Temel Hukuk Kavramlar 1

KPSS
VATANDALIK SUNUMU 2013 2014

www.femakademi.net 1
VATANDALIK SORULARININ DAILIMI

Temel Hukuk Kavramlar Trk Anayasa Tarihi Temel Hak ve devler Yasama Yrtme
2001 KMS
2002 KPSS
2003 KPSS
2004 KPSS
2005 KPSS
2006 KPSS
2007 KPSS
2008 KPSS
2009 KPSS
2010 KPSS
20 11 2 012 KPSS KPSS
2 013 KPSS
4 3 1
2 1 1 2 -
2 1 1 1 -
1 2 2 2
2 1 3 -
2 2 2 1
3 1 1 1
3 2 1 1
2 1 2 1
1 1 2 1 2
3 1 1 1
3 1 1 4
3 1 2 -
Yarg
dare Hukuku Uluslararas Kurulular Gncel Bilgiler TOPLAM
1 3 12
2 2 2 12
3 2 2 12
1 1 3 12
2
3 1 12
2 2 1 12
1
2 3 12
2
3 12
1
1 1 3 12
1
1 3 12
3 3 12
3 12
3 1 5 15
www.femakademi.net
TOPLUM
Ayn toprak paras zerinde beraberce yaayan ve temel karlarn salamak iin i birlii yapan insanlarn tmne toplum denir.
Ayn toprak zerinde beraberce yaamak iin de bir takm dzenleyici normlara ihtiya vardr. Eer dzenleyici normlar olmaz ise toplum iinde huzursuzluklar ve adaletsizlikler meydana gelir.
Toplumsal Normlar
Toplumda bireyin davranlarna snrlamalar koyan yaptrm gc olan buyurucu ve yasaklayc dzenlemelere Toplumsal Normlar denir Toplumsal Normlar Yazl ve Yazsz olmak zere ikiye ayrlr.
www.femakademi.net
Toplumsal Normlar
TOPLUMSAL
NORMLAR
YAZILI (RESM) Normlar
HUKUK
www.femakademi.net
Yazsz (Resmi olmayan) Normlar rf, Adet, Gelenek, Grenek vb.

5
Toplumsal Normlarn zellikleri

Normlar, emir ve yasaklarla bireyin davranlarn ekillendirir. Tekrarlanan normlar alkanla dnr. Her toplum kendi yapsna uygun normlar belirler ve koyar. Normlara uyulmad zamanlar ceza gerektirir. (knama, ayplama, lin etme, hapis vb.) htiyalar karlamayan normlar zamanla ortadan kalkar. Yeni ihtiyalar yeni normlar oluturur.
Sosyal Hayat Dzenleyen Kurallar Din Kurallar Ahlak Kurallar Grg (Muaeret) Kurallar Hukuk Kurallar
DN KURALLARI
nsann inanlar ile ilikilerini dzenleyen kurallardr. Yaplan yanl, kt davrann ahirette cezalandrlacan iyi ve gzel davrann ise yine ahirette dllendirileceini bildirdii kurallardr. Bu kurallar insann iyi ve gzel davranlarda bulunmasn kt davranlardan kanmasn salar. NOT: YAPTIRIM GC MANEVDR.
AHLAK KURALLARI
Ahlak kurallar, iyilie, vicdani grev ve devlere ilikin kurallar btndr. Kii ahlak kurallarna uygun hareket etmedii zaman toplumdan tecrid (dlanr) edilir ve knanr. Ahlak kurallar ikiye ayrlr. Sbjektif Ahlak Kurallar: kendi nefsimize kar nasl davranmamz gerektiini belirten ahlak kurallar. Objektif Ahlak Kurallar: Kiilerin birbirleri ile ilikilerinde nasl davranmas gerektiini belirten ahlak kurallardr. NOT: YAPTIRIM GC MANEVDR.
GRG (MUAERET) KURALLARI

nsanlarn dier insanlar ile birlikte olduklarnda nasl davranmas gerektiini gsteren ve belirten kuralladr. ( Yeme, ime, oturma, giyinme, konuma vb.)
NOT: YAPTIRIM GC MANEVDR.
www.femakademi.net
10
HUKUK KURALLARI
Hukuk Kurallar nsanlarn birbirleri ile ve toplum ile ilikilerini dzenleyen zorlayc ve devlet tarafndan desteklenen kurallardr. Zorlayc ve devlet tarafndan desteklenen bu kurallara herkesin uymas gerekir. Aksi halde devlet tarafndan cezalandrlr. ( Su ileyen kiinin hapse konmas gibi.) NOT: HUKUK KURALLARININ YAPTIRIM GC
MADDDR.
UYARILAR
UYARI: a) Hukuk kurallarnda toplumun otokontrol yoktur. Artk devlet devreye girmitir. Bu kurallar herkes iin geerli, balayc ve devamldr; yaptrm maddidir. UYARI: b) Toplumun dzenini salayan kurallar iinde en etkili ve yaptrm gc en fazla olan hukuk kurallardr. UYARI: c) Hukuk kurallarn sosyal hayat dzenleyen dier kurallardan ayran en nemli fark; yaptrm gcnn maddi olmasdr. UYARI:d) Hukuk kurallarn devletin hazrlamas toplumda:
1-Eitlii salar 2-Adaleti salar 3-zgrl salar 4-Dzeni salar

HUKUK KURALLARININ ZELLKLER

Toplumsal yaam dzenler. Cebridir yani maddi yaptrm gc vardr. Kamu gc (devlet) ile desteklenmitir. Toplumun ihtiyalarn karlama amaland iin deikendir. hukuk varln devam ettirmek iin toplumun ve kiilerin gereksinimlerini deien koullara uyarlamak zorundadr. Sreklidir. Geneldir yani herkese uygulanr. Soyuttur. Adaleti gerekletirme amac vardr. Adalet eitlik ile e anlaml kullanlr. Adalet hukukun manevi ynn oluturur. Hukuk kurallarna uyulmad zaman yaptrmlar (meyyide) uygulanr.
2009 KPSS SORUSU

Aadakilerden hangisi sosyal hayat dzenleyen kurallardan biri deildir. A) Din Kurallar B) Fizik Kurallar C) Grg Kurallar D) Ahlak Kurallar E) Hukuk Kurallar
www.femakademi.net
14
2009 KPSS SORUSU

Aadakilerden hangisi sosyal hayat dzenleyen kurallardan biri deildir. A) Din Kurallar B) Fizik Kurallar C) Grg Kurallar D) Ahlak Kurallar E) Hukuk Kurallar
www.femakademi.net
15
2008 KPSS SORUSU

Hukuk kurallarnn hangi zellii onu dier sosyal dzen kurallarndan ayrr?
A) Sosyal yaam dzenlemesi B) Kiilere baz devler yklemesi C) Herkese uygulanabilir olmas D) Devlet gcne dayanmas E) Baz emir ve yasaklar iermesi
2008 KPSS SORUSU

Hukuk kurallarnn hangi zellii onu dier sosyal dzen kurallarndan ayrr?
A) Sosyal yaam dzenlemesi B) Kiilere baz devler yklemesi C) Herkese uygulanabilir olmas D) Devlet gcne dayanmas E) Baz emir ve yasaklar iermesi
2010 KPSS ORTARETM SORUSU

Aadakilerden hangisi bir sosyal dzen kural nitelii tamaz?
A)Din Kurallar B)Ahlak Kurallar C)Manevi Kurallar D)Grg Kurallar E)Hukuk Kurallar
www.femakademi.net
18

Aadakilerden hangisi bir sosyal dzen kural nitelii tamaz?
A)Din Kurallar B)Ahlak Kurallar C)Manevi Kurallar D)Grg Kurallar E)Hukuk Kurallar
www.femakademi.net
19
HUKUK
Hukuk hak kavramnn ouludur. Kiilerin birbirleri ile ve toplumla olan ilikilerini dzenleyen ve yaptrm gcn devletten alan, uyulmas zorunlu olan dzenleyici kurallarn tmne hukuk denir. Hukukun Grevi: Toplumda adaleti salamak ve ilikileri dzenlemektir. Hukukun Amac: Kiilerin kendileri ile ve toplum ile ilikilerini dzene koymaktr.
2013 KPSS LSANS SORUSU

Aadakilerden hangisi, hukukun temel grevlerinden biri deildir? A) Toplumda bar salamak B) Toplumda mutlak eitlii salamak C Toplumda hukuki gvenlii salamak D) Toplumda adaleti salamak E) Toplumda yeni oluum ve geliimlere cevap vermek

Aadakilerden hangisi, hukukun temel grevlerinden biri deildir? A) Toplumda bar salamak B) Toplumda mutlak eitlii salamak C Toplumda hukuki gvenlii salamak D) Toplumda adaleti salamak E) Toplumda yeni oluum ve geliimlere cevap vermek
HUKUK TRLER
HUKUK TRLER
POZTF (MSPET) HUKUK
MEVZU HUKUK TAB (DEAL) HUKUK TARH HUKUK OBJEKTF VE SUBJEKTF HUKUK
www.femakademi.net
23
POZTF (MSPET) HUKUK

Bir lkede belirli bir dnem yrrlkte bulunan hukuk kurallarnn (yazl ve yazsz) tmne birden Pozitif (Mspet) Hukuk denir. Pozitif hukuk hem yazl (mevzu) hukuku hem de yazl olmayan hukuku ierir.
MEVZU HUKUK (YAZILI OLAN HUKUK) RF VE ADET KURALLARI (YAZILI OLMAYAN HUKUK)
www.femakademi.net
POZTF HUKUK (YRRLKTE OLAN HUKUK)

24
MEVZU HUKUK
Bir lkede yetkili bir makam tarafndan konulmu olan ve yrrlkte bulunan yazl hukuk kurallarnn tmne birden Mevzu Hukuk denir. Trk hukuk sisteminde (anayasalar, uluslar aras antlamalar, kanunlar, tzkler, ynetmelikler, genelgeler Trkiyenin mevzu hukukunu oluturur buna mevzuat denir.
TAB (DEAL DOAL) HUKUK

Tabii (deal Doal) Hukuk: Bir lkede ideal yani olmas gereken hukuku ifade eder. Bu hukuk olan deil olmas gereken yada olmas istenilen hukuktur.
www.femakademi.net
26
TARH HUKUK Yrrlkten kalkm olan hukuka Tarihi Hukuk denir.
www.femakademi.net
27
OBJEKTF HUKUK SUBJEKTF HUKUK

Objektif Hukuk: Hukuk kurallarnn tmne verilen addr. Toplum hayatnda uygulanmas zorunlu olan kurallar kapsar. rnein adam ldrmenin cezas 30 yldr. Sbjektif Hukuk: Sbjektif hukuk hem zel hukuk (zel mlkiyet) hem de bireysel zgrlkleri koruyan hukuktur. Kasten adam ldrmenin cezas 30 yl hapistir ancak bireyin adam ldrme nedeni ne? Hafifletici etkenler var m? Diyelim ki birey kendisine kar bir saldry karlarken adam ldrdyse bu ceza belki 2 yl belki beraatla sonulanabilir.
www.femakademi.net
28
KPSS 2006 SORUSU

Bir lkede belli bir zamanda yrrlkte olan hukuk kurallarndan sadece yazl olanlara ne ad verilir?
A) B) Kamusal Hukuk B)TarihiHukuk D)TabiiHukuk E) Mevzu Hukuk C) Dogmatik Hukuk
www.femakademi.net
29
KPSS 2006 SORUSU

Bir lkede belli bir zamanda yrrlkte olan hukuk kurallarndan sadece yazl olanlara ne ad verilir?
A) B) Kamusal Hukuk B)TarihiHukuk D)TabiiHukuk E) Mevzu Hukuk C) Dogmatik Hukuk
www.femakademi.net
30
KPSS 2008 SORUSU

Bir lkede, yetkili bir makam tarafndan konulan ve hlen yrrlkte bulunan hukuk kurallarnn tmne ne ad verilir? A. Pozitif Hukuk B. Tabii Hukuk C. deal Hukuk D. Mevzu Hukuk E. Objektif Hukuk
KPSS 2008 SORUSU

Bir lkede, yetkili bir makam tarafndan konulan ve hlen yrrlkte bulunan hukuk kurallarnn tmne ne ad verilir? A. Pozitif Hukuk B. Tabii Hukuk C. deal Hukuk D. Mevzu Hukuk E. Objektif Hukuk
HUKUK KURALLARININ TEMEL NTELKLER

GENELLK SOYUTLUK KLK DII OLMAK SREKLLK YAPTIRIMA DAYALI OLMA
rnek Soru
Aadakilerden hangisi hukukun temel nitelikleri arasnda yer almaz? a. Genellik b. Soyutluk c. Kiilik d olmak d. Yaptrma dayal olmak e. Srekli olmamak
rnek Soru
Aadakilerden hangisi hukukun temel nitelikleri arasnda yer almaz? a. Genellik b. Soyutluk c. Kiilik d olmak d. Yaptrma dayal olmak e. Srekli olmamak
HUKUK KURALLARININ ETLER

Emredici (amir) hukuk Bu krallarn amac; kamu dzenini korumak, ahlak kurallarn korumak, zayflar korumak olarak belirlenmitir. kurallar Tamamlayc Taraflarn var olan hkmn aksini kararlatrabildii hukuk (Yedek) Hukuk kurallardr. Borlar kanunundaki baz kurallar tamamlayc Kurallar niteliktedir. Yorumlayc Hukuk Kurallar
Tanmlayc Hukuk Kurallar
Taraflarca dzenlenmi, ancak yeteri kadar aklk tamayan durum ve davranlarn akla kavuturulmasnda kullanlan hukuk kurallardr.
Bir kurum ve ya kuruluun oluum ve grevlerine ilikin aklamalarda bulunan hukuk kurallardr.
Hukuk kurallarndan bazlar kiilere bir takm ilemleri yapp yapmamas, bir takm yetkileri kullanp kullanmamas konusunda yetki sunar. Bu tr hukuk kurallarna yetki verici hukuk kurallar denir Bir takm hukuk kurallarnda var olan bir hukuk kuraln yrrlkten kaldrma amacn tayan kurallara ilga edici hukuk kurallar denir.
www.femakademi.net
Yetki Verici Hukuk Kurallar
lga Edici Hukuk Kurallar
36
EMREDC HUKUK KURALLARI

Kesinlikle uyulmas gereken hukuk kurallardr.Bu kurallarn aksine szleme yaplmaz ve bu kurallarn aksine davranlarda bulunulmaz. Aksi durum yokluk ve butlan olur.
Akl hastas iki kii evlenemez. Bir kii sadece bir ele evlenebilir. Neden emredici hukuk kurallar konuldu? 1. Kamu dzenini korumak 2. Genel ahlak korumak 3. Zayflar korumak
TAMAMLAYICI HUKUK KURALLARI

Aksi kararlatrlabilen ancak aksi kararlatrlmadnda uygulanan hukuk kuraldr. Taraflarn szleme yaparken ngremedikleri konulardaki uyumazlklarn zmne yarayan kurallardr rnek: Bir bor ilikisinde taraflar denecek faiz orann yasal faiz oranndan daha farkl olarak tespit edebilir.
EVLLK SZLEMES EDNLM MALLARA KATILMA szlemesi MAL AYRILII szlemesi PAYLAMALI MAL AYRILII szlemesi MAL ORTAKLII szlemesi
www.femakademi.net
39
Eler birlikte sz alarak, (../../.) tarihinde evlendik. Evlenme tarihinden geerli olmak zere aramzda edinilmi mallara katlma rejimini kabul ediyoruz:
1- Bu mal rejiminin balangcndan bu tarihe ve bu tarihten sonra da devam sresince, her birimizin almasnn karln oluturan edinimler, sosyal gvenlik ve sosyal yardm kurumlarndan yaplan demeler, alma gcmzn kayb nedeniyle denmi veya yaplacak olas demeler, kiisel mallarmzn gelirleri ve bu kalemde saylan mallarmzn yerine gemi veya geecek gelirler her birimizin ayr ayr ve kendisine ait edinilmi maln oluturacaktr. 2- Ayr ayr ve yalnzca kiisel kullanmda bulunan eyalar ile evlenmeden nce veya sonra miras yoluyla veya her hangi bir ekilde karlksz kazanma yoluyla elde ettiimiz malvarl deerleri, hkmolunmu veya hkmolunacak manevi tazminat alacaklar ve bu kalemde saylan deerlerin yerine geen deerler her birimizin kiisel maln oluturacaktr.
YORUMLAYICI HUKUK KURALLARI

Taraflarca dzenlenmi, ancak yeteri kadar aklk tamayan durum ve davranlarn aa kavuturulmasda kullanlan hukuk kurallardr. rnek:Senedin iadesi borcun dendii anlamna gelir.ama taraflar senedin tercme iin veya bir noksannn giderilmesi iin verildii konusunda anlaabilirler. Taraflar szlemede ayn ba tabirini kullanm fakat bunla neyi kastettiklerini aklamamlarsa bu tabirden ayn 1. gn anlalmas gerekir.
TANIMLAYICI HUKUK KURALLARI

Bir hukuki kavramn veya kuraln ne anlama geldiini belirleyen kurallardr.
rnek medeni kanun nianlanmay yle tanmlar: Nianlanma evlenme vaadi ile olur.
YETK VERC HUKUK KURALLARI

lgilisine yetki veren, ilgilisini belli bir davranta bulunmada serbest brakan kurallardr.
Mirasnn mirasn reddetme yetkisi gibi
www.femakademi.net
43
KPSS 2012 LSANS SORUSU

Hukuk kurallar arasnda aksine bir hukuksal ilem yaplmas mmkn olmayan kurallara ne ad verilir? A) Emredici kurallar B) Yedek kurallar C) Yorumlayc kurallar D) Tamamlayc kurallar E) Tanmlayc kurallar

Hukuk kurallar arasnda aksine bir hukuksal ilem yaplmas mmkn olmayan kurallara ne ad verilir? A) Emredici kurallar B) Yedek kurallar C) Yorumlayc kurallar D) Tamamlayc kurallar E) Tanmlayc kurallar
HUKUK KURALLARININ KAYNAKLARI

ASL KAYNAKLAR
YAZILI KAYNAKLAR
ANAYASA ULUSLAR ARASI ABTLAMALAR KANUNLAR
YAZISIZ KAYNAKLAR
YARDIMCI KAYNAKLAR
RF VE ADETLER
KANUN HKMNDE KARARNAMELER

TZKLER YNETMELKLER EMR VE GENELGELER
-tihatlar (mahkeme kararlar) -retiler ( bilimsel grler)
www.femakademi.net
46
YAZILI KAYNAKLAR
Yasal metinler Hiyerarik bir dzen ANAYASA iinde yer alr ve yazl kaynaklarn hibiri ULUSLAR ARASI ANTLAMALAR kendisinden stte olan KANUNLAR kurala aykr olamaz. Buna Anayasann stnl KANUN HKMNDE KARARNAME lkesi (Kelsenin Normlar TZKLER Hiyerarisi) denir. Bu kurallara uymak YNETMELKLER zorunludur. Bu kurallar balayc hukuk EMR VE GENELGELER kaynaklar olarak ta ifade edilebilir. 47 www.femakademi.net
ANAYASA
Devletin temel yapsn, ynetim biimini, devlet organlarnn birbiriyle olan ilikilerini, kiilerin temel hak ve zgrlklerini dzenleyen kanunlar btnne Anayasa denir. Anayasa btn kanunlarn temelidir. Anayasalar nemli bir ok konunun ana hatlarn dzenler. Not: ilk anayasa 1787 tarihli ABD anayasasdr. Trk tarihindeki ilk yazl anayasa 1876 tarihli Kanun i Esasidir.
NTELKLERNE GRE ANAYASALAR

YAZILI OLUP OLMAMASINA GRE ANAYASALAR
DETRLEBLME ZELLNE GRE ANAYASALAR

YUMUAK ANAYASA SERT (KATI) ANAYASA
AYRINTILARINA GRE ANAYASALAR

EREVE ANAYASA DZENLEYC (KAZUSTK AYRINTILI) ANAYASA
Uzun ve ayrntl kurallardan oluur. Buna kazuistik (ayrtl) anayasada denir. 1982 anayasas.
49
YAZILI ANAYASA
YAZILI OLMAYAN ANAYASA
Bir anayasada Toplum iinde bulunmas uzun sre gereken tekrarlanan ve kurallarn balayclna yetkili bir organ inanlan tarafndan uygulamalarda belirli bir belge n oluur. iinde ngiltere de toplanmasdr. uygulanr.
Deitirile bilme zellii olan anayasalara yumuak anayasa denir. 1921 Anayasas.
Deitirile bilme zellii zor olan anayasalara sert ya da kat anayasa denir. 1982 Anayasas.
Ksa ve z hkmlerden oluan anayasalardr 1921 anayasas.
www.femakademi.net

1982 Anayasasna gre, aadakilerden hangisi Anayasa metnine dhil deildir? A) Balang ksm B) Anayasann ilk drt maddesi C) Anayasann geici maddeleri D) Anayasada bulunan madde kenar balklar E) Anayasann 175. maddesi

1982 Anayasasna gre, aadakilerden hangisi Anayasa metnine dhil deildir? A) Balang ksm B) Anayasann ilk drt maddesi C) Anayasann geici maddeleri D) Anayasada bulunan madde kenar balklar E) Anayasann 175. maddesi

1982 Anayasasna gre Devletin ekli ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur? A) Trkiye federal bir devlettir. B) Trkiye konfederal bir devlettir. C) Trkiye devleti monaridir. D) Trkiye devleti totaliter bir devlettir. E) Trkiye devleti bir cumhuriyettir.

1982 Anayasasna gre Devletin ekli ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur? A) Trkiye federal bir devlettir. B) Trkiye konfederal bir devlettir. C) Trkiye devleti monaridir. D) Trkiye devleti totaliter bir devlettir. E) Trkiye devleti bir cumhuriyettir.
KPSS 2010 NLSANS SORUSU

Aadakilerden hangisi 1982 Anayasasnda deitirilemez ve deitirilmesi teklif edilemez hkmler arasnda yer almaz?
A)Trkiye Devletinin bakenti Ankaradr. B)Yasama yetkisi Trk Milleti adna Trkiye Byk Millet Meclisinindir. C)Trkiye Devletinin Milli Mar stiklal Mardr. D)Trkiye Cumhuriyeti insan haklarna saygldr. E)Trkiye Cumhuriyeti Atatrk Milliyetiliine baldr.
KPSS 2010 NLSANS SORUSU

Aadakilerden hangisi 1982 Anayasasnda deitirilemez ve deitirilmesi teklif edilemez hkmler arasnda yer almaz?
A)Trkiye Devletinin bakenti Ankaradr. B)Yasama yetkisi Trk Milleti adna Trkiye Byk Millet Meclisinindir. C)Trkiye Devletinin Milli Mar stiklal Mardr. D)Trkiye Cumhuriyeti insan haklarna saygldr. E)Trkiye Cumhuriyeti Atatrk Milliyetiliine baldr.
KANUNLAR (YASALAR)
Trkiye Byk Millet Meclisinde (yasama organnca) yazl biimde, kanun ad altnda, srekli olarak uygulanmak zere karlan, genel ve soyut nitelikte olan hukuk kurallarna kanun denir.(Sreli,Sresiz,Milli,Uluslararas antlamalar) Kanun yapma yetkisi TBMMye aittir.
Kanunlar iki ekilde teklif edilir; Kanun Teklifi: Milletvekilleri kanun teklif ederse Kanun Tasars: Bakanlar kurulu kanun teklif ederse
KANUNLARIN ZELLKLER
Kanun teklif etmek yetkisi Bakanlar Kuruluna ve TBMM yelerine aittir. Milletvekilleri tarafndan yaplan kanun nerisine kanun teklifi; Bakanlar Kurulu tarafndan yaplan kanun nerisine kanun tasars denir. TBMMce reddedilmi bulunan kanun tasar ve teklifleri, reddedildikleri tarihten itibaren bir yl gemedike yeniden verilemezler. TBMM tarafndan kabul edilen kanun tasars Cumhurbakan tarafndan 15 gn iinde Resmi Gazetede yaymlanr. Kanunu yaymlamak Cumhur bakannn grevidir. Ancak resmi gazeteyi babakanlk kartr.
KANUNLARIN ZELLKLER
Yaymlanan kanunda yrrlk tarihi yoksa kanun, resmi gazetede yaymlandktan 45 gn sonra yrrle girer. Cumhurbakan, Bte Kanunu dndaki kanunlar tekrar incelenmek zere meclise geri gnderebilir. Meclis ayn yasay yeniden kabul ederse Cumhurbakan bu sefer kanunu onaylamak zorundadr. Hukukumuzda ad kanun olmamakla birlikte kanun gcnde olan yazl hukuk kaynaklar da vardr. Bunlara kanuna eit metinlerde denir. Bunlar: Uluslar aras (milletler aras antlamalar) ve Kanun Hkmnde Kararnamelerdir.
KPSS 2007 SORUSU

1982 Anayasasna gre kanunlar yaymlamak grevi kime aittir? A) TBMM Bakan B) Babakan C) Cumhurbakan D) ileri Bakan E) Adalet Bakan
KPSS 2007 SORUSU

1982 Anayasasna gre kanunlar yaymlamak grevi kime aittir? A) TBMM Bakan B) Babakan C) Cumhurbakan D) ileri Bakan E) Adalet Bakan
ULUSLAR ARASI ANTLAMALAR

Bu antlamalar, hkmet tarafndan imzalanp, TBMM tarafndan onaylanmas uygun grlp Cumhurbakan tarafndan onaylanr. Uluslar aras antlamalar imzaland andan itibaren kanun gcndedir. Aykr olduklar iddias ile Anayasa Mahkemesine bavurulamaz.
www.femakademi.net
61
KANUN HKMNDE KARARNAMELER

Hkmet yani Bakanlar Kurulu Tarafndan karlan ve kanun gcnde olan kanunlara Kanun Hkmnde (Gcnde) Kararnameler denir. Bakanlar Kuruluna kanun hkmnde kararname kartma yetkisi 1961 Anayasasnda 1971 ylnda yaplan deiiklikle verilmitir. Bu yetki 1982 Anayasas ile Olaan ve Olaanst Hal Kanun Hkmnde Kararnameleri olarak dzenlenmitir.
OLAAN DNEM KANUN HKMNDE KARARNAMELER (KHK)

TBMM tarafndan verilen yetkiye dayanlarak Bakanlar Kurulu tarafndan karlr. TBMMden yetki alnmadan olaan dnem KHKler kartlamaz. Anayasaya uygun olmak zorundadr. Anayasa Mahkemesinin denetimine tabidir. KHKnin amac, ilkeleri ve sresi bellidir. KHKler yaymland gn yrrle girer ve TBMMnin onayna sunulur. Olaan dnemlerde sosyal ve ekonomik haklar dnda kalan temel haklar ve zgrlkler, Kanun Hkmnde Kararnameler ile dzenlenemez.
Cumhurbakannn bakanlnda toplanan Bakanlar Kuruluna verilmitir. Anayasa Mahkemesinin denetimine tabi deildir. Olaanst Hal KHKsi kartmak iin yetki alnmasna gerek yoktur. Ayrca Olaanst Hal KHKsi ile temel hak ve zgrlkler zerinde dzenlemeler yaplabilir. Olaanst Hal KHKsi ile temel hak ve zgrlkler kstlanabilir. Bunlarn anayasaya uygun olup olmadklar da denetlenemez. Bu KHKler ancak skynetim ve olaanst hal dnemlerinde karlabilir. Uygulanma sresi olaanst hal ve skynetim sresincedir. TBMMnin onayna sunulduunda TBMM bunu 30 gn iinde grr ve onaylar.
OLAANST HAL KANUN HKMNDE KARARNAMELER (KHK) Skynetim ve olaanst hal KHKsi kartma yetkisi
OLAAN DNEM KHK'LER Yetki Kanunu Yetkili Makam Konu Unsuru
OLAANST HL VE SIKIYNETM KHK'LER

Gereksiz Cumhurbakannn Bakanlnda Toplanan Bakanlar Kurulu Her konu dzenlenebilir. (Ancak dzenlemeler gerekli olacak ve ekirdek alana mdahale etmeyecek).
Gerekli Bakanlar Kurulu Temel hak ve hrriyetler dzenlenemez (Sosyal haklar hari).
Sebep Unsuru Resm Gazetede Yaym

TBMMnin Onayna Sunma TBMMde Grme Sresi
Belirlenmemi Var
Var. (RGde Yayn Gnnde) Yok (ncelikle ve ivedilikle grlr)
Olaanst hl ve skynetim Var

Var. (RGde Yayn Gnnde) 30 gn
Anayasa Mahkemesinin Denetimi

Uygulanma Sresi Uygulanaca Yer
Var
Yok
Sresiz Tm lke
www.femakademi.net
Olaanst hl ve skynetim sresince Olaanst hl ve skynetim iln edilmi yerler

65
DOAL GAZIN KULLANIMI HAKKINDA KANUN HKMNDE KARARNAME Kanun Hk.Kar.nin Tarihi : 18/11/1988 No: 350 Yetki Kanununun Tarihi : 10/6/1987 No: 3378 Yaymland R.G.Tarihi : 9/12/1988 No: 20014 V.Tertip Dsturun Cildi : Sh.: Durumu : 2/1/1990 tarih ve 397 sayl KHK ile yrrlkten kaldrlm olduu iin klliyattan karlmtr.Bu konudaki yeni KHK ise KHK`ler Klliyat 495 inci sayfada yaymlanmtr. K.H.K.`LER UBAT 1990 (Ek - 4)
www.femakademi.net
66
SOYUT NORM DENETM

(DAVA YOLU)
Anayasada belirtilen baz kii ya da organlarn bir kanuna kar Anayasa Mahkemesinde dava amayla gerekleen denetim.
www.femakademi.net
67
SOMUT NORM DENETM

(TRAZ YOLU)
Bir mahkemede grlmekte olan davann karara balanmasnn, o davada uygulanacak hukuk kuralnn anayasaya uygun olup olmadna bal olmas halinde yaplan denetim.
TZK
RESM GAZETEDE YAYIMLANIR CUMHURBAKANI TARAFINDAN MZALANAIR
TZK
DANITAY TARAFINDAN YARGISAL DENETM YAPILIR
www.femakademi.net
BAKANLAR KURULU TARAFINDAN IKARILIR
69
TZK
AMACI
Belirli bir kanunun hkmlerine aklk getirmek ve bu hkmlerin nasl uygulanacan gstermek amacyla hazrlanan esaslardr. Kanunlarla, soyut kurallar konulur; Tzklerle bu kurallar somut hale getirilir. Anayasamza gre; Tzk, Dantayn incelemesinden geirilerek (geirilmezse Tzk yok hkmndedir) Bakanlar Kurulu tarafndan karlr. Tzk karmaya yetkili tek organ Bakanlar Kuruludur. Cumhurbakan tarafndan imzalanr ve kanunlar gibi resmi gazetede yaymlanr. Tzn Kanuna aykr olmamas gerekir. Dantay kanuna aykr bulduu Tz ksmen ve ya tamamen iptal edebilir.
IKARILMASI YETKL ORGAN PTAL
Bakanlar Kurulu Kararnn Tarihi : 20.8.1959, No: 4/12059 Dayand Kanunun Tarihi : 11.2.1959, No: 7201 Yaymland R. Gazetenin Tarihi : 11.9.1959, No: 10303 Umumi hkmler BRNC FASIL Tzn umul (Kapsam-ierii) Tebligatn Kimin Araclyla Yaplaca Madde 1 - (Deiik: 5.10.1987 - 87/12170 K.) Kazai merciler, genel ve katma bteli daireler, belediye ve ky hkmi ahsiyetleri, barolar ve noterlerin btn teblileri, Tebligat Kanunu ve bu Tzk hkmlerine gre Posta Telgraf ve Telefon letmesi veya memur vastasyla yaplr.
Bu Tzn adnda ve metninde geen "nizamname" szckleri 5.10.1987 tarih ve 87/12170 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile "tzk" olarak deitirilmi olup, metindeki yerlerine ilenmitir.
KPSS 2007 SORUSU

Tzklerin iptaline ilikin davalara aadakilerden hangisi bakar? A) Yargtay B) Dantay C) Blge idare mahkemesi D) dare mahkemesi E) Anayasa mahkemesi
KPSS 2007 SORUSU

Tzklerin iptaline ilikin davalara aadakilerden hangisi bakar? A) Yargtay B) Dantay C) Blge idare mahkemesi D) dare mahkemesi E) Anayasa mahkemesi
KPSS LSANS 2010 SORUSU

Tzklerle ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
A) Tzkler, kanun ve ynetmeliklerin uygulanmasn salamak zere karlrlar. B) Hangi tzklerin Resm Gazetede yaymlanaca kanunla belirtilir. C) Tzk karma yetkisi yalnzca Bakanlar Kuruluna tannmtr. D) Tzklerin Anayasaya ve kanunlara uygunluunun denetimi Anayasa Mahkemesi tarafndan yaplr. E) Tzk tasarlar hakknda dncesini bildirmek Dantayn idari grevleri arasnda yer alr.
KPSS LSANS 2010 SORUSU

Tzklerle ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
A) Tzkler, kanun ve ynetmeliklerin uygulanmasn salamak zere karlrlar. B) Hangi tzklerin Resm Gazetede yaymlanaca kanunla belirtilir. C) Tzk karma yetkisi yalnzca Bakanlar Kuruluna tannmtr. D) Tzklerin Anayasaya ve kanunlara uygunluunun denetimi Anayasa Mahkemesi tarafndan yaplr. E) Tzk tasarlar hakknda dncesini bildirmek Dantayn idari grevleri arasnda yer alr.
KPSS N LSANS 2010 SORUSU

Tzklerin yargsal denetimini yapma konusunda aadakilerden hangisi grevlidir? A)dare Mahkemesi B)Blge idare mahkemesi C)Askeri Yksek idare mahkemesi D)Dantay E)Saytay

Tzklerin yargsal denetimini yapma konusunda aadakilerden hangisi grevlidir? A)dare Mahkemesi B)Blge idare mahkemesi C)Askeri Yksek idare mahkemesi D)Dantay E)Saytay

Aadakilerden hangisi belediye tzel kiiliinin karabilecei dzenleyici ilemlerden biri deildir? A)Tzk B)Ynetmelik C)mar Plan D)Tebli E)Genelge

Aadakilerden hangisi belediye tzel kiiliinin karabilecei dzenleyici ilemlerden biri deildir? A)Tzk B)Ynetmelik C)mar Plan D)Tebli E)Genelge
YNETMELK
RESM GAZETEDE YAYIMLANMAYABLR. BABAKANLIK BAKANLIK KAMU TZEL KLER TARAFINDAN IKARILIR.
YNETMELK
LKE APINDA UYGULANACAKSA DANITAY TARAFINDAN, BELRL BR BLGEDE UYGULANACAKSA O BLGENN DAR MAHKEMESNCE DENETLENR. KANUNLARIN VE TZKLERN UYGULANMASINI SALAMAK N IKARILIR.
Kanunlarn ve tzklerin uygulanmasna ilikin ayrntlar gsteren metinlerdir. Babakanlk, bakanlklar ve kamu tzel kiileri kanunlara ve tzklere aykr olmamak art ile ynetmelikler karabilir. Hangi ynetmeliklerin resmi gazetede yaynlanaca kanunda belirtilir. Her ynetmeliin resmi gazetede yaymlanmas zorunlu deildir. Ynetmeliklerin Dantayn incelemesinden geme zorunluluu yoktur. Ynetmelik ile temel hak ve zgrlkler snrlanamaz. Kanunla dzenlenmeyen bir konuda ynetmelik karlamaz.
NOT: lke apnda uygulanacak ynetmelikler
YNETMELK
tarafndan, belirli bir blgede uygulanacak ynetmelikler ise o yerin Blge dare Mahkemesi tarafndan denetlenir.
www.femakademi.net
Dantay
81
TUVALET YNETMEL
gnnn byk ksmnn tuvaletlerde harcand tesbit edildiinden, bundan byle tuvaletlerde kalma sresi 3 dakika ile snrlandrlmtr. 3 dakika bittii anda alarm alacak, tuvalet kad otomatikman ieri toplanacak, kabin kaps alacak ve yukardan otomatik bir fotoraf makinesi inerek resminizi ekecektir. Bu durumun st ste iki kez banza gelmesi durumunda resminiz irketin kara listesinde yaynlanacak, resimde srtt tespit edilenler ynetmeliin "akli dengesizlik durumu" maddesi kapsamnda deerlendirilecektir. Bu ynetmelik yaynland tarihten itibaren geerlidir. www.femakademi.net (Alntdr)
82
ZN YNETMEL Her alann senede 104 izin gn vardr. Bunlara Cumartesi ve Pazar denir. Zayf personelin le tatili sresi 30 dakikadr. Normal kilodaki personelin le tatili sresi, dengeli beslenip formlarn korumalarna yetecek ekilde 15 dakikadr. Kilolu personelin le tatili sresi 5 dakikadr. Bu da zaten Diet Cola imek iin gayet yeterlidir.
KIYAFET YNETMEL Bundan byle herkesin ald maaa gre giyinmesi nemle rica olunur...
Ofise Prada ayakkablar ve Gucci antalarla geliyorsanz, maddi durumunuzun yeterince iyi olduu grld iin maanza zam yaplmayacaktr.
Sradan ve ucuz yerlerden giyiniyorsanz elinizdeki paray yeterince iyi idare edebildiiniz grld iin maanza zam yaplmayacaktr. Bazen marka bazen sradan yerlerden giyiniyorsanz, herhangi bir sorununuz olmad grld iin maanza zam yaplmayacaktr.
T.C. STANBUL NVERSTES REKTRL Strateji Gelitirme Daire Bakanl TAINIR MAL YNETMEL Uygulama rnekleri 28.05.2007
www.femakademi.net
85
Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi, Genetik ncelemeler ve Fizik Kimliin Tespiti Hakknda Ynetmelik Yaymland Resm Gazetenin Tarihi: 1 Haziran 2005 Say: 25832 BRNC BLM Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar Ama ve kapsam Madde 1 - Bu Ynetmelik; bir sua ilikin iz, eser, emare ve delillerin elde edilmesi; ayrca, madd gerein ortaya kartlmas bakmndan pheli, sank, madur ve dier kiilerin beden muayenelerinin yaplmas, tbb incelemelerde bulunmak zere vcuttan, kan veya benzeri biyolojik rneklerle, sa, tkrk, trnak gibi rneklerin alnmas, molekler genetik incelemeler ile pheli ve sann kimliinin tehisi iin gerekli fizik zelliklerin tespitine ilikin usul ve esaslar dzenlemektir.
Yrrlk Madde 25 - Bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer. Yrtme Madde 26 - Bu Ynetmelik hkmlerini Adalet Bakan yrtr.
2007 KPSS SORUSU

Ynetmelikle ilgili aadaki ifadelerden hangisi yanltr? A) Anayasann ynetmelik karabileceine izin vermedii konularda ynetmelik karlamaz. B) Ynetmelikle dzenlenen bir konun mutlaka yasal dayanann bulunmas gerekir. C) Ynetmelikle su ve ceza konulamaz. D) Bakanlklar ynetmelikler karabilirler. E) Normlar Hiyerarisinde genelge ynetmeliin altndadr.
2007 KPSS SORUSU

Ynetmelikle ilgili aadaki ifadelerden hangisi yanltr? A) Anayasann ynetmelik karabileceine izin vermedii konularda ynetmelik karlamaz. B) Ynetmelikle dzenlenen bir konun mutlaka yasal dayanann bulunmas gerekir. C) Ynetmelikle su ve ceza konulamaz. D) Bakanlklar ynetmelikler karabilirler. E) Normlar Hiyerarisinde genelge ynetmeliin altndadr.
EMR VE GENELGELER
EMR: Kamu hizmetlerinin grl srasnda
idare mekanizmas iinde st derecedekilerin alt derecedeki memurlara ilerin yrtlmesi ynnde kanunlara uygun olarak verdikleri talimatlara emir denir.
GENELGE: darenin st kademelerinin

kendilerine bal tekilata ve memurlara verdii yazl talimattr.
T.C. LER BAKANLIINDAN EHT YAKINLARI VE GAZLERE YARDIM GENELGES T.C.ileri Bakanl, Bakan Sayn Beir ATALAYn imzasn tayan 17.08.2010 tarihli B.05.0.L.0.02.03.02.249.4874 sayl ve ehit Yaknlar ve Gaziler Hk.'' konulu bir Genelge yaynlamtr. Sayn Bakan Beir ATALAY, 81 l Valiliine gnderilen bu genelge kapsamnda; Ramazan Aynda ve Ramazan Bayramnda, vali ve kaymakamlarmzn yakn ilgi ve koordinasyonunda aziz ehitlerimizin milletimize emaneti olan yaknlarnn ve gazilerimizin Ramazan Ayn ve Bayram huzurlu ve mutlu bir ekilde geirmeleri iin gerekli hassasiyetin gsterilmesini ve ihtiyalarnn giderilmesine ynelik gerekli yardmlarn yaplmasn istemitir.
SOSYAL GVENLK KURUMU BAKANLII Sosyal Sigortalar Genel Mdrl htilafl Prim lemleri ve cra Daire Bakanl
GENELGE 2009/20 Tarih : 03.02.2009 Konu : Tecil, taksitlendirme yetkileri ile usul ve esaslar
T.C. ARI VALL Say : B.05.4.VLK.4.04.03.00/490/ 30/05/2008 Konu : Resmi tatlarn etkin kullanm GENELGE 2008/1
www.femakademi.net
92
YAZILI OLMAYAN KAYNAKLAR

Gnmzde uygulamada ncelikle yazl hukuk kaynaklar geerlidir. Yazl kaynaklarn olmad durumlarda rf ve adetler de hukuk kural olarak deerlendirilir. rf ve adetlerin hukuk kural olarak deerlendirilebilmesi iin u ey gereklidir. 1. Sreklilik 2. Genel nan 3. Devlet destei
www.femakademi.net
93
YAZILI OLMAYAN KAYNAKLAR

RF VE ADET KURALLARI
Sosyal hayatta srekli uygulanan ve toplum yaamnda bireyler arasnda bu kurallara uyulmas gerektiine dair genel inancn olutuu devlet tarafndan yaptrma balanm kurallardr.
www.femakademi.net
94
YARDIMCI HUKUK KAYNAKLARI

RET (DOKTRN BLMSEL GRLER) Bilimsel
THATLAR (MAHKEME KARARLARI) Kazai
www.femakademi.net
95
THATLAR (MAHKEME KARARLARI)

Hukukun yardmc kaynaklarndan biri yarg kararlar yani itihatlardr. lkemizde itihadi birletirme kararlar balayc, dier yarg kararlar yardmc kaynak saylmaktadr. Hakim hukuki bir sorunun zmnde dier kaynaklara bavurduu halde sorunu zemezse benzer konularda daha nce verilmi yarg kararlarndan yararlanabilir. tihat hukuku mahkemelerin vermi olduu kararlardan karlan hukuka denir. Uluslar aras yarg itihatlar da yardmc kaynaklardandr.
THATLAR (MAHKEME KARARLARI)

itihadi birletirme kararlar ayn yarg dzeni ierisindeki kararlar ve uygulamalar arasnda birlii salamak amac ile o yarg dzeninin tepesinde yer alan yksek mahkemece alnr. Yargtay, Dantay, Askeri Yargtay, Askeri Yksek dare Mahkemesi ile Saytay tihadi birletirme kararlar alabilir. tihadi birletirme kararlar, itihatta herhangi bir deiiklik olana kadar uyulmas zorunlu bir kaynaktr. tihadi birletirme kararlar resmi gazetede yaymlanr.
RET (DOKTRN BLMSEL GR)

Hukukla uraan kiilerin (Bilim Adamlar), hukuk sorunlar hakkndaki gr ve dnceleridir. Buda hukukun yardmc kaynaklarndan biridir.
www.femakademi.net
98
Hakimin Hukuk Yaratmas: Hakimin hukuk yaratabilmesi iin kanunda ve rf - adet hukukunda somut olaya uygulanacak bir hkmn bulunmamas gerekir. UYARI: Hakim ncelikle kanuna bakar. Kanunda grlmekte olan dava ile ilgili bir hkm gremezse rf ve adet hukukuna bakar. Burada da ilgili bir hkm gremezse Medeni Kanunun kendisine verdii yetkiyle kanun koyucu edasyla bir hkm oluturur ve bu hkme gre karar verir.
NOT
HUKUKTA BOLUK TRLER

HUKUK BOLUU: Herhangi bir konuda; kanunda ve rf - adet hukukunda (genel ifadesiyle hukukun kaynaklarn oluturan kurallarda) somut bir olaya uygulanacak yazl veya yazsz herhangi bir hukuk kuralnn bulunmamasdr. KANUN BOLUU: Gerekli ve zorunlu bir dzenlemenin kanun koyucu tarafndan yaplmam olmas, kuraln ak ekilde ifade edilmemi olmas ve ya kuraln tm ayrntlar ile yer almamasdr. Kanun boluu Kural i Boluk ve Kural D Boluk olmak zere ikiye ayrlr.
Kanun Boluu
Kural i Boluk: Kanun koyucu tarafndan bilinli olarak braklm ve hakimin takdir yetkisi ile doldurabilecei boluktur. Kural D Boluk: Kanun koyucu tarafndan istenmeden, bilinsizce braklm boluklardr. kiye ayrlr; Ak Boluk: Somut olaya ilikin uygulanacak bir kuraln bulunmamasdr. Hakimin hukuk yaratmas burada ortaya kar. rtl Boluk (stisna Boluu Ak Olmayan Boluk): Konuya uygulanacak bir kural vardr, fakat konuyu zebilecek yeterlilie sahip deildir.
TAKDR YETKS
Gerekeli kararda, ''Cem Garipolu'nun eitim seviyesi, yapt eylemin bilincinde olmas gerekecei, yaam koullar, daha nceden eylemi tasarlamas, maktul ldrme ekli ve maktuln de ocuk olmas, sua srklenen ocuun 17 yan doldurmu olup kendi evinde tamamen korumasz olan maktule kar eylemini gereklemesi, birden fazla arlatrc unsurun yer almas, su kastnn younluu ve eylemin kasten ldrme suu olmas nedeniyle takdiren en st snrdan cezalandrlmasna karar verilmitir'' ifadesine yer verildi.
Kararda, Cem Garipolu hakknda eylemin daha nceden planlanm olmas, maktule ile sank arasnda geen olaylarn tam olarak aklanmamas, Garipolu'nun cinnet getirdii iddiasnda bulunduu, ancak suu iledikten sonra maktul paralayarak cesetten kurtulmak istemesinin eliki yaratmas, souk kanl tavrlar, olay ailesi veya yaknlar ile ilk aamada paylamamas, maktuleden kaynaklanan herhangi bir eylemin aklanmamas nedeniyle tahrik hkmlerinin uygulanmad anlatld. Gerekeli kararda, ''Olaydan sonra cesedi paralayarak bir p konteynerine atmas, uzun sre yakalanamamas ve kamas, yakalandktan sonra da 7 aylk zaman diliminde nerede olduunun aklanmamas bu ekilde su iledikten sonraki davranlar ve cezann failin gelecei zerindeki olas etkileri gz nnde bulundurularak, durumalardaki soyut beyanlar ise dikkate alnmayarak takdiriwww.femakademi.net indirim nedenleri uygulanmamtr'' 103 denildi.
2008 KPSS SORUSU

Bir somut olaya uygulanacak yazl ya da yazl olmayan bir hukuk kuralnn bulunmamas durumuna ne ad verilir? A) Hukuk boluu B) Kural ii boluk C) rtl boluk D) Kanun boluu E) Ak boluk
2008 KPSS SORUSU

Bir somut olaya uygulanacak yazl ya da yazl olmayan bir hukuk kuralnn bulunmamas durumuna ne ad verilir? A) Hukuk boluu B) Kural ii boluk C) rtl boluk D) Kanun boluu E) Ak boluk
2013 KPSS SORUSU
Belli bir hukuki duruma ilikin olarak kanunda bir hkm olmas gerekirken hibir hkm ngrlmemi olmasnn hukuki nitelii aadakilerden hangisidir? A) Gerek hukuk boluu B) Bilinli hukuk boluu C) Gerek olmayan hukuk boluu D) Gerek olmayan kanun boluu E) Gerek kanun boluu
2013 KPSS SORUSU
Belli bir hukuki duruma ilikin olarak kanunda bir hkm olmas gerekirken hibir hkm ngrlmemi olmasnn hukuki nitelii aadakilerden hangisidir? A) Gerek hukuk boluu B) Bilinli hukuk boluu C) Gerek olmayan hukuk boluu D) Gerek olmayan kanun boluu E) Gerek kanun boluu
2008 KPSS SORUSU

Aadakilerden hangisi hukukun yazl kaynaklarndan biri deildir? A) rf ve Adet B) Kanun C) Tzk D) Ynetmelik E) Anayasa
www.femakademi.net
108
2008 KPSS SORUSU

Aadakilerden hangisi hukukun yazl kaynaklarndan biri deildir? A) rf ve Adet B) Kanun C) Tzk D) Ynetmelik E) Anayasa
www.femakademi.net
109
2008/KPSS Ortaretim
Normlar arasndaki hiyerarik sralamaya gre en stn norm aadakilerden hangisidir? A) Kanun hkmnde kararname B) Ynetmelik C) Anayasa D) Kanun E) Tzk
2008/KPSS Ortaretim
Normlar arasndaki hiyerarik sralamaya gre en stn norm aadakilerden hangisidir? A) Kanun hkmnde kararname B) Ynetmelik C) Anayasa D) Kanun E) Tzk
HUKUKUN BLMLER
ZEL HUKUK KAMU HUKUKU
Anayasa Hukuku dare (Ynetim) Hukuku Ceza Hukuku Yarglama Hukuku Devletler Genel Vatandalk Hukuku Hukuku Vergi Hukuku Yabanclar Disiplin Hukuku Hukuku Genel Kamu Kanunlar Hukuku htilaf nsan Haklar Hukuku Hukuku Sosyal Gvenlik www.femakademi.net Hukuku
KARMA HUKUK
MEDEN HUKUK
TCARET HUKUKU irketler Hukuku Kymetli Evraklar Hukuku Sigorta Hukuku Deniz Ticareti Hukuku Ticari lemler Hukuku
DEVLETLER ZEL HUKUKU
Kiiler Hukuku Aile Hukuku Miras Hukuku Eya Hukuku Borlar Hukuku
evre Hukuku Banka Hukuku Sermaye Hukuku Fikri Hukuk Hukuku Rekabet Hukuku Tketici Hukuku Biliim Hukuku
112
ZEL HUKUK
Eit haklara sahip kiiler arasndaki ilikileri dzenleyen hukuka zel Hukuk denir. zel Hukukun blmleri unlardr:
A. MEDEN HUKUK Kiiler Hukuku Aile Hukuku Miras Hukuku Eya Hukuku Borlar Hukuku irketler Hukuku Kymetli Evraklar Hukuku Sigorta Hukuku Deniz Ticareti Hukuku Ticari lemler Hukuku Vatandalk Hukuku Yabanclar Hukuku www.femakademi.net Kanunlar htilaf Hukuku
ZEL HUKUK
B. TCARET HUKUKU
C. DEVLETLER ZEL HUKUKU
113
A. MEDEN HUKUK
Kiilerin, medeni ilikilerini, mlkiyet ilikilerini, hak ve borlarn dzenleyen hukuk daldr. Evlilik, mlk edinme, szleme yapma gibi ilikiler bu dal iinde dzenlenmitir. Kiiler Hukuku: Medeni kanuna gre; kiiler gerek kiiler ve tzel kiiler olarak iki ana kategoride toplanmtr. Medeni kanun gerek kiiliin tam ve sa doumla balayacan ngrmektedir. Kiilik lm ve gaiplikle son bulur. zel Tzel kiiliin balangc ise bildirim, izin, tescil ve karma sistemle olur. Fesih ile son bulur. Kamu Tzel kiiliklerin ise balamas ve son bulmas yasalarla olur.
Kan Hsml
Bykanne-Bykbaba ve Eleri
Anne Baba
Kiinin Amca,Day,Teyze, Hala ve Eleri
Kiinin Kardei Kiinin Yeen ve Eleri
Kii ocuk ve Eleri Torun ve Eleri
Derece; Her bir doum stsoy; Anne,Baba,Dede,Bykanne ve Eleri Altsoy;ocuklar ,Torunlar ve Eleri Yansoy; Dierleri Yarm Kan; Anne yada Baba vey ise
Kayn Hsml(Shri)
Einin;Bykanne-Bykbaba ve Eleri
Kayn Anne Kayn Baba
Einin;
Amca,Day,Teyze, Hala ve Eleri
Einin; Kardei ve Eleri Einin;Yeen ve Eleri
Kii
Kayn hsmlnda altsoy yoktur. Not:Evlatlk hsmlnda (Suni) stsoy olmayp kan hsmlnn kurallar aynen geerlidir.
www.femakademi.net
116
A. MEDEN HUKUK
Aile Hukuku: Medeni kanuna gre; evlilik iin temyiz kudretini tama ve 18 yan tamamlamak gerekir. Baz durumlarda erkein 17, kadn ise 16 yan doldurmas halinde yasal temsilcilerinin onay ile evlenebilmektedir. Olaanst durumlarda erkek ve kadn 16 yan doldurmak kayd ile hakim karar ile evlenebilirler.
A. MEDEN HUKUK
Miras Hukuku: Kiinin lmnden sonra mallarnn, alacak ve borlarnn durumunu, kimlere ne ekilde pay edileceini ve bu mallarn lme bal olarak nasl tasarrufta bulunabileceine ilikin konularn ele alnd hukuk dalna Miras Hukuku denir. Bir kiinin salndayken sahip olduu mal varl lm ile birlikte Tereke adn alr ve miraslara geer. Miras brakan kiiye muris,miras braklan kiiye miras yada varis denir.
www.femakademi.net
118
A. MEDEN HUKUK
Eya Hukuku: Kiilerin tanr yada tanmaz mallar zerindeki ilikilerini ele alan kurallara denir. Eya Hukuku temel balktan oluur; Mlkiyet, Snrl Ayni Haklar ve Zilyetliktir. Borlar Hukuku: ahslar arasndaki bor ilikisini dzenler. ahslar arasndaki borlar kaynaktan doar: Hukuki lem Haksz Fiil Sebepsiz Zenginleme
Total, 08.03.2010 tarihinde 131 bayisine sebepsiz zenginlemeden dolay alacak davas at. Dava alan 131 bayiden en az borlu olan 650,82 TL olurken en fazla borlu bayinin borcu 3.656.318,82 TL olarak gsterildi. 131 bayiden toplam 53.177.728,74 TL alacakl olan Total, bu alacaklar iin faiz ve dier deer kayplaryla birlikte toplam 65.927.471,66 TL olarak talep li davalarn Asliye Ticaret Mahkemelerinde am bulunmakta.
Borlar likisinin lkeleri

Bor ilikilerinin nisbi nitelii Snrl Sayda olmamas Bor ilikilerinin geicilii nitelii rade zerklik ilkesi Drstlk ilkesi ( Objektif yi Niyet) Kusur sorumluluk ilkesi vazllk ilkesi nc kii aleyhine bor yaratmamas Borlunun yerleim yerinde ifa ilkesi
www.femakademi.net
121
2008 KPSS SORUSU

Aadakilerden hangisi borlar hukukuna hakim olan ilkelerden biri deildir. A. Szleme zgrl ilkesi B. Eitlik ilkesi C. Zaman am ve hak drc sreye uratamama ilkesi D. Nispilik lkesi E. nc kii aleyhine bor kullanmamas ilkesi
2008 KPSS SORUSU

Aadakilerden hangisi borlar hukukuna hakim olan ilkelerden biri deildir. A. Szleme zgrl ilkesi B. Eitlik ilkesi C. Zaman am ve hak drc sreye uratamama ilkesi D. Nispilik lkesi E. nc kii aleyhine bor kullanmamas ilkesi

Aralarnda var olan bor ilikisi dolaysyla alacaklnn borludan isteyebilecei, borlunun da yerine getirmekle ykml bulunduu davran biimine ne ad verilir? A) B) Edim C) alma D) Alacak E) Szleme
www.femakademi.net
124

Aralarnda var olan bor ilikisi dolaysyla alacaklnn borludan isteyebilecei, borlunun da yerine getirmekle ykml bulunduu davran biimine ne ad verilir? A) B) Edim C) alma D) Alacak E) Szleme
www.femakademi.net
125
2010 KPSS N LSANS SORUSU

Kiiye eya zerinde dorudan doruya hakimiyet salayan ve herkese kar ileri srlebilen haklara ne ad verilir? A)Fikri Hak B)Ayni Hak C)ahsi Hak D)Alacak Hakk E)Talep Hakk
2010 KPSS N LSANS SORUSU

Kiiye eya zerinde dorudan doruya hakimiyet salayan ve herkese kar ileri srlebilen haklara ne ad verilir? A)Fikri Hak B)Ayni Hak C)ahsi Hak D)Alacak Hakk E)Talep Hakk

Kiinin doumundan lmne kadar geen sre inde zel hukuk ilikilerinin dzenlendii temel kanun aadakilerden hangisidir.
A)T.C Anayasas B)Trk Ceza Kanunu C)Borlar Kanunu D)Trk Ticaret Kanunu E)Trk Medeni Kanunu

Kiinin doumundan lmne kadar geen sre inde zel hukuk ilikilerinin dzenlendii temel kanun aadakilerden hangisidir.
A)T.C Anayasas B)Trk Ceza Kanunu C)Borlar Kanunu D)Trk Ticaret Kanunu E)Trk Medeni Kanunu
2012KPSS LSANS SORUSU

Borlunun sorumluluu ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi yanltr?
A) Borlunun borca aykr davran nedeniyle sorumluluu ortaya kar. B) Borlunun sorumluluu mal varl sorumluluudur. C) Borlunun borca aykr davran hlinde zgrlnn kstlanmas mmkn deildir. D) Borlunun mal varl sorumluluu snrsz olabilecei gibi, durumun niteliine gre snrl da olabilir. E) Borlu, ahs varl ile de koullar varsa sorumlu tutulabilir.
2012KPSS LSANS SORUSU

Borlunun sorumluluu ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi yanltr?
A) Borlunun borca aykr davran nedeniyle sorumluluu ortaya kar. B) Borlunun sorumluluu mal varl sorumluluudur. C) Borlunun borca aykr davran hlinde zgrlnn kstlanmas mmkn deildir. D) Borlunun mal varl sorumluluu snrsz olabilecei gibi, durumun niteliine gre snrl da olabilir. E) Borlu, ahs varl ile de koullar varsa sorumlu tutulabilir.
MEDEN HUKUKTA GEERL OLAN D ESASLAR

1. Drst Davranma ( Objektif Kural) Herkes haklarn kullanrken ve borlarn yerine getirirken drstlk kurallarna uymak zorundadr. Bir hakkn aka ktye kullanlmas hukuk dzeni tarafndan korunmaz. 2. yi Niyet,kanunun iyi niyete hukuki bir sonu balad durumlarda, asl olan iyi niyetin varldr.
Yapmamas gerektiini bildii halde yal bir kadn kandrarak borlandran bir tccar, ilem hukuka uygun olmasna ramen bu "drstlk" kuralna uygun olmad iin, hak iddia edemez. kanun o tccar deil yal teyzemizi korur.
MEDEN HUKUKTA GEERL OLAN ESASLAR

3. Hakimin Taktir Yetkisi: kanunun taktir yetkisi tand veya durumun gereklerini hakl sebeplerini gz nnde tutmay emrettii konularda hakim, hukuka ve hakkaniyete gre karar verir. Not: Hakimin taktir yetkisini kullanaca haller
ile hakimin hukuk yaratmas gereken haller kartrlmamaldr. Hakimin Hukuk yaratmasnda kanun boluu olmas gerekir. Ancak taktir yetkisinde kanun boluu yoktur kanun vardr fakat hkmde boluk vardr.
MEDEN HUKUKTA GEERL OLAN ESASLAR

spat Kurallar: Medeni Kanuna gre, kanun aksini emretmedike, iki taraftan her biri iddiasn ispatla ykmldr. Bylece davac iddiasn dayandrd olaylar, sonrada daval savunmasn dayandrd iddialar ispat etmelidir. Bunun istisnas vardr: A. Herkese bilinen olaylar B. Kanuni karineler Kanunu Karine:Bir hukuk hkmnn belli bir olaydan, belli olmayan bir olayn varln karmasdr. Fiili Karineler: Bir olaydan baka bir olayn varln ya da yokluunu karmasdr. R:kili bir yerden kan ve sallanarak gezen kimsenin sarho olduu eklindeki karine C. Kanun gerei ispat yknn yer deitirmesi Resmi Belgelerle spat: Resmi sicil ve senetler belgelerdeki olgularn doruluuna kant oluturur.
bilinen olgu : karda grlen ayak izi. karine : buradan bir insan gemitir.
www.femakademi.net
136
Gnlk gnelik bir havada sinemaya girdiniz , ktnz ki yerler slanm, bu siz ierdeyken yamur yadnn gstergesidir ve ite buna karine denir. Belli bir olaydan belli olmayan bir olayn anlalmasdr.
www.femakademi.net
137
Bir bayan, kocasnn lmnden sonraki 300gn iinde doum yaparsa, bebek, karine olarak kocadandr ve mirasdr.
www.femakademi.net
138
www.femakademi.net
139
www.femakademi.net
140
www.femakademi.net
141
www.femakademi.net
142
www.femakademi.net
143
TEMEL AMERKADA
Uzun yllar nce Amerika'ya giden Temel, vatandal kazadktan sonra juri yeliine seilir. Mahkeme'de bir mafya babasnn davas grlmektedir. Durumadan nce babann adamlar Temel'i sktrrlar, "Bak, szlerimizi iyi dinle, Savc idam istedi, sen de juri de bunu mebbete evireceksin, bunun karlnda sana 500.000 Amerikan Dolar vereceiz. Ama eer beceremezsen kendini lm bil" derler. Yarglama biter, juri karar vermek zere toplatn salonuna ekilir. gn gece iddetli tartmalardan sonra nihayet karar aklanr. MEBBET HAPS. Babann adamlar, Temel'i bulur, paray ona teslim ederler. Ve neden bu kadar uzun grmeler yapldn sorarlar, Temel'de "yahu kardeim, tm juri yeleri, sann beraatini istediler, bunu mebbete evirinceye kadar akla karay setim, ama nihayet baardm" der.
Amerikan Mahkemelerinde Avukatlar tarafndan sorulmu gerek sorulardan derlenmitir:

1. "Uykusunda len bir insan, ertesi gnn sabahna kadar bunun farkna varamaz, deil mi doktor?" 2. "En gen olan olunuz, hani u 20 yanda olan, ka yandayd?" 3. "Resminiz ekilirken orada mydnz?" 4. "Yalnz mydiniz, yoksa kendi banza mydnz?" 5. "Savata ldrlen kardeiniz miydi, yoksa siz miydiniz?" 6. "Sizi ldrd m?" 7. "arpma esnasnda aralar arasnda ne kadar mesafe vardi?" 8. "Oradan ayrlana kadar orada m kaldnz?" 9. "Ka kere intihar etmeyi baardnz?" 10. -Soru "8 austosta m hamile kaldnz?" - Cevap: "Evet." - Soru: "Peki o anda siz ne yapyordunuz?"
www.femakademi.net
145
11. -Soru: " ocuunuz var, deil mi?" -Cevap: "Evet." -Soru: "Ka erkek?" -Cevap: "Erkek yok." -Soru: "Hi kznz var m?" 12. -Soru: "Merdivenler alt bodruma iniyor dediniz, deil mi?" -Cevap: "Evet." -Soru: "Peki bu merdivenler yukar da kyor muydu?" 13. -Soru: "Bay ___, geen yaz kusursuz bir balayna ktnz, deil mi?" -Cevap: "Evet, Avrupa'ya..." -Soru: "Einiz de sizinle geldi mi?" 14. -Soru: "lk evliliiniz niin sona ermiti?" -Cevap: "lm sebebiyle." -Soru: "Kim lmt?" 15. -Soru: "pheliyi tarif edebilir misiniz?" -Cevap: "Orta boyluydu, sakal vard." -Soru: "Erkek miydi, yoksa kadn m?"
www.femakademi.net
146
16. -Soru: "Bugne kadar ka l zerinde otopsi yaptnz, doktor?" -Cevap: "Bugne kadar ki btn otopsilerimi ller zerinde yaptm." 17. Soru: "Btn cevaplarnz szl olmak zorunda, anlatk m? imdi, hangi okula gidiyorsunuz?" -Cevap: "Szl." 18. Soru: "Otopsiye basladnz zamani hatrlyor musunuz?" -Cevap: "Aksam 8:30 civarnda baladk." -Soru: "Bay___ o esnada l myd?" -Cevap: "Hayr, sandalyeye oturmu neden otopsi yaptm merak ediyordu." 19. Soru: "drar rnei verme imkannz var m?" -Cevap: "Kendimi bildim bileli yapabilirim"

Hukukta bir olayn veya olgunun varln veya yokluunu ispata yarayan aralara ne ad verilir? A)Fiil B)Ehliyet C)Marka D)Delil E)spat yk

Hukukta bir olayn veya olgunun varln veya yokluunu ispata yarayan aralara ne ad verilir? A)Fiil B)Ehliyet C)Marka D)Delil E)spat yk
MEDEN HUKUKTA YAPTIRIM TRLER
YAPTIRIM
CEBR CRA TAZMNAT HKMSZLK PTAL CEZA
YOKLUK
BUTLAN
TEK TARAFLI BALAMAZLIK
MUTLAK BUTLAN
NSB BUTLAN
www.femakademi.net
150

Yaptrm (Meyyide): Hukuk Kurallarna uyulmama durumunda, devlet gcnn bu kurallara uyulmasna zorlamasna yaptrm denir. Medeni Hukukta Yaptrm Trleri unlardr. I. Cebri cra: Ykmllklerini yerine getirmeyen kimselere kar devletin yetkili makamlar tarafndan uygulanan tedbirlerdir. II. Tazminat: Bir hukuk kuralna aykr hareket eden kiinin bu hareketi sonucunda meydana gelen zarar demesidir.

III. Hkmszlk (Geersizlik): Yaplan ilemin veya eylemin hukukun arad temel artlar tamamasndan dolay geerli saylmamasna (muteber olmamasna) hkmszlk denir.
Tapu siciline kaytl bir ipotek geerli deildir. Evlendirme memuru huzurunda yaplmayan bir evlilik imam nikah ile olan evlilik yok saylr. Bu evlilikten doan ocuk?
Hkmszlk kendi iinde e ayrlr:

1. Yokluk: Bir hukuki ilemin esasl unsurlarnn olmamas nedeniyle yok saylmasdr. Yokluk halinde ilem hi meydana gelmemi saylr. Meydana gelmemi saylan bir ilemin hukuksal sonu dourmas da beklenemez. Yokluk yaptrmnn uygulanmas iin ilemin yasal yetkisi olmayan kiiler tarafndan yaplm olmas gerekir. Evlenme ancak nikah memuru huzurunda yaplr. mam nikah o halde batl yani hi yoktur (yokluk hali). Byle bir evlenmeden doan ocuk nesepsizdir yani babasz kabul edilir.
Hkmszlk kendi iinde e ayrlr:

2. Tek Tarafl Balamazlk: Fiili ehliyete sahip olmayan birinin tek bana yapt borlandrc szlemenin yaptrmdr. rnek: rn. On alt yanda birinin bor senediyle araba alp borcunu dememesi. 3. Butlan: Hukukta kendiliinden geersiz olma yada hukuki ilemin kendiliinden geersiz olmas demektir. Kanuna, kamu dzenine ve ahlaka aykrlk halidir. lem hukuken vardr fakat ilem yapld andan itibaren geersizdir.
Baka bir ifade ile ehliyet, ekil ve konu gibi kanunun arad zorunlu unsurlardan birinin eksikliinden veya bu unsurlardan en az birinin kanuna aykr olarak yerine getirilmemesinden doar. Butlan ikiye ayrlr.
Nisbi (Greli) Butlan(ptal edilebilir olma)

Bir hukuki ilemin sakatlk ve eksikliklere ramen batan itibaren geersiz olmayp taraflarn iradesi ynnde sonular dourmasdr. u ekilde de ifade edilebilir: Yarar korunan kimsenin lehine konulmu olan bir koul yerine getirilmeden yaplm olan ilemin durumunu ifade eder. Hkmn amac zel bir durumu korumak olduu iin, ona aykr olarak yaplan ilem, mevcut eksiklie ramen kendiliinden batl olmaz; fakat ilgili tarafn bu eksiklii defi yoluyla ileri srmesi halinde, ilemin hukuksal sonu meydana getirmesine engel olunabilir. Evlilik mukavelesine zorla veya sarho edilerek imza attrlan birisi sonra mahkemeye bavurarak bu ilemin iptalini isteyebilir.
Mutlak Butlan:(Kesin hkmszlkle geersiz olma)

Yaplan ilem, hukukun arad artlar tamasna ramen, kanunun emredici hkmlerine aykr bir durumun ortaya kmasdr. Yani hukuki ilem batan itibaren geersiz olmasdr. Hakim bu tr butlan kendiliinden dikkate alr ve batl olan bir ileme dayanan bu istemi davalnn bir itiraz olmasa bile reddeder.
Akli ynden zrl iki kiinin evlenmesi Evli birinin ikinci bir evlilik yapmas Bir kimsenin amcas, halas vs evlenmesi
Mutlak Butlan
Elerden birinin evlenme srasnda evli bulunmas, Elerden birinin evlenme srasnda srekli bir sebeple ayrt etme gcnden yoksun bulunmas, Elerden birinde evlenmeye engel olacak derecede akl hastal bulunmas, Eler arasnda evlenmeye engel olacak derecede hsmln bulunmas.
RNEK SORU
Ehliyet,ekil ve konu gibi kanunun arad zorunlu unsurlardan birisinin eksikliinden veya bu unsurlardan en az birisinin kanuna aykr olarak yerine getirilmesinden doan hukuki duruma verilen isim aadakilerden hangisidir ? A) Butlan B) Gaiplik C) Mevzuat D) nfisah E) Izrar
RNEK SORU
Ehliyet,ekil ve konu gibi kanunun arad zorunlu unsurlardan birisinin eksikliinden veya bu unsurlardan en az birisinin kanuna aykr olarak yerine getirilmesinden doan hukuki duruma verilen isim aadakilerden hangisidir ? A) Butlan B) Gaiplik C) Mevzuat D) nfisah E) Izrar
RNEK SORU
Evlendirme memuru huzurunda resmi yaplmayan bir evlenme, aadaki hukuki yaptrm trlerinden hangisinin kapsamna girmektedir? A) Ceza B) Zorla icra C) Zararn tazmini D) Yaplan ilemin iptal edilmesi E) Yaplan ilemin geerli olmamas
www.femakademi.net
160
RNEK SORU
Evlendirme memuru huzurunda resmi yaplmayan bir evlenme, aadaki hukuki yaptrm trlerinden hangisinin kapsamna girmektedir? A) Ceza B) Zorla icra C) Zararn tazmini D) Yaplan ilemin iptal edilmesi E) Yaplan ilemin geerli olmamas
www.femakademi.net
161

IV. PTAL: Hukuk kurallarna aykr olarak yaplm bir idari ilemin yarg organ karar ile ortadan kaldrlmasdr. V. CEZA: Kanunun su ileyen kiiye uygulanmasn n grd yaptrmdr. Ceza Gerektirmeyen Veya Cezann ndirilmesine Neden Olan Durumlar Ya kkl(12,12-15,15-18) Akl hastal (3/1 3/2 3/3) Sar ve dilsizlik(15,15-18,18-21) Alkol veya uyuturucu madde etkisinde kalma
B. TCARET HUKUKU
Kiiler ve irketler arasndaki ticari ilikileri dzenleyen hukuk daldr. Ticaret Hukuku 5 alt dala ayrlr. irketler Hukuku Kymetli Evraklar Hukuku Deniz Ticareti Hukuku Ticari lemler Hukuku Sigorta Hukuku
C. DEVLETLER ZEL HUKUKU

Farkl devlet vatanda olan bireyler arasndaki zel hukuk ilikilerini dzenleyen hukuk daldr. Bu durumdaki kiiler arasnda ki miras, alacak, mlkiyet ilikileri bu hukuk dal iinde dzenlenir. Vatandalk Hukuku Yabanclar Hukuku Kanunlar htilaf Hukuku
KAMU HUKUKU
Kamu hukuku, devlet ve yurttalar ve ya devletin kendi kurumlar arasndaki ilikileri dzenleyen hukuk alandr. Kamu Hukukunun konusu olan devlet ve yurtta arasndaki hukuksal uyumazlklar, sulh ve asliye mahkemelerinde deil, idare mahkemelerinde zlr. Kamu Hukukunun Dallar unlardr;
KAMU HUKUKU
a. ANAYASA HUKUKU: Anayasa hukuku devletin eklini yapsn organlarnn grev ve yetkilerini birbirleri ile olan ilikilerini, kiilerin temel hak ve hrriyetlerini dzenleyen hukuk kuralarnn tmdr. b. DARE ( YNETM) HUKUKU: Kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi iin yaplacak ilemleri dzenleyen ve bu hizmetlerin yrtlmesi iin gerekli kurulular ve bunlarn dev ve yetkilerini dzenleyen kurallarn tm ynetim (idare) Hukuku kapsamnda incelenir.
KAMU HUKUKU
c. CEZA HUKUKU: Hangi eylem ve davranlarmzn su olarak kabul edildii, su saylan eylemleri ilediimizde verilecek cezalar belirleyen hukuk kurallarnn tm ceza hukukunu meydana getirir. Ceza Hukukuna Hakim Olan lkeler; Kanunilik lkesi Kusursuz Ceza Olmaz lkesi Cezalarn ahsilii lkesi Cezalandrmada adalet ve eitlik lkesi Hmanizm ilkesi; ama kiiyi cezalandrarak topluma kazandrmak.
KAMU HUKUKU
d. YARGILAMA HUKUKU: Yarg organlarnn (mahkemelerin) kurulularn, ileyilerini, ve yarglamann nasl yaplacan dzenleyen hukuk kurallardr. e. DEVLETLER GENEL HUKUKU: Bamsz devletler ve ya milletler aras kurulular arasndaki ilikileri dzenleyen hukuk kurallardr. f. VERG HUKUKU (MALYE HUKUKU): Devlet ile kiiler arasndaki vergi ilikilerini dzenleyen hukuk kurallardr. Vergi Hukukunun Temel lkeleri; Adalet ilkesi Genellik ilkesi Verginin kanunilii ilkesi
KAMU HUKUKU
g. DSPLN HUKUKU: Belirli bir statde bulunan kiilere, statnn gerekli kld tutum ve davranlara aykr hareket etmeleri halinde disiplin cezalar yaptrm uygulanr. (Asker, renci, Memur) h. GENEL KAMU HUKUKU: devletin douunu, kaynan geliimini, ilevlerini, bireyler ile olan ilikilerini genel ve teorik bir erevede inceleyen hukuk daldr.
KAMU HUKUKU
I. NSAN HAKLARI HUKUKU: nsan onurundan kaynaklanan ve kiinin insan olmas nedeni ile doutan sahip olduu devredemeyecei, vazgeemeyecei ve zaman amna urayamayaca haklar dzenler. . SOSYAL GVENLK HUKUKU: Kiilerin sosyal yaamn gvence altna alan ve almaya alan hukuk daldr. (ssk, bakur, emekli sand, esnaf sanatkarlar, dier zel sosyal gvenlik hizmeti veren kurulular.)
EVRE HUKUKU
KARMA HUKUK
Teknolojinin ve sanayilemenin evre aleyhine dourduu zararl sonular ulusal ve uluslar aras yeni bir takm dzenlemelerle ele alan hukuk daldr.
BANKA HUKUKU
SERMAYE PYASASI HUKUKU
Bankalarn faaliyetlerini dzenleyen hukuk daldr. Sermaye kurumlarnn denetimi, yatrmclarn korunmas, bu amala grevli tzel kiilii olan SPKnn faaliyetleri, yetki ve yaptrmlar gibi konular ele alan hukuk daldr.
Fen bulular, yaptlar ve sanat haklarn ele alan hukuk daldr.
FKR HUKUK
HUKUKU
REKABET HUKUKU TKETC HUKUKU
i ve iveren arasndaki, szleme, grev, lokavt gibi ilikileri dzenleyen hukuktur.

Bireyler aras ilikilerin temel kavram ve kurumlar ile devletin rekabet dzenini korumak amac ile denetimde bulunmas konularn ele alan hukuk daldr.
Tketicilerin haklarn koruyan hukuk daldr.

nternet kullanmndan kaynaklanan sorunlar zmeyi amalayan hukuk daldr. www.femakademi.net
BLM HUKUKU
171
HAK KAVRAMI
Hukuk dzeni tarafndan ahslara tannm yetkilere hak denir. Haklar Kamu Haklar (Temel Haklar) ve zel Haklar(Medeni Haklar) olmak zere ikiye ayrlr.
HAK TRLER
www.femakademi.net
KAMU HAKLARI (TEMEL HAKLAR)
ZEL HAKLAR (MEDEN HAKLAR)

172
A. KAMU HAKLARI (TEMEL HAKLAR)

KSEL HAKLAR (KORUYUCU HAKLAR)
SOSYAL VE EKONOMK HAKLAR (TALEP HAKLARI)
Kiilerin maddi ve manevi varl ile ilgili olan haklardr. Kiilerin sosyal ve ekonomik faaliyetleri ile ilgili haklardr. Devlet ynetimine ve siyasi kurululara katlmaya ynelik haklardr. www.femakademi.net
SYAS HAKLAR
(KATILMA HAKLARI)
173
TEMEL HAK VE DEVLER

A) K HAK VE DEVLER (KORUYUCU HAKLAR,NEGATF STAT HAKLARI)
1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) Dnce ve inan zgrl Dzeltme ve cevap hakk Din ve Vicdan zgrl Dernek Kurma zgrl Dnceyi aklama ve yayma zgrl Konut dokunulmazl Kii dokunulmazl, maddi ve manevi varl Kanuni hakim gvencesi Kii zgrl ve gvenlii
5D 5K 3B 2H 2S M T 10) Kamu tzel kiiliinin elindeki basn d kitle haberleme aralarndan yararlanma Y 11) Basn aralarnn korunmas zgrl 12) Basn zgrl Z
13) Bilim ve Sanat zgrl 14) Hak arama zgrl
15) Haberleme zgrl 16) Su ve cezalarn Kanunilii 17) Sreli ve sresiz yayn 18) Mlkiyet hakk 19) spat hakk 20) Toplant ve Gsteri dzenleme hakk 21) Yerleme veya seyahat zgrl hakk 22) zel hayatn gizlilii ve korunmas 23) Zorla altrlma yasa
www.femakademi.net
175
B) SOSYAL VE EKONOMK HAK VE DEVLER (STEME HAKLARI,POZTF STAT HAKLARI)

1) Sanatn ve sanatnn korunmas 2) Salk hizmetleri ve evrenin korunmas 3) Sendika kurma hakk 4) Sporun gelitirilmesi 5) Sosyal gvenlik hakk 6) Toplu szleme hakk 7) Tarih, kltr ve tabiat varlklarnn korunmas 8) Toprak mlkiyeti 9) Tarm ve hayvanclkta alanlar koruma 10) Kylardan yararlanma hakk 11) Kamulatrma 12) Konut hakk 13) alma hakk 14) alma ve szleme hrriyeti
www.femakademi.net
5S 4T 3K 2 A D E G
176
15) Ailenin korunmas 16) Dinlenme hakk 17) Eitim ve retim hakk 18) Grev ve Lokavt 19) crette adalet
A D E G
www.femakademi.net
177
C) SYAS HAK VE DEVLER (KATILMA HAKLARI,AKTF STAT HAKLARI)
1) Vatandalk 2) Vergi devi 3) Vatan hizmeti hakk 4) Siyasi partiler ile ilgili haklar 5) Seme seilme hakk 6) Kamu hizmetlerine girme hakk 7) Mal bildirimi 8) Dileke hakk
3V 2S K M D
www.femakademi.net
178
Georg jellinek (1851-1911)

Alman Hukukusu,nl devlet kuramnn gelitiricisidir. jellinek'in 20. yzyln banda gelitirdii bu kurama gre devletin unsuru mevcuttur: millet, lke ve egemenlik. max weber ile ayn dnemde Heidelberg niversitesiinde ders veren jellinek ayn zamanda bu niversitenin ilk yahudi rektr olma zelliini tamaktadr. ayrca hukuk sosyolojisi ve zellikle hukukun meruluu ile ilgili nemli almalara imza atmtr.
www.femakademi.net
179
B. ZEL HAKLAR (MEDEN HAKLAR)

KONULARINA GRE
MAL VARLII HAKLARI (Mamelek Haklar) AHIS VARLII HAKLARI
KULLANIMLARINA GRE
NTELKLERNE GRE HAKLAR AMALARINA GRE HAKLAR
www.femakademi.net
DEVREDLEBLR HAKLAR
DEVREDLEMEYEN HAKLAR
A) MUTLAK HAKLAR a)Ayni(Mlkiyet,Snrl Ayni) b)Ayni Olmayan c)Kiiler zerindeki
B)NSB HAKLAR Tek tarafl,ok tarafl,Bor ilkisinden,Haksz Fiillerden,Sebepsiz Zenginlemeden
A)YENLK DOURAN a)Kurucu b)Deitirici c)Bozucu
B) YENLK DOURMAYAN (ALELADE) HAKLAR

180
1. KONULARINA GRE HAKLAR

KONULARINA GRE HAKLAR
MAL VARLII HAKLARI
(Mamelek Haklar) Ekonomik bir deeri olan haklardr. Bunlar devredilebilen ve miras yoluyla braklabilen haklardr.
www.femakademi.net
AHIS VARLII HAKLARI

Manevi deerleri koruyan haklardr. Bakalarna devredilemeyen, kiiye zg haklardr. Bu haklar lmle sona erer. Velayet, boanma, ve kiilik haklar bu tr haklardr.
181
2. KULLANIMLARINA GRE HAKLAR

KULLANIMLARINA GRE HAKLAR
DEVREDLEBLR HAKLAR
DEVREDLEMEYEN HAKLAR
Kiiye sk sk bal haklardr. Bu haklar miras yoluyla miraslara gemez.
Malvarl haklarnn byk bir ksm devredilebilir. Mlkiyet hakk, telif hakk, alacak hakk gibi.
www.femakademi.net
Ergin bulunmay isteme hakk Boanma hakk Evlenme hakk Soy bann reddi hakk 182
3. NTELKLERNE GRE HAKLAR

A. MUTLAK HAKLAR: Herkese kar ileri srlebilen ve sahibine tam bir hakimiyet veren haklardr. Ayni Haklar (Maddi Mallar zerindeki Mutlak Haklar): konusu maddi eya olan haklardr. a) Mlkiyet Hakk b) Snrl Ayni Haklar: irtifak haklar, gayri menkul mkellefiyeti, rehin hakk. Maddi Olmayan Mallar zerindeki Mutlak Haklar: Ticaret unvanlar, marka haklar ve fikri haklar. Kiiler zerindeki Mutlak Haklar: Kiilik Hakk, velayet hakk, evlenme, boanma hakk.
Tanmaz mal mkellefiyeti, borlusuna kiisel bir bor yklemeyen, bunun yerine tanmaz ykmllk altna sokan eyaya bal bir bortur
Btn zellikleri bu resmi senedin arkasndaki zel stunlarnda yazl, Edremit ilesi Gre Kynde bulunan Pafta l, Parsel 10 numarasn tekil eden 4000 m2 miktarndaki zeytinlik Hasan olu Selahattin Avar adna kaytl iken; bu kez, 300 adet zeytin aacn ihtiva eden zeytinliine karlk gstermek suretiyle bu zeytinlikten her sene kan zeytin mahsulnn tamamn 20 yl mddetle ve beher sene kendisine 500(Beyz) TL. verilmek zere zaydn Zeytin Ya Fabrikas namna maliki Metin zaydn lehine 10.000 (Onbin) TL. bedel karlnda gayrimenkul mkelefiyeti tesis ettiini, tescilini istediini; Metin zaydn da yukarda yazl olduu zere i bu gayrimenkul mkellefiyetini ayn artlarla kabul ettiini birlikte talep ve beyan ettiler....
B. NSB HAKLAR: Ancak belirli kiilere kar ileri srlebilen haklardr.
3. NTELKLERNE GRE HAKLAR

Mutlak haklar gibi herkese kar deil, sadece belli kiilere kar ileri srlebilen haklardr. zellikle bor ilikisinden doarlar. Nisbi Haklar u ekilde Doabilir; TEK TARAFLI HUKUK LEMLERDE Bir kimsenin kendi iradesi ile meydana gelen hukuki ilemdir. Vasiyet, Vakf Kurma gibi. OK TARAFLI HUKUK LEMLERDE Birden fazla kiisinin iradesi ile ortaya kar. Szleme, kira kontrat, senet, ipotek vs BOR LKSNDEN
HAKSIZ FLLERDEN SEBEBSZ ZENGNLEMEDEN
4. AMALARINA GRE HAKLAR

Yenilik Douran Haklar ve Alelade (Yenilik Dourmayan) Haklar olmak zere ikiye ayrlr. A. YENLK DOURAN HAKLAR: Kullanlmalaryla birlikte yeni bir hukuki durum yaratan veya hukuki durumda deiiklik yapan haklardr. 1. Kurucu Yenilik Douran Haklar Sahibi tarafndan kullanlmasyla yeni bir hukuki ilemin domasna yol aan haklardr. Bir szleme yaplrken taraflardan birinin yapm olduu neriyi kar tarafn kabul etmesi , alm (itira), nalm (ufa), gerialm (vefa), tek tarafl satm kurma, evlilik dnda
domu bir ocuun babas tarafndan tannmas gibi.
2.
3.
Deitirici Yenilik Douran Haklar Var olan bir hukuki durumun tek tarafl bir irade aklamasyla yeni bir hukuki ilemin domasna yol aan haklardr. Defolu maln iade edilmesi gibi Bozucu Yenilik Douran Haklar Kullanlmasyla mevcut hukuksal durumu ortadan kaldran haklardr. Szlemeyi feshetme, velayetten azil veya istifa hakk , Dernek yesinin istifas,
kanundan veya szlemeden doan bir hakka dayanarak bir szleme ilikisinin tek tarafl sona erdirilmesine ilikin szlemeden dnme ve fesih haklar, vekalette vekilin istifas ve azli, boanma davas ama hakk vs.
B.

ALELADE (YENLK DOURMAYAN) HAKLAR

Kullanlmalaryla hibir durum meydana getirmeyen haklardr. Velayet hakk kapsamnda, ocua t vermek veya ihtarda bulunmak gibi. Anne babalar bu hakk kullanmalaryla mevcut durumda hibir hukuki deiiklik olmaz.
www.femakademi.net
186
2009 KPSS SORUSU

Kullanldklar zaman mevcut bir hukuki durumu ortadan kaldran haklara ne ad verilir? A. Kiilik Haklar B. Kurucu Yenilik Douran Haklar C. Alelade Haklar D. Bozucu Yenilik Douran Haklar. E. Deitirici Yenilik Douran Haklar
2009 KPSS SORUSU

Kullanldklar zaman mevcut bir hukuki durumu ortadan kaldran haklara ne ad verilir? A. Kiilik Haklar B. Kurucu Yenilik Douran Haklar C. Alelade Haklar D. Bozucu Yenilik Douran Haklar. E. Deitirici Yenilik Douran Haklar
2010 KPSS SORUSU

Henz ergin olmam veya ergin olmakla birlikte kstlanm olan ocuklarn zerinde Medeni Kanun tarafndan ana ve babaya tannan hakka ne ad verilir? A) Velayet B) Vesayet C) Veraset D) Soyba E) Evlat edinme
www.femakademi.net
189
2010 KPSS SORUSU

www.femakademi.net
190
www.femakademi.net
191
www.femakademi.net
192
www.femakademi.net
193
www.femakademi.net
194
www.femakademi.net
195
HAKLARIN KAZANILMASI KAZANILMASI HAKLARIN

ASLEN KAZANMA DEVR YOLUYLA KAZANMA nceden bir bakasna ait olan hakkn eski sahibinden yeni sahibine hukuksal ilemle geirilmesine devren kazanma denir. KURMA YOLUYLA KAZANMA Bir kimsenin sahip olduu hakk devretmeksiz in bu hak zerinde bir bakasna yeni baz haklar salamas durumunda www.femakademi.net kazanlr.
ZAMAN AIMI YOLUYLA KAZANMA
nceden her hangi bir kimseye ait olmayan bir hakkn bir kimse tarafndan elde edilmesine denir.
Belli bir srenin gemesiyle bir kimsenin belli artlar altnda bir hakk kazanmas yoluna zaman am yoluyla kazanma denir.
196
HAKLARIN KAYBEDLMES
HUKUK OLAYLAR
HUKUK FLLER (EYLEMLER) HUKUK LEMLER
lm, eyann yok olmas, hak drc sre, Mcbir sebep ve Kaza
nsan iradesi ile meydana gelen hukuki olaylardr. Mirasnn murisini ldrmesi halinde miras hakkn kaybeder.
Hakkn devredilmesi halinde hak sahibinin elinden kar. Satm, ba vb.
www.femakademi.net
197
HAKLARIN KAYBEDLMES
HUKUK FLLERN TRLER
(EYLEMLER)
Hukuka Aykr Eylemler(Haksz Eylemler,Szlemeye Aykr Eylemler) Hukuka Uygun Eylemler(Bilgi Aklamalar,Duygu Aklamalar)
www.femakademi.net
198
HAKLARIN KAYBEDLMES
Tek tarafl, ok tarafl Salar aras, lme bal vazl, vazsz(Ba, Satm) Tasarruf, Taahht Sebebe bal, deil Kamu Hukuku ilemleri
HUKUK LEMLERN TRLER
www.femakademi.net
199
2010 KPSS NLSANS

Kiiye eya zerinde dorudan doruya hakimiyet salayan ve herkese kar ileri srlebilen haklara ne ad verilir? A) Fikri hak B) Ayni hak C) ahsi hak D) Alacak hakk E) Talep hakk
2010 KPSS NLSANS

Kiiye eya zerinde dorudan doruya hakimiyet salayan ve herkese kar ileri srlebilen haklara ne ad verilir? A) Fikri hak B) Ayni hak C) ahsi hak D) Alacak hakk E) Talep hakk
HUKUK EHLYET
Medeni Hukuka Gre, kiiler medeni haklardan yararlanma ehliyeti dediimiz hak ehliyeti ve medeni haklar kullanma ehliyeti dediimiz fiil ehliyeti olmak zere iki tr ehliyete sahiptir.
HAK EHLYET
Hak ehliyeti, gerek ve tzel her kiinin medeni haklardan yararlanmasna imkan veren bir yetkidir. Sa olarak doan her gerek kii ve kanunun ngrd ekilde kurulmu her tzel kii hak ehliyetine sahip olur. Hak ehliyeti asndan her kii medeni haklardan eit olarak yararlanr.
FL EHLYET
Fiil ehliyeti, bir ahsn mmeyyiz(iyiyi kty ayrt edebilen) olmak, reit (18 yan dolduran) olmak ve mahur (kstl) olmamak artyla, bizzat kendi fiil ve muameleleriyle kendi lehine haklar, aleyhine borlar yklenebilmesidir. Medeni kanunumuza gre ayrt etme gcne sahip olan kimse, kendi fiilleriyle hak edinebilir ve bor altna girebilir. FL EHLYETNN ARTLARI www.femakademi.net 202 RET OLMAK AYIRT ETME GCNE SAHP OLMAK KISITLI OLMAMAK
NOT: HAKLAR KAZANILIRKEN GEERL OLAN LKE(SUBJEKTF Y NYET),HAKLAR KULLANILIRKEN GEERL OLAN LKE DRST OLMA LKESDR.(OBJEKTF Y NYET LKESDR )
Yapmamas gerektiini bildii halde yal bir kadn kandrarak borlandran bir tccar, ilem hukuka uygun olmasna ramen bu "drstlk" kuralna uygun olmad iin, hak iddia edemez. kanun o tccar deil yal teyzemizi korur.
HAKKIN KORUNMASI
M
DEVLET TARAFINDAN KORUNMASI
K TARAFINDAN KORUNMASI
Hak sahibinin devletin ilgili Organna Bavurarak Hakknn Tannmasn istemesidir. Bu da u ekilde olur; Talep Hakk Dava Hakk
Meru Mdafaa Hakk (Savunma)
Bir kimsenin, kendi ahsna veya malna yaplan ve halen devam eden, hukuka aykr bir saldry nlemek iin kar saldr niteliindeki eylemdir.
Zaruret Hali (Zorda Kalma)
Bir kimsenin gerek kendisinin, gerekse bakasnn kiiliini ya da maln korumak iin bu tehlike ile ilikisi bulunmayan bir baka kiinin malna zarar vermesidir.
Bir hakk elde etmek veya onu Kuvvet saldrlara kar korumak iin hak www.femakademi.net 205 Kullanma sahibinin g kullanmasna denir.
www.femakademi.net
206
www.femakademi.net
207
www.femakademi.net
208
www.femakademi.net
209
www.femakademi.net
210
2003 KPSS SORUSU

Hukuka aykr olarak bir malna veya canna kar saldrlara kar kiinin savunmasna hukuken verilir?
A) Savunma B) Cebri saldr C) Meru mdafaa D) Zor kullanma E) Gayrimeru mdafaa
kiinin yaplan kendini ne ad
2003 KPSS SORUSU

Hukuka aykr olarak bir malna veya canna kar saldrlara kar kiinin savunmasna hukuken verilir?
A) Savunma B) Cebri saldr C) Meru mdafaa D) Zor kullanma E) Gayrimeru mdafaa
kiinin yaplan kendini ne ad
2008 KPSS SORUSU

Haklarn kullanlmas ve borlarn yerine getirilmesinde geerli olan ana ilke aadakilerden hangisidir?
A) Genellik B) Eitlik C) zerklik D) Subjektif iyi niyet E) Drstlk (Objektif iyi niyet)
2008 KPSS SORUSU

Haklarn kullanlmas ve borlarn yerine getirilmesinde geerli olan ana ilke aadakilerden hangisidir?
A) Genellik B) Eitlik C) zerklik D) Subjektif iyi niyet E) Drstlk (Objektif iyi niyet)
KLK KAVRAMLARI
Hukuk dilinde Kii hukukun tand hak ve yetkileri kullanabilen, yklendii ykmllkleri yerine getirilebilen varlktr. Hukukta kii iki ekilde tanmlanmtr.
Gerek Kii Tzel Kii (Kamu Tzel Kiisi zel Tzel Kiilik)
GEREK K
Gerek kiiler insanlardr. Yani hepimiz birer gerek kiiyiz. Her insan doumundan lmne kadar hukuk asndan bir gerek kiidir. Hukukta bir de tzel kii kavram bulunduu iin insanlar gerek kii olarak adlandrlmtr. Not: Gerek Kiilik tam ve sa doumla balar. lm ve gaiplik (kaybolma) ile son bulur.
GEREK K
Kiilik; Dar Anlamda Kiilik ve Geni Anlamda Kiilik diye ikiye ayrlr. a) Dar Anlamda Kiilik: Haklara ve borlara ehil olmay yani hak ehliyetine (medeni haklara) sahip olmay ifade eder. Sa domak kouluyla ana rahmine dld anda hak ehliyetine sahip olunur. rnein; hamilelik esnasnda len henz domam bir ocuk bile babasnn varisi olur. nk hak ehliyetine sahiptir.
b) Geni Anlamda Kiilik: Hak ehliyetiyle beraber, kiisel
durumlar, kiilik haklarn ve fiil ehliyetini de kapsayan daha kapsaml bir kiilik kavramdr. Fiil ehliyetinin (medeni haklardan yararlanmann) artlar;
Reit Olmak: 18 yan ikmal etmi olmak, istisnai hallerde kii 18 yan doldurmadan da evlenerek (evlenme rt) ve ergin klnmay talep ederek reit olabilir. Yada mahkeme tarafndan ergin klnabilir.(Kaza-i Rt) Temyiz Kudretine Sahip Olmak (Ayrt Etme Gcne Sahip Olmak Mmeyyiz Olmak): Kiinin iyi ile kty, doru ile yanl ayrt edip uygun davranta bulunma yeteneine sahip olmasdr. Kstl(Mahcur) Olmamak: Kiinin tutuklu veya hkml bulunmamas yahut kendi ilerini halletmesine mani olacak bir sakatlnn bulunmamasdr.
NOT: Reit, mmeyyiz olan ve kstl olmayan kiiler fiil ehliyetine sahiptirler.
a. Tam Ehliyetliler: Ayrt etme gc olan, 18 yan doldurmu ve mahkeme tarafndan kstlanmam kiilerdir. Her trl ilem ve eylemlerinden sorumludurlar.
Sezgin (Ayrt Etme Gcne Sahip) + Ergin + Kstl Deil
Fiil Ehliyeti Bakmndan Kiilerin Snflandrlmas
b. Snrl Ehliyetliler: Ayrt etme gc olan, 18 yan doldurmu ancak mahkeme tarafndan kstlanm yani kendilerine yasal danman atanm kiilerdir. (Tam ehliyetli olduklar halde baz sebeplerden dolay ehliyetleri belli konularda snrlandrlm bulunan kiilerdir.) R: 40 yanda akl banda ama korunmaya muhta kii R:25 yanda kstl kii Tasarruf Yetkisi Snrlandrlm Evli Kiiler ile Kendilerine Yasal Danman Atanm Olan Kiiler
www.femakademi.net
219
Hacir(Kstlama) sebepler unlardr

1.Akl Hastal 2. Akl Zayfl 3. sraf 4. Ayyalk 5. Suihal (Sui=Kt, suihal=kt durum) 6. Suiidare (kt idare) 7. Bir sene yada daha fazla mddetle hrriyet i ortadan kaldran cezaya mahkum olma 8. Aciz olan kimsenin talebi (ihtiyari hacir)
MEDEN HAKLARIMIZ
Evlenmeye ehliyet.M.K. 88e gre erkek ve kadnlarda 17 yan ikmali ile kazanlmaktadr. stisnaen(16). Vasiyetname yapma ehliyeti.15 yan doldurmayla kazanlr. Miras szlemesi yapabilmek iin reit olmak gerekir. Evlat edinme hakkna 35 yan doldurunca sahip olunur. Dinini serbeste tayin edebilmek iin reit olmak gerekir. Vasilik iin rt gerekir. Vakf kurma,kefil olma ve balama gibi ilemler iin reit olmak gerekir. Dernee ye olmak iin 18 yan doldurmu olmak gerekir.
c. Tam Ehliyetsizler: Ayrt etme gcne sahip olmayan kiilerdir. lem ve eylemlerinden sorumlu tutulamazlar. Bunlarn kk veya ergin olmalarnn nemi yoktur. R: 3 yandaki ocuk,40 yandaki akl hastas adam d. Snrl Ehliyetsizler: Ayrt etme gc olmasna ramen 18 yan doldurmam kiilerdir ya da ayrt etme gcne sahip,ergin fakat kstl olan kiilerdir. Kural olarak fiil ehliyetleri yoktur ancak istisnalar vardr. Kendilerini bor altna sokan muameleleri (satm, kira) bizzat yapamazlar, kanuni mmessilleri tarafndan yaplr. Kendilerini bor altna sokmayan ve kendilerine sadece menfaat salayan muameleleri tek balarna yapabilirler. rnein; snrl ehliyetsize bir kimsenin bir eyi balamas. Ayrt Etme Gcne Sahip (Sezgin Mmeyyiz) Kkler ile Ayrt Etme Gcne Sahip (Sezgin Mmeyyiz) Kstllar Bizzat yapamayacaklar iler:Satm,kira,eser ve hizmet szlemeleri gibi kendilerini bor altna sokan ilemleri bizzat yapamazlar. Kendi balarna yapabilecekleri ilemler:Nianlanma,nian bozma,evlenme,babalk davas ama vb. www.femakademi.net 222 Hi yapamayacaklar ilemler:Vakf kurmak,nemli balamalar,kefalet
2008 KPSS SORUSU

Aadakilerden ehliyetsizdir? hangisi snrl
A) Evli kii B) Kendisine yasal danman atanan kii C) Mahkeme kararyla ergin klnm olup ayrt etme gcne sahip kii D) Akl zayfl sebebiyle kstlanm, ayrt etme gcne sahip kii E) Velayet altnda bulunan 3 yandaki ocuk
2008 KPSS SORUSU

Aadakilerden ehliyetsizdir? hangisi snrl
A) Evli kii B) Kendisine yasal danman atanan kii C) Mahkeme kararyla ergin klnm olup ayrt etme gcne sahip kii D) Akl zayfl sebebiyle kstlanm, ayrt etme gcne sahip kii E) Velayet altnda bulunan 3 yandaki ocuk
www.femakademi.net
225
www.femakademi.net
226
www.femakademi.net
227
www.femakademi.net
228
yilik Melei
Adamn ii varm, Ankara'ya gidiyormu, tam uaa binerken kulanda bir ses : -Binme, bu uak decek! Dnm, bakm, kimse yok, ama iine de bir kurt dm, binmemi. kinci ua beklerken kara haber ulam : -Uak dt kurtulan olmad! Komu Haydarpaa'ya, bilet alm, tam trene binecek, ayn ses kulanda : -Binme bu trene, raydan kacak! Dnm, bakm yine kimse yok, trene binmemi, gelmi eve, sabah gazeteyi anca tyleri rpermi : -Tren Eskiehir'de raydan kt u kadar l, u kadar yaral... Allahna kretmi, koup otobse bilet alm, tam binerken yine o ses : -Bu otobse binme, freni patlayacak! Dnm yine kimse yok! Dayanamam, barm : -Sen kimsin yahu? -Ben senin iyilik meleinim! Adam iyice kzm : -Ulan evlenirken neredeydin!
B. TZEL KLER
Belirli bir amala rgtlenmi insan veya mal topluluklarndan oluan bamsz varlklara tzel kiilik denir. Bunlar gerek kiiler gibi hak ve ykmllklere sahiptir. Kii topluluklarndan oluan Tzel Kiiler; dernekler, irketler, devlet kurulular, meslek kurululardr. Mal Topluluundan oluan Tzel Kiiler ise; Vakflardr.
Tabi olduklar hukuka gre Tzel Kiiler Kamu Hukuku Tzel Kiilii ve zel Hukuk Tzel Kiilii olmak zere ikiye ayrlr.
KAMU TZEL KL
Kamu Hukuku hkmlerine gre kurulan ve kamu hizmetlerinin yerine getirilmesini salayan Tzel Kiilerdir. zellikleri:
Kamu Tzel kiileri ancak kanunla veya kanunun vermi olduu yetkiyle kurulur. Kamu Tzel kiileri icrai karar alma yetkisine sahiptir. Personeli memur statsndedir. Mallar kamu mal saylr. Kamu tzel kiilerinde kan anlamazlklar idari yargda zlr. Kamu tzel kiilii kanunla kurulur ve kanunla fesh (kapatlr ptal edilir) edilir. Kamu Tzel kiilii devletin vesayet denetimi altndadr. Kamu Tzel kiileri faaliyet konularn ve statlerini kendileri deitiremezler.
KAMU TZEL KLNE SAHP KURULULAR

DEVLET L ZEL DARES BELEDYEDARES KY DARES YK TRT EPDK TOBB BAROLAR ODALAR BRLKLER KT BDDK
REKABET KURULU EKER KURUMU TMSF TCDD TSE ZELLETRME DARES FUTBOL FEDEROSYON BAKANLII TOK MERKEZ BANKASI VAKIFLAR GENEL MDRL NVERSTELER DEVLET TYATRO GENEL MDRL
www.femakademi.net
TARIM LETMELER GENEL MDRL ZRAATBANKASI GENEL MDRL TRKYE KURUMU SAVUNMA SANAY MSTEARLII TBTAK TOPRAK MAHSULLER OFS DMO THY RTK SPK TKA
232
KAMU TZEL KL OLMAYAN KURULULAR

YASAMA BAKANLIKLAR BAKANLAR KURULU MGK JANDARMA GENEL MDRL DPT SAHL GVENLK KURUMU GMRK MSTEARLII DEVLET PERSONEL BAKANLII DARE BAKANLII ADL TIP KURUMU ETM DARE BAKANLII YKSEK DENETLEME KURUMU DEVLET METEOROLOJ GENEL DDK MDRL DANITAY EMNYET GENEL MDRL YARGITAY KARAYOLLARI GENEL MDRL UYUMAZLIK MAHKEMES DS MDRL LE DARES SVL SAVUNMA GENEL MDRL ANAYASA MAHKEMES TAPU VE KADASTRO GENEL SAYITAY MDRL CUMHURBAKANLII KY HZMETLER GENEL MDRL www.femakademi.net
233
ZEL TZEL KLKLER

zel hukuk hkmlerine gre kurulan ve maddi veya manevi menfaat salama amac gden kiilerdir.
RKETLER DERNEKLER
Gerek veya tzel kiiler tarafndan maddi menfaat salama amac ile kurulan tzel kiiliklerdir.
VAKIFLAR
Gerek veya tzel en az yedi kiinin kazan paylam dnda belirli bir ortak amac gerekletirmek zere bilgi ve almalarn birletirmeleri ile oluan kii topluluklardr. Dernekler kurulu bildirimini, tzn ve dier belgeleri yerleim yerinin bulunduu en byk mlki amirine verdikleri anda Tzel Kiilik kazanrlar. Gerek veya tzel kiilerin yeterli mal ve haklar belirli ve srekli bir amaca ynelmeleri ile oluan tzel kiilie sahip mal topluluklardr. Vakflarda yelik olmaz, yararlanan olur. Mahkeme siciline kayt olarak www.femakademi.net 234 kurulur.
ZEL HUKUK TZEL KL

zel kiilerin hr iradeleri ile kurulur ve kaldrlrlar. Veya idari bir ilem ile kurulabilirler. Kamu gcne sahip deildirler.
KAMU HUKUKU TZEL KL

Devlet tarafndan kurulurlar yani kanunla kurulurlar. Kamu gcne sahiptirler. Amalar kamu yararn salamaktr. Eitlik ilkesi geerlidir. Dier kiilerden stn konumdadr.
Amalar eitlidir.
Eitlik ilkesi geerlidir, dier kiilerle eit konumdadr.
Personeli ii veya mstahdemdir.
Personeli memurlardr.
Kamu hukuk tzel kiilerinden doan anlamazlklar idari yargda zlr. Vesayet denetimi altndadr. Kiilerin faaliyet alanlar ve statleri kendileri deitiremezler.
235
zel hukuk tzel kiilerinden doan anlamazlklar genel mahkemelerde zlr. nzibat denetimi altndadr. Faaliyet alanlar yetkili organ tarafndan deitirilebilir. www.femakademi.net
NOTLAR - UYARILAR
Devlet kendi bana ayr bir tzel kiilie sahiptir. Trk Dil Kurumu Trk Tarih Kurumu Atatrk Aratrma Merkezi ve Atatrk Kltr Merkezinin tek bana tzel kiilii yoktur. Ancak bir araya geldiklerinde oluturduklar ATATRK KLTR DL ve TARH YKSEK KURUMUNUN kamu tzel kiilii vardr. Anayasada kamu tzel kiilii bildirilen bir kuruluun kamu tzel kiilii kanunla kaldrlamaz.
2011 KPSS LSANS

Hukukun kendisine hukuki sonu balad insan davranna ne ad verilir? A) Haksz Fiil B) Hukuki olay C) Hukuki fiil D) Duygu aklamas E) rade aklamas
2011 KPSS LSANS

Hukukun kendisine hukuki sonu balad insan davranna ne ad verilir? A) Haksz Fiil B) Hukuki olay C) Hukuki fiil D) Duygu aklamas E) rade aklamas
2011 KPSS LSANS

Aadakilerden hangisi kiinin zel haklar arasnda yer almaz? A) Seme ve Seilme hakk B) Mlkiyet hakk C) Kiilik hakk D) Alacak haklar E) Telif hakk
2011 KPSS LSANS

Aadakilerden hangisi kiinin zel haklar arasnda yer almaz? A) Seme ve Seilme hakk B) Mlkiyet hakk C) Kiilik hakk D) Alacak haklar E) Telif hakk
2011 KPSS LSANS

Aadaki tzel kiilerden hangisi, kii topluluu olmayp mal topluluu niteliini tamaktadr? A) Dernekler B) Anonim irketler C) Kolektif irketler D) Vakflar E) Kooperatifler
2011 KPSS LSANS

Aadaki tzel kiilerden hangisi, kii topluluu olmayp mal topluluu niteliini tamaktadr? A) Dernekler B) Anonim irketler C) Kolektif irketler D) Vakflar E) Kooperatifler
2010 KPSS NLSANS

Kazan paylama amac gtmeyen ve en az yedi kiinin bir araya gelmesiyle kurulabilen tzel kiilik aadakilerden hangisidir? A) Vakf B) Kolektif irket C) Kooperatif D) Komandit irket E) Dernek
2010 KPSS NLSANS

Kazan paylama amac gtmeyen ve en az yedi kiinin bir araya gelmesiyle kurulabilen tzel kiilik aadakilerden hangisidir? A) Vakf B) Kolektif irket C) Kooperatif D) Komandit irket E) Dernek
2010 KPSS LSANS

Bir gerek kiinin doumu ve soybayla ilgili kaytlar ieren kte ne ad verilir? A) Doum kt B) Evlenme kt C) Boanma kt D) lm kt E) Yer deitirme kt
2010 KPSS LSANS

Bir gerek kiinin doumu ve soybayla ilgili kaytlar ieren kte ne ad verilir? A) Doum kt B) Evlenme kt C) Boanma kt D) lm kt E) Yer deitirme kt
2010 KPSS LSANS

www.femakademi.net
247
2010 KPSS LSANS

www.femakademi.net
248
2010 KPSS NLSANS Kardeler arasndaki hsmla ne ad verilir?

A) B) C) D) E) Kayn hsml Alt soy hsml st soy hsml Yan soy kan hsml Evlat edinmeden doan hsmlk
2010 KPSS NLSANS Kardeler arasndaki hsmla ne ad verilir?

A) B) C) D) E) Kayn hsml Alt soy hsml st soy hsml Yan soy kan hsml Evlat edinmeden doan hsmlk
www.femakademi.net
251
www.femakademi.net
252
www.femakademi.net
253
www.femakademi.net
254
Pire
Karadenizli bir bilim adam pirelerle deney yapyor. Pireye"sra" diyor, pire sryor; "zpla" diyor, pire zplyor. Pirenin kanatlarn koparyor ve zpla diyor. zplyor. Rapor 1: Pire kanatlar koparlm olarak zplad. Bu defa ayaklarn koparyor ve "zpla" diyor hareket yok. Bir daha"zpla" diyor yine hareket yok. Ve adam yazyor. Rapor 2: Pirelerin ayaklar kopunca kulaklar duymuyor.
TRK VATANDALII
TRK VATANDALII
TRK VATANDALIININ KAZANILMASI
TRK VATANDALIININ KAYBEDLMES
www.femakademi.net
257
TRK VATANDALIININ KAZANILMASI
Kanun Yolu ile kazanma
Yetkili makam karar ile kazanma
Seerek Kazanma
www.femakademi.net
258
1. KANUN YOLU LE KAZANMA

A. NESEP (SOY) LE KAZANMA a. Doum: Trkiye iinde veya dnda Trk babadan yada Trk anadan
doan ocuklar doumlarndan balayarak Trk Vatandadrlar.
b. Hal Deiiklii: Yabanc anadan evlilik dnda doan ocuk,

nesebinin tashihi (soy dzenlemesi), babaln yarg hkm ile karara balanmas yollarndan biriyle Trk Vatandana nesep ba ile balanrsa, doumundan balayarak Trk Vatanda olur.
c. Evlat Edinme: Evlat edinme evlatln vatandalna tesir etmez.

Ancak, kk olan evlatlk, vatansz olur veya anas babas bulunmaz nerede olduu bilinmez ise bir Trk tarafndan evlatla alnmakla Trk Vatanda olur.
www.femakademi.net
259
B. DOUM YER LE KAZANMA: Trkiyede doan ve

vatandaln ana ve babasndan doumla kazanamayan ocuklar doumlarndan balayarak Trk Vatandadrlar. Trkiyede bulunmu ocuklar aksi sabit olmadka Trkiyede domu saylrlar.
C. EVLENME LE KAZANMA: Bir Trk vatanda ile

evlenme, kendiliinden Trk Vatandal kazandrmaz. Ancak bir Trk vatanda ile evlenme nedeni ile Trk vatandaln kazanmak isteyen yabanclar, en az yldan beri evli olmalar, fiilen birlikte yaamalar ve evliliin devam kayd ile, yurt iinde en byk mlki idare amirliklerine, yurt dnda ise Trk konsolosluklarna bavurabilirler. ileri Bakanlnn incelemesi sonucu Trk Vatandaln kazanrlar.
www.femakademi.net
260
2. YETKL MAKAM KARARI LE KAZANMA

A. VATANDALIA ALINMA ETLER VE KAMET a. Genel Olarak Vatandala Alnma: Bir takm artlar tayan yabanclar Bakanlar Kurulu karar ile Trk Vatandalna alnabilirler. b. stisnai Vatandala Alnma: Trkiyede 5 yl ikamet etmi olan yabanclar, istekleri zerine leri Bakanlnn teklifi ve Bakanlar Kurulunun karar ile Trk Vatandalna alnabilirler. c. Yeniden Vatandala Alnma: Trk vatandaln kaybetmi olanlar Bakanlar Kurulu karar ile vatandala tekrar alnabilirler. d. Yabancnn kameti: Bir yabanc iin ikamet Trk Kanunlarna uygun olarak Trkiyede oturmaktr. B. VATANDALIA ALINMADA USUL: Trk vatandalna alnma
bavurusu ilgilinin oturduu yerin en byk mlki idare amirine, yabanc lkelerde Trk Konsolosluklarna bir dileke ile yaplr. leri Bakanl inceleme yapar, Bakanlar Kurulu onaylar.
www.femakademi.net
261
3. SEME HAKKI LE KAZANMA

Ana ve ya babalarna bal olarak Trk vatandaln kaybeden kkler, Trk Medeni Kanununa gre reit olmalarndan balayarak bir yl iinde Trk Vatandaln seebilirler. Evlenme ile Trk vatandaln kaybeden kadn bu evliliin sona ermesinden balayarak yl iinde Trk vatandalna dnebilir. Not: 2009 ylnda yaplan deiiklikle Trkiyeye sanayi tesisi getiren bilimsel, teknolojik, sosyal, kltrel, sanatsal alanlarda olaanst hizmetleri geen kiiler ve gmen kabul edilenler Trk Vatandaln kazanabilme hakkn elde etmitir.
<zcmxlsdD
TRK VATANDALIININ KAYBEDLMES

KANUN YOLUYLA KAYBEDLMES
YETKL MAKAM KARARIYLA KAYBETME
SEEREK KAYBETME
www.femakademi.net
263
1. KANUN YOLU LE KAYIP Evlenme: Yabanc ile evlenen Trk kadn kocasnn vatandaln setiini bildirdii takdirde Trk vatandaln kaybeder. 2. YETKL MAKAM KARARI LE KAYIP I. Vatandalktan kma ve baka bir devlet vatandaln kazanma izni a. kma artlar: Mmeyyiz ve reit olmak Yabanc bir devletin vatandaln kazanm olmak Herhangi bir sutan aranan kii olmamak Hakknda mali ve cezai kstlama bulunmama b. Mracaat Makam: Yurt iinde oturduu yerin en byk mlki
amirine, yurt dnda Trk Konsolosluklarna dileke ile bavurulur.
C. kma ve zin Belgeleri: ileri Bakanlnca kma belgesi ve ya izni verilir.

II. Vatandala Alnmann ptali Vatandala alnma, ilgilinin yalan beyan ve ya nemli hususlar gizlemesi sonucu olmu ise vatandala alnma karar Bakanlar Kurulunca iptal edilir. III. Vatana Ballkla Badamayan Eylemler zin alnmakszn kendi istekleri ile bir devlet vatandaln kazananlar. Trkiyenin savat bir devlete hizmette bulunanlar. Vs.
3. SEM HAKKI LE KAYIP Trk vatandaln kazanan ocuklar Evlenme ile Trk vatandaln kazanan kadn
Not: Vatandalktan karlma ahsidir.lgilinin e ve ocuklarna tesir etmez. Vatandalktan karlan kiilerin Trkiyede bulunan mallar Hazinece tasfiye edilir ve bedelleri hesaplarna milli bir bankaya yatrlr. Bu gibiler Trkiyede yerlememek kayd ile Trkiyeye gelebilirler.
1.
TRK VATANDALIININ SPATI VE YARGI YOLU TRK VATANDALIININ SPATI
Trk vatandalnn ispat herhangi bir ekle tabi deildir. Aadaki belgelerle kii Trk Vatanda olduunu ispat edebilir. Trkiye Cumhuriyeti Nfus Sicil Kayd Nfus Hviyet Czdan Pasaport Pasavan (snr lkelere komu illerde yaayan vatandalara dier lkeye girebilmesi iin verilen ksa sreli giri-k belgesi; pasaportun ok ksa sreli hali) Trk konsolosluklarnca verilen vatandalk ilmhaberleri. Not: Bir kiinin Trk vatandal hakknda Trk makamlarnca phe oluursa leri Bakanlna sorulur ve bakanlk bir ay iinde karar bildirir.
2. YARGI YOLU: Trk vatandal hakknda idari makamlarca her ne

ekilde olursa olsun verilen kararlar aleyhine Dantaya dava alabilir. Yani vatandalktan karma ile ilgili karar ve ilemlere yarg yolu aktr ve dava Dantaya alr.
www.femakademi.net
267
2006 KPSS SORUSU

1982 Anayasasna gre Trk vatandal ile ilgili ifadelerden hangisi yanltr.
A. Trk Devletine vatandalk ba ile bal olan herkes Trktr. B. Trk babann ve ya Trk anann ocuu Trktr. C. Hibir Trk vatana ballkla badamayan bir eylemde bulunmadka vatandalktan karlamaz. D. Vatandalktan karma ile ilgili karar ve ilemlere kar yarg yolu kapaldr. E. Vatandalk, kanunun gsterdii artlarla kazanlr ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybediliri.
Ben Dou Trkistanl Uygurum , 2 senedir eimle Trkiyede ikamet etmekteyiz .Geen sene stanbul'da ocuumuz dodu , stanbul Nfus mdrl nfus kayd aldktan sonra Emniyet yabanclar ube mdrlnden ocuk iin hemen ikamet almam syledi . Emniyet mdrl ocuumun pasaportu olmad iin ikamet tezkiresi veremedi . Ben ocuuma pasaport iin in konsulusluuna bavurmak istemedim nk inliler pasaport vermiyor , zorluk karyor yada 5000-10000 dolar rvet istiyor. . Biz ikamet sremiz artlara uyduktan sonra Trk vatandal iin mracaat edecektik . ocuum Trkiye'de doan ocuk yoluyla vatandalk alabilir mi ? Alabilse ilemler nasl yaplr ? www.femakademi.net 269
5901 sayl kanun soy ba esasn temel almtr. Fakat ocuk anne ve ya babadan herhangi bir vatandalk alamyorsa(mesela sizin vatanda olduunuz devlet doum yeri esasn benimsemise) ancak o zaman Trkiye'de doduu iin vatandalk alabilir. Vatanszl nlemek iin (doum yeri esas) byle bir yedek unsur ngrlmtr. Onun dnda bir ocuk Trkiye'de dodu diye Trk vatanda olamaz.
Yeni doan bir ocuun vatandal neye gre belirlenir? Vatandalk iki temel esasa gre belirlenir. Bunlarn biri kan ba ilkesi, dieri de toprak ba ilkesidir. Kan ba ilkesine gre, kii doum ile birlikte anne ve babasnn vatandaln alr. Toprak ba ilkesine gre ise, kan bana baklmakszn bir lke snrlar ierisinde dnyaya gelen kiiler, o lkenin vatanda olur. Trkiye ve Almanya vatandalk kanunlar hangi ilkeyi benimsemektedir? Cevap Her iki lke de temel olarak kan ba ilkesini benimsemilerdir. Nitekim, Trk Vatandalk Kanununun 1. maddesinde Trk anne veya babadan doan ocuun, doumla Trk vatanda olduu belirtilmektedir. Buna gre, anne veya babasndan biri Trk olan ocuk, hangi lkede dnyaya gelirse gelsin, doumla birlikte Trk vatanda olur. Alman Vatandalk Kanunu da temel olarak kan ba ilkesini benimsemitir. Bununla birlikte, 1999 ylnda yaplan deiiklikle, Almanyada, yabanc anne ve babadan doan ocuklara da, baz artlarla Alman vatanda olma imkan tannmtr.
2006 KPSS SORUSU

1982 Anayasasna gre Trk vatandal ile ilgili ifadelerden hangisi yanltr. A. Trk Devletine vatandalk ba ile bal olan herkes Trktr. B. Trk babann ve ya Trk anann ocuu Trktr. C. Hibir Trk vatana ballkla badamayan bir eylemde bulunmadka vatandalktan karlamaz. D. Vatandalktan karma ile ilgili karar ve ilemlere kar yarg yolu kapaldr. E. Vatandalk, kanunun gsterdii artlarla kazanlr ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybediliri.
2006 KPSS SORUSU

1982 Anayasasna gre Trk vatandal ile ilgili ifadelerden hangisi yanltr. A. Trk Devletine vatandalk ba ile bal olan herkes Trktr. B. Trk babann ve ya Trk anann ocuu Trktr. C. Hibir Trk vatana ballkla badamayan bir eylemde bulunmadka vatandalktan karlamaz. D. Vatandalktan karma ile ilgili karar ve ilemlere kar yarg yolu kapaldr. E. Vatandalk, kanunun gsterdii artlarla kazanlr ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybediliri.

Bir devlete uyrukluk ba ile bal olan gerek kiilere ne ad verilir? A) Millet B) Birey C)Hemehri D) Vatanda E) Soyda
www.femakademi.net
274

Bir devlete uyrukluk ba ile bal olan gerek kiilere ne ad verilir? A) Millet B) Birey C)Hemehri D) Vatanda E) Soyda
www.femakademi.net
275

Bir kiiyi devlete balayan hukuki ve siyasi baa ne ad verilir? A) Uyrukluk (Tabiiyet) B) yelik C) Katlma D) Snma E) Karlkllk
www.femakademi.net
276

Bir kiiyi devlete balayan hukuki ve siyasi baa ne ad verilir? A) Uyrukluk (Tabiiyet) B) yelik C) Katlma D) Snma E) Karlkllk
www.femakademi.net
277
2002 KPSS SORUSU

Aadakilerden hangisi Trk vatandaln ispatlamada kullanlabilecek belgelerden biri deildir?
A)Nfus Kaytlar B) Nfus Czdan C)Seyahat Vesikas D) Pasaport E) Pasavan

2002 KPSS SORUSU

Aadakilerden hangisi Trk vatandaln ispatlamada kullanlabilecek belgelerden biri deildir?
A)Nfus Kaytlar B)Nfus Czdan C)Seyahat Vesikas D)Pasaport E)Pasavan

TEMEL HUKUK KAVRAMLARI

Toplumsal Normlar Hukuk Kurallarnn zellikleri Hukuk Trleri Hukuk Kurallarnn eitleri Hukuk Kurallarnn Kaynaklar Hukukta Boluk Trleri Hukukun Blmleri Trk Vatandal
Hukuki Tayir
Bir kimsenin kendisine ait olmayan menkul eyalar zerinde baz ilemlerde bulunarak bu eyann niteliini deitirmesi
www.femakademi.net
281
Izrar
Zarar verme. Bir kimsenin hukuka aykr bir eylem ile kasten dier kiinin eyasna zarar verme.
www.femakademi.net
282
htira Berat
Yeni bir ey bulan kiiye, bir sre bulduu eyden yalnzca kendisinin yararlanmas iin, devlet tarafndan verilen belge.
krar
Bir kiinin aklad konu kendi aleyhinde sonu douruyorsa buna ikrar denir.
www.femakademi.net
284
ktisap
Kazanma, edinme, hak sahibi olma.
www.femakademi.net
285
nfisah
Dalma. Amacn gereklemesi, srenin dolmas gibi nedenlerden dolay kendiliinden son bulmas hali.
www.femakademi.net
286
spat Yk
Kanunda aksine bir hkm bulunmadka, taraflardan her biri, hakknn dayanak noktalarn ispatla ykmldr.
Hukuk Boluu
Hukuki bir ilikide veya hukuki muamelede, somut bir olaya uygulanacak yazl ve yazsz herhangi bir hukuk kuralnn bulunmamasdr.
Kanun Boluu
Gerekli ve zorunlu bir dzenlemenin kanun koyucu tarafndan yaplmam olmas, kuraln ak ekilde ifade edilmemi olmas veya kuraln tm ayrntlar ile yer almamasdr.
www.femakademi.net
289
Kural i Boluk
Kanun koyucu tarafndan bilinli olarak braklm ve hakimin takdir yetkisi ile doldurabilecei boluktur.
www.femakademi.net
290
Kural D Boluk
Kanun koyucu tarafndan istenmeden, bilinsizce braklm boluklardr.
www.femakademi.net
291
Ak Boluk
Somut olaya ilikin uygulanacak bir kuraln bulunmamasdr. Hakimin hukuk yaratmas burada ortaya kar.
www.femakademi.net
292
rtl Boluk
Konuya uygulanacak bir kural vardr, fakat konuyu zebilecek yeterlilie sahip deildir.
www.femakademi.net
293
Ariyet
dn, bor verme.Bir gayrimenkul belirli bir sre iin cretsiz kullanma hakk.
www.femakademi.net
294
Edim
Borlu kiinin yerine getirmekle ykml olduu ve alacaklnn borludan yerine getirmesini steyebilecei davran.
Karine
Tersi ispat edilene kadar geerli saylan hukuki kural,belirti,ipucu.
www.femakademi.net
296
ntifa
Datc Bayi ilikisi.
www.femakademi.net
297
tira(Alm Hakk)
Bir gayri menkuln belirli bir sre iinde alnmas
www.femakademi.net
298
fa Hakk
Kanuni szlemeden doan haklar.(ncelikle satn alabilme hakk)
www.femakademi.net
299
Skna Hakk
Oturma hakk
www.femakademi.net
300
Zilyetlik
Sadece tanr mallarda sz konusu olan, bir mal elde bulundurma hali.
www.femakademi.net
301
Hukuki olay
Hukukun kendisine bir sonu balad olaylara hukuki olay denir.
www.femakademi.net
302
Hukuki Fiil
Dier olaylardan farkl olarak insann kendi iradesi ile vuku bulan davranlara da hukuki fiil denir.
www.femakademi.net
303
Haksz Fiil
Hukuka aykr ya da genel davran kurallarna aykr davranlara haksz fiil denir.
www.femakademi.net
304
Hukuki Muamele
Hukuka uygun fiillerin bir ksmnda hukuk failin arzusuna uygun sonucu fiile tanmtr. Bunlara da hukuki muamele denir.
www.femakademi.net
305
rade Beyan(Aklamas)
Belirli bir hukuki ilemin gerekletirilmesine ynelik arzunun ifade edilmesidir.
www.femakademi.net
306

Temel Hukuk Kavramlar 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Temel Hukuk Kavramlar 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KPSS

VATANDALIK SUNUMU 2013 2014

VATANDALIK SORULARININ DAILIMI

20 11 2 012 KPSS KPSS

Yazsz (Resmi olmayan) Normlar rf, Adet, Gelenek, Grenek vb.

Toplumsal Normlarn zellikleri

GRG (MUAERET) KURALLARI

1-Eitlii salar 2-Adaleti salar 3-zgrl salar 4-Dzeni salar

HUKUK KURALLARININ ZELLKLER

2009 KPSS SORUSU

2009 KPSS SORUSU

2008 KPSS SORUSU

2008 KPSS SORUSU

2010 KPSS ORTARETM SORUSU

2010 KPSS ORTARETM SORUSU

2013 KPSS LSANS SORUSU

2013 KPSS LSANS SORUSU

POZTF (MSPET) HUKUK

POZTF HUKUK (YRRLKTE OLAN HUKUK)

TAB (DEAL DOAL) HUKUK

TARH HUKUK Yrrlkten kalkm olan hukuka Tarihi Hukuk denir.

OBJEKTF HUKUK SUBJEKTF HUKUK

KPSS 2006 SORUSU

KPSS 2006 SORUSU

KPSS 2008 SORUSU

KPSS 2008 SORUSU

HUKUK KURALLARININ TEMEL NTELKLER

HUKUK KURALLARININ ETLER

Yetki Verici Hukuk Kurallar

lga Edici Hukuk Kurallar

EMREDC HUKUK KURALLARI

TAMAMLAYICI HUKUK KURALLARI

YORUMLAYICI HUKUK KURALLARI

TANIMLAYICI HUKUK KURALLARI

YETK VERC HUKUK KURALLARI

KPSS 2012 LSANS SORUSU

KPSS 2012 LSANS SORUSU

HUKUK KURALLARININ KAYNAKLARI

KANUN HKMNDE KARARNAMELER

-tihatlar (mahkeme kararlar) -retiler ( bilimsel grler)

NTELKLERNE GRE ANAYASALAR

DETRLEBLME ZELLNE GRE ANAYASALAR

AYRINTILARINA GRE ANAYASALAR

YAZILI OLMAYAN ANAYASA

Ksa ve z hkmlerden oluan anayasalardr 1921 anayasas.

KPSS 2010 LSANS SORUSU

KPSS 2010 LSANS SORUSU

KPSS 2011 LSANS SORUSU

KPSS 2011 LSANS SORUSU

KPSS 2010 NLSANS SORUSU

KPSS 2010 NLSANS SORUSU

KPSS 2007 SORUSU

KPSS 2007 SORUSU

ULUSLAR ARASI ANTLAMALAR

KANUN HKMNDE KARARNAMELER

OLAAN DNEM KANUN HKMNDE KARARNAMELER (KHK)

OLAAN DNEM KHK'LER Yetki Kanunu Yetkili Makam Konu Unsuru

OLAANST HL VE SIKIYNETM KHK'LER

Sebep Unsuru Resm Gazetede Yaym

Olaanst hl ve skynetim Var

Anayasa Mahkemesinin Denetimi

Olaanst hl ve skynetim sresince Olaanst hl ve skynetim iln edilmi yerler

SOYUT NORM DENETM