Ch ng VI: Nhi t ha h c Nguy n s n

B ch
CH NG VI : NHI T HA H C
I. CC KHI NI M C B N :
1. Khi ni m v nhi t ng h c , nhi t ng ha h c , nhi t ha h c v nhi t
ph n ng :
V t ch t khng ng ng chuy n ng , m i qu trnh chuy n ng u i km theo
s bi n i nng l ng. nghin c u qu trnh chuy n ng c ! t ch t c n
nghin c u cc qui lu t bi n i gi cc " ng nng l ng ! i nhu.
a. Nhi t ng h c #Th!m"#$namic%$% l& mn h c nghin c u s chuy n h'
t ng h gi a t t c cc d ng nng l ng ! i nhu, c bi t l& nh ng qui lu t c'
lin qun t i cc bi n i nhi t nng th&nh cc " ng nng l ng khc.
( s l) thuy t c *hi t ng h c l& + ng&$'n () I, II v III. ,rong ' qun
tr ng nh t l& nguyn l) I !& II.
*. Nhi t ng ha h c #Chmica( th!m"#$namic%$% l& m t nhnh c nhi t ng
h c nghin c u cc qui lu t ! s chuy n h' t ng h gi ha nng v cc d ng
nng l ng khc trong cc qu trnh h' h c.
c. Nhi t ha h c #Th!m" chmi%t!$$% l& mn h c chuyn nghin c u s chuy n
h' gi ha nng v nhi t nng , ngh- l& chuy n nng l ng c .h n ng h' h c
th&nh nhi t nng.
#. Nhi t ph n ng + hy c/n g i hi & ng nhi t c .h n ng$ % l& l ng nhi t i
km theo m t .h n ng " i " ng thu !&o hy .ht r . *g i t .h0n bi t %
1i u ng nhi t trong qu trnh ng p # 2 3 const$% k) hi u ,H .
1i u ng nhi t trong qu trnh ng t-ch # V3 const$% k) hi u ,..
/&$ c v # & : 0 qu trnh .ht nhi t c' ,H , ,. 1 2 .
4 qu trnh thu nhi t c' ,H , ,. 3 2 .
#5 3 tr ng thi cu i 6 tr ng thi u $
7. Khi ni m v h , t! ng thi , 4& t!5nh :
a. H +nhi t ng6 % l& l ng 8c nh c m t hy nhi u c u t i u ki n nhi t
, . su t !& n ng 8c nh. 2h n c/n l i bo qunh h c g i l& mi tr ng.
(c lo i h %
H h % h c' th tro i ch t !& nng l ng ! i mi tr ng ngo&i.
H kn % h khng tro i ch t m& ch tro i nng l ng ! i mi tr ng.
+9

Ch ng VI: Nhi t ha h c Nguy n s n
B ch
H c l p : l& h khng tro i c ch t !& nng l ng ! i mi tr ng ngo&i.
H ng th : t t c cc c u t trong h c:ng m t .h hy l& khng c' b
m t .h0n chi gi cc c u t . 1 ng th c' cc t;nh ch t h', l) gi ng
nhu m i i m trong h .
H d th : cc c u t trong h khc .h hy l& c' b m t .h0n chi gi cc
c u t # cc ch t c:ng m t tr ng thi r n , l ng , kh; ! n c' th khc .h , th; !
" h n h . " u h !& n c $. "
*. T! ng thi +nhi t ng6 c a h v th7ng % t! ng thi, hm t! ng thi :
,r ng thi c h c 8c nh b ng t . h . cc i l ng c tr ng cho #
cc t;nh ch t ho l) c h nh nhi t , . su t, th t;ch, th&nh .h n, nng l ng<
(c i l ng n'i trn l& cc thng s tr ng thi . ,r ng thi c h s bi n i khi $
c' ;t nh t m t thng s tr ng thi bi n i.
,hng s tr ng thi c chi l&m hi lo i%
*Thng s dung : t l ! i l ng ch t % c h nh % s mol n, kh i l ng
m, th t;ch V , nng l ng =, < (c thng s "ung c' t;nh c ng #c' ngh- l& c ng
i l ng n&y c cc ch t th&nh .h n th b ng i l ng n&y c h n h . $ #
*Thng s c ng : khng t l ! i l ng ch t % c h nh % nhi t ,, t %
kh i ", n ng (, kh i l ng ring >, th t;ch mol < (c thng s c ng khng
c' t;nh c ng.
Hm tr ng thi l& h&m bi u "i n m i qun h gi cc thng s tr ng thi. &
1&m tr ng thi c' gi tr ch .h thu c !&o cc thng s tr ng thi c h ch "
khng .h thu c !&o cch bi n i c h #ngh- l& " khng ph thu c vo
ng i c a qu trnh $. *hi t ,, . su t 2, th t;ch V, n i nng ?,
enthl.y 1, entro.y @, th ng . A < l& nh ng h&m tr ng thi . '
*L u : BThng s tr ng thi khc v i !thng s qu trnh" Thng s qu trnh l
cc thng s ph thu c vo ng i c a qu trnh (nh nhi t Q ,cng A)
ti n so snh, i chi u, l . " li u ,cc i l ng nhi t
ng c quy c i u ki n chu n c nhi t ho nh su% (
o (h t .h i tinh khi t !& tr ng thi t . h . b n " i . !& , chu n. (
o (h t r n .h i tr ng thi hnh b n i u ki n . !& , chu n. (
o (h t kh; .h i l& kh; l) t ng # . chu n$. (
o (h t trong "ung " ch th n ng .h i l& 1 molCl.
o D. su t chu n l& 1 tm ( #1E1,+7Fk2 $
+G

Ch ng VI: Nhi t ha h c Nguy n s n
B ch
o *hi t chu n c' th l& b t kH, tuy nhin th ng l y l& 7IG,1F (
o
J
#7FK($
Tr ng thi c#n $ ng: l& tr ng thi c' gi tr c cc thng s
tr ng thi m i i m c h .h i nh nhu !& khng thy i theo th i gin.
c. /& t!5nh +nhi t ng6 % khi m t h chuy n t tr ng thi n&y sng tr ng thi khc
ng i t n'i h th c hi n m t qu trnh
o %u trnh ng p % . 3 const
o %u trnh ng tch % V 3 const
o %u trnh ng nhi t % , 3 const
o %u trnh o n nhi t % L 3 const. 1 khng tro i nhi t song c' th
tro i cng ! i mi tr ng 8ung qunh.
o &hu trnh %l& qu trnh bi n i h qu m t s gii o n h n
tr ng thi cu i tr:ng ! i tr ng thi u.
II. NG.89N :; I V< HI . NG NHI T :
1. Ng&$'n () I nhi t ng h c v hi & ng nhi t :
a. Ng&$'n () I nhi t ng h c :
*guyn l) I nhi t ng h c ch;nh l& m t cch .ht bi u khc c nh lu t
b o to&n nng l ng% B Khng c m t d ng nng ! ng n"# t sinh $a h# c t
m t %i, ch&ng ch % c chuy n t h# c chuy n th"nh m t d ng nng ! ng
'h(c ) i ! ng *h i % c + # t#"n M
2ht bi u nguyn l) I % Khi cung c * ch# h m t ! ng nhi t Q th, ! ng
nhi t n"y d-ng !"m tng n i nng . c a h )" gi&* h th c hi n m t cng A
ch ng ! i c(c ! c +/n ng#"i t(c % ng !/n h .
'i u th c ton h c : / = ,. > A
V i % N 3 O 2"V
(ng N l& cng "o h th c hi n trong
qu trnh chuy n t tr ng thi 1 sng tr ng
thi 7 ch ng l i cc l c bn ngo&i tc
ng ln h nh % . su t, i n tr ng, t
tr ng, s c cng b m t<
Luy c ! " u%
H nh n cng : ( ) * + H sinh cng : ( , *
+I

Ch ng VI: Nhi t ha h c Nguy n s n
B ch
Lu trnh ng t;ch # ' V=26
(ng "Pn n N 3 E
/
V
= .
Lu trnh ng . '
(ng "Pn n N 3 2.V /
p
= . > 2.V
*. N i n?ng . :
* i nng ? c h l& nng l ng s n c', tm n bn trong h , bo g m% nng ) (
l ng c chuy n ng t nh ti n, chuy n ng quy, chuy n ng "o ng
c nguyn t , .h0n t , h t nh0n, e trong h Q nng
l ng t ng tc hRt y c cc .h0n t , nguyn t , (
h t nh0n, e, nng l ng bn trong h t nh0n. *'i t'm
l i, ? l& nng l ng to&n .h n c h tr ng nng
!& th nng c to&n h .
* i nng ? l& h&m tr ng thi, l& thng s "ung , c o b ng n ! nng #
l ng # SCmolQ clCmol$. ? .h thu c !&o b n ch t, l ng ch t, ,, ., V, th&nh .h n "
c h .
*g i t khng th 8c nh c ch;nh 8c tuy t i gi tr n i nng c h
t i m t tr ng thi #! khng th h ! nhi t E tuy t i$, nh ng " !&o
nng l ng .ht r hy thu !&o c h ng i t c' th suy r m t cch ch;nh 8c
bi n thin n i nng ? c h khi h chuy n tr ng thi %
? 3 ?
7
6 ?
1
3 L
!
c. @ntha(p$ H:
i ! i qu trnh ng . t c'% '
L
.
3 ? T2V 3 #?
7
6 ?
1
$ T 2#V
7
6 V
1
$
3 #?
7
T 2V
7
$ 6 #?
1
T 2V
1
$
3 1
7
6 1
1
3 1
V i% H = . > AV. 1 c g i l& ntha(p$ !& cUng l& m t h&m tr ng thi c
h . H $ao g m n i nng - v kh nng sinh cng ti m n ( c a h . V y 1 l& nng
l ng " tr to&n .h n c h . n ! o c 1% kSCmol hy kclCmol.
B. Hi & ng nhi t c a cc 4& t!5nh ha h c v ph ng t!5nh nhi t ha :
a.Hi & ng nhi t :
V y% 1i u ng nhi t c qu trnh ng t;ch l& ' ?.
1i u ng nhi t c qu trnh ng . l& ' 1. V i : H = . >AV
* Hi u ng nhi t ti.u chu n k hi u 1
E
7IG
+ ho c 1
E
n u khng ch/ 0 n T"
* Quan h gi a 01 )" 0. :
VE

Ch ng VI: Nhi t ha h c Nguy n s n
B ch
,rong cc *h n ng ch c ch t ! ng )" ch t $ n thm gi ho c .h n
ng 8 y r t$ ng th(i dung d ch th V c' gi tr khng ng k . Wo ' khi qu
trnh n&y c th c hi n . su t th . #. su t kh; quy n$ th 2 V X E nn H C
..
,rong cc .h n ng c' s thm gi c .h kh; , gi s kh; l) t ng, t
c'%
2V 3 nY,
@uy r % 2V 3n.Y, #i u ki n ng nhi t , ng . $ ' '
*n% 1 3 ? Tn.Y,
Jhi n 3 E 3Z 1 3? V i% [ n 3 \n
kh; #@ * 21 ]$ * +
^\n
kh; #(1 , ?$ , -
_
Y3 1,IG9clCmol
E
J 3 G,+1V SCmol
E
J
*. Nhi t t " thnh ti'& ch& n :
1hi t t o thnh tiu chu n c m t ch t # ( 1
E
7IG tt
$l& hi u ng nhi t c .h n
ng t o th&nh 1 mol ch t ' t cc n ch t b n ! ng nh t i u ki n tiu chu n (
#7FK(,1tm$.
,W % (#gr.hit$ T `
7
#k$ a (`
7
#k$ Q 1
E
7IG
3 ^+I+,F1 kS. 3Z
1
E
7IG tt (`7#k$
3 ^+I+,F1 kS.mol
^1
%u2 c % *hi t t o th&nh tiu chu n c cc n ch t b n ( #!; " % (l "
7
kh;, br
7
l ng
,
I
7
r n, ( gr.hit, @ t& .h ng ,2 ...$

b ng E # .
*hi t t o th&nh c cc ch t th ng trong kho ng VE 6 VEE JcCmol. i
l ng n&y thng th ng nh n nh ng gi tr 0m #qu trnh .ht nhi t$.
c. Nhi t t ch$ ti'& ch& n :
1hi t t ch2 ti.u chu n c m t ch t # 1
E
7IG c
$ l& hi u ng nhi t c .h n
ng t chy 1 mol ch t ' b ng o8y ! # t o th&nh cc ch t b n ! ng nh t
i u ki n tiu chu n ( .
3 i v i cc ch t h u c 4 nhi t t chy l& hi u ng nhi t c .h n ng t
chy 1 mol ch t h u c b ng o8y ! t o th&nh # kh; (`
7
, n c l ng !& m t s
s n .h m khc # * (
7
, d
7
, 1d...$
,W% (
7
1
e
#k$ T +,F `
7
#k$ a 7 (`
7
#k$

T +1
7
` #l$ , 1
E
7IG
3 ^1FFG,+I kS.
1
E
7IG c (71e #k$
3 ^1FFG,+I kS.mol
^1
*h ! y c' m t s .h n ng ! l& t chy ch t n&y cUng ! l& sinh r
ch t ki, nn %
V1

Ch ng VI: Nhi t ha h c Nguy n s n
B ch
,W% 1
E
7IG c (#gr.hit$
3 1
E
7IG tt (`7#k$
Q 1
E
7IG c 17#k$
3 1
E
7IG tt 17`#l$
* 1hi t t o thnh ti.u chu n v nhi t t ch2 ti.u chu n l cc i l ng tra $ ng"
#. Ah ng t!5nh nhi t ha v chi & #i n !a c a cc 4& t!5nh h" h c :
5h ng trnh nhi t ha l& .h ng trnh .h n ng h' h c thng th ng c' ghi
km hi u ng nhi t !& tr ng thi t . h ., " ng th: hnh c cc ch t.
C th 2 ! c(c *h ng t$,nh nhi t ha nh nh ng *h ng t$,nh % i s
(c ng, t$ , nh3n ) i m t h s , % i chi u 444th, 1 c5ng ch u c-ng c(ch
2 !)
,W% (ho% #1$ (#gr.hit$ T `
7
#k$ a(`
7
#k$ , 1
E
7IG #1$
#7$ (#gr.hit$ T1C7 `
7
#k$ a(`#k$ , 1
E
7IG #7$
,;nh% #+$ 7(`#k$ T `
7
#k$ a7(`
7
#k$ , 1
E
7IG #8$
3 f
*h n 8gt% h#1$ 6 #7$i7 3 #+$ 3Z 1
E
7IG #8$
3 7h1
E
7IG #1$
^ 1
E
7IG #7$
i
* 6 %#(n chi u h ng di n $a c a *h n ng ha h c: %i u 'i n nhi t %
th *, *h n ng *h(t nhi t ( 1 7 8) !" *h n ng c 'h nng 2 y $a t *h(t4
,W%
jn#r$ T 71(l#""$ a jn(l
7
#""$ T 1
7
#k$,

1
E
7IG
3 ^1F7.ekS
k 1
7
#k$ T k (l
7
#k$ a 1(l#k$ ,

1
E
7IG
3 ^I7,GkS
(#gr.hit$ T 1
7
`#k$ a (`#k$ T 1
7
#k$,

1
E
7IG
3 T1+1,+ kS
&h/ 0: 1i u ng nhi t c .h n ng t l ! i l ng ch t c .h n ng %
,W% 1
7
#k$ T (l
7
#k$ a 7 1(l#k$

1
E
7IG
3 ^ 1GF,ekS
D. Cc nh (& t nhi t ha v h 4&
a. E nh (& t :av"i%i! F :a A(ac :
Hi u ng nhi t c a ph n ng ngh ch $ ng hi u ng nhi t c a ph n ng
thu n nh ng tri d u"
6 d : 7 1
7
#k$ T 7 I
7
#k$ a 1I

#k$ 1
E
7IG
3 T7e,VG kS
1I

#k$ a 7 1
7
#k$ T 7 I
7
#k$ 1
E
7IG
3 ^7e,VG kS
*. E nh (& t H%%+GHI26 v ch& t!5nh B"!n JHa*! :
Hi u ng nhi t c a ph n ng ha h c ch ph thu c vo $ n ch t v tr ng
thi c a cc ch t u v cu i ch khng ph thu c vo ng i c a qu trnh 4
ngh8a l khng ph thu c vo s l ng v c i m c a cc giai o n trung gian"
V7

Ch ng VI: Nhi t ha h c Nguy n s n
B ch
*'i cch khc% n u c nhi u cch $i n i h t tr ng thi u sang tr ng cu i
th t ng hi u ng nhi t c a m i cch ph i $ ng nhau "
c. Cc h 4& :
1 9u : : Hi u ng nhi t c a ph n ng $ ng t ng nhi t t o thnh c a cc
s n ph m tr i t ng nhi t t o thnh c a cc ch t u"
1
E
7IG 2 .
3 \ 1
E
7IG tt #@ * 21 ]$ * +
^ \ 1
E
7IG tt #(1 , ?$ , -
H 4& B % Hi u ng nhi t c a ph n ng $ ng t ng nhi t t ch2 c a cc
ch t u tr i t ng nhi t t ch2 c a cc s n ph m ph n ng"
1
E
7IG 2 .
3 \ 1
E
7IG c #(1 , ?$ , -
^ \ 1
E
7IG c #@ * 21 ]$ * +
H 4& D % Hi u ng nhi t c a ph n ng $ ng t ng nng l ng li.n k t
trong cc ch t u tr t ng nng l ng li.n k t trong cc s n ph m"
1
E
7IG 2 .
3 \=
lk #(1 , ?$ , -
^ \=
lk #@ * 21 ]$ * +
,W% 7(1
V
#k$ a (
7
1
7
#k$ T +1
7
#k$ Q 1
E
7IG 8
3 f
4 1
E
7IG 8
3 1
E
7IG tt (717#k$
^ 71
E
7IG tt (1V#k$
4 1
E
7IG 8
3 71
E
7IG c (1V#k$
^ 1
E
7IG c (717#k$
^ +1
E
7IG c 17#k$
4 1
E
7IG 8
3 71
E
7IG c (1V#k$
^ 1
E
7IG c (717#k$
^ +1
E
7IG tt 17`#l$

4 1
E
7IG 8
3 G=
(l1
6 =
(m(
6 7=
(l1
6 +=
1l1

* ;* d ng % nh !u t 1<ss )" h 9u :
,W
1
% (ho % (#gr.hit$ T `
7
#k$ a (`
7
#k$ #1$, 1
E
7IG#1$
3 ^+I+,F kS
(`#k$ T k`
7
#k$ a (`
7
#k$ #7$, 1
E
7IG#7$
3 ^7G+,E kS
,;nh 1
E
7IG tt (`#k$
f
Ai i% n y #1$ 6 #7$ t c%
(#gr.hit$ T k `
7
#k$ a (`#k$ 3Z1
E
7IG tt (`#k$
3 ^+I+,F ^#^ 7G+,E$ 3 ^11E,F kSCmol
,W
7
% 2h n ng .h0n h y !i ((`
+
%
((`
+
#r $ a (`#r$

T (`
7
#k$
1
E
7IG tt
#kSCmol$
^17Ee.I ^e+F.F ^+I+.F
3Z 1
E
7IG
3 #^e+F.F ^ +I+.F$ ^ #^17Ee.I$ 3 T 199.I kS.
,W
+
% ,;nh nng l ng lin k t `l1 trong .h0n t 1
7
`, bi t%
71#k$ T `#k$ a 1
7
`#k$, 1
E
3 ^I7V.7 kS 3Z =
.h0n ly

17`
3 I7V.7 kSCmol
V+