MKYSUL-LSN KISTSUL-BEYNDAK DL BLGS TERMLER lhan ERDEM

ABSTRACT Mikyasul-Lisan Kstasul-Beyan is second grammar book from point of view historical sequence afterward Myessiretl-Ulum. This grammar book total 207 pages. This book is structured an introduction and a conclusion. There are five chapters which called as maksad between introduction (mukaddime) and conclusion (hatime). The one of the most important characteristics in this book is using original terms. Writers using terms arent similar other terms which using in Myessiretl-Ulum and following grammar book. In addition one important characteristics is examples of overage in this book. In the called of many terms is availated from examples. In the production of terms considerated their functionalities. Key Words: Mikyasul-Lisan Kstasul-Beyan, grammar, term.

GRAMMAR TERMS IN MIKYSUL-LSN KISTSUL-BEYN

ZET Mikysul-Lisn Kstsul-Beyn, yazl tarihi itibaryla Myessiretl-Ulmdan sonra yazlm ikinci gramer kitabdr. Eser, toplam 207 sayfadan meydana gelmektedir. Bu eser, bir mukaddime, be maksat ve bir hatimeden ibarettir. Eserin en nemli zelliklerinden biri, orijinal terimlerin kullanlmasdr. Yazarn kulland terimler, ne kendisinden nce yazlm Myessiretl-Ulumdaki ne de daha sonra yazlm gramerlerdeki terimlere benzemektedir. Terimlerin orijinalliinin yan sra rneklerin okluu da eserin nemli zelliklerinden biridir. ou terimi isimlendirmekte rneklerden hareket edilmitir. Terimlerin retilmesinde ilevsellikleri gz nnde bulundurulmutur. Anahtar Kelimeler: Mikyasul-Lisan Kstasul-Beyan, dil bilgisi, terim.

Ar. Gr. lhan ERDEM, Gazi niversitesi, Gazi Eitim Fakltesi, Trke Eitimi Blm, ilhanerdem@gazi.edu.tr

193

lhan Erdem

Trk yaz diliyle ilgili gramer almalar, Osmanl dneminde balamtr. Gramer almalar, diller iin ok nemli olmakla birlikte bu eserlerin belli bir metodolojisinin olmas da kanlmazdr. "Dilin gramer bakmndan incelenmesi ve aratrlmas birok prensiplere dayanmaktadr. Dnyada hi bir dil anszn domu veya tremi deildir; o birok yzyllar ierisinde gelime devreleri geirmi, kendine mahsus tekml dereceleri edinmitir. Ve her gelime devri, zelliine gre yenilikler vcuda getirerek, yeni yeni tabakalarnn kurulmasn temin etmi ve bu yolla, daha sonraki gelimelere bir hazrlk tekil etmek zere, belirsiz bir halde, yeni bir safhaya girmitir. Dil bilgisinin esas aratrma konularndan birini de, ibu dil gelimesindeki tabakalar birbirinden ayrd etmek, onlarn gerek durumlarn meydana koymak tekil etmektedir. (Caferolu 1984, 2)" Osmanl grameri zerine ilk almalar Batl dil bilginleri balatmtr. Osmanl Devleti'nin dnyada belli bir g kazanmasyla birlikte Osmanllara olan ilgi artmtr. Bu ilgi Osmanl dilinin incelenmesi neticesini de dourarak pek ok Batl dil bilgininin Osmanlcayla ilgilenmesini salamtr. Osmanlcayla ilgili almalar bu aamadan sonra balamtr. Trkiye Trkesi zerine ilk almalar, Avrupa'da XIV. yzyl sonunda (1396'da Yldrm Bayezit'e esir den Bavyeral J. Schiltberger) balam, talyan Filippo Argenti (1533) Pietro Ferrugato (1611'deki gramer) bunu devam ettirmilerdir. Avrupa'da ilk Trkiye Trkesi grameri, 1612de Alman H. Megiser tarafndan yaymlanmtr. XVII. Yzylda ayn alanda Pietro della Vale ( 1620), A. Du Ryer (1630), G. Molino (1641), M. Moggio (1642), Bernard di Parigi ile Pietro de Albavilla (1665), G. Podesta (1669), . Seaman (1670), Haranyi Ngay Istvan (1672), A. Macisci (1677), Fransz M. Meninski (1680) ve J. D. Schieferdecker (1695) de anlmaldr. XV. yzyldan bu yana Osmanl mparatorluu'nun kazand nem ve itibar gz nnde bulundurarak, baka Dou dillerinin banda Osmanlcay da renmek ve retmek amacyla Avrupa'da birok okul ve kurumlar alm, niversitelerde krsler kurulmu, gramer ve szlkler yazlmtr.( Dilar 1964, 154) " Tanzimattan sonraki dnemde yazlan baz gramerler unlardr: Ahmed Cevdet, Kavid-i Osmaniye (stanbul, 1267); Sleyman Paa, lm-i Sarf- Trk (stanbul, 1298); Selim Sabit Sarf Osman (stanbul 1298); A. Nazma, Lisn- Osmn (stanbul, 1302); Cevdet Paa, Tertb-i Cedd-i Kavid-i Osmaniye (stanbul 1304); Fazl Necib, Nev-usl Sarf- Osmn (stanbul 1304); Mihr,

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

194

Mutavvel Sarf- Osmn (stanbul 1306); A. Atf, M. Remzi, Kavid-i Osmaniye (stanbul,1328); A. Cevad, Lisn- Osmn (stanbul 1328); A. Rasim, Amel ve Nazar Talm-i Lisn- Osmn (stanbul, 1325); Hseyin Cahid, Trke Sarf ve Nahv (istanbul, 1326); Necib Asm, Yeni Tertib Muhtasar Osmanl Sarf (stanbul, 1308); Manastrl Rfat, Klliyt- Kavid-i Osmaniye ( stanbul, 1303); ayn mel. , Hce-i Lisn- Osmn Il, (stanbul, 1311); ayn mel., Mkemmel Osmanl Sarf (stanbul, 1310); Raid, Klliyt- Kavid-i Lisn- Osmaniye (stanbul, 1317); emseddin Sami, Nev-usl Sarf- Trk (stanbul, 1310); eyh Vasf, Mufassal Yeni Sarf- Osmn ( stanbul, 1316); J. Deny, Grammaire de la langue turque (dialecte Osmanl) , Paris, 1921 [Trke trc. A. Ulvi Elve, Trk Dili Grameri (Osmanl Lehesi), stanbul, 1941.] (Yce 1988,507) Tanzimat dnemindeki gramer almalarnn en byk zellii Arapa terimlerin kullanlmasdr. Bazen Farsa terimlerin kullanld da olur. Zeynep Korkmaz (1996, 3): "Cumhuriyet ncesinde yazlm olan baz gramer kitaplarnda ise, Hseyin Cahit (Yaln)' n Sarf ve Nahv (1903)'inde olduu gibi, Fransz grameri l alnmtr. Dolaysyla daha sonraki dnemde, gramerimize onun balatt bir Fransz etkisi hkim olmutur." diyerek Fransz etkisinin baladn da belirtmitir. 1928 ylnda yeni Trk alfabesinin kabul edilmesiyle birlikte Trk gramerciliinde yeni bir safha balamtr. Yeni Trk alfabesiyle ilk gramer denemesi, Trk Dili Encmeni'nce 1928 ylnda hazrlanan "Muhtasar Trke Gramer" adl eserdir (Korkmaz 1996, 3). Cumhuriyet dneminde bu eserle balayan gramer yazma faaliyetleri gnmze kadar srerek pek ok eser meydana gelmitir. Bu eserlerden bazlar unlardr: Ziya Server, Trkn Yeni Dili, st. 1928; A. Cevat Emre/Yeni Bir Gramer Metodu Hakknda Layiha I., st. 1931; Besim Atalay, Trk Dili Kurallar I, st. 1931; M. Bahaeddin Toven, Yeni Trke Gramer, st. 1931; Bekir obanzade, Trk Dilinin Metodikas, Baku 1932; M. Sadullah Sander, Trke Gramer, st. 1932-1933; Mithat Muhittin Dalkl, Gramer Klavuzu, st. 1935; brahim Necmi Dilmen, Genel Dilbilgisi 3 cilt, 1939-1942.; Tahsin Banguolu, Ana Hatlaryla Trk Grameri, st. 1940; TDK, Trke Gramer Elkitab, st.1941; Tahsin Banguolu, Dil Bahisleri I-II, st. 1941-1942;TDK, Felsefe ve Gramer Terimleri Szl, st. 1942; Necmettin Halil Onan, Dilbilgisi I-II, st. 1943; A. Cevat Emre, Trk Dilbilgisi, Trkenin Bugnk ve Gemiteki Gelimeleri zerine Gramer Denemesi, st. 1945;Be ir Gs, Kemal Demiray; Trke, Ank. 1946;Muharrem Ergin, Trk Dilbilgisi, st. 1958; Tahsin Banguoiu, Trkenin

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

195

lhan Erdem

Grameri, Ank. 1959; Faruk Kadri Timurta, Osmanlca Grameri, st. 1964; Vecihe Hatibolu, Dilbilgisi Terimleri Szl, Ank. 1972; Tahir Nejat Gencan, Dilbilgisi, Ank. 1979; M. Kaya Bilgegil, Trke Dilbilgisi, st. 1982; Necmettin Haceminolu, Trk Dilinde Edatlar, st. 1984 ve Yap Bakmndan Trk Dilinde Fiiller, st. 1984; Osman Nedim Tuna, Trk Dil Bilgisi, Malatya, 1986;Ahmet Topalolu, Dil Bilgisi Terimleri Szl, st. 1989; Zeynep Korkmaz, A. Bican Ercilasun, Hamza Zlfikar, Mehmet Akaln, Tuncer Glensoy, smail Parlatr, Necat Birinci, Yksek retim rencileri in Trk Dili ve Kompozisyon Bilgileri, Ank. 1990; Haydar Ediskun, Trk Dilbilgisi, st. 1992; Nurettin Ko, Aklamal Dilbilgisi Terimleri Szl, st. 1992;Zeynep Korkmaz, Gramer Terimleri Szl, Ank. 1992; Leyla Karahan, Trkede Szdizimi, Ank. 1993; Tuncer Glensoy, Trke El Kitab I, Kayseri 1994;Kemal Yavuz, Kzm Yeti, Necat Birinci, niversite Trk Dili ve Kompozisyon Dersleri, st. 1996. 1. Mikysu'l-Lisn Kstsu'l-Beyn Anadolu sahasnda Osmanl Trkesiyle ilgili gramer almalarnn ilki, Bergamal Kadri'nin 1530 ylnda yazd Myessiret'l-Ulm adl eserdir. Bu eserin yazlmasndan yllar sonra, 19. yzylda gramer almalar yaplmaya balanmtr. Abdurrahman Fevzi Efendinin Mikysu'l-Lisn Kstsu'l-Beyn adl eseri de bu dnemde yazlan bir eserdir. Bu eser, basm tarihi itibaryla deil de yazl tarihi itibaryla Myessiretl-Ulm'dan sonra yazlan ilk Osmanlca gramerdir. Eser, H.1299 (M.1882)'da Meclis-i Marifin izniyle stanbul'da Mahmud Beg Matbaas'nda bastrlmtr. Eseri incelerken bu basksndan faydalandk. Eserin bu basks, TDK Ktphanesi 303 numarada kaytldr. Mikysu'l-Lisn Kstsu'l-Beynn metin ksm 177 sayfadan meydana gelmektedir. Eserin banda iindekiler ksm, terimlerin akland ksm, yazar hakknda ve basld yer hakknda bilgilerin verildii bir blm vardr. Bu blm de 22 sayfadan ibarettir. Eserin sonunda da 8 sayfalk doru-yanl cetveli bulunmaktadr. Bataki 22 sayfalk blm ayr, metin ve doru-yanl cetveli ayr numaralandrlmtr. Eser, toplam olarak 207 sayfadan meydana gelmektedir. Metin ksmnda her sayfada 35 satr yer almaktadr. A. Fevzi Efendi, konular aklarken maksat ana baln kullanmtr. Maksatlar bablara, bablar da nevlere, ksmlara, snflara ayrmtr. Buralarda aklanmas gereken ayrntlar da hassa, tenbih, mhimme, fayda, tetimme, hassa adlaryla aklamtr. Metnin banda ve bazen de maksatlarda aklanmas gereken bilgileri tevtia ad altnda maddeler hlinde izah etmektedir.

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

196

Eser, bir mukaddime, be maksat ve bir hatimeden ibarettir. Yazar, eserini kaleme alma sebeplerini madde hlinde izah ettikten sonra dil retiminin gerekleri zerinde durmutur. Avrupa'da dil retiminin nasl nemsendii belirtilerek bizlerin de bu konuyu nemsememiz gerektii anlatlmtr. Mikysu'l-Lisn Kstsu'l-Beyn adl eserin en nemli zelliklerinden biri, orijinal terimlerin kullanlmasdr. Yazarn kulland terimler, ne kendisinden nce yazlm Myessiret'l Ulm'daki ne de daha sonra yazlm gramerlerdeki terimlere benzemektedir. Mesel; grlen gemi zaman iin o dnem gramerlerinde (rnein Osmanl Lisn) "mz-i hd", renilen gemi zaman iin "mz-i nakl" terimleri kullanlrken Mikysu'lLisn Kstsu'l-Beyn'da "mz-i mahssu'n-nisbe", "mz-i menklun-nisbe" terimleri kullanlmaktadr. Yine akkuzatif ekine "mefln bin", datif ekine "mefln ileyh" terimleri bugnk Osmanlca gramer kitaplarnda dahi kullanlrken yazarmz, "mefl-i lzmu't-taakkul" ve "meful-i gayr-i lzmu't-taakkul" terimlerini kullanmtr (Erdem 1999, 159). Eserde, fiillerin yapsyla ilgili olarak "man-i selse" tabiri kullanlyor. Bu tabirle yazar; fiillerin yapsn zaman, hades ve nispet diye snflyor. Zaman, fiilin zamann, hades fiilin hareketini, oluunu, nispet ise fiilin ek alarak fiille ek oluturduu ilgiyi anlatmaktadr. Bu tarz bir kullanma baka hibir gramerde rastlayamadk. Eserde bu ekilde orijinal terimlere rastlamak mmkndr. Mikysu'l-Lisn Kstsu'l-Beyn, Prof. Dr. Zeki Kaymaz Hocamn danmanlnda yksek lisans almas olarak tarafmzdan incelenmitir. Bu almada eserdeki terimler, bir indeks hlinde verilmitir. Aadaki terimler, bu terimler indeksinden alnmtr. Terimlerin karsnda parantez iindeki rakamlarn ilki, sayfa numarasn, ikincisi satr numarasn belirtmektedir. 2. Terimler ndeksi 'adem: olumsuzluk (16,21) 'adem-i bi-i'tibri'l-cz's-slis: nc fiili itibaryla olumsuz fiil (yaz virp turmaya gr) (160,23) adem-i iktidr: yeterlilik fiilinin olumsuz ekli (yaz virp turamaya gr) (160,23) 'adem-i szec: yeterlilik fiilinin dndaki fiillerin olumsuz ekilleri (yaz yaz virp turmaya gr) (160, 23) bb- muzmert: zamirler blm (42, 26) bi-hasebi's-sem': duyma bakmndan, duyu suretiyle (16,1) bi-tariki'l-huds: sonradan oluma suretiyle (18,26)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

197

lhan Erdem

cmid: donmu halde bulunan kelime, kk (8,6) cem': okluk (60,36) cem''l-cem': okluun okluu (yazacaksnz) (30,33) (onlar, yleler, bizler, sizler) (46,14) cem'-i g'ib: III. okluk ahs (yazalar, yazmayalar, yazamayalar) (61, 17) (yazsunlar, yazalar) (60,36) cem'-i muhtab: II. okluk ahs (yazmayasnz, yazamayasnz) (61,18) cem'-i mtekellim: I. okluk ahs (yazalm, yazmayalm, yazmayalm, yazavuz, yazamayavuz, yazmayavuz) (61,18) cmle-i cevbiyye: cevap cmlesi (eved) (24,2) cmle-i cez'iyye: karlk cmlesi (gelse de gitsek) (116, 15) cmle-i fi'liyye: fiil cmlesi (170,26) cmle-i haberiyye: fiil cmlesi (belki Zeyd gelr ne bilrsin, belki gelecegimdir ne bilrsin) (25,29) cmle-i ihbriyye: uyarma cmlesi (sylersen bari togr syle) (25,9) cmle-i ismiyye: isim cmlesi (170,26) cmle-i istifham: soru cmlesi (Zeyd okuyabilir mi a) (16,6) cmle-i istifhmiyye: soru cmlesi (gelen Zeyd degil mi) (24,2) cmle-i ta'accbiyye: hayret, aknlk cmlesi (imdi Zeyd burada m ya) (39,23) cmle-i temenniyye: istek cmlesi (siz diseydiniz a) (16,16) cz'-i ahir: kelimelerin son paras ( 20,15) cz'-i l: kelimelerin ilk paras (20,8) deginli mefl: -dAgln ekiyle yap lan tmle ( imdiye degin anlamazd n) (175,33) dekli mefl: -dAk ekiyle yaplan tmle (Zeyd Burusa'ya dek gitdi, ahama dek gelr) (176,3) deli mefl: -dA ekiyle yaplan tmle (Zeyd onda uyud) (gicede gndzde yz rik'at namaz klar, bu anda uyud) (175,25) denli mefl: -dAn ekiyle yap lan tmle (Zeyd buradan Burusa'ya gitdi, Bekir senden gzeldir) (176,9) edt- 'adem-i hades: olumsuzluk yapan -mA edat (yazama, syleyeme) (60,21) edt- 'adl teksr: paylatrma edat (ikier, yedier) (45,10) edt- bedel mukbele: bedel ve karlk edat (Zeyd at on gurua ald) (17,26) (Zeyd at para ile ald) (17,27) edt- cem': birliktelik, okluk edat (hem Zeyd, hem 'Amr geldi) (39,15) (gelenler bunlardr, onlar gitdiler, gelmezler) (35,7) okluk yapan edat (-IAr edat) (47,15) edt- cem'-i misleyn: misli kadar oaltma edat (bun da byle bil) (28,24) (bu dahi malm ola) (28,31) (Zeyd yine geldi, yine Zeyd geldi) (39,27) edt- cem'-i mutlak: mutlak ounluk edat (bu mes'eleyi seninle o bilr) (21,32)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

198

edt- cez: karlk edat ( Zeyd gelrse sen de gel) (28,22) edt- emr-i hzr: emir yapan edatlar (ever, karar) (30,14) (kcrda, vzrda, grlde, grle) (28,18) (yazdrga, esirge) (30,25) edt- emr-i hzr- musaggar: kltme anlaml emir edat (susa, benimse, tozsa) (31,7) (azmsa) (37,23) edt- fevr: acillik edat (yaz imdi) (22,30) edt- fevr ta'll: acillik edat (gelber imdi hikyet ideyim) (41, 24) edt- fi'l-i muhazzazu'n-nisbe: ayrma edat (yazmal ha) (38,16) edt- fi'l-i mtemenn'n-nisbe: sonucu grme edat (yazmaldr hlini grmeli) (38,16) edt- gayet: sonluk ifade eden edat (ta oraya gitdi) (26,15) edt- gyet-i mekn- emr-i tedrc: mekn, snr belli bir noktaya ulatran edat (Zeyd am'dan Mekke'ye dek gitdi) (29,26) edt- gyet-i zamn- tedrc: zaman snrl olarak belli bir noktaya ulatran edat (imdiye dek anlamadnsa hi anlayacagn yokdur) (29,22) edt- gybet: III. tekil emir edatlar (-sUn, -sUnlAr, -A, -AlAr) (anlasun) (60,35) edt- hl: durum edat, imdiki zaman edat (elin irmi iken oku) (21,14) (ben Zeyd'i soruyorum meger Zeyd gitmi) (37,32) edt- ibtid: ba lang edat ( imdiden tarald ) (29,31) (at grmeksizin aldm) (23,17) edt- ihrc mine'l-beyn: aradan karma edat (hele imdilik otur) (39,11) edt- ilsk: bititirme edat (ipe yapd) (17,25) edt- intiha: sonulandrma edat (buradan oraya gitdi) (17, 29) (ikindiye degin geldi) (29,8) edt- ism-i alet- i fi'l: fiilden tremi alet ismi yapan edatlar (tka) (26,34) (bak, krek, elek) (32,34) edt- ism-i eser-i fi'l: fiilin neticesiyle alakal isim yapan edat (elenti, kesinti, krnt, krpnt) (26,19) (smkrk, tkrk) (32,35) edt- ism-i masdar: masdar edat (kazan, kskan) (26,32) (karart, agart) (26,17) edt- ism-i mekn: yer ismi yapan edat (geid) (28,15) (ak nt , yiyinti) (26,19) edt- ism-i mekn- mahss: zel yer ismi edat (sabunluk, yklk, ellik) (35,20) edt- ism-i mensb: ilgi edat (kumsal) (31,26) (yoksul) (31,28) (aylk, yllk, gicelik) (35,28) ilgi ismi edat (sgrtma) (26,28) (karanu hava) (34,26) edt- ism-i mevsf: sfat ya da kalc isim yapan edat (tts, yatsu) (31,3) (tutsak) (31,25) (alk , virgi) (33,9) belirtme ismi yapan edat (katnt, ilinti) (26,18) edt- ism-i zamn- fil: fiilden tremi zaman ismi yapan edat (yatsu) (31,5)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

199

lhan Erdem

edt- isridrk u istisna: istisnayla beraber tercih edat (sylerim amma gcenirsin) (22,24) edt- ist'ne: yard mc l k edat (Zeyd Bekir'i kam ile degil el ile bile uramaz) (25,16) (Zeyd Bekir'i kam ile dgdi) (21,27) edt-i istifham: soru edat (senin anlaman benim boynumun borc m a) (16,6) (okusun m okumasun m, Zeyd mi okusun) (36,12) edt- isti'I: ykselme edat (Zeyd agaca kd) (17,30) edt- istimrr: srerlilik anlam katan edat (aglayarak geldi) (17,10) (daha syle, daha syleyecek, daha buradadr) (30,8) edt- istimrr-i tavakku': dilei srdrme edat (daha syleme bakalm) (30,10) edt- istisn: istisna edat (bunlar severim ille seni) (22,4) (yakan brakmam meger hakkm veresin) (37,10) edt- ittihad- fi'leyn: iki fiili birletirme edat (zarffiil) (o hasta yiyp iiyor) (18,21) edt- izhr: meydana karma edat (Zeyd bakarcl old) (27,30) edt- izfet tahsis: tamlama ekleri (100,3) edt- kasr: s n rland rma edat (Zeyd ancak geldi) (23,34) (sen syle) (39,15) edt- kran: yaknlk edat (Zeyd yatdgyla uyud) (21,34) edt- levm tevbh: azarlama edat (Zeyd buraya gelmeli degil miydi a) (16,9) edt- lzm: gereklilik edat (dinildi, yoruld) (34,32) (Zeyd'i burada egle, bekle, burada eglein, beklesin) (51,4) emir edat (kendin digil, Zeyd'e sarl, koa koa yorul) (59,28) edt- masdar- muhaffef: masdar yapan "-mA" edat (her eyi sylemeden sylememesi eydr) (60,16) edt- masdariyyet: masdar edat (yagclk, bagclk, krklk, varlk, yokluk) (35,14) (Zeyd okuduka gldke sen de oku, gl, Bekir yazdkda okunur) (33,4) (yazmaklk, sylemeklik) (35,11) edt- mechliyyet: edilgenlik edat (yatmakla uyunur, byle dertden evlenmez) (53,21) (bundan agsanur, burada glmsenr) (53,14) (Zeyd ile sylein, 'Amr'a sylenir) (59,16) edt- mef l: tmle edat (Ali'yi gr, un vir) (18,10) edt- mef l- ma'a't-ta'rf: tarifli tmle edat (paray vir at al) (18,8) edt- mekn- mahss: zel yer ismi yapan edat (sabunluk, ellik) (166,12) edt- meyl ragbet rahm u efkat: sevgi, acma, efkat edat (kzcagz, kuzucagz, devecegiz) (30,32) edt- muhammen'n-nisbe: tahmin edat (yazmal gibi) (38,15) edt- mukbele: karlama edat (bu at bd- havaya degil para ile bile alamaz) (25,17) edt- mushabet: beraberlik edat (Zeyd at takyla bile ald)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

200

(25,15) edt- mutva'at: dnllk edat (Zeyd'e grn) (53,10) (Zeyd 'Amr' grdi, 'Amr da Zeyd'e grndi, Zeyd 'Amr' yuvarlad, 'Amr da yuvarland) (54,2) (Zeyd testiyi krd, testi de krld) (59,26) edt- mblaga-i hades: kelimeye mbala a anlam katan edat (k zd , kzd, i gledi, gledi) (31,35) edt- mblaga-i ism-i masdar: mbalaal masdar ismi yapan edat (led olmaz inallah) (28,14) edt- mblaga-i ism-i mensb: mbalaal ilgi ismi yapan edat (lmcl, adamcl) (27,29) edt- mblaga-i ma'a'l-lzm: gereklilikle birlikte mbalaa anlam katan edat (Zeyd Bekir'i skd, Bekir skd) (32,2) edt- mblaga-i mensubun bi's-sga: -el ekiyle yaplm meslek isimleri (krk, keserci, suc svac) (19,2) edt- mblaga-i sfat- sbite: mbalaal kalc sfat yapan edat (gezenti) (26,20) (utanga) (27,23) (94,17) edt- mblaga-i mekn- f'l: fiillerden yaplan yer ismi edat (bataklk) (166,11) edt- mlbese v mushabet: yaknlk, dostluk edat (Zeyd Bekir ile geldi) (21,31) (Zeyd Bekir ile bile alamaz) (25,16) edt- mstakbel-i meczmu'n-nisbe: gelecek zaman edat (Zeyd arayacak, aglayacak, gelecek, gidecek adam var m) (19,18) edt- mstakbel-i mstahsen'n-nisbe: tercih edat (togrs yazmaldur) (38,15) edt- mareket: itelik edat (Zeyd ile Bekir sarma tolama old) (37,27) edt- mreket-i bi-tarki'l-ma'iyye: karlkl itelik edat (Zeyd'e gl, Zeyd'e gln, Bekir'e bak, Bekir'e bakn) (32,4) edt- mreket-i bi-tarki'l-muglebe: yarma itelik edat (ko, kouun) (32,8) edt- mreket-i bi-tarki'l-muglebe ve'l-muklebe: karlkl stnlk salayc itelik edat (Zeyd'i ek, Zeyd'i ekiin, dg, dgn) (32,10) edt- mreket-i bi-tarki'l-ma'iyyet-i maal-lzm: gereklilikle birlikte itelik edat (Zeydi burada egle, Bekiri oyala, bekle, burada eglein, oyalasn, beklesin) (32,6) edt- nida: nida (seslenme) edat (ey zlim syle bakalm) (24,7) (a olgum oku) (15,33) edt- nisbet-i haberiyye: isimlerin yklem olmasn salayan edat, bildirme eki (Zeyd budur, Zeyd burada mdr) (28,35) edt- rabt: bala (bolay bu aham geleydi) (26,1) edt- sebeb: sebep edat ( ne bulduysa edeble buld) (21,30) edt- sfat- hdese: sfat yapan edat (sfat-fiil) (yazgan, gitgen adam) (33,34) edt- sfat- sbite: kalc sfat yapan edat (bozuk, dnk, krk,

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

201

lhan Erdem

kesik, krk) (32,30) (yorka hayvan) (33,7) (yorgun, turgun, krgn) (34,2) edt- ta'accb: hayret edat ( imdi Zeyd burada m ya) (39,22) (sen mi anlamayacaksn a) (a Zeyd mi okuyacak) (16,13) edt- ta'diyye: ettirgenlik edatlar (arat, okut) (26, 14) (bulandr, tolandr, bakndrma) (54,17) (bitir, yitir, gider, togur) (54,31) (didir, didirt, yidirt) (55,31) (26,45) edt- tafdl: faziletlendirme, yceltme edat (bunlarun en syleyicisi) (21,23) edt- tafsl: aklama edat (imdi) (22,29) edt- tahkk: gerekle tirme ve kuvvetlendirme edat (Zeyd ikindiyin geldi) (28,7) edt- tahsin: beenme edat (pepe ne gzel) (26,6) edt- tahss: hususilik edat (sen buraya gelmeli degil misin a) (16,10) edt- tahvf u tahzr: sakndrma edat (hele syle) (39,12) edt- tahzz: tevik edat (Zeyd okusa a, yazsa a) (16,20) edt- takll u tasgr: azaltma edat (syleyesi geldi, batasya gitdi) (17,4) edt- takrb ma'a't-tenbh: ikazl yaklatrma edat (ibu) edat (20,29) edt- takvt: kuvvetlendirme, pekitirme edat (Zeyd at para ile ald) (17,27) edt- ta'll: sebep edat (Zeyd'i grme in, seni sevdigim in) (19,34) (Zeyd okumaga geldi) (17,29) (korkumdan syleyemem) (29,33) (Bekir kamagn, Zeyd gelmegin i grldi) (23,15) edt- ta'rf: tanm edat (hani bu kitab grecek adam yok m) (39,19) (ol adam daha gelmedi) (21,25) (isim ol kelimedir ki) (32,16) edt- tasdk: kabullenme edat (eved, Zeyd gldi) (24,3) edt- tasgr-i hades vasf: sfattan kltme anlaml fiil treten edat (ag, agsa) (31,12) edt- tasgr-i taleb: istei azaltan edat (glesim aglayasm) (31,12) edt- tasgr-i hades: anlam daraltma edat (glmse, k namsa) (52,32) edt- tasgir-i vasf: kltme edat (kuruca adam) (27,3) (ekimtirek, karamtrak) (37,16) (sarn) (32,19) (yaglca, kuruca, karaca) (27,3) edt- tasgr-i zt: kltme edat (koyuncuk, obanck, devecik) (27,22) edt- tavakku' ma'a't-takrb: yaklatrmayla birlikte isteme edat (ite geldim, ite gelmi) (21,4) (ite okuyacagm, ite Zeyd gelecekdir) (21,6) edt- te'kid-i taleb: istei glendirme edat (syle ha, syleme ha) (39,6)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

202

edt- teb'd: uzaklatrma edat (dey u adam, dey uras) (47,15) edt- teb'z: ksmlandrma edat (Zeyd kendini bilenlerdendir) (29,32) edt- tebyn: belirtme edat (bundan haberin yok) (29,33) edt- tehdd: tehdit edat (o artk elvirir) (16,30) edt- tekrr u 'adi: paylatrma (letirme) edat (birer, ikier, er, drder, azar azar kaar dane) (32,12) edt- teksir: oaltma edat (bakn, gezin) (53,10) edt- temenn: dilek edat (tek okusa da adam olsa) (26,25) (keski para olsa da hacc itsem) (34,17) edt- temyiz: seme edat ( bu kimse kyafete ey huyca ktdr) (27,8) edt- tenbh-i mnd: seslenme edat (be ey efendim, be hey efendim) (43,1) edt- tenbh: uyar edat (o adam nerede) sorusuna (ite) cevabndaki ite edat (21,7) (be ey birader, be hey efendim sylesen a, a be ocuk nin sylemiyorsun) (24,32) edt- tenezzl: aalama edat (sylersen bari togr syle) (25,9) edt- terakki: temenni veya yetinme bildiren edat (Zeyd syledigine gre Bekir dinlese bari) (25,8) edt- terdd: reddetme edat (ya) edat (28,8) (ya olur ya olmaz) (39,22) (Zeyd ne yazd, ne okud) (38,31) edt- tevakku' ma'a't-tahkk: gerekletirme edat (ite Zeyd geliyor) (21,5) edt- tevbh: azarlama edat (Zeyd buraya gelmeli degil miydi a) (16,8) edt- tevkt: zaman belirleme edat (Zeyd okuycak sen de oku) (19,27) (Zeyd gelince sen de gel) (23,29) (Zeyd okudukda sen de oku) (28,20) edt- tebh: benzetme edat (bencileyin, bunclayn) (28,1) (Zeyd deli gibi olmu) (33,11) edt- 'umm- efrd: insanlarn genelini ifade eden edat (her kim gelrse gelsn) (38,8) edt- zarf: zaman zarf edat (ah amleyin geldim) (23,19) (Zeyd unda, bunda efendisinde buradadr) (28,21) edt- zarfiyyet: zarf edat (-dA) eki (40,11) edt- zecr men: alkoyma, engelleme edat ( sylemesin a) (16,22) edt- ekk-i ahir: phe edat (yahud) edat (Zeyd ya ondadr, ya undadr, yahud bundadr) (28,9) edt- art: eer edat (eger sylerse i olur) (21,11)| edt- ekk tahmn: phe ve tahmin edat ( Zeyd geldigi gibi anlarm, bana kalursa Zeyd grmeli gibi) (33,12) edevat: edatlar (16,17)| efl: fiiller (17,1) ef'l-i naksa: eksik fiiller (-di, -mi, -IsA) (17,13)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

203

lhan Erdem

elif-i resmiyye: kelimelerin sonlarndaki "a" harfi (bana, sana, ona) (47,6) emr-i hzr- 'adem: olumsuz haldeki emir fiili (yazma, yazmasun) (61,14) emr-i hzr- 'ademiyy'l- iktidar: yeterliliin olumsuz emir ekli (yazama, syleyeme) (60,21) emr-i hzr- mezdn fih-i me: "-mA" yapm eki alm tremi fiillerin emir ekli (yazma, yazdrtma) (60,10) emr-i hz r- mezdn fih-i mse: "-msA" yap m eki alm tremi fiillerin emir ekli (glmse, knamsa) (52-32) emr-i hzr- mezdn fih-i se: "-sA" yapm ekiyle yaplm tremi fiillerin emir ekli (ag,agsa) (52,26) emr-i hzr- mezdn fih-i zir: "-zir" yapm eki alm fiilin emir ekli (ocug emzir) (55,12) emr-i hzr- mezdn fihi'l-lam: "-I" yapm ekiyle yaplm tremi fiillerin emir ekli (yazl, savul) (59,11) emr-i hzr- mezdn fihi'n-nun: "-n" yapm eki alm tremi fiillerin emir ekli (gren, aran, giyin, Zeyd'e grn) (53,3) emr-i hzr- mezdn fihi'r-ra: "-r" yapm ekiyle yaplm tremi fiillerin emir ekli (bitir, yitir, gider, togur, ever, karar) (54,31) emr-i hzr- mezdn fihi'-in: "-" yapm ekiyle yaplm tremi fiillerin emir ekli (bu szi Zeyd ile syle) (52,15) emr-i hzr- mezdn fihi't-ta: "-t" yapm ekiyle yaplm tremi fiillerin emir ekli (okut, yazdrt) (55,17) emr-i hzr- mcerred: yaln fiillerin emir ekli (syle, ara, ag, gl, u, em, oku) (48,19) emr-i hzr- mcerred-i 'rf: isimlerden tremi fiillerin emir ekli (gzet, gret, kcrda, ever, barkar, sarar, karar, esirge, susa, ksr, diril, tskr, sula, semizlen) (51,5) emr- hzr- mufahhama: kaln nll fiiller (19, 16) emr-i hzr- murakkaka: ince nll fiiller (19, 17) emr-i hazr: fiil kk (16,1)| emr-i hzr- 'adem: olumsuzluk eki alm fiilin emir ekli (yazma, yazdrma) (60, 10) emr-i hzr- vcd: olumlu haldeki fiil (yaz, yazsun) (61,14) emr-i mcerred-i hakk: fiillerin basit emir ekilleri (gl, agla, ara, bul, oku, yaz, i, yi) (51,3) emr-i mcerred-i lzm: geisiz yaln fiil emr-i mrekkeb-i izf-i iktidr-i mkerrer'l-'amel: ilk fiili tekrarlanan yeterlilik fiilinin tezlik birleik fi il i n emir ekli (hele syleyi syleyi virebil) (125,4) emr-i mrekkeb-i izf-i istimrr-i intir-i mkerrer'l'amel: ilk fiili tekrarlanan genel srerlilik fiilinin tezlik birleik fiilin emir ekli (yaz yaz virp turma, syleyi syleyi virp yatma)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

204

(124,33) emr-i mrekkeb-i humsi: be fiilden olu an birle ik fiil (yaz yaz virp turmaya gr) (17,25) emr-i mrekkeb-i ibtdr: balama, balang fiili (tuta gr, syleye gr) (123,1) emr-i mrekkeb-i iktidr: yeterlik fiili (hele yazabil, hele syleyebil) (122,30) emr-i mrekkeb-i iktirb: yaklama fiili (yazayazd, syleyeyazm) (123,7) emr-i mrekkeb-i istikrr: srerlilik fiili (bakakal, uyuyakal) (122,24) emr-i mrekkeb-i istimrr-i intir: genel srerlilik fiili (iin yoksa yat tur, tur yat, yatup turma, turup yatma) (122,13) emr-i mrekkeb-i istimrr-i intir-i ibtidr: balang fiilinin genel srerlilik birle ik fiilin emir ekli(yazup turmaya gr, syleyp yatmaya gr) (124,19) emr-i mrekkeb-i istimrr-i intir-i iktidr: yaklama fiilinin genel srerlilik birleik fiilin emir ekli (yazup turmaya yazd, gidp yatmaya yazm) (124,26) emr-i mrekkeb-i istimrr-i intir-i iktidr: yeterlik fiilinin genel srerlilik birleik fiilin emir ekli (yazup tutmayabil, hele yatmayabil) (124,14) emr-i mrekkeb- stimrr-i tevkti: sreli srerlilik fiili (yaza tur, syleye ko) (122,19) emr-i mrekkeb-i izaf: tezlik fiili (yaz vir, syleyi vir) (122,6) emr-i mrekkeb-i izf-i ibtidr: ba lama fiilinin tezlik birle ik fiilin emir ek!i (yaz vire gr) (124,1) emr-i mrekkeb-i izf-i ibtidr-i mkerrer'l-'amel: ilk fiili tekrarlanan balang fiilinin tezlik birleik fiili ekli (yaz yaz vire gr) (125,10) (159,3) emr-i mrekkeb-i izf-i iktidr: yeterlik fiilinin tezlik birle ik fiilin emir ekli (hele yaz virebil, hele syleyi virebil) (123,31) (154,6) emr-i mrekkeb-i izf-i iktirb: yakla ma fiilinin tezlik birle ik fiilin emir ekli (syleyi vire yazd, yaz vire yazm) (124,8) (155,13) emr-i mrekkeb-i izf-i iktirb-i mkerrer'l-'amel: ilk fiili tekrarlanan yakla ma fiilinin tezlik birle ik fiilin emir ekli (yaz yaz vire yazd , syleyi syleyi vire yazm) (125,17) (159,21) emr-i mrekkeb-i izf-i istimrr-i ntir: genel srerlilik fiilinin tezlik birleik fiilin emir ekli(syleyi virp turma, yaz virp yatma) (123,19) (152,4) emr-i mrekkeb-i izf-i istimrr-i intir-i ibtidr: balang fiilinin genel srerlilik fiili tezlik birleik fiilin emir ekli(syleyi virp turmaya gr) (125,31) (160,17)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

205

lhan Erdem

emr-i mrekkeb-i izf-i istimrr-i intir-i ibtidr-i mkerrer'l-'amel: ilk fiili tekrarlanan balang fiilinin genel srerlilik eklinin tezlik birleik fiilin emir ekli(syleyi syleyi virp turmaya gr) (126,19) (161,33) emr-i mrekkeb-i izf-i istimrr-i intir-i iktidr: yeterlik fiilinin genel srerlilik fiilinin teziik birle ik fiilin emir ekli(hele syleyi virp turmayabil) (125,24) (159,31) emr-i mrekkeb-i izf-i istimrr-i intir-i iktidr-i mkerrer'l-'amel: ilk fiili tekrarlanan yeterlik fiilinin genel srerlilik fiilinin tezlik birleik fiilin emir ekli (hele yaz yaz virp turmayabil) (126,11) (161,12) emr-i mrekkeb-i izf-i istimrr-i intir-i iktirb: yaklama fiilinin genel srerlilik eklinin tezlik birleik fiilin emir ekli(yaz virp turmaya yazd) (126,3) (161,1) emr-i mrekkeb-i izf-i istimrr-i intir-i iktirb-i mkerrer'l-'amel: ilk fiili tekrarlanan yaklama fiilinin genel srerlilik eklinin tezlik birleik fiilin emir ekli(syleyi syleyi virp turmaya yazd) (126,27) (162,16) emr-i mrekkeb-i izf-i istimrr-i tevkt: sreli srerlilik fiilnin tezlik birleik fiilin emir ekli(yaz vire tur, syleyi vire ko) (123,25) (153,8) emr-i mrekkeb- izf-i mkerrerVamel.ilk fiili tekrarlanan tezlik birleik fiilin emir ekli (yaz yaz vir, syleyi syleyi vir) (123,12) (151,8) emr-i mrekkeb-i rba'i: drt fiilden oluan birle ik fiil (yaz yaz vire gr) (17,24) emr-i mrekkeb-i sn': iki fiilden oluan birle ik fiilin emir ekli (yaz vir) (17,22) emr-i mrekkeb-i sba'i: bei sylenmi biri kaldrlm fiiller ile di, -mi fiillerinden biriyle birlemi birleik mazi fiiller (yaz yaz virp turmaya yazd) (17,26) emr-i mrekkeb-i slsi: fiilden oluan birleik fiilin emir ekli (yaz vire gr) (17,23) esma: isimler (17,1) esm-i a'dd: say isimleri (18,35) esm-i ef l: fiil isimleri, fiillerden yaplm isimler (94,12) esm-i emkine: yer isimleri (am, Mekke) (29,25) esm-i esvt: tabiat taklidi isimlerden treme isimler (fslt, hrlt) (96,27) esm-i istifham: soru isimleri (ne) (43,2) esm-i irt: iaret isimleri (bu, u, bura, ura, byle, yle) (48,3) esm-i kenviyye: kinaye isimleri, soru edatlar (ne, nere, ka, kaan, kan, karg) (36,13) esm-i mensbe: -II, siz, -Icl, -tma, -cll, -kil, -sal, -sul, -nu, llk

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

206

ekleriyle yaplan ilgi isimleri ('Osmanl, kyl, yagsz, suc, birinci, lmcl, kukl, kumsal, yoksul, karanu, aylk) (164,33) esm-i mtakk: tremi isimler (16,17)| esm-i sfat: sfat (kara, kuruca) (27,3) esm-i sfat- sbite: pekitirmeli sfat (tostoparlak, upuzun, kpksa, tostogru)'(94,10) (19,3) (94,10) esm-i ezmine: zaman isimleri (23,14) esvt: tabiat taklidi kelimeler, yansma kelimeler (31,21) ekl: harfler (14,10) f'il: zne (ben yazdm) (20,31) fa'iliyyet: zneyle ilgili, zne olma halleri (7,21) fetha: a,e sesleri (13) fetha-i hlise: a,e nlleri fev'il-i mte'addide: deiik zneler (51,18) fil: i, hareket, olu bildiren, zaman ve nisbet ifade eden kelime (8,3) fi'l-i cmid: kk halindeki donmu fiil (17,13) fi'l-i bsit-i lafzen mrekkeb-i ma'nen: mana olarak birle ik laf z olarak basit fiil (syleyeme) (17,18) fi'l-i bsit-i lafzen ve ma'nen: lafz ve mana itibariyle basit fiil (yaz, yazyor) (17,17) fi'l-i bsit-i ma'nen mrekkeb-i lafzen: lafzen birleik mana olarak basit fiil (yazd, yazm yazsa) (17,19) f'l-i emr: emir ifade eden fiil (tek sag olsun da ne vakit gelrse gelsin) (26,26) (60,27) fi'l-i hl: imdiki zaman (Zeyd kitab yazyor, Bekir bum sylyor) (73,12) (yazyor, syleyor) (50,13) fi'l-i hl u fi'l-i hzr: iyor ekiyle kurulmu imdiki zaman (yazdryor) (18,7) (50,13) fil-i mz-i muhammenu'n-nisbe: zanl gemi zaman ifade eden fiil (yazmal gibi, yazmamal gibi) (83,1) fi'l-i mcerred-i hakk: gerek yaln fiil (gl, agla, di, yi) (16,20) kk halindeki fiiller (ara, bul, oku, yaz) (9,3) fi'l-i mcerred-i 'rfi: fiilden fiil treten eklerin dndaki ekleri alan fiil (grr, gzedir) (9,10) fi'l-i mrebbi''n-nisbe: gereklilik kipi (yazmal) (50,16) (82,19) fi'l-i mrekkeb: birleik fiil (yaz yaz virp turamay yazd) (9,23) fi'l-i mrekkeb-i lafzen ve ma'nen: lafz ve mana itibariyle birleik fiil (yaz virp turma) (17,15) fi'l-i mselles'n-nisbe: art kipi (sylese) (20,10) (112, 4) fi'l-i mstakbel-i mstahsen'n-nisbe: beenilen, istenilen gelecek zaman ifade eden fiil (bana kalsa yazmaldr dirim, togrs yazmamaldr) (83,5) fi'l-i mtemenn'n-nisbe: temenni ifade eden fiil (yazmal, gelmeli) (83,10) (yazmaldr hlini grmeli) (38,16) fi'l-i mtakk: tremi fiit (gzet, esirge, azmsa) (8,16)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

207

lhan Erdem

fi'l-i mtakkun minh-i hakk: asl yaln fiil (yaz, syle) (17,10)| fi'l-i mtakkun minh-i izf: tremi fiil (gzet, yazdur) (17,11)| f'l-i nk s: imek fiili veya yard mc fiillerden kurulan fiiller (deli ol, ek i eylemesin) (9, 26) fi'l-i tmm: yalnz bana anlam ifade eden fiil (yazma, oku, yazar) (9,25) fi'l-i temenn: istek fiili (keski sylese, keski syleye de gele) (115,28) fi'l-i terec: beklenti fiili (bolay syleye de gele) (115,29) fi'l-i art: art fiili (eger sylerse i olur) (21,11)| gibili mef'l: gibi edtyla yaplan tmle (Zeyd Bekir gibi anlayamaz, Bekir yatdg gibi uyud) (176,15) gramer: dil bilgisi. (7,7] haber: bildirme ekleri (biz byleyiz, sen ylesindr) (20,29) (172,29) haberiyye: yklemle ilgili (16,2) (170,27) hades: anlam (49,25) hades-i 'adem: olumsuz anlaml (fiil) (60,8) hades-i mensubun bin: anlamndan arnm fiil(122,4) hades-i mutlak: mutlak anlam (67,17) hades-i vcd: olumlu anlaml (fiil) (60,8) hl: kelimeleri yklemlerine veya baka kelimelere balayan -A, -sA, -iken, -cA, meger ek veya edatlardr (yata ddi, ka geldi)(176,23) (Zeyd gitdi, Bekir ise Zeyd'i arar, sen Zeyd'i ararsn Zeyd ise gitmi) (176,31) (elin ermi iken oku, okuyorken dn) (177,3) (bu hne bylece bin guru ider, Zeyd 'Amr ile bilece geldi) (177,6) (ben Zeeyd'i sor yorum meger Zeyd gitmi ) (177,10) harf-i ahir-i skin: kelimenin sonundaki nsz harf (41,28) harf-i hl: durum eki (Zeyd gitdi sen ise Zeyd'i ararsn) (20, 20) harf-i izfet: tamlama ekleri (benim efendim, bizim efendimiz) (36,1) harf-i nefy: olumsuzluk edat (bu mes'ele ne onun anladg gibidir, ne bunun anladg gibidir) (36,22) harf-i nid: seslenme edat (a be efendim olur) (24,34) harf-i skin: sonu nszle biten kelimelerdeki sondaki nsz harf (41,15) harf-i temdd: devam ettirme eki (Zeyd Bagdad'dan geleli grmedim) (22,17) hsl- masdar: "-I" ekiyle yaplan masdarlar (bunun kitab okuyu, yazndan daha gzel) (67,21) (71,28) (yaz, syleyi) (50,13) hatt: imla kurallar (7,13,24) hazf: kelimeden bir harfi drme (7,14) hl zre ibk: durumunda deiiklik olmakszn (42,6) hurf u hrekt- Trkiyye: Trke ekler ve sesler ( 4,4) hurf- 'Arabiyye:Arapa ekler (3,9) hurf- asliyye: kelimenin kkn oluturan harfler (43,18)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

208

hurf- basite: yaln ekler (16,2) hurf- emriyye: isimden fiil treten ekler (diril, gzet, kcrda, ever) (8,19) hurf- Frisiyye: Farsa ekler (3,9) hurf- hece': hece yapan ekler (12,12) hurf- ma'n: anlam treten ekler (12,8) hurf- mahzfe: bir ekteki seslerin dp yerine baka bir ekin getirilmesidir (emzir) (emzik) (44,28) (44,14) hurf- maklbe: bir ekin deitirilmi ekildeki halleri (ben byleyim) (42,33) (41,1) hurf- mebni: kalplam ekler (12,8) hurf- mugayyeret'l-ihds: fiilden fiil treten ekler (anlam de itiren ekler) (syle, aran, agsa, glmse, uur, emzir, okut, yazdr, yazl, yazma) (49,31) hurf- mugayyeret'n-nisbe: fiillere eklenen ve fiilden fiil treten eklerin dndaki ekler (9,17) hurf- mrekkebe: birleik ekler (16,2) hurf- nid: seslenme edat (be ey birader) (24,32) hurf- Trkiyye: Trke ekler (3,9) hurf- z'ide: ek halinde kullanlan harfler (43,18) hurf- z'ide-i mctelibe: kelimelerin sonlarnda kullanlan ekler (12,8) idgam: birbirine benzeyen iki harfin bir harfe dnmesi, iyor ekinde -i harfi nce -y'ye dnr, dolaysyla iki tane -y olur; bu iki -y tekleerek idgam olur (okuyor) (42,19) ileli mef l: ile edtyla yaplan tmle (Zeyd ile syleilr) (175,7) inli mef l: -In ekiyle yaplana tmle (Zeyd kamagn, Bekir gelmemegin i girledi, bum grmeksizin aldm, Zeyd'i anszn grdm, Zeyd ahamleyin, giceleyin, sabahleyin, gndzleyin, gndzin, ikindileyin, ikindiyin, yleyin geldi) (175, 12) in'iyye: dilek kipi ile ilgili (16,2) (170,28) isim: bir kavram karlayan kelime (8,5) iskt: harf dmesi (boa, bo) (49,17) ism-i alet-i fi'l: fiillere eklenen eklerle yap lm alet isimleri (elek, krek, sprge) (20,1) (105,23) ism-i eser-i fi'l: fiilin neticesiyle alakal isim (elenti, kesinti, krnt, krpnt) (26,19) (smkrk, tkrk) (32,35) (102,2) ism-i iret: iaret ismi (bura, ura, byle, yle) (47,9) ism-i masdar: -ti, -, -cAmA, -K, -K, -ku, -m ekleriyle yaplm kalc isimler (karart, sevin, srnceme, yakk, dirim, korku) (19,10) (96,15) ism-i mekn- fil: fiillere eklenen eklerle yaplan yer isimleri (aknt, geid, basamak) (19,28) (103,17) ism-i mekn- mahss: -llk ekiyle yap lan yer isimleri

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

209

lhan Erdem

(sabunluk, ellik)(105,14) ism-i mensb- b's-sga: sra say sfat (birinci, ikinci) (20,21) ism-i mensb- vasf: pekitirmeli aitlik ismi (en yagl, daha kumsal, karanurak) (20,17) ism-i mensb- vasfiyye: niteleme sfat (gzelce, yaglca) (27,1) ism-i mensb: aitlik, mensubiyyet ismi (Osmanl, kyl, yagsz, birinci, sgrtma) (20,13) ilgi ismi (sgrtma) (26,28) (164,33) ism-i mevsf: belirtme ismi (ilinti, tts, tutsak, kuak) (98,30) (ilinti, tts, sark, alk, virgi, takm, yagmur, yanltma, talk) (50,22) (68,15) (98,25) ism-i mbhem-i istifhm: soru edatlar (kim okumu, kim grm) (36,17) (Zeyd ne old, nedir aradgn) (36,21) (geleli ka gndr, ka guru virdin) (36,28) (kan Ferhd ile irin) (36,33) ism-i mbhem: belirsizlik ismi (Zeyd ne olsa bo) (36,19) ism-i mddet: zaman edat (Zeyd geleli gndr) (22,10) ism-i msnedn ileyh: yklemde zne olan zamirler (ben sylyorum, sen ise anlamyorsun) (20,9) ism-i mtakk: tremi isim (talk, gzelce, krmak, yaz) (8,20) ism-i zamn- fil: fiillere eklenen eklerle yaplm zaman isimleri (yatsu) (19,30) (105,18) ism-i zamn- mahdd: snrlandrlm zaman ismi (yaa, ya) (68,23) ism: isim (8,2) istifham: soru (16,6) izhr- te'essf telehhf: kederi yanstma kelimesi (vah zavall) (39,1) izfet: tamlama (7,21) itikak: treme bilgisi (7,13) kalb: bir harfin yerine baka bir harf yerletirme (7, 14) kazaya: cmlecikler (122) kaziyye: cmlecik (122) kef-i rihve: g harfi (yrgen) (95,24) kelimt- musaggara: -clk, -cA, -cll, -gll, -ln, -men, -mtlrAk, msA -sA, -sI ekleriyle yaplan kltme kelimeleri (kuzuck, gzelce, akl, krkl, sarn, delimen, ekimtirek, azmsa, glmse) (169, 21) kelimt: kelimeler (15,16) kelime-i ecnebiyye: bat dillerinden alnm kelime (41,23) kesre-i hlise: ,i nlleri (13, tablo) kesre-i mnfetiha: kapal e (i-e aras ses) nls (13, tablo) kesre: ,i sesleri (13, tablo) lhik: eklenen, eklenmi (16,1) lzm: geisiz fiil (Amr dinlesn) (10,9)' lhk: ekleme (16,23) ma'n-i selase: fiiller iin zaman, nisbet, hades anlamlar (16,7)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

210

ma'lm- 'adem: olumsuz etken fiil (62,tablo) ma'lm- 'adem bi-i'tibri'l-cz'i'l-evvel: birleik fiillerde ilk fiilin olumsuzunun etken ekli (yazmay vire gr) (154,31) ma'lm- 'adem bi-i'tibri'l-cz'i's-sn: birleik fiillerde ikinci fiilin olumsuzunun etken ekli (yaz virmeye gr) (154,34) ma'lm- 'ademiyy'l-ktidr: yeterliliin olumsuz etken ekli (63.tablo) ma'Im- vcd: olumlu etken fiil (yaz virp turyor) (153,3) ma'lm- vcd b-i'tibri'l-cz'i'l-evvel: birleik fiillerde ilk fiilin olumlusunun etken ekli (yaz virp turyor) (153,3) ma'rife: belirtili (belirli) isim (Ali Veli beg ogl, ben, sen, bu, u, benimki, at alan adam, ol zt) (11,19) ma'tf: atfedilmi , isnad olunmu (iki fiilden olu an birle ik fiillerin ilk fiili) (yazupturd) (137,27) ma'tfun 'aleyh: bir ba ile kendisine bal olan kelime (birleik fiillerde ikinci fiil) (yazupturd) (137,26) ma-i nfiyye: olumsuzluk yapan mA eki (150,4) madrb: tek sayyla ifade edilen saylar (on, bir, iki) (172,8) madrubun fih; birden fazla sayyla ifade edilen saylar (on bir, iki bin, yz on) (172,8) makm- te'essf ma'a't-ta'accb: hayretle birlikte keder bildiren vay kelimesi (vay Zeyd geldi mi) (39,2) masadr: masdarlar (17,1) masdar- asl: -mAk ekiyle yaplan masdar (kitab yazmak, me'alini sylemekden) (67,18) (yazmak, sylemek (50,12) (69,12) masdar- asliyye: asli masdar (23,14) masdar- m'ekked:-mAkllk ekiyle yaplan masdar (kitab yazmaklk, sylemeklik) (67,19) (yazmaklk, sylemeklik) (5012) masdar- muhaffef: -mA ekiyle yap lan masdar (kitab yazma, syleme) (67,18) masdar- mutlak- asl: -mAk ekiyle yap lan masdar (bum sylemek, ona okumakdan eydr) (17,34) masdar- mutlak- muhaffef: -mA ekiyle yaplm masdar (yazma, syletme) (18,1) mz-i mahssu'n-nisbe: grlen gemi zaman (yazd, sylemedi) (20,6) (106,33) mz-i menklu'n-nisbe: renilen gemi zaman (yazm, sylemi) (20,8) (109,12) mazmmu'l-ahir: sonu u veya nlsyle biten kelimeler (42,9) mebn li'l-f'il: faillik ifade eden yap (91,7) mebn li'l-mef l: mefulluk ifade eden yap (91,7) mechl- 'adem: olumsuz edilgen fiil (yazlmay vire gr) (154,31) mechl- 'ademiyy'l-iktidr: yeterliliin olumsuz edilgen ekli (64.tablo) mechl- 'adem bi-i'tibri'l-cz'i'l-evvel: birinci fiili itibaryla

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

211

lhan Erdem

olumsuz edilgen fiil (yazlmay vire gr) (154,31) mechl- 'adem bi-i'tibri'l-cz'i's-sn: ikinci fiili itibaryla olumsuz edilgen fiil (yazl virmeye gr) (154,35) mechl- vcd: olumlu edilgen fiil (yazl vire yazm) (155,24) mef'l: tmle. (21,6) mefl- gayr-i lzmu't-ta'akkul: datif ekiyle yaplan dolayl tmle (Zeyd'e bak) (20,14) (174,33) mefl- lz mu't-ta'akkul: akkuzatif ekini alan belirtili nesne (Zeyd'i gr) (20,13) (174,26) mefl- mukayyed: btn tmleler (Zeyd'i gr, Zeyd'e bak, akamleyin git, anszn gir, okuyal ey old, imdiye dek geldi) (20,8) mefl- mutlak: -I ekinin ayn yap daki fiile ba lanmas yla yap l r (gidi gitdi, k km, k kar, k kma, k kan) (174,22) mef liyyet: tmlele ilgili, tmle olma halleri (7,21) (17,3) mef ulun bih: belirtili nesne (paray vir, at al) (18,7) mef'il: tmleler (134,8) mefthu'l-ahir: sonu a veya e nlsyle biten kelimeler (42,9) mensb: kelime kkyle ilgili olan (166,30) mensubun ileyh: bir kelimeye bal olan (8,5) mezdt: fiillerden tremi fiiller (50,1) mezdn fih: fiilden fiil yapan eklerden birini alm fiil, tremi fiil (yazdr, syletme) (9,10) mezdn fih-i erbaa-i ahraf: drt adet yapm eki alm tremi fiil (yazdrtma) (60,32) mezdn fih-i erbaatn ahraf: drt ekle ziyadelendirilmi fiil (syledirtdirmesn) (17,8) mezdn fih-i hamset-i ahraf: be adet yap m eki alm tremi fiil (syledirtdirme, yazdrtdrlma) (60,33) mezdn fih-i hamsetn ahraf: be ekle ziyadelendirilmi fiil (syledirtdirilmesn) (17,9) mezdn fih-i harf-i vhid: bir adet yapm eki alm tremi fiil (agsa, syle, glmse, yazma) (60,31) mezdn fih-i harfn: iki ekle ziyadelendirilmi fiil (gl-dr) (17,6) (syledir) (60,31) mezdn fih-i hu ruf- vhid: bir ekle ziyadelendirilmi fiil (gl-dr) (17,5)| mezdn fih-i me: -mA yapm ekini alm fiil (yazma, yazdrtma) (60,10) mezdn fih-i mse: -mse yapm ekini alm fiil (glmse, knamsa) (52,32) mezdn fih-i se: -se yapm ekini alm fiil (ag,agsa) (52,26) mezdn fih-i sitte-i ahraf: alt adet yapm eki alm tremi fiil (syledirtdirilme, glmsetdirilme) (60,34) mezdn fih-i slse-i ahraf: adet yapm eki alm

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

212

tremi fiil (yazdrtma) (60,32) mezdn fih-i slsetn ahraf: ekle ziyadelendirilmi fiil (syiedirme) (17,7) mezdn fih-i zir: -zir yapm ekini alm fiil (emzir) (55,9) mezdn fihi'l-lam: -I yapm ekini alm fiil (yrl, yazl, savul) (59,11) mezdn fihi'n-nun: -n yap m ekini alm fiil (gren, aran, Zeyd'e grn) (53,3) mezdn fih'r-ra: -r yapm ekini alm fiil (ever, karar, togur) (54,31) mezdn fihi't-ta: -t yapm ekini alm fiil (okut, yazdrt) (55,17) mezdn fihi'-in: - yapm ekini alm fiil (bunlar konusunlar, ekisnler, sylesnler) (52,17) mu'ceme: noktal harf (Arap harfleri iin) (18,10) mufahham: kaln sesliler (12,12) muhtab: II. ahs (belleyesin, belleyesiniz) (17,1) murakkak: ince sesliler (12,12) musaggar: kltme ismi (kuz c k, devecik, az c k, gzelce, ak l, k rg l) (20,24) mutazammn: kapsayan, iine alan muzafun ileyh: tamlanan (agam, efendim, kuzum) (92,30) (agam: agan, agas) (46,21) muzmert: zamirler (46,10) mblaga-i ism-i masdar: -ti, -sil, -sAk, -K, -K , -KA, -m, mA, -mur, -mAk, -mAltl, -n ekleriyle yaplm kalc isimler (eylenti, ttsi, tutsak, yagmur, sormuk) (19,15) (50,21) (98,5) mblaga-i ism-i mensb- bi's-sga: -Icl, -tma ekleriyle yaplan isim (suc, svac, sgrtma) (20,22) (90,3) mblga-i s fat- hadese: -Icl ekiyle yap lan s fat (yze glici adam) (88,13) (okuyc, yazc) (50,17) (88,13) mblga-i sfat- sbite: -ti, -, -K, -KI, -KAn ekleriyle yaplan kalc isimler (gle, kskan, utankan, solugan, bilgi) (19,5) (50,19) (94,17) mbted: isim cmlesinin znesi (sen bylesindir) (20,28) (172,20) mcerred-i mteharrik'l-ahir: nlyle biten yaln fiiller (syle) (61,19) mcerred-i skin'l-ahir: nszle biten yaln fiiller (yaz) (61,19) mcerred: yaln kelime (9,4) mfred: teklik (60,36) mfred-i mtekellim: I. ahs eki (yazaym, yazmayaym, yazamayaym) (61,18) mfred-i g'ib: III. tekil ahs (byle okusun, okuya) (60,36) mfred-i muhtab: II. tekil ahs (yazasn, yazmayasn, yazamayasn) (61,17) mhmele: noktasz harf (Arap harfleri iin) (Arapa yaz) (18,11)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

213

lhan Erdem

mrekkeb: birleik (9,23) mrekkeb-i izf: isim tamlamasna eklenen tamlayan ve tamlanan ekleri (171,7) mrekkeb-i ta'dad: birle ik say lar (on bin, seksen, iki yz, drt yz) (171,33) mrekkeb-i takyd: zaman anlam dndaki tremi fiiller (171,1) mrekkeb-i tavsf: tremi fiillerden oluan sfatlar (171,4) msned: yklem (170,25) msnedn ileyh: zne (46,22) mstakbel-i meczmu'n-nisbe: gelecek zaman (syleyeceksin) (50,15) (78,26) mstakbel-i merc'n-nisbe: geni zaman (yazarm, anlamazsn) (50,14) (75,21) mstakbel-i m'ekked'n-nisbe: gelecek zaman (idiser) (18,19) (80,17) mte'addi: geili fiil (Zeyd'i gr, Amr'a bak) (10,2)| mte'allkt- fi'l: kk fiil olan cmledeki tmleler (134,8) mtebyine: zt kelime (8,1) mtehlife: zt kelime (8,1) mteharrike: hareke, bir hecedeki nl harf (15,17) mteharrik'l-ahr: nlyle biten (42,5) mteharriku'l-evhir-i kelimt: sonu nlyle biten kelimeler (agla, kuzu) (18,1) mtekellim: I. ahs (belleyeyim, belleyelim) (17,1) mtezdeyn: zt kelimeler (gide gele yoruldum) (17,23) mttehideyn: birlemi, tekrarlanan kelimeler (syleye syleye) (17,22) marn ileyh: kendisine iaret olunan, ad geen. (47,14) mtakk: tremi kelime (tala, gzle, yazan, yazc)(8,11) mtakkun minh-i hakk: yaln haldeki kelime .(8,29) mtakkun minh-i izfi: tremi kelimeden tremi kelime tretme (9,2) mtakkun minh: kendisinden baka bir kelime tremi asl kelime (8,12) (17,10) mtekt: tremi kelimeler (50,9) n'ib-i f'il: szde zne (ismn okunmaz, giceleyin yatlur) 20,34) (174,8) nahv: sentaks, cmle bilgisi ( 7,13;7,22) nefy: olumsuzluk (bu mes'ele ne onun anladg gibidir, ne bunun anladg gibidir) (36,22) nehy-i hzr: olumsuz fiil (60,11) nekre: belirtisiz isim (deve, ta) (11,17) nisbet-i vasfiyye: fiilin vasfn belirten ek (68,24) nisbet-i emriyye: emir yapan ek (16,7) (20,9) nisbet-i emriyye v zaman: emirle birlikte zaman anlam katan ek

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

214

(22,9) nisbet-i haberiyye-i mziyye-i hissiyye: -di ekini alm fiiller (112,1) nisbet-i haberiyye-i mziyye-i nakliyye: -ml ekini alm fiiller (109,14) nisbet-i haberiyye-i meczme-i m'ekkede: fiilin anlamna kesinlik katan ek (20,22) nisbet-i takydiyye: arta bal fiilden yer ismi yapan ek (68,24) nisbet-i tmme-i haberiyye: fiilin hareketiyle ilgili ek (49,5) nisbet-i tmme-i zamniyye: fiilin zamanyla ilgili ek (17,13) nisbet-i temenniyye: fiillerde istek bildiren ek (20,10) nisbet-i terciyye: fiillerde ummay bildiren ek (20,11) nisbet-i artiyye-i zamniyye: -sA ekini alm fiiller (112,9) nisbet-i artiyye: fiillerde art bildiren ek (20,9) nizm- lisn u iml: yazm kurallar (18,32) nuk- harekt: eklerin ekilleri (18,32) nuk: ek (3,13) skin'l-ahir: nszle biten (42,5) skin'l-evhir-i kelimt:sonu nszle biten kelimeler (gi, yat) (18,3) sarf: gramerin telaffuz konularn ieren blm, ses bilgisi (7,13) suver-i huruf: eklerin ekilleri (7,2) suver: harf,ek (3,13) sfat: sfatlar (17,1)| sfat- hdese: -An, -r, -AcAk, -ml, -mAz, -r -mAz ekleriyle oluan partisipler (okuyan) (18,25) (50,17) (okur yazar adam, bilme kimse gibi midir. syleyecek anlayacak adam bellidir, on gn grm adam, olur olmaz grltye kulak asmaz) (68,34) (yazan adam, okuyan kimse) (68,9) (85,11) sfat- sbite: -K, -kA, -kUn, -m, -mAn, -mAl, -ki, -n eklerini alarak olumu kalc s fatlar (k rk, kesik, krk n, keskin, d kn, yorka, saglam, i man, uzun) (50,18) (18,32) (90,28) syag: kalplar, kipler (49,9) syag- muhtelife: eitli kalplar (49,9) syag- mtenevvi'a-i muhtelif'I-'nvnt: deiik ekimler (109,13) ta'addi: bir fiilin geili hale gelmesi (19,17) tarkk: ince sesler (13,23) tefhm: kaln sesler (13,23) bir harfin kaln okunmas (bk) (106,7) temyz:-cA ve -A ekiyle yaplan ve sfatlarn durumunu ifade eden kelime (bu kimse kyafete ey huyca ktdr, Zeyd dercesine kod, Bekir'i ldrrcesine kodurd) (17715) tenkr: bir ismi nekre yapma (98,16) vech-i mahss: hususi tarz (17,19)[ vech-i mezkr: anld gibi, zikredildii ekilde (3,15)

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

215

lhan Erdem

vechi'd-devm: devam etme suretinde (sonuna sfat tamlamasnn ismini alm durumda) (krk kalem) (18,35) vely: birbiri ardsra gelme (bile edat ve bile edatnn birlikte kullanlr) (el ile bile uramaz) (25,16) vuk'iyye: olula, olmayla ilgili (67,31) vcben: gerektii iin (23,20) vcd: olumlu (17,31)| zam'ir-i muttasla-i barize: ak (belirli) bitiik zamirler (16,21)| zam'ir-i brize: ak (belirli) zamirler (66,20) zam'ir-i munfasla: bitiik zamirlerin dndaki zamirler (ben, sen, o, bu, u kimse) (28,1) zam'ir-i msnedn ileyh: zne olan zamirler (dim, -llm, -vUz, sin, -siniz, -m, -n, k, nlz) zamirleri (46,22) zam'ir-i muttasla: bitiik zamirler (-m, -k, -si, -mlz, -nlz, lArl) (46, 19) zam'ir-i mzfun ileyha: iyelik zamirleri (-m, -mlz, -n, -nlz, -si) (46,21) zamn- mbhem: belirsiz zaman (135,16) zamn- mugayy: snrlandrma zaman (Zeyd akama degin gelrdi, imdiye degin gelmedi) (29,12) zamn- mmtedd: sreklilik zaman (22,15) zamn- mstakbel: gelecek zaman (16,7)| zamn- tekellm: syleme zaman (22,14) zamr-i g'ib: III. ahs iyelik zamirleri, ekleri (Zeyd'in kuzus, at, hanesi, evi) (47,12) zamr-i mstetirr: gizli zamir (101,21) zamr-i muttasla-i msnedn ileyh: zne olabilen bitiik zamirler (87,1) zamr-i muzf: ben, biz zamirlerinin tamlayan hallerine eklenen m zamiri (97,33) zamme: o, , u, nlleri (13) zamme-i hlise: u, nlleri (13,tablo) zamme-i mnfetiha: o, nlleri (13, tablo) zt- mbheme: belirsiz kii (18,35)

KAYNAKA CAFEROLU Ahmet (1984). Trk Dili Tarihi, stanbul: Enderun Kitabevi. DLAR A. (1964). Trk Diline Genel Bir Bak, Ankara: TDK Yaynlar. ERDEM lhan (1999). Abdurrahman Fevzi Efendi ve Mikysu'l-Lisn

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007

Mikysul-lisn Kstsul-beyndaki Dil Bilgisi Terimleri

216

Kstsu'l-Beyn simli Eseri, Trk Dili, S. 566, ubat 1999, s. 155-162. ERDEM lhan (1998). Mikysu'l-Lisn Kstsu'l-Beyn (zet-MetinTerimler ve Ekler ndeksi), nn niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi, Malatya. YCE Nuri (1988). Trk Dili mad., slam Ansiklopedisi, C. 12-11, stanbul: MEB yay. KORKMAZ Zeynep (1996). "Gramer Konularmzla lgili Baz Sorunlar", Trk Dili, S. 535, Temmuz 1996. Ahmet

Turkish Studies / Trkoloji Aratrmalar Volume 2/2 Spring 2007