kendisi onlar sevmi, onlar da O'nu (Allah') sevmilerdir. Allah onlardan raz olmu, onlar da Allah'tan raz olmulardr. te asl baar budur! Allah'a olan tevekklnz salam bir temele oturtun! O'na kar yapm olduunuz dualar halis olarak yapnz. Nefis ve eytandan son derece kannz! Her ii dikkatle izleyin ve ihlas iinde yapn! Allah'a kendilerini veren ve lahi huzura doru byk bir azim ve irade ile ilerleyenlerin almalar boa gitmez! Vaizler; Taha sresindeki: "Herkes ettiini bulacaktr!" ayeti karsnda ne diyebilirler? Isra suresinde: De ki: "Herkes kendi asl yaradl zerine amel eder." buyurulmutur. 45

www.elburhan.com

Hele Kehf sresindeki: "Biz phe yok ki, ameli gzel yapan kimsenin mkafatn zayi etmeyiz" ayeti ortada olduktan sonra kim ne diyebilir? M'min suresinde, "Gzlerin hiyanetini, gnllerin gizlediklerini bilir!" buyurulduktan sonra, deyip de korkutmal insanlar. Kur'an- Kerim bu gibi tlerle doludur. Peygamber tarafndan ne tebli edilmise alnmas, neden nehyedilmise uzak durulmas gerektii ve zerre kadar iyilik veya ktln karlksz kalmyaca anlatlmtr. Kur'an- Kerim'in ls budur! O, kendisinde phe olmyan bir kitabtr! Ne dediyse dorudur! Bu ilahi kitap susturucu bir hccet, acz iinde kvrandrc bir mucizedir! Ne olmu, ne olacak hepsini bildirmi ve birok muamma ve srlar aklamtr. Onun izgisinden ayrlmayanlar kurtuluu bulacak, srt evirenler de piman olacaklar. Peygamber sallellahu aleyhi ve sellemin takip ettii yol, Kur'an yoludur! Evet, o yol gayet ak bir yoldur; o yoldan gidenler asla amazlar ve sofilerin yolu dahi; Hicr suresinde buyurulan: "phesiz Allah takvaya erenlerle beraberdir!" sznn srrna mazhar olmulardr. Bu ayeti kerime, onlarn Allah'la beraber olduklarna ehadet etmektedir. Buradaki beraberlik u anlamdadr; yani Allah onlara yardm eder, onlar her trl fenalktan korur! yleyse herkim Cenab- Hakk'a ve indirilen Kur'an'a iman edip, Peygamberin snnetine uyarak salihlerin yolundan giderse, onlarla beraber olur ve kendilerinden saylr. Asl baarya erenler phe yok ki Allah'n yolunda gidenlerdir! Kardeim! Vesvese yolunu brak! nsanlarla ihtilaftan uzakla! Allah'la beraber ol! Hkm de, hikmeti de Allah'tan al! Ali mran Suresinde: "Hikmeti dilediine verir, kime hikmet verilmise ona ok hayr verilmitir..." buyurulmaktadr. Haz ve bahtn, lisanndan ibaret olmasn.. En nihayet kendi kendini aldatp sakn yalanc olmayasn. "Salarn boyamsn bir de (beyaz olan salarn iin kalkm) salarm krmzdr! Diyorsun!" Sadakat atna bin, Allah'a yaklama yolunu tut! Himmet askerleriyle kt dncenin saflarn bozguna urat! Yaratlandan yz evir, O kinat yaratanla megul ol! Ayrlk korkusuyla O'nun en salam ipine yap! O'na ihtiyacn olduunu bildiren bir sancak bulunsun elinde.. Huzurunda eziklik davulu almaya koyul! Btn bunlar yaparken, sakn hanm, ocuk, para ve kendi varln yani nefsin nne geip set ekmesin... Evet, uyanklk, gaflet bunlar hep perdedir. Cmlesinden ge! nk teyakkuzda olduunu grmek bile gaflettir! Nuru grmek de zulmettir! Hlasa her ey hicab (perde)dir. Hepsini bir hamlede kaldrp maksuda doru kapy arala! Allah'tan baka her gaye hicab saylr, ondan syrl da yaradana ula! Hanma balanmak, dnyaya gnl vermek, para ve mala aldanmak, keramete aldanmak, halka kul olmak, ihlassz Allah'n taattna komak hep aalk ve adiliktir! air: "Alemi ayrarak ve toplayarak yukarya ykselmi bir himmetle Cenab- Mevlaya komalsn, ihlas iinde yapacan ibadet ve taatla, bakasna deil Allah'a ynelmelisin!" demitir.

46

www.elburhan.com

Cenab- Hak: "Hakikat Rabbimiz Allah'tr deyip de sonra doruluu iltizam edenler (yok mu?) onlarn zerlerine korkmayn, tasalanmayn, vaad oluna geldiiniz cennetle sevinin diye diye melekler inecekler." (1) buyurmu, istikamet sahibi olanlara cenneti vaad etmitir. Alktan, tokluktan, susuzluktan, alemin ikide bir deiiklie uramasndan, hlasa her eyden ibret alnabilir. Halk ile laklaka ile gn geirmende ne fayda vardr? Amelsiz ilmine gvenme! Para iin ilim tahsil etme! Felsefenle nme! Kendini zahiri grnlere verip de Hakk'n muhabbetinden kesme! Tasavvuf ehliyim deyip de tasavvufun (T) sndan uzak olduun halde kibirlenip bbrlenme! "Allah'tan bakas iin her ilim, kiiyi Allah'a deil, baka varlklara yaklatrr; nefsin ve eytann emirlerine amade klar.." demilerdir. Efendiler! Allah'a giden yol, kiinin bir beldeden dier bir beldeye gitmek iin kt yol gibidir; inii de var, yokuu da Dz de olabilir, dolambal da Dalk da olabilir, bayr da Sudan ve halktan uzak olan bir yemyeil ayrlk, aalarla dolu, suyu bol bir yer de olabilir. Fakat adamn kasd ettii, gitmek istedii memleket btn bu lkelerin tesinde Bayrlarn inip kmaktan, dzlkte yrmekten, dalar trmanmaktan, yolda urayaca alk ve susuzluktan, korkar veyahut rastlayaca gzel lkeleri grmek zevkini tatmak istemezse tabii ki asl gayesi olan lkeye ulaamaz! Bunun aksine yolculuk esnasnda her trl yorgunluk ve meakkati gze alan kii, mutlaka maksudu bulunan beldeye ular... te Allah yolcular da byledir.. Allah'a giden yolun btn meakkat ve yorgunluklarna katlanmas gerekir. Yolculuk esnasnda her zorluu gze alan kii, maksuda vasl olur. Halkn iltifatn, Allah'n muhabbetine tercih eden veyahut yolculuk esnasnda karlamas muhtemel olan glklerden korkan kii elbetteki gayeye vasl olamaz. Ama tatl ac demeden her zorlua tahamml etmeyi kabullenirse "Byk bir baary elde etmitir!" srrna mazhar olur! Efendiler! Arafat danda, ben, maldan nefisden vazgeeceime dair Allah'a sz verdim! Ehlullah'tan biri ryasnda Cenab- Hakk' yle ard: "Allah'm, sana nasl vasl olacam bana gster!" u cevab ald: "Nefsini brak ve gel!" Hazreti Musa (aleyhisselam), muhterem hanmn doum sancs yakalad zaman, ona, biraz bekle, urada ate gryorum, belki size k getiririm yahut da bir ebe bulmak iin bilen bir kiiye rastlarm da haber alrm, demesi zerine, kendisine yle nida edildi: (2)
1 2

"phesiz benim! Ben senin Rabbin'im, haydi papularn kar! nk sen mukaddes bir vadide (Tuva') dasn!"

Fussilet: 30 Taha:12 47

www.elburhan.com

Bazlar nalinleri, nefis ve hanmla tefsir ettiler de "nefsin ve hanmn kar" diye mana verdiler bu ayete. Nefis ve oluk ocuun, kiiyi Allah'tan nasl alkoyduunu dile getirmek istediler. Efendiler! Sizin de vadiniz mescidleridir. Mescide girdiiniz zaman gnlnzden Allah Teala'dan bakasn kann. nk kul Rabbi'ne namazda mnaacat etmektedir. Ona nasl mnacaat ettiine dikkat etmelidir! Huzurunda nasl durduunu da derin derin dnmelidir! O huzur, ihsan huzurudur! Hadisi erifte izah edilmitir: "Allah'a sanki onu gryormusun gibi ibadet et, ayet sen onu grmezsen o seni grr!" te sen de bu duygu iinde ibadet etmelisin Cenab- Hakk'a. te mukaddes kalemle izilen huzur hatlar bundan ibarettir. Cehaletin alameti, nefsin ve oluk ocuunla uramandr! oluk ocuunu brak da daa k, bir kulbe yapp bir keye ekil demiyorum! Demek istediim udur: oluk ocuun iin alrken bile Hakk'n rzasn gzetmekten uzak durma! O almay dahi Cenab- Hakk'a yaklamak iin bir hizmet haline sokmalsn... Canna da rahat vermelisin! Ne varkihereyde, her ite Allah'a tevekkl edip kendini zntye kaptrmamalsn. nki, rububiyet yle biryce vasftr ki asla ortaklk kabul etmez! irk ileri mriklere aittir! Muvahhidlerden beklenen ise yalnz ve yalnz tevhiddir! Muvahhidlerin iledikleri iler tevhide aykr dmemelidir. Zmer suresinde: "Dikkat edin halis din Allah'ndr!" buyurulmutur... Kehf suresinde ise: "Her kim Rabbine kavumak isterse, ameli salih ilesin, Rabbinin ibadetine hi kimseyi ortak etmesin!" buyurulmaktadr...

EVLYA'DAN STMDAT
Efendiler! HakTeala'nn kullar olan Evliya'dan istimdad ederseniz yani yardm isterseniz, sakn grlecek yardm onlarn verdiine inanmaynz! nk byle bir itikad irke girer. Ne var ki evliyalar Cenab- Hakk'n muhabbetine mazhar olduklarndan, istenilecek her ey onlarn yz suyu hrmetine, Cenab- Hak'dan istenir. nk verecek olan O'dur bakas deil... Hadis-i erifte: "Nice tozlu toprakl kaplardan kovulan pejmrde insanlar var ki, dualar kabul edilir. Ettikleri yeminlerde Allah onlar muvaffak klar." te Allah bunlar sevdii iin dilediklerini, onlarn yz suyu hrmetine kabul eder. Btn bunlara ramen, onlarn Hakk'n izniyle baz tasarruflarda bulunmalar mmkndr. Yaradlta baz tasarruflarda yine Allah'n iznine bal olmak suretiyle bulunabilirler, (Kn fe yekun) srrna mazhar olarak (Kn) derlerse izni ilahiyle olur! Grmyor musun, sa Aleyhisselam Allah'n izniyle amurdan ku yaratt, lleri diriltti. Peygamber Efendimiz iin hurma ktkleri bile aladlar, ayrlna dayanamayarak... Cansz maddelerden biroklar ona selam verdi. Cenab- Hak, birok Peygamberlerde ayr ayr icra ettii mucizeleri, peygamberimizde toplu halde birletirdi, yani peygamber sallellahu aleyhi ve sellem birok Peygamberlerin gsterdii mucizeleri gstermilerdir. Onun mucizesinin srlar, mmetinin evliyalarnda bile cari oldu. Bunlar, evliya hakknda gelip geici birer keramet olmakla beraber, peygamberler hakknda srekli mucizelerdir! 48

www.elburhan.com

Olum! "Ya Rabbi! Senin merhametinle tevessl ederim" dediin zaman, sanki eyh Mansur kulunun vilayetiyle senden sual ederim demisin! Dier evliya- kiram da byledir. nk vilayet bir ihtisastr, Allah onu dilediine verir... yleyse merhamet edicinin (Allah'n) kudretini merhamet edilene (kula) vermek ve isnat etmekten sakn! nk fiil, kuvvet ve kudret yalnz Allah'a mahsustur. Vesile ise, O'nun veli kuluna zg kld rahmetidir. Binaenaleyh gerektii zamanlarda, has kullarna ihsan ettii rahmet ve muhabbetiyle O'na yaklamaya al! Her fiilde O'nu birle! O'nun vahdaniyeti ilahiyesini terennm et! Aksi halde gayret-i sbhaniyeden korkulmaldr. Efendiler! Sknet iinde kapy alan kiiye, kap ardna kadar alr. nkisar ve krklk iinde ieriye giren Beyt-i zzette oturur. Kardeim! Zahir ve batn olan Allah'n emriyle eriat izgilerinden ayrlma! Kalbine dikkat et, sakn Allah' zikretmesini unutmasn! Fakirlere, gariplere yardm elini uzat! Bkmadan usanmadan ameli salihe ko! Allah'n rzasn gaye edin! Allah'n kapsndan ayrlma! Kendini gece namazna kalkmaya altr! Onu, amelde riyadan arndr! Tenhalarda ve kalabalk yerlerde gemi gnahlarn hatrlayarak ala! Olum! Dnya bir hayaldir! indekileryoklua mahkmdur. Olum! Dnyaya tapanlarn gayeleri dnyalardr! Ahiret isteklilerin hedefi de ahirettir... Sakn bo iddialarda bulunmayasn! lm-i kelama fazla meyi etme! Onun dipsiz bahislerine dalma! tikadn salam tut! ylesine salam olsun ki asla bozulmasn, deimesin. Fikrini, eytani dncelerden arndr! Kt kimselerle arkadalk etme! nk onlarla arkadalk yapmann sonu pimanlktr! Kyamet gnnde de perianlktr. Nitekim kt arkadan sebebiyet verecei felaketi Cenab- Hak Furkan suresinde bize haber vermi ve yle buyurmutur: "Kekefalan (kiiyi) arkada edinmeseydim! Diyecek." Zuhruf suresinde de bu hususta haberdar edilmiizdir: "Ne olayd da benimle senin aranda iki merik aras kadar uzaklk olsayd. Ne kt arkadamsn meer sen!" Kyamet gn Allah'n huzurunda bu iki ayetle muhatab olmamak iin imdiden kendini koru, kt arkadalara kaplma! nk oradaki pimanlk fayda vermeyecek, szn de dinlenmiyecektir... Olum! Yediin, yenmi gitmitir... Giydiin eskimi, rmtr... Ancak sana kalan iyi ve gzel ameller olmutur. Allah'a kavumak katidir. Ahbaplardan da mutlaka ayrlacaksn! Dnyada durumumuz bilindii gibi pek yz gldrc deildir. Sonumuz lp mezara girmekten ibaret olacaktr. Dnyada beka olsa binalar yklmaz! yleyse Mevla'ya ynelmek, Allah'tan baka eylerden vazgemek gerekmektedir. Dervilik yolunda durumun tevazu olsun. eriat yolunda hizmetten ayrlma ve daima doru ol! Niyetini eytan vesvesesinden uzaklatr! Kalbini insanlara meyletmekten muhafaza et! Kuru ekmek ye! Tuzlu su i! Yeter ki yediklerin ve itiklerin Allah sofrasndan olsun. Allah kapsnn gayrisinden, yumuak et ve bal olsa da yeme! Maietini helal yollar ve kazanlardan temin et! Alverite hilen olmasn. Dervilerin ve fakirlerin gnln krmaktan sakn! Sla-i rahmi (yani akraba ziyaretini) asla unutma! Akrabalara ikramda bulun! Sana zulm edeni bala! Sana kibirli davrananlara kar dahi olsa tevazudan vazgeme! Vezirler ve hakimlerin kaplarn andrma! Fakirleri ok zirayet et! Kabir ziyaretlerini de sklatr! Halka kar yumuak szl ol! Akllarna gre konu! Yani anlayabilecekleri bir dilde konu... Ahlakn gzelletir! nsanlarla iyi gein! Dinsizlerden yz evir! Yetimlerin ihtiyalarn gidermeye al. Onlara ikramda bulun. alamaz durumda olan fakirlere ve dullara bilhassa yardm et! Ac ki, sana da acsnlar! Allah ile ol ki Allah da seninle olsun. 49

www.elburhan.com

Dier sz ve davranlarda ihlas elden brakma! Halk Hakk'n yoluna sevk etmek iin azami gayret gster!. Kerametlere rabet etme! nk veliler kerametlerden, kadnlarn hayz hallerini aa vurmaktan kandklar gibi kanrlar. Allah'n kapsndan ayrlma! Kalbini Resulllah (s.a.v.)'e ynelt! Onunu yce kapsndan eyhin ve mridin vastasyla yardm iste! Karlksz, garazsz eyhine hizmet et. Ona kar son derece edebli ve terbiyeli ol! Gyabnda dahi onun erefini koru, kendini onun hizmetine ver! Evinde hizmeti artr! Huzurunda az konu; ona ta'zim ve vakarla bak! Ona sakn kmseyici baklarla bakmayasn! Kardelerine t ver! Kalplerini kazanmaya al, insanlarn arasn bul! Mmkn olduu kadar insanlar Allah'a yneltmeye bak, sadakat ve ihlasla derviler yolundan gitmelerini sala! Kalbini zikirle, kalbn da fikirle tamir edip gzelletir! Niyetini ihlasla nurlandr, Allah'tan yardm iste! Allah'n verdii musibetlere kar sabrl ol! Allah'tan raz ol, herhalkarda "Elhamdlillah!" de! Peygamber (s.a.v.) zerine salavat- erifeleri oalt! Nefsinde ehvet ve kibir gibi ykc hisler ve kamlamalar grrsen hemen nafile oru tutmaya koyul! Allah'n dinine sarl, evinde otur, arya pazara fazla kma! Teferrucu terk eden akla kavuur. Misafirine ikram et, oluk ocuunu ihmal etme! Onlara ve hizmetilerine ac! Her ite Halik Teala'y yad et! Gizli ve aikar hallerde Allah'a kar ihlasl ol! Ahiret iin iyi iler baar. Dnyadaki ilerin tamam ahiret hayatna ynelmi olsun. te dm budursana... Yolumdan giden herkese, kardelerime ve btn mslmanlara (Allah emsalini oaltsn) bu tavsiyede bulunurum. Btn gnahlarmda byk-kk, gizli-aleni btn gnahlardan tevbe eder, Allah'a istifarda bulunurum. Ona rcu ederim. nk tevbekarlarn tevbesini kabul eden ve ok esirgeyen ancak O'dur. Olum, Peygamber Efendimiz buyurmulardr ki: "Bir kul, iinde ne saklarsa, Hak Teala mutlaka onu, stndeki cbbe gibi dardan gsterecektir" gizledii ey hayr ise hayr olarak, er ise er olarak gzkecektir. Olum, demoullarnn en efendisi yle buyurmulardr: "Allah, takvaya ermi gz tok kulunu sever." Olum, eer gerekten akl sahibiysen, dnya sana kuyruk sallasa da meyi etmezsin. nk o, hain ve yalancdr. Kendisine tapanlarla alay eder. Ondan yz eviren errinden emin olur, ona meyi eden errinden kurtulamaz. nk Efendimiz; "Dnya sevgisi btn hatalarn badr" buyurmutur. Onu sevmek, nasl btn hatalarn ba oluyorsa, ondan yz evirmek de btn iyiliklerin ba olur... O, tpk ylan gibidir. Yumuak dokunur, lakin zehiri ldrr. Zevk ve tad geicidir. Gnleri hayal gibi geer, nereden getii bilinmez. Onun iin kendini Allah'a asi gelmekten saknmak ve korunmakla megul et, O'nun zikrinden zerre kadar gafil olma, zerine zerre kadar gaflet kerse derhal istifar et. Murakabeye dal. Allah' an, O'ndan haya et, gizli ve aleni, btn hallerde onu hatrla. Ona hamd et, fakirlik halinde de, zenginlik halinde de kret. Yabanclar terk et... "Allah'tan baka yoktur, ancak O vardr. Her ey fanidir" diyerek daima O'nu an. Olum! Sufi ol, sakn mnafk sufi olup kendini helak etme. Sofilik Allah'tan bakasndan kanmak, Allah'n zat hakknda derinlere dalmamak, Mevla'ya tevekkl etmek; ileri sebeplerine sarldktan sonra ona havale etmek, kerem kapsnn almasn beklemek, Allah'n ihsanna gvenmek her zaman ve her yerde Allah'tan korkmak ve btn halkarda ona kar iyi zan beslemekten ibarettir. Olum! Bir eyi rendiin zaman onunla amel et. Gzel bir hadis duyunca da hayatna uygula. Sakn bilip de uygulamyanlardan olma. 50

www.elburhan.com

Olum! Alimin kurtuluu bildiiyle amel etmekte; helaki ise rendiini uygulamamaktadr. Hadisi erifte yle geer: "Kyamet gnnde en iddetli azap ekecek olan, ilmiyle yararlanmayan kiidir." Vakitlerini elenceyle geirme, gnlerini bir sr alg aletleri, gldrc szler dinlemekle harcama. Ar sevinci brak. nk bu, dnyada bir deliliktir. Hznl olmaksa aklllktr. Dnya hayat ebedi ve devaml olmadna gre ona kendini vermek bsbtn cehalet ve sapklktr. Onun iin olum, sen fikrini senden nce gelen peygamberlerin yaaylarn dnmekle megul et. Hani padiahlar ve benim diyen zalim krallar nerede? Hepsi lm, sanki hi dnya hayatna gelmemiler... Onlar gelip gemiler, imdi sra bizde. Biz de onlar gibi gp gideceiz... Salihlerin yolundan git ki onlarla beraber olasn. nk onlar Allah'n yolundan giden takva ehlidir. Kurtulu ve saadet ise takvaya erenlerin hakkdr. Cenab- Hak onlar felah ve saadete erdirecektir. Efendiler! Hakikat srlar aktr. Marifet bayra dikilmitir. Visal kaps da aktr. Bu ulvi ma'nalar sizlere gstermeyen yegne ey, dnyay ok sevip lm unutmanzdr... leceini bilen kii, nasl olur da lm unutabilir, hayret dorusu! Dnyadan ayrlacan bildii halde kendisini dnyaya veren kimsenin haline hayret etmemek mmkn m hi? Allah'a kavuacan bildii halde, nasl olurda ondan yz evirir? Allah bilir ki bu durum byk bir gafletin eseridir. "La havle vela kuvvete illa billahil aliyyil azim!" Sonra yalanclk yapmakla elinize ne geiyor? Cehalet yaylasnda dolamak m hounuza gidiyor? Rzk iin mi hilekrlk ediyorsunuz? lahi azabdan kurtulduunuza dair elinizde bir sened var mdr? u ayeti kerimeyi okumadnz m?: "Ya sizi ancak bo yere yarattmz ve hakikaten bize dndrlmeyeceinizi mi sandnz?" (1)

Sonra u ayeti grmedin mi? "Ben cin ve insi ancak bana ibadet etmeleri iin yarattm. Onlardan herhangi bir rzk istemiyorum. Bana yedirmelerini de istemiyorum." (2) Size rzk vereceine kefil olmutur Allah. Fakat siz hala O'na kar dolap evirmeye kalkyorsunuz. Fakat kimseye cennetle kefil olmamtr, cenneti kullar ancak amelleriyle kazanabilirler. Elence ve malayani ile vakit kaybediyorsunuz. Gaflet ve isyan iinde zaman geiriyorsunuz... Sanki pimanlk duymayacakm gibi bir sevin hali var sizde. Kyameti duymayan kii gibi eleniyorsunuz. Kabirleri grp iinde yatanlardan ibret almyorsunuz. Hani babalarnz, hani sizden evvel gelip gen dedeleriniz? Sizden daha ok mal edinenler hani nerede? Ahiret ilimleri bakmndan sizden daha cahil olanlar hani nerede? Allah' inkar ediyorsunuz, yoksa ona kar bbrleniyor musunuz? Kardelerim, kendini fani, Mevla'y da baki bilenler dnyaya meyi etmezler. Cenab- Hak: "Rabbinin (huzuruna kmaktan) korkup da nefsini heva (ve kt temayllerden) nehy eden kimseye gelince, muhakkak ki onun varaca yer Cennettir..." buyurmutur. (3)
1 2

Mmin: 115 Zariyat: 56 57 3 Naziat: 40 41 51

www.elburhan.com

Bir de Zmer suresinde: "phesiz sen leceksin, onlar da lecekler" buyurmutur. Meryem sresindeki: "Onlardan sonra yle bir nesil geldi ki namaz zayi ettiler..." ayetinin mulne girmemeniz iin, selef-i salihin yolun-dan gitmeye gayret edin! Kerim olan Rabb'inizin kapsn muhta eliyle alnz! Eziklik ve krklk kapsndan girmeye alnz! nk ben ve siz elbette br aleme geceiz ve kabre gireceiz! Orada; Zilzal suresinde buyurulan "Zerre kadar hayr yapan karln grecektir!" ayetinin hkmne mazhar olacaz... Allah korkusuyla amel edenler ve hali hayatta hayet iinde vakit geirenler elbetteki kurtulacaklardr. Kardelerim! En g ey, ahbaplardan ayrlp dmanlarla bir olmaktr. En tatl ey de dmanlardan ayrlp dostlarla birlemektir. Kt amellerinizden ayrln ki, kabirde iyi ameller size arkadalk etsin. Yemin ederim ki, toprak altnda kiiye arkadalk yapacak yegne ey, salih bir ameldir... Kardelerim! Zenginlerin, krallarn elbise ve tantanalar sizi imrendiriyorsa ve bundan cannz sklyorsa haydi kabirlere gidin, babalarnza bakn, hepsini toprak olmu bulacaksnz! Kimin nimet iinde, kim azab iinde olduunu ancak Allah bilir. te siz de bir gn bunlar gibi olacaksnz. Cenab- Hak: "O zulm edenler yaknda hangi inklabla sarslacaklarn bilecekler" (1) buyurmutur. Olum! Seni ilgilendirmeyen ilerden sakn! Kendini hemen gaflet yolundan al! Uyank ol! Allah karsnda kendini daima zelil gr! Azamet ve kibir hastal sarmasn benliini... Senin balangcn bir et paras, sonun ise malum bir aedir. Balangcnla sonucunu dn de ylece kendine ekidzen ver! Olum, sakn kendini hased hastalna kaptrma! nk hased, btn yanllklarn badr! Zira eytan Adem'i (Aleyhisselam) kskand iin kibirlendi ve ona secde etmekten kand. Adem'e de Havva'ya da "phe yok ki ben size nasihat edenlerdenim!" diye yalan syledi, onlar kandrmak iin bylece yalan yere yemin etmi oldu. Bu yzden Allah'n rahmetinden kovuldu. Demek ki, yalan, kibir ve hased, kulun Rab kapndn kovulmasna sebebiyet veriyor. yleyse sen, bu gibi kt huylara kendini altrma! Kendini Allah'a ada! unu da iyi bilmi ol ki, rzk taksim edilmitir. Senin rzkn mutlaka seni bulacaktr. Bunu iyice kafana soktuktan sonra artk haset etmezsin! Yine bilmi ol ki, bir gn gelip leceksin. Bunu da kafana iyice yerletirdikten sonra artk kibirlenmezsin! Hesaba ekileceini dndkten sonra da yalan sylemezsin! nsanlarn rzve namusuna bakmaktan sakn! Hele zina gibi fuhua sakn eilme! Yaptn bulursun! Senin gzn varsa bakalarnn da gzleri var... Onlar da senin rz ve namusuna gz dikerler... Halk ktlemekten dilini tut! Bakalarnn da dili var. nsanlar hakknda konuursan onlar da senin hakknda konuurlar. Her gn kendini hesaba ek! Allah'a istifarda bulun! Kendinin tabibi ve mridi kendin ol! Nefis seni gafil avlamasn, onu murakabe etmekten geri durma! Nefsin irkin isteklerini elde etmekten iddetle kan!

uara: 227 52

www.elburhan.com

Efendiler! Allah'la nsiyet, ancak i ve d temizliini tam manasyla tamamlam, akl ve fikri kty dnmekten tamamen arndrm, Allah'tan baka hibir eyden holanmam olan kiilere myesserdir...

TEVHD - ALLAH'I BRLEMEK

Tevhid, ta'til ve tebihten meneden birta'zimin gnlde bulunmasdr! Kef (mkaefe), yle birgdr ki, bunlarn zelliinden olan cazibe, basiret nurunu, gayb atmosferine cezbedip nuruyla vuslat kazandrr. Tertemiz bir ienin aydnla ittisali gibi bir ey bu! Sonra nuru tam bir parlaklk iinde kalbe akseder; sonra parlayarak alem-i akla kar, onunla da manevi bir ittisalda bulunur. Bylece akln nurunu da alp kalbe getirir. Ondan sonra kalb gz alr, ok kimselerin gremediklerini grr, anlamadklarn anlar. Efendiler! Kalp salah bulursa, ilham, srlar, nurlar ve melekler kayna olur. Kalp fesada urarsa, bu defa da zulm ve eytanlarn barna olur... Kalp salah bulursa; sahibi, arkasnda ve nnde cereyan eden btn hadiseleri bilir, baka usulle bilinmeyecek hususlar haber verir. Nitekim fesada urad zaman, sahibini eitli art dncelere ve sarp kayalara sevk eder. Onun iin kardelerime tavsiyem udur: Gsnden kardn her nefesi, krmz kibrit olarak kabul edip, bo ve lzumsuz yere harcamamaldr. Her nefesin hakkn vermelidir. , sanld kadar basit deildir! Sandnzdan daha byk, tasarladnzdan daha gtr!.. MURAKABE badet ve taatlerin efdal, devaml surette Hakk gzetmek, HakkTeala ile nsiyet peydah etmektir. Bunun belirtisi, kalp ile Hakk arasnda perdenin kalkmasdr! Muhabbet; bir eit faidelerdir ki, kalplere dikilir, akln byklne gre geliip meyve verir. hret peine koanlar ancak kt olanlardr! "Beni sevin, ziyaretime gelin, ikram ve izzette bulunun!" demek, tasavvuf deildir; dnyaperest olanlarn kapsnda, marifet bakmndan kemale ermi kimseler durmaz! Halk ile nsiyet Hakk'tan uzaklamaktr, Allah'tan bakasyla izzet, zilletin ta kendisidir! lm-i yakin elde edemiyen, takvaya ermilerin mertebesine ykselemez. Allah'iin, her eyden vazgemi olanlar, Cenab- Kudsi Ala'ya ularlar. Cenab- Hak iin her eyden kesilmek, ehl-i halin Allah'la olan durumudur! Lisan- hal ile size konumak istersem, Allah'n izniyle tam altm deve yk sz syleyebilirim. Ancak size unu sylerim ki, dinleyenleri sar edinceye kadar gl biri sylese, anlatsa, fakat szleri eriata aykr ise kabul olmayacandan sylememesi, konumamas daha iyidir. br yandan hi konumayacana kanaat getirilinceye kadar susan bir zat da, iten tamamen kulaa muvafk bir sz sylemi olsa, kalpler o sz hayet iinde dinlemee seferber olurlar. eriatn redd ettii her sz, zndklktr! lahi emirleri tutmadka, dinin yasaklad hususlardan kanmadka, bir kimseyi havada bada kurmu olarak oturuyor grseniz bile kulak asmayn, itibar etmeyin!

LMLER, FAKHLER VE VELLER

Efendiler, velilerin balarndan son adamna gelinceye kadar, alim ve fakihlerin bandan son insanna kadar, halleri ve tavrlar drt dereceden ibarettir. Velilerin dereceleri: Birinci derece; Halkn taifeyi sofiyyeye olan meyillerini gren, kyafetleri ve cemiyetlerinden dolay onlar seven 53

www.elburhan.com

ve tekkeden memnun olmas zerine bir mrit arayan dervi halidir. kincisi; Sofiye taifesine gvendii iin bir mrit aramaya koyulmu olan mridin derecesidir... Bu dereceye eren mrid, onlardan her nakl edileni duyunca holanr ve can kula ile dinler ve kabul eder; doru inanlara bal kalarak yoldan inhiraf etmez.. nc derece; O kiinin derecesidir ki, yksek makamlara slk etmi, engelleri am ve tarikat yolundan birok merhaleler katetmi ve u ayetin manasn uzun uzun dn-mtr: "Gerek atakta gerek kendi nefislerinde ayetlerimizi yaknda onlara gstereceiz. Nihayet onun Hak olduu phesiz kendileri iin de meydana kacaktr." (1) Bu ayette kul, hem afak delillerden, hem de kendi nefsindeki delillerden ibret almaya tevik edilmektedir. Binaenaleyh nc dereceyi ihraz eden mrid, ayetin her iki ynn de derin derin tefekkr eder ve gereken ibret dersini aldktan sonra manevi sahada birok merhaleler kat'eder... Ve gerek kuvvet, gerekse hal ve fiil bakmndan meydana kmaya balar.. Drdnc derece; Peygamber sallellah aleyhi ve sellem Efendimizin izinden giderek O'nu kvlen, fiilen ve ahlaken kendisine rnek edinenlerin derecesidir. Bunlar, kulluk bayran tar. Huzur-u Rabbil alemin de alnn kemali huu iinde secdeye koyar ve Kasas sresindeki: "Allah'tan baka her ey yok olucudur!" ayetini okur ve her yaratlm zerrenin alnnda Araf Sresindeki: "Dikkat edin mahlukat ve emir O'nundur!" ayeti okunduunu mahede ederler. Yanan toprak stne koyarlar ve Allah'n birliini terennm eden saysz alametleri derin derin dnrlerde Ma'buda ynelip; Allah'a hi kimseyi, ibadet babnda ortak klmazlar... Birinci derecenin sahibi Mahcup (yani henz kendisinden perdeler alnmam), ikinci derecenin sahibi Muhib, nc derecenin sahibi Megul, drdnc derecenin sahibi ise Kmildir. Bu drt derecede birok dereceler bulunur ki, erbabnca malumdur... Alimler ve fakihlerin dereceleri: Birincisi: lmi, an-hret, mnakaa, vnmek, para kazanmak, dedikoduyu oaltmak iin tahsil edenlerin derecesidir. kincisi: Mnazara ve bakanlk iin deil de, alimlerden saylmas, ehli ve memleketi tarafndan vlmesi iin ilim tahsil edenlerin derecesidir ki onlar bu kadarla yetinirler, iin i yznden ziyade d grnne nem verirler. nc dereceyi yle zetleyebiliriz: Bir alim var ki, birok mkil meseleleri halletmitir, menkul (2) ve ma'kul (3) delillerin inceliklerine vakf olmutur, hasmlaryla srf eriat namna mcadele denizlerine dalmtr. Ancak byle bir kabiliyet ve istidat onu martm, madununu kk gstermi, hasmlarnn aleyhinde bir delil yakalad zaman, onu eline alarak birok deliller de serd ederek, hasmna hcum etmi, ok defa onu tekfir etmi, yrtc hayvanlar gibi ona saldrm hlasa insaf ve adalet llerini amtr. Drdnc dereceye gelince; Bu, yle bir adamn derecesidir ki, Allah ona ilim vermi... O da kendini gafilleri ikaz etmek, cahilleri irat etmek, faideleri yaymak, nasihat etmek, er'an kt olanlar kt tantmak, garaz ve ard dncelerden syrlarak eriatn kabul ettiini kabul etmek, eriatn gzel grdn gzel, irkin grdn irkin grmek, marufu gayet yumuak bir dille emretmek, ktlkten saldrmadan, sa solu krmadan nehyetmek iin vakf etmi ve bu yolda yrmtr.. Birinci dereceyi ihraz eden ktdr, ikincisi ise mahrumdur, ncs marurdur, drdncs ise ariftir! Bu drt dereceden baka dereceler de bulunmaktadr, ancak onu da bilenler bilir. Masum, Allah'n koruduu kiidir ki (bu satrlarda) size aklanmtr.

1 2

Fussilet: 53 Menkul: Kitap ve snnet 3 Makul: Akli deliller 54

www.elburhan.com

SOFLERLE FAKHLERN YOLU

Efendiler! Sofilerin yolunun sonu fakihlerinkine kar. Fakihlerin yolunun sonu da sofilerinkine kar. lim tahsilinde, fakihlerin rastladklar engeller, sofilerin slkte rastladklar engellerin aynsdr. Tarikat, eriatn ta kendisidir! eriat da tarikatn ta kendisidir! Aralarndaki fark lafzdadr. Madde, mana netice bakmndan birdirler, ayndrlar. Fakih'in halini inkar eden sofi, sofi olmayaca gibi, gerek sofinin durumunu inkar eden fakih de fakih deil-dir. Ancak her iki snf da ilahi hudutlar brakarak kendi bildikleri ve indi fikirleriyle konuurlarsa ite o zaman birbirlerini itham etmelerinde beis yoktur! Demek ki sofilikte art olan kamil sofiliktir. Fakihte de aranan vasf gerekten arif olma kabiliyetidir. Mesela, arif birfakih kalksa da sofiye: - Sen mritlerine namaz klmayn, oru tutmayn, ilahi hududu an, dedin mi? diye bir sual etse sofinin verecei malum: - Haa! Ben yle ey der miyim hi? Buna karlk kamil sofi kalksa da Fakih'e: - Sen rencilerine, Allah' ok zikretmeyin, nefisle mcadele etmeyin, muhlis olmayn, dedin mi? diye sorarsa, gerek fakihin verecei cevap elbette ki yledir: - Haa! Ben yle bir ey der miyim hi? u halde sofilikle fakihlik, madde, mana ve neticede birlemitir; ayrlk sadece lafzdadr, baka eyde deil! Sofilerden biri, kelimenin lafz manasna kaplarak, gerek mana, madde ve neticeden nasibini alamazsa phesiz ki o cahil demektir. Allah hi bir zaman cahili veli edinmez! Keza fukahadan herhangi bir kimse de kelimenin zahir anlamna bakarak iin iyzne inemezse o da mahrum saylr. "Allah'm, faydas olmayan ilimden sana snrm!" Kardelerim! u ilimden mahrum, cehaletin ileri grllkden mahrum ettii sofilere de ki; lkenizde, mnkirlerin phesini bertaraf edecek, bid'at ve dalalet ehlinin kalemlerini kracak gte bir alimin bulunmasn istemez misin? Kardeim, sonra fakihlerden maneviyat zayf olanlara dn ve yle de: Siz de lkenizde, mnkir, mnafklarn, sapk ve manevi alanda nasibini alamamlarn her trl phe ve tereddtlerini bertaraf edecek kerametlere sahip olan bir velinin bulunmasn dilemez misiniz? Hakikatlar haykracak Muhammedi dillerin kalmamasn m istiyorsunuz? Nebevi mucizelerin baarszlklar iinde kalmasn m diliyorsunuz? Byle bir niyetiniz varsa bouna! nk Allah, Resulnn mucizesinin devam edeceine dair ehadette bulunuyor: "O gn Allah, peygamberini ve iman edip onunla beraber olanlar rsvay etmeyecek; nurlar nlerinde ve salarnda koacak." (1) Mucizenin srekliliini dile getiren baka bir ayet: "Biz dnya hayatnda da, ahirette de sizin dostlarnzz!" (2)

1 2

Tahrim: 8 Fussilet: 31 55

www.elburhan.com

BR KAZ
Ey aydnlar, ey okumamlar! Ey iki taifenin fertleri! Aslnda ve gerekte hepiniz tek bir taifeden ibaretsiniz! Hepiniz, Allah indinde gerek din olan slama mensupsunuz! u halde; Beraat sresindeki: "Allah'n nurunu azlaryla sndrmek istiyorlar!" ayetinde anlatlan kiilerin akbetine uramayn! Bileniniz, okumamnza t vermeli! Her bakmdan kemale ermileriniz, noksan kalmlarnza yol gstermeli! Maide sresindeki: "yilik ve takva zerinde yardmlasnz!" ayeti kerimesinin gereini yerine getirmelidir! Bu vazifeyi yaparken; kahredici, zulm, kibir, gurur duygularna kaplmamaya son derece dikkat etmelidir!... Geri hakikatleri haykrmakta bir beis yoktur, lakin yine de yumuak yolu tercih etmek ve cezbe mknatslarn elde etmek bakmndan ok yararlar vardr. Ey sofi, ey fakih ve ey her iki hasleti kendisinde bulundurma bahtiyarlna ermi bilgin! Ne istiyorsunuz yani? Kullara svmek, zulmetmek, onlara kar stnlk iddiasnda bulunmak m istiyorsunuz? Yemin ederim ki, peygamber yolu bu deildir! Velinin yolu da byle deildir! Peygamber sallellahu aleyhi ve sellem er'a muhalif herhangi bir iten nehy etmek istedikleri zaman, o ii ileyenin ismini vermezlerdi.. yle buyururlard: "Baz insanlar neden byle yapyorlar, baz kimseler niin byle diyorlar?" imdi ben de size; "Ey mmi Ubeyde ahalisi! Siz syleiniz deyip size hakaret etsem, kat davransam, irkinlikler isnad etsem, sonra da bu meclisten uup havada dolasam, yreklerinizde kabalk ve iddetin tesiri kalmaz m? Svp saymann acln (delilin) kuvvetli olmas giderir mi? Mehabetirtden, gnllerinizde meydana gelen tesirler bertaraf edilebilir mi? Elbetteki hayr! nsan tabiat umumiyetle byledir ite! Belki de Fakih Ebu Suca' kendi iinden: "Resulllah sallellahu aleyhi ve sellem hayatnda hi kaba davranmamdr, hi kimseye kt lakrd sylememitir. Bir ikazda bulunurlarken kimsenin ismini aklamamlardr. O, ne havada umu ve ne de mucizeleri sayesinde kimseye tahakkm dnmtr!" demitir. Kimbilir belki de eyh Fakih mer Farusi iinden Cenab- Hakk'n: "Eer (bilfarz) kaba, kat yrekli olsaydn, onlar etrafndan dolp gitmilerdi bile." (1) ayetini dnyordur... te yukarda aklanan hal nerede, bir hasrn stnde oturan yrtk elbiseli bir vaizin: "Kardelerim! Dostlarm! ki ien mel'undur! Yalan syleyen mel'undur! Zalim mel'undur!" diyerek t vermesi nerede? imdi bu iki t arasndaki fark belirtelim: Birinci t veren vaizin meclisinde bulunan cemaatten, yukarda sralanan vasflar kendisinde bulunan biri, vaazdan etkilenir, kusurlarn anlar, hemen gnahlarnn affedilmesi iin Allah'n dergahna mracaat edip tevbekar olur; nefsinin bu husustaki engellemelerine hi aldr etmez! kinci eit tteyse, bu faydalar yoktur! Kiiyi etkileyeceine daha da mitsizlie drr; "Naslsa ben helak olmuum, artk dnte bir fayda elde edemem" der... Demek oluyor ki, yumuak tarzda yaplan tler kiiye tesir ediyor, kalbinde yer eden bu ulvi duygu semeresini vcudun dier organlarna da rahata verebiliyor.. te yandan sert yaplan tlerse ruhlarda nefret uyandryor. Binaenaleyh insanlara nasihat ettiimizde ok dikkatli olmamz ve isim zikretmeden umumi manada t vermemiz gerekmektedir. Daima ima ederek konumak ve aydnlatmak yerinde bir hareket olur. nk onda snnet kokusu ve Peygamber yolunun elle tutulur bir tezahr vardr. Ancak bununladr ki, Allah kalpleri dorultur, gnlleri dzeltir. yleyse takip
1

Al-i mran: 159 56

www.elburhan.com

edilecek yolun en iyisi budur. u insanlara yukardan bakmak ve kendisine onlar bu noktadan balamak, byle eyleri beenen kiiye ne diyelim? Ey biare! Bu tutumundan vazge! nk byle bir tavr kiileri grnte sana balam olsa da iten senden uzak olurlar. Onun iin durumun sarsldnda, eski mevki ve itibarn yitirdiinde insanlar senden yz evirir, ayaklar altnda inenirsin. Sen ise yz karanla babaa kalrsn. Kerbela ehidi mam Hseyin (r.a.) in insanlk taraf kendi er'i hakkn istemiti ki, phesiz hakl idi. Gayreti lahiye, bunu ekemeyip temiz ruhunu sadklar diyarna alverdi. Ruh makamna yerleince mbarek kalbna meyi etti. Bylece En'am sresindeki "zalimler gruhunun arkas kesildi" ayeti hkmn icra etti. mam'n dmanlarnn rsvay olmasna sebep oldu. Gayreti lahiye mam'n beeri varlndaki icraatini yaparken sanki yle diyordu: "Sen, dnyann bana boyun emesini istedin, bense senin hereyinle bana teslim olman diledim. Benim iin senin istediin, benim seni istememin yannda sebep olamad. Bu suretle kendimden uzaklatrmak istediim kiilerin ellerinde sana olan oldu da seni kendime yaklatrdm, onlar uzaklatrdm. Ve sana unu bildirdim ki ben, nce murad ederim ve yaparm. rademin taallukundan evvel yapmam arzularlarsa yapmam! Sen kendi isteinde de haklsn ve bunun sevabn da alacaksn! nk sen insanlarn bana boyun emesini istedin, kendine deil. ayet kendine boyun emelerini isteseydin (yani btn arzun yeryznde hkimiyet kurmak, insanlarn sana kul kle olmas) gibi dncelerde olsaydn, seni canib-i ilahiyeme ykseltmezdim. nk halkn kendisine boyun emesini isteyenler, iki tehlike arasnda kalrlar: Ya sevdiim kullar vastasyla kahrma maruz kalrlar ki, benden uzak dm olurlar. Yahut da Araf sresindeki: "Bilmedikleri yerden onlar yakalayveririz" ayetinde aklanan askerlerin hcumuna urarlar ki, bu takdirde tam manasyla adalete uram, bir daha yakararn kurtarmam olurlar... Efendiler! Allah'n iradesinin taallukundan evvel, Allah'a insanlar sevk etme arzusu, grld gibi, Allah dostu olan Ali (k.v.) nn olu, Resulllah Efendimizin torunu ve Allah'n sevgilisine kar dmanlarnn cretini inta etti. Neticede beeri hisleriyle Allah'a aran mbarek varl yerle bir olurken, ruhani nuru yksekliklerde, ycelikler diyarnda yerini ald. mdi halk kendi nefsi iin davet eden ve kendine ram etmek isteyen kimsenin hali ne olur? Hi phe yok ki, vcudu idam suretiyle dnyadan kaldrlrken ruhu da yceler makamndan ok uzaklarda kalm olur. Allah akna, Allah'a kar edebli olun! Halk bir perde ve kapdr! Eer halka kar edebli olursanz, o kaplar size alr ve Allah indinde hsn- kabul grrsnz. ayet Allah'n yaratm olduu insanlara kar edeb ve terbiye sistemlerine riayet etmezseniz, Allah'dan uzaklam olursunuz. Bu yzdendir ki irfan, zevk ve ihlas ehli daima krk kalpleri tamire altlar, yanaklarn (tevazularndan) ayak baslan yerlere koydular, bylece ruhlar, manevi kanatlar sayesinde kabul yerinde uar oldu. Hakk' halkla tandlar, Hakk' halktan tenzih ettiler; "Ben Benim iin krlm kalplerin yanndaym!" Allah'n kitab, Hakk'n halkla nasl bilineceini gayet gzel bir ekilde gstermektedir. Yine bu sebepledir ki Allah'n Resul: "Allah'n yaratm olduu mahlukat hakknda tefekkr edin; Allah'n zat hakknda deil!" buyurmulardr. te bu fikir, Cenab- Hakk'n yarattklarn teemml ederek geliir ve gerek edebi temin eder.

PEYGAMBERLK EREF
Efendiler! Peygamberlik alemi en byk alemdir; btn alemleri iine alr. Peygamberler (Allah'n rahmeti zerlerine olsun) gerekten yeryznde Allah'n halifeleridir. Semavi himmetler yce kalbler, Rabbani srlar hep onlarn anndadr. Hele ayardan arnmak onlarn fedakarlk yapamadklar halleridir. Halk Allah'a yneltirler. Onlarn balang halleriyle sddklann en son mertebesi arasnda yz altm sekiz bin merte57

www.elburhan.com

be vardr. Binaenaleyh sddklann, onlarn mertebesine ermesine imkan yoktur! Peygamberimizle dier peygamberler arasnda da birok derece ve mertebeler vardr. Yalnz mahbubiyet (sevgililik) mertebesi, saylmayacak kadar mertebeler tamaktadr. Hibir an yoktur ki, onun iin Allah'a yaklatracak bir derece ref'edilmesin; bir mertebe ve makam dikilmesin. Bu derecelerin sr ve hikmetlerini hi kimse zemez, hibir akl idrak edemez. Muhabbet erefini tekmil etmek, ilahi nimetini onun zerinde tamamlamak iin bah edilen derece ve mertebeleri idrak hususunda tm akllar acz iinde kvranmaktadr. Sddklann balang mertebesiyle mukarreb velilerin en son mertebeleri arasnda da binyz elli iki mertebe vardr. Velilerin o mertebelere ykselmesi iin yol aktr; ne var ki yine de onlarn son mertebelerine ulaamazlar! Umumi kutbiyyetin mertebeleri ise, seksen bin mertebeden ibarettir! Her bir mertebe, alemlerden bir aleme yneltilmitir. Asrn btn velilerin mertebesi, umumi kutbun mertebesine nisbetle yer ile gk gibidir. Onun rtbesi ge kadar ykselmitir. Dier velilerinki ise henz yerdedir. Velilerin balang mertebeleri ile dier velilerden saylmayan salih insanlarn mertebeleri arasndaki fark da yer ile gk gibidir. SalihlerleMuhammed (s.a.v.) mmetinin dier halk tabakas arasnda iki mertebe vardr: 1)Tevbe etmek, 2) Salih amel ilemek.

RYA
"Salih bir rya hakknda; peygamberliin krk alt parasndan bir paradr!" denilmitir. Bu da Fahri Kainat Efendimizin ryasdr. nk Hazreti Muhammed Mustafa (s.a.v.)'in peygamberlik sresi 23 ksur yl olmutur. Bu srenin alt ay, Paygambere ryada vahyolunmakla gemitir. 23 yldan kalan ksmn altar ay olarak paralara blersek, Peygamber ryasnn, peygamberlik paralarndan bir para olduu anlalr. Nbvvet makam, uykuda olsun, uyanklk halinde olsun, her zaman muhafaza edilmitir... Ne var ki mmin iin rya, bir vahiydir ki, meleklerin inmesiyle vuku bulur. Bu da ancak, Allah'a iman edip onu zikr etmi ve daima onun rzasn tahsile alm halis mslmanlara myesserdir... Byle bir mertebeye mazhar olan bir mmin iin meleklerin bu inii bir emniyet ve mjde vesilesidir. Nitekim yukarda geen ve dorulua dair olan bir ayet buna ehadet etmektedir... Efendiler! Mertebeleri snrl yapn! Aksi halde ayaklar altnda inenirsiniz! Bir veli, ne kadar ykselirse ykselsin; sddklar ve sahabenin derecesine ykselemez! nk onlar Peygamber'i grm, O'nun o mbarek baklar onlar tertemiz yapm, sevgililer derecesine ykseltmitir. Allah onlardan raz olmu, onlar da Allah'tan... te en byk baar budur! Allah'a yaklamak isterseniz O'nu sevin, O'nun sevgili sahabelerinin yolunu izleyin. Allah'n Resul onlarn hakknda yle buyurmulardr: "Ashabm, (gkteki) yldzlar gibidir, hangisine uyarsa-nz doru yolu bulmu olursunuz!"

HAKKATLER BAHS
Kardeim! Ehl-i hal sana yle tenbih etti: Rabbin seni var eder, sonra yok eder... Sana gz verir, sonra kr eder... Seni seilmilerin koltuunda retmek iin oturtur, nsiyet makamnda konuman iin durdurur; birde bakarsn sen, dayanamadn iin seni yok eder. 58

www.elburhan.com

Kerem cbbesini sana giydirir, teklim mlahazasna seni erdirir ve sende gerekli imkanlar baarabilmen iin ahid gsterirde derki: "Sana verdiimi al ve kredenlerden ol!" (1) Sen de bu ilahi vergiye mazhar olduun iin btn gcn bir araya toplar kredersin; her iinde rza ve teslimiyet gsterirsin. te bu, O'nun sana kar olan bir lutfudur, senin gayretinin deil, O'nun cmertliinin eseridir, senin didinmenin deil, sana kar ihsan ettii bir ihtisas nimetidir, hrsnn eseri deil... lhamdr, ilmin deil. Hak ettiin iin de deildir, mahz- inayettir... Yaradlta insanlar arasnda fark yoktur, hepsi msavidir. Ne var ki manevi alanda farkldrlar.. Kiiler hakkndh her ne vuku bulursa muhakkak ki bir kader neticesi olarak vuku bulur. Sabahlar bulutlar dalp da yeryz bir aydnlk kaplad ve btn iaret ve gizlilikler meydana kt zaman, sur'a frlecek, amel defteri ortaya serilecek; bilinmeyen mehuller bilinecek, grlmeyen gizlilikler grlecek... te o zaman kabirdekiler dirilecek, gnllerdekilerelde edilecek... Gurur zail olacak... Takva ehli mkafata ulaacak... Allah tarafndan sevilenler sonsuz nee ve safaya mazhar klnacaklar... Bu esrarn ardnda bir hakikat vardr ki ou gzler kr oldukar iin gremezler, kendisinden kendisine zuhur edenler iin idraki mmkindir. Onun iin mahedesi yine kendinden tecelli eder, yine kendi zerindeki eserleri kendisinden zuhur eder. Kehf suresinde: "te bu Allah'n ayetlerindendir, Allah'n hidayete erdirdii kimse (mutlaka) hidayete ermitir. Yemin, ederim ki, efendi! Orada ittisal yok... infisal da yok... Hulul yok, intikal yok... Hareket ve zeval dahi olmaz! Yaklamak ve temas da vuku bulmaz! Hizalama, kar karya gelme yahut ayn hizada olma veya benzeme de vaki deildir: Mcanese ve makele dahi olmaz... Tasavvur, tepki, tekevvn, taayyur hlasa hepsi senin sonradan yaradlm olduunun vasflardr ki Allah bu senin vasfedildiin hususlardan mnezzeh ve mberradr... nk bu gibi sfatlar yaratklara mahsustur. Zat- kadim olan Allah bunlarn iinde nasl olur? Bunlardan nasl zuhur eder? zhar eden kendisidir! Byle ekiller, suretler ve manalar iinde O ne batndr ve ne de zahir (2). Hepsinin fevkindedir. Fikirle idrak olunamaz, nazarla hasr edilemez. Dil bu hakikati izah etmekten acizdir! Anlatma, retme zarureti, lafzlarda msamahay tecviz etmitir, yoksa hakikat nerdedir? Sen ancak kendi sfatlarnla mukayese edebildiin sfatlar anlayabileceinden srf bu yzden zaruret hsl olmu ve anlatma msamahas icra klnmtr. Bu yoldaki ifadelerle, sence, kudretinin yetiecei haysiyetten bir mevcut mutehakkikul-vcut oluyorsa da, yine Allah'n sfatlarndan sana birey aklanm deildir." "Tekaddese amma dellet aleyhi zevahirunnuut": "Cenab- Rububiyet zahir sfatlarn verdii delaletlerden mnezzeh olmutur." nk hadis'in vasfyla, bilmukayese vasf edilmitir. Delalet ve ifade de bundan ayrlmaz. Mstehak olduunu isbat etmek iin birok vasflar vardr elbet. Ama ne var ki mstehak olduu vasflar anlamakta ilim kfi gelmez, idrak acizdir, akl da yle. Cenab- Hak: "Onlarn ilmi ise asla bunu kavrayamaz!" (3) buyurmutur. Beerin bu babtaki aczini btn cihana duyurmutur. Ey cemaat! Ne anlatalm! Diller tutulmu. Akllar hayretten donakalm. Gnller heyecandan yanm, kebab olmu. Dehet ve hayretten baka bir ey kalmamtr ortada. Efendi! Senin u zahir zere tevhidinle, kendini kurtarm oluyorsun! A'raf:144 Buradaki Batn ve Zahirden murat, insanlara mahsus olan zuhur ve gizleme sfattandr. Yoksa Allah'n "Zahir, Batn" sfatlar maksud deildir... 3 Taha: 110 59
2 1

www.elburhan.com

Tevhid kalesine sn, yetiir. Mnazaa ve mnakaaya ne hacet? Senden istenen O'na boyun emen ve teslim olmandr. O'na kar itaat ve ibadetle mkellefsin o kadar. Fazla derinlere dalma ki ayan kayar, tepe st yuvarlanrsn, mslman olduktan sonra "Lakadderellah!" mrted olursun. Srf bu sebepledir ki sana "mslman" denmitir! Senden Cenab- Hakk'n knhn bilmen istenmemitir. nk sen buna takat getiremezsin, Allah takat d bir ey teklif etmez; Al-i mran suresinde: "Allah, hi kimseye gc yetmiyecei eyi teklif etmez" buyurulmutur. te bu halde senin sylediin ehadet kelimesi, seni mnkirlerden ayrmtr. Ama islamiyeti tatbik etmedike gerek mslman olamayacan gibi, ariflerin rtbesine, mkaefe ehlinin derecesine de eremezsin. Hucurat suresinde: "A'rab dedi ki: "Biz iman ettik!" De ki: "Siz iman etmediniz, lakin mslman olduk, deyiniz!" buyurulmutur. Peygamber ve sddklarn ilmine nisbetle senin ilmin, onlara o ilmi verenin ilmiyle onlarn ilmi arasndaki fark gibidir... Hatta senin ilmin onlarn ilminden ufak bir para olabilir de... Oysa onlarn ilmi O'nun ilminden bir para olmasa bile imkn haricindedir. Bir kimsenin tevhid maddesinden tam manasyla hakikati (Allah'n knhn) idrak edeceini sanma! Bu, ancak onun tevhididir! Yani mkaefeden ona verilen bir hazdr. Sonu olan bir varlk sonsuz olan bir varl idrak edemez. Keza sonradan yaradlm olan bir varlk, varlnn evveli olmayan Cenab- Vacibul-Vcudu idrak edemez.. O olsa olsa ona bahedilen mkaefe mevhibeleridir. Eer bu hakikat zerine, sebat edilseydi, mutalebede gayeye eriilmi olurdu; gayeye eriildikten sonra terakki kalmazd. Sonra, marifetin kemale erimi olmasndan sonra ziyadeye (daha ok bilmei arzulamaya) mahal kalmazd, hlbuki bu hi de yle deildir. Bu yle olsayd ilmen ve kefen btn varlklar ok geride brakan Hazreti Muhammed Mustafa Sallellahu aleyhi vesellem'e, "lim ynnden beni artr, de!" mealindeki ayet nazil olmazd. Gryorsunuz ki, Allah Peygamberine, ilmini artrmas iin duada bulunmasn emreylemitir. uras da bir gerektir ki Hazreti Muhammed (s.a.v.) ilim bakmndan her varlktan ileridir. Rtbe ve mevki cihetinden de hi bir peygamber ve veli O'na yetiememitir! Peygamber (s.a.v.) den rivayet edilmitir: Hazreti Peygamber: "Beni halikma yaklatracak bir ilmin artmad gn, Hakk bana mbarek klmasn!" buyurmutur. Byle her gn ilminin artmasn Cenab- Hakk'tan dileyen bir peygamber, o bakmdan gayeye vasl olmadn itiraf ettikten sonra bizler iin o gayeye ulama nasl iddia edilebilir? Demek ki orada gaye (bir eyin son kertesi) olsayd, nihayet olurdu, nihayeti olsayd hasr edilmi demek olurdu, hasredilmi olsayd ceza yemeyi kabul etmi olurdu. Tecezzi kabul edense yoklua mahkmdur! Ondan bakas onu hasretseydi ondan e'am (daha mull) olmas gerekirdi, hades (sonradan yaratlan) hi bir zaman kdem (varl kendinden olan) dan e'am olamaz! yleyse btn bu takdirler lafzi ve kelami takdirlerdir... Kt cedel (mcadele) adetleridir. Aksi halde, hakikatlerin zevkinden haberi olan bana gsterebilir misiniz? Elinde delilleri olanlar bile kendilerinin bu hususta acz iinde olduklarn idrak etmilerdir. Cenab- Hakk'n zatnn knhn idrak edemiyeceklerini anlamlardr... Yoksa suya elini sokan, scak mdr, souk mudur anlar! Dil ne kadar aklasa, ifade ne kadar kefetse, yine de bir ey yapm saylamaz! Acz ve taksirlerini ifade etmekten ileri gidemezler! nk onlarn en bykleri olan Resul Ekrem: "Sen kendi nefsini sena ettiin gibisin, bense Seni hakkyla sena edemem!" buyurmutur! Dier biri de: "draki idrak etmekten aciz bulunmak idraktir!" demitir. Bu ise mehudat cinsinden olarak bir ey hasl olmyacan itiraftr! demek oluyor ki vcudunu bildim (varln kabul ettim), ancak sfatlarn sayamam! Ve Zatn anlayamam, u kadar ki kendi varlmn verdii zaruret gereince Senin varln bildim, nk ben Sana malumum ve varln Seninle kaimdir! Bunun iin inkar edemiyecek bir ekilde 60

www.elburhan.com

Senin varln itirafa mecbur oldum. Halbuki bende olan tecellilerin, bizzarure Sana olan ihtiya ile bendeki ittisaf, haysiyetinden verdii noksan ve bunun ahid ve isbat edicisi mesabesindeki acz ve kusurumla sonsuz olan kemal sfatlarn, fani olan srfatim ile aramaya teebbs ettim, baa kamayp azamet ve kibriya kklerinin ardndan Celalinin tecellisi: "Ey mtenahi hadis (sonu olan, sonradan yaratlm kii) haydi mahalli sonradan yaradl yerine hudusuna dn ve yapamayacan eyle urap beyhude alma!" diye ard. Hayret dorusu! Seni aryorum, meer Sen beraberimde imisin ve nasl gremiyorum ki yanmdaymn! aknlm daha da artyor. Malumatmn cinsinden deil iken seni nasl bilebileceim? De'lfat ile Senin aranda eklen benzeme yoktur, nihayetsiz olduun cihetle Senin iin inhisar (mnhasr olma) da yoktur. Nasl bilinirsin, ne trl takdir edilirsin? Hazr deilsin ki idrak edeyim, gaip deilsin ki arayaym, zahir deilsin ki tutmak mmkn olsun, batn deilsin ki inkarn mmkn olsun, noksan sfatlarn yok ki hakknda rnek dnlm olsun. Bouna dememiler: "Gnlde gaip ve hazr o cananm! Fedadr gaip ve hem hazra canm!" diye. Eyann varl seninle kaim olmas zaruretiyle senden yakn yoktur! Eya ile hi mnasebetin olmamak bakmndan senden uzak yoktur! Sylediklerimi inkar edenlere ne kadar hayret edilirse yine de azdr! Onlarn himmet elleri ksa olduundan, bunu idrak edemezler, akl gneleri daima zevaldedir! "Arkadalarma dedi ki: te gne; ziyas yakndr, lakin elle tutulmas imkansz..." Soralm onlara bir kere: u gzle grnen varlklarda hem zahir hem batn, yok mudur? Bunca renkler ve ekillerin, gne ziyasnn yeryzne yaylmasndan meydana geldiini grmyorlar m? Gizli olan ekiller ve renkler gne sayesinde meydana km olmuyorlar m? Saklanan eyler, o aydnlkla meydana kmyor mu? Eya ekilleri hep gne aydnlyla meydana geldii iin onun grlmemesi zuhurunun iddetindendir! Yani ekillerdeki aydnln grlmemesi zuhurunun iddetindendir... Eyann hakikatlerine vakf olmayanlar, bu renkler ve ekillerin zuhurunda fazla bir ey yoktur zannediyorlar ve kendi kendine meydana geldii inancnda oluyorlar. Ancak gne batp yeryzn karanlk sardnda, farkna varrlar ve derler ki, demek ki bunlar ziya ile zahir ve kaim oluyormu... u halde ekiller ve renklerde aydnln grnp tannmamas, iddetli ve hzl meydana kndandr, uzaklk yaknln iddetinden ileri gelmitir. Binaenaleyh zahir iken batn ve batndayken zahir olaca phe gtrmez bir hakikattir, zira zahir olmasayd, renkler ve ekiller nasl meydana gelebilirdi? yleyse, kendisiyle grnen ve anlalan eyann grlmesinden nce kendisi niin idrak olunur, grlr. Elbetteki akl ve iz'an sahipleri, "Kendi kendine zahir olan, ziyadr, bakasn meydana karp aydnlatan odur, renkler, ekliller tecellisiyle zuhur etmi, aydnlatmasyla grlmtr, yoksa zaten karanlk iindedirler" derler... Btn kat ve kaln cisimlertabiatve yaradlyla karanlktrlar, aydnl baka merkezden alrlar. Bu aklamalarn seni Peygamber Efendimizin u mbarek szn daha iyi anlamaya davet edeceini sanrm: "Allah kainat karanlk iinde (karanlk olarak) yaratm, sonra nurundan zerine serpmitir." te hakiki grnt, grnenin deil, gsterenindir! Hatta anlaylar ok ileri safhada olanlara, bazen ekiller ve renkler grlmeyerek yalnzca nur grnr, bu sz dahi Hazreti brahim (aleyhisselam) in yldzlar, ay ve gnei grp (Haza Rabbi: bu benim Rabbimdir!) demesinin manasn anlamaya sevk etse gerek... O, "Bu benim Rabbimdir, bu benim Rabbimdir( bu benim Rabbimdir" kere yldza, aya ve gnee bakp da, yaratlmtan, yaratana intikal bymtr. Ve Sddk- Ekber (r.a.) hazretlerinin u szne misal olmutur: "nce Mevlay grmedike bir eyi grmedim!" bir de Fussilet sresindeki: "Rabbin sana yetmez mi ki, phesiz O, herey zerine ahittir!" ayeti kerimesinin srrna ynelitir.. Fakat grleri ksa olanlar bunun aksini iddia ederler. Onlar renkler ve ekillerden baka hi bir ey grmezler.. Bu grte 61

www.elburhan.com

olanlar, ba aa gelmi, yz koyun dm, tepe takla olmu kiilerdir ki, tekilerin tersini gryorlar. Hakikati mahede edenlerin ters ynnde bulunuyorlar... Mlk sresindeki:

"Yz st yryen kimse mi, yoksa dosdoru bir yol zerinde dimdik yryen mi daha doru yoldadr?" ayetinde anlatlan kiilerin ta kendileridir bunlar... Eer cahil, gafil ve gz yumuk olan kimse, ekille yetinmeyip nazar ve istidlale terakki ederse o zaman bizatihi zahir olanla bakasnn yardm ve vastasyla zahir olan arasndaki fark idrak eder, perdeler indirilip her eyin karanlkta kalmas ondan sonra karanln zddnn meydana gelmesi, yani aydnln yine yaylmasnda, kesin delil ile, renkler ve ekiller haddi zatnda karanlktan ibaret olarak zuhurdan haz ve nasibi olmadn ve ne grr, ne de grlr olduunu; nur diye adlandrlan ziya olmasayd, grlmeyip gizli kalacan btn ekiller, ayan ve miktarlar seilemiyeceini, nur ise bunlara ne hulul etmi ve ne de uzakta kalm olup ancak parldamasyla hepsini faydalandrdn mahede ederler. te bu halde onlar erbab- iradetten olurlarsa da, yine de nazar ve istidlalleri afakta kalr ve ileri gemez. nk nurun varln bilmilerse de, bakasna nisbet etmedike bilemiyorlar; bu anlamca bunlar: "Gerek afakta, gerek kendi nefislerinde ayetlerimizi yaknda onlara gstereceiz. Nihayet onun, Hak olduu phesiz kendileri iin de apak meydana kacaktr." (1) hkmnden elde edilen ikinci mertebeye erenlerdendirler... Eyay nur ile grp nuru, brleri gibi eyaya nisbetiyle grmee mecbur olmayanlarn grleri yukardan aaya initir; tekilerininki aadan yukarya ktr... u kadar ki, nce nuru grp sonra nurla meydana kanlar grenler, delil erbabnn nndedirler. Bunlar sr ve hikmetleri retmeye hak kazanmak babnda onlara hem takaddm hem de kendine gizli olan hakikati retirler ki, buna binaen lemin vnc efendimiz hazretleri Kur'an' Kerim'de (Zikren Resulen) diye adlandrlmtr... Yani her varlk her masiva cisimler gibi haddi zatnda yokluktur. Nitekim cisimler karanlktan ibaret olarak, nurun domasyla meydana gelmilerdir. Keza sonradan yaratlan eylertamamyla karanlk iinde olup hakknda (mahlukat karanlk iinde yaratmtr!) hkm sabit olarak, "sonra zerine nurundan serpti" kavlinde buyurulduu gibi, nurun serpilmesi, yani kainat yoktan var edenin varlk nuru sirayet etmezse, bunlardan bir grnt grnemiyeceinden, grnt ancak Nur'un bir eseri olduunda (ree: serpmek) nurdan zuhur eden ey, tutmak veya gizlenmek yolunda olmayarak serpmek suretinde vaki olan sirayet nurdan zuhur etmitir... Nitekim Hadis-i erifin nihayetinde; "Sonra onlarn zerine nurundan serpmitir!" tabiriyle nasl sirayet ettii belirtilmitir. Kim ki bu serpiliten hissedar olmu ise, nee iinde yaam, kim de taibatnda ve cisim kalbnn glgesinde bulunan karanlklarda kalmsa: "Haydi (Cehennemin) kola (ayrlm) duman glgesine gidin, ki o, glgelendirici deildir (onlar) alevden de korumaz!" (2) ayeti kerimesinde beyan buyurulan yne doru gitmitir. Yani suretperestlikte (ekilcilikte) kalmtr. Cismin bu ubeler manasnda olan bu'du, insann dnyasdr. "Oraya dndrlmek ve orada haps edilmekten Allah'a snrz!" imdi gzle grnen u ehadet ve mlk alemi dnya alemidir, alem-i gayp (gzle grnmeyen alem) ve melekler de ahiret alemidir. Kul ldkten sonra oraya gider ve butuna girer. Bu alemde ise insan iin eyann en ak olan, kendi cismidir! nk kendi cismi btn cisimlerden, kendine daha yakndr. "Edna" en yakn demektir, dnya da "Dnv" kknden gelme bir isim olup kula pek yakn olmasndan dolay bu isimle adlandrlmtr... nsan iin galiba en yakn, dnya, en uzak da ahiret olduu iin, ahiret hakkndaki zuhuru lmden sonraya kalmtr. te o zaman Kaf sresindeki:
1 2

Fussilet: 153 Mrselat: 30 31 62

www.elburhan.com

"Senden rty kaldrdk, artk gzn keskindir, grrsn!" ayetin srr onun hakknda zahir olacaktr. Kendisi de: "Ey bizim Rabbimiz, grdk, duyduk, bizi yaptmzn gayrisi olan salih ameli yapmak iin geri iade et!" (1) diye cevap verir... Ona yine Kaf sresindeki: "te and olsun ki sen bundan gafletteydin, biz imdi senden perdeni kaldrdk" ayetin hkmyle cevap verilir.. nk senin grdn dnyevi gerekler senin zahiri hallerindir... Sana en ok grnen ey, sana ait olan tabii lezzet ve ehvet hislendir. Seni, Hazreti Allah'a yolculuk yapmaktan alkoyan husus bundan bakas deildir. Bu, seni Allah tarafndan alkoyuyor, ite bu yzdendir ki dnya bir mmin iin zindan olurken bir kafir iin cennet oluyor... Burada iman edenler unu iyi bilirler ki, varacaklar yer, saadet ve refah yurdudur! Geride brakp ayrldklar hereyden daha gzel ve ereflidir. Amma akl perdelenmi ve rtlm kafir ise, kendileri ilahi gzellii mahededen mahrum kalacaklar vehiyle onlar iin dnya bir cennet saylr. phelerden arnmadka insan iin bu ttla mmkn olamaz. Mademki insan ile karanlk cisimler arasnda bir ilgi vardr, yleyse bu ttla onun iin mmkn olmamtr... Hapiste bulunan iin lezzet bahis konusu olabilir mi hi? Gnl, cisimleri dnrken srlar kefetmeye elverili olabilir mi hi? Cisim dnyadr, iman, kalbin bir sfat olmak itibariyle esastr! Cisimden ok asl inanan, kalptir! Dnya mminin zindan; kafirin cennetidir! Cisim, inanan kalbin zindandr! Kalp ne zaman o cisme olan alakasn keser de afetlerinden kurtulursa o zaman her trl afetlerden kurtulur, onun iin artk korkulacak birey kalmaz! nk o karanlklardan aydnlklara kmtr artk! uara sresindeki: "O gnde ki ne mal, faide verir ne de oullar, meerki Allah'a salim bir kalp ile gelenler ola." ayeti bu gerei ok tesirli bir tarzda dile getirmektedir. air: "Erbabna her cisim hapisden baka bir ey deil. Dnyada insanolunun urayaca afetlerin en sonuncusu lmdr! Ancak lmn ne olduunu buseydiler, lmn gerekte hayat olduunu anlarlard" demitir... Bu kalp, erbabna ne kadar karanlktr! Nurlar ne ok perdeliyor! Onunla duran mahsurdur. Mikdar duvarlar arasnda kalmtr, uzunluk, genilik, derinlik gibi hususlarn arasnda kalmtr ki bu ksm da gayet karanlktr, perdedir, dnyevidir. Karanlk olmas kendi asl tabiatndan ileri gelmektedir... Nasranler "teslis" (1) akidesine saplanp kalmlardr... Bu yzden saptmlardr... nk onlar varlk lemini geememilerdir ve yukarda zikri geen nur serpintisinden de nasiplerini alamamlardr. Binaenaleyh ekillerin d grnnn kendilerine engel ve perde olmas sebebiyle gerei gremediklerinden da tapan oldular, ylesine ki yalnz renk ve ekillere bakarak asl onlar meydana karan nuru grememilerdir. Tpk aydnl gremiyen krler (yarasa) gibi... "Hayr, (inanmazlar) phesiz ki onlar o gn Rableri (ni grmek) ten katiyyen mahrumdurlar. Sonra onlar muhakkak ve muhakkak o alevli cehenneme gireceklerdir. Sonra da (onlara) ite (bu azab) sizin yalan saymakta devam etteiniz eydir" denilecek." (2) ayeti kerimesinde beyan buyurulduu zere Cemali lahi'yi grmekten mahrum olmalarnn sebebi, dnyadaki ksa grleridir. "Kim bu (dnya) da kr olursa artk o, ahirette de krdr, yolcu da daha akndr." (3) ayeti kerimesince, daha ok sapmalarnn hikmeti de, artk hidayetin ihtimali kalmamasdr. nk dnyada her ne kadar dalalette iseler de, hida1 2

Teslis Akidesi: Hristiyanlarn l inan sistemi yle ki: Baba: Oul: Ruhul Kuds Mutaffifin:1517 3 sra: 72 63

www.elburhan.com

yete ermek imkan vard, teki dnyada ise neye mstehak ve layk ise o cezaya arptrlmtr. Ve: "Onlardan kimi cehennemlik, kimisi de cennetliktir" ayeti kerimesinde olan isimlerin birisiyle adlandrlm ve akiler zmresinden olmutur, bylece sapklk ve perianlk cihetinden daha da kt bir hale gelmitir... Ahirette, en dar yerde, en fena yerde bulunmaya hak kazanarak artk hasret ve pimanlk atei, marifetten yoksun olan ruhunu alev alev saracak... Ruhun marifetten, ilim ve irfan lezzetinden mahrum olmas, kapkaranlk cisimde uzun sre kalmasndan ileri gelmitir. Bu sebeple ateler iinde harl harl yanarken belki kapkaranlk cismi onu glgelendirmeye alacak amma bouna! nk o zaman onun ona hi bir faidesi olmayacak. "te ben size alevlendike alevlenen bir ate (in tehlikesin)! haber verdim. Ki ona en bedbaht olandan bakas girmez. (yle bedbaht ki) o, hakk yalan saym, (imandan) yz evirmitir." (1) ayeti kerimesinde anlatlan ate budur. Allah bundan korkutup haber vermitir. Yalanlamak perdesiz olmad gibi, srt evirmek de gafletsiz mmkn deildir. Evet, bunlar, perde arkasnda kalmasalard, imana davet eden Hakk'n sesini ilerinden duyacaklard. mana gelerek: "Ey bizim Rabbimiz! Biz "Rabbinize iman edin!" diye imana aran davetiyi duyduk da iman ettik." diyenler gibi, iman ile vasflanrlard. Bu ar, her mminin kalbinde devam edip asla gitmez! in iyzn ve gerek vehesini dnselerdi onlar da iiteceklerdi, ancak cahil olduklar iin bilemediler, bilemedikleri iin de inkar ettiler. Kyamet gn perde ortadan kalknca, hasret ve pimanlk ateiyle cayr cayr yandklar zaman, sra sresindeki: "Ona ayetlerimizden gstermemiz iin" ayetinde vlen peygamberin derecesinin gerek ynn anlarlar. Cismani kalpla alakas olmayan duyma ve grmenin ne olduunu anlarlar da Mlk sresindeki: "Duysaydk, dnseydik cehennem ehlinden olmazdk, diyecekler!" ayetinde beyan edilen feci akbeti yakna yakna dilleriyle ifade ederler. Ama o diyarda zrler kabul edilmez! nk bu diyarda gerei gibi dinlememiler, gerei gibi dnmemilerdir. Onun iin zrleri manasz ve bo lakrdlardan ibaret kalacaktr. nk onlar karanlk yoldan aydnlk yoluna karacak peygamberler gelmitir, onlar uyarmtr, lakin onlar buna kulaklarn tkam, gzlerini yummulard. Btn peygamberler kendi yce mertebelerinden halkn seviyesine inerek hitab etmi, ilahi emir ve yasaklar ulatrmlardr. Bu mmete de ok deerli peygamber olan Hazreti Muhammed Aleyhisselam zel olarak gnderilmitir. O, iyilerin yolundan haber vermi, ktlerin adet ve prensiplerinden sakndrmak sureti ile uzaklatrmaya almtr. zlmeyecek birok srlar da zmtr, tm insanl karanlklardan iman aydnlna karmak istemitir: "Allah size hakiki bir zikir (Kur'an) indirmi, iman edip de gzel gzel amel (ve hareket)te bulunanlar karanlklardan nura karmak iin, bir (de) peygamber (gndermitir)." (2) ayeti kerimesinde bu hakikatler aklanmtr... Evet O, insanl, Zuhruf sresindeki: "phesiz biz babalrmz bir din zere bulduk, phe yok ki onlarn eserlerine uyucuyuz!" ayetinde anlatld gibi, babalarnn gitmi olduklar kt ve inadna karanlk olan yollardan kurtarmtr. nk Allah ona ayn surede yle hitab etmiti: "De ki, ya size, babalarnz bulduunuz (yoldan) daha iyi ve hidayete erdirici bir (din) getirirsem?!" Babalarn ne zerinde bulmulard zavalllar! Bir ksm insanlar ecdadlarn putperest olarak bulmutu. Kapkaranlk putlar! Dier bir ksm insanlar da Mesih'e tapmakta olduklarn bulmulard babalarn... Onlar Hazreti sa'ya (Aleyhisselam) Allah gzyle bakmlardr. Hazreti
1 2

Leyl: 14 16 Talak: 10 11 64

www.elburhan.com

sa'nn gsterdii mucizelerinden, O'nun Rab olduunu sanmlard. Oysa mucizeleri tamamen Allah'n emri ile meydana gelmitir. Ona vahiy getiren Ruhul-Kuds (1) deil miydi? Ellerinde ilahi kudretin meydana gelmesi, adet ve gelenekleri yrtan bambaka mucizelerle gelmesi hep Allah'n emriyle ve kelimesiyle olmutur: En'am suresinde yle buyurulmutur: "Rabbinin kelimesi, doruluk ve adalet bakmndan tastamamdr!" te ne olduysa o kelime ile oldu. Hazreti Mesih'e kelime ile yardm edilmi, Ruhul-Kudus'la teyid edilmitir: "Seni Ruhul-Kudus'lateyid ettiim an (an!)" buyurulmutur Maide suresinde. Evet, gerek Hazreti Mesih ve gerekse elinde cereyan eden iler, hep Meryem'e ilka edilen kelime sayesinde olmutur. Mesih'in kendisi kelime; kelime ile vcuda gelmi ve kelimenin eserleri kendi eliyle zuhur etmitir ki, bir eye (Kn!) derse hemen oluverirdi. nk O, eyaya ruhani bir kuvvet verirdi. Bu nasuti varlndan deil, bilakis ruhunteyidi, emrin yaradlma ulamas sayesinde olurdu. O kuvvetin musemmas: "Ona frr, o da Allah'n izniyle ku olur" du. nk asl ba sr, Zl Celal'dandr. "Allah'tan... Allah'a... Allah'la... Allah iin..." Nitekim Hicr suresinde Adem Aleyhisselam'n yaradl izah edilirken: "Onu tesviye edip kendisine ruhumdan flediim zaman..." buyurulmutur. Ayet-i kerimede beyan buyurulan ruh frme ii, vastasz olan balangtaki ruh frme iidir ki bu yukarda anlatlmtr. Bu flemeden hasl olan insan- klli yani Adem (Aleyhisselam) Allah'n varlyla kaim olmu bir kuvvettir ki, kendisinde grlen hilafet srr, rububiyet eserleri, lahutiyet ahitleri, Canibi Haktan icra edilen nefhin eseri bulunan kuvvetten sudur etmitir. Bu kuvvetle Adem (a.s.) bilgiler edinmi ve birok iler baarabilmitir. Bu kuvvet dolaysyla Hazreti Adem'in zrriyetine sirayet etmi ve ilelebet devam edecektir. Dnya durduka meydana getirilen ilmi, fenni btn iler, baarlar bu kuvvetin semeresi olacaktr. Evet bu kuvvet daha nce Adem Aleyhisselama bahedilmi ve onun sayesinde yeri-g grebilmi, eyaya nazar klabilmitir. Zrriyetinde de bu, kyamet gnne kadar byle devam edecektir. Bu kuvvetten en ok pay alan peygamberler olmutur. Akladklar ilimler, hikmetler, mucizeler hep o frmeden meydana gelen kuvvetin meyvesidir, tabii illetlerin eseri deil... Onlar ezel'in datt faydalardr ki, insanlarn dedesinin elinden, o mehur serpinti ve nefhadan ald kadaryla meydana kmaktadr. Yani nasipleri ne kadar olmu ise o kadar baar gstermilerdir. Evet, o, ilahi ve ezeli bir taksimdir! Lakin her kul, gc yettii, kendisini hazrlayabildii kadar almtr ondan nasibini... Nur suresinde: "Her kim ki Allah ona nuru (nasip) klmamtr, onun nurdan (bir nasibi) yoktur!" buyurulmutur. Binaenaleyh bu kuvvetten gerei gibi faydalanmalar iin her manada ve her sahada gelimeleri gerekmektedir. Tam olgunluk ve (Ol deyince) oluvermek, hassas kiiye ahirette verilecektir. nk cennet ehli ne isterse o olacaktr. sa (Aleyhisselam) da tekiler gibi bir peygamberdi, zamanna izafetle o da bu kuvvetten nasibini fazlasyla almtr. Baard mucizeler hep izine tabi idi. Kendi kendine Allah'n izni olmadan hibir ey yapamazd... nk asl gc o, Ruhul-Kudus'dan alyordu. Allah Ruhul-Kudus vastasyla O'na nefh etmitir! O da eyaya Ruhul-Kudus sayesinde nefh eylemitir... Demek ki bu, kendisinden deildir. Onun iin yapt btn iler Allah'n iznine bal olmutur. nk O, ruh ile glendirilmitir. Bu tafsilata gre, Nasranler eer kudretin zahirinden hikmetin batnna nfuz etmi olsalard, imdad nuru onlara da doar, zerlerine teyid meltemlerinin esmesine mazhar olurlar, zikredilmi olan flemeden Havariyyun gibi hisseyap olurlard. Ne yazk ki hakikat karsnda sar, kr, dilsiz kaldlar, bylece haklarnda, M'min sresindeki u ayetin srr
1

Ruhul Kudus: Cebrail A.S. 65

www.elburhan.com

tecelli etti: "Her kimi de Allah dalalette koymusa artk ona hi kimse yol gsteremez!" Sapm olan kavimlerden bir ksm da Uzeyr'e (Aleyhisselam) taparlard. Evetyahudilerden bir ksm Uzeyr'e tapnlardr. Onlarn gzlerini de nasranilerin gzlerini perdeleyen perdelemitir. Hepsi kfr karanl iinde kvranmlardr. Yahudilerden bir gruh davardr ki, gya Allah'n birliine inandklarn, Uzeyr'e tapmadklarn ileri srerler. Bunlar, Musa Aleyhisselam'n peygamberliine, taklid ve iidi yolunda ehadet ederler, kendilerinde hakiki ilahi srlar kefetme ve ileri grllk yoktur, taklidin verdii krlkle karanlklar ierisinde kalmlardr. nsanlarn szlerini dinlemekle yetinip ayne'l-yakn (1) Hakk' mahade edememilerdir. Zira bunlar, Hakk' mahede edip bilmi olsalar, erbabn dahi bilirlerdi, Hak adamlarla bilinmez, adamlar Hak ile bilinir. man nedir? Peygamberlik nedir? Elilik nedir? Bunlar bilmiyorlar; bilselerdi, gerek peygamberliin ne olduunu bilirler. Ve Musa'y ancak ondan sonra tanrlard, yoksa Musa (Aleyhisselam) tandktan sonra peygamberlii bilmeye kalkmazlard... Hazreti Muhammed'in (Aleyhisselam) peygamberliini de inkar etmezlerdi. Hz. Musa'y nasl grmlerse Hazreti Muhammed (Aleyhisselam)' da yle grrlerdi... nk Hakk' bilip, Hakk ehli kendilerince bilinmi ve tannm olurdu... Fakat ne yazk ki, bunlar, Hazreti Musa (a.s.) hakknda duyduklar haberlerle yetinip, aklad mucizeler ve gerektiinde gsterdii harikalar kendilerince sabit olmakla, Hazreti Musa'daki iktidarn, zatnn eseri olduuna sahib oldular, bilmediler ki, o mucizeleri izhar eden asl g ezeli bir gtr, ayn g Hazreti Muhammed Aleyhisselamn elinde de birok mucizeler meydana getirmitir. Hepsi Allah'tandr, peygamberler mucizeyi Allah'n verdii g ve iktidarla aa vururlar. u halde Rab birdir, din de birdir... Peygamberlikte peygamberler birbirinden farkszdrlar. Hep eittirler, Hakk Teala'ya davetleri hususunda ayn gayeyi gtmlerdir. Her peygamber kendi asrndaki insanlara mucize gstermitir, bizim peygamberimiz de yle... Peygamberler btn iddialarnda hakldrlar. Cenab- Hakk onlara mucize gc vermekle mnkirlere (inanmyanlara) kar gl klm, btn cihana meydan okutmutur... Mana ve hakikatler bakmndan aralarnda hi ihtilaf yoktur, fark da mevcud deildir. Ancak eklen ve ahsi simalarda birbirine benzemezler. Nitekim Kur'an- Kerim'de yle buyurulmutur: "O dini doru tutun, onda ayrla dmeyin" diye (Asl-i) dinden Nuh'atavsiye ettiini, sanavahy eylediimizi, brahim'e, Musa'ya ve sa'ya da tavsiye ettiimizi sizin faideniz iin eriat yapt. Senin kendilerini davet etmekte olduun (bu) hkmler mriklere ar geldi. Allah kimi dilerse buna, onu seip eker, (ancak kendisine itaatla) dnmekte olanlar buna muvaffak eder." (2) Gryorsunuz ya, aslda ve esasta hibir ihtilaf yoktur... Aralarnda da hi bir fark gze arpmamaktadr. Cenab- Aziz ve Muktedir birdir. eitli ekillerde ve insanlarda ezeli kudretini gstermitir. Kendisi zatnda birdir, mtehayyz (mekan tutan) deildir, taksim de kabul etmez, bir eye hulul etmez, herhangi bir eyle de birlemez. Ancak ilahi fiilleri ve ezeli kudretiyle baz kullarna tecelli buyurmutur. lahi rzasn tahsil iin yollar tahsis, rehberler tayin etmi, her rehbere de davasn baarabilmesi iin mucizeler ihsan etmi, her yola bir kap yapm ve kaplarn stne bir perde ekmitir. Sonra yollarda izilmi hududlar, dikilmi bayraklar vardr... zinsiz o hududlardan geilmez, kendilerine msaade edilen kiiler geerler ancak o izgilerden... nk onlara kaplar alr ve ieriye alnr. Ne var ki ieriye alnanlara giri izni sorulur... Bu vizenin (3) ne olduunu Resulllah Efendimize sorduklarnda yle cevab vermilerdir: "O, yle bir nurdur ki, Allah onu kalbe frlatr. Pekala bunun alameti (belirtisi) nedir? Diye sordular. Yksek cevablar u oldu: "Aldatc yurddan uzaklamak, ebedi yurda bavurmak, lm gelmeden ona hazrlanmak..."
1 2

Ayn'el yakn: Gz ile yakn elde etmek bizzat gz ile grmek uara: 13 3 Vize: Bir snrdan geerken oraya girmeye izni olmas. 66

www.elburhan.com

te o nurani vize ile kalp kaplar alr... Rahmet, Allah'n kaplarndan biridir, o kapy dilediinin kalbine aar. Fatr suresinde: "Allah'n insanlara at rahmet (kapsn) hi kimse tutamaz" buyurulmutur.

HAZRET MUHAMMED'N (S.A.V.) PEYGAMBERLK HUSUSYETLER

Peygamber Sallellahu Aleyhi vesellem rahmettir. Enbiya suresinde:

"Seni ancak alemlere rahmet olarak gnderdik" buyurulmutur. Gk kaplar nasl ki rahmetle (yamurla) almtr, Rahmeten lil alemin olan Hazreti Muhammed'e de (s.a.v.) vahiy kaps almtr ki, takva ehli bu kapdan girerler, kalbi perdelenenler tabii ki giremezler... O perdeleri melekut ilmiyle aralayabilen keif ehli melekler aleminde melekler gibi dolamakta hi glk ekmezler. Tpk Mu'minun sresindeki: "te onlar Firdevs'e varis olacak hakiki varislerdir ki onlar orada ebedi kalclardr..." diye vasf edilen bahtiyar insanlar gibi... Varln tek kandili, iki cihan gnei Hazreti Muhammed Mustafa (s.a.v.) Efendimiz ite bu miras iin halk davet buyurmu ve bakalarnn aklayamadklar bambaka ilahi srlarla vazife bana gemitir. Zat risaletpenah Efendimiz evet, akllara hayret veren manalarla, kolay bir dille, akla hayranlk veren mecazi anlamlarla, baarl temsillerle, geree uygun iaretlerle, derin manalar tayan imalarla, apak keiflerle, kamil ahkamla, her eyi iine alan siyasetlerle, efradn cami ayarn mani bir edebiyatla hlasa tertemiz, prl prl bir ahlakla gelmitir. Basiret gzleri ak olanlar, Muhammed'in (s.a.v.) ruhani gzelliklerini ve o gzelliin d ksmna, dnyevi alemdeki mbarek vcudlarna akseden ve alabildiine yaylan vakar, heybet, skunet, tebessm ve bearat gibi saylamyacak gzelliklerini grrler. Resulllah Efendimizin bu i ve d gzelliini aynelyakin mahede edenler bilirler ki btn bu gzellikler Efendimiz'e Allah tarafndan bah edilmitir. Madde ve manada Efendimiz'in, Allah'n emri altnda cereyan ettiini, O istemezse hi bir eyin olmayacan, O istedii iin Resulllah Efendimizin bu manevi ve maddi gzellikleri husule geldiini anlarlar. Demek ki asl atan ve isabet ettiren Allah'tr. Nitekim bu keyfiyet Enfal suresinin u ayetinde ifade edilmitir: "Attn zaman sen atmadn, lakin Allah att." Bunlar hep, aslnda emir altnda olan insanlar aleminin tesirlerinde asl messirin, mutasarrfn Hda'y Zlcelal olduunu anlatmak iindir. Binaenaleyh iin iyzn dikkatle eilip bakan sarfeden ile sarfettirenin balayanla, kendisine balatan arasndaki fark ve bu gerei bilir ve her eyin hakkn verir, kukusuz apak olan gerei idrak eder, doruyu eriden ayrt eder, Allah'n hidayetiyle hidayete erer, beerinkiyle deil... nk O, gurur mezannesi olan taklid-den arnm kaderin srrna muttali olmutur... Zuhruf sresindeki, yukarda da arz ettiimiz: "De ki: Babalarnz zerinde bulduunuz (yoldan) daha hidayet edicisini getirsem dahi uymaz msnz?" ayeti kerimesinde beyan buyurulan yolda davet etmek, hikmet ve gzel t vermek suretiyle seni bulunduun halden Hakkn irfanna nakl eylemektir. Hakk bilinirse erbab dahi bilinir, o halde taklide saplanp kalan biarenin ilahi hidayete mazhar olmayp hevasna, cehline uyduu da aka anlalr. Hidayet-i Rabbaniye, sana hakikatleri aklayan bir hidayettir. Gs levhana akl kalemi onu yazar; Mcadele suresinde yle buyurulmutur: "Onlarn kalplerine iman yazd ve onlar kendinden bir ruhla teyid etti." Kim ruhla teyid edilirse teyid edeni bilir, tanr. Hazreti sa (a.s.) Ruhul-Kuds ile teyid edilmitir, Hazreti Muhammed (as.) ise kendisine nazil olan Kur'an'n ruh olarak indirilmi olduunu bilmi ve kendisinden nce gelen kitaplara iman etmi de meyyedlerden olmak erefini ihraz buyurmutur. Nitekim Bakare suresinde bu hususta yle buyurulur: "O kimseler ki sana indirilene de senden nce indirilene de iman edip ahirete yakin getirirler, ite onlar Rablerinden (kendilerine verilen) bir hidayet zeredirler, asl felaha kavuan da ite onlardr..." 67

www.elburhan.com

Demek ki asl hidayet Allah'n hidayetidir, ondan sonrakiler bo eylerdir. nk nefis ve hevann temayllerinden ibaret olan hususlardr onlar... Yine Bakare suresinde: "Sana ilimden gelen (talimattan) sonra da eer onlarn hevasna uyarsan, bu takdirde sen zalimlerden olursun" buyurulmutur. O zalimler ki, ilmi ledunniden ve kefi ilahiden mahrum olmular, mkaefenin zevkine erememiler, nefis ve hevasna mahkum olanlarn aftnda yer almlar, kendi bulak ve kark dncelerinin karanl iinde kvranm kalmlar, kt hislerin sebep olduu dalalete saplanmlar... Evet kt insanlarla dp kalkan phe yok ki onlardan saylr. Batla saplananlarla alaka kuranlar elbetteki onlardandr. Yunus suresinde: "Haktan sonra, sapklktan baka ne olabilir?" buyurulmutur... yleyse keif olmaynca hicab (perde) olur...

68

www.elburhan.com

Yukardan beri aklyoruz: Dnya hayat kiiyi asl hayat olan ahiretten mahrum eder. Gerek hayata hazrlk yapmayanlarn sonu, lmden sonra pimanlktr. Cehennem ateinde yanacaktr. Hatrlayacak gerekledi ama bouna... Fecr suresinde bu hal ne kadar gzel dile getirilmitir: "Diyecek ki, keke hayatm iin nden (salih ameller) yapsaydm. Artk o gn Allah'n azab gibi hi kimse azab yapamaz. Onun kurduu ba gibi de hi kimse ba kuramaz." Bu hal ve keyfiyeti bir an iin dnen kimse, phesiz ki, ahiret hayatnn asl yaanacak hayat olduunu anlar, dnya hayatna kymet vermez... Evet asl hayat, ahiret hayatdr. nk o hayat alimlerin hayatdr. Onun iin "bir bilselerdi" buyurulmutur... Bilmek vasf ancak alimlere aittir... Bir bilselerdi.. Yani ahiret hayatn bir anlasalard o zaman ona kar iyi bir hazrlk yapacaklard ama ne yazk ki cehalet perdesi onlarn basiretlerini rtt ve ekiller karanlna soktu... Uzunluk, genilik derinlikten ibaret olan cisim hapishanesine sevk etti. Ve O, hemen ikenceye tabi tutuldu...

LDKTEN SONRA DRLME

Elbette ldkten sonra dirilme yardr... Ruzu maher (1) ve cesedlerin hari mutlaka olacaktr. ari'in zikr ettii cesedlerin hari odur. man getirmee muvaffak olanlarca ruhlar cisimlere iade edilip dirilecek ve harolunacaktr. Bunu yrekten kabul ve tasdik edenler iin, nce caiz ve mmkn olan eyin, bilahere iadesi imkansz olmaz. nk iade yaratmaktan daha kolaydr. Yasin suresinde: "De ki: Onu, ilk defa yaratan diriltecektir." Kiiyi, marifetten, meleklere, kitablara, peygamberlere iman etmekten alkoyan, nefise uymak ve eytana malup olmaktr... Bu amansz dmanlara malup olan, aldatmalarna kaplanlar, sapm olacaklardan Allah'n gazabn zerlerine ekecekler ve ahirette cehennem ateinde cayr cayr yanacaklardr. Bu hususu aydnlatan ayet: "Kim Allah', meleklerini, kitaplarn, peygamberlerini, ahiret gnn inkar ederek kafir olursa o, muhakkak ki (doru yoldan) uzak bir sapklkla sapp gitmitir." (2) "Onlar yle kimselerdir ki, Allah kendilerini rahmetinden kovmu ve kulaklarn sar, gzlerini kr yapmtr." (3) "(yle olmasa) Kur'an' iyiden iyi anla (yp Hakk' tan) mazlar m? Daha dorusu onlarn kalpleri zerinde (kat kat) kilitler vardr." (4) te sar ve kr oldular da hakikati anlamadlar, grmediler... Bilemediler. Kur'an'n hakikatini bilemeyen O'nu nasl tedkik etsin, onun yce hikmetlerini nasl aratrsn? Kur'an'n indiriliini, indirenini, kimin zerine indiini bilmeyen kii, ondan ne anlar, ne istifade edebilir? Kur'an bir okyanustur. Sahillerinde miski amber var... Gzel kokulu aalar mevcud... Ortasnda kalan adalarnda da ok eitli madenler vardr... Onun d var i var... Hududu var Matla (5) var... te Kur'an' anlamak iin, bu drt rknn bilmek gerekir... Zahir, Kur'an'n indiriliidir. uara suresinde onun Cibril Aleyhisselam tarafndan indirildii anlatlmaktadr: "Onu Ruhu'l-Emin indirdi"
1 2

Ruz-u maher: Maher gn. Nisa: 136 3 Muhammed: 23 4 Muhammed: 24 5 Matla': Takvaya ermi velilerin anlayaca, kan nurlarla ilahi srlan kefetmeye yarar. 69

www.elburhan.com

Kur'an- Kerim'in batn ise tevildir. (1) Sallellahu Aleyhi Vesellem Efendimiz sahebeden birine dua ederlerken yle buyurmulardr: "Allah'm, Onu dinde fakih kl, ona te'vili ret." Kur'an'n hududuna gelince: Kiinin durup aamyaca noktalardr onlar. te o izgi zerinde tebihle tatil aras ayrdedilir. Matla: Kur'an- Kerim'in dier bir yndr ki bunu ancak takvaya ermi kimseler anlarlar, oradan apak bir nurla Kur'an srlarn grp kef ederler. Mkaefe ehli olmayanlar ondan bir ey anlayamazlar. Kalbi her trl ktlklerden selamet bulmular mstesna. Bakare suresinden: "Dedi ki Alemlerin Rabbine teslim oldum (yneldim)" buyurulmu, selamete ermilerin hal ve keyfiyeti anlatlmtr. Demek oluyor ki Kur'an- Kerim drt mertebede mtalaa edilebiliyor; 1) Tenzili bilmek, 2) Tevili bilmek, 3) Vsta, 4) Ittla... Tenzil, Peygamber Efendimiz'e nasl indirilmi ise hi bozulmadan ve tahrife uratlmadan ylece bellemekten ibarettir. nk bu, tenzilin esasdr... kinci mertebe olan te'vil ise tenzil esasna dayanr. Kur'an- Kerim, deime ve tahrif olunmad halde te'vil esastr. Te'vilde, tenzile uygunluu arttr ki ta'tile mncer olmasn... Mefhari alem Efendimizden nasl beyan buyurulmu ve snneti seniyye-i nebeviyyede ne trl varit olmusa, ona muvafk olan yoldan ayrlmaz. nc mertebe ki "Vsta" ismiyle adlandrlmtr. Bu, tenzilin zahiri ile batnn birletiren, tebih ve tatili engelleyen bir husustur. Drdncsne gelince; bu mertebe ancak takvaya ermi kimselerde bulunur. nk onlar Kur'an'n srlarn apak bir nurla mahede ederler... Direkt olarak Talim-i lahiye mazhar olurlar. Nitekim bu keyfiyet, Kur'an- Kerim'de yle anlatlr: "Ey iman edenler! Allah'tan korkun, O'nun peygamberine de iman edin ki, (Allah) size rahmetinden iki (kat) nasip versin, sizin iin yardmyla yryeceiniz bir nur ltfetsin, sizi yarlasn. Allah hakkyla yarlayc, ok esirgeyicidir." (2) Bakare suresinde de: "Allah'tan korkun, Allah size retir" buyurmutur... Allah kiiye anlay retir; peygamber de hkm ve hikmeti retir. Ayrca Allah'n Resul (s.a.v.) kiiye Kur'an'n nasl anlalacan retip irad ve tenvirleriyle makam- ittilaa ulatrr. nk O, kullar ile Rabb' arasnda bir vastadr. Bakare suresinin dier bir ayeti bunu yle aklar:

"Nitekim size iinizden bir peygamber gnlerdik ki o, size ayetlerimizi okur, sizi kontrol eder, size kitap ve hikmeti retir ve yine size bilmediklerinizi talim eder..."
1 2

Te'vil: Yorum demektir. (Mtercim) EI-Hadid:28 70

www.elburhan.com

Demek ki Peygamber asl itibariyle deil de, vasta olma ynnden hidayeti oluyor. Zuhruf sresindeki: "phesiz sen dosdoru bir yola hidayet edersin" ayetinden bu mana kasd edilmelidir. Zira asl hidayet edici olan Allah'tan bakas deildir. Ksas suresinin u ayeti de bize bunu retmektedir: "phesiz sen sevdiini hidayet edemezsin, lakin Allah istediini hidayete erdirir..." Binaenaleyh peygamber delil yani klavuz olma bakmndan muallim oluyor, Allah ise asaleten muallim (retici) oluyor. Kur'an-Kerim'deki: "Size bilmediklerinizi retir." "nsana bilmediini retmitir..." "Ona biz tarafmzdan ilim rettik..." "nsan yaratt ve ona beyan (konumay) retti..." gibi ayetler, ilimle yaratmak arasndaki farklar belirtir. Bunlardan anlalyor ki, ilim Allah'n kadim sfatdr, mahluk deildir. Onu akl kalemiyle gnller tahtasna yazmtr... Nitekim bu gerek de Ankebut suresinde yle anlatlmtr: "Bilakis o, kendilerine ilim verilenlerin gslerine (bah edilen) apak ayetlerdir..." Akl, ilm-i ezeliden devam eder... O, Muhammed Sallellahu Aleyhi Veselleme gnderilen Kur'an'dr... Peygamber onu Cebrail (a.s.) retmesi ile renmitir, Cibril'in (a.s.) retmesi aslnda Allah'n retmesidir. yleyse Resulllah'n retmesi de Allah'n retmesi saylr... Allah meleklere vastasz talim buyurur... Melekler ise Allah ile peygamberler arasnda birer vastalardr... Peygamberler de meleklerle bizim aramzda vastadrlar... Netice itiban ile Allah muallimlkl'dr. Yani hepsinin muallimidir. Hepsinin hidayet edicisidir. Hepsine aklyan yine O'dur. Peygamberi aklayc olarak ancak yle kabul ederiz: O, Allah'n elisidir. Melek vastasyla O'ndan aldn kullara olduu gibi aklar... lahi hkmleri tebli etmekle mkelleftir. Vazifesi bu kadar... Hidayete gelince asl hidayet eden Allah'tr. Nah| suresinde yle buyurulmutur: "Sana zikri (Kur'an') indirdik ki insanlara, kendilerine indirileni aklayasn..." Nisa suresinde de: "Allah size aklamay ve sizi sizden ncekilerin yoluna hidayet etmeyi murat eder..." buyurulmutur. Hulasa, hkmleri isbat etmek iin ne halde olursa olsun, Cenab- Peygamber-i Zian'a izafe olunan bir ey yoktur ki iinde tevhidin isbat bulunmasn. yleyse kii her eyin Allah'tan geldiini, Muhammed Aleyhisselam'n arada bir eli olduunu bilmesi ve buna byle inanmas gerekir. "phesiz ki, (bu) Kur'an sana (hereyi) hakkyla bilen, yegne hkm ve hikmet sahibi (Allah) tarafndan veriliyor" ayeti kerimesinde de anlatld gibi, Kur'an' ilka eden Hazreti Muhammed (s.a.v.) deil, bilakis O'na verilmitir. yleyse O, ancak ilkaya (verilmeye) mahaldr. Kitabn ne olduunu ah bir bilseydim... Evet, o, yazmak kknden gelmedir... Kitabet ile nitelenmitir. Ancak bu ittisaf, kabiliyet ve mahal itibariyle vaki olmutur. Yoksa bakidir, zail deildir denemez. nk kitabet, kitab iin sfat olmayp katibin sfatdr ve fiilen kitabetle hasl olmutur, yoksa kitabdan hasl olmamtr. Bunun iin kitaba ait olmayp katibe aittir ki, katibin sfat oluyor da kitabn sfat olmuyor. te Muhammed'in (s.a.v.) kalbi de yle bir kitabtr ki, Allah orada Kur'an' yazmtr. Tpk levha yazan katip gibi... Levha yazlan yaz nasl bir ilmin eseri oluyorsa, Hazreti Muhammed (s.a.v.) in kalbine yazlan Kur'an da Cebrail'in vastasyla olmutur. yleyse Cebrail kalem vazifesini grmtr. Yazlan da kadimdir. nk O, kelam ezelidir... Gerek ktip ve gerekse mektup (yani yazan da yazlan da) mahlukturlar, tpk levh ile kalem gibi... nk Muhammed Aleyhisselam'n kalbi de mahluktur, Cebrail Aleyhisselam da... 71

www.elburhan.com

Cebrail vastasyla Allah'n yazd ise kadimdir. yleyse Kur'an kadimdir. nk O, Allah'n ilmidir... Kullarn kalbine hfz ve ilim yoluyla yazlmasnda beis yoktur, imknsz olan, hulul ve intikal yoluyla yazlmasdr. nk onun koruyucusu Allah'tr, kul deil... Hicr suresinde bu keyfiyet aklanmtr: "phesiz biz Kur'an' indirdik, onun koruyucusu da muhakkak ki biziz." Rivayet olunur ki: Cenab- Hakk kalemi yaratt zaman ona: - Haydi, yaz buyurmu. Kalem: - Ne yazaym? Deyince Allah: - lmimi mahlkatma yaz emrini vermi... Demek ki Allah'n ilmi mahlkatnda yazldr. man da mminlerin kalplerindeyazldr. Yukarda geen iki ayet bunu izah eder. lm-i lahinin kinata nasl yazldn, gslerde nasl resm edildiini soramayz. Zira bu, melekler lemi kaplarndan byk bir kapnn almasn gerektirir. Sonra yazma ii, tahta, mrekkeb ve kalem icab ettirir. Bu mkaefe ilimlerindendir... Mkaefe ilmi ise velilerin son merhalesi, peygamberlerin ilk admdr. Kalem srrna ilk defa peygamberimiz vakf olmutur; Cebrail Aleyhisselam, ilk defa kendi asl suretinde grp Cebrail ona "Oku!" dedii zaman... O da O'na ilk nce: "Ben okuyucu deilim" demiti te o zaman Peygamber Aleyhisselam ilk defa kitabet, kalem, talim ve insann yaradl hakknda o zaman haberdar edilmiti... O zaman Ona ilim, hikmet ve sr hazineleri ihsan edilmiti... Evet, Cebrail Aleyhisselam: Oku, dedi; "Ben okuyucu deilim" cevabn alnca peygamberden, ncsnde: "Yaratan Rabbinin adyla oku..." mealindeki ayeti Allah tarafndan getirmitir... Eersen basiret ehlinden isen ayrntl olarak anlattmz bu dank szler iinde seni derin anlamlara sevk edecek ey bulursun. nk iaretten uzak deildir. Ne areki bu gibi konular ak ak anlatlamaz. Zira byle bir yere hazrlksz dalmak tehlikelidir. Byle kaplar amak her vakit caiz deildir. Kald ki halkn ilgisini ektii ve fakat anlamakta glk ektii allmam konular ilemek de gerekten gtr. Dibi derindir, biroklar boulabilir. Ancak Allah'n salih kullar mstesna... Yukarda da anlatmtk: Hidayet Allah'a mahsustur... yleyse onu, ancak sahibinden istemelisin. Leyi suresinde bu gayet ak olarak ifade edilmitir: "Hidayet bize aittir! phe yok ki, ahiret de dnya da bizimdir." Eer sen, cismani karanlklar iinde boulanlar, zaman zincirine vurulanlar, ecdadn taklid edenler, yakn nuruyla aydnlanamayanlardan isen, ancak aatan yaplan tahtay, kamtan yaplm kalemi, et ve sinirden teekkl etmi eli tanyabilirsin. Katibi de ekillenmi cisimden ibaret sanrsn. Sonra yukarda iaret ettiimiz hususlar anlamak iin bouna gayret sarf etme. nk sen buna ehil deilsin. Zira sen cisim karanlklarnn batan baa sard, cisimlerden baka hi bir eyi tanmad, cisimlere mahkum olduu, cismin glgesinin altnda kald gruhtansn. Uzunluk, genilik, derinlik gibi eb'ad bulunan cisimlere kaplmsn, onlarn karanlnda kalmsn. Zira sen, btn malumatlar hissin altna hapsedip, kemmiyet ve keyfiyet tah tna girmeyeni, ksmlama kabul etmeyeni inkar ettin. O yle bir geni alemdir ki, grnen ve bilinenlerin tesinde kalr... Varlk alemi ona bir glge hkmnde olur. Amma ne yazk ki sen hala inkardasn. Oysa o yle bir erefli bir alemdir ki btn emir, kader ondan doru iner... Ey zahiri grnlere aldanm olan gafil yazktr sana Uyan! 72

www.elburhan.com

Allah'tan korkmalsn. Senin tevecch ettiin ve ona doru gittiin zahir ehli bile, Allah'n yardmna snrlar. Seni yanltrlarsa O'nun azabndan seni hi kimse kurtara maz. Alev alev yanan ateinden hi kimse seni alamaz. nk o takdirde sen, Allah sbhaneh ve tealann melekutunu ibtal etmi, Allah'n kudretini acze uratm, Allah'n hikmetini bilmemi, ayetlerini dnmemi olursun, hatta btn bunlar elenceye alm, gaybe iman etmemi, ilminin varamadn inkar etmi, eyann hakikatlerini kendi noksan ilminle lme e kalkm olursun. Dolaysyla da u ayetin srrna mazhar olmu oluyorsun: "Hayr, onlar ilmini kavrayamadklar eyi (derhal) yalan saydlar. Kendilerine tevili hakknda (bir vukuf da) gelmedi. On lardan evvelki (mmetler) de (peygamberlerini) byle ya lanladlar ite. Bak zalimlerin sonu nice olmutur." (1) Sen hala cisimlerle perdelendiin iin asl cisimlerin yara tcsndan habersizsin. Nitekim cisimleri grdkleri zaman, bunda zaid bir varlk bulunduunu inkara kalkmlar vardr, cisimlerin meydana gelmesine sebep olan zaid ey yoktur, deyip ekiller, renkler, cisimler de nur ile grdn inkar ettiler. nk nur'un ilmini bilmiyorlar. Cisimler varken grnmemesi, zuhurunun iddetinden olduuna akl erdiremiyorlar. Sen ey biare, unu bil ki: Sonradan onlar da bu nurun tarifine mecbur olacaklardr... Nur gzden zail olup, ekiller ve renklerin grnmediini anlayp aklayanla aklananlarn baka baka eyler olduunu yalanlayamayacaklar, inkara gleri yetimeyecek. Sen de yle olacaksn.

RUHLARIN SBATI
Ruh hususunda ne dersin? Cismin ayn mdr, yoksa cismi idare eden cisimden ayr fazla bir ey midir? Zannetmem ki, cisimden baka olduunu, cismi idare ettiini inkar edebilesin, Cismin gayrisi cisim olmaz. Eer ruhun bir latif cisim olduunu, yerletii yerin de cismin ii olduunu iddia edersen, o halde cisimlerde tedahl (i ie girmesini) iddia etmi, dolaysyla hulul (2) da kabul etmi olursun. Ayn zamanda ruh ile cismin arasndaki farktan hasl olan fayday iptal edip hadis-i erifte varit olan gerek haberi de yalanlam olursun. nk Cenab- Muhammed Mustafa Sallellahu Aleyhi ve Sellem yle buyurmulardr: "phesiz Allah ruhlar cisimlerden (tam) iki bin sene nce yaratt..." mdi ruhun da cisim olduunu kabul edersek, bu hadis-i eriften ne elde edilmi olur? Senin iddia ettiin ekilde hadise mana verecek olursak: "Allah cisimleri, iki bin sene nce yaratt" eklinde mana vermek gerekir ki, buna gre anlam altst olur, Muhbir-i Sadk olan Peygamberin sznde eliki ve bozukluk hasl olur ki bu imkanszdr... yleyse hadis-i erife doru mana vermek gerekir. Doru manasna gre, yukarda grld gibi, ruhlar, cisimlerden evvel yaratlmtr ve de tam ikibin yl nce... Yine hadisi eriften anlyoruz ki ruh ve cisim baka baka eylerdir... Bunlarn ayr ayr eyler olduuna en byk ahidimiz, iki cihann efendisi ncekilerin, sonrakilerin ilimlerini bilen muhbir-i sadk, Habibi Hda Muhammed Mustafa Sallellahu Aleyhi veSellem'dir. Cisim de ikiden yukar cevherlerden meydana gelmi olursa, o halde ruha cevher denilemez, cevher deildir... Cisim deil, cevher de deilse, araz dahi olamaz. nk araz (arezler) ancak cevherler ve cisimlerle kaimdir. Bu surette, cisim, cevher, arez denilmek batl olduu gereklemi olduundan, terkip, temas, mcaveret, ittisal (3) infsala (4) ve benzeri cisim ve cevher tabiatndan olan hususlar da ruhun hakknda imkansz olmas gerekir... Eer cisimle ittisali ve lmden sonra infisah (ayrlmas) hakknda birfikir yrtlse bu bir derece dorudur; ruha layk bir ekil zere olmak gerekir. Tedbir suretiyle ittisal edip ne vakit ki benden organlar lm sebebiyle vazife yapamaz hale gelirse o zaman infsal eder (ruh ayrlr) demek mnasip olur... Yukarda anlattmza gre, ruh; cevher, cisim ve arazdan arnmaktadr. Bu itibarle ruhun, bunlarn btn niteliklerinden de ayrlmas aklen zaruridir. u halde yukar, aa, n, arka, sa, sol gibi ynler, zarfiyet, sakin olma, hareket,
1 2

Yunus: 39 Hulul: Allah'n yaratklarda zuhur etmesi hali (H). 3 ttisal: Birleme 4 infisal: Ayrlma 73

www.elburhan.com

meydana kma, gizlenme, llme, mikdar, nasl ve nerde, gibi cismin niteliklerinden de beri olacaktr. Bunun iin ruh hakknda her ne anlatlmsa, srf anlatmak, izah etmek iin irad olunmu olacana hami ederek tevil olunmas gerekir... te aldandn iin app kaldn. Bundan sonra gzle grlen cisimlerde zait bir ey bulunduunu (cisimlerden ayr bir ey) inkar edemezsin. Bununla beraber yine krlk edip kibir ve gururundan yine ayn fikirde srar edersen artk bundan byle senin iin hi bir mazeret kabul edilmez. nk her ey sana bildirilmi ve anlatlmtr... Bu bo iddialarn cezasn mutlaka cehennemde yanmakla ekeceksin... Ancak ne var ki, bugn yalanladn husus, yarn ruhun nuru bedenin lmesi ile cismin zahirinden kalknca sence ayan olacaktr. O zaman, gaflet ehlini taklid etmekte ve cahillere uymakta gsterdiin srar sana yaramayarak teslim edemediin ey grecek ve senin gibilerin dediini, tpk Kur'an- Kerim'in haber verdii gibi: "Onlar (kafirler) onun tevilinden bakasn beklerler mi? (hayr.) Onun haberverdii akbetin (balarna) geldii gn ie daha evvelden onu (o akibeti unutanlar) diyecek(ler)ki, "Cidden Rabbimizin peygamberleri hakk (gerei) getirmitir. imdi bizim iin efaati I ardan (kimse) var mdr ki efaat etsinler? Yahut (dnyaya) dndrlr myz ki, (evvelce) yapm olduumuzdan bakasn yapalm." Onlar kendilerine cidden yazk etmilerdir. Uydurmakta devam ettikleri eyle* (putlar) da kendilerinden uzaklap gaip olmutur." (1) diyeceksin ama i iten geecek. Hsrana uramayasn diye senin iin ne kadar korkuyorum! Ne are ki sen ancak gafletten uyandn vakitte uyank olacaksn. "nsanlar uykudadr, ldkleri vakit uyanrlar!" buyurulmutur. Orada her eyi ayan beyan greceksin, hi hesaplamadn, aklndan geirmediin eylerle kar karya kalacaksn; Zmer suresinin bir ayetinde anlatld gibi: "Hesap etmedikleri eyleri HakTeala kendilerine gsterecektir." air ne gzel sylemi: "Bilmediin hususlar sana zaman gsterir! Tanmadn kiiler sana haberler getirir." lmn dili sana o zaman: "And olsun bundan haberin yoktu, imdi ise gzn (pek) keskindir!" mealindeki ayeti okuyacaktr. Hi ilgi gstermediin "bana ne?" dediin haberi lm acs sana gsterecektir.

SURUN FRL VE KIYAMETN KOPMASI

Ruz-i kyamette sur frlecektir... Sur: Boynuz eklinde bir yaratktr ki, insan varlnn saysnca delikleri bulunmaktadr. Sura frlnce btn varlklar yerle bir olacaktr. Daha nce lmemi kimseler kan sesten baylp decektir. Sura fleyen srafil Aleyhisselamdr. Ruh bir saf, melaike-i kiram dahi bir saf duracaklardr. Bulutlar iinde, ilahi emir ve melaike de geleceklerdir! Btn bu varlklarn srlar o gn zlecek, sana gizli kapakl hi bir ey kalmyacak, bugn anlamasnda glk ektiin eyler o gn sana bir bir ayan olacak... Bu inkiaf- tevil sana vaad olunmutur, sekerat mevtten (lmden) nce, senin gibilere bilinmesi ve grlmesi caiz olmadndan, bitaraf durmak istediin ite budur, denilecek sana! Yaratlmlarn baylarak yzst dmesi iin vukua gelen sur frl ii, bir de canlanp ayakta durmalarn salamak iin frlecektir ki, ne istenildiini durup beklesinler... te o gn hepsi harolup bir araya geleceklerdir. Dirilme bir kere daha ilahi vaad gereince vuku bulacaktr. Hepsi beerin babas Adem Aleyhisselam'n eklinde toplanp har edilecektir. Yani evlad, baba ve annenin yannda
1

Araf: 53 74

www.elburhan.com

toplaacaklardr.

TM NSANLAR, HAZRET ADEM (ALEYHSSELAM)DAN TREMTR

Nisa suresinde buyurulmutur: "Sizi tek bir insandan yaratt. O insandan (nce) zevcesini yaratt, bu ikisinden birok erkekler, diiler halk etti..." Bu ayet bize retiyor ki, Adem ile Havva btn beeriyetin asl- kllisidir. nsanolu ksm, Adem ile Havva'ya mensup arasat meydannda onlarn yannda yer alacaklardr. Cenab- Hakk'n yed-i kudretiyle hamurunu yourup ruh fledii, btn meleklere karsnda tutup secde ettirdii tek insan Adem'dir! Bir emr-i ilahiden ibaret olan ruhu ona nefh ve ilka buyurmasndan dolay kendisine eref bah edilmitir. Nefh Adem Aleyhisselam' canlandrmak iindir! Adem ruhla beraber ihdas olunmamtr. Bununla beraber Allah'tan baka kadim yoktur!

ALLAH'IN SIFATLARI
Cenab- Mevla: Kadim'dir ve kdemde yalnzdr!

MAHER'N KEYFYET
O gnde saflara durulacaktr... Melaike ile ruh saf tekil edecekler... Ateten yaradlanlar da ayr bir saf tekil edecek-tir... Bunlarn haricinde olarak eytanlar dahi saf tutup ilerinde (Azazil) bulunacaktr ki, Hazreti Adem'e dmanlk ve terslik yapan budur! eytan taifesinin en bykleridir. Bu mel'un eytanlar iinde Adem Aleyhisselam'n insanlar iinde ald mevkiyi alacaktr... Btn insanlar Adem Aleyhisselam'n sulbnden geldikleri gibi btn eytanlar da (Azazil) sulbnden gelmedir. Adem Aleyhisselam'n zrriyetinden insanlar doduka Azazil'in zrriyetinden de eytanlar domaktadr... Onlar oaldka bunlar da oalmaktadr. Saylar, insan amellerini yazan melekler saysncadr. Amel yazan melekler kiramen katibindir ki, biri sa dieri solda bulunan meleklerdir. Bunun tesi uzun bir bahistir, sana izah edilecei gn grp anlarsn... O gne kadar gaflette kalann vay haline! Nevm-i gafletten uyanp, imdiden aylanlara yzlerce aferin! Bu uyanma lmle meydana gelecektir ki, insan ruhlar cisimlerle megul olmaktan feragat edip Hak Teala tarafna ynelecei vakit ite o vakittir! Yani "Hu" tarafna tevecchtr ki, nerede olursan Hakk'n kudreti oradadr. Rum sresindeki bir ayette: "te bu, Allah'n vechini isteyenler iin daha iyidir. Asl felaha erenler ite onlardr!" buyurulmutur. Demek ki, kiiyi kazanl klacak, Allah rzas iin almaktr, bakasna gsteri yapmak iin almak deil... Her kim Cenab- Hakk'tan yz evirip Allah'tan gayri eyler ile megul olursa, yz masivaya ynelmi olacaktr ki "birbiri stne ylm karanlklaradr o kiinin yn... Hakk Teala'dan yz evirdii iin o gn ehresi dnp arplr. Eeryz evirmesi bir gz ap yumuncaya kadar bir sre gibi az olursa gzleri ela gibi olur, daha ok zaman almsa a haline dner, bir iltifat halini alrsa enesi arplmcasna, daha oksa artk arkaya doru firar edecesine, dner ehresi... "Defter-i amali arkasndan verilecektir" sz ite bu gibilere mahsustur. Bunlar dnyada Allah' unuttuklar iin, ahirette de Allah onlara unutulmular gibi muamele edecektir. Ve kendilerini, benliklerini bu suretle unutmu olacaklardr...

LMEDEN NCE LNZ

Her kim yzn kendi nefsinden evirip Hakk'a yneltirse, ite o lmeden nce lmek erefine mazhar olmutur. nk lm, hiss edilen ekillere iltifat etmemektir. Melekler alemine gz dikmektir. Allah'n gsterdii yoldan gitmek; szde durmak, Mevla'ya ynelmek, Rububiyetini kabul etmek, kt huylardan vazgemek, iyi huylarla sslenmek suretiyle gerek kulluu isbat etmekten ibarettir. 75

www.elburhan.com

Her kim bu sfatlar zerinde bulundurursa, Hakk'a ynelii tam manasyla gerekleir ve Hakk, kendisinden, kendisi de Hakk'tan raz olmu olur ve Fecr sresindeki u ayetin srr onda tecelli etmi olur:

"Ey itminana ermi nefis! Rabbine, raz olarak ve kendinden da raz olunmu olarak dn!" Byle olan kii, tabii ki br dnyaya gmekten korkmaz, bilakis bir an evvel Mevla'ya kavumak ister..

LM KDR
Birisi tabii lmdr ki bu ruhun cismi sevdii iin, istemiye istemiye cisimden kmas eklinde tahakkuk eder. Byle bir ruh insan cisminden zorla ekilip karlr. Ruhun engellerle karlmas ve bylelikle insan cisminden ilgisinin kesilmesi lazm gelir. Dieri iradi lmdr. Bu da; ruhun meskeni olan cismi isteyerek terk etmesi, Allah'a olan sevgisinde erimesi ve kendisini ahiret ileriyle megul etmesiyle gerekleir. Bu iradi bir lmdr ki, sahibi ondan sonra bir daha lmez! nk kii lmden sevdiklerinden ayrlaca iin korkar. ehvet ve zevklerinden mahrum olaca iin endie duyar. Bu gibi hisler zail olunca artk lmden korkmak iin bir sebep yoktur! nk korkuyu gerektirecek ehvet, zevk ve lezzet gibi duygular artk onda zaten yok olup gitmitir, Allah sevgisi onlar alp gtrmtr... Endie ve elem kalmaynca korku da kalmaz! Korku kalmaynca emniyet ve huzur meydana gelir. Huzur ve emniyet meydana gelince sevin hasl olur, sevin husule gelince kul vakit geirmeden Allah'a kavumak sevdasna der ve Yunus sresindeki ayetin srrna mazhar olur: "Dikkat edin! phesiz Allah'n velileri iin korku yoktur! Onlar mahzun da olmayacaklardr..." Her kim Allah'a kavumay isterse Allah da ona mlaki olmay ister. Bu payeye erimi kiiler, orada karlaacaklar eyleri buradayken kefedip mahede edecekler. Kim ki bu mahedeye mazhar olursa tabii ki o ehittir! ehit ise bilindii gibi lmez. Nefsi, isteklerine kar olan kt duygu ve temayllerinden ldrp, bitap drnceye kadar cihad- nefisde bulunan, Allah indinde en byk rtbeyi almtr. nk o dmanla arpm olan kii gibi kk cihadda deil, asl dmanlarn dman olan nefisle arpp byk cihadda bulunmu olur. Bu ise, "Kk cihaddan byk cihada dndk!" hadis-i erifinden alnmtr. Hlbuki kfirlerle arpmak ve o uurda ehit dmek de byk mkafatlar gerektirmektedir. Ama ne var ki bu hususta hlsn rol pek byktr. ou insan gerek ehadete ermek iin harbe gitmi olamaz. Nefisle cihatta ise bu bambaka tecelli eder. nk nefisle bouan kii ehadet mertebesine vasl olurken, O, aynel yakin vasl olmutur. radi bir ekilde lenler, mkafat; tabii ekilde lenler ise cezaya mazhar olacaklar cihetle, irade lmle lenler tekilerden nce intibah etmiler demektir. Uykudan uyannca grlen ryann yorumuna ihtiya duyulmadan grecektir. Rya ise peygamberlik eczasndan bir para olduuna ve bunu grmesi "eer perde kalksayd ben yakn mertebesine eremiyecektim!" srrna mazhar olduuna gre, demek ki iradi lmle lenler bahtiyar kiilerdir. u halde siz de, nefislerinizi ldrerek, kalblerini dirilterek Allah'tan "yakin'i taleb ediniz ki, en byk refah ve saadet vaad eden cennete hak kazanasnz!

76

www.elburhan.com

DUA
Rahman ve Rahiym Allah'n adyla... Allah'm! Bizleri, tm azalarnda kendilerini murakabeeden ve kainatn en ince teferruat hakknda bilgi sahibi yaptn kimselerden kl! O kimseler ki, otururken, kalkarken daima seni dnp mahcubiyetlerinden balarn ediler, alnlarn secdeye koydular, senin kapna kemali-zilletle yzlerini srdlerde sen rahmetinle onlara istediklerini bahettin! Salli ala Muhammedin ve ala ali Muhammedin ve sellim! Allah'm! Bizi, uzun sohbet ve devaml hizmetle, haramdan kanmakla, srekli murakebe ile taata snmakla, mnacat helavetini bulmakla, mafiret zevkine ermekle, muhiblerin sadakatiyle, gerek tevekklle, temiz bir ak ve ahde vefa ile vuslatnla, ayak koyacak yerlerden uzaklamakla, emele ermekle, salih bir amelle huzuruna varmakla doyur! Beerin hayrls Muhammed Sallellahu Aleyhi ve Selleme salt et, selam et! Ey sevgilisini, m'min kulunun iliklerine kadar ileten, ek alevlerini salam biryakinle sndren ulu Allah! Bizleri sddklar divannda sabit-i kadem eyle, Peygamberlerden Ull-azm olanlarn yollarndan gitmeyi nasip eyle! Ki, iimiz manese letaifiyle dorulsun! Mcadelenin verecei nefis hediyeler alalm! Allah'm! Vera' urbasn giydir! Bid'atler ve elem verici dalaletten bizleri kurtar. Sana gerekten zrlerimizi sunuyor, hatalarmzdan istifarda bulunuyoruz. Bize, senden niyaz etmemizi emrettin, kalplerimiz sana ihtiyala yneldi... Gzlerimiz eltaf ilahiye evrildi... Bizlere ltfet Allah'm da srlarmz aklanmasn, yolumuz, bahtiyar kldn ull-azm erefine erdirdiin kimselerin yolu olsun!.. Muhammed ve line salt et. Selam et! Ey velileri yar atlarna bindiren, itiyak kanatlaryla onlar uuran, hayet ve hsn- ahlak minderlerine oturtan, gne doduu zaman olduu gibi, kalplerinde marifet gneinin ziyalarn saan, gzlerinden perdeleri kaldran, huzurunda kalpleri skunet bulmu, hereyden arnm bir halde oturtan Allah'm, insanln efendisi olan Muhammed (s.a.v.) e ve aline salat et, selam eyle! Allah'm, bizi kendine yaklatracak ilere muvaffak kl! Bizi senden uzaklatracak hususlardan da rak kl! Bizi sadece kendine muhta et! Bizi kendinden bakasna muhta etme! Kereminle amellerimizi dorult! radenle bizleri sana tevekkl eden kullarn zmresine erdir! Yardmn ihsan et de daima senden yardm isteyenlerden olalm! Allah'm! Ehlllah'n erefine, sayg deer kimselerin hrmetine, hakknda (Elem nerah leke sadrake) buyurduun ok erefli peygamberin hrmetine, gsmz hidayet ve imanla a! Tpk onun gsn atn gibi... imizi onun iini kolaylatrdn gibi kolayiatr! Bizi Sana gtren itaat yolunu kolaylatr! Bizi gafletimizden dolaya sorumlu tutma, gnle-rimizi Sana yaklatracak itaatlarla deerlendirmeye de bizleri muvaffak kl. Allah'm! Muhammed ve line salt et, selam et! Allah'm! Lisanlarmz salver de zikrine koyulsunlar. Kalplerimizi Senden bakasndan uzak kl! Ruhlarmz kurbiyet meltemleriyle serinlet! imizi muhabbetinle doldur! Vicdanlarmz kullarna iyilik yapmak hissiyle doldur. Kendimizi seni bilmek erefine erdir ve bunu sevdir! Gslerimizi tazminle doldur, benliimizi Cenab'na ynelt! Bizleri, sevinci de, kederi de kabullenenlerden kl! Afiyetin kadrini bilip kreden, vekili olman iin senin kefaletine raz olanlardan kl, bizi azametine kar saygl olmaya muvaffak kl, cemal-i ilahini mahede etme zevkine erdir. Ey Celal ve kram sahibi, sen ycesin, sen azamet sahibisin! La ilahe illa ente sbhaneke... La ilahe illa ente vahdeke la erike leke. Ve enne Muhammeden abdke ve resulke. Allah'm ben, Senin birliin hrmetine, isimlerinin birlii, sfatlarnn birlii hrmetine, Celalinden korku, cemalinden sevin, kemalinden olgunluk, vermeni diliyorum ki, sana kendimizi tam manasyla verebilelim... Varlmz gecesinde marifetinin gneini dodur, hikmetinin aklanmasyla gzlerimizin ufku aydnlansn... Muhabbetinin yldzlaryla kalp semamz ssle! Kt ilerimizi ltfunda erit, kusurlarmz cmertliinle bertaraf et! rademizi iradenle takviye eyle! Allah'm! Bizleri devaml ibadetinle megul olan, ulhiyetin karsnda hereyden feragat eden, rububiyetinle megul olan, salihler zmresinden kl ki, senin yolunda ktleyenin knamasndan korkmayalm, sana borlu olmayalm. 77

www.elburhan.com

Allah'm senin honut olacan hususlarda bizleri de honut et, bamza gelecek kazalar hakknda bize ltufkr davran! Semadan inecek rahmetle yerimizi bereketlendir, bizi muhabbetinde erit! Allah'm senin urunda meram ve maksatlarmz dorult! Senden bakasna ihtimam verdirme, ardmzda ve nmz-de er namna ne varsa tmn gider! Bu srlarn iinde gizli olan srlarla senden diliyoruz! Ey gnllerde anlan ulu Allah! Efendiler efendisi, kymetli Habi-bin, sayg deer Peygamberin Muhammed (s.a.v.) ve Onun al ve ashabna salat et, selam eyle! Allah'm, senden, matuf olan elifle, harflerin ba olan nokta ile, Beha'nn ba's, telifin ta's, senann sa'si, Celalettin-'in cim'i, hayatn ha's, havfin h's, Delalenin dal', zikrin zel'i, Rubibiyetin ra's, Zlfann ze'si, Sinantn sin'i, krn n', sefann sad', zamirin dad', Tnn t's, zulmetin z's, inayetin ayn', ina'nn ayn', vefann fa's, Kudretin kafi, Kifayet'in kef'i, ltfn lam', emrin mim'i, nehyin nun'u, Uluhiyetin he'si, Velann vav', yakin'in ya's, ile ve eliflam'n hrmetine dilerim senden! Senden baka ilah yoktur, birsin, erik'in de yoktur! Muhammed de senin kulun ve Resulndr. Mahlkatta hamdin yaylm... Yedi kudretin cmertlikle alm. Hkmnde kimse Seninle ztlaamaz! Saltanatnda, hkimiyet ve emrinde kimse Seninle ekiemez! Her eye maliksin! Mlk dilediine verirsin... Allah'm, Peygamberin Muhammed (s.a.v.) in hrmeti iin Senden istiyorum, Sana yneliyorum! Allah'm, en gzel isimlerin hrmetine, ism-i azam hrmetine Senden, Muhammed'e (s.a.v.) onun tertemiz al ve asha-bna, btn dier peygamberlere, velilere, salihlere rahmet etmeni diliyorum! Hamd, Alemlerin Rabbi olan Allah'a mahsustur!

78

www.elburhan.com

FHRST nsz Gavs- Azam Ahmed el-Rufai kimdir? Zhd- Takva Mteabih ayetler Allah'n zat Allah'n zatn tenzih etmek Mevla'y aramak Hazreti Peygamber'e sayg Hz. Muhammed'in peygamberlii kyamete kadar bakidir. Sahabenin efdali Ehli beyti sevmek Evliyaya kar saygl olmak Mertebelerin tahdidi Sofuluun adab Gerek edep Tevazu zorunluu Keramet gstermek Yalan iddia ve iftira Nasihat Sizleri ikaz ediyorum Nimete kretmek Biricik Efendimizin gzyalar Zhd Takva Dnyadan saknmak Sofilerin hali Evliyay sevmek Takva-Allah korkusu

Sayfa 3 7 9 10 11 12 14 16 17 18 19 19 20 21 23 26 27 30 32 33 35 36 37 38 42 43 46

Kadere iman Akln deeri Emir ve yasaklarn sr ve hikmeti Fikir ibadeti Yce veliler Zikir telkini Nasl zikredeyim? Hakiki zikir slama sarlmak Nefisle cihad Tevazu- Alak gnll olmak limlerin deerini biliniz limler 79

53 54 57 60 63 63 64 68 75 76 81 83 86

www.elburhan.com

eyhin hali mridde meydana gelir Neyinle nyorsun? Evliya kimdir? badette Hz. Peygamber'e ittiba' Alimlerin meclisi rfan sahiplerinin dili Dn Allah'adr Evliyadan istimdat Tevhid - Allah' birleme Murakabe Alimler, fakihler ve veliler Sofilerle fakihlerin yolu Bir ikaz Peygamberlik erefi Rya Hakikatler bahsi Hazreti Muhammed'in peygamberlik hususiyetleri ldkten sonra dirilme Ruhlarn isbat Sur'un frl ve kyametin kopmas Tm insanlar Hz. Adem'den tremitir Allah'n sfatlar Maherin keyfiyyeti lmeden nce lnz lm ikidir Dua

89 94 99 104 106 109 1.13 124 136 137 138 141 143 149 150 151 174 178 189 193 194 194 194 196 197 199

80

www.elburhan.com

81

www.elburhan.com