Tªn ®Ò tµi: Ph©n tÝch c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn

ë níc ta hiÖn nay vµ Ých lîi cña viÖc sö dông c¬ cÊu nhiÒu
thµnh phÇn ®ã vµo ph¸t triÓn Kinh tÕ – X· héi trong thêi kú qu¸
®é lªn CNXH ë VN.

A.PhÇn më ®Çu
Trªn thÕ giíi hiÖn nay lµ c¸c quèc gia ®ang cè g¾ng x©y
dùng m« h×nh kinh tÕ cã sù kÕt hîp gi÷a kÕ ho¹ch vµ thÞ tr-
êng, mµ trong ®ã c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn lµ cèt lâi.
Riªng ®èi víi níc ta, sau mét thêi gian dµi duy tr× m« h×nh kinh
tÕ tËp trung ®· thÊy sù kh«ng phï hîp cña nã. ChÝnh v× vËy,
n¨m 1986, §¹i héi §¶ng VI ®· ®Ò ra ®êng lèi ®æi míi toµn diÖn
nÒn kinh tÕ x· héi nh»m ®a ®Êt níc dÇn tho¸t ra khái cuéc
khñng ho¶ng vµo nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 80. §©y lµ c¸i mèc
quan träng ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu
thµn phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña
nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. TiÕp ®ã ®¹i héi §¶ng VII, VIII, IX
tiÕp tôc hoµn thiÖn vµ cô thÓ ho¸ b»ng c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ
nh»m kiªn tr× x©y dng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh
phÇn, trong ®ã gi÷ v÷ng vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc.
HiÖn nay nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn níc ta ®ang trong qu¸
tr×nh chuyÓn ®æi. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®an xen vµo
nhau, võa hîp t¸c, võa c¹nh tranh víi nhau lu«n vËn ®éng vµ cã
sù chuyÓn ho¸ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Ph©n tÝch c¬ cÊu
kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ Ých lîi cña nã cã ý nghÜa v« cïng

-1-
quan träng trong viÖc ph¸t triÓn Kinh tÕ – X· héi trong thêi kú
qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam. BiÕt nh÷ng mÆt m¹nh ®Ó ph¸t
huy vµ nh÷ng mÆt h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc, chóng ta sÏ x©y
dùng ®îc mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn hoµn thiÖn vµ v÷ng ch¾c,
®a ®Êt níc ra khái ®ãi nghÌo, ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ mäi mÆt,
s¸nh nganh cïng c¸c quèc gia trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
Bµi viÕt nµy cña em kh«ng thÓ tr¸nh sù thiÕu sãt,em rÊt
mong nhËn ®îc sù gióp ®ì cña thÇy ®Ó em hoµn thµnh b¶n
®Ò ¸n nµy,em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy.

B. Néi Dung
I.Quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ vÊn ®Ò tån t¹i
nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ trong thêi k× qu¸ ®é (TKQ§)
lªn CNXH.

1.Theo Lªnin:

§Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt cña TKQ§ lµ sù tån t¹i nÒn kinh tÕ
nhiÒu thµnh phÇn vµ x· héi nhiÒu giai cÊp. Trong TKQ§, nÒn
kinh tÕ cã tÝnh chÊt qu¸ ®é. Nã kh«ng cßn lµ nÒn kinh tÕ
TBCN, nhng còng cha lµ nÒn kinh tÕ XHCN. V.I.Lªnin chØ ra:
“Danh tõ qu¸ ®é cã nghÜa lµ g× ? VËn dông vµo kinh tÕ, cã
ph¶i nã cã nghÜa lµ trong chÕ ®é hiÖn nay, cã nh÷ng thµnh
phÇn, nh÷ng bé phËn nh÷ng m¶ng cña CNTB vµ CNXH kh«ng?

-2-
BÊt cø ai còng ®Òu thõa nhËn lµ cã, song vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ
ph¶i xem xÐt níc m×nh tån t¹i nh÷ng thµnh phÇn kinh tÕ nµo.”

Trong TKQ§, cha cã thµnh phÇn kinh tÕ nµo gi÷ vai trß
thèng trÞ, chi phèi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, mµ chóng chØ
lµ nh÷ng m¶nh, nh÷ng bé phËn hîp thµnh kÕt cÊu kinh tÕ-XH
trong mét hÖ thèng thèng nhÊt biÖn chøng. Mçi thµnh phÇn
kinh tÕ cã kiÓu tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña nã, hîp thµnh
nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn.

2.Theo M¸c vµ Angghen:

Kinh tÕ Nhµ níc lµ mét bé phËn quan träng, nã ra ®êi tõ sù

chÝn muåi cña c¸c tiÒn ®Ò kinh tÕ-XH.

II. C¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi k× qu¸

®é lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam:

1.ThÕ nµo lµ thµnh phÇn kinh tÕ(TPKT):

Thµnh phÇn kinh tÕ lµ nh÷ng khu vùc kinh tÕ, nh÷ng

h×nh thøc kinh tÕ dùa trªn nh÷ng h×nh thøc së h÷u nhÊt ®Þnh
vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ thÝch øng víi tr×nh ®é nhÊt ®Þnh cña lùc
lîng s¶n xuÊt. Nh vËy, khi ®Þnh nghÜa TPKT ph¶i c¨n cø vµo
quan hÖ kinh tÕ mµ trø¬c hÕt lµ quan hÖ së h÷u vÒ t liÖu s¶n
xuÊt, do ®ã TPKT còng cã nghÜa lµ chÕ ®é kinh tÕ. Trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i, ngêi ta kh«ng sö dông thuËt ng÷
TPKT mµ dïng thuËt ng÷ khu vùc kinh tÕ (KVKT), nhng còng c¨n
cø vµo vèn, tµi s¶n thuéc vÒ ai, nÕu ®ã thuéc vÒ nhµ níc th× lµ
KVKT nhµ níc, nÕu thuéc vÒ t nh©n, ®ã lµ KVKT t nh©n.

-3-
 2. C¬ së kh¸ch quan cña viÖc tån t¹i kinh tÕ nhiÒu
thµnh phÇn trong TKQ§ lªn CNXH

- Khi c¸ch m¹ng thµnh c«ng, chóng ta ph¶i tiÕp thu nÒn
s¶n xuÊt do x· héi tríc ®Ó l¹i, bªn c¹nh nÒn s¶n xuÊt lín t b¶n
dõa trªn t h÷u lín t b¶n vÒ t liÖu s¶n xuÊt (TLSX) thï tån t¹i s¶n
xuÊt nhá cña nh÷ng n«ng d©n, thî thñ c«ng dùa trªn t h÷u nhá
vÒ t liÖu s¶n xuÊt. Chóng ®Òu lµ ®èi tîng c¶i t¹o theo CNXH
nhng b»ng nh÷ng biÖn ph¸p kh¸c nhau:

+§èi víi t h÷u lín TBCN chóng ta thùc hiÖn quèc h÷u hãa
XHCN ( kh«ng hoÆc cã båi thêng) ®Ó chuyÓn thµnh së h÷u
toµn d©n do nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý. Quèc h÷u hãa lµ chia
theo tõng giai ®o¹n. Giai ®o¹n ®Çu quèc h÷u hãa nh÷ng
doanh nghiÖp quan träng vµ lín. TiÕp theo ®Õn nh÷ng doanh
nghiÖp võa vµ cuèi cïng lµ c¸c doanh nghiÖp nhá. §iÒu nµy rÊt
cã lîi vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ. V× vËy, dï muèn hay kh«ng trong
TKQ§ vÉn cßn tån t¹i kinh tÕ TB t nh©n.

+ §èi víi t h÷u nhá n«ng d©n, thî thñ c«ng .. . chóng ta c¶i
t¹o th«ng qua con ®êng hîp t¸c hãa ®Ó chuyÓn tõ kinh tÕ c¸
thÓ thµnh kinh tÕ tËp thÓ díi c¸c lo¹i h×nh HTX kh¸c nhau, mµ
hîp t¸c hãa dùa trªn nhiÒu nguyªn t¼c trong ®ã nguyªn t¾c c¬
b¶n nhÊt lµ tù nguyÖn v× vËy ph¶i cã thêi gian. Do ®ã dï muèn
hay kh«ng trong TKQ§ vÉn cßn tån t¹i kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ lµ
tÊt yÕu kh¸ch quan.

+ Nhµ níc ®Çu t x©y dùng míi c¸c doanh nghiÖp cña nhµ
níc thuéc së h÷u toµn d©n, ®©y lµ chç dùa kinh tÕ cho nhµ n-

-4-
íc.

- Sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë mçi quèc gia kh«ng ®Òu vÒ LLSX

gi÷a c¸c ngµnh c¸c vïng, c¸c doanh nghiÖp. ChÝnh sù ph¸t triÓn
kh«ng ®Òu ®ã quyÕt ®Þnh QHSX, tríc hÕt lµ h×nh thøc, quy
m« vµ quan hÖ së h÷u ph¶i phï hîp víi nã, nghÜa lµ tån t¹i c¸c
quan hÖ së h÷u kh«ng gièng nhau.

- Víi ®êng lèi ®æi míi vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ më, tõ
®ã h×nh thµnh nªn c¸c doanh nghiÖp liªn doanh gi÷a níc ta víi
níc ngoµi hoÆc doanh nghiÖp cã 100% vèn cña níc ngoµi. Nhµ
níc cïng c¸c nhµ t b¶n, c¸c c«ng ty trong vµ ngoµi níc, h×nh
thµnh kinh tÕ t b¶n nhµ níc.

Nh vËy, viÖc thõa nhËn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn

trong thêi k× qu¸ ®é kh«ng nh÷ng cã ý nghÜa vÒ mÆt lý luËn
mµ cßn trong thùc tiÔn.

3. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ níc ta khi bíc vµo thêi k×

qu¸ ®é.

Níc ta qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi tõ ®iÓm xuÊt ph¸t

thÊp, nÒn kinh tÕ chñ yÕu lµ s¶n xuÊt nhá, tù cÊp tù tóc, cßn ë
t×nh tr¹ng phæ biÕn cña TSX gi¶n ®¬n, LLSX l¹c hËu, n¨ng suÊt
lao ®éng thÊp, QHSX cßn yÕu kÐm g©y khã kh¨n c¶n trë cho
sù ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn
®ang trong thêi k× h×nh thµnh, thu nhËp quèc d©n ®Çu ngêi
thÊp, lµ mét trong sè quèc gia nghÌo vµ chËm ph¸t triÓn.

4. Ph©n tÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tån t¹i ë ViÖt

-5-
Nam mµ ®¹i héi §¶ng IX ®· nªu:

4.1 Thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ níc (TPKTNN)

a.Kh¸i niÖm:

TPKTNN lÊy chñ së h÷u toµn d©n lµm c¬ së ( hay cßn gäi
lµ së h÷u nhµ níc). Nã lµ nh÷ng ®¬n vÞ, tæ chøc trùc tiÕp s¶n
xuÊt kinh doanh mµ toµn bé nguån lùc thuéc së h÷u Nhµ níc
hoÆc phÇn cña toµn nhµ níc chiÕm tØ lÖ khèng chÕ.

b. H×nh thøc tån t¹i:

TPKTNN bao gåm c¸c doanh nghiÖp nhµ níc (kinh tÕ quèc
doanh), c¸c tµi s¶n thuéc së h÷u nhµ níc ( ®Êt ®ai, tµi nguyªn,
ng©n hµng, tµi chÝnh, dù tr÷ quèc gia..)

- TPKTNN tríc hÕt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc vµ doanh

nghiÖp cæ phÇn ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së :

+ Nhµ níc ®Çu t x©y dùng

+ Quèc h÷u hãa c¸c doanh nghiÖp t b¶n t nh©n.

+ Gãp cæ phÇn khèng chÕ c¸c doanh nghiÖp t nh©n.

- Víi b¶n chÊt nhµ níc XHCN, nhµ níc x¸c ®Þnh ®Êt ®ai, tµi
nguyªn thiªn nhiªn, tµi chÝnh ng©n hµng .. do nhµ níc n¾m gi÷
chi phèi ®Ó ®iÒu tiÕt, ®Þnh híng sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.

c. Thùc tr¹ng vµ xu thÕ ph¸t triÓn:

Theo sè liÖu 1976-1990, ®Çu t cho kinh tÕ quèc doanh

-6-
mçi n¨m chiÕm tíi 20% tæng chi ng©n s¸ch nhµ níc nªn kinh tÕ
quèc doanh ®îc t¨ng thªm n¨ng lùc míi : 1127 ngh×n KW ®iÖn,
4,8 triÖu tÊn than, 1184 ngh×n ha gieo trång ®îc tíi vµ 581,6
ngh×n ha ®îc tiªu, 831 ngh×n ha ®îc khai hoang. C¸c c«ng
tr×nh quan träng nh thñy ®iÖn Hßa B×nh, thñy ®iÖn TrÞ An, xi
m¨ng Hoµng Th¹ch, BØm S¬n, giÊy B·i B»ng, cÇu Th¨ng long,
cÇu Ch¬ng D¬ng, BÕn Thñy.. ®· ®a vµo ho¹t ®éng vµ ph¸t huy
t¸c dông tÝch cùc.

Do nhiÒu n¨m x©y dùng nªn nÒn kinh tÕ quèc doanh ®·

cã n¨ng lùc ®¸ng kÓ. Trong n«ng nghiÖp, c¶ níc cã 654 hå, ®Ëp
võa vµ lín, h¬n 1000 cèng tíi tiªu lín víi 10 ngh×n m¸y b¬m c¸c
lo¹i, trªn 2000 m¸y biÕn thÕ vµ gÇn 600 km ®êng d©y ®iÖn
cao thÕ víi tæng c«ng suÊt l¾p ®Æt 20 v¹n KW phôc vô tíi vµ
23 van KW phôc vô tiªu, 315 n«ng trêng víi trªn 8000 m¸y kÐo
vµ 478 tr¹i nh©n gièng. Trong c«ng nghiÖp, ®· cã 3020 XN
quèc doanh, c«ng suÊt ®iÖn 2700 MW, c«ng suÊt dÖt trªn 400
triÖu m, c«ng suÊt giÊy 16 v¹n tÊn, c«ng suÊt xi m¨ng 4,2 triÖu
tÊn.. .Trong GTVT cã 105500 km ®êng bé, 10732 chiÕc cÇu vµ
177 bÕn phµ. §êng thñy cã 19500 km néi ®Þa vµ 7 c¶ng chÝnh.
Hµng kh«ng cã 2 s©n bay quèc tÕ vµ mét sè s©n bay trong n-
íc. Th¬ng nghiÖp quèc doanh cã 17757 ®iÓm b¸n hµng. Ngoµi
ra, cßn cã 753 c¬ së thuéc c¸c ngµnh tµi chÝnh, ng©n hµng vµ
c¸c ho¹t ®éng dÞch vô kh¸c.

TÝnh chung kinh tÕ quèc doanh cho tíi cuèi n¨m 1989 cã
trªn 12 ngh×n c¬ së víi 27817 tØ ®ång gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh
theo nguyªn gi¸.

-7-
 Do cã tiÒm lùc nh vËy nªn hµng n¨m kinh tÕ quèc doanh
®· t¹o ra 30-40% tæng s¶n phÈm x· héi ( 1981: 35,2%, 1985:
35,7%, 1990: 38,8%) vµ 20-30% thu nhËp quèc d©n (1981:
22,9%, 1985: 24,4%, 1990: 30%)

NÕu n¨m 94 sè doanh nghiÖp nhµ níc cã vèn díi 1 tû ®ång

chiÕm tíi 50% tæng sè doanh nghiÖp nhµ níc th× ®Õn n¨m
2000 sè ®ã chØ cßn 25%. Sè doanh nghiÖp cã vèn 1 tû ®ång
t¨ng tõ 10% lªn 20%. PhÇn ®ãng gãp cña doanh nghiÖp nhµ níc
chiÕm gÇn 40% tæng nép ng©n s¸ch vµ trªn 50% kim ngach
xuÊt khÈu cña c¶ níc. TØ lÖ ®ãng gãp cña doanh nghiÖp nhµ n-
íc trong GDP t¨ng t¬ng øng tõ 36,5% lªn 40,2%. TØ suÊt lîi
nhuËn trªn vèn nhµ níc t¨ng tõ 6,8% (1993) lªn 12% n¨m 2000.

d.Vai trß vµ t¸c dông.

*TPKTNN ®¹i diÖn cho ph¬ng thøc s¶n xuÊt tiªn tiÕn, nã lµ
chç dùa kinh tÕ cho nhµ níc ®iÒu tiÕt vÜ m«, ®¶m b¶o nh÷ng
c©n ®èi chñ yÕu cho toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.

Vai trß cña nã tríc hÕt thÓ hiÖn ë chç: Kinh tÕ quèc doanh
n¾m gÇn nh toµn bé ngµnh c«ng nghiÖp n¨ng lîng (®iÖn lùc,
khai th¸c than vµ dÇu khÝ, khai kho¸ng, luyÖn kim, c¬ khÝ chÕ
t¹o, s¶n xuÊt xi m¨ng, ph©n bãn thuèc trõ s©u vµ c«ng nghiÖp
quèc phßng:

Trong s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, c«ng nghiÖp quèc doanh
gi÷ vai trß chÝnh trong mét sè s¶n phÈm quan träng: 70% v¶i
mÆc, 85% giÊy, 70% xe ®¹p, 60% xµ phßng, 100% thuèc t©n

-8-
dîc.

Trong x©y dùng c¬ b¶n, kinh tÕ quèc doanh ®¶m nhËn

hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh trªn h¹n ng¹ch vµ c¸c c«ng tr×nh quan
träng quyÕt ®Þnh triÓn väng t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ quèc
d©n.

Trong giao th«ng vËn t¶i, kinh tÕ quèc d©n ®¶m nhËn
tõng cung ®é dµi nh vËn t¶i B¾c Nam, vËn t¶i ngoµi níc.

Trong n«ng nghiÖp, kinh tÕ quèc doanh lµ n¬i cung cÊp

chñ yÕu kÜ thuËt nu«i trång vµ c¸c gièng c©y con cho n¨ng
suÊt cao. Nã ®¶m nhËn nhiÖm vÞ tíi tiªu chÝnh ë hÖ thèng kªnh
cÊp I.

Trong l©m nghiÖp khai th¸c ®îc 25-30% s¶n lîng gç toµn
ngµnh trong 1 n¨m.

Trong lu th«ng ph©n phèi, th¬ng nghiÖp quèc doanh cã

vai trß to lín trong viÖc cung cÊp vµ æn ®Þnh gi¸ c¶ thÞ trêng
®èi víi nh÷ng vËt t hµng hãa thiÕt yÕu nh x¨ng dÇu, s¾t thÐp,
ph©n bãn thuèc trõ s©u, xi m¨ng, g¹o vµ lµ lùc lîng chñ yÕu
thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô xuÊt nhËp khÈu.

Kinh tÕ quèc doanh níc ta còng lµ lùc lîng chñ yÕu cung
cÊp tµi chÝng cho ng©n s¸ch nhµ níc . TØ lÖ thu tõ kinh tÕ quèc
doanh thêng chiÕm 60-80% tæng thu ng©n s¸ch. Thu nhËp
thuÇn tóy tõ thu nhËp quèc doanh hµng n¨m gÊp nhiÒu lÇn so
víi thu thuÕ c«ng th¬ng nghiÖp ngoµi quèc doanh. Kinh tÕ quèc
doanh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi nhµ níc nghiªm chØnh h¬n

-9-
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c.

Vai trß cña kinh tÕ quèc doanh nÕu chØ ®¸nh gi¸ c¸c mÆt
lîng trªn th× cha ®ñ v× nã cßn cã nh÷ng mÆt kh«ng thÓ lîng
hãa ®îc. Trong mét sè trêng hîp kinh tÕ quèc doanh ph¶i chÞu
th« lç ®Ó cho toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n ph¸t triÓn, nhÊt lµ
trong khi ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ tõ mét c¬ cÊu l¹c hËu
n«ng nghiÖp lµ phæ biÕn. NhiÒu s¶n phÈm hoÆc dÞch vô do
kinh tÕ quèc doanh ®¶m nhËn thêng lµ ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Tr¸ch
nhiÖm x· héi cña kinh tÕ quèc doanh cßn thÓ hiÖn ë c¸c mÆt
kh¸c n÷a nh t¹o viÖc lµm, ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n,
®µo t¹o c¸n bé qu¶n lÝ vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ, gi¶m bít sù
mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c d©n téc, gi÷a c¸c vung kinh tÕ, v¨n hãa,
gi¸o dôc, y tÕ.

Bªn c¹nh ®ã kinh tÕ quèc doanh cña ta trong thêi gian qua
®· béc lä mét sè ®iÓm yÕu , cÇn kh¾c phôc . §ã lµ :

Do chñ quan , duy ý chÝ vµ nãng véi ®i lªn CNXH nªn

chóng ta ®· më réng kinh tÕ quèc doanh qu¸ møc chÞu ®ùng
cña nÒn vËt t , tµi lùc hiÖn cã vµ qu¸ kh¶ n¨ng qu¶n lÝ ë c¸c
cÊp c¸c ngµnh .

ViÖc thµnh lËpc¸c c¬ së kinh tÕ quèc doanh l¹i kh«ng ®îc

chuÈn bÞ kÜ vÒ c¬ cÊu ngµnh , ®iÒu kiÖn kinh tÕ kÜ thuËt ,
thiÕu c¸c c¨n cø cµn thiÕt .

Nh÷ng c¬ sì kinh tÕ quèc doanh nhá lµ bé phËn chÞu thua

- 10 -
lç lín nhÊt .

4.2.Thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ (TPKTTT).

a.Kh¸i niÖm :

TPKTTT dùa trªn së h÷u tËp thÓ vÒ t liÖu s¶n xuÊt , do

nh÷ng ngêi lao ®éng tù nguyÖn gãp vèn vµo ®Ó lµm ¨n tËp
thÓ díi nhiÒu h×nh thøc mµ ®iÓn h×nh lµ c¸c hîp t¸c x· .

b. H×nh thøc tån t¹i :

H×nh thøc quan träng cña kinh tÕ hîp t¸c lµ hîp tcs x· .
Kinh tÕ hîp t¸c x· lµ nh÷ng h×nh thøc liªn kÕt kinh tÕ cã ph¸p
nhan , tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c , cã tæ chøc chÆt chÏ vµ
®iÒu lÖ hoÞat ®éng râ rµng Kinh tÕ HTX ®îc ph¸t triÓn díi
nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng tõ thÊp ®Õn cao , tõ nhãm tæ ®Õn
HTX theo nguyen t¾c tù nguyÖn , b×nh ®¼ng cïng cã lîi.

Trong nh÷ng n¨m ®æi míi kinh tÔHT cã nh÷ng biÕn ®æi
c¨n b¶n:

Hé n«ng d©n ®îc coi lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ , ruéng ®Êt

®îc giao sö dông l©u dµi. Thùc tÕ xuÊt hiÖn nh÷ng h×nh thøc
hîp t¸c x· gi¶n ®¬n, tõng kh©u nh hîp t¸c x· cæ phÇn, hîp t¸c x·
dÞch vô ®Çu vµo, ®Çu ra phôc vô cho kinh tÕ hé vµ kinh tÕ
trang tr¹i ph¸t triÓn.

c. Thùc tr¹ng vµ xu thÕ ph¸t triÓn.

C¸c hîp t¸c x· kiÓu cò bíc sang c¬ chÕ míi ®· ngµy cµng
béc lé tÝnh kh«ng phï hîp. Trong thêi gian tõ n¨m 1986 ®Õn

- 11 -
1996 ®· gi¶i thÓ 3623 HTX vµ 37787 tËp ®oµn s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp, trªn 42 ngh×n HTX tÝn dông. Sè hîp t¸c x· cßn l¹i tuy
kh«ng gi¶i thÓ nhng phÇn lín tån t¹i trªn danh nghÜa. N¨m 1996
lµ thêi ®iÓm kÕt thóc m« h×nh HTX kiÓu cò chuyÓn sang thêi
k× x©y dùng vµ ph¸t triÓn HTX theo m« h×nh míi, ®¸nh dÊu
b»ng viÖc ban hµnh luËt HTX th¸ng 3 n¨m1996.

d. Vai trß vµ t¸c dông:

*TPKTTT lµ trî thñ ®¾c lùc cho thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc
ë n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Kinh tÕ tËp thÓ ®· cã vai trß
kh«ng nhá trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. C¸c HTX vµ tËp ®o¸n¶n
xuÊt trong trong n«ng nghiÖp ®ãng vai trß chñ yÕu trong s¶n
xuÊt l¬ng thùc , thùc phÈm nguyªn liÖu n«ng nghiÖp vµ cho
c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ n«ng s¶n xuÊt khÈu. Kinh tÕ tËp thÓ
trong c«ng nghiÖp cã nh÷ng n¨m ®· t¹o ra trªn 40% gi¸ trÞ
tæng s¶n lîng cña toµn ngµnh c«ng nghiÖp. Khèi lîng hµng hãa
vµ hµnh kh¸ch do kinh tÕ tËp thÓ thùc hiÖn hµng n¨m thêng
b»ng trªn díi 30% khèi lîng vËn chuyÓn cña vËn t¶i quèc doanh.
Th¬ng nghiÖp tËp thÓ trong nhiÒu n¨m tríc ®©y ®¶m nhËn
kho¶ng 15% tæng møc b¶n lÎ trªn thÞ trêng ( sè liÖu tõ n¨m 90
trë vÒ tríc)

*H¹n chÕ:

Kinh tÕ tËp thÓ còng cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn do c¶i t¹o
nãng véi, gîng Ðp vµ vi ph¹m nguyªn t¾c c¬ b¶n cña hîp t¸c hãa
lµ tù nguyÖn.

- 12 -
 Khi ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ , bao cÊp bÞ c¾t gi¶m , kinh
tÕ quèc doanh tr× trÖ th× kinh tÕ tËp thÓ l©m vµo t×nh tr¹ng
sa sót lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái.

Qu¸ tr×nh h×nh thµnh cha ®îc chuÈn bÞ kÜ , khi ho¹t

®éng l¹i dùa vµo kinh tÕ quèc doanh , trang bÞ ®¬n gi¶n ,
tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh yÕu kÐm. S¶n xuÊt chÊt
lîng kÐm , dÞch vô ®¬n gi¶n vµ chÊt lîng phôc vô thÊp .

Tuy vËy do x©y dùng m« h×nh HTX kiÓu míi nªn kinh tÕ
tËp thÓ cïng víi kinh tÕ nhµ níc ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng
cho kinh tÕ quèc d©n cña níc ta.

4.3 Thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ vµ tiÓu chñ (TPKTCT

& TC)

a. Kh¸i niÖm.

TPKTCT & TC dùa trªn t h÷u nhá vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ lao
®éng cña chÝnh ngêi chñ së h÷u nã.

b. H×nh thøc tån t¹i.

Kinh tÕ hé gia ®×nh trong n«ng nghiÖp thñ c«ng nghiÖp,

bu«n b¸n vµ dÞch vô nhá.

c. Thùc tr¹ng vµ xu thÕ ph¸t triÓn.

Tõ khi bíc vµo thêi k× ®æi míi thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®·
kh«ng ngng ph¸t triÓn c¶ vÒ mÆt sè lîng còng nh quy m« ho¹t
®éng. Theo luËt hîp t¸c x· viÖc thùc hiÖn tõ th¸ng 1/1987 c¸c
hé n«ng d©n kh«ng tham gia HTX n«ng nghiÖp th× tån t¹i díi

- 13 -
h×nh thøc kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ.

Sè hé kinh doanh c¸ thÓ ho¹t ®éng tõ 1.498.611 hé n¨m

1992 lªn 2.026.259 hé n¨m 1996, tèc ®é t¨ng b×nh qô©n
7,68% /n¨m, mçi n¨m t¨ng 129.412 hé. Tõ n¨m 1996-2000 sè l-
îng hé kinh doanh c¸ thÓ ho¹t ®éng t¨ng tõ 2.016.259 hé lªn
2.137.731 hé, t¨ng b×nh qu©n 1,47 % n¨m, mçi n¨m t¨ng
30.364 hé.

Trong c¬ cÊu ngµnh nghÒ, thêi ®iÓm 31/2/2000, c¸c hé

kinh doanh th¬ng m¹i dÞch vô chiÕm tØ träng 51,9% tiÕp
®Õnlµ c¸c hé s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp
chiÕm tØ träng 30,2%.

Vèn ®Çu t ph¸t triÓn cña hé kinh doanh c¸ thÓ n¨m 2000
lµ 29.267 tØ ®ång t¨ng 12,93% so víi n¨m 1999. N¨m 2000, vèn
®Çu t cña hé kinh doanh c¸ thÓ chiÕm 19,83% trong vèn ®Çu
t toµn x· héi. Nãi chung c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ cã nhiÒu khã
kh¨n vÒ vèn ho¹t ®éng, ph¶i vay ë thÞ trêng kh«ng chÝnh thøc
víi l·i xuÊt cao vµ thêi h¹n ng¾n, rÊt khã tiÕp cËn víi c¸c nguån
vèn tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, nhÊt lµ nguån vèn
tÝn dông u ®·i cña nhµ níc.

VÒ sè lîng lao ®éng tõ n¨m 1996 –2000 tèc ®é t¨ng b×nh

qu©n lµ 2,01%/n¨m.

d. Vai trß vµ t¸c dông.

§ãng gãp quan träng vµo GDP n¨m 2000, ®ãng gãp vµo GDP lµ
154.561 tØ ®ång.

- 14 -
 Gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, xãa ®ãi gi¶m nghÌo, n©ng cao
®êi sèng nh©n d©n.

§ãng gãp ®¸ng kÓ vµo ng©n s¸ch nhµ níc.

Lu th«ng hµng hãa, vËt t th«ng tho¸ng, viÖc ®i l¹i mua

s¾m cña d©n c thuËn tiÖn dÔ dµng h¬n, kh«ng cßn c¶nh ngêi
vµ hµng chê ph¬ng tiÖn nh tríc ®©y, chÊt lîng phôc vô còng ®-
îc t¨ng lªn do cã sù c¹nh tranh gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ

*Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thµnh phÇn kinh
tÕ nµy ®· béc lé nhiÒu h¹n chÕ nh bu«n lËu, lµm hµng gi¶, ®Çu
c¬, trèn tr¸nh ®¨ng kÝ, kinh doanh vµ trèn lËu thuÕ.

4.4 Thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n t nh©n(TPKTTBTN)

a. Kh¸i niÖm:

TPKTTBTN dùa trªn së h÷u t nh©n t b¶n vÒ t liÖu s¶n xuÊt

vµ bãc lét lao ®éng lµm thuª, ®Çu t vµo nh÷ng ngµnh vèn Ýt,
l·i cao. Nã lµ nh÷ng ®¬n vÞ kinh tÕ mµ vèn do mét hoÆc mét
sè nhµ t b¶n trong vµ ngoµi níc ®Çu t ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh
vµ dÞch vô.

b. H×nh thøc tån t¹i.

Tæ chøc díi h×nh thøc doanh nghiÖp t nh©n, c«ng ty tr¸ch

nhiÖm h÷u h¹n , c«ng ty cæ phÇn.. .

c. Thùc tr¹ng vµ xu thÕ ph¸t triÓn:

N¨m 1991, ë ViÖt Nam cã 122 doanh nghiÖp t nh©n, c«ng

- 15 -
ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ®îc thµnh lËp theo
luËt doanh nghiÖp t nh©n 1990, luËt c«ng ty 1990. N¨m 1993 ,
sau khi ban hµnh nghÞ ®Þnh 66H§BT ®· cã kho¶ng 900.000c¸
nh©n , nhãm kinh doanh ®îc cÊp ®¨ng kÝ theo lo¹i h×nh ®¬n
vÞ cã vèn díi møc ph¸p ®Þnh . §Õn cuèi n¨m 2001 , ®· cã trªn
30.000 doanh nghiÖp t nh©n ®îc thµnh lËp theo luËt doanh
nghiÖp .

Tæng vèn ®¨ng kÝ cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp cña t
nhan tõ n¨m 1991 ®Õn hÕt th¸ng 9/2001 ®¹t 50.795,142 tØ
®ång . Trong ®ã doanh nghiÖp t nh©n 11.470,173 c«ng ty cæ
phµn 10.260,770 tØ chiÕm 20,20%.

N¨m 2000 , tæng vèn thùc tÐ sö dông cña doanh nghiÖp lµ

110.071,8 tØ , t¨ng 38,4% so víi n¨m 1999 , trong ®ã cña c«ng
ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n t¨ng 40,07% , doanh nghiÖp t nh©n
t¨ng 37,64% , c«ng ty cæ phÇn t¨ng 36,79%.

VÒ sè lîng lao ®éng tõ n¨m 1996 – 2000 : tèc ®é t¨ng lao

®éng ë doanh nghiÖp b×nh qu©n 24,15% 1 n¨m . Sè lao ®éng
lµm viÑc trong doanh nghiÖp t¨ng thªm ®îc 487.459 ngêi ( t¨ng
137,57%)

d. Vai trß vµ t¸c dông :

§ãng gãp quan träng vµo GDP : N¨m 2000, s®ãng gãp vµo
GDP lµ 33.154 tØ ®ång

§ãng gãp vµ huy déng ngµy cµng nhiÒu c¸c nguån vèn
trong x· héi cho ®µu t s¶n xuÊt , kinh doanh : vèn ®Çu t ph¸t
triÎn , vèn sö dông vµ vèn ®¨ng kÝ kinh doanh ®Òu t¨ng

- 16 -
nhanh , chiÕm tØ träng ®¸ng kÓ trong tæng vèn ®Çu t toµn x·
héi

§ãng gãp tÝch cùc cho t¹o viÖc lµm , xãa ®ãi gi¶m nghÌo ,
n©ng cao ®êi sèng ngêi lao ®éng .

§ãng gãp ®¸ng kÓ vµo ng©n s¸ch nhµ níc .

Gãp phÇn thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ , t¨ng kim
ng¹ch xuÊt khÈu, thóc ®Èy c¹nh tranh.

* H¹n chÕ :

NhiÒu doanh nghiÖp t nh©n cha ®¶m b¶o tÝnh c«ng

khai , minh b¹ch trong kinh doanh , cha thùc hiÖn ®óng c¸c qui
®Þnh cña ph¸p luËt vÒ lao ®éng , hîp ®ång lao ®éng, chÕ ®é
b¶o hiÓm, tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, chÕ ®é b¶o hé lao ®éng ®èi
víi ngêi lao ®éng.

Cßn tån t¹i nhiÒu doanh nghiÖp víi tr×nh ®é c«ng nghÖ
thÊp, n¨ng lùc qu¶n lý cña ngêi lao ®éng vµ tay nghÒ cña ngêi
lao ®éng cßn yÕu, hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp vµ kÐm bÒn
v÷ng, søc c¹nh tranh yÕu.

4.5 Thành phần kinh tế tư bản nhà nước (TPKTTBNN)

a.Khái niệm
Là sản phẩm của sự can thiệp của nhà nước và hoạt động của các
TPKTTBNN
Tổ chức, đơn vị kinh tế tư bản trong và ngoài nước ,.
b.Hình thức tồn tại:
Bao gồm tất cả các hình thức hợp tác ,liên doanh sản xuất giữa kinh tế nhà

- 17 -
nước và kinh tế TB trong và ngoài nước nhằm sử dụng , khai thác , phát huy thế
mạnh của mỗI bên tham gia , đặt dướI sự kiểm soát của nhà nước .
c.Thực trạng và xu thế phát triển :
Năm 1988,sau khi nhà nước ban hành luật đầu tư nước ngoài , Việt Nam
đã có 37 dự án đầu tư dược cấp phép dướI hình thức doanh nghiệp 100% vốn
nước ngoài , doanh nghiệp liên doanh giữa VN vớI nước ngoài vớI tổng số vốn
đăng kí 360 triệu USD.Chỉ riêng năm 1995 đã có 404 dụ án vốI 6,6 tỉ USD vốn
đăng kí , và đến tháng 12 năm 2000 số dự án được cấp giấy phép lên tớI 3112 dự
án vớI vốn đăng kí 43,16 tỉ USD . Trong đó có 27 dự án (156 triệu USD) đã kết
thúc đúng thờI hạn hoạt động , 452 dự án (3,24 tỉ USD) đã bị giảI thể trước thờI
hạn , 668 dự án xin tăng vốn (4,25 tỉ USD) .
Hiện nay ở nước ta , sử dụng kinh tế TB nhà nước phảI đặt trong bốI cảnh
đặc thù của thờI đạI và dân tộc: sự tác động cửa xu hướng toàn cầu hoá , thương
mạI hoá các mặt đờI sống kinh tế-chính trị-XH làm cho cạnh tranh quốc tế ngày
càng quyết liệt giữa các quốc gia trong giả quyết các vấn đề về: vốn , công nghệ ,
nguyên liệu , lao động … mốI quan hệ kinh tế giữa các nước ,TB dân tộc ngày
càng quan hệ mật thiết vớI TB quốc tế . Điều đó cho ta thấy , việc thực hiện kinh
tế TBNN ở nước ta hiện nay vừa có thuận lợI , vừa có nhiều thách thức , khó
khăn.
d.Vai trò và tác dụng:
KTTBNN kết hơp tối ưu sức mạnh của nhà TB với vai trò sức mạnh của
nhà nước trong việc huy động ,sö dụng vốn , kĩ thuật , công nghệ , kinh nghiệm
tổ chức quản lí , để giành lợI thế cạnh tranh trên thương trường.
KTTBNN không chỉ là “chiếc cầu nốI” giữa nhà nước vớI TB tư nhân
trong nước mà còn mở rộng “bàn tay nhà nước” với TB nước ngoài hướng
chúng vào thực hiện mục tiêu xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH đồng
thờI chuyển dần nền sản xuất tiểu nông lên sản xuất lớn XHCN.

- 18 -
 Thông qua KTTBNN để cảI tạo tư sản dân tộc , củng cố địa vị thống trị
của giai cấp công nhân.
4.6.Thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài:
a.Khái niệm:
Nó bao gồm phần vốn của nước ngoài vào các cơ sở sản xuất kinh doanh
của nước ta.
b.Hình thức tồn tạI :
Doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài , doanh nghiệp liên doanh
giữa VN vớI nước ngoài.
c.Thực trạng và xu thế phát triển;
Trong 10 năm (1991_2000) các DN có vốn đầu tư nước ngoài có giá trị
sản xuất bình quân tăng 22% 1 năm. Trong 5 năm (1996_2000) tổng vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài đã thực hiện khoảng 10 tỉ ÚD , chiếm 24% tổng vốn đầu tư
toàn XH , các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tạo ra 34% giá trị XK toàn
ngành công nghiệp , khoảng 23%kim nghạch xuất khẩu và đóng góp trên 10%
GDP chung của cả nước , thu hút trên35 vạn lao đọng trực tiếp làm việc trong
ngành xây dựng , thương mạI , dịch vụ liên quan.
d.Vai trò và tác dụng:
TPKT có vốn đầu tư nước ngoài đã khai thác những tiềm năng , lợI thế so
sánh và các nguồn ngoạI lực từ phía cácđốI tác bên ngoài. Do đó nó đã bổ su ng
nguồn vốn quan trọng cho đầu tư phát triển , tạo thế và lực mớI cho nền kinh tế
nước ta , góp phần quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế , nâng cao trình
độ công nghệ , trình độ quản lí nền kinh tế nước ta , góp phần mở rộng quan hệ
dốI ngoạI , chủ động hộI nhập kinh tế vớI các nước trong khu vực và quốc tế ,
nâng cao năng lực XK của VN , đồng thờI mở rộng thị trường hàng hoá , dịch vụ
và lao động.

- 19 -
 Tuy nhiên kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài không đồng nhất vớI các
TPKT trong nước cả về mục tiêu và cơ chế vận hành , vừa cầncó chính sách thu
hút mạnh hơn , vừa phảI quan tâm , theo dõi , phân tích điều chỉnh để đảm bảo
mốI quan tâm , theo dõi , phân tích điều chỉnh để đảm bảo mốI tương quan hợp lí
vớI các TPKT trong nước và lợI ích đất nước.

5.Sự thống nhất và mâu thuẫn giữa các thành phần kinh tế:
5.1.Sự thống nhất giữa các tpkt:
Chúng đều nằm trong hệ thống phân công lao động xh.mỗi thành phần
kinh tế đều có vị trí và vai trò nhất định đôi với nền kinh tế quốc dân.
Các thành phần kinh tế đó đều chịu sự quản lí vĩ mô của nhà nước đề vận
động theo cơ chế thị truờng ..
đều chịu sự tác động của các quy luật kinh tế thị truờng.
Các tpkt đều liên doanh , liên kết với tpkt nhà nuớc để đều định huớng di
lên cnxh do kinh tế nhànước giũ ca trò chủ đạo.
Tính nhiều tpkt phản ánh tính linh hoạt , mềm dẻo , tính thích nghi của
những quan hệ sản xuất đối với
tính nhiều trình độ của lực lượng sản xuất . đồng thời , các tpkt cần được
bình đẳng trước pháp luật
5.2.sự mâu thuẫn giữa các thành phần kinh tế:
Mâu thuẫn giữa các tpkt với nhau thể hiện : ở những mâu thuẫn giữa công
hữu và tư hữu , Giữa tư nhân vớI tập thể , vớI nhà nước , giữa xu hướngTBCNvà
CNXH . Đây là mâu thuẫn về mặt lợI ích dựa trên những hình thức sở hữu khác
nhau về tư liệu sản xuất .
Mâu thuẫn là động lực của mọI sự vận động và phát triển . Trong hệ thống
nhất của nền kinh tế quá độ chứa đựng những sự đốI lập , những khuynh hướng
đốI lập , một mặt bài trừ , phủ định lẫn nhau , cạnh tranh vớI nhau , mặt khác ,

- 20 -
chúng thống nhấtvớI nhau , thâm nhập , nương tựa vào nhau để tồn tạI và phát
triển thông qua hợp tác và cạnh tranh , liên doanh , liên kết.
6. Ích lợi và hạn chế của việc sử dụng cơ cấu kinh tế nhiều thành phần
vào phát triển KT-XH trong thờI kì quá độ lên CNXH.
6.1: Ích lợi:
Các thành phần kinh tế ở VN trong những năm qua đã góp phần quan
trọng vào tăng trưởng kinh tế đất nước .
Tạo công ăn việc làm ổn định cho ngườI lao động , góp phần tăng năng
suất lao dộng , cảI thiện đờI sống cho ngườI dân.
Cụ thể là:
Trong thờI kì kế hoạch hoá tập trung, vớI quan niệm dướI CNXH không
có thất nghiệp , nền KTVN đã cố gắng tạo việc làm , thu hút lao động XH bằng
cơ chế tăng biên chế nhà nước và tăng số ngườI tham gia vào các hình thức kinh
tế hợp tác . Năm 1986 , trong tổng số lao động đang làm việc trong nền KTQD
thì 14,5% thuộc biên chế nhà nước , 72,2% là xã viên các tổ chức kinh tế tập
thể , 13,3% là những ngườI làm kinh tế cá thể cơ chế tạo việc làm dẫn đến lao
động thuộc biên chế nhà nước dư thừa qu¸ lín,sè x· viªn t¨ng cao 1 c¸ch
h×nh thøc .Tõ n¨m 1986 -> 1998, sè lao ®éng thu hót vµo c¸c
kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ ë thµnh thÞ t¨ng trªn 7,4 triÖu ngêi, sè
lao ®éng lµm viÖc trong thµnh phÇn TB nhµ níc vµ TB t nh©n
®¹t gÇn 0,5 triÖu ngêi.
Nguån thu ng©n s¸ch nhµ níc ngµy cµng nhËn ®îc nhiÒu
h¬n tõ sù ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn.
ThuÕ thu tõ doanh nghiÖp liªn doanh v¬Ý níc ngoµi tõ 6%
n¨m 1988 ®· chiÕm 11.5% n¨m 1989 vµ t¨ng cao trong c¸c n¨m
sau, ®¹t 35,1% n¨m 1998
ThuÕ c«ng th¬ng nghiÖp vµ dÞch vô ngoµi quèc doanh

- 21 -
chiÕm tØ träng æn ®Þnh trong kho¶ng 12% ->16% (tõ 1986 ->
1998) .
ThuÕ n«ng nghiÖp chiÕm tØ träng æn ®Þnh (5% - 6%) tõ
1986 -> 1998.Nh×n chung møc ®ãng thuÕ cña TPKT nhµ níc
vÉn chiÕm tØ träng cao h¬n so víi c¸c TPKT kh¸c
Gi¶i phãng ®îc mäi søc s¶n xuÊt tiÒm tµng vµ mäi tiÒm
n¨ng cña ®Êt níc ®Î ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n. TËp hîp
mäi nguån lùc réng r·i trong toµn x· héi. VÒ lao ®éng, tµi chÝnh,
trÝ tuÖ cho c«ng viÖc ph¸t triÓn 1 c¸ch nhanh chãng nhÊt, cã
hiÖu qu¶ nhÊt.
Mçi TPKT cã vÞ trÝ, vai trß vµ t¸c dông to lín cña nã trong
c«ng viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ,mµ TPKT kh¸c kh«ng thÓ thay
thÕ ®îc. Nã lµm cho tr×ng ®é s¶n xuÊt, ph©n c«ng lao ®éng
ph¸t triÓn, x· héi ho¸ cao.
Ph¸t triÓn c¸c TPKT lµ c¬ së ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸,
ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng, t¹o thuËn lîi cho c¬ chÕ thÞ trêng
ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.
Ph¸t triÓn c¸c TPKT cã t¸c dông ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt,
kÜ thuËt, céng nghÖ, ®éng viªn tèi ®a mäi nguån lùc bªn trong,
bªn ngoµi,®éng viªn mäi tÇng líp nh©n d©n x©y dùng kinh tÕ,
phôc vô cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn gãp
phÇn æn ®Þnh chÝnh trÞ – x· héi cña ®Êt níc, nã lµ c¬ së v÷ng
ch¾c ®Ó ®¶m b¶o sù d©n chñ vÒ kinh tÕ. C¬ së cña d©n chñ
kinh tÕ lµ b¶o ®¶m sù tù do cña mäi c«ng d©n trong ho¹t
®éng kinh tÕ víi TPKT phï hîp. §ång thêi mäi c«ng d©n, mçi

- 22 -
TPKT ®Òu ph¶i cã nghÜa vô kinh tÕ ®èi víi x· héi theo qui
®Þnh cña ph¸p luËt. Nh vËy, mäi ngêi d©n ®Òu cã thÓ lµm
giµu chÝnh ®¸ng. §ã lµ tiÒn ®Ò cho ®©n chñ ho¸ ®êi sèng
kinh tÕ - x· héi vµ thùc hiÖn môc tiªu “d©n giµu, níc m¹nh, x·
héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh”.
ViÖc ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë ViÖt Nam thêi
gian võa qua ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nÒn kinh tÕ ViÖt Nam héi
nhËp vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ. §iªï nµy ®îc thÓ hiÖn
râ ë nh÷ng mÆt sau:
HiÕn ph¸p 1992 ghi nhËn së h÷u t nh©n lµ 1 trong 3 chÕ
®é së h÷u chñ yÕu trong nÒn kinh tÕ. Sù ghi nhËn nµy ch¼ng
nh÷ng gi¶i phãng søc s¶n xuÊt 1 lùc lîng kinh tÕ to lín cña quèc
gia mµ cßn t¹o ra 1 c¨n cø ph¸p lÝ v÷ng ch¾c ®Ó t nh©n níc
ngoµi ®Çu t vµo ViÖt Nam mµ kh«ng sî bÞ quèc h÷u ho¸ hay bÞ
®Æt vµo 1 qu¸ tr×nh c¶i t¹o XHCN nh tríc ®æi míi t¹i ViÖt
Nam .
ViÖc xo¸ bá ®éc quyÒn ngo¹i th¬ng cña kinh tÕ nhµ níc
®· tõng bíc ®îc thùc hiÖn trong suèt qu¸ tr×nh ®æi míi võa
qua. Sù ®iÒu chØnh nµy ®· më ra nh÷ng kh¶ n¨ng to lín vµ
hiÖn thùc ®Ó nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®Èy m¹nh héi nhËp quèc
tÕ vÒ mÆt th¬ng m¹i. HiÕn ph¸p 1992 qui ®Þnh quyÒn tù do
kinh doanh cña c«ng d©n. Víi quyÒn nµy, c«ng d©n ViÖt Nam
ngoµi viÖc trë thµnh ngêi lao ®éng trong c¸c tæ chøc kinh tÕ
nhµ níc, kinh tÕ tËp thÓ, cßn cã thÓ trë thµnh nh÷ng ngêi chñ
kinh doanh trong c¸c tæ chøc thuéc c¸c TPKT kh¸c. Víi t c¸ch lµ
chñ kinh doanh c«ng d©n ViÖt Nam cã nhiÒu ®iÒu kiÖn h¬n

- 23 -
®Ó tham gia vµo nÒn kinh tÕ khu vùc, nÒn kinh tÕ thÕ giíi
kh«ng chØ trªn lÜnh vùc th¬ng m¹i mµ trªn lÜnh vùc ®Çu t trÝ
tuÖ.
6.2. H¹n chÕ:

Thùc tiÔn, nÒn kinh tÕ trong nh÷ng n¨m qua ®· cho thÊy
thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc víi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®· kh«ng t-
¬ng xøng víi vai trß chñ ®¹o vèn cã cña nã xÐt vÒ mÆt lÝ
thuyÕt.

VÊn ®Ò b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt vÒ quyÒn vµ nghÜa vô

cña c¸c TPKT cßn nhiÒu bÊt cËp.
ViÖc xö lÝ mèi quan hÖ gi÷a lµm giµu vµ bãc lét, gi÷a TB
vµ lao ®éng lµm thuª trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¬ cÊu c¸c
TPKT ®ang lµ nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn næi cém cÇn ph¶i ®îc
nghiªn cøu, lµm râ.

7. ChÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®Ó sö dông c¬ cÊu kinh

tÕ nhiÒu thµnh phÇn:
7.1. ChÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p chung:
Trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¸c TPKT, §¶ng ta chñ tr¬ng
ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc tæ chøc kinh doanh ®an xen, hçn hîp
nhiÒu h×nh thøc së h÷u, gi÷a c¸c TPKT víi nhau, gi÷a trong níc
vµ ngoµi níc, c¸c xÝ nghiÖp liªn hîp doanh gi÷a nhµ níc vµ t
nh©n, gi÷a HTX vµ t nh©n…
Chóng ta ph¶i cã c¬ chÕ qu¶n lý vµ chÝnh s¸ch ®óng
®¾n, tiÕn hµnh ®ång béc¸c gi¶i ph¸p
vÜ m« ®Ó t¹o m«i trêng thuËn lîi cho c¸c TPKT ho¹t ®éng

- 24 -
cã hiÖu qu¶,bao gåm:
Hoµn thiÖn hÖ thèng tµi chÝnh vµ ng©n hµngb»ng nh÷ng
c«ng nghÖ hiÖn ®¹I,®¶m b¶o th«ng suèt trong vµ ngoµi níc.
X©y dùng mét thÞ trêng hoµn thiÖn vµ ®Çy ®ñ.
Hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin kinh tÕ phôc vô cho c¸c nhµ
doanh nghiÖp vµ ph¸t huy d©n chñ ho¸ trong ®êi sèng kinh tÕ.
X©y dùng ®éi ngò c¸c doanh nghiÖp giái vµ c¸c nhµ qu¶n
lý vÜ m« cã tµi, ®ång thêi liªn kÕt hä l¹i.
Hoµn thiÖn vµ n©ng cao tay nghÒ cho ngêi lao ®éng.
Chóng ta cÇn ph¶i t¨ng cêng vai trß kinh tÕ cña nhµ níc,
x©y dùng nhµ níc ph¸p quyÒn VN. ®Ó nh©n d©n yªn t©m bá
vèn ra s¶n xuÊt kinh doanh vµ ho¹t ®éng ®óng híng, Nhµ níc
ph¶I x©y dùng mét hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p qui nh luËt kinh
doanh,luËt thõa kÕ, luËt thuª mín lao ®éng…..®ång thêi hoµn
thiÖn chÕ ®é kinh doanh, kÕ to¸n, thèng kª, thuÕ, hîp ®ång
kinh tÕ.
Ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ níc ®Ó nã thùc sù gi÷ vai trß
chñ ®¹o lµm chç dùa kinh tÕ cho nhµ níc vµ ®Þnh híng nÒn
kinh tÕ ®i lªn CNXH. Vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ quèc doanh
kh«ng ph¶i ë chç chiÕm tØ träng bao nhiªu mµ lµ ë chç n¾m
gi÷ nh÷ng vÞ trÝ nµo.

7.2. ChÝnh s¸chvµ gi¶i ph¸p ®èi víi tõng thµnh phÇn
kinh tÕ:
a. TPKTNN:
KTNN cÇn tËp trungvµo nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc träng yÕu

- 25 -
nh kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi, hÖ thèng tµi chÝnh, ng©n
hµng, nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, th¬ng m¹i, dÞch vô
quan träng, nh÷ng c¬ së kinh tÐ phôc vô an ninh quèc phßng
vÒ vÊn ®Ò x· héi, ®Ó ®¶m b¶o nh÷ng c©n ®èi lín, chñ yÕu
cña nÒn kinh tÕ vµ thùc hiÖn vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng.
Chóng ta cÇn thiÕt ph¶i cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp
nhµ níc.
§æi míi c«ng nghÖ, kÜ thuËt, d©y chuyÒn thiÐt bÞ.
Hoµn thiÖn chÕ ®é, chÝnh s¸ch, luËt ph¸p ®¶m b¶o DN
nhµ níc thùc sù lµ mét ®¬n vÞ hµng ho¸ cã t c¸ch ph¸p nh©n.
Ph©n ®Þnh quyÒn së h÷u nhµ níc víi quyÒn ®¹i diÖn chñ së
h÷unhµ níc, quyÒn së h÷u nhµ níc víi quyÒn sö dông, qu¶n lÝ.
T¸ch b¹ch râ rµng chøc n¨ng kinh tÕ víi qu¶n lÝ tµi s¶n cña nhµ
nícvµ qu¶n lÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
§Ó ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ níc ph¶i ph©n lo¹i vµ
s¾p xÕp l¹i hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc theo híng:
X¸c ®Þnh c¸c doanh nghiÖp c«ng Ých cÇn thiÕt,ho¹t ®éng
kh«ng v× môc ®Ých lîi nhuËn lµ chÝnh ( nh c¸c doanh nghiÖp
phôc vô an ninh, quãoc phßng,giao th«ng c«ng céng, trêng
häc,bÖnh viÖn…) cÇn cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch phï hîp ®Î qu¶n lý
vµ sö dôngcã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc dîc ®Çu t, ®¶m b¶o môc
tiªu kinh tÕ-x· héi.
Nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thu
lîi nhuËn tËp trung kiÖn toµn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c DN lín,
nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng tèt, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ

- 26 -
tham gia thÞ trêng thÕ giíi, ph¶I trë thµnh nh÷ng doanh nghiÖp
m¹nh toµn diÖn, ®Çu ®µn vÒ CN-KT vµ chÊt lîng s¶n phÈm,®i
®Çu vÒ b¶o ®¶m XH, ¶nh hëng tèt ®Ðn nÒn kinh tÕ.
Nh÷ng doanh nghiÖp nhá vµ qu¸ nhá, nh÷ng doanh
nghiÖp kh«ng cã vai trß quan träng, lµm ¨n thua lç yÕu kÐm,
cµn døt ®iÓmxö lý thÝch hîp nh chuyÓn h×nh thcsë hò,cæ
phÇn ho¸, cho thuª, kho¸n, gi¶i thÓ hoÆc ph¸ s¶n theo luËt.
Nh÷ng doanh nghiÖp mang tÝnh ®éc quyÒnhoÆc nh÷ng
soanh nghiÖp cã chøc n¨ng æn ®Þnh thÞ trêng, gi¸ c¶,cÇn ph¶i
x¸c ®Þnh rá tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n vµ sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n-
íc, nh»m b¶o ®¶m c«ng b»ng trong ph¸t triÓn, t¹o m«I trêng
cho c¹nh tranh vµ phôc vô cho sù ®Þnh híng nÒn kinh tÕ.
M¹nh d¹n nghiªn cøu vµ øng dông c¸c h×nh thøc tæ chøc
qu¶n lý trong c¸c doanh nghiÖp nhµ níc.
Hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch tuyÓn dông, ®·i ngé,
g¾n tr¸ch nhiÖm víi quyÒn h¹n vµ nghÜa vô, sím tiªu chuÈn ho¸
c¸c chøc danh.
b. TPKTTT:
TPKTTT cÇn cã sù gióp ®ì vÒ ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý, c¸n
bé KHKT ®Ó n«ng nghiÖp chuyÓn dÞch c¬ cÊu g¾n víi ph©n
c«ng lao ®éng x· héi, t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp, khuyÕn khÝch
lµm giµu chÝnh ®¸ng ®i ®«i víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, tõng bíc
c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp ®Ó tõng bíc kinh tÕ
HTX cïng víi KTNN trë thµnh nÒn t¶ng KYQD.
ChÝnh s¸ch ®Çu t trang bÞ kÜ thuËt vµ øng dung c«ng
nghÖ míi trong n«ng nghiÖp, sö dông nh÷ng tiÕn bé cña c«ng

- 27 -
nghÖ sinh häc vµo s¶n xuÊt.
CÇn cã sù gióp ®ì vÒ vÊn ®Ò tiªu thô s¶n phÈm,chÝnh
s¸ch thÞ trêng, xuÊt khÈu, chÕ biÕn, gi¸ c¶, tÝn dông.
X©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng,
chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång.
ChuyÓn ®æi HTX kiÓu cò sang HTX kiÓu míi míi nh luËt
HTX ®· ®îc quèc héi ban hµnh
c. TPKTCT&TC:
Nhµ níc vµ c¸c TPKT kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì, híng dÉn
KTCT&TC vÒ vèn, kÜ thuËt,c«ng nghÖ, tµi chÝnh, tiªu thô s¶n
phÈm…®Ó nã tõng bíc ®i vµo con ®êng lµm ¨n tËp thÓ díi
h×nh thøc HTX hoÆc lµm vÖ tinh cho c¸c TPKT kh¸c.
Ph¸t triÓn hé kinh doanh c¸ thÓ ë tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ
ph¸p luËt kh«ng cÊm vµ kh«ng ®ßi hái ®iÒu kiÖn kinh doanh ë
thµnh thÞ vµ n«ng th«n, tËp trung khuyÕn khÝch, ph¸t triÓn ë
nh÷ng n¬i cã thÕ m¹nh vÒ nguån lao ®éng, nguyªn liÖu vµ thÞ
trêng tiªu thô. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn vµ hç trî kinh tÕ hé ë
vïng s©u vïng xa, vïng kinh tÕ chËm ph¸t triÓn.
d. TPKTTBTN:
KhuyÕn khÝch nh÷ng hé kinh doanh c¸ thÓ cã ®ñ ®iÒu
kiÖn chuyÓn thµnh doanh nghiÖp t nh©n. KhuyÕn khÝch TBTN
®Çu t vµo s¶n xuÊt, b¶o vÖ quyÒn së h÷u vµ lîi Ých hîp lÝ, t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ cñng cè lßng tin cho c¸c nhµ TB ®Çu t
ph¸t triÓn.
Më réng diÖn u ®·i ®èi víi nh÷ng ngµnh nghÒ, lÜnh vùc,
®Þa bµn, s¶n phÈm nhµ níc khuyÕn khÝch ®Çu t.

- 28 -
 Hç trî m¹nh h¬n nh÷ng doanh nghiÖp ®Çu t s¶n xuÊt s¶n
phÈm míi víi céng nghÖ hiÖn ®¹i phôc vô cho chiÕn lîc xuÊt
kh©ñ…
TiÕp tôc hoµn thiÖn m«i trêng ph¸p lÝ, m«i trêng t©m lÝ x·
héi.
Bæ xung söa ®æi c¬ chÕ chÝnh s¸ch tÝn dông ®Çu t.
ChÝnh s¸ch thuÕ, tµi chÝnh, kÕ to¸n, kiÓm to¸n.
Gi¶m c¸c qui ®Þnh thñ tôc rêm rµ trong hîp ®ång chuyÓn
giao c«ng nghÖ ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t t nh©n vµo viÖc
chuyÓn giao c«ng nghÖ. T¹o ®iÒu kiÖn cho TBTN ®îc vay ngo¹i
tÖ ®Ó nhËp m¸y mãc, thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, céng nghÖ tiªn tiÕn.
B¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp.
X©y dùng chiÕn lîc vµ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o nghÒ ®Õn
n¨m 2005 vµ 2010.
ChÕ ®é phô cÊp, tiÒn l¬ng, tiÒn thëng cho ngêi lao ®éng
ph¶i ®îc ghi trong c¸c tho¶ íc lao ®éng tËp thÓ hoÆc trong qui
chÕ doanh nghiÖp.
B¶o hiÓm x· héi còng cÇn ®îc chó ý.

e. Thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n nhµ níc.(TPKT TBNN)

TPKT NN cÇn ®îc ®a d¹ng ho¸ díi c¸c h×nh thøc liªn
doanh, liªn kªt víi c¸c tæ chøc vµ c«ng ty t b¶n níc ngoµi, n©ng
dÇn tØ lÖ ®Çu t cña phÝa VN. §ång thêi còng cÇn ¸p dông
nhiÒu ph¬ng thøc gãp vèn kinh doanh gi÷a nhµ níc víi c¸c nhµ
kinh doanh t nh©n trong níc díi nhiÒu h×nh thøc nh c«ng ty cæ
phÇn, c«ng ty TNHH.... nh»m t¹o thÕ t¹o lùc cho c¸c doanh

- 29 -
nghiÖp trong níc ph¸t triÓn, t¨ng søc m¹nh c¹nh tranh vµ hîp t¸c
víi bªn ngoµi
Bªn c¹nh ®ã chóng ta còng cÇn c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t
vµ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý, sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t,
b¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng.
Do kinh tÕ t b¶n nhµ níc lu«n chÞu sô t¸c ®éng chi phè cña
hai hÖ th«ng qui lu¹t kinh tÕ cung víi hai xu híng ph¸t triÓn ®èi
lËp: chÕ ®é XHCN vµ chÕ ®é TBCN. V× vËy, ®Ó KTTBNN vËn
®éng híng vµo môc tiªu XHCN ®ßi hái vai trß ®iÒu tiÕt, chi
phèi ®Þnh híng rÊt quan träng cña nhµ níc v« s¶n. Cô thÓ lµ:
Gi÷ v÷ng vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc. Ho¹t ®éng
cña DNNN ph¶i ®îc thùc hiÖn trªn quan ®iÓm chñ ®éng hîp
t¸c, ph©n c«ng víi c¸c TPKT kh¸c, ®Æc biÖt KTTBNN ®Ó cïng
tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng chñ chèt cña nÒn kinh tÕ nh: x©y
dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, c¸c c«ng tr×nh phóc lîi c«ng céng, ®Çu t
ph¸t triÓn c«ng nghÖ tr«ng tin, chuyÓn giao kü thuËt c«ng
nghÖ vµo s¶n xuÊt... KTTBNN ph¶i ®îc ®iÒu tiÕt vµo nh÷ng
ho¹t ®éng kinh tÕ nhµ níc, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp nhµ níc
mµ nhµ níc sÏ thùc hiÖn vai trß ®iÒu tiÕt, ®Þnh híng sù vËn
®éng, ph¸t triÓn cña KTTBNN vµo quü ®¹o môc tiªu XHCN.
Nhµ níc sö dông c¸c c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ nh»m ®iÒu
tiÕt ®Þnh híng sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cña KTTBNN. Mét mÆt
nã t¹o lËp m«i trêng kinh tÕ vÜ m« lµnh m¹nh, khuyÕn khÝch
ho¹t ®éng cña c¸c TPKT, ®ång thêi h¹n chÕ vµ söa ch÷a nh÷ng
khuyÕt tËt cña nÒn KTTT. C¸c c«ng cô vÜ m« cã thÓ lµ: HÖ
thèng ph¸p luËt, nhµ níc lµ “träng tµi” t¹o “s©n ch¬i b×nh

- 30 -
®¼ng” cho c¸c chñ thÓ kinh doanh trªn thÞ trêng; C¸c chÝnh
s¸ch kinh tÕ vÜ m« nh chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ, tÝn dông,
nh©n hµng, tû gi¸ hèi ®o¸i... t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn tæng
cung, tæng cÇu, gi¸ c¶; C¸c c«ng cô kÕ hoach ho¸ nh lËp ra c¸c
kÕ ho¹ch ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n cho tõng giai ®o¹n,
tõng ngµnh.

f. Thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t cña níc ngoµi

T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi ph¸t
triÓn thuËn lîi, híng vµo xuÊt khÈu, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng
kinh tÕ – x· héi g¾n víi thu hót c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, t¹o thªm
nhiÒu viÖc lµm. §Ó thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi, chóng ta cÇn
thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau:
X©y dùng kÕ ho¹ch cô thÓ nh»m triÓn khai chiÕn lîc thu
hót vèn ®Çu t trùc tiÕp tõ níc ngoµi, tiÕp tôc hoµn thiÖn vµ bæ
sung danh môc c¸c dù ¸n quèc gia gäi vèn ®Çu t níc ngoµi
Bæ sung hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt liªn quan ®Õ ho¹t
®éng ®Çu t níc ngoµi nh: x©y dùng hÖ th«ng ph¸p luËt liªn
quan ®Õn ho¹t ®«ng c¹nh tranh cao, ®ång thêi t¹o m«i trêng
thuËn lîi, th«ng tho¸ng ®Ó thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶ vèn
®Çu t níc ngoµi. Thùc hiÖn thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ doanh
nghiÖp ®Çu t níc ngoµi, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p lý chung vÒ
kinh tÕ ®Ó t¹o m«i trêng kinh doanh b×nh ®¼ng.
§æi míi vµ triÓn khai cã hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch ®Çu t níc
ngoµi nh: chÝnh s¸ch thuÕ vµ u ®·i tµi chÝnh, chÝnh s¸ch c¬
cÊu ®Çu t....

- 31 -
 N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh cña nhµ níc
trong lÜnh vùc ®Çu t níc ngoµi: c¶i tiÕn thñ tôc cÊp giÊp phÐp
®Çu t; ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc h¶i quan, tranh hiÖn tîng tiªu cùc
trong c«ng t¸c h¶i quan. ChÝnh phñ cÇn cã v¨n b¶n híng dÉn thi
hµnh luËt h¶i quan vµ chØ ®¹o viÖc sím ®a luËt h¶i quan vµo
cuéc sèng.; x©y dùng, ban hµnh qui chÕ phèi hîp gi÷a c¸c bé,
c¬ quan níc ngoµi; thùc hiÖn ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ ®Çu
t níc ngoµi cho c¸c ®Þa ph¬ng trªn c¬ së b¶o ®¶m sù thèng
nhÊt vÒ qui ho¹ch chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý; Thµnh lËp c¸c
trung t©m t vÊn ®Çu t, nh»m gi¶i quyÕt nhanh chãng th¾c
m¾c cña c¸c nhµ ®Çu t, thóc ®Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn dù
¸n.
N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t. §æi míi vµ
n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng ®Ó t¹o
dùng h×nh ¶nh vÒ mét ®Êt níc ViÖt Nam n¨ng ®éng, thùc sù
muèn më réng quan hÖ quèc tÕ víi níc ngoµi. Chó träng xóc
tiÕn ®Çu t trùc tiÕp víi tõng dù ¸n, tõng nhµ ®Çu t cã tiÒm
n¨ng.

- 32 -
 C. KÕt luËn

Râ rµng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tån t¹i ë níc ta hiÖn nay v«
cïng phøc t¹p, chÝnh v× vËy, trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn
kinh tÕ sang c¬ chÕ míi, viÖc nhËn thøc vËn dông ®óng qui
m«, ph¹m vi cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ sÏ ®¶m b¶o v÷ng ch¾c
cho t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng nÒn kinh tÕ ®Êt
níc “mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi vµ
nghÜa vô tríc ph¸p luËt”. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh r»ng mçi thµnh
phÇn kinh tÕ ®Òu cã vai trß nh©t ®Þnh ®èi víi toµn bé nÒn
kinh tÕ quèc d©n. Chóng ta cÇn t¨ng cêng vai trß qu¶n lý kinh
tÕ cña nhµ níc XHCN vµ lµm cho khu vùc kinh tÕ nhµ níc ®ñ
m¹nh, cã thùc lùc, sÏ ®¶m b¶o v÷ng ch¾c cho mäi thµnh phÇn
kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh híng XHCN trong c¬ chÕ thÞ trêng
v× mét d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n
minh: “mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi
vµ nghÜa vô tríc ph¸p luËt”. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh r»ng mçi
thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã vai trß nh©t ®Þnh ®èi víi toµn bé
nÒn kinh tÕ quèc d©n.

- 33 -
D.Tµi liÖu tham kh¶o

1. T¹p chÝ th¬ng m¹i ( sè 14/ 2001)

2. T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn ( sè 46/ 2001)

- 34 -
 3. T¹p chÝ Sinh ho¹t lý luËn (sè 2/ 2001)
4. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ chÝnh trÞ
5. Kinh tÕ x· héi ViÖt nam thùc tr¹ng, xu thÕ vµ gi¶i
ph¸p (NXB Thèng kª)
6. T¹p chÝ ho¹ch ®Þnh KÕ ho¹ch ( sè 8/ 2001)
7. Kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN
8. Kinh tÕ ViÖt nam tríc thÕ kû 21, c¬ héi vµ th¸ch thøc.

- 35 -
 Môc lôc.

Trang

A. PhÇn më ®Çu.
2
B. Néi dung.
I. Quan ®iÓm cña CN M¸c-Lªnin vÒ vÊn ®Ò tån t¹i nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH.
3

II. C¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qu¸ ®é

®i lªn CNXH ë níc ta.
3
ThÕ nµo lµ thµnh phÇn kinh tÕ.
3
C¬ së kh¸ch quan tån t¹i nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong
thêi kú qu¸ ®é.
4
Thùc tr¹ng kinh tÕ cña níc ta khi bíc vµo thêi kú qu¸ ®é.
4
Ph©n tÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tån t¹i ë VN mµ ®¹i héi
§¶ng IX ®Ê nªu:
5
4.1 TPKT Nhµ níc.
5
4.2 TPKT tËp thÓ. 7
4.3 TPKT c¸ thÓ-tiÓu chñ.
9
4.4 TPKT t b¶n t nh©n. 10
4.5 TPKT t b¶n nhµ níc (TPKTTBNN). 11
4.6 TPKT cã vèn ®Çu t cña níc ngoµi.
13

- 36 -
 Sù thèng nhÊt vµ m©u thuÉn gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.
13
Ých lîi vµ h¹n chÕ cña viÑc sö dông c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu
thµnh phÇn ®ã vµo ph¸t triÓn Kinh tÕ – X· héi trong thêi
kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam.
14
ChÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®Ó sö dông c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu
thµnh phÇn.
C¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p chung.
16
ChÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®èi víi tõng thµnh phÇn kinh tÕ
17
C. KÕt luËn. 22
D. Tµi liÖu tham kh¶o.
23

- 37 -