You are on page 1of 568

pmrlcGifhjyKcsuf

5016191207
rsufESmzHk;cGifhjyKcsuftrSwf
5008070608
yHkESdyf
'kwd,tBudrf? (1000) tkyf
Zlvkdifv? 2008
rsufESmzHk;yef;csD
0okef
wefzkd;
3500 usyf
OD;0if;csdK ("l0Hpmtkyfwkduf)
213? 31-vrf;? &efukefNrdKUu xkwfa0
a':csdKcsdKat; ("l0Hpmtkyfwkduf)
trSwf 33? 54-vrf;? &efukefNrdKUu
twGif;pmom;ESihf rsufESmzHk;ukd yHkESdyfonf/

pdf

rSwfwrf;

rsufESmzHk;puif? uGefjyLwm pmpDpmdkuf


tacsmowf pdf wnf;jzwfol
KyiLinChanMyae

MMCP pdf Creator Group


rS wifqufonf/
jrefrmtD;bGwftjzpf
yxrtBudrf
ZGefv 2010

cifcifxl;
tnmoltnmom;uRefraqGrsdK;rsm;

('kwd,tBudrf)

tnmaus;vufukd cspfcifjrwfEkd;wwfaom
yg&rDzufokdY

trSmpm
uRefrpmtkyfukd ]tnmoltnmom; uRefraqGrsdK;rsm;} [k acgif;pD;
wyfxm;ygonf/ jrefrmwkdY\ b0edrdwfyHkjzpfaom tnmaus;vuf
,faus;rIZmwfcHkay:wGif ujyaeMuonfh uRefraqGrsdK;Zmwfaumifrsm;ukd
ZmwfyGJMunhfolwpfa,muf tjrifjzifh a&;Munfhrdjcif; jzpfygonf/ yGJMunhf
olqkdaomfvnf; onfZmwfcHkay:rSm rdbrsm;ESihftwl uRefronfvnf;
Zmwfkyfwpfkyf jzpfcJhzl;ygonf/ tnm\ &yf"avh? &Gm"avh? b0
aexkdifrI? pD;yGm;a&;? vlrIa&;rsm;ukd a&;zGJY&m ajym&if;qkd&if; vnf&if;
ywf&if;u Mum;&jrif&aom twkdYtxduav;rsm;om jzpfyg\/ av;pm;
cspfcif jrwfEkd;zG,faumif;aom tnmaus;vuf ,faus;rIBuD; wpf&yfvHk;
ukd jc,frIef;jyzkdY uRefrrSm cGeftm;rjynfhao;yg/ xkdYtwl uRefrwkdY &yf&Gm
a'ou tnm"avh ,faus;rItm;vHk;ukd rSwfwrf;wifEkdifNyD[kvnf;

uRefr rqkd0Hhyg/ a&;rnfqkdvQif a&;zGJYp&mawG usefygao;onf/ tnm


avESihfqkd&ygvQif ]]omavmuf bmuvdrfhrwHk;}} [k qkd&ygrnf/
uRefri,fpfu &Gmaus;vufrSmae? &Gmaus;vufrSm BuD;jyif;cJh&aom
]awmol} jzpf&jcif;ukd bmtaMumif;rSr&SdygbJ &SufwwfcJhonf/ awmol
qkdwmeJY atmufwef;usovkdvkd? xHkxHkttvkdvkd? qif;awmifhqif;&Jvkdvkd?
ynmrJh todrJhovkdvkd uRefrukd,fwkdifu cHpm;cJh&zl;ygonf/ tcktcsdef
rSmawmh aus;vufawmoljzpfcJh&jcif;ukdyif uRefr*kPf,lwwfcJhNyD/ pmawG
a&;jzpfvmawmh aus;vuf\ wefzkd;ESihf aus;Zl;w&m;ukd ykdav;pm;
ykdjrwfEkd;vmwwfcJhonf/ onftnm? onf&Gmuav;rSm aqGrsdK;awG
&SdaewmukdyJ *kPf&Sdavjcif;[k xifwwfvmcJhonf/ uRefraqGrsdK;rsm;ESihf
ywfoufNyD; kd;om;jcif;? yGifhvif;jcif;awGtay:rSm ukPmawG ykdwwf
vmcJhrdygonf/ txl;ojzifh bkdk;bGm;rdbrsm; arG;zGm;&m? acgif;cs&m Zmwd
y0wdajrukd ykd oHa,mZfBuD;vmcJhjcif;yJ jzpfygonf/ onftaMumif;
w&m;awGukd tajccHNyD; uRefr onfpmtkyfuav; a&;jzpfcJhjcif;jzpfyg\/
onfpmtkyfukd uRefr pwifa&;zGJYcJhpfu uRefraqGrsdK;ZmwfaumifawG
onfavmuf rsm;rsm;pm;pm; xnfhoGif;a&;zGJYjzpfvdrfhrnf[k rxifcJhyg/
okdYaomf uRefrpdwful;&ovkd ]qefpf&m usnfayGYvkduf} a&;oGm;&if;jzifh
&Snfvsm;ayrsm; pmzwfy&dowf NiD;aiGYoGm;rnfpkd;aomaMumifh uRefr
wpfcef;&yfvkduf &ygonf/ aemif wGif tnmaus;vuf ,faus;rI pkdufzGJY
rsm;ukd uRefr qufvufa&;zGJYoGm;&ef pdwful;vnf; &Sdygonf/

onfpmtkyfukd oHk;vavmufESihf uRefr tNyD;a&;jzpfcJhygonf/


cgwkdif;qkdvQif uRefrpdwful;uav;wnfhrS? a&;csifpdwf awmfawmfjyif;jyrS
0wKwkdwpfyk'f wlwlwefwef jzpfvmwwfovkd? uRefr 0goemBuD;vSaom
uRefrtwGuf a&;&rSm odyftm;rxkwf&aom abmvHk;tm;upm; okw
aqmif;yg;rsm;ukdom uRefr pdwfygvufyg a&;jzpfcJhonf/ onfpmtkyfukd
a&;rdonfhtcgrSmawmh uRefraqGrsdK; ZmwfaumifawGuyJ uRefrukd
]vkdufcJhprf;ygat} [k qGJac:oGm;jcif; jzpfygonf/ uRefr\pmrlukd
a&TtjrKawr*Zif;wGif tcef;quf vpfwifqufoGm;zkdY pdwful;
&Sdaomfvnf; r*Zif;rSm wpfbufua&;&if;jzifh pmrlNyD;oGm;jyefawmh
vHk;csif;pmtkyftjzpf pkpkpnf;pnf; xkwfjzpfcJhygonf/
onfpmtkyfonf uRefr\ yxrqHk; vHk;csif;pmtkyf[kvnf; qkdEkdif
ygonf/ tnmaus;vufae uRefraqGrsdK;rsm;qD wpfacgufwpfusif;
tvnfoGm;&if; uRefr\i,fb0 MumqpfcsdK;yef;wpfuHk;vkd trQifwpfuefY
tqpfwpfuefY wG,fquf&if; aemufqHk; Mumyef;uav;wpfyGifh ay;vkd&if;
jzpfyg\/ pmzwfy&dowf\ ESvHk;om;tkdifomrSm yGifhvef;vmaom MumyGifh
uav;wpfyGifh jzpfvmygvQif uRefr 0rf;omauseyfvSygNyD/
onfpmtkyfESihfywfoufNyD; aus;Zl;wif&rnfhol awmfawmfrsm;rsm;
&Sdygonf/ yxrqHk; a&TtjrKawr*Zif; t,f 'DwmcsKyf q&mOD;0if;Nidrf;ESihf
a&Trdom;pkrsm;ukd aus;Zl;pum;qkdcsifygonf/ uRefr pmrlay;ykdYcJhonfh
vrSp tqufrjywf azmfjyay;cJhaom q&mESihfwuG a&TtzGJYol tzGJUom;
rsm;\ aus;Zl;aMumifhom uRefr vHk;csif;pmtkyf a&;jzpfoGm;cJhjcif;jzpf \/

aemuf uRefrukd pdwf"mwfcGeftm;ay;olwpfOD;rSm uRefr\ wuokdvf


b0u tmp&d,EG,f0if q&mrvnf;jzpf? uRefra&;jzpforQ pmawGukd
rtm;vyfonfhMum;rS apmifhzwfa0zefaxmufI&if; raumif;jrpfwm
aumif;&mnTefvwfcJhol
aus;Zl;&Sifq&mr
a':0if;0if;ar
(VEC
ynmh&dyfom) ukdyJ jzpfonf/
uRefr\ arG;ordcif ]tar} uawmh aus;Zl;teE wif&rnfh
oljzpfovkd tarhaus;Zl;w&m;aMumifhvnf; onfpmtkyfukd uRefr
ryifryef; BudK;pm;tm;xkwfEkdifcJhjcif; jzpf\/ uRefri,fpfuwnf;u
&GmtaMumif;? &yftaMumif;rsm;ukd uRefrtaoG;tom;xJ pdrfh0ifysHUESHY
vmatmif taru taMumif;oifhwkdif; watmufarharh ajymaewwfjcif;
uonfyif uRefrtwGuf ukefMurf;awGjzpfaeawmhonf/ uRefr vHk;csif;
pmrlBuD; NyD;oGm;jyefawmhvnf; usef ;rma&; raumif;onfhMum;uyif &Gm
bkef;BuD;ausmif;xGuf taru ]]ay;prf;ygat igzwfygOD;r,f}} [k qkdum
zwfIa0zef jriforQ tBuHmPfrsm; xyfay;cJhjyefygonf/ onfpmtkyf
rSmawmh EIwftm;jzifhvnf;aumif;? tBuHmPf tm;jzifhvnf;aumif;?
rnSmrwm wnf;jcif;? jzwfjcif;? jznfhjcif;? qufjcif;vkyfcJhaom
t,f'Dwmonf tarjzpf\/ olYb0? olYtaMumif;jzpfkHru olYbkd;? olYb
aus;vufb0xJu pD;qif;vmolrkdY uRefrpmtkyf \ tjzpfoifhqHk;
t,f'Dwmvnf; jzpfygonf/ tarzwfNyD;aemuf uRefr jyifqifjznfhpGuf
cJh&onfrSmyif wpfvavmuf xyfMumcJhygonf/
aemuf aus;Zl;wifcsifolrsm;rSm onfpmtkyfxJu wu,f&SdcJh? &SdqJ
uRefraqGrsdK; ZmwfaumifawGukdyJ jzpfonf/ onfaqGrsdK;rsm;ESihf xd&if;

pyf&if;? ae&if;xkdif&if;? aqmh&if;upm;&if;? yJqGwf&if; ajryJEkwf&if;?


EGm;ausmif;&if; cJxk&if; uRefr BuD;jyif;cJh&onf/ uRefr \ i,fb0awGukd
apmifha&SmufcJhMuonfh aqGrsdK;rsm;\ aus;Zl;uvnf; BuD;rm;vSygonf/
'ghtjyif uRefr pmrlMurf;ukd pmtkyfuav;jzpfwJhtxd ulnD
aqmif&Guf ay;cJhMuaom rrvlxkrwif0if;? q&mnDykav;? q&mnDaprif;?
q&mql;iSuf? q&mOD;vSykdif? vlxkBuD;yGm;a&; uGefysLwm tzGJUESihf
pmzwfy&dowftm;vHk;ukd uRefr aus;Zl;Oyum& wif&SdygaMumif; azmfjy
tyfygonf/
av;pm;vsuf ...
cifcifxl;
2003 ckESpf? Mo*kwfv
rEav;

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(1)
]]zmwpfwef txkyfwpfzufxrf;ygvkdY
o'gvef uREfkyfoufouf yef;kHy?
tnmjyef kwfw&uf rvSrf;Ekdifbk
(r,fwifh&,f) EIwfqufprf;csifvkdY 0ifcJhw,f...}}
(q&mMuD; ocifukd,fawmfrIdif; tnmjyefav;csdK;BuD;)
jrpfavwaoG;aoG; vIdif;tdwazG;azG;Mum;rSm a&SUukdwkd;onf qkdkHuav;
wEGJYEGJYckwfarmif;aeonfh oabFmBuD;ay:rSm uRefrwkdY &SdaeMuonf/
onfvrf;onfc&D;ukd uRefr ra&mufwm ESpftawmfMumNyD/ uRefrpdwftxif
ig;ESpfausmf
ajcmufESpfavmuf&Sda&mhrnf/
i,fpOfuav;b0uawmh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

onfvrf; onfc&D;ukd pkefcsnfqefcsnfjzifh uRefraysmfcJh&zl;onf/ onfvkdyJ


oabFmtkd jynful;wkdYBuD;awGukd pD;&NrJjzpfonf/ tdrfESifhra0;vSaom a*g0def
qdyfurf;ukd reufapmapm xoGm;&NyD; BuHK&m ul;wkdYoabFmwpfpD;pD;ukd
pD;vkdufoGm;kHjzifh Gmukda&mufEkdifonf/ Gmc&D;onf oabFmjzifh wpfreuf
c&D;jzpfonf/ ppfukdif;? jrif;rl? ajrmif? qDrD;cHkwkdYukdvGefvQif Gmajc&dyfukd
oabFmay:u jrif&wwfonf/
uRefrwkdY Gmuav;u {&m0wDjrpf ta&SUbufurf;ajcu a&0if
Gmuav;/ opfyifBuD;awG tkyftkyfqkdif;qkdif; Gmwef;&Snfuav;ukd vSrf;arQmf
MunfhvkdufvQif uRefri,fi,fu upm;aeus anmifyiftkdBuD;ukd txifu&
jrifae&wwfonf/ anmifGufoHwSJSJ? aus;iSufoHwusDusD wusmusmwkdYrSm
uRefrb0\ trSwfw&toHrsm; jzpfaeqJ/ GmokdYjyef&wkdif; uRefrrSm
pdwfvufayghyg;oGufvuf jrL;wl;ckefaygufcsifpdwfjzpf&pNrJ/ tckawmh
uRefr\ uav;b0awGu usef&pfcJhNyD/ b0\ aysmfp&m? armp&mawG
Mum;rSm pkefcsnfqefcsnful;cwfae&if; uRefrESifhGm vkdtyfpGma0;cJhMu&onf/
okdYaomfvnf; uRefr\ &ifwGif;wpfae&mrSmawmh Gmuav;u xm0&
wnf&SdaecJhonf/
uRefrwkdYGmonf jrif;NcHajrmufbuf qDrD;cHke,fwGif;&Sd tnmaus;vuf
yDaom Gmuav;jzpfonf/ rEav;u oabFmjzifh pkefqif;vmvQif qDrD;cHkukd
a&mufonf/ qDrD;cHk? pm;MuL;? MunfGm? NyD;awmh uRefrwkdYGm ]O',}/
O',&Gm\ atmufbufrSmawmh jrpfurf;em;&Gmuav;rsm;jzpfonfh uefawmf?
*ifh*J? ukdif;? &Eykd ponfh&Gmrsm; pOfwkdufqufwkduf &SdaeMuonf/ uRefrwkdY
&GmESifh rsufESmcsif;qkdif jrpftaemufbuf urf;rSmawmh ukef;abmifacwfu
xif&Sm;cJhonfh ynmSdokcrdef aTjynf0ef a,mrif;BuD; OD;bkdk;vIdif\ Zmwd
csufa<u GmykvJGm/ uRefrwkdYe,fwpfaMumuawmh &ykvJ? a&ykvJ ponfh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

toHk;tEIef;jzifh ac:a0:Muygonf/ GmykvJESifh av;zmvHk avmufrSmawmh


yxro*FZm q&mawmfbk&m;BuD;\Zmwd aygufacsmif;Gm &Sdonf/
uRefrwkdY&Gmonf ]Orm'EDysdKU} ukd a&;pyfoDuHk;cJhaom q&mTef; tykdifpm;
qDrD;cHkGm? t*Fvdyfjrefrm yxrppfyGJ ppfajyNidrf;pmcsKyf csKyfqkdcJhonfh &EykdGm?
a,mrif;BuD;Zmwd GmykvJGm ponfh GmoHk;yGifhqkdif tv,fA[kdwnfhwnfhrSm
&SdaewmukdyJ bm&,frod uRefr *kPf,laewwfonf/ uRefrwkdYGmuav;u
orkdif;r0ifaomfvnf; orkdif;&Sdaom &Gmuav;yJjzpfonf/
]O',}qkdonfh &Gmtrnfuav;ukd uRefr tvGefjrwfEkd;onf/ jrefrm
tu&m pmvHk;awGMum;rSm oHk;EIef;cJaom pmvHk;oHk;vHk;ukd yl;aygif;pkpnf;
xm;aom O',/ O',qkdonfukd t"dym,f zGifhMunfhzkdY&muvnf;
tvG,fwulESihfr&/ ygVdouf a0g[m& tbd"mefusrf;rSmawmh O',
qkdonfrSm ygVdpum;vHk;jzpf ]xGufay:&m} [k t"dym,f&onfqkd\/
'guvnf; uRefrtG,fa&mufrS odvm&jcif;jzpfonf/ i,fi,fwkef;uawmh
O',qkdwm bmrSef;rod/ Gmuvnf; rodMuyg/
]]rodaygifat ... wkdYarG;uwnf;u O',qkdvkdY O',om ... bm&,f
vkdYawmh rqkdEkdifaygif ... nnf;bBuD;acsm ar;Munfhygvm;}}
BuD;awmfuawmh rodwmukd rodaMumif; 0efcHonf/ aA'ifq&m
bBuD;rkef;uawmh
]]aA'ifpum;[Jh ... O',vmbfukd qkdom&,f? vmbfaumif;o,faygh}}
[k r,kwfrvGefajzonf/ bBuD;acsmuawmh &GmpGJBuD;onf/ aSYrSDaemufrSD
jzpfonf/ pmayA[kokw avmuDavmukw&m ESHUpyfonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]ighajr;&JU O',qkdom O'nf;t&yfuGJU/ ta&SU aexGufwJh t&yfukd


qkdom/ jrpftaemufbuf urf;om;awGu jrpftaSYbufurf;ukd ajymif;vm
Mu&o,f ... rdk;raumif; acsmif;rpD;vkdYxifomyJ/ wkdYtaSYbufurf;u vl
ynmSd &[ef;ynmSd aygo,f ... qefa&pyg;rsm;o,f ... jrufaumif;
a&Munfaygo,f/ O'nf;t&yfukd ajymif;MupkdYvkdY pum; p&mu onfGmukd
O'nf;t&yf ac:Muom ... onfurS O', jzpfvmomaygh}} [kajzonf/
uRefrwkdY&Gmu qefa&pyg;aygonf? jrufaumif;a&Munf aygonfwJhvm;/
ygVdouf a0g[m&tbd"mefrSmawmh onfvkdjzpfonf/
O'nf; ... aexGuf&mawmif
]]ig;axGrm&fvSnf;? atmifajrZnf;0,f? O'nf;jAKAm? a&SUrsufESmu}}
]]bkd;OD;wefYMunf? O'nfjyKAm? awmifhomoif;yGif;}}
]]rm&0dZnf;? pdefjywnf;xuf? O'nf;aekPf}}
]]wpfqifhwpfqifh?
ol&d,monf}}

O'nf;ESifhvQif?

EIdif;csifhnDbd?

&0drnfom?

]]O'nf;awmifxdyfrS ay:xGef;aom aevkvifuJhokdYaom}}


uRefruawmh ukd,fh&Gm olY&Gm tEkdifpum;ajymMuvQif ]yef;rSm rLou?
awmifrSm *Emrm'e? rkd;rSm aygu&0? &GmrSm O',} [k tboifxm;ovkd
ajymwwfNrJjzpfonf/ onfvkdqkdwdkif; tbu tifrwef oabmuswm
uRefr rSwfrdygonf/ uRefrukd,fwkdifuvnf; &Gmukd pGJvrf;vGef;vSonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefr\ &GmpGJpdwfESvHk;rSm i,fb0up oaEwnfcJhonf/ uRefrwkdY


rdbbkd;bGm;bDbifrsm;\ Zmwdy0wdajrt&if;jzpfaom aus;vuf\ pkduf
rsm;rSmvnf; uRefrwpfukd,fvHk;Sd aoG;om;rsm;wGif arG;uwnf;u pD;0if
ysHUESHUaecJhonf[k xifygonf/ NrdKUjywGif BuD;jyif;aexkdifolayr,fh uRefr
i,fb0wpfavQmufvHk; &GmrSmtaersm;cJhonf/ aEG&moD NrdKUausmif;awG
ydwfvQif tbkd;tbGm;rsm;ESifhwuG uRefraqGrsdK;rsm;&Sd&m &Gmuav;qDokdY
uqkefaygufjyefNrJ/
&GmrSm wpfaEGvHk; EGm;ausmif;&if;? ajryJaumuf&if;? aqmhupm;&if;
taysmfBuD; aysmfcJh&yHkrsm;ukd rarhEkdifyg/ vGwfvyfus,fajymaom aus;vuf\
pdrf;zefYzefYt&omukd uRefr rufarmcHkrifcJh&wmuvnf; 'gawGaMumifhygyJ/
ausmif;awGzGifh NrdKUokdYjyef&wkdif; uRefrikd&NrJ/ wpfcgwpf&H tazha&'D,kd
uav;u eHeufcsdefcgaw;oHom tpDtpOfvmvkdY tqkdawmf vSvS&D\
]r,fwkdY&Gm} oDcsif;uav;vmvQif uRefrrSm &GmukdvGrf;vGef; rsuf&nf0Jrd
ygonf/

]] r,fwkdY&Gm ompcef;ukd tvnfvmprf;yguG,f ___ jra&mifcs,f


v,f,mwvif;eJY uefoif;kd;wpfavQmuf0,f ___ xaemif;yifawG
toG,foG,f zl;Muw,f yGifhMuw,f ___ yGifhMuw,f zl;Muw,f ___
MunfEl;vkdY pdwf0,faysmfrqHk;w,f }}
uRefrEIwfuyif wkd;wkd;zGzG qkdnnf;aerdwwfygonf/ jrpfjyifrSm
aiGa&mifvIdif;tduav;awG *,ufxaeovkd uRefr&ifawGvnf; wzsyfzsyf
ckefaeonf/ i,fi,fuav;b0ukd csufcsif;BuD; jyefa&mufoGm;ovkd
vGrf;vGrf;qGwfqGwf cHpm;&onf/ ra&mufwm MumNyDjzpfaom &Gmuav;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uawmh uRefrukd pdrf;aernfrxifyg/ &Gmuav;u uRefrukd em;vnfNrJ


jzpfygonf/ aEG;axG;aom tnmuaqGrsdK;rsm;? &GmOD;xdyfu &Gmom
anmifyifBuD;ESifh uRefrtonf;ESvHk;rSm tpGJvrf;qHk;jzpfaom q&mawmfh
ausmif;ayguf0u aomfuyifBuD;ESpfyif/ aEGOD;&moDrSm pdrf;EkEk&Gufopfrsm;ESifh
twl aomfuyef;zl; tckdiftckdif tqkyftqkyfBuD; awGaMumifh uRefr tm;awG
&Sd&NrJ jzpfonf/ yGifhtefcsdefwefvQifawmh pdrf;ndKUaeaom uwDyg&GufopfwkdY
Mum;rSm ywjrm;taoG;vkd eDapG;aeaom aomfuyGifhawGukd uRefrwkdY awGYjrif&
wwfygonf/ onftcg bm&,frod/ uRefr&ifxJwGif aysmf&Tif MunfEl;rIawG
ESifhtwl 0g;wHcsLESifh yef;ckdiftqkyftqkyfBuD;awGukd qGwfcsLyefqifcJh&yHk
awGukd owd&rd\/ onfaomfuyGifhawGu uRefrwkdY&Gmuav;\ atmufarh
p&m oauFwvkdYyJ uRefr&ifrSm xif[yfaeawmhonf/
]]yvdpf tdwfufpf usL;rD rdwfufa0;}}
pdwful;xJrSm uRefr b,favmufaysmf0ifaerdonfrod/ uRefrab;rSm
EkdifiHjcm;om;wpfa,mufu olYae&moGm;zkdY uRefrukd cGifhawmif;aewmukdyif
owdrxm;rdvkduf/
]]tkd ... aqm&D;}}
uRefr ae&mrSx vrf;z,fay;vkdufonf/
onfwpfacguf uRefr pD;vmonfrSm ]a&TudE&D} oHk;xyfoabFmBuD;
jzpfonf/ uRefrwkdY i,fi,fwkef;uawmh onfvkd oabFmBuD;awG r&Sdao;yg/
a&TudE&Du rEav;rS yk*HanmifOD; ajy;qGJaom txl;a&,mOf/ EkdifiHjcm;om;
c&D;onfrsm; txl;ojzifh pD;avh&SdMuonfh oabFmvnf; jzpfonf/ oabFm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wpfpif;vHk;rSm EkdifiHjcm;om;c&D;onfawGESifh jynfhESufaeonf/ uRefrpdwfxif


av;q,fausmf ig;q,favmufyif &Sdrnfxifonf/ onfc&D;onfawG
ykdonfhvufrSwfjzifh uRefrwkdYu pD;Mu&onfrkdY jrefrmc&D;onfuawmh
ESpfq,favmufyJ&Sdonf/
uRefracgif;xJrSm
zswfceJ
tawG;wpfck
0ifvmonf/ wu,fvkdYrsm; uRefrom EkdifiHjcm;wkdif;jynf wpfckckrSm
wm0eft& oGm;a&mufaexkdifNyD; onfvkd EkdifiHjcm;om;awGMum;rSm ae&r,f
qkd&ifaum ... / tawG;ESifhyif uRefr aoG;vefYoGm;rdonf/ NyD;awmh uRefr
cspfaom&Gmuav;ukd tvkdvdk vGrf;qGwfrdovkd jzpfoGm;&onf/ 'gu
rsdK;cspfpdwfESifhrqdkifyg/ Zmwdork', pdwfESifhom qdkifrnfxifygonf/
]]ig ae&majymif;xkdifawmhrvkdY ... wkd;'pfawGMum;xJ igraewwfbl; ...
[kd;taemufyJhykdif;u ukd,fhvlukd,fhvlcsif;yJ oGm;xkdifr,f}}
taru olYtxkyfuav;ukd &ifrSmayGYNyD; ae&majymif;oGm;awmh uRefrrSm
&,f&ao;\/ tarvnf; uRefrvkd cHpm;rdaerSm taotcsmygyJ/
EkdifiHjcm;om;uawmh wpfvrf;vHk; 0ifvkdufxGufvkdufESifh jrefrmh aus;vuf
Icif;awGudk ta0;uae "mwfyHk wzsyfzsyf kdufaeonfaum/ uRefru
wkdYwkdif;jynfu vSovm;vkdYar;awmh olu Very Nice wJh/ NyD;awmh rif;wkdY
wkdif;jynfrSmawmh a[monf {&m0wDjrpfBuD;u tvSqHk;yJvkdY qkdvkduf
ao;onf/ olY[mol tdkif;twkdif; pD;qif;aewmukdu vSaewmwJh/
Untamed River aygh/ uRefra&m olyg {&m0wDukd wpfarQmfwpfac:
vSrf;Munfhvkdufonf/ rGef;wnfhaea&mifatmufrSm a&T&nfawG qrf;xm;ovkd
zsdK;zsdK;zsyfzsyfESifh wvufvufcgaeaom {&m0wDaMumifh uRefrukd,fukd
rwfvkdufrdonf/ {&m0wDu uRefrwkdYtwGuf *kPf,lp&m jrpfwpfpif;
wJhvm;/ uRefr jrifzl;aeus {&m0wDonfyif uaeYrS ykd vSaeonfxifrd\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]abmf ... abmf ... abmf ...}}


qDrD;cHktxGufrSm oabFmBuD; OMoqGJvkdufawmh uRefr tvkdvkd
x&yfrdygonf/ uGJtufwkef&Daeaom oabFmOMooHu uRefr&ifukd vdIif;x
oGm;aponf/ oabFmukef;ywf oHvuf&ef;bufukd xGuf&yf&if; &GmpOfawGukd
vSrf;arQmfMunfhvkdufonf/ uRefra&SUwnfhwnfhrSm pm;MuL;&GmpGef;u ]ayguftkd}
ewfeef;BuD;ukd bGm;ceJ jrifvkduf&onf/ BuD;rm;aom anmifyif
tkyftkyfBuD;atmufrS a&Ta&mifwpfp vif;vufaeaom apwDuav;ESifh
jrpfbufukd usm;uefxm;aom a&umtkwfwHwkdif; jzLazG;azG;BuD;u uRefr\
&GmjyefjrifuGif;awGxJwGif yxrqHk; pGJvrf;&onfh jrifuGif;jzpfonf/ onf
ayguftkdewfu uRefrwkdY wpfe,fvHk; qkdifonfhykdifonfh ewfrkdY &Gma&mufwkdif;
uRefrwkdY rjzpfrae oGm;a&mufOD;wkduf&onfh ewfuGef;vnf; jzpfonf/
&GmrjyefjzpfcJhvQifawmif ukd,f&Sdae&mt&yfuae vufzufwpfkd;? uGrf;kd;
wpfSm vSrf;NyD; ylaZmfyoMu&onf/ bmaMumifh&,fawmhrod/ tdrfrSm
raumif;onfh twdwf? edrdwfrsm; &SdonfxifvQif taruawmh ayguftkdewf
ukd vufzuf qDqrf;uav; vSrf;NyD;wifwwfonf/
]]igwkdYewfu odyfoabmaumif;omath ... eef;xdeef;a&muf rvm
EkdifvkdY onfuae vSrf;awmif;yefvnf; auseyfo,f&,f ... / tJ wpfckawmh
&Sd&JU ... tdrfaxmifrsm;jyKvkdY wjcm;e,fom;qkd&ifawmh olY ewfuGef; vufxd
vufa&mufoGm;jy&o,f ... vlopfrsm;wkd;ygo,fayghat ... tyf&om ... /
rtyfrdvkdY&Sd&ifawmh ukdifwwfo,f ... 'gayod ukd,fhvlrukdifbl;awmh ...
wpdrf;ukdukdifom}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefra'G;av; a':ZD;uGuf\ajympum;ukd uRefr&,fcsifrdonf/ ewfu


a'G;av;ajymovkd [kwfr[kwf raocsmaomfvnf; onfyHktwkdif;qkd&ifjzifh
uRefrwkdYewfu trsdK;cspfewfjzpfaeawmhonf/ ayguftkdewfuGef;qDukd uRefr
vuftkyfcsD OD;ckdufvkdufygonf/ ayguftkdewfqkdonfukd uRefr rjrifzl;
aomfvnf; uRefrwkdY tbkd;tbGm; taztarwkdY ,HkMunf ukd;pm;cJhMuaom
dk;&m,HkMunfrIwpfckukd tkdtao jyKrdjcif;yJjzpfonf/ ayguftkdewfuGef;ukd
vGefvQif pdrf;ndKUtkyfrnf;aeaom &Gmwef;&Snf uav;rsm;ukd awGY&NyD
jzpfonf/ rMumrDrSm uRefr&Gmukd a&mufawmhrSmyghvm;/
]]tdwfawG jcif;awG xkwfxm;awmh *ifh*Jukd uyfawmhr,f}}
taru ypnf;yp,uav;awG odrf;qnf;&if; uRefrukd vSrf;ajym
onf/ uRefrwkdY&Gmukda&mufzkdY wpf&Gmausmf&OD;rnfjzpfaomfvnf; tar
ukd,fwkdifyif pdwfvIyf&Sm;aeyHk&onf/ aMomf ... &GmrSmarG;? &GmrSmBuD;jyif;?
&GmrSmyJ tdrfaxmifuscJhaom O',&GmolppfppfBuD; taruawmh wu,fh
aus;vuf awmolrBuD;vkd wbufBuD;ukd acgif;aygif;NyD; xbDukd wkdwkd
0wfum a'gif;wdarmif;wdBuD;ygyJvm;/ uRefruawmh ypnf;awGudk
vSnfhrMunfhEdkifao;/ uRefrwkdY &Gmwnfhwnfhukd a&mufawmh acgif;pnf;
yk0guav;ukd oabFmay:uae &rf;jyvkdufonf/ &Gmaomifurf;pyfrSm a&csdK;
aeolawGuvnf; t0wfrsm;jzifh jyef&rf;jyonf/ 'gqkdvQif onfoabFmBuD;
jzifh &Gmu wpfa,mufa,muf ygvmw,fqkdonfhoabm jyvdkufjcif;yg/
uRefrwkdYuav;wkef;uawmh w0rf;ylESifhpaom oabFmBuD;awGESifh oGm;&
vm&onf/ wpfjynf0? awmolr,f? wdrfwref? wdrfawmuf? wkdif;at;?
wkdif;ausmf ponfh oabFmul;wkdYvHk;BuD;awG tm;vHk;vkdvdk uRefrpD;zl;cJhonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]][kdwkef;u ... *ifh*JoabFmqdyfrSm ukudKyifBuD;&,f qD;yifawG&,f


&Sdawmh t&dyfaumif;aumif;&o,f/ tckawmhat xGef;vmvkdufoJh aomifBuD;
u &GmeJY awmfawmfa0;oGm;omyJ}}
taruawmh tyl'Pfukd cHEkdifyHkr&/ wpfcsdefu onfajr onfa'orSm
BuD;jyif;cJhol jzpfaomfvnf; ausmuGJatmifylonfh tyl'Pfukd awmifhcHEkdifyHk
ray:/ aomifjyifrSm ukwfukwfuwfuwf xkd;xm;aom xef;vuf
wpfbuf&yf wJuav;t&dyfrSm 0ifckdonf/ onfwJuav;u oabFmqdyf
jzpfonf/ qdyfurf;trSwftom;vnf; jzpfonf/ oabFmvufrSwf
a&mif;onfh Hk;cef;vnf;jzpfonf/ c&D;BuHKZ&yfvnf; jzpfonf/ uRefruawmh
&GmbufoGm;zkdY ul;wkdYavS&Sm&onf/ ul;wkdYavSuav;awGu wpfbufurf;
cyfvSrf;vSrf;u yef;ndK&Gm? aMumifjzL&Gm? ESJrIwf&Gm awGbufqD
ul;aomul;wkdYavS? ukdif;? &Eykd &Gmrsm;okdY pkefqif;rnfh ul;wkdYavS ESifh
uRefrwkdY&GmawGbuf qefwufrnfhul;wkdYavS pojzifh tpHk&Sdonf/ ul;wkdYavS
r&vkdufvQif vSnf;iSm;&rnfqkdOD;awmh *ifh*J&GmxJwufNyD; vSnf;iSm;&rnfh
c&D;u rawG;0Hhp&m/ oJjyifBuD;ukd ukef;kef;oGm;&rSmukdu aMumufp&m?
vefYp&m/
]][kd[m ... jynfharmif r[kwfvm;}}
taru oabFmESifh rvSrf;rurf;rSm uyfxm;aom pufavSay:uvlukd
vufdSK;xkd;jyonf/ zsifwbufBuD;ukd acgif;aygif;xm;aom OD;av;
OD;jynfharmifukd awGYvkduf&awmh uRefr 0rf;omoGm;rdonf/ tom;awG
ndKrnf;aeonf/ acgif;aygif;BuD;u vkdtyfwmxuf ykdBuD;aeonf/ yJhaxmif
pufavSuav;uawmh vwfaeao;onf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

11

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]OD;jynfh}}
uRefru vSrf;ac:awmh olu 'l;qpfavmuf&Sdonfh jrpfa&xJ kef;uef
qif;um ajy;vmonf/ uRefrwkdYom;trdukdjrifawmh tHhMoaeyHkvnf; &onf/
olYtNyHK;u uRefrwkdYi,fi,fwkef;u acgufqGJokyf a&mif;wkef;u tNyHK;rsdK;/
acgufqGJokyfonf OD;jynfhwpfa,muf pufavSykdif&SifBuD; jzpfaeNyDvm;/
]]rxl; rIwfvm; eifwkdY[m qkdif;rqifhAkHrqifheJY/ &Gmukd jyefvmMu
omvm;}}
uRefrwkdYypnf;awGukd olYpufavSay: tacgufacguftcgcg o,fykdY&if;
jzifh ol0rf;omaeyHk&onf/ OD;jynfharmifonf tar\ armifESr0rf;uGJ
awmfpyfol jzpfonf/ olYyHku t&ifutwkdif;/ &Gm&ufuef;xnf zsifMurf;
tusykqkd;ESifh zsifwbufacgif;aygif;BuD;ESifhyif/ tNrJNyHK;&Tifaewwfaom
olYrsufESm 0kdif;0dkif;BuD;vnf; [kdwkef;uvkdyJ qDa&mif xaevkdufwm
wajymifajymif/ xl;jcm;wmuawmh olYul;wkdYavSuav;yJ jzpfonf/
]]OD;jynfhpufavSvm; olaX;jzpfaeNyDayghav}}
]]at;[}}
uRefru ar;vkdufawmh olYrsufESm 0if;yoGm;onf/ olYtNyHK;u
olYpufavSvkd tm;awG&SdvSonf/ [kdwpfcsdefwkef;u OD;jynfh kef;cJhuefcJh&
wmawGukd uRefrrsufpdxJ jrifa,mifvmrdygonf/ cHawmif;yufvufBuD;
ESpfckukd xrf;ykd;ESifhqkdif;NyD; xrf;um &GmpOfvSnfh acgufqGJokyf a&mif;cJhol
jzpfonf/
uRefrwkdYi,fi,fu
olYacgufqGJqkdif;xrf;BuD;
&Gmxdyf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

12

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

anmifyifBuD;atmuf a&mufvmvQif aysmf&pNrJ/ &GmawGrSmu rsm;aomtm;jzifh


aiGaMu;ukd roHk;pGJMuyg/ ukd,fhajr ukd,fh&Gmu xGufonfhyJukd avSmifxm;onfh
ykwfawmif;BuD;awGxJu aumfcwfNyD; wpfpv,fzkd;? wpfcGufzkd; 0,fpm;
Muonf/ acgufqGJwpfyGJukd yJwpfpv,f wefzkd;oifh a&mif;Mu 0,fMu
onf/
OD;jynfh\ ]acgufqGJ} qkdonfh wHk;wdwd cyfMoMo aps;atmfoHMum;vQif
uRefronf anmifyifatmufupm;ae&mrS tdrfukd vSpfceJjyefajy;NyD;
vlBuD;awGtvpfrSm ykwfawmif;xJu yJwpfpv,fukd xbDcg;yHkxJ xnfhvm
cJhHkom/ yJwpfpv,fukd OD;jynfhcHawmif;xJ oGefxnfhvdkufonfESifh uRefrwkdY
acgufqGJpm;&NyD/ olY cHawmif;xJu yJrsdK;pHkukd ykqkd;a[mif;uav;ESifh
uefYxm;um trsdK;tpm;cGJxm;onf/ wpfcgwpfav uRefrwkdYuav;awG
aMumifh olYcHawmif;xJwGif yJtjzLyJteDawG a&maxG;oGm;wwfao;onf/
onfvkdjzpfoGm;vQifvnf; OD;jynfhuawmh NyHK;NyHK; NyHK;NyHK;eJYygyJ/ &Gmu
acgufqGJokyf
qkdwmuvnf;
NrdKUvkd
tom;ig;ygonfr[kwfyg/
acgufqGJzwf&,f? MuufoGefeDqDcsuf&,f? rkefY<uyfaMumf&,f? ocGm;oD;
pdrf;uav;? eHeHyifuav;? iHjym&nfuav;? yJrIefYuav;ESifh e,fzwf
xnfhay;vkdufvQif acgufqGJokyfjzpfoGm;onf/ wpfcgwpf&H A,maMumf
uGif;BuD;awG
acsrGxnfhwwfMuonfvnf;&Sd\/
uav;wkef;uawmh
OD;jynfh\ acgufqGJokyfoa&pmu uRefrwkdYtwGuf taumif;qHk;yifjzpfonf/
aemufawmh OD;jynfhonf acgufqGJxrf;ykd;ukd ycHk;rSjzKwfum ul;wkdYavS
uav;axmifonf/ vufavSmfavSao;ao;uav;omjzpfonf/ jynful;wkdY
oabFmBuD;awG qdkufuyf&mqdyfurf;u aomifckoGm;ojzifh &GmawGESifh a0;
oGm;jcif;aMumifh ul;wkdYavSuav;awG vkdtyfpGm ay:aygufvmcJh&onf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

13

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vGefcJhwJhig;ESpf &Gmjyefwkef;u OD;jynfh\ ul;wkdYavSuav;ukd uRefr pD;cJh&


ao;onfr[kwfvm;/ tckawmh pufwyfyJhaxmifavSESifh [efusyefus
jzpfaeaom OD;jynfhukd awGY&wm uRefr0rf;omaerdonf/ okdYaomf vlyHk
uawmh [kdwkef;uvkd yHkkd;BuD;ESifh pum;ajymwmqkdwm cyfav;av; toH
MoMo 0g;0g;BuD;ESifhyif/ toufuav;awmh &SmNyD/
]][kdwkef;u nnf;vnf;rSwfrdom;yJ/ acgufqGJokyfuav; bmav;
a&mif;cJhwkef;uawmh onfvkd reufxrif; nxrif;ygyJ[m/ olrsm;&GmawG
ul;wkdYavSawG axmifMuawmh igvnf; &Sdomav;a&mif;csNyD; avSuav;
wpfpif; 0,fvkdufo,f/ ykdY&omaygh[m ... aemufawmh oabFmBuD;awGrSDNyD;
igvnf; onfpufavSuav; 0,fvkdufEkdifomyJ/ tckawmh om;tzwpfawG
reufxrif; nxrif;rubl; ighwlr&JU? toufSLawmh acsmifo,f
ajymygawmh}}
olY pufavSuav;ESifh ywfoufNyD; OD;jynfhu *kPf,laeyHkvnf; &onf/
aomifurf;yg;ajc reD;ra0;rS uyfarmif;vm&if; &GmqdyfokdY a&mufvm
awmhonf/ &Gmqdyfurf;ukd pufavS uyfuyfcsif; uRefrarQmfMunfhaeus
aomfuyifBuD;ESpfyifukd vSrf;arQmf Munfhvkdufrdonf/ uRefr\ i,fb0
wpfavQmufvHk; yHk&dyftjzpf pGJvrf;ESpfoufcJh&aom aomfuyGifh eDeDcJcJawGukd
rawGY&yg/ yGifhcsdefrwefao;vkdYyJ jzpfrnfxifonf/ &GmanmifyifESifh
aomfuyifBuD;awGu O',&Gm\ trSwfw&edrdwfyHk/
]]tpfrwkdY b,fES&ufavmufaerSmwHk; usKyf a&aEG;aomufac:OD;r,f}}
uRefrwkdY&GmawG\xHk;pH {nfhonfvmvQif a&aEG;aomuf ac:wwf
Muonf/ a&aEG;aomufqkdonfrSm vufzuf&nfMurf;0kdif;ukd ajymjcif;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

14

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jzpfonf/ tdrfukdzdwf wwfpGrf;orQ rkefYyJoa&pm wnfcif;auR;arG;&if;


a&mufwwf&m&m tmvmyovmy w&if;wESD; pum; ajymMuqkdMujcif;
jzpfonf/ [kdwkef;u aecJhxkdifcJh oGm;cJhvmcJhtaMumif;awG ygrnf/
rdwfa[mif;aqGa[mif; i,faygif;rsm; taMumif; ygrnf/ aysmfcJh&TifcJh aeaysmfcJh
zl;aom b0awG ygrnf/ v,fxJukdif;xJ? xGef&if;,uf&if;? pkduf&if;BuJ&if;?
yJEkwf&if;? aumufoif;aumuf&if; qJMuqkdMu aemufajymifcJhMuonfh
taMumif;awG ygrnf/ aqGrsdK;aygufazmf awmfawmf orQwkdY\ i,fusdK;
i,femrsm; taMumif;ygrnf/ onfvkd pum;0kdif;rsdK;u wpfem&D ESpfem&Dru
wpfcgwpf&H oef;acgifcsOf;vkdY vif;csifvnf; vif;oGm;wwfonfaum/
]]q,fhav;ig;&ufavmufawmh aeOD;rSmyguG,f}}
taru &Gmajcurf;yg;ukef;wufukd usHK;wuf&if;ajzonf/ opfyifBuD;
t&dyfBuD;aygaom uRefrwkdY&Gmuav;bufqDu avat;uav; kdufcwf
vmonf/ &GmajrBuD;ukd ajccsrdonfESifh uRefr&ifrSm 0rf;omvGef; wkefaerd
awmhonf/ tbkd;? tab;? rdBuD;? zBuD;wkdY aexkdifBuD;jyif;&m uRefr\
&Gmuav;/ oJaomifjyifBuD;ukd jyefiHkYMunfhvkdufawmh oJawGu azG;azG;
awmufaeonf/ {&m0wDjrpfa&u jymvJhaeonf/ uRefrwkdY jzwfavQmuf
cJhaom aomifay:u vrf;uav;uawmh ta0;rSm a>rwpfaumifvkd vl;vGefY
aeonf/ acsmarmajyjypfaom ajrrm vrf;uav;twkdif; uRefrwkdY &GmbufqD
oGm;Muonf/ [kdwkef;uawmh onfa&pyfawGrSm 0g;BudrfawmawG? jrufkdif;
yifawG&Sdonf/ jrpfqdyfqif; a&csdK;&if; wlwlykef;wrf; upm;cJhMuonfh
ae&mawG/ cJppfwkdufwrf; upm;cJhMuonfh csHKykwfcHwyfae&mawGyJ jzpfonf/
jrpfa&xJrSm a&ul;NydKif&if; ig;zrf;cJhMuyHkawGukd uRefr owd&vkdufrdonf/
cyfvSrf;vSrf; aomifpGef;rSmawmh a&bJawG (uRefrwkdYuawmh [oFmiSufvkdYyJ

jrefrmusL;ypfzkd&rf

15

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ac:onf) tkyfvkduftkyfvkduf &SdaeMuonf/ [oFmiSufwkdY\xHk;pH ESpfaumif


wpfwGJ?
ESpfaumifwpfwGJ
ckefqGckefqGESifh
tpm&SmaeMu[efwl\/
wpfaumifwnf; tazmfuGJ iSufuav;uawmh wjcm;iSufpHkwGJawG aemufrS
apmif;ief;apmif;ief;ESifh vkduf&&Smonf/ i,fi,fwkef;uawmh iSufawGukd
vkdufa&wGuf&if; ][kdwpfaumifu tydkuG} [k atmfcJh[pfcJhayr,fh bmcHpm;
csufrSr&Sd/ tckawmh &ifxJrSm oif;uGJiSufwpfaumif\ txD;usefjcif;ukd
pmempdwfjzifh uRefr cHpm;,lwwfaeNyD/
]]a[; ... tpfrMunfwkdY rdxkdufwkdYa& igwkdYukd vmBudKMuOD;a[h}}
]]oef;pkd; ... cifrmvGif ... qifhqifhOD;wkdYa& ... a0; ...}}
&Gmajcukda&mufawmh uRefrwkdYom;trdESpfa,muf oHNydKif[pf atmfac:rd
Muonf/
tnmaEGylylatmufrSm
&Gmuav;u
at;aq;wdwfqdwf
vGef;vSonf xif&\/ bmoHrS jyefrvmbJ Nidrfoufae uRefrtHhMo
aerdonf/ wpfatmifhavmufaeawmh a&tkd;BuD;&Gufum jrpfqdyfbuf
xGufvmonfh trsdK;orD;wpfa,muf/ tem;ukda&mufawmhrS wpfa,mufukd
wpfa,muf MunfhMuonf/ ndKrnf;aeaom rsufESmay:&Sd wif;wdyftuGuf
rsm;Mum;rS rsufvHk;ukd arS;pif;NyD; uRefrwkdYom;trdukd tuJcwfaeonf/
]]rrO}}
uRefru EIwfqufwmukd aMumifMunfhaeNyD;rS olY vuf0g;ESpfzufukd
jzef;ceJ tvefYwMum; dkufcsvkdufonf/
]][if rxl;BuD; ... a':BuD;jrwif tJawmfh tHhcsufawmhf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

16

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

acgif;ay:u a&tdk;BuD;ukd ajrBuD;ay:csum uRefrwkdYtdwfawGukd


ulo,fawmhonf/ yg;pyfuvnf; uRefrwkdY &GmrvmwmMumNyDjzpfaMumif;?
aemufqHk;a&mufcJhonfhtacgufu taMumif;awGukd wzspfawmufawmuf
vkyfaeawmhonf/
rrOonf
tazhwlr0rf;uGJ
a':cifwkwfBuD;
(uRefrwkdY&GmwGif a':cifwkwfav; &Sdao;\) rS arG;ojzifh uRefrESifh wl0&D;
ESpf0rf;uGJawmfpyfonf/ rrOu tBuD;qHk;jzpfNyD; arG;csif;armifESr &Spfa,muf
&Sdonf/ armifESrtm;vHk; NrdKUwGifaeMuaomfvnf; rrOuawmh &GmucGm
r&olomjzpf\/
]]nnf;uvnf; aeylBuD;xJ a&cyfxGufvm&ovm;ath}}
]]tckrS awmjyefvmom a':BuD;&JU ... a[; cifrmvGifa& rxl;wkdY vm
o,fa[h}}
&GmqDrS rrO\ toHu yJhwif[yfjyefvmonf/ wufx&Geftus
a[mif;BuD; uykdudkESifh xbDwkdwkdygatmif 0wfxm;aom rrOyHkpHuawmh
[kdwkef;uESifh wjcm;pD/ tysdKwkef;u ndKndKnufnufuav;ESifhacsmaom
acwfrDaom rrOrSm tckawmh uav;awG b,fESa,muf&aeNyD rSef;awmif
rod/ awmxJu jyefvmwmrkdY acR;wpkdpkd? zkeftvdrf;vdrf; uyfaeaom
rrOxHwGif bmtvStyrSr&Sdawmh/ awmjyefvmjcif;qkdonfrSm &Gmtjyif
v,fuGuf? ajruGufawGxJu tvkyfvkyfjyefvmjcif;ukd ajymjcif;jzpfonf/
uRefrwkdYe,fu v,fuGif;awG[k roHk;bJ ]awm} [kom ac:wwfMuonf/
&Gmpyfukda&mufawmh
uRefrwkdYaqGrsdK;om;csif;awG
wpfa,mufNyD;
wpfa,muf xGufvmMuonf/ wpfa,mufwpfaygufESifh vufyHyif
quf&ufusovkd atmfMu[pfMu ajymMuqkdMu? vuf0g;awG wjzef;jzef;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

17

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

kdufum tHhMoMuESifh wkd;raygufawmhyg/ &Gmukd0if0ifcsif; uRefr


aqmhupm;&m &GmomanmifyifBuD;atmufokdY a&mufygonf/ aEG&moDrkdY
anmifyifrSm
t&GufawG
ajymifovif;cgaeonf/
yifajcrSmawmh
anmif&GufajcmufawG wif;Murf;/ xkd;xkd;axmifaxmifESifh tkyfqkd;
tusnf;wefaeaom tukdif;tvufawGukd armhMunfh&if; anmifyif jrpfqHk
BuD;ay:ukd xkdifcsvkdufonf/ anmifjrpfBuD;awGu uRefrwkdY i,fi,f
wkef;utwkdif; ajrBuD;xJu ukef;kef;xaeNrJ/ onfanmifjrpfawGu uRefr
i,fb0 rSwfwkdifygyJ/ ajy;wrf;vkdufwrf;? 'Dxkd;wrf;? {nfhonfvm
tdrfolz,fay;wrf;upm;&m bkwfwkdifygyJ/ anmifyifBuD;uaum uRefrukd
rSwfrdao;&JUvm;/ onf&Gmuav;u xGufcGmoGm;wJh olawGukdaum
cspfcifao;&JUvm;/
aqGrsdK;awGuawmh uRefrwkdYom;trdukd 0rf;omt,fvJESifh BudKqkdMu
&Smonf/ rvmwmMumvkdY tjypfwifoluwif? raovkdYawGY& arhEkdifygOD;
rvm; qkdoluqkd? yGufyGufnHnHESifhyif &GmxJa&mufvmMuawmh\/ uRefrrSm
awmh anmifjrpfqHkBuD;ay:rSmxkdif&if; i,fb0awGukd tvGrf;o,fcsifao;
aomfvnf; aqGrsdK;awGukd tvGrf;o,fzkdYu &Sdaeao;onfr[kwfvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

18

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(2)
]]AsdKU t&D;aiGMunf onfrSm ref;av;u {nfhonfawG vmo,fAsdKU}}
vrf;uae ckepfoHcsD [pfvkdufaom cifyktoHu Nidrfoufaeaom
&Gmuav;ukd vTrf;oGm;awmh\/ qlqlnHnH toHrsm;aMumifh ckwifay:wGif
ikwfwkwf xkdifaeaom BuD;awmfaiGMunfonf ukd,fukd qwfceJrwf
vkdufonf/ olYcrsm rsufpdrjrif&Smawmhyg/ BuD;awmf\ xef;vuf wHpuf
Nrdwfuav;atmuf uRefrwkdY iHkY0ifvkdufawmh ikdoHu qD;BudKaeonf/ rsufpd
rjrifaomfvnf; toHMum;ESifh vGrf;jcif;jzpf\/
]]ukdif; t&D; arQmfarQmfaeo,fh ... ref;av;u nDreJYwlr vmygNyDo,fh
awmf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

19

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

BuD;awmfu uRefrukd prf;Munfh&if; wtHhwMoqkd&Smonf/ NyD;awmhrS


BuD;awmf vGwfvGwfvyfvyfBuD; ikdygavawmhonf/
]]bBuD;uHa& ... awmhfajr;awG &Gmukd vmMuNyDawmhf ... 0rf;omtm;&
xBudKygOD;vm;awmhf ... a[mh ... tD;tD;}}
BuD;awmf\ [pfikdvkdufoHonf uRefr&ifukd pl;epfemusif oGm;ap
ygonf/ uRefrwkdYukd txkyfawGvkdufykdYaom aqGrsdK;wpfokdufuyg 0kdif;ikdMu
awmh\/ 'guvnf; uRefrwkdY&Gm\ xHk;pHvkdjzpfonf/ wpfa,mufikdvQif
tukefvkdufikdwwfMuolawG/ tvSLtwef;&Sd qkdif;t0if ajAmpkdufonfESifh
aoqHk;ol bBuD;? bav;? a'G;BuD;? a'G;av;awGukd w ikdvkdufonfrSm
wpfOD;upvkdY wpf&mqkdovkdyif/ wcsdKUu aoolukd wu,fvGrf;vkdYikdwm?
wcsdKUusawmh ukd,fha&SUrsm ukd,fhaqGukd,fhrsdK; rsuf&nfuswmjrif oem;NyD;
vkdufikdjcif;jzpfonf/
]]tr,fav; ajr;awGvm&if olYrSmaysmfvkduf&om NyHK;NyHK; NyHK;NyHK;eJY ... [Jh
... ajr;awGjyef&ifjzifhawmf ... xrif;awmifrpm;awmhbl; ... a[m[kd ukwif
BuD;ay: wufacGaeawmhomyJ ... [Jh ... [Jh ... tD;tD;}}
BuD;awmf tvGrf;o,faumif;ojzifh tarukd,fwkdifyif rsuf&nfawG
ykd;ykd;aygufaygufusaeNyD/ cPtwGif;rSmyJ qlqlnHnHtoHawG[m rD;ukd
a&ESifhowfvkdufovkd NidrfusoGm;awmh\/ e*kduwnf;u &Gmukd vGrf;pdwf
a0'emawG o,fykd;vm&aom uRefrrSmawmh ESvHk;om;awG qkwfSpf xm;
ovkd emusifaeawmh\/ txl;ojzifh uRefrcspfaom ]tb} emrnf ygvm
vkdYyJjzpfonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

21

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

[kdwkef;wpfcsdefu uRefrwkdY&GmjyefvQif tbwkdY tarBuD;wkdYu &Sdae


onf/ tarhrdbESpfyg;jzpfaom bBuD;uHomESifh tarBuD;r,foefYwkdYu NrdKUrS
aEGausmif;ydwf&uf jyefjyefvmwwfaom uRefrwkdY ajr;ikwfpd uav;awGukd
odyfcspfonf/ aEGausmif;ydwfonfESifh tarwkdYu t0wftpm; vG,ftdwf
wpfvHk;pDESifh uRefrwkdYukd &GmjyefykdYwwfonf/ &GmjyefykdYonfqkdwmu uRefr
wkdYukd oabFmay: wifay;vkdufjcif;omjzpfonf/ &GmrSmu tbwkdY tarBuD;
wkdYESifhwuG wpf&GmvHk;u aqGrsdK;rsm;&Sdonf/ uRefr\ rdb ESpfyg;pvHk;u
O',&Gmol &Gmom; ZpfjrpfawGrkdY wpf&GmvHk; aqGrsdK;qkdwm vufSdK;xkd;rvGJ/
onfawmh ausmif;ydwfonfESifh uRefrwkdY armifESr wpfawGukd rxdef;Ekdif
rodrf;Ekdif jzpfonfuwpfaMumif;? tbESifhtarBuD;u arQmfMuonfu
wpfaMumif;rkdY &Gmukd ESpfpOf usifh0wfwpfckvkd uRefrwkdYukd jyefykdYxm;
wwfMuonf/ 'gaMumifhvnf; uRefr &Gmukd cspfcifpHkrufaewmyJ jzpfonf/
tarBuD;r,foefYukdawmh uRefr aumif;aumif;rDvkdufkHom&Sdonf/
uRefrSpfESpforD;avmufu tarBuD;qHk;onf/ uRefri,fi,f ausmif;raerD
t&G,fu &GmrSmyJ tarBuD;ESifh twlaecJh&zl;onf/ uRefru tarBuD;\
vufqGJyHk;/ tarBuD; b,foGm;oGm;? b,fvmvm uRefrtNrJygwwfonf/
txl;ojzifh tarBuD;ESifhvkdufNyD; ZmwfyGJawG? tNidrfhyGJawG &GmpOfvnf MunfhcJh
zl;wmukd owd&rdygonf/ tarBuD;u yGJvrf;obif awmfawmf 0goem
BuD;onf/ tarBuD;ay;xm;&pfcJhaomtarGukd uRefrt&G,fa&mufwJh txd
qufcHEkdifcJhonf/ jrif;jcH? rEav;u tNidrfhawGZmwfawGukd uRefr i,fi,f
u tawmfrsm;rsm; MunfhcJhonfaum/ &GmawGrSmu yGJvrf;obifu cyf
&Sm;&Sm;/ BuHKawmifhBuHKcJ onfvkdZmwfyGJ? tNidrfhyGJawGukd b,favmuf a0;a0;
oGm;MunfhwwfMuonf/ pm;tkd;pm;cGufrsm;ukd vSnf;awG ay:rSm wifNyD;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

22

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ntdyfnOfYae wuefwu wpf&Gmhwpf&GmoGm;NyD; MunfhMu& wmukd vnf;


uRefr cyf0g;0g; rSwfrdaeonf/
&Gmkd;ukd;ayguf tarBuD;ESifh yGJvnfMunfhonfhtavhaMumifh uRefr
uav;b0uwnf;u qkdif;oH? AHkoH? rif;om; rif;orD;toHawG em;xJ
pGJaecJhonf/ tarBuD;ESifh yGJMunfhvkduf&if; uRefrrSm tarBuD;ESifh ywfoufNyD;
trSwfxifxif&SdcJhzl;wmuav;awGukd jyefawG;wkdif; owdw&&Sdrdygonf/
b,f&Gmqkdwmukdawmh uRefraumif;aumif;rrSwfrdyg/ teD;tem;&Gmu tNidrfh
yGJwpfckyJ jzpfrnfxifygonf/ tarMuD;u yGJMunfhoGm;vQif pap; (opfap;)
okwf awmif;rnf;rnf;uav; tNrJygwwfonf/ awmif;xJrSmawmh
vufzufcGuf? xef;vsufcJ? ajymif;zl;zufvdyfpnf;? aomufa&tkd;aygufp
uav;wpfvHk;? ESD;a&aomufcGuf? NyD;awmh tarBuD; aq;vdyfcHaomufaeus
aMu;zvm;0if;0if;ajymifajymifBuD; wpfvHk;vnf; ygonf/ tNidrfhyGJu
rif;orD; oDcsif;qkdvkdufwmukd uRefr rSwfrdaeonf/ awmxJawmifxJ
xif;acG&if; oDcsif;qkdcef;/

]]ebl;qkd [kdcsHKpyfu ... jrnfoHi,f qef;vkdufygwJh ... cgESpfaumif&,f


awmf ... cgESpfaumif&,fawmf ...}}
tarBuD;uawmh cg;uav;ukef;? wHawmifESpfbuf aygifay:
axmuf&if; armhMunfhaeonf/ aq;vdyfu wzGm;zGm;ESifh/ onfoDcsif;oH
Mum;awmh tarBuD;ukd,fav; rwfckdifoGm;NyD; usLusLygatmif ikdygav
awmhonf/ uRefru uav;qkdawmh yGJcif;xJrSm tarBuD; bmaMumifhikdrSef;
rodcJhyg/ ab;wGif xkdifaeaom tarBuD;\tpfr *sD;yHk (tarBuD;yHk) u
vufwkdYawmhrS tarBuD;u tikdwdwfonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

23

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]aMomfat ... rif;orD;u bmjzpfvkdY ebl;csHKxJu cgESpfaumif


wGefo,fvkdY qkdomwkef;ath ... igikdrSmaygh}}
omrefMunfhvQifawmh
tarBuD;ikd&onfhtaMumif;u
&,fp&m
jzpfcsifjzpfaernf/ ,cktcsdefwGif uRefr aoaocsmcsm jyefawG;Munfhrdwkdif;
aMuuGJp&m aumif;aeawmh\/ uRefrwkdY&Gm\"avh[k ajym&ygrnf/ xrif;
pm;0kdif;wGif ig;ydwpfcGuf? yJwpfcGuftjyif [if;csdKuav;wpfcGuf wGJzuf
csufwwfMuonf/ onf[if;csdKwpfcGufuvnf; bmrSr,fr,f&& vkyfp&m
rvkd/ tdrfurD;zkday:wGif ajrtkd;uav;xJ a&xnfh? MuufoGefeDuav;wpfO
vSD;xnfh? c&rf;csOfoD;uav;ESpfvHk; tlazmuf Spfxnfh? ig;yduav;
qm;uav;cyfNyD; zkdcGifay:wifcJhkHom/ NyD;awmhrS zsifwbufuav; ycHk;
wifNyD; awmxJokdY [if;Gufcl;xGufwwfMuonf/ &Gmckd;awGrSmu [if;GufpHk
obm0aygufyifawGu wif;Murf;/ [if;Guf cl;kHqkdawmhvnf; tazmfryg
tavSmfryg wpfa,mufwnf; oGm;Muwm rsm;onf/ &Gmckd;a&mufawmh
awm&dyfawmif&dyfESifh at;aq; wdwfqdwfonfh ae&mrSm ukd,fhpdwful;uav;
ESifhukd,f uif;yHk&Gufuav;? usD;tm&Gufuav;? *Hk&Gufuav;? ql;ykwf&Guf
uav; cl;Muonf/ wbuf wpfpukd ycHk;wif usefwpfpukd csdKESpfzufpk
xHk;vkdufvQif cl;NyD;om; [if;&GufxnfhzkdY cGifuav;jzpfoGm;\/ tJonf
wbufcGifuav;xJ cl;&onfh [if;&GufpHk xnfhjyefcJhkHom/ tdrfa&mufawmh
yGufvufp [if;csdKtkd;xJ [if;&GufcyfvkdufvQif [if;csdKwpfcGuf&onf/
onfhxuf vwfqwfwmrSd/
tarBuD;u
olwpfa,mufwnf;
awmxJ
[if;&Gufcl;&if;
awmifawG;ajrmufawG;ESifh wpfpHkwpf&mukd vGrf;aeygvdrfhrnf/ onfMum;xJ
rvSrf;rurf; ebl;csHKxJu cgiSufuav;rsm;\ ]]wuf wuf wl cgcg;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

24

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uloHu tarBuD;\ tvGrf;"mwftcHrSm xyfjznfhqnf;vkdufygvdrfhrnf/


b0xJu vGrf;vufpawGu rif;orD;\ oDcsif;pmom;rsm;ESifh wkdufqkdifvkduf
awmh tvGrf;ukd vIyfqGay;vkdufovkdjzpfNyD; tarBuD; ikdwmyJjzpfonf/
aus;vufjrefrmtrsdK;orD;BuD;wpfa,muf\ cHpm;rIu El;nHhvGef;vSonf/
uRefrwkdYwpfawGyif tarBuD;\ cHpm;wwfrIpdwfaZmukd rrDao;yg/ ebl;
csHKpyfu cgESpfaumifwGefwmukdyif jyif;jypGm cHpm;wwfMu olawG.../
aemuftawGYtBuHKwpfckuawmh &GmrSmvmuonfh ZmwfyGJwpfyGJrSm
jzpfonf/ xHk;pHtwkdif; tarBuD;aemuf wpfaumufaumufvkduf&if; uRefru
awmh uav;yDyD qkdif;oHAHkoHawGMum;rSm tdyfaysmfaecJhonf/ wpfa&;Ekd;awmh
aemufydkif;Zmwfxkyfcif;aeNyD/ tylwkdufcef;a&mufaeNyD/ Zmwfxkyfukdawmh
uRefr rrSwfrdyg/ rif;orD;uav;ukd wkdif;awmfjynfawmfu ESifaeonfh
tcef;/ rif;orD;u txkyfuav;ukd acgif;ay:Gufxm;&if; ikdcsif;csaeonf/
ab;u "m;Muyf0efu (tarBuD;uawmh wpfusyf0efwJh) Zmwfremematmif
rif;orD;ukd ESdyfpufaeonf/ rif;orD;u ikdvkduf? "m;Muyf0efu "m;ESifh
rif;orD;acgif;ay:utxkyfukd zdxm;vkduf/ rif;orD; tvGrf;o,fvkdY
rNyD;EkdifrpD;Ekdifjzpfaewkef; tarBuD;u 0kef;qkd ZmwfcHkay: wufoGm;cJhNyD/
ZmwfxJu vlawGa&m y&dowfuyg aMumifMunfhaeMuwkef; tarBuD;
rD;a&mifatmufa&mufvmNyD; "m;Muyf0efvufxJu"m;ukd vkonf/ uRefr
uawmh uRefrab;rSm xkdifae&if;u xoGm;onfhtarBuD;ukd Zmwfpif ay:rSm
ay:vmrnfrxifcJhyg/
]]eifu txkyfzdxm;awmh onf[mr b,fhES,fvkyf xEkdifrSmwHk;/ eifu
a[monf"m;ukd a[movkd z,fvkdufawmhf ... ukdif; nnf;uvnf; x? ikdvkdYyJ
rNyD;Ekdifbl; wuwnf;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

25

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

"m;Muyf0ef\"m;u tarBuD;vufxJrSm/ tarBuD;vnf; ZmwfcHkatmuf


qif;vma&m rif;orD;&JU ikdcsif;cef;vnf;NyD;oGm;a&m/ yGJcif;wpfcif;vHk;
toHawGqlnHaeonf/ tarBuD;u olYaMu;zvm; 0if;0if;BuD;ukd aumuf,l
wJhNyD; ajymif;zl;zufvdyfBuD; waxmif;axmif;zGm&if;u tvkyfwpfck NyD;pD;
atmifjrifvm[efrsdK;jzifh AspfawmufAspfawmuf vkyfaeonf/
]]ukdif; ... tckvkd xvkyfvkdufawmh NyD;a&mrIwfvm; ... wuwnf;awmf
aocsif;qkd;u wkdif;jynfuvnf;ESifao;? txkyfvnf; "m;eJYzdxm;ao; ...
aomufjrifuyfcsufawmh ... cHkzdeyfeJYrS rckwfcJh&}}
yGJcif;xJrSmawmh wa0ga0gESifh oabmusaeMuqJ/ Zmwfuvnf;
vrkdif;uyfyHkr&awmhyg/ tarBuD;uawmh olvkyfvkdufvkdY olYaMumifh rif;orD;
uav; "m;Muyf0efvufu vGwfoGm;wm[k ,lqyHk&onf/ onf taMumif;
ukd yGJtNyD;txd *kPf,lajymaeao;awmhonf/ aemifwpfouf vHk; vnf;
tarBuD;\vkyf&yfu &GmwGif yHkckdif; usefae&pfcJhonf/ uRefrwkdY uawmh
tarBuD;avmuf owdr&Sd/
uRefrwkdY jrpfem;urf;em; NrdKUreD;jyreD; &GmawGrSmu tNidrfhyGJ ZmwfyGJ
qkdwm wpfESpfaevkdY wpfcgMunfh&zkdYyifrvG,fyg/ &Gmbk&m;yGJ ausmif;yGJ&SdvQif
rsm;aomtm;jzifh t&yfjyZmwfuav;? ,drf;yGJuav;ESifh NyD;&wwfonf/
txl;ojzifhawmh ukd,fh&yfukd,fh&Gmu wefckd;BuD;onfh q&mbkef;BuD; ysHawmfrl
vQifawmh ZmwfBuD;rsm;iSm;um wcrf;wem; tNydKiftqkdifyGJcif; usif;ywwf
onfh tavh&Sdonf/ 'guvnf; arQmfvifhaumif;onfh t&mr[kwf/ yGJrMunfh
&onfh nawGrSm Zmwf0goemtkd; tarBuD;u olMunfhcJhzl;onfh ZmwfyGJawG
taMumif; azmifavmufatmif ajymaeawmhonf/ tJonftcgrsdK;wGif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

26

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefru tarBuD;wkdY tbGm;tkdawGMum;rSm ikwfwkwfrnf;wnf; tNrJ&Sdae


wwfygonf/ tbGm;BuD;awG oGm;usdK;yg;usdK;ESifh &,fMu armMuwmuvnf;
aysmfp&myif aumif;aeawmhonf/ vufzufeHY? eHYomjzL? u&ruf?
awmifeHBuD;uwkd;eHYawG vIdifaewwfaom tbGm;tkdeHYukd uRefr &aewwf
ygonf/ awmolawmifom;awGrkdY tyltyifuif;um at;twlyltrQ
&SdMuygonf/
]]ajym&OD;r,f &Sifpdefaomh&JU ... ojrefrESpfwkef;u jrif;NcH ESpfusdyf&Spfql
bk&m;yGJr,f zkd;pdefBuD; kHoGif;o,fqkdvkdY tdrfu armifuHom ylqmNyD; vkdufykdY
ckdif;&ao;o,f ... zkd;pdefBuD;aumif;csufuawmh urf;ukd ukefomygyJ/
rif;ukoeJY yy0wDZmwf uygaumath ... ikdcsif;awG woDcsnf; csoGm; rNiD;
aygifawmf ... w&m;oGm;awGuvnf; ygcsufawmhf .../ usKyfjzifh ukefcsif
oavmuf ukefprf;[JhqkdwJhNyD; tdrfu yJwpfykwfvHk; a&mif;wJhNyD; NrdKUvkduf
oGm;om ... oGm;&usdK;eyfua&myJ/ bmwJh ESpfyg;oGm;rSm qkdoGm;o,fh oDcsif;}}
tarBuD;u acsmif;uav; wpfcsuf[efYNyD; vnfacsmif; &Sif;vkduf
ao;onf/ NyD;awmh olYvufuav; wpfbufukd vufzspfwD;um pnf;vkyfNyD;
vufwpfbufu aygifukdykwfum 0g;wD;onf/

]]bHk"rwmrSm BuHK&avorQ ___ umrpdwfwGif w&m;eJYawGYMuawmh


ig;q,fhav;urmyif ___ a[m'DavmuDwpfcGif awGYjrif BuHKNrJ qHkNrJ
"rwmyif ___ ork',qkdwJh oHa,mZf EG,fBudK;NidwJhvif ___
cspfMuifemarwm vGefuJvGefuJ ___ vGJraoGaygif apwemxm;vkdY olrsm;
wumawGxuf tqawG odef;oef; ___ uka#uk#m ykdvkdufygwJh vif}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

27

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tarBuD;u toHaetoHxm;ESifh pDumywfuHk; ausmhumausmhum qkdjy


cJhyHkukd uRefr rSwfrdaeao;onf/ avuawmh rrD/ tarBuD; a':pdefaomh
uvnf; zkd;pdefBuD;oDcsif;ukd tarBuD;&aeonfukd oHo,&SdyHkay:onf/
tm;usrcH jyefar;onf/
]]aeprf;ygOD; &Sifr,foefY&JU ... nnf; tJonfpmawG b,fu&omwHk;}}
tarBuD;aomh\ tar;aMumifh tarBuD;u rcHcsifonfhyHkrsdK;ESifh ukd,fukd
qefYwJhNyD; aigufceJ x&yfvkdufonf/
]]nnf;u usKyfukd r,HkvkdYar;omvm; &Sifpdefaomh&JU ... jy&OD;rawmfh}}
tarBuD;u tdrfcef;xJ0ifoGm;wJhNyD; olYxef;acgufzmBuD;ukd arTygawmh
onf/ cPaeawmh 0gusifusifpm&Gufuav;ukdukdifum xbD pGefawmifqGJ
ESifh xGufvmonf/ tarBuD;u pm&Guf0guav;ukd jzefYjywJhNyD; vuf0g;jzifh
jzef;ceJ kdufcsvdkufonf/
]]a[monfrawmfh zkd;pdefBuD;oDcsif;pm ... jrif;jcHu usKyfwkdY yJoGif;aeus
yGJpm;BuD;ukdjrarmifukd odo,frIwfvm; a[mom olYr,m; ausmif;q&mr
rwif&Dukd,fwkdif usKyfukd a&;ay;vkdufo,fhpm ... olkdYu zkd;pdefBuD;eJY
tifrwefcifom ... jrif;jcHa&muf&if zkd;pdefBuD;&JU pm;tdrfaomuftdrfayghawmfh}}
tarBuD;qHk;awmh vufa&;0kdif;0kdif;uav;rsm; pD&&D a&;xm;aom
oDcsif;pm&Gufuav;awG trsm;BuD; xGufvmonf/ tarBuD;\ oDcsif;
pm&Gufuav;rsm;ukd tbu qufNyD;odrf;qnf;xm;&Smygao;onf/ uRefr
wkdYvufxufrSmawmh tarBuD;\ usefaumif;usef&mypnf;qkd oHk;aeus

jrefrmusL;ypfzkd&rf

28

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aq;vdyfcHaMu;zvm;BuD;om usefygawmhonf/ 'gu uRefrrSwfrdorQ


tarBuD;r,foefY\taMumif; jzpfygonf/ vlyHku at;aomfvnf; pdwfxJ
rxifvQif rxifovkd ykd;ceJ yufceJ ajymwwfvkyfwwfaom tarBuD;ukd
uRefr atmufarhrdonf/ yGJtvGefBudKufaom tarBuD;ukd ,ckacwf kyf&Sif?
AD'D,kdZmwfvrf;awG wpfum;NyD;wpfum; jyMunfhcsifrdonf/ rw&m;wJh
jyuGufawGukdjrifvQif [kdwkef;uvkdyJ ZmwfcHkay:wufNyD; ZwfZwfBuJypf
aeavOD;rvm;/ tarBuD;ukd uRefrvGrf;onf/
]]tpfrMunf ... nnf;orD;awGaum}}
taru txkyfawGukd ae&mcs&if;ar;onf/ &Gmu aqGrsdK;awGukd
vufaqmifay;zkdY 0,fvmonfh OD;umu vufzufajcmufxkyfBuD;ukd a&SUrSmcs
xm;vkdufonf/ taruar;awmh BuD;awmfu [kwfqkd tikdukd&yfypfvkduf
onf/ tusvufarmif;puav; ajrmuf,lNyD; rsuf&nfokwfonf/
]]obufcg wkdYtuGuf ajryJEkwfrSmav ... tJom yJEkwforawGauR;zkdY
rkefYuRJonf;vkyfrSmath ... &Sifrdxkdufaum &Sifcifrmaum ESpfa,mufpvHk;
awmif&yfukd aumufSif;armif;axmif;oGm;Muav&JU ... Mumvkdufomawmf ...
{nfhonfawGvmumrS wuwnf;}}
&GmrSmu rdef;uav;rsm;\trnfukd a&SUu ]&Sif} wyf ac:wwf
Muonf/ BuD;awmfonf tvGrf;"mwfuae pdwfwkdonfhbuf ajymif;oGm;
jyefonf/ rsuf&nfwprf;prf;ESifh Nidrfoufaeaom uRefrwkdY aqGrsdK;awG
onfawmhrS wpfjyef jyef vIyfGvmawmh\/ olYxufig pum;awG
tvkt,uf ajymvkdufMuonfrSm wkd;rayguf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

29

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&ufom; rNyK&SmbJ rattkdBuD;ESifh rcGJrcGmaeoljzpfonf/ cifrmvGifuawmh


uRefrxuf ESpfESpfcefY i,fonfqkdjim;vnf; uRefrqkd;wm? tEkdifusifhwm
tckxd onf;cHaeqJyif/ cifrmvGifu uRefrwkdY&Gmta&SU Munf;awmwef;&Gmu
armifoef;pkd;ESifh tdrfaxmifusNyD; uav;ESpfa,muf &aeNyD/ yxrom;OD;
orD;uav;\ emrnfrSnfhyHkukd uRefrajymcsifygonf/
uRefrwkdY&Gm&yfu emrnfrSnfhac:zkdYtwGuf axGaxG&m&m pOf;pm;ae
Muonfr[kwfyg/ vG,fovkd us&mac:Mu&if; trnfwGif oGm;wwfMuonf/
tom;rnf;aevQif ieuf? rJwl pojzifhvnf;aumif;? rsufvHk;jyL;jyL;
rsufqHNyJNyJqkdvQif ijyL;? jyL;aMumif pojzifhvnf;aumif; ac:vkdufMu
onfom/ okdYaomf b,folup tqef;xGifvkdufonf rod&aom rath&Gm
emrnfESifh zath&Gmemrnf aygif;pyfrSnfhac:jcif; enf;opfwpf&yf ay:vm
cJhonfrSm MumNyDjzpfonf/ uefawmfom;ESifh &Gmopfol tdrfaxmif usNyD;
arG;aom om;OD;uav;trnfrSm armifuHopf (tckawmh OD;uHopf jzpfaeNyD)?
Munf&Gmom;ESifh *ifh*JolrS armifMunf*J (OD;MunfcJ)? Zvyfukef;om;ESifh
&EykdolrS armifykdvyf (ukdbkdvwf) pojzifh trnf wGifaeMuonf/ rsm;aom
tm;jzifh om;OD;uav;awGukd rSnfhac:Muonf/ tck cifrmvGihf orD;
uav;rSm qif;*Gwf&Gmom;ESifh O',&GmolrS arG;zGm; aomaMumifh qif;qif;O
(qifhqifhOD;) [k trnf ay;xm;ygonf/ olwkdY rdom;pkuvnf; BuD;awmf
wkdYESifh twlaeMuonf/
BuD;awmfwkdYrSm ajr,mrsm;&Sdojzifh olwkdYwpfawGtm;vHk; awmifolawG
jzpfaeMu&onf/ aeavmifxm;aom tom;t&nf ndKMurf;Murf;BuD;awGESifh
acR;awGpkdaeaom qHyifIyfyGyGBuD;awGaMumifh t&G,fawmfrdef;rBuD;awGvkd
jzpfaeMuonf/ uRefrrSwfrdoavmuf rrxkdufuawmh wpfoufvkH; awm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

31

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tvkyfjzifh NyD;&&Smol? cifrmvGifuawmh uRefrwkdYESifh NrdKUrSm vmaevkduf


ao;onf/ &GmrSmtdrfaxmifusawmhrS awmolrBuD;vHk;vHk; jzpf&awmh\/
pum;awGtus,fBuD;ajymvdkuf? rsuf&nfusvkdufESifh tvGrf;o,fvkdufMu
yHkuvnf; BuD;awmforD; yDoMuygayonf/
]]uJygat ... pum;aemufrSajymMuomaygh ... nnf;a':a':wkdY xrif;
qmvmMua&mhr,f ... csufMujyKwfMuOD;[Jh}}
BuD;awmfu pum;jzwfvkdufawmhrS aqGrsdK;wpfokduf vlpkuGJoGm;awmh
onf/ taru tdrfacgif;&if; cef;vHk;jynfhcif;xm;aom tb\ uRef;ckwif
BuD;ay: vSJumem;onf/ uRefruawmh jcH0if;xJ vSnfhywfMunfhzkdY xGufvmcJh
onf/ uRefrwkdYjcH0if;u bHkqkdifvkdYawmif ajymvkdY&onf/ uRefrrSwfrd
oavmuf? aqGrsdK;pyfwwfoavmuf onfjcH0if;BuD;xJrSm aexkdifcJhMuonfh
aqGtiftm; rsdK;tiftm;u rao;vSyg/ uRefrwkdYtbkd; bkd;omxefESifh tbGm;
r,fvSat;wkdYu aygufzGm;vmaom nDtpfukdarmifESrwpfawG onfjcH0if;xJ
rSmyJ tdrfwpfvHk;pD aqmufaecJhMuonf/ uRefrrDvkdufwmu uRefrtb
bkd;uHomESifh tb\ESr&if; tarBuD;Nidrf;/ tbuarG;onfh tar?
tarBuD;Nidrf;uarG;onfh BuD;awmfwkdY wpf0if;wnf; wpfjcHwnf; twlaecJh
MuwmyJjzpfonf/ taru wpf&Gmwnf;om;tazESifh tdrfaxmifjyKNyD; tazh
bufutarG tnmqefavSBuD;ESifh {&m0wDjrpfjyifrSm pkefcsnfqefcsnf
ukefa&mif;ukef0,fvkyf&if;
jrif;jcHNrdKUay:rSm
tajcwnfvkdufMuonf/
aemufawmhrS rEav;ukda&mufonf/ onfawmh &GmrSm tbESifhtarBuD;wkdYu
wpftdrf? BuD;awmfwkdYu wpftdrf 0if;BuD;wpf0if;xJ twlae twlpm;vm
cJhMuonfrSm uRefrwkdY t&G,fa&mufonfhtxd/ NrdKUrSmaeonfqkdaomfvnf;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

32

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefru &GmrSmtaersm;olrkdY onf0if;onfjcHBuD;u uRefr\ i,foli,fcsif;


BuD;[k ajymvQifawmif &rnfxifygonf/
jcH0if;BuD;uvnf; enf;enf;aemaemr[kwf/ av;axmifhpyfpyfESifh
ESpf{ueD;yg;avmufus,fonf/ jcHxJrSm o&ufyif? ydEJyif? refusnf;yif
ponfh tyifBuD;rsm;ESifh tkyfqkdif;a0qmaeonf/ iSufaysmyif? rmvumyif?
tkef;yif? a&SmufcsdKyif? MoZmyif ponfh oD;yifpm;yifrsm;/ NyD;awmh
,if;rmyif? yk@&dufyif? yef;tdyif? pHy,fyif ponfhyef;yifrsm;/ {&m0wD
jrpfa& 0ifwwfonfh a&0ift&yfrkdY uRefrwkdY&Gmuav;u tNrJwrf; opf&dyf
0g;&dyfrsm;ESifh pdrf;pkdrIdif;ndKU aewwfygonf/ uRefri,fi,fu jcHxJu
rmvumyifay:wufNyD; rmvumoD;cl;&if; vdrfhuscJhzl;wmukd rSwfrdae
ygao;onf/ tjrifhu rqkdpavmufom jrifhaomfvnf; tusrawmfojzifh
tJonfESpfu wpfaEGvHk; uRefr &GmrSm rupm;cJh&yg/ rmvumoD;u
jrifaeus vkH;vkHk;0kdif;0kdif;rsdK;r[kwfbJ bl;cg;oD;BuD;vkd &Snf&SnfarsmarsmBuD;
jzpfonf/ toD;u qwfyGyGjzifh yef;oD;t&omvkd tvGefcsdKygonf/ tckawmh
tJonf rmvumyifBuD; r&SdawmhNyD/ rmvumyifae&mrSm ajymif;&kd;pOf;puf
&SdaeNyD/ EGm;pmtwGuf jrufpOf;puftjzpf ae&m,lxm;vkdufygNyD/
rmvumyifrS r[kwfyg/ uRefrodyfBudKufaom oabFm MoZmyifBuD;
vnf; r&Sdawmh/ oabFmMoZmyif qkdonfrSm kd;kd;MoZmoD;vkd taphvkduf
tajrmif;vkduf toD;rsdK;r[kwfbJ twGif;om;u axmywfoD;vdk rTwf
teHYu arT;tDaeonf/ oabFmMoZmoD; rSnfhaeNyDqkdvQif wpfjcHvHk; teYHawG
BudKifavSmufaeawmhonf/ tbu uRefrwkdY &Gmjyef&ufa&mufvQif pm;zkdY
MoZmoD;BuD;awGukd aus;pmiSufpmu vGwfatmif jcif;Mum;uav;rsm;
&ufum pGyfxm;wwfygonf/ jcif;Mum;uav;awGukd tbukd,fwkdif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

33

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

0g;ESD;rsm;ukd oifzsifNyD; &ufvkyfjcif;jzpfonf/ uRefrwkdY &Gma&mufvQif


wpfyifvHk; ya'omyif oD;aeaom jcif;Mum;pGyf MoZmoD;BuD;awGukd
awGY&wwfygonf/ MoZmoD; rSnfhrSnfhaysmfaysmfBuD;awGukd ZGef;jzifhjcpf
oMum;ESifhacgufum pm;&aom t&omukd uRefrESpfoufrSef;odojzifh
wpfvHk;rS taysmufrcHyg/ olYpdwfxJ aysmufonfxifvQif qlvkdYyGufvkdY
rqHk;awmhyg/ jcH0if;xJrSm twlaeMuonfh MuD;awmf\ om;orD;rsm;rSm
tqltajymcHMu&awmhonf/
MoZmyifBuD;ESifhqufvsuf yk@&dufyifwef;uvnf; [kdwkef;uvkd
rvSawmhyg/ t&GufawG usdK;wkd;usJwJESifh ukdif;awG xkd;xkd;axmifaxmifESifh
npfpkwfpkwfEkdifvGef;vSonf/
[kdwkef;uawmh
yk@&dufwef;uav;ukd
vSrf;MunfhvkdufvQif pdrf;pkdpkd t&Gufrmrmuav;rsm;Bum;wGif teDwpfuefY?
t0gwpfoG,f a0a0qmqm yGifhaewwfonfh yk@&dufyGifhuav;awGukd
uRefrrsufpdxJ jrifa,mifvmrdygonf/ yk@&dufwef;ESifh vrf;oG,fuav;
jcm;xm;aom [kdrSmbufwGif qefuGJyef; qGwfqGwfjzLuav;awGESifh
yef;Eka&mifuav;awGqDu teYHwoif;oif;ukdvnf; uRefr vGrf;rdygonf/
aemuf tqkyfvkduftcJvkduf yGifhwwfMuonfh yef;tdyifuav;awGuvnf;
a&mifpHk&Sdonf/ c&rf;jym? r&rf;&ifh? teDaysmhaysmh? yef;Eka&mifaoG;?
EkdYpdrf;tjzL/ uRefrrsufpdxJwGif tjrJwrf;pGJrufaecJhrdonfh yef;yifuav;awG
r&Sdawmhyg/ a&mifpHktyGifhuav;awGukd uRefrjrifcGifhr&SdawmhNyD/ NyD;awmh
tdrfacgif;&if;u pHy,f&kHBuD;/ BuD;vGef;ojzifh pifcHxm;&aom pHy,fpifBuD;
ay: yGifhaeaom pHy,f? Muufkef;yGifhawGukd uRefrwkdY uav;wkef;u
avSum;axmifumyif wufcl;cJh&ao;onf/ wpfcgcl;vQif pHy,fyGifhawGu
jynfawmif;BuD;ESifh ESpfvHk;oHk;vHk; &wwfonf/ wpf&GmvHk;u tysdKawG
yefvkdYqifvkdY rEkdifcJh/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

34

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jcHajrmufbufpnf;kd;ajcrSm uyfaygufaeaom ,if;rmyifBuD;ukdawmh


uRefrvSrf;jrifae&onf/ ,if;rmyifBuD;vnf; tkd&SmNyD/ awmfovif;
oDwif;uRwfvrsm;wGif pdrf;a&Ta&T teYHoif;oif;uav;u uRefrwkdYwpfjcHvkH;
arT;MuLaewwfonf/ tckaum ,if;rmyef;awG yGifhao;&JUvm;/ zkxpf&GwfwG
aeaom ,if;rmyifpnftkdBuD;uawmh i,fi,fu olYtay: ukwfuyf
wG,fwufcJhzl;aom uRefrukd ai;ai;&D&D vSrf;Munfhaeavonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

35

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(3)
jcHtaemufbuf tjcrf;rSmawmh iSufaysmyifawG tkyftkyfqkdif;qkdif; awGY&
onf/ &SnfjyefYaomiSufaysmvufwHrsm;Mum;rS iSufaysmckdifrsm;ESifh wcsdKU
tyifrsm;wGif iSufaysmzl; eDeD&J&JawGukd BudKMum;BudKMum; jrifae&onf/
iSufaysmzl;ukdjyKwfNyD; ajryJESihfokyfpm;&onfht&omESifh iSufaysmzl;ukd tcsOf
wnfNyD;rS okyfpm;&onfht&om ESpfrsdK;pvHk;ukd uRefrBudKufonf/ &Gmu
rjyefcif uRefr iSufaysmzl;okyfpm;&OD;rnf/ iSufaysmawm\ ajrmufbufrSm
awmh qDqHkukef;BuD;&Sdonf/ ckdifckdifNrJNrJ xkd;xm;aom xef;vufwJjyefYBuD;
awmh r&Sdawmhyg/ xkdwJBuD;atmufwGif &Sdaewwfaom qDawG0aeonfh
opfom;BudwfqHkBuD;vnf;
b,fqDa&mufoGm;NyDrod/
[kdwkef;uawmh
onfqDqkHukef;ay:rSm uRefrwkdY qDqHk wpfaeukefwpfaecef; pD;cJhMuonf/
EGm;wpfaumifjzifh vSnfhumywfumqGJNyD; qDBudwf&aomacwf ukefoGm;cJhNyD

jrefrmusL;ypfzkd&rf

36

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vm;/ qDqHkab;wef;ay:rSm wifyg;vTJxkdif&if; BudwfqHkxJu aMurGoGm;aom


ajryJpdrf;tqHuGJawGESifh xef;vsufcJ ukdufpm;cJh&aom uav;b0 trSwfw&
rsm;ukd uRefrvkdufNyD; qkyfzrf;awG;awmaerdonf/ BudwfqHk cg;aygufrS
a0gceJa0gceJ oGefusvmwwfonfh ajryJqDarT; ylylaEG;aEG;awGukd vufzufxJ
qrf;vkd qrf;Mu? rkefYaygif;ylylBuD;ay: okwfvkdokwfMuESifh wu,fhukd qDukd
a&csdK;cJhMu&onfhES,fyif/
qDqHkukef;rkdYrkdY t&muav;ukd vGefNyD;MunfhvkdufvQif tazwkdY\
jcH0dkif;t&mukd vSrf;jrif&ygonf/ pnf;kd;&,f owfowfrSwfrSwf r&SdbJ
OEJyifBuD;ESifh uifyGef;csHKtkyftkyfBuD;om jcm;xm;aom tazESifh tarwkdY\
jcHeD;csif;zl;pmukd uRefr owd&vkdufrdygonf/ tazu wpfOD;wnf;aomom;
jzpfovkd rdbESpfyg;u awmifolv,fvkyf "m;rckwfb0awG r[kwfMuyg/
tnmqefavSBuD;ukd ykdifqkdifcJhaom avSolBuD;rdbESpfyg;rS qif;oufvmaom
tazhukd ukefonfrsdK;kd;[k owfrSwf&rnfxifygonf/ tazu tarhxuf
q,fESpfavmufBuD;onf/ olwkdYcsif; cspfBudKufMu r[kwfbJ acwftcg
or, raumif;aomaMumifh vlBuD;rdbrsm;u oabmwl ay;pm;cJhMujcif;[k
taru ajymjywwfygonf/
]]nnf;tazeJYig tdrfaxmifusawmh ightouf q,fh&SpfESpfawmif rjynfh
ao;bl; ... ighta':av;awGu ay;pm;Muom ... a':ESif;wkdY a':pdefwkdYu
ayghat ... &GmrSmu awmfMum &Jabmfu0ifvmvkduf ... awmfMum uGefjrLepfu
0ifvmvkdufeJYqkdawmh ... pkd;&drfNyD; ay;pm;Muom ... r*FvmaqmifwJhaeYu
igu&SufvkdY tdrfrSmraebl; ... Munf&GmbufoGm;aeom ... nnf;taz
uvnf; bkef;BuD;ausmif; oGm;ykef;aeom .../ vlBuD;awG olY[mol auR;arG;
{nfhcHNyD; aqmifMuomyJ}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

37

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tazh0kdif;xJrSmawmh bmtaqmuftOD;rS r&Sdyg/ wpf0kdif;vHk;tjynfh


refusnf;yifawG aygufaeonf/ tyifoHk;q,favmufyif &Sdrnfxif\/
olYobm0ESifhol tavhusayguf&mu BuD;jyif;aeMujcif;jzpfonf/ ESpfjcHMum;
u uifyGef;csHKBuD;uvnf; uRefri,fi,fuwnf;u tcktcsdeftxd toD;awG
cJaeatmifoD;onf/ wpfESpfwpfESpf uifyGef;oD;ajcmufukdu wif;awmif;ESifh
ckepfawmif; &Spfawmif;&wwfonf/ uifyGef;&GufnGefY awGuawmh ESpfayguf
atmif pm;&onf/ tazh0kdif;bufukd ul;csifao;aomfvnf; tcsdefMumrnf
pkd;ojzifh uRefr jyefvSnfhvmcJhonf/
tbpkdufcJhysdK;cJhaom
o&ufyifawGuawmh
uRefrwkdYwpfjcHvHk;
[kdwpfyif? onfwpfyifESifh/ trsdK;uvnf; abmufaomufyif/ bJo&uf?
oHk;vHk;wpfawmif? qifpG,foD;? b*Fvm;oD;? raemfEG,f pojzifh o&ufrsdK;pHk
onf/ wcsdKUvnf; aoukefMuNyD/ tdrfacgif;&if;rS refusnf;yif ikwfBuD;ukd
jrifawmh tbukd ykdNyD;owd&rdonf/ onfrefusnf;yifBuD;u uRefrwkdY
uav;wkef;uyif ykqkd;ESpfywfavmuf&Sdonf/ uRefrwkdYukdkdufzkdY vkduf&SmvQif
onfrefusnf;yifBuD;ukd vSnfhywf uG,fykef;aewwfMuonf/ refusnf;qkd
onfrSm jzpfvG,fBuD;vG,fwwfonfh tyifrsdK;awmh r[kwfyg/ tawmftwef
BuD;rm;vGef;aeaom onfrefusnf;yifBuD;rSm kupkd;&Sdonf[k tbu
,HkMunfcJhonf/ refusnf;yifrSm ewfpifvkd tdrfuav;aqmuf reufwkdif;
tbu qGrf;ESifha&csrf;uyfwwfonf/
]]opfyifBuD;awmh kupkd;uyfomayghajr;&JU ... onftyifBuD;u tb
rarG;cifuwnf;u &SdcJhom ... onfavmuftouf&SnfrSawmh opfyifrSm
vnf; bkef;wefckd;&Sd&r,fvkdY tbu,Hko,f ... b,fol bmajymajym tb

jrefrmusL;ypfzkd&rf

38

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uawmh ukd;uG,frSmyJ ... kupkd;qkdom wu,f&Sdo,f r&Sdbl; b,folrS


wyftyfrajymEkdifbl; ... tif; ... 'gayod tbukdawmh tdyfrufay;o,fuG,fh}}
tbuajymawmh
uRefraMumufaecJhygonf/
narSmifarSmifwGif
b,fawmhrS tdrfacgif;&if;bufroGm;yg/ tJonf kupkd;qkdolESifh awGYrSm
pdk;jzpfonf/
tarBuD;qHk;oGm;awmh tbonf txD;usefaom olYb0awGukd uRefr
wkdYajr;awGESifhtwl jzwfoef;cJhonf/ jzwfoef;cJhonfrSmvnf; b0
wpfavQmufvHk;awmh r[kwfyg/ taru tbukd uRefrwkdYESifh NrdKUukd vkdufae
zkdYac:aomfvnf; tbu jiif;qefcJhonf/ taMumif;uawmh olY&Gmukd ol
rcGJEkdifvkdYyJjzpfonf/
]]uav;pum; ajymomr[kwfygbl; ... r,foefY&SdpOfwkef;u wkdY
ESpfa,muf wpfa,mufukdwpfa,muf uwdpum;xm;cJhMuzl;o,f ...
igaoOD; olaoOD;ayghuG,f ... aocJhMu&if usefo,fholu &GmrSmyJ onfjcH
onftdrfBuD;u rcGmpwrf;vkdY qkdcJhMuom ... ckawmh r,foefYtoufu
xifoavmuf r&Snf&Smbl;uG,fh ... ig qGrf;awmfuav;wif trQtwef;
uav; a0csifOD;awmh ol&Sdo,fh t&yfrSmqkdawmh olom"kac:Ekdifomaygh ...
NyD;awmhvnf; igh&GmuavyJ ig SLcsifo,f ... rif;wkdYNrdKUuavukd igrSLwwf
bl;}}
onfvkdESifh tb&SdaepOfumvwpfavQmufvHk; uRefrwkdY &GmjyefNrJjyefcJh
Mu&ygonf/ tbonf t&yf&Snf&Snf axmifaxmifarmif;armif;ESifh Oy"dkyf
tvGefaumif;aom jrefrmaus;awmom;BuD; jzpfonf/ &Snfvsm;aumhysH
aeaom rsufcHk;arG;jzLjzLqGwfqGwfBuD;ESpfoG,fu tbrsufESmay:rSm xif;ceJ

jrefrmusL;ypfzkd&rf

39

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&Sdaeonf/ 0g0if;aom tom;t&nfESifh xlxJ&Jpkdaewwfaom tb\


EIwfcrf;jynfhjynfhBuD;awGu rsufESmukd awmfawmf usufoa&&Sdapygonf/
aemuf tbtNrJwrf; 0wfqifwwfonfrSm zsiftustjzL? zsifykqkd;
tjzLESifhteuf tuGufBuJBuJ/ NyD;awmh Aef;armfarT;yG wbuftjzLBuD;
acgif;aygif;xm;wwfao;onf/ b,fvkd taMumif;aMumifh tjzLa&mifawGukd
tb0wfqifrSef; uRefr rodaomfvnf; tbukd Munfh&onfrSm tNrJwrf;
pifMu,foefY&Sif; aeygonf/
okdYaomf tbu tpGJtvrf; tvGefBuD;onf/ rmeBuD;onf/ pdwfxef
onf/ pdwfwkdpdwfqwfvG,fonf/ trSwfonmaumif;onf/ pmayA[kokw
ukd avhvmvkdufpm;onf/ olvkdcsifonfh t&mwpfckukd r&&atmif &SmazG
wwfonf/ wcsdKUuawmh tbukd wpf,f orm; [k owfrSwfMuygonf/
uRefr onft&G,f a&mufvmrS tb\wefzkd;ukd em;vnfoabmayguf
cJh&onf/ tbESifhuRefrwkdY ESpfaygif;ESpfq,feD;yg; twlaecJh&aomfvnf;
tbxHrS ynmA[kokwtarGukd uRefrwkdY xdxda&mufa&muf r,lwwf
cJhMuyg/ onftcsdefrSmawmh tb EIwfxGufpum;av;rsm;\wefzkd;ukd ykdNyD;
em;vnfvmrdonf/ tbukd uRefr tvGefESajrmonf/
waygif;vqef;&ufxJa&mufvQif tbonf oabFmqdyfokdYoGm;
NrdKUujyefvmolawGukd ausmif;om;awG pmar;yGJajzaeMuNyDvm;[k pHkprf;
wwfonf/ ausmif;ydwfrnfh&ufukd odvQifawmh tbu ajr;awGqD vlac:
vTwfawmh\/ wlom;aemifr,fxJu wpfa,mufa,mufukdac: NrdKUukd
vTwf&mwGif tbu olpkaqmif;xm;onfh aiGpuav;rsm;ukd p&dwfxkwf
ay;avh&Sdonf/ tb\ NrdKUp&dwfay;yHkay;enf;rSm uRefrwkdY&Gm0,f &mZ0if
wGifvsuf&Sd\/ tbu ESajrmwwfonf r[kwfvm;/ aiGukd pkaygif;NyD;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

40

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wpfcgwnf;ay;wmrsdK;r[kwfbJ a&mh 'gu oabFmc? 'gu rif;twGuf


ighajr;awGukd oGm;ac:cqkdNyD; oabFmcESifh qwlwkdif;NyD; wpfyHkpD cGJay;onf/
avmufwmravmufwm
ab;csdwf?
igay;Ekdifwm
'gyJqkdonfh
oabmrsdK;jzpfonf/ uRefrwkdY&GmrSm tJovkd aiGukdwkdif;ay;vQif ]rif;[mu
bBuD;uH NrdKUvTwfwJhtwkdif;yJ} [k yHkckdif;ajymwwfMuygonf/ tbu aiGukd
ESajrmwwfkHruyg/ kdkdaoaoESifh pnf;urf;&Sd&Sd oHk;wwfolvnf; jzpfonf/
tb\ Budrfaowmuav; xJwGif tbtoHk;taqmifypnf;tcsdKUESifh
pmtkyftcsdKU&Sdygonf/ ykd;rTm;awmufrnf pkd;ojzifh ykwfvHk;wpfvHk; tNrJxnfh
xm;wwfonf/ tb\aiGpuLrsm;rSm uwfxlpmtkyfMum;wGif axmifhpGef;yif
racguf&atmif rsufESmjyifukd yufvufxm; ydydjym;jym; pDumpOfum
nyfxm;avh&Sdonf/ ta<uaph (tEkwf) rsm;ukdvnf; usyfaph? ig;rl;aph?
rwfaph? q,fjym;aph? ig;jym;aph pojzifh olY trsdK;tpm;ESifhol cGJ
puLESifhvdyfum awmifhawmifh xm;wwfygonf/ tbaowmxJwGif ta<u
puLawmifhawG wpfyHkBuD;&Sdonf/ uRefr wpfcktHhMordonfrSm b,furS
enf;em&onf r[kwfbJ ta<uawmifhawGukd wpfq,fawmifhawGcsnf;
awmifhxm; wwfjcif;yif jzpfygonf/ tbqDrS ykdufqHta&twGuf rSm;NyD;
&zkdY vHk;0rvG,fyg/
tbu olYBudrfaowmuav;ukd olukd,fwkdifuvGJNyD; olcspfaom
uRefrwkdYajr;rsm;ukdyg
tzGifhrckdif;yg/
b,favmuftvkyfIyfaeIyfae
olukd,fwkdif aomhzGifh,lay;wwfygonf/ wpfcgwpf&H rnfolurQ vufjzifh
rxd& rwkdY&bJ olYykwfvHk;uav; ae&ma&GUaewmukdyif tbu oHo,
&Sdcsif&Sdaewwfjyefonf/ aemifrS uRefrem;vnfvm&onfrSm tbu olY
aowmxJ&Sd pmcsKyfpmwrf;rsm; aysmufrnfpkd;aomaMumifhjzpfaMumif; oabm
aygufvmygonf/ tbu ESajrmwwfonfqkdaomfvnf; uRefrwkdYajr;rsm;ESifh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

41

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ywfoufvmvQifawmh aiGxGufvmwwfonf/ uRefr\tpfukdBuD; pwkw


wef;pmar;yGJ atmifonfhESpfu vufywfem&DwpfvHk; 0,fay;zl;onf/
tbukd,fwkdif NrdKUwufvmNyD; jrif;jcHNrdKUrS tbrdwfaqG a&SUaeBuD;
OD;uRef;ausmfukdac: Seiko em&D trsdK;tpm;ukd 0,fay;jcif;jzpf\/ em&Du
aumif;vGef; aps;BuD;vGef;aeojzifh uav;ESifhoifhawmf&m tzkd;enf;onfh
em&Dukdom 0,fay;zkdY OD;uRef;ausmfuajymawmh tbu vufrcHyg/
]]onfaumifu usKyfajr;OD; ... tBuD;qHk;aumifAs ... wpfcgwnf; em&D
aumif; 0,fay;vkdufawmh aemufti,fawGyg qufoHk;vkdY&omaygh ... EkdYrkdY&if
wpfESpfESpfESpfeJY ypf&oGm;rSm ... onfaumif &Spfwef;atmif&if aemufwpfvHk;
0,fay;&OD;rSm ... onfem&Dukd ti,fawG ay;&rSm}}
uRefrwkdY&Gmu vltm;vHk;onf ypnf;wpfckukd aqGpOfrsdK;quf toHk;
0ifatmif wpfcgwnf; pOf;pm;NyD;rS 0,fwwfMuonf/ uRefrxHwGif tckxd
tarBuD;\ Zif;r,f? bkdudwf? ykd;vHkcsnfawG &Sdaeao;onf/ onfxbD
awGu tarBuD;rSwpfqifh tar0wfcJhNyD;NyD/ tarurS uRefrtysdKjzpfawmh
0wfzkdYpGefYcJhjcif;jzpf\/ tarBuD;vufxJ b,ftcsdefu pa&mufcJhonfukd
uRefrrodaomfvnf; uRefrvufxJrSmawmh ESpfaygif;oHk;q,fausmf &SdaeNyD/
vHkcsnfawGuawmh acgufkd;rusdK;? ykd;rxkd;bJ topfpufpuftwkdif;/ uRefr
uav;wkef;u 0wfcJhzl;aom wufx&Geftus Zmem;wyfuav;awGukd
uRefrESifhrawmfojzifh cifrmvGifukd ay;cJhzl;onf/ tck cifrmvGiforD;
qifhqifhOD;u uRefrtusuav;awGukd 0wfaewkef;/ BuD;awmf\ rD;zkdacsmif
xJSd oH',fykdif;? oHa,mif;rESifh rD;vif;zkdum pnfykdif;oHjywfwkdYrSm
uRefri,fi,f &Gmjyefwkdif; awGYaeMu ypnf;rsm;omjzpf\/ oHa,mif;r

jrefrmusL;ypfzkd&rf

42

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uav;qkdvQif a,mif;rcGuftjym;u yg;jywfNyD; rwfaphuav;avmufom


t&musefaeao;ayr,fh oHk;wkef;? pGJwkef;/
]]nnf;ES,fat r[kwfom vTwfypf&r,fvkdY ... uRyfuRyftdwfuav;awG
ESajrmp&m ... ukd,f&Gufxm;&omvnf; r[kwfbJeJY ay;ay; onfawmif;xJ pk
xnfhxm; olYae&meJYolawmh jyefoHk;&ao;omyJ}}
uRefru tdrfwGif [kdwpfp onfwpfpjzpfaeaom uRyfuRyftdwfawGukd
pkNyD; vTifhypfrnfukdawmif taru qGJodrf;xm;vkdufonf/ uRefrwkdY &GmrSm
awmh tzkd;wefa&S;a[mif;ypnf; r[kwfaomfvnf; ypnf;a[mif;awGuawmh
tdrfwkdif;&Sdonf/ EIwfcrf;awG zGmpkwfaeaom ESD;a'gif;vef;BuD;awG?
aMu;ndawG rnf;eufaeaom aMu;xrif;csdKifhBuD;awG? opfap;okwf awmif;
yvHk; qefaumqefcgpkwfawG? a&eHqDrD;cGuf vnfyif;jywfBuD;awG? rSefvHk;
rygawmhaom vomrSeftdrf oHacs;wufawG pojzifh ypnf;a[mif;awGu
tdrfaxmifhawG pnf;jcm;awGrSm tyHkvkduf taxG;vkduf Iyf,Sufcwf aewwf
onf/ onfvkdypfxm;vkdYrsm; oGm;rawmif; avESifh/ ypnf;wkdif;rSmu &mZ0if
awG&Sdonf/
]]onfcHawmif;uav;u tarBuD; rtdrfNrdKifh tarGuav;&,f ...
tarBuD; aps;vnfa&mif;wkdif; onfcHawmif;eJYtjynfh &Guf&GufoGm;omrsm; ...
vnfuav;qkd wkefvkdY ... <uufukdufvkdY zm&omukdu b,fEScgrSef;awmif
rrSwfrdaygif ... axmifh yHkxm;ayod ... oHk;vdkY&ao;o,f ... *ifh*Japs;
avmufawmh ykqkd;uav;jzefYcif;vkduf&if vHka&mhyJ ... BudKufoavmuf
xnfh&Gufprf; pkwfrusbl;&,f ... ppfpD;u 0aeomukd;ath ...}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

43

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ypnf;wpfckaysmufoGm;vQif
topfaysmufoGm;jcif;ESifh
ta[mif;
aysmufoGm;jcif; rwlyg/ ta[mif;aysmufoGm;vQif oHa,mZOfESifhEG,faom
cHpm;csufu ykdjyif;xefonf/ ykdaMuuGJMuonf/ ykdNyD; vGrf;zsm;vGrf;em
uswwfMu\/ rdbbkd;bGm;tarGtESpfukd wkdYvufxufa&mufrS aysmufysuf
&avjcif;[k ,lusHK;r& jzpfwwfMuavonf/ 'gu uRefrwkdY&Gm\ cspfp&m?
oem;p&m "avha[mif;wpfckvkdyif tkd;pGJaeMuawmh\/
aEGausmif;ydwf&ufwGif uRefrwkdYqD tNrJvkdvkd a&mufvmwwfonfrSm
tb\nD bav;wkdif; (OD;wkdif;cif) ESifh BuD;awmf\a,musfm; bBuD;pH
(OD;bpH) wkdYyifjzpfygonf/ wpfcgwpf&H tbukd,fwkdif aygufcs vmwwfwm
rsdK;vnf;&Sdonf/ uRefrwkdY armifESrwpfawGuvnf; awmaysmfawGrkdY &Gmu
vlac:vmonfESifh kd;wkd;Gw jzpfukefMuNyD/ pmar;yGJajz NyD;vQifNyD;csif;
uRefrwkdYausmif;vG,ftdwfxJu pmtkyfawGukd oGefcsum t0wftpm;
xnfhaom vG,ftdwfjzpfoGm;ygonf/ tazwkdY tarwkdYu jrif;vSnf;wpfpD;
iSm;NyD; oabFmqdyfukd xnfhvTwfvkdufkHom/ uRefrwkdY wpfawGuawmh
pmoifausmif;rS vGwfuRwfoGm;NyDrkdY aZmif;xJu vTwfvkdufaom jrif;awGvkd
uqkefpkdif;um &Gmukd tajy;jyefMuawmh\/
&Gmukda&mufvQif jrpfqdyftwufuwnf;u toHukef[pfum tbukd
atmfac:Muonf/ b,ftcsdefuwnf;u xGufapmihfaerSef;rodaom tbukd
&GmxdyfrSm tNrJBudKvsufom; awGY&wwfwmuvnf; &Gmjyefwkdif;jzpfonf/
ajr;awG wkef;kef;ESifh taysmfBuD; aysmfaewwfaom tbrsufESm NyHK;NyHK;
0if;0if;BuD;ukd uRefr b,fawmhrSrarhyg/ uRefrwkdY&GmrSm&SdaepOf wpfaEGvHk;
tbrSm vla&m yg;pyfa&m em;a&m ttm;rae&avmufatmif ajr;awGESifh
twl aysmfjrL;aeyHkukdvnf; uRefr jrifa,mifvmrdonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

44

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]vm vm ighajr;awG rkefYt&ifauR;&OD;r,f}}


opfap;rnf;rnf;eufeufESifh tb\ cGJawmif;uav;xJrSm rkefYrsdK;pHk
&Sdaewwfonf/ &SdorQ rkefYaygif;pHkukd ckwifBuD;ay: wpfckNyD;wpfck csauR;
awmh\/ rkefYajcmufrsm;u udpr&Sdaomfvnf; udwfrkefYvkd? aygifrkefYvkd
rkefYawGu rIdawGyifoef;aeNyD/ wpfcgwpf&H aowmxJu xGufxGuf vmwwf
onfh &Sm;rD;csdKcsOfvkd rkefYrsdK;qkdvQif ykwfvHk;eHYu vIdifaeawmhonf/ &Gmu
txGwftjrwfxm; uefawmhxm;aom rkefYyJoa&pmawGukd ajr;awG
&Gmjyefvmcsdef rSef;qNyD; odrf;qnf; xm;wwfaom tb\ o'gpdwfBuD;rm;rI
arwmt[kefu uRefrukd tvGrf;ykdapawmhonf/ tazwkdY tarwkdYu tbukd
uefawmhzkdY 0,fay;vkdufaom rkefYrsm;ukdvnf; wpfaEGvHk; uRefrwkdYyif
jyefpm;&wwfonf/ onfMum;xJ uRefrwkdYu rkefYzkd;awmif;vQif olYBudrf
aowmuav;xJu ta<uawmifhawGukd jznfumay;wwfao;\/
]]a&mh ... wpfa,mufwpfrwf,l ... raxG;wifqkdifurkefY 0,frpm;eJYaemf
... olYqkdifu ESpfcsdKUawG&,f ... &Gmv,fu rpHtHkqkdifoGm;/ oMum;cJawG 0,f
rpm;eJY acsmif;qkd;vdrfhr,f ... qD;xkyfawGvnf; rpm;eJY ... rkefYaumif;om
0,fpm;}}
tbu b,fvkdyJrSmrSm uRefrwkdYu pm;csif&m 0,fpm;Muonf/ a':BuD;
axG;wifu uRefrwkdY rkefYvm0,fpm;vQif 0rf;omtm;& &Sd&Smonf/ olu
tbESifhwnfholr[kwf/ tbu olESifh rwnfhojzifh 0,frpm;ckdif;jcif;jzpf
aomfvnf; a':BuD;axG;wifqkdifu rkefYykdpkHonf/
]]tr,fav;[Jh ... bBuD;uH ykdufqHu ajr;awGeJYusrS ighqD a&mufawmh
omyJ ... bk&m;pifay:wif ukd;uG,f&OD;rawmfh}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

45

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tbu onfvkd tajymrsdK;awGukd rBudKufjcif;oufoufjzifh rwnfhjcif;


jzpf\/ onfvkdtdrfqkdifukd oGm;0,fpm;MuonfrSmvnf; wpfcgwpf&HrS
jzpfonf/ tysif;ajyoabm oGm;0,fpm;MunfhMujcif; ygyJ/ uRefrwkdY&GmrSmu
ukd,fhtdrfrSm&Sdaom aumufnif;rIefY? qefrIefYwkdYjzifh aeYpOfaeYwkdif; rkefYvkyfpm;
wwfonfh tavh&Sdygonf/ qDxrif;? aumufnif;aygif;? rkefYaygif;?
rkefYvufaumufaMumf? rkefYvHk;BuD;qDpdrf pojzifh wpfrsdK;r[kwfwpfrsdK;
BuD;awmfu vkyfxm;wwfonf/ &GmrS tdrfqkdifrsm;uvnf; ESpfvaerS
wpfacguf? oHk;vaerSwpfacguf jrif;jcHNrdKUokdY aps;wuf0,fMu&onfrkdY
rvwfqwfwmrsm;onf/ aeYv,faeYcif; ukd,fhjcHxJaqmh&if; upm;&if;jzifh
rmvumoD;awG? a*G;oD;awGukdvnf; cl;pm;Muao;onf/ &GmrSmu NrdKUxuf
awmif tpm;taomufuaygonf/
tpm;taomufrS aygonfr[kwfyg/ uRefrwkdYuav;rsm; upm;ckefpm;
zkdY&mtwGuf enf;vrf;awGuvnf; aygonf/ vGwfvyfus,fjyefYaom
aus;vuf\ t&omawGxJu uRefr tESpfoufqHk; tcHkrif&qHk;wpfckrSm
onfvkdupm;enf;rsdK;pHkjzifh pdwf&Sdwkdif; aomif;usef; &jcif;vnf; ygonf/
reuf rsufpdESpfvHk;yGifhonfESifh reufapmapm pm;aomufNyD; anmifyifBuD;
atmuf oGm;Muonf/ wpf&GmvHk; &SdorQuav;vlukef anmifyifBuD;atmuf
pka0;NyD; pdefajy;wrf;? zefckefwrf;? 'Dxkd;wrf;? {nfhonfvm tdrfolz,fay;
wrf;? 'kd;ypfwrf; pojzifh wpfrsdK;NiD;aiGYvQif wpfrsdK;ajymif;upm;Mu onf/
ukd,fhtdrf olYtdrfu vlBuD;awG vdkufac:ojzifh avsmhoGm;vkduf? aemufxyf
wpfacguf jyefvmvkdufjzifh vlpJonfr&Sd/ anmifyifBuD;atmufu tNrJwrf;
uav;oHawG qlnHaeawmh\/ onfuav;tkyfMum;xJrSmawmh NrdKUu
a&mufvmaom uRefrwkdYarmifESrwpfawGu tuJqHk;jzpfonf/ ae&ifhoGm;
anmifyift&dyf enf;oGm;onfhtcg t&dyfaumif;aom wpftdrftdrfrSm pkupm;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

46

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

Mujyefonf/ onfvkdtcsdefrSm tbu uRefrwkdYjcHajrmufbufu o&ufyif


tkyfBuD;atmufokdY uav;awGudk upm;ap\/ upm;&mrS &efjzpfMu qlMu
nHMuvQifawmh jyefarmif;xkwfwwfonf/
ntcga&mufvQifvnf; uRefrwkdYtdrfa&SU wvif;jyifus,fBuD;xJrSm
uwrf;ckefwrf; upm;Muwmukdvnf; rSwfrdaeygonf/ tNidrfhoDcsif;&,f
bm&,fr[kwfbJ ukd,f&onfhoDcsif; ukd,fqkdNyD; uMuonf/ wpfnwGif
uRefru aTref;wifarmif\om; rif;om;0if;Akdvf\ uufqwfacGZmwfxkyf
]wHcg;rSL;'w} tacGxJrS oDcsif;wpfyk'fukd qkdNyD; uonf/

]]armif&,f ___ armif&,f ___ 'Dpdefem;uyfuao;w,f BuD;BuD;


0,fay;uG,f ___ (ay;yghr,f usKyfESr&,fAs) ___ Budwfvkdufprf; 'grS
ighvif ___}}
]]armif&,f ___ armif&,f ___ xbDtusenf;w,f rsm;rsm;
0,fay;uG,f ___ (ay;yghr,f usKyfESr&,fAs) ___ Budwfvkdufprf; 'grS
ighvif ___}}
tb\ ykqkd;BuD;ukd t&Snfvkduf cg;wGifywfNyD; rif;orD;jyefYxbD
vkyfum cwfcwf uaeaom uRefrukd ab;rS vufckyf0kdif;wD;ay;Mu\/
uRefruvnf; em;rSMum;zl;xm;aom onfoDcsif;ukd txyfxyfausmhonf/
uRefrtu rqHk;ao;cifrSmyif tbu 0g;jcrf;jym;BuD;ukdif tdrfxJrS
xGufvmygonf/
]][Jhaumifrav; ... onfoDcsif;rqkdeJY/ 'g rdef;uav;qkd&o,fhoDcsif;
r[kwfbl; ... aemufwpfcg qkdoHMum;&if tbkdufr,f ... awGYvm;wkwf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

47

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrukd vufjzifhyifr&G,fzl;aom tbu kdufrnfqkdojzifh uRefr


aemifwGif onfoDcsif;qkd ru&Jawmhyg/ tck jyefawG;MunfhawmhrS tb
bmaMumifh uRefrukd [efYwm;aMumif; oabmaygufum &,fcsifrd\/
tuawG tckefawG &kd;oGm;jyefvQif uRefrwkdY aemufxyfupm;aomenf;rSm
yHkajymwrf;upm;enf;jzpfygonf/ ukd,fod? ukd,fMum;zl;xm;aom yHkjyifawG?
taMumif;t&mawGukd wpfvSnfhpDajymMuonf/ uRefruawmh NrdKUrSm
zwfvmcJhaom umwGef;Zmwfvrf;rsm;? yHkjyifpmtkyfrsm;ukd ajymwmrsm;onf/
wpfcgwpf&H pmtkyfxJu Zmwfvrf;awG ukefoGm;vQifawmh uRefrbmom
pdwful;wnfh&m Zmwfvrf;qif MuHzefajymwwfao;\/
]]eDeD&,f jzLjzL&,f 0g0g&,f nDtpfroHk;a,mufZmwfvrf; igajymjyr,f
aemf ... olwkdYnDtpfroHk;a,mufu wpfa,mufeJYwpfa,muf odyfcspfMuwmyJ
wJh/ eDeDu ig;wef;? jzLjzLu oHk;wef;? 0g0gu wpfwef; ausmif;wufaeMu
wmaygh[m ... eDeDu tBuD;ayr,fh ti,fESpfa,mufukd odyfAkdvfusowJh ...
wpfaeYawmh olwkdYtdrf tjyefvrf;rSm acG;qkd;BuD;wpfaumifeJY awGYygava&m
... awGYawmh eDeDu ti,fESpfa,mufukd a&SUuae umNyD; t&yfckdif;xm;
owJhav ... ukdufcsif;ukduf&if jzLjzLeJY0g0gukdyJ ukdufyapaygh[m ... 'gayrJh
acG;MuD;u aemufuaeywfNyD; 0kef;qkd eDeDajcovHk; 0ifcJygava&m...}}
uRefr\ZmwfaumifawGonf
uRefrbmom
zefwD;xm;ojzifh
pdwfwdkif;us arTaESmufajymaevkdufonfrSm rqHk;awmh/ wpfnvnf;rNyD;?
ESpfnvnf;rNyD;/ wpfcgwpf&H wpfaEGvHk; Zmwfvrf;quf oGm;wwfonf/
onfhxuf ZmwfarsmoGm;&ifawmh uRefrZmwfvrf;u aemufESpf aEG&moD
ausmif;ydwf&uftxd ul;pufum ESpfquf0wK&Snf jzpfoGm;awmh\/
tcktcsdefwGif uRefr0wKa&;wkdif; uRefri,fi,fu Zmwfvrf;qifyHkawGukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

48

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jyefawG;&if; ukd,fhukdukd,f Budwfauseyfaerd\/ vomom&Gmuav;\


&ifcGifxJwGif uRefri,fi,fuwnf;u 0wKa&;cJhzl;onfaum/
wcsdKUnrsm;wGif uRefrwkdY tdrfwvif;rSmr[kwfbJ bkd;ckdif (OD;ckdifNrJ)
BuD;\ tdrfa&SUuGyfyspfpum;0kdif; oGm; bkd;ckdif\ uav;yHkjyifrsm;ukd
em;axmifcJhMuonf/ wcsdKUnrsm;wGif BuHK&mus&mtdrfwGif upm;&if;jzifh
tdyfaysmfoGm;wwfonfvnf;&Sd\/ ntdyf&m0ifcsdefxd jyefrvmaom ajr;rsm;
ukd tbu &SmyHkawmfzGifh&awmh\/
]]a[;... ighajr;awG b,ftdrfrSm toHMum;owHk; a[;}}
nukdxkd;azmufum us,fus,favmifavmif [pfvkdufvQif Mum;&mvlu
]]bBuD;uHajr;awG ... rpdefwifhwkdYacsmifrSmAsdKU ...}} [k jyefatmfwwf
onf/ tbu ajr;awGtdyfaysmfae&mukdvkdufvmNyD; wpfa,mufcsif; ayGYac:&
awmh\/ wpf&GmvHk;u aqGrsdK;awGrkdY pdwfrcsp&m r&Sdovkd uRefrwkdYukdvnf;
cspfMuonfr[kwfvm;/
oHk;vausmfav;veD;yg; aEG&moDausmif;ydwf&uf&SnfBuD; wpfavQmuf
vHk; ajr;rsm;ESifh aysmfaewwfaom tbonf ausmif;zGifhumeD; NrdKUrS
tazwkdY tarwkdY vkdufvmvQif rsufpdrsufESmysufaeawmhonf/ uRefrwkdY
jyefumeD;av tb&ifuGJav jzpf&onf/ uRefrwkdYjyefvQif BuD;awmf\om;
ukdBuD;wifacG;ESifh armifaygufwkdYu oabFmqdyfukd vSnf;jzifhvkdufykdYonf/
vSnf;&HwkdifukdukdifNyD; uRefrwkdYukd EIwfquf&if; BuD;awmfup ikdvdkufvQif
tm;vHk;uvkdufNyD; rsuf&nfusMuawmhonf/ tbuawmh rmefukd wif;xm;
vkdufonfrSm ar;dk;BuD;awG axmifaxmifxvkdY/ uRefrwkdYukd &GmtxGuf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

49

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vrf;uav;twkdif; vSnf;aemufu vkdufEkdiforQ vkdufykdYao;\/ &Gmvrf;


tqHk; vufyHyifBuD;atmuf a&mufvQif tb tNrJae&pfwwfonf/ vSnf;
aemufu vIdif;xusef&pfcJhaom zkefvHk;BuD;rsm;Mum;rSm jzLjzLazG;azG;BuD;jzifh
usef&pfcJhwwfaom tbukd uRefrwkdYwpfawGuvnf; vGrf;Muygonf/
NrdKUjyefoGm;aomajr;rsm;ukd vGrf;zsm;vGrf;emusojzifh wpf&ufESpf&uf
avmuf xrif;rpm; [if;rpm; tbacGaeawmhonfqdk\/ jcHxJwGif uRefrwkdY
aqmhupm;&if; usef&pfcJhaom ajc&muav;rsm;ukd tbu tkwfcJjzifh
0kdif;umxm;NyD; tvGrf;ajyMunfhaewwfonf[k BuD;awmfu ajymjyygonf/
uRefrwkdYajc&muav;awG obm0tavsmuf rkd;&GmvkdY? avwkdufvkdY
aysmufysufoGm;rS tkwfcJawGukd odrf;&onfqkd\/ tb\cHpm;rI ork',
tm;u aMumufp&myif aumif;vSygonf/ onfMum;xJ vGrf;tm;BuD;vQif
tb NrdKUukd wpfacgufwpfusif; a&mufvmwwfygonf/ tbvmwkdif; &Gmu
rkefYawG vkyf,lvmwwfovkd iSufaysmckdifMuD;awG? o&ufoD;awG? oabFmoD;
awGuvnf; weifhwykd; ygvmwwfao;\/ odkYaomfvnf; tbonf
uRefrwkdYNrdKUrSm MumMumraeyg/ wpfywfwefonf ESpfywfwefonf aeNyD;
&GmokdY jyefoGm;awmh\/
]]tazuvnf; aeygOD;awmhvm; ... onfrSm tazhajr;awGvnf; &SdaewJh
[mukd ... &GmrSm tazhypnf;awG raysmufygbl; ... tpfrMunfwkdY &Sdom;yJ}}
taruwm;awmh tbrsufESmBuD;u NydKawmhrnfhrkd;vkd ndKrIdif;aeonf/
]]ig&Sdom onfaumifawG pmusufysufygo,f[m ... ighem; 0kdif;aeMu
omeJY bmrS rvkyfMuawmhbl; ... &Gmuypnf;awGtwGuf igrylygbl; ...

jrefrmusL;ypfzkd&rf

50

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

'gayod igr&Sdawmh r,foefYukd qGrf;awmfwifvkdYrS trQra0Ekdifbl;av


[kwfvm; ... igu NrdKUvmNyD; pm;[,faomuf[,feJY rjzpfao;ygbl;av}}
uRefrwkdYpmusufysufonf[k taMumif;jyum &Gmudk jyefjyefoGm;wwf
aom tbukd [kdwkef;uawmh uRefr em;rvnfEkdifcJhyg/ tcktcsdefrSmawmh
tpGJtvrf;BuD;vGef;aom tb\ ESvHk;om;ukd uRefrjrifEkdifpGrf;cJh ygNyD/
]]rxl;a& xrif;pm;&atmifa[h}}
jcH0if;ukd vSnfhywfMunfhaeaom uRefronf rrxkduf\ ac:oHaMumifh
tawG;ukd &yfvkduf&ygonf/ tb ukd;uG,f,HkMunfcJhaom kupkd; &Sdonf
qkdaom refusnf;yifBuD;u tckawmh ikwfwkdBuD;jzpfoGm;NyD/ uRefrwkdYtay:
oHa,mZOf twG,ftwmBuD;vGef;aom tba&m b,f&yfXmeDrSm a&mufaeNyD
vJ/ pdwfxdckdufpGmjzifh uRefr oufjyif;wpfcsuf Idufvkdufrdygonf/ tckawmh
uRefrcspfaom tbvnf;r&Sdawmh/ tbcspfaom kupkd;vnf; r&Sdawmh/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

51

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(4)
]]onfwpfeyfawmh &Sdxrif;&Sd[if;ayghat
[if;pm;BudKrSm&awmhrSmyJ}}

...

aemuf&ufawGrsm;rS

jAKef;pm;BuD;a&mufvmaom uRefrwkdYom;trdukd [if;aumif;aumif;ESifh


rauR;&ojzifh BuD;awmfu tm;emaeyHk&onf/ uRefrtwGufuawmh udpr&Sd/
&Gmukda&mufwkdif; &GmeYHuav;ygonfh c&rf;csOfoD; ylpDaygif;csufukd uRefr
twrf;wqHk;yJjzpfonf/ aEGc&rf;csOfoD; vHk;vHk;ao;ao;uav;awGukd
taphwpf0ufnpfNyD; tvHk;vkduf ig;ydqm;jym;ESifha&m ajrtkd;wpfvHk;xJ
xnfhum rD;usD;wat;at;jzifh wpfaeukef zkdcGifay: ypfxm;vkdufonf/
tvHk;rysufeyfaeaom c&rf;csOfoD;uav;awGu ylpDaygif;rsm;ESifh wl
aomaMumifh uRefrwkdY&Gmu ylpDaygif;csuf[k ac:onf/ wpfcgwpf&H

jrefrmusL;ypfzkd&rf

52

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ig;Ekwfayguf? ykpGefEkwfaygufuav;awGukd cyfMuonfvnf; &Sd\/


&Gmc&rf;csOfoD; &Gmig;ydukd ajrtkd;ESifh xif;rD;ESifh csufaom iydcsufeYHrSm
uRefrwkdYNrdKUwGif csufr&Ekdifaom teHYt&omrsdK;jzpfonf/ awmvkyfief;cGif
arm&myef;&mutjyef xrif;Nrdefapaom teHYjzpfonf/ awmol awmifom;
rsm;\ b0&eHYvnf; jzpfonf/ aus;vuf rD;zkdacsmif &eHYvnf;jzpfonf/
onf&eHYukd ESpfaygif; b,favmufMumMum cGJcGm ae&ygap/ vGrf;armqGwfysHU
zG,faumif;aom &Gm&eHYawGxJu teYHwpfck tjzpf uRefr tNrJ owdw&
&Sdwwfygonf/
]]BuD;awmf ... c&rf;uapmhyif &Sdao;vm;}}
]]&Sdygh ighwlr&,f ... BuD;awmfjzifh c&rf;uapmhoD;axmif;wkdif; nnf;ukd
owd&aeomawmhf ...}}
uRefr&Gmjyefwkdif; jcHpnf;kd;rSm aygufaeaom c&rf;uapmhyifrS toD;rsm;
ukd cl;rD;zkwf? axmif;NyD; ajryJqDuav; qrf;pm;wwfonf/ t&om&SdvGef;
vS r[kwfbJ rD;ckd;eYHoif;aom teYHarT;arT;ESifh xrif;NrdefaomaMumifh
jzpfonf/ aemuf uRefrBudKufaom [if;wpfrsdK;rSm EGm;EkdYcJcsufjzpfonf/
uRefrwkdY&Gmu EGm;EkdYaygonf/ olYtdrfukd,fhtdrf EGm;ukd,fpD&SdMuonfrkdY &GmwGif
EGm;EkdYu jywfonfr&Sd/ wpf&GmvHk; awmifolawGcsnf;rkdY tdrfwkdif; jcHaygufEGm;
awG wuefwu arG;jrLwwfMuonf/ ukd,hfjcHaygufEGm;rS ukd,ftm;&onf/
ykdpHkrufonf/ ukd,fhom;orD;ESifhrjcm; oHa,mZOf BuD;wwfMuonf/
]]ukd,fhjcHaygufEGm;rS tm;remwrf; ckdif;&om[Jh ... oif;uvnf; tauR;
tarG;aumif;awmh jzpfvkdufo,fh taumifBuD;qkdomrsm; zD;wufae omyJ ...
xGefa&;x,fa&; aumif;csufuvnf; r[myx0DajrBuD;rsm; xkwfcsif;ayguf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

53

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

oGm;rvm; atmufarh&&JU ... tif; o[mawGaMumifh iwkdYu ukd,fhjcHayguf


ukd,frufom}}
aeYv,faeYcif;bufwGif EGm;awGukd awmxJawmifxJ pm;usufuGif; awG
xJwcsdKU? opf&dyf0g;&dyfatmufwcsdKU xm;csifovkdxm;wwfMuaomfvnf;
nbufrSmawmh EGm;wif;ukyfawGxJ ta&mufoGif;um csnfwkdifrSm csnf
Muonf/ EGm;rsm;ukd rSwf? jcif rukduf&atmif wjcm;ykd;rTm;wd&pmef rwG,f
ruyf&avatmif rD;zkday;Mu&onf/ nae rD;cGufxGef;csdefwGif uRefrwkdY
wpf&GmvHk; EGm;rD;zkdwkdifu rD;ckd;awG tlaeawmhonf/
]]EGm;awGukd *kpdkufrS[Jh ... vlurS zsm;&if em&if vlpm;xkd;vkdY &ao;
o,f ... oif;wkdY vJrSjzifh tvkyfukd ysufua&myJ ... vlu em&if emo,f
ajymwwfo,f ... EGm;u bmrSajymwwfom r[kwfbl; ... ukd,fu
t&dyftuJ Munfhay;&om}}
uRefrwkdYtb ]bav;wkdif;} uawmh olYEGm;awGukd ol tvGefcspfonf/
naewkdif; EGm;pmpOf;&onfrSm w*sKef;*sKef;ESifh/ &GmuEGm;pmpOf;puf[k
tvG,fwul ac:Muaomfvnf; bmpuf,E&m;rS ygonfr[kwf/ vlYaygif
avmuftjrifh&Sd av;acsmif;axmufpifESifh "m;oGm;ukdqGJaom 0g;okwfwH
wpfacsmif;omygonfh vufjzpfud&d,mwpfpHkukd ac:jcif;yif jzpfonf/
ajceif;"m;ukd eif;vkdufvQif av;acsmif;axmufpiftpGef;u eef;wkdifMum;rS
wajzmajzm vGifhpifxGufusvmwwfaom jrufzwf uav;rsm;ukd uRefr
i,fi,fu tvGefoabmusaewwfonf/ ukdBuD;wifacG;wkdY? rrxkdufwkdY
EGm;pmpOf;NyDqkdvQif uRefr tem;rSmoGm;xkdif Munfhaewwfwmukd trSwf&rd
\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

54

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]EGm;EkdYa&m ayg&JUvm; BuD;awmf&JU}}


]]iwkdYEGm;ruawmh EkdYr,dkawmhaygifawmf ... ayg&SefwkdYtdrfawmh EGm;arG;
o,fMum;omyJ ... EGm;EkdYujzifh pm;&vSaygh ighwlr&,f rylygeJY}}
rsufpdrjrifawmhayr,fh BuD;awmfujzifh [kdwkef;uvkdyJ 'kd;'kd;a'gufa'guf
&SdqJygvm;vkdY uRefr atmufarhvkdufrdonf/ &GmrSm b,folYtdrf bmjzpfvkdYwJh?
b,fu {nfhonfvmowJh? onfuaeY b,folYtuGufuyJEkwfr,f?
b,folawGu b,ftcif;qif;r,f pojzifh BuD;awmfu tayguftvrf; pHkpd
aeatmifodonf/ &GmrSmawmh BuD;awmfu a&SUrDaemufrD vlBuD;olr
wpfa,mufyif/ uRefrwkdYi,fi,fu onfBuD;awmf\ auR;arG;apmifha&Smuf
jcif;aMumifh &GmrSm aeaysmfcJh&jcif;vnf; jzpfonf/ xkdpOfu BuD;awmf\
rsufvHk;awG ruG,fMuao;yg/
BuD;awmfu reufvif;MuufwGefoH rMum;cifuwnf;u tdyf&mrSxum
rD;arT; a&aEG;tkd;wnf vkyfonf/ NyD;vQif uRefrwkdY reufapmapm pm;zkdY
twGuf xrif;aMumf? qDxrif;? aumufnif;aygif; pojzifh wpfckr[kwfwpfck
vkyfauR;onf/ wpfcgwpf&H BuD;awmfwkdYtuGuf (ajryJcif;) yJEkwf&ufESifh
BuHKvQif rkefYuRJonf;? rkefYzufxkyf? xef;oD;rkefY pojzifh axG&mav;yg; pm;&
wwfao;onf/ rrxkdufwkdYwpfawGu reufrkd;rvif;cif arSmifarSmifrTm;rTm;
uwnf;u ykqkd;a[mif;uav; acgif;aygif;NyD; awmxGufMu&onf/
a&mifeDuav; ysdKUtefvmcsdefrSmawmh BuD;awmfu xrif;aMumf'eftkd;BuD;ESifh
aomufa&tkd;wpfvHk;ukd xef;acguf awmif;BuD;xJ xnfh&Guf awmxJ
vkdufykdYwwfonf/ &GmrSm uRefr&SdaepOf wpfavQmufvHk; BuD;awmfxrif;ykdY
oGm;&maemufukd
tNrJvkdufoGm;wwfygonf/
ajryJEkwfcsdefawGrSmawmh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

55

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wpf&GmvHk; &SdorQvlukef awmxJ a&mufae Muawmhonf/ tdrfwGif usD;apmifh


MuufESif tbkd;tkd tbGm;tkdrsm;ESifh uav;rsm;om usef&pfcJhwwfonf/
tvkyfvkyfEkdifonfh t&G,frSeforQ awmxGufMu&wmuvnf; uRefrwkdY&Gm&JU
xHk;pHvkdygyJ/ opfcif;xJ tvkyfoGm;vkyfwmukd awmxGufonf? awmoGm;
onf[koHk;Muwm uRefra&;cJhygNyD/
BuD;awmfrSm
om;orD;ajcmufa,muf&Sdonf/
i,fpOfuawmh
onf0kdif;wkdufBuD;xJrSm uav;awG wtHk;tHk;ESifh/ NrdKUrS a&mufa&muf
vmwwfMuaom uRefrwkdYarmifESrwpfawGESifh a&mvkdufonfh tcgrsdK;wGif
BuD;awmfcrsm csufvkdYjyKwfvkdY rqHk;Ekdif&Smawmh/ rsufpdESpfvHk; yGifhygNyD
qkduwnf;u rD;zkdacsmifuav;xJu xGufvkduf 0ifvkdufESifh rD;ckd;awG
wrTefrTefESifh tNrJwrf; rsufcrf;pyfaewwfaom BuD;awmf\[efyefuav;ukd
uRefrrsufpdxJ
jrifa,mifvmrdonf/
tusvufarmif;puav;yifhum
rsuf&nfpawG okwf&vGef;vkdYyJ BuD;awmfrsufpd uG,f&&Smavovm;/
uRefr&ifxJ raumif;jzpf&onf/
om;av;a,mufpvHk; tem;rSm&Sdraeawmhaom BuD;awmf\uHZmwm
uvnf; wpfrsdK;yif/ tBuD;qHk;om; ukdBuD;oef;aX;u taemufbufurf;
acsmif;qif;&GmolESifh tdrfaxmifusum acsmif;qif;&GmrSmyJ aeonf/
ukdBuD;wifjrifhESifharmifaygufu rEav;okdY ajymif;a&TUoGm;MuNyD/ vlysdKBuD;
b0jzifh tkd;xkwfoGm;&Smaom ukdBuD;wifacG;ukdawmh uRefr tcspfqHk;
jzpfonf/ awmrSmarG; awmrSmBuD;onfh awmom;BuD;ayr,fh awmifol
tvkyfukd enf;enf;rS 0goemrygol jzpf\/ olY0goemu avmufav;cG
wpfvufukd cg;Mum;xkd;NyD; awmxJawmifxJ iSufypfxGufonfh 0goemyif/
ykqkd;wpfuGif; pvG,fokdif;NyD; xGufoGm;vkdufonfrSm nae rkd;pkyfpkyfcsKyfrS

jrefrmusL;ypfzkd&rf

56

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jyefvmwwfonf/ oljyefvmvQif pm? csdK;? cg? iHk;? quf&uf? oydwfvG,f


ponfhiSufawG wpfyHkwpfyifBuD; ygvmwwfonf/ tdrfjyefa&mufonfESifh
iSufawGukd olukd,fwkdif tarT;trQifrsm; oefYpif uRefrwkdUukd uifonfhtcg
uif? aMumfonfhtcgaMumf? zkwfonfhtcgzkwf auR;onf/ ol&SdpOfwkef;u
uRefrwkdY tNrJwrf; iSufom;[if;pm;&\/ uRefrwkdY i,fi,fu olYtwGuf
iSufypfzkdY avmufpmvHk;awG vHk;ay;&onf/ jrpfqdyfu&THUawGcl;? avmufpmvHk;
vHk;NyD; aevSef;xm;vkdufonfrSm tdrfwvif;jyiftjynfh/ &GmxJrSm trJay:?
0ufay:vQifvnf; olyJ tom;xkd;orm;/ Muufwpfaumifavmufrsm;awmh
olu vufwpfazsmufwD;ESifh tNyD;pD&ifEkdifonf/ vuf&JZuf&J owf&Jjzwf&J
aom ukdBuD;wifacG;ygay/ odkYaomf olukd,fwkdifujzifh ukef;ay:om;
vHk;vHk;rpm;/ olwumpm;zkdY bmaumifowfay;&ay;& olowf&Jonf/
tom; vHk;0rpm;&Jaom ukdBuD;wifacG;onf xl;qef;aom &Gmrkqkd;BuD;yif
jzpf\/
onfudpukd tbwkdY BuD;awmfwkdYu rBudKuf/ olowfvmjzwfvmoH
Mum;wkdif; jrnfwGefawmufwD;avh &Sdaomfvnf; ukdBuD;wifacG; uawmh
0goemukd rpGefYcJhyg/ uRefrtpfukdESpfa,muf qkdvQif &Gma&mufwkdif;
olYaemuf vkdufoGm;wwfMuonf/ uRefruawmh awmxJ iSufypfxGuf
onfhaemuf rvkdufaomfvnf; jrpfxJ ig;oGm;zrf;vQifawmh vkdufavh
&Sdygonf/ 0g;MudrfawmMum;u NrHK;azmfonfhtcg ig;awG azG;ceJ urf;ay:
vSrf;ypfwifay;vQif uRefrESifh cifrmvGifu yvkdif;xJ aumufxnfhMuonf/
wpfcgwpf&H uRefrukd,fwkdifyif pyfxbDukd ykdufuGef vkyf ig;wkdufzl;onf/
ukd,fwkdifzrf; &vmaom ig;aygufpuav;awGukd rD;zkdxJ ypfxnfhum
zkwfpm;Muonf/ 'gonfvnf; uRefrtwGuf upm;enf;wpfrsdK;yJ jzpf\/
wpfcgwpf&H yJarSmfpifay: wG,fwuf 0yfusif;xJrS MuufOrsm;ukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

57

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wufEIdufum xrif;ylylxJ NrKyfxm;NyD; pm;Muonf/ MuufO Half boil aygh/


onfvkd vkyfwmrsdK;ukdawmh ukdBuD;wifacG;u rBudKufjyefyg/
]]a[haumifawG ... MuufOawG wufrEdIufMueJY ... MuufrBuD;ukd
roem;bl;vm; ... tJonfOawGu olY uav;awGuG ... olY uav;awG
aysmufoGm;awmh MuufrBuD;u ikdomuG ... rif;wkdY rMum;bl;vm; ...
uawmfuawmfeJY ikdomukd ...}}
onfvkdusjyefawmh rkqkd;BuD;u Ouav;awGukdawmif oem;ae
wwfonfaum/ olukd,fwkdifvnf; MuufO? bJO rpm;/ wpfcgwpf&H
uRefrwkdYjcH0if;xJu opfyifBuD;awGay:u pmajAmif;okdufawG jyKwfus
vmvQif ykqkd;pvG,fokdif; cGifxJ aumufxnfhNyD; opfyifBuD;ay: ukyfuyf
wG,fwufum ae&mwus jyefxm;ay;wwfonf/ tysHoifp iSufuav;awG
wusDusD wusmusmESifh rataysmuf&SmoH Mum;vQifvnf; ukdBuD;wifacG;u
wvif;vnfacgifrSm
csay;xm;NyD;
iSufratBuD;ESifh
tjyeftvSef
qufoG,fMuyHkukd acsmif; penf;emonf/ iSufrBuD;u iSufuav;ukd
jrm;ac:vQif iSufuav;u ckefqGckefqGESifh ysHMunfhonf/ wpfckefESpfckef
ysHNyD;vQif qufrysHEkdifawmh/ onftcgrsdK;wGif ukdBuD;wifacG;u iSufuav;
ukd qwfceJ aumuf,lwJhNyD; olY tokdufqDa&mufatmif ykdYay;wwfonf/
'gawGaMumifhvnf; &GmrSm ukdBuD;wifacG;ESifh ae&wm uRefraysmfonf/
ukdBuD;wifacG;u taumifbavmifawGukd owfaomfvnf; vlrowf?
"m;jyrwkduf? EGm;rckd;/ ajym&vQif wpfukd,fwnf; vlysdKBuD;ayr,fh
&Gmoluav;awGukd EIwfjzifhyif rapmfum;yg/ olYukd pMu ajymifMu vkyfvQif
yif cyfwnfwnf aewwfol jzpfonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

58

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]t[kwfajymom ... rdef;rrsm; rvkdcsifaygifAsm ... tvkyfIyfuIyfoeJY


... 'gayod tdrfuESrawGawmh vifr,lbJrsm;raeeJY qkdxm;om ... ,l&if
vnf; Munfhusufawmh ,lMuAsm; ... vifhcsOfaygif&Gufrsm; tvum;&,f ...
vifhc&rf;csOfoD;,lMu ... csOfaygif&Gufqkdomu tcsOf[if;wpfrsdK;yJ csufpm;
vkdY&om ... c&rf;csOfoD;uawmh [kd[if;tkd;xJxnfh onf[if;tkd;xJ cyfeJY
ae&mwum oHk;vkdY&o,f ... tESpfygo,f}}
ukdBuD;wifacG;\ vifhcsOfaygif&Guf? vifhc&rf;csOfoD; yHkckdif;uawmh &GmrSm
&mZ0ifwGifaeawmhonf/ a,musfm;rsm; oHk;r&vQif rdef;rvkyfolawGu
]awmfuawmh wifacG;ajymoJhvifhcsOfaygif&GufygyJ} [k aqmifhaqmifh
atmifhatmifh qkdwwfMuovkd MuH&nfzef&nfESifh vkyfukdif auR;arG;aom
a,musfm;rsm;ukdawmh ]usKyfa,musfm;u vifhc&rf;csOfoD; &,fawmhf} [k
aq;vdyfaxmif;axmif;x zGm&if; csD;rGrf;wwfMuonf/ olukd,fwkdifuawmh
b,ftrsdK;tpm;xJrS 0ifrygbJ cyfat;at; aewwfolom jzpf\/ vlrkduf[k
rqkdomaomfvnf; vlrkdufqkdolawGukdawmh ukdBuD;wifacG;u aygif;onf/
[kd&Gmonf&Gmu
raumif;owif;jzifh
ausmfapmolawGESifh
tzGJYus
aewwfaomolYukd &Gmu atmhESvHk; remMuonfhtjyif tm;ukd;pm&if;yif
oGif;xm;MuonfrSmvnf;
xl;qef;onf/
vlrkdufawGESifhaygif;aom
ukdBuD;wifacG;\ t&Sdeft0gu rao;vSyg/ &GmwGif &efjzpftcsif;rsm; trIudp
rsm;wGif ola&SUuoGm;&yfvkdufvQif udpNyD;oGm;wwfovkd "m;wpfjyuf
wkwfwpfjyuf trIudprsm;wGifvnf; olurS 0ifqGJ&J zsif&Jonf r[kwfvm;/
[kdwkef;wpfcsdef uRefrwkdY i,fpOfu awm&GmawGbufwGif "m;jyrsm;
rMumcP aomif;usef;wwfMuonf/ "m;jyqkdolrsm;uvnf; &Gmwpf&Gmukd
0ifzkdY&mtwGuf &GmcHvlrkdufESifh t&ifndNyD;rS 0if&JxGuf&J&SdMuonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

59

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

arTNyD; 0kdif;vkdufMuawmh ajcOD;wnfh&m wpfa,mufwpfayguf ajy;ukefMuonf


qkd\ "m;jyawGukd wpfa,mufrS rrdvkdufaomfvnf; vufyHyifatmufu
ukdBuD;wifacG;ukdawmh &Gmom;awGawGYoGm;NyD; "m;jytazmfrSef; odoGm;Mu
onf/ &Gmom;awG olYukdawGYoGm;Mujcif;rSmvnf; olYcg;Mum;rSm xkd;xnfh
xm;onfh vufESdyf"mwfrD;u rD;yGifhNyD; vif;aeaomaMumifh jzpfonf/ ppfaq;
ar;jref;r&ojzifh olYukd vufyHyifBuD; atmufrSmyif udpwHk;pD&ifvkdufMu
awmhonf/ aemifwGif "m;jyrsm;ukd zrf;qD;vkdufEkdifojzifh trItcif;
ppfaq;&mwGif "m;jywkduf&mwGif olrygaMumif; xGufqkdMuonf[k
Mum;&ygonf/ okdYaomf ol\ toufukdawmh b,fw&m;urS ru,fwifEkdif
awmhyg/ rnfolrjyKrdrdrI qkdonfhtwkdif; raygif;tyf? roif;tyfolwkdYESifh
aygif;oif;rdaom ol ukd,fwkdifonfyifvQif tjypfwpfpHkwpf&m &Sdaeonf
r[kwfvm;/ vlrkdufqGJ vlrJygqkdovkd wpfoufvHk; emrnfaumif;&cJhaom
ukdBuD;wifacG;rSm aoawmhrS emrnfysufESifh ao&awmh\/
onfowif;ukd uRefrwkdYMum;awmh ikdrdygonf/ xkdESpf aEG&moD
ausmif;ydwf&uf &Gmjyefawmh uRefrwkdYukd iSufypfauR;cJhaom ukdBuD;wifacG;
r&Sdawmh/ uRefrwkdYwpfawGvnf; avmufpmrvHk;&awmhyg/ BuD;awmfuawmh
w&m;jzifh ajzyHk&ygonf/
]]0dygu0#f<uif;rsm; bk&m;aomfrS vGwfuif;atmif ra&SmifEkdif&mwJh
ighwlr&JU ... wkdYbk&m;a*gwrawmifrS ol aq;orm;b0wkef;u vlemukd
0rf;oufaq;awG ododBuD;eJY wkdufauR;cJhvkdY y&dedAgefpHawmfrlawmh
0rf;awmfvm;NyD; cEmpGefY&&SmomuG,fh ... oif;u bm[kwfao;owkef; ...
iSufowf MuufowfeJY ajym&omtarm ... olwpfyg;toufus vG,fvG,feJY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

61

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

owf&ufwJhol ... [if tckawmh oif;vnf; onfvkdcH&omyJrIwfzl;vm; ...


[if aoo,fqkdom *vdxkd;omrIwfzl;[Jh wifacG;&JU ... [D; ... [D; ...}}
ukPma'gojzifh tjypfwifwifNyD; ikd,dkaeaomBuD;awmf rsuf&nf
usawmh uRefrvnf; rsuf&nfuscJhrdonf/ ukdBuD;wifacG;\ yHk&dyfrsm;
ukdjrifNyD; uRefr vGrf;aerdonf/ tckae olom&SdaevQif uRefrwkdYukd iSufypf
auR;aeOD;rvm;rod/ tom;ig;rygaomfvnf; uRefrrSm oabFmay:uwnf;
u xrif;qmvmonfrkdY pm;&onfrSm NrdefNrdef,Suf,Suf &SdvSonf/ c&rf;csOf
oD;ylpDaygif;csuf? yJa&yG? bl;&Guf[if;csdK? o&ufuif;wkdYuav;ESifh pm;vdkY
aumif;vkdufonfhjzpfjcif;/ uRefrwkdY pm;aomufNyD;rS olwkdYom;trdwpfawG
pm;Muonf/
]][if ... BuD;awmfwkdYu ckrSpm;rSmvm; ... uRefrujzifh pm;NyD;NyDrSwfwm}}
]]olwkdYtvkyfNyD;rS pm;&omayghat ... BuD;awmfrqmygbl; tusifhjzpf
aeygNyD}}
a<u&nfuGm oHZvHkuav;xJwGif orD;awGe,fzwfay;aom xrif;ESifh
[if;ukd prf;w0g;0g; pm;ae&Smaom BuD;awmfukd Munfh&if; uRefr&ifxJ
raumif;jzpfrdonf/ uRefrvlrSef;oduwnf;u BuD;awmfcrsm onfvkdyJ
ZvHkuav;xJ xrif;yHk [if;yHkNyD; wpfae&m&mrSm ukyfukyfuav; xrif;
pm;aewwfonf/ xrif;tkd; [if;tkd;acsmifrSm tkd;olBuD; vkyfaeol ayr,fh
BuD;awmfu acgifOD;acgifzsm;rpm;/ trsm;pm;NyD; ykdaomusefaom xrif;[if;
uav;ESifh tNrJwrf; tkd;vl;cGufvl; NyD;&&Smonf/ olxrif;pm; vQifvnf;
xrif;0kdif;ESifh wnfwnfyy rpm;bJ rD;zkdacsmifxJrSmvkdvkd? o&ufyifBuD;
atmufrSmvkdvdk oGm;pm;wwfonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

62

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]ighwlrES,f ... xrif;uav; wpfqkyfwpfcJ0ifzkdYta&; renf; tm;cJpm;


&om ... csuf[,f jyKwf[,f vkyf[,f ukdif[,feJY armvGefvGef;vkdY ...
vluG,f&mpm;rS xrif;u 0ifomat&JU}}
[kdwpfcsdefwkef;u BuD;awmfajympum;awGukd uRefrem;xJ Mum;a,mif
vmrdonf/ aoaocsmcsm jyefpOf;pm;MunfhvkdufvQif BuD;awmfcrsm tkd;olBuD;
wm0ef xrf;aqmifcJh&onfhtvkyfu roufomvSyg/ tbESifhwuG
pm;aumif;pm;oef om;BuD;orD;BuD; awmolawmifom; wpfusdyfausmf
tkd;BuD;ukd
reufjyefnjyef
csufjyKwfauR;arG;cJh&onf
r[kwfvm;/
onfMum;xJ uRefrwkdYwpfawGyg a&mufvmvQif BuD;awmfrSm xkdifyif
ikd,l&awmhonf/
]]NrdKUua&mufvmumpawmh ighwl ighwlruav;awG vmMujyefyaum
&,fvkdY 0rf;omcsufawmfh ... csuf& jyKwf&om rarmaygifat ... ajym&
qdk&om armom ... wpfvavmuf&Sd&if igawmh ikd&omyJ ... xdef;&odrf;&
cufcsufawmfh}}
uRefrwkdYwpfawGuvnf; wpfESpfvHk; NrdKUrSm taeusOf;MuyfcJhorQ &GmrSm
twkd;csNyD; uJwwfMuonfr[kwfvm;/
]]tBuD;ESpfaumifu ightdrf odyfrae&aygifawmf ... ukd&if0wfeJYqkdawmh
bkef;BuD;ausmif; taersm;om&,f ... qkd;omu rxl;ayghawmf ... tdrfxJ
wpfacsmifacsmif ukyfaeNyDqkdrSjzifh ighrSmar;&om ... rdxkdufa& rxl;
Nidrfcsufom; aumif;vScsnfvm;qkdawmh rdxkdufu wpfa,mufa,mufukd
vkyfvmom aerSmaygh tar&,f? awmfMum twkdifawG vkdufvmygvdrfhr,fvkdY
ajymom ... a[m rMumaygifawmf tvkyfcH&o,fholawG ikd,dk vkdufvmom

jrefrmusL;ypfzkd&rf

63

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ygyJ/ olrEkdif&if 0yfukdufcJhao;om ... [kdcrsm vufrSm tuGif;tuGif;xvkdY


... qkd;csufawmfh}}
BuD;awmfu onfvkdajymwkdif; uRefr tNrJ&,frdonf/ uRefri,fi,fu
upm;azmfawGukd owfvkdYykwfvkdY rEkdifavmufzl;xifvQif oGm;jzifh ukef;ukduf
um tdrfxJ0ifykef;aewwfonf/ uRefr NidrfukyfaevQif wpfckck jzpfvmvkdYyJ[k
BuD;awmfu twyfodonf/ 'gu uRefru Ekdifpm;vmcJh&onfh tykdif;u@
jzpfonf/ uRefru cHvmcJh& rsuf&nfvnfGJ IdufBuD;wiifESifh jyefvm
cJh&onfh tykdif;u@rsm;rSmawmh BuD;awmfu zsifMurf;xbDukd pGefawmifqGJ
xGufawmhonf/ anmifyifatmuf uav;tkyfBuD;Mum;wGif ckepfoHcsDygav
awmhonf/
]]xGufcJhprf;a[h ... ighwlr vkyfvkdufo,fh[ma'? uav;eJY wkrjzpf
csifbl; vlBuD;xGufcJhprf; ... zsifMurf;xbDcsif;twlwl yvkdudwf rvkyfcsifeJY
... uvem;csif; csnfqGJjyvkdufprf;r,f ... b,foif;u ykdMurf;ovJ ar;p&m
rvkdaygif ... aiGMunf&ufuef;u xGufo,fhtxnf &Spfpyfu uGJoawmfh ...
ref;av;u rjroif rvkdbl; ... O',aiGMunfeJU NyD;o,fa[h}}
wpfbufu tusdK;oifhtaMumif;oifh &Sif;jy&if;jzifh pum;awG
[kda&mufonfa&muf jzpfum wu,f &efjzpfukefMuonfvnf; &Sd\/
xkdtcgrsdK;wGif rrxdkufuvnf; wyfulvkdufvmwwfao;\/ cHkzdeyf
uGif;xkd;ESpfbufukd vufrSmpGyf wcGrf;cGrf;wD;um pdefac:awmhonf/
]]rdxkdufo,fh a[h aemf ... wpfxkdufxJ&Sdo,f? ayghao;ao;
ratmufarheJY nnf;wdkYeJY pum;ajym&rSm tm oevkdY rajymom ... ajymcsif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

64

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aeom MumbD ... iwkdYu olrsm;vkd qefacs;rqyfo,fhaumifr rIwfbl; ...


rIwfbl; ...}}
wpfoufvHk;u rawmif;&ufcJhaom qefacs;ukd &efjzpf&if;awmif;\/
rlvtp uRefrESifhuav;csif; &efjzpfonfhudprS olwkdYtcsif;csif; udprsm;
bufokdY a&mufrSef;rod a&mufukefawmhonf/ wpfOD;ESifhwpfOD; pum;tEkdif
ajymMuonf/ i,fusdK;i,femazmfMuonf/ ouFm&Sif;Muonf/ Mum;rS
wpfOD;OD;u 0ifa&muf rzsefajzrcsif; ajymp&m &efaxmifp&m pum;awGu
rukefawmh/ &efyGJpJoGm;vQifawmh uRefrwkdYuav;csif;u jyefwnfh oGm;wwf
MuNyD; anmifyifatmufwGif twljyefaqmhaeMuNyD/ vlBuD;csif; rSmvnf;
aemufwpf&uf ESpf&ufaevQif awmxJ twl yJEkwfxGufMuNyD/ nae
a&cyftwlqif;MuNyD/ wpfa,muftdrf wpfa,mufoGm;NyD; acs;Mu? iSm;Mu?
EIdufMuonf/ wpf&GmvHk;u aqGrsdK;om;csif;awG vSnfhawmfpyf aeMuolawGrkdY
ajymrem? qkdrem? qJremawGyJ jzpfonf/ 'gonfyifvQif uRefrwkdY&Gm\
cspfp&m"avhjzpfovkd tnmoltnmom;rsm;\ ,Ofaus;rI vlYpkdufrsm;
vnf;jzpfonf[k uRefrxifygonf/
BuD;awmfu xrif;ukd wkdYuef; qdwfueef;ompm;NyD; &yfypfvkduf\/
awmtvkyfutjyef armif;axmif;oGm;? armif;axmif;&mutjyef uRefrwkdYukd
csufjyKwfauR; vkyf&&Smaom uRefrtpfrawGuawmhjzifh yifyef;MuyHkray:/
xrif;vkwfBuD;awG avG;umavG;umjzifh ESpfZvHk? oHk;ZvHk wpfrBuD; pm;Mu
onf/
]]reufjzef rkefYuRJonf;vkyfrSmaygh [kwfvm; rrxkduf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

65

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]at;awmhf ... nnf;wkdYvmom tawmfyJ ... wkdYtuGuf ajryJEkwf&ufqkd


nnf;ukd owd&aeom&,fath}}
rrxkdufuajymawmh uRefruav;wkef;u awmxJvkdufcJhyHkawGqD
pdwfjyefa&mufoGm;rdygonf/ uRefru rrxdkufwkdY oGm;onfhtcsdef rEkd;yg/
BuD;awmf xrif;ykdYoGm;rS vkdufoGm;wwfonf/ ukd,fhtcif; ukd,fhtuGuf
ajryJEkwf&ufqkdvQif txl;aysmf&onf/ EkwfNyD;om; ajryJyifawGukd &GmxJokdY
vSnf;jzifho,fum qGwfMuonfvnf;&Sd\/ awmxJrSmyJ ukd,hftyHk ukd,f
qGwfMuonfvnf;&Sd\/ &GmxJokdY ajryJyifawG o,fNyDqkdvQif uRefru
vSnf;pD;csifvGef;ojzifh ajryJyHkBuD;ay: wufvkdufoGm;avh&Sdygonf/ wpfcgu
vSnf;taqmifhwGif ajryJyHkay:rS jyKwfusum uRefr EGm;eif;cH&zl;ao;onf/
awmxJwGif ajryJoD;tpkdawGukd rD;zkwfwrf; upm;onfukdvnf; trSwf&rd\/
ylylavmifavmif ajryJoD; rusufwusufawGudk tmacgifxJ tvkt,uf
xnfhum pm;cJhMu&yHkukdvnf; uRefr rarhEkdifyg/
]]rxl; ... nnf;rSwfrdao;vm; ... xrif;tkd;awmif; arSmufusomav ...
igu r&GufygeJY ighwlr&,f nnf;rEkdifygbl;qkdomukd ZGwfacgif;ckvkyfNyD;
twif;yifhckdif;om ... iguvnf; yifhay;vkdufrdomath ... tJom
&GmtxGufvnf; a&mufua&m cvkwfwkdufNyD; 0kef;qkd arSmufusygava&m ...
ighrSm tJonfaeYu aejrifh&o,fhtxJ xrif;ESpfcg jyefcsuf&awmhomyJ}}
uRefr qkd;cJhuJcJhwmawGukd cspfpEkd;jyefajymaeMuaom BuD;awmfwkdY
om;trdwpfawGukd Munfh&if; uRefr&ifxJ aEG;ceJ cHpm;vkduf&ygonf/ aMomf
ESpfv&moD b,fESvDa&GUa&GU ukd,fhaoG;ukd,hfom; aqGrsdK;om;csif;rsm;uawmh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

66

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ESvHk;om;csif; eD;uyfaeMuqJ/ arwmcsif; aygif;ul;qufoG,faeMuqJ/


aoG;u pum;ajymaeMuqJ/ ,HkMunf&if;ESD;rIawG ckdifNrJaeMuqJyguvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

67

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(5)
]]ukdif; ... wkdY tpfrMunfukd uefawmhMuOD;pkdY}}
taruajymawmh uRefru NrdKUrSygvmaom ypnf;rsm;ukd vifyef;
wpfcsyfxJ xnfhvkdufonf/ Akdufx&Geftm;aq;wpfbl;? usm;ykwfqDbl;
ig;bl;? ig;aowm ESpfbl;? udwfrkefY? acgufqGJajcmufxkyfrsm;ESifh OD;umu
vufzuftpkd? vufzuftajcmufxkyfrsm;/ uRefru BuD;awmfvufukdukdif
wpfckpDjyawmh BuD;awmfu vufuav; wkefwkef,if,ifjzifh [kdprf;onfprf;
prf;&Smonf/
]]enf;o,fh[mawGrIwfzl; ighwlr&,f ... ykwfqDavmufqkd awmfa&maygh
BuD;awmfjzifh nnf;wkdY om;trd &Gma&mufvmomyJ 0rf;omvSygNyDat&,f}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

68

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

BuD;awmfu ykwfqD tvGefoHk;oljzpfonf/ acgif;ukdufukduf? Akdufemem


bma&m*gjzpfjzpf ykwfqDukdom wGifwGifSL? wGifwGifvl;onf/ ykwfqD
awmifrS wjcm;ykwfqDr&/ usm;e*g;ykwfqD bl;eDeDuav;awG rS&onf/
wpfcgu rav;&Sm;rSvmaom ykwfqDtjzLukd uRefr vSrf;ykdYMunfhzl;onf/
BuD;awmfxHrS olY a0'emukd onfykwfqDjzLu ukpm;r&? usm;e*g;
ykwfqDurS olcHpm;&orQa0'em tukeftpifaysmufaMumif; vlBuHKpum;
yg;vkdufojzifh aemifwGif uRefrrSm usm;e*g;wkdYudkom wGifwGifykdY&awmh\/
uRefrwkdY&Gmu ukefypnf;wpfckukd pGJpGJvrf;vrf;ESifh ,HkMunfrdNyDqkdvQif
wjcm;ypnf; b,favmufaumif;aumif; 0ifa&mufrxkd;azmufEkdifawmhyg/
vufzufpkd? vufzufajcmufqkdvQif OD;umurS? qyfjymrIefYqkdvQif tDvefrS?
vlysHawmfywjrm;aoG;aq;awmifrS a&Ta&mifbl;rS/ onfvkdwpfpGJwpfvrf;
oHk;wwfMuonf/ vlysHawmfywjrm;aoG;aq;bl;ukd a&Ta&mifrS yef;a&mifbl;cGH
ajymif;vJxkwfvkyfvkdufawmh ]'g twkBuD;} [k qkdMuonf/ uRefrrSm
bmaMumfjimcrS r&ygbJESifh ajyma[mpnf;kH; em;cscJh&zl;onf/ 'guvnf;
&GmuvlawG\ pdwfcHpm;rIukd odaejzpfonf/ onfaq;pm;rS aysmufonf
xifvQif [kdaq;pm; raysmufEkdif[laom pdwfpGJBuD;ESifh Oyg'gef jzpfaewwf
Muonf r[kwfvm;/ wpfcgwpf&H onfvkd kd;om;rIu olwkdY\pdwfESvHk;ukd
omru usef;rma&;ukdyif xdckdufwwfMuonfukd uRefrajymvQif ,HkMurnf
r[kwfyg/
uRefrwkdY&GmrSmu
aq;kHaq;ay;cef;r&Sd/
aq;qkdifvnf;r&Sd/
q&m0efqkd tjcm;&GmrS pufbD;wpfpD;jzifh &GmpOfvSnfhukaom usef;rma&;rSL;
qkdol wpfOD;om&Sdonf/ &Gmuawmh q&mav;[kac:Muonf/ q&mav;
crsmrSmvnf; vlemrsm;rsm;pm;pm; uk&onfr[kwf/ uRefrwkdY&GmuvlawGu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

69

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aq;xkd;aq;pm;vkyf&rSmukd aMumufMuonf/ aq;kHwuf ukozkdYqdkonfh


udpukd ao&ravmuf txifa&mufwwfMuonf/ tawmfBuD;ukd aexkdif
raumif;jzpfvGef;ru jzpfygrS q&mav;ukdyifh aq;ukonf/ &GmwGif vlrrm
wpfa,mufu q&mav;ukdyifhNyD; uk&owJhqkdvQif onfudpu ayghao;ao;
r[kwfawmh/ a&m*gBuD;oljzpf&rnf/ tonf;toefvlem jzpf&rnf/
aoaumifaygif;vJjzpf&rnf/ onfvkdvlemawGudk ukpm;ae&aom q&mav;
rSmvnf; roufomvS/ a&m*gaysmufygrS raysmufvQif olom toHk;rus
jzpf&awmh\/
uRefrwkdY&Gmuawmh q&mav;ukd pufbD;aq;q&m[k ac:Muonf/
wcsdKUuvnf; t*Fvdyfaq;q&m[k ac:onf/ wcsdKUuvnf; aq;xkd;tyf
q&m[k ac:wwfMuao;\/ b,fvkdyJac:ac: olwkdY tac:ta0:awGxJrSm
t"dym,fawGu &Sdaeonfr[kwfvm;/ &GmwGif q&mav;xuf ykd ,HkMunf
ukd;pm;cH&aom aq;q&mrsm;vnf; &Sdao;\/ &Gmv,fykdif;u ewfuawmf
a':a'gonfvnf;aumif;?
aA'ifESifhAdaEm
ESpfrsdK;aygif;ukdifxm;aom
aA'ifq&m bBuD;rkef;onfvnf;aumif;? ]oD;arT;&Gufqef? ukeftkd;wef?
oufjyef"mwftmum? {u&ef;ay? a&a&Smifap? wdkufavtanmfom} vuFm
wkdYjzifh aq;ukay;aom q&mMunfonfvnf;aumif; &Gm\vufoHk;
aq;q&mrsm; jzpfawmh\/ wpfcgwpf&H vlemrsm;u ukd,fha&m*g ukd,f
trsdK;tpm; owfrSwfum ukd,fBudKuf&mq&mxH tyfESH ukpm;wwfMuonf/
]]&ifbwfxJ atmifhceJ atmifhceJ jzpfoGm;omath ... tNrJwrf;vnf;
rIwfzl;? {uefP r[kwfrSvGJa&mh ... 'g jrif;jzL&Sif cGmeJY &SyfvkdufomyJ
jzpf&r,f ... ra'gukd ewfuav; bmav;ar;NyD; wifvkduf ovkduf&if
aysmufygo,f}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

70

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ewfuawmf a':a'gu uefawmhyGJxJ aiGwpfq,fxkd;pkdufwJhNyD;


[kd,drf;onf,dkif vkyfjyonf/ NyD;awmh wqwfqwfwkefum Murf;jyifay:rSm
zifxkdifvsufu w0kef;0kef; ckefjyonf/
]]awGYvm; ... awGYvm; tJom jrif; ... jrif; ...}}
ab;rS vlemtygt0if pdwf0ifwpm; wpftHkwpfcJ wuefwu
vma&mufMunfhIaeMuaom y&dowfrSm ewfuawmfa':a'gtm; jrif;jzL&Sif
xifvmMuonf/ olwkdY\ rsufvHk;rsm;wGif wkd;vQdK;aom? tjypfwpfpHkwpf&m
awGYoGm;rnfpkd;aom? jrif;jzL&Sifocif &Gmukd qkdufqkdufNrdKufNrdKuf a&mufwkef;
a&mufckduf ryg pygOD;[k arQmfvifhawmifhwaom t&dyfta&mif rsdK;pHkpGmjzifh
wzswfzswfcgvsuf&SdMu\/
]][Jh armif;rBuD;}}
]]jrif;BuD;ocif}}
]]eif ighukd arhwdarhavsmh aeoukd;[Jh}}
]]cGifhvTwfawmfrlygh ocif}}
]]eifh&ifbwf ig cGmeJY&Syfvkdufom[Jh}}
]]uRefawmfr ,HkMunfygo,fbk&m; ... tjypf&Sdom cGifhvTwfawmfrlygh ...
ocifpdwfwkdif;us wifyg oygr,fbk&m;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

71

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

a':a'gukd ewfar;uwnf;u &ifbwfatmifhwm jrif;jzL&Sif cGm&SyfvkdY


xifwmyJ[k
xnfhar;NyD;om;
r[kwfvm;/
ar;onfhtwkdif;vnf;
[kwfaeonfr[kwfvm;/ 'gaMumifhvnf; a':a'gukd vlru ewfwrQ
,HkMunfukd;pm;aecJhMuonf r[kwfvm;/
]]at; ... tkef;wpfvHk;eJY iSufaysmESpfzD;qkdif uefawmhyGJxkd;[Jh ...
atmifoajyeJY za,mif;wkdif tarT;wkdifvnf; rarheJYaemf ... rkefYjzL rkefYeD pHk
yapuGJY a[haemf ... ighjrif;twGuf jrif;pmyGJu ajrpmjruf&,f ukvm;yJ&,f
... qufqufwifuG,fh ... [kdif; ... tif ... tif ...}}
a':a'gu w0g;0g;orf;NyD;aemuf vuftkyfjzifh ezl;ukd wjzef;jzef;
kdufum ukd,fukd wqwfqwfwkefcgvsuf jrif;jzL&Sifewfukd yl;&mu cGmcs
vkdufavonf/
]]tJawmfh ... bmewf0ifoGm;omvJ[Jh}}
olrodvkdufav[efjzifh ar;\/ ab;u tusdK;taMumif; pHkatmif
vifatmif wpfpkd;wpfaphrcsef jyefajymjy&\/ 'gukdyif a':a'gu rsufvHk;
t0kdif;om;? yg;pyfta[mif;om;ESifh tHhMo[efjy&onf/ ewfar;olawG
uvnf; auseyfum jyefoGm;Muawmh\/ uRefrpdwfxJwGifrl ewfar;onf[k
rxifrdbJ uav;rsm; taysmfupm;Muovkd vlBuD;awGpkNyD; upm;MuonfESifh
wlonf[kyif xifrdygonf/ tckrS r[kwfyg/ uRefri,fpOfuav;b0
uwnf;u ewf0ifonfawGukd r,HkMunfcJhwm aocsmygonf/ &GmwGif
zsmvdyfewf? ratmifjzLewf pojzifh taysmfwrf;ar;Muonfrsm;vnf; &Sdao;
onf/ onfrQru ocsKif;ukef;okdY nbufoGm; trJom; ydmvHk;wGJ
BuD;rsm;ukd qGJum o&Jewf ar;Muonfrsm;vnf; &Sdygonf/ uRefrwkdY&GmwGif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

72

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukdBuD;ausmf? awmifNyHK; rif;nDaemif ponfhewfuGef;rsm; r&Sdaomfvnf;


vlao ewfjzpfoGm;onfh &GmolewfuGef;rsm;awmh&Sdonf/ uRefrwkdY
upm;onfh anmifyifBuD;ESifh cyfvSrf;vSrf;wGif tarykewfuGef;? &GmxJwGif
tarBuD;raiGpdefewfuGef;? a':oef;ewfuGef; pojzifh &Gmolrsm; ewfjzpf
oGm;&mu om;orD;ajr;jrpfwkdYu qufvufukd;uG,faeqJ"avhrsm; ,ckxd
&Sdaeao;onf/
]]iwkdYuawmh ewfukd r,HkMunfom&,fvkdYawmh rIwfzl; ... olY rapmfum;
rd&if NyD;omyJ ... ukd,feJY t&Sif;BuD;&,f ... taeomBuD;&,f ... ukd;uG,fzkdY
qkdomuawmh ukd,fhkd;&m e,fawmf&Sif y,fawmf&Sifewf &Sdom;yJ ... wpfe,f
vHk;apmifha&Smufaeo,fh ayguftkdewfukdausmfNyD; b,fewfrsm; ukd;uG,fae
&rSmwHk; ... onfMum;xJ ewfukdifo,fqkd&if ... omrkef;ao;&JU ... r rpbJ
ukdifo,fhewfrsm;awmh cspfraeEkdifaygifawmf}}
taruawmh &Sif;onf/ ewfukd;uG,frIukd vHk;vHk;BuD; rypfy,f
aomfvnf; bkpkck ewfaygif;pHkukd rukd;uG,f awmfao;onf/ EkdYrkdYqdkvQif
bmrqkdif nmrqkdif uRefrwkdYuyg a&ma,mifvdkuf&OD;rnfr[kwfvm;/
aA'ifq&m bBuD;rkef;\ aq;ukenf;uvnf; wpfrsdK;jzpfonf/ olu
aA'ifvnf;a[monf/ tref;trIwf *gxmrEefrsm;vnf; wwfuRrf;onf/
&GmwGif pkef;ukduf? vlukduf? a>rukduf? uif;ukduf utp &ifbwfem?
tkd;quf? ig;kd;jruf? taMumxHk; ponfh a0'emrsdK;pHkukd ref;kH rIwfkHjzifh
aysmufoGm;apwwfonf/ okdYaomf bBuD;rkef;\ynmukdawmh uRefr vHk;vHk;rS
txifrao;yg/ txifrao;onfhtjyif av;yifav;pm;rd\/ bBuD;rkef;ukd
uRefr av;pm;&jcif; taMumif;&if;rSm bBuD;rkef;onf pmayusrf;*efrsm;ukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

73

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

avhvmvkdufpm;ol jzpfaomaMumifhyif/ bBuD;rkef;\tdrfwGif pmtkyf


a[mif;awG trsm;BuD;&Sdonf/ wcsdKUpmtkyfrsm;rSm uRefrrarG;cifu
xkwfa0aom pmtkyfrsm; jzpfonf/ qkxl;yefq&mausmf\ avmuDynm
ya'omvkd pmtkyfrsdK;? cifBuD;aysmf\ tm'duy'Gg'&moD euwfusrf;ESifh
'Gg'odrfusrf;pmtkyfrsm;ukdyg awGY&\/ pmtkyfwkdif;vkdvkdrSm bBuD;rkef;u
]ukdrkef;\ pmtkyfzspfygonf} ]1323 ckESpf waygif;vef; 4 &uf aeY
rsif;csefrS0,f 1d.25g; ukdrkef;\rSwfpk} pojzifh a&;xkd;xm;wwfygonf/
uRefr rSwfrdaeygao;onf/ uRefrESifh tpfukdESpf0rf;uGJ awmfpyfaom
ukdayoD;wpfa,muf awmxJu a>rukdufojzifh bBuD;rkef;tdrfokdY ayGY,lcJhMu
&onf/ onfwkef;u uRefr ig;wef; wuf&rnfhESpf aEG&moD ausmif;ydwf&uf
wGifjzpfonf/ uRefrrSm pyfpkwwfaom tG,fyDyD bBuD;rkef; tdrfokdY vkduf
Munfhonf/ ukdayoD;ukd uGyfyspfay: qefYqefYBuD; xm; bBuD;rkef;u
aq;ukygonf/
]]onfuaeY bmaeYvJa[h}}
]]we*FaEG xifomyJ}}
]]at; we*FaEG ... tif; ... atmifpHjrwfol tzkd,l ... ausmfvS&JUwl
tr,lqkdawmh ayoD;ukdukdufvkdufo,fha>ru tzkdyJjzpf&r,f ... we*FaEG
qkdawmh tqdyfu ajczrkd;rSmaeom ... ukdif; ajcovHk;ukd emempnf;&ruGJY}}
ukdayoD;\ ajcovHk;ukd t0wfpkwfcH avQmfBudK;jzifh wif;Muyfaeatmif
pnf;NyD; bBuD;rkef;u yg;pyfu cyfus,fus,fGwfonf/ ukdayoD;\ i,fxdyf
rSae ajczrkd;qDtxd vufjzifh oyfcs&if; ref;onf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

74

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]OHK ... ydyd ... eifhtqdyfxuf ightqdyfxufcJh ... oufvnf; q&mouf


... ysufvnf; q&mysuf ... OHK ... aMumao;aMumr tukefwGonf ... ajy;av
avmh ... vGefYwHkavsmhokdY ... avsmhavawmh ... pkef;yif;ewfyif; q&myif;ukd ...
r<uif;aoav ajcokdYa&muf ... xGufvnf; q&mxGuf ... ysufvnf;
q&mysuf ...}}
bBuD;rkef; ref;rIwfaeqJrSmyif ukdayoD;\ ajczrkd;BuD;u ykdNyD;
a,mifukdif;vmygonf/ cPaeawmh ukdayoD;wpfa,muf xkd; tefygav
awmhonf/ ESpfcgoHk;cgrQ xkd;tefNyD;aomtcg bBuD;rkef;u "m;yg;yg;
uav;ukd rD;uifNyD; a>rukdufvkdufonfh 'Pf&mukd cGJcsvkdufygonf/
ukdayoD;\ ajcusif;0wf'Pf&mrS aoG;awG,kdusvmNyD;aemuf ajcovHk;rS
avQmfBudK;ukd jznfay;vkdufonf/
]]ukdif; ... x aumif;oGm;ygbD ... anmfeHYrcHeJY ... a&rxdapeJY}}
aemufESpf&ufavmufaeawmh ukdayoD;wpfa,muf awmxJ tvkyfqif;
aecJhNyD/ bBuD;rkef;\ *gxmrEefuyJ pGrf;vm;? vkyfyHkvkyfenf; wnfhoGm;
vm; rqkdEkdifaomfvnf; a':a'gESifhpmvQif awmfao;onf[kyif uRefr
atmufarhrdygonf/ uRefrwkdY&GmwGif acG;ukdufcH&onfup a>rukdufcH&onf
qHk; bBuD;rkef; ref;ay;cJh&aom vlemaygif; renf;awmhyg/ okdYaomf
bBuD;rkef;rSm bmwpfjym;wpfcsyfrS &onfr[kwf/ pdwful;&ygrS rkefYyJoa&pm
uav; ykdYwwfMuonfuvGJvQif zsmrsm; awmif;rsm; &ufpm; &&Smaom
bBuD;rkef;ukdawmh uRefr tvGefoem;rdonf/
]]ighajr;ES,f ... aysmufom raysmufom aemufxm;vkdY udk,fhqD
a&mufvmo,fh vlemukd bBuD;rkef;uawmh ukd,fodom wwfomuav;eJY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

75

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukpm;ay;vkduf&omyJ ... onfvkdrS vkyfray;&if olwkdY b,fhES,fhvkyfMu&ygh


rwHk;uG,fh awmfkHwefkHawmhvnf; pdwfeJY aysmufoGm; omygyJ}}
bBuD;rkef;\ aq;ukenf;u pdwfukenf;wpfrsdK;ayyJvm;[k uRefr
awG;Munfhrdygonf/ bBuD;rkef;ESifhpmvQif q&mMunfu aq;uav;
0g;uav; azmfpyfNyD;ukaomq&mjzpfonf/ q&mMunf\ tdrfxJ iHkY0ifvdkuf
vQif y&aq;eHYawG vdIifaewwfonf/ uRefrwkdYuav;wkef;u q&mMunftdrf
oGm;NyD; qm;ykyfcJrsm; awmif;pm;cJhMuzl;onf/ q&mMunf\ pm;yGJuav;
ay:wGif aq;ykvif; oHk;av;vHk; &Sdonf/ qm;ykyfcJ? ykwf? ausmufcsOf?
&Sdef;ckd? zmvmaph? EG,fcsdK? *Hkcg; pojzifh xnfhxm;wwfonf/ q&mMunfxHrS
tcsdefra&G; &Ekdifaomaq;rSm vsufqm;wpfrsdK;om &Sd\/ uRefrwkdY&GmwGif
AkdufemvQif ava&m*gjzpfjzpf? tpmtdrfa&m*gjzpfjzpf q&mMunfvsufqm;ESifh
NyD;&onf/
a&m*gtajctaeay:rSmMunfhNyD;
vkdtyfvQifvkdtyfovkd
q&mMunfu aq;azmfpyfay;wwfonf/ uRefri,fi,fu BuD;awmfpm;aom
csufaq;tifwHkBuD;xJu tkef;oD;zwf rsm;udk a&G;NyD;pm;cJhzl;onf/ xkd
csufaq;rSm BuD;awmftwGuf q&mMunf azmfpyfay;cJhaom rD;,yfaoG;qHk;
aq;yifjzpf\/ q&mMunfukdawmh aq;zkd; 0g;c&,fvkdY xdxda&mufa&muf
ray;&aomfvnf; aq;wpfzHkazmfrnf qdkvQifawmh vkdtyfaom ypnf;yp,zkd;
ay;&ygonf/ q&mMunfonf wpfvwpfacgufqkdovkd jrif;jcHNrdKUokdY pufbD;
uav;pD;um aq;0,f xGufwwf\/ *kPf,lzkdYaumif;onfrSm &GmeD;csKyfpyf
&Gmrsm;xufpmvQif uRefrwkdY&GmwGif onfvkdq&mrsdK;awG &Sdaejcif;yJjzpfonf/
'gukdyif uRefrrSm MuHzef0rf;omrd&ao;\/
]]t&D;at;rukd uRefrvlBuHKay;vkdufwJh ykwfqD&Sdao;vm; BuD;awmf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

76

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]rIefrIefusefawmho,f ... ukefrSmpkd;vkdY wkdwao oHk;&omath ...


ighr,f omav;eJY toufqufae&om&,f ...}}
BuD;awmfuajymawmh uRefr pdwfraumif;jzpfoGm;rdonf/ uRefr rSwfrd
oavmuf BuD;awmfwpfoufvHk; ykwfqDukdyJ vufoHk;aq;tjzpf oHk;cJh
&Smonf/ vltkdvlrif;&,fvkdY bmaq;0g;rE&m;rS roHk;EkdifcJh/ roHk;wwf
wmvnf; jzpfEkdifovkd oHk;pGJ&aumif;rSef;vnf; rodwmygonf/ &GmrS
vlBuHKvQif uRefru BuD;awmftwGuf ykwfqDbl;ukdom vlBuHKyg;jzpfatmif
yg;&awmh\/ ykwfqDuawmh BuD;awmf\ vufukdifaq; jzpfovkd
onfaq;ukd ,HkMunfNyD; touf&Snfaewmrsm;vm;[k uRefr awG;vdkufrd
ygonf/ t&ifwpfacguf &Gmjyefwkef;u uRefruefawmhaom ykwfqDbl;
uav;ukd 0rf;omtm;&zGifhNyD; SLaom BuD;awmfukd MunfhNyD; uRefr&,fcJhrd
ao;onf/ ykwfqDuav; wpfaumfaumfwJhNyD; vufz0g;xJ yGwfacsum
vufoD;vHkatmifqkyfNyD; tm;&yg;&SLonf/ usefvufwpfbuf ukd ESmacgif;
txufu tkyfxm;vkdufao;\/ BuD;awmfvkyfyHkukd uRefru toHxGufNyD;
&,fcJhrdonfaum/
]]r&,feJY ighwlr&JU ... onfvkdtkyfxm;rS taiGYr[mom ... nnf;wkdY
NrdKUvkd ykwfqDukd xifwkdif;0,fvkdY &omrIwfzl; ... iwkdY awmrawmh tjyif
bufavxJ xGufoGm;r,fhtaiGYxd tyGef;rcHEkdifbl;at&JU ... &Sm;u&Sm;oeJY}}
uRefrwkdYom;trdu xkdifuefawmhaomtcg BuD;awmfu qkawG wpfyHk
wpfyifBuD;ay;onf/ uRefr ausmif;olb0wkef;u pmar;yGJajzrnfh&ufukd
vSrf;ar;NyD; &GmrSae ol&wDr,fawmfwifNyD; uRefrpmar;yGJ ajzqkd Ekdifyg

jrefrmusL;ypfzkd&rf

77

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

apaMumif; qkawmif;arwm vSrf;ykdYocJhaom BuD;awmf\ arwm oHa,mZOf


ukd uRefr owd&vkdufrd\/
]]onfwkef;uawmh ighwlruav; pmar;yGJawG atmifapcsifvGef;vkdYat
... tpfukdawG armifawGMum; rdef;uav;wpfa,mufxJ arG;xm;om ...
acwfynmwwfuav;jzpfawmh ukd,fhajcaxmufay:ukd,f ckdifckdif&yfEkdifo,f
... b,farmif b,fa,mif;rrS atmufrusapcsifvkdYath ... ckrsm;awmh
BuD;awmfqkawmif; jynfhyawmf ... olrsm;ukd q&mvkyf&o,fhol jzpfaerifhukd;}}
BuD;awmf\&ifwGif;pum;ukd uRefr,HkMunfygonf/ &Gmukd jyefrvm
jzpfbJ BuD;awmfukd tMumBuD;ypfxm;cJhrdaom uRefrukd,fuRefrom tjypfwif
csifrdawmh\/
]]taruvnf;awmf ... [kdwkef;u tbajymoGm;cJhzl;om;yJ ... rxl;
vufuav;awG ukdifMunfhNyD; ighajr;vufacsmif;uav;awGu &SnfarsmarsmeJY
Nidrf;r,fhvuf[Jh oJh}}
ajymif;zl;zufvdyfBuD;ukd rD;ckd;awG tltlxatmif zGmIdufaeaom rrxkduf
u 0ifajymonf/ aMomf ... olwkdYwpfawGuawmh uRefrwkdY NrdKUBuD;olawG&JU
ylylavmifavmif b0awGukd b,fodMu&SmyghrvJav/
]]rrxkdufukd uRefr uefawmhOD;r,f ... vmxkdifOD;}}
uRefru qGJac:awmh ajrBuD;ay: zifcsum y,fy,fe,fe,fBuD;
xkdifae&mu wef;vsm;pGef;uav;ay: vmxkdif&Smonf/ uRefr vlrSef;od

jrefrmusL;ypfzkd&rf

78

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uwnf;u ,aeYtcsdeftxd EGm;ESifhzufum kef;cJhuefcJh&&Smaom awmifolr


tysdKBuD;uawmh zsifMurf;xbD zsifMurf;tusBuD;ESifh a&S;rlBuD;twkdif;ygay/
]]tkdat ... ighzkdY bmvkdY txnfpawG 0,fvm&omwHk; ... nnf;nDrwkdY
nnf;wlrwkdYom qifygat ... iwkdYacwfu ukefygNyD[Jh ...}}
[kdwkef;u tar uav;wpfa,mufarG;wkdif; NrdKUwpfacguf a&mufvm
um 0wfBuD;0wfi,f toG,foG,f jyKpkcJh&&Smol/ uRefrwkdYukd auR;arG;
okwfoifcJh&&Smol/ uRefr t&G,fawmfawmfBuD;onftxd t0wftpm;awG
avQmfzGyfay;cJhkHru nDtpfr rygaom uRefr\ i,fb0 rdef;razmfqkdvnf;
[kwfcJhonfaum/ onfaus;Zl;w&m;awGukd b,ftcgrqdk uRefr xkwfazmf
ajymcsifaewwfonfuyif olwkdY\ arwma&mifjyef jzpfonf r[kwfvm;/
]]a&mh cifrmvGif ... nnf;wkdY om;trdwpfawGzkdY ... a&mh 'gu
armifoef;pkd;zkdY ykqkd; ...}}
uRefray;aom ykqkd;ukd vSrf;,lNyD; iHk;wdwdBuD;vkyfaeaom uRefr\
rwfjzpfolukdMunfhum uRefr jyHK;vkdufrdygonf/ armifoef;pkd;u uRefrwkdY
&Gm\ ta&SUESpfwkdifavmufa0;aom qif;*Gwf&Gmu awmifolBuD;om;orD;yJ
jzpfonf/ awmolawmifom;yDyD kd;om;aom tvkyfusdK;EGHaomyHkrkdY
olYukdvnf; uRefr cifrifygonf/ oluawmh ukdBuD;wifacG;ajymonfh
vifhc&rf;csOfoD;jzpfyHk&onf/ rdef;rom;oHk;OD;wnf;om&Sdaom cifrmvGifwkdY
rdom;pkukd oluOD;pD;NyD; vkyfauR;aeonfr[kwfvm;/
cifrmvGifESifh uRefruawmh i,fi,fwkef;u aqmhazmfaqmhzuf?
owfazmfowfzuf jzpfonf/ uRefrxuf i,fonfqkdaomfvnf; ESpfESpfyJ

jrefrmusL;ypfzkd&rf

79

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jcm;onfrkdY &G,fwlvkd jzpfaeonf/ olESifhuRefr bkef;BuD;ysHyGJawG


avQmufMunfhcJhMuwmukd owd&vkdufrdonf/ onfwkef;u &Gmta&SU
a&Ta&mifzdwfausmif;q&mawmf OD;Em ysHvGefawmfrlonfh bkef;BuD;ysHyGJrSm[k
uRefrxifygonf/ uRefrwGif tarcsKyfay;xm;aom umwGef;kyf*g0ef topf
pufpufuav; ESpfxnf &Sdonf/ tarucifrmvGiftm; wpfxnf
ay;0wfonf/ nDtpfrESpfa,muf bkef;BuD;ysHyGJ twloGm;MunfhMuonf/
yGJxJa&mufawmh wpfa,mufESifh wpfa,muf pum;rsm;NyD; &efjzpfMuawmh
uRefru uRefr\*g0efukd tckcRwf [k jyefawmif;onf/ cifrmvGifu vm
tdrfjyefcRwfay;r,f[k ajymonfukd uRefru vufrcHbJ yGJcif;xJrSmyJ
ZGwfawmif;onf/ cifrmvGifu uRefr w*sD*sDvkyfvGef;ojzifh yGJcif;xJrSmyif
uJa&mh tifh qkdwJhNyD; *g0efcRwfay;um ukd,fwHk;vHk;BuD;ESifh tdrfjyefoGm;cJh&
zl;onf/
]]rxl;wkdYrsm; qkd;csufawmhf ... iSm;wkef;u iSm;0wfNyD; &efjzpfawmh ZGwf
jyefawmif;om [kdcrsm a[mif;avmif;jyefcJh&omyJ}}
uRefrwkdYESpfa,mufuawmh i,fi,fuwnf;u rwnfhtwlaeawG
jzpfonf/ okdYaomf uRefr NrdKUjyefwkdif; cifrmvGifrSm rsuf&nfvnf&GJESifh ikd&
onfrSm tarm/ okdYaomf uRefrqkd;rsdK;ukdawmh cH&Smygonf/ cifrmvGifu
BuD;awmf\orD; ti,fqHk;jzpfaomfvnf; awmolBuD;vHk;vHk;awmh r[kwfyg/
olu rEav;rSm aezl;aep&SdolyDyD vl&nfvnfonf/ BuD;awmf\armif0rf;uGJ
uRefrwkdYOD;av; OD;BuD;vS\ tdrfwGifae&if; rEav;wkwfwef;aps;rSm xkd;rkefY
a&mif;zl;onf/ rEav;blwmBuD; *Hk;wHwm;tqif;rS ]NrdKUawmf} xkd;rkefYqkdifrSm
OD;BuD;vSESifh wl0&D;ESpfa,muf av;ig;ajcmufESpfavmuf vufwGJvkduf&onf
rkdY cifrmvGifu NrdKUpdwfaygufcsifvmonf/ BuD;awmfwkdY om;trdu cifrmvGif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

80

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukd vufvGwfrnfpkd;ojzifh armifoef;pkd;ESifh ac: oabmwl ay;pm;vkdufMu


jcif;jzpf\/ uRefrwkdY&Gmu vlrsm;onf udk,fhawmolawmifom; tcsif;csif;
om ykd rufarmwwfMuygonf/
]]NrdKUolNrdKUom;,lvkdY bmvkyfwwfrSmo,fhwkH; ... EGm;rxGefwwf ...
yJr&dwfwwfeJY tykdyJ ... iwkdYawmh bmpnf;pdrfcsrf;omrSm rygcsifae ...
vufaMumwif;wif;eJY rysif;o,fha,musfm;yJ rufo,f pufo,f[Jh}}
tdrfaxmifjyKMuNyDqkdvQif ukd,fhawmolawmifom;csif;rS b0wpfckukd
xlaxmifvkdY&Ekdifrnf[laom t,ltqukd uRefrwkdY&Gmu NrJNrJBuD; qkyfukdif
xm;MuqJyif&Sdonf/ NrdKUolwpfykdif;jzpfcJhaom cifrmvGifrSm tckawmh ykqkd;
a[mif; acgif;aygif;BuD;ESifh ajcovHk;wkwfwkwfcJcJBuD;ESifh awmvkyfqif;
aecJh&NyD/ uav;wGJavmif; om;wGJavmif;ESifh om;o,ftar awmifolrBuD;
jzpfaecJh&NyD/
]]uJ ... onfvufzufajcmufxkyfawGukd wpftdrfwpfxkyf Munfha0vkduf
prf;at ... bkef;BuD;ausmif;awGawmh wkdYom;trdukd,fwkdif oGm;vSLr,f}}
taru OD;umu vufzufajcmufxkyfawG pkxnfhxm;aom yDeef
tdwfBuD;ukd rrxdkuf\vufokdY tyfvkdufygonf/
]]wpftdrfwpfxkyf a0Ekdifygbl; a':a':&,f ... udk,fhvufaqmif jyefr,fh
ol ay;&rSmyJ}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

81

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vufaqmifjyefjcif;qkdonfrSm &Gmu uRefrwkdYukd yJ? refusnf;oD;rSnfh?


MuufoGef? vufyHacgif;ajcmuf? vufyHrIdY pojzifh vufaqmifay;Mujcif;ukd
ajymjcif;jzpfonf/
]]rrxkduf ... tJvkdrvkyfygeJY ... wpftdrfwpfxkyfa0vkdufyg ... uRefr
txkyfoHk;&mawmif 0,fvmwmyg ... a0avmufygw,f ... NyD;awmh
bmvufaqmifjyefzkdYrS rvkdygbl;aemf ... &GmrSm uRefrvkdcskifwm b,folY
tdrfurqkd tukef,lvkdY&ygw,f ... wpf&GmvHk; uRefraqGrsdK;csnf;yJ[m ...}}
uRefru 0ifajymawmh rrxkdufu NyHK;ygonf/ 'guvnf; &Gmukd uRefr
cspfrSef;od jzpfonf/ uRefrwkdY&Gmrsm;wGif yJay:csdefwkdif;wGif ukefypnf;csif;
vmzvS,fMuonfh"avh&Sdonf/ xef;vsuf? aumufnif;qef ponfh pm;ukef
aomufukefrSp t0wftxnf? tvSukefypnf;uav;rsm;txd yJESifh
vJMuonf/ wpfESpfrSwpfcg qkdovkdom ay:vmwwfMuaom xkd aps;onf
rsm;xHrS wpfESpfrS wpfxnfpavmufom 0,fEkdifMu&Smaom awmoltysdKr
uav;awG b0ukd uRefr tjrJ ukd,fcsif;pmaerdwwfonf/ uRefrESifh rawmf
awmhaom txnfa[mif;uav;rsm;ukd uRefrtjrJ odrf;qnf;xm;NyD; &GmokdY
jyefwkdif; pk ,loGm;wwfpNrJ/ oifhawmf&mvlukd uRefr ay;& a0& iS&onf
rSmyif ravmufyg/ wpfcgwpf&H t0wftpm;rsm;udk aomif;csDay; 0wfaeMu
aom NrdKUBuD;olrrrsm;ukdjrifvQif uRefr&Gmu uRefraqGrsdK;awGukd zswfceJ
owd&rdwwfonf/ &GmrSmvm yJESihfvJvS,faom taygpm; tyGifhkduf
txnfpuav;wpfp0wfzkdY wpfaEGvHk; aumufoif;aumuf pkcJh& &Smaom
olwkdY\ acR;pufyJaphuav;awGukd uRefrrsufpdxJ jrifa,mif aerdvkdYyJ
jzpfonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

82

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]uJuJ ... nusrS pum;aumif;aumif; ajymMuwmayghat ... bkef;BuD;


ausmif;buf oGm;MuOD;pkdY ...}}
taruajymawmhrS q&mawmhfausmif; oGm;zkdYjyif&onf/ q&mawmf
twGuf vSL&efwef;&efypnf;rsm;ukd vifyef;wpfcsyfwnf; vSatmif jyifxnfh
vkdufonf/ wbufuav;awG ycHk;ukd,fpDwifNyD; uRefrwkdYom;trd
q&mawmfausmif;okdY xGufvmcJhMuonf/ at;jraom&Gm\ taiGYtoufu
uRefr&ifukd MunfvifoGm;aponfaum/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

83

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(6)
q&mawmfhausmif;ESifh uRefrwkdYBuD;awmftdrfu odyfra0;vSyg/ BuD;awmf
wkdYtdrfu &Gmhajrmufzsm;rSm &Sdonf/ uRefrwkdY jcHajrmufbufpnf;&kd;wef;rSm
&GmwHcg;ESifh wpfqufwnf;jzpfonf/ q&mawmfausmif;ayguf0 rsufESmpm
uvnf; &GmwHcg;ESihfwpfqufwnf; &Gmtjyifbuf &GmOD;xdyfwGif wnf&Sd
ygonf/ ajym&vQif &Gmvrf;rwpfvrf;pmom jcm;ojzifh uRefrwkdYi,fi,fu
ausmif;ESifhtdrfukd tdrfOD;ESifhujyifozG,f tNrJul;vl;aecJhMuygonf/ zkefxlxl
onfvrf;uav;ay:rSm uRefri,fi,fu ajcz0g;&muav;rsm; xyfatmif
upm;cJhonf/ NrdKUausmif;ydwf &Gmjyefvmaom uRefrtpfukd ESpfa,mufukd
tbu ouFef;qD; ukd&if0wfay;xm;wwfonf/ uRefrtpfukd ukd&ifESpfyg;
uawmh onfausmif;rSmyJ ausmif;tdyfausmif;pm;ESifh bmom ,Ofaus;rIpm
awG qufoifcJh&onf/ reufqGrf;pm;NyD; wkef;armif; acgufvkdufvQif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

84

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tbu uRefrwkdYti,fawG vufukdqGJ ausmif;okdY ac:oGm;NyD; ukd&ifawG?


ausmif;om;awGMum;a&mum pmtHapcJhwmukdvnf; trSwf&rdygonf/
]],H r*FvH 'Gg'o[d? pdE,ok oa'0um}} tp&Sd r*Fvokwfawmf
]],m Ekbm0awm ,um? ae0 'aEd bDoeH}} tp&Sd arwm
okwfawmf? y|mef;a'oemawmf[krnfaom 24 ypnf;? oAKa' *gxmawmf
ponfwkdYukdvnf;aumif;? ]]oHk;vlY&Sifyif uRef;xdyfwif? aomif;cGifpMum0Vm}}
tp&Sdaom v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;\ ckepfaeY bk&m;&Sdckd;? ]]tpBudK;Mum?
q,fhajcmufcgESifh? [oFmukd;jzpf? ajcmufjzpfum;ckd}} tp&Sdaom bk&m;
jzpfawmfpOf b0rsm;ukdvnf;aumif; vnfacsmif;uGJrwwf tNydKiftqkdif
tHcJh&GwfcJh&ygonf/ xkdYtjyif ig;yg;oDv usL;vGefaom tjypfvuFmuav;
rsm; &GwfqkdcJh&yHkukdvnf; uRefrpdwfESvHk;rSm pGJjrJaecJhygonf/ txl;ojzifh
jrefrmrIe,fy,frS avmuDa&;&m tjzmjzmwkdYukdyg oifMum; ay;cJhojzifh
uRefrwkdYtwGuf wefzkd; tvGefBuD;rm;aMumif; ,cktcsdefwGif uRefr em;vnf
vmcJh&ygonf/
]]we*FaEG*VKef a&SUajrmufBuHK? aewHkajcmufESpfrQ? wevFmusm; wpfq,fh
ig; aejim;ta&SU&yf? t*FgjcaoFh a&SUawmifauGY? ra&GU&SpfESpfjy}}
]]wefcl;omausmf? xGef;ay:uqkef? e,kefnGefYp? atmifvS0gqkd? omvkd
0gacgif? jrawmifawmfovif;? oDwif;uRwfqD? aom&Dwefaqmifrkef;? csrf;
wHk;ewfawmf? rdaemfjymokd? rndKwykdYwGJ? xJ0ifwaygif;}}
]]wrm? ouf&if;? tifMuif;? ql;&pf av;vjzpf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

85

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]wpfrSdwf wpfvQyf? q,frSdwf wpfcP? q,fcP wpfc&m? q,fc&m


wpfjyef? ajcmufjyef wpfADZem? q,fhig; ADZem wpfyg'f? av;yg'f wpfem&D?
ajcmufq,fem&D wpf&uf}}
]]wefcl;rnfrSwf zufqGwfa&wkd; oBuFefrkd;? uqkeftwGif; ajroif;ysHUysHU
rkd;ESHYESHY? e,kefrkd;ao; jrufom;arG;}}
ponfwkdYukd nufnufausatmif &GwfcJhusufcJh&wmawGukdvnf; uRefr
rSwfrdaeygao;onf/ uRefrwkdY&GmwGif [kdwkef;u pmoifausmif; &,fvkdY
r&SdcJhyg/ om;orD;t&G,fa&mufvQif bkef;awmfBuD; pmoifausmif; rsm;okdY
qefwpfjynf aiGwpfrwfjzifh ausmif;tyfavh&SdMuygonf/
a,musfm;uav;rsm;udkawmh ukd&if0wfay;NyD; ausmif;rSmyJ aeYntyfESH
xm;wwfMuonf/ rdef;uav;awGuawmh aopm&SifpmzwfwwfkH avmuf
om ausmif;wuf&onf/ oifykef;BuD;ukefoGm;vQifawmh ausmif;xGuf um
v,fxJukdif;xJ qif;ckdif;Muonf/ ukd&ifawGuawmh yif; wufolwufMu?
vlxGufolxGufMuonf/ uRefrwkdYvufxufrSmawmh &GmwGif rlvwef;ausmif;
uav; ay:aygufvmcJhNyDjzpfaomfvnf; uRefrwkdY&Gmuawmh bkef;BuD;ausmif;
ukd vufrvTwfcJhMuyg/
]]nnf;wkdYtwef;ausmif;u pmwwfkHwwfom ... bk&m;pm w&m;pm
oifomrIwfzl; ... bkef;BuD;pmu bk&m;&Sdckd;wwfo,f ... vdrma&;jcm;&Sdo,f
... qkdyDem;Mum;&Sdo,f ... vlBuD;olr kdao&aumif;rSef;odo,f ... iwkdY
bkef;BuD;awmh vufrvTwfEkdifaygifat}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

86

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aocsmpOf;pm;MunfhvQif olwkdYajymwm rSefaumif;rSefaeao;awmh\/


bkef;BuD;ausmif; ynma&;pepfuawmh pmayqefvGef;NyD; bmoma&; vTrf;NcHK
aeonf[k uRefrxifygonf/ toufarG;0rf;ausmif;rIxuf ukd,fusifh
w&m;aumif;rGefa&;ukd OD;pm;ay; oifMum;onfrkdY awmol awmifom;rsm;
twGufawmh pdwfBudKufb0 oifkd;Tef;wrf; jzpfyHk&ygonf/ aus;vuf
bkef;BuD;ausmif;rsm;onf vlwef;pm;ra&G; tcaMu;aiGr,l rdrd wynfhom;
ajr;rsm;ukd pmwwfaywwf usrf;*efwwfBuD;awG rjzpfonfh wkdifatmif
tusifhpm&dwaumif;rGefaom
vlwpfa,mufjzpfzkdY
qHk;rMo0g'ay;&m
wuokdvfausmif;wkdufBuD;awGyJjzpfonf/ wcsdKU ausmif;rsm;wGif pmay
ykdYcsaom q&mawmf\ 0oDawmftavsmuf *Pef;ocFsm twGuftcsuf?
aA'ifynm? euwfynm? &mZowf? "rowfynm? aq;usrf;trsdK;rsdK;ukdyg
oifMum;ykdYcsay;wwfaMumif; uRefrMum;zl;onf/
[kdwpfacwfwkef;uqkdvQif yGJausmif;[k trnfwGifaom bkef;BuD;
ausmif;rsm; jrif;pD;? vSHxkd;? "m;a&;? av;jrm; twwfynmrsm;ukdyg
oifMum; ay;wwfMuonfqkd\/ wcsdKUbkef;BuD;ausmif;rsm;wGif jrefrmh
qkdif;ynm? rD;SL;rD;yef;? rD;yHk;ysHjyKvkyfjcif; ynm&yfrsm;ukdyg oifMum;
ay;cJhMuygao;onf/ wpfcsdefu rif;aejynfawmf jzpfcJhzl;aom rEav;NrdKU
wGif bk&ifhom;awmf? rif;nDrif;om;? rSL;rwfrsm;\om;awmfrsm; aeaom
bkef;BuD;ausmif;rsm;? &Sifbk&ifu aqmufvkyfvSL'gef;aom ausmif;rsm;ukd
rif;ausmif;[kyif ac:a0:oHk;EIef;cJhMu&ygonf/ uRefrwkdY&Gmu bkef;awmfBuD;
pmoifausmif;uav;rSmawmh bmtrnfrS r&Sdyg/
]]q&mawmfh ausmif;uvnf; Munfh&wm ykdajcmufoGm;ovkdyJaemf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

87

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tarhpum;aMumifh uRefr&ifxJ xdwfceJjzpfoGm;rdygonf/ tawG;


pdwful;awG vGefYvl;aeaom uRefronf ausmif;ayguf0ta&mufrSmawmh
acGTwfvkrwwf jzpfoGm;&awmh\/ yifpnfrJhqD;BudKvkdufaom aomfuyif
ikwfwkdBuD;ESpfikwfu tkyfqkd; tusnf;wefpGmjzifh uRefrukd vSrf;arQmfMunfh
aeMuonf/ wHk;wdwdjzifh ajcmufoa,mif;aeaom onfikwfwkdBuD; ESpfcku
yif uRefr&if0ukd aqmifhwGef;vkdufovkd cHpm;vkduf&\/
]]tkd ... b,fvkdjzpfwmygvdrfh}}
uRefr\pdwfESvHk;0,f tNrJudef;0yfaecJhaom &GmedrdwfyHk aomfuyifBuD;
awG b,fa&mufoGm;NyDvJ/
eDaom? a&Taom? 0gaom? ndKaom? pdrf;opfaom ta&mifpHk
yef;csDum;csyfBuD;wpfcsyfvkd ta&miftaoG;w<u<u vScsifwkdif;vSaewwf
aom aomfuyef;yGifh&J&Juav;awG b,frSmvJ/ &Gma&mufwkdif; tNrJ0wfrysuf
EIwfqufpum;qkdcJh&aom zkzkxpfxpf yifpnf&ifh&ifhBuD;awG? acgif;ay:
wpfac: arQmfMunfhavwkdif; uRefrwpfukd,fvHk;ukd aeajymufrxkd; vTrf;NcHK
&pfodkif;xm;wwfaom tkyftkyfqkdif;qkdif; aomfu&GufEkysdKawG? tpDt&D
wGJ&&GJESihf tqkyfvkduf tckdifvkduf av'ef;pD;aewwfMuaom yef;a&mifpHk
uav;awG.../
aomfuyef;uav;awG oDukH;wrf; upm;cJhaom uRefr\ i,fb0
awG.../ uRefr&ifrSm 0rf;enf;aMuuGJrIawG wpfpwpfp pD;0ifvmawmhonf/
&Gmukd ra&mufjzpfonfhwpfcsdefvHk; ouf&Sdvlom; r[kwfawmhvnf; onf
tyifBuD;awG&JU oma&;ema&;udpawGukd uRefrrar;cJhrdwm trSefyif/ onfvkd
jzpfoGm;vdrfhrnf[k uRefr vHk;0awG;awmrMunfhrdcJhyg/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

88

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tyifBuD;awGu ykd;0ifNyD; tvkdvkd ajcmufoGm;omeJY ckwfvkduf&omyJ ...


xif;jzpfoGm;omaygh rxl;&,f}}
]]aMomf ...}}
ausmif;ayguf0rSm xef;csdKifaeaom ukdBuD;wifaqGu &Sif;jyonf/
a&TrSefuif;tppfu xif;jzpf&av[k rqkd0Hhaomfvnf; uRefrtwGufawmh
tzkd;rjzwfEkdifaom ESvHk;om;orkdif; yHk&dyfwpf&dyf qHk;SHK;vdkufouJhokdYyif cHpm;
rd&ygonf/ tarESifh ukdBuD;wifaqGwkdY pum;aumif;aeMuaomfvnf; uRefr
uawmh tmkHawGysHUvGifhvkdYaeonf/ trSefawmh onfaomfuyifBuD; ESpfyifESifh
uRefr bmZmwfvrf;rSr&Sdyg/ uRefrESifh zGm;bufawmfvnf;r[kwf/ onf
tyifBuD;awGu uRefrrarG;cifuwnf;u &SdESifhaeNyD;jzpfygonf/ okdYaomf
tarajymjyzl;aom aomfuyifatmufu Zmwfvrf;awGuawmh uRefrpdwfxJ
pGJepfaecJhonf/ aomfuyifatmufokdY a&mufwkdif; bm&,frod uRefrwpfcgrQ
rjrifzl;vkdufaom tarwkdY\ q&mav;qkdolukd uRefr tNrJowd&aerd
wwfonf/ awmfvSefa&; ajymufusm;&JabmfawGukd jrifa,mif vmrd\/
cufrig;jzm a0a0qmqmESifh eDapG;&J&ifhaom tyGifhtckdifawGukd 0g;wHcsLESifh
csL cl;rdavwkdif; q&mav;ESifh awmfvSefa&;ajymufusm; &JabmfqdkolawGukd
ykd vGrf;qGwfaewwfrdonfrSmvnf; uRefr\ pdwfcHpm;rI oufoufyJ
jzpfygonf/
]]igwkdY pmwwfcJhom q&mav;aus;Zl;aMumifhyJath ... wkdYt&ifu
ausmif;om;awGvnf; bkef;BuD;pmyJ oifcJh&om ... wkdYaemufu vlawG
usawmhvnf; q&mav;u r&Sdawmhbl; ... iwkdYeJY wpfwef;wnf; vlawG
avmufyJ avmu"mwfpmwwfom ... ighqkd q&mav;u awmfawmfeJY ausmif;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

89

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

txGufrcHbl; ... tysdKaygufuav;t&G,f a&mufoJhtxd ausmif;ae&wHk; ...


aemuf q&mav;qHk;oGm;rSyJ ig ajrBuD;eJYvkyfpm;&awmhom}}
q&mav;\trnfukd wpf&GmvHk;u }}ukd&mausmf}} [k ac:cJhMuaomfvnf;
wu,fhemrnf&if; [kwfr[kwf rod&[k tbuajymygonf/
tbwkdYtarwkdY ajympum;rsm;t&qkdvQif uRefrwkdYEkdifiH vGwfvyfa&;
r&rD tcsdefykdif;avmufu[k uRefr rSef;qMunfhrdygonf/ EkdifiHorkdif;rSm
tIyfaxG;tMurf;wrf;qHk;tcsdef jzpfrnfxifygonf/ q&mav; ukd&mausmf
&Gmukda&mufvmawmh pmtkyfvG,ftdwfwpfvHk;? t0wfwpfxnf ukd,fwpfckjzifh
a&mufvmcJhjcif;jzpf\/ q&mawmf OD;wduukd avQSmufxm;NyD; ausmif;wGif
wnf;ckdaexkdif&if; ausmif;om;uav;rsm;ukd pmuloifay;cJhonf/ q&mav;
oifaompmrsm;rSm &Gmbkef;BuD;awG oifavhoifxr&Sdaom *Pef;ocFsm?
urmhEkdifiHrsm;taMumif;ESifh pufrIvkyfief;rsm;taMumif;? wjcm; N*dK[furmawG
taMumif; ponfh qef;qef;jym;jym;pmrsm;jzpfonf[k taru ajymjyygonf/
]]q&mav;oifom ig tckxd rSwfrdwHk; ... iwkdYEkdifiH&JU ta&SUrSmu
wkwfjynfBuD;&Sdo,f ... taemufbufrSm uvajy&Sdo,f ... ajrmufbufrSm
'wfqm;awG&Sdo,f ... awmifbufusawmh yifv,fBuD;qkdo[mukd;ath ...
NyD;awmh [kd;taemufzsm;rSmu uvjzLawG&Sdao;owJh}}
tarhpum;xJu 'wfqm;qkdolawGukd uRefr awmfawmfpOf;pm;,lcJh&
ao;onf/ aemufrS k&Sm;ukd ajymwmrSef; oabmayguf &,frdao;\/
q&mav;uawmh tarwkdYudk tMurf;zsif; oifay;cJhyHk &ygonf/ q&mav;
pmoifvQif ausmif;om;awGyifru tbwkdY vlBuD;rsm; yif tem;wGif
0kdif;um em;axmifaecJhMu&onf[k tbuajymonf/ q&mav;u bkef;BuD;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

90

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

pmoifcsdefukd vHk;0 taESmifht,Sufray;bJ ausmif; a0,sm0prsm;ukdom


vkyfukdifay;aecJhonf/ q&mawmfrsm; &[ef;udp aqmif&GufMucsdef? tem;,l
MucsdefwGif onfaomfuyifBuD;awGrSm oifykef; axmifNyD; pmoifcJhonfqkd\/
bkef;BuD;rsm;\ oifykef;rSm o&ufom;ukd Bwd*HyHk tom;jym;ysOfcsyfBuD;pyf
xrif;&nfESifh tkd;rnf;ukdokwfxm;onfh oifykef;jzpfonf/
q&mav;u uRef;ysOfcsyfBuD;awGukd av;axmifhpyfpyfkduf oifykef;
okwfaq;teufjzifh okwfum pepfwus oifMum;ay;cJhonf/ q&mawmfrsm;
u ausmif;atmufwGif xef;acsmzsmBuD;rsm;cif;um ausmif;om; rsm;tm;
av;bufaxmufum pmtHapcJhaomfvnf; q&mav;u &SdorQ opfwkdopfp
rsm;ukdpyf[yf pmoifcHkykyk&Snf&Snfrsm;ay: ausmufoifykef; wifum pma&;
apcJhonf[k od&ygonf/ tarwkdY tajymESifhyif q&mav; qkdolonf
acwfynmwwf vl&nfoefYwpfOD; jzpf&rnf[k uRefr cefYrSef; Munfh&
ygonf/
q&mav;onf tom;cyfvwfvwfESifh ydefydefoG,foG,f? rsufvHk;
rsufcHk;aumif;NyD; kyf&nfacsmarmol jzpfygonf/ q&mawmhf ausmif;ay:wGif
q&mav;ESifh tarwkdY ausmif;om;wpfokduf kdufxm;aom "mwfyHkBuD; tckxd
ausmif;wkdifrSm csdwfxm;vsuf&Sdao;onf/ wcsdKU ae&mrsm;wGif aq;om;awG
uGufukefMuNyD/ "mwfyHkxJu q&mav;\ wnfMunfjywfom;aom rsufESmukd
uRefrjrifa,mifrSef;q Munfhrdaewwf wmuvnf; xl;qef;aeawmhonf/
]]q&mav;u wpfcgwpfav kyfzsufNyD; jrif;jcHwkdY ref;av;wkdYukd
oGm;omath ... &Gmu OD;BuD;tkef;&JU jrif;BuD;pD;pD;NyD; NrdKUwufoGm;oJh
q&mav;ukd iwkdYu &Gmxdyf xGufxGufarQmf&omtarm ... q&mav;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

91

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jyefvm&if bkwftkyfawG ygvmo,f ... aq;awG0g;awG wkdvDrkwfpypnf;


uav;awG ygygvmwwfom igrSwfrdo,f ... iwkdY&Gmuawmh q&mav;ukd
bm&,fnm&,f pHkprf;ar;jref;aeMuomrIwfzl; ... wpf&GmvHk;u q&mav;ukd
cspfMuomaumath}}
ausmif;om;rsm; pmoifcsdefr[kwfvQifvnf; q&mav;u aomfuyif
atmufu uGyfyspf0kdif;BuD;ay:rSm pmzwfaewwfonfqkd\/ wpfcgwpf&H
tbwkdYwpfawGESifh pum;vufqHk usaevkdufMuonfrSm vufzuf&nfMurf;
av;ig;ajcmuftkd; ukefonftxdwJh/
]]q&mav;u EkdifiHa&;orm;uG ... olajymajymjyoJh rsufESmjzLbHk0g'u
awmfawmfaumif;qkdyJ ... cufomu iwkdYwpfawGu awmolawmifom;awG
rIwfvm; ... b,fhES,fvkyfNyD; olay;oJhtodawGeJY olajymoJh0g'awGukd
vkdufemEkdifrSmwHk; ... iwkdYrSm ajrBuD;&Sdo,f ... EGm;&Sdo,f ... yJrsdK;awG&Sdo,f
... awmifolvkyfMukHuvGJvkdY bmvkyfwwfrSmoJhwHk;}}
uRefri,fpOfuwnf;uyif tbwkdY vlBuD;awGpum;0kdif;rSm Mum;&avh
&Sdaom pum;rsm;yifjzpfonf/ q&mav;ajymcJhaom rsufESmjzLbHk0g'ukd
uRefr bmrSef;rod&aomfvnf; uRefrwkdY&GmwGif tckcsdeftxd awmifoluvGJ
bmrSrvkyfwwfMuao;wm aocsmonf/ tbwkdY pum;awGxJu q&mav;
ESifh ol\tawG;tac:rsm;? Zmwfvrf;rsm;onf uRefrESifh tvkdvkd&if;ESD;ae
awmhonf/
]]q&mav;u qrdwfcHkol raxG;wifeJY tdrfaxmifusawmh qrdwfcHkukd
ajymif;oGm;ua&mAs ... odyfrMumvkdufygbl; qrdwfcHkbuf *syefawG

jrefrmusL;ypfzkd&rf

92

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wyfpGJawmh iwkdY&Gmjyefa&mufvmom ... tck iacsmtdrfajrmufbufu0kdif;u


q&mav;aeoGm;o,fh0kdif;aygh}}
q&mav;\ZeD; tarBuD;axG;wifukd uRefrrDvkdufao;onf/ q&mav;
\ orD;rsm;vnf; &GmwGif&SdMuonf/
qrdwfcHkbufwGif *syefawGwyfpGJxm;csdefu &GmwGifq&mav; OD;aqmif
aom ajymufusm;wyfzGJYukd vQdKU0SufzGJYpnf;xm;cJhonf/ uRefrwkdY &Gmuawmh
uif;wyfzGJY[kac:onf/ uif;wyfzGJYonf aeYcif;bufwGif ukd,fhtdrftvkyf
ukd,fvkyfMuNyD; nbufusrS ukd,fhtpkESifhukd,f &Gmywfywfvnf uif;apmifh
Mujcif;yJjzpf\/ xkduif;wyfzGJYonf *syefawG qrdwfcHkbufu qkwfcGmvmcsdef
wGif tvkdvkd ajymufusm;wyfzGJY jzpfoGm;yHk &ygonf/
*syefawGppfqkwfawmh uRefrwkdY&GmawGukd ausmfjzwfcJh&zl;onf/ wkdufyGJ
[k rqkdomaomfvnf; *syefrsm;ESifh ezl;awGY'l;awGY &ifqkdifcJhMu& zl;onf/
uRefr\tbonf xkdajymufusm;wyfzGJYrS awmfvSefa&;&Jabmfa[mif;BuD;
wpfOD;tjzpf uRefri,fi,fu tifrwef *kPf,lcJh&onf/ uRefrwkdYi,fi,fu
vomom uGyfyspf0kdif;ay:u tdyf&m0ifyHkjyifrsm;onf awmfvSefa&;&Jabmf
a[mif;BuD;\ owd? Aswdrsm;yifjzpfonf/
]]iwkdY&GmawGbufu *syefawGukd qD;wkdufMuo,fvkdYvnf;Mum;a&m
NrdKUu awmfvSefa&;acgif;aqmifawG &Gmukd a&mufvmMuo,f ... &GmpOf
avQmufNyD; &Jabmfpkom ... iwkdY&Gma&mufawmh bkef;BuD;ausmif;xJu aomfu
yifBuD;awGatmuf vlpko,fhNyD; awmfvSefa&;w&m;awG a[mawmhomyJ ...
&GmxJu xrif;xkyfawGqifhNyD; opfyifBuD;awGatmufu ajrBuD;ay:rSmyJ
iSufaysmzufawGcif;NyD; pm;Muom ... &Gmu MunfndKvGef;vkdYqkdNyD; ay;vdkuf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

93

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

Mu urf;vkdufMuprf; qkdomrsm; zsifapmifBuD;awG? zsifwbufawG? tusawG


... ajymif;zl;zufvdyfawG ... qDawG ... yJawG ... tkd ... pHkvkdYyuGm ...}}
tbajymwkdif; uRefrrsufpdxJwGif &J&Jawmuf raMumufw&m;rsm;ukd
vufoD;vufarmif;wef;NyD; a[majymaeMuonfh &Jabmfrsm;\ yHk&dyfwkdY
0ifvmwwfNrJjzpfonf/ &Jabmfrsm; w&m;a[maumif;ojzifh uRefrwkdY&GmrS
&Gmom; ESpfq,foHk;q,favmuf ppfxJvkdufoGm;Muonfqkd\/
]]vGwfvyfa&;BuD; &NyDvkdY toHMum;&oJhaemufawmif ... at;awmh
rat;ao;bl;uG,fh ... iwkdY&GmawGbufrSm &JabmfeJYuGefjrLepf ESpfykdif; uGJaeMu
omukdu tMumBuD; ... iwkdY&Gmu &Jabmfvm&Jabmfjzpfvkduf ... uGefjrLepfvm
uGefjrLepfjzpfvkdufeJY bmrSef;ukd rodcJhaygifuGm ...}}
a&SUrDaemufrD avhavhvmvm&Sdaomtbyif bmrSef;rodcJhygvQif useful
awGqkd a0;a&mhrnf/ xkdtcsdefu q&mav;ukd,fwkdifonfyif txl;Nidrfouf
aeonf[k tbuajymygonf/ wpfnwGif &GmxJokdY jrif;cGmoHawG
wajzmif;ajzmif;eif;NyD; 'kef;pkdif;0ifcsvmonf/ tbtajymt&qkdvQif jrif;
aumifa& q,faumifxufrenf;[kqkdonf/ oufBuD;acgif;cscsdef omom
avmufwGif narSmifarSmifrnf;rnf; &GmxJ jrif;awG kwfw&uf 0ifcsvmawmh
&GmuusD;vefYpmpm; jzpfukefMuonfqkd\/ jrif;awGu &Gmajrmufzsm;u
tarBuD;axG;wifwkdY tdrfukd 0kdif;ywfxm;vkdufMuNyD; aoewfukd oHk;av;csuf
qifhazmufvkdufonfqkd\/
]]tJonfnu aoewfoHukd teD;uyfqHk;Mum;zl;omyJ ... *syefawG
qkwfwkef;u aoewfwpfcsuf razmufbl;armif ... wdwfwdwfuav;
BudwfqkwfMuom ... &ifqkdifawGY&if vSHpGyfawG "m;awGavmuf oHk;Muom ...

jrefrmusL;ypfzkd&rf

94

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

olwkdYvrf;aMum odrSmpkd;omukd; ... tJonfnuawmh aoewfoHawGukd a0a0


qmoGm;omyJ ... rqkdifolruyfMueJYa[hqdk 'kdif; ... rif;wkdYr,m;awG rkqkd;r
jzpfukefcsifovm;qkd 'kdif; ... a[haumifausmif;q&m xGufcJhprf;qkd 'kdif; ...
aomufusdK;enf;vkdY ukd,fhtdrfxJukd,f b,foGm;ae&rSef;rodbl; ...
aMumufcsufawmhf ...}}
jrif;awG0ifvmumpu "m;jywkdufwm[k &Gmu xifcJhMuaomfvnf;
aemufrS q&mav;ukd &efol0kdif;wmrSef; odMu&onf/ &efolrSef;odaomfvnf;
kwfw&uf&ifqkdifzkdY rvG,fonfuwpfaMumif;? aoewfudk ,SOfEkdifaom
vufeufr&SdonfuwpfaMumif;rkdY &Gmu tomyif em;pGifhaecJhMu&onf/
]]ajy;NyD ... vkdufprf; rvGwfapeJY ypfypfqkdo,fh toHawGeJY aoewfoH
awGu xvHk;vkdufvkdY ... aemuf q&mav;u bkef;BuD;ausmif;buf ajy;om
uG ... qlnHvkdY iwkdYvnf; bkef;BuD;awGukd pdwfyl oGm;omayghuGm ... tJomeJY
owdaumif;o,fh vlav;ig;a,mufu tdrfawG xJuxGufNyD; vlpkomuG ...
'gayod a&SUrwkd;&JMubl; ... &,fp&majym&OD;r,f ... tck at;oifwkdYtb
ukdbtkef;BuD;u &Gmv,fvrf;xGufo,fhNyD; wkdY bkef;BuD;awGukd rxdeJYa[hvkdY
usHK;atmfomuG ... [kdu &GmbufvSnfhNyD; aoewfeJYwpfcsuf vSrf;ypfvkduf
awmh ukdbtkef;BuD;qkdomrsm; tdrfxJ&,fvkdY0ifajy;om pnf;kd;uql;yHkcGrd
awmhomyJ ... ql;awGpkduf0ifaeayod rvIyf 0Hhbl;&,f ... vIyfvkdufvkdY &dyfceJ
jrifvkduf&if [kdu xyfypfrSmaMumufomukd; ... ql;yHkay: tom0yfae&om ...
reufvif;awmh EIwfvkduf&o,fh ql;awG qkdomrsm; wpfjynfom;avmuf
&o,farmif}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

95

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jrif;orm;awG &Gmu xGufoGm;MuawmhrS &Gmom;awGu bkef;BuD;ausmif;


qD oGm;&JMuonf/
q&mawmfu q&mav;ausmif;xJukd ajy;0ifvmwmukd jrifvkdufaMumif;?
jrif;orm;awGu wpfausmif;vHk; bk&m;cef;rusef? usufoa&cef;rusef
arTaESmuf&SmazGMuaMumif; q&mav;ukd b,fvkdrS&SmawGYroGm;MuaMumif;
&Sif;jyonf/ &Gmuvnf; &SdorQ rD;cGuf? rSeftdrfrsm;xGef; wpfausmif;vHk;
ykdufpdyfwkduf&SmMuonf/ reufvif;tkPfa&mifjcnfEkEkuav; xGufjyLp
tcsdefusrS q&mav;ukd &SmawGYonf[k ajymygonf/
]]q&mav;u trIdufusif;BuD;xJckefcsNyD; ykef;aeomuG ... trIdufusif;u
opf&GufajcmufawGqkdawmh vlckefcsNyD; tomuav;vufeJY qGJvIyfzHk;xm;
vkdufomaygh ... iwkdYwpfawGu ausmif;bufrJ&SmaeMuomukd; OD;Zif;odef;u
wHjrufpnf;vSJ&if; trIdufusif;bufa&mufawmhrS q&mav;uvSrf;ac:om ...
wkdYvnf; q&mav;ukd trIdufusif;xJu qGJwifNyD; aomfuyifatmufukd
ayGY,lvmcJhMuomyJ ... q&mav;ukd aoewfrSefwm oHk;csufuG ... ycHk;pGef;
&,f vnf*kwf&SyfxdoGm;om&,f ... &if0wnfhwnfh&,f &if0u'Pf&mukd
q&mav;u vufeJYzdxm;om vufvnf;z,fcsvdkufa&m aoG;awGukd
yGufceJyJ ...}}
aoewf'Pf&mukd uRefrwkdY&Gmuvnf; rukwwfMuonfrkdY OD;Zif;odef;
u aoG;t,kdoufomap&ef rJZvDjrpfaq;0g&nfukd avmif;xnfhum &ifbwf
ukd pnf;ay;xm;&onf[kqkd\/ aemufq&mawmfu jrif;jcH aq;kHykdYrSjzpfrnf
[k pOf;pm;qHk;jzwfNyD; bBuD;bkdat;ukd avStjyif ckdif;vkdufonf/ okdYaomf
bBuD;bkdat; &GmjrpfqdyfokdY ra&mufcifrSmyif q&mav;u aoqHk;oGm;cJh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

96

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ygonf/ q&mav;rSm owdr&wpfcsuf&wpfcsufjzifh pum;wpfvHk;rQ


rajymEkdifbJ q&mawmfoHk;yg;ukdom vuftkyf csDaecJhonf[k qkdygonf/
q&mav;ukd owfoGm;Muaom w&m;cHrsm;ukd &Gmutcktcsdeftxd
b,folb,f0g&,fvkdY twdtusrodMuyg/ wcsdKUuvnf; q&mav;\ b0
a[mif;u&efolrsm;[k qkdMuovdk wcsdKUuvnf; jyLapmxD;awG[k ajymMu
onf/ wcsdKUuvnf; aeYcif;bufu xef;awmxJwGif q&mav;ESifh pum;
rsm;vmcJhMuaom awmifbuf&Gmu vlrkdufawG[k qkdoluqkdonf/ rnfokdYyif
jzpfap acwftajctaet& q&mav;ukdowfaom vufonfrsm;ukd razmf
xkwfEkdifcJhMuovkd q&mav;ukd,fwkdifonfyif rjynfhpHkaomb0 wpfykdif;
wpfpjzifh uRefrwkdY &Gmukda&mufvmNyD; Zmwfodrf; oGm;cJhjcif;jzpfonf/
xl;qef;onfrSm q&mav;aoonfhESpfurS aomfuyifysdKawG yef;p
yGifhonf[k tbuajymygonf/ uRefrtwGuf pdwfcHpm;rIay;oGm;cJhaom
q&mav;ukd uRefrrjrifzl;bJ vGrf;wwfcJhonfrSm onfwpfaMumif;
wnf;aom taMumif;t&myJ jzpfawmhonf/
]]q&mav; aoo,fhESpfusrS yGifhvkdufo,fh aomfuyef;awGat ...}}
[k tarajymwkdif; uRefrrSm xdvG,f&SvG,fjzpf&awmh\/ 'gonfyifvQif
uRefrESifh aomfuyifBuD;wkdY\ oHa,mZOfZmwfvrf; ed'gef;tpyJjzpfawmh\/
aemifwGif ESpfpOfuRefr&GmokdYjyefwkdif; aomfuyef;awG yGifha0aewwfNrJ
jzpfonf/ aomfuyGifhawGukdjrifvQif q&mav;ESifh awmfvSefa&;&Jabmfrsm;ukd
owd&aewwfovkd uRefrukd,fwkdifuvnf; yef;wumyef; wkdYwGif onf
aomfuyef;awGukdyJ pGJvef;ESpfoufaewwfcJh\/ wpfyGifhwnf;ESifh yef;ryD
aom? wpfkd;wpfckdifwnf;wGif wpfpkwpfpnf; qkyfqkyfcJcJBuD; yGifhwwfaom

jrefrmusL;ypfzkd&rf

97

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

yef;rkdY uRefr ykdNyD;jrwfEkd;cJh&onf/ NyD;awmh uRefr&Gmjyefwkdif; aEGukdtHwkum


&J&J&ifh&ifhyGifhESifhavNyD;aom aomfuyef;awGu &Gmjyefvmaom uRefrukd
ta0;BuD;uwnf;u qD;BudKaewwfcJhonf r[kwfvm;/ tckawmh &Gmhedrdwf
yef;wkdY ryGifhEkdifMuawmhNyD/
]]uJ ... vm vm ausmif;xJoGm;&atmif rkd;csKyfoGm;vdrfhr,f}}
aomfuyifikwf rnf;rnf;BuD;ESpfckukd pdwfroufromjzifh uRefr
wpfcsufvSrf;Munfhvkdufygonf/ wpfcsdefu EkdifiHa&;qkdonfukd bmwpfvHk;rQ
em;rvnfcJhMuaom uRefrwkdY&Gmu vlawGukd q&mav;taMumif;? aomfuyif
BuD;awGtaMumif;? orkdif;taMumif;awGukd uRefrajymjycsifaerdonf/ okdYaomf
orkdif;ukd xkd;axmufjyp&m aomfuyifBuD;awGu ykd;0ifNyD; aoukefMuavNyD/
aemufwpfacguf uRefr &GmukdjyefvmjzpfvQif a[monfae&mrSm
a[movkdyJ aomfuESpfyif jyefpkdufrnf[k &ifwGif;pum;qkdcJhrdygonf/ uRefr
pkdufcJhonfh
tyifESpfyifutyGifhawGukd
uRefrjrifcGifhr&onfhwkdifatmif
aemifwGif uRefrwkdY&Gmuav;\ trSwfwHqdyftjzpf ckdifckdifNrJNrJ &Sdae&pfcJh
apcsifonf/ orkdif;r0ifaomfvnf; orkdif;armfuGef; ausmufwkdifwpfckvkd
uRefr pkdufxlcJhcsifonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

98

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(7)
aomfuyifBuD;em;ucGm uRefrwkdY om;trdESpfa,muf ausmif;BuD;buf
qDukd avQmufvmcJhMuonf/ ukef;rkdYrkdYonfvrf;wpfavQmuf NrdKifNrdKifqkdifqkdif
BuD; zl;yGifha0qmcJhMuaom yk@&dufyifwef;BuD;vnf; r&Sdawmh/ [kdwkef;u
wpf&GmvHk; bk&m;yef;csdK; xkd;vkdYyifrukefcJhaom yk@&dufyifwef;ae&mu
wvif;ajymifajymifBuD; jzpfaeNyD/ ausmif;avSum;tqif;u yef;tdyifwef;
awG? ZvyfjzL Zvyf0gyifawG? ausmif;jywif;0rS vSrf;cl;&aom
ArmESif;qDyGifh yef;qDa&mifBuD;awGukdvnf; uRefrrsufpdxJ jrifa,mifvmrd
onf/
aus;vufa&S;bkef;BuD;ausmif;rsm;onf
opfyifyef;refrsm;ukd
O,smOfBuD;wrQ pkdufcJhysdK;cJh a0a0qmapcJhMujcif;onfyif &Gmhusufoa&
wpfyg; jzpfawmh\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

99

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tyifBuD;awGu a&mif;pm;&if roD;bl;uG ... iguawmh b,fawmhrS


a&mif;pm;zkdY pdwfrul;bl; ... &yfa0;&yfeD;u wynfhawGvnf; onfvkd
a0&rQ&omyJ}}
bBuD;bkef;BuD; OD;wdurdefYMum;cJhzl;aom pum;jzpfygonf/ o&ufoD;
rsm;ukd cl;qGwf ausmif;ay:wGifjzefYNyD; usif;xm;vQif ukd&if? ausmif;om;
awG tem;ruyf&awmhyg/ o&ufoD;usif;onfh ae&muvnf; bk&m;cef;
twGif; vkdufumaemufbufrSmjzpfonf/ bBuD;bkef;BuD;u oufqkdif&m
wynfhwyef;awG? aqGrsdK;om;csif;awGukd a0yHkuscGJwrf;jzifh ay;avh&Sdygonf/
]][Jh tmp& ... armifndKwkdY armifbkdwkdYtwGuf o&ufoD;ay;vdkufprf;uG,f}}
[k rdefYvkdufvQif q&mawmfOD;tmp&u vdkufumcef;qD;paemuf 0ifoGm;wJhNyD;
csdefcGifryg? uwm;ryg o&ufoD;rsm;ukd tBuD;tao; vufjzifhqMunfhNyD;
wpfyHkpD yHkaevkdufonfrSm rNyD;EkdifrpD;Ekdif/ bBuD;bkef;BuD;u MumvGef;ru
MumvS vSrf;aigufaomtcgrS xGufvmwwfonf/
]]uJ ... rif;wkdYBudKuf&mtyHk ,lMuayawmh}} [k vufndK;xkd;jyNyD;
cyfvSrf;vSrf;rSm cyfrqdyfxkdifaeawmh\/ o&ufoD;rsm;ukd b,ftyHku
omoGm;vdrfhrnf[k rwGufavESifh/ q&mawmf\ vufqrSm csdefcGif?
uwm;xufyif wdusvSonf/ o&ufoD;yHkBuD;rsm;rSm uRefruav;wkef;u
uRefrt&yfavmufyif &Sdrnfxifygonf/ q&mawmfBuD;rsm;vufxufu
o&ufoD;rsm; tvGefoD;cJhonf/ ukd,fhbBuD; bkef;BuD;ausmif;rkdY uRefrwkdY
uawmh b,ftoD;rqkd pdwfBudKuf qGwfpm;ykdifcGifh&SdcJhonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

101

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdY bkd;atBuD;OD;aus;ESifh bGm;atBuD;r,fazmhtlwkdYrS aygufzGm;


qif;oufvmaom ukd;rayguf aqGtiftm; rsdK;tiftm;um; rao;vSyg/
uRefrwkdY tarBuD;r,foefY? ausmif;xkdifq&mawmf bBuD;bkef;BuD; OD;wdu?
cef;aeOD;yif; nDawmf OD;aombdw? wlawmf OD;tmp&\ r,fawmfBuD;bHk
(a':vSbHk) wkdYrSm armifESr&if;csmrsm; jzpfMuonf/ onfawmh uRefrwkdYrSm
bBuD;bkef;BuD;\ ajr;t&if;jzpfonfhtavsmuf ukd&ifrsm;? ausmif;om;rsm;ukd
Ekdifpm; &aeonfr[kwfvm;/
bBuD;bkef;BuD; OD;wdurSm t*Fvdyftpkd;& vufxufuwnf;u
bkef;awmfBuD;oif ynma&;ausmif;tkyfjzpfonf/ b0ewfxH ysHvGefawmfrl
onftxd ppfajy;vpm? qGrf;qefawmf? 0wKrsm; qufuyfvSL'gef;
ylaZmfcH&[ef;wpfyg;jzpfonf/ tmPmpuftvGefjyif;NyD; wpfe,fvHk;u
zdefYzdefYwkef kdaoaMumufGHYMu&onf/ xkdpOfu uRefrwkdYe,fwpf0kduf&Sd
&[ef;? omraP? ausmif;om;rsm; tm;vHk;\ i,fq&mvnf;jzpfonf/
bBuD;bkef;BuD;u pufrI0goemxHkonf/ em&Dysuf? a&'D,kdysufrsm;ukd
wukwfukwfjzifh jyifqifaewwfyHkukd uRefr rSwfrdaeygonf/ bBuD;bkef;BuD;
aexkdifraumif;jzpfvQifyif q&mawmfrsm;tcsif;csif; yHkckdif;ajymqkdwwfMu
onfhpum;&Sdonf/
]]OD;wdu aeaumif;ocsif&if vG,fyghAsm ... pufysufuav;wpfvHk;om
olYa&SU csay;xm;vkduf&if aeaumif;a&maygh ... bmaq;rSrvkdbl; ...
aigufceJ xxkdifrSmyJ}}
nDawmfOD;aombdwuawmh vufrItEkynm&Sifjzpfonf/ yef;ykxk?
yef;csDjc,f? yef;tvSopfyif pkdufysdK;jcif;rsm;ukd 0goemxHkonf/ ausmif;ay:

jrefrmusL;ypfzkd&rf

102

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wGif&Sdaom bk&m;aqmif? wkdifuyfem&Dpif? armif;pifwkdYrSm OD;aombdw\


vuf&mrsm;jzpfonf/
ausmif;atmuf&Sd
&Sifavmif;vSnfh
em;&HpD;
vSnf;,mOfausmhuav;rSm
q&mawmf\
taumif;qHk;vuf&mwpf&yf
jzpfovkd
opfwpfvHk;wnf;ukd
xGif;xm;aom
NydKifavSBuD;ESpfpif;
(rsufoG,fBuD;ESifh rsufoG,fav;) wkdYrSmvnf; OD;aombdw\vufpGrf;
vHk;xGif;avSBuD;rsm;jzpfonf/
uRefrwkdYtdrfwGif
bBuD;bkef;BuD;ESpfyg;\tarG
aq;Budwf
ausmufjyifBuD;ESifh
avmufav;wpfvuf&Sdonf/
avmufav;ukdif;rSm
aumhTwfaeaom puf0kdif;jywfoPmefESifh vufukdiftv,fwnfhwnfhwGif
oli,fawmfkyfuav; tvsm;arSmufum ajccsif;vdrfxm;onfhyHkjzpfonf/
uRJcsdKukd xkqpfxm;NyD; tEkpdwfyHkazmfxm;aom oli,fawmfkyfuav;ukd
uRefr tvGefoabmusygonf/ aoQmifaypl;xdyfwGif wu,fhqHyifukd
xkd;pkdufxm;NyD;
qH&pf0kdif;yHk
qHyifuav;u
oli,fawmfuav;\
em;&GuftxufwGif t&pfvkduf tacsmif;vkdufESifh yHkay:vS\/ tkyfuav;
qkdaomfvnf; vl\MueftifvuPm tpHkygonf/ av;BudK;rSmvnf;
q&mawmfukd,fwkdif pepfwus uspfxm;aomBudK;jzpfNyD; avmufpmvHk;
cGifuav;yg ygonf/ onfuRJcsdK oli,fawmfkyfvuf&mukd jrifvQifyif
q&mawmf\ tEkynmtm;ukd cefYrSef; &Ekdifonf/
ausmif;a&SUrsufESmpm pnf;kd;wpfavQmufwGif OD;aombdw pkdufysdK;cJh
aom ESif;qDawmBuD;uvnf; taoG;pHk ta&mifpHk q,fhESpf&moD rjywf
yGifhonf/ naewkdifvQif ukd&ifawG? ausmif;om;awGESifh a&mum
ESif;qDyifawGukd uRefr a&qGJavmif;cJh&onfrSm vufarmif;jyKwfusvk
rwwfyif/ tckawmh uRefr\ bBuD;bkef;BuD; q&mawmfESpfyg;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

103

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ysHvGefawmfrloGm;MuNyD/ q&mawmfwkdY jyKpkysdK;axmifcJhaom bkef;awmfBuD;


ausmif;uav;vnf; r&SdawmhNyD/ tnmaus;vufqefaom bkef;BuD;ausmif;
O,smOfBuD;vnf; pkdpkdjynfjynf r&SdawmhNyD/ ,ckvuf&Sd ausmif;xkdifq&mawmf
OD;tmp&uawmh OD;&D;awmfESpfyg;\ bkef;&dyfuH&dyfatmuf0,f dk;kd;ukyfukyf
om aecJhaom q&mawmfjzpfygonf/
ausmif;BuD;atmufokdY 0ifvkdufawmh ausmif;wkdifuRef;wHk; vHk;vHk;BuD;
awGu uRefrukd qD;BudKEIwfqufvkdufygonf/ onfausmif;wkdifBuD;awGrSm
uRefri,fi,fu wlwlykef;wrf;upm;&m tuG,ftumjzpfovkd pdefajy;wrf;?
{nfhonfvmtdrfolz,fay;wrf; upm;&m bkwfwkdifBuD;awGvnf;jzpfonf/
wpfa,mufwpfae&m
pmtHcJhMupOfu
rSDwkdifBuD;awGvnf;jzpfonf/
[kdwkef;u a&eHacs;awG 0aeojzifh onfwkdifBuD;awGESifh xdrd yGwfrdwkdif;
uRefrwkdYt0wftpm;awG
a&eHacs;wayayESifh
rnf;eufaewwfonf/
uRef;ysOfaxmif? uRef;ysOfcif;? ausmif;BuD;tkdtkduvnf; [kdwkef;uvkd
a&eHa&mifrpkdawmh/ jzLavsmfavsmf ta&miftaoG;jzifh tusnf;wefvSonf/
ausmif;wGif;rSm
vl&dyfvla,mifyifr&Sd/
wdwfvGef;qdwfvGef;vkdufyHku
cyfvSrf;vSrf; o&ufjcHxJrS aus;iSufjrnfoHawGukdyif Mum;ae&ygonf/
ausmif;atmuf&Sd uRef;ckwifBuD;rSm [kdwkef;uvkdyif wjyefYwjyL;BuD;
cif;xm;qJ/ onfuRef;ckwifBuD;ay:rSm xkdifxkdifNyD; 0g;ESD;jzmaewwfaom
uyd,BuD;OD;pdefukd owd&vkdufrdygonf/ bBuD;pdefu 0g;rsm;ukd ESD;jzmNyD;
ausmif;twGuf cef;vHk;aygufzsmBuD;rsm;ukd rysif;r&d &ufvkyfaewwfygonf/
zsma[mif;BuD;rsm;?
a'gifhpkwfrsm;ukdvnf;
zmax;aewwfao;onf/
bBuD;pdef\ ESD;acsmzsmBuD;rsm;rSm vlxdkifygrsm;ojzifh ajymifacsmaewwf\/
aoQmifBuD;wpfapmif;xHk;um "m;armufuav;wpfvufjzifh wukyfukyf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

104

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tvkyfvkyfaewwfaom bBuD;pdefrSm bkef;BuD;rsm;wpfouf? olYwpfouf


ausmif;tvGefNrJaom uyd,BuD;jzpfonf/
bBuD;pdefonfvnf;
q&mawmfrsm;\
vufusjzpfonfESifhtnD
OD;yOif;? ukd&if? ausmif;om;rsm;ukd vufyl;vufMuyfoifay;aom q&mvnf;
jzpfonf/ bBuD;bkef;BuD;rsm;u wynfhwyef;rsm;ukd omoemhabmifraeEkdif
vlxGufMuvQif vlYudprsm; wwfajrmufap&ef tajrmftjrifBuD;pGmjzifh
oif,lapcJhonf/ tdrfaqmuf? r@yfaqmuf? Z&yfaqmuf? EGm;wif;ukyf?
xef;vufwJxkd;? a&tkd;pifwnfenf;utp bBuD;pdefxHrS oif,lap\/
0g;vHk;rsm;ukd avQmfcsnfaomtcg Muufacs;pkcsnfyHkup avQmfNrJrNrJ 0g;ukd
qGJjyao;\/ uRefrwkdY&GmwGif a&S;ckwifBuD;rsm;ay:wGif 0g;Murf;rsm;
cif;avh&SdMuNyD; 0g;jcrf;rsm;ukd xef;avQmfjzifh vkduf csnf&uf&yHkrsm;ukdvnf;
pdwf&Snfvuf&Snf oifMum;ay;cJhonf/ onfkd;&m"avhonfyif bkef;awmfBuD;
oif pmoifausmif;rsm;\ tarGtESpfjzpfawmh\/
bBuD;pdefuJhodkYyif uyd,BuD;wpfOD;jzpfaom bzkd; (OD;pdefbkd;)
qkdolvnf; &Sdao;onf/ bzkd;uawmh ausmif;rSmrae &GmxJrSmyJ aeonf/
okdYaomf reufvif;onfESifh ausmif;okdYa&mufvmwwfNyD; ukd&ifrsm;?
ausmif;om;BuD;rsm;ESifhtwl ausmif;twGif;okdY uRJ? EGm;rsm; r0ifEkdif&ef
pnf;umjcif;? ausmif;twGif; aygif;yif jrufyifrsm; &Sif;jcif;? rvkdtyfaom
tyifrsm;ukd xif;tjzpfckwfvSJjcif;ponfh trIudprsm;ukd aqmif&Gufay;wwf
onf/ bzkd;\ZeD;onf tarNidrf;tHkrSmvnf; q&mawmftm; oifhavsmf
avsmufywfrnfh abmZetm[m&rsm;ukd txl;pDrHay;wwfao; onf/
bBuD;bkef;BuD;rSm t&G,fcyfBuD;BuD; ajymif;zl;zufjzLvdyfBuD; tNrJwrf;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

105

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

yg;apmifrSmcJ aomufaewwfyHkukd uRefrrsufpdxJ jrifa,mifvmrd\/


xkdajymif;zl;zufjzLvdyfBuD;rsm;ukd tarNidrf;tHku aeYpOf vdyfay;&onf/
bk&m;yGJ? ausmif;yGJrsm;&SdvQifawmh bBuD;bkef;BuD;u vla&SUola&SUwGif
ajymif;zl;zufvdyfBuD;ukd raomufyg/ caygif;pD;u&ufukd uyDwef 50 0if
bl;xJazmufxnfhum y&dowfa&SUwGif [efygyg aomufjywwfygonf/
xkdtaMumif;ukd twGif;odaeaom wynfh&if; OD;yef;qDu ]]t&Sifbk&m;wkdY
a*gwrrsdK;awGu t<um;awGcsnf;yJ}} [k &,fumarmum pvkdufaom
pum;u uRefrwkdY&GmwGif &mZ0ifwGifusef&pfcJhawmhonf/
bBuD;bkef;BuD;rSm wpfe,fvHk; wefckd;xGm;onfh bkef;awmfBuD;jzpfonfrkdY
wpfaeYwpfaeY ausmif;ukdvmMuaom {nfhonfawGu renf;vSyg/
ausmif;ayguf0wGif tNrJwrf;vSnf;oHk;av;pD; cRwfxm;wwfonf/ xkd
{nfhonfrsm;twGuf reufvif;onfESifh qefESpfjynfcsuf0if aMu;a&aEG;
tkd;BuD; oHk;vHk;jzifh a&aEG;tkd;wnf&onfrSm aexGufrS ae0ifonfhwkdif ukd&if?
ausmif;om;rsm;u tqufrjywf rD;xkd;ae&wwfonf/ {nfhonfrsm;twGuf
yJavSmfaMumfokyf? vufzufokyf ponfwkdYukd tNrJjyifqifxm;&wwfonf/
wpfcgwpf&H {nfhaumif;apmifaumif;rsm; a&mufvmvQif OD;tmp&u
tESpfESpftvv okdrSD;xm;aom bDpupfrsm;? udwfrkefYrIdwufrsm;ukd a&pkd
vufokyfy0gjzifh okwf yg;pyfu wzl;zl;rIwfum rIdrsm;ukd pdwf&Snfvuf&Snf
okwfoif{nfhcHwwfonf/ 'guvnf; awmbkef;BuD;ausmif;ayr,fh wkdYrSm
NrdKUrkefYawGvnf;&Sdonf [k *kPf,lum {nfhcHjcif;jzpfonf/ uRefrwkdYu
rkefYvSLvQifodrf;rxm;bJ bkOf;ay;zkdY avQmufxm;vQif q&mawmfu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

106

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]pm;&ufEkdifaygifuGm ... wkdYawmu rif;wkdkYNrdKUvkd 0,fvkdYjyKvkdY &om


rIwfzl; ... rIdwufrS wufua&m xm;&omyJ}}
[k jyefrdefYwwfao;\/ ckwifBuD;ajrmufbuf 0g;x&Huav; jcm;xm;
aom ausmif;wkdifESpfbufMum;&Sd 0g;uGyfyspfa[mif;uav;ay:wGif acGacG
uav; usdef;pufaeaom q&mawmfOD;tmp&ukd uRefrwkdYom;trd awGYvkduf&
ygonf/ uRefrwkdY&Gmuawmh OD;tmp&ukd OD;Zif;odef;[kyif EIwfusdK;aeMu
onf/ q&mawmf\ vlemrnfrSm ukdodef;jzpfyif/ uRefrwkdYom;trdvnf;
usdef;pufaeaom q&mawmfukd 0wfjznfhuefawmhvkdufMuonf/ ydefvSDtkdeJY
oGm;&Smaom OD;Zif;odef;ukdMunfh&if; uRefr&ifxJ raumif;jzpfrd\/ i,fpOf
wkef;u olYBudrfvHk;'Pfukd uRefrwkdYcHcJh&onf r[kwfvm;/ uRefrwkdY
vIyf&Sm;oHaMumifh OD;Zif;odef; Ekd;vmonf/ ouFef;uav;ukd ayGY,l&if;
acGae&mrS xxkdif&Smonf/
]]OD;Zif; ... aeaumif;&JUvm; bk&m;}}
uRefru EIwfqufawmh OD;Zif;odef;u vuf0g;uav;ukd rsufvHk;ay:
tkyf Munfhonf/ rnfolrnf0g[k uGJjym;yHkr&yg/
]]rEav;u rjrwifwkdY rxl;wkdYygbk&m;}}
taru avQmufvkdufawmhrS OD;Zif;u rSwfrdoGm;[efjzifh acgif;uav;
wkefwkefjzifh NyHK;&Smonf/
]]eifwkdYrvJ &Gmrvmomawmif MumNyDaum}}
]]wifyghbk&m; ... wynfhawmfwkdYvnf; rtm;MuvkdYygbk&m;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

107

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]at; ... at; ... [kwfrSmaygh [kwfrSmaygh vlYb0qkdomuvnf;


0dwm&awGuvnf; rsm;ygbdoeJY ... tif; ... uJ uJ ausmif;ay:vmMu ...
ukd&ifawmif b,fa&mufoGm;ygvdrfh}}
awmifa0S;uav;axmufum ausmif;ay:wufoGm;aom OD;Zif;odef;
aemufrSmvkduf&if; ausmif;avSum;cHktem;a&mufawmh uRefrajcvSrf;awG
wkefYoGm;rdygonf/ uRefrwkdYi,fi,fu bBuD;bkef;BuD;\ tcspfawmfacG;BuD;
wkdufarmif;ukd owd&vkdufrdyJjzpfonf/ wkdufarmif;onf tNrJwrf;
avSum;cHkajcokwfzHkay:wGif vufESpfacsmif;a&SUypfNyD; 0yfaewwfonf/
ausmif;ay:okdY wufvmolwkdif;ukd tNrJ[def;wwf rmefzDwwfaom
acG;BuD;jzpf\/
bBuD;bkef;BuD;
oGm;&maemuf
wpfaumufaumuf
vkdufaewwfaom wdkufarmif;rSm ArmacG;acsmBuD;wpfaumifjzpfonf/
&GmxJokdY bBuD;bkef;BuD;<uvmvQif wkdufarmif;ESifh &GmacG;rsm; a[mifMu?
ukdufMu? qGJMuoHukd t&ifqHk;Mum;&wwfygonf/ uRefrwkdYuav;awG
ausmif;0kdif;xJ b,favmufaqmhaqmh wpfcsufuav;yif vSnfhrMunfhaom
wkdufarmif;u ausmif;ay:ukdawmh wufcGifhray;yg/ avSum;cHkem; uyfrdvQif
wkdufarmif;ukd owdxm;&onfrSm tarm/
]][JhaumifBuD; ... ighajr;awGudk rqGJeJYaemf ...}}
bBuD;bkef;BuD;u
toHvSrf;jyKvkdufvQifawmh
wkdufarmif;u
Nidrfaewwfonf/ okdYaomf 0if;ajymifaeaom rsufvHk;pl;pl;BuD;awGESifh
vdkufMunfhaewwfonf/ i,faMumufqkdwm 'gyJjzpfrnf[k uRefr
tawG;0ifvkdufrdao;\/ tckyif wkdufarmif;ukd uRefr owd&aeonf
r[kwfvm;/ wkdufarmif;tjyif ausmif;wGif acG;BuD; taumifESpfq,fcefY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

108

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&Sdygonf/ MuefpHk? &efvHk? atmifeuf? 0kdif;vHk? wkd;yGm; ponfh


acG;BuD;awGuawmh uRefrwkdYuav;rsm;ESifh ta&mw0if&Sdonf/ wkdufarmif;
uawmh bBuD;bkef;BuD;\ tcspfawmfyDyD aoG;BuD;vS\/ acG;BuD;rsm;rSm
ukd&if? ausmif;om;rsm;ukd aeYpOfjrifawGYae&ojzifh a[mifavha[mifx
r&Sdaomfvnf; ausmif;wGif;okdY vlpdrf;0ifvmvQifawmh wpfNyHKwpfrBuD;
wpfcJeuf
a[mifMuonf/
vlatmfoH[pfoHyif
rwkd;awmhyg/
xl;qef;onfrSm ausmif;okdY vSL&efwef;&ef 0wKypnf; ukdif0ifvmwm
jrifvQifawmh wpfaumifurQ ra[mifMuyg/ acG;[kqkdaomfvnf; odwwf
vGef;aypG[k uRefrwkdY&Gmu ukd,fusdK;&SdvQif &efraxmif&efrawGY Nidrfaewwf
olwkdYtm; ]ausmif;acG;awGusvkdYawmf] [k yHkckdif;ajymwwfMuygonf/
ausmif;aemufbufwGif acG;auR;aom pOfYtifwHkBuD;rsm; twef;vkduf
csxm;onfukdvnf; uRefrrsufpdxJ jrifa,mifrdygao;onf/ ausmufajrmif;
rS wuefwu rSm,lxm;aom pOfYtifwHk 0g0gBuD;rsm;rSm ajcmufvufrcefYESifh
t0ef;wpfayausmfausmfcefY
&Sdrnfxifygonf/
xkdpOfYtifwHkBuD;rsm;ukd
OD;Zif;odef;ukd,fwkdif tkef;qHzwfrsm;jzifh aeYpOf aq;aMumyGwfwkdufNyD;
arSmufxm;wwf\/ bkef;BuD;rsm;? ukd&ifrsm; qGrf;pm;tNyD; aMu;armif;
kdufvkdufvQif wpfausmif;vHk; ae&mtESHYrS acG;rsm; tlMu [pfMuawmh\/
]]acG;tloHrsm; aocsm em;axmifMunfh[Jh ... rwlbl;&,f ... acG;tloH
oHk;rsdK;oHk;pm;&Sdo,f ... raumif;qkd;0g;ukd jrifvkdY tlo,fhtoHu
&ifacgif;oHygo,f ... ykvdyfwkdY &JwkdYvkd rjrifpzl; t0wftpm;eJY
&GmxJ0ifvmomjrifvkdY tloHuwpfrsdK; ... tla[mifa[mifom ... a[m
ausmif;u qGrf;pm;armif;kdufvkdufvkdY tloHusawmh 0rf;omvkdY tlo,fhtoH

jrefrmusL;ypfzkd&rf

109

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

... ayghayghyg;yg;eJY vGifhxGufvmom ... olwkdY tpmpm;&awmhrSmqkdNyD;


0rf;omvkdYtlom ... tJom om"kac:oJh toHyJ[Jh}}
taruawmh acG;tloHudkyif okdY rSwfcsufay;wwfonf/ qGrf;usef?
[if;usefrsm;ukd OD;Zif;odef;u ausmif;[if;av;tkd;BuD;xJ xnfhwefxnfhNyD;
ZvHkBuD;wpfvHk;jzifh e,fzwfum pOfYtifwHkBuD;rsm;wGif wef;pDxnfhum
wpfaumifpD emrnfac:auR;\/ ukd,fhtvSnfhusonfhacG;u tpOfvkduf
0ifpm;Muonfukdu Munfh aumif;aeygawmhonf/
]][ ukd&if& ... b,foGm;aeomwkef; ... onfrSm {nfhonfawG
vmo,f}}
uRefrwkdY 0wKypnf;uyfvSLaepOfrSmyif ukd&ifuav;wpfyg; tem;
a&mufvmonf/ ouFef;jzLazsmhazsmhukd zkdz&JkHxm;aom ukd&ifuav;ukd
Munfh&onfrSm EGrf;EGrf;yg;yg;/
]]'g b,folY tqufxJuwHk;bk&m;}}
tarar;onfh ]tquf} qkdonfrSm rsdK;kd;tquftEG,fukd qkdvkdjcif;
jzpfonf/
]]vS&Sifajr;av; ... olYtaru Munf&Gmu ... qHk;oGm;&SmygNyD ... zat
uawmh rpdefbufukd a&TusifvkdufoGm;o,f ... tdrfrSm b,folrSr&SdvkdY
ighausmif;ykdYxm;cJhom ... awmfygao;&JU ... ighrSm vufuwHk;awmifa0S;
vkyfae&vkdY}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

110

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdY&GmwGif [kdwkef;uvkd bkef;BuD;ausmif;wGif ukd&if0wfum


pm0gvkdufrnfholr&Sdawmh/
omoemhabmifwGif
wpfaerckdEkdifMuawmh/
rdb0w&m;
&SifjyKNyD;
wpfvwefonf
ESpfvwefonf
ouFef;uav;qD;NyD;onfESifh ajcovHk;ukd THYxJAGufxJ vl;vkdufMuawmhonf/
[kde,f onfe,f xGufum tvkyf&SmMuawmhonf/ &GmxJrSmvnf; uRefrwkdY
i,fpOftcguvkd
vlawG
pnfpnfum;um;
odyfr&SdMuawmhyg/
b0Zmwfq&mESifh
uHMurmrsufvSnfhq&mwkdYu
uRefrwkdY&Gmuav;ukd
tajctaeawG ajymif;vJypfvkdufNyDaum/
tarESifh
OD;Zif;odef;
pum;vufqHkusaeMupOfrSm
uRefru
ausmif;BuD;ay:
vSnfhywfMunfhrdonf/
ausmif;eH&HywfywfvnfwGif
csdwfqGJxm;aom yef;csDq&mBuD;OD;cspfNrJ\ Ak'0ifum;rsm;rSm zkefawG? acs;awG
tvdrf;vdrf;uyfum kyfyHkyif ryDawmhyg/ i,fpOfuawmh onf
yef;csDum;rsm;\ wefzkd;ukd em;rvnfcJhyg/ zGm;awmfrlcef;? av;awmfwifcef;?
awmxGufcef;? &m[kvm tarGawmif;cef; pojzifh ZmwfawmfawGxJu
kyfyHkvTmawGavmufukdom uRefr pdwf0ifpm;wwfcJhonf/ ,cktcsdefwGif
q&mBuD;OD;cspfNrJukd,fwkdif a&;qGJvufrSwfxkd;xm;aom yef;csDtEkynmukd
uRefr cHpm;wwfcJhNyD/ okdYaomf yef;csDum;wcsdKUrSm pkwfjywfaygufNyJ
xGufukefMuovkd wcsdKUrSmvnf; wpfum;vHk; bmtkyfawG a&;jc,fxm;rSef;
yif cefYrSef; r&awmhyg/ ESajrmp&m .../ eH&HuyfADkdBuD; xJwGif ay?
yk&ykdufxkyfrsm;? ur0grsm;? usrf;pmtkyfrsm;ESifh w&m;pmtkyfrsm;&Sdonf/
onfpmtkyfawGuvnf; uRefrwkdYi,fi,fwkef;utwkdif; ae&mra&GUpwrf;
&SdNrJ&Sdaeonf/
ESpf&Snfvrsm;
rvIyfrajcmuf
aevmcJh&ojzifh
rmaMumuspfcJaeygawmhonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

111

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]rxl; ... vm[ a&aEG;Murf;aomufvSnfhOD;}}


OD;Zif;odef;u vSrf;ac:ojzifh a&aEG;yGJem; uRefr oGm;xkdifvkdufonf/
a&aEG;u&m;xnfhaom a&aEG;BudrfaowmBuD;\oufwrf;rSm uRefrwpfouf
yif urnfrxifawmhyg/ uRefri,fi,f uwnf;u bBuD;bkef;BuD;a&SUrSm
tNrJawGY&wwfaom a&aEG;BudrfaowmBuD;rSm tckxd ckdifwkef;NrJwkef;
&Sdaeao;wmukd uRefr tHhMoaerd\/ onfa&aEG;aowm BudrfuGyfvuf&mrSm
bBuD;pdefvuf&mjzpfonf/ uRefru aowmtzHk;ukdvSef a&aEG;tkd;ukd ,lNyD;
iSJYvkdufonf/ pOfYa&aEG;u&m; 00NzdK;NzdK;BuD;rSm pOfY&mawG tufaMumif;vkduf
aeNyD/ a&aEG;u&m;EIwfoD;0rSm vufzufajcmufqDawG 0NyD; rnf;eufae
onf/
ausmif;wGif;ADkdxJrSm
"mwfbl;awG&Sdaomfvnf;
wpfvHk;rS
toHk;jyK[efrwlyg/
]]"mwfbl;&nf raomufwwfaygifuGm ... bm"mwfawGeJY iHkxm;rSef;rS
rodom ... iwkdYpOfYu&m;xJu t&nfu pdwfcs&o,f ... vufzufajcmuf
uav;rsm; El;yGvm&if q,fpm;&omukdu t&om&Sdaeom ... "mwfbl;&nf
aomuf&om a&aEG;r0bl;&,f ...}}
a&aEG;aomufjcif;tay:rSmawmif t,ltpGJBuD;aom OD;Zif;odef;uawmh
wu,fh awmbkef;BuD;yDyD jzpfawmh\/ wpfcgu NrdKUrS wynfhwyef;rsm;u
yef;oD; vSrf;vSLvdkufwmukdyif onftwkdif;pm;&onfh opfoD;rxif/
[if;csufpm;&onfh toD;xifNyD; csufpm;aom OD;Zif;odef;yif/ OD;Zif;odef;rS
r[kwfyg/ uRefrwkdY&Gmu vlawGonf ukd,fwpfcgrQ rjrifzl; rpm;zl;aom
pm;aerusaomtpmukd pm;&rSm pkd;&GHUxdwfvefYwwfMuonf/ q&mawmf
OD;aombdw &SdpOfu atmufjynfatmuf&GmoGm;&if; tjyefwGif 'l;&if;yif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

112

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vufaqmif&vmojzifh ausmif;axmifhwGif pkdufxm;cJhzl;onf/ ESpftwef


Mum 'l;&if;oD;awG oD;vmaomtcg wpfausmif;vHk; teHYawG
BudKifavSmufaeawmhonf/
onfteYHukd
rcHEkdifojzifh
ukd&ifawG?
ausmif;om;awG rl;armfatmfhtefukefMuonf/ ausmif;ab;u jzwfoGm;
jzwfvm vkyfolawGrSm 'l;&if;yif tem;a&mufvQif ESmacgif;ydwfum
tajy;jzwfMuonf/
]]iwkdYwpfawG awmxJujyefvmvkdY ausmif;em;a&mufumeD;NyDqdk&if
ygvmo,fh wbufacgif;aygif;uav; jzKwfNyD; ESmacgif;pnf;&omat&JU ...
ESmacgif;vHkatmif pnf;o,fhNyD; [dwfqdk wpfcgxJ 'kef;pkdif;ajy;omyJ ...
awmxJu tvkyfvkyf&om armvm&o,fhtxJ &Gmt0if ausmif;axmifhu
'l;&if;eHYBuD;u qD;NyD;BudKvkdufom aocsifapmfukd eHua&myJ}}
'l;&if;oD;tay: uRefrwkdY&Gm\ rSwfcsufjzpfygonf/
]]onf'l;&if;oD; bmrSwfvkdYwkef;As ... [kdrSmqkd wpfvHk; &mcsDay;
0,fpm;&om ... vlcsrf;omrS pm;Ekdifo,fhtoD; ... vlqif;&J rpm;Ekdifbl;uG}}
uRefrwkdY bBuD;bkef;BuD;uawmh 'l;&if;oD; tvGefBudKufonf/ okdYaomf
wpf&GmvHk;u teHYrcHEkdif 'l;&if;oD; oD;csdefwGif ausmif;okdY rnfolrQ roGm;
Muyg/ wpf&GmvHk;u 0kdif;0ef;uefYuGuf qEjyMuawmhvnf; 'l;&if;yifBuD;ukd
ckwfvSJypfvkduf&ygawmhonf/ onfvkdqkdawmhvnf; wpfe,fvHk; tmPmpuf
jyif;aom bBuD;bkef;BuD;u vufavQmhay;vkduf&onf r[kwfvm;/ uRefrwkdY
&Gmuav;u [kdwkef;uwnf;u 'Drkdua&pD &SdcJhonfaum/
]]bmrkefYawGwkH;bk&m;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

113

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]rkefYcJzG,fav ... raeYwkef;urS rdMunf vmvSLoGm;om}}


]]bDpupfrdIwufwkdY udwfrkefYrdIwufwkdYa&m &Sdao;vm;ukd,fawmf}}
taru olYarmifyOif;ukd pcsif ar;vkdufjcif;jzpfonf/
]]rdIwuf&xifxm;vkdY rjrifzl;omawmif MumygNyDAsm ... eifwkdY tck
vSLo,fhrkefY&SdomyJ ... ighausmif;vnf; b,folrS odyfrvmMuygbl; ...
at;av ... eifwkdYwpfawGawmif rvmom b,favmufMumNyDvJ}}
OD;Zif;odef;u rdefYawmh uRefr&ifxJ eifhoGm;rdonf/ ausmif;BuD;tkdtkdrSm
wpfyg;wnf; rvIyfrajcmuf rysif;r&dae&&Smaom &[ef;tkdBuD;ukdMunfh&if;
uRefr rsuf&nf0Jaerdygonf/
]]rxl; eif tck bkd;tkyfpmawG a&;aeomqkd}}
]]wifyghbk&m;}}
]]tif; tif; aumif;o,f aumif;o,f ... bmpmawGa&;omwHk;}}
]]wynfhawmf pdwfxJ&SdwJhpmawGukd
vSrf;ykdYwmygbk&m;}}

0wKa&;NyD;

r*Zif;wkdufawG

]]bm0wKawGwHk; ... Ak'0ifZmwfawmfxJuvm;}}


OD;Zif;odef;ukd uRefra&;aeaom 0wKawGtaMumif;ukd a&vnfatmif
uRefr &Sif;rjyEkdifcJhyg/ OD;Zif;odef;uawmh uRefrwkdYom;trdukd awGY&ojzifh
0rf;omaeyHk&onf/ uRefrwkdYjyefawmh ausmif;ayguf0txd vkdufykdY&Smygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

114

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ausmif;ajrmufbuf o&ufjcHBuD;xJrSmawmh o&ufuif;awG wjzKwfjzKwf


a<uusaeavonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

115

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(8)
nOD;ykdif;uwnf;u rkd;aumif;uifcyfjrifhjrifhqDrSm vuav;wpfjcrf;
omaeonf/ vwpfjcrf;pm rIef&D0kd;w0g; tvif;a&mifatmufu uRefrwkdY
&Gmuav;onf jrLckd;jrLaiGYrsm; &pfodkif;xm;aom opfawmtkyftkyfuav;ESifh
wlvSonf/ roJruGJ va&miftvif;azsmhazsmhukd tm;jyK wvif;v,facgif
wGif ESD;acsmzsmBuD;rsm;cif;um uRefrwkdYaqGrsdK;wpfokduf pum;awG vIdifae
Muawmhonf/ a&S;a[mif;aESmif;jzpfrsm;/
]]tar ... tck jrefrmvkd b,fES&ufvJ}}
aomaomnHaeaom aqGrsdK;wpfokduf\ pum;oHawGMum; uRefrtoH
rwkd;omwkd;om vSrf;ar;vkdufonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

116

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]waygif;vqef; &Spf&ufawmf ... bmudprsm;ygvdrfh}}


onf&ufuav;ukdyif taru pum;Mum;cs ajymvkduf&[ef&Sdonf/
rawGYwmMumNyDjzpfaom oli,fazmftbGm;BuD;awGESifh pum;aumif;aevkdufyHk
rsm;/ uRefru wpfcsufNyHK;rd&if; vjcrf;uav;ukd armhMunhfvkdufygonf/
'gqkd vjynfhnESihf &Gmuav;ukd uRefr qHkawGYEkdifao;onf/ uRefr &GmwGif
taecsifqHk;&ufrSm
vjynfh&ufrsm;jzpfonf/
us,fajymjyefYjyL;vSaom
wvif;ajymifajymifBuD;qDokdY tm;aumif;vSaom rD;armif;BuD;xkd;xm;ovkd
vif;vufjzm,Sufaeaom va&mifatmufrSm uRefraysmfonf/ va&mifqrf;
xm;aom &Gmuav;rSmvnf; azG;azG;vufvuf &Sdaewwfonf/ txl;ojzifh
uav;b0u uRefr\urmavmuBuD;xJ csufcsif;a&mufoGm;&ovkd cHpm;&
wmrsdK; tckwpfjyef jyefcHpm;MunhfcsifvSonf/
]]AsdKU rjrwifwkdYom;trd ... a&aEG;aomuf&atmifAsdKU}}
jcHwHcg;aygufqDu vSrf;atmfoHaMumifh uRefrvufxJu vufESdyf
"mwfrD;jzifh vSrf;xkd;Munfhvkdufonf/ zsifwbufapmif teDMum;BuD;ukd
wpfukd,fvHk;okdif;&pfum jcHKxm;aom bBuD;acsmu tdrf0if;xJokdY pkdufpkduf
pkdufpkdufESifh 0ifcsvmonf/
]]bBuD;acsm csrf;vkdYvm; apmifBuD;jcHKvmwm}}
]]csrf;vkdY&,fbm&,f r[kwfygbl;[m ... avuav; [l;omeJY ... jcHKxm;
&om ... awmfMum avrdvkdY zsm;&ifem&if aq;zkd;ukefvScsnfh ighwlr&m ...}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

117

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

bBuD;acsmuawmh [kdwkef;utwkdif; pum;ajymvQif tmvQm


aumif;aumif;ESifh tm;&yg;&BuD;ajymNrJ/ bBuD;acsmonf pmcsdK;pmpyfuvnf;
0goemyg? A[kokwuvnf;&SmrSD; qkdolrsdK;jzpfonf/ ae&Sife,fa&'D,kd
a[mif;uav;wpfvHk;ukd vkdif;aygif;pHkzGifh em;axmifwwfonf/ urmBuD;\
taMumif;t&mawGukd olodwefoavmufodNyD; odxm;oavmuf azmufonf
jyefcs wwfao;\/
]][kd; taemufEkdifiHawGr,f el;a&m*gqkdom ay:aeowJh ... EGm;awGl;
vkdufMuprf; qkdo[mrsm; odef;eJYaomif;eJYcsD l;omqkdyJ ... iwkdYqDrsm;
onfa&m*g a&mufrvmygapeJY qkawmif;&om tarm ... vll;om ukd,fh[m
ukd,fae &ao; ... EGm;l;rSjzifh oGm;ua&maygh ... wpfaumif ckepfaomif;
&Spfaomif;wefom[ ... tl;rcHEkdifaygifuGm ...}}
]]aomufusdK;enf;vkdY ... pifumylEkdifiHqkdomrsm; vlawGaomufzkdY a&ukd
wul;wu oabFmBuD;awGeJY 0,foHk;ae&omwJh ... awmfao;&JU ... iwkdY
&Gmr,f {&m0wDjrpfBuD; ajcuefaevkdY}}
pojzifh olem;axmifrdvkduforQowif;ukd olYbmom jyefvnfoHk;oyf
csufrsm;jzifh owif;jzefYwwfonf/
bBuD;acsm owif;tjzefYaumif;ojzifh uRefrwkdY&GmrS tazhwl ukday
wpfa,muf &GmrSajymif;oGm;cJh&m ,aeYtxd &Gmjyefrvmawmhyg/
]]tJonfwkef;u OumysHcJBuD; urmay: jyKwfusawmhr,f iwkdY&Gmvnf;
vGwfrSmrIwfzl;qdko,fhowif;ukd ukd&ifacsmuvnf;ajyma&m igharmifiayrSm
aep&mr&Sdbl; ... aMumufvGef;vkdY nnawmif xa,mifo,f ... aemufawmh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

118

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tpfr ig &Gmrae&Jawmhbl; vGwf&muRwf&m igajy;y&pD qkdo,fhNyD; xGufoGm;


vkdufom ... txufrv,fbuf a&mufua&m ... tckawmh rv,foleJY
tdrfaxmifusvkdY uav;awmif wpfusdyf&SdoGm; ... oif; &Gmbufawmif aZmif;
rvSnfhbl;[Jh}}
ukdayhtpfrt&D;oef;Munfu olYarmifukdowd&wkdif; ajymaewwfonf/
bBuD;acsmu [kdwkef;u ygwDaumifpDacwf vlBuD;vnf; vkyfcJhzl;onf/
or0g,roifwef;ausmif;vnf; wufcJhzl;onf/ [kdwkef;u vG,ftdwfBuD;
wvG,fvG,f v,f*smpmtkyfBuD;wum;um;ESihfyk*dKvfu tckawmh pdyfykwD;
vnfrSmqGJ bkef;BuD;ausmif;okdY oGm;ae&NyD/ reufcif; tkPfrwufrDrSmyif
olYtdrfuav;xJu bk&m;0wf&GwfoH? aMu;pnfoHawG Mum;ae&wwfonf/
bBuD;acsm\ bk&m;0wf&GwfoHMum;vQif tdyf&mrSvl;vJxum awmxJ
tvkyfxJoGm;zkdY jyifMu&onf/ nwkdifvQif y|mef; a'oemawmf &Gwfzwfjcif;?
*gxmawmfrsm;&Gwfzwfjcif;jzifh &GmukdtE&m,ftaygif;rSuif;vGwfapaMumif;
pnf;csNyD;tdyfonf/ ol0goemyg&m a&'D,kduav; zGifhem;axmifNyD; ol
xif&mjrif&m,lq&m 0g'awGukd pum;vufqHkusolukd ajymaewwfonf/
pmayA[kokwenf;yg;aom uRefrwkdY&GmrSm bBuD;acsmvkd a&SUrDaemufrD
oufBuD;0gBuD;wpfa,muf &Sdaejcif;ukd uRefr 0rf;omtm;& jzpfrdygonf/
]]ajymvkdYomajym&o,f ... ighrSm bBuD;uHay;o,fh tarGuav;aMumifh
tck vlBuD;olr&,fvkdY tdrfOD;ujyif xkdif0Hhaeomaygh ... vltkdrsm; todynm
uav;rSr&Sd&if omNyD; acsmifxkd;cH&ao;oAs ...}}
bBuD;acsmonf uRefr\tb buHom\ wynfh&if;jzpf\/ tbu
&GmwGif r*Fvmpum;ajym&mwGif emrnf&onf/ pmwkdaypuav;uvnf;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

119

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

0goemygonf/
onfawmhbBuD;acsmu
tboGm;av&maemufu
waumufaumufvkduf&if; wynfhcHonf/ uRefrwkdY&GmawGrSm v,frI?
ajrrIawG jzpfMuawmh tbESifh bBuD;acsmwkdYu &Gmukd OD;aqmifNyD; jrif;jcHNrdKU
txd wuf trIoif;uJ &Sif;cJhMu&onf/ uRefrwkdY&GmESifh Hk;pkduf&m
jrif;jcHNrdKUu ajcmufwkdif ckepfwkdifcefYoma0;onf/ okdYaomf &Gmol&Gmom;rsm;
xJrS wcsdKUrSm jrif;jcHNrdKUukdyif ra&mufzl;bJ aooGm;&olawG&Sdonf/
]]ukdzdk;0wkdYrsm;at ... vljzpfIH;csufawmh ... NrdKUukd wpfacgufra&mufzl;
bJ aooGm;&&Smo,f ...}}
[kyif ,lusHK;r& qkdwwfMuygao;onf/
NrdKUukda&mufzl;atmif wuefwu oGm;MunfhMuolawGvnf;&Sd\/ uRefr
a'G;av;rsm;jzpfMuaom a'G;csdKESifh a'G;ykdwkdYnDtpfr NrdKUukdwufum NrdKUpmrsm;
avQmufpm;MunfhMuyHkuawmh &GmrSm &mZ0ifwGifvsuf&Sdygonf/
]]NrdKUoGm;omta&;rBuD;bl; ... rat;csdKwkdY rat;ykdwkdY nDtpfrvkd jzpfcJh
MuOD;r,f ... tat;qkdifBuD;xJ0ifo,fhNyD; zmvl'gESpfcGufukdaiGay;rSm o,fhNyD;
avyefumatmuf xkdifapmifhaeMuomwJh ... cPaeawmh [kdu a&cJa&bl;eJY
zefcGufESpfcGuf t&ifvmcsomaygh ... zmvl'guazsmfaewkef; ... tJom a&cJa&
awGukd iSJYaomufNyD; ... tr,fav; NrdKUu zmvl'gzmvl'geJY emrnfBuD;
wpfvHk;eJYaeNyD; a&aomuf&o,fh twkdif;ygyJ[Jh t&om rpGHcsufawmhqkdNyD;
csufcsif;xjyefcJhomav t yHkrsm; ...}}
]]'gwifb,furvJawmfh ... awmif&yfuom'ifu olYtaz ukdref;pDBuD;
aeraumif;jzpfvkdY tm;aq;rSmvkdufomav ... *vl;ukdYqkdvm; ... tJomukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

120

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rat;csdKwkdYnDtpfru jrif;jcHaps;xJu qkdifawGukd wul;ul; &Sdovm;vkdY


vnfar;omwJh ... [kdu wul;ul;aq;&,fvkdY rMum;zl;awmh r&Sdbl;csnf;
ajymMuomaygh ... tJo[m ar;r&awmh nDtpfrESpfa,muf aps;axmifhxkdifNyD;
om'ifhukd r&Sdo,fhaq; rSm&yghrvm;qkdNyD; usdefqJaeMu omwJh ... tJomeJY
qrdwfcHku ausmif;q&m q&mzkef;eJYawGYvkdY ajymjyawmhrS q&mzkef;u
pOf;pm;MunfhNyD; [m *vl;ukdY jzpfygvdrfhr,fqkdNyD; 0,fay;vkduf&omav ...
jzpf&yHkrsm;}}
onfvkd &mZ0ifrSmpmwifoGm;aom tjzpftysufuav;awGukd &Gmu
yHkckdif;ajymqkdwwfMuygonf/ tckawmh uRefra'G;av;ESpfa,mufpvHk; r&SdMu
awmhyg/ okdYaomfvnf; yHkckdif;awGu om;pOfajr;quftxd ygvmonf/
vlaoaomfvnf; &mZ0ifraoaom uRefrwkdY&Gmuav;ygay/
]]rjrwif ... vmavAsm a&aEG;aomufMu&atmif}}
]]onfrSm 0kdif;aumif;aevkdY ukd&ifacsma& ... awmfhwlrom ac:oGm;}}
taru olYpum;0kdif;ukd zsuf&rSmpkd;ojzifh uRefrukdom wGef;xkd;xnfh
vkdufonf/ bBuD;acsmwkdYtdrfu BuD;awmfwkdYtdrfESifh "m;vG,fckwf vrf;om
jcm;onf/ bBuD;acsmu tdrfa&mufawmh olYorD; tBuD;rukd tarhxHokdY
ajymif;zl;jyKwf wpfyef;uefESifh ajryJavSmfawG tykdYckdif;vkdufonf/
]]pm;[ rxl; ... wkdYawmawmh ay:wkef;ay:cguav; auR;&omyJ ...
nnf;wkdYNrdKUvkdawmh umzDawG vufzuf&nfcsdKawG rwkdufEkdifbl;aygh[m ...}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

121

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ay:wkef;ay:cgqkdonfrSm onfaEGrS &dwfMuodrf;Muaom ajymif;zl;?


ajryJ? uefpGef;O ponfh vwfvwfqwfqwf opfOopfzkwkdYukd qkdvkdjcif;
jzpfygonf/
]]tkd ... bBuD;acsmuvnf; uRefru NrdKUrSmrpm;&wJh awmpmawGukd
ykdBudKufwm ... uRefri,fi,fuqkd&if awmxJrSm ajryJoD;tpkdawG zkwfzkwf
pm;&wmrsm; ... NyD;awmh ukvm;yJyifqkdwm tyifEkwfwJhNyD; tyifvkdufrD;dIY
ypfvkdufwmyJ ... ukvm;yJyifwpfyifvHk; jymusNyDqkd&if ukvm;yJqH uvnf;
usufua&myJ tHus}}
uRefru bBuD;acsm tm;&atmifajymNyD; ajymif;zl;jyKwfBuD;wpfzl;ukd,l
tm;&yg;& pm;jyvkdufygonf/
]]ighwlrukd tJonfawmpdwfraysmufvkdYudk bBuD;ucspfom ... ig
wpfavmwkef;u rdxkdufwkdYtdrfu bkd;tkyfxJrSm nnf;pmygo,fqkdvkdY iSm;NyD;
zwf&ao; ... bkef;BuD;ysHyGJtaMumif; a&;xm;omat ... igjzifh nnf;tb
ukd0efukd vGrf;csufawmfh}}
uRefri,fpOfu awGYBuHKcJhzl;aom uRefrwkdYe,fu bkef;BuD;ysHyGJrsm;
taMumif;ukd ]usm;} 0wKwkduav;wpfyk'f a&TtjrKawr*Zif;rSm a&;cJhzl;onf/
onf0wKuav;xJu Zmwfaumifrsm;rSm uRefrzefwD;xm;aom Zmwfaumif
rsm; r[kwfyg/ e*kd&SdNyD;om; Zmwfaumifrsm;ukd uRefru 0wKwkduav;
jzpfatmif zefwD;jcif;omjzpf\/ usm;0wKwkdxJrS bBuD;OD;0ef qkdonfrSm
uRefrtbESifh nDtpfukdwpf0rf;uGJ awmfpyfonf/ tarwkdY BuD;awmfwkdYu
uRefrwkdYa&SUrSm OD;0ef OD;0efESifh ac:MuaomaMumifh uRefrwkdYarmifESr
wpfawGu OD;0ef [k vkdufac:Mu&mrS yg;pyftusifh jzpfoGm;&awmh\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

122

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

bBuD;OD;0efu uRrf;ypf uRrf;xkd;aumif;onf/ a&SUuRrf;? aemufuRrf;ukd


av;ig;q,fjyefru qufwkdufypfEkdifovkd ab;wkdufvufaxmuf 0g;
ESpfkduf oHk;kdufcefYa&mufatmif rem;wrf; wvTm;vTm; ckefjyEkdifonf/
wpfcgwpf&H uRrf;ukd cyfajrmufajrmufuav; ckefvkduf&if; avxJrSmyif
ESpfywfoHk;ywf vSnfhjyEkdifonf/ uRefrwkdYuav;awG rqkdxm;ESifh? vlBuD;
awGyif bBuD;OD;0efrkdY uRrf;ypfjyvQif yg;pyfta[mif;om;ESifh &ifoyfIarm
&SdMu&onf/
uRefrwkdY jrif;jcHajrmufvufe,f aus;&Gmrsm;wGif bkef;BuD;ysHyGJ[k qkd
vkdufvQif bk&m;yGJ? ausmif;yGJ? tvSLyGJrsm;xuf ykd pnfum;onf/ wpf&Gmh
wpf&Gm tNydKiftqkdif ukokdvf,l vkyfavhvkyfx &SdMuygonf/ {nfhcH r@yf
(wnf;ausmif;) BuD;awG tNydKiftqkdifxkd;um aumif;ayhqkdonfh {,ifusL;
rif;orD;ukdiSm; qkdif;BuD;0kdif;BuD;ESifh ylaZmfwwfMuonf/ wnf;ausmif;xJokdY
0ifvkdufvQif tay:u rkd;xm;aom xef;vufeHYarT;arT;ukd SLIduf&onfuyif
tarmajyaponf/ bkef;BuD;u rnfonfhtcsdefwGif ysHawmfrlonfjzpfap?
aEG&moDyJodrf;csdef waygif;vwGif usif;yavh &Sdygonf/ yJodrf;NyD; ,mcif;
uGufvyfBuD;rsm;u bkef;BuD;ysHyGJawmfuGif;BuD; jzpfoGm;ygonf/ onfuGif;
us,fBuD;xJwGif [kd&Gmonf&Gmu wnf;ausmif;awGu q,fausmif;
q,fhig;ausmif;? bkef;BuD;tavmif;awmfukd jymom'fay:wif tuGufeif;
ylaZmfMuonfh okdif;tzGJYawGu q,fzGJY q,fhig;zGJY/ onfMum;xJ &GmawGu
ukd,fykdif&mEkdif&m avSmfum;? ,drf;? xkd;Zmwf? MunfhcsifyGJuav;rsm;jzifh
wuefwu
vma&mufylaZmfMuygao;onf/
tnmaEGylylatmufwGif
zkefwvHk;vHk;? avmfpyDumoH wnHnH? acR;eHY wvIdifvIdifjzifh MuufysHrus
pnfum;okdufNrdKuf vGef;vSygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

123

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdYe,fwGif emrnfBuD;vSaom *ifh*J&GmrSOD;oef;\ tkyfBuD;rsm;u


bkef;BuD;ysHuGif;v,fwGif ae&m,lxm;wwfygonf/ aumufkd;rsm;ukd pkum
pnf;um? xHk;umzGJYum? csnfumaESmifumjzifh jyKvkyfxm;aom aumufkd;kyf
BuD;rsm;rSm xef;yifBuD;awGavmuf&Sdonf/ acgif;aygif;BuD;aygif;um ykqkd;
uGufaxmifhBuD;jzifh ajymif;zl;zufvdyfBuD; cJaeaom aumufkd;kyfBuD;ukd
armhMunfh&onfuyif acgif;aygif;jyKwfvkrwwfjzpfonf/ qDrD;cHk&Gmu
avSmfum;? Munf&Gmu ESpfukd,fhwpfpdyftu? rkd;ukef;&Gmu OD;a&Tkd;
a':rkd;tu pojzifh &SdMu&m uRefrwkdY O',&Gmuawmh ]ra&TO usm;csDcef;}
okyfjyZmwfrSm tvGefemrnf&onf/ onfvkd ylaZmfonfhae&mrSmawmh
uRefrwkdY&Gmukd ,SfNydKifEkdifaom&Gm r&SdcJhyg/ 'guvnf; uRefrwkdYtb
OD;0efaMumihfyJ jzpfygonf/
bBuD;bkef;BuD;ausmif;wGif usm;0wfkHBuD;&Sdonf/ q&mawmfhpdwful;jzifh
Zmwfwkdufxm;aom ]ra&TO usm;csDcef;} okyfjyZmwftwGuf bBuD;OD;0efukd
usm;tjzpf okyfaqmifa&G;cJh\/ bBuD;OD;0efu usm;0wfkHBuD;ukd 0wfNyD;
vSnf;tpD;ESpfq,f?oHk;q,f twef;vkdufBuD;ukd a&SUuRrf;aemufuRrf;rsm;
ypfum ckefckeful;NyD; ra&TOukdoGm;csDzkdY [efa&;jyonf/ xdyfqHk;vSnf;ay:wGif
uEkwfyef;rsm;jzifh tuGufazmfxm;aom &ufuef;pifBuD;ukdwifNyD; ra&TO
tjzpf okyfaqmifaom bBuD;csdKrkef;u &ufuef;cwfae[ef okyfaqmif
&onf/ &ufuef;pifay:rSmvnf; wu,fh&ufvufp csnfcifawG wef;vef;/
uRefr\ tpfukdESpf0rf;uGJ awmfpyfaom ukda&ToD;ESifh ukdaiGoD;wkdY nDtpfukdu
ewf0wfewfpm;rsm; 0wfxm;Muonfh awmifNyHK;rif;nDaemifvkyfMuonf/
ewf0wfewfpm;qkdaomfvnf;
awmufawmufyyr[kwf/
cyfEGrf;EGrf;
rif;om;0wfESifh aAmif;awmfrSm tpESpfpxkwfxm;jcif;jzifh &,f'Drdwfewf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

124

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jzpfaeMu&jcif; jzpf\/ wu,fhZmwftom;u ra&TOESifh usm;xHrSm&Sdonf/


rif;ESpfyg;u ZmwfykdYrsm;om/
bkd;csdKrkef;BuD;u rif;orD;t0wftpm;zkdz&JESifh qHxHk;twkBuD;ukdxHk;
xm;onf/ rdwfuyf?yg;tkdYeDawGESifhtNydKif EIwfcrf;xlxlBuD;ukd aq;qkd;xm;
vkdufonfrSmvnf; &Jya'gif;cwfvkdY/ ycHk;xufrSm wef;vef;wef;vef;
usaeaom
qHNrdwfyGyGum;um;BuD;rSmvnf;
acgif&rf;yef;eDeD&J&JBuD;u
um;um;pGifhvkdY/
ewfnDaemif
ukda&ToD;wkdYnDtpfukdu
pum;awG
aygufwwfu&ajymum y&dowfukd wa0ga0gESifh yGJusapovkd bkd;csdKrkef;
uvnf; &ufuef;pifrS xkdif&mrx trlt,maygif;pHkESifh [moawG vkyfjy
ao;onf/ bBuD;OD;0efuawmh Zmwf&JUt"duokyfaqmif/ ra&TOukd
usm;ucsDzkdY aemufqHk;vSnf;ay:u qkdif;0kdif;u Adef;armif;wkdufvkdufvQif
wvTm;vTm;ESifh uRrf;awGypfum vSnf;wpfpD;uaewpfpD; ckefysHausmfvTm;
ra&TOqD ta&mufoGm;onf/ tem;a&mufjyefawmh rcsDao;bJ aemufukd
wpfaMumhjyefckefvmonf/ wpfcg ra&TOvufarmif;ukd ukdufqGJ[efjyKvQif
bkd;csdKrkef;u vufawGwqwfqwfwkefum tvkdufoifh okyfaqmifjywwf
onf/
&GmtxGufuwnf;u pvkdufonfhZmwfvrf;rSm bkef;BuD;ysHuGif; t0ifpyf
a&mufawmhrS ra&TOukd usm;uwu,fcsDavonf/ onftcsdefrSmawmh
qkdif;0kdif;u Adef;armif;tMurf;wkduf? ukda&ToD;wkdY nDtpfukduvnf;
ewfpdrf;b0uae rcHcsdrcHom jzpfyHkrsdK;jy? bBuD;OD;0efuvnf; ra&TOukd
&ufuef;pifrS qGJcsum cg;ukdukdufcsDygavawmhonf/ bkd;csdKrkef;u
ajcaxmufESifhvufukd tm;jyKaxmufxm;&if; cg;ukd usm;u ukdufcsDojzifh
'&GwfwkdufygoGm;[ef qwfceJqwfceJ wkefwkef jyvkdufaomtcg

jrefrmusL;ypfzkd&rf

125

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

y&dowfrSm tonf;awGat;ceJ&ifawGzkdceJ jzpfoGm;Mu&awmh\/ uRefrwkdY


&Gmu {,ifusL;rif;orD; nHhcsifnHhrnf/ okdif;tzGJYu olwumokdif;ukd rrDvQif
&Sd&rnf/ wnf;ausmif; wcrf;wem;raqmufEkdifvQif &Sd&rnf/ onfokyfazmf
Zmwftykdif;rSmawmh uRefrwkdY&Gmukd wkEkdifolr&Sd/ wpfcgvmrJjymykqkd;ayr,fh
yGJwkdif;ausmfaom O',usm;jzpfawmh\/
]]ukd0efYb0uvnf; oem;p&mawmh taumif;om;uvm;ath ... olYcrsm
rykpGefqHk;NyD;uwnf;u pdwfawavaygufNyD; xifovkdaeawmhomyJ ...
,mxJukdif;xJvnf; qif;csifrSqif;om ... onfwkef;u wkdYe,fu bkef;BuD;ysH
b,fvkdaygrSef;rodbl; ... tJom olYwpfoufjzifh usm;vkyfpm;oGm;awmhom
yJ}}
bBuD;OD;0ef\ZeD; tarBuD;rykpGefukd uRefrwkdYrrDvkdufyg/ okdYaomf
uRefri,fi,fuwnf;u taryHkckdif;wwfojzifh emrnfukdawmh usufrdae
onf/ tvkyfwpfckukd uRefru earmferJhvkyfrdvQif taru yHkckdif;wwf
ygonf/
]]rykpGefvkyf rvkyfeJY}}
onfyHkckdif;ukd tNrJajymwwfojzifh uRefru ar;MunfhcJhzl;ygonf/
]]a[mawmf ... rykpGefqkdom usm;ukd0efr,m;aygh ... ol tysdKaygufwkef;
u odyfysmom ... rkd;ukef;bk&m;yGJ oGm;csifvkdY ratrodatmif nusrS
ckd;vkduf&omav ... tJom vomomrSm ujyifay: azG;azG;BuD; rSefrSwfNyD;
qGJvkdufom rathrsufcGufBuD; jzpfaeyga&mvm;ath ... tJomukd ajymomaygh
... 'g wkdY&Gmu yHkckdif;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

126

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdY &Gma&mufvQif bBuD;OD;0efukd &SmazGNyD; uRrf;ypfjyckdif;&onfrSm


tarm/ bBuD;OD;0efu wpfcgwpf&H pdwfvkdvuf& uRefrwkdYpk&yf
anmifyifBuD;atmufvmNyD; ESpfywfuRrf;oHk;ywfuRrf;awG xkd;csifxkd;jyae
wwfonf/ wpfcgwpfavusawmhvnf; uRefrwdkYukd atmfaigufvTwfwwf
jyefonf/ trSefrSm bBuD;OD;0ef\pdwftajctaeukd uRefrwkdY em;rvnfcJhjcif;
omjzpf\/ aemif uRefr BuD;jyif;vmawmh cHpm;em;vnf wwfcJh\/
]]nnf;wkdYtb OD;0efu olYr,m;ol odyfcspfwmuvm; ... cspfvGef;vkdY
rykpGefukd bmtvkyfrS cdkif;omr[kwfbl; ... rykpGefuvnf; uHaumif;vGef;vkdY
xifyg&JU ... taoapm&Smo,f ... rykpGefqHk;o,fhnu ukd0ef &GmrSmr&Sdbl;
wpf&Gma&mufaeom ... rykpGefu aumufumiifum zsm;emNyD; aoomav ...
tJom &GmuewfjyKpm;omvkdY ajymMuo,f ... rykpGefukd &Gmu ewfuawmf
roef;u
awmifNyHK;rif;nDaemif
aumufo,fqkdNyD;
ewfa&pif
aomufckdif;omukd;[ ... ukd0efu taomufrcdkif;bl; ... olY r,m;ukd
ewfr,m; tjzpfrcHEkdifbl; qkdo,fhNyD; ewf0ifr,fBuH&if awGYorQvlukd tukef
wkdif;xGmvTwfomyJ ... rif;nDaemifukdvnf; olY r,m;rS a&G;aumuf&yghrvm;
qkdNyD; t&GJUwkdufom ... tdrfrSm 0ufom;csnf; csufpm;omav ...
rykpGefukdvnf; auR;omyJ ... tJomeJY vlawGu 0ufom;pm;vkdY rykpGef
aoomvkdY ajymMuom]]
]]'gjzifh bBuD;OD;0ef usm;vkyfawmhaum rif;nDaemifu rjyKpm;bl;vm;}}
]]tJo[m ajymrvkdYbJ ighwlr&JU ... ukd0efu [kdwkef;u uRrf;awGbmawG
[kwfwdywfwdypfwwfomr[kwfbl; ... igtodqHk;aygh vlu vlnufvlat;
&,f ... 'gayrJh iwkdY&Gmu ra&TOusm;csDcef; vkyfr,fqkdawmh q&mawmfu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

127

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukd0efYukd wef;a&G;omyJ ... oluvnf; vkdvkdcsifcsif vkyfomygyJ ...


usm;0wfpHkBuD;eJY q&mawmhfausmif;ajrmufbuf o&ufawmBuD;xJ uRrf;xkd;
usifhaeo,f Mum;wmaygh ... 'gayodonfavmufpGrf;vdrfhr,fvkdY b,fxif
MuyghrvJ ... wu,fhyGJusawmhAsm a&SUuRrf;awG aemufuRrf;awG qkdomrsm;
axmif;axmif;xvkdY ... igawmif tHhMordao;w,fqkd ... tif; ... &Gmu
ajymMuomjzifh ukd0efukd wu,fhewfusm;u 0ifpD;ovkdvkd ... 'gawGu
,Hk&cufygo,f ighwlr&,f ... ukd,frjrif&wJh avmuom;awGawmhjzifh&if
bBuD;uawmh uif;uif;aecsifomyJ}}
ajymif;zl;zufvdyfBuD;ukd IdufIdufzGmaeaom bBuD;acsmukd ai;Munfh&if;
uRefrrsufpdxJrSmawmh bBuD;OD;0efukdyJ jrifa,mifaerdonf/ bBuD;OD;0ef
qHk;awmh &GmrSm ra&TOusm;csDcef; okyfazmfZmwfvnf; wpfcef;&yfoGm;
cJhygonf/ ra&TOESifhawmifNyHK;rif;nDaemifukd BuHK&mus&mvlu okyfaqmifEkdif
aomfvnf; usm;vkyfrnfhol r&Sdawmhjzpfonf/ uRrf;rypfwwfwm
wpfckwnf;ESifhyif uRefrwkdY&GmrS usm;ZmwfvkdufBuD; aysmufqHk;oGm;&awmh\/
usm;0wfkHBuD;uawmh bBuD;bkef;BuD;ausmif;rSm tckxd &Sdaeygao;onf/
aqG;vSa&mhrnf/
]]ajryJavSmfuav; pm;OD;[ ... tpkdavSmfuav; <uyfqyfcsdKtdvkdYAsm;}}
bBuD;acsmtajymESifhyif
uRefrrSmt&om&SdvSygNyD/
bBuD;acsm\
orD;rsm;u uRefrukd 0kdif;NyD;MunfhaeMuonf/ uRefr 0vmonfhtaMumif;?
rrxdkufwkdYxHrS uRefrpmrsm;ukd zwf&onfhtaMumif;? &GmeD;csKyfpyfu
vlawGukd <um;&onfhtaMumif; pHkaeawmh\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

128

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tif; ... nnf;uawmh bBuD;uHajr;tyDoqHk;ygyJat ... igMum;yg


o,f ... iwkdY&Gmu vlawGtaMumif; a&;aeomqkd ightaMumif;vnf; a&;OD;
[}}
tm;yg;w&BuD;qkdvkdufaom bBuD;acsmukd zswfceJ uRefrvSrf;Munfh
vkdufrdygonf/ tbxHrSynmoif,lcJhonfqkdaom? &GmvlBuD;tjzpf tESpf
ESpfq,favmuf wm0ef,lcJhaom? om;orD;q,fa,mufukd vkyfauR;orI
jyKcJhaom? awmifolBuD;wpfykdif; vlBuD;wpfykdif; bBuD;acsmtaMumif;ukd uRefr
a&;p&mawG&Sdygonf/ wpfcsdefu &yfa&;&Gmwmrsm;ukd OD;aqmifOD;&Guf
jyKcJhaom olwkdYtawGYtBuHKuvnf; rao;vSyg/ v,fvkyfolv,fykdifa&;?
v,f,majroD;pm;csxm;a&;? trawmfaMu;&&Sda&;? acwfajymif; awmfvSefa&;
ponfh ta&;awmfyHkxJu orkdif;ZmwfkyfjzpfcJhol/ t*Fvdyfacwf? *syefacwf?
t*Fvdyfjyef0ifacwf?
vGwfvyfa&;&NyD;acwf?
a&mifpHkolykefacwf?
tdrfapmifhtpkd;&acwf? jynfaxmifpktpkd;&acwf? awmfvSefa&;aumifpDacwf?
ygwDaumifpDacwf pojzifhacwfaygif;pHkukd olwkdY awGYBuHKjzwfoef;cJh&zl;onf/
vvoo? yyu? or0g,r/ qefwpfjynfwpfrwf rSonf ,aeYumvtxd
tnmaus;vuf\
&ifckefoHawGukd
&ifqkdifrQa0
cHpm;cJh&zl;onfh
bBuD;acsmtaMumif;ukd uRefr pmwpfyk'fwnf;jzifh a&;zGJYzkdY rvHkavmufEkdifyg/
]]bBuD;acsmtaMumif;awGukd uRefra&;rSmyg ... uRefr wu,fa&;rSmyg}}
tJonfnu tawmfnOfheufrS uRefrjyefjzpfcJhonf/ uRefracgif;xJrSm
awmh bBuD;acsm ajymvkdufaom pum;awGxJu tawG;tac:awG? yHk&dyfawG
pD&&Djzifh ygvmonf/ tdrfa&SUwvif;jyif pum;0kdif;uawmh wkd;raygufEkdif
pnfum;aeqJ/ pum;0kdif;rSm cP0ifxkdifNyD; uRefr tdyfaysmfoGm;cJhonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

129

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tJonfnu uRefr\tdyfrufxJwGif usm;0wfkHBuD;ESifh rm;rm;BuD;&yfvsuf&Sd


aom bBuD;OD;0efygonf/ oa&mBuD;ckdif;onfhESpfawGrSm abmhpukdif;&GufawG?
ebl;&GufawGukd jyKwfpm;aeMuaom uRefrwkdY &Gmu vlawGygonf/ NyD;awmh
bBuD;acsmvnf;ygonf/
vuav;wpfjcrf;atmufu rvif;wpfzHkvif;wpfzHk &Gmuav;\
oef;acgifumvukd tdyfrufrsm;jzifh uRefr jzwfoef;cJh&onfaum/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

130

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(9)
]]atmuf tD; tD; tGwf}}
uRefrtdyf&mutEkd;rSm vif;MuufwGefoHawG Mum;ae&NyD/ onfvkd
wdwfqdwfat;csrf;aom &Gmuav;\ vif;MuufwGefoHukd uRefr rcHpm;
cJh&wm MumNyD/ [kdtdrfonftdrfrS Muufrsm;uvnf; wcJeuf wGefMuonfrkdY
tqufrjywf &SdvSonf/ onfvif;MuufwGefoHu edAmefaqmf? &GmaqmfwkdY
xufyif ykd c&D;a&mufvSonf/ awmvkyfief;cGif oGm;MuzkdY wpf&GmvHk;ukd
ykwfEId;vkdufaom toHrsm;yif jzpfonf/ aus;vufawm&Gmrsm;\ eHeufcsdefcg
aw;oHomvnf;jzpfonf/ MuufwGefoHukdyif A[kd&fjyKae&aom uRefrwkdY
&Gmuav;\ em&Darmif;acgufoHvnf; jzpfawmh\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

131

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

onfvkdaEG&moD yJodrf;csdefu awmifolawGtzkdY tvkyfvIdifvIdifBuD;


rsm;Muaomtcsdef jzpfonf/ vkyf&ukdif& tqif;&J tyifyef;qHk;umvvnf;
jzpfonf/ rkd;wGif;rSm xGefMux,fMu? pkdufMuysdK;Mu? wpfaqmif;vHk; aygif;
vkdufMu? ykd;owfMuESifh/ tckvkd oD;ESHay:csdefrSmawmh awmxJu xGuforQ
oD;ESHukd &dwf[,f? odrf;[,f? o,f[,f? ykd;[,fESifh tdrfwvif;xJ ta&muf
o,fMu&onf/ wvif;xJ a&mufkHESifh rNyD;yg/ tcgrJhvmwwfaom av?
rkd;uvGwfatmif ukd,fhusDxJ? ykwfxJ? awmif;xJa&mufzkdYu ykdta&;BuD;
ygonf/ onfawmh &orQ oD;ESHuav;awGukd wvif;xJcif;NyD; yJe,fMu?
jymMu? wD;Mu? vSef;Mu? avSYMuESifh wpfESpfpm twGuf pkaqmif;Mu&onf
r[kwfvm;/
]]rrxkdufwkdY awmoGm;MuawmhrvkdYvm;}}
xrif;tkd;awmif; wjyifjyif? acgif;aygif;wwifwif vkyfaeMuaom
rrxdkufwkdY nDtpfrukd uRefru vSrf;ar;vkdufonf/
]]at; ... nnf;tdyfOD;av vif;rSvkdufcJh ... wkdY rodef;xDwkdYtuGuf ajryJ
qGwfMurSm ... nnf;odo,frIwfvm; ... o&ufwpfyiftuGufawGav}}
o&ufwpfyiftuGuf qkdonfrSm uRefrwkdY&Gm ta&SUcyfvSrf;vSrf;rS
o&ufkdif;yiftkdBuD; wpfyifwnf; xD;wnf;&Sdaejcif;ukd tpGJjyK ac:jcif;
jzpfonf/ &Gmhtjyif ukd;awmifjynfhbk&m;teD;&Sd ajruGufrsm;ukd bk&m;ukef;
tuGuf? [kdwkef;u claumifawG trsm;BuD;usoGm;cJhzl;aom ajruGufrsm;ukd
cluefuGuf? ocsKif;ukef;ta&SUbuf MumyiftkdifBuD;teD;&Sd ajruGufrsm;ukd
Mumyiftif;uGuf pojzifh ac:Muonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

132

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tif; ... tif; uRefrodw,f vkdufvmcJhr,f}}


uRefri,fpOfuvnf; onfvkdyJ tNrJvkdufoGm;wwfonf/ yJodrf;csdef
rSmawmh usD;apmifhMuufESifavmufom usefwwfaom &GmxJrSm vlol
wdwfqdwfaewwfonf/ onfawmh vlolawG pka0;aom awmokdY uRefr
vkduf aqmhwwfygonf/ awmxJrSm EGm;ausmif;Mu? aumufoif;
aumufMu&if; uRefrwkdY EGm;pD;wrf; upm;onf/ ajrqHcJvHk;BuD;awGESifh
wpfa,mufwpfa,muf xkum cJppfwkdufwrf; upm;onf/ xif;ajcmufawG
pkNyD; ajryJoD;tpkdawGukd rD;zkwfwrf;upm;onf/ aqmhtm;& armvQifawmh
uefoif;qHkay:wGif&Sdaom xrif;tkd;awmif;? [if;tkd;awmif;ukd zGifhpm;onf/
xrif;Murf; rmrmcJcJBuD;ESifh ig;ydaxmif;? ig;ydaumifrD;zkwf? ikwfoD;
tawmifhvkdufESifh MuufoGefeDwpfukduf pm;&onfyifvQif Nrdefvkdufonfh
jzpfjcif;/ NyD;vQif jrLtkd;xJua&ukd wpfusdKufarmhaomufvkdufvQif ewfok'g
ukd rSD0Jvkduf&ouJhokdY t&m&m NyD;jynfhpHkoGm;&awmh\/ 'gonfyifvQif
awmxrif; awm[if; jzpfawmh\/ wpfcgwpfav tcif;&Sifu
aumufnif;aygif;? rkefYzufxkyf tp&Sdonfh rkefYyJoa&pmrsdK;ukd auR;wwf
onfvnf; &Sdygonf/
]]rxl;wkdYom;trd Ekd;MuNyDvm; ... xMu xMu ... BuD;awmf
EGm;EkdYusdKxm;o,f}}
rsufpduG,foGm;onfhaemufawmif BuD;awmfu EGm;EkdYusdKEkdifao;owJh
vm;/ BuD;awmfuawmh olYrD;zkdacsmifuav;ukd tvGwf&aeNyD; jzpf[ef
wlonf/ uRefrvnf; EGm;EkdYwpfcGufaomufNyD; awmxJxGufcJhonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

133

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tar ... tawmfuav;aerS vkdufcJh ... awm&ausmif;awG oGm;&


atmifvkdY}}
awmxJrSmawmh vlawG azG;aeonf/ cyfvSrf;vSrf;rSae uRefrukd
atmf[pfEIwfqufMuawmh b,folb,f0g roJuGJbJ uRefruvnf; jyef
EIwfqufvdkufonf/ ajryJcif;pdrf;pdrf;awG Mum;rSmawmh wpfukef;ukef;ESifh
ajryJEIwfMu? yJ&dwfMu? EGm;pm&dwfMu awmvkyfief;ukd acgif;razmfpwrf;
vkyfukdifaeMuaom uRefraqGrsdK;awG/ uefoif;aygifukdcG vSnf;vrf;
aygufaeaomvrf;rSm xif;ajcmufpnf;BuD;&Gufjyefvmaom t&G,fawmf
rdef;rBuD;ukd uRefrawGYvkduf&awmh tHhMooGm;rd\/
]]jryk ... r[kwfvm;}}
]][kwfyawmf}}
rsufESmukd tkyfrkd;xm;aom xif;pnf;BuD;Mum;uae uRefrukd vSrf;Munfh
onf/ olrSwfrdyHkr&/ uRefruvnf; wrifrajymbJ &yfaevdkufonf/ cPae
awmhrS vuf0g;ESpfzufukd jzef;ceJ kdufcsvkdufNyD; atmfygavawmhonf/
]]rxl;rIwfvm; ... awmuf ... tHhcsufawmhf ...}}
acgif;ay:u xif;pnf;BuD;ukd uefoif;ay:ypfcsNyD; uRefrvufawGukd
tm;&yg;& qGJnpfygawmhonf/
]]nnf;vnf; ydefvkdufwm jryk&,f ... renf;BuD;ukd Munfh,l&w,f}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

134

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]][kwfomayghath ... nnf;wkdYvkd Nidrf;rSrNidrf;bJ ... igujzifh wpfar;xJ


ar;ae&omygat ... awmuf ... rxl;BuD; ... acsmvkduf cefYvkdufo,fh
aumifrBuD; awmuf ... [if; awGY&om 0rf;omcsufawmhfat ...}}
uRefrukdawGY&wm olwu,f0rf;omaeyHk&onf/ awmufwpfacguf
acgufvkyf&if;u rsuf&nfawGvnfvmonf/ jrykonf uRefrESifh aqmhazmf
aqmhzuf &G,fwl&G,fwef; jzpfonf/ tckawmh qHyifarT; eDaMumifaMumif
zGmvefBuJESifh rnf;eufydefvSDajcmufuyfaeaom yHkyef;oPmef wkdYu
uRefrxuf toufq,fjyefavmufBuD;onf xif&\/
]]aeYv,fusrS nnf;wkdYbuf vmcJhr,f ... uav; b,fESa,muf&NyDvJ}}
]]wpfa,mufrS r&Sdawmhbl;}}
]][if}}
uRefr tawmfhukdtHhMooGm;onf/ uRefr&Gmjyefwkdif; uav;awG wkd;vdkY
wGJavmif;ESifh zdkoDzwfoD EkdifvSaom olYukd tNrJvkdvkd jrifawGYaecJh&onf
r[kwfvm;/
]]uJ ... uJ oGm;awmh nnf;rSm xif;pnf;BuD;eJY}}
]]aumifr ... nnf; wu,f aeYv,fvmrSmvm; ig ajryJeJYxef;vsuf
aMumfxm;r,faemf}}
uRefri,fi,fu ol ,l,lvmwwfaom ajryJxef;vsufaMumfukd
rufpufrSef;od ajymjcif;jzpfonf/ jrykonf i,fpOfu uRefrqkd;rsdK;ukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

135

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tcH&qHk; oli,fcsif;jzpfonf/ i,fi,fu kyfuvnf;qkd;? npfuvnf;


npfywfrkdY olYukd uRefru tzufrvkyfrSm pkd;&Smonf/ wpfzufESifh wpfzuf
tNydKifupm;awmhrnfqkdvQif uRefrESifh pef;&Dru acgifolBuD;vkyf&onf/
usef aemufvkdufvkyf&rnfh olawGu ESpfa,mufwpfwGJ? ESpfa,mufwpfwGJ
vlzGuf&onf/
]]ESif;qDeJYpy,f}} ]]ywjrm;eJYjr}} ]]a&TeJYaiG}} pojzifh zGufvmvQif
uRefrwkdYu ESif;qD? ywjrm;? a&T pojzifh a&G;&onf/ ukd,fhtrnfrSnfhcJholu
a&G;vkdufolbufawmfom; jzpf&onf/ jryku uRefrbufu tNrJaecsifonf/
olu uRefrukd cspfcifonfuwpfaMumif;? tupm;jzpfaom uRefrbufu
tEkdif&wwfonfuwpfaMumif;rkdYyif/ uRefr &Spfwef;vm;? ukd;wef;vm;
ta&mufwGif ol tdrfaxmifusonf/ &onfha,musfm;u r[efojzifh
qif;&JNrJqif;&J? uHqkd;NrJ qkd;ae&&Smaom jrykukd uRefr tvGefoem;onf/ olY
taMumif;ukd aeYv,fusrSyJ uRefr ar;&jref;&ayawmhrnf/
]]a[; ... rxl; vma[h}}
ajryJcif;Mum;xJrS acgif;aygif;BuD;ESifh rwfwyf&yf t&D;odef;xDu
uRefrukd vSrf;ac:onf/ awmxJrSmawmh wcsdKUtuGufawGu yJawGEkwfNyD;
ajrom;awGyif ajcmuftufaeNyD/ xkdokdYaom tcif;vyfawGMum;wGif
awmif;uav;awG cg;apmif;csdwfNyD; aumufoif;aumufaeMuolawG&Sdonf/
aumufoif;aumufuvnf; aocsmaphpyfpGm ZGJcwfaumufvQif wpfESpf
ajryJESpfawmif; oHk;awmif; &wwf\/ bk&m;yGJ ausmif;yGJ tvSLyGJtwGuf
&GufMurf;a&usdK0wfpHk wpfqifpmawmh tomuav; &onf/ aumufoif;
aumufrsm; rsufpdvQH usefae&pfwwfaom yJaph? yJawmifh uav;awGrSm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

136

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rkd;OD;uscsdefwGif yJyifaygufawG aygufvmonf/ rkd;uav; wpfNydKufESpfNydKuf


us ajruav; rpkdYwpkdwGif yJyifayguf vkdufEIwf&onfrSmvnf; aysmfp&m
aumif;ygonf/ &Gmu yJyifaygufukd okyfpm;Mu? tcsOfwnf pm;Muonf/
oD;ESHukefvQif awmxJwGif EGm;rsm;ukd onftwkdif; vTwfxm;avh&Sdygonf/
uefoif;qHkwGif &dwfNyD; usefae&pfwwfaom csOfaygifyifawGukd EGm;awGu
pm;onf/ EGm;pm;usefaom ikwfuav;awGu csOfaygiftwuf jyefxGuf
onf/ xkdcsOfaygifwufuav;awGukd uRefrwkdY&Gmu EGm;Zikwf (EGm;pmikwf)
[kac:onf/ onfcsOfaygifEGm;Zikwfcsufuawmh Muufom;ESifh rvJaygif
qkdonfh txJuyif jzpfonf/
]]t&D;odef;xD ... bmauR;rSmwHk;}}
uRefruar;awmh t&D;odef;xDu NyHK;onf/ uefoif;ay:wifxm;aom
awmif;BuD;ukd ar;aighjy&if; tm;&yg;&BuD; ajymonf/
]]wkdufqkdifcsufawmh ighwlrES,f ... raeYnurS pdwful;&NyD; yJvGef;aph
uav; xjyKwfo,fhNyD; onfreuf aumufnif;aygif;vmcJhomawmf ...
nnf;tBudKufaygh vm ... vm}}
uRefrwkdY&GmawGbufu ajryJtpkdufrsm;onf/ tckawmh yJaps;uvnf;
aumif;vmNyDrkdY yJvnf;pkdufvmMuNyD/ yJeDjym;? yJaxmywf? yJMum;? yJpmO?
yJydpyf? yJvGef;? ukvm;yJ pojzifh trsdK;pHkvifvS\/ cgwkdif;pkdufaeus yJrsdK;
awGtjyif tdEd,bufrSrsdK;rsm;ukd aemufxyf prf;oyfpkdufysdK;vmMuwm
awGvnf;&Sdonf/ yJ\rlvtrnfukd rac:wwfMuaom uRefrwkdY&Gmuawmh
olwkdYbmomolwkdY trnfawG ay;xm;vkdufMuNyD/ emrnfay;aumif;olawGrkdY
olwkdYay;aom trnfom wGifaeygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

137

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]onfyJu xdyfuav;em;rSmrS trJuGufuav;ygvkdY rsufESmrnf;wJh ...


wcsdKUuvnf; aygifcsdefvkdY ac:MuomyJ ... onfyJuawmh vHk;arsmarsmav;eJY
rsufpduav;ESpfvHk; wyfxm;ovkd uGufMum;uav;qkdawmh ypfwkdif;axmif
wJhawmf ... a[m[kdyJusawmh ta&mifu r,foDv&Sif ouFef;a&mifeJYwlvkdY
r,foDv&SifyJwJh ... a[mo[musawmh tysdKBuD;yJwJhawmf olu t&Guf
atmufykef;oD;om ... yJcif;ukd jzef;MunfhvkdYuawmh bmyJoD;awmifhrS rjrif
&bl; ... t&Gufukd vSefavSmMunfhrS jrif&om ... &SufwwfvkdY atmuf
ukyfukyfuav;aeomrkdY tysdKBuD;yJ ac:vkdufMuomyJ ...}}
olwkdY&Sif;jyrS yJvHk;uav;rsm;\kyfvHk;u ykday:vmygonf/ ykd
vdkufzufnDvmygonf/ tac:&cufaom pum;vHk;rsm;ukd toHzvS,f&mwGif
uRefrwkdY&Gmu wu,fuRrf;usifMuonf/ jrif;jcHNrdKUrwD;0kdif;vkd oHpHkwD;0kdif;ukd
a*:*DBuD;awG? NcHpnf;dk; tckdiftrmum&Hjcif;r[kwfbJ 0g;vHk;wpfvHk;wnf;
wef;xm;jcif;ukd uRJqD;ewm; (uRJEGm;r0ifatmif wm;jrpfxm;jcif;) olBuD;
OD;pGef rsdK;,lpkduf&mu yGm;vmaom o&ufrsdK;ukd OD;pGefo&uf pojzifh
vG,fovkdusovkd ac:Mu&mu trnfwGifoGm;wmawG trsm;BuD;&Sdonf/
]]rxl; ... nnf;tara&m}}
]]aemufu vdkufvmrSmt&D;&JU ... uRefru ajryJEkwfwm MunfhcsifvkdY
apmxGufvmwm}}
]]iwkdY awmifolrsm; qif;&JvSaygh ighwlr&,f ... 'djyif[m rMunfheJY
aeylpyfcg; vkyfpm;ae&omukdu EHk;csdvkdY ...}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

138

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aumufnif;aygif;pm;&if;jzifh t&D;odef;xDukd uRefr ai;Munfhvkdufrd


ygonf/ tjzLESifhteuf a&maxG;aeaom qHyifMurf;Murf;BuD;awGu
acgif;aygif;atmufuae
jyLxGufaeMuonf/
ndKarSmifMurf;wrf;aom
tom;t&nfu om;a&wpfcsyfvkd wif;aumhvkdY/ ajczaemifhawGrSm tufuGJ
aMumif;&mawG IyfaxG;aeovkd tom;rmawGuvnf; xkwufvkdYaeonf/
okdYaomf t&D;odef;xDukd Munfh&onfrSm usef;rma&;awmh aumif;yHk&onf/
uRefrrSwfrdoavmuf t&D;odef;xDwkdY ZeD;armifESHukd awmxJrSmyJ tawGYrsm;
ygonf/
]]ba'G;Pfa&m ... aeaumif;vm;t&D;}}
]]aumif;yghawmf ... nnf;ba'G; awmfMum yJvSnf;vmwkdufOD;rSmyg ...
a[m a[m ajym&if;qkd&if; vmygNyDawmf ...}}
acgif;aygif;BuD; acgif;jrKyfaeatmifaygif;xm;NyD; tusryg ausmajymif
ajymifBuD;ESifh vSnf;armif;vmaom ba'G;Pfukd uRefr awGYvkduf&onf/
tem;ukda&mufawmh uRefru bmrajymnmrajymESifh uefoif;qHkay: rwfwyf
&yfum ba'G;mPfvSnf;a&SUwnfhwnfhrSaeNyD; uifr&mukd xkwfcsdefvkduf
onf/ ba'G;mPfu vSnf;ay:rS 0kef;ceJ ckefqif;um ]rvkyfeJY ... rvkyfeJY}
[k vufwm;um atmfygawmhonf/ uRefru oabmusNyD; w[m;[m;
&,fawmh ba'G;mPfu uRefrukdvufndK;xkd;NyD; b,folwHk;[k t&D;odef;xD
ukdar;onf/
]]b,folvdrfhrwHk; ... awmfhwlr ukd&ifndKUorD; rxl;av}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

139

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

onfawmhrS ba'G;mPfu pdwfayghyg;oGm;[efjzifh uRefrukd pum;ajym


azmf&awmh\/
]]raemufprf;ygeJY rxl;&m ... "mwfyHkrsm;awmh ighwpfouf tkdufrcH
csifqHk;yJ}}
]][if ... bmjzpfvkdYvJ ba'G;&}}
]]nnf;wkdY tJonf uJrvmqkdomBuD;ukd igr,HkvkdYbJ}}
]]trf}}
]][kwfo,fav ... nnf;pf;pm;Munfh vlwpfa,muf&JUyHkukd onf[mBuD;u
b,fES,fhvkyfNyD; ,lomwkef; ... "mwftm;jyif;vkdYomvQif ighyHkBuD; olYxJ
ygoGm;om rIwfzl;vm; ... igu vltkdvlrif;rkdY eJYwJhwJh&,f ... olYtzJhvnf; rcH
Ekdifbl; ... nnf;wkdYtrsdK; ukdbkdat;Munfhygvm; ... olYom;awG orD;awGu
zath"mwfyHk csdwfcsifvScsnfhqkdomeJY "mwfyHktkdufcH vdkufygo,f ...
bmMumwHk; qHk;ua&mrIwfvm;ath ... toufmPfapmifh owJh ighwlr&JU
ighawmh "mwfrkdufvkdufygeJYat ...}}
rsufpdrsufESm tysufysufjzpfaeaom ba'G;mPfukdMunfhNyD; uRefrrSm
&,fcsifpdwfxuf ykd pdwfraumif;jzpfoGm;rdawmh\/ onfbufacwfrSmawmh
uRefrwkdY&Gmuav;onf odyfacwfaemufrusawmhyg/ &GmxJwGif kyfjrif
oHMum;tjzLtrnf;uav;awG &SdaeNyD/ &Gmawmifykdif;rSmvnf; AGD'D,kdkH
&SdaeNyD/ NrdKUESifhul;vl;qufoG,frIawGvnf; ykdrsm;vmygNyD/ okdYaomf
ba'G;mPfvkd t,ltpGJ BuD;vGef;? kd;vGef;? tvGef;olawGvnf; &SdNrJ&Sd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

140

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aeonf/ trSefajym&vQif ba'G;mPfESifh t&D;odef;xDukd vSnf;uav;


aemufcHxm;NyD; uRefr "mwfyHkkduf,lcsifvSygonf/ wpfoufvHk; ajrBuD;ESifh
EGm;ESifhzuf kef;cJh&&Smaom tnmoltnmom; awmifolBuD;ZeD;armifESH
tjzpf rSwfwrf;wifxm;vkdvSygonf/ okdYaomf uRefr bmrS rwwfEkdifyg/
uifr&muav;ukdom tomodrf;xm;vkduf&awmh\/
ba'G;mPfonf tazh\ nD0rf;uGJawmfpyfonf/ &GmrSmyifarG;? &GmrSmyif
tdrfaxmif&ufom;jyKum
tcktcsdeftxdvnf;
&GmrSwpfz0g;rcGmaom
wu,fhawmom;BuD;ppfppfjzpfonf/ wpf&Gmwpfaus;ukdyif ntdyfnfYae
tvnfroGm;ay/ taMumif;rSm wpf&yfwpf&GmwGif olaooGm;rSm pkd;
jzpfonf/
]]igawmh ukd,fh&GmocsKif;rSmyJ aocsifo,f ... 'grS ukd,fh&GmrSmyJ
vl0ifpm;jyefjzpfrSm ... rawmfvkdY wpf&GmoGm;ao&if aemufb0us olrsm;
&GmrSm ig vloGm;jzpfawmhrSmaygh}}
rQtxd t,ltpGJBuD;aom ba'G;mPfygay/ wpfcguvnf; tazu
olYnDvldk;vltukd NrdKUa&mufzl;atmif[kqkdum uRefrwkdYqD ZGwftwif; ac:
vmcJhzl;onf/ tazu bk&m;awGvnfykdY? aps;awGO,smOfawG vkdufykdY&if;
NrdKUutpmawGvnf; wpf0BuD;auR;onf/ okdYaomf &GmjyefykdYzkdYcsnf; wGifwGif
BuD; ylaeavawmh\/
]]NrdKUrSm igraewwfbl; ... armawmMuyfwyfBuD; ... tqkd;qHk;u um;oH
awGMum;NyD; tjyifbuf oGm;r&omyJ ... pdwfqif;&Jcsufawmh}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

141

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tjyifbufqkdonfrSm tdrfomoGm;onfhudpukd qkdvkdygonf/ uRefrwkdY


&GmwGif tdrfwkdif;tdrfwkdif; tdrfom&,fvkdY r&Sdwmrsm;onf/ tdrfomxm;vQif
&Gmnpfywfonf[k t,l&SdMuonf/ &GmhtjyifxGufum csHKBudKcsHKMum; udpNyD;pD;
wwfMu\/ ba'G;mPfu uRefrwkdYtdrfrSm tdrfomoGm;r&qkd tazu
NrdKUtpGeftxd vkdufykdYay;onf/ 'gvnf; oGm;r&[k ba'G;mPfu qkdonf/
]]um;oHawG Mum;ae&ao;o,f ... tJonfum;oHawG Mum;ae&orQ ig
b,fvkdrS oGm;&rSmrIwfygbl; ukd&ifndK&,f ... ighukd &GmjyefydkYygawmh}}
rsuf&nfvnf&GJ jzpfvmaom ba'G;mPfukd oem;NyD; aemufqHk;awmh
tazu &Gmukd jyefvkdufykdYay;&ygonf/ okdYaom ba'G;mPf\ taMumif;
ukd odaeonfrkdY uRefr olYukd "mwfyHkkdufzkdY rBudK;pm;jzpfwmyJ jzpf\/
]]ba'G;wkdY onfESpf bmawG pkdufMuwmvJ}}
]]ajryJ yJpkdufo,f ... yJeDjym;uav;vnf; wpfuGufBuJvkdufao;&JU ...
tdrfpm;zkdYaygh ... rESpfwkef;u olrsm;vkyfvkdY ukvm;yJ oGm;pkdufvkdufygo,f ...
IH;vkdufom cGufcGufukdvefua&mhyJ ... rHk&Gmbufr,f uvajyursdK;vkdY
ajymMuomygyJat ... rHk&Gmawmh jzpfomaygh ... bmuGmvkdYvnf;awmh
rodaygif ighwlr&,f ... iwkdY&Gmusawmh rjzpfbl;[ ... usvkdufo,fhykd;
qkdomrsm; ... tDvefbkd;eJY rGJomygyJ ...}}
uRefrwkdY&Gmu onfvkdpum;qef;awGvnf; Mum;&wwfonf/ tdEd,
ukvm;yJrsdK;awG? rHk&Gme,fbufwGif jzpfxGef;atmifjrifaomaMumifh uRefrwkdY
qDuawmifolrsm;u rsdK;0,fpkdufMujcif; jzpfonf/ pkdufysdK;enf;pepfuGmovkd
a&ajrobm0uvnf; uGmjcm;yHk&ygonf/ rHk&Gme,fbufuawmh pdkufysdK;a&;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

142

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukd pepfwusESifh acwfrDrD vkyfEkdifukdifEkdifaeMuNyDr[kwfvm;/ uRefrwkdY


&Gmuawmh rHk&Gmavmuf acwfrrDao;yg/ awmifoltm;vHk; avSBuD;xkd;
kd;kd;awGrkdY ykd;owfaq;ukdyif a0zefcGJjcm; roHk;pGJwwfMuao;aMumif; odom
onf/ ba'G;mPfpum;xJu tDvefzkd;qkdonfrSm tDvefqyfjymrIefYukd
ykd;owfaq;tjzpf 0,f,loHk;pGJMujcif;ukd ajymjcif;jzpf\/
]]ukdomarmifh aumif;rIayghawmf romBuD; ... olYoruf&Sdo,fh rHk&Gm
oGm;vnf&if;u xGifcsvkdufomav ... avAkdykd;owfaq;qkdvnf; 0,fvkduf&
... bl;aq;qkdvnf; jzef;vkduf&eJY r&aygifawmf ... aemufqHk;awmh iatmf
xGifo,fhenf;u [kwf [kwfao;awmh ... qyfjymrIefYawG a&azsmfNyD; zsef;rS
ykd;uaoawmhomav ... qyfjymrIefYawmif wjcm;wHqdyfr&bl;&,f ...
tDvefrS&om ... ykd;utDNyD; vefuso,fqkdo,fh edrdwf,l&om ...}}
]]iatmf r[kwfygbl;[m ... eifuvnf; irJu pxGifomyg}}
]]iatmf ygawmf ... iatmfrS olYa,mufz ref;av;aeo,fh ukdausmhwkdY
tdrfu enf;&vmom ... ukdausmhwkdYtdrfu ESif;qDyifawGqkdvm; ykd;usom
cJvkdYwJh ... tJom tDvefqyfjym&nf avmif;csaeom oljrifcJhvkdY prf;vkyf
MunfhomwJh}}
vifr,m;ESpfa,muf us,fus,favmifavmif wpfwpfcGcG ajymae&mu
xjiif;Mu ckefMujyefonf/ uRefri,fpOfu pdrf;rnf;ndKUrIdif;aeaom ajryJcif;?
yJcif;awGMum; wvTm;vTm; ajy;upm;cJhzl;onf/ onfwkef;u yJcif;awGukd
ykd;usoH? ykd;owfaq; zsef;&oHawG uRefr odyfrMum;zl;cJhyg/ pkdufcsdef
wefvQifpkduf? oD;csdef OcsdefwefvQif oD;MuOMu &SdcJhMuonfom/ onfbuf
acwfrSmawmh ykd;owfaq;awG? &Gufzsef;aq;awG awmfawmf oHk;Mu&yHk

jrefrmusL;ypfzkd&rf

143

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ay:onf/ wDADaMumfjimrSm vmwwfaom pkdufysdK;a&;oHk;ypnf;awG qkdwm


renf;raem/ uRefrwkdY&Gmuawmh bmaq;awGrsm; b,fvkd oHk;aeMuygvdrfh/
uRefrar;Munhfrdonf/
]]bmaq; nmaq;&,fvkdYawmh ajymwwfaygifat ... aZmf0if; oHk;ckdif;
o,fhaq; oHk;vdkufomyJ ... onfvkd avAkdykvif;qkdufeJYvmom avAkdaq;
aygh ... onfvkd bl;eJYbmeJYvmom bl;aq;aygh ... aq;uawmh rsdK;pHkayghat
... ckdifoif;MunfaMumfjimo,fhaq;vnf; oHk;zl;o,f ... xufxufrkd;OD;
aMumfjimomvnf; oHk;zl;omyJ ... aemuf[kdaumifrav;at ... b,folwJh ...
uRwf ... tJ ... tdrfo,mausmfZif ... olYaq;vnf; oHk;zl;omyJ}}
]]aZmf0if;wkdYtdrfu wDAD&Sdo,fav ... aMumfjimvmcsdefus&if olu
vlawGvSrf;ac:vkdufomyJ ... iwkdYu oGm;oGm;Munfh&om ...}}
Lipovitan

ykvif;yHkpHESifh kd;dk;bl;yHkpHwkdYukd t&D;odef;xDu pum;


ajym&if;jzifh yHkazmfjyonf/ vufndK;uav;wpfacsmif;wnf; axmif
usefonfh vufav;acsmif;ukd auG;ukwfjyvkdufyHku wu,fh vpfykdykvif;ukd
rsufpdxJ wef;jrifomonf/ kd;dk;bl;yHkpHrsm;ukdawmh vufaumuf0wfukd
wpfcsufqkyfNyD; aemufvufzsHukd wpfcgqkyfjyonf/ uRefrba'G;ESifh t&D;wkdY
uawmh wu,fh awmolawmifom;ppfppfBuD;awGrkdY olwkdY em;vnfoavmuf?
wwfoavmuf &Sif;jyjcif;jzpfaomfvnf; olwkdYwpfawGonf vufawGY
pkdufysdK;a&;orm; tppftrSefawGqkdwmukdawmh uRefrarhrxm;Ekdifyg/ olwkdY
wpfawGrSm pkdufysdK;a&;todynm zGHYNzdK;vmzkdY pkdufysdK;a&; toHk;taqmif
ypnf;awGukd ac:a0:oHk;pGJwwfzkdY vkdtyfaeonfuawmh trSefyJjzpfonf/
]]ukdaZmf0if;u b,fvkd toHk;ckdif;wmwHk; t&D;&JU}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

144

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]a[mfawmfat&,f ... aZmf0if;om;tBuD;aumifu jrif;jcHrSmausmif;


wufaeomav ... q,fwef;awmifa&mufNyD ... tJomaZmf0if;u wpfywfwef
onf wpfacguf NrdKUa&mufaeo,fh vlaumath ... olu NrdKU a&mufwkdif;
[kdukd0ifom ... bmwJh ukdbmPf}}
]]v,fpkduf&Sif;ygat nnf;uvnf;}}
]]at; at; tJonfh0ifom ... tJonfrSmu wkdY&GmawGbuf vmvm
aeo,fh [kdvl b,folwJh}}
]]ukdausmf&if ... ukdausmf&if ... wuwnf;rS ajymvnf;ajymcsifao; ...}}
t&D;wkdYvifr,m;ukdMunfhNyD; uRefr &,frdygonf/ wpf&Gmwnf;ae
wpfa&wnf;aomuf i,faygif;BuD;azmfawGrkdY qJremqkdrem oHa,mZf
t&if;cHMuolawG/
]]tJonf ukdausmf&ifeJY aqG;aEG;vmcJhom&,f
jyefvmwkdif; iwkdY A[kokwwpfck wkd;omyJ}}

...

olwpfacguf

t&D;pum;ukd uRefr oabmusoGm;rd\/ ukdaZmf0if;avmufu onfvkd


toGm;tvm&SdNyD; wpfqifhvrf;Tefazmf& awmfygao;onf/ ukdaZmf0if;u
ynmA[kokw tenf;tusf;&Sdovkd olukd,fwkdifuvnf; awmifolBuD;rkdY
uRefrwkdY&GmtwGufawmh olu aus;*smwpfa,muf jzpfyHk&onf/ xif
oavmuf rqkd;vSao;/
aeuav; pkdYjyLvmawmh tnmaEGu Zmwdjyvmonf/ uRefrtom;awG
zsif;ceJ ylwufvmonf/ vSnf;atmufrSm0ifNyD; t&dyfckdzkdY t&D;u ajymonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

145

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ba'G;uawmh vSnf;,dkifywfBuD;ukd vSnf;ay:u rkd;ay;avonf/ vSnf;&dyf


atmuf0ifvkduf&if; ajryJEkwfaeMuolawGukd vSrf;Munfhvkdufawmh acgif;yif
razmfMuao;/
]]uJa[h ... cPem;MuOD; aumifrawG ... vm aumufSif;aygif;
pm;vSnfhcsnf}}
t&D;odef;xDu ajryJEkwfaeMuolawGukd ckepfoHcsD [pfac:vkdufonf/
Ekwfvufp yJyifawGukd ypfyHkum vSnf;&dyfuav;&Sd&mokdY olwkdYvmMuawmh
rsufESmawGay:rSm acR;ESifh ajrBuD;rIefYawG a&maxG; npfpkdaeMuavonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

146

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(10)
]]rxl;a& ... nnf;ukdvmEIwfrqufom b,fvkdrS ratmufarhygeJY ...
onfvkd reufykdif;aeat;wkef; wpfief;avmufazmufxm;rS wefumusomath
... EkdYrkdY&Sd rvG,fbl;}}
rrcifwkwfu wkwfwkwfus acR;awGukdokwf&if; uRefrab;rSm
0ifxkdifonf/ olEkwfxm;&pfcJhaom ajryJyHkBuD;rSm pGwfaMumif;&mBuD;ab;wGif
[kdwpfyHk? onfwpfyHk/ yJEkwforrsm;onf tcif;&Sif owfrSwfay;xm;&m ief;
({&d,m) ukefatmifEkwfMu&onf/ ikwfwkwfxkdifvsufu a&SUukd wGef;Ekwf
oGm;NyD; tcif;qHk;vQif wpfief;aygufonf[kqkdMuonf/ wpfief;aygufoGm;
vQif aemufwpfief;jyefp&onf/ aerGef;wnfhcsdefrSmawmh ukd,fvkyf&rnfh
{&d,m tukeftpifEkwfNyD; jzpf&rnfr[kwfvm;/ onfawmh aeat;wkef;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

147

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vkyfief;wGifatmif vkyfMu&onf/ cg;vsm;&Snftcif;rsm;qkdvQif wpfief;


ayguf&ef wpfem&Davmuf EkwfMu&ygonf/
ajryJqGwf&mwGif ukd,fEkwfxm;onfhtyHkukd awmxJrSmyif ukd,fjyeftoD;
qGwf&onfhtcgvnf;&Sdonf/ ajryJyifawGukd &GmxJ vSnf;jzifhwkduf,lNyD;
bHk0kdif;0ef; qGwf&onfhtcgvnf;&Sd\/ onfbufacwfrSmawmh &GmxJu
t&dyftm0goatmufwGif ajryJqGwfMuonfhtavhukd usifhoHk;vmMuNyD/
awmxJrSmyJ aeylrcHMuawmh/ ajryJqGwfctaejzifh aiG&,faMu;&,f r&Sdyg/
ajryJwpfawmif;qGwfNyD;vQif qGwfcESpfjynf&onf/ ajryJ&Spfawmif; qGwfygrS
ukd,fhtwGuf wpfawmif;&onf/ ajryJwpfawmif;\wefzkd;rSm ckepf&m? &Spf&m/
olwkdYtvkyfcsdefu reufav;em&Davmufuae nae ig;em&D ajcmufem&D/
'guvnf; ajryJqGwf tuRrf;usifqHk;olwpfa,muf\ pHcsdefjzpf\/
]]rrcifwkwf tckxd tysdKBuD;vkyfaewkef;vm;}}
]]vkyfaeom [kwfaygifat ... tysdKBuD;jzpfaeomyg ... vifyJ rvkdcsifbJ
&Sdyghrvm;ath ... onft&G,fa&mufvmawmh omvkdcsifao; ... raumif;o,fh
pdwfeJY [kwfaygifat ... ighrsm; tdrfu[ma'u rav;MuvGef;vkdYyg ...
aMomf-igom vif,lrd&if onfvkdjzpfrSmr[kwfbl;[Jh qkdNyD; ... vifvkdcsifom}}
a'gif;wdarmif;wdESifh
tmabmiftm&if;oefoef
ajymvkdufaom
rrcifwkwfpum;aMumifh tm;vHk;yGJusoGm;Muonf/ rrcifwkwfu [kdwkef;
uwnf;u &GmxJrSm tmus,fygus,fESifh a[mifzGma[mifzGm tNrJvkyfonf/
pum;ajymvQif wpfwpfcGcGESifh wpfbufom; em;rcHomatmif qkdcsifqkd?
qJcsifqJonf/ olY tm olY vQmESifhrkdY tvkdvkd tysdKxdrf;? tysdKacgif;? tysdKBuD;
jzpfoGm;&awmh\/ olY txufu tpfukdwpfa,mufESifh olY atmufu armif?

jrefrmusL;ypfzkd&rf

148

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

nDr av;a,mufpvHk;u tdrfaxmifonfawG/ wlawG? wlrawGxJu


wcsdKUawmif uav;wGJavmif; om;wGJavmif;ESifh jzpfukefMuNyD/ oluawmh
tckxd wpfukd,fwnf; tysdKBuD;b0jzifh ukd,fh0rf;ukd,fausmif;aeqJ/
rrcifwkwf\ toufrSm ig;q,fawmh ausmfavmufNyD/
]]bmjzpfwHk; rrcifwkwf&JU ukd,fu tysdKyJ vkdcsif,laygh}}
uRefru wrifpvkd ajymvkdufjcif; jzpfonf/
]],lom [kwfomayghath ... ba'G;mPfvnf; uefawmhyg&JU ighvkd
aoG;qHk;om;qHk; b,fa,musfm;urS pmrvdyfawmhbl;[Jh}}
]][m; ... [m; ... [m; ... [m;}}
uRefrwkdY wpfawGu w[m;[m;ESifh tkef;ceJ &,fvkdufMuawmh
ba'G;mPfu ujrif;rawG[kqkdum xajy;awmh\/ onfawmhrS usefolawG
vnf; wpfpcef;xvmMuawmhonf/
]]tvum;ajymom rxl;&JU ... nnf; &Sifcifwkwfujzifh xvkdufo,fh
pcef; ... OD;BuD;uHqifhukd nnf;odo,frIwfvm;}}
]]aumifraemf aomufwvGJawG rajymeJY}}
rrcifwkwfu r*sHKr ausmjyifBuD;ukd jzef;ceJ vSrf;kdufonf/
OD;BuD;uHqifhrSm uRefrwkdYuav;wkef;uwnf;u rkqkd;zkdBuD; jzpfaeol/
toufig;q,ft&G,f paumpuESifhrkdY b,frdef;rurS olYukdrBudKuf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

149

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

oluawmh rdef;rwumukd yg;pyfykd; ykd;wwfonf/ OD;BuD;uHqifh\pum;


awmif uRefrwkdY&GmrSm&Sdao;/
]]rdef;rao&if igh&efbuf ... a,musfm;ao&if ightuGufa[h}} wJh/
]]OD;BuD;uHqifhuat ... &SifcifwkwfeJYoleJY ,lMuawmhr,fqkdo,fhNyD;
taemufbufurf; &ykvJutrsdK;awGukd aq;vdyfpnf;BuD;wpfpnf; ukdifo,fh
NyD; vkdufzdwfomath ... tJom aemufaeYusawmh &ykvJu vlawGu
r*Fvmaqmif vkdufvmMuomaumat ... &Gma&mufawmhrS r[kwfrSef;
odMuomav ... onfowif;vnf; &SifcifwkwfMum;a&m ... wuwnf;
OD;BuD;uHqifhukd &Smo,fhNyD; aoQmifqGJ vHk;awmhomyJ}}
]]a[mawmfh}}
OD;BuD;uHqifhu wu,fhukd aoQmifBuD;ESifh/ rdef;rawG pum;ajymonfhMum;wGif
aoQmifBuD;ESifh
xdkifxkdifaewwfojzifh
t&D;Munfu
]]wuwnf;
rdef;rawGMum; oluaoQmifBuD;ikwfwkwfeJYawmf}} [kqkdwwfonf/ OD;BuD;
uHqifh uvnf; rcHyg/
]]usKyfu aoQmifBuD;ikwfwkwfeJY raevkdY bmBuD;ikwfwkwfeJY ae&rSmwHk;}}
onfpum;ukd uRefrwkdY&GmwGif [mowpfyk'fjzpfaecJhonf/ uRefrwkdY
&GmutysdKawGu }aoQmifBuD;aAG} ESifh pvQif uufuufvef&efawGYwwf
Muonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

150

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]aocsif;qkd;BuD;u igu qGJvkyfomawmif kdufyg cifwkwf&,f ...


eifkdufvkdY igremygbl; ... vkyf vkyfeJY tom;,lao;omath ... [if; ...
oif; aooGm;om at;omyJ}}
]][if ... OD;BuD;uHqifh qHk;oGm;NyDvm;}}
]]at;awmfh ... oHk;ESpfavmufawmif &SdNyDxifw,faemf cifwkwf}}
]]usKyfeJYbmqkdifvkdYwHk; ... awmfyJ rSwfxm;}}
rrcifwkwfu jyefyufvkdufawmh yGJusoGm;Muonf/ pum;ajymMu
&if;jzifh t&D;odef;xD auR;aom aumufnif;aygif;awGukd yvkwfyavmif;
pm;Muonf/ ajryJEkwfxm;aom vufrsm;jzifh onftwkdif; pm;aeMuaom
olwkdYwpfawGrSm bma&m*gykd;rS aMumufp&mrvkdatmif Akdif;&yfpfykd; NyD;Mu
olawG jzpfonf/ ukef;ukef;kef;kef; vkyfpm;Mu&aom b0awGrkdY usef;rmae
Muava&mhovm;/ Murf;Murf;wrf;wrf;ESifh ,mxJukdif;xJ aeylpyfcg; vkyfpm;
aeMu&&Smaom uRefraqGrsdK;awGujzifh w0g;0g; w[m;[m;ESifh/ onfvkd
em;Mucsdefuav;rSm pMu ajymifMu aysmfp&m/
]]rxl; ... aeYv,fus iwkdY ajryJqGwfo,fhqD vmcJhOD;}}
]]vmrSmaygh ... t&D;wkdY 0kdif;xJrSmyJvm;}}
]]iwkdYwvif;u yJEG,fawG yHkxm;vkdY 0kdif;pdefwkdYwvif;xJ yJqGwfMurSm
vmcJhcsnf ... iMunfhvnf; zdwfxm;o,f}}
]]ukdBuD;iMunf &GmrSm&Sdao;vkdYvm;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

151

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukdBuD;iMunfonf &GmrSm NrJNrJaewwfol r[kwfojzifh uRefru ar;jcif;


jzpfonf/ onfbufykdif;wGif uRefr&Gmjyefwkdif;vkdvkd ol c&D;xGufaewwf
onf/ avSvkdufoGm;vkduf? a&TawmxGufoGm;vdkufESifh ac:&mvlaemufygoGm;
wwfaomolYrSm tvkyftukdif&,fvkdYvnf; twnfwusr&Sdyg/ i,fpOf
awmifaus; rdbESpfyg;qHk;uwnf;u [kdtdrfonftdrfu aqGrsdK;rsm;auR;aom
xrif;ukdpm;NyD; vljzpfvm&&Smolomjzpf\/ BuD;vmawmhvnf; olwumh
ckdif;zwf? pmuvnf; wpfvHk;rQ rwwfay/ pmvHk;jrifrS urSef; crSef; rod
aom ukdBuD;iMunfukd b,folurSvnf; wav;wpm; qufqHaeMuonf
r[kwf/ emrnfac:&myif iMunf? ukdiMunf? armifiMunf? OD;av;iMunf
pojzifh ]i] wpfvHk;rjyKwf&Smol jzpf\/
okdYaomf ukdBuD;iMunfonf uRefrwkdY&Gm\ pG,fpHk&rif;om;jzpfygonf/
olu kyfqkd;oavmuf toHaumif;onf/ toHukd avvSnfhtrsdK;rsdK; oHk;
ajymif;qkdwwfonf/ toHuvnf; atmifonf/ olYtoHu vSnf;axmufqH
ukd rSefonfhtoHrsdK; jzpfonf/ awmxJwGif oloDcsif;qkdaevQif wpfawmvHk;
ysHUvGifhaewwfonf/ yef;EG,fupdrf;? arwmurmrsm;jzifh rjcm;vkdw,f?
tareJY&GmukdvGrf;w,f ponfh oDcsif;rsm;ukd acGpHkacGukef ol&onf/
pkd;rkd;arwm? acgif;avmif;xkd;oH b,folxH ponfh jyZmwf Zmwfvrf;awGukd
wpfvHk;rusef olcif;jywwfonf/ a&Tref;wifarmif ESpfyg;oGm;? y#du&m;?
q'efqifrif; ponfh ZmwfxkyfZmwfuGufawGukdvnf; olu ykdifykdifEkdifEkdifBuD;
qkdEkdif ajymEkdif ikdEkdifonf/ pmwpfvHk;rQ rwwfaom awmBudKtHkMum;u
ukdBuD;iMunf\ xl;jcm;aomyg&rDukd uRefr rtHhMobJraeEkdifyg/ *Dw
tEkynmukd cHpm;em;vnfEkdifpGrf;aom ESvHk;om;awmh olYrSm &Sd[efwlygonf/
tckvkd yJodrf;csdefuawmh olY&moDyJ jzpfonf/ [kdu onfu ac:NyD;
oDcsif;qkdckdif;? jyZmwfcif;ckdif;ESifh vufrvnfEkdif &Sdwwfonf/ NyD;vQif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

152

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

xrif;auR;? a&mh tifh ay;vkdufvQif &oavmufESifh wif;wdrfoGm;awmh\/


onfawmh uRefrwkdY&GmwGif uufqufESifh bufx&Dtkd; t&if;tESD;xuf
ukdBuD;iMunfu ykdNyD; wmoGm;onfr[kwfvm;/
]]iMunfhtaMumif;awmh ajymrajymcsifaygif rxl;&,f ... onfwpfacguf
rpdefbufu jyefvmom pmuav; tarT;Ekwfxm;o,fhtwkdif; ... iSufzsm;rd
jyefvmvkdY &Gmu qD;ukxm;&omath ... tJo[maMumifh oif;ukd &GmwifaevkdY
igajymom? ukd,fh&Gmukd,fhajy xrif;Murf;cJ ,yfcwfpm;OD;awmh at;at;ae&
o,f/ oif;jzifh vkdufoGm;vkdufcsnf;iSufzsm;? jyefvmvkdufcsnf; AkdufyleHum;eJY
vlvHk;rvSbl;/ onfwpfcg pum;em;raxmifbJ vkdufoGm;vkdYuawmh igeJY
tawGYyJvkdY Budrf;xm;&omath}}
wpfaumif<uufwpfrsufESmorm; ukdBuD;iMunfhukd oHa,mZfjzifh
ukPmpum;qkdaeaom t&D;odef;xD\pmempdwfukd uRefr em;vnfvkdufrd
\/ uRefrwkdY&GmwGif b,favmufqif;&JrGJawaeygap/ xrif;wpfvkwfu
awmhjzifh iwfraoEkdifyg/ ukdBuD;iMunfvkd ajcovHk;tdrfwkdiform;
wpfa,mufukd auR;zkdYarG;zkdY 0efrav;Muovkd olwumhapmfum;vnf; rcHMu
yg/ 'gonfyif cspfp&m av;pm;p&m aus;vuf"avhpkdufjzpfygonf/ uRefr
rSwfrdaeao;onf/
uRefrwkdY&Gmol
rNyHK;csdKESifh
taMumif;ygNyD;
&Gmudkygvmaom ukdausmfwifu ukdBuD;iMunfukd xif;aygufckdif;onf/
ykqdefuRwf cyfvSrf;vSrf;rS EGm;uav;ukd oGm;rSefojzifh EGm;uav;aygifNyJ
oGm;onf/ earmfrJhermrJh vkyf&yghrvm;[kqkdum ukdausmfwifu ukdBuD;
iMunfukd vufoD;ESifhxkd;vTwfvkdufonf/ rsufvHk;BuD; zl;zl;a,mifum
jyefvmaom ukdBuD;iMunfbufu rcHr&yfEkdifjzpfum uRefrwkdY&Gmu rdef;r
wpfokdufu ukdausmfwifukd 0ifkdufMuonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

153

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tJonfwkef;u igvnf;ygo,f rxl;&JU ... &SifaxG;nGefYeJYigeJYu


awmif&yfoGm;rvkdYqdkNyD; xGufvmcJhMuom ... rpdefvSwkdY tdrfacgif;&if;
a&mufawmh iMunfu vSnf;vrf;aMumif;xkdifidkaeomath ... iwkdY renf;
ar;awmhrS oif;uajymom ... ajymawmh iwkdYvnf; rcHcsifvGef;vkdY apGYapGYckef
ayghat tJomeJYat;cifwkdYpnf;Mum;u 0g;&if;wkwfawG qGJo,fhNyD; rloef;wkdY
Al;pdwkdYa&m [pfac:o,fhNyD; ukdausmfwiftdrfbuf oGm;Muom ... BuD;awmf
rr,fvSuawmh wm;ao;o,f ... omayr,fh 0JpdefwkdY &SifbkwfrwkdYa&m
aw;ykwkdY jzLpl;wkdYa&m vlupHkvmawmh ... ukdausmfwifukd 0kdif;kdufjzpfMu
awmhomyJ}}
yGJwkdif;ausmf rrcifwkwfu pajymawmh rAl;pd (rbl;aph) wkdYuvnf;
tNydKif0ifajymMuawmhonf/
]]tpwkef;uawmh oif;ukd ajcmuf[,f vSefY[,f &efaxmif[,favmuf
vkyfzkdYygat ... romBuD;u rkdufkdif;awmh iwkdYvnf; aqmfjzpfoGm;omaygh}}
]]onfvkdrxl;&JU ... &SifaxG;nGefYu a&SUqHk;uae0ifoGm;om ...
cg;ESpfbufaxmufo,fhNyD; ukdausmfwif awmf iMunfhukd xkd;vTwfvkdufom
qkdvkdY ar;awmh ... xkd;vTwfawmh bmjzpfao;vJ ighEGm;xdvkdY igemvkdY xkd;om
eifu iMunfhukd bmemvkdY ar;omwHk;eJYvkyfawmh ... &SifaxG;nGefYu a[mom
emvkdYawmf qkdo,fhNyD; 0ifvHk;awmhomath ... &SifaxG;nGefYeJY ukdausmfwif
vnf; vHk;a&m iwkdYuvnf; ygvmo,fh wkwfawGeJY 0ifkdufMuawmhomyJ ...
&SifNyHK;csdKuvnf; olY vifbufuae iwkdYukd 0ifqGJomaygh ... &GmxJvnf;
qlnHvkdY? ukdausmfwifvnf; xdyfayguf acgif;uGJ aoG;awGqkd &JvkdY? 'gawmif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

154

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

oif;u yg;pyfu t,kwfwrmawG xGufao;om? tJomeJY &Sifcifwkwfu


yg;csnf; ydwfkdufomath}}
]]cPaeawmh ukd&ifom*d a&mufvmNyD; iwkdYukd rmefawmhrS iwkdYu
vufavQmhay;vkdufom ... wpf&Gmom; tapmfum;awmh cHEkdifaygifat}}
Burf;Murf;wrf;wrf; &efyGJETJ0Hhaom uRefrtpfrrsm;\owdu onfrSm
wif pcef;owfroGm;yg/ ukdausmfwifu jrif;jcHkH;ukdwkdifojzifh trIoif;uJ
jzpfvkdufMuao;onf/ raxG;nGefYESifhtaygif;yg&SpfOD;tjyif ab;rS &yfMunfh
Muaom rsufjrifoufaotjzpf uRefrBuD;awmfa':ylpDESifh a':at;rwkdYESpfOD;
yg trIwGJwGifyg0ifygonf/ jrif;jcHNrdKUokdY wuefwuoGm;zkdY 0efav;wwf
Muaom uRefraqGrsdK;rsm;rSm ukdausmfwifkdufrIjzifh jrif;jcHNrdKUokdY tacguf
acguftcgcga&mufMu&awmh\/ wpfoufESifhwpfukd,f a,mifvkdYyif tdyfruf
xnfhrruf0Hhaom w&m;kH;rSm tppfaq;tar;jref;cHMu&awmh\/ tqkd;qHk;rSm
usrf;xkyfukdifum usrf;usdefMu&jcif;yifjzpfonf/
]]uJ uJ cifAsm;wkdY wpfa,mufcsif; a[m'Dusrf;xkyfukdukdifNyD; usrf;usdef
&r,faemf/ uRefawmf a&SUuaeqkdwJhtwkdif; vkdufqkdMu}}
raxG;nGefYwkdYwpfawG
a&SUuaeusrf;usdefaepOf
uRefrBuD;awmf
a':at;rrSm w&m;kH;xJrSmyif ao;awG wjzef;jzef;ygawmh\/
]]rat;r bmrSaMumufp&mrvkdbl;&,f/ olqkdo,fhtwkdif; ukd,fu
vkdufqkdkHuav;yJ wuwnf;rS}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

155

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

raxG;nGefYwkdYu tem;rSae acsmhcsnfwpfcg? ajcmufcsnfwpfvSnfh


vkyfawmhrS a':at;ru ao;tyg&yfoGm;ygonf/ olYukda&SUac:awmh xkdif&mrS
cHkzdeyfukd '&GwfwkdufqGJum xoGm;onf/ usrf;xkyfukd vSrf;ukdifvkdufNyD;
a&SUuvlawGvkdyJ olvkdufqkdawmh\/
]]uRefawmfqkdwm vkdufqkd}}
]]uRefawmfqkdwm vkdufqkd}}
]]r[kwfao;bl;av}}
]]r[kwfao;bl;av}}
]]aeOD;}}
]]aeOD;}}
b,fvkdyJwm;wm; a':at;rur&yfyg/ kH;rif;uwpfcGef;qkd olu
wpfcGef;/ kH;xJwGif ikdtm;xuf&,ftm;oefcJhMu&onf qkd\/ aemufqHk;wGif
kH;rif;uvufavQmhay;um vkyfp&mtvkyfukdom qufvkyfoGm;onf/
]]ukdif; ... NyD;NyD}}
]]ukdif; ... NyD;NyD}}
a':at;rvufrSusrf;xkyfukd qGJodrf;vkdufawmhrS kH;rif;vnf; acR;tjyef
&yfawmh\/ &Gma&mufawmh raxG;nGefYwkdYwpfawGu a':at;rtaMumif;awG
ukd azmufonfjyefcsNyD; w0g;0g; w[m;[m; &,fMuawmhonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

156

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]aoemrawG ighusawmh &,fvkdufMuom? [if; ... nnf;wkdY &SifylpD


xbDaZmufxkd;BuD; 0wfvmomusawmh rajymbl;}}
]]a':ylpDu xbDaZmufxkd;0wfvmom xm;ygawmh &Sif0Jpdefu [kda&SU
usumrS tay:xbD uRwfusomav/ a&SUuar;? oluajz? ab;vlawGu
atmfeJY qlvkdY/ r,frif;BuD;raMumifh &Gmemrnf ysufua&m}}
]]xbDu topfrkdY ESajrmvkdY atmufu wpfxyfxyf0wfxm;omygat?
&Gmemrnfu ighaMumifh ysufomrIwfbl;awmh? &SifAl;pdaMumifh ysufom/ [kdu
cifAsm;emrnfb,folwkef; qkdawmh olu Al;pdwJh/ Al;pdqkdom emrnf&if;vm;
qkdawmh [kwfo,frSwfomyJ/ usKyfarG;uwnf;u onftwkdif; ac:vmMu
omyJwJh/ taz tar emrnfawGajymqkdawmh ukdausmfwif kdufo,fhtxJr,f
usKyftazeJYtar rygbl;vkdY jiif;ua&m/ [kdu [kwfygNyD? rygygbl;/
emrnfar;omygqkdawmhrS taz ukdiuRJ? tar rrdtk qkdajymom? 'gawGu
emrnft&if;awGvm;qkdawmh tJomvnf; usKyfrodbl;wJhav/ omeJY [kdu
cifAsm;aewJh &Gmemrnft&if;aum od&JUvm;eJYvkyfom/ &SifAl;pdu O',xuf
&if;o,fhemrnf usKyfwkdY&GmrSm r&Sdbl;wJh [m; [m; [m; aumifr
onfwpfcsufawmh ykdifo,f}}
]]ykdifcsufuawmh [kdwpfa,mufu acgif;ukwfo,fhNyD; O',qkdom
t'l;o,fhAsm/ cifAsm;wkdYeJYae&if usKyfawmh l;rSmaocsmo,fwJhav/
iwkdY&Gmukd t'l;o,fh}}
[kwfavmufygonf/ uRefra&SUrSm wpfa,mufwpfayguf ajymaeMu
aom pum;xJuZmwdkyfawGukd zrf;Munfh&if;jzifh uRefryif tlcsmaygufcsif
vmonf/ jrif;jcHNrdKUe,f w&m;kH;xJwGif xbDpGefawmifqGJ? pum;awG

jrefrmusL;ypfzkd&rf

157

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uabmufwduabmufcsmESifh bkrodbrod uRefraqGrsdK;awG trIoif;uJ


&ifqkdifcJhMu&onfaum/
]]aeygOD; ... tJ'DtrI b,fvkdNyD;oGm;wmygvdrfh}}
]]a[mfawmfat&,f ... trIu wpfacgufvnf;rjywf ESpfacgufvnf;
rNyD;eJYqkdawmh iwkdYwpfawGu ysif;vmomat&JU/ trIuom rNyD;jywfom
iMunfuvnf; ukdausmfwiftdrfrSm EGm;pmpOf;ay;aeNyD; ukdausmfwifwkdY
tuGufxJvnf; iwkdYwpfawGajryJqGwfvkdufaeNyD/ pdwfqkd;awGvnf; ajyMuNyD
ajymygawmhat/ tJomeJY bBuD;acsmeJYukdausmfwifwkdY jrif;jcHkH;vkdufNyD;
ayzl;vTmqkdvm; bmqdkvm;}}
]]aMuat;vTmyg awmfuvnf;}}
]]at; ... tJomvufrSwfxkd;cJhMuo,f
aemufxyf rac:awmhbl;&,f}}

ajymomygyJ/

iwkdYvnf;

jrif;jcHw&m;kH;u pum;qkdvTwfvkdufovkd uRefrwkdY O',&Gmu


a&mufvmonfh trIuawmh wu,fhukdl;avmufygayonfxJu jzpfawmh\/
]]uJ aumifrawG aer&ifhcif wpfwHk wHkvkdufMuOD;[Jh}}
t&D;odef;xDu atmfvkdufawmhrS uRefrwkdYpum;0kdif; vlpkuGJoGm;onf/
ajryJcif;xJukd tvQdKtvQdKqif;oGm;Muolrsm;ukd uRefr ai;armMunfhaerd
onf/ oDcsif;waMumfaMumf qkdvkdufMu/ watmifhcP em;&if; &,fvkdufMu
armvkdufMu/ &ifhjyLpjyKvmaom aerif;BuD;ukd ausmukef;BuD;jzifh ckcH&if;
acgif;razmfpwrf; ajrukd&ifjzifhtyf vkyfukdifpm;aomufaeMu&Smaom

jrefrmusL;ypfzkd&rf

158

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdY&Gmu awmolawmifom;b0awGukd pmempdwfjzifh uRefrcspfonf/


olwkdYwpfawG yifyef;qif;&Jjcif;b0rS vGwfajrmufap&ef uRefr arQmfvifh
aerdovkd olwkdY\ kd;om;yGifhvif;rIpkdufuav;awG yGef;yJhoGm;rSmukdvnf;
uRefrpkd;onf/ *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;acwfBuD;xJwGif aus;vufae vlwcsdKU
vnf; ,faus;rIa&Smhcf (Shock) awG jzpfukefMuwmawGvnf; &Sdonf/
wkd;wufaom urmukd vdkufrrDEkdifao;aom tvGefkd;t pGJvrf;rIawGuvnf;
&Sdaejyefonf/ okdYaomf tnmoltnmom;pkdufawGuawmh b,faomtcgrQ
aysmufysufoGm;rnf r[kwf[k uRefr ,HkMunfygonf/
]]0l; ... armvkdufomat&,f/ ay;prf; jrLtkd;xJu a&uav;wpfayguf}}
xef;zwfcarmufBuD;ukdaqmif;NyD; a&mufvmaom tarhukd uRefr
jrLtkd;xJu a&ukdiSJYay;vkdufonf/ vufukdifkd;&Snftkef;rIwfcGufukd vSrf;,lNyD;
a&awGukd zdwfwcsdKU pifwpf0uf w*Gwf*Gwfjzifh aomufcsaeaom tarhukd
Munfh&if; uRefroabmusaerdonf/ wu,fhaus;awmolBuD;/
]]a&awG &ifbwf&TJukefNyD taruvnf;}}
]]tkdat ... wrifavmif;csomat&JU/ wpfvrf;vHk;armvmom
ylavmifvmom a&uav;xdvdkufrS vlu vef;om&,f/ a0; ... rodef;xDwkdY
ukd&ifbmPfwkdY ...}}
uRefrukd ajym&if; wpfqufwnf; vSrf;atmfawmhonf/
]]a0; ... &Sifjrwif ... vmr,f vmr,f tJonfrSm aumufnif;aygif;
pm;OD;awmfa& ...}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

159

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

t&D;odef;xDu ajryJcif;[kdbufzsm;rSm a&mufaeonf/ ba'G;mPfu


olY EGm;awG vSefae&mrS uRefrwkdYtem; vmxkdifonf/
]]rwm ... aeaumif;vm;[}}
tarh\ i,femrnfrSm rwm jzpfygonf/ i,fpfu wDvGef; wmvGef;
rdwm[k ac:Mu&mu olYi,fazmfawGu rwm? rdwm pojzifhac:Mu\/
BuD;aygif;awGu rjrwif[k ac:Muonf/ wcsdKUuvnf; ESpfrsdK;pvHk; oHk;Mu
ygonf/ uRefri,fpfu 00wkwfwkwfBuD;rkdY bkwfqHkr? a&Tbkwf pojzifh
ac:Muygonf/ okdYaomf t,lonf;aomuRefr]tb}aMumifh uRefri,femrnf
aysmufcJh&\/
]]ighajr;ukdxl;jcm;ocsifvkdY rxl;vkdYrSnfhom awmifawmifajrmufajrmuf
awG NyD;pvG,frac:MueJY/ rxl; 'gyJac: rdxl;awmif roHk;eJY/ emrfESdrf&m
uso,f/ ac:oHMum;vkdYuawmh ighvuf0g;eJY tawGYyJ}}
uRefrukdrS r[kwf/ tarhukdvnf; rdwmac:vQif tbu rBudKuf/
'gaMumifhyJ tarhukd wcsdKUua,mifNyD; emrnfESpfrsdK;pvHk; ac:Mujcif; jzpf\/
]]aumif;yg&JUawmf
rmvkduforS}}

...

awmfwkdYujzifh

ar;p&mawmif

rvkdygbl;

]]rmqkd iwkdYu tMurf;orm;awGukd;[m/ ightpfukdcrsm Nidrf;&SmvkdY


xifyg&JU toufr&SnfaygifuGm/ tif; omaMumifh &Sifodef;xDvnf;
ajym&o,f? iwkdYawmae&om tJo[mtjrwfyJvkdY/ NrdKUrsm;aerd&if
NrdKUa&m*gawG ul;OD;rSm/ eifwkdYNrdKUrsm; awmfMum aoG;wkd;? awmfMum qD;csdKeJY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

160

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

iwkdY bmrSef;rodbJaeawmh bma&m*grS r&Sdbl;/ prf;oyfMunfhvkdY a&m*gay:rS


tJom pdwZjzpf&OD;r,f/ b,folul;o,fajymajym igjzifh awmom;
jzpf&om tauseyfqHk;yJ}}
aeyl&SdefMum;u awmifavuav; aoG;vmonf/ acR;wpkdpkdrSm
avat;uav; yufvkdufawmh t&om&Sdvkdufonfhjzpfjcif;/ NrdKUu uRefr
tcef;uav;xJu
yefumavxufomwmuawmh
trSefyJjzpfonf/
ba'G;mPfuawmh olY&Gm? olYajy? olY aqGawGtaMumif; ajymaevkdufonfrSm
tara&m t&D;odef;xDyg wkd;r&/ uRefruawmh vGwfvyfus,fajymaom
opfcif;pdrf;pdrf;awGukd jzwfwkdufvmonfh awmav&Sif;oefYukd wpf0BuD;
SLIdufaevkdufrdygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

161

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(11)
]a&Ta&mifzdwf} ausmif;toGm;vrf;uav;onf &Gmukd uRefrvGrf;wkdif;
tNrJygonfh vrf;uav;jzpfygonf/ vufwHukdif;awG xkd;xkd;axmifaxmifESifh
tkd;NydKif;NydKif;xaeaom vufyHyiftkyfBuD;rSm armf'efyef;csDum;wpfcsyfvkd
ta0;uwnf;uyif
vSrf;jrifae&wwfonf/
vQdKBuD;a[mufyufukd
jzwful;xm;aom acsmif;ul;tkwfwHwm;uav;ESifh o&ufkdif;yifBuD;awGu
onfrSmbufwGif obm0yef;csDum;wpfcsyfukd zefqif;xm;jyefonf/ onf
awm&ausmif;ESpfausmif;uawmh &GmESifhrkdif0ufausmfausmf a0;aomaMumifh
vltoGm;tvmenf;onf/ at;aq;wdwfqdwfaomaMumifh aus;iSufom&um
wkdY\ ndK;ndK;nHnHjrnfoHuav;rsm;ukd pdwfMunfEl;zG,f&m Mum;ae&wwf
onf/ vQdKBuD;ESifhausmif;Mum;u opfyiftkyftkyfqkdif;qkdif; NrdKifaeaom

jrefrmusL;ypfzkd&rf

162

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

onfawmvrf;uav;ukda&mufwkdif; tazhukd uRefr tNrJowdw& vGrf;vS


ygonf/
a&Ta&mifzdwfausmif;rSm
taz
ukd&if0wfcJhaomausmif;jzpfonf/
tazhwGif arG;csif;armifESrr&Sd/ wpfOD;wnf;aomom;jzpfonf/ taz\
rdbESpfyg;jzpfMuaom tbOD;oifESifhtarBuD;a':cifwkdYonf awmifolrsm;
r[kwfMuyg/
uRefrwkdYtbkd;tbGm;rsm;jzpfMuonfh
bkd;atmifajrESifh
bGm;eef;r,f? bkd;&efa0;ESihf bGm;pHaygwkdYrSm [kd;a&S;wpfacwfu tnmqef
avSBuD;rsm;jzifh toufarG;0rf;ausmif; jyKcJhMuolrsm;jzpfonf/ tboifESifh
tarBuD;cifwkdYrSmvnf; avSolBuD;rsm; jzpfcJhMuonf/ avSwpfacguf
xGufawmhrnfqkdvQif om;ukd&if(taz)ukd ausmif;rSmyJ ausmif;tdyf
ausmif;pm; tyfESHxm;cJh&onf/ uRef;aowmuav;xJ t0wftpm; ypnf;
yp,uav;rsm;xnfhum&Guf om;ukd&ifukd ausmif;vmykdYwkdif; tjyefrSm
onfawmtkyfuav;xJwGif tbESifhtarBuD;wkdY ikdcJhMuowJh/ avSBuD;
wpfacguf xGufoGm;wkdif; vcsDMumwwfaom rdbESpfyg;udk arQmf&if;
vGrf;&if;jzifh bkef;awmfBuD; rodatmif onfawmtkyfuav;xJvmNyD;
ouFef;ukd rsufESmtkyfum ukd&ifuav;uvnf; ikda<u;cJh&owJh/
onfawmvrf;uav;xJ csdK;auGY0ifvkdufvQifyif uRefr rsuf0ef;rS
rsuf&nfrsm; &pf0Jvmygawmhonf/ uRefrwkdYukd cGJcGmoGm;MuNyDjzpfaom
onfom;trd om;tz oHk;a,muf\ b0yHk&dyfawGu uRefrtonf;ESvHk;rSm
0ifa&mufckdwG,fvmMuonf/ tboifukdawmh uRefr rrDvkdufyg/ taz
yif;wufrnfhESpf
avSwpfacguftjyefwGif
qHk;yg;oGm;cJh&Smonf/
yOif;wufrnfh om;ukd&ifBuD;u vl0wfvJ rattkdBuD;ukd avSxkd;auR;awmh
onf/ tarESifhtaz taMumif;ygNyD; NrdKUwGif tajcwnfvkdufMuaomtcg

jrefrmusL;ypfzkd&rf

163

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tarBuD;cifu uRefrwkdYESifh twlvkdufaeonf/ avSBuD;ESifh pfYtkd;rsm;wifNyD;


q,hfESpfyGJaps;onfb0jzifh tarBuD;u b0ukd armif;ESifcJhao;onf/
rvIdife,fyef;tkdifbk&m;yGJ
tjyefrSm
tarBuD;
um;ay:rSvdrfhusum
ajcusdK;oGm;awmhrS em;awmh\/ vlwpfa,mufu ayGYwif ayGYcs vkyfay;ygrS
oGm;EkdifvmEkdifaom tarBuD;u olraocif avSwpfacgufavmuf
vkdufcsifao;w,f[k ylqmojzifh tazu ac:oGm;cJh&\/ ZeD;armifESHESpfOD;
i,fpfuwnf;u {&m0wDjrpfBuD;xJ pkefcsnfqefcsnf b0awGukd raocif
cHpm;oGm;csif[efwlygonf/ a&vrf;rSmtarBuD;zsm;NyD; tnmoD[awmbk&m;
teD; avSpkef&if; qHk;&Smygonf/ avSESifhp avSESifhqHk;onfhb0rsm;/ tazu
]]ighrSm tazuvnf; vrf;rSmqHk;NyD; &Gmukd tavmif;o,fvmcJh&w,f/
taruvnf;onfvkdyJ? uHcsif;wlvkdufMuyHkrsm;/ ighwpfoufawmh a&vrf;rSm
toufrqHk;csifygbl;uG,f}} [k ajymzl;onf/
tarBuD;cifqHk;awmh uRefronf wwd,wef;pmar;yGJajzNyD; &GmrSma&muf
aeonfhtcsdefjzpfonf/
tarBuD;\tavmif;ukd
&Gmjyefo,fvmcJhNyD;
&GmaomifjyefYrSm wJBuD;xkd;umxm;cJhyHkukd uRefrrSwfrdaeonf/ uRefrwkdY
armifESrwpfawGu tarBuD;ukd aoonf[krod/ tarBuD; tdyfaewmvkdYyJ
xifonf/ wJBuD;xJwGif atmufvif;"mwfrD;BuD;oHk;vHk; xdefaeatmif
xGef;xm;onf/ xkdrD;a&mifatmufwGif ajy;vTm;aqmhupm;&if; uRefrwkdY
zdeyfuav;awG
aysmufrnfpkd;ojzifh
tarBuD;tavmif;pifay:wif
tarBuD;ukd
tyfxm;Muonf/
'gukdtazodawmh
usLusLygatmif
idk&Smygonf/
]]tar ... tarhajr;awGu zdeyfaysmufrSmpkd;vkdYwJhAsm ... Munfhxm;vkduf
ygOD;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

164

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tazikdawmhrS uRefrwkdYvnf;vkdufikdcJhMuonf/ tJonfESpfu uRefrwkdY


&GmrSmtvSLBuD;ay;rnfhESpfjzpfonf/ tarBuD;uwykdYwGJvwGifqHk; uRefrwkdY
tvSLu waygif;vwGifjzpfygonf/ ajr;awGvSLzkdY tazESifhom;trd
ESpfa,muf wBudwfBudwfwkdifyifum wpfESpfavmuf pkaqmif;cJhMuonf/
uRefrwkdYavSBuD; atmufjynfatmuf&Gma&mufvQif qefESifh ig;yd? ig;ajcmuf?
qm;rsm; wifvmcJhNyD; txuftnmokdYqef&vQif ig;csfodyfrnfh pfYtkd;utp
ajcmufvufrxif;wHk;? yJavSmfxif;acsmif;rsm;tqHk; Ekdifoavmufwifum
&Gmukd
tyfESHxm;cJhMuonf/
uRefrwkdYvSLawmh
tm;vHk;tqifoifh
jynfhpHkaeygNyD/ okdYaomftarBuD;cifrsm ajr;awGouFef;qD;wmukd jrifcGifh&
roGm;&SmcJhyg/
]]o&ufyifBuD;awGu tkdrS oD;vkdufomawmf}}
o&ufyiftkyfBuD;atmufwGif uRefrwkdYom;trd cPxkdifum em;vkdufBu
onf/ wpfvrf;vHk; acR;wNydKufNydKufqlvmorQ wu,fhukd Air-Con:
tcef;xJ 0ifvkduf&ovkd at;pdrfhoGm;awmh\/ iSufpmaqmf? ava<u
o&ufuif;uav;awGu ajray:rGpmBuJaeonf/ tawmfuav;aevkdY
EGm;ausmif;om;awG
onftem;a&mufvmMuvQif
o&ufuif;awGukd
aumufMuayrnf/ onfvkdtcsdefrSm o&ufuif;uav;awGukd &orQ
aumuf,lpkaqmif; tajcmufvSef;xm;ygrS {&m0wD jrpfa&0ifcsdef? &Gmuav;
opfcif;aysmufcsdefwGif a&BuD;cg [if;csufp&mwpfr,f &rnfr[kwfvm;/
wpfac:avmufta0;rSmawmh tazukd&if0wfcJhaom ausmif;BuD;tkdtkdukd
uRefrwkdY vSrf;jrifaeMu&ygonf/ tazhq&m bkef;awmfBuD; OD;Emp&d,
uawmh uRefrwkdY ,fpOfuwnf;uyif ysHvGefawmfrloGm;cJhygonf/ ,ckvuf&Sd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

165

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ausmif;xdkifq&mawmfrSm tazESifh ausmif;aezufq&mawmf OD;eE0H jzpfonf/


uRefrwkdY&Gmuawmh OD;Zif;wifa&T[kom EIwfusdK;aeMuygonf/
[kd;wkef;wpfcsdefu aus;&Gmrsm;wGif bkef;awmfBuD;oif ynma&;ukdom
tm;ukd;tm;xm;
jyKae&onfrkdY
wpfausmif;ESifhwpfausmif;uvnf;
tNydKiftqkdif oifMum;ay;Muonf/ &GmxJwGifvnf; olY ausmif;uomonf
igh ausmif;u ynmykdwwfonf pojzifh ausmif;csif;NydKifaewwfMuonf/
ukd&ifcsif;? ausmif;om;csif;uvnf; qGrf;cH&if; a&cyf&if; xif;acG&if;
owfMuykwfMuESifh/ pmuAsm 0goemygaom OD;yOif;rsm;uvnf; wpfausmif;
ukdwpfausmif; pmcsdK;pmpyfrsm;jzifh vSrf;apmif;MucsdwfMuao;onf/ ukd,hf
ausmif;u ukd&ifausmif;om;rsm;ukdyif pmcsdK;ESifh qHk;rwwfMuygonf/
]]iwkdYbkef;BuD;u pmvkdufysif;o,fholawGukd kd;kd;rac:bl; a&SUu
tcHuav; xnfhac:om/ nnf;wkdYtb ukdbkda'G;ukd ysif;&drIdifai;
armifbkda'G;wJh/ ukdbBudKifusawmh ckduyfysif;rdIif armifbBudKifwJh/ tck
OD;Zif;wifa&Tukdawmh ayayawaw armifwifa&TwJh}}
]]tazhusawmha&m}}
]][if ... tazhusawmh AkdvfwumhAkdvf cifarmifndKwJh/ [m; [m; [m;}}
tazu onfvkdajymwkdif; taru rsufapmif;xkd;wwfygonf/
]]tHr,f ... rIwfaygifawmf? tckdwumhtckd ukdarmifndKyg}}
tazESifh taru wpfausmif;pDrkdY NydKifbufrsm; jzpfcJhzl;onf/ taru
tazhukd tEkdif,lvkdwkdif; OD;Zif;pHnGefYwynfh[k qkdum tEkdif,lwwfonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

166

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]iwkdYausmif;u q&mav;ukd&mausmf oifo,fhausmif;/ avmu"mwfpm


wwfo,f/ olkdYu OD;Zif;pHnGefYwynfhawGav/ [if; [if; [if;}}
OD;Zif;pHnGefYrSm q&mawmfOD;Em\ vufaxmufcef;ae OD;yOif;
jzpfonf/ ausmif;twGufvkdtyfaom ypnf;yp, t0,ftjcrf;udprsm;
ay:aygufvQif q&mawmfu OD;Zif;pHnGefYukd NrdKUokdYvTwfwwfonf/
OD;Zif;pHnGefYuvnf; NrdKUokdYoGm;&rnfqkdvQif cg;wu,frwkdYcifu ,m;w,f
vkdY wGefYcsifaeol[k tazu ajymygonf/ olu NrdKUukd toGm;tvm
ta&muftaygufrsm;oljzpf wkdif;a&;jynfa&;utp NrdKUA[kokwrsm;ukd olY
qDuwqifh jyefMum;&onfqkd\// NrdKUokdY oGm;&if;vm&if;jzifh OD;Zif;pHnGefYu
t*Fvdyf*Pef;rsm;ukd rSwfom;vmcJhonf/ olY pdwfxJwGif wpfqkd&if
onfaumifawGu onfvkda&;wm? ESpfqkd&if onfvkda&;wm pojzifh
ul;a&;vmcJhNyD; &Gmausmif;wGif jyefoifonf/ 0rf; wl; o&D; &,fvkdYawmh
OD;Zif;pHnGefYu toHrxGufwwfyg/
]]uJ ... ukd&ifawG ausmif;om;awG/ rif;wkdYukd OD;Zif; t*Fvdyfpm
oifay;r,f/ aocsm*kpkdufMu/ wjcm;ausmif;awGxuf iwkdYausmif;u
omNyDvkdY rSwfvkdufMuaya&mh}}
NrdKUujyefa&mufa&mufcsif; OD;Zif;pHnGefYu t*Fvdyfpm oifay;rnf
qkdaomtcg tazwkdYwpfawGu OD;Zif;pHnGefYukd wtHhwMoai;MunfhaecJh
Muonfqkd\/
OD;Zif;pHnGefYu ajrjzLcJjzifh o&ufom;oifykef;ay:wGif wkwfacsmif;
wpfacsmif; jcpfvkdufonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

167

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]uJ vkdufqkdMu ukvm;wpf}}


uRefrwkdY&GmuvlawGu t*Fvdyfukd ukvm;[k oHk;Muygonf/ ukd&ifawG
ausmif;om;awGu zsmay:wGif wHawmifjzifhaxmufum OD;Zif;pHnGefY
oifonfhtwkdif; vkdufqkdMu&onf/
]]ukvm;wpf}}
]]ukvm;ESpf}}
]]ukvm;ESpf}}
]]ukvm;oHk;}}
]]ukvm;oHk;}}
ukvm;wpfq,fokdYta&mufwGif OD;Zif;pHnGefY\oifcef;pm &yfoGm;
ygonf/ ukvm;wpfrS ukvm;wpfq,ftxdonf OD;Zif;pHnGefY\ t*Fvdyfpm
tykdif;u@yJ jzpf\/ aemufxyfvnf; oifcef;pmrwkd;/ 'gukdyJ xyfum
xyfum aMumhum aMumhum oifay;jcif;jzifh a&Ta&mifzdwfausmif;u
t*Fvdyfpmwwfw,f jzpfukefawmh\/
]]&,fp&majym&OD;r,f/ tck awmif&yfurdEka,musfm; ukdbkd;oG,fBuD;
ayghAsm/ OD;Zif;u a&SUupmcs olu aemufuae ikdufaeom/ tJom OD;Zif;u
ukvm;av; qkdo,fh[mukd olu a,mifo,fhNyD; ukvm;BuD;vkdY oGm;qkdvkdY
OD;Zif;u em;o,fyifhkdufawmhomyJ}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

168

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

OD;Zif;pHnGefY\ t*Fvdyfpmoifcef;pmonf q&mav;udk&mausmf &Gmukd


a&mufvmawmhrS &Sif;oGm;awmhonf/
]]wpfavQmufvHk; a&Ta&mifzdwfausmif;om;awGu t*Fvdyfpmwwfo,f
qkdNyD; vlpGmvkyfvmvkdufMuom? iwkdYq&mav;u 0rf; wl; ovD;
oifcsvdkufawmh oGm;omyJ}}
tarh\ 0rf;wl;o&D;toHxGufukd uRefr &,fvkdufrdao;awmh\/
,ckxufwkdifvnf; uRefrwkdY &GmwGif ukvm;wpf? ukvm;ESpfawG &Sdao;onf/
b,fvkdyJjzpfjzpf
uRefrwkdY&Gmuav;onf
olwpfyg;vufatmufrSm
acwfaemufruscJhwmukd uRefr BuHzef*kPf,lrdygonf/ uaeYtcsdefrSmawmh
q&mav;a&m OD;Zif;pHnGefYwkdYyg r&SdMuawmhyg/
a&Ta&mifzdwfausmif;0if;twGif;okdY 0ifvkdufaomtcg yef;&eHYawGu
BudKifavSmufaeygonf/ onfyef;&eYHu ESif;qD? pHy,f ponfh yef;&eHYrsdK;
r[kwf/ ausmif;0if;xJwGif tkyfqkdif;a0qmaeaom o&ufyGifh? r&rf;yGifh? cHyGifh
ponfh opfyGifhBuD;&eHYrsm;jzpfonf/ ausmif;t0ifp ydEJyifBuD;atmufwGif
avSuav;ESpfpif; arSmufxm;onf/ xkdvufavSmfavSuav;ESpfpif;rSm
jrpfa&BuD;aomtcgwGif &GmxJokdYqGrf;cHxGuf&m qGrf;cHavSuav;rsm;jzpf
onf/ a&BuD;csdefwGif uRefrwkdYwpf&GmvHk; ajrjyifukd rjrif&awmhbJ a&jyifBuD;
jzpfoGm;wwfygonf/ onfvkdtcgrsdK;wGif ydef;aum? EGm;pmusif;rsm;jzifh
wpf&Gmhwpf&Gm? wpftdrfhwpftdrf ul;vl;oGm;vmMu&onfrSmvnf; aysmfp&m
aumif;vSonf/ awmfkHwefkH ukd,fh&GmxJwifqkdvQifawmh vufypful;
oGm;vkdufMuonfom/
]]ukdndKarSmif r[kwfvm; ... AsdKU ukdndKarSmif}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

169

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

cyfvSrf;vSrf;wGif ykqkd;BuD; acgif;ay:wpfykdif;tkyfum aemufjyefpnf;


wpfykdif;ukd ausmay:jzefYcsxm;aom wHjrufpnf;vSnf;aeonfh vlBuD;
wpfa,mufukd taru toHvSrf;jyK vkdufonf/ tom;eufeuf? ykykuGuG
*ifwkdwkdESifh bBuD;ndKarSmifu wHjrufpnf;BuD;ukdukdifNyD; uRefrwkdYqD
avQmufvmygonf/ tem;a&mufawmh rsufcHk;arT;jzLjzLay:ukd vuf0g;uav;
tkyfum Munfh&Smonf/
]]tJAsm ... rjrwifwkdYrIwfvm;}}
]][kwfyawmf ... rSwfrdom;yJ}}
]]rSwfrdomayghAsm ... ukd,fhq&muawmfyJ[m ... 'g rxl;vm;}}
]][kwfuJh bBuD;ndKarSmif}}
bBuD;ndKarSmifu tHhMooGm;ovkd ukd,fukdaemufokdYvSefwJhNyD; tmar#dwf
jyKvkdufao;onf/
]]tm ... xGm;vkdufo,hfrdef;uav; ... nnf;ukd igu *g*,muav;eJYyJ
rsufpdxJjrifaeom/ tif; tif; ... [kwfomyJ? iwkdYtoufawGawmif
BuD;aeurifhyJ}}
bBuD;ndKarSmifu [kdwkef;u tazhavSBuD;ay:wGif avSxkd;vkdufcJhonfh
avSxkd;om;BuD;/ tazESifhtwl tnmqefvkduf atmufpkefvkdufESifh rcGJrcGm
&SdcJhaom tazh\nmvufkH;BuD;/ a&qef? avqefukdtHwkum xkd;0g;jzifh
ycHk;rSmaxmuf avSBuD;vkd&mc&D;a&mufapcJhaom vkyfom;aumif;BuD;
jzpfonf/ uRefrwkdY pfYtkd;ta&mif;t0,fvkyfawmhvnf; ykqkd;pkwfukd ycHk;rSm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

170

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ck &m0iftkd;BuD;awG? &mhig;q,f0iftdk;BuD;awGukd xrf;cJhykd;cJhyHkukdvnf; uRefr


rSwfrdaeao;onf/ olutazhukd i,fpOfuwnf;u q&mndK[k ac:ygonf/
onfq&mwynfh vufwGJNyD; uRefrwkdYarmifESrwpfawGukd vkyfauR;orI
jyKcJhonfaum/
]]bBuD;ndKarSmif ausmif;rSmyJ aewmvm;}}
]]at;aygh[m ... vltkdawmhausmif; qkdovkdaygh/ wpfoufvHk;
om;auR;rI?
r,m;auR;rIeJY
tcsdefukefcJhom?
onft&G,ftxdawmh
rkdufrae&Jawmhbl; ighwlr&JU/ &wwforQ ukokdvfuav; pk&if;aqmif;&if;
ausmif;xrif; ausmif;[if;uav;eJY b0ul;kHaygh}}
ndKnpfMurf;&Saeaom rsufESmjyifay:wGif rSnfhoD;eufeufBuD;awG
[kdwpfvHk; onfwpfvHk;u wqwfqwfwkefcgaeonf/ uRefri,fi,fu
onfrSnhfoD;BuD;awGukd qGJqGJqdwfMunfhcJhzl;onf/ uRefrqdwfvkdufwkdif;
]][Jhaumifrav; emo[}} [k qkdum emusifyHkrsdK;vSefYjyvkdufvQif uRefru
oabmusaewwfygonf/
uRefrukdi,fpOfawmifaus;b0u
xdef;cJh
ausmif;cJhaom aus;Zl;um;rao;vSyg/ uRefru bBuD;ndKarSmifukd
aiGwpfaxmif uefawmhvkdufygonf/
]]bmBuD;wHk;[}}
uRefrvSrf;ay;vdkufaom aiGwpfaxmifwefukdukdifMunfh&if;
ndKarSmifu tvefYwMum;ar;ygonf/

bBuD;

]]'g wpfaxmifwefav bBuD;ndKarSmif&JU/ bBuD;oHk;zkdYaygh}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

171

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]'g ykdufqHvm;}}
]][kwfw,fav}}
]]tm ... igroHk;wwfygbl; rxl;&m/ ta<u&Sd ta<uay;cJhyg}}
bBuD;ndKarSmifu uRefrvufxJukd wpfaxmifwef ZGwfjyefxnfhonf/
uRefrvnf; ykdufqHtdwfxJu &mwef ig;q,fwef q,fwefuav;awGukd
wpfaxmifjynfhatmifpkNyD;
ay;vkduf&awmh\/
uRefru
ig;&mwef
ay;vQifvnf; bBuD;ndKarSmif oHk;wwfrnfr[kwfyg/ ajymvQif ,Hkp&mr&Sd/
]]awmfwkdYusKyfwkdYacwfwkef;uvkd ta<uacwf tEkwfacwf r[kwfawmh
bl; ukdndKarSmif&JU/ tckacwfu &mwefukd tao;oHk; oHk;aeMuo,hf
acwf&,f}}
taru0ifajymawmh bBuD;ndKarSmifu twdwfukd zswfceJ owd&
vkduf[ef wlygonf/ rIef&Daeaom rsufvHk;uav; arS;pif;oGm;onf/
]]cifAsm;rSwfrdao;vm; rjrwif/ rl;aphrwfaph tEkwfawG ESpfydm0if
pfYtkd;uav;xJ
xnfhxm;om/
pfYtkd;a&mif;o,fhtxJ
ygoGm;vkdY
vkdufvkduf&prf; qkdomrsm;}}
]][kwfyawmf? tJonfwkef;u ESpfydm0if pfYtkd;uav;xJu tEkwfu
a&T0,favmufo,f&,f}}
tarESifh bBuD;ndKarSmifwkdY a&S;a[mif;aESmif;jzpfawGukd tcsDtcs
ajymaepfwGif ukd&ifuav;wpfyg;ESifh ausmif;om;uav;ESpfa,muf qGrf;cH

jrefrmusL;ypfzkd&rf

172

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jyefvmMuonf/ ukd&ifu oydwfukdayGY ausmif;om;uav;awGu Asyfqkdif;


xrf;vmonf/ qGrf;cH0ifcsdefawmif a&mufNyDaum/
]]q&mawmf &Sdvm;}}
]]&Sdo,f ... &Sdo,f ... vmvm ausmif;ay:wufMu}}
bBuD;ndKarSmifu
ydEJyifwGif
wHjrufpnf;
rSDaxmifxm;cJhNyD;
cg;BuD;ukef;ukef;ESifh a&SUuoGm;onf/ ausmif;BuD;rSm a&S;ausmif;BuD;yDyD
avSum;BuD;ESpfpif;NydKifESifh us,fus,fjyefYjyefY &SdvSonf/ okdYaomf [kdwkef;
wpfcsdefuvkd pmoifom;awGr&SdMuawmhyg/ q&mawmfu uRefrwkdYukdjrifawmh
thHMo0rf;om jzpfoGm;onf/ q&mawmfukd 0wKypnf;rsm; uyfvSLvkdufMuNyD;
uRefrwkdYom;trd a&aEG;yGJ xkdifaomufMuonf/ OD;Zif;wifa&T (q&mawmf)
ausmif;uawmh odyf&Sm;yg;vSyHkr&yg/ awm&ausmif; qkdaomfvnf;
ta&SUZvyfukef;&GmESifhvnf;eD;onfrkdY ESpf&GmqGrf;ukdpm;&aomaMumifh jzpfrnf/
]]nnf;tazeJY igeJYu ausmif;aezuf/ 'gayrJh olu BuD;o,f/
ukd&ifndKwkdY ukd&ifBuD;awGu iwkdYukd&ifav;awGukd pmcs&omav/ a[monf
ausmif;ujyifu Murf;aygufawGYvm;? tJom nnf;tazwkdY ukdbkda'G;wkdY
ausmif;ay:wG,fwufMuo,fh ae&maygh/ bkef;BuD;u bk&m;yGJu jyefvmawmh
qGrf;avmif;vdkufo,hf rkefYawmif;BuD; onfem;csxm;omav/ tJom
ukdbkda'G;u atmufuae ycHk;cHay;NyD; nnf;tazu olYay:wufNyD;
Murf;aygufuae vufvQdKNyD; rkefYawmif;vSrf;EIdufom bkef;BuD;ujrifawmh
vufukd BudrfeJYkdufcsomav/ [if; [if; [if;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

173

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

OD;Zif;wifa&Tu tazhi,fb0awGukd ajymjyaeonf/ i,fpOfu


tazESifhtwl pmoifcJhMuyHkawG? upm;cJhMuyHkawG? qGrf;cHxGufcJhMuyHkawG
ajymrqHk;awmh/
ausmif;usufoa&cef;ayguf0wGif
bBuD;ndKarSmifESifh
ukd&ifausmif;om;uav;awGu qGrf;yGJjyifaeMuNyD/
]]uJ OD;Zif;vnf; qGrf;pm;&OD;rSmrIwfvm;bk&m;/
awmifbufausmif; ul;vkdufOD;r,f/ tjyef aeylrdrSmpkd;vkdY}}

wynfhawmfwkdY

]]at; at;? aMomf aeOD; aeOD; nnf;taz vSLxm;cJho,fharmif;BuD;


jy&OD;r,f}}
OD;Zif;wifa&Tu uRefrwkdYom;trdukd olYausmif;cef;uav;xJ ac:oGm;
ygonf/ ausmif;xkwfwef;wGifqGJxm;aom aMu;armif;BuD;u qefaum
wpfcsyfpmavmuf &Sdonf/ aMu;ndawGwufum rnf;eufaeonf/
]]onfarmif;BuD;u wynfhawmfwkdY jrif;jcHrSm Zmwfuefxvkduf
qGJMuwkef;u ta<u;eJYodrf;vkduf&o,fh armif;BuD;bk&m;/ jrif;jcHu
ukdausmfoef;Zmwfav/ oluZmwfomaxmifom kyfuvnf;r&Sd? i,f*kPf
uvnf;r&Sdqkdawmh rif;om;ti,fuav;ESpfa,muf arG;pm;xm;&om/
ZmwfvmiSm;&if olYkyf xkwfrjy0Hhbl;/ rif;om;av;ESpfvuf xkwfxkwfjy&
om/
tJomZmwfacgif;uGJawmh
wynfhawmfwkdYta<u;
raMuomeJY
qkdif;ypnf;awG odrf;vkduf&omav/ onfarmif;BuD;ukdawmh olY ausmif;
vSLyg&apqkdvkdY vSLvkdufMuombk&m;}}
taru aMu;armif;BuD;\ &mZ0ifukd &Sif;jyonf/ OD;Zif;wifa&Tuvnf;
onfarmif;BuD;ukd avSNydKifyGJawGrSm oHk;cJhaMumif; ajymygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

174

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]usKyfwkdYausmif;uajycspfBuD; avSavSmfwufusifhNyDqkd&if onfarmif;BuD;


'l [l [leJY xk&om/ armif;BuD;a&mufvmNyD;rS usKyfwkdYajycspfBuD;
qufwkdufEkdifom/ jrif;jcHwpfe,fvHk; emrnfukd [def;[def;xoGm;awmh
omav}}
tckawmh ]jynfcspf} NydKifavSBuD; uRefrwkdY&GmrSm r&Sdawmhyg/
t&Sdeft0gBuD;vSaom ]jynfcspf} onf uefawmfBuD;a&rSm aysmfaecJh&NyD/
OD;Zif;wifa&Tu armif;wkwfBuD;ukd ,lNyD; armif;BuD;ukd xkjyawmh uRefr
rsuf&nfusrdygonf/ tazESifhwuG wpfcsdefu owd& vGrf;qGwfzG,f&mwkdY
uRefr&ifxJ wkd;0ifvmcJhonf/ armif;BuD;xkvkdufoHu uRefrESvHk;om;xJwGif
yJhwifxyfvsuf&Sdygonf/ q&mawmfukdOD;csNyD; ausmif;0if;xJ ywfMunfh
Muonf/ a&Ta&mifzdwfausmif;uawmh opfBuD;0g;BuD;aygojzifh t&dyftm0go
aumif;onf/ a&wGif;uav;ESifh uGrf;jcHuav;uvnf; pkdajyat;jraeonf/
ausmif;ta&SUbuf ]oBuFefbk&m;} ukd a&mufjyefawmh uRefrrdbrsm;
vSL'gef;xm;aom bk&m;rkcfayguf0rSpmukd zwfMunfh&if; uRefr NyHK;rd&jyef
onf/
]]rEav;NrdKU OD;ndK - a':jrwif rdom;pk aumif;rI 300 usyf}}
aiGoHk;&mESifh bk&m;rkcfwpfaqmif aqmufvkyfvSL'gef;&onfhacwfu
jzpfrnf/ ajymrnfhom ajym&onf/ tckae onfbk&m;rkcfaygufukd jyifqif
ay;yg[kqkdvQif uRefrwkdY wwfEkdifygOD;rnfvm;rod/ oBuFefbk&m;onf
uRefrwkdY&GmwGif a&S;tusqHk;bk&m; jzpfonf/ yk*Hacwf Adokumvuf&myHkpHESifh
tkwfcsyfjym;BuD;awGu tawmfhukdaqG;ajrhaeMuNyD/ uRefrwkdY&GmwGif oBuFefcg
a&mufwkdif; qGrf;BuD;avmif;Mu? bk&m;a&oym,fMu? a&awGavmif;Mu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

175

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

yufMuESifh aysmfp&mESpfOD;ukd qifETJwwfMuonfrSm onfoBuFefbk&m;yGJrSmyJ


jzpfonf/ bk&m;bGJYawmftrnfaysmuf wpf&GmvHk;u oBuFefbk&m;[kom
ac:a0:Muygonf/
bk&m;ab;ywfywfvnfrSm 0ef;&Hvsuf&Sdaom awmydawmufyifBuD;awG
u &GufEkopfwkdYjzifh &Tef;&Tef;pkdaeonf/ wcsdKUukdif;rsm;wGif tzl;Ekuav;awG
ukd jrifae&NyD/ yGifhcsdefwefvQifawmh wpfawmvHk; BudKifavSmufoif;ysHU
aya&mhrnf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

176

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(12)
a&Ta&mifzdwfausmif;awmifbufwGif o&ufyiftkyfBuD;u twef;vkduf
qufaeygonf/ o&ufyifwef;qHk;onfESifh a&T&ifhrmausmif;ukd a&mufyg
onf/ o&ufyiftkyfawG atmufrSmawmh o&ufuif;aumufaeMuaom
uav;awG trsm;BuD; awGY&onf/ pD&&D wGJ&&GJ ckdaeaom o&ufuif;awGu
vlY vufwpfurf;rSmyif cJaeatmif oD;aeonf/
]]tyifay:u toD;awG rqGwfMubll;vm;}}
uRefru o&ufuif;aumufaeMuaom uav;awGukd ar;Munfhonf/
]][ifhtif; ... rqGwfygbl;/ olwkdYu BuD;OD;rSm}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

177

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdYNrdKUrSmqkdvQif onfvkdvrf;ay:rSm vufvSrf;rD o&ufoD;uav;


awG avmufrSmawmifr[kwf/ aus;vufaeuav;awGuawmh o&ufoD;
uav;awG BuD;xGm;vmOD;rnfhwefzkd;ukd odem;vnfaeMuonf/ 'gonfyif
vQif aus;vufpkduf[k uRefrxifygonf/
]]a[monfae&myJath iwkdYtbav; ukdbawmf towfcH&o,hfae&m}}
taru ausmif;ESpfausmif;Mum;wGif aygufaeaom anmifyifBuD;
atmufokdY vufndK;xkd;jy&if; ajymonf/ tbav; ukdbawmfqkdonfrSm
uRefrwkdYtbkd; aoG;aomufBuD; OD;zkd;oefY\om; jzpfonf/ tbkd;ukd emrnf
b,folrQrac:Mu/ aoG;aomufBuD; [laomtrnfwGifonf/ oDaygrif;
vufxufu
q,fhESpf&Gmpm;cefYxm;jcif;cH&oljzpfonf/
&Gmpm;rsm;ukd
vufarmif;aoG;azmufum aiGzvm;wGifxnfh opmcH aoG;aomufMu&
ojzifh aoG;aomufBuD;[kac:aMumif; od&ygonf/ aoG;aomufBuD;onf
aoG;aomuftpk\ tBuD;tuJjzpf NrdKUolBuD;ESifh tqifhwlonf[kvnf;
uRefr rSwfom;zl;ygonf/
]]aoG;aomufBuD;eJY wkdYtbGm;r,fa&T,mu om;av;a,muf arG;om
ath/ ukdbBuD;wJh? ukdbcifwJh? ukdbawmfwJh? aemuf tck omjyL;wkdYtaz
ukdbwlwJh/ iwkdYe,frSmawmh bav;bvkdY ac:Muom/ tJonf bav;bu
zatht&Sdeft0geJY tawmfuav;wGifus,fcJhMuomaygh/ acwfvnf;ysufua&m
tukef vlowfvkdY aoukefMuomyJ}}
anmifyifBuD;\ ESpfXmef; b,favmuf&SdNyD[k rod&aomfvnf;
yifpnfBuD;uawmh tjym;tcGuf t0kduftcsdKifhrsm;jzifh &GwfwGvkdYaeonf/
anmifjrpfawGuvnf;
vrf;ay:rSm
cHk;cHk;kH;kH;
ukef;<uvsuf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

178

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

anmifyiftkyfqkdif;qkdif;BuD;u aeajymufrxkd; ywf0ef;usifukd tkyfrkd;vsuf/


oDaygbk&ifvufxufuwnf;u &SdcJhonfqkdaom onfanmifyifBuD;\
oufwrf;u
ESpfaygif;
wpf&mausmfcJhavNyD/
anmifyifBuD;ukd
Munfh&onfuyif orkdif;Zmwfaumif jzpfaeawmh\/
]]bav;b wifrubl;ath/ aoG;aomufBuD;rsdK;awG usLyifckwf
usLikwfawmif rusefap&bl;vkdY Budrf;awmh iwkdYwpfrsdK;vHk; wpfaqGvHk;
csif;wGif;jrpf
taemufbufurf;
oGm;ykef;aeMu&om/
igu
uav;&Sdao;o,f/ rSwfrdo,fqkdkHaygh}}
taruawmh tcktcsdefxd aoG;aomufBuD;rmefawG wufaewkef;yJjzpf
onf/ uRefrwkdYi,fpOfuvnf; tbuowd&SdMuzkdY? ]iwkdYu aoG;aomufBuD;
rsdK;awGuG} qkdonfhpum;jzifh tNrJaoG;xkd;ay;cJhonf/ uRefrrSm i,fpOf
uwnf;u tNrJMum;aecJh&aom onfpum;awGaMumifh bm&,fnm&,fr[kwf
trsdK;rmefuav;awmh 0ifrd\/ okdYaomf tcktcsdefrSmawmh uRefrwkdY&Sifbk&if
oDaygrif;vnf;r&Sdawmh/ oDaygrif;ukd aoG;opmcHcJhaom uRefrwkdYtbkd;
vnf;r&Sdawmh/ aoG;aomufBuD;qkdaom bGJYxl;*kPfxl;ukdyif em;vnfonfhol
odyfr&Sdawmhyg/
]]tck pm;MuL;urra&TwifeJYigeJYu rwdrf;r,drf;&,f/ ajy;MuvTm;Mu
awmh igeJYoleJYu twlwltdyfMu upm;Muomaygh/ rra&TwifwkdY taru
r,frl,mwJh/ Munf&Gmu ukdBuD;ykdufwkdY tarBuD;u r,fvdrmwJh? aemuf
r,fa&T,mwJh? bkd;omxefwJh? bkd;BuD;armifwJh? iwkdYu trsdK;aygo,f/
avQmufpyfr,fqkd&if woDwwef;BuD;aygh/}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

179

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uav;u aqGrsdK;pyf&vQif uRefrESifh armifESrESpf0rf;uGJawmfonf/


uRefrtarBuD; r,foefYESifh OD;yif;uav;\tbOD;pHvSrSm armifESrt&if;
jzpfonf/ onfausmif;uvnf; a&wGif;ESifh iSufaysmjcH? o&ufjcHBuD;rsm;jzifh
tNrJwrf; pdrf;pkdaeygonf/ o&ufjcHBuD;rSm o&uftyif wpf&meD;yg;&Sdonf/
ESpfpOfESpfwkdif;
o&ufoD;rSnfhcsdefa&mufvQif
awmif;BuD;awmif;i,f
toG,foG,fjzifh uRefrwkdYqDukd vSrf;ykdYay;wwfygonf/ bJo&uf?
qifpG,fo&uf? rcspfpk? oHk;vHk;wpfawmif pojzifh trsdK;vnf;pHk\/
uRefrwkdYom;trdukdjrifawmh OD;yif;uav;u 0rf;omtm;& qD;BudK&Smonf/
OD;Zif;\bGJY OD;odudw jzpfaomfvnf; uRefrwkdY&Gm\ xHk;pHvkdjzpfaeaom
vltrnfESifh wGJvsufac:Muonfhtavsmuf OD;Zif;oef;ausmf[kom trnf
wGifav\/ uRef;wkdifuRef;om;rsm;jzifh aqmufvkyfxm;aom a&S;ausmif;tkdtkd
BuD;wGif ausmif;xkdifae&aom OD;yif;uav;rSm tazmfr&Sd ysif;&Smayrnf/
]]rrxl;wdkY a&mufoHMum;o,f? raeYnu ukdoHacsmif;uajymomav}}
OD;yif;u i,fpfuwnf;u EIwfusdK;aeojzifh uRefrukd rrxl;[kyif
ac:onf/ oHacsmif;qdkonfrSm OD;yif;\tpfukdjzpfonf/ oHacsmif;rSm
arG;&myg rsufpdrjrif&SmolwpfOD;jzpfonf/ rsufpdrjrifaomfvnf; wpf&GmvHk;&Sd
vlukefvlpHk oltukeftvGwf&onf/ &GmxJ&SdorQ vrf;BudKvrf;Mum;rusef
aphaphnufnufausatmif oloGm;wwfonf/ wpfcgwpf&H olYa&SUrS
vrf;ydwf&yfvQifjzpfap? ql;cufopfukdif; pojzifh csxm;vQifjzpfap olu
odonf/ vrf;oGm;&mu &yfypfvkdufNyD; yg;pyfu wjyyfjyyf? vufckyfuav;
zGzGwD;NyD; a&SmifvTJoGm;wwfonf/ &GmxJwGif b,folY tdrfvTwfvTwf olu
wef;aeatmifoGm;wwfonf/ &GmxJrajymESifh &GmeD;csKyfpyfu bkef;BuD;ausmif;
awGukdawmif xkyfxkyfayguf a&mufatmifoGm;Ekdifonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

181

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]a[m ... vmygNyDAsm ukdoHacsmif;}}


uRefrwkdY pum;aumif;aeMupfrSmyif oHacsmif;u ausmif;ay:wufvm
onf/ vufxJrSmvnf; rsufrSeftrnf;BuD;ukd ukdifxm;\/ oHacsmif;u
uRefrwkdYESifh rvSrf;rurf;wGif 0ifxkdif&if; em;ukd ayxm;onf/
]]{nfhonfawG a&mufaeMuo,f xifyg&JU}}
ausmif;atmufuwnf;u vloHoloHawGukd olMum;cJhNyD;[efwlonf/
yg;pyfu vSrf;pyfpkvkdufao;\/ uRefruolYukdvufxkd;ay;NyD; b,folwHk;vkdY
ar;awmh olu uRefrvufukderf;Munfhonf/
]]rrxl; r[kwfvm;}}
]]b,fu rrxl;vJ r[kwfbl;/ Zvyfukef;uyg b,folwHk; ajymygOD;}}
olu uRefrvufukd xyferf;Munfhjyefonf/
]][kwfygo,f rrxl;yg}}
]]raeYnu &GmxJu Mum;vmcJhvkdY &rf;wkwfwmr[kwfvm;}}
]]r[kwf&aygifAsm? usKyfukd txufajymom}}
'guvnf; oHacsmif;\vufoHk;pum;yJjzpfonf/ oluawmh bmjzpfjzpf
txufuajymwmcsnf;ygyJ/ olYukd txufyk*dKvfawGu apmifha&Smufaewm
qkdonfh oabmyif/ rsufpdrjrif&aomfvnf; oHacsmif;u yg;&nfeyf&nf
tvGef&Sdonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

182

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]rsufrSefBuD;u bmjzpfvkdY cRwfxm;&wmvJ}}


]][if ... nufrSefBuD;uvm;? nufvHk;ylvkdY/ &GmxJoGm;rSwyfom
tNrJwyfxm;&if nufpdxdckdufrSmpkd;vkdY}}
olYtajzukd uRefroabmusoGm;rdonf/ arG;uwnf;u rsufpd
rjrifonfholu rsufrSefwyfvQif rsufpdxdckdufrnfpkd;owJhav/ 'gonfyif vlY
oabm vlY obm0[k qkdEkdifygonf/ oHacsmif;u wpfcgwpf&H pum;ryDyg/
pum;ryDaomfvnf; oDcsif;qkdawmh aumif;onf/ olY tonf;pGJ tqkdawmfu
wGHaw;odef;wefyJjzpf\/ uRefrwkdY i,fi,fwkef;u anmifyifBuD;atmuf
0kdif;zGJYupm;vQif oluvnf; tNrJ&Sdaewwfonf/ EkdYqDcGuf ESpfcGufukd
befeDBudK;jzifh csnfNyD; wpfvHk;ukd anmifukdif;rSmcsdwf? wpfvHk;ukd olY yg;pyfrSm
awhNyD; rkdufcGufvkyfum oDcsif;qkdonf/ ol\ rSwfmPfpGrf;tm;uvnf;
aMumufcref;vdvdyif/ "mwfjym;acwfu oGif;xm;aom wGHaw;odef;wef
oDcsif;rsm;ukd "mwfjym;toHxGuftwkdif; oHpfyg xnfhqkdwwfonf/
tyfoGm;&SonfhtoH "mwfjym;jrnfoHawGukdyg olu xnfhqkdonf/

]]wGH ... aus;apckdif;&rSmu ... &Spf kd;r,fxifw,f ... wGH ... ayzl;vTm
ayzl;vTm ... [mh [mh [m ... &ifrSmykdufygvkdY ... wGH ... zkd;vrif;ukd ... &Spf ...
atmifoG,fckdif;&r,f ... &SJ&SJ wkef;wkef; ... olY ukdrS cspfrdaeygw,f ... wGH ...
awGYae jrifaeusrkdY ajzazsmufzkdYvnf;rvG,f ... &SJ &SJ &SJ}}
wGH qkdonfrSm oDcsif;qkdzkdY t&Sdef,lonfhtoH? &Spf qkdonfrSm tyfoGm;
&SonfhtoH? &SJ&SJqkdonfrSm "mwfjym;ujrnfoH pojzifh Mum;azmufNyD; olu
&Sif;jywwfao;\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

183

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tck ... nDav;ausmif;rSm aeomvm;}}


taruar;awmh oluNyHK;NyHK;BuD;vkyfaeonf/ oHacsmif;onf rdbESpfyg;
&Sdpfuwnf;u tdrfrSm raeyg/ uRefrwkdY&Gm&Sd bkef;BuD;ausmif;av;ausmif;ukd
vSnhfvnfaeolomjzpf\/ onfausmif;ESifhrwnfh[kdausmif;? [kdausmif;ESifh
rwnhfonfausmif; olu[kwfaeao;awmhonf/ bkef;BuD;ausmif;awGrSmu
ausmif;om;u&Sm;yg;awmh olYukdyJ tm;ukd;ae&onfuvnf;&Sd\/ oHacsmif;
uawmh O',&Gm\ oufwrf;t&ifhqHk; bkef;BuD;ausmif;om;BuD;yJ jzpfonf/
]]usKyfausmif;
aeomyg}}

raeygbl;Asm?

]]ukd,fhnDav;ausmif;
oGm;ae&omwHk;}}

taemufausmif;rSm

ukd,faerSaygh?

BuD;awmfat;reJY

b,fhES,fh

&Sifat;reJY

oHacsmif;u rajzawmh Mum;xJu OD;yif;uyJ 0ifajzygonf/


]]usKyfausmif;u &GmeJYa0;vkdYo,fh/ olu vlawGeJY eD;eD;aecsifomav}}
]]tck &GmxJukd tdrfaygufaphvnfao;vm;}}
uRefruar;awmh oHacsmif;u &,fBuJBuJvkyfNyD; acgif;ukdukwfonf/
]]bkef;BuD;BuD;u
rvnf0Hhygbl;}}

bmrSrajymaygifAsm?

a':at;r

aMumufomeJYyJ

jrefrmusL;ypfzkd&rf

184

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tvnfaumif;vkdY rrxl;armifukd BuD;awmfat;ru aqmfNyD;NyDav/


nbufausmif;wHcg;awGydwfawmh ukdoHacsmif;u wdwfwdwfuav; xo,fh
NyD; ausmif;atmufjywif;aygufwnfhwnfhu pfYtifwHkBuD;xJ acgif;tHk;
t&ifypfcsvdkufua&m/ NyD;rS olu ausmif;ay:uae ckefcsomav/ vlu
tm;eJYusoGm;omqkdawmh pfYtifwHkBuD;u zsyfceJ uGJawmhomaygh/ olvnf;
cg;xdvkdY rxEkdifbl;/ a':at;ruvnf; oltESpfESpftvvu oHk;cJhpGJcJho,fh
pfYtifwHkBuD; cGJypf&yghrvm;qkdNyD; ikdvnf;ikd olYvnf;kdufayghAsm/ tckvnf;
olYukd wBudrf;Budrf;ayghAsm}}
BuD;awmfat;rqkdonfrSm taemufausmif;bkef;BuD; OD;Z#dv\ wlr
t&if;jzpfonf/ bkef;BuD; oufawmf(80)wGif emrusef;&Sdojzifh touf (70)
t&G,f wlru ausmif;rSm vma&mufjyKpkay;ae&jcif;jzpf\/
]]Budrf;qkdvkdY ajym&OD;r,fAs odvm;/ a':at;ruav olYtwif; &GmxJ
vnfajym&if towfyJwJhAs odvm;/ usKyfu wul;wuawmh rajymygbl;/
'gayrJh BuHKwkef;ajym&OD;r,f odvm;? [kd&Gmonf&Gmu bkef;BuD;yifhvkdY&Sd&if
bkef;BuD;BuD;twGuf &vmorQ vSL&Hwef;&HawGqdk oltukefodrf;wmAs
odvm;? &GmxJu avmif;vkdufvSLvkduforQ qGrf;?qGrf;[if;vnf; olY
oabm&SdayghAsm/ aumif;omrSeforQ olYzkdYcsnf;yJ odvm;/ usLyfwkdY ukd&ifawG
ausmif;om;awGu olrpm;csifo,fh[mrS pm;&om? 'gawGukd &GmxJ
vnfajymrSmpkd;om odvm;}}
oHacsmif;uvnf; wu,frvG,f/ rsufpdrjrifom awmfawmhonf/
aeorQ bkef;BuD;ausmif;wum olESifhtNrJwrf; jyemwufonf/
ta&SUausmif; (bBuD;bkef;BuD;ausmif;) wGifaepfu OD;Zif;odef;tvpfwGif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

185

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

usufoa&cef;xJ0ifNyD; rkefYckd;pm;wmukd owd&vdkufrdonf/ OD;Zif;odef;


zswfceJ jyefvSnfhvmoHMum;awmh oHacsmif;rSm BuHrdBuH&m ADkdBuD;
atmufxyfxJ0ifNyD; tvsm;arSmuf0yfum ykef;vkduf&onf/ oHacsmif;
tcef;xJwGif&Sdonfukd OD;Zif;odef;u rod/ ajrmufbuf&Gmukd <urSmrkdY ADkdawG
tcef;awGukd vSnfhNyD; aomhcwfjcif; jzpfonf/ oHacsmif;onf OD;Zif;odef;\
BudrfvHk;pmrdrnfpkd;ojzifh wkwfwkwfrQ rvIyf0Hh/ OD;Zif;odef; <uoGm;awmhrS
ADkdukd w'kef;'kef;xkumatmfonf/ ausmif;apmifhusefcJhaom ukd&ifuav;
uvnf; bmrQrvkyfwwf/ oHacsmif;rSm ADkdxJwGif wpfaeukef
atmfikdaecJh&onf/ tawmfuav; naeapmif; OD;Zif;odef; jyef<uvmrSyif
ADkdaomhzGifhum olYukdrenf;qGJxkwf&awmh\/ OD;Zif;odef;rSm pdwfqkd;&onf
xuf wpfaeukefwpfaecef; ADkdxJrSm avrGef;NyD; oHacsmif; aoroGm;wmukdyJ
BuHzef oufjyif;cs&awmh\/ rQqkd;aom oHacsmif;ygay/
]]tck ta&SUausmif; a&mufao;vm;}}
uRefruar;awmh oHacsmif;uacgif;cgonf/ ta&SUausmif;ukd olroGm;0Hh
aomtaMumif;u&Sdonf/ ta&SUausmif;&Sd b*Fvm;pdrf;pm;o&ufyifBuD;onf
bBuD;bkef;BuD;ESpfyg; ysHawmfrluwnf;u toD;uef;oGm;cJh\/ teHYarT;arT;ESifh
tpdrf;twkdif; csdKtdaeaom b*Fvm;pdrf;pm;o&ufrsm; roD;awmh uRefrwkdY
wpf&GmvHk; pdwfraumif;jzpfMu&onf/ OD;Zif;odef;u olYOD;&D;awmfESpfyg;
pkdufoGm;cJhaom o&ufyifBuD;rkdY toD;uef;oGm;aomfvnf; ckwfvSJrypf&uf/
onfpdrf;pm;o&ufyifBuD;u q,fESpfavmuf ryGifhroD;aecJh&mrS xoD;av
aomtcg wpf&GmvHk;u wtHhwMo jzpfMu&jyefonf/ OD;Zif;odef;rSm
tpGJtvrf;MuD;olyDyD olYOD;&D;awmfESpfyg; vlYb0a&mufvmNyD qdkonfh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

186

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

edrdwfaumufum 0rf;tomBuD;om&&Sm\/ o&ufoD;rsm;ukd aus;pm? iSufpm?


&SfYpm rrd&avatmif aeYnrjywf apmifha&Smufavonf/
wpf&ufwGif ta&SUMunf;awmwpfwef;u&Gm&Snf&GmokdY tvSLntdyf<uzkdY
BuHKojzifh OD;Zif;odef;u bBuD;acsmukd ausmif;aomhtyfcJh\/ o&ufyifBuD;
vnf; *kpkdufzkdY txyfxyfrSmcJhonf/ bBuD;acsmuvnf; olwwfEkdiforQ
apmifha&Smufay;xm;ygonf/ okdYaomf tBuHorm;oHacsmif;u bBuD;acsm
tdyfaysmfoGm;aomtcsdefwGif b*Fvm;o&ufyifBuD;ay: wufygavawmhonf/
nfYeufoef;acgifBuD;rSm b*Fvm;o&ufyifrS o&ufoD;pdrf;awG ukefatmif
cl;qGwfNyD; ausmif;ajrmufbuf arSmufxm;aom qGrf;cHavSBuD;xJ 0Sufxm;
onf/ reufvif; bBuD;acsm ausmif;0if;xJ avQmufMunfhaomtcg
o&ufukdif;awG? o&uf&GufawG usdK;yJhum toD;awG ajymif&Sif;aeaom
o&ufyifBuD;ukd awGY&awmhonf/ bBuD;acsm\&ifrSm xdwfysmoGm;NyD;
oHacsmif;vufcsufrSef; wef;odavonf/ oHacsmif;ukd tdyf&muEkd;NyD; ppfawmh
olu cyfwnfwnfjzifh olr[kwfav[ef ayjiif;onf/ oHacsmif;ukd
b,fvkdrS ppfar;r&ovkd o&ufoD;wpfvHk;wpfavrQudkyif tpte
&Smr&cJhay/ OD;Zif;odef; jyef<uvmaomtcg &ifbwfpnfwD; jzpf&awmh\/
OD;Zif;odef;rSm &[ef;0wfjzifhyif rsuf&nfawG ykd;ykd;aygufaygufusum
oHacsmif;tay:rSmvnf; tawmfuav; pdwfuGufoGm;ygonf/
]]oHacsmif;}}
]]bk&m;}}
]]bk&m; aemufxm;? ighqD vmcJhprf;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

187

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

oHacsmif;rSm OD;Zif;odef;ukd aMumufojzifh ayuyfuyfvkyfaeonf/


bBuD;acsmu ZGwfqGJac:ojzifh '&Gwfwkduf ygoGm;awmh\/
]]o&ufoD;pdrf;awG eifqGwfo,f rIwfvm;}}
]]wynfhawmf r ... rqGwfbl;bk&m;}}
]]oHacsmif; ... yg;pyfeJYar;r&&if igu BudrfeJYar;rSmaemf}}
]]w ... wynfhawmf ... wu,frqGwfygbl;bk&m;}}
yg;pyfuar;aekHjzifh trSeftwkdif;ajymrnfhyHk ray:awmhrS OD;Zif;odef;u
bBuD;acsmukd BudK;wpfacsmif;ESifh Budrf t,lckdif;vkdufonf/ oHacsmif;ukd
ausmif;wkdifzufckdif;NyD; vufESpfbufukd yl; BudK;jzifhwkyfonf/ OD;Zif;odef;u
BudrfvHk;awmifrajrmuf&ao; oHacsmif;u toHNyJBuD;ESifh atmfygavawmh
onf/ OD;Zif;u Budrfwpfcsufaqmfvkduf&if; oHacsmif;u wkdifukdywfNyD;
ae&ma&TUvkduf&if;jzifh q,fcsufwpfcsufrrd jzpfaevkdufonfrSm tMumBuD;[k
qkd\/ BudrfoHk;vHk;pmavmuf xdoGm;awmhrS oHacsmif;u [kwfwkdif;rSef&mukd
0efcHawmhonf/
]]rkdufygeJYawmhbk&m;/ wynfhawmf 0efcHygNyDbk&m;}}
oHacsmif;um; olYtom;ukdawmh vHk;vHk;temcH0Hhol r[kwfyg/
tyifyef;cHNyD; vkyfonfhtvkyf&,fvkdYvnf; r&Sd/ okdYaomf rsufpdjrifolawG
xufyif avmuBuD;tay: vlvnfvkyfaeyHkuawmh xl;qef;vSygonf/ olY
taMumif;udk ]cavmufa>r} [laom acgif;pfjzifh a&TtjrKawr*Zif;wGif
uRefr 0wKwkdwpfyk'fa&;cJhzl;ygonf/ oHacsmif;azmfojzifh qGrf;cHavSBuD;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

188

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

atmufrS o&ufoD;oD;pdrf;rsm;ukd jyefawGY&aomtcg


pdwfa&mvlyg ypfusoGm;awmhonf qkd\/

q&mawmfrSm

]]uJ ... uJ ukdacsm ... olY ukd BudK;jznfay;vkdufawmh/ o&ufoD;pdrf;


awGvnf; usKyfjyraeeJYawmh/ &GmxJa0ypfvkdufyg}}
]]wifyghbk&m;}}
]]uJ oHacsmif; eifvnf;txkyfjyifawmh? aemifigaowJhtxd ausmif;&dyf
ukd reif;eJYawmh oGm;}}
xkdaeYrSp oHacsmif;wpfa,muf ausmif;ajymif;oGm;vkdufonfrSm
,aeYtcsdefxd ta&SUausmif;ayguf0em; roD0Hhawmhyg/ onftaMumif;awGukd
bBuD;acsmu jyefajymavwkdif; uRefrrSm wpfoufESifhwpfukd,f OD;Zif;odef;
a'goxGufwm rjrifzl;cJhojzifh wtHhwMo &Sd&NrJjzpfygonf/
]]oHacsmif;? bkef;BuD;qD avQmufvkdufOD;? iwkdY naeusrS vmr,fvkdY}}
]][kwfuJh [kwfuJh/ bkef;BuD;qD avQmufp&mrvkdygbl;Asm/ a':at;rukd
ajymvkduf&if &ygh &ygh/ olu ausmif;rSm cs,f&mrifygAsm}}
oHacsmif;avoHukd em;axmif&onfrSm BuD;awmfat;rESifhvnf; ol
wnfhyHkray:/ uRefroabmusrdonfrSm olYyg;pyfu cs,f&mrif qkdonfh
pum;vHk;ukd oHk;EIef;oGm;wmukdyJjzpfonf/ Chairman qkdonfh t*Fvdyf
pum;ukd olajymvkdjcif;jzpf\/ 'gqkd olaewJhausmif;rSm BuD;awmfat;ru
obmywdBuD;aygh/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

189

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]cs,f&mrif qkdwm bmwHk; oHacsmif;&JU}}


]][if ... cs,f&mrifqkdomvm; ... tif; ... tJ ... olu usKyfwkdYukd
AdkvfvkyfaeomvkdY ajymomayghAsm}}
oHacsmif;\ tajzuawmif ykd oabmusp&maumif;aeawmh\/
OD;yif;uav;u uRefrwkdYukd ausmif;wGif xrif;pm;zkdYajymonf/
&GmxJwGif uRefrwkdYukd xrif;auR;rnfholu apmifharQmfaeavmufNyD/ OD;Zif;ukd
0wKypnf;rsm; vSLNyD; uRefrwkdY ausmif;ay:u qif;cJhMuygonf/
ausmif;atmufx&HajcwGif uyfarSmufxm;aom NydKifavSBuD;ukd uRefr oGm;NyD;
Munfhjzpfao;onf/ avSmfavS pdefysHu vHk;xGif;avSjzpfonf/ wpfcsdefu
uRefrwkdYe,fwGif acwfpm;cJhaom avSNydKifyGJrsm;wGif yGJwufol&Jaumif;
jzpfcJhzl;aom pdefysHavSBuD;u tckawmh rvIyfrajcmufNidrfoufvsuf/ olvnf;
tkdrif;a[mif;EGrf; oGm;cJhavNyD/
uRefrwkdYom;trd awm&ausmif;ESpfausmif;u jyefvmawmh aeu
xef;wpfzsm; a&mufvkNyD/ xef;zwfcarmufukd xkd;azmuf 0ifa&mufvmaom
tyl&Sdefu uRefrwpfukd,fvkH; nD;nD;avmifvsuf/ ajryJcif;awG? yJcif;awGxJ
rSmawmh yJodrf;aeMuolawGxHrSm oDcsif;oHwaMumfaMumf? &,foHw0g;0g;jzifh
NrdKifaeMuqJ jzpfygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

190

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(13)
]]nnf;wkdYES,fat cPqkd oGm;vkdufom aeawmifjrifhvSNyD}}
uRefrwkdY tdrfjyefa&mufawmh BuD;awmfuqD;ajymygonf/ uRefrwkdY
om;trd cPwjzKwfem;NyD; a&csdK;zkdYjyifaeqJ uRefrtpfukdwpf0rf;uGJ ukdzl;ndK
u xrif;pm;vmac:ygawmhonf/ uRefrwkdY&Gma&mufwkdif; uRefrwkdY
wnf;aeuswnf;tdrf BuD;awmftdrfrSm xrif;pm;&onfu enf;onf/ &GmxJrS
aqGaqGrsdK;rsdK;awGu reufpmnpm tqifajyovkd wpfvSnfhpD ac:auR;
wwfMuonf/
xrif;auR;oluauR;?
a&aEG;aomufac:oluac:ESihf
tdrfxJrSmat;at;aq;aq;vJavsmif;NyD; em;ae&onfr&Sd/ ntdyfcsdefrSvGJvQif
tcsdefwkdif;vkdvkd wpftdrfr[kwfwpftdrf vkdufpm;ae&onf [kqkdvQif
ykdajymonfrxifapcsifyg/ wpfcgwpf&H {nfhonfawmif vkMuao;onf/ olY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

191

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tdrfut&ifac:wm? ightdrfut&ifac:wmpojzifh tvkt,uf tqGJtvGJ


rsm;jzifh qlnHaewwfonf/
]]wkdY a&csdK;NyD; vmcJhr,fav}}
taruajymawmh ukdzl;ndKu aq;vdyfBuD; axmif;ceJ zGmcsvkduf&if;u
vufrqGJkHwr,f jyL;jyL;BuD; Munfhaeonf/
]]apmifhac:rSm a':a':? awmfMum ukd,hf{nfh OD;oGm;rSmpkd;vkdY}}
{nfhOD;oGm;rSmpkd;vkdY qkdonfrSm uRefrwkdYukd Mum;jzwfac:oGm;rSmpkd;jcif;
jzpfonf/ Mum;u wpftdrftdrf0ifrdvQif awmfawmfESifh pum;rjywfawmh/
zdwfxm;olwkdYrSm uRefrwkdYukd wapmifhapmihfESifh arQmfae&wwfonf/ ukd,fh&Gm
ukd,fhjynf wpfcgwpf&HrS uHxl;uHra&mufvmwwfaom {nfhaqG{nfhrsdK;
awGukd auR;arG;jyKpkjcif;trI rjyKvkduf&avjcif;[k ,lusHK;r& jzpfwwfMuol
awGrkdY wuefwu tvkyfysuftukdifysuf apmifhumac:Muonf/ &SdorQ
uav;ESifh auR;arG;jyKpkvkduf&vQifvnf; olwkdYrSm 0rf;omyDwd jzpf&jcif;
ESifhtwl ajymrqHk;awmhay/
]]rxl;wkdYvmwkef;uat igjzifh xrif;auR;csifvGef;vkdY [if;pm;oGm;&Sm
ygo,f? ig;BuD;ig;aumif;uvnf; r&? *ifh*Japs;ywfuvnf; rrd jzpfaeomeJY
tdrfu crJMuufuav;wpfaumif kdufcsufauR;vkduf&omyJ? wwfEkdifbl;/
'gayod auR;&usdK;eyfyghat/ ighwlruav; vmwkef;auR;&om/ Muufu
jyefarG;&ifjzpfo,f/ olkdYuvmcJygbdoeJY [kwfwdywfwdvnf; rpm;Muygbl;
at/ NrdKUpm; pm;Muomyg}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

192

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

NrdKUpm; pm;Muomyg qkdwmu e,fa&zwfa& tm;&yg;&rpm;bJ


wkdYueef;qdwfueef; pm;wmrsdK;ukd ajymjcif;jzpfygonf/ nnf;wkdYES,fat
tm;&yg;& r&Sdvkdufom? yvkwfyavmif; r&Sdvkdufom qkdwmrsdK; tjypfwifMu
ao;onf/
uRefrwkdYNrdKUjyefoGm;MuvkdY ESpfxrf;Mumonfhwkdif taMumif;wkdufqkdif
wkdif; olwdkYcsif;qHkrdMuvQif auR;vkdufarG;vkduf&onfukd *kPfw,l,ljzifh
jyefajymaewwfMuolawGjzpfonf/ ukd,fuauR;vkdufkHjzifh rNyD;ao;yg/
rauR;arG;vkduf&olwkdYukd vufwkdYuJh&JUMuonfuvnf; &Sdao;\/
]]rdaomif;wdkYrsm; ajymygo,f ... jzpf&yHkrsm; onfavmufrGJomvnf;
rIwfbJeJY/ ukd,fhaqGukd,fhrsdK;vmo,fh[mukd xrif;wpfeyf ac:auR;azmf
r&bl;/ oif;u wpfaumif<uufusifh wpfaumif<uufBuH BuHomav [if;}}
onfvkd tuJh&JUcH&vQif cH&olcrsm tonf;aygufrwwf emwwfMu\/
aMuuGJ0rf;enf;rqHk; jzpfMu&\/ auR;csifarG;csifpdwfapwem o'gw&m;
&SdMuovkd xdvG,f&SvG,f cHpm;vG,fMuaom ESvHk;om;rsdK;uvnf; tnm
aus;vufae awmolawmifom;rsm;\ arG;&mygADZpdwf[k qkdEkdifygonf/
olwpfyg;tajymrcHcsifonfxuf ESrf;wpfaphqDwpfyGwfrQjzpfap ukd,fhacR;ESJpm
uav; wpfvkwfwpfqkwfaomfrS apwemo'gw&m;enf;avjcif; [k
txifcH&rSmukd pkd;MuolawGyJ jzpfonf/
]vlomrGJygapat apwemrrGJcsifprf;ygeJY}[laom jzLpifaom cH,lcsufukd
ESvHk;oGif;xm;MuolawGyJ jzpf\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

193

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrtpfukdukdzl;ndKu opfikwfopfpl;ayapmifhaeojzifh uRefrwkdY


om;trdvnf; a&csdK;&ef cyfokwfokwfyif xGufcJh&\/ uRefrwkdY&Gmu
{&m0wDjrpfab; ar;wifqkdawmh jrpfqdyfukdom a&qif;csdK;Muavh&Sdygonf/
okdYaomf onfvkdtcsdef (aeYv,f q,fhwpfem&DcGJ) rSm jrpfqdyfqif;&vQifawmh
a&pyftqif; jzwf&onfh aomifyloJylrdNyD; acR;jyefrSmaocsmonf/ onfawmh
&GmxJu a&wGif;uav;rSmyJ uRefrwkdY oGm;csdK;Muonf/ a&wGif;u uRefrwkdY
tdrfa&SUvrf;ukd auGUvkdufkHjzifh a&mufygonf/ jrpfem;urf;em;eD;ojzifh
wGif;a&uvnf; odyfreufyg/ q,fhav;ig;awmifavmufyJ&Sdrnf/ onfacwf
a&iifyHk;awGukdawmh uRefroabmusrd\/ [kdwkef;uvkd pap;(opfap;)okwf
vuf&ufESD;yHk;awG? oHyHk;awG ,faus;rI r[kwfawmhNyD/ yvwfpwpfrkdvm
tif*sif0kdifyHk;ukd ukdif;wyfBudK;csnfNyD; tzHk;buftay:jcrf;ukd vSD;jzwfum
oHk;Muonf/ a&vnf;yg? ayghvnf;ayghonf/ onfvkd yvwfpwpfyHk;awGu
onfacwfrSm aygvnf;aygvmonfr[kwfvm;/ tvkdufoifh tqifajyrI
onf ta[mif;awGukd ab;z,fypfvkdufonf/
]]wGif;a&uav;u at;vkdufomat/ ightpfukdukd owd&csufawmhf}}
a&wGif;'umrSm tarhtpfukd0rf;uGJ bBuD;wkdufMunfjzpfonf/ okdYaomf
tazESifh a&xJrkd;xJ b0c&D;Murf;vufwGJazmf i,foli,fcsif;rkdY tazESifh
nDtpfukdawmfonf[kom trsm;u atmufarhwwfMuygonf/ a&wGif;
uav;rSm tnmaus;vufaEG\ usdKufusdKufqltyl'Pfukd ykefpm;ykefuef
jyKvsuf at;vkdufpufvkdufonfrSm rajymygESifhawmh qkdonfhtxJu jzpf\/
uRefrwkdYom;trd
a&csdK;t0wftpm;vJNyD;
ukdzl;ndKwkdYrdom;pk&Sd&m
tdrfwef;buf vkdufcJhMuonf/ wpfreufvkH;vkdvkd awm&ausmif;awGbuf
oGm;vkduf&ojzifh xrif;uvnf; qmvSNyD/ ukdzl;ndK\tdrfol uRefra,mif;r

jrefrmusL;ypfzkd&rf

194

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rrcifodef;u xrif;yGJjyifNyD;aeNyD/ &Sm;&Sm;yg;yg; ig;acsmif;om;t&nfcsdKcsuf?


refusnf;&Gufaxmif;? yJaxmywfjzLjyKwfqDqrf;? ig;yd&nf? wkdYp&mtpHkESifh
acG;awmuf&Guf[if;csdK/ xrif;Nrdefvkdufonfhjzpfjcif;/ uRefrwkdYom;trd
xrif;pm;wmudk wpftdrfom;vHk;u 0kdif;MunfhaeMuonf/ wu,faum
pm;Mu&JUvm; MunfhMujcif;jzpf\/
]]a':a':hukdjrifawmh tarhukdowd&csufawmhf/ a':a':u toufBuD;vm
rS tareJY ykdwlvmo,f}}
ukdzl;ndK\tar
BuD;awmfvSpdefonf
tarhtpfrt&if;jzpfonf/
0g;jcrf;jym;uav;vkd
ydefydefyg;yg;uav;ESifh
tNrJwrf;qwfawmuf
qwfawmuf oGm;oGm;vmvm aewwfoljzpf\/ 0g;bD;teufuav;jzifh
qHyifukd cyfjrifhjrifhwif cyfavsmhavsmh ywfxm;wwfonf/ BuD;awmf\
0g;bD;uav;rSm oufwrf;&ifhvSNyD/ tkef;qDuav;pdrfvkduf? aevSrf;vkdufjzifh
e*kd0g;ta&mif aysmufum opfueufom;rsm;vkd rnf;eufaeawmhonf/ olY
0g;bD;uav;rSm
rawmfwq
atmufokdYvGwfusvQifyif
rusdK;ryJh
ckdifrmvSonf/ wpfcgwpf&H uRefru olYbD;ukd,l acgif;NzD;vQifyif a&Tp
rSwfausmufwkdufovkd ESajrmaewwfoljzpf\/
]]vlcsif;om wlygap ukdzl;ndK&m pdwfcsif;rwlyg&apeJY}}
BuD;awmfpdwfBuD;yHk?
vSrf;aemufvkdufygonf/

rmefBuD;yHkukdod

uRefru

xrif;pm;&if;

]]tkd ... wkdYnDtpfrwpfawGuawmh b,folurkef;rkef; ravsmhaygifawmf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

195

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]ighESr&JU olwkdYu wpfjzwfxJawG[}}


tarhtajymukd ukdzl;ndKu rSwfcsuf0ifay;vkdufojzifh uRefrwkdY
0g;ceJyGJusoGm;Muygonf/ uRefr&ifxJrSmawmh BuD;awmfvSpdefukd wu,f
vGrf;vSonf/ BuD;awmfonf vGefcJhaom ESpfESpfcefYurS uG,fvGefoGm;cJhonf/
uRefri,fi,f &GmrSm tarBuD;oefYESifh twlaepOfuwnf;u uRefr
tusxbD tNyJtpkwfuav;awGukd BuD;awmfu csKyfay;aeus/ vufcsKyf
qkdaomfvnf; vuf&mu oyf&yfvSonf/ tdrfwGif;rIvkyf odrf;xkyfaocsm
qkdwm 'gygwmayghathvkdY yg;pyfuvnf; qHk;rwwfonf/ uRefr t&G,f
tawmfa&mufonftxd xbDtusrkdY pkwfvQif BuD;awmfNrdKUtvmukd arQmfaerd
wwfonf/ BuD;awmf tyfcsKyfwm tEkynmqefonf/ usLyifBudK usLyifMum;
avmif;uav;eJY oGm;yHkrsdK;/
BuD;awmfvSpdefu pum;wwfonf/ <u,fonf/ olwpfbufom;
jrifjyif;uwfavmufonfh rSwfavmufom;avmufatmif txdemoGm;aprnfh
pum;rsdK;ukd wrif&SmBuHum ajymwwfonf/ &GmxJ&yfxJ olYpdwfxJ rxifvQif
vlrkef;rsm;avmufatmifyif pum;ukd rqifrjcif ajymwwfolygay/ uRefrwkdY
armifESrwpfawG ray:aygufcifu tazonf xef;&nfuav; axGvmwkdif;
r&D;awmfol BuD;awmfvSpdefukd oGm;oGm;&rf;wwfonf[k qkdygonf/ tazu
vlat;rkdY olajymp&m pum;&SdvQif xef;&nfuav;ESifh &Jaq;uav;wifNyD;rS
ajymaom vlpm;rsdK;jzpfonf/ tazhukd BuD;awmfvSpdefu ]]usKyfrwf
armifndKwkdYrsm; tusnf;wefcsufawmfh}} [k uJh&JUzl;wmukd rSwfxm;um
xef;&nfrl;awmh t0wftpm;opfawG aMumhaeatmif0wfNyD; BuD;awmftdrf
buf wrifwumoGm;onf/ wvif;xJwGif acgif;aygif;BuD;aygif;um yJjym
aeaom BuD;awmfu tazhukdjrifawmh qD;NyD;ajymonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

196

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tHr,fav; ... armifndK&,f 0wfaumif;pm;vSawGeJY oufwHha&mifawG


xGufvkdYygvm;[Jh/ rkd;BudK;rsm;ypfygOD;rawmf}}
]][kwfo,f? usKyfukd tusnf;wefo,fvkdY cifAsm;u qkdo,fqkdAs? [if
r&D;&JU/ tckaum usKyfvS&JUvm;}}
BuD;awmfu taz
awG;um aighavonf/

xef;&nfrl;vmrSef;odojzifh

em;at;NyD;a&m[k

]]vS ... ygh ... awmf}}


wpfvHk;csif; cyfav;av; cyfqwfqwf &GJUajymvkdufjcif;jzpfonf/
tazu auseyfoGm;NyD; vSnfhjyefvmcJh&m vrf;w0ufa&mufumrS wpfacguf
xyfoGm;jyefonf/
]]aeOD; rvSpdef? cifAsm; vS ... ygh ... awmf qkdo,fhavu usKyfukd
&GJUajymo,fhavoH? jyefajymOD;? usKyfvS&JUvm;}}
tazu *spfwkdufawmh BuD;awmfu yJAef;BuD;ukdcsum rsuf&nfrsm;
xGufonftxd cGufxkd;cGufvSef &,fygawmhonf/ onftaMumif;ukd
uRefr&Gmjyefwkdif; BuD;awmfu wckwfw& ajymwwfonf/
]]nnf;taz 0wfvmyHkvnf; MunfhOD;/ tusu ay:yvifp
0g0gajymifajymifBuD;? tom;u euf&o,fhtxJ 0wfvmo,fh ykqkd;u
befaumufcsdwfwGefY eDpyfpyf/ ighrsufpdxJawmh ta&mifawG xGufvkdYayghat/
tJom vSovm;ar;awmh? iguvnf; vSyghawmfvkdY aighajymvkdufawmh
xGufoGm;a&math/ oGm;NyDrSwfNyD; igucyfat;at;vkyfaewkef; wpfacguf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

197

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jyefvmNyD;&rf;om/ ighrSmrvSbl;ajymvnf; t&rf;cH&rSm? vSo,fajymawmh


vnf; &GJUajymomqkdNyD;&rf;eJY pdwfrqkd;tm;bl;? nnf;tazu rl;aeayr,fh
trl;yg;ath? &,fvkduf&omqkdomrsm;awmhf}}
nDr\a,musfm; rwfjzpfolu rl;NyD;vm&rf;wmukd pdwfrqkd;onfhtjyif
oabmus auseyfum &,fEkdifaom BuD;awmfygay/
]]BuD;awmfuvnf; wrift&GJUwkdufajymwmyJ r[kwfvm;}}
]]at;ayghath?
vSrSrvSbJukd;}}

nnf;tazu

ykef;rMunftkd;ukd

rkefYESpfwkdYxm;ovkd

]]vSygh ... zatvSvkdY orD;vSwmaygh/ uRefrvSw,frIwfvm; BuD;awmf}}


uRefru onfvkdqkdavwkdif; BuD;awmfu NyHK;NyHK;BuD; vkyfaewwf
ygonf/
]]vmjyefNyDvm;? nnf;u nnf;tazvkdtcsdK;rsdK; ... ukdif; vSyghawmf}}
BuD;awmfu ajym&if; rsuf&nfxGufatmif &,fonf/ BuD;awmfvSpdefwGif
om;ESpfa,muf&Sdonf/ om;BuD;u jrpfkd;wpfavQmuf avSESifhwufESifh xGuf
tpkeftqef vkyfukdifpm;aomuf&oljzpfNyD;? &Hzef&HcgrS &Gmjyefuyfonf/
om;ti,f ukdzl;ndKuawmh &GmrSmtaersm;ol/ ukefukefajym&vQif BuD;awmfu
onfom;ESpfa,mufESifhyif odyfrwnfhcsifyg/ BuD;awmfuvnf; BuD;awmf
r[kwfvm;/ olYa&SUrSm tjrifrawmfwmawGYvQif bkd;ceJbwfceJ ajymcswwfol
ukd;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

198

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]aeprf;ygOD;&SifxGm;ar&JU? nnf;u onft&G,fBuD;usumrS oeyfcg;


yef;ref wzkHzHkeJY aemufykdif;rif;om;rsm; arQmfomvm;at}}
olwpfyg;ukd vTwfceJajymwwfaom BuD;awmfu olYusawmh vHk;vHk;
txdcHonfr[kwfyg/
vlawG 0kdif;zGJUpum;ajymMu&if; wpfa,mufa,mufqDu avvnfonfh
teYH xGufvmvQif olYukd rsufpdjzifhyif vSrf;tMunfhrcH/
]]bmvJ awmfu usKyfaygufo,fxifvkdY Munfhomvm;/ usKyfwkdY
wpfoufvHk; tD;raygufbl;}}
vlwkdif; aeYpf jzpfkd;jzpfpf obm0wpfckukd BuD;awmfu ]wpfoufvHk;}
[k oHk;vkdufonfhtcg ajymp&mrusefatmif urf;ukefoGm;awmhonf/
BuD;awmfvSpdefESifhywfoufNyD; ajymprSwfwGifavmufonfh tjzpftysufuav;
wpfckukd uRefr rSwfrdaeygao;onf/ uRefrwkdY&GmrS bkd;av;OD;eufcrsm
tvGefqif;&Jygonf/
qif;&J&onfhtxJ
arG;vkdufonfhuav;awGrSm
a[mwpfa,muf a[mwpfa,muf armif;qkdif;rsm;vkd BuD;pOfi,fvkduf
jzpfonf/ OD;eufuvnf;kyfqkd;? OD;euf\ZeD;t&D;x,fuvnf; tusnf;wef
qkdawmh
vifpHkr,m;zuf
arG;vmonfhuav;awG
tm;vHk;uvnf;
EIwfcrf;vef? rsufpNyJ? AkdufyleHum;? tom;eufMuKwfMuKwfuav;awGcsnf;/
aemufqHk;arG;vmaom rdef;uav;u omyifkyfqkd;aeavonf/ rsufvHk;u
wpfbufusOf;? wpfbufus,f? ESmacgif;uaumhvefvef? atmufEIwfcrf;u
wGJvJ/ onfMum;xJ raomifomawmh rqifEkdifrjyifEkdif ypfpvwfcwfEkdif
vSonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

199

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]wpfa,mufwnf;ygyJawmf/ usKyfb0u om;awGarG;xm;rd 0rf;a&


pyfom tzwfwifomygyJ ighwlr&,f}}
tpcsDNyD; om;awG? acR;rawG? ajr;awG raumif;aMumif; pDumywfuHk;
ajymawmh\/ BuD;awmfa&mufvmvQif taysmfqHk;olrSm uRefryJjzpfonf/
BuD;awmfu yGJvrf;obif?kyf&Sif 0goemBuD;vkdufonfrSm olYtar
uRefrtarBuD; r,foefYtwkdif;yif/ BuD;awmfvmvQif uRefr kyf&SifMunfhcGifh
&onf/ a';0ef;&yf jroDwmkHawmfBuD;rSm ujyMuaom NrdKUawmfodef;atmif?
a&Tref;obif ponfhZmwfyGJrsm;vnf; Munfh&onf/ bmyGJrS rMunfh&onfh
tqHk;wGif BuD;awmfukd uufqufuav; zGifhay;xm;&ygonf/ BuD;awmfu
a&Tref;OD;wifarmif\ ZmwfxkyfawGukd tvGefBudKuf&Smonf/ a&Tref;
tonf;pGJjzpfonf/ Ak'0ifav;awmfwifcef;? zGm;awmfrlcef;? awmxGufcef;?
&GJukefonf? armifrSL;? 0drme ponfh ZmwfxkyfZmwfvrf;rsm;tjyif rdom;pk
ESpfyg;oGm;? rkef;vkdY[kwfbl;? topfpufpuf ponfh ESpfyg;oGm;wdyfacGrsm;ukd
tjywfrcHpwrf;
zGifhay;&onf/
BuD;awmfukd
zGifhjy&vGef;ojzifh
a&Tref;wifarmif\ ZmwfxkyfZmwfvrf; ESpfyg;oGm;rsm;ukd uRefrwkdY
armifESrrsm;yif tvGwfeD;yg; &aecJhMuonf/ txl;ojzifh ]]armifrSL;}}
jyZmwfukd uRefr tBudKufqHk;yJjzpfonf/
]]a&Tref;u olcsnf;aumif;omrIwfzl;? olYrif;orD; atmifoef;wifwkdY
pdefvSMunfwkdY rsdK;cspfpdefwkdY EGJYEGJYMunfwkdYuvnf; aumif;omyJ/ olY
ZmwfxkyfeJY olYtoH tHus? 0drmeZmwfqkd pdefvSMunftoHeJY vkdufrSvkduf?
r,fawmfrm,m vkyfomusawmh atmifoef;wifrS ukPmoHuav;ygom}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

201

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

BuD;awmfvSpdefu a&Tref;wifarmif\ toHxGufvm&m uufqufBuD;


a&SUrSm ikwfwkwfxkdif&if; uRefrwkdYtdrfrS &SdorQtpkwftNyJawGukd csKyfygav
awmhonf/ jcifaxmifNyJ? apmifNyJrStp ykqkd;pkwf xbDpkwfygrusef
a&Tref;wpfacG zGifhay;xm;vkdYuawmh aeukefaecef; tyfbl;wpfvHk;ESifh
xkdif&mrx
csKyfaewwfonf/
zmwefwmzm?
ax;wefwmax;ESifh
uRefrwkdYtdrfrSm BuD;awmfvuf&mESifh uif;onfhtxnf r&Sdyg/ wpfcgwpf&H
BuD;awmfu pdwfvkdvuf&ESifh a&Tref;wifarmif\ 'kwd,ZeD;a':pdefar
(rif;orD;rSefeef;wif)ESifh oli,fi,fu aygif;cJhoif;cJhyHkrsm;ukd ajymjywwf
ygonf/
]]&Sifpdefaru iwkdYO',tquf olYtaru a':&ifwJh tck &SifjrcspfwkdY
taz OD;vSeJYu armifESrt&if;aygh/ *syefacwfu tcgysufawmh
&SifpdefarwkdYu &Gmukdajy;vmMuom/ a':&if&JU aemuftdrfaxmifu ygo,fh
vl&Tifawmf ukdatmifaiGBuD;qkdomrsm; tifrwefcifzkdYaumif;om? onfwkef;u
ukda&Tref;BuD;u qrdwfcHkrSm ppfajy;vmykef;aeomaygh/ tJom qrdwfcHkuae
vSnf;eJYvmvmNyD; &Sifpdefarukd ykd;&om tarm}}
]]tck OD;okcwkdY aeo,fh0kdif;u &SifpdefarwkdY aeoGm;o,fh0kdif;aygh/
&Sifpdefaru igwkdYeJYtwlwlaeom/ a&cyfvnf;twlwl? a&csdK;vnf;
twlwlyJ/ olu Akdif;iifomwkdY &ufuef;cwfomwkdY wwfcsifvkdY oifom?
oifvkdYukd r&bl;/ olwkdY OD;aESmufu wpfrsdK;? rif;orD;ukd;ath? wpfcgwpfav
&Sifpdefaru iwkdYukd oDcsif;qkdqkd jyao;om bmwJh - tkd ___ pdwful;awG

ckuyJ xkwfr,faemf ___ ysdKrSefeef;wif vScsifo,hfpdwfawGay: ...


qkdomvnf; rSwfrd&JU}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

202

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

BuD;awmfu
rEav;a&mufvQif
olYoli,fcsif;
rif;orD;BuD;
a':rSefeef;wifqD oGm;oGm;vnfwwfygonf/ rif;orD;BuD;uvnf; BuD;awmf
ukd cifyHk&onf/ wpfcgwpf&H BuD;awmfu a':rSefeef;wifwkdY tdrfrSmyJ
ntdyfnfUae aewwfygonf/ xkdtcgrsdK;wGif BuD;awmfu a&Tref;wifarmif
taMumif;awG tm;&yg;& ajymNyD; jyefvmcJhyHk&onf/
]]&SifpdefareJYawGYawmh ukda&Tref;BuD; vGrf;csufawmhf? rif;om;aumif;BuD;
ygat/ wpfacwfwpfa,muf xGef;omyJ/ a&Tref; tqkdtajymeJY toH
rDo,fholrsm; r&Sdawmhaygifat/ igjzifh tckae a&Tref;wifarmifom &Sdao;vkdY
uawmh ykdufpyfb,favmufukefukef vkdufMunfhrSmyJ}}
uRefrarmifav;u a&Tref;wifarmifukd BuD;awmfBudKufrSef;odojzifh
wrifpcsif a&Tref;raumif;bl;[kajymvQif olYukdkdufvdkufovkd qwfqwf
xdemwwfonf/ BuD;awmfuvnf; a&Tref;bufu ckcHumuG,fajym?
armifav;uvnf; pESifh qlnHaeawmh\/
]]BuD;awmf a&Tref;wifarmif bmaumif;vkdYwHk;? &GJukefonfvkyfawmhvnf;
avmbBuD;w,fAsm? armifrSL;usawmhvnf; t&ufaomufw,fAsm uJ}}
]]eifhvkd aomufoHk;ruso,fhaumifuawmh bmem;vnfvdrfhrwHk;? 'g
oifcef;pmay;om? olu Zmwfemo,fhae&mrSmaerS tqkdtikduav;awGeJY
vlawGukd ajymvkdYa[mvkdY jzpfawmhraygh aoem&JU/ wuwnf; rif;om;yg
qkdaerS onfvkdikdcsif;ykdifvkdY a&Tref; emrnfBuD;om}}
]]emrnfBuD;wm 'DavmufavmufBuD;vm; BuD;awmf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

203

cifcifxl;
armifav;u
vufukd
pdwfwkdvm[ef&Sdonf/

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;


0kdif;jyawmh

BuD;awmfu

ykd

]]rpGHvkdufo,fhvlYES,fawmf?
eifwkdYacwf
o[mawGaMumifh
rif;om;aumif;eJY rawGYom? eifwkdYacwfu 'kd;'kd; a'gifa'gifawGeJY? [Jh ...
aumifrav; ... cspfuJhvm;av ... BudKufuJhvm;av ... *vkdY *vkdY
*avmif*avmif ... *vkdY *vkdY *avmif *avmif ... wuwnf; uRJrsm;
cavmufqGJxm;o,fhtwkdif;}}
BuD;awmfu vuf[efa&m ajc[efa&m toHa&mxnfhum ukd,fukd
wGefYwGefYjyawmh uRefrwkdYu 0kdif;&,fMuygonf/ prSef;ododBuD;ESifh cHwG,f
aeaom BuD;awmfukdMunfh uRefrwkdYrSm oabmusvkdYrqHk;/ BuD;awmf
a&mufvmvQif uRefrwkdYtdrfrSm ykd pnfyifa0oGm;wwfonfrkdY uRefrwkdYu
BuD;awmfukd arQmfMu&onf/ wpfcgwpfav rEav;ukd BuD;awmfrvmwm
MumvQif azazu- ]]ighr&D;awmif vGrf;ao;[m rSmMuprf;ygOD;}} [k
ajymwwfygonf/
olYom;ti,f ukdzl;ndKuvnf; BuD;awmfajc&mukd eif;Ekdifolygay/
taMumif;udpBuD;i,fay:vQif BuD;awmfu ]onftaMumif; zl;ndK rodapeJY
zl;ndKod&if armif;[Jh} [k ajymojzifh ukdzl;ndKu ]]usKyfu armif;qkd&if
taru armif;wkwfAsm;}} [k jyefajymaompum;&Sdonf/ armif;ESifh
armif;wkwf yHkckdif;u uRefrwkdY&GmwGif &mZ0ifwGifonfhpum;yif jzpf\/
]]pm;Muaemf? usKyfauR;EkdifarG;Ekdifo,fhb0 a&mufygNyD a':a':&/
[kdwkef;uvkd zl;ndKrrGJawmhbl;/ om;awGorD;awGuvnf; ckdif;avmuf
apavmuf &SdvmygNyD? touf&SLacsmifvmomayghAsm}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

204

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukdzl;ndKu
tm;&yg;&BuD;
ajymaejcif;jzpfonf/
om;orD;
ckepfa,mufESifh rdom;pkukd;a,muf tkd;BuD;ukdxrf;cJh&aom ukdzl;ndKUb0ukd
uRefrwkdYtodqHk;yif/ uav;awG rsm;vGef;ojzifh olYtdrfa&mufvQif
pum;awmif aumif;aumif;ajymvkdYr&/ kyfawGuvnf; qifwl,dk;rSm;awGrkdY
uRefrrSm ukd,fhwlom;aemifr,fawGukd vlESifhemrnf wGJrSwfyifr&cJh/
]]rxl;a&? eif ighukd aA'ifa[mzl;omav? rSwfrdao;vm;/ touf
av;q,feJY ig;q,ftwGif; tqkd;BuHKOD;rSm? ig;q,fausmfrS aumif;pm;rSm
qkdomav/ eifhaA'if rSefoAs/ ighrSm cHvkduf&o,fhtqkd;rS xrif;awmif
&ufqufrpm;bJ aycHcJh&zl;o,f/ tckawmh ig;q,fvnf; ausmfvmNyD
qkdawmh taumif;uav; pvmygNyD[m}}
olYukd uRefr aA'ifwGufcsufay;cJhzl;owJhvm;/ uRefr rrSwfrdawmhyg/
oluawmh uRefrpum;ukd tav;teufxm;cJhyHk&onf/ uRefruawmh
bm&,fvkdYr[kwfbJ tboifay;xm;cJhzl;aom N*dK[fouf N*dK[fae*Pef;rsm;
aygif;Munfhum aomrN*dK[f? ygyN*dK[f qkdwmavmufESifh vlwwfBuD;vkyfNyD;
a[mcJhajymcJhzl;wmyJjzpfrnf/ uRefr\ aA'ifa[mpmwrf;ukd olujzifh
wpfavQmufvHk; wpGJwvrf; &SdyHk&onf/
]]toufav;q,ft&G,fa&mufawmh ighrSm usef;rma&;u azmufvm
ua&mAs/ uav;awGuvnf; Orr,fpmrajrmufawGeJY xrif;u wpfjynf
csuftkd;BuD;/ awG;MunfhkHeJY MuufoD;xavmuf&JU/ awmifoltvkyfuvnf;
yg;? tjyifxGufvkyfawmhvnf; rSm;qkdawmh ... [ ighESr rxl;ajymovkd
ightqkd;awmh pNyDxifyg&JUvkdY owdxm;aevkduf&om q,fESpfvHk;vHk;/ a[m
tck toufig;q,fvnf; ausmfa&m taumif;u pvmawmhomyJAsm/ tck

jrefrmusL;ypfzkd&rf

205

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ighrSm ta<u;wpfjym;rS rusefawmhbl;/ tBuD;ESpfaumifuvnf; a&TawmrSm


armfawmfuav; wpfpif;awmif 0,fEkdifoGm;NyD/ tdrfrSmvnf; tkd;ruGm
tdrfruGmeJY toHcsJUpufuav; axmifxm;om tvSLr*Fvmaqmif&Sd&if igu
pufvkdufzGifhkHyJ/ ighom; tvwfaumifiaZmfuvnf; bufxvDtkd;awG
jyifwwfaeNyDav ukdif;}}
olu olYb0ukd ausauseyfeyfBuD; ajymaeaomfvnf; uRefrrSmawmh
tawmf pdwfraumif;jzpfoGm;rdonf/ uRefraMumifh olq,fESpfvHk;vHk;
onfOyg'gefBuD;ESifhtwl pdwfqif;&J ukd,fqif;&J &SdcJh&avovm;/ uRefr
ayghayghyg;yg; wGufcsufay;cJhonfqkdaom taMumif;tusdK;rJh a&SUjzpf
ta[mukd b00efxkyftjzpf ol weifhwykd; xrf;o,fcJh&wm uRefr ya,m*rS
uif;ygavp/ wu,fpifppf uRefrukd,fwkdifurl aA'ifa[mpmwrf;awGukd
,HkMunfolr[kwf/ uRefrwpfoufvHk; ,cktcsdeftxd b,faA'ifq&mqDrS
ra&mufzl;cJh/ ajym&vQif odyfraocsmvSaom xDvufrSwf wpfapmifwpfav
ukdawmifrS uRefr aumufrukdifzl;wm aocsmonf/ uRefruH? uRefrZmwm?
uRefr\tem*wfukd uRefr\tvkyfESifh ukd,fusifhw&m;tay:rSm ,HkMunfpGm
tyfESHxm;oljzpfonf/ aA'ifESifh ywfouf tboifay;cJhzl;aom kd;&m
bmom&yfwpfcktaejzifh av;pm;pGJNrJpGm rSwf,lcJhonfrSwpfyg; bmrQ avhvm
vkdufpm;cJhonfvnf; r&Sd/ onfudpudk uRefr bmaMumifh rqifrjcif
vkyfcJhrdygvdrfh/ tJonfwkef;u uRefrtoufonf ,ckxuf q,fESpf
i,fcJhonfav/ onfhtwGuf ukdzl;ndKtay:rSm uRefr udef;acsonfhtaejzifh
aemufxyf aA'ifa[mkHrSwpfyg; tjcm;r&SdNyD/
]][kdwkef;u uRefr bmrSwwfvkdY&,fr[kwfbl; ukdzl;ndK&? tb
oifay;cJhwmuav;eJY *Pef;aygif;Munfhvkdufwmyg/ wu,fhaA'ifu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

206

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ckrSwwfwm/ 'DrSmukdzl;ndK cifAsm;om;awG MunfhkHeJY ukdzl;ndK csrf;omawmhrSm


vkdY uRefrtwwfajym&Jw,f/ om;awGu ewfuzefqif;vTwfvkdufwJhtwkdif;
tNydKif;tdkif;eJY ezl;&nf'l;&nfuvnf; csrf;omr,fhyHkawG/ olwkdYvkyftm;awG
u aiGawGyJ odvm;? ukdzl;ndK tkdZmwmaumif;NyD}}
uRefruajymawmh olu NyHK;NyHK;BuD; vkyfaeygonf/
]]ighESryg;pyfu xGufo,fhpum; rSefwwfvGef;vkdY rSefygapAsm? rSefygap
Asm [m; [m; [m; [m;}}
yg;pyfu qkawmif;&if;jzifh w[m;[m; &,fygavawmhonf/ ol
pdwfvufayghyg;pGm &,faeyHkukdMunfh uRefrrSmvnf; pdwfayghoGm;&awmh\/
uRefrwkdY&Gmu
vlawmfawmfrsm;rsm;onf
tpGJtvrf;
Oyg'gef
BuD;wwfMuonf/ wpfcgwpfav acwfynmwwfygonfqkdaom uRefr
xHrSmyif xkdtpGJtvrf;uav;awG uyfNidwwfygao;onf/ okdYaomf uRefru
Oyg'gefukdawmh zufwG,fxm;wwfol r[kwfyg/ ukdzl;ndKu uRefrwkdYukd
{nfhcHonfhtaejzihf
toHcsJUpufBuD;
xzGifhonf/
&GmvHk;Mum;jzpf
\/ ]a&Ta&csrf;avmif;vkdY awmif;qkyefa>c urmajr trSDjyKwJh vlxktm;vHk;
usef;rmcsrf;omap ...} wJh/ uRefr BuD;awmfukdyif vGrf;rdyg\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

207

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(14)
]]rif;arG;awmh rif;tazukdbvIdifu Ak'[l;om;uav;&,fqkdNyD; 0if;jrifh
vkdY emrnfrSnfhom ... 'gayod igu rD;wGif;xJuwnf;u rifhezl;uav;u
ndKaevkdYrkdY zl;ndKvkdY ac:&if;u trnfwGifoGm;omyJ}}
taruawmh olYwl pm;EkdifaomufEkdifb0ukd jrif&ojzifh 0rf;omaeyHk
&onf/ ukdzl;ndKu zatwlom;rkdY vlacsmjzpfygonf/ bBuD;vIdifukd uRefr
rDvkdufao;onf/ rnf;eufxlxJaom qHyif&SnfBuD;ukd a,mifBuD;xHk;um
qDwajymifajymifjzifh
tNrJoaewwfoljzpf\/
r[mezl;us,fus,fESifh
rsufvHk;rsufzefaumif;aom bBuD;vIdifonf Armacsm acsmolwpfOD; jzpf
ygonf/ uRefrwkdY&GmwGif rif;om;pdefvSHAkdvf vmupfu BuD;awmfjrcspf\
pum;&Sdonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

208

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]pdefvSHAdkvf ... pdefvSHAkdvfeJY wpfAkdvfwnf; AkdvfaevkdufMuomat ...


igjzifh ighcJtkd ukdbvIdifavmuf acsmo,fxifaygif}}
bBuD;vIdifavmuf racsmaom rif;om;pdefvSHAkdvfaMumifh BuD;awmfvSpdef
vifkdufcHcJh&yHkuvnf; &,fp&myifaumif;aeao;\/ yGJ0goemtkd; BuD;awmf
u awmifbuf&Gmbk&m;yGJokdY ESpfntdyfvkdufum pdefvSHAkdvfZmwfukd Munfh
onf/ yGJukdESpfnqufMunfhkHru aeYcif;bufwGif awmxJtvkyfqif;&ojzifh
tdyfa&;r0jzpfaeaom BuD;awmfu rD;zkdacsmifxJ xrif;[if;csuf&if;
ikdufonf/ bBuD;vIdifu EGm;pmpf;tNyD; rD;zkd0rSae BuD;awmfukd
]bm[if;csufowHk;[} [k vSrf;ar;ygonf/ tdyfrIefpHkrTm;jzpfaeaom BuD;awmf
ajzvkdufyHku dkufawmhvnf; kdufcsifp&m/
]]pdefvSHAkdvfeJY bl;oD;eJYawmfh}} wJhav/
rD;zkday:rSmawmh Muufom;ESifh bl;oD;om;>yrf;tkd;BuD;u wAGufAGufESifh
yGufaeonf/ e*kduyif wpf&GmokdYvkduf yGJMunfhonfukd rausreyf
jzpfaeaom bBuD;vIdifu BuD;awmfukd euef(EGm;kdufwkwfwH)jzifh xkduf
ygavawmhonf/
]]tJom pdefvSHAkdvfeJY bl;oD;vkdufOD;[m}}
BuD;awmfuvnf; rcH/ euefukd zrf;qkyfum jyefyufonf/
]]pdefvSHAkdvfaMumifh awmf Muufom;[if;pm;&om ... EkdYrkdY&if bl;oD;eJYwif
awmf nm;&rSm ... od&JUvm; [if;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

209

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

yGJMunfhrdonfhtwGuf vifauseyfap&ef Muufom;[if; csufauR;jcif;


jzpfonf/ bBuD;vIdifrSm bmjyefajym&rSef;rodojzifh euefukd tomodrf;vkduf
&awmh\/
ukdzl;ndKu zathbufu Oy"dkyfESifh rathbufu pum;ajym<u,fonfh
tarGukd cH,lvkdufEkdifojzifh &GmwGif vlcspfvlcif aygygonf/ txl;ojzifh
&GmvlBuD;vnf;jzpf? a,mufzvnf; awmfpyfaom OD;csufazmif;u olY ukd
tvGefrifonf/ tNrJwrf;vnf; paemufaewwfonf/ ukdzl;ndKuvnf;
BuD;awmf\ om;yDyD qwfqwfxdrcHwwfolygay/ OD;csufazmif;uvnf;
vlwpfa,mufukd idk,l&onftxd tptaemufoefoljzpf\/ wpfcgwkef;u
awmxJ yJ&dwfqif;&if; aexef;wpfzsm;a&mufawmh ukdzl;ndKu xrif;qmae
onf/ a,mufzjzpfolukd pzkdYavmuf pf;pm;aeonfh OD;csufazmif;u
jruf&dwfvm&if; a>rpdrf;&ufuef;BudK;uav;wpfaumifukdzrf;? iSufaysmzuf
pdrf;uav;ESifh xkyf avQmfyifuav;pnf;um ,lvmonf/ zuf&Gufukdvnf;
qDawGvl;um pm;csifhpzG,f jyifqifvmcJhonf/ ukdzl;ndK yJ&dwfonfhtem;
wrifoGm;um cyfwnfwnfESifh txkyfukd ajrmufjyonf/
]]rif;tpfru igpm;zkdYo,fhuGm ... bmawGxnfhay;vkdufo,f rodygbl;
iguvnf; awmif&yfu odef;azwkdY qDxrif;auR;vTwfvkdufomeJY rqmygbl;
... rif;tdrfu xrif;vmrykdYcif rif;pm;csifpm;vkdufav igEGm;pmuav;
enf;enf;&dwfvkdufOD;r,f}}
OD;csufazmif;u tem;&Sd wkwfrefusnf;yifukdif;rSm txkyfuav;csdwf
wHpfukd [efygygukdif&if; jruf&dwfqif;oGm;ygawmhonf/ ukdzl;ndKrSm
AkdufuqmvGef;ojzifh [efyifraqmifEkdifcJh/ OD;csufazmif;vnf; xGufoGm;a&m
txkyfuav;jzKwfNyD; opfyif&dyfwGif y,fy,fe,fe,f xkdifcsvkdufygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

210

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

iSufaysmzufMum;rS qDawG pufpuf,kdusaewmukdMunfh&if; ukdzl;ndKu


txkyfukd tirf;r&jznfonf/ avQmfBudK;acgufwkefYuav;ukd qGJvkdufawmh
zuf&GufMum;rS a>rpdrf;&ufuef;BudK;uav; wGefYceJvdrf avsmceJ
acgif;jyLxGufvmavonf/ ukdzl;ndKcrsm ][ aomufacG;} [k xatmfum
vdyfjymvGifhrwwf vefYoGm;wJhNyD; txkyfukdypfcs 'a&maomyg; ajy;ygav
awmhonf/ 'gukd cyfvSrf;vSrf;u acsmif;Munfhaeaom OD;csufazmif;u
w[m;[m;ESifh&,fonf/ ukdzl;ndKu a'gojzpfjzpfESifh OD;csufazmif;ukd
ajrpkdifcJESifh vkdufxkum atmfvkdufqJvkdufonfrSm wpfuGif;vHk;qlvkdYnHvkdY
rqHk;awmh/
]]ighESrES,f ... a>rrsm;xaygufvkdufovm; rSwfvkdufom ... &ifukd
wkefoGm;omyJ ukdcsufazmif; raumif;csufawmh[m}}
ukdzl;ndKu ajymvnf;ajym &,fvnf;&,f/ tckawmh OD;csufazmif;vnf;
r&SdawmhNyD/ olwkdYorD;a,mufzESpfa,muf taMumif;uawmh &GmxJ&yfxJ
pum;0kdif;zGJYrdwkdif; ygwwfaom [moZmwfvrf;rsm;jzpfonf/ wpfcguvnf;
ukdzl;ndKu tvSLoGm;zkdY 0wfaumif;pm;vSrsm;0wfNyD; Id;usus xGufvm
cJhonf/ uHqkd;csifawmh &Gmxdyfa&mufonfESihf OD;csufazmif;ESifh yufyif;wkd;
Muonf/ onfvluawmh jyemwpfckck &SmawmhrSmyJ[k awG;rdNyD;
ukdzl;ndKu
rjrifcsif[efa,mifaqmifum
a&SmifuGif;oGm;zkdYjyifonfukd
OD;csufazmif;u vSrf;ac:onf/ Id;uvnf;tus/ wjrefESpf yJaps;uav;
ajrmufwkef;u 0,fxm;onfh wpfpHkwnf;aom xoGm;xvm0wfpHk/
'gukdawGYawmh OD;csufazmif;uvnf; a,mufzukdpzkdY tl,m;vm[ef
wlygonf/
]]a[haumif zl;ndK rif; tvSLvkdufrvkdYvm;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

211

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]at;}}
ukdzl;ndKu cyfwif;wif; IwnfwnfESihf wpfvHk;wnf;ajzvkdufonf/
olonfvkd cyfwnfwnfqufqHvkdufvQif OD;csufazmif;\ tptaemufawG
aemufkdYoGm;vdrfhrnf[k xifvkdYyJjzpf\/
]]o[mjzifh igrvkdufawmhygbl;uGm ... rif;eJY tvSLulaiGuav;
yg;vkdufprf;yg&ap ... a&mh ,loGm;vkdufprf;yguGm igroGm;tm;vkdYyg}}
OD;csufazmif;u acgif;ukdiJhum tdwfaxmifxJu ykdufqHukd EIduf[ef
jyKonf/ tvSLulaiGay;onfh udprSmawmh raemufwefaumif;ygbl;
atmufarhum ukdzl;ndKu ykdufqH,lzkdY tem;uyfoGm;onf/ tem;a&mufawmh
OD;csufazmif;u ukdzl;ndKukd apGYceJ aumufayGUwJhNyD; reD;ra0;u AGuftkdif&Sd&m
ac:oGm;awmh\/ vlzvHuav;jzpfaom ukdzl;ndKrSm wkwfckdifoefrmaom
OD;csufazmif;vufxJwGif
wDaumifwpfaumifvkd
wGefYumwGefYum
kef;aomfvnf;r&/
AGuftkdifwnfhwnfhta&mufwGif
OD;csufazmif;u
ukdzl;ndKukd ajrmufwJhNyD; ypfcsvkdufygonf/ ukdzl;ndK\ yGJvkdufvrf;vkduf
wpfpHkwnf;aom t0wftpm;wkdYrSm &THUawGAGufawG tvl;vl;jzifh npfywf
aya&ukefawmh\/ AGufxJwGif ,ufuef,ufuefjzifh a'goawGxGufum
qJa&;aeaom ukdzl;ndKukdMunfhNyD; OD;csufazmif;rSm w[m;[m;&,f&if;
ajy;awmhonf/ ukdzl;ndKvnf; tvSLroGm;awmhbJ OD;csufazmif;tdrfukd
a'gowBuD; wef;vkdufoGm;onf/ rD;zkdxJwGif xrif;[if;csufaeaom
tpfrwpf0rf;uGJ (OD;csufazmif;\ZeD;) a':cifwkwfonf &THUAGuftvl;vl;?
a'goawG wSL;SL;jzifh 0ifvmaom armifukdjrifvkdufuwnf;u olY
a,musfm;vufcsufrSef; wef;odvkdufonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

212

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tpfr eifha,musfm; b,fa&mufoGm;owHk; [if; ... ig tvSL


oGm;r,fh[mukd oufoufrJh AGuftkdifxJ vTwfcso,fhtaumif [if ... ig
'if;ukdowf&rS at;r,f ... b,frvJ eifha,musfm;}}
ukdzl;ndKonf AGufa&pufvufjzifh wpfBudrf;wnf;Budrf;aevkdufonfrSm
wpfreufcif;vHk;/
]]onfuaeY oif;ukdrowf&rcsif; rat;bl;omrSwf ... ay;prf; "m; ...}}
udkzl;ndKu rD;zkdacsmifaxmifh&Sd xif;ckwf"m;rBuD;ukd qGJ,lvkdufonf/
]]rvkyfygeJY zl;ndK&,f eifuvnf;av olYtaMumif;od&ufom;eJY bmvkdY
oGm;oGm; ywfouf&omwHk;[Jh}}
]]iguvm; oif;ukdywfoufrSm [Gef; ... eifha,musfm;u vmywfouf
om[ ... b,frvJ olYt0wftpm;awG ... aumif;ayhnGefYayh qkdo,fh[m
ay;prf;}}
OD;csufazmif;ukd &SmrawGYojzifh OD;csufazmif;\ t0wftpm;rsm;ukd
oHaowmBuD;xJrSxkwfum yef;uefaq;cHkab;u AGufxJypfcsvkdufonf/
rausEkdifrcsrf;Ekdifjzifh ajcaxmufjzifhyif wpdpdeif;ypfvkdufao;\/ pdwf
auseyfoGm;awmhrS a&rkd;csdK;NyD; OD;csufazmif;\ ykqkd;ESifhwkdufyHktopfBuD;ukd
,l0wfum tvSLxGufoGm;ygavonf/ OD;csufazmif;\ cEmukd,fu olY
ESpfqavmuf &SdonfrkdY xkdaeYu tvSLvkdufMuolawGMum;wGif ukdzl;ndKrSm
ukd;,kdYum;,m;tEkdifqHk; jzpfaeawmh\/ onftaMumif;awGukd aemifwGif
ukdzl;ndKu vlwumukd &,f&,farmarm pDumywfuHk; rsuf&nfawGusatmif
&,f&if; ajymjyaewwfonf/ uRefrwkdY&GmwGif wpfOD;ukdwpfOD; pMuaemufMu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

213

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vQif pdwfrqkd;wwfMuyg/ wpfcgwpfav tptaemufvGefNyD; &efbuf


ul;oGm;vQifawmifrS aemifwpfcsdefwGif onftaMumif;awGukd vnfyif;zuf
um &,farmEkdifMuolawG/ 'gonfyif tnmaus;vufae awmolawmifom;
rsm;\ cGifhvTwfwwfaom wpftlwHkqif; pdwfaeoabmxm;jzpfawmh\/
]]ukdcsufazmif; ighukd porQ aemuforQawGxJrSm qrdwfcHk&JawGukd
tpckdif;o,fh[m tqkd;qHk;yJ}}
ukdzl;ndKESifh qDrD;cHk&Jrsm;taMumif;uawmh Mum;&wkdif; uRefrrSm tlwuf
&onfh tjzpftysufyJjzpf\/ naeae0ifdk;&DtcsdefavmufrSm OD;csufazmif;
wpfa,muf ukdzl;ndKwkdYtdrfxJ a&mufvmcJhonf/ a&aEG;ESpfyef;uef
oHk;yef;uefavmuf xkdifaomufNyD;rS OD;csufazmif;u at;at;aq;aq;
pum;ponf/
]]zl;ndK ... ightdrfrSm armufuawmf&Gmbufu pap;onfawG a&mufae
o,fuG}}
]]rif;tdrf pap;onfawG a&mufaeom igeJYbmqkdifwHk;}}
]]qkdifawmhrqkdifbl;ayghuG ... 'gayod onfpap;onfawGukd vmwkdif;
igu {nfhxrif;auR;ae&om ... rif;tpfruvnf; atmifhvSNyD ... tJo[m
vefYoGm;atmifvkdY rif;u qrdwfcHk&J ta,mifaqmifNyD; nusvmcJhprf;uGm ...
vlpdrf;awGvmvkdY tuJcwfo,fhyHkayghuGm}}
pap;qkdwmu opfap;ukd qkdvkdjcif;jzpfonf/ awmif;yvHk;? qefaum?
qefum? ESD;a&yHk; ponfwkdYukd opfap;okwfoHk;vQif tvGefckdifonf/
uRefrwkdY&GmawGbufukd onfvkd e,fvSnfhaps;onfawG vmwwfygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

214

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&Gmwpf&Gm0if tod&SdvQif todtdrfrSmwnf;NyD; todr&SdvQSif aus;&GmvlBuD;


olrtdrfwGif cGifhyef wnf;ckdwwfMuygonf/ aus;&GmvlBuD;uvnf;
vufcH&onfrSm xHk;pHvkdyJjzpf\/ tnmaus;vuf\ {nfh0wfausyGefrI
wpfrsdK;[kqkd&rnfh onfvkdudprsdK;wGif ntdyfnfYae vufcH&kHru xrif;yif
auR;&ao;\/
]][m ig olrsm;udk rvSefYcsifygbl;uGm}}
ukdzl;ndKu jiif;vdkufaomfvnf; OD;csufazmif;u pdwfxJu Budwf
auseyfoGm;onf/ olqifonfh Zmwfvrf;ukd ukdzl;ndK ,HkMunfNyD;
jiif;qkdjcif;yJr[kwfvm;/
]]vkyfprf;yguGm rif;uvnf; ... ighqDrSm wkdYZmwfwkdufwkef;u &GmjyZmwf
tzGJUu 0,fxm;o,fh &J0wfpHkeJY aoewftwkBuD;&Sdygo,fuG}}
]]ig rvkyfcsifbl;vkdY qkdaeuGm}}
]]bmrS cufomrIwfygbl;uG ... rif;u jcH0uae ighukd a[h ...
ukdcsufazmif;vkdY vSrf;ac:vkduf ... igu [m q&mvmyg bmnmeJY vkyfr,f
... tdrfxJa&muf&if rif;u cifAsm;tdrfrSm {nfhpdrf;awG a&mufaeo,fqkdAseJY
oa[mufo[ vkyfkHyJ usefom igh[mig Munfhvkyfyghr,fuGm}}
onfavmufawmh ukdzl;ndKvkyfEkdifonf/ tpfrjzpfoluvnf; {nfhonf
vmwkdif; {nfhcHae&wm olodxm;onfukd;/ onfwpfcgawmh ukdzl;ndKu
ZGwfrjiif;awmhbJ awGpf;pm;aeonfqkd\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

215

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]rxl;a& ... igu onfvkdawG;om[ ... tif; onf


ukdcsufazmif;qkdo,fhvlu wpfoufvHk; ightay: Akdvfusvmom onfwpfcg
olu ighukd q&m ac:r,fqkdawmh oif; q&mac:vnf; renf;bl;qkdwJhNyD;
rif; ighukd t[kwfq&mac:rSmvm;vkdYar;awmh olu [m ac:rSmyguGm
ao&ygpd&JUeJY usdefawmh iguvnf; aumif;NyDav vkyfomaygh qkdvkduf&om
[}}
ukdzl;ndKxHrS uwdpum;&oGm;aomtcg OD;csufazmif;u tdrfukdjyefNyD;
&J0wfpHkESifh aoewftwkBuD;ukd ,lvmNyD;ay;onf/ onf&J0wfpHku &GmwGif
t&yfjyZmwfuMuonfhtcg oHk;onfh Zmwf0wfpHkjzpfonf/ OD;csufazmif;u
&GmvlBuD;rkdY olYtdrfwGif &GmbHkaxmifypnf;rsm; odrf;qnf;xm;&onf/
wpf&Gmwpfaus;u {nfhonfrsm;? qDrD;cHk jrif;jcHwkdYrS &Jrsm;? tpkd;&0efxrf;rsm;
taMumif;udpESifh a&mufvmvQif &GmvlBuD; OD;csufazmif;\tdrfwGif
wnf;ckdavh&SdMuonf/ ,ckvnf; opfap;a&mif;aom {nfhonfrsm; olY
tdrfwGif a&mufaeMuonf[kqkdygNyDaum/ na&mufaomtcg ukdzl;ndKonf
abmif;bD&SnfESifh bGwfzdeyfESihf OD;xkyfESifhjzpfaeNyD/ aoewftwkBuD;ukd
[efygyg cg;Mum;xkd;xnfhvkdufaom vifjzpfolukd Munfh&if; rrcifodef;u
qkdonf/
]]awmfh[mu Munfhvnf;vkyfygOD;awmf ... awmfMum ukdwifrSJYvkd
aiGtpdwfay;NyD; vufxdyfcwfcH&omrsdK; jzpfaeygOD;r,f}}
uRefrwkdY&GmwGif
t&yfjyZmwfrsm;&SdvQif
jyZmwfxJygcsifolu
aiGxnfh&ygonf/ jyZmwfrif;om;u ig;q,f? vlMurf;u tpdwf
aiGxnfhEkdifolygEkdifonfqkdonfhacwfujzpfonf/ ukdwifrSJYu vlMurf;qkdawmh
aiGtpdwfxnfh&onf/ okdYaomf Zmwfvrf;t& olu abmif;bD&SnfESihf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

216

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

*smuifESifh pwkdifusus0wf&pm;&onf/ aemufqHk;rSmawmh &mZ0wfab;


ajy;rvGwf qkdonfhtwkdif; ukdwifrSJYcrsm Zmwfvrf;qHk;awmh vufxdyfcwf
tzrf;cH&onf/ &GmjyZmwfukd Munfhaeonfh zatvkyfolu olY om;tjzpfukd
Munfh&if; pdwfwkdvmojzifh yGJcif;tv,facgifu xatmfygavawmhonf/
]]a[h irSJY aiGtpdwfay;xm;omawmif rif;vufxdyfcwfcH&ovm;uG}}
wJhav/
onfyHkckdif;ukdodaeaom ukdzl;ndKu rrcifodef;ukd a[mufxnfhvkduf
ygonf/
]]vQmr&SnfeJY igzrf;csKyfypfvkduf&rvm;}}
ZmwfxJu&J0wfpHkBuD;ESihf Zmwf&JBuD;jzpfaeaom ukdzl;ndKu aoG;w<u<u
jzpfaeNyD/ rrcifodef;ukd cyfwnfwnfjzifh aemufvkduf&if; OD;csufazmif;\
tdrfbufokdY xGufoGm;awmh\/ rrcifodef;crsmrSmawmh tarSmifxJ
wkd;0ifoGm;aom olYa,musfm; Zmwf&JBuD;ukd Munfh&if; oufjyif;tomcs
vkduf&onf/ wpfvGJawmh jzpfawmhr,fxifyg&JU/
OD;csufazmif;\ jcH0a&mufawmh ukdzl;ndKu tdrfxJ vSrf;tuJcwf
vkdufonf/
aqmif;wGif;rkdY
{nfhonfawGu
apmifMum;BuD;awGNcHK?
acgif;aygif;BuD;awGaygif;um rD;0kdif;vIHaeMuonf/ ukdzl;ndKu aocsmNyD[k
wGufum jcH0uvSrf;NyD; toHjyKvkdufonf/
]]a[h ... ukdcsufazmif; ... ukdcsufazmif; &Sdovm;a[h}}
OD;csufazmif;u rD;vIHae&mrS acgif;axmifMunfhonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

217

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]][m q&m ... vm vm}}


OD;csufazmif;u q&m[k wu,fac:vkdufaomtcg ukdzl;ndKrSm
0rf;xJuBudwfNyD; b0ifjrifhoGm;ao;onfqkd\/ [efusNyD? ukdcsufazmif;
uawmh olYukd q&mvkdYac:aeNyD[k txifa&mufum vluvnf;
&Jwif;oGm;onf/
]]rif;tdrfrSm {nfhpdrf;awG a&mufaeo,fqkd
b,fu{nfhawGvJ ... ig rouFmvkdY vmppfomyJ}}

...

b,folawGvJ

ukdzl;ndKu [def;vkdufa[mufvkdufvkyfaomfvnf; OD;csufazmif;u


bmwpfcGef;rQ jyefrajymbJ &,fcsifpdwfukd rsdKodyfxm;&aom rsufESmBuD;jzifh
{nhfonfawGukdom Munfhaeonf/ OD;csufazmif;u rvIyfojzifh ukdzl;ndKrSm
{nfhonfawGbuf vSnfhNyD; qufvSdrfh&awmh\/
]]uJ cifAsm;wkdY b,f&GmuwHk; pm&Gufpmwrf;ygovm;}}
{nfhonfawGuvnf;
wkwfwkwfrQrvIyf/
rsufESmawGuvnf;
aMumufyHkray:/ onfawmhrS ukdzl;ndKpdwfxJwGif rokd;roefYjzpfvmonf/
awG&yfaeqJrSmyif {nfhonfawGu jAKef;ceJ acgif;aygif;BuD;awGjzKwf?
apmifjcHKBuD;awG cGmcsvkdufawmh qDrD;cHk&JtppfawGjzpfaeonf/
]]qrdwfcHk&JawGvnf; jrifvkdufa&m? [m; aomufusdK;awmh enf;NyDqkdNyD;
xlylaewkef; &JawGu vufxdyfawG xkwfo,fhNyD; uJ cifAsm; rajy;eJY
&Jta,mifaqmifrIeJY zrf;prf;[ csKyfprf;[eJY vkyfawmh ighrSm aoewfawG
OD;xkyfawG ypfcsNyD; ajy;vkduf&prf;qkdomrsm; ... olwkdYu t[kwf&JawG
igawmh ukd,fhaowGif;ukd,fwl;rdNyDqkdNyD; vHk;aeatmif ajy;&om &JawGuvnf;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

218

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vufESdyf"mwfrD;awG w0if;0if;eJYxkd;vkduf acG;awGuvnf; w0kef;0kef;a[mifeJY


tkd &GmxJukd qlyGufvkdYaygh ighESr&m igvnf; onftwkdif; pGwfajy;aevkdY&Sd&if
rdawmhrSmyJqkdNyD; rpdefnGefY pnf;Mum; ajy;uyfykef;ae&om igvnf; ykef;a&m
olwkdYu &,fMua&mAs ukdcsufazmif; toHBuD;u tus,fqHk; aocsif;qkd;BuD;
'gighukd acsmufwGef;omaerSmyJqkdNyD; pdwfqkd;vGef;vkdY olYukd ig wpfvavmuf
pum;rajymbl;}}
ukdzl;ndKu pum;ajym&mwGif okyfay:atmif ajymwwfoljzpfonf/
tckvnf;
xkdifae&mrSrwfwwfx&yfum
ykqkd;wkdwkdygatmif0wf
vHk;aeatmifajy;jyonf/
[kdMunfhonfMunfhESifh
wu,fhtE&m,fukd
&ifqkdif&yHkrsdK;vkyfjyawmh uRefrwkdYrSm wa0ga0g &,fMu&onf/ rpdefnGefY
pnf;Mum;uyfjyyHkyif vkyfjyaeao;onf/
]]csufazmif;qHk;om b,favmufMumNyDvJuG,fh}}
]]tcgvnfoGm;NyDaygh a':a':&m ... rESpfu onfvkdtcsdefavmufaygh
usKyfjzifh ukdcsufazmif;qHk;awmh idkvkduf&prf;qkdomrsm; ... ol&Sdwkef;u
wpfcsdefvHk; pdwfnpfae&om onfvlBuD; aoyghpDAsmvkdY pdwfxJuae
BudwfBudwfusdefrdom&,f ... wu,fvnf;qHk;a&m usKyf tm;ukd;&mrJhoGm;
ovkd cHpm;&awmhomyJ ... aMomf usKyfukd olapmifha&SmufcJho,fh
aus;Zl;renf;bl; ... ol usKyfukdcspfvkdY usDpm;omyJqkdNyD; ajzr&vkdufyHkrsm;
awmh}}
ukdzl;ndKrSm ajym&if;jzifhyif rsuf&nfrsm; vnfvmonf/ ukdzl;ndK\taz
bBuD;vIdifESifh OD;csufazmif;\ZeD; a':cifwkwf\taz bBuD;BudKifu
nDtpfukdt&if;jzpfaomfvnf; tpfrjzpfolxuf a,mufz ukdcsufazmif;u

jrefrmusL;ypfzkd&rf

219

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

olYtay: ykdusonf/ xrif;eyfrSefatmif tm;cJ&aom olYrdom;pktkd;ukd


OD;csufazmif;u wwfEkdiforQ jznfhqnf;ay;cJhonf r[kwfygvm;/
]]qHk;umeD;awmifrS olu tpfrukd rSmoGm;ao;om olao&ifwJh olY
t0wftpm;awGtukefvHk; zl;ndKukd ay;vkdufygo,fhav/ wpfoufvHk;
wapaMumufvmo,fh usKyfjzifh a,mufzudkcsufazmif; wapusawmh
arQmfukdarQmfaerdomAs}}
onfwpfcgawmh ukdzl;ndKrSm rsuf&nfawGa&m ESyfawGa&m wIHUIHU
xGufusvmygonf/ apmapmykdif;u wtkef;tkef; &,farmqlnHaeMuaom
uRefrwkdYpum;0kdif;uav;vnf;
wdwfqdwfoGm;awmh\/
uRefrwkdY
&Gmol&Gmom;rsm;tm;vHk;
cHpm;vG,fwwfMuonf/
&,fp&m&SdvQif
tlvIdufonf;vIduf atmfBuD;[pfus,f 0g;vHk;uGJ &,fwwfMuovkd
ikdp&m&SdvQifvnf; rsuf&nf ykd;ykd;aygufaygufusatmif idkwwfMuolawG
jzpfonf/ oem;p&m&SdvQif oem;Mu? pmemp&m&SdvQifvnf; pmemMu/
Ekdifvkdrif;xuf vkyfvmvQifvnf; rcHcsifMu/ w&m;ojzifh qkdvQifawmh
ajymp&m&SdvQifajym/ cHp&m&SdvQifvnf; acgif;iHkYcHwwfMuolrsm;omjzpfonf/
rmaMum&ufpufaom ESvHk;om;rsm; r[kwfMu/ aysmhaysmif;El;nHhaom
ESvHk;om;&Sdolrsm; jzpf\/ 'gonfyif jrefrmhESvHk;om;[k qkd&avrvm;/
onfvkd El;nHhaom jrefrmESvHk;om;ykdif&Sif aus;vufvlwef;pm;awGukd
xifovkd ukdifwG,fEkdifjcif;ukdyJ dk;vGef;tvGef;onf[k uifyGef;wyfMuonf/
kd;om;jcif;ukd uRefrjrwfEkd;aomfvnf; kd; &mu ]t} aeMu&jcif;ukdawmh
uRefr rBudKuf/ olwkdY &Gmuav;ukdyJ olwkdYurm vkyfaeMu&aom
uRefraqGrsdK;awGuawmhjzifh aysmfaysmfaeaocJ qkdolawGyJjzpf\/
]]rxl;wkdY pm;MuOD;? *VKefvufonf;&GufaMumfuav;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

220

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wdwfqdwfoGm;aom uRefrwkdYpum;0kdif;uav;rSm rrcifodef; aMumf,l


vmaom *VKefvufonf;&GufaMumfaMumifh wpfzefjyefvIyfoGm;Muonf/
NrdKUwGif yef;tkd;BuD;rsm;jzifh tvSpkdufavh&Sdaom *VKefvufonf;yifonf
uRefrwkdY&GmtwGufawmh aq;zuf0iftyifjzpf\/ a,musfm;rsm; qD;aumif;
onf? 'lvma&m*gEkdifonf[k ,HkMunfMuonf/ *VKefvufonf;&Gufukd
MuufoGefeD? ajryJqH? qefrIefYwkdYjzifh taygif;vkdufaMumfum oa&pmtjzpf
pm;oHk;Muonf/
rrcifodef;u
onfvkd
taMumftavSmfykdif;wGif
vuf&majrmufolyif/ yef;uefjym;jyefYjyefYBuD;xJrS *VKefvufonf;aygif;aMumf
wGif qDOuav;rsm; yvHkpDvsuf/ teHYuvnf; arT;arT;BudKifBudKif/
]]'geJY bkwkdBuD;aum &Sd&JUvm;[Jh}}
]]&Sdo,f ... 'gayod [kdwkef;uvkd rvIyfEkdifawmhbl; a':a': ...
avjzwfovkdjzpfNyD; awmifa0S;eJY oGm;ae&om}}
a':bkwkdrSm uRefrwkdY&Gm\ wpfOD;wnf;aom taMumfonfBuD;jzpfonf/
b,maMumf?
ukvm;aMumf?
yJpmOaMumfrSp
aumufnif;
rkefYvufaumufaMumf? yJuyfaMumf pojzihf aMumfa&mif;onf/ uRefrwkdY
uav;wkef;u rkefYvufaumufaMumfwpfuGif;rS q,fjym;/ xef;vsuf&nfu
BudKufoavmufwkdYpm;&onf/ okdYaomf a':bkwdk\taMumfrSm aeYwkdif;
pm;csif rpm;&/ olaMumfonfhaeYrS pm;&onf/ a':bkwkdtaMumfraMumfvQif
]]bkwkdwkdYawmh t&if;jyKwfjyefNyD}} [k &Gmu ajymprSwfjyK&onf/
aeYv,faeYcif; qmqmavmifavmif&Sd a':bkwdktaMumf oGm;ar;vQif
]]onfuaeYraMumfbl;}] qkdvkdufaomtcg ykdyif qmoGm;wwfonfqkd\/
uRefrwkdY&GmwGif pm;csifonfhtcg rpm;&vQif ]]eifwkdY[m bkwkdtaMumf
arQmf&o,fhtwkdif;}} [k yHkckdif;wwfygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

221

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]igjzifhat NrdKUutaMumfawGpm;&om tm;r&csufawmh ... wpfck


wpfq,fomay;&o,f ... rESJav;vufpGyfavmuf&Sd&JU/ bkwkd taMumfBuD;
awGrsm; wuwnf; pavmif;zHk;avmuf&Sdom? wpfckqkdwpfck tmomajy
a&m[Jh}}
]]taMumfawmh&Sdygo,f a':a':&,f? 'gayod pavmif;zHk;avmuf
b,folrS raMumfEkdifMuygbl;awmf/ qDrD;cGufavmufygyJ/ qDu [kdwkef;uvkd
razmbl;/ ukd,fhajruxGufo,fh ajryJqDayod aq;zuf0ifavmuf
oHk;Muawmhom? tckoHk;aeMuom bmwJh pm;tkef;qDwJh taMumfcHqDwJh
*ifh*Japs;wpfywf wpfykvif; 0,fpm;aeMu&om}}
]]tif; [kdwkef;ujzifh olYtdrfvnf; qDqHk? ightdrfvnf; qDqHkqkdawmh
qDwpfqHkyGwfxm; arhvkdY ... [kdu,lqrf; onfu,lqrf;eJY azmvkdufo,fh
qDawG}}
tarESifh rrcifodef;wkdY avay;av,lajzmifhoGm;MuNyD; pum;awG
[kda&mufonfa&muf ajymMuonf/ qDtaMumif;uae qeftaMumif;?
qeftaMumif;uae yJtaMumif;? ESrf;taMumif;? xef;taMumif;/ uRefr
vufuem&Dukd Munfhvkdufawmh aeYv,fESpfem&D/
]]tar ... orD; &GmxJavQmufvnfOD;r,f vkdufrSmvm;}}
]]rvkdufawmhygbl;at? wpfarS;jyefarS;vkdufOD;r,f}}
tar rvkdufojzifh uRefrwpfa,mufwnf; &GmxJxGufvmcJhygonf/
&Gmtaemufvrf;u xGufrnfjyifNyD;rS &Gmv,fvrf;rBuD;buf ajcOD;vSnfhvkduf
onf/
&Gmv,fvrf;rBuD;rSm
&GmajrmufrSawmif
'kd;,dkayguf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

222

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ajzmifhajzmifhjzL;jzL; azmufxm;onf/ &Gmvrf;rsm;\ obm0twkdif; zkefESifh


EGHrIefYawG xkwufaeonf/ okdYaomf refusnf;yifBuD;awG aygvSaom
uRefrwkdY&Gmuawmh t&dyftm0go aumif;vGef;vS\/ vrf;wGif aqmhupm;
aeMuaom uav;rsm;rSvGJ vloGm;vlvmodyfr&Sd/ onftcsdefwGif
vlwkdif;ukd,fpD vkyfief;cGifxJ acgif;wkd;0ifae&onfhtcsdef r[kwfvm;/
uRefrwkdY&GmwGif tdrfwkdif;vkdvkd wvif;jyefYBuD;awG &Sdaewwfonf/
jrpfa&0ift&yfrkdY Ekef;ajr wif;wif;ajymifajymifBuD;awGu wvif;vkyfvkdY
taumif;qHk;yJjzpfonf/ wvif;jyefYBuD;awGxJwGif yJEG,fawGjzefYNyD; aevSef;
xm;wwfMuonf/ yJEG,fawGukd wpfaeESpfaeavmuf jyNyD;&ifawmh
EGm;rsm;jzifh yJe,f&onf/ uRrf;ajcmufaeaom yJEG,frsm;rSm EGm;eif;ojzifh
w>crf;>crf;jrnfvsuf yJaphawG uGJxGufukefMuonf/ yJkd;awGuvnf;
usdK;ausukefMuonf/ onfyJdk;yJarSmfyJaph ta&ma&m taESmaESmudkrS
qefumjzifh oJh&onf/ jym&wD;&onf/ yJaphrsm;ukd trIduftarSmf
uif;pifonftxd a&G;&q,f&onf/ wvif;oefYoefYwGif aejyxm;&onf/
yJaphuav;awGukd arTMunfhNyD; aoGYvmNyDqkdrS aemufacs;rsm; rHxm;aom
ykwfawmif;BuD;awGxJ avmif;xnfhxm;Mu&onf/ a&mif;csdefwefawmhrS
tdwfawGxJ csifxnfhum vSnf;ay:wif wuefwu oGm;a&mif;avh
&SdMuygonf/
ab;xGufypnf; yJkd;yJarSmfawGukdawmh yJarSmfwkduf[kac:aom yJarSmfpif
ay:wGif ,dkifywfrsm;um wkdwao odrf;wwf qnf;wwfMuonf/ yJkd;
yJarSmfu EGm;pm? a&BuD;cg jrpfa&awG0ifawmh wpf&GmvHk; wpfuGif;vHk;
a&jrKyfoGm;csdefrSm
EGm;pmukd
b,furS&SmvkdY&onfr[kwf/
onfvkd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

223

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tcsdefuwnf;u pkxm;aqmif;xm;ygrS EGm;nDaemif0pnfatmify azausmif;


Ekdifrnf r[kwfvm;/
]]vlpmu &SmvkdYazGvkdY acs;vkdYiSm;vkdY&o,f? EGm;pmu &SmvdkYacs;vkdY
&omrIwfbl;/ olwkdYtwGufu ta&;BuD;ykdBuD;o[Jh}}
vlBuD;olrawGu
onfvkdqkdwwfMu\/
'gaMumifhvnf;
yJarSmfwkdufawGukd tdrfwpfaqmif rD;wpfajymifwrQ oD;jcm;aqmufxm;
wwfMuonf/ ajcwH&Snf yJarSmfpifuav;rsm;uvnf; tdrfwkdif;vkdvkdrSmyif
&Sdygonf/ onfyJarSmfpifuav;awGatmufwGif wcsdKUuvnf; uGyfyspfBuD;
awGcif;um vlaeMuonf/ wcsdKUuvnf; EGm;wif;ukyftjzpf toHk;jyK
Muonf/ tdrfjcHpnf;kd;axmifhawGrSmvnf; aemufacs;yHkawG? rkd;OD;us xGefNyD;
x,fNyD;vQif vSnf;awGESifhwkdufum aemufacs;csMu&onf/ obm0ajrMoZm
aemufacs;eHYawGuawmh
wpf&GmvHk;
vIdifaeawmh\/
onfteHY
onfjrifuGif;awGuyJ aus;vuf\teHY aus;vuf\ yHk&dyfvTmawGyJ
r[kwfvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

224

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(15)
]]jryka& ... a[; jryk}}
wkwfrefusnf;ql;awG caemfeDcaemfeJY um&Hxm;aom 0kdif;xJrS ajrpkduf
tdrfuav;rSm zkefawGvTrf;jcHKxm;ojzifh aoGYaoGYajcmufajcmufEkdifvSonf/
tdrfuav;ab;rSmawmh pfUtkd;wpfvHk;ESihf iSufaysmyifoHk;av;yif/ wkwf
refusnf;ql;pnf;dk;ay:rSmawmh xbDawG oHk;av;xnf vTm;xm;onf/
cPaeawmh oeyfcg;awG tazG;om;ESifh jrykonf xbDpGefawmifqGJ
xGufvmonf/
]]vm aumifr nnf;ukd ig arQmfaeom}}
]]ajryJeJYxef;vsuf aMumfxm;ovm;? ig wu,fpm;rSmaemf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

225

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]aMumfxm;ygo,fat&,f? nnf;u NrdKUyg;pyfjzpfoGm;vkdY tBudKuf


awGYcsifrS awGYawmhrSmygawmf}}
jryku uRefrukd ai;aeonf/ uRefruvnf; jrykukd Munfhaerdygonf/
bmursm; jrykukd tkdpmatmifvkyfypfvkdufygvdrfh/ jryku tkd;uif;yl wkdufxm;
aom refusnf;aphawGvkd ndKuRrf;uRrf;jzpfaeonf/
jryk\tdrfuav;onf bmtaqmifta,mif tcrf;tem;rQ r&Sdyg/
x&Hum xef;vufrkd; ajrpkduftdrfuav;xJwGif 0g;uGyfyspfuav;wpfcsyfom
cif;xm;ygonf/ tdrfaxmifhwGif cHkwef;&Snfuav;wpfvHk;&Sdonf/ xkdckHwef;
ay:&Sd xif;SL;aowmESpfvHk;wGif wpfvHk;u tzHk;ryg/ tzHk;ygaom aowmu
t0wftxnfaowm jzpfyHk&ygonf/ tzHk;rygaom aowma[mif;avmif;
uawmh aMumiftdrfyJjzpf\/ okdYaomf jryk\tdrfuav;rSm &Sif;oefYaeygonf/
tdrfacgif;&if;uGyfyspfab; a&tkd;pifuav;ay:u oJcHpyg;yifrsm;Mum;wGif
aomufa&tkd;ESpfvHk; wifxm;onf/ a&tkd;pkdpkdu aomufcsifp&m aumif;yg
onf/ tdrfOD;wkdifwGif uyfdkufxm;aom bk&m;pifay:wGif rmvumnGefYawG
a0aeatmifxkd;xm;aom ajranmifa&tkd;uav;wpfvHk;om&Sdonf/ tdrfx&H
awGrSmawmh AD'D,dkaMumfjimrsm;? ZmwfaMumfjimrsm;? jyu'defta[mif;rsm;ukd
0g;jcrf;jym;jzifh zdnyfxm;onf/ uRefrxkdifrnfhuGyfyspfay:rSmawmh oifjzL;
uav;wpfcsyf cif;xm;onf/
]]jryk ... nnf; wpfa,mufwnf;aewmvm;}}
]]at;ayghath? 'gayod nnawmh tpfukdYom;orD;awG vmtdyfMuyg&JU}}
]]aMomf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

226

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrESifh jryk rawGY&onfh ig;ESpfwmumvtwGif; jrykb0onf


tawmfBuD; ajymif;vJoGm;NyDjzpfonf/ i,fpfu olYrdbrsm;tdrfwGif armifESr
wpfawG wpfNyHKwpfrBuD;ESihf owfvkdufykwfvkduf tNrJikdae&aom jryk/
tdrfaxmifusoGm;onfhtcgrSmvnf;
tdrfuav;xJwGif
vifqkd;r,m;
wzm;zm; b0ukd cH,lum om;awGorD;awG wkd;vkdYwGJavmif;ESifh tNrJwrf;
zkdoDzwfoDEkdifvGef;vSaom jryk/ i,fpfuwnf;u qif;awmifhqif;&J
tvkyfMurf;rSeforQ a,musfm;om;rsm;ESihfrjcm; cg;pnf;kef;uefcJh&aom jryk/
tckawmh oeyfcg;awG ajcqHk;acgif;qHk;vdrf;NyD; txD;usefwpfa,mufwnf;
jryk jzpfaejyefygNyD/
]]nnf;touf b,favmuf&SdNyDvJ jryk}}
]]toufav;q,f &Syfyufavmufawmh &Sda&mayghat&,f}}
jryku olaMumiftdrfvkyfxm;aom aowma[mif;vmif;BuD;xJu
pm;p&mawG wpfckNyD;wpfck xkwfcs&if;ajzonf/ uRefrtmkHawGuawmh
vGefcJhaom ESpfaygif;oHk;q,fu anmifyifBuD;atmufokdY a&mufoGm;ygonf/
onfwkef;u a,mifaypl;uav;ESifh pyfxbDNyJBuD;ukd rEkdifhwEkdif0wf&if;
jryku uRefrukd pum;qkdzl;cJhonf/
]]rxl;&,f ... igjzifh nnf;tarAkdufxJ 0ifpm;csifvkdufomat? 'grS
nnf;vkd *g0efvSvSuav; 0wf&rSmath}}
onfwkef;u uRefronf uav;rkdY t0wftpm;ukd upm;p&mavmuf
rruf/ jryku uRefrvkd *g0ef0wfcsifonf/ uRefru jryk tqHcRwfxm;aom
refusnf;aph rnf;rnf;ajymifajymifBuD;awGukd vkdcsifonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

227

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]jryk ... nnf;refusnf;aphawG ighay;rvm;/ igh*g0ef nnf;ay;r,fav}}


uRefru uRefroabmESifhuRefr *g0efESifhrefusnf;aph vJvS,fvkduf
onf/ NrdKUjyefa&mufaomtcgrS taru *g0efaysmufaMumif;odojzifh ar;
onf/ uRefru refusnf;aphESihf vJcJhaMumif; trSeftwkdif;yif ajymvkdufyg
onf/
]]jzpf&avat ... refusnf;pd bmtzkd;wefvkdYwkH;? [if ... *g0efwpfxnf
b,favmufay;&w,frSwfovJ olaX;orD;&JU? [if ... vmcJhprf; aemufukd
vlBuD;awGrodbJ vlvnfvkyfOD; ukdif;[m}}
tarh0g;jcrf;jym;'Pfukd uRefrtvl;tvJcHcJh&aomfvnf; jrykxHrS &aom
refusnf;aphawGukd uRefr wefzkd;xm;cJhonf/ rufrufpufpuf aqmhupm;cJh
onf/ tJonftacgufu jrykukd ykdvkdYawmif owdw& &SdaecJhrdonfaum/
]]jryka& ... *ifh*Japs;aeY b,faeYvJ}}
]]obufcgav ... nnf;0,fcsifom0,fav? ig awmif;vkduf&Guf
ay;r,f}}
aMomf jrykuawmh uRefrqkd;rsdK;ukd tckxdcHvkdqJygvm;/ *ifh*Japs;aeYwGif
aps;vkduf&if; jrykukd txnfp 0,fay;zkdY uRefr ar;jcif;jzpfonf/
]]uJygat ... vmprf;yg? pum;ajym&atmif? pm;p&mawG awmfygawmh}}
]]at; at; NyD;ygNyD aumifr&JU/ nnf;aomuf&atmif EGm;EkdYusdKaeom}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

228

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rwfcGufjzLBuD;jzifh EGm;EkdYawGxnfhum uRefra&SUwGif vmcs&if; acR;ESifh


oeyfcg; uGufMum;kdufaeaom jrykukd Munfhum uRefr &,fcsifrdonf/
ajryJxef;vsufaMumf? anmifcsfzl;okyfESifh EGm;EkdYylylwpfcGuf/ b,fvkdrS
tpyf[yfrwnfh/ okdYaomf onfoHk;rsdK;pvHk;u uRefrtBudKuf wpfrsdK;pD
jzpfaMumif; jryku rarhyg/
]]uJ ... nnf;a,musfm;eJY nnf;uav;awGtaMumif; ajymprf;ygOD;}}
uRefru EGm;EkdYukd rIwfaomuf&if;u ar;onf/ jryku uRefrab;wGif
aqmifhaMumifhxkdif&if; ajymif;zl;zufaq;vdyfBuD;ukd rD;ndzGmonf/ wu,hf
rdef;rBuD;pwkdif/
jryku b0a[mif;ukd ZmwfaMumif;vSefcsifyHkray:yg/ owd&csifyHkvnf;
r&/ okdYaomf uRefrar;awmhvnf; ajym&Smygonf/
]]igha,musfm;u aoNyDvkdY Mum;omyJ/ uav;awGuawmh wpfa,mufrS
r&Sdawmhbl;}}
jryktaMumif;Mum;&onfrSm wpfuGufuav;rS raumif;yg/ olY
a,musfm;u uRefrwkdY&Gmom;r[kwf/ ta0;&Gmu uRefrwkdY&GmbufwGif
a&Tvmusif&if; jrykESifh nm;onf/ nm;umpuawmh jcHuav; tdrfuav;
jzpfvkdufaomfvnf; aemufykdif;wGif t&ufaomuf? zJkduf? Muufwkduf
vlpm;rsdK; jzpfoGm;onf/ v,fr&Sdajrr&Sdb0rkdY jryku aexGufuae0if tiSm;
vkdufvkyfonf/ uav;ckepfa,muf arG;aomfvnf; oHk;a,mufu tzwf
rwif/ usefav;a,mufrSmvnf; vlYjynfvlYavmu a&mufzl;kHom[k qkd\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

229

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]igh[mig ajryJqGwfvkdufo,fat ... jruf&dwfvkdufo,fat ...


xif;acGa&mif;o,fat ... toufSLacsmifygh}}
uRefrwkdYESpfa,muf pum;aumif;aeqJrSmyif at;oif? pef;&Dr?
ao;wm? rdqGJwkdY a&mufvmMuonf/ uav;cg;xpfcGolcG? ausmykd;olykd;?
vufqGJoluqGJESifh/ uRefr\ anmifyifatmufu upm;azmfi,foli,fcsif;r
rsm;/
]]rxl; ... reufjzefreuf ig xrif;auR;rSmaemf}}
]]iwkdYtdrfvnf; vmcJhOD; aumifr}}
]]nnf; bkd;tkyfpmawG a&;aeomqkd ... iwkdYtaMumif;awGvnf; a&;OD;?
Zmwfvrf;aumif;aumif; a&;aemf aumifr ... 'grS xufxufrkd;OD;eJY
bkdifpukyf kduf&atmifvkdY}}
wpfa,mufwpfayguf tvkt,uf ajymvdkufMuonfrSm vufyHyif
quf&ufusonfhtwkdif;/ uRefrwpfa,mufwnf; rukefEkdif rcrf;Ekdif
jzpfaeaom jryk\ rkefYyJoa&pmwkdYrSmvnf; aevmESif;aysmuf yef;uefjym;
a[mufyufom usefawmh\/
]]nnf;i,fi,fu ajymjyo,fhZmwfvrf;awGukd
rSwfrdo,f ... pum;pyfrdwkdif; ajymjzpfMu&JU}}

iwkdYu

tckxd

]][kwfyat ... iwkdY apmifBuD;ukd ydwfum;vkyfNyD; jyZmwfxGufMuomav


... nnf;u 'gkdufwm? nnf;xGufckdif;&ifxGuf? nnf;ajymckdif;om ajym&om
... rSm;&if iwkdYacgif; acgufao;wm}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

231

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]rxl;u vlvnfat? olus jyZmwfxJrygbl; ... uvnf;


ruwwfbl;&,f ... iwkdYyJ vlvJeJY u &om ... &SifcsdKwDukdyJ ajrmufay;NyD;
tuckdif;om}}
]]at; ... csdKwDa&m &GmrSm&Sdvm;}}
]]&Sdygh olwkdYu rm;aeomygawmf ... rESpfurS oGyfrkd;tdrfBuD;aqmufom
[def;vkdY ... nnf;ukd ac:<um;jyygvdrfhr,f}}
uRefrrSm i,fpfuav;b0ukd csufcsif;BuD; jyefa&mufoGm;ovkd
cHpm;&kHru i,foli,fcsif;rsm;ESifh i,fb0taMumif;awG tm;yg;w&
ajymvkduf&ojzifh pdwfa&mukd,fyg EkysdKvef;qef;oGm;&awmh\/ olwkdYwpfawG
tm;vHk; om;o,ftartdrfaxmif&Sifrdef;rBuD;ykdif; t&G,fawG a&mufukefMu
aomfvnf; i,fuaygif;awmh tESpfwpfaomif;awmif rarhpaumif;
qkdonfhtwkdif; uav;b0 trSwfw&&ufrsm;ukd atmufarhaeMuqJyif/
cg;xpfcGifay:u uav;awGuawmh uRefrukd xl;qef;ovkd MunfhaeMu\/
]]'geJY jr&Dwpfa,mufaumath}}
]]jr&DtaMumif; ajymrajymcsifaygif ... aumifru i,fuwnf;u
qyfjymo,fr rIwfvm; ... acwfqefvkdufomuvnf; awmaeNyD; qHwkd*kwf0J
xm;o,fhaumifr ... olY t&ifvif ukdaznGefYwkef;u qHyifjzwfvkdYqkdNyD;
kdufom? kdufawmh aumifru uwHk;wHk;csypfvkdufomav ... uwHk;u
qHyifaygufvmawmh qHwkd*kwf0J jzpfua&maygh}}
jr&Donf i,fi,fwkef;uyif uRefrESifh odyftap;uyfol r[kwfyg/
ajym&vQif uRefrpum;ukd rvkdufembJ olu pGmwmwmvkyfvkdYyJjzpfonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

232

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]onfaumifr vifukd tcsfw,faygif;o,fhaumifr rIwfbl; ... oHk;vif


ajymif;NyD;NyD ... tckxd rNidrfao;bl;}}
uRefrwkdY&GmwGif tysdKBuD; jzpfcsifjzpf? rjzpf i,fi,f&G,f&G,f rkqkd;r?
wpfckvyfjzpfoGm;onfhwkdif
rsm;aomtm;jzifh
aemuftdrfaxmifjyKzkdY
rpf;pm;Muawmhyg/ aemuftdrfaxmifjyKzkdY &SufonfuwpfaMumif;? &Gmu
uJh&JUrnfpkd;&GUHonfu wpfaMumif;rkdY tdrfaxmifxyfjyKMuol&Sm;onf/ wpfOD;p
wpfa,mufwpfav qkdoavmufom &Sdonf/ okdYaomf jr&Dvkd awmolr
&Syfaw;rsdK;uawmh wpfacwfwpfa,mufqkdovkd &Sdwwfygonf/ onfvkd
pkdufrsdK;onfvnf;
acwftqufqufrsdK;qufawGajymif;onfhwkdifatmif
&mZ0ifpmwifxm;wwfMuonf/ wpfa,mufukdwpfa,muf eifyJiq &Sdvm
MuvQif yHkckdif;EIdif;qkdNyD; tjypfwifIHUcswwfMuonf/ onfvkd ayGayGIyfIyf
rdef;rtwGuf vlraobJ b0aooGm;&onfESihfrjcm;/ aus;vufu
vufrcHaom
aus;vufvlrIb0xJrSm
r0ifqefYaom
aus;vuf
ukd,fusifhw&m;pkdufrsm;ESihf rtyfpyfaom,Ofaus;rItjzpf &Gmu oabmxm;
Muonf/ ukd,fusifhw&m;ESifh xdyg;vmvQif onf;rcHcsifMuyg/
]]nnf;OD;av;eJYawmif &vkdufao;rIwfvm; rdqGJ}}
]]ighOD;av; [kwfaygif? ukdomarmifhOD;av;yg[Jh ... vifbufu
awmfomyg ... oleJYukd,feJYu ikwfoD;q,fawmifhpm;vkdY wpfawmifh
rpyfaygifawmf}}
rdqGJu uufuufvef jyef&efawGYvkdufojzifh uRefrwkdY w0g;0g;
&,fvkdufMuygonf/
rdqGJvkdyif
pkdufraumif;vQif
aqGrsdK;awmif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

233

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rawmfcsifonfh tjzpfrsdK;u aus;vufrSm rqef;vSyg/ uRefrwkdY aus;awmol


rsm;onf Akdif;aumif;ausmufzd rdef;raumif;yef;yef wpfyGifhwnf; qkdolrsm;
jzpfMuonf[k uRefrqkdvQif vGefrnfrxifyg/ 'gonfyifvQif tnmol
vHkarwkdY\ dk;om;oefYpifrIjzpf\/
]]aeOD; nGefYvGifwkdY zkd;axmifwkdY tmvl;wkdYa&m &GmrSm&SdMu&JUvm;}}
]]armifnGefYvGifu nnf;wkdYref;oav;rSm? zkd;axmifwkdY tmvl;wkdYujzifh
&Sdyghawmf ... reufwkef;uawmif nnf;a&mufaeaMumif; igajymvkdufao; ...
tvum;[mawG oif;wkdY ESpfa,mufpvHk; r,m;aMumufawGygat}}
uRefrwGif rdef;uav;oli,fcsif;rsm;yifru a,musfm;av;oli,fcsif;
rsm;vnf; &Sdao;\/ nGefYvGifu BuD;awmfvSpdefom;tBuD; ukdoef;armif\
om;qkdawmh uRefru olYta': wpf0rf;uGJ/ zkd;axmifu tazhbufu
awmfaom armifESr ESpf0rf;uGJ/ tmvl;u tarhwl pojzifh aqGrsdK;xJu
oli,fcsif;awGyJjzpfonf/ anmifyifBuD;atmufwGif upm;onfhtcgwkdif;
ykqkd;pvG,fokdif;? ESyfacs;wGJavmif;usESifh uRefrwkdYckdif;zwf/ awmxJ
EGm;ausmif;xGufMuwkdif; EGm;pD;vkdonfhuRefrukd xdef;&ausmif;&olrsm;yif/
]]nnf;rSwfrdao;vm; rxl; ... iwkdY xrif;tkd;wrf; [if;tkd;wrf;
upm;Muawmh olwkdYukd <uufeazmif;&Guf t&Smckdif;omav ... nnf;u
r&&if jyefrvmcJheJYqkdvkdY onfaumifawG awmxJxd oGm;&Sm&om ...
<uufeazmif;&Gufygo,fhvlrS csdKcsfauR;r,fqkdawmh &vmo,fht&GufawG
vk,ufowfykwfvmMuom ukwf&mjcpf&mawGeJY ... tJom bBuD;rIefu
olYajr;zkd;axmif
aoG;oH&J&Jjrifawmh
rxl;&,f...
nnf;qDu
csdKcsfwpfvHk;pm;&zkdYta&; rvG,fygvm;[JheJY nnf;ukd rmefomav}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

234

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

<uufeazmif;&Gufuav;rsm;ukd ausmufcJjzifhBudwf t&nfnpfNyD;


cGufxJxnfhxm;vQif cPaeawmh ausmufausmwHk;uav;vkd jzpfoGm;wwf
onf/ cGufxJu <uufeazmif;ausmufausmwHk;uav;rsm;ukd vufjzifh
xdxdprf;&onfukd uRefru tvGefoabmusonf/ tkd;ykwfwrf;upm;vQif
uRefr tNrJ vkyfupm;onfrSm onfausmufausmwHk;uav;awGyJ jzpfonf/
opfyifBuD;awGay: EG,fwufaewwfaom <uufeazmif;&Gufukd olwkdY
a,musfm;uav;awGrS wufcl;vkdY&onf/ uRefru NrdKUrSygvmaom
&SmrD;csdKcsfESifh vJ,l&onf/ uRefrwGifygvmaom NrdKUu tar 0,fay;vkduf
onfh &SmrD;csdKcsfvHk;uav;rsm;rSm olwkdYwpfawGukd a0&rQ&onfESifh
ukefygonf/ bBuD;rIefajymovkd uRefrqDu csdKcsfwpfvkH;&zkdY rvG,f r&Sdyg/
vG,fygonf/
taqmhtupm;rufaom
uRefru
olwkdYwpfawGukd
csdKcsfay;aygif;&onf r[kwfvm;/
]]iwkdYwpfawGu nnf;&Gmtvmukd arQmf&omath ... nnf;vm&if
yHkjyifem;axmif&o,f ... csdKcsfpm;&o,f ... NyD;awmh aysmfvnf;aysmfo,f ...}}
]]iguawmh tdrfacgif;&if;u wrmyifBuD;rSwfxm;om ... wrm&GufawG
a<uNyDqkd&if nnf;u &Gmjyefjyefvmwwfomukd;ath ...}}
]]nnf;vmumeD;&if bBuD;uHu ighajr;awG vmawmhr,f vmawmhr,feJY
tljrL;ae&Smom&,f ... iwkdYuvnf; bBuD;uH oGm; oGm;ar;&om[Jh}}
onfwpfcgrSmawmh
uRefrpdwfawG
vGifhyg;oGm;jyefonf/
b,faomtcgrS jyefvnfrqHkawGYEkdifawmhaom i,fi,fuav;b0&ufawG
wkef;u opfyifu a<uvGifhusvmaom opf&GufawGukd vkdufzrf;cJhzl;onf/
tcktcsdefrSmvnf; uRefrb0twGuf rkd;aumif;uifxufqDrS a<uvGifh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

235

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

usvmrnfh wpfpHkwpf&mukd arQmfvifh&if; zrf;,lEkdifzkdY BudK;pm;aerdwkef;yJvm;/


opf&Gufa<uuav;awGu wpfBudrfr[kwfwpfBudrf vufxJ qkyfzrf;rdzkdY
aocsmonf/ b0\ arQmfvifhcsufrsm;um; raocsmvSyg/ uRefronf
olwkdYwpfawGESifh a&mum &GmrSmyJ qufvuf&SifoefcGifh&cJhvQifawmif
aumif;cJhavrvm;/ olwkdYum; ajrBuD;&SdvQif pkdufrnf? ysdK;rnf/
tcsdefwefvQif oD;vmrnf? Ovmrnf/ ork'&m0rf;wpfxGmuvGJvQif
b,fvkdkyf0wKrsm;ukdrS arQmfvifhawmifhwjcif; r&SdMuolawGyJ jzpfonf/
at;csrf;vkdufygbd/
]]a[; rjryk ... tJonfrSm rrxl;&Sdovm;a[h}}
jcH0rSvSrf;atmfoHaMumifh jryku uJvm;wHcg;aygufrS acgif;jyLMunfh
onf/
]]&Sdo,fa[h bmvkyfrvkdYwkH;}}
]]taru a&aEG;aomuf ac:ckdif;vkdY}}
rr0kdif;pdef\orD;ndKacsmu ajym&if;qkd&if;jzifh uRefrwdkYqD 0ifvmonf/
rsufESmrSmvnf; ajrrIefYawG yJ&GufrIefYawGESihf rnf;onf;vkdY/
]]usKyfjzifh rrxl;ukd &Smvkduf&om ... tarBuD;aiGMunfhtdrfvnf;
a&mufcJho,f? ukdzl;ndKtdrfvnf; a&mufcJho,f ... &GmxJoGm;o,fyJ
ajymMuom ... vrf;rSm bkd;pufzdwfeJYawGYvkdY jrykwkdYtdrfbufawmh w0g;0g;eJY
&,foHawGMum;o,fqkdomeJY vkdufvmom ... [kdrSm BuD;awmfodef;xDwkdYu
vnf; arQmfaeMuo,fawmhf ... OD;iMunfBuD;uvnf; jyZmwfcif;aeNyD}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

236

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

reufwkef;u t&D;odef;xDukd uRefruwday;cJhwmukd arhaerdonf/


jrykwkdYwpfawGu jyZmwfem;axmif&if; olwkdYygvkdufrnfqkdojzifh uRefrwkdY
wpftkyfBuD; xGufvmcJhygonf/ rr0kdif;pdefwkdY vrf;bufa&mufawmh
ukdBuD;iMunf\toHu Mum;ae&NyD/

]]vTwf ... vTwfav &SifwkdYvufxJrSm tEkdifusifhvkdY&r,fxifovm; [if


... toufukdom taocHr,f em;vnfvm; ... vmyguG,f nDrav;uvnf;
tvdrmom;eJY[m tpfukdBuD;wkdYu cspfvkdYyg[ ... a[h bmjzpfvmMuomvJ}}
]]a[mfawmfat&,f ],k} awmif zrf;vmcJhMuNyD vm vm[Jh}}
uRefrwkdYwpfawGukd t&D;odef;xDu jyZmwfESifha&m qD;BudKvdkufyg
onf/ ukdBuD;iMunfwpfa,mufuawmh ajryJyHkBuD;ab;wGif y,fy,fe,fe,f
xkdifum vufu ajryJoD;awGa>c&if; yg;pyfu jyZmwfcif;aejcif; jzpfyg\/

]]aMomf q&mBuD;ygvm; ... uRef .. uRefawmfwkdYav pcef;rSm


ysif;vGefvGef;vkdY t .. tNidrfhoruav;wpfa,mufukd ac: ... a[haumif
awmfawmh? tckvTwfvkdufprf; 'DrSm atmifabmf rif;[m tjypfuif;rJhwJh
&Gmol&Gmom;awGtay:rSm tEkdifusifhorQ rsufpdoli,f em;oli,feJY
cHae&omukd rif;ukd,frif; vlpGrf;aumif;qefvSNyDrsm; xifaeovm; [if ...
a[haumif atmifabmf igar;aeo,fuG}}
ukdBuD;iMunf\ jyZmwft&Sdef wefYoGm;rnfpkd;ojzifh ajryJqGwfonfh
tem;roGm;bJ rr0kdif;pdefwkdYtdrfxJ wef;0ifcJhonf/ ajryJqGwf&if; jyZmwf
em;axmifaeolawGuawmh acgif;yifrazmfMu/ tck cif;aeonfhjyZmwfrSm
],kESifhbcuf} [k uRefrwkdY&Gmuac:aom ]acgif;avmif;xkd;oH b,folxH}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

237

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

qkdonfh jyZmwfrSef; uRefr wef;odvkdufonf/ onfjyZmwfawGu uRefr


uav;wkef;uwnf;u Mum;zl;em;0&SdaecJhonf/ pkd;rkd;arwm? ylpl; ponfh
jyZmwfrsm;vnf; &Sdao;\/ "mwfjym;acwfrS uufqufwdwfacGacwftxd
uRefrwkdY&GmrSm acwfpm;aom jyZmwfrsm;yif/ uaeYtxd dk;onfr&Sd/
]]rxl; aomufOD;[Jh tkef;omul,kduav; ... BuD;aiGMunfeJY BuD;jroifzkdY
ig oGm;ykdYNyD;NyD}}
ukdzl;ndKtdrfu xrif;? jryktdrfu EGm;EkdY pojzifh pm;cJhaomufcJhaom
uRefrAkdufawGu wif;um;aeNyD/ okdYaomf raomufcsifvnf; r&/ wpfZGef;
ESpfZGef; [efjyaomuf&ao;\/ rwkdYrxdvQif pdwfraumif;jzpfMuolawG/
pm;jyrS tm;&olawG r[kwfvm;/

]],kukd oem;&if jyefykdYygvm; tpfukdBuD;&,f jyefykdYygaemf ... cufo,f


cufo,f? tif; usKyfwkdYb0awG[m tvif;a&mifukd aMumuf&o,fh
niSufawGyrm xGufvkd&mxGuf oGm;vkd&moGm; pdwfxm;&m ukd,frygEkdifbl;
uav;r/ at;av tvsf;oifhovkd jyefykdYEkdifzkdY usKyfpDpfyghr,f pdwfcsyg uJ
rif;vm&o,hf c&D;uvnf; eD;omr[kwfawmh oGm; oGm; oGm; wJxJrSm
tem;,layOD;awmh ... wefY 'ef 'ef 'ef wD; 'D 'D}}
jyZmwfwpfcef;tNyD; wD;vHk;oHyg *GifwduGufwd cif;wwfusif;wwf
aom ukdBuD;iMunf\ yg;pyfjyZmwf0guvnf; rao;vSyg/ uRefrwpfouf
[k ajymvQifawmif &rnfxif\/ ajryJqGwfolawGuawmh jyZmwfxJ
epfarsm&if; qGwfvkdufMuprf;qkdwmrsm;/ wcsdKUu awmif;cH ajryJyifu Oukd
vufjzifhvdrfqGwfonf/ wcsdKUuvnf; ,kdifywfBuD;umNyD; wkwfrmrm
wpfacsmif;axmifum kdufqGwfonf/ reufwkef;u ajryJtyifvkduf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

238

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

EIwfMuolawGom yJqGwfcGifh&Sdygonf/ ajryJwpfawmif;ukd qGwfcESpfjynf/


aiGom;vkyfc&,fvkdY r&Muyg/
aeYv,faeYcif;bufwGif onfvkdajryJqGwfaeMuonfh 0kdif;BuD;xJwGif
vlawGpnfum;aewwfonf/ ajryJqGwfvmulMuolawG&Sdovkd wcsdKUuvnf;
ewfu&mMunfharm qkdovkd pum;ajym&if;? jyZmwfvmem;axmif&if;
wrifvmMuolawG &Sdonf/ wpfck&SdonfrSm onfvkdajryJqGwfMu&mwGif
awmifolwpfOD;ESifhwpfOD;? ajryJwpfcif;ESifhwpfcif; rwkdufatmif nd
wpf&ufpD qGwfMujcif;jzpfonf/
]]onfuaeY iwkdYtuGuf ajryJEkwfrSm nnf;wkdYtuGuf reufjzefrS
EkwfMuat}}
'grSvnf; ajryJqGwfMuolawGu wpfOD;wnf;ukd wpfaeYwnf;tjywf
0kdif;Ekdif0ef;EkdifMurnf r[kwfvm;/ awmifolBuD;? opfcif;BuD; r[kwfonfh
wpfykdifwpfEkdif awmifoluav;awGuawmh ukd,fEkwfvdkonfhtcsdef Ekwfum
tdrfrSmyJukd,fhtdrfoltdrfom;awGcsnf; NyD;vkdufMuonfvnf;&Sd\/ ajryJyifawG
a&mfvmNyDqkdvQif ajrBuD;xJuO &ifhvmNyD? EkwfcsdefwefNyDqkdwm awmifolwkdif;
odonf/ awmxJ opfcif;xJ oGm;&if;vm&if; olYtcif; ukd,fhtcif;
ajryJwpfyifqGJEkwfMunfhNyD; ]]rBuD;pm awmfwkdYtuGuf Ekwfawmh? usKyf
reufu wpfyifqGJEkwfMunfhcJhom &ifhvSNyD&,fawmfh}} [k owif;ay;wmrsdK;
uvnf; awm"avh awmobm0 wpfckyif/ awmifolwkdif;\ tdrfx&HwGif
ajryJyifuav;awG csdwfqGJxm;wwfMuygao;onf/
]]omu azmif;um;ukef;utyif? omu Mumyiftif;tuGufutyif}}
pojzifh vlvmvQif ukd,hfajryJyifuav;ukd jy& <um;&onfrSmvnf; tarm/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

239

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ajryJyifenf;wl yJaph? bl;aph? c&rf;csfaph pojzifh rsdK;aphvHk;uav;rsm;ukd


rD;zkdjymjzifh a&mum a&oefYbl;cGHxJxnfh csdwfqGJxm;wwfMuygao;onf/
rD;zkdjymjzifh xm;&jcif;rSm rsdK;aphrsm; ykd;rawmufap&ef[k qkdygonf/ rkd;OD;us
xGefa&;x,fa&;uav;
vkdufNyD;vQifawmh
onfrsdK;aphuav;awGukd
uefoif;abmif ab;EIwfcrf;awGrSm BuJMuyufMuonf/ tcif;BuD;xJu
ajryJyifawG awmxvmcsdefwGif uefoif;abmifab;rS yJoD;awmifh&Snf
wkdifaxmifyifrsm;? bl;EG,frsm;? c&rf;csfyifrsm;uvnf; wtHkwrBuD; cJoJ
aeavawmhonf/ ajryJcif;Bum;xJwGif uGufajymufBuJxm;aom ajymif;zl;yif
awGqDrSmvnf; ajymif;zl;qHNrdwfpuav;awG acgif;axmifwuf vmNyDqkdvQif
Munfh tvGefvSygonf/ onfvkdtcsdefwGif ESif;&nfawG pkdvl;um pdrf;vsuf
&Tifvsuf Ekopfvsuf&Sdaom ukd,fhopfcif;ukd,fMunfh awmifolrsm;
yDwdjzpfMu&onf/ wl&Gif;wpfvufjzifh aeylpyfcg; aygif;vkduf&onfukd
yifyef;onfrxif/ onfvkdtcsdef vHkYvO[ jyKxm;ygrS aEGoD;ESHay:csdefrSm
tckvkd aysmf&&Gif&rnf r[kwfvm;/ uRefryifvQif vlYwpf&yfru yHkxm;aom
t&D;odef;xDwkdY ajryJyHkBuD;ukd Munfh&if; ajryJqGwfMuolawGESihf a&mum
taysmf"mwfawG ul;pufvmonfaum/
]]a[; rxl; ... ig nnf;ukd jrifo,f jyZmwfwpfcef; rNyD;omeJY
EIwfrquf&om ... [efusomyJ ighESrvmwkef; rkefYzkd;awmif;&OD;r,f}}
udkBuD;iMunfu jyZmwfcif;ae&mrS uRefrqDxvmonf/ uRefr
aomufrukefaom tkef;omul,kdyef;uefBuD;ukd qGJ,lum r&GHr&Sm
aomufonf/ udkBuD;iMunfrSm oufBuD;ykjzpfojzifh uRefri,fi,fwkef;u
jrifawGY&aom yHkpHtwkdif;yif/ ta&;taMumif;awGrsm;aom rsufESm&ifh&ifhESifh
Murf;&Saom ajcvufawGuvnf; olYwpfoufvHk;\ trSwftom;rsm;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

240

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jzpfonf/ vlBuD;awGu iMunfac:Muawmh uRefrwkdYuvnf; ukdBuD;iMunf


jzpf&awmhonf/
]]ukdBuD;iMunf tck &GmrSmyJ aeawmhrSmaygh}}
]]atmufarhomyJ ... igjzifh [kda&muf onfa&muf acG;avS;ysm;awm
ESHYcJhygNyD[m ... ukd,fh&Gmavmuf aumif;o,fhae&m rawGYcJhygbl;}}
uRefr
b,fvkdrS
ukefatmifraomufEkdifaom
tkef;omul,kd
yef;uefBuD;rSm cPtwGif; ajymifwvif;cgoGm;onf/ tkef;omul,kdukefawmh
"mwfbl;xJu a&aEG;ukd ESpfyef;uef oHk;yef;uef iSJYaomufvkdufao;\/ olY
wpfukd,fvHk; ajrrIefYrsm; ajryJkd;rsm;jzifh IyfayyGaeonf/ uRefrukd rkefYzkd;
twif;wG,fuyfawmif;ojzifh
uRefru
aiGESpf&may;vkdufygonf/
uRefray;onfhaiGESpf&mukd ezl;wGifwHawG;qGwf uyfvkdufNyD; ajryJqGwfor
rsm;bufokdY vSnfhum ujyygavawmhonf/

]]a[h t&ifrdef;rzkdY a&T onfa&T ___ aemufrdef;rzkdYa&T onfa&T


___ t[kwfy rkcsraoG usKyf&r,fh onfa&T onfa&T}}
rif;om; a&Tref;wifarmif\ &GJukefonfZmwfxkwfxJu oDcsif;ukdqkd&if;
auG;aeatmifuaeaom ukdBuD;iMunftm;Munfh&if; uRefr oem;vmrdonf/
olYrSm rdbvnf;r&Sd? nDtpfukdarmifESrrsm;vnf; r&Sd? ZeD;r,m;
orD;om;rsm;vnf;r&Sd/ NyD;awmh olY rSm bmtyltyifrSvnf; r&Sdyg/ wu,fh
awmaysmfBuD;jzpfawmh\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

241

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]a[h iMunf aocsif;qkd; ... vmcJh? jyZmwfNyD;atmifcif;OD;? wuwnf;


aiGESpf&m&oGm;omeJY atmufajcrvGwfeJY}}
t&D;odef;xDu aigufvkduf irf;vkdufawmhrS tu&yfum ajryJyHkawGMum;
wkd;0if jyZmwfqufcif;zkdYjyifonf/ olYjyZmwfol pdwfygyHkr&awmhyg/
rsufESmykd;u raocsif/
]]tckeu b,fem;a&mufoGm;omwHk;[}}
]]tHr,f ... aiGESpf&meJY tdwfazmif;NyD; pdwfajymif;oGm;omayghav ... ,keJY
bcuf awGYMuo,hftcef; a&mufoGm;NyDawmfh oxdef;rif;&JU}}
]]at; at; tJ [kwfNyD ... wefY 'ef 'ef 'ef wD; 'D 'D}}
wD;vHk;rSp0ifNyD; jyZmwfqufawmh\/ rr0kdif;pdef\a,musfm; ukdvSwifh
u uRefrukd vm{nfhcHpum;ajymonf/ rr0kdif;pdefuawmh ajryJqGwf&if;
jyZmwfem;axmifawmh\/ ajryJqGwfMuonfh 0kdif;BuD;rSm pnfum;oavmuf
aysmfp&maumif;vSygonf/ aus;vuf\ pdwftyef;ajyp&m azsmfajza&;
wpfrsdK;yJ r[kwfygvm;/ refusnf;&dyfuawmh ta&SUbufukd awmfawmfuav;
apmif;usoGm;cJhNyD/
uRefrem&Dukd
Munfhvkdufawmh
naeav;em&D/
olwkdYvkyfief;cGifu b,ftcsdefrS odrf;rnfrod/ ajryJyHkBuD;uawmh
vlYwpfxkdifpmavmuf usefaeao;onf/ tm;vHk;ukdEIwfqufNyD; uRefr
jyefcJhonf/ jyZmwfuawmh rNyD;ao;yg/

]][dwf ... MumulvD q&mbcuf opmazmuf 'DtNidrfhoruav;ukd


usKyfac:vmwHk;uawmh cifAsm;yJ bmav; nmav;eJY tckawmh
tMunfqkdufaeMuNyDayghav [kwfvm; ... w,faumif; [if; w,faumif; ...

jrefrmusL;ypfzkd&rf

242

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

[m; [m; [m; [m; cifAsm;ukdowfNyD;&if usKyf onfpcef;rSm Akdvfvkyfr,fAs?


usKyf Akdvfvkyfr,f uJ aoayawmh}}
aiGESpf&m&xm;aomaMumifh xifyg\/ ukdBuD;iMunf\ jyZmwfcif;oHu
&Gmvrf;bufqDtxd vQHusvmonf/ aysmfp&mvm; vGrf;p&mvm; uRefr
ra0cGJwwfawmhyg/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

243

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(16)
BuD;awmftdrftjyefrSmawmh &Gmtaemufbufvrf;ukd uRefra&G;jyefcJh
onf/ &Gmtaemufvrf;onf uRefrwkdY uav;wkef;u &Gmv,fvrf;BuD; jzpfcJh
zl;onf/ {&m0wDjrpfurf;yg;rsm; w0kef;0kef; NydKusojzifh &Gmuav;onf
ta&SUbufokdY wpfjcrf;BuD; a&TUajymif;vkdufMu&onf/ tckawmh jrpfqdyf
urf;yg;wGif tdrfajc,majcrsm; r&SdMuawmh/ &Gmv,fvrf;rBuD;onfvnf;
aysmufuG,fcJh&onf/ oJaomifjyif jyefYjyefYjyL;jyL;BuD;ukd rsufpdwqHk; uRefr
jrifawGYae&NyD/ oJaomifjyiftylukd vQyfwkdufajy;0ifvmaom jrpfavrsm;wGif
tylaiGYawGygvmwwfonf/ okdYaomf opfBuD;0g;BuD;aygaom uRefrwkdY&Gm
uav;uawmh at;jraeqJyif/ ta0;rSmawmh xef;awmndKUndKU/ ta0;&Gm
uav;awG/ wdrfawGu Nidrfoufvsuf/ jrpfqdyfrSmawmh &Gmykdifarmfawmf
uav;ESpfpif;/ a&csdK;qdyf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

244

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]rxl;a& iwkdYtdrf vmcJhOD;aemf}}


]]a[; rxl; a&aEG;aomuf 0ifcJhOD;av}]
aqGrsdK;rsm;\ zdwfac:oHwnHnHukd vmrSmaygh[k uwdawGay;&if;
anmifyifBuD;atmufokdY uRefra&mufvmcJhygonf/ uRefr\ i,fb0
Zmwfvkdufausmf yifanmifndKBuD;uawmh uRefrukd 0rf;om0rf;enf;
qD;BudKvkduf[ef&Sdonf/ ESpfaygif;wpf&mausmfNyD[k tbwkdY cefYrSef;cJhMuaom
anmifyiftkdBuD;rSm [kdwkef;uvdk vSvSyy a0a0qmqm tkyfqkdif;raeawmhyg/
rkd;BudK;ypfcH&ojzifh ykqdefjzifh tckwfcHxm;&ovkd anmifyifwpfjcrf; <urf;jcpf
yJhxGufukefonf/ usefwpfjcrf;jzifh usm;ukyfusm;cJ tm;,ltoufquf&if;
zkxpf&GwfwGiSufvif;wokdY tusnf;wefb0ukd pdwfysuftm;avsmh aeyHkrsdK;jzifh
ukdif;awG [kdwpfacsmif;onfwpfacsmif; zkdoDzwfoD &Sdae\/ okdYaomf
uRefrwkdY xkdifaeus anmifjrpfBuD;awGuawmh xef;yifjrpfacsmif;BuD;awGvkd
ajray:rSm ukef;ukef;kef;kef;jzifh e,fedrdwf awmfawmfrsm;rsm;ukd ykdifpkd;xm;qJ/
jrpfqdyfbufokdY uefxGufaeaom anmifjrpfBuD;ay:wGif uRefr xkdifcsvkduf
onf/ anmifjrpfqHkay:rSm xkdifvkdufvQifyif OD;aomfu\ kyfao;aowm
ZmwfcHkuav;u uRefr&ifxJ xdwfceJ a&mufvmonf/ OD;aomfu\
kyfao;yGJ? uRefrvkdcsifwyfrufcJh&aom kyfao;rif;orD;uav;? NyD;awmh
uRefr\ i,fb0tvGrf;Zmwfvrf;rsm;/

]]r*Fvm&,frS r@dKifav ... av; ... av; ... wpfBudrf&,frS ESpfBudrf


oHk;Budrfi,frS OD;wif ... &Gmawmf&Sif r,fvQifuefawmhyg\}}
EIwfcrf;eDeD yef;eDeDjzifh ykvJykwD;uHk;uav; oDqGJxm;aom tysdKawmf
kyfao;rif;orD;uav;ukd uRefr ae&mra&GUpwrf; xkdifMunfhaevkdufonfrSm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

245

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

warhwarm/ ykd;yk0g0gazsmhazsmhukd NrdwfxHk;aygif; EIwfcrf;arT;usifpG,f


ukyfukyf uGrf;,myvkyfBuD;jzifh b,foHMoMo oDcsif;qkdaeaom OD;aomfuukd
vnf; uRefrcifrifaerdonf/ od&oavmuf OD;aomfuonf uRefrwkdY
e,fom; r[kwfyg/ rEav;bufu[k qkdygonf/ reD;ra0;u qDrD;cHk&GmwGif
wnf;ckdNyD; uRefrwkdY&GmawGbufokdY &GmpfvSnfhum aowmuav;wpfvHk;jzifh
vrf;avQmufkyfao;yGJ u jy toufarG;&aom e,fvSnfhkyfao;q&mBuD;
jzpf\/ olYwGif kyfao;kyf rsm;rsm;pm;pm;rygyg/ rif;om;kyf? rif;orD;kyf?
aZmfkyfESifh jrif;kyfawGyJ tNrJygvmwwf\/ onftkyfav;kyfjzifh NrdKifx?
ESpfyg;oGm;? aZmfu? jrif;ursm;ukd olusifvnfwwfuRrf;ovkdyif aowm
ZmwfcHkuav;ay: wifujyjcif;omjzpf\/ onfhtwGuf uRefrwkdY &GmawGu
olYukd yJ&GJrsm;opfaphopfESHrsm; vufaqmifay;wwfMuonf/ onfyJ&GJxkyf
uav;ukd xrf;NyD; qDrD;cHkbuf jyefjyefoGm;wwfaom OD;aomfuBuD;ukd
uRefrwkdYu aeYpfaeYwkdif;vkdvkd arQmfMu&onf/ okdYaomf olu uRefrwkdY&Gmukd
tNrJvmonfr[kwf/ aEG&moD yJay:csdefrSmrS wpfywfjcm; ESpfywfjcm;
qkdovkdom a&mufvmwwf\/ aysmufoGm;awmhvnf; ESpfayguf/

]]twlav;&,fwJh ,SfumNydKif ,SfumNydKif ___ yef;arGY&m


a&TaumfaZmESifh a&maESmvkdYxkdif ___ ysdKwkdif;BudKufygwJh ESif;qDckdif
ESif;qDckdif ___ cGifvHk;ykdifygwJh pifawmfom; ___a0;&mu&Sm; ...}}
vufuav;ukd ajrmufumyifhum qpfumcsdK;um uaeaom kyfao;
rif;orD;uav;onf uRefr\ i,ftdyfrufxJu vGrf;armp&m ewforD;
wpfyg;yif jzpfcJh\/ onfopfom;kyfuav;ukd wyfrufpdwfjzifh uRefr
vGrf;zsm;vGrf;emusNyD; NrdKUa&mufaomtcg pm;r0iftdyfraysmfyif jzpfcJh&zl;\/
uRefrESifhopfom;kyfuav;Mum;wGif tbonf oem;p&mh ADvdefrif;om;BuD;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

246

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jzpfcJhzl;onfaum/ ta&miftqif; rawmufyvSaom kyfao;kyfuav;


wpfkyfukd uRefr pGJvrf;aerdwmuvnf; xl;qef;vSygonf/
]]ighajr;vkdcsifo,fh kyfao;kyfuav;ukd ukdaomfuqDu &atmifawmif;
ay;yghr,fvkdY igu vG,fvG,feJY uwday;vkdufom ... 'gayod iwkdYarQmfae
umrS ukdaomfuu &Gmukday:rvmawmhbl;a[h ... tJonfwpfacguf
aemufqHk;ygyJ ... aemufawmh jrif;jcHeJY rEav; ul;o,fhvrf;rSm ukdaomfu
wpfa,muf um;arSmufaoo,fMum;&omyJ ... onfwkef;u tkyfuav;
&atmif ,lray;&aumif;vm;vkdY ighajr;u ighukd txifawGvGJNyD; pdwfaumuf
aeawmhomyJ ... pdwfaumufom igcHEkdifyg&JU ... 'gayod ighajr;u ighukd
cyfayghaygh uwday;o,f&,fvkdY xifomukdawmh pdwfraumif;Ekdif jzpf&yHkrsm;}}
onfwkef;u tbonf olYc&D;azmf jrif;BuD;MumndKukd pD;pD;NyD; &Gmpf
vSnfhum OD;aomfu owif;ukd pHkprf;cJh&onf/ OD;aomfu uG,fvGefonfh
owif; &aomtcgrS vufavQmhawmh\/ onftaMumif;awGukd uvsm
r*Zif;wGif ]kyfao;kyfuav;} trnfjzifh 0wKwdkwpfyk'f uRefr wckwfw&
a&;jzpfcJhygonf/ tcktcsdefwGif uRefr&ifxJwGif xkdpfu kyfao;ZmwfcHk
uav;ESihf kyfao;rif;orD;uav;u xifxif&Sm;&Sm; r&Sdawmhyg/ okdYaomf
uRefr&ifxJwGif ]bmukdvGrf;rdwwfrod} tvGrf;awGom zdodyfaeavonf/
tckawmhvnf; tvGrf;avsmhcJhNyD/
]]oef;acgifukd aeYrSwfygvkdY ... t&yfukdwJhrS tm;rem tm;rem ___
raomuf&&if oDvapmifhw,f ___ ukdausmif;'um ___
aomufawmfbl;&,feJY ukd,fruGm ukd,fruGm ...}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

247

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrem;xJokdY onfwpfcg 0ifvmonfhtoHuawmh ukd&if'kd;\toH


jzpf\/ ukd&if'kd;onf xef;&nfrl;vmwkdif; onfanmifyifatmufu vrf;ay:
okdY tNrJa&mufvmwwfoljzpfonf/ ajrmufbufxef;awmu xef;wufjyef
vmwkdif; tNrJrl;rl;vmwwfonfrSmvnf; olY0oDyifjzpf\/ &Gmhajrmufbuf
taygufu0ifNyD; &Gmv,f&Sd olYtdrfokdYjyef&ef onfwpfvrf;om&Sdonf
r[kwfvm;/ ajrmufzsm;&Sd bkef;BuD;ausmif;rsm;Mum;wGif athceJ avcsfyif
rwuf0Hhaom ukd&if'kd;onf anmifyifBuD;atmuf ta&mufrSmawmh
twkd;csum oDcsif;awG atmfqkdavh&Sd\/ uRefrwkdYuav;rsm;u armifrSL;
jyZmwfxJu toHukd twkckd;um ukd&if'kd;ukdjrifvQif ]]irl; irl; tl; tl;}}
[k pwwfMuonf/
]]b,faumifawGvJuG ighukd irl;ac:om ... vmprf; bBuD;ndKUorD;}}
ukd&if'kd;u uRefrwkdYukd wrifrrdatmif vTJzrf;&if;jzihf ajrBuD;ay:
Akdif;ceJ ypfcsum vJcsif[efaqmifvQif uRefrwkdYu oabmusMuonf/
ukd&if'kd;onf tazhESr0rf;uGJ t&D;vS&Sif\om; jzpfonf/ tpfrESifhESr
tdrfaxmifusoGm;onfhwkdif ukd&if'kd;uawmh rdbrsm;ESihf twlaexkdif vkyfukdif
auR;arG;aeaom vlysdKBuD;/ xef;uav;ajy;wufvkduf? zJuav;kdufvkdufESihf
wpfukd,fa&wpfum, olxifovkdaeolomjzpf\/ rl;aomfvnf; oabm
oum, aumif;vSygonf/ uav;awGukd cspfwwfonf/
]]vS&Sif ... nnf;om; i'kd; ykdvkdqkdvm; opfuvufqkdvm; aomufNyD;
rl;xkd;vJaeo,f}}
xef;&nfcg;ukd av;ig;jrLaomufNyD; owdaumif;aumif; rl;0Hhaom
ukd&ifi'kd;rSm pD;u&ufwpfvdyfaomuf rl;armfatmhtefum vJusoGm;onfh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

248

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tjzpfuawmh wu,fh&,fp&myJjzpf\/ t&D;vS&Sifu ukd&if'kd; zJkdufwm


udkvnf; rBudKuf/ zJkdufvQif ykdufqHukefonf[k w&m;aorSwfxm;ol
r[kwfvm;/
]]i'kd; eif zJkdufaeo,fqkd}}
]]zJrkdufygbl; tar&m ... ykduma'gif;omyg}}
]]at; ykduma'gif;csifa'gif; zJrkdufeJY}}
t&D;vS&Sifpum;ukd Mum;Muolwkdif; &,fMu&onf/ t&D;vS&SifrSm
zJkdufwmvnf; em;rvnf? ykduma'gif;wmukdvnf; rodbJ &rf;qHk;rjcif;om
jzpf\/ t&D;vS&SifESifh ukd&if'kd;wkdYom;trdwGif yHkckdif;awG trsm;BuD;&Sdonf/
t&D;vS&Sif\a,musfm;ukd uRefrwkdY rrDvkdufyg/ orD;ESpfa,mufu tdrfaxmif
cGJawGrkdY t&D;rSm om;ukdom tazmfvkyfae&oljzpfonf/ 'gaMumifhvnf;
om;jzpfolukd xef;&nft&uf jzwfapcsifonf/ ukd&if'kd;wpfa,muf t&uf
rrl;bJ pdwfaumif;0ifaecsdefwGif t&D;vS&Sifu om;ukd qHk;r\/
]]t&ufraomufygeJYawmh vluav;&,f ... rif;aooGm;&if tar
b,foleJYae&rSmwHk;/ tarhukd oem;&if t&ufjzwfuG,faemf}}
]]usKyfu tarhvnf; oem;o,f ... usKyfukd,fusKyfvnf; oem;omyJ}}
]]eifu bmjzpfaevkdYwHk;}}
]]usKyfu t&ufrSraomuf&&if bmoGm;aomufrwHk; tar&JU ...
aq;vdyfvnf; raomufwwf ... uGrf;vnf; r0g;wwfeJY ... o[maMumifh
usKyfukd,fusKyf oem;om}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

249

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

toufeJYpuf vkyf&aom tvkyftwGuf cg;okdif;BudK; aumif;aumif;


wpfacsmif;awmif xef;&Sifu 0,fray;cJhaybl;vm;/ ukd&if'kd;uawmh
ae&mwGifyif yGJcsif;NyD; aoqHk;cJh&\/
]]usKyfom; i'kd;tjzpfukd MunfhMuygOD; t&yfuwkdY&JU/ xef;yifukd
wvTm;vTm; wufEkdifwkef;uawmh ighvlBuD;awmh wufy[? ighvlBuD;awmh
wufy[eJY ajrmufvkduf yifhvkdufMuom? a[m tckus eifhvlBuD;awmh usy[
jzpfyga&mvm; i'kd;&JU [Jh}}
xef;ykdif&Sifu apmifykdif;ukd cg;okdif;BudK;vkyfwufaom udk&if'kd;ukdom
tjypfyHkcsum wpfjym;wpfcsyfrS tavsmfray;cJhyg/ 'gukd rcHcsifjzpf
t&D;vS&Sifu xnfhikdjcif;jzpf\/ aemifwGif uRefrwkdY&Gm\ yHkckdif;rsm;xJwGif
t&D;vS&Sif\ pum;rSm ygvmwwfawmh\/
]]eifwkdY[m i'kd; xef;wuf&ovkd wufEkdifwkef;uawmh ighvlBuD;
wufy[ wufy[eJY atmufjyKwfusawmhrS eifhvlBuD;awmh oGm;a&m[
qkdomrsdK; jzpfaeNyD/ vlwpfa,mufukd ukd,foHk;&awmh ighvlBuD;vkyfNyD;? oHk;r&
awmhrS rif;vlqkdomrsdK; rvkyfMueJY}}
tckawmh ukd&if'kd;wpfa,muf anmifyifBuD;atmufqDukd xef;&nfrl;NyD;
rvmEkdifawmh/ t&D;vS&Sif wpfa,mufaum b,folESifh aeygvdrfh/ t&D;ukd
uRefr oGm;awGY&OD;rnf/ ukd&if'kd;taMumif; uRefr awG;awmaepftwGif;
anmifyifBuD;ay:okdY iSufuav;awG tdyfwef;wufcsdefwef jyefvmMua&mh
xifh/ pkd;pkd;pDpD iSufjrnfoHawG nHvmonf/ anmifyifBuD;ay:okdY uRefr
armhMunfhvkdufawmh iSufuav;awG tkyfvkdufpkvkduf awGY&\/ okdYaomf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

251

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdYi,fi,fwkef;uavmufawmh
rrsm;vSyg/
iSufuav;awG tokduftzGJY avsmhMuNyDxifyg&JU/

anmifwpfjcrf;yJhrSm

]]opfwpfyifaumif;&if iSufwpfaomif; em;Ekdifo,fqkdom 'grsdK;ukd


ajymomaygh ighajr;wkdY&JU ... ukd,fu opfyifBuD;vkdjzpfatmif BudK;pm;&if
iSufawGu tvkdvkd vmem;rSmyJ ... udk,fhqDukdvmNyD; t&dyfckdMurSmyJ/ aemif
tbr&Sdawmh&if a[monfanmifyifBuD;ukd twk,lzkdY tbajymcJho,fhpum;
rarhMueJYuG,fh}}
rkd;BudK;wpfjcrf;ypfcH&um a0a0qmqmr&Sdawmhaom anmifyifBuD;ay:
rSmawmh tbajymcJhovkd iSufwpfaomif; rckdem;EkdifawmhNyD/ uRefrukd,fwkdif
uawmh t&dyfqm,mBuD;aom opfyifBuD;wpfyifvkdjzpfatmif BudK;pm;&
ygOD;rnf/ uRefrrsufpda&SUwnfhwnfhrSmawmh a&wkdufpm;cHxm;&aom urf;yg;
yJhBuD;ukd jrifawGYae&onf/ urf;yg;yJhBuD;xdyfrS OESJyiftkdBuD;ukdjrifawmh
uRefrwkdYbav; bkd;&ifukd owd&vkdufrdjyefonf/ onfae&mu [kdwkef;
wpfcsdefu bkd;&if\ 0kdif;,ma[mif;BuD;yJjzpf\/ bkd;&if\ 0kdif;,mrS
awmifbufokdYquf tdrfajc,majcawG woDwoef;BuD; &SdcJhzl;onf/
bkd;&if\jcHBuD;uawmh us,fvnf;us,f? opfyifyef;yifawGuvnf; pHkonf/
o&ufyif? ydEJyif? OoQpfyif? iSufaysmyifawGutp rmvumyif? qD;yif?
MoZmoD;yifBuD;awGtv,f ESif;qDyif? ZDZ0gyif? wwkdif;arT;yifrsm;tqHk;
NrdKif BudKif vIdifaecJhzl;yg\/ txl;ojzifh jcHaxmifhwGif aygufaeaom
refusnf;yifBuD;ukd
uRefrwkdYwpfawG
pdwf0ifwpm;
&SdcJh&yHkrsm;/
onfrefusnf;yifBuD;u uRefrwkdY&Gm\ wpfyifwnf;aom refusnf;csdKyif/
tESpfxlxl MuufqloD;BuD;awG wGJ&&GJESifh vufwpfurf;&Sdaeaom refusnf;csdK
yifBuD;onf uRefrwkdYuav;rsm;\ ypfrSwfyJjzpf\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

252

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

xda&mufrnfr[kwf/ a&aEG;uyl? pum;uajymr&? wjcm; bmrSvkyfr&ojzifh


c&D;zifhEGJYvScsnfh[k qkdjcif;jzpf\/ t"dym,faemufqufrsm;onf us,f0ef;
vSaypG/
]]ukdif; ukdBuD;ykduf jrif&&ifauseyfawmh? usKyfwkdYom;trd
vnfEIwfqufvkdufOD;r,f/ trsdK;awGbufvSnfhrS aumif;rSmav}}

&GmxJ

]]at; at; qufMu qufMu aqGrsdK;qdkom awGY&qHk&o,f[Jh?


aqGrsdK;aygo,fh*kPfu enf;omrSr[kwfbJuyJ/ tjyefrS xrif;pm;Mu}}
uRefrwdkYonf pm;MuL;&Gmukd c&D;quf&OD;rnfrkdY wpftdrfvQif cPpDom
EIwfquf&\/ bBuD;pHyGifhwkdYtdrf a&mufaomtcg vlawG wtHkwcJBuD;
awGY&ygonf/ om;orD; ajr;jrpfawG wpfavSBuD;ESihf jzpfaomfvnf; uRefrwkdY
a&mufoGm;aomtcg bBuD;pHyGifhu ikdavonf/ tdyf&may:wGif wHk;vHk;vSJum
ajcaxmufBuD;wpfbufu a,mifukdif;vkdYaeonf/ bBuD;pHyGifh\ ckwif
uav;rSm aq;jrpfpHkeYHrsm; vIdifaeawmh\/
]]tdrfay:avSum;u acsmfusuwnf;u ighb0 qHk;NyDvkdY wGufNyD;om;yg
[m? onfyHkpHBuD;eJYawmh ig toufr&Snfcsifaygif ighESr&m? nwm&Snfawmh
tdyfrufrsm;vSo,f}}
uRefrwkdYu aq;zkd;0g;c ukokdvf,l&if; uefawmhaomtcg bBuD;pHyGifh
u qkawGay;aevkdufonfrSm wpfoDBuD;/ a':BuD;aumufu uRefrwkdYpm;zkdY
yJig;ydawGawGay;onf/ bBuD;aygufwkdYtdrfa&mufawmh BuD;awmfBuD;u
wvif;jyifwGif rD;awGarT;um oH',fykdif;BuD;ESifh rkefYvufaumufawG
aMumfauR;onf/ bBuD;aygufonf uRefrwkdY azmifqGJarmifawmfwGif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

441

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

bkd;&ifu tvGefESajrmwwfoljzpfonf/ vlrajymESifh aus;pm iSufpm


aqmfrnfpkd;ojzifh aeYa&mnyg avmufav;*GwpfvufESifh jcHpnf;kd;awGukd
&rf;orf;ypfcwfaewwfygonf/ uRefrwkdYwpfawGuvnf; ava>c? iSufa>c
toD;rsm;ukd bkd;&iftvpfwGif jcHpnf;kd;jzJ0ifum ckd;aumufMuygonf/
wcgwavwGif wrifyif toD;rsm; 0ifqGwfum waysmfwyg; pm;Mu\/
wjcm;jcHrsm;u opfoD;rsm;xuf bkd;&ifjcHu opfoD;rsm;u ykdcsdKonf/
pm;aumif;onf[k uRefrwkdYu txifa&mufMuvkdYyJjzpfonf/ 'gonfvnf;yJ
uRefrwkdYtwGuf onf;xdwf&ifzkd upm;enf;wpfrsdK;yJ jzpfonfr[kwfvm;/
]]zkd;axmif eif bkd;&ifjcHxJ0ifNyD; refusnf;oD;qGwf&Jvm;}}
]]tHrm ... bmvkdYrqGwf&J&rSmwkH;[ ... qGwf&Jomaygh}}
zkd;axmifukd uRefrwkdY ESpfcgrajrmufvkduf&yg/ 0wfxm;aom ykqkd;ukd
ycHk;wGif pvG,fokdif;wJhNyD; zkd;axmifu bkd;&ifukd t&ifacsmif;onf/ uRefrwkdY
wpfawG bkd;&if\acsmif;[efYoH? avmufav;*GoHwkdYukd em&D0ufavmuf
penf;emvkduf&ygonf/ cPtwGif;rSmyif bkd;&if tdyfaysmfoGm;NyDqkdwm
uRefrwkdY odvkdufMuNyD/ zkd;axmifu wkwfrefusnf;ql;pnf;dk; acG;wkd;ayguf
ukd NzJ bkd;&if0kdif;xJokdY av;bufwGm;um 0ifoGm;onf/ aeYcif;bufwGif
bkd;&ifrSvGJ usefolrsm; awmtvkyfqif;Muojzifh uRefrwkdYtwGuf
[efusvkdYaeonf/ zkd;axmifwpfa,muf refusnf;yifwufaepf wpfcsdefvHk;
uRefrwkdYtzGJYu pnf;kd;tjyifbufrSm NidrfNidrfuav; uif;ykef;0yf&onf/
refusnf;yifcGqHkrSm zkd;axmifwpfa,muf txkdifusoGm;awmh uRefrwkdYu
0g;nyf(0g;wHcsL)ukd vSrf;xkd;ay;vkdufonf/ 0g;nyfqkdonfrSm 0g;vHk;
&Snf&Snfwpfacsmif;ukd xdyfrScGJum opfukdif;ajcmufjzifh xkd; tmNzJxm;jcif;
omjzpf\/ refusnf;oD;ckdif\ t&if;ukd 0g;nyfxJ0ifatmifxkd; 0g;vHk;ukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

253

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vSnfhvSnfhvkdufNyD; cl;&onf/ ]refusnf;wpfndK; wrmxrf;ykd;} qkdonfhtwkdif;


vufoef;vHk;avmuf ukdif;uav;onfyif usdK;&ef cufvSygbdjcif;/
kdufcsvkdYuvnf;rjzpf/ bkd;&ifu ttdyfqwfonf/ avmufpmvHk;awG
a&mufvmvdrfhrnf/
zkd;axmifu 0g;ukdvdrfr&av uRefrwkdYu ckefqGckefqG jzpf&avyif/
vdrf&if;vdrf&if;jzifh
trQiftprusef
jywfoGm;avrS
zkd;axmifu
refusnf;ckdifukd atmufrusapbJ uRefrwkdY&Sd&mokdY 0g;vHk;ukd xkd;ay;vkduf
onf/ 0g;vHk;zsm;u refusnf;ckdifukd qwfceJ jzKwf,lNyD;vQif zkd;axmifu
0g;vHk;ukdjyefkyfNyD; aemufwpfckdifxyfcsLjyefonf/ onfvkdESifh refusnf;ESpfckdif
oHk;ckdif av;ig;ckdif/ toHwdwf vIyf&Sm;aeaom uRefrwkdYuav;wpfpk\
pGefYpm;cef;ukd bkd;&ifBuD;rodavpG[k &ifxJuvnf; Budwf aysmfaeMuonf/
]]tHr,fav;As}}
q,fawmiftjrifhavmuf&Sd refusnf;yifcGMum;rS zkd;axmif jyKwfusvm
onf/ zkd;axmif\ukd,fay:okdY ysm;awG w0D0DysHwufvmMuonf/ zkdk;axmif
cl;aom refusnf;ukdif;tajc pGJaeaom ysm;tHkBuD;onf refusnf;ukdif;
vIyfojzifh ysm;aumifrsm; vIyf&Sm;vmMujcif;yifjzpf\/ jyKwfusoGm;&mwGif
acGacGuav; vJus&if; ysm;awGukd vufjzifh ykwfxkwf&if;jzifh zkd;axmif
ratmf&Jyg/ uRefrwkdYvnf; ratmf&J/ bkd;&if\ avmufpmvHk;uawmh
jcHpnf;kd;ukd 'kdif;ceJ vmrSefonf/ avmufpmvHk;awG wpfvHk;NyD;wpfvkH;
uRefrwkdYqD a&mufvmawmh\/ uRefrwkdYvnf; xGufajy;&aumif;Ekd;Ekd;?
zkd;axmifukd 0ifqGJ&aumif;Ekd;Ekd;jzifh aMumiftrf;trf;jzpfaeMuonf/ ysm;ESifh
avmufpmvHk;ukd uRefrwkdY r,Sfomyg/ uRefrwkdY xGufrajy;MubJ
zkd;axmiftvmukd apmifhMu&onf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

254

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]0SD;}}
]]t}}
avmufpmvHk;wpfvHk;u uRefr\ndKUousnf;ukd 0ifrSefonf/ emvkduf
onfhjzpfcsif;/ zifxkdifcsvkdufum ajcaxmufukd vufjzifhtkyf uRefr
atmfikdcJhrdygonf/
]]tba& tb tD; [D; [D;}}
bkd;&ifESihf uRefrwkdYuav;rsm; 0kef;okef;um; qlnHaeawmhonf/
tbqD owif;a&mufoGm;yHk&ygonf/ awmifa0S;axmufum tba&mufvm
onf/ rsufpdrsufESmrsm;yif ysufvkdY/
]]bmjzpfomwHk; ighajr;}}
tba&mufvmaomtcg uRefrrSm ykdyif ikdrd\/ vufESpfbufjzifh
ajcaxmufukdtkyfum qwfqwfvl;jy&if; tmacgifjcpfum tm;ukef
atmfikdaeaom uRefr\tjzpfukd Munfh&if; tbu awmufwpfcsuf
jyif;jyif;xefxefacgufonf/ wu,fawmh uRefr\ ndKUousnf;wGif
'Pf&m'Pfcsuf r&Sdyg/ &THUavmufpmvHk;rmrm? jyif;xefaomt&Sdef? uRefr\
ndKUousnf;dk;wkdY xdckdufrdMuNyD; tonf;ckdufatmif emusifrdwmuawmh
trSefyJjzpf\/ tb\toHrsm;yif wkefae&Smonf/ bav;bkd;&ifukd
Budrf;awmhonf/
]]awmuf
wpfcgwpfav

... b&if&m
&Gmvm&Smo,fh

rif; vkyfrSvkyf&ufyavo,fuGm ...


ukd,fhajr;ukd,hfom;ukd refusnf;oD;av;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

255

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wpfawmifhawmif rif; roxmEkdifawmhbl;vm; ... refusnf;yifwpfyifeJY


oHo&mvnfcsifao;ovm; b&if&m}}
bkd;&if\vufrSm avmufav;cGwef;vef;BuD;ukdifvsufESihf bmvkyf&rSef;
rod jzpfaeonf/ uRefrukdrS a&G;NyD; avmufpmrSefoGm;onfhtwGufvnf;
tawmfBuD; pdwfraumif;jzpfaeyHk&onf/ &GmhtrSwfwHqdyfjzpfaom tbukd
vnf; &Suf&GHUtm;em jzpfae&Smonf/
]]tpfukdav;&m ... ighukd ay;csifo,fhopmay;yg ... rifhajr;ygrSef;vnf;
rodygbl;uGm ... ighqDvmawmif; igay;rSmaygh auR;rSmaygh ... igu &Gmu
uav;awG atmufarhvkdYyg}}
tbuawmh bmrQrajymbJ uRefrukd ayGY csmceJ vSnfhjyefcJhMuonf/
rrxkdufu o&if;BuD;jrpf? awma&Smufjrpf ponfwkdYukd qm;jzifh a&maoG;um
vl;ay;onf/
]]rdxkduf aq;aoG;om Murf;eJYvkdufaoG;&o,f ... Murf;uefYvefY
raoG;&bl; ... tpGrf;rxufbl; ... onfbufuae [kdbufvSnfhaoG;?
tay:uae atmufqGJcs? txufrvSefeJY}}
uRefrrSm ukd,fh'Pf&mxuf tb\ aq;aoG;enf;pepfukd ykdNyD;
trSwftpGJ xm;vkdufrdygonf/ tbwkdYwpfawGuawmh a&S;xHk;ry,fMuonfh
vlrsdK;rsm; jzpfMu\/ ,ck tcsdefwGif uRefr oeyfcg;aoG;wkdif; Murf;jyifESifh
tvkdufoifhaoG;um tarBuD;oifay;cJhonfhtwkdif; em;&GufESpfbufESifh
vnfyif;wkdYukd t&ifvl;/ NyD;rS ezl;ukd wpfcsufwkdYum Ak'Ho&PH*pmrd?
nmbufyg;ukd wkdYum "rHo&PH*pmrd? b,fbufyg;ukd wkdYum

jrefrmusL;ypfzkd&rf

256

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

oHCHo&PH*pmrd[k &Gwfqkdonfh tavhtusifh tkd;pGJcJh&onf r[kwfvm;/


aus;vufae jrefrmBuD;rsm;\ a&S;kd;qefaom t,ltpGJrsm;u wcsdKUudprsm;
wGif cspfp&m av;pm;p&myif aumif;aeao;awmh\/ oeyfcg; vl;&if;jzifh
o&P*kH wnfaqmufMuolawG/
]]aq;vdrf;o,fh[m ... tay:uae atmufukd oyfcs&o,f ... omrS
'Pfu ajczsm;uae xGufoGm;rSmaygh ... atmufuae tay:ukd yifhvdrf;awmh
'Pfu ukd,fxJ jyefoGif;ovkdjzpfNyD; awmfawmfeJY raysmufbl;}}
tb\ukxHk; aumif;vm;rod/ wpfywfavmufaeawmh uRefr
'PfaMuoGm;ygawmhonf/
anmifyifatmufwGif
xkyfqD;wkd;wrf;yif
upm;EkdifaeNyD/ okdYaomf tb\ &ifwGif;tBudwftcJum; raysmufyg/ uRefr
NrdKUjyefoGm;onfhwkdif olYnD bkd;&ifukd pum;rajymbJ aevkdufonfrSm
Oykofausmif;wGif rsufESmcsif;qkdifawGYwmukdyif rsufESmvTJypfonf[k qkd\/
tckawmh bkd;&ifa&m tba&m r&SdMuawmhyg/ onfhxufykdNyD; vGrf;p&m
aumif;onfrSm uRefrwkdYwpfawG pdwf0ifwpm;&SdcJhMu&aom bkd;&ifjcHBuD;
aysmufuG,foGm;&jcif;yJ jzpf\/
bkd;&ifqHk;awmh om;orD; ausmaxmufaemufcH r&Sdojzifh wljzpfol
ukdOMou tarGqufcHcJhonf/ okdYaomf ukdOMovufxufwGif wpfESpfvm;yJ
toD;pm;vkduf&onf/ wpfESpfNyD;wpfESpf a&wkdufpm;ojzifh urf;yg;yJhvkduf&m
(bkd;&if&Sdpfuwnf;u jcHwpfjcrf; yJhygoGm;NyD jzpfonf) opfyifBuD;awG
ygukefawmh\/ 'gukdyif uRefrwkdY&Gmu ajymprSwfjyKMuao;onf/ refusnf;
vnf;aysmuf? ysm;vnf;aysmuf/ atmufarhp&mawGom usef&pfcJhonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

257

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]bkd;&ifwkdYrsm; ESajrmcsufuawmh aowJhaemufawmif b,folYrS


roxmbl;/ tukefzJh,loGm;omyJ/ iMowkdYrsm; bk&m;pl;vGwfkHuav;
auR;cJhom}}
uRefronf bmrSr&Sdawmhaom urf;yg;yJhBuD;ukd ai;Munfh&if;jzifh
wpfcsdefu NrdKifcJh BudKifcJh vIdifcJhaom NcHBuD;ukd kyfvHk;azmfMunfhaerdonf/
wpfqufwnf; qkdovkdyif bkd;&ifjcHaxmifhwGif rm;rm;xD;wnf;BuD;
usef&pfcJhaom OESJyifBuD;taMumif;ukd awG;aerdonf/ OESJyifBuD;u bkd;&if\
e,fedrdwfowfrSwf&m NcHpnf;kd;wkdifjzpfonf/ jcHtjyifbufokdY xGufaeaom
OESJyifpnfBuD;wGif ewfpifuav;wpfpif&Sdonf/ uRef;om;jzifhaqmufxm;
aom ewfpifuav;rSm a&eHacs;awG 0aeojzifh rnf;rnf;eufeuf ckdifckdifcHhcHh
&SdvSonf/ onfewfuGef;ukd uRefrwkdYwpf&GmvHk;u tarykewfuGef;[k ac:Mu
onf/ tarykewf\ &mZ0ifukd uRefr ajc&mcHvkdufMunfhcJhzl;onf/ okdYaomf
taryk\ ZmwfaMumif;ukd ajcajcjrpfjrpf odolr&Sd/
]]iwkdYuav;wkef;uwnf;u &Sdo,fhewfpifyJath ... tarykZmwdawmh
wkdYvnf; qkdEkdifbl; ... 'gayod iwkdYtarajymoGm;zl;omuawmh ewfpif
uav; jrpfxJarsmvmomwJh ... arsmvmNyD; iwkdY&Gmurf;yg;xdyf wG,fae
vkdufom 0g;vHk;eJY xkd;xkwfvkdY r&bl;wJh jyefa&mufvmomyJwJh ... omeJY
vlBuD;awGu OESJyifrSm ewfuGef;uav;vkyf ukd;uG,fxm;vkdufMuomwJh ...
bBuD;bkdudkawmh cPcP tdyfrufay;owJh ... olu tarykjzpfo,hf
taMumif; ... &Gmukd r zkdY p zkdY a&mufvmo,fh taMumif; ... tif; ... ajymvkdY
omajym& taryka&mufvmrS iwkdY&Gm pnfum;vmomawmh trSefyJath}}
BuD;awmfajymjyaom a0a00g;0g;EkdifvSonfh tarykewftaMumif;
uawmh onfrQomjzpfonf/ uRefrwkdY&Gm pnfum;vmwm tarykaMumifhwJh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

258

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vm;/ uRefruawmh wpfavmuzwfvkduf&onfh owif;xJwGif urmhvlOD;a&


oef;aygif; wpfaomif; jzpfvmNyDqkdjcif;ukd zswfceJ awG;vkdufrdonf/
vlOD;a&ESifh ,Ofaus;rIawG rnfokdYyif jcm;em;ap uRefrwkdY&Gmuawmh
tarykukd kdaoonf/ ,HkMunfonf/ ukd;uG,fMuonf/ ewfuGef;uav;
xJwGif tNrJwrf; yef;tkd;uav;awG a0a0qmqm &Sdaewwfwmukdvnf;
rsufpdxJ jrifa,mifvmrdonf/ tckawmh OESJyifBuD; ukd,fwkdifonfyif
urf;yg;yJhukd usm;uefum ukwfukwfuwfuwf &Sifoefae&onf/ taryk
ewfuGef;uawmh &Gmta&SUukd ae&majymif;a&TUoGm;cJhNyD/ ewfpifav; rckdifhwckdif
avwkd;vkdY r,kdifEkdifawmh/ &GmESifhewf taMumif;rQMuNyD/
]]&Smvkduf&omat
apmifhaeo,f}}

wuwnf;

[kdrSm

rBuD;cspfu

xrif;pm;

acR;awGoHawGjzifh rrxkduf a&mufvmrSyif anmifjrpfBuD;ay:u uRefr


xjzpfcJhonf/ jrpfjyifBuD;uawmh cJom;a&mif wvufvuf/ taemufbuf
&Gmwef;&Snfrsm;ay:wGif vdarmfa&mif aevHk;BuD;u a&aiGYoufwefYrsm;ESifh
tNydKif vS&ufEkdifvGef;vSonfaum/ &Gm&dyf0ef;usifum; jrpfqdyfrSm rIdYtdwfzGifh
vkdufovkd tmkHa[mif;awG vGifharsmaeonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

259

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(17)
]tysdKacsmawG aygwJh0kdif;} [k wpfcsdefu wifpm;ac:a0:cJhMuonfh
]rBuD;cspf}(cspfcspf)wkdY 0kdif;uav;uawmh [kdwkef;uvkdyif &Sif;oefYaeqJ?
yef;tvSyifawG zl;yGifhaeqJjzpfonf/ us,f0ef;aomjcHBuD;xJwGif rnf;rnf;
xD;wnf;BuD; aqmufxm;aom ESpfaqmifNydKiftdrfBuD;xJrSm [kdwkef;uvkd
tysdKacsmawG &SdrS&Sdao;ygp/ tdrfBuD;tkdtkduawmh wdwfqdwfNidrfoufvkdY
aeonf/ tdrft0if jcHwHcg;ay:rSm cHk;uav;vkyf wifxm;aom
]rav;qwfqwfwkef} yef;c&rf;yGifhuav;awGuawmh [kdwkef;uvkdyJ a0a0pDpD
yGifhaeonf/
]]cspfcspfa& ... a[; cspfcspf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

260

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

taru vSrf;toHjyKvkdufawmh tdrfBuD;xJrS rBuD;cspf ajy;xGufvm


onf/ rydefr0 ukd,fae[efxm; [kdwkef;uvkd vSyaeqJ rBuD;cspfukd
jrifvkduf&awmh uRefrtpfrawGukd woDwwef;BuD; owd&vkdufrdygonf/
rBuD;cspfwkdY tarBuD;yef;Oonf tazhtpfr wpf0rf;uGJjzpfonf/ ryef;OESifh
ryef;Ek
nDtpfrESpfa,mufpvHk;
&Gmhusufoa&
&GmhuGrf;awmifukdif
tysdKacsmrsm; jzpfcJhzl;aMumif; taru ajymzl;ygonf/
]]iwkdY&Gmr,f ryef;OwkdY ryef;EkwkdYwkef;u odyfwmpm;omath/ qrdwfcHk
olBuD; ukdazwkwfqD vmvmaeo,fh jrif;jcHNrdKUykdifuav;qkd&if qrdwfcHkaps;
xJ ryef;O aps;vkduf0,fomawGYoGm;vkdY BudKufvkdufprf;qkdomrsm; wpfykdif;ukd
aovkdYaygh/ 'gayod ryef;OwkdYtaz nnf;wkdYtbOD;rQifu ukd,fhawmol
awmifom;r[kwf bmr[kwf AsLvkduvufeJYawmh ighorD; ray;pm;Ekdifbl;
qkdNyD; o&ufuef&Gmu ajrolaX; ukdausmpDBuD;eJY ay;pm;vkdufomav ...
onfwkef;u iwkdY&GmawGu bm*kPfnm*kPfawGrrufbl;/ ajrrufMuom&,f/
ajr&Sd&if *kPf&Sdo,f atmufarhMuomaumath}}
bBuD;ausmpDESifh taMumif;ygNyD;aemuf av;ig;ESpftxd BuD;yef;OwkdYrSm
om;orD; ray:aygufcJhMuyg/ onfawmh nDrESifhtwl tysdK*kdufaygufaeqJ
BuD;yef;Oukd bBuD;ausmpDu tvGefo0efaMumifcJhonf[k qkdygonf/
]]iwkdY&GmxJ *syefawG 0ifvm&if ukdausmpDu olY r,m; zGuf&omtar
... *syefawGu rdef;uav;awGukd apmfum;armfum;vkyfo,fvkdY Mum;zl;omukd;
... 'gayod iwkdY&Gmawmh b,frdef;uav;rS *syefapmfum;oGm;oH rMum;zl;yg
bl;/ igjzifh *syef *syefeJY rjrifzl;vkdYqkdNyD; jrifzl;atmifvkdY wrifukd pnf;Mum;
ql;NzJ&GJMunfhomyJ/ zdeyfBuD;awG wpfawmifavmuf[mBuD;awG rSwfrdvkduf&JU/
*syefppfom;qkdawmh pkwfwD;pkwfzwfygat}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

261

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

taruawmh i,fpOfu olY tawGYtBuHKawGukd pum;pyfrdwkdif; uRefrukd


ajymjyavh&Sdwwfonf/ uRefr rodrrDvkdufaom &GmaMumif; &yfaMumif;awGukd
tarhqDrS Mum;&zefrsm;ojzifh uRefrukd,fwkdifyif BuHKawGYcJh&ovkd tvGwf&
aecJhonf/ bBuD;ausmpDukda&m? uRefra':BuD;ESpfa,mufukda&m uRefr
rDvkdufygao;onf/ EIwfcrf;arG;oJhoJhESifh rsufarSmifBuD; MuKwfxm;wwfaom
bBuD;ausmpDukd uRefr odyfrcspfyg/ uRefr&Gmjyefwkdif; a':BuD;wkdYu tdrfokdY
ac:um auR;wwfarG;wwf rkefYzkd;ay;wwfMuygonf/ BuD;yef;O\ orD;rsm;
jzpfMuaom rBuD;cspf (cspfcspf)? rropf (opfopf) ESifh ti,fqHk;orD;
tESpfwkdYukdawmh uRefr tvGefcifonf/ BuD;yef;Ek\ orD;ESpfa,mufESifhvnf;
uRefru tvGrf;oifhonf/ rrarT; (arT;arT;) ESifh rraxG; (axG;axG;)
wkdYwpfawGuvnf; onftdrfBuD;xJrSm twlaeMuolrsm; jzpf\/
]]rBuD;cspfwpfa,mufwnf;vm;}}
wdwfqdwfvGef;aom tdrfBuD;xJukd ywfMunfh&if; uRefruar;awmh
rBuD;cspfrsufESm ndK;oGm;onf/ [kdwkef;u nDtpfrig;a,muf wkef;kef;jzifh
NzD;Muvdrf;Mu jyifMuqifMuESifh tysdKeHYoif;aewwfaom tdrfBuD;a*[mrSm
rBuD;cspf wpfa,mufwnf; &Sdawmhonfxif\/ a&cyfqif;&m? awmxJ
ajryJEkwf&mrSmawmif nDtpfrwpfawG wpftkyfBuD; oGm;wwf vmwwf
MuonfrkdY aemufu umvom;awG oDcsif;w[kd[kd? avwcRefcRefESifh
avQmufjyefoHay; &SdcJhMuonf/
]]orD;awG&Sdygh ighnDr&,f ... olwkdYtdrfaxmifeJYolwkdY qkdawmh ighrSm
bmtyltyifrSawmh r&Sdygbl;[Jh/ ajr;awG xdef;&omawmh vufarmif;jyKwfus
vkrwwfyJath}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

262

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rBuD;cspfu uRefrwkdYom;trdukd pum;ajym&if;u xrif;yGJjyifaeonf/


uRefrrsufvHk;rsm;uawmh tdrfBuD;\twGif;cg;yef;wGif pDcsdwfxm;aom
"mwfyHkBuD;awGqDokdY a&mufoGm;ygonf/ bBuD;ausmpDESifh tarhtpfukd
bBuD;atmifukd;wkdY oli,fcsif;ESpfa,muf\ "mwfyHkukd uRefr oabmus
aerd\/ [kdwpfacwfu awmom;awGqkdaomfvnf; NrdKUa&mufwkef;a&mufckduf
"mwfyHkqkdifrSm 0ifkdufcJhMuyHk&onf/ befaumufykqkd; uRwfqwfrmawmifh
acgufkd;axmifaxmifBuD;awGukd cg;ywfESifh wGJywfxm;onf/ vnfyif;wGif
zJyGifhxkd;xm;aom taemufwkdif;pwkdif aumfvmaxmiftusawGukd "mwfyHkqkdif
u usyfusyfowfowf qifay;xm;yHk&onf/ aumif;bGdKifOD;xkyfrsm;vnf;
ESpfa,mufom; aqmif;xm;vkdufMuao;\/ "mwfyHkaxmifhwGif jrif;jcH
Aefpdef"mwfyHkwkdufqkdaom a&Ta&mifpmvHk; azmif;<uuav; kdufxm;onf/
a&S;"mwfyHk ndKndKayr,fh aq;om;aumif;vSonf/ aemufyHkawGuawmh
wpfcsdefu O',&Gm\ opfcufo&zlrsm; jzpfcJhMuaom rBuD;cspf? rropf?
rrESpf? rrarT;? rraxG;wkdY\ tjzLtrnf; "mwfyHkBuD;rsm;/
]]ukd,fuom &rf;ypfvkduf b,folYrSefrSef [efomcsnf;yJ}}
&Gmumvom;wkdif;u
onfvkdpum;qkdcJhMu&aom
&GmhtacsmtvS
ya*;awGukd uRefr ai;Munfhaerdygonf/ tm;vHk;xJuae xl;xl;jcm;jcm;
uRefrukd qGJaqmifaeoluawmh uRefrcspfaom rropf&JU "mwfyHkBuD;yJ
jzpfonf/ qH&pf0kdif;uav;wGif pHy,fuHk;awG &pfokdif;xm;NyD; em;aemufrS
jyefaumhxm;aom qHawmufzm;uav;ESifh oGm;wufuav;ay:atmif
NyHK;aeaomrropf/ &ifaphtustyGifhBum;uav;ay:wGif ESif;qDa&TMu,foD;
awG twef;vkduf wG,fvsuf a'gif;b,ufuav;ukd qifjref;xm;aom
rropf/ rsufcHk;wkwfwkwf? rsufvHk;0kdif;0kdif;? ESmwHvHk;vHk;uav;jzifh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

263

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uGufuGufuGif;uGif; vSvGef;vSaom rropf/ "mwfyHkxJuyif uRefrukd NyHK;NyD;


EIwfqufaeonfvm;/ awGawGai;ai; jzpfoGm;aom uRefr[efyefaMumifh
taruyg "mwfyHkawGukd armhMunfhonf/
]]aMomf ... opfopfyHkuav;aemf}}
uRefr\tawG;tmkHrsm;onf vGefcJhaom ESpfaygif; oHk;q,favmuf
qDokdY a&mufoGm;onf/ tJonfwkef;u uRefrwkdY jrif;jcHrSmyJ &Sdao;onf/
bBuD;ausmpDwkdYu rropfukd uRefrwkdYaexkdif&m jrif;jcHtdrfokdY vmykdYxm;
Mu\/ uRefr tv,fwef;ausmif; pwufonfhESpf[k xifygonf/ tpfukdawG
armifawGMum; wpfa,mufwnf; ae&aom uRefrrSm &Gmu BuD;awmfawG
tpfrawGvmwkdif; tvGefaysmf&ygonf/ rdef;razmfuav;ESifhqkdawmh uRefr
kyf&SifMunfh&onf/ yGJvrf;obif xGufcGifh&onf/ olwkdYwpfawG &Gmjyefrnf
qkdwkdif; uRefrrSm olwkdYawmif;awG yvHk;awG t0wftpm;awGukd 0SufNyD;
xm;avh&Sdygonf/ jyefNyDqkdvQif rsuf&nfvnf&GJ/ rropfukd uRefrwkdYqD
vmykdYxm;wkef;u bmvkdYvmykdYxm;rSef; uRefrrodaomfvnf; uRefrrSm
tazmfvnf;&? ntdyfawmhvnf; twlwlrkdY aysmf&wmukdyJ odonf/ rropfu
uRefrukd oDcsif;qkdjywwfonf/ aus;vufyHkjyif Zmwfvrf;uav;awG ajymjy
wwfonf/ onfawmh uRefrESifh rropfrSm oHa,mZfawG ykdcJh&ygonf/
]]opfopf wkdYqDvmaeom ckepfv &SpfvavmufMumo,f ... &Gmjyefac:
oGm;NyD; rMumygbl;at? aoo,fMum;&omyJ ... igjzifh ESarsmvGefvGef;vkdY}}
rropf"mwfyHkBuD;ukd taotcsm pkdufMunfh&if; taruajymonf/
a&cyfxGufvm&if; uRefrwkdYukd jrifojzifh 0ifvmaom rrwifat;uvnf;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

264

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rBuD;cspfrMum;atmif avoHukd ESdrfhNyD; uRefrwkdYom;trdMum; 0if&yf&if;


ajymygonf/
]]opfopfwpfa,muftem;r,f wpfnvHk; usKyf&Sdo,f ... bmpum;rS
rqkdEkdif&Smygbl;awmf ... zkd;at;aemuf vkdufoGm;awmhomyJ}}
ukdzkd;at;onf rropf\cspfoljzpfrSef; aemufawmh uRefr od&ygonf/
awmifolBuD;om;orD;r[kwfaom ukdzkd;at;rSm rropfwkdYtdrfu qif;awmifh
qif;&J ol&if;iSm;wpfa,mufjzpfavonf/ vkyfwlukdifwl taeeD;ojzifh
orD;&nf;pm;tjzpf &nfiHcJhMu&m rropfwkdYbufu vHk;0oabmrwl
aomaMumifh cGJvkdufMujcif;yif/ ukdzkd;at;crsm rropfwkdYxHrS wpfESpfpm
ol&if;iSm;c ,lxm;NyD;jzpfojzifh ESpfaygufatmif vkyfay;&rnfhwm0ef
&Sdaeonf/ onfawmh rropfukd NrdKUykdYxm;vkdufjcif;jzifh taea0;ap\/
rropfukd wpfaeYawGY&Ekd; arQmfukd;&if;jzifh bBuD;ausmpDwkdYtdrfwGif
rsufESmusdKUusdKU tvkyfvkyfay;&if; ukdzkd;at;twGuf &ufukdom vpm;vmcJh
onf/ rropftoH? rropf t&dyfta,mifrsm;ESifh ta0;BuD; a0;cJh?
taqG;BuD; aqG;cJh&&Smaom ukdzkd;at;wpfa,muf rropfukd cspfcifpGJvrf;pdwf
jzifh wa&Smifa&Smifjzpfum vGrf;zsm;vGrf;emoifhNyD; toufukdyif pGefYcGmoGm;
onftxd/
tJonfacwf? tJonftcgwkef;u cspfol&Sd&m NrdKUuav;okdY ukdzkd;at;
vkdufEkdifpGrf;r&Sdovkd rdbpum;ukd ajr0,frus OD;xdyfwifavh&SdMuonfh
awmolvHkrysdKwkdY\ vdrma&;jcm;&SdrIuyif olwkdYESpfOD; b0csif;jcm;atmif
r[m&HwHwkdif;BuD; umqD;vkdufjcif;ayyJvm;/ &Gmukd jyefa&mufvQifa&mufcsif;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

265

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukdzkd;at;owif;ukd rropfMum;vkduf&awmh onf;tljywfa<urwwf cHpm;


vkduf&yHk&onf/ cspfolukd wrf;wvnf; rikd&J/
]]onfwkef;u usKyfwkdYwpf&GmvHk; zkd;at;wkdY opfopfwkdYbufu?
bkkd;ausmpDBuD;ukdvnf; rkef;csufawmfh ... &D;yef;Oukdawmh tjypfrqkdcsifygbl;
rxl;&,f ... opfopfvkd rdef;uav;ukd zkd;at;vkdvleJYawmh ray;pm;csifbl;
ayghat ... 'gayod tckacwfawmh onfvkd cGJjcm;omrsdK;awG &GmrSm
r&SdMuawmhygbl;[,f ... oleJYukd,feJYBudKuf ,lvkdufMuomyJ ... zkdk;at;wkdY
opfopfwkdYu a&SUuae yHkaqmifoGm;&Smomukd;awmfh ... at;av tckawmh
iwkdY&GmrSmvnf; bkd;ausmpDwkdYvkd ajrykdifBuD; ,mykdifBuD; qkdo[mvnf;
r&Sdawmhygbl;at ... tukef olvkd ukd,fvkdcsnf; usefawmhomyg[Jh}}
uRefrwkdYtm;vHk; tawG;rsm;jzifhNidrfoufoGm;Muygonf/ ESpfv&moDawG
a&GUvsm;ajymif;vJvmcJhNyD jzpfaomfvnf; uRefrcspfaom rropf\
tcspf'@m&Duav;ukdjzifh &Gmu rarhyg/ ZmwfqefvGef;vScsnfh[k qkd&
ravmuf onftdrfBuD;xJu tysdKacsmwpfokduf\ tcspfESifh b0okyfukd
uRefr 0wKwkdwpfyk'fa&;zkdY BudK;pm;MunfhrdonfrSm tcgcgyif/ okdYaomf
uRefrtpfrrsm;\ (txl;ojzifh rropf\) ESvHk;om;cHpm;rIukd 0wKwkdwpfyk'f
a&;zGJYvkdufkHjzifh rvHkavmufEkdifyg/ aus;vufae awmolrdef;uav;wkdY\
"avhpkduf ,faus;rIESifh cspfjcif;arwmukd zGJYaom vHk;csif;0wK&SnfBuD;
wpfyk'f uRefr BudK;pm;a&;zGJYcsifaerdyg\/
]]tar ... {nfhonfawG xrif;auR;NyD;yvm;}}
uav;EkdYpkdYuav;ukd cg;xpfcGifrSm csDykd;NyD; rdef;uav;wpfa,muf
0ifvmonf/ rrwifat;u ]]tJom rBuD;cspforD;ti,fraygh}} [k

jrefrmusL;ypfzkd&rf

266

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ar;xkd;jyawmh uRefrrSm wtHhwMojzpf&onf/ rBuD;cspf\ orD;uav;yif


om;o,ftar jzpfvkdYaeNyDaum/
]]vmMuygNyDawmf ... {nfhajrmifawG ... a':av;a& usKyfrSm
orD;av;a,muf arG;NyD;awmh tck ajr;rawG xdef;ae&omav ... tBuD;r
&Sifjrjru ESpfa,mufawmf ... vSvSeJY odef;odef;uvnf; ESpfa,mufpD ...
onfaumifru ti,fqHk;r rdykwfav/ oluvnf; wpfa,mufarG;
wpfa,mufrdef;uav;yJ}}
]]nnf;wdkYtrsdK; rdef;uav; arG;arG;EkdifvGef;}}
]]tarBuD;jrwifuvnf; ... rdef;uav;rsm;awmh iSufaysmoD; tkef;oD;
azmazmpm;&omaygh}}
rdykwfuajymawmh uRefrrSm &,f&ao;awmh\/ uRefrwkdY &yf&Gm"avh
wGif a,musfm;uav;bufu rdef;uav;rsm;\ rdbrsm;xH iSufaysmoHk;zD;
qkdif? tkef;wpfvHk; r*FvmuefawmhyGJ a&SUwifum rdkd;zvm &Sdckd;uefawmhNyD;
rdef;rawmif;Mu&onf/ 'gukd ]rdef;rjref;} [k ac:ygonf/ NrdKUrSmawmh
aphpyfaMumif;vrf;jcif;aygh/
]]'geJY ... tESpfwkdYaum &Gmukd vmMu&JUvm;[Jh}}
]]vmyg&JU a':av;&,f ... {nfhoGm;{nfhvmygyJ}}
rrESpfu uRefrwkdYe,fbufwGif wm0efusaom opfawmacgif;
wpfa,mufESifh tdrfaxmifusojzifh aoQmifaemufqHxHk;yg wm0efus&m
NrdKUrsm;okdY vkdufae&onf/ BuD;yef;Ek\ orD;ESpfa,muf rrarT;ESifh rraxG;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

267

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uawmh uRefrwkdYrEav;rSmaeonf/ ukd,fh&Gmom;awGESifh tdrfaxmifjyKMu


aomfvnf; NrdKUa&mufaeMuolawG/ rBuD;cspfwpfa,mufrSmawmh cifyGef;
ukdwifarmifav; (tarhwl) qHk;NyD;uwnf;u &GmrSmyJ tajcwus
aevkdufawmh\/ onfrdom;pkxJwGif rBuD;cspfu tBuD;qHk;orD;jzpfonf/
'gaMumifhrkdYvm;rod wpf&GmvkH;&Sd olYxufi,folawG tm;vHk;u rBuD;cspfvkdYyJ
ac:Muygonf/
*syefEkdifiHwGif tBuD;qHk;om;u rdbkd;&mtvkyftukdifukd qufvufxdef;odrf;
vkyfukdif&onfrSm "avhxHk;pHwpfck jzpfonf[k uRefr Mum;zl;ygonf/
uRefrwkdY&GmwGifvnf;
"avhxHk;pHwpfckvkd
owfrSwfrxm;aomfjim;
rsm;aomtm;jzifh om;BuD;orD;BuD;rsm;u rdbtarGukd qufcHwwfMuonfrSm
obm0vkdyifjzpfaeonf/ rdb\ aumif;arGqkd;arG ESpfarGpvHk;onf tBuD;qHk;
om;orD;\ wm0eftjzpf wGJjrifwwfMuygonf/
]][Jh armifbkd rif;wkdY onfESpf qrdwfcHk OD;wifhw,fewfyGJ vlukd,fwkdif
vkdufOD;[Jh ... ti,fawGukd rwGufuyfeJY ukd,fu tBuD;qHk;rIwfvm; ...
rif;tazrsm; tarrsm;vufxufwkef;u ESpfwkdif;vkduf&om[Jh ... ewfvnf;
ypfrxm;eJYOD; ... tpfukdBuD; tzt&m eifu vIyfrSaygh[Jh}}
ti,fawGuvnf; tpfukdBuD; tpfrBuD;tay:om yHkxm;wwfMuonf
rSm pum;t& ajym&vQifyif EGJYqkd;qkd;w,fac:&avrvm;/ ]]tkd tpfukd
&Sdom;yJ? tpfr&Sdom;yJ}} [komvTJcswwfMuonf/ tckvnf; i,fpf
awmifaus; uwnf;u twlae twlpm; twloGm; twlvm nDrawG
a&Munf&m jrufEk&m cGJcGmoGm;Muaomfvnf; rBuD;cspfwpfa,mufujzifh
&GmrSmyJ awmifolvkyf&if; ]tysdKacsmawG aygwJh0kdif;} BuD;ukd qufvuftkyfcsKyf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

268

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aecJh&onfaum/ BuD;yef;O? BuD;yef;EkwkdYu uRefrwkdY&Gm\ uGrf;awmifukdif


yxrrsdK;quf ae&m,lcJhonfqkdvQif rBuD;cspfwkdY nDtpfrawGuawmh
uGrf;awmifukdif 'kwd,rsdK;qufjzpfonf/ olwkdYwpfawG\ wwd,rsdK;quf
awGuaum/ &GmtysdKacsmpm&if; 0ifMu&JUvm;rod/
]]acwfpm;vkdufomrSat wavmu tESpf&JUorD;rsm; &GmjyefvmMuom
oabFmay:uwnf;u ykd;Muyef;MueJY? &GmtxdvkdufvmvkdY usKyfwkdY yGJMurf;
vkduf&ygao;oawmf/ rBuD;cspf jyvkdufprf;ygOD;awmf ... awmfhwlrawG
"mwfyHk}}
rrwifat;u
qkdojzifh
rBuD;cspfu
rDeDt,fvfbrfuav;
oHk;av;tkyfukd qGJxkwfvmonf/ uRefrwkdYom;trd wpftkyfpD,lMunfh&if;
ar;awmh rrwifat;u 'kdifcH&Sif;jyae\/
]]a[momu tESpf&JUorD;awG ... a[momu arT;arT;orD;? a[momu
axG;axG;orD;? a[momu rdykwfwkdYnDtpfrwpfawG}}
"mwfykHxJu uRefrwlruav;awG wu,facsmMu vSMuygonf/
okdYaomf uRefrpdwfxJwGif tjzLtrnf; "mwfyHkBuD;awGxJu ratawGavmuf
acsmonf vSonf rxifrd/ tjzLtrnf; "mwfyHkawGxJu rdcifawGurS
trGrf;trH tcs,ftvS,f ruvufaom aus;vufqefaomtvS/
kd;om;oefYpifaom rsufESmrl? &Sif;vif;jzLpifaom tMunf"mwfawGESifh
xif;ceJuGif;ceJ jrifomaom jrefrmhrdef;rom;tvS/ onftvSawGukd
taoG;pHk ta&mifpHk acwfay:"mwfyHk tvSrsm;u rxkd;azmufEkdifyg/ "mwfyHk
rsm;ukdMunfh&if;jzifh uRefrwkdY jrefrmtrsdK;orD;rsm;\ yifukd,fobm0 tvS
w&m;rsm;ukd owdxm;vkdufrdygonf/ avmueDwdusrf;rSmawmh jrefrm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

269

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

trsdK;orD;rsm;\ obm0tvSw&m; &Spfyg;wGif tom;ta&aumif;jcif;?


orifrsufpduJhokdY Munfvifaom rsufvHk;&Sdjcif;? ao;i,faom cg;?
oG,fvsaom aygifwH? aumif;aom qHyif? nDaomoGm;? wGif;eufaom csuf?
jrifhjrwfaom ukd,fusifhw&m;rsm; &Sd&onf[k qkdxm;ygonf/ onftvS
w&m;awG tm;vHk;ukd obm0u arG;&mygtvStjzpf zefwD;ay;xm;NyD;
jzpfovkd rdrdukd,fwkdifuvnf; onftvSw&m;ukd apmifhxdef;Muwmuvnf;
rdef;rom;rsm;\ pkdufjzpfyHk&ygonf/
uRefri,fpOfu onftdrfBuD;qDokdY tvnfa&mufwkdif; wa&mfuifyGef;
acgif;avQmf&nfeHY? yJeHYomaphuav;avSmf pdrfxm;aom qDarT;eHYom?
oeyfcg;&eHYrsm; BudKifarT;aeonfukd owd&rd\/ oHk;awmifxGmaMumh qHxHk;
rsm;ukd wpfa,mufESifhwpfa,muf NzD;Mu xHk;MuyHkrsm;ukd jrifa,mifrd\/
awmxJawmifxJ aeylpyfcg;rSmyJjzpfjzpf? yGJvrf;obif tvSLr*Fvmaqmif
rSmyJjzpfjzpf vuf&Snftus&ifzHk;&ifaphrsm;ukdom ydydxyfxyf 0wfcJhpm;cJhMu
aom uRefrtpfrrsm;\ avSBuD;xkd;kd;kd; yifukd,ftvSawGukd vGrf;qGwfvkduf
rdygawmhonf/
onfuaeYacwfrSmawmh aus;vufawm&Gmrsm;qDtxd xkd;azmuf
0ifa&mufvmaom "mwkaA'tvSukefypnf;awGu wHqdyftrsdK;rsdK;jzifh
tawmfuav; wGifus,fvsuf&Sdygonf/ a&rkd;csdK;NyD; nufanmaom
ausmufjyifacsmuav;ay:rSm oeyfcg;wHk;uav;wifNyD; cef;cGifvHk;arT;atmif
raoG;csifMuawmh/ aumfbl;xJu &,f'Drdwfoeyfcg;ukd ydef;Mum;kdufvkduf&rS
aeomonfxifMu\/ uRefrwkdYi,fpOfu wpftdrftdrfrS uifyGef;oD;jyKwfeHY
uav; arT;vmvQif wpfqkyfwpfzvm; awmif; wa&mf tvG,fwulr&SdvQif
vufyHacgufukd xkaxmif;? ESrf;&GufawG xkaxmif;um acgif;avQmfMu&

jrefrmusL;ypfzkd&rf

270

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ygonf/ onfbufacwfrSmawmh acgif;ay:ukd a&avmif;cs qyfjymrIefYawG


jzL;xnfhum ukwfvkduf zJhvkdufESifh NyD;wwfMuolawG &SdvmNyD/
]qHyif&Snfom oef;rsm;o,f} [k acs;xlum qHwkdvnf0J jzwfcsif
vmMuNyD/ vuf&Snftustpm; vufazmif;vufzwfrsm;ukd ykdrkdpdwf0ifpm;
vmcJhMuNyD/ uRefrajymcsifwm aus;vufrsm;wGif kd;&mESifh acwfopf
,faus;rI xdyfwkdufwkd;csifcsif jzpfvmMujcif;ukdyJjzpfonf/ okdYaomf
aus;vuftdrfOD;cef;rSm ae&mr&ao;aom ,faus;rIawGukdawmh rsm;rsm;
pm;pm; rawGY&ao;yg/ a&S;xHk;ukd vHk;vHk;ry,fMuao;wmukdyJ 0rf;omrd
&ygonf/
]]uJ uJ "mwfyHkawGMunfhom ta&;rBuD;bll; ... xrif;pm;MuOD; ...
[if;awG at;ukefvdrfhr,f}}
uRefrwkdYom;trd xrif;0kdif;ab;wGifxkdifum rBuD;cspfu ,yfcwfay;
aeygonf/ rsufawmifaumhrsm; 0ef;&Hxm;aom rsufvHk;0kdif;BuD;awGu
[kdwkef;uvkd MunfvifawmufyaeqJ/ toufig;q,fausmftxd tvS
rjy,faom rBuD;cspfukd uRefrtpfukd ukdBuD;wif(ukdwifarmifav;)rkdY &atmif
,lEkdifcJhjcif; r[kwfvm;/
ukdBuD;wifonf a&S;ckepfwef;atmif vufrSwf&Sdoljzpfonf/ uRefrwkdY&Gm
wGif ukdBuD;wifonf NrdKUausmif;okdY yxrqHk; oGm;a&mufynmoifMum;
vrf;azmufcJholvnf; jzpfonf/ jrif;jcH NrdKUrausmif;q&mBuD; OD;bOD;\
wynfh&if; jzpfonfESifhtnD rSwfpkrSwf&mvnf; 0goemxHkonf/ q&mOD;ukd
uRefrwdkY roifvkduf&aomfvnf; tazESifh w&m;xkdifbuf 0dyem
aqG;aEG;bufjzpfojzifh uRefrwkdYESifh taeeD;onf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

271

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]ukdndK cifAsm; rSwfpkpmtkyfxm;As? EIwfwpf&m pmwpfvHk; qkdovkd


pdwfeJYrSwfwmxuf pmeJYu aocsmw,f ... aemufqHk;Asm ukd,fa&;cJhwJh
rSwfpkpmtkyfuav; ukd,fhom;orD;awG zwf&OD;awmh uRefawmfwkdYacwfukd
olwkdY jrifvkdY&wmaygh? rSef;vkdY&wmaygh}}
q&mOD; ajymuwnf;u &Gmbkef;BuD;ausmif;xGuf uRefrtazonfyif
aumif;Ekd;&m&m rSwfpkrSwfvmcJhonfrSm aoonftxdjzpfonf/ ,aeYtcsdef
wGif tazhrSwfpkrsm;onf olwkdYacwfukd ajymjyaekHru uRefrtwGuf
A[kokwa&;&m tjzmjzm ukd;um;p&myif jzpfaeygonf/ tazu
avSolBuD;b0? pfYtkd;ukefonfb0? azmifqGJarmfawmform;b0 pojzifh
olusifvnfcJh&mb0rsm;xJrS tac:ta0: toHk;tEIef;rsm;rStp wpfrl;wpfyJ
ukefaps;EIef;rsm;txd uRefr odcGifhem;vnfcGifh&cJhonf/ okdYaomf tazhrSwfpk
pm&if;rsm;onf ]usyf? pdwf? rkduf wGif vHk;BuD;wif} rsm; jzpfojzifh ,aeYacwf
aiGaMu;,lepfESifh tuGmBuD;uGmaeonf/ 'gonfyif a&S;a[mif;wefzkd;wpfck[k
uRefr ,lqrdygonf/
]usyf? pdwf? rkduf wGif vHk;BuD;wif} qkdonfh tazhpm&if;rsm;rSm
aiGwpfusyf (1d)? wpfrl; (1l;)? wpfyJ (1J) pojzifh aps;EIef;rsm;
a&;rSwfxm;jcif;yifjzpfonf/ qefoHk;pdwfqkdvQif (3d)? racsmxHrS yifeD
ESpfawmifwpfrkdufqdkvQif (2F 1d)? EG,fNidrf;pfYzkdrS wpf&mhig;q,f0iftkd;qkdvQif
150F pojzifh twkdoauFwrsm;jzifh a&;jcpfxm;jcif;rsdK; jzpf\/ ,aeYacwf
vli,fuav;rsm;twGuf toHk;r0ifawmh[k qkdEkdifaomfvnf; uRefrwkdY
a&S;jrefrmBuD;rsm;\ ,Ofaus;rIoauFwrsm;tjzpf wefzkd;xm;oifhonf
xifrdyg\/ tazwkdYaemufwpfacwf ukdBuD;wif\ rSwfpkpmtkyfrsm;ukd
&Gma&mufwkef; uRefr vmarT&OD;rnf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

272

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]a[; tJonfrSm &Sifwifat;wpfa,mufrsm; &Sdovm;a[h}}


jcHayguf0rS vSrf;ac:oHaMumifh uRefrwkdY pum;aumif;aeMu&mrS NydKifwl
vSnfhMunfhvkdufMuonf/ arSmif&DysdK;aecsdefrkdY b,folb,f0g roJuGJvSyg/
]]&Sdo,fa[h &Sdo,f}}
]]wuwnf;rS a&cyfxGufoGm;vkdufom vifrsm; &aeovm;vkdY}}
]]vif&aeomrIwfbl;a[h iwfBuD;usaeom}}
xrif;awG yvkwfyavmif;pm;&if;jzifh rrwifat;u vSrf;atmfonf/
uRefrwkdYukd xrif;auR;BuHKojzifh rBuD;cspf rD;zkdacsmifxJ xrif;0ifpm;aejcif;
jzpfonf/ uRefrwkdY&Gmonf taeqif;&JMuaomfvnf; wpftdrfhwpftdrf
xrif;wpfeyfavmufawmh apwemrqif;&J rcJ,f;Muyg/ BuHK&ifBuHKovkd olY
tdrfukd,fhtdrf tm;remwrf; EIdufcGifh&SdMuolawGyJjzpf\/ rrwifat;\
a,mif;r rrvHk;pdefonf xbDa&pkd oJw&Syf&Syfjzifh 0ifcsvm\/
]]jrpfqdyfqif;oGm;o,fh rdef;raemufvkduf&if; ig;r& a&csdK;jyefvmom
[kdrSm olY armifBuD;ujzifh xrif;pm;apmifhaeom}}
]]armifarmifhajymvkdufawmhat ig onfrSmpm;aeNyDvkdY? a&cyfqif;vkduf
OD;r,f}}
armifarmifqkdonfrSm
tpfukdukdac:jcif;jzpfonf/
rrwifat;ESifh
ukdzkd;aomif;wkdY armifESrrSm tazhwl wlrrsm;jzpf\/ xrif;pm;aomufNyD;
xGufvmaom rrwifat;u acgif;ckykqkd;ukd ycHk;ay:wif? a&tkd;ukd
cg;apmif;csdwfum xGufoGm;awmh\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

273

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]][if arSmifaerS a&cyfOD;rSmvm;}}


]]cyf&rSmayghath? a&cyfoGm;r,fajymNyD; a&tkd;a[mif;avmif;eJY tdrfxJ
jyefr0ifaumif;bl; rxl;&JU}}
uRefrwdkY&Gmu t,lawGtpGJawGukd wpfcgwpfav uRefryif rsufjcnf
jywfaeawmh\/ a&pkd0wfBuD;wef;vef;jzifh rrvHk;pdefu uRefrwkdYpum;0kdif;
0ifxkdifonf/
]]AsdK; rBuD;cspf usKyfwkdYtdrfu rdef;riefESpfa,muf tJonfrsm; &Sdovm;
AsdK;? onfrSm xrif;qmvSNyD aomufusdK;enf;vdkYAsm}}
ukdzkd;aomif;u vufESdyf"mwfrD; w0if;0if;jzifh vSrf;xkd;onf/
onfawmhrS av0ifyef;aeaom rrvHk;pdefrSm ]tJawmhf} [k qkdum xoGm;
awmh\/ uRefrwkdY&Gmu tJovkd arSmifBuD;rnf;wnf; vlaysmuf&SmoHawG
uvnf; naerkd;csKyfvQif qlnHaewwfMupNrJ/
]]uJ wkdYvnf; jyefMupkdY arSmifNyD}}
uRefrwkdYom;trdukd rdykwfu vkdufykdY\/ acG;oHwpDpD? arSmifESifh
rnf;rnf;? ql;cufpnf;kd;rsm;Mum; wkd;um a0SYum uRefrwkdY jyefcJhMuonf/
tdrfa&mufawmh
uRefrrwfawmfol
armifoef;pkd;\
uufquf
aqmif;abmufoHu yGufavmnHvkdYaeonf/ taru em;cHEkdifyHkray:/
]]nnf;wkdYuufqufBuD;
toHukef vTifhae&omygvdrfh}}

ydwfvkdufMuprf;at?

b,fhES,f[maMumifh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

274

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]b,fhES,f[mvdrfhrwHk; a':a':&JU ... [kdbuftdrfu OD;ayg&SefwkdYu


onfbufukd [Gef;BuD;vSnfhzGifhaeom rMum;bl;vm; ... olwkdYacGopf
0,fvmom usKyfwkdYukd <um;o,fxifomeJY 'Duae ydwfzGifhypfaeomaygh}}
cifrmvGif\avoH em;axmif&onfrSm OD;ayg&SefwkdYESifh wnfhyHkray:/
rwnfh&onfh
taMumif;&if;rSmvnf;
onfuufqufNydKifzGifhMuonfh
udpuvGJ tjcm; bmrSrjzpfEkdif/ armifoef;pkd;u uufqufukd axmufceJ
ydwfvkdufaomfvnf; qlnHoHawGu &yfroGm;/
]]tvkdawmf - [kdbufu uufqufoHu b,ftdrfursm;ygvdrfh}}
]]uufqufr[kwfbl; a':a':a& ... tJom ukdzl;ndKtdrfu
avmfpyDumoH ... onfutoHawGMum;vkdY xzGifhomyJjzpfr,f [Gef;}}
uRefruawmh rNyHK;bJ 0g;vHk;uGJqkdovkdom &,fvkdufcsifrd\/
&Gmajrmufzsm;wGif acgif;oHk;vHk;qkdifxm;ovkd&Sdaom tdrfoHk;vHk;qDu qdkif;oH
oDcsif;oHawG tNydKifzGifhxm;aom uRefrwkdY&Gmuav;ygyJvm;/
]]aomufusdK;enf;vkdYat ... nnf;wkdY&Gm vm&om ukdBuD;ausmfewfyGJxJ
a&mufaeomusvkdY}}
ukdBuD;ausmfewfyGJwGif
eef;&if;u
toHcsJUpufoH?
[kdewfeef;
onfewfeef;awGu toHcsJUpufoH? MunfhcsifyGJ tHhyGJrsm;qDu atmfoH [pfoH?
aps;qkdifrsm;qDu aqmif;abmufoH wnHnHjzifh em;ylatmif yGufavmkduf
aewwfonfr[kwfvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

275

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]][Jvkd 0l; 0l; ukdarmifjrifhcifAsm; ... ukdarmifjrifh bkef;BuD;u wkdifyifp&m


&SdvkdYygwJh ... Mum;&mt&yfu ausmif;ukd tjrefjyefvmapvkdygo,fcifAsm ...
0l; 0l; ukdarmifjrifhcifAsm ukdarmifjrifh}}
]]a[m tJomuaum bmwHk;[Jh}}
]]bkef;BuD;ausmif;uav bkef;BuD;uvnf; avmfpyDum&Sdo,f ...
&GmvlBuD;armifjrifhukd wkdifyifp&m &SdvkdYwJh ... bmrsm;ygvdrfhawmf ... bkef;BuD;
bmtrIrsm; &Sdygvdrfh}}
onfwpfcgawmh uRefr wu,f&,fcsvkdufygonf/ uRefr&,fwmukd
oabmaygufMuojzifh usefolrsm;uvnf; tkef;ceJ vkduf&,fMuonf/ 'um
'umrawGu toHcsJUpufawG acwfpm;vmawmh &Gmbkef;BuD;rsm;uvnf;
qxrf;ykd; wkd;awmfrlMuavonf/ tckvnf; Munfhav/ ESpfukd,fMum;
ESpfem;wkdifyif&rnfhudpukd wpf&GmvHk;u odukefMuNyD/ armifjrifhukd &Gmu
pyfpkMuvdrfhrnf/ armifjrifhuvnf; ruG,fr0Suf jyefajymrSmu aocsmonf/
'gukdawG;rdNyD; uRefr xyfumxyfum &,faerdonf/ uRefr&,fawmh usefol
awGuvnf; bkrod brod vkduf&,fMujyefonf/ okdYaomf uRefrwkdY
&,foHrsm;onf toHcsJUpufrS toHrsm;ukd rwdk;Ekdifyg/ okdYaomf
uRefrwkdY&,foH &yfwefYoGm;aponfh bkef;awmfBuD;\ rdefYoHu toHcsJUpufrS
ay:vmjyefonf/
]]armifoef;pkd; armifoef;pkd; ... rxl;wkdYzkdY rkefYqDaMumfeJY ajymif;zl;jyKwf
ausmif;ukd tck vm,lvSnfhyg}} wJhav/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

276

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(18)
onfuaeYreuf rkd;vif;awmh raeYwkef;u ra&mufjzpfvkdufaom
&Gmtaemufausmif;ukd uRefrwkdY oGm;zkdYjyifMuonf/ taemufausmif;u &Gm\
&m[kaxmifhwGif&Sdonf/ jrpfqdyfurf;yg;xdyfwGif xef;yifBuD;rsm; um&Hvsuf
&SdaomaMumifh oabFmay:rSmuwnf;u vSrf;arQmfMunfh&aom &GmhtrSwf
tom; &Icif;&IuGufwpfckyJjzpf\/ uRefrwkdYjcH0kdif;\ajrmufbuf &GmwHcg;
txGufwGif ]a&TapwD} bk&m;&Sdonf/ NydKusaeaom tkwfwHwkdif;rS tkwfcsyf
jym;rsm;? bk&m;rkcf taqmuftOD;rsm;udkMunfhNyD; a&S;tawmfusaom bk&m;
wpfql[kom ,lqMunfhkHuvGJ bmpmwef; bmausmufpmrQr&Sdyg/ bk&m;
wefaqmif;xJwGif pHy,fvsuf&Sdaom bk&m;qif;wkawmfrSm onfbufacwf
wGifrS ylaZmfaom bk&m;BuD; jzpfonf/ uRefrwkdYuav;wkef;u bk&m;qif;wk
awmfBuD;rSm aMu;bk&m;BuD;jzpf\ ezl;oif;uspfawmfwGif ywjrm;BuD;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

277

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wpfvHk;ESifh rsufvHk;awmfESpfbufrSm r[l&mausmufrsm; ylaZmfxm;onf[k


a&S;vlBuD;olrwkdYu qkdygonf/ xkd aMu;qif;wkawmfBuD;rSm rEav;ausmif;
rSmyJ pHy,fawmfrl ,ckbk&m;BuD;rSm &Gmu topfylaZmfaom bk&m;BuD;
jzpfygonf/ uRefrwkdYom;trd bk&m;0ifzl;NyD; ausmif;bufokdY qufxGufcJhMu
\/ ausmif;buftcsdK; vrf;xdyfrSmawmh vrf;ay:rSm jzmusaeaom
ukudKyif&if;wGif uGyfyspfBuD;wpfcsyf cif;xm;NyD; yifpnfwGif a&csrf;pif
uav;&Sdygonf/ onfae&muav;u &Gmt0ifvrf;0rSm wnf&SdonfrkdY
awmxJu jyefvmMuolawG? wpf&Gmhwpf&Gm ul;Muvl;MuolawGtwGuf
tyef;ajz&m em;aepcef;yJjzpfawmh\/ aomufa&tkd;ESpfvHk;ukd BuHK&mvlu
a&jznfhMuonf/ a&tkd;ay:u opfom;a&tkd;zHk;uav;ay:wGif uefYvefYjzwf
wifxm;aom vufukdifkd;&Snf tkef;rIwfcGuf rnf;rnf;uav;onf tnm
a&csrf;pif\ okyfukd azmfaqmifaeMuonf/ q&maZmf*sD\ ]aEGOD;usufoa&}
aqmif;yg;uav;ukd owd&vkdufrdygonf/ bk&m;0if;ESifh ausmif;Mum;
a&mufawmh acG;a[mifoHawG qlnHoGm;\/ acG;awGu xkd;a[mif&mrS
uRefrwdkYom;trdukd 0kdif;xm;vkdufMuonf/ uRefrwkdYom;trdESpfa,muf
a&SUrwkd;om aemufrqkwfomjzpfaewkef; ausmif;xJrS t&D;at;r ajy;xGuf
vmonf/
]]acG;a[mifoHawG Mum;uwnf;u awmfwkdYrSef;odvkdY ajy;vm&om}}
ausmif;acG;awGu &Gmol&Gmom;r[kwfaom vlpdrf;qkdvQif rem;wrf;
xkd;xkd;a[mifwwfMuonf[k qkdvkdufao;\/
]]tHhyghat ... acG;awG oavmufBuD; arG;xm;&o,fvkdY}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

278

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]arG;xm;omr[kwfbl;awmfh
...
olwkdYbmomolwkdY
ausmif;a&mufa&mufvmMuom ... onfacG;awGaMumifh awmfhwlrawGeJY usKyfeJY
pum;rsm;NyD;&aygh}}
ausmif;acG;rsm;u nnwGif bk&m;0if;ukdjzwfum cifrmvGifwkdYtdrfu
MuufawGukd
0ifqGJojzifh
wkwfESifhvkdufypf&mu
wl0&D;wpfawG
pum;rsm;&jcif;yif/
]]b,fhES,fawmf acG;Ekdifatmif vkdufrxkbJeJY usKyfukd apmif;o,fhNyD;
acG;rowf&&if vlowfrav; bmav;eJY}}
taru jzwfar;onf/
]]'gjzifh nnf; olwkdYeJYrac:bl;vm;}}
]]&ufwpfywfavmuf&SdNyD
qGrf;vnf;0ifrcHbl;}}

pdwfcsOfaygufvkdY

oGm;ukdroGm;bl;

qGrf;0ifrcHbl;qkdaompum;aMumifh
uRefr
NyHK;vkdufrdao;\/
onfausmif;rS ausmif;xkdifbkef;BuD;rSm t&D;at;r\ bBuD;t&if;jzpfonf/
q&mawmfcrsm usef;rma&;raumif; toufuvnf; &Spfq,fausmfrkdY
wlrjzpfol
t&D;at;ru
ausmif;a0,sm0pvkyf&if;
bkef;BuD;ukd
vmjyKpkay;&\/ *Dvmebkef;BuD;\ukd,fpm; qGrf;Asyfukd&Guf &GmxJvSnfhum
qGrf;cHukokdvf ,lay;&onf/ uRefrwkdY&Gmu olY ukd ]bkef;BuD;at;r} [k
uifyGef;wyfxm;\/ t&D;at;ruvnf; oHacsmif;ajymovkd cs,f&mrifxJu
jzpfyHk&onf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

279

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

onfausmif;BuD;onf oDaygbk&ifvufxufawmfwkef;u pmwwf


aywwf &[ef;omraPrsm; xGufay:&m ausmif;BuD;[k tbwkdYu ajymzl;
ygonf/
ausmif;xkdifbkef;BuD;r&Sdojzifh
&GmuavQmufxm;Mu&mrS
rEav;aejynfawmfu q&mawmfOD;ynmu vma&mufausmif;xkdifcJhjcif; jzpf
onf/ pm"rcef ynmodum ESHYpyfwwfuRrf;aom q&mawmfrdkY a&;om;jyKpk
awmfrlcJhaom usrf;pmtkyfrsm;? &SpfvHk;bGJYuAsmrsm;? oHaygufrsm;vnf;
txift&Sm; usef&pfcJhygonf/ q&mawmfOD;ynmvufxufu pmoif&[ef;
tyg;ig;q,fausmfajcmufq,favmuf&Sdonf qkd\/ bkef;wefckd;BuD;aom
q&mawmfrkdY eD;a0;0ef;usif 'um 'umrrsm;u ausmif;awmftwGuf a&T'*Fg;?
aiG'*Fg;awG trsm;tjym; vSL'gef;cJhMuonf/ ausmif;BuD;aqmufvkyfNyD;
usefaom a&TpaiGprsm;ukd tdk;rsm;jzifhxnfhum onfausmif;0if;BuD; twGif;
rSmyif jrKyfESHxm;cJh\/ aemifESpfy&dap'MumjrifhvQif ausmif;tkdausmif;ysuf
jyKjyifEkdif&eftwGuf xkdufwefaom &[ef;&SifvlvufxufwGif a&Ttkd;aiGtkd;
rsm;ay:ap&ef &nfoeft"dXmefjyKcJhonf[k qkdygonf/ q&mawmfu
aemifwGif bk&m;apwDykxkd;rsm; wnfxm;ukd;uG,f&ef &nfoef ouFef;awmf
wpfxnf\ tem;ywfwpfavQmufwGif a&T'*Fg;jym;rsm;oGif;um oDcsKyfxm;cJh
zl;onf[k uRefrwkdY od&aomfvnf; xkdouFef;awmfukd &GmrS ,aeYtcsdeftxd
rawGYjrifvkdufMuwmrsdK;vnf; &Sdygao;onf/
uRefrwkdYuav;wkef;u rkd;acsmif;awG wkdufpm;ojzifh aiGtkd;awG
ay:oHMum;vkduf&zl;onf/ raeYwpfaeYuyJ uk#Daqmuf&ef ajrwl;Muonfh
tcg aiG'*Fg;tkd; oHk;vHk;ay:ojzifh vuf&Sdausmif;xkdifq&mawmfBuD;tm;
jyoMu&m q&mawmfu ]]rif;wkdYxkdufvkdY rif;wkdY&Muom ... ig
bmrSrajymvkdbl; cGJa0,lvkdufMu}} [k rdefYawmfrlowJh/ tvkdavmbenf;aom
awmausmif;q&mawmfrsm;ygay/ uk#D'um uRefrtpfukd ukdBuD;wifaqG

jrefrmusL;ypfzkd&rf

280

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uvnf; ]]ighukokdvfu ighukokdvfyJ rif;wkdYapwem rif;wkdYyJ cHpm;Mu}}


[kqkdum
uRefrwkdY&GmrS
ajrwl;vkyftm;
'getzGJYtm;
a0yHkus
cGJa0ay;vkdufygonf/ aus;vufawmolawmifom;rsm;\ kd;om;jzLpifrIESifh
o'gw&m; pdwfxm;aumif;rGefrI rSwfausmufayyJvm;/
uRefrwkdYom;trd a&mufoGm;aomtcg q&mawmfu ausmif;atmuf&Sd
&aohausmif;ay:xkdifvsufu uRefrwkdYukd NyHK;NyHK;jzifh qD;BudK&Smonf/
usef;rma&;aumif;yHkray:aomfvnf; avoHuawmh rmaeqJ/ uRefrwkdYvnf;
q&mawmfukd 0wfjznfhuefawmhNyD; vSL&efwef;&efrsm; qufuyfvkdufMuonf/
]]raeYwkef;u awm&ausmif;awGbufoGm;&if; ... &GmxJvSnfhvkduf&omeJY
tcsdefukefoGm;vkdYygbk&m;}}
]]at; at; ukd,fh&Gmukd,fhajy wpfacgufwpfusif; a&mufwkef;aygufwkef;
aeMuOD;aygh[m ... at;r rkefYqDaMumfcsOD;av}}
t&D;at;ru rkefYqDaMumfawG csauR;awmh om;trdESpfa,muf
wG,fvkdufMuprf;qkdwmrsm;/ onfvkd rkefYqDaMumfrsdK;u uRefrwkdY&GmawGrSmrS
pm;&wwfonfh rkefYqDaMumfrsdK;r[kwfvm;/ ]aumufnif;wpfjynf qefESpfvD
xef;vsuf&Spfq,f qm;ESifhe,f? ajryJESifhtkef; BudKufvQifoHk;} qkdonfh
pmcsdK;ESifhtnDaMumfxm;aom rkefYqDaMumfrsdK;jzpfonf/ aumufnif;qef
wpfjynf axmif;xm;aom rkefYrIefYukd qefEkdYqDbl; ESpfbl;axmif;xm;aom
trIefYESifha&mum qm;oifhkHxnfh e,f&onf/ rkefYukdESyfxm;NyD;rS xef;vsuf
&Spfq,fom;ukd
t&nfusdKNyD;
a&marTxm;aom
rkefYESpf&nfukd
qD',fjyefYjyefYBuD;xJ ZGef;ESifhavmif;um wpfcsyfcsif;aMumf&onf/ tay:rS

jrefrmusL;ypfzkd&rf

281

cifcifxl;
ukd,fESpfoufvQif
jzL;onf/

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;


ESpfoufovkd

ajryJ?

ESrf;?

tkef;oD;zwfuav;rsm;

uRefrwkdY&GmrSmawmh aumufnif;qefukd BudwfqHkjzifh rBudwfMuyg/


ajceif;armif;rsm;jzifhom axmif;avh&SdMuygonf/ armif;axmif;NyD;om;
trIefYukd BudrfacGwGif ydwfjzLp yg;yg;uGyfxm;aom 'kdif;jzifhqifhumqifhum
rkefYnufrIefYukd
qefumcs,l&onf/
ydwfyg;pwGif
uyfaeaom
rIefYnufaeonfh rkefYrIefYukdrS wkwfacsmif;uav;jzifh acgufcs,lonf/
tjzKef;rsm;ukd armif;qHkxJ xnfhum jyefaxmif;/ wpfaeukef wpfaecef;
qkdovkd armif;axmif;MuonfrSmvnf; aysmfp&m/ armif;eif;olueif;?
armif;qHkxJ vufjzifhxkd;um txufatmufqGay;olu qGay;? 'kdif;qifholu
qifhjzifh tysdKawG av;ig;a,mufavmuf twif;ajym&if;? owif;ajym&if;
pDpDnHnH&SdvSygonf/ armif;axmif;aw;oHawGvnf; NrdKifcJhMuonfaum/
]]at;r ... b,f&Gmu vSLomwHk;ath ckd;ckd;cgcg}}
&GmwGif bk&m;yGJ? ausmif;yGJ&SdrS rkefYqDaMumfaMumfum qGrf;avmif;avh
&Sdojzifh rkefYqDaMumftcsdeftcg r[kwfygbJ {nfhcHaeojzifh taru pHkaxmuf
vkdufjcif;jzpfonf/
]]Zvyfukef;u vSLomygawmf ... tvSL&SdvkdYwJh}}
]]tif; ... iwkdYwkef;uvkdrsdK; em;&GuftkyfBuD;awG r[kwfawmh pm;&om
tm;r&vkdufomat ... rkefYuvnf; rmwmwmeJY}}
[kdwkef;u rkefYqDaMumfcsyfBuD;ukd acgif;ay:tkyfwifvkdufvQif em;&Guf
tkyfoGm;onftxd tBuD;BuD; aMumfwwfMuonf/ qGrf;avmif;Muol

jrefrmusL;ypfzkd&rf

282

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tcsif;csif; ukd,fhrkefY olYrkefY NydKifMuonfuvnf; &Sdao;\/ rkefYaumif;awmh


t&om&Sdonf/ &uf&Snf txm;cHonf/ rkefYqDaMumfraumif;vkdYuawmh
a0zefa&;utoifh/
]][kdaumifr ... ukd,fhajrqDajrvTmuxGufo,fh toD;tESHuay;omukd
tvSLtwef; &ufa&mrSayghat ... omrS aemufESpf ajrqDwufawmhraygh ...
nnf;rkefYuav; *Hknif;'kd;avmufeJY ajrqGHYrSm raMumufbl;vm;}}
onfvkd ajymifBuD;csumuJh&JUwwfMuao;\/ qGrf;BuD;avmif;onfh
awmif;BuD;ukd xrf;&aom ausmif;om;rsm;rSmvnf; *kwfukdwkd0ifum ycHk;
pkwfrwwf xrf;,l&onf/ bk&m;yGJNyD;onfhwkdif wpf&GmvHk; rkefYqDaMumfeHYawG
vIdifaeavawmhonf/
]]rjrwifES,f ... onfacwfBuD;xJ em;&GuftkyfrkefYqDaMumf pm;&zkdYrajymeJY
rjrifzl;omawmif Mumygayghawmf ... aumufnif;aps;uwuf qDaps;uBuD;eJY
o[maMumifhrkdY aumufnif;wpfjynf qefwpfjynf jzpfukefMuNyDawmhf ...
qefMurf;rIefYqwla&mvkdufawmh qDukefoufomoawmhf ... qefrIefYrsm;awmh
rkefYrmoawmf}}
]]aMomf}}
uRefrwkdY&GmwGif bk&m;yGJausmif;yGJr[kwfbJ rkefYaMumfonfhtcg &Sdygao;
onf/ ESpfpOf waygif;vqef; oHk;&ufaeYa&mufwkdif; ykef;rMunfewf
wifMujcif;yifjzpf\/ ykef;rMunfewfonf awmifolrsm;\ vufpGJewf[kyif
qkdMuonf/
ukd,fhajrukd,fh,mrStp
wpfe,fvHk;
rkd;awmfa&awmf
rSefygapaMumif;? pyg;qefa& txGufwkd;yGm;ygapaMumif;? tyifxef;vHk;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

283

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

Oykwfavmuf&Sd&ygapaMumif; trsdK;rsdK; qkawGawmif;wwfMuonfh "avh


jzpfonf/ uRefrwkdY&GmwGif waygif;vqef; ESpf&ufaeYa&mufonfESifh
wpf&GmvHk; rD;ckd;awG axmif;axmif;xum anmfeHYawG vIdifaeawmh\/
]]ykef;rMunfqdkom ykef;rBuD;ukdajymom ... olu bDvl;r ...
ykef;ae&omav ... a&S;u 0#fwHkY0#fvSnfh&SdcJhvkdY orifarG;&if; usm;pm;&if;
qdkovkd olYuav;ukd,fpm; ... ukd,fhuav; oljyefpm;eJY oHo&mvnfae
Mu&mu ... wkdYbk&m;&SifvufxufusawmhrS bk&m;ucRwfom ... bk&m;u
cRwfawmhrS bDvl;ru aomwyefjzpfoGm;om ... tJonfusrS vlrdef;ru
olawmfaumif;jzpfoGm;o,fh bDvl;rukd aeYwkdif; tpmoGm;oGm;auR;o,f ...
auR;awmh bDvl;ruvnf; vlrdef;rukd v,f,mpyg; aumif;ygapaMumif;
qkawmif;arwm ykdYo,fayghat ... omeJY tdrfeD;em;csif;awGuvnf;
onfowif;Mum;NyD; bDvl;rukd ylaZmfyoMuo,f ... wpfa,mufup
wpf&mqkdovkd ylaZmfMu&mu wpfe,fvHk; ukd;uG,fMuo,fh ykef;rMunfewfqkd
jzpfoGm;omyJ}}
tarajymjycJhzl;aom ykef;rMunfewftaMumif;jzpfonf/ uRefrwkdY
i,fi,fu ykef;rMunfewf wifonfhaeYqkdvQif tdrfwGif rql&? ryl&?
uav;awG
rikdap&yg/
ykef;rMunfr
vefYrSmpkd;
jzpfonf/
ykef;rMunfbDvl;ru vlukd vefYowJhav/ nOD;uwnf;u jrpfqdyfaomifjyif
qif;um oJusKH;xm;&onf/ oefYoefY&Sif;&Sif; oJjzLjzLazG;azG;uav;ukd
vuf0ylwkdufNyD; avSum;&if;rSm yHkxm;&onf/ na&mufvQif ykef;rMunfru
wdwfwdwfuav; vm0yfonfqkd\/ ykef;rMunfr 0yfonfhtcsdefwGif tdrfrSm
pum;awmif
us,fus,frajym&yg/
qefrzGyf&?
armif;raxmif;&?

jrefrmusL;ypfzkd&rf

284

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdYuav;awG qlqlylyl bmrSrvkyf&[k wm;jrpfxm;wwfMuonf/


ykef;rMunfr MumMum0yfav aumif;av[k t,l&SdcJhMuonfukd;/
reufvif;vQif uRefrwkdYwpfawG avSum;&if;uoJyHkukd ajy;Munhf
&onf/ ykef;rMunfru a&Tacs;? aiGacs; ,kdcswwfonfqkdvkdYyJjzpf\/
ykef;rMunfwifonfhtcg rkefYjzLrkefYeD ESpfrsdK;wif&onf/ rkefYeDu rkefYqDaMumf?
rkefYjzLu xef;vsufrygonfh aumufnif;tjzLaMumfjzpfonf/ rkefYjzLom;ukd
EGm;kyf? xGefwHk;? xrf;ykd;? xGefjcpf? ajryJawmifh pojzifh ukd,fvkd&m
tkyfuav;rsm;vkyfum aMumfwwfMuao;\/ uRefrwkdYu ausmif;om;rkdY
vG,ftdwf? Avmpmtkyf? cJwH pojzifh vkyfum xnfhaMumfMuonf/
if;rkefYrsm;ukd uawmajrzsif;tkd;uav;xJwGif xnfhum tkd;EIwfcrf;ukd
eHYomjzL? u&ruf? aomifeHBuD; uwkd;tarT;eHYomrsm; yufzsef;NyD; a'gecuf?
pmuav;yef;pojzifh awmyef;uav;rsm; xkd;pkdufum ylaZmf&ygonf/
]]ykef;rMunf &Sifr EkdYysOf;ukd;awmifus}}
]]wkdYvSnf;OD;u a&TyifaiGyif}}
]]rxGufoifhvm; xGufoifhvm;a[h}}
]]xGufoifhayh xGufoifhayh}}
vSnf;OD;wGif ajryJyif? yJyifrsm; xkd;pkdufum vSnf;ay:wGif rkefYjzLrkefYeD
ajrtkd;uav; wifxm;wwfMuonf/ ewfyGJcsumeD; uRefrwdkYuav;rsm;
onfvkd0kdif;qkdMuvQif vlBuD;awGu oabmusvkdYrqHk;/ zsmBuD;cif;NyD; rkefYyGJ
csauR;vkdufvQif wpf&GmvHk; &Sd&SdorQ uav;rsm;u rkefYawGukd tvkt,uf
pm;MuaomufMuonf/ wpfESpfwpfcg onfvkdykef;rMunfewfukd ylaZmfvkduf&

jrefrmusL;ypfzkd&rf

285

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rS awmifolrsm; aeomxkdifom &SdoGm;wwfMuovm; rajymwwfyg/ ,ck


acwfwGifvnf; tdrfwkdif;aphr[kwfawmifrS tvkyftcif;BuD;aom awmifol
BuD;awGuawmh ykef;rMunfewfukd wifqJ? yoMuqJ? qkawGawmif;aeMuqJ
yifjzpf\/ awmifolr[kwfbJ NrdKUa&mufaeaom taronfyif ESpfpOfESpfwkdif;
ta0;a&mufykef;rMunfewf wifavh&Sdonf/ tckawmh touft&G,fvnf;
BuD;NyDrkdY tar rvkyfEkdifawmhyg/ ykef;rMunfrkefYuav;awGukd uRefr
vGrf;onf/
]]wkdYwkef;ursm; &GmrSm bk&m;yGJ&Sd&Sd bkef;BuD;ysH&Sd&Sd awmif&yfajrmuf&yf
NydKif&omtarm ... awmif&yfuae ajrmuf&yf tdrfaxmifvmuso,fholu
tJonf&ufus&if
awmif&yfjyefomyJ
...
ajrmuf&yfuvluvnf;
ukd,fh&yfukd,fjyefvmomyJ ... olY&yf ukd,fh&yf ,drf;awGwkdufMu jyZmwfawG
wkdufMu ... vifr,m;csif;awmif raygufMum;ap&bl;? nnrS Budwfwkduf
Muom ... nwkdifus&if pmoifausmif;aemufu &GmomanmifyifBuD;eJY
&Sifr,f0DjcHeJY BudK;wef;xm;om ... b,folY b,folrS rusL;&bl; ...
ckd;em;raxmif&bl; ... yGJcif;a&mufrS ur,fhZmwf bGm;ceJ awGY&om}}
rkefYqDaMumfuae bk&m;yGJawGqDokdY pum;a&mufoGm;Mujyefonf/
tarwkdYacwfwkef;uqkdaomfvn;f
uRefrwkdYvufxuftxd
odrSDvkduf
ygao;onf/
]]wpfESpfom;[mrsm;at uefawmhyg&JU tD;yHkxJ BudK;wef;ESpfNyD;
uif;apmifhom ... tck r,fvSodef;wkdYtpfukd ukdpHnGefYBuD;av ... olY &nf;pm;
awmif&yfol &SifzGm;opfqD oGm;vlysKdvSnfhom ... vl&dyfjrifawmh [kdu
BudK;wef;BuD; qGJqefYvkdufomrsm; ESmacgif;0eJY wnfhwnfh0ifwkd;omyJ ...
olwkdY&yfu ,drf;wkdufomawG vmacsmif;omrSwfvkdY}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

286

cifcifxl;
taru ajymvnf;ajym
tm;usrcH qkdjyefavonf/

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;


&,fvnf;&,fonf/

t&D;at;ruvnf;

]]tJo[mu bm[kwfao;wkef; ... yGJa&SmifwkdYtjzpfurS wu,fh


[kd;av;wausmf ... olY r,m; &Sifa&Toef;eJYu nm;vkdYrS uav;awmif
r&ao;bl; ... a&Toef;&JUrat &SifpHaru awmif&yfolukd;awmfh ...
bk&m;yGJ,drf;awG wkdufaeMuNyDqkdawmh olYi,fpdwfu raeEkdifawmhbl;&,f
awmif&yfjyefr,fvkyfawmh orufvkyfolu tarvnf; awmif&yfol
r[kwfawmhygbl;Asm ajrmuf&yfol jzpfaeygNyD ukd,fhbmomaea&mhayghqkdawmh
rpHaru awmif&yfrul;&vkdY rsuf&nfuav; wprf;prf;eJYayghawmf}}
ukd&ifyGJa&SmifESifh
rra&Toef;wkdYtaMumif;ukd
uRefr
odrDvkduf
ygao;onf/ onfwkef;u t&yfNydKif,drf;awG tvGefacwfpm;cJhzl;aom
tcsdefjzpfygonf/
]]ratu wacGacGeJYaeawmh a&Toef;u ukdif; tar ikdraeeJYawmh ...
usKyfygvkdufr,fqkdNyD;
om;trdESpfa,muf
yGJa&SmifawmxJoGm;wkef;
txkyftykd;awGeJY awmif&yfa&TUoGm;Muua&mawmfh ... yGJa&Smifjyefvmawmh
awmfhtpfr rvSpdefu oGm;acsmufwGef;omav ... yGJa&Smif&,f eifawmh
r,m;tEkdifcH&NyD igawmh t&yfcsif;NydKifom rEkdifomEkdifomxm; eifhukd
rIdcsdK;rQpfcsdK; vkyfoGm;om rcHcsifbl;a[h bma[heJY vkyfawmh ...
rjrwifuvnf; ... yGJa&Smifu &dwfvmo,fh jrufxHk;BuD; aumufxrf;o,fhNyD;
awmif&yfajy;ygava&mawmf}}
pum;ajym&if;jzifh
t&D;at;ru
tmajcmufvm[efwlonf/
tem;wGifcsxm;aom 'efzvm;BuD;xJu ajymif;zl;zufvdyfBuD;ukd *ufpfrD;jcpf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

287

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jzifhjcpfum rD;ndonf/ okdYaomf


jzpfaevkdufonfrSm tMumBuD;/

rD;jcpfu

wcsufcsufESifh

jcpfr&

]]nnf;wkdYwpf&GmvHk;u rD;jcpfawG onfvkdcsnf;yJ ... rD;jcpfawmhr,f


qkd&if b,fawmhrSr&bl; ... wuwnf; Zmwfvrf;aumif;wkef;rS
aomufujrif;r}}
q&mawmfa&SUrSm&,fvkdY a&SmifaeMuonfr[kwf/ orD;a,mufrvnf;
jzpf? i,foli,fcsif;vnf; jzpfonfrkdY ajymremqkdremawGyJjzpf\/
t&D;at;ruvnf; olYukd,fol0efcHonf/ *ufrppfvkdY xifyg&JUawmf [kvnf;
qkdygao;onf/
]]ajymyghr,fawmf awmfuvnf; ... rD;jcpfawGu *ifh*Japs;wpfywf
a&mufrS *ufppfxnfh&om t&ifaps;ywfu rxnfhvkdufrdvkdY a[h ukd&if ...
ukd&if}}
cyfvSrf;vSrf;wGif ayoD;ypfaeaom ukd&ifukd t&D;at;ru vSrf;ac:
vkdufonf/ ukd&ifukd aq;vdyfwkdvSrf;ay;vkdufawmh ukd&ifuvnf;
tvkdufwodyif rD;zkdxJu xif;rD;pESifh rD;0ifnday;vkdufonf/ ta&;xJwGif
aq;vdyfuav; wpfzGmESpfzGmIduf&if; t&D;at;ru oD;aeao;\/
]]t[Gwf ... t[Gwf yGJa&Smifu jrufxHk;BuD;ukd rpHarhom; tBuD;aumif
awmf b,folwJh}}
]]uRJokd;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

288

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

t&D;at;ru arhavsmhaeojzifh pOf;pm;aewkef; q&mawmfu Mum;0if


axmufay;onf/ aus;vufae awmolawmifom;rsm;Mum;wGif q&mawmf
awGvnf; onfvkdpum;0kdif;rsdK; BuHKavhBuHKx&SdaeMuNyD/
]]tJ ... [kwfo,f uRJokd; ... tJonfuRJokd; tdrfaygufudk jrufxHk;BuD;
bkef;ceJypfcso,fhNyD; a[h a&Toef; igwpfaeukef awmxJjrufoGm;&dwfom
tdrfu EGm;ESpfaumifauR;zkdY[Jh tck ightdrfu EGm;ESpfaumifu xrif;pm;ae
Muo,f onfjrufxHk;BuD; eifwkdYom pm;vkdufMuawmh ightdrfvnf; jyefrvm
MueJYawmh qkdNyD; ajrmuf&yfjyefcJha&mawmhf}}
t&D;at;ru aq;vdyfukd ESpfzGmoHk;zGmqufzGmcsvkdufjyefonf/ 'gukdyif
taru pdwf&SnfyHkr&/
]]'geJY rpHarwkdYu jyefvkdufua&mvm;}}
]]jyefaeygvdrfh tm;BuD;BuD; uRJokd;uvnf; ay;prf; jrufxHk; ightdrfu
EGm;awG pm;&omaygh qkdo,fhNyD; wpfcgwnf; "m;pufwif &dwfypfvkdufomyJ/
'geJY bk&m;yGJa&mufua&m xm;ygawmhawmf a&mufawmh usKyfwkdYajrmuf&yfu
tysdKBuD;,drf;xGufo,f ... tck at;cifwkdY rdNyHK;wkdY rdxkdufwkdY tzGJYawGaygh
awmf ... aumifrawG tysdKBuD;,drf;vnf;xGufNyD;a&m wuwnf; pGHoGm;vkduf
Muom wpfa,mufNyD;wpfa,muf ... ,drf;zl;pmawGayghawmf}}
,drf;wkdufMu&if;
orD;&nf;pm;jzpfum
tdrfaxmifusukefMujcif;
jzpfojzifh ,drf;zl;pm[kqkdjcif; jzpfygonf/ uRefrwkdY&GmwGif orD;&nf;pm;pm
vkdufay;wmrsdK; pum;vkdufajymwmrsdK; orD;&nf;pm;csdef;awGYwmrsdK;ukd tvkyf
wpfckvkd wuefwu rvkyfEkdiftm;Muyg/ awmxJajryJtwl qGwfMu&if;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

289

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tvSLyGJr*FvmyGJwGif
twlvkyfMuukdifMu&if;
bk&m;yGJausmif;yGJrsm;wGif
,drf;wkdufZmwfwkdufMu&if; oHa,mZfNidwG,fMu&onfcsnf;jzpf\/
]]awmif&yfu tJonfhESpfu bm,drf;ygvdrfh ukd,fawmf}}
t&D;at;ru
oGm;rdao;\/

q&mawmfukd

vSrf;ar;vkdufawmh

uRefr

&,fcsif

]]oli,fawmf,drf;av eifuvnf; arhwwfvkdufom}}


]]wifyghbk&m; wifygh ... [kwfyg&JU wynhfawmfu ukd,fawmfavmuf
awmif rrSwfrdbl; [m;[m;? [kwfo,f [kwfo,f awmif&yfu
oli,fawmfav;awG xGufvmawmh usKyfwkdYt&yfu tysdKBuD;,drf;eJY
zrf;tkyfom awmif&yfu tzGJYawGvnf; bk&m;ukef;a&mufvma&m yGJa&Smifu
bmrajym nmrajymeJY rkdufcGufqGJvko,fhNyD; a[h a&Toef; iwkdYt&yfu
tysdKBuD;awGaygo,f eifhvkd oli,fawmfkyf igtzufrvkyfbl;a[h
bk&m;yGJNyD;&if eifeJY igeJY uGmr,f bmr,feJY pdefac:ua&mawmfh}}
t&D;at;ru aq;xyfzGmjyef\/ pum;ajymaewkef; olYaq;vdyf
rD;aooGm;rSmukdvnf; pkd;&ao;onf r[kwfvm;/ uRefrrsufpdxJrSmawmh
i,fpOfu tnmaus;vufbk&m;yGJuav;ukd jrifa,mifvmrdygonf/
]]bk&m;yGJu t&yfNydKifvnf;jzpf vlawGuvnf; rl;aeMuawmh
aoG;w<u<ueJYaygh[m ... ab;uvnf; yGJa&Smifukd 0kdif;ajrmufay;Muom[ ...
wuwnf; bk&m;yGJqGrf;awmfBuD;vSnfhMuawmh awmif&yfutzGJY vmr,fh
vrf;ukd yGJa&Smifu uefoif;dk;ESpfbuf ajcuefo,fhNyD; uefYvefYBuD; ypfvSJ
aeawmhom a&Toef;vmxlrS xr,fayghav ... omeJY onfwkef;u &GmvlBuD;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

290

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukdbwkwfu ukdif; ukd,fh&yfukd,fh&Gm aysmfapysufap t&yfNydKifMuom


yGJrysufapMueJY[Jh qkdo,fhNyD; &Sifa&Toef;ukd oGm;txl ckdif;ua&mav}}
t&D;at;rukd pdwfr&Snfojzihf q&mawmfu Mum;0ifajymjcif;jzpf\/
uRefrrSm touf&Spfq,ft&G,f bkef;BuD;tkdBuD;ESifh toufckepfq,ft&G,f
uyd,BuD; t&D;at;rwdkY wl0&D;ukdMunfh&if; pdwfxJwGif &Gmpdwf&yfpdwfrsm;
pD;0ifvmawmh\/ taruawmh wpfcgu Zmwfvrf;ukd pdwf0ifpm;yHkay:\/
]]&Sifa&Toef;u xlovm;}}
taru ykdpdwfr&SnfjzpfaeyHk&onf/ &GmtaMumif; &yftaMumif;rkdY
pdwfaZmawG oefaevkdufyHkrsm;/ onfwpfcgawmh t&D;at;ru olY
ZmwfaMumif;ukd ol wm0efjyef,lonf/
]]xlo,f? xlayod bk&m;yGJ qGrf;BuD;avmif;NyD;awmh awmif&yfjyefomyJ
... olYt&Suf cGJ&yghrvm; qkdo,fhNyD; vifr,m; jyefraygif;bl; ...
raygif;awmh b,folu aygif;ay;o,frSwfwHk;? a,mufzawmfuRJokd;uawmhf}}
]]uRJokd;u}}
]][kwfo,fav uRJokd;tdrfrSm rpHarom;trdBuD; aomifwifaeawmh
olu auR;arG;xm;&omukd;awmfh ... uRJokd;u yGJa&SmifqD oGm;awmif;yef&om
jyefac:zkdY ... yGJa&Smifu usKyftdrfu EGm;ESpfaumifzkdY jrufwpfxHk;&dwfNyD;
wufcJh&r,fqkdawmh
uRJokd;uyJ
jrufwpfxHk;&dwfNyD;
rateJYESrukd
jyeftyfvkdufomyJawmf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

291

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

onfvkdZmwfvrf;uav;awGu uRefrwkdY&GmrSm tNrJ&Sdaewwfonf/


jzpfwkef;jzpf? ysufwkef;ysufNyD; bmtmCmw tBudwftcJrQ usefraewwf/
usefaewwfonfrSm onfvkdZmwfvrf;yrmuav;rsm;omjzpf\/
]]yGJa&SmifwkdY a&Toef;wkdYuawmfao;o,f ... wcsdKUrsm;qkd uGJawmif
uGJMuom/ eifwkdY rSwfrdOD;rvm;awmh rodbl;/ ukday:wkdY rwifaomif;wkdYu
awmh wu,fuGJoGm;Muom[}}
q&mawmfu
Zmwfvrf;wpfyk'f
pjyefonf/
uRefruawmh
rrmrusef;jzpfaeonfhMum;u a&S;a[mif;aESmif;jzpfrsm;ukd jyefajymjyEkdifaom
q&mawmfukdMunfhum 0rf;omaerd\/
uRefrwkdY&Gm&Sd
bkef;BuD;ausmif;av;ausmif;pvHk;rS
ausmif;xkdif
q&mawmfrsm;tm;vHk;
ukd,f&Gmbkef;BuD;rsm;jzpfovkd
i,fjzLrsm;csnf;
jzpfaewmukd &Gmu *kPf,lonf/ i,fjzLqkdonfrSm ukd&ifuav; b0
uwnf;u jrifhjrwfaomouFef;ukd rcRwfpwrf;0wfum &[ef;b0jzifhom
omoemhabmifwGif wpfoufywfvHk; arGYavsmfMuolrsm;ukd qkdvkdygonf/
]]iwkdY OD;yif;b0wkef;u a[monfa&TapwD b,fvkdxD;wifrSef;
rodbl;/ wpfcgvmvnf; xD;wif? wpfa,mufvmvnf; xD;wifeJY vlawGu
bk&m;yGJ ausmif;yGJavmuf vkyfcsifaeMuom/ vkyfcsifMuqkd ajrBuD;u
a&ToD;o,fhacwfukd;[/ tJom b,fESpfwkef;u xD;wifrSef;awmif
rrSwfrdawmhaygif[m xD;wifyGJrSm ukday:wkdY uGJMuomyJ/ t&yfNydKifrsm;
w,faMumufp&maumif;/ 'gayod aAsmoHpnfoHuawmh rpJcJhbl;ayghav}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

292

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

q&mawmfu olYw&m;bufukd olqGJ,laomfvnf; tarESifht&D;at;rwkdY


uawmh bkd;ay:wkdYvifr,m; uGJonfhbuf a&mufoGm;onf/
]]bkd;ay:wkdYu om;orD;&vkdufao;o,fxifo,faemf at;r}}
]]&o,fav? &vkdY awmfuvnf; tck ESJrIwf&Gmu BuD;wifrwkdYtqufxJ
a&mufoGm;omaum}}
]]tif; tif; [kwfom;yJ}}
uRefrwkdYrarG;cif
ESpfaygif;oHk;q,fausmf
av;q,favmufu
ukd,fh&Gmol&Gmom;rsm;\ twKywdukd ca&aphwGif;us vkdufEkdifMuaom
tnmolBuD;rsm;ygay/ jrifvG,fum aysmufvG,fum awGYvG,fum
arhvG,fum rxm;MubJ oHa,mZfjzifhEG,faom aus;vufawmol
awmifom;rsm;\ arwmw&m; qufxHk;rsm;jzpf\/ pum;pukd jzwfNyD;
uRefrwkdY q&mawmfukd uefawmhvkdufMuonf/
]]t&D;at;r r&rf;csdKoD;awG rSnfhNyDvm;}}
uRefruar;awmh t&D;at;ru ausmif;ay:okdYwufNyD; jynfawmif;BuD;
ESifh r&rf;csdKoD;awG ,lvmonf/ t&D;at;ru ESajrmwwfolqkdaomfvnf;
q&mawmfha&SUrSmqkdawmh &ufa&mjyjcif; jzpfonf/
]]om vufOD;oD;awGyJ odyfrrSnfhMuao;bl;/ nnf;wkdYjyefcsdefus&if
tawmfrSnfhrSmyJ/ &Gmjyefvufaqmif ay;&omayghat}}
q&mawmfukd 0wfjznfh? r&rf;csdKoD;awG vufwpfqkyfEdIuf,lNyD; uRefrwkdY
&GmxJjyefcJhMuygonf/ ausmif;ay:ukdawmif rwufcJh&yg/ ausmif;atmufu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

293

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

a&S;NydKifavSBuD; ]ajyodrf;}ukdawmh uRefrMunfhcJhao;onf/ ausmif;wpfausmif;


avSwpfpif;/ &Gmuav;ukd,fwkdifu avS&Gmuav;r[kwfvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

294

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(19)
bkef;BuD;ausmif;u tjyefrSmawmh a&TapwDbk&m;0if;ukd jzwfNyD;
tazwkdYjcH0kdif;&mBuD;xJ 0ifcJhMuygonf/ vlraeaom jcH0kdif;BuD;rkdY csHKEG,f
ydwfaygif;awG awmxvkdYaeonf/ jcH0if;tjynfh refusnf;yifBuD;awGuawmh
rkd;okdYwac: arQmfvsuf&Sd\/ onftyifBuD;awGukd a&mif;pm;vQifyif wpfyifukd
av;ig;&Spfaxmifavmuf &aeNyD[k taru aps;wGufBunfhvkdufygao;onf/
]refusnf;wpfyif orD;wpfa,muf} tqkd&Sdonf r[kwfvm;/ okdYaomf
onftyifBuD;awGukd uRefrwkdY a&mif;pm;&onfr&Sdyg/ &Gmu aqGrsdK;
tvSL&Sdwkdif; refusnf;wpfyifpm xif;tvSLukokdvf0ifvkdufMuonfom/
uRefrwkdY&GmwGif tvSLwpfvSL oHk;zkdYpGJzkdY xif;avmifpmtwGuf onfvkd
opfyifBuD;wpfyifpm ukefygonf/ tvSLrwkdifrD wpfvavmufuwnf;u

jrefrmusL;ypfzkd&rf

295

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

opfyifckwfvSJMu? jzwfMu? awmufMu? vSef;Mu? cGJMu?


vkyfMu&onf/ refusnf;om;u rD;tm;ykdaumif;onf qkdygonf/

pdwfMu

]]a[m[kdbufucsdKifhBuD;u avSawGvGef;wifo,fh vGef;usif;a[mif;BuD;


ayghawmf}}
tazhjcH0kdif;awmifbufwGif&Sdaom vGef;usif;ae&ma[mif;BuD;qD uRefr
wkdY pdwfa&mufoGm;Mujyefygonf/ i,fpfu uRefr &Gmjyefa&mufwkdif;
onfae&mrSm avSawG wpfpif;r[kwfwpfpif; vGef;wifxm;wwfMuygonf/
onfbufe,fwpfkd;rSmawmh uRefrwkdY&Gmu avS? armfawmfBuD;awG
trsm;qHk;pD;cJhMuzl;ol rsm;ygonf/ avSpD;onf qkdonfrSm avSay:
xkdifpD;wmrsdK; r[kwfyg/ avSBuD;rsm;ESifh tpkeftqef jrpfkd;wpfavQmuf
vkyfukdifpm;aomufjcif;ukd avSpD;onf[k ac:Mujcif;jzpfygonf/ a&S;tcg
uwnf;u tnmqefavSBuD; oHk;av;pif;&SdcJhzl;aom uRefrwkdY&Gmukd avS&Gm?
olaX;ol<u,f aygwJh&Gm[k teD;0ef;usifu &GmawGu todtrSwf
jyKxm;Muonf/ uRefr i,fpfawmifaus; uav;b0wkef;u jrpfkd;ukd
arQmfMunfh&if; taz ygygoGm;wwfonfh tnmqefavSBuD;ukd vGrf;cJh&zl;
ygonf/ tazhukd uRefr tapmqHk;rSwfrdcJhonfrSmvnf; &Gmukd avSBuD;qkduf
onfhtcg acgif;aygif;jzLBuD;ESifh ukef;abmifay:u qif;vmwwfonfh
kyfyHkvTmukdyJ jzpfonf/ tazhavSBuD; wpfacgufjyefvmwkdif; tdrftwGuf
qeftdwfawG? ig;yd? ig;ajcmufawG? uRefrwkdYarmifESrwpfawGtwGuf
upm;p&muav;awG ygvmwwfygonf/ tazhavSBuD; wpfacguf
xGufoGm;vQif wpfvwefonf ESpfvwefonf Mumwwfonf/ wpfcgwpf&H
av;ig;ajcmufvtxd MumwwfwmrsdK;vnf; &Sdygonf/ tazhavSBuD;
jyefrvmwmMumvQif tazhukd uRefrarhoGm;wwfygonf/ cyfpdrf;pdrf;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

296

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jzpfoGm;aom uRefrukd ayGYcsD&if; ]orD;} [k wkefwkef,if,ifBuD;


ac:vkdufoHMum;rS tazh&ifaiGYu arwma&vsfawG pD;qif;vmovkd
cHpm;&NyD; tazhukd uRefr rSwfrdoGm;wwfygonf/ tckawmh uRefr arQmfp&m
vGrf;p&m tazvnf; r&Sdawmh/ tazh&JU tnmqefavSBuD;vnf; r&Sdawmh/
]]wkdYwpfawG avSBuD;eJY e0vD vkdufwifwkef;u qefwpftdwfrS
ig;usyf&,f? atmufjynfatmuf&Gmqkd bkduav;zsmyHkbuftxd a&mufo,f/
ig;ydqm;jym;awG? ig;ajcmufawG avSBuD;eJY qefYoavmufwifomyJ ...
wpfvrf;vHk; [kdqdyfurf;uyf onfqdyfurf;uyf a&mif;csvmMuom
jynfem;u vufyHvSa&muf&if rD;aoG;wifo,f ... a&eHacsmif; acsmufus&if
a&eHacs;yHk;awG wifo,f? tJom txuf Aef;armf-uomtxd
awmufavQmuf a&mif;csoGm;vkdufom atmufukefawG ajymifomyJ ...
txufu
bmjyefwifovJqkd&if
ausmufajrmif;
EG,fNidrf;bufu
pfYtkd;pfYcGufawG onfvkdavSjyefpkefNyD; wpfjrpfkd;vHk; a&mif;omyJ ...
wcsdKU&GmawGqkd jrpfxJ wkdYavSay:u pfYtkd;awG ajymifajymifvufvufeJY
vSrf;jrifvkduf&if urf;uyfzkdY t0wf&rf;ac:om ... a&mif;vkdY0,fvkdYuvnf;
aumif;csufawmhf}}
taru olpdwful;&vQif &ovkd olYb0xJu taMumif;awGukd
vGrf;vGrf;qGwfqGwf ajymjywwfygonf/ tar\ ]avSolBuD;uawmf} b0
jzwfoef;rIrsm;ukd pmwpfapmifaywpfzGJYa&;NyD; rSwfwrf;wifrS jynfhpHk
ygvdrfhrnf/ tnmaus;vuf awmolBuD;wpfa,muf\ a&S;a[mif;aESmif;jzpf
b0xkdxkd Zmwfvrf;rsm;/
wpfqufwnf;qkdovkdyif
uRefrwkdY&GmawGbufu
avSNydKifyGJawG
taMumif;qD pum;a&mufoGm;Mujyefonf/ avSNydKifyGJawG tBuD;tus,f

jrefrmusL;ypfzkd&rf

297

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wpfNcdrf;Ncdrf;
usif;ycJhMuonfhacwfukd
uRefr
rrDvkdufaomfvnf;
uRefrwkdYe,f jrpfdk;wef;&Gmuav;rsm;wGif usif;ycJhMuaom avSyGJawGukdawmh
uRefr odvkdufjrifvkduf&zl;ygonf/ a&S;u ajrmifbk&m;yGJ? ausmuf&pfbk&m;yGJ?
aygufacsmif;&Gm azmifawmfOD;bk&m;yGJrsm;onf ESpfpf 0gacgif? awmfovif;v
awGrSm avSNydKifyGJrsm; usif;yavh&Sdonf/ {&m0wDjrpfBuD;xJwGif a&awG
jynfhvQHaeaomaMumifh [kd&Gm onf&Gmu bk&m;yGJawmfvmavSawGuvnf;
bk&m;yGJawmfurf;rSm avSawG tNrD;quf acgif;quf/ avSawGrsm;vGef;ojzifh
avStm;vHk;
urf;ukduyfzkdY
cufojzifh
avSwpfpif;ESifhwpfpif;Mum;
acgif;xkd;um Muufawmifpkduf qkdufxm;&ygonf/ bk&m;yGJawmfurf;pyfrSm
a&jyifrjrif&bJ avSjyifBuD;yif jzpfvkdYaewwfonf/ jrpfBuD;xJrSmvnf;
bk&m;yGJvmavSrsm;ESifh yGJawmfjyefavSrsm; wpfpif;ukdwpfpif; atmfMu [pfMu?
usDp,fMuESifh aysmfp&maumif;vS\/ yGJawmfjyefavSawGay:rSm yGJaps;wef;u
0,fvmcJhMuaom tnmaus;vuf toHk;taqmifypnf;awGu tjynfh/
awmif;yvHk; qefaum qefcgawG? zsmvdyfBuD;awG? pfYtkd; pfYcGufawG?
aumfawGawmifhaeaom apmifvdyfBuD;awG? ,yfawmifZmwm jcif;uav;
awGrStp uav;upm;p&m zkd;0kyf? ypfwkdif;axmifkyf? ZD;uGufkyfuav;awG
txd bkpkck/ wpfcsdefu {&m0wDjrpfBuD;xJ jrefrmwkdY qifETJcJhMuaom
tnmbk&m;yGJ Icif;uav;ukd uRefr vGrf;vkdufrdyg\/
]]wkdYe,fawGrSm avSyGJawG acwfxwkef;u wpf&Gmukd avSwpfpif;awmh
tzsif;qHk; &SdMuomaumath? vlawGrajymeJY &Gmu bkef;BuD;awGukdu r&om
avSavmufckwfcsifaeMuom ... avSNydKifyGJawG qkdomuvnf; 'def;armif;
'def;csrf;ukdath? avSNydKifyGJo,fha[hqkdvkdYuawmh vlawGu avmif;csifpm;csif
aeMuomrsm; aoG;<uaeMuom&,f ... a,mufsm;awGrajymeJY iwkdYrdef;rawG
uvnf; avmif;MuomyJ ... t&ufzkd; Muufzkd; vifay;&rSm ESajrmo,fh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

298

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rdef;ru onfae&mus oluukd xkwfay;csifaeom? awmfh awmfyvm;


,lOD;rvm;eJYukdaeom}}
onfvkd tavmif;tpm; &ufpufvGef;aomaMumifhvnf; avSyGJawGukd
ydwfypfvkduf&jcif;[k qkdygonf/ aiGcsif;xyf? ypnf;csif;xyf? tdrfcsif;xyf
avmif;MukHru tdrfarG;wd&pmefcsif;xyf? rdef;rcsif;yif xyfavmif;cJhMu
onf/
onfhxufaoG;<uvmvQifawmh
&SdorQpnf;pdrf
yHkatmum
ckefqif;avmif;Muygao;onf/ pD;yGm;ysuf? b0ysufum vlvHk;rvS
jzpfMu&onfholawGawmif &SdcJhzl;onf[k qkdygonf/ tar ajymjycJhzl;aom
avSyGJrsm;\
avmif;upm;om;aumif
]bkd;rm'if}
BuD;taMumif;ukd
a&TtjrKawr*Zif;wGif ]tcsdefrSwfem&D} qkdaom 0wKwkdwpfyk'f uRefr
a&;cJhygonf/
xkdacwfxkdtcgukd odrDvkdufolwkdif; &GmtoD;oD;u NydKifavSBuD;awG
taMumif; ajymjyEkdifMuonfrSmvnf; avSNydKifyGJrsm;\ t&Sdeft0g BuD;rm;cJhrIyJ
jzpfonf/ b,f&Gmu b,favSqkdwmukd ESpfaygif;av;q,fausmfonftxd
'kd;ceJ a'gufceJ ajymEkdifMuonfh jrif;jcHe,fol e,fom;BuD;rsm;ygay/
]]iwkdY qrdwfcHke,fu e*g;ayguf&Gmu avS ]odrf;BuD;} qkdom
emrnfausmfyJ/ tpfrwkdY uRef;xJ&GmawGuawmh yGJwufavSBuD;awG trsm;BuD;
&Sdo,f/ rD;avmifuRef;&Gmu rSefusm;eJY ajyausmf? ausmufzl;&Gmu usm;BuD;?
&wemaiGrkd;? ajrawmf&Gmu ajyat;? aemuf wkdY&Gmu ajycspfBuD;uvnf;
yGJwufavSBuD;yJ/ qrdwfcHku rD;um; ... ig tukefavmif;zl;o,fhavScsnf;yJ}}
]]tar Ekdifzl;ovm;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

299

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]Ekdifzl;omayghawmf ... ausmuf&pfbk&m;yGJr,f odrf;BuD;eJY ewfTef;&Gmu


ajyGefYeJY NydKifMuom? igu bm&,fr[kwfbl;ath ... ukd,fhe,fu
odrf;BuD;bufuavmif;om EkdifomyJ}}
]]b,favmufEkdifwmvJ tar&JU}}
]]ESpf&mavmif;om ESpf&mEkdifomaygh ... 'kdifoGm;tyf&if olwkdYu
'kdifaMu;jzwf,lomaumath?
ukd,fhoabmeJYukd,f
ESpfOD;oabmwl
avmif;awmh wnhfavmif; wnfh&ayghat}}
uRefrtar awmolkd;dk;BuD;awmif avStavmif;tpm;eJY rvGwfcJh
ygvm;/ uRefruawmh avStavmif;tpm;acwfukd rrDvkdufaomfvnf;
bk&m;yGJawmf avSNydKifyGJuav;ukdawmh MunfhcJhzl;ygao;onf/ vif;uGif;oH
w>crf;>crf;? avSawmfom;wkdY\ ]a[vm;As armifwkdY ... 0g;vm;As armifwkdY}
avSawmfoH oDcsif;rsm;ESifh tvSjyNydKifyGJuav;ukdyif vlawG wtm;wkd;acGY
MunfhcJh&ygonf/ [kdwkef;uawmh avSNydKifyGJBuD;awGukd ig;&ufajcmuf&uf
{&m0wDjrpfkd; usdK;usrwwf urf;vHk;nGwf tHk;tHk;x usif;ycJhMuonfqdkyJ/
]]avSyGJawG
ydwfypfvkdufawmh
iwkdY&GmuvlawGrSm
raewwf
rxkdifwwfBuD;ukdjzpfvkdY avSpdwfawG avaeom&,f ... tJom a&xJ
rNydKif&o,fhavSyGJukd ukef;ay:rSm NydKifcJhMuao;om? ZGJcwfvkdufMuyHkrsm;}}
uRefrwdkY&GmwGif opfom;wHk;ukd NydKifavSyHkpHckwf tacsmukdifum
wvif;jyif rmrmacsmacsmay:wGif avSNydKifcJhMuonfqkd\/ onfavSuav;
awGuawmh wpfawmifcefYt&G,f ajymifacsmaeonfh avSi,fuav;rsm;yif/
wvif;jyifwGif pnf;om; avSuav;ukd vufjzifh awmufxkwfvkdufjcif;rsdK;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

300

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jzpfonf/ nmbufvufSdK;ukd b,fbufvufjzifh aemufokdY qGJvSefxm;NyD;


vTwfvkdufvQif av;ukdif;uefovkduefNyD; avSuav;ukd wGef;xkwfvkduf&
onf/ ta0;qHk;ukd a&mufonfhavSu tEkdif&onf/ uav;awG
taysmfupm;MuonfESifhawmif wlygonf/ onfavSNydKifyGJuav;awGjzifh
tavmif;tpm;csifjcif; ajz,lcJh&onfqkd\/
]]avSNydKifyGJBuD;awGwkef;u bmrSrjzpfbJeJY bmr[kwfo,fh avSuav;
awG NydKifMuawmhrS iwkdY&Gmu ukdpdefBuD; rsufvHk;wpfzuf ysufcJh& yga&mvm;}}
bBuD;pdefu vufawmufavSyGJ 'kdifvlBuD;tjzpf OD;pD;OD;aqmifjyKcJhol
jzpfonf/ avSajy;tvmukd tay:cyfcGmcGmu rMunfhbJ ajrBuD;ay: yg;tyf
avSawGukd qD;tMunfhrSm rsufvHk;ukd avSOD;cRef 0ifpkdufoGm;cJhjcif;yif/
jzpfrSjzpf&av[k pkyfowfkHrSwyg; bBuD;pdef\rsufpdukd bmESifhrQ rukpm;
EkdifcJhMuyg/ jzpfjzpfajrmufajrmuf r[kwfonfh avSNydKifyGJuav;rSmvnf;
bBuD;pdefrsufvHk; xdckdufoGm;NyD;uwnf;u wpfcef;&yfoGm;&awmh\/
]]iwkdY&Gm avSZGJBuD;MuyHkrsm; ipdefYrsufvHk;ysufrS em;awmho,f}} [k
bBuD;bkef;BuD;u
rSwfcsufcscJhonf
qkdyg\/
uRefruawmh
&Gmausmif;av;ausmif;u tkd;',farSmufxm;aom a&S;NydKifavSBuD;awGudk
jrifwkdif; avSNydKifyGJawGqDu ay:xGufvmaom a'od,pum;rsm;ukd
owd&rdyg\/
]]nnf;eJYaygif;&om wpfyef;IH;o,fat}}
]]armifwifhwkdYrsm;
jzpf&o,fvkdY}}

[kwfaumif;[kwf&ufeJY

rkH;0ifusrS

yef;qGJa&us

jrefrmusL;ypfzkd&rf

301

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tHrm [aumif& a&SUrSm acG;uav;wufeif;rdygOD;ruGm? tawmfuav;


a&csdefukdufvmo,fxifygh}}
]]onfr,f pHaumif;? rif;vnf; awmom; igvnf;awmom;? tcsif;csif;
bl;razmufeJY wufapmif;rckwfcsifprf;ygeJYuGm}}
]]aumifr&,f tcsD;rGrf;rapmygeJYat? OD;0if&Sdygao;o[Jh? yJhuRwfo,fh
txd apmifhygOD;}}
]]ukdif;a[h igha,mif;rwkdY aeuav;rylcif wpfvm; vm;vkdufMuOD;pkdY&JU
onfwpfvm;NyD;&if yef;0ifygNyD[Jh}}
onfpum;awGxJu wpfyef;IH;? rHk;0if? yef;qGJa&us? a&csdefukduf?
bl;azmuf? wufapmif;ckwf? OD;0if? yJhuRwf? vm;? yef;0if ponfh
pum;vHk;rsm;rSm
avSNydKifyGJawGqDuvmaom
a'od,
pum;ukd;
pum;um;rsm; jzpfygonf/ uRefri,fpfuwnf;u onfpum;awGukd
oHk;EIef;MuoH Mum;zl;cJhjcif;jzpfovkd uRefrukd,fwkdifvnf; rMumrMum
oHk;pGJajymqkdwwfygonf/
uRefrwkdY
rarG;cifu
&SdESifhcJhaom
pum;toHk;awGukd pum;tarG vufqifhurf;cJhjcif;aMumifh tcktcsdefwGif
onfpum;toHk;tEIef;rsm;ESifh ESD;EG,faeaom avSNydKifyGJawGukd uRefrrsufpdxJ
jrifa,mifaewwfcJhonf/
pum;t&mrS r[kwfyg/ wpfcgwpf&H tarhxHrS avSNydKifyGJawGqDu
yHkckdif;rsm;u vkdtyfvQif vkdtyfovkd xGufvmwwfygao;onf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

302

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]rMuifwkdYrsm; pD;yGm;wufoGm;vkdufom &dyf&dyf &dyf&dyfeJYaeomyJ? a[m


uscsifawmhvnf; zkwfceJ/ iwkdYuawmh odrf;BuD;vkdyJ wpfcsufcsif;
rSefrSefavSmfcJhomyJ? tcsdefwefawmh 'djyifavSawGukd ausmfwufEkdifomcsnf;yJ}}
]]rif;wkdY[mu vlrsm;NyD; yGJrpnfvkdufomuG,f? wcsdKUu ae&pfcJhygvm;?
tdrfrSm tvkyfrysufawmhbl;aygh? uwnf; ESpfusdyfoHk;vnf; omyJ?
ESpfusdyfukd;vnf; omyJ}}
]]tr,fav;? onfxif;acsmif;av;
vkyfprf;yg[Jh armifkdY av; qkd 0dwf}}

aumufayGYaeomukd

ZkdYeZkdYeeJY?

tazh0kdif;xJukd vSnfhywfMunfhNyD; uRefrwkdYom;trdESpfa,muf vGef;usif;


ae&ma[mif;BuD;buf xGufcJhMuygonf/ onfvGef;usif;BuD;xJwGif vGef;wif
xm;wwfaom &GmavSBuD;rsm;rSm ayysf q,fhESpfjym;cif;rS q,fhig;jym;cif;
txd BuD;rm;aom avSBuD;rsm; jzpfonf/ xif;wifvQif xif;tacsmif;a&
wpfodef;ukd;aomif; wifEkdifonf/ onfvkd ukd,fh&Gmukd,fhjynfukd vGef;jyefwif
Mujcif;rSmvnf; avSBuD;vGef;ay:wif jyifqifaepf umvwpfavQmufvHk;
&GmrSmae&onf/ &GmrS aqGaqGrsdK;rsdK;awGu vGef;vkyfom;rsm;twGuf aeYpf
a&aEG;yGJ? rkefYyGJ ykdYavh&SdMuonf/ wpfcgwpfcg vGef;wifvQif tenf;qHk;
wpfvukd;oDwif; Mumwwfonf r[kwfvm;/
avSvGef;csvQifawmh avSolBuD;u qGrf;auR; y&dwf&Gwf&onf/
r*Fvma&Trkd; aiGrkd; &Gm&onf/ (ykdufqHBuJjcif;ukd qkdvkdygonf)
uRefrwkdYi,fi,fuykdufqHrSm ta<uaphrsm; jzpfygonf/ ig;jym;aph?
q,fjym;aph? wpfrwfaph? ig;rl;aphESifh usyfaph/ onfta<uaphawGukdrS
tav;aph? tayghaph &Sdao;onf/ aygufaygufrsm;ESifh a&m zGm;ceJ

jrefrmusL;ypfzkd&rf

303

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ykdufqHawG BuJvkdufvQif tvkt,uf aumufMu&onf/ acgif;ay:ukdvnf;


wawmufawmufESifh vmrSefonf/ usvmaom ta<uaphukd zkefawGxJ
NzJ&GJ&Sm&onf/ wpfa,mufwpfa,muf wGef;um z,fumESifh ajcaxmufjzifh
zdum OD;xm;&ao;\/ avSBuD; vGef;csNyD;onfhaemufawmif zkefawGxJ
arT&SmvQif rl;aph rwfaphrsm;ukd &Ekdifygao;onf/ wpfcgwpf&H av;vig;v
MumrS rkd;&GmcsvQif rkd;a&pD;aMumif;xJwGif azG;ceJvufceJ aumufawGYMu
ao;onfaum/
onftaMumif;t&muav;rSm tao;tzGJuav;qefaom udp[kqkdEkdif
aomfvnf; xkduav;qefcJhaom taMumif;t&muav;onfyif vGrf;avmuf
zG,f&m jzpfcJh&NyD/ tckacwfrSmawmh avSBuD;awG vGef;vmwifvkdY
r*Fvma&Trkd;aiGrkd; &GmcsBuJcsapOD;awmh/ acgif;ukd 'kd;ceJ a'gufceJ
vmrSefwwfonfh ta<uaphuav;awG r[kwfEkdifawmhyg/
]]tif; ... vGef;usif;bufa&mufjyefawmh? iwkdYvGef;q&m ukdxGef;NrdKif
awmif atmufarhrdao;awmf? vuf&maumif; tukdifaumif;? wu,fh
avSAdokumBuD;}}
bkd;xGef;NrdKifonf bkdauqHawmuf *kwfaxmufBuD;ESifh EIwfcrf;arG;
um;um;BuD; wvIyfvIyfjzifh uGrf;awG0g;aewwfoljzpfonf/ uRefrwkdY&Gmom;
r[kwfaomfvnf; aEG&moDa&mufwkdif; uRefrwkdY&Gm vGef;usif;uav;okdY
a&mufvmwwfonf/ aygif;wwf oif;wwfvQif rdwfaqGaumif;wpfa,muf
jzpfoGm;wwfaomfvnf; ADZtm;jzifh pum;ajym racsiHolrkdY wnfhol&Sm;onf/
olYtvkyfukd taumif;qHk; vkyfwwfoljzpfNyD; owdt&mwGifvnf; racyg/
tazESifhuawmh wpfOD;ukdwpfOD; tjyeftvSef av;pm;Muolrsm;jzpfonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

304

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]ukd&ifndK cifAsm;avS onfESpf ysfawmfawmfvJ&vdrfhr,f ... ykd;pm;xm;


omawGukd renf;bl;/ usKyfjyefoHk;vkdY&omoHk;r,f? vJvkdufEkdif&ifawmh
taumif;qHk;aygh/ EkdYrkdY&Sd oGm;&if;vm&if; a&rvHkomeJYyJ pdwfqif;&J&rSm/
avSukd tavmwBuD; rcscsifeJYAs/ ysfajcmufprf;yapOD;? onfaumifawGu
qDvkdtayguf&Smwwfo,fh aumifawG&,f}}
uRefrwkdYavSBuD;onf atmufykdif;okdY ESpfpfoGm;&ojzifh a&iefykdif;rS
'Dykd;rsm; ygvmwwfonf/ wpfESpfwpfcg vGef;rwifvQif 'Dykd;rsm;u
avSMurf;cif;ysfrsm;ukd azmufpm;wwfojzifh a&0if avSjrKyfjzpfwwfonf/
onfawmh wpfESpfwpfcg a&iefykd;? 'Dykd;? atmufykd;rsm;ukd vGef;wif
owfypf&onf/ avSBuD;ukd wHk;ck ajray:qGJwifvkdufvQifyif nDapmfawG
eHvmwwfonf/ aeyljyif;jyif;wGif atmufrS rD;pjzifh NrdKufvkdufvQif ykd;awG
bkd;ceJ bwfceJ jyKwfusvmwwfygonf/ vGef;wifp ESpf&uf oHk;&ufavmuf
avSBuD;em;ukd uRefrwkdY ruyfEkdifyg/ uRefrpdwfxJwGif onf'Dykd;aoaumifeHY
rsm;u vlaoaumifvkdyJ ykyfapmfeHonf xifrdvkdYyJjzpfonf/ ykd;aoatmif
ysfajcmufatmif aevSef;xm;&wmukdu wpfvukd;oDwif;/ ysfajcmufvQif
cGmwefwmcGm?
vJwefwmvJ
*Grf;poGwfjcif;?
BudK;vHk;kdufjcif;?
yGJvsufax;jcif; pojzifh ysfpyfrsm;ukd vHkavmufatmif zmax;&onf/
vGef;ay:wGif MumMumwifxm;Ekdifav vkdtyfwmuav; pdrfajyeajy
xjyifEkdif qifEkdif zmEkdif ax;Ekdifav jzpfonf/ okdYaomf ukef;ay:
qGJwifxm;aom avSukd a&twkd;rSm vGef;csEkdifzkdYvkdygonf/ rsm;aomtm;jzifh
oBuFefa&wkd;uav;jzifh jyefcswwfMuonf/ a&uav;ESifh tomavQmcs
vkdufrS avStemoufomonf/ uRefrwkdYavSBuD;ukdawmh tazhukd cspfcifpdwf
jzifhyif bkd;xGef;NrdKifu aumif;aumif;rGefrGef oyfoyf&yf&yf ukdifwG,fay;wwf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

305

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ygonf/ tazuawmh vGef;q&mBuD; bkd;xGef;NrdKifukd onfvkdrSwfcsufay;cJh


zl;ygonf/
]]ukdxGef;NrdKifBuD;u vlYwpfaygufxkd;BuD;uG? rmaygif;vkdYr&bl;? Aysmh
aygif;rS&om? olu vlrmukd;uG? trm trmcsif;us cwfrdomaygh}}
vlYwpfaygufxkd;? vlrmBuD; bkd;xGef;NrdKiftaMumif;uvnf; &,fp&m
aumif;vSygonf/ bkd;xGef;NrdKifonf vGef;vkyfief;cGifodrf;vQif awmifykdif;okdY
oGm; t&ufaomufavh&Sdonf/ pum;tajymrwwf tqkdrwwf&onfhtxJ
t&ufuav;axGvmawmh tcsif;rsm;Mu&mu wkwfwjyuf "m;wjyuf
kdufMu ESufMuonftxd/ wpfacgif;vHk; aoG;csif;csif;eDvsuf&Sdaom
bkd;xGef;NrdKifBuD;ukd eD;pyf&m qDrD;cHkaq;kHokdY nwGif;csif;yif tjrefwifvkduf
&ygonf/ aq;kHuvnf; nwGif;csif;yif aq;xnfhwefwmxnfh csKyfMu
aESmifMu
wpfacgif;vHk;
ywfwD;jzifh
aygif;xkyfxm;vkduf&ygonf/
bkd;xGef;NrdKifrSm reufvif;awmhrS owd&awmhonf qkd\/
]]r,fjrifh ... nwkef;u ig bmjzpfomwHk;}}
ZeD;jzpfol BuD;awmfjrifhu tusdK;taMumif; &Sif;jyvkduf&onf/
onfawmhrS olY acgif;ukd olprf;Munfh&if; [kdbufonfbuf vSnfhr&jcif;ukd
taeMuyfcJh&onf qkdygonf/
]]q&m usKyfacgif;xJr,f q&mwkdY tyfusefae&pfo,fxifo,f?
tawmifhvkdufBuD;? ckd;vkdYckvkBuD; cGJxkwfay;ygOD;Asm}}
q&m0efuav;u r&Sdygbl;bBuD;&JU qkdwmukd olvufrcHbJ ZGwfBuD;
csKyftyfukd cGJxkwfay;zkdY ajymaeawmhonf/ onfe,fu &Gmol&Gmom;awG

jrefrmusL;ypfzkd&rf

306

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

taMumif; aemaMuaeNyDjzpfyHk&aom q&m0efuav;u ywfwD;ukdjznf


temukdaq;xnfh&if; csKyftyfBuD;ukd nyfjzifh qGJEkwfovkd vkyfjyvkdufonf/
NyD;awmhrS atmufuaxG;cHxJ a*smif;ceJjrnfatmif ypfcsjy&onf/
]]a[mAsm [kwfyg&JU? bBuD;urS odao;awmhAsm? csKyftyfBuD;ukd
enf;wmr[kwfbl;? BuD;awmf axG;cHuav; cHxm;Asm? uJ a[monfrSm}}
NyD;awmhrS bBuD;xGef;NrdKifukd jy&onf/ aemifwGif bBuD;xGef;NrdKifu
BuHKorQvlawGukd onftaMumif; jyefajymaewwfygonf/
]]igu acgif;xJr,f ckd;vkdYckvkBuD;jzpfaeom odomaygh? q&m0efu
b,fodvdrfhrwHk;? olY acgif;xJ 0ifaeomrS r[kwfxmBuD;ukd? tJo[maMumifh
igu acgif;xJu csKyftyfBuD; Ekwfay;ygq&m&JU ZGwfajymom? omawmif
olu r&Sdygbl; vkyfao;omaumAs? aemufawmh igu r&ruajymvkdY
cGJxkwfvkdufawmh vm; vm; ESpfvufravmuf csKyftyfauG;auG;BuD;
jrif;NrD;wef;vef;eJY xGufvmyga&mvm;uGm}}
bBuD;xGef;NrdKifqHk;awmh OD;at;yefwkdYavSBuD; vGef;wif&if;wef;vef;ESifh
usef&pfcJhonf/ wpfaeukef yGJvsufawG ax;NyD; wpfukd,fvHk; npfayaeojzifh
jrpfxJ a&qif;csdK;vkdufOD;ruGm[k ajymNyD; ykqkd;a[mif;uav;wpfxnf
ycHk;ay:wif vSnfhtxGufrSm wkef;ceJ vJusoGm;jcif;[k BuD;awmfjrifhu
ajymjyygonf/ bBuD;xGef;NrdKif aoqHk;&jcif;tay:rSm uRefrwkdY&Gm\
xifjrifcsufawGuvnf; trsdK;rsdK;/
]]avoifwkef; kdufomyguGm? olu t&uform;ukd;uG? aomufcsdef
pm;csdef a&mufawmh avu tpmawmif;vm xifyghuGm}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

307

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]bmrSr[kwfbl;? om taryku vkyfcsypfvkdufom? olu ewfr,Hk


pkef;r,Hkqkdo,fh vlBuD;ukd;ath? aor,fhaeYu tarykeef;ukd ao;eJYyef;cJhqkd
rSwfomyJ}}
]]aeYv,fu yJ'vufoD;eJY 0ufom;csufawG eif;uefpm;vkdY qkdyJawmhf}}
]][m omqkd r,fjrifhBuD;vnf; oGm;ua&maygh[}}
wpf&Gmom; bkd;xGef;NrdKifukd &ufvnfqGrf;oGwfonfhaeYu uRefrwkdY&Gm
taemufausmif;q&mawmfu vGef;usif;uav;xJrSmyJ tokbur|mef;w&m;
a[mMum;awmfrlcJhonf/
]]aojcif;w&m; av;rsdK;&Sdo,f 'um 'umrwkdY/ tm,ku,ac:wJh vlY
oufwrf;ukefrIaMumifh ao&jcif; rD;pmukefvkdY rD;Nidrf;oGm;&omeJY wlowJh/
uru, uH&JUtpGrf;ukefrIaMumifh ao&jcif; qDrD;ukefvkdY rD;Nidrf;oGm;omwJh?
Ob,u,ac:wJh vlYoufwrf;eJY uHeJY ESpfyg;pHkukefrIaMumifh ao&jcif;
uawmh rD;pmukef qDcef;ayghav? ESpfrsdK;pvHk; ukefvkdY rD;Nidrf;&o,f/ aemuf
Oyap'uurvkdYac:wJh uyfjzwfwwfaom a&S;ujyKcJhwJh raumif;rI
uHaMumifh ao&om? rD;pmvnf;rukef qDvnf;rcef;ygbJvsuf avjyif;
wkdufvkdY
wrifNidrf;owfvkdY
rD;Nidrf;oGm;&o,fh
aojcif;rsdK;qkdNyD;
av;rsdK;&Sdo,f 'um 'umrwkdY&JU/ tJonfrSm a&SUoHk;rsdK;uawmh
aocsdefwefvkdY ao&omwJh/ aemufqHk; Oyap'uuHxkdufvkdY ao&omrsdK;us
aocsdefrwefao;bJ aoomvkdY wkdYbk&m;&Sifu a[mMum;awmfrlcJhygw,f}}
]]q&mawmfbk&m; xGef;NrdKifaoomus b,faojcif;w&m;ygvJbk&m;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

308

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdY&GmrS w&m;axmuf uyd,BuD; bBuD;[efu olodcsifwm


0ifar;ygonf/
]]'umBuD; xGef;NrdKifaoomus tm,ku,ac:wJh vlYoufwrf;ukefvkdY
ao&jcif;aygh 'um&JU}}
q&mawmfu w&m;ESifh "rESifh us,fus,fjyefYjyefY? &Snf&Snfvsm;vsm;
&Sif;vif;a[mMum;awmfrlcJhaomfvnf; y&dwfBuD;q,fhwpfokwfukd oHCmukef
&GwfcJhzwfcJhMuaomfvnf; uRefrwkdY&Gmuawmh xHk;pHvkdjzpfaeaom wapo&J
tpGJtvrf;ukd vufrvTwfcJhMuyg/ bkd;xGef;NrdKifwap aMumufvkdufMuonfrSm
ae0ifvQif
usD;eJYzkwfzkwf
qkdovkdyif
wdwfqdwfaeavawmhonf/
reufvif;vmvQif vlwkdif;yg;pyfzsm;wGif bkd;xGef;NrdKifwapu ajAmif;qef
aeatmif ajcmufjyawmh\/ vQmBuD;cif;jyonfuwpfrsdK;? acG;eufBuD;
a,mifaqmifjyonfuwpfzHk?
t&yfBuD;&Snf&Snfjyvkdufonf
rSmvnf;
xef;yiftjrifhxufyif ausmfvkdufao;onf/ uRefrwkdY&GmwGif vlaowkdif;
onfvkdwapajcmufZmwfvrf;rsm; ay:wwfaomfvnf; bkd;xGef;NrdKifwap
uawmh tMurf;qHk; t&rf;qHk;qkdcJhonfaum/
&GmxJwGif vlwkdif;vkdvkd wapajcmufcHae&aomaMumifh uRefrrSm
xkdpfu na&mufvQif aep&myifr&SdcJh/ va&mifukdom tvif;wkdif
vkyfae&aom uRefrwkdY&Gmuav;rSm na&mufwkdif; arSmifESifhrnf;rnf;/
acG;a[mifoHrSwpfyg;?
vlBuD;olrwpfa,muf\
wpfcgwpf&H
acsmif;[efYoHrSwpfyg;? nfUiSufuav;awG usDceJusmceJ atmfjrnfvkdufoH
rSwpfyg; tjcm;bmoHrQ rMum;&aom wdwfqdwfn urmav;xJrS uRefr\
i,fb0awGukd jyefajymif;owd&rd&if; tckyif ajczsm;vufzsm;awG
at;pufwkef&Dvmavovm; xif&\/ ig;pyfwif;wdrfapmifBuD;ukd ajczsm;rS

jrefrmusL;ypfzkd&rf

309

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

acgif;zsm;txdvHkatmif jcHK tdyfraysmfao;bJ toHAvHrsm;ukd em;pGifh&if;


taMumufBuD;aMumufcJh&aom &Gmnuav;awGukd uRefr ESpftawmfMumMum
jzwfoef;cJh&zl;onfaum/
vGef;usif;a[mif;uav;u avSb0awGukd atmufarh&jcif;vGef;usif;
ay: wifaeovkdygyJuvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

310

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(20)
]]raus,uf... uef;tiGm&ufoD}}
0if;x&HwkdifwGif csdwfxm;onfh opfom;jym;ay:rSm rD;aoG;cJjzifh
tay:wpfwef; atmufwpfwef; owfyHkrrSef um&efrus caemfeDcaemfeJY
jzpfuwufqef; a&;xm;aom pmwef;ukdzwfNyD; uRefrwkdYom;trd NydKifwl
&,frdMuygonf/
]raus;&ufuef; tiSm;&ufonf} [k t"dym,f&aom owfyHkrSm;aeonfh
pmwef;aMumifhr[kwfyg/ uRefrBuD;awmf? tarhtpfrwpf0rf;uGJ BuD;awmfaus;
\ &Gwfuyfuyf ayawawvkyfwwfjcif;twGuf &,frdMujcif;jzpf\/
BuD;awmfaus;\ jcH0kdif;BuD;onf uRefrwkdY&GmwGif om,mpkdjynfrIt&SdqHk;ESifh
vSya0qmrIt&SdqHk; jcH0kdif;BuD;yJjzpfonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

311

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jcHxJ0if0ifcsif;
a&wGif;uav;ab;
&THUpyfpyfwGif
a&Tyef;yif
aiGyef;yifawG tkyfvkdufcJvkduf zl;yGifhaeMuonf/ tkef;yifBuD;awGu
wpf0if;vHk; wpfjcHvHk;ukd tkyfpkd;xm;onf/ tkef;oD;awGuvnf; t>ywfvkduf
tckdifvkduf cJoJaeavonf/ jcH0rSp tdrfBuD;t0if0txd &GufvSyif
zm;zm;BuD;awGu woDwwef;BuD;pDwef;vsuf/ &GufvSrsdK;uvnf; pHkonf/
taemufajrmufaxmifh&Sd ukef;urljrifhjrifhuav;ay:rS a'gif;'vdyfyef;kHBuD;ukd
vrf;ay:uyif vSrf;jrifEkdifonf/ ZDZ0gyef;? Zvyfyef;? narT;yef;? wwkdif;arT;
yef;yifawGuawmh 0kdif;tESHY? ae&mtESHY/ nwkdifvQif BuD;awmfaus;\
jcHxJwGif tarT;eHYawG tDvGef;awmufvGef;ojzifh acgif;yif ukduf,l&onf/
uRef;wkdifuRef;om;rsm;jzifh ckdifckdifcHhcHh aqmufxm;aom ESpfxyftdrfBuD;rSm
aus;vufobm0twkdif; a&eHacs;a&mifawG rnf;eufum zdwfzdwfvuf
aeonf/ onfavmufus,faom BuD;aom 0if;BuD;jcHBuD; tdrfBuD;xJrSm
tckawmhvnf; BuD;awmfaus; wpfa,mufwnf;yJ &Sdygawmhonf/
]]a[; rraus; wHcg;zGifhOD;a[h}}
uRefrwkdYac:oHMum;awmh BuD;awmfaus;wpfa,muf xbD&ifvsm;BuD;ESifh
ajy;xGufvmonf/
toufckepfq,fausmf[kqkdaomfvnf;
zswfzswf
vwfvwfESifh rmqJxefqJ BuD;awmfaus;ukd uRefrwkdYawGYvkduf&ygonf/
]]vmMu aumifrawG igu vkdufac:awmhrvkdY}}
]]tapmBuD;&Sdao;w,f BuD;awmfaus;uvnf; ... tckrS q,fem&Dawmif
rxkd;ao;bl;}}
]]apmrSef;odo,f ... aomufwif;ckwf&atmifvkdYath}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

312

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

BuD;awmfaus;u
olY0oDtwdkif;
EIwfMurf;vQmMurf;EkdifqJyif/
BuD;awmfaus;rSr[kwf/
BuD;awmfaus;\nDr
BuD;awmfMuKwfuvnf;
onftwkdif;yJjzpf\/ uRefrwkdYtrsdK;xJwGif ]raus;ESifhrMuKwf} qkdvQif
vlwkdif; qvHoMu&onf/ wu,fhtmZmenfrawGyif/ BuD;awmfaus;u
t&Gwftuyf
ayukefovkd
BuD;awmfMuKwfu
EIwfapmif;vQmapmif;
xufvGef;vSonf/ BuD;awmfaus;wkdYtar tarBuD; a':axG;pdefwkdYu &GmwGif
usdusdwuf csrf;omMuonf/ v,fawG? ,mawG? EGm;awG? vSnf;awG
trsm;BuD;ykdifqkdifonf/
nDtpfrESpfa,mufwnf;rkdY
i,fpOfawmifaus;
uwnf;u a&TwGJvJaiGwGJvJ aecJh&olawGjzpfonf/
BuD;awmfaus; i,fpftysdKaygufb0wkef;u awmifbuf&GmtvSLukd
taraxG;pdefu xnfhvkdufonf/ a'gif;b,ufESifh usm;acgif;vufaumuf
BuD;awGukd qifay;vkdufonf/ tvSLjyefvmawmh BuD;awmfaus;u
ajymif;cif;xJ0ifNyD; tayghoGm;onf/ jyeftxrSmawmh vufaumufwpfbuf
u ajymif;ikwfESifhcsdwfum jzKwfr&jzpfae\/ b,fvkdrS jzKwfr&onfhtqHk;
BuD;awmfaus;u ]ukdif;awmf} [k qkdum vufukdaqmifhqGJvkduf&m
vufaumufu ajymif;ikwfrSm csdwfvsufom; usef&pfcJhonf/ pdwfwkdwkdjzifh
]ae[}
qkdwJhNyD;
vufaumufukd
onftwkdif;
ypfxm;cJhonf/
aemufESpf&ufavmufaerS taraxG;pdefu vufaumufukd owd&
ar;awmhrS ajymif;ikwfrSm csdwfusef&pfcJhaMumif; ajymojzifh uysmuoD
oGm;&Sm&onf/ awmfygao;&JU/ usm;acgif;vufaumufBuD;u onftwkdif;
ajymif;ikwfukd csdwfvsufom;/
]]a&TyJ wefzkd;&SdrSef;odom;yJ odvkdYvnf; wpfvrf;vHk; tvSLxJa&m
*kpkdufvkduf&omat rajymygeJYawmh ... wuwnf; cPuav;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

313

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ao;xkdifaygufumrS bmr[kwfo,fh ajymif;ikwfeJY csdwf&o,fvkdY ... tJom


igvnf; aomufjrifuyfuyfeJY xm;ypfcJhomyJ}}
ykdufqHcsrf;omaomfvnf; taraxG;pdefu orD;ESpfa,mufukd abmfaMumh
rxm;yg/ awm"avhtwkdif; olrsm;rdef;uav;rsm;enf;wl yJ&dwf? yJqGwf
xnfhonf/ BuD;awmfaus;u yJ&rvmcJhvQif olYukd tzsif;r[k ratu
ajymrSmqkdrSmukdvnf;
pkd;ao;onf/
uefoif;ay:
ajcpHkypfxkdif&if;
yJ&dwforawGukd pdefac:vkduf\/
]]a[h aumifrawG ... a[monf yJBuD;cif;xJ tuscRwfNyD; vSdrfh0Hho,fh
olukd ig yJBuD;wpfawmif; ay;r,fa[h}}
aeylpyfcg;wGif yJ&dwfpm;&rSm raMumufaom awmolruav;awGcrsm
yJBuD;cif;xJu ql;avql;? yJwufql;awGukdawmh aMumufMuonf/ aemuf
yJBuD;yJarSmfawGu ,m;vnf;,m; eHvnf;eHonf r[kwfvm;/
]]usKyfwkdYawmh rvSdrfh0Hhaygifawmf ... nnf;uaum vSdrfh&Jovm; uJ}}
]]ig vSdrfh0Hh&if nnf;wkdY yJBuD;wpfawmif;ay;rvm;}}
]]ay;r,fat
vSdrfh&rSmaemf}}

rdaus;

nnf;

yJcif;

[kdbufonfbuf

ESpfjyef

]]tHr,f ESpfjyefrubl; MunfhomaeMu}}


BuD;awmfaus;u tusESifh &ifcHukdcRwfum xbD&ifvsm;vkdufygonf/
xkdYaemuf yJBuD;cif;pyfxJukd vufykdufNyD; ypfvSJcsum [kdbuftcif;pyfa&muf
atmif vSdrfhygawmhonf/ [kdbuftcif;pyfukd a&mufawmh onfbuftcif;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

314

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

pyfukd wpfjyefvSdrfhonf/ yJ&dwforawGu vufckyfvuf0g;rsm; wajzmif;


ajzmif;wD;um wa[;a[;ESifh tm;ay;Muonf/ ]a[;} oHrsm;aMumifh
aoG;<uum BuD;awmfaus;onf yJBuD;cif; [kdbufonfbuf vSdrfhaevkduf
onfrSm ESpfjyefruawmh/ wpfukd,fvHk;vnf; ql;avql;awG? yJBuD;ql;awG
pl;NyD; aoG;csif;csif;eDaeNyD/ aemufqHk; ab;u&yfMunfhaeMuolawGyif
aoG;oH&J&Jukd rMunfh0Hh rMunfh&Jawmhojzifh ]]awmfygawmh rdaus;&,f}} [k
wm;,l&onftxd/ yGJvnf;NyD;a&m yJ&dwforawGu ukd,fhvkyftm;c
yJBuD;uav;awGpkNyD; BuD;awmfaus;ukd yJBuD;wpfawmif;ay;vkdufMu&onf/
yJBuD;awmif;ukd &GufNyD; aoG;w&J&J? acG;wpDpDjzifh &GmxJjyefvmaom
BuD;awmfaus;ukd taraxG;pdefu qD;NyD;ar;onf/
]][Jh rdaus; eifb,fvkdjzpfvmomvJ aoG;awGukd&JvkdY}}
]]yJBuD;wpfawmif;eJY vJvmomawmhf}}
i,fi,fuwnf;u &GwfcJhaycJhonfh BuD;awmfaus;ygay/ wpfcgwpf&H
uRefrukd
ayonf&Gwfonf[kxifvQif
taru
BuD;awmfaus;ESifh
yHkckdif;wwfygonf/
]]nnf;uvnf; ightpfr raus;usaeomyJ wuwnf;rS ... rraus;
wkdYrsm; &Eykdukd a&TaygifoGm;om vlodrSmpkd;vkdYo,fh ... jrif;jcHarmfawmftBuHK
vkduf&if; &Eykd&Gmwnfhwnfhvnf;a&mufua&m a&Txkyfuav; acgif;ay:
wifo,fhNyD; jrpfa&v,facgifBuD;rSm 0kef;ceJ ckefcsvkdufom ... armfawmfay:u
vlawGu a&xJvdrfhusomrSwfvkdY pufavsmhNyD; auGYr,fvkyfawmh olu
a&ul;&if; vufcgjyowJh ... oGm;Mu oGm;Mu ig a&ul;wwfo,f ... eifwkdY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

315

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vkrSmaMumufvkdY igbmomig ckefcsoma[hvkdY atmfajymowJhav jzpfyHkrsm;


awmh}}
BuD;awmfaus;\ taMumif;uawmh b,ftcsdefjyefawG;awG; &,fp&m
cspfp&maumif;aewwfonf/ uRefrwkdYuav;wkef;u &Gmv,f&Sd bkd;atmifBuD;
\tdrfrS acG;BuD;u tvGefqkd;onf/ tdrfxJ0ifzkdY rajymESifh/ vrf;jzwfoGm;wm
awmif toHMum;kHESihf vkdufqGJwwfygonf/ uRefri,fi,fuqkdvQif
bkd;atmifBuD;tdrfa&SUvrf;u b,fawmhrS roGm;0Hhyg/ tdrfa&SUvrf;u
jzwfolwkdif; zdeyfuav;cRwfNyD; ajcukd cRwfeif; oGm;Mu&olawGcsnf;
jzpfonf/ pum;awmif us,fus,frajym&JMu/ 'gukdyJ BuD;awmfaus;u
rcHcsifjzpfyHk&onf/
]]wuwnf;rSawmf ... bk&m;r[kwf wefaqmif;r[kwf acG;a&SUusumrS
zdeyfcRwf&o,fvkdY ukd,fh&Gmukd,hfajy aecsifovkdrae&bl; &GmvnfacgifaeNyD;
acG;ukdufacG;qkd;arG;xm;&o,fvkdY ... tHh thHyg&JU rdaus;taMumif; jy&ao;
omaygh}}
BuD;awmfaus;u xbDukd uspfuspfygatmif 0wfNyD; bkd;atmifBuD;\
tdrfxJokdY pGwf0ifoGm;ygonf/ bkd;atmifBuD;u vufwumum ajcwumum
jzifh vSrf;wm;vkdufav\/
]]rdaus; acG;vTwfxm;o,f[}}
]]odo,f}}
ajym&if;qkd&if;jzifh
acG;BuD;u
BuD;awmfaus;qDokdY
w[kefxkd;
ajy;vmonf/ BuD;awmfaus;u teD;&Sd rmvumyifBuD;ukd ywfajy;onf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

316

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

BuD;awmfaus;u
a&SUuajy;?
acG;BuD;u
aemufuvkduf?
bkd;atmifBuD;uatmfESifh uRufuRufnHaeavawmhonf/ rmvumyifukd
av;ig;ajcmufywfavmuf ywfajy;vkdufawmh acG;BuD;uarmvmonf/
acG;BuD; tawmfarmavmufawmhrS BuD;awmfaus;u rwfrwfBuD;&yfum
ajy;0ifvmaom acG;\yg;pyfukd vufESpfbufjzifh zrf;csKyfvkdufonf/
acG;BuD;u kef;&if;uef&if;jzifh yg;pyfBuD;NyJvmawmh olY vufoD;qkyfukd
acG;yg;pyfxJ
xkd;oGif;vkduf\/
acG;BuD;rSm
ukdufzkdYaeaeomom
atmfyifratmfEkdif?
BuD;awmfaus;u
acG;yg;pyfxJukd
vufoD;qkyf
aqmifhaqmifhxkd;&if; y,fy,fe,fe,f atmfavonf/
]]eifvm;[Jh qkd;om ... eifvm;[Jh vlawGvkdufqGJom rSwfprf;[Jh aoem}}
bkd;atmifBuD;\ acG;BuD;rSm raokHwr,f cHvkduf&NyD;onfhaemufwGif
vlawGukd &J&Jyif ra[mif0hHawmhyg/ bkd;atmifBuD;uawmh olYacG;tm;
vkyf&yghrvm;[kqkdum &GmvlBuD;ukd wkdifygao;onf/ ]acG;zkd;wpfaxmif
aMumifzkd;wpfodef;} tqkdt& BuD;awmfaus;xHrS acG;twGuf aiGwpfaxmif
avsmfaMu;awmif;onf/
]]usKyfvkyfom awmfhacG;aovkdYvm; ... usKyfukdvmqGJo,fhtwGufawmif
usKyfu tavsmfawmif;&rSm ... ray;bl;awmf BudKuf&momwuf}}
&GmvlBuD;rsm;uawmh
BuD;awmfaus;\"mwfukd
odaeMuojzifh
pum;enf;&efpJqkdovkd onftwkdif;om auseyfMuzkdY Mum;xJuae
bkd;atmifBuD;ukd awmif;yef&onf/ bkd;atmifBuD;u bmrQxyfrvkyfawmhbJ
aoonftxd BuD;awmfaus;ukd pum;rajymawmhyg/ zatESifh nDtpfukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

317

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wpf0rf;uGJrkdY OD;BuD;awmfpyfaom bkd;atmifBuD;qHk;awmh BuD;awmfaus;u


oGm;ikdygonf/
]]jzpf&av OD;BuD;&JU ... usKyfwkdYwl0&D;
aocef;jywf&avjcif;awmfh a[mh a[mh}}

acG;wpfaumiftwGufeJY

BuD;awmfaus;taMumif;awGukd
awG;&if;
uRefrNyHK;aerdygonf/
BuD;awmfaus;uawmh xbDcg;csyfBuD;ESifh rD;zkdxJ0ifvkduf uRefrwkdYqD
ajy;pum;ajymvkdufESifh olYukd,fol toufBuD;NyD[k xifyHkr&ao;/
]]aumifrav;awGu &SifrdwGwforD;awGav ... ig vufwkdvufawmif;
ckdif;csif&if vSrf;ac:vkdufomyJ vG,fygh? b,fom;orD;t&dyfrS ckdp&m
rvkdaygifawmf igh&ufuef;eJY ig pm;avmufy}}
BuD;awmfaus;wGif om;ESpfa,muf&Sdonf/ ESpfa,mufpvHk; NrdKUolrsm;ESifh
tdrfaxmifusum NrdKUrSmyJ tajcwnfvkdufMuojzifh BuD;awmfaus;u
rauseyf/ onf0kdif; onfjcHBuD;xJwGif tdrfBuD;&ckdifESifh wpnf;wvHk;wnf;
aevkdaomfvnf;
BuD;awmfaus;tvkdqE
rjynfhcJh/
'gaMumifhvnf;
om;awGESifh vkdufraebJ t&GJUwkdufum tdrfa&SUwGif &ufuef;tiSm;&ufonfh
qkdif;bkwfBuD;csdwfum
vltjrifrawmfatmif
vkyfxm;jcif;jzpf\/
BuD;awmfaus;\nDr BuD;awmfMuKwfuvnf; wpf&Gmom;ESifh tdrfaxmifusum
wpf&Gmajymif;oGm;cJhonf/ taraxG;pdef uG,fvGefaomtcg nDtpfr
ESpfa,muf tarGcGJcJhMuyHkuvnf; &mZ0if pmwifavmufygayonf/
]]tpfrqHk;awmh rdBuKwfu awmxJu ajruGufawG tarGpk&o,f/
ighukdawmh &Gmaeajyxkdif&,fqkdNyD; onf0if;onfjcHBuD;ay;o,f/ oif; ajrawG

jrefrmusL;ypfzkd&rf

318

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wpfuGufNyD;wpfuGuf a&mif;pm;awmh ighrSm rsuf&nfeJYrsufcGuf ... avmb


wufvkdYr[kwfbl; iwkdYajruav;awGukd atmufarhvkdYvGrf;om}}
nDtpfrESpfa,muf tarGcGJMuonfhaeYu wpf&GmvHk; ]AsdKU} r[pf&bJ
0kdif;tHkNyD; vmMunfhMuonf/ refusnf;yifwGif aMu;csdefcGifBuD;csdwfqGJum
onfbufqGJBudK;wpfuHk;? [kdbufqGJBudK;wpfuHk;? onfbuf vufaumuf
wpfbuf? [kdbuf vufaumufwpfbuf? onfbuf em;uyfwpf&H? [kdbuf
em;uyfwpf&H/ onfvkdxnfhum csdef&onf/ xkdpfu uRefrwkdY&GmwGif
vlcsrf;om ynmwwf csufcsufcsmcsm odyfr&Sdawmh BuD;awmfaus;wkdY
nDtpfrukd
b,fvkdtarGcGJay;&rSef;
rodwmvnf;
ygygvdrfhrnf/
vlBuD;awGu olwkdYvkyfwwfovkd vkyfay;Mujcif;jzpf\/ a&TawGukd csdef&if;
bufrrQojzifh BuHqpfvufaumufwpfuGif;ukd csdK;zJhum [kdbufonfbuf
nDatmif rQxnfhay;vkduf&ao;onfqkdyg\/
]]a&Tcsdefom
jyemrwufbJeJY
qyfjymacsmif;usrS
jyem
wufawmhomyJ/ [kdwkef;u qyfjymacsmif;BuD;awGu wpfawmifwpfxGm
&Sdomukd;ath/ tarwkdYu ESajrmvkdY wpfoufvHk; odrf;xm;omawGqkdawmh
qyfjymacsmif;awG qkdomrsm; rmausmufvkdY/ xif;acsmif;awGvm; rSwf&o,f/
olYwpfacsmif; ighwpfacsmif; tJovkdcGJyHkMu&mu uwfoD;uwfzJhwpfacsmif;u
usefaeua&m/ omeJY tv,fu vTeJYwkdufjzwfNyD; csdefcGifxJ xnfhomrSm
wpfbufu enf;enf;av;omaeyga&math? tJonfwkef;u &GmuvlawGa&SU
rkdYvm; b,folYb,folrS tuJrcH tIH;ray;csifomeJY ykdo,fhqyfjymukd
jzwfNyD; xkaxmif;xnfhMuom rnDrcsif;}}
BuD;awmfaus;uajymawmh
uRefrrSm
rsuf&nfrsm;xGufatmifyif
&,frd\/ tawmfvnf; vufaygufuyfonfh nDtpfrygvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

319

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]r&,feJY rxl;&JU onfhxufqkd;omawmif&Sdao;? &Sifjrwif nnf;


rSwfrdrvm;rodbl; [kdwkef;u tazrkd;a&cHcHxm;o,fh wkdYtdrfacgif;&if;u
&m0iftkd;BuD; ig;vHk;av}}
]]rSwfrdomaygh bav;NcHKu rkd;a&eJYrS a&aEG;usdKaomufomukd}}
]]at;
tJonf
pfYtkd;BuD;ig;vHk;ukd
wpfa,mufESpfvHk;pD,lNyD;
usefo,fh[mukd ESpfa,mufoabmwl kdufcGJypfvkdufMuomath}}
]]a[mawmhf}}
onfwpfcgawmh
uRefrrSm
&,fkHyifru
atmcs,l&awmh\/
bkef;BuD;ausmif;ukdvSLzkdY? wpfa,mufa,mufukd pGefYBuJvkdufzkdY pdwfrul;bJ
ysufvkdYysufpD; vkyfypfMuaom uRefrwkdYtrsdK; tnmolrdef;r&GwfBuD;rsm;ukd
b,folvkdufvkdYrS rrDEkdifyg/ uRefrBuD;awmfawGuawmh csrf;omjcif;?
qif;&Jjcif;ESifhrqkdifaom vlYoabmvlYobm0rsm;ukd vlqefqef kd;dk;ESifh
&Sif;&Sif; zufwG,fxm;Mujcif;rsm;ayvm;/ &Gwfcsifwmu ykdygvdrfhrnf/
]]nnf;wdkYnDtpfr awGYMuao;vm; rraus;}}
]]awGYy ... oluvmo,fhtcgvm ukd,fua&mufo,fhtcga&mufayghat
wavmuawmif igh&ufuef;u usLx&HuGufwpftkyfjzKwfoGm;ao; 0wfcsif
vkdYo,fh aoemr ykdufqHawmh ay;roGm;bl; vSrf;awmif;&OD;r,f}}
]]wnfha&m wnfhMu&JUvm;ath}}
]]rwnfhaygif onfvkd wpf&Gmhwpf&Gm vlBuHKeJY vSrf;&efjzpf&omyJ}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

320

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tckawmh nDtpfrESpfa,mufpvHk; rdbtarGqkd 0kdif;ESifhtdrfom


usefawmhonf/ om;pm? orD;pm? ajr;jrpfpm ygoGm;MuNyD/ ukd,fhcH,lcsufESifh
ukd,f wpfoufpm pm;rukefaom ypnf;rsm;ukd vufvTwf tyifyef;
tqif;&JcHNyD; &ufuef;&ufpm;aeaom BuD;awmfaus;ukdMunfh&if; uRefr
oem;vmrdonf/
]]BuD;awmf &ufuef;xnfuav; uRefr0wfcsifvkdufwm jyygOD;}}
BuD;awmfaus;\ &ufuef;pifqDokdY uRefrwkdY oGm;MunfhMuygonf/
&ufuef;pifwef;vef;wGif tpdrf;ESifh tjymuGufapmifBuD;u csnfpmrsm;
wif;awmihfaeonf/
taraxG;pdefvufxufuwnf;u
ukdifcJhaom
uRef;om;&ufuef;pifBuD;rSm ajymifacsmaewkef;yif/ uRefri,fi,fu
rrxkduf\&ufuef;pifukd oGm;cwfrd&m wkdifBudK;jywf tawmfuav;
ESyfxkd;um jyefquf,lcJh&ygonf/ onfbufacwfwGif &ufuef;&ufolqkd
&GmwGif wpfa,mufp ESpfa,mufpom &Sdygawmhonf/
]]nnf; csnf ukd,fwkdifiifovm; rraus;}}
]]vkyfEkdifygbl; ighnDr&,f ... 0gzef0gBudwfu p&&ifawmh ao&csnf&JU/
jrif;jcHu csnfcif0,fNyD; &uf&om}}
&ufuef;pifay:okdY
csnfcifwef;EkdifzkdY
0gyGifhuav;rsm;rSae
jzwfoef;,lcJh&aom tqifhrsm;um; rao;vSyg/ 0gyGifhrsm;ukd aevSef;NyD;
0gzef&onf/ 0ga&G;&onf/ 0gBudwf&onf/ BudwfNyD;aom 0g*Grf;rsm;ukd
0gzwf&onf/ zwfNyD;aom 0g*Grf;Ekuav;rsm;ukd Akdif;vdyf&onf/ vdyfNyD;om;
Akdif;awmifhrsm;ukd &pfwpfpif;jzifh Akdif;iif&onf/ Akdif;iifNyD;om; csnf0ifrsm;ukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

321

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jcm;jzifh&pf&onf/ csnf0ifESpfq,frS csnfwpfcif&onf/ csnfcifrsm;ukd


xrif;aysmhaysmhESifhe,f
csnfpmeif;&onf/
eif;NyD;om;csnfcifrsm;ukd
qwfoGm;jzifhjcpfum
csnfpmowfay;&onf/
csnfaq;qkd;&onf/
onfcsnfukdrS &ufuef;pifwif qif&onf/ &ufuef;&S,f&onf/
wnif;vHk;wGif csnf&pf&onf/ &ufuef;pifwGifxkdif ykqkd;wpfuGif;ukd
cg;rSmokdif;um b,fajcnmajc wpfvSnfhpD pnf;csufususeif;&if;
vufcwfukd tm;ygygcwf&onf/ &ufuef;cwf&if; csnfrausmfatmif?
csnfrjywfatmif *kpkduf&ao;\/ ,OfoGm;apmif;oGm;vQif wnfhay;&
ao;\/ vufa&m? ajca&m? rsufpda&m rem;wrf;tvkyfay;&aom tvkyfyif
jzpfonf/
]]rdef;uav;rsm; &ufuef;rwwf&if tuef;eJYwlo[Jh}}
a&S;u onfvkdtqkd&Sdojzifh aus;vufae vHkrysdKuav;rsm;tm;vHk;
&ufuef;cwfukd wwfatmifoifMu&onf/ aemifawmh ]&ufuef;cwfawmh
wpfrwf? aps;a&mif;wwfawmh wpfusyf} qkdonfhacwf a&mufvmonf/
vHkruav;wkdY &ufuef;cwfzkdYta&;xuf aiG0ifzkdYta&;u ykdzdtm;
rsm;vmonf/ 0gyGifhuav;rsm;rS txnf&uf,l&onfhudpukd awmoluav;
awG pdwfr&SnfMuawmh/ onfbufacwfwGif qlvG,feyfvG,f wkwftxnf
awGuvnf; aygvmonfr[kwfvm;/ uRefr&ifxJwGif BuD;rm;vSaom
aus;vuf,faus;rIwpf&yf qdwfokf;oGm;rSmukd ESajrmaerd\/ jrefrmhvufrI
tEkynmwpfck qHk;IH;oGm;rnfukd pkd;&drfaerd\/ ]]xrif; b,fu&?
xrif;tkd;xJu&}} qkdovkdyif uRefrwkdY0wfqifaeMuaom txnfawGtm;vHk;
pwkd;qkdifawGu& jzpfukefMuNyD/ uRefri,fi,fu ta&SUMunf;awmwef;
okdYvkduf 0gavaumufcJhzl;wmukd owd&vkdufrdygonf/ tcif;&Sifu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

322

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

0gqGwfcl;NyD; usef&pfcJhwwfaom 0gav0gvGifhuav;rsm;ukdyif aeylpyfcg;


ra&Smif aumufcJh&onfaum/
]]ig;pyfwif;wdrfapmifBuD;awG &ufao;vm; rraus;}}
]]vufrEkdifawmhygbl;at ... acgufcsdK;apmifwkdY ESpfeHpyfwkdYawmif
tEkdifEkdifyg[Jh
rsufpdaumif;vkdY
usLx&HuGufzsifxnfuav;awG
&ufvkdufrdygo,f ... rrdMuKwfup a<u;usawmhomyJ}}
olY&ufuef;pifuav;ukd oeyfcg;eHYom&nfpufuav;rsm; zsef;yufum
wjrwfwEkd;&SdqJ BuD;awmfaus;ukd uRefr av;pm;oGm;rdygonf/ ESpfbufvS
ADkdBuD;xJrSmvnf; olYvuf&m &ufuef;zsifxnfrsm;/
]]a&mh rxl; ... om &ifzHk;tuswpf0wfpmyJ ykdufqHray;eJY ighwlrtwGuf
BuD;awmf&JU &Gmjyefvufaqmifayghat}}
uRefrpdwfxJ tawmfraumif;jzpfoGm;rdonf/ ykdufqHcsrf;omoavmuf
ukuKpEkdifcJhaom? rpm;&uf avmufwufqkdovkd rpm;&uf raomuf&uf
pkaqmif;cJhavorQ bmwpfckrQ tusdK;cHpm;cGifhr&&Smaom? olYvufrI
txnfuav;ukd uRefrtwGuf tjrwfwEkd;ay;&Smaom BuD;awmfaus;ukd
aiGpaMu;puav; uefawmhcsifrdaomfvnf; olYapwemukd apmfum;&musrnf
pkd;ojzifh onftwkdif;om vufcHvkduf&\/
]][Jh xrif;yGJjyifMuawmhav {nfhonfvm&if olwkdYu a&SUuae
zvpHkuGrf;tpf ... wuwnf; yufyufBuD;awG}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

323

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

BuD;awmfaus;u olckdif;&efac:xm;aom rdef;uav;ESpfa,mufukd


vSrf;aigufvkdufygonf/ BuD;awmfaus;\ ]zvpHk uGrf;tpf} qkdaom pum;ukd
uRefr owdxm;vkdufrdonf/ zvpHk (zvm;pHk) uGrf;tpfqkdonfrSm
a&S;jrefrmrsm; xHk;"avht& {nfhonfvmvQif uGrf;tpfukd tom;,lum
a&SUwGif wnfavh&SdMuygonf/ uGrf;tpf0kdif;0kdif;BuD;xJwGif zvm;uav;rsm;
pDxnfhum uGrf;oD;zvm;? &Sm;oD;zvm;? aq;&GufBuD;zvm;? zmvmaph*Hkcg;
zvm; pojzifh aiGzvm;i,f vSvSyy wifhwifhw,fw,fxJrSm xnfhNyD;
wnfcif;wwfMuonf/ ,ckvnf; rdef;uav;ESpfa,mufukd {nfhonfa&SUu
zvm;pHkuGrf;tpfESifh EIdif;,SfvkdufkHru yufyufBuD;awG[kyif oHk;vkdufao;
\/ olwkdYtoHk;? olwkdYtEIef;rsm;\ aemufuG,fwGif t"dym,fawG trsm;BuD;
&Sdaeonf/ jzwfoef;rIxJuvmaom toHk;,faus;rI jrefrmh"avh
jrefrmhpkdufrsm; jzpfygonf/
uRefrwkdYtdrfwGif {nfhonfvmvQif tbu uGrf;? aq;? vufzuf
ponfwkdYukd OD;pGmwnfckdif;avh&Sdygonf/ NyD;rS a&aEG;yGJuav;csum {nfhcH
pum;ajymaponf/ 'gonfyif jrefrmh,faus;rI[k qkdygonf/
]]ighajr;&JU ... aq; a`E? vufzuf usufoa&wJh/ aq;vdyfcGufuav;
a&SUcsay;xm;awmh aq;vdyfaomufwwfwJh {nfhonfrsm;tzkdY a`Euav;
&omaygh ... vufzufyGJvufzuftkyfrsm;usjyefawmh ukd,fhtdrfrSm usufoa&
&Sdo,f ... r*Fvmvnf;&Sdo,f ... {nfh0wfausyGef&mvnf; a&mufo,fuG,fh}}
i,fuwnf;u
ajr;om;awGukd
qHk;rMo0g'ay;cJhMuonfh
tnmaus;vufae jrefrmwkdY\ av;pm;jrwfEkd;zG,faumif;aom {nfhcH"avh
[kvnf; qkdEkdifygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

324

cifcifxl;
]]pm;Muaemf aumifrawG
[if;tayghtief b,fhES,fwHk;}}

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;


...

igu

igauR;&if

pm;rSBudKufom

uRefrwkdYu vufyifraq;&ao;/ BuD;awmfaus;u [if;t&om


ar;aeNyD/ [if;awGuawmh pHkonf/ Muufom;qDjyefcsuf? yJESifh bl;&Guf
[if;csdK? ig;yd&nfusdKaMumf? a&SmufoD;okyf? uRefrtBudKuf EGm;EkdYcJcsuf/
]]pm;Muav}}
BuD;awmfaus;u xrif;0kdif;ESifh cyfvSrf;vSrf;&Sd ckwifBuD;ay:rSm
aq;xkdifzGm&if; uRefrwkdYukd vSrf;ajymonf/ uRefrwkdYom;trd xrif;pm;zkdY
aES;aeMujcif;rSm xrif;yGJra&mufvmao;aomaMumifhjzpf\/ rdef;uav;
ESpfa,mufuvnf; ckwifpGef;rSm xkdifaeMuonf/
]]pm;Muprf;ygqkdat ... wuwnf; awmolawGr[kwfo,fhtwkdif;}}
BuD;awmfaus;uxvmwJhNyD; uRefrwkdYyef;uefawGxJ Muufom;[if;awG
cwfxnfhzkdYjyifvkdufawmhrS xrif;ra&mufvmao;aMumif;od\/
]]a[mawmfh aoomaovkdufcsifawmhomyJ ... onfvifaxmif;rawG
eJYawmh cufaeygNyD ... ayukefvkdY pmrwwfo,fh[mawG b,favmufoifoif
em;reD;bl; ckdif;omckdif;&o,f ... wpfaeukef uawmfvkdYrS OwpfvHk;ruso,fh
aumifrawG ukdif;[,f}}
BuD;awmfaus;u acgif;ukdwpfcsufpDacgufxnfhvkdufojzifh rdef;uav;
ESpfa,muf rsufESmawGrJhoGm;Muonf/ BuD;awmfaus;uawmh Aspfawmuf
Aspfawmuf vkyfrqHk;/ uRefrwkdYom;trdrSmvnf; xrif;ylyl? [if;ylylESifh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

325

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

em;awGvnf;
ylxlaeawmh\/
xrif;pm;aomufNyD;
cPwjzKwf
pum;xkdifajymum uRefrwkdY tdrful;cJhMuonf/ tjyefrSmawmh jcH0u
qkdif;bkwfuav;ukd orifvnfjyefMunfh&if; onfwpfcgawmh uRefrwkdY
r&,frdMuawmhyg/ &ufuef;tiSm; &ufpm;&avmufatmif rqif;&Jaomfvnf;
ukd,fhpdwfukd,fhrmefESifh cyfxefxef tartkdtkdBuD;wpfa,muf\ cHpm;csuf
pmwef;uav;ukd uRefrwpfouf rarhEkdifawmhyg/
aeYcif;wpfcif;vHk;
uRefrwkdYom;trd
wpftdrfNyD;wpftdrful;um
a&aEG;aomuf vnfMuonf/ a':'D;'kwf? a':ay:avmf? a':&Srf;r?
armifwGwf? armifckdif? armifatmf? armifrJ? rpkd;0if;? BuD;awmfvScifESifh
rraomif;MunfwkdYtdrfrsm;ukd pfwkdufqufwkdufqkdovkd 0ifvkdufMu&ojzifh
AkdufawG wif;awmifhukefNyD/ [kdtdrfu rkefY? onftdrfu ajryJ pojzifh
wpfzJhwpf&GJUpD pm;&onfrSmyif rsuf&nfus,l&onf/ tdrfjyefa&mufawmh
tb\ckwifBuD;ay:wGif uRefrwkdYom;trd tpmawGawmifhum ikdufceJ
tdyfaysmfoGm;awmh\/ uRefrtdyfrufxJrSm BuD;awmfaus;ESifh BuD;awmfMuKwf
nDtpfr qyfjymacsmif;awG &mZlwkdufaeMuonfaum/ csdefcGifabmifwef;u
rwfvsuf/ tm*BuD;awmfrsm;ygwum;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

326

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(21)
]]rdxkdufau ... {nfhonfawG xrif;pm;&atmifvkdYa[;}}
tdyfrufawGrufaeonfhMum;uyif uRefrem;xJokdY ac:oHvkdvkdMum;NyD;
Ekd;oGm;onf/ rsufvHk;ukd zGifhMunfhvkdufawmh aea&mifwpfp &Sdaeao;onf/
taruawmh wSL;&SL;jzifh tdyfaysmfaeqJ/ ac:oHuvnf;rpJ/
]]vmr,fa[; ... Mum;o,f onfrSmtdyfaeMuvkdYa[;}}
wpfa,mufESifhwpfa,muf
ESpf0kdif;ausmfavmufqD
tjyeftvSef
atmfajymaeMujcif;jzpf uRefrwkdY rEkd;cHEkdifygdk;vm;/ tdyf&mrS vl;xJxum
a&ajy;csdK;NyD; ukdBuD;om*dwkdYtdrfokdY xGufcJhMuygonf/ ukdBuD;om*dwkdYrSm
tazhbufrS uRefrwkdYtarBuD; r,fat;r,fuaygufaom uRefrESifh
aqGrsdK;0rf;uGJawmfolrsm; jzpfMuonf/ armifESrav;a,muf&Sd&m &GmwGif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

327

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukdBuD;om*dESifh rrwkd;rwkdY armifESrESpfa,mufyJ wpftdrfwnf;wpf0kdif;wnf;


twlaeonf/ 0kdif;t0ifayguf refusnf;yifBuD;teD;&Sd armif;qHkBuD;ukdjrifawmh
tarBuD;&SdefwkdYnDtpfrukd owd&vkdufrd\/ nDtpfrESpfa,muf armif;axmif;
MuonfhteD;wGif uRefrtNrJxkdifMunfhaewwfcJhonf/ wpfcgwpf&H uRefru
armif;0ifeif;vkdufao;\/ onfrefusnf;yifBuD;onf uRefrwkdYbkd;BuD;
vufxufu armif;&if;wkdiftwGuf &nf&G,fNyD; pkdufysdK;xm;cJhjcif;jzpfonf/
ae&mra&GUbJ ckdifNrJaom refusnf;yifBuD;ukd armif;&if;wkdifvkyfxm;ojzifh
armif;pifae&monfvnf; ESpfaygif;ig;q,fausmfonfhwkdif onfae&mrSmyJ
NrJNrJNrHNrH &SdaecJhonf/ a&S;vlBuD;rsm;onf (txl;ojzifh) tnmoltnmom;
rsm;onf bmukdvkyfvkyf olwkdYpdwful;awGxJrSm aemifESpfaygif;rsm;pGmtxd
toHk;wnfhaeap&ef &nf&G,fum vkyfwwfukdifwwfMuonf/ ]]armif;}} onf
awmolawmifom;rsm;\
r&Sdrjzpf
ukefvkyfud&d,mvnf;jzpfonf/
vHk;wD;qefrsm;ukd jzLatmifzGyfawmhvnf; onfarmif;? aumufnif;rIefY
qefrIefYaxmif;awmhvnf; onfarmif;? aq;kd;axmif;awmhvnf; onfarmif;
r[kwfvm;/ onfbufacwfrSmawmh awm&Gm c&D;ayguf ]&,f'Drdwf}
,faus;rIawG a&mufvmMuNyDrkdY armif;rsm; odyfrwGifus,fawmhyg/
armif;axmif;&if;qkdMuonfh armif;axmif;aw;wkdYyif toHqdwfcJhNyD/
]]wkd;r ... onfarmif;BuD; oHk;vkdY&ao;vm;}}
]]ajrmuf&yfwpf&yfvHk; oHk;aeom BuD;awmfuvnf; onfwpfarmif;&Sd&JU}}
uRefrwkdY&GmwGif usnfayGYBuD;jzifhaxmif; vHk;wD;qefrsm;ukd jzLatmif
zGyfonfh armif;qHk/ rkefY[if;cg;zwf? rkefYvufaqmif;zwf pojzifh rkefYvkyf&ef
rkefYnufvHk;BuD;rsm;ukdaxmif;onfh armif;qHk/ yJBudwfonfh ausmufjym;
BudwfqHk pojzifh aus;vuftqifwefqm rsdK;pHk&Sdygonf/ onfarmif;qHk

jrefrmusL;ypfzkd&rf

328

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uawmh ]armif;vufwkdifESpfwkdifMum; aus;zkd r em;} qkdonfh qefrIefYaxmif;


onfh armif;qHkjzpf\/ uRefrwkdYom;trd a&mufoGm;awmh ukdBuD;om*du
ajymif;zl;zufjzLvdyfBuD;aomuf&if; qD;BudKygonf/
]]ukdBuD;om*dwkdY onfESpf yJ&GJrsm;aum &&JUvm;}}
]]trsm;enf;wlaygh ighESr&m vlBuD;u wpfzufvkyf&ao;omqkdawmh
awmifolrBuD;Ekdifygbl;}}
ukdBuD;om*donf ajrmuf&yfumvom;acgif; wm0ef,lxm;kHru
&GmvlBuD;tzGJY0ifvnf; jzpfonf/ okdYaomf vlkd;vlat;jzpfonfhtavsmuf
vkyfp&m&SdwmvkyfNyD; trsm;oabmtwkdif;qkdonfh bk&m;pl;vGwfvlBuD;rsdK;
jzpf\/ jyemwpfckckjzpfvQif ESpfbufpvHk;u aqGrsdK;awGqkdawmh rsufESmyl
wmvnf; ygygvdrfhrnf/
]]om*d ... eifpf;pm;Munfh igheruav;EkdYr,kdcif ZD;&SdygNyDqkduwnf;u
aomif;at;u xGuforQEkdY ol,lyg&pD wpfaeYESpfydmyJay;yg ajymo,f ...
tJom wefaqmifrkef;vuwnf;u ighEGm;arG;om eiftodaemf}}
]][kwfygo,f ... tcku b,fhES,fjzpfaevkdYwHk;}}
]]at; wefaqmifrkef;vu pwGufMunfh tck wykdYwGJqkd b,fESvvJ}}
]]av;v}}
]]av;vqkdawmh wpfaeYESpfydmeJY
wpfaomif;vkdaeao;omrIwfzl;vm;}}

eifwGufMunfhprf;

igu&zkdY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

329

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]][kwfomaygh}}
trIvmwkdifola'G;av;azmh a&SUuar;orQukd ukdom*d acgif;wndwfndwf
ESifhajz&if; axmufcHvkdufonf/ wkdifola&m twkdifcHyg ESpfa,mufpvHk;a&SUrSm
rkdYvm;/
]]r[kwfao;bl;av ukdom*d&JU ... usKyfu EkdYrnpfcifuwnf;u
p&Hay;xm;om wpfaomif; ... Munf&Gmbk&m;yGJwkef;u wpfaomif; ... aemuf
rSwfrSwf&& rtkef;oifBuD; qHk;o,fhaeYu ig;axmifqkdawmh b,favmuf
&SdoGm;NyDwkH;}}
]]ESpfaomif;cGJ}}
]]ESpfaomif;cGJqkdawmh ... NyD;cJhwJhvu wpfaomif;cGJay;ao;o,fAsm?
Mum;xJ usKyf jrif;jcHukd EkdYqDoGm;ykdYvkdY em;ao;o,f cifAsm;todaemf}}
]]odo,fav}}
]]odawmh tJomukd EkwfcsvkdufAsm ... usKyfu ESpfaomif;xyfay;awmh
rausvm; ukdif;}}
]]ausoGm;omaygh}}
EkdYqDukefonf ukdaomif;at;u a&SUuae taumiftxnfESifh
&Sif;jyonfukd ukdom*du em;axmif&if; axmufcHjyefonf/
]]a[h aomif;at; eifeJYig wl0&D;csif; Zmwfvrf;rIyfcsifvkdY
wpfvwpfcg &Sif;ygqkdomukd eifr&Sif;vkdY ckvkdjzpfom ... jzpfom}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

330

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]bmjzpfvkdYvJ a'G;av;&JU? cifAsm;eJYusKyf ESpfa,mufxJ NyD;&r,hf[mukd


a'G;av;om vlBuD;ukdwkdifvkdY jzpf&omrIwfvm;}}
]]wdkifo,fav ... eif bmvkdY ighukd aiGwpfaomif;npf&omwkef;}}
]]usKyf b,frSm npfvkdYwkef; ... onfrSm udkom*dukd &Sif;jyNyDyJ}}
]]om*dukd &Sif;vkdY igaiGwpfaomif;vkdom ay:aeNyDrIwfvm;}}
]]usKyf ay;p&mtukefausNyDav [kwfo,frIwfvm; ukdom*d}}
onfwpfcgawmh
ukdom*du
bmrSrajymbJ
onftwkdif;BuD;
ikwfwkwfxkdifcHaevkdufonf/ a'G;av;azmhu 0kef;ceJ rwfwwfx&yfvkdufum
tusvufukdyifhonf/
]]&Snf&Snfa0;a0; rajymeJY aomif;at; eifay;rSmvm; ray;bl;vm; ajym
... onfae&mrSmyJ eifeJYig tjywf&Sif;r,f xGufcJhprf;}}
trSefwGif a'G;av;azmha&m? ukdaomif;at;yg wpfa,mufukdwpfa,muf
npfywfaeMujcif;
r[kwfyg/
ukd,fhbufu
rSefonfxifwmukd
ZGwfayaeMujcif;omjzpf\/ olwkdYwl0&D;ESpfOD;pvHk;wGif bmpm&if;tif;rS
&SdMuonfr[kwf/ Mum;xJu ukdom*dwpfa,muf acgif;ukd wAsif;Asif;
ukwfum [kdvlYqGJ&Ekd;Ekd;? onfvlYawmif;yef&Ekd;Ekd; jzpfae\/
]]ukdif; onfvkdvkyf ukdom*d ... cifAsm;vnf; acgif;ukwfraeeJYawmh
usKyf a'G;av;ukd Mum;csNyD; ig;axmifay;vkdufr,fAsm b,fhES,fvJ}}
]]aumif;om;yJ}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

331

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]bmaumif;&rSmwHk; om*d&JU? igu wpfaomif;&p&m&Sdomukd b,fhES,f


ig;axmifeJY auseyf&r,fvkdY}}
]]omvnf; [kwfomyJ}}
aemufqHk;wGif ab;uvlawGuyg bkrodbrod 0kdif;0ef;jzefajzMuojzifh
EkdYa<u;jyem ig;axmifESifh auseyfoGm;Muonf/ okdYaomf ukdaomif;at;
wGif vufiif;ay;p&m aiGr&Sdojzifh a'G;av;azmhukd xm;cJhNyD; OD;Zif;oef;ausmf
xHoGm; ukdom*dtm; tmrcHxm;um aiGig;axmifacs;onf/ OD;Zif;crsm
rSmvnf; ukd,fh&Gmol&Gmom;tcsif;csif; tcuftcJ&SdaomfrS racs;vQifvnf;
tm;emp&maumif;ojzifh acs;vkduf&\/
]]usKyf uxdefu&o,fh aiGuav;Asaemf jyefqyfMuOD;}}
]]wynfhawmf onfwpfacguf jrif;jcHukd EkdYqDyHk;ykdYjyefvm&if qyfyghr,f
bk&m; ... onfrSm &GmvlBuD; ukdom*dvnf; oufao&Sdygo,fbk&m;}}
]]wifygh bk&m;}}
ukdom*d\ ]wifyghbk&m;} u tmrcHygonfbk&m;qkdonfh t"dym,f
jzpfonf/ onfvkdESifh a'G;av;azmhudp ajyat;oGm;awmh\/ okdYaomf
xkdtacgufu ukdaomif;at; EkdYqDyHk;rsm; csfukefojzifh jrif;jcHyGJpm;u
r,lvkdufyg/ ukdaomif;at;rSm EkdYqDuvnf;ysuf? aemufxyf &if;p&m
ESD;p&muvnf; tcufawGYum a&TawmokdY ajy;awmh\/ onfawmh
aiGig;axmifukd tmrcHxm;rdaom ukdom*drSm wpfjym;wpfcsyfrS rpm;vkduf&
ygbJvsuf ajraygifum qyfvkduf&onf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

332

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]olwumawGrsm; &vkdufMuo,fh vlBuD;aMu;


ukdom*dwkdYjzifh ukd,fhtdrfuajrawmif pkdufvkduf&ao;[Jh}}

...

iwkdYtdrfu

rrwifyGJ\pum;u uRefrwkdY&Gm\ yHkckdif;jzpfavonf/ okdYaomf


uRefrwkdY&Gmajrmuf&yfuawmh ukdom*dvlBuD;vkyfonfukd BudKufMuonf/
a&mufvmorQtrI bmwpfckrQ uefYvefYrwkdufbJ tvkdufoifh tvsm;oifh
ajz&Sif;wwfjcif;uyif ukdom*d\ t&nftcsif;jzpfawmh\/
]]iwkdYuawmh om*d vlBuD;rjyKwfygpDeJY qkawmif;&omyJ ... om*du
ajymomqkdomukd em;aygufo,f ... olwumvkd tmemawG youfem
awGvnf; rjybl; iwkdYu csfqkdcsf cg;qkdcg;xJuyJ}}
]]wjcm;vla&G;raeMuygeJYuGm
...
ukdom*dBuD;yJ
jyefwifom
aumif;ygo,f ... olY[mol pGrf;om rpGrf;om aemufxm; ... aiGrpm;omukdyJ
iwkdYu auseyfo,farmif}}
onfvkdESifh
ukdBuD;om*dwpfa,muf
aiGrpm;onfh*kPf&nfjzifh
umvom;acgif; &GmvlBuD;tjzpf NrJNrHaecJhjcif;jzpf\/ uRefrwkdY&Gmuav;u
awmh ukd,fhoabmukd,fhqEESifhtnD vGwfvyfwnfNidrfat;csrf;aom oD;jcm;
urmuav;wpfckvkdjzpfaejcif;uyif wpfrsdK;awmhvnf; aumif;ygav&JU
vkdYom qkd&awmhrnf/
]]aeygOD; om*d&JU rif; tJonfajr jyefa&G;NyD;yvm;}}
]]a&G;NyD;NyDav ... aomif;at; a&Tawmu wpfacgufjyefvmwkef;u
a&G;ay;om ... eruav;wpfaumifawmif tqpf0,fay;vkdufao;&JU ...
usKyfwkdYvkyfpm;&r,fhajr ESpfESpfykwfoGm;o,fhtwGufo,fhawmf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

333

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tarhtar;ukd rrwifyGJu oGufoGufvufvuf0ifajzonf/ ukdBuD;om*d


uawmh ajymif;zl;zufvdyfBuD;zGm&if; NyHK;NyHK;BuD; vkyfae\/ ]]ig vlBuD;vkyfwm
EGm;ruav;wpfaumif &&JUrIwfvm;}} qkdonfhyHkrsdK;/ wu,fwrf; ukd,fhajr
udk,fh,mukd ESpfESpfpkduf&ysdK;&vQifvnf; EGm;rwpfaumifzkd;awmh &EkdifwmyJ
r[kwfvm;/
ukdBuD;om*dcrsm &Gmaejynfxkdifrsm;\ trIudprsm;omru uRefrwkdYvkd
ta0;a&muf &Gmol&Gmom;rsm;\ &GmESifhywfoufonfh trIoif;uJrsm;ukdvnf;
&Sif;ay;&wwfao;\/ wpfcguvnf; taru &GmwGif EGm;ruav;
wpfaumif tzufarG;ay;zl;onf/ tzufarG;qkdonfrSm ukd,fu EGm;0,f
ay;xm;NyD; arG;olu tpm&SmauR;jcif;? EGm;ausmif;jcif; ponfh u&duxrsm;
vkyf&onf/ xkdEGm;ukd jyefa&mif;vQif &aiGukd wpfa,mufwpf0uf,l&onf/
taru rEav;rSae &Gmukd pmvlBuHKjzifh EGm;owif; tykdYt,lvkyf&if;
tjiif;tckef yGm;Mujcif;jzpf\/ onfawmh &GmvlBuD;rsm;xHokdY taru pmjzifh
vSrf;wkdifonf/ wkdifonfhpmukdvnf; MunfhygOD;/ cJwHukd wHawG;qGwf
ajr;rsm;pmtkyfrS Avmpm&Guf wpfbufvGwfwGif a&;vkdufjcif;jzpf\/

O',aus;&Gm vl*sD;rif;rsm; odomap&H


apmvSwkdYvufxJrSm&SDwJh ETm 2 aumif;rSm usr a'grswif\
ETmjrm;jzpfyg',f... rater*sD; arTarTcsif; wa'gifomomavmuft&G,fu'Ju
usrykdif u'ifeJY vJcJh'gbm... OD;om'GD;eJY aomifat owfao&SDyg',f...

jrefrmusL;ypfzkd&rf

334

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

if;ETmjrm;ukd ra&mifbmeJY aiGrvkdbm qufarToGm;rSmbm ,cktcsdefrSpa&GU


usrETma'ukd vl*sD;rif;rsm;tm; tyfyg',f... tppt&m&m vl*sD;rif;rsm;
wm0ifom zspfyg',f
a'grswif
refoav

tarhxHrSvTJpm &GmvlBuHKjzifh olYvufxJa&mufuwnf;u ukdBuD;om*d\


wm0ef jzpfoGm;ygawmhonf/ EGm;jyemukd&Sif;&\/ EGm;rsm;wpfpHkwpf&m
jzpfoGm;ygvQif olYwm0ef[k taru qkdxm;onfr[kwfvm;/ onfvkd
ta0;a&muf&Gmol&Gmom;rsm;\ vTJpm? wkdifpm? taMumif;Mum;pm? ydwfpm?
uefYuGufpm? ta<u;awmif;pm? tmrcHckdif;onfhpm pojzifh pmrsdK;pHk
ukdBuD;om*dxHwGif wpfyHkwpfyifBuD;&Sdonf/ b,fokdYaomjyemjzpfap
oluawmh ukd,fh&Gmjyem ukd,fhjyem oabmxm;um &GmoHa,mZf
BuD;aom vlBuD;rif;omjzpfay\/ EGm;ESifhckwifvJMu&mrS jzpfaomjyem
taMumif;ukd ]EGm;wpfaumif} trnfjzifh 0wKwkdwpfyk'f ]jrm;ewfarmif}
r*Zif;wGif uRefra&;cJhzl;ygonf/
]]rif;wdkY&Gm a&TawmawG acwfpm;uwnf;u &Gmbuf pmvlBuHKay;p&mukd
r&Sdbl; igheruav;arG;om vSrf;ar;csifomukd rvG,fcsufawmh}}
]]vG,fvkduforS BuD;awmf&m pmrvkdygbl;
vSrf;qufvkduf&if usKyfwkdY&Gmukd 'kdif;ceJ a&mufuJh}}

qrdwfcHkukd

&,fvDzkd;

]]&,fvDzkd;u bmwHk;[Jh}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

335

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]a[mawmhf BuD;awmfuvnf; &,fvDzkd;qkdom [Jvkdukd ajymomav


wDyD,kdawGxJ rMunfhzl;bl;vm; [Jvkd qufomukd}}
Mum;xJuae rrwifyGJu uRefrwkdYtm; NrdKUolawGvkyfaeNyD;
rod&efaumqkdonfhyHkrsdK;ESihf a[ma[m'kdif;'kdif; 0ifajymonf/ uRefruawmh
olwkdYajymonfh &,fvDzkd;? [Jvkd? wDyD,kdwkdYukd t"dym,fazmf&if;
&,fcsifaerd\/
]]qrdwfcHk zkd;eHygwf,loGm;? taMumif;&SdvkdY vSrf;qufvkduf&if [kdu
&GmukdpufbD;eJYvmajymo,f? vmajym&if onfu aiGESpf&murf;ay;&o,fav
jrefygh wpfreufcif;wGif;csif;a&mufomyJ}}
zkef;vmajymc ESpf&may; vlxkqufoG,fa&;pepf csJUxGifvmMuaom
olwkdYwpfawG\
ukd,fykdifpdwful;yJjzpf\/
tifwmeufacwfBuD;xJwGif
pmwkduf? pmykdYr&Sdaom uRefrwkdY&Gmuav; tawmfwkd;wufvmcJhNyDaum/
0rf;omp&m/ olwkdYurS [kwfao;awmh/
]]olwkdYu vHk;aphywfaph jyefajymwwf&JUvm;[Jh}}
]]ajymwwfo,f
...
[kduzkd;vm&if
olwkdYu
a&;rSwfxm;vdkufomav ... onfus jyefzwfjyomaygh}}

'efem&DxJ

]]'efem&Duaum bmwHk;[Jh eifwkdY[mawGu}}


]]'efem&Dqkdomu
jyvkdufprf; wifyGJ}}

uwfxlzHk;xm;o,fh

bkd;tkwfukd

ajymomav

jrefrmusL;ypfzkd&rf

336

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rrwifyGJu
ukdBuD;om*d\
rSwfpkpmtkyfjzpfyHk&aom
'kdif,m&D
pmtkyfuav;ukdjyonf/
'kdif,m&Dpmtkyfuav;rSm
1986
ckESpfu
awmifolv,form;tpnf;tkH;acwfu ay;xm;aom pmtkyfa[mif;uav;yJ
jzpf\/ bmyJjzpfjzpf onfvkdpmtkyfuav;ESifh rSwfpkrSwf&m xm;azmf&aom
ukdBuD;om*dtwGuf uRefr0rf;om&ygonf/
]]vlcsif; pum;ajymcsifo,fqkdvnf; csdef;vkdufkHyJ onfuae reuf
apmapmuav;
xoGm;vkduf&if
qrdwfcHkukd
rkd;vif;a&mufomyJ
BuD;awmfwkdYu vSrf;ac:vnf;&o,f usKyfwkdYukd eHygwfay;xm;&ifvnf;
olwkdYu *Pef;ESdyfay;o,f&,f toHvkdif;0ifoGm;&if ukd,fcsif;ukd,fcsif;
ajymkHygyJAsm}}
ukdBuD;om*donf w,fvDzkef;qufzl;yHk&\/ toHu
olYukd,folvnf; *kPf,laeyHkrsdK;ESifh tm;&yg;&&SdvSonf/

&Tifaeonf/

]]tJovkd ajym&ifaum ykdufqHb,favmufay;&ovJ ukdBuD;&JU}}


]]eifwkdYu vSrf;ac:&if zkd;ukdifkHqkd ESpf&maygh onfuae *Pef;
ESdyf&&ifawmh olwkdY awmif;oavmufaygh[m}}
]]olwkdYu b,favmufawmif;ovJ}}
]]tif; ... ig;&meJY wpfaxmifMum;&Sdomaygh ... oufawmh roufombl;
aygh[m ... awmfkHwefkHawmhvnf; oGm;rqufEkdifMuygbl;[m}}
onfwpfcgawmh ukdBuD;om*dtoHu tm;aysmhoGm;onf/ onfvkd
qkdjyefawmhvnf; rEav;ukd vlxrvkduf&wmwr,fygyJ/ ajryJqGwfcawmif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

337

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aiGr&&SmMuaom awmolawmifom;rsm;tzkdY &,fvDzkd;bkd;u rvG,fyg/


wu,fwrf;wGif yJpkdufawmifolrsm;tzkdY omreftm;jzifh b,frSvnf;
zkef;qufp&m&SdMuwmr[kwf/ okdYaomf yJyGJpm;? EGm;yGJpm; ponfh yGJpm;rsm;
twGufawmh ykd tusdK;tjrwf&SdvmMuonfqkd\/
]]qrdwfcHkrSmu zkd;oHk;av;vHk;&Sdo,f ...
ukd,fhqDta&muftayguf&Sdo,fhzkd; oHk;MuomyJ}}

ukd,fh&GmeJYukd,faygh[m

]]zkd;wifrubl; BuD;awmfa& ... usKyfwkdY&GmawG ul;csifoef;csif&ifvnf;


vG,foGm;NyDawmhf ... ta&SUMunf;awmwef;u vkdif;um;awGajy;aeNyD
*ifh*JaomifoGm;NyD; aeukefaecef; oabFmxkdifapmifhp&m rvkdawmhbl;}}
]]aMomf [kwfvm;}}
]][kwfyawmf vkdif;um;rS rSefvHkum;BuD;awG [def;vkdY}}
,cifu uRefrwdkYe,fbufwGif c&D;oGm;vma&;twGuf a&vrf;ukdom
tm;ukd;tm;xm;jyKae&onfrSm ESpfy&dap'MumjrifhvSNyDjzpf\/ rEav;ESifhjynf
ajy;qGJaeaom jynful;wkdYvHk;oabFmBuD;awG wpfouf[kyif ajym&rnf/
tckvkd [kd&Gmonf&Gmu yk*vdu um;vkdif;rsm; ajy;qGJMuonfqkdaomtcg
oGm;a&;vma&; vG,fultqifajyrSm aocsmonf/ uRefrwkdY jrpfkd;wef;
&GmawGurS oabFmpD;&wm aeukefaecef; jrpfqdyfrSm apmifh&aomfjim;
vG,fao;onf/ uRefrwkdYjrpfem;wef;&Gmrsm;\ ta&SUbufusaom ukef;wGif;
u &Gmrsm;tzkdY vSnf;wpfwef? ukef;aMumif;wpfwef jrpfqdyfqif; vm&oGm;&
onfrkdY tcsdefawGp&dwfawG ukefvGef;vS\/ 'gaMumifhvnf; Munf;awmwef;
&GmawGbufqDu ukd,fhvkdtyfcsufESifhukd,f vkdif;um;rsm; xlaxmifvkdufMu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

338

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jcif;jzpfrnf/ *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;acwfBuD;xJwGif uRefrwkdY tnm


aus;vufuvlawG todmPfawG yGifhvef;vmMuygyaum/ rEav;c&D;awmh
csHKUEkdifNyD/
]]aeYcsif;vnf; jyefvkdY&o,f ... um;awGu reufwpfpif; naewpfpif;
xGufom ... ref;av;rsm;awmh reufum;eJYvkduf naeum;eJYjyef [efukd
usvkdY}}
]]b,f&GmawG oGm;pD;&omwHk;[Jh}}
]]qrdwfcHkvnf;&Sdo,f ... NyD;awmh uawmawmf? &&SD (&Gm&Snf) awmf ...
qif;*Gwfawmf b,foGm;pD;pD;&o,f}}
um;vkdif;rsm; yGifhoGm;ojzifh oabFmpD;c&D;onf enf;oGm;NyD[k qkdonf/
oabFmrsm;u tcsdefvnf;rrSef? [kdwkef;uxufvnf; ykdMum? vrf;wGif
jrif;rlwpfn tdyf&ao;onf[k tjypfqkdvkdufMuao;onf/ wpfcsdefuawmh
onfvrf;onfc&D;ukd onfoabFmBuD;awG aus;Zl;aMumifhom vkd&ma&mufcJh
&onfaum/ uRefronfyif {&m0wDjrpfBuD;xJwGif oabFmpD;NyD; c&D;oGm;
&jcif;t&omukd wrf;rufcJholjzpfonf/
]]&Gmuae ref;av;ta&muf um;ay:r,f av;em&DavmufMumom reuf
oHk;em&Dum;pD;&if ref;av;ukd ckepfem&Da&mufo,f naeum;u av;em&D
jyefxGufomqkdawmh [kdrSm 0,fygavh jcrf;ygavh &Spfem&Dukd;em&Davmuf?
'gayod vlawmhqif;&Jomaygh[m}}
]]vlqif;&Jom cHEkdifygo,fawmf pdwfqif;&Jom rcHEkdifom}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

339

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukdBuD;om*dESihf rrwifyGJwkdYu uRefrwkdYukd tjyefwGif um;jzifh jyefMuzkdY


wkdufwGef;onf/ uRefru jyefMunfh&OD;r,f[k ajymaomtcg taru
oabFmESifhjyefNyD; pdwfqif;&JcHrnf vlqif;&JrcHEkdif[kqdkonf/
]]rif;wkdY[mu [kdwkef;u wkdY&Gmu vljyuf ukdbm*smjyufovkd
c&rf;oD;pm; acsmif;qkd;rvm; ... y'kdif;oD;pm; l;rvm; ... ukdif; rxl;ygbl;
vdyfom;pm; ElomyJ at;ygo,f qkdomrsdK;jzpfaeNyD}}
tarhyHkckdif;ukd oabmusNyD; uRefrwkdY 0g;ceJ &,fvkdufMuygonf/
uRefrwkdY&,foHawGrS rqHk;ao;/ tdrfxJokdY vltkyfBuD;a&mufcsvmygonf/
]]bmjzpfvmMuomwHk;[ onfrSm {nfhonfawG a&mufaeo,f}}
ukdBuD;om*du
ajy;xGufNyD;ar;&if;
uRefrwkdYESifh[efYvkdufonf/
vltkyfBuD;u uRefrwkdYukd vSrf;MunfhNyD; ZGwfwkd;0ifcsvmygonf/
]]olwumawGrSwfvkdY rjrwifwkdY rxl;wkdYyJ[m vmMua[h trIu
atmifhxm;vkdY&o,fhtrIr[kwfbl; om*d&}}
bBuD;vHk;u OD;aqmifum uRefrwkdYa&SUrSmyif trIoif;uJ&Sif;Muonf/
]]a[monfrSmMunfh om*d ighMuufa&TpGefBuD; tjzpfukd}}
aoG;oHw&J&Jjzifh qefYiifqefYiifjzpfaeaom wkdufMuufBuD;ukd ajray:
ypfcs&if; bBuD;vHk;u trIpzGifhygawmhonf/ ukdBuD;om*du MuufBuD;ukd
vufESdyf"mwfrD;jzifh xkd;Munfhvkdufonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

340

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]][kwfyg&JUAsm ... uRwfuRwfuRwf}}


]]om rif;a,mufz iwifzJvufcsuf od&JUvm; od&JUvm; [if; ... uGm
awmuf}}
bBuD;vHk;u ajymajymqkdqkd a'gojzpfvmyHkvnf;&\/ ukdwifzJuawmh
rsufESmuav; qD;&GufavmufESifh [kdMunfhonfMunfh/ [kwfovkdvkd
r[kwfovkdvkd/
]]ighMuufukd iSm;NyD; wkdufomav wpfyGJxJyg bBuD;&m IH;IH;EkdifEkdif
aiGwpfaxmifay;yghr,fqkdomeJY iSm;vkdufom oif;u wpfaeukefeJY
wpfaecef; qufcsaeom ig jrif;jcHujyefvmawmh ighMuufBuD;ukd
onftwkdif; awGY&omyJ w&m;ovm;uG om*d&}}
]]b,fw&m;yghrvJ bBuD;vHk;&,f}}
]]at; tJom igtavsmfvkdcsifo,f rif;awmif;ay;}}
]]awmif;ay;yghr,f? uJ wifzJ rif; avsmfvkdufav}}
]]avsmfom avsmfrSmyg ukd&ifom*d&m tck[mu
wpfaomif;awmif;aeom ... usKyf b,fay;EkdifyghrvJAsm}}

bBuD;vHk;u

]][kwfomaygh ... rifh b,fhES,fvkyf wpfaomif;&SdvdrfhrwHk;}}


uRefruawmh bBuD;vHk;ukda&m? ukdwifzJukda&m? wkdufMuufBuD;udka&m
pdwfr0ifpm;rdbJ trIwGJukdifrnfh uRefrtpfukd &GmvlBuD; ukdBuD;om*dukdyJ

jrefrmusL;ypfzkd&rf

341

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

pdwf0ifwpm;Munfh&if; &,fcsifaerdonf/ olYxHk;pHtwkdif; [kdvlajym


[kdvlYaemuf? onfvlajym onfvlYaemufvkduf&if; aemufqHk;awmh ajyvnf
oGm;rnfrSm aocsmygonf/ trI&Sif;aepfumvuawmh aq;ukdzGmvkduf?
acgif;ukdukwfvkdufESifh acR;oD;acR;ayguf jyefaewwfwmuvnf; olYxHk;pH
jzpfyHk&\/ rrwifyGJuvnf; ukdBuD;om*dab;wGifxkdifum a&SUaea&SUzwf
vkyfaeao;\/ onfwpfcgawmh olYarmif ukdwifzJtrIrkdY ykdNyD; a&SUaevkdufae
onfaum/
]][kwfom;yJ bBuD;vHk;uvnf; wpfaomif;uawmh rwefygbl;awmf ...
MuufwpfydmrS axmif axmifhig;&m yg;kduf0,fvkdY&o,f}}
]]a[h wifyGJ eifbmrS em;rvnfbJeJY Mum;0ifrygeJY omu wkdufMuuf[
onfwkdufMuufuae wpfaomif;qkdvnf;[kwf ESpfaomif;qkdvnf;[kwf
yufceJ &o,f/ wpfaomif;qkdom ignmnmwmwm awmif;o,fhaMu;yJ}}
]][kwfygo,f bBuD;vHk;&,f ... uRefawmfuvnf; MuufyGJu IH;vkdYrkdYyg
... ig;axmifauseyfygAsm aemf}}
ukdwifzJuvnf; olYtjypfESifholrkdY bBuD;vHk;ukd avaysmhuav;ESifh
awmif;yefonf/ ukdwifzJu awmif;yefav bBuD;vHk;u wif;av
jzpfaeonf/ ukdBuD;om*dyif wkd;r&/ bBuD;vHk;toHu us,foxuf
ykdus,fvmawmh\/ 'gukdyJ rrwifyGJu rcHcsifjzpfvmyHk&onf/
]]a[h wifzJ ... refusnf;&GufEkokyfeJY OykofusdK;rcHprf;eJY onfavmuf
&SdvS avsmfvkdufprf; wpfaomif;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

342

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rrwifyGJ\pum;aMumifh tm;vHk;NidrfoufoGm;Muonf/ ukdwifzJuvnf;


avsmfyghr,f[k qkdvkdufojzifh ausat;oGm;awmh\/ okdYjzifh wkdufMuuftrI
onf &GmvlBuD;uawmf rrwifyGJ\ qHk;jzwfcsufjzifh NyD;pD;oGm;ygonf/
bBuD;vHk;ESifh ukdwifzJu jyefawmhvnf; twlwl/ ausausat;at;/
]]onfvkdyJ rxl;a& ... ighrvJ wpfaeYwpfaeY &Sif;ae&awmhomyJ}}
ukdBuD;om*du ajymif;zl;zufvdyfBuD;ukd pfYaq;vdyfcGufBuD;xJ xkd;acs
vkduf&if;u
cyfwnfwnfESifhajymonf/
uRefrwkdY&Gmuav;uawmh
ukd,fht&yfESihfukd,fhZmwfqkdovkd
ukdBuD;om*d\
bufrvkdufaom
qHk;jzwfcsufrsm;atmufwGif kd;dk;&Sif;&Sif;ESifh at;csrf;aeygawmhonf/ xrif;
pm;aomufNyD; uRefrwkdYjyefawmh aemufwpfrI0ifvmjyefonf/ 'gvnf;
NyD;oGm;rSmygyJav/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

343

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(22)
onfuaeY *ifh*Japs;aeYjzpfonf/ reufrkd;rvif;cif arSmif&DpHkrTm;
tcsdefuwnf;u uRefrwkdYtdrfacgif;&if; vSnf;vrf;qDrS EGm;jcLoHawG?
vSnf;0ifkd;tDoHawG? pum;us,fus,favmifavmif ajymoHawG Mum;ae&NyD/
*ifh*Japs;vkdufMuonfh vSnf;oHawGukd em;pGifh&if; uRefri,fi,fu
tarBuD;ESifh aps;vkdufcJhyHkrsm;ukd owd&vkdufrdygonf/
*ifh*Japs;onf av;&ufwpfaps;jzpf Mum;wGif oHk;&ufjcm;onf/
uRefrwkdY&GmawGtzkdY *ifh*Japs;onf rEav;aps;csdKawmfjzpfonf/ yJ? EGm;
ta&mif;t0,f ukefpnf'kdifvnf;jzpfonf/ wpf&Gmhwpf&GmrS aqGrsdK;om;csif;
rdwfaygif;aqGo[m
awGYMuqHkMu&m
tvSLr@yfBuD;vnf;jzpfonf/
owif;pum;? twif;pum;rsm; zvS,fMu&m tifwmeuf Chat Room
vnf;jzpfonf/ vlBuHKyg;jcif; wpf&Gmhwpf&Gmpmay;pm,lvkyfjcif;? Zdwfpm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

344

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

urf;jcif;ponfh ykdYaqmifqufoG,fa&;Xmevnf;jzpf\/ ajym&vQif *ifh*Japs;


onf a&mif;jcif;0,fjcif;trIxuf vlrIa&;&mtjzmjzmwkdYjzifh pnfum;aewwf
aom cspfp&m awmaps;uav;om jzpfygonf/
]]a[h xMuxMu ajrmuf&Gmu aps;vSnf;awGawmif oGm;MuNyD awmfMum
tjyef aeylrdaeMuOD;r,f}}
BuD;awmfu EId;aqmfvkdufojzifh uRefrwkdYwawG tdyf&mrS vl;vJxum
aps;oGm;zkdY jyifMu&onf/ uRefruawmh uRefrxHk;pHtwkdif; oeyfcg;
a&BuJuav;yGwf EIwfcrf;eDuav; yg;yg;qkd;vkdufkHom/ ygwdwf0rf;quf
0wfrnf jyifNyD;umrS vGwfvGwfvyfvyf ayghayghyg;yg; oGm;csifojzifh
&Syftuswpfxnf aumuf0wfvkdufygonf/
]]bkdY,kdYbm;,m;BuD; r0wfprf;ygeJY rxl;&,f AkdvfyHktv,f oGm;&r,fh
[mukd vSwywuav;0wfrSaygh? nnf;ES,f [kdus vlawGu 0kdif;MunfhMurSm
ighnDr NrdKUolrSef; wef;od&atmifvkdY ZmwGefYuav; yef;xkd;uav;awG 0wfcJh}}
olukd,fwkdif zsifMurf;xbD ESpfeHpyfBuD;0wfxm;aom rrxkdufu
uRefrukd vSrf;ajymonf/ uRefrwkdY&Gmu aqGrsdK;rsm;onf rdrdukd,fwkdifu
awmolawmifom;
vlqif;&Jrsm;[k
ESdrfhcscH,lxm;wwfMuaomfvnf;
aqGaqGrsdK;rsdK;awGu vlcsrf;om ynmwwfrsm;jzpfaMumif; tvGef*kPf,lcsif
Muonf/ uRefrqkdvQif NrdKUwGif oifhawmfovkd aerdaomfvnf; &GmjyefvQif
0wfumpm;um aejy&onf/ uRefrwkdYxHrS bmarQmfvifhcsufrS r&SdygbJESihf
a&TwGJvJ aiGwGJvJESihf jrif&vQif olwkdY0wf&ovkd 0rf;omaewwfMuygonf/
pdwfESvHk;aumif;MuolawG? rk'dwmyGm;EkdifMuolawG jzpfyg\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

345

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]iwkdYom awmrSmaeNyD; zsifvHkcsnf jzLatmif0wf&omyg[Jh/ NrdKUrSm


ighnDrawGrsm; ygwdwfawmif a&Tuyf0wfMuom a&Tygwdwfo,fhawmf
csrf;omcsufawmhf}}
olwumESifhqHkvQif onfvkd avvHk;ypfEkdif <um;vHk;ypfEkdifzkdYtwGuf
onftcsdefrSm uRefrukd tpGrf;ukef yGJxkwfjyxm;zkdYvkdonf r[kwfvm;/ uRefr
ukd,fwkdifurl olwkdYESifhwpfom;wnf; awmpdwfawmifpdwfomvQif &Sdygonf/
*ifh*Japs;ukdvkdufNyD; aps;0,fMujcrf;Muwm? ajymMuqkdMu atmfMu[pfMuwm
awGukdom uRefru pdwf0ifpm;oljzpf\/ okdYaomf uRefr&SyftusBuD;ukd
cRwf yef;azmufZmyef;a&mifEkEkuav;ukd 0wfqifjyvkdufawmhrS rrxkdufu
pdwfauseyfoGm;awmh\/
]]nnf;0wfo,fh
ajym&atmifvkdY}}

xbDtus&JU

emrnfawGajymxm;OD;

aps;xJus

uRefru tusu yef;azmufZm? xbDu uDrkdEkd[k ajymjyvkduf&\/


uRefrwkdY jyifqifjcif;trI NyD;aomtcg rrxkdufu bufx&Duvpfukd
jzKwfvkduf
arSmifrnf;oGm;awmh\/
aps;awmif;acgif;ay:&Gufum
rrxkdufESifh uRefrwkdYom;trd aps;vkdufcJhMuonf/ onftcsdefrSmawmh
uRefrukd,fay:u 0wfpm;qif,ifvmcJhaom txnfrajymESifh vlvHk;yif
oJuGJatmif rjrif&yg/ ukd,fh&Gm ukd,fhajray:u vrf;c&D;rkdY tvGwf&aeom
awmfawmhonf/ aps;vkdufMuolrsm;\ toHpmpmawGu [kduonfu
Mum;ae&onf/
uRefrwkdY&Gm\ awmifbufokdY xGufvkdufvQif wjyefYwajym&SdvSaom
ajryJcif;BuD;awG? cHk;cHk;kH;kH;ESifh vIdif;<uaeaom oJurf;yg;,HBuD;awGukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

346

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

awGY&ygonf/ uRefrqkdvkdcsifonfrSm {&m0wDjrpfa&0if&m oJacsmif;u


ajruGufrsm;ukdjzwfNyD; wkdufpm;xm;onfrkdY jyefYonfhae&mjyefY cHk;onfhae&m
cHk;aejcif;ukd qkdvkdygonf/ Ekef;wifajrEk qkdaomfvnf; oJajrawGu va&mif
rvif;rusif;atmufwGif azG;awmufaeygonf/ uRefrwkdYonf oJaomifvrf;
ukda&Smif ajryJcif;rsm;tMum;u vrf;twkdif; vmcJhMuonf/ &GmeD;csif;
uefawmf&Gm&dyfrSjzwfum *ifh*Japs;bufokdY OD;wnfcJhMuonf/ vrf;wGif
&Gmaygif;pHkrS aps;oGm;aps;vmawGu w[kd[kd w[m[mjzifh aysmfp&myif
aumif;vS\/ wcsdKUu vSnf;ESifh? wcsdKUu ajcusif? wcsdKUuvnf;
uefoif;jzwf
oJAGufrsm;ay:wGif
uwfoD;uwfzJh
pufbD;pD;um
vmMuolrsm;yif&Sd\/ *ifh*Japs;ESifh uRefrwkdY&GmrSm tjrifomeD;aomfvnf;
c&D;ua0;vSw,f qkdonfhtxJu jzpfonf/ uRefrwkdY vrf;avQmufvm&if;
jzifhyif rkd;pifpifvif;cJhavNyD/ eHeufajcmufem&D/
cyfvSrf;vSrf;rSmuwnf;uyif aps;ukef;ay:rS vloHawG wa0ga0g
Mum;ae&onf/ uRefrwkdY aps;ukda&mufawmh vlpnfpjyKvmNyD/ vSnf;EGm;rsm;
jzKwfem;Mu&m vSnf;uGif;wGifvnf; ukefpnfawGESifh vSnf;awGtjynfh/
vSnf;uGif;ESifh wpfqufwnf; uGif;jyifjyefYjyefYBuD;xJwGif ajrBuD;ay:
uyfMurf;cif;um ukefawG wpfyHkwpfyifBuD;yHkum a&mif;csMuonf/ wcsdKUu
ukefxnfhvmonfh qmvmtdwfBuD;rsm;ukd jzefYcif;um yHka&mif;Muonf/
wcsdKUuawmh ajrBuD;ay: onftwkdif; oGefcsuma&mif;onf/
]]c&rf;csfoD;awG aygvkdufomat b,faps;wHk;[Jh}]
]]wpfydm ig;q,f wpfawmif;vHk;,l&if avsmhay;r,fawmhf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

347

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

NrdKUwGif c&rf;csfoD;wpfydm wpf&mhig;q,fESpf&m ay;0,fae&aom


taru wpfawmif;vHk; odrf;,lcsifaeyHk&\/ NrdKUrSmvkd xkdif0rfc&rf;csfoD;rsdK;
r[kwfaom obm0awmc&rf;csfoD;awmif;BuD;awGu [kdem;wpfpk onfem;
wpfpkESifh jrifvkdYyifraumif;atmif aygvGef;vSonf/
]]vmprf;yg
a':a':uvnf;
aygvGefvGef;vkdY wuwnf;rS}}

c&rf;csfoD;

&Gmtcif;awGxJrSm

rrxkdufu aps;onfa&SUrSmyif ajAmifcsonf/ aps;onfuvnf;


'grsdK;kd;aeyHk&onf/ onfjrpfem;urf;em;&GmawGbufu aps;0,fawGuawmh
olYc&rf;csfoD;
r0,frSmaocsmonf/
olarQmfaeonfu
ta&SU
Munf;awmwef; &GmawGqDu vSnf;ESifh wuefwu aps;vm0,fMuolawGukdyJ
jzpfonf/ uRefruawmh c&rf;aoG;a&mifxaeaom uefpGef;OyHkBuD;ukd oabm
usrdonf/ bl;oD;BuD;awGuvnf; ajrBuD;ay:rSm twHk;tkH;/ ajymif;zl;BuD;
awGuvnf; wpfzl;wpfzl; wpfawmifavmuf&Sdonf/ oabFmoD;BuD;awG?
rmvumoD;BuD;awGuaum/
]]vmyg onf[mawGu tjyefrS aps;aygifusdK; 0,fvkdY&ygo,f
aps;wef;xJ t&ifoGm;&atmif usKyfyJawG 'kdifoGif;vkdufOD;r,f}}
onfawmhrS uRefrwkdYonf rrxkduf\ acgif;ay:rS yJawmif;BuD;ukd
owd&rdygonf/ uRefrwkdY&GmawGqDu vlawmfawmfrsm;rsm;onf aps;vkduf
vQif ykdufqHukdifNyD; vkdufolu&Sm;onf/ ukd,fhtdrfrSm&Sdaom tcif;xGuf
oD;ESHukd vkdoavmuf &Gufvmum aps;xJu yJ'kdifuav;qD oGif;vkdufvQif
vufxJaiGay:NyD/ onfaiGESifh 0,fMujcrf;Muonf/ wcsdKUuvnf; Mum;cHaiG
rvkdbJ onftwkdif; ]wnfh} vJMuonfvnf;&Sd\/ wcsdKUuvnf; aiGukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

348

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wkdif;umxGmum ,lvmwwfMuNyD; aps;xJusrS vkdcsifwmr0,favmufvQif


aemufaps;ywfrS ay;rnf[kqkdvQifvnf;&onf/ a&mif;olESihf0,folonf
wpdrf;qefraeMuyg/ omonf emonfwGufraeMuyg/ onfrsufESmawGu
emNyD;om;csnf;qkdovkd b,folb,f0g b,f&Gmu twwfodMuolawG
r[kwfvm;/
aps;wef;uav;uawmh qkdifESifh uEm;ESifhqkdaomfvnf; av;wkdifpifwGif
xef;vufrkd;xm;aom qkdifuav;rsm;yifjzpfonf/ okdYaomf onfxef;vufwJ
qkdifuav;rsm;onfyif usdK;wkdYBuJwJ/ ajrjyifrSmyif onftwkdif; zifxkdif
a&mif;vkduf&rS tm;&yg;&&SdMuolawG/ aps;0,fMuolawGuvnf; aygifv,f
avmufjrifhonfhpifay:u ypnf;xuf ajrjyifay:u ypnf;ukdom ief;wkduf
&SmazGwwfMuolrsm;jzpfonf/
]]qkdifay:u aumifrawGu aps;wifo,f ... qkdifeJYuEm;eJY a&mif;om
qkdNyD; *kPfvkyfcsifomygao; ... iwkdYawmh ukd,fu ykdifykdifEkdifEkdif ukdifwG,f
aps;qpfvkdY&o,fhqD 0,fvkdufomyJ wefvkdufomrS}}
aps;uav;xJwGif tnmxGufukefawG tpHk&Sdonf/ ta&SUMunf;awm
wpfwef;u vma&mif;Muaom MuufoGefeD? MuufoGefjzL? aq;&GufBuD;?
aq;kd;awmif;BuD;awG/ taemufcsif;wGif;jrpfurf;pyf&GmawGqDu ikwfoD;
ajcmuf? aq;&GufBuD;? awmif;yvHk;qefaum qefcgawG? qDrD;cHkta&SU
aygufpdrf;e,frS aygufpdrf;xef;vsufBuD;awG/ &Eykd&Gmu tkd;? uawm&Gmu
tkd;? ebuf&Gmu tkd; pojzifh tkd;rsdK;pHkuvnf; ukd,fESpfouf&m ukd,ftoHk;
wnfh&m 0,fMukHyif/ ebufaomufa&tkd;BuD;awGu tdrfhusufoa&
aqmifonf/ at;vnf;at;onf/ &Eykdtkd;uawmh xrif;tkd;[if;tkd;
toHk;aumif;vSonf/ a&cyf&m &Guf&onfh a&cyftkd;t&G,ftpm; qkdufpHk

jrefrmusL;ypfzkd&rf

349

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&Sdonf/ q,fhwpfESpf q,fhESpfESpf bkef;BuD;ausmif;om;rsm; a&xrf;onfh


ausmif;oxrf; (ausmif;om;xrf;) tkd;awGvnf;&Sdonf/ uawmtkd;uawmh
yJavSmf&m? xef;orm;rsm; xef;&nfcH&m jrLtkd;tjzpf toHk;wnfhonf/
uawmtkd;onf EIwfcrf;0us,fus,f? ukd,fxnfum;um;ESifh bmtyGifhtcuf
rQ rygbJ ajymifacsmvHk;BuD;awGjzpfonf/ uRefrwkdY&Gmrsm;wGif rdef;uav;rsm;
ukd,fvHk;ukd,fxnfvSvQif ]&Eykdtkd;uav;usvkdYawmf} [k qkdwwfMuovkd
ukd,fcEm tcsdK;tpm; rusevQifvnf; ]wuwnf;rS uawmtkd;BuD;twkdif;}
[k yHkckdif;wwfMuygonf/ okdYaomf &Eykdtkd;a&m uawmtkd;yg aus;vufrsm;
wGif r&Sdrjzpf toHk;0ifaom tdrfrItoHk;taqmifrsm;jzpfonf/
aq;&GufBuD;awmif;rsm;tem;okdY a&mufaomtcg teHYjyif;vGef;ojzifh
uRefrrSm acgif;yif aemufusdoGm;&\/ aq;&GufBuD;rsm;ukd xyf acgufxm;
aom aq;acgufawGukd ESD;csdefcGifBuD;jzifh csdefumwG,fum a&mif;aeMuaom
acgif;aygif;BuD;awGESifh rdef;rawGuawmh aq;eHYavmufukd rIyHkray:/
wpfawmif;vHk; arTum aESmufum aq;aumif;a&G;aeMuaom aps;awmif;BuD;
rsm;ESihf 0,folrdef;rawGuvnf; rxl;/ aq;acgufawGukd SLyifMunfhvkduf
Muao;\/
]]usKyfwkdYaq;u uRef;aq;? a&ra&mbl;&,f
aq;acgufukdu a>rayG;uGufxaeom ... csdK&Saeom}}

...

jrifkHeJYodomy?

]]aq;jyif;omBudKuf&ifawmh usKyfqDu0,f ukef;aq;awG ... wpfzwf


tjyif ESpfzwfr0g;Ekdifbl;&,f ... aq;&ifhomawmh ajymraeeJY usm;opfa&
vkdufaewmomMunfh usKyfwkdYaq;u 0if;vdkY0gvkdY}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

350

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aq;&GufBuD;aps; ar;rdaomuRefrukd ab;csif;uyfa&mif;aeMuaom


aps;onfESpfa,mufu
tNydKifajymMuonf/
uRef;aq;u
csdKonf/
ukef;aq;u jyif;NyD;oufonf/ onfzufe,frSmawmh aq;&GufBuD;ukd
uGrf;,mxJ xnfhpm;kHyifru aq;awGukd tzwfvkduf iHkMuolawGvnf;
&Sdonf/ aq;kd;awmif;BuD;ukd txufatmuf vSefavSmum jynfawmif;xJ
qHhoavmuf odyfxnfhaeaom aps;0,frdef;rukd aps;onfrdef;ru rsufapmif;
xkd;onf/
]]wuwnf; aq;kd;ukd avmbBuD;aeo,f ... wpfjynf[m wpfjynfyJ
aygh onfavmuf vefvefusaeomukd tm;r&Ekdifao;bl;}}
]]avmbBuD;omrIwfbl; ... nnf;aq;dk;ppfuJhvm;vkdY usKyfu Munfhom
OESJkd;awGrsm; ckwfxnfhvmovm;at ... uwnf;rS zdvkdYr& odyfvkdYr&
yGwwBuD;}}
aps;onfESifhaps;0,fuvnf; onfvkd a[ma[m'kdif;'kdif; ajymremqkdrem
a&mif;Mu0,fMuonf/ &Jpkdaeaom ikwfoD;ajcmufawmif;BuD;awGukdvnf;
vlawG0kdif;tHkaeMuonf/ onfikwfoD;awGu {&m0wDESifhcsif;wGif;jrpftMum;
uRef;q,fhESpf&Gm ikwfawGjzpfonf/ ausmufzl;? uRJukef;? NzHKzl;? rD;avmif
uRef;? oma*gif? EGm;armh? a&TvSH&GmxGuf tqHjynhftom;uspf Armikwfppfppf
rsm;[kqkdonf/ qdrfhqdrfhuav;pyfaom ikwfrsm;[k ikwfavmurSm
emrnfausmfonf/ ikwfoD;awmifhrsm;ukdukdufum t&omjrnf;prf;Munfhae
Muolrsm;ukd Munfh&if; uRefrrSm tvkdvkd pyfvmojzifh avyif cRefvkdufrd\/
taruawmh
a&TvSH&ufawmif;BuD;wpfawmif;ESifh
qefcgcHk;wpfvHk;ukd
a&G;[,fq,f[,fvkyfaeonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

351

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]nnf;wkdYtzGJYawGxJ NzHKzl;u[mawG rygbl;vm;[Jh}}


]]usKyfwkdYtzGJYxJawmh rygbl; ... usm;Munfawmh aps;vkdufvmom jrifrd
omyJawmhf}}
NzHKzl;&GmwGif tarhwlrawG&Sdojzifh taru ar;jcif;jzpf\/ av;&uf
wpfaps;jzpfaom *ifh*Japs;uav;qDokdY jrpful;acsmif;jcm; aps;0,fvmMu
olawGr[kwfvm;/ a&TvSHolu apwemh0efxrf; vkduf&Smay;aeao;onf/
]]a[m [kdrSmav ... usm;Munf a[h usm;Munf}}
acgif;ay:wGif MuufoGeftdwfBuD;&Gufvsuf NzHKzl;ol rusm;Munf
a&mufvmonf/ acR;awGoHawG rokwftm;ao;bJ uRefrwkdYom;trdukd
ai;Munfhaeavonf/
]]a[mawmf ... ref;av;u a':BuD;jrwif rSwfomyJ? 'g rxl;vm;}}
]][kwfyawmf ... ighwlrawGukd vlBuHKrSmvkdufprf;yg&ap[Jh}}
tarESifhrusm;MunfwkdYESpfa,muf a&TvSHawmif;yHkBuD;aemufwGif pum;
aumif;aeMuonf/ rrxkdufuvnf; aps;xJvSnfhum 0,fjcrf;aevkdufonf
rSm tpyif&Smr&/ aps;vmolwkdif;vkdvkd uRefrwkdYNrdKUrSmuJhokdY vufqGJjcif;
uav;? <uyf<uyftdwfuav;ESifh vmMuonfr[kwf/ xef;acgufawmif;BuD;
acgif;ay:&Gufol&Guf? qmvmtdwfBuD;awG cg;apmif;wifolwifESifh xbDukd
wkdwkdygatmif 0wfvsuf 0,fvkdufr[Jh qkdolawGcsnf;jzpf\/ uRefrvnf;
aps;uav;twGif;okdY vSnfhum "mwfyHkkdufonf/ uufqufuav;zGifhum
toHoGif;onf/ uRefrukd wtHhwMo ai;MunfholuMunfhonf/ t0wftpm;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

352

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tqiftjyifaMumifh NrdKU{nfhonfwpfa,muf[k pl;prf;olu pl;prf;onf/


uRefroGm;av&m rsufvHk;awG vkdufaeMuonf/ ukd,fhe,ftaMumif; ukd,fod
aeom awmfawmhonf/ "mwfrodaom {nfhwpdrf;rsm;qkdvQif ae0Hhp&m?
xkdif0hHp&myif &Sdrnfr[kwfyg/ uRefrrSef;odoGm;Muaom aqGrsdK;awGuawmh
olwkdYxHk;pH atmfBuD;[pfus,f 0rf;omtm;& EIwfqufMu\/ awmuf
wacgufacgufESifh vuf0g;awG wjzef;jzef;kdufum ][,fawmf} ][,fawmf}
ESifh rcsifhr&J pum;qkdoluqkdonf/ uRefrausmukef;ukd tkef;ceJxkum cspfcif
aMumif;ukd jyolujyonf/ ukd,fhab;u ygvmolukd <um;olu<um;onf/
]]aps;xJr,f 0wfaumif;pm;vSeJY vmo,fhrdef;r b,folrsm;ygvdrfhvkdY
Munfhvkduf&omawmf ... o[m ighwlr rxl;BuD;[Jh}}
]]olYtareJY igeJYu bkd;nDtpfukdawGu aygufom ... aqGrsdkK;pyfvkdYu
awmh ra0;vScsnfao;bl; ... onfr,f rdvS ... om ightrsdK; ref;av;
aeomav}}
]]ighwlru vSvkdufomat i,fi,fueJY
ESyfacs;zwfawGeJY rnf;wl;aeo,fh rdef;r}}

wjcm;pDyJ

i,fi,fu

]]aMomf rpHtHkuvnf; ... rxl;u NrdKUausmif;r,f q,fhav;wef;awmif


atmifxm;o,fhaumifryJ vSua&m acsmua&mayghawmf}}
onfpum;vHk;awGu uRefrukd ajrmufyifhajymaejcif; r[kwfyg/ olwkdY
ukd,fwkdifu uRefrtwGuf *kPf,l0Hh<um;aeMujcif;jzpfonf/ onfhxufykdwm
u ab;bDrSygvmaom wjcm;&Gmu olwkdYtaygif;tazmfrsm;ukd tEkdif&ojzifh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

353

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

auseyfMujcif;vnf;ygonf/ wcsdKUrsm;qkdvQif uRefrukd,fay:rS t0wftpm;


rsm;ukdyif vufjzifh yGwfacsMunfhMuao;onf/ vGefonfrxifygESihf/
]]bmpac:ovJ[Jh}}
]]bmpvdrfhrwHk; ... tusu pufazmufZm? vHkcsnfu eDukdwkdwJh tukef
wkdif;jcm;uvmo,fh txnfcsnf;yJ nnf;wkdY iwkdY *ifh*Japs;xJ b,f&Sdvdrfh
rwHk;}}
b,ftcsdefu tem;a&mufvmonfrodaom rrxkdufu 0ifajymawmh
uRefrrSm &,fcsifpdwfukd renf;xdef;xm;&\/ wu,fawmh uRefr0wfvm
onfh txnfrsm;rSm wefzkd;BuD;vSonfr[kwfyg/ okdYaomf ukd,fhtcsif;csif;
pnf;0kdif;uav;twGif;rSmyif olwkdYaqGolwkdYrsdK;rkdY 'grsdK;0wfEkdifwm[k *kPf
w,l,l vkyfaeMuao;awmh\/ dk;om;yGifhvif; [dwf[efr&Sdaom uRefr
trsdK;rsm;Mum;wGif uRefrtzkdY rsufESmrylpGm aeom;usifh&aeNyD[k uRefr
twwfajym0Hhygonf/
]]nnf;wkdYom;trd iwkdY&Gm b,fawmhvmrSmwHk;}}
]]reufjzef vmrSmav Munf&Gmuae pm;MuL;ayguftkdqufoGm;rSm}}
]]awmfwkdYtrsdK;
xm;vkduf&OD;rawmf}}

&SifESif;OwkdY

armifcspfvIdifwkdYukd

vufwkdY

]]rrrlav; bBuD;ykdufwkdY BuD;awmftHk;qkdifwkdY aeaumif;Mu&JUvm;}}


]]aumif;w,f reuf nnf;wkdYvm&if 0rf;omygvdrfhrawmf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

354

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]BuD;awmfara& uRefrwkdY a&ykvJESJrIwf&Gmukd obufcgrS vmr,faemf}}


]]at;at; vmjzpfatmifvmaemf &SifBuD;wifrukd xrif;csufckdif;xm;
vkdufr,f nD;taraum[Jh}}
uRefrwkdYwpfokduf yGufavmkdufaeonfh pum;0kdif;xJokdY tara&muf
vmonf/ uRefru cyfvSrf;vSrf;okdYqkwfum "mwfyHkkdufvkdufonf/
aps;awmif;BuD;awG acgif;ay:&Gufvsuf wef;vef;BuD;ESifh aps;v,fvrf;rSm
&yfpum;ajymaeMuolawGukd aps;0,fawGu jzpfovkd a&SmifuGif;oGm;Mu\/
iydtdwfBuD;awGxJ opfom;a,mif;rESifhaumfum iydt&om jrnf;prf;Bunfh
aeMuolawG/ Ready made packing tDvefqyfjymrIefYxkyfcsif;twlwl
wpfxkyfpD vufESpfbufESifh qMunfh&if; ]onftxkyfu tav;omo,f} [k
pdwfBudKufa&G;,laeMuolawG/ xef;avQmfjzifhwGJxm;aom trJom;ydmvHk;
wGJBuD;awGukd vufwpfbufu qGJajrmufNyD; usefvufwpfbufjzifh tom;ukd
y,fy,fe,fe,f vSefavSmMunfhaeMuolawG/ EGm;ezm;BudK;? xrf;ykd;BudK;rsm;ukd
cdkifrckdif qGJqefYMunfhaeMuolawG/ um;wm,mzdeyf? cHkzdeyfrsm;ukd wzsyfzsyf
wcGyfcGyf wD;MunfhNyD; aumif;raumif; prf;oyfMunhfaeMuolawG/ taMumfzkd?
rkefYjym;ovufzkd? rkefYaygif;zkdrsm;ab;wGif zifxdkifum a&aEG;Murf;aomuf&if;
pm;aomufaeMuolawG/ rkefYwDokyf? acgufqGJokyfawGukd qEGif;EkdifEkdif?
ukvm;yJrIefYEkdifEkdifESifh vufig;acsmif;jzifh tm;&yg;& e,fzwfpm;aeMuolawG/
txnfpuav;0,fzkdYta&; aps;wGufMunfhvkduf acgif;ukwfvkduf vkyfaeMu
olawG/ wefzkd;rjzwfEkdifaom jrefrmhESvHk;om; jrefrmppfppf tnmol
tnmom;rsm;\ ,faus;rIawGukd uRefr "mwfyHkwzsyfzsyf kduf,laerd
ygonf/
]]a[h jrwif jrwif}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

355

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrtusvufarmif;ukdqGJ BuD;awmfwpfa,mufu tarhemrnfukd


ac:um EIwfqufonf/ uRefremrnfukd kwfw&ufazmfr&ojzifh i,f
oli,fcsif; aqGrsdK;&if;jzpfol tarhemrnfukd ac:&jcif;yif/ uRefrwkdY&GmwGif
onfvkdyJ orD;emrnfazmfr&vQif rathemrnf? om;emrnfazmfr&vQif
zathemrnf BuHKovkdusovkd ac:vkdufMuonfuvnf;&Sdao;\/ bBuD;yefp
\om; ukduwkd;tm; wpf&GmvHk;u ]yefBuD;} [k ac:Muonf/ ukduwkd;\
taygif;toif;rsm;u tdrfa&SUuGyfyspfwGif xkdifaeaom bBuD;yefpukd
]yefBuD;r&Sdbl;vm;} [k ar;vQif bBuD;yefpu tdrfaemufaz;wGif EGm;pmpf;
aeaom ukduwkd;tm; ]yefBuD;o,fha[h ac:aeo,f} [k vSrf;atmfay;\/
BuD;awmfrJwl\orD; rjzLpl;tm; ]a[h rJwl} [kac:vQif ]awmf} [k xl;onf/
&,fp&maumif;aomfvnf; 'gonfyif awm"avhawmpkduf jzpfavonf/
]]ighukd rkefY0,fauR;cJhprf; ... ighwlr olaX;rBuD;}}
uRefrwkdY&Gmawmifykdif;rS vljyufOD;bm*sm\ZeD; t&D;rapm jzpfonf/
cHawmif;uav; cg;apmif;wifum ajymif;zl;zufvdyfBuD; zGmvsuf zsifwbuf
pkwfuav; zkdz&Jacgif;aygif;xm;aom t&D;rapmukdMunfh uRefr
pdwfraumif; jzpfoGm;rdygonf/ uRefru ig;&mwefwpf&Guf uefawmhvkduf
aomtcg vufuav;rsm;yif wkefae&Smonf/ onfavmufxifrxm;aygif
qkdonfh rsufESmrsdK;ESifhjzpf\/
]]om"kawmf om"k ... ighwlr onfhxufaumif;pm;ygap rat zat
vkyfauR;Ekdifygap ... nnf;tara&m[Jh jrwif}}
uRefrukd jrwif[kac:um tarhukd ar;aeonf/ uRefru ]aps;xJrSm
t&D;} [k qkdum vSnfhtxGuf uRefrqDokdY tjzLtpdrf;0wfausmif;om;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

356

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uav;rsm; a&mufvmygonf/ Munfhvkdufawmh &GmrS ukd;wef;? q,fwef;


ausmif;ol uRefrwlruav;rsm;/
]]rrxl;ukd q&mrBuD;u awGYcsifvkdYo,fh ausmif;xJ<ucJhygOD;o,fh}}
uRefrwkdY aps;xJa&mufaeonfhowif;u tawmfuav; ysHUESHYoGm;yHk
&onf/
aps;ukef;\
awmifbufuyfvsufwGif
*ifh*JwGJzuf
txufwef;ausmif;&Sdonf/
uRefrwkdYi,fi,fuawmh
onfae&mu
uGif;jyifBuD;yJjzpfonf/ uRefrwkdYe,fwGif acwfynmwwfrsm;? NrdKUa&muf
&[ef;oHCmawmfrsm; txkduftavsmuf wGifus,fvmMuonfrkdY onfae&m
wGif wGJzuftv,fwef;ausmif;uav; pwifwnfaxmif cJhMuonf/
tckawmh txufwef;ausmif;tqifh wkd;jrifhEkdifcJhNyDjzpfonf/ okdYaomf
txufwef;ausmif;om;OD;a&uawmh e,fvlOD;a&ESifhpmvQif enf;aeyg
ao;onf/
]]at; at; vmcJhr,faemf tarhukd &SmvkdufOD;r,f oGm;ESifhMu}}
tarESifhrrxkdufu acgufqGJokyfqkdifa&mufaeMuonf/ onfawmhrS
uRefrvnf; Akdufqmaewmukd owd&rd\/ acgufqGJokyfa&mif;aom rrEku
uRefrukd ]xGm;vmvkdufomat} [k pum;qkd&if; rkefYyGJjyifay;onf/
BudwfacgufqGJjym;BuD;awGukd taMumfEkdifEkdif? qDEkdifEkdifjzifh txl;okyfay;ojzifh
pm;vkdY aumif;vSygonf/
]]rxl;a& ighrSm r*Zif;bkd;tkwfawGxJ nnf;a&;o,fhpm ygvm&if
ukdnGefYarmifukd<um;&om tarm? ighorD;awGvnf; ajym&o,f nnf;ukd
twk,lMuzkdY ighorD;awGu tck aumvdyfa&mufukefMuNyDav}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

357

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rrEkonf uRefrwkdYuav;wkef;uyif ckepfwef;atmifjrifcJholjzpfonf/


&Spfwef;a&mufrS ratBuD;qHk;ojzifh ausmif;xGufum awmrSmyJ tdrfaxmif
&ufom;usum
awmolBuD;vHk;vHk;jzpfoGm;cJhNyD/
ynmwwf[efyefrsm;
vHk;0aysmufum ykqkd;acgif;aygif;BuD;ESifh uGrf;aoG;awG wAspfAspfaxG;um
uGrf;csdK;awGwufaeaom oGm;rnf;rnf;BuD;awGay:atmif &,fvkdufajymvkduf
vkyfaeonf/
]]rrEk tck b,frSmaewmvJ}}
]]qrdwfcHkrSmav nnf;wkdYom;trd vmcJhMuOD;ath? nnf;pmawG
zwfo,fhvlawGeJY igrdwfqufay;csifvkdY igu usKyfnDrvkdYajymomukd r,Hkcsif
Mubl;ath? vufawGYtaumiftxnfeJY t&Sifvwfvwf jyvkdufcsifprf;o,f
a[h vmcJhMu[Jh}}
wjcm;ae&mawGrSm uRefronf bmrSr[kwfaomfvnf; uRefre,f?
uRefr&GmrSmawmh uRefrtaMumif; aumif;vScsnfh[k qkd&ygrnf/ wpfcsdefu
pmukd ykwfavmufBuD;a&;jyvkdYrS e uef;wpfvHk; rzwfwwfcJhMuolawG&Sdonf/
onftcsdefwGif r*Zif;rsm;? umwGef;pmtkyfrsm; zwfvmMuonf qkdaom
owif;ukd Mum;&wmukdu 0rf;omp&myif/ txl;ojzifh uRefrwkdYe,fwpf0kduf
wcsdKU&Gmuav;rsm;wGif pmMunfhwkdufuav;rsm; ay:xGef;vmcJhNyDjzpfonf/
onfpmMunfhwkdufrsm;wGif uRefr\ 0wKwkdaygif;csKyfpmtkyfrsm; vSrf;NyD;
vSL'gef;cJhao;onf/ 'gaMumifhvnf; uRefrukd wcsdKUu pma&;q&mr[k
odaeMujcif;jzpfonf/ wcsdKUuawmh wpfckckawmh wpfckckyJ? bmwpfckckrSef;
rod/ udpr&Sd/ uRefruawmh onfvkd kd;om;MuwmukdyJ cifwG,frdjcif;
jzpf\/ uRefr&GmrSmqkdvQif uRefrvSrf;ykdYay;aom pmtkyfrsm;ukd 50 0if
pfYtkd;BuD;xJxnfhum tay:rS vufyHacgif;ajcmufxnfhonfh ajrzsif;tkd;BuD;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

358

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jzifhyif ydwfxm;vkdufao;\/ ig;q,f0if pfYxnfpmtkyftkd;BuD;xJwGif


pmtkyfwpfcsdKUrSm zm;Orsm;yif pGJaewm awGYcJh&ygonf/
*ifh*Japs;u uRefrESifh aqGrsdK;awmfawmfrsm;rsm;ukd awGYay;EkdifcJhonf/
*ifh*Japs;aeYcHpm;rIu i,fpfu bmrSr[kwfovkdvkd&SdcJhaomfvnf; tckawmh
atmufarhzG,f b0yHk&dyf jzpfaeygyaum/ av;&ufwpfaps;wkdif; olwkdY
onfrSmqHkMuNrJ jzpfyg\/ onfvkdESifh tcsdefawGukefcJhvSNyD/ toufawG
BuD;MuvSNyD/ olwkdYaemufusaeMuwmrsm;vm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

359

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(23)
uRefrwkdYom;trd acgufqGJokyfwpfyGJpD pm;aomufNyD; txufwef;
ausmif;buf xGufcJhMuygonf/ rrxkdufuawmh aps;awmif;BuD;ESifhrkdY
aps;ajrmufxdyf 0g;uyfqkdif opfyif&dyfaumif;aumif;u apmifhaernf[kqkdum
ae&pfcJh\/ txufwef;ausmif;rSm aps;ESifhvSnf;vrf;om jcm;ygonf/
[kdwkef;uawmh ESpfxyfysfaxmif ausmif;aqmifwpfaqmifyJ&Sd\/ tckawmh
ESpfxyfausmif;aqmifESpfaqmifESifh
wpfxyftkwfausmif;aqmifwpfaqmif
chHcHhxnfxnf &SdvmcJhNyD/ onftkwfausmif;aqmifrsm;ukdMunfh&if; q&mawmf
OD;omoe\ vHkYvO[jyKrIESifh &yf&Gmvlxk\ tm;ay;vkdvm;rIukd
om"kac:rdygonf/
uRefrwkdYom;trdukd
ausmif;tkyfq&mrBuD;u
qD;BudKygonf/
jzLjzLoefYoefYESifh av;pm;cspfcifp&maumif;aom q&mrBuD;ukd cPtwGif;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

360

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

yif uRefr cifrifoGm;&ygonf/ q&mrBuD;u uRefrwkdYukd ausmif;aqmif


tay:xyf&Sd kH;cef;wGif {nfhcHygonf/
]]q&mrBuD; *ifh*Jukda&mufwm MumNyDvm;&Sifh}}
]]ig;ESpf&SdoGm;NyDav ... MumNyDajymygawmh}}
]]vkyf&ukdif&wm tqifajym&JUvm;q&mrBuD;? 'De,fuvlawGuawmh
kd;om;rI tajccH&SdMuolawGqkdawmh tqifajyrSmygav}}
]]kd;MuvGef;vkdY cufaewm q&mra& ... uRefrjzifh wpfcgwpfcg
pdwfxJawmif tm;i,frdw,f ... uRefrjzpfcsifwmav;awGawmh q&mr pmxJ
xnfha&;ay;&ifaumif;rSm ... onfvkd q&mr&JU}}
q&mrBuD;u ausmif;zkdifrsm;ukd xkwfcsvmum olYtawGYtBuHK?
olYcHpm;csufrsm;? olYtcuftcJrsm;ukd &ifzGifh\/ uRefruawmh q&mrBuD;\
kd;om;yGifhvif;rIESihf uaeYacwf aus;vufaeawmolawmifom;rsm;\
ynma&;tay: xm;&Sdaom cH,lcsufrsm;ukd wwfEkdiforQ qkyfzrf;Munfhrd
ygonf/
tBuHmPf&,fvkdYawmh ray;EkdifcJhyg/ uRefr wpfck0rf;omrdonfrSm
*ifh*Jausmif;ukda&mufwm ig;ESpf&SdNyDqkdawmh txufwef; ausmif;tkyf
q&mrBuD; ukd,fwkdifonfyif aus;vufpkdufrsm; tul;pufcHxm;&wmukd
jzpfonf/ wu,fawmolBuD;ESifhawmif wlaeonf/ uRefrukd,fwkdifuvnf;
aus;vufausmif;q&mrwpfa,muf\b0ukd
jzwfoef;cJhzl;oljzpfonf/
ae&ma'ocsif; uGmjcm;aomfvnf; tawGYtBuHK taMumif;t&mcsif;um;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

361

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

odyfruGmjcm;avmufyg/ tajccHaus;vufpkdufonf
wlnDwwfMuonfr[kwfvm;/

rsm;aomtm;jzifh

q&mrBuD;ukdMunfh&if; rEav;u oabFmqvifwpfa,muf ajymzl;


onfhpum;ukd zsyfceJ owd&vkdufrdygonf/ &GmESifhpkdufcsif;wlygrS
tqifajyonfhom"uqkdMuygpkdY/
]]ajym&OD;r,f q&mra& ... onfbufe,fukd wm0efeJYa&mufvmwJh
0efxrf;trsdK;orD;wpfa,mufaygh
...
*ifh*Juaeqkdawmh
oabFmeJY
oGm;&vm&wmav ... jynful;wkdYawG acgufwkdoabFmawGu jrif;rlrSm
wpfntdyf&w,f? a&TudE&DoabFmuawmh rEav;ukd aeYcsif;a&mufw,faygh
'Dawmh a&TudE&DoabFmu jrefvnf;jref oyfvnf;oyf&yfawmh toGm;a&m
tjyefa&m tqifajyw,fajymygawmh? jzpfcsifawmh q&mra& 'Dvkd ...}}
*ifh*JESifh rEav;ukd kd;kd;oabFmc wpf&mcefYESifh a&TudE&DoabFmcrSm
oHk;&mhajcmufq,fjzpfygonf/
onfbufESpfawGrSmawmh
oabFmcawG
aps;wufoGm;onf/ kd;kd;oabFmcESihf acgufwkdoabFmcrsm;\ aps;EIef;rSm
awmolawmifom;rsm;twGuf raxmif;omvSaomfvnf; a&TudE&DoabFmc
oHk;axmifausmfusawmh awmfkHudpjzifh rpD;EkdifMu/
]]tJonfaeYu tJ'DtrsdK;orD;vnf; rEav;oGm;zkdY oabFmapmifh
aewmyJ kd;kd;oabFmeJY a&TudE&Du oabFmtcsdefcsif;u rwdrf;r,drf;ukd;
q&mr&JU awmif;awGa&m yvHk;awGa&m vlawGa&m aomifjyifylBuD;xJ
ikwfwkwfaygh? a&TudE&Du t&ifqkdufw,f? kwfw&ufBuD; aumufumiifum
a&TudE&DoabFmaps;wufwm rodMuawmh oabFmpD;awG xHk;pHtwkdif;
ukef;aygifxkd;wmeJY twif;vk,ufwufzkdY jyifMuawmhwmyJ? cgwkdif;vkd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

362

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rSwfwmaygh? onfrSmwif oabFmom;uav;u ukef;aygifxdyfuae pyDumeJY


atmfNyD; today;w,f}}
a&TudE&DoHk;xyfoabFmBuD;u
rEav;tjyef
tqefc&D;rSmawmh
EkdifiHjcm;om;rsm; odyfygavhr&Sdyg/ yk*H? anmifOD;wGif qif;usef&pfcJhMuol
rsm;onf/ jrefrmc&D;onfrsm;ukdvnf; c&D;aqmiftdwfrSwyg; tjcm;
ukefypnf;wifaqmifcGifhrjyKyg/ c&D;oGm;oufouf[k qkdaomfvnf; &Gmol
&Gmom;rsm;xHk;pH wkdYvdkYwGJavmif; pHkpDezm o,fMuum oabFmay:
0kef;okef;um; wufMuonf/
]]oabFmpD; c&D;oGm;taygif;wkdYcifAsm; ... uRefawmfwkdY a&TudE&D
oabFmBuD;[mjzihf onfuaeYrSpNyD; oabFmcrsm;ukd ajymif;vJowfrSwf
xm;ygw,f? c&D;oGm;jynfolrsm; odomap&ef BudKwiftaMumif;Mum;
tyfygw,fcifAsm;}}
ukef;aygiftv,fa&mufaeMuolrsm;u
vufrSwfjzwfaeMuolawGukd
b,favmufwJhvJ[k vSrf;ar;onf/ oHk;axmifausmfqkdonfh aiGyrmP
Mum;&onfhtcgrSmawmh jAKef;jAKef;'kdif;'kdif;ESifh jyefqif;Mujyefonf/ yg;pyfawG
uvnf; AspfawmufAspfawmufvkyfMuonf/
]]qif;qif; jyefqif; ... tkd b,fhES,f oHk;axmifausmfBuD; pD;Ekdifaygif
b,fhES,f oHk;&mausmfu oHk;axmifausmfjzpf&omwHk; ... rufukdrufpufvGef;
o,f b,folursm;awmf xxGifvkdufygvdrfh ... rMum;0Hhremom}}
]][kwfyg&JU wpfESpfvHk;pkdufvkduf&o,fh yJzkd;uav; jzKef;&ufEkdifaygif}}
awmifolBuD;wpfa,mufuawmh rSwfcsufwkdwkdcs\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

363

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]uGm ... rwefr&m}}


tm;vHk;vkdvkd qif;NyD;awmhrS rEav;tpnf;ta0;oGm;rnfh 0efxrf;
trsdK;orD;rSm tajy;tvTm; wufvkduf&onfqkd\/
]]oluawmh oHk;axmifruvkdY b,favmufaeae vkduf&awmhwmyJ
q&mr&JU? reuf tvkyfudp&Sdwmukd;? tJ'g olYukd oabFmqdyfurdef;rawGu
b,fvkdajymMuw,frSwfwHk;?
tvkdav;av;
rkdufvHk;BuD;vkdufwJhrdef;r
jzpf&avawmfwJh}}
tckawmh xkdtrsdK;orD;vnf; a&TudE&DoabFmBuD;ukd rpD;jzpfawmh[k
qkdygonf/ uRefru q&mrBuD;ukd onftaMumif;av; ajymjyvkdufonf/
]]rkdufvHk;BuD;w,fjzpfrSmpkd;vkdY xifyg&JUaemf ... q&mrBuD;}}
]]tJ tckawmh olwkdYajymwm [kwfovkdvkdukd; q&mr&JU [m;[m;[m;}}
q&mrBuD;\ vufaxmufq&m? q&mrrsm;vnf; uRefrwkdYESifh a&mum
&,farmvkdufMuygonf/
]]olwkdYwpfawGu yJwpfawmif;ukd axmifukd;&muae av;ig;
ajcmufaxmifjzpfvmomus rjrifMubl;av? oabFmcaps;BuD;omukdom
ajymMuomukd;As? uRefawmfwkdY&GmawGu ukd,fhajruxGufo,fh oD;ESHrESajrm
bl;? aiGESajrmMuom? oD;ESHuaiGjzpfvm&if uspfuspfygatmif qkyfxm;Mu
awmhomyJ}}
uefawmf&Gmom; ausmif;q&mukdat;vGifu 0ifajymonf/ q&m
ukdat;vGifrSm uRefrESifh wpfe,fwnf;om;jzpfovkd wuokdvfwkef;u

jrefrmusL;ypfzkd&rf

364

cifcifxl;
Same

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;


Batch

awGvnf;jzpfonf/ oluawmh &GmrSm awmifol


wpfbufvkyf&if; &Gm&dyf&Gmausmif;rSm ausmif;q&m0ifvkyfaejcif;yif/ q&m
ukdat;vGifukd,fwkdifyifvQif awmifolwpfbufausmif;q&mav; jzpfaeyHk
&onf/ bmyJjzpfjzpf ukd,fh&Gmukd,fhe,fu acwfynmwwfawG e,fukd
rpGefYcGmwmukdyJ uRefrav;pm;aerdygonf/
]]ykdufqHESajrmomawmh ajymraeeJYawmh q&ma& ... usKyfwkdYwkef;uqkd
oabFmawmif pD;omrIwfzl;&,f ... jrif;jcHqkdvnf; ajcusif ...
ref;av;qkdvnf; ukef;aMumif;yJ a&mufcsifo,fhaeYrS a&mufua&myJ ...
omawmif acgif;ay:u tcsdefwpfq,favmufawmif;BuD; &Gufao;omaum}}
taru 0ifajymawmh ykdyGJusoGm;Mujyefonf/ wpfe,fwpfaus;
&yfa0;rS vma&mufwm0efxrf;aqmifaeaom q&mrBuD;rSm e,fcHq&m
q&mrrsm;ESihf wpfpnf;wpfvHk; aysmfaysmf&Tif&Tif&SdaeMuyHk&onf/ pdwfcsrf;om
p&m/ uRefrwkdYom;trdvnf; ausmif;wufacgif;avmif;xdk;um eD;ojzifh
jyefzkdYjyifMuonf/ EkdifiHawmftvHwkdifa&SUwGif ausmif;taqmuftOD; aemufcH
xm;um q&mrBuD;ESihfuRefr "mwfyHkwGJkdufMuonf/ q&mrBuD;u
uRefrwkdYukd ausmif;ayguf0txdvkdufykdYygonf/ aps;uav;xJrSmawmh
vluGJpjyKaeNyD/ taruawmh nnf;nLpjyKNyD/
]]b,fywfOD;rvkdYwkH; igawmh rvkdufawmhbl; rdxkdufeJY 0g;uyfqkdif&dyf
uyJ apmifhaeawmhr,f}}
tarrvkdufojzifh
uRefrwpfa,mufwnf;
aps;taemufxdyfokdY
avQmufvmcJhonf/ aps;taemufxdyfwGif vufzuf&nfqkdifuav;&Sdonf/
vufzuf&nfqkdifuav;ukd ajrmifqif;oGm;vQif wjyefYwajym us,fvGifh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

365

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vSaom oJaomifxkBuD;ukd jzwf&onf/ xkdoJaomifxkBuD; tvGefrSmawmh


{&m0wDjrpfrif;u &Gmuav;awGukd xdyfykwfacgif;ykwf pD;qif;aeonf/
olY&ifcGifxufrS jrpful;avSuav;awGuawmh ykd;yk0gay:u abmfMu,fyGifh
uav;awGvkd/ aps;oGm;aps;vmawGuawmh oJjyifaomifxlxlukd jzwfNyD;
o,fEkdiforQ ukefrsm;ukd xrf;vsuf? ykd;vsuf? &Gufvsuf? cg;apmif;wif
vsufESifh yk&GufaMumif;vkdufaeMuonf/ Munfpifaom aumif;uifxufrS
wdrfjymjymawGatmufu ta0;jrifuGif; tnmaus;vufIcif;awGu vSyJvS
EkdifvGef;vSonf/ uRefr"mwfyHkawG wzsyfzsyf kduf,laerdonf/
]]rdef;uav;u NrdKUuvm;}}
uRefraemufausmbufqDrS xGufvmaomtoHjzpf\/ zswfceJ uRefr
vSnfhMunfhvkdufaomtcg ukef;xdyfqD;csfyifBuD;atmufwGif tbkd;tkdBuD;
wpfa,muf ikwfwkwfxkdifum aq;vdyfzGmaeonf/ acgif;aygif;wbuf
uav;ukd ykcHk;ay: jznfcsxm;ojzifh acgif;ay:u a,mifao;ao;uav;ukd
azG;azG;vIyfvIyfjrifae&onf/ ykqkd;a&pkdukd wkdwkdygatmif0wfNyD; 'l;ay:
aygifay: xkdifaejcif;jzpf\/ tusrygaom ukd,fvHk;uav;rSm rnf;euf
awmufajymifvkdYaeonf/ uRefrukd rrSdwfrokef ai;Munfhaeaom tbkd;tkd\
rsufvHk;usf;usf;uav;rSm Z&mtm;jzifh a0oDaeyHk&ygonf/
]][kwfuJh tb rEav;uyg&Sifh}}
]]aMomf ... ref;oav; a&TNrdKUawmfBuD;uukd; ... tif;tif; ... omeJY
rdef;uav;? rwifrdukdawGY&if ajymvkdufprf;yuG,f ... yef;ndK&Gmu bkd;vlarmf
u ar;vkdufo,fvkdY}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

366

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]][kwfuJh [kwfuJh tbu yef;ndKuvm;}}


uRefronf olajymaom rwifrdukd rodaomfvnf; uwday;vkduf
aomtcg bkd;vlarmf\ rsufESmu csufcsif;vkdvkd 0if;pufoGm;\/
]]yef;ndKom;ppfppfyAsm; [kdwkef;uawmh &GmolBuD; e,folBuD; bk&m;
xl;cHrsdK;awGaygh tckajymo,fh rwifrdqdkomu olBuD;OD;zkd;acgifajr;aygh?
tbwlrav? ref;oav;a&TNrdKUawmfBuD;rSm rif;aygufpkd;ayguf jzpfaeqkd
xifyg&JU? tbwkdYtrsdK;u *kPfrao;aybl;uG,fh}}
b,fqDae bmjzpfaeonfrodaom aqGrsdK;qkdolawGukd vSrf;*kPf,l
ae&Smonf/ ykqkd;a&oEkyfukd wkdwkdygatmif 0wfxm;aom tbkd;tkd\
rsufvHk;awGum; ta&mifwzsyfzsyf/ uRefronf q&mBuD; ocifbaomif;
a&;cJhaom ]yef;omrpmtk} 0wKBuD;xJu olYukd,fol yef;omNrdKUpm;BuD;[k
txifa&mufaeol ayyifukef;&Gmom; OD;yef;atmiftm; owd&vkdufrd\/
uRefrwkdYpum;ajymaepfwGif cyfi,fi,f rdef;uav;wpfa,muf cHawmif;
yufvufBuD;ukd &Gufum a&mufvmonf/
]]a[mo[m usKyfajr;av;aygh usKyfwkdYu ajr;tbkd;ESpfa,mufxJ&Sdom
... rwifrdukdawGY&if ajymjzpfatmifajymay;yg rdef;uav; ... usKyfu
toufBuD;NyD ajr;uav;ukd rwifrdvufxJ tyfcJhcsifvkdYyguG,f}}
bkd;vlarmf\pum;xJrSm olwkdYb0tMurf;ukd uRefr0kd;w0g; jrifae
&onf/ rEav;a&TNrdKUawmfBuD;qDrS rif;aygufpkd;ayguf rwifrdqkdolonf
ajr;tbkd;twGuf tvGefta&;BuD;yHk&oavmuf wm0efrJhvSonfaum/
onfvkdawG;vkdufrdawmhvnf; uRefrpdwfxJ odcsifpdwfawG pD;0ifvmonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

367

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefr vG,fvG,fESifhayghayghyg;yg; xifvkdufrdaom rwifrdudpu uRefr


tay: av;vHpGmzdpD;vmonf/ ajr;ruav;uawmh bmrSodyHkr&/ uRefrukd
wvSnfh olYtbkd;ukdwvSnfh Munfh&if; rsufvHk;uav; ykwfcwfykwfcwf
vkyfaeonf/ ajr;ruav;u yef;omrpmtkvkdyJ kyf&nfoem;urm;
uav;xJu jzpfonf/ olwkdYajr;tbkd;ukd uRefru "mwfyHk kdufvkdufawmh
ESpfa,mufpvHk; vefYzsyfoGm;Muonf/
]]tbkd;ajr; emrnf b,fvkdac:ovJ tbkd;&JU}}
]]rjrrlo,fh ... *ifh*Japs;ywfwkdif; aps;vma&mif;o,f ... usKyfu
ajr;ukdvmBudKom ... oGm;Murvm; [aumifrav;}}
aumifruav;u acgif;udk qwfceJ ndwfjyvkdufawmh ausmufeDem;qGJ
uav;u vIyfoGm;onf/ tbkd;u t&G,fESifhrvkdufatmif ajr;\cHawmif;
xJutdwfBuD;ukd apGYceJ aumufxrf;vkdufonf/ oefpGrf;vkdufwJhtbkd;/
ajr;ruav;u cHawmif;ukd r&GufawmhbJ cg;apmif;rSm csdwfvkduf\/
]]oGm;r,faemf rdef;uav; rwifrdawGY&ifom ajymjyvkdufyg}}
ajr;tbkd;ESpfa,muf ylavmifpjyKvmNyDjzpfaom oJukef;BuD;bufukd
zdeyfrygbJ qif;oGm;Muonf/ aps;xJrSmawmh aps;onftcsdKU ukefusefawGukd
&oavmufaps;ESifh jzwfa&mif;Muonf/ aps;0,fawGu BuJyg;oGm;NyD
qkdaomfvnf; rNyD;EkdifrpD;Ekdif 0,faeMuqJ/ wpfOD;ukdwpfOD; rSmp&m&Sdwm
rSmMu? vlBuHKay;p&m&Sdwm ay;aeMuqJ/ ajymp&m owif;ykvif;wkdYukd
rvGwfwrf; ajymaeMuqJjzpf\/ rSmaeMuqJjzpf\/
]]rdwkwfau ... rpHa&Tukd yJvm,lzkdY ajymjzpfatmifajymvkdufa[h}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

368

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]at;ygqkdrS at ... b,fEScg&SdywHk; onfrSm aps;zkd;wGufrSm;ae&o,fh


txJ}}
zsifvHkcsnfc&rf;&ifhBuD;xJ
odrf;usHK;xnfhxm;orQ
ykdufqHawGudk
usyfwefygrusef a&wGuf&if;u pdwfxGufvmyHk&\/ yg;pyfuvnf; qJjzpf
atmifqJao;onf/
]]omatmif aeOD;a[h cPuav; eif obufcgjrif;jcHoGm;rSmqkd}}
]][kwfo,f bmrSmrvkdYwHk;}}
bufx&Dtkd;rsm;ukd wpfbufESpfvHk;pDwif;awmifhaeatmif qGJxm;&aom
vlu rSmrnfholukd &yfapmifh&onf/
]]atmifokc qyfjympuf0ifNyD; trJqDaps; pHkprf;cJhprf;}}
]]tif;tif; pHkprf;cJhr,f}}
]]atmifokcaemf ... wjcm;pufrar;cJheJY olurS aps;rSefom atmf a[h ...
aeOD; aeOD; wuwnf;rS NyD;atmifrrSm&bl; aocsif;qkd;}}
aps;v,fwnfhwnfh&Sd
xef;vufwJqkdifvGwfay:wGif
rdef;rwcsdKU
aps;awmif;BuD;rsm; ajrBuD;ay:csum oef;Oprf;&if; at;at;aq;aq;
owif;zvS,faeMuonf/
]]nnf; Mum;NyD;yvm; igwkdY&Gmu &Sifpdrf;jrtaMumif;av? aMomf at
b,fol&SdvdrfhrwHk;? rrif;wkwforD; pdrf;jraygh? tJom xef;orm; odef;aqmif
eJY vkdufajy;vkdYo,fhawmfh rrif;wkwfwkdYrSm rsuf&nfeJYrsufcGuf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

369

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vufpnf;BuD;ESifh ykqkd;cyfEGrf;EGrf;ukd acgif;wGif tkyfaygif;um a&aEG;Murf;ukd


wpfcGufNyD;wpfcGuf qifhumaomufaeMuolawGvnf;&Sdonf/ uGrf;,mA&Aspf
0g;vkduf axG;vkdufESifh qH&Snfukd aemufpnf;pnf;um ykdeDaw;auESifh
pum;a[mifzGma[mifzGm vkyfaeMuolawG&Sdovkd aq;ayghvdyfwpfvdyfukd
em;&GufMum;rSmnyfNyD; wpfvdyfukdrD;ndzGm&if; ai;rdai;&m awG;rdawG;&m
vlawGvnf;&Sdonf/ okdYaomfonfvufzuf&nfqkdifuav;twGif;rSm EGm;aps;?
yJaps;? MuufoGefaps;awG&Sdonf/ vSnf;EGm;ta&mif;t0,f tvJtxyf
tBudwfte,fawGvnf;&Sdonf/ om;a&;orD;a&; BuD;yGm;a&;awG aqG;aEG;ae
Muwmvnf;&Sdonf/ urmausmf rkdufckdaqmhzf (Microsoft) ukrPDBuD;\
tifwmeufu qGJcs&,lEkdifaom pD;yGm;a&;owif;tcsuftvufawGukd
pD;yGm;a&;vkyfief;&SifBuD;rsm; tcsdefESifhtrQ &,lae&ovkdyif/ onfem;wpf0kduf
rkdifav;ig;q,f ywfvnfu &Gmuav;rsm;onf *ifh*Japs;av;&ufwpfywf
vpfvyfoGm;cJhygvQif pD;yGm;a&; owif;tcsuftvufawG aemufaumufus&
awmhrnfhyHkrsdK;jzpf\/
]]a[h rxl; .. vufzuf&nfcsdK aomufvSnfhOD;av[m}}
qDrD;cHkolESifh tdrfaxmifusaeaom Munf&GmrS uRefrtpfukd ESpf0rf;uGJ
ukdjrifhodef;u vSrf;ac:onf/ olu *ifh*Japs;xJwGif pm;qDa&mif;oljzpfonf/
uRefrvnf; vufzuf&nfqkdifuav;xJ 0ifxkdifvdkufonf/
]]rxl;BuD; ighrSwfrdvm;}}
wpfacgif;vHk;qHyifawG azG;azG;vIyfaeaom OD;BuD;u ar;onf/
rsufESmuvnf; NyHK;NyHK;NyHK;NyHK;ESifh/ uRefrrSwfmPfawGxJrS OD;BuD;\ trnfukd
&atmif EIduf,l&if; rsufESmukd tuJzrf;ae&onf/ olwkdYukd rSwfrdonfqkdvQif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

371

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tvGef0rf;omwwfMuNyD; rrSwfrd[kqkdvQifawmh pdwfraumif;jzpfum xdxd&S&S


cHpm;wwfMuolawGyif/ igwkdYawmom;awGrkdY? igwkdYqif;&JvkdY todtrSwf
rjyKwm rrSwfrdwmyJ[k cHpm;wwfMuolawGrkdY uRefrrSm r&&atmif pf;pm;
ae&ygonf/
]]odNyD
ar;aewm}}

...

bBuD;xl;r[kwfvm;

uRefrujzifh

a&mufuwnf;u

bBuD;xl;\ rsufESmu 0if;yoGm;onf/ bBuD;xl; (OD;jrxl;) onf


uefawmf&Gmom;awmifolBuD; jzpfonf/ uRefrwkdYjrif;jcHwGif aepftcgu
or0g,roifwef;ukd uRefrwkdYtdrfrSm ajcmufvcefYae wufoGm;zl;onf/
onfwkef;u uRefr rlvwef;ausmif;olt&G,fyJ&SdOD;rnf/ xkdpOfu or0g,r
oifwef; vmwufol ig;OD;teuf bBuD;xl;u toufti,fqHk;jzpf\/
]]nnf;i,fi,fwkef;u xrif;tkd;csuf&if; umwGef;bkd;tkyfckd;zwfom ...
xrif;awGaysmhNyJukefvkdY ratu kdufomav ... kdufwkef;awmhikdomyJ
aemuf&ufusawmhvnf; zwfomzwfomyJ ... omeJY igu xrif;tkd;
ulwnfay;&om}}
bBuD;xl;ESihf pum;ajymaepf uRefrwkdY pm;yGJokdY vloHk;av;a,muf
vmxkdifygonf/ olwkdYwpfawGukdawmh uRefrrrSwfrdyg/
]]olu iwkdYuefawmf&Gm pmMunfhwkdufukdifo,fh armifpkd;o,fh ...
nnf;pmawGtaMumif; oluajymjyo,f}}
ukdarmifpkd;wkdYwpfawGuawmh pmtaMumif; aytaMumif; tawmfajymEkdif
Muonf/ q&mjroef;wifh\ ]awmiforefa&Ttif;u avnif;aqmfawmh}} rS

jrefrmusL;ypfzkd&rf

372

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

{&m0wDonf 'if;nKjrpfxufvnf;aumif;? ,efpDjrpfxufvnf;aumif;?


pdefYavm&ifhpfjrpfxufvnf;aumif; a&vTwftm;ykdrsm;aMumif;ukd olwkdYzwf&
onf/ q&mref;wif\ ]ukdzkd;vHk;} rS e,fcsJUt&if;&Sifacwf v,form;rsm;\
b0ukd zwf&onf/ ]]uGif;eHygwfukd;? OD;ykdifeHygwf ajcmufq,fhoHk;? {&d,m
ukd; 'rig;}} qkdwmukd wpfvHk;csif;&Gwf&if; eH&Hay:rSm pmvHk;rsm;ay:vm
atmif rD;aoG;cJESifhjcpf rzefqif;EkdifcJhMuaom pmrwwfayrwwf awmol
awmifom;rsm;b0ukd okyfazmfxm;wm olwkdY zwf&aMumif;ajymMuonf/
&eHYopf? EG,feD ponfh r*Zif;rsm;xJrS EkdifiHwuma&;&m jyemrsm;ukd
olwkdYzwf&onf/
euwa&mifjcnf?
vQdKU0Sufqef;Mu,f?
a&mifjyef
ponfhr*Zif;rsm;xJrS *rD&tpGrf;rsm;? csrf;omenf;*gxmtrsdK;rsdK;? aq;enf;
tzHkzHkwkdYukd olwkdYzwf&onf/ ,aeYacwfwGif txl;wGifus,faygrsm;
vmaeaom wufusrf;wufvrf;rsm;ukdvnf; olwkdYzwf&onf/ pmMunfhwkduf
uav;\ aus;Zl;w&m;yif/ pmMunfhwkdufuav;ukd crf;crf;em;em; xlaxmif
ay;cJhaom uefawmf&Gmom; q&mawmf OD;omoe\ aus;Zl;um; ykdBuD;rm;
vS\/ q&mawmfonf &Gm&dyf0ef;usifrSmyJ pmMunfhwkdufaygif; ESpfq,fausmf
xlaxmifay;EkdifcJhNyD[kqkd\/
tm*pmayomoemjyK?
pmaytmZmenf
&[ef;awmfygwum;/
]]cufomu awmolawmifom;awGu pmzwfzkdY tcsdef&MuvSomrIwfzl;
rxl;&JU/ armifpkd;wkdYvkd twef;ausmif;aezl;o,fh vli,f q,hfav;ig;a,muf
avmufuom pmaywefbkd; em;vnfMuom wcsdKUuvnf; tysif;ajyoabm
zwfMuomvnf;&Sd&JU? 'gayod xef;&nf0kdif; Muuf0kdif; oGm;MuomeJYpm&if
awmfo,f atmufarh&omyJ}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

373

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tpawmh 'Dvkdaygh ukdarmifpkd;&,f aemufawmhvnf; pdwf0ifpm;


vmMurSmyg?
wpfckyJ
uRefrpkd;&drfwm
pmMunfhwkdufuav;wpfck
jzpfajrmufatmif xlaxmif&wmrvG,fbl; ukdarmifpkd;&JU? txl;ojzifh
aus;vufpmMunfhwkdufawGayghaemf? tJ'DxlaxmifzkdYrvG,fwJh pmMunhfwkduf
uav; ysufpD;oGm;zkdYus vG,fjyefa&m? pmMunfhwkdufuav; NrJaezkdYqkdwm
xdef;odrf;apmifha&SmufwJhvlu tc&myJvkdY uRefruawmh xifw,fav? tJ'g
ukdarmifpkd;wkdYvkdvlawG &GmrSm rsm;rsm;pm;pm; &SdzdkYom pnf;kH;apcsifwmygyJ}}
uRefrwkdY pum;aumif;aepfrSmyif rrxkduf vkdufcsvmygonf/ uRefr
ukdvnf;
Mum&rvm;[k
qlvkdufaigufvkdufao;\/
uRefru
vufzuf&nfbkd; &Sif;rnfjyifaomtcg tm;vHk;u 0kdif;wm;Muygonf/
aemufqHk;wGif vufzuf&nfqkdifykdif&Sifu uRefrwkdYpm;yGJ0kdif;ukd usoifhaiG
r,lyg[k Mum;0ifajymjcif;jzifh ajyvnfoGm;\/
]]usKyfwkdYwkef;u
bkef;BuD;ausmif;pmeJYNyD;cJh&om
...
om;awG
orD;awGawmh ynma&;uav; xGef;aygufapcsifvGef;vkdY r&Sd&Sdom jcpfjcKwfNyD;
xm;&omyJ ... twef;ynmwwfawmh vl&m0ifo,f *kPf&Sdo,f ...
o[maMumifh pmayavmu u q&mr rxl;ukd usKyfu ukokdvfvkyfomaygh
Asm ...}}
vHk;BuD;cJ& tm;&yg;&BuD;ajymaeaom qkdif&Sifukd uRefroabmus
oGm;rdonf/ uRefrukdvnf; ]pmayavmu} u[k qkdvkdufao;\/ okdYaomf
olwkdYtod? olwdkYESvHk;om;xJwGif ynmwwf&rnf pmzwf&rnf[laom
taumif;jrif0g' pGJxifoGm;jcif;ukd uRefr0rf;om&ygonf/ tm;vHk;ukd
EIwfqufNyD; uRefrjyefrnfvkyfawmh ukdjrifhodef;u a&oefYbl;cGHESifh ESrf;qD

jrefrmusL;ypfzkd&rf

374

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ppfppfwpfykvif; vmay;onf/ bBuD;xl;wkdY udkarmifpkd;wkdYuvnf; uefawmf


&Gmukd tvnfzdwfonf/
]]zdrf;EGJcg odrfawmf&Sifbk&m; oGm;zl;rSm bBuD;xl;&JU tJonfutjyef
0ifcJhr,fav}}
]]omqkd naepm ightdrfrSmpm; toGm;uwnf;u [pfoGm;aemf}}
ta&SUMunf;awmrS odrfawmf&Sifbk&m;oGm;&mvrf;rSm uefawmf&Gmukd
vSnf;jzwfarmif;&ygonf/ ukdarmifpkd;wkdYwpfawGuvnf; olwkdYpmMunfhwkduf
uav;ukd 0ifMunfhzkdY zdwfonf/ uRefruawmh uwdawG a0a0qmqm
ay;&if; aps;ta&SUxdyf 0g;uyfqkdifokdY a&mufcJhygonf/ taruawmh 0g;uyf
Murf;wpfcsyfay:rSm y,fy,fe,fe,fxkdif&if; olYi,faygif;a&mif;&if;a[mif;
awGESifh pum;vufqHkusaeonf/ apmapmu uRefrwkdkYjrifcJhaomaps;0rS
c&rf;csfoD;? bl;oD;? uefpGef;OonfawGr&SdMuawmh/ &yfa0;rS aps;vm0,f
Muaom aps;vSnf;rsm;ay:wGif ukefawGu wif;jynfhusyfjynfh/ awmif;awG?
tdwfawG? tkd;awGu ya'omyif oD;xm;onfhtwkdif; vSnf;wpfpif;vHk;
a0a0qmaeonf/ awmolawmifom;rsm;onf taeom pkwfvQifpkwfrnf/
t0wftpm; tqiftjyif aZmufwdaZmufxkd;EkdifvQifEkdifrnf/ pum;awG
wkwfxkd;tkd;aygufqkdcsifqkdrnf/ okdYaomf tdrfhrD;zkdacsmifxJwGif qeftjynfh?
qDtjynfh? tkd;jynfh? cGufjynfh pkaqmif;xm;wwfMuonf/ ESpfaygufpm
vHkvHkavmufavmuf&SdaeygrS aeomxkdifom&SdMuolawGjzpfonf/ 'gaMumifh
vnf; xrif;Murf;cJ ,yfcwfpm;&awmif at;at;csrf;csrf; aeEkdifonf[k
qkdMujcif;jzpfrnf/ tm;uszkdYaumif;vSaom b0aeenf;yif/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

375

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdYaps;ujyefawmh aeBuD;u pl;pl;&S&SylaeNyD/ vSnf;vrf;


wpfavQmuf zkefawGu tylaiGYrsm;ESifhtwl x<uaomif;usef;Muavonf/
xbDpGefawmifqGJum a&tkd;ESpfvHk;qifh &GufMuolawG? tcsdefwpfq,f
q,fhig;0ifawmif;BuD;awGukd Zufykatmif &GufMuolawG? wpfwif;cGJ0if
qeftdwfBuD;ukd 0rf;omtm;& xrf;jyefMuolawG\ ajcvSrf;rsm;ukd xD;uav;
wpfvufomygaom uRefrwkdYom;trdrSm renf;BuD; rDatmifvkdufae&\/
vSnf;wpfpD;jzwfarmif;wkdif; ab;uyfay;&ojzifh Muufqlkd;awG? &Sm;apmif;
ql;awGu ajcovHk;awGukd yGwf&Savonf/ aeylylwGif zkefaiGYawG&SL&if;
ajcovHk;awG wzsif;zsif;pyfaeaomfvnf; onft&omukdyJ uRefr ESpfouf
aerdygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

376

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(24)
aps;tjyefwGif rrxkdufu csuf&jyKwf&OD;rSmrkdY tdrfwef;jyefoGm;
aomfvnf; uRefrwkdYom;trdu vrf;oifh&mvufp awmif&yfwGif ae&pfcJhMu
ygonf/ onfuaeY awmif&yfu aqGrsdK;awGtdrfukd uRefrwkdYvnfMurnf/
awmif&yfwGif uRefrwdkYbGm;bGm;BuD;r,fa&T,mu aygufaom ]r<um;rsdK;pk}
&Sdonf/ r<um;qkdonfrSm tarESihf nDtpfrwpf0rf;uGJjzpfNyD; uRefrwkdYu
tar<um;[k ac:Muygonf/ tar<um;rSaygufaom om;orD;ajcmufa,muf
pvHk; wpftkd;wpftdrfpD xlaxmifxm;MuonfrkdY awmif&yfwGif uRefrwkdY
aqGOMorsdK;OMoum; rao;vSyg/ jcHus,f 0if;us,f? tdrfBuD;&ckdifrsm;ESifh
aexkdifMuolrsm;jzpfMuNyD; wpftdrfESifhwpftdrf tNrD;qufacgif;quf qufae
Muonf/ awmif&yfta&SUykdif; wpfjcrf;vHk;vkdvkd tar<um;\ om;orD;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

377

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ajr;jrpfrsm;csnf;jzpf\/ xkdYaMumifh onftkyfpkuav;ukd uRefrwkdY&Gmu


[kdwkef;uwnf;uyif ]r<um;rsdK;awG} [k oHk;EIef;cJhMuygonf/
]]roef;a& ... a[; a&TjrifhwkdY}}
taru vSrf;toHjyKvkdufaomtcg tuswHk;vHk;ESifh ukda&Tjrifh xGufvm
ygonf/ roef;uawmh rD;zkdacsmifxJrSae 0l;xkd;um xl;onf/ roef;u
tar<um;\ orD;ti,fqHk;jzpfonf/ onftdrfBuD;rSm tar<um;&Sdpfu
aeoGm;aomtdrfBuD;jzpf taru olYtpfrukd OD;wkdufonfhtaejzifh vufOD;
qHk;0ifcJhMujcif;jzpf\/
]]rkefYqDaMumf aMumf&if;wef;vef;rkdYvkdYa[h ... vmvm}}
]]rkefYqDaMumfu bmvkdY aMumfwmvJ}}
]]nnf;wkdYauR;csifvkdYav igha':av;u BudKufwwfvGef; vGefY}}
rkefYaMumf&if; acR;awGwvHk;vHk;jzifh xGufvmaom roef;\ rsufESmay:
wGif tkd;rnf;pif;aMumif;BuD;u xif;aeonf/ rsufcHk;wkwfwkwf? rsufvHk;
rsufzef aumif;aumif;ESifh py,fwifrSJYeufuav;ygaom tom;ndKacsm
roef;onf awmolacsmacsmwpfa,mufjzpf\/ roef;ESifh uRefrrSm nDtpfr
qkdvnf;[kwf? ausmif;aebufqkdvnf;[kwfonf/ roef; &Gmausmif;u
pwkwwef;atmifaomtcg tar<um;u olYorD;axG;uav;ukd uRefrESifh
twl jrif;jcHausmif;ukdvmxm;onf/ onfwkef;u uRefrwkdYe,fbufwGif
tv,fwef;tqifh ausmif;rsm;r&Sdao;yg/ jrif;jcH tvu (1) wGif roef;ESifh
uRefr twlausmif;wufcJhzl;onf/ nDtpfrESpfa,muf wpfvHk;'efcsdKifh
xrif;csdKifhukd,fpDESifh ausmif;oGm;wufcJhMuyHkukd uRefr owd&vkdufrdygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

378

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

roef;onf ausmif;oGm;&mvrf;wpfavQmufvHk; tvGefaqmholjzpfonf/


awGY&mopfyifuopfukdif;ukd ckdpD;wmrsdK;? bkef;BuD;ausmif; tkwfwHwkdif;rsm;ukd
wG,fwufwmrsdK;? cJvHk;rsm;jzifh ypfwmaygufwmrsdK;awG tvGefvkyfonf/
tqkd;qHk;rSm vrf;wGifawGYaom pdwfrESHYolrsm;ukd pNyD; ajy;wwfjcif;jzpf\/
uRefrwkdYi,fi,fu jrif;jcHwGif pdwfrESHYol tawmfrsm;rsm;&Sdonf/
,yfawmifjyefYjyefYBuD;ukd acgif;rSmpnf; tNrJwrf; uvkdufckefvkduf
vkyfaewwfaom ]ajcmufrl;rif;om;} &Sdonf/ vufpGyfwpfuGif; tom;xJwGif
jrKyfaeNyD; txkyfBuD;wpfxkyfukd ycHk;wGif okdif;vG,fxm;avh&Sdaom ]bckef}
&Sdonf/ arSmfvkdvkd "mwfvkdvkdESifh yg;pyfu wGwfyGwGwfyGawG&Gwfqkdum
pdyfykwD;uHk;BuD; vnfrSmqGJxm;aom wkwfBuD; ]avmudef} &Sdonf/
t0wftpm; zkdz&JESifh ajy;vkdufvTm;vkduf vrf;wuma&mufwwf&m&m
avQmufoGm;avh&Sdonfh oem;urm; rdef;rom; ]rdqHk} qkdwmvnf; &Sdonf/
uRefrwkdYtdrfonf jrif;jcHauGYBuD;&yfxJwGif&Sdojzifh tvu(1) ausmif;
odkY oGm;&mwGif ausmufvrf;rBuD;ukd auGYywfroGm;awmhbJ bkef;BuD;ausmif;
0kdif;awGxJu jzwfoGm;Muygonf/ jrif;jcHukd;aqmifausmif;wkduf? 12rkcfbk&m;ESifh ukd;aqmifwefaqmif;BuD;rsm;xJrS jzwfNyD; ]oD&dkH} (kyf&SifkH)
bufokdY xGufavh&SdMuygonf/ onftcgrsdK;wGif ausmif;0kdif;awGxJwGif
wpfa,mufr[kwfwpfa,muf &Sdaewwfaom pdwfrESHYolrsm;ESihf uRefrwkdY
qHkavh&Sdygonf/ ajcmufrl;rif;om;uawmh ykqkd;ukd ',fYwkduf0wfum
vufwpfbufrS
ykqkd;wpfpukd
qdwfukdifNyD;
usefvufwpfbufu
arSmufcsnfvSefcsnf? acgif;ukdarmhcsnfapmif;csnfESifh rif;om;u wqwfqwf
uaewwfonf/ ajcmufrl;rif;om; uaevQif roef;u aemufrSae cJjzifh
,yfawmifukdxdatmif ypfajy;onf/ onftcg ajcmufrl;rif;om;u uRefrwkdY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

379

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukd a0gceJ xkd;vkdufonf/ olYtxkyfBuD;xJwGif pdefawGa&TawG&Sdonf[k Opml;


l;aeaom bckef\ vnfyif;rSm pDqGJxm;aom EkdYqDcGufrsm;ukdvnf; roef;u
rSefatmif ypfEkdifonf/ 'grsdK;qkdvQif bckefonf olYycHk;rS txkyfBuD;ukd
arTY&rf;NyD; w&Sdefxkd;vkdufawmhonf/ avmudefuawmh uRefrwkdYuav;rsm;
xuf vlBuD;awGESifhom ywfoufoljzpf\/ aps;xJwGif avmudef\vufESifh
xdvkdufaom ukefypnf;u a&mif;aumif;onf/ avmudef0ifvmaomtdrfrSm
pD;yGm;wufonf[k t,l&SdMuonfukd;/ rdqHkuawmh uRefrtvGefoem;rdaom
oluav;yJjzpfonf/ wpfcgwpf&H olYrSm (rkdaohpum;)ukd,fav;vuf0efBuD;
ESifh &Sdaewwfonf/ wpfcgwpf&H uav;i,fuav; ygwwfonf/
wpfcgwpf&Hawmhvnf;
jrifraumif;avmufatmif
pdwfawG
*a,muf*,uf azmufjyefaewwfao;\/ Mum;zl;em;0rdqHk\taMumif;ukd
]NrdKUuav;ol} [laom trnfjzifh uvsmr*Zif;wGif 0wK&SnfpqHk;wpfyk'f
uRefra&;zGJYcJhzl;ygonf/
tl;rsm;ukd paemufNyD;wkdif; roef;onf t&ifOD;atmif ajy;oljzpfonf/
olu tajy;vnf;oefonfrkdY tNrJwrf;vGwfonf/ uRefrrSm taqmhoef
aomfvnf; tajy;tvTm;rSmawmh tD;aygavmxJujzpf\/ onfawmh cHp&m
&SdvQif uRefrom xdyfaygufacgif;uGJjzpf&awmhonf/ wpfa,mufa,mufu
tdrfjyefwkdif tqltaigufcH&vQifvnf; roef;uawmh tNrJwrf; pyfNzJNzJ
vkyfaewwfonf/ onftaMumif;awGukd olESifhawGYwkdif; uRefr jyefajym
jzpfygonf/
]]olwkdYuvnf; pcsifp&mukd;at&JU ... ausmif;oGm;vnf;awGY aps;oGm;
vnf;awGY b,foGm;oGm;awGYaeawmhomyJ ... tckawmh jrif;jcHrSm bmtl;rS
r&Sdawmhaygifat}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

380

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

roef;u tckawGYvQifyif pcsifao;onfhyHkrsdK;ESifh ESajrmwopGm ajymae


jcif;jzpf\/ roef;\pum;ukd taru 0ifaxmufvkdufaomtcg 'ufceJ
rSefaeawmhonf/
]]tl;qkdayod olwkdYukd NrdKUu cspfMucifMuomaumat? auR;MuarG;Mu
eJY olwdkYvnf; ukd,fhNrdKUolNrdKUom;yJukd;? pmemMuomaygh}}
uRefri,fpfu tjzpftysufrsm; qkdaomfvnf; ,aeYtcsdefxd olwkdY
wpfawGukd trSwf&aerdao;onf/ xl;qef;onfrSm b0toD;oD;?
tvTmtoD;oD;? ae&ma'otoD;oD;odkY a&muf&SdaeMuNyDjzpfaom olwkdYacwf
ukd rDvkdufonfh jrif;jcHoljrif;jcHom;wkdif; olwkdYukd odaeMujcif;yifjzpf\/
pmaye,fxJokdY
uRefra&mufvmawmhrS
cifrifcGifh&onfh
jrif;jcHol
jrif;jcHom;rsm;jzpfMuaom q&mr a':0if;0if;ar (VEC) ? q&mOD;vSykdif
(csrf;ajrh&wem)? q&mnDaprif; (OD;ausmfZHvS)? ukdatmifausmfqef;
(yefr*Zif;) wkdYwpfawGvnf; olwkdYukd odaeMuonf/
]]tJonfwkef;u jrif;jcHol jrif;jcHom;[kwfr[kwfukd onftl;awGeJY
wkdufMunfh&rvkdjzpfaeNyD}} [k uRefrajymaomtcg q&mwkdYwpfawGu
&,fMuonf/ uRefr\ NrdKUuav;ukd uRefrvGrf;rdwkdif; ajcmufrl;rif;om;?
bckef? avmudefESifh rdqHkwkdY ygvmwwfonfrSmvnf; xl;qef;vSygonf/
onfvkdvGrf;rdwkdif;vnf; roef;u tNrJyg0ifvmwwfjyefygonf/ okdYaomf
roef;onf ig;wef;atmif ajcmufwef;a&mufaomtcg ESpfuRwfatmifyif
rwufawmhyg/ &GmukdvGrf;wkdif; jyefjyefajy;ojzifh uRefrwkdYwpfawGrSm
jrif;jcHqdyfurf;ukd vkdufvkdufzrf;&onf/ wpfcgwpf&H jrif;jcHqdyfurf;
av;tdrfwef;&Gmuav;xJ
0ifykef;aewwfao;\/
wpfcgwpfav
wbufuav; wvGifhvGifhjzifh olu a&SUuajy; uRefrwkdYu aemufrS

jrefrmusL;ypfzkd&rf

381

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vkdufzrf;&onfvnf;&Sd\/ aemufqHk;wGif wikdikdw&,f&,fjzifh ausmif;ysif;


aom roef;tm; tar<um;u ausmif;EIwfum &Gmjyefac:vkduf&ygonf/
tawmfqkd;aom roef;ygay/
]]igat nnf;jrifwkdif; ausmif;raerdomukd aemifw&aeomath ... EkdYrkdY&Sd
igvnf; nnf;vkd q&mrvkyfvkdY&o,fqkdNyD; ukda&Tjrifhukd ajymrdao;}}
]]tckvnf; eifu q&mrygyJ roef;&m a':av;wlru usKyfukd Ekdifpm;
csufawmh}}
]]Ekdifyapa[h ... iwkdYtrsdK;u vifEkdifrsdK;awG ... rif;usrSxl;csifvkdY
&yghrvm;}}
tarhpum;aMumifh uRefrwkdYwpfawG a0gceJ yGJusoGm;Muygonf/
ukda&Tjrifhonf pum;ajym&mwGif tmav;vQmav;BuD;ESifh wpfvHk;csif;
MoMoBuD;ajymwwfoljzpfonf/ uRefrtpfrroef;uawmh AspfAspfAspfAspfESifh
yg;pyfu tjrKyfxGufatmif ajymwwfolrkdY pum;t&mwGifyif vifukd
Ekdifpm;vSayNyD/
]]vifEkdifomu ta&;rBuD;bl;As ... a':av;wlru xef;yifay:u
vdrfhusrS tcufawGYrSm ajymrEkdif qkdrEkdif BuHKzl;aygifAsm}}
]]a[mawmfh roef; nnf;u xef;yifwufovm;}}
]]xoD;wufcsdKifomygat ... xoD;csfcsuf pm;csifpdwf&SdvkdY}}
roef;wkdYu ajrawmifolwpfbuf? xef;awmifolwpfbuf vkyfMu
onf/ uRefrwkdY&GmwGif xef;awmBuD;&,fvkdY ndKUaeatmifr&Sdaomfvnf;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

382

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

xef;yifawGuawmh aygonf/ awmifolwkdif;ukd,fpD xef;yifrsm; ykdifqkdifMu


onf/ aus;vufaeolwkdYtwGuf xef;yifonf r&Sdrjzpf toHk;wnfhvGef;
vSonfr[kwfvm;/ xef;yifrS xef;&nfcsdK? xef;&nfcg;aomuf&onf/
xef;oD;qH? xef;vsuf? xef;yifjrpfpm;&onf/ xef;oD;rSnfhukd rkefYvkyf
&onf/ EGm;auR;&onf/ uRefri,fi,fuqkdvQif xef;yifjrpfusif;azmfwkdif;
tem;oGm;xkdifum ykd;wDukduf (qHjcnfaxG;) ukd arQmf&onf/ qHjcnfaxG;
ygvmvQif tvkt,uf cGJpdwfpm;&onfrSm tvGefcsdKaomaMumifhyif/
wpfcgwpf&H BuD;awmfu xef;aphqHjcnfaxG;ukd qDESifhaMumfNyD; oMum;jzL;ay;
wwfao;\/ rkd;Ekdifaom aus;vufoa&pmrsm;yif/
]]xoD;csfcsuf t&omrsm; arhawmifaeygNyDat ... pm;csifcsufawmh}}
]]csufxm;ygoawmf ... igha':av; NrdKUrSmrpm;&o,fhtpm auR;csif
vGef;vGefYukd csufxm;om pm;Muawmhrvm;}}
xef;oD;csfqkdonfrSm xef;oD;qH rEkr&ifhuav;rsm;ukd ZGef;jzifh
jcpf,lNyD; qefaq;&nf? aumufnif;qefwkdYESifha&mum tcsfwnfxm;
jcif;jzpfonf/ xkdxef;oD;csfzwfuav;rsm;ukd jiKwfoD;pyfpyfESihf csufpm;
vQif xrif;tvGefNrdefaomaMumifh uRefrwkdY&Gmu wuefwu csufpm;avh
&SdMuygonf/ uRefruawmh xef;oD;csfcsufxuf xef;yifwuf xef;csdKif
onfqkdaom roef;ukdom wtHhwMo&Sdaerdygonf/ roef;uawmh ajymajym
qkdqkdESihfyif xrif;yGJjyifavawmh\/
]]rxl;uxa&csdKBudKufwwfvkdY
xm;om aomufOD;Asm;}}

reufu

tcg;razmufcif

oGm;,l

jrefrmusL;ypfzkd&rf

383

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukda&Tjrifhu a&wnfcsdKifhBuD;jzifh xef;&nfcsdKawGcsay;onf/ tarhukd


wpfzefcGufiSJYay;NyD;
uRefruawmh
ESpfcGufqifhaomufvkdufygonf/
tarajymovkdyif uRefrvnf; xef;&nfcsdK\ t&omukd arhaecJhygNyD/
onft&omu uRefrwkdYNrdKUwGif r&Ekdifaom xef;zkdEkOD;&nf t&omppfppf
jzpfawmh\/ uRefrwkdY xrif;pm;aepfrSmyif tar<um;\ om;orD;rsm;
jzpfMuaom OD;Munf? a':BuD;jrO? OD;aX; (onfoHk;a,mufu uRefrESifh
toufawmfawmfuGmygonf/) rrwif? ukd0if;wkdYtdrfawGu vmac:Muonf/
taru olYab;em;wGif 0kdif;0kdif;vnfaeaom wlawG? wlrawGukd Munfh&if;
rsuf&nfusaeonf/
]]nnf;wkdY rif;wkdYwpfawGukdjrifawmh rr<um;ukd owd&vkdufwmawmf
ightpfru aqGrsdK;tifrwefrifo,f ...olwumhtay: ausmfvkdufvTm;vkduf&rS
auseyfo,fholu aqGrsdK;us temcH&Smo,f&,f}}
tar<um;onf toufawmfawmf&SnfcJhygonf/ touf&Spfq,fausmf
ukd;q,fjynfhcgeD; ESpfESpfcefYurS uG,fvGefoGm;cJh&Smonf/ uRefrwkdY
&Gma&mufwkdif; awmif&yfrS ajrmuf&yftxd awmifa0S;uav;axmufum
uRefrwkdY&Sd&m vmvmpum;ajym&onfrSmtarm/ xrif;ukd ESpfeyfoHk;eyf
avmufauR;&rS auseyfwwfol/ &GmjyefvufaqmifawG wif;aeatmif
ay;vkduf&rS aqGrsdK;tay: wm0efausyGefonf atmufarhwwfolyifjzpf\/
tckvnf; tar<um;r&Sdawmhaomfvnf; ]r<um;rsdK;awG} u wpftHkwpfcJBuD;
{nfhcHMuygonf/
uRefruawmh uRefraqGrsdK; xef;aygaomawmifolBuD;rsm;\ aus;vuf
taqmuftOD; toHk;taqmifrsm;ukd "mwfyHkwzsyfzsyf vkdufkdufaerd ygonf/
tar<um;\ tdrfacgif;&if; {nfhcHpm;yGJab;wGif tar<um;&Sdpfuwnf;u

jrefrmusL;ypfzkd&rf

384

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wnfxm;aom xef;jrpfqHkukd xGif;xm;onfh xef;vHk;aomufa&tkd;BuD;ukd


uRefr oabmtusrdqHk;jzpf\/ xef;wpfyifvHk; ypf&onfhtykdif;r&Sd
qkdonfhtwkdif; uRefrwkdY&GmwGif xef;yifvHk;rsm;ukd xGif; EGm;pmusif;
vkyfMuonf/ xef;om;ukd tdrfwkdif? xkyf? avsmuf? &ufr? cg;yef;? qifh
pojzifh
trsdK;rsdK;oHk;Ekdifonf/
uRefrwkdYi,fpfu
awmif&yf&Sd
kd;acsmif;uav;rSm rkd;rsm;vQif a&awG jynfhaewwfonf/ xkdtcg xef;vHk;ukd
uefYvefYjzwfcif; acsmif;ul;wHwm;uav; vkyfxm;onfukd uRefr
rSwfrdaeygao;onf/ tckawmh acsmif;u us,foGm;ojzifh opfom;wHwm;
aqmufvkdufMuNyD/
]]rxl;&m ... b,fhES,f ightdrfukd rkdufbJ ewJ (EGm;wJ) kduf&omwHk;[}}
xef;jzifhtwdNyD;aom ukd0if;\EGm;wif;ukyfuav;ukd "mwfyHk vSnfhywf
kdufaeaom uRefrukd olwkdYu 0kdif;&,fMuonf/ xef;&Gufrkd;? xef;&Gufum?
xef;om;wkdifrsm;ukd xef;avsmfjzifh wkyfaESmifxm;aom xef;wJuav;rSm
aoaocsmcsm qufwifjyKvkyfxm;vQifyif onfavmuf tcsdK;tpm;
usernfrxifyg/ rrwifuawmh xef;avQmfjzifh xef;acgufawmif;BuD;awG
&ufaeonf/
uRefrwkdY&GmwGif
xef;avQmfjzifh
xef;acgufawmif;?
xef;acgufzm? xef;avQmfzsm? EGm;yg;pyfpGyfonfhjcif; pojzifh trsdK;rsdK;
&ufvkyfoHk;pGJMuonf/ awmifoloHk;ypnf;rsm;rSm ukd,fhvufjzpfawGcsnf;yif/
'gonfyif aus;vufvufrIynmwpf&yftjzpf uRefruawmh jrwfEkd;*kPf,l
aerdonfaum/
NyD;cJhonfh azazmf0g&DvxJu q&muHcRef? q&mae0if;jrifh? q&mql;iSuf
ESihf uRefrwkdY ,if;rmyif? ykvJ? rif;wkdifyif &Gmrsm;okdY pmaya[majymyGJ
c&D;qefYcJhMuygonf/ rif;wkdifyif&GmrSm uif;0efrif;BuD;OD;aumif;\ Zmwd&Gm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

385

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uav;jzpfygonf/ uif;0efrif;BuD; aqmufvkyfvSL'gef;cJhaom ]eef;OD;jyom'f


a&Tausmif;aqmif}BuD;xJwGif uif;0efrif;BuD;\ toHk;taqmif ypnf;wcsdKUukd
jyoxm;&m vTwfawmfkH;oHk; xef;zl;aycsyfayvTmrsm;ukd aqG;aqG;jrnfhjrnfh
awGYcJh&ygao;onf/ onfbufacwfwGif xef;zl;OD;xkyf? xef;zl;jcif;?
xef;&GufykwD;ESifh uav;upm;p&m tkyfuav;rsm;ukd jrefrmh,faus;rI
tEkynmwpf&yftjzpf tnmbk&m;yGJaps;wef;rsm;wGif awGYaejrifae&ygao;
onf/ ,cktcsdeftxd aus;vufrD;zkdacsmifuav;xJwGif xef;aphjzifhvkyfaom
qDrIwf? xef;ppfaMum wHjrufpnf;? xef;zHk;qHBudK; pojzifh kd;&mrysuf
oHk;pGJvsuf&Sdonf/ xef;zwfcarmufBuD;rsm;ESihf xef;yvufukvm;xkdifrsm;
rSmvnf; aus;vuf\ tqifwefqmrsm;jzpfovkd xef;yyfcGavmifpmxif;rsm;
rSmvnf; toHk;tvGefwnfhygonf/
]]rrwif uRefrzkdY xef;acgufzmuav;wpfvHk; &ufay;ygvm;}}
]]nnf;u bmvkyfrvkdYwHk;}}
]]tdrfrSm tvSxm;csifvkdYaygh rrwif&JU}}
]]jzpf&avat xef;acgufzmrsm; tvSxm;csif&o,fvkdY ig&ufay;&om
ryifyef;ygbl;[Jh nnf;wkdYNrdKUoGm;NyD; ighxef;acgufzmuav; rsufESmi,fae
&rSmukd pkd;omygawmf}}
rrwifu uRefrukd taighwl;vkduf&if;u auseyfoGm;yHk&onf/
olYvuf&mukd NrdKUaenDrjzpfol uRefrtm; vufaqmifay;&rnfrkdY olu
MunfEl;oGm;jcif;jzpf\/ uRefru rrwiftm; onfxef;avsmfrsm;rS
vlYtoHk;taqmifypnf;uav;rsm;
&ufvkyfjcif;
twwfynmtm;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

386

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rwdrfaumap&ef om;awGorD;awGukd oifxm;ay;zkdYajymawmh rrwifu


rJhrJh&GJU&GJUvkyf&if;qkdonf/
]]om;awG orD;awGrajymeJY rdoef;awmif roifbl; ... ckacwf[mawGu
iwkdYvkd tyef;rcHMuawmhbl;at&JU ... xef;acgufzmeJY t0wfrxnfhMu
awmhbl; tck nnf;ukd&ufay;&r,f qkdomawmif ig renf;tpaumuf&rSm}}
rrwifwkdYtdrfrSae a':BuD;jrOwkdYtdrfbufokdY uRefrwkdY ul;cJhMu
ygonf/ a':BuD;jrO\orD;tBuD; rr&ifrSm oifwef;qif; om;zGm;q&mr
jzpfygonf/
jrif;jcHNrdKUwGif
ausmif;wuf&if;
BuD;jyif;cJh&olrkdY
pum;ajym,fonf/ rr&if\atmufu armifEGJYrSmvnf; q,fwef;
wwd,ESpf
ausmif;om;vlxGufjzpfonf/
jrif;jcHESihf&Gmajy;qGJaeaom
armfawmfuav;ukd nDtpfukdESpfa,muf OD;pD;NyD;vkyfMuonf/ olwkdYwpfawG
uawmh NrdKUESihf odyftvSrf;ra0;vSyg/ rEav;ukd rMumcP a&mufvmwwf
MuolawGjzpf\/
]]iwkdYuxrif;auR;rvkdY[m ra&Toef;u olauR;y&pDqkdomeJY tomkdYae
vkduf&om ... naepm onfrSmpm;}}
]]naepmukd rr0if;MunfwkdYu auR;rSm a':BuD;O aeyap tckrkefYawG
pm;rSmaygh}}
rr&if\ vuf&mrkefYawGuawmh pHkonf/ rkefYvHk;BuD;qDpdrf? ajryJavSmf?
vufzufokyfESihf rkefYvufaqmif;rsm;/ reufaps;xJuwnf;u acgufqGJokyf?
ukda&Tjrifh\xef;&nfcsdK? ukd0if;ESihfrrwifwkdY tdrfrS xef;vsufaMumf?

jrefrmusL;ypfzkd&rf

387

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

iSufaysmoD;rSnfhrsm; pm;xm;ojzifh uRefrwkdYAkdufawG wif;vSawmifhvSygNyD/


okdYaomf rpm;vkdYuvnf; &rnfr[kwfyg/
]]pm;Muawmfh raeYnuwnf;u nnf;wkdYauR;csifvkdY rkefYvufaqmif;
zwf wuefwu vkyfxm;&om tkef;EkdY&nfuav;eJYqkdawmh tcsdKrjyif;ygbl;
[Jh? BuD;awmfu rpm;Ekdif&ifom&Sd&r,f rxl; nnf;u uav;yJ ... pm;prf;}}
rr&ifu uRefrukdrJum eif;auR;aeojzifh uRefrrSm pdwfukd
renf;xdef;NyD; rkefYvufaqmif;rsm;ukd aomufae&onf/ &GmrSmawmh pm;&vGef;
ojzifh rsuf&nfrsm;yif pkdYcsifcsif/
]]rr&if &GmrSm vkyf&ukdif&wm tqifajyvm;}}
]]&Gmuawmha[h ighoifwef;ynmeJY oGm;ukdifvkdYr&bl; dk;&myJ ...
azmvpftufqpfxuf qEGif;rIefYtm;ukd;BuolawGukd; ighnDr&JU ... arG;cgeD;
zGm;cgeD; tr,fav; tvkdav; jzpfrS ighvmac:Muom wpfckawmh&Sdomaygh
ig&Sdawmh ]zdwfrvJ zdwfrpif} awmh enf;omayghat}}
rr&ifu olYom;zGm;tawGYtBuHKrsm;ukd ajymjyonf/ wpfcgu
taemufbufurf; &Gmwpf&GmrS vmyifhojzifh avSuav;jzifh ul;um
vkdufoGm;zl;onfqkd\/ xkd&GmokdY rr&ifa&mufoGm;aomtcg rdcifu
uav;rD;zGm;NyD;aeNyD/ okdYaomf uav;rSm toufrygvmawmh/ Akdufukd
twif;zdESdyfum ajcaxmufrsm;jzifhyif eif; wGef;csMuonfqdkonf/
]]iguat uRefrvmatmif apmifh&if onfvkdjzpfrSmr[kwfbl;qkdawmh
bmajymo,frSwfwHk; ... awmfvmo,fhtxd apmifh&&if vlBuD;toufawmif
rDvkdufrSmr[kwfbl;wJhav ... arG;csdefrwefao;vkdY rarG;o,hf[mukd ta':wkdY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

388

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ZGwfvkyfomurS vlBuD;toufxdckdufEkdifomqkdawmh ... awmfu 0rf;qGJ


vufrSwf&
q&mrayr,fh
usKyfwkdYavmuf
uav;arG;ay;zl;rSm
r[kwfbl;wJhat rxl;&,f nnf;om pf;pm;Munfhygawmh}}
]]NyD;awmh acR;atmif;omwJhat ydwfavSmifaeo,fh tcef;xJukd
rD;aeonfu apmifawG *kefeDtdwfawG tkyfzHk;NyD; a&aEG;yGufyGufqlawG
aomuf&omaumath ... acR;awGNydKufNydKufqlNyD; avwpfpufrS r0ifawmh
rD;aeonfu rGef;NyD; rl;arhvJoGm;om vlrodvkdufbl; ukdif;}}
]]aemufwpfck&Sdao;o,f
0rf;BuD;empGJo,fhudp
...
rD;aoG;cJ
ukdufcsifomrsdK; tkd;jcrf;uGJ 0g;pm;MuomrsdK;awGvnf; &Sdomaygh ...
tJonfwpfa,mufuawmh
xl;qef;vkdufyHkrsm;
,ifaumifawGzrf;NyD;
0g;pm;omat&JU ... vla&SUola&SUvnf; ra&Smifbl; ... olYyg;pyfxJ
,ifaumifa&mufoGm;vkdYrsm;awmh azmuf azmufeJY aeomyJ ab;uvlu
tef,l&o,f}}
]]awmfygawmh rr&if&,f}}
e*kdurS
tpmawGwif;awmihfum
&ifjynfh&ifu,fjzpfcsifaeaom
uRefrrSm vufzufom;av;wpfZGef; tjrefiHkvkduf&ygawmhonf/
]]tHr,f iwkdYtpfr rvSBuD; 0rf;BuD;empGJomusawmh wpfrsdK;? olu
tpmypfkHwifrubl; olYa,mufsm; ukdcspfzkdYukd aocsifapmfeHavmufatmifukd
rkef;omwJh ukdcspfzkdYrkdY vSrf;jrifvkduf&if a0gceJ tefomyJ ... ukd,hftdrfxJukd
rae&bl; ukdcspfzkdYBuD;cifrsm rvSBuD;eJY a0;&majy;ae&om tJom wpfnawmh
rvSBuD; tdyfaysmfaewkef; ukdcspfzkdYu tdrfxJtom0ifNyD; aq;vdyfaomufcsif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

389

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vkdYqkd rD;jcpfprf;om rD;jcpfu rvSBuD;tem;rSmukd;ath ukdcspfzkdYrSef;vnf;


odua&m rvSBuD;u u,fawmfrlyg usHK;atmfawmhomyJ ... ukdcspfzkdYu
ab;tdrfawGuawmh olYukd awmifawmiftDtD xifawmhrSmyJqkdNyD; toH
cyftkyftkyfayghat ... aq;aomufcsifvkdY rD;jcpfprf;omyg[qkdawmh
rvSBuD;u awmfhmPf 'gtukefyJvm;qkdomaumath ... wuwnf;
aomuf&Sufukd uGJua&m}}
uRefrwdkY&GmwGif onfvkd tao;trTm;tjzpftysufuav;awGtxd
rSwfwrf;wifxm;wwfMuygonf/ ,ckqkdvQif bBuD;cspfzkdYESifh BuD;awmfvSBuD;
wkdY r&Sdawmhyg/ a,mufsm;rkef; 0rf;BuD;empGJNyD; arG;cJhaomorD; t&D;rvSwkd;
yifvQif ajr;awG&aeNyD/ a':BuD;jrOonf oli,fpfu Mum;zl;jrifzl;cJhonfh
BuD;awmfvSBuD;\ 0rf;BuD;empGJonfhudpukd raeYwpfaeYuvkdyif ajymaeqkdae
qJ/
]]usKyfwkef;uaum bmxl;wkef; rjrO&JU ... awmfwkdYarmif
ukd&ifndKwkdYtaz tarrsm; arG;pm;xm;o,fh ukvm;ukdarmifuav;ukd rSwfrd
orIwfvm;
anmifOD;urf;yg;xdyf
wpfa,mufwnf;
idkae&Smo,fh
ukvm;uav;ukd oem;vkdYqkdNyD; avSay:wifac:vmcJhomaum ... tJom
t&G,fa&mufawmh olYaqGolYrsdK;awGeJYawGYNyD; jyefoGm;vkdufom q,fhav;ig;
ESpfavmufMumo,f? tJom jzpfcsifawmh rvIdifyef;tkdifbk&m;yGJr,f
oGm;qHkMuom ... usKyfwkdYu pfYtkd;qkdifzGifhMuomav ... onfwkef;u
tBuD;aumifapmvif;ukd,f0efBuD;eJY ukdarmifuav;u aus;Zl;&SifawGzkdYqkdNyD;
aeYwkdif; [if;awGcsufykdYom Muufom;trJom;vnf; rqvm? yJ[if;vnf;
rqvm? Mumawmh rqvmeHYukd awmufvmawmhom ... ukdarmifuav;rkdY
csdKifhBuD;qGJvmomjrif&if usKyfu pfYtkd;awGMum; tefawmhomyJ ...

jrefrmusL;ypfzkd&rf

390

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aemufawmh ukdarmifuav;toH Mum;&ifukdyJ ysdKUwufvmawmhom ... omeJY


awmfwkdYarmif ukd&ifndKu toHrjyKbJ wdwfwdwfuav; vmykdYzkdY
ajymxm;awmh olu vuf[efajc[efeJY vSrf;ac:&om ... jzpfcsifawmh
usKyfutxGuf
olu
qkdifaemufaz;ut0if
wef;wkd;awmhomyJ
bmajymaumif;rwkef; ukdarmifuav;wpfa,muf csdKifhypfcsNyD; ajy;awmhom
aygh olYcrsm pm;p&maomufp&m vmykdYomawmif ckd;aMumifckd;0Sufav ...
0rf;BuD;empGJomrsm; qkd;csufawmh}}
taruvnf; olYtawGYtBuHKukd ajymonf/ rr&if\ om;zGm;vkyfief;rS
tpjyKvkdufonfrSm vif,lom;arG;udpawG woDwwef;BuD; ygvmMuawmh
\/ uRefrwkdYpum;0kdif;ab;rSmawmh uRefrarmifarmifEGJYu ikwfwkwfxkdifvQuf
uGrf;awG wzGwfzGwf0g;aeonf/
]]uJ wkdYvnf; jyefMuOD;pkdYvm; ... wa&;warS; tdyf&atmifat}}
taru ajym&if;qkd&if;u rwfwwfx&yfvkdufonf/ uRefrwpfukd,fvHk;
rSmvnf; zHkrsm;? acR;rsm;jzifh ap;xef;xef;BuD;yif jzpfaeayNyD/ rrxkduf
tvkdus 0wfcJhrdaom azmufZmtususyfusyfBuD;ESihf uDrkdEkdxbD xlxlxJxJ
BuD;u uRefrukd ykd taecufapawmh\/
]]rjyefcif wpfaMumh aMumhcJhMuOD; ... uwnf; pum;awmif 0atmif
rajym&bl;}}
]]rxl; nnf;wdkYjyefr,fh&uf&&if ajymxm; ig rkefYqDaMumf xnfhay;rvkdY}}
]]ighnDru ig&ufo,fh xef;acgufzmuav;
'ifuarmfukd &ufay;vkduf&OD;rawmf}}

vkdcsifo,fqkdvkdY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

391

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]rrxl;wkdY taemufbufurf;&GmawG
armfawmfeJY ykdYay;r,fav}}

oGm;r,fqkd&if

uRefawmf

vrf;txd xGufvkdufvm&if; {nfhcHaeMuonfh uRefraqGrsdK;awGuawmh


wu,fhukd rsdK;cspfyk*KdvfawGyJ jzpfawmh\/ taru vrf;rSm &,fonf/
uRefru bm&,fwmvJar;awmh ]aMomfat &Gmukd wuefwuvmNyD;
AkdufBuD;onfawGtaMumif; ajym&ovkdjzpfaevkdY} ygwJh/
[kwfawmhvnf; [kwfyg&JU/ okdYaomf taMumif;t&mu ta&;rBuD;yg/
awGY&BuHK&qHk&ajym&qkd&wmukdyJ
0rf;omwwfMuolawG/
rsufESm
vmjyavjcif;?
aqGrSef;rsdK;rSef;odavjcif;qkdwmukdyJ
wyfrufMuolawG
r[kwfvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

392

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(25)
naecif;uav;rSmawmh uRefrwpfa,mufwnf; jrpfqdyfbufokdY
xGufvmjzpfcJhygonf/ ae0ifcsdefIcif; (Sunset) ukd Munfhcsif cHpm;csifvkdY
yJjzpfonf/ uRefrwkdY&Gmuav;onf aexGufcsdefIcif; (Sunrise) xuf
naecif;ae0ifcsdefu ykdvSygonf/ naeqnf;qm aevHk;BuD;\ tvSyqHk;
ta&miftaoG; vdarmfeDa&mif rIdif;rIdif;BuD;u uRefrwkdY&Gmuav;qDokdY &SdorQ
tvif;awmufESihf qvkdufxkd;xm;ouJhokdY &Sdaeonf/ wpfaeukef yljyif;
uRrf;jcpfaeaom oJaomifjyifjyefYjyefYBuD;onfyif csufcsif;vkdvkd cJom;a&mif
ajymif;oGm;ygonf/ vdarmfeDa&mif qvdkufrD;armif;BuD; wkdufdkufusaeaom
{&m0wD\rsufESmjyifrSmawmh &Tef;&Tef;vufvuf awmufyaeoavmuf
jrpfurf;\ EIwfcrf;om;a&vTmjyifuawmh rnf;rnf;&dyf&dyf EkdifvGef;vSonf/
jrpf\ taemufbufurf; &Gmwef;&Snfuav;rsm;uawmh aerif;\

jrefrmusL;ypfzkd&rf

393

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tvif;pl;pl;atmufwGif &GmrD;ckd; ,mrD;ckd;awGu rD;ckd;aiGYawG wtltlvGifhae


Mu\/
onftvS onfIcif;rsm;tay: MunfEl;&onfh ESpfoufjcif; yDwdrsdK;ukd
uRefrtzkdY rnfonfhae&murS &Ekdifrnfrxifyg/ obm0w&m; qkdaomfvnf;
uRefrwdkY bkd;bGm;bDbifrsm; vufxufuwnf;u ykdifqkdifcGifh &cJhaom
kyf0wK tarGtESpfwpfckvkdyif uRefr jrwfEkd;cHkrifaerdonfaum/
]]yJarSmfuav;wif&if;uae b0wpfyg;u tpfrukd trSwf&rdomeJY
igawmh jrpfqdyfqif;NyD; tm;&yg;& ikdcsypfvkdufomyJ}}
nDtpfrESpfa,muf twl&Sdpftcgu wpfa,mufu atmufrSae
yJarSmfawmif;BuD;ukd yifhwifay;? wpfa,mufu yJarSmfwkduf (yJarSmfpif)
ay:uaevSrf;,l/ wpfa&BuD;cg EGm;pmtwGuf yJkd;yJarSmfrSeforQ a&TvkdpkcJhMu&
onf/ onfuaeY onftcsdefrSmawmh tpfrcifrsm b0wpfyg;okdY ul;ajymif;
oGm;cJh&SmNyD/ tckawmh ukd,fwpfa,mufwnf; yJarSmfwif&if;u eifhceJ
owd&vkdufrd&mu &ifxJrSm wif;wif;qkdYqkdY cHpm;&awmh zsifwbufa[mif;
uav; acgif;ay:wifNyD; a[monfjrpfqdyfbufxGufum vGwfvGwfvyfvyf
BuD; atmf[pfikdvkduf&onf/ onfawmhrS vGrf;qGwfjcif; watmufarharh
a0'emawG oGeftefusoGm;wwfMuygowJh/ wpfpkHwpf&m a0'emrsm;
cHpm;vdkufrdvQif jrpfBuD;ab;urf;yg;xdyfrSm vmidkvkduf&rS ajyaysmufoGm;
wwfMuolawG/ bmaMumifh &GmxJrSmawmxJrSm rikdMubJ onfjrpfqdyfurf;yg;
xdyfukdrS ikdzkdY a&G;cs,fMu&wmygvdrfh/ vlYcHpm;csuf qkdwmuvnf;
qef;Mu,fygonf/ cHpm;csufwkdY &ifrSmjynfhodyfvmavwkdif; ,HkMunfpdwfcs
&aom vl&if;wpfa,muf a&SUarSmufrSm tm;ukd;wBuD; &ifzGifhwwfMuonf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

394

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

r[kwfvm;/ onftvS onfIcif;rsm;onfyif olwkdYtwGuf tm;ukd;avmuf


aom vl&if;jzpfaewm aocsmygonf/
]]ylvkduf avmifvkdufcsufawmh jrpfxJ a&qif;pdrfvkdufOD;rSyJ}}
uRefrwkdY&GmwGif aeYaeYnn tcsdeftcgra&G; jrpfqdyfokdY a&qif;csdK;wwf
Mu\/ jrpfem;om;awGyDyD a&wGif;rS wpfyHk;csif; a&iifcsdK;&jcif;rsdK;ukd
a&csdK;&wmr0bl;[k qkdMuolawG jzpfonf/ BuD;rm;us,fajymoavmuf
aygaygavmavm azmazmoDoD 'va[m pD;qif;aeaom {&m0wDjrpfa&
tvsfurS olwkdYwGif uyfNidaeaom tyltavmifawGukd ukpm;ay;EkdifpGrf;
&Sdonf[k ,HkMunfMuonf/
]]jrpfa&uav; at;vkduf pufvkdufcsufawmh ukdufvTwfvkdufo,fh
twkdif;yJ}}
jrpfu ukdufowJh/ olwkdYxHrSm onfvkd b0xJuvmaom armf'ef
pum;vHk;awGuvnf; azmazmoDoD&Sdonf/ a&csdK;&mrSmwif tpGJtvrf;
BuD;onfr[kwf/ a&aomuf&mrSmvnf; {&m0wDjrpfa&uvGJvQif yDtdwfcsf
qJAif; aomufa&oefYukdyif vufcH,HkMunfMuolawG r[kwfyg/ wpf&yf
wpfaus; tvnfoGm;vQifyif ukd,fh&Gma&mufatmif 'a&maomyg; tajy;jyef
vmwwfMuolawG/
]]olwkdYNrdKUrsm; aecsifaygifuGm ... a&aomuf&om utp aygh&Twf&TwfeJY
iwkdYjrpfa&urS tcsdKav;om? igjzifh a&iwfomeJYukd &Gmjyefajy;vmom&,f ...
onfMum;xJ NrdKUu b,fvkdjcifukdufrSef; rodbl;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

395

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

onfvkdnaeapmif;wGif &GmESifh jrpfqdyfMum;&Sd oJaomifjyifjyefYBuD;rSm


yk&GufaMumif;vkdufaeatmif vlawG wef;qufaeMuonf/ a&cyfMuolawG?
a&csdK;qif;MuolawG? EGm;a&wkdufMuolawG/ uRefrwkdY&GmwGif a&cyfvQif
qkdif;xrf;oHk;ol enf;ygonf/ a&tkd;aygaomt&yfrkdY a&tkd;ukd xrf;wpfrsdK;
&GufwpfzHk a&cyfavh&SdMuygonf/ wcsdKUqkdvQif a&tkd;ukd ESpfvHk;qifh
&GufEkdifMuonf/ a&S;wHk;u tdrf&Sifraumif; a&G;vkdvQif qefjymwmukd
Munfhonf/ ikyfoD;axmif;wmukd Munfhonf/ qefESifhqefuGJ? zGJwkdYukd
cGJcGJjcm;jcm; jymwwfwD;wwfrS? ikwfqHk tjyifbuf ikwfoD;zwf
pifrxGufatmif axmif;wwfrS tdrf&Sifraumif;[k qkdavh&SdMuygonf/
uRefrwkdY&GmrSmawmh a&tkd;ESpfvHk; qifh&GufEkdifaomolonf tdrfaxmifrI
Ekdifeif;aom tdrf&Sifraumif; pm&if;0ifavonf/
]]ighuGm onfESpf vkwfwkdif;ukef;bufuajruav; a&r0ifomeJY ajryJ
rpkduf&bl; yJMum;uav; wpfpdwfyufvkduf&o,f? rwwfEkdifbl;}}
{&m0wDjrpfa&BuD;jcif; i,fjcif;onfvnf; olwkdY\ b0&yfwnfrIESifh
wkdufkduf qufpyfaeonf/ yJodrf;csdef waygif; wefcl;wGif rarQmfvifhbJ
a&mufvmwwfonfh avESifhrkd;uvnf; olwkdYb0ukd zsufqD;ypfEkdifonf/
wvif;xJ e,f&if;wef;vef; yJawG a&pkdoGm;wwfwmrsdK;? ajryJawG
vSef;xm;wkef;
rkd;rSefoGm;wmrsdK;awGaMumifh
wpfESpfvHk;
BuHK;cJhorQ
qHk;IH;&wwfonf r[kwfvm;/ onfvkdtcgor, naecif; aevHk;BuD;ukd
arQmfMunfh&if; rkd;av0o cefYrSef;Munfhwmuvnf; tHhMop&myifjzpf\/
]]onfuaeY aewHk;wm;o,f avvmvdrfhr,f}}
]]aeuspfo[ rkd;csvdrfhr,feJY wlo,f}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

396

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aeay: uefYvefYjzwftpif;aMumif;xifaevQif aeukd wHk;wm;xm;


ovkd[k oHk;onf/ aetdrfzGJYovkd &Da0a0jzpfaevQif aeuspfonf[k
oHk;Muygonf/ uRefrwkdYi,fi,fuawmh tb\ refusnf;yif tacgif;BuD;
xJrS awmufwJhjrnfoHukd ]rkd;vm; avvm;} [k wpfvSnfhpD&Gwf&if;
rkd;av0oaA'ifa[mwrf; upm;wwfMuygonf/
jrpfapmif;wGif uRefrxkdifMunfhaepftwGif;rSmyif aevHk;BuD;u &Gmwef;
&Snfuav;rsm;aemufwGif wpf0ufuG,fykef;oGm;cJhNyD/ uRefracgif;ay:rS
usD;awG taemufqDokdY a0gceJ ysHoef;oGm;Muonf/ 'gukdyif uRefrwkdY&Gmu
]usD;aeykdYonf} [k oHk;pGJMuygonf/ txufbuf (ajrmufbuf) ukd
wdrfrnf;awG a&GUvsm;awmhvnf; tnmukd rkd;ykdYaeNyDwJh/
]]vkyfMu[Jh aumifrawG? usD;awGawmif aeykdYukefMuNyD? arSmifawmhr,f}}
usD;awG aeykdYvQif olwkdYvkyfief;cGif odrf;Muonf/ uRefrwkdY&GmwGif
eHeufcif;wGif MuufwGefoHonf vkyfief;cGif0ifcsdefjzpfNyD; naecif;wGif
usD;tmoHonf vkyfief;odrf;csdef jzpfaeawmhonf/ onftcsdefem&Drsm;onf
pufem&Drsm;? tdrfwGif wcrf;wem; csdwfqGJaom 'pf*spfw,fem&Drsm;xuf
olwkdYtwGuf ykdta&;ygvSonf/ onftcsdefrSmawmh uRefrwkdY&GmwGif
wkwfjynfxGuf "mwfcJem&Drsm; acwfpm;vmaeNyDjzpfaomfvnf; rnfolrQ
tm;ukd;wBuD; armhMunfhjzpfMuonfr[kwf/ MuufwGefoH? bkef;BuD;ausmif;rS
aMu;armif;xkdk;oH? usD;tmoHwkdYukd y[kd&fjyKaeonfhtusifhu tom;wus
&SdaecJhNyDjzpfonf/ em&Dr&SdbJ b0ukd jzwfoef;vmcJh&wmuyJ MumNyD
r[kwfvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

397

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdY&Gmqdyfurf;\ txufbufqDuawmh aomifyg; urf;yg;euf


ojzifh a&pyfwGif usLyifawG awmxaeygonf/ xkdusLyifrsm;ay:wGif
em;aeMuaom r,fndKiSufuav;rsm;? a&0rf;bJiSufuav;rsm;onf jrpfxJ
xkd;qif;vkduf? usLyifrsm;ay: ysHwufvmvkdufESihf jrL;wl;aeMuonf/
aomifpGef;&Sd
[oFmiSuftkyfBuD;qDrS
atmfjrnfoHrsm;ukd
oJhoJh
Mum;ae&ygonf/ usLawmtv,fwGif ig;axmifxm;aom NrHK;rsm;ukd jrif&
aomtcg uRefri,fpfu ig;vdkufaumufonfh b0uav;ukd atmufarh
vkdufrdygonf/ wpfqufwnf;yif ukdBuD;wifacG;ukd owd&vkdufrd\/
uRefryifvQif jrpfqdyfurf;yg;xdyfrSmxkdif&if; tawG;jzifh ikdcsifvmrdonf/
jrpfbufqDrS avawG cyfjyif;jyif;wkdufvmcJhNyD/
]]rxl;a& a0; - 0if;Munfu xrif;pm;vmac:aeo,fa[h}}
&Gmpnf;kd;pyfrS rrxkdufu uRefrukd usHK;ac:aeonf/ rrxkdufonf
uRefrukd tcktcsdefxd aEGausmif;ydwf&uf &Gmukda&mufvmwwfonfh
uav;wpfa,mufvkd jrifaeqJygvm;/ &GmxJokdY jyefr0ifawmhbJ jrpfqdyf
oJvrf;uav;twkdif;yef; rr0if;MunfwkdYtdrfokdY avQmufvmcJhygonf/
[kdwkef;u onfvrf;onf &Gmv,fvrf;rBuD;yJjzpfonf/ tckawmh
urf;yg;xdyfrSm jzpfaeNyD/ jcHaxmifh Mucwf0g;kHBuD;yifvQif a&wpf0uf
wkdufpm;oGm;NyDjzpfonf/ uRefri,fi,fu onfMucwf0g;&Guf cyfjym;jym;
uav;rsm;ukd vufndK;xdyfwGif qDuav;qGwf uyfNyD; ajy;cJhzl;onf/
xkdtcg 0g;&Gufuav;u pMumuav;vkd rGwfrGwfvnfaeonfukd uRefr
tvGefoabmuscJh\/
taruawmh rr0if;Munf\tar BuD;awmfcifjrifhESihf pum;aumif;aeonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

398

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

a&S;a[mif;aESmif;jzpfqkdonfrSm ajymrukef qkdrcef;EkdifrkdY taronf


a&muf&mtdrfwkdif;wGif
&GmtaMumif;&yftaMumif;rsm;ukd
pDumywfuHk;
ajymaewwfav\/ uRefru tarwkdY uGyfyspf0kdif;wGif xkdifvkdaomfvnf;
rr0if;Munf\ arSmifrnfpkd;aomaMumifh xrif;t&ifpm;ckdif;ygonf/
]]ukdBuD;wifa&T&Sdvm; rr0if;Munf}}
]]&Sdo,f ckwif taemufbufurf;u vSrf;ac:vkdY oGm;om}}
ukdBuD;wifa&Tu ta&SUbufurf;ESifh taemufbufurf;ukd ul;wkdYykdYaom
ul;wkdYorm;jzpfonf/ wufESpfacsmif;,Suf avSmfcwf&aom ul;wkdYavS
uav;rSm [kdwkef;uwnf;u uRefrbBuD; (tazhtpfukd0rf;uGJ) bBuD;bkdat;
ykdifqkdifcJhaom avSuav;yJ jzpfonf/ zathtarGukd ukdBuD;wifa&Tu
qufcHonf/ uRefrwkdY&Gmjyefwkdif; taemufbuf&Gmrsm;okdY ul;avh&Sdygonf/
onfvkd jzwful;wkdYul;&onfh tcgrsdK;wGif OD;jynfh\ pufavS? armifEGJY\
armfawmfwkdYukd toHk;rjyKjzpfbJ ukdBuD;wifa&T\ ul;wkdYavSuav;jzifhom
ul;avh&SdMuygonf/
]]pm;Muawmhf? tJonfig;acsmif;om;u nnf;tpfukd&Smvmo,fhig;
reufurS &vmom&,f ... pm;prf;ygat wkdYueef; qdwfueef;eJY uwnf;
NrdKUpm;pm;aevkdufom xnfhyg[Jh}}
uRefrtpfrrsm;u ab;rS0kdif;tHk atmfaeMujcif;jzpf\/ bBuD;bkdat;
ESifh BuD;awmfcifjrifhwkdYwGif om;orD;q,fa,muf&Sdonf/ om;ajcmufa,muf?
orD;av;a,mufwGif om;vlysdKBuD;ukdwifa&TESifh orD;tysdKBuD;oHk;a,muf
tdrfwGiftwlaeMuonf/ bBuD;bkdat;uawmh r&Sd&Smawmhyg/ onftysdKBuD;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

399

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

MuayNyD/ okdYaomf aus;vuf\,faus;rIawG rsm;rsm;pm;pm; raysmufysuf


ao;wmukdyJ aus;Zl;wif&ao;awmh\ vnf[kduf? puyfuGJ? abmif;bD
ponfh zuf&Sifrsm;ukdawmh olwkdY vufrcHMuyg/ olwkdYvufrcHjcif;xuf
aus;vuf\ ,faus;rIu vufrcHjcif;yif jzpfygvdrfhrnf/
]]tusyHku wpfcg wpfcg acwfpm;rd&if rvG,fbl;ath? orD;rkdufqkd&if
wpf&GmvHk;
orD;rkdufcsnf;yJ?
bDbDAkdufomqkd
bDbDAkdufomcsnf;yJ/
tckwavmawmh [kdaumifryHk acwfpm;aeomyJ/ racG;a& b,folwJh}}
]]MunfvSJYvSJYOD;av}}
]]at; at; [kwfo,f tJonfaumifryHk acwfpm;o,f}}
onfae&mwGif olwkdYoHk;EIef;aom aumifrqkdonfh pum;vHk;twGuf
uRefruyif Mum;xJu awmif;yef&ygrnf/ onfpum;vHk;ukd kdif;yspGm
oHk;EIef;jcif;r[kwfbJ trsdK;om; trsdK;orD; uGJjym;atmif oHk;dk;oHk;pf
oHk;jcif;omjzpf\/ wDAGD? AD'D,kdZmwfvrf;rsm;ukd ZmwfaMumif;jyefajym&m
wGifvnf; onfvkdyif ajymMuolrsm; jzpfonf/
]]aumifru q&m0ef? a'gifemaMumhauckdifo,fh? aumifu olaX;
*kefbeDykdif&Sif rSwfomyJ bmrSvkyfomawmh rjrifbl;ath ... xm;ygawmhat?
aumifeJYaumifr BudKufMuawmh ,lr,fvkdY rdbawGukd zGifhajymomaygh ...
q&m0efeJY *kefbeDykdif&Sifqkdawmh oabmrwlp&m b,f&SdrvJath ... ay;pm;Mu
r,faygh? tJo[m jzpfcsifawmh aumifhukd wpfbufowf BudKufaeo,fh
[mvmtkdauru *kH;acsmomaygh ... aumifru ukd,fuom qwfpvl;
xo,fh [mvmtkdaur? olrsm;usawmh arG;pm;orD;av; bmav;eJY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

401

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vkyfawmh a'gifemaMumhauckdif&JUZmwfxkyfu ay:ua&math? aumifrZmwfxkyf


u onfvkd ...}}
ZmwfaMumif;ajymolu rif;om;? rif;orD;trnfukd oHk;pGJaejcif; r[kwf
aomfvnf; em;axmifolu rif;om; rif;orD;\ kyf&nfESihf [efyeftrlt&m
rsm;ukd rsufpdxJwef;jrifMuonf/ xkdrQruao; Zmwfvkdufrif;orD;u
a'gifem (a'gufwm)? Zmwfvkdufrif;om;u *kefbeD (ukrPD) ykdif&SifESihf
ZmwfykdYrif;orD;u *kH;kyfqkdwm olwkdY em;vnfMuonf/ uRefrwkdY&Gmrsm;wGif
ADvdefrif;om;ukd
vrf;o&J[k
oHk;pGJwwfMuNyD;?
ADvdefrif;orD;ukd
[mvmtkdaur (um&mtkdaur) [k qkdwwfMuygonf/ 'guvnf;
olwkdYodxm; Mum;xm;zl;orQESifh kyfvHk;ay:atmif wkdufkdufoHk;pGJMuaom
bef;pum;rsm;om jzpfavonf/
]]rxl;wkdY xrif;auR;NyD;MuNyDvm;[}}
uRefrwkdYwpfawG pum;aumif;aeqJrSmyif ukdBuD;wifa&T a&mufcsvm
ygonf/ ykqkd;a&pkdukd wkdwkdygatmif0wfNyD; OD;xkyfpdrf;BuD; cyfikdufikduf
aqmif;xm;onfh olYyHkpHu uRefrwkdYi,fi,fu twkdif;yif jzpf\/
ukdBuD;wifa&Tonf vlysdKBuD;yDyD kd;om;oavmuf cGuswwqkdonfh
vlpm;rsdK;[k
nDtpfukdarmifESrawGu
rSwfcsufay;xm;Muaomfvnf;
uRefrESihfrl tNrJtzGJYusol jzpfygonf/
]]ukdBuD;wifa&T ul;wkdYykdY&wm rkd;csKyfw,faemf}}
]]om apmomAs? cgwkdif; onfhxufrkd;csKyfao;? Wpfcgwpfav
usawmhvnf; [kdbufurf;u oef;acgifoef;vGJ atmfac:ao;om}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

402

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]][if-tJonfusawmh ul;&wmyJvm;}}
]]igul;csifpdwf&Sdo,fhaeY ul;omyJ? ul;csifpdwfr&Sdo,fhaeYus tomNidrf
aevkdufomyJ}}
ukdBuD;wifa&T\ tajzukd uRefr oabmusojzifh &,fcsifpdwfukd
renf;xdef;xm;vkduf&\/ ukdBuD;wifa&Tonf tdrfu ESrrsm;ESifhyif
pdwful;rwnfhvQif pum;xrsm;wwfolyif/ tdrfwGif xrif;pm;NyD;wkdif;
vufokyfyk0g &Smr&ojzifh olYykqkd;atmufem;jzifhyif okwf&onfhtBudrfaygif;
renf;awmh/ wpf&ufawmh pdwfuvnf; wkdwkd&SdonfESihfrkdY ESrawGukd
Budrf;vkduf armif;vkdufvkyf&if; jrnfwGefawmufwD;onf/
]]&SD;wJhrS? onfvufokyfyk0gawGY&ifawmhvm; yef;pnf;BudK;Muufawmif
vkyfNyD; pnf;xm;&OD;rAsm;}}
tdrfuESrawGukdom Ekdifpm;wwfaom ukdBuD;wifa&T\ kd;om;yHk
kd;om;enf;wpfrsdK;onf uRefrwkdY&GmwGif &mZ0ifwGifvsuf&Sd\/ uRefrwkdY&Gm
\ atmufbufem;wGif ppftwGif;u epfjrKyfoGm;cJhaom t*FvdyfoabFmysuf
rsm; azmfpftcgu jzpfonf/ ukdBuD;wifa&TESifh uRefrwkdY&GmrS a&uRrf;usifol
tcsdKUu aeYpm; 0iftvkyfvkyfMuonf/ wpfaeYwGif oHaowmBuD;wpfvHk;ukd
a&atmufoabFmMurf;jyifrS azmf&Muonf/ ywmuGif;ukd cwfxm;aom
aomhcavmufBuD;rSm acs;rsm;ukdufaeojzifh rmawmufae &Gmom;rsm;u
oHwl&Gif;ESifh xkd;cGmMuzkdY jyifonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

403

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]a[; a[; ... rvkyfeJY rvkyfeJY omrsdK;qdkom &rf;vkyf&omrIwfbl;/


txJuae "m;pMum vSHpMumawG xGufvmvkdY tukef0ifpkdufaeygOD;ruGm
omrsdK;u tpDt&ifawG &Sdwwfo,f}}
ukdBuD;wifa&Tu [efYwm;vkdufojzifh rnfolrQ rcGm&Jawmhyg/
oabFmjrKyfazmfonfh uefxkdufa&mufvmawmhrS oHaowmukd zGifh&onf/
aowmxJwGif bmrQrawGY/
]]&Sdwkef;uawmh &SdrSmuG? bmrSrxnfhbJeJYawmh olwdkY aomhrcwfbl;&,f?
{uE r[kwfrSvGJa&m onf"m;pMum vSHpMumawGukd yk*dKvfu wefckd;eJY
jyefkyfvkdufomaerSmyJ? pGrf;csufawmh}}
uRefruawmh tvGefkd;om;NyD; tylr&SmbJ wpfukd,fawmfb0jzifh tNrJ
jrifawGYae&onfh ukdBuD;wifa&Ttm; ai;Munfhaerdygonf/ uRefrwkdYom;trd
pm;tNyD;wGif olu xrif;0ifpm;onf/
]]rat; ... onf[if; tarhzkdYxm;vkduf}}
ig;acsmif;om;[if;ukd rattwGuf ESrtm; odrf;ckdif;vkdufygonf/
oluawmh ig;ydcsuf? yJawGEkdif;csif; e,fzwfum zkH&Guf[if;csdKawG
zvl;zvJrIwfum aomufaeawmh\/ jcH0u atmfoHMum;vkduf&ygonf/
]]AsdK; ukdwifa&T usKyfukd acsmif;qif;buf vTJykdYay;prf;yg}}
]]ig rtm;bl;uGm? {nfhonfawG a&mufaeo,f}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

404

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]acsmif;qif;txd rIwfygbl;As? taemufbufurf; vTJkHav;wifyg}}


]]a&mf cufvkdufo,fhvl? rtm;ygbl;qkdaeomukd rif;[mrif; vufypful;oGm;
uGm}}
xrif;awG yvkwfyavmif;avG;&if;u
ul;wkdYiSm;onfholuvnf; ukdBuD;wifa&T\
jyefxGufoGm;\/

AvHk;AaxG; jyefatmfonf/
tajctaeukd tuJcwfNyD;

]]tJomomMunfh ighESra&? ukd,fhxrif;ukd,fpm;NyD; tvum;rae&bl;


qkdo,fhtxJuusvkdY? uwnf; ae0ifrS pyg;vSef;o,fh[mawG}}
rr0if;Munfuawmh olYtpfukdukd Munfhum wpfbufvSnfh rsufESmukd
IHYrJhjyonf/ uRefruawmh onfarmifESrwpfawGukdMunfh&if; oabmusae
rdawmh\/
]]a[; rdacG;wkdY rdat;wkdY rjrwifwkdY rxl;wkdY &SdMuvm;[Jh}}
'DZ,frD;cGufBuD;ukd ukdifajrmufum 0ifvmaom t&D;yukd awGYvkduf&
ygonf/ t&D;yonf [kdwkef;u &GmxGufoD;ESHrsm;ukd cHawmif;yufvufBuD;
xJwGif pDumpfumxnhf jrif;jcHNrdKUokdY ajcusifaps;oGm;a&mif;aom
aps;onfrBuD; jzpfygonf/ jrif;jcHrS ukefrsm;ukd wpfzefjyef,lvmum &GmrSm
jyefa&mif;onf/ &GmrS c&rf;csfoD;? bl;oD;? bl;&Guf? uwufcsf?
[if;uvmcsf? apmifcsrf;csf? rmvumoD;? iSufaysmoD;? o&ufoD;?
oabFmoD;rStp
EGm;EkdYykvif;rsm;txd
tcsdefwpfq,f
q,fhig;0if
cHawmif;BuD;ukd &Guf ajcmufwkdif ckepfwkdifa0;aom jrif;jcHokdYwuf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

405

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aps;oGm;a&mif;cJhzl;aom t&D;y\ ZGJowdukd uRefr rtHhMobJ raeEkdifyg/


tjyefwGifvnf; acsmif;a'gif;ykqkd;? txnfp? qyfjymacsmif;rStp tyfESifh
tyfcsnfvHk;txd
wo,fwykd;&Gufum
ajcusifyif
jyefoljzpf\/
[kdwkef;wpfacwfu tnmaus;vufae awmolawmifom;rsm;onf tyifyef;
tqif;&J tcHEkdifqHk;olawG[k uRefrxifygonf/ onfuaeYacwfrSmvnf;
odyfawmh xl;rjcm;em;vSyg/
]]t&D;y vmav uRefrwkdY 'DrSm&Sdw,f}}
uRefru
vSrf;toHjyKvkdufawmh
t&D;yu
vufckyfuav;ukd
rsufvHk;ay:tkyfNyD; uRefrukdMunfhonf/ t&D;yonf [kdwkef;uvkdyJ
ydefydefrnf;rnf; rmuspfuspfuav;yJ jzpf\/
]]a&aEG;aomufvkdufcJhOD;? aeYcif;buf aps;a&mif;xGuf&omeJY rac:tm;
vkdY}}
]]awmfu tckxd aps;a&mif;wkef;yJvm; ry&JU}}
]]a&mif;&omaygh rjrwif&,f? aps;ykd;rsm; raeEkdifrxkdifEkdif &Gcsufawmh/
tdrfrSm ttm;ukdraewwfom&,f? [kdwkef;uvkd jrif;jcHxdawmh oGm;Ekdif
awmhbl;? *ifh*Japs;wpfywfvkdufNyD; &GmpfvSnfha&mif;omav? jrwfwef
oavmufjrwf&JU}}
t&D;yrkdY jrif;jcHaps;oGm;vQif uRefrwkdY&Gmu wkdvDrkwfpuav;rsm;
vSrf;rSmwwfMuonf/ wpfcgu ba'G;aygvSu v,fxGef&if;jzifh ]]rya&

jrefrmusL;ypfzkd&rf

406

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vsufqm;av;wpfxkyf 0,fcJhprf;yg}} [k vSrf;rSmzl;onf/ jrif;jcHaps;xJ


a&mufawmh t&D;yu y&aq;wef;xJ0ifum vsufqm;0,fonf/
]]a,mufsm;vsufo,fh vsufqm;&Sdvm;}}
aps;onfu tpuawmh aMumifoGm;ao;\/ vsufqm;qkdonfrSm
rdef;rvsufonfh vsufqm;? a,mufsm;vsufonfh vsufqm;&,fvkdY
cGJjcm;xm;onfr[kwf/ vsufqm;onf vsufqm;omjzpf\/ t&D;yu
ba'G;aygvS
rSmvkdufaomaMumifh
a,mufsm;vsufqm;[k
ar;jcif;
jzpfavonf/ jrif;jcH aps;olaps;om;rsm;onfvnf; teD;wpf0kdufu
awmolawmifom;rsm;\
txmukd
aemaMuaeMuaomaMumifhom
ba'G;aygvSrSmvkdufonfh vsufqm;ygvmjcif;yif jzpfonf/ wpfcgvnf;
aps;a&mif;oGm;&if; rkd;&Gmojzifh wvkwfNrdKUt0if Z&yfBuD;xJwGif t&D;yu
rkd;0ifckdonf/ cHwGif;csfcsf&Sdojzifh aq;vdyfaomufrnf jyifaomtcg
t&D;y\ acR;cHtustdwfaxmifwGif; xnfh,lvmcJhaom ewforD;rD;jcpf
yHk;uav;rSm a&pkdaeavonf/
]]a[holi,f rD;jcpfrygbl;vm;uG,fh}}
]]tom;rD;jcpfyJ ygvmo,ft&D; a&mh}}
Z&yfwGif; twlrkd;ckdaeaomolu rD;jcpfyHk;ukd vSrf;ay;onf/ [kdwkef;u
uRefrwkdY&GmawGrSm opfom;rD;jcpf toHk;rsm;cJhygonf/ ,rf;qHacsmif; a&pkdpkd?
,rf;tdrfyJ a&pkdpkd 'kua&mufMu&onf/ ,rf;rD;jcpfac: tom;rD;jcpfyHk;rsm;
jzpfonf/ ewforD;wHqdyf? usm;wHqdyf pojzifh trsdK;rsdK;&Sdonf/ onfhxuf
tqifhjrifholu "mwfqDrD;jcpfac: 'efrD;cwfukd oHk;Muonf/ t&D;yu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

407

cifcifxl;
olYvufxJa&mufvmaom
Munfh&if;jzifh qkdonf/

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;


opfom;rD;jcpfyHk;uav;ukd

aoaocsmcsm

]]rif;[mu tom;rD;jcpfomqkdo,f ighygvmo,fh[meJY twlwlygyJ


uG,f}}
onfrD;jcpfyHk;ukd tom;rD;jcpf[kvnf; ac:ao;aMumif; t&D;yu
rodyg/ onftaMumif;ukd twlrkd;cdkol awmyk&Gmom;wpfa,mufu
uRefrwkdY&Gmukd jyefajymjyojzifh &,fMu&ao;onf/
]]olu tom;rD;jcpfqkdo[mukd;ath? wuwnf; ewforD;jzifh ewforD;?
usm;jzifh usm;aygh/ tom;rD;jcpfo,fh qef;csmBuD;}}
t&D;y\ ]qef;csmBuD;} qkdonfh pum;vHk;u &GmwGif yHkckdif;jzpfoGm;onf/
qef;rvkdvkdESihf csmonfaygh/ t&D;yurS [kwfwkwfwkwf/
]]{nfhonfawG a&aEG;aomufac:om
ryg&bl;vm; t&D;y}}

[kwfygbD?

{nfhajrmifaum

]]ac:ygoawmf? rdywkdYu rvSLwwfvkdY aps;a&mif;aeomyg}}


ukdBuD;wifa&Tu vSrf;pojzifh t&D;yu jyefwG,fvkdufjcif; jzpfonf/
t&D;yonf pmwpfvHk;rQ rwwfaomfvnf; pum;a&; pum;&m
tvGef<u,fonf/ olrESajrmygbl;[k qkdvkdcsifwmukdyif rvSLwwfvkdY
aps;a&mif;aeygowJh/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

408

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]a,mif;r&,f?
nnf;ukd
cspfwkef;
rkef;pum;ajym&OD;r,f?
BuHomtpfcsdKom[Jh? vl[m tpfrcsdKEkdifbl;&,f? ukd,fu apwemxm;
vkyfay;ayodvkdY ukPm v[kemjzpfwwfo,f/ ukd,fh[mukd,faeprf;yg[Jh/
ikyfoD;eJYaygif;rS MuufoGef taxmif;cH&qkdovkd Mum;xJu rqDrqkdif
nnf;cH&rSmpkd;vkdYajym&om? olkdYu euefemo,fh[mawG rIwfbl;/
raygif;csifprf;ygeJY? aMumufwwf 0efuif;ygo,fat&,f}}
onfvkd pum;a&;pum;&m <u,f0aomfvnf; t&D;yrSm pmrwwfcJh/
pmoifvnf; r&cJhyg/ i,fpfuvnf; bkef;BuD;\ xef;yvufjym;pm
rdcJhkHuvGJ uBuD;ykwfavmufqkdoljzpfonf/ uRefrwkdY&GmrSm ]toHk;vHk;}
oifwef;awG zGifhcJhpfuvnf; t&D;yukdawmh rwkd;EkdifcJhyg/ t&D;y\
toHk;vHk;oifwef; tawGYtBuHKuav;ukd uRefr ajymjyygOD;rnf/
]]nnf;ukd onfhjyif[m rtHhbl;/ q,fhav;wef;qdkomukd tHhom/ nnf;
awmfawmftkdufcHcJh&rSmyJ}}
t&D;yu olYb0jzifh EIdif;um uRefrukd ajymcJhzl;ao;onfukd trSwf&
vkdufrdygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

409

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(26)
uRefrwkdY&GmwGif wpfacwfwpfcgu toHk;vHk;oifwef;rsm;ukd rlvwef;
ausmif;tkyfq&mBuD; q&mzkef;rS acgif;aqmif zGifhvSpfcJhygonf/ oifwef;ukd
aEGausmif;ydwfxm;onfh
rlvwef;ausmif;uav;xJrSmyif
ae&mcsxm;
ay;cJh\/ &GmxJrS pmrwwfolrSeforQukd pm&if;xkwfum q&mzkef;u
oifwef;xJta&muf r&ru oGif;onf/ &efukefwuokdvfrS vkyftm;ay;
wuokdvfausmif;om;rsm;u wuefwu vma&muf oifMum;ay;onfrkdY
uRefrwkdY&Gmuvnf; txl;pdwf0ifpm;cJhMuygonf/
]]oufuwkd ausmif;om;awGqkdawmh ynmuawmh awmfvScsnfayghat
... onfwpfcgrS pmrwwf&if 'D;'kwfwkdY b,fawmhrS pmrwwfawmhbl;rSwf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

410

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefra':av; r'D;'kwfum; twuf<uqHk;yif jzpf\/ nwkdifvQif


apwemq&mav;rsm;twGuf a&aEG;yGJ vifyef;BuD; acgif;ay:&Gufum
oifwef;okdY ta&mufajy;onf/ a&SUqHk; atmufvif;"mwfrD;BuD;atmufwGif
ae&m,lum tmus,fygus,fESifh pmvkdufqkdwwfojzifh oifwef;q&mav;
rsm;u olYukd tvGefoabmuscJhMuonf/
]]a':'D;u pmawmfw,fAs? mPfvnf;aumif;w,f? i,fi,fwkef;u
bmvkdY pmroifcJhwmvJAs}}
]]oifo,f&,f? usKyfausmif;wufaewkef; tazeJY olYtpfukd bkef;BuD;eJY
rwnfhvdkY ausmif;xGufvkduf&om q&mav;&JU}}
]]aMomf [kwfvm;? r'D;'kwfqkdwm emrnft&if;vm;}}
]]rIwfaygifawmf? ZmomxJr,f bkef;BuD;rSnhfxm;om rcifjro,fh}}
]]awmfawmfvSwJhemrnfyJ rrcifjr&JU}}
xkdaeYrSp a':'D;'kwf\ trnfonf rcifjr jzpfcJhzl;ao;\/
q&mav;rsm;u ]rrcifjru awmfw,f} qkdav olu pmtHavESifh uRefrwkdY
&GmwGif olt&ifqHk; pmwwfcJhavonf/ aemifwGif onftaMumif;t&monf
a':'D;'kwftwGuf *kPfxl;aqmifbGJY &ouJhokdYvnf;aumif;? &mZ0if
pmwifvkdufouJhokdYvnf;aumif; BuHKwkdif; BuHK&m ajymaewwfygonf/
]]iwkdY&Gmr,f toHk;vHk;awG acwfxwkef;u igt&ifqHk; pmwwfom?
ighemrnfvnf; rcifjr&,fvkdY vlwkdif;odukefMuom? igurS 'D;'kwf
aysmufvkdufao;&JU? ay:avmfwkdYrsm; emrnf&if;ukd rxGufom&,f}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

411

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

a':ay:avmfuawmh a':'D;'kwfavmuf r&Jwif;aomfvnf; oifwef;ukd


rSefrSefwuf&if; pmwwfcJholjzpfonf/ a':ay:avmfonfvnf; ]toHk;vHk;}
oifwef;wGif xif&Sm;ausmfMum;cJhao;\/ toHk;vHk;oif&mwGif ]0? x? u?
v? o} Asnf;ig;vHk;ukd tajcwnfNyD; ]tm? tD? at? tl;} pojzifh
o&aygif;pyfum oifjcif;rsdK; jzpfonf/ (-ef;) ukd tef;? (-l;) ukd tl;? (-m)
ukd tm? (-m;) ukd tm; pojzifh jzpfygonf/
]]'gu bmvJ}}
q&mu (-m) ukd a&;jyonf/
]]tm}}
]][kwfNyD; wHk;uav;xJukd ]o} xnfhr,faemf? oukd tmeJYwGJr,faemf}}
(om)
]]'gu bmvJ}}
]]om}}
]][kwfNyD}}
q&mu onfvkda&;jyonf/ ab;em;u tmvl;oD;yHkukdyg qGJjyxm;vkduf
ao;\/
(tm? vl;)

jrefrmusL;ypfzkd&rf

412

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]uJ a':ay:avmf 'DESpfckukd aygif;zwfjyygOD;}}


a':ay:avmfu rwfwwfx&yfum zwfjyvkdufygonf/
]]t ukd tmeJYwGJawmh tmawmf? v ukd tl;eJYwGJawmh vl;awmf}}
]][kwfyghAsm? aygif;qkdjyygOD;}}
]]tm ... tm v ... tl; ... tJ ... vtl; ... vtkawmf}}
]]0g;}}
a':ay:avmf\ tajzaMumifh oifwef;wpfckvHk; tdrf;ceJ yGJusoGm;
vkdufonfrSm ywfwkwfr&cJh[k qkdonf/ tazhESr0rf;uGJ BuD;awmfa':pdefjr
\ Zmwfvrf;uvnf; &Sdao;\/ oifwef;rprDwGif oifwef;om;rsm;
wufa&muf? ysufuGufpm&if; aumuf&ygonf/ onfpm&if;ukd rSwfwrf;wif
jyKpkxm;NyD; txufokdY wifjy&onfrkdY q&mav;rsm;u emrnfwpfOD;csif;
ac:um aeYpfwufpm&if; rSwfom;xm;&onf/
]]OD;uHp}}
]]&SdyghAsm;}}
]]OD;atmifBuD;}}
]]onfrSm&Sdo,f}}
]]a':pdefjr}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

413

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]&Sifpdefjr rvmbl;? olYorD; qHk;vkdYo,fh}}


]]aMomf - [kwfvm;? pdwfraumif;p&mbJ/ orD;u b,ft&G,fwHk;As}}
]]av; ig;ESpforD; &Sda&maygh aESmfat ZD;uGuf}}
]]&Sdo,f rSwfomyJ}}
aemufwpfaeYwGif q&mav;rsm;u vlrIa&;t& a':pdefjrtdrf tokb
oGm;ar;Muonf/ BuD;awmf a':pdefjra&m bBuD;vSatmifa&m rsuf&nfawG
pD;usaeMuonf/
]]aor,fhaeYu olYa&m usKyfa&m orD;av;u EIwfquf&Smao;w,f/
&ifcGifxJ wufxkdifvkduf? vufuav;eJY ykwfvkdufeJY zsm;vkdY emvkdYaoom
cHEkdifyg&JU q&mav;wkdY&,f? ckawmh usKyforD;av;u wufwlukd pm;rdvkdY
aoom? reufvif;awmh a[m[kdZGefkHBuD;em; wufwlBuD;tefxm;o,fh
tefzwfawGeJY olYtavmif; yufvufuav; awGY&awmhomygyJawmhf a[mh
a[mh tD;}}
BuD;awmfa':pdefjr\ ikdcsif;ukd Mum;vkduf&awmhrS q&mav;rsm;crsmrSm
tdrfarG;aMumifruav; aorSef; odMu&awmh\/ onfvkdtoHk;vHk;oifwef;
om;rsm;ukd pmwwfatmif oifay;cJhaom q&mav;rsm;\ tpGrf;um;
rao;vSyg/ okdYaomf t&D;ywpfa,mufukdjzifh cRif;csufxm;&rnfom jzpf\/
t&D;yonf emrnfpm&if;aumuf&mrSmyif ajzonfhyHku MunfhygOD;/
]]a':y}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

414

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]vmo,f xm;vkdufygawmh}}
]][if a':y rvmvkdYvm;}}
]]vmo,f onfrSmav? usKyfyJ}}
]]ta':uvnf; ukd,f&SdwJh[mukd &Sdw,f vmw,f tJovkd ajzrSaygh}}
]]at;av tJomaMumifh &Sdo,fxm;vkdufyg? ajymom;yJ}}
pmar;&mwGifvnf; t&D;yu
a0vma0;xJu jzpfonf/

b,fawmhrS

rajz/

zwfjyzkdYqkdwm

]]uJ - t&D;yu zwfjyygOD;}}


]]a&SUu qkdoGm;o,fhtwkdif; xm;vkdufygawmh}}
]]a&SUu qkdoGm;w,fhtwkdif; xm;vkdYr&bl;av? t&D;ukd,fwkdif zwfjyrS
aygh}}
]]ukdif;yg?
[kdwpfa,mufqkdoGm;o,fhtwkdif;qkd&if
odua&maygh/ zwfNyD;om; xm;vkdufygawmh}}

q&mav;wkdY

q&mav;u b,fvkdrS vSnfhywfar;vkdYr&ojzifh t&D;yukd mPfwpfrsdK;


xGif pmar;avonf/
]]uJ [kwfygNyDAsm? a&SUutwkdif;xm;vkdufygNyD? 'gayrJh t&D;yukd
vG,fvG,fuav; a&;jyOD;r,f? a&SUueJYrwlbl;aemf t&D;y vkdufqkd}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

415

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

q&mav;u oifykef;BuD;ay:wGif a&;um a&SUuae pmcsay;onf/


]]ra&;r}}
]]ra&r}}
]]yapmufa&;y}}
]]yapmufa&y}}
]][kwfNyD? aygif;zwfvkdufawmh bmwJhwHk;}}
t&D;yu rajzyg/ ab;uvlawGu 0kdif;atmfMuonf/
]][Jh rdy ajzvkdufav? reJYyeJYaygif;om vG,fvG,fuav;[mukd
ighES,faemf ...}}
pmtenf;tusf;wwfaeNyDjzpfaom bBuD;uHpu rcsdwifuJ vSrf;
aigufvkdufonf/ &Gmol&Gmom;tcsif;csif;awmh t&D;yu vufwpfvHk;
aMumrcHygay/
]]ajzvdrfhrayghawmf? uwnf; usKyfrsm; tt rSwfvkdY rdywkdYu 0rf;xJu
odo,f EIwfxGufr&JvkdY tm;,laeom [if;}}
]]uJ uJ [kwfygNyD [kwfygNyD/ t&D;yu pmwwfygw,f/ uRefawmf
onfwpfacguf xyfcsay;r,faemf vkdufqkd}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

416

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

q&mav;u a&SUucsay;NyD; aygif;zwfckdif;awmh t&D;yu ]ukdzkd;atmif}


[k ajzvkdufonf/ ra&r? yapmufa&yukd ]ry} rzwfbJ bmaMumifh
]ukdzkd;atmif} jzpfoGm;&wmygvdrfh/
oifwef;tjyifbufu refusnf;yifBuD;atmufwGif bBuD;OD;zkd;atmif
wpfa,muf aomufa&tkd; a&vmjznfhwm jrifvkduf&vkdY jzpfonf/ t&D;yu
bBuD;OD;zkd;atmifukd vSrf;jrifvkdufojzifh ]ukdzkd;atmif} [k ajzvkdufjcif;yif
jzpfawmh\/ okdYaom t&D;yukd pmrwwfcJhavjcif;[k oGm;ajymvQif
ajymolomvQif qkd;&musayrnf/
]]ukdif; ... vm[Jh ... tdrfusrS pum;awG w0BuD;ajym&atmif}}
]]ukdif;yg ... ajymNyD;om; xm;vkdufygawmh}}
uRefruaemufawmh &,fygonf/
t&D;yu 'DZ,frD;cGufBuD;ukd ajrmufukdif&if; a&SUrSoGm;awmh uRefrwkdY
om;trdrSm olYukdrDatmif renf;vkduf&\/ &GmESifhjrif;jcHukd aeYcsif;jyef
ul;vl;cJhaom aps;onfajcvSrf;awGu t&D;yukd usifhom;&apcJhonfvm;/
toufajcmufq,fausmf ckepfq,ftxd aps;a&mif;aeqJ t&D;yukd uRefr
tHhMordygonf/
]]vmMu vmMu aeYv,faeYcif; awGYcsifom tcsdefr&csufawmh?
at;[efa& a[h at;[ef {nfhonfawGvmNyD? a&aEG;,lcJh}}
t&D;y\om; vlysdKBuD;ukdat;[efu vifyef;BuD;rum rD;zkdxJrS
xGufvmonf/ ukdat;[efuawmh vlysdKBuD;qkdaomfvnf; ukdBuD;wifa&TESifh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

417

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wjcm;pDxJu jzpfonf/ pum;ajymvQif ESmacgif;oHuav; ygwwfojzifh


olYukd ESmusdK;at;[ef[kac:vQif tvGefpdwfqkd;wwfonfuvGJ pum;enf;
ol? at;aq;ol jzpfygonf/ at;aq;qkd olu OD;yif;vlxGuf r[kwfvm;/
]]ukd&ifat;[efBuD;
vmcJhygOD;}}

uRefrwkdYrEav;rsm;

tvnfuav;bmuav;

]]vmcsifyg&JU ighESr&m? ra&mufEkdifvkdYomyg/ iSufuav;rsm;omqkd


tawmifuav; a[movkd a[movkd cwfysHvmyg&JU}}
pum;ajym&mwGifvnf; [kdwkef;uvkdyif okdif;okdif;0kdif;0kdif; qkdwwfqJ/
uRefri,fi,fu tbESifh onf0kdif;xJ tvnfvmzl;onf/ t&D;y\
a,muxD; bBuD;oef;&Sdpfu acG;tvGefarG;onf/ tbu acG;ukdufrnf
pkd;ojzifh toHvSrf;jyKonf/
]]at;[efa& acG;MunfhOD;a[h}}
]]vmomvmyg bBuD;uH&m acG;u vlrSukdufomyg}}
uRefrwkdYajr;tbkd;rSm
vlrSukdufwmygqkdonfh
ukd&ifat;[ef
pum;aMumifh acG;ukdufcH&rvkdvkdyif jzpfaeawmhonf/ trSefrSm uRefrwkdY&Gmu
nbufwGif uyfwwfaom olckd;ol0SufawGukd ]]vl}} [k oHk;EIef;wwfMuvkdY
jzpfygonf/ ]nu tdrfvluyfo,f} qkdwm olckd;uyfw,fqkdonfhoabm
jzpf\/
ukd&ifat;[efrSm i,fi,fuwnf;u ouFef;0wfjzifh ausmif;wGif tae
rsm;cJhol jzpfonf/ ukd&ifBuD;b0jzifh taeMumojzifh olYukd ukd&ifat;[ef

jrefrmusL;ypfzkd&rf

418

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

[kyif &Gmu EIwfusdK;aecJhMuonf/ OD;yif;b0a&mufawmhvnf; ukd&if?


vlxGufawmhvnf; ukd&ifyifjzpf\/ olukd,fwkdifonfyif &GmxJu tdrfrsm;ukd
oGm;csif vmcsifvQif qGrf;cHonfhvrf;twkdif;om oGm;wwfvmwwfonf/
wjcm;vrf;u auGYrdvQifyif &Gmuav;ao;ao;rSm rsufpdvnfoGm;
wwfojzifh qGrf;cHvrf;ukd jyefxGufNyD; vufjzifhqefYwef;MunfhNyD;rS jyefoGm;
wwfonf qkdyg\/ ukd&ifat;[ef OD;yif;vlxGuf&aom taMumif;t&if;
uvnf; wu,fhukd &,fp&maumif;awmh\/ tdrfwGif twlaeESrESpfa,muf
wpfNydKifwnf;vkdvkd vifhaemufvkdufajy;MuaomaMumifhjzpfonf/ t&D;y\
orD; r*sHKrESifh rcifqHkwkdYESpfa,muf tdrfrS xGufajy;oGm;aomtcg t&D;yu
[pf[pf atmfikdavonf/
]]vifyJ ,l&ygo,f[Jh? vuav;rsm; jcm;Muyga&mhvm;/ ckawmh vlMum;
vkdYrSraumif;awmf? ig t&yfxJr&Sufygbl;? ausmif;u om;BuD;armifyif;
&SufvSo,favh a[h a[h tD;}}
OD;yif;vlxGuf ukd&ifat;[efrSm &yfESifh&GmESihf txmrus jzpfaecJh
ao;onf/ uRefrwkdY&Gm\ vlysdKBuD;pm&if;wef;0ifoGm;aom ukd&ifat;[efukd
rdef;ray;pm;NyD; pvQif olu tvGefpdwfqkd;onf/
]]rif;wkdY O',olawGu uufaoawGyguGm b,ftcsdefxqGJqGJ
&ygo,f? at;[efwkdYu rdef;rqkd rif;aMu; 'PfaMu;avmufukd aMumufom
&,f}}
onfvkdESifh ukd&ifat;[efwpfa,muf vlysdKBuD;jzpfaecJhonf/ t&D;y
uvnf; ukd&ifat;[efukd tdrfaxmifjyKapcsifonf/ tdrfu ausmufzkHoD;
pifuav;rSm toD;awG wGJavmif;usaeonfukdMunfh&if; t&D;yu qkdonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

419

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]ausmufzkHoD;eJY at;[efuawmh aocsmo,f? ay;pm;&r,fhrdef;r


vkdawmhomyJ}}
ukd&ifat;[ef r*FvmaqmifvQif zkHoD;[if;auR;zkdY r0,f&awmh[k
qkdvkdjcif;jzpf\/ t&D;y\ onfvkdtajymtqkdawGaMumihf om;trdESpfa,muf
twlaeNyD; cPcP pdwfqkd;qif;&onfh tjzpftysufuav;awGuvnf;
&Sdao;onf/ ukd&ifat;[efonf ratESifh pum;rsm;wkdif; tdrfrS xGufoGm;
avh&Sdonf/ okdYaomf a0;a0;vHvHoGm;onfr[kwf/ [kd&Gmonf&Gm 0ifckd&if;u
tdrfukd vSrf;rSmwwf\/
]]ukdbaomif; ... tarwkdYajymvkdufprf;yg? usKyf ajrawmf&Sdao;o,fvkdY}}
onfvkdrSmvkdufwkdif; t&D;yu
ukd&ifat;[efukd vkdufac:wwfpNrJ/

wbufuav;

acgif;ay:wifum

]]om;trdESpfa,muf wnfhMu&JUvm; ry&JU}}


]]wnfho,f&,fvkdYvnf; rIwfaygifawmf? olvnf; olY[molae igvnf;
igh[migaevkdufomyJ/ ckawmh &Sif*sHKrom;tBuD;aumifeJY &SifcifqHkorD;
tBuD;ru igwkdYeJY vmaeoav? uav;awGeJY vSnfh&efjzpf&awmhomyJ}}
]]'geJY ukdxGef;ZHBuD;aum rmrmcsmcsm&Sd&JUvm;}}
]]rmvkdufomrS oHacsmif; ... ukd&if rif;OD;BuD; vSrf;ac:vkdufprf;y}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

420

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

bkd;xGef;ZHqkdonfrSm t&D;y\tpfukdjzpfonf/ vldk;oavmuf pdwfwkd


pdwfqwfvG,fojzifh wnfhol&Sm;\/ bkd;xGef;ZHrSmvnf; t&D;yESihf odyfruGm
vSyg/
]]eifwkdYa&mufaeoHMum;o,f/ 'gayod iwkdYu aqGzsm;rsdK;zsm;rkdYvkdY
tomkdYae&oma[h/ olrsm;t&if;awG tm;&atmifac:NyD;rS ac:rvkdY}}
bkd;xGef;ZHESihf t&D;ywkdYrSm tazhbufu ESpf0rf;uGJavmuf awmfpyfolawG
jzpfonf/ t&D;y\cifyGef; bav;ckdu tarharmifwpf0rf;uGJrkdY bkd;xGef;ZHu
aighvkdufjcif;jzpf\/ uRefrwkdY&GmwGif onfvkd aqGrsdK;vkMuonfrsm;vnf;
&Sdao;onf/ bkd;xGef;ZHrSm om;csnf;ig;a,muf&Sdojzifh vufkH;awmihfwif;ol
jzpfonf/ BuD;awmfrvSyku acR;rrsm;ESihf wnfhwnfhIIaewwfol jzpfaomf
vnf; bkd;xGef;ZHBuD;uawmh wpfaygufxkd;BuD;jzpf\/ tBuD;qHk;om;
ukdBuD;0rf; (eHygwfwpf) \ trnfESihfvkduf emrnfrSnfhvkdufonfrSm
armif0rf;? armifoef;? armifpef;? armifref;? armifyef; pojzihf
qufoGm;awmhonf/
]]awmfao;&JU
iyef;eJYwif
&yfoGm;vkdY
b,fvkdrSnhf&rSef;awmif rodawmhaygifAsm}}

aemufxyfrsm;arG;&if

bkd;xGef;ZH\ om;ig;a,mufuvnf; pkdufig;rsdK;&Sdolrsm; jzpfonf/


tBuD;qHk; ukdBuD;0rf;uawmh wnfwnfwHhwHhESihf odum&Sd&Sdaeol jzpfonf/
A[kokwvnf; tweftoifh&Sd\/ ukdBuD;oef;uawmh bkd;xGef;ZHukd
wlvm;rod/ vlYcGpm rkdufrkdufuef;uef;qkdonfhtxJuyif/ ukdarmifpef;
uawmh &GmrSmzifNrJNrJaeolr[kwf/ tNrJwrf;vkdvkd [kd&Gmonf&Gm vrf;ovm;
aewwfolyif jzpfonf/ ukdarmifref;uawmh tm;vHk;xJwGif tkd;qHk;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

421

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ttqHk;ESihf olwumhEkdifzwfjzpf uRefruawmh olYukd ykdcifonf/


ukdarmifyef;rSmvnf; ukdBuD;oef;enf;wl ayayqkd;qkd; vlwpfa,muf
jzpfavonf/ bkd;xGef;ZHESifhom;rsm;\ &mZ0ifrSwfwrf;rsm;uvnf; uRefrwkdY
&Gm\ yHkckdif;rsm; jzpfygonf/
ukdBuD;0rf;rSm &Gm\vlBuD;pm&if;0ifjzpfonfhtavsmuf &yfa&;&Gma&;
rsm;wGif a&SUqHk;u yg0if&ol jzpfonf/ yGJvrf;obif&Sd ZmwfiSm;&m
wGifvnf; ukdBuD;0rf;u ygonf/ tvSLyGJ? r*FvmyGJrsm;wGifvnf;
wkdifyifESD;aESm tBuHay;yk*Kdvfjzpfonf/ &GmwGif bmaMu; nmaMu;rsm; cGJvQif
vnf; oluaqmfMo&onf/ okdYaomf bkd;xGef;ZH\om;yDyD uawmufuq
uav;rsm;&SdvmvQif vHk;0 tavQmhay;ol r[kwfay/ ukd,fqGJukdifxm;rd&m
t,ltqukd vufrvTwfbJ cHjiif;aewwfolomjzpf\/
]]tif; ... ighom; i0rf;uawmh vufpGyf0,fNyD; oyfyif;vkdaeya[h}}
bkd;xGef;ZH\
pum;rSm
yHkckdif;jzpfoGm;awmhonf/
a&TvufpGyf
tzkd;wefBuD; 0,fvmNyD;umrS vufESifhacsmifaeojzifh csnfpuav;jzifh&pf
oyfyif;vkyfMujcif;ukd qkdvkdygonf/ a&Tom;ukd csnfjzifh zHk;&rnfhtjzpfrsdK;/
ukdBuD;oef;onf vufaMumwif;wif;ESihf tvkyfukd aZmufcsvkyfolrsdK;
r[kwfbJ taMumif;jycsufrsm;ESihf jynfhESufaewwfolyif/
]]ioef;u OD;zkd;pdeftu uwwfy? b,frvJ refusnf;yifyk qkdo,fh
aumifrsdK;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

422

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

OD;zkd;pdefBuD; ESpfyg;oGm;u&mwGif aemufcHum;vdyfrS Icif;wGif refusnf;


yifykuav; ygonfukd MunfhcJh&aom bkd;xGef;ZHu yHkckdif;jcif;jzpf\/
OD;zkd;pdefvkduzkdY refusnf;yifyk vkdaeonf[k qkdvkdjcif;yif jzpf\/
bkd;xGef;ZHu onfvkdrmefvkdufrJvkdufvQif ukdBuD;oef;u vufoD;vufarmif;
wef;um jyefajymwwfavonf/ 'gukdyif bkd;xGef;ZHu jyefajymjzpfatmif
ajymvkdufao;\/
]]awmfao; ighESr&m ighom;u ighrkdufvkdY}}
vrf;rsm;wwfaom ukdarmifpef;rSmvnf; bkd;xGef;ZH\ yHkcdkif;ESihf rvGwf/
]]at;oma&qkd aumufkd;yHkvm; ... ipef;a&qkd a&mufNyD;om;}}
[kd[kdonfonfrsm; vTwfrnfqkdvQif ukdarmifpef;u ajcoGufoGuf
vSrf;NyD; oGm;ay;wwfjcif;ukd at;omESihf EIdif;jcif;jzpf\/ emp&m/
onfvkdtpfukdrsm;Mum;wGif BuD;jyif;cJh&aom uRefrtpfukd ukdarmifref;
wpfa,muf kd;yHktyHkuvnf; ajymvQif ,HkEkdifp&mr&Sd/ i,fpfu
taemufausmif;wGif ukd&if0wfay;cJhonf/ q&mawmf OD;0g,ru wpf&GmrS
armarmyef;yef; jyefa&mufvmaomtcg a&vSrf;uyfckdif;ojzifh ukd&ifref;u
ESD;aomufa&cGufuav;jzifh uref;uwef;cyfNyD; uyfvkdufonf/ q&mawmf
OD;0g,ronf ,Gef;xnfESD;aomufa&cGufukd ESpfoufoljzpf\/ ,Gef;eHYuav;
arT;arT; a&at;at;uav;u tarmajyonf[k tpGJ&Sdonf/
]][Jh ukd&ifref;&JU bkef;BuD;ukd uyfo,fqkdom vifyef;uav; bmav;eJY
wnfwnfyy uyf&o,fuG,fh}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

423

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

q&mawmf
rdefYzl;onfukd
ukd&ifref;wpfa,muf
tpGJtrSwf
xm;vkdufonf/
aemufwpfywfavmufMumaomtcg
q&mawmfu
ajrmuf&GmrS jyefvmojzifh zdeyfukd ausmif;ajrmufbufavSum;wGif cRwfxm;
cJhonf/ ausmif;wGif cPem;tNyD; &GmxJwGif tokb&Sdojzifh tar;tjref;
<u&rnfjzpfojzifh awmifbufavSum;u qif;cJhonf/
]]ukd&ifref; bkef;BuD;zdeyf ajrmufbufavSum;cHkrSm oGm;,lcsnfprf;}}
q&mawmfrSm
awmifbufavSum;xdyfrS
ukd&ifref;u awmfawmfESihf ay:rvm/

&yfapmifhaeaomfvnf;

]]MumvScsnfvm;uG,fwkdY ... iref; [Jh iref;}}


q&mawmfu
pdwfr&Snfojzifh
tajy;tvTm; a&mufvmonf/

vSrf;atmfawmhrS

ukd&ifref;u

]]vifyef;&Smae&vkdY Mumomygbk&m;}}
zdeyfukd vifyef;xJxnfhum ykqpf'l;wkyfvsuf wnfwnfyy kdkdaoao
uyfaeaom ukd&ifref;ukdMunfh q&mawmfrSm rsuf&nfrsm;pkdYatmif
&,favawmhonf/
wpfcguvnf; bkd;xGef;ZHonf tdrfrSyufvufukvm;xkdifrsm; eJYae
ojzifh ukdarmifref;ukd avQmfjzifh twkwfckdif;onf/
]]iref; onfukvm;xkdifuav;awGukd Muufacs;pk pkvkdufprf;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

424

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

Muufacs;pkqkdonfrSm a&qGwfxm;ojzifh aysmhaysmif;aeaom avQmfyifukd


csnfaESmifNyD;vQif xdyfpESpfckukd yl; vdrfNyD; Muufacs;yHkuav;vkd tacGvkduf
zduyfxm;vkdufjcif;ukd ajymjcif;jzpf\/ bkd;xGef;ZHu ckdif;vkdufaomtcg
ukdarmifref;u rD;zkdacsmifxJrS qefaumwpfcsyfukd,l MuufjcHbufokdY
xGufoGm;onf/ Muufrsm; tdyfwef;wuf&m 0g;vHk;wef;atmufrS Muufacs;
rsm;ukd pkBuHK;um qefaumESifhwpfcsyf tjynfhxnfh,lvmavonf/
]]a[mAsm ... omu bmwHk; iref;&JU}}
]]tazyJ Muufacs;pkcJhqkd}}
]]aovkdufygawmh iref;&,f/ eif[mav
0,fzsif;OD;r,fhaumifyJ/
tJonfMuufacs;awG
[if;csuf&atmifvkdY}}

zsif;p&mr&Sd aps;u
eifhtaroGm;ay;acs

ukdarmifref;u Muufacs;qefaumBuD;ukd olYtara':vSyktm; oGm;ay;


vkdufavonf/ bkd;xGef;ZHrSm ikdtm;xuf &,ftm;oef? &,ftm;xuf
a'gotm;u ykdvmawmh\/
]]vSyka& ... igawmh ighom;vkdYajym&rSm &Sufrsm;&Sufyg&JU/ onfudpukd
eifeJYigom odyap[Jh}}
okdYaomfvnf; aemifwGif uRefrwdkYwpf&GmvHk; odukefMuygonf/ onfrQ
kd;vGef; tvGef;aom ukdarmifref;wpfa,muf NrdKUwuf aps;0,fyHkuvnf;
&,fp&maumif;vSygonf/
tdrfaxmifOD;pD;b0
a&mufoGm;aom
ukdarmifref;rSm tdrftwGuf vkdtyfonfh v,f,moHk;ypnf;rsm;ukd tpfukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

425

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ukdarmifpef;ESihftwl jrif;jcHokdY aps;vkduf0,fonf/ ukdBuD;oef;\ZeD;


rcifaru rwfjzpfolukd aps;zkd;ay;rSmonf/ ukdarmifpef;rSm vl&nfvnf
vkyfojzifh pdwfrcsaomaMumifh ukdarmifref;ukdrSmjcif;jzpf\/ olYrwf kd;rSef;
trSef; odojzifh pmESifhayESihf a&;um ay;vkdufonf/
]]ukvm;yJqH wpfpdwf? zdeyf}} vkdY a&;ay;vkdufonf/
jrif;jcHaps;BuD;xJokdY a&mufaomtcg ukdarmifref;u olYtrSmpm
olzwfum ]ukvm;yJqHwHqdyf zdeyf&Sdovm;} csnf; ar;ojzifh zdeyfqkdifrsm;u
r&Sdbl;csnf;ajzMuonf/ Mumawmh ukdarmifpef;u aps;pm&if;pm&Gufukd
,lMunfh&onf/
]][aumif&m ... ukvm;yJqHwpfpdwfeJY zdeyf 0,fckdif;omyg[}}
ukdarmifref;\taMumif;ukd ajym&vQifjzifh wpfaeyif ukefavmuf
ygonf/ ti,fvl ukdarmifyef;uvnf; olYZmwfvrf;ESihfol/ ti,fqHk;
taxG;qHk;rkdY tpfukdawGukd arS;vkdufae&mrS tysif; tzsif;buf uloGm;ojzifh
bkd;xGef;ZHu rSwfcsufay;xm;vdkufonf/
]]iyef;uawmh xGefowkd ygyJuGm}}
xGefowkdqkdonfrSm EGm;xGef&mwGifoHk;aom xGefoGm;rsm; wHk;ukefyJhukef
aomtcg yJe,f&m? trIdufpk&mwGif xGefjcpftjzpfom toHk;wnfhawmhjcif;ukd
qkdvkdygonf/ xGefoGm;wkd (xGefowkd) rsm; trIdufjcpf&mrSmyJ toHk;
wnfhawmhonfaygh/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

426

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

onfom;ig;a,muf\zcif bkd;xGef;ZHonfyif t&Gwftay urf;ukef


onfhvlBuD;[k &Gmu rSwfcsufay;xm;&onfaum/ wpfcgu tonf;toef
zsm;emojzifh tdyf&mxJ bHk;bHk;vJcJhzl;aom bkd;xGef;ZHBuD;ukd om;awGu
wpfvSnfhpD 0ifar;Muonf/ e*kduwnf;u om;a,mufsm;uav;rsm;rkdY
bmodbmom aeMuolawGjzpf\/ zat tonf;toefjzpfNyD; aorvkd
jzpfawmhrS ar;&yghrvm;[k bkd;xGef;ZHBuD;u pdwfckaeavonf/
]]taz bmpm;csifwHk;}}
]]jcaoFhqD pm;csifoAsm}}
jcaoFhqD&,fvkdY b,frSm&Sm&yghrvJ/ rjzpfEkdifwmukd &GJUum aighum
awmif;qkdvkdufjcif;jzifh om;awGukd uPaump wkdufvkdufjcif;yJ jzpf\/
uRefruawmh bkd;xGef;ZHESihf om;rsm;taMumif;ukd awG;&if; tarwkdY
pum;0kdif;ab;wGif ikdufrsf;pjyKvmNyD/ nfUuvnf;eufvmNyDrkdY uRefrwkdY
om;trd tm;vHk;ukd EIwfqufNyD; jyefcJhMuonf/ tdrft0ifwGif MuufzBuD;u
qD; wGefavonf/ oufBuD;acgif;cscsdefawmif a&mufaeyga&mvm;/
uRefru pum;awGaumif;aeonfh tarhukd tjypfwifvkdufygonf/
]]nfYawmifeufaeNyD taruvnf;}}
]]nfYeufo,fyJ xm;vkdufygawmhat}}
onfawmhvnf; uRefr NyHK;rd&jyefonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

427

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(27)
aemufwpfaeYreuf vif;vQifvif;csif; uRefrwkdYom;trd Munf&Gm?
pm;MuL;&GmESifh uRefrwkdYwpfe,fvHk;\ rdqkdifzqkdif kd;&mewfuGef;&Sd&m
ayguftkdewfeef;qDokdY xGufcJhMuygonf/ Munf&GmESifh pm;MuL;&GmawGrSmvnf;
uRefrwkdYaqGrsdK;awG &Sdonf/ ayguftkdewfeef;uawmh &Gmjyefwkdif; 0wfrysuf
uRefrwkdY oGm;a&mufOD;ckduf&onfh bkd;bGm;bDbifrsm;\ ,HkMunf&m
pGJ&moef&m ewf,faus;rI tpGJtvef; jzpfygonf/
]]oef;pkd;ukd vSnf;eJY tykdYckdif;av}}
BuD;awmfu vSnf;pDpfaomfvnf; uRefrwkdYu Munf&Gmtxd c&D;vrf;ukd
ajcusifom oGm;vkdMuojzifh vSnf;pDpfwm vufrcHbJ onftwkdif;
avQmufcJhMuygonf/ Munf&GmESihf O',rSm rkdif0ufomomavmufom

jrefrmusL;ypfzkd&rf

428

cifcifxl;
a0;ojzifh wpf&Gmhwpf&Gm
ul;aeMuNrJ jzpfonf/

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;


aqGaqGrsdK;rsdK;awGu

xrif;pm;a&aomuf

]]tara& ... usKyf Munf&GmcP oGm;vdkufOD;r,f/ armifarmif0rf;u


c&rf;csfoD;awmif; vm,lvSnfhqkdvkdY}}
]]ysif;vSo,fuGm ... O',buf oGm;vnfOD;rS? EGm;awG igjyefvmrS
auR;r,fa[h}}
onfvkd tdrfOD;ESihfujyif ul;vl;aeMuaomaMumifh ESpf&Gmhwpf&Gmpdwf
xm;Muonf/ Munf&Gmu tvSLtwef; taMumif;BuD;i,fudp rsm;ajrmif
awGay:wkdif; O',&Gmu oGm;0kdif;Muovkd Munf&Gmuvnf; O',&GmtwGuf
OD;rav;MuolawGyJjzpfonf/
tnmaus;vufa'owGif
&GmeD;csKyfpyf
&Gmuav;rsm;onfvnf;
aqG&GmrsdK;&Gm
jzpfaewwfwm
cspfp&m
aumif;vSygonf/
Munf&Gmu uRefrwkdY&Gm\ ajrmufbufwGif &Sdonf/ Munf&Gm? pm;MuL;?
ayguftkd? NyD;awmh qDrD;cHk/ &GmajrmufbuftxGuf wpfac:avmuf
ta&mufwGif uRefrwkdY&Gm\ ocsKif;ukef;&Sdonf/ onfocsKif;pyfu ukudKyif
ndKUndKU0kdif;0kdif;BuD;onf &GmocsKif;\ trSwfvuPmjzpfavonf/ ukudKyif
BuD;\atmufwGif a&S;uRef;vHk;wkdifBuD;rsm;jzifh aqmufxm;aom okomef
Z&yfBuD;wpfaqmif &Sdonf/ jrpfa&0ift&yfjzpfojzifh cg;v,favmuftjrifh&Sd
ysfcif;rsm;ESifh oabFmaq;eDokwfoGyfrkd;Z&yfBuD; jzpfygonf/ okdYaomf
uRef;wkdifrsm;uvnf; aqG;vsuf? ysfcif;rsm;uvnf; caemfeDcaemfeJY?
oGyfcsyfrsm;uvnf;
vefonfuvef
aygufonfuaygufNyJaeayNyD/
wcsdKUae&mrSm oGyfjym;yif r&Sdawmhyg/ okdYaomf onfZ&yftkdBuD;onf oHCm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

429

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]atmifr,fav; ... ukdBuD;wifacG;a& rif;a':a':wkdY rif;ESrwkdY &Gmukd


tvnfvmMuo,fa[h ... xMunfhOD;}}
rrxkdufu
qdkif;rqifhAHkrqifh
jAKef;qkd
atmfikdvkdufaomtcg
taruvnf; toHawGxGufum wtDtD ikdaeawmhonf/ ukudKyifBuD;ay:rS
iSufuav;rsm;onfyif
vefYzsyfNyD;
0kef;ceJ
ysHxGufoGm;Muonf/
iSufuav;awGu vIyfvkdufaomtcg ukudK&Guf0g &Gufnmuav;awGu
wjzKwfjzKwf
a<uusvmMuonf/
ocsKif;ajryHkuav;awGay:rSm
avta0SYaMumifh zkefaiGYawG acgif;axmifvmMuonf/ Z&yfBuD;ay:rS
oGyfjym;rsm;ay:okdY wazsmazsmESifh xdrSefaeMuonfh opf&Gufa<uoH
rsm;onfyif vGrf;p&maumif;aeayawmhonf/
onfvrf; onfc&D; onfae&mBuD;ukd uRefri,fpfu tvGef
aMumuf&GHUcJh&\/ Munf&GmESifh O',&Gmtul; vSnf;vrf;rBuD;onf ocsKif;ukd
jzwf oGm;&aomaMumifh a&SmifvTJr&aom ocsKif;ukef;okdYa&mufwkdif;
uRefri,fi,fu pHkuefajy;avh&Sdygonf/ ajcrIefYukd ezl;wkdY? zdeyfukdcRwf?
rsufpdukd pHkrSdwfNyD; ocsKif;ESifh vGwfrnfhae&mavmuftxd rem;wrf;
tajy;jzwf&pNrJ/ vSnf;ESihf oGm;onfhtcgrsm;rSmawmh vSnf;ay:rSm
wapmif;xkdif&if; ocsKif;bufukd ausmay;xkdifonfhMum;u ckd;ckd;Munfh&onf
rSmvnf; tarm/ rSwfrSwf&& &GmocsKif;ukd nbuf wpfBudrfom
jzwfcJhzl;ygonf/ onfwkef;u Munf&Gmbk&m;yGJ ]jrif;jcH vSpef;Munf} tNidrfhukd
vkdufMunfhMujcif; jzpfonf/ toGm;wkef;u naeapmif;rkdY aMumufpdwf
r&Sdaomfvnf; tjyefwGif arSmifESifhrnf;rnf; vrf;c&D;wGif uRefr
ajczsm;vufzsm;awG at;pufvkdYaeonf/ ocsKif;pyfokdY a&mufaomtcg
ajcrIefYukd
ezl;wGifwkdY&onfrSm
tBudrfBudrftcgcg/
vlawGMum;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

431

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ZGwfwkd;0if&if;jzifh MuufoD;arG;nif;awG wjzef;jzef;x/ wpfvrf;vHk;


pum;awG w[kd[kd qkdvmcJhMuolawGuvnf; wkdifyifxm;Muovkd Nidrfouf
oGm;Muonf/ onfajrpkpkuav;ukd jzwfoef;chJ&onfukd wpfurmavmuf
MumonfxifcJhrdonfaum/
uRefrwkdY
bmukdaMumufcJhwmvnf;
pf;pm;Munfhawmhvnf; tajzr&Sd/
tckawmh onfocsKif;ajrukd uRefr &J&Jwif;wif; Munfh0HhaeNyD jzpfonf/
vlwkdif;vlwkdif; wpfaeYr[kwfwpfaeY &ifqkdifBuHKawGY&rnfh aojcif;w&m;
twGuf ocsKif;ajr\ ta&;ygrIawGukdvnf; uRefr odem;vnfwwfcJhayNyD/
vlYb0 vlYavmuBuD;xJwGif ocsKif;ajronfvnf; &Sdtyfaom tvSw&m;
wpfck[k uRefrcHpm;vkdY&aeNyDjzpfonf/ ocsKif;ukef;onf rowD xGDp&mae&m
r[kwf[laom pmom;uav;ukd uRefr owd&vkdufrdygonf/
]]aMomf [kdwkef;u wkdYtarBuD; r,fazmhtlu ajymoGm;zl;o,f/
vlYjynfBuD;at? touf ukd;q,f wpf&m raecsifygbl;[Jho,fh/ ukd,feJY
&G,fwlwef;wlawG &Sdaeao;vkdYuawmh taMumif;vm;o,fh? tazmfawGu
aoNyD; ukd,fu toufBuD;&Snf aigifpif;pif;BuD; usef&pfcJh&rSm
ysif;ygo,fat o,fh/ tif; tckvnf; iwkdYwpfawGeJY wpfwef;wnf;awG r&Sd
&SmMuawmhbl;/ rvS&ifwkdY? racsmwkdY? ZD;uGufwkdY? odef;wifwkdY ...}}
taru aqG;aqG;jrnfhjrnfh pum;qkd&if; nnf;onf/ rrxkdufuawmh
ESyfawGudk xbDpjzifhokwf&if; ajryHkawGukd xyfTef;aejyefonf/ rrxkduf\
ajryHktTef;onfvnf;
ocsKif;&dyfwGif&Sdonfh
opfyifcsHKyifrsm;ukd
trSwftom; jyKxm;jcif;omjzpfonf/ ocsKif;uav;xJu ajryHkawGuawmh
rvIyfrajcmuf? zkdYzkdYrkdYrkdYr&SdMu/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

432

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdY&Gmu tokbvkdufykdYMu&mwGif ocsKif;a&mufNyD; Z&yfay:wGif


tokbur|mef;w&m; em,la&pufcs trQtwef;a0NyD;onfhaemufawmif
jyefvSnfhcJhMuonfr[kwf/ b,fae&m b,ftem;rSm b,fvkdjrKyfvkdufonf
txd a&qHk;a&zsm; apmifhMunhfwwfMuonf/ udp0dp tm;vHk;NyD;pD;rS &Gmjyef
vmMuonf/ &GmrSm usef&pfaomolwkdYu tokbykdYjyefawGukd qD;um
ar;jref;Muonfvnf; &Sd\/
]]b,fem;jrKyfomvJ[Jh}}
]]uEm&yifawmifbufu y'kdif;csHKBuD;em;av? awmfrSwfrdorIwfvm;?
rwHk;rIdBuD; jrKyfo,fhae&m? tJonfem;rSmyJ}}
ukd,fh&Gmuvlwpfa,muf aoonfhaemufawmif b,fae&m b,ft&dyf
atmufrSm avsmif;pufae&Smwmygvdrfh odvkdMuolawG/ aooltay:rSmawmif
oHa,mZf wif;aESmifwwfMuaom tnmol tnmom;rsm;ygay/
]]uJ oGm;MuOD;pkdY&JU/ aoolawG EIwfqufNyD;awmh usefoluav;awG
EIwfquf&OD;r[Jh? aemufwpfacgufqdkom olaoOD; igaoOD; rajymEkdifbl;}}
taru w&m;oabmygaom pum;ukd qkd\/
uRefrwkdYoHk;a,mufom;
uav;onf [kdwkef;uvkdyif
t0kdif;om; xHkrTrf;vsuf&Sdonf/
yJcif;rsm;u ydwfydwfonf;onf;
acsmufurf;yg;a[mufyufBuD;yJ

c&D;qufcJhMuygonf/
onfvSnf;vrf;
rajyrjypf zkawGcsdKifhawG zHkvHk;BuD;awG
vrf;\ta&SUbufwGif c&rf;csfcif;rsm;?
&Sdaeoavmuf vrf;\taemufbufwGif
&Sdonf/ acsmufurf;yg;tvGef oJjyif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

433

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jyefYjyefYBuD;ukd ajrmif pD;qif;aeaom &Gmhaus;Zl;&Sif jrpfrif;{&m0wD\


a&pD;oHukd uRefrMum;ae&onf/ O',ESifh Munf&GmtMum; tv,fwnfhwnfh
avmuf&Sd &GmomanmifyifBuD;atmufwGif uRefrwkdY c&D;wpfaxmuf
em;vkdufMuygonf/
]]iwkdYtysdKwkef;u onfanmifyifBuD;atmufa&muf&if xbDvJMuomyJ/
tdrfutxGufawmh ESajrmvkdYqkdNyD; zsifMurf;xbDeJY xGufcJhomav?
wpf&Gm0ifawmhr,fvkyfrS xbDaumif; vJ0wfMuom&,f}}
onfanmifyifBuD;ukd ]nDtpfr} anmifyif[kvnf; ac:Muygao;onf/
tb\ ESrrsm;jzpfMuaom t&D;Nidrf; (BuD;awmfaiGMunf\ tar) ESifh
t&D;pdrf;wkdY nDtpfrukd tpGJjyK ac:jcif;jzpf\/ t&D;Nidrf;u O',rSmaeNyD;?
t&D;pdrf;u Munf&GmrSmaeonf/ tpfru tvnfoGm;vQif tjyefwGif nDru
&Gmtjyif vkdufykdY&if;jzifh tpfrwpfa,mufwnf; jyef&rSm oem;NyD;
O',txdygvmvkduf? nDrukd jyefvdkufykdY&if; tpfru Munf&GmygoGm;vkduf?
onfvkdeJY aeukefMu&owJh/ tvnftywfoGm;jcif;udprS tjyeftvSef
jyefykdYaejcif;udpbuful;oGm;um rkd;pkyfpkyfcsKyfawmhonf/ aemufawmh onf
anmifyifatmufa&mufvQif nDtpfrESpfa,muf aemufvSnfhrMunfhpwrf;
ukd,fh&Gmukd,f jyefaMu;jzifh NydKifwlausmckdif;um vrf;cGJMu&NrJ[k taru
ajymjyonf/ onftjzpftysufuav;ukd taMumif;jyK nDtpfranmifyif[k
wGifcJhjcif;jzpfonf/ tnmolrsm;\ ig;&mESpfq,fh&SpfoG,faom arwmw&m;
jy,k*f anmifyifBuD;ayyJvm;/ onftjzpfu pmwpfapmif aywpfzGJY
zGJY&avmufatmif rcrf;em;aomfvnf; uRefrrSm MunfEl;rIaMumifh MuufoD;
uav;rsm;yif xoGm;rdygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

434

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]Munf&Gmu ta&SUukd awmfawmfa&mufaeomyJaemf}}


]]a&mufomawmh rajymeJYawmh a':a':? &Gmvrf;awmif ajzmifhvkdY r&bl;}}
jrpfa&wkdufpm;
urf;yg;NydKojzifh
olYxufig
[kdem;wpf0kdif;?
onfem;wpftdrf rIdaygufovkd aqmufMu&if;jzifh a&S;u &SdcJhzl;aom
&Gmvrf;rsm; aysmufcJh&onf/ &Gmt0ifuwnf;uyif tcsdK;tqpf tauGY
taumufawG rsm;vGef;ojzifh 0uFygvkd jzpfaeawmh\/
]]ukdBuD;ykdufwkdYtdrfu b,fa&mufoGm;omvJ[Jh}}
]]bBuD;ykdufwkdYtdrfu e*kdae&mrSmyJ? armifarmif0rf;wkdYu a&TU&o,fav}}
tawmfBuD; auGYrdaumufrdawmhrS bBuD;ykdufwkdYtdrfokdY a&mufygonf/
tkwfcHkcHESpfxyfysfaxmiftdrfrnf;rnf;BuD;ukd jrifvkduf&rS uRefrrSm rsufpd
vnfaysmufoGm;&onf/ uRefrwkdYom;trdukd tkdBuD;tkdr bBuD;ykdufESihf
a':BuD;tkef;qkdifwkYdarmifESru 0rf;omt,fvJ qD;BudK&Smonf/ onfarmifESr
u touf&Spfq,fausmfvlysKdBuD;ESihf toufckepfq,fausmf tysdKBuD;armifESr
jzpfygonf/ ti,fqHk;OD;av;atmifjrwfuawmh rrlav;ESihf tdrfaxmifusNyD;
onf0kdif;BuD;xJrSmyif
oD;jcm;tdrfwpfvHk;aqmufum
twlaeygonf/
armifESrESpfa,mufpvHk; pdwfxufolrsm;rkdY onft&G,ftxd usef;usef;rmrm
&Sdava&mhovm;/
bBuD;ykdufrSm
ajcmufayausmft&yftarmif;ESihf
acgif;aygif;BuD;
xlxlaygif;um
uGyfyspfay:wGif
'l;ESpfvHk;axmif
xkdifaeonf/ 'l;acgif;BuD;ESpfvHk;rSm OD;acgif;txufyif a&mufaeonf
xif&\/ a':BuD;qkdifuvnf; 00NzdK;NzdK;ESifh awmufawmufwufwuf
oGm;EkdifvmEkdifqJ/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

435

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]eifwkdY &GmjyefvmMuo,fvkdY rlav;uajymawmh igjzifh r,Hkcsufawmh?


igu ighwpfoufawmh rawGY&awmhbl;vkdYukd xifaeomAsm;}}
]][kwfyawmf? &GmqufjywfoGm;csufawmh &SifjrwifwkdY &Sifxl;xl;wkdYrsm;
"mwfyHkMunfh&awmhrSmyJvkdY atmufarhrdom&,f}}
uRefrwkdYom;trdukd pum;emawG xkd;aeaom armifESrukd uRefru
wpfvSnfhpD vufuav;rsm;ukd qkyfe,f&if; EIwfqufvkdufygonf/
bBuD;ykdufwkdYu uRefrwkdYbGm;bGm;BuD; r,fvdrmuarG;aom bkd;at;Munf\
om;orD;rsm;jzpfojzifh
wpf0rf;omuGJaom
aqGrsdK;&if;rsm;jzpfonf/
uRefri,fpfu onftdrfBuD;wGif ntdyfnfYae vmvnfwwfygonf/
jcH0if;us,foavmuf yef;yifawG aygvSojzifh naewkdifvQif uRefrrSm
yef;oDwrf; upm;cJhyHkuav;rsm;ukd trSwf&rd\/ txl;ojzifh nrSarT;aom
narT;yef;? wwkdif;arT;yef;? jrwfav;yef; &eHYrsm;u onfjcHBuD;\
taiGYtoufrsm; jzpfawmh\/
]]ukdBuD;ykdufwkdY tjypfwifvnf; cH&awmhrSmygyJ/ usKyfrSm olwkdYwpfawG
uav;wkef;uvnf; uav;awGrkdY? tck olwkdYwpfawG BuD;jyif;vmMu
jyefawmhvnf; olwkdYtvkyfeJYolwkdY ydaeomeJY ukd,fyg tacsmiftvkyfrsm;
aeomygyJawmf}}
taru avajyuav;xkd;awmh armifESrESpfa,muf pdwfaysmhvm[ef
&Sdonf/ rsuf&nfuav;wprf;prf;ESihf jzpfvmMuonf/ rrlav;u uRefrwkYdzkdY
a&aEG;yGJ vmcsay;onf/ OD;av;jrwfESifh rrlav;wkdY\ om;orD;rsm;um;
tNydKif;tdkif; BuD;jyif;aeMuNyD/ onfwl? wlrawGESihf onfarmifESr
wnfhrSwnfhygavp/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

436

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]uav;awGeJYu wnfhygo,fAsm? tkef;qkdifeJYom rwnfhom}}


]]rwnfhcHEkdifkd;vm; jrwif&,f? onft&G,fxd pdwfrS ravQmho,fh
[mBuD;}}
uRefrwkdYa&SUrSmyif wpfa,mufwpfcGef; atmfMu [pfMuao;\/
bBuD;ykdufwkdY armifESr\ tjzpfu &,fp&mvnf; aumif;? cspfp&mvnf;
aumif;ygonf/ awmifolBuD; om;orD;rsm;rkdY ajrawG vufndK;xkd;rvGJ
trsm;BuD;&Sdaomfvnf;
armifESroHk;a,mufpvHk;
cGJpdwfrQa0NyD;MuNyD/
OD;av;jrwfu olYtkd;olYtdrfESihf oD;jcm;&Sdaomfvnf; armifESrESpfa,muf
uawmh vHk;axG;aeMuonf/ ukd,fhajruxGufonfhyJ&GJukd aemufacs;rsm;
rHxm;aom ykwfawmif;BuD;rsm;wGif ukd,fhtrnf ukd,fa&;um xnhfxm;Mu
onf/ rrlav;wkdYu bBuD;ykduf\ ykwfawmif;xJ yJwpfawmif;oGefNyD;vQif
a':BuD;tkef;qkdif\ ykwfawmif;xJvnf; yJwpfawmif; oGefonfhpepfESihf
cGJay;xm;&onf/ aps;oHk;vkdvQif ukd,fhykwfawmif;xJuyJ ukd,fa&mif;pm;Mu
onf/ wpfa,mufESihfwpfa,muf ravQmhaomrmefrsm;jzifh ESpfaygif;ckepfq,f
ausmf &Spfq,feD;yg; rwnfhtwlaeMuolrsm;jzpf\/
]]tif; - eifwkdYukdjrifawmh OD;av;uHukd vGrf;rdo[m? iwkdYtbkd;u
ta&SUawmu vufyHyiftkyfBuD;ukd b,folYrS tarGcGJray;cJhbl;/ aemif
om;pfajr;qufawGa&muf&if
aqGrSef;rsdK;rSef;
odatmifvkdYo,fh?
bHkqkdifaygh[m/ ig;rayguf aqGrsdK;tkyfpkukd vufyHrIdY wpfESpfwpfrpD
ykwf,lMuvkdY
ajymoGm;cJhom?
iwkdYtarrsm;
eifwkdYtbrsm;
vufxufwkef;uawmh onfpum; em,lcJhMuomaygh[m/ ig;ESpfjynfh&if
ukd,fhtvSnfha&mufvmomaygh/
ukd,f&o,fhESpfukd
vufyHrIdYawG

jrefrmusL;ypfzkd&rf

437

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

acgif;tHk;xkd;Mu vSLMuwef;MueJY iwkdYwpfawGvufxufvnf; NrJao;o,f?


OMouav;rsm; wGefoHMum;&NyDqkd&if OD;av;uHu wkdYqDa&mufcsvmom[?
onfwkef;u vufyHu rzl;wzl;? onfESpf b,folb,f0gtvSnfhuso,f
vmajymom/ ckrsm;awmh eifwkdYuvnf; rruf? igwkdYuvnf; rykwfEkdifeJY
BuHK&mvl ,laeMu xifyg&JU}}
bBuD;ykdufu vGrf;vGrf;aqG;aqG;BuD; ajymaomtcg uRefr&ifxJwGif
vufyHyiftkyfBuD;rsm;ukd rESajrmrdaomfvnf; tarGqkdif aqGrsdK;tkyfpkBuD;ukd
ESajrmvkdufrdygonf/ OruGJ okdufrysuf pdwf0rf;ruGJMuzkdY pDpfcJhaom
vlBuD;olrwkdY\ tajrmftjrifBuD;rIukdvnf; av;pm;rdygonf/
uRefrwkdYtab;BuD; (cHkrif;BuD;) OD;zkd;vSJYESifh ab;rBuD; tarpdrf;ndKwkdY\
om;orD;ig;a,mufu aygufzGm;vmaom tukdif;tcuftvufrsm;rSm
anmifndKyifBuD;wpfyifESihfawmif wlygonf/ tab; OD;zkd;vSJY\om;
bkd;omxef?
bkd;omxef\om;
tbuHom?
tbuHom\orD;
taruarG;aom uRefrwkdYarmifESrucsnf; ajcmufa,muf/ wpfukdif;wnf;
jzmxGufvmaom tcuftvufawGyif renf;vS/ tab;BuD; arQmfrSef;cJhaom
aqGrsdK;rsm; pnf;vHk;nDnGwfa&; oabmw&m;onf rsdK;qufav;quf
txdawmh BuHYBuHYcHEkdifcJhygonf/ uRefrwkdYrsdK;qufrsm;vufxufrSmawmh
aqGrsdK;awGu jyefYBuJukefMuavNyD/ tajrmftjrifBuD;rm;pGmjzifh tarGrcGJay;bJ
csefxm;&pfcJhaom
tab;BuD;\
vufyHyiftkyfBuD;qD
uRefrwkdY
ra&mufjzpfMuawmhyg/ b,folrSvnf; ra&mufjzpfawmh/
]]ukdBuD;pHyGifhwpfa,mufaum &Sdao;&JUvm;}}
]]&Sdao;o,f? odyfrrm&Smbl;/ nnf;wkdY oGm;vkdufMuOD;[Jh}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

438

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

bBuD;pHyGifhtaMumif; a&mufoGm;jyefawmh bBuD;ykdufESifh w&m;


jiif;MucHkMuyHkukd uRefr owd&vkdufrdygonf/ bBuD;ykdufESihf bBuD;pHyGifh
wkdYonf nDtpfukdwpf0rf;uGJ[k qkdaomfvnf; oli,fcsif;vnf;[kwfonf/
t&G,f&vmaomtcg
w&m;aqG;aEG;bufawG
jzpfvmMujyefonf/
w&m;aqG;aEG;&m XmerSmvnf; onftdrfBuD;xJrSmyJ jzpfonf/
]]onfrSm armifykduf&JU vlawG[m ig qdko,fhtw tpGJBuD;xm;Muom?
w&m;ukd em;rvnfvkdYyJ/ ig olwpfyg; a,mufsm; rdef;rqkdom r&Sdbl;/ vl
ow0grSeforQ cEmig;yg; tpkta0;BuD;wpfckyJ/ o[maMumifh y&rw
qkdo[myJ &Sdo,f? ynwfqkdo[m a0g[m&oufoufyJuG}}
]]r[kwfao;bl;av armifyGifh&JU/ rif;wkdY iwkdY vlYavmurSmusawmh
ynwfu vkdo,f? uJuGm vlawG trsm;BuD;pkxkdifaeomukd igu a[hvl
onfcP vmprf;ygqkd&if b,folu xvmrSmwHk;uG/ ijzL vmprf;? irJ
vmprf;qkdrS vmrSmayghuG}}
]]armifykdufu,f rif; awmfyHkawmfkd;eJY tawmfcsmo,fhaumifygvm;?
tJonfynwfawG tpGJxm;vkdY rSm;MuomyJuG}}
]]ukdif; rif;ajymovkd ynwfr&Sdbl;? y&rwoufoufqkd&if rif;rdef;r
rdaumufBuD; ighay;ygvm;}}
]]rif; b,fhES,fajymomwkef; armifykduf&m? rif;ES,f}}
]][if - igu cEmig;yg; awmif;omrSr[kwfbJ? ynwfjzpfo,fh
rdaumufawmif;o,hf[mukd? rif;yJ ynwfr&Sdbl;qkd}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

439

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]r&SdtHk;uGm? ukdif;}}
wpfa,mufESihfwpfa,muf aygufMu cwfMu&mu vHk;axG;owfykwfMu
onftxd jzpfukefonf/ onfESpfa,muf w&m;aqG;aEG;wkdif; atmfMu
[pfMu/
a&SUrSm&Sdaom
a&aEG;yef;uef?
"mwfbl;
ponfwkdYukd
aqmifhcsMuojzifh uGJ&SukefonfrSmvnf; renf;/ ADkdrSef? "mwfyHkrSefum;rsm;
vnf; rcHEkdif/ tckawmh vlcsif;vHk;owfykwfonftxd jzpfvmawmh ESrjzpfol
a':BuD;tkef;qkdifu atmfygavawmhonf/
]]tHr,fav;[Jh? bk&m;jzpfr,fh tkwfeDcJBuD;awG? aqG;aEG;vkduf&o,hf
w&m;qkdomuvnf; ightdrfuypnf;awG ukefomtzwfwif&JU? awmfwkdY
aqG;aEG;aeo,fhw&m;u ynwfqkdom pmuav;awmf? ocFg& qkdom
bl;&Gufawmf? ukdif;}}
a':BuD;tkef;qkdif\ t&GJUwkdufvkdufonfhpum;rSm uRefrwkdY&GmwGif
&mZ0ifwGifoGm;ygawmhonf/ wu,f&,fp&m cspfp&maumif;aom tnmol
tnmom;BuD;rsm;ygay/
]]eifwkdY
a&aEG;aomuf&om
tat;cHxm;prf;}}

c&D;ra&mufvkdufom[m?

iSJYNyD;

a&aEG;aomuf&if; pum;aumif;ae&mrS bBuD;ykdufu qkdvkdufawmh


uRefrrSm cdceJ toHxGufatmifyif &,fvkdufrdygonf/ a&aEG;ylylBuD;ukd
csufcsif;aomufr&ojzifh a'gojzpfNyD; c,frjzpfolukd &rf;vkdufjcif;jzpf\/
uRefr&,frdonfrSm bBuD;ykduf\ pum;xJu ]c&D;ra&muf} qkdaom
t"dym,fukd &,frdjcif;yif/ a&aEG;u ylvkdufwm[kqkdvQif onfavmuf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

440

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

qvifBuD; (Pilot) tjzpf tazESihftwl uRefrwkdYukd vkyfukdifauR;arG;cJh


zl;ygonf/ uRefru bBuD;ayguf qvifrvkdufawmhbl;vm;[k ar;aomtcg
bBuD;aygufu olYtusifhtwkdif; acgif;ukd [kdukwfonfukwfvkyf&if;
ajymonf/
]]ighwlr&m? toufuav;rsm;&vmawmh rsufpdu raumif;csif
awmhbl;&,f? 0g;vHk;eif; 0g;jcrf;eif;b0 a&mufrSawmh ukd,fh&Gmukd,faeom
tE&m,fuif;ao;qkdNyD; v,fxGefaevkdufawmhomyJ}}
bBuD;aygufukd EIwfqufNyD;aomtcg armifBuD;0rf;? armifarmifvSjynfh?
ukdaX;wkdYtdrfawGukd cPpD0if&onf/ taru a&mufwkef; olYi,fq&m
bkef;BuD;OD;auvmukd uefawmhcsifao;ojzifh bkef;BuD;ausmif;ukd 0ifcJhMu
ygao;onf/ q&mawmfu toufukd;q,f&SdNyDjzpfaomfvnf; owdaumif;qJ
yif/ bkef;BuD;ausmif;wGif uyd,BuD;vkyfaeaom uRefrtpfukd ukda'G;ukd
awGY&awmh
uRefr
tHhMooGm;rdonf/
ukda'G;rSm
tazhESr0rf;uGJ
t&D;aMumh\om; jzpf\/
]]ukda'G; &GmxJrSm raebl;vm;}}
]]raeygbl; ighESr&m? &GmxJae&om vlawGeJY a&SmifrvGwfvGef;vkdY
tarqHk;NyD;uwnf;u ausmif;vmaevkdufawmhomyJ}}
t&D;aMumhESihf ukda'G;wkdYom;trdrSm tarwpfck om;wpfckqkdonfh
b0rsdK;jzpfonf/ olwumvkd ajrykdif,mykdifr&Sdojzifh &GmxJrS a&mufwwf&m&m
ukefuav;rsm;ukd pkum qDrD;cHkzuf aps;xGufMuonf/ &Gmu o,foGm;&aom

jrefrmusL;ypfzkd&rf

442

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

EGm;EkdYyHk;BuD;awGu tzHk;rygawmh Muufql&Gufum;um;jyefYjyefYBuD;rsm;ESifh


zHk;&ojzifh vSnf;aqmifhvkdufwkdif; EGm;EkdYawGu abmifbifcwfukefawmh\/
]][Jh - ia'G; a&SUrSm acsmuf[Jh EGm;awGukd avQmharmif;[Jh? BudK;ukd
wif;rypfeJYav? aqmifhkef;vkdY tukefarSmufukefrSmaygh/ pkwfoyf pkwfoyf}}
t&D;aMumhu EGm;rsm; t&Sdefavsmhap&ef yg;pyfrS uRwfuRwfjrnfum
pkwfoyfckdif;onfukd ukda'G;u EIwfcrf;uav;pkum uRwfuRwf uRwfuRwf
pkwfoyf&rnfhtpm; ]pkwfoyf pkwfoyf} [k wwGwfwGwf vkdufqkdavonf/
]]aMomf - [Jh tvkdufo,fhaumifES,f pkwfoyfqkdom uRwfxkd;
ckdif;om[Jh uRwfxkd; uRwfxkd;}}
t&D;aMumhu atmfvkdufaigufvkdufaomtcg ukda'G;u pkwfoyfatmf&mrS
]uRwfxkd; uRwfxkd;} vkyfjyefowJh/
]]tHr,fav; ia'G;&,f? eif onfvkd EHkyHk tyHkrsdK;eJY igao&if eif b,fvkd
aerwHk;[Jh}}
tckawmh
ukda'G;wpfa,muf
bkef;BuD;ausmif;rSm
uyd,BuD;
vkyfaeavNyD/ ukda'G;twGufawmh vHkNcHKpdwfcs&aom ae&muav; jzpfyg
onf/ uRefru rkefYzkd;ay;aomtcg ol0rf;omae&Smonf/ bkef;BuD;ausmif;u
jyefawmh aeYv,fq,fhwpfem&D xkd;vkNyD/ bBuD;ykdufwkdYtdrfwGif xrif;pm;um
uRefrwkdYom;trd pm;MuL;&GmbufokdY xGufcJhMuygonf/ uRefrwkdYukd
OD;av;jrwf\om;tBuD; ausmfpdef0if;u vSnf;jzifh vkdufykdY\/ vSnf;ay:wGif
yJarSmfrsm;cif;um zsmMurf;wpfxyf oifjzL;wpfxyf cif;ay;xm;onf/ uRefr

jrefrmusL;ypfzkd&rf

443

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

i,fpfuawmh bmtcif;rS rygaom vSnf;uyfMurf;BuD;ay:wGif xkdifvsuf


onfvrf; onfc&D;ukd oGm;&avwkdif; jrL;xl;ckefayguf aysmfcJh&onfaum/
ausmfpdef0if;uawmh acwfynmwwfvli,fqkdawmh ]pkwfoyf pkwfoyf}
qkdwmrsdK; r[kwfawmh/ taea0;Muaomfvnf; aoG;u pum;ajymonf
qkdovkd uRefrwkdYukd wuefwu tyifyef;cH ykdY&Smygonf/ bBuD;ykdufu
olYt&yf ajcmufayausmfBuD;ESihf vSnf;aemufvkduf&if; arQmfMunfh&Smonf/
vSnf;uav; a0;onfxufa0;oGm;onfhwkdif bBuD;ykduf t&yf&SnfBuD;ukd
uRefr cyf0g;0g; vSrf;jrifae&\/ 'guvnf; uRefrtwGuf vGrf;p&m
jzpfaeavonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

444

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(28)
Munf&GmESihf pm;MuL;&Gmc&D;rSm ig;zmvHkavmufyJ&Sdonf/ onfem;
wpf0kduf&Sd &Gmuav;rsm;rSm wpf&GmESihfwpf&Gm odyfra0;Muyg/ okdYaomf
yJcif;rsm;? csdKifhcGufrsm; a&Smif&if; vSnf;vrf;twkdif; auGYywfa&SmifuGif;
armif;&ojzifh em&D0ufomomavmuf vSnf;armif;&ygonf/ pm;MuL;&Gmonf
opfBuD;0g;BuD;rsm;jzihf tkyfqkdif;vsuf pdrfhaygufaeaom NrdKifBuD;ESihfyif
wlygonf/ pD;yGm;a&;aumif;ojzifh tdrfBuD;&ckdifawGvnf; aygrsm;onf/
]]a[; - rrykd;MuL iwkdY ayguftkdeef; t&ifoGm;vkdufOD;r,f? tjyefusrS
0ifr,fa[h}}
&Gmhtaemufbufywfvrf;rSae taru a':BuD;ykd;MuLwkdY tdrf&Sd&mqDukd
rSef;orf;NyD; atmfvkdufonf/ onfatmfoHukd a':BuD;ykd;MuLukd,fwkdifu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

445

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rMum;onfhwkdif Mum;onfholu wpfqifhpum;wpfqifhem;jzifh vufqifhurf;


oGm;rnfjzpfonf/ wpfa,mufukdwpfa,muf vlBuHKrSmp&m? vlBuHKay;p&m
&SdvQifvnf; onfvkd urf;Mu&onf/ vlBuHK,l&rnfhvluvnf; b,favmuf
av;vHcufcJaomt&m jzpfygap/ onf;cH aqmifMuf;ay;wwfMuygonf/
tnmol tnmom;rsm;\ cspfp&mh"avh jzpfavonf/
pm;MuL;&Gmtaemufzsm; anmifyifBuD;atmufa&mufawmh uRefru
vSnf;ukd&yfckdif;NyD; "mwfyHkqif;kdufygonf/ uRefrwkdY&GmawGbufwGif &Gmwkdif;
&Gmwkdif; anmifyifBuD;rsm;&SdonfrSmvnf; xl;jcm;csufyJjzpf\/ tm;vHk;aom
anmifyifrsm;xJwGif onfpm;MuL;&GmanmifyifBuD;onf tBuD;rm;qHk;ESihf
tvSyqHk; jzpfygonf/ 0kdif;tkyfxlcJaeaom anmif&Gufrsm;ESihf cyfedrfhedrfh
ab;okdY qefYwef;aeMuaom anmifukdif;wkwfwkwfBuD;awGaMumifh vSaejcif;
jzpfovkd ajrjyefYay:wGif xkd;xGufkef;uefaeaom anmifjrpfBuD;rsm;uvnf;
{&d,mawmfawmfrsm;rsm; ae&m,lxm;ojzihf us,fus,fjyefYjyefYBuD; vSaejcif;
vnf; jzpf\/ a&cyfvrf;wGif&Sdojzifh &GmESifh yom'&vSayonf/ uRefru
"mwfyHkawG wzsyfzsyfkdufaeawmh vlawG 0kdif;tHkvmMuonf/
]]"mwfyHkkdufomvm;awmhf}}
oeyfcg;ydef;Mum;kdufESihf awmolvHkrav;wpfa,mufu uRefrukd
vufwkdYumar;awmh uRefru acgif;ndwfjyvkdufygonf/ pm;MuL;&Gm
anmifyifBuD; vSovkd pm;MuL;&GmocsKif;uawmh uRefrwkdY&GmocsKif;vkd
awmrqefbJ
orkdif;qefaeygonf/
ocsKif;wpfckvHk;
tkwf*lawG
azG;vsuf&Sd\/ trnfpmwef;awGxkd;um vuFmawG zGJYEGJYxm;onfvnf;
&Sdonf/ txl;jcm;qHk;rSm ocsKif;tkwf*l jymom'fBuD;ESpfaqmifyJ jzpfonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

446

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

a&mifpHkt*Faw
yef;csDum;wpfcsyfvdk
tkyfawG
a&;xGif;xm;aom
jcL;yef;jcL;EG,frsm;jzihf cHhnm;vGef;vSaom tkwf*ljymom'faqmifBuD;rsm;ygay/
]]tJom Z*sL;&GmolBuD; OD;bkd;a*gifwkdY *lBuD;awGaygh/ iwkdYuav;wkef;u
Mum;zl;vkdufomyJ/ OD;bkd;a*gifu csrf;vnf;csrf;omawmh onfe,frSm
&Sdo,fhajrawG wpfaMumvHk; ykdifomqkdyJath? ajrvkyfcsif&if olYukd tcGifh
awmif;&owJh/ ajr&SifolBuD;ayghat}}
taru olMum;zl;em;0&Sdaom OD;bkd;a*gif\taMumif;ukd ajymjyygonf/
uRefrrSm jymom'f*lBuD;awGukd pdwf0ifwpm;&Sd&onfhtxJ OD;bkd;a*gif\
b0ZmwfaMumif;ukd Mum;&awmh MuufoD;arG;nif;rsm;yif xoGm;rdygonf/
wpfcsdefu uRefrwkdY ArmBuD;rsm;\ pdwfaepdwfxm;ESihf vlYoabmobm0awG
ay:vGifvSaom OD;bkd;a*giftaMumif;ukd aemifwGif uRefr 0wK&Snfwpfyk'f
a&;zGJY&ygOD;rnf/ uRefronf pdwful;&ojzihf vSnf;ay:rSae ocsKif;*lrsm;
qDokdY uifr&mukd vSrf;csdefvkdufygonf/
]]tkd bmvkyfomwkef;? rkdufeJY rkdufeJY b,fhES,fawmf ocsKif;ukd "mwfyHk
kduf&o,fvkdY? onf"mwfyHkBuD;u ukd,fhtdrfxJvdkufvmrSmBuD;ukd}}
taru uRefrvufxJrS uifr&mukd qGJvkoGm;ygonf/ uRefrrSm aemif
0wKa&;vQif (Inspiration) psmef0ifpm;Ekdif&ef "mwfyHkkduf,lxm;csifonfh
qEukd tnmolBuD;\ t,ltpGJonf;rIatmufwGif ESpfjrKyfvkduf&ygonf/
'gwifruao;// ocsKif;xJokdYoGm; ocsKif;*lrsm;rS pmrsm;ukd zwfMunfhvkd
aomfvnf;
tcsdefrvHkavmufonfrkdY
vufavQmhvkduf&ygawmhonf/
ocsKif;&dyfrS
uRefrwkdYxGufvkdufaomtcg
acgif;ay:wnfhwnfhwGif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

447

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aevHk;BuD;\ tylawGu pl;ceJ xkd;usvmonf/ uRefru xD;ukdzGifh


aqmif;ay;aomfvnf; taruawmh wbufBuD;ukd acgif;aygif;vkdufygonf/
]]onfvkd vSnf;uav;pD;NyD; onfvkdtylrcH&omawmif Mumygaygh}}
taronf i,fpfu aeylpyfcg; awmifolvkyfcJhzl;onf awmol
awmifom;b0ukd
atmufarhae[efwlygonf/
uRefrrdbESpfyg;onf
qif;&Jom; awmifolv,fvkyf "m;rckwfb0rS {&m0wDjrpfdk;wavQmuf
avSESihfwufESihf vkyfpm;&aomb0? a*Zuf&yGJawmfBuD;rsm;wpfavQmuf
q,fhESpfyGJvnf
tkd;a&mif;cJh&aomb0rsm;ukd
jzwfoef;cJhMu&olrsm;
jzpfonf/ onftvSnfhtajymif;twGuf uRefrtNrJwrf; *kPf,lrdcJhonf/
aus;vufawm&GmwGif
&Gmbkef;BuD;ausmif;u
oifay;onfhpmom
wwfcJh&Smaom?
awmolawmifom;
avSorm;
q,fhESpfyGJaps;onf
tazESihftar/ pmESihfayESihf ta0;BuD;a0;&SmcJhonfh onfrdbESpfyg;crsm
olwkdYom;orD; uRefrwkdYukd acwfynmwwfrsm;jzpfatmif jyKpkysdK;axmif&rnf
[laom pdwfESvHk;&SdcJhjcif;ukd uRefr*kPf,ljcif;jzpfonf/ onfaus;Zl;w&m;
onf arG;ordcif? auR;ozcifwnf;[laom *kPfaus;Zl;ESihf wpfxyfwnf;
wnf&Sdaeaom teE*kPftifvnf;jzpfonf[k uRefrcH,lygonf/ onf
cH,lcsuf pdwfESvHk;aMumifhvnf; i,fpfawmifaus;uwnf;u t&dyfxkd;cH
cJh&aom aus;vufukd uRefrcspfcifjcif;jzpfonf/ ukd,fhacR;enf;pm ukd,f&Sm
qif;qif;&J&J pm;aomufaexkdifMuaom aus;vufywf0ef;usifukd uRefr
av;pm;aerdwmvnf; ygygvdrfhrnf/ onftaMumif;tcsufrsm;onfyif
uRefrukd pmawGa&;jzpfzkdY wGef;tm;ay;aeaom cGeftm;awGyJ jzpfygvdrfhrnf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

448

cifcifxl;
]]BuD;awmfwkdY
acsmuf&Sdo,f}}

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;


rrxl;wkdY

vSnf;&Hwkdifukd

ukdifxm;Mu?

a&SUrSm

pm;MuL;&GmESihf ayguftkdewfeef;tul;vrf;wGif eufeuf acsmif;twuf


vQdKBuD; &Sdonf/ a&0ifvQif acsmif;? a&qkwfawmh acsmuf/ onfacsmufBuD;
xJukd
vSnf;xkd;qif;vkdufaomtcg
uRefrwkdY&ifrSm
at;ceJjzpf
acsmufBuD;ukd vSnf;armhtwufrSmawmh uRefrwkdYcEmukd,fawG 120 'D*&D
avmufapmif; oJxdwf&ifzkd jzwfoef;Mu&ygonf/ acsmufukdausmf
vSnf;tarmh
acsmufxdyfta&mufrSmawmh
jrpfukdar;wifvsuf&Sdaom
ayguftkdewfuGef;&Sd&m bk&m;0if;BuD;ukd bGm;ceJ jrifawGYvkduf&ygawmhonf/
]]ayguftkdocif ayguftkdt&SifBuD;bk&m;? t&Sifhe,f t&Sifhy,frS
t&SifhorD; t&Sifhajr;rsm; ajcawmfpHkarSmuf vma&mufOD;ckdufygobk&m;?
rarhravsmh rayghrq tNrJyovsuf&Sdonfhtwkdif; tjypf&Sdvnf; vTwfawmfrl
ygh? tcspf&Sdvnf; rpawmfrlygh? a&S;tpf bkd;arGbGm;arG tjrwfwEkd;
orD;awmfrsm; kdusdK;ygo bk&m;}}
taru ezl;xufwGif vuftkyfwifvsuf ayguftkdeef;qDukd arQmf
zl;ajrmfuefawmhvkdufygonf/ aMomf bkd;arG bGm;arGwJhvm;? t&SifhorD;
t&Sifhajr;rsm;wJhvm;/ uRefr&if0,f qGwfqGwfysHUysHUBuD; cHpm;vkduf&ygonf/
uRefri,fi,fu onfewfylaZmfyGJukd tarBuD;ESihftwl vkdufavh&Sdygonf/
uGrf;uav; wNrHKUNrHKUjzifh wbufuav; ycHk;wifvsuf qkawGawmif;ae
wwfaom tarBuD;\toHukdvnf; rSwfrdaeygao;onf/
]]e,fukdtpkd; y,fukdrkd;vsuf&Sdaom ayguftkdewfocif? t&Sifhajr
t&SifhajywGif vlvm;ajrmufvsuf&Sdaom tuREkfyf\ajr; t&Sifhjrpfuav;tm;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

449

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

r&Sdjcif;rSm uRefrtwGuf jyemr[kwfyg/ okdYaomf rdbbkd;bGm;bDbifrsm;


\ vufqifhurf;cJhaom dk;&m,HkMunfrIukdawmh uRefr y,f&Sm;rnfholr[kwf/
xkdYtwl tkd;pGJaeonfh tnmaus;vuf ewf,faus;rIBuD;ukd xdef;odrf;
apmifha&Smufvkdjcif;oufoufjzifhom &Gmjyefwdkif; ayguftkdeef;okdY uRefr
ta&mufoGm;pNrJjzpf\/
]]NyD;awmh iwkdYewfu tukdifrMurf;bl;&,f? olYukd arhwdarhavsmhae&if
acgif;uqHyifukd '*Fg;aphavmuf ajymifatmif uGufEkwfjyvkdufomyJ?
wifvkduf ovkduf awmif;yefvkduf&ifvnf; NyD;omyJ&,f}}
taruawmh ukd,fhig;csf ukd,fcsfaeavonf/ pum;wajymajymjzifh
uRefrwkdYtm;vHk;
ayguftkdbk&m;0if;twGif;okdY
a&mufvmcJhMuygonf/
bk&m;&ifjyifwpfavQmuf wef;vsuf pDvsuf aygufaeaom opfyifBuD;rsm;\
at;jrjcif;taiGYtoufu uRefrwkdYukd ayGYzufvkdufygonf/ apmif;wef;
uav;twkdif; 0ifNyD; uRefrwkdY bk&m;uefawmhvkdufMuonf/ bk&m;\
bGJYtrnfawmfrSm ]tvkdawmfaygufbk&m;} jzpfygonf/ bk&m;apwDESifh
twl,Sfvsuf aygufaeaom anmifyifBuD;rSm yg;jyif;rsm; tNydKif;tkdif;
xvsuf &ifhusufrIoufwrf;ukd azmfjyaeygonf/ anmifyifESihf bk&m;apwD
onf uyfvsuf wnf&SdaeMuaomfvnf; bk&m;apwDbufokdY anmifjrpfawGu
rxdk;azmufEkdifMuyg/ anmifyifBuD;rsm;\obm0rSm teD;&SdorQt&mrsm;ukd
zsufqD;ypfwwfMuygonf/ anmifjrpfrsm;onfvnf; tkwfrsm;? ausmufrsm;
jzifh wnfaqmufxm;aom wHwkdif;rsm;ukdyif xkd;cGJum NzdKypfavh&SdMuonf/
okdYaomf onfbk&m;apwDESihf onfanmifyifBuD;wkdY onftwkdif; ,Sfvsuf
&SdaecJhonfrSm ESpf|mef;MumjrifhvSNyDjzpfonf/ anmifyifu bk&m;apwD\
wefckd;awmfukd rausmfEkdifovkd bk&m;apwDonfvnf; anmifyifukd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

451

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rzsufqD;[k t,l&SdMuojzihf a'oywf0ef;usifu ]ykxkd;rEkdif anmifrEkdif} [k


bGJYawmfopf ay;cJhMuonf/
tvkdawmfayguf apwDawmfjrwf\ orkdif;tusf;csKyfukd pm;MuL;&Gm
ajrmufausmif;q&mawmf OD;aombdw\ &SpfvkH;uAsmuav;rSwpfqifh uRefr
rSwfom;xm;cJhzl;ygonf/
yk*Hacwf
ayguHt&Sifrif;jrwf\jrpfawmf?
usefppfrif;\ajr;awmf? apm,Gef;rif;om;\om;awmf pnfolrif;onf
ou&mZf 454 ckESpfwGif {&m0wDjrpfkd;wpfavQmuf wkdif;&yfvSnfhvnf&if;
apwDykxdk;rsm; wnfxm;ukd;uG,fcJh&m? t&yfokdY a&mufvwfaomtcgwGif
rId[if;rsm; oHk;aqmifvdkonfhtmom jyif;jycJhonf[k yg;pyf&mZ0ifu
qkdonf/ xkdokdY tmomcsifjcif;jzpf rMumrDrSmyif onfae&mwGif
xl;xl;jcm;jcm; rIdjzLiHkBuD;ukd awGY&ojzifh Ak'jrwfpGm\ arGawmf"mwfawmf
udef;atmif;apvsuf apwDawmfjrwfukd wnfxm;ukd;uG,fcJhavonf/
tvkdawmftm;jzifh
rIdaygufvmaomaMumifh
tvkdawmfaygufbk&m;[k
bGJYtrnfwGifcJhonf/ okdYaomf rIdjzLyGifhBuD;ukd taMumif;jyK jzpfay:vm
aomaMumifh ]aygufrId}? xkdrSwpfqifh ]ayguftkd} [k EIwfpum;
wGifvmcJhjcif;yif/ apwD\ wefckd;awmfaMumifh {&m0wD e'Durf;ay:u
anmifyifjrwfonfvnf; wifhqef; a0qmvmcJhjcif;[k qkdavonf/
ayguftkdewf onfvnf; apwDukd taMumif;jyK apwDapmifhewf
xkdrSwpfqifh e,fapmifhewftjzpf aESmif;vlwkdY ,HkMunfukd;uG,fvmMujcif;[k
qkdygonf/ bk&m;apwD\a&SUwGif ausmufom;rIdjzLyGifhBuD;wpfyGifh xkvkyf
xm;onfrSmvnf; umvMumjrifhvSNyDjzpfonf/ uRefruav;wkef;uwnf;u
onfausmufom;rIdjzLyGifhBuD;ukd tNrJjrifawGYaecJh&ygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

452

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

bk&m;0wfjyKNyD;aomtcg uRefrwkdYonf jrpfurf;yg;ukd usm;uef


xm;aom ausmufxkwfa&umqifajcavsmBuD;xdyfokdY xGufvmcJhMuygonf/
onfae&m
onfIcif;tvSonf
yk*H
avmueEmbk&m;ay:rSae
{&m0wD\tvSukd Munfh&onfESihf tvGefwlygonf/ a&umcHkatmufajcwGif
{&m0wDu woGifoGifpD;qif;vsuf&Sdonf/ avSi,fuav;rsm;onf tay:rS
pD;Munfh&ojzifh {&m0wDESihf jym;jym;uyfuyf wpfom;wnf;vkd jzpfaeonf/
jrpfv,fwGif ykdufuGefukd jzefY0Jum ig;zrf;aeaom avSuav;wpfpif;ukd
uRefr vSrf; "mwfyHkkdufvdkufygonf/ jrpf\taemufbufurf;wGif
e*g;ayguf&Gm&Sdonf/ e*g;ayguf&Gmonf wpfcsdefu yGJwufol&Jaumif;
NydKifavS ]odrf;BuD;} aMumifh *kPfwufcJh&zl;onf/ tckawmh NydKifavS
odrf;BuD;vnf; r&Sdawmh? avSNydKifyGJawGvnf; r&Sdawmh/
]]uJ wkdYoGm;MupkdY? eef;&if;vnf; 0if&OD;r,f/ &GmxJvnf; vnf&OD;r,f}}
uRefru jrpfukd jzwfwkdufvmaom avukd w0BuD;SLIdufvkdufygonf/
at;jrvwfqwfaom jrpfavwGif &eHYwpfrsdK; ygaeovkd cHpm;&ygonf/
ayguftkdbk&m;0if;twGif;&Sd ayguftkdewfukd uefawmh&if; taruawmh
qkawGawmif;aeonfaum/ bk&m;0if;twGif;wGif pwdewfuGef;uav;om
&Sdaomfvnf;
onfa&umwmwHwkdif;jzLjzL
tilBuD;ukd
jrpfxJu
vSrf;jrif&olwkdif;u ayguftkdewfeef;[kom ac:a0:oHk;pGJwwfMuonf/
tarajymonfh eef;&if;qkdonfrSm ayguftkdewfukd xdef;odrf;apmifha&Smuf
aeaom eef;xdef;BuD;&Sdonfhae&m jzpfonf/ oD;oefYoGm;Mu&ygrnf/
ayguftkdbk&m;utjyefwGif uRefrwkdYvSnf;ukd &GmxJu tarharmif
OD;cspfjrwkdY0kdif;xJwGif cRwfvkdufMuygonf/ vSnf;ay:rS ckeftqif;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

453

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vSnf;&HwkdifwGif pGwfxm;aom zdeyfrsm;ukd cRwfpD;Muawmh uRefrzdeyf


wpfbuf ygrvmawmh/
]]vrf;rSm uRwfus&pfcJho,feJYwlo,f? usKyf jyef&SmcsnfOD;r,f}}
ausmfpdef0if;u
OD;cspfjrwkdYtdrfrS
pufbD;ukd,l
zdeyf&Sm
xGufoGm;ygonf/ zdeyfwpfbufonf wefzkd;r&Sdaomfvnf; uRefrrSm
zdeyfrygbJ &GmxJvnf&rnfhtjzpfu tawmfuoduatmuf EkdifvSygonf/
OD;cspfjrwdkYtdrfwGif uRefrwkdY vufzuf&nfaomufaecsdefwGif uRefra':BuD;
a':ykd;MuL aygufcsvmygawmhonf/
]]igu ightdrfrSm vSnf;cRwfMur,fxifaeom nnf;wkdYu cspfjrukd
ykdcifMuo,fayghav}}
]]r[kwfygbl; rrykd;MuL&,f? vSnf;vrf;oifho,fhqD cRwf&omyg[Jh}}
a':BuD;ykd;MuLESihf OD;cspfjrwkdY armifESrrSm uRefrwkdYbGm;bGm;BuD;
r,frl,m\ ajr;rsm;jzpfygonf/ OD;cspfjru pum;enf; at;aq;oavmuf
a':BuD;ykd;MuLrSm a&yufr0ifatmif pum;tvGefrsm;ol jzpfygonf/
pum;0kdif;wGif olyg0ifaevQif wjcm;olrsm; toHrwkd;awmhyg/ tckvnf;
uRefrwkdYpum;0kdif;wpfckvHk; olu tykdifpD;xm;awmh\/
]]nnf;wkdYat?
NyD;cJho,fhvuvm&if
aumif;rSmyJ?
cspfjrorD;
r*Fvmaqmifav? pnfcsufawmh "mwfyHkawG kdufvkdufprf;qkdomrsm; [kdem;u
0if;ceJ onfem;u 0kd;ceJeJYaeomyJ/ "mwfom;uvnf; aumif;csufawmh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

454

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&ufpufo,f/ 'gayodat "mwfyHkzkd;u awmfawmfyg[Jh? tv,fw,f


b*Hzkd;u ykdukefomyg? r[efygbl;}}
uRefrrSm a':BuD;ykd;MuLpum;ukd renf;vkduf em;axmif&if;u
rsufvHk;jyL;oGm;rdonf/ tv,fwnfyef;uefqkdonfrSm xrif;0kdif;wGif
[if;csdK[if;? csf&nf[if; ponfh t&nfaomuf[if;xnfhonfh yef;uefvHk;
cyfBuD;BuD;ukd qkdvkdrSef; uRefrodxm;awmh r*Fvmaqmif vufzGJYjyef&mwGif
,yfawmif? yef;pnf; pojzifh rurf;bJ tv,fwnfyef;uefawGrsm;
jyefurf;avovm;? 'gqkd aiGawmfawmfukefrSmaygh/
]]tv,fwnfyef;uefzkd;u bmvkdYukef&wmvJ a':BuD;ykd;MuL&JU}}
]]a[mawmfat? "mwfyHkxnfh&omav? jyvkdufprf; cspfjr}}
OD;cspfjru "mwfyHkt,fvfbefrsm; xkwfvmawmhrS tv,fwnfyef;uef
qkdwmukd uRefroabmaygufoGm;&ygonf/ t,fvfbefukd tv,fwnf
yef;uef [kqkdaom a':BuD;ykd;MuLukd Munfh uRefrrSm tlwufrwwf
&,fvkdufrdygonf/ a':BuD;ykd;MuLonf t&m&mESihf taMumif;aMumif;
qkdonfhtxJu jzpfonf/ a':BuD;ykd;MuLwdkY nDrti,fqHk;u NrdKUrSmaeonf/
tqifhtwef;&Sd&Sd t&m&Sduawmf jzpfaomaMumifh csrf;csrf;omom aeEkdifonf/
nDr&Sd&m NrdKUrsm;okdY a':BuD;ykd;MuLu rMumcPqkdovkd vkdufvnfwwf
ygonf/ nDru NrdKUwGif;&Sd bk&m;? yef;jcH ponfwkdYukd vkdufykdYawmh
Aifum;uav;ESihfjzpfonf/ a':BuD;ykd;MuLu um;wHcg; rzGifhwwfojzifh
um;rSeftaygufrS acgif;xkd;0ifum um;xJokdY 0rf;vsm;arSmuf 0ifcsvkdufzkdY
vkyfonf/ ]onfvkdom 0if&xGuf&&if aoa&maygh[,f} [k qkdowJh/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

455

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wpfcgvnf; nDr\rdom;pk tjyifoGm;csdefwGif a':BuD;ykd;MuLu


tdrfoefY&Sif;a&; vkyfay;ygonf/ nDrjyefvmaomtcg a&cJaowmukdzGifh
a&aomufrnfvkyfawmh a&cJaowmxJwGif xbDawG tusawG a&mufae
onf[k qkdygonf/
]]nnf;wkdYrsm; rkdufcsufawmhat? ADkdtaumif;BuD;xJ c&rf;csfoD;awG
xnfh&o,fvkdY Mum;rMum;zl;aygifawmf? tjrifrawmfvkdY igh[mig xvkyfxm;
om}}
a':BuD;ykd;MuL\cifyGef; bBuD;pHay:ukd uRefr odvkdufrDvkduf ygao;
onf/ vlkd;aomfvnf; oltvkdrusvQif qdk;csifcsifxJujzpf\/ 'gukdyif
uRefra':BuD;u pum;wpfcGef;wnf;jzifh yHkazmfEkdifcJhygonf/
]]igjzifh ukdpHay:u r,fykd;MuLvkdYac:vkduf&if acgif;BuD;ukd tpdwfawmif;
avmuf jzpfoGm;omyJ}}
tpdwfawmif;qkdonfrSm av;jynf0ifawmif; jzpfygonf/ jynfawmif;
avmuf&Sdonfh OD;acgif;u tpdwfawmif;jzpfoGm;&onftxd acgif;BuD;oGm;rd
onf[k wifpm;jcif; jzpf\/ bBuD;pHay: a&m*gtonf;toefjzpfwkef;u
NrdKUaq;kHukdykdYNyD; ukMu&onf/ okdYaomf a&m*gu uRrf;aeNyD/ vufaxmuf
q&m0efuav;awGu tusdK;taMumif; tpD&ifcHawmh q&m0efBuD;u ]tkdau}
[k qkdum acgif;uav;wndwfndwfjzifh xGufoGm;wmukdvnf; jrifvkduf&
onf/ naeykdif; bBuD;pHay: uG,fvGefavawmh olem;rvnfEkdifyg/
&Gma&mufaomtcg a':BuD;ykd;MuLu ckepftdrfMum; &SpftdrfMum; atmf[pf
idkygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

456

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]ukdpHay:a& tkdauo,fqkdo,fh tif;*vdyfpum; rdykd;MuL em;rvnf


cJhavjcif;awmhf? ckawmh od&NyD [if - tHr,fav; NrdKUrSmawmh tkdauqkdom
aoomukd ac:omygawmhf - tD; [D; [D;}}
a':BuD;ykd;MuLukdMunfhum uRefrtawG;0ifaepfwGif
xGufonfh ausmfpdef0if; jyefa&mufvmygonf/

zdeyf&SmyHkawmf

]]rrxl;zdeyfu wpfvrf;vHk; b,frS &SmrawGYcJhaygifAsm}}


onfvkdESihf uRefrrSm zdeyfrygbJ &GmxJxGufcJh&ygonf/ a':BuD;ykd;MuL
tdrf roGm;rD &Gmv,f&Sd eef;&if;ukd uRefrwkdY 0ifcJhMuonf/ ewfyHkawmfawG
NrdKifvsuf qkdifvsuf&Sdaom eef;ujyifwGifxkdifvsuf uRefrwkdY ayguftkdewfukd
aiGqufvkdufMuygonf/ eef;xdef;tarBuD;u wkdifwnfpm qkawmif;pmawG
wpfoDBuD; &Gwfavawmhonf/
]]ukdif; ayguftkdocifqDvmMuom bmtcuftcJrsm; &SdvkdYwHk;uG,fh}}
uRefrwkdYe,frS vlrsm;onf wpfpHkwpf&maom 'ku? a&m*ga0'em
pojzifh &SdvmvQif ayguftdkewfukd wpfpHkwpf&mquf ar;jref;Muonfh"avh
&Sdojzifh uRefrwkdYvm&if;udpukd ar;jcif;jzpf\/ uRefrwkdYuvnf; &GmokdY
tvnfvmjcif;oufoufjzpfaMumif;? ayguftkdewfukd kdaoorIjyKMujcif;
jzpfaMumif; ajymjyvkduf\/
]]tcuftcJ &Sdygaomfaum tarBuD;&,f? tck ewfuGef; oGm;uefawmh
&if; usKyfwlr zdeyfwpfbuf aysmufcJhNyDav? aumif;ovm;awmf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

457

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

a':BuD;ykd;MuLu vlukdvkdvkd ewfukdvkdvkd &efaxmifvkdufawmh eef;xdef;


tarBuD;u rsufpdukdrSdwf&if; yg;pyfu wwGwfwGwf &Gwfqkdjyefonf/
]]uJ uJ aemufwpfacgufoGm;&SmacsOD;? ayguftkdocifu ukd,fhe,forD;
e,fajr;uav;awG vmvkdY taysmfpxm;omygawmf? oGm; oGm; &Smacs[Jh}}
ausmfpdef0if;rSm pufbD;BuD;qGJxGufoGm;jyefygonf/ a':BuD;ykd;MuLwkdYtdrf
wGif uRefrwkdYxkdifaepfrSmyif ausmfpdef0if;u uRefrzdeyfESpfbufukd vmay;
avonf/
]]yxrwpfacgufwkef;uvnf;
tJonfae&ma&mufomyJ
r&Sdbl;/
'efaoyJ? tckwpfacgufusrS zdeyfwpfbufukd jyL;jyL;BuD;awGY&om
xl;csufAsm;}}
uRefr\zdeyfukd ayguftkdbk&m;0if;twGif; vSnf;cRwfonfhae&mu
awGYvmcJhjcif;[k qkdonf/ onfae&monf &Sif;ajymifaeaom uGif;jyefYBuD;
jzpfonfhtwGuf ausmfpdef0if; rsufpdrrSm;Ekdifyg/ eef;xdef;tarBuD;uawmh
ayguftkdewfu taysmfpxm;wm[k qkdonf/ uRefr\zdeyfukd vlupovm;?
ewfupovm; raocsm/ ewfuGef;ESihf eef;&if;u rkdif0ufavmufa0;awmh
ewfukd ,HkMunfatmif wrifzefwD;xm;wmuvnf; r[kwfEkdif/ GSM
zkef;&Sdonfh vlawGvnf; r[kwfMuyg/ tHhr,fqkd tHhp&m/
]]tJomomMunfh iwkdYewfu b,favmufwefckd;BuD;ovJqkdom}}
a':BuD;ykd;MuLu vuf0g;ESpfbufukd jzef;ceJkduf&if; tm;&yg;&BuD;
qkdonf/ uRefrwkdYom;trdukd a':BuD;ykd;MuLu OD;cspfjrESihftNydKif xrif;vk

jrefrmusL;ypfzkd&rf

458

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

auR;aeonf/ uRefrwkdYrSm [kdtdrfpm;&rvkd onftdrfpm;&rvkdESihf aemufqHk;


wGif a':BuD;ykd;MuLu xrif;[if;vifyef;ukd &Guf OD;cspfjrwkdYtdrfwGif
aygif;umauR;ygonf/
]][Jh rxl;? a':BuD;ydk;MuLokyfxm;o,fh yJoD;okyfuav; pm;OD;av?
ajryJuav; oJeJY vuf0ylwkdufavSmfNyD; axmif;xnfhxm;om arT;csufawmh}}
]]uRefr pm;w,f a':BuD;}}
]]nnf;pm;om tm;r&aygifat? rSef;prf; igyHkay;prf;r,f}}
uRefrwkdYom;trd\ xrif;yef;uefrsm;xJokdY yJoD;okyfrsm;ukd ZGef;BuD;ESihf
aumfaumfNyD;xnfhonf/ uRefrwkdYrSm AkdufawG wif;jynfhaeNyDjzpfaomfvnf;
olwkdYarwm olwkdYapwemawGaMumifh xrif;Nrdefygonf/ uRefrwkdYwpfawG
vSnf;ay:wuf vufjyEIwfqufonfhwkdif a':BuD;ykd;MuLu pum;awG
AvHkpDxatmif ajymaeqJ/ pm;MuL;&GmtxGuf vSnf;vrf;ay:a&mufrS
uRefrwkdYrSm a':BuD;ykd;MuL\ pum;vHk;rkd;ayguf'Pfu vGwfawmh\/
]]igjzifhat rrykd;MuLawmufcsufawmh atmf*vDukd qefvmomyJ}}
taruajymawmh uRefrrSm atmfyif &,fvkdufrdygonf/ t&yftem;r&Sd
awmufavQmuf atmf[pf&if; wpfa,mufwnf; pum;awGvkajymaewmu
vnf; awGY&wkef; pum;rusefatmif ajymaejcif; jzpfygvdrfhrnf/ tjyefvrf;
wGif aeyl&Sdefu tawmftm;aysmhoGm;ayNyD/ jrpfukd &Syfwkdufajy;vmaomav
awGu yJcif;&eHYrsm;ukdo,faqmifvmMuonf/ aendKndK? wdrfawmufawmuf?
zkefvIdif;uav;awG waiGYaiGYMum;rSm awmvSnf;wpfpD;ay:wGif xkdifum

jrefrmusL;ypfzkd&rf

459

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

awmvrf;uav;ukd jzwfoef;aeavaom uRefrukd,fuRefryif


aus;vuf\ tdyfarGYcscHae&ovkd xifa,mifrSm;rdawmh\/

awm

Munf&Gma&mufaomtcg bBuD;ykdufwkdY armifESru ntdyfzkdY wm;Muyg


onf/ reufjzef acsmif;qif;ESihf a&ykvJ&Gmrsm;ukd oGm;&OD;rnfrkdY uRefrwkdY
om;trdu xkdifuefawmhum EIwfqufawmh armifESrESpfa,muf wbuf
uav;rsm;jzifh rsuf&nfpawG wkdYumwdkYum ikdavonf/ uRefr&ifxJ
raumif;jzpfrdygonf/ uRefrwkdYNrdKUrSmpm;zkdYtwGuf yJawG? MuufoGefawG
avmif;xnhfay;vkdufonfrSm vSnf;ESihftjynfh/ uRefrwkdY vSnf;xGufawmh
bBuD;ykdufu awmifa0S;uav;axmufum vSnf;aemufu vkdufvmjyefao;
onf/ onfwpfcgawmh uRefr rMunfh&ufawmhyg/
]]bBuD;ykduf aecJhawmhav}}
]]at;yg[m ... at;yg at;yg}}
ajym&if;ajym&if;jzifh ygvmvkdufonfrSm vrf;wpfauGYa&mufwkdif;
uG,foGm;vkduf ay:vmvkdufESihf/ tbukdyif owd&vkdufrdao;awmh\/
uRefrwkdYaqGrsdK;rsm;onf toufBuD;av oHa,mZfykdMuavr[kwfvm;/
&GmocsKif;pyfukda&mufawmh tawmfyif arSmifaeygNyD/ uRefr i,fpf
wkef;uvkd bm&,fvkdY rajymEkdifonfh aMumufpdwfawG bGm;ceJ jyefay:vmyg
onf/ vSnf;Murf;cif;tv,fukd wkd;xkdif&if; ajcrIefYukd rodrom,l ezl;ukd
wkdYvkdufrdao;\/ ocsKif;wnfhwnfhokdY ta&mufwGif uRefr\rsufvHk;rsm;ukd
pHkrSdwfxm;vkdufrdygonf/ pdwfcHpm;rIawGu reufESihfnawmif rwlawmhyg
vm;/ reufwkef;qDu ocskKif;ukef;rSmxkdif&if; ocsKif;ajrukd &J&Jwif;wif;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

460

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

Munfh0HhcJhaom uRefr\ raMumufw&m;rsm;ukd tarSmifu csdeJYoGm;ap


cJhNyDvm;/ okdYaomf i,fi,fwkef;uvkd uRefr owdrenf;awmhwmawmh
ukd,fhukd,fukd ,HkMunfrdyg\/ vGrf;pdwfESifhaMumufpdwf wpfvSnfhpD cHpm;ae
&wmukdu uRefrtwGuf cHpm;p&m jzpfae&awmhonf/ &Gm&dyfvGefawmh
aumif;uifrSm Mu,fawG jynfhaeNyD/ vSnf;oHu wtDtD/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

461

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(29)
onfuaeYrSmawmh uRefrwkdYom;trd jrpftaemufbufurf;&Sd aqGrsdK;
rsm;&Sd&mokdY oGm;zkdYpDpfxm;ygonf/ {&m0wDjrpfBuD;ukd ul;wkdYavSi,fuav;
wpfpif;ESihf jzwful;&rSmrkdY uRefr aysmfaerdonf/ wu,fawmh
{&m0wDjrpfBuD;onfvnf; uRefr\ i,faygif;a&mif;&if;BuD; wpfa,muf
ESifhawmif wlygonf/ i,fpfu onfjrpfBuD;xJwGif aqmh&if;upm;&if;
a&ul;wwfcJh&ovkd uRefr\ b0tpdwftykdif; awmfawmfrsm;rsm;rSmvnf;
{&m0wDonf ta&;ygvSaom yg&rDjznfhzuf jzpfcJhonf[k qkdEkdifyg\/
tazuavSolBuD;qkdawmh jrpfdk;wpfavQmuf avSESihfwufESihf vkyfukdif
pm;&aomb0rS aemiftcg pufwyfa&,mfwpfpif; ykdifqkdifvmcJhonfhwkdif
{&m0wDESihf &ifcsif;tyf ausmcsif;uyfum pkefcsnfqefcsnf kef;uefcJh&\/
uRefr\ ausmif;aeb0wpfavQmufvHk;onf {&m0wDjrpfBuD;xJrSm kef;uefcJh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

462

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&aom tazh\ acR;ESJpmrsm;jzifh qnf;yl;cJh&onfr[kwfvm;/ avSolBuD;orD;


qkdawmh jrpfESihf ruif;Ekdifwm obm0usygonf/ NyD;awmh BuD;jyif;&onfh
&Gmu avS&Gm? jrpfem;urf;em;&Gm? avSolBuD; avSxkd;om;wkdY usifvnf&m?
b00rf;pm&Sm&m aus;&Gmr[kwfvm;/
]]ukdBuD;wifa&T wufwpfacsmif; tykdygao;vm;}}
]]&ygo,f[m ... igavSmfaeusyg}}
]]r[kwfbl; ... uRefrvnf; avSavSmfcsifvkdYyg}}
ukdBuD;wifa&Tu aemufrS yJh? uRefru OD;rS avSmfonf/ ao;i,f
ayghyg;aom avSuav;rSm {&m0wDjrpfa&jyif0,f &Syf'kd;wpfjym;vkd qwfceJ
qwfceJ wvsm;vsm; a&GUaeonf/ uRefrwkdYavSuav;oGm;aeonfh
acsmif;qif;&GmrSm uRefrwkdY O',&GmESihf "m;vG,fckwfjrpfwpfbufurf;rSm
&Sdonf/ acsmif;qif;&GmwGif uRefr BuD;awmfaiGMunf\ om;tBuD;qHk;
ukdBuD;oef;aX;&Sdonf/
tb\tpfukdtBuD;qHk;
bBuD;pH&rSarG;aom
om;orD;rsm;&Sdonf/ aemuf uRefrwkdYESihf ESpftwefMum uGJuGmaecJhonfh
tazhi,faygif; a&mif;&if;BuD; bBuD;oD (OD;boD) &Sdonf/ uRefrukdawGYvQif
rSwfcsifrSawmif rSwfrdygawmhrvm;rod/
]]naeus&if yJBuD;cif;xdyfuae vSrf;atmfvkduf ... igvmBudKvSnfhr,f}}
ukdBuD;wifa&Tu avSuav;ukd urf;okdYuyfay;NyD; avQmceJ jyefxGuf
oGm;ygonf/ naebufusrS acsmif;qif;rSwpfqifh a&ykvJ&GmokdY uRefrwkdY
ul;Muygrnf/ ukdBuD;wifa&T\ ul;wkdYqdyfuav;rSm yJBuD;cif;xdyfrSm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

463

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&SdyHk&ygonf/ yJtpkdufrsm;aom&GmawGrkdY b,fyJBuD;cif;xdyfukd qkdvkdwmyg


vdrfh/ uRefrtpfrrrpef;\ toufwGufyHkukdyif zswfceJ owd&vkdufrd
ygonf/
]]bBuD;ndKwkdY avSBuD; bkd;xGef;NrdKifvGef;usif;xJ vGef;wifo,fhESpfu
arG;omyJat ... tJonfaeYu *s'kdif;u bkd;ndKarmifBuD;awmif tdrfa&mufvm
ao;owJh/ [kdat bmo,fh a&awG azmif;um;ukef;jrKyfo,fhESpfo,hfath?
tarajymomyJ wGufMunhfaygh}}
ck&,f ESpf&,f rajymwwfolawGu tjzpftysufESihf wGJrSwfaeus
r[kwfvm;/ acsmif;qif;&Gm twufurf;yg;uawmh rwfapmufvGef;vkdY
tawmfhukd ukef;kef;wuf&ygonf/ [kdwkef;uawmh &Gmuav;u urf;ESihftnD
avSOD;wkdufjzpfaomfvnf; tckawmh taemufawmif,Gef;,Gef;qD a&mufoGm;
ovkdvkd uRefrpdwfxJ xifrd\/
]]wjrefYtjyifoESpfwkef;u rD;BuD;avmifvkdY &Gma&TUvkduf&omaum awmfh}}
uRefrwkdY c&D;pfvrf;Tef Tourguide rrxkduf ajymjyygonf/
]]tkdat ... a[monf acsmif;qif;&Gm b,fvkdrD;avSmifrSef;rodbl;}}
taru acsmif;qif;&Gm rMumcP rD;avmifwwfaMumif; ajymjcif;
jzpf\/ uRefrodrDcJhonfyif rD;avmifwm oHk;Budrf&SdoGm;ayNyD/ uRefrwkdY
aqGrsdK;awGuaum b,fqDajymif;a&TUoGm;Muygvdrfh/ {&m0wDjrpfBuD;ab;u
&Gmqkdaomfvnf; rD;avmifawmh a&rvG,fwmvnf; xl;qef;vSonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

464

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]ukdBuD;oef;aX;wkdY a':av;&ifwkdY a':av;usifwkdYuawmh &Gmv,fwif


ygyJ a':a':wkdY bBuD;oDuawmh &Gmhaemufzsm; a&mufoGm;xifyg&JU}}
uRefrwkdYa&mufoGm;awmh
ukdBuD;oef;aX;\ZeD;
rrtkef;pdefu
ysmysmovJ qD;BudK&Smygonf/ rrtkef;pdefESihf uRefr rqHkjzpfMuwmMumNyD/
uRefrpdwfxif q,fESpfq,fhig;ESpfavmufyif &Sda&mhrnf/ uRefrukd
wtHhwMoBuD; Munfhum qkdavonf/
]]rxl;&,f nnf;uav;wkef;uvkd r[kwfawmhygvm; 0wpfwkdBuD;
jzpfaevkdufomat wu,fhukd rdef;rBuD;usvkdY}}
a[ma[m'kdif;'kdif; &Sif;&Sif;bGif;bGif; ajymwwfaom olwkdYa&SUwGif
uRefronf tkyfqkd;vkduf? acsmvmvkdufESihf oHk;yefvSjzpfaewwfonf/
ukdBuD;oef;aX;\ orD;taxG;qHk;uav; 0if;tdukd uRefr tckrSyif
jrifzl;ygonf/ 0if;tdonfvnf; uRefrukd tckrSyif jrifzl;onfrkdY rsufawmif
rcwfpwrf; Munhfaeygonf/ wlrav;0if;tdyif tysdKaygufruav;
jzpfaeNyD/ rEav;ESihf acsmif;qif; taera0;vSaomfvnf; b0awGu
jcm;vSyguvm;/
]]rrxl; ... rrxl;eJY tazwkdY ajymajymaeoHMum;zl;o,f&,f usKyfu
onfvkd rxifrdbl; wDyD,kd rif;orD;awGvkd aerSmyJxifrdomawmhf}}
]]'gjzifh rrxl;u AD'D,kdrif;orD;vkd racsmbl;aygh [kwfvm; 0if;td}}
]]acsmygo,f ... vSvnf;vSo,f ... xbDtusuav;awGuvnf;
vSomyJ ... tar usKyf rrxl;wkdYvmom rdvHk;wkdY oGm;<um;csnfOD;r,f}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

465

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

0if;tdu ajymajymqkdqkdjzifh &GmxJajy;xGufoGm;ygonf/ uRefr i,fi,f


uvnf; onfvkdyif/ &GmrSm tNidrfhyGJ? ZmwfyGJ&SdvQif rif;orD;uav;awGukd
oGm;oGm;MunhfNyD; jriforQ tdrfjyefajym&onfrSm tarm/ awm"avh?
awmobm0t& 0wfaumif;pm;vSESihf xl;xl;qef;qef;uav;awGjrifvQif
ai;armcHkrifwwfMuonfh py,fzl;p ZD;a,mif;ruav;rsm; taMumif;ukd ]yGJ}
[laom
0wKwkdwpfyk'f
cs,f&Dr*Zif;wGif
uRefra&;cJhzl;ygonf/
ukdBuD;oef;aX;wkdYtdrfrS tarhtpfrwpf0rf;uGJrsm;jzpfaom BuD;awmfvS&ifESihf
BuD;awmfjrusifwkdYtdrfbuf ul;vmcJhMuygonf/
]]armifwif0if;u tarhnDrawGeJY *ifh*Japs;xJ awGYcJho,fajymawmh
igjzifh ukd,fhem;ukd,fawmif r,Hkrdbl; ... aMomf NrdKUpdwfaygufukefMuy[Jh
&,fvkdY &ifxJemaerdom&,f ... iwkdYqDvnf; vmr,fvkdY rxifcsufawmh}}
]]rxl;&,f ... nnf;uawmh ti,frkdY BuD;awmf tjypfrwifvkdygbl; ...
'gayod
nnf;tar
r,fraumif;ru
O',a&mufvkdY
iwkdY&Gm
wpfacgufrvmbl; ... aqGpdrf;rsdK;pdrf;Ekdifcsufawmh ... zat nDukd
t&if;arG;awGyg ighnDr&,f tD; ...}}
BuD;awmfESpfa,mufu tNydKiftqkdifikdawmh taruyg vkdufikdonf/
BuD;awmforD;rsm;uvnf;
BuHKwkef;BudKufwkef;
0kdif;tHkikdMuonf/
onfjrifuGif; onfcspfjcif;rsm;onf [efaqmifrIuif;oavmuf ork',
tm;awG
vTrf;jcHKaeawmh\/
aqG*kPfrsdK;*kPf?
aqGwefzkd;rsdK;wefzkd;
tBuD;rm;qHk; jy,k*fawGvnf; jzpfavonf/
]]ukdif;yg ... tarwkdYuvnf; awGYwkef;qHkwkef; aysmfaysmfaeMurSaygh ...
a':a':wkdY rxl;wkdYvmom aemufaygufawGeJY qufrdomayghAsm}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

466

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

armifarmifwif0if;u Mum;0ifvkdufawmhrS ikdyGJukd&yfum &,fyGJukd


pavonf/ &,fyGJprdjyefawmhvnf; onfnDtpfrawGMum; a&yufr0ifawmh/
w0g;0g; w[m;[m; &,fvkdufMu&if;u tifhceJ xidkcsifikdMujyefonf/
olwkdYwpfawG\ a&S;a[mif;aESmif;jzpfrsm;Mum;xJ uRefr0ifrygawmhbJ
&Gmtaemufykdif;&Sd bBuD;oDwkdYtdrfbuf xGufcJhygonf/ bBuD;oDonf
uRefrwkdYi,fi,f q,fhESpfyGJtkd;a&mif;cJhMupfu uRefrwdkYrdom;pkESihftwl
q,fhESpfyGJvkdufcJhaom
aps;vkyfom;BuD;jzpf\/
pdwf&if;oabm&if;
aumif;oavmuf tvGefkd;om;jzLpifvSojzifh uRefru tifrwefcifygonf/
uRefrwkdYi,fi,fu jrif;jcHwGif 12rkcf bk&m;yGJESihf ESpfusdyf&Spfqlbk&m;yGJ
rsm;ukd yGJawmftcif;tusif;rsm;jzifh wcrf;wem; usif;yavh &SdMuygonf/
ZmwfkHBuD;rsm;? rsufvSnfhyGJ? qyfuyfyGJkHBuD;rsm;? MunfhcsifyGJ tHhyGJrsm;?
aps;qkdifwef;rsm;jzifh wpfvukd;oDwif; qif,ifusif;ywwf\/ onfyGJawmf
&ufwpfavQmufvHk; w&m;a'oemawmf a[mMum;onfh w&m;yGJrsm;uvnf;
wpfvukd;oDwif;yif &Sdaewwfygonf/ q&mBuD; OD;vSodef;? MumeDuef
q&mawmf OD;Z#dv? AsdKif;em;q&mawmf OD;0dvmo ponfh w&m;a[m
q&mawmfBuD;rsm;rSm jrif;jcHBudKuf w&m;em,lvkdMuaom q&mawmfBuD;rsm;
jzpfyg\/ xkdpfu w&m;yGJrsm;ukd vlBuD;rsm;omru vli,fvl&G,frsm;u
vnf; w&m;r@yfBuD;xJwGif w&m;em,lwwfMuonf/ r@yfBuD;ESihftjynfh
pnfum;okdufNrdKufvGef;vSojzifh w&m;yGJrodrf;rcsif; NrdKUawmfodef;atmif?
a&Tref;obif?
rif;om;
OD;atmifarmif;BuD;\om;
atmifaevif;?
yefwsmMunfvif ponfh ZmwfyGJrsm;yif ZmwfxGufr&cJh[k qkdMuygonf/
uRefrwkdY pfYtkd;qkdifBuD;rSm tkd;wef;bufwGif zGifhvSpfxm;aomfvnf;
naeapmif;vQif
w&m;yGJESihf
rvSrf;rurf;ae&m
ajruGufvyfwGif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

467

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

0g;uyfMurf;rsm;cif; tkd;ykwf? csdK;kyfuav;rsm;rStp aomufa&tkd;?


[if;tkd;? pfYtkd;pfYcGufrsm;ukd wpfykdifwpfEkdifqkdovkd vmyHka&mif;Muonf/
onfvkd vmyHka&mif;wkdif; bBuD;oDESihf uRefrwkdY armifESrwpfawGu
qkdifcGJxGufMu&ygonf/ taru uav;i,fESihfrkdY yifrpfYtkd;qkdifBuD;rSmyJ
txkdifESihfa&mif;onf/ bBuD;oDu zsifykqkd;wkdwkdygatmif0wf zsifwbuf
acgif;aygif;BuD;ESihf ykdufqHta<uaphrsm; xnfhxm;onfh zsifvG,ftdwfuav;
wpfvHk; vnfyif;qGJum a&mif;&if;u ttrf;tawm vkyfyHkukdvnf;
uRefrrsufpdxJ tckxd jrifa,mifaerdygao;onf/
]]bBuD;oD iSufaysmyGJ tkef;yGJu b,favmufvJ}}
]]tBuD;u wpfusyf tao;u ig;rl; ... a&aEG;yGJeJY twlwlyJav ...
onfbufu csdK;kyfrnf;rnf;BuD;awGu wpfrwfaemf rxl; ... a[h
armifapmvif; tJonf pfYyef;pkduftkd;uav;awGu aps;csif;rwlbl;uG,fh
aemf ... aps;0,fvm&if bBuD;ukdjy tkyfMunfhNyD; a&mif;&rSm ... armif0if;Ekdif
rif;tJonfem; rxdkifeJY aps;0,f&yfo,hfae&m ab;em;qkwfxkdif at;at; ...}}
ajrBuD;ay:u uyfMurf;cif;aps;qkdifuav;qkdaomfvnf; tvGefa&mif;vkdY
aumif;cJhonf/ uRefru awmif;BuD;wpfvHk;xJ aumufkd;rQifrsm;ESihf
pkacGxnfhvmaom uav;upm;p&m tkd;ykwfcsdK;kyfuav;rsm;ukd cif;&
usif;& jyifqifay;&onf/ aq;a&mifpHkuav;rsm; jc,foxm;aom
EIwfcrf;wGefYajrtkd;uav;rsm;? a&aEG;u&m; a&aEG;yef;ueftpHk tpHkuav;
rsm;? iSufaysmoHk;zD; tkef;oD;wpfvHk; uefawmhyGJuav;rsm; pojzihf
uRefrtjrif uRefrpdwful;,fovkd wGJzufNyD; a&mifpHktkd;ykwfaps;onfuav;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

468

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

b0ukd MumeDuefq&mawmf\ w&m;aw;oHrsm;Mum;rSm uRefrjzwfoef;cJh&zl;


onfaum/
]]bBuD;oD&Sdvm; AsdK;bBuD;oD ... onfrSm {nhfonfawGvmo,f
ref;av;uwJh}}
jcHa&SUtaygufwnfhwnfhrSae &Gmom;wpfa,mufu vSrf;atmfay;
onf/ &Gmom;atmfoHyif rqHk;ao;yg/ jcH0&Sd EGm;tkyfBuD;xJrS bBuD;oD
wpfa,muf rwfwwfx&yfvkdufonfukd uRefr bGm;bGm;BuD;awGYvkduf&
ygonf/ zsifwbuf acgif;aygif;BuD;uawmh [kdwkef;uvdk aEGrkd;aqmif;
Owkra&G; xlxlxJxJaygif;xm;qJ/ zdeyfryg? ausmAvmjzifh csnfykqkd;Murf;ukd
wkdwkdygatmif0wfNyD; vufwpfbufuvnf; EGm;EkdYyHk;BuD;ukd qGJvsuf/
uRefrukd aMumiftrf;trf;BuD;ESihf awGMunhfaeonf/ uRefruvnf; bmrQ
rajymbJ onftwkdif;BuD; &yfae&if;u &,fcsifvmrd\/
]]rdef;uav;u b,folwHk;uGJY}}
]]uRefrukd rrSwfrdawmhbl;vm; bBuD;oD&JU}}
]]rrSwfrdaygifuG,f ajymrSodrSmaygh ... bBuD;u toufBuD;NyDurifhyJ
[m}}
]]toufBuD;awmhvnf; MumeDuefw&m;em&if; ao&rSmaygh bBuD;oD&JU
... uRefrwkdY 12 rkcf bk&m;yGJoGm;NyD; tkd;ykwfa&mif;Mu&atmifav}}
]]a[m Asm; ... rxl;BuD; ukdif;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

469

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

om;awG orD;awGukd olYvkdjzpfrSm pkd;&SmvGef;vkdY ... ukdboDES,f usKyfu


usKyfom;orD;awGukd acwfynmwwfBuD;awG jzpfapcsifvkdY NrdKUukd ajymif;om?
usKyfqif;&J&if wpfb0ayghAsm? usKyfom;orD;awGu ajcmufa,mufqkdawmh
ajcmufb0av? usKyfjzifh yef;o,fukd rxifrdbl;? olwdkYbGJY"mwfyHk usKyftdrf
csdwf&&ifukd usKyfaoaysmfNyDo,fhav ... tif; olYqE jynhfoGm;&SmNyDaygh ...
bBuD;ujzifh O',u rrdxkdufwkdYvmwkdif; nnf;wkdYwpfawGukd ar;&om
tarm}}
uRefrwkdY pum;aumif;aepfrSmyif uRefrwlr 0if;tdu xrif;pm;
vkdufac:onf/ bBuD;oDu npfvufp EGm;EkdYyHk;BuD;ukdcsum uRefrESihf
vkdufvm&if; tarhukd EIwfqufonf/ uRefru bBuD;oDESihfwuG
BuD;awmfrsm;ukdyg "mwfyHkkdufawmh olwkdYwpfawGu &SufaeMuao;\/
pum;pjrnfqkdwmuvnf; tpwpfpqGJxkwfvkdufvQifyif wpfoDwpfwef;BuD;
ygvmwwfonf rIwfvm;/ aeyif &ifhpjyKvmNyD/ uRefrwkdY a&ykvJ (&GmykvJ)
bufukd ul;&OD;rnfrkdY pum;pawGukd renf;jzwf&onf/
BuD;awmfwkdY tdrf0kdif;BuD;xJrSm wpfpkwpfa0; a&mufaeMuonfh
aqGrsdK;tkyfBuD;ukd EIwfquf&if; uRefrwkdY a&ykvJbufokdY vSnf;jzifh ul;zkdY
jyifMu&onf/ uRefrwkdYom;trdu xkdifuefawmhaomtcg tvmwkef;uvkd
yif &ifbwfpnfwD; ikdMujyefavonf/ BuD;awmfu uRefrtwGuf trSwfw&
rSeftdrfa[mif;uav;wpfvHk; vufaqmifay;onf/
]]ukdif; oGm;Muaya&mh ... ukd,fhnDrav; ukd,hfwlruav;&,fvkdY
MumMumrawGYvkduf&ygbl;[Jh ... wuwnf; wapx{nhfcHvkduf&o,hftwkdif;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

471

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

... tkd tazwkdY OD;av;uHwdkYa& ... usKyfwkdYvufxuf aqGrsdK;a0;Mu&ygNyD


awmhf}}
tarhrSm pdwfraumif;jcif;BuD;pGmjzifh rsuf&nfrsm; usae&Smonf/
uRefrwkdY vSnf;aemufu bBuD;oDtygt0if aqGOMo rsdK;OMoBuD;u
&GmtxGuftxd vkdufykdYygonf/ bBuD;oDu EkdY,kdawG wpfxkyfBuD;
ay;vkdufonf/ uRefruawmh BuD;awmfwkdYtdrfpnf;Mum;wGif csdwfxm;aom
*smreDEkdifiHvkyf Feuer Hand wHqdyf vomrSeftdrftpkwfuav;ukd
vufaqmif&cJhwmukdyJ 0rf;omaerdygonf/ vomrSeftdrfuav;onf 'kwd,
urmppfwkef;u ppfolemjyKq&mruav;rsm; ukdifaom rSeftdrfuav;rsm;ESihf
cyfqifqifwlygonf/ pnf;kd;wGif csdwfxm;aomfvnf; uRefrwkdY tjyef
vufaqmifay;onfhtcg BuD;awmfvS&ifu rSeftdrfuav;ukd zkefawG
okwfay;&if;jzihf vGrf;vGrf;aqG;aqG; qkdaeao;onf/
]]onfrSeftdrfuav;u iguav;wkef;uwnf;u rD;xGef;o,fh[mav;
a&eHqDaygo,fhacwfwkef;uayghat ... naewkdif&if ajymif;wkduf&omtarm
... rD;pmxkwf&omvnf; tarm ... rD;pmrsm;uRrf;oGm;&if taru vS&ifa&
ac:awmhomyJ ... tif; trSwf&p&muav;[Jh}}
acsmif;qif;&GmESihf &GmykvJ&Gm tul;vrf;wGif xef;yifawG pDwef;aygufae
Muonf/ xef;oD;xef;ckdifrsm; NrdKifvsuf? &if;axmif&if;qGJ jrLtkd;uav;awG
pD&&DcsdwfqGJvsuf tnmaus;vuf\ okyfazmfyef;csDum;wpfcsyfyif jzpfawmh
\/ vrf;wpfavQmufvHk;vnf; aemufxyfpkdufysdK;xm;aom orD;vSt&G,f
xef;yifaygufuav;rsm;ukd awGY&onf/ xef;yifukd cGxm;aom xef;ywfcG

jrefrmusL;ypfzkd&rf

472

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uav;rsm;rSm xef;&Gufuav;rsm;ukd vufjzifhyifhwifay;aeouJhokdY vnfyif;


tkd;uav;ESihf wlygonf/
]]tkd;bkdukef;u tdrfajcenf;oGm;o,fxifw,faemf oef;aX;}}
]][kwfo,f ... &ykvJajrmufykdif; ajymif;oGm;Muomav aomifBuD;
xGef;vmawmh jrpfeJYa0;oGm;omvnf; ygomaygh}}
tkd;bkdukef; (tkd;zkwfukef;) &Gmuav;rSm a&ykvJ&GmESihf acsmif;dk;uav;
omjcm;ygonf/
[kdwkef;u
onfae&mwGif
kd;&mtkd;vkyfief;ukd
wGifwGifus,fus,f vkyfcJhzl;onfqkd\/ uRefrwkdYvSnf;ukd tkd;bkdukef;&Gmxdyf
cP&yfvkdufygonf/ acsmif;kd;uav;\ wpfbufwGif ukef;abmifacwf\
rD;SL;wefaqmif ynm&SdokcrdefBuD; a,mrif;BuD;OD;bkd;vIdif\Zmwd a&ykvJ&Gm
(&GmykvJ&Gm) uav;ukd txif;om; vSrf;jrifvkduf&ygonf/ acsmif;pyf
urf;yg;xdyfwGif NydKysufusaeaom tkwfbk&m;uav;oHk;qlrSm a,mrif;BuD;
wnfoGm;cJhaom bk&m;oHk;ql[k a'ocHwkdYu qkdygonf/ jrpfvufwufcGJ
acsmif;wdrfwpfbufurf;okdY
vTJul;ay;aeaom
avSi,fuav;ay:okdY
uRefrwkdY wufvkdufMuygonf/ onfavSuav;\ ul;wkdYorm;rSm touf
ESpfq,fcefYrQom&Sdao;aom aumifav;wpfa,mufjzpf\/ avSukd acsmif;xJ
rSae vufjzifh qGJay;oGm;jcif;jzifh wpfbufurf;okdY uRefrwkdY a&mufoGm;Mu
ygonf/
a&ykvJonf a,mrif;BuD;\ Zmwd&GmrkdY a,mrif;BuD;\ twKywd
ausmufpmwkdifBuD;&Sdonf/ txufwef;ausmif;&Sdonf/ vufzuf&nfqkdif
uav;rsm;? pwkd;qkdifuav;rsm;&Sdonf/ vlaetdrfajcrsm;NyD; pnfum;aom
&GmBuD;wpf&GmyJjzpf\/ uRefrwkdYonf tazha':av;wpf0rf;uGJ tarBuD;opf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

473

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wkdYtdrfwGif em;vkdufMuygonf/ tarBuD;opfrSm toufukd;q,fqkdawmh


tdyf&mxJ wacGacGESihf ae&aomfjim; O',bufrS tvSLoH? bk&m;yGJausmif;yGJ
oHMum;vQif vkdufaeqJ oGm;vmaeqJ[k qkdygonf/ om;orD;rsm;u
tarBuD;opfukdayGYcsD jrpful;acsmif;jcm; vkdufykdYMu&onfqkdojzifh &Gmpdwf
&yfpdwf BuD;vGef;vSaom tazha':av;ukd uRefr wtHhwMo &Sd&ygonf/
]]b,folawGwHk;[Jh}}
uRefrwkdYtoHMum;ojzihf
ar;onf/

tdyf&may:wGif

acGae&mrS

xxkdif&if;

]]ukd&ifndKUtdrfol rjrwifwkdYav ... rxl;vnf; ygo,fawmhf}}


tarBuD;opf\ orD;tBuD;qHk; a'G;av;nDuajymawmh tarBuD;opfrSm
&ifbwfukdvufjzifhzdvsuf pum;rqkdEkdifao;bJ wkef&Daeavonf/
]]tr,fav; ... arQmfwkef;arQmfqJ armifzkef;a&mufvm qkdovkdyJ tckwif
tdyf&may:acG&if; armifndKwkdY r,fcifwdkYom;trdtaMumif; awG;aeom&,f
ath tif; tif; a&TusD;&,fom vmygawmh ukdndK ukdndK ... vmygawmh ukdndK
ukdndK ...}}
pum;ajymae&mrS tarBuD;opfu oDcsif;av;vkyfqkd&if; aw;nnf;
jyvkdufygao;onf/ uRefri,fpfuawmh tarBuD;opfwkdY O',&GmrSmyJ
&SdMuao;onf/ uRefr &Gmjyefwkdif; tarBuD;opf &ufuef;cwf&mokdY oGm;
ai;wwfygonf/ tarBuD;opf\ &ufuef;xnfrSm uRefrwkdYe,fwGif
emrnft&qHk;? taumif;qHk;[k qkdMuygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

474

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]a':av;opf &ufay;vkdufo,fh zsifxnfuav;rsm; 0wfvdkY


aumif;csufawmh aEG&,f rdk;&,f aqmif;&,f pf;pm;ae&omrIwfbl; ...
b,ftcsdef aumuf0wf0wf tqifukdajyvkdYAsm ... igjzifh acwfxnfawGeJY
awmif rvJEkdifaygif pkwfoGm;o,fhaemufawmif 0wfcsifaewkef;&,f}}
tazuawmh avSolBuD;oufwrf;wpfavQmufvHk; tarBuD;opf\
zsifxnfrsm;jzifh NyD;&oljzpfonf/ tarBuD;opfonf O',&GmolppfppfBuD;
jzpfovkd tarBuD;opf\tdrfom; bBuD;barmifrSmvnf; O',&Gmom;BuD;yJ
jzpf\/ a'G;av;nD? ba'G;aygESihf t&D;wkd;MunfwkdYonfvnf; O',arG;?
O',BuD;olawGcsnf;yif/ xl;qef;onfrSm om;orD; oHk;a,mufpvHk;
a&ykvJol? a&ykvJom;rsm;ESihf tdrfaxmifusMuonf/ bBuD;barmif
r&Sdonfhaemuf
tawmfMumMumtxd
tarBuD;opfu
&GmrSmyJ
ukwfukwfuwfuwf wpfa,mufwnf; aecJhygao;onf/ aemufawmhvnf;
orD;awGaemuf vkduf&awmhonf/
bBuD;barmifonf zsm; em aoqHk;&jcif;r[kwfbJ olYuH
olYtaMumif;w&m;ESihfol BudK;qGJcsaoqHk;oGm;jcif;jzpf\/ tarBuD;opfwkdY
tdrfaxmifh&Sd yJarSmfwkduf (yJarSmfwifonfhpif) uav;xJwGif xkwfwef;
BudK;wef;vef;jzifh aoqHk;oGm;cJhaom bBuD;barmifukd tarBuD;opfu
rauseyfcJhyg/ jcpfjcpfjcKwfjcKwfjzifh aqmufxm;cJh&aom yJarSmfwkduf
topfusyfcRwfBuD;ukdyg bBuD;barmif oN*K[fonfhaeYu NzdKzsufypfvkduf&
aomaMumifhyif/ 'gu &GmxHk;pHjzpfonf/ r*Fvmr&Sdonfh taqmuftOD;ukd
zsufqD;&onfcsnf;jzpf\/ rzsufvQif &Gmemonf[k ,HkMunfMuolawGjzpf\/
bBuD;barmiftwGuf &ufvnfqGrf;roGwfrD wpf&ufu tarBuD;opfukd
taumiftxnfrjrif&bJ vmajcmufonf[kqkd\/ tarBuD;opf &ufuef;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

475

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

cwfonfhae&m aemufausm&Sd xef;vufrsm;ukd NcdK;NcdK;cRwfcRwfESihf vIyfum


ajcmufonf/ e*kdu rauseyfonfhtcH&Sdaeaom tarBuD;opfu qwfqwf
ygatmifx&yfwJhNyD; cg;ESpfbufukdaxmuf xef;vufajcmufrsm;ukd vufndK;
aigufaiguf xkd; &efaxmifonf/
]]tvkdawmf ukdbarmif awmfhukdusKyf auseyfrSwfovm;[if ... qGJBudK;
csp&m ae&m&Sm;vkdYawmf usKyfyJarSmfwkdufay:rS ao&o,fvkdY omuav;
aqmuf&om b,favmufukefrSef; awmfod&ufom;eJY oufouf,kwfrmom
awmfh[mawmf awmxJawmifxJu opfyifBuD;awGay:u ckefcsyga&mvm;awmhf
oGm; oGm; usKyfqDrvmeJY awmfhukd usKyfpdwfqkd;o,f vGrf;zkdYrajymeJY
aoQmifawmif aqmifhqGJvkdufcsifao;o,f wuwnf;awmf awmfhES,f
jzpfrSjzpf&yavo,f}}
tarBuD;opfu awmufawmufcg;cg; &efaxmifvTwfvkdufNyD;onfh
aemufrSmawmh bBuD;barmifwapu pdwftemBuD;emoGm;yHk&um vHk;0
vmrajcmufawmh[k
qkdMuygonf/
wu,fhukd
a'gif;wdarmif;wd
EkdifvGef;vSaom tnmolrBuD;um; toufukd;q,ft&G,ftxd pdwfawG
xefqJ oefqJ jrefqJyJ jzpfonf/
]]rnD nnf;wkdY ESrf;ukdifaeomvm;}}
]][kwfo,f ESrf;jzLwpfuGufBuJvkdufom nnf;pm;csif&if ,loGm;awmf}}
tarESihf a'G;av;nDwkdYrSm wpf&Gmwnf;ol i,foli,fcsif;awGvnf;
jzpfonf/ taronf awmoljzpfonfhtavsmuf awmpmukd tvGefrufonf/
uRefrwkdYtdrfwGif yJiydjyKwfonfhtkd;BuD;&Sdonf/ &GmrS wpfESpfwpfcg vSrf;ykdY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

476

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wwfaom yJrsm;ukdjyKwf ukd,fwkdif yJiydvkyfonf/ ESrf;ukdvnf; a&pdrf


tcGHcRwfum avSmfxm;wwfonf/ ajryJawmifhawG? MuufoGefawG? yJawG
qkdwmrsm; tdwfawGawmif;awGESihftjynfh/ i,fpfuwnf;u tusifhvkd
jzpfaeojzifh uRefrwkdYwpfrdom;pkvHk;rSm yJrygvQif xrif;rpm;wwfovkd
jzpfaeMuNyD/ tnmoltnmom;rsm; yJtvGefpm;Muygonf/
]]tarBuD;opfukd uRefr aq;zkd;uefawmhygw,f}}
uRefrwkdYom;trd uefawmhaom ykdufqHrsm;ukd tarBuD;opfu ezl;wGif
uyfvkdufvSefvkdufjzifh ewfqufovkdvkyf&if; aysmfaeygonf/
]]ighajr;u uefawmho,fhykdufqHeJY armfvrif;oGif;vkduf&OD;r,f rao
ao;aygif rdopfwkdY raoao;aygif ukdbarmifa& awmfuawmh ao&Gmuae
rdopfukd tjrifuwfavmufa&mayghawmf}}
tarBuD;opfonf oli,fjyefaejcif;r[kwfyg/ wpfoufvHk; aysmfaysmfae
wwfcJholrkdY touf&Snfaeava&mhovm;rod/ ESJrIwf&GmbufokdY ul;&OD;rnfrkdY
uRefrwkdY &GmxJ&SdaqGrsdK;rsm;ukd uokwfu&ufyif ykqdefayguf vkdufEIwfquf
&ygonf/ ausmif;q&m OD;wif0if;? ukdBuD;atmifoef;? reDESihf q&mMunfwkdY
tdrfvnf; wpfatmifhwpfcP/ touf (100) ausmf bkd;ajym (OD;ajymrEkdif)
ESihf bkd;qkd (OD;qkdrEkdif) wkdYukdvnf; 0ifuefawmhMuygonf/ bkd;ajymESihf
bkd;qkdwkdY
rdom;pkrSm
w&m;bm0emrsm;
tm;xkwfMuvGef;ojzifh
pfYtkd;xJuqefrsm;yif tvkdvkd a0uszl;onf[k qkdygonf/ pYftkd;ay:
armufwufvmaom qefrsm;rSm ykd;wDaumifuav;rsm;vkdyif wzGm;zGm;
wufvmonf[k jrif&olwdkif;u ajymoHMum;zl;onf/ bkd;ajym? bkd;qkd?
a':BuD;cifar? a':BuD;at; wkdYrSm tarhbufu trsdK;rsm; jzpfMuygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

477

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&Gmtaemufzsm;&Sd a,mrif;BuD; wnfaqmufcJhonfqdkaom wpfykdif;wpfp


tkwfausmif;&mBuD;ukdvnf; wav;wpm; MunfndKpdwfjzifh uRefr oGm;Munhf
cJhygao;onf/ a&ykvJ&Gmu uRefrwkdY xGufvmMuawmh taemuf
rkd;aumif;uifwGif wdrfawGawmufvsuf&Sd\/ wpfaeYvHk; ylxm;aom
aomifukef;BuD;ukdjzwf
ESJrIwf&Gm
(vSnf;rSL;&Gm[kvnf;
qkdMu\)
ukda&mufawmh uRefrwkdY ajcawGvufawGyif ro,fcsifawmh/ uRefrwkdY
a&mufa&mufcsif;qkdovkdyif a':av;wifru pm;p&mawG auR;awmhonf/
]]aeYv,fBuD;uwnf;u arQmfaeom wuwnf; rkd;csKyfcsufawmhf}}
pm;&if;aomuf&if;jzifhyif uRefrwkdY uwkdufukduf pum;ajymMu&onf/
a':av;wifrrSm tarBuD;r,foefY\nDr tarESif;at;uarG;aom orD;
jzpfonf/ a':av;wifr\cifyGef; OD;MunfrSm ESJrIwf&Gmom;jzpf\/
onfvkdESihf uRefrwkdY aqGawGrsdK;awG &GmpftESHY jyefYBuJukefMujcif;
jzpfavonf/
]]BuD;wifra&
...
ukdav;b&ifwkdY
rraomif;wkdYukd
iwkdY
vmo,fomajymvkdufygawmhat ... rkd;csKyfrSmpkd;vkdY &GmxJrvnfawmhbl;at}}
]]vkyfNyD rrjrwifwkdY[mu ... onftwkdif;BuD; jyefoGm;vkdYuawmh cuf&
csnfh? wpfnwpfav tdyfOD;rSaygh ... reufus usKyf apmapmvkdufykdYyghr,f
awmf}}
]]rtdyfcsifvkdY r[kwfbl; a':av;wifra& ... awmfhtrsdK;awGu reufjzef
qif;*GwfoGm;&OD;rSm ... [kdu armifoef;pkd;trsdK;awGukd vSrf;rSmNyD;om;&,f}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

478

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rrxkdufu Mum;0ifajymaomtcg a':av;wifru EIwfcrf;pl


aeavonf/ tjyefwGif ESJrIwf&GmaomifpGef;a&mufawmh arSmif&DysdK;pjyKaeNyD/
jrpfurf;ajc oJpyfpyf a&pyfpyfukd jzwfeif;um uRefrwdkY &GmwnfhwnfhqDukd
avQmufvmcJhMuonf/
reufwkef;qDu
ukdBuD;wifa&TrSmvkdufaom
yJBuD;cif;xdyfu ul;wkdYqdyfukdvnf; uRefrwkdY r&SmEkdiftm;yg/ a&qdyfrSae
ta&SUbufurf;qDokdY vuf0g;ESpfbufukd yg;pyftkyf [Gef;vkyfum
ukef;usHK;atmf&avawmhonf/ Mum;aomf&Sd rMum;aomf&Sd toHukef[pf&jcif;
jzpf\/
]]ukdBuD;wifa&T ... AsdK; ukdBuD;wifa&T avSul;cJhOD;AsdKU}}
wpfatmifhavmufaeawmh uRefrwkdY&GmbufqDrS avSuav;wpfpif;
xGufvmwm jrif&NyD/ aumif;uifxufwGif vqef;q,fhoHk;&uf va&mif
uav;u tvif;awG jzmxGufaeonf/ {&m0wDjrpfBuD;xJrSmvnf;
vwpfpif;ygvm;/ va&mifatmufu {&m0wDjrpfjyifrSm avSuav; pD;&OD;
awmhrnf/ uRefr tazhukd zsyfceJ owd&vkdufrd\/ avSuav;ay:rSmawmh
tm;vHk; NidrfoufaeMu\/ vGrf;aeMuwmrsm;vm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

479

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(30)
uRefrwkdY tdyf&muEkd;awmh armifoef;pkd;u vSnf;jyifaeonf/ tnmaEG
ylylrSm qufwkduf c&D;awGqufae&ojzifh yifyef;EGrf;e,fvSygonf/ okdYaomf
vnf; &GmuaqGrsdK;rsm;ESihfawGY&wkef; armonfyef;onf oabmxm;vkdY
rjzpfao;/ aemufwpfacgufqkdwm raocsm/ a&mufwkef;aygufwkef;
EIwfqufprf;csifvdkY txkyfwpfbuf xrf;vmcJhMuolawGyJ r[kwfvm;/
tckvnf; uRefrwkdYoGm;zkdY armifoef;pkd;u EGm;vSnf;jyifNyD;NyDav/ &GmrSmawmh
EGm;vSnf;onf uRefrwkdYNrdKUu ZdrfcHum;rsm;xuf ta&;ygygonf/
uefoif;abmifrsm;ukd oG,fumajrmifum jzpfcsifovkd jzpfaeonfh
vSnf;vrf;ayguf&m ajrrmrm zkefxlxl csdKifhaygayg awmvrf;c&D;wGif
EGm;vSnf;onfom taumif;qHk;/ opfom;bD;ESpfbD;ay:u vSnf;uyfMurf;
ay:
tapGYom;xkdifNyD;
EGm;vSnf;c&D;ESif&mvkduf&if;
ywf0ef;usif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

480

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tnmaus;vuf Icif;rsm;ukd w0BuD;Munhf&onfh t&omrSm xl;uJvSygbd/


tnmreufcif;rSm jrLawG a0haeav\/
]]oef;pkd;a& odyfrkd;rcsKyfapeJYa[h ... aeeJYjyefcJh}}
BuD;awmfaiGMunfu aea&mifuav;&Sdwkef; jyefcJhMuzkdY vSrf;rSmvkduf
ao;onf/ vSnf;ay:wGif aomufa&tkd;wpfvHk;ESifh 0efpnfpv,f awmif;BuD;
wpfawmif;ygonf/ onfwpfcg uRefrwkdYtwGuf Tour guide u
rrxkduf r[kwfawmhyg/ uRefrwkdYoGm;Murnfh qif;*Gwf&GmrSm uRefr\
rwfawmfol armifoef;pkd;\ rdbrsm;&GmrkdY nDrjzpfol cifrmvGifwkdYrdom;pk
vkdufygvmcJhMuygonf/ uRefrwkdY&GmESifh qif;*Gwf&Gmonf ESpfwkdif (4)
rkdifausmfc&D; jzpfojzifh onfwpfcgawmh vSnf;w0BuD; pD;&ayawmhrnf/
uRefrwkdYonf uefawmf&GmukdjzwfNyD; ta&SUqDokdY axmifwufcJhMuygonf/
awmufyaom eHeufcif;aeESihf rsufESmcsif;qkdif/
em&D0ufomomavmuf vSnf;armif;vmvkdufawmh odrfwkdif&Gm&dyfukd
a&mufonf/ odrfwkdif&Gm&dyfwGif tvGefBuD;rm;aom opfyifBuD;rsm;u tnm
aEGukd tkdatppfuav;jzpfatmif zefwD;ay;xm;onf/ vufoD;qkyfavmuf
&Sdaom o&ufoD;pdrf;pdrf;BuD;awG wGJ&&GJikdufusaeaom o&ufyiftkyfBuD;
awGvnf; &Sdonf/ odrfwkdifacsmif;acsmufBuD;ukd wG,fukyf aygufaeMuaom
anmifyifBuD;rsm;? a&ozef;yifBuD;rsm;ESihf oajyyifBuD;rsm;uvnf; a0qm
tkyfqkdif;vsuf&Sdonf/ oajyyifBuD;wpfyifu acsmif;onfbufxdyfrS [kdbuf
xdyftxd wHk;vHk;BuD; vJus&Sifoefvsuf&Sdygonf/ onfopfyiftkyfBuD;
atmufwGif
bkd;BuD;eef;ESihf
wnf;ckdp&m
Z&yfwpfaqmifuvnf;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

481

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

oyfoyf&yf&yfESihf
em;ckdcsifp&maumif;vSonf/
t&yfckdif;NyD; "mwfyHkqif;kdufvkdufao;\/

uRefru

vSnf;ukd

vQdKBuD;a[mufyufay:u opfom;wHwm;uav;ukd jzwfarmif;aom


tcg uRefri,fpfu onfvQdKBuD;xJ vSnf;xkd;tqif;wGif vSnf;bD;wpfbD;
uRwfusNyD; vSnf;arSmufoGm;cJhzl;wmukd owd&vkdufrd ygonf/ [kdwkef;u
onfvQdKBuD;ukd jzwful;onfh tkwfwHwm;ysufBuD;ESifh qufET,faom
0wKwkduav;ukd uRefra&;cJh&m 0wKxJrS edrdwfyHkrsm;rSm onfae&muav;
yJjzpfonf/ 0wKwkduav;ukd ]tvGrf;wHwm;} [k uRefr trnfay;cJhygonf/
]]onfwHwm; jyifaqmufom MumNyDvm;[Jh}}
]]rMumao;aygif a':a':&,f ... usKyfwkdYjzifh vQdKBuD; ywfarmif;ae&
o,fh'kueJY eyrf;vHk;cJh&csufawmhf}}
odrfwkdif&GmrSxGufvQif vSnf;vrf;wpfavQmuf &Gmquf&,fvkdY r&Sdawmh
yg/ ywf0ef;usifwpfckvHk; tnmokyfukd azmfaqmifaeonfh jrifuGif;rsm;
csnf;jzpfonf/ &if;axmif? &if;qGJ? jrLtkd;wef;vef;ESihf xef;yifBuD;rsm;
uawmh Munfhav&mwkdif; &Sdaewwfonf/ yJcif;awGMum;xJwGif [kdwpfyif
onfwpfyif tkyftkyfqkdif;qkdif;ESifh toD;pdrf;awG ckdwGJaeaom o&ufyifBuD;
rsm;onfvnf; ae&mwum/ onfo&ufyiftkyfBuD;rsm;qDrS aus;iSuf
om&umwkdY
wGefusL;atmfjrnfoHuav;awGuvnf;
awmvrf;
wpfavQmufvHk; Mum;ae&ygonf/ OMo? a,mufzacG;ac:? quf&uf?
oydwfvG,f?
Muufwla&G;?
awmMuufuav;rsm;ukd
uRefrwkdY
vSrf;awGYae&onfaum/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

482

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]a[m[kd[m ra*gufpHo&ufyifBuD;rIwfvm;}}
cyfvSrf;vSrf;&Sd 0kdif;0kdif;jywfjywf pdrf;pdrf;arSmifaeonfh o&ufyifBuD;ukd
taruar;onf/ o&ufyifBuD;onf vSnf;vrf;ESihf cyfa0;a0; ukef;ajcmuf
BuD;ay:rSm&Sdonf/ teD;tem;wGif bmopfyifrSr&SdbJ txD;usefEdkifvGef;vS\/
onfo&ufyifBuD;ukd uRefrwkdYwpfe,fvHk;u ra*gufpHo&ufyif [kac:Mu
onf/ uRefrwkdYrarG;cifu ra*gufpHqkdaom trsdK;orD;wpfa,muf BudK;qGJcs
aooGm;cJhzl;aomaMumifh[kqdkygonf/
onfo&ufyifBuD;onf
uRefr
rSwfrdoavmuf b,faomtcgurS toD;roD;cJhaom o&ufkdif;yifBuD;yJ
jzpfonf/ okdYaomf NyD;cJhonfhwpfESpfavmufupNyD; o&ufyifBuD; toD;xoD;
ojzifh wtHhwMo jzpfMu&onf/ onftaMumif;ukd ra[oDr*Zif;wGif
]ra*gufpHo&uf} trnfjzifh 0wKwkdwpfyk'f uRefra&;cJhygonf/
c&D;ESpfrkdifavmufaygufvmawmh
ywf0ef;usif
Icif;rsm;onf
wr[kwfcsif; ajcmufaoGYajymif;vJoGm;ygonf/ zkefwvHk;vHk;xaeonfh
vSnf;vrf; wpfbufwpfcsufwGif &Sm;apmif;yif? wefaqmif;jymom'fyif?
ql;&pfyif? abmufyifrsm; ykdrkdxlxyfvmonf/ apmapmu pdrf;opfaom
ta&miftaoG;awGtpm; jzLazsmhazsmh? 0gajcmufajcmufta&mifawG vTrf;rkd;vm
\/
onfae&m
onfa'oonf
a&iefaomt&yfjzpfaomaMumifh
opfyifyef;yifrsm; rjzpfxGef;yg/ a&&Sm;? rkd;&Sm; ukef;acgifacgif tnm&Gm
uav;rsm;\ jrifuGif;uvnf; wpfrsdK;vSygonf/ onfbuf&Gmrsm;ukd
]Munf;awm} [kac: jrpfem;urf;em;&Sd uRefrwkdY&Gmrsm;ukd ]atmufawm} [k
ac:a0:oHk;pGJavh&SdMuonf/ bkd;oufrefusnf;yifyk[k trnfay;xm;onfh
refusnf;yifykuav;ukd
vGefvQif
ajrawGyufMum;tufvsuf&Sdaom
uGif;jyefYBuD;ukd uRefrwkdY jzwf&ygonf/ onfuGif;jyefYBuD;onf rkd;wGif;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

483

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

a&BuD;cgwGif
jrpfa&rkd;a&rsm;jzifh
azG;aewwfaomfvnf;
aEG&moDrSmawmh wu,fhukd tif;ajcmufBuD;yJjzpf\/

tckvkd

]][kd a&pnfvSnf;awGu b,f&GmawGuwHk;[Jh}}


tif;ajcmufuGif;jyefYBuD;xJwGif [kdwpfwGif; onfwpfwGif;wl;xm;aom
a&wGif;uav;awG&Sdonf/ a&cef;ajcmufcsdefwGif tawmif av;ig;q,fcefY
txd a&usoGm;wwfonf[k qkdonf/ &GmxufpmvQif a&0yfaomae&mrkdY
a&wGif;vmwl;um a&ukd vSnf;ESihf vmcyfMu&jcif;yif/
]]b,f&GmuvdrfhrwHk; ... usKyfwkdYodrfav;&GmuayghAsm;}}
armifoef;pkd;u wpfvrf;vHk; onfwpfcGef;yJ 0ifajymao;\/
odrfav;&GmqkdonfrSm usm;ukdif; (*s'kdif;)? [if;0wf (qif;*Gwf)? odrf&Gm?
rkd;ukef;
av;&Gmaygif;ukd
ac:jcif;jzpfonf/
usm;ukdif;tkyfpk[k
kH;trnfaygufaom xkdav;&GmxdyfwGif&Sdonfh ]odrfawmf&Sif} bk&m;\
wefcdk;awmfMumifh odrfav;&Gm[kom vlwkdYEIwfzsm; trnfwGifaeygonf/
tif;a[mufyufBuD;ukdvGefvQif twefi,f zkaomxpfaom ukef;rkdYrkdYuav;
ay: armhwuf&ygonf/ ukef;armhwuftNyD;rSmawmh acsmufxJ wpfzef
xkd;qif;&jyefonf/ onfacsmufvrf;u tauGYtaumufrsm;oavmuf
tvGefusf;ajrmif;aom vrf;uav;yJjzpf\/ vSnf;wpfpD;pmom&Sdaom
xkdvrf;uav;ukd
jzwfMu&onfhvSnf;wkdif;
rsufESmcsif;qkdifrdMuvQif
0efayghaomvSnf;u vSnf;cRwfum aemufjyefqkwfay;&onf/ vSnf;ESpfpD;
a&Smifomonfh ae&ma&mufonftxd qkwfum a&Smifay;&wwfygonf/
xkdYaMumifh vrf;wpfauGYa&mufwkdif; vloH? vSnf;oHay; w0l;0l;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

484

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

atmfMu&onf/ ]vSnf;vmo,fAsdK;} vkdY atmfolu atmfonf/ EGm;vnfyif;rS


jcLrsm;ukd qlatmif vIyfolu vIyfMu&onf/
]][Jh oef;pkd; [kdbufu 0l;xkd;aeo,f jyefatmfvkdufOD;av}}
uRefr\nDr cifrmvGifu olYa,mufsm; armifoef;pkd;xuf ESpfESpfcefY
BuD;ojzifh oef;pkd;[kyif EIwfusdK;ae[efwlygonf/ uRefr\rwf armifoef;pkd;
kd;vkduf SufwwfvkdufonfrSmvnf; uRefrwkdYa&SUrSm 0l;xkd;zkdYawmif tifrwef
0efav;aeyHk&\/ cifrmvGifu atmfvdkuf[pfvkdufawmhrS vSnf;OD;wGif
rwfwwf&yfum jyefatmfavonf/
]]onfvSnf;u vlckepfa,mufygo,f 0efrygbl;}}
]]wkdYvSnf;u 0efygo,f MuufoGeftdwfawGcsnf;yJ}}
[kdbufvSnf;u 0efygonfqkdawmh uRefrwkdYvSnf;u a&Smifay;&rnf/
onfvrf;usf;uav;\ vSnf;a&Smif"avhonfyif cspfp&maumif;aom
tnmpkduf jzpfayonf/ armifoef;pkd;u vSnf;ukd vSnf;OD;xdyfu
wGef;umwGef;um
aemufjyefqkwfonf/
csHKEG,fydwfaygif;rsm;&Sif;&m
ukef;ajyajyukd
armhwuf
vrf;z,fay;vkdufygonf/
onfawmhrS
wpfbufvSnf;u vrf;auGYuav;xJ armif;0ifvmonf/ vSnf;ay:wGif
MuufoGeftdwfawG wif;Murf;/ wpfOD;ukdwpfOD; nmwmMuwm jrefrmhpkduf
jzpfonf/ tcGifhta&;,lwmr&Sd/ Ekdifvkdrif;xufr&Sd/
]]{nfhonfawGrSwfo,f}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

485

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdYukd vSrf;MunfhNyD; wpfbufvSnf;orm;u vSrf;EIwfqufonf/


uRefru ][kwfuJh} [k ajzvkdufaomfvnf; armifoef;pkd;ujzifh wkwfwkwfrQ
rvIyfyg/ MuufoGefvSnf;ausmfoGm;NyD;aemuf olYvSnf;ukd acsmufvrf;xJ
jyefcsum armif;xGufoGm;awmh\/ q&m odyHarmif0\ vSnf;orm;ESihfum;
wpfjcm;pDxJuyifjzpfonf/ armifvlat;\ vSnf;q&m armifb omqkdvQif
onfvrf;onfc&D;ukd b,favmufrsm; pum;vuFmawG zGJYEGJYvkdufavrvJ[k
uRefr awG;aerdygonf/ vSnf;q&marmifb rygaomfvnf; uRefrrSm tnm
IarQmfcif;vuFmwpfyk'fukd t&om&Sd&Sdzwf&if; vkdufygvmcJh&ovkd cHpm;&
ygonf/ uRefr &Gmjyefwkdif; vSnf;pD;&onfhpnf;pdrfukd twyfrufqHk;yJ
jzpfonf/
acsmufvrf; usf;ajrmif;ajrmif;av;ukdvGefvQif ajronf ykd rmaMum
uspfcJvmawmhonf/ ausmufp&pfajrjzpfojzifh vSnf;bD;Budwfvdkufwkdif;
wuspfuspfjrnfoHaMumifh uRefrrSm oGm;rsm;yif usdef;vmrdawmh\/
zkefckd;zkefaiGY zkefteHYtoufawGuvnf; ykdvIdifvmygonf/ vSnf;ay:wGif
ygvmolwkdif; zkefa&mifaygufaeMuonf/ qHyifarT;? rsufcHk;arT;? rsufawmif
arT;awGay:rSmvnf;
zkefawGuyfaewm
&,fp&mawmhaumif;om;/
ausmufp&pfajrrmvrf;twkdif; rdepfESpfq,fcefY armif;rdaomtcg qif;*Gwf
&GmokdY uRefrwkdY a&mufvmcJhMuygonf/
]]{nfhonfawG vmukefMuNyD vmukefMuNyD}}
a':0D\ tdrf0if;xJokdY uRefrwkdYvSnf; auGY0ifvkdufvQifyif wvif;jyif
wGif upm;aeMuaom uav;awGu xatmfvkduf\/ &GmxJ usm;0ifvmvkdY
uif;oHacsmif;acgufvkdufovkd tvefYvefY tzsyfzsyf xatmfvkdufaom

jrefrmusL;ypfzkd&rf

486

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uav;awGukdMunfh&if; uRefrrSm &,fvkdufrdygonf/ aemufawmh [kdtdrf


onftdrfrS vlBuD;olrawG wtHkwcJBuD; xGufvmMuygonf/
]]tHr,fav; vmMu vmMu reufvif;ygNyDqkduwnf;u arQmfaeom
ygawmf}}
a':0Du
tajy;wpfykdif;yifxGufBudKonf/
onftdrf0if;BuD;rSm
armifoef;pkd;\tpfukd ukdoef;0if;\a,mur a':0DwkdYtdrf0if;BuD;jzpfonf/
uRef;yiftdrfESpfaqmifNydKifBuD;ESihf
tvGefBuD;rm;aom
tdrfBuD;yJjzpf\/
uRefrwkdY qif;*Gwf&Gmvmwkdif; pwnf;cs&mae&mvnf;jzpfygonf/ a':0D\
orD; raX;0if; (ukdoef;0if;\ZeD;) onf oGufvufcsufcsmoavmuf
{nfhcHuvnf; aumif;onf/ uRefrwkdYukd armifoef;pkd;ESihfEG,faom
aqGrsdK;rsm;[k oabmxm;um cifvkdufrifvkdufonfrSmvnf; tm;yifem,l&
onf/
]]&Sif*spfum;u vqef;q,fhav;&ufaeY q&mrwkdYom;trd vmMuvdrfh
r,fqkdvkdY raeYuwnf;u [if;rSmNyD; csufjyKwfxm;Muom&,f? cPem;vkduf
MuOD; a&av;rkd;av; csdK;csifvnf;&o,f? a&wkdif&Sdo,f xrif;pm;aomuf
NyD;rS bk&m;oGm;Muomaygh}}
&Sif*spfum;qkdonfrSm armifoef;pkd;\tar a':apmGefYukd trnfay;
uifyGef;wyfxm;Mujcif;jzpfonf/
nDtpfrwpfawGxJwGif
tjrefqHk;?
tzswfvwfqHk;? ae&mwum a&SUta&mufqHk;olrkdY aqGaqGrsdK;rsdK;awGu
]rapmGefYujzifh wuwnf; *spfum;ygyJawmf} [k qkd&mu a':*spfum;[k
trnfwGifoGm;&jcif;yif/ trnfay;aumif;MuolawG r[kwfvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

487

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

Munf;awm&Gmuav;rsm;rSm ajcmufajcmufaoGYaoGYESihf tnmykdqefaom


&Gmuav;rsm;jzpfonf/ a&0ift&yfr[kwfaomaMumifh ajrpkdufwpfbuf&yf
tdrfuav;rsm;? oufu,fwJuav;rsm;jzifh tjrifwpfrsdK; qef;opfaeonf/
yljyif;ajcmufaoGYaom
t&yfa'orkdY
zkefrkd;awG
ykdapGonfvm;rod/
tdrfacgifrkd;? 0if;x&H? ckwif? uGyfyspf? uEm&yiftm;vHk;vkdvkd zkefaiGYawG,Suf
wufcsifwkdif; wufaeMuavonf/ uRefrwkdY atmufawm&Gmrsm;rSmawmh
jrpf\ a&oif;eHY? opfBuD;0g;BuD;eHY? yJcif;ukdif;cif;eHYrsm;jzihf tpkd"mwfoabm
aqmifygonf/ Munf;awm&Gmuav;rsm;rSmawmh a&iefeHY? &Sm;apmif;jymom'f
rkd;yGifh&eHY? zkefckd;zkefaiGY jrLa0ha0hjzifh ,frkdif; tifwkdif;&,fwJh cyfqefqef
&GufMurf;a&usdKtvS ay:vGifonf/ ajcmufaoGYonfqkdaomfjim; aus;vuf
tvS aus;vufyom'rsm;jzifh jynfhpHkaewwfygonf/ uRefr &Gmjyefwkdif;
onfMunf;awm&Gmuav;awGqD ta&mufoGm;csifaerdonfrSmvnf; onf
tvSw&m;rsm;\ qGJaqmifrIawGaMumifhyJ jzpfrnfxifyg\/
]]cifrmvGif ighukd a&wpfcGufay;prf;at}}
taruqkdawmh cifrmvGifu vSnf;ay:wGif wif,lvmcJhaom
a&tkd;qD oGm;zkdYjyifvkdufonf/ vSnf;ay:wGif a&tkd;wif ,lvmcJh&jcif;rSm
Munf;awm&Gmrsm;rS a&iefaomaMumifh uRefrwkdY&Gmu jrpfa&wpftkd;
xnfh,lvmcJh&jcif; jzpfonf/
]]tHr,fav; ... nnf;wkdYa& tomaeprf;ygat ... &Sifr,f0Da&tkd;xJu
rkd;a& csdKvGefvGef;vkdYrS xa&csdKuawmif tIH;ay;&o,f ... aeae ...
tarBuD;ukd igcyfay;prf;r,f}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

488

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

a':*spfum;u xkdifae&mrS 0kef;ceJxum a&wpfcGufcyf,lvmonf/


tarykdaoma&ukd uRefraomufMunfhvkdufawmh wu,fyJ csdKvSonf/
]]rkd;&Gmwkef;a&cH qkdorIwfvm; q&mr&JU ... usKyfwkdYtdrfu oGyfrkd;tdrf
qdkawmh ajzmif;ajzmif;ajzmif;ajzmif;eJY rkd;awGrsm; &Gmcsvkduf&if &GmxJu
a&yHk;awG tkd;awGeJY ajy;vmNyD; a&vmcHMuawmhomyJ wHpufNrdwfatmufukd
pDvkdYwef;vkdY tdrfa&SUu pfY0iftkd;BuD;awG awGYorIwfvm; ... tJonf
pfY0iftkd;BuD;ig;vHk;eJY tjynfhcHxm;vkdufom ESpfaygufpm aomufa&wGuf
ryl&aygifawmf}}
odrfav;&GmtwGuf aomufoHk;a&uefBuD;wpfuef bk&m;0if;teD;
&Sdygonf/ onfa&uefBuD;rSm rkd;&GmvQif a&awGjynfhvmwwfNyD; rkd;a0;
oGm;csdef aEG&moDqkdvQif uefxJwGif oHyHk;apmif;ESpf cyf&onftxd
a&cef;oGm;wwfonf/ rkd;enf;a&&Sm;a'o jzpf&onfhtxJ t0Dpda&pkyf
bHkbkdifuav;rsm; wl;azmfEkdifonfhwkdif a&awGu iefjyjyjzpfaewwfonf/
qif;*Gwf&GmxdyfwGif ukvor* tpDtpfjzihf wl;azmfay;xm;aom
oHrPda&pifBuD;&Sdaomfvnf; bmaMumifh&,frod a&rvmwmMumNyDqkd\/
a&ykdufrsm;yif oHacs;pm;aeavNyD/ rkd;&Gmwkef;a&cHxm;ygrS aomufa&uav;
csdKcsdK aomuf&aom onfa'ouav;twGuf a&Munfa&oefYonfvnf;
&Sm;yg;&if;jrpfjzpfae&wkef;/ uefawmfa&csdKcsdK aomufoHk;EkdifMuygap/
]]a':av;0DwkdY onfESpf bmawGpkdufMuwHk;}}
]]tpHkygyJq&mr&,f ... MuufoGefuawmh t"duaygh ... *vyJ
(ukvm;yJ) jzLvHk;BuD;awGpkdufo,f ... yJpif;iHkvnf;pdkufo,f yJpif;iHkuae
NyD;awmh ajymif; ... ajymif;uaeNyD;awmh 0g ... 0guaeNyD;awmhrS onfESpf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

489

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

*sHKawGawmif a&oGif;pkdufMuao;oawmf ... usKyfwkdY&Gm cgwkdif;vkd


rIwfawmhbl; q&mr&JU tGefwma&pkyfpufawG axmifxm;Muom tykdifr&Sdo,fh
olu wpfem&D b,favmufqkdNyD; olYaMu;eJYol a&wifMuo,f ...
[kdwkef;uawmh a&wpfyHk;csif;iifNyD; a&wHavsmufeJY a&oGif;&omukd; ...
tckawmh tGefwmawG aus;Zl;aMumifh tqif;&JawG vGwfukefMuygNyDawmf ...}}
a':av;0D pum;awGxJrSm &Gmuav;\ edrdwfyHkawGukd uRefr
awGYvkdufjrifvkduf&ygonf/ olwkdYwpfawG pkdufEkdifysdK;EkdifvmMuwm? tqif;&J
vGwfvmMuwm Honda a&pkyfpufawG aus;Zl;aMumifhqkdyJ/ aemuf
a':av;0Dpum;xJrS ]aeNyD;awmh} qkdonfh pum;qufonf wpfrsdK;NyD;rSwpfrsdK;
pkdufwmvkdYqkdvkdNcif; r[kwfyg/ MuufoGefeD? yJ? ajymif;? 0g pojzihf trsdK;rsdK;
pkdufMuaMumif;ukd qkdvkd&if;jzpfonf/ wpfrsdK;ESifh wpfrsdK;Mum; ]aeNyD;awmh} [k
t&Sdef,ljcif;om jzpfonf/ uRefr oabmusaerdyg\/ pum;ajym&if;
pm;jcif;aomufjcif;trI NyD;aomtcg uRefrwkdYtm;vHk; ]odrfawmf&Sif}
bk&m;bufokdY xGufcJhMuygonf/ av;&Gmaygif; tdrfajcwpfaxmifcefY&Sdaom
&Gmbk&m;jzpfonfu wpfaMumif;? a0;eD;tESHY wefckd;BuD;bk&m; jzpfonfu
wpfaMumif;rkdY odrfawmf&Sifbk&m;onf tvGefw&m pnfum;cHhnm;vSygonf/
odrfawmf&Sifbk&m;onf rkom0g' pum;qkdjcif;ukd txl;wm;jrpfawmf
rlonf[k onfe,fwpfe,fvHk;u ,HkMunfMuonf/ rrSefwm rw&m;wm
vkyfNyD; bk&m;ukd wkdifwnfopmqkdvQif bk&m;pl;wwfonf[k qkdygonf/
uRefri,fpfuwnf;uyif uRefrwkdY&GmwGif usdefwG,fpum;ajymMuvQif
]nnf; 'gqkd odrfawmf&if pl;&aph usdefprf;} [k usdefwG,fckdif;oHukd rMumcP
Mum;cJhzl;ygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

490

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]ukdif; armif&ifwkdYeJY vlcsif;pum;ajymaevkdYuawmh &Sif;rSmr[kwfbl; ...


armif&ifwkdY bk&m;a&SUawmfarSmuf opmrsm;jyKMu&atmif vm odrfawmf&if
0ifMupkdY}}
onfvkdajymvkdufvQif rrSefruefvkyfxm;olwkdYu aemufqkwfoGm;wwf
Muonf[k t,l&SdMuonf/ uRefri,fi,fuwnf;uyif Mum;zl;em;0
&SdcJhaomZmwfvrf;rsm;rSmvnf; renf;vSyg/
]][kd&Gmu rdef;rwpfa,muf a':t0Smh ypnf;ckd;NyD; r,lbl; ZGwfjiif;vkdY
odrfawmf&if 0ifMuomaumath? bk&m;anmifa&tkd;rSm oajycufawGxkd;NyD;
0ifomav bk&m;0if;xJ ajccsum&Sdao;o,f? tJonfrdef;r&JY oajyawGu
ndK;usoGm;omygaumvm;? bk&m;vlBuD;u rdef;cav; qufr0ifeJYawmh
0if&if 'kuawGYvdrfhr,fqkdo[mukd ZGwfwkd;0ifao;om tm*rSwfaeovm;?
tJom bk&m;a&SUvnf; a&mufua&m wHk;ceJ vJawmhomyJ toufawmif
renf;ukyfxm;&owJh}}
]]nnf;uvnf; awmif&Gmu tvSLU'um 'umr tjzpfuawmhaum ...
bmxl;vkdYwkH; ... tvSLrwkdifcif odrfawmf&if bk&m;oGm;zl;Muomav ...
onftvSLBuD; a&pufcsNyD;&if t&ufaopm raomufawmhygbl;vkdY
a,mufsm;vkyfolu opmqkdcJhomo,fhath ... 'gayod tvSLyGJaeYa&mufawmh
taygif;awG tazmfawGu wkdufvkdYqkdNyD; tvSLU'umu aomufrdowJh?
tJo[m tvSLNyD;vkdY ajAmvnf;odrf;a&m om;uav; ukd&if0wfawmif
tm;&atmif
rMunfhvkduf&bl;o,fhawmf
aoG;awG
yGufyGuftefNyD;
qHk;oGm;&Smomath}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

491

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

onfokdYonfES,f Zmwfvrf;awGuawmh uRefrwkdYe,frSm trsm;BuD;


&Sdaewwfonf/ wpf&GmwpfrsdK; rkd;Ekdifaom Zmwfvrf;rsm;aMumifhvnf;
wpfe,fvHk;&Sd
uav;vlBuD;
Oao;OrTm;rusef
odrfawmf&Sif0if&rSm
aMumufMuonf/ bk&m;a&SUawmfarSmuf 0ifzkdYrajymeJY wpfa,mufukd
wpfa,muf ,HkMunfMuapjcif;iSm usdefwG,fMuvQifyif rkd;BudK;ypf&ygaph?
a>rayG;ukduf&ygaphqkdjcif;xuf odrfawmf&ifpl;&ygaph[k usdefwG,fjyrSom
t<uif;rJh ,HkMunfvufcHwwfMuonf/ uRefrwkdY armifESrwpfawGukd tbu
qHk;rwkdif; r[kwfrrSefwmrvkyfzkdY rajymzkdY oifovkd ajymrdvkyfrdonfhwkdif
odrfawmf&Sif
bGJYawmfwyfNyD;
rusdefrdapeJY[k
twif;tMuyf
wm;jrpfqHk;rxm;cJhzl;ygonf/
bk&m;0if;xJwGif tkwfawG tjynfhcif;xm;NyD; rkcfOD;taqmifrsm;uvnf;
ykdrsm;jym;vmygonf/ uRefrwkdYuav;wkef;uawmh bk&m;apwDESihf bkef;BuD;
ausmif;wpfausmif;yJ&Sdonf/ onfae&mawGtm;vHk; ajrom;rsm;csnf;jzpfNyD;
jrufyifuav;rsm; aygufaewwfwmukd trSwf&rd\/ bk&m;a*gyutzGJYrS
xkwfa0jzefYcsdaom uvsmPDodrfawmf&SifjrwfpGmbk&m;ESifh apwDawmfukd
wnfxm;
ukd;uG,fawmfrlcJhaom
aygifavmif&Sifuyrax&fjrwf\
twKywd tusf;csKyforkdif;ukd uRefra&;jyvkdaomfvnf; pm&Snfrnf
pkd;aomaMumifh csefcJh&ygonf/
bk&m;zl;NyD;aomf qif;*Gwf&Gmuav;xJ uRefrwkdY avQmufywfMunfhMu
onf/ av;&GmoHk; rkd;a&uefBuD;rSm a&enf;oGm;ojzifh uefapmif;rsm;?
tkwfavSum;xpfrsm; txif;om;ay:aeonf/ trkd;tumr&Sdaomfvnf;
uefywfvnfwGif
0kdif;ywfum
aygufaeaom
ukudKyifBuD;awGu
aeajymufrxdk; tkyfrkd;xm;ygonf/ bkef;BuD;ausmif;0if;BuD;awGuawmh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

492

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&GmxJxufpmvQif pkdpkdjynfjynf &Sdygonf/ uRefru &GmxJwGif opfyif


pkdufMuzkdY wkdufwGef;aomtcg a':*spfum;u ZwfceJ 0ifajym\/
]][kd;t&if usKyfwkdYtazrsm; tarrsm;vufxufuwnf;u tkef;yifawG
o&ufyifawG pkdufMuomyJawmhf ... 'gayod rjzpfbl;&,f ... ajrBuD;
aMumifhvm; a&iefvkdYvm; usKyfwkdYawmh rodaygifawmf bmodbmom
aevkdufomygyJ}}
]]bkef;BuD;ausmif;us bmvkdYjzpfwmvJ a':BuD;apm&JU}}
]]aMomf ... omuawmh bkef;BuD;ausmif;ukd;q&mr&JU ... olYrSrjzpf
b,folYjzpfvdrfhrwHk; ... &GmxJusawmh wvif;csef& aemufacs;yHk&ukd;awmhf}}
a':*spfum;\tajzukd uRefr oabmuspGm &,fvkdufrdygonf/ &GmwGif;
vrf;ab;wpfavQmuf uEm&ql;yifrsm;uawmh awmxvkdYaeonfaum/
onf&GmrS r[kwfyg/ onfbufwpfaMum&Sd &Gm&Snf? awmyk (awmvS[k
trnfajymif;xm;ygonf)? wvkyfNrdKU? &Jwkdif&Gm? tkdif;r&Gm? wl&Gif;bkdY?
xkdrSquf jrif;jcHNrdKUtxd &Gmpf&Gmqufuav;rsm;wGif wu,fhtnmhedrdwfyHk
ql;yifcsHKEG,frsm;jzifh
a&m>yrf;vsuf&Sdonf/
wrmyif?
xaemif;yif?
apmifcsrf;yif ponfh rkd;enf;&yf0ef;a'o obm0aygufyifrsm;jzifh vSyaom
tnmIcif;rsm;ukd wpfoDwpfwef;BuD; awGY&wwfygonf/
]]uJ aejrifwkef; jyefMu&atmifa[h &opf (&Gmopf) vnf; 0if&OD;rSm}}
uRefrwkdYwpfawG jyefzkdYjyifawmh a':*spfum;u ajrqDtdwfcGHBuD;
ESpfvHk;ukd qGJxkwfvmNyD; MuufoGefeDawG avmif;xnfhygavawmhonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

493

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

armifoef;pkd;\ aqGrsdK;wpfokdufu wpfOD;vQif wpfjynfp ESpfjynfp


vma&mufjznfhwif;vkdufojzifh tdwfBuD;ESpfvHk;tjynfh MuufoGefeDxdyfpawG
renf;pkxHk;,l&ygonf/ onfacwf MuufoGefaps;ESifhwGufvQif wefzkd;renf;
vSay/
]]a&mh a[momu usKyfu vufaqmifwufom *vyJjzLvHk;BuD;awG
a&uav; wpfnpdrfNyD; tanmufazmufxm;vkduf rD;aumif;aumif;eJY
jyKwfo,fhNyD; qDarT;owfvkdufprf;ygawmf csdKvGef; qdrfhvGef;vkdufomrS
vGefua&myJ}}
a':*spfum;u uRwfuRwftdwfBuD;ESihfwpfvHk; ukvm;yJjzLvHk;BuD;awG
ay;ovkd a':0Duvnf; tm;usrcH MuufoGefjzLyifrsm; pkxHk;um
wpfpnf;BuD; ay;vkdufygonf/ uRefru vufaqmifay;aom txnfp
wefzkd;xuf rsm;vGef;aeojzifh uRefrrSm rsufESmawGawmif ylaerdygonf/
armifoef;pkd;uawmh wNyHK;NyHK;ESihf/ bmukdNyHK;wmvJawmhrod/
qif;*Gwf&Gmu uRefrwkdYvSnf; xGufvmawmh aevHk;BuD;onf
a&mif&Sdefa&mif0gawG jyif;tm; pl;tm;aumif;wkef;/ tjyefrSmvnf; aeESihf
rsufESmcsif;qkdif/ tawmfuav; vSnf;armif;rdawmh oJAGufacsmif;BuD;xJwGif
vSnf;bD;epf&m EGm;awG b,fvkdrSrkef;Ekdif/ armifoef;pkd;ESihf uav;
oHk;a,mufukd MuufoGeftdwfBuD;rsm;jzifh vSnf;ay:xm;&pfcJhum uRefrwkdY
oHk;a,mufom; vrf;avQmufvmcJhMuygonf/ cifrmvGifu olYEGm;BuD;awGukd
pkyfwowfowf acsmhaeonf/ awmolawmifom;rsm;onf &Jabmf&Jbuf
jzpfaom EGm;rsm;ukd olwkdY&ifaoG;ESihfrjcm; oabmxm;wwfMuonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

494

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

yifyef;qif;&JMurSmpkd;Muonf/ *Grf;aygufESihf wkdYxm;rwwf jrwfEkd;Muav


onf/
&Gmopf&Gmt0if anmifyifBuD;onf rkd;okdY wac:ac:arQmfvsuf
tukdif;tcufawG tNydKif;NydKif;xvsuf vSvGef;ojzifh uRefr "mwfyHkkdufzkdY
jyifvkdufonf/
]]a[h uav;r ... a[h uav;r aeOD;}}
anmifyifatmuf&Sd uGyfyspf0kdif;uav;ay:wGif xkdif ESD;jzmaeaom
acgif;aygif;BuD;ESihf tbu xajy;avawmhonf/ uRefru tbukdyg
"mwfyHkkdufcsifaomfvnf; tbuawmh cyfvSrf;vSrf;txd qkwfcGm
oGm;av\/
aMomf
"mwfyHkkdufcH&rSmukd
taotvJ&SufMuolawG/
&Gmopf&Gmv,f&Sd armiftkef; (tarhwl) wkdYtdrfa&mufawmh aea&mift&ifh
avsmhcJhNyD/
]]rrxl;wkdY rkd;csKyfvkdufwmAsm ... apmapmrsm;jyefcJhyga&mh}}
]]apmapm&,fvkdYawmh jyefvmwmyJ armiftkef;&JU vrf;rSmMumoGm;wm}}
uRefrarmif armiftkef;onf aqGrsdK;tvGefrifoljzpf\/ tdrfwGif
wpfem&Davmuf xkdifpum;ajymcJhonfhaemufawmif uRefrwkdYjyefvmaomtcg
vSnf;aemufrSae pufbD;jzifh vkdufykdYao;onf/ &Gmopf&GmrSm uRefrwkdY
toGm;wkef;u jzwfarmif;oGm;aom odrfwkdif&Gm\awmifbuf &Gmcsif;quf&Gm
jzpfonf/ onfe,fwpf0kdufuawmh ]odrfwkdif&opf} [k ESpf&Gmaygif;um

jrefrmusL;ypfzkd&rf

495

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ac:wwfMuygonf/ odrfwkdif&Gmu trsdK;awGqD 0ifEIwfqufzkdY tcsdefr&awmh


ojzifh onftwkdif;om &Gmajcu uyfNyD; ausmfjzwfcJh&ygonf/
&Gmajcvrf;u vSnf;jzwfarmif;ojzihf wpfvrf;vHk; o&ufukdif;rsm;?
o&ufoD;rsm;ukd iHkYa&Smifae&onf/ ikHYa&SmifonfhMum;u o&ufoD;vHk;awGu
acgif;ukd vmwkdufao;\/ uRefrwkdY&GmawGbufuawmh o&ufoD;awG
rvkdcsifatmif aygvSonf/
uefawmf&Gma&mufaomtcg bBuD;xl;wkdYtdrfukd cP0if&ao;onf/
uRefrwkdYu
toGm;uwnf;u
EIwfqufoGm;aomaMumifh
naepm
xrif;auR;zkdY csufxm;Muonf/ onfawmhvnf; uRefrwkdYom;trd xrif;pm;
Mu&jyefygonf/
tnmoltnmom;rsm;
{nfh0wfausvGef;vSonf/
{nfhtaygif;wkdYMum;wGif aqG{nfhrsdK;{nfhuawmh xm0& a&T{nfhjzpfavonf/
bBuD;xl;\ZeD;rSm tvGefkd; tvGefat;aom tnmolBuD;yDyD uRefrwkdYukd
pum;wpfcGef;rS 0ifrajymbJ ajymif;zl;zufvdyfBuD;ukd axmif;axmif;x
zGmvsuf ikwfwkwfBuD;xkdifvsuf {nfhcHonf/
]]BuD;awmf rEav; tvnfvmcJhygOD;&Sifh}}
]]awmf}}
]]rEav; tvnfvmcJhOD;o,fh ... rEav;a&mufzl;ovm;o,fh}}
uRefrar;aom ar;cGef;ukd bBuD;xl;u xyfqifhar;ay;&onf/
bBuD;xl;ukd jyL;jyL;BuD;MunfhNyD;rS uRefrukd ajzonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

496

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]rEav;ukd rdef;uav;b0wkef;uawmh a&mufzl;yg&JU ... tckrsm;awmh


ajcwkdvSaygh usKyfwlr&,f ... ra&mufvScsnfao;bl;}}
rdef;uav;b0qkdonfrSm i,f&G,fpf tysdKb0ukd qkdvkdjcif;jzpfygonf/
uRefrwkdYjyefawmh bBuD;xl;u ajryJqDawG vufaqmifay;vkdufonf/
]]o[mu pufqDr[kwfbl; qHkqDuav; tdrfwifyGwfom&,f}}
tdrfwGif EGm;jzifhvSnfhum qDqHkESihfBudwfaom ajryJqDppfuav;yJjzpf\/
uRefrwkdY&Gmukd0ifawmh tawmfhukd arSmifaeygNyD/ okdYaomf waygif;vjynfh
tBudKnrkdY zkefvrf;uav;ay:rSm va&mifvif;csif;aeNyD/
]]nnf;wkdYom;trdvnf;
oGm;vkdufMu
vmvkdufMuprf;qkdomrsm;
wpfcsufuav; rem;bl;? ighrSm &Gmu a&aEG;aomufvmac:MuomawG
vSefvSefvTwf&om b,fESOD;&SdrSef;rodbl;? reufjzefawmh em;MuOD;?
ukd,fh&GmxJ ra&mufao;o,hftdrfawG vSnfhOD;[Jh}}
BuD;awmfaiGMunfu uRefrwkdYukd qD;qlygonf/ BuD;awmfajymvnf;
ajymp&m/ vSnf;ay:uqif;awmh uRefrajcaxmufawG a&mif&rf;aeNyD/
ukd,fawG vufawGvnf; emvkdYusifvkdY/ taruawmh bmrSjzpfykHr&/
olYi,f&dyfi,fb0awG jyefawGYjyefcHpm;&vkdY aysmfaeyHkyifay:\/ uRefruawmh
uGyfyspfay:a&mufonfESihf &Gm\ va&mifnukdyif rcHpm;EkdifawmhbJ arhceJ
tdyfaysmfoGm;awmhonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

497

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(31)
reufvif;tm;BuD; av;em&D wHk;acgufNyD;NyD;csif; bkef;BuD;ausmif;
toHcsJUpufrS a&uif;zGifhoH Mum;vkduf&ygonf/ onfuaeY waygif;
vjynfhaeY (OykofaeY) jzpfojzihf 0gwGif;0gy OykofoDwif; apmifhavh&SdMuol
rsm;twGuf
EId;aqmfvkdufjcif;yJjzpfonf/
a&uif;oHukd
tdyf&mxJrS
em;axmif&if; uRefrwkdYi,fi,fu &Gmrsm;wGif acwfpm;cJhaom rif;om;BuD;
a&TusD;ndKESifh yJcl;jrwkdY\ r[my'kraygifwkdZmwfxkyf? kyfao;rif;om;BuD;
a&Tbkdwifarmif\ q'efqifrif;Zmwfxkyf? pdefatmifrif;\ &m[kvm
tarGawmif;cef;? yefwsmMunfvif\ jrpdrf;okduforkdif;Zmwfxkyfrsm;ukd
vGrf;vkdufrdygonf/ ZmwfxkyfZmwfvrf;rsm;zGifhonfh"avhrSm ,aeYtcsdeftxd
aus;&GmawGrS
rwdrfaum
raysmufuG,fao;onfh
"avhjzpfonf/
rufa&pufa&&SdMuaom aus;vufvlxk cHpm;rIjzpfonf/ uRefri,fi,fu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

498

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tdrfhajrmufbuf ykP&dwfyifwef;ab;wGif wkwfacsmif; ZmwfcHkuav;aqmuf?


tkyfuav;rsm;ukd rif;om;rif;orD;vkyfNyD; tqkdtikdrsm;jzifh upm;cJhzl;
ygonf/ ZmwfcHkuav;wGif ykqkd;pkwfum;vdyfrsm; y'kdif;yGifhatmfvefrsm;?
THYkyfqkdif;0kdif;rsm; ponfhtqifwefqmrsm;jzifh a0a0qmvsuf&Sd\/ onfvkd
tkyfZmwfuwkdif; uRefrcif;avh&Sdonfh Zmwfxkyfrsm;rSm toHcsJUpuf
"mwfjym;awGu Mum;&wwfaom aemufykdif;Zmwfxkyfrsm;om jzpfavonf/
]]vif,l&mrSmav t&ifvl[m t&SufcGJwmrkdY csufxJolvm[efeJY
mPfrsufESmxm; tm;[m; a[m'D okreausmrSm 'Pf&mawGeJY tJh[,f}}
a&TusD;ndK\ ]r,fokre} ZmwfxkyfxJu yJcl;jr\ ikdcsif;jzpfygonf/
r,fokrerSm vSLvGef; wef;vGef;ojzifh a,murjzpfolu tpfukdaomeukd
ukeful;ckdif;vkdufNyD; nDaomeukd vifta,mifaqmifap tdrfrSESifcs
vkdufonf/ tpfukdaomejyefvmaomtcg tusdK;taMumif;odNyD; r,fokrexH
vkduftvmwGif yJcl;jru &efaxmifonfh ikdcsif;yJjzpfonf/ onfikdcsif;ukd
Mum;zl;aeusqkdawmh uRefrqkdwkdif; onfoDcsif;ygwwfonf/ tbu
tdyfae&mrS aigufceJx kdufygavawmhonf/ a&S;u NrdKUrsm;wGif
rdef;uav;rsm;
0wKrzwf&[k
ydwfyifwm;jrpfcJhzl;ovkd
uRefrwkdY
&Gmrsm;wGifvnf; rdef;uav;rSefvQif tdrfaxmifom;arG;oabmygonfh
oDcsif;qkdjcif;ukd wm;jrpfwmawG &Sdonf/ uRefr\tbuawmh ajr;cspf
uRefrtay: ykdvkdYawmif wif;usyfygonf/ ]ighajr; 'grsdK;awG rqkd&bl;} [k
ajymwwfonf/
]]BuD;awmf 'DaeY OykofapmifhrSmvm;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

499

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]onfbk&m;xJrSm bk&m;qif;wkawmf ukd;ql&Sdomath ppfBuD;jzpfvkdY


iwkdY&Gmu vlawG yvdyfa&m*g0ifMuawmh azmif;um;ukef;ukd ajymif;Mu
a&TUMueJY qif;wkawmfawGvnf; rusefawmhygbl;at}}
'kwd,urmppftwGif;u trsm;enf;wl uRefrwkdY&Gmuav;onfvnf;
yvdyfa&m*guyfqkd;BuD;ESihf &ifqkdifawGYBuHKcJh&onf[k Mum;zl;onf/ &GmxJwGif
aeYjrifnaysmuf vlawG wpfa,mufNyD;wpfa,muf aoqHk;ukefMuawmh
aoG;ysufvmMuonf/ a&m*gul;pufrIu a0;ap&ef &Gmhta&SUwpfrkdifavmuf
a0;onfh azmif;um;bk&m;ukef;okdY ajymif;a&TUvmcJhMujcif;jzpfonf/ &GmwnfcJh
zl;ojzifh azmif;um;ukef;wGif o&ufyifBuD;rsm;? refusnf;yif? ukudKyifBuD;
rsm;rSm &Gm&dyf&Gm&mtwkdif; usef&pfcJhygonf/ 'gaMumifh azmif;um;ukef;
ae&mukd &Gma[mif;[k ac:Mujcif;jzpfygvdrfhrnf/ yvdyfa&m*gaMumifh ay:xGef;
cJh&aom &Gma[mif;uav;rSm tckawmh vGrf;avmufp&mae&m jzpfcJh&NyD/
]]tar onfae&mu orD;wkdYi,fi,fwkef;u qyfjymMurf; usHK;cJhMuwJh
qAusif;BuD;r[kwfvm;}}
azmif;um;ukef;ra&mufrD wpfac:omomavmufwGif cyfcsdKifhcsdKifh
oJusif;a[mif;BuD;ukd uRefrwkdYawGY&ygonf/ uRefrwkdYi,fi,fuawmh onf
ae&mwGif a&ausmf oJacsmif;aygufojzifh a&usoGm;onfhtcg tcsyfvkduf
tcsyfvkduf tem;awG aumhysHaewwfaom qyfjymMurf; (oJqyfjym[kvnf;
ac:Muygonf/) tvTmBuD;rsm; azG;aeatmif yGifhvmwwfMuygonf/ onf
qyfjymMurf;rsm;ukd oJhusHK; xbDtusavQmfzGyfMu&onf/ uRefrwkdYi,fi,f
u &GmawGrSm qyfjymtvGef&Sm;ygonf/ qifacs;wHk;[kac:aom qyfjym
rnf;rnf;BuD;rsm;ukdom NrdKUrS 0,foHk;Mu&\/ umabmfvpf? qef;vdkuf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

501

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

qyfjymcJavmufukd tarT;cJ[k ac:NyD; ykdufqHcsrf;omolrsm;om oHk;EkdifMu


ygonf/ qyfjymMurf;rsm;ukd xbDtusay:jzL; jrpfa&jzifh wpfatmifhEl;um
avQmfMuzGyfMu&aom tnmaus;vuf\ b0okyfukd uRefrukd,fwkdif
BuHKawGYcJh&zl;onfaum/
]]qAusif;BuD; [kwfyawmf nnf;uav;wkef;u yyuuxkwfay;o,fh
o&ufxnfp wpfawmifwpfxGmuav;awG pyfNyD; pyfxbDuav; csKyfay;
vdkuf&if onfqyfjymMurf; usHK;xnfh&omeJY csKyfkd;ajyomyJ wpfxnfrS
taumif;r&Sdbl;}}
t0wfawG
trsm;BuD;
avQmfrnfhaeYqkdvQif
BuD;awmfu
uRefrwkdYuav;rsm;ukd onfqAusif;BuD;qDokdY acsmharmhvTwfwwfonf/
uRefrESihftwl cifrmvGif? jryk? pef;&Dr? at;oifwkdYyg aysmfaysmfyg;yg;
qyfjymMurf;usHK; xGufavh&Sdygonf/ BuD;awmfu acsmhvTwfaomfvnf;
uRefrwkdYuvnf; e*kduwnf;u oGm;csifcsif/ vrf;wpfavQmufvHk; ajy;[,f
vTm;[,f uef[,f ausmuf[,fESifh tcsif;csif; aqmhupm;&onfht&omukd
wyfrufonfuwpfaMumif;? qyfjymMurf; jzLjzLazG;azG;BuD;rsm;ukd olYxufig
tvkt,uf usHK; ukd,fhcg;uxbDxJ ukd,fpkxkyfum abmvHk;uefovkd
upm;&onfukd aysmfonfuwpfaMumif;rkdY qAusif;okdY vTwfwkdif;
vkdvkdvm;vm;yif uRefr oGm;usHK;ay;onf/ ckdif;onf[k rxif/ BuD;awmftdrf
wGif qm;aygufaeonfh qyfjymMurf;tkd;wkwfBuD;wpfvHk;&Sdonf/ tdrf
jyefa&mufvQif xkdtkd;wkwfBuD;xJ xbDpukd avQmcsoGefxnfhvkdufkHyif/
okdYaomf aeylylwGif ajy;cJh vTm;cJh&onfrkdY acR;awG oHawG &TJvmvQif
qyfjymMurf;rIefY tvl;vl;aMumifh [kdupyf onfupyfESihfrkdY jrpfqdyfokdY
tajy;qif;um uysmu,m a&csdK;&wwfygonf/ tckawmh qAusif;BuD;rSm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

502

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

qyfjymMurf;awG yGifhao;&JUvm;/ uRefrwkdY&Gmuawmh qyfjymMurf;


roHk;Muawmhyg/ tDvefawG zl*sDawG jzpfukefMuygNyD/ acwfukefpnfawGu
aus;vufta&muf c&D;aygufMuNyD/
qAusif;ukdvGefvQif opfyifBuD;rsm; tkyftkyfqkdif;qkdif;ESihf &Gma[mif;
ae&muav;okdY uRefrwkdY a&mufvmcJhMuygonf/ vlolta&muftayguf
enf;awmh aus;iSufoHawG nHaeavonf/ pdrf;pm;o&ufyif tkyf0kdif;0kdif;BuD;
awGatmufrSm uRefrwkdYom;trd xkdifem;vkdufMuygonf/
]]onfo&ufyifBuD;u ukd&ifwkdufMunfwkdY 0kdif;ae&myJ [kdbufu
wrmyifeJYu iwkdY0dkif; a[m[kd ukudKyifBuD;atmufu at;usif;a[mif;BuD;
aygh tJom igharmif ]BuD;ckdif} av,mfysH a&Smifwkef;u zufcJho,fqkdo,fh
ukudKyifBuD;ayghawmf uRJnDaemifu &EykdavmufqD a&mufawmhrS toHu
Mum;&om jzKef;qkd AHk;usif;xJ ckefrcsEkdifbl;av ukudKyifBuD; AkdufeJYuyfNyD;
yGwfyGwfa&Smif&om uRJnDaemifvnf; jyefa&m BuD;ckdifAdkuf aoG;awG&JvkdY}}
taronf
olq,fhESpfESpforD;avmufu
&Gma[mif;ae&mrsm;?
tjzpftysufrsm;ukd jyefajymif;atmufarh vGrf;qGwfae[efwlygonf/ tar
ajymjyaom ppftwGif;u uRefrwkdY&Gmuav;\ Zmwfvrf;rsm;um; renf;vS
yg/ wpf&GmvHk; 0Jem ,m;emrsm;aygufojzifh wAsif;Asif; xkdifukwfae&yHk?
*syefawG qDrD;cHkbufuwpfqifh &GmxJ0ifvmawmh pk&yfanmifyifBuD;
atmufwGif vlpkapNyD; ppfaq;yHk? *syefa&SUa&mufumrS 0Jemu 0JpGrf;awGjyum
,m;,HMuyHk? tus xbDcsKyfkd;aMumif;rsm;xJwGif t0wfoef;BuD;awG
wpfoDBuD; wG,fuyfaeyHk? &GmawGrSm NrdKUypnf;qkdvkdY tyfwpfacsmif;utp
a&mufzkdYcJ,f;yHk? txnfprsm; &Sm;yg;ojzihf bBuD;bkef;BuD;\ ouFef;pkwf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

503

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rsm;ukd &SifrD;csKyf0wfcJh&yHk? csnfxnfrsm; aq;qkd;p&mr&Sdojzifh a*G;awmuf


&Guf? aqmuf&Guf? xaemif;acguf? AGufykyf&nfrsm; pdrf 0wfcJh&yHk?
av,mfysHysuf awmifyHowKrsm;ukd t&nfusdK ajrBuD;wGif yHkazmfxm;aom
yHkpHcGufxJ avmif;xnfhum yHkrusyef;rus owKyef;uefcGufa,muf
rsm;ukdom oHk;pGJcJh&yHk pojzifh taMumif;t&m pHkvifvSygonf/
]]ppfav,mfysH uRJnDaemifu olvmcsifo,fhaeYvmomath? tcsdef&,f
tcg&,fvkdYvnf; a&G;aeomrIwfbl;? wpfcgwpfav acgif;ay:wnfhwnfh
a&mufcgrS tcsufay;oHacsmif;u acgufcsifacgufom iwkdYuav;wkef;u
tarwkdYu AHk;usif;BuD;xJ xnfhxm;om ajryJebwfeJY xef;vsufawG
vufeJYqkyfNyD; ypfxm;vkdufomyJ iwkdYwpfawGrsm; onfom;a&pm pm;&vGef;
vkdY yg;pyfawGukd tap;aygufvkdY uRJnDaemifrvmo,fhaeYqkd ysif;awmif
aeao;&JU}}
uRJnDaemifqkdonfrSm tar&duefwkdufav,mfrnf;rnf;BuD;ESpfpif;ukd
ac:jcif;jzpfonf/ ajrusif;BuD;rsm;wl;um avSum;xpfrsm;yg xpfxm;NyD;
wufvkdufqif;vdkuf vkyf&wmukdu aysmfp&m[kqkdonf/ onfusif;BuD;
rsm;ukd AHk;usif;[kvnf;aumif;? at;usif;[kvnf;aumif; ac:Muygonf/
]]tck nnf;tazwkdYtrsdK; ukdzkd;xGef;BuD;qkd&if olu tdrfa&SU ujyif
uav;rSm wifjyifacGxkdifNyD; aq;aomufvkduf a&aEG;aomufvkdufeJY tJon
fav,mfysHavmuf arQmfaeawmhom uRJnDaemifrkdY ESpf&ufoHk;&ufavmuf
rvm&if oluajymao;omath tif; olrvm arQmfrdao;Asmo,fh}}
uHaumif;axmufrpGmjzifh uRefrwkdY &Gmuav;rSm AkH;'PfrcHcJh&
aomfvnf; pm;MuL;&Gm AHk;usojzihf uRefrwkdYaqGrsdK;wpfokduf tNrHKvkduf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

504

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ygoGm;Muonf[k qkdygonf/ ppfab;ppf'Pfoifh&onfhMum;xJ "m;jywkduf


vkdufwm tvGefyJ[k taru ajymao;\/ uRefrBuD;awmf BuD;awmfvSpdefwkdY
qkdvQif av;ig;ajcmufBudrfxufrenf; twkdufcHcJh&zl;onf qkdygonf/
]]"m;jywkdufvGef;tm;BuD;awmh ightpfr rvSpdefu "m;jyukd raMumuf
awmhom ... "m;jyrkdY 0ifvm&if olu qD;{nfhcHawmhomyJ ... a[mawmf
wpfavmwkef;urS wkdufoGm;om bmMumao;vkdYwkef;uG,fh ... igwkdYjzifh
bmrSawmif rpk&ao;bl; ajymvTwfom&,f? "m;jyu qefaumazmufpGyfNyD;
vnfyif;vSnfh ESdyfpufr,fBuH&if olu t&ifaumufpGyfo,fhNyD; ukdif;
vSnfhcsifao;oyqkd&if vSnfhawmf eJY vkyfomath ... &Gwfcsufawmh}}
BuD;awmfvSpdefrS r[kwfyg/ uRefrwkdY&Gmbufu vlawmfawmfrsm;rsm;
vlay vl&Gwf vlwHk;wkdufBuD;awG[k qkdEkdifygonf/ tdrfatmufrSae
]a[haumif bwl qif;cJhprf;uG} [kqkdvQif &efolwGif bmvufeufygonf
rygonf pf;pm;raeawmhbJ owdr&Sdbl;xifrnfpkd;ojzihf avSum;rS qif;
vmwwfolawG/ &efolu "m;jzifhqD;ckwfvQifvnf;aumif;? vkyfaoewfjzifh
qD;ypfvQifvnf;aumif; taocHypfvkdufMuonfom/ wpfOD;ESihfwpfOD;
pdefac:um tcsdef;tcsufjzifh owfMuykwfMuonfrsm;vnf; &Sdao;onf/
k&SuAsmq&mBuD; yGwf&SuifwkdYacwfuvkd ausmcsif;uyf trSwfpf
a&wGuf&if; wpfNydKifeuf ypfMucwfMu onftjzpftysufrsdK;uvnf;
txift&Sm; &Sdygonf/
]]&Gmhawmifzsm;u vufyHyifBuD;atmufr,f ... ukdbodef;BuD;ayghat
&om (&Gmom) u vleJYppftwGif;usefwJh aoewfcsif;NydKifypfMuom ...
ESpfa,mufpvHk; aoomyJ ... bm&efNidK;rS&SdvkdYrIwfbl; "m;jywkduf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

505

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

xGufMu&if;u awmxJ ESpfzGJYqHkMu&mu a[h aeYvlvm; nvlvm;vkdY


wpfa,muf wpfa,muf ar;Muomav? aeYvlqkdom vlaumif; ... nvl
qkdom "m;jy ... ESpfzGJYpvHk; nvlawG jzpfaeawmh b,f&Gm b,ftdrfwHk;aygh
vkMu ,ufMur,fh&Gmcsif; tdrfcsif;uvnf; wljyefua&mwJh onfawmh
wpfzGJYu qkwfay;&rSmav ... qkwfay;&rSmayr,fh b,folurS ravsmhawmh
acgif;aqmifESpfa,mufu ausmcsif;uyfNyD; aoewfypfMuom Ekdifo,hfvlu
oGm;"m;jywkdufayghat ... IH;o,fhvluaoaygh ... qkwfaygh tJom
ESpfAkdvfpvHk;usomyJ? wpfa,mufrsufESmwpfa,mufawmif aumif;aumif;
rjrifzl;vkdufMuaygif}}
a&S;tnmol
tnmom;rsm;onf
t&Gwftay
urf;ukefaom
vlxl;vlqef;BuD;rsm;jzpfkHru owdt&mwGifvnf; aumif;Muygayonf/
txl;ojzifh tazhaqGrsdK;rsm;xuf tarhaqGrsdK;rsm;u ykd xufMu jrufMu
pGefYpm;wwfMuonf/ tazhukd pum;tEkdifajymwkdif; tar\ vufoHk;pum;
tjzpf uRefrwkdY tNrJMum;ae&wwfonfr[kwfvm;/
]]iwkdYtrsdK;awGu axmifraMumuf wef;raMumuf vkyfpm;0Hho,f ...
ysif;vnf;rysif;bl; ... tvum;aetvum; tvkyftukdifr&Sd&ifawmif
csnfcifaxG; x&Sif;aeo,fhvlawG ... nnf;tazrsdK;awGu rsufawmifawmif
jyif;jyif;cwfo,fh[mawGrIwfbl;? iysif; iSufaysmoD;pm;rvm;qkdawmh cGmNyD;
usKyfyg;pyfxJ vmcGHYvSnfhprf;yg ... NyD;&if yg;csdyfkdufcsvkdufAsmqkdo,fh
trsdK;awG}}
]]tJovkd rysif;o,fh &GwfayaytrsdK;,lxm;awmh igoufomomaygh[m}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

506

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tazu onfvkdjyefajymwkdif; uRefrwkdYom;orD;rsm;u &,fMuonf/


ae&if;xkdif&if; t&GwftuyfNydKifaewwfMuovkd wpfa,mufwnf;vnf;
&Gwfaom ayaomtrsdK;ygay/
]]ighwl wif0if;wkdYrsm; wHcg;Mum;xJ jcifukduf0ifcHNyD; ... uav;awGukd
yJBuD;avSmfauR; tqdwfckdif;om ... jcifydrfhtqdwfcH&om t&om&SdvGef;
vkdYo,fh wrifjcifukdufcHom}}
uRefrwkdYom;trd pum;wajymajymESihf azmif;um;bk&m;okdY a&mufvmcJh
Muygonf/ azmif;um;bk&m;rSm awmxJ&Sd bk&m;qkdaomfvnf; vSnf;vrf;
ab;rSm&Sdojzifh odyfawmh racgifvSyg/ vSnf;vrf;wpfavQmuf&Sd bk&m;
y&d0kPfwGif xaemif;yifBuD;awG pDwef;aygufaeMuonfrSm tvGefvS\/
tckvkd waygif;aEGa&mufvmvQif xaemif;yifBuD;awGrSm t&Guf&,fvkdY
odyfr&SdMuawmhyg/ opf&Guf0wfkHvTmrsm;ukd cGmcsNyD; 0g0if;ajymifwif;aeaom
yifpnfvHk;acsmBuD;rS jzmxGufaeaom vufwHukdif;rsm;rSm wGefYvdrf
aumufauG;vsuf aEGukd &ifqkdifzkdYjyifaeMuNyD/ awmoltysdKruav;
aeylpyfcg;wGif oeyfcg;ydef;Mum;kdufNyD; aumufoif;aumufaeyHkrsdK;ESihfyif
wlawmhonf/ bk&m;tkwfwHwkdif; ab;ywfywfvnfwGif csHKEG,fydwfaygif;awG
xlxyfvsuf &Sdonf/ okdYaomf onfcsHKEG,fawGxJwGif *Hk&Guf? ql;ykwf&Guf?
uwuf&Guf? [if;uvm&Guf? &Sm;apmif;zl;? ebl;&Guf? uif;yHk&Guf? usD;tm&Guf
pojzifh [if;&Gufrsm;&Sdonf/ wpfcgwpf&H onf[if;&Gufrsm; pm;csifvGef;
ojzifh wpfrkdifavmufa0;aom azmif;um;ukef;ukd vmcl;MuolawGvnf;
&Sdygonf/ wpfcgwpf&H onfbufa&mufatmif EGm;ausmif;vmwwfaom
EGm;ausmif;om;rsm;ukd [if;&Gufcl;cJhzkdY wuefwu rSmMu&ygonf/ onfvkd
aEG&moDrSmawmh
[if;&GuftEkuav;awG
pkdYjyLxGufvmwwfMuonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

507

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rkd;wGif;qkdvQifawmh awmvHk;xum cl;yif rEkdifawmh/ okdYaomf aEG&GufEk


uav;awGu ykdcsdK ykdarT;wwfygonf/
rkd;OD;us rkd;uav;tzsef; rESpfuwnf;u ajrBuD;xJ pifusef&pfcJhaom
yJaph? ajryJaphuav;awG tpkdYtanmufuav;rsm; xGufvmwwfwmrsdK;vnf;
&Sdao;onf/ onfvkd&moDrSmawmh uRefrwkdYwpfawG qefumuHk;uav;rsm;
ukd,fpDjzifh yJyifaygufaumuf xGufMuygonf/ onfazmif;um;ukef;
&Gma[mif;&Sd 0g;kHawmrS 0g;kHrIdrsm; usif;xatmif aygufwwfojzifh rId&Sm
xGuf&onfrSmvnf; aysmfp&maumif;vS\/ tnmaus;vufawm&Gmrsm;wGif
obm0ajrBuD;uay;aom opfzkopfOrsm;ukd wpfESpfvHk; &SmazGpm;aomuf
Muonfh tusifhrSmvnf; tdk;pGJvsuf&Sd\/
]]onfvrf;u qrdwfcHkoGm;o,fh vrf;qkdawmh qrdwfcHk OD;wifhw,f
ewfyGJoGm;wkdif; jzwfMu&omukd;ath? wpfcgwpfav tdrfurodatmif
awmxJuae ckd;ckd;vkduf&om? a[monf azmif;um;bk&m;ay:uaeapmifhNyD;
&Gmbufu BuHK&mvSnf; wufvkdufMuomyJ aysmfcsufawmhf? tif;
a&Tref;wifarmifwkdY qrdwfcHk ppfajy;vmawmh iwkdY&Gmu rif;orD;
rSefeef;wifqD vlysdKvSnfhvm&if a&Tref;wifarmifukd rjrifzl;o,fholawGu
azmif;um;bk&m;ay:u apmifhMunfhMu&omukd;ath}}
taronf olYi,fb0 tawGYtBuHKawGukd onfae&ma&mufrS ykd
trSwf&vm[efwlonf/ wpfckNyD;wpfck u&m;a&vTwf ajymaeonf/
uRefrwkdYom;trd azmif;um;bk&m;ukef;ukd wufNyD; bk&m;zl;vkdufMuonf/
bk&m;apwD\
orkdif;armfuGef;ausmufpm
r&Sdaomfvnf;
apwD\
yHkyef;oPmefrSm yk*Hacwf aemufykdif;vuf&m[k uRefr,lqrdygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

508

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdY&Gm\ ta&SUawmifbuf 4 rkdifausmfavmufa0;onfh yk*Hacwfu


NrdKU0efNrdKUpm;rsm; cefYtyfum wnfxm;cJhaom wvkyfNrdKU qkdwm&Sdonf/
wvkyfNrdKUonf yk*HacwfrSp ukef;abmifrif;qufrsm;wkdif NrdKUtjzpf
wnf&SdcJhaomaMumifh
bk&m;apwDykxkd;rsm;
txift&Sm;
wnfxm;
ukd;uG,fcJhMuovkd eab;&Sd &Gmi,fuav;rsm;wGifvnf; bk&m;apwDrsm;
wnfcJhMuyHk &ygonf/ wvkyfNrdKU ywf0ef;usif&Sd &Gmwkdif;vkdvkdwGif
apwDykxkd;ysufawG awGYEkdifygao;onf/
uRefri,fi,fu tbwkdY ajymoHMum;zl;cJh&oavmuf azmif;um;bk&m;
ukd XmyemawmfawG tazmufcH&pfu azmufxGif;olwkdY ususef&pfcJhaom
ykwD;? vufaumuf? em;a#mif;awmfawGuyif wpfyHkwpfyifBuD;[kqkdygonf/
onfususef&pfcJhaom Xmyemawmfrsm;ukd bk&m;0if;0ef;usif vrf;wpfavQmuf
vkdufaumuf,lcJh&onfrSmyif jynfawmif;wpfawmif;pm &SdcJhonfqdk\/
onfXmyemawmfrsm;ukd
bk&m;twGif;
xyfrHXmyemcJhMuonfrSmyif
ESpfaygif;tawmfMumcJhayNyD/ NydKysufaeaom tkwfwHwkdif; &ifjyifawmf
wkdYukdvnf; uRefrwkdY&Gmu jyKjyifrGrf;rHcJhMuygao;onf/ ESpfpf xHk;ouFef;
uyfvSLjcif;trIukdawmh ukokdvf&SifwpfOD;csif;pDu ukokdvf,lwwfMuygonf/
azmif;um;bk&m;\ ta&SUbufwGif ]anmifykqpfwkyf} qkdwm&Sdonf/
anmifyifBuD;rSm wpfajzmifhwnf;aygufaejcif;r[kwfbJ vlwpfa,muf ykqpf
'l;wkyfumxkdifaeonfhyHkrsdK; ykykuGuGBuD;aygufaejcif;aMumifh anmifykqpfwkyf
[k ac:jcif;yif/ anmifykqpfwkyf\ ab;wGif &Gmawmf&Sifewfpif&Sdygonf/
uRefrwkdY&Gmukd apmifha&Smufaom &Gmapmifhewfaeonfh ewfuGef;[kqkdygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

509

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tcgysufwkef;u nwkdif&if a[monf&Gmawmf&ifbufvSrf;Munhf&om


tarm? &Gmawmf&ifbufu rD;a&mifjrifo,fa[hqkd&if vlawGaep&mukd r&Sdbl;?
"m;jy olckd;u &Gmukd0ifr,fhBuH&if &Gmawmf&ifewfpifrSm rD;xGef;ylaZmfNyD;
&Gmapmifhewfukd cGifhawmif;&omukd;ath? tJovkd ylaZmfvkdY rD;awmufrNidrf;rS
olwkdYtBuH atmifo,fvkdY t,l&SdMuomaum}}
&Gmuav;ukd apmifhonfh &Gmapmifhewfukd qDrD;ylaZmfNyD; cGifhawmif;vQif
tBuHtpnfatmifowJhvm;/
&Gmawmf&Sifuaum
bkd;pfabmifquf
ukd;uG,fqnf;uyfvmcJhMuonfh
&Gmol&Gmom;awGukd
olckd;"m;jy&efu
rapmifha&Smufawmhbl;vm;/
olckd;"m;jyqdkolawGukd
rwm;jrpfrydwfyif
Ekdifjcif;awmh [kwf[efrwl/ vlMurf;awmh ewfMurf;rcHEkdifawmhwmrsm;vm;/
tckvnf; vl&rf;um;awGukd &Gmapmifhewfyif EkdifyHkray:/ ukd,fapmifha&Smuf
aeonfh &Gmuav;xJ ckd;zkdYwkdufzkdYcGifhawmif;MuolwkdYukd rEkdifvkdY onf;cHvkduf
&wmrsm;vm;/ xkdpfu w&m;Oya'ESihf tvSrf;a0;vSaom uRefrwkdY
&Gmuav;rsm;onf ppfab; ppf'Pfxuf olckd;"m;jy'Pfukd ykd cHcJhMu&
ygonf/ ukd,fhajr? ukd,fh,m? ukd,fhaqG? ukd,fhrsdK;oHa,mZfuwpfbuf?
olckd;"m;jy&efuwpfbuf? rvl;om rvGefYomb0rsm;/
anmifykqpfwkyf\ ta&SU,Gef;,Gef; uawm (cHawm) &Gm? qDrD;cHk&GmwkdYrS
qufoGm;vQif ebl;tkdif&Gmuav;okdY a&mufygonf/ ebl;tkdifvrf;cGJrS
NrdKUom? wHwm;OD;? rEav;qDokdY um;vrf;aygufaeygNyD/ tckawmhvnf;
&GmESihf rEav; tvSrf;ra0;awmhNyD/
azmif;um;bk&m;ay:wGif uRefrwkdYxkdifaepf a&Ta&mifzdwfausmif;buf
qDrS qGrf;pm;armif;acgufoHoJhoJh Mum;vkduf&ygonf/ uRefrwkdYom;trd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

510

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vnf; bk&m;ukd0wfjyKum jyefcJhMuygonf/ onfuaeYawmh &GmrSmyJ


em;em;aeae vnfMuzkdY pdwful;xm;\/ &GmxJokdY uRefrwkdYjyefa&mufawmh
BuD;awmf\
tdrfa&SUwvif;wGif
vSnf;wpfpD;
cRwfxm;onfukd
awGYvkduf&ygonf/
]]a[mawmfh ... b,folawGrsm;ygvdrfhvkdY MuifpdefwkdY MuifvSwkdYygvm;}}
]][kwfyawmf ... a':av;wkdYa&mufaeoHMum;vkdY tvnfvmac:om ...
*ifh*Japs;aeYu rvkdufjzpfvkdufbl;? raeYurS &GmuaumifrawGu ajymvkdY
od&om}}
t&D;pdefESifh t&D;vSwkdYrSm tazhESrwpf0rf;uGJu arG;aom orD;rsm;
jzpfMuonf/ uRefrtarBuD; r,fcif\nDr tarBuD; rat;x,f
aygufrsm;jzpfonf/ t&D;pdefESihf t&D;vSwkdYu ukdif;&GmrSmaeonf/ t`rTm
nDtpfrjzpfaomaMumifh i,fpfuwnf;uyif kyfcsif;cGJr&atmifwlojzifh
tarBuD;rat;x,fu em;uyfrsm;jzifh cGJay;xm;&onf/ t&D;pdefu
ausmufjzLem;uyf? t&D;vSu ausmufeDem;uyf/ onfem;uyfrsm;onfyif
uRefrt&D;rsm;\ i,femrnf jzpfMu&awmhonf/ ausmufjzLa&[kac:vQif
t&D;pdefuxl;onf/
ausmufeDa&[kac:vQif
t&D;vSu
xl;onf/
tawmfuav;t&G,fa&mufawmhrS ausmufjzL? ausmufeD vlvHk;uGJMuonf
qkd\/
]]uJ uJ vkdufoGm;MuOD;? ukd,fhtrsdK;qkd igu jiif;vTwfrSm ckawmh
armifndKUtrsdK;awGrkdY xnfh&om ... vifhaqGrsdK;vnf; ukd,fhtrsdK;tEG,fyJ[Jh ...
aMomf aeOD; aeOD; armifacsmtdrfu xrif;pm;vmac:om ESpfcg&SdoGm;NyD

jrefrmusL;ypfzkd&rf

511

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

pm;oGm;MuOD; xrif;wpfeyfqkdwpfeyf tm;cJauR;&om[Jh auR;o,fharG;o,fh


vlu apwemo'gw&m;xm; auR;omukd xm;o,fholpm;rS 'geajrmufo[Jh}}
rsufpdrjrif&Smaom BuD;awmfu uRefrwkdYom;trdtwGuf pDrHaejcif;
jzpfonf/ bBuD;acsmtdrfwGif xrif;pm;aomufNyD;aomtcg t&D;pdefwkdY
vSnf;jzifhyif uRefrwkdYukdif;&GmokdY vkdufzkdYjyifwkef; bkef;BuD;ausmif;rS ukd&if
uav; ajy;vmygonf/
]]rrxl;ukd bkef;BuD;u tac:ckdif;vkdY}}
]]bmjzpfvkdYvJ ukd&if}}
]]rkefYbl; zGifhr&vkdYo,fh ... usKyfukdzGifhckdif;om r&vkdYqkdNyD; xdyfwpfcsuf
acgufao;o,f ... 'gayod bkef;BuD;,lzGifhomvnf; r&bl;&,f}}
uRefrrSm q&mawmhfausmif;ukd uref;uwef; ajy;vkduf&ygao;onf/
uRefra&mufoGm;aomtcg
OD;Zif;odef;u
a&TykpGefrkefYbl;t0kdif;BuD;ukd
a&SUwGifcs Oykofonfrsm;a&SUwGif acR;awGpkdYaeygonf/
]]OD;Zif; ... b,fvkdjzpfwmvJ bk&m;}}
]][m ... eifvSLo,fhrkefYbl;u tjyifuMunfhawmh vSyg&JU ... rkefYuav;
awGuvnf; pm;csifhpzG,fygyJ[m 'gayod b,fvkdrS vSnfhzGifhvkdYr&bl;
[kdbufvSnfhvnf;r& onfbufvSnfhvnf;r&eJY BuHKzl;aygif[m}}
q,fvkdwdwftMunfuav;ywf ydwfxm;aom rkefYbl;ukd Budwf
vSnfhzGifhaeonfqkdaom q&mawmfukdMunfh uRefrr&,f0Hhyg/ [kwfayom;yJ

jrefrmusL;ypfzkd&rf

512

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vkdYom atmufarh&awmhonf/ OykofonfawGuvnf; q&mawmfhpum;ukd


axmufcHaeonfhtvm; acgif;wndwfndwf/ uRefru rkefYbl;ukd,l
bl;tdrfESifh tzHk;Mum;u q,fvkdwdwfom;uav;ukd &pfcGm zGifhay;vkduf
ygonf/ rkefYbl;yGifhoGm;onfukd wtHhwMo jyL; MunfhaeMuao;\/
]]eifzGifhjyawmhvnf; vG,fom;[ ... igjzifh rGef;awmifvGJawmhr,f
zGifhvkdYukdr&om? ulvDulrmrsm;vkdufo,fhbl;ES,f ... aemufr0,fcJhygeJY[m}}
uRefrrSm q&mawmfukdMunfh oufjyif;tomcsvkdufrdygonf/ &GmrkefY
rsm;ukdom bkf;ay;avh&Sdaom q&mawmf\ kd;om;rIESihf ,Sfaom
pum;aMumifh uRefrrSm ykdyif MunfndKoem;oGm;rdygonf/
]]eifwkdYom;trd reufjzef jyefMuawmhrvkdYqkd}}
]]wifyghbk&m;}}
]]awmfao;omaygh[m ... eifwkdYjyefoGm;rSom rkefYbl;zGifhjzpf&if
bkf;awmifay;&rSm rIwfbl; ... tif; tif; ukdif; reuf ausmif;vmcJhMuOD;}}
q&mawmfukd 0wfjznfh uRefr ausmif;uxGufvmawmh ukdajyat;ESihf
ausmif;ayguf0rSmqHkMuonf/
]]ukdajyat; ... nukd qufqufaemf ... ajAmtzGJYukd uRefru {nfhcHrSmyg
tpDtpfysuf&ifawmh uRefrpdwfqkd;rSm}}
]]at;yg[m ... at;yg ... eifvkyfrSyJ ighrvJ awmifwpfvHk;
ajrmufwpfvHk; vkdufaumuf&awmhomyJ zkd;anmif;wkdY atmifarmif;wkdY

jrefrmusL;ypfzkd&rf

513

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tzGJYawGvnf; igajymNyD;ygNyD? rjym;BuD;vnf;


rapmifhbl;&,f ighESrqEjynfh&aphaygh[m ukdif;}}

uaeY

Oykofawmif

nwGif BuD;awmfwkdYtdrfwGif &GmajAmtzGJYjzifh oDcsif;awGqkdMuzkdY uRefr


pDpfxm;jcif;jzpfonf/
t&D;at;rwkdYwpfawGu
rkefYaygif;rsm;vkyf
vmorQvlukd auR;zkdY uRefru 0,fckdif;jcrf;ckdif;xm;NyD;jzpfonf/ &Gmuav;ukd
EIwfqufrnfhnrSm wdwfwdwfqdwfqdwf vGrf;vGrf;aqG;aqG;jzifh uRefr
EIwfrqufcsifyg/ NyD;awmh ]]O',&Gmu zdwfac:oH}} oDcsif;uav;ukd
uRefrtoHoGif;csifao;wmvnf;ygonf/ uRefrwkdYukdif;&Gmukd vkdufoGm;awmh
aejrifhaeygNyD/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

514

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(32)
ukdif;&GmrSm *ifh*J\ awmifbufcyfvSrf;vSrf;wGif &Sdygonf/ &Eykd&GmESihf
wpfqufwnf;jzpfojzihf orkdif;0if &Eykd&Gmukdyg wpfatmifhwpfem;0ifzkdY
uRefr pdwful;vkdufrd\/ vrf;wGif t&D;vSu vSnf;armif; t&D;pdefu
ajymif;zl;zufvdyfBuD;axmif;axmif;xzGm&if; vkdufcJhMuygonf/ onft&D;
ESpfa,mufrSm t`rTmnDtpfryDyD i,fpfuwnf;u rcGJbJ wwGJwGJ
aecJhMuolrsm;yif/ tdrfaxmif&ufom;usMuonfhwkdif wpf0if;wpfjcHwnf;
okdufrysuf twlaeMuonf/ xl;qef;onfrSm av;ig;ESpforD;u rdbrsm;
qifcJhonfhtwkdif; ausmufjzL ausmufeD em;uyfrsm;ukd yHkyef;oPmefom
ajymif;
ta&miftaoG;
rajymif;rvJ
0wfqifaeMujcif;yJjzpf\/
uRefrwkdYrSmvnf; ausmufjzL? ausmufeDaMumifhom vlcsif;uGJjym;Mu&onf
r[kwfvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

515

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]rESpfwkef;u anmifuGJu a':av;jr&SiforD;awG tvnfvmMu


ao;o,f ajym&ao;oawmf bBuD;ndKUom;orD;awGu usKyfwkdYbuf
pdrf;vGefvGefYvkdY t&D;wkdYu r&Sdqif;&Jom;ayukd;awmfh}}
t&D;pdefu ajymif;zl;zufBuD;ukd aigh zGm&if;qkdawmh uRefr &,faevkduf
ygonf/ onfvkdtjypfwifjcif;uonfyif olwkdYcspfjcif;jyedrdwfyHkawGyJ
r[kwfvm;/ tazom&Sdaeao;vQif olYwlrawGqD ta&mufoGm;rnfrSm
aocsmygonf/ tazhtrsdK;xJwGif tarBuD;rat;x,f\ aqGrsdK;tkyfpku
qif;&J&SmMuonf[k tMuifemykdum onfwpfraygufawGukd taz&Sdpfu
rarhravsmh awGYqHk axmufyHhpNrJjzpfonf/ tazr&SdawmhonfhaemufwGif
uRefrwkdYra&mufjzpfcJhjcif;rSmvnf; taxmuftyHhuif;csifvkdY r[kwfyg/
&GmokdYa&mufwkdif;
uRefroGm;csifonfhae&m?
awGYcsifonfhtrsdK;awGu
rsm;vGef;aeonfrkdY oGm;jzpfonfhtcgwkdif; &onfh&ufuav;ukd vkae&jcif;
aMumifhyJjzpfonf/ reufjzefreufqkdvQifyif uRefrwkdY jyef&awmhrSm
r[kwfvm;/ uRefr&Gm usf;usf;uav;xJu aqGaqGrsdK;rsdK;rsm;\
tdrfaygufaphESHYatmif ra&mufEkdifao;wmyJMunfhav/
ukdif;&GmrSmawmh uRefrwkdY vnfp&mtdrf odyfrsm;rsm;pm;pm;r&Sdyg/
onft&D;ESpfa,muftdrfrSmyif wpfaeckd&if; pum;pjrnf ajymaevkdufMu
ygonf/ a&S;a[mif;aESmif;jzpfrsm;/ tazhyHk&dyfawGu ykdrsm;ygonf/
]]usKyfwkdYwpfawGrsm;vm&if bBuD;ndKu BuHzefckdif;om&,f tESdyfckdif;
teif;cdkif;o,f a&cyfckdif;o,f NyD;awmh a':av;jr&Sifukd bmvacsmif
taMumfckdif;o,f a':av;jr&Sifu [kdwkef;u ref;av;rSm Zmwfrif;om;
OD;zkd;pdefBuD;&JU wkdufaemufaz;u a*:&cg;awGeJY twlaecJhzl;ao;omukd;awmfh?

jrefrmusL;ypfzkd&rf

516

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

a*:&cg;csuf tukefcsufwwfo,f? qdwfom;ESyfrsm;qkd&if twHk;BuD;awGu


vufoD;qkyfavmuf vufeJYrsm;xdvkduf&if trQifwpfrQifcsif; jyKwfusom&,f
olkdYoHk;o,fh ukvm;rqvmqkdomrsm; tarT;&ufpufo,f? tJom usKyfwkdYukd
ckdif;NyD;&if rkefYzkd;ay;NyD;rS bBuD;ndKu jyefvTwfomav vkyfief;vkyfvkdY
ay;omvkdY a':av;u xifatmifvkdYaygh olYtrsdK;awGvm&if ay;&o,f
jzpfrSmpkd;vkdY BuHzefckdif;&&Smom? bBuD;ndKu olawmfaumif;BuD;ygawmf}}
tazhESr a':av;jr&SifwkdYu rEav;awmif\taemufbuf anmifuGJ&Gm
rSm tajcwusaeMuqJjzpfonf/ tazwkdY q,fhESpfyGJaps;onf b0wkef;u
vufwGJazmf vufwGJzuf/ tazhtrsdK; olwkdYwpfawG vmMuwkdif; tar
rMunfjzLrSmpkd;ojzifh tvkyfckdif;NyD;rS ay;urf;pGefYBuJwwfaom tazhapwem
ukd olwdkYwpfawG em;vnfwwfMuonfaum/ t&D;wkdYu ajym&if;ikdMuawmh
uRefrvnf; rsuf&nfusrdygonf/ mwumeH aqGrsdK;wkdYukd oN*K[faxmufyHh
&jcif;onfvnf; r*Fvmwpfyg; r[kwfvm;/ uRefrwkdY &Eykd&Gmbuf
ul;rnfvkyfawmh t&D;ESpfa,mufukd uRefr aiGpuav;rsm; uefawmhvkduf
ygonf/ raovkdYawGY& arhEkdifygOD;rvm;qkdonfh trsdK;awGygwum;/
]]vkdcsifvkdYr[kwfygbl;awmf?
aqGrSef;rsdK;rSef;odatmifvkdY
vmocsifvGef;vkdY vmac:omyg[Jh jyef,loGm;yg rxl;&,f}}

iwdkYqD

t&D;wkdYu ZGwfjyefay;? uRefru twif;jyefxnhfjzifh aiGpuLawGyif


rGrGaMuukefygonf/ aemufqHk; taruyg 0ifaigufawmhrS vufcHMuawmh\/
&Eykd&Gmuav;xJukd uRefrwkdYa&mufawmh rGef;wdrf;aeygNyD/ &EykdpmcsKyfaMumifh
vlodrsm;aomfvnf; wuefwu ra&mufjzpfMuonfh &Gmuav;yif/
{&m0wDjrpf ta&SUbufurf;ezl;wGif opfyifBuD;awG tkyftkyfqkdif;qkdif;jzifh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

517

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

at;csrf;aom &Gmuav;jzpfonf/ &Eykdjrpfurf;rS ajrBuD;onf uRefrwkdYe,f&Sd


{&m0wDjrpfdk;&Gmuav;rsm;vkd oJajrr[kwfbJ ap;ap;ykdifykdifESihf tkd;vkyfajr
jzpfaejcif;uvnf; bk&m;ay;ajrvkd xl;uJvSygonf/ &GmxJwGif tkd;zkdBuD;
av;ig;zkdavmuf&Sdaomfvnf;
tdrfwkdif;vkdvkdwGif
wykdifwEkdifqkdovkd
ESyfNyD;om; &THUvHk;rsm;jzifh tkd;vkyfaeMuonfcsnf;jzpf\/ tdrfwGif;vufrI
tkd;tEkynm xGef;um;aom &Gmuav;yif/ &GmxJokdY uRefrwkdY avQmufoGm;
aomtcg tkd;cwfoH? oDcsif;qkdoHwkdYjzifh NrdKifvsuf&Sd\/
]]wkdYpfYtkd;a&mif;wkef;u &Eykdu ukdcspfwkdY ukdatmifazwkdYqkdwm
wkdYtkd;azmufonfawGaygh? &SdMuao;&JUvm;awmif rodbl;}}
jrif;jcHNrdKU ajrmufaps;xJwGif uRefrwkdY tkd;qkdifBuD;zGifh a&mif;cJh 0,fcJh
zl;ygonf/ onfwkef;u uRefrq,fESpforD;avmufyJ &SdOD;rnfxifonf/
ausmif;ydwf&ufwkdif; tarhtkd;qkdifwGif aps;vkdufula&mif;&if; tkd;vmykdYonf
rsm;ESihfBuHKvQif uRefru tNrJpyfpkwwfonf/ ausmufajrmif; EG,fNidrf;bufu
pfYxnfawG? rdwDvmtkd;? ebuftkd;? uawmtkd;? &Eykdtkd; ponfwkdYtjyif
csif;wGif;jrpftaemufbufurf;&Sd ycef;BuD;&GmrS ycef;tkd;rsm;vnf;ygonf/
uav;upm;p&m ycef;tkd;ykwfuav;rsm;rSm vufwpfqpfavmufom&Sdonfh
wu,fhtkd;ykwfao;ao;uav;awGrkdY jynfawmif;ESihfjcif a&mif;&onf/
rdef;uav;rsm; EIwfcrf;uav;vSvQif ycef;tkd;ykwfuav;eJY wlvkdufwm
[kyif yHkckdif;wwfMuygonf/
uRefr\ pyfpkwwfaomnfaMumifh tkd;jrifvkdufvQif b,fe,fuxGuf
onfhtkd;qkdwmukd wef;NyD;odonf/ wpfcgwGif OD;av;atmifazu &Eykdtkd;rsm;
vmoGif;awmh ebufaomufa&tkd;BuD;awGygvmonf/ ebuf&GmrS aomufa&

jrefrmusL;ypfzkd&rf

518

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tkd;BuD;awGu uRefrwkdYqkdifrSm &Sdao;onf/ &Eykdtkd;awGMum; ebuftkd;BuD;


awG nyf,lvmonfxif uRefru 0ifajymrdonf/
]]OD;av;az 'g ebuftkd;BuD;awGrIwfvm;?
azmufonfawG&Sdw,f 'Dtkd;BuD;awG r,lbl;}}

uRefrwkdYrSm

ebuf

q,fESpforD;uRefru vlBuD;vlus,f tkd;t0,ftjcrf;vkyfaejcif;ukd


OD;av;atmifazu oabmusvGef;ojzifh rsufaygufr&Sdatmif &,fygonf/
onftaMumif;ukd pum;qHkavwkdif; OD;av;atmifazu jyefajymaewwf
ygonf/
]]usKyfwkdY&Eykdu ebufaomufa&tkd;yHkpH,lNyD; prf;vkyfMunhfMuomav?
tJom tkd;pazmfo,fh tywfrSmyJ jrif;jcHu ukd&ifndKorD;uav;u ebuftkd;
BuD;awGrSwfvkdY ajymao;omaumAs ... vnfvkdufo,fhuav;r ... usKyfrSm
vlBuD;awGukd aps;rqdkif&ao;bl; ... olYt&if&Sif;jy&ao;oAsm}}
tckawmh ebuftkd;yHk,lxm;aom &Eykdaomufa&tkd;BuD;awGu tawmf
uav; wGifus,fvsuf&SdayNyD/ rEav;a*g0defqdyfurf;wGif yHkxm;aom
&Eykdaomufa&tkd;BuD;rsm;ukdjrifwkdif; uRefrq,fESpforD;avmufu onf
tjzpftysufuav;ukd trSwf&aerdawmh\/
]][Jh o[m b,folYtkd;zkdvJ[Jh}}
]]OD;cspfuJhzkd}}
taru tkd;awGazmf&if;wef;vef; tkd;zkdwnfxm;onfh0kdif;xJ wef;0if
oGm;ygonf/ tkd;azmfaeonfhtcsdefrkdY wpf0if;vHk; tkd;awGtjynhf &J&Jawmuf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

519

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

taru aomufa&tkkd;BuD;ESpfvHk; ,lNyD;onfhaemufawmif [if;tkd;


[if;cGufuav;awG bkpkcka&G;aeao;onf/ uRefruawmh i,fpfu
a&cyfcJhzl;onfh &Eykdtkd;kyfyHkvTm ausmif;om;xrf; a&tkd;uav;wpfvHk;yJ
trSwfw&o,fcJhygonf/
&Eykd&GmxJ&Sd
a&S;bkef;awmfBuD;ausmif;?
apwem&Sifu vSL'gef;onfh rlvwef;ausmif;wkdYukd vkdufjyMuygonf/
xkdYaemuf aus;&GmvlBuD;tdrfwGif xm;&Sdonfh {nfhrSwfwrf;pmtkyfBuD;ukdvnf;
uRefr awGYcJh&ygonf/ Road to Mandalay? yefawmf ponfh
oabFmBuD;rsm;jzifh
EkdifiHjcm;{nfhonfawmfrsm;onf
&Eykd&Gmuav;okdY
r0ifrjzpf 0ifwwfMuonfqkd\/ t*Fvdyf-jrefrm yxrppfyGJ ppfajyNidrf;
pmcsKyf (&EykdpmcsKyf) csKyfqkdcJhMu&m orkdif;0if&Gmuav;ukd rkdifaygif;aomif;csD
a0;aomae&mrS
wuefwu
vma&mufMunfhIolrsm;yif/
pmcsKyf
csKyfqkdcJhMuonfh 1826 ckESpf azazmf0g&Dv 24 &ufu pwifa&wGuf
MunfhvQifyif ESpfaygif;wpf&mausmf ESpf&meD;yg; &SdcJhayNyD/ jrefrmou&mZf
tm;jzifh 1187 ckESpf waygif;vjynfhausmf 4 &ufaeY/ wkdufwkdufqkdifqkdifyif
waygif;vjynfhaeYwGif uRefr &Eykd&Gmuav;xJokdY a&mufaeygonf/
aemufxyfav;&ufajrmufvQif uRefrwkdYEkdifiH\ orkdif;0ifaeY&ufwpf&ufokdY
a&mufawmhrnfukd &Eykd&Gmuav; ukd,fwkdifyifvQif rSwfrdyHkr&yg/ &Eykd&Gm\
ajrmufbuf ay 150 tuGmwGif pkdufxloGm;cJhaom ppfajyNidrf;a&;pmcsKyf
txdrf;trSwfausmufwkdifrSmvnf; jrpfa&wkdufpm;oGm;ojzifh r&Sdawmhyg/
orkdif;xJu yHk&dyfawGuawmh &Eykd&Gmuav;ukd vTrf;NcHKxm;qJjzpfonf/
tjyefwGif uRefrwkdY vSnf;jzifhrjyefbJ a&vrf;rS pufavSjzifh
jyefcJhMuonf/ uRefrwkdY armfawmfwGif tvkyform;tjzpf vkdufcJhzl;aom
pufq&m ukdwkd;u vkdufykdYjcif;jzpfonf/ &Eykdjrpfurf;xdyfwGif &yfNyD;
{&m0wDukd uRefr arQmfMunfhjzpfcJhao;\/ &Eykd\ atmufbufem;&Sd

jrefrmusL;ypfzkd&rf

521

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rsufESmcsif;qkdif&Gmuav;rSm
yef;ndK&Gmjzpfonf/
onf&Gmuav;onf
rEav;wkdif;? ppfukdif;wkdif;? rauG;wkdif;? wkdif;oHk;wkdif;qHk&m OD;xdyf&Gmuav;
yJjzpfonf/ yef;ndK&Gm\ atmufbufwGif ajrawmf&Gm/ onfajrawmfe,f
onf {&m0wDESihf csif;wGif;tMum;&Sd uRef;q,fhESpf&Gm trnfwGifonfh
e,ftpyfjzpfonf/ pkdufysdK;ajraumif;oavmuf vrf;yef;qufoG,fa&;
raumif;vS/ okdYaomf ukdBuD;ausmfewf tykdifpm;e,frkdY acgifvGef;aom
&Gmuav;rsm;vkdYawmh rajymEkdifyg/ uRef;q,fhESpf&GmwGif tygt0ifjzpfaom
NzHKzl;&GmwGif tb\ orD;ESihfom;rS aygufzGm;aom aqGrsdK;tkyfBuD;
&Sdao;aomfvnf; onfwpfacgufawmh uRefrwkdYom;trd tJonfh&GmawGbuf
ul;EkdifawmhrSmr[kwf/
O',&Gmqdyfurf;a&mufawmh aea&mifyif tawmfapmif;usaeNyDjzpfonf/
oJpyfpyf aomifurf;e'DwGif a&csdK;a&cyfqif;MuolwkdYjzifh aomaomnH
vsuf&Sd\/ uRefrwkdYwGif ygvmaomtkd;rsm;ukd wpfa,mufwpfvuf ulo,f
ay;Muonf/ onfnaerSmawmh {&m0wDjrpfa&ukd uRefrwkdY w0BuD;
csdK;vkdufMuygonf/ jrpfBuD;xJwGif uRefr a&rul;jzpfwmukdyJ ESpfcsDMumcJh
ygNyD/ okdYaomf {&m0wDujzifh uRefrukd pdrf;pdrf;um;um;r&Sd/ at;vkdYjrvkdY/
i,fi,fwkef;uvkd jrpfv,ftxd rul;0Hhawmhaomfvnf; tawmfa0;a0;txd
uRefrul;Ekdifaeao;onf/ &GmbufqD tjyefvrf;rSmawmh uRefrukd,fay:wGif
oJyGifhuav;rsm; uyfNidygvmMuonf/ onftawGY onft&omawGuvnf;
jrpfem;urf;em; aus;vuf\ t&omawGyJrIwfvm;/
BuD;awmfwkdYtdrfa&mufawmh wvif;jyifwGif zsmrsm;cif;um armif;qkdif;
awG? ywfrBuD;awG? pcGefYawG yHkxm;wmukd awGYvkduf&ygonf/
cyfvSrf;vSrf;rSmvnf; zkdcaemufqkdif rD;zkdBuD;oHk;vHk;ESihf xif;rsm;yHkxm;Mu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

522

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

ao;\/ tdrfuav;xJrSmawmh t&D;at;rwkdYwpfawG rkefYnufrsm;e,fum


tifwHkBuD;ESpfvHk;xJrSm zdodyfaeMuavNyD/ uRefrqEt& nbufwGif
vmorQvlukd rkefYaygif;auR;NyD; {nfhcHrnf/ rkefYaygif;auR;jcif;"avhonf
uRefrwkdY&Gm\ cspfp&m taysmf"avhuav;yJjzpfonf/ yGJ&,f vrf;&,f
&SdrSr[kwf/ pdwful;&&if &ovkd waysmfwyg; pkaygif; vkyfpm;Mujcif;yif/
]]ysif;vSo,fat nus iwkdY rkefYaygif;vkyfpm;&atmif? a[; rd*srf;
vmat rkefYnufe,fvSnfhprf;}}
wvif;jyifwGif rD;zkdBuD;zkdum rkefYaygif;tkd;BuD;wnf rkefYjcpfolujcpf?
rkefYq,foluq,f?
rkefYpm;olupm;
w0g;0g;
w[m;[m;jzifh
a&mufwwf&m&m uaygufwduaygufcsm pum;a&mifpHk ajymvkdYvnf;
rukefEkdifawmh/ zdwfpmrvkd? zdwfp&mrvkd/ Mum;&mvlu BuHKovkd
vmvkdufMuonfom/ tckvnf; wpf&GmvHk;tdrfaygufaph vkdufEIwfrquf
awmhbJ BuD;awmf\tdrfrSae rkefYaygif;"avhjzifh wpf&GmvHk;ukd uRefr
EIwfqufrnf/ uRefr\qEukd jznfhqnf;Muonfh uRefraqGrsdK;awGuawmh
naeuwnf;uyif tvSLtdrfukd ulMu0kdif;Muonfhtvm; 0ifvkdufxGufvkduf
acR;wvHk;vHk;ESihf/ rsufpdrjrif&Smaom Oykofonf BuD;awmfonfyifvQif
toHwpmpm/ rsufpdrjrif&aomfvnf; tuGufaphvS\/
]]rkefYjcpfzkdYa,mufoGm;awG tdrfay:u a'gif;vef;BuD;xJ oGm;MunfhMuprf;
igprf;rdovm;vkdY ydwfyg;pawGukd q,fhav;ig;ck vkyfxm;Mu[Jh nus
wpfa,mufwpfvufeJY ravmufbJaeOD;r,f? rkefYpavmif;enf;ao;&if
ykwkwkdYtdrfu oGm;,lacs? aMomf a[h bkef;BuD;ausmif;u tMurf;u&m;
av;ig;vHk;avmuf ,lxm;OD;? nus vlBuD;olrrsm; aomuf&atmifvkdY[Jh}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

523

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefruawmh wvif;jyifzsmcsyfay:rSm pkyHkxm;aom &GmbHkaxmif


ajAmypnf;awGem; oGm;xkdifaerdygonf/ zkeftvdrf;vdrf;? yifhulrQif
wwG,fwG,fESifh ESpfaygif;rsm;pGm odrf;qnf;xm;cJh[efwlaom wl&d,m
ypnf;rsm;ukd urmausmfa&S;a[mif;jywkdufBuD;awGxJu orkdif;tarGtESpfawG
avmuf uRefr oabmxm;ygonf/ uRefrwkdY&Gmuav;twGufawmh
wefzkd;rjzwfEkdifaom orkdif;0iftEkynm Orchestra yJjzpfonf/ uRefrwkdY
&Gmuav;onfyif a&SmifvTJr&aom avmuwHxGm obm0ab;'Pfrsm;jzifh
trsdK;rsdK;&ifqkdifcJh&zl;wmukd uRefrajymcJhygNyD/ {&m0wDjrpfa&wkdufpm;rI'Pf?
rkd;awmf a&awmf rrSefrI'Pf? yljyif;vGef;vSaom &moDOwk'PfwkdYaMumifh
urf;yg;awGNydK?
oD;ESHawGzsif;?
EGm;pmjrufwkdYyif
tvsfrrD
jzpfcJh&onfr[kwfvm;/ onf'PfawGukd pdwfcGeftm;jzifh txkduftavsmuf
ukpm;ay;cJhonfrSm a[monf &GmajAm &GmwD;0kdif;qkdvQif rrSm;Ekdifyg/ 'kd;oHawG
wnHnH
a0pnfcJhaom
nawGtaMumif;
&Gmol&Gmom;awGuyJ
cHpm;Ekdifvdrfhrnf/
]]ukdif; armifajyat; rif;u rif;tazrsm;vufusqkdawmh rif;u
acgif;aqmifNyD; jzpfatmifvkyfprf;uG,f ajAmtzGJYukd rif;vufxJtyfo,fuGm
[kd&Gm onf&Gm tvSLcHxGufMuvkdY rsufESmri,f&apeJYuG,fh aumif;vkdufo,fh
ajAm pnfvkdufo,fhajAm qkdo[mrsdK; jzpfatmifvkyf ukd,fh&Gmuav;ukd
cspfMuo,f oHa,mZf&SdMuo,fqkd&if trsm;uvnf; 0kdif;Mu0ef;Mu[Jh
bkef;BuD;wdkYvnf; wwfEkdifwJhbufu yg&rSmaygh}}
q&mawmhfausmif;BuD;ay:u aus;&Gmvlxk tpnf;ta0;yGJBuD;nu
uRefrwkdYwpf&GmvHk; tdyfraysmfEkdifcJhMu[k qkdygonf/ xkdnu 0rf;om0rf;enf;
aMuuGJwdwfqdwf ydef;ydwfatmif arSmifaeaom waygif;vuG,faeYnBuD;rSm

jrefrmusL;ypfzkd&rf

524

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

Mu,fa&mifyifr&Sd/
b,fupvkdY
bmukdaumufukdif&rSef;rod/
wif;wif;MuyfMuyf &Gmuav;&JU rarhEkdifaomnwpfn/ jAKef;qkd ukdajyat;\
tdrfrS pnfwkdacgufoHu tqufrjywf ay:vmawmh ukdatmifarmif;wkdY
ukdaX;atmifwkdYwpfawGu tajy;tvTm; a&mufoGm;Muonfqkdyg\/
]]tJonfnua[h ... igvnf; b,fvkdrS tdyfraysmfomeJY tem;&Sdo,fh
pnfwkdBuD; xacgufvkdufrdomyJ/ aX;atmifwkdYwpfawG a&mufvmawmh
rxl;bl;qkdNyD; armif;qkdif;uav; wvif;xJcs wifyvifacGo,fhNyD;
wD;vkdufprf;qkdomrsm; tJonfnu iwkdY ajAmwD;0kdif;po,f ajymygawmhat?
rkd;rsm;awmh vul;vuG,f &Gmo,fhrkd; rpJbl;vkdY tqkd&SdMuomyJ ighESr&JU
iwkdY&GmajAmvnf; toHrpJaygh[m}}
aemif BuHKwkdif;vkdvkd ukdajyat;u uRefrukd &Gm\ ajAmorkdif;uav;
jyefajymjywwfygonf/ ukdajyat;u qkdif;q&mrsdK;kd;jzpfovkd olukd,fwkdif
uvnf; rdbtarG qkdif;ynmjzifh awmtvSLuav;rsm;wGif vkdufwD;aeol
jzpf\/ ukdajyat;\tbkd; qkdif;q&mBuD; ]q&mvGef;} qkdvQif oDaygbk&if
ygawmfrlaemufykdif;
emrnfausmf
&Gmpm;BuD;
]pdefaA'g}
wkdYESihf
wpfacwfwnf;[k tbu ajymzl;ygonf/ okdYaomf uRefrwkdY&Gmuav;\
qkdif;q&mBuD;
q&mvGef;onf
rif;oHk;eef;ayguf
qkdif;q&mBuD;
r[kwfcJh&Smyg/
qDrD;cHke,fwpfdk;?
a&pBudKe,fwpfavQmufrSmawmh
vQrf;vQrf;awmuf[k
qkdygonf/
q&mvGef;\om;
bkdauNidrf;
(ukdajyat;\taz) uvnf; zathajc&mukdeif;aom qkdif;q&mBuD;yJ
jzpfonf/ q&mBuD;bkdauNidrf;onf om;orD;rsm;ukdvnf; tEkynmtarG
ay;EkdifcJhygonf/ orD;tBuD;qHk; rjym;BuD; (rjrEk) rSm rif;orD;ynmpHkaom
Zmwfrif;orD;BuD;yJjzpfonf/ uRefrwkdY&GmwGif bkef;BuD;ysHyGJwkdif; wjcm;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

525

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

{,ifusL;rif;orD;ukd wuefwu riSm;&yg/ rjym;BuD;onf aemufykdif;


tvGefEkdifaom? ikdcsif;tvGefaumif;aom &Sm;&Sm;yg;yg; acwfa[mif;
rif;orD;BuD;jzpfonf/ tckawmhvnf; b,fZmwfxJrS rvkdufEkdifawmhbJ &GmrSm
txkdifcsum cifyGef; ukdwifaqGESihf awmifolvkyfaecJhNyD/
ukdajyat;uawmh qkdif;0kdif;ynmtarG tukef&vkdufonf/ ,aeYtxd
qkdif;xJ0kdif;xJ ajzmif;ajzmif;ajy;wD;vsuf&Sdaom awmqkdif;q&mjzpfygonf/
om;tvwf ukdvSEkuawmh ESJq&mwpfa,muftjzpf toufarG;0rf;ausmif;
jyKaeoljzpf\/ wpfcsdefu uRefrwkdY&Gmom; vljyuf ukdbm*smqkdolrSm
ESJtvGefrIwfol[k taru ajymjyzl;onf/
]]ukdbm*smwkdYrsm; yg;pyfeJYESJ jywfo,fr&Sdbl; awmfMum wD ... awmfMum
w,feJY uwnf; aeYa&mna&m wpf&GmvHk; pum;ajymrjzpfbl; em;ukd
ylaeomyJ? tJom em;rcHEkdifvkdY &GmuwkdifMuawmh olBuD; OD;bwkwfu
ac:ua&math? ac:awmh olu bmajymo,frSwfowHk;? usKyfuo,fh
awmvljyufrIwfbl; a&Tref;wifarmif ZmwfxJu vljyufo,fh? usKyfwkdY
Zmwfq&mu ynmpHkrS BudKufomo,fh o[mu taysmfwrf; ]wD} ae ]awmf}
aeomrIwfbl;qkdawmh OD;bwkwfuvnf; ukdif; o[mjzihf bm*smwpfn
&GmwpfnayghuGmvkdY pD&ifcsufcsvkdufomaumath}}
bm*smwpfn &GmwpfnqdkonfrSm OD;bm*smu ESJwpf&ufjcm;om
rIwfcGifh&onf/
OD;bm*smESJ
em;onfh&ufonf
ESJ'PfuvGwfonfh
&GmtvSnfhjzpfay\/ bBuD;wkwf\ xkdqHk;jzwfcsufukd wpf&GmvHk;ua&m
OD;bm*smua&m MunfMunfjzLjzL vkdvkdvm;vm; vkdufemusifhoHk;cJhMuonfrSm
OD;bm*sm
uG,fvGefonftxd
av;ig;ajcmufESpfavmufMumonf[k

jrefrmusL;ypfzkd&rf

526

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

qkdygonf/ wu,fh&GmESihf wu,fhOD;bm*smygvm;[kom ajym&awmhrnf/


OD;bm*smqHk;awmh uRefrwkdY&GmrSm ESJq&m ukdvSEku ay:vmcJhjyefonf/
ESJoHrpJcJhaom uRefrwkdY&Gmuav; jzpfyg\/
onfvkdESihf ukdajyat; OD;aqmifaom ]&GmajAm} uav; zGJYpnf;jzpf
cJhMuygonf/ aeYrem; nrem; wD;vHk;awGwkdufMu? oDcsif;awGwkdufMuESihf
vlwkdif; *DwaoG;<uaecJhMuonf/ ajAmtzGJYuav; wlwlwefwef jzpfvmawmh
wD;0kdif;trnfay;zkdY pf;pm;Mu&onf/ ukdajyat;uawmh &GmrS vli,f
armifr,frsm;ukd ukd,fpm;jyKonfhtaejzifh ]aw;vkvif r*FvmajAmnGefU} [k
uifyGef;wyfcJhygonf/ ukdajyat;ukd,fwkdif a&;pyfoDuHk;xm;aom ]zdwfac:oH}
yPmraw;uav;um;
uRefrwkdY&GmZeyk'fuav;ukd
kd;kd;uav;ESihf
awmufyapcJhaom aw;oDcsif;uav;yJ jzpf\/ aus;vufukd tajccHaom
ajAmoDcsif;uav;/ uRefri,fi,fuwnf;u wpGJwvrf; &SdcJh&aom
oDcsif;uav;/
]]ighESr&,f eifvnf; NrdKUBuD;jyBuD;aeo,fholyg[m iwkdY&Gmu zdwfac:oH
oDcsif;uav;ukd av'D,kdu toHvTifhvkdY&atmif rvkyfEkdifbl;vm;?
b,favmufukefukef
ukefprf;yavhap?
qkdr,fholr&Sd
igukd,fwkdif
wufqkdvkdufprf;r[m ukdif;}}
uRefrtpfukd ukdzl;ndKu vHk;BuD;cJ& qkdcJhygao;\/ qkdcJhwmvnf;
rajymESihf/ olu O',aus;&Gm aw;vkvifr*FvmajAmnGefYtzGJY\ yifwkdif
tqkdawmf0if;jrifhav; r[kwfvm;/ (ukdzl;ndK\ emrnft&if;rSm ukd0if;jrifh
jzpfonf/) wpf&Gmhwpf&Gm jrpful;acsmif;jcm;txd ajAmtzGJY tvSLcHxGufcJhpf
uav;taz ukdzl;ndKonfyif wkdufyHktuswum;um; yavuyfykqdk;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

527

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wvTm;vTm;jzifh
vlysdKumvom;wpfa,mufvkd
wuf<uaecJhonf/
toHaumif;jcif;? kyf&nflyum MunfhaysmfIaysmf&Sdjcif;xuf 0goemBuD;jcif;
u ykdygvdrfhrnf/ uRefrxHwGif &GmajAmtzGJY toHoGif;wdyfacGuav;&Sdonf/
&Gmukd owd&wkdif; vGrf;wkdif; zGifhMunhfjzpfcJhygonf/ aw;oH&Sifrsm;
jzpfMuaom uRefrtpfukd 0if;jrifhav;ESihf uRefrwkdYu rrjym;[kac:aom
rjrEkwkdY\ pHkwGJoDcsif;rsm;yif ygao;onf/ wdyfacGtqHk;wGif onfvkdrGrf;xm;
ygao;onf/
]]cspfaomw&Siftaygif;wkdYcifAsm tck em;qifcJh&aom aw;oDcsif;
rsm;ukdawmh ajym&&if aomw&Sifrsm; odNyD;jzpfygvdrfhr,f? jrif;jcHckdif
O',aus;&Gm aw;vkvifr*FvmajAmnGefYeJY vli,farmifr,frsm;&JU aw;oDcsif;
rsm;jzpfMuygw,f/
aw;oH&Sifrsm;uawmh
0if;jrifhav;
rjrEkwkdY
jzpfMuygw,f/ ywvm;ESihf armif;wD; ukdajyat;? ESJq&m Nidrf;armifav;?
'kd;wD; ukdwifaqG? kduf'kd; ukdatmifarmif;? ukdaX;atmif? pnfwD; ukdayg&Sef?
tkyfpHkwD; ukdvSEkwkdY jzpfMuygw,fcifAsm;/ em;aomwqifMuoltaygif;
ESpfaxmif;tm;&&SdMuygapvkdY
tzGJY&JUukd,fpm;
uRefawmf0if;jrifhav;u
qkawmif;arwm ykdYovkdufygw,fcifAsm;}}
uRefrwkdY&GmajAmtzGJYrS &SmazG&&SdcJhaom &efyHkaiGjzifh &Gmv,fvrf;rBuD;ukd
ajrmufrSawmifokdY wpfajzmifhwnf; azmufvkyfcJhMuNyD/ &Gmbk&m;rsm;ukd
jyKjyifoym,fcJhMuNyD/ &Gmpnf;kd;? &GmwHcg;rsm; um&HcJhMuNyD/ pmoifausmif;
uav;ukd trkd;tum qifEkdifcJhMuNyD/ taysmfwrf;ajAmtzGJYrS &GmeD;csKyfpyf
&Gmuav;rsm;&Sd tvSLr*FvmyGJrsm; {nfhcHajAmtqifhtxd atmifjrifcJhMuzl;
ygonf/ onfvkdxkESihfxnfESihf pnfpnfyifyif atmifjrifcJhNyD;umrS
ajAmtzGJYuav; aysmufuG,foGm;&jcif;ukd uRefrrSm ESajrmworqHk;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

528

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&SdcJh&ygonf/ taMumif;aMumif;aom taMumif;rsm;aMumifh[komqkd&ygrnf/


tckawmh ajAmtzGJYom;rsm;vnf; teD;ta0; wuGJwjym;pD/ q,fpkESpf
ESpfpkyif&Sda&mhrnf/
]]a[; toHcsJUpufu b,fqif&rSmwHk;a[h}}
uRefrtawG;aumif;aepfrSmyif uRefrtpfukd ukdzl;ndKwpfa,muf
toHcsJUpufawG?
avmfpyDumawG?
bufx&Dtkd;BuD;awG
vSnf;ESihf
wkdufcsvmygawmhonf/ tusryg? ykqkd; &ifacgif;wajrmufajrmufESihf
i,frli,faoG;awG <uaevkdufyHkrsm;/ bBuD;acsm\om;irsdK;u BuD;awmfwkdY
jcH0u refusnf;yifcGMum;wGif toHcsJUpuf avmfpyDumBuD;ukd wufcsdwf
onf/ cPaeawmh ukdzl;ndK toHcsJUpufu yDwmbodef;\ *pfwma&uif;oH
xGufay:vmavawmhonf/
]]rxl; vm xrif;pm;&atmif awmfMum vlawG vmMuawmhr,f}}
onfnaepm xrif;wpfeyfukdawmh BuD;awmfwkdYu auR;csifvGef;ojzifh
tm;vHk;ukd jzwfcsvkduf&onfqkd\/ [if;awGuawmh uRefrtBudKuf
awmxrif;awm[if;awGyJjzpfonf/ yJxrif;? ig;tkd;uyf? c&rf;uaqmhoD;
axmif;? c&rf;csfoD;ylpDazmif;csuf? bl;&Guf[if;csdK? uif;yHkoD;csuf?
ta0&m&GufjyKwftwkdYtjyif ESrf;zwfcsfokyf ygao;onf/ uRefrtzkdYawmh
xrif;NrdefvGef;vSojzifh q&mBuD; a&TOa'gif;a&;cJhzl;ovkd rarhEkdifaom
xrif;wpfeyfyJ jzpfawmh\/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

529

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

BuD; 0ifvmcJh\/ t&D;at;rESihftzGJYu rkefYaygif;tkd;BuD;oHk;vHk;jzifh rD;ckd;wtltl


rIdif;wkdufaeavonf/ uRefroli,fcsif;rawGu rkefYtifwHkBuD;ESpfvHk;ab;rSm
a,mufoGm;awGukdif&if; rkefYrIefYjcpfaeMuNyD/ zsmMurf;awGay:rSm a&aEG;
vifyef;uav;awG [kdwpfyGJ onfwpfyGJ vkdufcsaeMuonfh aemufayguf
tysdKruav;awGqDu oeyfcg;eHYoif;oif; arT;aeonf/ aumif;uifrSmawmh
ta&SU,Gef;,Gef;qDu vjynfh0ef;BuD; 0if;0if;pufpuf xGufvmcJhNyD/
jrpfjyifxuf
taemufrkd;ukyfpuf0kdif;pyfrSmawmh
qnf;qma[mif;\
zdwfwpf0ufpifwpf0uf ususefcJhonfh yk0gpawG/
cPaeawmh yGJcif;wvif;jyifxJrSm va&mifuvGJ bmtvif;rQ
r&Sdawmh/ ajAmtzGJYom;awG pHkMuawmh armifoef;pkd;u ukdajyat;\
armif;qkdif;uav;wnfhwnfhay:wGif bufx&DrD;acsmif;uav; csdwfay;vkduf
onf/ bBuD;acsmESihf vlBuD;wpfcsdKUvnf; a&mufvmMuygNyD/ wpfaeukef
awmxJawmifxJ opfcif;xJwGif ukef;cJhusHK;cJhMu&aom uRefraqGrsdK;awGu
awmh a&yifcsdK;EkdifMu[efrwl/ wu,fhukd ZmwfyGJ? tNidrfhyGJ vmMunfhMuovkd
acgif;aygif;awG? ajymif;zl;zufvdyfBuD;awG ukd,fpDESihf zsmMurf;awGay:rSm
y,fy,fe,fe,fxkdifMu&if; &GmajAmoHukd arQmfvifhaeMuNyD/
]]ukdif;a[h rkefYaygif;&NyD a&mufESihfo,fhvlawGukd a0Muprf;[Jh uav;
awG onfrSmvmwef;pD}}
t&D;at;ru atmfvkdufawmh uav;tkyfBuD;u wkdifyifxm;Muovkd
rkefYaygif;zkdab;? a0gceJ ajy;wef;pDMuonf/ cifrmvGifu Zkd;ceJ ZyfceJxum
rkefYaygif;ZvHkBuD;ayGY? vltkyfBuD;xJwkd;NyD; wpfa,mufwpfaygif;uspD a&mhtifh
a&mhtifh vkdufurf;onf/ uRefrwkdY&Gmu rkefYaygif;qkdonf pv,f0iftkd;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

531

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

zHk;onfh pavmif;zHk; wpfcsyfpmavmuf&Sdygonf/ wpfaygif;uESpfaygif;


rpm;Ekdif/ aumufnif;ESifhqef trIefYqwla&mNyD; a&aEG;MuufoD;aEG;uav;ESihf
qm;uav;ysufoduma&m
e,fxm;aom
rzG,frap;?
rkefYaygif;
vwfvwfqwfqwf ylylaEG;aEG;BuD;awGu vufwGif;wpfqkyfrEkdif/ uRefrwkdY
&Gmu e,fNyD;om;rkefYnufrIefYrsm;ukd armif;qHkjzifhxyfaxmif;NyD;rS pfYtifwHk
BuD;xJ zdodyfxm;um a,mufoGm;jzifh rkefYrIefYjcpfMuonf/ rkefYrIefYrsm;ukd
ajrpavmif;zHk;uav;xJ oJhxnfhNyD; tay:u yJvGef;aphuav;awG jzL;wwf
Muygonf/ wAGrf;AGrf;qlaeaom ajrtkd;aygif;aiGYtaygufrsm;tay: t0wfyg;
tkyfxm;aom pavmif;zHk;ukd arSmufcsvkdufNyD; tkyfxm;vkdufvQif [kdbuf
onfbufiJh rkefYnufpavmif; vSnfh,lkHjzifh usufoGm;awmhonf/
tkd;uif;ucsNyD;p
qDwkdYzwfjzifh
wzef;zef;
kdufay;vkdufao;\/
tnmaus;vuf\ Donuts rkefYaygif;uawmh ylylaEG;aEG;? arT;arT;qdrfhqdrfh/
vjynfhn\ va&mifatmufwGif rkefYaygif;zkdrS rD;ckd;aiGYawG wvlvl
vGifhwufaeonfukdyif vGrf;ovkdvkd cHpm;&if; uRefrai;Munhf aerdygonf/
uRefrqE uRefrpdwful;jzifh rjzpfrae &orQESifh taumiftxnf
azmfvkdufaom ESvHk;om;jzLpifolwkdY\ EIwfqufyGJcif; uav;ukd Munfh&if;
rsuf&nfrsm;yif 0kdif;vmcJhrdygonf/ va&mifazG;azG;atmufrSm armif;oH
csdKcsdKu uRefrESvHk;om;awGukd qGJEkwfaecJhNyD/ tarBuD; tazBuD;awGukd
atmufarh&if; uRefrikdrdawmh\/ txl;ojzifh onfvkdnrSm uRefrcspfaom
trdtb ESpfbufpvHk;u tbwkdYtarBuD;wkdYyif 0dnmftm;jzifh a&mufvmtHh
xifonf/ ywfpmxnfh&if; wkdYwD;wD;um toHukdufaeonfh AHkoHawGuvnf;
uRefrukd ESpfaygif;rsm;pGmaom umvawGtxd aemufjyefqGJac:aeMuonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

532

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

onfwkef;u &GmjrpfqdyfrSm jrpfkd;wpfavQmuf a&mif;0,fazmufum;&mu


jyefvmaom tazhavSBuD; qkdufxm;vkdY/ tarBuD;u avSwpfaMumhpmtwGuf
ajymif;zl;zufvdyfawG ykqkd;wpfacGpmvdyfvkdY/ tbu olvkd vlBuD;olrrsm;ESifh
wkdif;a&;jynfa&; &yfa&;&Gma&; aqG;aEG;vkdY/ taru uRefrukd ykwfodyf&if;
onfwpfacguf avSxGuf&if &GmrSmyJ aqGrsdK;awGESihfaecJhzkdY acsmhvkdY/
onf&Gm? onfywf0ef;usif onfrd&dyfb&dyf aqGrsdK;&dyfawGaMumifhyJ
uEm&ql;yifawGMum;u r&ru ukyfuyfxkd;xGuf&aom &Sm;apmif;jymom'f
yifvkd uRefr oefpGrf;cJh&wmr[kwfvm;/ vGrf;pdwfjzifh &ifckef&aom
va&mifnygwum;/
]]<ua&mufvmMuaom O',aus;&Gmol aus;&Gmom;taygif;wkdY cifAsm
... onfuaeYawmhjzifh&if uRefawmfrsm; aw;vkvifr*FvmajAmnGefYtzGJYBuD;
rdbrsm;a&SUarSmuf wpfzefa&muf&SdvkdYvmcJhjyefygNyD ... wGD ... 0l; ... 0l; ... tJ
wifpkd; t,fckd; rsm;vGef;o,f avQmhvkduf ... at;at; [kwfNyD}}
uRefrtpfukd ukdzl;ndKu wbufuav; ycHk;wif? rkdufcGufuav;
ukdif&if; EIwfcGef;a>cvkdufonf qkd&ifyJ rdef;r0kdif;qDu ]tD} ceJ ikdoHawG
xGufvmawmhonf/ t&D;at;rwkdY rkefYaygif;zkdbufu ESyfwIHYIHY? xbDpESihf
rsuf&nfawGokwfum ikdoluikdMuonf/ wcsdKUuvnf; ygvmonfh ycHk;wif
wbufuav;ukd ukdifNyD; opfyifatmuf vl&Sif;onfhae&moGm;xkdifum
wpfa,mufwnf; vGrf;vGrf;aqG;aqG;ikdonf/ onfhxuf cHpm;csuf
&ifhoefvmolawGuawmh vrf;bufxGuf tm;yg;w& atmf[pfwrf;w
ikdMuav\/ wpfcsdefu owd&p&m? vGrf;qGwfatmufarhp&m a&S;a[mif;
aESmif;jzpfawGu onfvdkajAmoH pnfoHMum;vQif &ifukd xdxdckdufckduf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

533

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jzpfwwfMuonfrSm tnmoltnmom;wkdY\ ESvHk;om; Eke,fMujcif;ayyJ


vm;/ zsef;ceJ zsif;ceJ cHpm;wwfMuolawG/ bkd;ceJ bwfceJ ajymvG,f
qkdvG,fwwfMuolawG/ eifhceJ tifhceJ tepfemcHwwfMuolawG/
ikdvkdYtm;&? vGrf;vdkYtm;&oGm;MuolawGu yGJcif;uav;xJ jyef0ifvmMu
onf/ ajAmtzGJYu yPmr ajAmkduftNyD;rSmawmh uRefrwkdY&Gm\ rlykdif
}O',&Gm&JU zdwfac:oH} oDcsif;uav; pavNyD/ onfoDcsif;ukd uRefrtpfukd
ukdajyat;u olwwfoavmuf rSwfoavmuf jrifoavmufuav;jzifh
kd;kd;uav;
a&;zGJYxm;jcif;omjzpf\/
tnmaus;vufwpfae&mu
orkdif;r0if? rSwfwrf;rwifavmufaomfvnf; ukd,fh&Gm ukd,fhawm cspfwwf
Muonfaum/ pmnGefY? pmuGefY? pmqef;? pmvSryg tvuFm*kPf
rajrmufvSaomfvnf; onfoDcsif;uav;uawmh uRefrwkdY&Gm\ ESvHk;
onf;yGwfjzpfyg\/ wpfenf;qkd&ygvQif NrdKUreD; jyreD; tjrifreD;
tMum;reD;onfh aus;awm&Gmu tnmajAmoDcsif;uav;yJ jzpfyg\/
tawmuav; p0ifawmh uRefr uufquftoHoGif;cvkwfuav;ukd
ESdyfvkdufonf/
]]r*Fvmtaygif;eJY

jynfhpHkMuap ... aomw&Sifvkyfom;jynfolawG


___ O',&GmrS trSefy zdwfac: ... zdwfac:ygw,fav ___ vmcJhap&ef
&Gm&JUtajccHajym&&if jrif;jcHckdif &GmO',&JU ... txl;y tajcwnf
{&m0wDurf;ajc ... qD}}
onfajcqif;uav;ukd ukdzl;ndK (aw;oH&Sif 0if;jrifhav;) ESihf rrjym;
(aw;oH&Sif rjrEk) wkdY wpfvSnfhpD0ifMuonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

534

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]tvnfwpfacguf vma&mufcJh&if ... a&TapwDbk&m;vnf; zl;awGY&rnf

___ wpfcgwpfvSnfh vmcJhapcsifonf ___ azmfa&GpGm qD;vkdYBudKyghrnf


___ omyHkxl;wJh a&TO&GmqD armifwkdYvmygrnf ___ omyHkxl;wJh
a&TOajrqD r,fwkdYvmygrnf ___ vmvnfprf;y &Gmv,fvrf;u
BudKaernf txl;yBudKaernf ___ O',&Gmu zdwfac:aeygonf}}
ukdatmifarmif;ESihf
ukdzkd;anmif;wkdYESpfa,mufwnf;
wD;Muonf
qkdaomfvnf; ajAmoHu wpfuGif;vHk;NrdKifaeawmhonf/ ajAmwD;ol
rsm;rsm;pm;pm;rygaomfvnf;
ukd,fht&yfeJYukd,fhZmwfqkdovkd
ukd,fh&Gm
ukd,fhajAmBudKufMuonfaum/
]]&Gmtaemufukd avQmufumoGm;&if atmifjromZH aomif,HoJ ...

ykvJvkdvkd tcif;omwJhqkd ___ aendKndKvHkrysdKazmfwoif; ... a&cyfqif;


...
qif;Muoukd
___&Gmta&SUqDukd
avQmufumoGm;awmh
&Gma[mif;wpfae&mrS azmif;um;bk&m;vnf; zl;awGYEkdifygoaemf ___
oMuFefbk&m;eJY ukd;awmifjynhfrSm zl;Mu wlaysmfaysmf}}
&Gmtaemufu {&m0wD? &Gmta&SUubk&m;apwDawGukd zl;awGYEkdifygowJh
vm;/ onf&Gmonfbk&m;apwDawGeJY {&m0wD[m olwkdYwpfawG&JU oHa,mZf
taESmiftzGJYawGrsm;vm;/ bk&m;ikwfwkd anmifxkdxkdayr,fh &Gmhusufoa&yif/
]]vmapcsifygonf

... &Gmv,fvrf;rBuD;qD wpfcgwpfacgufjzifh


avQmufvkdY vnfEkdifonf ___ pmoifausmif;awGeJY zGYHNzdK;vSygonf ...
ausmif;av;ausmif; ywf&Hxm;wJh O',&GmvkdY txift&Sm; &Sdayonf ___

jrefrmusL;ypfzkd&rf

535

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

tEkynmonf q&mvGef;wkdY arG;&yfqD ... bkdauNidrf;wkdYarG;&yfqD


___wpfcgwpfvSnfh vmcJhapcsifonf azmfa&GpGm qD;vkdYBudKyghrnf}}
&Gmv,fvrf;rBuD;? rlvwef;pmoifausmif;uav;? bkef;BuD;ausmif;
av;ausmif;ESihf zGHYNzdK;vSygonfwJhvm;/ tEkynmonf qdkif;q&mBuD;
q&mvGef;wkdY bkdauNidrf;wkdY arG;&yfqDwJhvm;/
]]omyHkxl;wJha&TO&GmqD armifwkdYvmygrnf ___ omyHkxl;wJh a&TOajrqD

r,fwkdYvmygrnf ___ vmvnfprf;y &Gmv,fvrf;u BudKaernf ___


txl;y BudKaernf O',&Gmu zdwfac:aeygonf}}
*kPfyumoer&Sd oabmjzL tlpif;vGef;vSaom uRefrwkdY&Gmuav;qDukd
tvnfvmzkdY zdwfac:aeoHawGukd b,folawG Mum;apcsifvkdY b,folawG
tvnfvmapcsifMuwmygvdrfh/
ajAmoHawGuawmh
a0a0pDpD/
aumif;uifxuf vjynfh0ef;BuD;xJrS qefzGyfonfh tzkd;tkduawmh yGJcif;
uav;ukd iHkYMunfhvkdYaeonfaum/ rkom;ryg vuFmracsm aus;awmae
ajrawmifol? ,mawmifolwkdY\ onfzdwfac:oH oDcsif;uav;u
uRefrukdyif &nfnTef;aeovkdvkd/ NyD;cJhonfh ig;ESpfu &Gmukd uRefr
wpfacgufa&mufcJhonf/ onfwpfacgufa&mufNyD; aemufwpfacgufqkdwm
b,fawmhvJ/ uRefrrod/ reufjzefqkdvQif uRefr NrdKUukd jyef&awmhrnf/
&Gmuav;ukd,fwkdifu uRefrukd opfpdrf;csdK; csdK;&ufavjcif;[k tjypfwifae
oa,mifa,mif/
]]zdwfac:oHoDcsif;uav;eJY azsmfajzNyD;wJhaemuf uRefawmfwkdY qufvuf
wifqufoGm;rSmuawmh tvSLyGJvmwJh vHkri,fqkdwJh oDcsif;uav;yJ

jrefrmusL;ypfzkd&rf

536

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jzpfygw,f? onfoDcsif;uav; rqkdcifrSm Mum;jzwftpDtpf wpf&yftaeeJY


onfajAmyGJuav;jzpfatmif
ZGwfvkyfckdif;wJh
uRefawmhfESr
rxl;u
uRefawmfrsm; ajAmtzGJYukd qkawmfaiG yef;uHk;rsm;qGJay;r,fh tpDtpfyJ
jzpfygw,f ... vm[ ighESr}}
ukdzl;ndK\ tpDtpfaMunmyHkukd oabmusvGef;ojzifh uRefrrSm
&,fvkdufrdygao;onf/ yGJoGm;yGJvm&SdrS jrwfjrwfEkd;Ekd; xkwf0wfaom pykdY&Syf
uefYvefYtpif;Mum;ESihf om;\ykqkd;us yavuyftuGufBuJBuD;ukd Id;usus
0wfqifNyD; rkdufcGufukd [efygygudkif&if; vlwwfBuD;vkyfaeyHkaMumifh
wpfaMumif;? &GmrSmvmuaom tNidrfhyGJ? ZmwfyGJxJrS av,lavodrf;ukd
twkckd; o,fawGw,fawG? omawGwmawG yDyDjrnfjrnfBuD; owdxm;
ajymqkdaeonfuwpfaMumif;? tpDtpf aMunm&if; uRefrukd ]vm[ighESr}
[k &if;&if;ESD;ESD; vSrf;ac:vkdufoHuwpfaMumif;aMumifh uRefru toHxGuf
um&,frdawmh\/
cifrmvGifu cHawmif;BuD;xJ pkxnhfxm;aom pG,fawmfyef;uHk;rsm;ukd
uRefrukd vmay;onf/ aeYv,fu bkef;BuD;ausmif; pG,fawmfyifrS
wuefwu oGm;cl; oDxm;aom c&rf;jympG,fawmfyef;rsm;Mum;wGif
aiGwpf&mwefig;&GufpDukd wuefYpDxnfh oDxm;ygonf/ wpfuHk;vQif
aiGig;&m/ pG,fawmf aiGyef;uHk;q,fuHk; xnfhxm;aom cHawmif;BuD;ukd
r,l uRefru bufx&D rD;acsmif;uav;atmuf oGm;&yfvkdufawmh
uRefraqGrsdK;awGu vufckyfawG0kdif;wD;Muonf/ apmapmwkef;u 0rf;enf;
aMuuGJrIawG uRefrwkdYxHrSmr&Sdawmh/ wu,fhukd aysmfp&maumif;aom
yGJcif;uav;jzpfoGm;ygonf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

537

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

cHawmif;xJrS pG,fawmfuHk;rsm;ukd wpfa,mufwpfuHk;pD uRefrtpfukdrsm;


tpfrrsm;ukd vkdufqGJay;awmh olwkdYwpfawG NyHK;aeMu\/ ukdzl;ndK? rrjym;?
ukdajyat;? ukdwifaqG? OD;ayg&Sef? ukdNidrf;armifav;? ukdvSEk? ukdatmifarmif;?
ukdzkd;anmif;wkdYukd qGJay;NyD; yef;uHk;wpfuHk; ykdaeonf/ uRefru
yef;uHk;BuD;ukd toHcsJUpufwm0efcH uRefrwl wifpkd; (ukdzl;ndK\ om;BuD;) ukd
oGm;qGJay;vkdufawmh wifpkd;u &Sufaeao;onf/ yGJcif;xJu uRefraqGrsdK;
awGuawmh uRefrESihf ajAmtzGJY\ okyfaqmifuGufrsm;ukd Munfh&if;
wa0ga0gESihf yGJusaeMuonf/ onftaysmf onfjrifuGif;awGu olwkdYtwGuf
twdwfukd jyefykdYvkdufovkd jzpfoGm;onfxifh/ yGJcif;uav;u vIyfvmonf/
uRefri,fi,fu &GmrSm ajAmtzGJY wD;vHk;wkdufMuonfhnwkdif; ukdajyat;
wkdY 0kdif;xJrSmyif armif;qkdif;ab; ajrBuD;ay:rSmyJ tdyfaysmfoGm;wwfonf/
ajAmtzGJY tvSLcHxGuf&maemuf waumufaumufvkduf&if; tqltaiguf
cHcJh&onf/ &GmeD;csKyfpyfru wpfwkdif? ESpfwkdif? oHk;wkdif? av;wkdif
c&D;aygufatmif vSnf;vrf;? eif;usdK;eif;uRHMum;? aeylpyfcg; ajAmvSnf;BuD;
armif; tvSLcHxGufcJhMuolawG/ zkefaxmif;axmif;x vSnf;aemufNrD;ukd
qGJNyD; vkdufvmMuaom &Gmuuav;awGxJrSm uRefrtygt0if/ onfwkef;u
uRefr *g0efuav;0wfonfh t&G,fyJ&Sdygao;onf/
]][Jh uav;awG ae&pfcJhMuawmh iwkdYu ta0;BuD;oGm;rSm oGm;oGm;
&Gmwef;jyefMuaemf}}
onfvdk atmfvkdufaigufvkdufvQif vSnf;aemufNrD;ukd qGJxm;aom
uRefrwkdY vufacsmif;uav;awG jznfavsmhum acgif;idkufpkdufjzifh &Gmbuf
jyefvmMu&onf/ &ifxJrSmvnf; aMuuGJ0rf;enf;vsuf rausreyf

jrefrmusL;ypfzkd&rf

538

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

jzpfcJh&yHkrsm;/ igwkdY&Gm igwkdYajAmaemufukdvkdufwm aigufvTwf&ufavjcif;


xifcJhrdonfaum/ tckawmh oHa,mZfruif;aom olwkdYapwemarwm
awGukd uRefrem;vnf vufcHwwfcJhygNyD/ 'gaMumifhvnf; ESpfaygif;rsm;pGm
uGma0;cJh&aom &GmajAm0kdif;uav;ukd onfn uRefr r&ru ZGwftwif;
taumiftxnfazmfvkdufrdjcif;yJjzpf\/
onfwkef;u &GmajAmtzGJYu onfhxufpnfonf/ onfhxuf tHkusif;
aumif;onf/ onfhxuf vlpkHcJhonf/ ]rvGrf;ykd} acwfoDcsif;ESihf
toGufuav; pGufcJh&Smaom uRefrtpfr rrJwlac: aw;oH&Sif cifoef;Ek
onfyif uRefrwkdYwpfawG\ b0rsm;pGmukd EIwfqufvsuf vlYavmuukd
cGJcGmoGm;cJhNyD/ ajAmBuD;ukd pvG,fokdif; ajAmacgufwHukd ykdifykdifqkwf
tm;&yg;& wD;cJh&Smaom uRefrtpfukd ukdaX;atmifvnf; wrvGefc&D;
xGufcGmoGm;cJhNyD/ wpfcsdefu &GmusdK;&yfusdK; o,fykd;aqmif&GufcJhMuaom
bkef;awmfBuD;rsm;? vlBuD;olrrsm;vnf; r&Sd&SmMuawmh/ vGrf;r,fqkd
vGrf;p&mcsnf;/
]]a[h rxl; ... a[h rxl;}}
yGJcif;uGufvyfxJu zsmMurf;uav;ay: uRefrxkdifvkdufonfESihf uRefr
aemufausmukd ,yfawmifkd;jzifh xkd;xkd;NyD; EIwfqufojzihf vSnfhMunhfvkduf&
ygonf/
]]a[m a'G;av;yHkY bBuD;rif;'efaum rygbl;vm; aeaumif;Mu&JUvm;}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

539

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]nnf;bBuD; ygygoawmf a[m[kd ukdacsmwkdY0kdif;rSm igjzifh nnf;wkdY


om;trd a&aEG;aomufvmac:omukd oHk;acguf&SdNyD ighwlrES,fa&m}}
a'G;av;yHkYrSm uRefrwkdY&Gm tvSLyGJwkdif; zufpdrf;uGrf;awmifxkd;avh&Sdaom
wpfcsdefu
tysdKacgif;BuD;jzpfonf/
uRefri,fpfu
a'G;av;yHkYu
iSufaysmzuf? tkef;vufuav;rsm;jzifh Muufwla&G;kyfuav;awG xkd;enf;
oifay;cJhao;onf/ a'G;av;ykHYrSm tysdKBuD;b0jzifh tkd;xkwfawmh
ra,mifa,mifESihf toufav;q,fausmfumrS tazhnDwpf0rf;uGJ (rkqkd;zkd)
bBuD;rif;'efBuD;ESihf tdrfaxmifbufjyKcJhMujcif;jzpf\/ om;orD;wpfa,muf
rS ray:aygufchJyg/ bBuD;rif;'efuvnf; rkqkd;zkdBuD;b0ESihf tcsdefawmfawmf
aevkdufygao;onf/ uRefrwkdYjrif;jcHrSmaepfu NrdKUukd cPcPvm
kyf&SifMunfholjzpf\/ bBuD;rif;'efu awmom;BuD; qkdaomfvnf;
jrefrmum;awGukd
rBudKuf/
typftcwfrsm;jzifh
onf;xdwf&ifzkd
EkdifiHjcm;kyf&SifZmwfvrf;rsm;ukdom Munfholjzpfonf/ uRefrwkdYjrif;jcHwGif
xkdpfu kyf&SifkH oHk;kH&Sdonf/ vli,fkH? *kPfkHESifh oD&dkH/ onfkHoHk;kH
pvHk;ukd tESHYoGm;NyD; ykdpwmawGukd t&ifMunfholjzpfonf/
]]tckMunhfvmo,fhum;u odyfraumif;bl; aemufjyr,fhum;urS
aumif;rSmuG ykdpwmxJu ZmwfuGufzrf;Munfh&omawmh rif;om;eJY
ygarmuBuD;eJY wGJNyD; vlqkd;awGukd csr,fhyHkyJ tJonfum;MunfhNyD;rS
&Gmjyefr,fuGm}}
EkdifiHjcm;Zmwfvrf;rsm;xJwGif ygavh&Sdaom odyHynm&Sif? pHkaxmuf
ponfh rif;om;BuD;rsm;ukd bBuD;rif;'efu ygarmu[kom qkdav\/
wpfcgwpf&H EkdifiHjcm;um;aumif;rsm; wifNyDqkdvQif uRefrwkdYu pma&;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

540

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

rSmvkdufvkdYuawmh aeYrqkdif;bJ 'kef;pkdif;ajy;csvmwwfonf/ a'G;av;yHkYESihf


nm;umpu jrif;jcHukd ac:vmNyD; kyf&Sifjyygonf/ kyf&SifxJuum;u
wnfhwnfharmif;csvmawmh a'G;av;yHkYu ukd,fukd wdrf;um,drf;um
a&Smifonf/
]]a[mawmf a[mawmf vmNyD vmNyD}}
]][ rdyHkY& o[m kyf&Sifydwfum;xJu t&dyfxifaeom ukd,fhqD
aygufxGufrvmygbl;[}}
]]tkd ukdrif;'efu awmfu ab;u taeomBuD;&,f um;u usKyfqD
wnfhwnfhBuD;vmomawmfh awmfowd&Sd&if usKyfae&mvmNyD; usKyftpm;
um;wkdufcHyghvm;}}
onfZmwfvrf;u uRefrwkdYarmifESrwpfawG tNrJajymum &,fjzpfMu
onfh Zmwfvrf;jzpfygonf/ tckawmh a'G;av;yHkYvnf; cg;ukdif;ae&SmNyD/
rsufawmifarG;uav;awGawmifuRwfvkdY/
rD;a&mifukd vufjzifhum&if; pum;ajymae&NyD/
]]tckaum bBuD;rif;'ef jrif;jcHoGm; kyf&SifMunfhao;vm;}}
]]rMunfhEkdifawmhygbl; ighwlr&,f? nnf;bBuD;ujzifh awmif&yfu
wDyD,kd wpfcgwpfav oGm;Munfhomawmif yHk;em;uyfMunfhrS jrif&om rsufpd
raumif;awmhbl;av}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

541

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefrwkdY&Gmu kyf&Sifum;ukd ]ydwfum;axmif} [k ac:NyD; wDAD? AD'D,kdukd


]yHk;} [k oHk;Muonf/ kyf&SifMunfhvQifvnf; a&SUqHk;wef;u Munfhvkduf&rS
tm;&Muonf/
a&SUqHk;wef; wpfrwfig;rl;acwfu &GmuaqGrsdK;rsm; NrdKUvmwkdif; uRefr
kyf&SifvkdufMunfh&wwfonf/ wpfusyfaiGBuD;ay;NyD; aemufuMunfh&avjcif;
atmufarhMuolawGrkdY wpfrwfig;rl;wef; vufrSwfukefoGm;vQif wpfusyf
ay; cHkESihf yefumESihfMunhf&onfhwkdif rauseyfMu/ kyf&SifjyzkdY rD;vHk;uav;
rSdwfcsnf zGifhcsnf tcsufjyvkdufvQif ab;bDukd tuJcwf ]vma[haumifr
a&SUwef;ajy;&atmif} qkdum cHkawGwef;awGausmfum ydwfum;ukd ZufusdK;
rwwf armhMunfhMuonfaum/
]]rxl;a& nnf;wkdYrvJ &Gma&mufygNyD qkduwnf;u ajcpMum&rf;
aevkdufMuomat ... iwkdYacsmifawmif aZmif;rvSnfhbl;}}
]]a[m ... rrav;a&Ta& [kwfy ... uRefrwkdYvnf; a&mufwkef;qkd
ESHYatmifoGm;&wm}}
]]a[h ... rxl; ighESr &Gmjyefvmomukd vmEIwfrqufEkdifbl; ...
Munf;awmbuf MuufoGefEIwfvkdufae&vkdYa[h}}
]]ukdBuD;zkd;aomif;a&m rrao;ao;ukda&m uRefrujzifh ar;aewm}}
]]rrxl; ... usKyfrSwfrdvm; ... ukdvSoef;orD; rd*srf;av}}
]]rd*srf; tHr,f nnf;u tysdKawmifjzpfaeyga&mhvm; ighwlr&JU}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

542

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

yGJcif;uav;xJrSm uRefrwkdYtoHawG nHaeavawmhonf/ wpftdrf


wufqif; EIwfquf&vQif onfavmufESHYrSmr[kwf/ tckawmh uRefr
xGifvkdufaom twwfaMumifhyif a&TyGJvm{nfhy&dowftaygif;ukd tmawG
anmif;atmif aomaomnHnH EIwfquf&avawmh\/ rwD;rqkdMuwm
MumNyDjzpfaom ajAmtzGJY\ eif;usdK;eif;uRH[efawGaMumifh y&dowfuvnf;
yufwkwfr&/ wa0ga0g/ tyltyifuif;onfh uav;b0ukd wpfcgjyefNyD;
a&mufcsifvkdufygbd/
tJonfnu uRefrwkdY ajAmyGJcif;uav; nfYawmfawmfeufcJhonf/
vjynfhnoef;acgif,H vrif;BuD;uawmh xdefxdefomvsuf/ nfYeufawmh
vnf; aqGwkdYrsdK;wkdY NzdK;wkd;ajzmufawmufyJ usefawmhonf/ reufapmapm
0rf;a&;twGuf tvkyfcif;tukdifcif; qif;Mu&OD;rSmr[kwfvm;/ aecsifaomf
vnf; aevkdYr&onfhb0awG/ armifoef;pkd;\ bufx&DrD;a&mifyif rSdefcsifvm
NyD/
]]eifhrD;acsmif;ydwfvkdufygawmh[,f}}
rD;acsmif;r&SdawmhrS va&mifukd ykdNyD;cHpm;&onf/ onf&Gmonfvl? onf
jrpfrif;? onf,mcif;? onfxef;awm? onfva&mif/ tckawmhvnf;
ywfpmawGcGm? zsmawGodrf;MuNyefNyD/ b0awGqkdwm onfvkdyJxifyg&JU/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

543

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

(34)
uaeY &Gmujyef&awmhrnf/ i,fi,fuawmh ausmif;ydwfwmeJY
ausmif;vG,ftdwfuav;xJ t0wftpm;&Sdwmav; xkd;xnfhum &Gmukd
ajy;vmwwfaom uRefr/ ausmif;awG jyefzGifhvkdY &Gmu jyefcJh&wmukd
owd&vkdufrdygonf/ tckvnf; onfcHpm;rIyJjzpf\/ &GmtjyefcHpm;rIuawmh
&ifhusufvmw,f r&Sdygvm;/
reufrkd;vif; uRefrwkdYom;trd txkyfawGtykd;awG jyifMuawmh
rrxkdufwkdYnDtpfru rsufcGHawG rkdYrkdYtrf;trf; rsuf&nfuav; wprf;prf;
jzpfaeMuNyD/ &GmrsdK;&GmaqGwkdY vufaqmifay;Muonfh yJawG? ajryJawG?
vufyHacgif;ajcmuf? o&ufoD;ajcmuf? refusnf;oD;rSnhf? MuufoGefeD?
MuufoGefjzLawG? qHkBudwfESrf;qD? ajryJqDyHk;awG/ &GmxGuf EGm;EkdYcJ? EkdYqDykvif;
awGu tdrfacgifapmufuav;atmuf tjynfh/ nDtpfrESpfa,mufu

jrefrmusL;ypfzkd&rf

544

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wl&mwl&m pkumpnf;um csnfumaESmifum vkyfaeyHkukdMunfh&if; uRefr


pdwfraumif;jzpfaerdonf/
BuD;awmfuawmh
rsufpdrjrif&Smaomfvnf;
tdwfawG? yHk;awG? ykvif;awGukd vufjzifh vkdufprf;&if; vufaqmif
txkyfBuD; txkyfi,frsm;ukd yrmPcsifhwGufMunhfaeav\/ EIwfuvnf;
wzGzG? rsuf&nfuav;uvnf; wpp/
]]enf;o,fhvufaqmifawGrIwfbl; ... awmfawmhf awmifolaygufp
wpfOD;pmawmh tom&Sd&JU ... tif; omqkd ighnDr ESpfaygufpm;avmufo,f ...
&Gmukd ESpfwkdif;vmcJhMuygat&,f ... NrdKUrSm nnf;wkdY 0,fpm;EkdifrSef;
odygo,f ... 'gaywJh arwmeJYay;o,fh uRef;yJuav;awGqkdawmh ykdcsdKo[Jh}}
BuD;awmfwkdY om;trdwpfawG xkyfykd;jyifqifaeMuwkef; uRefrwkdY
om;trd bkef;BuD;ausmif;buf xGufcJhMuygonf/ uRefrwkdY a&mufoGm;awmh
q&mawmfu vufaqmif rkefYqDaMumfawG uRwfuRwftdwfESihf xnhfNyD;
xkdifapmifhaeawmfrl&Smonf/ aqGeJYrsdK;eJYusawmh w&m;r&Sdovkd rsufESmu
vnf;raumif;/ uRefrwkdYom;trd xkdifuefawmhMuawmh q&mawmfu qkawG
wpfoDBuD;ay;&if; EIwfqufpum; qkdonf/
]]ukdif; ... jyefMuayOD;awmh ... ig raocif eifwkdYwpfawGeJY
awGY&omvnf; 0rf;omyg&JU jyefawmhr,f qkdjyefawmhvnf; atmufarhrdyg&JU
... ukd,fh&Gm ukd,fhajr rarhaumif;bl;uG,fhaemf ... aemufwpfacgufawGYzkdY
qkdom uroumayghuG,f ... tif; vlYb0qkdom ukodkvfav; cPvm,l
&o,fvkdY atmufarh ... aumif;rIukdjyKMu raumif;rIukda&SmifMu ukdif; ukdif;
aerylcif oabFmqif;MuuG,fhaemf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

545

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

taruawmh olYarmif OD;yif;ukd Munfhumidkavonf/ uRefrrSm


OD;&D;awmf i,fq&m OD;Zif;odef; (q&mawmf) ukd NrdKUrS aq;0g;rStp
vkdtyfwm&Sdu rSmMum;yg&ef avQmufxm;NyD; jyefcJhMuygonf/ ausmif;BuD;
tkdtkdrSm &[ef;tkdBuD;wpfyg;om usef&pfcJhawmhonf/ ausmif;ay:u tqif;
rSmawmh aomfuyifikwfrnf;rnf;BuD; ESpfikwfu uRefrukd wdwfwqdwf
EIwfqufaeMujyefonfaum/
BuD;awmfwkdYtdrfxJrSmawmh
uRefrwkdYukd
vmEIwfqufMuolawGu
0kdif;ESifhtjynfh apmifhaeMuavNyD/ vufayGYawmif;uav;rsm; &GufvmMu&if;
]a[momu ajryJ? a[momu yJaxmywfjzL} pojzifh aomifaomifomom
vmoGefxnhfMuolawG &Sdovkd vuPmyg;&Sm;Muonfh aqGrsdK;wpfawG
uvnf; ukd,fwwftm;oa&GU ray;vkduf& r&Sd&avatmif refusnf;rSnfh
wpfqkyf? vufyHacgif;ajcmufuav;wpfxkyfqkdovkd rsufESmjy&if; vm
EIwfqufMuwmawGvnf; &Sdonf/ uRefr pdwfraumif; tjzpf&qHk;rSm
bmrSvufaqmifay;p&mr&Sdojzifh &Gmckd;rSm tavhusaygufonfh ta0&m
&GufnGefYawGukd cl;um vufaqmifvmay;&Smaom t&D;rapmukdyJjzpfonf/
]]tkd t&D;uvnf; vufaqmifay;p&mrvkdygbl; uRefrwkdYukd vm
EIwfqufwmukdyJ uRefru 0rf;omvSygNyD}}
]]ighwlr0rf;wGif;pdwf t&D;odomy ... 'gayod bmrS ray;vkduf&
avjcif;vkdY t&D; wpfoufvHk; pdwfraumif;rjzpfcsifvkdYygawmf ... ukdif;
onfxJxnhfvkdufraemf ... NrdKUus&if jznfwkdYMuaygh[Jh ... qD;aumif;o,f}}
vlawGwkH;kH; ay;Muurf;Mu rSmMuMum;MuonfhMum;rS uRefr tomvQdK
xGufvmcJhygonf/ uRefr\ i,faygif;a&mif;&if;BuD;jzpfcJhzl;aom onf0if;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

546

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

onfjcHBuD;ukd EIwfqufcsifvkdYyJjzpfonf/ uRefraqmhupm;aeus yk@&duf


yifwef;uav;tem; rwfwwf&yfNyD; wpfjcHvHk;ukd uRefr pdwfjzifh
arwmykdY&if; EIwfqufvkdufygonf/ onfjcHBuD;xJrSmyJ arG;Mu aeMu
aocJhMuolawG/ arG;qJaeqJ aqGrsdK;awG/ ya'o&mZfacwf eef;wGif;
ta&;awmfyHkawGaMumifh ajy;cJh&&Smaom aoG;aomufBuD;? cHkrif;BuD;awGu
aygufzGm;qif;oufvmMuaom rsdK;aumif;dk;aumif; owdrenf;MuolawG/
dk;kd;om;om; vkyfukdifpm;&if; yJcif;? c&rf;csfcif;? MuufoGefcif;xJ
ausmylcH&ifylcH aqGrsdK;om;csif;awG ... / tm;vHk;ukd uRefrarwmykdYyg\/
jcHaxmifhu ,if;rmyiftkdBuD;u uRefrukd rSwfrdyHkr&/ &ifha&mfa&mf
yifpnfzkxpfBuD;awGu Za0Z0gjzpfaeyHk&\/ a[m[kd o&ufyifBuD;uawmh
oHk;vHk;wpfawmifoD;BuD;awG a<uavwkdif; o&ufuif;awG ajy;ajy;
aumufwwfaom uRefrukd uav;av;wpfa,mufvkd jrifaewkef;yJvm;/
iSufaysmzl; oHvsuf&J&JBuD;awGukd uRefr cl;,lzkdY pf;pm;xm;cJhaomfvnf;
tckawmh rcl;&ufjyefyg/ tazhjcHESihf tarhjcH ESpfjcHMum;u EG,fBuD;awG
wufaeaom uifyGef;NcHKtkyftkyfBuD;uvnf; uRefrNrdKUukd jyefawmhrSmukd
odaeoa,mifa,mif/ t&mtm;vHk; rIefrIdif; Nidrfouf pdwfysufaeMuyHk&\/
tdrfacgif;&if; refusnf;yifikwfBuD;qDokdYoGm;NyD; tbESihf tarBuD;ukd
pdwfrSm&nfvsuf uRefr &Sdcdk;EIwfqufvkdufygonf/ wpfcsdefu kupkd;&Sdonf
qkdaom onfrefusnf;yif\ kupkd;uaum tck b,fa&mufoGm;ygvdrfh/
]]ighajr; aemufESpf aEG&moD &Gmjyefvm&if qH&pf0kdif;uav; jyefxm;aemf
ighajr;&JU qH&pf0kdif;uav;u ig[m Armruav;vkdY ajymaeomuG,fh}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

547

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

uRefr OD;acgif;ay:u ryDwyDqH&pf0kdif;uav;ukd vufjzifh ukdifwG,f


yGwfoyfay;&if; tbqkdcJhzl;onf/ tarBuD;&Sdpfuwnf;u uRefrukd
aus;vufkd;&m qHauomtxHk;tzGJYuav;rsm; wwftm;orQ xHk;aESmifay;cJh
ygonf/ uRefr twdwfukd pwifrSwfrdonfh t&G,fuwnf;u em;yef;qH
uav; wpfbufwpfcsufcsum csdKapmif;uav; wpfbufwpfcsufpDrSm
yef;pnf;BudK;Muufawmifuav; csnfxm;aom qHpkzm;vsm;av; xm;cJh
&onf/ tarBuD;wkdYu uRefrukd ]ighajr;u aemufacs;cHkyfuav;eJY
wlvkdufwm} [k qkdcJhzl;onf/ uRefr qHyifawG oefpGrf;vmawmh ezl;pyfu
qHyifuav;awG ukdufcsNyD; xdyfwnfhwnfhrSm bl;yGifhMuufawmifuav;
pnf;ay;cJhMujyefygonf/ uRefr qHxHk;uav; yDyDxHk;EkdifvmcJhcsdefrSmawmh
uRefr\ qHyiftvSzefwD;&Sif tarBuD; uG,fvGefoGm;cJhygonf/ uRefr
OD;acgif;xufu
qH&pf0kdif;qHxHk;uav;ukd
tbuyJ
qufvuf
xdef;odrf;ay;cJhonf/ ]vmprf; ighajr;} [k qkdum uRefrqHyifawGukd
yJeHYomaphuav; avSmfNyD;pdrfxm;aom tkef;qDarT;arT;uav; vl;um 0g;bD;
uav;jzifh tbu NzD;oifay;cJhonf/ uRefr qHyif&Snf&SnfawGukd
qHxHk;uav;xHk;ay;NyD; atmufokdY ywfywfvnf wef;vsufusaeaom
qHyifawGukd uwfaMu;wpfvufjzifh tbukd,fwkdif ukdufnday;cJhzl;onf/
tbu w,kw, xHk;aESmifay;vkdufaom qH&pf0kdif;uav;rSm NrdKU
jyefa&mufwkdif;
bkdauyg;uav;
jzpfoGm;wwfygonf/
uRefrwkdY
i,fpfuwnf;u
NrdKUrSm
uG,faysmufpjyKaeaom
awmqHawmuf
qH&pf0kdif;uav;ukd
ausmif;oli,fcsif;rsm;u
avSmifMuajymifMuvkdYyJ
jzpfonf/ aEGausmif;ydwf &Gmjyefwkdif; uRefrbkdau NrdKUqHawmufuav;ukd
tbu qH&pf0kdif;yHk jyefazmfay;pNrJ/ uRefrqHyifawG tkyfvHk;odrf;EkdifwJh
t&G,fa&mufawmhrS tb uG,fvGefoGm;cJh&Smonf/ aus;vuftoGiftjyif

jrefrmusL;ypfzkd&rf

548

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

aus;vuftqift,ifukd ESpfoufjrwfEkd;vGef;cJh&Smaom tb\ ajr;ruav;


uRefrukd tbomouf&Sdxif&Sm; &Sdaeao;ygvQif acwfqHyiftxHk;tzGJY
rsm;ukd tbb,fvkdrsm; qkd&SmrSmygvdrfh/
]]ig tysdKaygufwkef;u qHuspfBuD;uspfNyD; acgif;ukd 0kdufywfxm;&if
tazu odyfrkef;omath ... NrdKUu rdef;rayghawGeJYwlo,fqkdNyD; aemufaph
uyfuav; xHk;ckdif;omyJ ... aemufaphxHk;qkdom ESpfywfvQdKqHxHk;
wif;wif;xHk;NyD; qHpukd txJ nyfodrf;vkduf&om ... r[mezl;uav;
xif;aeatmif kd;kd;&Sif;&Sif;BuD;ayghat}}
taruawmh
onfvkdajymcJhzl;ygonf/
uRefrukd,fwkdifuvnf;
qHyiftxHk;tzGJYESihf ywfoufvmvQif dk;dk;ESihf&Sif;&Sif;ukdom ESpfoufwwfol
qkdawmh tb pdwfwkdif;usvdrfhrnf xifyg\/ jyef&rnfqkdjyefawmh
tarBuD;ESihf tbukd watmufarharh uRefrvGrf;onf/ uRefr vGrf;vkdY
aumif;aeqJrSmyJ tdrfbufqDu ikdoHawG tDceJxGufvmonf/ uRefrwkdYukd
vmEIwfquf&if; wpfa,mufa,mufu pikdvkdufvkdY tukefvkdufikdaeMujcif;yJ
jzpfrnf/ uRefr&Gmutjyefwkdif; onfikdcsif;?vGrf;csif;awGukd &ifrqkdifcsifqHk;yJ
jzpf\/ &Gmukd vmawmhvnf; tvmrkdY? &Gmu jyefawmhvnf; tjyefrkdY/
rsuf&nfjzifh qD;BudKum rsuf&nfjzifhyif EIwfqufMuolawG/ okdYaomf onf
rsuf&nfawGu ESvHk;om;uvmaom rsuf&nfrsm;jzpfMuonf[k uRefr
,HkMunfygonf/ uRefrukd,fwkdifyif olwkdYMum;rSm 0ifikdaerdonfaum/ cspf
cGJcGmae&jcif;aMumifh vGrf;aumif;onf rSefaomfvnf; awmf&mrSmae&onfh
b0awG rIwfvm;/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

549

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]bBuD;uHa& ... awmfhorD;awG awmfhajr;awG jyef&if vGrf;&


aqG;&vGef;vkdY cg;ukdcsdvkdY ... tckawmh rdaiGMunfukd tvGrf;xkyftyfcJhNyDaygh
a[mh a[mh ... ighnDrwkdY ighwlrwkdYa& nnf;wkdYu &GmrSm wpfywfq,f&uf
aeom ... tvmawmh 0rf;omvGef;vdkY wNyHK;NyHK; ... tjyefus&if
0rf;xJutlawG qGJEIwfoGm;ovm; atmufarh& ... [mwmwmBuD;[Jh iwkdYrSm
wpfvyJrajy ESpfvvnf;rcrf; ... vGrf;vkdufygbdawmh aemf ...}}
BuD;awmfu rsufpdrjrif&Smawmh uRefrwkdYom;trdukd ukdifumwG,fum
prf;prf; idkygonf/ BuD;awmfukd xkdifuefawmh&if;u ikdoHawGukd uRefr
rMum;&ufawmhyg/ armifoef;pkd;uawmh xHk;pHtwkdif; pum;wpfvHk;rS
0ifrajymbJ uRefrwkdYtxkyftykd;awGukdom wpfckNyD;wpfck vSnf;ay:
aumufwifaeavawmhonf/ ]cifAsm;wkdY[mu NyD;rNyD;Ekdifawmhbl;Asm ...
uwnf;} qkdonfhyHk/ uRefrnDr cifrmvGifu ypnf;awG vSnf;ay:
tavmwBuD; wif&yghrvm;qkdNyD; &efvkyfae\/
]][ eifhtarvif ... oabFmu ikdcsif;onfawGukd apmifhrSmrIwfbl; ...
EGm;aeylrSmAs ... bmrSwfaewHk;}}
a,mufsm;vkyfolu atmfawmh[pfawmh uRefrnDruvnf; iHkYcHaeonf
r[kwfyg/ aoG;aomufBuD;rsdK;awGr[kwfvm;/
]]eifuawmh [kwfrSmaygh eifhtrsdK;rSr[kwfbJ igu ightrsdK;awGukd;[Jh}}
pdwfraumif;jzpf&onfhMum;u olwdkYvifr,m;ukdMunfhum uRefr
oabmusaerdonf/ olYtrsdK; ukd,fhtrsdK; cGJcGJjcm;jcm; vkyfwmrsdK;r[kwfbJ
uRefrwkdYtay: tjzpfonf;jyvkdufjcif;om jzpfyg\/ armifoef;pkd;uawmh

jrefrmusL;ypfzkd&rf

550

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

wpfcGef;wpfyg'rS jyefrqkdbJ olYtvkyfukdom olqufvkyfaevkdufonf/


tdrfoleJY EG,fawmhvnf; ukd,hftrsdK; jzpf&pNrJr[kwfvm;/
]]ukdif; ... ukdif; aejrifhaevdrfhr,f oGm;MupkdY}}
txkyftykd;awGwifNyD; armifoef;pdk;u 0ifaqmfMovkdufawmh BuD;awmfu
ikd&mu 0kwfceJ &yfoGm;jyefonf/ orD;awGbuf zsyfceJvSnfh atmfjyefonf/
]][Jh
rdxkdufwkdY
cifrmvGifwkdY
a':a':wkdY
oabFmay:pm;zkdY
xrif;xnfhNyD;yvm;?
ajcmufajcmufaoGYaoGYuav;xnfh[Jh
oabFmu
[kdwifonfwifeJY jrif;rlvnf; ntdyfMu&OD;rSm rsm;rsm;xnfhay;aemf}}
uRefruawmh touf&Spfq,fausmfBuD;awmfESihf toufckepfq,fausmf
tarwkdYnDtpfr\ cGJcGmjcif; rSmwrf;a>caeMuyHkukd ai;Munhfaerdygonf/
tnmoltnmom;rsm;aoG;u pum;ykdajymMuonfxifh/ &Gma&mufuwnf;u
onfnDtpfr pum;vufqHkajymvkdYyJ rukefEkdifawmh/ nbufwGifvnf;
uRefrom tdyfaysmfoGm;vQifoGm;rnf/ nDtpfrESpfa,muf arSmifESihfrnf;rnf;
tdyf&mxJuae vSrf;pum;ajymaeus/ ajymp&mrukef/ cspfjcif;arwmw&m;
[lonf oHa,mZfjzifh aESmifwnf;rS ykd ckdifNrJMuavovm;/
]]ukdif; rjrwifwkdY rxl;wkdY jyefMua&mhaemf}}
]]aemufESpfvnf; onfvkday:wkef;ay:cg
&GJuav; ay;&omaygh}}

vmcJhMuawmfh

yJuav;

]]rxl; nnf;a&;o,fh bkd;tkyfpmawG vSrf;ykdYvkdufOD;aemf}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

551

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

t&D;at;r? t&D;y? rBuD;cspf? rr0if;Munf? bBuD;acsm? bBuD;xGef;ZH?


BuD;awmfaus;? ukdBuD;om*d? t&D;odef;xD? ba'G;mPfwkdYwawGu uRefrwkdYukd
wwGwfwGwfrSm&if; EIwfqufMuonf/ ukdif; oGm;a&mhaESmh? ukdif; oGm;a&mhaESmh
avmufom
qkdEkdifMuaomfvnf;
olwkdY&ifxJrSmawmh
pum;vHk;awG
usefygOD;rnf/ uRefrwkdYom;trdvnf; wbufuav;awG ycHk;ukd,fpDwif
uefawmhoifhuefawmhtyfaom OD;BuD;? OD;av;? a':BuD;? a':av;wkdYukd
xdkifuefawmhMuygonf/ uRefrwkdYwwfEkdifoa&GU aq;bkd;0g;c aiGp
uav;awG xnfhuefawmhjyefawmh bBuD;acsmu qkawGay;&if; qkdavonf/
]]aMomf ... mwumeH taqGtrsdK;wkdYukd oN*KvfaxmufyHh&jcif;onf
vnf; r*Fvmwpfyg; qkdorIwfvm; ... EkdYayr,fh aiGaMu;Opm ypnf;xuf
arwmeJY wpfOD;ukdwpfOD; axmufyHhEkdifMuzkdY ykdvkdouG,fh ... ighESr ighwlr
&Gmukd jyefvmcJhMuomukdu iwkdYwpfawGukd arwmxm;MuvkdYyJrIwfvm; ...
iwkdYwpfawGuvnf;
arQmfMuygo,fuG,f
...
wpfacgufwpfusif;
vmcJhMuygOD;ayghuG,faESm ...}}
bBuD;acsmajymonfh arwmw&m;jzifh axmufyHhjcif; r*Fvmukokdvf
aumif;rIukd uRefrwkdYwpfawG qufvuftarGcH,lEkdifzkdY uRefr\ i,fb0yHk&dyf
rsm;&Sd&m aqGrsdK;wkdY&GmokdY tcgtcGifhoifhwkdif; uRefrjyefvmrSmyJjzpfonf/
uRefr &Gmjyefwkdif;vnf; aqGrsdK;awGu arwmjzifh qD;vkdYBudKaeMurSmukd uRefr
,HkMunfyg\/
uRefr oli,fcsif;rawGuawmh uRefrwkdYukd oabFmqdyf vkdufykdYMurSm
jzpfonf/ ukda&TjrifhESihf roef;wkdY vSnf;vnf;a&mufvmNyD/ armifoef;pkd;u
vSnf;ay:awmifa&mufaeNyD/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

552

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

]]uJ ... tm;vHk;yJ uRefrwkdYjyefOD;r,faemf


tvnfvmcJhMuOD; bk&m;BuD;zl;&atmifvkdY}}

...

rEav;vnf;

]]iwkdYawmh rarQmfeJY rxl;a&U nnf;wkdYom &Gma&mufatmif vmcJhMuyg


[Jh}}
uRefrwkdY vSnf;pxGufawmh vltkyfMum;xJrS BuD;awmfukd uRefr
vSrf;Munhfvkdufrdygonf/ rsufpdrjrif&SmbJ [kdprf;onfprf;ESihf uRefrwkdY
vSnf;oHMum;&mqDukd rSef;arQmfMunhf&if; tdrfjcHayguf0xd xGufvkdufvm
&Smonf/ jcHpnf;kd;wkdifukd ukdifvsuf usef&pfcJh&Smaom BuD;awmfukdMunhf&if;
uRefri,fi,fu uRefrwkdYjyefwkdif; &Gmxdyftxd vkdufMunfhwwfonfh tbukd
rsufpdxJ jrifa,mifvmrdygonf/ &Gmv,fvrf;rSm vSnf;jzwfarmif;awmh
[kdtdrfonftdrfawGu wpftdrfwpfa,muf xGufEIwfqufMuonf/ uRefrwkdY
vSnf;aemufrSmvnf; &GmtxGufxd vkdufEIwfqufaeMuonfh aqGOMo
rsdK;OMoBuD;uvnf; zkefvHk;awGMum;uae &oavmuf vkdufEIwfqufaeMu
ygao;onf/ awmif&yfa&mufawmh rrwifu xef;acgufzmuav; xGufay;
&Smonf/
]][Jh rxl; ... vSnf;ukd aemufjyefrpD;aumif;bl; a&SUvSnfhxkdif[Jh}}
uRefru olwkdYwpfawGukd aemufjyefxkdif&if;u Munhfaeonfukd
vSrf;ajymjzpfatmif ajymvkdufao;onf/ uRefr&Gmu tjyeftxd tnm
aus;vuf t,ltpGJawGu vkdufvmqJygvm;/
]]a[; a[; aeOD; [kdrSm ukd&ifuav; ajy;vmo,f cP cP}}

jrefrmusL;ypfzkd&rf

553

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

vSnf;awGukd cP&yfum apmifhvkdufMuygonf/ ukd&ifuav;rSm


vlESihfrvkduf zD;Murf;iSufaysmckdifBuD;ukd xrf;vm&onf/ ouFef;awGrSmvnf;
acR;awG&TJvkdY/
]]OD;Zif;u tay;ckdif;vkdufom}}
uRefrarmif yif;OD;Zif;oef;ausmfu vufaqmiftykdYcdkif;wmyJ jzpf
onf/ ukd&ifuav;rSm ta&SUbufa0;a0; awm&ausmif;bufu vm&ojzifh
armae&Smonf/ &GmxJrSm uRefrwkdYukd rrDvkdufvQif oabFmqdyftxd
vkdufykdY&OD;rnf/ uRefru ukd&ifuav;ukd vSnf;ay:uyJ 0wKaiG
vSLvkdufygonf/
]]awmf[Jh ighwlr ... wuwnf; &Gmvm&om awmfawmf ... [kday;
onfay;eJY renf;aygifat ... vufzGmcsufawmh}}
BuD;awmfaus;u 0ifajymawmh uRefr&,fcsifoGm;rdonf/ uRefrwkdY &Gmu
ykdufqHESihfywfoufvQif tvGef ESajrmwwfMujcif;ukd uRefr ajymcJhzl;ygonf/
ukd,hfaiGrSr[kwf/ ukd,fhaqGukd,hfrsdK; ukefrSmvnf; pkd;Muao;onf/
oHacsmif;u uRefrukd ykqkd;wpfxnfavmuf 0,fykdYay;zkdY ylqmonfukdyif
rrxkdufwkdYwpfawGu 0kdif;aigufvkdufMuonfrSm &p&mr&Sd/
]]tHr,f eifhykqkd;awG onfavmufaygaeo,fh[mukd ... bmrS r[kwfbl;
nnf;wkdYukd aiGxGufo,fqkdNyD; jcLaeom ... 0,fray;eJY}}
onfvkd qkdvkdufajymvkdufawmhvnf; oHacsmif;u NyHK;pdpdBuD;
vkyfaeygonf/ wpfa,mufukdwpfa,muf rIdcsdK;rQpfcsdK; ajymvkdYvnf; em&

jrefrmusL;ypfzkd&rf

554

cifcifxl;
yGufyGufnHvkdYaeonfaum/
c&D;onfawGu wif;Murf;/

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;


*ifh*Jaomifukef;

oabFmqdyfukda&mufawmh

]]oabFmpD;awGcsnf; [kwfrxifaygifat onfuaeY *ifh*Japs;aeYrkdY


aps;jyefawGxifygh ... onfvkd tvkyfvIdifo,fh&uf &GmawGu b,frS
rxGufEkdifMuygbl;at}}
olwdkYajymrSyif *ifh*Japs;uav;ukd uRefrarQmfMunfhjzpfvkdufonf/
aps;ukef;uav;ay:rSmawmh vlawG vIyfvIyf&G&G/ uRefrwkdY oabFm
apmifhaewkef;rSmyif aevHk;BuD;u zsif;ceJ ylwufvmonf/ oabFmvufrSwfkH
xef;vufwpfzuf&yfwJuav;xJrSmvnf;
vlawGtjynfh/
uRefru
xD;uav; xkwfaqmif;vkdufonf/ uRefroli,fcsif;rawGuawmh ykqkd;
acgif;aygif;udk,fpD/ rMumyg/ jynful;wkdYoabFmBuD;ukd &EykdpGef;rSm
rIefrIefuav;jrif&NyD/
rMumcif
wlceJ
OMoqGJ&if;
*ifh*Jqdyfukd
a&mufvmygNyD/ xbDawG wkdwkdygatmif0wf&if; uRefrwkdY txkyftykd;rsm;ukd
&Guf oabFmay: wifay;aeMuaom uRefraqGrsdK;awGukdMunhf&if;
bm&,frodbJ tm;awG&Sdaevkdufwm/ c&D;onf twuftqif;ukefawmh
oabFmBuD; ukef;abmifEIwf&if; urf;ucGmavonf/
urf;ay:u AvHk;AaxG; atmfMu[pfMu&if; t0wfawG &rf;um&rf;um
EIwfqufMuolawGukd uRefr vuf&rf;jyvkdufygonf/ wHvsyfawG &dyf&dyf
ajy;aeaom *ifh*JaomifBuD;ay:rSm rIefysys usef&pfcJhaom olwkdYwpfawG
uawmh &GmvSnf;uav;awGpD;um &Gmukd jyefMuvdrfhrnf/ uRefrcspfaom
&Gmuav;rSm b00rf;ukd ausmif;&if; yifyef;qif;&JBuD;Mu&OD;rnf/ uRefrwkdY
om;trdtaMumif; ESpfaxmif;tm;& ajymaeMuvdrfhrnf/

jrefrmusL;ypfzkd&rf

556

cifcifxl;

tnmoltnmom;uRefr aqGr sdK;rsm;

&Gmwnfhwnfhukd oabFma&mufvmawmh &Gm&dyfpnf;kd;jrpfem;wef;rSm


uRefraqGrsdK;awGu oabFmay:rS uRefrwkdYukd t0wfawG&rf; EIwfqufMujyef
onf/ uRefr aqmhupm;aeus &GmomanmifyifBuD;ukd vSrf;jrifae&onf/
taemufausmif; xef;yifBuD;awGMum;rS a&TapwDbk&m;ukd tazG;om;
zl;awGY&aomfvnf; a&eHacs;okwfausmif;tkdBuD;uawmh o&ufawmMum;rSm
NidrfoufvkdYaeonf/
cgwkdif;EIwfqufaeus
aomfuyGifheDeD&J&J
uav;awGukdawmh uRefr NrdKUtjyef EIwfrqufEkdifawmh/ wjznf;jznf;ESihf
uRefr &Gmuav;onfyif ao;rIefrIef opfawmtkyfuav;avmufom
t&mxifawmhonf/ uRefruawmh jrif&oavmuf orifvnfjyefMunfh&if;
pdwfukd wif;xm;&onf/ taruawmh rsuf&nfawG pD;usvkdYygvm;/
ayguftkdpGef;ukda&mufawmh a&umwmtkwfwHwkdif;txufu ykxkd;rEkdif
anmifrEkdifbk&m;ESihf anmifndKndKukd babFmay:uyJ uRefr vuftkyfcsD
vkdufygonf/
tnmaus;vufukd cspfaom tnmoluRefrukd tnmoltnmom;
uRefraqGrsdK;rsm;ESihf ESpfpfESpfwkdif; wpfcgwpfacguf vma&mufawGYqHkEkdifcGifh
qkukdyJ uRefr awmif;rdygonf/ EIwfqufprf;csifvkdY txkyfwpfzufxrf;
vmcJh&aomfvnf; &Gmtjyefc&D;uawmh uokwfu&uf Ekdifvkdufygbd/

cifcifxl;

jrefrmusL;ypfzkd&rf

557

You might also like