Tqv v y byk cihd

nc qyd lunduu kimi tqv sz, slam xlaq trminlgiys bmndn

mqdds ritin gstri vrdiyi vcib mllri yrin ytirib, dzgn
qidlr yiylnmk, hbl hrm ilr v ynl qidlrdn kinmkdn
ibrtdir. Tqv sznn bu m`nsn diqqt ytirdikd, ydn lur ki, insn, z
nfsni istklri il mnsz mbriz prmldr.
bhsiz ki, bl bir mbriz, mqdds islm dini bmndn byk
hmiyyt mlikdir.
Bildiyiniz kimi cihd, mqdds slm ritinin mhm gstrilrindn biri
sylr. Hdislr ssn mqdds slam ritind iki nv cihd vrdr:
1- Kiik chd;
2- Byk cihd
Kiik v byk cihdlarn n lduunu ydnldrmq n bir hdis
kitblrnd nql lunmu m`tbr bir hdisi qyd dirik:
Hzrt mam Sdiq () buyurur:

: )(
. :( ! ): .

...Hzrt pymbr (s) dydn gri dnn islm qunun z tutub,

buyurdu: Kiik cihd yrin ytirn, mm byk cihd qln qvm frin
lsun. Dylr srudulr: y llhn lisi! Byk cihd ndir? Hzrt
pymbr (s) buyurdu: Nfs il mbriz prmqdr.[1]
Qeyd olunmu hdis sasn, dy mydnlrnd min bir zb-ziyytlr
qtlb, dmnlrl mbriz prmq v nhyt yrlnb v y hid
lmq, mqdds islm dini bmndn kiik cihd, lkin nfsni istklrl
mbriz prb, ilhi tqvy riyt tmk, byk cihd sylr.
Nfs il mbriz prmn hmiyyti brsind sysz-hsbsz hdislr
mvcuddur ki, nlrdn bir nsini qyd dirik:
Hzrt pymbr (s) buyurur:

n stn cihd, dilind yrln nfs il mbriz prmqdr.[2]

Hzrt mirl-m`minin mam li () buyurur:

Hqiqtn nfs il mbriz prb, nu ilhi gstrilr itt tmy vdr

tmk v gnhlrdn qrumq, llh-tlnn drghnd hid svbn
brbrdir.[3]
hzrt () digr bir hdisd buyurur:

z nfsi il mbriz prmyn s, sdt nil lmz.[4]

Bllikl, mqdds islm riti bmndn nfsni istklrl mbriz prb,
ilhi tqvy riyt tmk, dy mydnlrnd cnndn v mlndn kib,
z vtnini v ilhi dyrlri qruyn sin kdiyi zb-ziyytlrdn stn
sylr. Bu cihd is nc qyd tdiyimiz kimi, byk cihd dlnr.
lhi tqvy riyt dib, nfs il mbriz prmn byk cihd dlnms
v bu cihdn dy mydnlrnd prln mbrizdn stn tutulms h
d tccbl dyildir. nki hr bir mslmn v m`min s, z nfsni
istklri il mbriz prb, ilhi tqvy riyt tmyinc, h vt z
vtnini, nmusunu v m`nvi dyrlrini qrumq n smimi qlbdn v
llhn byndiyi trzd dy mydnlrn z tutub, z cnndn v mlndn
k bilmz. dur ki, hr bir mslmn, ilhi tqv mslsin ciddi ynb, z
nfsni istklri il mbriz prml v ilk nvbd llh-tlnn mhm
gstrii ln bu byk cihd ml tmlidir.

[1]
[2]
[3]
[4]

-Furui-kfi, Kitbul-cihd, Bbu vucuhil-cihd, hdis /3, Sfintul-bihr, 1/711

-Miznul-hikmt, 1/453/2745
-Qurrul-hikm, 242/4909
-Qurrul-hikm, 243/4944