(chng minh: Gi I l giao im ca EF vi MN, trong tam gic O_1 ta c (A,I,F,E)= 1 tng t gi I l giao im ca EF vi PQ cng c (A,I,F,E)= 1 suy ra I trng

I suy ra pcm)
*Ch s dng tnh cht 1 v tnh cht 4 cho ta bi ton sau y: Bi ton 2.5: Cho (O) v mt im A bt k nm ngoi (O). K hai tip tuyn AB,AC v hai ct tuyn AMQ v ANP.Chng minh rng BC, QN v PM ng quy ti mt im.
B Q M O N P C A

T bi ton ny ta c mt cch pht biu khc cho bi ton 2.4: Bi ton 2.6: Cho (O) v mt im A bt k nm ngoi (O). K hai ct tuyn AMQ v ANP. Gi I l giao im ca PM vi QM v E,F l giao im ca AI vi (O) (E nm gia A v F). Chng minh rng (A,I,E,F) = 1
Q

M O E A

I N P

y l mt mnh t kh ti tt nn ti dnh cho cc bn t cy xi, chc cc bn s tm c nhng vin ngc lp lnh trong mnh t ny. Xt theo mt kha cnh khc!!! Cc vn trn chng ta ch thc hin theo t tng pht trin v tm kim nn c v hi ti t. Nu nh ta gp mt bi ton no hon ton xa l th ta phi tip cn nh th no ? V hng im iu ha liu trong nhng trng hp ny c cn l mt cng c hiu lc ? y l mt cu hi ln th hin mt cng c l mnh hay yu!

 th hin sc mnh ca cng c va dn sau y ti s trnh by ba th d kh in hnh cng cch tn cng v cng dng mnh do bn Hophu cung cp.
Th d 1: ( Iran) Cho ng trn ni tip (O) ca tam gic ABC.Gi M l trung im BC, AM ct (O) ti hai im K v L(K nm gia A v L).Qua K k ng thng song song vi BC ct (O) ti im th hai l X, Qua L k ng thng song song vi BC ct (O) ti im th hai l Y, AX v AY ct BC ln lt ti Q v P. Chng minh rng M l trung im ca PQ.
A

K F T O Y B P D

X E

L M Q C

Li gii: (Hophu) *T tng: Ta thy cc yu t trong bi c v qu lm thm, nn nu hp tp lao vo ba ngay th lp tc s gp nhiu kh khn cng rt lm thm. Do trc ht cn xem th u l nhng yu t chnh u l yu t ch lm ri, gn ht nhng thng giy d lm ri i , a v mt bi ton n gin hn ri mi ng th. Gi D,E,F ln lt l tip im ca BC,CA,AB vi (O) LY AL MQ AM LY MQ AL Ta c: = v = Suy ra . = MP AM MP KX AK KX AK LY AL Do chng minh M l trung im PQ ta cn chng minh = (1) KX AK LY TL Gi T l giao im ca KL vi YX ta c = (2) KX TK TL AL T (2) suy ra chng minh (1) ta cn chng minh = TK AK Hay cn chng minh (A,T,K,L) = 1 Ch KXLY l hnh thang cn nn d thy T nm trn OD n y vn l ra rt r: *Bnh lun: cc im P,Q,X,Y ch l cc im lm ri, thc cht ci li ca bi ton l bi ton sau: Cho ng trn (O) ni tip tam gic ABC. Gi D,E,F ln lt l tip im ca BC,CA,AB vi (O). Gi M l trung im BC, AM ct (O) ti K v L (K nm gia A v L). OD ct AM ti T. Chng minh rng (A,T,K,L) = 1 (*)

K F O T E

Vn n y li m ra mt tng lai mi v theo bi ton 2.4 nu ta gi T l giao im gia EF vi AM th (A,T,K,M) = 1 Vy chng minh bi ton (*) ta ch cn chng minh T T ' hay cn chng minh T nm trn EF hay cn chng minh 3 ng thng AM,EF,OD ng quy (3) Gi L l giao im ca OD vi EF v M l giao im ca AL vi BC. chng minh (3) ta cn chng minh L T hay cn chng minh M ' M Vy ta quy v chng minh bi ton sau: Cho ng trn (O) ni tip tam gic ABC. Gi D,E,F ln lt l tip im ca BC,CA,AB vi (O). OD ct EF ti L.AL ct BC ti M. Chng minh rng M l trung im ca BC (**)
A

T F O

M'

*Bnh lun: Bc quy t bi ton (*) thnh bi ton (**) gi l bc o gi thit ngha l thay v ta phi chng minh mt yu t no m ta cm thy kh chu nh chng minh thng hng chng hn th ta c th cho n thng hng lun, b li ta phi hi sinh mt gi thit c t trc v nhim v phi chng minh gi thit mi hi sinh c th c suy ra t nhng iu c (cc bn c th so snh bi ton (*) vi bi ton(**) thy r iu ny) Vic o gi thit ny tuy n gin nhng i khi li em n nhng hiu qu bt ng v c nhng bi m bi ton gc rt kh chng minh trong khi ch cn o li mt pht th vn li r nh ban ngy!!! By gi ta s chng minh bi ton (**) K tia Ax song song vi BC (v pha C), FE ct Ax ti L Theo h qu 2 (phn l thuyt chm iu ha) suy ra chng minh M l trung im BC ta cn chng minh (AB,AC,AM,AL) = 1 hay cn chng minh (AF,AE,AT,AL) = 1

Hay cn chng minh (F,E,T,L) = 1 (4)

A K L x

T F O

M'

K DT vung gc AL v ct AL ti K d chng t 5 im A,K,E,O,F cng nm trn mt ng trn m OF=OE nn suy ra OKF = OKE (5) Theo cch v im K th ta c TKL = 900 (6) Kt hp (5),(6) v theo h qu 1 (phn l thuyt chm iu ha) suy ra ( KF , KE , KT , KL) = 1 Suy ra (4) ng suy ra pcm
Th d 2: Cho ng trn (O) ni tip tam gic ABC. Gi A1 , B1 , C1 ln lt l tip im ca BC,CA,AB vi (O), A2 l giao im th hai ca AA1 vi (O) v B2 l giao im th hai ca BB1 vi (O) . Phn gic ca B1 A1C1 ct B1C1 ti A3 , phn gic ca A1 B1C1 ct C1 A1 ti B3 . Chng minh rng P _{O ( A1 A2 A3 ) } = P _{O ( B1 B2 B3 ) } Li gi: (Hophu)
A A2 C1 A3 O B1

O1

A1

K B1C1 ct BC ti O1 . V hnh chnh xc ta thy c v nh O1 l tm ca A1 A2 A3 . Ta cha bit iu ny ng hay sai nhng c cho l n ng xem sao. Khi OA1 l tip tuyn ca ( A1 A2 A3 ) (v OA1 O1 A1 ) nn P _{O ( A1 A2 A3 )} = OA12 .Lp lun tng t ta c P _{O ( B1 B2 B3 )} = OB12 ch OA1 = OB1 nn ta c pcm.

Vy d on pha trn ca ta l ng v by gi ta ch cn chng minh O1 l tm ca A1 A2 A3 na l xong. Vy ta quy v chng minh bi ton n gin hn nh sau: Cho ng trn (O) ni tip tam gic ABC. Gi A1 , B1 , C1 ln lt l tip im ca BC,CA,AB vi (O), A2 l giao im th hai ca AA1 vi (O) . Phn gic ca B1 A1C1 ct B1C1 ti A3 gi O1 l giao im ca B1C1 vi BC. Chng minh rng O l tm ng trn ngoi tip tam gic A1 A2 A3 .
A A2 C1 A3 O B1

O1

A1

A1 B1 A2 B1 = (1) A1C1 A2C1 AB AB M A1 A3 l phn gic ca B1 A1C1 suy ra 1 1 = 3 1 (2) A1C1 A3C1 AB AB T (1) v (2) suy ra 2 1 = 3 1 suy ra A2 A3 l phn gic ca B1 A2C1 A2C1 A3C1 Tt nhin chng minh O l tm ng trn ngoi tip tam gic A1 A2 A3 ta ch cn chng minh OA2 = OA3 tc cn chng minh O1 A2 A3 = O1 A3 A2 Tht vy: O1 A2 A3 = O1 A2C1 + C1 A2 A3 = A2 B1C1 + B1 A2 A3 = A2 A3C1 (pcm) Theo nh l v t gic iu ha ta c
Th d 3: (chn i tuyn Vit Nam) Cho hai ng trn (O_1) v (O_2) ct nhau ti hai im A v B. Hai tip tuyn ti A v B ca ng trn (O_1) ct nhau ti K. Ly M bt k trn (O_1). MK ct (O_1) ti im th hai l C. Gi P v Q ln lt l MA,MB vi (O_2) a)Chng minh rng MC chia i on thng PQ b)Chng minh rng PQ lun i qua mt im c nh. Li gii: (Hophu) a) Gi N l giao im ca MK vi PQ ta cn chng minh NP=NQ (1) Gi C v L ln lt l giao im ca MK vi (O_1) v MK vi on thng AB. CA MA = (2) Ta c ACBM l t gic iu ha (nh l t gic iu ha) do : CB MB Mt khc BPQ = BAQ = BAC = BMC suy ra MPNB l t gic ni tip

suy ra tam gic ACB v tam gic PNB ng dng (g.g) suy ra T (2) v (3) suy ra
M A P L O1 B Q I T C K O2 N

NP CA = (3) NB CB

NP MA = NB MB

NQ MA = NB MB iu ny ng v hai tam gic MAB v tam gic NQB ng dng (g.g) Vy cu a) c gii quyt. Do vy chng minh (1) ta cn chng minh
b) Gi T l giao im ca AK vi (O_2),hai tip tuyn ti T v B ca (O_2) ct nhau ti I r rng I l im c nh. Sau nhiu ln v hnh chnh xc ta thy PQ lun i qua im I nn d on I chnh l im c nh m PQ lun i qua v ta s chng minh iu ny. chng minh PQ lun i qua I ta ch cn chng minh PBQT l t gic iu ha l xong (theo nhn xt trong nh l v t gic iu ha) (*)

* chng minh (*) bn Hophu cho bit ban u suy ngh nh sau: Theo bi ton 2.4 ta c (K,L,C,M) = 1 suy ra ( AK , AL, AC , AM ) = 1 hay ( AK , AL, AC , AP) = 1 hay ( AB, AT , AQ, AP) = 1 Ta thy cc im B,Q,T,P gn nh ch c ngha ( AB, AT , AQ, AP) = 1 v nhim v ca ta l cn chng minh BQTB l t gic iu ha. Vy phi chng c bi ton sau:
Bi ton l: Cho ng trn (O_2) v mt im A nm trn ng trn. Chm iu ha (Ax,Ay,Az,At) = 1 ct (O_2) ti 4 im ln lt l B,T,Q,P. Cmr: ( B, T , Q, P) = 1

Mt bi ton cc hay (l cu ni tuyt vi gia chm iu ha v t gic iu ha) v nu n ng th xem nh th d 3 c gii quyt. Theo kin thc ca chng ti th y l mt bi ton l (nhng l tht (i vi cc bn) hay khng th cha bit) do trong thm tm chng ti vn ny mi nghi ng l bi ton ny ng hay l sai ?

A P O2

B Q T

(hnh v bi ton l) Tuy nhin vic chng minh trc tip cho bi ton l l tng i rn (s cn kh hn c th d 3) do ch kim tra bi ton l ny l ng hay sai th tm thi ta chp nhn v d 3 c gii quyt bng mt cch no (v y l ca mt bi ton c li gii nn khng th sai c!) . Vic cho v d 3 ng l mt cng c c lc chng t bi ton l l ng hay l sai. Gi s v d 3 c chng minh, ta s chng minh bi ton l l ng (s dng hnh v bi ton l trn). Gi K l giao im ca ng trung trc AB vi AT ng thng vung gc vi AK(ti A) v ng thng vung gc vi BK(ti B) ct nhau ti O_1. V ng trn tm O_1 ng knh O_1A ta k hiu ng trn ny l (O_1) D thy (O_1) i qua B v KA,KB l hai tip tuyn ca K ti (O_1). Gi s AP ct (O_1) tai M. MK ct AB ti L v ct (O_1) ti C (khc M) Nh vy ta c hnh v sau khi mi c pht ha li t bi ton l l:
M A P L O1 B Q T C K O2

V (K,L,C,M) = 1 suy ra (AK,AL,AC,AM) = 1 hay (AK,AL,AC,AP) = 1 Hay (AB,AT,AC,AP) = 1 m theo gi thit ta c (AB,AT,AQ,AP) = 1 Suy ra A,C,Q thng hng. n y ta c cc yu t y chang v d 3 do nu th d 3 ng th BQTP l t gic iu ha v bi ton c chng minh.

*Nhn xt: Qua cch xy dng trn cc bn c th d dng nhn ra kt qu th d 3(cu b) vi bi ton l l tng ng vi nhau. Do nu ta chng minh c thng cho bi ton l th cu b) th d 3 xem nh c gii quyt ngc li nu bng mt cch no ta chng minh c th d 3 l ng th bi ton l cng ng lun. Rt may mn ta c mt cch rt n gin gii quyt th d 3 (cu b) nh sau:
M A P L O1 B Q T C K O2 N

chng minh BQTP l t gic iu ha tc l ta cn chng minh QB PB = (4) QT PT T cc kt qu c cu a) cc ban c th d dng chng minh: PB MB = (5) Tam gic BPT ng dng tam gic BMA (g.g) suy ra PT MA QB CB Tam gic BQT ng dng tam gic BCA (g.g) suy ra = (6) QT CA CB MB = (7) Mt khc v CAMB l t gic iu ha nn CA MA T (5),(6) v (7) suy ra (4) ng. Vy cu b c chng minh dn n bi ton l cng c gii quyt. *Nhn xt: Thc ra m ni th d 3 c c chng minh hay khng th cng khng c g qu quan trng v n ch th hin mt tnh cht hnh hc tm thng. Tuy nhin kt qu t vic gii n cho ta mt vin ngc v gi l bi ton l. Nu bn no tm c mt cch chng minh no khc cho bi ton l th xin post li gii y trong forum mi ngi cng tham kho. *Ch thch: by gi gi y l bi ton l cng khng cn ng na bi vn ny hin nay i vi ta cng u cn g l l!!! Chng ny xin khp li y. Cc bn thn mn hn qua cc th d trn cc bn phn no thy c v p ca s iu ha trong hnh hc. Trong cuc sng cng vy mi chng ta cng cn to cho mnh mt s iu ha cn thit bi n gip ta khe mnh hn v yu i hn Chc tt c mi ngi u c mt cuc sng iu ha nh vy.