Tqv v prhizkrln fydlr

bhsiz nfsni istklrl mbriz prb, ilhi tqvy riyt tmk, bq

szl dsk, mqdds ritin gstrilrin tslim lmq, hm dny, hm
d irtd cvbsz v nticsiz qlmycq v rit gstrilrin ml
dn hr bir s, byk v bnzrsiz mnftlr ld dckdir.
str mqdds Qur`n ylrin, istrs d hdislr nzr sldqd, ilhi
tqvy riyt tmyin hns byk fydlrl nticlndiyini mhid tmk
lr. Bu is, ilhi tqv v prhizkrln hmiyytini gstrir.
Bu fsild ssn mqdds Qur`n ylri v bir sra hdislr sslnrq,
tqvnn misilsiz fydlrndn bir nsini nzriniz tdrcq:
1- llh-tl tqv hli il birlikddir;
Qur`ni-krimd buyurulur:

llhl (mliftdn) prhiz din v bilin ki, hqiqtn llh, tqvllrl

birlikddir.[1]
2- Qur`ni-krim, xsusil prhizkrlr hidyt tmk n nzil
lmudur;
Mqdds Qur`nd buyrulur:

, (Qur`n) zmtli bir kitbdr ki, nd h bir kk-bh ydur (v)

prhizkrlrn hidyt milidir.[2]
3- Prhizkrlq, dmnlrin tribtlrn zrrsizldirir;
Qur`ni-krimd uyuruq:

gr sbr dib, tqvl lsnz, nlrn (kfirlrin) hiyllri siz h bir ziyn
vurmycq.[3]
4- Prhizkrlr, hqiqi qliblrdirlr;
Qur`ni-krimd buyrulur:

llh v nun Pymbrin itt dn, llhdn qran v tqvl lnlr,

hqiqi qliblrdirlr.[4]
mirl-m`minin mam li (lyhis-slm) d bu brd buyurur:
Hr ks tqvl ls, qlibdir v h kim htiyc lmz.[5]
5- Prhizkrlr,Mscidul-hrmn mliklridir;
Mqdds Qur`nd buyurulur:

(Mriklr) nun (Mscidul-Hrmn) mliklri dyil, ksin, nun mliklri

prhizkrlrdr.[6]
6- llh-tl, prhizkrlr svir;
Qur`ni-krimd uyuruq:

[7]

Hqiqtn llh, prhizkrlr svir.

7- qibt, prhizkrlr msusdur;
llh-tl bu hqd bl buyurur:

...



[8]

() qibt prhizkrlr msusdur.

Hzrt mam li () buyurmudur:
llh-tl, siz slmlq t tdikd, nu qbul din v bir bl (ilhi snq)
il zldikd, sbr din. nki, hqiqtn d () qibt, tqv hlin
msusdur.[9]
8- llh-tl prhizkrlrn rhbri v dstudur;
Mqdds Qur`nd buyurulur:

llh, prhizkrlrn rhbri v dstudur.[10]

9- Prhizkrlq, nict yludur;
llh-tl buyurur:

y l shiblri! Nict tpsnz dy, llhl (mliftdn) prhiz din. [11]

10- Prhizkrlq, ilhi rhmtin nzil lmsn bis lur;
llh-tl buyurur:

(lhi) rhmt mil lsnz dy, llhl (mliftdn) prhiz din. [12]
11- Qiymt gnnd ylnz prhizkr dstlr bir-biri il dmn
lmycq;
Mqdds Qur`nd buyurulur:

gn prhizkrlrdn bq (btn) dstlr bir-biri il dmn lcqdr. [13]

12- lhi tqv, ilhi lm v m`rift ksb tmy bis lur ;
Qur`ni-krimd buyurulur:

llhl (mliftdn) prhiz din v llh siz yrdck. V llh, hr bir

y ghdr.[14]
Hzrt mam Bqir (lyhis-slm) buyurmudur:

Hr ks bildiyin ml ts, llh n bilmdiklrini yrdr. [15]

13- Prhizkrlq, ilhi brktin nzil lmsn bis lur;
llh-tl buyurur:

gr knd v hrlrin hlisi imn gtirib, tqvl lsydlr, simn v

yrdn nlr n brkt (qplrn) rdq.[16]
Hzrt Mhmmd (sllllhu lyhi v lihi v sllm) buyurur:
Tqv v prhizkrlq vriln s, dny v irt yri vrilmidir. [17]
14- Prhizkrlq v ilrin snlms;
Mqdds Qur`nd buyurulur:

Hr ks llhl (mliftdn)
snldrr.[18]
15- Prhizkrlq v nict ylu;
Qur`ni-krimd buyurulur:

prhiz

ts,

llh,

nun

ilrini

Hr ks llhl (mliftdn) prhiz ts, llh nun n ylu qrr

vrr.[19]
slm pymbri hzrt Mhmmd (sllllhu lyhi v lihi v sllm)
buyurur:
gr simn v yrin (qplr) bir bndnin zn bl ls, lkin bnd,
ilhi tqv v prhizkrl riyt ts, bhsiz ki, llh nun n bir v
nict ylu qrr vrr.[20]
16- lhi prhizkrlq v gmn dilmyn yrdn tn ruzi;
Mqdds Qur`nd buyurulur:

...

(Hr ks ilhi tqvy riyt drs), llh n gmn tmdiyi yrdn ruzi
vrr.[21]
17- lhi tqv v gnhlrn blnms;
llh-tl buyurur:

Hr ks llhl (mliftdn)
blyr.[22]
18- lhi tqv v byk svb;
llh-tl oxuyuruq:

prhiz

ts,

llh

nun

gnhlrn

Hr ks llhl (mliftdn) prhiz ts, llh nun gnhlrn blyr

v n byk cr vrr.[23]
19- lhi tqv v frqn qvvsi;
Qur`ni-krimd buyurulur:

y imn gtirnlr! gr llhl (mliftdn) prhiz tsniz, llh sizin

n frqn (hqq il btili yrd dn) qvvsi qrr vrr v sizin
gnhlrnz blyr. llh, byk fzl v bi shibidir. [24]
20-Ylnz prhizkrlrn mllri qbul lunur;
Mqdds Qur`nd buyurulur:

llh, ylnz prhizkrlrn (mllrini) qbul dir.[25]

21- stnlk m`yr, prhizkrlqdr;
llh-tl buyurur:

Hqiqtn llh ynnd daha stnnz, dh tqvs lnlrnzdr. [26]

22- Prhizkrlr irt lmind tinlik kmz v qmgin lmzlr;
Mqdds Qur`nd buyurulur:

llh, (Qiymt gnnd) prhizkrlr nict vrr v nlr (d) h bir

tinlik kmz v qmgin lmzlr.[27]
23- Cnnt, prhizkrlr msusdur.
llh-tl buyurur:

lhi tqvy riyt dnlr dst-dst cnnt dru prlcq v r

tdqd, cnntin qplr lcq v qplar nlr dyck: Slm lsun
siz! Bu n`mtlr siz nu lsun. Bhit dil lun v bdi lrq rd
qln. nlr (prhizkrlr) is dyrlr: Hmd, biz vrdiyi v`din ml dn
llh msusdur! Bu mkn (cnnti) bizim itiyrmzd qydu, bl ki,
istdiyimiz yrd skin l bilrik. (Bildiklrin) ml dnlrin svb nc d
gzldir![28]
Hminin digr bir surd buyurulur:

Bu cnnti z prhizkr bndlrimiz b dcyik.[29]

Btn bunlar is ilhi tqvy riyt tmyin gzl fyd v nticlrini
ytirn myyn Qur`n ylri v hbl bir sr hdislr idi.
B`zilri n bl bir sul yrn bilr ki, biz, hns ssl bu qdr v`dlr
inn bilrik?
Bu suln cvbnd qyd tmk lr ki, vvl sdldmz bu fydlr,
mqdds Qur`nd buyurulmu ilhi v`dlrdir. Unutmamalyq ki, llhtl h vt vrdiyi v`din yalan mz.
mm bun bmyrq insnlrn u bu hqiqt smimi qlbdn
innmrlr. Nc ki, Qur`ni-krimd buyurulur:

Bu llhn vrdiyi v`ddir v llh, h vt z v`din yalan mz. Lkin

insnlrn u bunu bilmirlr.[30]
Digr bir yd is buyurulur:

gh lun ki, hqiqtn llhn v`di hqqdr v lkin nlrn u

bilmirlr.[31]
l bun gr d yurd qyd lunn v`dlrin druluun h bir kkbh ydur v bu ilhi v`dlrin grkliyini mhid tmk istyn hr
bir mslmn, tm yqinlikl ilhi tqv v prhizkrl ml etmlidir.
Grsn bu qdr byk ilhi v`dlri qyub, yr yllr dmk
insfdndrm? Grsn bu ilhi yl v ilhi v`dlr `tinsz ynb, qyri
ilhi yllr z tutmq, l v mntiql uyundurmu?
Bu kimi bir sullr cvb vrmk n hr bir ks l v mntiq zr
drindn fikirlmli v nticd, z n bdi sdt v y znlq
yllrndn birini smlidir.

lhi tqv v ilhi snq

dtn b`zi mslmnlr bl bir sul dndrr ki, gr biz mslmn v
m`minlr llhn svimli bndlriyiks, bs n n hytd mtlif
tinliklrl zlir v crbcr c hdislrl qrlrq? Grsn llhtl, biz kfir v dinsizlr qdr d nzr slmr? n n ksr dinsizlr
bu dnyd firvnlqla hyt srr, biz m`minlr is mhrumiyytlr
irisind yaayrq? Grsn llh-tl bizim din v imnmz qbul tmir?...
Bu mhm sullrn cvbn itisrla qyd dirik:
1- Hr ydn nc qyd tmk lzmdr ki, hr bir insnn hytd zldiyi
tinliklr blc lrq bu sbbdn irli glir:
1- Gnhkarlq;
2- lhi mslht;
3- lhi snq v imthn;
ndi is bu sbblrin hr biri brd lzm olan izhlr nzriniz tdrrq:
1- Gnhkarlq;
Bilmliyik ki, bu dnyd kdiyimiz bir clq v tinliklrin mhm
sbblrindn biri iltdiyimiz gnhlrdr. llh-tl mqdds Qur`nd
buyurur:

(Yrin) quru hisssind v drylrd insnlrn iltdiyi (gnhlr

ucbtndn) fsd kr lmudur. nlr (hqq yl) qytsnlr dy llh
(pis) mllrinin b`zi nticlrini nlr ddzdrmq istyir.[32]
gr hr bir mslmn s z mllri brd bir z tr prb fikirls,
bir tinliklr v c hdislrin sbbini bq yrd dyil, ylnz znd
lduunu grckdir. Bu sbb is sasn gnhkrlq, bq szl dsk,
ilhi tqvy riyt tmmkdn ibrtdir. nki ilhi tqvnn fydlr
bl ltnd nc qyd tdiyimiz ylr, ilhi tqvy riyt dnlr ilrin
snlmsn, ylu, brkt, ruzinin lms v s. bu kimi v`dlr
vrir ki, h bir m`min s nlrn druluun kk-bh il yn
bilmz.
Bllikl gr hytd myyn tinliklr v clqlrl qrlrqs, bunun
sbbi ilk nvbd bizim gnhlrmz v ilhi tqvy riyt tmmyimizdn
irli glir.
2- lhi mslht;

Mqdds Qur`n ssn bizim hytd zldiyimiz b`zi tinliklr ilhi

mslht grdir. Lkin biz insnlr, hns iin bizim yrimiz v hns iin
bizim ziynmz lduunu bilmir v y drk d bilmirik. Hr ydn gh ln
v bizim mslhtimizi biln is ylnz llh-tldr. Nc ki, Qur`nd
buyurulur:

... Sizin b`zi ylr qr ikrhnz vrdr, bir hld ki, nlr sizin
yrinizdir. V hbl b`zi ylri svirsiz, bir hld ki, nlr sizin
ziynnzdr. llh (hr yi y) bilir, lkin siz bilmirsiniz. [33]
Bllikl d hytd qrldmz b`zi glmz hdislr, biz
glms d ilk nvbd bizim mslhtimiz ndr v bu mslhti hmdn
dh y biln, bizim ziz liqimiz, llh-tldr.
3- lhi snq v imthn;
Untmmlyq ki, biz insnlr, bu dnyy imthn v snqdn kmk n
glmiik. str mqdds Qur`n ylrin, istrs d hdislr nzr sldqd
grrk ki, ilhi snq v imthn brsind gni shbt almdr. dur ki,
bu brd bir n Qur`n ysini v hbl hdislri qyd tmyi dh
mqsd uyun hsb dirik:
1- Mqdds Qur`n, nsn (76) sursi, 2- ci y:

Hqiqtn biz insn qrq ntfdn yrtdq v nu snqdn kiririk. (l

bun gr d) nu idn v grn qrr vrdik.
2- Mqdds Qur`n, Bqr (2) sursi, 155- ci y:

Biz hkmn sizi qru, clq v (hbl) ml, cn v myvlrin (mhsullarn)

zl il imthn kcyik. (Ya Peymbr!) Sbr dnlr mjd vr.
3- Mqdds Qur`n, nbiy (21) sursi, 35- ci y:

Sizi rr v yirl imthn dirik v nhyt biz trf gri dncksiniz.

Bu brd dklr hdislri d nmun lrq qyd dirik:
Birinci hdis:
Hzrt mam Sdiq () nql dir ki, bir gn hzrt pymbri (s) bir v
qnq d`vt dirlr. hzrt (s) d`vt lunduu v dil lduqd, grr ki,
bir tyuq divrn stnd yumurtd v yumurt divrdn yumurlnyumurln bir mismrn stn dd, lkin snmd. Pymbr (s) is bu
mnzrni grdkd, tccblndi.
v shibi ddi: Bu yumurty tccb dirsiniz? nd lsun sni pymbrliy
gndrn (llh) ki, h vt mn, bir bly dr lmmm.
Hzrt pymbr (s) ymk ymdn y qld v buyurdu:
llh-tlnn bl grmyn bir ks h bir htiyc (ltf v inyti)
ydur.[34]
kinci hdis:
Hzrt mam Sdiq () buyurur:
Qr gn tmm lmm hr bir m`min n nu qmgin dn v
(shvlrini) trldn bir hdis b vrir.[35]
nc hdis:
Hzrt mam Sdiq () buyurmudur:
gr m`min bnd, msibt kmyin svbn bilsydi, qy il tik-tik
drnmsn rzulyrd.[36]
Drdnc hdis:
Nql lunmu hdisd uyuruq ki, mm Sdiq () buyurur:

Hzrt pymbr (s) bir gn z shblrin buyurdu:

Zkt vrilmyn hr bir ml, l`ntlnmidir. Hminin qr gnd bir df
zkt vrilmyn bdn d l`ntlnmidir.
Shblr srudulr: y llhn lisi! Mln zktnnn n lduunu bilirik,
bs bdnin zkt ndir?
hzrt (s) buyurdu: (Bdnin zkt) dur ki, bir bl grsn.
Rvi dyir ki, pymbrin (s) bu szn itdikd, shblrin rngi dyidi.
Pymbr (s) nlrn rnginin dyidiyini grb buyurdu: Mqsdimin n
lduunu bidinizmi?
nlr ddilr: y llhn lisi! Xyr, bilmdik. Hzrt pymbr (s) buyurdu:
Bli, b`zn insnn myyn bir zv yrlnr, yud y d dyib,
zilir, yud d y bdryir. Y stlnir v y bdnin tikn btr v s.
bu kimi (cisminin zb kmsin bis ln) hdislrl zlir.
Bu rvayt sasn, Pymbr (s), sznn davamnda gz qpnn
tmsn d syldi.[37]
Binci hdis:
Hzrt mam Bqir () buyurmudur:
llh tbrk v tl, svdiyi bndsini bly qrq dr v bl yn
nun zrin tkr. Bu bnd nun drghn du tdikd is buyurr:
Lbbyk, y mnim bndm! Snin istyini bu n hyt kirmy qdirm,
lkin nu t`ir slrm, nki nun t`ir dmsinin sn yri vrdr. [38]
ltnc hdis:
Hzrt mam Sdiq () buyurur:
Hqiqtn byk svblr, byk bllr (sbr dnlr) vrilir v llh,
svdiyi qvm (mtlif bllr) dr dr.[39]
Yddinci hdis:
Hzrt mirl-m`minin mam li () buyurur:
llh siz bir syi vrdikd, nu qbul din (kr din) v sizi bir bly
dr tdikd, sbr din. Hqiqtn () qibt prhizkrlr msusdur.[40]
Skkizinci hdis:
Hdislrin birind bl uyuruq:

: )(
.

Hzrt mam Sdiq (lyhis-slm)-dn srudulr ki, bir millt zb nzil

lduqd, milltin m`minlri d bu zb dr lurmu? hzrt () bu
suln cvbnd buyurdu:
Bli, mm snrdn nict tprlr.[41]
Yurd qyd lunmu y v hdislrdn bu nticy glmk lr ki,
prhizkr v tqvl m`min, h vt ilhi snq v imthnlrdn yrulub,
qmgin lmml v bunlrn hmsn ilhi bir ltf v inyt kimi qbul
tmlidir.
Unutmmlyq ki, hr bir ilhi imthn il birg ilhi bir svb v hr bir ilhi
svbl is llh drghnd mqm ucl vrdr.
Hminin qyd tmk lzmdr ki, llh-tl m`min bndlrini imthn
kmkl, h d nlr kfirlr v znlr qrsnd r v zlil tmk
niyytind dyil, ksin bu tinliklrin hms bir sr hikmt v mslhtlr
zrdir v nlrn u bizim n gizlidir. yni hld bu hikmtlrin b`zisi bu
dnyd, b`zisi is irt lmind bizim n kr lcqdr.
Bu hikmtlrin biri is mslmnlrn z mslmnlq iddilrnd n qdr
dru lduunu yrd tmk, bllikl d Qiymt gnnd hm n
hcctin tmmlnms v bhnlrin ksilmsindn ibrtdir.
ss msl budur ki, prhizkr bnd, bu cr bllr qrsnd sbrli lub,
ilhi rhmtin intizrnd lsun. nki llh-tl, hr bir tinlikdn snr bir

snlq v hr bir clqdn snr bir irinlik qrr vrmidir. Nc ki, Qur`nikrimd buyurulur:

bhsiz (hr bir) tinlikl bir snlq vrdr.(Bli) hqiqtn (hr bir)
tinlikl bir snlq vrdr.[42]
Bli, hr bir zlmt v qrnlq gcdn snr bir iql sbhn lduu kimi, hr
bir tinlikdn snr da bir snlq v syi vrdr.
2- Btn bunlrdn lv bilmk lzmdr ki, ydmz bu dny, tinliklr
v msibtlr mkndr. Bu dnyd z dm tpmq lr ki, rht hyt
srsn, mm nlr d myyn mddtdn snr crbcr tinliklrl
zlirlr. Unutmmlyq ki, hqiqi rhtlq v syi yeri bu dny dyil,
ksin irt lmidir. llh-tl buyurur ki, ydmz bu dny, ylnz bir
yun-yuncqdr. Hqiqi hyt is irt lminddir. Nc ki, Qur`nikrimd buyurulur:

Bu dny hyt yun-yuncqdn bq bir y dyil v gr bilsydilr,

hqiqi hyt irt lminddir.[43]
bhsiz ki, stlik, qclq v nqsnlr lmyn yr, hqiqi yy yridir.
Bu yr is mqdds Qur`nn buyurduu kimi irt lmidir.
lbtt qyd tmk lzmdr ki, bu szdn mqsd, dnydk
m`suliyytlrdn l kib, trki-dny hlnd ymq dyildir. nki
mqdds dinin gstrilrin ssn hr bir mslmn, ictimayi hyat srb,
z v ilsini t`min tmli v dnyd ln mtlif n`mtlrdn istifd
tmlidir. Lkin yni hld nlr rk blmmldr.
3- Hminin unutmmlyq ki, hqiqi svb yri bu dny dyil, irt lmidir
v bun gr d mslmnlr z svblrnn hmsn bu dnyd
trmmldrlr. lbtt bu dnyd y v y yrmz mllr gr bir
sr mkftlr v y czlr vrilir, lkin bunlr bizim mllrimiz n
nzrd tutuln svblr v czlrn hms saylmr.

[1] -Mqdds Qur`n, Bqr (2) sursi, y-194

[2] -Mqdds Qur`n, Bqr (2) sursi, y-2
[3] -Mqdds Qur`n, li mrn (3) sursi, y-120
[4] -Mqdds Qur`n, Nur (24) sursi, y-52
[5] -Qurrul-hikm, 271/5931
[6] -Mqdds Qur`n, nfl (8) sursi, y-34
[7] -Mqdds Qur`n, Tvb (9) sursi, y-7
[8] -Mqdds Qur`n, `rf (7) sursi, y-128
[9] -Miznul-hikmt, 8/3648/22489
[10] -Mqdds Qur`n, Csiy (45) sursi, y-19
[11] -Mqdds Qur`n, Mid (5) sursi, y-100
[12] -Mqdds Qur`n, n`m (6) sursi, y-155
[13] -Mqdds Qur`n, Zuruf (43) sursi,y-67
[14] -Mqdds Qur`n, Bqr (2) sursi, y-282
[15] -Bihrul-nvr, 75/189/44
[16] -Mqdds Qur`n, `rf (7) sursi, y-96
[17] -Miznul-hikmt, 8/3624/22332
[18] -Mqdds Qur`n, Tlq (65) sursi, y-4
[19] -Mqdds Qur`n, Tlq (65) sursi, y-2
[20] -Mihnul-hikmt, 8/3632/22426
[21] -Mqdds Qur`n, Tlq (65) sursi,y-3
[22] -Mqdds Qur`n, Tlq (65) sursi, y-5
[23] -Mqdds Qur`n, Tlq (65) sursi, y-5
[24] -Mqdds Qur`n, nfl (8) sursi, y-29
[25] -Mqdds Qur`n, Mid (5) sursi, y-27
[26] -Mqdds Qur`n, Hucurt (49) sursi, y-12

[27]
[28]
[29]
[30]
[31]
[32]
[33]
[34]
[35]
[36]
[37]
[38]
[39]
[40]
[41]
[42]
[43]

-Mqdds Qur`n, Zumr (39) sursi, y-61

-Mqdds Qur`n, Zumr (39) sursi, y:73-74
-Mqdds Qur`n, Mrym (19) sursi, y-63
-Mqdds Qur`n, Rum (30) sursi, y-6
-Mqdds Qur`n, Yunis (10) sursi, y-55
-Mqdds Qur`n, Rum (30) sursi, y-41
-Mqdds Qur`n, Bqr (2) sursi, y-216
-suli-kfi, 3/355/20
-suli-kfi, 3/353/11
-suli-kfi, 3/354/15
-suli-kfi, 3/356-357/26
-suli-kfi, 3/352/7
-suli-kfi, 3/351/3
-Miznul-hikmt, 8/3648/22489
-suli-kfi, 3/346/3
-Mqdds Qur`n, rh (94) sursi, y:5-6
-Mqdds Qur`n, nkbut (29) sursi, y-64