HTTP

http://www.sinhhocvietnam.com/vn/modules.php?
name=Pages1&go=page&pid=99
NGHIN CU S A HNH DI TRUYN CA MT S LOI THC VT THU THP T M V CT TIN !T"NH
#NG NAI$
H% T&' P&()* +,- ./0,- H1,-* P&23 456 Y7,* N-/89, ./0,- H/8* N-/89, V: M;,& H2,&* P&0, T/<,
N-&=0
Khoa Sinh hc, !"#ng $%i hc Khoa hc & nhi'n () *+i.

>? NGUYN LI@U V PHABNG PHP NGHIN CU
>?C?N-/87, D;E/
,-c m.u th&c v/t d0ng cho nghi'n c1u 2ao g3m c-c lo)i: !ung 4u5n 6Ancistocladus tectorius7, 8u9 2:
6Cinnamomum cassia7, S;ng m5< 6Segeraea elliptica7 v) =+c >?ng 6Barringtonia acutangula7. @.u A"Bc thu th/p
th)nh t?ng cCp lo)i t? =5m t!"#ng @D $) v) !?ng 8uEc gia ,-t i'n, A"Bc S. !Fn $:nh *ghGa giHp AInh t'n Jhoa
hc.
,-c oligonucleotide 6m3i7 A"Bc mua cKa Lpe!on echnologies Mnc. 6@N7, c-c ho- chOt cPn l%i d0ng cho nghi'n c1u
AQu A%t A+ tinh Jhi9t ph5n tRch.
>?>?P&1F,- G&HG
S -ch chi9t TU* tVng sE t? c-c m.u th&c v/t theo 4u< t!:nh cKa Stace< v) Msaac WXY cZ c[i ti9n.
S $Inh l"Bng TU* 2\ng Ao A+ hOp ph] t^ ngo%i _ 2"`c sZng abc nm 6T
abc
7
S Ph5n tRch phV 2;ng TU* 2\ng ph"dng ph-p c-c Ao%n TU* Aa h:nh A"Bc nh5n 2[n ng.u nhi'n 6eTPU7 2\ng JN thu/t
P,e. @+t ph[n 1ng eTPUSP,e 2ao g3m Afm P,e 1g v) n3ng A+ cuEi c0ng cKa c-c chOt th)nh phFn l): @g,l
a
a,h m@,
d*Ps c,a m@, m3i ng.u nhi'n c,h m@, a,h Adn vI a4 TU* pol<me!ase v) 1cSac ng TU* Jhuin. Ph[n 1ng A"Bc th&c
hifn 4ua jh chu J: lCp l%i cKa k 2"`c chRnh: 2i9n tRnh TU* Jhuin _ 9j
c
,, kh gi5<, gln m3i _ kX
c
,, kc gi5< v) Jmo d)i
chuni _ Xa
c
,, 1 phHt. S[n phom cKa eTPU sau AZ A"Bc Aifn di t!'n gel aga!ose ap, nhu+m 2;ng 2\ng ethidium 2!omide
v) ch]p [nh Aq ph5n tRch.
I? JKT .UL NGHIN CU
I?C? MN8 OP,- Q/8 RST,& RH)& )&;UR ADN RV 3W/ R&P) XYR
$q t-ch chi9t TU* t? c-c m.u th&c v/t chHng tii AD s^ d]ng 4ui t!:nh cKa Stace< v) Mssac WXY, l) 4ui t!:nh AD A"Bc d0ng
vì nhiQu AEi t"Bng th&c v/t Jh-c nhau. u< v/< Jhi -p d]ng 4ui t!:nh t-ch chi9t n)<, chHng tii Jhing thu A"Bc TU*, v:
v/< chHng tii AD tha< AVi m+t sE th)nh phFn Afm t-ch chi9t, c] thq l) t;ng n3ng A+ rUT t!ong hf Afm l'n hc m@ nh\m
lo%i t!? ho)n to)n t-c A+ng ph5n clt TU* 2_i c-c nuclease n+i 2)o, t;ng n3ng A+ *a,l t? c,X@ l'n gOp Aii nh\m h%n ch9
s& t%o ph1c gisa TU* v) ,Tt, 2V sung th'm pol<vin<l pi!!olidone 6P>P7 v) sodium dodec<l suluate 6SUS7 Aq l)m t;ng
Jh[ n;ng gi[i phZng TU* cvng nh" t;ng J9t tKa m+t sE hBp chOt pol<phenol, pol<sacha!ide v) p!otein...
8ui t!:nh t-ch chi9t tZm tlt g3m c-c 2"`c: m.u l- A"Bc nghiQn vì nitd lwng, sau AZ 2V sung Afm nghiQn 6!is (,l 1cc
m@, p( x.c, rUT hc m@ p(x.c, *a,l 1,j @y ,Tt apy P>P apy SUS apy 2etaSmecaptoethanol ap7 AD A"Bc l)m
nZng tì bh
c
,. (nn hBp A"Bc K _ bh
c
, t!ong 1 gi# J9t hBp llc nhz. Sau Jhi Aq ngu+i A9n nhift A+ phPng, 2V sung m+t thq
tRch t"dng A"dng hnn hBp phenol: chlo!ouo!!m: isoam<lalcohol 6t!+n theo t{ lf ah:aj:1 vQ thq tRch7, llc m%nh m.u t!ong h
phHt v) l< t5m _ bccc vPng/ phHt _ ahc, t!ong 1c phHt Aq thu phFn dIch t!'n tKa. tV sung ti9p c,1 thq tRch t"dng 1ng *a,l
k@ c0ng hai thq tRch ethanol tu<ft AEi v) chu<qn nhanh sang K _ |ac
c
, t!ong 1 gi#. =< t5m hnn hBp Aq thu tKa TU* _
1j.ccc vPng/phHt _ j
c
, t!ong 1h phHt. (o) tan J9t tKa t!ong r 6!isS(,l 1c m@ p( x,c cZ ch1a rUT a m@7, lo%i
Te* 2\ng e*Tse, t-i J9t tKa TU* 2\ng c,X lFn thq tRch isop!opanol v) ho) tan t!_ l%i t!ong Afm r.
K9t 4u[ Ao A+ hOp ph] _ 2"`c sZng abc nm 6T
abc
7 v) axc nm 6T
axc
7 cKa c-c ch9 phom TU* thu A"Bc 62[ng a7 ch1ng tw s&
cZ mCt cKa TU*, t{ sE T
abc
/T
axc
cKa c[ j AEi t"Bng A%t Jho[ng 1,9 A9n a,1. Khi ph5n tRch chOt l"Bng TU* 2\ng Aifn di
t!'n gel aga!ose 6h:nh 17 cho thO< tOt c[ j m.u th&c v/t chn nghi'n c1u thu _ @D $) ha< ,-t i'n AQu ch} ch1a m+t 2;ng
TU* cZ JRch th"`c l`n, Jhing l.n Te*. ,-c J9t 4u[ ph5n tRch vQ A+ hOp th] t^ ngo%i v) Aifn di Jh~ng AInh 4ui t!:nh vì
c-c c[i ti9n vQ th)nh phFn cvng nh" 2"`c t-ch chi9t Jq t!'n AD cho phmp thu A"Bc ch9 phom TU* cZ chOt l"Bng tEt.
t[ng a: $+ hOp ph] _ 2"`c sZng abc nm v) axc nm cKa c-c ch9 phom TU* th&c v/t
(:nh 1: $ifn di gel aga!ose c-c ch9 phom TU* th&c v/t
T: !ung 8u5n , t: 8u9 t:,
,: =+c >?ng, U: S;ng @5<.
@: hang chuon TU* l (indMMM
@$: @D $), ,: ,-t i'n
a. *ghi'n c1u phV 2;ng TU* cKa c-c m.u th&c v/t thu th/p t? @D $) v) ,-t i'n
$q thu nh/n phV 2;ng TU* cKa j lo)i th&c v/t AD l&a chn chHng tii AD s^ d]ng JN thu/t eTPUS P,e vì c-c m3i ng.u
nhi'n Jh-c nhau cZ J hifu v) t!:nh t& A"Bc ghi t!ong 2[ng 1. K9t 4u[ Aifn di s[n phom eTPUSP,e cKa c[ j lo)i vì c-c
m3i Jh-c nhau 6h:nh a, k, j v) h7 AQu cho thO< cZ tRnh A3ng h:nh cao vQ phV 2;ng TU* gisa c-c m.u c0ng lo)i thu nh/n
t? @D $) v) ,-t i'n. u< v/<, chHng tii cvng AD 2"`c AFu ph-t hifn A"Bc m+t sE 2;ng Aa h:nh gisa c-c m.u c0ng lo)i
thu A"Bc t? hai v0ng n)<.
Khi s^ d]ng c-c m3i Uh, Ub, UX, LPTj, LPT1c v) LPT1a Aq t:m hiqu phV 2;ng cKa lo)i !ung 8u5n 6h:nh a7 chHng tii
AD ph-t hifn thO< !\ng m3i Ub cho J9t 4u[ Aa h:nh ! nmt nhOt, t!ong AZ cZ a 2;ng vì JRch th"`c Jho[ng c,x J2 v) 1,x J2
ch} thO< _ m.u @D $) v) c-c 2;ng cZ JRch th"`c Jho[ng c,x J2 v) 1,c J2 ch} guOt hifn _ m.u ,-t i'n. *go)i !a m3i UX
cho a 2;ng vì JRch th"`c Jho[ng 1,k J2 v) 1,j J2 ch} cZ _ m.u @D $). "dng t&, m3i LPT1a cho m+t 2;ng Aa h:nh vì
JRch th"`c Jho[ng 1,k J2 ch} cZ _ m.u ,-t i'n.
$Ei vì lo)i 8u9 2:, chHng tii cvng AD ph-t hifn A"Bc a 2;ng Aa h:nh vì JRch th"`c Jho[ng 1,j J2 vì m3i LPTj v)
LPT1a, m+t 2;ng cZ JRch th"`c Jho[ng 1,b J2 vì m3i LPT1c. ,-c 2;ng n)< ch} cZ _ m.u @D $), Jhing cZ _ @.u ,-t
i'n 6h:nh k7.
,-c m3i LPTj, LPT1c v) LPT1a Jhi A"Bc s^ d]ng vì lo)i =+c >?ng v) S;ng @5< AD Jhing cZ 2;ng nh5n 2[n Aiqn
h:nh v: v/< chHng tii AD s^ d]ng c-c m3i Pj, P1c, 1b, 1X, 1x v) 19. K9t 4u[ thu A"Bc vì lo)i =+c >?ng 6h:nh j7
cho thO< cZ k 2;ng Aa h:nh A"Bc thq hifn, t!ong AZ c-c 2;ng cZ JRch th"`c Jho[ng a J2 vì m3i 1X v) 1 J2 vì m3i 1x
ch} thO< _ m.u @D $) cPn 2;ng 1 J2 vì m3i 19 ch} cZ _ m.u ,-t i'n.
"dng t&, chHng tii cvng AD ph-t hifn A"Bc j 2;ng Aa h:nh _ m.u S;ng @5< 6h:nh h7, c] thq c-c 2;ng cZ JRch th"`c
Jho[ng 1,k J2, 1,h J2 vì m3i Pj v) 2;ng 1,X J2 vì m3i 1x ch} thO< _ m.u @D $) cPn 2;ng cZ JRch th"`c Jho[ng 1,j
J2 vì m3i Pj ch} guOt hifn _ m.u ,-t i'n
Z? THLO LUN
8ua nghi'n c1u n)< chHng tii AD g5< d&ng A"Bc m+t 4ui t!:nh t-ch chi9t TU* c[i ti9n cho c-c m.u th&c v/t. @Cc dFu cho
A9n na< AD cZ !Ot nhiQu 4ui t!:nh t-ch chi9t TU* Jh-c nhau t? ngu<'n lifu th&c v/t Wh, XY, nh"ng s& Aa d%ng vQ tRnh chOt
cKa m.u th&c v/t, ACc 2ift l) vì m.u cZ ch1a h)m l"Bng cao c-c chOt pol<phenol, pol<sacha!ide...th: nhsng 4ui t!:nh
thing th"#ng Rt Jhi cho J9t 4u[. ,hRnh v: v/<, nhsng c[i ti9n t!ong 4ui t!:nh m) chHng tii thi9t l/p nh" lo%i 2w s& ph5n clt
cKa nuclease, J9t tKa chn lc c-c t%p chOt thing 4ua s& phEi hBp ,Tt v) n3ng A+ *a,l cvng nh" 2V sung SUS AD cho
phmp chHng tii thu nh/n A"Bc ch9 phom TU* chOt l"Bng tEt t? j m.u th&c v/t Jh-c nhau v) 4ui t!:nh A"Bc thi9t l/p cZ thq
d0ng cho vifc t-ch chi9t TU* t? nhiQu m.u th&c v/t Jh-c.
eTPU l) JN thu/t AD A"Bc s^ d]ng Jh- phV 2i9n t!ong nghi'n c1u tRnh Aa h:nh di t!u<Qn cKa c-c lo)i sinh v/t W1, a, k, b, xY,
ACc 2ift Jhi m) hf gen cKa chHng cPn Rt A"Bc nghi'n c1u vQ t!:nh t& Wj, xY. t\ng vifc s^ d]ng JN thu/t n)<, chHng tii WjY
AD ph-t hifn thO< lo)i Ec c%n Bradybaena similaris A"Bc thu t? @D $) cZ nhsng sai Jh-c vQ phV 2;ng TU* so vì phV
2;ng cKa c0ng lo)i Ec n)< nh"ng A"Bc thu A"Bc t? ,-t i'n. *go)i !a, chHng tii cvng AD ph-t hifn thO< cZ s& Jh-c 2ift vQ
ho%t A+ cKa en<m catalase, supe!ogit dismuatse, *TU( ogidase cvng nh" phV 2;ng p!otein gisa hai lo%i m.u Ec n)<.
,-c sE lifu thu A"Bc vQ phV 2;ng TU* cKa !ung 8u5n, 8u9 t:, =+c >0ng v) S;ng @5< t!'n A5< l) nhsng d.n lifu 2V
sung vQ nhsng sai Jh-c t!ong hf gen cKa c-c sinh v/t c0ng lo)i nh"ng sEng t!ong c-c AiQu Jifn mii t!"#ng Jh-c nhau. u<
v/<, lifu nhsng sai Jh-c n)< cZ li'n 4uan v) li'n 4uan nh" th9 n)o A9n c-c <9u tE mii t!"#ng ha< Jhing l) vOn AQ cFn
A"Bc ti9p t]c nghi'n c1u. -c AInh t!:nh t& cKa nhsng Ao%n TU* sai Jh-c cvng nh" nghi'n c1u c-c p!otein A"Bc 2iqu hifn
cZ thq l) cd s_ tEt nhOt Aq t![ l#i c5u hwi v?a n'u.
(:nh a: $ifn di gel aga!ose c-c s[n phom eTPUSP,e cKa m.u !ung 8u5n vì c-c m3i Uh, Ub, UX, LPTj, LPT1c v)
LPT1a
@: hang chuon TU* 1 J2, @$: @D $), ,: ,-t i'n
(:nh k: $ifn di gel aga!ose s[n phom eTPUSP,e cKa m.u 8u9 t: vì c-c m3i LPTj, LPT1c v) LPT1a
(:nh j: $ifn di gel aga!ose s[n phom eTPUSP,e cKa m.u =+c >?ng vì c-c m3i Pj, P1c, 1b, 1X, 1x v) 19.
(:nh h: $ifn di gel aga!ose s[n phom eTPUSP,e cKa m.u S;ng @5< vì c-c m3i Pj, P1c, 1b, 1X, 1x v) 19.
K thut PCR trong chn on lao
J[ THUT PHLN NG CHU\I POLYM]RAS] !PCR$
PHT HI@N M? TU4]RCULOSIS TRC TIKP TRONG MÛ 4@NH
PH_M

KN thu/t P,e cho phmp g-c AInh t-c nh5n g5< 2fnh t!&c ti9p t!ong 2fnh phom nh# Jh[
n;ng nh/n 2i9t v) sao chmp Aq Jhu<9ch A%i vQ mCt sE l"Bng Ao%n t!:nh t& ACc hifu t!'n
genom cKa vi Jhuon. $Ei vì M.tuberculosis, JN thu/t P,e ph-t hifn t!:nh t& aj9 Aii
2ad n\m t!'n Ao%n MS b11c, l) t!:nh t& gln 6MSSinse!t se4uence7 ACc hifu v) cZ Jh[ n;ng
t& sao chmp vì sE l"Bng l`n 61Sah lFn7 t!ong genome vi Jhuon thu+c nhZm
M.tuberculosis 6M.tuberculosis, M.microti, M.bovis v) M.africanum7.
8u- t!:nh sao chmp A"Bc th&c hifn t!ong m+t chu t!:nh nhift lCp l%i vì s& tham gia cKa
en<me chIu nhifu a4 pol<me!ase cZ 2[n chOt l) TU* pol<me!aa, c-c
deog<nucleotide t!iphosphat t& do 6dTP, dP, dP, d,P7 v) cCp Ao%n m3i ACc hifu
cho Ao%n t!:nh t& AInh sao chmp.
S[n phom P,e A"Bc ph-t hifn 2\ng JN thu/t Aifn di t!'n gen aga!osa hoCc c-c JN thu/t
lai ghmp min dIch Jh-c nh" lai ghmp Uot plot 6dot 2lot h<2!idation7, lai ghmp Southe!n
2lot hoCc lai ghmp vì cd chOt t!'n phi9n nh&a, v.v.
I? CC TH`NG TIN CHUNG CaN 4IKT V PCR
I?C? N-/87, Db )c0 PCR

P,e l) JN thu/t Jhu<9ch A%i sE l"Bng TU* d&a t!'n t!:nh t& TU* Jhuin m.u vì 4u<
t!:nh ti9n h)nh g3m k giai Ao%n: 2i9n tRnh, gln m3i v) tVng hBp Jmo d)i vì s& t!B giHp
cKa TU* pol<me!ase chIu nhift, p!ime!s v) deog<Snucleotide t!iphosphates 6d*Ps7
I?>? T&d,- ef )&/ gh PCR
P,e A"Bc th&c hifn vì c-c chu t!:nh K 2fnh phom AD g^ l _ k nhift A+ Jh-c nhau t"dng
1ng vì k giai Ao%n cFn thi9t cho vifc tVng hBp TU*. @ni chu J 2ao g3m k giai Ao%n:
ti9n tRnh _ 9cS9h
c
,, gln m3i _ jcSbh
c
, v) tVng hBp Jmo d)i _ XcSXh
c
,. u theo n3ng
A+ TU* ARch cZ t!ong 2fnh phom m) g-c AInh sE l"Bng chu J cFn th&c hifn, sE l"Bng
t!:nh t& Jhu<9ch A%i c)ng nhiQu n9u sE chu J c)ng t;ng.

I?I? CH) i1j) )k, R&;UR lm RSH,& ,&;93 Xj; M?R/inS)/D6e;e &6+) e5, G&o3
PCR !03GD;)6,$ RV lpR RS1j)
I.3.1. Yu cu i vi phng th nghim:
8u< t!:nh th&c hifn P,e cFn A"Bc ti9n h)nh t%i k phPng thR nghifm Jh-c nhau v) theo
ngu<'n tlc l"u thing m+t chiQu Aq gi[m thiqu l5< nhim g5< d"dng tRnh gi[. PhPng th1
nhOt: chuon 2I hnn dIch nQn 6@ig7 ch%< P,ey phPng th1 hai: chuon 2I v) g^ l m.u 2fnh
phom v) cho 2fnh phom v)o Eng ch1a migy phPng th1 2a: ph5n tRch s[n phom P,e. >/n
chu<qn d]ng c] v) ho- chOt cFn theo chiQu t? phPng th1 nhOt 6chuon 2I mig7 A9n phPng
th1 2a, Jhing A"Bc theo h"`ng ng"Bc l%i.
,-c dung dIch ho- chOt pha ch9 v) g^ l cFn A"Bc Jh^ t!0ng 2\ng hOp "`t _ 1a1
c
, t!ong
ac phHt. *gu<'n v/t lifu nh" Eng ch%< P,e, AFu cin, pipet Pasteu!, Eng A&ng 2fnh
phom, g;ng ta<, v.v. cFn A"Bc vi t!0ng v) ch} A"Bc d0ng 1 lFn, Jhing d0ng l%i.
I.3.2. S dng en!me tiu dit "#! nhi$m %&n ph'm ()* +,mp"ic-n. c/, nh0ng
1t t23c:
rn<me u!acil TU* gl<cos<lasa 6U7 cZ t-c d]ng nh/n 2i9t v) clt t!:nh t& TU*Ss[n
phom P,e _ vI t!R !acil 67 v) t%o nhsng m[nh TU* gD< v]n, vi hifu ho- amplicon
nhim t? nhsng ABt P,e t!"`c AZ. Uo v/<, t!"`c Jhi th&c hifn c-c chu J Jhu<9ch A%i
t!ong chu t!:nh P,e, cFn K 2fnh phom _ jc
c
, t!ong 1c phHt vì en<me U Aq ph- c-c
t!:nh t& s[n phom P,e nhim t? c-c ABt t!"`c. ,-c chu t!:nh Jhu<9ch A%i ti9p theo s
l)m 2Ot ho%t ho%t tRnh cKa U vì nhift A+ hh
c
,. Sau Jhi ch%< gong c-c chu J
Jhu<9ch A%i, K m.u _ Xa
c
, t!ong th#i gian hdn kc phHt Aq 2Ot ho%t ho)n to)n ho%t tRnh
cKa U, Jhing g5< c[n t!_ cho vifc Ac J9t 4u[ P,e.
II? J[ THUT PCR MC qNH M?TU4]RCULOSIS
II?C? P&0 &r, O')& M;s !R&P) &;E, R2; G&t,- )&/o, i' M;s$
$q pha ch9 hnn dIch mig, tRnh sE l"Bng m.u cFn gmt nghifm v) tRnh to-n l"Bng @ig cFn
thi9t vì c-c th)nh phFn t"dng 1ng. U"ì A5< l) vR d] c-ch tRnh Aq pha AK cho hc Eng
P,e vì l"Bng hcul mig/Eng.
Thnh phn
Trnh t! cho
vo
S" l#$ng %ul& cho
t'ng ()ul*"ng
+,ng -. cu"i c/ng
*"`c cOt a lFn @illi 8
$fm ph[n 1ng 61cg7
!is 1ccm@, p( x,k
*a,l hcc m@
elatin c,1p 6w/v7
@g,la ahm@
d*P 6hnn hBp7
S dTP acm@
S d,P acm@
S dP acm@
S dP acm@
@3i: hcu@ kkcug/ml
Tmpli a4 pol<me!asa
!acilSTU*Sgl<cos<lase 6U7 1/ul
tfnh phom, TU* hoCc r
6a7
627
6c7
6d7
6e7
6g7
6h7
6i7
6J7
Rnh l"Bng cFn thi9t
h
h
j hoCc b
c,h
c,a
c,a
c,a
hS1h
1cm@ !is(,l
hc m@ *a,l
c,c1p
aSk m@
c,a m@/lo%i
c,a u@
1/hcul
c,a/Eng
hS1hul/Eng
II?>? Mu Db iE,& G&o3
t"`c 1:
S UIch : =< t5m lO< cCn t!ong Eng rppendo!u, 1accc v/ phHt g1c phHt
S $#m : Kh^ nhim 2\ng 1 thq tRch *aL( 1@ 6jcg! *aL(/lit7 1 thq tRch *at!i ,it!at
c,1@ 6a9,jg! *aScit!at.a(aL/lit7 v) kcm@ *Sacet<lS=Sc<stein 6*T=,7 61hmg/1ccml7,
llc cho A#m loDng AQu t!ong 1h phHt, l< t5m t-ch cCn nh" AEi vì dIch
S @[nh sinh thi9t v) mK: =< gi[i 2\ng P!otease K 4ua A'm _ hb
c
,
t"`c a: ^ l 2fnh phom cZ m-u 2\ng r 61p !iton 1cc, acm@ !isS
(,l p( x.k, 1m rUT7: cho 1 ml dung dIch r v)o m.u AD t-ch cCn, llc
JN cho tan m-u, l< t5m lo%i 2w n"`c nVi.
t"`c k: tOt ho%t 1cc
L,
t!ong 1c phHt
II?I? TH)& ADN )c0 X; g&/o, D06 RS6,- iE,& G&o3 !P&1F,- G&HG 4OOM$
t"`c 1: 0h1 t2 bo gi3i ph4ng A5+
,ho c,9ml dung dIch l< gi[i t9 2)o =b 61acg uS,*, 1ccml c.1 @ !isS
(,l p( b.j, aaml c.a@ rUT p( x.c v) a.b ml !iton 1cc7 v) ac l
diatom acp v)o mni 2fnh phom
=lc JN 2\ng m-< llc t!ong Rt nhOt 1cphHt
=< t5m, lO< cCn
t"`c a: Tinh s6ch A5+
eâ a lFn 2\ng dung dIch =a 61acg uS,*, 1ccml c.1 @ !isS(,l p(
b.j7
eâ a lFn 2\ng rthanol Xcp
eâ 1 lFn 2\ng acetone
Phdi Jhi t!ong 2q n"`c hb
o,
61cS1h phHt 7
t"`c k: Thu h,i A5+
,ho Xc l r 61c m@ !isS(,l p( x.c, 1m@ rUT7 v)o mni m.u, K hb
c
,, 1c phHt .
=lc JN, l< t5m 1accc vPng / a phHt
-ch n"`c nVi ch1a TU* v) s^ d]ng Aq ch%< P,e
II?Z? C&6 3W/ X%6 f,- G&5, v,- PCR
Uung dIch cZ ch1a TU* sau Jhi A"Bc t-ch t? 2fnh phom A"Bc cho v)o Eng ph[n 1ng AD
ch1a sn kh ul hnn dIch mig. @ni 2fnh phom cFn cZ hai Eng ph[n 1ng 6Eng a v) Eng 27.
Eng a s^ d]ng Aq ch%< ph[n 1ng vì 2fnh phom, Eng 2 d0ng Aq Jiqm t!a chOt 1c ch9 n9u
cZ t!ong 2fnh phom. Eng 2 ngo)i TU* t-ch t? 2fnh phom cPn A"Bc cho th'm TU* cKa
M.smegmatis AD A"Bc 2in AVi 2\ng gln th'm m+t Ao%n t!:nh t& MSb11c. ,Cp m3i Pt1x v)
M*Sa cZ Jh[ n;ng Jhu<9ch A%i t!:nh t& aj9 Aii 2aw t!'n MS b11c cKa M. tuberculosis, v)
Jhu<9ch A%i c[ t!:nh t& kch Aii 2ad t!'n 7S899) cKa M. smegmatis.
S Eng a: 1c l d
a
TU* AD t-ch t? 2fnh phom
S Eng 2: h l d
a
TU* AD t-ch t? 2fnh phom h l d
a
TU* M. smegmatis 1c
S
11
g/ml
S Eng ch1ng d"dng : 1c l TU* cKa M. tuberculosis 1c
S1a
g/ml %hay 9)
femtogram trong m.t "ng ph3n :ng t#;ng -#;ng l#$ng A5+ t1ch t< =>? vi
@huAn&
S Eng ch1ng 5m : 1c l d
a
r
II?w? C&1F,- RST,& )&28 PCR

II?x? ;E, O; e5, G&o3 PCR
S[n phom P,e A"Bc Aifn di t!'n gel aga!ose ap 6a g! aga!ose/1cc ml Afm tr p( x,k
vì c,x9@ !is, c,x9@ agit 2o!ic v) c,ca rUT7: acul/gi9ng, _ hifu Aifn th9 11c>, dPng
Aifn jc mT, t? kc A9n jh phHt. el A"Bc lO< !a v) nhu+m t!ong dung dIch ethidium
2!omide c.a g/ml 6ac phHt7
II?y? C&zG 5,& X% l{) gUR Q/5
Soi gel d"ì An >, ch]p [nh 2\ng phim Pola!oid
Ph5n tRch J9t 4u[: tfnh phom cZ J9t 4u[ P,e d"dng tRnh n9u c[ a Eng ph[n 1ng a v) 2
c0ng d"dng tRnh, Eng th1 nhOt cho v%ch ACc hifu cKa Ao%n TU* cZ A+ d)i ph5n t^ l) aj9
Aii 2ad v) Eng th1 hai cho v%ch ACc hifu 1ng vì c-c ph5n t^ cZ A+ d)i kch Aii 2ad,
P,e cho J9t 4u[ 5m tRnh n9u Eng th1 nhOt 5m tRnh 6Jhing cZ v%ch7 v) Eng th1 hai d"dng
tRnh, n9u c[ hai Eng c0ng cho J9t 4u[ 5m tRnh th: 2fnh phom cZ chOt 1c ch9 ph[n 1ng
6h:nh 17.
,h1ng d"dng cho phmp A[m 2[o A+ nh%< cKa hnn dIch ph[n 1ng cZ thq g-c AInh A"Bc _
n3ng A+ 1cug TU* cKa M. tuberculosis t!ong m+t Eng ph[n 1ng 6h:nh 1
http://www.medinet.hochiminhcit<.gov.vn/data/news/accX/h/jbhX/P,eS
e=P.htm
p d]ng JN thu/t P,eSe=P Aq g-c AInh
m+t sE vi Jhuon l) c;n ngu<'n chRnh
g5< vi'm m)ng nDo _ t! em
4S. 5 6h7t 8inh
4S. (h,n 5 9h,nh :3;ng
4S. 5 9h< =im 9u!>n
BiCn BC sinh dDch tE trung #;ng F G +.i
I TA|NG V PHABNG PHP NGHIN CU}
f; R1p,-}
@.u vi Jhuon chuon A"Bc cung cOp t? phPng thR nghifm hi hOp v) vi'm m)ng nDo vi
Jhuon, >ifn >f sinh UIch t .
,-c hZa chOt chuon cKa c-c hDng *ew rnglTU* tiola2, Mnvit!ogen, Sigma,
P!omega
P&1F,- G&HG ,-&;7, )v/} to)n 2+ TU* vi Jhuon chuon nuii cO< t!'n AGa th%ch A"Bc
t-ch theo th"#ng 4ui cKa t+ KRt U*T 8iagen. Ph[n 1ng P,e vì cCp m3i A"Bc thi9t J9
t!'n v0ng gen mD hZa cho <9u tE 1bS !i2osom l) chung cho 1c lo)i vi Jhuon Jh-c nhau.
S[n phom P,e cZ JRch th"`c 99b2p A"Bc Jiqm t!a J9t 4u[ t!'n gel aga!oa 1p c0ng vì
thang TU* chuon, nhu+m rthidium 2!omit v) 4uan s-t d"ì An c&c tRm. S[n phom sau
ph[n 1ng P,e, ti9p t]c ti9n h)nh ph[n 1ng ph5n tRch Aa h:nh A+ d)i Ao%n clt giì h%n
6e=P7 vì en<m giì h%n (aeMMM. Kiqm t!a J9t 4u[ t!'n gel aga!ose low melting kp v)
nhu+m tet.
JUR Q/5}
Ph[n 1ng P,e
KN thu/t P,e vì cCp m3i chung A"Bc thi9t J9 d&a t!'n v0ng TU* mD hZa cho <9u tE
1bS !i2osom chung cho 11 lo)i vi Jhuon Jh-c nhau cho phmp nh5n l'n Ao%n TU* cZ JRch
th"`c 99b 2p.
e=P Aq g-c AInh c-c chKng vi Jhuon chuon
S[n phom TU* d)i 99b2p cKa 1c lo)i vi Jhuon Jh-c nhau A"Bc ph5n tRch Aa h:nh A+
d)i Ao%n clt giì h%n s^ d]ng en<m giì h%n (ae MMM. ,-c h:nh v%ch TU* sau Jhi g^ l
vì en<m giì h%n (ae MMM, cho phmp ph5n 2ift A"Bc c-c lo)i vi Jhuon g5< vi'm m)ng
nDo.
4N LUN
!ong nghi'n c1u n)< m+t cCp p!ime! A"Bc s^ d]ng Aq nh5n l'n Ao%n s[n phom P,e
d)i 99b2p cKa <9u tE 1bS !i2osom cho 11 lo)i vi Jhuon Jh-c nhau. h&c t9 l) c-c lo)i vi
Jhuon n)< !Ot Jh-c nhau vQ v/t lifu di t!u<Qn, t!:nh t& c-c nucleotid t!ong 2+ genom. u<
nhi'n, t!ong 4u- t!:nh ti9n hZa c-c lo)i vi Jhuon v.n du< t!: nhsng ACc Aiqm chung nh"
c-c 4u- t!:nh sao mD, phi'n mD v) dIch mD tVng hBp p!ot'in cKa t9 2)o. $iqn h:nh l) c-c
gen mD hZa cho c-c Te* !i2osom nh" 1bS, akS, hS. !ong nghi'n c1u n)<, s[n phom
P,e cZ A+ d)i 99b2p t!'n gen mD hZa cho c-c <9u tE Te* !i2osom 1bS cKa 11 lo)i vi
Jhuon A"Bc nh5n l'n vì A+ nh/< v) A+ ACc hifu thRch hBp. K9t 4u[ P,e cvng cho phmp
sd 2+ J9t lu/n vQ s& t3n t%i cKa m+t t!ong nhsng lo)i vi Jhuon l) c;n ngu<'n g5< vi'm
m)ng nDo t!ong c-c m.u 2fnh phom dIch nDo tK<.
>ifc g-c AInh chRnh g-c t?ng lo)i vi Jhuon Jh-c nhau A"Bc th&c hifn nh# en<m giì
h%n. rn<m giì h%n l) m+t lo%i p!otein cZ Jh[ n;ng nh/n !a v) clt ph5n t^ TU* _
nhsng vI t!R ACc hifu. *h" chHng ta AD 2i9t, s[n phom P,e l) m+t Ao%n TU* n\m t!'n
gen mD hZa cho <9u tE 1bS cKa Te* !i2osom l) ACc t!"ng cho nhZm vi Jhuon v) cZ tRnh
2[o thK cao. u< nhi'n AEi vì t?ng lo)i vi Jhuon Jh-c nhau t!'n Ao%n TU* cZ tRnh 2[o
thK cao n)< v.n cZ s& Jh-c nhau _ m+t v)i nucleotid v) chRnh nhsng Ao%n Jh-c nhau n)<
AD cho phmp en<m giì h%n nh/n !a v) gHc t-c cho c-c ph[n 1ng clt Ao%n TU* na<
th)nh nhsng Ao%n TU* nhw hdn cZ JRch th"`c Jh-c nhau. >ì t?ng lo)i vi Jhuon do s&
Jh-c nhau _ nhsng vI t!R nucleotid nhOt AInh l) vI t!R nh/n 2i9t v) clt cKa en<m giì h%n
s t%o n'n s& Jh-c nhau vQ A+ d)i v) JRch th"`c cKa c-c Ao%n TU* do en<m giì h%n Aq
l%i.
!ong nghi'n c1u cKa chHng tii m+t en<m giì h%n l) (ae MMM nh/n !a t!:nh t&
nucleotid l) ,, AD A"Bc s^ d]ng Aq ph5n tRch s& Aa h:nh A+ d)i Ao%n clt giì h%n t!'n
Ao%n TU* l) s[n phom P,e. Sau Jhi ph5n tRch h:nh v%ch TU* cKa c-c lo)i vi Jhuon
chuon t!'n gel aga!ose low meting kp cho phmp chHng tii g-c AInh A"Bc s& Jh-c nhau
cKa 1c lo)i vi Jhuon Jh-c nhau l) nhsng lo)i vi Jhuon chRnh t!ong nhsng c;n ngu<'n vi
sinh v/t g5< >@*>K. K9t 4u[ n)< cho phmp chHng tii ti9n h)nh ph5n tRch t!'n m.u dIch
nDo tK< Aq g-c AInh nhanh chZng, chRnh g-c m+t sE c;n ngu<'n vi Jhuon chRnh g5< vi'm
m)ng nDo _ t! em.
JKT LUN
KN thu/t P,e s^ d]ng m+t cCp m3i chung cho phmp nh5n l'n m+t Ao%n TU* cZ JRch
th"`c 99b2p t!'n gen mD hZa cho <9u tE 1bS !i2osom vì A+ nh/< v) A+ ACc hifu cao. KN
thu/t e=P cho phmp ph5n 2ift A"Bc 11 lo)i vi Jhuon chuon Jh-c nhau v) g-c AInh chRnh
g-c 9 lo)i vi Jhuon l) c;n ngu<'n chRnh g5< vi'm m)ng nDo _ t! em.
http://www.pasteur-
hcm.org.vn/ng_cuu/benh_nhiem_moi/BARTONELLA.htm
PHT HI@N VI JHU_N 4ARTON]LLA aU TIN TRN CHUT ~ VI@T
NAM
H6%,- J;3 L60,
C
* M;)&0nD J6e68
>
* C06 456 VN,
C
*
N-/89, T&H; H;EG
C
X% N-/89, T&' J;3 T;U,
C
?
C
V;E, P0eRn/S TP HCM*
>
TS/,- RN3 ,-, ,-V0 X% G&t,- )&f,- O')& iE,& H60 Jh* R? C6DD;,e*
C6D6S0O
VT LI@U* PHABNG PHP
C? P&N, lp
Qui trnh nui cy v nh danh vi khun Bartonella c thc hin theo ng tiu chun nghin
cu v vi khun Bartonella trn chut tai Hoa Ky.
Mu mu chut t thc a c bo qun trong Nito lng cho n khi chuyn n Trung tm
kim sot dch bnh Hoa Ky, Colorado. Mu chut c pha long 1:4 trong BH lng c b sung
thuc chng nm, sau cy ln mi trng thach mu th, 35C, 5% CO2, tin hnh v theo
di khong 3 tun. Vi khun Bartonella c gt ly sau mt n bn ln cy chuyn.
(5)
2. nh danh bng k thut PCR
Phn ng khuch ai chui (Polymerase chain reaction PCR) s c tin hnh xc nh
nhng vi khun t mi trng phn lp c hnh dang khun lac c nhn bit l Bartonella.
Phn ng PCR khuch ai mt trnh t c hiu ca gen tng hp citrate (citrate synthase gene
- gltA) ca vi khun Bartonella, c kch thc 379 bp.
DNA c tch chit s tin hnh phn ng PCR trn my PTC 200 DNA_Engine, gm 35 chu
ky nh sau:
95C trong 30 giy
45C

trong 30 giy
72C

trong 30 giy
Sn phm PCR c pht hin bng in di trn gel agarose 1% theo cc phong php chun
(3)
3. Sequencing sn phm PCR ph!n t"ch k#t qu
Tin hnh thc hin phn ng phn tch trnh t gen bng my CEQ 8000XL (Beckman Coulter).
Qu trnh c thc hin nh sau:
Sn phm PCR c tinh sach bng PCR Purification Kit (Quiagen, Santa Clarita)
Phn ng nh du huynh quang oan DNA:
96C trong 15 giy
50C trong 5 giy
60C trong 4 giy
c thc hin trn my Gene Amp PCR Syctem 9600 thermocycler.
Sn phm ca phn ng ny s c tinh sach loai b cht nhum mu bng Dye
Terminator Removal (Quiage)
Tin hnh gii trnh t DNA.
Kt qu gii trnh t oan gen glt A c phn tch bng phn mm Clustal V (DNASTAR)
phn tch v so snh nhng trnh t t chng phn lp vi nhng chng Bartonella hin
c trong Genbank.
(5),(6),(7)
.
KT QU
$. Ph!n %p
Phn lp c 8 chng vi khun Bartonella trong tng s 100 mu mu chut. Trong c:
1 chng phn lp t S.murinus
2 chng phn lp t R. norvegicus
5 chng phn lp c t R. exullan
2. &'c (nh bng PCR
Kt qu PCR khuch ai oan gen glt A xc nh cc vi khun phn lp c l Bartonella.
3. Ph!n t"ch k#t qu gii t)*nh t+ ,-.
Nhng chng sau khi c xc nh l Bartonella bng k thut PCR c tin hnh gii trnh t
DNA v phn tch kt qu trn phn mm Clustal V, sau so snh vi cc trnh t ca vi khun
Bartonella c trong GenBank.
Kt qu: Tt c cc mu Bartonella phn lp c t Vit nam u nm trong cng mt nhnh
song song vi B. Elizabethae U28072 (phn lp trn bnh nhn Massachusetts) v Bartonella
khc phn lp t R.norvegicus (phn lp Lousiana) trong cy pht sinh loi ca vi khun
Bartonella.
ng ch , c mt chng phn lp t S.murinus cho kt qu l chng B.elizabethae (phn trm
nh danh l 96.7%).
http://www.sinhhocvietnam.com/vn/mou!es.php"
go#page$name#%ages&$pi#'(
TO DNG V MC qNH TRNH T ON ADN C HI@U THUC G]N CRYCA4 T
MT S CHNG 4ACILLUS THURINGI]NSIS JURSTAJI PHN LP ~ VI@T NAM
4; T&' H1F,-* N-/89, T&/h C&N/
t+ min >i Sinh, >ifn ,ing *ghf Sau hu ho%ch.
;,& D/8 J&H,-
PhPng >i Sinh Ph5n t^, >ifn ,ing *ghf Sinh hc, !ung 5m Khoa hc & nhi'n v)
,ing *ghf 8uEc gia.
I?VT LI@U V PHABNG PHP NGHIN CU}
I.1. 9?ch chi>t @A6 tBng %:
i9n h)nh theo ph"dng ph-p cKa Sam2!ooJ v) @aniatis W1cY: c-c chKng B. thuringiensis
A"Bc l'n men llc t!'n mii t!"#ng =t _ kX
c
, 4ua A'm. =< t5m _ b.cccv /phHt, thu cCn t9
2)o. tV sung hbX l r61c:17, kc l SUS 1cp, k l p!oteinaa K, K _ kX
c
, t!ong 1 gi#.
tV sung 1xc l *a,l h@, K _ bh
c
, t!ong 1c phHt. tV sung xcc l chlo!ouo!m, l< t5m _
1ccccv/1cphHt, thu bcc l dIch nVi, 2V sung kcc l chlo!ouo!m v) kcc l phenol, t!+n
AQu !3i l< t5m 1c.cccv/1cphHt, thu bcc l dIch nVi. tV sung bcc l chlo!ouo!m Aq lo%i
phenol, l< t5m 1ccccv/1cphHt, thu jcc l dIch nVi. tV sung jc l *aLT, v) 1ml c3n
1ccp, K _ S ac
c
, sau j gi#, l< t5m 1jcccv/acphHt, thu cCn TU*. eâ l%i vì 1ml c3n
Xcp ti9p t]c thu cCn 2\ng l< t5m 1jcccv/acphHt. SO< Jhi cCn t!ong tK cO< vi t!0ng, lo%i
e*aa 2\ng c-ch 2V sung ac lrSe*aa v) K _ kX
c
,/ 1 gi#.
*3ng A+ TU* A"Bc g-c AInh 2\ng ph"dng ph-p Ao A+ hOp ph] _ 2"`c sZng abc nm
6T
abc
7 v) A"Bc tRnh 2\ng 2iqu th1c:
T
abc
g hc g hf sE pha loDng = g TU*/ml
Sau Jhi g-c AInh n3ng A+, TU* A"Bc Jiqm t!a 2\ng Aifn di t!'n gel aga!ose 1p.
I.2. 6h#n C&n -Dn @A6 Ec hiu c/, gen c2!1@C CFng GH thu7t ()*
Ph[n 1ng P,e A"Bc ti9n h)nh vì tVng thq tRch ah l A&ng t!ong Eng rppendo!u 2ao g3m
c-c th)nh phFn: n"`c Jh^ ion 1k,b l, d*P a,h l, 2uuue! a,h l, p!ime! a l, enim
agSpol<me!aa c,j l, @g,l
a
: a l, TU* a l 6 n3ng A+ hcng/ l7.
S^ d]ng cCp m3i b6hS,,TT,,,,T,T,Sk7 v)
1j6hSTT,,TT,,,,Sk7 Aq nh5n 2[n Ao%n TU* ACc hifu n\m
t!ong gen c!<1T2. ,-c s[n phom P,e A"Bc ph5n tRch 2\ng Aifn di t!'n gel aga!ose
1p
M.k. %o dPng Ao%n TU* ACc hifu thu+c gen cry9Ab.
%o vectd t-i tV hBp: ti9n h)nh theo ph"dng ph-p cKa Sam2!ooJ v) cs W1cY: gln t!&c ti9p
s[n phom P,e A"Bc t%o !a _ m]c M.a v)o vectd t-ch dPng P,e@ a.1. Ph[n 1ng gln
g3m: n"`c Jh^ ion: k ly Uung dIch Afm gln: 1 ly S[n phom P,e:k ly vectd
P,e
@
a.1: a ly jS ligaa: 1 l. 4ua A'm _ nhift A+ 1j
c
,. Sau AZ 2i9n n%p s[n phom
gln v)o vi Jhuon H. coli chKng U(h . ,-c Jhuon l%c r. coli ch1a vectd p,e@ a.1 t-i
tV hBp A"Bc chn lc t!'n mii t!"#ng =t ch1a ampigillin, MP 6Msop!op<lS SUS
hiogalactop<!anoside7 v) Sgal. Sau AZ t-ch chi9t TU* plasmid t? t9 2)o vi Jhuon
2\ng c-ch g^ l vì dung dIch ch1a *aL(, SUS Aq ph- v t9 2)o. hu dIch nVi ch1a
TU* plasmid, J9t tKa 2\ng c3n !3i ho) l%i cCn t!ong dung dIch Afm r, Te* A"Bc lo%i
2\ng e*aa n3ng A+ 1cc g/ml.
I.I. (h#n tch t2Jnh tK -Dn @A6 Ec hiu c/, gen c2!1@C.
Sau Jhi t-ch chi9t v) tinh s%ch vectd t-i tV hBp t? t9 2)o chK, gen A"Bc g-c AInh t!:nh t&
theo ph"dng ph-p enim hc cKa Sange! nh# 2+ Jit cKa (Dng Tme!shamSPha!macia
tiotech vì m-< g-c AInh t!:nh t& TU* t& A+ng T=Srgp!ess cKa (Dng Pha!macia. Ph5n
tRch J9t 4u[ A"Bc ti9n h)nh vì ch"dng t!:nh P,/ene.
II? JKT .UL V THLO LUN}
,hHng tii AD ti9n h)nh nghi'n c1u 1c chKng B. thuringiensis va!. @ursta@i ph5n l/p _
>ift *am nh/n A"Bc t? 2+ s"u t/p chKng giEng B. thuringiensis cKa t+ min >i sinh,
>ifn ,ing *ghf Sau hu (o%ch. ,-c chKng B. thuringiensis n)< AD A"Bc cing 2E l) cZ
hifu l&c dift ACc hifu cao 1ccp AEi vì c-c lo)i s5u ng)i g%o, v) 9cpS1ccp AEi vì s5u
td, s5u Jeo. (ifu 4u[ dift gi[m hdn AEi vì s5u Jhoang xcS9cp v) gi[m hdn nsa t!'n AEi
t"Bng s5u 2ing hcSbcp.
II.1. =iLm t2, @A6 c/, 1M ch/ng 4. thu2ingien%i% v,2. Gu2%t,Gi CFng in di t2n ge"
,g,2-%e 1N
TU* tVng sE sau Jhi AD t-ch chi9t t? 1c chKng B. thuringiensis va!. @ursta@i ph5n l/p
A"Bc Aifn di t!'n gel aga!ose 1p vì Afm Tr, sau AZ nhu+m gel vì rthidium 2!omid
6rtt!7. el A"Bc soi d"ì -nh s-ng t^ ngo%i, n9u TU* ngu<'n vzn s t%o th)nh m+t 2;ng
s-ng t/p t!ung _ vI t!R t!'n c0ng cKa 2[n gel do chHng cZ JRch th"`c v) t!ng l"Bng ph5n
t^ l`n n'n ch%< ch/m v) _ vI t!R cao nhOt. *9u TU* 2I A1t gD< th)nh c-c Ao%n cZ JRch
th"`c nhw hdn th: chHng s ch%< nhanh hdn v) t%o th)nh m+t d[i s-ng d)i g3m nhiQu
2;ng ph5n 2E _ c-c vI t!R Jh-c nhau t!'n 2[n gel. U&a v)o h:nh [nh Aifn di, chHng ta cZ
thq A-nh gi- chOt l"Bng cKa c-c m.u TU* A"Bc t-ch chi9t.
(:nh 1: $ifn di t!'n gel aga!ose 1p Jiqm t!a
TU* * S ,( ,, ,(* t. (eM*Mr*SMS va!. Ju!staJi ph5n l/p:
t? J'nh 61S1c7 theo th1 t& 6jXS, hcS, (aa, (1h, a9S, hx, (x, (k, axS, (1k 7.
8ua [nh Aifn di _ h:nh 1 chHng tii nh/n thO< c-c m.u TU* tVng sE t-ch A"Bc t? 1c
chKng B. thuringiensis @ursta@i ph5n l/p AQu cZ m+t d[i 2;ng s-ng t/p t!ung ! nmt _ phRa
t!'n cKa 2[n gel, Jhing cZ c-c v%ch ph], c-c m.u TU* t-ch A"Bc l) ngu<'n vzn v)
Jhing 2I A1t gD<, A[m 2[o chOt l"Bng cho c-c nghi'n c1u ti9p theo.
II.2. 6h#n C&n -Dn @A6 Ec hiu thuOc gen c2!1@C tP c?c ch/ng 4. thu2ingien%i%
Gu2%t,Gi ph#n "7p CFng GH thu7t ()*:
i9n h)nh s^ d]ng cCp m3i: b v) 1j Aq nh5n 2[n Ao%n TU* ACc hifu thu+c gen
cry9Ab cKa 1c chKng B. thuringiensis va!. @ursta@i ph5n l/p v) hai chKng chuon B.
thuringiensis va!. @ursta@i T1 v) B. thuringiensis va!. aiIaJai @1. K9t 4u[ thq hifn _
h:nh a.
K9t 4u[ _ h:nh a cho thO<: s[n phom P,e thu A"Bc !Ot ACc hifu, Jhing cZ s[n phom ph].
c[ 1c chKng B. thuringiensis va!. @ursta@i ph5n l/p cZ du< nhOt m+t s[n phom P,e ACc
hifu v)o Jho[ng akx 2p theo l thu<9t giEng vì s[n phom P,e cKa chKng B.
thuringiensis va!. @ursta@i chuon 6J'nh a, jS1k7. *h" v/< c[ 1c chKng B. thuringiensis
va!. @ursta@i ph5n l/p AD mang gen cry9Ab. ei'ng chKng chuon B. thuringiensis aiIaJai
@1 Jhing cZ s[n phom P,e ACc hifu, v: v/< chKng n)< Jhing ch1a gen cry9Ab.
(:nh a. $ifn di A3 s[n phom P,e ACc hifu cKa gen cry9Ab cKa c-c chKng B.
thuringiensis
ph5n l/p v) chKng B. thuringiensis chuon.
,hH thRch: K'nh 61Sa7: chKng chuon B. thuringiensi va!. aiIaJai @1, B. thuringiensis
va!. @ursta@i T1y K'nh k: ch} thI ph5n t^ 6TU* clt 2\ng Gind MMM v) Hcoe M7 t? t!'n
guEng 6a1aab, h1jx, j9Xk, jaXX, khkc, acaX, 19cj, 1hxj, 1kkc, 9xk, xk1, hbj 2p7y J'nh
6jS1k7 c-c chKng ph5n l/p theo th1 t& 6jXS, hcS, (aa, (1h, a9S, hx, (x, (k, axS, (1k
II.3. 9D- dng -Dn @A6 Ec hiu thuOc gen c2!1@C tP ch/ng 4. thu2ingien%i% v,2.
Gu2%t,Gi ph#n "7p.
i9n h)nh gln s[n phom P,e ACc hifu cKa gen cry9Ab t? chKng B. thuringiensis va!.
@ursta@i (1h ph5n l/p v)o vectd P,e
@
a.1 Aq t%o vectd t-i tV hBp. Sau AZ 2i9n n%p vectd
t-i tV hBp v)o vi Jhuon H. coli U(h . *h# 4u- t!:nh nh5n l'n cKa vi Jhuon m) vectd t-i
tV hBp cvng A"Bc nh5n theo. Sau AZ ti9n h)nh t-ch chi9t v) tinh s%ch plasmid t-i tV hBp
t? vi Jhuon H. coli AD 2i9n n%p. Kiqm t!a plasmid t-i tV hBp 2\ng c-ch clt vì enim giì
h%n Hcoe M, s[n phom clt A"Bc Jiqm t!a 2\ng Aifn di t!'n gel aga!ose 1p. K9t 4u[ A"Bc
thq hifn _ h:nh k.
(:nh k. $ifn di t!'n gel aga!ose 1p Aq Jiqm t!a c-c plasmid t-i tV hBp mang s[n phom
P,e ACc hifu cKa gen cry9Ab clt 2\ng Hcoe M.
,hH thRch: K'nh 1: s[n phom P,e cKa Ao%n TU* ACc hifu cKa gen cry9Aby K'nh a,k,h:
Plasmid clt 2\ng Hcoe M y K'nh j: plasmid cKa Jhuon l%c ganhy K'nh b: ,h} thI ph5n t^
6TU* clt 2\ng Gind MMM v) Hcoe M , t? t!'n guEng a1aab, h1jx, j9Xk, jaXX, khkc,
acaX, 19cj, 1hxj, 1kkc, 9xk, xk1, hbj 2p7.
K9t 4u[ _ h:nh k cho thO<: Jhi plasmid t-i tV hBp A"Bc clt 2_i enim Hcoe M Ao%n TU*
ACc hifu cKa gen cry9Ab A"Bc t-ch !a Jhwi plasmid cZ JRch th"`c AHng 2\ng vì s[n
phom P,e cKa Ao%n TU* n)< 6 K'nh 1 v) a, k, h7. K'nh a cho thO< plasmid cKa Jhuon
l%c ganh Jhing mang Ao%n TU* ngo%i lai, v) ch} cZ m+t 2;ng du< nhOt cZ JRch th"`c
v)o Jho[ng k,9J2 l) t!ng l"Bng ph5n t^ cKa plasmid. *h" v/< chHng tii AD chn A"Bc k
dPng cZ ARnh s[n phom P,e l) Ao%n TU* ACc hifu cKa gen cry9Ab v) A"Bc vi Jhuon H.
coli nh5n l'n theo mong muEn. u< nhi'n Aq Jh~ng AInh m+t c-ch chlc chln AiQu n)<,
cFn g-c AInh t!:nh t& Ao%n TU* AD A"Bc gln v)o vectd.
II.I. Q?c <nh t2Jnh tK nuc"e-tid -Dn @A6 Ec hiu c/, gen c2! 1@C.
K9t 4u[ _ h:nh j cho thO<: t!:nh t& Ao%n TU* ACc hifu cKa gen cry9Ab t%o dPng t?
chKng B. thuringiensis va!. @ursta@i (1h ph5n l/p A"Bc g-c AInh cZ chiQu d)i akb cCp
2ad 2ao g3m sE l"Bng c-c nucleotid nh" sau: x1T, k9 ,, ba, hj.
(:nh j. !:nh t& Ao%n TU* ACc hifu cKa gen c!<1T2 t%o dPng t? chKng B. thuringiensis.
@ursta@i (1h ph5n l/p, Ao%n TU* n)< d)i akb cCp 2ad.
II.R. S- %?nh t2Jnh tK -Dn @A6 Ec hiu c/, gen c2!1@C.
,hHng tii AD ti9n h)nh so s-nh A+ t"dng A3ng gisa t!:nh t& Ao%n TU* ACc hifu cKa gen
cry9Ab t%o dPng t? chKng B. thuringiensis va!. @ursta@i (1h ph5n l/p _ >ift *am so vì
t!:nh t& c0ng Ao%n gen n)< AD A"Bc cing 2E t!ong ng5n h)ng ds lifu gen 8uEc t9, J9t 4u[
A"Bc thq hifn _ h:nh h.
(:nh h. So s-nh t!:nh t& nucleotid gisa Ao%n TU* ACc hifu cKa gen cry9Ab t%o dPng t?
chKng B. thuringiensis va!. @ursta@i (1h ph5n l/p _ >ift *am 6>*,eMT27 v) Ao%n
TU* ACc hifu cKa gen c!<1T2 do eise! v) cs cing 2E t!ong *g5n h)ng ds lifu gen
8uEc t9 68,eMT27.
K9t 4u[ _ h:nh h cho thO< t!:nh t& Ao%n TU* ACc hifu cKa gen cry9Ab t%o dPng t? chKng
B. thuringiensis va!. @ursta@i (1h ph5n l/p cKa >ift nam cZ A+ t"dng A3ng cao so vì
Ao%n TU* ACc hifu cKa gen c!<1T2 do eise! v) cs cing 2E n;m 19xb t!ong *g5n h)ng
ds lifu gen 8uEc t9 mD sE T,@ 1haX1. $+ t"dng A3ng A%t 9x,Xkp. ,hHng ch} Jh-c
nhau 2_i k nucleotid, AZ l) c-c nucleotid _ vI t!R th1 xj, 1bX, aaa.
http://www.sinhhocvietnam.com/vn/mou!es.php"
name#%ages&$go#page$pi#')
TINH CHK L]CTIN T HT U LNG !L]NS CULINARIS* L?$ 4NG SC J I LC
S]PHAD]M Gyw
r N-{) L;7,* P&23 T/<, A,&
!"#ng $%i hc Khoa hc & nhi'n
N-/89, V, Lp;* %6 J;3 C&;
!"#ng $%i hc U"Bc () *+i
T VN UIch chi9t 2\ng Afm cKa h%t A/u l;ng 6Kens culinaris, =.7 lFn AFu ti'n
A"Bc =andsteine! v) eau2itcheJ 619cX7 thing 2-o l) cZ ho%t A+ng ng"ng J9t h3ng cFu,
sau n)< lectin cKa h%t A/u l;ng ch5u u 6=,T7 AD A"Bc m+t sE nh) Jhoa hc tinh ch9 v)
A"Bc s^ d]ng t!ong nghi'n c1u < sinh hc v) min dIch 6b7. @ì A5< =,T tinh Jhi9t AD
A"Bc aJeta v) c+ng s& s^ d]ng l)m ngu<'n lifu t%o 2+ sinh phom chon Ao-n min dIch
dOu hifu TP t!ong ung th" 2iqu mi t9 2)o gan nh\m ph5n 2ift vì 2fnh vi'm gan si'u
vi t!0ng thing th"#ng 6X7.
>ift *am A/u l;ng cvng AD A"Bc t!3ng nh/p n+i v) s^ d]ng t? th#i Ph-p thu+c 617
nh"ng ch"a cZ t)i lifu n)o cing 2E vQ Jh[ n;ng Jhai th-c ngu3n t)i ngu<'n lectin 4u
hi9m n)< d0ng cho nghi'n c1u sinh < hc v) min dIch. uOt ph-t t? t"_ng AZ chHng
tii 2"`c AFu th&c hifn cing vifc nghi'n c1u tinh ch9 lectin A/u l;ng 6=,T7 v) 4u< t!:nh
th^ nghifm ch9 t%o 2+ sinh phom lectin d0ng t!ong chon Ao-n < hc.
NGUYN LI@U V PHABNG PHP
(%t A/u l;ng Jhi A"Bc mua _ si'u thI l) s[n phom ti'u d0ng t!ong th&c phom _ n"`c ta
cvng nh" nhi'0 n"`c t!'n th9 giì, AD A"Bc AInh t'n Jhoa hc l) Kens culinaris, =, 6theo
i9n sG ph5n lo%i hc *gu<n $;ng Khii7, A"Bc 2Zc vw c1ng v) nghiQn th)nh 2+t mIn.
(3ng cFu c-c nhZm m-u A"Bc >ifn hu<9t hc t!u<Qn m-u !ung "dng v) 2fnh vifn
t%ch @ai cung cOp AD g-c AInh l) Jhing cZ <9u tE vi sinh v/t t!u<Qn 2fnh. >ifc g-c AInh
ho%t tRnh ng"ng J9t h3ng cFu 6(TT7, 2iqu thI cho ho%t tRnh lectin A"Bc th&c hifn th"#ng
4u< _ phPng thR nghifm sinh < hc thu+c !ung t5m sinh hc ph5n t^ v) cing nghf t9
2)o, $(8 () n+i nh" AD mi t[ t!"`c A5<6a,b7. ,-c ph"dng ph-p g-c AInh h)m l"Bnh
p!otein theo =ow!< 6h7, Jiqm t!a A-ng gi- m1c A+ tinh s%ch cKa ch9 phom lectin tinh ch9
A"Bc th&c hifn theo JN thu/t Aifn di gel pol<ac!<lamid 6 SUSSPTr7 cKa =aemmli nh"
AD mi t[ t!"`c A5< 6j7. >ifc tinh ch9 lectin A/u l;ng AD A"Bc ho)n thifn nh# JN thu/t slc
J -i l&c t!'n c+t Sephadeg SXh 6k7.
I?JKT .UL V THLO LUN?
3.1 :-Dt tnh ng3ng G>t hSng cu c/, "ectin 7u "Tng
Sau Jhi chi9t !Ht =,T t? 2+t h%t 2\ng Afm phEtph-t ch1a *a,l 1@, cZ ,a,l
a
v) @n,l
a
1m@, chHng tii ti9n h)nh g-c AInh ho%t tRnh ng"ng J9t h3ng cFu v) h)m l"Bng p!otein
t!ong dIch chi9t. K9t 4u[ A"Bc thq hifn _ 2[ng 1.
t[ng 1 : ()m l"Bng P!otein v) ho%t tRnh ng"ng J9t h3ng cFu cKa dIch chi9t A/u l;ng
K9t 4u[ t!:nh 2)< _ 2[ng 1 cho thO< =,T thq hifn ho%t tRnh cao nhOt _ nhZm m-u T.
!ong c-c thR nghifm ti9p theo chHng tii ch} ti9n h)nh th^ ho%t A+ ng"ng J9t vì h3ng
cFu nhZm m-u T.
3.2. 9inh ch> "ectin 7u "Tng
a7 U0ng (,l 1@ AiQu ch}nh p( dIch chi9t vQ j,h Aq lo%i p!otein Jhing cZ ho%t tRnh. Sau
Jhi li t5m, AiQu ch}nh p( vQ t!ung tRnh 2\ng *aL( 1@.
27 K9t tKa ph5n Ao%n p!otein A/u l;ng 2\ng 6*(j7aSLj Xhp 2Do ho).
S^ d]ng dung dIch muEi t!ung tRnh 6*(
j
7
a
SL
j
_ t!'n AD J9t tKa to)n 2+ p!otein S lectin
t!ong dIch chi9t. $iQu n)< A"Bc ch1ng minh l) (TT _ dIch nVi sau J9t tKa hFu nh"
Jhing cZ. *h" v/< n3ng A+ 6*(
j
7
a
SL
j
Xhp 2Do ho) A&dc s^ d]ng l) thRch hBp nhOt Aq
J9t tKa thu/n nghIch lectin.
c7inh s%ch lectin A/u l;ng 4ua c+t slc JR -i l&c Sephadeg SXh :
PhFn J9t tKa lectin 2\ng 6*(
j
7
a
SL
j
A"Bc thu l%i v) ho) t!ong Afm phEtph-t v) thom tRch k
lFn sau AZ s n%p v)o c+t slc J -i l&c Sephadeg Xh 6 JRch th"`c agac cm7 AD c5n 2\ng
vì Afm ch1a *a,l 1@, cZ ,a,l
a
v) @n,l
a
1m@. Ph[n hOp ph] 2\ng dung dIch Afm
photphat ch1a *a,l 1@, 2V sung glucose 1@ v) rUT 1m@. hu ph5n Ao%n k ml, tEc
A+ ch[< ac ml/h. -c AInh h)m l"Bng p!otein _ c-c ph5n Ao%n. U3n c-c ph5n Ao%n cZ
h)m l"Bng p!otein cao, thom tRch v) Aing Jhi _ | jh
o
, t!ong x gi#. o)n 2+ J9t 4u[ tinh
ch9 A"Bc thq hifn t!'n 2[ng a.
t[ng a: Zm tlt J9t 4u[ t-ch chi9t v) tinh ch9 lectin A/u =ens culina!is
K9t 4u[ _ 2[ng a cho thO< t? ag 6accc mg7 2+t h%t A/u l;ng 6Kens culinaris =.7, 4ua 4u-
t!:nh t-ch v) tinh ch9 chHng tii thu A"Bc c.ja mg =,T tinh Jhi9t, hifu suOt thu h3i ho%t
A+ hp v) A+ s%ch t;ng l'n hX.b9 lFn. @Cc d0 =,T AD A"Bc tinh ch9 cZ A+ s%ch t;ng l'n
!Ot cao nh"ng Jh[ n;ng thu h3i lectin cPn thOp. Uo AZ A5< l) m+t vOn AQ ACt !a cho chHng
tii l) cFn ph[i ti9p t]c nghi'n c1u Aq t;ng hifu suOt cKa 4u- t!:nh tinh ch9.
3.3.=iLm t2, O tinh %Dch c/, 5)@:
,hHng tii AD s^ d]ng JN thu/t Aifn di t!'n gel pol<ac!<lamide Aq Jiqm t!a A+ tinh s%ch
cKa lectin A/u l;ng v) g-c AInh t!ng l"Bng ph5n t^ cKa lectin n)<. K9t 4u[ thq hifn _ h:
(:nh 1: nh J9t 4u[ Aifn di c-c ch9 phom =,T t!'n gel pol<ac!<lamid
S UD< 1: ,h9 phom lectin A/u l;ng AD tinh ch9 4ua c+t -i l&c Sephadeg Xh thq hifn
chK <9u 1 2;ng cZ JhEi l"Bng ph5n t^ gOp g} ah KUa, m+t 2;ng nhw cZ JhEi l"Bng gOp g}
1a KUa
S UD< a: UIch nVi sau Jhi J9t tKa dIch chi9t A/u l;ng 2\ng 6*(
j
7
a
SL
j
Xhp 2Do h
UD< k: UIch chi9t 2\ng Afm cKa 2+t A/u l;ng ch"a 4ua tinh s%ch.
S UD< j: ,-c p!otein ti'u chuon g3m: tST6bb JUa7, Lval2umin 6jhJUa7, =<o<m
61j,k JUa7
8ua [nh Aifn di chHng tii thO< lectin A/u l;ng AD tinh ch9 4ua slc JR -i l&c Sephadeg S
Xh cZ hai 2;ng, t!ng l"Bng ph5n t^ Jho[ng ah JUa v) 1a KUa. !ong AZ 2;ng ah KUa
chi9m "u th9 6A/m hdn nhiQu so vì 2;ng 1a KUa7. >ifc tRnh to-n JhEi l"Bng ph5n t^
A"Bc th&c hifn theo JN thu/t cKa =aemmli vì vifc g5< d&ng A"#ng A3 thI c-c p!otein
ti'u chuon AD 2i9t t!"`c JhEi l"Bng ph5n t^ 6k,j7. K9t 4u[ n)< ph0 hBp vì c-c nghi'n
c1u t!"`c A5< cKa nhiQu t-c gi[ cho !\ng ph5n t^ =,T cZ thq 2ao g3m a chuni v) a
chuni cZ JhEi l"Bng t"dng A"dng t? aj JUa v) t? 1cS1a JUa. Ph5n t^ =,T cZ thq J9t
hBp gisa c-c chuni v) Aq h:nh th)nh c-c m1c A+ JhEi l"Bng ph5n t^ t? ah JUa A9n
jh JUa 6b7. $iQu 4uan t!ng l) lectin A/u l;ng sau Jhi A"Bc chHng tii tinh ch9 cZ m1c A+
tinh s%ch cao cZ thq so s-nh vì th"dng phom ngo%i nh/p vì gi- mua v)o !Ot Alt 6b1c
SU cho 1cc mg ch9 phom cKa hDng Sigma n;m acc17, v.n A[m 2[o ho%t tRnh sinh hc
_ AiQu Jifn 2[o A[m ti'u chuon.
8u< t!:nh tinh ch9 =,T A"Bc mi t[ tZm tlt theo sd A3 sau:
JKT LUN
1. =ectin t? h%t A/u l;ng 6Kens culinaris =.7 Jhing g5< ng"ng J9t h3ng cFu ACc hifu
nhZm m-u, tu< nhi'n ho%t A+ ng"ng J9t h3ng cFu nhZm m-u T l) cao nhOt so vì c-c
nhZm m-u Jh-c.
a. S^ d]ng dung dIch A"#ng glucose 1@/*a,l 1@, rUT 1m@ l) thRch hBp cho vifc
ph[n hOp ph] =,T !a Jhwi c+t slc J -i l&c Sephadeg SXh.
k. t\ng JN thu/t slc J -i l&c t!'n c+t Sephadeg SXh AD tinh ch9 A"Bc =,T cZ A+ tinh
Jhi9t cao. ,h9 phom =,T thu A"Bc cZ A+ s%ch t;ng hX,b9 lFn, hifu suOt thu h3i c,hap.
j. K9t 4u[ Aifn di ch9 phom =,T tinh s%ch t!'n gel pol<ac!<lamide ch} ph-t hifn A"Bc a
2;ng p!otein cZ JhEi l"Bng ph5n t^ Jho[ng ah KUa v) m+t 2;ng nhw Jho[ng 1a KUa
$Q t)i n)< A"Bc hn t!B Jinh phR cKa ch"dng t!:nh nghi'n c1u Jhoa hc cd 2[n *h) n"`c
do t+ Jhoa hc v) cing nghf 4u[n l.
http://www.sinhhocvietnam.com/vn/modules.php?go=page&name=Pages1&pid=XX
NG DNG J[ THUT PCR JHLO ST SB 4 TaN SUT PHN 4 CC AL]N CA
LOCUS DyS> ~ NGAI VI@T NAM
N-&;73 M/N, D:,-* TSk, M;,& d,*L1F,- T&' YU,* L7 R&' 4)& TSN3?
,]c KN thu/t (ZaSSinh v) )i lifu nghifp v], Vng c]c K(K & ,*S t+ ,ing an
*h/n d%ng c- thq 2\ng JN thu/t ph5n tRch TU* t!ong cing t-c h:nh s& l) m+t ph"dng
ph-p A"Bc 4uan t5m v) Ai s5u nghi'n c1u t? nhiQu n;m na< 2_i c-c nh) Jhoa hc _ nhiQu
n"`c t!'n th9 giì. So vì c-c ph"dng ph-p t!"`c A5<, ph"dng ph-p n)< cZ nhiQu "u
Aiqm nVi 2/t nh" Jhlc ph]c A"Bc t:nh t!%ng sE l"Bng m.u 4u- Rt, m.u 2I su< gi[m
nghi'm t!ng do t-c A+ng cKa mii t!"#ng v) s& che dOu cKa thK ph%m. @Ct Jh-c, ph"dng
ph-p ph5n tRch TU* cPn cho J9t 4u[ vì A+ chRnh g-c cao, n9u s^ d]ng t? b A9n 9 Ao%n
gen s cho m+t J9t 4u[ gFn nh" tu<ft AEi W9Y.
>ift *am AD cZ nhsng nghi'n c1u vQ c-c locus gen Aa h:nh nh" U1Sxc W1Y, (c1
W1,jY, PL WkY, U1XSh v) Tpot W1Y... !'n th9 giì, Jho[ng 1a locus AD A"Bc s^ d]ng
!+ng !Di t!ong < hc h:nh s& nh" (c1, PL, UhSx1x, UXSxac... ,-c locus A"Bc l&a
chn n)< AQu mang c-c alen cZ t!:nh t& lCp l%i ngln 6JRch th"`c c-ch nhau j2p7. So vì
c-c Ao%n TU* cZ t!:nh t& lCp l%i d)i, Ao%n lCp l%i ngln cZ Jh[ n;ng Rt 2I 2i9n tRnh n'n !Ot
cZ Rch lBi t!ong cing t-c gi-m AInh.
%i PhPng hR nghifm Sinh hc ph5n t^ S ,]c KN thu/t (o-SSinh v) )i lifu nghifp v]S
Vng c]c >MSt+ ,ing an, chHng tii ti9n h)nh nghi'n c1u 1ng d]ng JN thu/t P,e Jh[o
s-t sd 2+ tFn suOt ph5n 2E c-c alen cKa locus UXSxac _ m+t nhZm c- thq ng"#i >ift *am
ph]c v] cing t-c nh/n d%ng c- thq.
I? P&1F,- G&HG ,-&;7, )v/
1. 6gu!n "iu}
S @-u t"di cKa nhsng ng"#i Jho m%nh Jhing cZ c0ng 4uan hf hu<9t thEng do >ifn
8u5n < 1cx cung cOp.
S (o- chOt: (o- chOt cho t-ch chi9t TU* 6hDng Sigma7y ho- chOt d0ng cho 4u- t!:nh P,e
AEi vì locus UXSxac 6m3i ACc hifu cho locus UXSxac cKa hDng Pha!maciaShu $iqny
a4 TU* pol<me!aaScKa >ifn SEt !mt K sinh t!0ng v) ,in t!0ng !ung "dng7y ho-
chOt d0ng cho Aifn di v) nhu+m 2;ng TU* 6cKa c-c hDng P!omega, Pha!macia, Sigma,
@re,K7.
2. (h3;ng ph?p:
a. T1ch A5+L
TU* t? m-u A"Bc t-ch chi9t theo ph"dng ph-p chuon d0ng phenol v) chlo!ouo!m Aq tinh
s%ch WjY. K9t 4u[ t-ch chi9t thu A"Bc TU* cZ A+ tinh s%ch Jh- cao vì LU t!ung 2:nh
1,Xh v) h)m l"Bng hcng/ l.
b. MN thuOt 0CPL
8u- t!:nh P,e vì c-c giai Ao%n cd 2[n: 2i9n tRnh, gln m3i v) tVng hBp. 8u- t!:nh A"Bc
th&c hifn vì c-c nhift A+ gln m3i Jh-c nhau A"Bc l&a chn t? hc
o
, A9n hx
o
,. S[n phom
P,e sau AZ A"Bc Jiqm t!a t!'n gel aga!oa ap, nhu+m ethidium 2!omide 6ah g/ml7.
c. MN thuOt -iCn diL
,-c m.u sau Jhi th&c hifn 4u- t!:nh P,e AD A"Bc Jiqm t!a t!'n gel aga!oa ap sau AZ
A"Bc Aifn di t!'n gel pol<ac!<lamide bp s^ d]ng u!e X@. t;ng TU* A"Bc ph-t hifn
2\ng ph"dng ph-p nhu+m 2%c cKa tassam, 1991 WbY.
d. 0h#;ng ph1p chQn lQc v RSy d!ng thang alen
$-nh sE alen theo 4u< "`c !i'ng: U&a v)o c-c alen 4uan s-t A"Bc cKa c-c m.u Jh-c
nhau t!'n 2[n Aifn di, chHng tii chn !a c-c m.u mang c-c alen Jh-c nhau v) A-nh sE
alen theo th1 t& t? d"ì l'n t!'n 6A-nh sE alen t? 2;ng TU* cZ t!ng l"Bng ph5n t^ thOp
nhOt A9n 2;ng TU* cZ t!ng l"Bng ph5n t^ cao nhOt7. >ifc A-nh sE _ A5< ch} mang tRnh
4u< "`c sao cho mni alen g-c AInh A"Bc cZ J hifu !i'ng, v: A5< l) 4u- t!:nh Jh[o s-t 2an
AFu ch"a cZ thang alen chuon Aq so s-nh.
5< d&ng thang alen: !ong 4u- t!:nh A-nh sE, chHng tii A3ng th#i chn !a nhsng m.u
mang nhsng alen Jh-c nhau t/p hBp l%i Aq t%o thang alen. hang alen A"Bc t%o 2\ng
ph"dng ph-p t!+n m.u.
,huon thang alen: J hifu l%i c-c alen AD Jh[o s-t A"Bc theo 4u< "`c 4uEc t9. Tlen cKa
locus UXSxac A"Bc J hifu t? b A9n 1j c;n c1 v)o sE Ao%n lCp cKa mni alen.
,hHng tii ti9n h)nh chuon thang alen nh" sau: lO< J9t 4u[ tFn suOt alen tRnh A"Bc so
s-nh vì tFn suOt alen AD Jh[o s-t 2\ng thang alen chuon _ m+t nhZm ng"#i $ing *am
. ,huon t!"`c hai alen theo tFn suOt t"dng A"dng 6th"#ng chn alen cZ tFn suOt l`n nhOt
v) nhw nhOt7, t? AZ J hifu l%i c-c alen Jh-c theo alen AD chuon.
II? JUR Q/5 X% i%, D/Y,
1. =>t Uu& ti 3u nhit O gVn mSi Uu? t2Jnh ()* :
K9t 4u[ Aifn di Jiqm t!a s[n phom P,e _ c-c nhift A+ gln m3i Jh-c nhau cho thO<: _ tOt
c[ c-c AiQu Jifn nhift A+ gln m3i t? hc
o
, A9n hx
o
, AQu cZ s& h:nh th)nh s[n phom P,e
thq hifn _ s& cZ mCt cKa c-c 2;ng TU* t!'n 2[n gel aga!oa. u< nhi'n, _ nhift A+ gln
m3i hc
o
,, ha
o
,, hj
o
, v) hb
o
, 2;ng TU* guOt hifn m# hdn h~n so vì _ nhift A+ gln
m3i hx
o
,. $iQu n)< ch1ng tw _ nhift A+ gln m3i hx
o
,, 4u- t!:nh P,e l) tEi "u nhOt 6s[n
phom t%o !a nhiQu nhOt so vì c-c nhift A+ gln m3i cPn l%i7. >: v/<, AiQu Jifn AD tEi "u
n)< A"Bc chHng tii s^ d]ng Aq th&c hifn 4u- t!:nh P,e AEi vì c-c m.u nghi'n c1u 6h:nh
17.
(:nh 1. K9t 4u[ Jiqm t!a s[n phom P,e _ m+t sE m.u t!'n gel aga!oa theo AiQu Jifn
nhift A+ gln m3i hx
o
,
2. =>t Uu& chWn "Wc ,"en vX tD- th,ng ,"en :
S^ d]ng c-c ph"dng ph-p AD n'u chHng tii AD t%o A"Bc thang alen chuon cho locus
UXSxac. hang alen n)< 6J hifu =7 2ao g3m X alen Jh-c nhau 6h:nha7 A"Bc J hifu t?
alen sE 1 A9n alen sE X.
(:nh a. hang alen chuon cKa locus UXSxac vì X alen Jh-c nhau A"Bc ph5n t-ch 2\ng
JN thu/t Aifn t!'n gel PT 2i9n tRnh.
3. =>t Uu& tnh tn %uYt ,"en c/, "-cu% AZS[2M:
,;n c1 v)o thang alen AD t%o A"Bc _ t!'n, chHng tii AD g-c AInh v) tRnh tFn suOt alen cKa
bj m.u TU* Jh-c nhau. $3ng th#i, chHng tii cvng so s-nh tFn suOt tRnh A"Bc vì tFn
suOt t"dng A"dng cKa ng"#i >ift *am AD A"Bc Jh[o s-t W1Y.
K9t 4u[ tRnh to-n v) so s-nh tFn suOt v) chuon alen nh" sau:
!ong sE bj m.u chHng tii AD Jh[o s-t, cZ b1 m.u AD g-c AInh A"Bc alen, t!ong AZ:
S SE c- thq A3ng hBp t^ : 1b 6chi9m ab,ap7
S SE c-c thq dI hBp t^ : jh 6Xk,xp7
S SE alen g-c AInh A"Bc : X alen 6J hifu t? alen sE X A9n alen sE 1k7.
S Tlen cZ tFn suOt cao nhOt l) alen sE 11 6kap7
S Tlen cZ tFn suOt thOp nhOt l) alen sE X 6c,xp7.
S ,h"a ph-t hifn thO< alen sE 1j. SE m.u m) chHng tii Jh[o s-t 2"`c AFu cPn Rt n'n cZ
thq ch"a ph-t hifn A"Bc alen n)<.
>ì tFn sE Jh[o s-t alen sE X l) c,xp v) ch"a ph-t hifn thO< alen sE 1j t!ong sE 1aa alen,
cZ thq coi alen sE X v) 1j l) c-c alen hi9m cKa locus UXSxac _ ng"#i >ift *am.
III? JUR D/Y,
1. $D tEi "u A"Bc AiQu Jifn P,e AEi vì locus UXSxac vì AiQu Jifn nhift A+ gln m3i l)
hx
o
,.
a. $D g5< d&ng A"Bc thang alen cho locus di t!u<Qn UXSxac vì X alen Jh-c nhau.
j. $D Jh[o s-t sd 2+ tFn suOt alen cKa locus UXSxac _ bj m.u TU* ng"#i >ift *am d&a
v)o thang alen t%o A"Bc. Fn suOt Jh[o s-t thu A"Bc cao nhOt _ alen sE 11 v) thOp nhOt _
alen sE X. Tlen sE 1j ch"a thO< guOt hifn t!ong sE m.u AD Jh[o s-t.
K9t 4u[ Jh[o s-t tFn suOt cKa locus UXSxac s gZp phFn ph]c v] cing t-c nh/n d%ng c-
thq ng"#i v) ti9n tì l)m t)ng th" TU* _ ng"#i >ift nam.
h. >ì J9t 4u[ t!'n, t!ong th#i gian ti9p theo, chHng tii mong muEn:
S *ghi'n c1u t%o thang alen 2\ng JN thu/t P,e s^ d]ng ph"dng ph-p t!+n TU* Jhuin.
S i9n h)nh Jh[o s-t 2V gung Aq g5< d&ng A"Bc 2[ng ph5n 2E tFn suOt c-c alen cKa locus
UXSxac _ c-c m.u TU* ng"#i >ift *am.
S i9p t]c Jh[o s-t tFn suOt c-c alen AEi vì c-c locus TU* Aa h:nh Jh-c Aq t;ng Jh[
n;ng ph5n 2ift c- thq _ ng"#i >ift *am.&RRG}i6R0,8X,?)63),R?0eG
G0S03,ne,ne;OwI
',& X' )H) -n, g&H,- Sk8 ,N/ iG&Z X% iG&x RS7, ,&;93 e) R&m D(0
,/p nh/t ng)< j/1a/accx lHc j:aa:cc P@. SE l"Bt Ac: 1kx.
,ho A9n na< v.n ch"a cZ cing t!:nh n)o g-c AInh gem gen tphb n\m t!'n nhim slc thq
n)o. ,Pn vifc AInh vI gen 2phj t!'n nhim slc thq th: l%i Jhing cZ s& thEng nhOt gisa c-c
nh) Jhoa hc: gen 2phj n\m t!'n nhim slc thq sE j 4ua ph5n tRch di t!u<Qn 6Sidhu and
Khush, 19Xx7, hoCc t!'n nhim slc thq sE b d&a theo ph"dng ph-p ch} thI ph5n t^
M lk/
eF< n5u l) cin t!0ng g5< h%i l`n nhOt AEi vì c5< lHa _ n"`c ta cvng nh" c-c n"`c t!3ng
lHa Jh-c. S^ d]ng giEng lHa Jh-ng !F< l) 2ifn ph-p 4uan t!ng A"Bc c-c nh) chn giEng
4uan t5m. >ifc s^ d]ng giEng Jh-ng m+t mCt l)m gi[m thift h%i n;ng suOt, ti9t Jifm chi
phR phPng t!?, mCt Jh-c h%n ch9 A"Bc vifc d0ng thuEc ho- hc g5< i nhim mii t!"#ng
v) gZp phFn Vn AInh mii t!"#ng sinh th-i. Uo v/< vifc chn t%o nhanh chZng nhsng
giEng lHa v?a cZ n;ng suOt cao, chOt l"Bng tEt, l%i mang nhiQu gen Jh-ng l) cing vifc
A"Bc 4uan t5m Jhing ch} _ >ift *am m) cPn _ nhiQu 4uEc gia Jh-c. >ì s& ph-t t!iqn
m%nh m cKa cing nghf ch} thI ph5n t^, c-c nh) chn giEng 2lt AFu 4uan t5m nhiQu hdn
tì vOn AQ chn giEng nh# ch} thI ph5n t^ 6@a!Je!Sassisted selection7 vì A3 s^ d]ng
c-c ch} thI ph5n t^ li'n J9t vì c-c gen mong muEn t!ong chn t%o giEng mì. *h" v/<
vifc t:m c-c ch} thI ph5n t^ li'n J9t gFn vì gen 4uan t5m v) l/p 2[n A3 c-c gen AZ t!'n
nhim slc thq mang nghGa l thu<9t v) th&c tin s5u slc.
$Ei vì ACc tRnh Jh-ng !F<, A9n na< ng"#i ta AD t:m A"Bc Jho[ng t!'n 1c gen Jh-ng
chRnh 6mao! genes7 v) m+t sE gen Jh-ng ph] Jh-c 6mino! genes ha< 8=s7 d&a v)o s&
Jh[o s-t ph[n 1ng cKa c-c giEng lHa AEi vì c-c 2iot<pe !F< n5u cvng nh" c-c thR nghifm
ph5n tRch di t!u<Qn v) l/p 2[n A3 ph5n t^ 6Sidhu and Khush, 19Xxy MJeda, 19xhy Mshii et
al., 199jy ="u hI *gc (u<Qn v) ctv, acc17. !ong cing t!:nh t!"`c 6hiQu >;n $"#ng
v) ctv, accc7 AD g-c AInh c-c gen Jh-ng !F< n5u bphT _ dPng lHa Uh v) tphb _ dPng
lHa ,9 Jh-ng Jh- hifu 4u[ AEi vì 4uFn thq !F< n5u _ A3ng 2\ng sing (3ng v) A3ng
2\ng sing ,û =ong. ,ho A9n na< v.n ch"a cZ cing t!:nh n)o g-c AInh gem gen tphb
n\m t!'n nhim slc thq n)o. ,Pn vifc AInh vI gen bphT t!'n nhim slc thq th: l%i Jhing
cZ s& thEng nhOt gisa c-c nh) Jhoa hc: gen bphT n\m t!'n nhim slc thq sE j 4ua ph5n
tRch di t!u<Qn 6Sidhu and Khush, 19Xx7, hoCc t!'n nhim slc thq sE b d&a theo ph"dng
ph-p ch} thI ph5n t^ 6Kawaguchi et al, acc17.
,ing t!:nh n)< A"Bc ACt !a vì m]c ARch AInh vI c-c gen bphT v) Bph8 t!'n nhim slc thq
cKa lHa, s^ d]ng JN thu/t ch} thI ph5n t^ vi vf tinh 6SSe7.
VYR D;E/ X% G&1F,- G&HG ,-&;7, )v/
VYR D;E/
S Uh: dPng lHa Jh-ng !F< n5u mang gen Jh-ng bphTy ,9: dPng lHa Jh-ng !F< n5u
mang gen Jh-ng Bph8y *1: giEng lHa nhim !F< n5u.
S 8uFn thq a v) k t? a tV hBp lai *1gUh v) *1g,9.
S @3i SSe ACt t? hDng enset cKa @N.
S (o- chOt nhu+m 2%c cKa hDng P!omega.
S ,-c v/t lifu hZa chOt Jh-c s^ d]ng t!ong nghi'n c1u A"Bc mua t? c-c hDng Sigma,
tio!ad 6@N7, Pha!macia 6h]< Aiqn7, toeh!inge! 6$1c7.
P&1F,- G&HG
S TU* cKa *1, Uh, ,9 v) c-c c- thq a A"Bc t-ch v) tinh s%ch theo ph"dng
ph-p ,Tt 6PhPng hR nghifm Ui t!u<Qn hc, !"#ng $(( hent, t}7.
S Kiqu gen Jh-ng nhim !F< n5u cKa c-c c- thq a 6Jh-ng A3ng hBp, nhim A3ng
hBp v) dI hBp7 A"Bc g-c AInh d&a theo J9t 4u[ th^ !F< t!'n c-c h k.
S Ph5n tRch thq ph5n l< nhZm theo @ichelmo!e v) ctv 619917.
S KN thu/t SSe A"Bc th&c hifn theo ph"dng ph-p cKa PhPng thR nghifm Khoa hc
h&c v/t v) hV nh"ng, !"#ng $(( egas ech, (oa K.
S S[n phom ph[n 1ng P,e A"Bc Aifn di t!'n gel pol<ac!<lamide j,hp. Ph-t hifn
2;ng TU* 2\ng ph"dng ph-p nhu+m 2%c.
S ,-c ds lifu Jiqu gen Jh-ng nhim !F< A"Bc J9t hBp vì ds lifu SSe Aq ph5n
tRch nhZm li'n J9t v) l/p 2[n A3 ph5n t^ theo ch"dng t!:nh @ap@aJe!.
JUR Q/5 X% R&56 D/Y,
P&N, R)& R&m G&N, D8 ,&3
,\ ]un thL 961Â_R
? thR nghifm s^ d]ng 1cx ch} thI SSe Aq A-nh gi- Aa d%ng di t!u<Qn cKa b dPng,
giEng lHa t!ong cing t!:nh t!"`c 6hiQu >;n $"#ng v) ctv, acc17, chHng tii chn !a
A"Bc hc ch} thI SSe 62[ng 17 A"Bc g-c AInh l) cho Aa h:nh SSe gisa *1 v) Uh Aq
s^ d]ng t!ong thR nghifm g-c AInh nhZm li'n J9t cKa gen bphT. Ph"dng ph-p ph5n
tRch thq ph5n l< nhZm 6tST7 J9t hBp vì ph"dng ph-p ph5n tRch SSe A"Bc -p d]ng.
? thR nghifm A-nh gi- tRnh Jh-ng !F< _ c-c h k, chHng tii su< !a c-c Jiqu gen
Jh-ng A3ng hBp, nhim A3ng hBp v) dI hBp AEi vì t?ng c- thq a. ? AZ chn !a ac
c5< Jh-ng A3ng hBp v) ac c5< nhim A3ng hBp. i9p theo, jc c5< n)< 6g3m ac c5<
nhim ho)n to)n v) ac c5< Jh-ng ho)n to)n7 A"Bc s^ d]ng Aq l/p th)nh hai nhZm
Jh-ng ho)n to)n e1, ea v) hai nhZm nhim ho)n to)n S1, Sa. Sau AZ, TU* cKa
*1, Uh v) j nhZm n)< AD A"Bc l)m ph[n 1ng P,e vì hc cCp m3i SSe, ch%< gel
pol<ac!<lamide v) nhu+m 2%c. K9t 4u[ ph5n tRch thq ph5n l< nhZm vì hc cCp m3i
SSe cho thO< ch} cZ 1 sE ch} thI SSe t!'n nhim slc thq sE j nh" e@kkh, e@ab1,
e@1xh, e@aXk... d"#ng nh" cZ li'n J9t vì licut gen bphT 6a nhZm Jh-ng cZ 2;ng
TU* gFn t"dng t& nh" Uh, cPn a nhZm nhim cZ 2;ng TU* gFn t"dng t& nh"
*17. ,Pn tOt c[ c-c ch} thI cPn l%i t!'n c-c nhim slc thq Jh-c AQu Jhing li'n J9t
vì licut gen 2phj do tOt c[ j nhZm Jh-ng nhim AQu cho a 2;ng 6dI hBp t^7 S 1 2;ng
ACc th0 cho c5< 2E, cPn 2;ng Jia ACc th0 cho c5< mz.
C\ ]un thL 961^_)`
"dng t& nh" AEi vì 4uFn thq *1gUh, t!ong t!"#ng hBp 4uFn thq *1g,9 chHng
tii chn !a h1 ch} thI SSe 62[ng a7 A"Bc g-c AInh l) cho Aa h:nh SSe gisa *1 v) ,9
Aq s^ d]ng t!ong thR nghifm g-c AInh nhZm li'n J9t cKa gen Bph8. Ph"dng ph-p ph5n
tRch thq ph5n l< nhZm J9t hBp vì ph"dng ph-p ph5n tRch SSe A"Bc -p d]ng. ,vng giEng
nh" thR nghifm t!'n, chHng tii chn !a ac c5< Jh-ng A3ng hBp v) ac c5< nhim A3ng
hBp. i9p theo jc c5< n)< 6g3m ac c5< nhim ho)n to)n v) ac c5< Jh-ng ho)n to)n7
A"Bc s^ d]ng Aq l/p th)nh hai nhZm Jh-ng ho)n to)n e1, ea v) hai nhZm nhim ho)n
to)n S1, Sa. Sau AZ, TU* cKa *1, U,9 v) j nhZm n)< AD A"Bc l)m ph[n 1ng P,e vì
h1 cCp m3i SSe 62[ng a7, ch%< gel pol<ac!<lamide v) nhu+m 2%c. K9t 4u[ ph5n tRch thq
ph5n l< nhZm vì h1 cCp m3i SSe cho thO< ch} cZ 1 sE ch} thI SSe t!'n nhim slc thq sE
j nh" e@1xh, e@119, e@k1X... d"#ng nh" cZ li'n J9t vì licut gen Bph8 6a nhZm
Jh-ng cZ 2;ng TU* gFn t"dng t& nh" ,9, cPn a nhZm nhim cZ 2;ng TU* gFn t"dng
t& nh" *17. ,Pn tOt c[ c-c ch} thI cPn l%i t!'n c-c nhim slc thq Jh-c AQu Jhing li'n J9t
vì licut gen tphb do tOt c[ j nhZm Jh-ng nhim AQu cho a 2;ng 6dI hBp t^7.
P&N, R)& SSR Xj; )H) )H R&m >
,\ ]un thL 961Â_R
i9p theo, chHng tii l)m thR nghifm ph5n tRch SSe cho 1cx c- thq a, s^ d]ng c-c cCp
m3i P,e l) c-c ch} thI e@kkh, e@ab1, e@1xh, e@119 t!'n nhim slc thq sE j cKa lHa.
K9t 4u[ cho thO< Aa sE c-c c- thq Jh-ng cZ 2;ng TU* t"dng t& nh" 2;ng TU* cZ _ c5<
Uh, v) Aa sE c-c c- thq nhim cZ 2;ng TU* t"dng t& nh" 2;ng TU* _ c5< *1, cPn
c-c c5< dI hBp cho a 2;ng TU* giEng nh" _ Uh v) *1 6h:nh 17.
C\ ]un thL 961^_)`
"dng t& nh" t!'n, c-c ph5n tRch SSe cho 11c c- thq a AD A"Bc ti9n h)nh, s^ d]ng c-c
cCp m3i P,e l) c-c ch} thI e@1xh, e@119, e@k1X, e@kj9 t!'n nhim slc thq sE j.
K9t 4u[ cho thO< Aa sE c-c c- thq Jh-ng cZ 2;ng TU* giEng nh" 2;ng TU* cZ mCt _
c5< ,9, v) Aa sE c-c c- thq nhim cZ 2;ng TU* giEng nh" 2;ng TU* cZ _ c5< *1,
cPn c-c c5< dI hBp cho a 2;ng TU* giEng nh" _ ,9 v) *1 6h:nh a7.
',& X' )H) -n, g&H,- Sk8 ,N/ iG&Z X% 4G&x RS7, ,&;93 e) R&m D(0
,\ a<nh v< gen CphI t2n nhi$m %Vc thL "b,
,-c ds lifu Jiqu gen theo c-c ch} thI e@kkh, e@ab1, e@1xh v) e@119 A"Bc phEi hBp
vì ds lifu Jiqu gen Jh-ng nhim 6Jh-ng A3ng hBp, nhim A3ng hBp v) dI hBp7 _ 1cx c-
thq a cKa tV hBp lai *1gUh !3i A"Bc A"a v)o ch"dng t!:nh @ap@aJe! t!'n m-< tRnh
Aq ph5n tRch. >ì =LU = k v) @ag. distance = hc, c-c ch} thI e@kkh, e@ab1, e@1xh
v) e@119 AQu li'n J9t vì licut bphT. *h" v/< nhZm li'n J9t cKa gen Jh-ng !F< n5u
bphT 2ao g3m j ch} thI SSe: e@kkh, e@ab1, e@1xh v) e@119 vì tVng chiQu d)i l)
xX,1 c@ t!'n nhim slc thq sE j. =icut bphT n\m gisa a ch} thI e@kkh v) e@ab1 6gFn
vì e@ab1 hdn7. >I t!R licut gen bphT c-ch ch} thI e@kkh l) ka c@, v) c-ch ch} thI
e@ab1 l) 11,1 c@. 6,hH : ch} thI e@kkh n\m Jhing ga AFu mHt t!'n cKa *S sE j7.
? c-c J9t 4u[ t!'n chHng tii g-c AInh A"Bc vI t!R cKa gen Jh-ng !F< n5u bphT t!'n nhim
slc thq sE j cKa lHa 6gem h:nh k7.
C\ a<nh v< gen 4phc t2n nhi$m %Vc thL "b,
,-c ds lifu cKa 11c c- thq a cKa tV hBp lai *1g,9, 2ao g3m Jiqu gen theo c-c ch}
thI e@1xh, e@119, e@k1X v) e@kj9 A"Bc phEi hBp vì Jiqu gen Jh-ng nhim 6Jh-ng
A3ng hBp, nhim A3ng hBp v) dI hBp7 !3i A"a v)o ch"dng t!:nh @ap@aJe! t!'n m-< tRnh
Aq ph5n tRch. >ì =LU = k v) @ag. distance = hc, c-c ch} thI e@1xh, e@119, e@k1X
v) e@kj9 AQu li'n J9t vì licut Bph8. *h" v/< nhZm li'n J9t cKa gen Jh-ng !F< n5u
Bph8 2ao g3m j ch} thI SSe 6e@1xh, e@119, e@k1X, e@kj97 vì tVng chiQu d)i l)
1ah,a c@ t!'n nhim slc thq sE j. =icut tphb n\m gisa a ch} thI e@119 v) e@k1X. >I
t!R licut gen tphb c-ch ch} thI e@119 l) aj,j c@, v) c-ch ch} thI e@ k1X l) a1,1 c@.
6,hH : ch} thI e@119 n\m Jhing ga t5m A+ng cKa *S sE j7. ? c-c J9t 4u[ t!'n chHng
tii g-c AInh A"Bc vI t!R cKa gen Jh-ng !F< n5u tphb t!'n nhim slc thq sE j cKa lHa 6gem
h:nh j7.
JUR D/Y,
*h" v/<, theo J9t 4u[ n'u t!'n, c[ a gen Jh-ng !F< n5u bphT v) Bph8 AQu A"Bc AInh vI
t!'n nhim slc thq sE j. !ong t!"#ng hBp gen bphT, J9t 4u[ n)< ph0 hBp vì J9t lu/n
cKa Sidhu v) Khush 619Xx7, nh"ng m5u thu.n vì J9t lu/n cKa Kawaguchi v) c+ng s&
6acc17 vEn cho !\ng bphT n\m t!'n nhim slc thq sE b. ,Pn AEi vì gen Bph8, cing t!:nh
n)< l) cing t!:nh AFu ti'n AInh vI nhim slc thq cho gen n)<.
http://svdanang.com/@f/archive/index.php?t-935.html
NGHIN "#$ %H$ NH&N' %INH ()"H $*+,(+ %- .&$ N/NH
01 %h2 3h4' Ng567n %h2 "8m 9i' Ng567n %:n .;t
%r<=ng .;i h>c ?@n cAng %An .Bc %hCng
D?Ei nhFn ngE6 GH th@ng IG nJm GIIK' hoEn chLnh sMa chNa ngE6 OP th@ng IH nJm GIIKQ
%RS %T%: %rong nghi1n cB5 nE6 ch4ng tAi UV so s@nh c@c ph<Wng ph@p tinh s;ch sW XY
enZ6m 5rease: t[a ph\n Uo;n s5nfat amon' t[a X]ng aceton' sCc ^_ r\6 ph\n tM vE si15 l>c.
àa vEo ^bt c5d x@c U2nh UY tinh s;ch' hie5 s5:t tinh s;ch enZ6m vE ^bt c5d îfm tra UY tinh
s;ch X]ng Uien di tr1n gel acr6lamid ch4ng tAi nhFn th:6 ph<Wng ph@p t[a ph\n Uo;n s5nfat
amon ngng UY K5h vE 55h XVo hoE hie5 c5d nh:t. %ibp tic thac hien tinh s;ch c5a sCc ^_ trao
Uji ion `+,+ k cell5lose' sCc ^_ Ug cho th:6 cl 3 pea^ protein vE chL cl mYt pea^ enZ6m
5rease Bng vmi ngng UY m5ni I'3 S. %h5 nhFn pea^ enZ6m' îfm tra tr1n Uien di gel acr6lamid
UV x@c U2nh U<oc 5rease UF5 nEnh lE mYt lo;i homogeneo5s. pbt c5d Uien di cqng UV chBng
minh c56 trrnh tinh s;ch do ch4ng tAi x\6 dang UV tinh s;ch U<oc enZ6m 5rease.
O.Ss .t$
$rease lE mYt lo;i enZ6m th5u ph\n 5re hrnh thEnh NH3 vE "vG' U<oc Bng ding r:t nhiw5
trong x h>c vE "Ang nghiep thac ph8m Uf U2nh l<ong 5re trong c@c my5 Xenh ph8m vE n<mc
ch:m. %r<mc U\6' UV cl r:t nhiw5 nghi1n cB5 vw enZ6m 5rease vE UV U<a ra nhiw5 ph<Wng ph@p
tinh s;ch 5rease' t56 nhi1n ch<a cl nghi1n cB5 nEo so s@nh giNa c@c ph<Wng ph@p tinh s;ch
^h@c nha5. s n<mc ta' cqng UV cl mYt sn nghi1n cB5 tinh s;ch enZ6m 5rease tz UF5 nEnh nh<ng
cqng ch<a U<a U<oc c56 trrnh tinh s;ch hie5 c5d vE ch<a U<oc Bng ding trong sdn x5:t chb
ph8m 5rease. NgEnh x h>c vE %hac 3h8m { n<mc ta hien na6 vyn phdi nhFp chb ph8m 5rease
vE ît 5rease tz n<mc ngoEi vmi gi@ thEnh r:t cao.
ò Ul ch4ng tAi thac hien Uw tEi nE6 nh]m trm ra mYt c56 trrnh tinh s;ch 5rease hie5 c5d
nh:t tz UF5 nEnh' mYt ng5gn ng561n lie5 r| tiwn vE d7 îbm. .gng th=i sM ding ph<Wng ph@p
Uien di tr1n gel acr6lamid Uf nghi1n cB5 thEnh ph}n enZ6m 5rease tz UF5 nEnh.
G.NG$xN 0I~$ 9/ 3HNG 3H3 NGHIN "#$
G.O.Ng561n lie5
- .F5 nEnh lo;i X c@c h;t x:5' X s\5 m>t' xa6 m2n' lo;i lipid' Xdo c5dn l;nh.
- Ho@ ch:t: $rease ch58n D5rease ac^ XeanQ' ,lX5min Xovine' +ther petroli5m' acetone'
gl6cine' %risDXaseQ' "oomassie ?rilliant ?l5e k GG5I DSerc^Q' Nessler' +`%,' 0-"6stein.H"l'
,cr6lamide vE Xisacr6lamide' (`(' %+S+`' ,moni5m pers5lfate' (ephadex G 5I' `+,+ k
"ell5lose DSerc^Q'
G.G 3h<Wng ph@p nghi1n cB5
- 3h<Wng ph@p t[a s5nfat amon: ph<Wng ph@p O t[a ph\n Uo;n { G ngng UY K5h vE 55h
XVo hoE' ph<Wng ph@p G t[a ph\n Uo;n { G ngng UY GIh vE 55h XVo hoE.
- 3h<Wng ph@p sCc ^_: t@ch li1n tic tzng vi ph\n c[a hn hWp ch:t K
(Cc ^_ r\6 ph\n tM tr1n gel "ephadex G-5I DKOGcmQ
(Cc ^_ trao Uji ion tr1n gel `+,+-"ell5llose
- 3h<Wng ph@p ?radford: x@c U2nh hEm l<ong protein P
- 3h<Wng ph@p Nessler: x@c U2nh ho;t tnh 5rease P
- 3h<Wng ph@p Uien di: îfm tra hie5 c5d tinh s;ch' Uien di tr1n gel OIh pol6acr6lamid vmi
tnc UY dng GIm,' gel U<oc nh5Ym vmi "oomassie ?l5e *-G5I. O
- 3h<Wng ph@p si15 l>c: sM ding thibt X2 l>c memXrane 9ivaflo.
3.p% $
3.O phdo s@t c@c ph<Wng ph@p tinh s;ch 5rease tz UF5 nEnh
3.O.O. phdo s@t ngng UY aceton Uf t[a enZ6m
pbt c5d so s@nh UY tinh s;ch vE hie5 s5:t th5 hgi enZ6m 5rease ^hi t[a vmi c@c ngng UY
aceton tz 3Ih - KIh U<oc trrnh XE6 { Xdng O.
?dng O.pbt c5d so s@nh hie5 c5d t[a enZ6m { c@c ngng UY aceton ^h@c nha5
Giai Uo;n 9d2ch ' ml
mXYt ' mg
3' mg/ml
Dmg/mgQ 3t ' mg ,' $I/ml
D$I/mgQ ,t ' $I
,p'
$I/mg
pr
.Y tinh
s;ch H' h
%rch l6 O5I.II O9.K9 G953.5I OIP.PI O5KKI.II 5.3I O.II OII
,ceton 3I h HHG.5 I.GO OH5.3H O.3K OGII.5P K.PH O.GG .K
,ceton PI h G9K.II I.PK O3KH.9K O.9 53G.IP 3.H9 I.3 3P.IG
,ceton 5I h 33O3.GP I.P5 OP9I.9K O.H K.95.K P.OK I.H 39.55
,ceton KI h 3HH.G5 I.PP OKKK.H3 G.9O OOIG3.HO K.KO O.G5 I.39
pbt c5d { Xdng O cho th:6 UY tinh s;ch c[a my5 t[a 3Ih vE KIh aceton g}n X]ng nha5 vE
lmn hWn O' nh<ng hie5 s5:t th5 hgi { ngng UY aceton KIh nhiw5 g:p OI l}n so vmi ngng UY
aceton 3Ih. s my5 t[a PIh vE hIh aceton cl UY tinh s;ch th:p nh hWn O vE hie5 s5:t th5
hgi enZ6m cqng ^hAng cao.
pifm tra 5 my5 c5a Uien di tr1n gel acr6lamid OIh' ^bt c5d U<oc trrnh XE6 { hrnh O.
.ien di Ug tr1n hrnh O cho th:6: 5rease UF5 raa d UV { d;ng r:t tinh ^hibt vyn x5:t hien 3
v;ch r rEng' Uiw5 Ul chBng t 5rease c[a UF5 raa lE mYt lo;i enZ6m heterogeneo5s.
.ien di Ug UF5 nEnh chBa U[ c@c vet cl trong Uien di Ug UF5 raa. NgoEi ra Uien di Ug UF5
nEnh cn chBa mYt sn v;ch ^h@c cqng r:t r rEng' Uc Xiet v;ch thB K vmi UY UFm tJng d}n tz
ngng UY aceton 3Ih - KIh. pbt c5d ch;6 Uien di cho th:6 ph<Wng ph@p t[a X]ng aceton cl
hie5 c5d tinh s;ch ch<a cao' cn lyn nhiw5 protein t;p n1n c@c my5 Uien di ch<a cl sa ph\n
t@ch r rEng.
Nh< vF6 tz ^bt c5d îfm tra hie5 c5d tinh s;ch tr1n cho th:6 ngng UY aceton KIh lE ngng
UY d5ng mAi lEm t[a enZ6m 5rease cl hie5 c5d nh:t vw UY tinh s;ch cqng nh< hie5 s5:t th5 hgi
enZ6m.
Hrnh O. pbt c5d Uien di 5rease t[a { c@c ngng UY aceton ^h@c nha5
$rease
ac^Xean
,ceton
3Ih
,ceton
PIh
,ceton
5Ih
,ceton
KIh
9;ch K
%)3 "H 3H% %*IN pH"N' %&3 9' ( -GIIK
%rang 59
3.O.G phdo s@t t[a ph\n Uo;n X]ng DNHPQG(vP Dtheo ph<Wng ph@p { mic G'GQ
pbt c5d x@c U2nh UY tinh s;ch vE hie5 s5:t th5 hgi c[a hai ph<Wng ph@p t[a ph\n Uo;n
s5nfat amon U<oc trrnh XE6 { Xdng G.
?dng G. (o s@nh hie5 c5d tinh s;ch c[a G ph<Wng ph@p t[a ph\n Uo;n DNHPQG(vP
Giai Uo;n 9d2ch 'ml
mXYt 'mg
3' mg/ml
Dmg/mgQ 3t ' mg
,'
$I/ml
D$I/mgQ
,t '$I ,p $I/mg pr %inh
s;ch H'h
%rch l6 O5I.II O9.K9 G953.5I OIP.PI O5KKI.II 5.3I O.II OII
3.3h@p O OH9K.G I.O9 3KI.3H O.KI 3I3P.5 H.PG O.59 O9.3H
3.3h@p G OGOP.G5 I.O9 G3I.O O.3K OK5O.3H .OK O.35 OI.55
"@c sn lie5 thac nghiem cho th:6 { ph<Wng ph@p cl UY tinh s;ch enZ6m vE hie5 s5:t th5
hgi enZ6m Uw5 cao hWn so vmi ph<Wng ph@p G. %56 nhi1n hie5 s5:t th5 hgi enZ6m c[a cd G
ph<Wng ph@p nE6 Uw5 th:p' chL OI k GIh.
pifm tra P my5 c5a Uien di tr1n gel acr6lamid OIh' ^bt c5d U<oc trrnh XE6 { hrnh 5.
pbt c5d Uien di cho th:6' cd hai my5 t[a (5nfate amoni5m Uw5 x5:t hien c@c v;ch t<Wng
Ugng vmi my5 ch58n vE chBa t v;ch hWn so vmi my5 trch l6. s my5 t[a theo ph<Wng ph@p G
t56 UV lo;i Xmt protein t;p { v;ch sn G vE sn P' t56 nhi1n vyn cn slt mYt t vE thf hien thEnh
c@c v;ch m=. s my5 t[a s5nfat amon theo ph<Wng ph@p O UV lo;i U<oc hoEn toEn c@c protein
t;p { c@c v;ch G' P vE so vmi my5 trch l6. .ien di Ug c[a my5 t[a theo ph<Wng ph@p O chL
cn l;i P v;ch.
Nh< vF6' ph<Wng ph@p t[a ph\n Uo;n (5nfate amoni5m theo ph<Wng ph@p O Uem l;i hie5
c5d tinh s;ch tnt hWn ph<Wng ph@p G. ò Ul ch4ng tAi ch>n t[a X]ng (5nfate amoni5m theo
ph<Wng ph@p O Uf tibp tic c@c X<mc nghi1n cB5 sa5.
3.O.3 phdo s@t c5@ trrnh tinh s;ch 5rease X]ng ph<Wng ph@p sCc ^_ tr1n cYt (ephadex G-
5I
0:6 I'5ml d2ch trch l6 UV Uiw5 chLnh vw pH cho l1n cYt (ephadex G-5IQ. *Ma cYt X]ng
Uem phosphate pH O/O5S. pifm tra hEm l<ong protein vE ho;t tnh enZ6m { mi ph\n Uo;n.
$rease
ac^Xean
%rch l6 %[a 33O %[a 33G
Hrnh G. pbt c5d ch;6 Uien di c@c my5 5rease th5 tz hai ph<Wng ph@p t[a ph\n Uo;n s5nfat amon
Hrnh 3. (Cc ^_ Ug c[a d2ch trch l6 tz UF5 nEnh
^hi c5a cYt (ephadexG-5I
Hrnh P.pbt c5d Ui1n di my5 UV c5a cYt
(ephadex' { ph\n Uo;n P
%z sCc ^_ Ug cho th:5 v2 tr cac U;i c[a pea^ protein cqng chnh lE v2 tr cac U;i c[a pea^
enZ6m { ph\n Uo;n P. .f îfm tra hie5 c5d tinh s;ch' ch4ng tAi tibn hEnh ch;6 Uien di tr1n gel
acr6lamide OIh vmi ch:t ch58n lE 5rease tz UF5 raa. pbt c5d trrnh XE6 { hrnh P.
(Cc ^_ Ug tr1n gel acr6lamide cho th:6 h}5 nh< t:t cd c@c v;ch tr1n my5 trch l6 Uw5 x5:t
hien { my5 UV c5a tinh s;ch tr1n cephadex. .iw5 Ul cl ngha tr<mc vE sa5 ^hi ch;6 sCc ^_ l>c
gel tr1n cYt (ephadex G-5I ch<a cl hie5 c5d lCm vw mt tinh s;ch' cl thf do (ephadex G-5I
^hAng ph hop n1n ch<a thf lo;i X mYt sn t;p ch:t.
3.O.P (i15 l>c
`2ch trch l6 U<oc cho c5a thibt X2 l>c mEng memXrane cl ^ch c l OI III à' @p s5:t l>c
G.5 Xar' l>c trong Gh. (a5 ^hi c5a si15 l>c' ngng UY enZ6m trong my5 r:t cao.
?dng 3. pbt c5d U@nh gi@ hie5 c5d tinh s;ch c[a ph<Wng ph@p si15 l>c
Giai Uo;n 9d2ch'ml
mXYt 'mg
3' mg/ml
Dmg/mgQ 3t ' mg
,'
$I/ml
D$I/mgQ
,t '$I
,p'
$I/mg pr
.Y
tinh
s;ch
H'h
%rch l6 O5I.II G.GH PI9G.II KH.PI OIGKI.II G.5O O.II OII
`5ng d2ch si15 l>c 9I.II G9.3P GKPI.KI H.OP I3G.KI G.KK O.IK KH.5P
(i15 l>c U^ KHK.PI I.P3 G95K.H5 I.K 5GGK.IK O. I.O 5I.9P
phi sM ding mEng l>c OI III à lE c5@ nh so vmi ph\n tM $rease n1n hie5 c5d tinh s;ch
^hAng cao' chL lEm d2ch enZ6m UFm Uc hWn. `2ch si15 l>c sa5 UAng ^hA X2 gidm ho;t tnh' cl
thf do mYt sn ch:t jn U2nh ho;t tnh 5rease nh< 0-"6stein' +`%,-NaG UV X2 lo;i ^hi si15 l>c.
3.G (o s@nh c@c ph<Wng ph@p tinh s;ch
pbt c5d so s@nh c@c ph<Wng ph@p tinh s;ch sW XY enZ6m 5rease trrnh XE6 { Xdng P.
?dng P. (o s@nh hie5 c5d tinh s;ch c[a c@c ph<Wng ph@p
Giai Uo;n 9%r.l6 'ml
mXYt ' mg
3' mg/ml
Dmg/mgQ 3t ' mg ,' $I/ml
D$I/mgQ ,t '$I
,p'
$I/mg pr
%inh
s;ch H'h
%rch l6 O5I.II G.GH PI9G.II KH.PI OIGKI.II G.5O O.II OII
`5ng d2ch si15 l>c 9I.II G9.3P GKPI.KI H.OP I3G.KI G.KK O.IK KH.5P
(p."ephadex 3II.II .HH G3KG.5I G3.IH K9GP.II G.93 O.O 5.HH
%)3 "H 3H% %*IN pH"N' %&3 9' ( -GIIK
%rang KO
DNHQP(vP K5h O9IK.II I.39 P3.3P O.PH GHGI.HH 3.9 O.5O G.P9
,ceton KIh PH3.O3 I.PK GGG5.IH O.P OOI.5H 3.O9 O.G K9.3I
pbt c5d cho th:6 t[a ph\n Uo;n DNHPQG(vP theo ph<Wng ph@p O cho UY tinh s;ch cao nh:t
DO'5OQ' nh<ng hie5 s5:t th5 hgi l;i t<Wng Uni th:p DOH'IOhQ. s ph<Wng ph@p si15 l>c vE sCc ^_
tr1n "ephadex hie5 s5:t th5 hgi r:t cao' nh<ng hie5 c5d tinh s;ch l;i ^hAng cao.
3h<Wng ph@p t[a aceton K9h thac hien r:t UWn gidn' th=i gian t[a ngCn vE r:t d7 th5 hgi'
nh<ng c5@ trrnh nE6 ^hAng jn U2nh' enZ6m r:t d7 Xibn tnh. HWn nNa' XYt sa5 ^hi UAng ^hA UY
hoE tan r:t ^m. ?Yt UAng ^hA th5 U<oc tz my5 t[a s5n fat amon cl UY tan r:t tnt.
pifm tra P my5 c5a Uien di tr1n gel acr6lamid OIh' ^bt c5d U<oc trrnh XE6 { hrnh 5.
pbt c5d Uien di hoEn toEn ph hop vmi sn lie5 thac nghiem { Xdng P. "@c ph<Wng ph@p sCc
^_ r\6 ph\n tM' si15 l>c' t[a aceton ^hAng Uem l;i hie5 c5d tinh s;ch cao' Uiw5 Ul thf hien c5a
Uien di Ug cn r:t nhiw5 v;ch t;p ch:t. s my5 t[a s5nfat amon theo ph<Wng ph@p O cl hie5 c5d
tinh s;ch cao nh:t' Uien di Ug chL cn P v;ch r:t r rEng' ngoEi 3 v;ch t<Wng Bng vmi c@c v;ch
tr1n Uien di Ug c[a 5rease UF5 raa cn mYt v;ch thB P r:t UFm. %z nhNng nhFn xt tr1n' ch4ng
tAi c56bt U2nh ch>n ph<Wng ph@p t[a ph\n Uo;n s5nfat amon theo ph<Wng ph@p O Uf tibp tic
c5a sCc ^_ trao Uji ion.
http://vea.gov.vn/9N/^hoahoccongnghe/congnghemt/x5l6chatthaing56hai/3ages
Mt s kt qu nghin cu mi v cng ngh! "# l$ kh# %c ch& mi
t'()ng *+ nhi,m c-c h./ ch0t %c h1i %2c th3 ngh4nh quc ph5ng

Ngc Khu
! "han Ngu#$n Kh%nh
! &' ()n &hi*+
!&r,n ()n -hung
! B.nh /inh
!
Ngu#$n ()n 0o1ng
! Ngu#$n 02i B3ng! (4 5uang B%ch

6
! Ngu#$n ()n -h7t
8
! "h9m Ngc :;n
8
. (i*n Khoa hc v1 -'ng ngh* 5u;n s< = B5"
6. (i*n -'ng ngh*! &>ng c?c -N5"= B5"
8. (i*n K@ thuAt 0o%Bsinh C &:N(=&>ng c?c 0-BK&=B-A

T6M T7T
Bi bo gii thiu mt s kt qu mi trong nghin cu, ng dung cc gii php cng ngh ha
hoc, ha l, in ha v c bit l cc gii php cng ngh sinh hoc (s dung mn trng nm,
s dung thc vt bc cao) x l kh c cho mi trng b nhim cc ha cht c hai c
th quc phng v cc cht c ha hoc tn lu sau chin tranh (cht c da cam /dioxin v
Cesium (CS)).
T8 kh./9 cng ngh mi trng, cng ngh x l kh c, ha cht c hai, cht c da
cam/dioxin v CS.
. AT VN
Cc tc nhn gy nhim mi trng c th ngnh quc phng l cc ho cht hoc loai cht
thi c bit thng chi c tao ra t cc hoat ng qun s, trong ch yu t cc hoat
ng ca cc co s sn xut, sa cha quc phng v m bo k thut ca qun i [24, 25,
37]. C th lit k mt s nhm cc tc nhn gy nhim mi trng c th ngnh quc phng
nh:
1- Nhm cc ha cht c tnh n b nhim trong cc cht thi (ch yu l nc thi, cht thi rn)
ca cc co s sn xut vt liu n gm cc loai thuc n so cp (cht mi n hay cht gi n)
nh thy ngn phulminat (C2N2O2Hg), ch aotua (N6Pb), ch stypnat (C6HN3O8Pb), axit stypnic
(C6H3N3O8), tetraen, diaodinitrophenol (DDNP) v cc ho cht l nguyn liu sn xut
chng trong c ch nitrat, axit picric (trinitrophenol, TNP) cc loai thuc n th cp bao gm
cc thuc n on cht nh 2,4,6-trinitrotoluen (TNT, Tolit), dinitrotoluen (DNT), cc hp cht
nitramin mach vng (Tetryl), nitramin mach thng nh hexogen (RDX), octogen (HMX),
nitroglyxerin (NG), Pentrit v cc loai thuc n dang hn hp v cc ho cht l nguyn liu
ch tao chng, th du nh mononitrotoluen (MNP), nitroxenlulo, axit nitric, axit sunfuric, Cc
loai thuc n hn hp dng trong qun s phn ln da trn co s cc loai thuc n nh TNT,
RDX, HMX, Pentrit, mt s loai thuc n cng nghip da trn nn amoni nitrat. Cc cht thi l
dung mi hu co d bay hoi dng trong cng ngh sn xut thuc n thuc phng nh etanol,
axeton, etylaxetat, xylen, toluen v.v
2- Nhm cc cht c qun s tn lu sau chin tranh bao gm cht c da cam (thnh phn
ch yu l cc cht dit c nh axit 2,4-diclophenoxyaxetic (2,4-D) axit 2,4,5-triclophenoxyaxetic
(2,4,5-T) c cha tap cht l dioxin (PCDD) nhim trong t, bn y v nc mt s khu vc
Min Nam Vit Nam v cht c CS.
c im chung ca cc ho cht ny l chng va nguy him (th du nh d chy n), va c
c tnh cao vi mi trng v sc khe con ngi. Chnh v vy nghin cu ng dung v pht
trin cc gii php cng ngh mi x l kh c cho mi trng b nhim cc cht nhim
c th qun s sm tr thnh mt trong cc hng hoat ng quan trong ca cc co s
nghin cu chuyn ngnh mi trng ca qun i. c s quan tm chi ao ca Th trng
B Quc phng v cc co quan chc nng, vi s n lc c gng ca cc co quan, on v trong
ton qun, trong thi gian qua cng tc nghin cu, ng dung cng ngh mi trng trong qun
i at c nhiu kt qu trong c kt qu nghin cu, ng dung cc gii php cng
ngh mi x l cc cht thi gy nhim mi trng c th ngnh quc phng.
Mt s kt qu theo hng nghin cu ny ca giai oan t nm 2004 tr v trc c gii
thiu trong cc ti liu [7,24,36]. Trong giai oan t 2005 n nay y l hng nghin cu vn
tip tuc c cc co s nghin cu chuyn ngnh ca qun i ch trong pht trin. Trong bo
co ny s trnh by mt s kt qu mi at c trong giai oan t 2005 n nay trong
nghin cu cng ngh kh c cho mi trng b nhim cc ho cht c hai c th ngnh
quc phng.

. TNG V PHNG PHP NGHN CU
:;<; =i t(>ng nghin cu
Cc i tng mi trng c nghin cu l t b nhim cc cht c ho hoc tn lu sau
chin tranh l cc hp cht clo hu co: nh 2,4-D 2,4,5-T 2,3,7,8-tetraclodibeno-p-dioxin
(TCDD), 2-clobenalmalononitril (CS), cc hp cht clophenol) nc thi v t cc nh my
sn xut, sa cha quc phng b nhim cc loai thuc n (TNT,DNT, TNR, DDNP, NG, RDX,
HMX, Tetryl) hoc nguyn liu sn xut chng.
:;:; ?-c ph(@ng ph-p nghin cu
6.6.. &hiDt bE! ngu#n li*u! ho% ch7t
Thit b dng phn tch, xc nh cc cht nhim trong cc i tng mi trng v nh
gi hiu qu ca cc gii php cng ngh c th nghim, p dung ch yu l cc thit b
phn tch quang ph t ngoai- kh kin (UV-VS), sc k lng hiu nng cao (HPLC), sc k
lng/khi ph (HPLC/MS), sc k kh/khi ph (GC/MS) hin c tai cc phng th nghim ca cc
co quan thuc Vin KH-CNQS v Vin KTHS -TLNV. Cc thit b cng ngh nh h thng in
phn s dung in c tro trn nn TiO2, RuO2, rO2 thit b chuyn dung nghin cu phn
ng quang ho l do cc tc gi t thit k ch tao. Cc mu t, nc th nghim c ly
trc tip t cc a im b nhim. Cc ha cht s dung cho nghin cu c cung cp t
cc hng ha cht c uy tn (Merck), c tinh khit bo m cho phn tch sc k, quang ph.
6.6.6. -%c gi2i +h%+ c'ng ngh* FG Hh2o s%t
Cc gii php cng ngh chnh c tp trung nghin cu pht trin l cc gii php thn
thin vi mi trng trong c: cc phong php sinh hoc (s dung vi sinh vt, thc vt bc
cao, phn ng xc tc enym) cc phong php in ho, hp phu, quang ho v.v

. KT QU V THO LUN
A;<; Kt qu nghin cu cng ngh! kh# %c ch& mi t'()ng *+ nhi,m c-c ch0t %c h&-
hBc thuc nh.m c-c h>p ch0t cl& hCu c@ tDn l(u s/u chin t'/nh
Trong giai oan 2006-2008 trn co s thc hin nhim vu Hp tc quc t theo Ngh nh th vi
Nht Bn trin khai th nghim mt gii php cng ngh mi: dng mn (hay cn goi l b
nm) trng mt s loai nm n v nm thuc c ngun gc khc nhau (nh nm s Hiratake
"leurotus saIor caIu! nm ngoc Bunashimei 0i+sizigus marmoreus (Nht Bn), nm s trng
"leurotus ostreatus! nm linh chi JanoKerma lucium v nm hong :entinus eKoKes (Vit Nam)
phn hy cc hp cht clo hu co nhim trong t trong c DDT, 2,4-D, 2,4,5-T, 2,3,7,8-
TCDD [6, 8, 14, 15].
Kt qu th nghim cho thy chi sau mt khong thi gian khong 40 ngy k t khi mu t c
hm lng cc cht nhim nm trong khong 50 ppm (i vi DDT, 2,4-D, 2,4,5-T ) hoc
21.000 ppt (i vi 2,3,7,8-TCDD) c trn vi mt lng nht nh mn trng nm th hm
lng cc hp cht clo hu co nhim trong gim i ng k (trn 90% i vi 2,4-D 2,4,5-
T, trn 67% i vi DDT v trn 60% i vi TCDD)
http://.sinhhocvietnam.com/vn/modules.phpgopagenamePages1pid101
TM HIU CC ]NYM 4LO V@ `MI HO CA NM LINH CHI GANOD]RMA LUCIDUM
T2 4)& T&/Y,* P&23 J;7, C1,-* +,- ./0,- H1,-
Khoa Sinh hc, !"#ng $%i hc Khoa hc & nhi'n, $(8(*
M~ aU
*Om =inh ,hi 6Uanoderma lucidum7 t? l5u AD A"Bc coi nh" l) m+t lo%i thFn d"Bc vì
nhsng t-c d]ng gi- t!I d"Bc lifu nh" 2V gan, th/n, phVi, AiQu ho) hu<9t -p, l)m gi[m
l"Bng A"#ng v) coleste!on t!ong m-u... Fn A5< nOm =inh ,hi cPn A"Bc d0ng Aq AiQu t!I
c-c 2fnh ung th" v) A"Bc gem l) ngu<'n lifu ch1a nhiQu chOt chEng og< ho-.
*h\m AZng gZp th'm c-c d.n lifu vQ lo%i nOm cZ nhiQu gi- t!I d"Bc lifu n)<, chHng tii
AD ti9n h)nh t:m hiqu c-c en<me 2[o vf ogi ho- cKa nOm =inh ,hi, t!ong AZ t!"`c h9t
t/p t!ung v)o k en<m chRnh AZ l) catalase, supe!ogid dismutase v) *TU( ogidase. t)i
2-o n)< giì thifu m+t sE J9t 4u[ m) chHng tii AD thu A"Bc.
NGUYN LI@U V PHABNG PHP
N-/87, D;E/
*Om =inh ,hi Uanoderma lucidum S J hifu T= A"Bc lO< t? phPng iEng nOm gEc cKa
!ung t5m ,ing nghf sinh hc, $%i hc 8uEc ia () *+i, A"Bc S. !Inh am Kift
AInh t'n Jhoa hc.
P&1F,- G&HG ,-&;7, )v/
S *uii cO< nOm anode!ma lucidum A"Bc t!:nh 2)< t!ong W1,aY
S P!otein A"Bc g-c AInh theo ph"dng ph-p cKa =ow!<, d0ng casein l)m chOt chuon WXY
S (o%t A+ SLU A"Bc g-c AInh theo ph"dng ph-p @c,o!d v) !edovich Wk,9Y
S (o%t A+ catalase A"Bc g-c AInh theo ph"dng ph-p cKa hi2odeau v) c+ng s& WxY v)
l"Bng (
a
L
a
cPn l%i A"Bc g-c AInh theo ph"dng ph-p cKa @ottola v) c+ng s& W1cY
S (o%t A+ cKa *L A"Bc g-c AInh theo ph"dng ph-p cKa Poole v) ,lai!2o!ne W11Y
S $ifn di t!'n gel pol<ac!<lamide A"Bc ti9n h)nh theo ph"dng ph-p cKa =aemmli WbY
Sinh s%ch en<me 2\ng c+t slc J t!ao AVi ion 4ua c+t UrSha, slc J lc gel 4ua c+t
Sephadeg 1cc Wj,hY.
JKT .UL V THLO LUN
SP e;,& RS1,- X% G&HR RS;m, )c0 ,<3 GAL
K9t 4u[ nghi'n c1u cKa chHng tii cho thO< hf sBi cKa nOm T= ph-t t!iqn thRch hBp _
abSax
o
,. Sau 1xSaj gi# cO<, hf sBi 2lt AFu ph-t t!iqn m%nh t!'n mii t!"#ng nuii cO<
lwng. ,hKng anode!ma lucidum cZ tEc A+ sBi mc t? 1hc S acc ml/gi#. ,Pn t!ong AiQu
Jifn nuii cO< sinh 4u[ thq, J9t 4u[ cho thO< sau Jho[ng ahSkc ng)< nuii cO<, hf sBi nOm
2lt AFu 2fn J9t. Sau Jho[ng aSk th-ng Jq t? Jhi cO< giEng, t-n nOm ph-t t!iqn th)nh th]c,
mni 2Ich ch} cho 1Sa t-n nOm l`n, n;ng suOt thu h-i t"dng AEi thOp t? a,h S jp.
H62R l )H) n,83 NADH* CAT* SOD )c0 ,<3 GAL
Ho6t -. enzym NADH oxidase (NOX) cVa nWm GAL
K9t 4u[ g-c AInh ho%t A+ cKa en<m *TU( ogidase A"Bc t!:nh 2)< _ h:nh 1.
(:nh 1. (o%t A+ *TU( ogidase 6*L7 cKa nOm T=
8ua A5< chHng tii thO< !\ng ho%t A+ *L cKa nOm T= nh:n chung l) t"dng AEi thOp,
ch} A%t c,cj9 Adn vI/ g ngu<'n lifu t"di. (o%t A+ *L cKa nOm T= _ d%ng sinh JhEi
cao hdn so vì ho%t A+ *L _ d%ng 4u[ thq A%t c,ca9 Adn vI/g ngu<'n lifu t"di
Go6t -. enIym catalase %CAT& cVa nWm UAK
,atalase 6,T7 l) en<m chK <9u gis vai t!P 4uan t!ng ph5n hu{ c-c (
a
L
a
t!ong hFu h9t
c-c cd thq sinh v/t. K9t 4u[ g-c AInh ho%t A+ ,T cKa m.u T= 6 h:nh j7 cho thO< ho%t
A+ ,T cKa nOm T= nh:n chung l) t"dng AEi cao, A%t t"dng 1ng l) a,kk1 Av/mg
p!otein v) a,k19 Av/mg p!otein _ d%ng 4u[ thq v) d%ng sinh JhEi.
(:nh a. (o%t A+ catalase 6,T7 cKa nOm T=
Go6t -. enIym superoRit dismutase %SX5& cVa nWm UAK
K9t 4u[ ph5n tRch ho%t A+ en<m SLU cKa nOm T= A"Bc 2iqu hifn _ h:nh h, nh:n v)o
A3 thI cho ta thO< ho%t A+ !i'ng en<m SLU cKa 4u[ thq l) 1,h1X Av/mgP!, cPn _ d%ng
sinh JhEi ho%t A+ !i'ng t"dng 1ng vì 1c,aX9 Av/mgP!
(:nh k. (o%t A+ supe!ogit dismuatse 6SLU7 cKa nOm T=
!'n cd s_ g-c AInh ho%t A+ cKa c-c en<m ,T, SLU, *TU( chHng tii AD chn en<m
*TU( ogidase Aq t-ch, tinh s%ch v) nghi'n c1u m+t sE tRnh chOt.
41j) lk/ R;,& e2)& X% ,-&;7, )v/ 3R ef R,& )&<R )c0 NOM RV e;,& g&f; ,<3 GAL.
!'n cd s_ g-c AInh ho%t A+ cKa c-c en<m ,T, SLU, *L chHng tii AD chn en<m
*L Aq t-ch, tinh s%ch v) nghi'n c1u m+t sE tRnh chOt.
Tinh s6ch m.t phn enIym +XY t< sinh @h"i nWm UAK
$q tinh s%ch *L t? sinh JhEi cKa nOm T=, chHng tii ti9n h)nh thu dIch chi9t, 2V sung
th'm c,1 thq tRch Afm !isS(,= 1ccm@, p( x,c Aq n3ng A+ cuEi c0ng cKa Afm l)
1ccm@, p( A[m 2[o A%t x,c v) cho slc J 4ua c+t gel UrTrcellulose UrSha, c+t Sigma
cZ JRch th"`c kg1j cm, A"Bc c5n 2\ng vì c0ng Afm t!'n. PhFn p!otein gln t!'n c+t A"Bc
!â chi9t 2\ng g!adient *a,l t? hc m@S 1ccc m@ pha t!ong Afm !isS (,l 1ccm@, p(
x,c.
K9t 4u[ ph5n tRch p!otein v) ho%t A+ *L cKa c-c ph5n Ao%n slc J 4ua c+t cho thO<
phFn dIch Jhing hOp th] Jhing cZ ho%t A+ *L. PhFn hOp th] A"Bc Ao< !a d"ì d%ng k
A}nh p!otein chRnh, t!ong AZ ch} cZ A}nh AFu ti'n A"Bc Ao< !a _ n3ng A+ Jho[ng kXcm@
l) cZ ho%t A+ *L. S^ d]ng SUSSPTr Aq A-nh gi- A+ s%ch cKa ch9 phom *L sau Jhi
4ua c+t UrSha 6h:nh j7 cho thO< ch9 phom cZ m+t 2;ng p!otein ! nmt vì JRch th"`c
Jho[ng jc JUa v) m+t sE 2;ng p!otein Jh-c nh"ng Rt ! nmt hdn 6 (j.c+t a7
$q ti9p t]c tinh s%ch *L cKa T=, chHng tii AD ti9n h)nh t/p t!ung c-c ph5n Ao%n cZ
ho%t A+ *L 4ua c+t UrSha, ci ACc m.u 2\ng cent!icon v) cho slc J 4ua c+t lc gel
Sephadeg S1cc. ,+t cZ JRch th"`c 1gXccm, A"Bc c5n 2\ng vì Afm. K9t 4u[ !â chi9t
v) ph5n tRch p!otein v) ho%t A+ *L cKa c-c ph5n Ao%n 4ua c+t Sephadeg 1cc cho thO<
cZ a A}nh p!otein chRnh, t!ong AZ A}nh th1 nhOt cZ ho%t A+ *L.
K9t 4u[ Jiqm t!a A+ s%ch cKa ch9 phom sau Jhi 4ua 2"`c lc gel cho thO< ngo)i 2;ng
p!otein jc JUa v.n cPn m+t sE 2;ng Jh-c cZ mCt t!ong ch9 phom, cho thO< ch9 phom
ch"a A"Bc tinh s%ch ho)n to)n v) cFn ti9p t]c tinh s%ch.
(:nh j: K9t 4u[ Aifn di phV 2;ng p!otein cKa nOm T=
,+t @: hang chuon p!oteiny ,+t 1: UIch m.u thi nOm T=y
,+t a: @.u ch%< 4ua c+t UrSha y ,+t k: @.u ch%< c+t lc gel S1cc
N-&;7, )v/ 3R ef R,& )&<R )c0 n,83 NOM
Sau Jhi thu A"Bc ch9 phom *L tinh s%ch m+t phFn 4ua 2"`c slc J t!ao AVi ion v) slc
J lc gel chHng tii AD ti9n h)nh t:m hiqu m+t sE tRnh chOt cKa en<m.
Z. b[n nhiCt
K9t 4u[ ph5n tRch A+ 2Qn cKa en<m *L 2\ng c-ch K en<m _ c-c nhI't A+ Jh-c nhau
v) sau AZ g-c AInh ho%t A+ cPn l%i 6h:nh h7 cho thO< *L cKa nOm T= l) t"dng AEi 2Qn
vì nhift, _ nhift A+ kcSbc
o
, sau 1h phHt g^ l en<m v.n gis ngu<'n ho%t A+ 2an AFu.
u< v/< Jhi g^ l _ xc
o
,, t!ong 1h phHt th: en<m ch} cPn 1cp ho%t A+ 2an AFu.
\nh h#]ng cVa m.t s" ion @im lo6i
K9t 4u[ ph5n tRch [nh h"_ng cKa h ion Jim lo%i 6,a
a
, ,u
a
, e
a
, @g
a
, n
a
7 v) anion
S
l'n ho%t A+ cKa *L 6h:nh b7 cho thO< ch} cZ e
a
_ n3ng A+ kSjm@ cZ Jh[ n;ng l)m
t;ng m+t phFn ho%t A+ cKa *L. ,-c ion ,a
a
, @g
a
v) n
a
v) anion
S
Jhing [nh
h"_ng A9n ho%t A+ cKa en<m. ,Pn ion ,u
a
_ n3ng A+ jm@ 1c ch9 ho%t A+ cKa *L.
(:nh b: nh h"_ng cKa ion Jim lo%i l'n ho%t A+ cKa *L
Y1c -Dnh +XY cVa nWm UAK l thu.c lo6i sinh G
=
X hay sinh G
=
X
=
.
heo c-c nghi'n c1u Jh-c nhau W1cY, *TU( ogidase cKa c-c sinh v/t A"Bc ph5n th)nh
hai nhZm: nhZm th1 nhOt gHc t-c cho ph[n 1ng ogi ho- m+t ph5n t^ *TU( A9n ogi v)
h:nh th)nh n'n m+t ph5n t^ (
a
L
a
, v: v/< A"Bc gi l) *L sinh (
a
L
a
. *hZm th1 hai ogi
ho- a ph5n t^ *TU( v) t%o (
a
L, n'n cZ t'n l) *L sinh (
a
L. K9t 4u[ g-c AInh l"Bng
(
a
L
a
sau ph[n 1ng gisa *TU( v) en<m cho thO< (
a
L
a
Jhing h:nh th)nh sau ph[n 1ng,
ch1ng tw *TU( ogidase cKa nOm T= thu+c nhZm sinh (
a
L.
Zm l%i, 4ua nghi'n c1u n)< chHng tii AD AiQu t!a A"Bc ho%t A+ 2a en<m 2[o vf ogi ho-
l) SLU, ,T v) *L cKa nOm T= _ d%ng 4u[ thq cvng nh" d%ng sinh JhEi. ,Z s&
Jh-c nhau vQ ho%t A+ en<m gisa hai lo%i m.u n)<. ,hHng tii cvng AD 2"`c AFu thu A"Bc
ch9 phom *L _ d%ng tinh s%ch m+t phFn 2\ng ph"dng ph-p slc J 4ua c+t t!ao AVi ion
UrSha v) c+t lc gel Sephadeg S1cc. ,-c J9t 4u[ g-c AInh tRnh chOt ch1ng tw *L cKa
nOm T= l) thu+c nhZm sinh (
a
c, Jh- 2Qn vì nhift, A"Bc ho%t ho- 2_i e
a
v) 2I 1c ch9
2_i ,u
a
.
EFnh <; GHc %D EIJ? cK/ mLu %0t nhi,m ch0t %c M/ c/m NOP ppm :QRSTQ :QRQOSTU t'(c N/U
v4 s/u <P ng4V t'n vi m3n t'Dng n0m P%eu)/tus /st)eatus N*U
Cc kt qu kho st cho php xc nh c vai tr ca cc enym h phn hy lignin nh
:ignin +erox#Kas L:i"M! /angan +eroxiKas L/n"M v.vc trong mn trng cc loai nm trn
trong phn ng xc tc oxi ho phn hy cc cht c clo hu co nhim trong t. Hiu qu
phn hy cc cht nhim phu thuc vo nhiu yu t nh hoat cc enym, bn cht ging
nm, co cht dng trng nm, thi im ly mn trn vi t v mt s yu t mi trng
khc [6,8,14,15].
Nhng u im ni bt ca gii php cng ngh x l t nhim bng mn trng nm iu
kin phng th nghim c xc nh bc u l [8, 37]:
- y l gii php c hiu sut kh c cao v tc kh c nhanh. i vi cc mu t nhim
2,3,7,8-TCDD vi hm lng 6.000ppt th iu kin phng th nghim thi gian kh c l
khong 40 - 60 ngy.
- y l gii php lng dung thn thin vi mi trng v va c th kh c va ci tao c
t ng thi tn dung c ph thi nng nghip l mn trng nm.
- Gii php cng ngh c tnh kh thi v c iu kin thc hin trong nc. Chng ta c th
t m bo c ngun ging nm, c th thay th ging ngoai nhp bng ging nm trong
nc ng thi lm ch c cng ngh nhn ging nui trng nm m bo lng mn
trng nm cn thit cho muc ch x l mi trng. Chi ph cho vic nui trng nm tao cc
loai mn ny khng cao. Quy trnh x l t b nhim cc hp cht clo hu co c hai bng mn
trng nm thc hin khng phc tap, c th hun luyn nhanh cn b nm quy trnh trin khai
trong thc t.
Tuy nhin, gii php ny cng cn c han ch l mi chi c th nghim iu kin phng th
nghim vi khi lng mu t ly t thc a khng ln. Do , c c quy trnh cng
ngh c th p dung thnh cng trong vic gp phn khc phuc s tn lu cht c ho hoc
Min Nam Vit Nam cn phi c thm giai oan p dung th trc tip iu kin hin trng
tc l cc khu vc b nhim cht c da cam/dioxin.
Ngoi kh nng s dung trc tip mn trng nm cc nghin cu th nghim cng cho thy c
th s dung c dch chit bng nc ca mn trng cc ging nm k trn phn hy nhanh
TCDD v cc hp cht clophenol thng cng c mt trong thnh phn cc mu t b nhim
cht c da cam/dioxin [27]. Tc phn hy cc hp cht mono- hoc diclophenol bng dch
chit mn trng nm thng cao hon so vi cc hp cht triclophenol [27]. y l mt trong cc
kt qu nghin cu ln u tin c cng b trong nc lin quan n vn ny.
Kh nng phn hy cc cht nhim dang clo hu co ca dch chit mn trng nm cn
c th hin qua kt qu nghin cu v tc ng ca n ti cc sn phm thy phn bng
kim ca cht c CS [13]. Bng cch s dung cc phong php phn tch cng cu hin ai nh
sc k lng hiu nng cao (HPLC), sc k kh- khi ph (GC/MS) cc tc gi cng trnh [13]
nhn din c cc sn phm chnh ca phn ng phn hy CS trong dung dch kim. Theo kt
qu phn tch GC/MS c th i ti kt lun l 2 sn phm chnh ca phn ng thy phn trong
kim ca cht c CS l 2-clobenaldehit (CBA) v 2-clobenylmetanol (CBM). Trong dung dch
sau thy phn khng pht hin c s c mt ca malononitril.

(a) Sc k GC (b) Ph khi ng vi tR 8.5
min
(c) Ph khi ng vi tR 9.9
min
EFnh :; GHc %D W? v4 phX khi NMGU mLu %0t nhi,m c-c sn phYm thKV phZn ?GQ :S
cl&*[n\/lM[hit Nt]^ _QORUQ :Scl&*[n\Vlm[t/n&l Nt]^`QÙ
iu c ngha l bng phn ng thy phn CS trong dung dch kim chng ta chi c th loai
b c tnh kch thch ca cht c ny, nhng vn cha kh c trit c tnh ca n vi
mi trng bi cc sn phm thy phn ca CS vn l cc hp cht clo hu co. Do kh
c trit cho mi trng b nhim cht c CS cn thit phi b sung cng oan x l tip cc
sn phm thy phn ca n l cc hp cht clo cha nhn thom.
Cc nghin cu mi y ca chng ti cho thy s dung mn trng nm, hoc dch chit
trong nc ca chng l mt trong cc phong n cu th la chon gp phn gii quyt vn
trn. Kt qu th nghim cho thy hm lng 2-clobenaldehit - mt trong 2 sn phm
thy phn chnh ca CS, gim ng k (80 %) sau 15 pht cho tc dung vi dch chit mn
trng ging nm "leurotus ostreatus hoc "leurotus saIor caIu [13].
A;:; Kt qu nghin cu cng ngh! kh# %c ch& mi t'()ng *+ nhi,m c-c h&- ch0t c. tanh
nX
Nghin cu ng dung v pht trin cc gii php cng ngh mi x l kh c cho nc thi
v t cc co s sn xut, sa cha quc phng b nhim cc loai ho cht c tnh n hoc
cc ho cht l nguyn liu dng sn xut vt liu n vn l hng nghin cu c cc cn
b khoa hoc ca qun i ginh cho s quan tm c bit trong giai oan va qua. S pht trin
ca hng nghin cu ny c th hin qua cc cng trnh cng b v kt qu nghin cu,
pht trin cc gii php cng ngh ho l, in ho, quang ho v sinh hoc x l nc thi v
t b nhim cc loai thuc n khc nhau [37].
gp phn hon thin v nng cao hiu qu gii php cng ngh x l nc thi nhim thuc
n bng phong php hp phu trn than hoat tnh trong giai oan va qua tp trung nghin
cu gii quyt mt s ni dung c tnh cht co bn lin quan n cng ngh ny. nghin cu
v lm sng t c quy lut nh hng ca cc yu t cng ngh trong c bn cht, cu
trc ca vt liu hp phu (than hoat tnh) n hiu sut hp phu cc cht n nh TNT cc dn
xut nitro khc ca toluen nh: dinitrotoluen (DNT), mononitrotoluen (MNT), cc dn xut nitro
ca phenol nh: trinitrophenol (TNP), dinitrophenol (DNP), mononitrophenol (MNP),
trinitroreocxin (TNR) cc thuc n thuc nhm nitrat ancol (nitroglyxerin (NG)) nitramin
(hexogen (RDX), octogen (HMX), tetryl) trn co s la chon c loai than hoat tnh sn
xut trong nc v m hnh cng ngh thch hp cho muc ch x l nc thi b nhim cc loai
ho cht c hai k trn [2,17,18,33,34].
Phong php in phn s dung in cc tro c bn cao trn nn cc oxit kim loai qu him
nh TiO2, RuO2, rO2 l phong php c th nghim p dung x l cc ngun nc b
nhim mt s loai thuc n nh TNT, NG, TNR [35], Tetryl [11,12], TNP [29] v RDX [9]. Kt qu
cho thy hiu qu x l ngun nc b nhim TNR, Tetryl v TNP bng phong php in phn
s dung in cc c bn cao l cao nht hiu qu thp hon l trng hp in phn TNT v
DDNP. Trong s cc cht nhim c th nghim th NG v RDX l hai cht rt kh x l
bng phong php in phn vi hiu sut x l rt thp [9,35]. Trn co s cc kt qu th
nghim la chon c iu kin ti u v thit lp c quy trnh cng ngh mi cu th p
dung x l ngun nc thi b nhim thuc n Tetryl, TNP v cht mi n TNR. Cc kt qu
nghin cu cn cho thy vic s dung in cc tro c bn cao trn nn cc oxit kim loai nh
TiO2, RuO2, rO2 s cho hiu qu x l cc hp cht nitrophenol cao hon ng k so vi trng
hp s dung cc in cc tro khc th du nh grafit [29,35].
Phong php quang ho trong iu kin khng c hoc c mt cht xc tc nano TiO2 v cc
cht oxi ho nh H2O2, O3 cng c p dung th nghim x l ngun nc b nhim TNT
v TNR [3-5]. Trn co s cc kt qu phn tch, xc nh cc sn phm v co ch qu trnh qu
trnh quang ho, quang ho xc tc phn hy TNT v TNR bng cc k thut phn tch HPLC v
HPLC/MS la chon c m hnh v quy trnh cng ngh thch hp x l ngun nc b
nhim hai loai thuc n ny.
Ngoi cc gii php cng ngh ho l, in ho, trong thi gian qua cc gii php cng ngh
sinh hoc mi trng mi cng c trin khai nghin cu v p dung th nghim x l
ngun nc thi v t b nhim cc ho cht c tnh n. Cc tc nhn sinh hoc chnh c
th nghim l: cc ch phm vi sinh ch tao trong nc, cc loai thc vt bc cao v mn
trng mt s loai nm n v dc liu ngun gc trong v ngoi nc. Cc i tng mi trng
c th nghim x l l cc ngun nc v khu t cc co s sn xut, sa cha quc
phng b nhim cc loai thuc n TNT, DNT, TNR, TNP, DDNP, NG, Tetryl , RDX v HMX.
Cc th nghim cho thy vic s dung mt s ch phm sinh hoc c cha cc chng vi sinh
c phn lp v tuyn chon t cc mu t, nc ly t cc khu vc b nhim lu nm
cc loai thuc n b sung vo t hoc nc b nhim TNT s c tc dung lm chuyn ho
TNT thnh cc sn phm khc [21, 22]. Tuy nhin kh nng khong ho TNT bng cc ch
phm vi sinh khng cao. Sau khong thi gian 60 - 70 ngy (i vi cc mu t) v 30 ngy (i
vi cc mu nc) trong cc mu th nghim vn pht hin c nhiu sn phm chuyn ho
ca TNT l cc hp cht cha vng thom. Tc v hiu qu x l v khong ho TNT nhim
trong t c nng cao ng k khi s dung gii php cng ngh tng hp: b sung ch phm
vi sinh hoc mn trng nm kt hp vi trng mt s loai cy bn a hoc cy ho u [19, 23,
32].
Ngoi i tng t b nhim cc phong php sinh hoc (s dung ch phm vi sinh thc vt
thy sinh mn hoc dch chit mn trng nm) cng c p dung th nghim x l
ngun nc b nhim cc loai cht n khc nhau. Kt qu th nghim cho thy mt s loai thc
vt thy sinh, c bit l cc loai cy ho ci nh thy trc, ci c kh nng lm gim nhanh hm
lng cc loai thuc n nh TNT [30], NG [20], hn hp TNT, NG, NH4NO3 [16], TNR [31], TNP
[28], DDNP [10], RDX, HMX [26], Tetryl [1].

V. KT LUN
T cc kt qu gii thiu trn c th rt ra kt lun l trong giai oan t 2005 n nay
hng nghin cu v cng ngh x l kh c cho mi trng b nhim cc ho cht c hai
c th ngnh quc phng vn tip tuc c cc co s nghin cu chuyn ngnh ca qun i
duy tr v pht trin c hiu qu.
Tuy nhin, trong giai oan ny ngoi i tng mi trng nc, cc tc gi tp trung nghin
cu su hon v kh nng ng dung cc gii php cng ngh sinh hoc (c bit l phong php
s dung mn trng nm) x l kh c cho mi trng t b nhim cc cht c ho hoc tn
lu sau chin tranh.
Mt hng cng ngh sinh hoc mi trng khc cng c ch pht trin c hiu qu l
hng nghin cu v cc gii php cng ngh s dung thc vt bc cao kh c v ci tao
mi trng t v nc b nhim cc cht hu co c hai kh phn hy. y tht s l nhng
ng gp thit thc ca cc co s nghin cu chuyn ngnh ca qun i trong vic pht trin
cc gii php cng ngh thn thin vi mi trng tham gia gii quyt cc vn mi trng
cp bch ca qun i v t nc.
Cc tc gi chn thnh cm on B Quc phng, B KH-CN v Qu NAFOSTED ti tr kinh
ph thc hin cng trnh ny.
http://.hus.edu.vn/Dmthietbi/fnoidung/hoa20.htm
MH8 UVVIS SP]CTRO UVS >y

1. T7, R&;UR i'} @-< >S>is >SaXcc 6Spect!o >SaXcc Uual team
P,7
>? J 3 &;E/} >S aXcc
I? H,- e5, s/<R} =TtL@rU | @N
Z? 5,& )&zG R6%, )5,& R&;UR i'}

Md R5 R&;UR i'}
@-< >S>is >SaXcc do hDng =TtL@rUS@N ch9 t%o A"Bc AiQu
Jhiqn t!&c ti9p 2\ng hf thEng AiQu Jhiqn n\m t!'n th5n m-< 6Jm theo m)n
h:nh hiqn thI7 hoCc AiQu Jhiqn ho)n to)n t& A+ng 2\ng m-< tRnh P, s^ d]ng
hf AiQu h)nh indows * giHp ng"#i v/n h)nh d d)ng s^ d]ng vì giao
difn th5n thifn.
(f thEng ch1a cuvet g3m x vI t!R A"Bc 2E t!R th)nh a dD< A"Bc AiQu
Jhiqn ho)n to)n t& A+ng 2\ng phFn mQm. PhFn mQm Ai Jm >Sin 2ao
g3m c-c ch"dng t!:nh Ao Aiqm, 4umt phV, ph5n tRch AInh l"Bng v) nghi'n
c1u A+ng hc.
w? CH) R&d,- ef g R&/YR )&c 8U/}
GC th"ng ûang hQc
U[i phV: 19cnm | 11ccnm
$+ chRnh g-c:
c.knm
$+ lCp l%i: c.anm

Th_ng s" -o ph'L
Ph"dng ph-p Ao: !u<Qn 4ua, hOp th], n3ng A+ v) n;ng l"Bng
hang Ao hOp th]: Sk.c | k.cT2s, A+ chRnh g-c phmp Ao c.ccaT2s
$+ lCp l%i: c.cc1T2s
$+ cao A"#ng nQn: c.cc1T2s
$+ Vn AInh A"#ng nQn: c.ccaT2s/gi#
Ec A+ 4umt phV: 1jccnm/phHt
0hn m[mL >Sin cZ thq: Ao Aiqm, ghi phV, ph5n tRch AInh l"Bng, nghi'n
c1u A+ng hc, ph5n tRch p!otein, TU*/Te* v) g^ l phV. *gin ngs hiqn thI
S ti9ng Tnh.
Zi[u @iCn lm viCcL
*hift A+ phPng: 1hSkc
c
,
$+ om: d"ì Xcp
*gu3n Aifn: m+t pha T, aac> hc/bc( hJ>T

x? N-/87, Db D%3 X;E)}
@-< l)m vifc d&a t!'n AInh lu/t =am2e!t | tee!: T = Slg6M/M
c
7 =
l,
T: A+ hOp th] 4uang
M
c
v) M: c"#ng A+ ch0m tia tì v) ch0m tia t!u<Qn 4ua
: hf sE hOp th] mol ph5n t^
l: ,hiQu d)< cuvet
,: *3ng A+ dung dIch
>ì c-c gi- t!I v) l l) h\ng sE th: A+ hOp th] 4uang T ph] thu+c
v)o n3ng A+ dung dIch. >: v/< g-c AInh A"Bc T th: cZ thq su< !a A"Bc n3ng
A+ , t"dng 1ng.

y? CH) R&d,- ef 3W/ 3% 3H8 ) R&m l6 lPF)}

S $o A+ hOp th] 4uang cKa dung dIch.
S hi phV g-c AInh c-c c&c A%i hOp th] hoCc s^ d]ng Aq g-c AInh cOu
t!Hc.
S Ph5n tRch AInh l"Bng 2\ng ph"dng ph-p l/p A"#ng chuon.
S *ghi'n c1u A+ng hc cKa ph[n 1ng t!ong dung dIch.

? CH) gUR Q/5 )&,&}
iao difn l)m vifc v) m+t sE J9t 4u[ Aiqn h:nh

? Y7/ )k/ )F i5, lf; Xj; 3W/ l6}
@.u s%ch A"Bc ho) tan t!ong dung mii Jhing 2a< hdi.
C? L=,& XP) HG Oz,- X% -;j; &2, )c0 R&;UR i'}
S^ d]ng cho c-c nghi'n c1u vQ ho- hc, sinh hc, < hc...
CC? '0 l;m3 DG l+R}
t+ min (o- vi cd, Khoa (o- hc, t!"#ng $%i hc Khoa hc & nhi'n
C>? N3 l10 X%6 eu Oz,-} >y
CI? CH, i XY, &%,&} 4 3d, H6H Xd )F !Z?I>ZCCx

HTTP

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

HTTP

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

http://www.sinhhocvietnam.com/vn/modules.php?

! "han Ngu#$n Kh%nh

! &' ()n &hi*+

!&r,n ()n -hung

! Ngu#$n 02i B3ng! (4 5uang B%ch

You might also like