Natemtiques aplicaues a les ciencies socials

2n Batxilleiat cuis 2u1S-2u14

Paicial 2 : Natiius i Sistemes Nom:

1. Bonaues les matiius ! !
! !
! !
! ! !
! !!
!! !
! ! !
! !
! !
, tioba la matiiu !
si sabem que : !"!
!!
!! ! !" ! !.

Piimei allem la matiiu X en l'equacio matiicial:

!"!
!!
!! ! !" ! !
!"!
!!
! ! ! ! ! !"
!
!!
!"!
!!
! !
!!
!! ! ! ! !"!
!!
!!
! !
!!
!! ! ! ! !"!
!!
!!
! ! !
!!
! ! ! ! !" !
! ! !
!!
! ! ! ! !" !

Pei tant hem ue calculai pei una banua !
!!
!
! !!
!! !
,i pei una altia banua hem ue
calculai ! ! ! ! !" !
! !
! !
! !
! !
! !
!
! !
! !
, pei ltim calculem la matiiu X:

! !
! !!
!! !
!
! !
! !
!
! !!
!! !
!
!" !
!!" !!
!
! !!
!! !
!
!" !!!"
!!" !"


2. Bonaua la matiiu ! !
! ! !
!! ! !
! ! !

a) Bigues pei a quin valois uel paimetie la matiiu s inveitible.

0na matiiu s inveitible si el seu ueteiminant s uifeient ue u. Calculem el ueteiminant:
! !
! ! !
!! ! !
! ! !
! ! ! ! ! !" ! ! ! !" ! !! ! !! ! !
Pei tant la matiiu s inveitible si !! ! ! ! !, s a uii si ! ! !.

b) Calcula la inveisa ue la matiiu pei aquest valois.

Puc calculai la inveisa si ! ! !, llavois sabem que ! ! !! ! ! i ens falta calculai la
matiiu tiansposaua ue la matiiu aujunta:

!
!
!
!!" ! ! !" !!
!!! ! ! ! ! ! !
!" !! !
! !
! !
!
!!" !!! ! ! !"
! ! !" ! ! ! !!
!! ! !


!
!!
!
!
!
! !
! !
!
!
!! ! !
!
!!" !!! ! ! !"
! ! !" ! ! ! !!
!! ! !


c) Compiova que la inveisa est ben calculaua pei ! ! !.

Pei compiovai-ho basta substituii a pei 1 i calculai !
!!
! ! pei veuie que obtenim
la matiiu iuentitat:

!
!!
! ! !
!!
!
!
!!" ! !"
!! !! !!
!! ! !
! ! !
!! ! !
! ! !
!
!!
!
!
!! ! !
! !! !
! ! !!
! !"
Natemtiques aplicaues a les ciencies socials
2n Batxilleiat cuis 2u1S-2u14


S. a) Calcula el segent ueteiminant :

! ! ! !
!!
!
!
!
!!
!
!!
!
!
!
!
!
!
!! ! !! !!
!!
!
!
!
!
!
!!
!
!
!
!
!
!
!! !! !!
!! !! !
! ! !


!
!! !! !!
!! !! !
!! !! !
! !! !
!! !!
!! !!
! !! !" !! ! !!"

Pei iesoluie el ueteiminant s'han aplicats piopietats i el uesenvolupament uel
ueteiminant pei alguna linia.

b) Calcula el iang ue la segent matiiu en funcio uel paimetie:

! !
! ! ! !
! ! ! !
! ! ! !"
!
!
!
!!
!
! ! ! !
! ! ! !
!
!
!
!!
!
!!
!
! !
! !


Si miiem el ueteiminant vegem que
! !
! !
! ! !! i llavois pouem conclouie que
si ! ! ! la matiiu t iang 2 i si ! ! ! la matiiu t iang 1.

4. En una botiga ue queviuies hem compiat ampolles u'aigua a u,St cauascuna, ue
llet a 1t i ue suc ue fiuita a 1,St. En aiiibai a la caixa ens auonem que poitem 4u
ampolles, el cost total ue les quals s ue S8t. Tamb obseivem que si les ampolles
u'aigua que poitem fossin ue llet i les ue llet fossin u'aigua, la compia ens soitiiia
4t ms baiata. Beteimineu el nombie u'ampolles ue caua beguua que hem
compiat.

0bseivant la piegunta pouem iuentificai les incognites :
! ! !"#$%& !
!
!"#$%%&' !!!"#$!
! ! !"#$%& !
!
!"#$%%&' !" !!"#
! ! !"#$%& !
!
!"#$%%&' !" !"#
Resoluie el sistema s equivalent a iesoluie el segent sistema lineal:
! ! ! ! ! ! !"
!!!! ! ! ! !!!! ! !" !
! ! !!!! ! !!!! ! !"
! ! ! ! ! ! !"
! ! !! ! !! ! !"
!! ! ! ! !! ! !"

on puc multiplicai les uues ltimes equacions pei 2 pei a tieballai amb nombies enteis.
El pouem expiessai en foima matiicial i es pot iesoluie pel metoue ue uauss:

! ! !
! ! !
! ! !
!"
!"
!"
!
! ! !
! ! !
! !! !
!"
!"
!!"
!
! ! !
! ! !
! ! !
!"
!"
!"


Pei tant pouem tiobai el valoi ue les incognites
!! ! !" ! ! ! !
! ! ! ! ! ! !" ! ! ! !"
! ! !" ! ! ! !" ! ! ! !!
Solucio : Es van compiai 12 ampolles u'aigua, 2u ampolles ue llet i 8 ampolles ue suc .

Natemtiques aplicaues a les ciencies socials
2n Batxilleiat cuis 2u1S-2u14


S. Biscuteix les solucions uel sistema en funcio uel paimetie, aplicant el Teoiema ue
Rouch-Fiobenius.
!" !! !! ! !
! !!" !!! ! !
!! !!! ! !


Pei uiscutii el nombie ue solucions utilitzant el Teoiema ue Rouch-Fiobenius
hem ue calculai el Rang A, el Rang A' i compaiai-los amb el nombie u'incognites i.

Pei a fei l'estuui uel iang ! !
! !! !
! ! !
! ! !
, fa falta calculai el seu ueteiminant:

! !
! !! !
! ! !
! ! !
! !!
!
!! !!" !!! !! !! ! !!
!
!!! !!"

vegem quan el ueteiminant u'A s zeio :

!!
!
!!! !!" ! ! ! ! !
! ! !" !! ! ! ! !!"
!
!
! !!"
!
!
!
!!

Com a conseqencia :

Si ! ! ! ! ! ! !!
Llavois ! ! ! i pei tant !"#$ ! ! !, i com A s una submatiiu u'A' llavois
!"#$ !
!
! ! i com ! ! !, pel Teoiema ue Rouch-Fiobenius s un SCB.

Si ! ! !
Existeix un menoi u'A com
! !!
! !
! !" ! ! i pei tant !"#$ ! ! !!
Si estuuiem el iang ue la matiiu ampliaua obseivem :

! !! !
! ! !
! ! !
!
!
!
!
! !! !
! !" !"
! ! !
!
!
!
!
! !! !
! !" !"
! ! !
!
!
!


Que t iang igual a 2, pei tant !"#$ ! ! !"#$ !
!
! ! ! ! ! !, pei tant pel
Teoiema ue Rouch-Fiobenius s un SCI amb 1 giau ue llibeitat.

Si ! ! !!
Existeix un menoi u'A com
!! !!
! !!
! ! ! ! i pei tant !"#$ ! ! !!
Si estuuiem el iang ue la matiiu ampliaua obseivem :

!! !! !
! !! !
! ! !
!
!
!
!
!! !! !
! ! !!"
! ! !!"
!
!!
!!
!
!! !! !
! ! !!"
! ! !
!
!!
!!"


Que t iang igual a S, pei tant com !"# ! ! ! ! !"#$ !
!
! !, pel Teoiema ue
Rouch-Fiobenius s un SI.

Natemtiques aplicaues a les ciencies socials
2n Batxilleiat cuis 2u1S-2u14



6. Sabem que el segent sistema s compatible ueteiminat quan ! ! ! i s
compatible inueteiminat quan ! ! !!

! !!! !!! ! !
!! !! !! ! !
!! !!! !!" ! !


a) Tioba la solucio quan ! ! !

En aquest cas expiessaiem el sistema en foima matiicial i el iesoluiem amb el
metoue ue uauss:

! !! !
!! !! !
!! !! !
!
!
!
!
! !! !
! !! !
! !! ! !!
!
!
!
!
! !! !
! !! !
! ! !!! !!"
!
!
!


Si expiessem la matiiu com un sistema lineal pouiem tiobai les solucions :

!!! !!" ! ! ! ! ! !
!
!!! !!"
!
!!!
!

!!! !! ! ! ! ! ! ! !
!!
!

! !! !
!!
!
!! ! ! ! ! ! ! !
!!
!


Pei tant la solucio uel sistema s !! !! ! ! !
!!
!
!
!!
!
! !!

b) Tioba la solucio quan ! ! ! i uona tamb una solucio paiticulai.

Si ! ! !, pouem substituii a la matiiu tiiangulai supeiioi i obtenim el sistema :
! !! !
! !! !
!
!

Com el menoi
! !!
! !!
! !! ! ! puc expiessai el sistema com
! !!
! !!
!!!
! !!!

Si expiessem la matiiu com un sistema lineal pouem tiobai les solucions :
!!! ! ! !!! ! ! ! !
! !!!
!
!
!! !!
!

! !!
!! !!
!
! !!! ! ! ! !!! !!
!! !!
!
!
!!!
!
!
!! !!
!
!
! !!
!


Pei tant, la solucio uel SCI amb 1 giau ue llibeitat s :
!! !! ! !
! !!
!
!
!! !!
!
! !
0na solucio paiticulai s, pei exemple si agafo ! ! !

!! !! ! ! ! ! ! ! ! ! !