EMN YETL CIVATALAR N K L TLEY CKAPLAMALAR 3M Scotch Grip Precote Loctite - ND

Basit bir c vata, vida veya somun ba lant elemanlar sanayiinin temelini te kil eder. Fakat gnmzde ileri teknoloji endstrlerinin her an de i en istek ve beklentilerini gznne ald m zda asl nda hi de basit olmad klar n , aksine say s z ve farkl ekillerde sunulduklar n gryoruz. Bu e itlilik ve performans beklentileri ba lant elemanlar sanayiinin srekli olarak yeni teknikler geli tirmesini, kaplama alan nda da yeni uygulamalara gidilmesini mecbur k lar. Gnmzde c vata ve somun bir ba lant n n sa lanmas iin yeterli elemanlar olarak grlse bile bu ba lant n n korunmas iin beklenen ba ar y birok ortamda gsterememektedirler. Ba lant elemanlar n n montaj yap ld ktan sonra gev ememeleri istenir, fakat bu elemanlar kullan m yerleri itibar yla titre ime, yksek s cakl a, otomotiv ya lar na, termal ve mekanik oklara maruz kal rlar ve bu tip etkenler s k lm c vatalar n gev emesine uygun ortam haz rlarlar. Otomotiv endstrisinin ncs ABD bu soruna zm olarak c vata emniyetlendirme yap kanlar n geli tirmi tir. Bunlar epoksi kimyasal ya da plastik yap kan hallerde mevcut olan, hem c vataya hem de somuna uygulanabilen kilitleyici kaplamalard r. nce epoksi kimyasal halde olanlardan bahsedelim. C vatalar n ya da somunlar n di li k s mlar na IFI (Industrial Fastener Institute) 125 normuna gre (aksi belirtilmedi i mddete) ba tan 2-3 dib rak larak ortalama 8mm geni li inde tatbik edilen yap kan kimyasal c vatan n s k lmas sonras nda aktif hale gelerek sertle ir ve kilitlenme olay n gerekle tirir. Asl nda kimyasal mikrokapsller iinde bulunan epoksi reineden ibarettir. C vatalar n s k lmas yla patlayan mikrokapsllerden kan epoksi reine oda s cakl nda ok k sa sre ierisinde kuruduktan sonra tamamen sertle erek yap kanl k sa lar. Bu trde kaplanm c vatalar n raf mr 20-25 derecelik s da 4 y ld r.

Mikrokapsll Kilitleyiciler
Yap kan n di er bir zelli i de s k lm c vatalar n tekrar kullan lmas na imkan vermesidir. yle ki; bazen s k lm c vatalar zp tekrar s kmak icap eder. te bu gibi c vatalar n monte edildi i durumlarda s k ca kilitli, demonte edildi i durumlarda ise tekrar s k lmaya elveri li hale gelmesini emniyetlendirme yap kan sa lar. Uygun evirme, s kma, gev etme ve skme momentleri sayesinde c vatalar n yksek dayan kl l k gstermesine, s k lm c vatalar n birka defa zlp tekrar s k lmas na, yap kanl k zelli ini yitirmeden imkan verir. Amerikan n birok alanda faaliyet gsteren 3M firmas Scotch Grip rnyle, Loctite Dri-Loc rnyle, Omni Technik Precote adl rnyle, ND Industries ise ND-Microspheres rnleriyle bu alanda hizmet vermektedir. Epoksi kimyasal rn tatbik edilmiba lant elemanlar nda motor ya , benzin, hidrolik ya lar, su ve bunun o gibi ak kanlara kar s zd rmazl k sa lar, 150 C s cakl kta dahi performanslar n yitirmezler. Ayr ca her zlp, s k l ta daha fazla mikrokapsln patlamas sayesinde kimyasal yap kanl k zelli ini defaya kadar yitirmezler. Ba ta otomotiv sanayiinde, motor blmndeki c vatalar olmak zere yksek gvenlik gerektiren her durumda kullan lmas nda yarar vard r. 1

Kilitleme yap kan yla en fazla 3-4 kez s k l p zlebilen c vatalar naylon bazl plastik kaplamalarla 15-20 defa kilitleme performans n yitirmeden s k l p zlebilir. Bu tip kaplamalar halde mevcutturlar. Patch denilen yama trndeki kaplama toz halindeki naylonun s t lm c vataya pskrtlmesinden ibarettir. Mikrokapsll yap kanda oldu u gibi c vatan n ya da somunun di li k sm n na normda belirtilen ya da istenen geni likte tm di liyi evreleyecek ekilde uygulanabildi i gibi di li evrenin ne uygulamak da yeterli olur.

"Patch" tipi kilitleyiciler Strip yani erit halindeki plastik kaplama ise c vatan n di li k sm nda normda belirtilen uzunlukta boyuna frezelenmi kanala yerle tirilen nylon eritten ibarettir.

"Strip - erit" tipi kilitleyiciler Pell-It yani delik eklindeki plastik kaplama da yine c vata veya somunun di lisinde a lan deli e yerle tirilen naylondur.

"Pelli-it - delikli" tip kilitleyiciler

Her kaplama da di lilerin bulu mas yla s k an naylonun olu turdu u bas nla birle tirilen metaller aras nda gl bir temas olu turarak ayarlanabilir bir kilitleme sa lar. Naylon bazl plastik kaplamalar tekrar kullan m itibar yle mikrokapsll kaplamalara kar stnlk gsterir. Yukar da belirtti imiz gibi naylon patch, erit yada delikli kaplama yap lm ba lant lar 15-20 defa performanslar n yitirmeden her seferinde ayn torku uygulayarak zp, s kmak mmkndr. zellikle iyi yerle memive bu sebeple do ru s k lamam c vatalar iin patch kullan m bir baraj olu turmas , s z nt y engellemesi, deformasyona kar dayan kl olmas itibar yla idealdir. Ayr ca naylon olmas plastik ve cam yzeylerde kullan lmas a s ndan byk avantaj sa lar. Epoksi mikrokapsll kaplamalar IFI 125 IFI 525 artnamelerine ve General Motors'un GM6175M, GM6193M, GM6194M, Ford'un ESA-M2G200-A, ESS-M11P24-A2, WX-200, ES-20007-S100 ve Chrysler'in PF6616 ve MS-CC76 spesifikasyonlar na uygundur. Naylon plastik kaplamalar ise IFI 125 IFI 525 artnamelerine ve General Motorsun GM 6198M, Fordun ES382101-S100 ve ES-378813-S100 ve Chrysler n PF-5144, PF-5461 spesifikasyonlar na uygundur. C vata kilitleyici kaplamalar gnden gne yayg n hale gelmektedir. Yukar da da ifade etti imiz gibi bir ba lant n n sa lanmas c vata ve somun reticilerinin sorumlulu undaysa bu ba lant n n korunmas da bu reticilerin sa lad bir garanti olmal d r. Gemi te yurtd ndaki c vata reticileri satt klar ba lant elemanlar n garanti program dahiline al p monte edildikten sonra gev eyen, zlen c vatalar iin yksek tazminatlar derken gnmzde ba lant emniyetini bu sayd m z kilitleyici kaplamalarla sa lay p kesin zme ula m lard r. Kilitleyici kaplamalarla etkinli i art r lm ba lant elemanlar otomotiv sanayii iin vazgeilmez nem ta rlar. En basit rnek olarak bozuk yollarda ilerleyen bir kamyonun dikiz ayna ba lant lar sars nt sebebiyle gev er ve bir sre sonra ayna d er. Bu aynay monte etmede kullan lan c vataya kilitleyici kaplama uygulanmas sorunu halletmeye yeterlidir. Yksek s cakl kta vibrasyona maruz kalan karbratr ayar vidalar , motor c vatalar , ase ve gvde ba lant lar iin uygun olmakla beraber kimyasallara kar diren ve s v s zd rmazl sa lamas da nemli bir tercih sebebidir. Kilitleyici kaplamalar sadece otomotiv sanayiinin beklentilerine cevap vermekle kalmay p elektronik, dayan kl tketim, tesisat gibi birok alanda kullan l r. Bilgisayarlarda, cep telefonlar nda, ufak elektronik aletlerde, ve hatta gzlklerde bulunan ve ok rahatl kla gev eyen ufak vidalar iin kilitleyici kaplamalar uygundur. Ayr ca matkap ve kompresrlerde 2 ve 4 devirli ufak motorlardaki, klima ve buzluk kompresrlerindeki ba lant elemanlar vibrasyon ve oka maruz kald klar ndan kilitleyici kaplamalar ile kaplan rlar. Yurtd nda, zellikle Amerika ve Avrupada ok yayg nla an, birok kullan mda vazgeilmez olan kilitleyici kaplamalar lkemizde de yava yava tan nmaya ba land . Famak Fabrika Makinalar Sanayii olarak biz, bu uygulamaya Loctite n Dri-Loc 101 rnyle ba lad k. Daha sonra 1995 y l nda 3M in Scotch Grip 2353 rnnn tatbikat na getik. . Daha sonra 1995 y l nda 3M in Scotch Grip 2353 rnnn tatbikat na getik. 3M Scotch Grip 2353 ve Scotch Grip 4291 ve Omni Technikin Precote 85, Precote 80, Precote 30 isimli rnlerini mevcut tesisimizde dakikada 100 adet c vatay kaplayacak ekilde kullanmaktay z. piyasada a rl kl olarak Tofa , Otosan, Renault, Arelik, Autoliv Cankor, Arkpres ve Profilo iin retilen c vatalara

uygulad m z 3M Scotch Grip 2353 yurtiindeki c vata reticilerinin Almanya, Fransa, talya ve ngilterede bulunan m terileri iin de tatbik etmekteyiz

3M - Scotch - Grip 2353-mavi

Kilitleyici rnlerin s zd rmazl k, sealing, yksek s cakl a mukavemet, tork ve gerilim artnamelerine uygunluk gibi zellikleri de gz nnde bulunduruldu unda bu tip kaplamalar n birden fazla ihtiyaca cevap verdi i ve ba lant elemanlar na bir btnlk kazand rd n gryoruz. Art k lkemizde de gvenli c vata retiminin yayg nla mas n , monte edildi i halde kalmas beklenen, gev emesi halinde hayati sonulara yol aabilecek olan c vatalar iin geli tirilmiolan bu tip rnlerin lkemizde de korozyona direnli kaplamalar gibi vazgeilmez hale gelmesini temenni ediyoruz.