MULTIDISCIPLINARNI POSLIJEDIPLOMSKI STUDIJ EKONOMSKOG FAKULTETA I FAKULTETA POLITIKIH NAUKA

UNIVERZITETA U SARAJEVU MENADMENT U RAZVOJU LOKALNIH ZAJEDNICA

Predmet: POLITIKI PLURALIZAM I IZBORNI SISTEMI U BiH

Predmetni nastavnik: Doc. dr Suad Arnautovi; prof. dr Mirko Pejanovi;
Kontakt: arnautovics@fpn.unsa.ba; arnautovics@lol.ba; suad.arnautovic@izbori.ba; 033/251-301; 061/782-347;
Cilj predmeta: U okviru predmeta studenti e izuavati osnovne modele demokracije koji su se oblikovali
kroz historijski razvoj drutva. Upoznati e se sa drutvenom ulogom i funkcijama politikih stranaka u razvijenim
demokratskim dravama, te sa historijskim nastankom i razvojem politikih stranaka u BiH. Poseban cilj predmeta
je da studenti spoznaju razvoj politikog pluralizma u Bosni i Hercegovini u kontekstu drutveno politike tranzicije
iz socijalizma u liberalno demokratski koncept vladavine u periodu 1990 2010. U okviru nastave posebna panja e
biti posveena etnikom naelu stranakog organiziranja u Bosni i Hercegovini koji je u suprotnosti sa liberalno
demokratskim idealom koji se temelji na individualnom graaninu.
Studenti e uiti o razliitim tipovima, oblicima, fazama i akterima izbora, povijesnih i savremenih oblika birakog
prava i izbornih sistema, te njihovog utjecaja na izborne politike institucije i demokratske sisteme vlasti. Naroit
naglasak se daje izuavanju izbornih sistema, odnosno modela u Bosni i Hercegovini u razliitim etapama
povijesnog bivstovanja Bosne i Hercegovine. Cilj nastavnog procesa je da studenti komparativno studiraju,
ovladaju i proire znanja o izbornim sistemima i modelima i izbornim procesima kao temeljnim tematskim
podrujima komparativne politike, odnosno politoloke discipline u cjelini. Studenti po apsolviranju ovoga
predmeta treba da steknu nova ili proire postojea znanja o teorijskim aspektima nastanka, razvoja i djelovanja
izbornih sistema i izborima kao temeljnim politikim institucijama i procesima u suvremenim demokratskim
dravama, odnosno dravama predstavnike demokracije, da se upoznaju sa organizacijom i voenjem izborne
kampanje na lokalnom i nacionalnom nivou, te da razviju i unaprijede kritiki odnos prema utjecaju pojedinih oblika
izbornih sistema na razvoj stranakog sistema i demokratski politiki ivot uope.

Ishodi uenja: Sticanje znanja o teorijskim osnovama razvoja politikog pluralizma. Student e:
- moi predstaviti razvoj teorije viestranaja kroz historijsku vertikalu;
- znati primijeniti teoretska znanja i iskustva iz razvoja politikog pluralizma u BiH;
- moi objasniti, analizirati i koristiti relevantna znanja o razvoju i perspektivama politikog
pluralizma u BiH s posebnim aspektom na razvoj politikog pluralizma u lokalnim zajednicama
u BiH;
- moi predstaviti razvoj izbornih sistema kroz historiju;
- znati primijeniti teoretska znanja i iskustva iz razvoja izbornih sistema u BiH;
- moi objasniti, analizirati i koristiti relevantna znanja o razvoju i mogunostima izbornog
dizajna u BiH;
- znati razumjeti osnovne zakonitosti politikog marketinga, posebno u pogledu organizacije i
voenja izborne kampanje na lokalnom nivou.

Okvirni sadraj: stranaki i politiki sistem teorijski pristup; drutvena uloga funkcija politikih stranaka
u politikom sistemu; stranke i politiki sistem BiH; drutveno-historijski nastanak politikog pluralizma u BiH:
nastanak politikih stranaka u BiH i njihovo djelovanje od 1906. do 1990 - Austro-Ugarski period, Kraljevina
Jugoslavija, obnova politikog pluralizma 1990. godine; pluralizacija bh. drutva 1990. godine i uvoenje
viestranakog sistema; razvoj i karakter politikog pluralizma od 1990. do 2010. godine; kljune karakteristike
prijelaza u demokraciju u BiH; stranake koalicije i funkcioniranje Parlamentarne skuptine BiH od 1996. do 2010.
godine; Razvoj birakog prava; Veinski izborni sistemi; Proporcionalni izborni sistemi; Mjeoviti/kombinirani
izborni sistemi; Izborni dizajn; Savremene teorijske rasprave o politikim utjecajima izbornih sistema; Izbori za
Evropski parlament; organizacija i voenje izborne kampanje za lokalne organe vlasti;

Ispit: midterm pisani test i zavrni ispit - pisani test quiz. Ocjena e biti izraunata na slijedei nain:
Zavrni test
Prvi pisani test (Midterm)
Seminarski rad,
Pojam, Esej, Saopenje, Prezentacija, Projekt
Diskusija, aktivnost na nastavi
Prisustvo nastavi

55 %
20 %
10 %
5%
5%
5%

Obvezna literatura:
1.
2.
3.

Danica Fink Hafner, Mirko Pejanovi (2006), Razvoj politikog pluralizma u Sloveniji i Bosni i Hercegovini,
Sarajevo/Ljubljana;
Mirko Pejanovi (2005), Politiki razvitak Bosne i Hercegovine u postdejtonskom periodu, Sarajevo.
Suad Arnautovi (2009.), Politiko predstavljanje i izborni sistemi u Bosni i Hercegovini u XX stoljeu,
Sarajevo,

ira literatura:
3.
4.
5.
6.
7.
8.

David Held, Modeli demokracije, Zagreb, 1990.

Pejanovi, Mirko, 1999. Bosansko pitanje i Srbi u Bosni i Hercegovini, Bosanska knjiga, Sarajevo.
Rod Hague, Martin Harrop, Shaun Breslin, Komparativna vladavina i politika, Zagreb, 2001.
Arnautovi, Suad (2007). Ten Years of Democratic Chaos, Promocult. Sarajevo.
Arnautovi, Suad (1996). Izbori u Bosni i Hercegovini 90. - Analiza izbornog procesa, Promocult, Sarajevo.
Tomi, Zoran., Herceg, Nevenko., (1999.) Izbori u Bosni i Hercegovini, (Drugo dopunjeno izdanje),
Sveuilite u Mostaru-Centar za studije novinarstva, Mostar,
9. Izborni zakon Bosne i Hercegovine.
10. Nohlen, Dieter. (1992). Izborno pravo i stranaki sustav. Zagreb: kolska knjiga.
11. Kasapovi, Mirjana. (2003). Izborni leksikon. Zagreb: Politika kultura.
12. Marinkovi, Toma, (2002.) Izborni sistem drava Evropske unije, CeSID, Beograd.