BAB II

KAJIAN LITERATUR

2.1 Pengenalan

Definisi perusahaan awam adalah kegiatan perindustrian, pertanian, kewangan dan komersial yang dimiliki dan dikuasai sepenuhnya atau separa oleh Kerajaan Pusat, Kerajaan Negeri dan agensi-agensi di bawahnya. Kegiatan-kegiatan yang dijalankan adalah termasuk menjual barangan atau pun menyediakan perkhidmatan (Fester, . !, "#$%&. 'ektor awam bukan sahaja terlibat dalam menyediakan dasar utama dan menentukan arah dan penyediaan perkhidmatan tetapi telah juga terlibat se(ara aktif dalam akti)iti ekonomi dan berkembang dengan begitu pesat sekali dalam "% tahun lalu. Perbelanjaan sektor awam telah meningkat dengan begitu besar sekali dari *$ peratus pada tahun "#+, kepada -. peratus pada tahun "#$* dan ini merupakan satu beban kewangan yang besar untuk ditanggung oleh kerajaan. Keadaan ekonomi yang meleset juga menjadi faktor utama yang membawa kepada Dasar Penswastaan ini diperkenalkan.

2.2

Faktor-faktor Perusahaan A a! "# $ala%s#a.

/angkah-langkah penubuhan perusahaan awam di 0alaysia telah bermula pada tahun-tahun .% an dan +% an bilamana 0alaysia baru sahaja merdeka dan sedang berusaha untuk berdikari untuk memajukan negara. Faktor-faktor penubuhannya adalah 1

i.

Ketidakseimbangan sosio-ekonomi Pada tahun .%-an dan +%-an, mengikut kepada peratus populasi, golongan 2umiputera adalah majoriti dengan perangkaan merangkumi ,..# peratus daripada jumlah populasi. 3etapi pemilikan 2umiputera dalam ekonomi hanya *.% peratus sahaja, jauh ketinggalan jika dibandingkan dengan kaum-kaum lain. 4ni mewujudkan ketidakseimbangan ekonomi antara kaum pada ketika itu.

ii.

Ketidakseimbangan ekonomi mengikut kawasan. !ujudnya ketidakseimbangan ekonomi mengikut kawasan iaitu negeri di 5tara dan Pantai 3imur. 'emenanjung serta 'abah dan 'arawak agak ketinggalan dalam pembangunan jika dibandingkan dengan negeri di Pantai 2arat 'emenanjung.

iii.

Pengurusan yang lebih fleksibel. 6akyat memerlukan beberapa kemudahan asas seperti pengangkutan, telekomunikasi, bekalan elektrik dan lain-lain. Pihak swasta, tidak sesuai menjalankan akti)iti-akti)iti tesebut dan demi menjaga kebaikan dan kebajikan sosial masyarakat, kemudahan-kemudahan ini disediakan oleh kerajaan melalui perusahaan-perusahaan awam dan syarikat-syarikat milik kerajaan bagi

+ mengelakkan prosedur-prosedur yang ketat dan mendapatkan sistem pengurusan yang lebih fleksibel.

2.&

Jen#s-'en#s Perusahaan A a!

Di 0alaysia terdapat beberapa jenis perusahaan awam yang menjalankan akti)iti dalam pelbagai kegiatan ekonomi. enis-jenis perusahaan awam yang dikenalpasti adalah1 i. Perusahaan abatan. enis perusahaan ini ditadbir se(ara langsung oleh jabatan kerajaan yang berada di atasnya. 'egala urusan yang berkaitan seperti urusan-urusan kewangan, pentadbiran dan peraturan adalah sama seperti diamalkan oleh jabatan-jabatan kerajaan yang lain. Para pekerja perusahaan awam ini disifatkan sebagai kakitangan kerajaan. Pendapatan dan perbelanjaan perusahaan ini ditentukan oleh kerajaan melalui belanjawan tahunan kerajaan. ii. Perbadanan 7wam Perusahaan ini ditubuhkan dan tertakluk di bawah akta yang digubal khusus bagi penubuhannya. Perbadanan awam mempunyai lembaga pengarah yang dilantik oleh kerajaan. Peruntukan kewangan diterima daripada kerajaan atau pihak-pihak lain dalam bentuk pinjaman atau grant. Perbadanan awam mempunyai kuasa autonomi untuk membuat keputusan sendiri termasuk melakukan pengurusan dan pentadbiran perbandaran. 'ifat perusahaan ini adalah gabungan antara fungsi mereka yang dinyatakan di dalam akta dan fungsi komersil.

iii.

'yarikat milik kerajaan 'yarikat-syarikat milik kerajaan ditubuhkan di bawah 7kta 'yarikat "#., dan fungsinya adalah sama seperti syarikat swasta yang lain dengan matlamat untuk meraih keuntungan. Pengurusan kerajaan dalam syarikat-syarikat ini kebiasaannya adalah dalam bentuk pemilikan saham yang melebihi ,% peratus daripada jumlah ekuiti. umlah pelaburan kerajaan dalam syarikat-syarikat kerajaan ini sehingga tahun "##* sudah bernilai 60 *-.% billion ataupun .$.# peratus daripada jumlah keseluruhan modal syarikat.

2.(

Prestas# Perusahaan A a!

Pengwujudan perusahaan awam telah bermula sejak di 8aman penjajahan 2ritish dengan adanya K30, //N dan lain-lain. 3etapi selepas D92 dilan(arkan pada awal tahun +%-an, lebih banyak lagi perusahaan awam telah ditubuhkan. 0atlamat utama penubuhannya adalah bagi mendekatkan jurang perbe8aan taraf ekonomi antara kaum yang begitu ketara. Pada ketika itu pegangan ekonomi 2umiputera hanya sekitar *.% peratus sahaja. Dengan lahirnya D92 selepas didesak oleh Kongres 9konomi 2umiputera ("#.,&, pelbagai strategi telah diran(ang oleh kerajaan bagi meningkatkan penguasaan 2umiputera dalam ekonomi. 5ntuk men(apai matlamat tersebut kerajaan mengambil keputusan untuk mengambil bahagian se(ara langsung dalam penubuhan dan operasi dalam pelbagai perusahaan yang produktif. :leh itu, lahirlah berbagai perusahaan awam dengan bilangannya yang banyak. 4ni menyebabkan kawalan kerajaan ke atas setiap satunya semakin lemah. Perusahaan

# awam yang banyak ini telah menjadi tanggungan besar kepada kerajaan termasuklah perbelanjaan sektor awam, hutang kerajaan dan perbelanjaan untuk rakyat. Perkara ini berlarutan hingga ditahun $%-an dimana ekonomi negara terjejas akibat krisis ekonomi disuluruh dunia. Pendapatan dan perbelanjaan kerajaan menjadi tidak seimbang. Pada akhir tahun "#$., hutang tertangguh 0alaysia adalah berjumlah 60,%.## juta billion dan satu pertiganya adalah berpun(a daripada perusahaan awam. Perusahaan-perusahaan awam ini juga tidak memberikan keuntungan hasil dari kegiatannya. !alaubagaimanapun, dari segi pen(apaian matlamat D92, perusahaan awam telah berjaya sedikit dalam mendekatkan jurang perbe8aan taraf ekonomi bumiputera dengan kaum lain. 3etapi kesan sebaliknya, telah menyebabkan kerajaan terbeban dengan masalah untuk menanggung perbelanjaan perusahaan awam tersebut. Pun(a-pun(a berlakunya masalah tersebut adalah 1 i. ii. Peran(angan dan pengurusan perusahaan awam yang tidak efektif. Penumpuan kerajaan kepada perusahaan awam yang menguntungkan sahaja seperti 07', 04'; dan lain-lain. iii. i). 3ekanan masalah-masalah kejatuhan ekonomi dunia. Kejatuhan hanya barangan komoditi.

"% adual *." menunjukkan perangkaan yang mengalami keuntungan atau kerugian.

Ja"ual 2.1 ) Keuntungan*kerug#an Perusahaan a a! +1,-. Keuntungan*kerug#an /0 1ulangan !o"al2 /ebih "%% ,% - ## *, - <# % - *< Negatif umlah .$ <" <-%+ *++ +-. #.-% ,..% ,.$% <".+% -+..% "%%.%% B#langan Peratus /02

'umber1 6707N7D=7N, >.>. , Pri)atisation in De)eloping ;ountries, /ondon, 6outledge, "#$#.

2.3

Pens astaan ) Alternat#f Ke1a"a Perusahaan A a!

2.3.1

4ef#n#s# Pens astaan

Penswastaan (privatization& bermakna pemindahan pekhidmatan pelaburan atau kepentingan kerajaan samada yang sedia ada atau yang baru untuk dikendalikan oleh sektor swasta. Konsep ini adalah berlainan dengan konsep pemilik negaraan (nationali8ation& yang bertujuan untuk menambahkan hakmilik dan penguasaan kerajaan dalam kegiatan ekonomi (?usof 4smail, "##-&. Penswastaan juga bermaksud pemindahan - komponen iaitu tugas pengurusan kerajaan, aset ( dengan atau tanpa liabiliti & atau menggunakan aset dan kakitangan kepada sektor swasta. Kelebihan utama penswastaan ialah memupuk etika kerja yang

"" (ekap dan produktif di kalangan pekerja memandangkan sektor swasta sememangnya diketahui lebih (ekap dan lebih bermoti)asi ( :kposin, *%%-&. 3umpuan kepada penswastaan di 0alaysia bertambah hebat apabila Perdana 0enteri 0alaysia yang keempat, Dr. 0ahathir 0ohamad, memulakan tugasnya pada pertengahan tahun "#$". Di 0alaysia, dua dasar utama yang berkait langsung dengan penswastaan entiti awam ialah Dasar Penswastaan dan Dasar Persyarikatan 0alaysia. Kedua-duanya diperkenalkan pada tahun "#$-.

Dasar Penswastaan diperkenalkan untuk membawa perubahan positif ke dalam organisasi, pengurusan dan prestasi perusahaan awam yang sebelum ini menjadi tanggungjawab kerajaan. Dasar ini menggambarkan ilti8am kerajaan untuk mengurangkan penglibatan langsung kerajaan dalam kegiatan ekonomi, mengurangkan tahap dan skop perbelanjaan awam serta membenarkan kuasa pasaran mengawal ekonomi. 'ementara itu, tujuan Dasar Persyarikatan 0alaysia adalah untuk menjalin dan mengukuhkan kerjasama antara sektor swasta dengan sektor awam yang akan membawa kepada pertumbuhan ekonomi 0alaysia yang kukuh dan mantap (:kposin, *%%-&.

2.3.2

56'ekt#f Pens astaan

Kerajaan mempunyai beberapa alasan dan objektif semasa merangka Dasar Penswastaan. 7lasan-alasan ini perlu diketahui, difahami dan dipertimbangkan oleh semua pihak, terutamanya oleh agensi-agensi kerajaan yang berkenaan apabila mengkaji (adangan-(adangan untuk menswastakan perkhidmatan, pelaburan atau kepentingan mereka. Di antara objektif-objektif penswastaan (:kposin, *%%-& ialah seperti berikut1 i. 0eringankan 2eban Kewangan Kerajaan.

"* Pemindahan perkhidmatan awam kepada sektor swasta dapat menjimatkan perbelanjaan kerajaan, seterusnya mengelakkan defisit belanjawan dan mengurangkan hutang kerajaan. Dana yang disimpan ini boleh digunakan untuk membiayai projek pembangunan ekonomi yang lain, menumpukan kepada fungsi tradisional, iaitu mengekalkan undang-undang dan ketenteraman serta menyediakan sokongan ntuk men(apai pertumbuhan dan kestabilan ekonomi. ii. 0eningkatkan Ke(ekapan Kerja dan Produkti)iti Penswastaan akan menambahkan bilangan syarikat dalam industri. 9koran itu, syarikat ini terpaksa bersaing antara satu sama lain untuk mendapatkan tempat dalam pasaran perniagaan. 5ntuk bersaing, syarikat yang diswastakan terpaksa meningkatkan ke(ekapan dan produkti)iti pekerja mereka yang membawa kepada pengeluaran barangan berkualiti tinggi, persaingan penetapan harga dan prestasi kewangan yang lebih baik. iii. 0enggalakkan Pertumbuhan 9konomi 'yarikat swasta berorientasi keuntungan dan akan menggunakan kos pengeluaran minimum untuk menghasilkan keluaran maksimum. Penswastaan syarikat awam bertujuan memupuk amalan ini yang akan mendatangkan kesan positif terhadap output dan pendapatan negara. =asil kerajaan daripada (ukai langsung dan (ukai tidak langsung akan bertambah apabila syarikat yang diswastakan menghasilkan lebih output dan memperoleh lebih keuntungan. :leh yang demikian, peningkatan output negara dan (ukai kerajaan akan merangsangkan KDNK negara.

i).

0engurangkan 'ai8 dan Penglibatan 'ektor 7wam dalam 9konomi. Penswastaan entiti awam akan mengurangkan sai8 sektor awam dalam ekonomi. /ama-kelamaan, ekonomi semakin dikuasai oleh sektor swasta yang (ekap dalam peruntukan faktor pengeluaran.

"-

).

0emenuhi Dasar 9konomi 2aru (D92& 'alah satu objektif D92 adalah menyediakan peluang untuk menambahkan penyertaan bumiputera dalam sektor pembuatan dari segi kesaksamaan, guna tenaga, pemasaran dan khidmat professional. Penswastaan akan mewujudkan lebih banyak peluang perniagaan untuk disertai oleh bumiputera.

2.3.&

Bentuk-6entuk Pens astaan

3erdapat dua pendekatan dalam melaksanakan program penswastaan iaitu samada pendekatan @dikenalpasti kerajaanA atau pendekatan @daya usaha sektor swastaA. Di bawah pendekatan pertama, 5nit Peran(angan 9konomi (5P9& akan mengenal pasti jabatan yang akan diswastakan, melaksanakan program penswastaan, mengawasi dan mengkaji semula kemajuan syarikat swasta. !alaubagaimanapun, pendekatan @daya usaha sektor swastaA mengalu-alukan saranan sektor swasta yang ino)atif dalam mengenalpasti projek untuk penswastaan. 'eperti diterangkan sebelum ini, proses penswastaan melibatkan pemindahan tugas pengurusan, aset dan kakitangan kepada sektor swasta. Pelan 4nduk Penswastaan (P4P& yang dikeluarkan oleh 5P9 pada "##", mengutarakan beberapa kaedah untuk memindahkan komponen ini. Penswastaan harus melibatkan pemindahan sekurangkurangnya salah satu daripada tiga komponen ini untuk layak sebagai projek penswastaan. Penswastaan yang dilaksanakan sebelum "##- kebanyakannya melalui pemindahan aset atau kakitangan. Disamping itu, penamatan kontrak perkhidmatan oleh organisasi kerajaan juga biasa diamalkan (6an(angan 0alaysia Ketujuh, "##.-*%%&.

"< Penswastaan di 0alaysia dilaksanakan dalam beberapa bentuk. Pemilihan bentuk penswastaan ini bergantung kepada (iri-(iri akti)iti yang akan diswastakan (?usof 4smail, "##-&. 7ntaranya ialah1 i. Penswastaan se(ara menyeluruh. 4ni bermakna seratus peratus kepentingan kerajaan dipindahmilikkan kepada sektor swasta. Keseluruhan hak milik, pengawalan dan pengurusan perusahaan atau perkhidmatan yang berkenaan akan dikendalikan oleh swasta, sementara kerajaan dianggap terpisah langsung dari sebarang kepentingan dalam perusahaan tersebut. ii. Penswastaan se(ara sebahagian. Dalam hal ini, hanya sebahagian sahaja hak milik kerajaan dalam sesebuah agensi perkhidmatan dipindahkan atau dijualkan kepada sektor swasta, sementara sebahagian lagi masih kepunyaan atau dikuasai oleh kerajaan, seperti 'yarikat 7irod 'dn. 2hd (yang terlibat dalam akti)iti baikpulih kapal terbang&. iii. Penswastaan se(ara terpilih. 'esuatu agensi menjual bahagian tertentu sahaja daripada perkhidmatannya, tetapi terus memliki bahagian-bahagian yang lain. 'esuatu perkhidmatan yang dipilih untuk diswastakan mungkin boleh menyebabkan penswastaan se(ara sepenuh atau sebahagian. ;ontohnya, Dermaga Kontena Pelabuhan Kelang. i). Penswastaan berbentuk pengurusan, ber(orak perniagaan swasta. Konsep ini kerap diamalkan oleh kerajaan, di mana prinsip perniagaan akan digunakan untuk mengurus syarikat yang terbentuk. ;ontohnya ialah 'yarikat 3elekom 0alaysia 2erhad ('302&, Perwaja 'teel 0ill di 3erengganu, /embaga /etrik Negara (kini 3enaga Nasional&, dan agensi lain seperti Keretapi 3anah 0elayu, abatan Pos, /embaga Padi dan 2eras Negara dan 6adio 3ele)isyen 0alaysia.

", ). Penswastaan se(ara kontrak. 4ni terlaksana dengan pemberian kontrak perkhidmatan kerajaan kepada sektor swasta tanpa merombak struktur organisasi agensi kerajaan tersebut, seperti perkhidmatan memungut sampah. )i. Penswastaan se(ara pajakan. Pendekatan ini membolehkan penyewaan kemudahan dan harta kerajaan yang tertentu bagi mendapatkan hasil tanpa mengubah hakmilik harta berkenaan. ;ontohnya ialah tempat meletak kereta. Dalam hal ini Kerajaan 3empatan menyewakan lapangan meletak kereta yang dimilikinya kepada syarikat-syarikat swasta. 0elalui penswastaan, tugas pengutipan bayaran meletak kereta itu dibuat oleh pihak swasta. )ii. Penswastaan berbentuk pengurusan swasta. 4ni bermakna hanya kepakaran sektor swasta dari segi pengurusan dan pengetahuan sahaja digunakan oleh kerajaan tanpa sebarang pertukaran hakmilik modal. ;ontohnya ialah, pentadbiran hotel-hotel milik Kerajaan Negeri. )iii. ;ara penswastaan lain, termasuk Pembelian 'yarikat oleh Pengurusan (02:&, 2ina-Kendali-Pindah (2:3&, 2ina-Kendali (2:&, 2ina-Pindah (23& dan 0enukar 7set untuk membantu penswastaan pembangunan tanah. Pembelian 'yarikat oleh Pengurusan (02:& melibatkan pengambilalihan syarikat oleh kakitangan tertinggi pengurusan yang bekerja di syarikat tersebut. Kumpulan pengurusan juga boleh bekerjasama dengan pekerja lain dalam langkah yang dikenali sebagai Pembelian 'yarikat oleh Pengurusan. Kaedah @2:3A memerlukan pembinaan kemudahan oleh sektor swasta menggunakan dananya sendiri, menguruskannya bagi tempoh tertentu yang dikenali sebagai tempoh konsesi dan memindahkannya kepada kerajaan setelah tamat tempoh

". tersebut. 'emasa tempoh konsesi, sektor swasta dibenarkan mengutip hasil daripada pengguna kemudahan tersebut.

Kaedah @2:A sama dengan kaedah @2:3A . !alaubagaimanapun, 2: tidak melibatkan pemindahan kemudahan kepada kerajaan. Kedua-dua kaedah 2: dan 2:3 biasanya disertai pemberian lesen atau konsesi.

;ara penukaran 23 dan aset swasta diwujudkan untuk menampung (adangan ino)atif dan keperluan yang dinyatakan oleh pihak swasta. Peringkat awal pelaksanaan program penswastaan sebelum P4P (Pelan 4nduk Penswastaan& dikeluarkan pada "##" yang lebih ke arah penggubalan dasar dan peningkatan jentera pentadbiran adalah sesuatu yang baik (:kposin, *%%-&. Penekanan untuk memper(epatkan proses penswastaan mula dilihat pada "##%-an.

P4P dikeluarkan untuk membolehkan pelaksanaan strategi penswastaan yang lebih sistematik dan teratur. Pelan 3indakan Penswastaan diran(ang di bawah P4P dan setiap satunya mengandungi pelan pusingan dua tahun. Pelan tindakan dikaji semula pada akhir setiap tahun dengan menyenaraikan entiti awam yang akan diswastakan dan entiti yang bersedia untuk diswastakan. Kajian semula tahunan pelan tindakan akan memperlihatkan kemajuan terkini proses penswastaan dan menetapkan entiti yang akan diswastakan bagi dua tahun akan datang. Pelan tindakan penswastaan pusingan dalam 6ajah *.".

"+
0enyediakan pelan tindakan bagi "##" dan "##* 0engkaji semula pelaksanaan dalam "" dan menyediakan pelan bagi "##*-"##0engkaji semula pelaksanaan pada "##* dan menyediakan pelan bagi "##--"##< 0engkaji semula pelaksanaan pada "##- dan menyediakan pelan bagi "##<-"##, 0engkaji semula pelaksanaan pada "##< dan menyediakan pelan bagi "##,-"##.

Ra'ah 2.1 ) Pelan Pens astaan Pus#ngan

'umber 1 Pelan 4nduk Penswastaan, 5nit Peran(angan 9konomi

2.3.(

Pen7a1a#an 4asar Pens astaan 8eh#ngga K#n#

'eperti yang ditunjukkan dalam 6ajah *.*, sektor utama yang diswastakan antara "##" hingga "##, ialah sektor pembinaan, merangkumi **.,, peratus daripada sejumlah *%< projek yang diswastakan. Kedua ialah sektor pembuatan, diikuti sektor perdagangan borong dan run(it, hotel dan restoran, masing-masing ",.* peratus dan "".*+ peratus. 'esetengah projek utama yang diswastakan ialah projek /63, Kompleks 'ukan Negara, Proton, 3N2 dan /aluan Kedua ke 'ingapura (6an(angan 0alaysia Ketujuh, "##.*%%%&. Pe(ahan projek yang diswastakan mengikut sektor yang ditunjukkan dalam 6ajah *.*.

"$

Pelombongan B Kuari

Khidmat Kerajaan, ,.-#C Kewangan, =artanah B Khidmat Perniagaan, ..-+C

Khidmat /ain, $.$*C

Pertanian C Perhutanan, +.$<C

Perlombongan B Kuari, <.#C

Ra'ah 2.2) Pro'ek 9ang 4#s astakan $eng#kut 8ektor+ $ala%s#a+ 1,,1-1,,3
Pembuatan, ",.*+C

Perdagangan 2orong "##" B 6un(it, 7ntara hingga "##,, kebanyakan projek penswastaan dilaksanakan melalui "".*+C penjualan ekuiti dan aset. 2ilangan projek yang diswatakan mengikut sektor dan (ara Pembinaan Pengangkutan, penswastaan ditunjukkan dalam adual *.". Penyimpanan B Komunikasi **.,, C 9lektrik, Das B 7ir =otel B 6estoran,

Definisi, objektif, garis panduan, dasar dan (ara penswastaan, diran(ang serta dikaji semula se(ara berterusan untuk menggalak dan memper(epatkan proses penswastaan di 0alaysia. Prestasi dan pen(apaian penswastaan boleh diukur berdasarkan objektif yang dinyatakan dalam Dasar Penswastaan. :bjektif pertama Dasar Penswastaan ialah meringankan beban kewangan kerajaan. 2agi tempoh "##" hingga "##,, kerajaan berjaya menjimatkan 60 ,".,# bilion bagi perbelanjaan modal. :bjektif kerajaan bukanlah mengaut keuntungan daripada projek penswastaan, tetapi dua (ara yang la8im digunakan ketika 6an(angan 0alaysia Keenam berjaya membawa hasil berjumlah 60"<."* bilion, iaitu 60 "".$" bilion daripada penjualan ekuiti dan 60*.-" bilion daripada penjualan aset. Disamping itu, kerajaan turut menambahkan pendapatan berulang seperti sewaan, pajakan dan pengurusan yang mengurangkan beban

"#

*% pentadbiran dari segi pengambilan pekerja, kenaikan pangkat dan latihan kepada kakitangan (6an(angan 0alaysia Ketujuh, "##.-*%%%&. Kedua, program penswastaan turut menyumbang kepada peningkatan ke(ekapan dan produkti)iti entiti yang diswastakan. 4ni dapat dilihat dalam penunjuk ke(ekapan dan produkti)iti tiga entiti terpilih yang diswastakan seperti dalam adual *.-.

Ja"ual 2.2.) 8#!1anan+ :as#l "an Pe!#n"ahan Peker'a Ke 8ektor 8 asta+ $ala%s#a+ 1,,1-1,,3 'impanan (60 billion& Perbelanjaan ,".,# 0odal =asil (60 billion& ". Penjualan "".$" 9kuiti *. Penjualan 7set 'umber1 6an(angan 0alaysia Ketujuh "##.-*%%% *.-" 2ilangan Pekerja 'ektor 7wam yang Dipindahkan 2ilangan pekerja <-,%-$ sektor awam yang dipindahkan ke sektor swasta orang

Ja"ual 2.&) Penun'uk Ke7eka1an "an Pro"ukt#;#t# T#ga Ent#t# Ter1#l#h %ang 4#s astakan+ $ala%s#a

*"

'ebelum Petunjuk Teleko! $ala%s#a Bh". /8T$B21 Pulangan atas 7set (6:9& setiap sen =asil 'etiap Pelanggan (60& Pengeluaran 'etiap Pekerja (60& 6angkaian Pertukaran /angsung 'etiap Pekerja Kelajuan ;apaian ke Khidmat 7sas (setiap sen& awapan Kepada 7duanEKesilapan (setiap sen& Le6uh Ra%a Utara 8elatan2 =asil 'etiap Pekerja (60&3empoh 0asa Perjalanan ( am& Purata umlah /alu lintas harian (2ilangan kenderaan& Kelang <onta#ner Ter!#nal Bh".( Purata daya Pemprosesan Kontena (395& Kadar Pengendalian Purata 'etiap am Kapal (395& Kadar Pengendalian Kren 'etiap am (395& Purata 2ilangan 395 'etiap Kapal *<<,"*% "#.#< "#.<% *"# ++..# ",.< ""*,""# PengkorporatanE Penswastaan <.% ",**+ -<,-+* -. -, $%

'elepas PengkorporatanE Penswastaan #.",,"# +",,#< ,. .% #,

*"+.,+ +., ,$.,"*,

$%<,<,, -,.+$ -".,. <",

;atatan1
" * <

Diswastakan pada "##% Perbandingan antara tempoh awal penswastaan pada "#$# dengan "##< Dari 2ukit Kayu =itam ke ohor 2ahru Diswastakan pada "#$.

'umber1 6an(angan 0alaysia Ketujuh "##.-*%%%

** 'e(ara keseluruhannya, prestasi entiti yang diswastakan meningkat berikutan peluasan keupayaan dan rangkaian khidmat serta penerapan teknologi baru. Pekerja digesa memupuk tabiat kerja yang sihat dan diberi ganjaran mengikut prestasi melalui bonus pada akhir tahun. 4nsentif lain yang mendorong pekerja supaya lebih produktif ialah menawarkan 'kim :psyen 'aham Pekerja (9':'&, 'kim :psyen 'aham Ketaatan Pekerja dan ganjaran tunai. Ketiga, program penswastaan mempunyai kesan pengganda kepada pertumbuhan ekonomi. 'yarikat 0alaysia yang bekerjasama dengan pemegang ekuiti asing atau kontrak pengurusan asing berpeluang menerima pendedahan teknologi baru, kepakaran dan kemahiran yang akan meningkatkan pengeluaran. Penerapan teknologi yang jitu, latihan yang sesuai kepada pekerja dan tabiat kerja yang sihat merupakan faktor utama yang menyumbang kepada ke(ekapan dan produkti)iti syarikat yang pengeluarannya akan menentukan pertumbuhan dalam keluaran negara iaitu KDNK. ;ontohnya, penswastaan /ebuh 6aya 5tara-'elatan yang membimbing rakyat 0alaysia agar mengambil serta menguruskan teknologi baru dalam pembinaan pengangkutan. /ebuh raya yang siap dibina membantu menjimatkan masa dan kos pengangkutan, sekaligus menambahkan kegiatan pembuatan. 'umber yang dijimatkan oleh kerajaan melalui penswastaan boleh disalurkan untuk menggalakkan pembangunan projek lain.

:bjektif keempat Dasar Penswastaan ialah mengurangkan sai8 dan penglibatan sektor awam dalam ekonomi. Pengunduran kerajaan se(ara beransur-ansur daripada kegiatan ekonomi melalui penswastaan berjaya mengurangkan sai8 sektor awam. 0enurut 6an(angan 0alaysia Ketujuh, terdapat *%< entiti awam yang diswastakan bagi tempoh antara "##" hingga"##,, justeru itu membenarkan ekonomi dikuasai oleh sektor swasta. 7khir sekali, objektif terakhir dasar penswastaan ialah menggalakkan penyertaan bumiputera dalam ekonomi, sejajar dengan D92. Di bawah dasar penswastaan, salah satu keperluan adalah untuk memastikan sekurang-kurangnya -% peratus penyertaan

*bumiputera dalam semua ekuiti yang diswastakan. 5ntuk men(apai matlamat ini, antara strategi yang dilaksanakan ialah1 i. 0elaksanakan program pembangunan-)endor untuk membangunkan industri ke(il dan sederhana (4K'&. 'esetengah entiti besar yang diswastakan diminta membentuk program pembangunan )endor untuk mendapatkan bahan pembuatan daripada )endor 4K' 2umiputera. ;ontohnya, Proton yang dikenali sebagai @syarikat penerajuA menubuhkan Program 'kim Komponen untuk memperoleh bahagian kereta daripada .< )endor 4K'. ii. 0engenakan syarat bahawa sekurang-kurangnya -% peratus kerja kontrak bagi projek yang diswastakan, diri8abkan untuk bumiputera. Kerja kontrak yang diagihkan dengan jayanya kepada bumiputera di bawah peruntukan ini termasuk sektor pembinaan, kumbahan, telekomunikasi dan kemudahan awam. iii. 0eningkatkan pemilikan 2umiputera dalam entiti swasta menerusi 02:. Kebanyakan usahawan 2umiputera yang terlibat dalam projek penswastaan dibantu di bawah program 0asyarakat Perdagangan dan Perindustrian 2umiputera. i). 0enawarkan saham kepada institusi awam seperti 7manah 'aham Negeri, Koperasi Polis Diraja 0alaysia, /embaga 3abung 7ngkatan 3entera (/373&, /embaga 3abung =aji (/3=& dan Permodalan Nasional 2hd (PN2&. Di samping itu, program penswastaan juga berjaya mendapatkan dana melalui penggemblengan dana daripada pasaran ekuiti. ;ontohnya, Petronas Dagangan 2hd. dan Petronas Das 2hd. memperoleh dana daripada 'ekuriti =utang 4slam. 'elanjutnya, "* syarikat yang diswastakan turut disenaraikan di papan utama 2'K/ dalam tempoh "##" hingga "##,. Daripada penghasilan saham, #%" juta saham diperuntukkan kepada pelabur bumiputera dan institusi bumiputera dan institusi bumiputera yang diluluskan,

*< *%+ juta kepada pekerja syarikat yang diswastakan dan baki $-< juta kepada orang ramai.

2..

Ke1erluan 4asar Pens%ar#katan $ala%s#a

Dasar Persyarikatan 0alaysia atau Malaysia Incorporated, dilan(arkan pada *, Februari "#$-, Dua tahun selepas Dr. 0ahathir 0ohamad mula bertugas. :bjektif utama dasar ini adalah untuk menjalin dan mengukuhkan kerjasama yang akan menguntungkan kedua-dua sektor swasta dan awam. 5ntuk men(apai matlamat ini beberapa langkah diambil dalam melaksanakan dasar tersebut. i. ii. iii. i). 0engurangkan salah faham antara sektor swasta dengan sektor awam. Kedua-dua sektor harus mempunyai satu matlamat utama iaitu men(apai objektif negara. Kedua-dua industri bertanggungjawab mempromosi dan mengekalkan imej baik negara. 0engubah peraturan dan prosedur kerja yang tidak sesuai dalam sektor awam. 'ektor swasta harus mengambil inisiatif mengesyorkan prosedur kerja yang sesuai dalam sektor awam. ). 0empererat hubungan antara kementerian dalam jabatan kerajaan dengan jabatan dan badan berkanun. Kerajaan menyedari potensi bagi pertumbuhan ekonomi di 0alaysia. 5ntuk men(apai tahap pembangunan yang diingini, kedua-dua sektor swasta dan sektor awam perlulah menggunakan sumber yang ada dengan (ekap. :leh itu, dasar ini menyokong dasar kerajaan yang lain seperti Dasar Perindustrian Negara dan Dasar Penswastaan.

*,

2.= Pens astaan 4# 4ala! In"ustr# Pe!6#naan Pada tahun-tahun "#+% an, dengan penemuan petroleum dan pengeluarannya serta harga komoditinya yang baik, kerajaan telah berjaya dalam ran(angan ekonominya. Dengan itu ia telah menggerakkan kadar pertumbuhan purata di antara +.% kepada $.% peratus setahun (Profesor 0adya Dr. 4smail bin 'alleh, "#$+&. Dalam tempoh tiga tahun pertama 6an(angan 0alaysia Ketiga, nilai ditambah dagi sektor pembinaan sahaja bertambah dengan kadar purata tahunan sebanyak lebih kurang "%.$ peratus (6an(angan 0alaysia Ketiga "#+,-"#$%,m.s .%&. Ketika itu sektor pembinaan berkembang dengan pesatnya. Faktor utama yang membawa kepada pertambahan tersebut ialah wujudnya kenaikan permintaan terhadap rumah-rumah. 0enjelang penghujung tahun-tahun "#+% an, pengenalan akti)iti pembangunan termasuklah akti)iti pembinaan di dalam sektor awam meningkat. Perbelanjaannya mengatasi kemampuan hasil pendapatan negara. Pada tahun "#$%, perbelanjaan untuk kegiatan pembinaan sahaja di sektor awam meningkat kepada 60+<.- juta (/aporan 9konomi "#+#-"#$%, m.s ,"&. 2ermula dari awal tahun $%an, perbelanjaan terhadap pelaburan negara mulai bertambah pada -..% peratus (Profesor 0adya Dr. 4smail bin 'alleh, "#$+&. Pasaran barangan eksport utama pula menjadi lembap. 7kibatnya, berlaku penurunan di dalam pertumbuhan ekonomi dan perdagangan. 'ektor pembinaan turut sama terjejas pertumbuhannya. 'impanan hasil negara yang bekurang menyebabkan kerajaan berhutang jumlah wang besar. Kadar bunga yang diknakan terhadap pinjaman tersebut adalah tinggi. 'ehingga ke tahun "#$*, perbelanjaan awam untuk pembangunan tidak berubah. =utang

*. negara kian meningkat sebanyak tiga kali ganda iaitu 5'D *%.+ billion (Profesor 0adya Dr. 4smail bin 'alleh, "#$+&. Keadaan ekonomi dunia yang semakin teruk telah menyebabkan penurunan ketara di dalam pertumbuhan ekonomi. =utang luar negara juga meningkat. Ketidakstabilan ekonomi dan kewangan negara menyebabkan kerajaan terpaksa mengawal pelaburan dan perbelanjaannya. 'elain daripada Dasar imat ;ermat yang diperkenalkan kerajaan telah memperkenalkan konsep penswastaan pada pertengahan tahun "#$-. 'elepas pengenalan kepada penswastaan banyak projek ataupun akti)iti pembangunan diswastakan. 'istem Penerbangan 0alaysia merupakan salah satu (ontoh perkhidmatan pengangkutan yang telah lama diswastakan. 3erdapat beberapa peranan ataupun tugas kerajaan telah diserahkan kepada pihak swasta untuk mengendalikan serta menguruskannya. Kerajaan menyedari bahawa pembangunan negara perlu terus bergerak walaupun di saat-saat keadaan ekonomi yang meleset. 'ektor pembinan yang merupakan salah satu sektor ekonomi yang utama telah mengalami perlaksanaan konsep penswastaan. 'ektor perumahan merupakan (abang industri pembinaan yang paling popular diswastakan. Pada tahun "#$<, telah terdapat lebih kurang ,% buah projek perumahan yang diswastakan. Projek-projek tersebut terletak di Dua 0usang, Kelantan dan 0elaka. Kesemuanya bernilai sebanyak 60.,% juta. 2ilangan projek yang diswastakan itu menunjukkan sambutan yang baik terhadap perlaksanaan penswastaan. Pada tahun yang sama juga, pembinaan jalanraya len(ongan Kelang 5tara telah diswastakan. alanraya yang menghubungkan Pelabuhan Kelang dengan 5tara ini telah menelan belanja sebanyak 60*% juta. Kemudian tahun demi tahun terdapat banyak projek-projek pembinaan yang diswastakan.

*+ 2.=.1 Pens astaan Pro'ek-1ro'ek 4# "ala! In"ustr# B#naan. 'ektor pembinaan merangkumi pelbagai kegiatan ataupun akti)iti seperti pembinaan tempat kediaman, bukan kediaman dan kerja-kerja kejuruteraan awam. 7ntara kerja-kerja pembinaan yang biasa dijalankan oleh kerajaan termasuklah membina, mengubahsuai dan membaiki lebuhraya, jambatan, perumahan, pembentungan, sistem bekalan air, gas, elektrik, parit dan taliair. 2egitu juga dengan projek-projek untuk tapak-tapak perniagaan dan pembangunan bandar di mana kesemua ini boleh diswastakan. 'epertimana dengan sektor-sektor yang lain, sektor pembinaan juga boleh diswastakan dan rasional di sebalik penswastaan tersebut adalah sama. Kerajaan menyedari tugas dan tanggungjawab sektor swasta perlu dalam membentuk pembangunan negara, membantu kerajaan dalam men(apai dan memenuhi permintaan rakyat. 'e(ara tidak langsung, ini memberi peluang kepada sektor swasta memegang peranan sebagai FrakanG kerajaan untuk mengembeling tenaga dan sumber negara ke arah kemajuan negara. Kebanyakan projek-projek dalam industri binaan yang diswastakan mengambil konsep penswastaan se(ara sepenuhnya dan konsep membina, mengendali dan memindahkan (2.:.3&. Konsep atau bentuk penswastaan se(ara penuh bermakna kesemua pemilikan harta dan pegangan saham di dalam kegiatan atau pun perusahaan tersebut dimiliki "%% peratus oleh sektor swasta. Dengan itu kerajaan tidak mempunyai apa-apa hak pemilikan dan penguasaan ke atasnya. Konsep membina, mengendali dan memindahkan (2.:.3& adalah merupakan salah satu (ara penswastaan se(ara penuh. 4a digunakan ke atas kegiatan dan perusahaan yang pada asalnya dikendali dan ditadbirkan oleh kerajaan tetapi diserahkan sepenuhnya kepada sektor swasta untuk suatu tempoh masa yang dipersetujui. Penyerahan semula akan dibuat selepas tempoh itu matang. 'ementara dalam waktu pengangan sektor swasta, mereka bertanggungjawab sepenuhnya ke atas pembinaan, pengendalian, pembiayaan dan kesemua aspek berkaitan dengan projek atau kegiatan yang diserahkan itu. 'elepas tamat tempoh konsesi,

*$ penyerahan semula akan dibuat kepada pihak kerajaan. Kerajaan sama ada membenarkan atau tidak tempoh tersebut diperbaharui dengan berasaskan kepada persaingan tender. Penswastaan di dalam sektor perumahan giat dijalankan oleh kerajaan-kerajaan negeri. Penglibatan sektor swasta di dalam membangunkan tanah-tanah kerajaan terbiar yang berpotensi untuk dibangunkan kepada kawasan bandar baru dan perumahan adalah langkah bijak. 4a dapat mengurangkan beban kerajaan negeri di samping memenuhi keperluan rakyat. 5ntuk projek pembangunan dan infrastruktur yang lain beberapa syarikat swasta telah dipertanggungjawabkan untuk melaksanakannya. 2eban kerajaan dapat diringankan di samping memberi peluang kepada sektor swasta mengambil bahagian di dalam ran(angan pembangunan negara.

2.-

Kes#!1ulan

Di 0alaysia, penswastaan entiti awam diperhebat hanya selepas permulaan dasar penswastaan pada "#$-. 'ejak "#$-, dasar ini terus digiatkan. 2anyak entiti awam diswastakan di bawah pelbagai (ara penswastaan yang diperkenalkan oleh kerajaan. Kedua-dua sektor awam dan sektor swasta mendapat manfaat daripada penswastaan. Pemindahan khidmat awam kepada sektor swasta berjaya mengurangkan perbelanjaan kerajaan dan dana yang dijimatkan telah digunakan untuk membiayai projek pembangunan ekonomi yang lain. 9ntiti yang diswastakan juga menyaksikan peruntukan sumber yang (ekap serta peningkatan produktit)iti pekerjanya. Di bawah pelbagai (ara penswastaan, banyak perniagaan milik bumiputera diwujudkan. Pada keseluruhannya, kegiatan ekonomi negara sedang membangun dan berkembang dengan selari.

*#

!alaubagaimanapun, di bawah 6an(angan 0alaysia Ketujuh, kerajaan akan meneruskan usahanya untuk menggalak dan mengukuhkan perundangan sedia ada bagi membantu proses penswastaan di 0alaysia.